1

rezidenturis (diplomisSemdgomi samedicino ganaTlebis) programarezidenturis (diplomisSemdgomi samedicino ganaTlebis) programarezidenturis (diplomisSemdgomi samedicino ganaTlebis) programarezidenturis (diplomisSemdgomi samedicino ganaTlebis) programa

“endokrinologia““endokrinologia““endokrinologia““endokrinologia“

xangrZlivoba - 3 w. (33 Tve)

Tavi I. zogadi debulebebiTavi I. zogadi debulebebiTavi I. zogadi debulebebiTavi I. zogadi debulebebi

muxli 1. zogadi gansazRvrebebi. muxli 1. zogadi gansazRvrebebi. muxli 1. zogadi gansazRvrebebi. muxli 1. zogadi gansazRvrebebi.

endokrinologia,endokrinologia,endokrinologia,endokrinologia, rogorc zogadbiologiuri da zogadsamedicino disciplina - aris mecniereba hormonebisa da am hormonebis warmomSobi jirkvlebis (Sinagani sekreciis jirkvlebis) Sesaxeb. samedicino anu samedicino anu samedicino anu samedicino anu klinikuri endokrinologiaklinikuri endokrinologiaklinikuri endokrinologiaklinikuri endokrinologia aris medicinis dargi, romelic zogadi endokrinologiis fundamentalur kanonzomierebebze dayrdnobiT swavlobs adamianis Sinagani sekreciis jirkvlebis avadmyofobaTa etiologias, paTogenezs, klinikur gamovlinebebs, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas am jirkvlebis rogorc pirveladi xasiaTis, ise sxva daavadebaTa fonze ganviTarebuli meoradi paTologiebis dros. eqimi eqimi eqimi eqimi enenenendokrinologidokrinologidokrinologidokrinologi – medicinis dargis specialistia, romlis ZiriTadi profesiuli mowodebaa endokrinuli sistemis daavadebaTa profilaqtika, drouli diagnostika da mkurnaloba, zogadi da samedicino endokrinologiis uaxlesi miRwevebis gamoyenebiT. “eqimi endokrinologi” medicinis dargis specialistia, romelic saTanado zogadi samedicino ganaTlebis safuZvelze specializirebulia Sinagani sekreciis jirkvlebis avadmyofobaTa diagnostikis, mkurnalobisa da profilaqtikis sakiTxebSi. endokrinuli sistema umniSvnelovanes rols asrulebs adamianis organizmis funqcionirebaSi sicocxlis Casaxvidan mis dasrulebamde. praqtikulad SeuZlebelia iseT avadmyofobaTa CamoTvla, romelTa Camoyalibebasa da mimdinareobaSi pirdapir Tu arapirdapir ar monawileobdes endokrinuli sistema. amitom aris mniSvnelovani nebismieri avadmyofobis dros endokrinologiuri aspeqtebis gaTvaliswineba. endokrinuli profilis avadmyofobani farTodaa gavrcelebuli mTel msoflioSi da am gavrcelebis masStabebi rig SemTxvevebSi (Saqriani diabeti, metaboluri sindromi, iodis deficitiT gamowveuli avadmyofobani da sxva) pandemiis saxes Rebulobs. endokrinuli sistemis pirvelad avadmyofobaTa farTod gavrcelebasTan erTad maT udides mniSvnelobas ganapirobebs avadmyofobaTa qronikuli xasiaTi da maTi simZimis xarisxis progresuli matebis Sinagani tendeciebis arseboba. amis gamo qronikul endokrinologiur avadmyofobaTa (upirveles yovlisa metaboluri sindromis da Saqriani diabetis) Sedegad mniSvnelovnad izrdeba adreul asakSi avadmyofTa dainvalidebis maCvenebeli da sikvdilianoba. zemoaRniSnulidan gamomdinare, cxadi xdeba, rom eqim endokrinologis roli mniSvnelovania ara mxolod endokrinuli sistemis pirveladi xasiaTis avadmyofobaTa SemTxvevaSi, aramed zogadad, adamianis nebismieri daavadebis ganviTarebis, klinikuri mimdinareobis, mkurnalobisa da profilaqtikis problemebis sworad gaazrebisTvis.

eqim endokrinologad mzadebis sarezidento programa eqim endokrinologad mzadebis sarezidento programa eqim endokrinologad mzadebis sarezidento programa eqim endokrinologad mzadebis sarezidento programa amerikisa da evropis ganviTarebul qveynebSi efuZneba klinicist endokrinologTa momzadebis Tanamedrove sistemas, romelic gamomdinareobs mtkicebulebebze damyarebuli medicinis principebidan. eqimTa mzadebis procesSi gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba saerTaSoriso da regionuli mniSvnelobis endokrinologiuri profilis organizaciebis gamocdilebaTa gaziarebas. aseTebia: diabetis internacionaluri federacia (IDF), diabetis Semswavleli evropuli asociacia (EASD), evropis endokrinologTa sazogadoeba (ESE), evropis TireoidologTa asociacia (ETA), amerikis klinicist endokrinologTa asociacia (AACE), amerikis TireoidologTa asociacia (ATA) , amerikis diabetologiuri asociacia (ADA) da sxva. am organizaciebis eqspertebis mier SemuSavebuli da dRes moqmedi gaidlainebi da rekomendaciebi rezidenturis programis farglebSia gaTvaliswinebuli.

eqim endokrinologis profesiuli mzadebis ZiriTadi principiaeqim endokrinologis profesiuli mzadebis ZiriTadi principiaeqim endokrinologis profesiuli mzadebis ZiriTadi principiaeqim endokrinologis profesiuli mzadebis ZiriTadi principia “rezidentis aqtiuri samkurnalo-diagnostikuri da profilaqtikuri muSaoba avadmyofebTan lokaluri klinikuri xelmZRvanelebis zedamxedvelobiTa da kontroliT”.

samedicino endokrinologiaSi profesiuli momzadebis winamdebare programa gaTvaliswinebulia im eqimebisTvis, romlebmac ukve gaiares Sinagani medicinis specialobiT rezidenturaSi momzadebis erTwliani kursi da gamiznuli aqvT gaagrZelon momzadeba klinikur endokrinologiaSi.

2

es programa uzrunvelyofs rezidentis mier endokrinologiaSi farTo klinikuri gamocdilebis (codnisa da profesiuli unar-Cvevebis) miRebas, romelic aucilebelia klinicisti endokrinologis specialobiT damoukidebeli profesiuli saqmianobisaTvis.

mocemuli programiT klinikur endokrinologiaSi rezidentis profesiuli momzadebis xangrZlivobaa ori weliwadia.

klinikur endokrinologiaSi rezidenturiklinikur endokrinologiaSi rezidenturiklinikur endokrinologiaSi rezidenturiklinikur endokrinologiaSi rezidenturis programis s programis s programis s programis ganxorcielebaganxorcielebaganxorcielebaganxorcieleba SeuZlia samedicino-saswavlo dawesebulebas an iseT jgufs, romelsac gaaCnia rezidentebis srulyofili profesiuli mzadebisaTvis saWiro adamianuri (specialistebis) da materialur-teqnikuri resursebi da miRebuli aqvs saTanado saxelmwifo akreditacia da licenzia dadgenili wesiT. rezidenturis programis Catarebaze pasuxismgebelia am programis direqtori, romelic koordinacias uwevs rezidentebis momzadebas calkeul samedicino dawesebulebebSi, an maT ganyofilebebSi. programis direqtori sistematurad atarebs rezidentebis mzadebis procesis Sefasebas, adgens yovelwliur detalur angariSs TiToeuli rezidentis mzadebis mimdinareobis Sesaxeb.

rezidenturis programaSi monawile TiToeul dawesebulebis TanamSromelTa ricxvidan programis direqtoris mier SeirCeva rezidentebis mzadebis lokaluri klinikuri xelmZRvaneli (-ebi);

lokaluri klinikuri xelmZRvanelis funqciaa konkretul klinikur bazaze rezidentebis mzadebis procesis praqtikuli warmarTva da kontroli mzadebis programis moTxovnilebebis Sersabamisad;

lokaluri klinikuri xelmZRvaneli angariSvaldebulia rezidenturis programis direqtoris winaSe;

klinikuri xelmZRvaneli yoveldRiurad Tavisi profesiuli saqmianobis garkveul nawils uTmobs Sinagan medicinaSi swavlebis programas. erTi klinikuri xelmZRvaneli erTdroulad SeiZleba warmarTavdes ara umetesi oTxi rezidentis mzadebas;

klinikur xelmZRvanels oficialurad unda hqondes gamoyofili specialuri dro rezidentebTan pedagogiuri muSaobisaTvis. klinikuri xelmZRvanelis mier rezidentebisaTvis Catarebuli treningis dro ZiriTadad unda daeTmos pacientebTan praqtikul muSaobas stacionarisa da ambulatoriul pirobebSi (maT Soris gadaudebeli da saswrafo samedicino daxmarebis Catareba) da mimarTuli unda iyos endokrinologiis specialobiT profesiuli saqmianobisaTvis saWiro unar-Cvevebis (diagnostikis, mkurnalobisa da profilaqtikis principebisa da meTodebis) srulyofil aTvisebas.

zogad Terapiul da sxva specializirebul stacionarul ganyofilebebSi klinikuri xelmZRvanelis zedamxedvelobis qveS momuSave TiToeulma rezidentma yoveldRiurad unda awarmoos sul cota ori avadmyofis kurireba.

rezidenturis programaSi monawile samedicino dawesebulebebis stacionarul da ambulatoriul ganyofilebebSi avadmyofebis raodenoba da daavadebebis speqtri unda iZleodes zogad Sinagan medicinaSi da endokrinologiaSi Rrma klinikuri gamocdilebis miRebis saSualebas. endokrinologiis rezidenturis programaSi monawile klinikur bazas (-ebs) unda gaaCndes programiT gaTvaliswinebuli da saTanadod aRWurvili kliniko-diagnostikuri samsaxurebi (ultrabgeriTi gamokvlevis aparatura, hormonuli kvlevis, klinikuri da bioqimiuri diagnostikis laboratoriebi). klinikur bazaze unda funqcionirebdes intensiuri Terapiis palata, sadac 24 saaTis ganmavlobaSi awarmoeben avadmyofebis miRebas. rezidenturis programis CatarebisaTvis dawesebulebas unda gaaCndes pedagogiuri procesisaTvis saWiro materialur-teqnikuri potenciali (auditoria, saswavlo oTaxebi, kompiuterebi, vizualuri da damxmare saswavlo masalebi da sxva).

rezidenturis klinikur bazis (-ebis) Sesabamisi ganyofilebebi yoveldRiurad unda iyos datvirTuli sakmao raodenobis avadmyofebiT (sawolTa fondis ara nakleb 60%-isa).

rezidentisaTvis xelmisawvdomi unda iyos samedicino biblioTeka. sasurvelia, biblioTekas gaaCndes audio da video masalebi da maTi gamoyenebisaTvis saWiro aparatura. mzadebis procesis udidesi nawili unda daeTmos rezidentis avadmyofebTan uSualo praqtikul muSaobas (diagnostikuri, samkurnalo da profilaqtikuri xasiaTis samedicino momsaxureba), romelic tardeba klinikuri xelmZRvanelebis zedamxedvelobis qveS. amasTanave aucilebelia, rom klinikur xelmZRvanelsa da rezidents Soris damyardes iseTi profesiuli TanamSromloba, romelic uzrunvelyofs rezidentis personaluri pasuxismgeblobis grZnobisa da unaris gamomuSavebas. rezidenti pasuxismgebelia klinikuri xelmZRvanelisa da samkurnalo dawesebulebis eqimebis winaSe, mis mier Catarebul praqtikul-samedicino saqmianobaze (diagnostika da mkurnaloba,

3

sakonsultacio momsaxureoba, avadmyofebTan dakavSirebuli yovelgvari miRebuli gadawyvetileba). rezidentis muSaobis pirobebirezidentis muSaobis pirobebirezidentis muSaobis pirobebirezidentis muSaobis pirobebi a. profesiuli mzadebis programiT gaTvaliswinebuli mTeli periodis ganmavlobaSi rezidenti Tavis muSaobas warmarTavs programis direqtorisa da lokaluri klinikuri xelmZRvanelebis zedamxedvelobis qveS; b. samedicino dawesebulebebSi rezidentis praqtikuli muSaobis xangrZlioba ar unda aRematebodes 60 saaTs kviraSi.

g. rezidents unda hqondes kviraSi ara umetes ori Ramis morigeoba, amasTan: 24 saaTiani morigeobis dros mas unda hqondes dasvenebisa da Zilis SesaZlebloba. urgentul ganyofilebebSi uwyveti morigeoba ar unda aRematebodes 12 saaTs. morigeobebs Soris intervalebi unda Seadgendes sul mcire 8 saaTs. d. rezidents kviraSi unda hqondes erTi dasvenebis dRe. rezidentis mzadebis periodSi kviraSi minimum 5 saaTi unda daeTmos klinikuri xelmZRvanelis, agreTve sxva eqimebis mier Catarebul e.w. saswavlo Semovlebs, romelTa daniSnulebaa rezidentisaTvis avadmyofis sawolTan muSaobis da klinikuri azrovnebis (klinikuri monacemebis interpretacia, diferencialuri diagnostika da sxva) swavleba. e. saganmanaTleblo mizniT klinikuri bazis ganyofilebebSi regularulad unda tardebodes samedicino konferenciebi da seminarebi, romlebic unda daeTmos zogadi Sinagani medicinis da endokrinologiis aqtualuri problemebis, klinikuri paTfiziologiis sakiTxebis, agreTve diagnostikis, mkurnalobisa da profilaqtikis Tanamedrove meTodebis ganxilvas, uaxlesi specialuri literaturis mimoxilvis safuZvelze. rezidenti aqtiurad da sistematurad unda monawileobdes zemoT aRniSnul RonisZiebebSi, ris Sesaxebac klinikuri xelmZRvaneli akeTebs saTanado aRniSvnebs rezidentis dRiurSi.

muxli 2. muxli 2. muxli 2. muxli 2. mizani da amocanebimizani da amocanebimizani da amocanebimizani da amocanebi

klinikur endokrinologiaSi profesiuli momzadebis winamdebare programa gaTvaliswinebulia im eqimebisTvis, romlebmac ukve gaiares Sinagani medicinis specialobiT rezidenturaSi momzadebis erTwliani kursi da gamiznuli aqvT gaagrZelon momzadeba klinikur endokrinologiaSi.

sarezidento programis dasrulebis Semdeg eqim-specialistma unda icodes endokrinologiis Semdegi sakiTxebi:

2.2.2.2. saeqimo specialobis aRweriloba/specifikacia.saeqimo specialobis aRweriloba/specifikacia.saeqimo specialobis aRweriloba/specifikacia.saeqimo specialobis aRweriloba/specifikacia.

1.1.1.1. specialobisa da specialistis definiciis gansazRvra:specialobisa da specialistis definiciis gansazRvra:specialobisa da specialistis definiciis gansazRvra:specialobisa da specialistis definiciis gansazRvra:

endokrinologia,endokrinologia,endokrinologia,endokrinologia, rogorc zogadbiologiuri da zogadsamedicino disciplina - aris mecniereba hormonebisa da am hormonebis warmomSobi jirkvlebis (Sinagani sekreciis jirkvlebis) Sesaxeb. samedicino endokrinologiasamedicino endokrinologiasamedicino endokrinologiasamedicino endokrinologia aris medicinis dargi, romelic zogadi endokrinologiis fundamentalur kanonzomierebebze dayrdnobiT swavlobs Sinagani sekreciis jirkvlebis daavadebaTa etiologias, paTogenezs, klinikur gamovlinebebs, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas am jirkvlebis rogorc pirveladi xasiaTis, ise sxva daavadebaTa fonze ganviTarebuli meoradi paTologiebis dros. endokrinologiendokrinologiendokrinologiendokrinologi – medicinis dargis specialistia, romlis ZiriTadi profesiuli mowodebaa endokrinuli sistemis daavadebaTa profilaqtika, drouli diagnostika da mkurnaloba, zogadi da samedicino endokrinologiis uaxlesi miRwevebis gamoyenebiT.

specialistisspecialistisspecialistisspecialistis movaleobebis (profmovaleobebis (profmovaleobebis (profmovaleobebis (profesiuli da eTikuri) da kompetenciebis dadgena: esiuli da eTikuri) da kompetenciebis dadgena: esiuli da eTikuri) da kompetenciebis dadgena: esiuli da eTikuri) da kompetenciebis dadgena: specialistis movaleobebis profesiuli kompetenciebi: specialistis movaleobebis profesiuli kompetenciebi: specialistis movaleobebis profesiuli kompetenciebi: specialistis movaleobebis profesiuli kompetenciebi: Tavisi profesiuli movaleobebis Sesrulebisas eqimi endokrinologi unda iTvaliswinebdes saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli Semdegi dokumentebis moTxovnebs:

saqarTvelos kanoni “janmrTelobis dacvis Sesaxeb” http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=69&kan_det=det&kan_id=128

http://www.moh.gov.ge/page.php?3 saqarTvelos kanoni “saeqimo saqmianobis Sesaxab”

4

http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=69&kan_det=det&kan_id=249 http://www.moh.gov.ge/page.php?3

saqarTvelos kanoni “pacientis uflebebis Sesaxeb” http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=69&kan_det=det&kan_id=233 http://www.moh.gov.ge/page.php?3

eqimisa da pacientis urTierTobebis safuZvlebi bioeTikis Tanamedrove principebi eqimis eTikis kodeqsi

6. specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:6. specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:6. specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:6. specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:

endokrinologis profesiuli zogadi codna.endokrinologis profesiuli zogadi codna.endokrinologis profesiuli zogadi codna.endokrinologis profesiuli zogadi codna. endokrinologma unda icodes:

� konvencia adamianis uflebebis dacvis Sesaxeb � saqarTvelos kanoni „janmrTelobis dacvis Sesaxeb“ � saqarTvelos kanoni „saeqimo saqmianobis Sesaxeb“ � saqarTvelos kanoni „pacientTa samarTlebrivi uflebebis Sesaxeb“ � eqimisa da pacientis urTierTobis safuZvlebi � bioeTikis Tanamedrove principebi � saavadmyofoSi, poliklinikaSi, endokrinologiuri dispanserSi, sanatoriumsa da

gadaudebeli samedicino daxmarebis dawesebulebaSi endokrinologiuri samsaxuris organizacia

� janmrTeli adamianebis dispanserizaciis principebi, endokrinuli sistemis daavadebaTa riskis mqone pirTa jgufebis gamoyofa

� endokrinuli sistemis daavadebaTa mqone avadmyofebis dispanserizaciis principebi, qronikul endokrinologiur daavadebaTa profilaqtika

� sanitarul-higienuri da profilaqtikuri RonisZiebebis organizacia � racionaluri (balansirebuli) kvebis principebi � paTofiziologiuri, bioqimiuri, imunologiuri, genetikuri da sxva

zogadsamedicino problemebis sakvanZo sakiTxebi � homeostazi normasa da paTologiis dros � wyal-marilovani cvlis, mJava-tutovani wonasworobis normaluri maCveneblebi,

maTi darRvevis tipebi da koreqciis principebi � sisxlmbadi, sisxlis mimoqcevis, sasunTqi, saWmlis momnelebeli, Sard-sasqeso,

nervuli, imunuri da endokrinuli sistemis anatomia, fiziologia da paTofiziologia

� endokrinuli sistemis daavadebaTa mosazRvre mdgomareobebis Tanamedrove klasifikacia, eTiologia, paTogenezi, klinikuri simptomatika, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika

� farmakoTerapiisa da farmakokinetikis safuZvlebi � dietoTerapia sxva da sxva daavadebebis dros � fizioTerapiis, fitoTerapiis, samkurnalo fizkulturisa da saeqimo kontrolis

safuZvlebi � intensiuri Terapiisa da reanimaciis principebi ambulatoriul da stacionaris

pirobebSi � reabilitaciisa da dispanseruli meTvalyureobis principebi, sanatorul-

kurortuli mkurnaloba � samedicino-socialuri eqspertiza endokrinologiuri daavadebebis dros:

� droebiTi Sromisuunarobis furclis gacemis wesebi � samedicino-socialuri eqspertizis biuroSi avadmyofTa gagzavnis

kriteriumebi da wesebi � saeqimo-socialuri eqspertiza calkeuli endokrinologiuri profilis

daavadebaTa (Saqriani diabetis, hipoTalamus-hipofizis, farisebri jirkvlis da sxva endokrinul jirkvalTa daavadebis) dros

sazogadoebrivi jandacva, jandacvis menejmenti da ekonomika

1. sazogadoebrivi jandacvis maCveneblebi, am maCveneblebze aqtiurad moqmedi faqtorebi. jandacvis roli da misi formireba.

2. sadazRvevo medicina da misi roli jandacvis reformaSi. 3. sabazro urTierTobebze gardamavali periodis social-ekonomiuri cvlilebebi da

maTi zemoqmedeba jandacvaze.

5

4. samkurnalo-profilaqtikuri dawesebulebebisa da eqimebis saqmianobis aRricxva da angariSgeba. 2.2.2.2. specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:specialistis profesiuli zogadi codnis farglebis gansazRvra:

specialistspecialistspecialistspecialist----endokrinologis zogadendokrinologis zogadendokrinologis zogadendokrinologis zogadi unari unari unari unar----Cvevebi:Cvevebi:Cvevebi:Cvevebi: endokrinologs unda SeeZlos:

� miiRos amomwuravi informacia pacientisagan an aucileblobis SemTxvevaSi misi Wirisuflebisagan anamnezis Sekrebis safuZvelze

� awarmoos pacientis obieqturi gamokvleva, droulad gansazRvros simptomebi da sindromebi, romlebic moiTxoven gadaudebel daxmarebas da gauwios mas es daxmareba.amasTan dakavSirebiT endokrinologs unda SeeZlos isargeblos diagnostikisa da mkurnalobis iseTi meTodebiT, rogoricaa: anTropometria, hemometria, arteriuli wnevis gazomva sfigmo-manometriT, kuWisa da duodenuri zondireba, Sardis buStis kaTeterizacia, infuziuri Terapiuli sistemebis praqtikuli gamoyeneba, inhalaciuri aparatebis xmareba, eleqtroamomwovis, sasunTqi niRbis, Jangbadis karavisa da saintubacio milis gamoyeneba.

� gamoavlinos paTologiuri mdgomareobebis ganviTarebis mizezebi. diagnostikis mizniT adeqvaturad daniSnos laboratoriul-instrumentuli gamokvlevebi, saWiroebis SemTxvevaSi Seagrovos masala laboratoriuli kvlevisaTvis.

� Seafasos pacientis janmrTelobis mdgomareoba anamnezis, uSualo saeqimo-klinikuri gasinjvis da laboratoriul-instrumentuli kvlevis Sedegebis safuZvelze. gaataros diferenciuli diagnostika da dasvas winaswari diagnozi.

� daasabuTos pacientis mkurnalobis taqtika stacionaris an ambulatoriis pirobebSi. saWiroebisas SeZlos stacionaris organizeba binaze, gamoavlinos hospitalizaciis Cvenebebi, pacientis transportabeluroba, gansazRvros stacionaris profili, avadmyofobis xasiaTis gaTvaliswinebiT.

� moaxdinos hospitalizaciis organizeba, transportireba. � gansazRvros sxva specialistis mowvevis Cvenebebi, gamoiyenos konsultantis

daskvnebi diagnozis dasazusteblad da samkurnalo-profilaqtikuri RonisZiebebis gasatareblad.

� kompleqsurad Seafasos pacientis mdgomareoba, daavadebis mimdinareoba, mkurnalobis efeqturoba da prognozi.

� gansazRvros riskis jgufebi, qronikul endokrinologiur daavadebaTa mqone pacientebis dispanserizacia da reabilitacia

� gansazRvros sanatorul-kurortuli mkurnalobis Cvenebani da ukuCvenebani. � gansazRvros samedicino-socialuri eqspertizis Catarebis Cvenebani. � Seadginos saSualo medpersonalis muSaobis gegma, muSaobis angariSi, gaweuli

samuSaos analizi, avadobisa da sikvdilianobis analizi � avadmyofTa ganswavla endokrinuli sistemis daavadebaTa sferoSi. avadmyofTa ganswavla endokrinuli sistemis daavadebaTa sferoSi. avadmyofTa ganswavla endokrinuli sistemis daavadebaTa sferoSi. avadmyofTa ganswavla endokrinuli sistemis daavadebaTa sferoSi.

endokrinologma unda icodes, rom misi saqmianobis umniSvnelovanesi nawilia avadmyofTa ganswavla endokrinologiuri profilis avadmyofobaTa sferoSi. endokrinologs unda SeeZlos iyos avadmyofTa ganswavlis specialisti (SemdgomSi “ganmanaTlebeli“), romelic warmoadgens endokrinologiur daavadebaTa marTvis jgufis integralur Semadgenels. ganmanaTlebelis muSaobis mizania moamzados endokrinologiuri profilis avadmyofi Tavisi daavadebiT gamowveuli problemebis marTvisaTvis da am gziT uzrunvelyos misi cxovrebis xarisxis amaRleba.

� ganmanaTlebelma unda icodesganmanaTlebelma unda icodesganmanaTlebelma unda icodesganmanaTlebelma unda icodes, rom igi warmoadgens im jgufis Semadgenel nawils, romlis centraluri figuraa pacienti da romlis (ganmanaTleblis) saqmianobis umTavresi mizania jgufis sxva wevrebTan TanamSromlobis gziT gaaumjobesos Tavisi pacientebis janmrTelobis mdgomareoba da cxovrebis xarisxi.

� ganmanaTlebels unda SeeZlos: ganmanaTlebels unda SeeZlos: ganmanaTlebels unda SeeZlos: ganmanaTlebels unda SeeZlos: 1. aRweros, Tu ra roli eniWeba ganmanaTlebels endokrinologiuri

profilis daavadebis mqone pacientis movlis jgufis saqmianobaSi; 2. imsjelos im meTodebze, romelTa daxmarebiTac man SeiZleba aimaRlos

Tavisi profesiuli codnisa da unar-Cvevebis done. 3. imsjelos janmrTelobaze zrunvis jgufis sxva wevrebTan TanamSromlobis

meTodebze. 4. imsjelos endokrinologiuri profilis daavadebis mqone pacientis

movlis jgufis SemadgenlobaSi myofi jandacvis sxva profesionalebis praqtikuli saqmianobis sferoebze.

6

5. imsjelos globalurad, endokrinologiis dargSi ganmanaTleblis savaraudo rolze endokrinologiur daavadebaTa mzardi gavrcelebis tendenciis pirobebSi.

6. imsjelos imaze, Tu ratom aris mniSvnelovani endokrinologiuri profilis daavadebis mqone pacientis movlis jgufSi monaTesave disciplinebis specialistTa TanamSromloba.

7. gansazRvros intardisciplinaruli jgufis SemadgenlobaSi myofi sxva da sxva specialistebis (magaliTad, endokrinologis, eqTnebis, podiatristis, dietistis, fsiqologis da sxva) saqmianobis sferoebi da maTi upirvelesi movaleobani.

8. imsjelos endokrinologiuri profilis daavadebis mqone pacientis movlis jgufSi sakuTriv pacientis mniSvnelovan rolze.

9. imsjelos endokrinologiuri profilis daavadebis mqone pacientis movlis jgufis koordinatoris rolze.

10. gansazRvros, Tu rogor aris SesaZlebeli jgufis sxva da sxva wevrebis rolTa nawilobrivi urTierT gadafarva da TanamSromloba.

11. imsjelos interdisciplinaruli urTierTkavSirebis, maT Soris jgufis wevrebis Sekrebebis, mniSvnelobaze.

12. gansazRvros ganswavlis jgufis wevrebis aucilebeli mimdinare moTxovnilebani, romelTa Sesruleba aucilebelia jgufis warmatebuli saqmianobisaTvis.

13. gansazRvros jgufis wevrTa personaluri pasuxismgebloba jgufis TiToeuli wevris profesiuli momzadebis donis amaRlebis xelmisawvdomobaSi.

14. imsjelos jgufis saqmianobis saerTo miznebis Sesabamisi erTiani gegmisa da ganrigis arsebobis aucileblobis Sesaxeb, raTa Tavidan iqnas acilebuli pacientis dabneuloba, movlis procesSi dublireba da jgufis wevrebs Soris komunikaciis moSla.

15. imsjelos jgufis wevrebis saqmianobis Sedegebis adeqvaturobisa da Sesabamisobis Sefasebis aucileblobis Sesaxeb.

endokrinologiuri paTologiiT avadmyofebis gamokvlevis specifikaendokrinologiuri paTologiiT avadmyofebis gamokvlevis specifikaendokrinologiuri paTologiiT avadmyofebis gamokvlevis specifikaendokrinologiuri paTologiiT avadmyofebis gamokvlevis specifika

• anamnezi

• fizikaluri gamokvleva

• eleqtrokardiografia

• sonografia

• rentgeno-radiologiuri gamokvlevebi

• invaziuri gamokvlevebi

• funqciuri testebi

endokrinuli sistemis daavadebaniendokrinuli sistemis daavadebaniendokrinuli sistemis daavadebaniendokrinuli sistemis daavadebani sazogadosazogadosazogadosazogadoebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris organizaciis safuZvlebiebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris organizaciis safuZvlebiebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris organizaciis safuZvlebiebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris organizaciis safuZvlebi sazogadoebrivi jandacvis organizaciis safuZvlebi. endokrinologiuri daxmarebis organizacia. endokrinologiuri daxmarebis menejmenti da dagegmvis Teoriuli safuZvlebi. endokrinologiuri samsaxuris ekonomikis safuZvlebi. endokrinologiur daavadebaTa epidemiologia da statistika. emdokrinologiuri profilis avadmyofTa dispanserizacia da samkurnalo-profilaqtikuri daxmarebis organizacia. saeqimo-SromiTi eqspertiza. sanitarul-saganmanaTleblo muSaobis organizacia. endokrinologiuri profilis avadmyofTa saganmanaTleblo skolebi. samedicino eTika da deontologia. endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSiklinikaSiklinikaSiklinikaSi hormonebi. zogadi sakiTxebi, hormonis mcnebis gansazRvreba. hormonebis klasifikacia maTi qimiuri struqturis, warmoqmnis adgilisa da fiziologiuri moqmedebis mixedviT. hormonebis sekreciis regulacia. ukukavSiris principi, hormonebis sekreciis cirkaduli riTmebi. hormonebis sinTezi, sekrecia, transportireba. Hhormonebis moqmedebis meqanizmebi. stresis koncefcia.

hipoTalamus-hipofizis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. hipoTalamo-hipofizuri sistemis gamokvlevis meTodebi.

7

Tirkmelzeda jirkvlebi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. KkuW-nawlavis hormonebi: hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. hipoTalamus-hipofiz-farisebri jirkvlis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. farisebraxlo jirkvlebi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. Zvlovani qsovilis remodelirebis endokrinuli regulacia. epifizi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. imunuri sistema da misi kavSiri endokrinul sistemasTan. Timusi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. hipoTalamusi-hipofizi-gonadebis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. difuzuri endokrinuli sistema. hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis sistemis daavadebanihipofizis sistemis daavadebanihipofizis sistemis daavadebanihipofizis sistemis daavadebani hipoTalamus-hipofizis daavadebaTa klasifikacia.

kuSingis daavadeba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

pubertatuli periodis hipoTalamuri sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

akromegalia da gigantizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. hipoTalamus-hipofizis ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. cerebralur-hipofizuri nanizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. hiperprolaqtinemiis sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. adipozogenitaluri distrofia: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

uSaqro diabeti: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

hiperhidropeqsiuri sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

hipoTalamus-hipofizis midamos hormonulad araaqtiuri simsivneebi da maTi roli hipoTalamus-hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi. TiTiTiTirkmelzeda rkmelzeda rkmelzeda rkmelzeda jirkvlebis daavadebanijirkvlebis daavadebanijirkvlebis daavadebanijirkvlebis daavadebani Tirkmelzeda jirkvlebis daavadebaTa klasifikacia.

glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi): etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

8

pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

androsteroma:androsteroma:androsteroma:androsteroma: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

estroma:estroma:estroma:estroma: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba:Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba:Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba:Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukTirkmelzeda jirkvlis mwvave ukTirkmelzeda jirkvlis mwvave ukTirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisoba.marisoba.marisoba.marisoba. etiologia da paTogenezi: tuberkulozuri, autoimunuri, sifilisuri destruqcia. sisxlCaqceva Tirkmelzeda jirkvalSi. travmuli dazianeba. nivTierebaTa cvlis Tandayolili endokrinuli sindromebi: adrenogenitaluri sindromi, Tirkmelzeda jirkvlis Tandayolili areaqtiuloba, seleqtiuri hipoaldosteronizmi, Tirkmelzeda jirkvlis iatrogenuli ukmarisoba: kortikosterooidebiT xangrZlivi Terapia, hipoTalamus _ hipofizuri sistemis sxivuri Terapia, adrenaleqtomia.

paTomorfologia: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis sxvadasxva etiopaTogenezuri formebis histomorfologiuri cvlilebebi.

klinika: klinikuri mimdinareobis Taviseburebani qronikuli ukmarisobis fonze. Tirkmelzeda jirkvlis apopleqsiis (vaterhauz-frideriqsenis sindromi) klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. glukokortikoidebiT mkurnalobis swrafad Sewyvetis Sedegebi.

garTulebebi: diagnozi: klinikur-laboratoriuli da hormonuli gamokvlevis monacemebi. diferenciaruli diagnozi: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis klinikuri

niSnebis mqone mdgomareobebTan da daavadebebTan (pankreatiti, kuWis da Tormetgoja nawlavis wylulovani daavadebis garTulebani da sxva).

mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, rehidrataciuli Terapia, gul-sisxlZarRvTa ukmarisobis mkurnaloba.

prognozi da dispanserizacia: invalidobis dadgenis Cvenebebi da reabilitacia. Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebi, fermentuli sistemebis genetikuri arasrulfasovneba.

paTogenezi: hormonuli da metaboluri procesebis paTogenezi. paTomorfologia: klinika: fizikuri da sqesobrivi ganviTarebis Taviseburebani, Tirkmelzeda

jirkvlis qerqis ukmarisobis niSnebi, klinikuri mimdinareobis Taviseburebani mdedrobiTi da mamrobiTi sqesis pirebSi, daavadebis gaurTulebeli formis SemTxvevaSi, marilis dakargviT mimdinare formis da hopertonuli formis dros.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevebis monacemebi, hormonuli gamokvlevebis monacemebi, cdebi glukokortikoiduli preparatebiT.

diferenciaruli diagnozi: mamrobiTi sqesis pirebSi (androsteroma, WeSmariti naadrevi sqesobrivi momwifeba, saTesle jirkvlis simsivne da sxva.). dedrobiTi sqesis pirebs Soris sakvercxeebis mavirilizebeli sismsivne, WeSmariti hermafroditizmi da sxva.

mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia (mdedrobiTi sqesis pirebSi).

prognozi da dispanserizacia: Sromis unarianobis eqspertiza da reabilitacia. feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma)

9

etiologia. qromafinuri qsovilidan gamomdinare hormonoaqtiuri simsivneebis lokalizacia, Tirkmelzeda jirkvlis da jirkvalgareSe (eqstraadrenaluri) paragangliomebi da mravlobiTi simsivnebebi. keTilTvisebiani da avTvisebiani (feoqromoblastoma) simsivnebi. memkvidreobiTi formebi. feoqromocitomis SeuRleba memkvidreobiT sindromebTan (mravlobiTi endokrinuli neoplaziis sindromebi: men I da men II ).

paTogenezi: kateqolaminebis sinTezis Taviseburebani Tirkmelzeda jirkvlis da mis gareT mdebare simsivneebSi. kateqolaminebis Warbi produqciis biologiuri efeqti.

klinika: daavadebis paroqsizmuli da stabilurad mimdinare formebis daxasiaTeba. endokrinul-metaboluri sindromi. hematologiuri sindromi. abdominaluri sindromi. feoqromocitoma da orsuloba. feoqromocitomis atipiurad mimdinareoba. kateqolaminuri Soki.

diagnozi: kateqolaminebis da misi metabolitebis SardiT eqskreciis gamokvlevis monacemebi, funqciuri da farmakologiuri cdebis monacemebi (maprovocirebeli, adrenolizuri), feoqromocitomis topiuri diagnostika..

diferencialuri diagnozi: neiroblastoma, simpatoblastoma, gaglionevroma, pirveladi aldosteronizmi, Tirkmlovani hipertenzia, diencefaluri sindromi simpatoadrenaluri krizebiT, toqsiuri Ciyvi, lidlis sindromi (fsevdoaldosteronizmi), karcinoiduli sindromi, hipertonuli daavadeba.

mkurnaloba da profilaqtika: hipertenziuli krizis mkurnaloba, qirurgiuli mkurnaloba, winasaoperacio momzadebis da simsivnis amokveTis Semdgom movlis Taviseburebani. konservatuli mkurnaloba araoperabeluri formebis dros (adrenolizuri saSualebani).

prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparatis daavadebani.kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparatis daavadebani.kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparatis daavadebani.kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparatis daavadebani. Saqriani diabeti Saqriani diabetis epidemiologia, misi xvedriTi wili zogadi daavadebebis

struqturaSi. sxvadasxva qveynis populaciebSi Saqriani diabetis gavrceleba. asakisa da sqesis gavlena Saqriani diabetis gavrcelebaze. Saqriani diabetis sixSire qalaqisa da soflis mosaxleobaSi. erovnuli faqtoris, geografiuli garemos, kvebis xasiaTis da cxovrebis niris gavlena Saqriani diabetis gavrcelebaze. Saqriani diabetis xvedriTi wili mosaxleobis sikvdilianobis struqturaSi.

etiologia: memkvidreobiTobis roli, memkvidreobiTi gadacemis gzebi, imunologiuri aspeqtebi, daavadebis memkvidreobiTi da sporadiuli formebi. Saqrian diabetTan SeuRlebuli memkvidreobiTi sindromebi. diabetis ganviTarebis maprovocirebeli faqtorebi.

paTogenezi: insulinis absoluturi da SedarebiTi ukmarisoba, rogorc tipi 1 da 2 diabetis ZiriTadi paTogenezuri faqtori. imunologiuri cvlilebebi 1 tipis Saqriani diabetis dros. glukagonis, somatostatinis, receptoruli, postreceptoruli da sxva faqtorebis roli tipi 2 Saqriani diabetis paTogenezSi. metaboluri darRvevebi: naxSirwylovani, cximovani da cilovani cvlis, wyal-eleqtrolituri balansis darRvevebi. ZiriTadi klinikuri simptomebis paTogenezi. diabeturi mikroangiopaTiis paTogenezi. Saqriani diabeti da endokrinuli sistemis sxva daavadebani.

patomorfologia: kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparati. morfologiuri cvlilebebi diabeturi mikroangiopaTiis dros (Tirkmlebi, mxedvelobis organoebi, nervuli da gul-sisxlZarRvTa sistema). aTerosklerozi da Saqriani diabeti. RviZli da Sinagani sekreciis jirkvlebi.

Saqriani diabetis eqsperimentaruli aspeqtebi: aloqsanuri, floriZinuli, streptozotocinuri diabeti.

klinika da cvlilebebi organoebsa da sistemebSi: Saqriani diabetis klasifikacia. Saqriani diabetis dekompensaciis zogadi gamovlinebani. kanis mdgomareoba. lipoiduri nekrobiozi, diabeturi qsanTomatozi, diabeturi buStuki, diupiutrenis kontraqtura, vitiligo, furunkuli, karbunkuli, diabeturi dermopaTia, beWdisebri granuloma, celuliti. sunTqvis organoebi. gul-sisxlZarRvTa sistema. diabeturi kardiopaTiis sxva da sxva paTogeneturi variantebi: metaboluri, vegetoneiropaTiuli, mikroangiopaTiuri da kombinirebuli formebi. Saqriani diabeti da sisxlZarRvTa aTerosklerozi. diabeti da gulis iSemiuri daavadeba. miokardiumis infarqtis Taviseburebani Saqriani diabetis dros. diabeturi terfi. neiropaTiuli, iSemiuri da neiro-iSemiuri wyluli terfis areSi, mSrali da sveli gangrena. mxedvelobis nervis atrofia, nervuli sistema: diabeturi mononeiropaTia, diabeturi amiotrofia, diabeturi radikulopaTia, diabeturi

10

polineiropaTia, diabeturi neiroarTropaTia (Sarkos terfi). diabeturi encefalonpaTia, diabeturi gastropaTia, diabeturi enteropaTia, Sardis buStis diabeturi atonia, impotencia, kardiovaskuluri refleqsebis paTologia. kuW-nawlavis traqti da RviZli. Saqriani diabeti da gastriti. Saqriani diabeti da kuWisa da Tormetgoja nawlavis wylulovani daavadeba. Saqriani diabeti da kuW-nawlavis traqtis kibo. Saqriani diabeti, cxomovani hepatozi da RviZlis cirozi. Saqriani diabeti da naRvel-kenWovani daavadeba. Saqriani diabeti da pankreatiti. Tirkmlebi da Sardis gamomyofi gzebi: diabeturi nefropaTia. interkapilaruli da difuzuri glomerulosklerozi. Saqriani diabeti da saSarde gzebis infeqcia. Saqriani diabeti da papilaruli nekrozi. diabeturi nefropaTiis evolucia da klasifikacia. hipoTalamus-hipofizuri sistemis funqciuri mdgomareoba. sasqeso jirkvlebis funqciuri mdgomareoba. Saqriani diabeti da Sinagani sekreciis sxva jirkvlebi.

diagnostika: Saqriani diabetis ganviTarebis etapebi, riskis jgufebi, glukozis tolerantobis darRveva, regresia da remisia. glukozis tolerantobis darRvevis diagnostikis meTodebi: peroraluri glukozotorelanturi testi, intravenuri glukozotoleranturi testi, glukozirebuli hemoglobinis gansazRvra, fruqtozaminis gansazRvra, postalimenturi glikemiis gansazRvra. zogad populaciaSi da maRali riskis jgufebSi daavadebis gamovlenis meTodebi. klinikuri diabetis diagnostika: glikemia uzmod da sauzmis Semdeg. imunoreaqtiuli insulinisa da c-peptidis gansazRvris mniSvneloba tipi 1 da 2 diabetis diferencialur diagnostikaSi. asakis da sxva faqtorebis gavlena diagnostikuri testebis maCveneblebze.

Saqriani diabeti da Tirkmlovani zRurblis daqveiTebiT gamowveuli glukozuriis diferencialuri diagnozi.

profilaqtika da mkurnaloba: diabetiis da misi garTulebebis profilaqtika. pacientebis ganswavlis roli. TviTkontroli. Saqriani diabetis kompensaciis kriteriumebi. dietoTerapia. insulinoTerapia da misi garTulebebi: alergiuli reaqciebi, lipodistrofia, SeSupeba, akomodaciis darRveva, hipoglikemia. peroraluri antidiabeturi preparatebi. hipolipidemiuri vitaminebi. angioproteqtorebi da sxva samkurnalo saSualebebi. mkurnalobis fizioTerapiuli meTodebi. fizikuri datvirTvis roli Saqriani diabetis mkurnalobaSi. mkurnalobis Taviseburebani qirurgiuli Carevis dros. sanatorul-kurortuli mkurnaloba.

gadaudebeli mdgomareobebi: hiperglikemiuri hiperketonemiuri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, profilaqtika, mkurnaloba. hiperlaqtaciduri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika. hiperosmolaruli koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika. hipoglikemiuri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.

Saqriani diabeti da orsuloba. gestaciuri da pregestaciuri diabeti. dedis da nayofis kunZulovani aparatis hormonebs Soris urTierTdamokidebuleba. diabetis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. mkurnaloba. diabetis kompensaciis kriteriumebi. fetopaTiis da distres-sindromis profilaqtika.

Saqriani diabeti, aTerosklerozi da sibere: Saqriani diabetis paTogenezi siberisas. klinika. garTulebebi.mkurnalobis Taviseburebani. prognozi da dispanserizacia: Saqriani diabetiT daavadebul avadmyofTa dispanseruli meTvalyureoba, Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia, invalidobis Cvenebebis dadgena. hiperinsulinizmihiperinsulinizmihiperinsulinizmihiperinsulinizmi

etiologia: absoluturi da SedarebiTi hiperinsulinizmi. hiperinsulinizmis memkvidreobiTi formebi (mravlobiTi endokrinuli neoplazia).

patogenezi: absolituri hiperinsulinizmi: insulinoma, B-ujredebis difuzuri hiperplazia, qronikuli pankreatiti. zolinger-elisonis sindromi. SedarebiTi hiperinsulinizmi: funqciuri reaqtiuli hipoglikemia, alimentaruli hipoglikemia, kontrainsularuli hormonebis ukmarisoba, neoglikogenezis da glikogenolizis darRvevebi, pankreas gare simsivneebi. hiperinsulinizmis paTogenezuri klasifikacia.

paTomorfologia: insulinomis paTomorfologia, pankreas gare simsivneebis paTomorfologia.

hiperinsulinizmis klinika: spontanuri hipoglikemia. insulinomis klinika Setevebs Soris periodSi.

diagnozi: laboratoriuli da funqciuri meTodebi. diferencialuri diagnozi: absolituri da SedarebiTi hiperinsulinizmi da insuloma. insulinoma da mravlobiTi endokrinuli neoplaziis sindromebi.

11

mkurnaloba: insulinomis da absolituri da SedarebiTi hiperinsulinizmis sxva formebis mkurnalobis meTodebi. insulinomis araoperabeluri formebis mkurnaloba.

spontanuri hipoglikemiis profilaqtika, SedarebiTi hiperinsulinizmis profilaqtika.

prognozi. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. Sromisunarianobis da invalidobis sakiTxebi. glukagonomaglukagonomaglukagonomaglukagonoma

etiologia: daavadebis avTvisebiani da keTilTvisebiani formebi. paTogenezi: Saqriani diabetis da klinikuri niSnebis paTogenezi. paTomorfologia: kuWqveSa jirkvalis kunZulovani aparatis A-ujredebis

cvlilebebis daxasiaTeba. klinika: niSnebis klinikuri triada. diagnozi da diferencialuri diagnozi. glukagoniis Semcveloba sisxlSi.

diferencailuri diagnozi tipi 2 diabetis memkvidreobiT formasTan. mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. paliatiuri mkurnaloba. prognozi. prognozi sicocxlesTan mimarTebaSi simsivnis xasiaTidan gamomdinare.

somatostatinoma.somatostatinoma.somatostatinoma.somatostatinoma.

memkvidreobiTi faqtorebis roli, men-1; paTogenezi: Saqriani diabetis da klinikuri niSnebis paTogenezi. paTomorfologia: kunZulovani aparatis D-ujredebis cvlilebebis xasiaTi. klinika: Saqriani diabetis klinikuri gamovlenis Taviseburebani. diagnozi da diferencialuri diagnozi: somatostatinis gansazRvra sisxlSi.

diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: operaciuli da paliatiuri meTodebi. prognozi da dispaserizacia: SromiTi da vitaluri prognozi. Sromisunarianobis

eqspertiza. farisebri jirkvlis daavadebebifarisebri jirkvlis daavadebebifarisebri jirkvlis daavadebebifarisebri jirkvlis daavadebebi

farisebri jirkvlis daavadebebis klasifikacia. difuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivs----bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba). etiologia: memkvidreobiTi, stresuli, infeqciuri faqtorebi. paTogenezi: autoimunuri Teoria. LA Tireomastimulirebeli imunoglobulinebi,

antisxeulebi Tireotropuli hormonis receptorebis mimarT da farisebri jirkvlis stimulaciis meqanizmebi toqsiuri Ciyvis dros. sxva autoimunur daavadebebTan SeuRleba. ofTalmopaTiis paTogenezi. pretibialuri miqsedemis paTogenezi. Sereuli Ciyvis ganviTarebis meqanizmebi greivs-bazedovis daavadebis dros. kateqolaminebis mimarT adrenoreceftorebis mgrZnobelobis momatebis roli. Tireoiduli hormonebis qsovilovani metabolizmis darRvevebis mniSvneloba. Tireoiduli hormonebis Warbi raodenobis gavlena nivTierebaTa cvlis procesze: naxSirwylovani, cximovani, cilovani cvla Tireotoqsikozis dros. zrda da ganviTareba. Tireoiduli hormonebis Warbi raodenobebis gavlena Sinagan organoebsa da sistemebze: gul-sisxlZarRvTA sistema, kuW-nawlavis traqti, centraluri da periferiuli nervuli sistema, Zvlovani da nerv-kunTovani sistema, reproduqciuli sistema Tireotoqsikozis dros, Tirkmlebis da RviZlis funqcia Tireotoqsikozis dros.

toqsiuri Ciyvis klinika: Tireoiduli hormonebis da kateqolaminebis urTierTdamokidebuleba. klasifikacia Tireotoqsikozis simZimis xarisxis mixedviT, farisebri jirkvlis gadidebis mixedviT. Tvalis simptomebi. endokrinuli ofTalmopaTiis klasifikacia. mimdinareobis Taviseburebani mamakacebSi. mimdinareobis Taviseburebani bavSvTa asakSi.

toqsiri Ciyvis garTulebebi: Tireotoqsiuri guli, Tireotiqsiuri krizi. toqsiuri Ciyvis diagnistika: klinikur laboratoriul monacemebi, radionukliduri

meTodebi. I131-is CarTva farisebr jirkvalSi, Tireoiduli hormonebis da Tireotropinis gansazRvra. t3-is daTrgunvis cda, Tireotropin-rilizing hormoniT stimulaciis cda, farisebri jirkvlis radioizotopuri skanireba. imunologiuri testebi: antisxeulebi Tireoglobulinis, Tiroperoqsidazis, Tireotropuli hormonis receptorebis mimarT.

mkurnaloba. medikamenturi Terapia: TireostatikebiT mkurnaloba. Tireotoqsikebis moqmedebis meqanizmi, preparatebis sawyisi dozebi mkurnalobis xangrZlivoba, gverdiTi movlenebi, Bbeta adrenoblokatorebiT mkurnaloba TireostatikebTan erTad da Tireostatikebis gareSe. iodis preparatebi. Tireoiduli hormonebi. liTiumis karbonati

12

difuzur-toqsiuri Ciyvis mkurnalobaSi. samkurnalo RonisZiebani imunomodulaciis da imunokoreqciis mizniT. recidivebi difuzur-toqsiuri Ciyvis medikamentozuri mkurnalobis Semdeg. difuzuri toqsiuri Ciyvis qirurgiuli mkurnaloba: Cvenebebi, avadmyofis momzadeba qirurgiuli CarevisTvis operaciuli mkurnalobis taqtika da operaciis Semdgomi movla. radioiodTerapia: radiaqtiuli iodis moqmedebis meqanizmi, Cveneba da ukuCveneba, avadmyofis momzadeba radioiodTerapiisaTvis, radiaqtiuri iodis dozis gansazRvis meTodi, radioiodTerapiis meTodi (erTjeradi, wiladobriv-gaxangrZlivebuli), radioiodTerapiis efeqturoba. garTulebebi (WeSmariti da hipotetiuri). sanatorul-kurortuli mkurnaloba. fizioTerapiruli mkurnaloba. garTulebebis da recidivebis profilaqtika.

prognozi da dispaserizacia. prognozis kriteriumebi daavadebis simZimis, ofTalmopaTiisa da Tireotoqsikozis recidivebis mixedviT. dakvirvebis vadebi, Sromisunarianobis eqspertiza da invalidobis Cvenebis dadgena. reabilitacia.

Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvaTireotoqsiuri adenoma da mravalkvaTireotoqsiuri adenoma da mravalkvaTireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani nZovani nZovani nZovani

toqsiuri Ciyvi toqsiuri Ciyvi toqsiuri Ciyvi toqsiuri Ciyvi

etiologia: iodis ukmarisobis, memkvidreobis faqtorebis da sxivuri radiaciis mniSvneloba.

paTogenezi: cvliTi procesebi Tiroiduli hormonebis siWarbis dros. paTomorfologia: histologiuri cvlilebebi.

klinika: kompensirebuli adenomis klinika. dekompensirebuli adenomis klinika. Sinagani organoebis da sistemebis mdgomareoba.

Tireotoqsiuri adenomis diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi, hormonuli gamokvlevis monacemebi, Tireotropin rilizing hormonis da Tireotropinis stimulaciis testebi, farisebri jirkvlis vizualizacia (scintigrafia, ultrasonografia).

diferencialuri diagnozi: toqsiuri Ciyvis difuzur-kvanZovani forma. mkurnaloba da profilaqtika: medikamentozuri Terapia. radiaqtiuli iodiT

mkurnaloba. qirurgiuli mkurnaloba (Cveneba, pre- da postoperaciuli momzadeba da movla).

prognozi da dispanzerizacia diagnostikis vadebis da mkurnalobis efeqturobis mixedviT. Sromis unarianobis eqspertiza da reabilitacia. TireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebi iod-inducirebuli hiperTireozi (iod-bazedovi); autoimunuri da qvemwvave Tireoiditebis hiperTireoiduli faza. Tireotropuli hormoniT gamowveuli hiperTireozi. trofoblasturi hiperTireozi. farisebri jirkvlis gareT producirebuli Tireoiduli hormonebiT gamowveuli Tireotoqsikozi (Struma ovarii, farisebri jirkvlis maRaldiferencirebuli kibos metastazebi). hipoTireozihipoTireozihipoTireozihipoTireozi

etiologia: pirveladi hipoTireozis etiologia: autoimunuri procesi, fermentopaTia, radiaciuli dazianeba, qirurgiuli Careva farisebr jirkvalze. meoradi da mesameuli hipoTireozis etiologia.

paTogenezi: pirveladi, meoradi da mesameuli hipoTireozis paTogenezi. paTomorfologia: farisebri da sxva jirkvlebi, Sinagani organoebi. klinika. pirveladi hipoTireozis klinika mozrdilebSi da bavSvebSi. mTeli

organizmis sistemebis da Sinagani sekreciis jirkvlebis funqciis darRvevebi, mimdinareobis Taviseburebani orsulebSi. meoradi da mesameuli hipoTireozis klinika. asakobrivi Taviseburebani. hipoTireoiduli koma.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi, Tireoiduli hormonebis statusi, imunologiuri kvlevis meTodebi, radioizotopuri diagnostika (farisebri jirkvlis skanireba, misi funqciis gansazRvra). instrumentaluri gamokvlevis sxva meTodebi. (ubg, punqciuri biofsia, bariumis fafiT rentgenodiagnostika).

diferencialuri diagnozi: pirvelad, meorad da mesameul hipoTireoz Soris (funqciuri cdebi).

mkurnaloba: SenacvlebiTi da simptomuri mkurnaloba, hipoTireozis kompensaciis kriteriumebi, profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: Sromisunarianobis eqspertiza invalidobis dadgenis Cvenebebi reabilitacia. endemendemendemendemiuri Ciyvi.iuri Ciyvi.iuri Ciyvi.iuri Ciyvi.

13

etiologia: iodis deficiti niadagSi, wyalSi da sakveb produqtebSi. sxva mikroelementebis Tanafardobis darRveva. cilebisa da vitaminebis deficiti. strumogenuri nivTierebebis arseboba (Tiocianitebi, perqloratebi, TioSardovana da sxva) sakveb produqtebSi. memkvidreobiTi faqtorebis da imunuri meqanizmebis roli.

paTogenezi: Tireoiduli hormonebis biosinTezis Taviseburebani iodis ukmarisobis pirobebSi. Tireotropuli hormonis da Tireoliberinis roli farisebri jirkvlis hiperplaziis ganviTarebaSi. hormonopoezis darRvevebi strumogenuri sakvebi produqtebis gavleniT (Tiocianitebi, TioSardovana da sxva).

paTomorfologia: parenqimatozuli (difuzuri, kvanZovani), koloiduri-kistis warmoqnisken midrekilebiT mikrofolikuluri, makrofolikuluri.

klasifikacia: farisebri jirkvlis gadidebis xarisxebi (0, 1, 2, 3), kvanZebis arseboba, funqciuri aqtivoba.

klinika. farisebri jirkvlis gadidebis xarisxi da xasiaTi, funqciuri aqtivoba. endemuri Ciyvis garTulebebi (irgvliv mdebare organoebze, sisxl-ZarRvebze, nervebze zewola, sisxlis mimoqcevis darRveva, Ciyvismieri guli, strumiti da sxva). endemuri Ciyvis mimdinareobis Taviseburebani mozardebSi, mozrdilebSi da asakovnebSi.

diagnozi da diferencialur diagnozi. klinikur-laboratoriuli monacemebis Sefaseba. Tireoiduli hormonebis, Tireotropinis da Tireoliberinis gansazRvra. farisebri jirkvlis morfofunqciuri mdgomareobis Sefaseba radioizotopuri, ultrabgeriTi, punqciuri biofsis, instrumentaluri da gamokvlevis sxva meTodebiT. diferencialuri diagnozi farisebi jirkvlis sxva daavadebebTan (kibo, Tireoiditi, difuzur-toqsiuri Ciyvi, kista da sxva). diferencialuri diagnozi kisris sxva daavadebebTan (kista, linfogranulomatozi, kisris simsivneebi, tuberkulozuri limfadeniti da sxva).

mkurnaloba: iodis preparatebiT, Tireoiduli hormonebiT. qirurgiuli mkurnaloba (Cveneba, pred- da postoperaciuli movla) Ciyvis recidivis profilaqtika.

profilaqtika: endemuri Ciyvis pirveladi profilaqtika _ iodiT profilaqtika, balansirebuli kveba, vitaminebi, mikroelementebi. meoradi profilaqtika (masiuri jgufuri da individualuri) iodis preparatebiT (antistrumini, kaliumis iodidi da sxva).

Bprognozi da dispaserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. mwvave Tireoiditi. mwvave Tireoiditi. mwvave Tireoiditi. mwvave Tireoiditi.

etiologia: mwvave da qronikuli infeqciebis roli. patogenezi: imunuri sistemis funqciuri mdgomareobisa da infeqciis paTogenobis

mniSvneloba. paTomorfologia: cvlilebebi farisebri jirkvlis qsovilSi. klinika: Cirqovani anTebis zogadi niSnebi, farisebwijirkvlis anTebis specifiuri

niSnebi, garTulebebi _ Cirqovani mediastiniti, venebis flegmona, aspiraciuli pnevmonia. diagnozi da diferencialuri diagnozi: klinikur-laboratoriul monacemebis

Sefaseba. farisebwijirkvlis mdgomareobis Sefaseba, ultrabgeriTi gamokvleva da misi kontrolis qveS punqcia. diferencialuri diagnozi kisris organoebis da farisebi jirkvlis sxva daavadebebTan.

mkurnaloba: antibaqteriuli preparatebi (antibiotikebi, sulfanilamidebi da sxva). fizioTerapia. qirurgiuli mkurnaloba: abscesebis gakveTa da drenireba. garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia droul diagnostikasTan da Catarebuli mkurnalobis efeqturobasTan damokidebulebiT. dispanseruli dakvirveba farisebwijirkvlis funqciis da kvanZebis warmoqmnis profilaqtikis mizniT. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)

etiologia: virusuli infeqciis roli daavadebis ganviTarebaSi, imunoreaqtiulobis mniSvneloba.

paTogenezi: imunuri reaqciebis roli daavadebis ganviTarebaSi. paTomorfologia: daavadebis histologiuri Taviseburebani. klinika: mimdinareobis klinikuri variantebi. (kerovani, difuzuri da sxva).

daavadebis zogadi da lokaluri simptomebi. daavadebis sdadiebi farisebri jirkvlis funqciuri mgomareobis damokidebuleba da daavadebis stadiasTan.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi (sisxlis saerTo analizis da bioqimiuri maCveneblebis cvlilebebi). Tireoiduli hormonebis statusi. imunologiuri

14

testebi da maTi dinamika. radioizotopuri meTodebi (farisebri jirkvlis funqcia I131-is CarTviT). farisebi jirkvlis ubg.

diferencialuri diagnozi: mwvave Cirqovani Tireoiditi, sisxlCaqcevebi farisebr jirkvlSi, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, farisebri jirkvlis kista, farisebri jirkvlis kibo, Tireotoqsiuri adenoma.

mkurnaloba: anTebis sawinaRRmdego arasteroiduli preparatebi, Tireostaturi Terapia, Tireoiduli hormonis preparatebi, kortikosteroiduli preparatebi.

profilaqtika: prognozi da dispanserizacia recidiuli formebis dros avadmyofebis dispanserizacia daavadebis klinikuri mimdinareobis mixedviT. Sromisunarianobis mixedviT eqspertiza da reabilitacia.

qronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditi

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli, autoimunuri meqanizmebis mniSvneloba.

paTogenezi: maprovocirebeli faqtorebi, ujreduli da humoraluri imunitetis meqanizmebis roli, autoimunuri Tireoiditis kavSiri sxva autoimunur daavadebebTan.

patomorfologia: autoimunuri Tireoiditis histologiuri niSnebi. klinika: epidemiologia. klasifikacia: klinikuri mimdinareobis variantebi

(hipertrofiuli, atrofiuli da sxva). davadebis stadiebi da farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba: Tireotoqsikozis stadia euTireozis stadia hipoTireozis stadia. autoimunuri Tireoditis mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. autoimunuri Tireoditis kavSiri farisebrijirkvlis kibosTan. autoimunuri Tireoditis kavSiri endokrinul ofTalmopaTiasTan da sxva autoimunur daabadebebTan.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi Tireoiduli hormonebis statusi. imunuri statusi (antisxeulebi Tireoglobulinis da mikrosomaluri antigenis mimarT, A, M, G da sxva imunoglobulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi). radioizotopuri diagnostika (I131-is CarTva, farisebri jirkvlis skanireba). ubg. punqciuri aspiraciuli biofsiis meTodi punqtadis citologiuri gamokvleviT, rentgenologiuri meTodebi (farisebri jirkvlis midamos rentgenografia bariumis fafiT da sxva).

diferencialuri diagnozi: difuzuri toqsiuri Ciyvi, qvemwvave Tireoiditi, farisebrijirkvlis kibo, limfosarkoma, karcinoma endemuri Ciyvi, radiaciuli Tireoiditi, ridelis Tireoiditi, mravalkvanZovani Ciyvi, Tireotoqsiuri adenoma, farisebrijirkvlis kista.

mkurnaloba da profilaqtika. medikamentozuri Terapia: Tireostatiuri terapia, Tireoiduli preparatebiT mkurnaloba, mkurnaloba kortikoiduli preparatebiT _ sqema (yoveldRiuri, dRegamoSvebiTi da sxva), imunomodulatoruli Terapia (levomizoli, T-aqtivini da sxva). operaciuli mkurnaloba: Cveneba, garTuleba, qirurgiuli mkurnalobis variantebi daavadebis da misi garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba klinikuri mimdinareobis stadiasTan da mkurnalobis meTodTan. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia daavadebis gamosavlis mixedviT.

ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli. paTogenezi: fibrozuli Tireoiditis ganviTarebis Teoria. paTomorfologia: fibrozuli Tireoiditi histologiuri Taviseburebani. klinika: lokaluri simptomebi, daavadebis mimdinareobebis klinikuri

Taviseburebani, garTulebebi. diagnozi: hormonuli Tireoiduli statusi, kisrisa da farisebrijirkvlis midamos

rentgenologiuri gamokvleva, radioizotopuri testebi, farisebrijirkvlis ubg. farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia, punqtatis citologiuri gamokvleviT,

diferencialuri diagnozi: haSimotos autoimunuriTireoiditi, farisebrijirkvlis kibo, qvemwvave Tireoiditi, endemuri Ciyvi, qronikuli specifiuri Tireoiditebi.

mkurnaloba da profilaqtika: medikamentozuri Terapia, qirurgiuli mkurnaloba. prognozi da dispanserizacia: prognozi Toreoiditis garTulebidan gamomdinare.

dakvirvebis vadebi. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

qronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebi etiologia: tuberkulozi, sifilisi, aqtinomikozi.

15

paTogenezi: farisebrijirkvlis tuberkulozuri, sifilisuri, aqtinomikozuri dazianebis paTogenezi.

paTomorfologia: specifiuri histologiuri cvlilebebi. klinika: tuberkulozuri, sifilisuri, aqtinomikozuri, Tireoiditebis klinika. diagnostika: serologiuri da imunologiuri testebi specifiuri Tireoiditebis

diagnostikaSi. farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis citologiuri gamokvleviT. fistulebidan gamonadenis mikroskopia, farisebrijirkvlis ubg. specifiuri gamokvlevebi.

diferencialuri diagnozi: mwvave Tireoiditi, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, ridelis Ciyvi, farisebrijirkvlis kista, farisebrijirkvlis simsivneebi, endemiuri da mravalkvanZovani Ciyvi.

mkurnaloba da profilaqtika. specifiuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia Tireoiduli hormonebiT, simptomuri terapia. Tireoiditebis profilaqtika specifiuri procesebis dros.

prognozi da dispanserizacia: specifiuri qronikuli Tireoiditis variantidan gamomdinare. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

farisebri jirkvlis radiaciuli dazianebafarisebri jirkvlis radiaciuli dazianebafarisebri jirkvlis radiaciuli dazianebafarisebri jirkvlis radiaciuli dazianeba

etiologia: maionizirebeli radiaciis moqmedeba organizmze da farisebri jirkvlze, genetikuri faqtorebis roli.

paTogenezi: radiaciuli Tireoiditis paTogenezis dasxivebis dozis, saxeobis da xangrZlivobis mixedviT. farisebri jirkvlis mdgomareobis mniSvneloba dasxivebamde.

klinika: radiaciuli Tireoiditis riskis jgufebi. radiaciuli Tireoiditis stadiebi. klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. radiaciuli Tireoiditis kavSiri farisebri jirkvlis avTvisebian simsivneebTan.

mkurnaloba da profilaqtika: profilaqtika iodis Semcveli preparatebiT, SenacvlebiTi Terapia Tireoiduli hormonebis preparatebiT imunomudulatoruli Terapia. prognozi: prognozis damokidebuleba dasxivebis dozaze saxeobasa da xangrZlivobaze. Sromisunarianobis esqpertiza da reabilitacia.

farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebi

epidemologia: daavadebis asakobrioba, geografiuli gavrceleba. etiologia: genetikuri faqtorebis roli. hormonuli darRvevebis, Tireotropuli

hormonebis hipersekreciis roli farisebri jirkvlis simsivneebis genezSi. Tireostatiuri preparatebiT mkurnalobis roli. maionizirebeli radiaciis roli. kisirs mZime Tavis da gul-mkerdis rentgenoTerapiruli mkurnalobis roli simsivnis Camoyalibebaze. birTvuli afeTqebisas maionizirebeli radiaciis roli. iodis ukmarisobis roli farisebri jirkvlis simsivnis genezSi. kancerogenuli nivTierebebis roli amave procesze.

paTogenezi: farisebri jirkvlis avTvisebiani da keTilTvisebiani simsivneebis sxvadasxva paTogenezi.

farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebis klasifikacia: saerTaSoriso histologiuri klasifikacia; klinikur-morfologiuri kasifikacia. klasifikacia avTvisebianisimsivneebis stadiebis mixedviT.

paTomorfologia: kibo A-ujredebidan (folikuluri): papilaruli adenokarcinoma, folikuluri adenokarcinoma, aradiferencirebuli kibo. kibo B-ujredebidan (aSkinazis ujredebi): aSkinazis ujredebi papilaruli adenokarcenoma, folikkuluri adenokarcenoma B-ujredebidan, aSkinazis ujredebis aradiferencirebuli kibo. kibo C-ujredebidan (parafolikuluri): medularuli kibo. sxva avTvisebiani simsivneebi (metaplazirebuli epiTelis simsivneebi, simsivneebi araepiTeluri ujredebidan, araklasificirebuli simsivneebi).

klinika: klinikuri simptomebi, farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba, klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani, simsivnuri procesis gavrcelebis gansazRvra stadiebis da TNM sistemis mixedviT, farisebri jirkvlis simsivnis metastazirebis Taviseburebani.

diagnozi: klinikuri diagnostika, farisebri jirkvlis, kisris midamos da regionaluri limfuri kvanZebis ubg. rentgenologiuri meTodebi: farisebri jirkvlis, gulmkerdis organoebis da Suasayaris, ConCxis Zvlebis (Tavis qala, neknebi, mkerdis Zvali, xerxemali) mimoxilviTi rentgenografia bariumis fafiT, rentgenopnevmoTireoidografia, arteriografia, kompiuteruli tomografia, Tireolimfografia. farisebri jirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis

16

histologiuri gamokvleviT. radioizotopuri meTodebi farisebri jirkvlis simsivneebis SefasebaSi. Termografia.

diferencialuri diagnozi. kvanZovani Ciyvi, farisebri jirkvlis adenoma, farisebri jirkvlis kista, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, qronikuli specifiuri Tireoiditebi (tuberkulozi, sifilisi, aqtinomikozi, mwvave Tireoiditi, qvemwvave Tireoiditi, ridelis qronikuli Tireoiditi, limfogranulomatozi, aberantuli Ciyvi).

mkurnaloba da profilaqtika: qirurgiuli mkurnaloba, misi Cvenebebi, pre da postoperaciuli movla. qirurgiuli mkurnaloba limfuri kvanZebis metastazis, recidivis da araradikaluri operaciebis dros. qirurgiuli mkurnalobis garTulebebi. sxivuri Terapia, distancuiri gamaTerapia: Cvenebebi, garTulebebi, mkurnalobis kombinirebuli meTodebi (operacia+gama-Terapia). mkurnaloba radiaqtiuli iodiT. qimioTerapia simsivnis sawinaaRmdego preparatebiT. mkurnaloba Tireoiduli hormonebis preparatebiT daavadebis da misi recidivebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozi daavadebis stadiis, pirveladi simsivnis gavrcelebis, misi histologiuri struqturis da histogenetikuri kuTvnilebis mixedviT. prognozi avadmyofTa sqesisa da asakis mixedviT. prognozi da dispanserizacia daavadebis mkurnalobis simZimisa da vadebis simsivnis histologiuri Senebis mixedviT. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia simsivnis stadiis mkurnalobis saxeobis da vadebis Sesabamisad. fizikuri, fsiqologiuri, socialuri da profesiuli adaptacia farisebri jirkvlis simsivnis radikalur mkurnalobamde da mis Semdeg.

farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)

etiologia: genetikuri faqtorebis roli farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplaziis genezSi.

paTogenezi: pubertatuli periodis patofiziologia da farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. imunuri darRvevebis roli iuveniluri Ciyvis warmoSobaSi.

patomorfologia. paTomorfologiuri monacemebi iuveniluri Ciyvis genezis mixedviT.

klinika: klinikuri simptomebi, farisebri jirkvlis klinikuri mdgomareoba. diagnozi: farisebri jirkvlis hormonuli statusi. imunologiuri testebi

(antisxeulebi mikrosomaluri fraqciebis da Tireoglobulinis mimarT, A, M da G klasebis imuno globulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi). farisebri jirkvlis ubg diagnostika. farisebri jirkvlis scintografiuli gamokvleva teqniciumiT. punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis citologiuri gamokvleviT.

diferencialuri diagnozi: autoimunuri Tireoiditi, endemuri Ciyvi, farisebri jirkvlis kibo.

mkurnaloba da profilaqtika: Tireoiduli hormonebis preparatebi (monoTerapia da kombinirebuli Terapia). profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozi iuveniluri strumis mixedviT. 10-dan 15 wlamde asakis bavSvebisa da mozardebis profilaqtikuri gasinjva, dinamiuri dakvirveba pubertatuli periodis damTavrebamde, dinamiuri dakvirveba iuveniluri Ciyvis gamosavlis mixedviT. Sromisunarianobis esqpertiza da reabilitacia. endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli. paTogenezi: imunitetis ujreduli da humoraluri meqanizmebis roli

ofTalmopaTiis genezSi. kavSiri difuzur-toqsiur CiyvTan. haSimotos autoimunur TireoiditTan da farisebri jirkvlis sxva daavadebebTan.

klinika: ofTalmopaTiis klinikuri simptomebi da stadiebi. farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. ofTalmopaTiis garTulebebi sxva autoimunur daavadebebTan kavSiri.

diagnozi: imunologiuri testebi (antisxeulebi eqstraokularuli kunTebis da retrookularuli SemaerTebeli qsovilis fibroblastebis mimarT, mocirkulire imunuri kompleqsebi, imunoglobulinebi da sxva). hormonuli Tireoiduli statusi ofTalmologiuri gamokvlevebi, egzofTalmometria. farisebri jirkvlis da orbitis ubg. rentgenologiuri gamokvleva (Tavis qalis rentgenograma). kompiuteruli tomografia.

diferencialuri diagnozi: difuzur-toqsiuri Ciyvi, mwvave da recidiuli koniunqtiviti, Tavis tvinis moculobiTi procesebi.

mkurnaloba da profilaqtika. mkurnalobis miznebi. adgilobrivi RonisZiebebi (mzis saTvale, avadmyofis pozicia Zilis dros, specialuri saTvaleebi prizmebiT diplopiis

17

koreqciisTvis da sxva). orbitebis sxivuri Terapia mkurnaloba kortikosteroiduli preparatebiT. imunodepresantebi. plazmoferezi. qirurgiuli mkurnaloba (quTuToebis da esqtraokularuli kunTebis plastiuri operacia, operacia orbitaluri dekompresiis gamo). simptomuri Terapia. mkurnaloba imunomodulaciis mizniT da misi perspeqtivebi. fizioTerapia. profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia ofTalmopaTiis stadiis da garTulebis mixedviT Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia mkurnalobis saxeobis da ofTalmopaTiis garTulebebis mixedviT.

sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.

etiologia: genetikuri faqtorebis da iodis ukmairsobis roli sporaduli Ciyvis genezSi da misi mizezebi.

paTogenezi: Tireotropuli hormonis hipersekrecia farisebri jirkvlis daavadebis genezSi. imunuri meqanizmebis roli sporaduli Ciyvis genezSi.

paTomorfologia: difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvis histologiuri struqtura.

klinika: sporaduli Ciyvis klinikuri variantebi (difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvi). klinikuri simptomebi farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. Ciyvis niSnebi da topografia. garTulebebi.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevis monacemebi. hormonuli Tireoiduli statusi. imunologiuri testebi (antiTireoiduli antisxeulebi A, M da G klasis imunoglobulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi da sxva). farisebri jirkvlis ubg. farisebri jirkvlis siTburi gamokvleva. radioizotopuri gamokvleva. kisris aris rentgenologiuri gamokvleva bariumis fafiT.

diferenciaruli diagnozi: haSomotos autoimunuri Ciyvi, endemuri Ciyvi, farisebri jirkvlis kibo, difuzur-toqsiuri Ciyvi, qvemwvave Tireoiditi, farisebri jirkvlis toqsiuri adenoma, farisebri jirkvlis, kista, specifiuri qronikurli Tireoiditebi, ridelis fibrozuli Tireoiditi.

mkurnaloba: medikamentozuri Terapia. Tireostatiuri Terapia, Tireoiduli hormonebis preparatebiT mkurnaloba. qirurgiuli mkurnaloba. Cvenebebi da misi garTulebebi.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba sporaduli Ciyvis variantze da garTulebebze. dispanserizacia difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvis dros. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. sporaduli Ciyvis klinikuri mimdinareobis da garTulebebis mkurnalobis meTodebis mixedviT. farisebraxlo jirkvlis daavadebebifarisebraxlo jirkvlis daavadebebifarisebraxlo jirkvlis daavadebebifarisebraxlo jirkvlis daavadebebi hiperparaTireozihiperparaTireozihiperparaTireozihiperparaTireozi

klasifikacia: pirveladi, meoradi da mesameuli hiperparaTireozi. mwvave da qronikuli hiperparaTireozi.

etiologia: fiperplaziis da adenomebis roli. patogenezi: fosfor-kalciumis cvlis darRveva. Zvlovani qsovilis daSlis

meqanizmi. Tirkmlebis da sxva organoebis da sistemebis funqciis darRveva. paTomorfologia: hiperplaziis da adenomebis anatomiur-histologiuri

Taviseburebani. organoebis da qsovilebis anatomiur-histologiuri Taviseburebani (Zvlebi, Tirkmlebi, kuWnawlavis traqti, centraluri nervuli sistema da sxva).

klinika: pirveladi hiperparaTireozi klinika (reklinghauzenis daavadeba). cvlis procesebis mdgomareoba Sinagani organoebis da sistemebis cvlilebebi. pirveladi hiperparaTireozi klinikuri formebi _ visceraluri, Zvlovani, Sereuli. klinikuri mimdinareobis Taviseburebani mxcovnebSi da moxucebulebSi. meoradi hiperparaTireozi klinikuri formebi _ Tirkmlovani (Tirkmlovani raqiti, tubulopaTia) nawlauri (Sewovis darRveva, mogvianebiTi raqiTi) da sxva. mesameuli hiperparaTireozi mimdinareobis Taviseburebani _ farisebraxlo jjirkvlis ganmeorebiTi hiperplazia umetesad Tirkmlebis gadanergvis Semdeg. paraTireoiduli krizi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi. hormonuli statusi. funqciuri cdebis diagnostikuri mniSvneloba (dentis, hovardis, aqselrodis da sxva). jirkvlebis vizualizacia (ubg, eqografia, kompiuteruli tomografia da sxva). Zvlovani qsovilis rentgenologiuri gamokvleva. paraTireoiduli krizis diagnostika. diferencialuri diagnozi pirvelad, meorad da mesameul hiperparaTireozi Soris, diferencialuri diagnozi sxva daavadebebTan.

18

mkurnaloba da profilaqtika: qirurgiuli mkurnaloba (Cvenebebi, pre da postoperaciuli movla). postoperaciuli tetaniis mkurnaloba. medikamentozuri mkurnaloba (kalcitonini D2 da D3 vitaminebi, osini, anabuluri steroidebi da sxva preparatebi). paraTireoiduli krizis gadaudebeli Terapia. meoradi da mesameuli formebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozis damokidebuleba droul diagnostikasa da mkurnalobis adeqvaturobaze. hiperparaTireozi adreuli gamovlineba da dakvirvebis xangrZlivoba. Sromisunarianobis eqspertiza. droebiTi Sromisuunaroba da invalidobis profilaqtika. avadmyofebis reabilitacia farisebraxlo jirkvlis adenomeqtomiis Semdeg.

hipoparaTireozihipoparaTireozihipoparaTireozihipoparaTireozi

klasifikacia: postoperaciuli tetania, meoradi tetania, postoperaciuli hipoparaTireozi, fsevdohipoparaTireozi da sxva.

etiologia: farisebraxlo jirkvlis tramvebi, amokveTa da dazianeba. farisebraxlo jirkvlebSi autoimunuri procesebi da sxva mizezebi.

paTogenezi: autoimunuri hipoparaTireozis paTogenezi. fosfor-kalciumis da nivTierebaTa cvlis sxva darRvevebis paTogenezi. tetaniis ganviTarebis paTogenezi.

paTomorfologia: hipoparaTireozis sxvadasxva formebis dros farisebraxlo jirkvlebis histologiuri Senebis Taviseburebani.

klinika: nivTierebaTa cvlis klinikuri gamovlinebani. Sinagani organoebis da sistemebis mdgomareoba. memkvidreobiTi sindromebi hipoparaTireozis gamovlimebiT. paraTireoidli tetaniis klinika. garTulebebi. klinikis Taviseburebani moxucebulebsa da mxcovanebSi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: forfor-kalciumis cvlis bioqimiuri monacemebis Sefaseba. klinikur-laboratoriuli testebi diagnostikuri cdebi. diferencialuri diagnozi im daavadebebTan romelTac Tan axlavT tetania. diferencialuri diagnozi tetaniis sxvadasxva formebs Soris.

mkurnaloba: kalciumis preparatebi da sxva medikamentebi (D vitamisni da misi warmoebulebi da sxva). gadaudebeli mdgomareobebis mkurnaloba _ tetaniis Setevis mkurnaloba.

profilaqtika: postoperaciuli hipoparaTireozi da misi garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba daavadebis simZimeze da mkurnalobis adeqvaturobaze. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. simsuqne.simsuqne.simsuqne.simsuqne.

epidemoilogia: simsuqnis gavrceleba da sqesis da asakis mixedviT. simsuqnis gavrceleba ekonomiurad ganviTarebul da ganviTarebad qveynabSi.

simsuqnis klasifikacia: klasifikacia etiopaTogenezis mixedviT. simsuqnesTan dakavSirebuli genetikuri sindromebi.

etiologia: genetikuri faqtorebis roli simsuqnisa da hipokineziis genezSi. alimentaruli faqtoris mniSvnleoba. centraluri nervuli sistemis da hipoTalamusis roli simsuqnis genezSi. endokrinuli metaboluri darRvevebis da infeqciis roli.

paTogenezi: organizmis energetikuli homeostazi. hipoTalamuri regulaciis darRveva. Warbi kvebis da hipodinamiis roli simsuqnis paTogenezSi. endokrinuli darRvevebi (hiperinsulinizmi, Tirkmelzeda jirkvlis qerqis glukokortikoiduli funqciis darRveva, darRvevebi reproduqciul sistemaSi da sxva). metaboluri darRvevebi (cximovani, naxSirwylovani, wyal-marilovani cvlis darRvevebi).

paTomorfologia: simsuqnis morfologiuri variantebi. klinika: ekzogenuri konstituciuri simsuqnis klinikuri simptomatika: gul-

sisxlZarRvTa sistemis kuWnawlavis traqtis, hepato-biliaruli sistemis, Sardis gamomyofi sistemis, centraluri nervuli sistemis, endokrinuli sistemis, imunuri sistemis mdgomareoba simsuqnis dros. klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. simsuqnis pirveladad endokrinuli formebi. pikvikis sindromi. genetikuri sindromi, romlebsac Tan axlavT simsuqne (prader-vilis sindromi, morgan-stiuart-biglis sindromi, alstromis sindromi). simsuqne, rogorc sxva daavadebis riskfaqtori.

simsuqnis sxvadasxva formebis diagnostika: somatometria, klinikur-laboratoriuli monacemebis Sefaseba, gamokvlevis instrumentaluri meTodebi (ekg, eg, eqo, eg da sxva). rentgenologiouri gamokvlevebi (kraniograma da sxva) lipidogramis Sefaseba glukozis tolerantobis Sefaseba. hormonuli statusi simsuqnis dros.

19

diferencialuri diagnozi: genetikuri sindromebi romlebsac Tan axlavT simsuqne. endokrinuli daavadebebi romlebsac Tan axlavT simsuqne (icenko-kuSingis daavadeba, hipoTireozi, hiperinsulinizmi, laqtorea-amenoreis sindromi da sxva). simsuqnis hipoTalamuri da organuli formebi. pikvikis sindromi.

mkurnaloba: dieta. samkurnalo kveba. farmakoTerapia (anoreqsiuli preparatebi, hipolipidemiuri preparatebi, hormonuli Trapia). samkurnalo fizkultura, fizikuri datvirTva, masaJi, fizioTerapiuli mkurnaloba. operaciuli mkurnaloba. fsiqoTerapia. sanatorul-kurortuli mkurnaloba.

profilaqtika: racionaluri kveba da moZraobis reJimi, TviTkontroli da sazogadoebrivi RonisZiebani.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba simsuqnis formaze, stadiaze da garTulebebze. saeqimo-SromiTi eqspertiza da reabilitacia.

sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.

sasqeso jirkvlebis paTfiziologiasasqeso jirkvlebis paTfiziologiasasqeso jirkvlebis paTfiziologiasasqeso jirkvlebis paTfiziologia sasqeso jirkvlebis ganviTarebis paTologia. gonadebis formirebis darRveva.

arasasurveli faqtorebis gavlena (genetikuri qromosomuli anomaliebi). gonadebis ageneziis cneba. gonadebis dizgeneziis da gonadebis Sereuli dizgeneziis cnebebi. sasqeso hormonebis sinTezis da sekreciis darRvevebi qsovilebis mgrZnobelobis darRveva sasqeso hormonebis mimarT.

hipogonadizmi. hipogonadizmis paTomorfologiuri aspeqtebi. naadrevi sqesobrivi momwifeba: paTfiziologiuri aspeqtebi.

sasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebi

gonadebis agenezia _ SereSevski _ terneris sindromi. gonadebis WeSmariti agenezia: atiologia da paTogenezi, gonadebis formireba, gonadebis histologiuri daxasiaTeba, arasrulfasovani gonadis gavlena fenotipis formirebaze, nayofis avtonomiuri midrekileba feminizaciisaken.

klinika: gareTa sasqeso organoebis ganviTarebis Taviseburebani, displaziuri sindromebi, axalSobilis klinikuri niSnebi, fizikuri ganviTarebis Taviseburebani, gul-sisxlZarRvTa sistemis Zvlovani da Sardis gamomyofi sistemis ganviTarebis mankebi, inteleqtualuri ganviTarebis Taviseburebani.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: kariotipis da sasqeso qromatinis gamokvlevis monacemebis Sefaseba, dermatoglifiuri monacemebi, gonadebis funqciuri mdgomareobis Sefaseba, mcire menjis Rrus organoebis ultrabgeriTi gamokvlevebis Sefaseba, Zvlovani asakis gansazRvra, diagnostikuri laparaskopiis da laparatomiis Cvenebebi.

mkurnaloba: sapasporto sqesis SerCeva, sqesis qirurgiuli koreqcia, gonadeqtomiis Cvenebani, SenacvlebiTi hormonuli Terapia.

prognozi: dispanserizacia. socialuri adaptirebis da Sromisunarianobis sakiTxebi.

sakvercxeebis disgeneziis sindromi (SereSevski-terneris sindromi feminizaciis, gonadebis WeSmariti disgenezia).

etiologia da paTogenezi: gonadebis formireba misi histologiuri daxasiaTeba arasrulfasovani gonadis gavlena fenotipis Camoyalibebaze, nayofis avtonomiuri feminizaciis gavlena fenotipis Camoyalibebaze. klinika: gareTa sasqeso organoebis Camoyalibeba, fertiloba daavadebis mozaikuri formebis dros, fizikuri ganviTareba displaziuri simptomebi, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rentgenologiuri da kompiuteruli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba, mcire menjis Rrus organoebis ubg gamokvlevis monacemebis Sefaseba, laparaskopiis da laparatomiis Cvenebebi.

diagnozi da dif. diagnozi: pirvelad da meorad hipogonadizmTan, nonenis sindromTan.

mkurnaloba zrdis stimulaciuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia (sqema da principebi) Tandayolili displaziebis qirurgiuli mkurnaloba. prognopzi. dispanserizacia. Sromisunarianobis da socialuri adaptaciis sakiTxebi.

anorhizmi. etiologia paTogenezi, garegani da Sinagani faqtorebis gavlena, autoimunuri meqanizmebis mniSvneloba.

klinika simptomatikis Taviseburebani adreul asakSi, pubertatul periodSi, zrdasrul asakSi.

20

diagnozi: hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, funqciuri cdebi, Zvlovani asakis gamokvleva, ginekografia, sasqeso qromatinis gansazRvra, kariologiuri gamokvleva. diferencialuri diagnozi: kriptorxizmis abdominaluri forma gogonebSi Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia umaRlesi xarisxis virilizaciis dros, klainfelteris sindromi kriptorxizmTan erTad. mkurnaloba. SenacvlebiTi Terapia androgenebiT. prognozi. SenacvlebiTi hormonuli Terapiis drouli dawyebis mbniSvneloba. dispanserizacia. Sromisunarianobis da reabilitaciis sakiTxebi;

nonenis sindromi. terneris sindromi mamakacebSi: etiologia da paTogenezi. klinika: sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi ganviTareba, fertiloba, inteleqtualuri da fizikuri ganviTareba, displaziuri sindromebi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi. mkurnaloba. zrdis mastimulirebeli Terapia. dispanserizacia. Sromis unarianobis da reabilitaciis sakiTxebi.

mamrobiTi cru hermafroditizmi _ etiologia da paTogenezi: mucladyofnis periodSi mavne faqtorebis zemoqmedeba. klinikuri variantebi: SereSevski-terneris sindromi. hermafrodituli sasqeso organoebiT, gonadebis WeSmariti disgenezia, gonadebis Sereuli disgenezia, testikuluri feminizaciis sindromi (sruli da arasruli formebi).

klinika: gonadebis da garegani da Sinagani organoebis sasqeso organoebis Taviseburebani, meoradi sasqeso niSnebis ganviTareba, feltiroba, fizikuri ganviTarebis Taviseburebani, displastiuri sindromebi.

diagnozi: dermatoglifika, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rendgenologiuri da kompiuteruli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba. hormonuli profilis Sefaseba, sasqeso qromatini, kariologiuri gamokvlevebi, diagnostikuri laparatomiis Cvenebani.

diferencialuri diagnozi: hipergonadotropuli hipogonadizmi, crumamrobiTi hermafroditizmis sxvadasxva formebi. mkurnaloba: sapasporto sqesis SerCeva, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia, SenacvlebiTi hormonuli Terapia. dispanserizacia da Sromisunarianobis eqspertiza. prognozi.

klainfelteris sindromi: etiologia da paTogenezi. klinika. klinikuri variantebi paTogenezuri monacemebis mixedviT. sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi ganviTareba, fizikuri, inteleqtualuri ganviTareba. diagnozi da diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: SenacvlebiTi Terapia, ginekomastiis qirurgiuli mkurnaloba. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

crumdedrobiTi hermafroditizmi: cnebis ganmarteba. etiologia da paTogenezi. klinikuri variantebi: gonadebis funqciuri mdgomareoba. fenotipis Taviseburebani, pubertatuli periodis mimdinareoba: Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia (Tandayolili adrenogenitaluri sindromi), adrenaluri forma, ovariuli genezis crumdedrobiT hermafroditizmi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: paTogenezuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rendgenologiuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri laparatomiis Cvenebebi. crumdedrobiTi hermafroditizmis sxvadasxva variantebis diferencialuri diagnozi. diferencireba crumdedrobiT da WeSmarit hermafroditizms Soris. mkurnaloba: qirurgiuli da hormonuli. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

WeSmariti hermafroditizmi: mcnebis gansazRvra. epiologia da paTogenezi. klinika: gonadebis funqciuri mdgomareoba, fenotipis Tavisebureba, pubertatuli periodis mimdinareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri laparatomiis Cveneba, gonadebis histologiuri Seswavla. mkurnaloba: sapasporto sqesis arCeva, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia, SenacvlebiTi hormonuli Terapia. prognozi dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. hipogonadizmi.hipogonadizmi.hipogonadizmi.hipogonadizmi.

etiologia da paTogenezi: muclad yofnis da genetikuri faqtorebi, autoimunuri procesebis roli, samizne organoebis mgrZnobelobis Secvla sasqeso hormonebis mimarTa.

pirveladi hipogonadizmi: hipergonadotropuli da normogonadotropuli. meoradi hipogonadotropuli hipogonadizmi. mesameuli hipogonadizmi. hipogonadizmis klinika: ganviTarebis drois da dazianebis xasiaTebis mixedviT,

sasqeso organoebis ganviTareba fizikuri da sqesobrivi ganviTareba. pirveladi hipogonadizmis (Tandayolili, SeZenili) klinikuri mimdinareoba pubertatuli priodis

21

Tavisebureba. meoradi hipogonadizmis mimdinareobis Taviseburebani. mesameuli hipogonadizmis ganviTarebis Taviseburebani.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: cda horioiduli gonadotropiniT da liuliberiniT, citogenetikuri gamokvlevis Sefaseba, spermatogramis Sefaseba, rendgenologiuri gamokvlevis da kompiuteruli tomografiis Sefaseba. diferencialuri diagnozi hipogonadizmTan, romelic gamowveuli konstitucionaluri genezis sqesobrivi ganviTarebis SeCerebiT.

mkurnaloba: dawyebis vadebi, sqesobrivi hormonebiT mastimulirebeli da SenacvlebiTi Terapiis Cvenebani. pirveladi da meoradi hipogonadizmis mkurnalobis Taviseburebani. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. socialuri adaptacia.

kriptorxizmi _ etiologia da paTogenezi. klinika. saTesle jirkvlebis mdebareobis anomaliis klinikuri variantebi, gondebis funqciuri mdgomareoba, morfologia, hormonuli da reproduqcili funqcia. diagnozi: diagnostikuri cdebi, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi cru kriptorxizmis, saTesle jirkvlebis eqtopiis da retenciis SemTxvevaSi, kriptorxizmis abdominaluri diagnozi. mkurnaloba: dawyebis vadebi, hormonuli da klinikuri kontroli, operaciuli Careva, hormonuli Terapia. prognozi: fertilobis prognozuli aspeqtebi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.

etiologia da paTogenezi: WeSmariti da cru naadrevi sqesobrivi momwifeba;

klinika: fizikuri, inteleqtualuri da sqesobrivi mdgfomareoba. izoseqsualuri naadrevi sqesobrivi momwifebis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. iteroseqsualuri naadrevi momwifebis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani;

diagnozi da diferencialuri diagnozi: WeSmariti da cru naadrevi sqesobrivi momwifebis diagnostika: hormonuli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri cdebi, Tirkmelzeda jirkvlebis ultrabgeriTi da rentgenologiuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, Tirkmelzeda jirkvlebis radioizotopiuri vizualizaciis onacemebis Sefaseba. heteroseqsualuri naadrevi sqesobrivi momwifebis variantebis diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza. socialuri adaptacia da reabilitacia.

SteinSteinSteinStein----leventalis sindromileventalis sindromileventalis sindromileventalis sindromi

etiologia da paTogenezi: genetikuri dasxva arakeTilsasurveli faqtorebis gavlena sakvercxeebze.

klinika: sakvercxeebis funqciuri mdgomareoba, menstrualuri funqcia, fertiloba, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, mcire menjis Rrusorganoebis ubg gamokvlevis monacemis Sefaseba ginekologiuri statusis monacemebis Sefaseba. diagnozi da diferencialuri diagnozi sakvercxeebis polikistozis sindromis sxva formebTan.

mkurnaloba: hormonuli mkurnaloba, qirurgiuli. prognozi da dispanserizacia: Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

klimaqteruli sindromi. klimaqteruli sindromi. klimaqteruli sindromi. klimaqteruli sindromi. cnebebi ,,menopauza”, ,,perimenopauza” (klimaqteria), ,,postmenopauza” da

,,premenopauza”. hipoTalamusi-hipofizi-gonadebi sistemis funqciuri da hormopnaluri cvlilebebi. menopauzis dadgomis asakze moqmedi faqtorebi. menopauzis mdgomareobis socialuri aspeqtebi sxvadasxva qveynebSi;

klinikuri gamovlineba: fsiqonevrologiuri gamovlinebani, sisxldena, menopauziT gaZlierebuli darRvevebi: osteoxondrozi, arTropaTia, klimaqteriuli miokardiodistrofia;

diagnozi da diferencialuri diagnozi; mkurnaloba: simptomuri mkurnaloba, hormonoTerapia; prognozi da dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia

menopauzis paTologiuri gamovlinebis dros epifizis paTologiiT gamowveuli enepifizis paTologiiT gamowveuli enepifizis paTologiiT gamowveuli enepifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli dokrinuli dokrinuli dokrinuli sindromebi.sindromebi.sindromebi.sindromebi.

epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba.epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba.epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba.epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba. etiologia: simsivneebis, anTebiTi (tuberkulozi, sifilisi, encefaliti da sxva) da

degeneraciuli (epifizis Tandayolili atrofia) procesebis roli;

22

paTogenezi: antigonadotropuli funqciis gamovardna, hipoTalamusis da hipofizis mier Tireotropuli da gonadotropuli hormonebis gamomuSavebis Seferxeba;

klinika: fizikuri ganviTareba, fsiqikis Taviseburebani, gonadebis funqciuri mdgomareoba, Tavis tvinSi simsivnis arsebobasTan dakavSirebuli simptomebi (qalaSida wnevis momateba, nistagmi, Tvalis mamoZravebeli kunTebis dambla, mxedvelobis nervis dvrilis SeSupeba da sxva), hipoTalamusis dazianebasTan dakavSirebuli simptomebi (uSaqro diabeti, simsuqne, Zilianoba da sxva);

diagnozi da diferencialuri diagnozi: epifizis simsivneebis topiuri diagnostika, kraniogramis Sefaseba, nevrologiuri statusis pnevmoencefalogramis, eeg, ventrikulografiis, kompiuteruli tomografiis monacemebis Sefaseba, epifizis hormonebis da maTi metabolitebis gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi Tavis tvinis sxva simsivneebTan da hipoTalamus-hipofizuri sistemis sxva paTologiebTan;

mkurnaloba: qirurgiuli da simptomuri mkurnaloba, sxivuri Terapia da mkurnalobis sxva saxeebi;

prognozi: damokidebuleba daavadebis etiologiasTan da mkurnalobis adeqvaturobasTan;

dispanserizacia: endokrinologis, neiroqirurgis, okulistis da sxva specialistebis kompleqsuri meTvalyureoba;

Sromisunarianobis eqspertiza: droebiTi Sromisuunaroba da adreuli invalidizacia.

imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia.imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia.imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia.imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia. imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros. imunuri maCveneblebi endokrinuli paTologiis dros: ujreduli imunitetis

mdgomareobis Sefaseba, humoraluri imunitetis mdgomareobis Sefaseba, imunokompleqsuri darRvevebis Sefaseba, limfocitebis TiToeuli subpopulaciis mdgomareoba, maTi urTierTTanafardoba da funqciuri aqtivoba, imunuri sistemis hormonebis da mediatorebis gamokvleva da Sefaseba, araspecifiuri rezistentobis faqtorebis Sefaseba (fagocitozi, komplementi da sxva), imunuri statusis cvlilebebis Taviseburebani sxvadasxva endokrinuli daavadebebis dros;

Timiko-limfuri statusi-etiologia da paTogenezi: Tirkmelzeda jirkvlis qerqis ukmarisobis roli Timikolimfuri statusis formirebaSi. klinika: Sinagani organoebis mdgomareoba, imunuri sistemis mdgomareoba endokrinuli jirkvlebis funqciuri mdgomareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: hormonaluri gamokvlevis monacemebi, Timusis rentgenologiuri gamokvlevis monacemebi, imunologiuri gamokvlevis monacemebi. mkurnaloba. gadaudebeli mdgomareobebis profilaqtika da mkurnaloba prognozi.

dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.

imunuri statusis koreqcia imunuri daavadebebis dros. imunokoreqciis Cvenebani. imunokoreqciuli Terapiis Catarebis aucileblobis

Sefaseba, winaaRmdeg Cvenebebis Sefaseba: imunokoreqciis ZiriTadi principebi: imonokoreqciisaTvis saWiro meTodebis da

preparatebis SerCeva endokrinuli daavadebebis dros. imunokoreqciis Semafasebeli programis SemuSaveba. imunostimulatorebis, imunodepresorebis, imunomodulatorebis daniSvna. ujredul receptorebze moqmedi preparatebis daniSvna, imunokoreqciis sxva meTodebis gamoyeneba. imunokoreqciis Sedegis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros.

Zvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTxebi.Zvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTxebi.Zvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTxebi.Zvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTxebi. osteopeniis cnebis gansazRvra.klasifikacia: osteoporozi. osteomalacia.

osteoatrofia. hipoplaxia da Zvlebis agenezia. arasrulyofili osteogenezi. osteoporozi. klasifikacia: pirveladi (idiofatiuri) osteoporozi, meoradi (nawilobriv

cnobili paTogenezi) osteoporozi, iatrogenuli formebi; menopauzis Semdgomi da seniluri osteoporozi: epidemiologia da socialuri

ekonomiuri aspeqtebi. etiologia. paTogenezi. paTomorfologia. klinika; mozrdilebis da bavSvebis idiopaTiuri osteoporozi: otiologia da paTogenezi.

klinikuri Taviseburebani sqesisa da asakis mixedviT. ConCxis daavadebebis diagnostika. laboratoriuli gamokvlevebi: Ca, Ca2+, P da tutovani fosfatazis gansazRvra

sisxlis SratSi. SardiT gamoyofili Ca, P daoqsipronilis gansazRvra;

23

hormonuli gamokvlevis monacemebi: kalcitoninis, paraThormonis, D vitaminis da misi metabolitebis gansazRvra. gastrinis, zrdis hormonis, prolaqtinis da sasqeso steroidebis gansazRvra;

Zvlovani qsovilis vizualizaciasTan dakavSirebuli gamokvlevebi: rentgenologiuri, radiozotopuri. kompiuteruli tomografia;

Zvlis simtkicis gansazRvra: fotonuri absorbciometria, rendgenaltomedria da sxva.

osteopeniis diferencialuri diagnozi. osteoporozebis da osteomalaciis diferencialuri diagnozi: hiperparaTireozi,

pejetis daavadeba, meoradi formireba renaluri osteodistorofia, ojaxuri hiperkalciuria.

profilaqtika da mkurnaloba. profilaqtikuri RonisZiebebi: dieta, fizikuri aqtioba, kalciumis preparatebi; medikamentozuri mkurnaloba: vitamini D, kalcitonini, bifosfonatebi, osteonini,

osini, hormonoTerapia, simptomuri Terapia; prognozi da dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. reanimacia endokrinuli daavadebebis dros. endokrinuli genezis arteriuli hipertenziis etioppaTogenezi, klinika,

diferencialuri diagnozi da mkurnaloba. risi gakeTeba unda SeeZlos damoukideblad endokrinologiis specialobiT rezidenturis risi gakeTeba unda SeeZlos damoukideblad endokrinologiis specialobiT rezidenturis risi gakeTeba unda SeeZlos damoukideblad endokrinologiis specialobiT rezidenturis risi gakeTeba unda SeeZlos damoukideblad endokrinologiis specialobiT rezidenturis programis kursdamTavrebulsprogramis kursdamTavrebulsprogramis kursdamTavrebulsprogramis kursdamTavrebuls

yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos: - profesiuli eTikis proncipebiT - eqimuri deontologiis principebiT - qveyanaSi moqmedi samedicino kanonmdeblobiT, agreTve sxva

sakanonmdeblo dokumentebiT, romlebic aregulireben samedicino saqmianobas.

- samedicino menejmentis principebiT. klinicist endokrinologs klinicist endokrinologs klinicist endokrinologs klinicist endokrinologs unda SeeZlosunda SeeZlosunda SeeZlosunda SeeZlos

yvela rezidentma unda aiTvyvela rezidentma unda aiTvyvela rezidentma unda aiTvyvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:isos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:isos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:isos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:

- profesiuli eTikis proncipebiT - eqimuri deontologiis principebiT - qveyanaSi moqmedi samedicino kanonmdeblobiT, agreTve sxva sakanonmdeblo dokumentebiT, romlebic aregulireben samedicino saqmianobas. - samedicino menejmentis principebiT.

zogadi nawili zogadi nawili zogadi nawili zogadi nawili

1. wamlebis, sisxlis SemcvlTa Seyvana venaSi

2. ekg aparatiT muSaobis codna, ekg damoukideblad gaSifvra

3. Sardis buStis kaTeterizacia

4. fiziologiuri mSobiarobis miReba 5. ginekologiuri manualuri gamokvleva

6. winamdebare jirkvlis reqtaluri gamokvleva 7. sisxlis, Sardis, ganavlisa da naxvelis rutinuli laboratoriuli gamokvleva

8. Wrilobebis damuSaveba da gakerva

9. Cirqgrovebis gakveTa

10. ineqciebis gakeTeba kunTebSi da kanqveS 11. sareanimacio RonisZiebebis Catareba, filtvebis xelovnuri ventilacia, gulis

arapirdapiri masaJi

12. kuWis transnazaluri zondis Cadgma 13. cxviris wina da ukana tamponada sisxldenis dros 14. pirveladi saswrafo daxmareba Tvalis Wrilobebis, damwvrobis dros. zedapirulad

mdebare ucxo sxeulis amoReba Tvalidan

15. naxvevis, satransporto “Sinebis” dadeba, laxtis dadeba magistraluri sisxlZarRvebidan sisxldenis dros

24

16. pirveladi samedicino daxmarebis aRmoCena travmebis, damwvrobebis, moyinvis, mogudvis, daxrCobis dros.

17. praqtikuli sawvrTneli varjiSebis Catareba Temebze: avadmyofebis daxarisxebis Catareba. daxmarebis organizeba masiuri katastrofebis dros da gansakuTrebiT saSiSi infeqciebis gamosavlenad

kerZo nawilikerZo nawilikerZo nawilikerZo nawili

• farisebri jirkvlis ultrabgeriTi gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• wvrili nemsiT farisebri jirkvlis aspiraciuli biofsiis gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• farisebri jirkvlis radioizotopuri skanirebis da iodis CarTvis gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• farisebri jirkvlis palpatoruli gamokvlevis Sedegebis klinikuri interpretacia

• hipoTalamus-hipofizis midamos kompiuteruli tomografiuli da birTvul-magnituri rezonansis meTodiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• rentgeno-kraniografiuli gamokvlevis Sedegebis klinikuri nterpretacia

• Zvlovani asakis dadgena rentgenografiuli monacemebis safuZvelze

• Tvalis fskeris gamokvleva pirdapiri ofTalmoskopiis meTodiT

• mxedvelobis velis gamokvleva

• Tirkmelzeda jirkvlebis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• kuWqveSa jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• mkerdukana jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

Tavi II. ”endokrinologia”Tavi II. ”endokrinologia”Tavi II. ”endokrinologia”Tavi II. ”endokrinologia”

specialobis aRweriloba/specifikaciaspecialobis aRweriloba/specifikaciaspecialobis aRweriloba/specifikaciaspecialobis aRweriloba/specifikacia

muxli 1. muxli 1. muxli 1. muxli 1. specialobisa da specialistis gansazRvreba (definicia); specialobisa da specialistis gansazRvreba (definicia); specialobisa da specialistis gansazRvreba (definicia); specialobisa da specialistis gansazRvreba (definicia);

saeqimo specialobisaeqimo specialobisaeqimo specialobisaeqimo specialobis gansazRvreba. s gansazRvreba. s gansazRvreba. s gansazRvreba. endokrinologia,endokrinologia,endokrinologia,endokrinologia, rogorc zogadbiologiuri da zogadsamedicino disciplina - aris mecniereba hormonebisa da am hormonebis warmomSobi jirkvlebis (Sinagani sekreciis jirkvlebis) Sesaxeb. samedicino endokrinologiasamedicino endokrinologiasamedicino endokrinologiasamedicino endokrinologia aris medicinis dargi, romelic zogadi endokrinologiis fundamentalur kanonzomierebebze dayrdnobiT swavlobs Sinagani sekreciis jirkvlebis daavadebaTa etiologias, paTogenezs, klinikur gamovlinebebs, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas am jirkvlebis rogorc pirveladi xasiaTis, ise sxva daavadebaTa fonze ganviTarebuli meoradi paTologiebis dros. eqim specialistis gansazRvreba. eqim specialistis gansazRvreba. eqim specialistis gansazRvreba. eqim specialistis gansazRvreba. eqimi eqimi eqimi eqimi endokrinologiendokrinologiendokrinologiendokrinologi – medicinis dargis specialistia, romlis ZiriTadi profesiuli mowodebaa endokrinuli sistemis daavadebaTa profilaqtika, drouli diagnostika da mkurnaloba, zogadi da samedicino endokrinologiis uaxlesi miRwevebis gamoyenebiT.

25

eqim endokrinologis roli da mniSvneloba janmrTelobis dacvis sistemaSi.eqim endokrinologis roli da mniSvneloba janmrTelobis dacvis sistemaSi.eqim endokrinologis roli da mniSvneloba janmrTelobis dacvis sistemaSi.eqim endokrinologis roli da mniSvneloba janmrTelobis dacvis sistemaSi.

endokrinuli sistema umniSvnelovanes rols asrulebs adamianis organizmis funqcionirebaSi sicocxlis Casaxvidan mis dasrulebamde. praqtikulad SeuZlebelia iseT avadmyofobaTa CamoTvla, romelTa Camoyalibebasa da mimdinareobaSi pirdapir Tu arapirdapir ar monawileobdes endokrinuli sistema. amitom aris mniSvnelovani nebismieri avadmyofobis dros endokrinologiuri aspeqtebis gaTvaliswineba.

endokrinuli profilis avadmyofobani farTodaa gavrcelebuli mTel msoflioSi da am gavrcelebis masStabebi rig SemTxvevebSi (Saqriani diabeti, metaboluri sindromi, iodis deficitiT gamowveuli avadmyofobani da sxva) pandemiis saxes Rebulobs.

endokrinuli sistemis pirvelad avadmyofobaTa farTod gavrcelebasTan erTad maT udides mniSvnelobas ganapirobebs avadmyofobaTa qronikuli xasiaTi da maTi simZimis xarisxis progresuli matebis Sinagani tendeciebis arseboba.

zemoaRniSnulidan gamomdinare, cxadi xdeba, rom klinicisti endokrinologis roli mniSvnelovania ara mxolod endokrinuli sistemis pirveladi xasiaTis avadmyofobaTa SemTxvevaSi, aramed zogadad, adamianis nebismieri daavadebis ganviTarebis, klinikuri mimdinareobis, mkurnalobisa da profilaqtikis problemebis sworad gaazrebisTvis.

ras efuZneba klinicist endokrinologad mzadebis sarezidento programa ras efuZneba klinicist endokrinologad mzadebis sarezidento programa ras efuZneba klinicist endokrinologad mzadebis sarezidento programa ras efuZneba klinicist endokrinologad mzadebis sarezidento programa (saerTaSoriso analogebi, rekomendaciebi da sxva).(saerTaSoriso analogebi, rekomendaciebi da sxva).(saerTaSoriso analogebi, rekomendaciebi da sxva).(saerTaSoriso analogebi, rekomendaciebi da sxva). amerikis da evropis ganviTarebul qveynebSi funqcionirebs klinicist endokrinologTa momzadebis Tanamedrove sistema, romelic gamomdinareobs mtkicebulebebze damyarebuli medicinis principebidan. eqimTa momzadebis procesSi gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba saerTaSoriso da regionuli mniSvnelobis endokrinologiuri profilis organizaciebis gamocdilebaTa gaziarebas. aseTebia: diabetis internacionaluri federacia (IDF), diabetis Semswavleli evropuli asociacia (EASD), evropis endokrinologTa sazogadoeba (ESE), evropis TireoidologTa asociacia (ETA), amerikis klinicist endokrinologTa asociacia (AACE), amerikis TireoidologTa asociacia (ATA) , amerikis diabetologiuri asociacia (ADA) da sxva. am organizaciebis eqspertebis mier SemuSavebuli da dRes moqmedi gaidlainebi da rekomendaciebi rezidenturis programis farglebSia gaTvaliswinebuli.

muxli 2. specialistis profesiuli zogadi comuxli 2. specialistis profesiuli zogadi comuxli 2. specialistis profesiuli zogadi comuxli 2. specialistis profesiuli zogadi codnadnadnadna klinicisti endokrinologi unda flobdes codnas Semdegi kanonebis Sesabamisad: ⇒ saqarTvelos kanoni “janmrTelobis dacvis Sesaxeb” ⇒ saqarTvelos kanoni “saeqimo saqmianobis Sesaxeb” ⇒ saqarTvelos kanoni “pacientis uflebebis Sesaxeb” ⇒ eqimisa da pacientis urTierTobebis safuZvlebi ⇒ bioeTikis Tanamedrove principebi

muxli 3. eqimmuxli 3. eqimmuxli 3. eqimmuxli 3. eqim----specialistis zogadi unarspecialistis zogadi unarspecialistis zogadi unarspecialistis zogadi unar----CvevebiCvevebiCvevebiCvevebi klinicist endokrinologs klinicist endokrinologs klinicist endokrinologs klinicist endokrinologs unda SeeZlosunda SeeZlosunda SeeZlosunda SeeZlos

yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos:yvela rezidentma unda aiTvisos da Tavis muSaobaSi ixelmZRvanelos: - profesiuli eTikis proncipebiT - eqimuri deontologiis principebiT - qveyanaSi moqmedi samedicino kanonmdeblobiT, agreTve sxva

sakanonmdeblo dokumentebiT, romlebic aregulireben samedicino saqmianobas.

- samedicino menejmentis principebiT. zogadi nawili zogadi nawili zogadi nawili zogadi nawili

1. wamlebis, sisxlis SemcvlTa Seyvana venaSi

2. ekg aparatiT muSaobis codna, ekg damoukideblad gaSifvra 3. Sardis buStis kaTeterizacia 4. fiziologiuri mSobiarobis miReba 5. ginekologiuri manualuri gamokvleva 6. winamdebare jirkvlis reqtaluri gamokvleva 7. sisxlis, Sardis, ganavlisa da naxvelis rutinuli laboratoriuli gamokvleva

26

8. Wrilobebis damuSaveba da gakerva 9. Cirqgrovebis gakveTa 10. ineqciebis gakeTeba kunTebSi da kanqveS 11. sareanimacio RonisZiebebis Catareba, filtvebis xelovnuri ventilacia, gulis

arapirdapiri masaJi

12. kuWis transnazaluri zondis Cadgma 13. cxviris wina da ukana tamponada sisxldenis dros 14. pirveladi saswrafo daxmareba Tvalis Wrilobebis, damwvrobis dros. zedapirulad

mdebare ucxo sxeulis amoReba Tvalidan

15. naxvevis, satransporto “Sinebis” dadeba, laxtis dadeba magistraluri sisxlZarRvebidan sisxldenis dros

16. pirveladi samedicino daxmarebis aRmoCena travmebis, damwvrobebis, moyinvis, mogudvis, daxrCobis dros.

17. praqtikuli sawvrTneli varjiSebis Catareba Temebze: avadmyofebis daxarisxebis Catareba. daxmarebis organizeba masiuri katastrofebis dros da gansakuTrebiT saSiSi infeqciebis gamosavlenad

kerZo nawilikerZo nawilikerZo nawilikerZo nawili

• farisebri jirkvlis ultrabgeriTi gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• wvrili nemsiT farisebri jirkvlis aspiraciuli biofsiis gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• farisebri jirkvlis radioizotopuri skanirebis da iodis CarTvis gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• farisebri jirkvlis palpatoruli gamokvlevis Sedegebis klinikuri interpretacia

• hipoTalamus-hipofizis midamos kompiuteruli tomografiuli da birTvul-magnituri rezonansis meTodiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• rentgeno-kraniografiuli gamokvlevis Sedegebis klinikuri interpretacia

• Zvlovani asakis dadgena rentgenografiuli monacemebis safuZvelze

• Tvalis fskeris gamokvleva pirdapiri ofTalmoskopiis meTodiT

• mxedvelobis velis gamokvleva

• Tirkmelzeda jirkvlebis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• kuWqveSa jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• mkerdukana jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

muxli 4. specialoba moicavs qvemoCamoTvlili daavadebebis, paTologiuri mdgomareobebis muxli 4. specialoba moicavs qvemoCamoTvlili daavadebebis, paTologiuri mdgomareobebis muxli 4. specialoba moicavs qvemoCamoTvlili daavadebebis, paTologiuri mdgomareobebis muxli 4. specialoba moicavs qvemoCamoTvlili daavadebebis, paTologiuri mdgomareobebis klinikas, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas: klinikas, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas: klinikas, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas: klinikas, diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas:

endokrinuli sistemis daavadebaniendokrinuli sistemis daavadebaniendokrinuli sistemis daavadebaniendokrinuli sistemis daavadebani sazogadoebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris orgsazogadoebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris orgsazogadoebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris orgsazogadoebrivi jandacvisa da endokrinologiuri samsaxuris organizaciis safuZvlebianizaciis safuZvlebianizaciis safuZvlebianizaciis safuZvlebi sazogadoebrivi jandacvis organizaciis safuZvlebi. endokrinologiuri daxmarebis organizacia. endokrinologiuri daxmarebis menejmenti da dagegmvis Teoriuli safuZvlebi. endokrinologiuri samsaxuris ekonomikis safuZvlebi. endokrinologiur daavadebaTa epidemiologia da statistika. emdokrinologiuri profilis avadmyofTa dispanserizacia da samkurnalo-profilaqtikuri daxmarebis organizacia. saeqimo-SromiTi eqspertiza. sanitarul-saganmanaTleblo muSaobis organizacia. endokrinologiuri profilis avadmyofTa saganmanaTleblo skolebi. samedicino eTika da deontologia. endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSiklinikaSiklinikaSiklinikaSi hormonebi. zogadi sakiTxebi, hormonis mcnebis gansazRvreba. hormonebis klasifikacia maTi qimiuri struqturis, warmoqmnis adgilisa da fiziologiuri moqmedebis mixedviT.

27

hormonebis sekreciis regulacia. ukukavSiris principi, hormonebis sekreciis cirkaduli riTmebi. hormonebis sinTezi, sekrecia, transportireba. Hhormonebis moqmedebis meqanizmebi. stresis koncefcia.

hipoTalamus-hipofizis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. hipoTalamo-hipofizuri sistemis gamokvlevis meTodebi. Tirkmelzeda jirkvlebi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. KkuW-nawlavis hormonebi: hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. hipoTalamus-hipofiz-farisebri jirkvlis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. farisebraxlo jirkvlebi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. Zvlovani qsovilis remodelirebis endokrinuli regulacia. epifizi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. imunuri sistema da misi kavSiri endokrinul sistemasTan. Timusi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. hipoTalamusi-hipofizi-gonadebis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. difuzuri endokrinuli sistema. hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis sistemis daavadebanihipofizis sistemis daavadebanihipofizis sistemis daavadebanihipofizis sistemis daavadebani hipoTalamus-hipofizis daavadebaTa klasifikacia.

kuSingis daavadeba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

pubertatuli periodis hipoTalamuri sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

akromegalia da gigantizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. hipoTalamus-hipofizis ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. cerebralur-hipofizuri nanizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. hiperprolaqtinemiis sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. adipozogenitaluri distrofia: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

uSaqro diabeti: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

hiperhidropeqsiuri sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

hipoTalamus-hipofizis midamos hormonulad araaqtiuri simsivneebi da maTi roli hipoTalamus-hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi. Tirkmelzeda jirkvlebis daavadebaniTirkmelzeda jirkvlebis daavadebaniTirkmelzeda jirkvlebis daavadebaniTirkmelzeda jirkvlebis daavadebani Tirkmelzeda jirkvlebis daavadebaTa klasifikacia.

28

glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi): etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

androsteroma:androsteroma:androsteroma:androsteroma: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

estroma:estroma:estroma:estroma: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmTirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmTirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmTirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba:arisoba:arisoba:arisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisoba.Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisoba.Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisoba.Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisoba. etiologia da paTogenezi: tuberkulozuri, autoimunuri, sifilisuri destruqcia. sisxlCaqceva Tirkmelzeda jirkvalSi. travmuli dazianeba. nivTierebaTa cvlis Tandayolili endokrinuli sindromebi: adrenogenitaluri sindromi, Tirkmelzeda jirkvlis Tandayolili areaqtiuloba, seleqtiuri hipoaldosteronizmi, Tirkmelzeda jirkvlis iatrogenuli ukmarisoba: kortikosterooidebiT xangrZlivi Terapia, hipoTalamus _ hipofizuri sistemis sxivuri Terapia, adrenaleqtomia.

paTomorfologia: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis sxvadasxva etiopaTogenezuri formebis histomorfologiuri cvlilebebi.

klinika: klinikuri mimdinareobis Taviseburebani qronikuli ukmarisobis fonze. Tirkmelzeda jirkvlis apopleqsiis (vaterhauz-frideriqsenis sindromi) klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. glukokortikoidebiT mkurnalobis swrafad Sewyvetis Sedegebi.

garTulebebi: diagnozi: klinikur-laboratoriuli da hormonuli gamokvlevis monacemebi. diferenciaruli diagnozi: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis klinikuri

niSnebis mqone mdgomareobebTan da daavadebebTan (pankreatiti, kuWis da Tormetgoja nawlavis wylulovani daavadebis garTulebani da sxva).

mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, rehidrataciuli Terapia, gul-sisxlZarRvTa ukmarisobis mkurnaloba.

prognozi da dispanserizacia: invalidobis dadgenis Cvenebebi da reabilitacia. Tirkmelzeda jTirkmelzeda jTirkmelzeda jTirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis qerqis irkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis qerqis irkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis qerqis irkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebi, fermentuli sistemebis genetikuri arasrulfasovneba.

paTogenezi: hormonuli da metaboluri procesebis paTogenezi. paTomorfologia: klinika: fizikuri da sqesobrivi ganviTarebis Taviseburebani, Tirkmelzeda

jirkvlis qerqis ukmarisobis niSnebi, klinikuri mimdinareobis Taviseburebani mdedrobiTi da mamrobiTi sqesis pirebSi, daavadebis gaurTulebeli formis SemTxvevaSi, marilis dakargviT mimdinare formis da hopertonuli formis dros.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevebis monacemebi, hormonuli gamokvlevebis monacemebi, cdebi glukokortikoiduli preparatebiT.

diferenciaruli diagnozi: mamrobiTi sqesis pirebSi (androsteroma, WeSmariti naadrevi sqesobrivi momwifeba, saTesle jirkvlis simsivne da sxva.). dedrobiTi sqesis pirebs Soris sakvercxeebis mavirilizebeli sismsivne, WeSmariti hermafroditizmi da sxva.

mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia (mdedrobiTi sqesis pirebSi).

prognozi da dispanserizacia: Sromis unarianobis eqspertiza da reabilitacia.

29

feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma) etiologia. qromafinuri qsovilidan gamomdinare hormonoaqtiuri simsivneebis

lokalizacia, Tirkmelzeda jirkvlis da jirkvalgareSe (eqstraadrenaluri) paragangliomebi da mravlobiTi simsivnebebi. keTilTvisebiani da avTvisebiani (feoqromoblastoma) simsivnebi. memkvidreobiTi formebi. feoqromocitomis SeuRleba memkvidreobiT sindromebTan (mravlobiTi endokrinuli neoplaziis sindromebi: men I da men II ).

paTogenezi: kateqolaminebis sinTezis Taviseburebani Tirkmelzeda jirkvlis da mis gareT mdebare simsivneebSi. kateqolaminebis Warbi produqciis biologiuri efeqti.

klinika: daavadebis paroqsizmuli da stabilurad mimdinare formebis daxasiaTeba. endokrinul-metaboluri sindromi. hematologiuri sindromi. abdominaluri sindromi. feoqromocitoma da orsuloba. feoqromocitomis atipiurad mimdinareoba. kateqolaminuri Soki.

diagnozi: kateqolaminebis da misi metabolitebis SardiT eqskreciis gamokvlevis monacemebi, funqciuri da farmakologiuri cdebis monacemebi (maprovocirebeli, adrenolizuri), feoqromocitomis topiuri diagnostika..

diferencialuri diagnozi: neiroblastoma, simpatoblastoma, gaglionevroma, pirveladi aldosteronizmi, Tirkmlovani hipertenzia, diencefaluri sindromi simpatoadrenaluri krizebiT, toqsiuri Ciyvi, lidlis sindromi (fsevdoaldosteronizmi), karcinoiduli sindromi, hipertonuli daavadeba.

mkurnaloba da profilaqtika: hipertenziuli krizis mkurnaloba, qirurgiuli mkurnaloba, winasaoperacio momzadebis da simsivnis amokveTis Semdgom movlis Taviseburebani. konservatuli mkurnaloba araoperabeluri formebis dros (adrenolizuri saSualebani).

prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

kuWqveSa jirkvlis kunZkuWqveSa jirkvlis kunZkuWqveSa jirkvlis kunZkuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparatis daavadebani.ulovani aparatis daavadebani.ulovani aparatis daavadebani.ulovani aparatis daavadebani. Saqriani diabeti Saqriani diabetis epidemiologia, misi xvedriTi wili zogadi daavadebebis

struqturaSi. sxvadasxva qveynis populaciebSi Saqriani diabetis gavrceleba. asakisa da sqesis gavlena Saqriani diabetis gavrcelebaze. Saqriani diabetis sixSire qalaqisa da soflis mosaxleobaSi. erovnuli faqtoris, geografiuli garemos, kvebis xasiaTis da cxovrebis niris gavlena Saqriani diabetis gavrcelebaze. Saqriani diabetis xvedriTi wili mosaxleobis sikvdilianobis struqturaSi.

etiologia: memkvidreobiTobis roli, memkvidreobiTi gadacemis gzebi, imunologiuri aspeqtebi, daavadebis memkvidreobiTi da sporadiuli formebi. Saqrian diabetTan SeuRlebuli memkvidreobiTi sindromebi. diabetis ganviTarebis maprovocirebeli faqtorebi.

paTogenezi: insulinis absoluturi da SedarebiTi ukmarisoba, rogorc tipi 1 da 2 diabetis ZiriTadi paTogenezuri faqtori. imunologiuri cvlilebebi 1 tipis Saqriani diabetis dros. glukagonis, somatostatinis, receptoruli, postreceptoruli da sxva faqtorebis roli tipi 2 Saqriani diabetis paTogenezSi. metaboluri darRvevebi: naxSirwylovani, cximovani da cilovani cvlis, wyal-eleqtrolituri balansis darRvevebi. ZiriTadi klinikuri simptomebis paTogenezi. diabeturi mikroangiopaTiis paTogenezi. Saqriani diabeti da endokrinuli sistemis sxva daavadebani.

patomorfologia: kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparati. morfologiuri cvlilebebi diabeturi mikroangiopaTiis dros (Tirkmlebi, mxedvelobis organoebi, nervuli da gul-sisxlZarRvTa sistema). aTerosklerozi da Saqriani diabeti. RviZli da Sinagani sekreciis jirkvlebi.

Saqriani diabetis eqsperimentaruli aspeqtebi: aloqsanuri, floriZinuli, streptozotocinuri diabeti.

klinika da cvlilebebi organoebsa da sistemebSi: Saqriani diabetis klasifikacia. Saqriani diabetis dekompensaciis zogadi gamovlinebani. kanis mdgomareoba. lipoiduri nekrobiozi, diabeturi qsanTomatozi, diabeturi buStuki, diupiutrenis kontraqtura, vitiligo, furunkuli, karbunkuli, diabeturi dermopaTia, beWdisebri granuloma, celuliti. sunTqvis organoebi. gul-sisxlZarRvTa sistema. diabeturi kardiopaTiis sxva da sxva paTogeneturi variantebi: metaboluri, vegetoneiropaTiuli, mikroangiopaTiuri da kombinirebuli formebi. Saqriani diabeti da sisxlZarRvTa aTerosklerozi. diabeti da gulis iSemiuri daavadeba. miokardiumis infarqtis Taviseburebani Saqriani diabetis dros. diabeturi terfi. neiropaTiuli, iSemiuri da neiro-iSemiuri wyluli terfis areSi, mSrali da sveli gangrena. mxedvelobis nervis atrofia, nervuli sistema: diabeturi

30

mononeiropaTia, diabeturi amiotrofia, diabeturi radikulopaTia, diabeturi polineiropaTia, diabeturi neiroarTropaTia (Sarkos terfi). diabeturi encefalonpaTia, diabeturi gastropaTia, diabeturi enteropaTia, Sardis buStis diabeturi atonia, impotencia, kardiovaskuluri refleqsebis paTologia. kuW-nawlavis traqti da RviZli. Saqriani diabeti da gastriti. Saqriani diabeti da kuWisa da Tormetgoja nawlavis wylulovani daavadeba. Saqriani diabeti da kuW-nawlavis traqtis kibo. Saqriani diabeti, cxomovani hepatozi da RviZlis cirozi. Saqriani diabeti da naRvel-kenWovani daavadeba. Saqriani diabeti da pankreatiti. Tirkmlebi da Sardis gamomyofi gzebi: diabeturi nefropaTia. interkapilaruli da difuzuri glomerulosklerozi. Saqriani diabeti da saSarde gzebis infeqcia. Saqriani diabeti da papilaruli nekrozi. diabeturi nefropaTiis evolucia da klasifikacia. hipoTalamus-hipofizuri sistemis funqciuri mdgomareoba. sasqeso jirkvlebis funqciuri mdgomareoba. Saqriani diabeti da Sinagani sekreciis sxva jirkvlebi.

diagnostika: Saqriani diabetis ganviTarebis etapebi, riskis jgufebi, glukozis tolerantobis darRveva, regresia da remisia. glukozis tolerantobis darRvevis diagnostikis meTodebi: peroraluri glukozotorelanturi testi, intravenuri glukozotoleranturi testi, glukozirebuli hemoglobinis gansazRvra, fruqtozaminis gansazRvra, postalimenturi glikemiis gansazRvra. zogad populaciaSi da maRali riskis jgufebSi daavadebis gamovlenis meTodebi. klinikuri diabetis diagnostika: glikemia uzmod da sauzmis Semdeg. imunoreaqtiuli insulinisa da c-peptidis gansazRvris mniSvneloba tipi 1 da 2 diabetis diferencialur diagnostikaSi. asakis da sxva faqtorebis gavlena diagnostikuri testebis maCveneblebze.

Saqriani diabeti da Tirkmlovani zRurblis daqveiTebiT gamowveuli glukozuriis diferencialuri diagnozi.

profilaqtika da mkurnaloba: diabetiis da misi garTulebebis profilaqtika. pacientebis ganswavlis roli. TviTkontroli. Saqriani diabetis kompensaciis kriteriumebi. dietoTerapia. insulinoTerapia da misi garTulebebi: alergiuli reaqciebi, lipodistrofia, SeSupeba, akomodaciis darRveva, hipoglikemia. peroraluri antidiabeturi preparatebi. hipolipidemiuri vitaminebi. angioproteqtorebi da sxva samkurnalo saSualebebi. mkurnalobis fizioTerapiuli meTodebi. fizikuri datvirTvis roli Saqriani diabetis mkurnalobaSi. mkurnalobis Taviseburebani qirurgiuli Carevis dros. sanatorul-kurortuli mkurnaloba.

gadaudebeli mdgomareobebi: hiperglikemiuri hiperketonemiuri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, profilaqtika, mkurnaloba. hiperlaqtaciduri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika. hiperosmolaruli koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika. hipoglikemiuri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.

Saqriani diabeti da orsuloba. gestaciuri da pregestaciuri diabeti. dedis da nayofis kunZulovani aparatis hormonebs Soris urTierTdamokidebuleba. diabetis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. mkurnaloba. diabetis kompensaciis kriteriumebi. fetopaTiis da distres-sindromis profilaqtika.

Saqriani diabeti, aTerosklerozi da sibere: Saqriani diabetis paTogenezi siberisas. klinika. garTulebebi.mkurnalobis Taviseburebani. prognozi da dispanserizacia: Saqriani diabetiT daavadebul avadmyofTa dispanseruli meTvalyureoba, Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia, invalidobis Cvenebebis dadgena. hiperinsulinizmihiperinsulinizmihiperinsulinizmihiperinsulinizmi

etiologia: absoluturi da SedarebiTi hiperinsulinizmi. hiperinsulinizmis memkvidreobiTi formebi (mravlobiTi endokrinuli neoplazia).

patogenezi: absolituri hiperinsulinizmi: insulinoma, B-ujredebis difuzuri hiperplazia, qronikuli pankreatiti. zolinger-elisonis sindromi. SedarebiTi hiperinsulinizmi: funqciuri reaqtiuli hipoglikemia, alimentaruli hipoglikemia, kontrainsularuli hormonebis ukmarisoba, neoglikogenezis da glikogenolizis darRvevebi, pankreas gare simsivneebi. hiperinsulinizmis paTogenezuri klasifikacia.

paTomorfologia: insulinomis paTomorfologia, pankreas gare simsivneebis paTomorfologia.

hiperinsulinizmis klinika: spontanuri hipoglikemia. insulinomis klinika Setevebs Soris periodSi.

31

diagnozi: laboratoriuli da funqciuri meTodebi. diferencialuri diagnozi: absolituri da SedarebiTi hiperinsulinizmi da insuloma. insulinoma da mravlobiTi endokrinuli neoplaziis sindromebi.

mkurnaloba: insulinomis da absolituri da SedarebiTi hiperinsulinizmis sxva formebis mkurnalobis meTodebi. insulinomis araoperabeluri formebis mkurnaloba.

spontanuri hipoglikemiis profilaqtika, SedarebiTi hiperinsulinizmis profilaqtika.

prognozi. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. Sromisunarianobis da invalidobis sakiTxebi. glukagonomaglukagonomaglukagonomaglukagonoma

etiologia: daavadebis avTvisebiani da keTilTvisebiani formebi. paTogenezi: Saqriani diabetis da klinikuri niSnebis paTogenezi. paTomorfologia: kuWqveSa jirkvalis kunZulovani aparatis A-ujredebis

cvlilebebis daxasiaTeba. klinika: niSnebis klinikuri triada. diagnozi da diferencialuri diagnozi. glukagoniis Semcveloba sisxlSi.

diferencailuri diagnozi tipi 2 diabetis memkvidreobiT formasTan. mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. paliatiuri mkurnaloba. prognozi. prognozi sicocxlesTan mimarTebaSi simsivnis xasiaTidan gamomdinare.

somatsomatsomatsomatostatinoma.ostatinoma.ostatinoma.ostatinoma.

memkvidreobiTi faqtorebis roli, men-1; paTogenezi: Saqriani diabetis da klinikuri niSnebis paTogenezi. paTomorfologia: kunZulovani aparatis D-ujredebis cvlilebebis xasiaTi. klinika: Saqriani diabetis klinikuri gamovlenis Taviseburebani. diagnozi da diferencialuri diagnozi: somatostatinis gansazRvra sisxlSi.

diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: operaciuli da paliatiuri meTodebi. prognozi da dispaserizacia: SromiTi da vitaluri prognozi. Sromisunarianobis

eqspertiza. farisebri jirkvlis daavadebebfarisebri jirkvlis daavadebebfarisebri jirkvlis daavadebebfarisebri jirkvlis daavadebebiiii farisebri jirkvlis daavadebebis klasifikacia. difuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivs----bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba). etiologia: memkvidreobiTi, stresuli, infeqciuri faqtorebi. paTogenezi: autoimunuri Teoria. LA Tireomastimulirebeli imunoglobulinebi,

antisxeulebi Tireotropuli hormonis receptorebis mimarT da farisebri jirkvlis stimulaciis meqanizmebi toqsiuri Ciyvis dros. sxva autoimunur daavadebebTan SeuRleba. ofTalmopaTiis paTogenezi. pretibialuri miqsedemis paTogenezi. Sereuli Ciyvis ganviTarebis meqanizmebi greivs-bazedovis daavadebis dros. kateqolaminebis mimarT adrenoreceftorebis mgrZnobelobis momatebis roli. Tireoiduli hormonebis qsovilovani metabolizmis darRvevebis mniSvneloba. Tireoiduli hormonebis Warbi raodenobis gavlena nivTierebaTa cvlis procesze: naxSirwylovani, cximovani, cilovani cvla Tireotoqsikozis dros. zrda da ganviTareba. Tireoiduli hormonebis Warbi raodenobebis gavlena Sinagan organoebsa da sistemebze: gul-sisxlZarRvTA sistema, kuW-nawlavis traqti, centraluri da periferiuli nervuli sistema, Zvlovani da nerv-kunTovani sistema, reproduqciuli sistema Tireotoqsikozis dros, Tirkmlebis da RviZlis funqcia Tireotoqsikozis dros.

toqsiuri Ciyvis klinika: Tireoiduli hormonebis da kateqolaminebis urTierTdamokidebuleba. klasifikacia Tireotoqsikozis simZimis xarisxis mixedviT, farisebri jirkvlis gadidebis mixedviT. Tvalis simptomebi. endokrinuli ofTalmopaTiis klasifikacia. mimdinareobis Taviseburebani mamakacebSi. mimdinareobis Taviseburebani bavSvTa asakSi.

toqsiri Ciyvis garTulebebi: Tireotoqsiuri guli, Tireotiqsiuri krizi. toqsiuri Ciyvis diagnistika: klinikur laboratoriul monacemebi, radionukliduri

meTodebi. I131-is CarTva farisebr jirkvalSi, Tireoiduli hormonebis da Tireotropinis gansazRvra. t3-is daTrgunvis cda, Tireotropin-rilizing hormoniT stimulaciis cda, farisebri jirkvlis radioizotopuri skanireba. imunologiuri testebi: antisxeulebi Tireoglobulinis, Tiroperoqsidazis, Tireotropuli hormonis receptorebis mimarT.

32

mkurnaloba. medikamenturi Terapia: TireostatikebiT mkurnaloba. Tireotoqsikebis moqmedebis meqanizmi, preparatebis sawyisi dozebi mkurnalobis xangrZlivoba, gverdiTi movlenebi, Bbeta adrenoblokatorebiT mkurnaloba TireostatikebTan erTad da Tireostatikebis gareSe. iodis preparatebi. Tireoiduli hormonebi. liTiumis karbonati difuzur-toqsiuri Ciyvis mkurnalobaSi. samkurnalo RonisZiebani imunomodulaciis da imunokoreqciis mizniT. recidivebi difuzur-toqsiuri Ciyvis medikamentozuri mkurnalobis Semdeg. difuzuri toqsiuri Ciyvis qirurgiuli mkurnaloba: Cvenebebi, avadmyofis momzadeba qirurgiuli CarevisTvis operaciuli mkurnalobis taqtika da operaciis Semdgomi movla. radioiodTerapia: radiaqtiuli iodis moqmedebis meqanizmi, Cveneba da ukuCveneba, avadmyofis momzadeba radioiodTerapiisaTvis, radiaqtiuri iodis dozis gansazRvis meTodi, radioiodTerapiis meTodi (erTjeradi, wiladobriv-gaxangrZlivebuli), radioiodTerapiis efeqturoba. garTulebebi (WeSmariti da hipotetiuri). sanatorul-kurortuli mkurnaloba. fizioTerapiruli mkurnaloba. garTulebebis da recidivebis profilaqtika.

prognozi da dispaserizacia. prognozis kriteriumebi daavadebis simZimis, ofTalmopaTiisa da Tireotoqsikozis recidivebis mixedviT. dakvirvebis vadebi, Sromisunarianobis eqspertiza da invalidobis Cvenebis dadgena. reabilitacia.

Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani

toqsiuri Ciyvi toqsiuri Ciyvi toqsiuri Ciyvi toqsiuri Ciyvi

etiologia: iodis ukmarisobis, memkvidreobis faqtorebis da sxivuri radiaciis mniSvneloba.

paTogenezi: cvliTi procesebi Tiroiduli hormonebis siWarbis dros. paTomorfologia: histologiuri cvlilebebi.

klinika: kompensirebuli adenomis klinika. dekompensirebuli adenomis klinika. Sinagani organoebis da sistemebis mdgomareoba.

Tireotoqsiuri adenomis diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi, hormonuli gamokvlevis monacemebi, Tireotropin rilizing hormonis da Tireotropinis stimulaciis testebi, farisebri jirkvlis vizualizacia (scintigrafia, ultrasonografia).

diferencialuri diagnozi: toqsiuri Ciyvis difuzur-kvanZovani forma. mkurnaloba da profilaqtika: medikamentozuri Terapia. radiaqtiuli iodiT

mkurnaloba. qirurgiuli mkurnaloba (Cveneba, pre- da postoperaciuli momzadeba da movla).

prognozi da dispanzerizacia diagnostikis vadebis da mkurnalobis efeqturobis mixedviT. Sromis unarianobis eqspertiza da reabilitacia. TireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebi iod-inducirebuli hiperTireozi (iod-bazedovi); autoimunuri da qvemwvave Tireoiditebis hiperTireoiduli faza. Tireotropuli hormoniT gamowveuli hiperTireozi. trofoblasturi hiperTireozi. farisebri jirkvlis gareT producirebuli Tireoiduli hormonebiT gamowveuli Tireotoqsikozi (Struma ovarii, farisebri jirkvlis maRaldiferencirebuli kibos metastazebi). hipoTireozihipoTireozihipoTireozihipoTireozi

etiologia: pirveladi hipoTireozis etiologia: autoimunuri procesi, fermentopaTia, radiaciuli dazianeba, qirurgiuli Careva farisebr jirkvalze. meoradi da mesameuli hipoTireozis etiologia.

paTogenezi: pirveladi, meoradi da mesameuli hipoTireozis paTogenezi. paTomorfologia: farisebri da sxva jirkvlebi, Sinagani organoebi. klinika. pirveladi hipoTireozis klinika mozrdilebSi da bavSvebSi. mTeli

organizmis sistemebis da Sinagani sekreciis jirkvlebis funqciis darRvevebi, mimdinareobis Taviseburebani orsulebSi. meoradi da mesameuli hipoTireozis klinika. asakobrivi Taviseburebani. hipoTireoiduli koma.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi, Tireoiduli hormonebis statusi, imunologiuri kvlevis meTodebi, radioizotopuri diagnostika (farisebri jirkvlis skanireba, misi funqciis gansazRvra). instrumentaluri gamokvlevis sxva meTodebi. (ubg, punqciuri biofsia, bariumis fafiT rentgenodiagnostika).

diferencialuri diagnozi: pirvelad, meorad da mesameul hipoTireoz Soris (funqciuri cdebi).

33

mkurnaloba: SenacvlebiTi da simptomuri mkurnaloba, hipoTireozis kompensaciis kriteriumebi, profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: Sromisunarianobis eqspertiza invalidobis dadgenis Cvenebebi reabilitacia.

endemiuri Ciyvi.endemiuri Ciyvi.endemiuri Ciyvi.endemiuri Ciyvi.

etiologia: iodis deficiti niadagSi, wyalSi da sakveb produqtebSi. sxva mikroelementebis Tanafardobis darRveva. cilebisa da vitaminebis deficiti. strumogenuri nivTierebebis arseboba (Tiocianitebi, perqloratebi, TioSardovana da sxva) sakveb produqtebSi. memkvidreobiTi faqtorebis da imunuri meqanizmebis roli.

paTogenezi: Tireoiduli hormonebis biosinTezis Taviseburebani iodis ukmarisobis pirobebSi. Tireotropuli hormonis da Tireoliberinis roli farisebri jirkvlis hiperplaziis ganviTarebaSi. hormonopoezis darRvevebi strumogenuri sakvebi produqtebis gavleniT (Tiocianitebi, TioSardovana da sxva).

paTomorfologia: parenqimatozuli (difuzuri, kvanZovani), koloiduri-kistis warmoqnisken midrekilebiT mikrofolikuluri, makrofolikuluri.

klasifikacia: farisebri jirkvlis gadidebis xarisxebi (0, 1, 2, 3), kvanZebis arseboba, funqciuri aqtivoba.

klinika. farisebri jirkvlis gadidebis xarisxi da xasiaTi, funqciuri aqtivoba. endemuri Ciyvis garTulebebi (irgvliv mdebare organoebze, sisxl-ZarRvebze, nervebze zewola, sisxlis mimoqcevis darRveva, Ciyvismieri guli, strumiti da sxva). endemuri Ciyvis mimdinareobis Taviseburebani mozardebSi, mozrdilebSi da asakovnebSi.

diagnozi da diferencialur diagnozi. klinikur-laboratoriuli monacemebis Sefaseba. Tireoiduli hormonebis, Tireotropinis da Tireoliberinis gansazRvra. farisebri jirkvlis morfofunqciuri mdgomareobis Sefaseba radioizotopuri, ultrabgeriTi, punqciuri biofsis, instrumentaluri da gamokvlevis sxva meTodebiT. diferencialuri diagnozi farisebi jirkvlis sxva daavadebebTan (kibo, Tireoiditi, difuzur-toqsiuri Ciyvi, kista da sxva). diferencialuri diagnozi kisris sxva daavadebebTan (kista, linfogranulomatozi, kisris simsivneebi, tuberkulozuri limfadeniti da sxva).

mkurnaloba: iodis preparatebiT, Tireoiduli hormonebiT. qirurgiuli mkurnaloba (Cveneba, pred- da postoperaciuli movla) Ciyvis recidivis profilaqtika.

profilaqtika: endemuri Ciyvis pirveladi profilaqtika _ iodiT profilaqtika, balansirebuli kveba, vitaminebi, mikroelementebi. meoradi profilaqtika (masiuri jgufuri da individualuri) iodis preparatebiT (antistrumini, kaliumis iodidi da sxva).

Bprognozi da dispaserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

mwvave Tireoiditi. mwvave Tireoiditi. mwvave Tireoiditi. mwvave Tireoiditi.

etiologia: mwvave da qronikuli infeqciebis roli. patogenezi: imunuri sistemis funqciuri mdgomareobisa da infeqciis paTogenobis

mniSvneloba. paTomorfologia: cvlilebebi farisebri jirkvlis qsovilSi. klinika: Cirqovani anTebis zogadi niSnebi, farisebwijirkvlis anTebis specifiuri

niSnebi, garTulebebi _ Cirqovani mediastiniti, venebis flegmona, aspiraciuli pnevmonia. diagnozi da diferencialuri diagnozi: klinikur-laboratoriul monacemebis

Sefaseba. farisebwijirkvlis mdgomareobis Sefaseba, ultrabgeriTi gamokvleva da misi kontrolis qveS punqcia. diferencialuri diagnozi kisris organoebis da farisebi jirkvlis sxva daavadebebTan.

mkurnaloba: antibaqteriuli preparatebi (antibiotikebi, sulfanilamidebi da sxva). fizioTerapia. qirurgiuli mkurnaloba: abscesebis gakveTa da drenireba. garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia droul diagnostikasTan da Catarebuli mkurnalobis efeqturobasTan damokidebulebiT. dispanseruli dakvirveba farisebwijirkvlis funqciis da kvanZebis warmoqmnis profilaqtikis mizniT. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)

etiologia: virusuli infeqciis roli daavadebis ganviTarebaSi, imunoreaqtiulobis mniSvneloba.

paTogenezi: imunuri reaqciebis roli daavadebis ganviTarebaSi. paTomorfologia: daavadebis histologiuri Taviseburebani.

34

klinika: mimdinareobis klinikuri variantebi. (kerovani, difuzuri da sxva). daavadebis zogadi da lokaluri simptomebi. daavadebis sdadiebi farisebri jirkvlis funqciuri mgomareobis damokidebuleba da daavadebis stadiasTan.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi (sisxlis saerTo analizis da bioqimiuri maCveneblebis cvlilebebi). Tireoiduli hormonebis statusi. imunologiuri testebi da maTi dinamika. radioizotopuri meTodebi (farisebri jirkvlis funqcia I131-is CarTviT). farisebi jirkvlis ubg.

diferencialuri diagnozi: mwvave Cirqovani Tireoiditi, sisxlCaqcevebi farisebr jirkvlSi, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, farisebri jirkvlis kista, farisebri jirkvlis kibo, Tireotoqsiuri adenoma.

mkurnaloba: anTebis sawinaRRmdego arasteroiduli preparatebi, Tireostaturi Terapia, Tireoiduli hormonis preparatebi, kortikosteroiduli preparatebi.

profilaqtika: prognozi da dispanserizacia recidiuli formebis dros avadmyofebis dispanserizacia daavadebis klinikuri mimdinareobis mixedviT. Sromisunarianobis mixedviT eqspertiza da reabilitacia.

qronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditi

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli, autoimunuri meqanizmebis mniSvneloba.

paTogenezi: maprovocirebeli faqtorebi, ujreduli da humoraluri imunitetis meqanizmebis roli, autoimunuri Tireoiditis kavSiri sxva autoimunur daavadebebTan.

patomorfologia: autoimunuri Tireoiditis histologiuri niSnebi. klinika: epidemiologia. klasifikacia: klinikuri mimdinareobis variantebi

(hipertrofiuli, atrofiuli da sxva). davadebis stadiebi da farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba: Tireotoqsikozis stadia euTireozis stadia hipoTireozis stadia. autoimunuri Tireoditis mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. autoimunuri Tireoditis kavSiri farisebrijirkvlis kibosTan. autoimunuri Tireoditis kavSiri endokrinul ofTalmopaTiasTan da sxva autoimunur daabadebebTan.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi Tireoiduli hormonebis statusi. imunuri statusi (antisxeulebi Tireoglobulinis da mikrosomaluri antigenis mimarT, A, M, G da sxva imunoglobulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi). radioizotopuri diagnostika (I131-is CarTva, farisebri jirkvlis skanireba). ubg. punqciuri aspiraciuli biofsiis meTodi punqtadis citologiuri gamokvleviT, rentgenologiuri meTodebi (farisebri jirkvlis midamos rentgenografia bariumis fafiT da sxva).

diferencialuri diagnozi: difuzuri toqsiuri Ciyvi, qvemwvave Tireoiditi, farisebrijirkvlis kibo, limfosarkoma, karcinoma endemuri Ciyvi, radiaciuli Tireoiditi, ridelis Tireoiditi, mravalkvanZovani Ciyvi, Tireotoqsiuri adenoma, farisebrijirkvlis kista.

mkurnaloba da profilaqtika. medikamentozuri Terapia: Tireostatiuri terapia, Tireoiduli preparatebiT mkurnaloba, mkurnaloba kortikoiduli preparatebiT _ sqema (yoveldRiuri, dRegamoSvebiTi da sxva), imunomodulatoruli Terapia (levomizoli, T-aqtivini da sxva). operaciuli mkurnaloba: Cveneba, garTuleba, qirurgiuli mkurnalobis variantebi daavadebis da misi garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba klinikuri mimdinareobis stadiasTan da mkurnalobis meTodTan. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia daavadebis gamosavlis mixedviT.

ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli. paTogenezi: fibrozuli Tireoiditis ganviTarebis Teoria. paTomorfologia: fibrozuli Tireoiditi histologiuri Taviseburebani. klinika: lokaluri simptomebi, daavadebis mimdinareobebis klinikuri

Taviseburebani, garTulebebi. diagnozi: hormonuli Tireoiduli statusi, kisrisa da farisebrijirkvlis midamos

rentgenologiuri gamokvleva, radioizotopuri testebi, farisebrijirkvlis ubg. farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia, punqtatis citologiuri gamokvleviT,

diferencialuri diagnozi: haSimotos autoimunuriTireoiditi, farisebrijirkvlis kibo, qvemwvave Tireoiditi, endemuri Ciyvi, qronikuli specifiuri Tireoiditebi.

mkurnaloba da profilaqtika: medikamentozuri Terapia, qirurgiuli mkurnaloba.

35

prognozi da dispanserizacia: prognozi Toreoiditis garTulebidan gamomdinare. dakvirvebis vadebi. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

qronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebi

etiologia: tuberkulozi, sifilisi, aqtinomikozi. paTogenezi: farisebrijirkvlis tuberkulozuri, sifilisuri, aqtinomikozuri

dazianebis paTogenezi. paTomorfologia: specifiuri histologiuri cvlilebebi. klinika: tuberkulozuri, sifilisuri, aqtinomikozuri, Tireoiditebis klinika. diagnostika: serologiuri da imunologiuri testebi specifiuri Tireoiditebis

diagnostikaSi. farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis citologiuri gamokvleviT. fistulebidan gamonadenis mikroskopia, farisebrijirkvlis ubg. specifiuri gamokvlevebi.

diferencialuri diagnozi: mwvave Tireoiditi, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, ridelis Ciyvi, farisebrijirkvlis kista, farisebrijirkvlis simsivneebi, endemiuri da mravalkvanZovani Ciyvi.

mkurnaloba da profilaqtika. specifiuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia Tireoiduli hormonebiT, simptomuri terapia. Tireoiditebis profilaqtika specifiuri procesebis dros.

prognozi da dispanserizacia: specifiuri qronikuli Tireoiditis variantidan gamomdinare. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

farisebri jirkvlis radiaciuli dazianebafarisebri jirkvlis radiaciuli dazianebafarisebri jirkvlis radiaciuli dazianebafarisebri jirkvlis radiaciuli dazianeba

etiologia: maionizirebeli radiaciis moqmedeba organizmze da farisebri jirkvlze, genetikuri faqtorebis roli.

paTogenezi: radiaciuli Tireoiditis paTogenezis dasxivebis dozis, saxeobis da xangrZlivobis mixedviT. farisebri jirkvlis mdgomareobis mniSvneloba dasxivebamde.

klinika: radiaciuli Tireoiditis riskis jgufebi. radiaciuli Tireoiditis stadiebi. klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. radiaciuli Tireoiditis kavSiri farisebri jirkvlis avTvisebian simsivneebTan.

mkurnaloba da profilaqtika: profilaqtika iodis Semcveli preparatebiT, SenacvlebiTi Terapia Tireoiduli hormonebis preparatebiT imunomudulatoruli Terapia. prognozi: prognozis damokidebuleba dasxivebis dozaze saxeobasa da xangrZlivobaze. Sromisunarianobis esqpertiza da reabilitacia.

farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebi

epidemologia: daavadebis asakobrioba, geografiuli gavrceleba. etiologia: genetikuri faqtorebis roli. hormonuli darRvevebis, Tireotropuli

hormonebis hipersekreciis roli farisebri jirkvlis simsivneebis genezSi. Tireostatiuri preparatebiT mkurnalobis roli. maionizirebeli radiaciis roli. kisirs mZime Tavis da gul-mkerdis rentgenoTerapiruli mkurnalobis roli simsivnis Camoyalibebaze. birTvuli afeTqebisas maionizirebeli radiaciis roli. iodis ukmarisobis roli farisebri jirkvlis simsivnis genezSi. kancerogenuli nivTierebebis roli amave procesze.

paTogenezi: farisebri jirkvlis avTvisebiani da keTilTvisebiani simsivneebis sxvadasxva paTogenezi.

farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebis klasifikacia: saerTaSoriso histologiuri klasifikacia; klinikur-morfologiuri kasifikacia. klasifikacia avTvisebianisimsivneebis stadiebis mixedviT.

paTomorfologia: kibo A-ujredebidan (folikuluri): papilaruli adenokarcinoma, folikuluri adenokarcinoma, aradiferencirebuli kibo. kibo B-ujredebidan (aSkinazis ujredebi): aSkinazis ujredebi papilaruli adenokarcenoma, folikkuluri adenokarcenoma B-ujredebidan, aSkinazis ujredebis aradiferencirebuli kibo. kibo C-ujredebidan (parafolikuluri): medularuli kibo. sxva avTvisebiani simsivneebi (metaplazirebuli epiTelis simsivneebi, simsivneebi araepiTeluri ujredebidan, araklasificirebuli simsivneebi).

klinika: klinikuri simptomebi, farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba, klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani, simsivnuri procesis gavrcelebis gansazRvra stadiebis da TNM sistemis mixedviT, farisebri jirkvlis simsivnis metastazirebis Taviseburebani.

diagnozi: klinikuri diagnostika, farisebri jirkvlis, kisris midamos da regionaluri limfuri kvanZebis ubg. rentgenologiuri meTodebi: farisebri jirkvlis,

36

gulmkerdis organoebis da Suasayaris, ConCxis Zvlebis (Tavis qala, neknebi, mkerdis Zvali, xerxemali) mimoxilviTi rentgenografia bariumis fafiT, rentgenopnevmoTireoidografia, arteriografia, kompiuteruli tomografia, Tireolimfografia. farisebri jirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis histologiuri gamokvleviT. radioizotopuri meTodebi farisebri jirkvlis simsivneebis SefasebaSi. Termografia.

diferencialuri diagnozi. kvanZovani Ciyvi, farisebri jirkvlis adenoma, farisebri jirkvlis kista, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, qronikuli specifiuri Tireoiditebi (tuberkulozi, sifilisi, aqtinomikozi, mwvave Tireoiditi, qvemwvave Tireoiditi, ridelis qronikuli Tireoiditi, limfogranulomatozi, aberantuli Ciyvi).

mkurnaloba da profilaqtika: qirurgiuli mkurnaloba, misi Cvenebebi, pre da postoperaciuli movla. qirurgiuli mkurnaloba limfuri kvanZebis metastazis, recidivis da araradikaluri operaciebis dros. qirurgiuli mkurnalobis garTulebebi. sxivuri Terapia, distancuiri gamaTerapia: Cvenebebi, garTulebebi, mkurnalobis kombinirebuli meTodebi (operacia+gama-Terapia). mkurnaloba radiaqtiuli iodiT. qimioTerapia simsivnis sawinaaRmdego preparatebiT. mkurnaloba Tireoiduli hormonebis preparatebiT daavadebis da misi recidivebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozi daavadebis stadiis, pirveladi simsivnis gavrcelebis, misi histologiuri struqturis da histogenetikuri kuTvnilebis mixedviT. prognozi avadmyofTa sqesisa da asakis mixedviT. prognozi da dispanserizacia daavadebis mkurnalobis simZimisa da vadebis simsivnis histologiuri Senebis mixedviT. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia simsivnis stadiis mkurnalobis saxeobis da vadebis Sesabamisad. fizikuri, fsiqologiuri, socialuri da profesiuli adaptacia farisebri jirkvlis simsivnis radikalur mkurnalobamde da mis Semdeg.

farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)

etiologia: genetikuri faqtorebis roli farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplaziis genezSi.

paTogenezi: pubertatuli periodis patofiziologia da farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. imunuri darRvevebis roli iuveniluri Ciyvis warmoSobaSi.

patomorfologia. paTomorfologiuri monacemebi iuveniluri Ciyvis genezis mixedviT.

klinika: klinikuri simptomebi, farisebri jirkvlis klinikuri mdgomareoba. diagnozi: farisebri jirkvlis hormonuli statusi. imunologiuri testebi

(antisxeulebi mikrosomaluri fraqciebis da Tireoglobulinis mimarT, A, M da G klasebis imuno globulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi). farisebri jirkvlis ubg diagnostika. farisebri jirkvlis scintografiuli gamokvleva teqniciumiT. punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis citologiuri gamokvleviT.

diferencialuri diagnozi: autoimunuri Tireoiditi, endemuri Ciyvi, farisebri jirkvlis kibo.

mkurnaloba da profilaqtika: Tireoiduli hormonebis preparatebi (monoTerapia da kombinirebuli Terapia). profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozi iuveniluri strumis mixedviT. 10-dan 15 wlamde asakis bavSvebisa da mozardebis profilaqtikuri gasinjva, dinamiuri dakvirveba pubertatuli periodis damTavrebamde, dinamiuri dakvirveba iuveniluri Ciyvis gamosavlis mixedviT. Sromisunarianobis esqpertiza da reabilitacia. endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli. paTogenezi: imunitetis ujreduli da humoraluri meqanizmebis roli

ofTalmopaTiis genezSi. kavSiri difuzur-toqsiur CiyvTan. haSimotos autoimunur TireoiditTan da farisebri jirkvlis sxva daavadebebTan.

klinika: ofTalmopaTiis klinikuri simptomebi da stadiebi. farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. ofTalmopaTiis garTulebebi sxva autoimunur daavadebebTan kavSiri.

diagnozi: imunologiuri testebi (antisxeulebi eqstraokularuli kunTebis da retrookularuli SemaerTebeli qsovilis fibroblastebis mimarT, mocirkulire imunuri kompleqsebi, imunoglobulinebi da sxva). hormonuli Tireoiduli statusi ofTalmologiuri gamokvlevebi, egzofTalmometria. farisebri jirkvlis da orbitis ubg. rentgenologiuri gamokvleva (Tavis qalis rentgenograma). kompiuteruli tomografia.

37

diferencialuri diagnozi: difuzur-toqsiuri Ciyvi, mwvave da recidiuli koniunqtiviti, Tavis tvinis moculobiTi procesebi.

mkurnaloba da profilaqtika. mkurnalobis miznebi. adgilobrivi RonisZiebebi (mzis saTvale, avadmyofis pozicia Zilis dros, specialuri saTvaleebi prizmebiT diplopiis koreqciisTvis da sxva). orbitebis sxivuri Terapia mkurnaloba kortikosteroiduli preparatebiT. imunodepresantebi. plazmoferezi. qirurgiuli mkurnaloba (quTuToebis da esqtraokularuli kunTebis plastiuri operacia, operacia orbitaluri dekompresiis gamo). simptomuri Terapia. mkurnaloba imunomodulaciis mizniT da misi perspeqtivebi. fizioTerapia. profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia ofTalmopaTiis stadiis da garTulebis mixedviT Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia mkurnalobis saxeobis da ofTalmopaTiis garTulebebis mixedviT.

sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.

etiologia: genetikuri faqtorebis da iodis ukmairsobis roli sporaduli Ciyvis genezSi da misi mizezebi.

paTogenezi: Tireotropuli hormonis hipersekrecia farisebri jirkvlis daavadebis genezSi. imunuri meqanizmebis roli sporaduli Ciyvis genezSi.

paTomorfologia: difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvis histologiuri struqtura.

klinika: sporaduli Ciyvis klinikuri variantebi (difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvi). klinikuri simptomebi farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. Ciyvis niSnebi da topografia. garTulebebi.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevis monacemebi. hormonuli Tireoiduli statusi. imunologiuri testebi (antiTireoiduli antisxeulebi A, M da G klasis imunoglobulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi da sxva). farisebri jirkvlis ubg. farisebri jirkvlis siTburi gamokvleva. radioizotopuri gamokvleva. kisris aris rentgenologiuri gamokvleva bariumis fafiT.

diferenciaruli diagnozi: haSomotos autoimunuri Ciyvi, endemuri Ciyvi, farisebri jirkvlis kibo, difuzur-toqsiuri Ciyvi, qvemwvave Tireoiditi, farisebri jirkvlis toqsiuri adenoma, farisebri jirkvlis, kista, specifiuri qronikurli Tireoiditebi, ridelis fibrozuli Tireoiditi.

mkurnaloba: medikamentozuri Terapia. Tireostatiuri Terapia, Tireoiduli hormonebis preparatebiT mkurnaloba. qirurgiuli mkurnaloba. Cvenebebi da misi garTulebebi.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba sporaduli Ciyvis variantze da garTulebebze. dispanserizacia difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvis dros. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. sporaduli Ciyvis klinikuri mimdinareobis da garTulebebis mkurnalobis meTodebis mixedviT.

farisebraxlo jirkvlis daavadebebifarisebraxlo jirkvlis daavadebebifarisebraxlo jirkvlis daavadebebifarisebraxlo jirkvlis daavadebebi hiperparaTireozihiperparaTireozihiperparaTireozihiperparaTireozi

klasifikacia: pirveladi, meoradi da mesameuli hiperparaTireozi. mwvave da qronikuli hiperparaTireozi.

etiologia: fiperplaziis da adenomebis roli. patogenezi: fosfor-kalciumis cvlis darRveva. Zvlovani qsovilis daSlis

meqanizmi. Tirkmlebis da sxva organoebis da sistemebis funqciis darRveva. paTomorfologia: hiperplaziis da adenomebis anatomiur-histologiuri

Taviseburebani. organoebis da qsovilebis anatomiur-histologiuri Taviseburebani (Zvlebi, Tirkmlebi, kuWnawlavis traqti, centraluri nervuli sistema da sxva).

klinika: pirveladi hiperparaTireozi klinika (reklinghauzenis daavadeba). cvlis procesebis mdgomareoba Sinagani organoebis da sistemebis cvlilebebi. pirveladi hiperparaTireozi klinikuri formebi _ visceraluri, Zvlovani, Sereuli. klinikuri mimdinareobis Taviseburebani mxcovnebSi da moxucebulebSi. meoradi hiperparaTireozi klinikuri formebi _ Tirkmlovani (Tirkmlovani raqiti, tubulopaTia) nawlauri (Sewovis darRveva, mogvianebiTi raqiTi) da sxva. mesameuli hiperparaTireozi mimdinareobis Taviseburebani _ farisebraxlo jjirkvlis ganmeorebiTi hiperplazia umetesad Tirkmlebis gadanergvis Semdeg. paraTireoiduli krizi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi. hormonuli statusi. funqciuri cdebis diagnostikuri mniSvneloba (dentis, hovardis, aqselrodis da sxva). jirkvlebis vizualizacia (ubg, eqografia, kompiuteruli tomografia da sxva). Zvlovani qsovilis rentgenologiuri gamokvleva. paraTireoiduli

38

krizis diagnostika. diferencialuri diagnozi pirvelad, meorad da mesameul hiperparaTireozi Soris, diferencialuri diagnozi sxva daavadebebTan.

mkurnaloba da profilaqtika: qirurgiuli mkurnaloba (Cvenebebi, pre da postoperaciuli movla). postoperaciuli tetaniis mkurnaloba. medikamentozuri mkurnaloba (kalcitonini D2 da D3 vitaminebi, osini, anabuluri steroidebi da sxva preparatebi). paraTireoiduli krizis gadaudebeli Terapia. meoradi da mesameuli formebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozis damokidebuleba droul diagnostikasa da mkurnalobis adeqvaturobaze. hiperparaTireozi adreuli gamovlineba da dakvirvebis xangrZlivoba. Sromisunarianobis eqspertiza. droebiTi Sromisuunaroba da invalidobis profilaqtika. avadmyofebis reabilitacia farisebraxlo jirkvlis adenomeqtomiis Semdeg.

hipoparaTireozihipoparaTireozihipoparaTireozihipoparaTireozi

klasifikacia: postoperaciuli tetania, meoradi tetania, postoperaciuli hipoparaTireozi, fsevdohipoparaTireozi da sxva.

etiologia: farisebraxlo jirkvlis tramvebi, amokveTa da dazianeba. farisebraxlo jirkvlebSi autoimunuri procesebi da sxva mizezebi.

paTogenezi: autoimunuri hipoparaTireozis paTogenezi. fosfor-kalciumis da nivTierebaTa cvlis sxva darRvevebis paTogenezi. tetaniis ganviTarebis paTogenezi.

paTomorfologia: hipoparaTireozis sxvadasxva formebis dros farisebraxlo jirkvlebis histologiuri Senebis Taviseburebani.

klinika: nivTierebaTa cvlis klinikuri gamovlinebani. Sinagani organoebis da sistemebis mdgomareoba. memkvidreobiTi sindromebi hipoparaTireozis gamovlimebiT. paraTireoidli tetaniis klinika. garTulebebi. klinikis Taviseburebani moxucebulebsa da mxcovanebSi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: forfor-kalciumis cvlis bioqimiuri monacemebis Sefaseba. klinikur-laboratoriuli testebi diagnostikuri cdebi. diferencialuri diagnozi im daavadebebTan romelTac Tan axlavT tetania. diferencialuri diagnozi tetaniis sxvadasxva formebs Soris.

mkurnaloba: kalciumis preparatebi da sxva medikamentebi (D vitamisni da misi warmoebulebi da sxva). gadaudebeli mdgomareobebis mkurnaloba _ tetaniis Setevis mkurnaloba.

profilaqtika: postoperaciuli hipoparaTireozi da misi garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba daavadebis simZimeze da mkurnalobis adeqvaturobaze. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. simsuqne.simsuqne.simsuqne.simsuqne.

epidemoilogia: simsuqnis gavrceleba da sqesis da asakis mixedviT. simsuqnis gavrceleba ekonomiurad ganviTarebul da ganviTarebad qveynabSi.

simsuqnis klasifikacia: klasifikacia etiopaTogenezis mixedviT. simsuqnesTan dakavSirebuli genetikuri sindromebi.

etiologia: genetikuri faqtorebis roli simsuqnisa da hipokineziis genezSi. alimentaruli faqtoris mniSvnleoba. centraluri nervuli sistemis da hipoTalamusis roli simsuqnis genezSi. endokrinuli metaboluri darRvevebis da infeqciis roli.

paTogenezi: organizmis energetikuli homeostazi. hipoTalamuri regulaciis darRveva. Warbi kvebis da hipodinamiis roli simsuqnis paTogenezSi. endokrinuli darRvevebi (hiperinsulinizmi, Tirkmelzeda jirkvlis qerqis glukokortikoiduli funqciis darRveva, darRvevebi reproduqciul sistemaSi da sxva). metaboluri darRvevebi (cximovani, naxSirwylovani, wyal-marilovani cvlis darRvevebi).

paTomorfologia: simsuqnis morfologiuri variantebi. klinika: ekzogenuri konstituciuri simsuqnis klinikuri simptomatika: gul-

sisxlZarRvTa sistemis kuWnawlavis traqtis, hepato-biliaruli sistemis, Sardis gamomyofi sistemis, centraluri nervuli sistemis, endokrinuli sistemis, imunuri sistemis mdgomareoba simsuqnis dros. klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. simsuqnis pirveladad endokrinuli formebi. pikvikis sindromi. genetikuri sindromi, romlebsac Tan axlavT simsuqne (prader-vilis sindromi, morgan-stiuart-biglis sindromi, alstromis sindromi). simsuqne, rogorc sxva daavadebis riskfaqtori.

simsuqnis sxvadasxva formebis diagnostika: somatometria, klinikur-laboratoriuli monacemebis Sefaseba, gamokvlevis instrumentaluri meTodebi (ekg, eg,

39

eqo, eg da sxva). rentgenologiouri gamokvlevebi (kraniograma da sxva) lipidogramis Sefaseba glukozis tolerantobis Sefaseba. hormonuli statusi simsuqnis dros.

diferencialuri diagnozi: genetikuri sindromebi romlebsac Tan axlavT simsuqne. endokrinuli daavadebebi romlebsac Tan axlavT simsuqne (icenko-kuSingis daavadeba, hipoTireozi, hiperinsulinizmi, laqtorea-amenoreis sindromi da sxva). simsuqnis hipoTalamuri da organuli formebi. pikvikis sindromi.

mkurnaloba: dieta. samkurnalo kveba. farmakoTerapia (anoreqsiuli preparatebi, hipolipidemiuri preparatebi, hormonuli Trapia). samkurnalo fizkultura, fizikuri datvirTva, masaJi, fizioTerapiuli mkurnaloba. operaciuli mkurnaloba. fsiqoTerapia. sanatorul-kurortuli mkurnaloba.

profilaqtika: racionaluri kveba da moZraobis reJimi, TviTkontroli da sazogadoebrivi RonisZiebani.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba simsuqnis formaze, stadiaze da garTulebebze. saeqimo-SromiTi eqspertiza da reabilitacia.

sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.

sasqeso jirkvlebis paTfiziologiasasqeso jirkvlebis paTfiziologiasasqeso jirkvlebis paTfiziologiasasqeso jirkvlebis paTfiziologia sasqeso jirkvlebis ganviTarebis paTologia. gonadebis formirebis darRveva.

arasasurveli faqtorebis gavlena (genetikuri qromosomuli anomaliebi). gonadebis ageneziis cneba. gonadebis dizgeneziis da gonadebis Sereuli dizgeneziis cnebebi. sasqeso hormonebis sinTezis da sekreciis darRvevebi qsovilebis mgrZnobelobis darRveva sasqeso hormonebis mimarT.

hipogonadizmi. hipogonadizmis paTomorfologiuri aspeqtebi. naadrevi sqesobrivi momwifeba: paTfiziologiuri aspeqtebi.

sasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebi

gonadebis agenezia _ SereSevski _ terneris sindromi. gonadebis WeSmariti agenezia: atiologia da paTogenezi, gonadebis formireba, gonadebis histologiuri daxasiaTeba, arasrulfasovani gonadis gavlena fenotipis formirebaze, nayofis avtonomiuri midrekileba feminizaciisaken.

klinika: gareTa sasqeso organoebis ganviTarebis Taviseburebani, displaziuri sindromebi, axalSobilis klinikuri niSnebi, fizikuri ganviTarebis Taviseburebani, gul-sisxlZarRvTa sistemis Zvlovani da Sardis gamomyofi sistemis ganviTarebis mankebi, inteleqtualuri ganviTarebis Taviseburebani.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: kariotipis da sasqeso qromatinis gamokvlevis monacemebis Sefaseba, dermatoglifiuri monacemebi, gonadebis funqciuri mdgomareobis Sefaseba, mcire menjis Rrus organoebis ultrabgeriTi gamokvlevebis Sefaseba, Zvlovani asakis gansazRvra, diagnostikuri laparaskopiis da laparatomiis Cvenebebi.

mkurnaloba: sapasporto sqesis SerCeva, sqesis qirurgiuli koreqcia, gonadeqtomiis Cvenebani, SenacvlebiTi hormonuli Terapia.

prognozi: dispanserizacia. socialuri adaptirebis da Sromisunarianobis sakiTxebi.

sakvercxeebis disgeneziis sindromi (SereSevski-terneris sindromi feminizaciis, gonadebis WeSmariti disgenezia).

etiologia da paTogenezi: gonadebis formireba misi histologiuri daxasiaTeba arasrulfasovani gonadis gavlena fenotipis Camoyalibebaze, nayofis avtonomiuri feminizaciis gavlena fenotipis Camoyalibebaze. klinika: gareTa sasqeso organoebis Camoyalibeba, fertiloba daavadebis mozaikuri formebis dros, fizikuri ganviTareba displaziuri simptomebi, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rentgenologiuri da kompiuteruli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba, mcire menjis Rrus organoebis ubg gamokvlevis monacemebis Sefaseba, laparaskopiis da laparatomiis Cvenebebi.

diagnozi da dif. diagnozi: pirvelad da meorad hipogonadizmTan, nonenis sindromTan.

mkurnaloba zrdis stimulaciuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia (sqema da principebi) Tandayolili displaziebis qirurgiuli mkurnaloba. prognopzi. dispanserizacia. Sromisunarianobis da socialuri adaptaciis sakiTxebi.

anorhizmi. etiologia paTogenezi, garegani da Sinagani faqtorebis gavlena, autoimunuri meqanizmebis mniSvneloba.

40

klinika simptomatikis Taviseburebani adreul asakSi, pubertatul periodSi, zrdasrul asakSi.

diagnozi: hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, funqciuri cdebi, Zvlovani asakis gamokvleva, ginekografia, sasqeso qromatinis gansazRvra, kariologiuri gamokvleva. diferencialuri diagnozi: kriptorxizmis abdominaluri forma gogonebSi Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia umaRlesi xarisxis virilizaciis dros, klainfelteris sindromi kriptorxizmTan erTad. mkurnaloba. SenacvlebiTi Terapia androgenebiT. prognozi. SenacvlebiTi hormonuli Terapiis drouli dawyebis mbniSvneloba. dispanserizacia. Sromisunarianobis da reabilitaciis sakiTxebi;

nonenis sindromi. terneris sindromi mamakacebSi: etiologia da paTogenezi. klinika: sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi ganviTareba, fertiloba, inteleqtualuri da fizikuri ganviTareba, displaziuri sindromebi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi. mkurnaloba. zrdis mastimulirebeli Terapia. dispanserizacia. Sromis unarianobis da reabilitaciis sakiTxebi.

mamrobiTi cru hermafroditizmi _ etiologia da paTogenezi: mucladyofnis periodSi mavne faqtorebis zemoqmedeba. klinikuri variantebi: SereSevski-terneris sindromi. hermafrodituli sasqeso organoebiT, gonadebis WeSmariti disgenezia, gonadebis Sereuli disgenezia, testikuluri feminizaciis sindromi (sruli da arasruli formebi).

klinika: gonadebis da garegani da Sinagani organoebis sasqeso organoebis Taviseburebani, meoradi sasqeso niSnebis ganviTareba, feltiroba, fizikuri ganviTarebis Taviseburebani, displastiuri sindromebi.

diagnozi: dermatoglifika, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rendgenologiuri da kompiuteruli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba. hormonuli profilis Sefaseba, sasqeso qromatini, kariologiuri gamokvlevebi, diagnostikuri laparatomiis Cvenebani.

diferencialuri diagnozi: hipergonadotropuli hipogonadizmi, crumamrobiTi hermafroditizmis sxvadasxva formebi. mkurnaloba: sapasporto sqesis SerCeva, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia, SenacvlebiTi hormonuli Terapia. dispanserizacia da Sromisunarianobis eqspertiza. prognozi.

klainfelteris sindromi: etiologia da paTogenezi. klinika. klinikuri variantebi paTogenezuri monacemebis mixedviT. sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi ganviTareba, fizikuri, inteleqtualuri ganviTareba. diagnozi da diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: SenacvlebiTi Terapia, ginekomastiis qirurgiuli mkurnaloba. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

crumdedrobiTi hermafroditizmi: cnebis ganmarteba. etiologia da paTogenezi. klinikuri variantebi: gonadebis funqciuri mdgomareoba. fenotipis Taviseburebani, pubertatuli periodis mimdinareoba: Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia (Tandayolili adrenogenitaluri sindromi), adrenaluri forma, ovariuli genezis crumdedrobiT hermafroditizmi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: paTogenezuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rendgenologiuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri laparatomiis Cvenebebi. crumdedrobiTi hermafroditizmis sxvadasxva variantebis diferencialuri diagnozi. diferencireba crumdedrobiT da WeSmarit hermafroditizms Soris. mkurnaloba: qirurgiuli da hormonuli. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

WeSmariti hermafroditizmi: mcnebis gansazRvra. epiologia da paTogenezi. klinika: gonadebis funqciuri mdgomareoba, fenotipis Tavisebureba, pubertatuli periodis mimdinareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri laparatomiis Cveneba, gonadebis histologiuri Seswavla. mkurnaloba: sapasporto sqesis arCeva, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia, SenacvlebiTi hormonuli Terapia. prognozi dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. hipogonadizmi.hipogonadizmi.hipogonadizmi.hipogonadizmi.

etiologia da paTogenezi: muclad yofnis da genetikuri faqtorebi, autoimunuri procesebis roli, samizne organoebis mgrZnobelobis Secvla sasqeso hormonebis mimarTa.

pirveladi hipogonadizmi: hipergonadotropuli da normogonadotropuli. meoradi hipogonadotropuli hipogonadizmi. mesameuli hipogonadizmi.

41

hipogonadizmis klinika: ganviTarebis drois da dazianebis xasiaTebis mixedviT, sasqeso organoebis ganviTareba fizikuri da sqesobrivi ganviTareba. pirveladi hipogonadizmis (Tandayolili, SeZenili) klinikuri mimdinareoba pubertatuli priodis Tavisebureba. meoradi hipogonadizmis mimdinareobis Taviseburebani. mesameuli hipogonadizmis ganviTarebis Taviseburebani.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: cda horioiduli gonadotropiniT da liuliberiniT, citogenetikuri gamokvlevis Sefaseba, spermatogramis Sefaseba, rendgenologiuri gamokvlevis da kompiuteruli tomografiis Sefaseba. diferencialuri diagnozi hipogonadizmTan, romelic gamowveuli konstitucionaluri genezis sqesobrivi ganviTarebis SeCerebiT.

mkurnaloba: dawyebis vadebi, sqesobrivi hormonebiT mastimulirebeli da SenacvlebiTi Terapiis Cvenebani. pirveladi da meoradi hipogonadizmis mkurnalobis Taviseburebani. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. socialuri adaptacia.

kriptorxizmi _ etiologia da paTogenezi. klinika. saTesle jirkvlebis mdebareobis anomaliis klinikuri variantebi, gondebis funqciuri mdgomareoba, morfologia, hormonuli da reproduqcili funqcia. diagnozi: diagnostikuri cdebi, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi cru kriptorxizmis, saTesle jirkvlebis eqtopiis da retenciis SemTxvevaSi, kriptorxizmis abdominaluri diagnozi. mkurnaloba: dawyebis vadebi, hormonuli da klinikuri kontroli, operaciuli Careva, hormonuli Terapia. prognozi: fertilobis prognozuli aspeqtebi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.

etiologia da paTogenezi: WeSmariti da cru naadrevi sqesobrivi momwifeba;

klinika: fizikuri, inteleqtualuri da sqesobrivi mdgfomareoba. izoseqsualuri naadrevi sqesobrivi momwifebis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. iteroseqsualuri naadrevi momwifebis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani;

diagnozi da diferencialuri diagnozi: WeSmariti da cru naadrevi sqesobrivi momwifebis diagnostika: hormonuli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri cdebi, Tirkmelzeda jirkvlebis ultrabgeriTi da rentgenologiuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, Tirkmelzeda jirkvlebis radioizotopiuri vizualizaciis onacemebis Sefaseba. heteroseqsualuri naadrevi sqesobrivi momwifebis variantebis diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza. socialuri adaptacia da reabilitacia.

SteinSteinSteinStein----leventalis sindromileventalis sindromileventalis sindromileventalis sindromi

etiologia da paTogenezi: genetikuri dasxva arakeTilsasurveli faqtorebis gavlena sakvercxeebze.

klinika: sakvercxeebis funqciuri mdgomareoba, menstrualuri funqcia, fertiloba, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, mcire menjis Rrusorganoebis ubg gamokvlevis monacemis Sefaseba ginekologiuri statusis monacemebis Sefaseba. diagnozi da diferencialuri diagnozi sakvercxeebis polikistozis sindromis sxva formebTan.

mkurnaloba: hormonuli mkurnaloba, qirurgiuli. prognozi da dispanserizacia: Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

klimaqteruli sindromi. klimaqteruli sindromi. klimaqteruli sindromi. klimaqteruli sindromi. cnebebi ,,menopauza”, ,,perimenopauza” (klimaqteria), ,,postmenopauza” da

,,premenopauza”. hipoTalamusi-hipofizi-gonadebi sistemis funqciuri da hormopnaluri cvlilebebi. menopauzis dadgomis asakze moqmedi faqtorebi. menopauzis mdgomareobis socialuri aspeqtebi sxvadasxva qveynebSi;

klinikuri gamovlineba: fsiqonevrologiuri gamovlinebani, sisxldena, menopauziT gaZlierebuli darRvevebi: osteoxondrozi, arTropaTia, klimaqteriuli miokardiodistrofia;

diagnozi da diferencialuri diagnozi; mkurnaloba: simptomuri mkurnaloba, hormonoTerapia; prognozi da dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia

menopauzis paTologiuri gamovlinebis dros epifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuliepifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuliepifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuliepifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli

42

sindromebi.sindromebi.sindromebi.sindromebi.

epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba.epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba.epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba.epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba. etiologia: simsivneebis, anTebiTi (tuberkulozi, sifilisi, encefaliti da sxva) da

degeneraciuli (epifizis Tandayolili atrofia) procesebis roli; paTogenezi: antigonadotropuli funqciis gamovardna, hipoTalamusis da hipofizis

mier Tireotropuli da gonadotropuli hormonebis gamomuSavebis Seferxeba; klinika: fizikuri ganviTareba, fsiqikis Taviseburebani, gonadebis funqciuri

mdgomareoba, Tavis tvinSi simsivnis arsebobasTan dakavSirebuli simptomebi (qalaSida wnevis momateba, nistagmi, Tvalis mamoZravebeli kunTebis dambla, mxedvelobis nervis dvrilis SeSupeba da sxva), hipoTalamusis dazianebasTan dakavSirebuli simptomebi (uSaqro diabeti, simsuqne, Zilianoba da sxva);

diagnozi da diferencialuri diagnozi: epifizis simsivneebis topiuri diagnostika, kraniogramis Sefaseba, nevrologiuri statusis pnevmoencefalogramis, eeg, ventrikulografiis, kompiuteruli tomografiis monacemebis Sefaseba, epifizis hormonebis da maTi metabolitebis gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi Tavis tvinis sxva simsivneebTan da hipoTalamus-hipofizuri sistemis sxva paTologiebTan;

mkurnaloba: qirurgiuli da simptomuri mkurnaloba, sxivuri Terapia da mkurnalobis sxva saxeebi;

prognozi: damokidebuleba daavadebis etiologiasTan da mkurnalobis adeqvaturobasTan;

dispanserizacia: endokrinologis, neiroqirurgis, okulistis da sxva specialistebis kompleqsuri meTvalyureoba;

Sromisunarianobis eqspertiza: droebiTi Sromisuunaroba da adreuli invalidizacia.

imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia.imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia.imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia.imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia. imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros. imunuri maCveneblebi endokrinuli paTologiis dros: ujreduli imunitetis

mdgomareobis Sefaseba, humoraluri imunitetis mdgomareobis Sefaseba, imunokompleqsuri darRvevebis Sefaseba, limfocitebis TiToeuli subpopulaciis mdgomareoba, maTi urTierTTanafardoba da funqciuri aqtivoba, imunuri sistemis hormonebis da mediatorebis gamokvleva da Sefaseba, araspecifiuri rezistentobis faqtorebis Sefaseba (fagocitozi, komplementi da sxva), imunuri statusis cvlilebebis Taviseburebani sxvadasxva endokrinuli daavadebebis dros;

Timiko-limfuri statusi-etiologia da paTogenezi: Tirkmelzeda jirkvlis qerqis ukmarisobis roli Timikolimfuri statusis formirebaSi. klinika: Sinagani organoebis mdgomareoba, imunuri sistemis mdgomareoba endokrinuli jirkvlebis funqciuri mdgomareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: hormonaluri gamokvlevis monacemebi, Timusis rentgenologiuri gamokvlevis monacemebi, imunologiuri gamokvlevis monacemebi. mkurnaloba. gadaudebeli mdgomareobebis profilaqtika da mkurnaloba prognozi.

dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.

imunuri statusis koreqcia imunuri daavadebebis dros. imunokoreqciis Cvenebani. imunokoreqciuli Terapiis Catarebis aucileblobis

Sefaseba, winaaRmdeg Cvenebebis Sefaseba: imunokoreqciis ZiriTadi principebi: imonokoreqciisaTvis saWiro meTodebis da

preparatebis SerCeva endokrinuli daavadebebis dros. imunokoreqciis Semafasebeli programis SemuSaveba. imunostimulatorebis, imunodepresorebis, imunomodulatorebis daniSvna. ujredul receptorebze moqmedi preparatebis daniSvna, imunokoreqciis sxva meTodebis gamoyeneba. imunokoreqciis Sedegis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros. Zvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTZvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTZvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTZvlovani qsovilis paTologiis zogierTi sakiTxebi.xebi.xebi.xebi.

osteopeniis cnebis gansazRvra.klasifikacia: osteoporozi. osteomalacia. osteoatrofia. hipoplaxia da Zvlebis agenezia. arasrulyofili osteogenezi.

osteoporozi. klasifikacia: pirveladi (idiofatiuri) osteoporozi, meoradi (nawilobriv

cnobili paTogenezi) osteoporozi, iatrogenuli formebi; menopauzis Semdgomi da seniluri osteoporozi: epidemiologia da socialuri

ekonomiuri aspeqtebi. etiologia. paTogenezi. paTomorfologia. klinika; mozrdilebis da bavSvebis idiopaTiuri osteoporozi: otiologia da paTogenezi.

klinikuri Taviseburebani sqesisa da asakis mixedviT.

43

ConCxis daavadebebis diagnostika. laboratoriuli gamokvlevebi: Ca, Ca2+, P da tutovani fosfatazis gansazRvra

sisxlis SratSi. SardiT gamoyofili Ca, P daoqsipronilis gansazRvra; hormonuli gamokvlevis monacemebi: kalcitoninis, paraThormonis, D vitaminis da

misi metabolitebis gansazRvra. gastrinis, zrdis hormonis, prolaqtinis da sasqeso steroidebis gansazRvra;

Zvlovani qsovilis vizualizaciasTan dakavSirebuli gamokvlevebi: rentgenologiuri, radiozotopuri. kompiuteruli tomografia;

Zvlis simtkicis gansazRvra: fotonuri absorbciometria, rendgenaltomedria da sxva.

osteopeniis diferencialuri diagnozi. osteoporozebis da osteomalaciis diferencialuri diagnozi: hiperparaTireozi,

pejetis daavadeba, meoradi formireba renaluri osteodistorofia, ojaxuri hiperkalciuria.

profilaqtika da mkurnaloba. profilaqtikuri RonisZiebebi: dieta, fizikuri aqtioba, kalciumis preparatebi; medikamentozuri mkurnaloba: vitamini D, kalcitonini, bifosfonatebi, osteonini,

osini, hormonoTerapia, simptomuri Terapia; prognozi da dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. reanimacia endokrinuli daavadebebis dros. endokrinuli genezis arteriuli hipertenziis etiopaTogenezi, klinika,

diferencialuri diagnozi da mkurnaloba.

muxli 5. im laboramuxli 5. im laboramuxli 5. im laboramuxli 5. im laboratoriultoriultoriultoriul----instrumentuli gamokvlevebis CamonaTvali, romelTa instrumentuli gamokvlevebis CamonaTvali, romelTa instrumentuli gamokvlevebis CamonaTvali, romelTa instrumentuli gamokvlevebis CamonaTvali, romelTa Sedegebis interpretacia da klinikuri Sefaseba unda SeeZlos eqim Sedegebis interpretacia da klinikuri Sefaseba unda SeeZlos eqim Sedegebis interpretacia da klinikuri Sefaseba unda SeeZlos eqim Sedegebis interpretacia da klinikuri Sefaseba unda SeeZlos eqim –––– specialists;specialists;specialists;specialists;

kerZo nawilikerZo nawilikerZo nawilikerZo nawili • farisebri jirkvlis ultrabgeriTi gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli

Sedegebis klinikuri interpretacia.

• wvrili nemsiT farisebri jirkvlis aspiraciuli biofsiis gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• farisebri jirkvlis radioizotopuri skanirebis da iodis CarTvis gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• farisebri jirkvlis palpatoruli gamokvlevis Sedegebis klinikuri interpretacia

• hipoTalamus-hipofizis midamos kompiuteruli tomografiuli da birTvul-magnituri rezonansis meTodiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• rentgeno-kraniografiuli gamokvlevis Sedegebis klinikuri interpretacia

• Zvlovani asakis dadgena rentgenografiuli monacemebis safuZvelze

• Tvalis fskeris gamokvleva pirdapiri ofTalmoskopiis meTodiT

• mxedvelobis velis gamokvleva

• Tirkmelzeda jirkvlebis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• kuWqveSa jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• mkerdukana jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

muxli 6. eqimmuxli 6. eqimmuxli 6. eqimmuxli 6. eqim----specialistis aucilebeli praqtikuli unarspecialistis aucilebeli praqtikuli unarspecialistis aucilebeli praqtikuli unarspecialistis aucilebeli praqtikuli unar----Cvevebi (diagnostikuri da Cvevebi (diagnostikuri da Cvevebi (diagnostikuri da Cvevebi (diagnostikuri da samkurnalo manipulaciebi);samkurnalo manipulaciebi);samkurnalo manipulaciebi);samkurnalo manipulaciebi);

1. wamlebis, sisxlis SemcvlTa Seyvana venaSi

2. ekg aparatiT muSaobis codna, ekg damoukideblad gaSifvra

3. Sardis buStis kaTeterizacia

4. fiziologiuri mSobiarobis miReba

5. ginekologiuri manualuri gamokvleva

6. winamdebare jirkvlis reqtaluri gamokvleva

44

7. sisxlis, Sardis, ganavlisa da naxvelis rutinuli laboratoriuli gamokvleva

8. Wrilobebis damuSaveba da gakerva

9. Cirqgrovebis gakveTa

10. ineqciebis gakeTeba kunTebSi da kanqveS

11. sareanimacio RonisZiebebis Catareba, filtvebis xelovnuri ventilacia, gulis arapirdapiri masaJi

12. kuWis transnazaluri zondis Cadgma

13. cxviris wina da ukana tamponada sisxldenis dros

14. pirveladi saswrafo daxmareba Tvalis Wrilobebis, damwvrobis dros. zedapirulad mdebare ucxo sxeulis amoReba Tvalidan

15. naxvevis, satransporto “Sinebis” dadeba, laxtis dadeba magistraluri sisxlZarRvebidan sisxldenis dros

16. pirveladi samedicino daxmarebis aRmoCena travmebis, damwvrobebis, moyinvis, mogudvis, daxrCobis dros.

17. praqtikuli sawvrTneli varjiSebis Catareba Temebze: avadmyofebis daxarisxebis Catareba. daxmarebis organizeba masiuri katastrofebis dros da gansakuTrebiT saSiSi infeqciebis gamosavlenad

kerZo nawilikerZo nawilikerZo nawilikerZo nawili

• farisebri jirkvlis ultrabgeriTi gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• wvrili nemsiT farisebri jirkvlis aspiraciuli biofsiis gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• farisebri jirkvlis radioizotopuri skanirebis da iodis CarTvis gamokvlevis Catarebis principebi da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

• farisebri jirkvlis palpatoruli gamokvlevis Sedegebis klinikuri interpretacia

• hipoTalamus-hipofizis midamos kompiuteruli tomografiuli da birTvul-magnituri rezonansis meTodiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• rentgeno-kraniografiuli gamokvlevis Sedegebis klinikuri interpretacia

• Zvlovani asakis dadgena rentgenografiuli monacemebis safuZvelze

• Tvalis fskeris gamokvleva pirdapiri ofTalmoskopiis meTodiT

• mxedvelobis velis gamokvleva

• Tirkmelzeda jirkvlebis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• kuWqveSa jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

• mkerdukana jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia

muxli 7. im daavadebemuxli 7. im daavadebemuxli 7. im daavadebemuxli 7. im daavadebebis da paTologiuri mdgomareobebis CamonaTvali, romelTa bis da paTologiuri mdgomareobebis CamonaTvali, romelTa bis da paTologiuri mdgomareobebis CamonaTvali, romelTa bis da paTologiuri mdgomareobebis CamonaTvali, romelTa profilaqtika, diagnostika, pirveladi daxmareba da mkurnaloba unda SeeZlos eqimprofilaqtika, diagnostika, pirveladi daxmareba da mkurnaloba unda SeeZlos eqimprofilaqtika, diagnostika, pirveladi daxmareba da mkurnaloba unda SeeZlos eqimprofilaqtika, diagnostika, pirveladi daxmareba da mkurnaloba unda SeeZlos eqim----specialists.specialists.specialists.specialists.

1. hipoTalamus-adenohipofizis sistemis avadmyofobani;

2. neirohipofizis avadmyofobani;

3. farisebri jirkvlis avadmyofobani;

4. Tirkmelzeda jirkvlis qerqovani Sris avadmyofobani;

5. Tirkmelzeda jirkvlis tvinovani Sris avadmyofobani;

6. sqesobrivi diferenciaciis darRvevebi;

7. mamakacis reproduqciuli sistemis (maT Soris saTesle jirkvle-bis avadmyofobaTa) endokrinologiuri aspeqtebi;

45

8. qalis reproduqciuli sistemis (maT Soris sakvercxeebis avadmyo-fobaTa) endokrinologiuri aspeqtebi;

9. simsuqne da metaboluri sindromi;

10. Saqriani diabeti;

11. lipoproteidebis cvlis darRvevebi;

12. hipoglikemia;

13. mravlobiTi endokrinuli sistemis darRvevebi: kuW-nawlavis traqtis da pankreasis endokrinuli simsivneebi;

14. mravlobiTi endokrinuli sistemis darRvevebi: mravlobiTi endokrinuli neoplaziebi da autoimunuri endokrinopaTiebi;

15. endokrinuli paraneoplastiuri sindromi;

16. Zvlebisa da kalciumis metabolizmis darRvevebi: Zvali da mineraluri cvla janmrTelebsa da sxva da sxva avadmyofobaTa dros;

17. Zvlebisa da kalciumis metabolizmis darRvevebi: farisebraxlo jirkvlebis avadmyofobani da hiper- an hipokalcemiiT mimdinare avadmyofobani;

18. Zvlebisa da kalciumis metabolizmis darRvevebi: osteoporozi;

19. Zvlebisa da kalciumis metabolizmis darRvevebi: pejetis avadmyofoba da Zvlebis displaziis sxva formebi.

Tavi III. swavlebis/Sefasebis meTodebi.Tavi III. swavlebis/Sefasebis meTodebi.Tavi III. swavlebis/Sefasebis meTodebi.Tavi III. swavlebis/Sefasebis meTodebi.

muxli 1. swavlebis/Sefasebis principebimuxli 1. swavlebis/Sefasebis principebimuxli 1. swavlebis/Sefasebis principebimuxli 1. swavlebis/Sefasebis principebi

rezidenturis programis direqtori atarebs rezidentis mier Catarebuli saqmianobis (a) periodul da (b) Semajamebel Sefasebas.

perioduli Sefaseba tardeba rezidentis mzadebis yoveli calkeuli ciklis dasrulebis Semdeg (ara nakleb weliwadSi erTxel), mis mier am ciklis periodSi Catarebuli muSaobis Sedegebis analizis safuZvelze. rezidentis periodul Sefasebas atarebs programis direqtori lokalur klinikur xelmZRvanelTan erTad.

rezidenturis programis dasrulebis Semdeg, rezidenturis programaSi monawile dawesebulebebis lokaluri klinikuri xelmZRvanelebis gaerTianebul krebaze programis direqtoris mier tardeba rezidentebis Semajamebeli Sefaseba, romelic werilobiT egzavneba postdiplomuri ganaTlebis sabWos da jandacvis saministros.

programis direqtoris wardginebisa da dadebiTi Semajamebeli daxasiaTebis

safuZvelze, postdiplomuri mzadebis erovnuli sabWo-kreba ganixilavs konkretuli rezidentis mzadebis Sedegebs da iRebs gadawyvetilebas Sesabamis specialobaSi profesiuli mzadebis damadasturebeli dokumentis (diplomi, sertifikati) gacemis Sesaxeb.

muxli 2. Sefasebis meTodebimuxli 2. Sefasebis meTodebimuxli 2. Sefasebis meTodebimuxli 2. Sefasebis meTodebi

rezidenturis programiT profesiuli mzadebis Sedegebis Sefasebis procedura iTvaliswinebs rezidentis mier piradad:

- gatarebuli avadmyofebis raodenobas da daavadebebis mravalferovnebas.

- Catarebuli diagnostikuri da samkurnalo procedurebis nairsaxeobas, raodenobasa da xarisxs.

- dawerili da Sevsebuli samedicino dokumentaciis (avadmyofobis istoriebi,gamokvlevebis daskvnebi, amonawerebi, samedicino cnobebi da sxva), raodenobasa da xarisxs.

- samedicino konferenciebisa da seminarebis muSaobaSi misi personaluri monawileobis sixSires da dones.

- Catarebuli samuSaos analizi dRiurebis saxiT, romelic damowmebuli iqneba ciklis xelmZRvanelis mier.

46

- calkeul samedicino dawesebulebebSi Tu ganyofilebebSi lokaluri klinikuri xelmZRvanelebisagan miRebul daxasiaTebebs.

muxli 3. Sesafasebeli kompetenciebi.muxli 3. Sesafasebeli kompetenciebi.muxli 3. Sesafasebeli kompetenciebi.muxli 3. Sesafasebeli kompetenciebi.

1. Teoriuli mzadeba (ix. CamonaTvali wina TavebSi);

2. praqtikuli saqmianoba (ix. CamonaTvali wina TavebSi);

3. monacemTa Segrovebisa da fiqsirebis saSualebani (ix. CamonaTvali wina TavebSi);

Sesasrulebeli manipulaciebis CamonaTvali: samkurnalo-diagnostikuri meTodebis raodenoba, romelic rezidentma unda Seasrulos rezidenturaSi mzadebis periodSi. zogadi nawili zogadi nawili zogadi nawili zogadi nawili

1. 1. wamlebis, sisxlis SemcvlTa Seyvana venaSi - 50

2. ekg aparatiT muSaobis codna, ekg damoukideblad gaSifvra –50

3. 3. Sardis buStis kaTeterizacia - 10

4. fiziologiuri mSobiarobis miReba – 5 5. ginekologiuri manualuri gamokvleva - 25

6. winamdebare jirkvlis reqtaluri gamokvleva –10 7. sisxlis, Sardis, ganavlisa da naxvelis rutinuli laboratoriuli gamokvleva -

50

8. Wrilobebis damuSaveba da gakerva – 10

9. Cirqgrovebis gakveTa –5

10. ineqciebis gakeTeba kunTebSi da kanqveS – 30 11. sareanimacio RonisZiebebis Catareba, filtvebis xelovnuri ventilacia, gulis

arapirdapiri masaJi - 10

12. kuWis transnazaluri zondis Cadgma - 30 13. cxviris wina da ukana tamponada sisxldenis dros – 5 14. pirveladi saswrafo daxmareba Tvalis Wrilobebis, damwvrobis dros. zedapirulad

mdebare ucxo sxeulis amoReba Tvalidan – 5

15. naxvevis, satransporto “Sinebis” dadeba, laxtis dadeba magistraluri sisxlZarRvebidan sisxldenis dros – 5

16. pirveladi samedicino daxmarebis aRmoCena travmebis, damwvrobebis, moyinvis, mogudvis, daxrCobis dros –5

17. praqtikuli sawvrTneli varjiSebis Catareba Temebze: avadmyofebis daxarisxebis Catareba. daxmarebis organizeba masiuri katastrofebis dros da gansakuTrebiT saSiSi infeqciebis gamosavlenad - 10

kerZo nawilikerZo nawilikerZo nawilikerZo nawili • farisebri jirkvlis ultrabgeriTi gamokvleva – 50

• farisebri jirkvlis aspiraciuli biofsia wvrili nemsiT –10

• farisebri jirkvlis radioizotopuri skanireba da iodis CarTvis gamokvleva – 10

• farisebri jirkvlis palpatoruli gamokvleva- 200

• hipoTalamus-hipofizis midamos kompiuteruli tomografiuli da birTvul-magnituri rezonansis meTodiT gamokvlevebSi monawileobis miReba. rentgeno-kraniografiuli meTodiT gamokvlevebSi monawileobis miReba - 50

• Zvlovani asakis dadgena rentgenografiuli monacemebis safuZvelze - 100

• Tvalis fskeris gamokvleva pirdapiri ofTalmoskopiis meTodiT - 200

• mxedvelobis velis gamokvleva - 200

• Tirkmelzeda jirkvlebis vizualizaciuri meTodebiT meTodiT gamokvlevebSi monawileobis miReba - 50

• kuWqveSa jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT meTodiT gamokvlevebSi monawileobis miReba - 50

• mkerdukana jirkvlis vizualizaciuri meTodebiT meTodiT gamokvlevebSi monawileobis miReba - 50

47

profesiuprofesiuprofesiuprofesiuli mzadebis sxva formebili mzadebis sxva formebili mzadebis sxva formebili mzadebis sxva formebi

klinicisti endokrinologis profesiuli mzadebis procesSi didi yuradReba eTmoba iseTi formebis aqtiur gamoyenebas, rogoricaa samecniero simpoziumebi, lokaluri, regionuli da saerTaSoriso konferenciebi, endokrinologTa sazogadoebis samecniero-praqtikuli xasiaTis sxdomebi, adgilobrivi da saerTaSoriso asociaciebis Tu sxva organizaciebis mier Catarebuli akreditirebuli trening kursebi klinikuri endokrinologiis aqtualur sakiTxebze.

Tavi IV. programis xangrZlivoba.Tavi IV. programis xangrZlivoba.Tavi IV. programis xangrZlivoba.Tavi IV. programis xangrZlivoba.

klinikur endokrinologiaSi rezidentis momzadebis xangrZliobaa 33 Tve. es vada gamomdinareobs im Teoriuli da praqtikuli masalis moculobisa da sirTulidan, romlis aTviseba programiT aris gaTvaliswinebuli. swavlebis vadis gansazRvrisas yuradReba mieqca ara mxolod masalis moculobas, aramed gaTvaliswinebuli iyo im aucilebeli drois minimumi, romelic saWiroa profesiuli unar-Cvevebis gamomuSavebisa da dafiqsirebisTvis.

Sualeduri miznebi gamomdinareobs klinikuri endokrinologiis Teoriuli masalis da misi calkeuli Tavebis Sesabamisi praqtikuli unar-Cvevebis dauflebis maRali xarisxis etapobrivad uzrunvelyofis amocanebidan.

Tavi V. rezidenturaSi profesiuli mzadebis meToduri uzrunvelyofisa da Tavi V. rezidenturaSi profesiuli mzadebis meToduri uzrunvelyofisa da Tavi V. rezidenturaSi profesiuli mzadebis meToduri uzrunvelyofisa da Tavi V. rezidenturaSi profesiuli mzadebis meToduri uzrunvelyofisa da organizaciis wesi.organizaciis wesi.organizaciis wesi.organizaciis wesi.

muxli 1.muxli 1.muxli 1.muxli 1. rezidenturaSi profesiuli mzadeba warimarTeba saqarTvelos kanonebis - `saeqimo saqmianobis Sesaxeb~, “janmrTelobis dacvis Sesaxeb” -Sesabamisad.

muxli 2. muxli 2. muxli 2. muxli 2. rezidenturaSi profesiuli mzadeba xorcieldeba diplomis Semdgomi ganaTlebisa (profesiuli mzadebis) da uwyveti profesiuli ganviTarebis sabWos mier akreditebuli rezidenturis programebiT saeqimo specialobaTa nusxis Sesabamisad.

muxli 3.muxli 3.muxli 3.muxli 3. rezidenturaSi profesiuli mzadebas srulad afinansebs saxelmwifo (stomatologiur specialobebSi dasaSvebia kerZo dafinanseba), saministros specialuri saxelmwifo programis _ `diplomisSemdgomi samedicino ganaTlebis saxelmwifo programis~ farglebSi. amave dros, arsebobs rezidenturis alternatiuli diplomisSemdgomi ganaTleba (profesiuli mzadeba), romelic gulisxmobs sarezidento programis yvela modulis gavlas calkeuli modulisa da mTlianad programis xangrZlivobis zustad gansazRvris gareSe da finansdeba kerZo piris mier moZiebuli saxsrebiT (“rezidenturi alternatiul diplomisSemdgom ganaTlebaSi (profesiul mzadebaSi) monawileobis, misi warmarTvisa da Sefasebis wesisa da im samedicino dawesebulebebis akreditaciis kriteriumebis da wesis damtkicebis Sesaxeb, romlebSic SesaZlebelia diplomisSemdgomi ganaTlebis (profesiuli mzadebis) kursis gavla” saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris 2007 wlis 18 aprilis #135/n brZanebis Sesabamisad).

muxli 4. muxli 4. muxli 4. muxli 4. rezidenturaSi Caricxvis wesi ganisazRvreba saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis ministris brZanebiT: `erTiani diplomisSemdgomi sakvalifikacio gamocdis Catarebis wesisa da rezidenturaSi Caricxvis wesis damtkicebis Sesaxeb~ (# 295/n; 3.11.2006), xolo rezidenturis alternatiuli diplomisSemdgomi mzadebis wesi: “rezidenturis alternatiuli diplomisSemdgom ganaTlebaSi (profesiuli mzadebaSi) monawileobis, misi warmarTvisa da Sefasebis wesisa da im samedicino dawesebulebebis akreditaciis kriteriumebis da wesis damtkicebis Sesaxeb, romlebSic SesaZlebelia diplomisSemdgomi ganaTlebis (profesiuli mzadebis) kursis gavla” (#135/n; 18.04.2007).

muxli 5. muxli 5. muxli 5. muxli 5. rezidenturis programis ganxorcieleba mimdinareobs sauniversiteto klinikebsa da im samedicino dawesebulebebSi, romelTac miRebuli aqvT akreditacia kanonmdeblobiT dadgenili wesiT (`rezidenturis alternatiul diplomisSemdgom ganaTlebaSi (profesiul mzadebaSi) monawileobis, misi warmarTvisa da Sefasebis wesisa da im samedicino dawesebulebebis akreditaciis kriteriumebis da wesis damtkicebis Sesaxeb, romlebSic SesaZlebelia diplomisSemdgomi ganaTlebis

48

(profesiuli mzadebis) kursis gavla~ saqarTvelos Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis ministris 2007 wlis 18 aprilis #135/n brZanebis Sesabamisad).

muxli 6. muxli 6. muxli 6. muxli 6. rezidenturis kursis dasrulebis Semdeg gaicema saxelmwifo mowmoba.

muxli 7. muxli 7. muxli 7. muxli 7. rezidenturis programis xarisxis uzrunvelyofaze pasuxismgebelni arian - rezidenturis programis direqtori, programis direqtorati, lokaluri xelmZRvanelebi, rezidentebi, saministros saxelmwifo kontrols daqvemdebarebuli sajaro samarTlis iuridiuli piri.

muxli 8. muxli 8. muxli 8. muxli 8. programis direqtoris movaleobebi:

1. misaRebi gamocdis programis Sedgena da rezidenturaSi miRebis procesSi monawileoba;

2. specialobis aRwerilobis safuZvelze Sedgenil diplomis Semdgomi profesiuli mzadebis (rezidenturis) akreditebuli programis ganxorcielebas;

3. samedicino dawesebulebis da lokaluri xelmZRvanelis miTiTebiT rezidentis individualuri gegma-grafikis Sedgena da gansazRvra Tu ramden rezidents SeiZleba zedamxedvelobdes erTi lokaluri xelmZRvaneli.

4. winaswar dadgenili individualuri grafikis mixedviT rezidentis mier Sesasrulebeli samuSaos moculobasa da Casatarebeli manipulaciebis raodenobaze kontroli.

5. direqtoratis wevrebTan erTad dadgenili wesis mixedviT yovelwliurad rezidentis muSaobis Sefaseba da saministros saxelmwifo kontrols daqvemdebarebul sajaro samarTlis iuridiuli pirisaTvisangariSis Cabareba.

6. yovelwliuri Sefasebis Sedegebis gaTvaliswinebiT rezidentisaTvis rekomendacias micema programis gagrZelebis Sesaxeb.

7. rezidentis saqmianobis aradamakmoyofilebli wliuri Sefasebisas, saministros saxelmwifo kontrols daqvemdebarebul sajaro samarTlis iuridiuli pirisaTvis dasabuTebuli moxsenebiT baraTis wardgena garicxvis Sesaxeb.

8. rezidenturis kursis warmatebuli dasrulebis Semdeg rezidentis Semajamebeli atestaciis Catareba da diplomisSemdgomi ganaTlebis (profesiuli mzadebis) da uwyveti profesiuli ganviTarebis sabWos kursis gavlis damadasturebeli saxelmwifo mowmobis gacemis Sesaxeb rekomendaciis micema.

9. lokaluri xelmZRvanelebis saqmianobis zedamxedveloba da Sefaseba.

muxli 9. muxli 9. muxli 9. muxli 9. programis direqtoratis wevrebis movaleobebi:

1. rezidentebis SerCevis procesSi monawileoba; 2. program direqtorTan erTad yovelwliurad rezidentebis muSaobis dadgenili

wesis mixedviT Sefaseba; 3. program direqtorTan erTad SeimuSaveben rezidentis atestaciis formatis

SemuSaveba; 4. rezidentis Semajamebeli atestaciis procesSi monawileoba; 5. saWiroebis SemTxvevaSi, programis direqtorisaTvis rezidenturis programasTan

dakavSirebul nebismier sakiTxebze konsultaciis gaweva.

muxli 10. muxli 10. muxli 10. muxli 10. lokaluri xelmZRvanelis movaleobebi:

1. samedicino dawesebulebaSi rezidentis muSaobis warmarTva; 2. rezidentebTan pedagogiur muSaobisaTvis Tavisi saqmianobis gansazRvruli drois

daTmoba. 3. TiToeuli modulis dasrulebis Semdeg dadgenili wesis mixedviT, program

direqtorisaTvis rezidentis mier gaweuli samuSaos Sesaxeb angariSis wardgena; 4. rezidentis dRiurSi rezidentis mier Sesrulebuli samuSaos xelmoweriT

dadastureba.

muxli 11. muxli 11. muxli 11. muxli 11. rezidentis ufleba/movaleobebi:

49

1. rezidenti SeiZleba garicxuli iqnas rezidenturidan erTi Tvis ganmavlobaSi gamoucxadeblobis an programis ver daZlevis SemTxvevaSi. gadawyvetilebas rezidentis garicxvis Sesaxeb iRebs programis direqtori saministros saxelmwifo kontrols daqvemdebarebuli sajaro samarTlis iuridiuli pirTan SeTanxmebiT;

2. rezidents ufleba aqvs programis kurikulumis darRvevis an Seferxebis Sesaxeb werilobiT acnobos saministros saxelmwifo kontrols daqvemdebarebul sajaro samarTlis iuridiuli pirs;

3. rezidents ufleba aqvs programis daubrkolebeli daZlevisaTvis moiTxovos Sesabamisi samuSao pirobebiT uzrunvelyofa (kvalificiuri xelmZRvaneli, Tanamedrove tipis klinikuri da sainformacio/sakomunikacio teqnologiebi, samuSao oTaxi);

4. rezidenti valdebulia Seasrulos rezidenturis programiT gansazRvruli kurikulumi;

5. rezidenti valdebulia programiT gansazRvruli da Sesrulebuli saqmianoba daafiqsiros personalur dRiurSi;

6. rezidenti valdebulia yoveli wlis bolos warudginos programis direqtors gaweuli muSaobis angariSi da gaiaros etapobrivi da damasrulebeli atestacia dadgenili wesiT;

7. rezidenti valdebulia daicvas samedicino dawesebulebis Sinaganawesi da Seasrulos dawesebulebis ganrigiT gansazRvruli saqmianoba.

Tavi VI.Tavi VI.Tavi VI.Tavi VI. programis etapobrivi ganxorcielebis aRweriloba (wlebis mixedviT)programis etapobrivi ganxorcielebis aRweriloba (wlebis mixedviT)programis etapobrivi ganxorcielebis aRweriloba (wlebis mixedviT)programis etapobrivi ganxorcielebis aRweriloba (wlebis mixedviT)

rezidenturis programa rezidenturis programa rezidenturis programa rezidenturis programa ““““endokrinologia” endokrinologia” endokrinologia” endokrinologia” ---- 33333333 samuSao TvesamuSao TvesamuSao TvesamuSao Tve muxli 1. mzadebis pirveli wlis modulebis raodenoba muxli 1. mzadebis pirveli wlis modulebis raodenoba muxli 1. mzadebis pirveli wlis modulebis raodenoba muxli 1. mzadebis pirveli wlis modulebis raodenoba Seadgens 6.6.6.6.

1.1.1.1.1.1.1.1. eqimisa da pacientis urTierTobis samarTlebrivi da eTikuri safuZvlebi – 2 kvira;

1.2.1.2.1.2.1.2. fundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebi – 2 kvira;

1.3. 1.3. 1.3. 1.3. zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapia zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapia zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapia zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapia –––– 4 Tve; 4 Tve; 4 Tve; 4 Tve;

1.3.1. zogadi Terapia – 2 Tve;

1.3.2. ambulatoriuli Terapia – 2 Tve;

1.4. Terapiuli stacionari I 1.4. Terapiuli stacionari I 1.4. Terapiuli stacionari I 1.4. Terapiuli stacionari I –––– 5 Tve; 5 Tve; 5 Tve; 5 Tve;

1.4.1. gul-sisxlZarRvTa sistemis daavadebebi – 3 Tve;

1.4.2. revmatiuli daavadebebi – 2 Tve;

1.5. 1.5. 1.5. 1.5. sazogadoebrivi jandacva da epidemiologia – 2 kvira;

1.6. 1.6. 1.6. 1.6. mtkicebiTi medicinisa da samedicino statistikis safuZvlebi – 2 kvira.

muxli 2. muxli 2. muxli 2. muxli 2. profesiuli mzadebis I wlis mizani: profesiuli mzadebis I wlis mizani: profesiuli mzadebis I wlis mizani: profesiuli mzadebis I wlis mizani: eqimis da pacientis urTierTobebis eTikuri da samarTlebrivi, daavadebaTa epidemiologiis da mtkicebulebiTi medicinis safuZvlebis Seswava; Sinagani medicinis ZiriTadi subspecialobebis (zogadi Terapia, zogadi kardiologia da revmatiuli daavadebebi), diagnostikis, marTvisa da maTTan asocirebuli praqtikuli unar-Cvevebis aTviseba;

muxli muxli muxli muxli 3333. mzadebis . mzadebis . mzadebis . mzadebis meoremeoremeoremeore wlis modulebis raodenobawlis modulebis raodenobawlis modulebis raodenobawlis modulebis raodenoba

profesiuli mzadebis Iprofesiuli mzadebis Iprofesiuli mzadebis Iprofesiuli mzadebis IIIII weliwadiweliwadiweliwadiweliwadi moduli ##

modulis dasaxeleba xangrZlivoba

2222.1..1..1..1. enenenendokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da dokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da dokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da dokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokriendokriendokriendokri-nul nul nul nul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSijirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSijirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSijirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSi

2 Tve2 Tve2 Tve2 Tve

2222.2..2..2..2. hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis kompleqsishipofizis kompleqsishipofizis kompleqsishipofizis kompleqsis paTologiapaTologiapaTologiapaTologia 2 Tve2 Tve2 Tve2 Tve 2222.3..3..3..3. farisebri jirkvlis paTologiafarisebri jirkvlis paTologiafarisebri jirkvlis paTologiafarisebri jirkvlis paTologia 4 Tve4 Tve4 Tve4 Tve 2222.4..4..4..4. Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologia. Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologia. Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologia. Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologia. 1111 TveTveTveTve 2222.5..5..5..5. Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiaTirkmelzeda jirkvlebis paTologiaTirkmelzeda jirkvlebis paTologiaTirkmelzeda jirkvlebis paTologia 2 Tve2 Tve2 Tve2 Tve

50

muxli muxli muxli muxli 4444. profesiuli mzadebis I. profesiuli mzadebis I. profesiuli mzadebis I. profesiuli mzadebis IIIII wlis mizani:wlis mizani:wlis mizani:wlis mizani:

profesiuli mzadebis pirveli wlis mizania is, rom momavali specialisti daeuflos endokrinologiis Teoriul safuZvlebs da endokrinul jirkvalTa klinikaSi gamokvlevis meTodebs. aiTvisos is Teoriuli masala da praqtikuli unar-Cvevebi, rac gaTvaliswinebulia programiT hipoTalamus-hipofizis kompleqsis fiziologia da paTologiis, farisebri jirkvlis, Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis da Tirkmelzeda jirkvlebis fiziologiisa da paTologiis kuTxiT. muxli muxli muxli muxli 5. mzadebis mesame5. mzadebis mesame5. mzadebis mesame5. mzadebis mesame wlis modulebis raodenobawlis modulebis raodenobawlis modulebis raodenobawlis modulebis raodenoba

profesiuli mzadebis IIprofesiuli mzadebis IIprofesiuli mzadebis IIprofesiuli mzadebis IIIIII weliwadiweliwadiweliwadiweliwadi moduli ##

modulis dasaxeleba xangrZlivoba

3333.1..1..1..1. Saqriani diabeti da metaboluri sindromi Saqriani diabeti da metaboluri sindromi Saqriani diabeti da metaboluri sindromi Saqriani diabeti da metaboluri sindromi 7 Tve7 Tve7 Tve7 Tve

3333.3..3..3..3. reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi. paTologiis endokrinuli aspeqtebi. paTologiis endokrinuli aspeqtebi. paTologiis endokrinuli aspeqtebi.

2 Tve2 Tve2 Tve2 Tve

3333.4..4..4..4. epifizisa da Timusis paTologiaepifizisa da Timusis paTologiaepifizisa da Timusis paTologiaepifizisa da Timusis paTologia 1 Tve1 Tve1 Tve1 Tve

3333.5..5..5..5. endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebidarRvevebidarRvevebidarRvevebi

1 Tve1 Tve1 Tve1 Tve

muxli muxli muxli muxli 6666. profesiuli mzadebis II. profesiuli mzadebis II. profesiuli mzadebis II. profesiuli mzadebis IIIIII wlis mizani:wlis mizani:wlis mizani:wlis mizani:

profesiuli mzadebis meore wlis mizania is, rom momavali specialisti daeuflos iseT sakiTxebs, rogoricaa: Saqriani diabeti da metaboluri sindromi, reproduqciuli sistemis, epifizisa da Timusis, endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebis Sesaxeb Teoriuli masala da SeiZinos praqtikuli unar-Cvevebi, rac gaTvaliswinebulia programiT.

Tavi VII. profesiulTavi VII. profesiulTavi VII. profesiulTavi VII. profesiuli mzadebis I wlis modulebii mzadebis I wlis modulebii mzadebis I wlis modulebii mzadebis I wlis modulebi

moduli 1.1. moduli 1.1. moduli 1.1. moduli 1.1. ------------ Ueqimisa da pacientis urTierTobis eTikuri da samarTlebrivi Ueqimisa da pacientis urTierTobis eTikuri da samarTlebrivi Ueqimisa da pacientis urTierTobis eTikuri da samarTlebrivi Ueqimisa da pacientis urTierTobis eTikuri da samarTlebrivi aspeqtebiaspeqtebiaspeqtebiaspeqtebi

1. modulis xangrZlivobaa:modulis xangrZlivobaa:modulis xangrZlivobaa:modulis xangrZlivobaa: 2 kv. (72 sT.) 2. modulis mizania:modulis mizania:modulis mizania:modulis mizania: saeqimo saqmanobisTan dakavSirebuli saqarTvelos moqmedi

sakanonmdeblo normebis da Tanamedrove bioeTikis principebis Sesabamisi codnis SeZena da misi gamoyenebis unaris gamomuSaveba rezidentis/specialobis maZieblisaTvis

3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia: 1) saeqimo saqmianobasTan dakavSirebuli sakanonmdeblo normebi arsebuli kanonmdeblobis Sesabamisad, pacientis uflebebis dacvis samarTlebrivi sakiTxebi

2) janmrTelobis dacvis sferoSi biosamedicino eTikis sayovelTaod aRiarebuli normebi da profesiuli saqmianobis Tanamedrove samedicino eTikis principebi,

3) damoukidebeli saeqimo saqmianobis subieqtsa da saxelmwifo xelisuflebis organoebis, fizikur da iuridiul pirebs Soris urTierTobis samarTlebrivi sakiTxebi,

4) adamianze Catarebuli samedicino-biologiuri kvlevebis samarTlebrivi da eTikuri sakiTxebi,saerTaSoriso normebisa da saqarTvelos arsebuli kanonmdeblobebis Sesabamisad.

4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrili # 1mocemulia cxrili # 1mocemulia cxrili # 1mocemulia cxrili # 1----is saxiT:is saxiT:is saxiT:is saxiT:

cxrili # 1cxrili # 1cxrili # 1cxrili # 1 Teoriuli kursi davaleba

kanonisa da eTikis roli samedicino momsaxureobis gawevisaskanonisa da eTikis roli samedicino momsaxureobis gawevisaskanonisa da eTikis roli samedicino momsaxureobis gawevisaskanonisa da eTikis roli samedicino momsaxureobis gawevisas -bioeTikis Seswavlis sagani, samedicno eTika,istoriuli aspeqtebi,”hipokrates fici ”, samedicino saqmianobis regulirebis istotiuli aspeqtebi

bioeTikis ZiriTadi principebibioeTikis ZiriTadi principebibioeTikis ZiriTadi principebibioeTikis ZiriTadi principebi

51

“ar avno”, “Hhqmeni sikeTe”, “avtonomia” ,samarTlianoba, konfidencialuroba; eqimisa da pacientis urTierTobis modelebieqimisa da pacientis urTierTobis modelebieqimisa da pacientis urTierTobis modelebieqimisa da pacientis urTierTobis modelebi prezentaciebis

analizi saeqimo saqmianobiis samarTlebrivi regulirebis istoriuli magaliTebisaeqimo saqmianobiis samarTlebrivi regulirebis istoriuli magaliTebisaeqimo saqmianobiis samarTlebrivi regulirebis istoriuli magaliTebisaeqimo saqmianobiis samarTlebrivi regulirebis istoriuli magaliTebi, -saqarTvelos kanonmdebloba janmrTelobis dacvis sferoSi ; -kanoni pacientis uflebebis Sesaxeb, saqarTvelos janmrTelobis dacvis kanoni, kanoni saeqimo saqmianobis Sesaxeb

socialsocialsocialsocialuri pasuxismgeblobauri pasuxismgeblobauri pasuxismgeblobauri pasuxismgebloba da janmrTelobada janmrTelobada janmrTelobada janmrTeloba -janmrTeloba da avadmyofoba, -eqimi, pacienti, sazogadoeba;;;;

pacientis individualuri uflebebi,pacientis individualuri uflebebi,pacientis individualuri uflebebi,pacientis individualuri uflebebi, -saqarTvelos kanonmdebloba pacientis individualuri uflebebis Sesaxeb, -informaciis miRebis ufleba, samedicino personalis da samedicino dawesebulebis arCevis ufleba, informaciis konfidencialuroba;

informaciuli Tanxmobainformaciuli Tanxmobainformaciuli Tanxmobainformaciuli Tanxmoba –samedicino momsaxureobis ganxorcielebis safuZveli -informaciuli Tanxmobis elementebi da aucilebeli pirobebi -informaciuli Tanxmobis ganxorcielebis meTodebi;.

pacientis qmedunarianobapacientis qmedunarianobapacientis qmedunarianobapacientis qmedunarianoba -mis mier gacnobierebuli gadawyvetilebis miRebis unari. -araqmedunariani pacienti

testireba

sicocxle da sikvdilisicocxle da sikvdilisicocxle da sikvdilisicocxle da sikvdili-------- bioeTikuri kategoriebibioeTikuri kategoriebibioeTikuri kategoriebibioeTikuri kategoriebi -biologiuri sikvdili,Tavis tvinis sikvdili, -gardacvaleba-definacia da eTikuri aspeqtebi

prezentaciebis analizi

tkivilis marTvatkivilis marTvatkivilis marTvatkivilis marTva, -ukurnebeli seniT daavadebuli pacienti, paliatiuri mkurnaloba,hospisi;

evTanazia,evTanazia,evTanazia,evTanazia, istoriuli,religiuri,eTikuri aspeqtebi -evTanaziis samarTlebrivi da eTikuri problemebi; -evTanaziis formebi; sikvdili eqimis daxmarebiT;

suicidisuicidisuicidisuicidi , masTan dakavSirebuli eTikuri aspeqtebi, masTan dakavSirebuli eTikuri aspeqtebi, masTan dakavSirebuli eTikuri aspeqtebi, masTan dakavSirebuli eTikuri aspeqtebi -eqimis daxmareba TviTmkvlelobaSi, -mkurnalobaze uaris Tqmis samarTlebrivi da eTikuri sakiTxebi,

samedicino mecnierebis progresi samedicino mecnierebis progresi samedicino mecnierebis progresi samedicino mecnierebis progresi ----axali teqnologiebiaxali teqnologiebiaxali teqnologiebiaxali teqnologiebi -transplantacia, adamianis organoebis gadanergvis samarTlebrivi da eTikuri sakiTxebi, donoris Tanxmobis sakanonmdeblo modelebi

reproduqtolougiis samarTlebis da eTikuri sakiTxebireproduqtolougiis samarTlebis da eTikuri sakiTxebireproduqtolougiis samarTlebis da eTikuri sakiTxebireproduqtolougiis samarTlebis da eTikuri sakiTxebi ; -xelovnuri ganayofiereba, in-vitro - xelovnuri ganayofierebis eTikuri aspeqtebi,surogatuli dedoba, -adamianis reproduqciuli klonireba;.

socialurad saSiSi infeqciebi socialurad saSiSi infeqciebi socialurad saSiSi infeqciebi socialurad saSiSi infeqciebi -Sidsi, narkomania ,infeqciuri hepatitebi. maTTan dakavSirebuli samarTlebrivi da eTikuri sakiTxebi

adamianze Catarebuli kvlevebiadamianze Catarebuli kvlevebiadamianze Catarebuli kvlevebiadamianze Catarebuli kvlevebi saerTaSoriso dokumentebi janmrTelobis dacvis sferoSi adamianis saerTaSoriso dokumentebi janmrTelobis dacvis sferoSi adamianis saerTaSoriso dokumentebi janmrTelobis dacvis sferoSi adamianis saerTaSoriso dokumentebi janmrTelobis dacvis sferoSi adamianis uflebebuflebebuflebebuflebebze ze ze ze -bioeTikis da adamianis uflebebis sayovelTao deklaracia, -msoflio samedicino asociaciis eTikis kodeqsi, -konvencia adamianis uflebebisa da biomedicinis Sesaxeb,da sxva

5. modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi (kriteriumebi, perioduloba) _

1. profesiuli saqmianobisas konkretuli SemTxvevis samarTlebrivi da eTikuri mxareebis warmoCenis unaris gamomuSaveba rezidentis mier

2. profesiuli saqmianobisas Tanamedrove samedicino eTikis principebisa da arsebuli kanonmdeblobis Sesabamisad warmarTvis unari;

3. eTikuri dilemebis gadawyvetis unaris gamomuSaveba;

52

4. adamianze Catarebuli samedicino-biologiuri kvlevebis samarTlebrivi da eTikuri sakiTxebis warmoCenis, analizis da biosamedicino eTikisa da arsebuli kanonmdeblobis Sesabamisad moqmedebis unaris gamomuSaveba rezidentisTvis.

5. aucaucaucaucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: ilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: ilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: ilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

1. bioeTikis da adamianis uflebebis sayovelTao deklaraciabioeTikis da adamianis uflebebis sayovelTao deklaraciabioeTikis da adamianis uflebebis sayovelTao deklaraciabioeTikis da adamianis uflebebis sayovelTao deklaracia----iunesko,2005 qarTuli iunesko,2005 qarTuli iunesko,2005 qarTuli iunesko,2005 qarTuli versiaversiaversiaversia – e.giorgaZe, j.mamalaZe,l.gurgeniZe, l.korZaia – samedicino gazeTi, 2007 w.

2. samedicino eTika (bioeTika) samedicino eTika (bioeTika) samedicino eTika (bioeTika) samedicino eTika (bioeTika) – leqciebi, m.i.iarovinski. moskovi – “medicina”, 2000 3. biosamedicino eTika biosamedicino eTika biosamedicino eTika biosamedicino eTika – b.i.pokrovski. moskovi – “medicina”, 1997 w. 4. bioeTikis Sesavali bioeTikis Sesavali bioeTikis Sesavali bioeTikis Sesavali – i.ivanuSkini da sx., moskovi, progresi-tradicia, 1998 w. 5. bioeTikabioeTikabioeTikabioeTika: principebi, wesebi problemebi – b.g.iudini, moskovi, 1998 w. 6. saqarsaqarsaqarsaqarTvelos kanonmdebloba adamianis uflebebis Sesaxeb biomedicinis sferoSi Tvelos kanonmdebloba adamianis uflebebis Sesaxeb biomedicinis sferoSi Tvelos kanonmdebloba adamianis uflebebis Sesaxeb biomedicinis sferoSi Tvelos kanonmdebloba adamianis uflebebis Sesaxeb biomedicinis sferoSi –

g.javaSvili, g.kiknaZe, a.barkalaia. Tbilisi, 2001 w. 7. axalaZe v. bioeTika aTaswleulis mijnaze,- jurnali religia , Tb, 2002 w., # 7,8,9,

gv, 82-91 8. axalaZe v.bioeTika, rogorc msoflgageba da mecniereba,biomedicines sferoSi

kacobriobis sulier-zneobrivi orientaciis Sesaxeb (jurnali rwmena da codna 2002 1 ,9, gv.82-91

9. Tanamedrove medicinis zogierTi samarTlebrivi sakiTxi , m.kvaWaZe,Tbilisi, 1995 w. 10. eqimis profesiuli saqmianobis samarTlebrivi safuZvlebi –guram kiknaZe,givi

javaSvili,Tbilisi, 2002 w. 11. deontologia qirurgiaSi, n.doliZe, d. mSvenieraZe, mecniereba,1990,Tbilisi 12. adamianis uflebebi da samedicino personalis movaleobebi saerTaSoriso

dokumentebSi - Tbilisi, 1999 13. saeqimo saidumlo, saeqimo Secdoma,b.v.Sevrigini,moskovi,2000 14. saeqimo deontologia,i.i.makSanovi,1998,minski 15. Власов Василий Викторович- Невидимые проблемы медицинской этики: Медицина и ,общество-

Медицинское право и этика 2002.- №1.- С. 18-28 16. Власов Василий Викторович Медицина в условиях дефицита ресурсов-Триумф, Москва, 2000 17. И.В.Силуянова. Нравственная культура врача как основание врачебного профессионализма./ ж-л

«Экономика здравоохранения»№ 1/ 42, 2000, с.5-8. 18. И.В.Силуянова Биомедицинская этика в системе медико-биологических знаний.//Медицинское право

и этика. №2, 2000 19. .И.В.Силуянова. О сущности “этического” этических проблем современной медицины. // Медицинское

право и этика,№4,2000.с. 50 20. И.В.Силуянова. В помощь преподавателю биоэтики. Программа по биоэтике. Тематические планы

лекций и семинаров.// Медицинское право и этика.№4,2001.с.84- 96. 21. И.В.Силуянова. Этическая культура как основание медицинского профессионализма или зачем

будущему врачу изучать гуманитарные науки?// Медицинское право и этика.№4, 2001, с.81-84. 22. И.В.Силуянова. Понимание этики в медицине как социальная проблема. (Этические проблемы

медицины глазами медиков).// Этика и медицина проблема взаимодействия. Медицинское право и этика.2002,№4, с.33-41

23. .И.В.Силуянова, Сабурова В.И. ,Сушко Н.А.,Першин М.С Семинарские занятия по курсу “Биомедицинская этика” для студентов лечебного, педиатрического, медико-биологического факультетов. Учебно-методич. Пособие. М. 2003.

24. И.В.Силуянова, Ляуш Л. Б., В. А. Антипенков опросы тестового контроля по биомедицинской этике. //«Медицинское право и этика», № 4, 2000, с. 79-80.

25. -http://www.bioethics.ru/rus/ - bioeTikis forumi 26. Медицина, этика, религия и право : Материалы конф. 25-26 нояб. 1999 г.. - М., 2000. - 45-56 с. 27. Биоэтика. Вопросы и ответы // Прогресс-Традиция А. Я. Иванюшкин, Л.Ф. Курило, Ю.М. Лопухин,

Н.Н. Седова, П.Д. Тищенко, Б.Г. Юдин (unesco)2005 28. http://depts.washington.edu/bioethx/topics/physpt.html#ques6 -kazusebi da pauxebi 29. -meoce saukunis qarTuli filosofiis anTologia- pirveli tomi pirveli nakveTi

1998 weli 30. cnobili ucxoeli da qarTveli eqimebi,biografia,moRvaweoba medicinaSi da mis

farglebs gareT- z.kaxiani,s.kaxiani, 1993, gamomcemloba ganaTleba 31. bioeTikosTa bioeTikosTa bioeTikosTa bioeTikosTa saerTaSoriso asociiaciidan miRebuli masalebisaerTaSoriso asociiaciidan miRebuli masalebisaerTaSoriso asociiaciidan miRebuli masalebisaerTaSoriso asociiaciidan miRebuli masalebi,

http://bioethicsinternational.org 32. msoflio samedicino asociaciidan miRebuli masalebimsoflio samedicino asociaciidan miRebuli masalebimsoflio samedicino asociaciidan miRebuli masalebimsoflio samedicino asociaciidan miRebuli masalebi,

http://www.wma.net/e/ethicsunit/index.htm 33. The Center for Bioethics and Human Dignity http://www.cbhd.org/ 34. Feminist Approaches to Bioethics -http://www.pdcnet.org/member-fab.

53

35. BioethicsWeb - http://bioethicsweb.ac.uk/ 36. http://www.unesco.org/ibc/ www.unesco.org/shs/bioethics 37. msoflios janmrTelobis organizaciis veb gvmsoflios janmrTelobis organizaciis veb gvmsoflios janmrTelobis organizaciis veb gvmsoflios janmrTelobis organizaciis veb gverdze ganTavsebuli masalebierdze ganTavsebuli masalebierdze ganTavsebuli masalebierdze ganTavsebuli masalebi----

www.who.int/ethics/topics/en/ 38. amerikis bioeTikis da humanizmis asociacia - http://www.asbh.org/ (Georgetown University

, BIOETHICS CURRICULUM UNITS FROM THE KENNEDY INSTI TUTE OF ETHICS http://www.georgetown.edu/research/nrcbl

muxli 2. moduli 1.2. muxli 2. moduli 1.2. muxli 2. moduli 1.2. muxli 2. moduli 1.2. fundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebifundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebifundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebifundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebi....

1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa ---- 2 kv. (72 sT.) 2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania - rezidentis/specialobis maZieblisaTvis medicinis fundamenturi

da klinikuri kvlevis Tanamedrove principebis Sesaxeb saWiro codnis SeZena da misi gamoyenebis unaris gamomuSaveba. programa kompleqsuria, Sedgeba oTxi - imunologiis, klinikuri farmakologiis, fiziologiis da paTfiziologiis - qvemodulisagan, Sesabamisi amocanebis Tanmimdevruli ganxorcielebiT.

3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia: fiziologiis qvemoduli:

1. adaminis organizmis funqciuri sistemebis organizaciisa da centralur nervul sistemaSi mimdinare neirobiologiuri procesebis bioqimiuri safuZvlebi integraciis sxvadasxva doneze;

2. calkeuli neiromediatoruli sistemis funqcionirebis (sinafsuri mediaciis) natifi molekuluri meqanizmebi; sinafsuri gadacemis sxvadasxva safexurze qimiuri preparetebis zemoqmedebis efeqturi gamovlinebebi da daavadebaTa koreqciis zogadi principebi;

3. tkivilisa da gautkivarebis funqciuri sistemis neirobiologiuri safuZvlebi; nocicepciis periferiuli da centraluri meqanizmebis neiroqimiuri safuZvlebi; endogenuri opioiduri da sxva peptidebis receptoruli sistemis roli analgeziis ganviTarebaSi;

4. motivacia da emocia. limburi sistema (hipokampi, sartylebri xveuli, nuSisebri kompleqsi), striopaliduri sistema da integraciis Talamuri done adamianis qcevis organizaciaSi. hipoTalamusis roli integraciul moqmedebaSi da ZiriTad biologiur motivaciebis formirebaSi.

5. fiziologiaSi, molekulur biologiaSi da Teoriul medicinaSi ukanasknel wlebSi (2000-2005) ganxorcielebuli mniSvnelovani kvlevis Sedegebis mimoxilva da analizi;

paTfiziologiis qvemoduli:

1. adaptaciis procesi. organizmis zogadi reaqcia endogenuri da egzogenuri faqtoris zemoqmedebaze. organizmis Seguebadoba Secvlil saarsebo garemosTan.

2. organizmis saregulacio sistemebis roli adaptaciis ganxorcielebaSi fiziologiur da eqstremalur situaciebSi. parakrinuli regulaciis molekuluri meqanizmebi. mexsierebis roli adaptaciuri qcevis realizaciaSi.

3. adapturi stres-reaqcia. stresuli da antistresuli meqanizmebi. eqstremaluri faqtoris zemoqmedebiT ganviTarebuli paTogenuri stresi. Sokuri mdgomareobis zogadi paTogenezi. organoebisa da organoTa sistemebis funqciobis da integraciis moSlis meqanizmebi Sokis dros.

klinikuri farmakologiis qvemoduli:

1. kerZo klinikuri farmakologiis ZiriTadi sakiTxebi fundamenturi da klinikuri medicinis bolo miRwevebis Sesabamisad. farmakoTerapia mtkicebiTi medicinis poziciebidan.

2. samkurnalod praqtikaSi gamoyenebuli samkurnalo preparatebis ZiriTadi jgufebis farmakokinetikis da farmakodinamikis Seswavla. sxvadasxva samkurnalo preparatebis urTierTdamokidebulebis da arasasurveli gverdiTi efeqtebis Seswavla. agreTve, gamoyenebuli farmakologiuri preparatebis randomizebuli kontrolirebadi kvleva.

imunologiis qvemoduli:

54

1. fundamenturi da klinikuri imunologiis - imunuri sistemis organoebisa da ujredebis, imunoglobulinebis, antigenis gamomcnobi da warmdgeni molekulebis struqturisa da funqciis- Tanamedrove Teoriuli da praqtikuli aspeqtebi;

2. daavadebaTa ganviTarebaSi imunuri meqanizmebis rolis, rogorc axali sadiagnozo da Terapiuli strategiis safuZvlebi;

4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba

mocemulia cxrili # 2mocemulia cxrili # 2mocemulia cxrili # 2mocemulia cxrili # 2----is saxiT:is saxiT:is saxiT:is saxiT: cxrilicxrilicxrilicxrili # 2# 2# 2# 2

Teoriuli kursi davaleba organizmis funqciebis regulacia da fiziologiuri integraciaorganizmis funqciebis regulacia da fiziologiuri integraciaorganizmis funqciebis regulacia da fiziologiuri integraciaorganizmis funqciebis regulacia da fiziologiuri integracia

neironis morfologiuri specializacia da neironTaSorisi komunikaciis safuZvlebi cns-is integraciuli moqmedebis ganxorcielebaSi. neirosekrecia, rogorc ZiriTadi biologiuri kanonzomiereba da cns-is subujreduli regulaciis elementi.

neironTaSorisi komunikaciis safuZvlebineironTaSorisi komunikaciis safuZvlebineironTaSorisi komunikaciis safuZvlebineironTaSorisi komunikaciis safuZvlebi

neiroregulatorebis klasifikacia da maTi gansazRvris kriteriumebi. neiroregulatorebis mimarT mgrZnobiare receptorebis klasifikacia da maTi moqmedebis kanonzomierebani. “retrograduli mesenjeri”. sinafsis plastikuroba. neironuli integracia. calkeuli neiroregulatorebi (biogenuri aminebi, aminomJavebi, arapeptiduri kandidatebi, neiropeptidebi).

prezentaciebis analizi

tkivilis fiziologiatkivilis fiziologiatkivilis fiziologiatkivilis fiziologia

problemis zogadi mimoxilva. nocicepturi sistema da tkivilis sensitiuri aRmavali gzebi. endogenuri opioiduri da sxva peptidebis roli. antinocicefciuri sistema, gautkivarebis biologiuri mniSvneloba. tkivilis saxeebi. tkivilis neirobiologiuri safuZvlebi. tkivilis centraluri da periferiuli meqanizmebi. endogenuri opiatebi (opioidebi). opioidebiT gamowveuli analgeziis neirofiziologiuri meqanizmebi. substancia P da misi roli tkivilis SegrZnebaSi.

prezentaciebis analizi

motivacia da emociamotivacia da emociamotivacia da emociamotivacia da emocia

limburi sistemis anatomiis da funqciis zogadi mimoxilva. adamianis qcevis organizacia. “motivaciis” da “emociis” mniSvneloba qcevis organizaciaSi. “fsiqoanalizis” Teoria. hipoTalamusis roli integraciul moqmedebaSi da ZiriTad biologiur motivaciebis formirebaSi. limburi sistema (hipokampi, sartylebri xveuli, nuSisebri kompleqsi) striopaliduri sistema da integraciis Talamuri done.

testireba

fiziologiaSi, molekulur biologiaSi da Teoriul medicinaSi ukanasknel wlebSi (2004-2006) ganxorcielebuli mniSvnelovani kvlevis Sedegebis mimoxilva mniSvnelovani kvlevis Sedegebis mimoxilva mniSvnelovani kvlevis Sedegebis mimoxilva mniSvnelovani kvlevis Sedegebis mimoxilva da analizi;da analizi;da analizi;da analizi;

organorganorganorganizmis sxvadasxva funqciurizmis sxvadasxva funqciurizmis sxvadasxva funqciurizmis sxvadasxva funqciur----struqturul doneze ganviTarebuli struqturul doneze ganviTarebuli struqturul doneze ganviTarebuli struqturul doneze ganviTarebuli paTologiuri procesebis urTierTobisa da integraciis kanonzomierebani.paTologiuri procesebis urTierTobisa da integraciis kanonzomierebani.paTologiuri procesebis urTierTobisa da integraciis kanonzomierebani.paTologiuri procesebis urTierTobisa da integraciis kanonzomierebani. organizmis da garemos fiziko-qimiuri da informaciuli urTierToba. reaqtiulobis roli Secvlil saarsebo garemosTan adaptaciis ganviTarebaSi.

saregulacio sistemebis roli adaptaciuri procesebis ganviTarebaSisaregulacio sistemebis roli adaptaciuri procesebis ganviTarebaSisaregulacio sistemebis roli adaptaciuri procesebis ganviTarebaSisaregulacio sistemebis roli adaptaciuri procesebis ganviTarebaSi. parakrinul-autokrinuli regulacia. citokinebi ujredSorisi urTierTobebis peptiduri regulatorebi. azotis oqsidi da misi moqmedebis molekuluri meqanizmebi.

prezentaciebis analizi

mexsierebis roli adaptaciuri qcevis ganxorcielebaSi. sxvadasxva tipis mexsierebis neirobiologiuri meqanizmebi. mexsierebis darRveva.

prezentaciebis analizi

specifiuri adaptaciis meqanizmebispecifiuri adaptaciis meqanizmebispecifiuri adaptaciis meqanizmebispecifiuri adaptaciis meqanizmebi. stresstresstresstres----reaqcia. zogadi adaptaciuri sindromi. reaqcia. zogadi adaptaciuri sindromi. reaqcia. zogadi adaptaciuri sindromi. reaqcia. zogadi adaptaciuri sindromi. stresuli hormonebi. centraluri da periferiuli antistresuli meqanizmebi, stresuli cilebi.

prezentaciebis analizi

eqstremaluri mdgomareobis zogadi paTogenezi. Soki, Sokis eqstremaluri mdgomareobis zogadi paTogenezi. Soki, Sokis eqstremaluri mdgomareobis zogadi paTogenezi. Soki, Sokis eqstremaluri mdgomareobis zogadi paTogenezi. Soki, Sokis stadiebi. neiroendokrinuli regulaciisa da organoTa sistemebis integraciis moSlis meqanizmebi. Sokuri Tirkmlis, Sokuri RviZlis, Sokuri filtvis ganviTarebis

testireba

55

meqanizmebi. mozrdilTa mwvave respiraciuli distres-sindromi.

imunuri sistemis zogadi daxasiaTeba. imunuri sistemis zogadi daxasiaTeba. imunuri sistemis zogadi daxasiaTeba. imunuri sistemis zogadi daxasiaTeba. sakuTarisa da ucxos garCeva. Tandayolili da SeZenili imunuri pasuxi. imunuri sistemis ujredebi. imunuri pasuxis mediatorebi. ujredSida da ujredgareTa paTogenis sawinaaRmdego dacva. vaqcinacia. imunopaTologia da atopia.

imunuri pasuxis regulaciaimunuri pasuxis regulaciaimunuri pasuxis regulaciaimunuri pasuxis regulacia

antigeniT imunuri pasuxis regulacia. antigenwarmdgeni ujredebi. antisxeulebiT regulacia. limfocitebiT regulacia. idiotipuri modulacia. neiroendokrinuli modulacia. imunuri pasuxis genetikuri kontroli.

tolerantobis induqcia eqsperimentSi. sakuTari antigenebisadmi centraluri Timusuri tolerantoba. sakuTari antigenebisadmi periferiuli – postTimusuri tolerantoba. sakuTari antigenebisadmi B-ujreduli tolerantoba. in vitro da in vivo xelovnurad inducirebuli tolerantoba. tolerantobis gamoyeneba TerapiaSi.

prezentaciebis analizi

simsivnis imunologiasimsivnis imunologiasimsivnis imunologiasimsivnis imunologia

simsivne rogorc qsovilovani transplantanti. imunuri zedamxedveloba. simsivnesTan asocirebuli antigenebi. simsivnis sawinaaRmdego imunuri pasuxi. simsivnis mier imunuri pasuxis Tavidan acileba. imunodiagnostika. imunoTerapia.

prezentaciebis analizi

autoimuniteti da autoimunuri daavadebebiautoimuniteti da autoimunuri daavadebebiautoimuniteti da autoimunuri daavadebebiautoimuniteti da autoimunuri daavadebebi

autoimunitetis kavSiri daavadebebTan. organospecifiuri da araorganospecifiuri autoimunuri daavadebebi. genetikuri faqtorebi. paTogenezi. autoimunur daavadebaTa modelebi: inducirebuli da spontanuri autoimuniteti. daavadebebi, ganpirobebuli paTogenuri autoantisxeulebiT: Tireotoqsikozi, avTvisebiani miasTenia, I tipis diabeti, mamakacis uSviloba, perniciozuli anemia, gudpasCeris sindromi, sisxlis daavadebebi. daavadebebi, ganpirobebuli paTogenuri imunuri kompleqsebiT: sistemuri wiTeli mglura, revmatoiduli poliarTriti, skleroderma, antifosfolipiduri sindromi.

prezentaciebis analizi

imunuri sistemis klinikuri da laboratoriuli Sefasebaimunuri sistemis klinikuri da laboratoriuli Sefasebaimunuri sistemis klinikuri da laboratoriuli Sefasebaimunuri sistemis klinikuri da laboratoriuli Sefaseba

humoruli imunuri pasuxis Sefaseba. ujreduli imunuri pasuxis Sefaseba.

limfocitTa raodenobisa da funqciis Sefaseba: imunofenotipireba gamWoli citofluorometriiT, in vitro limfocitebis proliferacia, citokin-maproducirebeli ujredebis gansazRvra (ELISPOT meTodi), citotoqsiurobis testi. komplementis sistemis gamokvleva. fagocitebis funqciis gamokvleva.

antigenis/antisxeulis aRmosaCeni reaqciebi: precipitaciis reaqcia, hemaglutinaciis reaqcia, komplementis SeboWvis reaqcia, pirdapiri da arapirdapiri imunofluorescenciis reaqcia, imunofermentuli reaqcia, imunoblotingi da imunoprecipitacia. antisxeulTa izolacia. monoklonuri antisxeulebis produqcia.

testireba

klinikuri farmakklinikuri farmakklinikuri farmakklinikuri farmakokinetikisa da klinikuri farmakodinamikis ZiriTadi okinetikisa da klinikuri farmakodinamikis ZiriTadi okinetikisa da klinikuri farmakodinamikis ZiriTadi okinetikisa da klinikuri farmakodinamikis ZiriTadi principebi, racionaluri farmakoTerapia.principebi, racionaluri farmakoTerapia.principebi, racionaluri farmakoTerapia.principebi, racionaluri farmakoTerapia.

arasasurveli wamlismieri reaqciebi. klinikuri farmakoekonomika, arasasurveli wamlismieri reaqciebi. klinikuri farmakoekonomika, arasasurveli wamlismieri reaqciebi. klinikuri farmakoekonomika, arasasurveli wamlismieri reaqciebi. klinikuri farmakoekonomika, farmakoepidemiologia.farmakoepidemiologia.farmakoepidemiologia.farmakoepidemiologia. samkurnalo dozebis gaTvla Tirkmlis qr. ukmarisobiT daavadebul pacientebSi. medikamentozuli saSualebebis metabolizmi, biotransformacia.

prezentaciebis analizi

farmakoTerapia da mtkicebiTi medicina.farmakoTerapia da mtkicebiTi medicina.farmakoTerapia da mtkicebiTi medicina.farmakoTerapia da mtkicebiTi medicina. medikamentebis Sewovisa da organizmSi ganawilebis meqanizmebi

prezentaciebis analizi

farmakoTerapiis saxeebifarmakoTerapiis saxeebifarmakoTerapiis saxeebifarmakoTerapiis saxeebi----etiotropuli, paTogenezurietiotropuli, paTogenezurietiotropuli, paTogenezurietiotropuli, paTogenezuri

farmakoTerapiis saxeebi farmakoTerapiis saxeebi farmakoTerapiis saxeebi farmakoTerapiis saxeebi ---- simptomaturi, profilaqtikuri.simptomaturi, profilaqtikuri.simptomaturi, profilaqtikuri.simptomaturi, profilaqtikuri. racionaluri antibiotikoTerapiis sakiTxebi. medikamentozuri monitoringi (Cvenebebi, klinikuri mniSvneloba da Sedegebis interpretacia).

prezentaciebis analizi

gadaudebel mdgomareobaTa klinikaSi gamogadaudebel mdgomareobaTa klinikaSi gamogadaudebel mdgomareobaTa klinikaSi gamogadaudebel mdgomareobaTa klinikaSi gamoyenebul medikamentTa yenebul medikamentTa yenebul medikamentTa yenebul medikamentTa farmakokinetikuri da farmakodinamikuri daxasiaTebafarmakokinetikuri da farmakodinamikuri daxasiaTebafarmakokinetikuri da farmakodinamikuri daxasiaTebafarmakokinetikuri da farmakodinamikuri daxasiaTeba. arasasurveli medikamentozuri efeqtebi, maTi karcenogenoba.

testireba

56

5. modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi

modulis dasrulebis Semdeg rezidents/specialobis maZiebelma unda icodes/SeeZlos: 1. integraciis sxvadasxva doneze organizmis cxovelmoqmedebis zogadi

kanonzomierebebis (molekuluridan-organizmulamde) da principebis Sefaseba; 2. daavadebul organizmSi mimdinare adaptaciuri procesebis, avadmyofobis

aRmocenebis, mimdinareobisa da gamosavlis zogadi meqanizmebis, paTogenezuri profilaqtikis, Terapiis principebis da meTodebis Sefaseba;

3. imunopaTologiuri mdgomareobebis diagnostikuri da Terapiuli strategiis safuZvlebis Sefaseba; alergiuli daavadebebis profilaqtikisa da mkurnalobis Sesaxeb codnas;

4. farmakokinetikuri da farmakodinamikuri monacemebis Sesabamisad samkurnalo saSualebebis SerCeva. individualuri mgrZnobelobidan gamomdinare, preparatis arasasurveli efeqtebis gaTvaliswineba; datvirTvisa da SemanarCunebeli dozebis SerCeva; zogierT kategoriis avadmyofTaTvis (RviZlis funqciis darRveva, Tirkmlis qr. ukmarisoba, xandazmuli da xanSisesuli pirebi, bavSvebi) samkurnalo dozis gaTvla; arasasurveli wamlismieri reaqciis profilaqtika, diagnostika da mkurnaloba; samkurnalo preparatebis zedozirebis diagnostika da mkurnaloba.

6. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

1. T.naneiSvili ”sinafsi. molekulidan qcevamde” Tbilisi,2002w.

2. T.naneiSvili “”qcevis fsiqofiziologia” , Tbilisi.2003w.

3. Р,Орлов. А,Ноздрачев «Нормальная физиология». ГЕОТАР-Медия 2005 г,

4. Acta Neurobiol Exp 2004, 64; - avkalueff@inbox.ru

5. Диффузная внесинаптическая нейропередача посредством глутамата и ГАМК .

6. http://www.biomednet.ru/content/view/47

7. http://www.brain.ru/

8. http://phynist3d.narod.ru/

9. http://www.ecclescorner.org/RUS/

10. http://www.stoppain.org/pain_medicine/content/chronicpain/

11. http://www.pbs.org/wnet/brain/3d/index.html

12. http://www.uclan.ac.uk/ldu/resources/multimedia/visualization/directions.html - brain

13. http://www.bayareapainmedical.com/nervanim.html - spinothalamic-retikulothalamic

14. http://www.painresearch.utah.edu/cancerpain/neurax.html

15. http://www.stoppain.org/pain_medicine/content/medication/opioids.asp#top

16. http://www.spine-health.com/dir/dir01.html

17. http://library.med.utah.edu/WebPath/HISTHTML/NEURANAT/NEURANCA.html#2

18. http://webschoolsolutions.com/patts/systems/nervous.htm#somatosensory

19. http://www.innerbody.com/image/nervov.html

20. П,Литвицкий. «Патофизиология». Москва. 2002 г,

21. О,Молотков. С,Ефремов. В,Решедько. «Патофизиология в вопросах и в ответах». Смоленск. 1999 г,

22. Р,Орлов. А,Ноздрачев «Нормальная физиология». ГЕОТАР-Медия 2005 г,

23. Р,Сепиащвили «Основы физиологии имунной системы». Москва. 2003 г,

24. Кукес В.Г. Клиническая фармакология. Учебник для медицинских ВУЗов.-М.ГЭОТАР-МЕД, 2004.

25. Основы клинической фармакологии и рационалъной фармакотерапии. Под общей ред. Белоусова Ю.Б., Леоновой М.В.-М., Бионика, 2002.

26. Верткин А.Л. Скорая медицинская помощъ.-М., ГЭОТАР-МЕД, 2003. 27. Михаилов И.Б. . Клиническая фармакология. С-Пт., Фолиант, 2002.

57

28. Лоуренс Д.Р.,Бенитт П.Н. . Клиническая фармакология. Москва «Медицина», 1993. 29. Интенсивная Терапия, реанимация, первая помощъ». Под. ред. Малышева В.Д. Москва

«Медицина», 2000. 30. n.foraqiSvili. struqturuli imunologia. gamzadebulia dasabeWdad. 31. T Ciqovani. imunologia. amonabeWdis saxiT. mzaddeba dasabeWdad. 32. g.burkaZe. imunomorfologia. norma, paTologia (I da II nawili) 33. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология. Москва. 2001 34. Roitt, I., Brostoff, J. and Male, D. Immunology (7th edn.) Mosby. 2003. 35. C.A.Janeway, P.Travers, M. Walport, M.Shlomchik. Immunobiology. 6th edition., 2005 36. Supplement to The J. of Allergy and Clinical Immunology, 2003, vol.111, No.2

www.mosby.com/jaci 37. www.tsmu.edu/immuno

muxli 3. moduli 1.3. zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapiamuxli 3. moduli 1.3. zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapiamuxli 3. moduli 1.3. zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapiamuxli 3. moduli 1.3. zogadi Terapia/ambulatoriuli Terapia (xangrZlivoba____ 4 Tve)Tve)Tve)Tve)

moduli 1.3.1. zogadi Terapiazogadi Terapiazogadi Terapiazogadi Terapia

1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa –––– 2 Tve2 Tve2 Tve2 Tve 2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania - diagnistikuri TvalsazrisiT rTuli sindromebis (anemia,

febriluri mdgomareoba, limfadenopaTia) monitoringi; 3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia: rezidentis profesiuli srulyofa Semdegi daavadebebisa da

mdgomareobebis amocnobaSi, diagnostkas, mkurnalobasa da profilaqtikaSi • Sinagani daavadebebis yvela ZiriTadi sindromis diagnostika;

• Serwymuli paTologiis monitoringi da mkurnaloba;

• rezidentis mzadeba da profesiuli srulyofa Sinagani organoebis mwvave da qronikuli daavadebebis (mdgomareobebis) amocnobasa da diagnostirebaSi anamnezis Sekrebis, pacientis fizikuri kvlevis meTodebis, laboratoriuli, instrumentuli da rentgenologiuri kvlevis monacemTa interpretaciaSi daxelovnebis gziT;

• Sinagani daavadebebis marTvis adekvaturi meTodebis SerCeva, arastabiluri pacientebis marTvis Taviseburebebi, daavadebis marTvis Semdgomi taqtikis SemuSaveba, pacientisa da misi ojaxis wevrebis informireba daavadebis profilaqtikisa da reabilitaciis meTodebis dasaxvaSi;

• infuziuri Terapiis (siTxeebi, antibiotikebi da sxva farmakologiuri da Terapiuli saSualebebis) Cvenebebisa da gamoyenebis safuZvlebis Seswavla;

• qronikuli daavadebis marTvis principebis codna daavadebis nebismier etapze stacionaruli mkurnalobidan ambulatoriuli monitorirebis CaTvliT;

• dietoTerapiis mniSvnelobisa da safuZvlebis gacnoba Sinagani qronikuli daavadebebis marTvis procesSi;

• nozokomialuri (hospitaluri) infeqciebis da sxva iatrogenuli garTulebebis profilaqtikis safuZvlebis aTviseba;

Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba aciebis raodenoba aciebis raodenoba aciebis raodenoba mocemulia cxrili 3mocemulia cxrili 3mocemulia cxrili 3mocemulia cxrili 3----is saxiT:is saxiT:is saxiT:is saxiT:

cxrili # 3 Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi

(raodenobis miTiTebiT) davaleba

1. diferenciuli diagnozi temperaturis momatebisa da cxelebis dros; 2. diferenciuli diagnozi plevruli gamonaJonis dros; 3. diferenciuli diagnozi respiratoruli ukmarisobis dros; 4. diferenciuli diagnozi SeSupebis dros; 5. diferenciuli diagnozi filtvSi infiltraciis dros; 6. diferenciuli diagnozi siyviTlis dros; 7. diferenciuli diagnozi ascitis dros; 8. diferenciuli diagnozi hepato-

anamnezis Sekreba da pacientis fizikuri kvlevis unar-Cvevebi;

klinikur-diagnostikuri kvlevis meTodebi da maTi Sedegebis interpretacia;

bioqimiuri kvlevis meTodebi da maTi Sedegebis interpretacia;

imunologiui kvlevis meTodebi da maTi Sedegebis interpretacia;

referati an moxseneba – 1; avadmyofis damoukidebeli gasinjva da diagnozis dasma – 10; avadmyofobis istoriis damoukidebeli dawera – 4; morigeoba – TveSi 4;

58

splenomegaliis dros; 9. diferenciuli diagnozi Sardis sindromis dros; 10. diferenciuli diagnozi anemiebis da limfadenopaTiis dros; 11. diferenciuli diagnostika hemoragiuli diaTezebis da sxvadasxva etiologiis sisxldenebis dros; 12. diferenciuli diagnostika SeSupebiTi sindromisa da ascitis dros; 13.diferenciuli diagnozi arteriuli hipertenziis dros; 14.diferenciuli diagnozi arteriuli hipotenziis dros; 15. diferenciuli diagnozi gul-mkerdSi tkivilis dros; 16. diferenciuli diagnozi muclis areSi tkivilis dros; 17. diferenciuli diagnozi saxsrovani sindromis dros; 18. diferenciuli diagnozi mJava-tutovani da wyal-marilovani darRvevebis dros; 19. diferenciuli diagnozi gamonayaris dros; 20. diferenciuli diangozi cnobierebis darRvevis dros;

morfologiuri kvlevis meTodebi da maTi Sedegebis interpretacia;

plevris punqcia – 10; punqtatis citologiuri, bioqimiuri maCveneblebis intepretacia; garegani sunTqvis funqciis maCveneblebis interpretacia; eleqtrokardiogramis Sefaseba da interpretacia; eleqtrokardiografia – 50; filtvebis rentgenologiuri gamoklvevis interpretacia – 50; filtvebis komputeruli tomografiis interpretacia – 20; bronqoskopiis interpretacia.

moduli 1.3.2 ambulatoriuli Terapiaambulatoriuli Terapiaambulatoriuli Terapiaambulatoriuli Terapia

1. modulis xangrZlivoba_modulis xangrZlivoba_modulis xangrZlivoba_modulis xangrZlivoba_ 2 TveTveTveTve 2. modulis mizani: modulis mizani: modulis mizani: modulis mizani: diagnistikuri TvalsazrisiT rTuli sindromebis (anemia, febriluri

mdgomareoba, limfadenopaTia) monitoringi; 3. modulis amocanebi: modulis amocanebi: modulis amocanebi: modulis amocanebi: rezidentis profesiuli srulyofa Semdegi daavadebebisa da

mdgomareobebis amocnobaSi, diagnostkas, mkurnalobasa da profilaqtikaSi

• Sinagani daavadebebis yvela ZiriTadi sindromis diagnostika;

• Serwymuli paTologiis monitoringi da mkurnaloba;

• rezidentis mzadeba da profesiuli srulyofa Sinagani organoebis mwvave da qronikuli daavadebebis (mdgomareobebis) amocnobasa da diagnostirebaSi anamnezis Sekrebis, pacientis fizikuri kvlevis meTodebis, laboratoriuli, instrumentuli da rentgenologiuri kvlevis monacemTa interpretaciaSi daxelovnebis gziT;

• Sinagani daavadebebis marTvis adekvaturi meTodebis SerCeva, daavadebis marTvis Semdgomi taqtikis SemuSaveba, pacientisa da misi ojaxis wevrebis informireba daavadebis profilaqtikisa da reabilitaciis meTodebis dasaxvaSi;

• farmakoTerapiis (antibiotikebi da sxva farmakologiuri da Terapiuli saSualebebis) Cvenebebisa da gamoyenebis safuZvlebis Seswavla;

• qronikuli daavadebis marTvis principebis codna daavadebis nebismier etapze, ambulatoriuli monitorireba;

• dietoTerapiis mniSvnelobisa da safuZvlebis gacnoba Sinagani qronikuli daavadebebis marTvis procesSi; Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba

mocemulia cxrili 4mocemulia cxrili 4mocemulia cxrili 4mocemulia cxrili 4----is saxiT::is saxiT::is saxiT::is saxiT:: cxrili # 4

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi (raodenobis miTiTebiT)

davaleba

1. diferenciuli diagnozi temperaturis momatebisa da cxelebis dros; 2. diferenciuli diagnozi

anamnezis Sekreba da pacientis fizikuri kvlevis unar-Cvevebi;

klinikur-diagnostikuri kvlevis meTodebi da maTi Sedegebis

referati an moxseneba – 1; avadmyofis damoukidebeli

59

respiratoruli daavadebebis dros; 4. diferenciuli diagnozi SeSupebis dros; 5. diferenciuli diagnozi filtvSi infiltraciis dros; 6. diferenciuli diagnozi siyviTlis dros; 7. diferenciuli diagnozi hepato-splenomegaliis dros; 8.. diferenciuli diagnozi Sardis sindromis dros; 9.. diferenciuli diagnozi anemiebis da limfadenopaTiis dros; 10. diferenciuli diagnostika hemoragiuli diaTezebis da sxvadasxva etiologiis sisxldenebis dros; 11 diferenciuli diagnozi arteriuli hipertenziis dros; 12.diferenciuli diagnozi arteriuli hipotenziis dros; 13.. diferenciuli diagnozi muclis areSi tkivilis dros; 14.. diferenciuli diagnozi saxsrovani sindromis dros; darRvevebis dros; 15. diferenciuli diagnozi gamonayaris dros; 15. diferenciuli diangozi cnobierebis darRvevis dros;

interpretacia;

bioqimiuri kvlevis meTodebi da maTi Sedegebis interpretacia;

imunologiui kvlevis meTodebi da maTi Sedegebis interpretacia;

morfologiuri kvlevis meTodebi da maTi Sedegebis interpretacia;

garegani sunTqvis funqciis maCveneblebis interpretacia; eleqtrokardiogramis Sefaseba da interpretacia; eleqtrokardiografia – 50; filtvebis rentgenologiuri gamoklvevis interpretacia – 50; filtvebis kompiuteruli tomografiis interpretacia – 20;

gasinjva da diagnozis dasma – 10; avadmyofobis istoriis damoukidebeli dawera – 4; morigeoba – TveSi 4;

muxli 4. moduli 1.4. muxli 4. moduli 1.4. muxli 4. moduli 1.4. muxli 4. moduli 1.4. Terapiuli stacionari ITerapiuli stacionari ITerapiuli stacionari ITerapiuli stacionari I

(xangrZlivoba____ 5 Tve) moduli 1.4.1. gulgulgulgul----sisxlZarRvTa daavadebebisisxlZarRvTa daavadebebisisxlZarRvTa daavadebebisisxlZarRvTa daavadebebi

1. modulis xangrZlivoba modulis xangrZlivoba modulis xangrZlivoba modulis xangrZlivoba ---- 3 Tve3 Tve3 Tve3 Tve 2. modulis mizani: modulis mizani: modulis mizani: modulis mizani: gul-sisxlZarRvTa sistemis daavadebebis dignostika da marTva. 3. mmmmodulis amocanebi:odulis amocanebi:odulis amocanebi:odulis amocanebi:

•••• kardiologiuri profilis pacintis anamnezis Sekreba da fizikuri kvlevis meTodebis srulyofili codna;

•••• kardiologiuri profilis pacientis dokumentaciis warmoeba; •••• gul-sisxlZarRvTa daavadebebis farmakologia; •••• koronaruli sisxlZarRvebis daavadebebi (gulis iSemiuri daavadeba.

aucilebelia SemuSavdes diferencialuri midgomis principebi kardialgiis dros, ekg, ariTmiis Sefaseba, medikamenturi, da invaziuri mkurnalobis racionaluri SerCeva (antiTrombuli agentebi, angioplastika, aorto-koronaruli Suntireba da mkurnalobis sxva meTodebi), saswrafo angiografiis da balonuri kontrapulsaciis Cvenebebi. gulis funqciuri da hemodinamikuri maCveneblebis Sefaseba (eqokardioskopia, holteruli gamokvlevebi), riskis stratifikacia. anamnezuri monacemebis Segroveba, fizikaluri gamokvleva: ekg, rentgenologiuri gamokvleva, biomarkerebis mniSvneloba, datvirTvis testebi da eqokardiografia.Ggul-sisxlZarRvTa sistemis riskis faqtorebis marTva, lipiduri profilis Sefaseba pacientis movla gulis daavadebis dros);

•••• arteriuli hipertrnzia (arteriuli hipertenziis diferencialuri diagnozi; hipertoniis marTva Tanamedrove rekomendaciebis mixedviT; (JNC-VII, ESC- ESH-2003) arteriuli hipertenziis garTulebebi); biventrikuluri resinqronizacia da implantirebadi kardioverterdefibrilatori dilataciuri kardiomiopaTiis dros; specifiuri kardiomiopaTiebi);

60

•••• aritmiebi (taqi da bradiaritmiebis, supraventrikuluri da ventrikuluri (farTe da viwro QRS-kompleqsiani) taqiaritmiebis diferencireba da mkurnaloba; eleqtruli kardiostimulacia, eleqtruli kardioversia da defibrilacia; eleqtrofiziologiuri gamokvlevis da transkaTeteruli ablaciis Cvenebebi;sinkope, mdgomareobis Sefaseba (holteriT, eqoskopiiT, eleqtrofiziologiuri kvleviT, maryuJovani implantatoriT da daxrili magidis testiT). Terapiuli da qirurgiuli mkurnalobis meTodebis gansazRvra; antiTrombuli Terapia winagulebis fibrilaciis dros)

•••• perikardiumis daavadebebi mdgomareobis Sefaseba da taqtikis SemuSaveba (mwvave perikarditi: eqsudaciuri, fibrinuli da restriqciuli. (fibrinuli perikarditis da miokardiumis mwvave infarqtis diferencialuri diagnozi; gulis tamponada, perikardiocentezis Cvenebebi; Terapiuli da qirurgiuli mkurnalobis taqtikis gansazRvra);

•••• filtvismieri guli da filtvismieri hipertenzia - mmmmdgomareobis Sefaseba da mkurnalobis taqtikis SemuSaveba da Terapiuli da qirurgiuli mkurnalobis taqtikis gansazRvra (dafiltvis arteriis emboliis, pirveladi da meoradi pulmonaruli hipertenziis Sefaseba);

•••• gulis sarqvlovani paTologia –––– ((((mdgomareobis Sefaseba, Terapiuli da intervenciuli mkurnalobis Cvenebebi aortuli stenozis, aortuli regurgitaciis, mitraluri stenozis da mitraluri regurgitaciis dros. qirurgiuli mkurnalobis meTodis SerCev);

•••• gulis ukmarisoba – (sistoluri da diastoluri, daqveiTebuli da SenarCunebuli gandevnis fraqciiT; gulis ukmarisobis dekompensacia, filtvebis mwvave SeSupeba, diagnostika, mkurnaloba).

Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba

mocemulia cxrili 5mocemulia cxrili 5mocemulia cxrili 5mocemulia cxrili 5----0is saxiT:0is saxiT:0is saxiT:0is saxiT: cxrili # 5

# Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi (raodenobis miTiTebiT)

davaleba

1. gulis iSemiuri daavadeba, stabiluri stenokardia, diagnostika, mkurnaloba;

eleqtrokardiografia – 50; eqokardiografiuli gamoklvevis interpretacia 20; holter-monitorirebis interpretacia – 20; gulis eleqtrofiziologiuri gamokvlevis interpretacia - 10; koronaruli angiografiis interpretacia - 10; transezofaguri eqokardioskopiis interpretacia - 5; datvirTvis testebis interpretacia - 10;

referati an moxseneba – 1; avadmyofis damoukidebeli gasinjva da diagnozis dasma – 10; avadmyofobis istoriis damoukidebeli dawera – 4; morigeoba – TveSi 4;

2.2.2.2. mwvave koronaruli sindromi – miokardiumis mwvave infarqti, arastabiluri stenokardia; miokardiumis mwvave infarqtis mqone pacientebis marTva; Trombolizuri Terapiis da angioplastikis Cvenebebi miokardiumis mwvave infarqtis dros;

gul-sisxlZarRvTa daavadebebis rwunebulebebiT gamyarebuli da kvlevis ekonomiuri meTodebis dagegmva da gamoyeneba; mwvave hemodinamikuri darRvevbis adekvaturi Sefaseba da medikamentebis koreqtuli SerCeva; mwvave kardiovaskuluri mdgomareobebis adekvaturi marTa (hemodinamiuri arastabiluroba, mwvave iSemiuri sindromi, mwvave ariTmia, kardio-fulmonuri reanimacia); mwvave gadaudebeli kardiologiuri mdgomareobebis

61

Sefasebisa da marTvis unar-Cvevebi (mwvave koronaruli sindromi – Trombolizisi, pirveladi angioplastika da konservatuli mkurnaloba), urgentuli arteriuli hipertenzia, gulis mwvave ukmarisoba; antikoagulaciuri Terapiis srulyofili codna – varfarini, heparini, antiTrombocituli Terapia; defibrilaciis da intra-aortuli balonizaciis Cvenebebis codna;

3. gulis sarqvlovani paTologiis mqone pacientebis marTva.

4. endokarditis diagnostika, marTva da garTulebebi;

5. kardiomiopaTiebi

6. qirurgiuli pacientebis preoperaciuli Sefaseba;

7. dislipidemiis mniSvneloba, diagnostika, mkurnaloba;

8. gulis ritmis darRveva, diagnostika, mkurnaloba;

9. gulis ukmarisoba, diagnostika, mkurnaloba;

10. arteriuli hipertenzia; moduli 1.4.2. revmatiuli daavadebebirevmatiuli daavadebebirevmatiuli daavadebebirevmatiuli daavadebebi

1. modulis xangrZlivobamodulis xangrZlivobamodulis xangrZlivobamodulis xangrZlivoba ---- 2 Tve2 Tve2 Tve2 Tve 2. modulis mizani:modulis mizani:modulis mizani:modulis mizani: SemaerTebeli qsovilis sistemuri daavadebebis diagnostika,

mkurnaloba da profilaqtika. rotaciis gavlis Semdeg rezidenti srulyofilad unda flobdes revmatiuli profilis daavadebebis Civilebis, simptomebis adekvaturi Sefasebis da pacientis fizikuri kvlevis unar-Cvevebs. mas unda SeeZlos revmatiul daavadebaTa laboratoriuli, instrumentuli da rentgenologiuri gamoklvevebis srulyofili interpretacia, aseve, revmatiuli daavadebebis marTva daavadebis nebismier etapze. rotaciis periodSi rezidents unda miewodos informacia aRniSnuli daavadebebis marTvis Tanamedrove rekomendaciebisa da gaidlainebis saxiT.

3. modulis amocanebi:modulis amocanebi:modulis amocanebi:modulis amocanebi:

• moxdes arTritebis paTofiziologiuri meqanizmis Sefaseba da marTva;

• Sefasdes seronegatiuri spondiloarTriti;

• moxdes SemaerTebelqsovilovani daavadebebis diagnostika da mkurnalobis taqtikis SerCeva;

• moxdes vaskuletebis diagnostika da mkurnalobis taqtikis SerCeva;

• moxdes arasaxsrovani daavadebebis diagnostika da mkurnalobis taqtikis SerCeva;

• revmatiuli daavadebebis CamonaTvali: Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrili 6mocemulia cxrili 6mocemulia cxrili 6mocemulia cxrili 6----ia saxiT:ia saxiT:ia saxiT:ia saxiT:

cxrili # 6 Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi

(raodenobis miTiTebiT) davaleba

1. SemaerTebeli qsovilis sistemuri daavadebebi (sistemuri wiTeli mglura, sistemuri sklerodermia, dermatomioziti, Segrenis daavadeba, SemaerTebeli qsovilis

1. revmatiul daavadebaTa diangostika:

• anamnezis Segroveba

• pacientis obieqturi

referati an moxseneba – 1; avadmyofis damoukidebeli

62

Sereuli daavadebebi, revmatuli polimialgia, morecidive poliqondriti titces sindromis CaTvliT); 2.sistemuri vaskulitebi (kvanZovani periarteriiti, granulomuri arteriitebi – vegeneris granulomatozi, giganturujredovani temporaluri arteriiti; araspecifikuri aortoarteriiti, hipererguli angiiti, hemoragiuli vaskuliti, gudpasCeris sindromi, Sereuli krioglogulinemia, maoblitirebeli Trombagniiti, bexCetis sindromi, kavasakis sindromi. 3.revmatoiduli arTriti (serodadebiTi da seronegatiuri poliarTriti, revmatoiduli arTriti sistemuri gamovlinebebiT, feltis sindromi); 4.iuveniluri arTriti (iuveniluri revmatoiduli arTriti – stilis sindromi, iuveniluri qronikuli arTriti); 5.maankilozirebadi spondiloarTriti – bexterevis daavadeba; 5.spondiloarTritTan Serwymuli arTritebi (fsoriazuli arTriti, reiteris daavadeba, nawlavebis qronikul araspecifikur daavadebebTan asocirebuli arTritebi); 7.infeqciur daavadebebTan asocirebuli arTritebi; 8.mikrokristaluri arTritebi (podagra, psevdopodagra, qondrokalcinozi); 9.osteorarTrozebi; 10.saxsargareSe rbili qsovilebis daavadebebi.

gamokvleva

• sisxlis da Sardis bioqimiuri da klinikur-laboratoriuli kvlevis principebi, daniSnuleba da interpretacia

• serologiuri kvlevis principebi, gansakuTrebiT sistemuri daavadebebis dros. specifikuri antisxeulebis interpretacia da marTva mkurnalobis procesSi;

• sayrden-mamoZravebeli sistemis rentgenologiuri gamokvlevis interpretacia;

• saxsarSida manipulaciebi: medikamentebis saxsarSida Seyvana – 20;

• saxsris diangostikuri punqcia – 20;

• saxsrebis sonografiuli monacemebis interpretacia;

• osteodensitometriuli kvlevis interpretacia.

gasinjva da diagnozis dasma – 10; avadmyofobis istoriis damoukidebeli dawera – 4; morigeoba – TveSi 4;

aucilebeli da rekomendirebuli literaturis nusxa

1. d.tvildiani, b.kandelaki - "Sinagan daavadebaTa sindromuli diferenciuli diagnostika da gadaudebeli Terapia", 2000 w.

2. n.tatiSvili. g. simonia - "Sinagani sneulebani", 1998 3. Merck Manual (rusul an inglisur enebze) 4. Harrison-is mravaltomeuli Sinagan medicinaSi 5. r.heglini – Sinagan daavadebaTa diferenciuli diagnostika

damxmare literatura: monografiebi da Sesabamisi saitebi internetdamxmare literatura: monografiebi da Sesabamisi saitebi internetdamxmare literatura: monografiebi da Sesabamisi saitebi internetdamxmare literatura: monografiebi da Sesabamisi saitebi internet----SiSiSiSi muxli 5. moduli 1.5. muxli 5. moduli 1.5. muxli 5. moduli 1.5. muxli 5. moduli 1.5. mtkicebiTi medicinis da samedicino statistmtkicebiTi medicinis da samedicino statistmtkicebiTi medicinis da samedicino statistmtkicebiTi medicinis da samedicino statistikis safuZvlebi. ikis safuZvlebi. ikis safuZvlebi. ikis safuZvlebi.

1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa ---- 2 kv. (72 sT.) 2 kv. (72 sT.) 2 kv. (72 sT.) 2 kv. (72 sT.) 2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania - rezidentis/specialobis maZieblisaTvis mtkicebiTi medicinis da

samedicino statistikis codnis amaRleba da maT praqtikul saqmianobaSi aRniSnuli disciplinebis principebisa da meTodebis danergvis xelis Sewyoba.

3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia: 1) klinikur praqtikaSi gamoyenebuli mtkicebiTi medicinis ZiriTadi principebi 2) randomizirebuli klinikuri gamocdis Sedegebi, maTi validuroba, mniSvneloba

da praqtikuli Rirebuleba 3) meta analizi meta-analizis Sedegebi, maTi validuroba, mniSvneloba da

praqtikuli Rirebuleba 4) klinikuri gaidlainis validuroba da praqtikuli Rirebuleba 5) diagnostikuri testis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validuroba da

praqtikuli Rirebuleba 6) prognozis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validuroba da praqtikuli

Rirebuleba

63

7) dadasturebuli efeqturobis mqone intervenciebis moZieba da maTi konkretul klinikur situaciebTan misadageba

8) koxranis biblioTeka 9) internetis eleqtronuli bazebi, romlebic iZlevian informacias efeqturi

intervenciebisa da gaidlainebis Sesaxeb 10) samedicno literaturis kritikulad aRqma 11) jandacvasa da medicinaSi statistikis roli da mniSvneloba, is ZiriTadi sferoebi, sadac gamoiyeneba

statistikis meTodebi. 12) monacemTa tipebi, maTi grafikuli gamosaxva; normaluri distribuciis daxasiaTeba, variaciis gazomva.

monacemTa standartizacia 13) albaTobis principebi da kanonebi maTi misadageba populaciis parametrebisa da sinjis distribuciis

maxasiaTeblebisadmi. 14) statistikuri analizis bazisuri principebi (Sefaseba, hipoTezis testireba, statistikuri modelireba). 15) jgufebis Sedareba. 16) or uwyvet cvlads Soris damokidebuleba, korelacia da wrfivi regresia. 17) ramdenime cvlads Soris damokidebuleba, mravlobiTi regresiis analizis. 18) kompiuteris gamoyeneba monacemTa analizisaTvis, statistikuri programebis tipebis garCeva,

kompiuteruli analizis strategia, monacemTa bazis formireba.

4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrili # 7mocemulia cxrili # 7mocemulia cxrili # 7mocemulia cxrili # 7----is saxiT:is saxiT:is saxiT:is saxiT:

cxrili # 7 Teoriuli kursi davaleba

mtkicebiTi medicinis arsi, ZiriTadi principebi da strategia, mtkicebiTi samedicino praqtika da misi komponentebi, koxranis kolaboracia.

prezentaciebis analizi

randomizirebuli klinikuri gamocda, klinikuri gamocdis dizaini da tipebi, klinikuri gamocdis Sedegebis validuroba, mniSvneloba, da praqtikuli Rirebuleba

prezentaciebis analizi

meta-analizis meTodi, meta-analizis Sedegebis validuroba, mniSvneloba, da praqtikaSi gamoyenebiToba, koxranis kolaboraciis sistemuri mimoxilvis jgufebi

prezentaciebis analizi

diagnozi da skriningi, diagnostikuri testis diagnostikuri Rirebuleba, diagnostikuri testis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validuroba da praqtikuli Rirebuleba

testireba

daavadebis naturaluri istoria da prognozi, prognozis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validuroba da praqtikuli Rirebuleba, klinikuri gaidlaini, misi validuroba da praqtikuli Rirebuleba

monacemTa tipebi (daTvla da gazomva), Sefardeba, proporcia, procenti, daTvladi da gazomvadi monacemebis grafikuli gamosaxva, normaluri distribucia, saSualo, moda, mediana, monacemTa variabeluroba, variaciis gazomva, populacia da sinji, populaciis parametris distribucia, sinjis saSualos distribucia, ori sinjis saSualos sxvaobis distribuci

albaToba, albaTobis kanonebi, normaluri mrudis standartizacia, normaluri standartuli mrudi, Z da misi mniSvneloba.

statistikuri analizis principebi, Sefaseba (95% sarwmunoobis intervali), hipoTezis testireba (nulovani hipoTeza, alternatiuli hipoTeza, I da II tipis Secdoma), Sefaseba Tu hipoTezis testireba

jgufebis Sedareba - uwyveti monacemebi, analizis Sesabamisi meTodis amorCeva, t distribucia, ori sinjis saSualos sxvaoba, t testi,

jgufebis Sedareba – kategoriuli monacemebi, proporcia, ori damoukidebeli jgufis proporcia, 2 x 2 cxrili – ori jgufis proporciis Sedareba, ramdenime jgufis proporciis Sedareba, riskebis Sedareba (SedarebiTi riski, Sansebis Sefardeba)

or uwyvet cvlads Soris damokidebuleba, korelacia da misi testireba, korelaciis gamoyeneba, interpretacia, martivi wrfivi regresia

64

ramdenime cvlads Soris damokidebuleba, mravlobiTi wrfivi regresia monacemTa standartizacia

5. mmmmodulis Sefasebis meTodebi odulis Sefasebis meTodebi odulis Sefasebis meTodebi odulis Sefasebis meTodebi

modulis dasrulebis Semdeg rezidentma/specialobis maZiebelma unda icodes/SeeZlos: a. klinikur praqtikaSi mtkicebiTi medicinis principebis gamoyeneba b. randomizirebuli klinikuri gamocdis Sedegebis interpretireba, maTi

validurobis, mniSvnelobis da praqtikuli Rirebulebis dadgena c. meta-analizis Sedegebis interpretireba, maTi validurobis, mniSvnelobis da

praqtikuli Rirebulebis dadgena d. klinikuri gaidlainis validurobisa da praqtikuli Rirebulebis dadgena e. diagnostikuri testis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validurobisa da

praqtikuli Rirebulebis dadgena f. prognozis Sesaxeb arsebuli mtkicebulebis validurobisa da praqtikuli

Rirebulebis dadgena g. dadasturebuli efeqturobis mqone intervenciebis moZieba da maTi

konkretul klinikur situaciebTan misadageba h. koxranis biblioTekiT sargebloba i. internetis eleqtronuli bazebiT sargebloba, romlebic iZlevian

informacias efeqturi intervenciebisa da gaidlainebis Sesaxeb j. samedicno literaturis kritikulad aRqma k. jandacvasa da medicinaSi statistikis rolisa da mniSvnelobis axsna, im

ZiriTadi sferoebis dasaxeleba, sadac gamoiyeneba statistikis meTodebi. l. monacemTa tipebis garCeva, maTi grafikuli gamosaxva; normaluri

distribuciis daxasiaTeba, variaciis gazomva. m. albaTobis principebisa da kanonebis misadageba populaciis parametrebisa

da sinjis distribuciis maxasiaTeblebisadmi. n. statistikuri analizis bazisuri principebis gamoyeneba (Sefaseba, hipoTezis

testireba, statistikuri modelireba). o. jgufebis Sedareba rogorc uwyveti ise kategoriuli monacemebisaTvis;

aRniSnuli analizis Sedegebis interpretacia. p. or uwyvet cvlads Soris damokidebulebis axsna korelaciisa da wrfivi

regresiis saSualebiT, maTi Sedegebis interpretacia. q. ramdenime cvlads Soris damokidebulebis axsna mravlobiTi regresiis

analizis saSualebiT, Sedegebis interpretacia. r. kompiuteris gamoyeneba monacemTa analizisaTvis, statistikuri programebis

tipebis garCeva, kompiuteruli analizis strategia, monacemTa bazis formireba.

6. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

1. Sackett DL, Straus SE, Scott Richardson W, Rosenberg W, Brian Haynes R. Evidence Based Medicine: How to Practice and Teach EBM. Churchill Livingstone, 2000.

2. letcher RH, Fletcher SW, Wagner EH. Clinical Epidemiology: the Essentials, Williams & Wilkins, 1996.

3. Rothman KJ. Epidemiology: An Introduction. Oxford University Press, 2002.

4. Rothman KJ, Greenland S. Modern Epidemiology, Lippincott Williams & Wilkins, 1998.

5. eaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva, 1993.

6. Jadad AR. Randomized Clinical Trials: A User Guide, BMJ Publishing Group, 1999.

7. ltman DG. Practical Statistics For Medical Research, Chapman & Hall/CRC, 2005.

8. Last JM. A Dictionary of Epidemiology, Fourth Edition, Oxford University Press, 2006.

9. Altman DG. Practical Statistics For Medical Research, Chapman & Hall/CRC, 1999

10. Puri BK. Statistics for the Health Sciences, Sunders, 1996.

11. Castle WM, North PM. Statistics in Small Doses, Churchill Livingstone, 1995.

12. Clayton D, Hills M. Statistical Models in Epidemiology, Oxford University Press, 1998.

65

13. Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume 1, The Analysis of Case-Control.

14. Studies, IARC Scientific Publications No. 32, 1980.

15. Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume II, The Design and Analysis of Cohort Studies, IARC Scientific Publications No. 82, 1987.

16. Rothman KJ, Greenland S. Modern Epidemiology, Lippincott Williams & Wilkins, 1998.

17. Beaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva, 1993.

muxli 6. moduli 1.6. muxli 6. moduli 1.6. muxli 6. moduli 1.6. muxli 6. moduli 1.6. sazogadoebsazogadoebsazogadoebsazogadoebrivi jandacva da epidemiologia.rivi jandacva da epidemiologia.rivi jandacva da epidemiologia.rivi jandacva da epidemiologia. 1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa - 2 kv. (72 sT.)2 kv. (72 sT.)2 kv. (72 sT.)2 kv. (72 sT.) 2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania - modulis mizania rezidentis/specialobis maZieblisaTvis

programis mizania msmenelTa Soris sazogadoebrivi jandacvis safuZvlebis codnis amaRleba da aRniSnuli disciplinis principebisa da meTodebis praqtikul saqmianobaSi gamoyenebis SesaZleblobis xelSewyoba

3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia: 1) sazogadoebrivi jandacvis politika; 2) sazogadoebrivi jandacvis programebi da maTi prioritetebi; 3) sazogadoebrivi jandacvis programaTa dagegmva da marTva; 4) mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobis damaxasiaTebeli ZiriTadi maCveneblebi (daavadebis

gavrceleba da sixSire, letaloba); 5) vitaluri statistikis ZiriTadi maCveneblebi (sikvdiloba, bavSvTa sikvdiloba, dedaTa sikvdiloba, Sobadoba,

sicocxlis xangrZlivoba); 6) jandacvis marTis sainformacio sistemebi 7) Tanamedrove epidemiologia, epidemiologiuri kvlevebis tipebi-observaciuli da eqsperimentuli kvlevebi 8) infeqciur daavadebaTa epidemiologia, epidemia da endemia, transmisia, 9) epidemiologiuri kvlevebis tipebi-onservaciuli da eqsperimentuli kvlevebi 10) epidemiologiuri kvlevebis potenciuri DSecdomebi 11) epidemiologiuri kvlevebis validurobis Sefaseba 12) mizezi da mizez-Sedegobrioba epidemiologiaSi, mizez-Sedegobriobis kriteriumebi 13) infeqciur daavadebaTa epidemiologia,epidemia da endemia, transmisia, bazisuri reproduqciuli ricxvi,

maspinZeli da garemo pirobebi 14) epidemilogia da prevencia,prevenciis sagani da mniSvneloba. midgomabi

prevenciasa da kontrolSi. 4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba

mocemulia cxrimocemulia cxrimocemulia cxrimocemulia cxrili # 8li # 8li # 8li # 8----is saxiT:is saxiT:is saxiT:is saxiT: cxrili # 8

Teoriuli kursi davaleba mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobis maxasiaTeblebi. daavadebis gavrceleba, daavadebis sixSire, kumulaciuri sixSire da riski, letaloba

vitaluri statistika, sikvdiloba, bavSvTa sikvdiloba, dedaTa sikvdiloba, Sobadoba, sicocxlis xangrZliba, monacemTa standartizacia.

prezentaciebis ganxilva

statistikur monacemebi (tipebi, Sefardeba, proporcia, procenti, monacemebis grafikuli gamosaxva, normaluri distribucia, saSualo, moda, mediana)

prezentaciebis ganxilva

statistikuri analizis principebi (jgufebis Sedareba) testireba

hipoTezis testireba da Sefaseba (sarwmonoobis intervali, statistikuri sarwmunooba)

saz. jandacvis koncefcia (gansazRvreba, fokusi, saz. Jandacvis determinantebi, saz. jandacvis ZiriTadi funqciebi)

saz. jandacvis praqtika (RonisZiebebi, prevenciis programebi, saz. janfacvis reforma saqarTveloSi)

prezentaciebis ganxilva

Tanamedrove epidemiologia (istoriuli konteqsti, sagani, janmrTelobisa da avadmyofobis gazomva)

epidemiologiuri kvlebi. dakvirvebadi da eqsperimentuli kvlevebi

qronikul daavadebaTa epidemiologia da kontroli, gulsisxlZarRvTa

66

daavadebebi, kibo, Saqriani diabeti

Tambaqo da alkoholi (saz. jandacvis programebi, maTi dizaini da implementacia

epidemiologia da prevencia, prevenciis doneebi, miodgomrbi prevenciasa da kontrolSi.

epidemiologiri kvlevebis potenciuri Secdomebi

mizezi da mizez Sedegobrioba epidemiologiaSi infeqciuri daavadebebis epidemiologia

epidemia da endemia, bazisuri reproduqciuli ricxvi

5. modulis Semodulis Semodulis Semodulis Sefasebis meTodebi fasebis meTodebi fasebis meTodebi fasebis meTodebi

- sazogadoebrivi jandacvis politikis formireba; - sazogadoebrivi jandacvis programebisaTvis prioritetebis gansazRvra; - sazogadoebrivi jandacvis programaTa dagegmva da marTva; - mosaxleobis janmrTelobis mdgomareobis daxasiaTeba ZiriTadi maCveneblebis mixedviT (daavadebis

gavrceleba da sixSire, letaloba); - vitaluri statistikis ZiriTadi maCveneblebis gamoyeneba da interpretacia (sikvdiloba, bavSvTa sikvdiloba,

dedaTa sikvdiloba, Sobadoba, sicocxlis xangrZlivoba); - epidemiologiuri kvlevebis validurobis Sefaseba - infeqciur daavadebaTa epidemiologiis safuZvlebis praqtikaSi gamoyeneba - infeqciur daavadebaTa epidemiis gamokvlevis, zedamxedvelobis da kontrolis bazisuri principebis

praqtikaSi gamoyeneba - prevenciis potencialisa da efeqturobis Sefaseba .

6. aucilebeaucilebeaucilebeaucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa: li da rekomendebuli literaturis nusxa: li da rekomendebuli literaturis nusxa: li da rekomendebuli literaturis nusxa:

1. Health information systems for low income countries: An overview, Canadian Society for International Health

2. Elizabeth A. McGlynn (Editor), et al. Health Information Systems : Design Issues and Analytic Applications (Directions in Health Services Research and Policy), 2001

3. Beaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva, 1993

4. Puri BK. Statistics for the Health Sciences, Sunders, 1996 5. Training manual - Reporting and recording documentation for monitoring immunization work in

Georgia: Level 1 - providers of immunization services. PHRplus/ CIF 6. Training manual - Reporting and recording documentation for monitoring immunization work in

Georgia: Level 2 – immunization managers, public health managers, and polyclinic managers. PHRplus/ CIF

7. Guidelines for health care providers for integrated surveillance and control of vaccine preventable diseases in Georgia. PHRplus/ CIF

8. MOH decree # 101/n, Georgi 9. 9 Rothman KJ, Greenland S. Modern Epidemiology, Lippincott Williams & Wilkins, 1998 10. 10 Rothman KJ. Epidemiology: An Introduction. Oxford University Press, 2002 11. 11 Beaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva,

1993 12. 12 Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume 1, The Analysis of Case-

Control Studies, IARC Scientific Publications No. 32, 1980 13. Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume II, The Design and Analysis

of Cohort Studies, IARC Scientific Publications No. 82, 1987 14. James J. Schlesselman. Case Control Studies : Design, Conduct, Analysis , 1999 15. Elizabeth A. McGlynn (Editor), et al. Health Information Systems : Design Issues and Analytic

Applications (Directions in Health Services Research and Policy) , 2001 16. Roger Webber. Communicable Disease Epidemiology and Control, 2000 17. Last JM. A Dictionary of Epidemiology, Fourth Edition, Oxford University Press, 2001 18. Rothman KJ, Greenland S. Modern Epidemiology, Lippincott Williams & Wilkins, 1998 19. Rothman KJ. Epidemiology: An Introduction. Oxford University Press, 2002 20. Beaglehole R, Bonita R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology, World Health Organization, Geneva,

1993 21. Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume 1, The Analysis of Case-

Control Studies, IARC Scientific Publications No. 32, 1980

67

22. Breaslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume II, The Design and Analysis of Cohort Studies, IARC Scientific Publications No. 82, 1987

23. James J. Schlesselman. Case Control Studies : Design, Conduct, Analysis , 1999 24. Elizabeth A. McGlynn (Editor), et al. Health Information Systems : Design Issues and Analytic

Applications (Directions in Health Services Research and Policy) , 2001 25. Roger Webber. Communicable Disease Epidemiology and Control, 2000 26. Last JM. A Dictionary of Epidemiology, Fourth Edition, Oxford University Press, 2001

Tavi Tavi Tavi Tavi VIII. profesiuli mzadebis IVIII. profesiuli mzadebis IVIII. profesiuli mzadebis IVIII. profesiuli mzadebis IIIII wlis modulebiwlis modulebiwlis modulebiwlis modulebi

muxli 1. muxli 1. muxli 1. muxli 1. moduli moduli moduli moduli 2.2.2.2.1. 1. 1. 1. endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul endokrinul endokrinul endokrinul

jirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSijirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSijirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSijirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSi 1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa _ 2 Tve_ 2 Tve_ 2 Tve_ 2 Tve 2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania - endokrinologiis Teoriuli safuZvlebis da endokrinul

jirkvalTa gamokvlevis sakiTxebSi codnisa da unarCvevebis SeZena da gaRrmaveba. modulis amocanebi:modulis amocanebi:modulis amocanebi:modulis amocanebi:

modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis CamonaTvali:CamonaTvali:CamonaTvali:CamonaTvali:

endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meToendokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meToendokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meToendokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi debi debi debi klinikaSiklinikaSiklinikaSiklinikaSi hormonebi. zogadi sakiTxebi, hormonis mcnebis gansazRvreba. hormonebis klasifikacia maTi qimiuri struqturis, warmoqmnis adgilisa da fiziologiuri moqmedebis mixedviT. hormonebis sekreciis regulacia. ukukavSiris principi, hormonebis sekreciis cirkaduli riTmebi. hormonebis sinTezi, sekrecia, transportireba. Hhormonebis moqmedebis meqanizmebi. stresis koncefcia.

hipoTalamus-hipofizis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. hipoTalamo-hipofizuri sistemis gamokvlevis meTodebi. Tirkmelzeda jirkvlebi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. KkuW-nawlavis hormonebi: hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. hipoTalamus-hipofiz-farisebri jirkvlis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. farisebraxlo jirkvlebi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. Zvlovani qsovilis remodelirebis endokrinuli regulacia. epifizi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. imunuri sistema da misi kavSiri endokrinul sistemasTan. Timusi: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. hipoTalamusi-hipofizi-gonadebis sistema: makro- da mikromorfologia, hormonuli funqcia. organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. difuzuri endokrinuli sistema.

ra unarra unarra unarra unar----Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?

endokrinuli sistemis gamokvlevis meTodebis CamonaTvali, romelTa Catarebis Cvenebebi unda icodes da miRebuli Sedegebis interpretacia unda SeeZlos eqims modulis gavlis Semdeg:

I. hipoTalamus-hipofizis sistemis gamokvlevis meTodebi. 1. rentgenologiuri gamokvlevis meTodebis (kraniografia, kompiuteruli da magnitur-rezonansuli tomografia) gamoyenebis Cvenebebi da miRebuli Sedegebis interpretacia. 2. mxedvelobis funqciis gamokvlevis meTodebis (Tvalis fskeris, mxedvelobis velis) gamoyenebis Cvenebebi da miRebuli Sedegebis interpretacia. 3. adenohipofizis funqciis gamokvleva stimulaciuri da supresiuli testebis gamoyenebiT:

68

3.1. somatotropuli hormonis (sth) sekreciis Sefaseba: a) testi levodofas gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; b) testi argininis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; g) testi glukozis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; 3.2. somatotropuli hormonis (sth) da adrenokortikotropuli hormonis (akth) sekreciis Sefaseba: a) hipoglikemiuri testi insuliniT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; b) hipoglikemiuri testi argininiT da insuliniT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 3.3. Tireotropuli hormonis (Tth) sekreciis Sefaseba TiroliberiniT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - gverdiTi efeqtebi; 3.4. prolaqtinis sekreciis Sefaseba (testi Tiroliberinis gamoyenebiT). - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - gverdiTi efeqtebi; 3.5. folikulis mastimurebeli hormonis (fmh) da maluTeinizebeli, anu luteotropuli hormonis (lh) sekreciis Sefaseba 3.5.1. testi klomifenis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 3.5.2. testi gonadoliberinis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 3.6. adenohipofizis ramdenime hormonis sekreciis erTdroulad Sefaseba. 3.6.1. kombinirebuli testi insuliniT, TiroliberiniT da gonadoliberiniT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 3.6.2. kombinirebuli testi metiraponiT, TiroliberiniT, levodofiTa da gonadoliberiniT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 3.7. SesaZlo garTulebani adenohipofizis funqciis gamokvlevisas.

69

3.7.1. minimaluri gverdiTi efeqtebi; 3.7.2. saxifaTo garTulebani - mZime hipoglikemia; - hipoadrenaluri krizi; sisxlisCaqceva hipofizSi. 4. neirohipofizis funqciis gamokvleva. 4.1. uSaqro diabetis diferenciuli diagnostika. 4.1.1. testi siTxis SezRudviT. - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 5. pankreasis endokrinuli nawilis funqciis gamokvleva 5.1. Saqriani diabetis diagnostika. 5.1.1. Saqriani diabetis diagnostikis Tanamedrove kriteriumebi. 5.1.2. oraluri glukozisadmi tolerantobis standartuli testis klasikuri varianti. - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 5.1.3. oraluri glukozisadmi tolerantobis standartuli testis gamartivebuli varianti. - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 5.2. orsulTa diabetis diagnostika oraluri glukozisadmi tolerantobis standartuli testis klasikuri variantiT. - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 5.3. insulomis diagnostika. 5.3.1. testi SimSilis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 5.3.2. testi tolbutamidis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - winaaRmdegCvenebani da sifrTxilis zomebi; 5.3.3. testi glukagonis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 5.3.4. supresiuli testi insulinis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 6. Tirkmelzeda jirkvlebis qerqovani nawilis funqciis gamokvleva. 6.1. testebi deqsametazonis gamoyenebiT 6.1.1. mokle testi deqsametazonis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; 6.1.2. grZeli testi deqsametazonis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 6.2. testebi akth-s gamoyenebiT

70

6.2.1. mokle testi akth-s gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; 6.2.2. grZeli testi akth-s gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 6.3. testebi metiraponis gamoyenebiT - zogadi principebi 6.3.1. mokle testi metiraponis gamoyenebiT - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 6.3.2. grZeli testi metiraponis gamoyenebiT - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 6.3.3. testebi mineralokortikoidebis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 6.3.4. sufris mariliT datvirTvis testi. 6.3.5. testi natriumis qloridis izotonuri xsnaris intravenuri infuziiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 6.3.6. orTostatiuri testi furasemidiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 7. Tirkmelzeda jirkvlebis tvinovani nawilis funqciis gamokvleva. 7.1. supresiuli testi klonidinis gamoyenebiT - principi; - meTodika; - Sedegebis Sefaseba; - sifrTxilis zomebi; 8. farisebri jirkvlis funqciis gamokvleva 8.1. Tireoiduli profilis hormonebis gamokvleva. - saerTo Tiroqsini (T4) - Tavisufali Tiroqsini (FT4) - Tavisufali triiodTironini (FT3) - Tireotropuli hormoni (Tth) 8.2. serologiuri testebi - farisebri jirkvlis autoimunuri dazianebis markerebi - farisebri jirkvlis kibos markerebi 8.3. farisebri jirkvlis disfunqciis diagnostikis principebi 8.3.1. hipoTireozi 8.3.2. Tireotoqsikozi 8.4. samkurnalo preparatebis zegavlena farisebri jirkvlis funqciaze. 9. farisebraxlo jirkvlebis funqciis gamokvleva 9.1. hiperparaTireozis diagnostika 9.2. hipoparaTireozis diagnostika 10. sasqeso jirkvlebis endokrinuli funqciis darRvevaTa diagnostika. 10.1. sasqeso jirkvlebis endokrinuli funqciis darRvevaTa diagnostika qalebSi. 10.2. sasqeso jirkvlebis endokrinuli funqciis darRvevaTa diagnostika mamakacebSi. 11. vizualizaciisa da izotopuri kvlevis meTodebi klinikur endokrinologiaSi

71

11.1. izotopuri meTodebi 11.1.1. farisebri jirkvlis diagnostikuri gamokvlevebi 11.1.1.1. farisebri jirkvlis gamokvlevebi radioaqtiuri iodis gamoyenebiT - radioaqtiuri iodis STanTqma farisebr jirkvalSi - supresiuli testi perqloratiT 11.1.1.2. farisebri jirkvlis gamokvlevebi 99mTc-perteqnetatis (99mTcO4) gamoyenebiT; 11.1.1.3. farisebri jirkvlis gamokvlevebi 201Tl-is gamoyenebiT; 11.1.2. Tirkmelzeda jirkvlebis radioizotopuri kvlevis meTodebi 11.1.2.1. Tirkmelzeda jirkvlebis qerqis scintigrafia 131I-qolesteriniT. 11.1.2.2. Tirkmelzeda jirkvlebis tvinovani Sris scintigrafia meta- 131I-benzilguanidiniT an meta- 123I-benzilguanidiniT. 11.1.3. Zvlebis scintigrafia pejetis avadmyofobis dros. 11.2. vizualizaciis araizotopuri meTodebi 11.2.1. magnitur rezonansuli tomografia; 11.2.2. kompiuteruli tomografia; 11.2.3. ultrasonografia; 11.2.4. angiografia; 11.2.5. flebografia; 11.2.6. rentgenografia. ______________________________________________________________

3. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrimocemulia cxrimocemulia cxrimocemulia cxrili # 1.is saxiT:li # 1.is saxiT:li # 1.is saxiT:li # 1.is saxiT:

ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?modulis farglebSi?modulis farglebSi?modulis farglebSi? cxrili # 9

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi Sesasrulebeli manipulaciis raodenoba

davaleba

endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokrinul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSi

anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZa-yebis garSemowerilobis gazomva)

100 prezentacia

sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

100

garegani daTvaliereba: kanis, kanqveSa cximis

ganviTarebis და misi ganawilebis Sefaseba da

interpretacia; Zval-saxsrebis sistemisa da kunTebis saproeqcio midamoebis vizualur-palpatoruli gamokvleva. garegnuli mdgomareobis iseTi maCveneblebis Sefaseba, rogoricaa: zomebi, ganviTarebis simetriuloba, deformacia, trofika.

100

mxedvelobis organoebis garegnuli daTvaliereba iseTi cvlilebebis dasadgenad, rogoricaa quTuToebis fTozi, sielme, Tvalis kaklebis moZraobis SezRudva.

100

72

mxedvelobis velis gamokvleva

50

periferiuli arteriebis (qvemo da zemo kidurebis, saZile arteriebis) palpatoruli gamokvleva.

100

hepato-splenomegaliis palpatoruli gamovlena

100

Sardis simkvrivis gansazRvra urometriT

50

avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatoruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

10

gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

50

sisxlis da Sardis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

50

Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

50

Tavis tvinis, gulmkerdisa da muclis Rrus kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

50

Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

20

4. modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi _

Teoriuli codnis SefasebTeoriuli codnis SefasebTeoriuli codnis SefasebTeoriuli codnis Sefasebaaaa

a) testuri Sefaseba modulis dawyebamde,

b) testuri Sefaseba modulis bolos.

praqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

73

# proceduris dasaxeleba

1

endokrinuli sistemis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatoruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

2 anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

3 sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

4 kanis mdgomareobis, striebis da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

5 gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

6 Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

7 sisxlis da Sardis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

8 Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

9

Tavis tvinis, farisebri jirkvlis, mkerdukana jirkvlis, kuWqveSa jirkvlis da Tirkmelzeda jirkvlebis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10 rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

11 Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

12 diagnostikuri testebi adenohipofizis gamokvlevisTvis

13 diagnostikuri testebi neirohipofizis gamokvlevisTvis

14 diagnostikuri testebi farisebri jirkvlis gamokvlevisTvis

15 diagnostikuri testebi farisebraxlo jirkvlis gamokvle-visTvis

16 diagnostikuri testebi kuWqveSa jirkvlis kunZulovani apa-ratis gamokvlevisTvis

17 diagnostikuri testebi Tirkmelzeda jirkvlis qerqovani Sris gamokvlevisTvis

18 diagnostikuri testebi Tirkmelzeda jirkvlis tvinovani Sris gamokvlevisTvis

19 diagnostikuri testebi saTesle jirkvlebis endokrinuli funqciis gamokvlevisTvis

20 diagnostikuri testebi sakvercxeebis endokrinuli funqciis gamokvlevisTvis

Sefaseba: Sefaseba: Sefaseba: Sefaseba: 0 qula 0 qula 0 qula 0 qula –––– ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; 1 qula1 qula1 qula1 qula---- icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; 2 2 2 2 qulaqulaqulaqula---- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; 3 qula3 qula3 qula3 qula---- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.

5. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

1. Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division.2006.

2. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : :

3. И.И Дедов. Эндокринология 2000 4. И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 5. Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000. 6. Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994 7. Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999

74

8. Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.

muxli 2. muxli 2. muxli 2. muxli 2. moduli moduli moduli moduli 2222....2. 2. 2. 2. hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis kompleqsis hipofizis kompleqsis hipofizis kompleqsis hipofizis kompleqsis paTologiapaTologiapaTologiapaTologia 1. modulis xangrZlivobaa 2 Tve modulis xangrZlivobaa 2 Tve modulis xangrZlivobaa 2 Tve modulis xangrZlivobaa 2 Tve 2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania - hipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologiis sakiTxebSi

(avadmyofobaTa etio-paTogenezi, klinika, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika) codnisa da unar-Cvevebis SeZena da gaRrmaveba.

3. modulis amocanebia:3. modulis amocanebia:3. modulis amocanebia:3. modulis amocanebia:

3.1. ra Teoriuli masalis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? 3.1. ra Teoriuli masalis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? 3.1. ra Teoriuli masalis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? 3.1. ra Teoriuli masalis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?

Tema: hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologia” hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis avadmyofobaTa klasifikacia.hipofizis avadmyofobaTa klasifikacia.hipofizis avadmyofobaTa klasifikacia.hipofizis avadmyofobaTa klasifikacia. kuSingis daavadeba:kuSingis daavadeba:kuSingis daavadeba:kuSingis daavadeba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

pubertatuli periodis hipoTalamuri sindromi:pubertatuli periodis hipoTalamuri sindromi:pubertatuli periodis hipoTalamuri sindromi:pubertatuli periodis hipoTalamuri sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

akromegalia da gigantizmiakromegalia da gigantizmiakromegalia da gigantizmiakromegalia da gigantizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis ukmarisoba:hipofizis ukmarisoba:hipofizis ukmarisoba:hipofizis ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. cerebrcerebrcerebrcerebraluraluraluralur----hipofizuri nanizmi:hipofizuri nanizmi:hipofizuri nanizmi:hipofizuri nanizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. hiperprolaqtinemiis sindromi:hiperprolaqtinemiis sindromi:hiperprolaqtinemiis sindromi:hiperprolaqtinemiis sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia. adipozogenitaluri distrofia:adipozogenitaluri distrofia:adipozogenitaluri distrofia:adipozogenitaluri distrofia: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

uSaqro diabeti:uSaqro diabeti:uSaqro diabeti:uSaqro diabeti: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

hiperhidropeqsiuri sindromi:hiperhidropeqsiuri sindromi:hiperhidropeqsiuri sindromi:hiperhidropeqsiuri sindromi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis midamos hormonulad araaqtiuri sihipofizis midamos hormonulad araaqtiuri sihipofizis midamos hormonulad araaqtiuri sihipofizis midamos hormonulad araaqtiuri simsivneebi da maTi roli msivneebi da maTi roli msivneebi da maTi roli msivneebi da maTi roli hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi. hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi. hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi. hipofizis kompleqsis funqciis darRvevaSi.

3.2. ra unar3.2. ra unar3.2. ra unar3.2. ra unar----Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?

Tema:Tema:Tema:Tema: ”hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologia”

1. hipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpato-ruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis dros, rogoricaa: akromegalia, gigantizmi, nanizmi, hipogonadizmi, kuSingis avadmyofoba, panhipopituitarizmi) da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

2. anTropometria da fizikuri ganviTarebis mdgomareobis Sefaseba; 3. gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba; 4. kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da

interpretacia;

75

5. Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

6. sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

7. Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

8. Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

9. rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

10. Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

3. Sesasrulebeli samuSaos moculoba: Sesasrulebeli samuSaos moculoba: Sesasrulebeli samuSaos moculoba: Sesasrulebeli samuSaos moculoba: ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT (mocemulia cxrili 2-is saxiT)

cxrili cxrili cxrili cxrili 10101010

# nozologiaTa dasaxeleba gatarebul pacientTa raodenoba

1 kuSingis daavadeba 1 2 hiperprolaqtinemiis sindromi 2 3 akromegalia da gigantizmi 1 4 hipofizuri nanizmi 4 5 uSaqro diabeti 4 6 hipofizis hormonulad araaqtiuri simsivne 1 7 panhipopituitarizmi 1 8 carieli Turquli kexis sindromi 2

3.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrili # 3.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrili # 3.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrili # 3.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba mocemulia cxrili # 11111111----is saxiT:is saxiT:is saxiT:is saxiT: cxrili # cxrili # cxrili # cxrili # 11111111

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi Sesasrulebeli

manipulaciis raodenoba

davaleba

”hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis kompleqsis hipofizis kompleqsis hipofizis kompleqsis hipofizis kompleqsis

fiziologia da fiziologia da fiziologia da fiziologia da paTologiapaTologiapaTologiapaTologia”

anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZa-yebis garSemowerilobis gazomva)

100

prezentacia

sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

100

garegani daTvaliereba: kanis,

kanqveSa cximis ganviTarebis და misi ganawilebis Sefaseba da

interpretacia; Zval-saxsrebis sistemisa da kunTebis saproeqcio midamoebis vizualur-palpatoruli gamokvleva. garegnuli mdgomareobis iseTi maCveneblebis Sefaseba, rogoricaa: zomebi, ganviTarebis simetriuloba, deformacia, trofika.

100

mxedvelobis organoebis garegnuli daTvaliereba iseTi cvlilebebis dasadgenad, rogoricaa quTuToebis fTozi, sielme, Tvalis kaklebis moZraobis SezRudva.

100

76

mxedvelobis velis gamokvleva (arsebobis SemTxvevaSi bitem-poraluri hemianofsiis gamovlena)

20

periferiuli arteriebis (qvemo da zemo kidurebis, saZile arteriebis) palpatoruli gamokvleva.

100

hepato-splenomegaliis palpatoruli gamovlena

100

Sardis simkvrivis gansazRvra urometriT

50

glukozisadmi tolerantobis standartuli testis Catareba

20

hipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatoruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis dros, rogoricaa: akromegalia, gigantizmi, nanizmi, hipogonadizmi, kuSingis avadmyofoba, panhipopituitarizmi) da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

10

gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

50

sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

50

Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

50

Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

50

rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

20

Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

20

6. modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi _

6.1. Teoriuli codnis Sefaseba6.1. Teoriuli codnis Sefaseba6.1. Teoriuli codnis Sefaseba6.1. Teoriuli codnis Sefaseba

a) testuri Sefaseba modulis dawyebamde,

b) testuri Sefaseba modulis bolos.

77

6.2.6.2.6.2.6.2. prapraprapraqtikuli unarqtikuli unarqtikuli unarqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

modulis dasaxeleba: modulis dasaxeleba: modulis dasaxeleba: modulis dasaxeleba: U”hipoTalamushipoTalamushipoTalamushipoTalamus----hipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologiahipofizis kompleqsis paTologia” #

proceduris dasaxeleba

1 hipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis dros, rogoricaa: akromegalia, gigantizmi, nanizmi, hipogonadizmi, kuSingis avadmyofoba, panhipopituitarizmi) da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

2 anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

3 sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

4 kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

5 gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

6 Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

7 sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

8 Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

9 Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10 rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

11 Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

12 funqciuri-diagnostikuri testebi adenohipofizis mdgomareobis Sesafaseblad: Catarebis Cvenebani, Catarebis meTodikis principebi, testis Catarebis organizaciuli uzrunvelyofa da teqnika. winaaRmdegCvenebani da sifrTxilis zomebi. miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

13 funqc.diagnostikuri testebi neirohipofizis mdgomareobis Sesafaseblad: Catarebis Cvenebani, Catarebis meTodikis principebi, testis Catarebis organizaciuli uzrunvelyofa da teqnika. winaaRmdegCvenebani da sifrTxilis zomebi. miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula –––– ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; 1 qula1 qula1 qula1 qula---- icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; 2 qula2 qula2 qula2 qula---- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Cataricnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Cataricnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Cataricnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; eba xelmZRvanelis daxmarebiT; eba xelmZRvanelis daxmarebiT; eba xelmZRvanelis daxmarebiT; 3 qula3 qula3 qula3 qula---- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.

7. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:7. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:7. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:7. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura: Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill M edical Publishing Division.2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : : И.И Дедов. Эндокринология 2000 И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000. Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994 Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999

78

Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.

muxlimuxlimuxlimuxli 3. 3. 3. 3. modulimodulimodulimoduli 2.2.2.2.3. 3. 3. 3. ““““farisebrifarisebrifarisebrifarisebri jirkvlisjirkvlisjirkvlisjirkvlis fiziologiafiziologiafiziologiafiziologia dadadada paTologiapaTologiapaTologiapaTologia”””” 1. modulis xangrZlivobaa 4 Tve. modulis xangrZlivobaa 4 Tve. modulis xangrZlivobaa 4 Tve. modulis xangrZlivobaa 4 Tve. 2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania – farisebri jirkvlis morfo-fiziologiisa da paTologiis

sakiTxebSi (avadmyofobaTa etio-paTogenezi, klinika, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika) codnisa da unar-Cvevebis SeZena da gaRrmaveba.

3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia: 3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis 3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis 3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis 3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis

CamonaTvali:CamonaTvali:CamonaTvali:CamonaTvali:

farisebri jirkvlis daavadebebis klasifikacia. difuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivsdifuzuri toqsiuri Ciyvi (greivs----bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba).bazedovis daavadeba). etiologia: memkvidreobiTi, stresuli, infeqciuri faqtorebi. paTogenezi: autoimunuri Teoria. LA Tireomastimulirebeli imunoglobulinebi,

antisxeulebi Tireotropuli hormonis receptorebis mimarT da farisebri jirkvlis stimulaciis meqanizmebi toqsiuri Ciyvis dros. sxva autoimunur daavadebebTan SeuRleba. ofTalmopaTiis paTogenezi. pretibialuri miqsedemis paTogenezi. Sereuli Ciyvis ganviTarebis meqanizmebi greivs-bazedovis daavadebis dros. kateqolaminebis mimarT adrenoreceftorebis mgrZnobelobis momatebis roli. Tireoiduli hormonebis qsovilovani metabolizmis darRvevebis mniSvneloba. Tireoiduli hormonebis Warbi raodenobis gavlena nivTierebaTa cvlis procesze: naxSirwylovani, cximovani, cilovani cvla Tireotoqsikozis dros. zrda da ganviTareba. Tireoiduli hormonebis Warbi raodenobebis gavlena Sinagan organoebsa da sistemebze: gul-sisxlZarRvTA sistema, kuW-nawlavis traqti, centraluri da periferiuli nervuli sistema, Zvlovani da nerv-kunTovani sistema, reproduqciuli sistema Tireotoqsikozis dros, Tirkmlebis da RviZlis funqcia Tireotoqsikozis dros.

toqsiuri Ciyvis klinika: Tireoiduli hormonebis da kateqolaminebis urTierTdamokidebuleba. klasifikacia Tireotoqsikozis simZimis xarisxis mixedviT, farisebri jirkvlis gadidebis mixedviT. Tvalis simptomebi. endokrinuli ofTalmopaTiis klasifikacia. mimdinareobis Taviseburebani mamakacebSi. mimdinareobis Taviseburebani bavSvTa asakSi.

toqsiri Ciyvis garTulebebi: Tireotoqsiuri guli, Tireotiqsiuri krizi. toqsiuri Ciyvis diagnistika: klinikur laboratoriul monacemebi, radionukliduri

meTodebi. I131-is CarTva farisebr jirkvalSi, Tireoiduli hormonebis da Tireotropinis gansazRvra. t3-is daTrgunvis cda, Tireotropin-rilizing hormoniT stimulaciis cda, farisebri jirkvlis radioizotopuri skanireba. imunologiuri testebi: antisxeulebi Tireoglobulinis, Tiroperoqsidazis, Tireotropuli hormonis receptorebis mimarT.

mkurnaloba. medikamenturi Terapia: TireostatikebiT mkurnaloba. Tireotoqsikebis moqmedebis meqanizmi, preparatebis sawyisi dozebi mkurnalobis xangrZlivoba, gverdiTi movlenebi, Bbeta adrenoblokatorebiT mkurnaloba TireostatikebTan erTad da Tireostatikebis gareSe. iodis preparatebi. Tireoiduli hormonebi. liTiumis karbonati difuzur-toqsiuri Ciyvis mkurnalobaSi. samkurnalo RonisZiebani imunomodulaciis da imunokoreqciis mizniT. recidivebi difuzur-toqsiuri Ciyvis medikamentozuri mkurnalobis Semdeg. difuzuri toqsiuri Ciyvis qirurgiuli mkurnaloba: Cvenebebi, avadmyofis momzadeba qirurgiuli CarevisTvis operaciuli mkurnalobis taqtika da operaciis Semdgomi movla. radioiodTerapia: radiaqtiuli iodis moqmedebis meqanizmi, Cveneba da ukuCveneba, avadmyofis momzadeba radioiodTerapiisaTvis, radiaqtiuri iodis dozis gansazRvis meTodi, radioiodTerapiis meTodi (erTjeradi, wiladobriv-gaxangrZlivebuli), radioiodTerapiis efeqturoba. garTulebebi (WeSmariti da hipotetiuri). sanatorul-kurortuli mkurnaloba. fizioTerapiruli mkurnaloba. garTulebebis da recidivebis profilaqtika.

prognozi da dispaserizacia. prognozis kriteriumebi daavadebis simZimis, ofTalmopaTiisa da Tireotoqsikozis recidivebis mixedviT. dakvirvebis vadebi, Sromisunarianobis eqspertiza da invalidobis Cvenebis dadgena. reabilitacia.

79

farisebri jirkvlis avtonomia (Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani farisebri jirkvlis avtonomia (Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani farisebri jirkvlis avtonomia (Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani farisebri jirkvlis avtonomia (Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani toqsiuri Ciyvi)toqsiuri Ciyvi)toqsiuri Ciyvi)toqsiuri Ciyvi)

etiologia: iodis ukmarisobis, memkvidreobis faqtorebis da sxivuri radiaciis mniSvneloba.

paTogenezi: cvliTi procesebi Tiroiduli hormonebis siWarbis dros. paTomorfologia: histologiuri cvlilebebi.

klinika: kompensirebuli adenomis klinika. dekompensirebuli adenomis klinika. Sinagani organoebis da sistemebis mdgomareoba.

Tireotoqsiuri adenomis diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi, hormonuli gamokvlevis monacemebi, Tireotropin rilizing hormonis da Tireotropinis stimulaciis testebi, farisebri jirkvlis vizualizacia (scintigrafia, ultrasonografia).

diferencialuri diagnozi: toqsiuri Ciyvis difuzur-kvanZovani forma. mkurnaloba da profilaqtika: medikamentozuri Terapia. radiaqtiuli iodiT

mkurnaloba. qirurgiuli mkurnaloba (Cveneba, pre- da postoperaciuli momzadeba da movla).

prognozi da dispanzerizacia diagnostikis vadebis da mkurnalobis efeqturobis mixedviT. Sromis unarianobis eqspertiza da reabilitacia.

TireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebiTireotoqsikoziT mimdinare sxva da sxva daavadebebi iod-inducirebuli hiperTireozi (iod-bazedovi); autoimunuri da qvemwvave Tireoiditebis hiperTireoiduli faza. Tireotropuli hormoniT gamowveuli hiperTireozi. trofoblasturi hiperTireozi. farisebri jirkvlis gareT producirebuli Tireoiduli hormonebiT gamowveuli Tireotoqsikozi (Struma ovarii, farisebri jirkvlis maRaldiferencirebuli kibos metastazebi).

hipoTireozihipoTireozihipoTireozihipoTireozi

etiologia: pirveladi hipoTireozis etiologia: autoimunuri procesi, fermentopaTia, radiaciuli dazianeba, qirurgiuli Careva farisebr jirkvalze. meoradi da mesameuli hipoTireozis etiologia.

paTogenezi: pirveladi, meoradi da mesameuli hipoTireozis paTogenezi. paTomorfologia: farisebri da sxva jirkvlebi, Sinagani organoebi. klinika. pirveladi hipoTireozis klinika mozrdilebSi da bavSvebSi. mTeli

organizmis sistemebis da Sinagani sekreciis jirkvlebis funqciis darRvevebi, mimdinareobis Taviseburebani orsulebSi. meoradi da mesameuli hipoTireozis klinika. asakobrivi Taviseburebani. hipoTireoiduli koma.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi, Tireoiduli hormonebis statusi, imunologiuri kvlevis meTodebi, radioizotopuri diagnostika (farisebri jirkvlis skanireba, misi funqciis gansazRvra). instrumentaluri gamokvlevis sxva meTodebi. (ubg, punqciuri biofsia, bariumis fafiT rentgenodiagnostika).

diferencialuri diagnozi: pirvelad, meorad da mesameul hipoTireoz Soris (funqciuri cdebi).

mkurnaloba: SenacvlebiTi da simptomuri mkurnaloba, hipoTireozis kompensaciis kriteriumebi, profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: Sromisunarianobis eqspertiza invalidobis dadgenis Cvenebebi reabilitacia.

endemiuri Ciyvi.endemiuri Ciyvi.endemiuri Ciyvi.endemiuri Ciyvi.

etiologia: iodis deficiti niadagSi, wyalSi da sakveb produqtebSi. sxva mikroelementebis Tanafardobis darRveva. cilebisa da vitaminebis deficiti. strumogenuri nivTierebebis arseboba (Tiocianitebi, perqloratebi, TioSardovana da sxva) sakveb produqtebSi. memkvidreobiTi faqtorebis da imunuri meqanizmebis roli.

paTogenezi: Tireoiduli hormonebis biosinTezis Taviseburebani iodis ukmarisobis pirobebSi. Tireotropuli hormonis da Tireoliberinis roli farisebri jirkvlis hiperplaziis ganviTarebaSi. hormonopoezis darRvevebi strumogenuri sakvebi produqtebis gavleniT (Tiocianitebi, TioSardovana da sxva).

paTomorfologia: parenqimatozuli (difuzuri, kvanZovani), koloiduri-kistis warmoqnisken midrekilebiT mikrofolikuluri, makrofolikuluri.

klasifikacia: farisebri jirkvlis gadidebis xarisxebi (0, 1, 2, 3), kvanZebis arseboba, funqciuri aqtivoba.

80

klinika. farisebri jirkvlis gadidebis xarisxi da xasiaTi, funqciuri aqtivoba. endemuri Ciyvis garTulebebi (irgvliv mdebare organoebze, sisxl-ZarRvebze, nervebze zewola, sisxlis mimoqcevis darRveva, Ciyvismieri guli, strumiti da sxva). endemuri Ciyvis mimdinareobis Taviseburebani mozardebSi, mozrdilebSi da asakovnebSi.

diagnozi da diferencialur diagnozi. klinikur-laboratoriuli monacemebis Sefaseba. Tireoiduli hormonebis, Tireotropinis da Tireoliberinis gansazRvra. farisebri jirkvlis morfofunqciuri mdgomareobis Sefaseba radioizotopuri, ultrabgeriTi, punqciuri biofsis, instrumentaluri da gamokvlevis sxva meTodebiT. diferencialuri diagnozi farisebi jirkvlis sxva daavadebebTan (kibo, Tireoiditi, difuzur-toqsiuri Ciyvi, kista da sxva). diferencialuri diagnozi kisris sxva daavadebebTan (kista, linfogranulomatozi, kisris simsivneebi, tuberkulozuri limfadeniti da sxva).

mkurnaloba: iodis preparatebiT, Tireoiduli hormonebiT. qirurgiuli mkurnaloba (Cveneba, pred- da postoperaciuli movla) Ciyvis recidivis profilaqtika.

profilaqtika: endemuri Ciyvis pirveladi profilaqtika _ iodiT profilaqtika, balansirebuli kveba, vitaminebi, mikroelementebi. meoradi profilaqtika (masiuri jgufuri da individualuri) iodis preparatebiT (antistrumini, kaliumis iodidi da sxva).

Bprognozi da dispaserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. mwvave Tiremwvave Tiremwvave Tiremwvave Tireoiditi. oiditi. oiditi. oiditi.

etiologia: mwvave da qronikuli infeqciebis roli. patogenezi: imunuri sistemis funqciuri mdgomareobisa da infeqciis paTogenobis

mniSvneloba. paTomorfologia: cvlilebebi farisebri jirkvlis qsovilSi. klinika: Cirqovani anTebis zogadi niSnebi, farisebwijirkvlis anTebis specifiuri

niSnebi, garTulebebi _ Cirqovani mediastiniti, venebis flegmona, aspiraciuli pnevmonia. diagnozi da diferencialuri diagnozi: klinikur-laboratoriul monacemebis

Sefaseba. farisebwijirkvlis mdgomareobis Sefaseba, ultrabgeriTi gamokvleva da misi kontrolis qveS punqcia. diferencialuri diagnozi kisris organoebis da farisebi jirkvlis sxva daavadebebTan.

mkurnaloba: antibaqteriuli preparatebi (antibiotikebi, sulfanilamidebi da sxva). fizioTerapia. qirurgiuli mkurnaloba: abscesebis gakveTa da drenireba. garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia droul diagnostikasTan da Catarebuli mkurnalobis efeqturobasTan damokidebulebiT. dispanseruli dakvirveba farisebwijirkvlis funqciis da kvanZebis warmoqmnis profilaqtikis mizniT. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)qvemwvave Tireoiditi (de qervenis)

etiologia: virusuli infeqciis roli daavadebis ganviTarebaSi, imunoreaqtiulobis mniSvneloba.

paTogenezi: imunuri reaqciebis roli daavadebis ganviTarebaSi. paTomorfologia: daavadebis histologiuri Taviseburebani. klinika: mimdinareobis klinikuri variantebi. (kerovani, difuzuri da sxva).

daavadebis zogadi da lokaluri simptomebi. daavadebis sdadiebi farisebri jirkvlis funqciuri mgomareobis damokidebuleba da daavadebis stadiasTan.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi (sisxlis saerTo analizis da bioqimiuri maCveneblebis cvlilebebi). Tireoiduli hormonebis statusi. imunologiuri testebi da maTi dinamika. radioizotopuri meTodebi (farisebri jirkvlis funqcia I131-is CarTviT). farisebi jirkvlis ubg.

diferencialuri diagnozi: mwvave Cirqovani Tireoiditi, sisxlCaqcevebi farisebr jirkvlSi, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, farisebri jirkvlis kista, farisebri jirkvlis kibo, Tireotoqsiuri adenoma.

mkurnaloba: anTebis sawinaRRmdego arasteroiduli preparatebi, Tireostaturi Terapia, Tireoiduli hormonis preparatebi, kortikosteroiduli preparatebi.

profilaqtika: prognozi da dispanserizacia recidiuli formebis dros avadmyofebis dispanserizacia daavadebis klinikuri mimdinareobis mixedviT. Sromisunarianobis mixedviT eqspertiza da reabilitacia.

qronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditiqronikuli autoimunuri (haSimotos) Tireoiditi

81

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli, autoimunuri meqanizmebis mniSvneloba.

paTogenezi: maprovocirebeli faqtorebi, ujreduli da humoraluri imunitetis meqanizmebis roli, autoimunuri Tireoiditis kavSiri sxva autoimunur daavadebebTan.

patomorfologia: autoimunuri Tireoiditis histologiuri niSnebi. klinika: epidemiologia. klasifikacia: klinikuri mimdinareobis variantebi

(hipertrofiuli, atrofiuli da sxva). davadebis stadiebi da farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba: Tireotoqsikozis stadia euTireozis stadia hipoTireozis stadia. autoimunuri Tireoditis mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. autoimunuri Tireoditis kavSiri farisebrijirkvlis kibosTan. autoimunuri Tireoditis kavSiri endokrinul ofTalmopaTiasTan da sxva autoimunur daabadebebTan.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi Tireoiduli hormonebis statusi. imunuri statusi (antisxeulebi Tireoglobulinis da mikrosomaluri antigenis mimarT, A, M, G da sxva imunoglobulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi). radioizotopuri diagnostika (I131-is CarTva, farisebri jirkvlis skanireba). ubg. punqciuri aspiraciuli biofsiis meTodi punqtadis citologiuri gamokvleviT, rentgenologiuri meTodebi (farisebri jirkvlis midamos rentgenografia bariumis fafiT da sxva).

diferencialuri diagnozi: difuzuri toqsiuri Ciyvi, qvemwvave Tireoiditi, farisebrijirkvlis kibo, limfosarkoma, karcinoma endemuri Ciyvi, radiaciuli Tireoiditi, ridelis Tireoiditi, mravalkvanZovani Ciyvi, Tireotoqsiuri adenoma, farisebrijirkvlis kista.

mkurnaloba da profilaqtika. medikamentozuri Terapia: Tireostatiuri terapia, Tireoiduli preparatebiT mkurnaloba, mkurnaloba kortikoiduli preparatebiT _ sqema (yoveldRiuri, dRegamoSvebiTi da sxva), imunomodulatoruli Terapia (levomizoli, T-aqtivini da sxva). operaciuli mkurnaloba: Cveneba, garTuleba, qirurgiuli mkurnalobis variantebi daavadebis da misi garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba klinikuri mimdinareobis stadiasTan da mkurnalobis meTodTan. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia daavadebis gamosavlis mixedviT.

ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.ridelis fibrozuli Tireoiditi.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli. paTogenezi: fibrozuli Tireoiditis ganviTarebis Teoria. paTomorfologia: fibrozuli Tireoiditi histologiuri Taviseburebani. klinika: lokaluri simptomebi, daavadebis mimdinareobebis klinikuri

Taviseburebani, garTulebebi. diagnozi: hormonuli Tireoiduli statusi, kisrisa da farisebrijirkvlis midamos

rentgenologiuri gamokvleva, radioizotopuri testebi, farisebrijirkvlis ubg. farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia, punqtatis citologiuri gamokvleviT,

diferencialuri diagnozi: haSimotos autoimunuriTireoiditi, farisebrijirkvlis kibo, qvemwvave Tireoiditi, endemuri Ciyvi, qronikuli specifiuri Tireoiditebi.

mkurnaloba da profilaqtika: medikamentozuri Terapia, qirurgiuli mkurnaloba. prognozi da dispanserizacia: prognozi Toreoiditis garTulebidan gamomdinare.

dakvirvebis vadebi. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

qronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebiqronikuli specifiuri Tireoiditebi etiologia: tuberkulozi, sifilisi, aqtinomikozi. paTogenezi: farisebrijirkvlis tuberkulozuri, sifilisuri, aqtinomikozuri

dazianebis paTogenezi. paTomorfologia: specifiuri histologiuri cvlilebebi. klinika: tuberkulozuri, sifilisuri, aqtinomikozuri, Tireoiditebis klinika. diagnostika: serologiuri da imunologiuri testebi specifiuri Tireoiditebis

diagnostikaSi. farisebrijirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis citologiuri gamokvleviT. fistulebidan gamonadenis mikroskopia, farisebrijirkvlis ubg. specifiuri gamokvlevebi.

diferencialuri diagnozi: mwvave Tireoiditi, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, ridelis Ciyvi, farisebrijirkvlis kista, farisebrijirkvlis simsivneebi, endemiuri da mravalkvanZovani Ciyvi.

82

mkurnaloba da profilaqtika. specifiuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia Tireoiduli hormonebiT, simptomuri terapia. Tireoiditebis profilaqtika specifiuri procesebis dros.

prognozi da dispanserizacia: specifiuri qronikuli Tireoiditis variantidan gamomdinare. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

farisebri jirkvlis radifarisebri jirkvlis radifarisebri jirkvlis radifarisebri jirkvlis radiaciuli dazianebaaciuli dazianebaaciuli dazianebaaciuli dazianeba

etiologia: maionizirebeli radiaciis moqmedeba organizmze da farisebri jirkvlze, genetikuri faqtorebis roli.

paTogenezi: radiaciuli Tireoiditis paTogenezis dasxivebis dozis, saxeobis da xangrZlivobis mixedviT. farisebri jirkvlis mdgomareobis mniSvneloba dasxivebamde.

klinika: radiaciuli Tireoiditis riskis jgufebi. radiaciuli Tireoiditis stadiebi. klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani. radiaciuli Tireoiditis kavSiri farisebri jirkvlis avTvisebian simsivneebTan.

mkurnaloba da profilaqtika: profilaqtika iodis Semcveli preparatebiT, SenacvlebiTi Terapia Tireoiduli hormonebis preparatebiT imunomudulatoruli Terapia. prognozi: prognozis damokidebuleba dasxivebis dozaze saxeobasa da xangrZlivobaze. Sromisunarianobis esqpertiza da reabilitacia.

farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebifarisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebi

epidemologia: daavadebis asakobrioba, geografiuli gavrceleba. etiologia: genetikuri faqtorebis roli. hormonuli darRvevebis, Tireotropuli

hormonebis hipersekreciis roli farisebri jirkvlis simsivneebis genezSi. Tireostatiuri preparatebiT mkurnalobis roli. maionizirebeli radiaciis roli. kisirs mZime Tavis da gul-mkerdis rentgenoTerapiruli mkurnalobis roli simsivnis Camoyalibebaze. birTvuli afeTqebisas maionizirebeli radiaciis roli. iodis ukmarisobis roli farisebri jirkvlis simsivnis genezSi. kancerogenuli nivTierebebis roli amave procesze.

paTogenezi: farisebri jirkvlis avTvisebiani da keTilTvisebiani simsivneebis sxvadasxva paTogenezi.

farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebis klasifikacia: saerTaSoriso histologiuri klasifikacia (1974) klinikur-morfologiuri kasifikacia. klasifikacia avTvisebianisimsivneebis stadiebis mixedviT.

paTomorfologia: kibo A-ujredebidan (folikuluri): papilaruli adenokarcinoma, folikuluri adenokarcinoma, aradiferencirebuli kibo. kibo B-ujredebidan (aSkinazis ujredebi): aSkinazis ujredebi papilaruli adenokarcenoma, folikkuluri adenokarcenoma B-ujredebidan, aSkinazis ujredebis aradiferencirebuli kibo. kibo C-ujredebidan (parafolikuluri): medularuli kibo. sxva avTvisebiani simsivneebi (metaplazirebuli epiTelis simsivneebi, simsivneebi araepiTeluri ujredebidan, araklasificirebuli simsivneebi).

klinika: klinikuri simptomebi, farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba, klinikuri mimdinareobis asakobrivi Taviseburebani, simsivnuri procesis gavrcelebis gansazRvra stadiebis da TNM sistemis mixedviT, farisebri jirkvlis simsivnis metastazirebis Taviseburebani.

diagnozi: klinikuri diagnostika, farisebri jirkvlis, kisris midamos da regionaluri limfuri kvanZebis ubg. rentgenologiuri meTodebi: farisebri jirkvlis, gulmkerdis organoebis da Suasayaris, ConCxis Zvlebis (Tavis qala, neknebi, mkerdis Zvali, xerxemali) mimoxilviTi rentgenografia bariumis fafiT, rentgenopnevmoTireoidografia, arteriografia, kompiuteruli tomografia, Tireolimfografia. farisebri jirkvlis punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis histologiuri gamokvleviT. radioizotopuri meTodebi farisebri jirkvlis simsivneebis SefasebaSi. Termografia.

diferencialuri diagnozi. kvanZovani Ciyvi, farisebri jirkvlis adenoma, farisebri jirkvlis kista, haSimotos autoimunuri Tireoiditi, qronikuli specifiuri Tireoiditebi (tuberkulozi, sifilisi, aqtinomikozi, mwvave Tireoiditi, qvemwvave Tireoiditi, ridelis qronikuli Tireoiditi, limfogranulomatozi, aberantuli Ciyvi).

mkurnaloba da profilaqtika: qirurgiuli mkurnaloba, misi Cvenebebi, pre da postoperaciuli movla. qirurgiuli mkurnaloba limfuri kvanZebis metastazis, recidivis da araradikaluri operaciebis dros. qirurgiuli mkurnalobis garTulebebi. sxivuri Terapia, distancuiri gamaTerapia: Cvenebebi, garTulebebi, mkurnalobis kombinirebuli meTodebi (operacia+gama-Terapia). mkurnaloba radiaqtiuli iodiT. qimioTerapia simsivnis

83

sawinaaRmdego preparatebiT. mkurnaloba Tireoiduli hormonebis preparatebiT daavadebis da misi recidivebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozi daavadebis stadiis, pirveladi simsivnis gavrcelebis, misi histologiuri struqturis da histogenetikuri kuTvnilebis mixedviT. prognozi avadmyofTa sqesisa da asakis mixedviT. prognozi da dispanserizacia daavadebis mkurnalobis simZimisa da vadebis simsivnis histologiuri Senebis mixedviT. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia simsivnis stadiis mkurnalobis saxeobis da vadebis Sesabamisad. fizikuri, fsiqologiuri, socialuri da profesiuli adaptacia farisebri jirkvlis simsivnis radikalur mkurnalobamde da mis Semdeg.

farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplazia (iuveniluri Ciyvi)

etiologia: genetikuri faqtorebis roli farisebri jirkvlis iuveniluri hiperplaziis genezSi.

paTogenezi: pubertatuli periodis patofiziologia da farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. imunuri darRvevebis roli iuveniluri Ciyvis warmoSobaSi.

patomorfologia. paTomorfologiuri monacemebi iuveniluri Ciyvis genezis mixedviT.

klinika: klinikuri simptomebi, farisebri jirkvlis klinikuri mdgomareoba. diagnozi: farisebri jirkvlis hormonuli statusi. imunologiuri testebi

(antisxeulebi mikrosomaluri fraqciebis da Tireoglobulinis mimarT, A, M da G klasebis imuno globulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi). farisebri jirkvlis ubg diagnostika. farisebri jirkvlis scintografiuli gamokvleva teqniciumiT. punqciuri aspiraciuli biofsia punqtatis citologiuri gamokvleviT.

diferencialuri diagnozi: autoimunuri Tireoiditi, endemuri Ciyvi, farisebri jirkvlis kibo.

mkurnaloba da profilaqtika: Tireoiduli hormonebis preparatebi (monoTerapia da kombinirebuli Terapia). profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozi iuveniluri strumis mixedviT. 10-dan 15 wlamde asakis bavSvebisa da mozardebis profilaqtikuri gasinjva, dinamiuri dakvirveba pubertatuli periodis damTavrebamde, dinamiuri dakvirveba iuveniluri Ciyvis gamosavlis mixedviT. Sromisunarianobis esqpertiza da reabilitacia.

endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.endokrinuli ofTalmopaTia.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebis roli. paTogenezi: imunitetis ujreduli da humoraluri meqanizmebis roli

ofTalmopaTiis genezSi. kavSiri difuzur-toqsiur CiyvTan. haSimotos autoimunur TireoiditTan da farisebri jirkvlis sxva daavadebebTan.

klinika: ofTalmopaTiis klinikuri simptomebi da stadiebi. farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. ofTalmopaTiis garTulebebi sxva autoimunur daavadebebTan kavSiri.

diagnozi: imunologiuri testebi (antisxeulebi eqstraokularuli kunTebis da retrookularuli SemaerTebeli qsovilis fibroblastebis mimarT, mocirkulire imunuri kompleqsebi, imunoglobulinebi da sxva). hormonuli Tireoiduli statusi ofTalmologiuri gamokvlevebi, egzofTalmometria. farisebri jirkvlis da orbitis ubg. rentgenologiuri gamokvleva (Tavis qalis rentgenograma). kompiuteruli tomografia.

diferencialuri diagnozi: difuzur-toqsiuri Ciyvi, mwvave da recidiuli koniunqtiviti, Tavis tvinis moculobiTi procesebi.

mkurnaloba da profilaqtika. mkurnalobis miznebi. adgilobrivi RonisZiebebi (mzis saTvale, avadmyofis pozicia Zilis dros, specialuri saTvaleebi prizmebiT diplopiis koreqciisTvis da sxva). orbitebis sxivuri Terapia mkurnaloba kortikosteroiduli preparatebiT. imunodepresantebi. plazmoferezi. qirurgiuli mkurnaloba (quTuToebis da esqtraokularuli kunTebis plastiuri operacia, operacia orbitaluri dekompresiis gamo). simptomuri Terapia. mkurnaloba imunomodulaciis mizniT da misi perspeqtivebi. fizioTerapia. profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia ofTalmopaTiis stadiis da garTulebis mixedviT Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia mkurnalobis saxeobis da ofTalmopaTiis garTulebebis mixedviT.

sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.sporaduli Ciyvi.

etiologia: genetikuri faqtorebis da iodis ukmairsobis roli sporaduli Ciyvis genezSi da misi mizezebi.

84

paTogenezi: Tireotropuli hormonis hipersekrecia farisebri jirkvlis daavadebis genezSi. imunuri meqanizmebis roli sporaduli Ciyvis genezSi.

paTomorfologia: difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvis histologiuri struqtura.

klinika: sporaduli Ciyvis klinikuri variantebi (difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvi). klinikuri simptomebi farisebri jirkvlis funqciuri mdgomareoba. Ciyvis niSnebi da topografia. garTulebebi.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevis monacemebi. hormonuli Tireoiduli statusi. imunologiuri testebi (antiTireoiduli antisxeulebi A, M da G klasis imunoglobulinebi, mocirkulire imunuri kompleqsebi da sxva). farisebri jirkvlis ubg. farisebri jirkvlis siTburi gamokvleva. radioizotopuri gamokvleva. kisris aris rentgenologiuri gamokvleva bariumis fafiT.

diferenciaruli diagnozi: haSomotos autoimunuri Ciyvi, endemuri Ciyvi, farisebri jirkvlis kibo, difuzur-toqsiuri Ciyvi, qvemwvave Tireoiditi, farisebri jirkvlis toqsiuri adenoma, farisebri jirkvlis, kista, specifiuri qronikurli Tireoiditebi, ridelis fibrozuli Tireoiditi.

mkurnaloba: medikamentozuri Terapia. Tireostatiuri Terapia, Tireoiduli hormonebis preparatebiT mkurnaloba. qirurgiuli mkurnaloba. Cvenebebi da misi garTulebebi.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba sporaduli Ciyvis variantze da garTulebebze. dispanserizacia difuzuri, kvanZovani da Sereuli Ciyvis dros. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. sporaduli Ciyvis klinikuri mimdinareobis da garTulebebis mkurnalobis meTodebis mixedviT. ra unarra unarra unarra unar----CvCvCvCvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:evebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:evebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:evebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:

85

1 farisebri jirkvlis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis dros, rogoricaa: hipoTireozi, greivsis avadmyofoba, endokrinuli ofTalmopaTia, Tandayolili hipoTireozisa da ioddeficitis fonze ganviTarebuli kretinizmi da sxva) da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

2 farisebri jirkvlis midamos vizualuri Sefaseba, farisebri jirkvlis palpatoruli Sefaseba; farisebri jirkvlis regionuli midamos (kiseri, ybisqveSa midamo da a.S.) vizualur-palpatoruli Sefaseba.

3 kisris midamos da farisebri jirkvlis ultrasonografiuli meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

4 kisris midamos da farisebri jirkvlis kompiuteruli da magnitur-rezonansuli tomografiis meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

5 farisebri jirkvlis da kisris midamos warmonaqmnebis radioizotopuri meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

6 anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

7 sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

8 kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

9 gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

10 Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

11 sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

12 Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

13 Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

14 rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

15 Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

16 imunologiuri parametrebis (Tireoiduli antisxeulebis) gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

4. Sesasrulebeli samSesasrulebeli samSesasrulebeli samSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobauSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobauSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobauSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba

4.1. ramdeni avadmyofi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSi 4.1. ramdeni avadmyofi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSi 4.1. ramdeni avadmyofi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSi 4.1. ramdeni avadmyofi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSi nozologiebis mixedviTnozologiebis mixedviTnozologiebis mixedviTnozologiebis mixedviT

# nozologiaTa dasaxeleba gatarebul pacientTa raodenoba

1 greivsis avadmyofoba (difuzuri toqsiuri Ciyvi) 5 2 hipoTireozi haSimotos Tireoiditis fonze 10 3 endemuri Ciyvi da iodis deficitiT gamowveuli sxva

avadmyofobani 5

4 qvemwvave Tireoiditi 4 5 TireopaTiebi orsulobisas, mSobiarobis Semdgom periodSi

da axalSobilebSi 5

6 farisebri jirkvlis avTvisebiani simsivneebi 4 7 kvanZovani aratoqsiuri Ciyvi

15

8 farisebri jirkvlis funqciuri avtonomiiT mimdinare avadmyofobani (Tireotoqsiuri adenoma da mravalkvanZovani toqsiuri Ciyvi)

5

9 sxva da sxva etiologiis (garda haSimotos Tireoiditisa) 5

86

hipoTireozi 10 iodiT (maT Soris kordaroniT inducirebuli)

TireopaTiebi 4

11 Tiroidasocirebuli orbitopaTia (endokrinuli ofTalmopaTia

5

Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Casatarebeli manipulaciebis raodenoba Casatarebeli manipulaciebis raodenoba modulis gavlis periodSimodulis gavlis periodSimodulis gavlis periodSimodulis gavlis periodSi

cxrili # 13 Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi Sesasrulebeli

manipulaciis raodenoba

davaleba

farisebri jirkvlis fiziologia da paTologia

farisebri jirkvlis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis dros, rogoricaa: hipoTireozi, greivsis avadmyofoba, endokrinuli ofTalmopaTia, Tandayolili hipoTireozisa da ioddeficitis fonze ganviTarebuli kretinizmi da sxva) da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

100

farisebri jirkvlis midamos vizualuri Sefaseba, farisebri jirkvlis palpatoruli Sefaseba; farisebri jirkvlis regionuli midamos (kiseri, ybisqveSa midamo da a.S.) vizualur-palpatoruli Sefaseba.

100

kisris midamos da farisebri jirkvlis ultrasonografiuli meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

100

kisris midamos da farisebri jirkvlis kompiuteruli da magnitur-rezonansuli tomografiis meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

10

farisebri jirkvlis da kisris midamos warmonaqmnebis radioizotopuri meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

30

anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

100

sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

100

kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi

100

87

ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

100

Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

100

ekzofTalmometriis CvenebebSi garkveva, manipulaciis praqtikuli Sesruleba da miRebuli Sedegebis interpretacia

30

sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

100

Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

100

Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10

rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

30

Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

30

imunologiuri parametrebis (Tireoiduli antisxeulebis) gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

60

5. modulis Sefasebis mmodulis Sefasebis mmodulis Sefasebis mmodulis Sefasebis meTodebi eTodebi eTodebi eTodebi

Teoriuli codnis Sesafaseblad tardeba testuri gamocda a) modulis dasawyisSi da b) modulis dasrulebis Semdeg.

praqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

88

#

proceduris dasaxeleba

1 farisebri jirkvlis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena iseTi avadmyofobebis dros, rogoricaa: hipoTireozi, greivsis avadmyofoba, endokrinuli ofTalmopaTia, Tandayolili hipoTireozisa da ioddeficitis fonze ganviTarebuli kretinizmi da sxva) da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

2 farisebri jirkvlis midamos vizualuri Sefaseba, farisebri jirkvlis palpatoruli Sefaseba; farisebri jirkvlis regionuli midamos (kiseri, ybisqveSa midamo da a.S.) vizualur-palpatoruli Sefaseba.

3 kisris midamos da farisebri jirkvlis ultrasonografiuli meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

4 kisris midamos da farisebri jirkvlis kompiuteruli da magnitur-rezonansuli tomografiis meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

5 farisebri jirkvlis da kisris midamos warmonaqmnebis radioizotopuri meTodiT gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

6 anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

7 sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

8 kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

9 gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

10 Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

11 sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

12 Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

13 Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

14 rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

15 Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

16 imunologiuri parametrebis (Tireoiduli antisxeulebis) gamokvlevis CvenebebSi garkveva da miRebuli Sedegebis klinikuri interpretacia.

17 ekzofTalmometriis CvenebebSi garkveva, manipulaciis praqtikuli Sesruleba da miRebuli Sedegebis interpretacia

Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula –––– ar icnobs gamokvlear icnobs gamokvlear icnobs gamokvlear icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis vis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis vis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis vis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; 1 qula1 qula1 qula1 qula---- icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; 2 qula2 qula2 qula2 qula---- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; 3333 qulaqulaqulaqula---- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.

6. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:

89

Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division.2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : : И.И Дедов. Эндокринология 2000 И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994

muxlimuxlimuxlimuxli 4. 4. 4. 4. modulimodulimodulimoduli 2.2.2.2.4. 4. 4. 4. Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis fiziologia da paTologia.

1.1.1.1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa 1 Tve 2.2.2.2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania - Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologiis

sakiTxebSi Teoriuli codnisa da praqtikuli saqmianobisTvis aucilebeli unar-Cvevebis daufleba.

3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia: ra Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSira Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSira Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSira Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:

farisebraxlo jirkvlis daavadebebi da sxvfarisebraxlo jirkvlis daavadebebi da sxvfarisebraxlo jirkvlis daavadebebi da sxvfarisebraxlo jirkvlis daavadebebi da sxva hipera hipera hipera hiper---- da hipokalcemiuri darRvevebi.da hipokalcemiuri darRvevebi.da hipokalcemiuri darRvevebi.da hipokalcemiuri darRvevebi. hiperparaTireozihiperparaTireozihiperparaTireozihiperparaTireozi

klasifikacia: pirveladi, meoradi da mesameuli hiperparaTireozi. mwvave da

qronikuli hiperparaTireozi. etiologia: fiperplaziis da adenomebis roli. patogenezi: fosfor-kalciumis cvlis darRveva. Zvlovani qsovilis daSlis

meqanizmi. Tirkmlebis da sxva organoebis da sistemebis funqciis darRveva. paTomorfologia: hiperplaziis da adenomebis anatomiur-histologiuri

Taviseburebani. organoebis da qsovilebis anatomiur-histologiuri Taviseburebani (Zvlebi, Tirkmlebi, kuWnawlavis traqti, centraluri nervuli sistema da sxva).

klinika: pirveladi hiperparaTireozi klinika (reklinghauzenis daavadeba). cvlis procesebis mdgomareoba Sinagani organoebis da sistemebis cvlilebebi. pirveladi hiperparaTireozi klinikuri formebi _ visceraluri, Zvlovani, Sereuli. klinikuri mimdinareobis Taviseburebani mxcovnebSi da moxucebulebSi. meoradi hiperparaTireozi klinikuri formebi _ Tirkmlovani (Tirkmlovani raqiti, tubulopaTia) nawlauri (Sewovis darRveva, mogvianebiTi raqiTi) da sxva. mesameuli hiperparaTireozi mimdinareobis Taviseburebani _ farisebraxlo jjirkvlis ganmeorebiTi hiperplazia umetesad Tirkmlebis gadanergvis Semdeg. paraTireoiduli krizi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: klinikur-laboratoriuli monacemebi. hormonuli statusi. funqciuri cdebis diagnostikuri mniSvneloba (dentis, hovardis, aqselrodis da sxva). jirkvlebis vizualizacia (ubg, eqografia, kompiuteruli tomografia da sxva). Zvlovani qsovilis rentgenologiuri gamokvleva. paraTireoiduli krizis diagnostika. diferencialuri diagnozi pirvelad, meorad da mesameul hiperparaTireozi Soris, diferencialuri diagnozi sxva daavadebebTan.

mkurnaloba da profilaqtika: qirurgiuli mkurnaloba (Cvenebebi, pre da postoperaciuli movla). postoperaciuli tetaniis mkurnaloba. medikamentozuri mkurnaloba (kalcitonini D2 da D3 vitaminebi, osini, anabuluri steroidebi da sxva preparatebi). paraTireoiduli krizis gadaudebeli Terapia. meoradi da mesameuli formebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: prognozis damokidebuleba droul diagnostikasa da mkurnalobis adeqvaturobaze. hiperparaTireozi adreuli gamovlineba da dakvirvebis xangrZlivoba. Sromisunarianobis eqspertiza. droebiTi Sromisuunaroba da invalidobis profilaqtika. avadmyofebis reabilitacia farisebraxlo jirkvlis adenomeqtomiis Semdeg.

hiperkalcemiis hiperkalcemiis hiperkalcemiis hiperkalcemiis sxva paraTireoidulsxva paraTireoidulsxva paraTireoidulsxva paraTireoidul----damokidebuli mizezebi.damokidebuli mizezebi.damokidebuli mizezebi.damokidebuli mizezebi.

liTiumTerapia. genetikuri darRvevebi, romlebic iwveven hiperparaTireoidulis msgavs sindromebs.genetikuri darRvevebi, romlebic iwveven hiperparaTireoidulis msgavs sindromebs.genetikuri darRvevebi, romlebic iwveven hiperparaTireoidulis msgavs sindromebs.genetikuri darRvevebi, romlebic iwveven hiperparaTireoidulis msgavs sindromebs. ojaxuri keTilTvisebiani hiperkalcemia. iansenis (Jansen’s) avadmyofoba.

avTvisebiani simsivneebis dros arsebuli hiperavTvisebiani simsivneebis dros arsebuli hiperavTvisebiani simsivneebis dros arsebuli hiperavTvisebiani simsivneebis dros arsebuli hiperkalcemia.kalcemia.kalcemia.kalcemia. hiperkalcemiis klinikuri sindromebim da maTi ganviTarebis meqanizmebi.

diagnostikuri midgomebi. hiperkalcemiis mkurnalobis principebi. D-vitaminiT gamowveuli hiperkalcemia.vitaminiT gamowveuli hiperkalcemia.vitaminiT gamowveuli hiperkalcemia.vitaminiT gamowveuli hiperkalcemia.

90

D-vitaminis dozis gadaWarbebiT an misi aranormaluri metabolizmiT gamowveuli hiperkalcemia. D-vitaminiT intoqsikacia. sarkoidozi da sxva granulomatozuri avadmyofobani. idiopaTiuri hiperkalcemia bavSvebSi.

Zvlovani qsovilis metabolizmis gaZlierebiT gamowveuli hiperkalcemia.Zvlovani qsovilis metabolizmis gaZlierebiT gamowveuli hiperkalcemia.Zvlovani qsovilis metabolizmis gaZlierebiT gamowveuli hiperkalcemia.Zvlovani qsovilis metabolizmis gaZlierebiT gamowveuli hiperkalcemia. hiperTireoidizmi. immobilizacia. Tiazidebi. intoqsikacia A-vitaminiT.

Tirkmlebis ukmarisobiT gamowveuli hiperkalcemia.Tirkmlebis ukmarisobiT gamowveuli hiperkalcemia.Tirkmlebis ukmarisobiT gamowveuli hiperkalcemia.Tirkmlebis ukmarisobiT gamowveuli hiperkalcemia. mZime meoradi hiperparaTireozi. meoradi hiperparaTireozis mkurnaloba. aluminiT

intoqsikacia. rZe-tutovani sindromi.

diferenciuli diagnostika: specialuri testebi.diferenciuli diagnostika: specialuri testebi.diferenciuli diagnostika: specialuri testebi.diferenciuli diagnostika: specialuri testebi.

hipokalcemia. hipokalcemia. hipokalcemia. hipokalcemia. hipokalcemiahipokalcemiahipokalcemiahipokalcemiaTa klasifikacia maTi gamomwvevi mizezebis mixedviT (neonataluri Ta klasifikacia maTi gamomwvevi mizezebis mixedviT (neonataluri Ta klasifikacia maTi gamomwvevi mizezebis mixedviT (neonataluri Ta klasifikacia maTi gamomwvevi mizezebis mixedviT (neonataluri

mdgomareobebis garda). mdgomareobebis garda). mdgomareobebis garda). mdgomareobebis garda). paraThormonis deficiti. SeZenili da memkvidreobiTi hipoparaTireozi.

paraThormonis nakleboba: Tirkmlebis qronikuli avadmyofobani, vitamini D-s aqtiuri formis deficiti. vitamini D-s metabolizmis defeqti: antikonvulsiuri Terapia. vitamini D damokidebuli riketsia I tipis. mwvave mZime hiperfosfatemiiT gamowveuli paraThormonis siWarbe: simsivnis daSla, Tirkmlebis mwvave ukmarisoba, rabdomiolizi, hipomagneziemia. vitamini D-s aqtiuri formis nakleboba: nawlavuri malabsorbcia, vitamini D-ze damokidebuli riketsi II tipis. fsevdo hipoparaTireozi. paraTireoideqtomiis Semdgomi fibrozuli ostiti.

hipoparaTireozihipoparaTireozihipoparaTireozihipoparaTireozi

klasifikacia: postoperaciuli tetania, meoradi tetania, postoperaciuli hipoparaTireozi, fsevdohipoparaTireozi da sxva.

etiologia: farisebraxlo jirkvlis tramvebi, amokveTa da dazianeba. farisebraxlo jirkvlebSi autoimunuri procesebi da sxva mizezebi.

paTogenezi: autoimunuri hipoparaTireozis paTogenezi. fosfor-kalciumis da nivTierebaTa cvlis sxva darRvevebis paTogenezi. tetaniis ganviTarebis paTogenezi.

paTomorfologia: hipoparaTireozis sxvadasxva formebis dros farisebraxlo jirkvlebis histologiuri Senebis Taviseburebani.

klinika: nivTierebaTa cvlis klinikuri gamovlinebani. Sinagani organoebis da sistemebis mdgomareoba. memkvidreobiTi sindromebi hipoparaTireozis gamovlimebiT. paraTireoidli tetaniis klinika. garTulebebi. klinikis Taviseburebani moxucebulebsa da mxcovanebSi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: forfor-kalciumis cvlis bioqimiuri monacemebis Sefaseba. klinikur-laboratoriuli testebi diagnostikuri cdebi. diferencialuri diagnozi im daavadebebTan romelTac Tan axlavT tetania. diferencialuri diagnozi tetaniis sxvadasxva formebs Soris.

mkurnaloba: kalciumis preparatebi da sxva medikamentebi (D vitamisni da misi warmoebulebi da sxva). gadaudebeli mdgomareobebis mkurnaloba _ tetaniis Setevis mkurnaloba.

profilaqtika: postoperaciuli hipoparaTireozi da misi garTulebebis profilaqtika.

prognozi da dispanserizacia: damokidebuleba daavadebis simZimeze da mkurnalobis adeqvaturobaze. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

osteoporoziosteoporoziosteoporoziosteoporozi osteoporozis gansazRvreba, epidemiologia. paTofiziologia. faqtorebi, romlebic

gavlenas axdenen Zvlebis mdgomareobaze: Zvlebis remodelizacia, kalciumis cvla. vitamini D, estrogenebis zegavlena. fizikuri aqtioba da Zvali. qronikuli avadmyofobani. medikamentebi, Tambaqos weva.

Zvlovani masis gazomvis meTodebi. rodis aris saWiro Zvlovani masis gazomva. rodis aris saWiro mkurnaloba Zvlovani masis monacemebis gaTvaliswinebiT.

glukokortikoidebiT gamowveuli osteoporozi. paTofiziologia, pacientis mdgomareobis Sefaseba. profilaqtika.

3.2. 3.2. 3.2. 3.2. ra unarra unarra unarra unar----Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:

1. anTropometria da Sesabamisi maCveneblebis (indeqsebis) gamoTvla;

91

2. tetaniuri anu krunCxviiTi sindromis identifikacia: krunCxvebis winamorbedi movlenebis Sefaseba da identifikacia: paresTeziebi, wvisa da tkivilis SegrZneba kidurebSi, daZabulobis da SeboWilobis SegrZneba kidurebSi. calkeuli jgufis kunTebis tonuri da SemdgomSi – klonuri krunCxvebis ganviTarebis Sefaseba. tetaniuri krunCxvebis TaviseburebaTa Sefaseba, misi amorCeviTi xasiaTi, calkeuli jgufis kunTebze, simetrulad orive mxares. generalizebuli krunCxvebis identifikacia. opistotonusis Sefaseba. neknTaSua kunTebis da diafragmis krunCxviT gamowveuli sunTqviTi problemebis Sefaseba. xorxis kunTebis krunCxviT (laringospazmi) gamowveuli problemebis Sefaseba: inspiraciuli qoSini, xmauriani – stenotiuri sunTqva, cianozi, tuCebze qafi, asfiqsia da sikvdili. ylapvis gaZnelebis Sefaseba saylapavis spazmis gamo. kuWis pilorusis spazmiT gamowveuli movlenebis (gulisreva, pirRebineba mJave masebiT, tkivili epigastriumSi) Sefaseba. nawlavebis spazmis Sedegebis (yabzoba, nawlavis Wvali) Sefaseba. Sardis buStis kunTebis spazmiT gamowveuli anuriis Sefaseba.

3. vegtatiuri disfunqciis sindromisa da mgZnobiare sferos cvlilebebis Sefaseba krunCxvebis gareSe periodSi.

4. centraluri nervuli sistemis mxriv cvlilebebis Sefaseba: fsiqikis cvlileba, emociuri darRvevebi, uZiloba.

5. garegani daTvaliereba (inspeqcia). kanis mxriv specifiuri da araspecifiuri cvlilebebis identifikacia (kanis simSrale, aqercvla, ekzema, eqsfoliaturi dermatiti, pigmentacia, vitiligo - depigmentacia, kandidamikozi, siTxiT savse buStukebi kanze da sxva);

6. kanis derivatebis mxriv cvlilebebis identifikacia: Tmis zrdis Seferxeba, gameCxereba, zogjer sruli alopecia, adreuli gaWaRaraveba. frCxilebis mtvrevadobis momateba, sokovani dazianebis arseboba.

7. kbilebis mxriv cvlilebebis identifikacia: bavSvebSi kbilebis formirebis darRveva, kbilis minanqris defeqtebi. nebismier asakSi – kariesisadmi midrekileba, kbilebis minanqris defeqtebi.

8. fizikuri ganviTarebis Seferxebis identifikacia bavSvebSi. 9. hipokalcemiuri kataraqtis identifikacia. 10. lokomotoruli aparatis mdgomareobis garegnuli maCveneblebis (kunTebis atrofia,

infiltracia, parezi, saxsrebis deformacia) identifikacia; 11. hipoparaTireozis faruli formebis identifikaciis unari. diagnostikuri testebis

Catareba da maTi Sedegebis Sefaseba:. iseTi simptomebis gamovlena, rogoricaa: xvostekis, trusos, veisis, hofmanis, Slezingeris da erbis.

12. laboratoriul da instrumentuli gamokvlevis Sedegebis Sefasebis unari: sisxlis paraThormonis donis Sefaseba. kalcemiis monacemebi, sisxlis Sratis albuminis koncentraciis mixedviT kalcemiis donis Sefaseba. kalciuriis Sefasebis unari (sulkoviCis reaqtivis daxmarebiT). fosfatemiis Sefasebis unari. ekg-s daxmarebiT Q-T intervalis mixedviT kalcemiis arapirdapiri Sefasebis unari.

4.4.4.4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobaSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobaSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobaSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba

ra raodenobra raodenobra raodenobra raodenobiT avadmyofebi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSiiT avadmyofebi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSiiT avadmyofebi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSiiT avadmyofebi unda gaataros rezidentma modulis gavlis periodSi

# nozologiaTa dasaxeleba gatarebul pacientTa raodenoba

1 hipoparaTireozi 3 2 pirveladi hiperparaTireozi 2 3 meoradi hiperparaTireozi 1 4 osteopenia da osteoporozi 4 5 kalciumis cvlis moSla sxva da sxva avadmyofo-baTa dros 2 6 Zvlovani sistemis iSviaTi avadmyofobani (pejetis

avadmyofoba) 1

ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli ra procedurebis (sadiagnostiko an samkurnalo) Catareba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi?modulis farglebSi?modulis farglebSi?modulis farglebSi?

cxrili # 14

92

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi Sesasrulebeli manipulaciis raodenoba

davaleba

Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis fiziologia da paTologia.

farisebraxlo jirkvlebis midamos palpatoruli gamokvleva

50 prezentacia

ekg intervalebis gazomva hipokalcemiis arapirdapiri niSnebis gamosavlenad

50

manipulaciebi xvostekis niSnis gamowvevisTvis

50

manipulaciebi trusos niSnis gamowvevisTvis

50

manipulaciebi veisis niSnis gamowvevisTvis

50

manipulaciebi hofmanis niSnis gamowvevisTvis

50

manipulaciebi Slezingeris niSnis gamowvevisTvis

50

funqciuri diagnostikuri testi insulinuri hipoglikemiiT

50

funqciuri diagnostikuri testi kalcitoniniT

50

funqciuri diagnostikuri testi Tiaziduri diuretikebiT

50

funqciuri diagnostikuri testi prednizoloniT

50

funqciuri diagnostikuri testi estradioliT

50

funqciuri diagnostikuri testi sulkoviCis reaqtiviT

50

5.5.5.5. modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi modulis Sefasebis meTodebi

5.1. Teoriuli codnis Sefaseba5.1. Teoriuli codnis Sefaseba5.1. Teoriuli codnis Sefaseba5.1. Teoriuli codnis Sefaseba

a) testuri Sefaseba modulis dawyebamde,

b) testuri Sefaseba modulis bolos.

5.2. praqtikuli unar5.2. praqtikuli unar5.2. praqtikuli unar5.2. praqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

#

proceduris dasaxeleba

1 avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatoruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

2 anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

3 sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

4 kanis mdgomareobis, misi simSralis, aqercvlis, gamonayaris Sefaseba da interpretacia;

5 kisris organoebis vizualur-palpatoruli gamokvleva da miRebuli Sedegebis interpretacia;

6 lokomotoruli aparatis mdgomareobis Sefaseba

7 sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

8 sisxlis da Sardis bioqimiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

93

6.6.6.6. aaaauuuucccciiiilllleeeebbbbeeeelllliiii ddddaaaa rrrreeeekkkkoooo

mendebuli literaturis nusxa:mendebuli literaturis nusxa:mendebuli literaturis nusxa:mendebuli literaturis nusxa:

aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura: Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division. 2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : : И.И Дедов. Эндокринология 2000 И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000. Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994 Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999 Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.

muxlimuxlimuxlimuxli 5. 5. 5. 5. modulimodulimodulimoduli 2.2.2.2. 5. 5. 5. 5. TirkmelzedaTirkmelzedaTirkmelzedaTirkmelzeda jirkvlebisjirkvlebisjirkvlebisjirkvlebis paTologiapaTologiapaTologiapaTologia 1. 1. 1. 1. modulismodulismodulismodulis xangrZlivobaaxangrZlivobaaxangrZlivobaaxangrZlivobaa ---- 2 2 2 2 TveTveTveTve

2. 2. 2. 2. modulismodulismodulismodulis mizaniamizaniamizaniamizania – Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiis sakiTxebSi codnisa da unarCvevebis SeZena da gaRrmaveba.

3. 3. 3. 3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:

3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvmodulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvmodulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvmodulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis CamonaTvali:isebeli Teoriuli masalis CamonaTvali:isebeli Teoriuli masalis CamonaTvali:isebeli Teoriuli masalis CamonaTvali:

Tirkmelzeda jirkvlebis daavadebaTa klasifikacia.

glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi):glukosteroma (kuSingis sindromi): etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi:pirveladi hiperaldosteronizmi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

androsteroma:androsteroma:androsteroma:androsteroma: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

estroma:estroma:estroma:estroma: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi:Tirkmelzeda jirkvlebis Sereuli simsivneebi: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

9 ekg kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10 Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

11 Tavis tvinis, farisebri jirkvlis, mkerdukana jirkvlis, kuWqveSa jirkvlis da Tirkmelzeda jirkvlebis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

12 Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

13 manipulaciebi xvostekis niSnis gamowvevisTvis

14 manipulaciebi trusos niSnis gamowvevisTvis

15 manipulaciebi veisis niSnis gamowvevisTvis

16 manipulaciebi hofmanis niSnis gamowvevisTvis

17 manipulaciebi Slezingeris niSnis gamowvevisTvis

18 manipulaciebi erbis niSnis gamowvevisTvis

94

Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba:Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba:Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba:Tirkmelzeda jirkvlebis qronikuli ukmarisoba: etiopaTogenezi, paTomorfologia, klinika, garTulebebi, diagnostika, mkurnaloba da profilaqtika, prognozi, dispanserizacia. saeqimo SromiTi eqspertiza, reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvTirkmelzeda jirkvTirkmelzeda jirkvTirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisoba.lis mwvave ukmarisoba.lis mwvave ukmarisoba.lis mwvave ukmarisoba.

etiologia da paTogenezi: tuberkulozuri, autoimunuri, sifilisuri destruqcia. sisxlCaqceva Tirkmelzeda jirkvalSi. travmuli dazianeba. nivTierebaTa cvlis

Tandayolili endokrinuli sindromebi: adrenogenitaluri sindromi, Tirkmelzeda jirkvlis Tandayolili areaqtiuloba, seleqtiuri hipoaldosteronizmi, Tirkmelzeda

jirkvlis iatrogenuli ukmarisoba: kortikosterooidebiT xangrZlivi Terapia, hipoTalamus _ hipofizuri sistemis sxivuri Terapia, adrenaleqtomia.

paTomorfologia: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis sxvadasxva etiopaTogenezuri formebis histomorfologiuri cvlilebebi.

klinika: klinikuri mimdinareobis Taviseburebani qronikuli ukmarisobis fonze. Tirkmelzeda jirkvlis apopleqsiis (vaterhauz-frideriqsenis sindromi) klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. glukokortikoidebiT mkurnalobis swrafad Sewyvetis Sedegebi.

garTulebebi: diagnozi: klinikur-laboratoriuli da hormonuli gamokvlevis monacemebi. diferenciaruli diagnozi: Tirkmelzeda jirkvlis mwvave ukmarisobis klinikuri

niSnebis mqone mdgomareobebTan da daavadebebTan (pankreatiti, kuWis da Tormetgoja nawlavis wylulovani daavadebis garTulebani da sxva).

mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, rehidrataciuli Terapia, gul-sisxlZarRvTa ukmarisobis mkurnaloba.

prognozi da dispanserizacia: invalidobis dadgenis Cvenebebi da reabilitacia.

Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia. Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.qerqis Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.qerqis Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.qerqis Tandayolili mavirilizirebeli hiperplazia.

etiologia: memkvidreobiTi faqtorebi, fermentuli sistemebis genetikuri arasrulfasovneba.

paTogenezi: hormonuli da metaboluri procesebis paTogenezi. paTomorfologia: klinika: fizikuri da sqesobrivi ganviTarebis Taviseburebani, Tirkmelzeda

jirkvlis qerqis ukmarisobis niSnebi, klinikuri mimdinareobis Taviseburebani mdedrobiTi da mamrobiTi sqesis pirebSi, daavadebis gaurTulebeli formis SemTxvevaSi, marilis dakargviT mimdinare formis da hopertonuli formis dros.

diagnozi: klinikur-laboratoriuli gamokvlevebis monacemebi, hormonuli gamokvlevebis monacemebi, cdebi glukokortikoiduli preparatebiT.

diferenciaruli diagnozi: mamrobiTi sqesis pirebSi (androsteroma, WeSmariti naadrevi sqesobrivi momwifeba, saTesle jirkvlis simsivne da sxva.). dedrobiTi sqesis pirebs Soris sakvercxeebis mavirilizebeli sismsivne, WeSmariti hermafroditizmi da sxva.

mkurnaloba da profilaqtika: SenacvlebiTi hormonuli Terapia, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia (mdedrobiTi sqesis pirebSi).

prognozi da dispanserizacia: Sromis unarianobis eqspertiza da reabilitacia.

feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma)feoqromocitoma (qromafinoma) etiologia. qromafinuri qsovilidan gamomdinare hormonoaqtiuri simsivneebis

lokalizacia, Tirkmelzeda jirkvlis da jirkvalgareSe (eqstraadrenaluri) paragangliomebi da mravlobiTi simsivnebebi. keTilTvisebiani da avTvisebiani (feoqromoblastoma) simsivnebi. memkvidreobiTi formebi. feoqromocitomis SeuRleba memkvidreobiT sindromebTan (mravlobiTi endokrinuli neoplaziis sindromebi: men I da men II ).

paTogenezi: kateqolaminebis sinTezis Taviseburebani Tirkmelzeda jirkvlis da mis gareT mdebare simsivneebSi. kateqolaminebis Warbi produqciis biologiuri efeqti.

klinika: daavadebis paroqsizmuli da stabilurad mimdinare formebis daxasiaTeba. endokrinul-metaboluri sindromi. hematologiuri sindromi. abdominaluri sindromi. feoqromocitoma da orsuloba. feoqromocitomis atipiurad mimdinareoba. kateqolaminuri Soki.

95

diagnozi: kateqolaminebis da misi metabolitebis SardiT eqskreciis gamokvlevis monacemebi, funqciuri da farmakologiuri cdebis monacemebi (maprovocirebeli, adrenolizuri), feoqromocitomis topiuri diagnostika.

diferencialuri diagnozi: neiroblastoma, simpatoblastoma, gaglionevroma, pirveladi aldosteronizmi, Tirkmlovani hipertenzia, diencefaluri sindromi simpatoadrenaluri krizebiT, toqsiuri Ciyvi, lidlis sindromi (fsevdoaldosteronizmi), karcinoiduli sindromi, hipertonuli daavadeba.

mkurnaloba da profilaqtika: hipertenziuli krizis mkurnaloba, qirurgiuli mkurnaloba, winasaoperacio momzadebis da simsivnis amokveTis Semdgom movlis Taviseburebani. konservatuli mkurnaloba araoperabeluri formebis dros (adrenolizuri saSualebani).

prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. ra unarra unarra unarra unar----Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? Tema: Tema: Tema: Tema: Tirkmelzeda jirkvlebis paTologia

4.4.4.4. SSSSeeeessssaaaassssrrrruuuulllleeeebbbbeeeelllliiii ssssaaaammmmuuuuSSSSaaaaoooossss mmmmooooccccuuuullll

oba: oba: oba: oba: 4.1 ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT 4.1 ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT 4.1 ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT 4.1 ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT

cxrili cxrili cxrili cxrili 15151515

# nozologiaTa dasaxeleba gatarebul pacientTa raodenoba

1 Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia 3 2 kuSingis sindromi 1 3 konis sindromi 1 4 adisonis avadmyofoba 2 5 Tirkmelzeda jirkvlebis qerqis mwv. ukmarisoba 2 6 testoteroma 1 7 feoqromocitoma 1

4.2. Casatarebeli manipulaciebis ra4.2. Casatarebeli manipulaciebis ra4.2. Casatarebeli manipulaciebis ra4.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba odenoba odenoba odenoba cxrili 16

# proceduris dasaxeleba

1 Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatoruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

2 anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

3 sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

4 kanis mdgomareobis, striebis da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

5 gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

6 Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

7 sisxlis da Sardis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

8 Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

9 Tavis tvinis da Tirkmelzeda jirkvlebis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10 rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

11 Zval-saxsrovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

12 funqciuri diagnostikuri testebis Catareba Tirkmelzeda jirkvlebis mdgomareobis SefasebisTvis

96

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi Sesasrulebeli manipulaciis raodenoba

davaleba

Tirkmelzeda jirkvlebis paTologia

Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatoruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

kanis mdgomareobis, striebis da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

sisxlis da Sardis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

Tavis tvinis da Tirkmelzeda jirkvlebis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

Zval-saxsrovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

funqciuri diagnostikuri testebis Catareba Tirkmelzeda jirkvlebis mdgomareobis SefasebisTvis

5.5.5.5. modulis Sefasebis meTodebimodulis Sefasebis meTodebimodulis Sefasebis meTodebimodulis Sefasebis meTodebi

5.1. Teoriuli codnis Sefaseba5.1. Teoriuli codnis Sefaseba5.1. Teoriuli codnis Sefaseba5.1. Teoriuli codnis Sefaseba

a) testuri Sefaseba modulis dawyebamde,

b) testuri Sefaseba modulis bolos.

5.2. praqtikuli unar5.2. praqtikuli unar5.2. praqtikuli unar5.2. praqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

# proceduris dasaxeleba

1 Tirkmelzeda jirkvlebis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatoruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

97

6.6.6.6. aaaauuuucccciiiilllleeeebbbbeeeelllliiii ddddaaaa rrrreeeekkkkoooommmmeeeennnnddddeeeebbbbuuuu

li literaturis nusxa:li literaturis nusxa:li literaturis nusxa:li literaturis nusxa:

aucilebeli literatuaucilebeli literatuaucilebeli literatuaucilebeli literatura:ra:ra:ra: Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division.2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : : И.И Дедов. Эндокринология 2000 И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000. Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994 Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999 Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.

Tavi ITavi ITavi ITavi IXXXX. profesiu. profesiu. profesiu. profesiuli mzadebis IIli mzadebis IIli mzadebis IIli mzadebis IIIIII wlis modulebiwlis modulebiwlis modulebiwlis modulebi

muxli 1. muxli 1. muxli 1. muxli 1. moduli moduli moduli moduli 3.3.3.3.1. 1. 1. 1. Saqriani diabeti da metaboluri sindromiSaqriani diabeti da metaboluri sindromiSaqriani diabeti da metaboluri sindromiSaqriani diabeti da metaboluri sindromi 1.1.1.1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa 7 Tve7 Tve7 Tve7 Tve 2.2.2.2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania – metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis

etiopaTogenezis, klinikis, diagnostikis, mkurnalobisa da profilaqtikis Teoriuli da praqtikuli sakiTxebis aTviseba da am kuTxiT saWiro unar-Cvevebis gamomuSaveba.

3.3.3.3. modulis amocanebiamodulis amocanebiamodulis amocanebiamodulis amocanebia: (miznis miRwevis/daZlevis saSualebebi): 3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis 3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis 3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis 3.1. modulis farglebSi gaTvaliswinebuli asaTvisebeli Teoriuli masalis

CamonaTvali: CamonaTvali: CamonaTvali: CamonaTvali: ra Teoriuli masalis aTvira Teoriuli masalis aTvira Teoriuli masalis aTvira Teoriuli masalis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis seba aris gaTvaliswinebuli modulis seba aris gaTvaliswinebuli modulis seba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi? farglebSi? farglebSi? farglebSi?

zogadi istoriuli cnobebi Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis Sesaxeb.zogadi istoriuli cnobebi Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis Sesaxeb.zogadi istoriuli cnobebi Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis Sesaxeb.zogadi istoriuli cnobebi Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis Sesaxeb. kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: kuWqveSa jirkvlis endokrinuli aparati: embriogenezi, makro- da mikro-morfologia, hormonuli funqcia, organizmze zemoqmedeba. gamokvlevis meTodebi. metabolizmis diabeturi darRvevebis bioqimiuri da hormonuli meqanizmebi.metabolizmis diabeturi darRvevebis bioqimiuri da hormonuli meqanizmebi.metabolizmis diabeturi darRvevebis bioqimiuri da hormonuli meqanizmebi.metabolizmis diabeturi darRvevebis bioqimiuri da hormonuli meqanizmebi. klinikuri bioqimiis safuZvlebi cilebis, cximebis, naxSirwylebisa da wyal-marilovani cvlis sakiTxebSi. nivTierebaTa cvlis fiziologiuri procesebis regulacia.

2 anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

3 sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

4 kanis mdgomareobis, striebis da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

5 gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

6 Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

7 sisxlis da Sardis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

8 Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

9 Tirkmelzeda jirkvlebis, Tavis tvinis, farisebri jirkvlis da kuWqveSa jirkvlis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10 rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

11 Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

12 diagnostikuri testebi Tirkmelzeda jirkvlebis qerqis gamokvlevisTvis

13 diagnostikuri testebi Tirkmelzeda jirkvlebis tvinovani Sris gamokvlevisTvis

98

nivTierebaTa cvlis procesebis regulacia metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis dros. metaboluri sindromis kliniko-laboratoriuli gamovlinebani. meta-boluri sindromis diagnostikis sxva da sxva kriteriumebi da maTi Seda-rebiTi analizi.

Saqriani diabetiSaqriani diabetiSaqriani diabetiSaqriani diabeti Saqriani diabetis da metaboluri sindromis epidemiologia, maTi xvedriTi wili

zogadi daavadebebis struqturaSi. sxvadasxva qveynis populaciebSi Saqriani diabetis da metaboluri sindromis gavrceleba. asakisa da sqesis gavlena Saqriani diabetis da metaboluri sindromis gavrcelebaze. Saqriani diabetis sixSire qalaqisa da soflis mosaxleobaSi. erovnuli faqtoris, geografiuli garemos, kvebis xasiaTis da cxovrebis niris gavlena Saqriani diabetis da metaboluri sindromis gavrcelebaze. Saqriani diabetis da metaboluri sindromis xvedriTi wili mosaxleobis sikvdilianobis struqturaSi.

etiologia: memkvidreobiTobis roli, memkvidreobiTi gadacemis gzebi, imunologiuri aspeqtebi, daavadebis memkvidreobiTi da sporadiuli formebi. Saqrian diabetTan SeuRlebuli memkvidreobiTi sindromebi. diabetis da metaboluri sindromis ganviTarebis maprovoci-rebeli faqtorebi.

paTogenezi: insulinisadmi rezistentoba. insulinis absoluturi da SedarebiTi ukmarisoba, rogorc tipi 1 da 2 diabetis ZiriTadi paTo-genezuri faqtori. imunologiuri cvlilebebi 1 tipis Saqriani diabetis dros. glukagonis, somatostatinis, receptoruli, postreceptoruli da sxva faqtorebis roli tipi 2 Saqriani diabetis paTogenezSi. metabo-luri darRvevebi: naxSirwylovani, cximovani da cilovani cvlis, wyal-eleqtrolituri balansis darRvevebi. ZiriTadi klinikuri simptomebis paTogenezi. diabeturi mikroangiopaTiis paTogenezi. Saqriani diabeti da endokrinuli sistemis sxva daavadebani.

patomorfologia: kuWqveSa jirkvlis kunZulovani aparati. morfologiuri cvlilebebi diabeturi mikroangiopaTiis dros (Tirkmlebi, mxedvelobis organoebi, nervuli da gul-sisxlZarRvTa sistema). aTerosklerozi da Saqriani diabeti. RviZli da Sinagani sekreciis jirkvlebi.

Saqriani diabetis eqsperimentaruli aspeqtebi: aloqsanuri, floriZinuli, streptozotocinuri diabeti. Saqriani diabetis Tanamedrove klasifikacia. klinika da cvlilebebi organoebsa da sistemebSi Saqriani diabetis dekompensaciis zogadi gamovlinebani. kanis mdgomareoba. lipoiduri nekrobiozi, diabeturi qsanTomatozi, diabeturi buStuki, diupiutrenis kontraqtura, vitiligo, furunkuli, karbunkuli, diabeturi dermopaTia, beWdisebri granuloma, celuliti. sunTqvis organoebi. gul-sisxlZarRvTa sistema. diabeturi kardiopaTiis sxva da sxva paTogeneturi variantebi: metaboluri, vegetoneiropaTiuli, mikroangiopaTiuri da kombinirebuli formebi. Saqriani diabeti da sisxlZarRvTa aTerosklerozi. diabeti da gulis iSemiuri daavadeba. miokardiumis infarqtis Taviseburebani Saqriani diabetis dros. diabeturi terfi. neiropaTiuli, iSemiuri da neiro-iSemiuri wyluli terfis areSi, mSrali da sveli gangrena. mxedvelobis nervis atrofia, nervuli sistema: diabeturi mononeiropaTia, diabeturi amiotrofia, diabeturi radikulopaTia, diabeturi polineiropaTia, diabeturi neiroarTropaTia (Sarkos terfi). diabeturi encefalonpaTia, diabeturi gastropaTia, diabeturi enteropaTia, Sardis buStis diabeturi atonia, impotencia, kardiovaskuluri refleqsebis paTologia. kuW-nawlavis traqti da RviZli. Saqriani diabeti da gastriti. Saqriani diabeti da kuWisa da Tormetgoja nawlavis wylulovani daavadeba. Saqriani diabeti da kuW-nawlavis traqtis kibo. Saqriani diabeti, cxomovani hepatozi da RviZlis cirozi. Saqriani diabeti da naRvel-kenWovani daavadeba. Saqriani diabeti da pankreatiti. Tirkmlebi da Sardis gamomyofi gzebi: diabeturi nefropaTia. interkapilaruli da difuzuri glomerulosklerozi. Saqriani diabeti da saSarde gzebis infeqcia. Saqriani diabeti da papilaruli nekrozi. diabeturi nefropaTiis evolucia da klasifikacia. hipoTalamus-hipofizuri sistemis funqciuri mdgomareoba. sasqeso jirkvlebis funqciuri mdgomareoba. Saqriani diabeti da Sinagani sekreciis sxva jirkvlebi.

diagnostika: Saqriani diabetis ganviTarebis etapebi, riskis jgufebi, glukozis tolerantobis darRveva, regresia da remisia. glukozis tolerantobis darRvevis diagnostikis meTodebi: peroraluri glukozotorelanturi testi, intravenuri glukozotoleranturi testi, glukozirebuli hemoglobinis gansazRvra, fruqtozaminis gansazRvra, postalimenturi glikemiis gansazRvra. zogad populaciaSi da maRali riskis jgufebSi daavadebis gamovlenis meTodebi. klinikuri diabetis diagnostika: glikemia

99

uzmod da sauzmis Semdeg. imunoreaqtiuli insulinisa da c-peptidis gansazRvris mniSvneloba tipi 1 da 2 diabetis diferencialur diagnostikaSi. asakis da sxva faqtorebis gavlena diagnostikuri testebis maCveneblebze.

Saqriani diabeti da Tirkmlovani zRurblis daqveiTebiT gamowveuli glukozuriis diferencialuri diagnozi.

profilaqtika da mkurnaloba.profilaqtika da mkurnaloba.profilaqtika da mkurnaloba.profilaqtika da mkurnaloba. ZiriTadi mcnebani metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis pirveladi,

meoreuli da mesameuli profilaqtikis Sesaxeb. ZiriTadi mcnebani metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis movla-mkurnalobis

Sesaxeb. metaboluri sindromisa da Saqriani diabetis mkurnalobis ZiriTadi (zogadi)

principebi. mkurnalobis individualuri miznebis gansazRvris principebi da maTi formulireba yovel calkeul klinikur SemTxvevaSi. pacientebis ganswavlis roli. TviTkontroli. Saqriani diabetis kompensaciis kriteriumebi.

dietoTerapia. sakvebi produqtebis jgufebi qimiuri Semadgenlobis, kaloriulobis da sxva specifiuri maxasiaTeblebis mixedviT.

Tanamedrove oraluri Saqardamwevi saSualebani: sekretagogebi, sensitaizerebi, αααα----glukozidazas inhibitorebi.

insulinis Tanamedrove preparatebi: adamianis insulinis preparatebi, adamianis insulinis analogebi (liz-pro, glargini, detemiri da a.S.). insulinis preparatebis arasaineqcio formebi (sainhalacio, nazaluri da/an koniunqtivaluri wveTebi, reqtaluri da/an vaginaluri sanTlebi). insulinis xangrZlivi kanqveSa infuziis Tanamedrove sistemebi da maTTvis gankuTvnili insulinis preparatebi. insulinis Tanamedrove preparatebis SedarebiTi daxasiaTeba.

insulinoTerapiis Tanamedrove sqemebi sxva da sxva tipis Saqriani diabetis dros. insulinoTerapiis Taviseburebani tipi I diabetis dros. insulinoTerapiis Taviseburebani tipi II diabetis dros. insulinoTe-rapiis Taviseburebani orsulTa diabetis dros. insulinoTerapiis Taviseburebani gerontologiur praqtikaSi. insulinis preparatebis urTierT-SeTavsebis problema da klinikur praqtikaSi gamoyenebuli kombinaciebi.

insulinoTerapiis garTulebebi: alergiuli reaqciebi, lipodist-rofia, SeSupeba, akomodaciis darRveva, hipoglikemia.

hipolipidemiuri saSualebani, vitaminebi. angioproteqtorebi da sxva samkurnalo saSualebebis mniSvnelobis Tanamedrove Sefaseba.

mkurnalobis fizioTerapiuli meTodebi. fizikuri datvirTvis roli Saqriani diabetis mkurnalobaSi.

mkurnalobis Taviseburebani qirurgiuli Carevisa da sxva da sxva Tanmxlebi avadmyofobebis dros.

sanatorul-kurortuli mkurnaloba. Saqriani diabetis movla diabetian bavSvTa banakis pirobebSi.

gadaudebeli mdgomareobebi. hiperglikemiuri hiperketonemiuri koma: etiologia, paTogenezi, klinika,

diferencialuri diagnozi, profilaqtika, mkurnaloba. hiperlaqtaciduri koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.

hiperosmolaruli koma: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.

laqtacidozi: etiologia, paTogenezi, klinika, diferencialuri diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.

hipoglikemiuri mdgomareoba: simZimis xarisxebi. etiologia, paTogenezi, klinika, diagnozi, mkurnaloba, profilaqtika.

Saqriani diabeti da orsuloba. gestaciuri da pregestaciuri diabeti. dedis da nayofis kunZulovani aparatis hormonebs Soris urTierTdamokidebuleba. diabetis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. mkurnaloba. diabetis kompensaciis kriteriumebi. fetopaTiis da distres-sindromis profilaqtika.

Saqriani diabeti, aTerosklerozi da sibere: Saqriani diabetis paTogenezi siberisas. klinika. garTulebebi. mkurnalobis Taviseburebani.

Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis prognozi. Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis prognozi. Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis prognozi. Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis prognozi. saxelmwifo registri Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis dros. saxelmwifo registri Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis dros. saxelmwifo registri Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis dros. saxelmwifo registri Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis dros.

problemisadmi erTiani saxelmwifoebrivi midgomis mniSvneloba. Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis epidemiologiuri kvlevebis organizebisa da ganxorcielebis ZiriTadi principebi (gamokvlevebis dagegmva, reprezentatiuli kontingentis SerCeva, inventariT da diagnostikuri aparaturiT uzrunvelyofa da sxva).

100

avadmyofTa aqtiuri gamovlenis mizniT masiuri sadiagnostiko-profilaqtikuri gamokvlevebis organizebis principebi.

Saqriani diabetiTa da metaboluri sindromiT avadmyofTa dispanserizaciaSaqriani diabetiTa da metaboluri sindromiT avadmyofTa dispanserizaciaSaqriani diabetiTa da metaboluri sindromiT avadmyofTa dispanserizaciaSaqriani diabetiTa da metaboluri sindromiT avadmyofTa dispanserizacia: avadmyofTa aRricxva ambulatoriuli tipis samkur-nalo-profilaqtikur dawesebulebebSi. avadmyofTa dinamikaSi dakvirvebis Sedegebis registracia, dispanseruli meTvalyureoba.

diabetis movlis jgufi. diabetis movlis jgufi. diabetis movlis jgufi. diabetis movlis jgufi. jgufis wevrebi. endokrinologis (diabetologis), kvebis dagegmvis, TviTkontrolis, TviTregulaciis, terfebis movlis da socialur problemebTan adaptaciis specialist-instruqtorebis funqciebi. funqciebis ganawileba da koordinacia diabe-tis movlis jgufis wevrebs Soris.

Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia, invalidobis Cvenebebis dadgena. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia, invalidobis Cvenebebis dadgena. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia, invalidobis Cvenebebis dadgena. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia, invalidobis Cvenebebis dadgena. diabetiani pacientebis da maTi dainteresebuli adiabetiani pacientebis da maTi dainteresebuli adiabetiani pacientebis da maTi dainteresebuli adiabetiani pacientebis da maTi dainteresebuli axloblebis gansxloblebis gansxloblebis gansxloblebis gans----wavla. wavla. wavla. wavla.

diabetianTa ganaTlebis centrebi (skolebi), adamianuri resursebis (Statebi) da iventaris (aveji, saswavlo TvalsaCinoeba, saproeqcio aparatura, kompiuteruli uzrunvelyofa) minimumis CamonaT-vali. diabetianTa ganaTlebis programebis Taviseburebani avadmyofTa asakis, diabetis tipis, avadmyofobis xandazmulobis, diabetis garTu-lebebis arsebobisa da dagegmili an mimdinare orsulobis faqtoris gaTvaliswinebiT. ZiriTadi mcnebebi diabetianTa swavlebis meTodikis Sesaxeb. swavlebis formebi. diabetianTa ganswavlis etapebi da uwyveti ganaTlebis sistemis funqcionirebis principebi.

Saqriani diabetisa da metaboluri sindromis profilaqtikaSaqriani diabetisa da metaboluri sindromis profilaqtikaSaqriani diabetisa da metaboluri sindromis profilaqtikaSaqriani diabetisa da metaboluri sindromis profilaqtika---- mkurnalobis mkurnalobis mkurnalobis mkurnalobis srulyofis perspeqtivebi. srulyofis perspeqtivebi. srulyofis perspeqtivebi. srulyofis perspeqtivebi. axali Taobis oraluri agentebis, sainhalacio da saineqcio preparatebis Seqmnis perspeqtuli mimarTu-lebani. mkurnalobis axali meTodebis (imunologiuri, qirurgiuli, genetikuri da sxva) SemuSavebis perspeqtivebi.

3.2. 3.2. 3.2. 3.2. ra unarra unarra unarra unar----Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi: 13. anTropometria da Sesabamisi maCveneblebis (indeqsebis) gamoTvla; 14. garegani daTvaliereba (inspeqcia) da kanis mxriv specifiuri da araspecifiuri

cvlilebebis identifikacia; 15. lokomotoruli aparatis mdgomareobis garegnuli maCveneblebis (kunTebis atrofia,

infiltracia, parezi, saxsrebis deformacia) identifikacia; 16. kanis mxriv cvlilebebis (trofikis darRveva, Sexorcebuli da mwvave wyluli,

lipoiduri nekrobiozi, diabeturi buStuki, furunkuli, Cazrdili frCxili, sokovani dazianeba da a.S.) identifikacia;

17. mxedvelobis organoebis mxriv garegnuli cvlilebebis (fTozi, sielme, Tvalis kaklebis moZraobis SezRudva da a.S.) identifikacia;

18. terfebis midamos uSualo samedicino gamokvleva (vizualur palpatoruli meTodiT terfebis mdgomareobis Sefaseba, barZayis, muxlqveSa, terfis dorzalur da wvivis ukana arteriebis pulsaciis palpatoruli Sefaseba, kanqveSa venebis mdgomareobis vizualur-palpatoruli Sefaseba, taqtiluri, vibraciuli da Termuli mgrZnobelobis gamokvleva, muxlis da aqilevsis refleqsis gamokvleva nevrologiuri CaquCiT da aqilografiuli meTodiT, aqilogramis analizi da raodenobrivi mazasiaTeblebis gamoTvla).

19. muclis Rrus organoebis palpatoruli gamokvleva spleno- da hepatomegaliis gamosavlenad. Tirkmlebis bimanualuri palpacia. Sardis buStis palpacia atoniisTvis damaxasiaTebeli niSnebis gamosavlenad.

20. sxva da sxva firmis glukometrebis xmarebis wesebis daufleba, miRebuli Sedegebis kritikuli Sefaseba, glukometris muSaobis Se-mowmeba sakontrolo xsnarebis gamoyenebiT.

21. Sardis analizis Catareba diagnostikuri test-Cxirebis saSualebiT glukozis, ketonebis, mikroalbumineriis, proteinuriis da a.S. dasadgenad.

22. Sardis simkvrivis gamokvleva urometris saSualebiT. 23. klinikasa da masiuri epidemiologiuri gamokvlevebis dros glukozisadmi

tolerantobis standartuli oraluri testis Catareba. am saxis gamokvlevis organizebis safuZvlebis aTviseba. gamokvlevisaTvis aucilebeli inventaris daniSnulebaSi garkveva da gamoyeneba.

24. pacientTaTvis aucilebel farglebSi diabetologiuri ganaTlebis procesis organizaciis safuZvlebis daufleba. saswavlo procesSi teqnikuri sademonstracio saSualebebis (slaidproeqtori, epidias-kopi da sxva) gamoyenebis wesebis daufleba.

4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis

raodenoba raodenoba raodenoba raodenoba

101

cxrili 17

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi Sesasrulebeli manipulaciis raodenoba

davaleba

metaboluri sindromi da Saqriani diabeti

anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

50 prezentacia

sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

50

kanis vizualur-palpatoruli gamokvleva (maT Soris qvemo kidurebis) garegnuli mdgomareobis iseTi maCveneblebis Se-safaseblad, rogoricaa: trofika, mTlianoba, defeqtebi, travmuli an sxva warmoSobis dazianebis Semdgomi nawiburi, mimdinare da Sexorcebuli wylulebi, lipoiduri nekrobio-zis ubnebi, piodermuli da mikozuri dazianebis kerebi

100

saxsrebis vizualur-palpatoruli gamokvleva sxva da sxva cvlilebebis, maT Soris deformaciis (mag. Sarkos saxsaris) gamosavlenad

100

vizualur-palpatoruli gamokvleva nerv-kunTovani aparatis mxriv paTologiuri cvlilebebis (kunTebis atrofia, hipotrofia, parezi, da a.S.) gamosavlenad.

100

mxedvelobis organoebis garegnuli daTvaliereba iseTi cvlilebebis dasadgenad, rogoricaa quTuToebis fTozi, sielme, Tvalis kaklebis moZraobis SezRudva.

100

terfebis midamos mgrZnobelobis (taqtiluri, vibraciuli, Termuli) gamokvleva.

100

myes-ZvalTa refleqsebis gamokvleva, aqilografia da aqilo-metria.

50

periferiuli arteriebis (qvemo da zemo kidurebis, saZile arteriebis) palpatoruli gamokvleva.

100

hepato-splenomegaliis palpatoruli gamovlena

100

Sardis buStis palpacia atoniis niSnebis gamosavlenad

100

glukozis gansazRvra sisxlSi glukometriT

50

Sardis gamokvleva test-CxirebiT glukozuriis, ketonuriis, mikroalbuminuriis, proteinuriis, hematuriis, leikocitu-riis da a.S. dasadgenad

20

Sardis simkvrivis gansazRvra urometriT

30

102

glukozisadmi tolerantobis standartuli testis Catarebis organizaciuli uzrunvelyofa da Sedegebis interpretacia

30

2.2.2.2. modulis Sefasebis meTodebimodulis Sefasebis meTodebimodulis Sefasebis meTodebimodulis Sefasebis meTodebi

a.a.a.a. Teoriuli codnis Sesafaseblad tardeba testuri gamocda a) modulis Teoriuli codnis Sesafaseblad tardeba testuri gamocda a) modulis Teoriuli codnis Sesafaseblad tardeba testuri gamocda a) modulis Teoriuli codnis Sesafaseblad tardeba testuri gamocda a) modulis dawyebisas dadawyebisas dadawyebisas dadawyebisas da b) modulis dasrulebis Semdeg.b) modulis dasrulebis Semdeg.b) modulis dasrulebis Semdeg.b) modulis dasrulebis Semdeg.

b.b.b.b. praqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

praqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unar----Cvevebis Sefasebis oqmi.Cvevebis Sefasebis oqmi.Cvevebis Sefasebis oqmi.Cvevebis Sefasebis oqmi.

sadiagnozo da samkurnalo procedurasadiagnozo da samkurnalo procedurasadiagnozo da samkurnalo procedurasadiagnozo da samkurnalo procedura

anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZayebis garSemowerilobis gazomva) sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba kanis vizualur-palpatoruli gamokvleva (maT Soris qvemo kidurebis) garegnuli mdgomareobis iseTi maCveneblebis Se-safaseblad, rogoricaa: trofika, mTlianoba, defeqtebi, travmuli an sxva warmoSobis dazianebis Semdgomi nawiburi, mimdinare da Sexorcebuli wylulebi, lipoiduri nekrobio-zis ubnebi, piodermuli da mikozuri dazianebis kerebi saxsrebis vizualur-palpatoruli gamokvleva sxva da sxva cvlilebebis, maT Soris deformaciis (mag. Sarkos saxsaris) gamosavlenad vizualur-palpatoruli gamokvleva nerv-kunTovani aparatis mxriv paTologiuri cvlilebebis (kunTebis atrofia, hipotrofia, parezi, da a.S.) gamosavlenad. mxedvelobis organoebis garegnuli daTvaliereba iseTi cvlilebebis dasadgenad, rogoricaa quTuToebis fTozi, sielme, Tvalis kaklebis moZraobis SezRudva. terfebis midamos mgrZnobelobis (taqtiluri, vibraciuli, Termuli) gamokvleva. myes-ZvalTa refleqsebis gamokvleva, aqilografia da aqilo-metria. periferiuli arteriebis (qvemo da zemo kidurebis, saZile arteriebis) palpatoruli gamokvleva. hepato-splenomegaliis palpatoruli gamovlena Sardis buStis palpacia atoniis niSnebis gamosavlenad glukozis gansazRvra sisxlSi glukometriT Sardis gamokvleva test-CxirebiT glukozuriis, ketonuriis, mikroalbuminuriis, proteinuriis, hematuriis, leikocitu-riis da a.S. dasadgenad Sardis simkvrivis gansazRvra urometriT glukozisadmi tolerantobis standartuli testis

qulaTa saerTo raodenoba

Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula Sefaseba: 0 qula –––– ar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dar icnobs gamokvlevis arss da praqtikulad ar aris dauflebuli mis auflebuli mis auflebuli mis auflebuli mis Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; 1 qula1 qula1 qula1 qula---- icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis icnobs gamokvlevis arss, magram praqtikulad ar aris dauflebuli mis Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; Sesrulebas; 2 qula2 qula2 qula2 qula---- icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; icnobs gamokvlevis arss, SeuZlia Catareba xelmZRvanelis daxmarebiT; 3 qula3 qula3 qula3 qula---- icnobs gamokvlevis arss, Sicnobs gamokvlevis arss, Sicnobs gamokvlevis arss, Sicnobs gamokvlevis arss, SeuZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.euZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.euZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.euZlia gamokvlevis Catareba damoukideblad.

3.3.3.3. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:

103

Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division.2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : : И.И Дедов. Эндокринология 2000 И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994

mmmmuxli 2. uxli 2. uxli 2. uxli 2. moduli moduli moduli moduli 3.3.3.3.2. 2. 2. 2. reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.

1.1.1.1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa 2 Tve2 Tve2 Tve2 Tve 2.2.2.2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania – reproduqciuli endokrinologiis da sasqeso

jirkvlebis endokrinologiuri aspeqtebis Teoriul da praqtikul sakiTxebSi codnis gaRrmaveba da saTanado unar-Cvevebis daufleba.

3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia: 3.1. ra Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:3.1. ra Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:3.1. ra Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:3.1. ra Teoriuli masalis aTvisebaa gaTvaliswinebuli modulis farglebSi: sasqeso

jirkvlebis ganviTarebis paTologia. gonadebis formirebis darRveva. arasasurveli faqtorebis gavlena (genetikuri qromosomuli anomaliebi). gonadebis ageneziis cneba. gonadebis dizgeneziis da gonadebis Sereuli dizgeneziis cnebebi. sasqeso hormonebis sinTezis da sekreciis darRvevebi qsovilebis mgrZnobelobis darRveva sasqeso hormonebis mimarT.

hipogonadizmi. hipogonadizmis paTomorfologiuri aspeqtebi. naadrevi sqesobrivi momwifeba: paTfiziologiuri aspeqtebi.

sasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebisasqeso organoebis ganviTarebis mankebi

gonadebis agenezia _ SereSevski _ terneris sindromi. gonadebis WeSmariti agenezia: atiologia da paTogenezi, gonadebis formireba, gonadebis histologiuri daxasiaTeba, arasrulfasovani gonadis gavlena fenotipis formirebaze, nayofis avtonomiuri midrekileba feminizaciisaken.

klinika: gareTa sasqeso organoebis ganviTarebis Taviseburebani, displaziuri sindromebi, axalSobilis klinikuri niSnebi, fizikuri ganviTarebis Taviseburebani, gul-sisxlZarRvTa sistemis Zvlovani da Sardis gamomyofi sistemis ganviTarebis mankebi, inteleqtualuri ganviTarebis Taviseburebani.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: kariotipis da sasqeso qromatinis gamokvlevis monacemebis Sefaseba, dermatoglifiuri monacemebi, gonadebis funqciuri mdgomareobis Sefaseba, mcire menjis Rrus organoebis ultrabgeriTi gamokvlevebis Sefaseba, Zvlovani asakis gansazRvra, diagnostikuri laparaskopiis da laparatomiis Cvenebebi.

mkurnaloba: sapasporto sqesis SerCeva, sqesis qirurgiuli koreqcia, gonadeqtomiis Cvenebani, SenacvlebiTi hormonuli Terapia.

prognozi: dispanserizacia. socialuri adaptirebis da Sromisunarianobis sakiTxebi.

sakvercxeebis disgeneziis sindromi (SereSevski-terneris sindromi feminizaciis, gonadebis WeSmariti disgenezia).

etiologia da paTogenezi: gonadebis formireba misi histologiuri daxasiaTeba arasrulfasovani gonadis gavlena fenotipis Camoyalibebaze, nayofis avtonomiuri feminizaciis gavlena fenotipis Camoyalibebaze. klinika: gareTa sasqeso organoebis Camoyalibeba, fertiloba daavadebis mozaikuri formebis dros, fizikuri ganviTareba displaziuri simptomebi, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rentgenologiuri da kompiuteruli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba, mcire menjis Rrus organoebis ubg gamokvlevis monacemebis Sefaseba, laparaskopiis da laparatomiis Cvenebebi.

diagnozi da dif. diagnozi: pirvelad da meorad hipogonadizmTan, nonenis sindromTan.

mkurnaloba zrdis stimulaciuri Terapia, SenacvlebiTi Terapia (sqema da principebi) Tandayolili displaziebis qirurgiuli mkurnaloba. prognopzi. dispanserizacia. Sromisunarianobis da socialuri adaptaciis sakiTxebi.

anorhizmi. etiologia paTogenezi, garegani da Sinagani faqtorebis gavlena, autoimunuri meqanizmebis mniSvneloba.

104

klinika simptomatikis Taviseburebani adreul asakSi, pubertatul periodSi, zrdasrul asakSi.

diagnozi: hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, funqciuri cdebi, Zvlovani asakis gamokvleva, ginekografia, sasqeso qromatinis gansazRvra, kariologiuri gamokvleva. diferencialuri diagnozi: kriptorxizmis abdominaluri forma gogonebSi Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia umaRlesi xarisxis virilizaciis dros, klainfelteris sindromi kriptorxizmTan erTad. mkurnaloba. SenacvlebiTi Terapia androgenebiT. prognozi. SenacvlebiTi hormonuli Terapiis drouli dawyebis mbniSvneloba. dispanserizacia. Sromisunarianobis da reabilitaciis sakiTxebi;

nonenis sindromi. terneris sindromi mamakacebSi: etiologia da paTogenezi. klinika: sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi ganviTareba, fertiloba, inteleqtualuri da fizikuri ganviTareba, displaziuri sindromebi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi. mkurnaloba. zrdis mastimulirebeli Terapia. dispanserizacia. Sromis unarianobis da reabilitaciis sakiTxebi.

mamrobiTi cru hermafroditizmi _ etiologia da paTogenezi: mucladyofnis periodSi mavne faqtorebis zemoqmedeba. klinikuri variantebi: SereSevski-terneris sindromi. hermafrodituli sasqeso organoebiT, gonadebis WeSmariti disgenezia, gonadebis Sereuli disgenezia, testikuluri feminizaciis sindromi (sruli da arasruli formebi).

klinika: gonadebis da garegani da Sinagani organoebis sasqeso organoebis Taviseburebani, meoradi sasqeso niSnebis ganviTareba, feltiroba, fizikuri ganviTarebis Taviseburebani, displastiuri sindromebi.

diagnozi: dermatoglifika, citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rendgenologiuri da kompiuteruli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba. hormonuli profilis Sefaseba, sasqeso qromatini, kariologiuri gamokvlevebi, diagnostikuri laparatomiis Cvenebani.

diferencialuri diagnozi: hipergonadotropuli hipogonadizmi, crumamrobiTi hermafroditizmis sxvadasxva formebi. mkurnaloba: sapasporto sqesis SerCeva, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia, SenacvlebiTi hormonuli Terapia. dispanserizacia da Sromisunarianobis eqspertiza. prognozi.

klainfelteris sindromi: etiologia da paTogenezi. klinika. klinikuri variantebi paTogenezuri monacemebis mixedviT. sasqeso organoebis mdgomareoba, sqesobrivi ganviTareba, fizikuri, inteleqtualuri ganviTareba. diagnozi da diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: SenacvlebiTi Terapia, ginekomastiis qirurgiuli mkurnaloba. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

crumdedrobiTi hermafroditizmi: cnebis ganmarteba. etiologia da paTogenezi. klinikuri variantebi: gonadebis funqciuri mdgomareoba. fenotipis Taviseburebani, pubertatuli periodis mimdinareoba: Tirkmelzeda jirkvlis qerqis Tandayolili disfunqcia (Tandayolili adrenogenitaluri sindromi), adrenaluri forma, ovariuli genezis crumdedrobiT hermafroditizmi.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: paTogenezuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, rendgenologiuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri laparatomiis Cvenebebi. crumdedrobiTi hermafroditizmis sxvadasxva variantebis diferencialuri diagnozi. diferencireba crumdedrobiT da WeSmarit hermafroditizms Soris. mkurnaloba: qirurgiuli da hormonuli. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

WeSmariti hermafroditizmi: mcnebis gansazRvra. epiologia da paTogenezi. klinika: gonadebis funqciuri mdgomareoba, fenotipis Tavisebureba, pubertatuli periodis mimdinareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: citogenetikuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri laparatomiis Cveneba, gonadebis histologiuri Seswavla. mkurnaloba: sapasporto sqesis arCeva, sasqeso organoebis qirurgiuli koreqcia, SenacvlebiTi hormonuli Terapia. prognozi dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

hipogonadizmi.hipogonadizmi.hipogonadizmi.hipogonadizmi.

etiologia da paTogenezi: muclad yofnis da genetikuri faqtorebi, autoimunuri procesebis roli, samizne organoebis mgrZnobelobis Secvla sasqeso hormonebis mimarTa.

pirveladi hipogonadizmi: hipergonadotropuli da normogonadotropuli. meoradi hipogonadotropuli hipogonadizmi. mesameuli hipogonadizmi.

105

hipogonadizmis klinika: ganviTarebis drois da dazianebis xasiaTebis mixedviT, sasqeso organoebis ganviTareba fizikuri da sqesobrivi ganviTareba. pirveladi hipogonadizmis (Tandayolili, SeZenili) klinikuri mimdinareoba pubertatuli priodis Tavisebureba. meoradi hipogonadizmis mimdinareobis Taviseburebani. mesameuli hipogonadizmis ganviTarebis Taviseburebani.

diagnozi da diferencialuri diagnozi: cda horioiduli gonadotropiniT da liuliberiniT, citogenetikuri gamokvlevis Sefaseba, spermatogramis Sefaseba, rendgenologiuri gamokvlevis da kompiuteruli tomografiis Sefaseba. diferencialuri diagnozi hipogonadizmTan, romelic gamowveuli konstitucionaluri genezis sqesobrivi ganviTarebis SeCerebiT.

mkurnaloba: dawyebis vadebi, sqesobrivi hormonebiT mastimulirebeli da SenacvlebiTi Terapiis Cvenebani. pirveladi da meoradi hipogonadizmis mkurnalobis Taviseburebani. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia. socialuri adaptacia.

kriptorxizmi _ etiologia da paTogenezi. klinika. saTesle jirkvlebis mdebareobis anomaliis klinikuri variantebi, gondebis funqciuri mdgomareoba, morfologia, hormonuli da reproduqcili funqcia. diagnozi: diagnostikuri cdebi, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi cru kriptorxizmis, saTesle jirkvlebis eqtopiis da retenciis SemTxvevaSi, kriptorxizmis abdominaluri diagnozi. mkurnaloba: dawyebis vadebi, hormonuli da klinikuri kontroli, operaciuli Careva, hormonuli Terapia. prognozi: fertilobis prognozuli aspeqtebi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.naadrevi sqesobrivi momwifeba.

etiologia da paTogenezi: WeSmariti da cru naadrevi sqesobrivi momwifeba;

klinika: fizikuri, inteleqtualuri da sqesobrivi mdgfomareoba. izoseqsualuri naadrevi sqesobrivi momwifebis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani. iteroseqsualuri naadrevi momwifebis klinikuri mimdinareobis Taviseburebani;

diagnozi da diferencialuri diagnozi: WeSmariti da cru naadrevi sqesobrivi momwifebis diagnostika: hormonuli gamokvlevebis monacemebis Sefaseba, diagnostikuri cdebi, Tirkmelzeda jirkvlebis ultrabgeriTi da rentgenologiuri gamokvlevis monacemebis Sefaseba, Tirkmelzeda jirkvlebis radioizotopiuri vizualizaciis onacemebis Sefaseba. heteroseqsualuri naadrevi sqesobrivi momwifebis variantebis diferencialuri diagnozi. mkurnaloba: operaciuli mkurnaloba. prognozi. dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza. socialuri adaptacia da reabilitacia.

SteinSteinSteinStein----leventalis sindromileventalis sindromileventalis sindromileventalis sindromi

etiologia da paTogenezi: genetikuri dasxva arakeTilsasurveli faqtorebis gavlena sakvercxeebze.

klinika: sakvercxeebis funqciuri mdgomareoba, menstrualuri funqcia, fertiloba, hormonuli gamokvlevis monacemebis Sefaseba, mcire menjis Rrusorganoebis ubg gamokvlevis monacemis Sefaseba ginekologiuri statusis monacemebis Sefaseba. diagnozi da diferencialuri diagnozi sakvercxeebis polikistozis sindromis sxva formebTan.

mkurnaloba: hormonuli mkurnaloba, qirurgiuli. prognozi da dispanserizacia: Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia.

klimaqteruli klimaqteruli klimaqteruli klimaqteruli sindromi. sindromi. sindromi. sindromi. cnebebi ,,menopauza”, ,,perimenopauza” (klimaqteria), ,,postmenopauza” da

,,premenopauza”. hipoTalamusi-hipofizi-gonadebi sistemis funqciuri da hormopnaluri cvlilebebi. menopauzis dadgomis asakze moqmedi faqtorebi. menopauzis mdgomareobis socialuri aspeqtebi sxvadasxva qveynebSi;

klinikuri gamovlineba: fsiqonevrologiuri gamovlinebani, sisxldena, menopauziT gaZlierebuli darRvevebi: osteoxondrozi, arTropaTia, klimaqteriuli miokardiodistrofia;

diagnozi da diferencialuri diagnozi; mkurnaloba: simptomuri mkurnaloba, hormonoTerapia; prognozi da dispanserizacia. Sromisunarianobis eqspertiza da reabilitacia

menopauzis paTologiuri gamovlinebis dros

106

3.2.3.2.3.2.3.2. ra unarra unarra unarra unar----Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:Cvevebis aTviseba aris gaTvaliswinebuli modulis farglebSi:

ra raodenobis pacientebi unda gaatarora raodenobis pacientebi unda gaatarora raodenobis pacientebi unda gaatarora raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviTs maZiebelma nozologiebis mixedviTs maZiebelma nozologiebis mixedviTs maZiebelma nozologiebis mixedviT

# nozologiaTa dasaxeleba gatarebul pacientTa raodenoba

1 sasqeso jirkvlebis ganviTarebis mankebi. terneris sindromi 5 2 anorqizmi 2 3 kriptorqizmi 5 4 nunanis sindromi 2 5 mamrobiTi cru hermafroditizmi 2 6 klainfelteris sindromi 2 7 cru mdedrobiTi hermafroditizmi 1 8 hipogonadizmi 2 9 naadrevi sqesobrivi momwifeba 2 10 sakvercxeebis polikistozis sindromi 3 11 klimaqteruli sindromi 5

3.3. Casatarebeli manipulaciebi:3.3. Casatarebeli manipulaciebi:3.3. Casatarebeli manipulaciebi:3.3. Casatarebeli manipulaciebi: cxrili 18

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi Sesasrulebeli manipulaciis raodenoba

davaleba

”reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinologiuri aspeqtebi”.

anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZa-yebis garSemowerilobis gazomva)

10

prezentacia

sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

10

garegani daTvaliereba: kanis,

kanqveSa cximis ganviTarebis და misi ganawilebis Sefaseba da

interpretacia; Zval-saxsrebis sistemisa da kunTebis saproeqcio midamoebis vizualur-palpatoruli gamokvleva. garegnuli mdgomareobis iseTi maCveneblebis Sefaseba, rogoricaa: zomebi, ganviTarebis simetriuloba, deformacia, trofika.

10

mxedvelobis organoebis garegnuli daTvaliereba iseTi cvlilebebis dasadgenad, rogoricaa quTuToebis fTozi, sielme, Tvalis kaklebis moZraobis SezRudva.

10

mxedvelobis velis gamokvleva 10 gareTa sasqeso organoebis vizualur-palpatoruli gamokvleva

10

sqesobrivi ganviTarebis stadiebis Sefaseba gogonebSi taneris mixedviT

10

meoradi sasqeso niSnebis Sefaseba gogonebSi

10

meoradi sasqeso niSnebis Sefaseba vaJebSi

10

citogenetikuri kvlevis Sedegebis interpretacia

10

107

4.4.4.4. modulis Sefasebis meTmodulis Sefasebis meTmodulis Sefasebis meTmodulis Sefasebis meTodebi odebi odebi odebi

4.1. 4.1. 4.1. 4.1. Teoriuli codnis SefasebaTeoriuli codnis SefasebaTeoriuli codnis SefasebaTeoriuli codnis Sefaseba

a) testuri Sefaseba modulis dawyebamde,

b) testuri Sefaseba modulis bolos.

4.2. 4.2. 4.2. 4.2. praqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

proceduris dasaxeleba

sasqeso jirkvlebis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia); anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva) sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia; gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba; Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia; sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia; Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia; Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia; rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba; Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT. citogenetikuri kvlevis Sedegebis Sefaseba

5. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:5. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:5. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:5. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura: Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division.2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli lllliteraturaiteraturaiteraturaiteratura: : : : И.И Дедов. Эндокринология 2000 И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000. Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994 Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999 Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.

muxli 3. muxli 3. muxli 3. muxli 3. moduli moduli moduli moduli 3.3.3.3.3. epifizisa da Timusis paTologia 3. epifizisa da Timusis paTologia 3. epifizisa da Timusis paTologia 3. epifizisa da Timusis paTologia

1. modulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaamodulis xangrZlivobaa _ 1 Tve_ 1 Tve_ 1 Tve_ 1 Tve 2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania – epifizisa da Timusis paTologiis Teoriuli codnis aTviseba

da praqtikuli sakiTxebis daufleba. 3. modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:modulis amocanebia:

ra Teoriuli masala unda aiTvisos rezidentma: epifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli sindromebi.epifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli sindromebi.epifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli sindromebi.epifizis paTologiiT gamowveuli endokrinuli sindromebi.

epifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi mepifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi mepifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi mepifizuri warmoSobis naadrevi sqesobrivi momwifeba.omwifeba.omwifeba.omwifeba. etiologia: simsivneebis, anTebiTi (tuberkulozi, sifilisi, encefaliti da sxva) da

degeneraciuli (epifizis Tandayolili atrofia) procesebis roli;

108

paTogenezi: antigonadotropuli funqciis gamovardna, hipoTalamusis da hipofizis mier Tireotropuli da gonadotropuli hormonebis gamomuSavebis Seferxeba;

klinika: fizikuri ganviTareba, fsiqikis Taviseburebani, gonadebis funqciuri mdgomareoba, Tavis tvinSi simsivnis arsebobasTan dakavSirebuli simptomebi (qalaSida wnevis momateba, nistagmi, Tvalis mamoZravebeli kunTebis dambla, mxedvelobis nervis dvrilis SeSupeba da sxva), hipoTalamusis dazianebasTan dakavSirebuli simptomebi (uSaqro diabeti, simsuqne, Zilianoba da sxva);

diagnozi da diferencialuri diagnozi: epifizis simsivneebis topiuri diagnostika, kraniogramis Sefaseba, nevrologiuri statusis pnevmoencefalogramis, eeg, ventrikulografiis, kompiuteruli tomografiis monacemebis Sefaseba, epifizis hormonebis da maTi metabolitebis gamokvlevis monacemebis Sefaseba. diferencialuri diagnozi Tavis tvinis sxva simsivneebTan da hipoTalamus-hipofizuri sistemis sxva paTologiebTan;

mkurnaloba: qirurgiuli da simptomuri mkurnaloba, sxivuri Terapia da mkurnalobis sxva saxeebi;

prognozi: damokidebuleba daavadebis etiologiasTan da mkurnalobis adeqvaturobasTan;

dispanserizacia: endokrinologis, neiroqirurgis, okulistis da sxva specialistebis kompleqsuri meTvalyureoba;

Sromisunarianobis eqspertiza: droebiTi Sromisuunaroba da adreuli invalidizacia.

mkerdukana jirkvlis (Timusis) fiziologia da paTologia.mkerdukana jirkvlis (Timusis) fiziologia da paTologia.mkerdukana jirkvlis (Timusis) fiziologia da paTologia.mkerdukana jirkvlis (Timusis) fiziologia da paTologia. Timusis anatomia, histologia, fiziologia da hormonuli funqci. imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros da imunokoreqcia. imunuri statusis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros. imunuri maCveneblebi endokrinuli paTologiis dros: ujreduli imunitetis

mdgomareobis Sefaseba, humoraluri imunitetis mdgomareobis Sefaseba, imunokompleqsuri darRvevebis Sefaseba, limfocitebis TiToeuli subpopulaciis mdgomareoba, maTi urTierTTanafardoba da funqciuri aqtivoba, imunuri sistemis hormonebis da mediatorebis gamokvleva da Sefaseba, araspecifiuri rezistentobis faqtorebis Sefaseba (fagocitozi, komplementi da sxva), imunuri statusis cvlilebebis Taviseburebani sxvadasxva endokrinuli daavadebebis dros;

Timiko-limfuri statusi-etiologia da paTogenezi: Tirkmelzeda jirkvlis qerqis ukmarisobis roli Timikolimfuri statusis formirebaSi. klinika: Sinagani organoebis mdgomareoba, imunuri sistemis mdgomareoba endokrinuli jirkvlebis funqciuri mdgomareoba. diagnozi da diferencialuri diagnozi: hormonaluri gamokvlevis monacemebi, Timusis rentgenologiuri gamokvlevis monacemebi, imunologiuri gamokvlevis monacemebi. mkurnaloba. gadaudebeli mdgomareobebis profilaqtika da mkurnaloba prognozi.

dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.dispanseruli meTvalyureoba.

imunuri statusis koreqcia imunuri daavadebebis dros. imunokoreqciis Cvenebani. imunokoreqciuli Terapiis Catarebis aucileblobis

Sefaseba, winaaRmdeg Cvenebebis Sefaseba: imunokoreqciis ZiriTadi principebi: imonokoreqciisaTvis saWiro meTodebis da preparatebis SerCeva endokrinuli daavadebebis dros. imunokoreqciis Semafasebeli programis SemuSaveba. imunostimulatorebis, imunodepresorebis, imunomodulatorebis daniSvna. ujredul receptorebze moqmedi preparatebis daniSvna, imunokoreqciis sxva meTodebis gamoyeneba. imunokoreqciis Sedegis Sefaseba endokrinuli daavadebebis dros.

4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da CasatarSesasrulebeli samuSaos moculoba da CasatarSesasrulebeli samuSaos moculoba da CasatarSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba ebeli manipulaciebis raodenoba ebeli manipulaciebis raodenoba ebeli manipulaciebis raodenoba 4.1. ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT 4.1. ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT 4.1. ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT 4.1. ra raodenobis pacientebi unda gaataros maZiebelma nozologiebis mixedviT

# nozologiaTa dasaxeleba gatarebul pacientTa raodenoba

1 epifizis hipoplazia. naadrevi sqesobrivi momwifeba. 1 2 epifizis simsivne 1 3 mkerdukana jirkvlis aplazia 1 4 mkerdukana jirkvlis hiperplazia. Timomegalia. 1 5 mkerdukana jirkvlis simsivneebi. Timoma. teratoma. kista. 1 6 miasTenia 1

109

4.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba4.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba4.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba4.2. Casatarebeli manipulaciebis raodenoba

cxrili 19cxrili 19cxrili 19cxrili 19

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi Sesasrulebeli manipulaciis raodenoba

davaleba

”epifizis da epifizis da epifizis da epifizis da Timusis Timusis Timusis Timusis paTologia”paTologia”paTologia”paTologia”

anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZa-yebis garSemowerilobis gazomva)

10

prezentacia

sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

10

garegani daTvaliereba: kanis,

kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da

interpretacia;

10

mxedvelobis organoebis garegnuli daTvaliereba iseTi cvlilebebis dasadgenad, rogoricaa quTuToebis fTozi, sielme, Tvalis kaklebis moZraobis SezRudva.

10

mxedvelobis velis gamokvleva 20 gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

10

sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10

Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10

Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10

rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

10

Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

20

5. modulis Sefasebis meTodebi 5. modulis Sefasebis meTodebi 5. modulis Sefasebis meTodebi 5. modulis Sefasebis meTodebi

5.1. 5.1. 5.1. 5.1. Teoriuli codnis SefaseTeoriuli codnis SefaseTeoriuli codnis SefaseTeoriuli codnis Sefasebabababa

a) testuri Sefaseba modulis dawyebamde,

b) testuri Sefaseba modulis bolos.

5.2. 5.2. 5.2. 5.2. praqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

110

#

proceduris dasaxeleba

1 epifizis da Timusis paTologiis mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia;

2 anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva)

3 sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba

4 kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia;

5 gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba;

6 Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

7 sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

8 Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

9 Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia;

10 rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba;

11 Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

6.aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:6.aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:6.aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:6.aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura:aucilebeli literatura: Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publis hing Division.2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : : И.И Дедов. Эндокринология 2000 И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000. Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994 Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999 Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.

muxli 4. muxli 4. muxli 4. muxli 4. moduli moduli moduli moduli 3.3.3.3. 5555. endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebi . endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebi . endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebi . endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebi

1.1.1.1. modulis xangrZlivobaa 1 Tvemodulis xangrZlivobaa 1 Tvemodulis xangrZlivobaa 1 Tvemodulis xangrZlivobaa 1 Tve 2.2.2.2. modulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizaniamodulis mizania – endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT

mimdinare darRvevebis sakiTxebSi Teoriuli codnis gaRrmaveba da praqtikuli unarCvevebis daufleba.

3.3.3.3. modulis amocanebiamodulis amocanebiamodulis amocanebiamodulis amocanebia: 3.1. ra Teoriuli masala unda aiTvisos rezidentma modulis gavlis 3.1. ra Teoriuli masala unda aiTvisos rezidentma modulis gavlis 3.1. ra Teoriuli masala unda aiTvisos rezidentma modulis gavlis 3.1. ra Teoriuli masala unda aiTvisos rezidentma modulis gavlis periodSi. periodSi. periodSi. periodSi.

“awud” (APUD) sistema. mravlobiTi endokrinuli neoplaziis (men) sind-romebi. etiopatogenezi. genetikuri mutaciis roli. klinikuri variantebi. men-I (vermeris sindromi). men-IIa (siplis sindromi). men-IIb (gorlinis sindromi. Sereuli men-sindromi. men-I (vermeris) sindromis komponentebi: farisebraxlo jirkvlebis, pankreasis kunZulovani aparatis jirkvlebis da hipofizis adenomebis kombinacia. pirveladi hiperparaTireozi men sindromis SemadgenlobaSi. insulinima/vipoma men sindromis SemadgenlobaSi. adenohipofizis simsivneebi men sindromis SemadgenlobaSi. men-I sindromis mkurnalobis principebi.

111

men-IIa da men-IIb sindromebis variantebi. farisebri jirkvlis medulatruli kibo men sindromis SemadgenlobaSi. feoqromocitoma men sindromis SemadgenlobaSi. men sindromis diagnostika. kalcitonini, da karcinoembrionuli antigeni – rogorc medularuli kibos markerebi. men sindromis mqoneTa naTesavebis skriningi. men sindromis mkurnaloba. feoqromocitomis amokveTa, rogorc pirveli rigis amocana. farisebri jirkvlis eqstirpacia kisris limfuri jirkvlebis da faSari qsovilis mocilebiT – rogorc aucilebeli zoma nebismieri variantis men sindromis dros. hipoTireozis mkurnalobis Tavisebureba farisebri jirkvlis eqstirpaciis Semdgom. inoperabeluri an araradikalurad naoperaciebi pacientebis marTvis principebi. qimioTerapia, oqtreotidiT mkurnaloba. men-II-is ojaxuri skriningis algoriTmi. autoimunuri poliglandularuli sindromebi (aps). aps-I –is komponentebi: hipoparaTireozi, kan-lorwovani kandidozi, pirveladi hipogonadizmi, alopecia, malabsorbcia, perniciozuli anemia, qronikuli aqtiuri hepatiti, pirveladi hipoTireozi/greivsis avadmyofoba, vitiligo, pirveli tipis Saqriani diabeti. aps-II –is komponentebi: pirveladi hipokorticizmi, pirveladi hipoTireozi/greivsis avadmyofoba, pirveli tipis Saqriani diabeti, vitiligo, pirveladi hipogonadizmi, perniciozuli anemia. aps sindromis mkurnaloba. SenacvlebiTi Terapiis Taviseburebani hipokorticizmisa da hipoTireozis kombinaciis SemTxvevebSi.

3.2.3.2.3.2.3.2. Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobaSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobaSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenobaSesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba cxrili 20

Teoriuli kursi profesiuli unar-Cvevebi raodenob davaleba endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebi

pacientis uSualo saeqimo gamokvleva men sindromze saeWvo SemTxvevebis gamosavlenad

pacientis uSualo saeqimo gamokvleva aps sindromze saeWvo SemTxvevebis gamosavlenad

hiperkalcemiis kliniko-laboratoriul gamovlinebaTa Sefaseba.

hiperinsulinemiis klinikuri da laboratoriuli gamovlinebebis Sefaseba

hipofizis adenomis (prolaqtinoma, somatotropinoma, kortikotropinoma) klinikuri da laboratoriuli gamovlinebebis Sefaseba

farisebri jirkvlis medularuli kibos klinikuri da laboratoriuli gamovlinebebis Sefaseba.

feoqromocitomis klin ikuri da laboratoriuli gamovlinebebis Sefaseba

hiperparaTireozis klinikuri da laboratoriuli gamovlinebebis Sefaseba

lorwovani garsebis nevrinomebis klinikuri Sefaseba

marfanismagvari garegnobis niSnebis Sefaseba

4. modulis Sefasebis meTodebi 4. modulis Sefasebis meTodebi 4. modulis Sefasebis meTodebi 4. modulis Sefasebis meTodebi

4.1. 4.1. 4.1. 4.1. Teoriuli codnis SefasebaTeoriuli codnis SefasebaTeoriuli codnis SefasebaTeoriuli codnis Sefaseba

a) testuri Sefaseba modulis dawyebamde,

b) testuri Sefaseba modulis bolos.

4.2. 4.2. 4.2. 4.2. praqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unarpraqtikuli unar----Cvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis SefasebaCvevebis Sefaseba

proceduris dasaxeleba

mravlobiTi endokrinuli neoplaziis da autoimunuri poliglandularuli sindromis

112

mqone avadmyofTa uSualo saeqimo gamokvleva (anamnezis Sekreba, vizualur-palpatopruli gasinjva, garegnuli paTologiuri cvlilebebis gamovlena da misi Sedegebis klinikuri interpretacia; anTropometria (sxeulis masis, simaRlis, welis da barZaye-bis garSemowerilobis gazomva) sxeulis masis indeqsisa da weli/barZayebis garSemowerilo-baTa fardobiTi maCveneblis gamoangariSeba kanis mdgomareobisa da kanqveSa cximis ganviTarebis, misi ganawilebis Sefaseba da interpretacia; gareTa sasqeso organoebisa da meoradi sasqeso niSnebis ganviTarebis Sefaseba; Tvalis fskerisa da mxedvelobis velis gamokvlevis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia; sisxlis hormonuli kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia; Tavis qalas rentgenologiuri kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia; Tavis tvinis kompiuteruli tomografiisa da birTvul magnituri rezonansis meTodiT kvlevis Catarebis CvenebebSi garkveva da Sedegebis interpretacia; rentgenologiuri gamokvlevebis monacemebze dayrdnobiT pacientis Zvlovani asakis Sefaseba; Zvlovani sistemis mdgomareobis Sefaseba rentgenologiuri da densitometruli monacemebis monacemebis mixedviT.

5.5.5.5. aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa:

aucilebeli literataucilebeli literataucilebeli literataucilebeli literatura:ura:ura:ura: Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division.2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999. rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : : И.И Дедов. Эндокринология 2000 И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000 Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000. Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994 Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999 Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.

Tavi IX. damatebiTTavi IX. damatebiTTavi IX. damatebiTTavi IX. damatebiTi sakiTxebii sakiTxebii sakiTxebii sakiTxebi

saswavlo gegma:saswavlo gegma:saswavlo gegma:saswavlo gegma:

muxli 1. saswavlo gegma mocemulia cxrilis saxiT:muxli 1. saswavlo gegma mocemulia cxrilis saxiT:muxli 1. saswavlo gegma mocemulia cxrilis saxiT:muxli 1. saswavlo gegma mocemulia cxrilis saxiT:

. rezidenturis programa “endokrinologia” rezidenturis programa “endokrinologia” rezidenturis programa “endokrinologia” rezidenturis programa “endokrinologia” –––– 33 Tve33 Tve33 Tve33 Tve

profesiuli mzadebis I weliprofesiuli mzadebis I weliprofesiuli mzadebis I weliprofesiuli mzadebis I weli moduli ## modulis dasaxeleba xangrZlivoba moduli moduli moduli moduli 1.1.1.1.1.1.1.1. eqimisa da pacientis urTierTobis samarTlebriveqimisa da pacientis urTierTobis samarTlebriveqimisa da pacientis urTierTobis samarTlebriveqimisa da pacientis urTierTobis samarTlebrivi da eTikuri i da eTikuri i da eTikuri i da eTikuri

safuZvlebi;safuZvlebi;safuZvlebi;safuZvlebi; 2 kvira2 kvira2 kvira2 kvira

moduli 1.2.moduli 1.2.moduli 1.2.moduli 1.2. fundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebifundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebifundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebifundamenturi medicinis Tanamedrove aspeqtebi 2 kvira2 kvira2 kvira2 kvira moduli 1.3.moduli 1.3.moduli 1.3.moduli 1.3. zogadi Terapiazogadi Terapiazogadi Terapiazogadi Terapia/ambulatoriuli Terapia/ambulatoriuli Terapia/ambulatoriuli Terapia/ambulatoriuli Terapia 4 Tve4 Tve4 Tve4 Tve moduli 1.3.1 zogadi Terapia 2 Tve moduli 1.3.2 ambulatoriuli Terapia 2 Tve moduli 1.4.moduli 1.4.moduli 1.4.moduli 1.4. Terapiuli sTerapiuli sTerapiuli sTerapiuli stacionari Itacionari Itacionari Itacionari I 6 Tve6 Tve6 Tve6 Tve moduli 1.4.1 gul-sisxlZarRvTa sistemis daavadebebi 3 Tve moduli 1.4.2 revmatiuli daavadebebi/alergologia 2 Tve

1111....5555.... sazogadoebrivi jandacva da epidemiologia sazogadoebrivi jandacva da epidemiologia sazogadoebrivi jandacva da epidemiologia sazogadoebrivi jandacva da epidemiologia 2 kvira.2 kvira.2 kvira.2 kvira.

1.61.61.61.6.... mtkicebiTi medicinisa da samedicino statistikis mtkicebiTi medicinisa da samedicino statistikis mtkicebiTi medicinisa da samedicino statistikis mtkicebiTi medicinisa da samedicino statistikis safuZvlebi safuZvlebi safuZvlebi safuZvlebi

2 2 2 2 kvirakvirakvirakvira

113

profesiuli mzadebis Iprofesiuli mzadebis Iprofesiuli mzadebis Iprofesiuli mzadebis IIIII weliwadiweliwadiweliwadiweliwadi moduli ## modulis dasaxeleba xangrZlivoba

2222.1..1..1..1. endokrinologiis Teoriuli safuZvlebi da endokri-nul jirkvalTa gamokvlevis meTodebi klinikaSi

2 Tve

2222.2..2..2..2. hipoTalamus-hipofizis kompleqsis paTologia 2 Tve 2222.3..3..3..3. farisebri jirkvlis paTologia 4 Tve 2222.4..4..4..4. Zvlovani sistemisa da kalciumis metabolizmis paTologia. 1 Tve 2222.5..5..5..5. Tirkmelzeda jirkvlebis paTologia 2 Tve

profesiuli mzadebis II weliwadiprofesiuli mzadebis II weliwadiprofesiuli mzadebis II weliwadiprofesiuli mzadebis II weliwadi moduli ## modulis dasaxeleba xangrZlivoba

3333.1..1..1..1. Saqriani diabeti da metaboluri sindromi 7 Tve

3333....2222.... reproduqciuli endokrinologia. sasqeso jirkvlebis paTologiis endokrinuli aspeqtebi.

2 Tve

3.33.33.33.3.... epifizisa da Timusis paTologia 1 Tve

3333....4444.... endokrinuli sistemis mravlobiTi dazianebiT mimdinare darRvevebi

1 Tve

muxli muxli muxli muxli 2222. . . . aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa.aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa.aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa.aucilebeli da rekomendebuli literaturis nusxa.

Harrison's Endocrinology. Editor J. Larry Jameson. McGraw-Hill Medical Publishing Division.2006. ЭНДОКРИНОЛОГИЯ- Под. ред. Н. Лавина. Изд. «Практика» Москва. 1999.

rekomendirebulirekomendirebulirekomendirebulirekomendirebuli literaturaliteraturaliteraturaliteratura: : : :

И.И Дедов. Эндокринология 2000

И.И Дедов. Болезни органов эндокринной системы 2000

Д.Ф.Лейкок, П.Г. Вайс. ОСНОВЫ ЭНДОКРИНОЛОГИИ. - Москва, 2000.

Н.Т Старкова. Клиническая Эндокринология. 1994

Е.И Марова. Неироэндокринология. 1999

Дж. Теппермен, Х. Теппермен. ФИЗИОЛОГИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ И ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ (вводный курс). Москва. Изд. «Мир» 1989.