wydyy · wydyy wydyy wydyy wydyy wydyy wydyy wydyy wydyy ... yiddish for senior high school...

w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y




w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y

d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y

S t u w yw y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y

S \ y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y



w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y d Y y y w y d Y d Y y

y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y


w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y

w y y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y

w y y d Y y w y y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y

w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y


d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y




w y d Y y w y d Y y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y



w y d Y y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y y w y d Y d Y y





Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y w y d Y y

Alex Dafner

wydYyedvt=m r=f

Kyvh Nvalvw

Ntnedvts

Yiddish for Senior High

School StudentsUNITS 3 & 4

wydYy edvt=m

r=f Kyvh

Nva lvw Ntnedvts

Yiddish for Senior High

School StudentsUNITS 3 & 4

Alex Dafner

Yiddish for Senior High School StudentsBook 2 - Units 3 and 4By Alex Dafner

ISBN: 978-0-9804063-6-8 Published by: Association of Independent Schools of Victoria Inc. 20 Garden Street, South Yarra, Victoria 3141 PO Box 2138, Prahran, Victoria 3181 Telephone: (03) 9825 7200 Facsimile: (03) 9826 6066 Email: [email protected]

This work has been produced for the Association of Independent Schools of Victoria (AISV) with funds provided by the Australian Government through the Languages Programme.

Every effort has been made prior to publication to seek permission for the inclusion of any copyright material in this publication. If material has inadvertently been included without permission, the publisher requests that the copyright owners contact them so that proper acknowledgement can be made in any reprint of the book.

© Copyright Australian Government 2009

This work is Australian Government copyright. It may be reproduced in whole or in part for study or training purposes by educational institutions, free from royalties, subject to the inclusion of an acknowledgement of the source and that it is not used for commercial purposes or offered for sale.

Reproduction for purposes other than the above requires the written permission of the Australian Government. Requests and inquiries concerning reproduction and rights should be addressed to: The Branch Manager Infrastructure Funding & Co-ordination Branch – National Education System Group Department of Education, Employment and Workplace Relations GPO Box 9880, CANBERRA, ACT 2601

Disclaimer: The views expressed herein do not necessarily represent the views of the Australian Government Department of Education, Employment and Workplace Relations.

1

A I S V - Y I D D I S H F O R S E N I O R H I G H S C H O O L S T U D E N T S

T H E I N D I V I D U A L U N I T 3 – W O R K S E T 1

LEARNING MATERIALS AND CONTENTS PAGE

Speaking Exercises: Oral Topics 1-5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Listening Exercise 3.1: “How are you?”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Reading Exercise 3.1: “How are you?”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Speaking Exercise 3.1: “How are you?”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Writing Exercise 3.1: “Abi Gezunt?”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Listening Exercise 3.2: “Family”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Reading Exercise 3.2: “Family”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Reading Exercise 3.3: A Gentle Hassidic Girl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Writing Exercise 3.3: “I/My. . . and My Family”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Listening Exercise 3.3: “Interview with Michael Wex”. . . . . . . . . . . . . . 15

Speaking Exercise 3.3: Descent and Identity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Writing Exercise 3.3: *“Jewish Identity” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

THEME AND TOPICS

The IndividualPersonal World – Personal Opinions and Values:

Descent, Identity, Views and Values, Personal Priorities

Unit 3Workset 1

GRAMMAR AND LINGUISTIC ELEMENTS

Revise the possessive and adjectival pronouns/names in the accusative and dative cases.

Revise terms for stating preference and opinion, e.g. “I think”/“in my opinion”.

OUTCOMES AND ASSESSMENT TASKS

Outcome 1: Express ideas through the production of original texts

Assessment Task 1: A 250-word personal or imaginative written piece

Marks: 20* (*School-assessed coursework for Unit 3 contributes 25% to the study score)

1-5 ביכל: יידישע מינדלעכע טעמעס

“וואס מאכסטו?”



“אבי געזונט”- ארבעט-רעצענזיע

“משפחה”

“משפחה”

אן איידל, חסידישע מיידל

“איך\מײן...און מײן משפחה”

געשפרעך מיט מיכל וועקס

אפשטאם און אידענטיטעט

“יידישער אידענטיטעט”

2

Listening Exercise 3.1

TExT TYPE: CONVERSATION*

“How are you?” ”?וואס מאכסטו“)אויסצוג פון »יידיש אן ארײנפיר: לשון, ליטעראטור און קולטור ב-1, ז.33‚ קאסעטע 3#, ש.צוקער(

Excerpt from: Zucker S. 1994 Yiddish: An Introduction to the Language, Literature & Culture, Vol.1, p33, Cass#3

You will hear the recording of the above conversation text

twice. There will be a short break between the first and

second playing of the conversation. You may take notes at

any time. Listen carefully to the conversation text and the

questions and then answer the questions in Yiddish. All answers must be based on the text and written in

full sentences.

VOCABULARY וואקאבולאר

U N I T 3 – W O R K S E T 1 T H E I N D I V I D U A L


Speaking Exercises

The Oral Topics 1-5 are necessary preparation for the Oral Exam and will continue throughout the VCE. Ensure that you have the full answers to all the questions and that they are correct.

What is the matter? . . . . . . . . . . . . . . . .

hurt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

right . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

throat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

a pity, a shame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

indeed, really, truly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sick person . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס איז דער מער?

וויי

רעכט)ע(

האלדז )דער(

א שאד

טאקע

קראנקער )דער(

How are you? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

remember . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

What then)?( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

As long as one’s healthy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

unfortunately, to be pitied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sick, ill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

left . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס מאכסטו?

געדענק

וואס זשע )?(

אבי געזונט

נעבעך

קראנק

לינק )ע(

ORAL TOPICS 1-5BOOKLET FROM UNIT 1/2

3

QUESTIONS פראגעס


ווי הייסן די מענטשן אינעם שמועס? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

געדענקט וועלוול ווי ליבע הייסט .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

געדענקט ליבע ווי וועלוול הייסט? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס הערט זיך בײ וועלוולען .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס מאכט ליבע? איז זי געזונט? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס מאכט ליבעס טאטע? .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס מאכט די באבע? איז זי געזונט? .7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .



4


איז די באבע קראנק? .8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואו איז די באבע? .9

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס איז דער מער? .10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

טוען איר וויי דער האלדז און די נאז אויך? .11

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פארוואס זאגט וועלוול “א שאד”? .12

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס דארף ליבע איצט טאן? .13

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס זאגט וועלוול ווען ליבע זאגט “זײ געזונט”? .14

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5



Reading Exercise 3.1


“How are you?” Read the conversation text below two or three times until you are fluent with it.

Speaking Exercise 3.1


Role-play the conversation text with a partner. At line 14* in the conversation continue alternating

with your own questions and corrected answers from the Oral Practice topics 1-5, such as:

און וואס מאכט די מאמע\דער ברודער\די שוועסטער\וואס לערנסטו\וואס טוסטו אין דער פרײצײט?There will be a short break between the first and second role-play of the conversation, which may be recorded or performed live. You may take and use notes at any time, but avoid reading continually. Listen carefully to all the conversations.

“How are you?” )אויסצוג פון “יידיש אן ארײנפיר: לשון, ליטעראטור און קולטור ב-1”, ז.33 ‚קאסעטע 3# ,ש.צוקער(

Excerpt from: Zucker S. 1994 Yiddish: An Introduction to the Language, Literature & Culture, Vol.1, p33, Cass#3

גוט מארגן. וועלוול: .1גוט מארגן, גוט יאר. ליבע: .2

איך געדענק דיך. דו הייסט ליבע. וועלוול: .3יא, און דו הייסט וועלוול. וואזשע הערט זיך, וועלוול? ליבע: .4

וואס זאל זיך הערן? עס איז ניטא קײן נײעס. וואס מאכסטו ליבע? וועלוול: .5איך בין געזונט, א דאנק. ליבע: .6

גוט, אבי געזונט. און וואס מאכט דער טאטע? וועלוול: .7ער איז געזונט. ליבע: .8

און די באבע וואס מאכט? וועלוול: .9זי איז נעבעך ניט געזונט. זי איז קראנק און ליגט אין בעט. ליבע: .10

וואס איז דער מער? וועלוול: .11עס טוט איר וויי די רעכטע האנט און עס טוען איר וויי דער האלדז און די נאז אויך. ליבע: .12

א שאד, דאס איז טאקע ניט גוט. וועלוול: .13יא, טאקע א שאד, נו, איך דארף גיין, זײ געזונט. ליבע: .14

זײ געזונט, ליבע. וועלוול: .15* DISCUSSION

Two Yiddish Proverbs: צוויי יידישע שפריכווערטערDon’t ask the doctor, ask the patient . . . . . . . . . פרעג)ט( ניט דעם דאקטער, פרעג)ט( דעם קראנקןLaughing is healthy, doctors prescribe it . . . . . . . . . . . . . . לאכן איז געזונט, דאקטוירים הייסן לאכן

Two Yiddish Sayings: צוויי יידישע ווערטלעךNeed only as a sacrifice/scapegoat e.g. for Yom Kippur (of no real use) . . . דארפן אויף כפרותTo have a drink of “schnapps” (brandy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . מאכן א שנעפסל

*

שמועס:“וואס מאכסטו?”

שמועס:“וואס מאכסטו?”

*דיסקוסיע

6



Writing Exercise 3.1

TExT TYPE: ESSAY / REPORT*/REVIEW

“Abi Gezunt?” *Outcome 1: Express ideas through the production of original texts

The popular Yiddish song written by the famous stage and film actress Molly Picon, claims that “as long as you’re healthy” you can be happy. What is your view on this philosophy on life?

Discuss in an essay of up to 250 words in Yiddish, giving your own opinion on the saying. You can read more about Molly Picon (born in 1898 as Margaret Pyekoon)

at: www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/picon.html

and www.ce-review.org/kinoeye/kinoeye21old.html

where you can take notes about her background and career.

“Abi Gezunt” ”אבי געזונט“ ווערטער: מאלי פיקאן מוזיק: אברהם עלשטיין

א ביסל זון, א ביסל רעגןא רויק ארט דעם קאפ צו לייגן,

אבי געזונטקען מען גליקלעך זײן.

א שוך, א זאקא קלייד אן לאטעס,

אין קעשענע, א דרײ-פיר זלאטעס,אבי געזונט

קען מען גליקלעך זײן.

די לופט איז פרײ פאר יעדן גלײך,

די זון זי שײנט פאר יעדן איינעםארעם אדער רײך,

רײך, רײך, רײך.

.1.2

א ביסל פרייד, א ביסל לאכן,א מאל מיט פרײנד א שנעפסל מאכן,


.3.4

א ביסל זון, א ביסל רעגן,א רויק ארט דעם קאפ צו לייגן


.7

איינער זוכט עשירות,איינער זוכט גבירות,

אייננעמען די גאנצע וועלט,איינער מיינט דאס גאנצע גליק

הענגט נאר אפ אין געלט.

זאלן אלע זוכן, זאלן אלע קריכן,

נאר איך טראכט בײ מיר,איך דארף עס אויף כפרות

ווײל דאס גליק שטייט בײ מײן טיר.

.5.6

Molly Picon in the film “Mamele” )1938(

Poster for the film“Yidl Mitn FIdl”

Molly Picon in the film“Yidl Mitn FIdl”

SONGליד

“אבי געזונט”

7





“Family” )אויסצוג פון “יידיש אן ארײנפיר: לשון, ליטעראטור און קולטור” ב-1, ז.121‚ קאסעטע 3#, ש.צוקער(Excerpt from: Zucker S. 1994 Yiddish: An Introduction to the Language, Literature & Culture, Vol.1, p33, Cass#3

You will hear the recording of the conversation text (over page) twice. There will be a short break between the first and second playing of the conversation. You may take notes at any time. Listen carefully to the conversation text and the questions and then read the text with a partner and answer the questions in Yiddish. All answers must be based on the text and written in full sentences.

“משפחה”

VOCABULARY

look for, search . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

shoe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sock . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

dress . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

patches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

pocket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

zlotys )Polish currency( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

a little . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sun, son . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

rain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

quiet, calm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to lay, to place . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

fortunate, happy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

fortune, luck . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wealth . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

riches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to conquer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

hangs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to crawl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to think. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

scapegoat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to stand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

air . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

equal, even . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

poor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

rich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

joy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to laugh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Schnapps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

עשרות )דאס( גבירות )דאס(

אײננעמען הענגט קריכן

טראכטן כפרה)כפרות( )די(

שטייןלופט )די(

גלײךארעם

רײךפרייד )די(

לאכן שנעפסל )דאס(

זוכןשוך )דער(

זאק )דער\די( קלייד )דאס(קעשענע )די(

זלאטעס לופט )די(

א ביסלזון )די()דער(

רעגן )דער(רויקלייגן

גליקלעך גליק )דאס(

וואקאבולאר

8



.12

.13

.14

.15

.16

.17

.18

.19

.20

.21

.22

.23

.24



“Family” )אויסצוג פון “יידיש אן ארײנפיר: לשון, ליטעראטור און קולטור” ב-1, ז.121‚ קאסעטע 9#, ש.צוקער(Excerpt from: Zucker S. 1994 Yiddish: An Introduction to the Language, Literature & Culture, Vol.1, p121, Cass#3

“משפחה”

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.9

.10

.11

9



.1

.2

.3

To tell something to someone when it is really meant for someone else.

(Lit. “You tell your daughter, you mean your daughter-in-law.”)

To bear no relationship. (Lit. “One person is no in-law to the third person.”)

Little children, little problems, big children, big problems.

Here are three more family members you may want to know:

grandchild; grandson or grand daughter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

brother-in-law . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sister-in-law . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.25

.26

.27

.28

.29

.30

.31

.32

.33

.34

1 0




daughter . . . . . . . . . . . . . . .

younger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

near, beside, by . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

husband . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

aunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

[mekhut>n-mekhuto

> nim] . . . . . . . . . . . .

father of son/daughter-in-law

in plural relative by marriage [mishp>okhe/s]

family. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

but . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

socialist )fem.( . . . . . . . . . . .

several . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

older . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

parents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

niece . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

nephew . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

uncle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

side )of a family( [tsad-tsdo> dim]

problem, trouble [tsor> e

/s] . . . . . .

Russia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

rich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

mother-in-law . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sister. . . . . . . . . . . . .

cousin . . . . . . . . . . . . . .

father-in-law . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

parents-in-law )mother-in-law and father-in-law(

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

daughter-in-law . . . . . . . . . . . . . .

everywhere. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

our. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

son-in-law. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

forms of the number one. . . . . . . . . . .

your )singular and plural form possession(. .

her )possessive adjective(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

alone, oneself, myself, yourself, himself,

herself, ourselves, etc . . . . . . . . . . . . .

America. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

true, real [e>mes] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

other )fem.(, others. . . . . . . . . . .

Africa. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

brother. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Thank God [borkhashe> m] Blessed be the Name . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ironic term [gane> ydem] pun on the word for son-in-law;

)paradise( and )son-in-law(

South Africa [Dorem]

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

third. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wife. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

about. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

grandparents )plural(. . . . . . . . . . . . . . . . .

side. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

their )thing owned is plural( . . . . . . . . . . . . . . . .

married )adj.( [kha> senel]. . . . . . . . .

to get married, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to marry. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


1 1


QUESTIONS

ווי הייסן די מענטשן אין שמועס? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ווער זײנען די מענטשן אין מאשעס משפחה וועלכע ווערן דערמאנט אין דעם שמועס? .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואו וווינען די מיטגלידער פון מאשעס משפחה? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס ווייסן מיר וועגן מאשעס מומעס? .4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פארוואס זאגט לייבל אז מאשעס משפחה איז אן אמתע יידישע משפחה? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס ווייסן מיר וועגן לייבלס משפחה? .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


1 2



TExT TYPE: PERSONAL PROFILE*

A Gentle Hassidic Girl

מע רעדט וועגן דער חסידישער משפחה. מיר איז אויסגעקומען צו הערן ווי מע חזרט איבער כלערליי סטערעאטיפן, בפרט בנוגע די פרויען און זייער

ראלע אין דער חסידישער געזעלשאפט. מע מיינט אן איידל, שיין מיידל, וואס שווײגט בדרך-כלל און איז אן אויסגעצייכנטער שידוח פאר איר מאן. דאס קלינגט מיר קאמיש, ווײל איך בין אליין א חסידיש מיידל, פונעם ליובאוויטשער רבין. איצט בין איך א גראדואיר-סטודענטקע אין ניו-יארקער

אוניווערסיטעט. מײנע חברטעס זײנען אויך ליובאוויטשער. א נײ פארפאלק — בערך א יאר נאך דער חתונה — לאזט זיך אין וועג ארײן, צו בויען א חב''ד- הויז און א יידישע קהילה. כדי צו ווערן א “שלוחה”, מוז א

פרוי זײן שטארק אין יידישקייט און זי מוז זײן א שטארקע פערזענלעכקייט. זי דארף זיך גוט פונאנדערקלײבן אין הלכה און חסידות. ווי אזוי אנדערש וועט זי קענען פירן א יידישע שטוב, מיט אלע פרטים? א "שלוחה" מוז

אויך קענען רעדן מיט פרײע )ניט קיין פרומע( יידן וועגן דעם יידישן וועג. קיין חידוש ניט, אז מיידלעך אין קראון הײטס לערנען זיך זייער א סך בשעת די שיעורים און פארברענגענס. אבער דאס מיינט אויך, אז מיר שטעלן מיט זיך פאר א כוח אין אונדזער סביבה. און אז די מיידלעך קלײבן

זיך צונויף, דארף מען גלײך פארגעסן וועגן "שווײגן"! ס'איז יום-טובדיק און פריילעך. זיכער איז דא אויך דער ענין פון צניעות אין אונדזער לעבן. מיר רעדן ניט אזוי הויך, ווען א בחור קומט ארײן. אבער אויך ער מוז זײן

צניעותדיק און זיך אויפפירן אנדערש, ווען ער איז צווישן מיידלעך. אין דער זעלבער צײט, מיינט ניט צניעות פון די מיידלעך און בחורים, אז מיר זײנען ניט קיין מענטשן מיט מיינונגען. אז מע רעדט שוין וועגן מיינונגען, דארף א מיידל ניט אפגעשאצט ווערן דורך דער מיינונג פון די בחורים. די בעסטע אפשאצונג פון א מיידל איז, ווען מע בארעדט זי ניט. אין לעצטן סך-הכל, זײנען מיר דאך איידעלע יידישע מיידלעך. אבער ניט קיין סטערעאטיפישע!

Hallacha, Jewish law . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hassidic traditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

details, particulars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

astonishment, wonder, surprise . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Crown Heights, NY Hassidic area . . . . . . . .

during . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . religious lessons, lectures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

enjoyment, entertainments . . . . . . . . . . . . . . . .

strength, power, force . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

environment, surround . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

gather together . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

issue, matter, problem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

chastity, virtue, modesty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

appreciated, valued . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sum, total, computation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hassidic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . repeats, says over and over . . . . . . . . . . . . . . . .

all sorts, every type . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

stereotypes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

especially, particularly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

regarding, about . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . society, community . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

in general, overall . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

marriage, match . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

married couple . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

approximately, about . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Lubavitch Chabad Hassidic group . . . . . . . . . . . . . . . .

female messenger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

personality . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

prepare, gather up . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

הלכה )די( חסידותפרטיםחידוש

קראון הײטסבשעת

שיעוריםפארברענגענס

כוח )דער(סביבה )די(

צונויףענין )דער(

צניעותאפגעשאצט

סך-הכל

חסידישער חזרט איבער

כלערלייסטערעאטיפן

בפרט בנוגע

געזעלשאפט בדרך-כלל

שידוח )דער(פארפאלק

בערך חב''ד

שלוחהפערזענלעכקייט

פונאנדערקלײבן

VOCABULARY


אן איידל, חסידישע מיידל


1 3


QUESTIONS

צו וועלכע חסידישע באוועגונג (movement) געהערט (belongs) חנה לאנגמאן ? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס זײנען לויט איר די סטערעאטיפן וועלכע מע חזרט איבער וועגן די חסידישע מיידלעך? .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פארוואס, שרײבט זי, איז אין אמתן ס'לעבן פון די ליובאוויטשער פרויען און מיידלעך אנדערש? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס טוען די ליובאוויטשער פרויען נאך דעם ווי זיי האבן חתונה און לעבן אין א פארפאלק? .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס לערנען זיך די חסידישע מיידלעך בשעת די שיעורים און פארברענגענס אין קראון-הײטס? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ווען און פארוואס רעדן די חסידישע מיידלעך נישט אזוי הויך? .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


1 4



TExT TYPE: ESSAY - PERSONAL PROFILE

“I/My . . . and My Family”

After completing Reading Exercises 3.2 and 3.3, write a detailed personal profile of yourself or a member of your family and describe how they relate to the rest of the family, community etc., in Yiddish, in 250-words. (Use lined paper to write the text.)

WRITING PLAN

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

און מײן משפחה” . . . “איך\מײן


1 5



TExT TYPE: INTERVIEW

“Interview with Michael Wex”“געשפרעך מיט מיכל וועקס”

(Produced for SBS Radio’s Yiddish Program by Alex Dafner)

)אויסגעפירט אויפן ס.ב.ס ראדיאס יידיש פראגראם מיט אלעקס דאפנער(

You will hear the recording of the start of the above interview twice. There will be a short break between the first and second playing of the interview. You may take notes at any time. Listen carefully to the conversation text and then answer the questions below in English.

All answers must be based on the text and written in full sentences.

Michael Wex is a novelist, playwright, lecturer, performer and authority on language and literature שרייבער-מחבר, דראמאטורג, לעקטאר, שוישפילער און מומחה פון שפראך און ליטעראטור

of course, certainly. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

religiosity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

warm homeliness . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

grew-up . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

folk/public schools . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

religious school, room . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yeshiva, senior school . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

away, off . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

choice, option . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

concept, notion, idea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

exile, diaspora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to the left . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to the right . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Orthodox Jews )non-Hassidic) . . . . . . . . . . . . . . . .

Polish. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Lithuanian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

אוודאי פרומקייט )די(

היימישקייט )די( אויפגעוואקסן

פאלקס שולעסחדר )דער( ישיבה )די(

אוועק ברירה )די(

באגריף )דער(גלות )דאס\דער(

לינקסרעכטס

מתנגדישפויליש

ליטוויש

“I” )Warsaw dialect(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

decent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to come/descend from . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

observant, religious . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

free, at liberty, secular. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

may he rest in peace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

may she rest in peace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

third cousin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

probably . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

in this day, today’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

the Strikever Rabbi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hassidic movement. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hassidic house/home . . . . . . . . . . . . . .

Western Canada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

usual)ly(, normal)ly( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jewish community. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“איך” )יאך( אפשטאם )דער(

שטאמעןפרוםפרײ

עליו-השלוםעליה-השלום

גליד-שעפטעסקינד )דאס( מסתמא

הײנטיקן סטריקעוון רביןחסידות )דאס(

חסידישע שטוב )די( מערב קאנאדע

געוויינטלעך קהילה )די(

Michael Wexמיכל וועקס



1 6


QUESTIONS

1. What is Michael Wex family’s background and descent?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Is his father still alive? What does he say that tells you that this is the case?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. To whom is the family related and why do you think Michael Wex mentions this?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Where and in what sort of home did Michael Wex grow-up in?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Why does he say this was unusual?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. What sort of Jewish education did Michael Wex have?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. What are Michael Wex’s views and ideas on being Jewish in this day and age?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

*8. How does Michael Wex view Yiddish and how does he illustrate this by the use of the greeting “How are you?”

(Use lined paper to write the answer.)

פראגעס


1 7



Descent and Identity Use the above questions for your own preparation for a short interview with a classmate to find out their family’s background, descent and identity details. Write down the answers and prepare and present a short personal profile of them and their family in Yiddish. Then use the information in a class survey of students backgrounds, descents and identity details.

Writing Exercise 3.3 TExT TYPE: ESSAY / PRESENTATION - SPEECH*

“Jewish Identity” *Outcome 1: Express ideas through the production of original texts.

Imagine you have been asked to write a statement for a Yiddish International Youth Forum on “Jewish Identity Today”. Write a 250-word text in Yiddish expressing your ideas and thoughts on this important topic. (Use lined paper or the back of this sheet to write the essay.)

אפשטאם און אידענטיטעט

WRITING PLAN

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“יידישער אידענטיטעט”


1 8


. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


1 9

Y I D D I S H - S P E A K I N G C O M M U N I T I E S U N I T 3 – W O R K S E T 2


Speaking Exercise: Oral Topics 1–5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Listening Exercise 3.4: Purim Past and Present. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Reading Exercise 3.4: Purim Festival Poem/Conversation. . . . . . . 23

Speaking Exercise 3.4: *Play Script: “A Purim Shpil”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Writing Exercise 3.4: Purim Topic Summary. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Speaking Exercise 3.5: Purim Topic Summary. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Listening Exercise 3.5 Yiddish Songs in Films. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Reading Exercise 3.5: *Narrative account: “The Wedding”. . . . . . . . . . . . . . 30

Writing Exercise 3.5: Jewish Wedding Traditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Listening Exercise 3.6: “Passover in History” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Reading Exercise 3.6: *Narrative account: “Story of Passover” . . . . . . . . . 36

Writing Exercise 3.6: Traditions and Customs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Speaking Exercise 3.6: Custom, Tradition, Change. . . . . . . . . . . . . . . 46

THEME AND TOPICS

Yiddish-Speaking Communities:Cultural Diversity, Traditions and Customs

Unit 3Workset 2

GRAMMAR AND LINGUISTIC ELEMENTS Revising the present and past verb tenses.


Outcome 2: Analyse and use information from spoken texts

Assessment Task 2: A response to specific questions, messages or instructions,

extracting and using information requested


ביכל: יידישע מינדלעכע טעמעס

פורים אמאל און הײנט

פפורים שפיל \ ליד \ שמועס

“א פורים שפיל”

פורים טעמע סומירונג


יידישע לידער אין פילמען

שימחות - די חתונה

חתונה טראדיציעס

פסח אין דער געשיכטע

די מעשה פון פסח

טראדיציעס \ מינהגים

מינהג, טראדיציע, ענדערונג


2 0

U N I T 3 – W O R K S E T 2 Y I D D I S H - S P E A K I N G C O M M U N I T I E S

Speaking Exercise

The Oral Topics 1-5 are necessary preparation for the Oral Exam and will continue throughout the year. Ensure that you have the correct answers to all the questions from

Units 1-2 and that they are correctly entered in the Oral Practice booklet.


Purim Past and Present (Excerpts from SBS Yiddish Program Archive CD 267 Purim Amol un Haynt - produced Alex Dafner; Zuker Vol-2, pp 47-48)

)אויסצוגן פון ס.ב.ס יידיש ראדיא פראגראם ארכיוו #267 פורים אמאל און היינט-אויסגעפירט פון אלעקס דאפנער און זוקער ב-2,ז47.+(

You will hear the recording twice. There will be a short break between the first and second playing. Listen carefully and then answer the questions in Yiddish. All answers must be based on the text and written in full sentences. You may take notes at any time. These notes will also be useful for the preparation of Outcome 2, Assessment Task 1 later.

about, approximately . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . missing, lack of . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

almost, nearly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

complete, vie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

destroy, annihilate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

then, since then . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

spoil, wreck . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

dignity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

evil, wicked . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

plans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

generation)s( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

source, spring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

draw, derive, scoop up . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bravery, boldness, courage . . . . . . . . . . . . . . . . .

hope, belief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

stand against, oppose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

similar, alike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

defeat, conquer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ערך פעלן

כמעטפארמאסטן אומברענגען

דעמאלט)יקע(העלד)ן( )דער(

צעשטערן ווערדע )די(

בייזוויליקע פלענער

דור)ות( )דער(קוואל )דער(

שעפן מוט )דער(

האפענונג )די( קעגנשטעלן

ענלעך באזיגן

folk saying . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ague, malaria fever. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bitter, bad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

illness . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

national . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

character . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wise man )men( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Messiah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

cancel, revoke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

liable, able to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

repair, make good . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

the fast )Yom Kippur/Esther( . . . . . . . . . . . . . .

difference, distinction . . . . . . . . . . . . . . . .

obstruct, disguise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

gentile, non-Jew . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

enemy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

conflict . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Persian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

empire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פאלקסווערטל )דאס( קדחת )דאס(

ביטערע קראנקייט )די(

נאציאנאל כאראקטער )דער(

חכם)מים( )דער(משיח )דער(

בטל מסוגל

פאריכטן תענית )דער(

אונטערשייד )דער( פארשטעלן

גוי)ים( )דער( שונא)ים( )דער(

געראנגל פערסישע

אימפעריע )די(

פורים אמאל און הײנט




2 1


QUESTIONS

וואס האבן די חכמים געזאגט אין תלמוד וועגן פורים? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האלטן און טראכטן די הסידים וועגן פורים? .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.

וואו און ווי לאנג צוריק איז פארגעקומען די פורים געשיכטע? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וויפל מדינות זענען געווען אין דער אימפעריע? .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.

ווער האט זיך געראנגלט קעגן וועמען אין דער מעשה פון פורים? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


2 2


. ווער האט געזיגט אין דעם געראנגל און פארוואס? .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ווען איז פארגעקומען די מעשה פון פורים לויט דעם יידישן לוח? .7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פארוואס איז די פורים דראמע פארבליבן וויכטיק פאר יידן אין אלע דורות? .8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


2 3



Purim Festival Poem/Conversation

Read the poem/song below. Take on one of the roles/characters and with a partner prepare

a reading of the poem for the class. Learn the vocabulary and answer the questions following.

פורים שפיל\ליד\ שמועס

פאר װאס מרדכי הצדיק האט געפונען חן בײם מלך

פון איציק מאנגער

װער איז דאס יידל מיטן הארב, װאס דרײט זיך אין מלכס טױער און װו ס'שושקען זיך צװײ, שטעלט ער אונטער אן אױער?

אױ ביסטו א נארעלע קינד, דאס װײסטו נישט אפילו?מרדכי הצדיק איז דער ייד, דער ייד פון דער מגילה.

ער האט געפונען בײם מלך חן, בײ אונדזער מלך, דעם שוטה,װאס שיכורט כסדר טאג און נאכט און האט א נאז א רױטע.

פאר װאס זשע האט ער געפונען חן בײ אונדזער מלך, דעם שוטה,װאס שיכורט כסדר טאג און נאכט און האט א נאז א רױטע?

דערפאר, װײל ר'האט א מאל בײ נאכט אין טױער זיך אונטערגעהערט,װי בגתן ותרש האבן געזאגט: - מיר האבן דעם מלך אין דר'ערד!

ער איז א טיראן, א פינצטערלינג, א רוח אין זײן מאמען!לאמיר אים שיטן אין בעכער סם און לאמיר אים פארסמען."

אזױ האבן בײדע אפגערעדט און זענען צעגאנגען זיך שטילע און מרדכי האט דאס געמסרט אלץ מיטן ניגון פון דער מגילה.

איז דער מלך געװארן אין כעס און נישט געהײסן מאכן קײן שהיות און הענגען די בונטארן די צװײ אױף צװײ באזונדערע תליות.

און צו מרדכי הצדיק האט ער געזאגט: - דו מעגסט אין מײן טױער האנדלען מיט שנורעװאדלעס און כשרער זײף, מיט פאסטע און מיט מאנדלען.

פארטראכט זיך דאס קינד און די מאמע שװײגט- דער אװנט איז בלא װי א תפילה-און נאר די פליגן אױף דער װאנט זשומען שטיל די מגילה.


2 4


agreed, settled . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . disperse, melt away. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

quietly, silently. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

informed on, reported, denounced. . . . . . . . . . .

tune, melody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

anger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . delays . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

hang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

rebels, mutineers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

separate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

gallows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

trade, deal, buy and sell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

shoe laces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

kosher . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

soap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

paste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

almonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

thinks, deliberates . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

keeps silent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

blue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

prayer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

fly. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wall . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

buzz, hum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

quietly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

VOCABULARYוואקאבולאר

hump . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

whisper )to each other( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

places, puts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ear . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

little fool . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . even so . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Megillah, scroll, story . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

charm, )find( favour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

king. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

fool, blockhead . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

drinks, boozes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

constantly, continually. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

so, then . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

because, that’s why . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

overheard. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bigosn and Tayrish . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

in the earth “dead” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tyrant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

dark soul, sinister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

a devil in his mother . . . . . . . . . . . . . .

pour, strew, scatter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

goblet, wine glass . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

venom, poison . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to poison . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

אפגערעדט צעגאנגען

שטילע געמסרט

ניגון )דער( כעס

שהיות הענגען

בונטארן באזונדערע

תליות האנדלען

שנורעוואדלעס כשרער

זייף )די\דאס( פאסטע )די(

מאנדלען פארטראכט

שווײגט בלא

תפילה )די( פליגן

וואנט )די( זשומען שטיל

הארב )דער( טויער )דער(

שושקען )זיך( שטעלט

אויער )דער\דאס( נארעלע )דאס(

אפילו מגילה )די( חן )דער( מלך )דער(

שוטה )דער( שיכורט כסדר

זשע דערפאר

אונטערגעהערט בגתן ותרש אין ד'רערד טיראן )דער(

פינצטערלינג א רוח אין זיין מאמען

שיטן בעכער )דער(

סם )דער( פארסמען

QUESTIONS

ווער פרעגט די ערשטע פראגע בײ וועמען און וואס וויל ער\זי וויסן? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. )מלכס נאמען(? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ווי אזוי באשרייבט איציק מאנגער דעם מלך .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס

2 5



פארוואס האט מדרכה געפונען חן בײם מלך? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האט דער מלך געהייסן טאן מיט די בונטארן? .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ווי אזוי האט דער מלך באלוינט )dedrawer( מרדכהי? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“A Purim Shpil”

(Purim Shpil: “In Shushan Today a Masquerade”, see separate script)

)פורים שפיל: “אין שושן הײנט א מאסקעראד”, זע דעם סקריפט באזונדער(

Read the part allotted to you in the Purim Shpil script two or three times until you are fluent with it and participate in the play reading as one of the characters or narrators.

“פורים שפיל”

Speaking Exercise 3.4 TExT TYPE: SCRIPT FOR A PLAY*

“פורים שפיל – אין שושן”

1

אין שושן הײנט א מאסקאראד. לץ: מ'הערט דעם גראגער רוישן.

א פאראד, א קארנאוואל, שלח מנות פולע קוישן.

2

מרדכי הצדיק ווארט ניט לאנג. פאיאץ: ווי ער הערט דעם נײעם קלאנג,

זאגט ער:


2 6


1

א קונץ, א וויץ, א שפיל, א שפאס, לפאיאץ: פון אזוי פיל יארן-

מאכט אויף! מאכט אויף! און לאזט ארײן

די פריילעכע ארטיארן.

שלאפט דער מלך אויפן טראן – לץ: וועקט אים אויף און זאגט אים אן:

“אחשורוש! גיכער, גיך – אלע: צי ארויף אויף זיך די שיך – כאפ די הויזן, כאפ די קרוין,

פורים-שפילערס קומען אן!”

קראצט דער מלך זיך אין קאפ. פאיאץ:

“אז איך שלאף – ווער היט מיך אפ?” אחשורוש:

“האסט גערופן גרויסער מלך – המן: אט בין איך דײן המן גרייט!

נאר דײן ושתי איז אנטלאפן – ווי אין דער מגילה שטייט!”

ציטערט אזש פון כעס דער מלך,¬ לץ: ציטערט אזש די קרוין אויף אים.

ציטערט אזש דער גאנצער פאלאץ פון זײן ציטערדיקער שטים.

“כאפט זי! הענגט זי אויפן טורעם! אחשורוש: שטערן וועט זי ניט מײן פורים!”

און זאל באלד ארויס א קלאנג: פאיאץ: ס'האט דער מלך א פארלאנג.

ער זוכט א מלכה שיין און פריילעך, ווי עס פאסט זיך פאר א מלך!

ווערט אין שושן א גערודער, לץ: ווערט אין שושן א געלויף,

און די סאמע שענסטע מיידלעך אלע קלײבן זיך צונויף.

ווי ער גיט אזא באפעל – פאיאץ: שטייט שוין אסתר אויפן שוועל:

2

“אסתר! מאך זיך גרייט, פמרדכי: ווי אין דער מגילה שטייט.”

און צום מלך אחשורוש: לץ:

“א גוט פורים, א גוט יאר! מרדכי: זע, איך ברענג פאר דיר א כלה – זע, איך ברענג פאר דיר א פאר.”

און דער מלך, זיס ווי האניק, זאגט: פאיאץ:

“קײן שענערס איז נישטא - אחשורוש: זי וועט זײן די נײע מלכה –

אין א מזלדיקער שעה!”

שטייט אין ווינקל דער מיניסטער, לץ: זעט, דער מלך שײנט פון פרייד.

פון דער רעכטער זײט – די מלכה, פון דער לינקער – מרדכי שטייט.

און ער דרייט די דינע וואנצעס פאיאץ: און דאס קרומע אייגל צאפלט.

און ער נייגט זיך, און ער בייגט זיך און ער שושקעט און ער פלאפלט: און ער נייגט זיך, און ער בייגט זיך און ער שושקעט און ער פלאפלט:

“גרויסער מלך אחשורוש, המן: הער זיך צו מיט נאז און אויער.

יידן לייענען די מגילה און זיי לייענען זי קאפויער.

קוק זיך צו ווי מרדכי שטייט זיך און ער ווייסט אלץ און ער גרייט זיך.

ער וועט מאכן 'האקוס-פאקוס' שטילערהייט און פון דער ווײטן,

און דעם גרויסן אחשורוש – אויף א קוקו-פויגל בײטן!”

ווי ער זאגט ארויס דאס ווארט, לץ: ווערט א קוקו אויפן ארט!

זעט דער מלך אז ס'איז ביטער, גיט אויף אים די קרוין א ציטער:

“הענגט די יידן אויפן טורעם, אחשורוש: כ'וועל פארשטערן זייער פורים!”


2 7


1

“המן! עפן ברייט די טיר אסתר: און זוך אויס א בוים פאר מיר – הערט! איך זאג אײך אן אצינד

איך בין אויך א יידיש קינד. הענגען וועלן יידן אלע,

און מיט זיי דעם קעניגס כלה!”

שרײט דער מלך אויפן טראן: לץ:

“ניין! מײן מלכה רירט ניט אן! אחשורוש: ברענגט ארײן א פורים – לץ, איך גיב ארויס א נײ געזעץ –

איך באפעל הײנט – יום-טוב פורים – גראגערט יידן! מאכט א רעש –

און א סוף, דו בייזער המן! מאכט פון אים - א המן-טאש!”

אט געזאגט און שוין געטאן – פאיאץ: א המן-טאש מיט זיסן מאן –

צוגעטראגן אויף א טאץ פארן מלך אין פאלאץ.

2

האט דער מלך דאס צעשניטן לץ: אויבן, אונטן און אין מיטן,

יעדער האט פארזוכט א ביס און געזאגט:

“ווי גוט און זיס!” אלע:

קלינגען גלעקלעך, פויקן טאצן! פאיאץ: צימבלען לצים און פאיאצן!

טאנצן אלע אין א ראד – אין א פורים-קאראהאד.

גיסט זיך האניק פון די טישן. לץ: גיסט זיך ווײן, עס פעלט קײן זאך.

פורים איז בײ יידן איינער – אבער המנס גאר א סך!

טיר און טויער עפנט ברייט, אלע: מיט די גראגערס אנגעגרייט. רונד ארום און טרא-לא-לא,

פורים איז א שפיל אזא!

pulsates, flutters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bows, grovels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bends . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

whispers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

babbles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

contrary to, opposite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . “Hocus Pocus”, magic . . . . . . . . . . . . . . . .

Cuckoo bird . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

change over, swap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

disturb, disrupt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

order, command . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

noise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

poppy seed mix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tray, platter, cymbal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

cut up, sliced . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tasted, sampled . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Shushan )Persia( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . masquerade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

roar, make noise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

parade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

carnival . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

basket)s( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . trick, stunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

joke, jest, gag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

throne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

crown . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

scratches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

trembles, quivers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

anger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

voice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tower, spire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sound, rumour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

שושן מאסקאראד )דער(

רוישן פאראד )דער(

קארנאוואל )דער( קויש)ן( )דער(

קונץ )די( שפאס )דער( טראן )דער(

קרוין )די(קראצט ציטערט

כעס )דער(שטים )די(

טורעם )דער( קלאנג )דער(

צאפלטנייגט בייגט

שושקעט פלאפלטקאפויער

“האקוס-פאקוס”קוקו-פויגל

בײטן פארשטערן

באפעל )דער(רעש )דער( מאן )דער(

טאץ )די\דער(צעשניטן פארזוכט



2 8


Writing Exercise 3.4 TExT TYPE: REPORT*

Purim Topic Summary

*Outcome 2: Assessment Task 1

Analyse and use the information from the spoken texts and the answers to the questions on

Purim, to prepare a summary report on Purim’s diversity, traditions and customs in different

Yiddish-speaking communities and times.

Speaking Exercise 3.5 TExT TYPE: SUMMARY*

Purim Topic Summary

Present a summary of your research into Purim’s diversity, traditions and customs in different

Yiddish-speaking communities and times.

Listening Exercise 3.5 FILMS AND SONGS

Yiddish Songs in Films

Listen to samples of films and songs about Jewish weddings

and take note of the traditions and customs presented.

You may take notes at any time. These will be useful for the

preparation of Outcome 2, Assessment Task 2 later.

)אויסצוגן פון יידישע פילמען, צוגעגרייט פון אלעקס דאפנער פאר דער “קדימה”(

(Excerpt from “Yiddish Films” prepared by Alex Dafner also at the “Kadimah”.)

יידישע לידער אין פילמען



bite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

little bells . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

drum, beat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

cymbal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

circle dance, around . . . . . . . . . . . . . . . . . be missing, lacking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

gate. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

request, desire, wish . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . to fit, befitting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

commotion, stir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

run around, rush . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

very, only . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

select, gather together. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bride . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

whiskers, moustache . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ביס )דער(קלינגען

גלעקלעך פויקן

צימבלען קאראהאד )דער(

פעלטטויער )דער(

פארלאנג )דער( פאסט

גערודער )דאס( געלויף )דאס(

סאמע קלײבן צונויף

כלה )די(וואנצעס )די(


2 9


“דער בדחן\מארשאליק”

“Badkhn Song”

)אויסצוג פון “יידיש אן ארײנפיר: לשון, ליטעראטור און קולטור” ב-1, ז.275‚ קאסעטע 3#, ש.צוקער(Excerpt from: Zucker S. 1994 Yiddish: An Introduction to the Language, Literature & Culture, Vol.1, p275, Cass#3

“כדך-ליד ליד”

.1

.2

velvet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . to pass away. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to tremble, to quiver, to shiver . . . .

shadow/shade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . to sob )sobs( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.3

.4

2}VOCABULARY וואקאבולאר

2}

2}

SONGליד

[bekòvd/e/ik] honourable, respectable

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

look, glance, gaze [dàrshenen] . . . . . . . . .

to preach [gedàshnt] . . . . . . . . . . . .

silk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“The Badkhn/Marshalik”

(Excerpt from Forverts Shoh Radio Program New York presented on 6-12-2005 presented by B. Sendler, Y. Gottesman with J. Waletzky, & M. Alpert)

)אויסצוג פון פארווערטס שעה פראגראם, נ.י. צוגעגרייט פון 5002-21-6 מיט ב.סאנדער, א. גאטעסמאן, ד.וואלעצקי, מ,אלפערט(

You can read more about the Forverts Shoh Radio Program at: http://yiddish.forward.com/

Josh Waletzky at: www.docurama.com/filmmakerdetail.html?filmmakerid=87


3 0


(Excerpt read by Hertz Grossbard, prepared by Alex Dafner)

“די חתונה”

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.9.10.11.12.13

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.9

.1

.2

.3

.4

.5


*NARRATIVE ACCOUNT

“The Wedding”

)אויסצוג פון “יידיש אן ארײנפיר: לשון, ליטעראטור און קולטור” ב-1, ז.275‚ קאסעטע 3#, ש.צוקער(Excerpt from: Zucker S. 1994 Yiddish: An Introduction to the Language, Literature & Culture, Vol.1, p275, Cass#3


3 1


.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.9.10.11.12.13

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.9.10.11.12.13.14

.6

.7

.8

.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31.32.33.34.35.36

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8


3 2


to swing, see-saw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

shake. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

agree, concur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

short . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sharp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

grandchildren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

stretch, pull . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

forever, always . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

drunk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to cry, weep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

begins crying . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

worry, problem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

let me . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to sin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

talk, speech . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

celebration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sob, whimper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

dressed up, elegant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

expect, anticipate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

prepared . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

apron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wedding MC )traditional(. . . . . . . . . . . . . . . . . .

folded . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

beg request . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

impatience . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


the wedding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

flute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

trumpet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

drum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

voice)s( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

supper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

simple, plain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

soup, sip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

pleasure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

plate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bundled, burrowed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

fear. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

catch up . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

make a living . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to sigh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

household . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

crease, wrinkle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

star, forehead . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

rock about . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sigh out . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

mud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

plea, request . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wallow, plod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bolted, locked in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

הוידען

שאקלען

מסכים

קורץ

שארף

אוראייניקלעך

ציען

אייביק

שיכור

וויינען

צעוויינט זיך

צרה )ות( )די(

לאמיך

זינדיקן

רייד )די(

שימחה )די(

כליפען

אויסגעפוצט

ריכטן

אנגעגרייט

פארטעך )דער\דאס(

בדחן )דער(

פארלייגט

בעטן

אומגעדולד

חתונה )די(

פלייט )די(

טרומפייט )די(

פויק )די(

קול )ות(

וועטשערע )די(

פשוט)ע(

זופ )די(

מחיה

טעלער )דער(

אײנגענורעט

אומעטיק

שרעק )דער\די(

דעריאגן

פרנסה )די(

זיפצן

הויזגעזינד )דאס(

קנייטש)ן( )דער(

שטערן )דער(

צעוויגן

צעזיפצן

בלאטע )די(

בקשה)ות( )די(

טאפטשען

פארריגלט


3 3


QUESTIONS

פארוואס און ווי אזוי פרייט מען זיך אין שטעטל? .1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פארוואס איז »הײנט בײ נאכט« דעם יידנס פשוטע זופ “א מחיה!”? .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

וואס טראכט דאס “מיידל אליין”? .3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס טוען א “בחור מיט א מיידל” און וואס יאגט זיי נאך? .4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פארוואס זיפצן די ערשטע צוויי יידן אויף דער חתונה אומעטיק? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס ווינטשן זיך צוויי אנדערע יידן בײם טרינקען לחיים אויף דער חתונה? .6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס זאגן די דריי ווײבער בײם טרינקען לחיים אויף דער חתונה און וואס טוען זיי אלע? .7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

אויף וועמען און פארוואס ווארט מען שוין אומגעדולט אויף דער חתונה אין שטעטל? .8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


3 4


liberation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . burden, oppression. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

breathed in. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

interpreted. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

lifestyle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

formed, moulded. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

chiefly, primarily. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

underlined . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

questions. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tied up with, tied to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ancient times . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

current, new time . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

formed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

VOCABULARY

expression)s( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . history, story . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

intention . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

took on, accepted. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

kept-up, maintained . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

protected, looked after. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

original. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

community, group, Kibut . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

a little something. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

experience. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bring up, accentuate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

trait, feature. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

impress . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

באפרײונג )די(יאך

ארײנגעאטעמט ארײנגעטײטשט

לעבנס שטײגער )דער( אויסעפורעמט

ב'עיקראונטערגעשטראכן

קשיא)ות( )די( צונויפגעבונדן

אור צײטןנײ צייטיקע

אויסגעשטאלטיקט

אויסדרוק)ן( געשיכטע )די(

כוונה)ות( )די( אנגענומען

אויפגעהאלטןאויפגעהיטן

אריגינאלקיבוץ )דער

עטוואסדערפארונג )די(

ארויפהייבןשטריך)ן( )דער(

אימפאנירן


TExT TYPE: SUMMARY REPORT*

Jewish Wedding Traditions

*Outcome 2: Assessment Task 2

Analyse and use the information from the spoken texts and answers to

the questions on “The Wedding”, to prepare a summary report on the

Jewish wedding traditions and customs in Yiddish-speaking communities.

(Use lined paper or the back of this sheet to write the text.)


“Passover in History”

(Excerpt from SBS Yiddish Program Archive CD 314 Passover Program

produced Alex Dafner & Zuker Vol-2, pp125-127)

)אויסצוגן פון ס.ב.ס יידיש ראדיא פראגראם ארכיוו #314 פסח פראגראם-אויסגעפירטפון אלעקס דאפנער און זוקער ב-2,ז.127-125(

You will hear the recording twice. There will be a short break between the first and second playing. You may take notes at any time. These notes will also be useful for the preparation of the Outcome 2, Assessment Task 3 later.

“פסח אין דער געשיכטע”

חתונה טראדיציעס



3 5

Y I D D I S H S P E A K I N G C O M M U N I T I E S U N I T 3 – W O R K S E T 2

QUESTIONS

Listen to the above passage and then answer the questions in English. All answers must be based on the text and written in full sentences.

1. What are the original traditional characteristics celebrated by the Pesach holiday?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. What has every Jewish community done to Pesach throughout history?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. What has the Jewish community of Eastern Europe contributed to Pesach?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Which Passover customs and traditions, such as foods/dishes, do you think came from Eastern Europe?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


3 6



*NARRATIVE ACCOUNT/STORY

“Story of Passover” )אויסצוגן פון “יידיש אן ארײנפיר: לשון, ליטעראטור און קולטור ב-2, זז.121-124, קאסעטע #, ש.צוקער(

(Excerpts from Zucker S. 2002 Yiddish: An Introduction to the Language, Literature & Culture,

Vol.1, pp121-124, Cass#)

Read the passages, study the vocabulary and then answer the questions in Yiddish on lined

paper. All answers must be based on the text and written in full sentences.

“די מעשה פון פסח”

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.9

.10

.11

.12

.13

.14

.15

.16

.17

.18

.19


3 7

Y I D D I S H - S P E A K I N G C O M M U N I T I E S U N I T 3 – W O R K S E T

Yokheved [Yokhèved] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Moses’s mother . . . . . . . . . . . . . .

to be [mòyre] afraid, to fear.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to multiply. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Egypt [Mitsràim] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Miriam, Moses’s sister [Mìriam]. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Moses, leader who brought the Jews out of Egypt

[Mòyshe] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

What a! )also, What kind of( . . . . .

pyramid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Pharaoh [Pàre)s(]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

free . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to go up to, to approach . . . . .

brick. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

box . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to call . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

twig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

difficult, hard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to be strengthened, to become strong

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

slave. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

enemy [sòyne-sònim] . . . . . . . . . . . . . . . . .

to take over. . . . . . . . . . . . . . .

)to go( down. . . . . . . .

to issue. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to draw out. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to throw in . . . . . . . . . . . . . . .

to put in )lying position(

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to bathe, to go swimming. . . . . . .

to hide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to free, to liberate. . . . . . . . . . . . . . . . .

bitter, miserable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bank, shore. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to give birth to. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to be born. . . . . . . .

braided, twisted . . . . .

to happen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to grow. . . . . . . . . . . . . .

to nurse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

[khòydesh-khadòshim] month

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

lest, in case, in the event. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


.20

.21

.22

.23


3 8


QUESTIONS

וואו האבן יידן א מאל געוואוינט? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ווי האט געהייסן דער מלך פון מצרים? .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האט דער מלך געטאן צו די יידן? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פאר וואס האט פרעה מורא געהאט? .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס פארא געזעץ האט ער ארויסגעגעבן? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


3 9


וואס האט די מוטער יוכבד געטאן מיט איר יינגעלע? .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פאר וואס איז מרים געשטאנען פון דער ווײט? .7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ווער האט געפונען דאס קעסטעלע מיטן קינד? .8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האט מרים געזאגט פרעהס טאכטער? .9

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואסער נאמען האט פרעהס טאכטער געגעבן דאס קינד? .10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .



.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27

You made your bed, now lie in it.

(Lit. “The kind of Purim [you have] [you’ll have] that kind of Passover.”)

One is not interested in the spirit

of the thing, but in its material benefits.

(Lit. “They don’t mean the Heggadah, but the dumplings”.)

.1

.2

4 0


4 1


[midber-midbòryes] desert . . . . .

Midian [Midbien] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Egyptian [Mitsrich] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

plague . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

first-born .

shepherd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to observe, to celebrate. . . . . . .

to be burned down, to become completely burned

. . . . . . . . . .

to lead, to guide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

spring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Children of Israel, Jews[Yisrò)y(el] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

dumpling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to save, to rescue . . . . . . . . . .

to call . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sheep. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

weak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to die . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

stone, rock . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to punish. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to hit, to beat, to strike. . . . . . . . . . . .

The Patriarch Abraham, the first Jew. . . . . . . . . .

Aaron, Moses’s brother, the first high priest. . . .

overseer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wrong/ unjust person. . . . . . . . . . . . . . . . .

over. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to run away, to flee . . . . . .

to pass over. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

liberation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to free, to liberate. . . . . . . . . . . . . . .

cry, scream, clamour. . . . . . . . . . . . . . . .

thorn bush . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

[derhàrhenen] to kill, to slay )pf.( [derhàrget] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

hard. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Haggadah, [Hagòde)s(] the collection of biblicalnarrative, tales, hymns, psalms and songs recited at Passover [seder] . . . . . . . . . . . . . . . . .

death . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

The Patriarch Jacob. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

The Patriarch Isaac . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Israel )the people(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

VOCABULARY



4 2


QUESTIONS

וואס האט דער אויפזעער געטאן צו דעם יידישן שקלאף? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האט משה געט .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פאר וואס איז משה אנטלאפן פון מצרים? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס איז געווארן פון משהן אין לאנד מידין? .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האט משה געזען אין מדבר? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האט דאס קול געזאגט מש .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


4 3


מיט וועמען איז משה אוועק קיין מצרים? .7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האבן משה און אהרן געזאגט פרעהן און וואס האט פרעה געטאן? .8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

מיט וואס האט גאט געשטראפט מצרים? .9

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס איז געווען די צענטע מכה? .10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פאר וואס הייסט דער יום-טוב פסח “פסח”? .11

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פאר וואס פראוועט מען דעם יום-טוב פסח? .12

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


4 4


1. If you are addressing the questions to only one of these family members, use the informal

2. If you are addressing the questions to only one of these family members, use the informal

[Ma nishtanò halàylo hazè mikòl halèylòys]

Why is this night different from all other nights? )Heb.(. . . . . . . . . . . .

matzah [màtse)s(] unleavened bread eaten

at Passover . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

seder [sèyder-s)e(dòrim] festive meat eaten on the first night)s(

of Passover at which the Haggadah is read and special foods

are eaten for their symbolic significance. )In the diaspora

the seder is conducted on the first two nights, and, in Israel,

only on the first night(. . . . . . . . . . . . . . . . . .

to dip . . . . . . . . . . . . . . .

all kinds of, various . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

reclining, leaning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

only . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

this, these )emph.( the said . . . . . . . . . . . . . . . . .

saltwater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

khomets [khòmets] bread and all leavened productsnot permitted during passover.. . .

haroses, a sweet brown paste, prepared from nuts,

apples, spices and wine and eaten at the seder as a reminder of the clay the Jews used to make bricks in Egypt [kh)a(ròyses]. . . . . . . . . . . . . . . . . . .


.1

.2

.3

.4


4 5


Writing Exercise 3.6 TExT TYPE: SUMMARY/REPORT*

Traditions and Customs

*Outcome 2: Assessment Task 3Analyse and use the information from the spoken texts and the answers to the questions on Purim, the Jewish Wedding and /or Passover, to prepare a summary report.(Use lined paper to write the text.)

א. וועלכע טראדיציעס און מינהגים צו טאן מיט פורים, יידישע חתונות און פסח, קענסטו אויסרעכענען און וועלכע געפעלן דיר\געפעלן דיר נישט?

פורים:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

חתונות:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פסח:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

QUESTIONS פראגעס

טראדיציעס\ מינהגים

4 6



ב. וואסערע ענדערונגען\צופאסונגען וואלסטו געמאכט צו די אויבן דערמאנטע, אויב דו וואלסט געהאט די געלעגנהייט דאס צו טאן און פארוואס?

פורים:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

חתונות:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פסח:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


TExT OF PRESENTATION/SPEECH*

Custom, Tradition, Change

Present a short talk about traditions and customs in Yiddish-speaking communities

in different places and times.

מינהג, טראדיציע, ענדערונג


4 7

ביכל: יידישע מינדלעכע טעמעס

“13o יאר יידיש טעאטער”

“דער פאטער פון יידישן טעאטער”

פאפולער יידיש טעאטער

געזאנג, מוזיק, קאמעדיע

יידישע פילמען אמאל\הײנט

ענדערונגען אין די קונסט פארמען

אלט-נײע יידישע קונסט פארמען

יידיש ראדיא און אינטערנעט

יידיש מעדיא און אינטערנעט

“אינטערנעט: א שטעקן מיט צוויי עקן”

ראל-שפיל און דעבאטע

Unit 3Workset 3

E N T E R T A I N M E N T A N D M E D I A U N I T 3 – W O R K S E T 3


Speaking Exercise 3.7: Oral Topics 1-5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Listening Exercise 3.7: “130 Years of Yiddish Theatre” . . . . . . . . . . . . 48

Reading Exercise 3.7: “The Father of Yiddish Theatre”. . . . . 51

Writing Exercise 3.7: Popular Yiddish Theatre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Listening Exercise 3.8: Yiddish Comedy, Song and Music. . . . . . . . . . . 56

Reading Exercise 3.8: Yiddish Films – Past and Present. . . . . . . . . 60

Speaking Exercise 3.8: Changes in Yiddish Art Forms. . . . . . 65

Writing Exercise 3.8: Old-New Yiddish Art Forms . . . . . . . . . 65

Listening Exercise 3.9: Yiddish Radio and the Internet . . . . . . . . . . 65

Reading Exercise 3.9: Yiddish Media and the Internet . . . . . . . . . 67

Writing Exercise 3.9: “Internet: A Two Edged Sword.. . . 70

Speaking Exercise 3.9: Role-play and Debate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

THEME AND TOPICS

Yiddish Communities and the Changing World – Entertainment and Media Popular Theatre, Song, Music, Comedy, Film,

Radio, Internet

GRAMMAR AND LINGUISTIC ELEMENTS Revising the comparative, superlative, the present participle used as an adverb and expression

of repeated action. Revise conditional and future tenses, terms of persuasion and conviction.


Outcome 3: Exchange information, opinions and experiences

Assessment Task 1: A three to four minute role-play focusing on a resolution of an issue.




Listening Exercise 3.7 TExT TYPE: REVIEW

You will hear the recording twice. There will be a short break between the first and second playing. Listen carefully and then answer the ques-tions in Yiddish. All answers must be based on the text and written in full sentences. You may take notes at any time. These notes will also be useful for the preparation of Outcome 3, Assessment Task 3 later.

4 8

U N I T 3 – W O R K S E T 3 E N T E R T A I N M E N T A N D M E D I A

genre, type . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . melodrama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

audience, people . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

artistic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ensemble . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

author. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

repertoire. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pretensions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

actors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

success . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

on the contrary, opposite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

art . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

viewer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

suitable, appropriate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

taste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

baggage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

simple, plain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

enjoy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

זשאנער)ס(מעלאדראמע )די(

עולם )דער( קינסטלעריש

אנסאמבל)ען( )די( מחבר)ים( )דער( רעפערטואר )דער

פרעטענציעסאקטיארן

דערפאלג )דער(פארקערט

קונסט )די(צושויער )דער(

געהעריקגעשמאק )דער(באגאזש )דער(

פשוטפארברענגען

theatre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . start, beginning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

anniversary, jubilee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yass )Romanian city( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

inspired . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

showing, production. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . entertainment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

appreciation, evaluation . . . . . . . . . . . . . . . . .

star . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

critic, critique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

serious)ly( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

relationship to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

label, mark, designate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“literary/theatrical” trash . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

incidentally, by the way . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

novel, fiction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

treasure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

consists. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

טעאטער )דער(אנפאנג )דער(

יובל )דער( יאסי

באגײסטערטאויפפירונג )די( פארווײלונג )די( אפשאצונג )די( שטערן )דער(

קריטיק )די( ערנסט

באציונג )די( באצייכענען

“שונד” )די( אגב

ראמאן )דער( אוצר )דער(

באשטײט

(Excerpts from SBS Yiddish Program Archive CD 312 Theatre Popular & Shund - produced by Alex Dafner)

)אויסצוגן פון ס.ב.ס יידיש ראדיא פראגראם ארכיוו #312 פאפולער און שונד טעאטער-אויסגעפירט פון אלעקס דאפנער(

“130 Years of Yiddish Theatre”


The Oral Topics 1-5 are necessary preparation for the Oral Exam and will continue throughout the year. Ensure that you have the correct answers to all the questions from Units 1-2 and that they are correctly entered in the Oral Practice booklet.


“o31 יאר יידיש טעאטער”


4 9


QUESTIONS

ווי אלט איז דער יידישער טעאטער געווארן אינעם יאר 2006? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

ווו האט דער יידישער טעאטער אנגעפאנגען צו שפילן און ווער האט עס אנגעהויבן? .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

וואסערע טעאטער איז דאס געווען? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

איז אזא טעאטער נאך אלץ פאפולער און ווערט עס נאך אלץ געשפילט הײנטצוטאג? .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

ווי אזוי ווייסן מיר אז די ערנסטע קריטיקער האבן נישט געהאלטן פונעם פארווײלונגס טעאטער? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

פארוואס זאגט מען אז הײנט איז אזא קריטיק מער נישט אנגענומען? .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

וואסערע זשאנערס פון טעאטער ווערן דערמאנט דא? .7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


5 0

וועלכע פון די איז נאך אלץ פאפולער און פארוואס? .8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וועלכע גרויסע יידישע קונסט און פארוויילונגס טעאטער אנסאמבלען ווערן אויסגערעכנט דא? .9

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וועלכע טעאטער אנסאמבלען זענען געווען אפט מאל מער פאפולער און פארוואס? .10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .



5 1


Reading Exercise 3.7 TExT TYPE: BIOGRAPHICAL ExTRACT

“The Father of Yiddish Theatre”

)אויסצוג פון “קאלעדזש יידיש”, זז. 251-248, פון אוריעל וויינרייר((Excerpt from College Yiddish 1999, pp. 248-251, by Uriel Weinreich.

A YIVO publication, New York N.Y.)

Read the story of Abraham Goldfaden the father of modern popular Yiddish theatre and popular songs. Learn the proverb and vocabulary, answer the questions and revise the grammar of the present participle.

“דער פאטער פון יידישן טעאטער”

דער פאטער פון יידישן טעאטער

דער פאטער פון מאדערנעם יידישן טעאטער איז געווען אברהם גאלדפאדן )1840-1908(. ער האט געהאט אזא פײנעם

געשמאק און אזא גרויסן ענטוזיאזם פאר זײן אידעאל, אז ער האט אוועקגעגעבן זײן גאנץ לעבן אויף בויען א יידישן טעאטער, און די טראדיציע וואס ער האט אנגעהויבן לעבט נאך ביז הײנט. כאטש

ער האט זיך קיין מאל ניט געלערנט קיין מוזיק )ער האט אפילו ניט געקענט לייענען און שרײבן קיין נאטן(, האט ער אבער גוט געקענט

אויסטראכטן א טרויעריק ליד, א פריילעכן טאנץ, אן אפערעטע וואס זאל קענען טיף אנרירן דעם יידישן עולם.

א מאל האבן יידן ניט געהאלטן פון שפילן טעאטער, און דערפאר איז קיין יידיש טעאטער כמעט ניט געווען. אבער אן אלטע

טראדיציע פון פורים-שפילן איז געווען, און פון זינגען און טאנצן האבן דאך יידן אוודאי געהאלטן. דאס אלץ האט גאלדפאדן

אויסגעניצט באלד ווי ער האט אנגעהויבן שרײבן זײנע ערשטע זאכן. די ארבעט איז געגאנגען שווער, און גאלדפאדן האט זיך שטארק

געמאטערט.

קיין אקטיארן זײנען כמעט ניט געווען, קיין טעאטער-בנינים אוודאי ניט. אין רומעניע, וואו גאלדפאדן האט דעמאלט געוואוינט, זײנען יידן געווען ארעם, האט מען קיין סך געלט פאר בילעטן בײם עולם ניט געקענט נעמען. פלעגט טאקע גאלדפאדן אפט דארפן פארשטעלן

ערגעץ וואו אין א פשוטער שטאל. פארדינט האט ער זייער ווייניק.

ABRAHAM GOLDFADEN

אברהם גאלדפאדן )1840-1908(


5 2


פון שרײבן אפערעטעס און שפילן אין זיי האט מען דעמאלט ניט געקענט לעבן.מען דערציילט, אז גאלדפאדן פלעגט אפט זיך אויפכאפן בײ נאכט און עס פלעגט אים

פלוצלינג אײנפאלן א ליד. פלעגט ער אויפשטיין און פארשרײבן די ווערטער אויף א שטיקל פאפיר, כדי זיי ניט צו פארגעסן ביז אין דער פרי. נאך עטלעכע יאר שפילן איז גאלדפאדן אוועקגעפארן פון רומעניע. אין עסטרײך און אין רוסלאנד זײ נען זײנע אפערעטעס זייער

געפעלן, און גאלדפאדן איז גיך געווארן בארימט. אבער אפילו שפעטער, ווען מען האט זײנע לידער אומעטום געזונגען, איז ער געבליבן ארעם.

אין א סך שטעט און שטעטלעך האט ער געפרואווט עפענען א טעאטער, אבער ער פלעגט דעם טעאטער באלד מוזן פארמאכן, ווײל אין ערגעץ פלעגט ניט קומען קיין גרויסער עולם.

און ווידער פלעגט ער גיין איבער די גאסן א הונגעריקער. גייענדיק אזוי איין מאל אין לעמבערג האט ער געהערט דורך אפענע פענצטער פון א רײך יידיש הויז, ווי מען זינגט דארטן זײנע לידער. “צי ווייסן די בעלי-בתים”, האט ער דעמאלט געטראכט, “אז אזוי נאענט צו זיי

גייט ארום דער שרײבער פון די לידער און האט ניט וואס צו עסן?”

אין צארישן רוסלאנד האט מען ניט געטארט פשוט שפילן טעאטער. מען האט געמעגט שפילן, נאר אויב די רעגירונג האט דערלויבט יעדער פארשטעלונג באזונדער. אין 1883

האט די צארישע רעגירונג אין גאנצן פארווערט צו שפילן טעאטער אויף יידיש. האבן יידישע אקטיארן אויסגעטראכט א פלאן, אז זיי וועלן גאר שפילן טעאטער אויף “דײטש”, און זיי פלעגן טאקע ארײנמישן א סך דײטשע ווערטער אין זייערע ראלעס, כדי די רעגירונג זאל

מיינען, אז דאס איז דײטשער טעאטער. אבער דאס איז געווען זייער שווער. ניט אלע מאל האט מען געקענט אפנארן די רעגירונג. צוליב דעם האט מען ביז דער רעוואלוציע פון 5091

כמעט ניט געשפילט קיין יידישן טעאטער אין רוסלאנד. גאלדפאדן אליין איז אוועקגעפארן קיין ניו-יארק.

ווען גאלדפאדן איז געקומען קיין אמעריקע, האט ער שוין אין די פארייניקטע שטאטן געפונען א פײנעם יידישן טעאטער

- א טעאטער וואס אנדערע האבן געשאפן, אבער וואס איז ארויסגעוואקסן פון דער טראדיציע וואס גאלדפאדן האט

אנגעהויבן מיט יארן פריער. זיצנדיק דאס ערשטע מאל אין א יידישן טעאטער אין ניו-יארק האט זיך גאלדפאדן שטיל געפרייט, און א גליקלעכער האט ער געשעפטשעט צו זיך

אליין: “מײן יידישער טעאטער! די ארבעט פון מײנע הענט!” ניט לאנג נאך זײן אנקומען קיין ניו-יארק איז גאלדפאדן

געשטארבן. טויזנטער מענטשן האבן אים באגלייטצו זײן לוויה. ער וואלט זיכער בײ זײן לעבן געקוואלן

פון אזא גרויסן עולם.


5 3


שפריכווארטווייניקער עולם – גרעםער די שימהה

quickly, swiftly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

well known, famous . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

everywhere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tried, attempted . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

somewhere )nowhere(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

hungry person. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lemberg - Lvov . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

owners, landlords . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tsarist . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

could, may do. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

government. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

permitted, allowed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

every, each . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

performance, show. . . . . . . . . . . . . . . . . .

separately. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

barred, banned . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

thought up . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

even so, surprisingly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

German . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to mix in, blend. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

roles, parts. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . to fool, cheat on . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

because of . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

revolution. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

went away, travelled . . . . . . . . . . . . . . . . . .

United States. . . . . . . . . . . . . . . . .

other. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

created . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

very happy, overjoyed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

whispered. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

died. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

thousands . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

accompanied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

funeral. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

revel in, delight in, beam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

theatre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

taste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

enthusiasm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ideal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

build. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

even though, although. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . even, as much as . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

musical notes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

operetta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tough, affect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

audience, crowd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

approved of, held on to. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

almost, nearly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

certainly, of course . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

exploited, made use of. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

laboured, toiled. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

actors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

buildings . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Romania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

then, at that time . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

dwelled, lived. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

poor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tickets. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

used to. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

indeed, really. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

perform . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

somewhere. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

simple, humble. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

stall, stable, barn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to wake up . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

suddenly. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to occur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

so that, so as to, in order that . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Austria. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Russia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to appeal, to please like . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


גיךבארימט

אומעטוםגעפרואווט

ערגעץ )ניט(הונגעריקער )דער(

לעמבערג בעלי-בתים )די(

צארישןגעמעגט

רעגירונג )די(דערלויבט

יעדער פארשטעלונג )די(

באזונדער פארווערט

אויסגעטראכט פלאן )דער(

גארדײטש

ארײנמישןראלעס )די(

אפנארן צוליב

רעוואלוציע )די( אוועקגעפארן

פארייניקטע שטאטן )די(אנדערע )די(

געשאפן גליקלעכער

געשעפטשעט געשטארבןטויזנטער באגלייט

לוויה )די( געקוואלן

טעאטער )דער( געשמאק )דער( ענטוזיאזם )דער(

אידעאל )דער(בויען כאטש

אפילו נאטן )די(

אפערעטע )די(אנרירן

עולם )דער(געהאלטן כמעט אוודאי

אויסגעניצט געמאטערט

אקטיארן )די( בנינים )די(

רומעניע דעמאלט

געוואוינט ארעם

בילעטן )די( פלעגט טאקע

פארשטעלן ערגעץ

פשוט)ער(שטאל )די\דער(

אויפכאפן פלוצלינג אײנפאלן

כדי עסטרײך רוסלאנד

געפעלן

Proverb

“Lesser the crowd, bigger the celebration”


5 4


QUESTIONSפראגעס

ווען איז גאלדפאדן געבוירן געווארן? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

צי האט ער א מאל געלערנט מוזיק? .2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

טא ווי האט ער געקענט ווערן "דער פאטער פון יידישן טעאטער? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

פאר וואס איז א מאל ניט געווען קיין יידישער טעאטער? .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

צי הייסט דאס אז מען האט אינגאנצן ניט געשפילט טעאטער בײ יידן ביז גאלדפאדענען? .5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

צי מיינט דאס אז עס זײנען בײ יידן פריער ניט געווען קיין לידער און טענץ? .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

פאר וואס איז גאלדפאדנס ארבעט געווען אזא שווערע? .7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . .


וואוהין איז גאלדפאדן אוועקגעפארן פון רומעניע? .8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

וואס האט גאלדפאדן איין מאל געהערט אין לעמבערג? .9

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

וואס האבן יידישע אקטיארן געטאן אין רוסלאנד ווען מען האט זיי פארווערט צו שפילן אין יידיש? .10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

וואו האט גאלדפאדן געוואוינט זײנע לעצטע יארן און פארוואס האט ער זיך דארט געפרייט? .11

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

פאר וואס וואלט גאלדפאדן געקוואלן אויב ער וואלט געזען זײן לוויה? .12

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

5 5


5 6



Writing Exercise 3.7 TExT TYPE: SUMMARY/REPORT*

Popular Yiddish Theatre

Research and use the information from the websites below, to prepare a summary report about recent productions of the popular Yiddish Theatre in at least four different Yiddish-speaking communities in different places around the world including Australia.

Melbourne: http://home.iprimus.com.au/kadimah/ktheatre.htm

Tel Aviv: http://yiddishpiel.co.il

New York: www.folksbiene.org/

Montreal: www.yiddishtheatre.org/en/upcoming_play.php

General: http://en.wikipedia.org/wiki/Yiddish_Theater

Listening Exercise 3.8 TExT TYPE: CONVERSATION*

Yiddish Comedy, Song and Musicקאמעדיע, געזאנג, מוזיק

Shimon Dzigan and Israel Shumacher

צוויי גרויסע יידישע קאמיקער

* See and hear them at:

http://www.israel-music.com/dzigan_shumacher/yiddish_humor_vol_3_best_dzigan/

פאפולער יידיש טעאטער

Shimon Dzigan and Israel Shumacher, two of the most popular Yiddish comedians, started performing as a duet in Lodz, Poland, before WWII. After the war they continued to perform in Israel and for Yiddish speaking audiences all over the world. You can listen to excerpts of their skits and hear their style of comedy on the websites above. Can you detect their style of comedy reflected in the work of comedians such as Jackie Mason, Mel Brooks, Woody Allen, Gerry Seinfeld and others? Take notes on what similarities you think there are and use them in the writing and speaking exercises on the following pages.

L-R: Israel Shumacher

Shimon Dzigan


5 7


Yiddish Songs and Music TExT TYPE: ARTICLE/ BIOGRAPHICAL ExTRACT/ AUTOBIOGRAPHY/ REVIEW*

Read the promotional, biographical and review materials on

the websites of some of the singers and performers below.

Find out how they are preserving the traditional forms of

Yiddish songs and music such as folksongs, khazones, bad-

khones, klezmer and children’s songs and how they are also

bringing innovations and changes to those traditional forms.

Take notes on this research and use them as part of the

speaking exercise on page 65 of this unit.

Klezmaniawww.klezmania.com.au/review.html

Chava Albersteinwww.aviv2.com/chava

Michael “Mishke” Alpertwww.braveoldworld.com/english/bios.php

Pripetshik Singershttp://savethemusic.com/bin/archives.cgi?q=songs&search

=performer&id=Pripetshik+Singersr

יידישע לידער און מוזיק


thought)s( idea, motive . . . . . . . . . . . .

arrange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

collection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

receive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

regretfully, unfortunately. . . . . . . . . . . . . . . . .

lullaby. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

detail, particulars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

compact disk CD/DVD . . . . . . . . . . . .

cassette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

disk, record. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

review, survey. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

rarely, not often . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

photograph . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

archive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sample, master, pattern, design . . . . . .

cantor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

be reconciled, make up. . . . . . . . . . . . . . . .

dream. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

musical band, group. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

religious song. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

song, poem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tune, melody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

adapted to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

notice, note. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

composer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

theme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . version, style . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

created, invented. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

narration. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

pig, hog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wolf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

creative. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

איבערבעטן)זיך(חלום )דער(

קאפעליע )די(שירה)ים( )די(

ליד)ער( )דאס( ניגון )דער( צוגעפאסט נאטיץ )די(

קאמפאזיטאר )דער( טעמע )די(

נוסחגעשאפן

נאראציע )די(חזיר )דער(

וואלף )דער( שאפעריש)ע(


געדאנק)ען( )דער( אראנזשירן

זאמלונג )די( באקומען

צום באדויערן שלאפליד\וויגליד )דאס(

פרט)ים( )דער(קאמפאקטל )דאס(

קאסעט)ע( )די( דיסק )דער(

איבערבליק )דער( זעלטן

פאטאגראפיע )די( ארכיוו )דער(

מוסטער )דער(חזן )דער(

New Recordings of Yiddish Songs and Music נײע רעקארדירונגען פון יידישע לידער און מוזיק

TYPE: REVIEW*

Listen to the review of some new recordings of Yiddish songs and music, presented by

Itzik Gottesman and Boris Sandler, on the Forverts Radio Shoh in New York. You may take

notes at any time. These will be useful for the preparation of Outcome 3, Assessment

Task 1, on page 70. Study the vocabulary and answer the questions following in English.

All answers must be based on the text and written in full sentences.

5 8



5 9


QUESTIONS

1. What is this segment of the program devoted to according to the presenter?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Which bands are featured during this segment of the program?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Who are some of the artists mentioned and what do they play and/or do musically?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. What sorts of songs and musical styles are featured on this segment of the program?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. What sort of adaptations and/or creative changes have been made by these artists to

some of the traditional styles mentioned above?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


culture. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

enable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

peculiar, particular. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

opportunity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

various, varied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

dialect. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

catch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

glimpse, glance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

inheritance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

joy, delight, pleasure. . . . . . . . . . .

exists. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

leading part/role . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

famous, well known. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

same . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

indeed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

former . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

USSR, Soviet Union. . . . . . . . . . . . . .

Lithuania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Poland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

USA, United States . . . . . . . . . . . .

mute, silent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

subtitle)s(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

totally, completely. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

talking, speaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wonderful. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . treasure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

visual. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sound. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

archive)s(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

rich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

געוועזענעםראטן-פארבאנד )דער(

ליטע פוילן

פארייניקטע שטאטן )די( שטום

אונטערשריפט)ן(אינגאנצן

רעדנדיקע וואונדערבאר אוצר )דער(

וויזועל קלאנג )דער(

ארכיוו)ן( )דער( רײכער


קולטור )די( דערמעגלעכן אייגנארטיק

געלעגנהייט )די(פארשידענע

דיאלעקט)ן( )דער( כאפן

בליק )דער( ירושה )די(

פארגעניגן )דאס\דער( עקזיסטירט

הויפטראלע )די(באוואוסט)ער(

זעלבערטאקע

Reading Exercise 3.8 Yiddish Films - Past and Present

)אויסצוגן פון “לערנען יידיש”, פון מארווין זוקערמאן און מאריאן הערבסט, זז.99(

(Excerpts from Learning Yiddish by Marvin Zuckerman and Marion Herbst

1987 published by J. Simon/Pangloss Press, Malibu, California, P.99)

מער ווי א הונדערט יידיש רעדנדיקע פילמען זײנען געמאכט געווארןאמאל אין דעם געוועזענעם ראטן-פארבאנד, ליטע, פוילן, און די

פארייניקטע שטאטן. די ערשטע יידישע פילמען זענען געווען שטומעפילמען מיט יידישע אונטערשריפטן. ארום פערציק פילמען זײנען געווען

אינגאנצן יידיש רעדנדיקע, און א סך אנדערע זײנען טיילווײז יידיש רעדנדיקע. די פילמען זײנען א וואונדערבארער אוצר פון וויזועלע און

קלאנג ארכיוון פון דער רײכער קולטור. זיי דערמעגלעכן אןאייגנארטיקע געלעגנהייט צו הערן די יידישע שפראך און אירע

פארשיידענע דיאלעקטן, און צו כאפן א בליק אויף אונדזער קולטור ירושה.

See and read more at:

יידישע פילמען - אמאל און היינט

6 0



6 1


“A Yiddish Film” )אויסצוגן פון “לערנען יידיש”, פון מארווין זוקערמאן און מאריאן הערבסט, זז.98( (Excerpts from Learning Yiddish by Marvin Zuckerman and Marion Herbst

1987 published by J. Simon/Pangloss Press, Malibu, California, P.98)

See also: www.angelynngrant.com/pdfs/GreenFields.pdf

“א יידישער פילם”

Green Fields“גרינע פעלדער”


6 2


6 3


business, deal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

industry. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

decide. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

golden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

era, time . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to last, endure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . too few. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

)not( worth it. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

then, in the past . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

public, audience. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . consisted of . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

reason, cause. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

expense)s(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

immensely. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

cheap, inexpensive. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . enabled. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

observant, religious. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

community. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

most, majority. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

such . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

merely, simply. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . perhaps, maybe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

skillfully. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

usual, normal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

video. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tapes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

cinema. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

issue, matter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sharp, keen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

conflict, feud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . orthodox )Jewish(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

each, every . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

decide. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . not kosher. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

apparatus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

silly. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

box, crate. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

to seem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . majority. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

amazed. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

whilst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Aihler’s )shop(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Judaica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . universal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

shop store. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Boro Park )NY(. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

shelf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

filled with. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

געשעפט )דאס(אינדוסטריע

דעצידירןגאלדענע

תקופה )די( דויערן

ווייניק)ע(לוינט )זיך\ניט(

דעמאלטעולם )דער(

באשטאנעןסיבה)ות( )די(

הוצאה)ות( )די( גוואלדיקביליק)ע(

דערמעגלעכט פרומע

ציבור )דער( ס’רוב

אזעלכע סתם אפשר

פאכמעניש געוויינטלעכע

ווידעא )די( טאשמע)ס( )די( קינא)ס( )דער( ענין)ים( )דער(

שארף)ער( סיכסוך )דער(

חרדישערדער

באשליסןטרייפענעם

אפאראט )דער( שטות)ים( )דאס\דער(

קעסטל )דאס( דאכט זיך

מינדערהייט )די( פארחידושט

בעת “אײכלערס”

“יודאיקע” “אוניווערסאל”

קראם )די( בארא-פארק

פאליצע )די( אנגעפילט



VOCABULARY


6 4


QUESTIONS

וויפל יידיש רעדנדיקע פילמען זײנען אומגעפער געמאכט געווארן אמאל? .1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואסערע פילמען זענען געווען די ערשטע יידישע פילמען וואס מען האט געמאכט אמאל? .2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פארוואס שרײבט דא זײנען די פילמען וויכטיק אויך הײנט? .3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ווען איז געווען די “גאלדענע תקופה” פון די יידיש רעדנדיקע פילמען? .4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

וואס האט דערמעגלעכט אז יידיש רעדנדיקע פילמען זאלן ווידער געמאכט ווערן הײנטצוטאג? .5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ווער מאכט די פילמען און פאר וועמען און וואס טראכט דער רעצענזענט וועגן זיי? .6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

איבער וואס גייט אן דער סיכסוך איבער די פילמען און פארוואס קומט עס פאר? .7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פארוואס שרײבט דער רעצענזענט אז מען ווערט פארחידושט איבער דעם פילם “א געשעפט”? .8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


6 5


Speaking Exercise 3.8 TExT TYPE: SUMMARY*

Changes in Yiddish Art FormsPrepare a four to five minute summary of your research into how traditional Yiddish art forms are changing under the influence of changing circumstances, technologies and times. Present in Yiddish, giving your own opinions and focusing on the negative and positive aspects of such changes.


TExT TYPE: NEWS ITEM/REPORT/ REVIEW*:

Old-New Yiddish Art FormsWrite a news article, report or a review on how the traditional Yiddish art forms such as popular theatre, songs, music and films, are being influenced by changing circumstances, technologies and times. Discuss in 250-words in Yiddish, giving your own opinions and focusing on the negative and positive aspects of such changes.


TExT TYPE: ANNOUNCEMENT*

Yiddish Radio and the Internet Hear: http://stream.realimpact.net/rihurl.ram?file=realimpact/soundportraits/yiddish/yidomatic_demo.smil

(Excerpts from Yiddish Radio Project – produced by Henry Saposnik and David Rogov.) (אויסצוגן פון יידישן ראדיא פראיעקט - אויסגעפירט פון הענרי סאפאזניק און דוד ראגאוו(

You will hear the recording twice. There will be a short break between the first and second playing. Listen carefully and then answer the questions in Yiddish. All answers must be based on the text and written in full sentences. You may take notes at any time. These notes will also be useful for the preparation

of Outcome 3, Assessment Task 3 later.

ענדערונגען אין די קונסט פארמען

אלט-נײע יידישע קונסט פארמען

יידישע ראדיא און די אינטערנעט

spring/jump up/out . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . every time . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

squeeze, press . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

little button . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sound, rumour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

file, dossier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . somewhere, wherever. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

website/webpage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

message, announcement . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

project, design, draft . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

introducing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Yid-O-Matic )Yiddish + automatic(. . . . . . . .

immediate, moment by moment. . . . . . . . .

translation. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

fraud, swindle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

prank, practical joke. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . real, true . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

revolutionary . . . . . . . . . . . . . . . . .

device, medium, remedy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

idiom)atic(, spoken. . . . . . . . . . . . . . . .

ארויסשפרינגעןיעדן מאל )דאס(

קוועטשן קנעפל )דאס( קלאנג )דער( דאסיע )דער(

ערגעץ וואו וועב-זייטל )דאס(

אנזאג )דער( פראיעקט ) דער(

פארשטעלנדיק “יידאמאטיק” מאמענטאל)ע(

איבערזעצונג )די(שווינדל )דער(שפיצל )דאס(

אמת)ער(רעוואלוציאנער)ער( )דער(

מיטל )דאס(אידיאם)אטיק( )דער(

Featuring the

YID-O-MATICEnglish Translator

TRY IT NOW WITH YOUR REALPLAYER!



6 6


QUESTIONS

1. Who is the speaker?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. What is his profession?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. What is he introducing and what does it do?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. What is he urging us to do for ourselves?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. What does he say “it is not”?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. How does it work exactly?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Where can it be applied?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

פראגעס


6 7


וואקאבולאר VocabularyFor Listening Exercise 2


Yiddish Media and the Internet Prepare a four to five minute summary of your research into how traditional Yiddish art forms are changing under the influence of changing circumstances, technologies and times. Present in Yiddish, giving your own opinions and focusing on the negative and positive aspects of such changes.

Go to the Yiddish Radio Project website and listen to and list some of the archival programs and items covered.

See and hear: www.yiddishradioproject.org/

יידישע ראדיא און די אינטערנעט

The so called “Golden Age” of Yiddish radio of the 1930s to 1950s is not completely over. Yiddish radio continues to be broadcast to Yiddish-speaking communities in several countries around the world. With the advent of the Internet, some of these can also be accessed and heard regularly via the web. Visit the following Yiddish Radio Programs’ websites, research the contents of the programs and note down information about their programming, presenters and any other relevant details:

; See SBS Radio and the Yiddish Program’s website at: www.sbs.com.au/yiddish Go to the Audio Highlights and Categories links and listen to and list some of the topics and items covered by SBS Radio - Yiddish Programs.

; See “Forverts Shoh”- “Forward Hour” (NY) Radio at: http://yiddish.forward.com/Research the contents of the programs and note down information about their programming, presenters and any other relevant details.

; See 3ZZZ Ethnic Radio Melbourne and the Yiddish Program at:

www.3zzz.com.au/staging/programs.html List some of the topics and items covered by the 3ZZZ Radio - Yiddish Programs and listen in at: www.3zzz.com.au//rmFiles/SUN11.ram

; See Yiddish Voice (Boston) at: www.yiddishvoice.comResearch the contents of the programs and note down information about their programming, presenters and any other relevant details.

; See the Yiddish Voice and Other Yiddish Radio Shows website at:

www.yv.org/#other-shows. List some of the other Yiddish Radio stations mentioned there and see if you can find out a little more about them.


6 8


וואקאבולאר VocabularyFor Listening Exercise 2

Yiddish Media and the Internet

TExT TYPES: ARTICLE* /EDITORIAL/ADVERTISEMENT

The “Golden Age” of Yiddish newspapers, magazines, journals and periodicals, which flourished

at the end of the 19th and the first half of the 20th centuries is certainly over. During that time

hundreds of Yiddish publications appeared in Yiddish-speaking communities throughout Eastern

and Western Europe, North and South America, Australia, South Africa and Israel. Today only

a handful of weeklies and periodicals remain. During the year you will be introduced to some of

these Yiddish publications from Israel, USA, Australia, France and Russia. Several of these also

appear on the Internet including one of the oldest Yiddish

newspapers, the “Forverts” which was founded in 1897

in New York.

; See: Forverts (Forward) on-line Newspaper - (NY) at: http://yiddish.forward.com/

Research the contents of this online newspa-

per and note down information about the

sections, articles, writers and any other

relevant details. Find out what that week’s

Editorial is about and what Advertisement(s) can be found there.

; See: Visit the Algemeiner Zshurnal (General Journal) (NY) at: www.algemeiner.com/generic.asp?cat=4

Research the contents of the journal and note down information about the contents of articles,the writers and any other relevant details.

; See: Der Yidisher Tam-Tam (The Yiddish Tam-Tam) (Paris) at:

www.yiddishweb.com/tamtam.htm

Research the contents of the journal and note down information about the contents of articles, the writers and any other relevant details.

יידישע מעדיא און די אינטערנעט

)עדיטאריאל(

Read about Vayter: at: http://yiddish.forward.com/vayter/

Research the contents of the journal and note down any information

about the contents of articles, the writers and any other relevant details.

You can also write them an email* at: [email protected]


6 9


“די יונגע גװארדיע”; See: Di Yunge Gvardie (The Young Guards) Journal (Melb.) at:

http://home.iprimus.com.au/kadimah/gvardie.htm

Research the contents of the journal for young people and students above and note down any information about the sections, contents of articles, writers and other relevant details.

“יידצײט”; See: Yidtzayt (Yidtime) Journal (Melb.) at: http://yidtzayt.com.au

Research the contents of the journal for young people and students above and note down any information about the sections, contents of articles, writers and other relevant details.

Yiddish Media and Bloggs

TExT TYPE: DIARY/JOURNAL ENTRY/BLOG*/ EDITORIAL

(*Blog is short for web log. A web log is a journal (or newsletter) that is frequently updated and

intended for general public consumption. Blogs generally represent the personality of the author

or the website.)

; See: The Yidishe Blogistn websites (Yiddish Bloggers) at:

Sholem Berger: http://sholemberger.blogspot.com/

Katle Kanye: http://katlekanye.blogspot.com/

Chocolate Lady: http://inmolaraan.blogspot.com/

Boris Karloff: http://elabrek.blogspot.com/

Research the contents of the Yiddish blogs above and note down information about

the contents of the blog, articles, the writers and any other relevant details.

יידישע מעדיא און בלאגן

שלום בערגער לשון, דיבורים, רייד, און פלאפלערײ


7 0


“א שטעקן מיט צוויי עקן”


TExT TYPE: NEWS ITEM/REPORT/ REVIEW*

“Internet: A Two Edged Sword” *Outcome 3: Assessment Task 2

Proverb: “A stick with two ends/two edged sword.” . . . . . . . . . . . .

Meaning: Something that can cut or hit in two ways, i.e. for good and/or bad.

Write a blog*/journal entry on how the Internet can be a “Two Edged Sword”

, which affects the traditional Yiddish art forms and media for good and

bad. Discuss in 250-words in Yiddish, giving your own opinions and focusing on the negative

and positive aspects of such effects. After it has been corrected word process your entry in Yiddish,

with an introduction about yourself and how you came to write it and send it to a blogger:


ASSESSMENT TASK 1

A THREE TO FOUR MINUTE ROLE-PLAY FOCUSING ON A RESOLUTION OF AN ISSUE

Role-Play and Debate

Outcome 3: Exchange information, opinions and experiences.

Participate in a class debate in Yiddish on the topic of how the Internet today can be a

“Two Edged Sword” , which affects the traditional Yiddish art forms

and media for good and bad. Be prepared to take on the role of a speaker for the Affirmative

or Negative side and to speak for three to five minutes on either team.

“אינטערנעט: א שטעקן מיט צוויי עקן”

שפריכווארט: “א שטעקן מיט צוויי עקן”

ראל-שפיל און דעבאטע

װעגןGoogle: די גאנצע מגילה

“א שטעקן מיט צוויי עקן”

wydyy · wydyy wydyy wydyy wydyy wydyy wydyy wydyy wydyy ... yiddish for senior high school...

Documents