การถอดบทเรยน (Lesson learned)

อ.ดร.สขวทย โสภาพล

คณะบรหารศาสตร

มหาวทยาลยอบลราชธาน

หวขอ

• บทเรยนคออะไร

• การถอดบทเรยนคออะไร

• องคประกอบของการถอดบทเรยนมอะไรบาง

• การถอดบทเรยนมความสาคญและประโยชนอยางไร

• ถอดบทเรยนเมอใดไดบาง

• ภาวะฉกเฉนสาธารณสขคออะไร

• ขอบเขตของ “ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข”

• การดาเนนงานดานสาธารณสขภาวะฉกเฉน

• กรอบหนาทของทมตระหนกรสถานการณ

บทเรยน คออะไร

• บทเรยน คอ ความรทเปนขอคนพบใหมทไดจากการเรยนรและ

ประสบการณทางาน

• บทเรยน ไมใชเพยงการพดถงอดต เชน ฉนเคยทาหนาท......มาตง 5 ป หรอฉนเคยเจอ.............มาแลว

• ลกษณะของบทเรยน อาจเปนบทเรยนของบคคล บทเรยนของกลมหรอ

ทมงาน หรอบทเรยนของโครงการ

• บทเรยนอาจแบงไดตามระยะเวลา คอ บทเรยนทเกดขนทนทเมอจบ

เหตการณ หรอบทเรยนจากการสะสมขอมลในอดต

การถอดบทเรยน คออะไร

• การถอดบทเรยน (Lesson learned) เปนวธการหนงของการจดการความร

• การถอดบทเรยนในการดงเอาความรจากการทางานออกมาใชเปน

แนวทางในการปรบปรงและพฒนางานของเราใหดยงขน

ถอด

ความรทมอยในตวคน

(Tacit Knowledge) ความรทชดแจง/เปนรปธรรม

(Explicit Knowledge)

องคประกอบสาคญของการถอดบทเรยนมอะไรบาง

Knowledge Sharing

Mutual Benefit

Trust

Learning

องคประกอบสาคญของ การถอดบทเรยน

มการแบงปน

ความร

มประโยชน

รวมกน

มความไวใจกน

มการเรยนร

การถอดบทเรยนมความสาคญและประโยชนอยางไร

ระยะสน

ปรบปรงการทางาน

ขบเคลอนงานไป

ทศทางเดยวกน

ระยะกลางและยาว

ความเชอมนและ

ภมในในการทางาน

กลาเผชญ

อปสรรค/ ปญหา

ถอดบทเรยนเมอใดไดบาง

ถอดบทเรยนกอน

ดาเนนการ

ถอดบทเรยนระหวาง

ดาเนนการ

ถอดบทเรยนหลง

ดาเนนการ

เรยนรกอน

ผดพลาด

เรยนรระหวาง

ทางาน

เรยนรประโยชน

ของครงไตอป

ถอดบทเรยนอยางไร

• การถอดบทเรยนจากการเรยนรจากเพอน (Peer assist-PA )

ประชมหรอ

ประชมเชง

ปฏบตการ

เรยนรกอนทา

กจกรรม

เราและเขา

เรยนรซงกน

และกน

เกดองค

ความรใหม

การถอดบทเรยนแบบเลาเรอง (Story Telling)

ดาเนนการกอนหรอระหวางทากจกรรม

ผ รปลดปลอย

ความร

(ทซอนเรนอย)

ผ ฟงตความ

โดยอสระ

บนทก ชดความรความร

3. การถอดบทเรยนหลงปฏบตการ (After Action Review: AAR)

เปนการจบความรทเกดขนภายหลงการทา

กจกรรม แลวนาไปสการวางแผนในครงตอไป

ภาวะฉกเฉนสาธารณสขคออะไร

“ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข” หมายถง เหตการณ การเกดโรคและภย

คกคามสขภาพ ซงมลกษณะเขาเกณฑอยางนอย2 ใน 4 ประการ

1. ทาใหเกดผลกระทบทางสขภาพอยางรนแรง

2. เปนเหตการณทผดปกตหรอไมเคยพบมากอน

3. มโอกาสทจะแพรไปสพนทอน

4. ตองจากดการเคลอนทของผคนหรอสนคา

ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข

• การระบาดของโรคซารส ทเรมเกดขนทฮองกง

• การระบาดของไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ทระบาดทวโลก

• โรคไขหวดนก H5N1 ทระบาดในหลายประเทศ

• การระบาดของเชอแบคทเรยอโคไลชนด รนแรง (EHEC) สายพนธO104:H4 ทเรมเกดขนทเยอรมน

• กรณนมผงปนเปอนเมลามน ทจนสงออกไปขายประเทศอน

• กรณการระเบดของโรงไฟฟานวเคลยรฟกชมะ ญป น เกดการปนเปอนกมมนตภาพรงส

• การระบาดของโรคทางเดนหายใจตะวนออกกลาง ทเรมเกดขนทซาอดอาระเบย เปนตน

ขอบเขตของ “ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข”

1.โรคตดตดตอ เชน ไขหวดใหญสายพนธใหม ไขหวดนก โรคซารส โรคชคนกนยาโรคตดเชอไวรส อโบลา โรคทเกดขนตามฤดกาลและโรค

ประจาถนทมการแพรระบาดอยางผดปกตเชน ไขเลอดออกไขหวดใหญ

ตามฤดกาล

ขอบเขตของ “ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข”

2.เหตการณทกอใหเกดการบาดเจบและอบตภย เปนเหตการณภยสขภาพ ทสงผลใหเกดการบาดเจบและเสยชวตไดเชน ตกถลม อบตเหตจากการขนสงและโดยสาร การจลาจล สงคราม และอบตเหตจากการปฏบตงานของบคลากรทางการแพทย และสาธารณสข เปนตน

ขอบเขตของ “ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข”

3.โรคและภยสขภาพทมากบภยธรรมชาตเมอเกดภยธรรมชาต (เชน นาทวม ลมพาย ดนโคลนถลม หรอสนาม) ผประสบภยจะเผชญกบโรค

ระบาดและภยสขภาพ เชน โรคฉหน อจจาระรวง อาหารเปนพษ ไฟ

ฟาชอต/ไฟฟาดดการเสยชวตจากการจมนา การขาดยาหรอการรกษาท

จาเปนเนองจากไมสามารถเดนทางไปโรงพยาบาลไดเปนตน

ขอบเขตของ “ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข”

4.ภยสขภาพทเกดจากสารเคม เชน

– การรวไหลออกจากโรงงานอตสาหกรรม

– การกอการรายดวยอาวธชวภาพ/อาวธเคมการเกดสงคราม เปนตน

– เหตการณเกดขนเองตามธรรมชาตเชน การปนเปอนของสารหนในธรรมชาต

ขอบเขตของ “ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข”

• ภยสขภาพทเกดจากกมมนตภาพรงสและนวเคลยรเปนเหตการณ

ทสงผล ถงการบาดเจบและการเสยชวตของบคคลจานวนมาก ซงเกด

จากรวไหลของกมมนตรงส และนวเคลยร ซงอาจเกดไดจากการ

กระทาของมนษยหรอเกดขนภายหลงภยพบตทางธรรมชาต

สรปขอบเขตของ “ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข

โรคตดตดตอ

เหตการณทกอใหเกดการบาดเจบและ

อบตภย

โรคและภยสขภาพ

ทมากบภยธรรมชาต

ภยสขภาพทเกดจาก

สารเคม

ภยสขภาพทเกดจากกมมนตภาพรงสและ

นวเคลยร

การดาเนนงานดานสาธารณสขภาวะฉกเฉน

1)ปองกนการระบาดและการแพรกระจายโรค (Prevent epidemics and the spread of disease)

2) ปองกนสงอนตรายจากสภาพแวดลอม (Protect against environmental hazards)

3) ปองกนการบาดเจบ (Prevent injuries) 4) สงเสรมสนนสนนพฤตกรรมสขภาพ (Promote and encourage

healthy behaviors) 5) ใหความชวยเหลอในการปรบคนสภาพของชมชน

(Assist communities in recovery) 6) การจดบรการสาธารณสขทมคณภาพและทวถง (Assure the

quality and accessibility of health services)

กรอบหนาทของทมตระหนกรสถานการณ

วเคราะห ประเมนความเสยงตระหนกร

สถานการณ

คาดการเหตการณตดสนใจดาเนนการ

อยางใดอยางหนงรายงาน

ประเดนถอดบทเรยน

• การตอบโตสถานการณภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข ศนยปฏบตการ

ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข (Emergency Operation Center :EOC)

• การดาเนนงานของทมตระหนกรสถานการณ (Situation Awareness Team :SAT)

จบการนาเสนอและสวสด