ความหลากหลายทางชวภาพ (biodiversity) หมายถง การม

สงมชวตนานาชนดนานาพนธ ในระบบนเวศอนเปนแหลงทอย อาศย ซงม

มากมายและแตกตางกนทวโลก ความหลากหลายทางชวภาพสามารถ

พจารณาไดจากความหลากหลายระหวางสายพนธ ระหวางชนด และ

ระหวางระบบนเวศ ความหลากหลายระหวางระบบนเวศเปนความ

หลากหลายทางชวภาพซง

ซบซอนสามารถเหนไดจาก

ความแตกตางระหวางระบบ

นเวศตาง ๆ เชน ปาดงดบ

ปาชายเลน ทะเลสาบ บง หนอง

ชายหาด แนวปะการง ตลอดจน

ระบบนเวศทมนษยสรางขน

จากความแตกตางหลากหลายของระบบนเวศ ท าใหโลกเปนถนทอย

อาศยทเหมาะสมส าหรบสงทมชวตตาง ๆ กอใหเกด คณคาแกการด ารงชวต

ของมนษยแตกตางกน เชน ปาไมท าหนาทดดซบน าไมใหเกดน าทวมและ

การพงทลายของดน ปาชายเลนท าหนาทเกบตะกอนมใหไปทบถมจนบรเวณ

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๒

ปากอาวตนเขน ท าใหเกดฤดกาล มการหมนเวยนระบบว ฏจกรอาหาร ท

สงผลตอเศรษฐกจของมนษย ซงเปนหลกประกนสงคมและเปนสวสดการของ

มนษยในทางเศรษฐศาสตร มนษยไดพบกบทศนยภาพอนเกดจากสภาวะ

สมดลของธรรมชาต บางแหงมลกษณะความงามทางธรร มชาตทแปลกตา

เปนพเศษ เออให เปนแหลงทองเทยว แหลงพกผอนหยอนใจ รวมทง เปน

แหลงเรยนรดานวชาการแขนงตาง ๆ ของประเทศไดเปนอยางดอกดวย จาก

การศกษา ของ International Ocean Institute เกยวกบ Integrating

Biodiversity Conservation with Sustainable Tropical Coastal Tourism

Development ไดกลาวถง อตสาหกรรมการทองเทยวชายฝงทะเลของ

เขตรอน แถบเอเซย-แปซฟก ของประเทศทก าลงพฒนาวาเปนจดเดน

ทท ารายไดทางการทองเทยวใหกบประเทศไดเปนอยางด เนองจากภม

ประเทศในแถบเอเซยตะวนออก และเอเซย ตะวนออกเฉยงใต มแนวชายฝง

ทะเลอนยาวเหยยด มรปรางลกษณะทแตกตางกนจงท าใหชายฝงทะเลม

คณคาอยางยงนก นอกจากคณคาตอการศกษาทางธรณวทยา สณฐาน

วทยา ประวตศาสตร โบราณคด และความหลากหลายทางชวภาพอน ๆ แลว

ชายฝงทะเลแตละแหงกมเอกลกษณของตวเองทมนษยสรางขนไมได

แตท าลายได เชน ประเทศอนโดนเซย มความยาวของแนวชายฝงทะเล

ประมาณ ๘๑,๐๐๐ กโลเมตร ประเทศฟลบปนส มแนวชายฝงทะเลยาวรวม

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๓

ประมาณ ๑๘ ,๐๐๐ กโลเมตร ประเทศไทยมชายฝงทะเล ยาวประมาณ

๒,๖๑๔ กโลเมตร แบงออกเปนชายฝงดานทะเลอนดามนในมหาสมทร

อนเดยและฝงอาวไทย ความแตกตางกนอยางหลากหลายรปแบบ เหลานท า

ใหชายฝงทะเลในเขตรอนแถบ

ทะเลอนดามน มคณคาใน

ตวเองอยางหาทเปรยบไมได

เปนทรพยากรการทองเทยวท

สงผลทางเศรษฐกจตอประเทศ

เหลานน

เมอมองลกลงไป ถงสวนประกอบ ของความหลากหลายทางระบบ

นเวศใตน า เชน ทรายแตละเมด หนแตละกอน กเปนแหลงอาศยของสงมชวต

เชนกน หรอเรยกเปนภาษาองกฤษวา coastal habitat

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๔

ขอบเขตของระบบนเวศชายฝงทะเลนน ไมสามารถ ก าหนดไดอยาง

ชดเจน เนองจากลกษณะของชายฝงแตละแหงอาจจะแตกตางกนไป ชายฝง

ทะเลทตดกบทะเลไปจนถงไหลทวป (continental shelf) และมหาสมทร

เปนแหลงทมสงมชวตอาศยอยเปนจ านวนมากเปนแหลงอาหารแหลงใหญ

ทสดของสงมชวต ประกอบดวย แพลงกตอนพช แพลงกตอนสตวนานาชนด

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๕

หญาทะเล สาหรายทะเล สตวน าจ าพวก กง หอย ป ปลา พะยน วาฬ และ

โลมา ฯลฯ

การเปลยนแปลงของระบบนเวศชายฝงทะเลผนแปรอยตลอดเวลา

น าทะเลจะมการขนลงทกวนบรเวณชายฝงในเขตน าขนน าลง แตระดบการ

เปลยนแปลงมากหรอนอยขนอยกบแรงดงดดระหวางโลกกบดวงจนทร

สงมชวตทอาศยในระบบนเวศในเขตน าขนน าลงจ าเปนตองมความทนทาน

ตอการสญเสยน าจาก

รางกาย การเปลยนแปลง

ของอณหภม และความรนแรงของ

คลนลม ท าใหตองมการปรบตวทง

ทางรปราง และพฤตกรรม ของสงทม

ชวตในระบบนเวศนน เชน การม

ระบบการรบรและเตอนถงสภาพทไม

เหมาะสม โดยมอวยวะเพอรบรการเคลอนไหวของน าทะเล เชน ปลม ทมกาน

ตายาว ท าใหมองเหนเมอฝงตวอยในร ปลาตนมครบห เพอชวยใหเคลอนท

บนบกได เพรยงหนมเปลอกหนาเพอชวยลดการสญเสยน า หอยแมลงภททน

ตอสภาวะออกซเจนต าไดนานหลายสปดาห หอยขนกอยในน าจดไดหลาย

ชวโมง

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๖

ระบบนเวศชายฝงทะเลเขตรอนแบงไดเปน 6 ระบบ คอ ระบบนเวศ

หาดทราย ระบบนเวศหาดหน ระบบนเวศหาดโคลน ระบบนเวศปากแมน า

หรอปาชายเลน ระบบนเวศแหลงหญาทะเล และระบบนเวศแนวประการง

ระบบนเวศชายฝงทะเล

ประกอบดวย ๑. ระบบนเวศหาดทราย (Sandy beach)

หาดทรายจะมขนาดของเมดทรายแตกตางกนตามลกษณะทางภมศาสตรและ ฤดกาล สง มชวตทอาศยอย ตามหาดทรายจะมความสามารถพเศษในการฝงตวปรบตวไปตามระบบนเวศ เชน

ปหนมาน มขาทแบนเปนใบพาย ชวยในการวายน าแล ะพยทรายฝงตวเอง หรอพวกทมล าตวออนจะมอวยวะชวยในการขดร หอยเสยบจะมเทาขนาดใหญ ชวยในการฝงตว หอยตลบจะมเปลอกหอยหนาและแขงแรงและจะยนทอน าเขาออกเหนอพนทรายในชวงเวลาน าขน

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๗

๒. ระบบนเวศหาดหน (Rocky shore) ลกษณะหาดหนประกอบดวยชายหาดทมหนตาง ๆ ในบรเวณเขตน า

ขนน าลง อาจพบตามชายฝงทะเลทเชอมตดตอกบภเขา และจากการทถกน าทะเลกดเซาะจะท าใหเกดซอกเลกซอกนอย ท าใหหาดหนคอนขางทจะมสงทมชวตอาศยอย

มากมายรวมทงเปนแหลงหลบภยของสตวน าวยออนไดเปนอยางด เชน กงดดขน ปแสมหน ปใบ หอยหมวกเจก ดาวทะเล หอยนางรม ปลาขนาดเลก

ปจจยสงแวดลอมทส าคญในบรเวณหาดหน ไดแก อทธพลของคลนลม น าขนน าลง ความแหง ความรอน ซงจะสงผลใหสงมชวตทมาอาศยอยตองมการปรบตวเองทงดานการยดเกาะและรปราง เชน เพรยงหน จะยดตดอยกบหนตลอดชวต หอยนางรม จะมเปลอกหนาและปดไดสนท เพอไมใหสญเสยน าในรางกายเมอเวลาน าลงและเพอไมใหถก คลนพดพาไป

ทมา : http://61.19.127.107/bionew/bio6new/unit21/u21-

2/u21212.htm

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๘

บางพวกมเสนใยในกา รยดเกาะเชน หอยแมลงภ สวนสาหรายเหดหหน สาหรายใบมะกรด สาหรายสน าตาล และสาหราย สแดง บางชนดตองมสวนทยดเกาะกบกอนหน บางชนดมการพราง ตวใหมลกษณะคลายกบกอนหน เพอเกาะกบกอนหนไดมนคงภายในหาดหนเมอเวลาน าลง จะมน าคางอยตามแองหรอซอกตาง ๆ เรยกแองน านวา แองน าขนน าลง (tide pool ) พชและสตวทะเลทอาศยอยในแองน านจะตองมการปรบตวไดดมากตออณหภมทสงขน และจ านวนออกซเจนทลดนอยลง ความเคมทเพมขน สตวทพบในแองน ไดแก ดอกไมทะเล หอยทะเลจ าพวกหอยขนก เพรยงหน เปนตน

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๙

๓. ระบบนเวศหาดโคลน (Muddy shore)

หาดโคลนเปนบรเวณท ม

คลนไมรนแรงท าใหดนตะกอนม

ขนาดเลกมากตกตะกอนลกษณะ

เปนดนโคลนทอาจมทรายปนอย

ดวย เชน อาวทมทก าบง อาวปด

ทะเลสาบ และบรเวณปากแมน า เปน

หาดทไมชน ท าใหน าไหลไปบรเวณอน

ไดยากจะถกกกเกบไวภายในดน ม

แบคทเรยอาศยอยมากจนท าใหปรมาณ

ออกซเจนในดนลดลงจนอาจ ท าให

บรเวณนขาดออกซเจน (anaerobic

condition) แตในบรเวณนกม สงมชวต

มากมาย มาอาศยอยโดย สามารถ

ปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอม นได

เชน หนอนทอทสรางปลอกทอ ฝงตวลง

ไปในโคลน

หนอนทอ

หนอนทอ

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๑๐

สตวบางชนด ตอง

ปรบตวทางดาน

สรระวทยา ใหทนตอ

สภาพการขาด

ออกซเจน โดยมตว

จบออกซเจนเพมขน เชน

ฮโมโกลบนพบในกลมหอยแครง

หอยกระจก หรอหอยกะท

เนองจากหอยพวกนมกกน

แพลงกตอนและเศษอนทรย

ในบรเวณหาดโคลนนจะพบสงคมของป

กามดาบหลายชนดทขดรอย ตวผมกมกามใหญมสสน

งดงามเพอเรยกรองความสนใจจากเพศตรงขาม

หอยปากเปดจะใชรากยดฝงลงในเลนและยนกาบอยใน

ระดบผวดน บางบรเวณทเปนดนคอนขางแขงมกเปนท

อาศยของปกามดาบ

ปกามดาบฟา

หอยปากเปด

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๑๑

๔. ระบบนเวศปากแมน า หรอระบบนเวศปาชายเลน

(Estuary and Mangrove forest) หรอบรเวณน ากรอย

เปนบรเวณทน าจดจากแมน ามาบรรจบกบทะเล ท าใหบรเวณนมการ

เปลยนแปลงของความเคมอยตลอดเวลา บรเวณนมความอดมสมบรณมาก

มตะกอนแรธาต สารอาหารตาง ๆ จากตนน าลงมาดวย ท าใหเหมาะสมตอ

การเจรญเตบโตของสงมชวตตาง ๆ มากมาย เชน พรรณไมตาง ๆ ไดแก

ตนโกงกาง แสม ล าพ ล าแพน ปาชายเลนมประโยชนตอระบบนเวศทาง

ทะเลมาก เชน รากของตนโกงกางและแสม จะรงรงซบซอน เพอชวยยดล าตน

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๑๒

ทเจรญบนดนเลน ท าใหมชองเลกชองนอยเหมาะส าห รบการหลบซอนของ

สตวน าวยออน บรเวณนจงเปนแหลงเพาะพนธสตวน า

เปนจ านวนมาก เชน หอยทะเลบางชนด กงดดขน ปแสม ปเสฉวน ปลา

ตน เพรยงหน จระเข กบ ง ปลากะพงขาว ปลาเกา และปลากระบอก ราก

ของตนไมกชวยดกดนตะกอนไมใหพดลงสทะเลมากนก ชวยก าบงคลนลม

ตวตนไมเองสามารถน าไปเผาเปนถานทมคณภาพ และสารสกดทางเคม เพอ

น าไปใชในอตสาหกรรมได พชในบรเวณปาชายเลนในประเทศไทยบางชนด

จะมลกษณะเฉพาะตว เนองจากสภาพแวดลอมทจ ากดทตองอย ในททเปน

ดนเลนลกและจมอยในน าเคมเปนประจ า ท าใหตองมการปรบตวทงทางดาน

สรระและโครงสราง บาง

กลมจะสรางรากหายใจ

จะมรากค าจนจ านวน

มากแตกออกบรเวณ

โคนตน เชน โกงกาง

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๑๓

บางกลมจะมรากหายใจทมลกษณะเปนแทง หรอรปห กงอ

คลายเขาโผลขนมาเหนอน า เชน ตนล าพ ล าแพน

ฝาด สวนกลมตนตะบนและโปรงบางชนดจะมลกษณะเปนสนแบนบรเวณ

โคนตนและทอดยาวคดเคยวออกไปเรยกวา “พพอน” นอกจากสรางราก

หายใจแลวพนธไมพวกนมกมเมลดทงอกเปนฝกหรอตนออนตงแตอยบนตน

เมอหลนจากตนแมสามารถปกลงไปในดนเลนพรอมทจะเจรญเตบโต สวน

การปรบตวทางใบจะเหนวาลกษณะของใบทมสารควตนเคลอบหนา มขนปก

คลมเพอลดการคายน า และมการสะสมเกลอปรมาณมากไวทใบ

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๑๔

๕. ระบบนเวศแหลงหญาทะเล (Seagrass beds)

หญาทะเลมความส าคญตอระบบนเวศเพราะรากของมนชวยลดการ

พงทลายของหนาดนและชวยปรบสภาพน าท าใหอนทรยวตถและดน

ตกตะกอน และมการสะสมของแรธาตตาง ๆ เปนแหลงอาหาร เปนทอาศย

หลบซอนของสตวน าบางชนด

หญาทะเลเปนพชดอกทปรบตวใหด ารงชวตอยตามพนทองทะเลท

เปนโคลนละเอยด หญาทะเลมหลายชนดม ทงแบบใบทยาวเหมอนตนหญา

ใบกลมเลกและแบบใบสน พบบรเวณน ากรอยจนถงเขตแนวปะการงทงฝง

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๑๕

อาวไทยและทะเลอนดามน

แหลงหญาทะเลท าหนาทเสมอน

ระบบนเวศทเชอมโยงระหวาง

ระบบปาชายเลนและ แนว

ปะการง แหลงหญาทะเลยงเปน

แหลงทอยอาศยของสตวน า

นานาชนด ทมความส าคญทาง

เศรษฐกจ เชน ลกปลาเกา ปมา

ปลงทะเล และเปนแหลงอาหารท

ส าคญของพะยน สตวทใกลสญ

พนธของโลก

อแปะทะเล

เหรยญทราย

ปทะเล

ปมา

ปลงทะเล

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๑๖

๖. ระบบนเวศแนวปะการง (Coral reefs)

เปนระบบนเวศทมความส าคญในทองทะเล ปะการงเปนสตวทม

โครงสรางเปนหนปนหอหมตวออนนมของปะการง ปะการงจะอยรวมกนเปน

กลม (colony ) และมรปรางทแตกตางกนออกไป เชน เปนพมไม เปนกอน

เปนกงแตกแขนง เมอมาเจรญเตบโตอยในบรเวณเดยวกนกจะกอใหแนว

หรอเปนสน และมความซบซอน เกดเปนชองเลกชองนอย เหมาะส าหรบเปน

ทหลบภยและซกซอนตวของ

สตวน านานาชนด ปะการงอย

ไดเฉพาะเขตรอนและใกลเขต

รอนทอณหภมของน าไมต า

กวา ๑๘ องศาเซลเซยส

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๑๗

ดงนนประเทศในเขตหนาวจงไมมปะการง แนวปะการงมคณคาตอมนษย

และธรรมชาตในทองทะเล เชน เปนแหลงเพาะพนธสตวน า เปนแหลง

ทองเทยวธรรมชาตทางทะเล และสามารถปองกนชายฝงทะเลจากคลนและ

ยงเปนแหลงคนควาวจยอกดวย แนวปะการงแบงออกเปน ๔ ประเภท ไดแก

๖.๑ แนวปะการงรมฝง (Fringing reef)

เปนบรเวณทมการสะสมหนปนตาง ๆ ทบถมกนเรอยมา มปะการง

และสตวตาง ๆ เขามาอาศยอยจนกอเกดเปนแนวหนปะการง ถามตะกอนขน

มาก สตวในบรเวณนมกมสสนไมสวยงามเหมอนสงคมชวตแนวปะการงไกล

ฝงทมคลนลมนอย

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๑๘

๖.๒ กลมปะการงบนพนทราย (Patch reef)

กลมปะการง

ในบรเวณนจะขนบน

พนทราย มกพบ

ปะการงโขดหรอ

ปะการงเขากวาง

เพยงไมกชนด อาจ

ไมมการกอเปนแนว

เนองจากจะเปนรอง

น าทมกระแสน า

เชยวไหลผาน ถา

เปนแหลงทมน าขน

สตวทะเลบรเวณน

อาจมสสนไมสดสวย

เพอพรางตาให

กลมกลนกบธรรมชาต

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๑๙

๖.๓ กลมปะการงบนโขดหน

(Coral community on rocky coast)

เปนสงคม

ปะการงทยดเกาะกบ

โขดหนใตน า ถาเปน

แหลงทมคลนลมแรง

มกพบแตปะการง

ชนดทเปนพมกลม

หรอเปน กงหนา

๖.๔ แหลงกลปงหา และปะการงออน

(Sea fan and soft coral community)

เปนบรเวณทม

กลปงหาปะการง ออน ปะการง

แขง อาศยอยปะปนกน บรเวณ

นจะพบสตวอน ๆ มาอาศย

รวมอยดวยมากมายเชน

ดอกไมทะเล ปลาสวยงา มพบ

ในระดบน าตงแต ๑๐-๕๐ เมตร

กลปงหา

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๒๐

ปะการงมมากมายหลายชนดกวา ๗๐๐ ชนดทวโลก ส าหรบประเทศไทยมปะการงประมาณ ๓๕๐ ชนด ชนดของปะการงทพบไดงายในประเทศไทยมประมาณ ๕๐ ชนด และมกพบดอกไมทะเลทเปนสตวทะเลในกลมไฟลมเดยวกนขนรวมอยดวย ตวอยางไดแก ปะการงสมอง ปะการงก งไม ปะการงเขากวาง ดอกไมทะเล ปะการงออน

ปะการงสมองใหญ (large brain coral)

ปะการงเหด (mushroom coral)

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๒๑

ทานผอาน หลายทาน คงมความเหนตรงกนแลววา “ระบบนเวศ

ชายฝงทะเลเขตรอน” เปนระบบนเวศทมความหลากหลายทางชวภาพ สง

มาก สงมชวตทสวยงามทกชวตเปนทรพยากรการทองเทยวทล าคา ทรพยากร

เหลานเปน สงดงดดใหนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยว เพอสนบสนน

การอนรกษและใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพทางทะเลและ

ชายฝงอยางยงยน โดยเฉพาะอยางยงการใชประโยชนในดานการทองเทยว

เชงนเวศ จ าเปนตองมการอนรกษ และฟนฟทรพยากรทเสอมโทรมใหกลบคน

สสภาพทอดมสมบรณดงเดม เพอใชเป นพนฐานของการพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมของชมชนทองถนนน ๆ โดยจะตองมการสรางความร ความเขาใจ

โดยเนน การสรางความตระหนกและส านกรกษทรพยากรเหลานใน ชมชน

ชายฝง โดยมงกอใหเกดความสมดลระหวางการอนรกษ และการใชประโยชน

อยางชาญฉลาด นอกจากชมชนทอง ถนแลวนกทองเทยวเองกมบทบาท

ส าคญตอทรพยากรเหลานดวยเชนกน โดยเปนไดทงผท าลายหากขาดความ

เขาใจทถกตอง และเปนผสรางสรรคถามความร มการเตรยมตวทดกอนเขา

ไปทองเทยวในแหลงทองเทยวทก ๆ แหง และนกทองเทยวเองจะเปน

กระบอกเสยงส าคญทจะชวยสรางความเขาใจใหนกทองเทยวทานอน ๆ ไป

ในวงกวาง

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๒๒

หวงเปนอยางยงวา บทความเรอง ความหลากหลายทางชวภาพของ

ชายฝงทะเลในเขตรอน ในจลสารฉบบ น อาจมสวนชวยสรางความร ความ

เขาใจในทรพยากรชวภาพและระบบนเวศชายฝงทะเลใหแกนกทองเทยวเช ง

นเวศได นอกจาก “ร” แลวควรทจะ “รกษ” และ “รก” ในสถานททองเทยวทก

แหงทไดไปเยอน ถาผเขยน มโอกาส ไปเทยวหรอไปปฏบตงานในบรเวณ

ชายฝงทะเลแลว นอกจากจะไดเหนภาพนกทองเทยวทงหลาย วงลงทะเล

และเลนน าอยางสนกสนานแลว ยงหวงใจวาอาจไดเหนภาพนกทองเทยวเชง

นเวศ กม ๆ เงย ๆ และพนจพจารณาสงมชวตเลก ๆ บนผนทราย ใตกอนหน

หรอบนหาดโคลน แลวอมยมมองดเจาตวเลกตวนอยทพยายามเดนหนเรา

สงทายดวยภาพปะการงงาม ๆ จาก Do D Me Style Creative

Studio Co .,Ltd . สงมาให ดวย

ความขอบคณ เปนภาพถายจาก

ทะเลไทย เหนความสวยงาม

เหลานแลวคงตองชวยกนอนรกษ

ใหล กหลานและนกทองเทย ว

ทงหลายไดชนชมไปตลอดกาล

เพรยงหวหอม สขาว อาศยอยในฟองน าสชมพ

ผวดานนอกยงมดาวทะเลสขาวมาอาศยรวมดวย

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๒๓

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๒๔

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๒๕

ขอมลอางอง

๑. กลวรารสวรรณพมล,(๒๕๕๒).อนดามนกบกลไกการจดการการ

ทองเทยว: จากหาดทรายสสายน าแหงวฒนธรรม ประชาคมวจย สกว.

หนา ๑๓

๒. http://www.bims.buu.ac.th/old

๓. ภาพประกอบจากสถาบนพฒนาการทองเทยวเพออนรกษสงแวดลอม

๔. ภาพประกอบจากบรษท Do D Me Style Creative Studio Co.,Ltd.

............................................................................................................

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๒๖

Do D Me Style Creative Studio Co,ltd.

เชาตรวนเสารเปนเชาวนหยดทคนสวนใหญใชเวลาไปกบการนอน

พกผอน หรออยกบบาน แตผมตนเชามาว นนผมอยกลางทะเลอาวไทยแถว

จงหวดชมพร ดวยความทเดนทางมาอยางยาวนาน จากกรงเทพ ฯ ถงทาเรอ

จงหวดชมพรตอนประมาณ

ตสาม และพกผอนนอย ผม

กงวลมากกบ อาการภมแพ

ซงเปนโรคประจ าตวทอาจ

เกดขนไดระหวางวน

เพราะวาวนนผมจะมาด าน า

ทเกาะเตา จงหวดสราษฏรธาน สถานททขนชอวาเปนจดด าน าทสวยทสดอก

จดหนงของประเทศไทย เรานดกนตอน ๗ โมงเชาทชนสองของเรอ ระหวาง

นงฟง brief ของครสอนด าน า และ dive leader กอนทจะลงด าทกองหน

ชมพร ผมกหาวไปงวงไปเปนพก ๆ แตดวยความตนเตน เพราะนคอการมาด า

น าทเกาะเตาเปนครงแรกของผม จงท าใหผมรสกตนเตนและกงวลเลกนอย

เกยวกบการเตรยมอปกรณถายภาพกอนลงน า ผมเปนคนชอบถายรปเป น

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๒๗

อาชพอยแลว แตการ

ถายรปใตน าเปนอะไรทยง

ใหมกบผมพอสมควร แมจะ

เคยถายมาบางแลวแตกยง

ไมมากเทากบพวกโปร

หลาย ๆ คนทมผลงานใหได

ชมมากมาย หลงจากฟง brief เสรจ เรากแบงออกเปนสกลม กลมละ

ประมาณ ๕ – ๖ คน รวม ๆ นกด าน าเพอนรวมทรปบนเรอ ล านกประมาณ

ยสบกวาชวต ผมอยกลมสเหลอง ลงกลมทสอง หลงจากแตงตว และเชค

อปกรณทกอยางเรยบรอยดแลว พวงกลอง housing และ flash ใตน าอกราว

ๆ เกอบสองกโล ผมกกระโจนลงน า ใหสญญาณโอเค แลวเรม ปลอยลมออก

จาก BCD ด าดงสความลกตามเชอกท น สงแรกทผมเหนคอน าใสสน าเงน

คราม สวยงามสะทอนแสงแดดกบผวน าเปนประกายระยบ มองเหนแนวหน

พนทราย แนวปะการง ฝงปลา และนกด าน าหลาย ๆ กลมไดอยางชดเจน

ชางเปนภาพทมหศจรรยจรง ๆ มนคอชวงเวลาทผมรสกเปนอสระมากทสด

ผมคอย ๆ ผานความลกลงไปเรอย ๆ ตามเชอกทน พอไดความลก

พอประมาณกปลอยเชอก ลอยกลางน า และเรมวายตาม dive leader อยาง

มความสข ยอนกลบมามองทเชอกทนกแอบตกใจเลกนอย เพราะเหนฝงนก

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๒๘

ประดาน ากอยทเชอกรอขนและก าลงลงเปนกลมใหญอยางกบฝงแมลงวนตด

กาวดกไมเสยบลกชน คงเปนเพราะความตนเตน และหวงอปกรณใตน าจงท า

ใหผมไมไดสงเกตวากองหนชมพรนเปนจดด าน าทขนชอมากทเดยว จงมผคน

ใหความสนใจมาด าน าทนมากขนาดน ผมเปดกลอง วดแสง ambient ตาง ๆ

และเรมลงมอถาย เงยหนามองผวน าเหนทองเรอ นาจะมากกวายสบล าได

คนกเรมลงมาเยอะเลยตดสนใจวายตาม dive leader ตอดกวา สภาพใตน า

จดนสวยงามมาก น า

ใส อากาศด แทบจะ

ไมมกระแสใตน าเลย

ลกษณะของ กองหน

ชมพรเปนกอง หน

ขนาดใหญ อยตรง

กลาง ลอมรอบดวย

กองหนขนาดกลาง และขนาดเลกมากมาย อดมสมบรณไปดวยปะการง

หลากชนด และดอกไมทะเล ความลกอยทประมาณ ๒๘ – ๓๐ เมตร พบฝง

ปลาสาก หรอ barracuda ขนาดกลางสวยงาม วองไว เหมอนฝงหมาปาแหง

ทองทะเล ฝงปลาขางเหลองขนาดใหญรวมตวเกาะกลมเพอความปลอดภย

จากนกลา ผมไมรรอทจะตขาวายเขาไปใกลฝงปลา และเมอทงฝงเจอผมวาย

ปลาหชาง

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๒๙

เขาไปใกลพวกมนยงเกาะกลมกนแนนมากขน และเปลยนทศทางวายไปมา

ผมยงคงสงสยตอไปวาพวกมนรไดอยางไรวาจะวายไปไหน ทศทางใด หรอวา

มนจะมปลาจาฝงคอยน า ก าลงเพลดเพลน อยทความลก ประมาณ ๑๘

เมตร ผมกจ ะเอกบกลมกอนฟองอากาศ ของนกด าน าทปลอยออกมาตอน

หายใจออก ขนาดเบอเรอ ท าเอาเซงไปหนอยเพราะก าลงจะกดชตเตอร

พอด…กมลงไปดจงเหนนกด าน าทงกลมก าลงเอาจรงเอาจงกบการ

ถายภาพตนเองและเพอนฝงอยางไมคอยจะสนใจใคร แมแตแสทะเล

และปะการง กโดนตนกบเตะไปเตะมาบาง บางคนควบคมการลอยตว

ยงไมด กแถไปหาดอกไมทะเล เดอดรอนปลาการตนอนเดยนแดงตอง

ออกมาขไลบาง ผมท าใจไมเซงแตในใจอยากจะเอาไมไปปกวาหามจบ

และเตะปะการงใกล ๆ ลกตาเจาพวกนนจรง ๆ ผมวายหางออกมา ท า

ความลกลงตอไปท ๒๒ เมตรกวา จนเกอบถงพนทรายดานลาง ระหวางทางก

แวะทกทาย ปลาสลดหน ปลาโนรครบยาว ฝงปลาคางคาว สวยงามนารก

และเปนมตร รวมถงปะกา รงอกหลายชนด ผมแวะถายรปหลายท จน dive

leader ตองรอ ดวยความเกรงใจ ผมจงไดถายอกไมกรปแลวรบตขาวายน า

ตาม แตใจกอยากจะถายมนอยอยางนไมตองขนเลยไดไหม ชางนาอจฉาพวก

ปลาจรง ๆ ไดอยในระบบนเวศทสมบรณสวยงาม อยางทะเลอาวไทยเชนน

จรง ๆ ระหวางด าน าขน ใชเวลาไปประมาณสสบนาท ใจกนกเสยดายไม

อยากขน เลยหนมาเกบรปมมกวางอกซกสองสามรป เหลอบไปเหนแกงด าน า

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๓๐

แวนท ยงเมามนในการถายรป คนไมมกลองกโพสไป คนมกลองกถายไป ไม

สนใจวาจะไปเตะใคร หรอไปเตะอะไร ใจผมกอดคดไมไดวาปะการงเขากวาง

กอนนงใชเวลาในการเจรญเตบโตแตละนวแตละเซนตมากกวาเวลาทพวกมน

ทงกลมเรยนด าน ารวมกนซะอก เงยหนามองไปเหนทองเรอกวายสบล า บวก

ลบคณหาร กนาจะมนกด าน าตอนนประมาณ ๒๐๐ กวาคน และทก าลงจะ

ลงมาอกในวนน ในอาทตยน ในเดอนน ผมวาหากไมมการจ ากดจ านวนนก

ด าน าในแตละ site ใหเหมาะสมกบขนาดพนท ไมมมาตรการในการจดการ

แหลงด าน าทไดมาตรฐาน หรอไมมแผนใ นการฟนฟแหลงด าน าอยางจรงจง

แลวละกอ อกหนอยคงไมมใครมาด าน าทเมองไทย และเราเองคงตองไปด าท

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๓๑

ตางประเทศ ไดยนมาวาจดด าน าบางจดในตางประเทศ เปดใหด าปละ ๓

เดอน แถมยงจ ากดจ านวนนกด าน าในแตละครงอยางเขมงวดอกดวย จรงอย

นกด าน าสวนใหญมความรบผดชอบ ทงตอตวเอง และสงแวดลอม แตกมนก

ด าน าอกพวกทคดวาเทห เก ด าน าเปน ตองถายไปอวดเพอน ๆ ไปโชวในแวด

วง โดยขาดสามญส านก และผมกมนใจอกเชนก นวายงมนกด าน าอก

มากทไมมความรเกยวกบปลา ปะการง หรอระบบนเวศทสดแสนจะ

ส าคญ ไมรวาปะการงคอสตว และใชเวลาในการเจรญเตบโตนานมาก

ไมเคยเตรยมตวหาความรกอนการด าน าวา site นมอะไร อะไรอย

ตรงไหน มากกวาการเตรยมชดด าน าสวย ๆ เตรยมเครองดม

แอลกอฮอล อปกรณสนทนาการบนเรอ ถานกด าน าหนงคนแตะปะการงหก

หนงตน ทก ๆ หนงวน ผมเชอวาอกหนอยคนไทยเราคงจะตองด าน าในตปลา

หรอแหลงด าน าจ าลองแทนการด าน าในทะเล สบถในใจมามา กพอควร dive

leader กใหสญญาณขนสผวน าได ดงก (เรอยางตดเครองยนต ) กมาลาก

พวกผมเขาไปทเรอ เพราะแถวนเรอเยอะมากเกนกวาจะเอาเรอใหญมารบได

...สงกลองขนจากน าแลวตวเองกหอบสงขารขนตาม ถอดชดถอดอปกรณเชด

เนอเชดตวเดนขนชนสองเรอ เพอพกผอนเอาแรงไวส าหรบ site ตอไป…….

เมองไทยเรามจดด าน าทสวยงามมากมายทตางประเทศใหความสนใจ แตผม

วาการจดการและกฏหมายบางอยางบางจดยงออนและขาดการบงคบใช

อยางจรงจง หากยงค านงถงแตผลไดมากกวาผลเสยแลวละกนาสงสารเดก

ปท ๒ ฉบบท ๓ ๓๒

รนหลง ๆ ทจะตองไปหาทด าน าสวย ๆ สมบรณ ๆ ทเมองนอก แลวทส าคญ

ประเทศของเรากจะขาดรายไดเขาประเทศไปอกเยอะ

ขอเชญสงผลงานวจยดานการทองเทยว เพอน าเสนอในงานศรนครนทรวโรฒวชาการ ครงท ๔ หมดเขตสงผลงานวจย ภายใน ๒๐ ตลาคม ๒๕๕๒

สนใจโปรดอานรายละเอยดไดท http://conference.swu.ac.th

จลสารทองเทยวเชงนเวศ ๓๓