การเรียนแบบผสมผสาน...

1 วารสารการอาชวะและเทคนคศกษา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2554

วารสารการอาชวะและเทคนคศกษา ปท 1 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2554

Journal of Vocational and Technical Education (JVTE) Volume 1 Number 2 July – December 2011 ISSN 2229-1806

ดาเนนการโดย ศนยวจยเทคโนโลยทางอาชวศกษา สานกวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

สนบสนนการดาเนนการโดย สมาคมศษยเกาครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

บรรณาธการทปรกษา ศาสตราจารย ดร.ธรวฒ บญยโสภณ

รองศาสตราจารย ดร.สเทพ บตรด

รองศาสตราจารยชาล ตระกลการ

ผชวยศาสตราจารย ดร.พนาฤทธ เศรษฐกล

ผชวยศาสตราจารย ดร.ชยยพล ธงชยสรชตกล

บรรณาธการ

ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรชญนนท นลสข

กองบรรณาธการ

ผชวยศาสตราจารย ดร.รชดากร พลภกด สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

ผชวยศาสตราจารย ดร.พลลภ พรยะสรวงศ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

ผชวยศาสตราจารย ดร.ณมน จรงสวรรณ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

ดร.ปณตา วรรณพรณ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

ดร.ชยวชต เชยรชนะ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

ดร.สรพล บญลอ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

ดร.จนตนา กาญจนวสทธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ดร.ดสต ขาวเหลอง มหาวทยาลยบรพา ดร.อนนท งามสะอาด วทยาลยเทคนคศรสะเกษ

ดร.ชนษฐา จงพพฒนวณช วทยาลยการอาชพกาญจนบร

ดร.อภชาต อนกลเวช วทยาลยเทคนคชลบร

ดร.เอออารย สขสมมต วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยสพรรณบร

ดร. แพรวพรรณ บญฤทธมนตร วทยาลยสารพดชางสพระยา ดร.เสนห คาแพง บรษททโอท จากด (มหาชน) ดร.สมสข แขมคา มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร

ผชวยศาสตราจารยจตรกร ผดง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

ผชวยศาสตราจารยโกวท ยอดมงคล มหาวทยาลยนครพนม

43 วารสารการอาชวะและเทคนคศกษา ปท 1 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2554

การเรยนแบบผสมผสาน จากแนวคดสการปฏบต Blended Learning: Principles into Practice

ปณตา วรรณพรณ 1

1 อาจารยประจาภาควชาครศาสตรเทคโนโลย คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

1 บทนา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information

and Communications Technology: ICT) ทไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพมากยงขนถกนามาใชเปนเครองมอในการพฒนาและสนบสนนการจดการศกษามากขนทกขณะ การจดการศกษาจงตองปรบเปลยนกระบวนทศน รปแบบ เทคนคและวธ การสอนเพอใหสนองตอบตอการพฒนาทรพยากรมนษย และการแขงขนของประเทศท งดานความกาวหนาทางดานเทคโนโลย การปรบตวตอการกระจายความร การเชอมโยงขอมลความรตางๆ ทเชอมถงกนทวโลก การนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชในการจดการศกษาน น สามารถทาไดหลายรปแบบ ต งแตการนาคอมพวเตอรมาใชเปนอปกรณในการเรยนการสอน การนาบรการตางๆ ในระบบเครอขายอนเทอรเนตโดยเฉพาะเวลดไวดเวบมาพฒนาเปน สอการสอนในทกระดบการศกษา และการจดการเรยนการสอนเปนการเรยนผานระบบอเลกทรอนกสโดยใชเทคโนโลยอนเทอรเนตเปนสอกลางในการตดตอระหวางผ เ รยนและ ผสอน ผเรยนสามารถเรยนไดโดยไมมขอจากดในเรองเวลาและสถานท (anytime anywhere) เปนการสรางโอกาสและความเสมอภาคในการเรยนรใหแกผเ รยน ผ เรยนสามารถแลกเปลยนเรยนรและสงขาวสารถงกนไดอยางรวดเรวกอให เ กดสงคมแหงการ เ ร ยน รในการ เ รยนผานระบบอเลกทรอนกส ผเรยนจะเปลยนบทบาทจากผเรยนทรบการถายทอดความรจากผสอน (passive learner) เปนผเรยนทมความกระตอรอรนในการเรยนร (active learner) โดยผเรยนจะ

ตองเปนผคด ตดสนใจเลอกเนอหาในการเรยน การจดลาดบการเรยนร การควบคมเสนทางในการเรยนและการนาเสนอผลงาน ปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผสอน ผเรยนกบผเรยน ผเรยนกบเนอหา และผ เรยนกบสงแวดลอมในเรยนร ซงกอใหเกดบรรยากาศของการแลกเปลยนเรยนรรวมกบระหวางผเรยน

แมวาการจดการเรยนการสอนบนเวบจะไดรบความนยมอยางรวดเรว แตกยงพบปญหาในการออกแบบการเรยนการสอนบนเวบ เนองจากการจดการเรยนการสอนบนเวบ ไมเหมาะสมกบรปแบบการเรยน (learning style) และรปแบบการคด (cognitive style) ของผเรยนทกรปแบบ เนองจากการเรยนการสอนบนเวบแตกตางไปจากการสอนในชนเรยนแบบด งเดม คณภาพของการสอนไมไดขนอยกบสอการเรยนการสอนและรปแบบการสอนทใช แตยงรวมถงความต งใจทจะเรยนใหสาเรจของผเรยนดวย การมปฏสมพนธระหวางผเรยนและผสอน การใหผลยอนกลบโดยทนทและความสมพนธในรปแบบทแตกตางกนของการเรยนรและกจกรรมการเรยนร จะเหนไดวาการเรยนการสอนบนเวบไมเหมาะในทกสถานการณหรอผเรยนทกคน [3, 6] สวนการจดการเรยนการสอนในหอง เรยนแบบบรรยายในหองเรยนแบบดงเดมนนไมเออใหผเรยนคดเปน ทาเปน แกปญหาเปน การเรยนการสอนมงเนนการทองจามากกวาการเนนใหผเรยนไดคด ไดลงมอปฏบตเรยนรดวยตนเอง ผเรยนแหลงขอมลในการแสวงหาความร ขาดปฏสมพนธกบเพอน ผสอน ชมชนและสงแวดลอม เพราะการศกษาทเนนการฟงบรรยายภายใตกรอบอนจากดของ

วารสารการอาชวะและเทคนคศกษา ปท 1 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2554 44

หองเรยน ทาใหเปนตวขดขวางการพฒนาศกยภาพผเรยนและการเรยนรรวมกนกบผอน ทาใหผเรยนขาดทกษะการตดตอ สอสารและขาดมนษยสมพนธ [1]

การแกปญหาขอจากดของการเรยนบนเวบและการเรยนในหองเรยนดงกลาวขางตนสามารถทาไดโดยการปรบเปลยนรปแบบจากการเรยนบนเวบหรอการเรยนในหองเรยนอยางใดอยางหนงแตเพยงอยางเดยว เปนรปแบบการเรยนการสอนทผสมผสานการเรยนบนเวบและการเรยนในหองเรยนเขาดวยกน โดยการนาเอาจดแขงของการเรยนในหองเรยนมารวมกบขอดของการเรยนบนเวบ ซงเปนรปแบบการจดการเรยนการสอนทเปนทางเลอกใหมสาหรบการจดการศกษาทกระดบโดยเฉพาะการจดการศกษาในระดบอดมศกษา

2 แนวคดของการเรยนแบบผสมผสาน

เ มอกลาวถงแนวคดของการเรยนแบบผสมผสาน สามารถแบงออกเปน 4 แนวคดดวยกน ไดแก [5]

1) แนวคดผสมผสานเทคโนโลยการเรยนการสอนบนเวบกบการเรยนในชนเรยนแบบดงเดม (to combine or mix modes of web-based technology) เชน การเรยนในหองเรยนเสมอนแบบการเรยนดวยตนเอง การเรยนรรวมกน วดโอสตรมมง เสยง และขอความ เปนตน เพอใหบรรลตามเปาหมายของการจดการศกษา ซงสอดคลองกบแนวคดของ Singh [7] ทใหนยามของการเรยนแบบผสมผสานไววา เปนเรยนโดยใชการผสมผสานวธสอนทหลากหลายเขาดวยกนเพอใหผเรยนเกดผลสมฤทธทางการเรยนสงสด

2) แนวคดการผสมผสานวธสอนทหลากหลายเขาดวย กน (to combine various pedagogical approaches) เชน แนวคดสรางสรรคนยม (constructivism) แนวคดพฤตกรรมนยม (behaviorism) และแนวคดพทธนยม (cognitivism) เพอใหไดผลลพธจากการเรยนทดทสด ซงอาจใชหรอไมใชเทคโนโลยเทคโนโลยการสอน (instructional technology) กได ซงสอด คลองกบแนวคดของ Bonk and Graham [3] ทกลาววาการเรยนแบบผสมผสานเปนการผสมผสานระบบการเรยน (learning systems) ทหลากหลายเขาดวยกนเพอเปนการแกปญหา

ทหลากหลายในการเรยน และสอดคลองกบแนวคดของ Carman [4] ทกลาววาการเรยนแบบผสมผสานเปนการผสมผสานทฤษฎการเรยนรเขาดวยกนเพอใหบรรลผลตามวตถประสงคของการจดการเรยนร

ภาพท 1 การผสมผสานทฤษฎการเรยนรตามแนวคดของ Carman [4]

3) แนวคดการผสมผสานเทคโนโลยการเรยนการสอนทกรปแบบกบการเรยนการสอนในชนเรยนแบบด งเดมทม การเผชญหนาระหวางผเรยนกบผสอน (to combine any form of instructional technology with face-to-face instructor-led training) ซงเปนมมมองทมผยอมรบกนอยางแพรหลายมากทสด ซงสอดคลองกบ Uwes [12] ทกลาววาการเรยนแบบผสมผสานเปนการบรณาการการเรยนแบบเผชญหนา การเรยนดวยตนเอง และการเรยนแบบรวมมอแบบออนไลนเขาดวยกน

ภาพท 2 การเรยนแบบผสมผสาน ตามแนวคดของ Uwes [12]


4) แนวคดการผสมผสานเทคโนโลยการเรยนการสอนกบการทางานจรง (to mix or combine instructional technology with actual job tasks in order to create a harmonious effect of learning and working) ซงสอดคลองกบ Bersin [2] ทกลาววาการเรยนแบบผสมผสานเปนสวนหนงของการฝกอบรมในองคกร เปนการผสมผสานการเรยนผานระบบอเลกทรอนกสและสออนๆ ในการสงผานความรในการเรยนและการฝกอบรม

จากแนวคดการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวา การเรยนแบบผสมผสาน เปนรปแบบการเรยนทมงเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการสรางสงแวดลอมและบรรยากาศในการเรยนร วธการสอนของผสอน รปแบบการเรยนรผเรยน สอการเรยนการสอน ชองทางการสอสาร และรปแบบปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผสอน ผเรยนกบผเรยน ผเรยนกบเนอหา ผเรยนกบบรบทในการเรยนรทหลากหลาย และจดกจกรรม การเรยนการสอนทเนนความยดหยน เพอตอบสนองตอความแตกตางระหวางบคคลของผเรยนเพอใหผเรยนแตละคนไดผลลพธทดทสดจากการเรยนการสอน

นกเทคโนโลยทางการศกษา นกวชาการ และสถาบน การศกษาตางๆ ใชคาทมความหมายถงการจดการเรยนแบบผสมผสานไวหลายคา เชน Blended Learning, Hybrid Learning, Flexible Learning, Integrated Learning, Multi-method Learning, Mixed Mode Learning ซงลวนแลวแตเปนคาทหมายถงรปแบบการเรยนทมความยดหยนและมการผสมผสานการเรยนผานสอ ชองทางและวธการสอนทหลาก หลาย คาทหมายถงการจดการเรยนแบบผสมผสานไดมผใหการยอมรบมากทสดคอคาวา “Blended Learning” ในบทความนจงใชคาวา “Blended Learning” และใชคาแปลในภาษาไทยวา “การเรยนแบบผสมผสาน” 3 การเรยนแบบผสมผสานคออะไร

การเรยนแบบผสมผสาน (Blended Learning) หมายถง รปแบบการเรยนทผสมผสานยทธวธในการเรยนการสอนเขาดวยกน โดยใชสอการเรยนการสอน กจกรรมการเรยนการสอน และรปแบบการเรยนการสอนทหลากหลายท งการเรยนการ

สอนแบบออนไลนและการเรยนการสอนแบบเผชญหนา เพอตอบสนองตอความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน โดยมจด มงหมายเพอใหผเรยนทกคนสามารถบรรลเปาหมายของการจดการเรยนการสอน

4 องคประกอบของการจดการเรยนแบบผสมผสาน

การเรยนแบบผสมผสาน แบงองคประกอบออกเปน 12 กลม โดยจดเปน 2 องคประกอบหลก ไดแก องคประกอบออฟไลน 6 กลม และองคประกอบออนไลน 6 กลม ดงน [10, 11]

1. องคประกอบออฟไลน (offline) ประกอบดวย 6 กลม ไดแก

1.1. การเรยนในททางาน (workplace learning) 1.2. ผสอน ผชแนะ หรอทปรกษาในหองเรยน

แบบเผชญหนา (face-to-face tutoring, coaching or mentoring) 1.3. หองเรยนแบบดงเดม (classroom) 1.4. สอสงพมพ (distributable print media) 1.5. สออเลกทรอนกส (distributable electronic

media) 1.6. ส อวทยกระจาย เ สยงและวทยโทรทศน

(broadcast media) 2. องคประกอบออนไลน (online) ประกอบดวย 6

กลม ไดแก 2.1. เนอหาการเรยนบนเครอขาย (online learning

content) 2.2. ผสอนอเลกทรอนกส, ผชแนะอเลกทรอนกส

หรอทปรกษาอเลกทรอนกส (e-tutoring, e-coaching or e-mentoring)

2.3. การเ รยน ร รวมกนแบบออนไลน ( online collaborative learning)

2.4. การจดการความ รแบบออนไลน ( online knowledge management)

2.5. เวบไซต (the web) 2.6. การเรยนผานอปกรณเคลอนทแบบไรสาย

(mobile learning)


5 การออกแบบระบบการเรยนแบบผสมผสาน ในการออกแบบการเรยนการสอนแบบผสมผสานให

ประสบผลสาเรจในการจดการเรยนรน นนกออกแบบการ เรยนการสอน (instructional designer) ตองคานงถงจดประสงคของการเรยนทกาหนดไว ระยะเวลาในการเรยน รวมถงความแตกตางของรปแบบการเรยนร และรปแบบการคดของผเรยน เพอใชเปนขอมลพนฐานในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอน การออกแบบบทเรยน และการประเมนผลการเรยน

จากจดเดนของการเรยนการสอนแบบผสมผสานททาใหความสมพนธและปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผสอนและเพอนผเรยนคนอนๆ ทาใหผเรยนและผสอนใกลชดกนมากขน ทาใหผเรยนสามารถแลกเปลยนประสบการณระหวางกนไดโดยสะดวก สามารถเขาใจเพอนรวมชนเรยนและเคารพเพอนรวมชนเรยนมากขน สงผลใหผเรยนมความมนใจในตนเองมากขน นอกจากนผเรยนยงไดรบผลปอนกลบจากการเรยนไดโดยทนท ซงเปนการสงเสรมพฒนาการในการเรยนของผเรยนแตละคนใหเตมตามศกยภาพทผเรยนแตละคนม มผเสนอแนวทางในการออกแบบบทเรยนบนเวบแบบผสมผสาน ดงน

The Training Place [9] เสนอแนวทางในการพฒนา รป แบบการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน โดยพฒนาจากรปแบบการออกแบบระบบการเรยนการสอน ADDIE ประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน

ขนท 1 การวเคราะหและการวางแผน (Analysis and Planning)

ขนท 2 การออกแบบ (Design Solutions) ขนท 3 การพฒนา (Development) ขนท 4 การนาไปใช (Implementation) ขนท 5 การประเมนผล (Evaluation) 1. ขนวเคราะหและการวางแผน ประกอบดวย

1.1. การวเคราะหผเรยน การปฏบตการ องคกร รปแบบการเรยน และความตองการของระบบ เพอใชในการพฒนาหลกสตร

1.2. ว เคราะหทรพยากรทสนบสนนตอการจดกจกรรมการเรยน

1.3. วเคราะหความตองการของผเรยน การวางแผน การนาไปใช การทดสอบ และการประเมนผล

1.4. การวเคราะหแผนงาน กระบวนการทางาน การนาไปใชในภาพรวม เพอนาไปสการสสรางวงจรในการพฒนาและปรบปรงรปแบบกระบวนการทางานทวางไว

1.5. การวเคราะหความตองการขององคกร 2. ขนการออกแบบ ประกอบดวย

2.1 กาหนดจดประสงคการเรยนร (objectives) 2.2 การออกแบบใหตอบสนองตอความแตกตาง

ระหวางบคคลของผเรยน (personalization) 2.3 ก า ร ออก แบบปร ะ เ ภทขอ งก า ร เ ร ย น ร

(taxonomy) 2.4 การออกแบบบรบททเกยวของ (local context )

ไดแก บาน การทางาน (on-the-job) การฝกปฏบต (practicum) ห อ ง เ ร ย น /ห อ ง ป ฏ บ ต ก า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร ร ว ม กน (collaboration)

2.5 การออกแบบผเรยน (Audience) ไดแก การเรยนดวยการนาตนเอง (self-directed) การเรยนแบบเพอนชวยเพอน (peer-to-peer) การเรยนแบบผฝกสอนและผเรยน (trainer-learner) และการเรยนแบบผใหคาปรกษากบผเรยน (mentor-learner)

3. ขนการพฒนา การพฒนาการเรยนแบบผสมผสาน ประกอบดวย 3

องคประกอบ ดงน 3.1 อ ง ค ป ร ะ ก อ บ แ บ บ ไ ม ผ ส า น เ ว ล า

(asynchronous) ไดแก ไปรษณยอเลกทรอนกส กระดานขอความ เวทเสวนาและการสนทนาแบบปฏสมพนธ เครองมอทใชองคความรเปนฐาน ระบบอเลกทรอนกสเพอสนบสนนการเรยน (EPSS) ระบบบรหารจดการเนอหาเรยนร ระบบบรหารจดการเรยนร เครองมอนพนธเวบ บราวเซอร ระบบตดตามความกาวหนาของผเรยน บทความ เวบฝกอบรม การตดตามงานทมอบหมาย การทดสอบ การทดสอบกอนเรยน การสารวจ การชแนะแบบมสวนรวม เครองมออานวยความสะดวกในการเรยนร และการประชมทมการบนทกเสยงและฟงซ าได


3.2 องคประกอบแบบผสานเวลา (synchronous) ไดแก การประชมผานเสยง การประชมผานวดทศน การประชมผานดาวเทยม หองปฏบตการแบบออนไลน หองเรยนเสมอน การประชมผานระบบออนไลน และการอภปรายออนไลน

3.3 องคประกอบแบบเผชญหนา (Face-to-Face) ไดแก หองเรยนแบบด งเดม หองปฏบตการ การเผชญหนา การประชม การเรยนแบบเพอนชวยเพอน มหาวทยาลย ทปรกษา กลมผเชยวชาญ ทมสนบสนน และการแนะนาในการเรยน

4. ขนการนาไปใช ในการนาระบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมสาน

ไปใช ตองกาหนดประเดนแนวทางการนาไปใช การวางแผนการนาไปใช การวางแผนการใชเทคโนโลย และการวางแผนในประเดนอนๆ ทอาจเกยวของใหชดเจน เพอใหผทเกยวของกบการนาระบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมสานไป ใช ไดแก ผเรยน เพอนรวมเรยน ผสอน และสถาบนการ ศกษา เกดการยอมรบและมความเขาใจทถกตอง เพอใหการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานบรรลเปาหมายทกาหนดไว

5. ขนประเมนผล การวดและการประเมนผลสาหรบการจดการเรยนการ

สอนบนเวบแบบผสมสาน ทาโดยการประเมนผลสมฤทธทางการเรยน (achieve objectives) ของผเรยนโดยเทยบกบเกณฑมาตรฐาน รวมถงการประเมนงบประมาณคาใชจายในการพฒนาระบบการเรยนการสอน 6 ปจจยสาคญในการออกแบบระบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

ปจจยสาคญทควรคานงถงในการออกแบบระบบการเรยนการสอนแบบผสมผสานใหประสบผลสาเรจ ประกอบ ดวย 4 ปจจย คอ [4]

1. ปจจยดานผเรยน (audience) เนองจากความแตกตางระหวางบคคลของของผเรยน

นกออกแบบการเรยนการสอนควรออกแบบบทเรยนใหมรป

แบบยดหยน และมความหลากหลาย เพอใหใหสอดคลองกบวธการเรยน รปแบบการเรยนร รปแบบการคด ความสามารถในการเรยนร และบคลกภาพของผเรยนแตละคน เพอใหผเรยนทมความแตกตางกนเกดการเรยนรไดอยางเทาเทยมกนตามศกยภาพของตนเอง

2. ปจจยดานเนอหา (content) เนองจากเนอหาทใชในการเรยนการสอนมความความ

แตกตางกน ดงนนนกออกแบบการเรยนการสอนควรออกแบบกจกรรมการเรยนใหสอดคลองกบลกษณะเนอหา เพอใหผเรยนเกดการเรยนรไดดทสด เนอหาทเหมาะสมกบการเรยนแบบออนไลน คอ เนอหาทมระดบความยากไมมากนก และเนอหาทเหมาะสมกบการเรยนในหองเรยน คอ เนอหาทมความซบซอน ตองการคาอธบายเพอความกระจางในการเรยนจากผสอน และการฝกปฏบตการ

3. ปจจยดานระบบโครงขายพนฐาน (infrastructure) เนองจากความสามารถในเขาถงระบบการจดการเรยนร

บนเวบแบบผสมผสานทแตกตางกน นกออกแบบการเรยน การสอนควรออกแบบบทเรยนโดยคานงถงความสามารถของระบบโครงขายพนฐาน ประกอบดวย ความเสถยรของระบบ การเชอมตอกบระบบเครอขาย ความเรวในการสงผาน รบและสงขอมล รปแบบของสอสาหรบบทเรยนบนเวบ เปนตน 7 องคประกอบของการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสาน

รปแบบการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสาน ควรประกอบดวยองคประกอบทมการผสมผสานระหวางการเรยนแบบออนไลนและการเรยนในหองเรยนแบบด งเดม ซงประกอบดวย 5 องคประกอบดงน [4]

1. เหตการณสด (live events) ควรจดกจกรรมการเรยนรทนาโดยผสอน การบรรยาย

ในชนเรยนแบบดงเดม การประชมผานระบบวดทศน และการสนทนาแบบประสานเวลา โดยเนนกจกรรมและรปแบบปฏสมพนธแบบประสานเวลา ตามรปแบบของหองเรยนเสมอน (virtual classroom) เพอสรางแรงจงใจในการเรยนของผเรยนตามรปแบบ ARCS (ARCS Model of Motivation) ของ John Keller คอตองออกแบบเพอสงเสรมใหผเรยนเกดความ


รสก 4 ประการ คอ ความตงใจ (Attention) ความสมพนธทเกยวของ (Relevance) ความมนใจ (Confidence) และความพงพอใจ (Satisfaction)

2. การเรยนตนเอง (Self-Paced Learning) / เนอหาการเรยนแบบออนไลน (online content)

ควรจดกจกรรมการจดการเรยนการสอนและออกแบบเนอหาใหสอดคลองกบประสบการณในการเรยนของผเรยน เพอใหผ เ รยนไดเ รยนดวยตนเองตามความสามารถสวน บคคล ดวยอตราเรวในการเรยนและระยะเวลาทเรยนตามความพงพอใจของผเรยนแตละคน เครองมอทใช ไดแก อนเทอรเนต เวบชวยสอน และซดรอมเพอการสอน เปนตน โดยออกแบบตามหลกการออกแบบการเรยนการสอน 9 ขนตอนของกานเย (Gagné’s Nine Events of Instruction)

3. การเรยนแบบรวมมอ (collaboration) ควรจดสงแวดลอมในการเรยนแบบรวมมอ มงเนนการ

ตดตอสอสารเพอใหเกดปฏสมพนธทางการเรยนระหวางผเรยนกบเพอนรวมชนเรยน ผเรยนกบผสอน และผเรยนกบทปรกษา เครองมอทใช ประกอบดวย ไปรษณยอเลกทรอนกส หองสนทนา และกระดานเสวนา โดยใชกจกรรมการอภปรายแบบรอยเรยง (threaded discussions) และเทคนคการคดรวมกน

4. การประเมนผลการเรยนร (assessment) การวดและการประเมนผลการเรยนรของผเรยนตาม

วตถประสงคของการเรยนแบบผสมผสาน ควรประกอบดวย การประเมนกอนเรยน (pre-assessments) โดยประเมนความรเดมของผเรยนกอนทผเรยนจะศกษาเนอหาดวยตนเองผานเวบ และการประเมนหลงเรยน (post-assessments) โดยการวดการถายโอนความรจากการเรยนตามขนตอนการเรยนทผสอนกาหนดขน ทาไดโดยการใชแบบทดสอบ การทดสอบโดยไมแจงลวงหนา และการประเมนตามสภาพทแทจรงโดยใชแฟมสะสมงาน

5. อปกรณสนบสนนการเรยน (reference Materials) อปกรณ ทใชสนบสนนการเ รยนแบบผสมผสาน

ประกอบดวย แหลงขอมลอางอง ทงทางกายภาพและแหลงอางองเสมอน คาถามทถกถามซ าบอยๆ (FAQ forums) และการจดการความรแบบออนไลน ซงอปกรณเหลานเปนปจจย

สาคญในการสงผานความร การเกบ การจดจา การถายโอนความรและการคนคนความรของผเรยน 8 บทสรป

การเรยนบนเวบแบบผสานสาน เปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนออนไลนผานระบบเครอขายและการเรยนในหองเรยนแบบดงเดมทมการเรยนแบบเชญหนาเขาดวยกน โดยใชสงอานวยผานระบบเครอขายอนเทอรเนตเปนสอ ชองทาง และเครองมอ ในบรบทของสภาพแวดลอมในการเรยนออนไลนผานระบบเครอขาย (online learning environment) เพอสนบสนนการจดการเรยนการ สอน โดยเนนการมปฏสมพนธจากการเรยนออนไลนผานระบบเครอขายและการมสวนรวมในการเรยนแบบดงเดม รวม กบการผสมผสานทฤษฎการสอน (mixing theories of learning) เขาดวยกน โดยรวมเอาหลกการ แนวคด วธการของทฤษฎพฤตกรรมนยม ทฤษฎพทธนยม และทฤษฎสรางสรรคนยม โดยการใชทฤษฎการสอนทหลากหลายเพอตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน ใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางเทาเทยมกน ตามศกยภาพทตนเองมอย การพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ การวเคราะหและการวางแผน การออกแบบ การพฒนา การนาไปใช และการประเมนผล ปจจยสาคญทควรคานงถงในการออกแบบระบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานใหประสบผลสาเรจ คอ ผเรยน เนอหา และระบบโครงขายพนฐาน โดยมองคประกอบหลก คอเหตการณสด การเรยนตนเอง/เนอหาการเรยนแบบออนไลน การเรยนแบบรวมมอ การประเมนผลการเรยนร และอปกรณสนบสนนการเรยน

9 กตตกรรมประกาศ

ขอกราบขอบพระคณ ผ ชวยศาสตราจารย ดร .ณมน จ รงสวรรณ , ผ ชวย

ศาสตราจารย ดร.พลลภ พรยะสรวงศ, ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรชญนนท นลสข และอาจารย ดร.วระ สภะ สาหรบความอนเคราะหขอมล และกาลงใจในการเขยนบทความวชาการน


เอกสารอางอง [1] คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร. (2003). ปฏรปการ

เรยนรผเรยนสาคญทสด. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: สานกงานคณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร.

[2] Bersin, J. (2004). The blended learning book: Best practices, proven methodologies, and lessons learned. San Francisco, Calif: Pfeiffer.

[3] Bonk, C. J., and Graham C.R. (2006).The handbook of blended learning: global perspectives, local designs. San Francisco: Pfeiffer.

[4] Carman, J. M. (2005). Blended Learning Design: Five Key Ingredients. [Online]. Available from: http://www.agilantlearning.com/ pdf/Blended%20Learning%20Design.pdf [2011, May 1]

[5] Driscoll, M. (2002). Blended Learning: Let's get beyond the hype. Learning and Training Innovations Newsline. [Online]. Available from: http://www.ltimagazine.com/ ltimagazine/article/articleDetail.jsp?id=11755 [2009, September 4]

[6] Huang, R.H., Zhou, Y.L., Wang, F.L. (2006). Blended Learning: Theory into Practice. Higher Education Press, Beijing.

[7] Singh, H. (2005). Building effective blended learning programs. [Online].Available from: http://www.bookstoread.com/framework/blended-learning.pdf [2010, January 4]

[8] Singh, H. and Reed, C. (2001). A white paper: achieving success with blended learning. Centra Software. [Online].Available from: http://www.centra.com/ download/whitepapers/blendedlearning.pdf [2010, September 28]

[9] The Training Place. (2004). Blended Learning Model. [Online].Available from: http://www.trainingplace.com/ ctw/model.htm [2011, May 1]

[10] Thorne, K. (2003). Blended learning: how to integrate online and traditional learning. London: Kogan Page.

[11] Thorne, K. (2003). How to integrate online and traditional learning. London: Kogan Page.

[12] Uwes, A.C.(2008). Dimensi Model Blended Learning. [Online].Available from: http://fakultasluarkampus.net/ 2008/11/dimensi-model-blended-learning [2011, May 1]