17 ผทรงอทธพลในอาเซยนลำดบท 743

จลนภ ศานตพงศ และคณะ : เรยบเรยง

พมพครงแรก มกราคม 2556พมพโฆษณาครงนไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธตามกฎหมายแลว© สงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537ไมอนญาตใหสแกนหนงสอ หรอคดลอกเนอหาสวนหนงสวนใดเพอสรางฐานขอมลอเลกทรอนกส เวนแตไดรบอนญาตจากสำนกพมพและเจาของลขสทธแลวเทานนISBN 978-616-00-0583-3 ราคา 120 บาท

หวหนากองบรรณาธการสารคด : กลศ เอยมอรณ บรรณาธการเลม : วรวรรณ ภญญรตนบรรณาธการทปรกษา : รศ. ประพนธ เรองณรงค รศ. ดร. พทธกาล รชธรออกแบบปก / จดรปเลม : อดศกด กพนลำพมพท : บรษท ว. พรนท (1991) จำกด

เจาของ ผพมพผโฆษณา : บรษทสถาพรบคส จำกดกรรมการผจดการ / บรรณาธการอำนวยการ : วรพนธ โลกตสถาพรรองกรรมการผจดการ : สภคชญา โลกตสถาพรบรรณาธการบรหาร : ประวทย สวณชย ผจดการฝายผลต : ธญาภทร ฟองไชยผจดการฝายขาย : กงแกว ลกขะไชย ผจดการฝายสอสารองคกรและกจกรรมสมพนธ : นฤเบศ สมฤทธผจดการฝายลขสทธตางประเทศ : สนธ พรสวางโรจนทปรกษาทางกฎหมาย : ธนกร กองเพง

จดจำหนายทวประเทศโดย : บรษทสถาพรบคส จำกด18 ซอยลาดปลาเคา 63 ถนนลาดปลาเคา แขวงอนสาวรย เขตบางเขน กรงเทพฯ 10220โทรศพท 0 2940 3855-6 โทรสาร 0 2940 3970 กองบรรณาธการ : stpbook@yahoo.com ฝายสำนกงาน : info@satapornbooks.com www.satapornbooks.com

หากทานผอานพบหนงสอไมไดมาตรฐาน เชน หนากระดาษสลบกน หนาขาดหาย การเขาเลมไมสมบรณ

สำนกพมพยนดรบผดชอบเปลยนหนงสอเลมใหมใหทาน โปรดตดตอและสงหนงสอคนพรอมระบรายละเอยดการชำรด

ไปตามทอยดานบน หรอ โทร. 0-2940-3855-6 ตอ 21, 54

17 บคคล

ผสรางผลสะเทอนแกภมภาค

และนำไปสการรวมกลมประเทศเปน

ประชาคมอาเซยน

คำนำ

ประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยตะวนออก

เฉยงใตถอวาเปนประเทศทอายยงนอย การจะ

กาวผานแตละขนตอนของการกอเกดเปนประเทศ

ลวนยากลำบาก บางตกอยภายใตการปกครอง

ของเจาอาณานคมเปนระยะเวลาหลายสบ

หลายรอยป แตในดนแดนนยงมบางบคคลท

ลกขนสรางความเปลยนแปลงดวยวธการทแตกตาง

กนไป

ในยคเรยกรองเอกราช บางคนสรางกอง

กำลงทแขงแกรงขน บางคนใชวธเจรจากบชาว

ตะวนตกผมอำนาจ บางคนใชฝมอทางวรรณศลป

สรางสรรคงานเขยนทสนสะเทอนแนวคด

ของผคนในสงคม การกระทำตางๆ ดงกลาวนน

นำไปสการเกดประเทศทเปนอสระจากเจาอาณา

นคม

ปจจบน ทวโลกตางแขงขนกนพฒนาประเทศ

อยางรวดเรว โดยเฉพาะในทางเศรษฐกจ ภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใตจงมการรวมกลมเปน

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

(ASEAN) ซงจะรวมตวใหเขมแขงขนในนาม

ประชาคมอาเซยน ในป ค.ศ. 2015 น เพอ

ประโยชนในการตอรองกบประเทศมหาอำนาจ

และใหความชวยเหลอระหวางกน

กเชนเดยวกบการเกดประเทศเอกราช

การรวมกลมประเทศเพอการพฒนานอาจ

เกดขนไดยาก หากขาดบคคลสำคญกลมหนงไป

ขอเรยกบคคลเหลานนวา “บคคลผทรงอทธพล

ในอาเซยน”

พลเอก ชาตชาย ชณหะวณ 8

ซการโน 18

พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร 28

พระบาทสมเดจพระนโรดม สหน 38

ปราโมทยา อนนตา ตร 50

ดร. มหาธร มฮมมด 58

รามอน แมกไซไซ 68

สารบญ

1

2

3

4

5

6

7

ลกวนย 80

ดร. ศภชย พานชภกด 92

เจาสภานวงศ 102

ดร. สรนทร พศสวรรณ 114

อองซานซจ 124

อานนท ปนยารชน 134

อถน 144

สมเดจพระราชาธบด

ฮจญ ฮสซานล โบลเกยห 156

โฮจมนห 162

โฮเซ รซาล 174

8

9

10

11

12

13

14

16

17

15

พลเอก ชาตชาย ชณหะวณ

1

ผเปลยนสนามรบใหเปนสนามการคา

อดตนายกรฐมนตรคนท 17 ของประเทศไทย

ทงยงเปนอดตรองนายกรฐมนตรและรฐมนตร

หลายกระทรวง ทสำคญ เขาเปนผเปลยนสนามรบ

ในภมภาคอนโดจนใหกลายเปนสนามการคาพลเอก พลเรอเอก พลอากาศเอก ชาตชาย ชณหะวณ หรอ

ชอทรจกในวงการการเมองคอ “นาชาต” เกดเมอวนท 5 เมษายน

ค.ศ. 1920 ในครอบครวเชอสายจน จงหวดพระนคร (กรงเทพ

มหานครปจจบน) เปนบตรของ จอมพล ผน ชณหะวณ กบคณหญง

วบลยลกษม ชณหะวณ มพสาว 3 คน และนองสาว 1 คน

ในวยเดก พลเอกชาตชายเขารบการศกษาทโรงเรยนเบญจม-

ราชทศ จากนนศกษาตอ ณ โรงเรยนเทพศรนทร แลวสอบเขาเรยน

หลกสตรวชาทหารทโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา โรงเรยน

นายทหารมา และศกษาตอยงโรงเรยนยานเกราะกองทพบก (อาร-

เมอรสกล) รฐเคนทกก สหรฐอเมรกา ตามลำดบ

10

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

พลเอกชาตชายเขารบราชการครงแรกเมอป ค.ศ. 1940 ขณะ

อายได 20 ป ในตำแหนงผบงคบหมวด กองพนทหารมาท 1

รกษาพระองค จากนนไดเลอนเปนผบงคบกองรอย กองพนทหารมา

ท 1 รกษาพระองค ประจำกรมเสนาธการทหารบก ตอมาในป ค.ศ.

1949 ยายไปดำรงตำแหนงรองผชวยทตฝายทหารบก ณ กรง

วอชงตน ด.ซ. สหรฐอเมรกา และกลบมาเปนผบงคบกองพน

ทหารมาท 1 รกษาพระองค รองผบงคบการโรงเรยนยานเกราะ

ผบงคบการกรมทหารมาท 2 และผบงคบการโรงเรยนยานเกราะ

ในป ค.ศ. 1958 พลเอกชาตชายไดรบตำแหนงเปนอปทต

อครราชทตวสามญผมอำนาจเตม ประจำประเทศอารเจนตนา

เอกอครราชทตวสามญผมอำนาจเตม ประจำประเทศออสเตรย

ตรก สำนกวาตกน และตำแหนงสำคญคอ เอกอครราชทตผแทน

ถาวรประจำองคการสหประชาชาต ณ นครเจนวา ตามลำดบ

ป ค.ศ. 1972 พลเอกชาตชายเดนทางกลบประเทศไทย

จากบทบาทและประสบการณดานการตางประเทศ ทำใหเขาได

เขารบตำแหนง “อธบดกรมการเมอง กระทรวงการตางประเทศ”

ซงนบเปนตำแหนงสดทายในชวตขาราชการประจำ ตลอดชวง

ระยะเวลา 32 ปของการรบราชการ จากนนในปลายป ค.ศ. 1972

พลจตวา ชาตชาย ชณหะวณ (ยศในขณะนน) ไดเรมมบทบาท

ในฐานะขาราชการการเมอง โดยไดรบแตงตงใหเปนรฐมนตรชวย

วาการกระทรวงการตางประเทศ ในรฐบาลของ จอมพล ถนอม

กตตขจร นบเปนจดเรมตนททำใหพลเอกชาตชายกาวเขาสวงการ

การเมองอยางเตมตว

จากนน 2 ปตอมา ในป ค.ศ. 1974 พลเอกชาตชายไดรวม

กบ พลตร ประมาณ อดเรกสาร (ยศขณะนน) ผมศกดเปนพเขย

11

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

(สามของ ทานผหญง เจรญ อดเรกสาร พสาวคนท 3 ของพลเอก

ชาตชาย ผเปนบดา–มารดาของนายปองพล อดเรกสาร) และ พลตร

ศร สรโยธน กอตง “พรรคชาตไทย” ขน โดยม พลตร ประมาณ

อดเรกสาร เปนหวหนาพรรคคนแรก จากนนในปตอมา พลเอก

ชาตชายไดลงสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรจงหวด

นครราชสมา และไดรบเลอกตงเปนผแทนตอเนองรวม 5 สมย โดย

ดำรงตำแหนงทางการเมองทสำคญ เชน รฐมนตรวาการกระทรวง

อตสาหกรรม ในป ค.ศ. 1976 และตำแหนงรองนายกรฐมนตร ในป

ค.ศ. 1986

ในป ค.ศ. 1986 นเอง พลเอกชาตชายไดขนดำรงตำแหนง

เปนหวหนาพรรคคนท 2 และนำพรรคชาตไทยชนะการเลอกตง

ไดคะแนนเสยงเปนอนดบ 1 ในป ค.ศ. 1988 ไดรบการสนบสนนให

ดำรงตำแหนงเปนนายกรฐมนตรคนท 17 ของประเทศไทย หลงจาก

พล. อ. เปรม ตณสลานนท นายกรฐมนตรสมยกอนหนาไดปฏเสธ

ทจะดำรงตำแหนงตอเปนสมยท 4 และประกาศวางมอทางการเมอง

พลเอก ชาตชาย ชณหะวณ เขารบตำแหนงนายกรฐมนตร

เมอวนท 4 สงหาคม 1988 ในระหวางดำรงตำแหนงมการปรบคณะ

รฐมนตร 1 ครง เมอวนท 9 ธนวาคม 1990 และพนจากตำแหนง

เมอวนท 23 กมภาพนธ 1991 โดยดำรงตำแหนงนายกรฐมนตร

เปนระยะเวลารวมประมาณ 2 ปครง

ผลงานของรฐบาลพลเอกชาตชายทเปนนโยบายสำคญในระดบ

ภมภาค คอ การดำเนนนโยบายกบประเทศเพอนบานในกลมอนโดจน

โดยเปลยนสนามรบใหเปนสนามการคา ซงในสมยนนถอวาเปน

แนวทางการทตแนวใหม

12

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

จากความไมมนคงทางการเมองของประเทศเพอนบาน

โดยเฉพาะกมพชาทมปญหาการเมองภายใน ตลอดจนประเทศ

อนๆ ในคาบสมทรอนโดจน ซงไดรบผลกระทบจากภาวะสงคราม

เยนทตอเนองยาวนาน ทำใหบรรยากาศในภมภาคไมเออตอการ

ลงทน การทำธรกรรมทางเศรษฐกจของนกลงทนชาวตางชาตกไม

สะดวก สงเหลานสงผลกระทบถงประเทศไทย ในฐานะประเทศ

ในภมภาคเดยวกน นำไปสการหาทางออกอยางประนประนอมตาม

รปแบบนกการทตของพลเอกชาตชาย สงทเรยกวาการ “เปลยน

สนามรบเปนสนามการคา” คอ สงสญญาณทางการทตไปยง

ประเทศทมความขดแยง มองขามเรองความมนคงภายในประเทศ

แลวหนมารวมมอกนในดานเศรษฐกจ เพอผลประโยชนทภมภาค

จะไดรบรวมกน

ตวอยางของการดำเนนนโยบายดงกลาว เชน การเจรจารวม

ระหวางเขมร 4 ฝาย เพอยตการสรบ โดยเรมตนจากเชญฝาย

ของนายฮน เซน เขามาเจรจาสนตภาพกบฝายพระบาทสมเดจ

พระนโรดม สหนทบานพษณโลก โดยพลเอกชาตชายไดรวมเปน

สกขพยานในการลงนามบนทกรวมกน ระหวางนายฮน เซนกบพระบาท

สมเดจพระนโรดม สหนเปนครงแรก นอกจากนประเทศไทยยงได

ชวยสงเสรมการประสานงานอยางใกลชดกบประเทศมหาอำนาจ เชน

จน สหรฐอเมรกา ญปน ใหเขามามสวนรวมในกระบวนการสราง

สนตภาพในอนโดจน สงผลใหทกฝายหนมาเจรจาและพฒนาไปส

ขอตกลงสนตภาพทกรงปารส ในเดอนเมษายน 1991 นำไปสความ

รวมมอในการสรางสนตภาพในกมพชาจนสำเรจ นโยบายนสงผลด

ทงในทางเศรษฐกจ และยงทำใหทกประเทศในอนโดจนหนมาหารอกน

กลายเปนพนทดงดดนกลงทน ถอวามสวนชวยสรางสนตภาพในระดบ

13

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

ภมภาคอกดวย

แมในระยะเรมแรก จะมบางหนวยงานและบางองคกรไมเหนดวย

กบการดำเนนนโยบายดงกลาว โดยเฉพาะหนวยงานทเกยวของ

กบความมนคงภายในของแตละประเทศ ทงยงมอปสรรคจาก

การเมองระหวางประเทศอยบาง แตดวยบคลกทเปนนกการทต

ของพลเอกชาตชาย และความมนคงในจดยนทจะพฒนาเศรษฐกจ

ใหเตบโต พลเอกชาตชายจงสามารถตอบโตและดำเนนนโยบาย

พล. อ. ชาตชาย ชณหะวณ กบรฐมนตรตางประเทศของประเทศฟลปปนส คารลอส พ. โรมโล และรฐมนตรตางประเทศของประเทศอนโดนเซย อดม มาลก

14

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

มาไดตามลำดบ สอดคลองกบทสงครามเยนสนสดลงในป ค.ศ.

1991 ขณะนนประเดนเรองอดมการณทางการเมองเรมคลคลายลง

พรอมๆ กบทประเดนเรองความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเขามา

มความสำคญแทน

นอกจากน พลเอกชาตชายยงไดดำเนนนโยบายตางประเทศ

ทชวยสงเสรมความแนนแฟนของภมภาค ผานการรวมมอกบ

ประเทศออสเตรเลย ผลกดนใหเกดความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย

แปซฟก (APEC) และรวมสนบสนนการสรางสะพานขามแมนำโขง

แหงแรกในป ค.ศ. 1989 นำไปสการสรางสะพานมตรภาพไทย–ลาว

(Friendship Bridge) เชอมนครเวยงจนทนกบจงหวดหนองคาย

ซงนอกจากจะมสวนชวยเชอมโยงการคมนาคมใหการเดนทาง

สะดวกขน และสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจของภมภาคในระยะยาว

แลว ยงเปนสญลกษณแสดงถงการเชอมโยงทางการเมองและการ

คลคลายความขดแยง และเมอดำรงตำแหนงเปนประธานทปรกษา

พเศษของนายกรฐมนตรดานเศรษฐกจและการตางประเทศในสมย

พลเอก ชวลต ยงใจยทธ เปนนายกรฐมนตร พลเอกชาตชายกได

เจรจากบญปน เพอขอใหสนบสนนการสรางสะพานมตรภาพ

ไทย-ลาวแหงท 2 เชอมจงหวดมกดาหารกบเมองสะหวนนะเขต

เพอใหเปนเสนทางการสงออกสนคาไปสประเทศลาว กมพชา

เวยดนาม และเปนการเปดภาคอสานของไทยใหไปออกทะเลท

เมองดานง ประเทศเวยดนามอกดวย

ปญหาสำคญอกอยางหนงทพลเอกชาตชายสามารถแกไขได

คอปญหาเรองการถกกดกนทางการคาจากสหรฐอเมรกา ในประเดน

ทรพยสนทางปญญา เชน สหรฐอเมรกาไดขอใหไทยคมครอง

15

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

สะพานมตรภาพไทย-ลาวแหงแรกสะพานมตรภาพไทย-ลาว ทเชอมระหวางจงหวดหนองคายกบกรงเวยงจนทน มพธ

เปดอยางเปนทางการเมอวนท 8 เมษายน 1994 โดยพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ภมพลอดลยเดช กบนายหนฮก พมสะหวน ประธานประเทศลาว

สะพานมความยาว 1,170 เมตร มทางรถ 2 ชองจราจร ทางเดน 2 ชองทาง

และทางรถไฟกวาง 1 เมตร 1 ราง ใชงบประมาณกอสราง 30,000,000 ดอลลารสหรฐ

ดวยความชวยเหลอจากรฐบาลออสเตรเลย ใชระยะเวลากอสรางระหวางเดอนตลาคม

1991 ถงเดอนเมษายน 1994

ปจจบน นอกจากสะพานมตรภาพแหงนแลว ประเทศไทยยงมสะพานมตรภาพ

ไทย-ลาว อก 2 แหง คอ สะพานมตรภาพแหงท 2 (มกดาหาร-สะหวนนะเขต)

เปดใชเมอวนท 20 ธนวาคม 2006 กบสะพานมตรภาพแหงท 3 (นครพนม-คำมวน)

เปดใชเมอวนท 11 พฤศจกายน 2011 ซงสะพานมตรภาพทง 3 แหงนมสวนชวยใน

การกระชบความสมพนธระหวางประเทศตางๆ และมสวนชวยเชอมโยงโครงสรางการ

คมนาคมถนนสายเอเชยในระดบภมภาคดวย

16

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

สทธบตรยาเพอแลกกบสทธพเศษทางการคาสำหรบสนคาไทยใน

ตลาดอเมรกา พลเอกชาตชายไดใชวธการเจรจาในรปแบบองครวม

จากการทไทยไดเปนสวนสำคญในการสรางบรรยากาศทเออแก

การคาและการลงทน ซงถอวาเปนผลดตอสหรฐอเมรกาทจะมา

ลงทนในภมภาคนเชนกน จงทำใหตลอดเวลา 2 ปครงทพลเอก

ชาตชายเปนนายกรฐมนตร ไทยสามารถขยายตลาดสงออกไปยง

สหรฐอเมรกาและภมภาคตางๆ อยางตอเนองโดยปราศจากการกดกน

การลงทนทงในภมภาคและระหวางประเทศเฟองฟ พรอมกบมการ

ดำเนนนโยบายทางการเมองทแยบยล อาท เรมใหถอนทหาร

สหรฐอเมรกาออกจากประเทศไทย เปดสมพนธไมตรกบประเทศ

ตางๆ ทวโลกทเคยอยในขวอดมการณตรงขามกน ซงมสวนผลกดน

ใหเศรษฐกจไทยเตบโตสงทสดในโลกถง 2 ปซอน คอป ค.ศ. 1988

สงถงรอยละ 13.2 และป ค.ศ. 1989 สงถงรอยละ 11.2 ในขณะท

ภาวะเศรษฐกจของโลกโดยรวมซบเซา

นโยบายของพลเอกชาตชายอกหลายประการยงสงผลสบ

เนองตอการดำเนนนโยบายของไทยในยคตอมา เชน การมผลผกพน

กบกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) เพอเปดเสรดานการเงน

การลดภาระดานงบประมาณของรฐในการลงทนดานโครงสราง

พนฐานดวยการแปรรป (Privatization) การเปดโครงการพฒนา

พเศษเพอรองรบการลงทนจากนานาชาต เชน โครงการพฒนาพนท

ชายฝงทะเลตะวนออก (Eastern Seaboard) การเปดนคมอตสาห-

กรรมมาบตาพดและแหลมฉบง และโครงการพฒนาชายฝงทะเล

ภาคใต (Southern Seaboard) การขดเจาะสำรวจหากาซและนำมน

ทงบนบกและอาวไทย การปรบปรงพฒนาระบบราชการใหม

ประสทธภาพ เปนตน

17

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

พลเอก ชาตชาย ชณหะวณ บรหารประเทศจนถงวนท 23

กมภาพนธ 1991 กถกยดอำนาจการปกครองโดยคณะรกษา

ความสงบเรยบรอยแหงชาต (รสช.) ทตอมานำไปสเหตการณ

“พฤษภาทมฬ” ในป ค.ศ. 1992 หลงจากนนพลเอกชาตชายไดเดนทาง

ไปพำนกทประเทศองกฤษระยะหนง กอนจะเดนทางกลบประเทศ

ไทย และกอตง “พรรคชาตพฒนา” ขนเมอวนท 12 กรกฎาคม 1992

โดยดำรงตำแหนงหวหนาพรรคคนแรก จากนนไดรบเลอกตงเปน

สมาชกสภาผแทนราษฎรจงหวดนครราชสมา จากการเลอกตงทวไป

เมอวนท 13 กนยายน 1992 ถอเปนการกลบเขาสวงการการเมอง

อกครง

ดานครอบครว พลเอกชาตชายสมรสกบ ทานผหญง บญเรอน

ชณหะวณ มบตรธดา 2 คน พลเอก ชาตชาย ชณหะวณ ถงแก

อสญกรรม เมอวนท 6 พฤษภาคม 1998

ณ โรงพยาบาลคอมเวลล สหราชอาณา-

จกร รวมอายได 78 ป

บทบาทของพลเอกชาตชายถอเปน

แบบอยางทดในดานการดำเนนนโยบาย

ทางการทตทมความสอดคลองกนทง

ในดานเศรษฐกจและดานความมนคง

ซงไมเพยงแตจะเปนประโยชนตอประเทศ

ไทย แตยงเปนประโยชนตอภมภาคโดย

รวม และถอเปนผมบทบาทสำคญในการ

จรรโลงสนตภาพใหแกภมภาคแหงน ซงถอเปนหนงในรากฐาน

อนดตอความรวมมอระหวางประเทศในยคตอๆ มา

ซการ โน

2

ผนำการเรยกรองเอกราช และประธานาธบดคนแรก

ของอนโดนเซย

ประธานาธบดคนแรกผประกาศเอกราชของ

ประเทศอนโดนเซย และสถาปนาการปกครองใน

รปแบบทเรยกวา “ประชาธปไตยแบบชนำ” ซการโนเกดเมอวนท 6 มถนายน 1901 ณ เมองสราบายา

(Surabaya) หมเกาะอนเดยตะวนออกของดตช (the Dutch East

Indies) ซงปจจบนคอประเทศอนโดนเซย ครอบครวของซการโน

สบเชอสายมาจากสกลขนนางชนสง บดาเปนชาวชวา ประกอบ

อาชพอาจารยชนประถมศกษา สวนมารดาเปนชาวบาหลวรรณะ

พราหมณ ซการโนไดรบการศกษาชนประถมเปนภาษาชวา ศกษา

ชนมธยมตนจากโรงเรยนทใชภาษาดตช เมอศกษาระดบมธยม

ปลายซการโนอยโรงเรยนประจำ ซงชวงเวลานนเขาไดพบผม

อดมการณทางการเมองหลากหลาย ไมวาจะเปนแนวคดชาตนยม

ศกดนา หรอสงคมนยม

20

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

ในป ค.ศ. 1921 ซการโนเขาศกษาตอดานวศวกรรมโยธา

วชาเอกดานสถาปตยกรรมในสถาบนเทคโนโลยเมองบนดง หลงจบ

การศกษา เขากบเพอนรวมชนรวมกนเปดบรษทออกแบบและรบ

เหมากอสรางทวไป ผลงานดานสถาปตยกรรมของซการโน ไดแก

การออกแบบบานเดยวบนถนนหลายสายในเมองบนดง ตอมาเมอ

ดำรงตำแหนงประธานาธบด ซการโนยงไดแสดงความสามารถใน

งานสถาปตยกรรม ดวยการออกแบบอนสาวรยประกาศอสรภาพ

ในกรงจาการตา อนสาวรยเยาวชนในเมองเซมารง อนสาวรย

วรบรษในเมองสราบายา เปนตน

นอกเหนอจากภาษาชวาซงไดรบการฝกฝนในวยเยาว ซการโน

ยงสอสารไดอกหลายภาษา โดยเฉพาะอยางยงภาษาดตช ซนดา

(ภาษาทองถนในชวาตะวนตก) บาหล นอกจากนยงเขาใจภาษา

เยอรมน องกฤษ ฝรงเศส อารบก และญปนอกดวย

ระหวางศกษาทบนดง ซการโนกบเพอนรวมกนกอตงพรรค

การเมองชอพรรค Partai Nasional Indonesia (PNI) ซการโนได

รบเลอกใหเปนหวหนาพรรคคนแรก โดยจดประสงคของพรรคนคอ

รณรงคเพอเอกราชของอนโดนเซย ตอตานแนวคดจกรวรรดนยม

และทนนยม เนองจากแนวคดทงสองทำใหชวตความเปนอยของ

ประชาชนอนโดนเซยเปนไปอยางยากลำบาก อกทงพรรคนยง

รณรงคเพอความเปนเอกภาพทามกลางความหลากหลายของกลม

ชาตพนธในอนโดนเซย

ประชาชนจำนวนมากสนบสนนพรรค PNI ของซการโน

โดยเฉพาะเยาวชนคนรนใหมซงตองการอสรภาพและโอกาส

จากเดมทถกกดกนเนองจากนโยบายกดกนทางเชอชาตในระบอบ

21

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

อาณานคม กจกรรมของพรรค PNI ทำใหรฐบาลซงตอนนนอย

ภายใตการกำกบของดตชเรมจบตามองความเคลอนไหวของ

ซการโน การประชมของพรรค PNI หลายครงถกแทรกซมและ

รบกวนจากตำรวจลบของรฐบาล จนในทสด ซการโนและผนำของ

พรรค PNI กถกจบเมอวนท 29 ธนวาคม 1929 ขณะเดนทางไปยง

เมองยอกยาการตา ในระหวางการพจารณาคดทศาลเมองบนดง

ซการโนไดกลาวสนทรพจนทางการเมอง โจมตความไมเปนธรรมของ

ระบอบอาณานคมและจกรวรรดนยมในเดอนธนวาคมป ค.ศ. 1930

แมวาผลการพจารณาคดจะตดสนวาซการโนตองโทษจำคก

4 ป แตสนทรพจนอนนาประทบใจของเขาไดรบการเผยแพรโดย

สอมวลชน และดวยแรงกดดนจากฝายเสรนยมในรฐบาลดตช

ซการโนจงไดรบการปลอยตวในวนท 31 ธนวาคม 1931 และจาก

ชวงเวลานนเปนตนมา ซการโนกกลายเปนสญลกษณของการตอส

เพอเอกราชของประเทศอนโดนเซย

หลงจากนน ซการโนออกจากเกาะชวาไปอยเกาะสมาตรา

และเกาะฟลอเรสในชวงป ค.ศ. 1933-1942 เมอญปนยกพลขนบก

ทอนโดนเซยในป ค.ศ. 1942 ซการโนกตอนรบกองทพญปนทงใน

ฐานะสวนตวและในฐานะผตอสเพอเอกราชของอนโดนเซย

ในชวงสงครามโลกครงท 2 ญปนแตงตงใหซการโนเปนทปรกษา

และหวหนาผจดหาแรงงาน ทหาร รวมไปถงโสเภณสำหรบทหาร

ญปน ภายหลงซการโนกดดนใหญปนมอบเอกราชแกอนโดนเซย ใน

วนท 1 มถนายน 1945 ในโอกาสนน เขาไดกลาวสนทรพจนทโดงดง

ทสด และประกาศหลก 5 ประการของอนโดนเซย ซงประกอบดวย

ชาตนยม สากลนยม ประชาธปไตย ความรงเรองของสงคม และ

ความเชอในพระเจา

22

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

หลงจากญปนแพสงครามโลกครงท 2 ซการโนไดประกาศ

เอกราชในวนท 17 สงหาคม 1945 แลวขนเปนประธานาธบดคนแรก

ของอนโดนเซย แมวาหลงจากนนดตชจะพยายามยดการปกครอง

กลบมาจากซการโน แตในทสดแลวกตองคนอำนาจอธปไตยแก

อนโดนเซยอยางเปนทางการในวนท 27 ธนวาคม 1949 จากนน

ซการโนกลบมายงจาการตาในวนท 28 ธนวาคม 1949 และประกาศ

ใชรฐธรรมนญฉบบชวคราวในป ค.ศ. 1950

การปกครองระบอบประชาธปไตยแบบรฐสภาของอนโดนเซย

ภายใตการบรหารประเทศของซการโนนน มปญหาพรรคการเมอง

ตางๆ มแนวทางบรหารประเทศขดแยงกน พรรค PNI ตองการ

ใหอนโดนเซยเปนรฐเดยวและมความเปนเอกภาพ กลมการเมอง

มสลมตองการใหอนโดนเซยกลายเปนรฐอสลาม ในขณะทกลม

คอมมวนสตตองการใหอนโดนเซยกลายเปนประเทศคอมมวนสต

ดานเศรษฐกจ ประชาชนกยงไมพอใจ เนองจากผลประโยชนและ

กจการจำนวนมากยงอยในความดแลของบรษทสญชาตดตชกบ

ชาวอนโดนเซยเชอสายจน กลมมสลมทนยมแนวคดรฐอสลาม

ประกาศไมยอมรบและตอตานรฐบาลของซการโน ในกลมทหารเอง

กเกดความขดแยงระหวางกลมทหารทอยในตำแหนงมาตงแตสมย

อาณานคมซงตองการเหนกองทพมความเปนมออาชพ กบกลม

ทหารทไดรบการสนบสนนจากญปนในชวงสงครามโลกครงท 2 ซง

เชอในอดมการณชาตนยมมากกวาความเปนมออาชพของกองทพ

การเลอกตงในป ค.ศ. 1955 ทำใหอนโดนเซยมรฐบาลชดใหม

แตปญหาการเมองภายในยงคงมอย ความขดแยงระหวางกลมการเมอง

ทอดมการณแตกตางกน ทำใหไมสามารถพจารณารางรฐธรรมนญ

ฉบบใหมได เชน มประเดนวาควรจะรวมกฎหมายอสลามเขาไป

23

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

ในรฐธรรมนญดวยหรอไม

ความขดแยงทเกดขนนทำใหซการโนตดสนใจวาประชาธปไตย

แบบตะวนตกนนไมเหมาะสมกบอนโดนเซย และประกาศใชระบอบ

การปกครองทเรยกวา “ประชาธปไตยแบบชนำ” (Guided Demo-

cracy) ซงเปนการหาฉนทามตภายใตการชนำของประธานาธบด

แตการประกาศใชประชาธปไตยแบบชนำของซการโนกลบทำให

ความขดแยงในสงคมอนโดนเซยยงเพมขน แมแตรองประธานาธบด

โมฮมหมด ฮตตา กยงไมเหนดวยกบหลกการนอยางรนแรง กระทง

ประทวงดวยการลาออกจากตำแหนง

ในป ค.ศ. 1956-1957 ผบงคบบญชาการกองทพไดเขา

ควบคมรฐบาลสวนทองถนตางๆ และภายใตแนวคดทวาประชาธป-

ไตยแบบตะวนตกนนไมเหมาะกบสงคมอนโดนเซย ทำใหซการโน

ประกาศใชกฎอยการศกในป ค.ศ. 1957 และใหกองทพเขามาม

บทบาทในการเมอง เพอจดระเบยบและสรางเสถยรภาพในสงคม

อนโดนเซย แตความพยายามนนไมประสบความสำเรจ วกฤตการณ

ทางการเมองในอนโดนเซยจงยงดำเนนตอ

เดอนพฤศจกายน 1957 ซการโนถกกลมมสลมหวรนแรง

ลอบสงหาร ขณะเดนทางไปเยยมโรงเรยนแหงหนง มเดกนกเรยน

6 คนเสยชวตในเหตการณดงกลาว แตซการโนไมไดรบบาดเจบ

รายแรงแตอยางใด

ในเดอนธนวาคม 1957 ซการโนประกาศนโยบายชาตนยม

ทางเศรษฐกจดวยการยดบรษททดำเนนการโดยชาวดตช 246 แหง

มาเปนสมบตของชาต แลวขบไลชาวดตชกวา 40,000 คน ออกจาก

อนโดนเซย ทงยงประกาศใชนโยบายหามชาวตางชาตทำกจกรรมเชง

พาณชยในชนบท โดยมจดมงหมายทจะจำกดอำนาจทางเศรษฐกจ

24

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

ของชาวจนในประเทศอนโดนเซย

นโยบายชาตนยมทางเศรษฐกจและชยชนะเหนอกลมตอตาน

ในภมภาคตางๆ ทำใหซการโนมสถานภาพมนคง ป ค.ศ. 1959 เขานำ

รฐธรรมนญฉบบป ค.ศ. 1945 กลบมาใชอกครง และประกาศหลก 5

ประการทเชอวาจะทำใหประชาธปไตยแบบชนำของตนนำมาปฏบต

ไดจรงในสงคมอนโดนเซย หลก 5 ประการ ดงกลาวประกอบดวย

อนสาวรย ซการโน ยนเคยงคกบ โมฮมหมด ฮตตา ในกรงจาการตา

25

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

• รฐธรรมนญฉบบป ค.ศ. 1945

• หลกสงคมนยมแบบอนโดนเซย

• ประชาธปไตยแบบชนำ

• เศรษฐกจภายใตการควบคม

• อตลกษณของชาตอนโดนเซย

ดวยการสนบสนนของกองทพ ซการโนยบรฐสภาและพรรค

การเมองฝายตรงขาม จดตงรฐสภาใหมทสมาชกเกนกวาครงเปนคน

ทไดรบการแตงตงจากประธานาธบด ชวงเวลานซการโนถกลอบ

สงหารหลายครงแตเอาชวตรอดมาไดทกครง ขณะเดยวกน เขา

พยายามคานอำนาจกองทพดวยการผกสมพนธกบพรรคคอม-

มวนสตอนโดนเซย และแตงตงสมาชกจากพรรคคอมมวนสต

อนโดนเซยใหเขารวมในรฐสภามากขน

วนท 1 ตลาคม 1965 นายทหารชนผใหญ 6 คนของกองทพ

อนโดนเซยถกลกพาตวและสงหารโดยกลมทใชชอวา “กลมเคลอนไหว

30 กนยายน” หรอ “G30S” หลงจากนนกลมนไดเขายดสถานวทย

และประกาศวาการสงหารนายทหารผใหญทง 6 คนนนเปนไปเพอ

ปกปองซการโนจากการถกรฐประหาร

มผนำกองทพอนโดนเซยนามวานายพลซฮารโต สงกองทพ

ใหเขายดสถานวทย และใชวธการโฆษณาชวนเชอผานสอตางๆ วา

พรรคคอมมวนสตอนโดนเซยพยายามทำรฐประหารและสงหาร

นายทหารระดบสงทง 6 คน ในขณะทพรรคคอมมวนสตอนโดนเซย

เชอวาการกระทำดงกลาวเปนการวางแผนของกองทพ เพอใสราย

พรรคคอมมวนสตอนโดนเซย ผนำและสมาชกพรรคคอมมวนสต

อนโดนเซยถกกองทพและกลมมสลมจบกมและสงหาร ในชวงเวลา

26

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

ประธานาธบด ซการโน กบ จอหน เอฟ. เคนเนด ประธานาธบดแหงสหรฐอเมรกา

ซการโนกบซฮารโต

27

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

แหงการกวาดลางพรรคคอมมวนสตอนโดนเซยนน ประมาณกนวา

มผถกสงหารประมาณ 200,000 ถงมากกวา 1 ลานคน

อนโดนเซยกลบเขาสชวงไรเสถยรภาพอยางรนแรงอกครง

เหตการณทเกดขนทำใหนกกจกรรมเยาวชนจำนวนมากเรยกรอง

ใหซการโนปฏรปประเทศ วนท 11 มนาคม 1966 ซการโนจงมอบ

อำนาจบรหารแกนายพลซฮารโต ผซงกลายมาเปนประธานาธบด

รกษาการและประธานาธบดคนตอมา หลงจากนน ซการโนถกคมขง

อยภายในบานพกจนถงแกอสญกรรมดวยภาวะไตวาย เนองจาก

ไมไดรบการรกษาพยาบาลอยางเหมาะสม งานศพของซการโนจดขน

อยางรวดเรวและเงยบเชยบ อยางไรกตาม ประชาชนไดมารวม

พธศพของซการโนเพอแสดงความเคารพตอผประกาศอสรภาพ

ใหแกอนโดนเซยเปนครงสดทายถงกวา 700,000 คน

พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร

3

ตวแทนไทยในเวทแหงการ

กอตงอาเซยน

พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร ถอวาเปน

ผสรางคณปการในหลายดาน โดยเฉพาะอยางยง

ดานการตางประเทศ ซงถอเปนผวางรากฐานความ

สมพนธระหวางประเทศของไทยในยคใหม

(หลงสงครามโลกครงท 2 เปนตนมา) มบทบาทสำคญอยางยงคอการกอตง “อาเซยน” หรอ สมาคมประชาชาตแหงเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต ในป ค.ศ. 1967 ซงไดพฒนาและเตบโตเปน

องคการระดบภมภาคในปจจบน และกำลงจะมงสการเปนประชาคม

ภมภาคทมความเหนยวแนนมากยงขนในอนาคต

พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร เกดเมอวนท 9 กมภาพนธ

ค.ศ. 1914 เปนบตรของพระยาพพากษาสตยาธปไตย เนตบณฑต

ไทยรนแรก จบการศกษาระดบเตรยมอดมศกษาจากโรงเรยน

อสสมชญ จากนนศกษาตอระดบปรญญาตรดานกฎหมายทมหา

วทยาลยแหงเมองบอรโดซ จบการศกษาปรญญาโทและเอกจาก

30

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

มหาวทยาลยปารส ประเทศฝรงเศส

พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร เขารบราชการในตำแหนง

สำคญหลายตำแหนง อาท ตำแหนงเอกอครราชทตไทยประจำ

ประเทศตางๆ สวนตำแหนงทางการเมองททำใหพนเอก (พเศษ)

ถนด มบทบาทมากทสดคอ ตำแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงการ

ตางประเทศ ในสมยรฐบาล จอมพล สฤษด ธนะรชต จนถง จอมพล

ถนอม กตตขจร (10 กมภาพนธ 1959 - 17 พฤศจกายน 1961)

ซงขณะนนเปนยคสงครามเยน เปนชวงทโลกมสองขวอำนาจทสำคญ

คอ สหรฐอเมรกากบสหภาพโซเวยต

ในชวงทเขาเปนรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศนน

การกำหนดนโยบายตางๆ มกขนอยกบปจจยภายนอก โดยเฉพาะ

ในเรองการกระชบความสมพนธอยางแนนแฟนกบสหรฐอเมรกา

ในสมย จอมพล สฤษด ธนะรชต เพอตอตานอดมการณคอม-

มวนสตทกำลงแพรขยายเขามายงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ทำใหเกดความรวมมอทางดานความมนคงระหวางไทยกบสหรฐฯ

กระทงมการออก “แถลงการณรวมถนด-รสก” (Thanat-Rusk Joint

Communiqués) หรอชออยางเปนทางการคอ “Joint Statement

by Foreign Minister Thanat Khoman of Thailand and Secretary

of State Dean Rusk” ซงเปนการลงนามรวมกนระหวาง พนเอก

(พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ

ของไทย กบนายดน รสก รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ

สหรฐฯ ในเดอนมนาคม 1962 ซงระบวาสหรฐอเมรกาจะใหความ

ชวยเหลอแกประเทศไทยเมอถกรกรานจากอดมการณคอมมวนสต

31

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

การลงนามปฏญญาอาเซยน ณ กรงเทพมหานคร หรอทเรยกวา ปฏญญากรงเทพฯ ในป ค.ศ. 1967

การพฒนาประเทศดานอนๆ กดำเนนไปในแนวทางทสอดคลอง

กบสหรฐอเมรกาเชนกน ทงการจดตงองคการสนธสญญาปองกน

เอเชยตะวนออกเฉยงใต (Southeast Asia Treaty Organization-

SEATO) หรอแมกระทงการพฒนาโครงสรางสาธารณปโภคพนฐาน

ภายในประเทศในภมภาคตางๆ ทงการสรางถนนหนทาง เชน ถนน

มตรภาพ การพฒนาโครงสรางพนฐาน การสรางเขอน จงอาจ

กลาวไดวา ในยคของ พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด ถอเปนจดเรมตน

สำคญของการดำเนนความสมพนธระหวางสหรฐอเมรกากบไทย

อยางจรงจง สงผลตอโฉมหนาการพฒนาประเทศมาจนปจจบนน

32

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

อกหนงยทธศาสตรดานการตางประเทศทสำคญคอ การ

ดำเนนนโยบายดานความมนคงโดยอาศยความรวมมอระดบภมภาค

เพอตอบสนองตอสถานการณปจจบน โดย พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด

เปนผมบทบาทสำคญในการชกชวนชาตในเอเชยตะวนออกเฉยง-

ใตทอยในฝาย “โลกเสร” ในขณะนน ใหมารวมตวกน แลวตอมา

พฒนาขนเปนสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

(the Association of Southeast Asian Nations-ASEAN)

เดอนกรกฎาคม 1961 ประเทศไทย มาเลเซย และฟลปปนส

ไดรวมกนจดตงสมาคมอาสา (Association of Southeast Asia-

ASA) ขน เพอความรวมมอกนทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม

แตดำเนนการไดเพยง 2 ป กตองหยดชะงก เนองจากเกดขอ

ขดแยงเรองเขตแดนระหวางอนโดนเซยกบมาเลเซย

ชวงทกอตงสมาคมอาสามาจนถงป ค.ศ. 1967 นอกจากภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใตจะตองประสบปญหารมเราจากการเมอง

นอกภมภาคทมความตงเครยด และขดแยงทางอดมการณระหวาง

ประเทศทสนบสนนอดมการณเสรนยมประชาธปไตย กบประเทศ

ทยดมนในอดมการณสงคมนยมคอมมวนสตแลว ยงมขอขดแยง

ดานความมนคงและดนแดนระหวางประเทศในภมภาค เชน ความ

ขดแยงระหวางมลายา (ภายหลงเปนประเทศมาเลเซย) กบฟลปปนส

ในการอางกรรมสทธเหนอดนแดนซาบาหและซาราวก สงคโปรกจะ

ขอแยกตวออกจากมลายา ทำใหมการตระหนกถงความจำเปนใน

การรวมมอกนระหวางประเทศตางๆ ในภมภาค

พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร รฐมนตรวาการกระทรวง

การตางประเทศของไทยในขณะนน ไดเชญรฐมนตรวาการกระทรวง

การตางประเทศของประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตอก 4 ประเทศ

33

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

คอ มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และสงคโปร มาหารอรวมกน

ทแหลมแทน จงหวดชลบร นำมาสการลงนามในปฏญญากรงเทพฯ

หรอ Bangkok Declaration เพอกอตง สมาคมประชาชาตเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต หรอ อาเซยน (The Association of Southeast

Asian Nations - ASEAN) โดย พลเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร

ไดรวมลงนามทวงสราญรมย ซงเปนททำการกระทรวงการตางประเทศ

ของไทย เมอวนท 8 สงหาคม 1967 รวมกบ ตวแทนอก 4 ชาต

ประกอบดวย

• ฯพณฯ นาซโซ รามอส รฐมนตรวาการกระทรวงการตาง

ประเทศฟลปปนส

• ฯพณฯ อาดม มาลก รฐมนตรวาการกระทรวงการตาง

ประเทศอนโดนเซย

• ตน อบดล ราซก บน ฮสเซน รองนายกรฐมนตร รฐมนตร

วาการกระทรวงกลาโหม และรฐมนตรวาการกระทรวงพฒนาการ

แหงชาตมาเลเซย

• ฯพณฯ เอส ราชา รตนม รฐมนตรวาการกระทรวงการ

ตางประเทศสงคโปร

กลาวไดวา ไทย ฟลปปนส อนโดนเซย มาเลเซย และสงคโปร

ถอเปนประเทศผรวมกอตงอาเซยน มประเทศไทยและวงสราญรมย

เปน “บานเกด” ของอาเซยนนนเอง

ประสบการณดานการตางประเทศและงานกฎหมายของ

พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด ทำใหเขาไดรบเลอกใหเปนสมาชกฝายไทย

ในศาลประจำอนญาโตตลาการ ณ กรงเฮก ประเทศเนเธอรแลนด

โดยมวาระ 6 ป ระหวาง ค.ศ. 1996-2002 และในชวงเวลาดงกลาว

34

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

“วงสราญรมย : บานเกดอาเซยน”พระราชวงสราญรมย หรอ “วงสราญรมย” สรางขนในป ค.ศ. 1866 ในชวงปลายรชกาล

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 แตยงกอสรางไมแลวเสรจ พระองค

กเสดจสวรรคตไปเสยกอน ในป ค.ศ. 1868 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา

เจาอยหว รชกาลท 5 จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหกอสรางตอมาจนแลวเสรจ

และทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเทวะวงศ

วโรปการฯ เสนาบดผวาการตางประเทศทรงใชเปนททำการของกระทรวงการตาง

ประเทศ หรอทเรยกกนวา “กระทรวงบวแกว” ในชวงป ค.ศ. 1885-1887 ทำใหวง

สราญรมยมชอเรยกอกชอหนงวา “ศาลาวาการตางประเทศ”

ในชวงป ค.ศ. 1857-1926 สมยรชกาลท 5-รชกาลท 6 วงสราญรมยถกปรบ

เปลยนใหใชเปนทประทบ และทพำนกของพระราชอาคนตกะทมาเยอนประเทศสยาม

อยางเปนทางการ บางครงใชเปนทประทบของพระราชโอรสททรงศกษาอยในตาง

ประเทศและเสดจกลบมากรงเทพฯ เปนการชวคราว ตลอดจนเปนสถานทสำหรบการ

จดงานรนเรงตางๆ เชน งานเตนรำของกระทรวงการตางประเทศเนองในวโรกาสวน

เฉลมพระชนมพรรษา สวนททำการกระทรวงการตางประเทศในขณะนนไดยายไปยง

“ศาลาราชวลลภ” ในพระบรมมหาราชวง

35

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

กระทงป ค.ศ. 1926 พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ม

พระราชดำรใหกระทรวงการตางประเทศยายกลบมายงพระราชวงสราญรมยอกครง

และใชเปนททำการเรอยมาจนถงป ค.ศ. 1997 ซงในชวง 7 ทศวรรษนเอง วงสราญรมย

ไดเปนสถานทสำคญทางประวตศาสตรดานการตางประเทศไทยในหลายวาระ และ

หนงในนนคอ “การลงนามในปฏญญากรงเทพฯ” อนเปนทมาของการกอตงอาเซยน

หลงป ค.ศ. 1997 เปนตนมา ททำการของกระทรวงการตางประเทศของไทย

ถกยายไปยงททำการใหม 2 แหง คอ อาคารถนนศรอยธยา กบอาคารถนนแจงวฒนะ

สวนวงสราญรมยไดมแผนการซอมแซม จนกระทงป ค.ศ. 2007 การบรณะปรบปรง

วงสราญรมยครงใหญจงเรมดำเนนการอยางเตมรปแบบ คาดวาจะแลวเสรจสมบรณ

ทงตวอาคารภายนอก ภายใน รวมถงการกอสรางพระบรมราชานสาวรย รชกาลท 4

ในป ค.ศ. 2013

กระทรวงการตางประเทศหวงจะใชวงสราญรมยเปนสถานทจดการประชม

ระหวางประเทศทสำคญ จดแสดงประวตความเปนมาของการตางประเทศของไทย

และอนรกษไวเปนสถานทอนทรงคณคาดานการตางประเทศของไทย

เขายงดำรงตำแหนงทางวชาการในฐานะอธการบดคนแรกของ

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ระหวางชวงเดอนเมษายน 1968 ถง

เดอนมนาคม 1969 และเปนกรรมการผทรงคณวฒในสถาบน

อดมศกษาหลายแหงในเวลาตอมา

การดำรงตำแหนงอธการบดของเขา อาจกลาวไดวามผลสบ

เนองจากยทธศาสตรการพฒนาประเทศในสมยจอมพลสฤษดดวย

กลาวคอ ในป ค.ศ. 1962 รฐบาลไดออก “แผนพฒนาภาคใต”

และแตงตงคณะกรรมการพฒนาภาคใต (ชดใหม) ขนในป ค.ศ.

1963 โดยม พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร รฐมนตรวาการ

กระทรวงการตางประเทศในรฐบาลชดนนเปนประธานคณะ

กรรมการ จากนนไดมการมอบหมายใหกอตงมหาวทยาลยขน เรยก

36

ผ ท ร ง อ ท ธ พ ล ใ น อ า เ ซ ย น

พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร (กลาง) ในการประชมรฐมนตรตางประเทศ ของชาตตางๆ ในอาเซยน

ชอวา “มหาวทยาลยภาคใต” อยางไมเปนทางการ มพนเอก (พเศษ)

ดร. ถนด คอมนตร เปนประธานคณะกรรมการมหาวทยาลย ปฏบต

หนาทเสมอนอธการบด

ตอมา พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร ไดนำความกราบ

บงคมทลพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเพอขอพระราชทานชอ

ใหแกมหาวทยาลย ไดชอวา “มหาวทยาลยสงขลานครนทร” เมอ

วนท 22 กนยายน 1967 ตามพระนามฐานนดรศกดของ สมเดจ

พระบรมราชชนก กรมหลวงสงขลานครนทร และไดมพระบรมราช

โองการประกาศใชพระราชบญญตมหาวทยาลยสงขลานครนทร

ขนเมอวนท 12 มนาคม 1968 และกำหนดใหวนท 13 มนาคม

ของทกปเปน “วนสถาปนามหาวทยาลย” จากนนในวนท 17 เมษายน

1968 กไดมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงให พนเอก

37

จ ล น ภ ศ า น ต พ ง ศ แ ล ะ ค ณ ะ

(พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร เปนอธการบดคนแรก

นอกจากน พนเอก (พเศษ) ดร. ถนด คอมนตร ยงเคยเปน

หวหนาพรรคประชาธปตย ระหวางป ค.ศ. 1979-1982 หลง ม.ร.ว.

เสนย ปราโมช หวหนาพรรคคนเกา (คนท 2) ลาออกไป และได

ดำรงตำแหนงรองนายกรฐมนตร ในชวงป ค.ศ. 1983-1988 อกดวย