z]½y »m ¿y{Ê z¼fmyÉzÆe zÆ»Ä Ëz¬» ,ÊÀÅ}½yÂeº¯ ,É...

12
ي ايطاب فػبي استثزوب و ي / سب يبظزبض ، ض 4 ، 1390 / 374 - 363 Iranian Journal of Exceptional Children, 2012, Vol.11, No. 4, 363-374 برت م مقبیس اجتمبعیبی داوصز آم انب بی وبرسبیری،بدگی در ی يیصبی کمان تىی ر، سم ي عبدی ايتیر تبریسی ض مذارض ابتذایی رضبی دکتر اکبر1 رضب حبفظی ، علی2 اريخ دريافت: ت82 / 8 / 28 تجديدنظز:11 / 7 / 28 ي: پذيزش نهاي87 / 8 / 89 چكيدهذف : زضص پژ اي، سف مبيس بفيبي اختبضت ص زاظ آ ایطي، زض يبزيژ بيبضسبيی ثب وا تي، شتیس از. فبزي ث ريش: ش ضص پژ ايؿ اظی ظ ايز ث. ص پژ زض اي تقساز225 فط اظ ص زاظ آي ضب اثتساي ا67 ص زاظ آيژ يبضسبي ثبیطي، يبز62 ص زاظ آ وا تي، ش30 ص زاظ آ زچبض اذت تیس ا65 ص زاظ آ فبزي تػبزفي ضی ث ثبضي آ ا فبفيبي اختبضت .ستربة ضس اف ح زض پضز ساظ ایطي لطاض ، ضفتبض غیطبست بفيبي اختبضت :طفت طيبفي، پطذبض اختطي، ثطتطيطبض تىب ضفت ذ ظيبز ثبی اع جي ع ثب ضاثغ ز .سب زازبي ث ساضيب ی تح اظ آظ ثب استفبزس زست آ( تغیطيس چMANOVA س يهاضيب ی تح ) ی تح عطفس. ضس یبفتب س و زازطب تبيح : ( 1 ) ص زاظ آ ا وا ت ي ش ثبتیس اص زاظ آ فبزي ابست بفيبي اختبضت فة زض تفبق ت ب( .س زاض زاض2 ) بي ضفتبض طي پطذبضف ی زض ظطي فمظط تىبص زاظ آب زاضاي ا زضيژ ي ضسبيیطي ثب يبزص زاظ آ فبزي ا، ق ت تفب بس. زاضت زاض( 3 ) ثطتطيف زض جي عسب ثب ضاثغیچ ز زاضت ذ ظيبز ثبی اع، فمظ زض ثیص زاظ آ ثبتیس ا اص زاظ آتبزي تفب ف ابق زاضسطب ضس. وتیجری گیي ص پژتبيح اي بس : ثطاسطفت و تید ا تص زاظ آ ایطي، زض يبزيژ بيبضسبيی ثب وا تتیسي، ا ش فبزيف زضست زاض تفببفي ثببي اختبضت فرت بي ؛ظش زض آبثطاي ث ايستيب ثبيط ايبفي ثبي اختبضت ف طفت ؾط ب ضا زض . ياشبی ذی: کلیبفي، اختبيبضت وا ت،تیس اي، ش زضيژ بيبضسبيی یطي، يبزص زاظ آ ا فبزي_________________________________________ 1 . ل: مسئیسىذ و استبزيبضض پیببط زا- ا ض طبسي ض2 . يبي استثزوبضس وبس اضض وبضطوع تجطيع ض پیببطضس زاس Social Skills in Students with Intellectual Disabilities, Autism, Learning Disabilities and Normal Students Akbar Rezaei 1 ,Ph.D., Alireza Hafezi 2 , M.A Received: 18.5. 10 Revised: 3.10.11 Accepted: 18.12. 11 Abstract Objective: The purpose of present study was to examine social skills in students with intellectual disabilities, autism, learning disabilities and normal students. Methods: Method of this study was survey research. In this research 225 elementary students including 67 students with learning disabilities, 62 students with intellectual disabilities, 30 students with autism and 65 normal students were randomly selected the sample. Social skills were measured into 5 components: appropriate social skills, inappropriate behaviors, aggressive- eness and impulsive behaviors, overconfident and relativity to peers. MANOVA and ANOVA were used to analyze the data. Results: The result showed that: (1) students with retardation and autism had a significant difference with normal students on the component of appropriate social skills, (2) on the component of inappropriate behavior, aggressiveness and impulsive behaviors only students with learning disabilities had a significant difference with normal students, (3) on the component of overconfident and also peers, only students with autism had a significant difference with normal students. Conclusion: Accordingly, we can conclude that student with intellectual disabilities, autism, learning disabilities and normal students had significant difference in different social skill components. Keywords: Social skills, Intellectual disabilities, Autism, Learning disabilities. __________________________________________ 1. Corresponding Author :Assistant professor of Payame Noor University - Tehran 2. M.Sc in psychology of Exceptional Children Payame Noor University - Tabriz Downloaded from joec.ir at 0:07 +0330 on Thursday December 31st 2020

Upload: others

Post on 10-Sep-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

363-374/ 1390، 4 ، ضبضيبظز / سبيوزوب استثبي فػب ايطايIranian Journal of Exceptional Children, 2012, Vol.11, No. 4, 363-374

بب ان آمز داوصبی اجتمبعی مقبیس مبرت

، رىی تان کمبی يیص در یبدگیری، وبرسبیی مذارض ابتذایی ضر تبریس ايتیسم ي عبدی

2، علیرضب حبفظی1دکتر اکبر رضبیی

87/8/89پذيزش نهايي: 11/7/28تجديدنظز: 82/8/28تاريخ دريافت:

چكيده

اآظ زاصبضتبي اختبفي مبيس سف ،اي پژص زض :ذف

فبزي ثز. اتیس شي، تا و ثب بضسبيیبي يژ زض يبزیطي،

تقساز زض اي پژص .ثزاي ظی اظ ؿ اي پژصضش : ريش

ثب بضسبيي يژ آظ زاص 67ا اثتسايي ضب آظ زاصفط اظ 225

زچبض اذتال آظ زاص 30شي، تا و آظ زاص 62يبزیطي،

فا آبضي ثث ضی تػبزفي فبزي آظ زاص 65اتیس

یطي لطاض اساظضز زض پح فاتربة ضسس. بضتبي اختبفي

اختبفي، پطذبضطي طفت: بضتبي اختبفي بست، ضفتبض غیط

ز ضاثغ ثب عجي اعیب ظيبز ث ذ ضفتبض تىبططي، ثطتطي

زست آس ثب استفبز اظ آظ تحی اضيبس بي ث زازسبال.

عطف تحی ( تحی اضيبس يهMANOVAچستغیطي )

شي تا وا آظ زاص( 1): تبيح طب زازس و ب یبفتضسس.

زض فة بضتبي اختبفي بست ا فبزي آظ زاصاتیس ثب

زض ظی ف پطذبضطي ضفتبضبي ( 2زاض زاضس. ) بت قتفب

يبزیطي ثب ضسبيي يژ زضا زاضاي بآظ زاصتىبططي فمظ

عجي زض ف ثطتطي( 3)زاض زاضتس. بتفبت ق ،ا فبزيآظ زاص

فمظ زض ،اعیب ظيبز ث ذز زاضت چی ضاثغ ثب سبال

طبس زاض قبا فبزي تفبت آظ زاصا اتیس ثب آظ زاصثی

تا تید طفت و : ثطاسبس تبيح اي پژص يگیری وتیجضس.

شي، اتیس تا و ثب بضسبيیبي يژ زض يبزیطي، اآظ زاص

؛بي رتف بضتبي اختبفي ثب تفبت زاضس زض ف فبزي

بضتبي اختبفي ث اي طب ثبيستي اي ثبثطاي زض آظش

.ب ضا زض ؾط طفت ف

شي، اتیس، تا وبضتبي اختبفي، کلیذی: بی ياش فبزيا آظ زاصيبزیطي، بضسبيیبي يژ زض

_________________________________________ ضبسي ط ضا -زاطب پیب ضاستبزيبض ویسىذ مسئل: .1

سضس زاطب پیب ض طوع تجطيع وبضضبس اضضس وزوب استثبيي .2

Social Skills in Students with Intellectual

Disabilities, Autism, Learning Disabilities

and Normal Students

Akbar Rezaei1,Ph.D., Alireza Hafezi

2, M.A

Received: 18.5. 10 Revised: 3.10.11 Accepted: 18.12. 11

Abstract Objective: The purpose of present study was to

examine social skills in students with intellectual

disabilities, autism, learning disabilities and normal

students. Methods: Method of this study was

survey research. In this research 225 elementary

students including 67 students with learning

disabilities, 62 students with intellectual disabilities,

30 students with autism and 65 normal students

were randomly selected the sample. Social skills

were measured into 5 components: appropriate

social skills, inappropriate behaviors, aggressive-

eness and impulsive behaviors, overconfident and

relativity to peers. MANOVA and ANOVA were

used to analyze the data. Results: The result

showed that: (1) students with retardation and

autism had a significant difference with normal

students on the component of appropriate social

skills, (2) on the component of inappropriate

behavior, aggressiveness and impulsive behaviors

only students with learning disabilities had a

significant difference with normal students, (3) on

the component of overconfident and also peers, only

students with autism had a significant difference

with normal students. Conclusion: Accordingly, we

can conclude that student with intellectual

disabilities, autism, learning disabilities and normal

students had significant difference in different social

skill components.

Keywords: Social skills, Intellectual disabilities,

Autism, Learning disabilities.

__________________________________________ 1. Corresponding Author :Assistant professor of Payame Noor University

- Tehran

2. M.Sc in psychology of Exceptional Children Payame Noor University -

Tabriz

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 2: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

...آمزان بب مقبیس مبرتبی اجتمبعی داوص :اکبر رضبیی ي علیرضب حبفظی__________________________________________________________________________________________

364

مقذمبضتبي اختبفي اظ خ ضفبتي است و زض

تخ ثسیبضي ضا خت وطز است. ،بي اذیط زؾطا بضتبي اختبفي ضا حتپژططا غب

اضتجبط ثط ثب زيطا پصيطش اظ عطف آب ثبث ث

ثیي پیبسبي اختبفي (، پیص1987، )بیط(، لضبت ضبيست زيطا 1987)طضب ایت،

(، ضطؿ تسا اضتجبط 1985)ضت ه فب، ث زجب سب سبظس ثب زيطا ث يژ سبال

افعايص ثساضت ضاي )اضبيسض، ضاثی سيب، ،آ

ادب ،( زض بيت1994؛ ثىي وطاط، 1985طا )طي ضفتبضبي سربتسا، سال يبضي

( تقطيف وطز اس. مص بضتبي 1998یپ، است. بپصيطاختبفي زض ضضس تح وزوب اىبض

اس و مع بضتبي اختبفي طب زازپژططا

زض زضا وزوي ثب طىالت سبظبضي زض زض بي (، اذتال 1983ثقسي )بتس، ضتبتضي س،

سن ثعىبضي زض سی خاي )ثىي وطاط، (، 1998(، تطن تحػی )طي یپ، 1994

ي طىالت ثساضت ضاي زض ثعضسبي )ايسجط

( اضتجبط زاضز.1995ىبضا، طبي رتف وزوب استثبيي، مع زض بضتبي اختبفي ضا ث اضىب ب طب

( 1388زس. تبيح پژص پضزت ثطبش ) يطب زازس و سیط تح ضضس ضبذتي اختبفي زض

وس است. بتس بیط شي وزوب بتابي اس و ثبظضبسي طب وطز( عاضش 1996)

اختبفي چی پبسربي بست ث لقیتبي ذیي زضاض است، ،شي تاي وذبظ زض افطاز زچبض

و زچبض مبيع ظثب زضيبفتي افطازي ثبالذع زض

بيي اظ ضفتبض بست اختبفي زض . ستسثیبي سجت ث افطاز شي اي است و آب تاب وثی

زس، ثس آضب ط حجت ثیطتطي طب يثب زيطا ،ايى اظ آب ذاست ضز آچ ضا و زاضس

وس وس اظ لای خبق تجقیت ي تمسی ي

بيي اظ ضفتبض ببست زض ثی (. 1995)بتس،

فس اضتجبط اختبفي اختبة اظ تبس ،اي افطازثب زيطا است )بتس، بيي، ت، ثییه چطي

(.2003 ب،

زضغس 75اس و زض حسز ثطضسیب طب زاز

ا ثب بضسبيیبي يژ زض يبزیطي زض آظ زاصبضتبي اختبفي مع زاضس )وت آسضظ،

ث فت ،آب ضااي وزوب ىالسب (.1993وس ي، اغت عطز فطزي ثب سبال طىالت یب

. فس پصيطش اظ سي اعطافیب یطس ييب بزيس

سبال، ثسثیي وزن ث زضس سضس، یطي، تبيي افت تحػیي وزن ضا ث زجب ض

(. طى اسبسي پبي زض 1995زاضز )بط ا، بضسبيیبي يژ زض يبزیطي، اذتال زض پطزاظش

خ، زضن، حبفؾ ظثب( است و ثط ضي اعالفبت )ت

تفىط، ش زاز غحجت وطز وزن تبثیط تطي ثرص ظسي و زض آ اي صاضز. ي

فطزي است. تقبالت یب ،فبغط ثب زضیط ستستب تخ ث پطزاظش ،ثبثطاي زض زضب اي وزوب

پضي اظ اعالفبت زض ذاس، ضت ضيبضي چط

زضن ب ضا اظ ایت طى ،ایت تقبالت اختبفيزض بتاي يبزیطي تابيي وه ث آب حسز

(. 1998ذاس وطز )ثطيب،

بضتبي اختبفي وزوب ثب بضسبيیبي يژ زض تخ زض پژطبي رتفي ضز ،يبزیطي فبزي

( طب 1382ثطاي ثب، ضی )؛ لطاض طفت استزاز است و وزوب ثب بضسبيي يژ زض يبزیطي زض

اختبفي ضفتبض بيزاضاي وبستي بضت ،حیظ ذب( یع عي 1993ببست ستس. ا ىبضا )

طي اظ وزوب ثب اي، ثطضسي عي چبض سببضسبيیبي يژ زض يبزیطي يبزیطسب ضقیف ضا

زاضي ضا یب اي ز ط بق مبيس تفبت اي اظ غبحت اس. فس وزوب فبزي عاضش وطز

مع بضت اختبفي وزوب ثب بضسبيیبي ،ؾطااس و يژ زض يبزیطي ضا چب ثبایت زاست

پیطبز حبػ وطز ضقف بضتبي اختبفي زض

ICLDثب تقطيف بضسبيیبي يژ زض يبزیطي ضا 1

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 3: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

1390 ،4ضمبر ،یبزدم سبل/ یاستثىبی کدکبن فصلىبم ایراوی________________________________________________________________________________________

365

ضغ اي القیت و مع بضت اس. في غطح وطزاختبفي زض تقطيف بضسبيیبي يژ زض يبزیطي

حب ایت آ زض ضاثغ ثب اضبف طس است، ثبايچب ثبلي است. ،پیططفت تحػیي وزوب

زس و اي وزوب زض بضت ح ثطضسیب طب يا يه ثقس فطزي ث ف سئ اختبفي يب یب

ستس لبثیت اختبفي زاضاي وبستیبيي ،پیچیستط اظ وزوب فبزي لطاض اظ اي ؾط زض سغحي پبيی

(. 1990زاضس )تض، يسجطي، اض اليج اضتی،

اظ زيسب ،وزوب ثب بضسبيیبي يژ زض يبزیطيپطزاظش اعالفبت اختبفي یع زاضاي طىالتي زض

قیتبي اختبفي ستس. ضت، آبستپس ل( زضيبفتس و اي وزوب زض تقبالت 1985یس )

زچبض طى ،اختبفي زض اسبز سجت ث افطاز

( طب زازس و 1993ستس. الچ، ايس ايت )پبسد ضفتبضي اي وزوب زض لقیتبي ح سئ

زاضز. ضب ثستي ث سفبي آب ،اختبفي( زضيبفت و ازضان ذزوبضآسي اي وزوب 1989)

تط اظ وزوب فبزي است. اضبيسض پبيی ،عضوي ث

( یع طب زازس و اي وزوب 1988يضیسا )وس و قال سفب ضا حبيي ضا اتربة ي

اي ساضس. پیبس بي اختبفي پسسيس

وزوب ثب یبظبي يژ، زض یب طبي رتف زستة زيطي اظ وزوب و زض ظی اضتجبعبت

اختبفي چی زض ظی ضفتبضي طىالت فطااي زاضس، وزوب جتال ث اذتال اتیس ستس.

اذتال فطایط ضضسي است و ياذتال اتیس ف( مع 1س اظ: )ا آ فجبضتاسبسي س ذػغیت

( مع ضسيس زض ثطلطاضي 2ظ اختبفي، )ویفي زض ضاث( ابي ضفتبض حسز، تىطاضي 3اضتجبط، )

، ث م اظ اطيىبپعضىي اي )اد ضا ویط(. زض افطاز اتیستیه، 2010اسیت بتس ،

قال فال ثط تخ ثیص اظ حس ث ثقضي اظ حطوبت، مػي زض تغییط تخ خز زاضز. ث ؾط

و وزوبي اي وزوب، حتي سس تمطيجب ض ي

فىطز ثبال ضطيت ضي زض سغح عجیقي زاضس، زض

تغییط خت اظ يه حطن ث حطن زيط، زچبض طى ثبضس. صا مع وزوب اتیستیه، وتط

ایرتي تخ است. اي ثیبضا زض طبي ث خجحاسطب ث زس اذتال طب ي ،تغییط تخ

ضز. اي اي آسبي ث حطوبت بطثط خت يتا اظ مع تخ زض ثیبضا جتال ث اتیس ضا ي

فقبي ثیبضا جتال ث اذتال وجز تخ/ ثیص ،و ثیبضا جتال ث اذتال ز عضي تفىیه وطز، ث

حب مع مع وتطي زض تغییط تخ زضفی

ب زاضس، فؼ تخ وتط تىبضسيستطي زض حتابيي حفؼ تخ ، زض ثیبضا اتیستیهو زضغضتي

ظاز، ضز )یطاة ث سجت وتطي زچبض افت ي ، افطاز زچبض اتیس تاب شي و(. 1380اضزوبي

اظ حبػ بضسبيیبي تقبالت اختبفي اضتطاوبتي زاضس

-)ثیس ستس و قال ثب مبيع اضتجبعي طا؛ دبضزيه، بتس 2002ثطا ىبضا،

( . 1999چیطي، تا تید طفت و ط ي ،ثبثط آچ فت ضس

ا ثب بضسبيیبي يژ زض آظ زاصوسا اظ طبي

اتیس زض ظی بضتبي شي ات يبزیطي، وزض پي . اي پژص ستسزاضاي طىالتي ،اختبفي

زستیبثي ث یعا اي طىالت زض ط يه اظ اي طب، تفبتب يب ضجبتبي احتبي ثی آب

زيط سف اغي فجبضت ث؛ ا فبزي استآظ زاص

پبسد ث اي سا است و: آيب زض ط ،پژص حبضطا آظ زاصبي بضتبي اختبفي، ثی يه اظ ف

، شي تاي ا زچبض وآظ اصزفبزي ط يه اظ اتیس بضسبيیبي يژ زض يبزیطي تفبت

ي خز زاضز يب ؟زاض قب

ريش

طرح پصيص، جبمع ي ومو آمبری

اظ ؿ تحمیمبت وبضثطزي است ،اي پژص

ضز ي حمك 2اي اخطاي آ ثب ضش تحمیك ظی

اتط فضظا، ؛ ط1389)بزضي سیف طالي،

فط 225(.تقسازو افطاز زض اي پژص1389

ثب بضسبيیبي يژ زض آظ زاص 67ث تفىیه

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 4: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

...آمزان بب مقبیس مبرتبی اجتمبعی داوص :اکبر رضبیی ي علیرضب حبفظی__________________________________________________________________________________________

366

آظ زاص 30، شي تا و آظ زاص 62يبزیطي،

فبزي ثزس و اظ ساضس آظ زاص 65اتیس

اتربة ضس ثزس. ،تػبزفي ضط تجطيع ث ضی

بي ا تب ضس زض يىي اظ پبي تربةآظزیبي ا

-90پد اثتسايي سضس ذز زض سب تحػیي

طغ ث تحػی ثزس زض اي پژص 1389

-ا زاضاي مبيع ثیبيي، ضايي، خسيآظ زاص

اظ آبضي ،حطوتي چی اذتالالت ضفتبضي

وبض صاضت ضسس.

گیری ابسار اوذاز

اظ پطسطب بضتبي ،آضي اعالفبت خـ ثطاي

اختبفي بتس استفبز ضس. میبس سدص

بتس ضا بضتبي اختبفي بتس فط وزوب

ثطاي سدص بضتبي 1983زض سب صاىبض

زض اغ اس. وطزسب تسي 18تب 4اختبفي افطاز

ي چ وس ثبيس ذز فطز تىی ضا اي پطسطب

لبزض ث اي وبض ،آظزیبي ضز ؾط اي پژص

ض تغییطاتي زض افقب خالت )ث س اظ اي ،جزس

ضرع( زاز ضس تب قب ثقس اظ طبس يه

آ ضا تىی وس. پبسربي ،اآظ زاصاي فت

اي اظ زضخ 5ضس ث اي میبس ثطاسبس ضبذع زاز

5)طع( تب 1اي اظ زاؿ میبس یىطت ثب

56صاضي ضس است. اي میبس ضب )یط( ط

سدس )يسفي و فا ظيط ضا ي استفجبضت

( بضتبي اختبفي بست و 1(: )1381ذیط،

اظ لجی زاضت اضتجبط ،ضفتبضبي اختبفي بست

وبض ثطز ب زيطا زيساضي ثب زيطا، زة ثز، ث

اضتیبق ث تقب ثب زيطا ث عطيمي فیس ثط ضا

( ضفتبضبي غیطاختبفي ضب 2یطز. ) زض ثطي

وبضي، ذطز طفت ضفتبضبيي بس زضك فت، وته

وس ثط زيطا، ايدبز غسابي بدبض بضاحت

( پطذبضطي ضفتبضبي 3. )ستسظيطل ذز ظز

بيي بس ث آسبي فػجبي ضب ضفتبض ،تىبطي

ثبظي، زفا طافق ضا اساذت، زسي ح ضس، يه

عجي ( ثطتطي4ضس. ) وبضي ي لسضي وته

ضب ضفتبضبيي زض ضز ث ،اعیب ظيبز ث ذز

ذز بظيس ث زيطا پع زاز، تؾبط ث زاست

( 5. )تسس چیع ذز ضا ثطتط اظ زيطا زيس

ضاثغ ثب سبال ضب تبيي، حسبزت، زستي

. استبي زيط ثبظي ثب ثچ

اس و میبس بضتبي پژطب طب زاز

اظ سبي زضي، پبيبيي ثبظآظبيي ،اختبفي بتس

ثبال ضايي افتطالي لبث لجي ثطذضزاض است

ضتبتضي، ؛ بتس1988)بتس اسيه،

. زض ايطا میبس بضتبي اختبفي (1983س،

فط 562( ثط ضي 1381يسفي ذیط ) ضا بتس

زذتط پسط ضط ضیطاظ ضز ثطضسي لطاض آظ زاص

ضايي آ غة بست چی اس و زاز

پبيبيي آ ثب استفبز اظ ضش آفبي وطجبخ تػیف

پژص زضش ضس است. عاض 86/0ثطاي و میبس

میبسبي ذطز ثطاي وطجبخ آفبي ضطيت یع حبضط

بضتبي آس: زست ث ظيط ضطح ث اختبفي بضتبي

;90/0؛غیطاختبفي ضفتبض ،α ;97/0 :بست اختبفي

α، 94/0 ؛تىبطي ضفتبض پطذبضطي; α، عجي ثطتطي

ب ضاثغ ث ،α ;94/0 ؛زاضت ذز ث ظيبز اعیب

.α ;97/0؛سبال

ب یبفت

ثرررطاي تقیررری تفبتررربي ثررری طررربي

بضسبيیبي يژ زض يربزیطي ، اتیس، شي تا و

فبزي زض تغیطبي طثط ثر بضتربي اختربفي اظ

اسرتفبز ( MANOVA)تحی اضيربس چرستغیطي

بسرت، اختربفي بضتربي ضس طات میبسبي

تربفي، پطذبضرطي ضفتربض تىبطرطي، ضفتبض غیطاخ

عجي اعیب ظيبز ث ذز چی ضاثغر ثطتطي

ثب سبال ث فرا تغیطربي اثسرت اضز تحیر

واضيربس -فطؼ ي بتطيسبي اضيبسضسس.

لج اظ تحی ثطضسي ضس. آظر Box’s Mثب ضبذع

ز. اي طرب ج زاض قبي بتطيسبي پطاوسي

ثرطآضز ضرس MANOVAزس و فرطؼ اسبسري ي

ي زاض قرب است. تبيح آظبي چرستغیطي تفربت

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 5: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

1390 ،4ضمبر ،یبزدم سبل/ یاستثىبی کدکبن فصلىبم ایراوی________________________________________________________________________________________

367

ثی طبي رترف زض بضتربي اختربفي طرب

; 522/10، الجررساي يىررع ; 503/0زررس) رري

(55815) F ،001/0 P < 205/0 ;2 تحیررر . )

( ثطاي ط تغیط اثسرت، ANOVAعطف ) هاضيبس ي

فا آظ تىیي تحی اضيربس چرستغیطي ث

تغیطي تحی ته بيتبيح آظ 1ادب ضس. خس

بسرت، اختربفي بضتربي اضيبس زض تغیطربي

ضفتبض غیطاختربفي، پطذبضرطي ضفتربض تىبطرطي،

چی ضاثغر عجي اعیب ظيبز ث ذز ثطتطي

زس. ضا طب ي ثب سبال

اسبض گري ب در متغیربی مربط ب مبرتبی اجتمبعیرتك متغیری ب Fوتبیج حبصل از آزموبی -1جذيل

دصض اتبي تفىیىي زاضي سغح قب SS df F بثـ تغییطات

ي

ط

ثی

295/0 0001/0 725/28 3 401/19849 بست اختبفي بضتبي

149/0 0001/0 005/12 3 743/2885 ضفتبض غیط اختبفي

147/0 0001/0 795/11 3 036/3959 پطذبضطي ضفتبض تىبططي

131/0 0001/0 330/10 3 201/1391 ثطتطي عجي اعیب ظيبز ث ذز

296/0 0001/0 857/28 3 736/2644 ضاثغ ثب سبال

غب()ذ

ي

ط

ضز

206 666/47449 بست اختبفي بضتبي

206 381/16505 ضفتبض غیط اختبفي

206 660/23048 پطذبضطي ضفتبض تىبططي

206 795/9247 عجي اعیب ظيبز ث ذز ثطتطي

206 379/6293 ضاثغ ثب سبال

و

210 633684 بست اختبفي بضتبي

210 108342 فيضفتبض غیطاختب

210 137088 پطذبضطي ضفتبض تىبططي

210 63475 عجي اعیب ظيبز ث ذز ثطتطي

210 170568 ضاثغ ثب سبال

ضز طبس ي 1عض و زض خس ب

ي ثی طب زض تبي تغیطبي زاض قبتفبتبي

ب تخ ث ايى پح بضتبي اختبفي خز زاضز. ث

ضفتبض بست، اختبفي بضتبيتغیط اثست )

غیطاختبفي، پطذبضطي ضفتبض تىبططي، ثطتطي

( عجي اعیب ظيبز ث ذز ضاثغ ثب سبال

ضس آفبي تػحیح 5ثط 05/0ز زاضت ثب تمسی رخ

ثبثطاي، سغح ؛ زست آس ث 01/0 فطي ثطاثط ث

زض ؾط 01/0ي ط وسا اظ تغیطبي اثست ضزا قب

تفبتبي یبی ثی طبي 3طفت ضس. خس

میبسبي بضتبي اختبفي ضا رتف زض ذطز

بي زس. یبی احطاف استبساضز ط طب ي

تغیطبي اثست یع خت مبيس ؽبطي زض خس

طب زاز ضس است. 2

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 6: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

...آمزان بب مقبیس مبرتبی اجتمبعی داوص :اکبر رضبیی ي علیرضب حبفظی__________________________________________________________________________________________

368

مقیبسبی مبرتبی اجتمبعی در بیه گريبی مختلف میبوگیه ي اوحراف استبوذارد ومرات خرد -2جذيل

گري ب ذطز میبسب

عبدی وبرسبیی بی يیص در یبدگیری ايتیسم رىی کم تان

M SD M SD M SD M SD

713/17 05/60 121/11 76/55 579/12 37/27 01/17 35/49 بست اختبفي بضتبي

294/10 39/22 438/5 72/15 844/5 62/18 251/11 78/24 ضفتبض غیط اختبفي

206/12 54/24 146/4 54/17 212/7 87/19 149/14 23/28 پطذبضطي ضفتبض تىبططي

695/7 49/17 455/5 08/17 405/5 00/9 269/7 63/15 عجي اعیب ظيبز ث ذز ثطتطي

039/7 82/29 594/3 74/29 642/4 37/18 819/5 22/27 سبالثب ضاثغ

تفبيتبی میبوگیه بیه گريبی مختلف در خرد مقیبسبی مبرتبی اجتمبعی -3جذيل

ذطز میبسب

گري ب

عبدی وبرسبیی بی يیص در یبدگیری ايتیسم رىی کم تان

مىبسب اجتمبعی مبرتبی

- شي تا و**975/21 419/6 -

*699/10-

- اتیس**394/28-

**674/32- -280/4 - بضسبيیبي يژ زض يبزیطي

رفتبر غیر اجتمبعی

158/6 - شي تا و**060/9 390/2

-368/3 902/2 - اتیس - بضسبيیبي يژ زض يبزیطي

**670/6 -

پرخبضگری ي رفتبر تکبوطگری

- شي تا و*358/8

**695/10 692/3

-666/4 337/2 - اتیس - بضسبيیبي يژ زض يبزیطي

*003/7 -

برتری طلبی ي اطمیىبن زیبد ب خد

- شي تا و**633/6 444/1 - 858/1 -

- اتیس**077/8 -

**492/8 - - 415/0 - بضسبيیبي يژ زض يبزیطي

رابط بب مسبالن

- شي تا و**842/8/6 522/2 - 603/2 -

- اتیس**363/11 -

**445/11 - - 081/0 - يژ زض يبزیطيبضسبيیبي

001/0P< ** 01/0*P<

ضرز ثری طبس ري 3عض و زض خس ب

بسرررت اختررربفي بضتررربيیررربی رررطات

ا زاضاي آرررظ زارررصا اتیسررر ثرررب آرررظ زارررص

فربزي بضسبيي بي يژ زض يبزیطي ، شي تا و

ي خرز زاضز. مبيسر یربی ربي زاض قبتفبت

ا اتیسر زض آرظ زارص زرس ور طب ري طات

بسرت اختربفي بضتبيب اظ مبيس ثب زيط ط

ا آررظ زاررصچرری ثرری یسررتس. ثطذررضزاض

زي یرع زض بضتربي ا فرب آظ زاص شي تا و

ضز. ي طبس يزاض قبتفبت ،اختبفي بست

ثررری یررربی رررطات ضفتررربض غیطاختررربفي

ا ثررب بضسرربيیبي يررژ زض يرربزیطي آررظ زاررص

فبزي یرع تفربت شي ايت ا زاضاي وآظ زاص

ا ثرب بضسربيیبي يرژ زض آرظ زاصي است. زاض قب

تطي ثطذضزاض تبضبي غیطاختبفي پبيیيبزیطي اظ ضف

ستس.

زرس ور ثری چی طب ري 3تبيح خس

یرربی ررطات پطذبضررطي ضفترربض تىبطررطي

آظ زاص ا آرظ زارص ثرب شري يترا ا زاضاي ور

تفرربت ،بضسرربيیبي يررژ زض يرربزیطي اتیسرر

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 7: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

1390 ،4ضمبر ،یبزدم سبل/ یاستثىبی کدکبن فصلىبم ایراوی________________________________________________________________________________________

369

ا زاضاي آررررظ زاررررص. خررررز زاضزي زاض قررررب

اظ ضفتبضرربي پطذبضررطي ضفترربض ،شرري ياترر ورر

ثب ا آظ زاصتىبطي ثیطتطي ثطذضزاض ستس. ثی

فربزي یرع اظ حربػ بضسبيیبي يرژ زض يربزیطي

ي طربس زاض قرب پطذبضطي ضفتبض تىبطي تفبت

ا آرظ زارص ا فربزي زض مبيسر ثرب آظ زاصضس.

پطذبضرطتطس زیطي بضسبيیبي يرژ زض يرب زاضاي

ضفتبضبي تىبطي ثیطتطي زاضس.

فس ث افتبز عجي ثطتطيثی یبی طات

، شي تا و اآظ زاصا اتیس ثب آظ زاص

ي زاض قبتفبت فبزي بضسبيیبي يژ زض يبزیطي

طب طبس ي ضز. مبيس یبیبي طات

ا اتیس زض مبيس ثب زيط ظآ زاصزس و ي

وتطي فس ث افتبز عجي ثطتطي حسطب اظ

ثطذضزاضس.

تبيح چی حبوي اظ آ است و ثی یربی

طات ثرب ضاثغر ا اتیسر ثرب آرظ زارص سربال

بضسرربيیبي يررژ زض ، شرري تررا وررا آررظ زاررص

ز زاضز. مبيس ي خزاض قبتفبت ، فبزييبزیطي

ا آرظ زارص زرس ور طب ري یبیبي طات

ثرب تارس ري اتیس زض مبيسر ثرب زيرط طرب

سبال ذزضب ضاثغ ذثي ثطلطاض وس.

گیری وتیج ي بحث

مبيس بضتبي اختبفي ،سف پژص حبضط

شي، اتیس، بضسبيیبي يژ تا وا آظ زاص

بزیطي فبزي ثز. تبيح طب زاز و زض ف زض ي

تا وا آظ زاصبضتبي اختبفي بست

زاض قبا فبزي تفبت آظ زاصشي اتیس ثب

( ثط 1996بتس بیط ) ،زاضس. س ثب اي تبيح

بي اختبفي زض افطاز اي ثبضس و ثبظضبسي طب

چی پبسربي بست ث يش تاي وزچبض

و زچبض مبيع افطازي ثبالذع زض ،حیغبي ذبظ

، ذیي زضاض است. ستسظثب زضيبفتي ثیبي

زس و اي یع طب ي شي يتا وتقطيف

ثى زض ضضس ،وزوب تب اظ ؾط ضضس ضبذتي

اختبفي یع زچبض طى ستس ثطاي ايى

ثتاس ذز ضا ثب ظسي شي تا وزوب و

ثبيس بضتبيي ضا و ثیطتط ،اختبفي سبظبض بيس

ض، سف زضحظ ذزيبضي است، وست وس. اظاي

ثبيستي شي تا اغي آظش پطضش وزوب و

سبظبضي اختبفي پصيطش سئیتبي اختبفي

ثبضس.

بي ض فثرص زيطي اظ تبيح طب زاز و ز

اعیب ظيبز ث ذز چی ضاثغ عجي ثطتطي

ا فبزي آظ زاصا اتیس ثب آظ زاصثب سبال

زاضس ي زض ف ضفتبض غیطاختبفي زاض قبتفبت

فمظ ،ف پطذبضطي ضفتبضبي تىبططي

ا زاضاي بضسبيیبي يژ زض يبزیطي ثب آظ زاص

جز. ثسیبضي اظ زاض قبتفبت ،ا فبزيآظ زاص

افطاز جتال ث اتیس، فمظ ثطاي پبسد ث ظيط

ي حیغي، تخ ثیص اظ حس اي اظ سطرب دف

عض اذتػبغي، زس. زض الـ اي ثیبضا ث طب ي

واظ حطوبت طرع اختبفي اختبة ي ضظس

و لبزض ث ف قبي آ است احتبال ث اي فت

(. 1380 اضزوبي ظاز، حطوبت یستس )یطاة

تبي ، تید لبثغیطاختبفيزضثبض ف ضفتبض

غضت و تب ثی اي ث ؛ث زست آس است

ا زاضاي بضسبيي يژ آظ زاصا فبزي آظ زاص

ي حبغ ضس است زض زاض قبزض يبزیطي تفبت

شي اتیس ثب تا وا آظ زاص ضز

اي ث زست یبس. چی تید ،ا فبزيآظ زاص

وبستي بضتبي اختبفي وزوب ثب بضسبيیبي يژ

زض ثطذضز ثب سبال اض ضز ،زض يبزیطي

؛ وبف، آبضز 1989تخ ثز است )فبوس،

؛ 1978ايب، ؛ ثطايب ثط1974 ؛ ثطايب،1985س،

؛ الطاسب 1979وبث، استطي سضيىس،

زس و (. ثطضسیبي تقسز طب ي1979سیج،

تبثیط في ثط وبضوطز ،وجز بضتبي اختبفي

(، 1978ا زاضز )پبضوط آضط، آظ زاصتحػیي

بـ پیططفت وس يطىالت يبزیطي ضا تطسيس

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 8: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

...آمزان بب مقبیس مبرتبی اجتمبعی داوص :اکبر رضبیی ي علیرضب حبفظی__________________________________________________________________________________________

370

( سطادب 1990است، ضز )الطاسب وزن ي

ادبس ث فالت بغة زض زضا تحػی ي

(. وزوب جتال ث بضسبيیبي 1989)طضب ایت،

یستس يژ زض يبزیطي ضز تخ سبال

( زاضاي 1979؛ الطاسب سیج، 1981)طضب،

طىالت تقسز ثطلطاضي ضاثظ اختبفي ستس

؛ پط، زابی ثطايب، 1985ط، )بيع ضیى

(. 1987؛ يط، 1992، 1988؛ ا الطاسب، 1986

وزوب زاضاي بضسبيیبي يژ زض يبزیطي اظ زيس

لقیت زاضس ،والسیبي ذز ط سبال

ض اظ سي اختبفي پبيیي ضطز ي ضس؛ اظاي

ضس عطز يضس يسبال ذز پصيطفت

(. 1998؛ ا سیبة، 1995)بط ا،

ثبثطاي اتربة اساف اختبفي ببست اظ سي

وزوب ضز ثطضسي زچبض بضسبيیبي يژ زض

پصيطفت طس آب يب زس طب اس ت يبزیطي ي

بزيس طفت ضس آب اظ سي سبال ثبضس و

بضسبيیبي يژ زض یطي وزن زاضاي ذز وبض

فطزي احسبس يبزیطي اظ لقیتبي یب

پس بذضبيس سجت ث سبال ضا زض پي زاضز.

تا وا آظ زاصتا فت و چ ثطذالف ي

بضسبيیبي يژ ا زاضاي آظ زاصشي اتیس،

ثب طى طبث بيسضس ىالسیزض يبزیطي

ثیطتط اظ آب اظ عطف ىالسیبي ساضس. احتبال

و ضس يطي الـ تخي ثي ضز ثي ،ذز

ا ث زضك فت، آظ زاصاي ضز يخت

زيطا ضفتبضبي طبث اظ ، ذطز طفت وبضي وته

ىت خبت تخ ايى زض تبي زاضت ثبضس. ،آ

ظی ف پطذبضطي ضفتبض تىبططي یع

اي طبث ثب تید ف ضفتبض غیطاختبفي ث تید

تا تجیی اضائ ضس ثطاي ف زست آس و ي

ضا زض ضز اي ف یع غبزق غیطاختبفيضفتبضبي

زاست. اعیب ظيبز ث ذز عجي ثطتطيزضثبض ف

تید ،زاضت چی ف ضاثغ ثب سبال

غضت و فمظ اي زست آس. ثيىسبي ث ا فبزي حتي ثب آظ زاصا اتیس ثب آظ زاصبضسبيیبي يژ زض شي تا وا آظ زاص

ي زاض قب، زض ط ز ف صوض تفبت يبزیطياس و ثب پژطبي لجي زض اي ظی زاضت

زض الـ وزوب اتیس زضن راي زاضز. بيي س و زيطا زاضاي فمبيس اسيطو ي

وس و ستس چی اي ضؿ ضا زضن يثبث ث ،تاس اظ افب فتبض زيطا آب ي

ضابيي زض خت تؾی ضاثظ زعطف تقبالت دط ث تػيط ،اختبفي سز خيس. اي طى

اختبفي اي اظ ظسي وس آض یح اضغطاةیطي ضفتبضبي ضز زض بيت ث ض ي

ظاز، طزز )یطاة اعاعجب اختبثي ذت ي( 2009)(. بتس، فستبز ضيت 1380اضزوبي،

طىالت ضفتبضي بضتبي اختبفي ضا زض ثی زض مبيس ثب شي تاي وثعضي اظ ثعضسبال زچبض

اس ضسي لطاض زازس. آب عاضش وطزاتیس ضز ثطزض مبيس ثب افطازي و فمظ ،و افطاز زچبض اتیس

، بضسبيي اختبفي ستس شي تاي وزچبض ثبثط آچ و زض ضز ز ف اذیط ثیطتطي زاضس. عجي ثطتطيتا تید طفت و چ فت ضس ي

تابيي يف ثبث اعیب ظيبز ث ذز ث اي فطزي زاضت ضاثغ ذة ثب سبال زض

ا آظ زاصپس ،ضز يفطزي لساز تابيي ثیفطزي فطزي ثط اتیس زاضاي طىالت زض

.ستسظيبزي تا اظ اي پژص طفت آ تید بيي و ي

است و طچس مع زض بضتبي اختبفي زض ثی بضسبيیبي يژ شي، اتیس تا وا آظ زاص

ث في اظ يژیبي ثبضظ آب تمي ضس ،زض يبزیطي است، و ضز تخ، طبس يب عاضش فطاا

است؛ ي بضتبي ضس الـ قب يب اسي يپیچیس زاضاي اثقبز ب ياختبفي ضف

زض آ اثقبز ،زضسا يبآظ زاصو ط يه اظ استوس تفبتبي ظيبزي ثی ث يه ضى ف ي

آب اظ اي ؾط خز زاضز.

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 9: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

1390 ،4ضمبر ،یبزدم سبل/ یاستثىبی کدکبن فصلىبم ایراوی________________________________________________________________________________________

371

ا آظ زاصتبيح پژص حبضط طب زاز و ه زض ثطذي اظ يط ،طبي رتف استثبيي

بي بضتبي اختبفي ث في زچبض طىالتي ف ب ق زست اسضوبضا ثبثطاي؛ ستساي اط ث ثبيستي ،وزوب استثبيي پطضش آظش

ضيعيبي الظ زاضت ثبضس ثب ثطب فبيت يژث ،آظش بضتبي تحػیي آظضي ث طا

السا اي طب پطضش بضتبي اختبفي زضضس زض ادب ي. ذضجرتب تبيح پژطبوسآظش بضتبي ي رتفاثطثرطي ضضب ،ايطا

؛ اس طب زاززض خاـ آبضي رتف ضا اختبفي( عاضش 1385طيبي، ثیبثبطز ضخجي ) ،ثطاي ثب

اس و اخطاي ضا بيططي ثط بضتبي وطز ا بضسبذا پبي پد اثتساييآظ زاصفطزي یبخطي، زاضز. تبيح پژص ث ظازب زاض قباثط

( حبوي اظ آ است و 1387يبض حسيب سي ) بيآظش بضتبي اختبفي اظ عطيك زاستب

اختبفي خت وبص ضفتبضبي اتیستیه ثجز ضز. فبي فعتي ضضس اختبفي زض آظزیب ي

یع ( 1387( يبضيبضي، وسيض یطظاذبي )1388)ثط ضضس بضتبي ،طبضوتيو يبزیطي اس طب زازا مبعـ اثتسايي زثیطستب ثط آظ زاصاختبفي

ث اي ( یع 1389وطيي، ویربي حسي )است. و آظش بضتبي اختبفي اس تید زست يبفت

وزوب ضفتبضي ثبفث وبص طبب اذتالالتیع ( 1382ضز. اضخسي ثیب ظاز ) يزثستبي

اختبفي ثط ضفتبض سبظبضا بيتبثیط آظش بضت و ،ذفیف ضا ثطضسي وطز ثزس شي بس وزوب فمتاس و ط آظبيص آب پس اظ پبيب عاضش وطز

ي ضا زض ظی ضفتبض زاض قبثجزي ،خسبت آظضيسبظبضا )دؿ بضتبي ظسي ضظط

اس. وطزي اختبفي پیسا اختبفي ضس( بضتبثطضسیبي پییطي آب یع طب زاز است و ثجزبي ث زست آس اظ آظش، ز ب پس اظ

فال ثط پبيب آظش یع چب حفؼ ضس است. ثطذي اظ پژطب ثط تبثیط خ اختبفي زض اضز فق

پض وطاتي، ظاز ثطيب، غبح غسق ساضس )عبت

( سغح تحػیالت اسي ث ذػظ بزضا 1387ضضبي تدطضي ي،یطظبي ثبفمي، افطظ، پضحس)ضب

( ثط پطضش بضتبي اختبفي اضبض 1388 غبحي، اس. وطز

آضي خ ث ايى زض اي تحمیك ثطاي خـثب تي اختبفي فط ق بضتباعالفبت اظ پطسطب

ضز ثطاي تىی بز ياستفبز ضس است، پیطاظ فط رػظ اسي زض پژطبي ثقس اعالفبت

یع استفبز ضز. آظ زاصزض غضت اىب اظ فط ي اختبفي بضتبتط تط فیي ثطاي اضظيبثي زلیك

ضز زض تحمیمبت پیطبز يچی اآظ زاصثقسي اظ ضش طبس ثب استفبز اظ زضثیبي

ثب حضض پژططثطزاضي استفبز ضز يب ايى فی ثب استفبز اظزض والس لقیتبي ذبضج اظ والس

یست يب فطست اضسي ث اضظيبثي زلیك اي چه ثپطزاظز. بضتب

ثب تخ ث ايى زض پژص حبضط فمظ چی ثطذي ا آظ زاصي اختبفي بضتبث مبيس

وتفب ضس است، ثبثطاي پیطبز طبي رتف اتط و زض پژطبي ثقسي حظ ف ستطز ضز ي

اضتجبط ثی بضتبي اختبفي ثب تغیطبي ضز زيطي اظ لجی سغح ب ثط ضي، پیططفت تحػیي، تابيیبي ضبذتي فبعفي اظ خ ثیص

ثی ثتط است و اي ضؿ ضز یدبي ثطضسي بضايب ا استثبيي بس بثیبيبآظ زاصسبيط

زاضاي اذتالالت فتبضي یع ادب یطز.ثب تخ ث حسزيتبي سي، مغـ تحػیي،

ا ضز آظ زاصخغطافیبيي فطي لقیتبي زيط ثبغبق پیطبز ي ضز و اي تحمیك

ضز.ادب فطب ، لقیتبطب

یبدداضت1) Interagency Committee for Learning Disabilities (ICLD) 2) survey reserch

تطکر ي سپبسگساریاظ ىبضا، سيطا قب فعيع ساضس وزوب استثبيي ،فبزي ضط تجطيع و زض ادب اي پژص ب ضا يبضي وطزس

ضز. لسضزاي ي

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 10: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

...آمزان بب مقبیس مبرتبی اجتمبعی داوص :اکبر رضبیی ي علیرضب حبفظی__________________________________________________________________________________________

372

مىببع

(. تبثیط 1382ظاز، س ا. ) ثیبثب اضخسي، ظ.،

آظش بضتبي اختبفي ثط ضفتبض سبظبضا

ضاپعضىي دذفیف. شي تا ووزوب

(،1) 9ضاطبسي ثبیي ايطا )اسيط ضفتبض(.

35- 27.

،سي.، ا ،يبضحسيب.، ،ث ظازب خطي

بضتبي ثطضسي اثطثرطي آظش (. 1387. )ح

اختبفي ثط ضفتبضبي اتیستیه ضضس اختبفي

وزوب جتال ث اذتال اتیس اظ عطيك

3يبفت بي زض ضاطبسي. . زاستببي اختبفي

(9.) 93- 79.

(. ثطضسي تح 1388پض زت، خ.، ثطبش، . )

آظا پطزاظش اعالفبت اختبفي زاص

حیغ ص زضپژپصيط. آظش شي تا و .211 -222 (،3) 9. وزوب استثبيي

ضبي، ي.، یط ظبي ثبفمي، س .، افطظ، ك ؿ.،

(. 1388پضحسضضبي تدطيطي، .، غبحي، . )

تبثیط سغح تحػیالت اسي ثط بضتبي

آظا جتال اختبفي طىالت ضفتبضي زاص

(،2) 11اغ ثساضت ضاي، ث طبب زا.

148- 141.

مبيس بضتبي اختبفي (. 1382ضی، س. )

طىالت ضفتبضي زض ز ط اظ وزوب فبزي

. جتال ث اذتالالت يبزیطي زض ذب سضس

.121 -138 (،1) 33ضاطبسي ف تطثیتي.

،وطاتي.، ة ،پض غبح غسق.، ،ظاز ثطيب عبت

اختبفي ساضس ثطضسي تبثیط خ(. 1387. )ا

اختبفي تسغ ثط پطضش بضتبي

-46 (.8) 3غبقبت ثطب زضسي. . آظا زاص

23.

غبق تبثیط يبزیطي (. 1388.، فعتي، . )فبي ض

طبضوتي )تفحع طي( ثط ضضس ف بي

آظا زذتط پبي پد بضتبي اختبفي زاص

زض سب تحػیي ضط اغفب 5اثتسايي بحی

(،4) 2ضیبفتي زض سيطيت آظضي. . 88-87

76- 63.

(. 1389. )ط ،حسي.، س ،ویربي.، ،وطيي

تبثیط آظش بضتبي اختبفي ثط اذتالالت

زاطب ف د في. ضفتبضي وزوب زثستبي

.61 -68 (.3) 18پعضىي ايال.

(. 1389ا ثي. ) -يطاتط، ف. ج.، فضظا، ض

)تطخ اوجط بي تحمیك ثطاي ف ضفتبضي ضش

ضضبيي(. تجطيع: فطظش. )تبضيد اتطبض اثط ث ظثب

(.2009اغي،

(. تغییطات تخ 1380یطاة ظاز اضزوبي، آ. )

.51-56 ،7 6تاجرطي، حبفؾ زض اتیس.

ضضبي (.1389) . ، طالي سیف ا.، ؿ. ،بزضي

)ثب اسبي ف زض آ اضظضیبثي چي حمیكت

اضسجبضا. تطا: (.تطثیتي ف ثط تبویس

(. 1385. )س ،ضخجي.، ا ،ثیبثب طز.، ،طيبي

ثطضسي وبضآسي ضا بيططي ثط ثجز ثرطي

آظا بضتبي اختبفي فعت فس زاص

6. پژص زض حیغ وزوب استثبيي. بضسبذا

(2،) 638- 623.

(. ثطضسي پبيبيي ضايي 1381يسفي، ف ذیط، . )

میبس سدص بضتبي اختبفي بتس

.مبيس فىطز زذتطا پسطا زض اي میبس

-158 ،2ف اختبفي اسبي زاطب ضیطاظ،

147.

(. 1387. ) ،یطظاذبي.، ح ،وسيض.، ف ،يبضيبضي

ش تسضيس يبزیطي طبضوتي ثط ثطضسي تبثیط ض

فعت فس، بضتبي اختبفي فىطز

فػب (.آظا )زثیطستب تحػیي زاص

.143 -164 ،(10) 3. ضاطبسي زاطب تجطيع Beadle-Brown, J., Murphy, G., Wing, L., Gould,

J., Shah, A., & Holmes, N. (2002). Changes in

social impairment for people with intellectual

disabilities: A follow-up of the Camber well

cohort. Journal of Autism and Developmental

Disorders, 32, 195-206.

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 11: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

1390 ،4ضمبر ،یبزدم سبل/ یاستثىبی کدکبن فصلىبم ایراوی________________________________________________________________________________________

373

Bryan, T. S. & Bryan J. H. (1978). Social

interventions of learning disabled children.

Learning Disabilities Quarterly, 1, 33-38.

Bryan, T. (1998). Social competence of students

with learning disabilities. In B.Y.L. Wong,

(Ed.), Learning about learning disabilities, 2nd

ed. (pp. 237-275). San Diego: Academic Press.

Bryan, T. S. (1974). Peer popularity of learning

disabled children. Journal

of Learning Disabilities, 7, 621-625.

Bulkeley,R., & Cramer, D. (1994). Social skills

training with young adolescents: Group

and individual approaches in a school

setting. Journal of Adolescence, 17, 521-531.

Cable, R. A., Strain, P. S., & Hendrickson , J.H.

(1979). Strategies for improving the status and

social behavior of learning disabled children,

Learning Disability Quarterly, 2, 33-39.

Conte, R. & Andrews, J. (1993). Social skills in

the context of learning disabilities definitions:

A reply to Gresham and Elliott direction for

future. Journal of learning Disabilities, 26,

146-153.

Eisenberg, N., Fabes, R. A., Murphy, B., Maszk,

P., Smith, M., & Karbon, M. (1995). The role

of emotionality and regulation in children's

social functioning: A longitudinal study. Child

Development, 66, 1360-1384.

Fox, L. (1989). Peer perceptions of learning

disabled children in the regular classroom.

Exceptional Children, 56, 50-59.

Gresham, F. M. (1981). Validity of social skills

measures for assessing social competence in

low status children: A multivariate

investigation. Developmental Psychology, 17,

390-398.

Gresham, F. M., & Elliot, S. N. (1987). The

Relationship between Adaptive Behavior and

Social Skills: Issues in Definition and

Assessment, The Journal of Special Education,

21, 167-181.

Haager, D. & Vaughn, S. (1995). Parent, teacher,

peer and self-reports of the social competence

of students with learning disabilities. Journal of

Learning Disabilities, 28, 205-231.

Hazel, J. S., & Schumaker, J. B. (1988). Social

skills and learning disabilities: Current issues

and recommendations for future research. In J.

F. Kavanagh & T. J. Truss, Jr. (Eds.), Learning

disabilities: Proceedings of the national

conference (pp. 293-344). Parkton, MD: York

Press.

Hollinger, J. D. (1987). Social skills for

behaviorally disordered children as preparation

for mainstreaming: Theory, practice, and new

directions. Remedial and Special Education, 8,

17-27.

Kaufman, M., Agard, J. A., & Semmel, M. I.

(1985). Mainstreaming: Learners and their

environment. Cambridge, MA: Brookline

Books.

La Graca, A. M. & Mesibov, G. (1979). Social

skills instruction with learning disabled

children selecting skills and implementing

training. Journal of clinical child psychology,

8, 234-241.

La Greca, A. M. & Stone, W. L. (1990). Children

with learning disabilities: the role of

achievement in social, personal and behavioral

functioning. In H. L. Swanson & B. K. Keogh

(Eds), Learning disabilities: theoretical and

research issues .Hillsdale, N.J: Erlbaum, 333-

352.

Lochman, J. E., Wayland, K. K., & White, K. J.

(1993). Social goals: relationship to adolescent

adjustment and to social problem solving.

Journal of Abnormal Child Psychology, 21,

135–151.

Matson, J. L. and Hammer, D. (1996). Assessment

of social functioning. In: J. W. Jacobson and J.

A. Mulick (Eds.). Manual of Diagnosis and

Professional Practice in Mental Retardation.

Washington, DC: American Psychological

Association.

Matson, J. L., Fodstad, J. C., & Rivet, T. T.

(2009). The relationship of social skills and

problem behaviors in adults with intellectual

disability and autism or PDD-NOS. Research

in Autism Spectrum Disorders, 3, 258-268.

Matson, J. L., Mayville, E. A., Lott, J. D., Bielecki,

J., & Logan, R. (2003). A comparison of social

and adaptive functioning in persons with

psychosis, autism, and severe or profound

mental retardation. Journal of Developmental

and Physical Disabilities, 15, 57-66.

Matson, J. L., Rotatori, A. F., & Helsel, W. J.

(1983). Development of a rating scale to

measure social skills in children: The Matson

Evaluation of Social Skills with Youngsters

(MESSY). Behaviour Research & Therapy,

21(4), 335–340.

Matson, J. L. (1995). Manual for the Matson

evaluation of social skills for individuals with

severe retardation. Baton Rouge, LA:

Scientific Publishers.

Matson, J. L., & Ollendick, T. H. (1988).

Enhancing children's social skills: Assessment

and training. New York: Pergamon Press.

Merrell, K.W., &

Gimpel, G.A. (1998). Social skills of children

and youth: Conceptualization, assessment,

treatment. Mahwah, NJ: Erlbaum.

Njardvik, U., Matson, J. L., & Cherry, K. E.

(1999). A comparison of social skill in adults

with autistic disorder, pervasive developmental

disorder not otherwise specified, and mental

retardation. Journal of Autism and

Developmental Disorders, 29, 287-295.

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0

Page 12: Z]½Y »M ¿Y{Ê Z¼fmYÉZÆe ZÆ»Ä ËZ¬» ,ÊÀÅ}½YÂeº¯ ,É ...joec.ir/article-1-215-fa.pdf, ÕZ¼‹,ºÅ{†Z˵Z‡ ÊËZÀjf‡Y½ Z¯{¯ʿY€ËYÄ»ZÀ¸’

...آمزان بب مقبیس مبرتبی اجتمبعی داوص :اکبر رضبیی ي علیرضب حبفظی__________________________________________________________________________________________

374

Parker, J. C., & Asher, S. R. (1987). Peer relations

and later personal adjustment: Are low

accepted children at risk? Psychological

Bulletin, 102, 357–389.

Pearl, R., Donahue, M., and Bryan, T.

(1986): Social relations of learning disabled

children. In J.K. Torgesen and B.Y.L.

Wong (Eds.). Psychological and Educational

Perspectives on Learning Disabilities. Orlando,

F. L. Academic Press.

Schlundt, D. & McFall, R., (1985) ‘New directions

in the assessment of social competence and

social skills’, in L’Abate, L and Milan, M (eds)

Handbook of Social Skills Training and

Research. New York: Wiley.

Schneider, B. H., Rubin, K. H., & Ledingham, J.

E. (1985). Children’s peer relations: Issues in

assessment and intervention. New York:

Springer-Verlag.

Schneider, M., & Yoshida, R.K. (1988).

Interpersonal problem-solving skills and

classroom behavioral adjustment in learning-

disabled adolescents and comparison peers.

Journal of School Psychology, 26, 25-34.

Schunk, D. H. (1989). Self-efficacy and

achievement behaviors. Educational

Psychology Review, 1, 173-208.

Shelton, T. L., Anastopoulos, A. D., & Linden, J.

D. (1985). An attribution training program

with learning disabled children. Journal of

Learning Disabilities, 18, 261-265.

Smith, K.R.M., & Matson, J.L. (2010). Social

skills: Differences among intellectually

disabled adults with co-morbid autism

spectrum disorders and epilepsy. Research in

Developmental Disabilities, 31, 1366-1372.

Toro,P. A.,Weissberg,R.P.,Guare,J.,&Liebenstein

,N.L.(1990). A comparison of children with

and without learning disabibities on social

problem – solving skill,school behavior , and

family background. Journal of Learning

Disabilities, 23, 115-120.

Vaughn, S., & La Greca, A. M. (1988). Social

intervention for learning disabilities. In K. A.

Kavale (Ed.), Learning disabilities: State of the

art and practice (pp. 123-140). Austin, TX:

PRO-ED.

Vaughn, S., & La Greca, A. M. (1992). Beyond

greetings and making friends: Social skills

from a broader perspective. In B. Y. L. Wong

(Ed.), Contemporary intervention research in

learning disabilities: An international

perspective (pp. 96–114). New York: Springer-

Verlag.

Vaughn, S., & Sinagub, J. M. (1998). Social

competence of students with learning

disabilities: Interventions and issues. In B. Y.

L. Wong (Ed.), Learning about learning

disabilities (pp. 453–487). San Diego:

Academic.

Vaughn, S., Zaragoza, N. Hogan, A., & Walker, J.

(1993). A four-year longitudinal investigation

of the social skills and behavior problems of

students with learning disabilities. Journal of

Learning Disabilities, 26, 404-412.

Wiener, J. (1987). Peer status of learning disabled

children and adolescents: A review of the

literature. Learning Disabilities Research, 2,

62-79.

Dow

nloa

ded

from

joec

.ir a

t 0:0

7 +

0330

on

Thu

rsda

y D

ecem

ber

31st

202

0