nederlands auschwitz c o m i t é

25 jaargangnr.3, mrt.-apr.-mei 1981

Secr.. E. Furth, Diemerkader 43, 1111 AC Diemen, tel.: 020-905310 bankrek.: AMRO BANK, bijk. van Baerlestr. 58,1071 BA Amsterdam, spaarrek. 40.01.75.088 Gem. giro: 4875500, postgiro: 293087 t.n.v. NAC Redaktie: E.Tas, Amsteldijk23,tel.020-795716,1074 HS Amsterdam Administratie krant: D van Geens, Renkumhof 50, 1106 JB Amster­dam, tel 020-972869

Wekroep tot leven OP 4 MEI NAAR DE DAM Ook dit jaar zullen wij op 4 mei 's avonds in een stille tocht door Amsterdam naar de Dam trek­ken en daar bloemen leggen bij het Nationale monument. Het werd in de loop der jaren een tra­ditie om op tal van punten bijeen te komen en de twee minuten stilte in acht te nemen. Wie geen bijzondere reden heeft om elders aanwezig te zijn wordt uitgeno­digd om met ons mee te gaan. Verzamelen: Naussaukade bij de Bosboom Toussaintstraat. Vertrek: 18.30 uur.

NAC

Geen verschil zag Ed Hoornik in zijn rede op onze herdenking van 1968, of hij Dachau of de wereld zei. Een diepe verzuchting, waaraan wij vrijwel dage­lijks worden herinnerd. Dagelijkse kost, jarenlang alweer, is het geweld, van de granaten in Libanon tot de hand-gun, de 's_aturday night special' oftewel het pistool in de Verenigde Staten. En daar vanaf de negerkinderen in Atlanta tot de president in Washington. Het geweld loopt van de steen door bankruiten via ME tot het professioneel geweld in het andere, Latijnse Ameri­ka. In Voor-, Midden- en Oost-Azië tiert wapengeweld. Om kernraketten op alle afstanden spookt het spel van aanbod, afwijzing en overweging — dit laatste ook de enige uitweg. Alsof een nachtmerrie van ons werd waargemaakt: de jongeman die zijn liefde wilde bewijzen door de (van oudsher zelf schietgrage) president Re-agan dood te schieten had het zowaar al bij de neo-nazi's gezocht. Zij zouden

hem te gevaarlijk hebben gevonden of hij hen niet flink genoeg! En jawel, ook in New York werd een pretendent­moordenaar in de kraag gevat en alweer zou het niet alleen schieten-uit-liefde, maar zowaar meteen een neonazi-uit stapje hebben gegolden. Schoten klon­ken ook in Polen, voor ons van belang, omdat onze naasten er de dood zijn in­gestuurd en velen van ons er met het naakte leven uit zijn ontkomen en ook een land dat een belangrijk deel van zijn bevolking door de nazi's heeft verloren. De Joodse bevolking is vrijwel geheel uitgeroeid: alle overlevende Polen zijn nabestaanden van nazi-slachtoffers. Met de Sowjet-Unie is het trouwens niet veel anders.

Bedreigde bevrijding

Waarom wij dit alles memoreren? On­mogelijk kan men in 1981 gevoelens van bevrijding oproepen zonder een woord over de dreiging om ons heen. Toch is die niet onontkoombaar. Kij­ken wij, zoals gebruikelijk, over onze oostgrens, de Bondsregering treedt ma­tigend op. En de media, het gangbare geestelijke voedsel van de hedendaagse burger, mogen er nogal eens de be­proefde koude oorlog beoefenen, hier willen wij liever eens wijzen op de uit­zending over (gedramatiseerde) getui­genverklaringen in een vooronderzoek voor een naziproces, gespeeld door vier Israëlische acteurs plus een Duitser en met een rake nabespreking. Treffend was ook het intervieuw met Fanya Fa-néon, die een boek schreef over het 'meisjesorkest in Auschwitz', in ver­band met de naar dit boek gemaakte en uitgezonden film. En die werd weer ge­volgd door een opmerkelijke nabe­trachting door de psychologe Margare-te Mitscherlich.

Het blijft niet bij dit werk door betrek­kelijke beperkte teams. De grootste or­ganisaties in de Bondsrepubliek, de vakbonden, hebben alle maatregelen geëist tegen de neo-nazi's, jeugdorga-nisties insgelijks en de oproep ter beteu­geling van nazi-terreur heeft de steun van schrijvers, geestelijken en andere vooraanstaande persoonlijkheden en bovendien van een twaalftal leden van De Bondsdag. Er is reden voor die on­gerustheid: blijkens een officieel onder­zoek is het neo-nazidom het laatste jaar opnieuw gegroeid. De sympathie voor Hitier en de nostalgie naar de weldaden van het Derde Rijk blijken ook al niet afgenomen en zelfs ontloken bij een flink deel van de nieuwe lichtingen. Zo­als gezegd: de reactie op zo ruime schaal is onderzijds bemoedigend. Verdere bewapening, bescheiden mo­dernisering genoemd, riep in Bonn dichte menigten van vooral, maar niet alleen, jonge mensen op de been ter overstaan van de verzamelde NAVO-ministers van defensie.

Vervolg op pag. 4

Proces in Kiel de deportatie van Joden uit België

Wij hebben meer dan dertig processen tegen nazi-misdadigers bijgewoond. Ditmaal zijn wij in Kiel. Daar wordt de SS-luitenant Kuit Asche berecht. Hij is direct en persoonlijk verantwoordelijk voor de deportatie van 21.924 Joden, die in Auschwitz zijn vermoord. Naast Asche waren er nog twee andere be­klaagden geweest. Voor het proces te Kiel op 26 november 1980 werd ge­opend heeft de hoofdverdachte, Ernst Ehlers, een eind aan zijn leven gemaakt. Zijn zelfmoord, de bekentenis van zijn schuld, heeft van zijn voormalige 'zaak­gelastigde voor Joodse zaken' de hoofdverdachte gemaakt. De SS-offi-cier Konstantin Canaris is ziek en ont­loopt zo ook het proces. De zittingen hebben eenmaal per week plaats, men ziet het einde van het proces tegen juni 1981 tegemoet. De Bond van Oud-gedeporteerden van België onder voorzitterschap van de heer Pioro heeft een uitstekende documentatie overge­legd, die is bijeengebracht door de zor­gen van de jonge historicus Maxime Steinberg. Het is een ware encyclope­die van het kwaad en is getiteld: 'Dos­sier Brussel-Auschwitz, de SS-politie en de uitroeiing van de Joden van Bel­gië'. Deze bundel laat overduidelijk de arrestaties, razzia's en de deportatie zien van 25.000 Joden, die allen in 28 treinladingen naar Auschwitz zijn ge­stuurd. Minder dan 5% is terugge­keerd. De kinderen werden net als de zwangere vrouwen en de oude mensen allen bij hun aankomst vermoord.

Het proces wordt voortdurend door de Belgische pers gevolgd. Overlevenden van Auschwitz komen, vaak ondanks hun leeftijd en gezondheidstoestand in grote getale. Herman Dobrowicz is er steeds aanwezig. Hij geeft antwoord op de vragen van jonge Duitsers, die met velen komen. Dobrowicz is bereid naar scholen te gaan om daar te spreken. Hij vertelt daar wat de hel van Auschwitz was en hij heeft zelfs foto's ter docu­mentatie bij zich. SS-Luitenant Kurt Asche, in een don­ker pak, zit dicht bij zijn verdedigers en blijft onbewogen in het aangezicht van de langs trekkende reeks getuigen. Hij kan niet ontkennen dat hij de transpor­ten heeft georganiseerd, noch dat hij bezoeken heeft gebracht aan Mechelen, het doorgangskamp naar Auschwitz. Maar naar zijn mening gingen alle gede­

porteerden naar het Oosten om daar te werken.

De getuigen

De rechtszaal is vol. Er zijn veel jonge Joden uit Antwerpen gekomen, er zijn vertegenwoordigers van de Ravens-brück- en Breendonck-comité's, van de organisatie voor Joods-Christelijke vriendschap, van de Joodse vrouwen­organisatie Wizo en leerlingen van een Duitse school.

De eerste getuige is mevrouw Rosa Goldstein. De president, Rudolf Dann, is verplicht elke getuige de vol­gende vraag te stellen: 'Bent u direct of aangetrouwd familie van de beklaag­de?' Een vraag die alle getuigen in ver­warring brengt. Natuurlijk antwoor­den ze allemaah'Welnee!' Rosa Goldstein vertelt hoe zij werd ge­arresteerd en naar de Gestapo in de Avenue Louise gebracht, waar zij be­greep wat haar wachtte. Door haar con­tact met het verzet, dat naar de verbo­den radio luisterde, vernam zij dat de­portatie de dood betekende. Zij vertelde wat de selectie was. Evenzo deed dat haar man, dr. Maurice Gold­stein, de voorzitter van het Internati­onale Auschwitz Comité.

De naam van dr. Mengele wordt ge­noemd. Na een verschrikkelijke reis met 70 a 80 personen per beestenwagen in Auschwitz aangekomen werden de gedeporteerden in twee groepen ge­scheiden, waarvan de ene, de grootste, alle kinderen, zwangere vrouwen en bejaarden, de dood in werd gestuurd... Helene Kaiser realiseerde zich, zodra ze in het doorgangskamp was aangeko­men, wat haar te wachten stond, net als mevrouw Goldstein, die vertelde hoe zij gearresteerd en naar de Gestapo ge­bracht, daar werd verhoord door een man in burger. De gewelddadigheid van de Gestapo en in het doorgangs­kamp, waar de bagage van de gedepor­teerden werd afgerukt, gaf te verstaan dat men de dood tegemoet ging. Niet minder aangrijpend was het ver­haal van Rebecca Lifschitz, 73 jaar, deelneemster aan het verzet. Zij werd acht maanden gevangen gezet in Ant­werpen en twee maanden in de ge­vangenis van Aken. Daarna werd zij in

een geblindeerde trein met een groep in Duitsland opgepakte zigeuners naar Auschwitz vervoerd, waar zij uit­gehongerd en gekleed in lompen, maar op de tonen van de muziek, te werk werd gesteld bij het graven van sloten. Helene Verbeeke-Kohn, afkomstig uit Wenen, werd heel jong naar Birkenau gestuurd. Zij herinnert zich geen datum meer. Het was een verblijf in de hel. De verdachte, nu gepensioneerd, blijft on­bewogen bij het relaas van de getuigen. Wat de zigeuners aangaat, alleen al uit het kamp Mechelen werden 351 perso­nen, daaronder 175 kinderen, gedepor­teerd: 12 zigeuners overleefden het. Opmerkelijk is in dit proces dat de Bel­gische autoriteiten en wel het ministerie van gezondheid beschikt over lijsten van gedeporteerden, de data van de transporten en kaartjes met namen uit het doorgangskamp en verder brieven van de SS. Met behulp van deze on­weerlegbare bewijsstukken moet de justitie nu uitspraak doen. De schaarse overlevenden wachten het vonnis af. Geen genade voor de nazi-misdadigers!

Miriam Novitch, Kiel 1981

De Duitse Jungdemokraten van Slees-wijk-Holstein, waar Kiel ligt, hebben verklaard: 'Het feit dat het proces tegen Kurt Asche pas 18 jaar na het bekend worden van de punten van de aanklacht is geopend vinden de Duitse Jonge De­mocraten een schandaal. De deelne­mers aan de conferentie van hun afge­vaardigden betuigen de Belgische over­levenden en hun familie hun solidari­teit.

LET OP! NIEUWE ADRESSEN

Informatie- en Coördinatie Orgaan Dienstverlening Oorlogsgetroffenen Icodo, waarin opgenomen Informatie­centrum voor door de oorlog getroffe­nen. Oud adres: J.M. Kemperstraat 1, Ut­recht. Nieuw adres: Willem Barentszstraat 31c , 3572 PB Utrecht, telefoon: 030-730811.

Uitkeringsraad Vervolgingsslachtof­fers—WUV Medisch bureau oud adres: Javastraat 42, Den Haag; Nassauplein, Den Haag, verhuisd naar: Kinderen van Versteegplein 11, 2713 HB Zoetermeer, tel.: 079-511881.

Uit een uniek boek Allen die voor de bevrijding van het fas­cisme vielen en streden herdenken wij. Lang niet alle verzetsdaden zijn be­kend, ondanks volgeschreven bibli­otheken. Een van de indrukwekkendste docu­menten van verzet die wij ooit zagen verscheen onlangs in Dortmund. (Ver­lag plane GmbH.) Het is 'Das Lagerlie-der Buch', liederen gezongen, verza­meld en met de hand neergeschreven in het kamp Sachsenhausen. In alle kampen is, meest onder dwang, gezongen. Soms veranderden de ge­vangenen een tekst, een enkel maal konden zij elkaar hun eigen liederen la­ten horen. Heel zelden hadden zij de kans iets daarvan op te schrijven. Er is één bundel met bijna 200 liederen bewaard gebleven, in 1942 in het Bau-büro van de SS in Sachsenhausen in el­kaar gezet, in schoonschrift vakkundig uitgeschreven en geïllustreerd. Uiter­aard strikt illegaal. Het boek is in 1943 als verjaarscadeau gegeven aan Willy Feiler, een jonge anti-fascist, die het wat later gelukt is te ontvluchten. Hij is twee jaar geleden gestorven. De makers van het boek zijn nooit gevonden.

bel Stttiu

Alle kampliederen, te beginnen met het 'Moorlied' over de veensoldaten uit 1933 staan erin, naast teksten als Brü-der, zurSonne, zurFreiheit'. Maar ook de in Duitsland zo geliefde Wanderlie-der, plaatselijke en streekcoupletten en versjes in dialect.

De huidige uitgave is een facsimile, d.i. een reeks gefotografeerde reproduk-ties. Wij laten u in dit bevrijdingsnummer als hulde aan hen die de strijd nooit heb­ben opgegeven een en ander zien uit dit unieke werk.

Ju c?&i) oljin <ZUcfydaf-rfuje èlic&ef/ TZZoor wnd-derde vthtffforum* r

~t{)tfeïfcï72.<2 nurfè orcfwi.'cfc<)i\ ët'cjerz fl?efo?z &<xfy£ &ri*?ii.nx>.

W7icZytéfotz Tnit dam £f>ctie7*. Ga z'ns /22<x>p -

aS\ ier in <d*ajer oden Stieide zfl <ddj&jee cUffcfe&cmi't zvo ivirféivz Z>ot3 jeder erende ^ïtzier -$Zdd;<2-7dr&^? verheit*.

( ^ V . ~VtirjPf3.c? *> vif i~med m&deT cfe^eïTi. c?ië JcyJezi.. JPeinw, TSeiTzer ^trzr^ ^t>tdit7-c/j

_ Tïttcfyt wtrd Tzi^r daj &2>e7z féoffe/z.^ vierjetc-^ z)2-Hm^en-mi^«^x^ A i ^ ~Vir v v v oryenj pafon <d>i 'Ztoïevtzen m c2*3f ZZZoor $t*r-rfré>srt fo'**.,

^rdiarz èei' dem- ffia?zd dei- <Sc/n.7te/ doctypt? •/JfoiT&eetfteft der sSih/z*. /fmd.

fotmtvettff cjefocicif £>e7?ne?zden &iemii.~^hd./

_ 77Z&7ZCï*/e >^ruf£ Oi'rï ^>&i^fg«r datyKet, wet?zvif ty'er ^r/an^en f/nd

CinmeiZzvardenfro^ivïri •^Sathza^ du. zzn'ader772az'r^ ! " dJaxStt jzk^trn d>'e TSQoorfoJddtéotz

Vervolg van pag. 1

Nederland trekt aandacht

In Nederland, het is bekend, staat men in alle kringen huiverig tegenover ver­dere toespitsing van de kernbewape­ning, juist in Europa. En wij hebben de laatste maanden gemerkt hoezeer onze grondbeginselen door tallozen meebe­leefd worden. We zagen dat half de­cember in de straten van Amsterdam en in de Jaap Edenhal. Onze Auschwitz-herdenking op de N . Oosterbegraaf­plaats werd drukker bezocht dan ooit. Het défilé langs de Dokwerker, veertig jaar na de glorieuze staking overtrof zichtbaar alle voorafgaande. Vier gene­raties trokken vier uur lang over de ou­de pleinen, een overduidelijke afwij­zing van fascisme, van antisemitisme, van elke discriminatie. Tegen discrimi­natie heeft zich vervolgens de Tweede Kamer uitgesproken, de regering nam dit over. Een belangrijke stap, een suc­ces voor het Amsterdamse initiatief. Tentoonstellingen zoals die over de Fe­bruaristaking in het Amsterdams His­torisch Museum en het geschilderde le­vensverhaal van Charlotte Salomon in de Waag, het Joods Historisch Mu­seum, trekken massa's mensen en het boek met dat levensverhaal moet wor­den herdrukt. Het is allemaal niet over­bodig, ook in dit land. Fascistische groepjes gaan zich te buiten aan misse­lijke trucs en provocaties om op ander­mans materiaal reclame voor eigen vun­ze standjes te maken. De eensgezinde afwijzing is dan ook wel op zijn plaats. Ook het weigeren van racisten partijtjes door kiesraden. Te begrijpen is het dat er om ons heen veel naar Nederland wordt gekeken. In België zijn de nazi-slachtoffers en an­dere antifascisten nuttig bezig, maar een Hitler-fan kan van zijn café een na­zi-trefpunt maken zonder dat de justitie er veel aan doet. In Frankrijk komen o.a. als nieuw­rechts aangeduide racistische uitschie­ters voor, die van linkse behalve bestrij­ding soms nog concurrentie krijgen.

Telegram aan Thatcher

Welke verontrustende vormen neo-na-zibenden in Engeland kunnen aanne­men bleek in maart uit een tv-reportage van de VARA. Racistische uitspattin­gen zijn in Londen al geruime tijd aan de orde, vaak onder politiebescher­ming, wat weer kan leiden tot tegenac­ties en soms ongeregeldheden. Haken­

kruisen in de Britse hoofdstad zijn wel een veeg teken. Wij maakten gebruik van het verblijf van eerste minister Thatcher in Maas­tricht om haar een telegram te sturen. Daarin schreven wij: 'Wij overlevenden van Auschwitz zijn zeer verontrust door de hakenkruisvlaggen die te zien waren bij zg. demonstraties in Enge­land en tevens door het gebrek aan waakzaamheid tegenover potentiële moordenaars, terwijl er juist bescher­ming voor minderheden behoorde te zijn.' In de Verenigde Staten maakt het racisme een hausse door in Atlanta, waar nu 23 zwarte kinderen zijn ver­moord. Er bestaan ook enige haarden van nazi-propaganda, die ook Europe­se, vooral Westduitse afnemers 'voe­den'. Antisemitisch vertoon en klodde-rijen zijn schering en inslag. Voor het eerst is in Westbury in de staat New York een zestienjarige wegens het be­kladden van een synagoge voor de rech­ter gehaald. Hij werd veroordeeld on­der meer om er in totaal 100 uur de dienst bij te wonen...

Nationale feestdag Tot onze voldoening is de 5de mei eindelijk erkend als nationale feestdag. Bevrijdingsdag vieren is, al zou men het misschien niet denken, heel iets anders dan achteruit kijken. We kijken zelfs niet in de eerste plaats achterom. Van­daag is de eerste eis de vrede, nu, hier en overal en evengoed ook voor morgen. Juist hier in Nederland, waar de drei­ging als overal elders bestaat, maar waar mensen in alle levenssferen inzien dat verschijnselen als racisme door ons al­len gezamenlijk bestreden moeten wor­den. Daarover is geen verschil van in­zicht, daarin bestaat geen generatie­kloof.

In april is, als ieder jaar, de reeks her­denkingen gehouden. De bevrijding van de kampen Buchenwald en Ravens-brück, de grootste opstand van het get­to van Warschau. Wij namen, als steeds, aan die plechtige momenten deel. In het bijzonder de sobere getto­herdenking op 22 april (de 19de, de dag

van de opstand, viel samen met Pesach), stelde het ons weer helder voor ogen: wij staan op deze plek, de Hollandse Schouwburg en herdenken de dappe­ren van Warschau en onze eigen fami­lie, maar wij spreken tot wie nu leven en nog zullen leven. Stelt u te weer opdat nooit en te nimmer meer deze momen­ten nodig zijn. Herdenkt allen die wij verloren, die leden en die vochten. Vier de bevrijding, niet alleen omdat wij of de mensen vóór ons bevrijd zijn, maar doe er alles aan dat het kwaad dat over ons kwam zich nooit of te nimmer herhaalt. De doden herdenken wij om-willle van het leven en om het leven houden wij de bevrijding in ere.

TEKENS AAN DE WAND Tekens aan de wand heet de tentoon­stelling onder auspiciën van het Am­sterdamse 5 mei-comité in de Zuider-kerk ingericht door de goede zorgen van de Anne Frankstichting. Van 27 april geopend tot 17 mei.

Op 4 mei vindt in het Anne Frankhuis 's ochtends, 's middags en 's avonds een herdenkingsbijeenkomst plaats, waar leden van het Amsterdams Volkstoneel fragmenten uit het dagboek van Anne Frank zullen voordragen met muzikale omlijsting.

Op 5 mei vindt in de Nieuwe Kerk te Amsterdam de Nationale Bevrijding­dag-manifestatie plaats, in aanwezig­heid van koningin Beatrix. Het woord zal worden gevoerd door prinses Juli-ana, Kamervoorzitter dr. Dolman en dr. P. J. Koets.

STUDIEDAG Op 17 mei organiseert het Amsterdam­se Initiatief tegen Fascisme, Racisme en Antisemitisme een studiedag over de ideologische grondslagen van het fas-cisme-toen en nu in De Hoeksteen, Jan van Galenstraat te Amsterdam. Belang­stellenden kunnen zich opgeven bij de secretaris mr. Frans Vries, Ilperveld-straat 114,1024 PK Amsterdam.

INT.A.C. IN AMSTERDAM Op 14 en 15 juni komt het presidium van het Internationaal Auschwitz Co­mité, waarvan de voorzitster van het N A C , Annie Fels-Kupferschmidt, deel uitmaakt, in Amsterdam bijeen. Natuurlijk is het presidium de gast van ons comité.

NAC

Penningmeesterkrabbel

Dit artikel wil ik beginnen met lof toe te zwaaien aan onze buitenlandse lezers, waarvan het laatste jaar het aantal finan­ciële begunstigers is gegroeid en dit be­treft niet alleen Europa, maar alle delen van onze planeet. Mijn hartelijke dank voor jullie financiële steun. Het spreekwoord zegt: 'Uit het oog, uit het hart', maar dit geldt gelukkig voor ons comité blijkbaar niet. Denk nu niet dat ik onze eigen mensen uit Nederland vergeet, want zij moeten natuurlijk het leeuwenaandeel opbren­gen en dat doen zij nog altijd! Lieve mensen, zonder jullie financiële steun zijn we nergens. Wij zijn al onze begunstigers bijzonder dankbaar voor het vertrouwen dat wij genieten. Dit geeft ons de kracht en de ambitie met ons geheel belangeloos werk door te gaan. Ik verzoek al onze lezers in binnen- en buitenland er aan te willen denken ons adressen op te geven van familie en vrienden, die ook onze krant willen ontvangen. U weet, in principe doen wij, alles gratis en wij hebben geen ver­plicht betalende abonnees en dat kunt aan de mensen ook zeggen. Wij rekenen er natuurlijk wel op dat lezers van onze

Behalve de Führer en Seyss Inquardt kwamen er nog vele oorlogsmisdadi­gers uit Oostenrijk. Sommigen moeten zich in Zuid-Ame­rika bevinden. Anderen bekleden posi­ties in huidige Oostenrijkse partijen of bureau's. Processen tegen leden van Einsatzgruppen, die in Oost-Europa op grote schaal moordden, werd tus­sen 1970 en '73 geregeld geseponeerd, dus niet gevoerd. Een apart geval is Franz Hausberger, destijds actief lid van de lsteSS-Infante-riebrigade. Deze inwoner van het fraaie bergplaatsje Mayrhofen placht zich tij­dens zijn verlof aidaar op zijn moord-werk te beroemen. In 1943 is hij ook met een SS-eenheid in en om Apel­doorn geweest.

krant, indien zij het enigszins kunnen missen, ook financiële begunstigers worden. Het doorgeven van nieuwe adressen kunt u doen aan onze admini­stratie: De heer D. van Geens, Ren-kumhof50,1106 JB Amsterdam. Gaarne schriftelijk en vooral duidelijk. Dit herinnert mij tevens aan een andere opmerking die ik nog moet maken. Geef ons spoedig mogelijk elke naam-en adresverandering door en bij overlij­den is mijn vriendelijk verzoek aan de nabestaanden hiervan ons omgaand in kennis te stellen. Vriendelijk verzoek ik u geen adres- of naamswijziging op de acceptgirokaart te vermelden. Dit werkt onduidelijkheid in de hand en vooral als men dan het oude adres en/of de naam doorhaalt, hetgeen opzoeken voor ons extra bemoeilijkt. Neemt u a.u.b. de moeite om apart op een kaart of papier duidelijk te vermel­den naam en adres zoals het altijd was en daaronder de nieuwe naam en adres en eventueel telefoon.

Zoals reeds eerder vermeld in onze krant is opgericht het Icodo (Informa­tie- en Coördinatie-orgaan Dienstver­lening Oorlogsgetroffenen) hetgeen

Nu is Hausberger sinds jaar en dag bur­gemeester van het toeristenoord Mayr­hofen, ook in ons land welbekend en vaak door Nederlanders opgezocht. Van verschillende kanten werden wij op de hoogte gesteld van de voorge­schiedenis van deze burgervader. Wij hebben ons per telegram gericht tot het hoofd van het gewestelijk bestuur te Innsbruck, in deze bewoordingen: Wij dringen ten zeerste aan op afzetting van de burgemeester, de oud-SSer Hausberger, vooral aangezien Mayr­hofen bezocht wordt door vakantie­gangers uit Nederland, waar Hausber­ger ook misdaden heeft gepleegd.

NAC

nauw verbonden is met het ministerie van CRM. Dat wij niet alleen bekend zijn, maar ook groot vertrouwen genieten wordt gedemonstreerd door het feit dat de kleine subsidie die wij genoten van CRM onmiddelijk is overgenomen door dit orgaan en dat ik een poosje ge­leden door één van de heren werd opge­beld, dat hij het bijzonder op prijs zou stellen een afspraak te maken om mij te bezoeken voor persoonlijk contact. Op 13 maart jl. vond deze bijeenkomst bij mij thuis plaats met onze voorzitster en twee heren van het Icodo. Wij hebben een bijzonder aangenaam en voor beide zijden leerzaam onder­houd gehad. Zij stellen het op prijs moeilijke gevallen van ons door te krij­gen en deze in onderling overleg zo mo­gelijk tot oplosing te brengen. 'Icodo' is officieus reeds in werking, maar de offi­ciële installatie vond binnenkort plaats en hiervoor kreeg ons comité uitnodi­gingen om daarbij aanwezig te zijn. Tot slot nog een echte penningmeester-tip.

Ik kreeg pas van een begunstiger een bijdrage via de giro en op de girokaart had hij geschreven: 'Bijdrage tussen­door'. Hij had namelijk al eerder geld overge­maakt door middel van de door ons aan hem gezonden girokaart. Op die ma­nier wilde hij aangeven best bereid te zijn meerdere malen het comité te steu­nen en het onjuist te vinden een jaar te wachten op de volgende acceptgiro. Ik hoop: 'goed voorbeeld doet goed vol­gen'. Gelukkig zijn er al velen die deze tip niet nodig hebben en ons automatisch door giromachtiging maandelijks hun bijdrage overmaken, maar wij kunnen altijd meer gebruiken. Ik heb weer het een en ander gespuid wat mij op het hart lag en sluit met vriendelijke groeten en gezondheid voor u allen.

Frits Degen

WIE?

Renée Gordower - Van Hasselt, Square Vergote 10b Brussel 1200, wil graag haar oud-kampgenote uit Vught Henny Hartog terug vinden. Wie geeft haar inlichtingen?

Burgemeester van Mayrhofen moet weg

Nieuwe voorzitter Uitkeringsraad In het nieuwe gebouw in Zoetermeer heeft op 8 april de nieuwe voorzitter van de Uitkeringsraad, A.J.van der Leeuw, zijn functie aanvaard. In zijn intreetoespraak zei hij hoe nu pas bleek hoe ingewikkeld de Wet Uit­kering Vervolgingsslachtoffers (WUV) als aanvullende regeling is. 'De betrok­kenen weten vaak niet en zeker niet van te voren wat zij uit al die inkomens­bronnen zullen ontvangen. Dat geeft aanleiding tot talloze ingewikkelde cor­recties, zevenduizend mutaties per maand zijn een normaal verschijnsel en daarmee zijn evenzovele fouten moge­lijk. ... er moeten vormen van samen­werking en contact worden gevonden, die nog meer dan het verleden door­dachte en toch practische oplossingen voor alle vragen mogelijk maken. Geen ogenblik mogen wij vergeten dat al deze technische, rekenkundige en or­ganisatorische vragen zich voordoen bij de toepassing van een regeling die is ge­maakt om een uiterst kwetsbare groep mensen met bijzondere zorg te omrin­gen. Het gaat om de overlevenden van de ten dode vervolgden, dat besef moet bij al ons handelen aanwezig zijn en blijven.'

Natuurlijk kwamen ter sprake de 'eindeloos lijkende en toch — voor een groot deel — onvermijdelijke wachttij­den, die soms als onbegrijpelijk over­komende beslissingen een zware, in en­kele gevallen haast ondragelijke belas­ting vormen voor de vervolgden', evenals de verwikkelingen bij de beta­lingen vanwege de verwerking van nieuwe algemene loonmaatregelen enz. Vaak zijn die zelfs voor specialisten moeilijk te volgen en nog moeilijker in b.v. de WUV in te passen. 'Acht jaar in de Uitkeringsraad hebben mij geleerd dat er in dat college — het komt immers grotendeels zelf uit de kring der vervolgden voort — een diep medeleven aanwezig is. Het kennisne­men van al die dossiers, elk met zijn ei­gen verhaal, heeft ons niet onberoerd gelaten.' Tot de ergernissen rekent voorzitter Van der Leeuw de achterstanden en vertragingen al sinds 1973. Er waren op 1 januari 1980 van de ruim 69.000 bin­nengekomen eerste aanvragen 64.500 afgedaan, de gemiddelde behandelings-duur was tot ongeveer een jaar terugge­bracht. Achterstand nu bij de be­zwaarschriften: 40% was niet afged­aan. In 1980 liep men wat in. Meestal

gaan de bezwaren om details. Van der Leeuw: 'Wij beseffen echter heel goed dat — ook als het niet meer om directe nood gaat — de behandeling en vooral de wachttijden zeer frustrerend kunnen werken. De achterstand moet en zal verder worden teruggedrongen.

Wensen

Voor ons blad wilde de heer Van der Leeuw nog graag een en ander vertellen over de Uitkeringsraad, waarvan hij van meet af aan lid is geweest. Wij pra­ten vooral over knelpunten. 'Het is vaak lang wachten op medische gege­vens na aanvraag', zegt hij. 'Het is ook niet eenvoudig medewerkers voor ons medisch bureau te krijgen. En verster­king is dringend nodig. Zij nemen con­tact op met de behandelende artsen, maar er worden bij en voor ons toch meer dan tweeduizend keuringen ged­aan. Een pluspunt van de WUV? Men wordt aanvaard of niet. Dit laatste op medische gronden. Er bestaat geen in-validiteits-percentage, zoals bij de Bui­tengewoon Pensioen. Mijn wensen voor verbetering? Vol­gens de Centrale Raad van Beroep mag de Uitkeringsraad niets delegeren, d.w.z. door het secretariaat van de UR laten afhandelen. Met een eenvoudige wetswijziging kan dat al goed. Een an­der punt: wij kunnen niets kwijtschel­den. Als iemand buiten eigen toedoen teveel heeft ontvangen, dan wordt dat vaak niet teruggevorderd, maar het blijft wel in de boeken staan. Wij zou­den dit graag vereenvoudigd zien. Dat zijn natuurlijk echt technische dingen. Graag zouden wij ook willen dat de wijzingen die de staatssecretaris al eind 1979 heeft toegezegd er ook komen. Het gaat b.v. om mensen die buiten Nederland zijn vervolgd en na de oor­log hier kwamen wonen. En vooral: er is geen duidelijkheid wat betreft de ver­volgde gehuwde vrouw. Het Europese verdrag verplicht ook Nederland tot gelijkstelling van man en vrouw. Het is nog niet gebeurd; het brengt trouwens ook weer problemen met zich mee. Eigen problemen hebben ook de men­sen die als kind vervolgd zijn. Zij zijn ook de eerste WUV-generatie. En ik weet best dat ook de kinderen van ver­volgden die na de oorlog zijn geboren de weerslag van de vervolging kunnen ondervinden.'

Wij wensen Hans van der Leeuw sterk­te toe in zijn nieuwe, maar hem niet on­bekende functie. En wij geven hem het laatste woord, zoals hij dat in Zoeter­meer uitsprak: 'Wij werken voor een groep beschadig­de mensen. Een groep, waarvoor het Nederlandse volk bij monde van de wetgever tot een bijzondere zorg heeft besloten.'

ET

J A N R E N E S IS D O O D

Jan Renes is dood. Met een schok heb­ben wij dat aangehoord. En hoevelen met ons ? Renes was jarenlang directeur van het Amsterdamse districtsbureau van de Stichting 40-45. In een tijd toen er van eigen voorzieningen voor overle­venden van Auschwitz of onderduik nog geen sprake was. Maar die overle­venden, onze mensen, kwamen wel bij hem hun nood klagen. 'Ik kan er niet van slapen', zei hij tegen ons, toen wij bij hem waren voor een interview. Hij heeft naast zijn vele werk zijn in­vloed en energie ingezet voor passende uitkeringen voor nazi-slachtoffers. 'Er is pensioen voor jullie in zicht', kwam hij op een kleine bijeenkomst van ons comité vertellen. Dat pensioen is er niet gekomen, maar aan hem heeft het niet gelegen. Verge­ten zullen wij hem niet.

E.T.

A R C H I T E C T B A K E M A

Een vriend verloren wij in J.H. Bake-ma, die vooral bekend werd als herbou­wer van Rotterdam. Hij heeft zich ook verdienstelijk gemaakt als lid van de ju­ry voor de prijsvraag die het Internati­onale Monument in Auschwitz-Birke-nau heeft opgeleverd. Bakema was een strijder en een bou­wer. Zo zal hij blijven voortleven.

NAC

J A A P V A N P R A A G

Jaap van Praag, prof. dr. J. P. van Praag, dezer dagen overleden, heeft op vele terreinen een rol gespeeld. Wij kenden hem het beste als de voorzitter van de door CRM ingestelde Werk- en Advies Commissie voor immateriële behoeften van door de oorlog getroffe­nen. Een oprecht en toegewijd mens is heengegaan.

N A C