1. EG-Conformiteitsverklaring................................. 2. Voorbeeld........................................................... 3.

Model.................................................................. 3.1. Belangrijke aanwijzingen s.v.p. eerst lezen....... 3.2. Het uitpakken van het model........................... 3.2.1. Railcom®Plus ............................................... 3.2.1.1. Voorwaarden voor Railcom®Plus .............. 3.2.2. Monteren/demonteren van de sleper........... 3.3. Het buitenste en binnenste van uw 151........... 4. De techniek van het ESU-model .......................... 4.1. Mogelijke bedrijfssoorten van de 151............... 4.1.1. Analoog bedrijf.............................................. 4.1.2. Digitaal bedrijf............................................... 4.2. Uw eerste rit .................................................... 4.2.1. Licht functies ................................................. 4.2.2. Geluid functies .............................................. 4.2.3. Boog en wissel sensoren ............................... 4.2.3. Van afstand bedienbare pantograaf ............. 4.2.4. PowerPack energie opslag ............................. 5. Decoderinstellingen aanpassen .......................... 5.1. Configurations Variables (CV’s)........................ 5.1.1. Normering van de NMRA .............................. 5.1.2. Bits en Bytes .................................................. 5.2. Instellen van de Decoder .................................. 5.2.1. Programeren met DCC Systemen .................. 5.2.2. Programeren met de Märklin® 6021 ............ 5.2.2.1. Wisselen in de programeermode ............... 5.2.2.2. Korte mode ................................................ 5.2.2.3. Lange mode ................................................ 5.2.3. Instellen met het Märklin®MobileStation®. 5.2.4. Programeren met de ESU LokProgrammer ... 5.3. Adres instellingen ............................................

2 3 12 12 12 12 12 13 13 14 14 14 15 16 16 16 16 16 17 17 17 17 18 18 18 18 18 19 19 19 20 20

5.3.1. Korte adressen in het DCC-bedrijf ................ 5.3.2. Lange adressen in het DCC-bedrijf ............... 5.3.3. Motorola®-adressen ................................... 5.4. Rijgedrag aanpassen ....................................... 5.4.1. Versnelling en remvertraging........................ 5.4.1.1. Rangeer snelheid ...................................... 5.4.2. Startspanning, Vmax & Vmid ....................... 5.4.3. Snelheidskenlinie ......................................... 5.5. Remwegen ...................................................... 5.5.1. DC-remmode ................................................ 5.5.2. Märklin®-remweg ........................................ 5.5.3. Lenz® ABC-remmode ................................... 5.6. Aanpassen van de geluidsterkte ...................... 5.6.1. Totale geluidsterkte ...................................... 5.6.2. Geluide individueel instellen ......................... 5.6.3. Motor geluid ................................................. 5.6.4. Andere geluiden ........................................... 5.7. Eindhoogte van de pantograaf......................... 5.8. PowerPack........................................................ 5.9. Decoder-reset................................................... 5.10. Sterkte van de verlichting instellen................. 6. Onderhoud........................................................... 6.1. Het afnemen van de kap ................................. 6.2. Het smeren ...................................................... 6.3. Vervangen van de antislipbandwielen ............. 6.4. Vervangen van de antislipbanden .................... 7. Het bijgeleverde toebehoren ............................... 8. Technische support ............................................. 9. Vervangings onderdelen ...................................... 10. Lijst van de belangrijkste CV-waarden ............... 11. Garantie oorkonde ............................................

20 20 20 20 20 20 20 21 21 21 21 21 22 22 22 22 22 22 22 22 23 23 23 23 23 24 24 24 24 25 27

Bouwserie 151

Bedrijfshandleiding Eerste oplage, juni 2011

....................................................................................................................................................................Engineerings Edition

1. EG-Conformiteitsverklaring.................................

2. Voorbeeld...........................................................

3. Model.................................................................. 3.1. Belangrijke aanwijzingen s.v.p. eerst lezen....... 3.2. Het uitpakken van het model........................... 3.2.1. Railcom®Plus ............................................... 3.2.1.1. Voorwaarden voor Railcom®Plus .............. 3.2.2. Monteren/demonteren van de sleper........... 3.3. Het buitenste en binnenste van uw 151...........

4. De techniek van het ESU-model .......................... 4.1. Mogelijke bedrijfssoorten van de 151............... 4.1.1. Analoog bedrijf.............................................. 4.1.2. Digitaal bedrijf............................................... 4.2. Uw eerste rit .................................................... 4.2.1. Licht functies ................................................. 4.2.2. Geluid functies .............................................. 4.2.3. Boog en wissel sensoren ............................... 4.2.3. Van afstand bedienbare pantograaf ............. 4.2.4. PowerPack energie opslag .............................

5. Decoderinstellingen aanpassen .......................... 5.1. Configurations Variables (CV’s)........................ 5.1.1. Normering van de NMRA .............................. 5.1.2. Bits en Bytes .................................................. 5.2. Instellen van de Decoder .................................. 5.2.1. Programmeren met DCC Systemen ................ 5.2.2. Programmeren met de Märklin® 6021 .......... 5.2.2.1. Wisselen in de programmeermode ............. 5.2.2.2. Korte mode ................................................ 5.2.2.3. Lange mode ................................................ 5.2.3. Instellen met het Märklin®MobileStation®. 5.2.4. Programmeren met de ESU LokProgrammer . 5.3. Adres instellingen ............................................

2 3

12

12 12 12 12 13 13 14 14 14 15 16 16 16 16 16 17

7 17 17 18 18 18 18 18 19 19 19 20 20

5.3.1. Korte adressen in het DCC-bedrijf ................ 5.3.2. Lange adressen in het DCC-bedrijf ............... 5.3.3. Motorola®-adressen ................................... 5.4. Rijgedrag aanpassen ....................................... 5.4.1. Versnelling en remvertraging........................ 5.4.1.1. Rangeer snelheid ...................................... 5.4.2. Startspanning, Vmax & Vmid ....................... 5.4.3. Snelheidskenlinie ......................................... 5.5. Remwegen ...................................................... 5.5.1. DC-remmode ................................................ 5.5.2. Märklin®-remweg ........................................ 5.5.3. Lenz® ABC-remmode ................................... 5.6. Aanpassen van de geluidsterkte ...................... 5.6.1. Totale geluidsterkte ...................................... 5.6.2. Geluide individueel instellen ......................... 5.6.3. Motor geluid ................................................. 5.6.4. Andere geluiden ........................................... 5.7. Eindhoogte van de pantograaf......................... 5.8. PowerPack........................................................ 5.9. Decoder-reset................................................... 5.10. Sterkte van de verlichting instellen................. 6. Onderhoud........................................................... 6.1. Het afnemen van de kap ................................. 6.2. Het smeren ...................................................... 6.3. Vervangen van de antislipbandwielen ............. 6.4. Vervangen van de antislipbanden ....................

7. Het bijgeleverde toebehoren ...............................

8. Technische support .............................................

9. Vervangings onderdelen ......................................

10. Lijst van de belangrijkste CV-waarden ...............

11. Garantie oorkonde ............................................

20 20 20 20 20 20 20 21 21 21 21 21 22 22 22 22 22 22 22 22 23

23 23 23 23 24

24

24

24

25

27

1.Konformiteitsverklaring De maker ESU electronic solutions ulm GmbH & Co KG,IndustriestraBe 5, D-89081Ulm, verklaren in eigen verantwoording, dat het Product “ESU HO-Electrolok BR 151”, Typenaanduiding: 31030, 31031, 31032, allen de bijbehorende bestemmingen van de richt-lijnen van elektromagnetische verenigbaarheid (2004/108/EG) overeenstemt. Volgende geharmoniseerde normen werden ge-bruikt: EN 55014-1:2006 +A1:2009: elektromagnetische verenigbaarheid – eisen aan huishoud apparaten, elektrisch gereedschap en soortgelijke elektrische apparaten – deel 1: storing geven. EN 55014-2:1997 + A1:2001 + A2:2008 : elektromagnetische verenigbaarheid - eisen aan huishoud apparaten, elektrisch gereedschap en soortgelijke elektrische apparaten – deel 2: Stoorge-voeligheid.

Copyricht 1998- 2010 by ESU electronic solutions ulm GmbH & Co KG. Vergissingen en veranderingen die de technische vooruitgang dienen, levermogelijkheden en alle soort gelijke rechten voorbehouden. Elektrische en mechanische gegevens en afbeeldingen onder voorbehoud. Iedere aansprakelijkheid voor schade en vervolgschade door oneigenlijk gebruik, het niet letten op deze handleiding, het doen van eigen ombouw aan deze loc, zijn uitgesloten. Verzamelaars model! Niet voor kinderen onder de 14 jaar.Bij het niet op de juiste wijze gebruiken bestaat er gevaar op verwonding. Märklin is een geregistreerd handelsmerk van de firma Gebr.MärklinCie.GmbH, Göpingen. RailCom is een geregistreerd handelsmerk van de firma Lenz electronik GmbH, Gieβen. Alle andere handelsmerken zijn eigendom van de huidige eigenaren. ESU electronic solutions ulm GmbH & Co KG ontwikkeld overeenkomstig haar politiek haar producten steeds verder. ESU behoud zich dan ook het recht voor, zonder aankondiging aan ieder van de in de documentatie beschreven producten veranderingen en verbeteringen door te voeren. Kopieën en reproducties van deze documentatie in welke vorm dan ook moeten schriftelijke toestemming van ESU hebben.

....................................................................................................................................................................................

Inhoud

2

aaaaaa

2. Voorbeeld

Ontwikkeling van de serie 151

Meer als 40 jaar lang was de serie 151 bij de DB Deutschen Bundesbahn (DB) als ook bij de latere DB AG in het snelle goederenverkeer onontbeerlijk. Van het eerste proberen tot ondertussen het steeds sterker om zich heen grijpende terzijdestelling, glansden deze zes asser door zijn betrouwbaarheid. Dat succes heeft meerdere moeders. Tot de eerste hoort de 151 van de volwassen, uit het met meer als 1800 exemplaren bestaande eenheids-E-lok familie van de DB, waarvan de voorserie Loks al in 1952 gemaakt zijn. En verder deelt de lok diverse componenten met de toenmaals hoog moderne sneltreinlok ’s van de bouwserie E03/103 en de meer systeem Loks 181 en 184. Deze bouwserie ’s waren tijdens de ontwikkeling van de 151 tussen de drie en vijf jaar oud. Dat is oud genoeg om kinderziektes van deze techniek te zien,

te analyseren en evt. terzijde te stellen maar nog jong genoeg, door dat de techniek nog bij de tijd was. De geschiedenis van de goederentrein begint eigen-lijk in 1949. Toen wilde de nog jonge DB, de electri-sche tractie naar het voorbeeld van de Schweizeri-schen Bundesbahn (SBB) met de Re 4/4 1, ook met eenheid locomotieven moderniseren. Test rijden van af 1953 met de voorserie locs E10 001 tot E10 005 maakten echter duidelijk, dat op grond van andere bedrijf eisen, het Zwitserse model niet zonder meer te gebruiken was. Zo kwam de DB van de universele locomotieven af, en liet uitsluitend geünificeerde bouwgroepen voor locs met verschillende opgaven ontwikkelen.

151 081-7 snelt op 30-06-1995 met een modelbaan korte goederen trein door Rheinhausen In oceaanblauw-beige rolt de machine nog tot in het jaar 2000.

Het voorbeeld

3

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

Sinds 1961 rijden tussen de Europese spoorwegen treinen van de Trans-Europa-Express-Marchandises (TEEM). Deze treinen bestonden uit wagons met als hoogste snelheid tenminste 100 km/u. Eikpunten waren naast de snelheid ook het gewicht van maximaal 1000 t (100 wagen assen), een reis snelheid van 45 km/u net als kort oponthoud bij de landsgrenzen. Naast het versnellen van het goede-ren verkeer probeerden de politiek en spoorwegen ook het reizen van personen treinen te versnellen. Goederen treinen op de hoofdlijnen die niet met de personen treinen mee konden, moesten “aan de kant” om zich te laten inhalen.

Dat dit de reistijd van de goederen treinen niet be-vorderde is te begrijpen. De meeste goederen treinen werden sinds 1957 gereden door de 100 km/u snelle E40. Het met uitzondering van de aandrijving van de sneltrein loc van de bouwserie E10 indentische loopwerk was nog niet helemaal “ volgroeid” Wwaardoor de DB de toegelaten snelheid tot 110 km/u omhoog bracht. De motor omwenteling lag nu in het zelfde bereik als van de E10, waardoor het soms tot collector overslaan kwam. Met 110 km/u waren de E40 ook in het personenverkeer goed inzetbaar, waardoor deze vierassers voor volle diensten in het buurtverkeer graag gebruikt werden.

151 145 en een 150 er wachten in februari 2001 bij vies weer in Kornwestheim op verdere inzetten. Ondanks veel verschillen behoren deze locs bij dezelfde eenheid E-loc-familie.

Het voorbeeld

4

aaaaaa

....................................................................................................................................................................................

Nog veelzijdiger waren die vanaf 1970 gebouwde locs vanaf locnummer 140 757. Deze hadden reeds vanaf de fabriek een pendel en dubbeltractie bestu-ring. De voortaan als bouwgroep E40.11 genoemde E40 hadden voor het rijden op steile stukken bv. op de Schwarzwaldbahn een electrische weerstandrem overeenkomstig bouwgroep E10. Deze bij vanaf 1968 als bouwgroep 139 genoemde machines, deden het goederen en personen verkeer met een aandeel van 50 procent. Door de grote flexibiliteit van de bouwgroep 139, leek het de DB raadzaam, de nieuwe 151 ook met pendel en dubbeltractie besturing uit te voeren.

De DB voerde aan de 150 bij enige rijmotoren een studie uit met een veranderde wikkelingsisolering, die een rijden van 1200 t. zware snel goedertreinen met 100 km/u mogelijk maakten. Dit was alleen mogelijk met een inperking in het overige bedrijfs programma, waardoor een motorruilen niet doorging. Aan het eind van de 1960 er jaren erkende de Deutsche Bundesbahn (DB), dat de noodzakelijke versnelling van het goederen verkeer met de voor-

handende eloc-contructie niet mogelijk was. De vier assige 140 was in de bovenste snelheid te zwak, de krachtiger 150 met 100 km/u te langzaam. Die laat-ste bracht een uurleisting van 4500 KW bij een snel-heid van 79 km/u. Voor doorgangs goedertreinen, die toen nog veel met wagens, die maar voor een snelheid van 80 km/u toegelaten waren, was dit echter genoeg. Bij de vergelijkingswijze korte ont-wikkelings tijd van twee jaar tussen opdracht en aflevering van de eerste twaalf voorserielocs van de BR 151 ligt het natuurlijk voorhanden, dat de met

1 Frame: Hoofdstroom motor 1 - 3 2 Frame: Hulpinrichtingen 3 Frame: Controlepanelen, Relais 4 Frame: Hoofdstroom motor 4 - 6 5 Frame:Electrische rem, Treinverwarming 6 Frame: Druklucht uitrusting 7 Frame: Indusi en Sifa

8 Hoofd transformator 9 Schakelwerk met aandrijving 10 Oliepomp 11 Oliekoeler met ventitator 12 Rijmotor ventilator 13 Remweerstand met ventilator

14 Excitatie gelijkrichter 15 Kast voor remregeling 16 Hoofdlucht compressor 17 Lichtschakel controlepaneel 18 LZB-kast 19 Kommutator ventiel

Afb.:DB,Slg.Frickel Afbeelding 2: Zijaanzicht en layout van de locomotief BR 151

Het voorbeeld

5

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

het vervaardigen van deze locs de firma’s die de opdracht kregen, Krupp en Henschel, op de bewezen techniek van de eenheids locs terug vielen. Het loopwerk stamt principieel van de sneltrein loc 103, de rijmotoren serie WB 372-22 lieten hun duur-zaamheid in de bouwserie’s 110, 112,139 en 140 al meer dan tien jaar zien. Dankzij het verbeterde isola-tiemateriaal kon de prestatie van de motoren met 20 procent verhoogd worden. De reserves waren zo groot, dat de motoren wel met 140 km/u verhoogd hadden kunnen worden. Deze optie heeft de DB nooit gebruikt, omdat de motoren dan een ongun-stig draaimoment hadden gehad voor het goederen vervoer.

Dat de draaistellen met die van de 103 verwant zijn, zie je in één oogopslag. Zo wijst de 151 dezelfde wiel zetvoering met lemniskatenlenkern als ook een ver-gelijkbare afvering van de lockast met flexicoil-veren uit. De in vergelijk met de 150 diepere kracht aangrijp-punt, zou de wielset ontlasting in het vooruit lopen-de draaistel tegen werken, zodat men van een koppeling van de draaistellen onder elkaar afgezien heeft. Machinisten, die beide bouwseries kennen weerspreken dat toch, als het om de

vermeende superioriteit van de 151 bij de trekkracht met nega-tive verwerings ratio’s gaat. In tegendeel: bij gladde rails waren het juist de met opschortings-lager uitgeruste 150 001 tot 025, die de 151 superieur waren. Hiermee zijn de voordelen van de oude tenopzichte van de nieuwe wel genoemt. De reden waren de betrekkelijk zachte afvering door de flexicoilveren en de wielzetvoering in de draaistellen, als ook het geringere wrijvingsgewicht. Dat de toe-gelaten start-trekkracht tenopzichte van de 150 met 10 procent gereduceerd moest worden, lag ook aan de

Op draaistel gebied zijn de 151 en de 103 verwant. Hier moet de 151 083 met zijn lange

containertreinvoor de vier wagons korte Rheingold-Flügel trein aan de kant.

Het voorbeeld

6

aaaaaa

....................................................................................................................................................................................

ongunstige schakelwerk-rangschikking, die eerst vanaf 151 076 gecorigeerd werd. Verdere bouwvorm veranderingen waren de zijwaards verschuifbare middelste wielassen, om die, de in het voertuig-dwarsas werkende krachten te reduceren (in de fabriek vanaf 151 085, om-bouwen van oudere locs). Als pantograaf werd met de bouwvorm DBS 54 het standaard type van de eenheids lok-familie gebruikt. Sinds 2000 kregen de meeste locs bij hun hoofdonderhoud, één benige pantograven van de bouwvorm SBS 65 of DSA 200. De eerste kwamen meestal van met “pensioen” zijnde 103.

Uiterlijk zichtbare veranderingen waren het weg vallen van de middelste zandresevoir aan alle draaistellen, het ruilen van de buffers met ronde schotels voor die met rechthoekige. Bovendien droegen enige door Krupp gebouwde serielocs dakkappen met langsribben. Door het ruilen van grote delen werden ook machines van andere serie’s met langsrib dak gezien. Van af 151 013 hadden de 151’er in plaats van een druk-luchthoorn, een signaalhoorn (Makrofon). In 1976 liet de DB de nieuw afgeleverde 151 090 tot 095 met een middenbuffer-koppelingen van het type unicupler AK69e uitrusten. Na deze zes locs volgden ook nog 151 096 tot 099, 114 tot 116 en

151 192 en een andere met automatische koppe-lingen uitgevoerde locs passeren met een uit zes assige Faals-zelfontladewagons bestaande erts-trein Troisdorf. de achteraf met middenbuffer-koppelingen uitgerus te 151 089, 117 tot 122. Deze 20 met automatische-koppeling uitgeruste locs, bespanden in dubbel-tractie geweldige, uit 28 zesassige zelfontladewa-gons bestaande 5400 ton ertstreinen, bijvoorbeeld die tussen Duisburg en de Dillinger Hütte in het Saarland. Verdere locs liet de DB in 1998 of aan beide kanten, of ook aan één kant met AK uitrusten.

Door de gemengde trein koppeling (GZK) konden ook locs, die aan beide kanten automatische koppelingen hadden, met locs gekoppeld worden, die de veel voor komende schroef koppeling hadden. Zo kwamen deze locs ook voor andere treinen tot inzet. Om een zo groot mogelijke universeele inzet te garanderen, werden alle 151 er met een pendel en dubbeltractie-be-sturing uitgerust. Zo waren er tot het midden van de 1990 er jaren zelfs pendel trein diensten in de rijplannen van de diverse locs. Eenzelfde veelzijdigheid als van de 151, kan eigenlijk alleen nog door de bij de eurosprinter familie behorende 182 gezien worden.

Afb. 4 : Pantograaf DBS 54

Het voorbeeld

7

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

Toen het schone weekendkaartje werd ingevoerd, had men op de Schwarzwaldbahn, (hier de 151 042 in Hinterzarten) Sterke locs nodig voor De Lange treinen.

Foto: Rolf Wiemann

De moderne draaistroom loc heeft ten opzichte van de 151, minder wrijvinglast door de intelligente electrotechniek.

Kleur en opschriften

In tegenstelling tot de bouwserie 111, werden de 151 niet als probeer locs voor kleur konsepten ge-bruikt. De 151 001 tot 072 en 151 074 en 75 ver-lieten in de kleur chroomoxidegroen de fabrieks-hallen. Met de in 1975 door Henchel gebouwde 151 073 probeerde men de elfenbeen-oceaanblauwe lak (Ral 1014 en Ral 5020) uit. Maar eerst van af de door Krupp geleverde 151 076, werd het door trein-vrienden Turks-Beige genoemde kleurschema ge-bruikt. Alle verdere locomotieven kregen van af het werk deze kleuren. Beide kleurstellingen bleven in noemenswaardige aantallen tot het einde van de 90’er jaren in gebruik. Dat graag, minachtend als aardbeienrood betitelde Oriëntrood (Ral 3031) was bij de 151 pas in 1991 bij de 151 021 tezien. Daar deze kleurstelling aan veel locs zoals bv. de serie 103, er heel natuurlijk uitzag, nam deze nieuwe kleurstelling, niets van de elegantie van 151 weg. De op water gebaseerde lak neigde op grond van de pigmenten sterk naar uitbleken, een verandering, die bij onderhouds beurten nog versterkt werden. Vanaf 1997 kwam dan het huidige verkeersrood (met de 151 055) in het gebruik, dat de machines eveneens goed staat.

Als kinderen van de epoche IV zijn de 151er van af het begin met computernummers beschilderd. De eerste vereenvoudigingen kwamen in de 80er jaren, toen de gebleekte stickers met de fabrieks logo’s naast de in de rijrichting, linker deur, niet meer ver-vangen werden. De oprichting van de DB AG 1994 heeft pas met de invoering van de verkeersrode lakering invloed op de beschrifting. Als goederen-treinlocs, waren de 151er, aan de DB Cargo toe-bedeeld, waardoor de locs aan de zijden een groot DB logo en de letters “Cargo” kregen. Aan de voor cq achterkanten bleef het bekende DB logo. In het jaar 2000 richten de DB AG samen met de Neder-landse spoorwegen (NS), Railion GmbH op. Daarna rolden hoofd onderzochten locs of alleen met DB logo, of met Railion beschrifting met blauw vierkant, of met Railion-DB-Logistics beschrifting (steeds aan voor en zijkanten) door het land. Sinds 2009 is het goederendeel onder de naam DB Schenker Rail. De weinige nog hoofdonderzochten 151er, dragen alleen nog aan de voor/achterkant een DB logo, de zijwanden blijven leeg, wat echter aan de elegance van de loc geen afbreuk doet.

Inzet

De 170 locs van de bauwserie 151 waren tot nu toe in Nürnberg en Hagen-Eckesey gestationeerd. Van daar uit kwamen ze in heel Duitsland tot inzet. Hun hoofd opgave, het rijden van doorgangs goede-rentreinen (Gg), vervullen die zesassers tot vandaag.

Beide onderhoud werk-plaatsen waren ook de thuishaven van de serie 150. Zo kwam het bv. in 1982 tot een locomo-tieven ruil, van de 151 154 tot 162 naar Nürnberg en de 150 053 tot 60 en de 107 naar Hagen. De reden was de invoering van een snellere Dg.

Het voorbeeld

8

aaaaaa

....................................................................................................................................................................................

Door het aanleveren van grondstoffen en bijproducten en de uitlevering van kant en klare

producten, reden in opdracht van de staalindustrie vaak korte, zware en bonte goederen treinen. Hier de 151 072 bij Porz-Wahn. De Nürnberger machines werden vaker als haar Hagener collega’s voor vergelijkswijze lichte door-gangsgoederen treinen ingezet, die wel een langere rit hadden, dan de zware treinen van de Hagener locs. Voornamelijk in het Ruhrgebied zijn die machi-nes ook in het staal verkeer, met vergelijkswijze korte, maar zeer zware treinen te zien. Ook het trekken van treinen van het Kombinierten Ladungs-verkehrs (KLV) behoord tot zijn opgaven. Dubbel-tractie komt zowat zonder uitzondering voor, bij de zware erts en kolentreinen. De 5700 t zware en meer als 600 m lange treinen, waren meer als 30 jaar de sterprestatie van de 151er met AK. Die treinen bestonden uit 40 zesassige zelfontlaad-wagons Faals 150/151 en pendelden tussen Salzgitter en Hamburg-Hansaport.

De lege trein, dus de onbeladen trein had een 151er ook zonder moeite alleen kunnen rijden. Van uit Hamburg werd met lange trienen ook Dillingen in het Saarland beleverd. Eveneens werd ook van Hamburg-Hansaport uit, Ziltendorf in de Oberlausitz aangedaan. Deze 4000 t. treinsamenstellingen, be-stonden vaak uit vierassige zelfontladewagons. Omdat men niet steeds alle AK locs nodig had, kwamen zij ook voor normale gorderentreinen voor. Daarvoor droegen die locs, rechts van het van het midden van de loc, een koppelingskop, die men in de AK-kop zet, en dan de koppelingshaak er inhangt. Zo kan de loc iedere andere wagen of loc trekken, zonder dat een overgandswagen nodig is. Door de inbouw van apparatuur voor “Linienzugbeeinflus-sung” LZB 80/1 80 in de 151 001 tot 085 zoals ook

Het voorbeeld

9

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

Afb. 7: Wagenplan D-trein D300 (1982)

uit deze verder ontwikkelde apparaten van het CIR-ELKE-Systems in de 151 123 tot 156 zijn deze locs op alle voor het goederenverkeer toe-gelaten snelheidslijnen inzetbaar. Wat de 151 ook voor modelbaner echt intere-sant maakt, zijn zijn inzetten voor personen-treinen. De mooiste inzet was jaren lang het interzone trein paar D300/301 München – Berlin –Stadtbahn, haar vervoer tussen München en Probstzella van 1978 tot 1990 waarvoor de zesasser verantwoordelijk was. Ook het trein paar D 1402/1403 (Nürnberg –

Leipzig behoorde in de 80 er jaren tot de plan diensten van de 151 uit Nürnberg. Ook enige Inter-Regio’s, die sinds de late 80’er jaren de oude D-trei-nen grotendeels afgelost hadden, werden bv. in het Frankenwald nog door 151er getrokken. Hagener locs hadden bv.in 1984 de E 2325 vanaf Hagen te rijden. Deze uit Amsterdam komende rijtuigen moesten in Hagen een richting wissel maken. Daarbij rangeerde de 151 dan gelijk één of meer postgoederenwagens in de trein. Nürnberger locs namen in 1982 bv. de compleet uit vier assen ombouwwagens bestaande trein, aan de loc-haak.

Afb. 8 Wagenplan N 6045 (1982)

Legendarische ritten van de Nürnberger 151 was Afb. 9 Wagenplan E 2325 (1986) het interzone treinpaar D300/301.

Het voorbeeld

10

aaaaaa

....................................................................................................................................................................................

De invoering van het schöne-Wochenend-Tickets in het jaar 1993, kreeg de DB in veel toeristen regio’s problemen. De veel te volle treinen, van het buurtverkeer, moest de verraste DB, verlen-gen, wat echter op de Höllentalbahn met de daar gestationeerde locs van de bouwserie 139, niet mogelijk was. Zo werd in het weekeinde snel de 151er, die dankzij de weerstandsrem daar mocht rijden, in het Schwarzwald ingezet. Machines van de beide Bw, moesten ook voor buurtverkeer-treinen, waarbij het gewicht van de wagons, amper zwaarder was dan de 151.

Met de toenemende aanschaffing van ICE-trein-stellen, en het omzetten van veel ex DR-143 in de oude Bundesländer, zette de DB vanaf het mid-den van de 90er jaren de bouwserie’s 110, 111, en 141 vrij, die de 151 in het personenverkeer verdrongen. De in 1998 van kracht geworden toe-wijzing van treinstel bouwseries, aan de verschil-lende afdelingen, zorgden er voor dat er geen personentrein rijden, in de plannen van de 151 meer voorkwam. Nog DB Regio, nog DB Reise und Touristiek huren geen locs meer van de goederen afdeling.

In 2010 en 2011 (stand april 2011) hebben de 151 004, 015, 016, 062, 083 en als laats 147 een hoofdonderzoek in de onderhoudswerkplaats Dessau gehad. Van het onderzoek tijd punt af mogen zij nog 8 jaar ingezet worden. Minstens tot 2014 kunnen zij op de Duitse rails gezien worden. Ongeveer de helft van de eens 170 stuks rijdt nog. De 151 is dus de komende 3 jaar nog niet met uitsterven bedreigd, ook omdat de DB de koop van nieuwbouw E-locs

151 001 heeft het Aw Opladen op 6-12-1995 in orientrode lak verlaten. Foto: David Hruza

voor het goederenverkeer met de 185 399 zo goed als afgesloten heeft. Bovendien ging het met het goederenverkeer sinds het dieptepunt van de economische crisis van het jaar 2009, weer langzaam bergop, zodat zich in het midden van de jaren 2010, soms een tekort aan locomotieven voor deed, die zich in de hoofdonderzoekingen van de 151, maar ook door het huren van locomotieven bij verhuurders liet merken.

Gebruikte literatuur

Bäzold/Fiebig: Deutsches Lok-Archiv; Electrische lokomotiven. Transpress, 1992 ISBN 3-34470717-5

Koschinski: Baureihe 151. Eisenbahn-Journaal Special 2/2010. ISBN 978-3-89610-332-1

Joachimsthaler: Die electrischen Ein-heitslocomotieven der Deutschen Bundesbahn. Hrsg. Gewerkschaft Deutscher locomotivführer.4.Aufl. 1976.

Modelleisenbahner: Zwischenstufe. Ausgabe 04/2002, S. 14 – 23

Nog steeds krijgen locs van de BR 151 in Des- sau hoofd onderzoekkingen. 151 096 kreeg er één in 2005.

Het voorbeeld

11

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

3. Model

3.1. Belangrijke aanwijzingen – AUB eerst lezen

Wij feliciteren u met de koop van de HO-electro-locomotief de BR 151 van de Deutschen Bundesbahn. Uw HO-model biedt enige nieuwe functies. Deze handleiding brengt u stap voor stap de mogelijkheden van de 215 bij, en daarom een verzoek:

Lees alstublieft deze handleiding, voor het in gebruik nemen zorgvuldig door. Hoewel het model robuust opgebouwd is, kan een verkeerde behandeling voor verwonding van de bediener of tot beschadiging van de lok voeren. Bij twijfel doet dan geen “dure” experimenten.

De locomotief is geen speelgoed en zal alleen onder toezicht gebruikt worden.

Deze LocSound-Decoder mag alleen in de ESU-Baureihe 151 gebruikt worden.

Trek het model nooit aan de panto-graaf omhoog.

Trek of duw de pantograaf niet om-hoog of omlaag met de hand.

Nat en vocht voorkomen.

Bij het werken aan de loc moet de stroom er altijd af zijn. Zet het lochuis er weer op, voor u de loc in bedrijf neemt.

Geen kabel mag de metaal delen van de loc raken, ook niet per ongeluk.

Let erop dat er geen draden geklemd worden, of dat er kortsluiting ontstaat.

Behandel de luidspreker extreem voor-zichtig: oefen er geen druk op uit en raakt de luidsprekermembraam niet aan.

3.2 het uitpakken van het model

Trek het met een kunststofbeugel geschroefde model met twee handen uit de hartschuim inzet. Aan de onderkant van de kunst-stofbeugel vindt u de inbus sleutel.

Nu legt u het model op zijn kant, houd model en beugel met één hand vast, en draai met de andere de inbus-schroef los.

Bewaar a.u.b. alle verpakkingsdelen en deze handleiding voor later gebruik. Alleen de originele verpakking garandeert vervoer zonder schade. Voor het verzenden van de loc, deze weer a.u.b. in de kunststof-beugel schroeven, en in de hart schuimen inzet steken en de doos inpakken.

Nu past u, uw 151 aan de soort centrale van uw modelbaan aan. Wanneer u Märklin rijdt, dus een loc met sleper nodig heeft, kunt u de 151 op de rails zetten, en na ingaven van het nummer 3 gelijk weg-rijden.

De ingestoken sleper is niet alleen voor de stroom-afname van de puntcontacten verantwoordelijk, maar ook wordt door het insteken van de sleper de elektrische verbinding van de beide buiten-rails gemaakt, zodat alle 12 wielen spanning opnemen.

Als u het 2 rail systeem gebruikt, moet u de sleper er uit trekken. Hoe dat gaat ziet u in deel 3.2.2.

3.2.1. RailComPlus®

Absoluut wereldnieuws verbergt zich achter de van Lenz® in samenwerking met ESU ontwikkelde uit-breiding van RailComPlus®, waarmee de loc uitge-rust is.

De met RailComPlus® uitgeruste decoder melden zich bij met RailComPlus® uitgeruste centrales automatisch aan. U hoeft nooit meer een loc adres van een nieuwe loc met de hand in te voeren! Zet u de loc simpelweg op de rails, en hij wordt automatisch herkend. Bovendien wordt de loc-naam, functieknop symbolen en de aard (duur of momentfuntie) overdragen.

En dat alles gebeurt in weinig seconden zonder lange wachttijd.

3.2.1.1. Voorwaarden voor RailComPlus®

Voor RailComPlus® heb je een centrale nodig met RailComPlus®. De ESU ECoS centrale ondersteunt vanaf firmwareversie 3.4. de RailComPlus® deco-der. U moet aan de decoder geen veranderingen voornemen. Hij wordt automatisch herkend.

Het model

12

aaaaaa....................................................................................................................................................................................

Vanzelfsprekend kunt u de locnaam, fucktiesym-bolen en locsymbool naar believen veranderen en daarna naar uw decoder terug schrijven. Dit alles gebeurt vol automatisch op de achtergrond. In het geval u de automatische herkenning niet wenst, kunt u door het uitschakelen van bit 7, in CV 28, dit uitschakelen.

3.2.2. Montage en demontage van de sleper

Demontage: Leg eerst de loc op het dak. Dan zet het gereedschap (meegeleverd) zo onder de sleper dat de vier beugels precies in de vier gaatjes vallen, onder de sleper grondplaat. Om de sleper te verwijderen moet het gereedschap eerst licht (!) samengedrukt worden. De sleper wordt dan met een lichte ruk eruit getrokken.

Afb. 10: Sleper demontage Montage: Voor het terug stellen naar middenlei-derbedrijf neemt u de sleper tussen duim en wijs-vinger en zet de sleper in het opname gat. Let daarbij op, dat de sleper in het draaistel “1” wordt gestoken. Druk u dan op de sleper, tot u een klik hoort, klaar!

Afb. 11: Sleper montage

3.3. Het buiten en binnenste van uw 151

Met uw nieuwe 151, kunt u het bedrijf op uw modelbaan zo voorbeeld getrouw uitbeelden, als nog niet mogelijk was. Aan de metalenkap en chas-sis bevinden zich kleine delen van messing en kunststof, die apart zijn aangezet. En wel met het locnummer en de gekozen epoche correcte uit-voering. De treden naar de machinisten cabine van de 151 zijn van messing. Veel greepstangen zijn van slijt-vaste kunststof en zijn apart aangezet. Aan de draaistellen vindt u leidingen uit kunststof en veren uit metaal.

Afb. 12: Gedetailleerd draaistel De door de LocSound-Decoder gebruikte grote luid-spreker hoor je door de open koellucht ribben erg goed.

Afb. 13: Luidspreker De naar onder gerichte luidspreker geeft de hoge tonen het beste weer. Nieuw is de bocht en wissel sensor, die bij een lage snelheid het typische quiet-sen bij het rijden weergeeft.

De electrotechniek

13

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

Een vijfpolige ESU-hoogvermogen-motor met een geoptimeerde geluid commutator en twee swingmassa’s zorgen voor een grote kracht, bij een rustige loop. De aandrijving gebeurt op vier assen.

Vier antislipbanden zorgen voor een hoge trek-kracht. Modelbaner die de antislipbanden niet wil-len gebruiken, kunnen deze beide assen eenvou-dig omruilen, met de bijliggende assen zonder an-tislipbanden. Zodat rij en hoor plezier door vieze rails niet bedorven wordt, is er een “ PowerPack” energie opslag in de loc ingebouwd.

Een coulisse gevoerde normschacht naar NEM362 zorgt voor een zekere verbinding van de loc met de trein.

Net als zijn voorbeeld is de 151, wat betreft de verlichting, precies hetzelfde. Natuurlijk heeft de loc een rijrichting afhankelijke verlichting, door warm-witte LED’s, maar u kunt, wanneer nodig, de verlichting aan de treinkant uitschakelen. Rangeren kan met aan beide zijde ingeschakelde drie witte lampen. Een rijrichting afhankelijke machinistenhuis en dashboard verlichting vervol-maken de lichtfuncties.

Het wisselen tussen twee en drie rail bedrijf ge-beurd eenvoudig door insteken (met de hand) of uittrekken (met bijgeleverd gereedschap) van de sleper.

Afb. 14: Klik en de sleper zit !

4. De techniek van het ESU-Model

Een centraal bestanddeel van uw nieuw verwor-ven 151, is de nieuwe LokSound-Decoder. Deze LokSound-Electronic is verantwoordelijk voor de vorming en sturing van veel rij en specialefunc-ties van de 151:

Voor en achteruit rijden

Lichtfuncties

Geluidfuncties

De LokSound-Decoder kan uw loc met de meest voorkomende bedrijfsmodi sturen: Analoog be-drijf met gelijk of wisselstroom, digitaal bedrijf met Motorola®-formaat (Märklin® digital) of DCC-Systemen. De LokSound-Decoder herkend de bedrijfsmodi automatisch, u hoeft zelf niets in te stellen. In het analoog bedrijf zijn de func-ties natuurlijk beperkt bruikbaar.

Aan een met RailComPlus® uitgeruste centrale meld uw 151 zichzelf aan.

In het geval dat u, bij uw loc de fabriekinstellin-gen wilt veranderen,(bv. loc adres, of de sterkte van het geluid), bevelen wij u aan om deel 5 te lezen. Daar leest u welke parameter de Lok-Sound-Decoder u aanbied en hoe die met som-mige op de markt zijnde digital centralen veran-derd. Er wordt ook beschreven hoe u de fabriek instellingen weer kan herstellen.

4.1. Mogelijke bedrijfsmodi van de 151

4.1.1. Analoog bedrijf

De 151 kan ook op conventionele (=analoog) gestuurde gelijk en wisselstroom banen ingezet worden. Het aantal tot vervoeging staande functies is dan wel beperkt:

Rijfunctie vooruit - stop achteruit

Lichtwissel

Motorgeluid (automatisch) De pantograaf functie is in analoog bedrijf niet mogelijk. Bij een spanning van 6,5 V komt het motorgeluid. Als de transformator een spanning van 8,5 V geeft, rijdt de loc langzaam weg. Voor analoog bedrijf kunt u zowel gelijkstroom trafo’s (bv.van ROCO®), als ook wisselstroom trafo’s (bv van Märklin®, Titan).

Digitaalbedrijf

14

aaaaaa

....................................................................................................................................................................................

Denk u a.u.b. er aan, dat een storingsvrij bedrijf met elektronische rijregelaars (PWM-bedrijf), door het grote aantal op de markt zijnde systemen, niet gegarandeerd wordt.

Opletten: De 151 moet helemaal stilstaan, voor u het bevel tot rijrichting verandering geeft! Nooit een nog rijdende loc omschakelen.

4.1.2. Digitaal bedrijf

Voor een voorbeeld getrouw rijbedrijf bevelen wij een digitaal systeem aan. Afgezien daarvan, dat de ingebouwde speciale functies gebruikt kunnen worden, bied de LokSound-Decoder in digitaal bedrijf ook een last geregelde aandrijving aan.

Het van af de fabriek vooringesteld adres is :

“03” (DCC en Märklin® Motorola®)

14 rijstappen bij Märklin® Motorola®.

Bij het DCC-bedrijf herkend de Decoder automa-tisch de ingestelde rijstappenmodus van de centrale.

De LokSound-Decoder “verstaat” zowel het weit-verbreide Motorola®-protocol, waarmee de Märklin®-centrale 6021 werkt, als ook het ge-normde NMRA-DCC-protocol waarop de systemen van ESU, Lenz®, Uhlenbrock® en ZIMO® zich baseren. Welk systeem u ook gebruikt, is voor de LokSound-Decoder niet relevant, omdat hij het protocol zelf herkend en benut (auto-detect).

Digitaal met DCC-Systemen

Het bedrijf met LokSound-Decoder is met ieder DCC-conforme systeem mogelijk. De automatische rijstappenmodus werd met de volgende systemen getest: ROCO® Lokmaus2, Uhlenbrock® Intelli-box®, Lenz® Digital plus V2.3, ZIMO® MX1.

Bij bedrijf met Lenz® digital plus V3.0 functio-neerd de herkenning niet, als u met 14 rijstap-pen wilt rijden. Gebruik de 28/128 rijstappen. Iedere keer dat de LokSound-Decoder stroom krijgt (dus na het inschakelen van uw baan), en het licht ingeschakeld wordt, probeert hij de rijstappen te herkennen. Schakel u de rijstap-

pen tijdens het bedrijf om, dan moet u de decoder kort stroomloos maken, zodat de automatiek, zoals gewenst werkt. De herkenning duurt tot ongeveer 30 seconden. Over de functieknoppen F0 tot F21 kunt u de geluid en andere functies oproepen.

Functieknoppen toewijzing

Digitaalbedrijf met Märklin® Digital (6021)

Het rijden van de 151 met de Märklin® 6021 cen-trale is probleem loos mogelijk. De lokSound-Decoder heeft nog een bijzonderheid: Naast het “normale” loc adres (vanaf fabriek 03) “verstaat” de decoder ook opdrachten van het adres 04 (werkadres 03 + 1).

Digitaalbedrijf

............................................................................................................................................................Engineering Edition 15

aaaaaa

De functie van het tweede adres activeert u, wan-neer u op de centrale in de CV 49 het bit 3 zet. Als u met de 6021 dit adres oproept, kunt u met de functie toetsen F1 tot F4 van de 6021 de functies F5 tot F8 van de decoder oproepen.

4.2. Uw eerste rit

Natuurlijk wilt u nu uw loc meteen testen. Wij bevelen u aan dit stap voor stap te doen. Zet uw locomotief op de rails, en roep hem op de hand-regelaar van uw centrale op.

4.2.1. Lichtfuncties

Schakel nu met de lichtknop de lichtfunctie in. De BR 215 zal dan aan de voorzijde witte lichten hebben en aan de achterzijde rode sluitlichten. Als u dat wenst kunt u met F4 de cabineverlichting inschakelen en zo het binnenste van de cabine ontdekken.

Druk nu met ingeschakelde (!) frontverlichting de F7 knop, nu wordt ook de dashbord verlichting ingeschakeld. U kunt dit door de zijruit van de cabine bekijken.

Met de knoppen F5 en F6 kunt u telkens de aan de achterzijde van de loc het licht uitdoen. Trek de loc wagens aan de voorzijde 1, dan moet F5 gedrukt worden.

In het rangeer bedrijf zonder wagens, zal met F8 de juiste belichting aan zijn.

De vier in het draaistel gemonteerde LED, worden bij het remmen geactiveerd, en simuleren het vonken van de remmen, zoals het bij het afrem-men van zware treinen te zien is.

4.2.2. Geluidfuncties

Door op F1 te drukken (inschakelen van de batterij-hoofdschakelaar) komt uw 151 tot leven. Eerst hoort u blijvend het geluid van de omvormer. Dan hoort u de door de accu verzorgde compressor, die de lucht voor het heffen van de pantograaf levert. Aansluitend hoort u dat het geluid van de hoofdschakelaar en het geruis van de omvormer wordt intensiever. Als u naar de eerste rijstap schakelt, ziet u door de machineruimte vensters een vonk, en hoort u het geluid van de rijstappenschakelaar.

Nu schakelt u rustig op, zodat het schakelwerk de rijstappen erkend. Het doorlopen van de rijstappen bij het terugschakelen, hoort men met een ervaren machinist aan het handrad, niet. Kort voor de stilstand van de loc, hoort u het rem quitsen.

U kunt met uw handregelaar diverse geluiden op-roepen. (Zie tabel op blz.14).

De geluidsterkte van ieder geluid, kan apart, aan uw wensen aangepast worden. Leest u daarvoor in het deel 5.6., hoe dat gedaan wordt.

4.2.3. Bocht en wisselsensoren

De BR 151 bezit een omvangrijk sensoren pakket, om ook in bochten en over wissels voorbeeld getrouwe geluiden te kunnen produceren. Beacht u svp. de volgende aanwijzingen:

•De bocht en wisselsensor functioneren alleen zolang de loc met een lage snelheid rijdt. Zodra de loc stilstaat, of sneller dan rijstap 7 (7 van 28)rijdt, wordt er geen bocht quitsen of Wissel stoot afgespeeld. •Het dieselgeluid moet ingeschakeld zijn, anders worden er geen bocht en wisselgeluiden afgespeeld. •De bochtensensor functioneert vanaf ongeveer 80 cm. Bij een hele grote radius kan het zijn, dat De sensoren de draaihoek niet herkennen. Bepaalde mechanische toleranties zijn helaas niet te voorkomen. •Ter hoogte van de assen 1 en 4 (de steeds buitenste assen) zijn de contactbeugels voor de wissels ondergebracht (zie afb.10 op blz.23). Deze moeten in geen geval met de hand ingedrukt of verbogen worden! Behandel u de contactbeugel met de grootste zorgvuldigheid. •Bij het overrijden van een wissel kan het tot vonkvorming aan de contactbeugel komen. •De bochten sensoren zijn met alle voorko- mende gelijk en wisselstroom systemen getest. Bij het overrijden van wissels kan het tot een Licht omhoog komen van het draaistel komen.

Wanneer u geen bocht en wisselgeluid meer wilt horen, kunt u met de knop F12 de functie uitschakelen.

Op afstand bedienbare pantograaf

16

aaaaaa....................................................................................................................................................................................

4.2.3. Op afstand bedienbare pantograaf

De BR 151 heeft twee, vanaf de centrale, bedienbare pantografen. Nooit mogen van het model, de panto-grafen met de hand ophoog gedaan worden. Dat zou de aandrijving ernstig beschadigen. Met drukken op de knop F3 heft de achterste pantograaf, gezien in de rijrichting. Bij een rijrichting verandering daalt automatisch de voorste pantograaf, en gaat de achterste omhoog. De maximale hoogte, tot waar de pantograaf komt, kan in de CV ingesteld worden (zie ook deel 5.7.). De pantografen kunnen zonder te beschadigen de rijdraad volgen, daar zij veren en zo de rijdraad volgen.

Afb.7: Pantograaf

4.2.4. Powerpack energieopslag

De BR 215 is van een onderhoudsvrije “PowerPack” energieopslag voorzien. Die zorgt voor een ononder-broken spanningsverzorging, ook bij vuile rails. Deze PowerPack is alleen in digitaal bedrijf actief. In ana-loogbedrijf is hij automatisch uitgeschakeld. Na het inschakelen van de spanning verzorging moet het PowerPack eerst opgeladen worden. Dat kan tot 60 seconden duren. Dan pas staat de volledige buffercapaciteit klaar om te gebruiken. Dat systeem verzorgt de verlichting, de rij motor en de geluids-functies met energie, maar niet de rookmaker. De tijd, welke het systeem maximaal kan overbrug-gen, kan ingesteld worden. Deel 5.8 geeft hierover uitkomst.

5. Decoderinstellingen aanpassen

Hoofdstuk 5 behandelt het wijzigen van de belangrijkste instellingen van de LokSound-Decoder.

De decoder in uw BR 151 is speciaal aan dit model aangepast en bied veel eigenschappen, die wij hier niet allemaal kunnen behandelen. Wij beperken ons tot de belangrijkste probleemstellingen. Voor iedere veranderbare eigenschap zijn er in de decoder één of meerdere opslagplaatsen, waar getallen of letters opgeslagen kunnen worden. U kunt die opslagplaatsen als kaartsysteem zien, die in een grote kaartenkast bewaart worden: maar omdat de kaarten weer gevonden moeten worden, hebben zij een nummer of tekst met de eigenschap van de kaart, bv. “Lokadresse” of “Höchstgeschwindigkeit” Als u zich nu verder voorstelt, dat deze kaarten met een potlood geschreven kunnen zijn, er dan ook veranderingen; “weggummen en opnieuw schrijven” op ieder moment mogelijk zijn. Niet alle kaarten kunnen beschreven worden: Enkele informaties zoals de hersteller herkenning voor ESU zijn vast gecodeerd. De inhoud van de opslagplaatsen kan dus door u bepaald worden, en wordt door de decoder tijdens het bedrijf gelezen en gebruikt. Met een procedure die als “programmeren” bekend staat, kunt u deze opslagplaatsen met de gewenste waarden vullen.

5.1. Configuratie variabelen (CV’s)

De decoder volgt het in de USA ontstaane CV-concept. De naam CV (“Configuration Variable”) lijd dus daad werkelijk tot, dat de boven genoemde opslagplaatsen, niet alleen variabelen zijn, maar ook het gedrag van de decoder configureren.

5.1.1. Normering in de NMRA

De NMRA (Amerika’s vereniging van modelbaners) heeft vastgelegd, door welke CV’s welke eigenschap een decoder hebben moet. De DCC norm geeft aan de CV’s vaste nummers, waarbij de belangrijkste ver-plicht aangegeven zijn. Hierdoor wordt de omgang met CV’s voor de gebruiker vereenvoudigd, omdat de decoders van verschillende herstellers deze normering volgen en de geleerde omgang met CV’s overal gelijk gebruikt kan worden.

Decoderinstellingen aanpassen

17

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

In het DCC CV-concept kunnen getal waarden van 0 tot 255 in de CV’s geschreven worden. Iedere CV heeft precies één getal. Waar de positie (CV-nummer) vast staat, kan het waarde bereik verschillen. Niet alle CV’s moeten waarden van 0 tot 255 accepteren. In deel 20.1. zijn de voor de LokSound-Decoder veroorloofde waarden opgesomd.

5.1.2. Bits en Bytes

De meeste CV’s krijgen een vaste getalwaarde. CV 1 bv. heeft het loc adres. deze kan tussen de 1 – 127 liggen. Terwijl dus de meeste CV’s getalwaarde ver-wachten, zijn andere CV’s meer als verzamelplaats voor verschillende “schakelaars” te zien, die de verschillend functies gezamenlijk beheren (meestal in of uit schakelen): Een goed voorbeeld hiervoor is de CV 29: Voor zulke CV’s moet de voor de CV voorziene waarde berekend worden, die hangt weer af van de gewenste instellingen: Bekijkt u in de tabel van hoofdstuk 10 de verklaring van de CV 29: Beslist u nu welke opties ingeschakeld of uitgeschakeld moeten worden. In de kolom waarde staat voor iedere optie twee waarden. Als de optie uitgeschakeld wordt, bedraag de waarde 0, anders een getal tussen 1 en 128. Tel u alle getal-waarden op, voor deze optie, dan krijgt u de waarde die in de CV geschreven moet worden. Voorbeeld: U wilt met de ECoS DCC met 128 stappen rijden, de analoog herkenning is actief (omdat u uw loc ook analoog bestuurd). Alle andere opties zijn uitgeschakeld. Dus zet u de CV op de waarde 6 (0 + 2 + 4 + 0 = 6).

5.2. Instellen van de decoder

Dit deel behandelt, hoe met de meest voorkomende op de markt zijnde systemen de loc ingesteld kan worden.

5.2.1. Programmeren met DCC systemen

LokSound-Decoder kunnen alle programmeer-methoden van de NMRA, dus naast de program-meerrailsmode (Direct Mode, Register Mode, Page Mode) ook de hoofdrailsprogrammering (“POM”, Programming on Main). Met de hoofdrails programmering kunt u comfortabel uw decoder programmeren, zonder u Loc van de baan te moeten nemen. Hiervoor moet de centrale de decoder gericht met het gebruik van het loc adres aanspreken, bv. “loc nummer 50, schrijf in CV 3 de waarde7!”. Het loc adres moet dus bekend zijn.

Het uitlezen van CV’s op de hoofdrails is met

RailCom mogelijk. Deze functie is vanaf de fabriek geactiveerd (CV 28 = 3). Op de programmeerrails kunt U,- aangenomen dat u een DCC-Systeem heeft wat dat kan – de CV-waarde ook uitlezen en controleren. Verder kunt u op de programmeerrails, zonder kennis van het loc adres, dit omprogrammeren, omdat de centrale hier het bevel geeft “schrijf in CV 3 de waarde 7!”. Iedere decoder die dit bevel krijgt, zal hem ook uitvoeren. ESU telt, zoals in de DCC-norm is vastgelegd, de bits van 0 tot 7, terwijl andere herstellers (bv.Lenz) de bits van 1 tot 8 telt.

5.2.2. Programmeren met Märklin6021

De Märklin-centrale 6021 heeft een bijzonderheid: Omdat zij niet voldoet aan de NMRA-normen, is in de ESU-decoder een speciale-programeer-procedure geïmplementeerd, die u precies moet volgen. het uitlezen van de waarden, is niet mogelijk. Er staan twee modi ter beschikking.

In de korte mode kunnen alleen instelpara-meters met een nummer < 80 veranderd worden, zover de gewenste waarde ook < 80 is.

In de lange mode kunnen alleen instelparameters met waarden van 0 tot 255 veranderd worden. Omdat het display van de 6020/-6021 maar tweestellige waarden toelaat, moeten de ingegeven waarden in twee stappen ingegeven worden.

5.2.2.1. Wisselen in de programmeermode

Wisselen in de programmeermode met de 6020/6021: De rijregelaar moet op 0 staan. Er mogen geen andere locs op de baan staan. Let op het knipperen van de locomotief!

Druk de “stop” en “Go” toets tegelijkertijd in, tot er een reset is (alternatief, even de stekker van de trafo er uit trekken). Druk op de “stop” knop zodat de spanning op de rails uitgeschakeld wordt. Geef het huidige decoderadres in. Kent u dat adres niet, geef dan “80” in. Nu aan de rijregelaar voor het keren van de loc (links draaien over de aanslag

Decoderinstellingen aanpassen

18

aaaaaa..................................................................................................................................................................................

heen, tot u een klik hoort), houd de regelaar vast, en druk dan op de “GO” knop. Let a.u.b. op dat met de 6020/6021 u alleen de waarden 1 tot 80 kunt ingeven. De waarde 0 is er niet. In plaats van 0 geeft u altijd 80 in.

5.2.2.2. De korte mode

De decoder in nu de korte mode (de loc verlichting knippert kort, periodiek).

Geeft u nu het nummer van de CV in dat u wilt veranderen, bv. 01 (tweestellig).

Ter bevestiging de rijrichtingsschakelaar bedienen (nu blinkt de verlichting twee maal kort).

Geef vervolgens de nieuwe waarde voor de CV in bv. 15 (tweestellig).

Ter bevestiging de rijrichtingsschakelaar bedienen (de verlichting licht ongeveer 1 seconde op gedurende de bevestiging).

U kunt nu andere CV’s ingeven, welke u ver-anderen wilt.

De programmeermode kunt u verlaten door CV “80” of door het uit en weer in schakelen van de baanspanning (“stop”-knop van de 6021 drukken, en dan weer de “Go” –knop).

5.2.2.3. De lang mode

In de lang mode komt u, door in de kort mode in de CV 07, de waarde 07 te schrijven. De decoder beantwoordt de wissel in de lang mode door het lang knipperen van de verlichting.

U kunt nu de honderd en tientallen in de CV’s ingeven, van de cv’s die u veranderen wilt. Bv. U wilt CV 124, veranderen, dus geeft hier “12” in.

Ter bevestiging de rijrichtingsschakelaar bedienen (nu blinkt de verlichting lang en kort periodiek).

Geeft u nu het andere deel van de CV in, (in ons geval 04).

Ter bevestiging de rijrichtingsschakelaar bedienen. De decoder verwacht nu de ingaven van de CV-waarde de verlichting knippert nu lang, kort, kort (periodiek)

Geeft u nu tweestellig de honderd en tien-tallen in. (Bv. de waarde 135 moet worden geschreven, geef daarom “13” in).

Ter bevestiging de rijrichtingsschakelaar

bedienen. Nu knippert de verlichting lang, kort, kort, kort (periodiek). • Geeft u nu (tweestellig) het tweede deel van de nieuwe CV-waarde in (in voorbeeld “05”) • Ter bevestiging de rijrichtingsschakelaar bedienen. (de verlichting brand ongeveer 1 seconde tot bevestiging). • U kunt nu andere CV’s die u wilt wijzigen, in de lang mode ingeven. • De lang mode kan door het uit en inschake- len van de baanspanning (“stop”-knop van de 6021 drukken, en dan weer de “Go” – knop), verlaten worden.

5.2.3. Instellen met Märklin®Mobile Station®

Ook met de Mobile Station® kunnen enige CV’s van de decoder veranderd worden. Hiervoor wordt het algemene register-programmeer-menu gebruikt. Net zoals bij de 6021 kunnen alleen de GV’s 1 tot 80 veranderd worden, de mogelijke waarden voor deze CV’s zijn eveneens tot het bereik van 1 tot 80 beperkt. Dat programmeermenu staat in het loc menu van het Mobile Station®, staat alleen voor enkele locs ter beschikking, die uit de gegevensbank gehaald moeten worden. Het moet om een loc gaan, die programmeerbaar is. • Maakt u een nieuwe loc uit de gegevensbank aan. De precieze manier leest u in het handboek van de Mobile Station®: • Loc 36330 kiezen. Op de display is de loco- motief Ee 3/3 aktief te zien. • Door op de knop “MENÜ/ESC” te drukken kunt u onder de rubriek “LOC ÄNDERN” enkele functies zoals Name, Adresse, enz. veranderen. Als laatste functie vindt u daar de mogelijkheid van de Register Programmering (REG). Kiest u dit menu punt voor het schrijven van CV’s. • Kiest u nu de CV (van de Mobile Station® “REG” gekenmerkt) en dan de gewenste waarde en bevestig dan steeds door op de omschakelknop te drukken. • De Mobile Station® zal de nieuwe waarde nu in de decoder inprogrammeren.

Haalt u a.u.b. alle locomotieven voor dat u programmeert van de baan, zodat zij niet geprogrammeerd worden.

Decoderinstellingen aanpassen

19

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

5.2.4. Programmeren met de ESU LokProgrammer

De apart aangeboden lokprogrammer 53451 bied de eenvoudigste en comfortabelste mogelijkheid, om de CV’s van de decoder te veranderen: Per muisklik

op uw MS-Windowscomputer. De computer bespaart u het zoeken naar CV-nummers en waarden.

Voor de BR 215 gebruikt u a.u.b. de nieuwste software vanaf versie 4.1 die op onze homepage voor download klaar staat.

5.3. Adresinstellingen

Iedere decoder heeft een ondubbelzinnig adres nodig, waaronder de centrale hem kan aanspreken. Ieder soort decoder en digitaal systeem hebben verschillende mogelijkheden, op welke manier de adressen vergeven worden.

5.3.1. Korte adressen in DCC-bedrijf

ESU-decoders worden normalerwijze met een zogenaamd kort adres gestuurd, die in de CV 1 opge-slagen zijn. Mogelijke waarde bereiken zijn in DCC van 1 – 127. Om de decoder de korte adressen te laten verstaan, moet in CV 29 het Bit 5 verwijderd

zijn Enkele digitale systemen (bv. ROCOLokmaus2,

Lenz Digital Plus, Lenz compact) veroorloven alleen als korte adressen de waarde 1 – 99.

5.3.2. Lange adressen in DCC-bedrijf

Als alternatief kunnen ESU decoders ook met lange adressen (zogenaamde 4-stellige adressen) gestuurd worden. Hier zijn de waarden van 128 – 10239 mogelijk. De lange adressen worden in de CV’s 17 en 18 opgeslagen. Om de LokSound op het lange adres te laten reageren, moet Bit 5 in CV 29 ingeschakeld worden. CV 29, Bit 5 schakelt altijd tussen de lange of korte adressen. De decoder hoort of bij het lange of bij het korte adres. Als u de LokSound met een lang adres wilt gebruiken, is het doelmatig om het gewenste adres, direct door het digitaal systeem te laten programmeren: De meeste moderne digitaal

systemen (bv.ESU ECos, Bachmann E-Z Command,

Dynamis) bieden een menu voor lange adressen aan. De centrale programmeert dan niet alleen de C 29 correct maar zorgt ook voor de goede opslag van het lange adres in de CV 17 en 18.

5.3.3. Motorola-adres

De LokSound-Decoder kan ook in het Motorola-formaat gebruikt worden. De voor deze bedrijfssoort te gebruiken adres wordt in CV 1 opgeslagen. Dit adres is met het korte DCC-adres uit deel 5.3.1. identiek. De decoder luistert zowel in DCC- als ook in

Motorola-bedrijf naar het zelfde adres.

Märklinsdigitaal apparaten (6020,6021, Delta) kunnen alleen adressen tot 80 gebruiken. Hebt u in CV 1 een hogere waarde ingesteld, kunt u de loc met deze centrales niet meer sturen.

5.4. Rijgedrag aanpassen

5.4.1. Versnelling en remvertraging

De versnelingtijd en de remtijd kunnen onafhankelijk van elkaar ingesteld worden. U kunt bijvoorbeeld een korte versnelling en een lange remvertraging instellen. De versnelingtijd stelt u in CV 3 in, de remvertraging in CV 4. Toegestane waarden zijn 0 (geen vertraging) tot 63. De in deze CV’s ingestelde tijden, werken snelheid afhankelijk: Bij hogere snelheid is de in het gegeven tijdbestek de afgelegde weg natuurlijk gro-ter. Met andere woorden: Hoe groter de snelheid, hoe langer zal de remweg zijn.

5.4.1.1. Rangeergang

De rangeergang kan met F 21 ingeschakeld worden. Hij zorgt voor een halvering van de snelheid, in iedere rijstap. Daardoor kan in het onderste snelheidsbereik fijngevoeliger gereden worden, wat tijdens het rangeren in het bijzonder, zinvol is.

5.4.2. Start-rijspanning, Vmax & Vmid

LokSound-Decoder kennen intern 256 rijstappen. Deze kunnen aan de karakteristiek van de locomotief aangepast en aan de echt hebbende rijstappen (14, 28 of 128) toebedeeld worden. Daarvoor geeft de NMRA twee mogelijkheden aan: karakteristiek via CV 2, 5 en 6: Geeft u de startrijspanning in CV 2, en de hoogste snelheid in CV 5 op, CV 6 is de snelheid bij een gemiddelde rijstap. U kunt daardoor een “knik” in de kenlinie definiëren. Deze mode is dan actief, als u met behulp van CV 29, bit 4 = 0 ingeschakeld.

Rijgedrag aanpassen

20

aaaaaa..................................................................................................................................................................................

De waarden van de minimale, middelste en de hoog-ste snelheid zijn van elkaar afhankelijk. Kiest u de middelste snelheid lager dan de minimale of groter dan de maximale, kan dat tot onvoorzien rijgedrag komen. Het moet altijd zo zijn: Startrijspanning < middelste snelheid < hoogste snelheid. 5.4.3. Snelheidskarakteristiek Er kan ook een vrije kenlinie gedefinieerd worden: In de CV 67 tot 94 kunnen daarvoor willekeurige waar-den opgeslagen worden. Deze 28 waarden worden naar de echte rijstappen omgerekend. Daardoor kan het rijgedrag optimaal aan u lok aangepast worden. Deze mode is alleen actief als met behulp van CV 29, bit 4 = 1 geactiveerd is. Wij bevelen u aan om de ESU Lokprogrammer met software voor een comfortabele berekening en ingaven van de waarden te gebruiken. Als de snelheid kenlinie actief is, hebben de instellin-gen in CV 2, CV 5 en CV 6 geen werking. 5.5 Remwegen Remwegen dienen er voor, om de decoder onafhan-kelijk van de door de centrale gezonde informatie, af te remmen. Deze functie wordt veel gebruikt bij het afremmen van een trein, voor een rood sein. Herkent een loKSound een rem bevel, zal hij met de voor ingestelde snelheid stoppen. Na de gedwongen stop zet de loc zijn rit voort, met de in CV 3 ingestelde tijd. Ieder digitaal systeem, heeft zijn eigen verschillende mogelijkheden, de decoder zo te beïnvloeden, dat hij remt. 5.5.1. DC-remmode Om de DC-Mode te activeren, moet bit 3 in CV 27 gezet zijn. De LokSound-Decoder zal bij actieve rem-mode precies dan afremmen, als hij uit een digitaal deel in een gelijkstroomdeel rijdt, en de polariteit van de rail spanning NIET met de actuele rijrichting van de decoder overeenstemt. Dan stopt de loc, en houd rekening met de remtijd.

5.5.2. Märklinremweg

De Märklin Module 72441 / 72442 leggen eigenlijk in plaats van een digitaal signaal, een gelijkspanning (DC) aan de rails. LokSound-Decoder kunnen de spanning herkennen en zullen stoppen, tenminste als het herkennen, door het zetten van bit 3 en bit 4 in CV 27 gewenst is (dus: CV 27 = waarde 24). Het door deze modulen gemaakte signaal lijkt op de gelijkstroom van een gewone rij trafo. De decoder kan deze fout interpreteren en in analoog gelijkstroom bedrijf gaan wisselen, in plaats van te remmen. Bestuurt u de LokSound-Decoder met DCC-signalen,

maar wilt u toch uw Märklinremwegen behouden, dan moet u de DC Analoog Modus verwijderen, door bit 1 in CV 50 uit te schakelen. Dan zal de LokSound correct stoppen.

5.5.3. Lenz ABC-remmode

Een bijzondere functie van de decoder is de onder-

steuning van de Lenz ABC remtechniek. Hierbij wordt in een rail helft, een groep antiparalel, dioden in gesoldeerd. Door de spanningsval van de dioden, komt er een asymmetrisch DCC-signaal. De decoder kan dit spanningsverschil tussen de linker en rechter signaalhelft meten, en op wens de decoder laten stoppen. Als u de ABC-techniek wilt gebruiken, hebt u naast de passende decoder ook een passende rem-module nodig. De ABC-techniek kan alleen met boosters gebruikt worden, die een exakt symmetrische uitgang hebben. Alle ESU en Lenz-centralen en boosters garanderen een symmetrische uitgang. Het gebruik van andere boosters wordt voor de ABC-techniek niet aanbevolen.

Als de decoder stopt, doordat het rail signaal aan de rechterkant groter is dan aan de linkerkant (de dioden dus links ingebouwd zijn)zet dan in CV 27 bit 0.

Als de decoder stopt, doordat het rail signaal aan de linkerkant groter is dan aan de rechterkant (de dioden dus rechts ingebouwd zijn)zet dan in CV 27 bit 1.

Moet er geremd worden, ongeacht in welke rail helft de dioden zitten, zet dan a.u.b. in CV 27 bit 0 en bit 1 (CV 27= 3)

Rijgedrag aanpassen

21

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

5.6. Geluidsterkte aanpassen

De geluidsterkte van de alle geluiden van de BR 151 zijn individueel van elkaar aanpasbaar. Daarom kunt u het model optimaal aan uw wensen aanpassen.

5.6.1. Totale geluidsterkte

Wilt u de totale geluidsterkte verminderen, reduceer dan eenvoudig de waarde in CV 63 (Master volume). Alle geluiden zullen zich – in de juiste vehouding – aanpassen.

5.6.2. Geluid individueel instellen

Wanneer u de geluiden individueel wilt instellen, moet voor ieder geluid de daarbij horende CV veran-derd worden. Zodat de decoder deze CV’s correct schrijven kan, moet u er voor zorgen, dat de zoge-naamde: “Index-CV” CV 32 de correcte waarde geeft. Voor u één van de geluid CV’s verandert, let dan goed op dat CV 32 = 1 geschreven wordt.

De CV’s voor de geluiden zijn als volgt vastgelegd.

CV Functie Waarde 259 motor 96

275 Signaalhoorn 128

291 Trennschütz aus 128

299 Compressor 128

307 Station melding 128

315 Koppelingsgeluid 128

323 Lucht afblazen 128

331 Conducteursfluit 128

339 Zanden 128

347 Olie koeler 128

355 Rij motor ventilator 128

363 Wissel aanstoten 128

371 Bocht quitschen 128

379 Opletten fluit 128

387 gelijkrichter 96

395 Pantograaf 96

451 Toeval geluid 128

459 Remmen 128

467 Schakel geluid 128

5.6.3. Motorgeluid

Het motorgeluid kan natuurlijk ook individueel aan-gepast worden. Denkt u er om, dat de dieselmotor

5.4.6. Toegevoegde geluiden

De toegevoegde geluiden kunnen eveneens individueel geregeld worden. Wenst u een bepaald geluid beslist niet te horen, (bv. geen zanden), zet dan de betreffende CV eenvoudig op “0”

5.7. Eindhoogte van de pantografen.

U kunt zelf instellen hoe hoog de pantografen kunnen gaan. Hoe uw bovenleiding ook is geïnstalleerd, verdiend het aanbeveling om de pantograaf niet tegen de draad aan te laten komen, maar deze iets lager te stellen.

In CV 342 wordt de eindhoogte van de pantograaf op de machinistencabine 1 (voor-zijde loc) ingesteld en in CV 350 wordt de pantograaf op machinistencabine 2 (achterzijde loc) ingesteld.

Voor u één van de CV’s veranderd, let er dan goed op, dat CV 32=0 geschreven wordt.

Na een verandering van de cv-waarde kunt u de instellingen door het laten omhoog gaan en dalen van de pantografen (met de knop F3) testen.

5.8. PowerPack

De PowerPack energieopslag kan bij een spanning onderbreking de decoder verder van stroom voorzien. Gebruikt u echter bij het signaal, rails waar de stroom uitgeschakeld is, zal uw loc verder rijden, wat ongewenst kan zijn.

De buffertijd kan daarom in CV 113 met een veelvoud van 0,016348 seconden ingesteld worden. De fabrieksinstelling 180 zorgt voor ongeveer 2,9 seconden. Voor een keurig bedrijf, zal de tijd niet kleiner dan 0,3 seconden ingesteld moeten worden.

5.9. Decoder-Reset

U kunt ten alle tijden de fabriek instelling van de decoder weer terug zetten. Schrijft u daarvoor in de CV 08 de waarde 08.

Geluidsterkte aanpassen

22

aaaaaa..................................................................................................................................................................................

5.10. Sterkte van de verlichting instellen.

Alle lampjes in de BR 151 kunnen ieder apart in de sterkte ingesteld worden. Deze instellingen gaan van de waarde 31 (zeer fel, fabriek instelling) naar beneden tot de waarde 0 (licht praktisch uitge-schakeld, zeer donker). Veranderd u a.u.b. de volgende waarden:

6. Onderhoud

6.1. Afnemen van de kap

Het afnemen van de kap: Let u er op dat er geen rook-destillaat meer in de rookmaker zit. Legt u het model op zijn kop. In de loc bodem vindt u 4 kruiskop schroeven. Die maakt u los, en zet de loc dan weer op zijn wielen. Aansluitend laat zich de kap, eenvoudig er af tillen.

Afb.11: Plaats van de schroeven

2. Het smeren

Wij hebben de BR 151 van langlevende mechanische componenten voorzien. Alle bewegende delen zijn door hoogwaardige vetten en oliën duurzaam gesmeerd. Een aanvullend smeren van de componenten is daarom niet nodig.

6.3. Ruilen van de antislipband wielassen

Het ruilen van de antislipband wielen, met die zonder antislipbanden: Als ze al zijn gemonteerd trekt u eerst met het bijgeleverde gereedschap de sleper er uit (zie deel 3.2.). Draai met een kruiskop schroevendraaier, de drie in het draaistel zittende kruiskopjes er uit, en hef dan de aandrijving afdekking er af.

Model onderhoud

23

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

Afb. 12: schroeven in draaistelbodem

Afb.13: Heffen van de aandrijf afdekking

Nu trekt u de assen met antislipbandwielen er uit, en die vervangt u door de assen met wielen zonder antislipbanden, die met uw loc meegeleverd zijn. Bij de montage van het draaistel, doet u de contactbeugel van de wisselsensor weer in de lang-werpige gaatjes. Tot slot schroeft u de aandrijf af-dekking weer vast.

6.4. antislipbanden vervangen

Antislipbanden verouderen en moeten als ze zijn versleten vervangen worden. ESU levert met iedere loc passende antislipbanden mee. Let u erop dat de antislipbanden gelijkmatig en niet gedraaid op de wielen komen te zitten, om een ongelukkig rijden van het model te voorkomen. Behulpzaam is het, om de ongemonteerde antislipbanden even in ont-spannen water (één druppel afwasmiddel is genoeg) te leggen, voor dat ze gemonteerd worden.

7. Bijliggend toebehoren ESU kent de “gevaren” bij het modelbaan ge-bruik. Al te vaak breken kleine delen van fijne modellen eenvoudig af. Omdat de BR 151 extreem gedetailleerd is, en wij wensen dat uw vreugde van het model lang is, vindt u bij iedere locomotief een zakje met kleine delen, die gauw breken of verloren kunnen gaan. Bewaard u deze delen zeer goed.

8.Technische support

Mocht u vragen over de BR 215 hebben, die hier niet beantwoord zijn, wend u zich dan eerst tot uw winkelier. Hij is uw competente aanpreekpunt voor alles rondom de modelbaan. Heeft hij geen antwoord, kunt u het beste onze website bezoeken. Daar maken wij steeds actuele aanwijzingen en de nieuwste versies van documentaties openbaar. U kunt daar ook altijd ons adres en telefoonnummer zien.

www.esu.eu

9. Reserve onderdelen

Vanwege het grote aantal onderdelen van uw 215 hebben wij de reserve onderdelen in bouwgroepen ingedeeld. Enige tot een grote bouwgroep behorende onderdelen, zijn in kleinere bouwgroepen verkrijgbaar.

Bedenkt u dat de in het bijliggende reserveonderdeel-blad, genoemde delen, uit-sluitend bij de fabriek verkrijgbaar zijn. Aanvragen naar één vervangingsdeel, zijn daarom nutteloos.

Hebt u een reservedeel nodig, moet u eerst de reservedeelgroep identificeren, waar dat deel inzit. Bij zelden gebruikte delen kan het nodig zijn, dat u een zeer grote bouwgroep kopen moet. Het ESU artikelnummer moet bij de reserveonderdelen bestelling bij uw winkelier doorgeven worden.

Model onderhoud & Suport

24

aaaaaa..................................................................................................................................................................................

CV Naam Beschrijving

Bereik Waarde

1 Loc adres Adres van de loc 1 - 127 3

2 Rijbeginspanning* Legt de kleinste snelheid van de loc vast

1 - 75 3

3 Versnellingstijd Deze waarde vermenigvuldig met 0.869 geeft de tijd van stilstand tot

0 - 255 16

de maximale snelheid

4 Rem tijd Deze waarde vermenigvuldig met 0.869 geeft de tijd van maximale

0 - 255 12

snelheid tot stilstand

5 Grootste snelheid* De grootste snelheid van de loc 0 - 255 64

6 Middelste snelheid* De snelheid van de loc bij de middelste rij stap 0 - 255 22

8 Fabriek herkenning Fabrieksnummer (ID) van ESU - door het schrijven van de waarde 8

151 151

wordt de decoder terug gezet naar de fabriek instellingen

17 Langer loc adres Lange adressen voor de locomotieven

128 - 128

18

CV 17 bevat het hogere Byte (Bit 6 en Bit 7 moeten altijd actief

9999

zijn), CV 18 het lagere Byte. Alleen actief als de functie in CV 29

ingeschakeld wordt. (zie beneden) 19 Dubbeltractie Extra adres voor het rijden in dubbeltractie

0 - 255 0

(Consist Adress) De waarde 0 of 128 betekend: dubbeltractie inactief

27 Rem mode Veroorloofde remmode

24

Bit Functie Waarde

0 ABC Remmen, spanning aan de rechterzijde groter 1

1 ABC Remmen, spanning aan de linkerzijde groter 2

2 ZIMO HLU remtraject actief 4

3 Brake on DC, als de polariteit tegen de rijrichting is 8

4 Brake on DC, als de polariteit gelijk met de rijrichting is 16

28 RailCom Configuratie Instellingen voor RailCom

131

Bit Functie Waarde

0 Kanaal 1 niet vrijgegeven voor zenden (broadcast) 0

Kanaal 1 vrijgegeven voor zenden (broadcast) 1

1 Geen gegevensoverdracht op kanaal 2 0

Gegevensoverdracht op kanaal 2 veroorloofd 2

2 Geen opdracht neerleggen op kanaal 1 0

Opdracht neerleggen op kanaal 1 veroorloofd 4

7 RailcomPlus© automatische aanmelding uitschakelen 0

RailcomPlus© automatische aanmelding inschakelen 128 29 Configuratieregister Het complexste CV binnen de DCC-Norm

14

In dit register wordt belangrijke informatie samengevat , die

weliswaar maar gedeeltelijk in DCC-bedrijf relevant zijn

Bit Functie Waarde

0 Normaal rijrichting gedrag 0

Omgekeerd richting gedrag 1

1 14 rijstappen in DCC-bedrijf 0

28 of 128 rijstappen in DCC-bedrijf 2

2 Analoog bedrijf uitschakelen 0

Analoog bedrijf veroorloven 4

3 RailCom is uitgeschakeld 0

RailCom veroorloven 8

4 Kiezen van de motor karakteristiek CV 2, 5, 6 0

Kiezen van de motor karakteristiek CV 67 - 96 16

5 Korte adressen (CV 1) in DCC-bedrijf 0

Lange adressen (CV 17 + 18) in DCC-bedrijf 32

49 Uitgebreide configuratie Meer belangrijke instellingen van de decoder

0 - 255 19

Bit Functie Waarde

0 Lastregeling actief 1

Lastregeling uit 0

1 20 kHz tactfrequens ingeschakeld 0

40 kHz tactfrequens ingeschakeld 2

2 MarklinDelta mode uitgeschakeld 0

MarklinDelta mode ingeschakeld 4

3 Marklin2. Adres uitgeschakeld 0

Marklin2. Adres ingeschakeld 8

4

Automatische rijstappen herkenning DCC-formaat uitgeschakeld 0

Automatische rijstappen herkenning DCC-formaat ingeschakeld 16

5 LGB functieknoppenmode uitgeschakeld 0

LGB functieknoppenmode ingeschakeld 32

6 ZimoManual functie uitgeschakeld 0

ZimoManual functie ingeschakeld 64

7 Gereserveerd

Lijst van de belangrijkste CV-waarden

25

aaaaaa............................................................................................................................................................Engineering Edition

CV Naam Beschrijving Bereik Waarde

50 Analoog mode Beslist, welke analoog mode toegelaten zijn 0 - 3 3

Bit Functie Waarde

0 AC analoog mode uitgeschakeld 0

AC analoog mode ingeschakeld 1

1 DC analoog mode uitgeschakeld 0

DC analoog mode ingeschakeld 2

52 Lastregeling parameter "K slow" "K slow" deel van de interne PI-regelaar voor de kleine rijstappen. 0 - 255 48

voor het langzaam rijden Geeft de sterkte van de lastregeling bij rijstap 1. Hoe groter de waarde,

des te sterker regelt de decoder de motor.

53 Regelingsreferentie Geeft de hoogte van de EMK-Spanning, die de motor bij maximale 0 - 255 110

snelheid zal leveren. Hoe beter de werkingsgraad van de motor,

des te hoger kan deze waarde zijn.

54 Lastregeling parameter "K " "K " deel van de interne PI-regelaar. Geeft de sterkte van de regeling. 0 - 255 48

Hoe groter de waarde, des te sterker regelt de decoder de motor.

55 Lastreling parameter "I" "I" deel van de interne PI-regelaar. Geeft de traagheid van de motor. 0 - 255 36

Hoe trager de motor is, zoveel te kleiner moet de waarde zijn.

56 Regelingsinvloed 0 - 100% bepaald, tot hoeveel de lastregeling actief is. Bij een waarde 0 - 255 255

van 128 is de lastregeling na het bereiken van de halve snelheid

uitgeschakeld.

63 Mastervolume Gezamenlijke geluidsterkte van de decoder 0 - 192 192

67- Snelheid tabel Geeft de rijstappen een motorspanning . De daar tussen liggende 0 - 255 -

94 rijstapen worden geïnterpoleerd.

113 Power Fail Bypass De tijd die de decoder bij een stroomonderbreking uit het Power Pack 0 - 255 100

overbrugd. Eenheid: veelvoud van 0.016384 seconden.

125 Begin rijspanning analoog DC 0 - 255 40

126 Grootste snelheid analoog DC 0 - 255 100

127 Begin rijspanning analoog AC 0 - 255 70

128 Grootste snelheid analoog AC 0 - 255 135

253 Constante rem mode Bestemd de aard van de constante rem mode. Alleen actief als de CV 254 >0 0 - 255 0

Functie

CV 253 = 0 decoder remt lineair

CV 253 > 0 decoder remt constant linear

254 Constante remweg Een waarde > 0 geeft een remweg, die onafhankelijk van de snelheid 0 - 255 0

aangehouden wordt.

342 Stelt de eindhoogte van de pantograaf op machinistencabine 1(voorzijde van de loc) in. 0 - 15 10

Let u er goed op dat, CV 32 = 0 is gezet.

350 Stelt de eindhoogte van de pantograaf op machinistencabine 2(achterzijde van de loc) in. 0 -15 10

Let u er goed op dat, CV 32 = 0 is gezet.

Lijst van de belangrijkste CV-waarden

26

aaaaaa..................................................................................................................................................................................

11.Garantie bewijs 24 maanden gegarandeerd van af de koop datum

Zeer geachte klant,

Hartelijk gelukgewenst met de koop van een ESU product. Dit hoogwaardige kwaliteitsproduct is met de nieuwste productiemethoden gemaakt, en aan zorgvuldige kwaliteitscontrole en proeven onderworpen. Daarom garandeert de firma ESU electronic solutions ulm GmbH & Co. KG u bij de koop van een ESU product boven de wettelijk toegestane nationale garantierechten, tegenover de ESU vakhandel als verdragspartner daar overheen bijkomend een:

Fabriek – garantie van 24 maanden van af de koopdatum Garantievoorwaarden: Deze garantie geld voor alle ESU-producten, die bij een ESU-vak handelaar zijn gekocht. Garantiewerk wordt alleen gedaan, wanneer er een bewijs van koop van het product bij is. Als koopbewijs dient het volledig door de ESU-vak handelaar ingevulde garantie bewijs in samenhang met de rekening. Het wordt aangeraden de rekening samen met het garantiebewijs te bewaren. Het naast staande terugzend-papier a.u.b. zo precies mogelijk invullen en eveneens mee inzenden. Inhoud van de garantie / uitsluitingen De garantie omvat naar keuze van firma ESU electronic solutions ulm GmbH & Co. KG de gratis behandeling of de gratis vervanging van het beschadigde deel, dat aantoonbaar een constructie-, fabrieks-, materiaal-, of op transportschade berust. verdergaande aanspraken zijn uitgesloten. De garantieaanspraken vervallen:

1. Bij het verslijten van onderdelen, die bij gebruik aan verslijt onderhevig zijn. 2. Bij het ombouwen van ESU-producten met niet door de fabrikant vrijgegeven delen. 3. Bij het veranderen van de onderdelen, in het bijzonder krimpkous die weg is, of direct aan de decoder verlengde

kabels. 4. Bij het gebruik anders, als door de fabrikant bedoeld is. 5. Als de door firma ESU electronic solutions ulm GmbH & Co. KG in de bedrijfshandleiding staande aanwijzingen,

niet gevolgd zijn. Uit aansprakelijkheid gronden kunnen aan bouwdelen, die in de loc’s of wagens in gebouwd zijn, geen onder-zoek of reparatie uitgevoerd worden. De garantie wordt niet verlengd door de reparatie of levering van vervangende onderdelen. De garantieaanspraken krijgt u bij uw handelaar, of door het inzenden van het defecte product samen met het garantiebewijs, koopbon en een beschrijving van de fout, direct bij de firma ESU electronic solutions ulm GmbH & Co. KG. Informatie over de service afwikkeling vindt u op onze homepage www.esu.eu

27

...........................................................................................................................................................Engineering Edition

ESU P/N 01211-10042

28

aaaaaa..................................................................................................................................................................................