»wnbqjja¬btv¦£njºow°o¼w ºo´pwbuºkíwpa

»wnBQJjA ¬BTv¦£nj ºo�w° o¼w

ºo´PwBU ºkíwpA

njºo�w°o¼w

»wnBQJjA¬BTv¦£

ºo´PwBUºkíwpA

:xnB¢¯° ºn°Cjo£

»«B�¯q½°oQtk®´«

1392 Ç ¬Ao´U

²k¯n°Cjo£ , Ç 1328 ,q½°oQ ,»«B�¯ : ³wB®{ow

. ºo´PÇw BU ºkíw pA ,»wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w : n°Ck½kQ¨B¯ ° ¬A±®î

/»«B�¯ q½°oQ xnB¢¯ ° ºn°Cjo£

/1392 ,òoL®U±£ RAnBzT¯A :¬AoÚ : oz¯ RB~hz«

/| 407 : ºoµB� RB~hz«

¤B½n 130000 :978Ç97ìÇ7ì19Ç8ìÇ8 : ðMB{

BP¼� : »v½±¯Swo´� S¼í�°

³«B®T{m£ow -- »¯Ao½A ¬AoîB{ : �±�±«

k¯ ° g½nBU -- »wnB� oí{ : �±�±«

Bµ³î±ª\« -- »wnB� oí{ : �±�±«

PIR3542.¬57t933 1392 : ²o¢® ºk®M²jn

8B�1.009 : »½±½j ºk®M²jn

3184011 : »¦« »wB®zMBT ²nBª{

òoL®U±£ RAnBzT¯A

»wnBQJjA ¬BTv¦£njºo�w ° o¼w

ºo´Pw BU ºkíw pA

:xnB¢¯° ºn°Cjo£»«B�¯ q½°oQtk®´«

³hv¯ 1000 :rAo¼U ,1392 :¤°A NBa¬B½r :NBa Ç ³®¼\®£ :»®¼`�°oe

/SwA �±�d« �±�e ·¼¦�

òoL®U±£RAnBzT¯A :yhQ

¬AoÚ ²B¢z¯Aj º°oM°n JÀ�¯A f Ç ¬AoÚ

664å2579 Ç 66413998 Ç 66465640 : �¦U

8434527 :�¦U joi¬Aj°B] RAnBzT¯A ,jBMCkªeA Ç k´z«

978 Ç 964 Ç 7619 Ç 86 Ç 8 ðMB{

¬B«±U13000

³Ç� ¨k®ÇL§j ° ½o¼Ç{ ºBµ²±Ç¯ : ³M ©½k�U

¨A»£kÇ¯p ½oÇiC ºBÇµp°n ½o�CºjBÇ{

»«B�¯ q½°oQ /k®Tvµ

SwA ²k{ozT®« ²k®v½±¯¼ªµpA

ï°o� BU»�j°n pA Ç »wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w

»¦Ø§±U BU»½B®w pA Ç »wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w

Bª¼¯ BUºn±¯A pA Ç »wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w

nB´M BU»w°jo� pA Ç »wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w

ºo¼z« BUº±§±«pA Ç »wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w

ºo´Pw BUºkíwpA Ç »wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w

k{kµA±iozT®« ²k®v½±¯¼ªµpA

ºk¼ªeBU��Be pA Ç »wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w

Swo´�

9 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ²k¯nB¢¯ ·«k�«

13 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / nBT�¢z¼Q

27 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

41 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / B®¼wMA

47 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /ºpAo¼{ ZÀe n±~®« M¼ve

55 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »¯Akªµ RB��§A¼î

67 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /»wnBQ JjA nj »ÄAow¬BTwAj

75 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / jBµo� ° ½o¼{ Ç °ovi

91 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /¬±®\« ° »¦¼§

105 / / / / / / / / / / / / / / / / ¬B½pBU xn±½ pA uQ º±£»wnBQ ¬AoîB{ ¼§°A

105 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /ºq¢w ß¼æ° Mkªd« Ç1

112 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »v¼jBM ·¦�®e Ç2

114 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / º°oµ �A Øn° j±ªd« Ç3

115 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »oz« p°o¼� Ç4

116 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »¯B£o£ ð¼¦w±MA Ç5

117 / / / / / / / / / / / / »¢®µo� RB¼ek½k\U ¬An°j nj º±£»wnBQ ¬AoîB{

»wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w ° o¼w . 8

119 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ³îAnp±MA Ç1

121 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »¯A°ovi Ç2

125 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »h¦M k½Æª§A±MA Ç3

129 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »h¦M n±ñ{±MA Ç4

137 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ¬Bª¦wkíw j±ív«

159 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »w±� ºkwA

181 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ( o{A) º±¯q� vek¼w

195 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »MB½nB� o¼´�

217 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

285 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / nA±¯A ©wB

305 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /º°oµ »�æC

319 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

339 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / »¯B´�æA �Bz¯

351 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / BLæ ¬Bij±ªd« ¾Aoíz§Að¦«

357 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / SMo� nj ºoîB{ Ç ¬B½o�¯ oæB¯

367 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / nBî oîB{ Ç ºo´Pw JAo´w

²k¯nB¢¯·«k�«

° o¼w> ¬A±®î SdU JBT� S�µ ³î±ª\« pA ©z{ k¦\« o�Be JBT�

k¼�« ° o~Th« ºA ²±¼{ ³M ³� k{BM»« <»wnBQ JjA ¬BTv¦£ nj ºo�w

° nAqµ ð½ nj »wnBQ JjA ° oí{ ¥«BñU g½nBU pA o¢½j »zhM o¢¯B½Bª¯

ºkíÇw hÇw jBTÇwA |BÇi S¼ªÇµA �BÇd§ ³M /SwA o¼iA ¤Bw k~¼w

ºo´PÇw JAo´Çw ° ©T�µ ¬o k®¯B«»M ° ³Tv]oM oîB{ ¨B�« nj ºpAo¼{

oîB{ °j ½A ³M �±Mo« ºBµyhM ,oæBí« J±Ld« xB�¯ ° , nBî ,oîB{

³Ç� ¬B®`ªÇµ ,SwA ²j±ÇM ºoTz¼ÇM boÇ{ ° ¥¼~�U k®«pB¼¯ JBT� ½A nj

¬±Ça º±£»wnBÇQ ¬An±®hÇw ° ¬AoîBÇ{ pA oÇ¢½j ºA²nBÇQ nBÇYC ° »£k¯p

ð½ ³� ¤Be ¼î nj »w°jo� /ºk¼ªe ° nB´M ,��Be ,º±§±« ,»w°jo�

nj ³Ç� SwA »£nqÇM ±v¦¼Ç� ° ©¼Çñe k{BM»« o¼�¯»M »wBªe oîB{

³¯Bª¼ñe K¦�« nAqµ ¬AnAqµ <³«B®µB{> °A ©¼�î ³«BñµB{ n±�w ºÀM¿

»�nBî ³� ¤Be ¼î nj º±§±« /SwA ³T�´¯ ³¯B�±v¦¼� ºBµpnk¯A ° k®Q °

»Twj²o¼Ça ºAov§qÇ� ° oîBÇ{ ,k{BM»« ³Ti±w ° ³TwnA° ° ¤j{°n

yUC uªÇ{ ¬A±Ç½j nj xA³¯B�{BÇî ° ³¯B�nBî ºBµpBw ° p±w ³� SwA

º±®XÇ« ¬A±Ç½j nj °A Kv`§j ° ½o¼Ç{ ºBµ¬BTÇwAj /k¯p»Ç« Bµ¬BÇ] ³M

¬j°oÇw nBÇ� nj ³Ç� ³¯±¢¯Bªµ ��Be /SwA »£k¯p tnj »¢ªµ º±®í«


q¼¯ ³¯B�{Bî »ÄAov§q� ·æoî nj ,SwA ½o�CnBñµB{ ³¯B�nBî ºBµ¤q�

joÇ« nB´ÇM »�UkªdÇ« ¾AoíÇz§Að¦Ç« /SwA »ÄB®XTÇwA ° k®«o®Çµ »{B�Ç¯

»Çin±Ç« °A ,SwA ¬AoÇ½A oæBíÇ« ¡®µoÇ� g½nBU ºkÖíÔMk®a ° ²o´ak®a

° tB®{³í«BÇÇ] ,pAjoQq®ÇÇ� ° nBT�ÇÇ£ ½o¼ÇÇ{ ºoîBÇÇÇÇ{ ,SwjoÇÇÇÇMp

° ²A±hÇ½jApC ° nBT�£SwAn ,¬Bª½ABM ºnAkªTwB¼w ,��d« ºnB¢¯³«B¯p°n

<»«jo« oí{> An ¬C ¨B¯ ³� SwA »wnB� oí{ nj ºk½k] ðLw nAm£¬B¼®M

° ²B£ C ºoîB{ B´®U ³¯ ³� ºpAo¼{ ºk¼ªe ºk´« oT�j ²oi¿BM ° k¯A²jB´¯

nj k®ªz¯Aj ° é¦�« »��d« ° p±v§j ° ºk] »ª¦í« ³ñ¦M �°lBM ° ¬A±UoQ

/SwA »wnBQ RB¼MjA

WdL« ³M SwA �±Mo« ²k{ ²jn°C ©z{ k¦\« nj ³� ºk½k] yhM

¬jn°C ©�Ç¯ ³ÇM nBÇ� nj »®½oÇ�CnBñµBÇ{ ° »wnBÇQ JjA nj »ÄAov¯BTwAj

pA tBLTA B´¯C pA ºA²nBQ ³TL§A ³� ´� ¬An°j q¼¢¯A¤j ° ½o¼{ ºBµ³¯Bv�A

¬BÇ½Aov®hÇw ° ¬AoîBÇ{ �w±ÇU »§° ²j±ÇM ¥¦ÇÇ« o½BÇÇw ©½kÇÇ RB¼ÇÇMjA

° »¦Ç¼§ ¬BTÇwAj k®¯B« ,²k«Cnj »wnBQ ½o¼{ oí{ ³M »¯Ao½A º±£»wnBQ

BLÇ½p ° ³Ç¯AjBTwA nB¼vM »§° jnAj Joî »«± RB¼MjA nj ³z½n ³� ¬±®\«

¬AoîBÇ{ pA ºjAkíÇU /SwA ²kÇ«Cnj ©�ÇÇ¯ ³ÇÇM º±\®ÇÇ£ »«B�ÇÇ¯ �w±ÇÇU

,º±\®Ç£ »«B�Ç¯ k®¯BªÇµ ,jnAj nAo »�j°n B´¯C tEn nj ³� º±£»wnBQ

nB� ½A ³M ½o½Bw ° »«B] ,»¯BTv¼w »io� ,»¯B£o£ ½k§Aoh� ,ºo~®î

nB¼ÇvM An »wnBÇQ oí{ ³®¼\®£ ,k¯A²jo� �¦i ³� ºnBYC ° k¯A³TiAjoQ ©´«

,xoTv£ nj ©½k ºBµ³¯Bv�A y�¯ /SwA ³TiBw »¯k¯A±i ° nBMoQ ,»®�

,S¼ÇMAmÇ] ¬±Ça SwA ³�eÀÇ« ¥MB nB¼vM »wnBQ ¬BMp ¨°AkU ° S½±�U

³¯B�{BÇî ³Ça ° »wBªÇe ³a ,Bµ¬BTwAj ½A ºA³¯Bv�A ¬B\¼µ ° »®½o¼{

An Bµ¬BTÇwAj �°l ° �±{ BM ¦Th« nA°jA »� nj ¨jo« ³� ²k«C K]±«

¨°AkÇU ° �Ç¯°n ¬C ³ÇM ° k¯p±«B¼ÇM An ¬BÇMp �½o� ½A pA ° k®¯A±hM oí{ ³M

11 . ²k¯nB¢¯ ·«k�«

¥L ©T�µ ¬o pA »ÄBQ°nA ºBµS¦« RB¼MjA nj ònqM nB� ½A ³MBz« /k®zhM

oîBÇ{ o«±Çµ �w±ÇU ³Çv½jA ° jB¼¦½A ,»MjA ònqM oYA °j �¦i BM jÀ¼« pA

ºjÀ¼« ©µjq¯BQ ¬o pA BQ°nA nj u¯Bv¯n S�´¯ pA uQ ° k{ pB�C »¯B¯±½

,S¼§°r ° ±Ã«°n k®¯B« ©½k k´î ºBµ³¯Bv�A ¬k{²k¼z� ©�¯ ³M BM kíM ³M

¬AoîB{ �w±U ²kzª£ Sz´M ° ºoMoT®� ºBµ³¯Bv�A ,WLñ« ,±¦UA ,S¦ªµ

»Ç´§A ºkªÇ� ° ¬±T¦¼Ç« ¬BÇ] ,ow±Ça ºo�] ,o¼Pvñ{ ¨B¼¦½° :»v¼¦¢¯A

ºBµn±Çz� pA ºA²nBÇQ nj oÇ¢½j ºnB¼ÇvM ° »½B¼§BTÇ½A oîBÇ{ ³TÇ¯Aj �w±U

o½BÇw pA ºoTz¼ÇM ºBµ¬BTÇwAj q¼Ç¯ ©T�Çµ k¦\Ç« nj /S�B½ ³«AjA »ÄBQ°nA

/k{ kµA±i ²k¼¯B\®£ »wnBQ ºBL½p ° JAm] ºBµ³«±�®«

�¦Çi nj ¬C pnBÇM y�Ç¯ ° »¯Ao½A ¬B�oî ²jBí§A�±� S¼ªµA ³M ³]±U BM

k®a nBYC »�oí« ¼z¼Q RAk¦\« k®¯Bªµ »wnBQ JjA ºoí{ ºBµ³®¼\®£

° »¯B£kÇ¯p »�oí« SwA ¼®`ªµ ° SwA ³T�B½ ³«AjA o¢½j ònqM nBî

ºBµ³®¼\®£ ³M ¬k¼zhM B®� nj B´¯C nBYC ³� »¯Ao½A o¢½j k®ªz¯Aj k®a nBYC

/k¯A²j±M S¼ªµA qÄBe »¯B´] »ª¦î

¡®µoÇ� ¬B£nqÇM nBYC BM »ÄB®{C nB� nj k¯A±TM JBT� ½A ³� SwA k¼«A

/kµj ºnB½ An »wnBQ JjA ° oí{ ¬B�{Bî ° ¬Ak®ªÀî ¬Ao½A

»«B�¯ q½°oQ

1392 ½jn°o� Ç �n±½±¼¯

nBT�¢z¼Q

¬B¼¯BwBw ¬B«p nj ¤°AkT« ¨±¦î °¡®µo� -1

o¼Ç{jnA ,»¯BwBÇw ¬An±�AoP«A ¬k¼wn Rnk³M BM ¬B¼¯BwBw ¬B«p nj

° �ÇvM BÇM »Ç¯Ank®ñwA ° »¯B¯±½ ºBµy¯Aj ° ¨±¦î ,¤°A n±QB{ ° ¬BñMBM

�o{ o�³M �k¯A �k¯A ³¯AoT½k« ºB½nj ¥eA±w BU ¬Ao½A ºBµpo« ·íw±U

n±QBz½k®Ç£ ° ¬±�v¼ÇU ° ³¼�±¦Çw k®¯BÇ« ¬AoÇ½A »¦æA ºBµo´{ ¥iAkM °

ºA²nBQ nj »Te ³� k¼zñ¯ »§±� ° k®Tv] ²An o¼{jnA±½n ° (n±QB{ºk®])

/k«C j±]±M ºk½k] ° ©´« »ª¦î q� Ao« q¼¯ ¬Ao½A »o{ ºBµo´{ pA

ºn±Ç�AoP«A u¼wFU ¬B«p BU »Te ³� SwA ³]±U ¥MB nB¼vM ³Tñ¯ ½A

²k«C ¥½B¯ ºo¼£©za ºBµS�oz¼Q³M Bµo®µ ° ¨±¦î nj ¬B¼¯Ao½A ,»¯BwBw

° é½BÇ° SLÇY ° ºpBw³ªv\« ° »{B�¯ ° »�¼w±« nj |±~hM /k¯j±M

»�BLUnA oYA oM BµS�oz¼Q ½A pA »zhM ° Bµ³L¼T� oM »h½nBU ºBµjAk½°n

¥¦Ç« ° ¬B¼¦MBÇM ° ¬A°k®Çµ k®¯BÇ« »£nqM ¥¦« BM Jo�« ° �oz« pA ³� j±M

/k¯j±ÇM ²jn°C joÇ£ ¨B½¿A©½k pA j±i ³� »UBîÀ�A ° ³T�B½ o¼�æ ºB¼wC

nj B½ ° Bµ²kñzUC nj »¯B¯±½ ° º±¦´Q KT� B\¯C nj ³� Bµ³¯BhMBT� j±]°

³ªµ B´®½A ° S{Aj j±]° (»£) »] o´{ nj ³½°nBw k®¯B« B´¯C pA ZnBi

³]±ÇU ¥Ç¼§j ,kÇ«Cnj »Moî ³M º±¦´Q pA BµkíM ³� ºjkíT« KT� ¨Bª�¯BM


¬B´] nj ¤°AkT« ºBµy¯Aj ° ¦Th« ¨±¦î³M ¬B¼¯BwBw ¬B«p nj ¬B¼¯Ao½A

¬kªU ° y¯Aj ° ¡®µo� k´« ¨B½¿A©½k pA ¨°n ° ¬B¯±½ ¬±a ° j±M p°n ¬C

/j±M Bµn±z� o½Bw pA oTz¼M |±~hM ¬Ao½A nj »¯B¯±½ ¨±¦î l±�¯ ²j±M

»MjA ºBµy¯Aj ·íw±U ° ¡®µo� �vM nj ³� »ª¼�î ° o¢½j xoTv£

oM ³��®« nj »í¼w° ° �¼ªî nB¼vM RAo¼YFU n°j ° ´� uM »¯AnB£p°n pA

»¯A±¦´Q ° »wBªe »£s½° pA ¬B{oTz¼M ³� j±M »ÄB´¯BTwAj S{Am£ ºB]

Ç½A pA ð½ _¼Çµ ,´� ¬AnB£p°n ¬C nj ³� SwA {°n /k¯j±M nAjn±ioM

¬Bµj³M ¬Bµj ,nBaB¯ ³M ° k{BM ²k{ ³T{±¯ »½B] oM ³Tv¯A±U»ª¯ Bµ¬BTwAj

° yhÇQ ºA³�oÇe ¬B½±Ç£ ¬BTÇwAj ðª� BM k½joU ¬°kM ° ³®¼w³M ³®¼w °

¬BªÇµ nj Bµ¬BTÇwAj ½A ° k{ nB½ ShM ³¯BThL{±i /k®T�B½»« xoTv£

¼ÄC ° ½j ½A pA ° k«Cnj SzUnp ¼ÄC - k¯°B]n° JBT� ³M ¬BTwBM ¬An°j

»UB¼MjA ³¯B¼«n°Bi ° ð½jq¯ n°Bi ¬B¼¯Ao½A ¬B¼« nj BµkíM ³� j±M SzUnp

³Ç� k¯°BÇ]n° ºBµoTÇ�j ³î±ª\« ¬C ¬B¼« nj ³� k«C k½kQ ²joTv£ nB¼vM

RB¼MjA ºAoM oYA ½A ° jnAj ºA²s½° ºB] ²k½jo£ °oí« ° n±´z« BTw°A³M

° k½B{ ³ñ¯B®a ©µ p°o«A BU »Te ³� SwA k®¦M »]nA ° ¨B�« ºAnAj »wnBQ

° SzUnp ¼ÇÄC ° Ç½j xoTÇv£ ° ³íw±ÇU BÇM /SwA ²kÇz¯ »MB½pnA k½BM

ºBµS�oz¼Q Bµ³T{±¯ ° KT� ° ¬±T« o½Bw ° B´UB£ - »Lµm« ºBµ²j°ow

¥æBÇe ¬B¼¯Ao½A »MjA ¡®µo� ¥«BñU ° ¥¼ªñU S´] nj ºA³�eÀ« ¥MB

/k½jo£

° ¬BñQBQ o¼{jnA pA »¯BwBw ¬BµB{jBQ »¯Ao½A ° Joî ¼�§Æ« RB½A°n oMB®M

/k¯jn°B¼Ç« ©µAo� ¦Th« ¨±¦î BM An ¬B¼¯Ao½A »ÄB®{C ¥½Bw° kíM³M n±QB{

Sv] ° ¨°n ° k®µ pA KT� ¬jn°C jo£ ºAoM o¼{jnA ³� k½±£»« ©½k®§AMA

° jBTwo� »eA±¯ ½A ³M ºjAo�A j±M ²k¯B« �Aoî nj ³� ºnBYC ºB½B�M º±] °

k®TÇ{Aj S®½BLÇ« ©Çµ BÇM An ³`¯C ° jn°C jo£ j±M ²k®� AoQ An ³aoµ B´¯C pA

15 . nBT�¢z¼Q

/joÇ� ¤BLÇ¯j An nB� ½A q¼¯ n±QB{ xovQ ° k¯jn°Cnj ¼§FU³M jAj n±Twj

JBTÇ� nj ºj±íÇv« »Te ° k{ ³ª]oU º±¦´Q ³M KT� ½A ·ªµ ³� ¬B®a

³M An ¬±�À�A ° �Ao�w ·�v¦� ° KµAm« ° k½B�î BM »ÄB®{C Kµm§AZ°o«

° ¼in±« /kµj»« SLv¯ ¬BñQBQ o¼{jnA k´î poL« ¬±¼¯Be°n pA <ov®U>

ºAoÇM An »¯B¯±Ç½ ¬Bñ{qÇQ n±QB{ ³� k¯A³T�£ ºoLí§AMA ¬±a »¯B£k®v½±¯

n±Twj <Roñ®½j> º±¦´Q JBT� nj ° jo� R±îj ¬Ao½A³M K� ©¦î ©¼¦íU

g½nBÇU ° kÇ¯A²jAj SLÇv¯ n±QB{ ³M An »¯B¯±½ ° ºk®µ KT� ºA²nBQ ·ª]oU

³M »¯B¯±½ KT� BU jAj ¬B«o� n±QB{ ³� ²jo� k¼ÄFU An �±�±« ½A q¼¯ Ak�§A»MA

/j±{ ³T{Aj ²B¢¯ n±QB{ºk®] nj ° k½Cnj º±¦´Q

©¼ ) [Tv� ©¼¯ ¨B®M »ñ½ �i °j ��®« ° ³�v¦� ° K� KT� o½odU ºAoM

[Tv� �i GoµB� ° ³T{Aj j±]° <³½o´w tAn> ©wA³M ºo¢½j ° (¡Tz£

/SwA ³T�n»« nBñM »ª¦î KT� xnB¢¯ ºAoM ©µ (¡Tz£)

BÇM RB¼ÇMjA ° oíÇ{ ° »Ç¯Aov¯BTwAj³M �±Mo« ºBµy¯Aj ³� ³¯±¢¯Bªµ

° ¼ÄC BM ��B®« o½Bw³M ¬C l±�¯ ° xoTv£ ° n°Bi pA »TzUnp S¯B½j ZA°n

»¯B¯±½ ¨±¦î l±�¯ ,S�B½ ¥«BñU ° ³íw±U ° �vM ° k{ pB�C »TzUnp ½j

/j±M »¯BwBw »µBz®µB{ nj c¼v« ¼ÄC ZA°n BM ²Aoªµ oTz¼M ¬Ao½A nj q¼¯

pA »µ°oÇ£ S�B½»Ç« ¥¼ÇñzU <Bµn> nj ¬B¼¯Ao½A ·wnk« ³� ¬A°A ¬Bªµ nj

° JoÇí§A¸o½qÇ] ºBµBv¼¦Ç� nj ,k¯j±ÇM ²joÇ� S¼d¼v« ¤±L ³� ¬B¼¯Ao½A

½A pA »ñ½ /k¯jn°C j±]±M n±´z« RB�¼§FU ° k®T�B½ S¼ªµA RAo� ¥eA±w

¨nB´a ¬o nj ³� j±M ¥æ±« o´{ nj <»ØT«nB«> o½j u¼Än <jBµo�> ¨A±A

oÇ¢½j ° jnAj Ro´Ç{ »¯B½oÇw ¬BMp³ÇM °A RB�Ç¼§FU ° Sv½p»Ç« ºjÀ¼«

Kv� c¼Çv« Ç½j ¤±LÇ pA kíM ° j±M »TzUnp pB�C nj ³� <¤°A ºBMAnB«>

o¢½j »ñ½ /S�B½ ¾B�UnA »��wA ¨B�«³M ºjÀ¼« 536 ¤Bw nj ° jo� Ro´{

»Ç¯Ao½A ²p±e u¼Än <»¯Ao½A t±§±Q> ²n°j ½A »¯Ao½A º±v¼î o¼µBz« pA


»¯B½ovM ±�wnA ��®« ¶nBMnj WdM oM ¥ªTz« »MBT� ³� j±M <¼L¼~¯> o´{

° K]A° j±Ç]° RBLÇYA³M SLv¯ ¬C nj ° S{±¯ ¬A°o¼{±¯A °ovi ºAoM

²nB{A ¬B½jA x°n oM ©ñe x°n ºoUoLM ³�wÀ� ºBµo�¯ o½Bw ° k¼e±U

/jo�

ºjÀ¼Ç« ©\®ÇQ ¬oÇ oÇiA°A pA Bµn ¬B¼¯Ao½A ·wnk« ¬k{ ³TvM pA kíM

nj ³wnkÇ« ½k®a ° k®Tz£pBM (¬Ao½A) j±i n±z� ³M ¬BTvMj ½A ¾B�îA

Ao½mQ An ¬B¯C ¼L¼~¯ ¶p±e u¼Än <B«±woM> /k¯jAj ¥¼ñzU ¬Ao½A ºBµo´{

¤Bw nj »£nqM ³wnk« B\¯C nj Sv¯A±U <»wo¯> °oí« k®ªz¯Aj ° Sz£

/k®� S¼MoU B\¯C nj An ºnB¼vM ¬B½±\z¯Aj ° k®� u¼wFU 457

p°o¼� ³� j±M ¬C ¼L¼~¯ ·wnk« S�oz¼Q ° �¯°n ònqM ¥½¿j pA »ñ½

ºBµ»ÄBª®ÇµAn ° R¿¿kTÇwA BÇM (ºjÀ¼Ç« 483 - 459) ¬AoÇÇ½A ²B{jBÇÇQ

ª{j ²k«C y¼Q ¬B¯C ºAoM ³� »í�° BM ¬B½n±�v¯ ³� S�B½nj <B«±woM>

BÇM B«±woÇM /j±ÇM ªÇ½A ¬AoÇ½A nj ¬B{o�Çi pA ¬A±U»« ° k¯A²k{ ¬B¼«°n

nj An j±Çi §BhÇ« ¬B½±v¼î ¨BªU j±M ³T�o£ p°o¼� pA ³� »µBPw ºA²kî

¥T³ÇM An ¬BÇ¯C pA ÇU 77åå ° joÇM ¬B¼Ç« pA ¬Ao½A ¼z¯º±v¼î ºBµo´{

j±ÇM ²k¼Çwn ¬±�v¼U ° ³¼�±¦w »��wA ·LUo«³M ³� An t±¼wB� C ° k¯Bwn

° oz¯ n±�m« Kµm« K¼UoU ½kM ° jo� ºn±�v¯ Kµm« ¤±L³M n±L\«

ºBµo´Ç{ pA ºnB¼vM nj ¬B½n±�v¯ ³� ¬B®a S�B½ ¬Ao½A nj nB¼vM Rnk

nj »ÄBµBv¼¦Ç� ° k®TÇiAjoQ j±i Kµm« oMB®M »d¼v« ¼ÄC �¼¦LU ³M ¬Ao½A

»ÄB]³ÇM An S½±v¼Çî oÇz¯ ° ³íw±ÇU nB� ° k¯jo� BQoM ¦Th« ºBµo´{

k®¯B« ¬Ao½A »o{ ºBµo´{ nj »Te »¯BwBw k´î oiA°A nj ³� k¯k¯Bz�

/S{Aj j±]° »ÄBµBv¼¦� k®oªw ° °o« ° RAoµ

k®T{Aj ³]±U »¯B½ow RB¼MjA³M oTz¼M »¯B¯±½ RB¼MjA ºB]³M ¬B½n±�v¯

¬B¼®M ©¼ñdU ³� Sv¯Aj k½BM ° k¯A²jo�»« ¼§FU ³\´§ ½A³M An j±i KT� °

17 . nBT�¢z¼Q

° <¬B¼Ç¯AoÇ½A ·wnkÇ«> ¬A°oz¼ÇQ RBªÇep ¬±µoÇ« oTz¼ÇÇM »¯B½oÇÇw JjA

¬BTvMj nB� x°n ¬Bªµ ¬Ao½A nj ºn±�v¯ ¼ª¦í« /j±M »¯Ao½A ¬B½n±�v¯

nj k®TÇ{Aj ³]±ÇU ±�ÇwnA nBYC³M ¬±a ° k¯jo�»« K¼�íU An Bµn ¬B¼¯Ao½A

x°n nj �¼�dU³M nB¼vM R± BM k¯jAj K¼UoU ¬Ao½A nj ³� j±i ºBµBv¼¦�

KTÇ� ºnB¼ÇvM ° k¯joÇ� ³]±ÇU °A »Ç¯Ank®ÇñwA ¬B½±Ç£ bo{ BU jBTwA ½A

³ª]oU º±¦´Q³M ©µ An »��®« ° »�v¦� KT� pA ºA²nBQ ° ¼§FU »¯B½ovM

/k¯j±ª¯

° ,jBÇ« ©Ç� BÇe ©¼ÇµAoÇMA k®¯B« B«±woM ¬BµAoªµ ° ¬BTw°j pA ºA²kî

q¼¯ ºo¼{jnA nAjk¼¦� ºB®í« ° (º±�o�) »i±¦w nAjk¼¦� B®e±½ ° »~§±M

BµoÇ½j nj RBª¼¦íÇU ³Ç«AjA ° BµBv¼¦Ç� ¶nAjA³ÇM �°o{ ºA³¼eB¯ nj ð½oµ

/k«C k½kQ ¬Ao½A nj »ª´« »ª¼¦íU q� Ao« �½o� ½A pA ° k¯jo�

S¼M »®í« ³� j±M (o´z½n) B½ o¼{jnA S¼M »ñ½ ©´« q� Ao« ½A ·¦ª] pA

k§±U pAo¼{ nj °A /S{Aj SwB½n ¬C nj »¯Ao½A »®í«³M °oí« ºo¼{jnA

ºAoÇM q¼Ç¯ ºnBíÇ{A ° ³T{Aj º±¦´Q³M »¯B½ow pA »ÄBµ³ª]oU ° j±M ³T�B½

ºBµo´Ç{ nj °A RB�Ç¼§FU ° j±ÇM ²j°oÇw Bv¼¦Ç� nj »®Ç½j ©ÇwAoÇ« ¾AoÇ]A

pA AkTÇMA nj »®íÇ« /S{Aj ZA°n ° Ro´{ ¬BTw°k®µ nj »Te Swjn°j

/S�o£ An t±¼wB� C K¯B] j±i k´î oiA°A nj »§° j±M B«±woM ¬AnAk�o�

»«BªU ° ¨BU ³]±U ¬B½n±�v¯ ·ªµ k®¯B« ³� k®ªz¯Aj jo« ½A j±]° KLw³M

ZA°n (o´Çz½n) »®½j ¶p±enj »¯B¯±½ ¨±¦î ©¼¦íU S{Aj ±�wnA ·�v¦�³M

S¼ªµA³M é]An »«ÀwA ¬B�§Æ« RB½A°n nj ³� SwA KLw ¼ªµ³M ° S�B½

nj R±B½ S½A°n nj SwA ³¦ª] ¬C pA ° ©¼MB½»« »L§B�« (o´z½n) »ª¦î

° k¯j±M ²k«C jo£ ¬Ak®ªz¯Aj pA ºA²kî B\¯C nj k½±£»« ³� ¬Ak¦L§A©\í«

½°kÇU ¦ThÇ« ¨±¦Çî ° ¨±\Ç¯ ° K� nj »L§B�Ç« [TÇv� ¨B¯³ÇM »�i BM

/k¯jo�»«


»¯B¯±½ JAjC ° ¬kªU BM kTª« »ÄB®{C oYAoM ³� ¬±�v¼U ¥MB�« ³¼�±¦w nj

·wnkÇ« ¥¼ÇñzU pA kíÇM ,S{Aj oÇ�A° jAkíTÇwA ¨± ¬C ¨±¦î ¤±L ºAoM

pA ,¬A°o¼{±Ç¯A ¶n°j �ÇwA <BÇMCnBÇ«> ³Ç� kÇ«C k½kÇQ »¯BTÇvMj ¼L¼~ÇÇ¯

»¯B¯±Ç½ ·�v¦Ç� u½nkU³ÇM ¬C nj ,�oÇz« nj »d¼Çv« ònqÇM ¬Ak®ªz¯Aj

/jnAj »UB�¼§FU W¼¦XU nj WdM ° »�v¦� ¥ÄBv« JBM nj º° /S{Aj ¤B�T{A

ºjoÇ« ©Çµ ,¬A°o¼{±Ç¯A nkÇQ jBLÇ ¶n°j nj o´Ç{ Ç½A �wA t±¼wB� C

S¼d¼Çv« ¼Ç½C JBÇM nj »MBTÇ� ²Bz®µBÇ{ ºAoÇM ° j±ÇM é¦�« ° k®ªz¯Aj

/jo� ³ª]oU º±¦´Q³M

½oTª´Ç« ³Ç� S{Aj j±]° ºnB¼vM ºBµo½j ¬B¼¯BwBw ¶n°j ¬Ao½A nj

©´Ç« qÇ� AoÇ« ³¦ªÇ] pA ° j±M n±QBz½k®£ B½ (Beit Lapat) �BM¿ S¼M B´¯C

n±QBz½k®Ç] ¬C³ÇM ¬B½pBÇU ¬BÇMp nj ° k{»Ç« ²joªÇ{ ¬Ao½A nj S¼¯Ao~¯

½oT£nqÇM pA »ñ½ »«ÀwA ¬B¯AjB¼�Ao�] ¤±³M B®M ³� o´{ ½A /k®T�£»«

»¯A°Ao� ° jB½p nB¼vM �nAq« ° Bµ³¯Bij°n ° Bµ¬BTv¦h¯ j±M ¬B«p ºBµo´{

n±Twj ³M An o´{ ½A /SwA ²j±M ¬An°j jBMC ° Sªí¯ oQ q� Ao« pA ° S{Aj

j±M ²k{ ³T{Am£ ³¼� B�¯A o´{ tBwAoM ¬C »¦æA bo� ° k¯jo� B®M n±QB{

° k{BM oU©�í« ° oT´M ³¼� B�¯A o´{ pA k½BM ³� j±M ²jo� ¼¦ñU n±QB{ »§°

/j±M ²k{ »eAo� [¯o�{ ·æoî k®¯B«³M ©µ oM j±ªî ¬BMB¼i Szµ ¬C nj

¤BªÇ{ ° ¤±�pj »o{ J±®] ° x±{ �o{ nj ¬BTwp±i nj o´{ ½A

¤°A n±QB{ /SwA ²j±M éA° »¯±®� jBMC²B{ ¶kñµj ¥d« nj oT{±{ »Mo�

° S�oÇ£ nBÇñM An »Ç«°n ¬Ao¼ÇwA pA ºA³TÇwj o´Ç{ Ç½A TiBÇÇw ºAoÇÇM

pA »�íM ¥�¯³M »Te ° S�B½ »ª¦î S½q�o« nB� ¥½A°A ¬Bªµ pA n±QBz½k®£

° j±{ ³ª]oU º±¦´Q³M »¯B¯±½ KT� pA ºjAkíU jAj ¬B«o� n±QB{ ¬Bin±«

n±QBÇ{ ¬B«o�³ÇM B½±Ç£ ° k¯joÇ� ºn°CéªÇ] o´Ç{ ¬C ³¯BhMBTÇ� nj An B´¯C

³�B�A³M q¼¯ »£nqM ¬BTwnBª¼M ° j±M ³T�B½ »¯B¯±½ K� S½q�o« n±QBz½k®£

19 . nBT�¢z¼Q

joÇ£ ònqÇM q�o« ½A nj »£nqM ¾BL�A ° k¯jo� VAkeA K� ·wnk« ð½

o´{ ½A ºB®M nj ¬B¼«°n ³� k½C»« o�¯³M ¼®a RB{nAq£ pA /k¯j±M ²k«C

o´{ ½A pA »ÄBµyhM ¨°j n±QB{ ¬B«p nj /k¯A³T{Aj ºnBñªµ ° S§Bij

¥ñ{³M ¨°j n±QB{ �w±U Gjk\« »§° k{ ¬Ao½° ¬B¼«°n RÀªe BM ònqM

nj n±QBÇ{ ³Ç� »Ç«°n ºAoÇwA pA ³T{mÇ£ /k½joÇ£ o¼ªíU »µ±ñ{BM nB¼vM

¬C nj ° ¥�T®« o´{ ½A³M ©µ ¬B¼¯B¯±½ pA ºA²kî B½±£ jAj ºB] n±QBz½k®£

¬Bz¯ oh�æA nj n±QB{ º±¦´Q ³L¼T� »¯B¯±½ ³ª]oU ° k¯j±M ²k{ �±T«

¬AoÇ½A ·¦ÇiAj nj »TÇe nBÇ£p°n Ç½A nj ©Çµ »¯B¯±Ç½ é½B®æ pA ³� kµj»«

¬AoÇ½A nj ºn±�Çv¯ Kµm« ·íw±U ° oz¯ pA kíM /SwA ²k{»« ²jB�TwA

q� Ao« ½oT£nqM pA »ñ½ S{Aj S½±v¼î nj kTª« ·�MBw ³� <�BM¿S¼M>

½oTª´Ç« pA ° ònqÇM (¼T§±Q°oTÇ«) »®Ç½j ¶p±e ð½ ° ¬B½±v¼î »Lµm«

K� BM ¬C xq¼«C ° »¯B¯±½ K� ©¼¦íU ¥d« ° º±v¼î ºBª¦î é Øª\U q� Ao«

,k¼Çwn ¾ÀÇîA ke³ÇM ¬A°o¼{±¯A k´î nj »oU ½A ° k{ ºk®µ ° »¯Ao½A

nj »TÇ{jnp ° ºk®Çµ ºBª¦Çî ° »¯Ao½A ¬BMp »¯B½ow ¬Ak®ªz¯Aj ³ñ¯B®a

oTz¼M ° RB¼�B½n ° ³�v¦�³M oTª� ¾Bª¦î ½A ³]±U /k¯j±M nB� ¤±�z« B\¯C

k´î oiA°A nj ¬C ¬BTwnBª¼M ° n±QBz½k®£ K� ³wnk« Á±æA ° j±M K�³M

pA ³wnkÇ« Ç½A nj /j±ÇM ²k¼wn ¾B�UnA ° Ro´{ »§Bî ¥eAo«³M »¯BwBw

° ¬B¼¯B¯±Ç½ ° ¬A°k®Çµ ° ¬B¼ÇÇ¯AoÇÇ½A K� »®íÇÇ½ ¦ThÇÇ« ¥¦ÇÇ« JnB\ÇÇU

BÇM An B´Ç¯C ·ªÇµ »§° k{»« ²jB�TwA ¬BMp »¯B½ow ºBª¦î ° ¬B¼¯Ank®ñwA

¾BLÇ�A pA ºA²kÇî n±QBz½k®Ç£ ¬BTwnBª¼ÇM nj /k¯j±ÇM ²jo� ¤±L »UB�o~U

/k®T{Aj ¤B�T{A ºk®µ K� ¤±æA ©¼¦íU³M ³� k®Tv½p»« ºk®µ

k´Çî nj ³æBi ° kíM³M nk®ñwA ·¦ªe pA uQ ¬B¼¯B¯±½ �¦vU ¬B«p pA

SdU ¬Ao½A »o{ »eA±¯ ° BµyhM pA »ioM ¬B¼¯BwBw ° ¬B¼¯Bñ{A �¦vU

j±Ç]° ¨±¦î ©¼¦íU ºAoM ºq� Ao« »eA±¯ ¬C nj ° ²j±M »¯B¯±½ ¬kªU o¼YFU


oiA°A nj ³� joM ¨B¯ An k�w ° g¦M ° °o« ¬A±U»« ³¦ª] ¬C pA ° SwA ³T{Aj

° ³TÇ{Aj j±Ç]° B´Ç¯C nj »¯Ak®ªz¯Aj »«ÀwA k´î pB�C ° »¯BwBw k´î

³� ©½±{ o�mT« k½BM /k¯A²jo�»« nB� ¨±\¯ ° RB¼�B½n nj |±~h§A»¦î

/SwA ²k{»Ç« nB¼ÇvM ³]±U ¨±\¯ ° RB¼�B½n³M »¯BwBw ¶n°j ¬Ao½A nj

³Ç� »ÄBµ³¯BikÇæn ° nB½o´Ç{ ³¯BikÇæn ¥¼L pA »ÄBµ³¯Bikæn j±]°

S�oz¼ÇQ ° j±ÇM ³T�oÇ£ nAo »«ÀwA ¼ª\®« pA »£nqM ²°o£ k¼¦�U jn±«

° SÃ¼µ ° ¨±\¯ ° RB¼�B½n nj »«ÀwA ¬kªU ¥½A°A ¬B¼¯Ao½A ¶jBí§A�nBi

¬B¼¯Ao½A RB¼oU pnBM ¥¼§j ³ªµ ¨±\¯ ° RB¼�B½n JBM nj »ÄBµJBT� ³ª]oU

/SwA »�B½n ¨±¦î nj »¯BwBw k´î

:k½±£»« ¬BTwBM ¬B¼¯Ao½A jn±« nj ©«¿ARB�L� JBT� nj »v§k¯A kîBæ

o¼YFU ©¦î ° ¨±\¯ ¨BñeA ° K�³M SwA ¬B¯C ³]±U ¬Ao½A ¨jo« }ÄB~i pA>

©½k jBænA K� A±� RB�oe JBM nj An ¬B¯C ° ½j°o� ºB¼¯j nj K� A±�

uPÇw »v§kÇ¯A kîBÇæ <kÇ¯A³TÇ{Aj RB¼ñ¦Ç� nj ¦ThÇ« KµAm« ° j±M

»MBT� B´¯C pA »ñ½ ° k®T{Aj ¨±\¯ ¨BñeA nj »ª´« KT� ¬B¼¯Ao½A :k½Aq�A»«

·ª]oU) KwB«B] JBT� o¢½j ° S{jnp³M J±v®« ð¦� RB]nj n±æ nj

SdÇU ¬B¼Ç¯Ao½A »«±\¯ �À�A ¤Beo´M ° (SwA j±]±« JBT� ½A »wnB�

RBîÀ�A oM RAo¼YFU ½A y½Aq�A BM ¬B¼¯B¯±½ ° ¬B¼¯Ak¦� ° ¬B¼®¼a k½B�î o¼YFU

/j±M ³T�B½ nB¼vM ·íw±U ° S�oz¼Q »¯BwBw k´î oiA°A nj ¨± ½A »¦æA

½A ° SwA j±]±« »ª¦î ¬A°Ao� RBeÀ�æA º±¦´Q KT� pA ºA²nBQ nj

Sªñe ³æBi ¬B¼¯B¯±½ »�v¦� RBeÀ�æA oM �L�®« HL§B� ³� RBeÀ�æA

»¯B¯±Ç½ ¨±¦Çî ¬AoÇ½A ¬B½±v¼Çî ³¦¼w°³ÇM B´®ÇU ³Ç� k¯Bwn»« ,Sw±�wnA

nBÇ� ½kÇM ©Çµ ¬B¼TÇzUnp ³ñ¦M SwA ²kz¯ AjA »¯B½ow ¬BMp³M ° ³T�o½mQ

oÇMAoÇM nj RBª¦� ºnB¼vM ¬jn°C ¤jBí« BM An º±¦´Q ¬BMp ° ²jo� RnjBL«

¨±¦î nj RBeÀ�æA ½A /k¯j±M ³TiBw »®� »¯B¯±½ »�v¦� RBeÀ�æA

21 . nBT�¢z¼Q

B´Ç¯C ¦ThÇ« ºBµyhM ° RB¼�B½n ° RB¼í¼L� ° RB¼´§A k®¯B« ¦Th«

nj ³� »ª¦î jkíT« RBeÀ�æA ½A BM »ÄB®{C ° ¬joM »Q ºAoM /SwA ²j±M

»¯BíÇ« ºAjA nj ¬BÇMp Ç½A ºAoM ³� An »Unk ° SwA j±]±« º±¦´Q ¬BMp

¬A±U»« j±M ²k{ ¥æBe JBM ½A nj �¼ªî ºBµWdM ° »«À� ° »�v¦�

jq«n°AßfØo� JBT� ½A §Æ« /jo� ³í]Ao« <nB`½° ð¼¯Bª£ k®ñ{> JBT� ³M

¨±Çw ¬oÇ ¤°A ·ª¼Ç ) ºjÀ¼Ç« ©´Ç¯ ¬oÇ �ÇwA°A nj GoµB� ³� j±M ¬BUAj

An »�v¦� ¥ÄBv« pA ºnB¼vM j±i JBT� nj º° /SwA ³Tv½p»« (ºo\µ

¼ÇÄC ¤±ÇæA RBLÇYA nBÇ� ½A pA °A k~ ° SwA ²jAj gwBQ ° ²jo� bo�«

¨ÀÇ� ³Ç� Ç½A pA Sv½nAj±ªÇ¯ °A JBTÇ� KLÇw ¼ªµ³ÇM ° ²j±ÇM »TzUnp

½A ° ²k{ ²jB«C ¬B½jA ¬BLeBæ BM ²o�B®« ° WdM ºAoM ³¯±¢a ¬B¼TzUnp

º°n pA ½AoM ²°Àî /j±M ³T�o£ Rn±æ ±d¯ ³a³M ³�v¦� bÀw BM »£jB«C

»ÇQ »�v¦Ç� ¥ÄBÇv« nj ¬B¼Ç¯Ao½A RAk�Tí« ¤±æA pA ºnB¼vM ³M JBT� ½A

¤±�Çz« ³Ç� °A ¬AoæBí« o½Bw B½ ° fØo� ¬Ajo« ³� SwA ¨±¦í« ° ©½oM»«

³ªÇµ ¬C y½B\®£ ¶jB«C An º±¦´Q ¬BMp ,k¯A²j±M º±¦´Q KT� o¢½j ¼§FU

¤BX«A ° <nB`½° ð¼¯Bª£ k®ñ{> JBT� nj ³� »ª¦î ° »�v¦� RBeÀ�æA

k½B�Çî »�íÇM pA ³Ç� »ÄBµl±�Ç¯ ¤BÇe ¼î nj /k¯j±M ²joñ¯ ©¼®¼M»« ¬C

³� SwA ¬C ¼L« ²k{ »«ÀwA k´î ·�v¦� nj (»w±\«) »TzUnp ºBª¦î

pA ° ²joÇñ¯ B�TÇ� A k®Çµ ° ¬B¯±½³M B´®U j±i »�v¦� RBí§B�« nj ¼ª¦v«

/k¯A³T�o½mQ »ÄBµq¼a »¯Ao½A miF«

xn±Ç½ pA uQ º±¦´ÇQ RB¼MjA ° ¬BMp ° »¯Ao½A¡®µo� ¨°AkU - 2

¬B½pBU

çAo�Ç¯A ° ThÇ½n ©Çµnj ° ¬B½pBÇU xn±Ç½ pA uQ ¤°A ¬oÇ ³ÇÇw nj

nj JoÇî ¨BÇñe ³¯AoMB] ·�¦w ° ï±½ ° B´¯C SwkM »¯BwBw ºn±�AoP«A

½j ¥¼L pA »¯B½jA l±�¯ ¬Ak¼« ¬Ao½A ,é¼w° ºn±�AoP«A ¬C ¦Th« »eA±¯


° j±M ²o¼� ° º±v¼î ¼ÄC ° Kµm« ° º±¯B« S¯B½j ,»TzUnp ½j ,¨ÀwA

nj ©µ ²o¼� ° »¯B½ow ° º±¦´Q ° »Moî »®í½ B´¯C pA ð½o´M �¦íT« ºB´¯BMp

pA ºA³TÇwj ³Ç� ¤BÇe ¬BªÇµ nj »®íÇ½ /S{Aj ZA°n ¬AoÇ½A ¦ThÇ« �B�¯

° RnB´Ç« ¥¼~dÇU JoÇî ©�Ç¯ ° oXÇ¯ nj »Ç¯Ao½A ¬B£k®½±£ ° ¬B£k®v½±¯

KT� ·ª]oU B½ ¼§FU ° »¯B½ow RB¼MjA BM ©µ ºA³Twj ,k¯jo�»« Ro´{

»MjA ° »h½nBU ° »®½j KT� ¼§FU ¨o£ow »µ°o£ ° k®T{Aj nB� ° ow ¬C ³M

ºBµyhÇM nj »¦dÇ« RB¼ÇMjA ©Çµ ¤BÇe ¬Bªµ nj /k¯j±M º±¦´Q ¬BMp ³M

pA »¦d« ºBµ³\´§ ° j±ª¼Q»« An j±i »í¼L� ¥«BñU ·§BL¯j ¬Ao½A ¦Th«

pA »ioM B´¯C ¬B¼« pA ° S�B½»« ¤ Ø±dU ° o¼¼�U »Moî ¬BMp BM xq¼«C �½o�

° jjo£ »í¼w° RB¼MjA ºAnAj ³� k{»« ¬C ¶jB«C ºnj ·\´§ k®¯B« Bµ³\´§

»®í½ ºnj ¬BMp ³� Swk´î ½A ¬B½BQ nj ©¼¯Aj»« ³� ¬B®a ©µ ¨B\¯Aow

¬BMp B« nB£p°n BU ° k«Cnj ¥�Tv« »MjA ·\´§ ð½ ¬A±®íM ¬Ao½A �oz« ·\´§

/k{ ³TiB®{ ¬Ao½A »wB¼w ° »MjA »ªwn

° ¬BMp »®í½ »Moî RB¼MjA ¬Ao½A³M ¬B½pBU xn±½ pA uQ ¤°A ¬o ³w nj

° k¯j±ÇM jAsÇ¯ »¯Ao½A ¬C ¬B£k®½±£ ° ¬B£k®v½±¯ K§B� ³� ºpBU ©�¯ ° oX¯

²j±M »¯BwBw ¶n°j »MjA ° »®½j ° »ªwn ³\´§ ¶k¯B«pBM ³� º±¦´Q RB¼MjA

nB®� nj k{ »«ÀwA ²n°j nj ¬Ao½A »wB¼w ° »ªwn ¬BMp ³� ºnj RB¼MjA °

¬oÇ ³Çw Ç½A »Ç� nj ³TÇL§A /k¯j±ÇM ¬B½o] nj o¢½kñ½ BM ¬B«qªµ ° ©µ

k¯jo�»« xÀU JAoîA k{ ²nB{A ¬C³M »¦L RAk¦\« nj ÂL ³� ºn±�³M

»wnBÇQ JjA ° ¬BMp ½q¢½B] ¥«B� ° »¦� n±�M An Joî JjA ° ¬BMp ³�

³� »¯BwBw ºn±�AoP«A owBUow nj [½An ºBµ³\´§ o½Bw ° ºnj ° º±¦´Q)

»Te ³� k®T�n y¼Q B\¯AkM BU nB� ½A nj /k®½Bª®M ,(k¯j±M ²joM ZAnBU³M B´¯C

©½oÇe nj ° ²jA±¯BÇi ¾B�îA ¼M ° Bµ²jA±¯Bi nj An ºnj ¬BMp pA ²jB�TwA

Ç½A pA »`¼QoÇw ºAoÇM An »ÄBÇµRApB\Ç« ° k¯joÇ� ©½odU ¬B¼¯Ao½A ¤pB®«

23 . nBT�¢z¼Q

nj ¤BÇeo´ÇM B´Ç¯C xn±Ç½ pB�C pA ³� An »¯A±½j ¬BMp /k¯jo� ¼¼íU ©½odU

�i ° ¬BMp BM j±M ºnj »wnBQ ° º±¦´Q ,Sñ¦ª« »¯A±½j ¦Th« b±�w

»¯Ao½A ¤Bªî Swj³M An nB� ½A ³� ½A K§B] ° k®TiBw ½q¢½B] »Moî

w±Ç½ MZB\Çe S«±Çñe k´Çî pA ¤BXÇ« ºAoM /k¯k¯Bwn ¨B\¯A³M j±i

Mc§Bæ ³M j±M ¨±w±« ° ¬BTv¼w ¥µA pA ³� »¯Ao½A ¬BLUB� pA »ñ½ ,»��Y

nBÇ� w±Ç½ MZB\Çe ¬A±½j KeBæ fØo�¯AjAp Swj o½p ° ªeo§AkLî

jBTÇwA R±� pA kíM ° jBT�A »Moî³M º±¦´Q pA ¬A±½j ¤B�T¯A oñ�³M ,jo�»«

²Bz¯Ajo« bBd§A ° nAoæA ©�n»¦î ° »¯A±½j ½B�° ¬k{ nAj²k´î ° j±i

½A o¢½j jn±« ° jo� ¨AkA »Moî³M º±¦´Q pA ¬A±½j ¥�¯³M ,f Øo�¯AjAp ovQ

³�¼¦i k®½C x±i ºAoM j±ªd« »T° º±¯q� j±ªd« S®�¦w ¬B«p nj ³�

�Çzî »wnBÇQ ¡®µoÇ� ° ¬BMp³ÇM ³Ç� An »®½Ao�wA j±i ©�îA o½p° jAk�M

RnAp°³ÇM °A ºB]³ÇM An ºk®ª¼Ç« ° joÇ� ¤°qíÇ« j±ÇM nAjB�° ° k½pn°»«

ºnj »wnBÇQ pA »Ç¯A±Ç½j n±«A ¨BªU ¤B�T¯A³M ¨AkA ºk®ª¼« ,jo� J±~®«

¥ªî ° ©¼ª~U pA ²Bz¯Ajo« »T° ¤°A jn±« nj /j±ª¯ »Moî �i ° ¬BMp³M

¥æBÇe �ÀÇ�A »Moî³M º±¦´Q pA ¬A±½j ¤B�T¯A ºAoM ªeo§AkLî Mc§Bæ

An »wnBÇ� ·z½n ³� ¬B®`ªµ jAoLM B¼¯j pA An ±U ·z½n k¯°Aki> :S�£ jo�

½A pA BU k®µkM °A³M nB®½j nAqµ kæ k¯k{ o�Be »Te ¬B¼¯Ao½A ° /!ºk½oM

/S�o½mP¯ °A ° k®� ºnAjj±i nB�

° ¬Bª¦v«o¼Ç� ¬B¼¯Ao½A ¬B¼« nj º±¦´Q ·\´§ ° �i ¤°AkU ¤Be ½A BM

nj ,©½jo� ²nB{A ³� ºn±�³M ° S�o¯ ¬B¼« pA ©\®Q ¬o j°ke BU ¬Bª¦v«

»¢®µo� RB¼e k½k\U S�´¯ pB�C ° ¬B¼¯B«Bw ° ¬B½nB�æ S«±ñe ¬B«p

° »w°joÇ� ° »Ç�j°n k®¯B« BMjA ° ¬B£k®v½±¯ ° ¬AoîB{ n±´� BM ° ¬Ao½A

»ÄBÇv� ° »Ç¯A°ovi ° »h¦M k¼´{ ° ºq¢w ¼æ° Mkªd« ° »�¼j

° n±¼� ¨jo« »¯BL¼TzQ ° S½Bªe BM ° o¢½j ²k®v½±¯ ° oîB{ Bµ²j ° ºp°o«


° ¬BwAoi nj ²s½°³M ° ¬Ao½A ºBµyhM ³¼¦� nj »¯Ao½A nAjB�° ° SwoQ�°

BÇM ð®Ç½A ° joÇ� ��Çe An j±i RB¼e ¨°AkU ºnj »wnBQ ¬BMp o´®§AAn°B«

n±z� � Bi³M ¬B½pBU ³¯B¼ze° xn±½ pA ¤Bw kænBá ° nAqµ ð½ S{m£

²nB RÀ� nj jAs¯ »ÄB½nC ¨jo« ©¼�î ºBµ²j±U ¬BMp ,»wnB� ¬BMp p±®µ B«

»MjA ºBµ³®¼\®£ ½oU©¼�î pA »ñ½ ¬BMp ,¬BMp ½A ³� ½A oU©´« ° /SwA

¬oÇ nj /²k{ ³T{±¯ ° ²j°ow ¬AkM ³� SwA »wnBQ RB¼MjA »®í½ ¬B´]

° k®TÇ{Aj »ÄB®{C º±¦´Q ¬BMp ° �i³M ¬B¼¯Ao½A pA ºnB¼vM ©\®Q ° ¨nBá

ºBµoTÇ�j pA »�íÇM ¬BªÇ]oTÇ« ° ºn±~®«±ÇMA ·«B®µBÇ{ ¬B£k¯n°C éª]

° ¬Ao½np nBñUB½A k®¯B« º±¦´Q pA »U¿Bwn ²n°j ¼ªµ nj »wnBQ³M º±¦´Q

½A o½B�¯ ° o´ª£nqM ·«B¯k®Q ° n±£ Äo´M ¬BTwAj ° ¬BñQBQ o¼{jnA ·«B¯nB�

l±�Ç¯ /kÇ¯jAj nAoÇ Bµ³«B®µB{ °q] ° k¯jo� ³ª]oU »wnBQ³M An R¿Bwn

oí{³M B´¯C ¥�¯ pA kíM ³� j±M ºke³M Bµ³ª]oU ½A nj º±¦´Q JjA ° ³\´§

BÇM B´¯C ¬B¼« »¯A°Ao� JnB�U ²±]° ©µ »w°jo� ° »�¼j ³¦¼w°³M »wnBQ

B�æ ³¦§A c¼Ml oT�j jBTwA �¼§FU ¬Ao½A nj »ÄAow³wBªe JBT� ³M j±{ �±]n /1

1/Swj±´z« ð½oµ º±¦´Q ¥æA

¶n°j pA ¬C ¥ÇæA B½±Ç£ ³Ç� n±´z« KT� pA »ñ½ ©\®Q ¬o �wA°A nj

oí{³M »¯B£o£ kíwA ½k§Aoh� SwkM º±¦´Q T« pA SwA ²j±M »¯Bñ{A

nB� ¬C º±¦´Q T« BM Hª¼�Tv« ¬BTwAj ½A ¶k®½Aow ¬±a ° k{ ¥�¯ »wnBQ

(¼«An ° u½°) °A ·«±�®« nj º±¦´Q ðLw ° RBL¼�oU ° RB�§ oYA ³T{Aj

º±¦´Q ¬±T« BM ¬Ao½A ¬B£k®v½±¯ ° ¬AoîB{ »ÄB®{C /SwA nBñ{C Rk{³M

¼ªµ nj ³� ¬B®a SwA ³T{Aj ³«AjA ©µ ©T�µ ¬o BU »wnBQ³M B´¯C ¥�¯ °

An ³«B®�Ao½°AjnA JBT� °jsQ Äo´M SzUnp ¨B¯³M n±´z« ¬AoîB{ pA »ñ½ ¨B½A

/jo� ³ª]oU »wnBQ oí{³M º±¦´Q pA

25 . nBT�¢z¼Q

·\Ç´§ ° �Çi BÇM ¬B¼Ç¯Ao½A ¶jB�TwA ° »ÄB®{C ³� k¯Bwn»« kµA±{ ½A

BU ³ñ¦M S�o¯ ¼M pA ²nBLñ½ »¯BwBw S«±ñe çAo�¯A BM »¯BwBw º±¦´Q

° ³\´§ ³� ¬B®`ªµ ³� ©¼Ä±¢M k½BM ³¯ApAo�ow ²oi¿BM /S{Aj ³«AjA ²B£o½j

ºBµ³\Ç´§ o½BÇw RB¼Çe ° ¾B�M ,S�o¯ ¬B¼« pA Joî ·¦ªe BM º±¦´Q �i

S�Ç£ k½BM »Te ° k½jo¢¯ K¼wC x±hTwj ¬B½pBU ·L¦� oYAoM ©µ »¯Ao½A

»\½nkU ¥«BñU o¼w³M ° k¯k¯B« »BM j±i ½o½j R± BM Bµ³\´§ ½A ¨BªU

S§°j �±�Çw ° ¬B½pBÇU �¦ÇvU oÇYAoÇM ³� SwA Swnj /k¯jAj ³«AjA j±i

»®½j ° »ª¦î ° »wB¼w R¿B�T{A ²An pA ¬B¼¯Ao½A pA ònqM »µ°o£ »¯BwBw

JjA ° ¬BMp »Te B´¯C pA ºA²nBQ ° k®T�o£ Ao� »M±i³M An »Moî ¬BMp »MjA °

©¦ÇñU ¬C BÇM ° k®Ti±Ç«C JAoÇîA j±i pA oUA±¼{ ° oT´M KUAo«³M An Joî

kz¯ KLw S±`¼µ o«A ½A ñ¼§ k®T{±¯»« ° k¯k¯A±i»« ° k¯jo�»«

/k®� Bµn An j±i »¦d« ºBµ³\´§ ° »¦« ¬BMp ¬Ao½A S¦« ³�

»wnBÇQ ¬BÇMp ³Ç� SwA ½A j±M ³]±T« k½BM ³� An ºo¢½j ©´« K¦�«

¬C ¥iAj³M RB�§ ° Bµ²rA° j°n° ° »Moî ¬BMp BM xq¼«C ° ZAqT«A BM ºnj

¬BMp S�ÀM ° SeB~� K]±« ³� jo� Ak¼Q An »ª¼�î Rnk ° ºk®«°o¼¯

° Aoí{³M k½jo£ »wnBQ oí{ ¬BMp BµkíM ³� ¬BMp ½A ° k{ ºnj »wnBQ

³¯B�{Bî ° ³¯B�nBî ¼«B�« ½oU�¼ªî BU jAj ¬Bñ«A ¬B£k®v½±¯ ° ¬An±®hw

° S¼MAm] »wnBQ oí{³M ° k¯q½oM yñ§j ° BL½p ° é½kM ºBµK§B nj An

°kÇî> :S�£ k½BM /k®zhM ³M ©¼Tvµ ¬C kµB{ ³� An »«BñdTwA ° S§Aq]

k½BM n±�w ½A ¬B£k®¯A±i �À�A S´] </kµA±i Aki o£ A o¼i KLw j±{

©µjpB½ ¬o nj ¬Ao½A³M ¬B½pBU xn±½ o¼�¯ ©µ »´MBz« ·YjBe ³� ©®� ³�B�A

n±Çz� pA Bµºk®«n±¯ ºjÀ¼« 1å66 ¤Bw nj /jAj º°n BQ°nA nj ºjÀ¼«

BµÇv� Bw±¦¢¯C ¼«pow³M k{»« ²k¯A±i <¥£> ¬B«p ¬C nj ³� ³v¯Ao�

²B{jBÇQ k§°nBÇµ »QB½»ÇQ ¡®Ç] k®Ça pA uQ ° k¯joM xn±½ (¬BTv¦¢¯A)


nj ¤Bw kæ nB´a HL½o�U Rk«³M An ¬BTv¦¢¯A ° k¯jo� J±¦�« An u¼¦¢¯A

¬BMp ³� ³v¯Ao� ¬BMp ³� k{ ½A ¤B�{A ° ³L¦� ½A ³\¼T¯ /k¯jn°Cnj o~U

»Moî ¬BMp ³� ¥ñ{ ¬Bªµ³M) ,jjo£ ¤°AkT« ¬BTv¦¢¯A nj j±M Bµºk®«n±¯

»v¼¦¢¯A ¬BMp BM H\½nkU ° (S�B½ ¤°AkU ¬B½pBU ¬k¼wn Rnk³M BM ¬Ao½A nj

¬BMp jnA° ³v¯Ao� ¬BMp pA nBªz¼M ºBµ²rA° ° RB�§ ° jq¼«Cnj J±¦�« ¨jo«

¬BÇMp ©¼�î ¬B¼M Rnk ° S½±�U ,¬k{ »®� K]±« ³� k½jo£ »v¼¦¢¯A

¬BTv¦Ç¢¯A ð¼wÀÇ� »ÇMjA ºBµnBñµBÇ{ �¦Çi nj BµkíM ° k{ »v¼¦¢¯A

jn±Ç« nj /j±ÇM ½oÇ�C y�Ç¯ ¬BÇMp »v¼¦¢¯A ¬B£k®v½±¯ ° ¬AoîB{ �w±U

kíM ° ©z{ ¬o³M �±Mo« nBí{A |±~hM ,»MjA nBYC �¦i »wnB� RB¼MjA

° »ÇAoÇî ° º±§±Ç« ¬±a »¯AoîB{ q¼¢¯A¤j ° BL½p ºBµ¤q� k®¯B« ¬C pA

pA ²jB�TwA ¬°kM o¢½j ²k®v½±¯ ° oîB{ Bµkæ ° »«B�¯ ° ��Be ° ºkíw

ñª«o¼� Â«B� ³T�n nBñM B´¯C RB¼MA ¬j°ow nj ³� »Moî ºBµ²rA° ° RB�§

/SwA n±~U ¥MBo¼� °

»¯°o¼M¬Bd½n±MA

·ªÇµ ¬Ak®ªÇz¯Aj ½oT£nqM pA »ñ½ »¯°o¼M kªeA Mkªd« ¬Bd½n±MA

nj ° SwA ²k{ ³TiB®{ ¬B´] ¡®µo� g½nBU nj ©¦v« �MA±¯ pA ° nB~îA

° nAqµ ð½ ¤±� nj Jo� ° �o{ ¬Bin±« ° ¬Ak®ªz¯Aj ¨BªU »MB¼{pnA ½A

/k®{BM»Ç« ¤±Ç�§A��TÇ« SwA ³T{mÇ£ ònqÇM joÇ« Ç½A n±´� pA ³� ºk¯A

¥¼L pA ¬±®� ° ¨±¦î ¦Th« ºBµ³T{n nj ònqM k®ªz¯Aj ð½ ¬Bd½n±MA

³�v¦� - g½nBU - »wB®{¬Bv¯A - g½nBU ©½±�U - ¨±\¯ - »ñ{qQ RB�B½n

/j±M j±i ¬B«p ¤°AkT« ºBµy¯Aj ¨BªU HL½o�U °

¤BÇw oL«BTPÇw ©\®Q oMAoM 352 ¤Bw n±½o´{ ©µjnB´a nj ¬Bd½n±MA

nj ³� ¨pnA±i ¬BTwA nj <¬°o¼M> ¨B¯³M »ña±� ºBTw°n nj ºjÀ¼« 973

pA ºA²nBÇQ /j±Çz£ ¬B´]³ÇM ²kÇ½j S{Aj nAoÇ »¯B«BÇw ¬BµB{jBÇQ °oª¦

nj °A ¬±a ° ³T{Ak¯ j±]° ¬°o¼M ¨B¯³M »ÄBTw°n ³� k¯A³T�£ ©µ ¼in±«

° k¯A²jB´¯ °A oM »¯°o¼M K�§ ³T�B½ k§±U ¨pnA±i ¬°o¼M ºBµ¬Bñ« pA »ñ½

Ç½A nj q®Ç� ºA²pAkÇ¯A BU> SwA ³T�£ »w°n fn±« »ñv�aAo� ³� ¬B®a

k®ªÇz¯Aj An ¬Bd½n±MA ,±ñv« NBa ¨±¦î ³«B®z¯Aj /(jnAj j±]° ¬BTwAj

oM An »¯°o¼M ¨B¯ Bµn±z� pA ºnB¼vM nj /SwA ²k¯A±i nB~îA ° ¬°o ·ªµ

<k½°BÇ] jBTwA> K�§ ° ²jB´¯ Bµ³¯BhMBT� n¿BU ° Bµ²kñz¯Aj - Bµ²B¢z¯Aj


³� jnAj j±]° »¯°o¼M pA »ÄBµ³T{±¯ »wB®{²nBTw y¯Aj nj /k¯A²jAj °A³M

H®ªÇ� /²kÇ{ SLdÇæ xj±Çi n°j³ÇM ¼Ç«p xjo£ pA B´¯C nj b±�°³M

³ÇÄAnA ¼Ç«p �BíÇ{ ·LwBdÇ« ºAoM »{°n <J¿o�w¿A> JBT� nj »¯°o¼M

BµkíM /(©¼®�»« ²B¢¯ ¬C³M RBîB�UnA pA »T° ��A ßS�A �½o� pA) /kµj»«

,²k{ ²jp ©n º±¯q� j±ív« ¬B�¦w ¨B¯³M ³� :ºj±ív« ¬±¯B> JBT� nj

/kµj»Ç« xnAqÇ£ An j±Çi �w±ÇU x°n ÇÇ½A ¬joÇÇ� »ª¦ÇÇî ¬Bd½n±ÇÇMA

³Ç� SwA ²jn°C SwkM ¥¼« 58 An ¼«p c�w ³]nj ð½ °A ºo¼£ ²pAk¯A

656å ¼Ç«p �BíÇ{ ,SwA oTÇ« 1973. 3 »Moî ¥¼«oµ ³� ½A³M ³]±UBM

»M±Çi kÇe BÇU ³� k½C»« SwkM (ºp°o«A ºBµkeA° KveoM) oT«±¦¼�

¥½oQC ©Tzµ »¢T�o£ k¼{n±i ¬Bd½n±MA /SwA ð½jq¯ ¬C c¼dæ nAk�«³M

»¢T�o£ ²B« ° (»¯±®� ¬BTv¯B��A) ¬Bª�§ ºB´µ±� nj An ºjÀ¼« 1å19 ¤Bw

°A RBÇîAoTÇiA pA /joÇ� »wnoÇM ° kÇæn ³¯qÇ� nj An ¤Bw ¼ªµ oL«BTPw

RB½o�¯ nj /SwA ð½q¼� nj |±~h« ¬p° y\®w ºAoM [®w »§B¢a

nBÇM ¼§°A ºAoM An ¬C ½°nAj ³� ¥«BñU ³¼�o� ° »wB®{Sv½p³M �±Mo«

½°nAj pA ¥L ¤Bw kæ ½k®a »¯°o¼M ,jAj ³ÄAnA ¥~�« ° »ª¦î n±�³M

·½o�Ç¯ BÇM An °A ·½o�¯ ¬Ak®ªz¯Aj pA ºnB¼vM ³� ²jAj An ºA³MBz« RB½o�¯

»¯°o¼ÇM /k®Ç¯Aj»Ç« tB¼Ç ¥MBÇ ° ³MBÇz« <»í¼L� JBhT¯A ° ©v¼®½°nAj>

:k½±£»«

¬BÇ«p S{mÇ£ BÇM /jnAj pB¼Ç¯ k§° ° jAp ° »¯Bz�A ³¯Aj³M ¬B´] RB¼e>

¬C ¤Be SwA j°kd«B¯ y½Aq�A ½A /k®MB½»« y½Aq�A Bµk®½Ao� ½A º°joµ

²nBÇ{A ²kÇ¯p RAj±]±Ç« ¥ÇæA Ç½A³ÇM uPw °A /SwA j°kd« ¬B´] ³�

:k®�»«

nj ºo¼¼�ÇU oÇ¢½j ¬An±¯BÇÇ] BÇÇ½ ¬BµB¼ÇÇ£ pA »µ°oÇÇ£ ³ÇÇ� »«B¢®ÇÇµ>

ð½Bñ½ o£ A ,k¯n°C j±]±M An »½Ao¼«B¯ ²s½° ³¯±£ ° kµk¯ fn ¬Bz¯BªTiBw

29 . »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

k§° ° jAp³M ,k¯°oM ¼M pA ° k®½C B¼¯kM B´®U ³� ¬C ºB]³M Bµ³¯±£ ½A ºB�îA

,kÇ¯n°C j±]±ÇM An j±Çi k®¯BªÇµ j±]±Ç« ½k®a ,nBM ½k®a ° k¯pAjoPM

° Sz£ kµA±i oQ ºn±¯B] B½ »µB¼£ ³¯±£ ð½ ¬Bªµ pA B¼¯j ¨BªU ºj°p³M

c½ozU³ÇM uPÇw »¯°o¼ÇM /jo� k®µA±i o¼hvU k®MB¼M ³� º°oª¦ oµ B´¯C

/jpAjoQ»« »î±®~« JBhT¯A

�np ° Sz� ³M kµA±i»« ³� »ÄB] BU ° jo¼£»«oM An j±i �np pn°Bz�

nAj¥¢®Ç] /k®�»Ç« Ç� ³Çz½n kÇµA±i»ªÇ¯ ³Ç� An ³`Ç¯C ° jpAjoQ»« ¬C

An Bµ³iB{ o½Bw ° jnAj»« ³¢¯ An k®Tvµ ²k½q£oM xo�¯³M ³� »ÄBµ³iB{

ºAoÇM ºnBÇ� »§° k¯n±i»Ç« ��Ç� ³Ç� An ²°o£ pA ºjAo�A Bµn±L¯p /joM»«

¨ÀîA Sí¼L� ¶nBMnj An j±i o�¯ uPw °A <k®zÔ�»« ,k®®�»ª¯ ¬Bz½°k®�

JBhTÇ¯A ²nBÇMnj Ç½°nAj ºBµ»§±�Çzª§j ¬A±U»Ç« ³]±ÇU »ª� BM k®�»«

ÇÇ½A nj An (Natural selection) ° (Survival of the Fittest) »í¼LÇÇÇÇ�

:S�B½pBM RAnBLî

»«BªU nj »§° /k®�»« ¥ªî ³MBz« ºA²±¼{³M Sí¼L� :k½±£»« »¯°o¼M

° òoÇM ºj±MBÇ¯ ²pB]A °A /SwA ¬Bvñ½ ³ªµ jn±« nj xjoñ½°n �½Ao{

SwA ¬Bz¼½B´¯ kµ ³`¯C k¼§±U ºAoM An B´¯C �½o� ½kM ° kµj»« An ²±¼«

</k½Bª¯ pBM ¬Ao¢½j ºAoM »ÄB] BU k®�»« j±MB¯ An B´¯C Sí¼L� /jo¼£»«

,©½kÇ{ o�mTÇ« oÇ¢½j ºBµ¥~� nj ÂL ³� ºn±�M ,»¯°o¼M ¬B«p nj

S«±ñe ¨pnA±i ° ònqM ¬BwAoi ¥«B{ ¬Ao½A »o{ ¤Bª{ oM ¬B¼¯B«Bw

��B®« ° ¬Ank¯pB« ° ¬B£o£ oM ¬B½nB½p /j±M AnBhM ¬Bz½A ShT½BQ ° k¯jo�»«

oÇM ¬B½nB�Çæ ¬B£k¯B«pBÇM ,jAk�ÇM BÇU ¬AoÇ½A ��B®« o½Bw oM ¬B¼Ä±M , Ao�A

»M±®Ç] ° ºq�oÇ« ��B®Ç«) ºn°BÇi ¬AoÇ½A J±®] oM ¬B½±¯q� ° ¬BTv¼w

° ¬BÇMp ° y¯Aj �±Çz« ¬B¯C ·ªµ ° k¯jo�»« S«±ñe (p°o«A ¬BTv¯B��A

/k®T{Aj ¨BªTµA ²An ½A nj ¬Ao¢½j pA y¼M ¬B¼¯B«Bw ° k¯j±M »wnB� RB¼MjA


½A ³� k{ ³¯±¢a ³� k½C»« y¼Q ºjB¼®M ° »wBwA nB¼vM ¤AÆw ½A ¤Be

nj ³Ç� S¼íªÇ] ¬±¼¦Ç« ½k®Ça ° Rnk ³ªµ ¬C BM »¯Ao½A ºBµS«±ñe

jBdUA ° »íª\Twj ¨B¼ ð½ BM k®Tv¯A±T¯ k¯jo�»« »£k¯p ¬Bz½Bµ°oª¦

©µAo� An »¯Ao½A k®«°o¼¯ ° ©¼�î ²BPw ð½ ° k¯±{ kdT« o¢½kñ½ BM ¥«B�

kwBÇ� ºB�¦Çi nBÇ£p°n pA nBÇ«j ° k®®Ç� »z�o¢z§ jAk�M o´{ ³M ,k¯n°C

° ¬Ao½A ° ,jo� ¥L ¤Bw ½k®a W¼§ J±�í½ ³� ³¯±£ ¬Bªµ k¯n°CoM »wBLî

©§B� ° o¢ªTw ° nA±h¯±i ºpBU »Tz« S«±ñe ° ³�¦w k¼ pA An ¬B¼¯Ao½A

n±Çz� Ç½A ¨jo«³ÇM An ¬BTwBÇM ¬Ao½A ¤À�TwA ° Sª�î ° k¼¯Bµn kwB� °

pA uQ »ze° nBUBU ð½ - ¤±�« ¬Bi±� Àµ ³� ºnB� !k¯Ajo£pBM ²k½kªTw

³�¼¦Çi ° jAj ¨B\Ç¯A nA±h¯±i q¼¢®a SwkM ¬Ao½A »o{ »eA±¯ o¼hvU

S�ÀÇi ° S®�¦Çw çAo�Ç¯A ° jBTwoÇ� »Tv¼¯ nB½j³M An ³§ABM ©~íTvª§A

»Ç¯AoÇ½A ¼�ÀÇw Ç½A :SwA Ç½A ¤AÆÇw ½A gwBQ /jn°C ©µAo� An ¬B½pBU

k®¯BªÇµ j±Çi ·�¦Çw SdÇU »ÇeA±Ç¯ nj An j±i S«±ñe ¬B«o� ¨Ak�oµ

nj °A ²k¯BÇz¯ Swj bÀ�æA³M ° k®T�o£»« jAk�M ·�¼¦i pA W¼§ J±�í½

,»TÇw°j ° jBdÇUA ºB]³ÇM o¢½kÇñ½ BM éA±« oX� A nj /k¯j±M j±i ·��®«

³¼¦Çî An ð½ oµ j±i |Bi »�o½p BM ©µ ³�¼¦i ° k®T{Aj �B�¯ ° SMBn

S½B´¯ BM /S�o£»« »µB« JC ¬jo� j±§C¥£ pA ° jo�»« ð½odU ºo¢½j

³�eÀ« ¬B«»ÄB½nC ¼«pow K¼z¯ ° pAo� pA oQ g½nBU³M xo¢¯ BM ° wFU

° S§l K]±Ç« nB~ÇîA ° ¬°oÇ ¨BªÇU nj ³Ç� ²j±M »{°n ½A ³� ©¼®�»«

pA ²jB�TwA ° ºq¼¢¯A �B�¯ BM »]nBi ºBµ°o¼¯ ° ²j±M ¬Ao½A ¨jo« »ThMkM

»TÇw°j ° �B�ÇUA ° jBdUA ºB]³M ³� ¬B¼¯Ao½A nB\®µB¯ S¼MoU ° ³¼e°n ½A

k¯A³Tv¯A±U ,k¯k«B¼«nj �B�¯ ° SMBn ° S«±~i nj pA o¢½kñ½ BM ³z¼ªµ

An »Ç¯AoÇ½A u¼«A±¯³M RAp°B\U ° Bµºo¢§°BPa ° BµnBTz� ½oU� B®Tze°

RAp°B\U ¥MB�« nj »¯Ao½A jAs¯ ¼í�U ºBµ¡®] /k¯n°C ¬B�«nA B« ºAoM

31 . »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

Ç½A nj ¬oÇ nB´Ça j°ke Rk«³M B´¯C S«±ñe ¨°AkU ° ¬B½pBU ·�¦w °

° Bµ�oU ³¯B¼ze° ° � B®Tzµj ·¦ªe ¬C pA uQ ° j±M ¬B½o] nj Sñ¦ª«

° ¬B£ ²jA±¯ ° ¬Ak¯po� ³¯Bªen»M S«±ñe ¤Bw k~¼w ° BµnBUBU ° ¬¿±�«

S«±ñe ²oi¿BM ° ³®�B�A nBTz� ° ¨±\µ ,B« ¼«powoM ¬Bz¯B«À� »Te

»ÄBÇQ°nA ºBµn±Çz� pA ºA²nBÇQ ºBµS§BÇij ° l±�Ç¯ ¤BªîA ° ©¼�Tv«o¼�

/k½jo£ ¬Ao½A Sñ¦ª« ¼í�U KLw kíM³M ©µjq¯B{ ¬o pA K¦� nBªíTwA

ºozM ¬Bzinj ¡®µo� ° ¬kªU k´« ¬C pA ¥L »¯AnB£p°n nj ³� ºn±z�

S«±ñe p°n ¬C ¬B´] pA »zhM oM ònqM ºn±�AoP«A ð½ ¨B�« nj ° j±M

²nBQ ³ñU KLw »í�° ¼®a ½A pA ¥L ¬o °j nj ©µ ¨B\¯Aow ° ,jo�»«

° ¬BTv¯B�Ç�A ° �AoÇî /kÇ{ ¬AoÇ½A Sñ¦ªÇ« pA »ÄBµyhÇM ³½q\U ° ¬k{

¬Ao½A Jo� ¤Bª{ ° �o{ ¤Bª{ ° »§Bª{ R¿B½A pA S§B½A 17 ° ¬BTva±¦M

° Bµ»«B� B¯ ½A »¦æA ¥½¿j pA »ñ½ /k{ Ak] ¬Ao½A pA tnB� [¼¦i o½Aq] °

±\Tv] ¬Ao½A ¨jo« �B�UA ° jBdUA ¨kî ° Bµº°oñU nj k½BM An ,BµSvñ{

° »¢®µo� ºBµVAo¼« ° BµxpnA³M SLv¯ ºnAjB�° ¨kî ° »ÄB®TîA»M /jo�

/k{BM k¯A±U»« »£k¼{BQ ©µ pA ° �B�d¯A ½A ¥½¿j pA q¼¯ »¦«

nBYC ° ¤A±eA³M ©½jo£»« pBM ° ©½nm£»« »h½nBU o~Th« WdM ½A pA

n±~®Ç« o~¯±ÇMA jqÇ¯ ¨pnA±Çi ³¼¯BÇ]oÇ] nj ³ÇÇ� °A /»¯°o¼ÇÇM ¬Bd½n±ÇÇMA

BÇM ¬B£oÇ£ nj q¼Ç¯ »UkÇ« j±ÇM ²joÇ� ©¦Çî ¥¼~dU ¬B«p ònqM ¬Aj»�B½n

[Ç½°A joÇ« ³� ¬B½nB½p º±®í« ° ºjB« »¯BL¼TzQ ° S½Bªe pA ºnAjn±ioM

¬o ©Tv¼M ºB´§Bw nj ,SiAjoQ ³í§B�« ° yµ°sQ³M j±M B´¯C ¬B«j°jow

ºAoM An ¼¯q� ²An ° S�n ¬°o¼M - ¨pnA±i - yµB£jAp pA ºjÀ¼« ©µjpB½

° ¬B£k®v½±Ç¯ ° ¬AoîBÇ{ pA ºnB¼ÇvM ³Ç� j±ªdÇ« ¬B�¦w nBMnj³M ¬k¼wn

nAo ¬B�¦w S½Bªe ° ¥¼¦\U jn±« ° k¯j±M ²k«C jo£ B\¯C nj ¬Ak®ªz¯Aj

¬B�¦w R±îj³M o�w ½A ³� k¯A²jo� xnAq£ »ioM /S�o£ y¼Q ,k®T{Aj


y½AoÇM k¯A±TM ³Mo\UBM tB®{oTiA ð½ ³� j±M ½A³M k®ªÀî ³� j±ªd«

³§B�«nB´a nj »�°oî »«B�¯ ³ñ¯B®a ° k½jo£ ¨B\¯A k®� »®¼My¼Q An ²k®½C

jn±Ç« ©Çµ ºj°kÇe BÇU »¯°o¼ÇM S�B¼Ç¯ ��dU o«A ½A ¬±a ²jo� xnAq£

° uLÇe nj ¼¯q� ·í¦ nj ²B« y{ »Te ° S�o£ nAo ¬B�¦w »��§»M

° kÇ{ éÇA° ¬B�¦w �§ jn±« Gjk\« ¨B\¯Aow »§° joM ovM S{AjpBM

¬B�¦w ¨AqT§A nj k¯An°oQ»« ow nj An ¬BTw°k®µ³M o�w º°pnC B´§Bw ¬±a

½A »� ° jo� o�w nB½j ¬C³M k®µ³M °A ºBµ»z�oñz§ ¤Ài nj j±ªd«

ºBµ³L®Ç] ³Ç� ònqÇM »MBTÇ� nj An j±Çi ºBµ»¯kÇ½j k®Ç½CoÇM ³� j±M o�w

²joÇ� Ç{°n ³¯B�Bñ{±Ç« An k®µ ·�v¦� ° ½j ,RB¼MjA ,¡®µo� ¦Th«

nB¼ÇvM »L§B�« ¬C nj ³� B´L¯Ao£ SwA ºA³ªzaow JBT� ½A /jn°C SwA

½A ¬k¼¯Bwn ¬B½BQ³M pA uQ ,»¯°o¼M /jnAk¯ j±]° °A nBYC o¢½j nj ³� ²k«C

ºBµnBÇ� ³ÇM An j±i ¬A±U ° °o¼¯ ·ªµ ° ,³Tv½p»« ¼¯q� nj ¬B®`ªµ ,oYA

,³wk®µ ¶nBMnj »ÄB´MBT� B´§Bw ¼ªµ nj ,°A /SwA ²jo�»« °oí« »ª¦î

¨±¦Çî pA o¢½j ºnB¼vM ° »ñ{qQ ,»wB®{¬kí« ,»wB®{²nBTw ,JBve

/S{±¯ ¬B«p nj ¤°AkT«

° »{±µq¼ÇU ²A±£ ³� ©¼MB½»« »½Bµ³z½k¯A ,»¯°o¼M ¬Bd½n±MA nBYC nj

¬C nj ²joTv£ ·z½k¯A ©�n³M ,»¯°o¼M /SwA k®ªz¯Aj ½A ºBTªµ»M »�o½p

¬±®Ç� A ³� ³¯±£ ¼ªµ³M pB�C ¬Bªµ pA An ¼«p ,nB£jn°oQ B½±£ ³� ,nB£p°n

¤±Ç� nj An j±Çi S¼íÇ�° ¼«p c�w ³� S�£»« ,SwA ²k½o�C Svµ

JC»ÇM »ÄBÇµS{j ¬±®Ç� A ³� »½B] ° ³TiBw ¬±£o£j ¤Bw nAqµ ¬AnAqµ

k¼{±� ¼®`ªµ »¯°o¼M /SwA ²j±M B½nj ¬B{°oi ZA±«A ºnB£p°n ,SwA

c¼�±U ,kµj»« fn ¼«p ·Tw±Q nj ³� »¯±£o£j BM An ²po§¼«p KLw BU

/jpBw {°n ° kµj

xoTÇv£ ³ÇM B®¼wÇMA k®¯BªÇµ ©Çµ »¯°o¼ÇM ³� SwA nB¼vM ³]±U ¥MB

33 . »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

BÇM ²AoªÇµ ° jAj»Ç« ònqÇM »T¼ªÇµA ¨joÇ« ¬B¼Ç« nj »ª¦ÇÇî ºB´¼®TÇÇv¯Aj

¤°AkT« ¨±¦î o¢½j ° »wB®{²nBTw ²nBMnj ºnBYC ,»¦« nr ºB´zµ°sQ

¬BMp k®ªz¯Aj ½A ºnjB« ¬BMp ³� ¬C BM S{±¯»« ¨jo« ¶j±U ºAoM ¬B«p nj

¦Th« ��B®« ¨jo« ¬B¼« nj ¬BMp ½A ³� ½A �Bd§³M B«A ,j±M »«pnA±i

¬C »ª¦Çî ¬BMp³ÇM An j±Çi ònqÇM ºBµnB� ·ªµ ,S{Ak¯ ºjB½p xoTv£

nj ²s½° n±�³M SwA±i»« ³� An ºnBYC »§° S{±¯»« - »Moî - nB£p°n

³T{±¯ ºnj »wnBQ ¬BMp³M ³� k½C»« o�¯³M jo¼£ nAo ¨jo« ¶j±U toTwj

/SwA

kµj»« ¬Bz¯ »¯°o¼M ¬Bd½n±MA ° B®¼wMA ,ºpAn ,»MAnB� »ª¦î ºBµnB�

nj ¬BwAoi ° ºq�o« ºB¼wC nj ,ºjÀ¼« ©µjpB½ ° ©µj ¬°o nj y¯Aj ³�

pA »Çñ½ /SwA ²j±ÇM nAjn±ÇioÇM »¯A°Ao� S¼ªµA ³a pA ° »Ä¿BM pAoU ³a

,»ª¦Çî ºBµnB� nj ºnj ¬BMp ¬joM nB� ³M ºAoM ³¼§°A ºB´z{±� ¼Tvh¯

Mkªd« »¦î±MA SwkM ºoL� »¯B´] ° n±´z« g½nBU TiAjoQ ° ³ª]oU

c§Bæ±MA n±Twj³M An ònqM nB� ½A »ªí¦M /j±M ºnj ¬BMp³M »ªí¦M kªd«

B´®U »ªí¦M ³� ¬C BM /k¼¯Bwn ¨B\¯A³M ºjÀ¼« 963 ¤Bw nj b±¯ Mn±~®«

¶k®¯A±i ºAoM An ºoL� k®ª{pnA nB� ½A pA ²jB�TwA ¬Bñ«A ³� SwA±i»«

ºA³¯±£ ° j±L¯ ²jBw ·ª]oU JBT� ½A B«A ,jn°C ©µAo� »Moî ¬BMp³M B®{CB¯

»ªí¦M ° SwA ¬A°Ao� ºBµ»£j°q�A ° B´zµB� BM ²Aoªµ TiAjoQ ° TiBw

xnAq£ ºAoM ³¯AjApC »{°n ºoL� T« nB� nj ³� SwA ²jAj ²pB]A j±i³M

/k®� lBhUA »MjA ° »ª¦î ° »h½nBU é½B°

o¼¢ª{° t±MB »§Bíª§Auª{ nBMnj nj q¼¯ An »Uk« »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

©´« nB¼vM KT� pA ³� An xj±i ³¼BL§AnBYC JBT� 391 ¤Bw nj ° k¯Anm£

KUAo«³ÇM B®ÇM ¤BÇe ¼î nj »¯°o¼M /jo� ¼§FU ¬B�¦w ½A ¨B¯³M k{BM»«

¤C ¬BµBz«pnA±i ¨AoTeA jn±« nB¼vM ¦Th« ¨±¦î nj yUBîÀ�A ° y¯Aj


nj ° S«ki nj ¼¯q�³M Sª½qî pA ¥L q¼¯ An »eBLæ k®a ° j±M ¬±«F«

BÇM º±¯qÇ� j±ªdÇ« nBTÇ�n ©½kÇ{ o�mT« ³� ¬B®a /joM ovM ¬B¯C ²B¢Twj

j±ív« ñ¼§ j±L¯ ònqM ·�MB¯ ¬C k®ª]nA ¨B�« BM KwB®T« ¬Ak®a ¬Bd½n±MA

° jo�»Ç« nBTÇ�n »¯BMo´Ç« ° S�En ¤Bª� nj °A BM j±ªd« ¼z¯B] º±¯q�

¬B�¦w ¬C ©wA³M An ºj±ív« ¬±¯B ³¦ª] ¬C pA j±i JBT� k®a ¬Bd½n±MA

/jo� ¼§FU

°A ° k¯nAj o¼�¯ oTª� ©½k ºB¼¯j nj ³� Sv½jAo�A pA »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

° »ÇMAnBÇ� o~¯±ÇMA ° ºpAn ºB½oÇ�p Mkªd« ½jn nj ¬A±U»« Ø�e³M An

° RB½o�Ç¯ ° �¼Çj ºke³ÇM �¼�dÇU nj °A x°n /jAj nAoÇ B®¼Çw »¦î±MA

pA An j±Çi »ª¦î xpnA ²B¢`¼µ ³� SwA �Y±« ºA³]nj³M BU y½Bµ³T�£

An j±Çi RB½o�Ç¯ Sdæ ° Sj o�®§A �¼j jo« ½A /jAj kµA±h¯ Swj

x°n °o¼Q ³�v¦� nj °A B«A SwA y½±i »�v¦� RBí§B�« ¬±½k« éA°³M

¬B¯C o½B�¯ ° »MAnB� ° ºk®� ·¦¼w±M ³� x°n ¬C »®í½ j±i k´î nBíT«

° xA³¯B£ Ak] x°n ° j±i kÄB�î³M ³ñ¦M Sv¼¯ ,j±M ²k{ ½°kU ° ©¼ñdU

pAoÇMA ±�ÇwnA RB½o�¯ ° k½B�î oM ³�eÀ« ° toU»M ³� ºk½joU ° ð{

¬BÇµA±Çi ³�v¦Ç� nj °A »�B½n �¼j oñ� /SwA pBTª« ° n±´z« ,jo�»«

k®¯BÇ« ³� SwA »�½B�e o¢½j RnBLî³M ° ¨Bµ°A ° ð{ pA »§Bi »�½B�e

³Ç� SwA KLÇw ¼ªµ³ÇM k{BÇM nBÇñ¯A ¥MBo¼Ç� ° ©¦Çv« »�BÇ½n ¤±æA

»¯B¯±½ ºBªñe o¢½j B½ ° °A ¬A°o¼Q ° ±�wnA x°n ·í§B�«³M B´®U ¬Bd½n±MA

»�v¦� nBYC pA °A /j±ª¯ ³ Ø]±U ©µ ¥¦« o½Bw »�v¦� k½B�î³M ° joñ¯ B�T� A

RAj±]±« JBM nj <¥«B{ JBT�> k®¯B« j±M ²jn°Cnj ºpBU³M »LT� ¬A°k®µ

° S{Aj »UB�¼§FU »ª¦î ¥ÄBv« RB¼¦� nj q¼¯ xj±i ° ¤±�í« ° t±vd«

j±Çi nBÇYC ° ºpAn ºB½o�p Mkªd« nBYC Swo´� o� l ºAoM ³� »MBT� nj

° SwA ³T{Aj ¬B¼M ³�v¦� nj An y½±i RBí§B�« pA »zhM ²jAj |B~TiA

35 . »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

jnA° R¿AÆw ¬C ºB´MA±] oM ³� »UAjAo½A ° ²jo� B®¼w »¦î±MA ³� »U¿AÆw

»¦ÄBv« pA /kµj»« ¬Bz¯ An °A »�v¦� RBí§B�« pA »\½BT¯ q¼¯ SwA ³Tv¯Aj

ºB½o�p Mkªd« nBYC³M °A ³ Ø]±U SwA ©´« ¬Bd½n±MA k½B�î �¼�dU nj ³�

»§° Sv¯BÇ¯C k½B�Çî nj �¼�dÇU ° ³½±¯BÇ« KTÇ� nj °A RBí§B�ÇÇ« ° ºpAn

�B®T«A °A k½B�î ° ¾AnC ¤±L pA »¯B« KT� pA »ioM ·í§B�« pA kíM ¬Bd½n±MA

oM ²°Àî °A /SwA uñí®« <»¯°o¼L¦§ ¹§Bwn> JBT� nj °A RB½o�¯ ° k½pn°

° AnB~Ò¯ ° j±´½ k®¯B« ¬B½jA ° Bµ³o� o½Bw ºBµo�¯³M ³½±¯B« k½B�î ¤±æA

²jn°Cnj »wnoM ° ³í§B�« SdU An B´¯C ° ²jo� ³]±U q¼¯ ½o½Bw ° ¬A°k®µ

»UBXeBL« ° RAo� Am« ©µ ¦Th« ºBµ³o� ºBª¦î BM ½A pA ³T{m£ ° SwA

k½B�î ¤±æA pA »ÄB´L¯Ao£ ° �¼ªî RBîÀ�A »®µl ºB´{ÀU ½A pA ° ³T{Aj

°A Sª¼�½l ºBµJBT� nj ³� ²k{ ¥æBe °A ºAoM ¦Th« ¬B½jA ° Bµ³o�

RBîÀ�A �ªî S�o£ y¼Q B®¼w »¦î±MA BM ³� »UBXeBL« nj /j±{»« ²k½j

nBñ{C »M±i³M ¬B«p »�v¦� x°n oMAoM nj °A ±U ¨kî ° jBTwA »�v¦�

RAjAoÇ½A ° B®¼Çw »¦î±ÇMA ºB´ÇMA±Ç] ° ¬Bd½n±ÇMA ºB´§AÆw ½A nj /SwA

Swj nj ¬C pA |BÇi ·§Bwn Rn±æ³M jkíT« gv¯ ³� B´¯C oM ¬Bd½n±MA

An RAjAoÇ½A ¬C ° Sv¯Aj jnA° ±�ÇwnA oÇM jAoÇ½A ²k\Çµ ¬Bd½n±ÇMA ,SwA

nAj±ªÇ¯ R¿AÆÇw Ç½A ¨BªU ³� ,jBTwo� B®¼w »¦î±MA ºAoM ¤AÆw �½o�³M

/SwA ¬B¢T{m£ nBñ�A oMAoM nj ¬j±L¯ ±T« ·¯Bz¯ ° °A »ª¦î µl Sj

RBLÇYA ºAoÇM oTz¼ÇM ³Ç� S{B¢¯ »ÄB´MA±] R¿AÆw ½A gwBQ nj »¦î±MA

BµgwBQ ½A ¬±a /n±«A �½B�e nj »Ä±]»Q ° �¼�dU ³¯ j±M ±�wnA ¬B®hw

»¦î±ÇMA³ÇM ° S{±Ç¯ B´Ç¯CoM »UB�AoTîA j±L¯ ²k®®� é¯B ¬Bd½n±MA o�¯ nj

B´Ç¯C º°n pA ¬A±U»Ç« ³Ç� SwA ¬C nj RBÇ�AoTÇîA Ç½A xpnA /jBTwoÇÇ�

K§BÇ� ÀÇioÇM °A ÂXÇ« /joÇM »ÇQ ¬Bd½n±MA |Bi ºBµo�¯ pA »�íM³M

»í¼LÇ� ¥ªÇî oæB®Çî pA ð½oÇµ ³Ç� Sv¼Ç¯ k�Tí« j±i oæBí« ·�wÀ�


³T�£ ±�wnA ³� ¬B®a S�oe EkL« ³� ¬C oM jnAk¯ ²k¼�î B½ ° k¯nAj »æBi

o�¯ ¼®`ªµ ° /SwA �oz« pA RAo� S�oe EkL« ³\¼T®§BM ° SwAn o�

An ¬C »¦î±ÇMA ³ñ¯B®Ça jnAj �oÇ� B®¼w »¦î±MA ° ±�wnA BM n±¯³M é]An °A

An ¬C ¬Bd½n±MA ° k¯Aj»« ¬C RB¼UAl ° ¨pA±§ ·¦ª] pA ° B�{ß©v] ß¤Bª�

o´Ç{ nj ºoª ºo\µ 44å ¤Bw nj »¯°o¼M ¬Bd½n±MA /jnBª{»« ©v]

/S{m£nj ³¯q�

»¯°o¼M ¬Bd½n±MA ºBµnB� ° BµJBT�

,S{Aj ¥«BÇ� »ÄB®Ç{C »Moî ° ºk®µ ,»¯B¯±½ ºBµ¬BMp³M ³� »¯°o¼M

k¯A²jo� xnAq£ JBT� 142 pA y¼M An B´¯C nBª{ ³� nB¼vM R¿Bwn ° KT�

©¼´�T§A °A nBYC ½oU©´« /SwA nAqµ 13 oM �§BM B´¯C n±�w éª] ³� S{±¯

³� ºj±ív« ¬±¯B ,B¼�Ao�] ° g½nBU nj ³¼BL§A nBYC ,¨±\¯ ° RB¼�B½n nj

g½nBU pA k®µ ¼«pow �B�°A ²nBMnj k®´¦§B« �¼�dU ° SwA ³«B®z¯Aj »î±¯

³«B®z¯Aj JBT� »¯°o¼M /¬C »îBªT]A RB�L� ° ¨±wn ° RAjBî BU B¼�Ao�] °

³� An °A ³½kµ »§° ,jo� S° ©� Be º±¯q� j±ív« ¬B�¦w ¨B¯³M An j±i

o�Bi³ÇM An JBTÇ� ³Ç� S{±¯ °A³M ° S�o½mP¯ j±M ²o�¯ ³ñw oT{ nBM ³w

¤±Q ³¯ ,SwA ³T{±¯ ¬C xoTv£ ° y¯Aj³M S«ki

º±¯qÇ� j±ªd« ºBµ»z�oñz§ ¬B½o] nj k{ ³T�£ ³� ¬B®a »¯°o¼M

° jo¼£ Ao� ºk®µ ¬BMp ,j°oM ¼«pow ½A³M ³� S�B½ ¬Bñ«A ¬BTw°k®µ³M

JBTÇ� yµ°sÇQ Ç½A ¶jn°AoÇ� ³Ç� k®ÇÇ� yµ°sÇÇQ k®ÇÇµ �BÇÇ�°A ²nBÇÇMnj

/SwA <»wB®{k®µ>

»MBT� ³� jo� ²nB{A K�§A»� ³¯k¼~§A JBT� ³M ¬A±U»« º° nBYC o¢½j pA

²kÇ{ ozT®« »½±i JB½np oT�j c¼~U BM ³� »Ä°nAj ¬BµB¼£ ¶nBMnj SwA

/SwA

37 . »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

»¯°o¼M ¬Bd½n±MA nBYC pA »zhM Swo´�

¨±Çwn ° RAjBÇî ° KµmÇ« JBTÇ� Ç½A �±�±Ç« :k®´¦§B« �¼�dU ÇÇ

/SwA k®µ³M o�w pA »{nAq£ q¼¯ ° ¬A°k®µ

/yhM ²jpB½ ¥«B{ ©½±�U ° ¨±\¯ nj SwA »MBT� :ºj±ív« ¬±¯B� ÇÇ

° ¬C jBíÇMA ° ¼Ç«p q¼¯ ° º°o� RBX¦X«³M �±Mo« »ÄB´zhM JBT� ½A nj

/SwA RAnB¼w ° ²B« ° k¼{n±i

»wnB�³M ° ¨±\¯ nj q¼¯ JBT� ½A :©¼\®T§A ¹îB®æ¥½A°¿ ©¼´�T§A ÇÇ

©¼¦íÇU ºAoÇM »Çwnj JBT� T« ¬o k®a Rk« ºAoM ° SwA ²k{ ³T{±¯

/SwA ²j±M ¨±\¯ ° RB¼�B½n

cTÇ�§A±ÇMA ¨B¯³ÇM An JBT� ½A »¯°o¼M :oµA±\§A¹�oí« »� oµBª\§A ÇÇ

° »¯kíÇ« jA±Ç« »�oíÇ« JBTÇ� �±�±Ç« ° joÇ� Ç¼§FU j±ív« Mj°j±«

An RAq¦Ç� JBTÇ� Ç½A nj ¬Bd½n±ÇMA /SwA ¦ThÇ« RAoµA±] Hæ±~h«

k®¯BÇ« ¬Ak®ªÇz¯Aj ºBµ³T�Ç£ ° RB½o�Ç¯ °A /SwA ³T{±Ç¯ ° ²jo� »wnoM

oÇ� l »¯kíÇ« ²jB« �±¯ k~¼w j°ke ¶nBMnj An ºk®ñ§A �BdwA ° ±�wnA

/SwA ²jo�

° BÇQ°nA ,B¼wC ºBµ²nB ºBµoµA±] ° Bµq¦� bo{³M JBT� ½A nj º°

ºoÇMp ° »«oÇ¯ ,¡¯n ,±ÇM k®¯BÇ« »ñ½q¼� ºBµ»£s½° ° jpAjoQ»« B�½o�C

° Bµ³½o�Ç¯ ° kµj»« bo{ An o¢½j jA±« ° »¯kí« jA±« �±¯ 3åå j°ke

/k®�»« ¬B¼M B´¯C ²nBMnj An »«ÀwA ° »¯B¯±½ ¬Ak®ªz¯Aj ºBµnBT�£

° |A±i ° »µB¼£ ºBµ°nAj ¶nBMnj JBT� ½A :K�§A»� ³¯ k¼~§A ÇÇ

SwA ²k{ ³T{±¯ B´¯C ³¼´U po�

ºBµ¬oÇ� pA ²k¯BÇ« ºBµoÇYA ) ³¼§BÇh§A ¬°oÇ�§AÇî ³¼�BL§AnBYC ÇÇ


¦Th« ¨A±A ºnBª{ ²B£ ° Bµg½nBU EkL« JBT� ½A nj ¬Bd½n±MA : (³T{m£

Ç Bµ»Ç¯AoÇ½A :¨A±ÇA Ç½A ³¦ª] pA /SwA ²jAj nAo »wnoM ° WdM jn±« An

ºBµJoî ° S¼¦µB] ¬B«p ºBµJoî Ç Bµ»d¼v« Ç Bµºj±´½ Ç Bµ»¯B¯±½

½A /SwA ³T�£ hw ¥¼~�U³M ð½oµ jB¼îA ²nBMnj ° ²joM ¨B¯ An ¬Bª¦v«

/Sv¯Aj ¬B½jA g½nBU »î±¯ ¬A±U»« An JBT�

³ÄAnA JBM nj :J¿o�æ¿A ³Tí®æ »� ¹®ñªª§A ²o]±§AJBí¼TwA ÇÇ

/SwA J¿o�wA �A±¯A SiBw ¦Th« ºBµx°n

° ºk®Çµ ºBµ¬BMp³ÇM k®µ³ÇM nB¼vM ºBµo�w oYAoM »¯°o¼M :Bµ³ª]oU

»Moî³ÇM ºk®Çµ pA An »�¦Th« ºBµJBT� ° j±M ³T�B½ RnB´« S½oñv¯Bw

¼®`ªµ °A /²nB½ K¦� ,o¼�~§Ak¼§A±ª§A ,BT¯Bµk¼w pA k®UnBLî ³� jo� ³ª]oU

Bµ¬BTwAj ½A ³¦ª] pA /SwA ²jo� ³ª]oU »Moî³M »wnBQ pA An »ÄB´¯BTwAj

nB½ jq«n°A ¬BTwAj ,RB¼d§A¼î ° (n°ov§A ©¼v W½ke) o´MjB{ ¬A±U»«

(¬B¼«BL§A »ª®æ W½ke) SM ¡®i ° SM fow ¬BTwAj ¼®`ªµ ° nB½o´« °

/joM ¨B¯ An

Bµ�¼�dU ° RBîAoTiA ° RB�BzT� A ÇÇ

³]nj ð½ K¼] ZAohTwA

»ÄB¼�Ao�] ºBµ³z�¯ ©¼woU ° ²o� c¼�vU ²kîB

éÇA° nj BÇ«A kÇ¯A²jAj SLÇv¯ ³§p±¼w±«³ÇM An Çz� ½A :½qUnC ²Ba

/j±M ²k«C ³¼BL§AnBYC JBT� nj y¼Q B´§Bw ° ²j±M ¬Bd½n±MA BzT� A

¬B´Ç] ©¦Çî g½nBU ºBµ°pAoU ½oU�¼j pA »ñ½ ³� ,¬Bd½n±MA º°pAoU

/SwA

k¼{n±i »�w° ³æBi S�oe

jo«p ° tBª§A »ñ½q¼� S¼æBi

Bµo´¯ ° Bµj°n k« ° nq]

39 . »¯°o¼M ¬Bd½n±MA

J°B®T« ºBµ³ªza

Bµ³�±ñ{ ° B´¦£ »wk®µ ¤Bñ{A

¾Ài ¬Bñ«A

¥vîn±L¯p �w±U ¥vî TiBw »¢¯±¢a ° S¼�¼�

±v� ° ±vi ¬jo� kæn

SMA±Y ºn°j S�oe nAk�«

¬B¼¯BwBw S§°j u¼wFU nj �¼�dU

¬B¼z®«Bhµ ³¦v¦w z� ° �¼j RBîÀ�A

[¯o�{ ºBµ³¯Bi ¼îB~U

»ÄB¼�Ao�] ²o Ô� TiBw

²o¼� ° ¤±B{ ,³¦¼« ³w k®¯B« ºkæn ºBµnAq�A ° R¿C TiBw

Bñ½o«C ²nB j±]° ²nBMnj »UB½o�¯ bo�

k]Bv« JAod« TiBw ° ³¦L Sªw T�B½ ¶kîB

B®¼wMA

ÇMA ³Ç¦§AkLÇî M¼ve »¦î±MA ð¦ª§A o{ u¼Äo§Ag¼{ �d§A³T Ø\e

ºBªñe ©UBi ° »¯Ao½A n±´z« o½p° ° ²k®v½±¯ ° K¼L� ° ±v¦¼� B®¼w

¬An°j ¬Ak®ªz¯Aj ½oT£nqM pA »ñ½ ° j±i nB£p°n �MA±¯ pA ,¼«p �oz«

¥¼~�U³M JBT� ½A ¨±w k¦] nj ¬Ao½A g½nBU jo«oMA ½A »¯B£k¯p pA /SwA

©´« y�¯ pA »µBU±� o� l³M jnAj |B~TiA ³� yhM ½A nj ° ©¼T�£ hw

»µBU±Ç� ²nBÇ{A ,¬B´] nj y¯Aj ° ©¦î ºnAm£ ³½BQ nj »¯Ao½A ¬Ak®ªz¯Aj

/°A »ª¦î ºBµjn°C Swj³M ©½nAj

¼Tvh¯ °A ³� SwA S´\¯C pA oTz¼M ³�v¦� g½nBU nj B®¼wMA S¼ªµA

nBÇ£p°n ¬C nj ³Ç� An SªÇñe ¾Aq]A »«BªU SwA ³Tv¯A±U ³� SwA »v�

ðLÇw BM jkíT« KT� nj S{Aj »¦�î ¨±¦î ·ªµ pA »�nBíª§A¸oÄAj ©ñe

KT� pA »�íM bo{ nj °A /kµj nAo �¼�dU ° WdM jn±« »«BªU³M {°n

k®¯BÇ« j±Çi nBÇYC pA »ÇioÇM nj ° ³T{BÇ¢¯ »LTÇ� ©µ ±�wnA ³æBi B« Òk Ô

�oz« ºBªñe BM ³½nk®ñwA ° ¬B¯±½ ·�wÀ� RB½o�¯ ·v½B�«³M B~¯¿A

/SwA ²jo� ³]±U ¾Bz« Sªñe bo{ nj ¼«p

²joÇñ¯ j°kd« An j±i ©½k ºBªñe pA »æBi x°n³M B´®U B®¼wMA

º° /k¼¯B\®£ j±i x°n nj k{ SMBY °AoM ° k½k®vQ B«k pA An ³aoµ ³ñ¦M


nB®�oM q¼¯ k½k] ¬B¼¯±�À�A o¼YFU pA °A ¬A°o¼Q ° ±�wnA³M j±i �¦íU ·ªµ BM

nj B®¼wÇMA /SwA ²joÇ� oYA ¤±L nB¼vM ��B®« nj ©µ »MAnB� pA ° ²k¯Bª¯

BÇM AoÇ½p jnAj »£nqÇM SLUo« Joî ¬BMp³M ±�wnA ��®« c¼�±U ° ¥¼ªñU

©¼�®ÇU ³Ç� »´]±ÇU BM ° S{Aj ¥ÄBv« nj ©�®« ºBµWdM³M ³� »½³Àî

»¦«B� K¼UoU ° ©�¯ q¼¯ ��®« nj Sv¯A±U jo�»« ³�v¦� ¦Th« WeBL«

³Ç� ºnBÇ� ½oTª´« /k½±] »z¼Q ¬B«k�T« ·ªµ pA ²An ½A nj ° k®� jB\½A

j±ÇM ¬B¯Bª¦Çv« o�Ç¯ nj ¬C TÇwAnC joÇ� ��®Ç« ¬B¼®ÇM ©¼ñdU nj »¦î±MA

·§q®«³ÇM An ©¦Çî ½A º° /joM ²k½B� ¬C pA ¬A±TM ¨±¦î ·ªµ nj ³� º±d¯³M

»T§C ° j°n nB� ³M »z¯Ajoµ Th Òw ° y\®w ºAoM ³� jo� »�oí« »½°pAqU

° jnAj pBÇM ©¼®�»« �½k~U ° n Ø±~U ³`¯C nj ²BLT{A ° B�i pA An µl ³�

ºn°B½ �e³M ¤±æ° nj An ³ªµ ³� k®� ³ÄAnA »�½o� ° kµj SwkM »¦½Bw°

©Çñe ³�v¦Ç� ºAoÇM ° k½B¼« nBñM »z¯Ajoµ nj ��®« ©¦î ½AoMB®M /k½Bª¯

° RBLÇYA³ÇM oÇñ� ¬joÇ� ²jBÇ«C ºAoÇM �½B�Çe ¬B£k®½±Ç] ³� jnAj »¦ik«

/k¯k®«pB¼¯ ¬AkM JA±æ pA B�i q¼¼ªU ° ¤¿kTwA

° Ç¼§FU ºAnAj »¦ªÇî ° ºo�Ç¯ SªÇñe ºBµyhM ¨BªU nj B®¼wMA

o¼i³M ¤±æ° °A o�¯ nj »¦ªî Sªñe pA »ÄB� n±�®« /SwA ©´« ºBµo�¯

RAj±]±« ¤A±eA S�¼�e³M ¬k¼wn ºo�¯ Sªñe pA »ÄB´¯ ·\¼T¯ ° SwA

Ç jkí§A ©¦î :k®�»« ©¼v�U yhM nB´a³M An RB¼�B½n /ºo�¯ Sªñe nj

©¦î °j An RB¼´§A ° RB¼í¼L� ° ;»�¼w±ª§A©¦î ° ¹¼´§A ©¦î Ç ³wk®´§A ©¦î

�±�±Ç« /kµj»Ç« nAo ¥ÄBv« pA ºnB¼vM nj o¢½kñ½³M ·TvMA° ° �±Mo«

¶±d¯ nj Sj ° R¿kØLU ° RAo¼¼�U³M ³ Ø]±U BM j±]±« ¨Bv]A »í¼L� ©¦î

³]±UBM u�¯ ° ©§Bî ° ¨Bv]A ¬C »wBwA WeBL« ° B´¯C ¬±ñw ° S�oe

/SwB´¯C ¤A±eA ¨BªU³M

²k¼{±� ° ³T�o£ An ±�wnA ºBµnB� ·§BL¯j WeBL« ½A ¨BªU nj B®¼wMA

43 . B®¼wMA

©¦Çî ©¼v�ÇU ° jn°C ¬B¼«³ÇM An °A ¶oÇ� Am« ° WdM jn±« ¥ÄBv« ³� SwA

»í¼LÇ� ºBµWdÇM nj º° /SwA ²jAj ¨B\¯A ³®¼«p ¼ªµoM ©µ An »í¼L�

pA RAj±]±Ç« nj An ¬C RBÇ]nj »¦îA BU j±]° ¥eAo« ½oU¼ÄBQ pA j±i

nAo �¼�dU ° WdM jn±« An ³ªµ ³��B¯ u�¯ BU ² ØjB« pA ° k¯Anm£»« o�¯ Øk«

o¼LíU ° K� k®¯B« ©µ An ©¦î ½A �°o� y½±i nBYC ·î±ª\« nj ° kµj»«

/jn°B¼« nj yµ°sQ ° ³í§B�« SdU ²o¼� ° B¼ª¼� °

�¦Çi ° j±Ç]±§AK]A° »®íÇ½ kÇeA° pA oXñTÇ« ©§Bî n°kæ S¼�¼� nj

An ºo�¯ ¬Bªµ B®¼wMA ,RB®ñª« o½Bw ° ¬B�nA ° � À�A ° t±�¯ ° ¤±�î

An o�Ç¯ Ç½A B®¼wÇMA »´T®« k¯A³T{Aj °A ¬B¢T{m£ ³� SwA ²jo� K¼�íU

³í§B�« jn±« »æBi ºoñ� K¼UoU ° ©�¯ ° �T« x°n BM ° ¥«B� ±d¯³M

¥�î³M ¬C ¤B~UA S¼�¼� ° ¬C ¤A±eA ° ³��B¯ u�¯³M é]An ° SwA ²jn°Cnj

° ¾B¼LÇ¯A RAq\íÇ« ° R Ø±LÇ¯ ° Svñ½jqÇ¯ »MAnB� o�¯³M °A x°n q¼¯ ¤BØí�

¬°jB« oM Øk« ³� ¤BØí� ¥�î³M ³¼Äq] t±�¯ ¤B~UA �½o� pA An B¼§°A RB«Ao�

° Ø±~ÇU ¤±ÇæA RBLÇYA nj SwA ¼®`ªÇµ ° k®�»« SMBY Swoª ¶o�

oµA±]³M t±�¯ Sz£pBM pA SvUnBLî jBí« B®¼wMA ¶k¼�î³M /j±´{ z�

³� »ª§Bî pA �B��¯A ° SwB´¯C |Bi »íA° ¾B´M ° ¤Bª] ° R Øm§ ³� ³¼§Bî

j±{»« ¥æBe ² Øq®« t±�¯ ºAoM ¤Be ½A /j±M ¬C nj ¬kM SnB�« pA y¼Q

³� »UB]nj SLv¯³M t±�¯ »BM /S{Aj k®µA±i º°oiÔA �¦�« RjBíw ³�

/j±M k®µA±i R°B�{ ° RjBíw ¼M »T§Be B½ ºkMA R°B�{ nj k¯nAj

K½m´U ° ¤q®« o¼MkU ° ¬ ÔkÔ« SwB¼w tBwAoM B®¼wMA »¦ªî Sªñe

° B´Ç¯C Kv� �½Ao� ° ¥ÄB�� ³� SwA ¬C ©¦î ½A ¶k½B� /jnAj nAo u�¯

»¯BÇv¯A R¿BªÇ� pA An BÇ« ° k¯p±«C»« B«³M An B´¯C pA JB®T]A ²An ° ¥ÄAln

¥¼ÇñzU S¼�¼Ç� »¦ªÇî SªÇñe nj B®¼Çw »¦î±ÇMA /jpBw»Ç« nAjn±ÇioM

pA ©îA An �BªT]A ¦Th« �MA°n »¢¯±¢a ° »îBªT]A KUAo« ° RBîBªT]A


½A jAo�A pA ð½oµ ³� »�½B�° ° (¤q®«) ða±� ° (¬ ÔkÔ«) ònqM RBîBªT]A

RAn Ø±~U pA n°j jn±« ½A nj °A o�¯ ° kµj»« c¼�±U k¯nAj RBîBªT]A

·L®] j±M »«±ªî ¥�Bz« ° �BªT]A nj jnA° j±i ¬±a ³ñ¦M Sv¼¦ªî o¼�

/SwA ²jo� S½Bîn ¾Bªñe o½Bw pA oTz¼M An ¥ªî

¼Ç«p �oz« ºBµ ±v¦¼� ½oT£nqM pA »ñ½ ³� ½AoM ²°Àî B®¼wMA

³� SwA »v� ° ©\®Q ¬o pB�C ° ¨nB´a ¬o oiC ònqM nB¼vM K¼L� ,j±M

° »��®Ç« ©�¯ ¬C³M ° ²k¼¯Bwn ¤Bª� ºB´T®«³M An K� ©¦î j±i ¬B«p nj

jkíT« KT� ° R¿B�« ° R¿Bwn B®¼wMA pA /SwA ²jAj ¥«B� »¦ªî ·L®]

° j±M ²k{ ³T{±¯ »Moî³M GoX� A /SwA Swj nj ØK� ¦ThT« ¥ÄBv« nj

³§BÇwn ° ¾B�î¿Ac½ozU ,èL¯ ·§Bwn ¨B¯³M jnAj »wnB�³M ©µ ³§Bwn ³w

³¦ªÇ] pA ° K� nj B®¼Çw »¦î±ÇMA JBTÇ� ½oTª´Ç« ¬±¯BÇ JBTÇ� /³½j±]

/k{BM»« ©½k ºB¼¯j nj ©¦î ½A ¬B�nA pA ° SwA KT� ½oTª´«

nB´a ¥«B{ ØK� ©¦î »¦� n±«A nj Ç1 /SwA k¦\« [®Q nj ¬±¯B JBT�

° Sv¼M ¥«B{ ¬Bv¯A ³¼Äq] çAo«A Ç3 ³¦ª] °j ¥«B{ ²jo�« ·½°jA Ç2 Ø�

¥«BÇ{ jnAkÇ¯ »®¼íÇ« ¾B�ÇîA³M |B~TiA ³� »½³¼Äq] çAo«A Ç4 Ø� °j

/³¦ª] °j ° ³§B�« k®a ¥«B{ ³ØL�o« ·½°jA nj Ç 5 Ø� S�µ

° ²k¼Çwn éL�³ÇM nBM k®a ° SwA Swj nj jkíT« gv¯ JBT� ½A pA

ºBµ¬BÇMp o½BÇw ° »®¼U¿³M ºjkíT« ºBµ³ª]oU ¬C pA »ÄBµyhM »«BªU

° S¼ªÇµA ¥¼§j³ÇM JBTÇ� Ç½AoM /SwA ²k½jo£ ozT®« ° NBa ° ²k{ B¼¯j

¬C oÇM jkíTÇ« b°oÇ{ ¬Ak®ªÇz¯Aj ° Bª¦Çî ³TÇ{Aj ³� ºA²jBí§A�±� nBLTîA

/k¯A²jAj K¼UoU »{A±e ¬°kM ° »{A±e BM ¬C pA »UAo~Th« ° k¯A³T{±¯

²k¼wn y¯Aj pA ¨B�« ½oU¿BM³M ¬B«p nj ¤°AkT« ¨±¦î ¨BªU nj B®¼wMA

²j±M Sj ° ³]±U jn±« pBMo½j pA »Moî ° »wnB� nj q¼¯ °A »MjA ¨B�« /j±M

WîBM S{Aj K§B�« ¬B¼M nj ³� »UnB´« ° »Moî ¬BMp nj °A Rnk /SwA

45 . B®¼wMA

kæB�« nB´�A ¼î nj ° k{BM u¼¦w ° c�A° ° {°n °A oX¯ ³� SwA ²k{

¬o nj ³� ¬C BM /k{BM g«B{ ºA³LUo« ° xpnA ºAnAj »MjA W¼e pA »ª¦î

° ²kÇ{ pBÇ�C ²pBU ºnj »wnB� ¬BMp³M »ª¦î KT� T{±¯ ©\®Q ° ¨nB´a

B®¼wMA j±M ²k½jo¢¯ »ª¦î kæB�« ¬B¼M ¶jB«C k½BM ³� ¬B®a ¬B«p ½A p±®µ

H¯B¼eA ° ºn°C éª] nj ° ²k¯Bª¯ ¥�B� ©µ ¬BMp ½A nj ¼®~U ° ¼§FU pA

¬B£k®v½±¯ °oz¼Q j±i ºnjB« ¬BMp³M »ª¦î ° »�v¦� RBeÀ�æA jB\½A

/SwA ²k½jo£ ¬Ao½A ºkíM

¬BÇñ«A o~ThÇ« ³§B�Ç« Ç½A nj ³Ç� SwA jkíT« ºnk³M B®¼wMA nBYC

° SªÇñe nj B�Ç{ ° K� nj ¬±¯BÇ ºBµJBTÇ� - Sv¼¯ B´¯C pA ¬joL«B¯

³¦ª] pA B~¯¿A ° »´§A ° »í¼L� ©¦î ° ��®« nj RB´¼L®T§A ° RAnB{¿A

°A³M ³«B¯ ° ³§Bwn ° JBT� 238 j°ke éª] nj /k®Tvµ °A nBYC ½oT£nqM

»BÇM xnBÇYC ·ªµ³M ð½jq¯ ³� Sv¼£nqM ©¼ñe B´®U °A ° SwA J±v®«

³ª]oU ¦Th« ºB´¯BMp³M »ioM ° ²k¼wn NBa³M B´¯C pA ºnB¼vM ° ²k¯B«

/SwA ²k{

ºpAo¼{ ZÀen±~®«M¼ve

¬BwAoi nj ±~U g½Bz« pA ºjB½p ¶kî ºoª ºo\µ ¨±w ¬o nj

jAkÇe Ç »«B�vM k½q½BM ,»h¦M ·½°o�i ,ºpAo§AlBí« k®¯B« k¯jo� n±´�

q¼¯ ¨nBá ¬o nj ºq¼«CS¼��±« ·¯±£ ³M k¯°n ½A ¬C pA uQ ° ºn±MBz¼¯

pA »£nqÇM ¬Ajo« ° S{Aj ³«AjA g½Bz« ½A RBª¼¦íU ·§BL¯j ° S�B½ ³«AjA

k®¯BÇ« /k¯joM»Ç« oÇvM ¬AoÇ½A »ÇeA±Ç¯ o½BÇw ° ¬BÇwAoÇi nj ³¼�±æ ¬B¼«

³Ç¦§AkLî±ÇMA ,ºk®oªÇw ©¼Çñe ©wBÇ�§A±ÇMA ,ºpAo§A ¼Çvd§A Mw±Ç½

»ªØ¦Çw ªÇeo§AkLÇî ,»¯BoÇi Çvd§A±ÇMA ,ºpAo¼Ç{ ¼�Çi MkªdÇ«

/k®T{Aj ±~U nj An »æBi Joz« ð½oµ ³� o¢½j ºnB¼vM ° ºn±MBz¼¯

Bµ²B�¯Bi ½A nj ° j±M ²k«C j±]±M ¦Th« »eA±¯ nj jkíT« ºBµ²B�¯Bi

¬Ao¼Q jq¯ nj RBª¼¦íU Kv� ¤±�z« ±~U ¥µA pA »£nqM ²°o£ ²nA±ªµ

»�íM nj ©\®Q ¬o ¥½A°A ° ¨nBá ¬o nj ³� »¦ÄBv« pA /k¯j±M Bµ²B�¯Bi

}n ° ³¯B�{Bî ° ³¯B¼�±æ »¯B�A �Bªw j±M ²k{ ¤±ªí« jB½p Bµ²B�¯Bi pA

©´½°n oM /k¯jo�»ª¯ k¼ÄFU An nB� �±¯ ½A ¬B¼�±æ pA ºA³Twj ³TL§A ³� j±M

©�¯ ° ºnBT�n ±ñ¼¯ ° kµp oYAoM ©\®Q ¬o pB�C ° ¨nBá ¬o ·¼�±æ ³T�n

¬BwAoi ºBµo´{ nj ³� ¬B®a k¯j±M ³T�o£ nAo nB¼vM ³]±U jn±« Bµ²B�¯Bi

nj ° k¯joM»« ovM Bµ²B�¯Bi nj ¬B¯C pA »£nqM ºBµ³Twj tnB� ° �Aoî °


¬BÇ¯C ° ¦ThÇ« KµAm« ºB´�� ¼M »´T®« /k®T{Aj l±�¯ ¨jo« ·«Bî ¬B¼«

° nApC ° ¥TÇ ° k½k´U³M nBñ�A ½A nB� ²B£ ° jo�»« p°oM »UB�ÀTiA HL§B�

k½q½BÇM ¤BÇe boÇ{ nj JBTÇ� ¤°A k¦Ç] nj ³Ç� ºn±�³M /k¼z�»« S½lA

° k½B�Çî o�Bi³ÇM ³� j±M »�nBî ¬B¼�±æ ¼§°A pA »ñ½ °A ,k«C »«B�vM

»¯Ak®a »T{C ¬B´¼�� ° ¬AkµAp RAo�¯ BM ³� xA³¯B¼�±æ ° ³¯B�nBî nBñ�A

¨B�vM o´{ pA An °A nBM k®a »Te ° S�o£ nAo nApC ° S½lA jn±« S{Ak¯

S¯±zi ° S½k{ ÀTiA ° nBñ�A ½A nB� ¨nB´a ¬o nj /k¯jo� ZAoiA

n±~®Ç« ¼Çve , ±~U g½Bz« ½oT£nqM pA »ñ½ ¥T³M ° S�B½ ºoTz¼M

° B´�Ç� ºA±T�³M ¥T ½A /k{ o\®« é¼\� nB¼vM »í�°³M ºpAo¼{ ZÀe

° k½oi pA ³� k{ ²jAj ¬B«o� ¬B{°o� JBT� ³M ° S�o£ Rn±æ ³�¼¦i o«A³M

/k®®� ºnAjj±i ZÀe KT� x°o�

»wBwA ºo«A ZÀe n±~®« M¼ve BM ½j ³ªÄA ÀTiA »¦æA S¦î

pA ¥L ¬o ð½ ¬C nAm£ ³½BQ ³� SwA j±]° Rke ° ³z½k¯A ¾B{A ¬C ° j±M

½A ·\¼T¯ /k¯j±M ¬B�nBî ° ¬B¼�±æ pA o¢½j ºA²nBQ ° »«B�vM k½q½BM ¬C

oÇM ¤Aj ³Ç� »¯B®hw ³¼�±æ g½Bz« pA »ioM ³� k¼z�»« ½A³M HL§B� oñ�

¬BMpoÇM Sv¯BÇ¯C j±Çi nj ³¦ªÇ] ¬C pA ° q¼a ³ªµ nj �e ¶±¦] ° n±´�

©Çµ ZÀÇe ° j±M ¬B¯C o¼�ñU KLw Á±ªí« ¥æA ½A³M ¬k½°o£ ° /k¯n°C

k{ »wBLî ·�¼¦i ° jAk�M ¾B´�� K~íU nBT�o£ ³� j±M ¬B¼�±æ ½A pA »ñ½

¥TÇ ° k¼Çwn ¥T³M »í¼\� nB¼vM é�°³M ºoª ºo\µ 3å9 ¤Bw nj °

nj ° j±ÇM »¯B½o] ¼®a oYAoM ©µ 322 ¤Bw nj »¯B�ª¦z§A»¦î Mkªd«

»T{±¯oÇw ¼®a³ÇM q¼Ç¯ ¬B¼�±æ pA o¢½j ºjAkíU kíM ºB´§Bw nj S½B�

°oí« nBî ¬jo� ³í� ³í� ° ¬k®� Sw±Q ²k¯p ²k¯p ³� k¯k«C nBaj

¼ªÇµ pA q¼Ç¯ 525 ¤Bw³ÇM ©Çz{ ¬oÇ pBÇ�C nj »Ç¯AkªÇµ RB�Ç�§A¼î

³¼�±æ k½B�î ¤±æA nj �¼�dU ° WdM /j±M ³¯B«A±î ° ³¯BL~íT« ºBµnBTz�

49 . ºpAo¼{ ZÀe n±~®« M¼ve

nj ³� »XeBL« ·\¼T¯ ° S�B½ ZA°n ¨nB´a ¬o nj ©µ ¬B¯C RB«Ao� ¥¼¦íU °

JBT� pA yhM °j nj B®¼wMA /k{ o\®« B®¼wMA³M j±M ³T�o£ nj JBM ½A

½oíU ° B�oî k½B�î ¤±æA nj »�¼j WdM j±i RB´¼Lz§A ° RAnB{¿A

½A pA �½B�e³M �À�A ° ¤BØí� ¥�î³M t±�¯ ¤B~UA S¼�¼� ° nBî ° kµAp

S«Ao� ° j±´{ ° z� �±�±« ° B�oî »e°n o¼w ° ¤Bª� ¥eAo« ,�½o�

/SwA ²jo� RBLYA An n±«A ½A j±i »�v¦� »¯BL«oM ¾BñUA BM ° ²jn°C ¾B¼§°A

nj »UB�¼�dU ° p±«n ° RAnB{A j±i R¿Bwn pA »Tªv nj ³T{m£ ½A pA

/jnAj Ø±~U³M �±Mo« ¥ÄBv«

¤±æ° ºAoM ¬C Tv¯Ak¯ »�B� ° oµB� ¨±¦î³M jB�TîA ¨kî oYAoM ³¼�±æ

° k®T{Aj nBñ¯A S§Be ³�wÀ� ° ¼ªØ¦ñT« ° B´��³M SLv¯ , Ø�e Ro�e³M

¤BÇe ©¦Çî pA ¬k¯B« n°j ° ¤B ©¦î³M Sí]n ©¼M pA ³� SwA ¤Be ¼ªµ

uªÇ{ j°n° ¬BTÇwAj /k{»Ç« ³¼�±Çæ ¬B¼« nj KT� ¬jo� j±MB¯³M o\®«

pB¼¯ ±U> ³� ½A T�£ ° ç±e ¥iAj³M °A ºBµJBT� Th½n ° B¯¿±« ³¯Bi³M

/SwA jnA±« ¼ªµ pA »ñ½ ÁBªTeA <?nBña B´®½A BM An ±U ºnAj ¤Be ©¦î³M

nj tnB� ²B�¼M nj ,n±~®« xnkQ ,¼ve y«B¯ n±~®« ovQ ZBØ¦d§A

»TÇzUnp °A jAkÇ]A /j±z£ ¬B´]³M ©za ºoª ºo\µ ¨±w ¬o �wA°A

¥´Çw> ¬Ak½oÇ« ·�¦e³ÇM ° S�n oT{±{³ÇM »¢§BÇw ²jq¯BÇ{ nj /k¯j±ÇÇM

pA /kÇ{ ²kÇ¯An ²o~M³ÇM - ¥´w BM ²Aoªµ - Sw±¼Q <ºoTvU B½ ºoT{±{

tnj ¥�d«³ÇM /S�BÇ½ xq¼Ç«C nB½j ¬C ¬B¼�±æ BM ° S�n jAk�M³M ²o~M

S�n ³ñ«³M /jo� »µB£ C ° y¯Aj Kv� ° Svz¯ (ºk¯°B´ ) ºjAk�M k¼®]

»¯B®hw ° k{ »®½±¯ ºBµ³z½k¯A ºAnAj /S�o£ ±i S§qî ° »ÄB´®U ³M °

/nAq¼M ©µ ° k¯j±M � B®ª¼M ©µ °A nBT�£ ¬k¼®{ pA jAk�M ¬B¼�±æ ³� S�£»«

° xjo£ ³M kíM »Uk« <Si±vM ³¯Aoñ{³M ° jn°C nkM ow pA ³oi> ZÀe

° k®Çµ ²An ºnBÇ£p°n ° SiAjoÇQ ¬BÇwAoÇi ° tnBÇ� nj SeB¼Çw ° o¼w


¬±£B¯±£ ºB´®¼«pow ° nB½j ¬C ¬B½B¯Aj ° ¨jo« BM /S�o£ y¼Q An ¬BTv�oU

nj ,S�oz¼Q ¼a po« BU /SiAjoQ»« ±¢T�£ ³M ° Sh¼«C»« ¼«p �oz«

k¼¦�U ,ºk½o« pA Swj BU jo�»« R±îj ° k¯A±i»« Ao� An ¨jo« Sz£pBM

³`¯C ° k®z½k®¼M j±i³M ° k¯pAjoPM <y½±i Tz½±i> ³M ° k¯nAjoM kØLíU °

:k½±£»« ³� ��Be ¤±³M - k®®ñ¯ BØ®ªU ³¯B¢¼M pA k¯nAj j±i

jo�»Ç« BÇ« pA ©] ¨B] K¦� ¤j B´§Bw

jo�»« BØ®ªU ³¯B¢¼M p S{Aj j±i ³`¯C

²nBñ¼M »µ°o£ - jAj fn �jq« ©¼§BíU BM ³�MAn nj ³� ³¯±¢¯Bªµ ¬B¼« ½A nj

° ¤±�Çí§Ao¼dÇ« RBÇ«AoÇ� ° k®TÇiAjoÇQ RBÇ«AoÇ� ¥�¯³M °A ºAoM ,»îk« °

³ÇµAo¼M³ÇM An °A nAj ³Çz½n ° ½jB¼®ÇM nB� ° k¯jAj SLv¯ °A³M An »íA°o¼�

»µB®£»M ³� ¬C ºB]³M y®Th½°C nAj³M ° ³ª� Bd« pA uQ ²s½°³M /k¯k¼¯Bz�

,k¯±{ n°CjB½ An °A ·¯AnA±£nqM ºBµ»ÄBª®µAn ° ºn°³z½k¯A ° ºk®«joi °

°A] :¥¼LÇ Ç½A pA k®TiBw »M±{C¤j ° »®í«»M ° S{p RB«Ao� °A ºAoM

K¼Ç� nj ³� k{»« À� ºBµ³ñw pA oQ ,jo�»« pAnj An yTwj S°oµ

»Ç�§j ,k¼z�»Ç« S�BÇ½n ³� AkTMA nj ³� SwA ¥�¯> ///k¯j±M ²k{ Jo�

,k¯jo� ¬°o¼M º° pA ©Tw³M ºp°n /j±M ²joñ¯ ¬°o¼M ¤Bw Sv¼M ³� S{Aj

///j±M ¡¯Aj ©¼¯ ,k¯jo� ¬p° An ¬C pA »ñ½ /j±M ²jBT�A º° nj nB¼vM ¶k¯q£

u¦\Ç« ²An nj /joÇ� ³LíÇ� ¨qÇî ºk®oªÇw joÇi k¼Ç{n ³Ç� k®½±Ç£ ]

:S�£ /<k½BM»« ¬B½oM ow An B«> :k®T�£ An ZÀe :³� jo� S½A°n /S�£»«

¬BÇ¯ |oÇ °j BÇM ¬B½oÇM ºoÇw ° jo�»ÇÇ« uQ pA Swj uQ <k¼®¼z®ÇÇM>

¬C pA kíM /jAkM ¬B¯ |o k~Tzµ ° ¬B½oM ow kænB´a /jAj»« »ñ½oµ³M

/k¯k¯Bz�¼M <k¼¯Bz�¼M Ao«> :S�£ ° SwBioM /<k½BM»« K�n An B«> k®T�£

SzQ ³Ç� BÇ]oÇµ ,²An nj uQ /k¯jn±hM o¼w BU ,k½nBM»« º° pA oU ßK�n

[/ºjn°CnBM K�n ,ºjB´¯ pBM ºnBi³M


<k½BM»Ç« o¼\Ç¯A An BÇ«> :k®T�Ç£ An °A ,³½jBM nj »½³�½B� ³� SwA ¥�¯]

A±¦e o¢½j nBLñ½ ° /jB´¯ ¬Bz½A y¼Q oU o¼\¯A »�L� ° jo� A±µ nj Swj

A±¦Çe Ç½A> :k®T�£ /jB´¯ ¬Bz½A y¼Q ö£ ºoñ{ ºA±¦e »�L� /k®TwA±i

[<jAk�M ³a ³½jBM ³a « y¼Q> :S�£ ZÀe <SwA jAk�M �B�§A JBM

BÇU S�oM ,k¯j±M °A BM »«jC nAqµ nBá ,³½jBM nj nBLñ½ ³� SwA ¥�¯]

pA Ç�°n BÇU Ç ³®µoÇM Ç jBTv½BM ³Lí� oMAoM ö£ JBT�C nj ¤Bw ð½ ° ³Lí�

k®½±£ ° ///k¼L®\¯ B\¯C pA ° k{ pBM °A Sw±Q ° S�n»« ¡®w oM °A ¾B�îA

nA±¦{ :nApA /1

(¾B¼§°¿A ¸o�mU) ////[j±M ²jo� ¬B¼{C °A 1nApA nj ¨js�

²k{ ³½B«»M ¬AnAk¯B�j ¬B�j nAqMA ³� pBw ²Aoª£ ¬B®hw ³¯±£ ½A pA °

Rnk ¤BªîA pBw ³¼�o� k¯jAj»« SLv¯ °A³M ³� An RB«Ao� ¼ªµ /SwA

nj ½A ° /k¯q½oM An °A ¬±i ,é�° ½oUShw³M BU ,k{ nA±h¯±i ¬Bª� Be

pBM� BQ nBî °j °joµ »¯Akªµ RB��§A¼î ° ZÀe n±~®« ³� j±M »§Be

»«B�vM k½q½BM ònqM nBî pA ³� An j±]° Rke° ·z½k¯A �� ³� k¯j±M

° BµºpAjoQ ï°nj ¼®a ° k¯jAj»« oz¯ ° ³íw±U ° �vM k¯j±M ³Ti±«C

nj k{ »ñvªTv« ¬B�nBî ½A nAjo� ° ¤Bí�A ° ¤BªîA jn±« nj Bµ¬jo� ±Ø¦�

©Çµ ¬C ,kÇ{ ¬BÇ¯C ¥TÇ ° ³ªÇ� Bd«³ÇM o\®Ç« ³Ç� S«±Çñe ¤Bªî Swj

½A ° SwA xAoh§j nB¼vM ZÀe ¬k{ ³Tz� ¬BTwAj /é�° ½oUé¼\�³M

oÇ¢½j ° ³Ø¼®�BÇM ° ¬B¼�Ò«oÇ BÇM ³�ÇMAn TÇ{Aj³ÇM ©´T« An °A :³� j±M ¼®a

° k®TÇv¯Aj ºpAn ºB½oÇ�p k Øªd« ßjBTwA An °A ° /k¯jo�»« ³í¼{ ºBµ³o�

uPw j±M ¬Ajo£ow ¬BTwp±i nj ¤Bw ³w ZÀe /»�Ò«o k¼íw±MA �¼�n

»TÇe ° jBT�A nA±h¯±i ° � BQB¯ ° K~íT« ·�¼¦i ¬Ak¯p³M ° k{ o¼¢Twj


¥T oª� o½p° /kz¯ o£nB� ©µ Ç o~¯ Ç °A nAj²joQ ° ³�¼¦i njB« ºo¢¼\¯B¼«

¨B\¯Aow ° ²jo� »½Aki º±îj ° ³T�£ �d§AB¯A :°A ³� k®T�£ ° j±M ³TvM An °A

° k¯jAj ³\®ñ{ ° k¯jp ³¯B½pBU nAqµ An °A ,B´�� ©ñe³M ° k¯jo� o¼�ñU An °A

An xoÇw ° k¯k½oM ,ð½ ð½ An y½BQ ° Swj ° k¯jp xnAj³M ¨B\¯Aow

k®½±Ç£ /k®ThÇ½n ³¦]j³M An xoTv� Bi ° k¯k¼¯Ap±w An xoñ¼Q ° k¯k½oM

° S{Aj K§oM k®hL§ ° SiBw nA±ªµ j±ioM An Bµ³\®ñ{ ½A ¨BªU ZÀe

�jBæ °A ¶nBMnj k¯jAj»« SLv¯ »v¼î³M ³� An ³`¯C ° joñ¯ q\î nB´�A

¿BM³ÇM ¬C pA S�oí«BÇM ¬BÇv¯A ³Ç� kÇ¯A±i»« ¬BªwC ¬BMjo¯ An nAj °A /j±M

»¯B�nBî °A pA uQ /jAj º°n ºoª ºo\µ 3å9 ¤Bw nj ³í]B� ½A /j°n»«

»¯B®hw yT{Ak£nqM nj ºoTvL{ j±ªd« g¼{ Ç ²s½°³M Ç ° ��Be ¬±a

:��Be /k¯A³T�£ q¼«CpAn ZBØ¦e j±i ¬B®hw ¬±a

k®¦ÇM nAjoÇw Sz£ ° qÇ� nBÇ½ ¬C S�ÇÇ£

jo�»Ç« nAk½±µ nAowA ³� j±M ½A y«o]

:S�£ ºoTvL{ j±ªd« g¼{ °

?»ThLñ¼Ç¯ pA A°n j±LÇ¯ Aoa »TÇinj pA d§AB¯A k{BM A°n

:SwA ³T�£ ��Be pBM °

kÇ¯nAjoÇM ,kÇ¯nAjoM ³� ¬B¯C jAo« pA n±~®« ±a

k®Ç¯An»« ,k®¯A±i»« ±a An �Be ²B£nj ½kM

:B½

k½Aow x±i ³Tñ¯ ½A ,nAj ow oM ZÀe

¥ÄBÇv« Ç½A ¤BXÇ«A k¼woPÇ« »í�BÇÇ{ pA

Apo¼« ° k{ ²k¼¯Bz� <ºk®µ> ³M °oí« ðLw ¬AoîB{³M ¬BTwAj ½A °

:S�£ K§B�


Sv�î° ³¯ Sv¯B´¯ ³®¼w nj ³� SwA pAn

S�Ç£ ¬A±TÇ¯ oL®«³ÇM ,S�£ ¬A±U <nAj> oM

An °A Ç uªÇ{ ¬A±Ç½j nj ©Çµ ° º±®X« nj ©µ Ç º±§±« ,¬B®½A pA y¼Q

:SwA ³Tv¯Aj oU¿A° B¼§°A ·ªµ pA ° ²k¯Bz¯ ²B¢½BQ ½oUoM³M

SwoM °A ,d§AB¯A ºn±~®« S�£ SvQ Sz£d§AB¯A »¯±îo� S�£

:jnAj ²nB{A ònqM ¬Bv¯A ½A³M BµnBM uª{ ¬A±½j nj °

©ÇµA±i n±~®« ¶jBM »�Bw p ZBØ¦e º±M pA k¼wn »Ä±M Ao«

###

©½jp»« <d§AB¯A> ¬B] ß¬B´] ßjAk�M³M B«

j±M n±~®« ·Tñ¯ ° o¼£ nAj ¬B� ¬C pAy¼Q

¼«p �oz« ònqM oñ�T« ºn±µ¿ ¤BLAkªd« ³«Àî ³®¼«p ¼ªµ nj

²j°oÇw BL½p ³a ZÀe n±~®« ¼ve ° »«B�vM k½q½BM <�d§AB¯A> ¶nBMnj

:SwA

Sv¼Ç¯ BÇ½ Svµ BP¼¦a °A ºAqw Sv¼Ç¯ B½oL� ¨B�« q] <d§AB¯A>

Sv¼Ç¯ A°nBÇ¯ k½±Ç¢M »«±� o£° ³ÇM y¯poÇw k½±Ç¢M ºjoÇ� o£ A

nj kÇ«C ¬C oÇ� l ³Ç� ºn±�³ÇM ³Ç� ºn±MBz¼Ç¯ nB�Çî ½k§Ak½o� g¼{

,²jAj SLÇv¯ ZÀe³ÇM nAj²k®Çi »µBÇ£ ° k®vQBÇ¯ RBÇ«AoÇ� BÇ¼§°¿A¸o�mU

¾B¼§°¿A¸o�mU nj ° jnAj °A ¶nBMnj ºq«n ° pAn oQ ° o½mP§j ° Ao¼£ ºBµ³Tñ¯

³� jnAj A°n :³� »v� pA k½C K\î Ao« ° ///> :k½±£»« ³¦ª] pA /SwA ²jn°C

pA ³� j±L¯ A°n Aoa Ç ³¯ ³¯B¼« nj Sinj ° Ç k½CoM ³Ø¦§AB¯A »Ø A pA°C »Tinj pA

nBî o¢½j ¼�i ³¦§AkLî ///³¯ ¬B¼« nj ¼ve ° Ç k½CoM �d§AB¯A ¼ve

nBî »¦L{ ° /<SwA »¯B ØMn »ª§Bî n±~®« M¼ve> :SwA ³T�£ ònqM

SLÇv¯ »Ç¢¯A±½j³ÇM AoÇ« BÇ«A /©¼Moz« ð½ pA ZBØ¦e ° «> :³� SwA ³T�£

///jo� � Àµ °A ¥�î An ¼ve ° /©T�B½ |Ài ,k¯jo�


/¨A³T�o¢¯ Kµm« _¼µ ¬±®� BU> :³� S�£ »¢§Bw ²B\®Q nj ³� SwA ¥�¯

(¾B¼§°¿A¸o�mU) <///¨jo� nB¼TiA u�¯oM SwA nA±{j ³`¯C »Lµm«oµ pA B«A

° /<»®í« nj ³ªµ � Àµ ° ¾B¼{A ¬k½j pA SvUnBLî S�oí«> S�£ °

,¬jn±i³M Ç j±i pA oU×»§°A k¯Aj An »v� o´{ nj BU :³� j±M ¬C ¥Ø�±U> S�£

<jn±h¯ Ç

:k®T�Ç£ /jB´Ç¯ ¬BMjo¯ oM ºBQ Ç �B�§A JBM³M Ç k¯joM yB� o½p³M ¬±a

///<SwA nAj ßow ,¬Ajo« ZAoí«> :S�£ <?Sv¼a ¤Be>

/SiAkÇ¯A »¦ÇÔ£ Ç An S��A±« Ç »¦L{ /SiAk¯A»« »¢®w »v�oµ uQ

²C »¦£ pA ?ºjoñ¯ ²C _¼µ Aoa ¡®w ³ªµ ¬C pA> k®T�£ /jo� »µC ZÀe

°A pA /k¯n°míÇ« ,k®Ç¯Aj»ªÇ¯ B´Ç¯C ³� ¬C pA> :S�£ <?SwA Øow ³a ¬jo�

/¾B¼§°¿A¸o�mU <SiAk¯A k½BM»ª¯ :³� k¯Aj»« ³� k½C»« ©Thw

»¯AkªµRB��§A¼î

³� SwA ©z{ ¬o pB�C nj ³¼�±æ ònqM g½Bz« ° B�oî pA RB��§A¼î

° ¬Ajo£ B{ pA RB��§A¼î /k{ k§±T« ¬Akªµ o´{ nj ©\®Q ¬o oiA°A nj

k½q½BÇM ¨±Çw ¬oÇ ònqÇM nBÇî ¬A°o¼ÇQ pA ° »§AqÇ� kªeA g¼{ ¬Ak½o«

/Sw°A ºBµ²j°ow pA /SwA ²j±M »«B�vM

SwAoÇ« ³� ºnB½ §p³M kwn Swj ³¯

SwAoÇ« ³� ºnBªi ,öw pA j±{ ©� ³¯

ö¢¯»Ç« nj ³íÇÇ�A° ½kÇÇM k®ÇÇaoÇÇµ

SwAoÇ« ³Ç� ºnBÇ� Sv¼ª§BÇî ¤j jnj

###

!¤j ºA ?SwA Äk� ¨k«C « ³� ²n ¬C

!¤j ºA ,SwA ¨BÇi nBÇ� ³Ç� ¨°n pBM BU

!¤j ºA ,SwA Äj nAqÇÇµ »«B£oÇÇÇµ nj

!¤j ºA ,SwA ÄoÇe Çzî An ¬Ajo«BÇ¯

###

©Ç½A³TÇwA±Çi Aki p RjB´{ ° òo« B«

©Ç½A³TwA±i B´M ©� q¼a ³w³M ©µ ¬C °


©½A³TwA±i B« ³� k®� ¼®a Sw°j o£

©Ç½A³TÇwA±Çi B½n±ÇM ° S�Ç¯ ° yUC B«

©Çµ ºA²nBÇQ ° k¼Ç¯AnmÇ£ ¬AkªÇµ nj An »Ç¯A±]±Ç¯ ¬An°j RB�Ç�§A¼î

¬A±�®î nj ³� RB��§A¼î /SwA ²j±M ¬BwAoi ¥µA °A ³� k¯A²jo� xnAq£

é«BÇ] »Ç¯A±Ç] nj ©Çµ ,kÇ{ ³TÇz� ¬Bí\Uo« ° ¬BL~íT« SwkM »¯A±]

° »§Aq� kªeA g¼{ ° ¨B¼ioªî ¨B«A jq¯ ° ²j±M nB£p°n �MA±¯ pA ° R¿Bª�

JjA ° ¬B�oÇî ° SªÇñe ° ¨ÀÇ� nj ° S�oÇ£ ©¼¦íU ³½±ªe kªd« g¼{

KT� nj ³í§B�« RoX� ³M o�¯ ° j±M nB¼vM RBîÀ�A KeBæ »Moî ° »wnB�

»§Aq� kªeA g¼{ /joª{ q¼¯ °A ·�wA±M jo£ B{ An °A k½BM »§Aq� kªd« ¨B«A

nj ³Ç� S{Aj»Ç« Sw°j An RB�Ç�§A¼Çî ¬Ak®Ça nkÇ S§ÀÇ] ·ªÇµ BM

©¼¦íÇU RkÇ« ³Ç� ¬C BÇM jo�»Ç« JB�Çi <¼Çí§A¸o> An °A j±i RBLUBñ«

nj j±Çi RB�Ç�§A¼Çî /j±M ²k¼zñ¯ ¤±� ¬Ak®a °A jq¯ nj RB��§A¼î

° ²joÇ� ¥�Ç¯ nB¼ÇvM ³½±ªÇe kªdÇ« ° »§AqÇ� kªÇeA pA y½±Çi ¬B®hÇw

K]±« ¬Akªµ nj »§Aq� kªeA BM An j±i ¶p°n Sv¼M SLdæ Hæ±~h«

mÇiF« pA »ÇioÇM nj ³� ½A /SwA ³Tv¯Aj R¿Bª� ³M y½±i »ÄB� ³]±U

Sv¼¯ Swnj ,²k{ ²jAj »¯Akªµ RB��§A¼î³M oµB�BMBM ºjo£ B{ SLv¯

jBTÇwA k¯A±TM BU SwA ²j±L¯ ²k¯p ©\®Q ¬o oiA°A BU oµB�BMBM Hª¦v« Ao½p

RÀ¼~dÇU S¼�¼Ç� nj ³]±ÇU ¥MBÇ ° ©´Ç« ·TÇñ¯ /k{BÇM RB�ÇÇ�§A¼ÇÇî

RBí§B�Ç« �½oÇ� pA An j±Çi RBîÀÇ�A oTz¼M º° ³� Sv¯C RB Ø��§A¼î

¼Çî nj °A ³Ç� kÇ{ WîBM o«A ¼ªµ ° jn°C ©µAo� »æ±~i ° »~h{

¼§FU ° o½odU nB� nj ° k®� ¥æBe odLU ³ªµ ¬C JBL{ ¬A±�®î ° »¯A±]

/k{BM JB¼«B� nk�¯C

:Sw°A ºBµ²j°ow pA

¨k{ ±U ¡¯n ° ¬±v� pA oUð½nBM ¨k{ ±U ¡®U ¬Bµj pA oU¡®U ¤j

57 . »¯Akªµ RB��§A¼î

¨k{ ±U ¡®¯ ° ¨B¯ ³� Ao« JB½nj ¨kÇ{ ±U ¡®] ²k´¼M pA « nBª¼M

###

SvªÇ� p°oÇ�A ¤j ºA S�Çzî ·½B« »¯

SvªÇ� p°oÇ«A ³¯ j±M ºj ³� jnj ¬C °

Bª®Çæ An ©§j oLÇÇæ BÇÇM ±ÇÇU o\ÇÇµ nj

Svª� p±w »¯ ° Swk{ ¬°q� pBw »¯

###

SwAoÇ« ³� ºnB½ §qM kwn Swj ³¯

SwAo« ³� ºnBªi öw pA j±{ ©� ³¯

ö¢®¼Ç« n Òj ³íÇ�A° ½kÇM k®ÇÇa oÇÇµ

SwAoÇ« ³Ç� ºnB� Sv¼ª§Bî ¤j jnj

###

©Çµj ±ÇU SwoQ³« §p °kM ¤j ³£

©Çµj ±U Sv« ¬Bv£o¯ °kM ¬B] ³£

¨joÇ£ q]BÇî ° ©¯B«°oÇ� ±U pA ¬±a

©µj ±U SwkM ³~� ©µ ±U Swj pA

###

³LUBÇñ« ° ³�ÇMAn j±Çi k´Çî n±´Çz« ¤B]n pA »µ°o£ BM RB��§A¼î

Ç½k§Aq½qî³ÇM K�¦Ç« »¯B´�æA k«Be MkªeA o~¯±MA k®¯B« SwA ³T{Aj

oÇ½p° »®½q£ nj oæB¯ ½k§AÄ± ° �Aoî ·�]Àw ¬B¼�±Tv« pA »�±Tvª§A

° (ºoªÇ ºo\Çµ 527) ²Bzñ¦Ç« Mo\®Çw ° kªdÇ« Mj±ªd« ¬B�¦w

»Lµm« ¬B¼M nj An j±i »Moî ·§Bwn RB��§A¼î ³� ³§°k§A¾Àî ½k§AZBU

Ç½k§A¤BªÇ] ° ;joÇ� Ç¼§FU °A ºAoÇM ,kÇ¯A³TÇ�n ¬CoÇM c§BÇæ ¦Çw ³Ç�

/k{ ¼§FU °A ¨B¯³M »§Bª] ·§Bwn ³� ³§°k§A o{


Ç�A±Çî ¬B¼¦Ç� ° �Çzî RkÇ{ ° �±Ç{ ·L¦� KLw³M RB��§A¼î

KµmÇ« ° jo�»« xB� An ¬B¼�±æ nAowA A°oQ»M j±i ³¯B�nBî ° ³¯B¼�±æ

oÇM ° j±ª¯»« nB´�A BMBd«»M j±M ¬B½j±]° Rke° o�¯ ·§BL¯j ³� An j±i

Rk{³M ,k®T{Aj »®ª{j nBñ�A ³¯±¢®½A ¬B£k¯nAj ° °A BM ³� ¨± ¼L~íT«

ºBª¦Çî ° RB�Ç�§A¼Çî ¬B¼Ç« �½oÇ� ½kM ³� »Un°k� ° nB�¯ /SiBU»«

¬C nj ° j±M ³íw±U ¤Be nj ²nA±ªµ ,k{»« jB\½A »«Bî ¨jo« ° K~íT«

nBÇî ° ¥�BÇ� ¬A±Ç] Ç½A ¥T³ÇM k½joU»M Ä±î ·L¦� ° K~íU nB£p°n

/S�B½»« ¬B½BQ n°C¬BMp ° � BM»M

pA »Çñ½ nj ³Ç� ¬B®Ça jo�»« »®¼My¼Q An ¤Be ½A j±i RB��§A¼î

:S{±¯ ³¯±¢®½A j±i RBLUBñ«

»TÇv« ºB´®hÇw ° ,k®TvMoM q¼¯ nBØ¯p ,k¯k«C Sv« o¢½j ²°o£ ° ///>

,k¯joÇ� °A Ro¼Ç� ºÀTLÇ« An »�íÇM ° k®Tz�»Ç« An »�íM ,k¯jo� pB�C

p±®µ ,¬j±M kµA±i »� ³� ©¯Ak¯ »§° ,¬j±M kµA±i An ²nB`¼M ½A ³ñ¯B®a

q¼¯ j±i j±]° pA ³� jnm£»« ³Ti±w ½oM ºnB£p°n q½qî ºA ///Swn°j

<////,³¯ ºj±w Ti±w ° ³§B¯ q] ° ¨nAj»« ¡®¯

¦Th« RB´] pA RB��§A¼î BM Ä±î ° ¬B{°o� ½j jB®î ° S�§Bh«

° k®TÇ{Aj»Ç« ©´TÇ« ³�wÀÇ� k½B�Çî pA º°o¼Q³M An °A ³� ¬C Svh¯ :j±M

·§BÇwn nj RB�ÇÇ�§A¼ÇÇî /SwA k�TíÇÇ« ©§BÇÇî ¨ Òk ß�ÇÇßM °A ³ÇÇ� k®T�£»ÇÇ«

Ç« ¶nBÇ{A pA ¬B®ª{j k½±£»« ° k®�»« ²nB{A o«A ½A BM K½o�§Aº±ñ{

éL®« ,³ªza = /1

©§Bî ¨ Òk ß�ßM è½oíU « ³� k¯A³T{Ak®Q ¼®a j±]° 1�±L®½ ° j±]° nk~«³M

©§BÇî V°kÇe RBLÇYA nj �n° ²j K½oÇ S§Bwn ½nj ³� ¬C ¤Be ° ¨nAj

/Ä³T{±¯


ð½nBM x±µq¼U ¬A±] ½oM °A nB½j ° o´{ ºBª¦î pA ºnB¼vM ³� ¬C ¨°j

²joÇ� ²nBÇ{A ¾Bª¦Çî kÇve ½A³M BµnBM j±i °A ° k¯joM»« kve ³z½k¯A

pA ¬°o¼ÇM ³� An ±~U �½B�e pA ºnB¼vM RB��§A¼î ³� ¬C ¨±w /SwA

° »wnBÇQ nBÇYC nj ,j±ÇM ³z¼Q K~íU ¬B{°o�½j ° »«Bî ¨jo« ·¦æ±e

°AoÇM An ¬BÇ¯C »®ªÇ{j ©Çµ oÇ«A Ç½A ° jo�»Ç« ¬B¼ÇM AnBÇñ{C j±Çi »Moî

Sv¼¯ « jBd§A ° o�� ¥¼§j ³¼�±æ RBd¦�~« :S�£»« °A ° Sh¼¢¯B¼«oM

¬C »¯Bí«³M j±®zM An ¬B®hw ½A ¬±a ³� SwA nA°Aqw ~®« ¥Bî jo« °

º° jAo« nBv�TwA pA y¼Q B´¯C ¶k®½±£ jBd§A ° ³k¯poM ©ñe ° k®� ³í]Ao«

ZÀe n±~®« M¼ve³M RB��§A¼î /SwA »½B¯Aj ° »½B®¼M pA n°j »¦ªî

²±]°³ÇM j±ÇM ²kÇ{ °A ¥T WîBM j±i ³� An °A ¬B®hw ° k½pn°»« �zî

Swj nj »Çv� ¼®Ça ³Ç� SwAk¼ÇQ ° jo�»Ç« o¼v�ÇU ° ¥Ç½°FU ¦ThÇ«

/k{ kµA±i nBaj »T{±¯ow ³a³M ¨± ¬BL~íT«

¬Ak½oÇ« j±i ¨À� l±�¯ ° ¬B¼M ve oYAoM RB��§A¼î ³� ¬C ¨nB´a

°A R¿B�Ç« oÇM ³Ç� j±M ³T�B½ ¨jo« pA ºo¼X� ²°o£ ° ¬B£nqM ¬B¼« nj nB¼vM

�zî °kM S{m£ °A o� l ³� »�±Tv« ½k§Aq½qî ³¦ª] ¬C pA /k¯j±M ³T�¼{

nj ©wBÇ�§A±ÇMA »®ª{j³ÇM »�±Tv« ½k§Aq½qî ¬±a ° k½pn°»« RjAnA °

pA o½°qU ° ³¦¼e³M An ¤B]n pA ºnB¼vM ³� o£ ³v¼wj o½p° ¬C ,jBT�AoM »®½q£

²k¼z� nAjoM y½±i ºBµºo£jAk¼M o�¼� ³M nB� oiC q¼¯ j±i ° ²joM ¬B¼«

° K~íTÇ« ¾Bª¦Çî BÇM ° jBTÇ�A RB�Ç�§A¼Çî ¬joÇ� j±MB¯ ³z½k¯A nj ,k{

k¯j±M RB��§A¼î ¥T º±QBñU nj ³� An ¨A±î ¨jo« pA ºA³Twj °A ¬Aj±ve

°A RB�¼®~ÇU ° RB�Ç¼§FU ¬B¼« pA ° jAj K¼UoU °A k�oM ºo�d« ,k{ nB½

° jn°C ¬°o¼M °A S¼µ±§A º±îj ° º° jBd§A ° ³k¯p RBLYA ºAoM An »�B�§A

VjA±Çe Ç½A pA kíÇM /k¯jAj º±T� °A ¬±i ¬j±M bBL«³M B´�� pA »TîBª]

pBÇM ° k®TÇ{Ak´Ç¢¯ ¬AkÇ¯p nj ºk®Ça ° k¯joÇM jAk�M³ÇM An RB�Ç�§A¼Çî


ºo\Çµ 525 ¤BÇw oÇi¿AºjBª] K{ nj B\¯C ° k¯k¯Ajo£ pBM ¬Akªµ³M

k®TwA±i»« ° k{ ð½jq¯ nAj ·M±a³M ¬±a ³� Sv�°oí« /k¯k¼z� nAjoM

/<¬±L¦�®½ K¦�®« ºA A±ª¦� ½m§A ©¦í¼w °> :S�£ ¼®a k®®� nAjoM An °A

:°A nBí{A pA

Sv¼¯ ° k½BM »¦æBe zî ²n nk¯A

Sv¼Ç¯ ° k½BM »¦eBw k¼«A º±� nj

j±Ç{ ð¼Ç¯ ±ÇU nBÇ� oL~M ³� »T�£

Sv¼¯ ° k½BM »§j ³� »¯Aj ±U oLæ BM

###

Sv¼Ç¯ ³Ç« ¬±a »in °A ¥¼§j ³� An ¬C

Sv¼¯ ³£ C °A pA ¦i ° SwA o�i oM °A

Sv¼Ç¯ ³U±Ç� »µn ¬k«C j±hM j±i pA

Sv¼Ç¯ ²n kµBÇ{ §p °j oÇw p ¬°o¼M

###

oLÇM q¼Ç¯ ¬BÇ] ²qª�ÇM ©§j ²joÇM ºA

oLM q¼¯ ¬Bz¯ ° ¨B¯ ¬B] ° ¤j ºjoM

¬B´]³ÇM Ç« pA k¯BªÇM oÇYA _¼µ o£

oLÇÇM q¼ÇÇ¯ ¬C nAkÇÇÇÇ«A°n o¼ÇÇÇÇiFU

###

S�´®ÇM AnBÇ¢¯ ±ÇU BÇM ¨kÇM ³ÇÇ� Kz½j

S�ÇñzM T�Çi pBªÇ¯ ©v�Ç¯ pA cLÇæ

S�] ±U ¬Ao\µ ©� BM ¨k{ ³� Kz«A °

S�hÇM k¼{n±Çi ° joªM ð¦� ³� B½±£

nBÇYC S{AkÇ¯ y¼ÇM ¤BÇw 33 RjB´Ç{ ¨B¢®Çµ ³Ç� ¬C BM RB��§A¼î


»wnBQ³M °A pA nB¼vM ºBµ³«B¯ ¬CoM ²°Àî ° jnAj ºpBU ° »wnBQ³M ºjkíT«

�±Mo« ¦Th« ¥ÄBv« nj °A ¾AnC ° k½B�î º°Be B´¯C ·ªµ ³� ²k¯B« »BM

:k¯A³¦ª] ¬C pA /SwA ³½jB�TîA ¥ÄBv« ° ±~U³M

½oTª´Ç« k½BÇM An ¬C ° ²k¼wn NBa³M nBM k®a ³� Ç SiB®{ ¬Ajq½

gÇv¯ pA »�íÇM nj ³Ça oÇ£ A ,joªÇ{ RB�Ç�§A¼Çî »wnBQ nBYC pA JBT�

¥ÄBÇv« nj ³§Bwn ½A /j±{»« ²jAj SLv¯ q¼¯ ºjn°o´w ½k§AJB´{³M

»�±TÇvª§A Ç½k§Aq½qÇî ¨B¯³ÇM JBM ³w nj »í¼L� ¨±¦î ° Sªñe ° »´§A

RB½C ° ³æÀi _¯C ð¯AkM> :SwA ³T�£ ¬C ¬B½BQ nj §Æ« ° ²k{ ³T{±¯

³§BÇwn ½nj nB~TiA ¥¼Lw oM »´§A ° »í¼L� ¨±¦î ¥ÄBv« pA ,SvTªñe

° BªÇñe ¬B��d« pA uñ`¼µ S½B� ½A BU ¬B¼¯B¯±½ k´î pA ° ©½jo� ¬B¼M

° k®®Çñ�A ÀÇ« oÇM nAoÇwA Ç½A ³� k¯A³T{Ak¯ A°n Sªñe ©¦î nj ¬BhwAn

k®¯Ajo£ ±zñ« An »´§A nAowA ³� SwA u�¯ ½ozU ° ³¼L®U ½A pA ço�

©¼Çñe ° o�Ç� ³¼M±ÇMo§A oÇw ¾BÇÇz�A :³ÇÇ� k¯nC»ÇÇ« BªÇÇñe hÇÇw nj °

q£oÇµ »Ç´§A SªÇñe ³� ºjo� ¬B®a K]A° ³� SwA ³T�£ u¼§B�B�wnA

�o{³ÇM BÇ«A ºk{ u�¯³M u�¯ pA ð¯C ¿A ºk¯joñ¯ n±�v« ° J±Tñ«

nj SîAlA ° SîB{A ½A ° ºj±M ¥æBe ¥í�®« u�¯ nj ºjAkíTwA ð¯C

° ¬AkíTv«B¯oM Hæ±~i Svî±®ª« ° n°md« Shw ��d« ºBªñe ¬B¼«

<///¬Ao½o{ ° ¬ÀµAB¯

pA ³§°k§A oÇ{ Ç½k§A¤BªÇ] ºAoM ²BU±� ·§Bwn ½A Ç »§Bª] ·§Bwn

¦w ³� »Lµm« ¬B¼M nj> :¥~� ³w nj RB��§A¼î oæBí« ¬B£jAqµB{jBQ

½oT´ÇM :SwA ²k«C ¼®a ¬C pB�C nj ° ²k{ ³T{±¯ <k¯A²j±M ¬CoM c§Bæ

° nBñ{C ¶k®¯Aj ° SwA ¬B´] °j ¶k¯nAj ³� Ao½Aki o« SwA oñ{ Bµq¼a

S½B®î ©½k½j K]A° k®Tz£ nB¼vM S§À� ¥µA ¬±a ³� ¬AkM uQ /Sv¯B´¯

An ¨A±î ° |A±i ° k¯A²j±M ¬CoM c§Bæ ¦w ³� »Lµm« ¬B¼M nj ¬j±«o�


yÃ½Àî ³§Bwn ° ºpBU³M »®í« ½A nj ©½jo� »MBT� ° k¯A²j±«o� AkTA ¬AkM

JBTÇ� ¬C pA ¬±a ° ,³§°k§A¾Àî ½k§A ZBU B¯¿±« ·¯Aqi o´M pA ©½jo� ¨B¯

Ç½k§A¤BªÇ] ²jAp²B{jBÇQ o´ÇM pA ©¼TiBvM »wnBQ³M ³§Bwn ½A ©¼TiAjoPM

³Çw nj y¦¼~�U ° ©½jo� »§Bª] ·§Bwn ¨B¯ An JBT� ½A ° ³§°k§A oz«

<©¼®� jB½ ¥~�

�ÄB�d§A¸kMp B½ RAk¼´ªU

° �±Ç{ ·L¦�³ÇM ¬°o�Ç« »ÄBz¯A JBT� ½A / ±~U ¥æA ²j k¼´ªU nj

° �zî ·L¦� ¼ªµ KLw³M ñ¼§ SwAo¼£ nB¼vM º°n ½A pA ° jnAj �zî

²k¼wn NBa³M ³§Bwn ½A /Sv¼¯ k½BM ³� ¬B®a »ª�¯ An ¬C K§B�« �±{

Sª´U³M ³� nB£p°n ¬C nj ° RB��§A¼î »£k¯p oiA°A nj RAk¼´ªU /SwA

²kÇ«C ¼®Ça ¬C jnA±« pA »ñ½ nj ° ³T�B½ xnB¢¯ ,j±M ²k{ nBT�o£ jBd§A

º±îj ¸B��§A¼î ³� k®½±£»« o´{ nj ³� j±M ³T{±¯ ¹§°k§A¥«B� > :SwA

º±T� q¼¯ ±U pA o£ A Sw°j ºA /k¯jAj»« º±T� « ¥T³M ° k®�»« »½Aki

³½C ½A ºA±T� ³� ©®�»« S¼æ° ½A An ³ªµ « !²kM ²±T� q¼¯ ±U k®µA±i

!³ÄBªwA »� ¬°kd¦M ½m§A A°nl ° B´M ²±îjB� »®vd§A ¾BªwA ³¦§° :k®v½±¯

!©µA±i»« Bîj³M �Bªw nj ¥T ½A j±i «

K¼UBñ«

B´Ç¯C pA ¬±®Ç� A ³Ç� ²j±ÇM nB¼ÇvM »wnBÇ� K¼UBÇñ« ºAnAj RB��§A¼î

/j±{»Ç« ³T�BÇ½ ¬AoÇ½A pA ZnBÇi ° ¬AoÇ½A ºBµ³¯BhMBTÇ� nj »ÄBµ³î±ª\Ç«

²BÇ£ B´Ç¯C nj ° jnAj ºA²jBÇw nB¼ÇvM ° ¬A°n »wnB� RB��§A¼î K¼UBñ«

©µ j±i ²k®v½±¯ ° ²k{ jB´zTwA »Moî ° »wnBQ nBí{A ° »¯Co RB½C³M

,j±i o¢½j nBYC pA ºA²nBQ k®¯Bªµ ,B´¯C nj j±i pA ºq¼¢¯A¤j ¨o£ ºB´¼îBMn


¬BTw°j³ÇM An BµJ±TÇñ« Ç½A RB��§A¼î ³� SwA Swnj /SwA ²jn°C

K¼UBñ« nBª{ nj B´¯C pA ð½ _¼µ ñ¼§ SwA ³T{±¯ ¬B«p ¬B£nqM ° j±i

pA oQ ° ³¯B�nBî ° ³¯Bª¼ñe �½B�e ¬B¼M nj B´¯C ·ªµ ° Sv¼¯ »¯A±iA ºjBî

¥ÄBÇv« nj HL§BÇ� BµJ±TÇñ« Ç½A ³Ç� ¬C oTª´« ³Tñ¯ /SwA ³¼§Bî K§B�«

k®Ça nj ²k®v½±¯ An �±�±« ð½ ¾Aq]A ³� ¬B®a SwA o¢½kñ½³M �±Mo«

©ñe ©µ B´M±Tñ« ½A pA »�íM /²jo� ¬B¼M oñ� ¥v¦vU ��e BM J±Tñ«

½A RBLYA nj »M±Tñ« ³¼�oU ·î±ª\« nj ÂX« jnAj ¥�Tv« ¥~�« R¿Bwn

S�Çµ nj J±TÇñ« ½A ° <VjBe ©v] ¥�> jn±« nj SwA »«À� ·Tñ¯

k¼´ªU y{ nj ³� SwA »UB«k�« ØKÔ§ B´¯C ¼ªT�µ ³� ²k{ ³T{±¯ k¼´ªU

nj SwA ³î±ª\Ç« ¼ªÇµ nj ºo¢½j J±Tñ« /SwA ²k{ ³T{Am£ o¢½j

nj ° SwA jnA±Ç« Ç½A o½B�¯ nj RÀ½°FU ª�T« ³TL§A ³� oL� A³Ø¦§A o¼v�U

J±Tñ« ¼ªµ pA kíM K¼UoU³M o¢½j J±Tñ« °j /²k{ ³T{±¯ ¥æA nBá

J±Tñ« ½k®a /SwA ²k«C ¬C ¥ªñ« ¬A±®î³M ° �±�±« ¼ªµ ¤BL¯j nj

/SwA K]A° RB�æ o� l nj ³î±ª\« ¼ªµ nj éMBTT«

:Sw°A ºBµ²j°ow pA

p±®µ SwpAnj ,ºA²k½oM ³anA §p

p±®Çµ SwpAoÇM ºoTÇz« ° ²oÇµp BM

p±®µ SwpBw k®ª� ° S�æ ¬B£±a

p±®Çµ SwpBÇ¯ nAqÇµ °A oÇw nkÇÇ¯A°

###

ö£j »§Bª] k®M nj ±U ve p° öÇ£j »§BdÇM ±U zî p p°n oµ

öÇ£j »§BªÇ� An Çzî S½C « ºoÇ£j »§Bª] An ve S½C ±U

###


jo� ©{±�C nj Swj « SM ¬C x°j

joÇ� ©{±Ç£ nj ³�¦Çe o´�³ÇM ° S�o¢M

©{°ohÇM ±ÇU Çzî p ,Bª®ÇÇæ ©T�ÇÇ£

joÇ� ©{±«BÇi ° jB´Ç¯ Ç« K§ oÇM K§

###

kÇ{ ±ÇU º°n ¬B´Ç] �BÇzî ³¦L� BU

k{ ±U º±w ³ªµ ¬Ao¢TM ° SM º°n

k½kM ±a ¬BLµn ±U §p ow ¬B£±a

kÇ{ ±U º±£ »ñ½ ° jn°CoM Sz¢¯A

nj An j±Çi K¼UBÇñ« K§BÇ� RB�Ç�§A¼Çî ³� kµj»« ¬Bz¯ ¤Be ½A

³Ç� B´Ç¯C pA ºnB¼ÇvM k½BÇ{ ° S{±¯»Ç« »¦ÄBÇwn o½odU k~³M S�¼�e

An B´Ç¯C ¬A±TÇM ° k{BLÇ¯ nBíTÇ« »®í«³ÇM ³«BÇÇ¯ jnAj J±TÇÇñ« Rn±ÇÇæ

¬A±®î ° jAj»« K¼UoU ³¯Ap°n An B´¯C RB��§A¼î ³� joª{ »½B´T{AjjB½

/S{Am£»« B´¯CoM J±Tñ«

²j±M »Moî³M ºo¢½j nBYC An RB��§A¼î ,»wnBQ n±X®« nBYC ½A pA o¼�

/Sv¼BM B´¯C pA »�íM ³�

,K¼UBÇñ« ° »wnBÇ� R¿BÇwn nj j±Çi ¨ÀÇ� ªÇ� nj RB��§A¼î

ºnBí{A ¬B¼« ¬C nj ²B£ ° ²jo� jB´zTwA o¢½j ¬AoîB{ nBí{A pA ºnB¼vM³M

° Çd§ BÇM ³ªÇµ Bµ»îBMn ½A /Sv¼îBMn HL§B� ³� SwA ²jn°C j±i pA q¼¯

ºjAkíÇU ¬B¼« ¬C pA ° SwA ²k¯o¼£ ° ¨o£ ° ²k{ ²j°ow »¯B�oî ·z½k¯A

ºBµ²j°oÇw pA ©Çµ RB¼îBÇMn ½A /k{ ²k¼¯Bwn ¬B£k®¯A±i o�¯³M »îBMn

:Sw°A

©½A³T{Ao�M ³`¯C SwA »¯k®ñ�A ©½A³T{B¢®M ³`¯C SwA »¯joTvM

©Ç½A³T{Am¢M oªî ²po´M ³� Ajnj ©Ç½A³T{Ak®Q ³`¯C Swj±M Aj±w


###

y{°j ¨kÇ½j ³TÇvz¯ »®ª\¯A nj

y{±Ç�C nj S�oÇÇ£ ©TÇÇv¯A±TÇÇ¯

y{±Q oL®î fn oM ¨jp ³w±M kæ

y{±£ nj ©®�»« W½ke ³� »®í½

»wnBQJjA nj »ÄAow¬BTwAj

° »ÄB®Ç� ðLw³ÇM ´Ç� ºBµ³¯BÇv�A ¬jn°Cnj oí{³M ° »ÄAow¬BTwAj

jn±Ç« ° ¤±ªí« ºnj »wnB� oí{ pB�C pA ³� SwA »UBî±�±« pA »«pn

pA ¥L ,¬BTwBM ¬B¼¯Ao½A nB� ·§BL¯j S�¼�e nj ³]±U ½A /SwA ²j±M ³]±U

B´¯BTÇwAj ¬j°ow ° T{±¯³M B´¯C ³� SwA ,¼«pow ½A³M JAoîA xn±½

¬Ao¢z«An ° ¬B£k¯pA±¯ ³� »ÄBµ²j°ow ° Bµ¼®~U /k®T{Aj ¬A°Ao� ³]±U

¬BµB{jBÇQ ºBµnBÇMnj nj oÇ¢½j ºnB¼ÇvM ° Bv¼Çñ¯ ° kMnBÇM ¬±Ça »£nqM

° k¯k¯A±i»« »¯BTwBM »�¼w±« RA°jA ° R¿C TiA±¯ ²Aoªµ³M »¯BwBw

Äk´¯A S¦î³M »§° ,SwA ³T{Aj j±]° B« Sñ¦ª« nj pBMo½j pA k®TiA±¯»«

,¬B½pBU SwkM ¬Ao½A o~U pA uQ ¬BTwBM ¬B¼¯Ao½A ºo®µ ° »¢®µo� nBYC

pA uQ /Sv¼Ç¯ Swj nj B´Ç¯C pA »í«BÇ] RÀ¼~�ÇU ° Swnj RBîÀ�A

B½ k®T{Aj J±Tñ« RB½A°n ³� B´¯C pA ©îA ,B´¯BTwAj ³¯±¢®½A ,JAoîA �¦vU

B½ »«pn ° »ÄB®� nBí{A ¬k¼z� ©�¯³M nj ¬AoîB{ ¶jB�TwA jn±« ,»µB�{

¬AoîB{ pA o¢½j »�íM ° »�j°n ¶k®� AoQ nBí{A nj /S�o£ nAo »wBªe

©¼®�»Ç« ²kµBÇz« ,SwA ²j±M »¯¿±� ºB´½±®X« pA ³� »UB¼MA ¨nBá ¬o

° VjA±e ¤Ài nj k´î ¬C ¬AoîB{ nBYC ©�îA Sªv T�n ¼M pA ñ¼§

¬±®� A B« ³� SwA ²k{ WîBM kíM nA°jA nj o¢½j o¢]AnBU Ä±A ºBµxn±½


³� ©¼¯Aj»« ¤Be ½A BM /©¼{BM ³T{Ak¯ Swj nj ºoLi B´¯C RBî±�±« pA

oí{³ÇM SwA ònqM ¬BTwAj k®a ª�T« ³� An ³®«j ° ³¦¼¦� »�j°n ÂX«

nj ºnB¼ThÇM ¨B¯³ÇM oÇ¢½j ºoîBÇ{ °A pA kíM ° »h¦M k½Æª§A±MA ° jn°Cnj

RnjBLÇ« BhÇ¼§p ° w±½ ¬BTwAj ©�¯³M �Aoî ·½±M ¤C S«±ñe ²B¢Twj

/k¯jo�

S�o£ ºoTz¼M �¯°n »wnBQ oí{ nj »ÄAow¬BTwAj ©\®Q ¬o pB�C nj

³Ç� »Ç¯AoîB{ o¼µBz« pA /k®TiAjoQ nB� ½A³M ònqM ¬AoîB{ pA U k®a °

½k®Ça ³Ç� SwA ºo~®î »ñ½ k¯jo� �°o{ ³¯B�{Bî ºB´¯BTwAj ©�¯³M

° �Ç«A° k®¯B« jn°Cnj ©�¯³M J±Tñ«o¼� ²A±i ° J±Tñ« ²A±i An ¬BTwAj

¤°AkT« »¯BTwAj ³� <SM fo Ôw ° SM ¡® ßi> ° ,j±M ´� »¯BTwAj ³� Anmî

W½kÇe> ¨B¯³M An ¬C ©µ »¯°o¼M ¬Bd½n±MA ° j±M g¦M ¬B¼«BM SÔM °j ¶nBMnj

q¼¯ An ¬C ³� <¸±¼d§A¼î ° o´MjB{> ° jo� ³ª]oU »Moî³M <¬B¼«BL§A »ª®æ

²jn°C nj »Moî³ÇM <¸±¼Çd§A¼î ° n°ov§A ©¼v W½ke> ¬A±®î BM »¯°o ¼M

SwA ²jAj j±Çi nBÇYC pA ³Ç� »Two´Ç� ªÇÇ� »¯°o¼ÇÇM ¬Bd½n±ÇÇMA /j±ÇÇM

W½ke> ° <nB½o´« ° nB½jq«n°A W½ke> k®¯B« q¼¯ An ºo¢½j ºBµ¬BTwAj

/SwA ²joL«B¯ <Sij»«Ao£ ° ³«lAj

pA <²Bz¦£ ° ³ Ön Ò°> ¨B¯³M SwA Swj nj ºo¢½j ¬BTwAj ¬An°j ¼ªµ pA

º±¯qÇ� j±ªd« ¬B�¦w oæBí« ¬AoîB{ pA »ñ½ ³� »±Ø¼î ¨B¯³M ºoîB{

¼®a ³«±�®« ½A /k¼wn NBa³M ¬Ao´U nj o¼iA ºB´§Bw nj ³� k¼z� ©�¯³M

:j±{»« �°o{

Øo� BM ° ²B] BM ºkM »¦¼i »ñ½ oLª¼ÇÇQ ¨BÇÇ½A nk¯BÇÇ� ¨k¼®ÇÇ{

¨B¯ An ° ¬BL¼{»®M »ve ºkÔM ¨AnC ³T�oÇ¢M ªÇ½ �AoÇ�A nj

nj /SwA ³½B«»M ° Svw nB¼vM RB¼MA º°Be jnA±« pA ºnB¼vM nj °

u½° ¬BTwAj ¨B¯³M »¯Ao½A ´� ºB´¯BTwAj pA »ñ½ ©\®Q ¬o ¤°A ·ª¼¯ ¬B½BQ

69 . »wnBQ JjA nj »ÄAow¬BTwAj

oÇiA°A ºB´¯BTwAj pA k½joU»M ¬BTwAj ½A /k«Cnj »wnB� oí{³M ¼«An °

BÇ½ º±¦´ÇQ TÇ« pA An ¼«An ° u½° ¬BTwAj ³� »v� /SwA »¯Bñ{A ¶n°j

oîBÇ{ »¯B£oÇ£ kíwA ½k§Aoh� jn°Cnj »wnBQ oí{³M ¬C »wnB� ·ª]oU

° RnB´« nB´�A j±i nB� nj ¬Ak®a °A ° SwA »±\¦w ð¼M ¤o�� o~î

° k½jo£ »ÄAov¯BTwAj nj »æBi x°n jB\½A ¾Bz®« j±i ³� jo� ºjBTwA

° °oÇvi ·«±�®Ç« nj ¬A±U»« ,j±i pA kíM nBYC nj An °A l±�¯ ½oU�¼ªî

hw ònqM oîB{ ½A pA JBT� ½A ©\®Q k¦] nj /Sv] »«B�¯ ½o¼{

/k{ ³T�£

¬BTwAj »®í½ n±´z« ° o½mP§j ºB´¯BTwAj pA »ñ½ ©\®Q ¬o oiA°A nj

SLÇv¯ »w°jo�³ÇM �¦�³ÇM »�íÇM An ¬C ° kÇ{ ³TiBÇw Bh¼§p ° w±½

jBTÇwA ° ¬AoÇ½A nj »Ç½Aow ³wBªe JBT� nj B�æ ³¦§Ac¼Ml jBTwA /k¯A²jAj

·¦\« nj º±®¼« »LT\« jBTwA ° S¼MoU ° ©¼¦íU ·¦\« nj K½o ©¼�í§AkLî

©´½°noM /k¯A²jo� c½o~U »w°jo�³M An ¬BTwAj ½A �¦� SLv¯ ±¯ nB£p°n

²Bz¯B�Ç� ³§°k§AuªÇ{ ²B¢Twj pA ºoîB{ An ¬BTwAj ½A ³� SwA ©¦v«

¨±¦íÇ« °A ¨BÇ¯ ³Ç� oîB{ ¼ªµ /²jn°Cnj ©�¯³M ,¬BwAoi ©� Be »±\¦w

»�íM ³� ©µ An ºo¢½j ºB´¯BTwAj ,²jAj o�mU ¬BTwAj ·«k�« nj ,Sv¼¯

° w±Ç½ ·«±�®Ç« /SwA ²jn°Cnj ©�¯³M ²j±M »�zî »�íM ° »wBªe

Svw jnA±Ç« ºA²nBÇQ nj ° ¬A°n ° ²jBw »ª�¯³M ° JnB�T« odM³M Bh¼§p

n±´z« ° ²k«C ¬Co o¼wB�U nj ³`¯C³M ³]±UBM An w±½ ¬BTwAj ° SwA

/SwA ²jn°Cnj oí{³M ,nB¼vM o~U»M ,SwA

·¦¼w°³M »wnB� ¬BMp nj B´¯BTwAj ¬jn°Cnj ©�¯³M ©z{ ¬o ¬B½BQ nj

/k¼wn ¤Bª� ºÀîA ke³M º±\®£ »«B�¯ »®í½ »wnBQ oí{ ¬B�nA pA »ñ½

pA k®UnBLî B´¯C ° jn°Cnj ©�¯³M An j±i ¬B«p °oí« ¬BTwAj k®a »«B�¯

»®«nA �q¼®� ºA²nBQ ¤±³M B½ ²jAqµB{ BM »¯BwBw ²B{jBQ °ovi ¬BTwAj


° »¦Ç¼§ ¬BTÇwAj /SwA Ç«nA ¶jAqµBÇ{ »«B�Ç¯ ·«±�®« nj ³� ¨B¯ ½o¼{

,SwA »¯B¯±½ ¥æA pA ³� nk®ñwA ¬BTwAj ,SwA »«Bw ¥æA pA ³� ¬±®\«

SwA »¯BwBw ²B{jBQ n±£Äo´M S{m£ow ³� kL®£ S�µ B½ Äo´M ¬BTwAj

k¦Ç] ° JBTÇ� ¥~Ç� ½A nj /K¼\î ° ³YjBe oQ S½Bñe S�µ BM ³Th¼«C

B\®½A nj ³Tñ¯ ½A o� l »§° S�£ ©¼µA±i hw B´¯BTwAj ½A pA ¬C ºkíM

nj °A RnB´Ç« ° B´¯BTÇwAj ¥�Ç¯ nj º±\®Ç£ »«B�Ç¯ RnkÇ ³� SwA ¨p¿

ºBµ¨±�®« ³� k{ WîBM ,SwA ²joM nB� ³M j±i ¨À� nj ³� »Tj ° Bæ°A

¬o pA ³� ¬B®a jo¼£ nAo °A pA kíM ¬AoîB{ k¼¦�U ° ³]±U jn±« ³ªµ º°

²An ½A pA ° ²k{ ³TiBw °A ºBµº±®X« k¼¦�U³M ³«±�®« ½k®a kíM³M ©T�µ

³®¼\®Ç£ /SwA ²kÇ«C j±]±ÇM »wnBÇ� RB¼ÇMjA nj »æBi KTñ« ° ðLw

ºnBñµBÇ{ ° BTªµ»M ºoYA ,»w°jo� ³«B®µB{ k®¯Bªµ »«B�¯ ºB´¯BTwAj

° BLÇ½p ¥¼æB�ÇU pA ¬±dz« ° ½Ao� ° ½B�§ pA q½oL§ ³� SwA o¼�¯»M

/jnAj »¯Aj°B] »UnAoe ° ï°o� ,JBT¯B´] JBT�C k®¯B« ° SwA � B®MBU

³� j±M ¬Ao½A³M �zî ° »TwoQ¬Ao½A ,»®�° k½k{ K~íU ºAnAj »«B�¯

°A /SwA S½Ån ¥MB »®{°noM xAnBYC ¨BªU nj ° ¨À� ºA±d� pA ²nA±ªµ

° ¬AoÇ½A »£nqÇM ,oñ¼QS�µ ° ½o¼{ ° °ovi ºBµ³¯Bv�A nj |±~i³M

p±v¯B] ºBµ³§B¯ ° � B¯jnj nBí{A /SwA ³TiBw nBñ{C ©§Bî³M ,An ¬B¼¯Ao½A

nBaj ° jpAk¯A»« ³½o£ ³M An »µA±i�° »¯Ao½Aoµ ,AnAj òo« ·íA° nj °A

/k®�»« �¼ªî ºoYFU

ºB´¯BTÇwAj j±ÇM ³]±ÇU jn±Ç« ²n°j ½A nBí{A nj ³� ºo¢½j �±�±«

¤°A ·ª¼¯ ° ¨nBá ¬o ¬Ao½A nj »ÄAow³wBªe »íA° ¶n°j /SwA »wBªe

pA kíÇM /j±M »¯Ao½A ºBµS«±ñe ¶n°j ³� SwA ºoª ºo\µ ©\®Q ¬o

k´Çî ½A pA ° k{ nBñ{C »¦« ºBµ³wBªe ©�¯ nj í� nBYC ²n°j ½A

/k¯B« �°oT« »¯BTwBM »¦« ºB´¯BTwAj ¬jn°C ©�¯³M H\½nkU ³� SwA kíM³M


° ¬Ao½AoM Sw±Qjnp ¥½BL ° jAs¯ �oU ¬B«À� �¦vU o«A ½A »íA° S¦î

»¯BLÇ« íÇ� ° ºjAsÇ¯ RAnBhTÇ�A ¬k{ x±«Ao� ° »Lµm« ¥«A±î l±�¯

»¦Ç« ºBµ³wBªÇe ©�¯ ° ³íw±U ° ��e BM ³� j±M ¬B¼¯Ao½A ¬B¼« nj S¼¦«

¥Ç½A°A ° ¨nB´Ça ¬o ¬B½Aow³wBªe nB� ¤Be ½A BM /S{Aj nB¼vM S¼¯BL«

³T�B½B¯ ©�¯ »¦« ¬BTwAj k®a B´®U ° S�B½ ³«AjA ¬o ½A oiA°A BU ©\®Q ¬o

¤BL nj /k{ ²k¼z� ©�¯³M ©z{ ¬o pA kíM B´¯C pA »�íM ³� k¯B« ºB]oM

©Çz{ ¬oÇ ¬AoÇ½A nj ³wBªÇe pA ²pBÇU �±Ç¯ °j »¦« ºBµ³wBªe �B�d¯A

°j ¬C pA ° j±M nB£pBw k´î ¬C ¬B¼¯Ao½A »îBªT]A é�° BM ³� k{ ¤±ªí«

JBÇM nj ³Ç� SwA »wBªÇe ºBµ¨±�®Ç« »®í½ »h½nBU ºBµ³wBªe »ñ½

·«BÇ¯ ²Bz®µBÇ{ ° »«B�¯ ·«B¯nk®ñwA ¥¼L pA S�B½ K¼UoU »h½nBU ¤B]n

pBÇ�C ° ©Çz{ ¬o oiC oîB{ º±vÒ¯ ºq¼½BQ kªd« ½k§Ak\« pA ºq¼½BQ

boÇ{ nj ³Ç� »ÄB´«±�®Ç« »®íÇ½ »®Ç½j ºBµ³wBªÇe ¨°j ° ;©T�Çµ ¬oÇÇ

|B~TiA oTz¼M ° ²k{ ³TiBw ¨ÀwA ½j ¬B¯A±¦´Q ° ¤B]n ºBµ»¯B«o´

/SwA ³T{Aj ¬B¼í¼{³M

nj »w°jo� k½k{ l±�¯ oYAoM ©z{ ¬o pB�C ° ©\®Q ¬o ¨°j ·ª¼¯ pA

»¦Ç« ºB´¯BTwAj ¶k¯B«pBM ¬jn°Cnj ©�¯³M ¬AoîB{ pA »�íM »wnB� JjA

/SwB´¯C ·¦ª] pA ³� k¯j±M ¨o£ow

©\®ÇQ ¬oÇ nj ¬AoÇ½A ònqÇM oîBÇ{ »w±Ç� ºkwA ³«B¯OwB{o£ (1

k½ÆÇª§A±ÇMA nBÇYC pA OwB{oÇ£ n±X®« ¬BTwAj º°n pA ³«±�®« ½A /ºo\µ

K¼UoU ,j±M ²joñ¯ ²jB�TwA j±i ·«B®µB{ ©�¯ nj ¬C pA »w°jo� ³� »h¦M

hÇw ¬C pA JBTÇ� Ç½A nj »w±Ç� ºkÇwA ³«B®¼£kÇ¯p yhM nj ° S�B½

/S�£ ©¼µA±i

B½ ©\®Q ¬o oiA°A³M �¦íT« ° »wnB� oí{ ©½k nBYC pA ³� ³«B¯ª´M (2

³Ç� }~Ç�§A ° gÇ½nA±T§A¥ª\« nj ³«±�®« ½A pA /SwA ©z{ ¬o ¥½A°A


M²BÇz¯AoÇ½A> ¬C oîBÇ{ ° SwA ³TÇ�n hÇw ,kÇ{ ÇÇ¼§FU 52å ¤Bw³ÇÇM

¬AoîBÇ{ pA ºnlC ©¼ñe ·«B¯ª´M pA o¼� ³«B¯ª´M ½A /SwA <o¼h§A»MA

/SiBÇw ¬BTw°k®Çµ »®ª´ÇM ¼�ÀÇw ¤A±eA bo{ nj ³� SwA ©´¯ ¬o

³TiBw ²Bzñ¦« ¬AovQ kªd« ° j±ªd« ¨B¯³M ²Bz¯Ao½A ©¼ñe An ³«B¯ª´M

(¬±½BÇv�) ¬±½BTÇ� BÇM °A S{m£ow ° ª´M S®�¦w ¬C �±�±« ° SwA

° ©TÇwn òoÇ« ¬BTwAj ° o~« ±½ki oTij ºBªµ ° o¼ªz� ²B{jBQ oTij

/SwA po«Ao� ovQ ½poM nlC ºBµ»ÄBª¯o®µ

q¼¯ ¬C pA ³� SwA ³«B¯po«Ao� k´î ½A »wBªe ºBµ¨±�®« pA o¢½j (3

¬oÇ oÇiA°A nj ½AoMB®M ° ³T�n hw }~�§A ° g½nA±T§A¥ª\« JBT� nj

¬BTwAj ³«±�®« ½A �±�±« /SwA ²k«Cnj ©�¯³M ©z{ ¬o ¥½A°A B½ ©\®Q

/SwA k®µ n±z� nj ³æBi °A ºBµ»ÄBª¯o®µ ° po«Ao�

ºB´¢®] ¬C �±�±« ° ²k«C g½nA±T§A¥ª\« nj q¼¯ ¬C ³� ³«B¯x±� (4

©¼Çñe nBÇYC pA q¼Ç¯ ¬C B½±Ç£ ° SwA � BdÇ� ²jApnjAoÇM ¬Ak¯j¥¼Q x±�

/SwA ²Bz¯Ao½A

nj ³Ç� ©Twn oTij OvTzÔ£ ±¯BM S{m£ow nj ³«B¯ OvTzÔ£ ±¯BM (5

ònqÇM ¬AnBTwA±i ° j±M ©� °A k®¯Bªµ q¼¯ ¬Ajo« ¬B¼« »� ¿Ba ° »¯A±¦´Q

»vM ° ²B{ t°B� ¬Bz½±i ° ¬B£nqM ° ¼a ¬BBi ° o~¼ ° n±�� k®¯B«

»Çv� ° k®TÇ�n ©TÇwn jqÇ¯ º° ºnBTÇwA±i³M »¯Ao½A ¬An°C¨B¯ ° ¬Ao¼§j pA

° k½q£oM An ¬B�jA±z� pnj±£ ovQ ±¼£ ¬B¯C ·ªµ ¬B¼« pA ©Twn B«A k¯jBTwo�

±¯BM³ÇM ³� ²k¯B« »¦�Tv« ¬BTwAj �B\{ ¬p ½A pA /jAj °kM An j±i oTij

/SwA ©\®Q ¬o oiA°A pA oµB�§A»¦î ° ¨±w±« ³«B¯ Ovz£

pA JAo´w ovQ °poM ¤A±eA o� l nj SwA »£nqM ·«±�®« ³«B¯°poM (6

SLÇv¯ ºpAn »½B�î³M °oí« J±�í½ M¾B�î³M An ¬C ³� Rj¿° ¨B¢®µ

k¯A²jAj


³� SwA ©\®Q ¬o oiA°A pA ºo¢½j »wBªe ·«±�®« ³«B¯nB½o´{ (7

° j±{»« ²k¼z� °A pA kíM ¥v¯ ³w BU ©Twn ¬Ak¯Bi »¯A±¦´Q ¤BªîA ¬C nj

¬Ak¯BÇi pA n±´Çz« jo� ½oiC ²k{ jB½ °A pA ³«±�®« ½A nj ³� nB½o´{

,JAo´w ovQ ,°poM ovQ ,nB½o´{ /SwA ¬Ao½A »¦« ·wBªe nj OwB{o�

�À�A y½±i Kv¯ pA ³� ¬C»M j±i k] ° nkQ k®¯B« ³� SwA ©Twn ovQ

yªÇî ° °A ¬B¼Ç« ° SwBÇioÇM �Aq¯³ÇM j±Çi ¬Ak¯°Bz½±i BM k{BM ³T{Aj

jAj ° c¦æ³M »ÄBwB®{ pA uQ ¨B\¯Aow ° S�o£ nj Shw »¢®] po«Ao�

M¬BªXî ½k§AZAow k¼z� ©�¯³M An ¬BTwAj ½A ³� ºoîB{ /Sz£ o\®«

/SwA ¬Ao½A ònqM ºAoí{ pA (544 ¤Bw k§±T«) º±¯q� ºnBTh« kªd«

²B{jBÇQ n±æ oTij pA ³� SwA po«Ao� ovQ ¬BTwAj ³«B¯ ½poMnlC (8

pA ¬±a ° Sv½p»« ¬BTw°k®µ nj ª´M BM nkQ ¡®] ¨B¢®µ ° j±M o¼ªz�

BÇ½nj pA ª´ÇM ²B£oñz§ ð½jq¯ ° S�BT{ °A ºnB½³M S�B½ »´£ C nkQ nB�

¬C K¯B]³M nA°Sw°j ° S{Ak®Q j±i nkQ ß¬C pA An ª´M o¢z§ ° k«CoM

nj ñ¼§ joM g¦M º±w³M ¬BTv¼w pA j±i BM An °A ª´M /k{ nBT�o£ ° S�n

º° ° k«C °A ºnB½³M ,nB£p°n ¬C ¬B¯A±¦´Q pA »ñ½ ,»¦¼£n±U ©Twn ²An ¬B¼«

¡®]³ÇM °A BÇM ª´ÇM k®M pA »ÄBµn pA uQ ½poMnlC /jAj »ÄBµn k®M pA An

¬B¼Ç� ²B{jBÇQ ¨B\Ç¯AoÇw BÇU S�n BÇµnApnBÇ� ª´ÇM ° °A ¬B¼Ç« ° SwBioM

½poMnlC ° jAj nj U ½poMnlC BM c¦æ³M nB� oiC ° joM ²B®Q ºnB~e³M

/Sz£ ª´M ¬A±¦´Q ¬B´]

°oíÇ« ¬A±¦´Q ¬s¼M JBM nj Sv½o¢½j ¨±�®« ¬BTwAj ³«B¯ ¬s¼M (9

»®í½ ³«B¯°poM KeBæ pA ° jnAj S¼M 19åå BU 14åå pA ³� ±¼£ ovQ »¯Ao½A

/SwA J±�í½ M¾B�î

pA SwA »TªÇv ³Ç� oÇ¢z«An w±Çw ¬BTÇwAj BÇ½ ³«BÇ¯ w±w (1å

/SwA ²k{ éL� nBM k®a ³«B®µB{ RB�d¦« nj ° »½B�î ³]A±i ·«B¯°poM


»Ç¯A±¦´ÇQ boÇ{ nj SwA ¨±�®Ç« »¯BTÇwAj ,jAqµ±� ð� ¬BTwAj (11

¨±¦íÇ« °A ¬BÇz¯ ° ¨B¯ ³� Sv½oîB{ pA ¬BTwAj ½A /»�j±� ¨B¢®µ ©Twn

nj q¼¯ ð� ¬BTwAj /SwA ²k{ ³T{±¯ ºo\µ ©z{ ¬o nj GoµB� ° Sv¼¯

/SwA ²k¼wn éL�³M nBM k®a ³«B®µB{ RB�d¦« ¾q]

¡¯oLÇ{ BÇM ©Twn ¡®] nj SwA ºA³«±�®« ³� ¡¯oL{ ¬BTwAj (12

/¬B¯C ¬k®¢�AoM ° ¬Ank¯pB« ¬A±½j ·ªµ ° k¼Pw ±½j ovQ

° S¼ªµA³M ³]±UBM ¬±®\« ° »¦¼§ ° jBµo� ° ½o¼{ ,°ovi ¬BTwAj °j

yzinj q¼¯ ° ¬B¯BMp »wnBQ jq¯ nj ¬B¯C ¶jBí§A�±� S¼M±Ld« ° S¼�°oí«

o�¯³M ²k{ tBLTA º±\®£ »«B�¯ [®£ [®Q ¬A±½j nBí{A pA ³� B´¯C »¯B´]

/kwn»« ¬B£k®¯A±i

¬B´] nAk«B¯ Bzî

jBµo� ° ½o¼{Ç °ovi

oT{±Çi ¨k½kÇ¯ Çzî hÇÇw ºAkÇÇæ pA

k¯BªÇM nA°j kL®Ç£ ÇÇ½A nj ³ÇÇ� ºnB£jBÇÇ½

k{ ¬Ao¼e ¼a Rn±æ ¬B®a ±U ¤Bª] oM

k¯BªM nA±½j ° nj nj B] ³ªµ xAW½ke ³�

ºp°n �BÇÇe ¤j y�§p ³ÇÇÇ£ B{BªU³ÇÇÇÇM

k¯BªÇM nBT�oÇ£ k½°BÇ] ° kÇ½C pBÇM ³Ç� kÇ{

j±Çi jBÇ½ nj An ´Ç� ¬An°j nAk«B¯ ¬B£jAk§j Z°p y{ ¨B¯ BU k½±®zM

¨BÇ¯ ,kÇ¯jn°C ©´ÇM º°n �Çzî yz� BÇM ³Ç� An ³MAj°n ° ¤Al ¨B¯ /k½nBPvM

¨BÇ¯ ;k®Tw±¼ÇQ ©´ÇM Swjn°j nB½j °j pA ³¯BwB®{B¯ ³� An Bh¼§p ° w±½

»ÄB�±¼M ow ºo¢½j ° Si±w»« �zî yUC nj »ñ½ ³� An ½o¼{ ° jBµo�

q]³ÇM ºq¼a ° k®Tv½q¯ ©µ o�Bi³M q] ³� An »¦¼§ ° ¬±®\« ¨B¯ ;S{Aj

©µ o´«³M ¤j ºnB£p°n ³� An Anmî ° �ß«A° ¨B¯ ° ;k¯k½k¯ ¬B´] pA o¢½kñ½

An �zî JBT� o£ A /k®Tv½p»ª¯ �zî o�Bi³M q] ° k¯k½pn° �zî ° k¯jAj

k®Ça ¬C nj ;S�B½ k¼µA±i ¬B´] JBT� ½oUq¼¢¯AS�¢{ An ¬C k¼¯A±hM


©Ç� ¬BTÇwAj ònqÇM oTÇ�j ½k®Ça ° ºjBÇ{ æ° ²BU±� ða±� ³d�æ

²BU±Ç� »XdÇM yT§Bæ° WdM ° pAnj »¦~� y¯Ao\µ ¥~� ;k½j k¼µA±i

° bo{ ³� SwA ¬Ak®a ±¢T�£ j°n»« �zî [¯n pA hw ³� B\¯C ° SwA

/jjo£»« ¬°q� k¦\« ½k®a pA j±i »{A±e

½A ¬B½BQ oT´M ³ªµ pA º±£ »wnBQ hw ½o¼{ oîB{ ,º±\®£ »«B�¯

nj k®ªµ nB®� nj ³� »Bzî q]³M An »®T�¢¯ pAn> S�£ ° S�B½ An pAnj ²An

/k½Aow»« ¼®a �zî æ° nj uPw ° <S�B½ k®¯A±U»ª¯

ºnBíÇÇ{ k½B¯³ÇÇM ÇÇÇÇzî qÇÇÇÇ� AoÇÇÇÇ«

ºnBÇÇ� ÇÇzî qÇÇÇ] ©½pBÇÇÇÇU AjBLÇÇÇÇ«

jnAkÇÇ¯ »ÇÇMAodÇÇ« ÇÇzî qÇÇ] ð¦ÇÇÇ�

jnAkÇÇ¯ »ÇÇMC ÇÇzî ß�Bi»ÇÇM ¬B´ÇÇ]

SwA Ç½A ³z½k¯BÇ� ±ÇÇ{ ÇÇzî ¨ÀÇÇ�

Sv®ÇÇ½A ³z¼ÇÇQ An ¬¿j KeBÇÇæ ³ªÇÇµ

ºpBÇw �np oÇ¢½j ° Sv�ÇÇzî ¬B´ÇÇ]

ºpBL�ÇÇÇÇzî ¿A Sv½pBÇÇÇÇM ³ªÇÇÇÇÇÇÇÇµ

©§BÇÇî ¬BÇÇ] ºj±ÇÇM zî»ÇÇÇM oÇÇÇÇ£ A

©§BÇÇî ¬An°j nj ²kÇÇÇ¯p ºj±ÇÇÇÇM ³ÇÇÇÇ�

SwjoÇv� kÇ{ »§BÇi Çzî qÇ� »Çv�

SwjoÇ« zî»ÇM j±ÇM ¬BÇ] kæ xo£

k®woÇi JA±i ° jn±i³M oi ¬±a ±z«

k®ÇÇM°nj ¤j k{BÇÇM ³MoÇÇ£ j±ÇÇi oÇÇÇ£ A

Sv¼Ça ¬B´Ç] nj oT´ÇM ÇÇzî p±ÇÇw p

Sv½oÇ¢¯ oÇMA ,k½k®hÇ¯ ¥Ç£ °A »ÇM ³Ç�

77 . jBµo� ° ½o¼{ Ç°ovi

k®ÇÇ¯AkÇÇ¯ ºnBÇÇ� yz� qÇÇÇ] é½BLÇÇÇÇ�

k®Ç¯A±Çi Çzî An yz� Ç½A ¬Bª¼ÇÇñe

y®¼ÇÇÇM ²An pA »®ÇÇÇÇ� ³z½kÇÇÇÇ¯A oÇÇÇÇ£

y®½oÇÇÇÇ�C ²jBTÇÇÇÇv½A SwA zî³ÇÇÇÇM

ºj±ÇÇM jApC ¬BªÇÇwC ÇÇÇÇzî pA oÇÇÇÇ£

ºj±ÇÇM jBÇÇMC ¼ÇÇÇ«p q£oÇÇÇÇµ B\ÇÇÇÇ�

pA ,SwBÇ« hÇw hÇw �±�±« ³� jBµo� ° ½o¼{ °ovi ¬BTwAj

¬o pA kíM ¬BTwAj ½A B½±£ /k{BM»« »¯B«Bw k´î oiA°A ºB´¯BTwAj ³¦ª]

º±®XÇ« nj ³� »Un±æ BM ° ³T�B½ »UAo¼¼�U ° ³íw±U »«B�¯ ¶n°j BU ¨nB´a

º±®XÇ« /SwA ²k¼Çwn »«B�¯³ÇM j±{»ÇÇ« ²kµBÇÇz« ½o¼ÇÇ{ ° °oÇÇvi

»wnBQ JjA ° ¬BMp nj »ÄB®� oí{ ºBµnBñµB{ pA »ñ½ ³� ½o¼{°ovi

q½°oQ°ovi ºpBL�zî ¬BTwAj³M é]An ²k{ ²j°ow S¼M 65åå nj SwA

° ð½rAoU �zî ¬BTwAj uPw ° »®«nA ¶jAqµB{ ½o¼{ BM »¯BwBw ²B{jBQ

ºBµ³¯BÇv�A ½oUq¼Ç¢¯A©Ç� pA »Çñ½ ³Ç� ½o¼{ ° ñµ±� jBµo� ¨B]o�B¯

/SwA ¬An°j ¤±� ¨BªU nj ð¼UB«Anj »�zî

»«B�¯ �w±U ¬C ¬k¼z� oí{³M pB�C pA ³¯Aj°B] ° »¯k¯B«jB½³M oYA ½A

²j±M »¯Ao½Ao¼� ° »¯Ao½A ¬B£k®v½±¯ ° ¬AoîB{ ³]±U ° k¼¦�U jn±« º±\®£

,¬BTw°k®Çµ ©¼�Ç« ¥æ¿A»¯Ao½A oîB{ º±¦µj °ovi o¼«A /j±M kµA±i °

³Tw±¼ÇQ ¬B½Aow ³«±�®« pA o¢½j »®U ° »��BM »ze° ,»¯B«o� º±]A±i

BÇ«A ,kÇ¯A²joÇ� k¼¦�ÇU ¬C pA ° ³TÇ{Aj o�¯ ØkÇ« An »«B�Ç¯ ½o¼Ç{ ° °ovi

RnkÇ ° Sª�î ° ³½BQ³M »w°jo� ·«B®µB{ ¬B£k®®� k¼¦�U ³� ³¯±¢¯Bªµ

q¼Ç¯ »«B�Ç¯ nBÇYC ¬B£k®®Ç� k¼¦�ÇU ,k®T�B¼Ç¯ Swj ònqM »w°jo� ºoîB{

nj ©¼�î nB� ½A ¶k´î pA ° k¯jo£ °A ºBQ©µ »wnBQ JjA ·®´Q nj k®Tv¯A±T¯

¡®Ç] ° joLÇ¯ ºBÇµ¬Ak¼« æ° ³� ³¯±¢¯Bªµ /k®MB½ �¼�±U »«B�¯ c�w


°A ºn±®hÇw o¼�¯©Ç� o®µ ° »w°jo� »UAl ï±L¯ ° ³z½k¯A º°o¼¯ |Bi

�pBÇ¯ ° ¬BÇ½AnC ¨qÇM ° ¬AoÇ¢z«An ¼æ±ÇU ° ¨qÇM u§B\« æ° ,SwA

ºB´¼£s½° pA q¼¯ Bµ¬BTwAj ¬B¯B«o´ ³¯B�{Bî ºBµºpAjoQ¤B¼i ° BµºnB�

/SwA »«B�¯ ·Ài Rnk ° nB�

An �zî ³� »¯k¯B« o�Bi nj ° ð½rAoU ¬BTwAj ½A æ°³M nB~TiA³M

³Ç� j±ÇM ³T{mÇ£ ºnB¼ÇvM ºBµ¤BÇw :©Ç½pAjoQ»Ç« jq½°C»« ¬B] ¨Bz«³M

° nm¯ BM S½B´¯ nj ° S{Ak¯ ºk¯po� »¯BwBw oTv£jAj ²B{jBQ ¬A°o¼{±¯A

k®«°oÇM ¬A±]±Ç¯ ½A /k¯k¼«B¯ q½°oQ An °A ³� j±{»« ºovQ KeBæ pB¼¯

¨±Çwn ° ©Çwn BÇM ° S�BÇ½ xn°oÇQ ¬BÇ«p k¼UBwA ° ¬B£nqM S¼MoU SdU

»½°oµB« �zî ³� S�£ An °A »v� JA±i nj »L{ /k½jo£ B®{C ºnAk¯B´]

³Ç� An j±i o¢Un±æ ° ¤jB¯Aj ©½k¯ q½°oQ /Sw°A nB�T¯A nj ¨B¯ <½o¼{>

°A ºAoÇM An j±Çi JA±Çi »¢¯±Ç¢a ° k¼L¦Ç� n±�e³M S{Aj ¨B¯ n±QB{

° ¬AnC ºBµ¼«pow ¼æ±U j±M ²k½k¯B´] ºjo« ³� n±QB{ /jo� c½ozU

°oÇvi ºAoÇM ¼«poÇw ¬C nj An ±¯BÇM ¼´Ç« ¨B¯³ÇM »¯p S«±ñe ° «nA

±¯BM ¼´« ²jApnjAoM ³� nB½j ¬C oñ¼Q ºoQ ºBL½p ½o¼{ pA ° jo� S½Bñe

o´« ° ²B« pA xA²o´a »ÄBL½p ° ï°o� ³� »Ä°o½oQ :S�£ pBM Bµ¬BTwAj SwA

/jnAj »¯°q�

»µBÇ« ,nAmÇ¢M ºoÇQ ,»TÇij ºoÇQ

»«ÀÇ� KeBÇæ ³í®�ÇÇ« oÇÇ½p ³ÇÇM

»Ç¯A±Ç] JBT´Ç« ±Ça ºp°o�A K{

»¯B£kÇ¯p JC ±ÇÇa »ªÇÇza ³¼ÇÇw

¼ª¼Çw ¥hÇ¯ ¬±Ça »T«BÇ� ²k¼z�

¼Ça K� Ôn y¦h¯ ow oM »¢¯p °j

79 . jBµo� ° ½o¼{ Ç°ovi

²jAj JC ¼�ÇÇî ¬±ÇÇa oÇÇÇØñ{ °j

²jAj JBÇU k®ªÇ� ¬±ÇÇa ±v¼ÇÇ£ °j

²k¼Çz� ¤j pA JBÇU x±v¼Ç£ ©ÇÇi

²k¼Çz� ¥Ç£ oÇM An ²qLÇw ±v¼Ç£ ³ÇM

Sw±¼ÇQ ²k®Çi nj yL§ jnAj ðªÇ¯

Svµ °A ¬C° k{BLÇ¯ ½o¼Ç{ ðªÇ¯

¬B{°oÇi yTÇÇv« u£oÇÇ¯ ¡{np

¬B{°oÇÇ� ¬BdÇÇ½n ¨nßA nApBÇÇM ³ÇÇÇÇM

¬±Mp ,q]Bî /1

y§B¼Çi nj ¬±®\« ²k¯B« Ro¼e ³M

y§BªÇ] BÇM »¦ÇÇ¼§ ²kÇÇ¯An 1©½B�ÇÇM

k®ÇÇL§j J±ÇÇ{C nAqÇÇµ ° »X½kÇÇe

k®Ç� ¬±Ça ³w±ÇM ¬AnAqµ kæ ° »L§

yµBÇ« ±Ça º°n oÇM ³Tz£ow joi

yµB¼Çw §p oÇM ³®TÇ� ¬BÇ] ° ¤j

½oÇv¯ q¼Ç¯ y½±ÇM ° ½ov¯ yin

½o¼Ç{ q¼Ç¯ y«BÇ¯ ° ½o¼Ç{ yL§

°A pA ,n±QB{ j±i ©½k¯ ¬BMp pA ½o¼{ »ÄBL½p æ° ¬k¼®{ BM °ovi

° xB�Ç¯ ³� n±QB{ /kµkM An ½o¼{ BM °A RBÀ« ºAoM »L¼UoU BU SwA±i

oÇM ° joÇ� »{B�Ç¯ »Ä±¦MBÇU oÇM An q½°oQ Rn±æ ,j±M o¼�¯»M ºo¢Un±æ

B] ¬C pA xoñ¼Q ºoQ ¼«pÀ« ²Aoªµ p°n oµ ³� ½o¼{ ²B£nm£ nj »Tinj

oÇM ©Çza ³Ç� An ½o¼Ç{ /j±ªÇ¯ ¬AqÇ½°C jo�»« n±Lî Zo�U ° c½o�U ºAoM

KeBÇæ ·T�¼Ç{ ° jAkÇM Swj pA nB¼TiA ¬B®î ,jBT�A °ovi ºBL½p o½±~U


°oÇvi »£kÇ¯p pA ° k¯Bwn»Ç« ½o¼{³ÇM An j±Çi n±QBÇ{ /k½jo£ o½±~U

³� ½o¼{ /k½±£»« BµS½Bñe SwA o½±~U ¬C KeBæ ³� »¯Ao½A ²jAqµB{

Ç½AkÇ« ¨pBÇî °oÇvi BÇM nAk½j ºAoM ,j±M ³TiBM °ovi �zî °o£ nj ¤j

BÇM nAkÇ½j ºAoÇM n±QBÇ{ ³¼æ±U³ÇM q¼¯ q½°oQ ° jjo£»« ¬B¼¯BwBw ShT½BQ

n°j pA ²An ¬B¼« nj ºnApªa nj ° jjo£»« «nA ¼«pow nBPvµn ½o¼{

/k®®�»« nAk½j o¢½kñ½ BM

nj º°n ,°ovi nkQ ,»¯BwBw ²B{jBQ q«oµ ³� SwA »¯B«p ¼®a nj

BM »§° ,k®�»« t±¦] ¬Ao½A S®�¦w ShUoM °ovi ° kz�»« � Bi JB�¯

ðªÇ� T�oÇ£ ºAoM nBaB¯³M ° j±{»« o¼£nj ¼M±a Äo´M xn±{ ° ¨B¼

°j ¤A±eA ½A nj/k®�»« o�w ¨°n³M ¨°n o~¼ jq¯³M Äo´M »M±�ow ºAoM

B«A ,k®T{Aj »µBU±� nAk½j o¢½kñ½ BM k®T�B½»« »Tæo� ³� ¬B«poµ ²jAk§j

° jo�»Ç« ��Çe An j±Çi ¤oT®Ç� ° ºnB¼zµ ,±¯BM ¼´« xnB�w³M ½o¼{

²pnBL«³ÇM K¼�oÇU ° �½±zU An °A ° k½jo£»ª¯ °ovi ºBµ³TwA±i ©¼¦vU

/jo�»« ¼M±a Äo´M BM »¯B¼� ShU ° ZBU KeB~U ºAoM

o�Ç« ³¼®�®�Çv nBPÇvµn k{BÇM ³T�o£ ½o¼{ pA »«B� ³� ¬C»M q½°oQ

ºovªµ³M An ¨°n o~¼ oTij ©½o« B\¯C nj ° k½jo£ ¨°n o~¼ »½A°o¯B«o�

° kz�»Ç« ³¯BMp y§j nj ²nA±ªµ ½o¼{³M °A �zî yUC B«A /k®½q£»«oM

oLi ¬k¼®{ BM ½o¼{ /k®�»« q½oL§ ²°k¯A ° ¬B«oe ° ©� pA An xA»£k¯p

»£k¯p q¼¯ ±¯BM ¼´« B®YA ½A nj ° jjo£»« ²jnpC¤j Gk½k{ °ovi ZA°jpA

Ç«nA n±Çz� »ÄA°o¯B«o� ° S®�¦w ShU oM ½o¼{ ° k½±£»« j°nkM An

An xA»¯B£kÇ¯p °A pA »ÇÄAkÇ] ° °ovi³M °A ¬Ap±w �zî »§° ,k®¼z¯»«

nB�ÇeA An n±QBÇ{ ºp°n ½o¼Ç{ /jpBw»Ç« nB¼ÇvM [¯n ° jnj x±hTwj

nj »Ä±Ç] jB\Ç½A ºAoÇM An ºoµB« xAoU ¡®w kµA±i»« °A pA ° k®�»«

n±QB{ /k®� Ak¼Q °A fB� ³M Aodæ pA ¬Ak®�w±£ o¼{ ¤B�T¯A ºAoM ¬BTvµ±�

81 . jBµo� ° ½o¼{ Ç°ovi

Çæ° nj ° jn°C»Ç« ½o¼Ç{ n±�e³ÇM jBµoÇ� ¨B¯³M An »¯A±] ñµ±�

:k½±£»« jBµo� »ÄB¯A±U ° RnB´«

jBTwA ºjo« tk®´« B\®½A Svµ ³�

jBµoÇ� ³ÇÇ¯ApoÇÇ� °A ¨BÇÇ¯ »ÇÇ¯A±ÇÇ]

¨±\¯ ° SÃ¼µ nj �°oí« JBT� :»�v\« /1

»ÄBªÇ¯ RoLÇÇî ³wk®ÇÇµ S�° ³ÇÇM

»ÄBÇz£ tk¼¦Ç�A ° ¬Aj 1»�v\Ç«

jnBhÇM Sí®Çæ oÇw ¬±Ça ³z¼U ³M

jnBÇ¢¯ »µBÇÇ« oÇÇM ïoÇÇ« An ¼ÇÇ«p

jk®ÇM ¡¯n An ¥Ç£ foÇw Sí®Çæ ³M

jk®ÇM ¡®Çw oÇM ¼a y�¯ µC ³M

¨°n ³ªÇµ xk®w±ÇM Swj ³z¼Q ³M

¨±Ç« k®Ç� An AnBÇi¡®Çw ³z¼ÇU ³ÇM

½o¼{ �{Bî ,kT�A»« ½o¼{ o£¬±v�A ° BL½p Rn±æ³M ³� jBµo� ²B¢¯

³z¼U /jpBM»« ¤j °A �zî³M ° jjo£»« nBT�o£ xA�zî ¨Aj nj ° j±{»«

ºAoÇM o´¯ TiBw ©¼�î nB� ³M ° j°n»« ¬±Tv¼M ¬BTvµ±� ³M ,jo¼£»« oM

SwA±Çi BÇU ,j±{»Ç« ¤±�Çz« ½o¼{ ²B¢T«BA³M ¬Ak®�w±£ o¼{ ¤B�T¯A

jn±« k½B{ BU ,k®� ²jn°CoM An °A º°pnC ° kzhM ¥ªî Rn±æ An �±zí«

/j±{ éA° °A SLd« ° �§

Swj nj ³z¼ÇU ¬°o¼ÇÇM S�n B\ÇÇ¯C pA

Swj nj ³z¼ÇÇQ »¯BMo´ÇÇ« pA S�oÇÇÇ£

¨±ÇM ¬C ¨AkÇÇ¯A kÇÇ½nj ©ÇÇµ pA ¬B®ÇÇa

¨±« ¬±a ¡®w yªip o½p k{»« ³�


k¼ÇÇ{Aoi»ÇÇ« AnBÇÇiº°n ³z¼ÇÇU ³ÇÇM

k¼Ç{AoU»Ç« Ao\Ç« ¡®Çw pA k¼ÇM ±ÇÇa

AnBÇÇi¡®ÇÇw ¬B¼ÇÇ« pA ²BÇÇ« ð½ ³ÇÇÇM

AnBÇÇñ{C »Ä±ÇÇ] joÇÇ� BÇÇÇ½nj ±ÇÇÇÇa

fBÇÇ� nj BÇÇU ¬Ak®�w±ÇÇÇÇ£ ºBÇÇÇÇ] p

fBÇ{ nj fBÇ{ jp Bµ¡®ÇÇw ³ÇÇ½°n °j

SvM ºA³�±Çe oÇ ßiC ³ÇM k«C nB� ±a

Swj oÇM ³w±ÇM jp xoY±Ç� ç±e ³�

jBµoÇÇ� ³ÇÇ� An ½o¼ÇÇ{ k¯joÇÇM oLÇÇi

jBÇz¢M º±] ° SvM ³�±e ,»µB« ³M

S{j ¬C º±Çw kÇÇ«C oñ¼ÇÇQ »Tz´ÇÇM

Sz£oÇM ç±Çe ° o¼Ç{ º±Ç] joÇÇ¢M

joÇ� ½oÇ�C jBµoÇÇ� Swj oÇÇM »ÇÇvM

jo� ¼®a ½B�u� ¬B®a oM Sªen ³�

xkÇ¯A±Çi ð½jq¯ k{ n°j Sªep ±a

xk¯BÇÇz¯ oUoÇÇM j±ÇÇi ¬Bñ½jqÇÇÇÇ¯ p

©Ç½nAmÇ£ ¬±Ça Çe An S½jBTÇwA ³ÇÇ�

©Ç½nAkÇ¯ ¬AjoÇ£ BÇ{ jqÇ« j±Çi BÇ« ³�

S{nj ²o Ô« = »¦æA ²o Ô« :kî /1k®M¬jo£ :k®Moµ±£ /2

xj±ÇM k®Ça »ÇÇ�AoÇÇa K{ oµ±ÇÇ£ p

xj±ÇM 2k®Moµ±Ç£ x±ÇÇ£ 1k�ÇÇ ßî ³ÇÇ�

x±Ç¯ ¬±Ça nmî kæ BM x±£ pA jBz£

x°o�ÇM ° ¬BTÇvM ½BÇ� joÇ� SîB�Ç{

83 . jBµo� ° ½o¼{ Ç°ovi

kÇ¯A±Çi ½oÇ�C jBµoÇ� ³®¼\®Ç£ ¬CoÇÇM

k¯BÇz�A y½BÇQ nj ° kÒTÇÇvM yTÇÇwj p

S{AjoÇÇM q¼ÇÇU AodÇÇæ ²An B\ÇÇÇ¯C p°

S{AjoÇM qÇ½n AodÇæ ð{A BÇ½nj ±Ça

jBµoÇ� SvM ½o¼Ç{ o´Ç« nj ¤j ±ÇÇa

jBµoÇÇ� ÇÇzî xj±ÇÇ]° pA jn°CoÇÇÇM

¬B½oÇÇ£ ° nAp yªÇÇza ° ¬¿BÇÇ¯ y§j

¬B½oÇÇM ³TÇÇz£ ©ÇÇÇ� yUC pA oÇÇÇÇ¢]

x±ÇÇ�C nj y®½o¼ÇÇ{ ÇÇzî ³T�oÇÇ£

x±ÇÇ«AoÇÇ� xjBµoÇÇ� k¯±¼ÇÇQ ²kÇÇÇ{

nBMnj³ÇM An jBµo� ,j±{»« ²B£ C ½o¼{³M jBµo� �zî pA ¬±a °ovi

³� k®� kîB�T« An °A ³� k{±�»« ° k®¼z¯»« ±¢T�£ ³M °A BM ° k®�»« nB�eA

³¯AoîB{ ¶o�B®« ð½ Rn±æ³M ³� ±¢T�£ ½A /jnAjoM ½o¼{ �zî pA Swj

/SwA »wnBQ oí{ ³¯Aj°B] ºBµnBñµB{ pA »ñ½ ²k{ ©¼�®U »«B�¯ �w±U

jBµo� pA °ovi Svµ oí{³M JA±] ° ¤AÆw S�¼�e nj ³� ²o�B®« ½A nj

:kµj»« gwBQ jBµo� ° k®�»« ¤AÆw

»ÄB\ÇÇ� qÇÇ� yT�ÇÇ£ nBÇÇM ¼TvhÇÇÇ¯

»ÄB®ÇÇÇÇ{C ð¦ÇÇÇÇÔ« nAj pA S�ÇÇÇÇÇÇ¢M

k®{±Ç� ³Ça nj Sí®Çæ ³M B\¯C S�¢M

k®{°oÇ� ¬BÇ] ° k¯n±Çi ²°kÇ¯A S�¢M

Sv¼Ç¯ JjA nj »{°oÇ� ¬BÇÇ] BT�ÇÇ¢M

Sv¼Ç¯ K\î ½A ¬ApBM zî pA S�¢M

?¬Bv®½kÇM {BÇî ºkÇ{ ¤j pA S�¢M

¬BÇ] pA Ç« ,»Ä±£»« ±U ¤j pA S�¢M


Sv¯±Ça ±ÇU oÇM ½o¼Ç{ Çzî BT�Ç¢M

Sv¯°qÇÇ� ©®½o¼ÇÇ{ ¬BÇÇ] pA S�ÇÇÇ¢M

JBT´Ç« ±Ça »®¼ÇM yLÇ{ oÇÇµ BT�ÇÇ¢M

JA±i B\� k½C JA±i ±a ºnC S�¢M

�BÇQ »®Ç� »ÇÇ� xo´ÇÇ« p ¤j BT�ÇÇ¢M

�BÇi nj ³T�Çi ©{BÇM ³� ³¢¯C S�¢M

y½AoÇÇw nj »ÇÇ«AoÇÇi oÇÇÇ£ BT�ÇÇÇÇ¢M

y½BÇQ oÇ½p oÇw ÇÇ½A ¨pAkÇÇ¯A S�ÇÇ¢M

y½n An ±ÇÇU ©ÇÇza k®ÇÇ� oÇÇ£ BT�ÇÇ¢M

y¼ÇQ y«nAj oÇ¢½j ©Çza ½A S�¢M

²An °A º±ÇÇw »½B¼ÇÇÇÇ¯ oÇÇÇÇ£ BT�ÇÇÇÇ¢M

²BÇÇ« nj kÇÇ½j k½BÇÇ{ n°j pA S�ÇÇÇ¢M

ºnAj ³Ça oÇµ kÇÇµA±hÇÇM oÇÇ£ BT�ÇÇ¢M

ºnAp³ÇM ©ÇµA±Çi AkÇi pA Ç½A S�Ç¢M

nAmÇÇ¢M éLÇÇ� pA y¼TÇÇÇw°j BT�ÇÇÇÇ¢M

nBÇ� ¼®Ça k½BÇ¯ ¬BTÇÇw°j pA S�ÇÇ¢M

Sv«BÇi nBÇ� ½BÇ� ±{ ²j±wC S�¢M

Sv«AoÇe Ç« oÇM »£j±ÇÇwC S�ÇÇ¢M

jnj Ç½A nj ÇÇ� ºn±LÇÇæ °n BT�ÇÇ¢M

joÇ� ¬A±U ¬±a ºn±Læ ¬B] pA S�¢M

Sv¼Ç¯ ¥\i u� ¬jo� oLæ pA S�¢M

Sv¼Ç¯ ¤j joÇ� kÇ¯A±ÇU ¤j Ç½A S�¢M

SwA nAp ShÇw RnBÇ� zî pA S�¢M

SwnBÇ� ³Ça oT{±i »�{Bî pA S�¢M

85 . jBµo� ° ½o¼{ Ç°ovi

u� pA »woU»ÇÇ« yªÇÇ� nj BT�ÇÇÇ¢M

uM °A ¬Ao\ÇÇµ S®dÇÇÇ« pA S�ÇÇÇÇ¢M

y§BªÇÇ] ÇÇzî pA »¯±ÇÇÇa BT�ÇÇÇÇ¢M

y§B¼Çi qÇ] kÇ¯AkÇ¯ u� ,¬C S�ÇÇ¢M

½o¼Ç{ Çzî Ç� AkÇ] ¤j pA S�Ç¢M

½o¼Ç{ ¬B]»ÇÇM ©ÇÇ½p ¬±ÇÇa BT�ÇÇ¢M

jBÇ½ Çñ« °p kÇ{ ÇÇ« ¬C °A S�ÇÇ¢M

jBµoÇ� ²nB`¼ÇM k®Ç� »Ç� Ç½A S�ÇÇ¢M

»µBÇÇ¢¯ º° nj ©®ÇÇ� ÇÇ«nA S�ÇÇÇ¢M

»ÇÇµC ³ÇÇM ¨p±ÇÇw An �BÇÇ�C S�ÇÇÇÇ¢M

yMA±Ç] nj °oÇvi Sz£ q]BÇî ±ÇÇa

yMA±ÇÇæ ¬k¼woÇÇQ y¼ÇÇÇÇM k«B¼ÇÇÇÇ¯

»ÇMC ° »Ç� BÇi qÇ� S�ÇÇ£ ¬AnBÇÇ½ ³ÇÇM

»ÇMA±Ç] o�BÇÇe ½kÇÇM uÒ� ¨k½kÇÇ¯

T{AjoM Swj ºAoM jBµo� ¬jo�kîB�T« nB� nj K¼UoU ½A³M ³� °ovi

° j±{»Ç« ¥w±TÇ« ¡¯o¼Ç¯ ° ³¦¼e³ÇM k®�»ªÇ¯ ¥æBe »�¼�±U ½o¼{ pA

°A ºAoÇM ¬±Tv¼M ²±� nj »µB£nm£ o£ A ³� kµj»« ²kî° jBµo�³M ï°nj³M

»T½n±«F« /jo� kµA±i è½±�U º°³M An ½o¼{ S«ki ½A tBQ³M jpBvM

�¼�±ÇU q£oÇµ ¬C ¨B\Ç¯A nj jBµoÇ� SwA Ãª�Ç« j±i ¤B¼i³M °ovi ³�

¤BÇæ° k¼Ç«A³ÇM ° jo½mQ»« ¬B]³M An S½n±«F« ½A jBµo� /S�B½ kµA±h¯

¬Ap±Çw �Çzî ° BµºpBL¯B] pA ³� ½o¼{ /jjo£»« ¬±Tv¼M ¨pBî �±zí«

½A pA °ovi /j°n»« ¬±Tv¼M³M jBµo� nAk½j³M j±{»« ²B£ C j±i³M jBµo�

¨B\Ç¯A³ÇM ð½jqÇ¯ An jBµoÇ� ¬±Ça ° j±{»Ç« ©Çzi nj ShÇw RBÀÇ«

nB� ½A ºAo]A ºAoM /jo¼£»« jBµo� Tz� ³M ©¼ª~U k®¼M»« xAS½n±«F«


ï°nj³M ° j°oM ¬±Tv¼M³M ³� kµj»« S½n±«F« y½k¯AkM ° n°q« ºjo«³M

òoÇ« oLÇi ¬k¼®{ pA ShM²o¼U jBµo� /kµj jBµo�³M An ½o¼{ òo« oLi

nj ° k®ñ�A»« ¼ÄBQ³M ²±� º¿BM pA An j±i ³� jjo£»« ©§FT« ¬B®a �±zí«

/k½C»« nj ¬B´] nAk«B¯ ¬B�{Bî æ nj ° jpBM»« ¬B] �zî ²An

joÇ« ¤k¢®Çw ¬C S�n jBµo� º±w

joÇ� ¤k¢®ÇU An j±i ° jBz¢M ¬BMp

ºnBÇ� ³Ça nj ¥�BÇ� ¬AjBÇ¯ ºA ³Ç�

ºnAm£»Ç« S¦�Ç� ³ÇM ºoªÇî AoÇa

ºnBÇÇ½ ¨BÇÇ¯ �BÇÇz¯ oÇÇÇM BT�ÇÇÇÇ¢M

ºnBñTÇwj »®¼ÇM ³Ç� ¬Bv®Ç½p ©®Ç�

Sv¯BÇMp ½o¼{±Ç� nBÇ½ ¬C nB½ ³a

Sv¯BÇ] p oU½o¼Ç{ nBÇM kÇæ AoÇ«

nBT�Ç£ g¦ÇU º°n xoÇU joÇÇ« ±ÇÇa

nBÇ� nj kÇ½j ½o¼Ç{ p ½o¼ÇÇ{ ¨j

jBÇM »Çñ½ RoÇve oÇw pA jn°CoÇM

jBµoÇ� Sv¼¯ ³£ C ° jo« ½o¼{ ³�

k®TÇz£ pBÇv«j yªÇ� BÇM oÇiC ©µ

k®Tz£pBÇM ° �BÇi ³ÇM xk¯joPÇÇw

jBµo� x±£ nj hw ½A jBT�A ±a

jBTÇ�A nj »µ±Ç� ¬±Ça ²±Ç� �BÇ� p

¨joÇM [Ç¯n f°BÇ� S�ÇÇ£ ºnAp ³ÇÇM

¨joÇÇÔ« [ÇÇ¯n nj »TÇÇeAn ²k½kÇÇÇÇ¯

�¿BÇa °oÇw ¬C �Bi ³M ³T�n °o�

�BÇi ¬BÇ«p oÇµ ¨q½oÇ¯ oÇw oM Aoa

87 . jBµo� ° ½o¼{ Ç°ovi

ºnB´ÇÇM ðLÇÇ� ªÇÇa pA ²k½oÇÇÇÇQ

ºnAp ³ÇM ©{°ohÇ¯ oÇMA ¬±Ça AoÇa

p°oÇÇ�A ©§BÇÇî ïAoÇÇa ²joÇÇM °oÇÇÇ�

p°n ½kÇM K{ jjoÇ¢¯ ¨p°n AoÇÇa

¬k¼Çwn ©ÇµA±i ¨kî nj ½o¼{ ³M

¬kÇ½°j ©ÇµA±i ¨kî BU ðU ð½ ³M

jAj ¬B´Ç] nj ½o¼Ç{ jnj ºAkÇÇæ

jAj ¬BÇ] ° k¼w±ÇM °A jBÇ½ oM ¼«p

³� k¼ÄBP¯ ºo½j ,j±ª¯ BµºnA±£±w ° k«C jBµo� kv] nB®� oM ½o¼{

»´]±U»ÇM pA ³� °ovi /k{ x±«Bi q¼¯ °ovi ovªµ ©½o« oªî ïAoa

j±Çi o�BÇi ²°kÇ¯A pA BÇU SwAnC »«qÇM j±M ²jnpC ovªµ òo« ° ½o¼{

o´{ nj oñ Ò{ ¨B¯³M BL½p ºoñ¼Q ºoQ j±]° pA ¬Ao�Be ¨qM ½A nj /kµBñM

»ÄBL½p ¬BTwAj J°m\« ° n±vd« ³� °ovi ,jn°C ¬B¼«³M hw ¬BµBPw

An oÇñ Ò{ B\Ç¯C nj ° j±ªÇ¯ ¬BµBPÇw Sª½qÇî ,j±ÇM ²k{ oñ Ò{ q¼¢¯Aodw

ºoÇ½j ° j±M ½o¼{ �zî °o£ nj p±®µ y§j B«A ,jn°Cnj j±i ZA°jpA³M

/jo¼Ç£ ¤j ¨BÇ� º° pA ³� ¤B¼i ½A³M j±ª¯ ½o¼{ o~ Sª½qî ³� k¼ÄBP¯

° jB´Ç¯ ³Ç¯ »íÇ° An y½Bµk¼î° ²kî° ° °ovi ºBµ»¯BMpJoa ,½o¼{

©¼¦ÇvU º°³ÇM An j±Çi q£oÇµ ,k®Çñ¯ ZA°jpA º° BÇM o£ A ³� jn±i k®£±w

/jo� kµA±h¯

k®£±Çw jn°C ¬BÇMp oÇÇM ³ÇÇ¢¯C uQ

k®«joÇi ¬BÇ] ° �oÇ½p x±Çµ ³ÇM

z¦ÇÇ£ ²p°o¼ÇÇQ kL®ÇÇ£ nkÇÇ� ³ÇÇÇM

Ç{°n k¼{n±Çi ³ªÇza n±ÇÇ¯ ³ÇÇM


Sv�BQ t°jo� nj ³� »z�¯ oµ ³M

Sv� Bi n±z®« nj ³� »�oe oµ ³M

jo¼ªÇ¯ q£oÇÇµ °A ³ÇÇ� ²kÇÇ¯p ¬AkÇÇM

jo¼Ç¢¯ An °A JA±Çi ³Ç� ºnAk¼ÇM ³M

jAj xn±Çi An BµÇU ³Ç� »ÄAnAj ³M

jAj xn°oÇQ An ¬BÇ] ³� ºj±Lí« ³M

»µB{jBÇQ ³Ça oÇ£ A ½°BÇ� »ÇM ³�

»ÇµA±Çi ³Ç� »«BÇ� Rk½B¯ oM «p

S�BUoÇM º°n °oÇvi p ºk®U ½kM

S�BÇ½nj ³� An »\®£ k®ñ�A Swj p

°oÇvi �Çzî ¨Aj pA An j±Çi j±ÇM ³Tv¯A±T¯ q£oµ ³� ½o¼{ ¨B\¯Aow

²±Tw³M q¼¯ y½±i »ÄB´®U pA ° S{Aj °A �zî °o£ nj ¤j p±®µ ° k¯BµoM

Bv¼Çñ¯ ° kMnBÇM ³Ç� »v¦\Ç« nj ° k{ °ovi ²joQAow nBPvµn j±M ²k«C

° kÇ«C nkÇM ²joÇQAoÇw pA k¯j±M ³TiBw BQoM »«qM »¯A±ipA°C ° TiA±¯³M

½lC An B] ³ªµ °ovi <º±\« ¨B� « pA ¼MB�»M> S�£ ° jBT�A ²B{ ºBQ³M

B«A /jn°Cnj j±i k�î³M An °A ° SvLM nAk§j ¼MB� ¬AkM±« ©wn³M ° SvM

q¼Ç¢¯A©Ç� S{±¯ow q¼¯ ³TiBL§j �{Bî °j ½A ºAoM ³¯B«p ºpBM ° o½k�U

»UAl ³� ©½o« k¯po� ³½°o¼{ ³� k¼ÄBP¯ ºo½j ° j±M ²k½j �nAkU An ºo¢½j

½o¼{°°ovi ²B¢MA±i³M An j±i »MBT´« K{ ð½ nj S{Aj � BQB¯ ° k¼¦Q

½o¼{ /jAj ¬B½BQ °A »£k¯p³M ° k½nj An °ovi ²B£o¢] ºo\®i BM ° k¯Bwn

ºA²k®z� jnj ° ©� nBaj Sz£ nAk¼M ¬±a j±M ²k¼«nC J±Ld« nB®� nj ³�

jo� ²nBQ An j±i K¦ o\®i ¬Bªµ BM �±zí« ºnBPw� Bi ¨B¢®µ nj ° k{

¬BÇ£jAk§j ¶oÇ«p nj ° joÇ� ©¼¦ÇvU ½oÇ�C ¬B]³ÇM ¬BÇ] ovªÇµ nB®� nj °

/S�o£ ºB] ¬B«p ºA³¯Bv�A

89 . jBµo� ° ½o¼{ Ç°ovi

k¯jB´ÇÇ¯ kL®ÇÇ£ nj ²B{k´ÇÇ« ±ÇÇÇa

k¯jBTÇÇv½A º°n nj º°n ¬B£nqÇÇÇÇM

kM±Ç« y¼ÇQ ½o¼Ç{ SvM nj ¬B¼«

kL®Ç£ ³ÇM kÇ«C ¬°nj »Ç{AoÇÇ� ³ÇÇM

SvM nj ¦ÇÇi º°n ³ÇÇM kL®ÇÇ£ nj

Swj nj ³®{ ßj k{ ðß¦« k´« º±w

S{AjoÇM o´ÇÇ« An ðß¦ÇÇ« ²B£oÇÇ¢]

S{Aj o¢] oM °B� µj ¬C k¼w±LM

y½n An ©Çip ¬C k½j ³� ¼ÄC ¬AkM

y½±Çi ÇU oM jp ºA³®{ ßj B\¯Bªµ

An ³Ç¢MA±Çi ¬C Sv{ ¨o£ ¬±i ³M

An ³Ç{ ¨AkÇ¯A joÇ� ²pBÇÇU SeAoÇÇ]

x±Ç�C nj An ³Ç{ »´¢¯C jn°C uQ

x°j oÇM x°j ° jB´Ç¯ K§ oM yL§

S{AjoÇÇM pA°C k®¦ÇÇÇM º°o¼¯³ÇÇÇÇM

S{Aj oLi xpA°C pA ¨±� ¬B� ¬B®a

Sw±¼PM U BM U ° ¬B] BM ¬B] ³�

Swn ºn°Aj pA ¬B] ° ºn°j pA U

JBT¯B´Ç] éªÇ{ ¬C °oÇvi ¨qÇM ³M

JA±Çi oÇñ{ An ½o¼Ç{ jBM �nBL«

½o�C :»µp /1

°A ¬joÇ« ½o¼Ç{ ° ½o¼ÇÇ{ »ÇÇµp

°A ¬joÇM ¬BÇ] ° ¬jAj ¬BÇ] 1»Çµp

¬joÇ« Çzî nj k®Ç� K]A° ¼®a

¬joPÇw k½BÇM ¼®Ça ¬B] ¬B¯B] ³M

(2 ) ¬B´] nAk«B¯ Bzî

¬±®\«° »¦¼§

´Ç� ºBµ¬BTwAj pA ³� An ¬±®\« ° »¦¼§ xAoh§j ° q¼¢¯A©� ¬BTwAj

oÇvQ ¬BTviA ²Bz¯A°o{ SwA±inj ³M º±\®£ »«B�¯ ,SwA Joî ¥½BL

»µBU±� ·«B¯ »� ²Bz¯A°o{ /k¼z� ©�¯ ·T{n ³M ¬A°o{ ºA°o¯B«o� o´a±®«

:S{±¯ ¼®a »«B�¯ ³M

½o¼{ ° °ovi ¬BTwAj pA uQ ³� ©µA±i»« ,hw°jB] »«B�¯ ºA>

An °A S{m£oÇw ¬±®\Ç« �zî jB½ ³M ° ºq¼¢¯AoM hw pA o¢½j ºodw

©�¯ ³M »v� ºpBU ° »wnB� nj ¬±®� BU An yñ§j ¬BTwAj ½A /ºnCnj ©�¯ ³M

° ©¯A±hM ±U oí{ ° nBT�£ nj An ³«B¯�zî ½A ³� ©µA±i»« /SwA ²j°ov¯

k®¦ÇM hÇw ±U pA /©wB®{»« An hw xpnA ° nk « ³� »¯Aj»« j±i

xAjBQ An ¬C Svµ « ¬Ak¯Bi ° jAs¯ nj ³� ºk®¦M Sªµ BM ° ©µA±i»«

S¼ÇM nAqÇµ nB´Ça pA y¼ÇM »ªÇ� ³Ç� ¬±®\Ç« ° »¦¼§ ¬BTwAj <jAj ©µA±i

³T�£ ³ñ¯B®a ¬BTwAj ½A /k{ ²j°ow ²B« nB´a pA oTª� »Uk« nj k{BM»«

¬BÇMp ³ÇM »ÇMjA ºBµJBT� pA ºnB¼vM nj ° j±L¯ ³TiB®{B¯ ¬B«p ½A BU k{

¬BTwAj ½A ³M B½ ²k{ ¥�¯ ºo«Bî u¼ »¢TiBL§j ° »ÄAk¼{ ·~ »Moî


:¬BTwAj ½A bo{ k{BM»« ¼®a ° SwA ³T�n »UnB{A

,nA±£nqÇM Sv½p»Ç« ºo¼Ç«A ,o«BÇî »®ÇM ¬Ak¯BÇi pA ,JoÇî ð¦« nj

¬C ¬B´] nj »z®« ònqM ° ºk®«o®µ³M ³� ,Sw°j¬Bª´« ° pA±¯ y½°nj

/j±M °oí« ° n±´z« p°n

° »§Bi ²k½j n±¯ pA y¼¯B£k¯p ° S{Ak¯ ºk¯po� A°o«B� ¬B�¦w ½A B«A

¬B½A±®¼M³M ° S{Aj ºk®ªU°Bhw ¬B®¼ñv«³M SLv¯ ,ð½nBU ° ï°o� ©� Am§

»Tªen k¯°Aki ³ñ¦M BU j±ª¯»« ¬A°Ao� RA ØoL« ° RAo¼i ° jo�»« ðª�

y½BÇîj ,kÇ{ ºoPw ¤A±®« ½kM B´§Bw /k½Bª¯ ¾B�î ºk¯po� °kM ° k®�

ºovQ °A ºAoM ° Sz£ nAjnBM xovªµ /k½jo£ JB\Tv« k¯°Aki ²B£nj³M

° k¯k¼\®£»ª¯ j±i Sw±Q nj »§Bd{±i pA njB« ° nkQ /jn°C ¬B�«nA³M

/k¯jo� ºnAm£¨B¯ <u¼> An ovQ

»Ç¯A±Ç] ° jo� ºoPw o¢½j ¤Bw pA uQ »§Bw An »�j±� ¬An°j u¼

nj /¨Bî ° |Bi jq¯BMp ° n±´z« nB½j ° o´{ nj ° k{ Bª¼wx±i ° k¼{n

¬C nj /k¯jBTwo� ³¯Bi KTñ«³M y¯Aj ° ©¦î Kv� ºAoM An °A »¢§Bw ²j

y¯Aj ° ¥�Ç� Kv� ©Çµ ºoÇ¢½j ¬A±]±¯ ¬AoTij ° ¬AovQ ³¯Bi KTñ«

°oí« ° n±´z« ¶jA±¯Bi pA oñ¼QºoQ »½°n²B« ¬B¯C ¬B¼« nj ° k¯jo�»«

:k¯j±M ²jnAm£ <»¦¼§> An y«B¯ ³� j±M ¤±�z« ©¦î Kv� ³M ©µ ºo¢½j

»Ç¯A±Ç] ¶k¼~Ç� S¼ÇM ³ÇÇ{ »¯B£kÇÇ¯p S¼ÇÇM ·M±LdÇÇÇÇ«

»µB£ ²nB�¯ ,»´w °ow ¬±a »µBÇ« ±Ça »TLÇí§ ³TÇÇwAnC

»¯B´Ç] ºA³ª{o� ³M »Tz� »¯BÇ«p oÇµ ³Ç� »ªÇza ±µC

¬j±ÇMn ¤kÇM »ª\Çî �oÇÇU ¬j±ªÇ¯ fn ³ÇM »MoÇÇî ²BÇÇ«

<»¦¼§> ¨B¯ ° ¥¼§ ±ax±v¼£ »¦¼Ç« xA±Çµ pA »§j oÇµ nj

¤j »¦¼§³ÇM jBTÇwA tnj o�dÇ« nj ° KTÇñ« ¬BªÇµ nj ºo«Bî u¼

° joPw ¬±®\« �zî³M ¤j »¦¼§ /k{ ³TvM �zî �BX¼« °j ¬C ¼M ° SiBM

93 . ¬±®\« ° »¦¼§

¤kL« k®«°oM »§B´¯³M ³� k¼zñ¯ »§±� ° k½jo£ ³T{B� ¬Bz§j nj �zî nmM

/k{

»¯BMo´Ç« JBvdÇÇM ¬BÇÇz½A »Ç¯A±Çi ©¦Çî JBvdM ¬AnB½

k®T{±Ç¯ oÇ£j »TÇ�§ ¬BÇÇz½A k®T{ow S�§ pA hw ¬AnB½

k¯kÇ¯An zî³M »v�¯ ¬Bz½A k¯kÇ¯A±Çi ©¦î p »�n° ¬AnB½

k¯j±M y½±i nBªzM ¬Bz½A° k¯j±ÇM y¼ÇM nBªÇzM ¬AnBÇÇ½

nAoÇ{ /k½joÇ£ À«oÇM °j ¬C »Ç£jAk§j ° �zî ¬BTwAj ³� k¼ÄBP¯ ºo½j

³ª¼i �zî B\�oµ ³� k¯A³T�£ /k¼z� yUC³M An ²jAk§j °j ¬C »Tvµ SLd«

pB�C »¯Bz½oQ ° S®d« ° ©� joPw ²n ¥�î B]oµ ° joPw»« ²n ¥�î ,k¯p

° oLÇæ BÇM ° k¯BªÇM »�h« pAn ½A ³� k¯jo� nB¼vM xÀU »Uk« /jjo£»«

B«A k®{±PM ¨npC ° R±ñw BM An ½o½j �zî BU k¯k¼{±� »½BL¼ñ{

j°kÇ¯A k½BÇz¯ ¥£ ³M k¼{n±i j±Çw k®� »� K¼ñ{ zî nj

nApC ¤j nj ° ¡{ow ²k½j nj nApBÇM ° º±Ç� jo£ ³M Sz£»«

k½nj ©µ pA ³«B] ° jAj Swj pA »½BL¼ñ{ «Aj ¬B®a nB½ �Aoß� nj u¼

ºn±�³M j±M ²jo� Ak¼Q An ³¯A±½j ð½ R¿Be ° ¥½Bª{ ° ¥ñ{ BQ³M BUAow ³�

AkÇæ ° k®TiB®{»ªÇ¯ <u¼Ç> xA»¦ÇæA ¨BÇ¯ BÇM An °A oÇ¢½j ¨joÇÇ« ³ÇÇ�

k¯po� ð½³M »TµBL{ o¢½j °A /k®T{Am£ <¬±®\«> An °A ¨B¯ ³ªµ /k¯jo�»ª¯

° k¯k½kM u¼ ¬±®] ¬±a »¦¼§ ²jA±¯Bi /S{Ak¯ Joî o¼«A ð½ k®«°oM

ºAoM k®T�B½ ¨jo« ¬BMp jn° ³¦d« ° ³a±� oµ ow oM An ¬B¯C �zî »ÄA±wn

½kÇM ¬B´®ÇQ ¨joÇ« ©Çza pA ° k¯jo� »¯Ak¯p ³¯Bi nj An »¦¼§ °oMC ��e

oM ³� ðª¯ ¬±a ° k«C k½kQ »ÄAk] ° ºn°j ²jAk§j °j ¼M ³� j±M K¼UoU

²k¼Çz� yUC³M jnj ° [¯n ° S¼«°od« nj °j ¬C »£k¯p ,k®{BQ»« ©ip

° ³Ç¯A±Ç½j »®íÇ« ¨BªU³M HíA° �±zí« �Ao� pA K¼UoU ½kM ¬±®\« ° k{

/k½jo£ ¬±®\«


kÇ«C owoÇM ° S{mÇ¢M ¤j pA kÇ«CoÇM foÇM xoÇ¢] ¬±ÇÇi

³T�hÇ¯ K{ ° p°n³ÇM ²j±wBÇ¯ ³T�£ JA±i �oU ³M éª{ ¬±a

An ÇU ° ¬B] ºA°j Sv]»« An Tz½±Çi jnj p Sz�»ÇÇ«

»¯BTÇwC oÇM ºoÇw S�±�»Ç« »¯BÇ] k¼ÇÇ«A ¬AkÇÇM k®�»ÇÇ«

¬BMB¼ÇÇM nj ³®µoÇÇM ºBQoÇÇÇÇw ¬BMBTÇ{ ºkÇ{ »«kdLÇæ oµ

k®woÇÇi º±LÇÇM o£ ßkÇÇÇÇñ½ pA k®ÇM nj nBÇÇ½ ° nBÇÇ½ ¶k®ÇÇM °A

¬B¯BÇ] º±Ç� ³ÇM ºkzM ¬B´®Q ¬BÇ¯A±Çi S¼ÇM �Aoß� p K{oµ

»TÇÇz£ pAnj y¯kÇÇ«C pBÇÇÇÇM »Tz£pBÇÇM ° ºjp ³w±ÇÇÇM nj

nB½ º±� ³T�{C º±« ° ³®µoM ºBQ BM ,³Tvñz§j u¼ ,Bµp°n ° BµK{

�±zíÇ« º±Ç� � BÇi oM ow ³� j±M ¤k{±i ¼ªµ³M ° k½jn±¯»« nj An

/jnBLM ²k½j pA ð{A �±zí« �Ao ß� nj ° k¯A±hM � B¯p±w ºBµ³¯AoU ° k½BvM

nj ±¢T�£ ³M BLæ jBM BM ºjAk«BM ©¼v¯ xp° BM k¼{n±i �±¦� ¨B¢®µ

/k«C»«

qÇÇ½°C »¦ÇÇ¼§ §p ÇÇÇ«Aj nj q¼ÇioÇM cLæ³ÇM BLÇæ jBÇM ºA

SvU ¶jBTÇÇ�°A ²n �BÇÇioÇÇÇM ///SvU ¶jAj jBLÇM ³Çñ¯C ±ÇÇ£

k½±Ç£ ±ÇU ©Ç� ¼Ç«p �Bi BM k½±ÇÇ] ±ÇÇU ¨j BLÇÇæ jBÇÇM pA

RnB£jB½³ÇM ²kÇÇM y¼ÇÇ� BÇÇi RnBÇÇ½j pA yTwo�ÇÇM ºjBÇÇM

jpo¼Ç¯ ©Çµ �BÇi ³Ç� ,jBÇM ³¯ jpo§ ±ÇU oÇM jBÇM ±a ³¯ ±� oµ

jnBPÇw ¬BÇ] ³~� p ³� ³M ¬C jnBPw ±U ³M ¬B] ³¯ ³� uñ¯A°

nkQ ,j±M ²k½q£ ñv« j±M »¦¼§ ³¦¼L ¨B�« ³� k\¯ ²±� nj u¼ ¬±a

²nBa j±M ²k¼zhL¯ ºj±w ° j±M ²jAj nB¼vM pnk¯A An k¯po� ³� o�Bi ²jnpC

o�¯ B´¯C pA ° k¯A±i Ao� y½±i jo£ ³M An ³¦¼L ¬B£jn±h§Bw :jo� »z½k¯A

° j°n »¦¼§ ³¦¼L³M Hªwn nkQ ³� k¯jo� ³¼æ±U ¤±�§A��T« ³ªµ /SwA±i

pA »µ°oÇ£ ²Aoªµ ° S�o½mQ nkQ /k®� ºnB¢TwA±i xovQ ºAoM An oTij

95 . ¬±®\« ° »¦¼§

»Ç«AoÇ£ An ¬Bz«k�« »¦¼§ ²jA±¯Bi /k¯jBT�A ²An³M »¦¼§ ¤q®« º±w³M ¬AnB½

:S�£ ¼®a ° jo� »¦¼§ ²jA±¯Bi³M °n nkQ /k®T{Aj

k¯poÇÇ� o´ÇÇÇM p AoÇÇÇÇU k¯poÇÇÇÇ� k¯±¼ÇQ ° o´Ç« ½o�ÇM ©ÇÇµA±ÇÇi

SwA ²jB´Ç¯ o�Ç¯ ±ÇU ·ªÇza oÇM SwA ²jAq¢½n ³� o¢] ³®zU ½B�

jnA±Ç£ ¬B]³ÇM jn±Çi ³®zU ¬±a jnAj Ç�§ JC ³Ç� ³ªÇza oÇÇµ

³¯B¼Ç« ÇÇ½A nj ©®ÇÇ« ³ÇÇ� »ÇÇ¯Aj ³¯BÇÇÇÇ«p ÇÇÇÇ½A ½oU�°oíÇÇÇÇ«

¨nAj ³®¼ÇÇ� ° o´ÇÇÇÇ« S§C ©ÇÇÇÇµ ¨nAj ³®½qÇi ©Çµ ° SªÇze ©Çµ

»{±´ÇÇM oÇÇ£ A �BTÇÇ« x°o�ÇÇÇM »{°oÇ� nj ±ÇU ° ¨oÇÇi nj ÇÇ«

nAk½oÇÇi »UjBÇÇ½p ³ÇÇM ©TÇÇÇvµ nAk½kÇQ »®Ç� B´ÇÇM ³ÇÇ� ¬Ak®ÇÇa

¶pA°C Ao½p jAk¯ ¬Bz¯ ��A±« º°n »§° k¼®{ x±£³M An ¬BTwAj »¦¼§ nkQ

° ¬Bz½±i S«À« jn±« ³� S{Aj ¬C ©¼M ° j±M ²k¼®{ nB¼vM An u¼ ¬±®]

:jAj gwBQ ¼®a ° jo� ¬±®\« nkQ³M º°n :jo¼£ nAo ¬B¢TvM

©®¼ÇÇz¯ »ÇÇ� q¼ÇÇÇU yUC BÇÇÇÇM ©®¼ÇÇM nAkÇÇMC hÇÇw ³ÇÇaoÇÇ£

SwA nAqÇµ kÇæy¼«BÇ� ª{j SwA nBª{ ½A nj »ª¼Tw°j o£

¨B�j±Çi Svµ ±Ça j±LÇ¯ foÇ� ¨AnkÇM Svµ ³Ça oÇ£ ±ÇU k¯po�

k½BÇz¯ BÇÇ« ½oÇÇe ³ÇÇ¯A±ÇÇ½j k½BªÇÇ¯ »ªÇÇµ »¼ÇÇÇÇ¢¯A±ÇÇÇÇ½j

ÇÇ� »T½BÇÇñe BÇÇ�° p ³ÇÇÇ¢¯A° ÇÇÇ� »T½B®ÇÇÇÇî Bîj³ÇÇÇÇM ¤°A

oÇ¢½j SwA »®T�Ç¢¯ ³~Ç� Ç½A oµ±ÇÇ£ Swnj j±ÇÇÇz¯ °A BÇÇÇÇU

?k®½±Ç£ ³Ça AoÇ« ©®Ç� nBÇ� ½A k®½±Ç] K¼î ³a Joî ³� »¯Aj

° k®Tz£pBM ¼¢µ°k¯A ° k¼«AB¯ ,k¯k¼®{ gwBQ ½A ¬±a ¬AnB¢TwA±i

³� S�£ ° jo� pB�C Sd¼~¯ nkQ ²B¢¯C /k®T�£ pBM ³Tvñz§j �{Bî³M é°B«

³Ç� »ÄBÇ] /nB¼vM nAjB�° ¬Bª®æ ° k¯nB¼vM y� �{Bî ¬BTLí§ nB½j ½A nj

¬BTvM ½A pA o¢½j »¦£ BU nAm¢M ?»TwoQ»« Aoa ³¯B¢¼M ,Svµ B®{C kæ

:B«A /©½n°C ±U ºAoM ºo¢½j ºÀ¼§ ° ©¼®½q£oM ±U ºAoM


¬Bz½oÇQ kÇ{ k®ÇÇQ »h¦ÇÇU pA ¬Bz½±i k®Q k¼®{ ±a ¬±®\«

An �Ç� k®�»« ³a ²jo« ½B� An µo¼ÇÇQ kÇÇÇ½nj ° Swj jp

AodÇæ ²BÇ£ ° S�oÇ£ ²±Ç� ³Ç£ AnmÇî º°pnC pA Ç«A° ¬±ÇÇa

¬BL½oÇ£ BÇÇU ²k½nj³ÇÇM ÇÇ«Aj ¬BL½oÇ� ¬±Ça n°j p Sz£»«

º±wo´ÇM ¬BÇÇ¯p »¦ÇÇ¼§ »¦ÇÇ¼§ º±Ç� o´ÇM ²kÇ{ S�æ ³¯A±½j

²jBTÇÇ�°A S«ÀÇÇ« º±ÇÇÇÇ� nj ²jBÇÇz£ oÇÇw ²kÇÇ½nj ÄoÇÇeA

j°ow :k¼z¯ /1

»¯BªÇÇ½ ¶nBTÇÇw �±ÇÇ{ oÇÇÇÇM »¯BMo´Ç« 1k¼Çz¯ kÇ¯A±i»ÇÇ«

º°oÇM Sv½o£ »ªµ ° k½j»« »Q ¬C nj »v�oµ ²k{ ¬Ao¼e

° njB« ° nkQ k¼`¼Q ¬B´] nj ºo«Bî u¼ ¬±®] ° �zî ¬BTwAj ¬±a

k¯°Aki pA ° k¯oM ³ñ« RnB½p³M An °A ³� k¯k½k¯ ½A q] »UB\¯ ²An ¬B¢TvM

/k®®� K¦� ºnB¢Twn ° y½BwC y½AoM

³Tvñz§j k¯po� nkQ ° k¯jo� ©µAo� ¬A°nB� k¼wn Ao� ³� [e S° uQ

²nBa jq½A ²B£nj³M pB¼¯ º°n ° joM Aki ·¯Bi ¬BTwC³M ° S�o£ ¬B¼« nj An

JA±Çæ �½o�³M ° ²kM RB\¯ An « ²Aoª£ k¯po� ,Ak¯°Aki ³�> jB´¯ pBw

<!� S½Akµ

pA ° � ³Lí� ³�¦e nj Swj ,¨k¯po� B¼M B¼M> :SwA±i k¯po� pA ²B¢¯C °

° ³§B¯ ,¤j²k½n±{ ¬±®\« B«A <!kzñM ±U ¤j nj An »¦¼§ �zî ³� ²A±hM Aki

<!� oTz¼M « nj An »¦¼§ �zî ,k¯°Aki ºA> ³� jAj ow ºnAp

»ÄB®ÇÇ{C ½oÇÇÇ� Sv®½BÇÇÇÇ� »ÇÄAkÇ] Ç� ÇÇzî p k®½±ÇÇ£

ö¼ªÇM ÇÇ« ÇÇzî jo¼ÇÇ« oÇÇ£ ö½mQ»Ç« Çzî p R±ÇÇ� ÇÇ«

©T{±¯oÇÇw jBLÇÇ« ÇÇzî qÇÇ] ©T{oÇw kÇÇ{ ÇÇzî ¶jn°oÇÇQ

»§BÇÇe jAoÇÇM yªÇÇ� JÀ¼ÇÇw »§BÇi Çzî p j±ÇM ³Ç� ¤kÇÇ¯C

97 . ¬±®\« ° »¦¼§

S¼ÄB{jBÇÇQ ¤BªÇÇ� ³ÇÇM ³ÇÇ¢¯A° S¼ÇÄ AkÇi »ÇÇÄ Aki³ÇÇM JnBÇÇ½

©¯BªÇ¯ Ç« ³Ça oÇ£ A k¯BÇ« ±ÇÇ� ©¯BÇÇwn »T½B�ÇÇM ÇÇzî qÇÇÇÇ�

n°j « ©za p ñ« ³«ow ½° n±Ç¯ AoÇÇ« ²j ÇÇzî ·ªÇÇza pA

©TÇvµ ³Ç� ©®Ç� ½A pA oU{Bî ©TÇv« Çzî JAoÇ{ p ³Ça oÇ£

»¦¼ÇÇ« ²jBÇÇ½p ²kÇÇM ³�d§oÇÇÇµ »¦Ç¼§ º°oÇÇM AoÇÇ« ±ÇÇU JnBÇÇ½

ºAqÇ�A »¦Ç¼§ oªî³ÇÇM ° ¬BTÇÇvM »�BÇM Svµ ³`Ç¯C Ç« oªÇî pA

»¯BÇ«nj An u¼Ç jnj oÇ¢½j ³Ç� Sv¯Aj k¼®{ An k¯po� ºBîj ³� nkQ

ºB]³M u¼> ³� S�£ An ¬AnB½ ° Sz£pBM ³¯Bi³M ¼¢µ°k¯A ° k¼«AB¯ Sv¼¯

° S�£ BµB®Y An »¦¼§ ° jo� Bµ½o�¯ An Tz½±i ,y½±i ºnB¢Twn ºB®ªU

¤Be³ÇM uQ Ç½A pA k½BÇM /k®� ¬Ak®a kæ An y�zî BU k¼L¦� k¯°Aki pA

B« ¤Be³M ºk��U k¯°Aki BU SiBw ¡®¯ ° jnj ½A BM ° S{Am£ yz½±i

/k½B«o�

¬B¼Ç« nj �Çzî Ç½A »ÇÄA±wn ¬BTwAj ¬k{ yhQ pA ³� »¦¼§ ²jA±¯Bi

pA ¬±a ³®d{ ° k¯joM S½Bñ{ ³®d{³M °A pA k¯j±M ²k«C ©zi³M ¬B«jo«

B\�oµ jAj ¬B«o� ° jo� bBL« An ¬A±] ¬±i ³¦æB�ÀM k{ ²B£ C ºo]B« ½A

/k®¯Bz¯ °o� An y¯±®] ° �zî yUC o¼zª{ Jo�³M k®MB½ An °A ³�

An °A BÇU S�n k¯poÇ� º±\Tv]³M k{ ¬Bz½oQ oLi ½A ¬k¼®{ pA nkQ

° k®T�B¼¯ ¬±®\« pA ºoYA ñ§ ,jpBw ¬B´®Q B\¯C nj ° jn°C ³¯Bi³M ° kMB¼M

¬B]³ÇM ¬B] ° SwA ²k{ »ze° ¬An±¯B] ·ªí� °A ³� k®T�o½mQ nBaB¯³M

/²j±ª¯ ©¼¦vU ½o�C

° nAp ¤Be BM ¬BMB¼M nB®� nj ,³Tvñz§j ¬±®\« ³� j±M ½A o«A S�¼�e B«A

/SwA ²joÇM jB½ pA ²nBLñ½³M An ¬B´] ° Tz½±i ° ²jBT�Anj ºBQ pA »MAoi

nBÇM nkQ /joM ³Tvñz§j nkQ³M oLi /jo� ²kµBz« ³½jBM nj An °A ºnm¢µn

nB®� nj An °A ¨B\¯Aow ° S�n k¯po� º±\Tv]³M ° jo� Bµn An ³¯Bi o¢½j


ºBµ³¯AoU ° k®�»« ºnAp �±zí« jB½³M ° ²jB´¯ ¡®woM ow ³� S�B½ ºnB�

³¯Bi³M °A BM ³� jo� SwA±inj k¯po� pA ºnAp³M nkQ /k½Aow»« � B¯p±w

nkQ ¬B«Aj oM ow /k{ oU¬Bz½oQ nkQ »¢Tvñz§j ° ºnAp pA u¼ /jjo£oM

:S�£ ° S{Am£

¨j±ÇÇ]° ±ÇÇU j±]±ÇÇM ²kÇÇÇÇ¯p ¨j±ÇÇ]° ·¦LÇÇ� ±ÇÇÇÇU ²BÇÇÇÇ£nj

º±Ç� Ç½A nj ©¼¯ j±hM ²jBT�B� º°n ³¼Çw Ç« ©®Ç� ³Ça Çñ¼§

©z½±Çi nB¼TÇiA³ÇÇM ³ÇÇ¯ »ÇÇ¯Aj ©z½±Çi nAo�oÇM ³Ç¯ ³Ç� ²n Ç½p

Sv®Ç½A Sªv� ?j±w ³a o¼MkU SwA ¼®ÇµC ¨k®ÇM ° ³TÇvM Ç«

/Sv½oÇ£ xA»ÇÄA±®¼M³ÇM nAp nkÇQ ,k¼Çwn oiC³ÇM ¬±a k¯po� W½ke

/jjo£oÇM ³¯B{B� ° ³¯Bi³M ³� SwA±i °A pA ° S�o£ »¯BMo´«³M An yTwj

³¯Bi³ÇM °A ²Aoª´ÇM ° kÇ«C ©Çen³ÇM nkQ ©� ° ºnAp pA ¤j ³Tvñ{ ¬±®\«

An »¯B£kÇ¯p ,¬B]»ÇM ºkL§BÇ� ¬±Ça ,»¯A±UB¯ ° [¯n³M An ºk®a /Sz£pBM

/j±L¯ ¥�B� »¦¼§ ·z½k¯A pA ¨kñ½ B«A k¯Anm£»«

u¼ ¤B¼i pA ³�d§ ð½ ©µ º±�U ° S¦¼��BM ° BL½p »¦¼§ , o� ¬C pA

cLæ pA ¬B®� ²nB�¯ ° S�n»« ¨BM owoM »¯B´®Q nj /S{Ak¯ ¨AnC ³Ti±w ¤j

ºA³{±Ç£ °A BÇM ¨kÇñ½ ° k®¼LM An ¬±®\« BU Sv½o¢¯»« º±woµ ,¨B{ BU

:k®¼z¯

ºk½kÇ¯ °A nj BÇ�° º±ÇM q] ºk¼Ç«j oÇM k\Ç¯ p ³� ºjBM

ºjAkÇ¯ °kÇM BÇÇ�° JC qÇÇ] ºjBz£ �o�¯C pA ³� ºoMA °

B½ ° »«B¼Q J±Ld« pA BU j±M ²AoM ©za ³Tw±¼Q ,³TiBM ½j ° ¤j »¦¼§

¬±®\« pA »§q� S{m£»« °A º±� pA ³� ºnm¢µnoµ /kwn °A³M »«Àw

°o� ³¯Bi ¨BM pA ° S{±¯»« »n°oM »MA±] ©µ °A /k¯Bwn»« °A x±£³M

/k®¯BwoM �±zí«³M An y«B¼Q ¬Anm¢µn BU SiAk¯A»«

»§B¼i ¬±a ° ¤B¼i³M é¯B� »§BÇw ½o� ½A oM k¯j±M

99 . ¬±®\« ° »¦¼§

y¯BTÇw°j pA ºA²kÇî �B�UA³M »¦¼§ ºp°n k¼wn Ao� nB´M ©w±« »T°

nj nAqÇ¯ »§BÇe BÇM »¦Ç¼§ /kÇ¯jn°C Aodæ ° ïBM³M °n Zo�U ° c½o�U k~³M

ºnm¢µn /Sv½o£»« �±zí« pA �Ao� ° j±i ¤BeoM ° Svz¯ ºA³{±£

nj An A±®¼M »¦¼§ ,k¼wn njB«³M oLi ½A ¬±a ° k¯Bwn °A³M ¬±®\« pA »«B¼Q

Aodæ ° ïBM pA Sz£pBM nj /jo� ¬B´®Q ³¯Bi nA±½j nB´a nj ºnB~e [®�

²An nj An »¦¼§ ¨ÀwMA ¨B¯³M ³½BQk®¦M ° k®«o®µ ,kwA »®M ·�½B� pA »¯A±]

»¦¼§ pA ° jBTwo� °A ¤q®«³M ºnB¢TwA±i kíM p°n ° SvM °A³M ¤j ,k½kM

¨ÀwÇMA /SwA±Çi »T¦´Ç« nkÇQ BÇ«A /joÇ� ºnB¢TÇwA±Çi ZA°jpA ºAoÇÇM

/jo� ³z¼Q »ÄBL¼ñ{ ° k{ ¤Bd{±i

° n°¿j ° k®«°o¼Ç¯ ¬A±Ç] ºp°n :jAj fn ºA²pBÇU ºAo]B« B®YA ½A nj

° k{ ºnB� ¥iAj nBñ{ »Q nj /k«C »eA±¯ ¬C³M nBñ{ ºAoM ºn°B¢®]

±\Tv] y§A±eA pA ° S�B½ nAq¯ ¤Be ¬C nj An ³Tvñ{ ¤j ¬±®\« B\¯C nj

� B¯p±w nBí{A pA ¬±®\« ° k¼wn °A³M ¬±®\« �zî ° »¦¼§³M SLdæ /k{

n°¿j ¬A±Ç] ºAoÇM j±ÇM ²j°oÇw »¦¼§ pA �Ao� ° ¬Ao\µ nj ³� »®¼z®§j °

¤± ¬±®\«³M j±M ²k{ ³T�{C Shw °A nAq¯ ¤Be pA ³� ¥�±¯ /jo� ³«q«p

,joM xA³¯Bi³M An ¬±®\« ¥�±¯ /k¯BwoM °A³M An »¦¼§ n°p³M B½ np³M ³� jAj

�kÇ¯A �k¯A S{m¢M »eBLæ k®a ¬±a ° jAj Am� ° k¯B{±Q tBL§ °A³M

/Sz£pBM °A³M ³T{m£ R°Ao� ° »ÄBL½p ° k{ »¯A±�nA xjnp ¶o´a

¬±®\« xA²jAk§j³M An »¦¼§ B½ ³� jBTwo� »¦¼§ ³¦¼L g¼{³M »«B¼Q ¥�±¯

¬jAj pA »¦¼§ ³¦¼L Ç Sz£pBM JA±] BM kæB /k½±{ joL¯ ¶jB«C B½ ° k¼¯BwoM

oÇM ¥�±Ç¯ /k¯k½joÇ£ ¡®Ç] ¶jB«C ° k¯jp pBM ow ¬±®\« BM ZA°jpA³M »¦¼§

jAoÇ�A ±Çw oÇµ pA ° S�o£nj ºjoL¯ ° SiBU »¦¼§ ³¦¼L é�A±« ºBµ°o¼¯

»¦Ç¼§ ³¦¼LÇ jAo�A ºnBPw ¬B] pA k½kM ¬±a ¬±®\« /k¯k{ ³Tz� ºnB¼vM

²k¯BªÇ¯ ºq¼a /jo� c¦æ ºB�B�U ° S{AjoM BîkM Swj ,Sz£ ¬Bz½oQ


° ¥�±Ç¯ BÇM joLÇ¯ ¥ÇiAj ©Çµ xj±Çi »¦¼§ ³¦¼L jAo�A ºnAk�o�³M ³� j±M

nj pA ¬B¯C BM ° jBTwo� »¦¼§ ³¦¼L³M ºjAo�A k½j ¼®a ³� ¥�±¯ /j±{ y¯AnB½

:j°ow ¼¢µ°k¯A ° nAp ¬±®\« /j±ª¯ SUBª{ An ¬±®\« ° k«Cnj c¦æ

SwB\Ç¯C ©¯BÇ] Sv§j ³Ç� B\¯C SwB\ÇÇ¯C ©¯BMo´ÇÇ« ¤j ¥¼ÇÇÇÇ«

¬joPÇw Ç«p ° ¬kTÇw ¬BÇÇ] °p ¬joÇ« nBÇ½ y¼Q³ÇM SwA �oÇÇ{

¨nC SªÇen ³Ça BªÇ{ ¬BÇÇ]oÇÇM ¨nBPw ¼®a ½A j±i ¬B] ¬±a

Ç k«C »¦¼§ ºnB¢TwA±i³M nB¼vM Sªze ° R°oY BM o¢½j nBM ¨Àw MA

½A °A ° jBTwo� »¦¼§ nkQ jq¯³M nB¼vM ·®½qi BM An hw °jB] ºnB¢TwA±i

¬BµAoªµ ° jB«Aj ,t°oî nkQ ,k«CoM o¢½j p°n ³� ¼ªµ /jo� S��A±« nBM

k�î ,Joî ©wn³M ° joTv¢M »«B�jB{ ° z] ¼ÄC ° k¯A±hM j±i jq¯ An

° ¬B«jB{ jB«Aj k¼wn Ao� ¬AjAk«BM ¬±a /k®TwAnC ³¦\e ° k®TvM An °j ¬C

BM ° k¯Bz¯ ºnBªî nj An nB£p°n ³¼w t°oî ° SwAnB¼M ¥ªd« k®«�Bz¯

¬±Ça ° joÇ� AnAk« °A BM ¨npC �½o� oM ºp°n k®a /joM ³¯Bi³M ºnA±£nqM

»¦¼§ ³� ¬Bv¯C /SiA±¯ xA²o´a oM »¦¼w ° S�{CoM Shw SvL¯ »�o�

¬B{°oÇi ° ¤BÇ¯ ¤Bd®Ç½A BÇM »¦Ç¼§ /jBTÇ�A � BÇioÇM ºA²joÇ« ¬±ÇÇa A±®¼ÇÇM

:jo� xBioQ °A³M ³¯Aq¼«CJBTî

»ÇÄAoÇM Ç« p ° Tz½±i pA »ÄBª¯ ¥ªî ½A o£j nA S�£

¨nBÇ¢¯ j±Çi é®~M SwAn±� ///¨nB£k½oÇÇ�C ³ÇÇM k®£±ÇÇw

jq½oÇM Ç« ¬±Çi ±U �¼U n° jq¼hÇ¯ oÇM ±U ço� « q�

c¦æ³ÇM nBaBÇ¯ ,k¼®ÇzM An °A k®£±Çw ° k½kÇM ¤Be ½A ¨ÀwMA ¬±a

SîB®Ç ºA²nB�¯³ÇM ° Sz£ k®woÇi »«Àw³ÇM ��Ç� »¦Ç¼§ pA ° kÇÇ«Cnj

/k½pn°»«

©¼v¯ o¢« BU j±M ³Ti°j ��A³M ²k½j ,{°n ©za BM ,³Tvñ{ ¤j »¦¼§

/jn°C °A ºAoM �±zí« K¯B] pA »«B¼Q

101 . ¬±®\« ° »¦¼§

Sz£»« nBvµ±� ° S{j ¬B«Aj nj ¤Be ¬Bz½oQ ¬±®\« o¢½j o� pA

¼ªµ /k½j ºnA±w oT{ n°j pA ¬B´£ B¯ /jo� »ªµ ¤j pAn y½±i ¤B¼i BM °

K¼´¯ xow oM ° k¼z�oM ¬B®î SiB®{ An °A ° S{m¢M °AoM nm¢µn ³�

:jp

»TÇÇvµ JBÇÇve pA oLi»ÇÇÇÇM ºA

»TwoÇÇÇÇQSM nBÇÇÇÇñM ¤±�ÇÇÇÇÇz«

»MBTÇÇ¯ ¬B®ÇÇî ¬BTÇÇM p oÇÇÇÇ£ ³ÇÇÇÇM

»MB¼ÇÇ¯ BÇÇ�° »TÇÇÇM _¼ÇÇÇÇµ qÇÇÇÇ�

ºjoPÇÇw °kÇÇM ¤j ³ÇÇ� Sw°kÇÇ¯A

ºjoLÇÇ¯ ¬BªÇÇ£ y¼®ªÇÇÇÇ{j oÇÇÇÇM

»ÄB�°»ÇÇM p ±ÇÇU ªÇÇÇÇ{j kÇÇÇÇ{

»ÄB®ÇÇÇÇ{C pA k½oÇÇÇÇM k¯±¼ÇÇÇÇÇÇÇQ

RjAj jBLÇÇM j±ÇÇi «oÇÇi ¬±ÇÇa

RjBÇÇ½ joÇÇñ¯ ° kÇÇ{ k´ÇÇî kÇÇÇM

y¯A±ÇÇ] ºoµ±ÇÇ{ ³ÇÇÇM kÇÇÇÇ¯jAj

y¯BÇÇÇÇ«p nj t°oÇÇÇÇî k¯joÇÇÇÇ�

SwA nB®Ç� ° ³w±ÇÇM ³ªÇÇµ xnBÇÇ�

?SwA nBÇ� ³a ½A xnB� ©� nj ±U

jBÇÇ½ B´§BÇÇvM Rjn°BÇÇÇÇ¯ ¬±ÇÇÇÇa

jBTÇ�A RnBÇÇ� ³ÇÇa ÇÇñ« jBÇÇ½ °p

y®U pA b°n »Ä±£ »¯Bz½oQ pA ,k¼®{»ª¯ An °A ¬B®hw o¢½j ³� ¬±®\«

³«B] ° S�±� ¡®w oM ow ° jBT�°A � Bi oM ²k®�ow ïo« ¬±a /j±M ³Twn

/SiBw ¡¯o¦£ ¬±i pA

¤k¢®w nm¢µn ³� jo� ºnAo»M ° ºnAp ¬Bv¯C ShM ²k½n±{ ¬±®\«


»¦¼§ /¨jo� bAq« ° ©T�£ ï°nj³M »L¦�« ³� S�£ ° Si±w °A ¤Be³M y§j

:³T{Ak¯ A°n S¯B¼i ±U³M

³TÇvñz§j ±ÇU ¥LÇ� pA Svµ ³TÇÇvM º°n ¼z¯²joÇÇÇQ ¬C

jnAk¯ ¬B´] pA u� ±U pA o¼� jnB¼Ç¯ ¬BÇMp oÇM ±ÇU ¨BÇ¯ qÇ]

jBÇ½ AoÇU jn°B¼Ç¯ nBÇÇM kÇÇæ jAq½oÇQ ¬C ³Ç� j±LÇ¯ ¨kÇÇñ½

xk®«jnj ¤j ºAoM »¯B«nj »§° S�o£ ¨AnC »ª� hw ½A pA ¬±®\«

/²k½oM °A ¤Bæ° k¼«A ° j±M ²jo� oµ±{ »¦¼§ ¤Beo´M /j±L¯

An òoÇ« ° j±ÇM ²kÇ{ ¬A±UBÇ¯ ° n±\¯n nB¼vM ³� xA²k½j SL¼~« nkQ

k¯po� o¢½j nBLñ½ BU S�o£ y¼Q Aodæ ²An ¬B¯pB~î ºp°n k½j»« ð½jq¯

° Sw±Q q] ²k¯pAoM ovQ ¬C pA /k®� ½oiC �Aj° °A BM ° k®¼LM An xk®L§j

An nkÇQ j±Çz£ ²kÇ½j »TÇ° ¬±®\Ç« /Svz¯ xnB®Ç� nj k½k¯ »¯A±hTwA

hw³ÇM »ThÇw BM A±®¼M nkQ ?»µA±i»« ³a ?»Tv¼� :k¼woQ /SiB®z¯

:k«Cnj

p±wo¢] ¤j BM ±U ºB½±] p°n ½kÇM ¨A±ÇU nkÇQ BT�£

°joÇµ Sv½o¢M nAp ° jBT�Anj y½BQ³M SiB®{ An °A ³� ¼ªµ ¬±®\«

S«BÇ ° jn°C nkÇM ÇU pA ³«B] nkQ /k®Tv½o£»« j±i ¨±{ S{±¯owoM

S�£ °A³M ¬±®\« /jjo£pBM ³¯Bi³M ³� SwA±i °A pA k¯B{±Q An k¯po� ¬B½oî

:²k{ ²BLU o¢½j °A »¯B£k¯p ° SwA ²k½B�»M nB� ½A ³�

S«BÇ¯ Sv¼Ça ³Ç� ©¼Ç¯ ²BÇÇ£ C° S«ÀÇ� Ç« ±ÇU ºnkÇÇQ ©ÇÇ¯Aj

S�n Ç« jB´Ç¯ pA Ç« jB½ j±i S�n Ç« jBÇ½p nkÇÇQ ³ÇÇ¯ B´®ÇÇU

Si±w « j±]° « yUC ½A Si°o�A »«o£ p ©§j �oM ¬±a

Sv« »�{BÇî joÇÔ« ³Ç� nAk®ÇÇQ Swj ³®ÇM °A oÇM ° ÇñM ºn±£

?jq¼Çi ³Ça ºA²joÇ«p ²jo« « jqÇ½n ð{A ²kÇ¯p ±ÇU òoÇ« oÇÇM

o¢½j ° SwA k®MºBQ ¬±®] ° �zî o¼\¯p³M ³� k½j An k¯po� nkQ ¬±a

103 . ¬±®\« ° »¦¼§

³¯Bi³M ²B¢¯C /jo� »¯Aj°B] �Aj° An ovQ ¬B½o£ ©za BM Sv¼¯ »UB\¯ ²An

BÇU kÇ¯AnmÇ¢M nBÇ£p°n S®dÇ« ° ³~� BM ,»¯A±UB¯ BM k®a ºp°n ° Sz£oM

³Ç� ¨BÇ¯ ºo«Bî ©¼¦w j±M »ÄAj An ¬±®\« /jAj ¬B] k¯po� ©� pA ¨B\¯Aow

njB« ¤Be »ÄAj pA ¬±®\« ºp°n /joM»« y½AoM »ÄAm� p°n k®aoµ K¦�A

³� An p°n²o¼U k¯po� njB« /jn°C °A ¼§BM³M An njB« »ÄAj kíM p°n /k¼woQ An

Bµ³w±M ° S�o£ x±�C nj j±M ²jo«sQ ° ¼d¯ ° jnp »¯Aqi òoM ¬±a

° ²C B«A j°oM ³¯Bi³M °A BM ° jq¼ioM BU jo� tBªT§A ²B¢¯C ° jp y½°n ° owoM

ovQ nAq¯ ¤Be pA ³� njB« /joñ¯ oYA oLi»M j±i pA k¯po� nj ©µ njB« ºnAp

° tF½ pA ³� k¼ÄBP¯ ºo½j ° k«CpBM ³¯Bi³M j±M ³Tz£ oU²jov�A ° oT¯Bz½oQ

/jo� ©¼¦vU ½o�C ¬B]³M ¬B] »§j ³Tvñ{

AnBÇñ{C ° j±M j±i [¯n »¯B´®Q ° j±M ¬AoL§j ïAoa ³� »¦¼§ º±v¯C pA

/jn°C»ª¯ °oM An �Ao ß� S®d« ° Sv½p»« ³\®ñ{ ° jnj BM ,¬Ao¢½j [®£

° jBT�Anj ºBQ pA ,k{ nBª¼M ¨ÀwMA xoµ±{ ³� k«CoM ºnB£p°n ³T�n ³T�n

o� pA nAk§j ºn°j S®d« ° o�ñ½ pA ¨B�»M º±{ �Aoß� pA »¦¼§ /joªM

SwA±i ¼§BM³M An njB« [¯n ° jnj pA ²k®� C »L¦ BM Sh½n Bµð{A o¢½j

:j±ª¯ ©¼¦vU ¬B¯B]³M ¬B] ° jo� °kM An yT¼æ° ½oiC

²BÇ£ Ç�° pA Ç« ¨kÇ{ ²nA°BÇ� ²BÇÇ£ C jjoÇÇ£ ±ÇÇa ÇÇÇ« ¶nA°C

ºnBªÇÇî ÇÇ½A ¨ÀÇÇvM kÇÇÇÇ½C ºnA±£±ÇÇw ²An p ³ÇÇÇÇ� ©ÇÇÇÇ¯Aj

SwA nB£jBÇ½ ±ÇU oM³ÇÇM ÇÇ« pA SwA nB½ q½qî K\î °SwA nB½

ºnA±hÇÇM o�ÇÇ¯ »®ÇÇÇñ¯ º° nj ºnAj x±ÇÇñ¯ AkÇÇÇi o´ÇÇÇÇM pA

xnAj q½qÇî Ç« ±Ça q¼ÇÇ¯ ±ÇÇU xnA° q½qÇÇî ¨A³TÇÇÇ{Aj ÇÇÇÇ«

o¼\Ç¯p k½oM»Ç« ³Ç� ³�ÇÇd§ ¬C o¼Ç¢§j ºAoÇw Ç½A pA »¦Ç¼§ ±Ç£

/jAj»Ç« �BÇQ ¬BÇ] ±ÇU jBÇ½ oM jAj»Ç« �Bi³ÇM ÇU ±U o´« nj

¬B{°oÇi oÇMA ¬±Ça kÇ{ ²BÇ£ C nBÇ½ òo« pA ¤j ³Tvñ{ ¬±®\« ¬±a


©Çza ð{A BÇM °A � BioM RB¼MA ½A ° k«C �±zí« n±£ oM ° Sv½o£»«

:S{±¯»«

»¯±Ça �B�Ç« Ç½A Sª¦ÇÇ� nj »¯±Ça �BÇi k¯qÇÇ£ p »¯±ÇÇa

Sv¯±Ça ³Ç¯A±ÇµC ðªza ¬A° Sv¯±a ³¯Aj ðz« ±a ¤Bi ¬C

»ÄBz£»Ç« ³�BÇÇ¯ ³ÇÇ� q�ÇÇ« nj »ÄBª¯»Ç« ²±¦Ç] ³Ç� ©Çza oÇM

SwA nAp³§¿ ¨AkÇÇ� ³ÇÇM S«qÇÇM SwA nBL½±Ç] ¨AkÇ� ³ÇM R°oÇw

nBÇ� Ç½A nkÇ¯A »¯Anm£»« ¬±a nBÇi Ç½A ºBµk¯qÇÇ£ p »¯±ÇÇa

»¯BÇÇÇÇ] ¬°nj S�ÇÇÇÇæ ²An pA »¯B´Ç¯ ÇÇ«p oÇÇ£ A Rn±ÇÇæ nj

SwBÇ]oÇM ³Ç¯Aj°BÇ] ±ÇU ²°kÇ¯A SwBÇioÇM ³¯B¼Ç« pA ±U y�¯ o£

An °A BU k¼§B¯ »´§A ²B£nj³M ° Sv½o£ »¦¼§ n±£ oM Bµp°n ° B´L{ ¬±®\«

:° jB´¯ ow nB½ � BioM SLBî ° k¯BµoM S®d« ½A pA

jn°CoM ¬B] ° S�¢M Sw°k½A jn°CoM ow Sw°j SMoU ¬±a

k¯joPw � Bi³M »¦¼§ nAq« nB®� nj B\¯Bªµ ° k¯jAj ¥v� An xkv]

S«ÀÇ« ¬BÇzµAn p SwBÇioÇÇM S«B¼ÇÇ� BÇÇU pB®ÇÇÇÇM k®T�ÇÇÇÇi

k´Ç« ð¼ÇM ¬B´Ç] ¬C nj k®T�i k´Çî ð¼ÇM ¬B´] ½A nj k¯j±M

j±ÇM ¬BTÇw°j ³¦ªÇ] ³¢T]BÇÇe j±ÇM ¬BTw±M ð{n ³� ³�°n ¬C

»TÇÇz¢¯ A°n °A S]BÇÇe BÇÇÇÇU »TÇz¢¯AkÇ] »Çv� ³Ç�°n ¬Ap

¬B½pBU xn±½ pA uQ º±£»wnBQ ¬AoîB{ ¼§°A

ºq¢w ß�¼æ°Mkªd«Ç1

HL§B� ° ¦Th« ©½nAj º±£»wnBQ ¬AoîB{ ¼Tvh¯ JBM nj ³� »UB½A°n

ºk½joU ° ð{ ³¯±¢`¼µ B´¯C ºj±]° S¼íA° nj B«A SwA »¯joñ¯ n°BM

¤±Ç pA jn°C ¬A±U»Ç« SwkM ²nBM ½A nj ³� »T½A°n ½oU»ª½k /Sv¼¯

»§° k®Tv¼Ç¯ ¨±¦íÇ« ¬C ¬B�§Æ« B½ §Æ« ³� SwA ¬BTv¼w g½nBU KeBæ

¬C o½odÇU ðLÇw pA ³Ç� ¬B®Ça ¬C oTª½kÇ Sªv »®í½ ¼Tvh¯ Sªv

o½Bw /k{BM ²k{ ³T{±¯ ©\®Q ¬o ¥½A°A B½ ¨nB´a ¬o nj k½BM SwA nBñ{C

»LT� nj k{BM ²jo� RFz¯ ©½k miF« pA ³� Sv¼¯ k¼íM ³a o£ A ©µ RB½A°n

/SwA ²k{ ³T{±¯ kíM³M ©T�µ ¬o ¥½A°A pA ³� j±{»« ²k½j

° ¬BwAoi nj J±�í½ RBe±T� nj WdM ¨B¢®µ ¬BTv¼w g½nBU KeBæ

Mkªd« pA tnB� ° ¬B«o� ° ¥MB� ° ¬BTv¼w n±z®« T�o£ ° RAoµ ¬j±z£

ºk®T�Ç£ oíÇ{ An °A AoíÇ{ uQ> :k½±£»« ZnA±i ¬jo� nB« ° nBU ° oµB�

ºpBTM

ßkÒ¦ÇÒL§A Ò° ßo�Ç ßª§A Ò¥ÇÖµÒA Ô³ÇØ¦§A Ò ÒoÇ� ÒA ÖkÇÇÒ�

ßj ÒkÔí§A Ò° ß¤B��ß¿A ºßl J±�í½ ßð¦ÔªÒM


MkªdÇ« ,S�B¼¯ nj j±L¯ ©§Bî °A k¯k¯A±i J±�í½ oM oí{ ½A ¬±a

¬AkM ° Sv¯Aj»« ±ñ¼¯ JjA ° j±M °A R¿Bwn o¼Mj ° j±M o�Be ß¼æ°

AoÇa ©MB¼¯ nk¯A « ³� ºq¼a S�£ J±�í½ uQ ,j±L¯ »wnBQ ·«B¯ nB£p°n

»wnBQ oí{ ¤°A ° S�o£ T�£ »wnBQ oí{ uQ ¼æ° kªd« ?S�£ k½BM

hw k¯j±M ¬B¼wnBQ BU ³� j±M ³T�¢¯ »v� °A pA y¼Q ° S�£ °A ©\î nj

²k®�oÇM ©\Çî ¬±Ça ° ,»¯A°ovi �½o� oM ºk®T�£ pBM j°oM ¬Bz½A y¼Q

° ©¦Çî An ¬B¢ªÇµ ° j±ÇM ºpBU³ÇM ¬BÇz½A ¬B¼« oí{ k¯k«C Joî ° k¯k{

j±ÇM ¬C »£nqM An °A ³� k«B¼¯oM »v� ©\î nk¯A ° j±M ºpBU oí{ S�oí«

°A ° ºnBz§A ³¦§AkLî M¸qªe o¢« ºk®T�£ oí{ °nk¯A ³� J±�í½ pA y¼Q

JoÇî oTz¼ÇM °A ²BPÇw ° k®T�Ç£ ºpBU °A ¾Aoí{ ,Sv¯Aj ºpBU ° j±M ©§Bî

° SzñM An An »]nBi nB Øªî ° ¥¼L¯p J±�í½ ¬±a ,k¯j±M ¬B½pBU ° k¯j±M

RAoµ :ºoµ /1

oíÇ{ Ç½A ¼Çæ° Mkªd« k¯jAj An °A tnB� ° ¬B«o� ° S�o¢M 1ºoµ

:S�¢M

¨Bî ° ³æBi ¬B´] ¬Ao¼«A ³� ºo¼«A ºA

¨À� ° k®M ¡w ° º¿±« ° o� Ba ° ²k®M

k¼µkÇM »ñ¦Ç« ³Ç� b±§ nj »�Çi »§pA

¨BªÇµ W¼Ç¦§A MJ±�íÇ½ w±Ç½ »MBÇM

SwjJo� ©µ »T§° ,SwA »¦d« ©wA :¨BT§ /2

²nBQ ²nBQ :²oT§ /3

ð®¦ÇM jn±Çi »ÇT§ ° ¥¼LÇ¯p k«C 2¨BT¦M

¨B®Ç� Sz£ BLµ ° ¥¼L¯p o¢z§ k{ 3²oT§

¼�¼ÇM Ao¼Ç«A ±ÇU ºkÇ¯A±hM ð¦ª§A ª§

¨BÇ� oÇ¢z§ ¬C nj jAp S� ¹Ã�§A ¥¼¦� BM

107 . ºq¢w ß¼æ° Mkªd«

ºoM Sz£ °p ° SwA±i AoU nBØªî oªî

Äj ° jj ¬B¼«³ÇM »\¯B¼Ç« joÇ� ±U �¼U

¬BTv¼w ºBµ²pA°nj :¨Bí�§AJBM ° nB� C JBM /1

¬BTv¼w ºBµ²pA°nj /2

ºqM b±¯ ¬±a ±U ³� k«C ±U jq¯ °A oªî

2¨BíÇ� JBÇM °A oÇw °AßÇU 1nBÇÇ�C ßn Òj

j±M ZnA±i ß¬C pA jn±� ¨B ØvM ° ©½jo� jB½ »�k¯A B«A SwA pAnj oí{ ½A

,oí{ nk¯A k½kM ¼æ° �½o� ¬±a ,k¯j±M ²k«C J±�í½ jq¯ c¦æ³M ³�

;k®� jB½ ºoí{ nk¯A nB Øªî W½ke ° j±M K½jA ° S�o£ T�£ Bµoí{

©íÇ¯ joÇ� ±ÇU R±Çîj oÇÇYA oÇÇM ©´TÇ« ¤kÇÇM °A j±LÇÇ¯ ³ÇÇ� oÇÇµ

öÇ]¿ BÇU jn°C �ÀÇi º°BÇ� ºoÇM kÇ{ ¬AkÇM nBªÇÇî p oªÇÇî

©ÇÇÒ§ÒA nj °A ÇÇU ©§Bî³ÇÇM Sz£ y½±i ¬B] oM ° U oM ÀM k½j

©\Çî nj öÇe joÇ� AoÇU k´ÇÇî ºAkÇi An JoÇî joÇ� öe ³ñ«

<öÇe Ç½A k½kÇ¯ ³� k{ B®� pBM k¯kÇ{ »�BÇM ³ªµ k«C nj ³� oµ

JjA ° oí{ pB�C³M é]An ³� Sv¼½²nB{A ½oT¼ª½k ° ½oU¥~�« ½A

pA oTª½kÇ »¯B«p³M ³a o£ A ,RAnB{A o½Bw ° ²k«C g½nBU KT� nj »wnBQ

/k{BM»« oUoiFT« ¬BTv¼w g½nBU KeBæ ¤± pA k{BM J±�í½ ¶n°j

J±�í½ ¬Ao¼Mj pA ¼æ° Mkªd« SwA ²k{ ¥�¯ ³� »eozM ³]±UBM

òo« pA uQ »Uk« BU ° ,j±M °A BM J±�í½ Rnk k´î ¥½A°A pA ³� SwA W¼§

pA ºnBYC ©µ ºo\µ 297 Ç 296 ¤Bw j°ke BU ° ³T{Aj RB¼e q¼¯ J±�í½

Ao½p ²k{ ³TiBw 251 ¤Bw pA kíM GoµB� °A oí{ ¼Tvh¯ /SwA j±]±« °A

³� SwA ¨±¦í« k¯A³TiBw °A ¬AkØ¦�« ³� ºnBí{A ° º° RnBLî ºA±d� pA

251 ¤Bw nj »]nBi nBªî ° Sv¯B¯C nBí{A »wBwA �±�±« nBªî ·íA°

©½nAj n°BM An ¬BTv¼w g½nBU KeBæ ·T�£ o£ A ½AoMB®M /k{ ³Tz� ºo\µ


²k{ ³TiBw »Moî nBí{A ° k½B~ pA k¼¦�U³M ³� ºnj »wnBQ oí{ ¼Tvh¯

/ºo\µ ¨±w ¬o �wA°A³M SwA �±Mo« k{BM

¬BTv¼w g½nBU KeBæ ³� ºA²k¼~ pA o¼� ºq¢w ¼æ° Mkªd«

,SwA ²joÇ� Bµn ³«±�®« ºpAnj KLw³M An »BM ° ²jn°C An ¬C S¼M k®a

Svñ{ KLw³M ³� »½A³í� SwA ³¦ª\¯C pA ° S{Aj q¼¯ ºo¢½j nBí{A

kíM ³� o¢½j »½A³í� ° SwA ³T�£ 283 ¤Bw nj °A ¥T ° ³ªÄoµ M g«An

(ºo\Çµ 287 ¤BÇw) »¯B«BÇw ¥¼íªwA SwkM W¼§ M°oªî ºnBT�o£ pA

/SwA ²jBTwo� °A jq¯ ° ³TiBw

SwA yzhM pA KLw ²k®M y{±�

Sv¼Ç¯ K¼Çî AoÇU ° j±ÇM B�Ç� nBÇ�

SwjqÇ½A S�ÇÇæ pA j±LÇÇ¯ ° j±ÇÇM

Sv¼ÇÇ� ²nB`¼ÇÇM ¶k¯BÇÇ«nj ¶k®ÇÇÇM

¤A°p k{BÇÇM ³ÇÇÇa �±¦hÇÇÇÇ« ¤°A

Sv¼Çñ½ oÇiC ° ¤°A ¬B´ÇÇ] nBÇÇ�

©�TwBÇ� ¬A±hÇÇM kÇÇ¯°AkÇÇi ¤±ÇÇ�

Sv½BMoÇM ¬C oÇM ° ±ÇÇ{ ºk�TíÇÇ«

° oµB� ºnBT�o£ ° 297 Ç296 ¤Bw é½B° oYA oM ³� ºo¢½j ¶k¼~ °

W¼§ M°oªî Mkªd« ¬AovQ J±�í½

tAn j±ÇM ²k{ ð¦« ¬C oM °oªî tB¼�»ÇM ²kÇÇ{ j±ÇÇM »Tñ¦ªÇÇ«

»§Bª{ pB� nj j±M »¦Tv« n±z� ³� SwA <o½ov§A ¹ñ¦ª«> jAo« GoµB� /1

1tB£ ° ¨°n ke³M BU ¡¯p ke pA �oÇU ° ¼a ke³M BU k®µ ke pA

tBdÇÇ¯ Sw±dÇÇ¯p kÇÇ{ ²jp Ønp Sñ¦ªÇ« kzM ° Sz£ K¯l tEn

tA±Çe oÇM K�î³ÇM SM±�î k¯B« S�oÇÇM B�ÇÇ½nj J±�íÇÇÇÇ½ S§°j


tAoÇµ oÇQ Ç½A pA ©Ç½Aj ©§j j±M S{mÇ£ ºjBÇ{ ° k«BÇ� BØªÇ� ºA

tAoTÇÇeA B�ÇÇ� p jnAkÇÇ¯ j±ÇÇw kÇ½j ©¼ÇµA±hÇM ©½joÇñM ³ÇaoÇµ

tBÇ¯ k®TÇz£ tB®ÇÇv¯ ·ªÇÇµ ¬C ³ªÇµ ³Ç¢¯C tB®Çv¯ k¯kÇ{ tB¯

tBLTÇÇ�A k®ÇÇñ¯ Sª¦ÇÇ� p n±ÇÇ¯ JBvTÇ¯A joÇñ¯ ¤qÇµ BÇÇMA ð¦ÇÇ«

oµBÇ� pA ° j±ÇM ²joÇ� S«ki An °oªî ° J±í½ ³� j±M Joî oT´« ³¦§AkLî MtB½A /1

S�o£ ²nB®�

1tBÇ½A kÇ½C nkÇM ²kÇ] p ³Ç� BÇU »ªÇµ k½BÇM J±�íÇ½ ØkÇ] ° k´]

° jn±Ç� ¨BÇ ØvM »®íÇ½ ¼Çæ° MkªdÇ« oæBí« o¢½j oîB{ °j pA B«A

/SwA ²k¯Bª¯ »BM ºo¢½j oYA kØ¦h« Mkªd«

³Ç� SwA »ÇÄAoíÇ{ Ç¼§°A pA ¼Çæ° kªd« ¬BTv¼w g½nBU S½A°n³M

ç°oÇî ¬Ap°A³ÇM ð½jq¯ ºke BU ³�) »wnB� JjA nj ¤±ªí« ºB´¯p°³M

pA º° ¬Ak¦�« ° °A ¶k¼~ ¼§°A nj ° ²jo� oí{ ¬j°ow³M �°o{ (SvMoî

° j±{»« ²k½j »Moî �B�§A ¬k¼¯B\®£ nj ³� »Thw ° »®í« ° ��§ W¼e

JBhTÇ¯A jn±« ¬Ap°A BM »wnB� RBL¼�oU ° RBª¦� �¼L�U ºAoM ³� »§Bñ{A

nj K\î ° SwA nBñ{C »wnB� oí{ ¬j±M »ÄAkTMA nBYC ,kwn»« o�¯³M

BÇM ©Ç½nAj Swj nj ¼Çæ° kªd« pA ³� ºA²k¼~ ½oiC nj ³� Sv¯C

¬Ap°A BM B´¯C �BL�¯A ° �B�§A S§±´w ° »¯A°n W¼e pA °A ¶k¼~ ¼Tvh¯

/k{BM»« j±´z« ºA²kªî R°B�U KhT®«

,JBÇL§¿AJBÇL§ nj »�±Çî ¬±ÇÇa »�°oíÇÇ« ¬Bv½±¯²o�mÇÇU S½A°n³ÇÇM

²BÇzT§°j Ç ©\Çí§A nBíÇ{A JBTÇ� nj ºpAn u¼Ç MkªdÇ« Ç½k§AuªÇÇ{

° ¾Bd~�§Aéª\« JBT� nj S½Akµ ¬Bh¼¦ B�n Aoíz§A¸o�mU nj ºk®oªw

pA k®UnBLÇî »wnBÇ� oíÇ{ ¬B£k®½±Ç£ Ç¼§°A oÇ¢½j u½±¯²o�mÇU °j »Çñ½

ºk®oªw ºk�w }�e±MA ,W¼§ J±�í½ ovQ ,ºp°o« tBLî ,n±£¨Ao´M

° ¬B½oµBÇ� ºBÇµS§°j ¬An°j nj ³Ç� ²°oÇ£ Ç½A pA kíÇM oÇ¢½j U k®a °


jn±« nj j±{ ²jAj »d¼�±U SwA ¨p¿ B\®½A nj /k¯A²jo� n±´� ¬B½nB�æ

SwA n±´z« ©\®Q Äo´M³M g½nBU nj ³� »¯BwBw °oí« ²B{jBQ n±£Äo´M

° ©Øí®U pA oQ »£k¯p pA /SwA ²jo� S®�¦w ºjÀ¼« 438 BU 42å ¤Bw pA °

° »MoÇî KTÇ� nj nB¼ÇvM ºBµ¬BTÇwAj °A ºB´¼Ç¯Anm¢{±Çi ° B´½n°B¢®]

° SwA ²k{ ¥�¯ º±¦´Q KT� pA B´¯C pA »£nqM Sªv ³� ²k«C jo£ »wnB�

©µ °A³M ³Tvñ{ Swj°ow »wnB� oí{ S¼M ð½ ° »Moî oí{ JBvT¯A

¬BªÇµ ¥¼LÇ pA »MoÇî JjA ° oíÇ{ ° ¬BMp T�o£ Ao� ° ²o¼dM T�n k®¯B«

/SwBµ³¯Bv�A

³� SwA »Un±æ³M ²k{ ¥�¯ n±£Äo´M pA S½A°n k®a³M ³� »wnB� oí{

bÀæA ° ³T�B½ ¥«BñU [½nkU³M ¬C RBª¦� ° ¬p° ° ²k{ ³T{AjoM »¦æA pA

±d¯ ½kM ,SwA ²k«Cnj »�°oî ¬p°³M ° ²k{

³¦Ç½ ¥¼ÇÇQ ¬C ©®ÇÇ« ³¦Ç£ o¼Ç{ ¬C ©®ÇÇ«

³¦L]±ÇÇM ©T¼®ÇÇÇÇ� n±Ç£ Äo´ÇM Ç« ¨B¯

/o¢½j S½A°n nj °

³¦½ o¼{ ¬C ©®« ° ¬B«j ¥¼Q ¬C ©®«

³¦L]±M RnkQ ° AoU Äo´M ¨B¯

:o¢½j S½A°n k®a nj °

³¦½ o¼{ ¬C ©®« ° ¬B«j ¥¼Q ¬C ©®«

³¦L]±M ¨nkQ ° n±£Äo´M « ¨B¯

nBí{A pA ÂæA k{BM °pA ©µ o£ A n±£Äo´M³M J±v®« oí{ ½A o½k�U o´M

oí{ ³¯ ° SwA »Ø��« »ÄB\µ S�µ �Ao~« nBá ¥æA nj ³� SwA º±¦´Q

/k{BM ð½jq¯ Joî »�°oî ¬Ap°A ³M ¬C ¬p° ³� ºnj »wnB�

Swj nj ºnBí{A ºk�w }�e±MA ° J±�í½ ovQ ° ºp°o« tBLî pA

²k{ ²joM ¬Bz½A pA »«B¯ Bµ³«B¯ ²o�mU nj �� k{ ³T�£ ³� ¬B®a ° Sv¼¯


³� ¬BTv¼w g½nBU nj RB½A°n ©�o¼¦î ³� ©¼®� ³�B�A k½BM S½B´¯ nj ° SwA

»îk« ¬A±U»ª¯ ¬B®¼ª�A BM ©µ pBM SwA oUc¼dæ RB½A°n o½Bw pA ¤Beo´M

ºAoí{ ¼§°A ºk�w }�e±MA ° ºp°o« tBLî ° ¼æ° Mkªd« ³� k{

ºAoíÇ{ ¨BÇ¯ ¤A±ÇeA ©Ç]AoU ° JjA KT� nj ³� Ao½p k¯A²j±M º±£ »wnB�

k®¯B« k¯A³Tv½p»« ¨±w ¬o �wA°A ° ¥½A°A nj ³� SwA ²k«C ©µ ºo¢½j

¨BÇ¯ ©Çµ An oÇ¢½j ¬B£k®½±Ç£ ° ,º°oÇµ �A Øn Ò° j±ªdÇ« ° »v¼�jBM ·¦�®e

° »oÇz« p°o¼Ç� k®¯BÇ« kÇ¯A³Tv½p»Ç« ¨±w ¬o ¨°j ·ª¼¯ nj ³� k¯A²joM

:¬AoîB{ ½A nBí{A ° ¤A±eA³M ©¼®�»« ºA²nB{A Â½l /»¯B£o£ ð¼¦w±MA

»v¼�jBM·¦�®eÇ2

¬B½oµBÇ� ·¦v¦Çw ¬AoæBíÇ« pA An »v¼jBÇM ¬Bv½±¯²o�mÇU ° ¼in±«

²joÇ� ¥�Ç¯ °A pA An S¼ÇM °j Ç½A °oí« u½±¯²o�mU »�±î ° k¯A³Tv¯Aj

/SwA

k®Ç¢� »ªÇµ yUCoM ³a o£ A k®Pw ¨nB½

k¯qÇ£ An°oÇ« kwoÇ¯ BÇU ©ÇÇza o´ÇÇM pA

nBÇñM »ªÇµ k½BÇÇ¯ yUC ° k®PÇÇw An °A

k®Pw ¬±a ¤Bi BM °yUC ±`ªµ º°nBM

³Ç¦§AkLÇî MkªÇeA ³Ç� SwA ³T�Ç£ ³§B�«nB´Ça nj »�°oÇî »«B�Ç¯ °

»v¼jBÇM ·¦�®e ¬A±½j nj An S¼M °j ½A u¼jBM nj ºp°n »¯BTv\h§A

:k¯A±i

º±\M o¼{ ¨B� p � o�i ±{ Swnj o¼Ç{ ¨BÇñM oÇ£ ºoT´«

º°nBM °n òo« S¯Ajo« ±a B½ ²BÇ] ° Sªí¯ ° Øqî ° »£nqM B½

nj »v¼jBM ·¦�®e n±´� ³� SwA ³T�£ °oí« u½±¯²o�mU S½Akµ

RB�° ¤Bw /jBT�A �B�UA 219 ¤Bw nj yUB�° ° SwA ²j±M ºo\µ ¨°j ¬o

°j ½A pA ð½oµ ¤±L ° SwA ²k{ o� l 22å �jBæ kµB{ ²o�mU nj °A

¦ThÇ« ÇÄAo º°n pA »§° SwA nA±{j nB¼vM oîB{ RB�° ºAoM g½nBU

113 . »v¼jBM ·¦�®e

Sv½p»« ºo\µ ¨±w ¬o ¤°A ·ª¼¯ nj ³¦�®e ³� S�£ �¼�dU³M ¬A±U»«

MJ±�íÇ½ nBMnj ¬AoîB{ ¶n°j pA ¥L °A ºoîB{ ¬B«p k{BM ¼®a o£ A °

° ¨B\Çv¯A nj kÇ¯A²jAj SLÇv¯ ³¦�®e³ÇM ³Ç� »UB¼ÇMA BÇ«A /SwA ²j±M W¼§

° ¨±w ¬o oiA°A nBí{A BM tB¼ BM An Bµ¬C ³� SwA ºA³]nj³M SeB~�

joª{ ºnj »wnB� nBí{A ½oTª½k ³¦ª] pA ¬A±U»ª¯ ¨nB´a ¬o ¥½A°A

¬BÇ«p ¤°AkT« ©wn oMB®M °A pA kíM oîB{ ½A³M J±v®« RB¼MA ³� ¬C o¢«

/k{BM ²k{ bÀæA

283 nj An p°o¼Ç� RBÇ�° ° »oÇz« p°o¼Ç� oæBí« An ³¦�®e S½Akµ

/SwA ²jo� è�¯ An xj±i ¤± j±i ½AoMB®M ° ³Tv¯Aj

º°oµA Øn° j±ªd«Ç3

B´®U ° ³Tv¯Aj <³½nB�æ ° ³½oµB� �±¦« oæBí«> An oîB{ ½A S½Akµ

»�q¼®Ç� k®½±Ç£> ³Ç� Sv®½A S½Akµ ¤±³M ²k¯Bª¼BM °A pA ³� »§Be bo{

²k{ ¬C K§B� ¬B«p ©� Be oµB� Mkªd« ° Rn±æ Öv Ôe KeBæ ³T{Aj

An �q¼®� ° ³]A±i ³� j±ª¯ ¨±¦í« ¬±a ²k«C nk¯A °A ·¯Bi³M np ¬B¼ªµ °j BM

An Bµnp ³Tv¯Aj »�B~¯A»M ¼î An yµA±i ¬C SwA o�Bi �¦íU o¢½kñ½³M

°j ºB®XTwA³M k¯A³T�n ¼M pA H«BªU °A nBí{A /<k«C ¬°o¼M ²k¼zhM ³]A±i³M

/S¼M

©µkÇ¯ S¯ApnA B´ÇM nj »ÇÇ¯AoÇÇ£ ©µkÇ¯ S¯BÇ] k�¯³ÇÇM B®½nBÇÇ¢¯

©µk¯ S¯B«Aj ° � pA ¬B] ©´¯ S¦Çæ° ¬BÇ«Aj ¬B]³M ©TvT�o£

° ¬A°n oíÇ{ ° ¤BÇw ½A ¶nBMnj ° ²k{ xnAq£ 221 ¤Bw nj yUB�°

·¦�®Çe ¶nBÇMnj ³Ç� Sv¯B¼Ç« nj çAoTÇîA ¬BªÇµ ©Çµ oîB{ ½A ©\v®«

/©¼T{Aj »v¼jBM

»�oz«p°o¼�Ç4

°A RB�° ³Tv¯Aj (287Ç265) W¼§ M°oªî oæBí« An °A ¬Bv½±¯²o�mU

:k¯A²jo� ¥�¯ °A pA An S¼M °j ½A ° ³T{±¯ 283 ¤Bw nj An

ºk½j K\î ºA ¡¯kiSv¼�o«

B¯BÇ] ³ªÇµ °A nBÇñ{ ³Ç� »�oÇÇ«

³½kÇµ yv�oÇ� y½±ÇioÇÇQ ²jAj

B¯Bª´ªÇÇM joÇÇM xA³`ÇÇM ³ÇÇÔ¯ BÇÇU

###

S�oÇ£ BQ BU ow ±U ¼¢z« §p oÇU¡z« nj AoÇU ¼ª¼Çw ° oÇw

###

JBÇU nj kÇ¯nAj AoÇ« ²nA±ªÇµ ³Ç� o¢®ÇM y¯AkÇ¯j ° K§ ¬C ° Ø�hÇM

JBT´« jo£ pA Öj Ön Ò±Ö½B{ ¬±a »ñ½ k¼{n±iZ°AoM ¬ Òo ÒQ ¬±`ªµ »ñ½

###

¥£ ©� pA ½qe¡®a ¬BMp ²jo� o£ ³e±¯

B¯±iBÇ¯ ¬BÇ¯p º°n oÇM ° ²jBÇz¢M º±ÇÇ«

BÇîj o´ÇM pA kTÇÇ�A j±\ÇÇvM ³®¼®ÇÇ� ³ÇÇ£

B¯±Çi ¤j pA Çµj ð½ k®ñ�oÇM ©� p ³£

»¯B£o£ð¼¦w±MAÇ5

p°o¼� oæBí« ½AoMB®M ° SwA ²joª{ W¼§ M°oªî oæBí« An °A »�±î

° ²jo� o� l ¬BwAoi ©½k ºAoí{ nBª{ nj An °A ºo´a±®« /j±M »oz«

o�mTÇ« ° SwA ²jn°C j±Çi pA y¼ÇQ ònqÇM ¬AjBTÇwA ½joªµ An º° ¨B¯

:j±{»«

¥X«±ÇÇM ° tBLÇÇí§A±ÇÇM ° ¾ÀÇÇí§A±ÇÇÇM

ºoµ pA k«C ³ñ¯C ° c½A±¯ pA k«C ³ñ¯C°

:SwA �L� °A ¨B¯³M Bµ²o�mU nj ¥½l RB¼MA

nB®Ç� nj ºqÇ½n º°n ßJC ³Ç� ³M ¼«p oM ºq½oM o£ An j±i ¬±i

nAj x±Ç£ ° k®ÇM nBÇ� ° o¼£ k®Q SwoQ¨joÇ« pA ³ÇM ²k®TwoQ SM

###

jpj ¬B£sªÇM ° »�B� K¦M ºA ºk½jpkÇM Ç«p ¤j ²sÇÇ« ³ÇÇM

jqªÇM jpj k½j ³� »T�¢{ ½A ºoLÇM «p ¤j ³� »µA±ijq«

»¢®µo�RB¼ek½k\U¬An°j nj º±£»wnBQ¬AoîB{

kíM ° ¬B¼¯B«Bw k´î

¬k¼wn Rnk³M BM ³� ¬Ao½A ¡®µo� ¬k{ B�±ñ{ ° RB¼e k½k\U ¶n°j

oM ³�]Àw �¦vU³M ° k{ pB�C ¬BwAoi ° o´®§AAn°B« nj »¯B«Bw ¬BµB{jBQ

½oTª´« pA »ñ½ ° »wnBQ JjA »§BíU ° »oU ºAkTMA ,k½jo£ ©Ti jAk�M

nj ° ¬AoîB{ jBTwA »�j°n ²n°j ½A ºAkTMA nj /SwB« g½nBU »MjA nA°jA

»£k¯p »wnBQ oí{ ©¦v« jBTwA °j ºo~®î ° »w°jo� ²n°j ½A oiA°A

ð½ oÇµ q¼Ç¯ k¯joM»Ç« ovM ²n°j ½A nj ³� ºo¢½j ¬AoîB{ /k¯A²jo�»«

oTªÇ� /k®TÇvµ »wnB� RB¼MjA g½nBU nj |Bi S¼ªµA ° Ro´{ KeBæ

¬C ,ònqM ° jBTwA oîB{ ³ªµ ½A ³� SwA »wnB� »MjA nA°jA pA ºA²n°j

³� Sv½k´î oTª� ° k®{BM ²jo� »£k¯p ¬C nj ,j°kd« ·¼eB¯ ð½ pA ©µ

° oí{ RoX� /k{BM ³T�B½ ³íw±U ° �vM ke ½A BU ¨À� S§Aq] ° SeB~�

½A ¶kªî S¦î /Swk´î ½A ¶kªî }ÄB~i pA »ñ½ ¬B£k®½±£ nBYC jAkíU

¬BµBÇ{ ·�MBw»ÇM �½±ÇzU ¬An°j Ç½A nj oíÇ{ ¬°q�A p°n ZA°n ° ³íw±U

¬An°j ½A nj �oz« ¾Ao«A ° ¼�Àw /SwA ¬B£k®v½±¯ °A oí{³M SLv¯

° k¯jo�»« oæ ¬AoîB{ K¼�oU ° �½±zU ²An nj nB¼vM ºB½Akµ ° ¤A±«A


¥½¿j pA »ñ½ j±i ½A ° k¯k{»« ¥ÄB |Bi ¨AoTeA ° Rqî B´¯C ºAoM

° ¬AoîBÇ{ »°l ºBµ»ÄB¯A±U ° BµjAkíTwA ¬k½jo£ n°nBM ° ¬k{ B�±ñ{

¤°mL« |Bi ³ Ø]±U »wnBQ ©�¯ ° oX¯³M Hæ±~i ¬B¼¯B«Bw /j±M ¬B£k®v½±¯

»LT� ·ª]oU BU ³«B®µB{ ¥X« »ÄB´«±�®« jB\½A ºAoM Hª¼�Tv« ° k®T{Aj»«

»½B´¯B«o� ºoL� o¼L� o¼v�U ° ºoL� g½nBU ° éØ��ª§AMA ·®«j ° ³¦¼¦� k®¯B«

²B{jBÇQ ¬B«oÇ� boÇ{ ²k{ o� l ³ª]oU °joµ ³«k�« nj /k¯jo�»« njBæ

/SwA ²k«C c¼�±U³M JBT� °joµ ·ª]oU oM »®L« »¯B«Bw

¬B¼¯B«BÇw ·¦¼w±ÇM »wnBÇQ ©�¯ ° oX¯ [½°oU ònqM ¥¦î pA »ñ½ k½B{

Ç½nj W¼§ J±�íÇ½ o�¯ ¬jo� ¤BL¯j ° ¬B¼¯Ao½A »MjA ¤À�TwA oñ� K¼�íU

¬BÇ¯C nBÇMnj k¯k¼{±�»Ç« ¬B¼¯B«Bw ³� ¬C o¢½j S¦î ° SwA ²j±M ³®¼«p

AnAj »wBLî ºB�¦i �¦vU o½p nj jAk�M ³� kMB½ An »«B�« ° SLUo« ¬Bªµ

¥¼LÇ Ç½A pA ºnBíÇ{A ¬j°ow³ÇM An ¬AoîBÇ{ ³Ç� j±M oñ� ½A B½±£ ° j±M

/Sh¼¢¯A»«oM

SwAnBhÇM jAk�ÇM »§BÇÇeo´ÇÇM p°oÇÇ«A

SwB\¯C ºp°o¼Q Sv¯BwAoi o¼« B\�

¬B£oÇÇÇÇ£ ° ¼¯qÇÇÇÇ� ° ¬BTv¼ÇÇÇÇÇÇÇw

k®�oªÇw ° ºn ° n±MBz¼Ç¯ ° ¬B¼¯B�a °

/k¯j±M ²k½jo£ ¬B«p »ª¦î ° »MjA ©´« q� Ao« ³ªµ

ºA²nBQ ° »w°jo� ° »�¼j ° ºnAjq ³íMAn ° »h¦M k¼´{ ° »�j°n pA

° ©¼T�£ hw ©\®Q BU ¤°A ºBµk¦] nj ²n°j ½A ¬B£nqM ° Aoí{ pA o¢½j

©´« ¶n°j ½A ¬B£nqM o½Bw nBYC ° nBí{A ° ¤A±eA bo{³M ©½pAjoQ»« ð®½A

/¬Ao½A »MjA ¡®µo� ¥«BñU ° »oU pA

³îAnp±MAÇ1

ºBµ²nBQ ° ,j±M »�j°n ¬B«qªµ ¬AoîB{ pA »¯B]o] ºo Øªí« ³îAnp±MA

pA /nBÇ£p°n ¬C ºnBÇMnj ¬AoîBÇ{ pA o¢½j oîB{ ð½ ºBµ³«Bña pA ²k¯B«

¬BwAoi o¼«A> ³� k®½±£ �� ©¼¯Aj»ª¯ _¼µ HL½o�U yU¿A±eA ° °A »¯B£k¯p

y¼ÇM ¬C pA Ç« ©�Ç¯ ve S�£ °A ?»½±£ »�j°n ¬±a oí{ S�£ An °A

²B¢¯C ¬B®¢ªµ » Ø�o« oîB{ ³� kMB½»« nj ±U yzhM ° ¬BveA B«A SwA

¬C nj S¼ÇM ³w ½A uQ /<j±{ ¥ Ø~T« º±M ¨°kh« ºB�n o�¯ ³� jjo£

:<jAj ©�¯ »®í«

©¯B«»ªÇ¯ »ÇÇ�j°n BÇÇM S§°j³ÇÇM oÇÇ£ A

©¯Aj ©� ³¯ »�j°n pA hw ñ« K\î

An »T¼Ç£ S�B¼ÇM °A ©Çza ºn±ÇñM oÇ£ A

©Ç¯A±TÇ¯ j±ÇM n±Ç� ÇÇ« »T¼ÇÇ£ o´ÇÇM p

�±¦Ç« ¾B�Çî S�BÇ½ ±Ç� ¬Cp ð½ nAqÇµ

©Ç¯Ak®Ça nAqÇµ kÇ½C hÇw »µj «³M

###

nBÇMnj nj ³Ç� k½C»Ç« o�¯³ÇM /Sv¼Ç¯ {°n ©µ y£o« ° k§±U g½nBU

nj /SwA ²j±M »�j°n òo« pA uQ ©µ ¬C ° ³T{Aj ºoîB{ Sªw ¬B¼¯B«Bw


y¯BL¼n ±\µ nj xnBí{A ° Bµ²k¼~ ¶k®� AoQ ºBµS¼M »ioM ,Bµ¡®µo�

° KÄB~Ç« BÇM °A »¯B£kÇ¯p ³Ç� k½C»Ç« o�¯³ÇM xnBíÇ{A pA /SwA ²k¯BÇÇ«

/SwA ²j±M ¨E±U »UÀñz«

¨pAkÇ¯AoÇM B¼ÇÇ¯j k½BÇÇM ¨nj ³ÇÇ� B\ÇÇ¯C

µC ©®� ¨±« ¬±ak½BM hw ³� B\¯C°

¨joÇ£ »ªÇµ jBM BM jjo£ »ªµ jBM ¬±a

{±] BM °n pBM ³£ �M oM ° bk� BM ³£

An oîBÇ{ RnB´Ç« ° »TwjoU ° »ñMBa ½A ³� k½C»« o�¯³M ¼®a B«A

nB� ³M Swj ,kMB½»ª¯ nj An j±i ºBµ»«B� B¯ KLw ¬±a ° kµj»ª¯ ºnB½

:k½Aow»« ° k¯p»« <S{±¯ow> ¬jo� nBñµB®£

¤BLÇ�A xoTÇiA p k{BLÇ¯ ³Ç� »v� ¬C oµ

¤±L�«BÇÇ¯ ¦i³ÇÇM °A o®ÇÇµ ³ªÇÇµ j±ÇÇÇM

±Çze SeB~� »¢¯A±½j ³ªµ yTîB\{

¤±�� ¥�� ° jBv� »ª½o� ° �Aq£ Bhw

SwA ³TÇ{Aj ¬CoÇM An oîBÇ{ ,ºk¼«±¯ ³� ©¼MB½»« nj ºo¢½j oí{ pA

:jn°B¼M º°n k®T{Ak¯ ¬C³M »½A°oQ nB£p°n ¬C ¬B½nBMnj ³� RB¼´§A³M

pAnj nB£p°oÇM ©TÇz£ ³TiB®ÇÇ{ ¬B´ÇÇ]

pAoÇ� ° K¼Çz¯ Ç½nj ¨k½kÇM pB¯ ° pB¼¯

»Tvµ pA oT´M Sv¼¯ ½j uQ pA ¨k½kM

pB¼Ç¯ p oÒT ÒM ºo�B� pA uQ Sv¼¯ ³ñ¯B®a

»¯A°oviÇ2

¬BwAoi nj »¯B«Bw k´î ¬AoîB{ pA »¯A°ovi kªd« MKØ¼� oµB�±MA

nj An »T¼ÇM oîBÇ{ Ç½A pA »w°joÇ� »§±³ÇM ° ²kLÇî kªdÇ« /SwA ²j±M

:SwA ²jo� ¼ª�U ºA³í�

»¯A°ovi oµB�±M S¼M ¬C oM ¨nAj ³½±Ç« ¬±®� »¯A±] jB¼M

»Ç¯A±Ç] B�½nj »¯A±] B�½nj ¨nAj jBÇ½ »£j±´¼M ³M »¯A±]

¨°j ·ª¼¯ oiA°A pA y¼Q oîB{ ³� jnAj»« ©¦v« °pA oí{ ½A ¼ª�U °

¬B«Bw ¤C ºAoí{ ¥ÄB«A pA> °A ³� ³T�£ »�±î /SwA ³Tv½p»« ¨nB´a ¬o

<¬BwCU »z¼î BM ¬Bz½A S§°j nj ° ²j±M

pA /SwA ³TÇ{Aj ºA²joTÇv£ Ro´{ ©µ oîB{ ½A »ÄB®� ºBµ³«Bña

³� k¯B½Bª¯»« ©µ �k¯A ¼ªµ B«A ,SwA ²k¯Bª¯ »BM ºo~Th« q] °A nBYC

¤qÇ� ð½ pA »zhÇM Ç½A /SwA ²j±ÇM ³¯B�{BÇî ºB´§qÇ� ònqÇM jBTwA °A

:Sw°A ³¯B�{Bî

©Çza JC pA ©Ç¯A±TÇÇ¯ kÇÇ½j Sin

¡¯oÇ£ uM pA ©Ç¯A±TÇ¯ S�Ç£ hÇw

�Bik¼{n±i° k¼{n±iSvU fn

¡®Çw R±�BÇ½ ° R±�BÇÇ½ SvU K§


BTÇM ±ÇU ¬±Ça ³Ç¯ »Ç¯A°ovi ±a ³¯

¡®Ç£ ° º±Çñz« k½j ªµoM ° SM

S{Aj ºjB½p ¨AoTeA ° ¼vdU »¯A°ovi³M SLv¯ ³� ònqM »w°jo�

:SwA ²jn°C pBÇÇM <³«B®µBÇÇÇ{> nj »ÇÇÇÇ¯A°oÇÇÇÇvi pA An oÇÇÇÇ½p RB¼ÇÇÇÇMA

c¦Çæ ¨B¢®Çµ ³ÇÇM S¢¯nj ¬Ap ¬B�ÇÇ�

¡®Ç] ¨B¢®Çµ ³ÇM SMBTÇ{ ¬Ap ¬B�Ç�

JBTÇÇ{ ¬Cp ³ªÇÇµ SeAoÇÇM ©ÇÇ¢¯nj

¡¯nj ¬Cp ³ªÇÇµ ¬joªÇÇÇM ©MBTÇÇÇÇ{

_¼Çµ o\µ»ÇM ±ÇU ÇÇzî Swj±LÇÇ¯

¡®ÇÇa k®TÇÇwjp nkÇÇ¯A o¢½kñ¼ÇÇÇÇM

zî SwB½nj ° ¬Ao\µ SwA »¢®´¯

¡®´ÇÇ¯ ³ÇÇ¯Aj°BÇÇ] j±ÇÇÇÇM B½nkÇÇÇÇM

jB½o� ° ±½o� :¡¯o� /1

©ÇÇza JC pA ©ÇÇ¯A±TÇÇ¯ kÇÇ½j Si Ôn

1¡¯oÇ� uM pA ©Ç¯A±TÇ¯ S�Ç£ hÇw

�BÇi k¼{n±i ° k¼{n±iSvU fn

¡®Çw R±�BÇ½ ,° R±�BÇÇ½ SvU K§

BTÇM ,±ÇU ¬±Ça ³Ç¯ »¯A°ovi ¬±a ³¯

¡®Ç£ ° º±Çñz« kÇ½j ªµoÇM ° SM

¶o´Ça j±i ¬A±½j nj ,»�j°n k®¯Bªµ q¼¯ »¯A°ovi ³� k½C»« o�¯³M

nBT�nx±Çi ° ¬AjB{ ° ©�»M ,¬Anm¢{±i SwA ²jn°C k½kQ An ºoîB{

S¼ÇM /k¯Bz�»« y½±i º±w³M An ¬B½BMo§j j±i »¢TiBw ºBµ³§B¯ BM³�

²j°ow »£k¯p ¨j ¼vQA° nj B½±£ ,j±M ³T�B½ »£nqM S¼�°oí« ³� ©µ An o½p

/k{BM

123 . »¯A°ovi

k®Tvz®ÇM q\î³M « pA u� ³¯±£nB´a

k¼woÇ¯ B�Ç{ ºA²nl «³ÇM nB´Ça½q�

o¢¯±v�A ° tB®{oTiA ° kµAp ° K¼L�

m½±íÇU ° é§B�³M ° ºBîj³M ° º°nAj ³M

³Ç¯ j±M nB£p°n ¬C RB�Aoi ³¼¦î oTz¼M ,»¯A°ovi <»z½k¯AjApC> ,B«A

ºnB�±ñ¼¯ ¶nBMnj ¬An°j ¬C ¨±wo« ºBµ²B£k½j BM °A ²B£k½j /o Ò� S®w ³¼¦î

/SwA ²j±M ¬Bvñ½

éªÇ� ° |oe nB¢¯p ¤j pA ¨jo� �BQ BU

Sv¼Ç¯ pAoÇ� nj ©´¯ º°n ³� ºnj oµ ºp

»¯ éª� ³� An ¬C ³í�®« ° nk� ° SwA ²B]

Sv¼Ç¯ pC ³� An ¬C ³LUo« nkæ ° Sw Øqî

¬AoîBÇ{ pA jB�TÇ¯A ° yµ±Çñ¯ BµS¼ÇM Ç½A nj ³Ç� jo� n±~U ¬A±U»«

©´T« Svµ ¬Bzz®� ºBª®µAn ³� pC ° |oe³M B´¯C ° SwA ¬B´®Q ºnBMnj

ºBµ³«Bña nj ,SwA ¬B´®Q Bµo�w uQ nj B\®½A nj ³� »«B¼Q /k¯±{»«

pA oÇ½p ºBµS¼ÇM /j±ÇM ³T�BÇ½ ònqM xoTv£ ºo\µ ©\®Q ° ¨nB´a ¬°o

/k¯nAj »ÄAqvM Ro´{ SwA ²k{ ²j°ow »�j°n pA k¼¦�U³M ³� »¯A°ovi

k®®� JB�i An y½n »ªµ ³� o¼ÇQ ¨joÇ« p AoÇ« kÇ½C K\Çî

k®®Ç� JAmî »ªµ An Tz½±i k®µo¯ »ªµ ¥]A pA JB�i ³M

###

j±ÇM ¤Bæ°»ÇM jBÇM ¬±Ça ±U ¤Bæ°K{

j±ÇM ¤BÇw nAqÇµ »½±Ç£ ±ÇÇU �AoÇÇß� ©ÇÇ�

pAnj ¡®ÇÇ] ° pAnj ¬BªÇÇÇÇ� ° pAnj K{

j±ÇM ¤BÇe ³Ça AoÇ« BU ±¢M nB� ³w ½nj


¨kÇ{ ©½kÇ¯AoÇÇU �AoÇÇ� ³ÇÇ� BLÇÇ{ BÇÇvM

j±ÇM ¤BÇæ° ¨A±ÇU BÇM oÇ¢« ³ÇÇñ¯C k¼ÇÇ«A

»L\î ºA k½C « ºp K{ ³ªµ ±U ¤B¼i

j±ÇM ¤B¼Çi ¨jBÇiK{ ³ªÇÇµ ÇÇ« ¬A°n

ºkÇÔM ²jo� ²kî° ±U ³w±M ³w ¤Bi p Ao«

j±ÇM ¤BÇM ° S�y¼ÇQ ©µkÇM ±ÇÇU ºBPÇÇM

©TÇv¯AkÇ¯ Ç½A Ç« BµBÇ« BªÇza ²B¼ÇÇw

j±ÇM ¤AqÇ� pA ²qªÇ� An ²jnBÇa ²BÇ« ³ÇÇ�

Bª®ÇÇæ ÇÇñ« »«jo«BÇÇ¯ ©í¼�ÇÇ« AoÇÇÇU

j±ÇÇM ¤BdÇÇ« »«jo«BÇÇ¯ ¬B½°oM±ÇÇÇÇi p

º±ÇM ²kÇ¯A±hÇ¯ ¬°nk¯A zî ·«B¯³M o¢«

j±ÇM ¤ÀÇe ±ÇU y¼ÇQ ¬B£kz§j ¬±i ³�

»®Ç� ¤BÇ� ° ¥¼� ²o¼i ° »®� ¬B\M éª�

j±M ¤B� ° ¥¼� ³a ¨jAj ±TM ¤j ° ¬B] ±a

SvwoTÇwj ³� � p°o«A »«jo« ° ºB�°

j±ÇM ¤A°p An ¤BÇe Ç½A AjoÇÇ� ³ÇÇ� j±ÇÇM

»h¦Mk½Æª§A±MAÇ3

¨nB´Ça ¬oÇ ¤°A ·ª¼Ç¯ nj »¯B«BÇw k´Çî ònqÇM ²k®v½±¯ ° oîB{ ½A

/SwA k´Çî ¬C ¬B£k®v½±Ç¯ ° ¬AoîBÇ{ ½oUnB�oÇQ pA »Çñ½ ° ³Tv½p»ÇÇ«

³TL§A ³«B®µB{ ¼®~U³M °A pA ¥L ,³Tv½p»« »w°jo� pA ¥L ³� k½Æª§A±MA

/SwA ²jo� ¼§FU oX¯³M ©µ ºo¢½j jB½p nBYC ¬CoM ²°Àî ° jo� ¨AkA oX¯³M

©�¯³ÇM An Bh¼§p ° w±½ ¬BTwAj ³� SwA ºoîB{ ¼§°A ¤Be ¼î nj °A

Sv¼Ç¯ j±]±Ç« ºnBíÇ{A °A ºBhÇ¼§p ° w±½ ³«±�®« pA ¬±a ° k¼z�

³«±�®« pA o¼� /SwA ²jn°Cnj »¯p° ³a³M An ³«±�®« ½A ³� S�£ ¬A±U»ª¯

B´¯C pA ºj°kí« ³� ²jo� ¼®~U ©µ An ºo¢½j nBí{A °A Bh¼§p ° w±½

pA ° ²k{ o� l ºkwA to� S�§ ° ¾Bd~�§Aéª\« ° JBL§¿AJBL§ ²o�mU nj

:k¯A³¦ª] ½A

JB�Çi k®�»Ç« ¤j ¬±i p An Sz¢¯A

SwA u�oµ ¬B] ° U ºÀM ° q� »Ø��

j±ÇM A°n ¬B«j±LÇ¯ oÇ£ A ©¼Çw ° JBØ®ÇÇî

SwA uM °A ¼ª¼Çw ·ñ¼LÇw oÇM JBØ®î

###

¬ ÒoT�Ç« »®Ç� yMBTÇÇ�C BÇÇM ±ÇÇa JBTÇ�C pA »wB®Çz¯ ³ÇÇ� ºk¼LÇÇ¯


ªÇÇ½ ¥¼´ÇÇw nj ªÇÇ½ ¼�ÇÇÇî Svµ ³� »½±£ ¨B] pA kM BU ¬B®a

###

Bñ¦Çî k¯BÇz¯ B\Ç� Ç« oÇÇwjnj Bñ¦Çß jnAkÇ¯ j±Çw AoÇÇ« ºAo�ÇÇæ

Bñ¦ß� ¬±a ÄoTeA ±¢M ±U zî q� Bñ¦Çß« ¨nAj ³Ça o´M ¨n±i k®£±w

° Bd~�§Aéª\« ° »�±î JBL§¿AJBL§ nj ònqM ²k®v½±¯ ° oîB{ ½A pA

° }~�§A ° g½nA±T§A¥ª\« ° ºoL� g½nBU ·ª]oU k®¯B« ©½k KT� »�íM

g½nBÇU nj ° ²kÇ{ jBÇ½ k½ÆÇª§A±MA ¨B¯ ¼ªµ BM ³«B®w±MB ° ¬BTv¼w g½nBU

yªwA pA ³� ¬B®a ° /SwA ²k{ o� l <k½Æ«> �� nB½k®�wA MA¬BTwoL�

/²k«C B¼¯kM g¦M o´{ nj k½C»«oM

³T�B½ xnB¢¯ ¨nBá ¬o nj »wnB� oX¯³M ³� KT� ½oU»ª½k ³¦ª] pA

° ½oT¼ª½kÇ pA »Çñ½ ³Ç� SwA ²j±ÇM »¯B«o´Ç ºB´¯BTwAj ° Bµ³«B®µB{

»ª¼�Çî nB¼ÇvM JBTÇ� Ç½A /SwA »h¦M k½Æª§A±MA ·«B®µB{ B´¯C ½oTª´«

° ònqÇM ·«B®µBÇ{ An ¬C ° ¬AoÇ½A ©½k ºB´¯BTwAj ° g½nBU bo{ nj SwA

° RBÇ½A°n pA ºnB¼ÇvM ¥«BÇ{ JBT� ½A /k¯A³T�£»« ©µ ºk½Æ« ·«B®µB{

³«B®µB{ nj B´¯C K¦�A ³� ²j±M ¬BµB{ ° ¬B¯A±¦´Q³M é]An ¬B¼¯Ao½A W½jBeA

BM B½ ³T�o¯ »«B¯ B´¯C pA ° ²k¯B« �°oT« »wBªe ºB´«±�®« o½Bw ° »w°jo�

¨Bw ° ¬Bª½o¯ nBLiA k½Æª§A±MA ·«B®µB{ nj /SwA ²k{ ³T�£ hw nB~TiA

JBTÇ� Ç½A /²k«C nB¼vM ¥¼~�U³M ð½oµ OwAo´§ ° JB¼wAo�A ° jBL�¼� °

ºB´¯BTÇwAj pA »£nqÇM SªÇv ³Ç� ¬C pA kíM ° ,¬C ¥¼~�U KLw³M ònqM

o¢½j An ¨jo« ° ,k«Cnj ©�¯³M ©z{ ° ©\®Q ° ¨nBá ºBµ¬o nj »¯B«o´

B´®ÇU ° SwA ³TÇ�n ¬B¼Ç« pA ,j±LÇ¯ ºpB¼¯ ¬C ��e ° ¬k¯Bv½±¯ ° T{±¯³M

³Ç� SwA OwB{oÇ£ JBTÇ� pA ºA³í�Ç ²k¯B« Swj nj ³� ¬C pA »Tªv

/SwA ²jo� ¥�¯ j±i JBT� nj »TLwB®«³M An ¬C ¬BTv¼w g½nBU KeBæ

²k{ ²nB{A »h¦M k½Æª§A±MA ·«B®µB{³M ¬C nj ³� ºmiF« ½oU»ª½k

127 . »h¦M k½Æª§A±MA

²k{ ¼§FU 352 ¤Bw ¬nB�« JBT� ½A ¬±a ° SwA »ªí¦M g½nBU JBT�

GoµB� ° ¨nB´a ¬o ¤°A ·ª¼¯ nj ¬C ¾Aq]A ° k½Æª§A±MA ·«B®µB{ uQ ,SwA

JBTÇ� pA ¤±�®Ç« ·í�Ç Ç½AoMB®ÇM ° ,j±ÇM ²kÇ{ ³T{±Ç¯ ¬oÇ ¬C ¥½A°A nj

pA ÂíÇ� Sv¼Ç¯ o~ÇU pA n°j ³Ç� ¬C BÇM ¬BTv¼Çw g½nBÇU nj OwB{oÇ£

/SwA ²k¼wn B«³M ¨nB´a ¬o pA ³� Sv½n±z®« RBí� ½oU»ª½k

w±½ ·«±�®« ²s½° ³M ° »h¦M kØ½Æª§A±MA nBYC WdL« pA T{m£ pA ¥L

·«k�« nj ³� ©®� ³�B�A k½BM k¯A²jAj SLv¯ °A ³M An ¬C ¬j°ow ³� Bh¼§p °

¼®a ¬BTwAj ½A ©�¯ ·�MBw o� l nj Bh¼§p ° w±½ ³«±�®« gv¯ pA »�íM

/SwA ²k«C

kÇÇ¯A²joTÇÇv¢M »¯BíÇÇ« nj °kÇÇM kÇ¯A²joÇ� »wnBÇQ An ³~� ½A o«

y¼ÇM ³Ç¯ ° k¯A³T�£ ¬C pA oTª� ³¯ y½±Çi éLÇ� ° y¯Aj ¶pAkÇ¯A ³ÇM

kÇ¯A³T�´®Ç¯ ° �°oíÇ« ºB]oµ ³M kÇ¯A³T�Ç£ An ³~� ½A ³� oîB{ °j

j±TÇw An Tz½±i »ªµ y¯Aj ³M j±ÇM g¦ÇM pA ³Ç� k½ÆÇª§A±ÇM »ñ½

SvT�B½nj ¡¯BM ¬±a ,SvT�¢M SvT�BM hw nj ½kM °A Svh¯

¬A±Ç] ° º°nJ±i kÔM jo« »ñ½ ¬BTwAj ½A �BMhw º° pA uQ

K§ ºBÇ]oÇµ nBíÇ{A oÇM ºjBz£ K�§ ºnB¼ThÇÇÇÇM An° ²jB´ÇÇÇÇÇÇÇ¯

///ºkTÇvM B�Çî ° B®ÇU ºk¯A±hM ºk{oÇÇM ¬AoT´ÇÇ«ßoÇÇM ²nB`ÇÇÇÇM

³Ç� SwA »Çv� ¼TvhÇ¯ »h¦ÇM k½Æª§A±MA ³� j±{»« ��d« ½AoMB®M

° ,¬p° ³Ça ³ÇM Sv¼Ç¯ ¨±¦í« »§° j±M ²jn°Cnj ©�¯ ³M An Bh¼§p ° w±½

Sv¼¯ Swj nj ºq¼a °A ºBh¼§p ° w±½ nBí{A pA ©½k{ o�mT« ³ñ¯B®a

ºA³«±�®« pA H��d« ° ²k«C ºn±í{ ¡®µo� nj ³� An o¼iA S¼M ³ñ¯C o¢«

/©¼¯AkM °A ·«±�®« ½A ³M �¦íT« ²j±M

oÇ¼§j jo« ³¯ y¯A±i ZAp ¬p o¼{ nBñ¼Q p kwoU ³� ºo¼§j

odÇM ³ÇM q¼Ç¯ °A ºBhÇ¼§p ° w±Ç½ tkÇe Ç½A S Ødæ Rn±æ nj °

/SwA ²j±M JnB�T«

»h¦M n±ñ{±MAÇ4

¨±¦í« SwA »¯B«Bw k´î ¬AoîB{ pA ³� »h¦M n±ñ{±MA Rj¿° ¤Bw

ºB´§BÇw ¼ÇM ¬B¼¯B«Bw S®�¦w �wA°A nj ³� ©¼¯Aj»« An ½A »§° Sv¼¯

k´Çî oÇiA°A BÇM jB~Ç« �¼�dU BM °A oªî /SwA ³Tv½p»« 389 BU 261

RB¼Çe ¨BÇ½A oiA°A o¢½j RnBLî³M ° SwA »w°jo� k´î ¥½A°A ° »�j°n

KeBÇæ AoÇ½p SwA ²jo� �nj An ¨°j oîB{ oªî ¥½A°A ° ¼Tvh¯ oîB{

:j±i S¼M ½A ¬±ª�« n±ñ{±M> k½±£»« ©\íª§A

nB£p±Ç«C ±U »MB¼¯ °p³M ³� nB£p°nRk¯Bz®M y¼Q o¢«

:»�j°n ¥½l S¼M pA An

nB£p±Ç«C _¼ÇÇµ p jp±«BÇÇ¯ q¼ÇÇ¯ nB£p°n S{m£ pA ShÔ«B¯ ³� oµ

»�j°n ¨B½A oiA°A ÂA k½BM n±ñ{±MA ³� j±{»« ¨±¦í« B\®½A pA ³T�o£

³T�Ç£ An n±�m« S¼M (325 ¤Bw j°ke) ³¦¼¦� ©�¯ pA uQ ° ²jo� �nj An

:¥½l RB¼MA ¬±ª�« »w°jo� ³� ©¼¯Aj»« ¬±a o¢½j K¯B] pA ° k{BM

S{ow An º° Svh¦U ³� »Tinj

///Sz´ÇM ïBM³ÇM »¯BÇz¯ oM xo£

jn°C nBÇ�³ÇM oµ±ÇÇ£ ¨B\ÇÇ¯AoÇÇw

jn°C nBÇÇM g¦ÇÇU ¶±¼ÇÇÇ« ¬BªÇÇÇÇµ


:²j±ª¯ tBLTA n±ñ{±MA ¥½l RB¼MA pA An

Ao Òµ Ö±ÇÒ£ j±ÇM yh¦ÇÇU ³ÇÇ� »TÇÇinj

An°oÇ« »Çµj ½o¼Ç{ ° JoÇa oÇ£ A

k½kÇÇQ jnC g¦ÇÇU ¶±¼ÇÇÇÇ« ¬BªÇÇÇÇµ

k½q« »µA±h¯ ½o¼{ ° Joa °A pA

©�Ç¯ pA y¼Q³ÇM �¦íTÇ« Sv½BÇM n±ñ{±ÇM nBíÇ{A Ç½A joÇ� ¤±L k½BM

»�o� pA /j±M ²k{ �°o{ 37å ¤Bw j°ke nj ³� k{BM »w°jo� ·«B®µB{

° ²j±ÇM ¤±�Çz« ³«B¯½o�C ©�¯³M 336 B½ 333 ¤Bw j°ke nj n±ñ{±MA

»£kÇ¯p ¨nB´Ça ¬o ¤°A ·ª¼¯ nj H��d« °A ³� j±{»« ©¦v« �½o� ½kM

¼®Ça »Ç�j°n ¶nBÇMnj »v¼�Ç¯ k¼íÇw jBTÇwA ³«B¯²s½° nj /SwA ²jo�»«

²B¢Twj nj ,³T�B½ k§±U ºo\µ 3å3 ¤Bw nj n±ñ{±MA ³� jjo£»« S�B½nj

<³«B¯½o�C> ¨B¯³M ³� ºk®¦M ·«Bña o�Bi³M ° ²j±M »¯B«Bw o~¯ MA b±¯

° ²k¼Çwn ¬B½BQ³ÇM 336 ¤BÇw nj ³Ç� <y½BTÇw ·«BÇ¯> B½ (<y®½o�C ·«B¯>)

Ro´{ SwA ³T�n ¼M pA ¬An°j VjA±e nj ° ²k¼wo¯ B« nB£p°n³M ³¯B�wFT«

/j±M ³T�B½ »£nqM

¤A±eA pA ° ²j±M g¦M o´{ k½B¼«oM °A ¨B¯ pA ³� ¬B®a n±ñ{±MA k§±U ¥d«

An ½A �� ° Sv¼¯ Swj nj »îÀ�A ³¯±£ _¼µ y¼¯B£k¯p ºAkTMA nj º°

²jo� Ro]B´« AnBhM³M GoµB� ºnB£p°n nj g¦M j±i �±« pA ³� ©¼¯Aj»«

»¯B«Bw ²B{³M ³� »½²k¼~ pA S¼M ð½ ° SwA ²j±M K½o� o´{ ½nj °

:SwA K¦�« ½A ²A±£ ²j±ª¯ JB�i

o¼Ç¢« oí{ ° o¼¢« SeB~� ° o¼¢« JjA

pA±Ç¯ K½oÇ� ¬B´Ç] ²BÇ{ ° ©L½o� « ³¯

»½±Ç£ bk«³ÇM An »£k¯p ³� k½B¼«oM ¼®a °A ¶k®� AoQ RB¼MA èíM pA °

:RB¼MA ½A k®¯B« SwA ²k¯Anm£»«

131 . »h¦M n±ñ{±MA

k\®µoÇM ¤BM ° Øo ÒQ A±µ ïo« ³� ¬B®a

[®µoÇM »«joÇ« ÙoÇÒQ o ÒM ½Ài oM ±U

°A n°oÇÇQ ð¦ÇÇÇ« ¤kÇÇÇÇî »ÇÇÇÇîAn

pAohÇÇÇÒ K~®ÇÇÇÇ« jAj An òoÇÇÇÇ£

¨nj BÇÇ½ AoÇÇ« k½BÇÇM nB®ÇÇ½j ±ÇÇÇÇa

©¦ÇÇ� �±ÇÇÇ¯ p ÇÇÇÇ« ¨n°C pAoÇÇÇÇ�

Ç½pA xBí« ¥¼~dU ° »½±£ bk«³M oîB{ ³� Sv¯CoM ¥¼§j ³ªµ ³�

/SwA ²j±M ¤±�z« �½o�

¬±£B¯±£ ºBµ¡®µo� ° Bµ²o�mU pA ³� ²k{ ��±« »v¼�¯ k¼íw jBTwA

Ak¼Q SwA ²k®� AoQ »UB¼MA xoTz¼M ³� n±ñ{±MA nBí{A pA S¼M k~¯BQ pA y¼M

²j°ow JnB�T« odM nj ³� <³«B¯½o�C> pA ³T{m£ °A ³� jpBw {°n ° k®�

odÇM nj ºoÇ¢½j ° ZqÇµ odM nj »ñ½ ³T{Aj ©µ o¢½j ·«±�®« °j ²k{

³� k¼ª´� ¬A±U»ª¯ ©½nAj Swj nj ³� »ña±� ºBµ²nBQ tBwAoM /¼�i

º° pA ³Ç� »ÄBµ²nBÇQ pA »Çñ½ ;SwA ²j±ÇM ³Ça ³«±�®« ³w ½A ·½Bª¯°nj

/SwA ²k½jo£ ònqM »w°jo� º±w pA <gwBQ> ¶q¼¢¯A »Te ,²k¯B« ºB]oM

/SwA ¼®a <³«B¯½o�C> RB¼MA ½A

jBLÇ« »¯BMo´Ç« RoÇÇM ªÇÇ{j ³ÇÇM

jB´¯ pA g¦U SwA »Tinj ª{j ³�

Aoµ±Ç£ j±ÇM yh¦ÇÇU ³ÇÇ� »TÇÇinj

An °oÇ« »Çµj ½o¼Ç{ ° JoÇa o£ A

k½kÇÇQ jnC Sh¦ÇÇU ¶±¼ÇÇ« ¬BªÇÇÇµ

k½qÇ« »ÇµA±h¯ ½o¼{ ° Joa °pA

²jAj ºp°k¯A y¯Aj³M ¿A° »{pnA ¬C nj ³� o½p S¼M ³� k½C»« o�¯³M

/k{BM ³«±�®« ¬Bªµ pA SwA ²k{


p±v« An Tz½±i o« ³¯A°oQ ±a p°n Rk{BLÇ« kÇÇM BÇÇU p±«B¼ÇÇM

:kµj gwBQ BµywoQ ·ªµ³M k¯A±U»ª¯ B´¼®Tv¯Aj ³� jo½mQ»« n±ñ{±MA

©Ç¯AjB¯ ³� »ªµ ©¯AkM ³� « y¯Aj k¼wn B\¯AkM BU

:²k{ ²k½q£oM y½Bµ¤q� pA »ñ½ pA o½p RB¼MA

©Tv½oÇÇÇ¢¯ nkÇÇÇÇ¯A ±ÇÇÇÇU nAk½kÇÇÇÇM n°j pA

SeÀÇ« ° Çve oÇQ ¶o´a ¬C k{ b°o\«

Ç« ¤j ²jnpC kÇÇ{ ³TÇÇvi ±ÇÇU ¶qªÇÇ� p°

SeAo] ³M SeAo] SwA »ÄB�� ©ñe ½°

²kµBÇz« ©Çµ An Ç »îBÇMn Ç »«joÇ« ºBµ³¯AoU ³¯±ª¯ n±ñ{±MA nBYC nj

/©¼®�»«

SvQ ±ÇU ¬A°AoÇÇ� ©ÇÇ� pA ÇÇ« ³TÇÇz£ ºA

Sv{ ±ÇU ¬Ao\Çµ jnj p Ç« S«BÇ� kÇÇ{

Swj ±ÇU ¬BTÇwj K½oÇ� pA Ç« ³Tv Ô{ ºA

?Svµ ±U ¬Bw ° Ro¼w³M »v� _¼µ j±i

:jo� o� l An ¥½l RB¼MA ¬A±U»« ³«B¯½o�C nBí{A ·¦ª] pA

jBLÇÇ« ºnA±TÇÇwA RoÇÇM ª{j³ÇÇM

jB´¯ pA g¦U SwA »Tinj ª{j ³�

AoÒµ Ö±ÇÒ£ j±ÇM yh¦ÇÇU ³ÇÇ� »TÇÇinj

An °oÇ« »Çµj ½o¼Ç{ ° JoÇa o£ A

k½kÇÇQ jnC Sh¦ÇÇU ¶±¼ÇÇ« ¬BªÇÇÇµ

k½qÇ« »ÇµA±h¯ ½o¼{ ° Joa °pA

oÇñ{ »MBÇ½ ³ñ¯°kÇ½A oÇ£ ªÇ{j p

n±hÇ« q£oÇµ SwoÇµp ³Ç� oM ¬Bª£

###

133 . »h¦M n±ñ{±MA

SwB{jBÇQ joÇi k½±Ç£ k®«joÇi

SwA°o¯B«o� ¨Bî oM °|BioM ³�

SwoÇñz§ »ÇÇ«jC ÇÇU An joÇÇi

SwoÇ� BÇa °pnC ° Ro´Ç{ ³ªÇµ

T�BÇ½ ¬A±ÇU y¯Aj ³ÇÇM An ¬B´ÇÇ]

T�BÇM ° TÇ{n ¬A±ÇÇU y¯Aj ³ÇÇM

###

y½±Çi nBT�Ç£ p Tz£ pBM pA ³M y½±i nBU oM J±a An jo« ¬jp

³Ld ,»Lw°n :�B] �B] /1

¬p p ©Ç� ¥M 1Sv�B]�B] ¬p ñ{¬Bª¼ÇQ ³Ç� ¨k¼®Ç{ BÇÇ¯Aj p

###

oU³½BªÇ¯AoÇ£ k{BÇM ³ÇaoÇÇ£ hÇÇw

oU³½BÇÇQ ©ÇÇ� p jjoÇÇ£ ³½BÇÇ« °oÇÇ�

j°n ¬B£nqÇÇM ¬BÇÇµj qÇÇ� hÇÇÇÇw

j±Ç{ »¯BTÇÇwAj j±ÇÇM »ñ¼ÇÇ¯ ±ÇÇa

ºoTÇÇz¢¯AoÇÇM »zikÇÇM ¼ÇÇÇÇ¢¯

ºoTÇz« joÇi oTªÇÇ� ³ÇÇM oTªÇÇ� p

¬BÇ½p qÇ] ³Ç¯ j±Çw °nk¯BÇ� hÇw

¬BÇMp oÇM j±ÇÇ{ ²kÇÇ¯An ³ÇÇ� k½BLÇÇ¯

hÇw ¬BÇÇMp k{BÇÇM ³ÇÇ� ¨k¼®ÇÇ{

´ÇÇ� �¼ÇÇU ° ¬A ØoÇÇM tBÇÇª§A ±ÇÇa

An nAj ° oL®ÇÇÇ« k®¢�ÇÇÇÇM hÇÇÇÇw

An nBÇÇ« kÇÇz� ¬°o¼ÇÇM fAn±ÇÇÇÇw p


jow °Sv«o£ ° oµpBQ ° oµp hw

jnj ° ¬B«nj ° ½o¼{ ° g¦U hw

k´Ç] ¬±½BªµBÇ¯ ¬BÇµj qÇ� hÇÇw

k´Ç] ¬°o¼ÇM ³¯Bi q� Sv½nB« ±a

jqÇw ¬±Ça °pA An j±ÇÇi nAj ³ÇÇ¢¯

jqÇÇ£ oUðLÇÇw An oUð½jqÇÇ¯ ³ÇÇÇ�

###

º±Ç{ ¿A° j°p º±Ç{ B¯Aj ±a º±Ç{ BÇ¯Aj j°p BU x±� ¬AkM

SwoUB¯Aj ³� ¬C SwoU¿A° ³� SwoU¿A° ³� u� ¬C oUB¯Aj ³¯

²An k®½±ÇÇ] pBÇÇM ¬B£k®ÇÇ¯Aj p ²B¢ThÇU oÇM ³� ¬BµB{ p »®¼L¯

pB¼Ç¯ ³z¼ªÇµ ¬B{j±ÇM BÇ¯AkÇÇM pAnj ° oÇ½j k®¯BªÇM ³Ça oÇÇ£ A

¬Aj°BÇ] ±ÇU ¬BL´ÇÇ¢¯ y¯Aj Ô° ¬B®ªÇ{j pA ±ÇU »\®£ ¬BL´¢¯

nB¼{±Çµ johM ¬C S�£ ¼®a nB�q¼µoÇQ joÇ« j±Ç{ y¯Aj³ÇM

jn°C ²AoÇM ºjoÇ£ ²Ao¼ÇÇM ±ÇÇa jn°C ²B®ÇQ »¢®ÇU p y¯Aj ³Ç�

²j±M q¼¯ ºo¢½j ºB´½±®X« GoµB� An n±ñ{±MA ³«B¯½o�C º±®X« pA o¼�

»UB¼MA k¯A³T{Aj J±v®« °kM B´¢®µo� nj ³� »½²k®� AoQ RB¼MA pA Ao½p SwA

·«±�®« °j pA GoµB� ³� ©¼MB½»« ¼�i odM ° t Økv« Zqµ odM ¬p° oM

:k®¯B« SwA Sd¼~¯ ° �î° Øª�T« HL§B� q¼¯ RB¼MA ½A ° SwA ³¯B£ Ak]

Ti°k¯A :¬k¼\®�§A /1¬jo� ³¦¼e ° T�½o� :¬k½k¯n°A /2

nBaBÇÇ¯ Svª¦ÇÇî1¬k¼\®ÇÇ�§A p nBÇ½ ºA »µA±i o£ ¥ªîß»Twnj

Sv¼¯ o£j nB� 2y¯k½k¯n°A q] Sv¼¯ oLi yñ¯C ¼vQA° p°n p

###

t±Çv�A ¤B« ¬B½p oM ºn±i ±U t±v�ÇM AoÇU oÇ« ³T�oÇ¢M ±ÇÇ½j

135 . »h¦M n±ñ{±MA

ZBµ ,²k¯B«nj ,o¼dT« :rBµ /1/³T�a ,²k¼ªi :Sv{ /2

1rBÇµ ° ºo¼�Çe BµnBÇ� ³ªµ nj rAr »½BÇi ° »®Ç� º±Çîj ³ªÇµ

¬±®Ç� A ³� S{Aj ºk½B~ ° RBí� j±i ºB´½±®X« pA o¼� n±ñ{±MA

:SwA ³¦ª\¯C pA ° ²k¯B« »BM B´¯C pA RB¼MA »�íM

©TwoÇÇ¢¯ nkÇÇ¯A ±ÇÇÇU nAk½j³ÇÇÇÇM n°j pA

SeÀ« ° v Ôe oQ ¶o´a ¬C k{ b°o\«

Ç« ¤j²jnpC kÇ{ ³TÇvi ±ÇÇU ¶qªÇÇ� pA

SeAo]³M SeAo] Sv¼½B�� ©ñe ½°

###

SvQ ±ÇU ¬A°AoÇ� ©Ç� pA ÇÇ« ³TÇÇz£ ºA

2Sv{ ±ÇU ¬Ao\Çµ jnj p Ç« S«B� k{

Swj ±U ¬BTwj ° K½o� pA « ³Tv Ô{ ºA

Svµ ±ÇU ¬Bw ° Ro¼vM »v� _¼µ j±i

###

¬k®¢�A ,¤°A cT�M :¬k®£°A /3»¢¯Bi ïo« ºB] :�±MB� /4

joÇ� ShÇw nB�®« oU±L� ·`M ¬±a

jnp ßº±«3k®Ò£±Ò¼ ßM ° º±« jo� nA±ªµ

k®Ç� °pnC fBÇ{ k½BÇz¯ An 4�±MBÇ�

joÇÒ£ joÒ£ pBM j±{ ¨BM º±w fB{ p°

###

u�¯ :¬B] /5b°n :¬A°n /6

¬B] Sv¼ñ½ « ºp°u� oµ S�£ ³wAn 5¬B]

ì¬A°n k´Ç¯ oÇM oÇÇM ³ÇÇa pBÇÇM Svv£ ¬BÇÇ]n°


�±v¦¼ÇÇ� ð½jq¯³ÇÇM Sv¼ÇÇñ½ ¬A°n ° ¬BÇÇÇ]

¬BÇÇÇ] ° ¬A°n kÇÇÇÇ½C °j ¨BÇÇÇÇ¯²An p ³ÇÇÇÇa n°

###

SwnB� ³®£ Ao« o¼«A Sv¼µn »ñ½

SwnBñ¼ÇQ o¼Ç« ±�Çî BM An °A ²B®£

j±M S{p o¼« ±�î pA oU²o¼a ß²B®£

SwnB¼vM ²B®£ pA ¬°q� o¼« ±�î ³�

###

SwA VAo¼Ç« ²B®Ç£ ¨jC p An »Ç«jC oÇ«

SwnBÇ½ nkÇQ BÇM k¯poÇ� ³� nAk« K\î

é¼�Ç{ q¼Ç¯ ³Ç¯ ° ¨nBÇ�³®£ ß¤±wn « ³¯

SwnBT�£ ºB] ºB] ¼®a³M Ao« o« ³¯

joÇ� SÒ§ Òp o¼Ç«A ºB]³ÇM ³Ç� ¬C Çñ¼§°

SwnAjoÇ� nAqÇµ xo¼Ç« ¶k®ÇM ºB]³ÇM

¬Bª¦wkíwj±ív«

ºoUn±Tv« ,³T�ñ{B¯ ·`®� pA

ºoUn±ªh« ³T�i ©¼¯ u£o¯ p°

ºoUn±´z« JBT�C pA »M±i nj

ºoUn±¯ oQ ³T�µ °j ³Ò« p ,³Ò« ºA

³� ,SwA ¬BMp »wnBQ n°C¨B¯ ° ònqM ¬AoîB{ pA ¬Bª¦w kíw j±ív«

¬B¼« nj ¬BTw°k®µ ° ¬Ao½A nj ¨À� S§Aq] ° »£jBw ° »ÄBL½p nj xnBí{A

¬±Ça /k{BM»Ç« nAjn±ÇioM ºA²s½° S¼M±Ld« ° Ro´{ pA ¬B¯BMp »wnBQ

Â½l ¬C bo{ ³� ºnB¼vM ºBµS¼«°od« ° RÀñz« BM oîB{ ½A »£k¯p

° k®U RBwBveA BM ²Aoªµ »¯Bz½oQ ° ¬B«oe ° ©� ,²j±M ²Aoªµ k«C kµA±i

uñí®« °A nBí{A pA ºnB¼vM RB¼MA ºÀM¿ pA nB£p°n pA S½Bñ{ nj k½k{

/SwA

©za ¬BTw°k®µ nj n±µ¿ o´{ nj ºo\µ 438 ¤Bw nj kíw j±ív«

j±ív« nkQ ° k¯j±M ¬Akªµ o´{ pA »¢ªµ j±ív« jAk]A /j±z£ ¬B´]³M

g½nBU ºBµJBT� nj ³ñ¯B®a ° k«C B¼¯kM ¬Akªµ o´{ nj ©µ ¬Bª¦w Mkíw

° ¤B]n ð¦w nj ¬B½±¯q� S«±ñe ²B¢Twj³M Tw±¼Q pA uQ SwA ²k«C

³Ç� »«B¢®µ /k«Cnj º±¯q� ¤°A ¶n°j nj poL« ¬B½»z®« ° ³½BQk®¦M ¤Bªî


S«±ñe³ÇM nkÇQ oÇ� pA º±¯qÇ� j±íÇv« ¬B�¦Çw k¯poÇ� j°k\« o¼«A

|±~hÇ« »z®Ç« ¬A±®íÇM ¬Bª¦Çw MkíÇw ,k½joÇ£ J±~®« ¬BTw°k®µ

oîB{ ¬Bª¦w kíwj±ív« ³� j±M B\¯C nj ° S�n ¬BTw°k®µ³M °A ²Aoªµ³M

nkÇQ /kÇ«C B¼¯kM n±µ¿ o´{ nj 44å BU 438 ºB´§Bw pA »ñ½ nj B« ònqM

R°oÇY ° »Ç�AnA ° � À«A ¬BTw°k®µ nj S¯±ñw ¬B«p nj kíw j±ív«

° k¼Çwn j±ív«³ÇM nkÇQ R±Ç� pA kíÇM ³Ç� jn°C ©ÇµAoÇ� ºA³�eÀ« ¥MB

uQ j±ve ° ço�« jAo�A ²jo� o� l xnBí{A nj BµkíM oîB{ ³� ºn±�³M

y¢®a pA jAj ©¼µA±i Â½l An ¬C bo{ ° jBT�A ¬Ak¯p³M j±ív« ³� ½A pA

:k½±£»« /k¯jn°C nkM

nkÇÇQ o¼ÇÇQ nB�ÇÇî ° �B¼�oÇÇM � Bw ¨k{ ¬BTw°k®µ ³M ¬±a

###

joÇ� S«kÇi ¤BÇw ²B\®ÇQ ¬Bª¦Çw kíw ³¯

nB�Çî ° �B¼Ç� ³ªÇµ Ç½A [¯oM jo� SwkM

¬B¯±îoÇ� k¯kTÇÇvM ÇÇ« p ° joPÇÇw ªÇÇM

nA°C ¬BÇ« ° ¬Bi p Rn°o� ° q\î³M ¨k{

K¦�jAj ° ²A±i �B~¯A ¨k«C Ro�d« ³M

nAjAj jqÇÇ½A ©ÇÇñe pA ©TÇÇ{AkÇÇÇ¯ oLÇÇÇÇi

²j±M º±¯q� ²B{jBQ y{ k´î BM jB~« ¬Bª¦w kíw j±ív« RB¼e

Ç ©¼ÇµAoÇMA Mj±íÇv« Ç ©¼ÇµAoMA ¬B�¦w ,jApfo� ²B{ pA k®UnBLî ³� SwA

° ²j±M jAp fo� ²B{ k´î nj °A »�j±� ,²Bz«Ao´M ° ¬ÀwnA ð¦« Ç jApo´{

/j±{»« pB�C ©¼µAoMA ¬B�¦w k´î pA ,°A »µB{ S«ki ° »MjA »£k¯p

j±íÇv« ³Ç� SwA ²B{jBÇQ ¼ªµ k´î nj k½B¼«oM ¼ÄAo pA ³� ¬B®a °

©¼ÇµAoÇMA ¬B�¦w bk« nj ºA²k¼~ ° S�B½ ²An nBMnj nj xnkQ ·¼æ±U³M

/SwA ¼®a ¬C é¦�« ³� j°ow

139 . ¬Bª¦wkíw j±ív«

nkQ joPw ±TM B\¯C An »µn ºj ³� p°o«A joPw ±TM B\®½A An ovQ »µn

»§A° 469 ¤Bw³ÇM ©¼ÇµAoÇMA Mj±ªdÇÇ« ³§°k§A¼ÇÇw ³ÇÇ� »«B¢®ÇÇµ

nj ° S�n k®µ³ÇM °A ¬Bñ½jq¯ nBª{ nj q¼¯ kíw j±ív« ,k{ ¬BTw°k®µ

ºn°oÇw ° RnBÇ«A pA ° ²j±ÇM BµcTÇ� ° B´¢®Ç] k´íT« ònqM ¾Ao«A ½jn

/j±M ³T�o£ nAo ¬AoîB{ b°kª« ° ³T�B½ K¼~¯

³� »¯B«p nj ºo\µ 48å ¤Bw j°ke nj j±ªd« ³§°k§A¼w ³¯B�wFT«

¬B«o�³M ° jo¼£»« nAo xnkQ K�� ° ©zi jn±« j±M ¬BTw°k®µ ©� Be

³¦ª\Ç¯C pA ° k¯jBTÇ�A uLe³M »¢ªµ ©µ °A ¬Bª½k¯ ° k½jo£ »¯Ak¯p nkQ

nj ¤BÇw ³w ° ðµj ° ±w ºBµ³í¦ nj ¤Bw S�µ ³� j±M kíw j±ív«

:jnAj j±i ºnBT�o£ ½A³M ²nB{A ¥½l S¼M nj °j±M »¯Ak¯p »«B¯ ·í¦

ºBÇ¯ ·í¦Ç� ¤BÇw ³Çw ©¯C pA uQ ð«joÇ« ±w S�±ñM ©§Bw S�µ

³a k{BM ²jBT�A �B�UA ¬Aj±ve S½Bíw ° Sª´U oYA oM ³íA° ½A B½±£

½A pA kíM ° ²jo� ²nB{A o«A ½A³M y½±i kÄB~ pA »ñ½ nj j±i j±ív«

¤A±Ç«A ¬B®ªÇ{j ³� SwA ³T�£ ,j±M ²joM ovM uLe nj ¤Bw ²j K½o ³�

¬B�¦w ²B£nkM »µA±ijAj³M ³� °A ° ²jn°C nkM º° ¡®a pA An °A »Y°n±«

° k¯j±ÇM � B®ª¼ÇM °A nBíÇ{A �Ç¯°n pA ³Ç� »Ç¯Aj±Çve Sª´U³ÇM j±ÇM ²k«C

° k{ ¬B�¦w J±��« ,jjo£ pBM °A³M ²nBM°j »eAk« nB� ³� k¯k¼woU»«

/jBT�A ¬Ak¯p³M

SwA ¤BÇw ²j JoÇ� ±Ça BÇ½AkÇi nA±£nqÇM

nBª¼ÇU ° ©Ç� pA Ç« ¬BÇ] kµBÇñM »Ç« ³�

º°n ©`¼PÇÇM ±ÇÇU »§BÇÇî S§°j p AoÇÇÇÇa

nBLÇU S�´ÇM ©ÇÇT§°j ÇÇ½A ¶jAp²k®ÇÇM ³ÇÇ�

joÇ� S«kÇi ¤BÇw ²B\®ÇQ ¬Bª¦Çw kíw ³¯

nB�Çî ° �B¼Ç� ³ªÇµ Ç½A [¯oM jo� SwkM


¬B¯±îoÇ� k¯kTÇvM Ç«p ° joPÇw ÇÇ« ³ÇÇM

nA°C ¬BÇ« ° ¬Bi p Rn°o� ° q\î³M ¨k{

K¦�jAj ° ²A±i �B~¯A ¨k«C Ro�d« ³M

nAjAj jqÇÇ½A ©ÇÇñe pA ©TÇÇ{AkÇÇÇ¯ oLÇÇÇÇi

»«oÇ] ° »µB®Ç£ An j±Çi ©ÇÇ¯AkÇÇ¯ »ªÇÇµ

nBÇñ« ªÇÇ{j u¼L¦ÇÇU ° S½BíÇÇw oÇÇ¢«

Ç« eBÇ¯ ©~Çi ²BÇ{ ºA kwoTÇÇM ÇÇ«p

nBÇ� oÇiC jjoÇ£ pBÇM ªÇM bkÇ« nBÇ� ³ÇÇ�

o¼zªÇ{ Ç« SwkÇM ²k½kÇ¯ ° k®Ç¢� oPÇw

nBñ¼ÇÇQ BÇÇ« ¬B¼ÇÇ« ²j±LÇÇ¯ ° SzQ jAkÇÇÇM

²kÇÇ½jpj jBÇÇz£ ºo¼ÇÇU Sª½qÇÇÇÇµ ¬C nj

nA±ÇixjBÇz£ ©TÇ{Aj ¬±Ça SvhÇM Ao«

nB� nj kíw j±ív« º¿A° ¨B�« pA ³� »¯AoîB{ B½ ° oîB{ ½A ¶nBMnj

JBvdM »L¼n j±i ºAoM An °A k®T{Aj tAoµ ° ©¼M ° »µB£ C oí{ ¬j°ow

An °A ³Ç� SwA »«BÇ¯ Zo�§A±MA³M ºA²nB{A q¼¯ oîB{ nBí{A nj ,k¯jn°C»«

/SwA ²k®ñ�A k®M ³M ° k¼íLU

ºk®¢�A ¨k®M ° uLe ¼®a nj WLÇi qÇ� Rk½BÇ¯ ¨o{ Zo�§A±M

j±íÇv« BM ³� »�MA±w ·ªµ BM Zo�§A±M ³� jnAj nB¼vM ¬Bñ«A ½AoMB®M °

SwkªÇµ kíwj±íÇv« k®Ç«n°p ¬B®ª{j BM ° ²jp ³Ã�±U³M Swj S{Aj

K¼Çn ³Ç� SwA k�TíÇ« »ªwBÇ½ k¼Ç{n jBTÇwA ¤Bd®Ç½A BÇM /k{BÇÇM ²kÇÇ{

½A³M ° SwA oîB{ ºk{An k{ j±ív« ºp°n²o¼U WîBM ³� kíwj±ív«

/SwA ²jo� jB®TwA kíw j±ív« ¬A±½j pA RB¼MA

²Bªñ½ ºk{An y¼T�£ ³� ²k¼~� ¬C oµ

¬B«qÇM ©Çµ ³´½kÇM oM ¬Cp ©T�£ JA±]


ºAkÇi dÇM B´Ç{ ºj±M ±U ©¼M ³¯ o£ A

¬BÇ¯p ° ¨BÇ¯p »«k®¢�ÇM An ºkÇ{An ³�

³z®µBÇ{ jqÇ¯ k¯kÇÇ½j ©µB¢½BÇÇQ ±ÇÇa

¬BÇñ«A ° SLÇUn ° ²BÇ] °AoM ©T{Aj ³�

Sª´ÇÇU Ao«oÇÇ« k¯jB´ÇÇ¯ ²BÇÇ{ y¼PÇÇM

¬BTÇwj ° S¦¼Çe ° ¡¯o¼¯ ¬AnAqµ k~M

jqÇ¯ ¾AoÇ� kÄB~Ç ,k¯Anm£ ºjAo«B¯ ° uLe³M ³� »§Bw ²j nj j±ív«

¬AoÇ¢½j pA ° ±�î ¬B�¦w pA /jBTwo� °A ²B¢Twj ¬B£nqM ° ©¼µAoMA ¬B�¦w

¬BM Øo�Ç« pA »Çñ½ SLBî ° ,jo� SwA±inj ºjoª½BQ ° ºnB�jk« ° ºnB½

pA An °A ° joÇ� SîB�Ç{ ¬B�¦Çw jq¯ ©wB�§A±MA ð¦ª§Ak¼ªî ¨B¯³M ¬B�¦w

½A BM ºA²k¼~ nj kíw j±ív« ° jn°C ¬°o¼M p±U³®¼� ¬B�¦w ¬C uLe

é¦�«

½oM k¦i p K\î ºA k¯k«C ½jn°oÇ� ²BÇ« ° p°n±Ç¯ p°n

:³T{Aj BµS�æ ° ²jo� Bµoñ{ °A pA ° ²jn°C An °A ¨B¯

½kÇM ð¦Ô« º°n SwAnB¼M ³� ©wBÇ�§A±ÇMA ð¦« ° ½j ¶k´î

¼vQpBÇM k®ÇM ° uLe ½nk¯A jqÇ½A pA uQ Ao« ºjAj ±U ¬B]

/SwA ²j±M ºB¯ ·í¦ uLe <¼vQpBM k®M> pA °A jAo« °

(5å8Ç492) j±ív« xovQ ° S{m£nj 492 ¤Bw nj ©¼µAoMA ¬B�¦w

³§°k§A¼Çw pA kíM nkQ k´î nj j±i j±ív« ¬B�¦w /Svz¯ °A ºB]³M

uQ B« ònqM oîB{ kíwj±ív« ° j±M ²k{ J±~®« k®µ RAnB«A³M j±ªd«

»T° ° jo� y½BTw ¬BTw°k®µ nj An °A ¤Bw ³w °j ºB¯ ¬Ak¯p pA »ÄBµn pA

kíM /S�£»« bk« An °A ¬B®`ªµ jp ³¼ñU º±¯q� S®�¦w ShUoM j±ív«

©½k »Tw°j KLvM k{ k®µ S«±ñe n±«F« jApo¼{ ³§°k§Ak�î ³� ¬C pA

pA nk®§Ba S«±ñe³M An oîB{ ,j±M »wnBQ o~¯±M ° kíwj±ív« ¬B¼« ³�


° jnj oîB{ pA ¤BLA Gjk\« ³� k¼zñ¯ »§±� /S{Bª£ n±µ¿ ºBµyhM

° J±��Ç« é½BÇ° ½A pA kíM ºk®a »wnBQ o~¯±M /Sz£oM ²k¼z� [¯n

³¦ª\Ç¯C pA ° ,k¯jBTÇ�A ¬Ak¯p³ÇM °A ¬AnBÇ½ ° ¤BªÇî ·ªÇµ ° kÇ{ t±LdÇÇ«

uPw ° k¯jo� ¤°qí« nk®§Ba S«±ñe pA An °A Svh¯ ³� j±M kíwj±ív«

[¯oÇ« nj ¬B�¦Çw ¬B«o�³ÇM SLBÇî ° k¯joÇ� ¤°BPa An °A ¤A±«A ° � À«A

:S�£»« ° j±M o¼dT« ³YjBe ½A pA oîB{ ³� »§Be nj k®TiAk¯A uLe³M

¨nB¼Çî ³Ç¯ ° ¨jpj ³¯ ³� ©¯Aj ©Ç¯Aj»ª¯ ¨k{ Aoa t±Ld«

¨nAj »Ã¼�BÇM ³§BLÇÇ� _¼µqÇÇ¯ ¨jn±i »½³§A±¯ ¥ªî _¼µ q¯

nBMnj °oí« ¤B]n pA ³� ¬Bñz« o~¯±MA ²jApnjAoM ¬Bñz« ð¦ª§A³T�Y

ºnApC BU S{Aj ³¢¯ j±i S½Bªe nj uLe Rk« nj An oîB{ j±M º±¯q�

ºjApC ¬B«o� ¬B�¦w °A SîB�{³M 5åå ¤Bw j°ke nj SLBî ° kwo¯ °A³M

/j±M ¬Ak¯p nj ¤Bw Szµ ³� »§Be nj ,jAj An kíwj±ív«

¤Bw ²k\µ »wnBQ hw±ñ¼¯ oîB{ ½A ¬Ak¯p Rk« �±ª\« ½AoMB®M

JB�i ° ²jo� ²nB{A j±i uLe Rk« ¤Bw ²jp±¯³M B\ñ½ j±i °A ° j±M

:³T�£ SwA ³Tv¯Aj»« KÄB~« ³ªµ ½A ¤±Ãv« An °A ³� »«B¯ Zo�§A±M³M

ºk®ÇM ¨A²j±ÇM ¤BÇw ²jp±ÇÇ¯ ð¯C pA k«B¯ �BM _¼µ AoU o«

Ç½A pA kíÇM j±íÇv« ³Ç� kÇ¯A³T{±Ç¯ ,nlC ³¦ª\Ç¯C pA ° ,¬Bv½±¯²o�mU

S§qÇî ° RkµB\Ç« ²An nj ¨k ° S�o£ ²nB®� »¯A±½j ¥�Bz« pA KÄB~«

S�¼�e³M ¬°o�« RnB{A ½A ñ¼§ k¼wn ³¼§Bî RB«B�«³M ²An ½A nj ° jB´¯

ºnAkMBT� Sªw RB¼e ¬B½BQ BU 5åå ¤Bw pA j±ív« ³� ©¼¯Aj»« Ao½p Sv¼¯

M²Bz«Ao´M ° ¬ÀwnA ð¦« ° jApo¼{ ³§°k§Ak�î uPw ° j±ív« ¬B�¦w

BÇU Sv½p»Ç« Jo�ÇU ¤BªÇ� nj ° S�£»Ç« bk« An ¬B¯C ° S{Aj j±ív«

¤Bw jBTzµ³M K½o °A oªî ° k¯A³T{±¯ 515 ¤Bw³M An °A RB�° /S{m£nj

/SwA ²j±M


° ºkÇ{An pA o¼Ç� kÇ¯A³TÇ{Aj �BLÇUnA º° BÇM ³� °A oæBí« ¬AoîB{ pA

° ºnBTh« ¬BªXî ° �±� B¯³M K�¦« J±�í½ M¾B�î ¬A±U»« »¯°n Zo�§A±MA

º±¦Çî oæBÇ¯ kªd«k¼w ° º±¯q� »ÄB®w ° ºk®oªw ºk¼{n ° ºqí«

pA ºkÄB~ nj ° ²j±Tw An j±ív«o¼«A ¬B¯C pA ºA²nBQ ³� joM ¨B¯ An º±¯q�

/k¯A³T�£ hw °A »wB¼w ° »MjA ¨B�« Sí�n ° R°Bhw

Sv¼¯AoîB{ pA ° ¬Ao½A ºBd~� ½oT£nqM pA »ñ½ ¬Bª¦w kíw j±ív«

¬B¼M nj °A Rnk /k¯n±´z« j±i oYÆ« ° �¼¦M ¨À� ° k®vP§j ðLw³M ³�

KwB®U ° ©¼�®U ve nj º° RnB´« ° ;KhT®« ²k½k®vQ RBª¦� BM »¯Bí«

²B£ k¯A±TM ³� SwA ²k{ WîBM °A ¤B¼i R± /SwA o½mQB¯nBñ¯A RBL¼�oU

pA ° k®� ¬B¼M ,SwA ³]±U ¬B½B{ »ÄB´®U³M ð½oµ ³� o¼LíU k®a BM An »L¦�«

BÇU ° jn°B¼ÇM ²pBÇU RB�¼æ±ÇU ° RB´¼LÇzU ° RBL¼�oÇU ° RAo¼LíÇU ²An Ç½A

²kÇ{ nAoñU ³� »¯±ª�« ° j±{ ³T�o£ S½nBíM ³� »�B�§A pA Sv¯A±U»«

:SwA ³T�£ ° ³Tv] ºn°j k{BM

yª�¯ Sí®æ nj ³� Sv¯C « nBí{A

»®XÇ« Ø»®íÇ« ³Ç¯ ° SwA nBíÇ« �§ ³¯

»ñLÇw hÇw nj kíwj±íÇv« ³� SwA ²k{ WîBM ³ªµ ¥«A±î ½A

° [¯o« nj j±i ,°A ¤±³M ° jjo£ ¬AoæBí« jq¯BMp SîovM ° jn°C é½kM

/j±{ ²joª{ S\e oí{ ¬B¼îk« ¬B¼« º° ¨À� ° k{BM ¬A°o¼�M y®hw

oí{ nk¯A ºjBT�°A ¡®] An U °j o£ A

¬BµoÇM ° kÇµA±{ ¬Bz½kM ²k®M oí{ p

° ºo´a±®« ° ºo~®î ºBµ²j°ow pA oYFT« ¬Bª¦w kíw j±ív« nBí{A

º°³ÇM (ºk®Çµ ° »Moî ° »wnB�) ¬A±½j ³w /SwA »io� ° °ovioæB¯

pA Çñ¼§ Sv¼Ç¯ Swj nj ºoYA H�¦�« °A ºk®µ nBí{A pA /k¯A²jAj SLv¯

¼�Àw bk« nj K¦�A ³� xk½B~ /SwA j±]±« ºjAkíU °A ºpBU RB¼MA


° ³�v¦�³M ³� k½Bª¯»« ¼®a ° SwA ¬A°n ° ²jBw SwA º±¯q� ºAo«A °

²kÇ½j ºk®Çµ RBª¦Ç� »ÇioÇM xnBíÇ{A nj /SwA ²j±ÇM B®Ç{C RB¼�B½n

yñLÇw pA ºn±MBz¼Ç¯ ½k§Ao¼´� ° ºqí« ,¥¼íªwA ½k§A¤Bª� /j±{»«

ZBÇU> ºk¼{n ° <¬B´¼� ºA±z¼Q> oí{ nj An °A q¼¯ »ÄB®w /k¯A²jo� k¼¦�U

k®a nj nBM k®a oîB{ ½A k{ ³T�£ ³� ºn±�³M /k¯A³T{Aj o�¯k« <¬AoîB{

�BÇd§ pA ©µ ²j°ow Bµ¬Ak¯p ½A nj ³� An ºnBí{A ° k{ »¯Ak¯p nB~e

° S«Àw ° �B�§A �§ �Bd§ pA ©µ ° »¯Bí« ve ° RBwBveA ° p±w

¼M An °A »wnB� nBí{A /k¯nAj |Bi S¼ªµA ° k¯o¼�¯»M »í¼L� RB´¼LzU

/k¯A³Tv¯Aj S¼M 18ååå BU 155åå

nj nBLÇñ½ k{BM»« n±´z« nB¼vM ° SwA j±]±« ³� °A »wnB� ¬A±½j

k¼{n ¨±eo« c¼d~U³M 1318 ¤Bw nj o¢½j nBM ° ¬AoÚ nj 1296 ¤Bw

²k¼~ pA oí{ S¼M nAqµ ²jq¯B{ j°ke nj ° k¼wn éL�³M ¬AoÚ nj »ªwB½

¬B½BQ nj /jnAj »îBMn ° ¤q� ° �ªv« ° RBí¼]oU ° RBí��« ° º±®X« °

ð½ ° ³T�µ ¨B½A æ° ° (»¯Ao½A ©½±�U oMB®M) ²B« p°n »w æ° °A ¬A±½j

o£ A ³� j±{»« ²k½j jApo¼{ ³§°k§Ak�î ¬B�¦w ¬Bª½k¯ S�æ nj º±®X«

/jnAk¯ nB¼vM »MjA xpnA »§° SwA ²pBU ³a

²j°oÇw BÇµ¬AkÇ¯p nj j±íÇv« ³Ç� ºnBíÇ{A jn±« nj »�°oî »«B�¯

Ø±¦î nj j±ív« RB¼vLe ³� k®¯Aj B~¯A JBdæA ° joi JBMnA> :k½±£»«

nBí{A pA « ³� k{BM S° /j±M ³½BQ ³a³M SeB~� nj ° SwA ³]nj ³a³M

pA JC ³Ç� j±ÇM ¬C ºBÇ] ° jq¼i ºBQoM « Äk¯AoM º±« ,©¯A±i »ªµ °A

nj An °A ¬A±Ç½j º±¯qÇ� »ÄB®Çw j±ív« ¬AoæBí« ¬B¼« pA <j°n « ©za

Znj ¬C nj G±´w ©µ An ¬Ao¢½j nBí{A »�íM ° jn°C jo£ oîB{ oªî oiA°A

nj °A ° jAj »µB£ C ±´w ½A pA An °A »¦î MoµB� ð¦ª§A³T�Y ñ¼§ j±M ²jo�

/SwA±i xp±Q ²BLT{A ½A JBM pA jBTwo� kíw j±ív«³M ³� ºA³í�


:SwA ¬Bª¦w kíw j±ív« nBí{A pA

BL½j ¬±a º°n pAo� SwA ³Tz£ B®ÇÇîn SM ¬C ²B¼ÇÇÇw ¼ÇÇÇÇ�§p

BTªÇµ »Çv� yTv¼Ç¯ ³Ç� ²Bª¯C° ovªÇµ »Çv� yTv¼¯ ³� °ov¯C

AnBÇiyªMBÇ½ ³T�´ÇÇ¯ ©¼ÇÇw nj ³§¿ yª®¼ÇM ³T�Çñ{ ZBÇÇî oÇÇM

AnBÇw oL®Çî ²j±ÇÇU °j ³½BÇÇw pA ©Çµ oÇM kTÇ�°A ©¼Çw ·ThÇU oÇÇM

¿¿ Æ§Æ§ ³TÇÇwn °j ²k®ÇÇÇÇi pA kÇÇ½C k½kÇÇQ °A ¼�ÇÇÇî Znj pA

B´®ÇU ©®Ç« °A ©Çip çoíÇÇ« nj xo¼ÇU ·¯BÇz¯ ©§j ³TÇvi kÇÇ{

BwC¬BªÇÇ� ·T�ÇÇa º°oÇÇÇMA ¬C ¤j oÇM jp ²qªÇ� o¼ÇU ©µBÇ£ BÇÇ¯

Ak¼QBÇÇ¯ o¼ÇÇU ©ÇÇip ° ²nBÇÇQ ¤j xp°k§j o¼ÇU ³®¼Çw p S{mÇ¢M

Ap±Ç] nj ³T�Çµ °j ³ÇÇ« k®¯BÇÇ« ³TÇvM oªÇ� ºj ²AoÇÇM y«kÇÇ½j

An±ÇÇe ¶kÇÇ½j pBÇÇÇ¯ ·`ÇÇÇÇM ºA ¬A±�n pA »Twn ³¯±¢a ³� ©T�£

B¯BÇÇ« ºA²jAqÇÇÇÇ¯ ¬B¼ÇÇÇÇ«jC p° »½±Ç£ ºA²j±LÇ¯ ¬B½oÇQ BÇM qÇÇ]

Aj±Çw nj n°j p AoÇÇ« ²k®ÇÇ¢�A° S®¼Çñz« §p SwkÇ{ o¼\¯p

Ak¼Ç{ Ç« oÇM §p °j o¼\ÇÇ¯p »´®Ç¯ »ªÇµ AoÇa Ä²kÇ{ Ak¼Ç{

BTÇñ½ ¤kÇM « ° BU °j ±U « BM »�An ¬AkM ±U °n±]±U p « oM

###

¨nBÇ� kÇwn ¬B\ÇM »v�Ç¯ oÇµ nj ¨nBT�oÇÇ£ ©ÇÇ� nAq´ÇÇM »~hÇÇ{

¨nBT�oÇÇ£ KLw»ÇÇM ° SØ¦î»ÇÇÇM ©w±LdÇÇ« ²B®£»ÇÇM ° SØ§ Òp »ÇÇÇM

¨nB�®ÇÇ« ²jBT�±¼ÇÇ¯ ³ÇÇÇÇ¯Aj oÇÇÇÇM Ä»�oÇ« ³TÇÇvñ{ B�ÇÇ] Äj nj

¨nBñ¼PÇÇM ¬BªÇÇwC oªÇÇ� ³TÇÇÇvM ©Ç{AjBPÇM ¬AoTÇiA ©Çv� ²jn±Çi

¨nAnjA oÇÇµj ºB®ÇÇÇÇî p°n oÇÇÇÇµ ©«±woÇ« foÇa ºÀÇM ¤BÇw oÇµ

¨nBª¼ÇÇM ZÀÇÇî S½±�ÇÇU »ÇÇÇÇM ¨n±\ÇÇ¯n K¼LÇÇ� S¼MoÇÇU »ÇÇÇM

¨nA±h¯±Çi SwoTiA ° ¨nA±hª� ©w±d®Ç« Sví§BÇ� ° ©w±LdÇ«

¨nApC ³¯BÇÇÇÇ«p ©TÇÇÇÇw ²joÇÇÇÇÇ� ©ÇÇ]AnBÇÇU ²nBTÇÇw o�ÇÇ¯ ²joÇÇÇM


¨nBÇÇQ pA oTªÇÇ� k�®ÇÇM ¤BÇÇv«A° ºj pA öT¯°qÇÇ� ©�ÇÇÇM p°oÇÇÇÇ«A

¨nB«±Ç� p »ÇzUC oÇµ Sv¼�oÇe Ç« éLÇÇ� SvTÇÇ«AkÇÇ¯ nB«±ÇÇ�

¨nB½ u� Sv¼¯ ³� k{ ³a p°o«A ºp°n ©TÇÇ{Aj ²k½qÇÇÇ£ ¬AnBÇÇÇÇ½

¨nAp ·§BÇÇ¯ ° ShÇÇÇw ·½oÇÇÇÇ£ pA kÇ½C ²±TÇw ¬BªÇwC K{ ³ª¼¯ oµ

¨nAkÇ½j j±ªÇ¯ B�Ç� ³Ça ³ÇÇ£ BÇÇ¯ ³Ç� Ç« ° ³Ç� ¬BÇ¢½AkÇi ¬AkÇ¯p

¨nBvñLÇw ° ³¦ÇMA uM ³Ç� k½BÇ{ nj ©½BÇQ ° SwkÇM ¬Ao£ Sv½k®M

¨nBØ¼Çî ³Ç¯ ° ¨jpj ³Ç¯ ³ÇÇ� ©ÇÇ¯Aj ©Ç¯Aj»ªÇ¯ ¨kÇ{ AoÇa t±LdÇÇ«

///¨nAj »¼�BÇÇM ³§BLÇÇ� _¼ÇÇµ qÇÇ¯ ¨jn±Çi »Ç½³§A±Ç¯ ¥ªÇî _¼Çµ q¯

###

ÇÇU k§B®ÇÇ¯ AoÇÇa ° ©ÇÇza k½±ÇÇ¢¯ AoÇÇÇa

Çw° S�oÇM ¬C pA ° �BÇz¯ S�oÇÇM ½qÇÇ�

k®½BzhLÇÇM ¬B®ªÇÇ{j ©ÇÇ� ©½oÇÇ¢M ¬B®ÇÇa

Ç�° ¥ÇµA ° ¬BTÇw°j pA kÇÇ½C ¨jBÇÇ½ ±ÇÇa

¨nkÇÇM µo¼ÇÇQ ° ©ÇÇÇÇ� p ¨±ÇÇÇÇ{ odÇÇÇÇw

ÇÇµAo¼ÇÇQ Sv®ÇÇU ¬BÇÇz¯ ³ÇÇÇñ¯C o´ÇÇÇÇM p

©®ÇU k¼Çwn ³¢½BÇ] ¬AkÇM íÇ� ° [ÇÇ¯n p

Ç« ©½±Ç£ JB�Çi nj oÇ£ Ak½BÇ¯ SwAn ³ÇÇ�

¨joÇÇ� ¼®ÇÇµCoÇÇM nj ¤j ° ©TÇÇz£ n±LÇÇæ

ÇµC pA yUC ±Ça ¤j Ç½pA yUC SwBhÇÇM

ÀÇÇM k®LÇÇÇM Ä²k¯BÇÇÇÇ«nj ¬s¼ÇÇÇÇM ¬BÇÇÇÇvM

¬s¼ÇM ³Ça ¬±Ça ð½nBÇU oÇÇM ªÇÇM ¬B´ÇÇ]

Ø»ÇÇ{ Ò° ²jrC ¬p±ÇÇw ¬±ÇÇa ©TÇÇwj p öÇÇM

¬p±Çw ·ªÇza ±`ªÇµ ¤j ° ¬p±Çw ±a ©®U


¬B½oÇÇ£ ¬BTÇÇw°j öÇÇ{ pA ¨nBÇÇÇÇ½ j±LÇÇÇÇ¯

¬±¼ÇÇ{ ¬B®ªÇÇ{j ©¼ÇÇÇM pA ¨nBÇÇÇÇ½ joÇÇÇÇñ¯

x°j Ç« oÇM S{mÇ£ ¬Ao\µ ²°k¯A ° jnj p

ª½oÇÇÇµA ºAn° º°n pA oU²B¼ÇÇÇÇw »LÇÇÇÇ{

¬°joÇÇ£ An cLÇÇÇÇæ ¬BL½oÇÇÇÇ£ jBz£»ªÇÇÇÇ¯

Ç«Aj A±Çµ oÇÇM joÇÇ� »ªÇÇµ pAnj K{ ³ÇÇ�

K{ oÇÇñz§ joÇÇ� p°n ³PÇÇw oÇÇM ³½ÀÇÇÇÇ�

ªÇ½ ¥¼´ÇÇw Oa p ºoíÇÇ{ k�oÇÇ� SwAnp

K{ ¬k¯BÇÇ« oÇÇ½j p ³T�oÇÇ£ ¤ÀÇÇÇ« AoÇÇÇÇ«

¬qÇe ° öÇÔ¢M »§j ° JAmÇî ° [¯oÇÇM »®ÇÇU

An AjoÇÇ� ³ÇÇÇ� ©§j ²k¯BÇÇÇÇ« oñ�ÇÇÇÇU ¬C nj

¬jAp ¨kÇµA±Çi ³Ça ²o¼ÇU K{ Ç½pA ²BÇÇ¢Q

u� kÇ¯AkÇ¯ ° TÇvMC K{ Svµ ³ÇÇ� ¬C pA

TÇvMC kÇ½Ap ³Ça kÇ{ ºoPw ¬±a ³§Bµ ³�

�AoÇ� K¼´ÇÇ¯ pA ° ²B£odÇÇw jBÇÇM S{mÇÇ£

¬p°n pA ÇÇ« oÇÇM kÇÇ«C SwnB¼ÇÇÇÇ¯ °oÇÇÇÇ�

¬¿BÇ¯ Ä²j±ÇM ° x°j K{ ³ªÇÇµ Ä³T�hÇÇ¯

¬oÇQ ©\Ç¯ ° Sv®Ç« ºA±ÇÇ£ Sw°j ¤B¼ÇÇi

²BÇÇ£ BÇÇ¯ °A ¤B¼ÇÇi kÇÇ«D� ¨j±ÇÇM ³TÇÇÇvz¯

�l ©¼w ±a °çnBî ¥£ ±a ° º°n²B« ±a

¤j ¬B{±Ç] ¬±Çi ²o�Ç� ð½ ±a S�B¼M Ao«

ÇU ¬¿BÇ¯ º±Ç« nBÇU ð½ ±ÇaS�B¼ÇÇM AoÇÇ«

ð{A ¨kÇ¯An ³� uMp ° §p °j k®� ³� uMp

TÇi ðz« ±Ça »Çñ½ ° ¼ªY nj ±a »ñ½


kÇÇ«C joÇÇ£ §p ° ©ÇÇza pA An °A ° AoÇÇÇÇ«

ÇÇÇ«Aj ð½ ° ¼TÇÇÇÇwC ð½ Æ§Æ§ ° ðz«p

q½oÇ« ð{A y¼ÇM ²kÇ½j pA ³Ç� S�ÇÇ£ pB®ÇÇM

Çñ« ðz« y¼ÇÇM §p qÇÇ� ©T�ÇÇ£ o´ªÇÇM

j±LÇÇ� o´PÇÇw qÇÇ� ©½j±ÇÇM ²o�B®ÇÇ« ÇÇ½nj

ÇÇ{°n ·ªÇÇza j±ª®ÇÇÇM Sí¦ÇÇÇÇ� ²j°j p

###

¨k®ÇM ¬C ° ½BÇM ©®Ç� ³Ç� »«o] ¨k®ÇM ¬BªÇ£ nj ³TÇvi ¤j »� BU

¨k®ÇM ¬B«poÇM ° foÇa xjo£ oM «oÇM »ªÇµ kÇwn Ç«p ³� BµkM

¨k®ÇM ¬AkÇ� BÇi ¥æA nj JC o£ jjoÇ£ ¬BTw±ÇM ³Ç� j±Çz¯ ñªÇ«

¨k®ÇM ¬BTw±ÇM °oÇw S«BÇÇ� oÇÇM ½k®Ça t±Çµ AoÇa ©vi ²jBT�A

¨k®ÇÇM ¬A°nBÇÇ� ³TÇÇ�n ¨j nkÇÇÇ¯A An ²n kÇM ¼íÇ� oÇi ³Ç{¿ ½°

¨k®ÇÇM ¬A±ÇÇ] o�BÇÇi R±ÇÇ� nj SîBÇw oÇµ o¼Q ShM »Tvw ½A

¨k®ÇM ¬BÇ½p nj j±Çw »ÇQ pA ©µ° ©TÇ�A �AoÇ� nj ¥Çæ° »Q pA k®a

¨k®ÇM ¬BªÇwC oÇM »ªÇµ p°n BÇÇU K{oÇµ An ²nBTÇw oÇQ ¶kÇ½j ½°

¨k®ÇM ¬BLwBÇQ ¡¯BÇM ° ²oíÇÇ¯ nj ¨j²k¼PÇw BÇU x±Ç£ °j q\Çî p°

¨k®ÇM ¬BªÇ� nj ³Ç� ¼�Ç½ o¼U oµ ¨j±~�ÇÇ« ºA±ÇÇµ joLÇÇ¯ q£oÇÇµ

¨k®ÇÇM ¬B¼¯oÇÇQ jnp ¶o´ÇÇa oÇÇÇM Æ§Æ§ ·¦½±ÇÇ� ºo�ÇÇ¯ oÇÇµ pBÇÇÇ�

¨k®ÇÇM ¬AqÇÇi nj nB´ÇÇM ¬AnBÇÇÇÇM ¨nBÇM fn °j oÇM ²kÇ½j p oMA ¬±a

¨k®ÇÇM ¬A±UBÇÇ¯ nAp ÇÇÇU nkÇÇÇÇ¯A ©½BÇz¢M ³§¿ foÇw p ³Ç� »¯±Çi

¨k®ÇM ¬AjnBÇ¯ ð{ow ¥¼w ¬±a ²kÇ½j pA ³T�oÇ£ ¼Ça ¶o´Ça oÇÇM

¨k®ÇM ¬B½°BÇÇ� y�nj ¨oÇÇa oÇÇM Bµoµ±Ç£ ²k½qÇ£ »ªÇµ ³Ç� »½±£

¨k®ÇM ¬B\ÇM nA ÇU Ç½nj k¼ÇÇ«A ¨k¯BÇ« ¬A±hTÇwA ÇÇU kL§BÇÇ� pA

¨k®M ¬A±hTwA oM oª� ð¦� ¬±a ¨nC ¡®`ÇM oÇ£ A ºoªÇ� uQ ½p


¨k®ÇM ¬Anq¼Çi ±Ça ²oÇÇ£ ¨kÇÇ¯Ap ©µA±i o£ ³� ¨k{ ¬B®a í�pA

¨k®ÇM ¬BÇ¢½AoÇM ¬B¼Ç« ²q¼Ç¯ ¬±a ³Tw±¼ÇQ ³Ç� Ä²q¼Ç¯ ±Ça í� nj

¨k®ÇÇM ¬A°nBÇÇ¯ ¬B®hÇÇÇw nj ¤j »Ç� BÇU ¬A°nBÇ¯ Sv®hÇw pA nB�

¨k®ÇM ¬BÇÇµj nj ³ÇÇMAoÇÇ� k®¯BÇÇ« ºk®ÇM ¬BÇµj oÇ£ A ¨j±ÇM n±i nj

¨k®ÇM ¬BªÇ� oÇM ¡®Ça ²p »Ç� BU ©TÇz£ ¬BªÇ� ¬±a k¯Bª¯ o¼U ð½

¨k®ÇM ¬AoÇ£ ©ÇÇ� nj ³ÇÇ� ²B£oÇÇµ ³z½kÇ¯A nj j±Ç{ ©ñLÇw ¤j ³ÇÇ¯

¨k®ÇÇM ¬B´ÇÇ] ·¯BÇÇ¢½ bkÇÇ« nj ¨pAjoPÇM ³ªÇÇµ pA ¤j ³ÇÇ� k½BÇÇ{

###

©Ç¯Aj»ªÇÇ¯ oÇÇ£j ²n ³M±ÇÇU qÇÇ] ©¯Bª¼ÇÇzQ Tz½±ÇÇi ¶joÇÇÇÇ� pA

©¯B`¼ÇQ ³Ça »ªÇµ ¬BÇMp ¨BÇ� nj k¯B`¼PÇM kÇM ShÇM ³ªÇÇµ ¨nBÇÇ�

©Ç¯AjoÇ£ ³a »ªµ hw ²o¼i oM jjo£»ªÇ¯ Ç« ¨BÇñM foÇa Ç½A

©Ç¯A±¼Ç� o¼ÇÇw k®ÇÇ� yL®ÇÇ] nj ©v¼ÇÇ]oÇÇM x±µq¼ÇÇÇU y¯Aj nj

©¯BÇwAoÇÇi Sª´ÇÇU ·TÇÇvM ³ÇÇ£ ¨n° ° BÇÇ´§ S�C ·TÇÇÇvi ³ÇÇÇÇ£

©Ç¯AkÇ¯p Ç�° ³Ç� oÇ¢« òoÇ« BU ©w±LdÇ« S�Ç¢{ ºA Ä²jAp BÇÇU

©ÇÇ¯A±§A ºÀÇÇM nj ° S®dÇÇÇ« nj kÇM ShÇM S{Aj ° k¼z� k®`ñ½

©¯BL½oÇÇ£ kÇÇM ºB�ÇÇ� S�oÇÇÇ¢M ¨k¼{±PÇM ¥ªÇÇî µo¼ÇÇQ ¬±ÇÇa

©¯Ak®w ³¯ « ³� »¯p ³a ½k®a SîBÇw oÇµ o´PÇw ºA « q�« oM

©¯Bñ¼ÇQ ³Ç¯ ©§j ºoÇM ³a U nj ©®¼M °p ³¯ ©®U »z� ³a ¬±i nj

©Ç¯Aj»Ç« ¡®ÇU ³� »µj ³a ³½±Q ö¼zªÇ{ k®Ç� ³Ç� »®� ³a ³¦ªe

©¯BT�Çi Svv£ °oÇ� ³� uM uM ¨q½kLÇÇ{ jBTv½BÇÇÇM ³ÇÇÇÇ� °n °n

©¯B�¦Çw k®ÇM ºAqÇw ³Ça Ç« BU u� k½±ÇÇ¢¯ AoÇÇ« ³ÇÇØ¦§A¬BdLÇÇw

©¯BTÇÇwj ³ÇÇ¯ ° ©§Ap ©TÇÇwn ³ÇÇÇ¯ oÇiC ©¼Ç� AkÇÇ£ ÇÇ« ³¦ªÇÇ] nj

©¯B¼ÇÇîA ²±ÇÇ]° jkÇÇÇî pA ³ÇÇÇÇ¯ ©§BªÇÇîA ¬±¼ÇÇî jkÇÇæ nj ³ÇÇÇÇ¯

©¯BLÇÇ¯A ° B~ÇÇî ° o�ÇÇw joÇÇÇÇ« ©\Ç¯n ° ³ñdÇ� ° bAq« ¥µA »¯


©¯BÇ¯ j±ÇÇM ÇÇ½A ° ¬C ¶o�ÇÇw nj ©ÇÇMC j±ÇÇM ¬C ° ÇÇ½A ¶p±ÇÇÇ� pA

©ÇÇ¯C S®ÇÇ« ¼ÇÇÇÇµn ²nA±ªÇÇÇÇµ ©®ÇÇ½A SªíÇÇ¯ o¼ÇÇwA ³Tw±¼ÇÇÇÇQ

©¯BÇwC SwkÇ{ hÇÇw nA±ÇÇ{j ©¦dÇ� ºoîBÇ{ ³Ç� ³ªÇÇµ Sv¯C

©Ç¯A±Ç½j ¥�Ç� ²jB´Ç¯ ²kÇ½j oÇÇM ¨nBT�Ç£ ¥�Çî ²k¼ÇÇz� ³®¼ÇÇw nj

©¯BÇ� JjA nj ³Ç� j±ÇÇz¯ »§BÇÇi ¨odÇM o®Çµ nj ³Ç� ©®Çñ¯ ¬B~�Ç¯

©¯Bz�ÇÇM éLÇÇ� p »¼TÇÇwA oÇÇÇÇ£ jqÇÇ½n °oÇÇ� »®ÇÇ«Aj oµ±ÇÇÇÇ£ pA

©¯BÇÇvñ½ n°oÇÇw nj ° ²kÇÇÇ¯A nj ©½°oÇñ½ n±�Çe nj ° SL¼Ç� nj

©¯B´®ÇQ ° nBÇñ{C kÇM ° ð¼ÇÇ¯ nj ©Çµ ¬±`ªÇµ Svµ ³� k¯Aj jq½A

©¯Bª¦Çw kíÇw SzQ p ³Ç¯ « nj k{BÇM ºsÇ� »Ç½²nl qÇ£ oÇµ oÇ£

###

ºBÇ¯ nB~Çe nkÇ¯A Ç« ºB¯±Ça ¤kÇÇM ©§BÇÇ¯

ºBÇ] k®¦ÇM Ç½p Ç« SªÇµ S�oÇ£ »TÇÇvQ

nAp ºBµ³§BÇÇÇÇ¯ AoÇÇÇÇ« ºBÇÇÇÇ¯ ºA±ÇÇÇÇµ jnC

ºBÇÇ¯ ºA±ÇÇµ jnC ³ÇÇa nAp ºBµ³§BÇÇ¯ qÇÇÇ]

oÇ£ A j±ÇM ³TÇz� AoÇ« [Ç¯n ° jnkÇM ¬°joÇÇ£

ºAq�¯BÇ] ©�Ç¯ ºkÇÇz¯ ÇÇ« oªÇÇî k¯±¼ÇÇQ

Ç« ²BÇ] j°q�¼ÇÇM ºBÇÇ¯ ~ÇÇe p ³ÇÇ¯ ³ÇÇ¯

ºBÇ¯ ~Çe Svñ¦Ç« njBÇ« ³Ç� ¬B´Ç] k¯Aj

³TÇ{AmÇ£ oÇM ð¦Ç� p oÇw �±¦Ç« ¬±Ça ÇÇ«

ºBÇQ ²jB´Ç¯ oÇM ³ªÇM ° Swj ²joÇM ²oµp ºp

»Tª¼ÇÇÇÇ� ºBÇÇÇÇµ nj ©{BÇÇÇÇQ ²B£kÇÇÇÇ½j pA

ºBÇz¢§j ïBÇÇM nj ©ÇÇ«AoÇÇi ³ÇÇ£ éLÇÇ� p°

¼Ç�§ ¶jBÇÇM ¬±ÇÇa nkÇÇ¯A ©«BÇÇñM »ª�ÇÇ¯

ºBÇMo§j §p ¬±ÇÇa nkÇÇ¯A ©TwkÇÇM »�ÇÇi


k®¦ÇÇM SªÇÇÇµ AoÇÇÇÇ« Sz£ SvQ p°oÇÇÇÇ«A

ºAjqªÇÇ� éLÇÇ� AoÇÇ« S�oÇÇ£ ©ÇÇ� nBÇÇ¢¯p

»ÇÇQ jB´ÇÇ¯ ¨nB¼ÇÇ¯ ¨BªÇÇÇU ÇÇÇÇU [ÇÇÇÇ¯n pA

ºA° k¼ÇÇÇÇz� ¨nB¼ÇÇÇÇ¯ k®¦ÇÇÇÇÇÇM ¤j jnj p°

hÇw »¦ÇM jk®LÇ¯ ,SvLÇ¯ hÇw Ç« oÇÇM

ºAoÇw hÇw ,k{BL¯ x±¼¯ hw ð½ ¬±a

©Ç� ° ÀÇM ©¯BÇ] ° ¤j oÇÇM SwoÇÇU ºnBÇÇ�

ºAoÇÇ£ oÇÇw �¼ÇÇÇU pA ° ²jAj JC cÇÇÇÇ«n pA

¼íÇ� ¶nB`¼ÇM Ç« pA kÇµA±i ³a ¬°jo£

ºAkÇ£ ¶k¯BÇ«nj Ç« pA kÇµA±Çi ³Ça »T¼Ç£

oÇñ{ ©Ç� ¥�Ç� ºA »Tv¼Ç¯ ²poÇ{ o¼Ç{ o£

ºAqÇ£ ©Ç� ¥�Çî ºA »Tv¼ÇÇ¯ ²poÇÇ£ nBÇÇ« n°

°oÇM »TîBÇw ºkÇ{ ²±Ç� ³ÇÇ¯nA S®dÇÇ« ºA

ºBPÇM »½³�Çd§ ºkÇ{ jBÇM ³ÇÇ¯nA S§°j º°

jn±ÇÇ¯ nj �BÇÇQ AoÇÇ« ³¯BÇÇÇ«p o®µ»ÇÇÇÇM ºA

ºAoÇÇ£ oÇÇM ð¼ÇÇ¯ AoÇÇ« o´PÇÇw ¤jn±ÇÇ� º°

kÇÇve pA p°n oÇÇµ ° K{ oÇÇµ nBÇÇ£p°n ºA

ºBÇz£ ©Ç�p nj ²j ° Ç� ©T®dÇ« p ³ÇÇ Òa ²j

¬BÇña °oÇÇ� ¥ÇÇ£ ¬±ÇÇa ©L¼ÇÇñ{ yUC nj

ºB«pB¼ÇÇM np ¬±ÇÇa ©¯BdTÇÇ«A ¡®ÇÇw oÇÇÇM

pAkÇ£ °oÇ� ©ª¼Çw ±Ça ²BÇÇ£ ©ÇÇip o´ÇÇM p°

ºBÇv� »ªÇµ ¨nBÇ« ±Ça ²BÇ£ uLÇe o´ÇM p°

n±hÇÇM oTz¼ÇÇM ©§j foÇÇÇÇa ºBÇÇÇÇµjrA ºA

ºBÇÇvM oU¡®ÇÇU ©®ÇÇU foÇÇa ºB¼ÇÇÇwC º°


¼LÇÇ« ° ±ÇÇ{ ºnBÇÇU RjBíÇÇw ¶kÇÇÇ½j ºA

ºAqÇÇ« ° ±ÇÇ{ ¬°oTÇÇw k¼ÇÇÇ«A njBÇÇÇÇ« º°

¬B´Ç] Ç½A Sv½pB\« ³� ñ« �q] U ºA

ºAow ½A Sv¼\®Pw ³� ±z« ¼ª� ¤j º°

nAkÇ« ¬B´Ç] nkÇ¯A »ÇµA±Çi ð¦Ç« ° ØqÇî o£

ºBª®Çµn ° n±TÇwj SîB®Ç� qÇ] ° oLÇæ q]

###

pBÇM »MB¼Ç¯ »« ³� »½±] k®a pAn Rk¯±®Çz¯ ³Ç� »½±Ç£ k®a

pBÇ¯ jjoÇ£ pC ³Ç� Ç� ©Ç� pBÇ¯ ±Çi jo¼£ éL� ³� ±i ñ« kM

pAo�ÇM º±{oÇM ³Ç� »®¼ÇM [Ç¯n K¼z®ÇM ðLÇw ºkÇ«C pAo� pA

pA°C kÇîn ±Ça Ç¢� ³¯B«p nj �oÇM ¬±Ça Sª½qî � oTz¼M

pBÇ¢M k®®Ç� AkÇ] An RoÇw o£ p°o�ÇM »Tv¼Ç¯ éªÇ{ pA oTªÇ�

pBTÇM oÇ¼§j uQ ° ²An Ç� ²ow ±Ç¢M nA±TÇwA ° �§ � SwAn

pBÇvM ±ÇU BÇM ³¯BÇ«p jpBÇv¯ BÇU x±ÇñM y½±Çi jAo« »MB¼¯ BU

pAoÇ£ º±Çi o¼Ç¢« »¢®¦ÇQ n° k�Ç] RjBÇî o¼¢« »MB�î o£

pBÇM jo¼¢¯»« ðz\®£ ³� ¼M »Ç�An ±Çz« j±i nk� pA ©ñM

pA°oÇQ Ç� k®¦ÇÇM ºA±ÇÇµ oÇÇM jn°BÇÇ¯ ²j fAoÇÇ� ¼ÇÇ«p oÇÇÇM

pAkÇ¢M ° ÇñzM ¡®w »¼¯ n° y� »Thw ºÀM »¢®w ±U o£

pAjoÇQ Tz½±hÇM ° nAj ¨oÇÇ{ ¤±�Çz« ¬C ° ½BM »{BM k®a

###

k®ÇÇ½AnB¼ÇÇÇÇM A±ÇÇÇÇµ ºBµ³Ø¦ÇÇÇÇß� k®½BÇÇz¢M ±ÇÇa ¬BªÇÇwC n±ÇÇ½p

k®ÇÇ½Ak®¼ÇÇÇM nqÇÇÇÇM fn An S{j k¯o¼ÇÇ£ nj ©¼ÇÇvM oÇÇw An ²±ÇÇÇ�

k®Ç½AjqÇÇM �BÇÇQ ³®¼ÇÇÄC ±`ªÇÇµ k¼{n±Çi ¥�¼~ÇÇM Sª¦ÇÇ� ¡¯p

k®½Bª®ÇÇ¯ º°n _¼ÇÇµ °kÇÇÇM ¬Cp k¯kÇÇ½jpj o´ÇÇ« n±ÇÇ¯ ¬AoTÇÇÇÇiA


k®Ç½C k½kÇQ »ªÇµ K{ ¬AoTÇÇiA kTÇvM ³Ç« n±Ç¯ p°n ¬±ÇÇa o´ÇÇ«

k®½BwB¼ÇÇÇ¯ »ªÇÇÇÇµ ²po§p ³ÇÇÇÇ� K¼´®ÇÇM ¨j²k¼PÇÇw nkÇÇ¯A »®¼ÇÇM

k®½BÇÇÇÇÇÇQ An JBTÇÇÇÇÇÇÇÇ�C S½An q½oÇÇ£ o´ÇÇM p ³ªÇÇÇµ ²jBTÇÇÇÇv½A

k®½BMoÇÇM k®T�BÇÇ½nj ³ÇÇa oÇÇÇÇµ °A yMBÇÇU ° n±ÇÇ¯ p Sª½qÇÇµ nj

k®Ç½An ð¼ÇM ³Ç¯ ° éLÇ� ð¼ÇM ³Ç¯ k¯kÇM ° ð¼Ç¯ ¬Aoµ±Ç£ K\î ºA

k®½BÇQ ðLÇw ¬Cp ³`Ç¯C k¯oT´Ç� k®TÇwj ¬AoÇ£ ¬Cp ³`Ç¯C k¯oT´Ç«

k®Ç½AoÇ¢¯ °j oÇµ º±Çw Aoa uQ k¯o®ÇÇµ njBÇÇ« ° ¥�ÇÇÇÇî nkÇÇÇÇQ

k®½¿BÇÇQ é�ÇÇ¯ ° ØoÇÇÇÇ� ¶o�ÇÇÇÇ¯ k®¯BÇÇ« An ²o�ÇÇ¯ ²j±§BÇÇQ ³ªÇÇÇÇµ

k®½BzhLÇ¯ oÇÇ¢] oÇÇM ° ¤j oÇÇM Ç«p ° kÇ¯A²j°j p B´¯B®Çw ¬±Ça

k®½Bv�ÇM nBÇ« ±Ça ¬Cp An ¦ÇÇi k®ÇÇ½C nBÇÇ« ºBµkÇÇ½j o�ÇÇÇ¯ nj

k®Ç½AqÇ¢M nBÇ« ±Ça oÇÇiC ºp°n k®Çµj ²o´Ç« nBÇ« ±a AnB« ³a o£

k®½B«oÇ� ³`Ç¯C oÇµ k½BÇÇM joÇÇ� kÇ¯nC y¼ÇQ ³`¯C pA Sv Ò] ¬A±T¯

k®½BwoÇÇ� oªÇÇÇÇî ° k®¯B£pBÇÇÇÇU k¯n±Çi ²kÇ¯p ¬BÇ] ° k®¯B£kÇÇ¯p

k®Ç½Ao¼ÇQ ³`Ç¯C nkÇÇ¯A k®LÇÇ« ¤j k¯j±Çz¢M k®TÇwAo¼ÇÇQ ³ÇÇa oÇÇµ

k®½BÇi »ªÇµ ¬C oÇM ¬AkÇ¯j ²BÇ£ k¯k®Çi »ªÇµ Ç½A º°n nj ²BÇ£

k®½Bw»ÇÇ« �±®ÇÇe ¬C »ÇÇÇQ p° k¯q¼M»ÇÇ« o¼LÇÇî ÇÇ½A »ÇÇÇÇQ pA

k®½Bª¼PÇÇM ©ÇÇÇµ q¼ÇÇÇÇ¯ B´¯oÇÇÇÇ� k¯j±ª¼PÇÇM An foÇÇÇÇa BÇÇÇÇµn°j

k®Ç½An j±Çi nBñ«BÇ� j±Çi ³ñ¯Cp SwA »v� ¨B� ° ºAn ³`¯C k®®ñ¯

k®½¿B¼Ç¯ ¥ÇÇ£ º°n ¬±i³ÇÇM BÇÇU k®µkÇÇ¯ An �BÇÇÇi JC ¶o�ÇÇÇÇ�

k®½BÇÇÇz¢M k®Mk®ÇÇÇÇM ¬C pA uQ k¯k®ÇÇM nj ²nBÇÇQ ²nBÇÇQ An ¦ÇÇi

k®½BÇÇM ¼®`ªÇÇµ ° k®®¼®`ªÇÇÇµ xBLÇ« ³\Ç¯n ,kíÇw j±ív« q¼i

k®½B«o�nBÇÇ� ³ÇÇ� »ÇÇ¯AkÇÇ¯ BÇÇÇÇU k®ÇÇ¯AjqÇÇ½ ¬AoL¯B«oÇÇÇÇ� ³ªÇÇÇÇµ

###


©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBLÇÇ¯AoÇÇ£ [ÇÇÇÇ¯n pA ©®ÇÇÇÇU

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBÇÇ¢�A ©§j ¬±ÇÇa ¨oÇÇÇ¢]

°oÇÇM ° ºBzhLÇÇM ±ÇÇU ÇÇzî p SwnAqÇÇÇ¯ ¤j

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nAp ©�ÇÇM SwnAqÇÇÇÇ¯ ÇÇÇÇU

ºnj ¤kÇî pA k®ÇÇ� ²jBÇÇz£ ShÇÇMnA ÇÇ« oÇÇM

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBªvªÇÇÇÇM o\ÇÇÇÇµ pAnj ¬C

B�Ç] ±ÇU BÇM ©®Çñ¯ uQ Ç½pA ³Ç� ºjoÇÇ� k´ÇÇî

©®Çñ¯ ±Ç£ Çñ« nBÇM oÇÇ£ j°nBÇÇM ÇÇ½A ºjoÇÇ�

AoÇ« ³T�Çµ o´ÇM ±ÇU »Ç½AkÇÇ] Sv½jnj KíÇÇæ

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇÇÇ£ ÇÇÇÇñ« nBT�oÇÇÇÇ£ jnj ¼®`ÇÇÇÇM

AoÇÇÇ« ° nAoÇÇÇÇ�A ºjoÇÇÇÇ� »¼TÇÇÇÇw°j o£kÇÇÇÇM

©®Çñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBÇÇñ¯A kÇÇ¯jAj oLÇÇi ¬±ÇÇa

²A±hÇM ²joÇ� ¬C pA ºnmÇî »®ÇñM ¬±Ça »´®Ç£

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nAoÇÇæA ³®ÇÇ£ oÇÇM ¬C pA uQ

y½±ÇÇi ¤j ²poÇÇµ ¨nApC ¤j nAjA±ÇÇÇÇµ ÇÇÇÇ«

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nAq¼ÇÇÇÇM ÇÇÇÇ« ºA±ÇÇÇÇµ pA

q¼ÇÇU ±ÇÇU nApDM ºBÇÇ] oÇÇÇÇµ ºnApBÇÇÇÇM q¼ÇÇÇÇU

©®ÇÇÇÇñ¯ ±ÇÇÇÇ£ ÇÇÇÇÇÇñ« nApDM nAp ¤j BÇÇÇÇÇÇÇÇM

q½qÇî ²kÇ½j ° ¤j ° ¬BÇ] ¬±Ça ±U º°n Ao« ºA

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nA±ÇÇi AoÇÇ« q¼ÇÇa ³ª´ÇÇÇÇM

p°n ° K{ ¬±`ªµ ±U º°n ° ±U §p ºA « oM

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBÇÇU K{ ±ÇÇa ÇÇ{°n p°n

»´ÇU o´ÇÇ« pA S§j ºA Sv§j ±ÇÇU o´ÇÇ« ºBÇÇ]

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇÇÇ£ ÇÇÇÇñ« nA°C ÇÇÇÇU p An ©§j uQ


q½qÇÇî nB®ÇÇ½j ¶k®¯BÇÇ« ±ÇÇU jqÇÇ¯ ©¼ÇÇ¯ ¬±ÇÇÇa

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nB®ÇÇ½j ±ÇÇa¡¯n pA ©ÇÇÇin

o\ÇÇµ ºnBª¼ÇÇMp ²j±ÇÇwC ¤j ß¬BÇÇwC ÇÇÇU ºA

©®Çñ¯ ±Ç£ ÇÇñ« nA±ÇÇ{j ÇÇ« oÇÇM ÇÇ« nBÇÇ�

S�oÇ£ ±ÇU ºBÇ�° ° o´Ç« ³ªÇµ ³ÇÇ� An ©§j ÇÇ½A

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇÇÇñ« nBª¼ÇÇÇÇM ²kÇÇÇÇ¯A ° ©�ÇÇÇÇM

k¼Çz� ±ÇU [Ç¯n ±ÇÇU nApC»ÇÇM ³TÇÇvi ¤j ÇÇ½A

©®Çñ¯ ±Ç£ Çñ« nBLÇÇ¯A ¤j ³TÇÇvi ½oÇÇM ©ÇÇ�

BTÇM pBÇÇ¯ j±ÇÇ{ nB¼ÇÇvM ±ÇÇa o´ÇÇ« j±ÇÇ{ ©ÇÇ�

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nB¼ÇÇvM {BÇÇî BÇÇÇM pBÇÇÇÇ¯

nBLÇÇM ßnB®¦ÇÇ£ ±ÇÇa p°oÇÇÇÇ�§j ßº°n ¬AkÇÇÇÇM ºA

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇÇ£ ÇÇÇÇñ« nBÇÇÇÇ¯ pA oU²k®ÇÇÇÇ£ C ©§j

j±ÇÇ{ ²jo«sÇÇQ ±ÇÇU nBÇÇÇÇvin ·§¿ ¬C oÇÇÇÇiC

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBÇÇvin ·§¿ oÇÇÇÇM ³¼ÇÇÇÇñU

toTÇÇ« ²°kÇÇ¯A oÇÇñz§ kÇÇz� o\ÇÇµ nA ¤j ºA

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBv¯±ÇÇÇÇ¢¯ oLÇÇÇÇæ ©¦ÇÇÇÇî

Ç½pA uQ q£oÇµ ºkÇ½j B�Ç] ° n±ÇÇ] B�{BÇÇî

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBÇÇ� B�ÇÇ] k´ÇÇî kÇÇM jBÇÇ½

j±Ç{ nBÇi ±ÇU ¶pBÇU ¥Ç£ ³ÇÇ� »ÇÇµA±hÇÇ¯ oÇÇ£

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBÇÇioÇÇ� SLÇÇí§ ¬C jBÇÇÇÇ½

¨n±hÇ¯ ±ÇÇ£ n±hÇÇ« n±ªhÇÇ« u£oÇÇ¯ ¬C ©ÇÇ�

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nBMoÇÇÇMß¥ÇÇÇÇ£ ¬C t±ÇÇÇÇµ

S{Aj kÇµA±Çi ³Ç¢¯ ±ÇU pAn ³� Sv¼¯ uñ`¼µ

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nAk½kÇÇQ pAn ÇÇ½A u� BÇÇÇM


¤j ³Ti±ÇÇw ºA±ÇÇU ÇÇzî pA »®ÇÇ� ©¦�ÇÇU n°

©®ÇÇñ¯ ±ÇÇ£ ÇÇñ« nAk¯B´ÇÇ] ¬B�¦ÇÇw y¼ÇÇÇÇQ

###

nBT�oÇ£ ±ÇU ºA±´ÇM ÇÇ« ¤j ³TÇÇz£ ºA

nBT�£ p Swj±w ³a jo� ¬B½p ±U oM ¤j

joÇ� ¬AoÇ£ nBÇM AoÇ« ¬B{±Ç] ¤j ©� pA

nBÇM oÇQ K´Ç{A ¬CoM x±] oQ oL®î ¬C

u£o¯ ±a JA±i oQ ±U nBª¼M u£o¯ ºA

nAk¼ÇM ±U nBª¼M ©� nj K{ ³ªµ ©ªza

±]BÇ�° ð¼¯ « ° ºnB� B�] Shw ±U

nApC¤j ð¼Ç¯ ±ÇU ° ¨nApC©Ç�Shw «

n±Ç]Ç« U oM ñ« ° [¯n Ao« ºBª®«

nBLÇ¯AoÇ£ Sz£ U ±U [¯n ° ±U n±] q�

³z®´{ y¼Q nj ±U n±] pA « ³� k{BM

nBÇÇM ³ÇÇ¢M ©§B�ÇÇ« p°n ¨nkÇÇM ³«BÇÇ]

###

xBÇM ¬BÇ] SeAn ¥ÇÇí§ »ÇÇ« ºA

xBÇÇM ¬B«o�ÇÇÇM An ²jApC éLÇÇÇÇ�

±ÇÇ{ ©µoÇÇ« SvhÇÇM ¨nBÇÇÇ£p°n

xBÇM ¬BÇ«nj foÇÇa p ¨k®ÇÇ«jnj

n±¦ÇM ¨BÇ] Sv¼®ÇU ¬B\¼ÇM ±T¼ÇÇM

xBÇM ¬BÇ] An ¨BÇ] ²q¼Ç� BÇQ ÇÇU

SwkÇ{ ðzi o´Çß« ß�d� pA ©§j

xBÇÇM ¬AnBÇÇM k®«j±ÇÇw ©§j oÇÇM


ºjBÇÇ{ pA ©v½±¯»ÇÇ« »½³«BÇÇÇÇ¯

xBÇM ¬A±®Çî ³TzLÇ¯ ¬C oÇÇw oÇÇM

»¯BMBÇÇÇÇU JBTÇÇÇÇÇ�C ·`ÇÇÇÇÇÇÇÇM

xBÇÇM ¬BMBÇÇU JBTÇÇÇÇ�C K½BÇÇÇÇ¯

éª{ {°n ±a±U Sv¼¯ o£ A éª{

xBÇM ¬Bª¦Çw kíÇw j±íÇv« y¼Q

###

ºkÇ{ B\Ç� ©Ç¯AkÇ¯ º°oµBÇÇ« �oÇÇU ºA

ºkÇ{ AkÇ] «qÇ� »TÇz£ ³Ç� ·Tw±¼ÇÇQ

AqÇw AoÇ« ºj±ÇM ±ÇÇU °AqÇÇw AoÇÇU ¨j±ÇÇM

ºkÇ{ AqwBÇ¯ »ÇvñM Ç« jqÇÇ¯p ©woÇÇU

j±ÇM ±ÇU oÇwnj ¬±a « pA Tz£ ³¯B¢¼M

ºkÇ{ B®Ç{C AoÇa o´ªÇM ÇÇ« ¬BÇÇ] BÇÇM

©Çip ³¯BÇz¯ oM ºjqM ¬±aSwAn o¼U ºA

ºkÇ{ B�i »®í« ³`M « ð¼¯ Ø� ºA°

Swjp ºkÇ{ ¬±Ça ©®Çñ¯ ³¦£ ³ªµ ºnC

ºkÇ{ B\Ç� ©½±Ç£ ºnAqÇM »ªÇµ j±i BU

�BÇi ²kÇ½j °j nj ºjp o\µp nA ¨p°o«A

ºk{ B¼U±U °A nj ¥æ° p ±U ³� K{ uM

###

¡®¦ÇQ oLÇ� BÇM ° xBÇM pBÇM SªÇÇµ BÇÇM

¡®\ÇÇM p°o¼ÇÇQ ° nBÇÇñ{ ³ÇÇ¢M BLÇÇ½p

¡¯nj tÅBÇ� ° K¼§k®Çî oÇM Ç� ©Ç�

¡¯n ³ªµ B\®½A ° k«C ¡¯BM ³ªµ B\¯D�


###

Sw°A ownj joi »§j nj ±U ³� An ¬C

Sw°A o� Ba ð¦� ºoLµn ±U ³� Ao¯C°

Sw°A oÇw Kzñ½ ±U ¼§BLM ³� An ¬C

Sw°A oTvM nj ²B« ° o´« ° ¥£ ° °ow

###

RqÇ½°C ¬BÇ] ºA±Çµ nj ³ThÇ½°C

Rq¼Ç«C¡¯n Çzî p ¨k{ ¡¯o¼M

Rq½o¯±i ¶qª� p ¨o¢] k{ ¬±i

Rq¼¢¯An±{ �Ao� k®� ³a j±i BU

###

Sv¼Ç¯ ±ÇU º°n nj ³Ç� »®Ç{°n ³a ²B« nj

Sv¼Ç¯ ±ÇU º±Ç� nj ³� »«oi ³a k¦i nj

Sv¼Ç¯ ±U º±L{±i §p ±a »®Ti ðz«

Sv¼Ç¯ ±ÇU º±i q] ±U K¼î ºo®µ ovñ½

###

nBÇ� k¯B`¼PÇM nB¼ÇvM ·z½k¯BÇÇ� nB¼ÇvM nj BµnBÇñM Çñ« ³z½k¯A

nBPÇvM ¬BÇ¯Aj nBÇñM »Ç¯A±TÇÇ¯ n° nAm¢M ¬BwC k½C S½AoM ³� ºnB�

###

»w±ºkwA

¬oÇ »wBªÇe oíÇ{ nj ònqM ¬An°C¨B¯ pA »ñ½ »w±� ºkwA ©¼ñe

½oT£nqM »w°jo� ©wB�§A±MA ©¼ñe pA uQ ºkwA /SwB« ¼«pow ©\®Q

nBñµB{ ° SwA ¬Ao½A ¡®µo� RB¼e k½k\U S�´¯ ¬An°j ºAow³wBªe

©¼�®ÇU »w°joÇ� ·«B®µBÇ{ �½oÇ� ° ðLw³ÇM ³� ³«B®PwB{o£ °A »wBªe

o~¯±ÇMA °A ¨BÇ¯ /SwAnAj ¬AoÇ½A »wBªe RB¼MjA nj ºA²s½° ºB] ²k½jo£

t±� o´{ xk§±U ¥d« ¬±a ° ,SwA ºkwA y~¦hU ° kªeA M»¦î

bo{ pA /SwA ²k½jo£ °oí« »w±� ºkwA ¨B¯³M k{BM»« ¬BwAoi nj

³«k�Ç« nj °A j±Çi /SwA j±]±Ç« »ªÇ� nB¼ÇvM RBîÀÇÇ�A °A »¯B£kÇÇ¯p

�ÄB�Çe Çî ³¼®ÇM¿A> JBTÇ� oÇiC nj q¼Ç¯ ° ¬C ³ªUBÇi ° <³«B¯OwB{o£>

ònqM jBTwA pA ¼®`ªµ ° j±i pA ¼®a ²jo� »v½±¯°n An ¬C ³� <³½°j¿A

:k½±£»« hw »w°jo� ©wB�§A±MA ©¼ñe t±�

q�Ç¯ ºBµhÇÇw jAj SwjAkÇÇM q�Ç« �BÇQ »w±Ç� »w°jo� ³�

SvTÇwA±Çi ±Çñ¯ ¨B¯ ³«B¯ ¬AkM SvTÇwAnB¼ÇÇM »T¼ÇÇ£ ³«B®´ÇÇzM

ºA³z½k¯A ðMBa hw nk¯A ©µ ºA³z¼Q ©µ ° An °A ºo´{ ©µ ±U

º° ·«B¯ OwB{o£ JBT� k{ ³T�£ ³� ¬B®a H�e ³� ònqM oîB{ ½A pA

° »h½nBU ° »îBªT]A ° »ÀiA ºB´L¯Ao£ ºBµoµ±£ pA oQ SwA ºA³®¼\®£


¤BÇw nj ³Ç� ²k¯Bª¼BÇM <toÇ� RBÇ�§> ¨B®M ºo¢½j JBT� ,»«qM ° »«pn

·hÇv¯ uPÇw ° k¼Çwn NBa³ÇM BÇQ°nA nj nBÇM ¼§°A ºAoM ºjÀ¼« 1897

»vªÇ{ 1319 ¤Bw nj »¯B¼T{C ¤BLA jBTwA c¼d~U BM ¬C ¶k{ c¼d~U

/k¼wn NBa³M ¬AoÚ nj »í«B] nB¼vM po�³M

»MjA oYA ½A ¶nBMnj <³«B¯ OwB{o£> ·«k�« nj »ÄBª�½ KL¼e jBTwA

:k¯A³T{±¯ ¼®a »w±� ºkwA ònqM

pA ²o�mÇU JBÇMnA pA »�íM An »w±� ºkwA ©¼ñe <³«B¯ OwB{o£>

ºkwA ³� j±M k¯A±U> k¯A³T�£ ° ²joª{ oMAoM ¬C BM »ioM ° oUoM <³«B®µB{>

° S½°n »§° k{BÇM »w°joÇ� pA oU�¼¦ÇM ºoîBÇ{ KUAo« nj ³UAl ke »�

�B�ÇUA³ÇM Çæ±§Aé« ,k½Bª¯ oT´M RB½Bñe »� nj »w°jo� ¬B¼M ¨B\v¯A

ðLÇw ° x°n³ÇM ³Ç� »¦Ç« »wBªÇe ·«±�®Ç« ½oT£nqÇM ¬BwB®Ç{ hw

<³«B®µBÇ{> ·½BQ³ÇM »£k®L½oÇ� ° »ÄA±¼{ pA o£ A ° ²k{ ²j°ow <³«B®µB{>

<Bd~�§Aéª\« Ç ¼®«Æª§A u§B\«> ²o�mU pA ¥¯ /1

1<oiC¿A /SwA ³½BPªµ k{BL¯ ³� oUoM ¨BñdTwA ° ºq�« oQ pA kwo¯

458 ¤Bw³ÇM ¬C ³ªUBi nj c½o~U oMB®M ³� <³«B¯ OwB{o£> ¥«B� ·hv¯

BM k{BM»« S¼M (885å) ²B\®Q ° k~Tzµ ° nAq´Tzµ ¥«B{ ° ²k{ ¼§FU

1317 ¤Bw³ÇM ³hÇv¯ ½k®Ça BÇM ³¦MB�Ç« ° »ÄBª�Ç½ K¼Le ºBC c¼d~U

jBTÇwA »ªwBÇ½ k¼Ç{n /k½jo£ NBa »�±vL« ·«k�« BM ¬AoÚ nj »vª{

³«B¯pnkÇ¯A> ¨B¯³ÇM An <³«BÇ¯ OwB{oÇ£> nBíÇ{A pA »LhT®« ¬AoÚ ²B¢z¯Aj

°j q¼¯ <nA±µ ¬Bª¦�> º±v¯Ao� tB®{n°Bi /k¯jo� ozT®« ° NBa <ºkwA

BÇM ²AoªÇµ An ³«BÇ¯ OwB{oÇ£ pA (2543) S¼M ³w ° ¥á ° k~¯BQ °nAqµ

,³ª]oU <³«B¯ OwB{o£> pA ¤°A k¦] ¬A±®î SdU ³v¯Ao� ¬BMp³M ¬C ³ª]oU

/SwA ²jo� NBa ° ©¼�®U

161 . »w±� ºkwA

:SwA »w±� ºkwA ³¯Bª¼ñe ºBµ²j°ow pA

uM ° ºBzhLÇM An u� °j ²sÇ½° ±U

u� °j ½p oU²nB`¼M ° nA±i ¬Ak«

¬B´Ç] qÇ� ºjohÇM ¬Akñ¼Ç¯ »ÇÇñ½

¬B´¦ÇÇMA ÇÇ� nkÇÇ¯A kTÇÇ�A ¬±ÇÇÇMp

ShÇU ° ZBÇU pA ³Ç� »µB{jBÇQ o£j

ShÇM n±Ç{ j±{ ,kT�A »z½°nj ³M

###

k®ÇvQ k{BL¯ kM »®� °A BM ±a k¯q£ k½B¯ ±U oM xkM q� »v�

###

nA±i ,òo« »h¦U j±M º° pA ©µ nBÇ£p°n j±ÇM ¨ ØoÇi k¯poÇÇ� ³ÇÇM

###

nkÇQ jq¯ ³� ,¬p ³M º°o{oU o®µ ,¬jo� º±{ j±M An ¬B¯p

ºkwA kªeA M»¦î o~¯±MA R¿A±eA pA ¨k{ o�mT« AkTMA nj ³� ¬B®a

nj k½BÇM °A ³Ç� ©¼Ç¯Aj»Ç« An ½A B«A /k{BM»ª¯ Swj nj ºjB½p RBîÀ�A

° ï±¦ÇM ¬An°j ° k{BÇM ³T�BÇ½ k§±ÇU ©\®ÇQ ¬o ¥½A°A B½ ¨nB´a ¬o oiA°A

RBMÀ�¯A BM SwA ²j±M jB~« »wBªe oîB{ ð½ ¨B�« nj °A »ÄB�±ñ{

¬jBTÇ�AoÇM ° ¬AoÇ½A pA ³��®Ç« ¬C oM »±\¦w ¬B½A°oªñe ·L¦� ° ¬BwAoi

° kîBv«BÇ¯ �½Ao{ ½A³M ³]±UBM ¬±a ° ,¬B«Bw ¬C pA ¬B½±¯q� S«±ñe

,k½j»ª¯ »LwB®« �¼d« j±i ºoîB{ nB� ° »£k¯p ºAoM ¬B«Bw³MB¯ �B�°A

nj ° j±ª¯ Ro]B´« ¬Ao½A Jo�«³M �oz« pA ° S�£ �oU An ¬BwAoi o½q£ B¯

° k{ R±� kíM Bµ¤Bw ³� j±M B\¯Bªµ nj ° k®ñ�A S«BA ¥en ¬B\½BMnlC

³� B\¯Bªµ SwA q½oLU o´{ nj <Aoíz§A¸oL�«> ¥d« nj ¬±®� A ©µ °A ¶oL�«

ºBÇµ¬An°j ¤±� nj ¬Ao½A ¬AoîB{ pA ºk®a ° Sv¼M ° kæ nB´a j°ke


¬B\½BMnlC nj /k®{BM»« ¬±�k« »¦¦\« ° BL½p nB¼vM ºB®M nj g½nBU ¦Th«

oí{ � Ø±z« ³ªµ ³� »ña±� ºBµS§°j »w±� ºkwA Ro]B´« k´î nj

S½Bªe ° S¼MoU An oîB{ ½k®a kíM³M g½nBU ½A pA ° ²j±M »wnBQ JjA °

Ç½A BÇM ¬B\½BÇMnlC ¼«pow nj »w±� ºkwA k®T{Aj S«±ñe k¯A²jo�

:SwA ³T{Aj �BLUnA ¬B¯C BM ° ²j±M oæBí« ¼�Àw

¼«poÇw ²B{jBÇQ An o¼«A ½A ºkwA ,¬A±\h¯ ²B{jBQ §j±MA o¼«A Ç1

²joÇ� ¼æ±ÇU ¼®Ça ° ³Tv¯Aj »¯BL¼{ ¬Ak¯Bi pA ° ¬B½pBU ònqM ° «nA

:SwA

¬B¼¯BL¼ÇÇ{ ZBÇÇU ¬B½pBÇÇU ³ÇÇß« ¬B¼Ç¯AoÇ½A SzQ ° ÇÇ«nA ³ÇÇ{

Ç½j �BÇÇQ »ÇÇ¯AnA nAk¯B´ÇÇ] ¼Ç«p nB½o´Ç{ §j±ÇM ð¦Ç«

SwoLª�¼ÇQ ©¼ÇµAoÇÇM ©hÇÇUp SwoLªÇµ ¬BªwC BM ³� »£nqM

°A »µB{jBQ ¨B\¯A ° pB�C ° ²B{jBQ ½A S«±ñe ° »£k¯p RB¼Äq] pA

ºkÇwA ³Ç� Sv¼µB{jBÇQ ¬Bªµ ½A »§° Sv¼¯ Swj nj »�B� RBîÀ�A

/jn°Cnj ©�¯³M °A ¨B¯³M An <³«B¯ OwB{o£> »w±�

B½±£ ³� SwA ¬B½jA Øk{ ¬BµB{jBQ pA �B\{±MA ³§°k§A�B\{ ¥]A o¼«A Ç2

¬BTv®Ç«nA pA »ÄBµSªÇv nj ºo\Çµ 5å5 j°ke BU 456 ¤Bw j°ke pA

bkÇ« nj c«n ° t± ¶o�B®« nj ºkwA ¶k¼~ /SwA ²jo�»« S«±ñe

:SwA ³T�£ °A ¶nBMnj ºkwA ° SwA ²B{jBQ ½A

ð¦Ç« ¥æA o´a±®« ¿A° ¥]A o¼« n±«B¯

nBLÇU oh� ° S§°j �B\{ ° ¬BµB{ ZBU

Ç½A ¬BÇ«p nj An j±Çi »¯B£kÇ¯p oÇiC ¬An°j ³Ç� k½C»« o�¯³M ºkwA

/SwA ²j±M nAjn±ioM °A S½Bªe ° ³Ø¦æ ° ¨Bí¯A pA ° ²joM ovM ²B{jBQ

³T{±¯ 465 ¤Bw³M <Bd~�§Aéª\«> nj S½Akµ An ºkwA RB�° g½nBU

²jn°C ºo\µ 425 nj yUB�° <�jBæ kµB{> o¢½j u½±¯ ²o�mU ° SwA

163 . »w±� ºkwA

/k{BM»« SwnjB¯ ³�

<to� S�§> JBT� »ñ½ ¨k{ o�mT« ³� ºn±�³M »w±� ºkwA nBYC pA

SwA S�§ j±]±Ç« KTÇ� ½oT¼ª½kÇ ° ½oTª´ÇÇ« pA JBTÇÇ� ÇÇ½A /SwA

¬AnA nj °A oæBí« ¬AoîB{ BU S{±¯ ¬C ºAoM ºkwA An JBT� ½A /»wnBQ³M

»ÄB®{C o´®§A¾An°B« ° ¬BwAoi nj ¥ªíTv« RB�§ »�íM BM ³� ¬B\½BMnlC °

K¼UoU /k®®� é�Uo« ºnj ¬BMp nj An j±i º±�§ RÀñz« k®¯A±TM ,k®T{Ak¯

jn±« nj ÂL ° SwB´¯C oiA°A °oe KveoM <to� S�§> nj RBª¦�

/k{ ²jAj »UBd¼�±U ³v¯Ao� ° ¬Ao½A nj ¬C NBa ° ºn°Cjo£

BU 7 ¼M ¬C ¦Th« ºBµ³hv¯ ³� SwA »«±�®« ¬BTwAj ³«B¯OwB{o£

SwA ³T�£ ° ²joM ¬B½BQ³M 485 ¤Bw³M An ¬C ºkwA ° jnAj S¼M nAqµ 1å

ºoPÇwA ònqÇM ¬BTÇwAj ÇÇ½A kÇÇ{

ºoTÇÇiA ð¼ÇÇ¯ p°n ° ºp°o¼Q³ÇÇÇM

Sz£ ³Ç� ºo´PÇw n°kÇM Ro\Çµ p

Szµ ° ²B\®Q ° ¤Bw kæ nBa ²k{

xj±i ¬±a ° j±M ²jo� pB�C An ¬C ©�¯ 456 ¤Bw j°ke nj GoµB� °

¨B¯ pA ³ñ¯B®a ³«B®PwB{o£ /(nB£p°n k{ oæ ¬C nk¯A ¤Bw ³w) k½±£»«

©TÇwn ònqÇM ØkÇ] ¬BTv¼Çw ònqÇM ¬A±¦´Q OwB{o£ ¬BTwAj ,k½B¼«oM ¬C

n±X®Ç« TÇ« pA ºkÇwA ,OwB{oÇ£ ¬BTÇwAj ¬k¼Çz� ©�¯³ÇM ºAoÇÇM /SwA

²joª{ °A ònqM ·«B®µB{ pA ºoT�j j±i ³� »h¦M k½Æª§A±MA ·«B®PwB{o£

OwB{oÇ£ nBLÇiA BÇ½ OwB{o£ JBT� ¨B¯³M ° ²j±M |Bi »MBT� ° k{»«

JBTÇ� ©�¯³ÇM ºkÇwA ³Ç� ¬C pA kíÇM »§° joÇ� ²jB�TÇwA S{Aj Ro´ÇÇ{

¬C ¬BTÇwAj ¶nBÇMnj An k½ÆÇª§A±ÇMA oX¯ ºB] °A ©�¯ S�B½ �¼�±U OwB{o£

/S�o£ ¬A±¦´Q

° OwB{oÇ£ ¬BTÇwAj ¬jn°Cnj ©�¯³ÇM ¥Ç¼§j JBÇM nj xj±i ºkwA


:k½±£»« ¼®a »h¦M k½Æª§A±MA n±X®« T« pA ²jB�TwA ° ¬C »¢¯±¢a

Ç½j jB¼®ÇÇM ° jAjßoÇÇw kÇÇÔM »´ÇÇß«

¼ÇÇ«p ²BÇÇ{ n±TÇÇwj ³½BªÇÇ¯AoÇÇÇ£

JAo{ :pBªñM /1

y½±Çið½jqÇ¯ p°nð½ 1pBªñLÇÇM

y¼ÇQ k¯k¯BÇz¯ oT´ÇÇ« °joÇÇµ AoÇÇ«

kÇ{ ²kÇ¯An ±ÇÇñ¯ ¨BÇÇ¯ jBÇÇ½ »ÇÇvM

kÇ{ ²kÇ¯A±Çi ¬BTwBÇM oTÇ�j »ÇÇvM

ÇÇM k¯k®ÇÇ¢� »ÇÇÇ½An ³¯±£oÇÇÇÇµ p

hÇÇw k®ÇÇM k¯jBÇÇz£ ³ÇÇ¢¯C uQ

q�Ç« �BÇQ »w±Ç� »w°joÇÇ� ³ÇÇ�

q�ÇÇ¯ ºB´®hÇÇÇÇw jAj SwjAkÇÇÇÇM

SvTÇÇwAnB¼ÇÇM »T¼ÇÇÇ£ ³«B®´ÇÇÇÇzM

SwA ³TÇwA±Çi ±Çñ¯ ¨BÇ¯ ³«B¯ ¬AkM

ºA³z¼ÇQ ©Çµ ° An °A ºo´Ç{ ©µ ±U

ºA³z½kÇ¯A ðMBÇa hÇw nkÇ¯A ©µ

¬BTwBÇM ·«BÇ¯ pA ( ?) ²oªÇÇµ ¬AkÇÇM

///¬BTÇwAj »ÇÇñ½ ¨oÇÇi nC oíÇÇzM

¬B´ÇÇ] nkÇÇ¯A OwB{oÇÇ£ nAjoÇÇ�p

¬B´Ç« pA nB£jBÇÇ½ kÇÇM ³«BÇÇ¯ »ÇÇñ½

nB£p±ÇÇÇ«C k®ÇÇÇÇQ ° y¯Aj pA oÇÇÇÇQ

nBÇ£p°n pA ©Çµ ° foÇa pAn pA ©ÇÇµ

165 . »w±� ºkwA

©TÇw ° jAj ° ¡¯o¼ÇÇ¯ ° ¡®µoÇÇ� p

©Ç� ° ºjBÇ{ ° »TÇ{p ° »M±Çi p

¨pn ° ºpAo�¯joÇÇÇÇ£ ° o¼\hÇÇÇÇ¯ p

¨qÇM ° ºjBÇ{ ° ¼Ç� ° ¤j o´ÇÇ« p

»�kÇ¯A ºnjoÇµ pA »Ç¯A±i ¬±a ³�

»ñ½oÇÇµ pA kÇÇ½AqÇÇ�A y¯Aj »ÇÇvM

º±ÇÇ£ q�ÇÇ¯ »w°joÇÇ� ³«B®´ÇÇÇÇzM

º±£joÇM ¬B£k®½±ÇÇ£ y¼ÇÇQ pA ³ÇÇ�

j±ÇM ²joÇÇ� ¬ÀÇÇ½ ¨pn jBÇÇ½ »ÇÇvM

j±ÇM ²jn°BÇÇ¯ jBÇÇ½ ¬BTÇÇwAj ÇÇ½pA

¨n°C nB´ÇÇM ©íLÇÇ� p ¬±®ÇÇ� A ÇÇ«

///¨n°C nBLÇM An ±Ç¯ fBÇ{ ÇÇ½A oÇÇ«

ºoPÇwA ònqÇM ¬BTÇwAj ÇÇ½A kÇÇ{

ºoTÇÇiA ð¼ÇÇ¯ p°n ° ºp°o¼Q³ÇÇÇM

Sz£ ³Ç� ºo´PÇw n°kÇM Ro\ÇÇµp

Szµ ° ²B\®Q ° ¤Bw kænBa ²k{

ÇM p ¨joÇM »íÇw ½nkÇÇ¯A ¬B®ÇÇa

hÇw ¨joÇ� joÇ£ »ÇÇvM nj oÇÇµp

SvhÇ¯ k®¼ÇM ±a B®¼M ³� ¬Bw ¬AkM

Swnj kÇ¯Aj ³T�Ç£ Ç½p ð¼Ç¯ pA kM

ºAn RkÇ½C ©«BÇ¯ oÇ£ ³«BÇÇ¯ ½kÇÇM

ºAq�oÇÇM ²j �oÇÇe kÇÇwA ¤AkÇÇÇÇM

S�Ç¢{ oÇQ ©TiBÇw ºA³«BÇ¯ ¼®a

S�o£oÇM ¬A±ÇU °p »Çz¯Aj oÇµ ³ÇÇ�


©TÇÇiAjoPÇÇM ÇÇ« An ³«BÇÇ¯ ½oÇÇ«

©TiB®ÇÇzM ©�ÇÇ¯ ²n qÇÇÇ� ¬B®ÇÇÇÇa

An ²k®Ç¯A±ÇÇi u¯A j±ÇÇM BÇÇU ¬AkÇÇM

An ²kÇ¯p ,¨oÇÇß« oÇÇ£ ,¨k½±ÇÇ£ BÇÇîj

pA »ÇioÇM ³«B®µBÇ{ ºBµNBa ºA²nBQ nj ³� ©®� ³�B�A k½BM B\®½A nj

¨B¼ ¬BTwAj B´¯C pA »ñ½ ³� j±{»« ²k½j RB�d¦« ¨B¯³M »wBªe RB½A°n

T�n ° °A Th½o£ ° k¼zª] Svñ{ ° B´¯C ¡®] ° k¼zª] oM � Bd�

nj º±Çv¯AoÇ� tB®{n°BÇi ¤±« ¤°r ° SwA ¬BTwAj »�MB« ° ¬BTv¦MAp³M

pA ºA³hÇv¯ Ç«> SwA ³T�Ç£ ³Ç� ²joÇ� ³�BÇ�A ³«B®µBÇ{ oÇM j±i ·«k�«

<²k{ ¥�¯ ¬C ºB\ñ½ nj ³«B®PwB{o£ pA S¼M nAqµ ³w ³� ¨nAj An ³«B®µB{

·«BÇ¯ OwB{oÇ£ ³Ç� SwA nBÇñ¯A ¥MBo¼Ç� ° ©¦v« S¼íA° ½A �½o�o´M

³¦ªÇ] pA ° ¬AoÇ½A »¦Ç« ·wBªÇe ¶k½q£oÇM nBÇYC pA »Çñ½ »w±Ç� ºkÇÇwA

K§B�« ¥�¯ nj ºkwA Sj /SwA »wnBQ ¬BMp oLTí« ° n±´z« ºBµ¨±�®«

oYA S½k®w WîBM k{ ³T�£ ³� ¬B®`ªµ ¬BTwAj S§BæA ��e ° ©�¯³M oX¯ pA

c½o~U oMB®M ³� k{ g½nA±T§A¥ª\« JBT� ²k®v½±¯ k®¯B« »in±« jq¯ nj °A

³T{Aj nB¼TiA nj oX¯ ° ©�¯³M An »¦« ºB´¯BTwAj³M �±Mo« miF« K§B� j±i

OwB{o£ ¬BTwAj³M SwA �±Mo« S�n ²nB{A ³� ¬B®a ³«B®PwB{o£ /SwA

¬BTÇwAj boÇ{ ºAoÇM ºkÇwA /©TÇwn ònqÇM ØkÇ] ¬BTv¼Çw ònqÇM ¬A±¦´Q

pA uQ ¬BTv¼w³ÇM k¼zªÇ] nAo� pA ° °A Kv¯ ·¦v¦w bo{ pA OwB{o£

° °A oTÇij BÇM �Çzî ° ²BÇ{ ¡¯n±� ·¯Bi³M ¬joM ²B®Q ° ,º° ¤Be T�{C

³� k¼zª] JB�îA ° n±U k§±U³M ²jo� pB�C ,oTij ¬jn°Cnj ZA°jpA ° k�î³M

�oÇYA ¨B®ÇM ¬Ak¯poÇ� ½A pA »ñ½ pA /kwn»« k¯j±M ¬BTv¦MAp ¬BµB{ ³ªµ

²k{ pB�C ¬A±¦´Q OwB{o£ ¬BTwAj B\®½A pA ° OwB{o£ ¨B®M k½C»« ºovQ

° k®µ ° ³¼�½o�A ° ¬An±U³M º° ºBµo�w ° ²k«C ¥¼~�U³M °A S{m£ow °

167 . »w±� ºkwA

° ªµoÇM BÇM y½BµRo{BíÇ« ° »ÇeA±Ç¯ ¬C nj y½Bµ»ÄBª¯o®µ ° B´¢®]

»L½o� ° K¼\î ° ònqM ºBµnB� ° ²k½j k®µ t±¯B¼A o½Aq] nj ³� »¦½BL

/SwA ²k{ æ° ,³T{m£ °A SwjoM ³�

nkQ ° OwB{o£ ovQ ¬Bª½o¯³M SwA �¦íT« ¬BTwAj ½A pA ©µ »Tªv

° K½B\î pA ¬BTwAj ½A nj /jo� ¬An±U nj nkQ ²Aoªµ °A ³� »ÄB´«pn ° ¨Bw

JBÇM nj ©½kÇ ¬B¼¯Ao½A RAn±~U k½Æ« ³� SwA ³T�n hw »ÄBµ»T�¢{

Ç�§ BÇ«A ²j±M ¬Ao½A Ao�A ð§Bª« B½ ° k®µ t±¯B¼A Swjn°j »eA±¯

²B{ ¡¯n±� oTij BM k¼zª] ºpBM �zî »®í½ ¬C pB�C nj oTz¼M ¬BTwAj

nj ³� An »ÄBL½p ºB´�æ° ° B´¼ÄAnCæ /SwA OwB{o£ ºB´¢®] ° ¥MAp

¬A±U»ª¯ B\®½A ©¼®¼M»« ³«B®µB{ nj ¬B¯A±¦´Q ¡®] ° ¡®] ºB´¯Ak¼« JBM

³ñ¯B®a ©½nBª{³M oMAoM »w°jo� BM An ºkwA ¬A±U»ª¯ º°o®½A pA ° S�B½

¬B¼« nj ºkwA ¬B®hw ³� S�£ k½BM B´®U ° k¯A²jo� ¼®a ½k�T®« pA ºA²nBQ

ºoTz¼M ¨B\v¯A ° S¯BT« BM k¯A²jo� k¼¦�U ³«B®µB{ pA ³� ºo¢½j ¬AoîB{

° ²j±L¯ jB½p ¬Ak®a q¼¯ HUAl ³«B®PwB{o£ R°Ao� ° »£pBU ³TL§A /SvµAoªµ

oÇ½AqÇ] ºB´¼T�Ç¢{ k®¯BÇ« »î±L�«BÇ¯ ºBµ³¯BÇv�A BÇM ¬C Th¼Ç«C ²s½°³M

¬A±½j ½A nj /SwA ³TwB� ºA³]nj BU ¬C »wBªe �¯°n ° �§ pA ¦Th«

° ¨À� »¢TwAnC pA ³� jnAj j±]° q¼¯ ºnB¼vM ·¯B�±v¦¼� ©ñe ° �îA±«

�±Ç¯ Ç½A pA »M±i ·¯±ª¯ ¥½l RB¼MA :SwA ²k®� C ³z½k¯A �ªî ° Síw°

:SwA nBí{A

Swoµ±£ ½oUoM ¬B] ³� ¬Aj ¼®a

SwoÇ¢½j »T¼Ç£ pA »T¼Ç£ Ç½p ³Ç¯

�BQ ºB] pA SwA »íª{ ²k®zinj

�B�Ç« ºnBÇÇU �nr ÇÇ½nj ²jBTÇÇ�


»£k®ÇÇM BÇÇU jB¼®ÇÇM n±ÇÇÇ¯ »ÇÇÇÇñ½

»£kÇÇÇ¯p ° ºnAk¼ÇÇÇÇM nC k½kÇÇÇÇQ

o½mÇQ yL®Ç] ³Ç¯ ° º±Ç] ¨AnC ³ÇÇ¯

o¼Ç£ ºBÇ] »Ç¯ ° ¬°o¼ÇM ºB] pA ³¯

Sw°A k®ÇM ·TÇvM ¼ÇÇ«p ° o´PÇÇw

Sw°A k¯±¼PÇÇM ²jBTÇÇv½A ¬B´ÇÇÇÇ]

nBÇÇñ{C ð¼§ SwnBÇÇ¢¯ pA ¬B´ÇÇÇ¯

nBÇ¢¯ ³¯±Ç£ ³¯±Ç£ j ÒoÇÇß£ oÇÇM »ªÇÇµ

xkÇ½C ºAn ³ÇaoÇµ ¬B´Ç¯ nj k®ÇÇ�

xk½BÇ{ B\Ç� oÇµ ¬B«p»ÇM kÇÇwn

¬°nj »�BLÇÇM ¬Aj »½³¯BÇÇi S®ÇÇU

¬±TÇÇw »¯B£kÇÇ¯p ¬A°n y�AoÇÇÇa

k®ÇM Svw kÇ{ o¼\Ç¯p ³� ³¢¯C oµ

k¯qÇ£ jq¼hÇM ³Ç£ BÇ¯ ³{±ÇÇ£ oÇÇµ p

ïBÇM ²jo«sÇQ ° ¬AoÇ½° ³¯BÇi j±ÇÇ{

ïAoÇÇa jo¼ªÇÇM ° ¬±TÇÇw kT�¼ÇÇÇÇM

joPÇw oµ±Ç£ ³M oñ¼Q ±auQ ¬C pA

joLÇM kÇ½AqÇ� kÇ½C yz¼ÇÇQ ¬BªÇÇµ

Sv¼Ç¯ j±M ¬Aj°B] ¬B] º±¢®hw

Sv¼¯j±woÇ� ³ÇÇ¯ »µBLÇÇU jo¼ÇÇ¢¯

SzL¯oÇw yTv¼Ç¯ ¬°oÇM °j ½A pA

Sz´ÇÇM oÇÇ£ ¬Aj°BÇÇ] fp°j oÇÇ£ A

nj An j±i Rnk ° RnB´« B] ³ªµ ©�¯³M oX¯ pA ¬BTwAj ¥�¯ nj ºkwA

³� ¬B®a c½B~¯ ° �îA±« ¬B¼M ° ¤BX«A ° ©ñe jAo½A pA ° ²jAj ¬Bz¯ ºoîB{

169 . »w±� ºkwA

/SwA ²k¯Bª¯ ¥�B� SwA uñí®« ¿BM oí{ nj ¬C pA ºA²nBQ

RBL¼�oÇU ¬jn°C ° RBª¦Ç� ¬joÇ� Swkñ½ nj ° æ° nj °A Rnk

ºB] ³ªµ pA ½o� ° �¼j nB¼vM RB´¼LzU ¬joM nBñM ° nA±TwA ° ©\v®«

nAk�Ç« ³Ç� kÇ{ WîBM S�§ nj ºkwA odLU /SwA nBñ{C ³«B¯ OwBTz£

³� ºA²n°j nj o«A ½A ° k¯B\®¢M j±i nBí{A nj An ºnj RB�§ pA ºo¼X�

/SwA ²o¼� ° © ºn � AnA ¥¼L pA ºq�o« ��B®« :�Aoî /1

° 1�AoÇî nj »wnBÇ� k½kÇ] »ÇMjA ºBµ³\´§³ÇM An j±Çi ºB] ºnj ¬BMp

·Àî oYAoM ºkwA ³a o£ A /SwA ©´« ° ³]±U ¥MB nB¼vM jAj»« ¬B\½BMnlC

t±� jBTwA ·«B®µB{ oMAoM nj »LhT®« ¶k½q£oM RB¼MA T{Aj³M j±i k½k{

° »¯Bí« ¬jn°C nj ³� »ª¼�î �¼�±U ñ¼§ ,²k{ ¦ñU° é®~U nBaj ²B£

¬k¯B« ¨±Tñ« ³½B« ²k{ ¥æBe °A ºAoM »§Bî ° é½kM RBL¼�oU ° RB´¼LzU

ºBµ¬Ak¼« æ° nj ºkwA /SwA ²k½jo£ RB¼MA pA »�íM nj n±�m« K¼î

»w°jo�³ÇM BÇ] ³ªµ j±i ¬BTwAj jAo�A ° u§B\« ° Sí¼L� o�B®« ° ¨pn

nj °A ·«B®PwB{o£ ³� SwA ²k{ WîBM wBd« ³ªµ ½A ° j±z¼« ð½jq¯

²An »�íM »Te ° j±{ ²joª{ ³«B®µB{ oMAoLªµ »wBªe ºB´«±�®« ¬B¼«

S½AkÇµ /k®Ç¯AkM °A jBTwA ·§q®«³M ° »w°jo� pA oUoM An °A ° k¯o¼£ ³�§BL«

¶o�mÇU KeBÇæ »¯B{BÇ� »�ÇU kªd« o¼«> :SwA ²jn°C ¼®a ²nBM ½nj

©¼Çñe ·«B®PwB{oÇ£ »TîBªÇ] ³Ç� ³T{±Ç¯ nBñ�¿A¸k½p ° nBí{¿A¹æÀi

, ÀhÇM »�íM ° k¯A²jAj ¬Bd]n »w°jo� ©¼ñe ·«B®µB{ oM An ºkwA

»w°joÇ� pA oU�¼¦ÇM ºoîBÇ{ KUAoÇ« nj ³UAl Øke»� ºkwA ³� j±M k¯A±U

° <k½Bª¯ oT´M RB½Bñe »� nj »w°jo� ¬B¼M ¨B\v¯A ° S½Ån »§° k{BM

° �ÀÇ�A ¨kÇî ·¯BÇz¯ »w°jo�oÇM ºkÇwA oí{ ¬jAj c¼]oU ³� SwAk¼Q

/uM ° SwA ²k¼�î ½A ¬BLeBæ ºjoh¼M ° »°l»M


:»w±� ºkwA nBí{A pA ºA²k½q£

³«B®PwB{o£ pA p°n ° K{

jn°p¿ kL®ÇÇÇÇ£ ÇÇÇÇ½nj ²joÇÇÇÇQ °j

jnp ²BÇÇ£ ³¼ÇÇw ³ÇÇ£ »ªÇÇµ jk®LÇÇÇÇM

¬°oÇM ²joÇQ °j ÇÇ½p »ªÇÇµ ºpBLÇÇM

¬±ÇÇ£ ³¯±ÇÇ£ n±¯BÇÇ] pA jnC ¤B¼ÇÇÇi

²BÇ« ° ¤BÇw kÇ¯p ¨j »ªÇµ ³¯±ÇÇ£ °j

²B¼ÇÇw ¨j »ÇÇñ½ ° k¼PÇÇw ¨j »ÇÇñ½

»ªÇµ jnCoÇM °BÇ� ¨j °j oÇÇµ ½kÇÇM

»ªÇÇµ jnBªÇÇ{ BÇÇÇÇ« ¨j ð½BÇÇÇÇñ½

¬°qÇÇ� ¬AnAqÇÇµ pA ¬B¼§BÇÇÇÇw oÇÇÇÇ£ A

¬±ÇÇ£ ³¯±ÇÇ£ »®ÇÇ� B´¼« ØoÇÇÇÇi ¬C nj

ºo¢®ÇÇÇÇM nA k¯BÇÇÇÇ« nj °j ïBLÇÇÇÇÇM

ºnmÇÇ¢M ¬Cp° »ÇÇ½C nj nj ½qÇÇÇ�

¬±¢¦¼Ç¯ kL®Ç£ ÇÇ½A SwBÇÇ½nj ±ÇÇa

¬°nj y¯B¼Ç« ²o½qÇ] ¬±ÇÇa ¬B´ÇÇ]

nBÇM Z±Ç« °j ±ÇÇa º°nj p°n ° K{

nB�±Ça oÇ¢½j ° Ønp °pA Z±ÇÇ« »ÇÇñ½

¡¯n ²p°o¼ÇQ ¬Ak¼ÇÇ« º°n oÇÇM ±ÇÇa

¡¯pp ¬C ¨°np Ç½A nA±Çw »¢®] °j

171 . »w±� ºkwA

JB�n ·ªvU ° ¬C ·®«Aj ° KwA ½p y¼Q :ïB®] /1

/°nq¼U KwA :k¯±¯ /2

1ïB®Ç] ÇÇ½np ¡®ÇÇi oÇÇM pA »ÇÇñ½

ïAp p oU³¼ÇÇw 2ºk¯±ÇÇ¯ oÇÇM »ÇÇÇÇñ½

oÇÇMp ÇÇ½np �¼ÇÇU ³TÇÇÇÇiC »ÇÇÇÇñ½

oPÇw ¼ª¼Çw ²jn°C oÇÇw oÇÇM »ÇÇñ½

SzQ ©¼ÇÇM pA »ÇÇ«°n »´ÇÇ£ k½BªÇÇ¯

SzªÇÇM o\®ÇÇi jnp ¬C ° ¬Aq½oÇÇÇ£

³TiBÇÇU ° »ÇÇ¢¯p ¬C kÇÇÇ½C »´ÇÇÇÇ£

³TÇÇiAkÇÇ¯A »TÇÇh§ oPÇÇw ¼ª¼ÇÇw p

ðzi jo£ ¬Bz¯BPwA pA SwA ³¯±£ °j

ðz« ±Ça o¢½j ° n±�B� ±`ªµ »ñ½

²AoÇÇM ¬BÇÇz½A OwA ¡¯n °j joÇÇÇ£ p

²B¼Çw »µBÇ£ ° º±Ç« ³Ç£ Swk¼PÇÇw

TiBÇÇw ©´ÇÇM ¬B{j±ÇÇM q£oÇÇµ ³ÇÇ¯

TiBÇÇU pA kÇÇÇ¯nC y½BÇÇÇÇwC ³ÇÇÇÇ¯

k¯qÇ£ ¬BÇ] pA k¯pBÇw ³ÇÇ� An »ÇÇv�

k¯±ÇÇ¯ ºBÇÇQ oÇÇ½p pA xk®ÇÇM ±ÇÇÇÇñM

U ° ¬B]

Swoµ±Ç£ ½oUoM ¬B] ³� ¬Aj ¼®a

SwoÇ¢½j »T¼Ç£ pA »T¼Ç£ ÇÇ½p ³ÇÇ¯

�BÇQ ºB] pA SwA »íª{ ²k®zinj

�B�ÇÇ« ºnBÇÇU �nr ÇÇ½nj ²jBTÇÇÇ�


»£k®ÇÇM BÇÇU jB¼®ÇÇÇM n±ÇÇÇÇ¯ »ÇÇÇÇñ½

»£kÇÇÇÇ¯p ° ºnAk¼ÇÇÇÇM nC k½kÇÇÇÇÇQ

o½mÇQ yL®Ç] ³ÇÇ¯ ° º±ÇÇ] ¨AnC ³ÇÇ¯

o¼Ç£ ºBÇ] »Ç¯ ° ¬°o¼ÇM ºBÇ] pA ³Ç¯

Sw°A k®ÇÇM ·TÇÇvM ¼ÇÇ«p ° o´PÇÇw

Sw°A k¯±¼PÇÇM ²jBTÇÇÇÇv½A ¬B´ÇÇÇÇ]

nBÇÇñ{C ð¼§ SwnBÇÇÇ¢¯ pA ¬B´ÇÇÇÇ¯

nBÇ¢¯ ³¯±ÇÇ£ ³¯±ÇÇ£ joÇÇ£ oÇÇM »ªÇÇµ

xkÇ½C ºEn ³ÇaoÇµ ¬B´ÇÇ¯ nj k®ÇÇ�

xk½BÇ{ B\Ç� oÇÇµ ¬B«p»ÇÇM kÇÇwn

Sv¼ÇÇ¯ º°n An° ¬kÇÇ½j ° Rk®¼LÇÇM

Sv¼¯ º±« ð½ ¡®vªµ ° ²±� kz�

SwAn SwA ³«BÇ] nAjoÇñM An °A ÇÇU

SwA°n k{±PÇM n° k®¢�ÇÇM oÇÇ£ ³ÇÇ�

Tz½±Çi ÇU »Ç«AoÇ£ ¼ÇÇM ¬B\ÇÇM

TÇM »Ç«AoÇ£ k{BÇM ³Ç� ³«BÇÇ] ±ÇÇa

¬°nj »�BLÇÇM ¬Aj »½³¯BÇÇi S®ÇÇÇÇU

¬±TÇÇw »¯B£kÇÇÇ¯p ¬A°n y�AoÇÇÇÇa

nBÇa o¼\Ç¯p ³¯BÇi Ç½p ³TÇzµ °oÇÇ�

nA°¥½k®ÇÇ� ³TÇÇvM °nkÇÇÇ¯A ïAoÇÇÇÇa

k®ÇM Svw kÇ{ o¼\Ç¯p ³Ç� ³Ç¢¯CoÇµ

k¯qÇ£ jq¼hÇM ³ÇÇ£ BÇÇ¯ ³{±ÇÇ£ oÇÇµ p

ïBÇM ²jo«sÇQ ° ¬AoÇÇ½° ³¯BÇÇi j±ÇÇ{

ïAoÇÇa jo¼ªÇÇM ° ¬±TÇÇÇÇw kT�¼ÇÇÇÇM

173 . »w±� ºkwA

joPÇw oµ±Ç¢M oñ¼ÇQ ±ÇÇa uQ ¬C pA

joLÇM nkÇ½AqÇ� kÇÇ½C yz¼ÇÇQ ¬BªÇÇµ

nB®Ç� An °A ÇU »T¼Ç£ SwBÇ½nj ±ÇÇa

nAmÇ£ Ao¯BÇÇ] SwBÇÇ½nj �nr ½oÇÇM

y½±Çi ºB] ºp Sv¼¯ yµn T�oM

y¼ÇQ p jpBÇw ³{±ÇU ° »TÇz� oÇÇ¢«

¨°kí« /¾»{¿ :q¼`¯ /1³�B¯ u�¯ :¬B] º±¢®hw /2

1q¼`Ç¯ jjoÇÇ£ ³ÇÇ� An ¬BÇÇ] nAk®PÇÇ«

q¼®ÇÇM jjoÇÇ¢¯ °A q¼`ÇÇ¯ q£oÇÇµ ³ÇÇ�

o½qÇÇ£ BÇÇ¯ kÇÇwn ºq¼`ÇÇM »µBLÇÇÇÇU

o½mÇQ »µBLÇU oµ±Ç£ ³ÇÇM k{BÇÇM ³ÇÇ�

Sv¼Ç¯ j±ÇM ¬Aj°B] 2¬B] º±¢®hw

Sv¼Ç¯ j±woÇÇ� ³ÇÇ¯ »µBLÇÇU jo¼ÇÇ¢¯

/SwA ²k«C <B½> »®íªM jn±« °j oµ nj o£ A /3

SzL¯oÇw yTv¼Ç¯ ¬°oÇÇM °j ÇÇ½pA

Sz´ÇÇM 3oÇÇ£ ¬Aj°BÇÇ] fp°j oÇÇÇ£ A

�îA±«

Sv®TÇÇvMC xBÇÇioPÇÇM ²q¼TÇÇw Sv®ª½oÇÇµA nBÇÇ� ºn°C q¼TÇÇÇw

pAoÇ� ±Ç{ ½oT´ÇM nj º±Çw ±ÇÇU pBÇM Svµ kÇM ° ð¼Ç¯ nj ³z¼ªµ

¼Ç«p ° ¬BªwCp ³M °joµ ½A ³� ½jp Tz£ ³a ¬Bª¼Q p T�n ³a

jqÇw »`¼PÇM ±ÇÇUnA º° ºB\ÇÇM kLÇM »{BÇÇM nBñ´®ÇÇ£ nBÇÇ½ ±ÇÇa

jn±Çi ©Ç� °A o´ÇM pA »½BÇ¯Aj ³� joÇi oÇQ oÇÇM jpo¼ÇÇ¯ ¬C ¬B´ÇÇ]

An y½±Çi U ° ¬A°n »µA±i ³� An y½±Çi ° ³¯B¢¼ÇM ²A±Çi ¬Bªµ


joÇ£ ° jBÇM ±ÇU p k®¼z¯ u�oM ³¯ jnkM j±L¯ ±U pA n±« ³� ºp ¬B®a

###

foÇa p »§BÇ¯ k®Ça »Çz¯Aj ºA ±ÇU

foÇM foÇa pA RjAj ºkÇM jq½A ³�

y¼ÇQ p ºjo� ³a BU kM ° ð¼¯ o¢¯

y½±Çi xAjBÇQ pBÇM ¬BªÇµ »MB¼ÇÇM

»µo¼ÇM ° º ØsÇÇ� j±ÇÇM ±ÇÇU pA ±ÇÇa

»´Ç¯ ¬AjoÇ£ foÇa oÇM ³Ça pA ²B®£

Swnj BµkÇM ° ð¼Ç¯ oªÇ{ ¬AjqÇ½p

SvU ±`ªµ ¬A±UB¯ »ñ½ ¬°jo£ ³�

Sv´ÇÇ« Bµo®ÇÇµ yñ¯C Sv\¯oÇÇM

Sv´ÇÇM »«B®ñ¼ÇÇ¯ ° ºnBÇÇ� ±ÇÇñ¯

ºB\ÇM nkÇ½A ºnBÇ� ±Çñ¯ k¯BÇ« ³Ç�

ºAoÇw o¢½kÇM »ñ¼Ç¯ ±ÇU BÇÇM j±ÇÇM

¬C ±ÇÇU »¯B£kÇÇ¯p oU³�BÇÇ½ oªÇÇÇÇ{

¬A±ÇÒU ºnAj ° »Ø½±ÇÇñ¯ »®ÇÇÖñ Ò ³ÇÇ�

ºjohÇÇM ²n ,kÇÇÇM pA ºn°j j±ÇÇÇÇM

ºkÇÇM pA S½n°j ° »ñ¼ÇÇ¯ »´ÇÇÇÇM

k¯qÇ£ pA ©ziSwA oµp ±a »h¦TM

k®� ° Sv{±¯ y¯jn±i ±a ñ¼§°

###

º±Ç£ ³TÇij oÇQ ° �BQ hw ±µC pA

º±ÇÇ£ ³ThwoÇÇM ° pBwjoÇÇi °pAoÇÇU

175 . »w±� ºkwA

uM ° ºBzhLÇM An u� °j ²sÇ½° ±ÇÇU

u� °j Ç½p oU²nB`¼ÇM ° nA±i ¬Ak«

¬B´Ç] pBÇ� ºjohÇM ¬Aj ð¼Ç¯ »Çñ½

¬B´¦ÇÇMA ÇÇ� nkÇÇ¯A kTÇÇÇ�A ¬±ÇÇÇÇMp

ShÇU ° ZBÇU pA ³Ç� »µB{jBÇQ oÇÇ£j

ShÇM n±Ç{ j±Ç{ kTÇÇ�A »z½°nkÇÇM

joÇ«jAn oÇM Sv¼Ç¯ ©TÇw ¬Cp ¬°oÇÇ�

jn±Çixk½BÇM ³½B«°oÇ� pA jnj ³ÇÇ�

¨BÇ� ¨Aj y� Sv¼�oÇ« ±`ªµ hw

¨Aj p k´\ÇM ³ÇÇ� BÇÇ] o´ÇÇM k®¼ÇÇz¯

[ÇÇ¯n ° jnj pA ªÇÇ½A ° »Twj»´ÇÇU

[®Ç£ ° pBÇ¯ BÇM ©¼Çw pA oT´ÇÇM »ÇÇvM

y½±Çi »ñ¼®ÇM x±Çi ¤j Sv¼¯Ao�

y¼ÇQ xkÇ½C kÇM oÇ£ j±ÇÇM °p ³®ÇÇ£

²BÇ£ ° ZBÇU kÇµj fØoÇÇ� ShÇÇM AoÇÇ�

²B`ÇM kTÇ�A nj j±LÇÇ¯ k®woÇÇi ±ÇÇa

»Çv� BÇM ¬A±ÇU ¬joÇ� ³Ça oÇ£ ºkÇM

»ÇvM kÇ½C oT´ÇM »®ÇÇ� »ñ¼ÇÇ¯ ±ÇÇa

Sw±Çñ¯ TÇz� ²A±ikÇM k®Ça oÇÇ£ A

Sw°j Rjjo£ ³� ³M ¬C TzÔ� ¬C pA

SîB® :ºk®woi /1

k®Ç� ¬BÇwAoÇµ ¤j ¬D� Sv¼Ç¯ »ªÇ�

k®Ç� ¬BÇwC 1ºk®woÇi ³Ç¯ An ¬C ³Ç�


pB¼¯»ÇÇÇÇM n°Aj nj _ÇÇÇÇ½A SvLÇÇÇÇÇ¯

pBÇM jBÇz¢¯ y¼ÇQ ºnj ³ÇÇM ¬C qÇÇ�

ÇU °j ¬BÇMp pA S{mÇ£ ¬D� hÇÇw

///ª\Ç¯A oÇw oÇÇM kÇÇ{ ²k®ÇÇ£ AoÇÇQ

K{

ïAoÇa »Ç¢¯p Swj nj ±a ±¯ ³« ïAp p oU³¼Çw »Ç¢¯p ±`ªÇµ »L{

o¼Ç� ºBÇ½nj Z±Ç« oÇM pA Z±« ±a o½mÇQ »µB¼Çw ©Çµ oÇM y¼µB¼Çw

º±Ç« ³Tzµ°o� fnp ° ³«B] ³¼w º°n ²j°kÇ¯A nk¯A nB�M ° k®µ ±a

x±Ç¢M ºjoLÇ¯ ²n »£o¼ÇÇU uM p x°oi K§ pA ³� »T¼£ ²o¼U ¬B®a

/²°Bz� ,©za ¶joQ :©U /1¤B�p :Sz¢¯A /2

1©ÇÒU ð½nBÇU ©Çza oM ²jBT�A ±a ©Ç¯ ° oÇMA ºBÇ] ºBÇ] A±Çµ ¬B¼«

nAqÇµ kÇæ °nkÇ¯A ±Ç½j ³{±£ o´M nBÇU j±ÇM »ip°j ¬B´] »T�£ ±U

Çµj pA j°j ° ð½nBÇU jBÇM ¬B«j µo¼ÇQ ³ªÇµ ¬B{kÇÔM2Szß¢¯A pA

³ÇÇ¯ nBTÇÇÇÇ�n º°n ° ²n Ao¯BÇÇÇÇ«p ³Ç¯ nAkÇ½j nBÇÇ� pA ³ÇÇÔ� An ¼ÇÇ«p

JA±Çi ²joÇQ Bµk½j oM ³Tzµ °o� JBTÇÇ�C k®LÇÇM nj K{ ¬Ak¯qÇÇÇM

tAoÇµ nj «oÇµA K¼´Ç¯ nj ºoQ tBÇQ ©¼ÇM uM p ³T�oÇÇ£ ³T{oÇÇ�

nAjAqî :»�±w /3

¼ª� ¤j 3»¼�±w ¨r Ôj ¬±a A±µ ¼Ç«p kÇÔM ¬A°n»ÇM »®ÇÇU ¬BÇÇvM

ð{oÇw ¼ª¼Çw p oQ ¬±¢¦¼¯ fn ð{np ¬°jo£ ²jo� oM �±w ¬AkM

²B¼Çw »½±Ç£ nAk½kÇQ ©Çi ¬C nj ²B« ©¼w pA »¯B£±a ²jo� ©i ±a

pBÇM Sv¼Ç¢¯p ©Çza °nj ²nBTÇw pAoÇ� pA SwA ³®½C o´Pw »T�£ ±U

177 . »w±� ºkwA

KwA

ïAn ²k¯ ØoÇÇÇÇM ºBª¼ÇÇÇÇQ S{j »ÇÇÇÇñ½

ïAp ³ÇÇÇÇ¯ ° ïAp nBTÇÇÇÇ�n ° nAk½kÇÇÇÇÇM

¤B½ :y� /1³¯Bij°n : p /2

¨j ðz« ° 1y� ±v¼Ç£ ° ©Çza ³¼ÇÇw

©Çw n±ÇÇ£ ° ¡U ±ÇÇµC ° º±ÇÇQ ºoÇÇQ

joÇ£ foÇa ° xpBÇU ³ÇÒ« ° ¨AkÇ¯A ³ÇÇÔ�

jn±ÇÇ¯²n ° oMBÇÇ½nj ° J±ÇÇÇ� ¼ÇÇÇÇ«p

oÇMA ±ÇÇa ¿BM³ÇÇM ° JC ±ÇÇa »TvPÇÇM

oLÇÇM ±ÇÇa n°¿j ° ïBÇÇ« ±ÇÇa n°B®ÇÇ{

oÇÇU º±ÇÇÇQ ðLÇÇÇÇw ¤j ·z½kÇÇÇÇ¯A pA

oÇÇÇÇU º±ÇÇÇÇ] ²n k®«joÇÇÇÇÇÇÇi ºAnp

»T�BTÇzM ±Ça ÇÇñ¼§ °kÇÇM K{ ±ÇÇa

»T�BÇÇÇÇ½nj ³T{mÇÇÇÇ¢M ßp°n ¡TÇÇÇÇÇÇM

n°p º°n pA ³ÇÇÔ� ºjoªÇÇÇ{ »«BÇÇÇÇ¢M

n±ÇÇ« º±ÇÇ« oÇÇM n°j pA K{ ºk½kÇÇM

2¨p º°n pA TÇÇv Ò] ð¼ÇÇM »Tv\ÇÇÇÇM

¨nj ð½ oÇÇÇÇM jn°B®ÇÇÇÇM »TÇÇÇÇÇÇÇz¢M

²An ²±Ç� oÇM ±Ça »TÇv Ô] JC oÇM ±ÇÇa

²BÇ«p K{ ºkÇÔM ¬°qÇ�A n±Çi pA p°oÇÇM

S�oÇ£ nkÇ¯A ²n ¬±Ça oÇÇM ²jsÇÇ« °oÇÇM

S�oÇ£ oÇM ¡U jBÇÇM pA »T�ÇÇ£ ¬B´ÇÇ]


º±ÇÇQ q¼ÇÇU A±ÇÇµ ¬B¼ÇÇ« kÇÇ{ ¬B®ÇÇa

º±£ k¼{n±i ° Swj xkM ¬B£±a ³�

o¼ÇU nBTÇ�n ° o¼ÇU ¬±ÇÇa Sv] »ªÇÇµ

o¼Ç¢MC jBÇÇM p ¬±ÇÇa ¼ÇÇ«p y¦íÇÇ¯ p

/T�Bñ{ ,¬k½°B� :¬k¼�B� /1

o´Ç« ©ÇÇza¡U joÇÇ£ pA SvM »ªÇÇµ

o´PÇw x±Ç£ ³´¼Ç{ pA 1S�BÇÇ� »ªÇÇµ

OwB{o� ¨pn

nA°jpj K{ ²o¼ÇÇU oÇÇM p°n jp±ÇÇa

nA±Çw joÇ£ ±ÇÇa kÇÇ«CoÇÇM ²k¼PÇÇw

joLÇ¯ �¼ÇU ±Ça kÇ{ ¬±¢¦¼ÇÇ¯ A±ÇÇµ

jnp Sz£ ¼Ç«p ¤jkÇM nBvin ±a

k®TwBÇioÇM xBÇioPÇÇM oÇÇñz§ °j

k®TÇwAnB¼ÇÇM ¼ÇÇ� ÇÇæ oÇÇMAoÇÇM

¨ Ôj °BÇÇÇ£ ¶o´ÇÇÇÇ« ¨ Òj kÇÇÇÇ«CoÇÇÇÇM

©Çi ³®¼Ç½°n ¨BÇi pA kÇ{ ¬B{°oi

JBTÇ{ pA foa ° ¨AnC pA k¯B« ¼«p

JC ¡®Çw ¤j pA jBÇz£ ¬±Çi ³ÇÔñM

òoÇU ° q�Ç« ¤jp kÇ{ An ²q¼Ç¯ oÇÇw

òoÇ« nBT�Ç£ ° o¼zªÇ{ ³TÇz£ ¬BMp

»ÇQ oÇÇ½p ºo��ÇÇ« kÇÇM ¨BÇÇ£ o´ÇÇM

»« ¥í§ pA oQ »«B] ±a ¬±i pA oQ

179 . »w±� ºkwA

ºBwoÇµp oÇw q�Ç« nj �¼ÇÇU ²kÇÇ{

ºBÇz£ ¥dÇ� A ¤j oM o¢] pA ¬B®w

q½oÇÇ£ ²AoÇÇM ¤j kÇÇÒM ©ÇÇÇza ° ¤j

q¼TÇw ©Çµ An òoÇÇ« ²kÇÇ{ ¬AoÇÇ¼§j

k®ªÇ� ¬À¼ÇQ ¨±�oÇi ²joÇ� ©Çi p

k®ÇÇM ²k®ÇÇ¢�A nkÇÇ¯A ¬ÀÇÇ½ ¤B¼ÇÇÇM

³TÇÇiAoÇÇ�AoÇÇM ¬Ak¯kÇÇM An »ÇÇÇÇñ½

³TÇÇiAkÇÇ¯A »ÇÇQ o½p³ÇÇM An »ÇÇÇñ½

¥¼ÇQ ²k¯poÇM OwB{o� SiBU »ªµ

¥¼Ç« °j pA o¼TÇM BÇ´§j Si°j »ªµ

joÇ� jBÇM oÇQ ° joÇ£ oQ foa ¬B®a

joÇ� jBT�Çµ S�Çµ kM ³� ¬°jo£ ³�

¼®ÇÇµC ¶q¼ÇÇ¯ oÇÇM ³\®ÇÇQ xkÇÇÇM

¼ÇÇ� ¬AnA±ÇÇw ¬B¼ÇÇ« nj ºkÇÇÇÇ{

»TiBÇÇU nj ¥¼ÇÇQ pA ²q¼ÇÇ¯ ¬AkÇÇÇÇM

»TÇiAkÇÇ¯A nkÇÇ¯A oMBÇÇM ¬Bz®ÇÇ½p p

p±�� n¿Bw °j »®í½ /1

kÇ{ nBñ¼PÇM ¬B�oÇÇU K¦ÇÇ� º±ÇÇw

1kÇ{ n¿BÇw °joÇµ TÇv] ¼ÇÇñM

JBTÇ{ nkÇ¯A ©ÇÇµ An »ÇÇñ½ ²q¼®ÇÇM

JB�Çî ±ÇµC ±`ªÇµ ¼ªÇ� pA j±Mn

joÇi Sz£ BÇU ¡®Çw oM oMAp xjp

joÇ£ nB¼ÇvM ³¯±ÇÇ£ ÇÇ½pA k®¢�¼ÇÇM

¥¼ÇQ SzQ oÇM ³¦ªe pA ±w oµ »ªµ

¥¼ÇÇ¯ j°n ¬B¼®¼ÇÇÇa pA S{BL®¼ÇÇÇÇM

(�o{A)º±¯q�vek¼w

k¯BªM ³¯Bv�A ° « ©¯Bª¯ ³� ©woU B�Ç½nj ° ²C ¨k{ ±U zî ³¯Bv�A

ònqM ¬AoîB{ pA »ñ½ SwA n±´z« < o{A> ³M ³� º±¯q� ve k¼w

,¬Bv½±¯²o�mU ¨±ªî ³� SwA ºo\µ ©z{ ¬o �°lBM ° ³d½o x±i °

pA o{A /k¯A²k{ o�mT« An xA»MjA ¨B�« Sí�n ° ²j±Tw An °A hw ·½BQ

¨jo« ¨±ªî ºAoM ³¯B�wFT« ³� SwA ¬B½±¯q� ²n°j nj ¬Ao½A ¬An±®hw oMB� A

°A nBÇYC BÇM »wnBÇ� oí{ ¬AnAkTw°j ° ¬¿kLeBæ oX� A ° ²kz¯ »ÄBwB®{

nj ñ§ k¯A³T�£ º±¦î oæB¯ An xnkQ ¨B¯ S½Akµ ° »�±î /k¯nAk¯ »ÄB®{C

nkQ ¨B¯ q¼¯ »�´¼M /SwA ²k{ o� l <kªd«> ºk¯°An n°k~§A³TeAn JBT�

¬B«p ©µ o{A BM »�´¼M ° ºk¯°An ¬±a ° ²jo� o� l kªd« An oîB{ ½A

/k{BM ³T{Aj Sdæ k¯A±U»« ½o½Bw pA y¼M °j ¬C ¤± Am§ ,k¯A³Tv½p»«

jqÇ¯ ²j±M j±i ¬B«p ¬B£nqM ° ¬Bª§Bî pA ³� ve ½k§A o{A o½k�U o´M

° ³TÇ{Aj é¼Ç�n »T§q®Ç« ° ¨B�Ç« ¬BÇ«p ¬C ¾AoÇ«A o½BÇw ° º±¯q� ¼�Àw

° SwA ²j±ÇM ²BÇz«Ao´ÇM nBÇMnj ¬AoîBÇ{ pA k«C kµA±i Â½l ³� ºn±�³M

kÇ¯A²j±ÇM °A oæBíÇ« ³Ç� º±¯q� ¼�Àw o½Bw ° °A y½BTw nj ºk½B~

/SwA ²k¼z� ©�¯ ·T{n³M

:Sw°A o½mP§j ° nA±TwA ° ©ñd« nBí{A pA ºA³¯±ª¯


k¯o¼Ç£ oÇw pA Jo� ¬BTv« ³� Sv¯C S�°

k¯o¼£oÇÇÇM »ªÇÇÇÇµ p°n fn p K{ ²oÇÇÇÇ�

k®ÇÇÇÇµj pA°C An ¬Bª½kÇÇÇÇ¯°An ¬BMo�ÇÇÇÇ«

k¯o¼Ç£ nj A±¯ ³M »z¼î ° x±i »îBªw BU

ºA³í�j oµ :»Uo�oµ /1¬AkzUC Ç ¥®« Ç oª\« /2

k®Ç¯A±Çi ±Ç¯ »T¼®´ÇU »v�Ç¯ oÇÇµ ¬BÇÇ½°An

k¯o¼Ç£ oÇ¢½j ²joÇQ 1»UoÇ� oÇÇµ ¬BMo�ÇÇ«

¬±¢¦ÇÇ£ JAoÇÇ{ kÇÇ¯nCnj öÇÇ£ ¬B¼�BÇÇÇw

k¯o¼Ç£ 2oª\Ç« ¨ ØoÇÇ Ôi ¨jp yª¼ÇÇv¯ ³ÇÇ�

kÇ¯nAj ¬A±Ç�n ³ÇÇ�°n pA oU²pBÇÇU An ¨qÇÇM

k¯o¼Ç£ oY±Ç� ³ªÇza pA »®{BÇÇa An ²jBÇÇM

kÇ¯nAj oªÇÇeA ²jBÇÇM ÇÇ½A o�BÇÇw nj ¡¯n

k¯o¼Ç£ o�ÇiA ·ØLÇ� Ç½A ³z¼Ç{ nj ¡®ÇÇw

k®½BMoÇÇM ð¦ÇÇ� ¬B£±ÇÇa p k¼ÇÇ«A º±ÇÇÇ£

k¯o¼£oÇÇM ¬B´ÇÇ] ¬An°j p oªÇÇî ³{±ÇÇÇÇU

j±ªd« ¬B�Bi ±a k®®¼z¯ ³M öi ° x±i

k¯o¼ÇÇ£ o\®ÇÇw ©§BÇÇî ³ÇÇ{ ¤BLÇÇ�A jBÇÇÇ½

° ²BU±Ç� ,kÇ¯A³T{±Ç¯ oÇ{A »¯B£kÇ¯p ° ¤A±eA pA ¬Bv½±¯²o�mU ³`¯C

»Uk« ¬±a o{A ³� ²k{ ³T�£ /SwA jB�T« ° SwnjB¯ HL§B� ° x±z�«

¬B½oÇ¢z§ BM ¡®] nj ¬B�¦w ½A ° ²j±M ºn±w ¬B�¦w nBMnj ¬AoîB{ pA

ºn±w ¬B�¦w S§°j ¬B£nqM pA ºjAkíU ,jn±i Svñ{ ²Bz«Ao´M ¬B�¦w

²j±M B´¯C ¬B¼« nj q¼¯ oîB{ o{A ° k¯k{ o¼wA ²B{Äo´M ¬B¼µBPw SwkM

oÇ{A »§° k®¯BwoÇM ¥T³ÇM ½o½BÇw ²Aoªµ An °A k®TwA±i»« ³� ,SwA

183 . (�o{A) º±¯q vek¼w

ð½ °A o�dÇ« nj ° k¯oLÇM ¬B�¦Çw S«ki³M An °A ³� k®�»« SwA±inj

° ±�î jn±« ³� j±{»« KLw »îBMn ½A ° k¯A±i»« ° k½Aow»« »îBMn

:jo¼£ nAo ²Bz«Ao´M ¬B�¦w yzhM

k½BÇ¯ S�¼ÇU y¼PÇM ð¦Ç� ³Ç� »ÇÇ¯C

k½B¯ S�¼« ±a � pA q\M yzhM

kÇzñ¯ oñ¼ÇQ ²±Ç� ¥¼ÇQ ³Ç� ±U ©ip

k½BÇ¯ S�Ç½nj »Ç¯p »ªÇµ ³ÇzQ oÇM

»Uk« o{A ° kzhM»« An °A kT�A»« ²k®i³M »îBMn ½A pA ³� ¬B�¦w

q¼¯ ³MB�i ° �î°³M ¬An°j ¼ªµ »� nj »§° ³T�B½»« n±�e °A nBMnj nj

³� j±M ²jn°C ©µAo� »¯Ak½o« j±i ºAoM �½o� ½A pA ° SwA ³TiAjoQ»«

nj ³Ç� SwA ²kÇ{ ³T�Ç£ ° kÇ¯A²jp ¼ªhÇU U nAqµ nB´a³M An ¬B{jAkíU

oLÇi ½A ¬±a /k¯k{»« éª] o�¯ nAqµ jBT�µ³M ð½jq¯ °A �î° u¦\«

o¼zª{ °j ¬C °A BU kTwo�»« °A jq¯ ³®µoM o¼zª{ °j kwn»« ²Bz«Ao´M³M

»ª¼¦A nj ²B{jBQ °j ° »�À� nj o¼zª{ °j »®í½ k®� À� ð½ nj An

o�w nBM ¼¯q� pA ° k®�»« �nj »®{°n³M An ¬B�¦w n±�®« o{A /k\®¢¯

nj o�w ° o¼w ° jAk�M nj S«BA »Uk« pA uQ /j°n»« jAk�M³M ° jk®M»«

½±Ç] S½¿° ³ÇM »TÇ° »§° jjo£»«oÇM ¼¯qÇ� o�M �Aoî ° ¬BwAoi

nj °A oL /k®�»« �Aj° An »¯B� nAj o´{ ¬C nj ° j±{»« nBª¼M ,kwn»«

²j±ÇM ºoªÇ ºo\Çµ 557 BÇ½ 556 yUB�° ¤Bw ° k{BM»« nA°jApC ³½o

/SwA

¬B�¦Çw ºBµnBÇMnj nj »UkÇÇ« 555 BÇÇU 53å ºB´§BÇÇw ¼ÇÇM oÇÇ{A

»±\¦Çw ²Bz¯Bª¼¦Çw ° o\®Çw ¬B�¦Çw ° »±\¦Çw j±ív« ½k§AVB¼�

²j°oÇw nB¼vM bk« nBí{A ¬BµB{jBQ ¬C bk« nj ° ³T{Aj ºoîB{ Sªw

Ç½A S�o£ nAo »±\¦w ²B{¨Ao´M yzhM ° ±�î jn±« »T° ¤BX« ºAoM


:j°ow °A nBMnj nj y¯k{ Ao½mQ ° °A jn±« nj An ²k¼~

k¼Çz� nj pBÇM AoÇ« ShÇM ³Ç� ©®Ç« JnB½

k¼Çz� oªÇ� Z°A³ÇM ²o¼ÇÇU ²BÇÇa oíÇÇ� p°

S�BTM fn ³�uQ ¬C pA oM nj S�o£ ©ThM

k¼z� ow ³� uQ ¬C pA ¬jo£ jB´¯ ©ioa

Ç« ¡¯n ²o¼ÇU K{ ³Ç� AoÇ½AkÇi S®ÇÇ«

k¼Çz� odÇw º±Çw ° kÇ«C oÇiDM oÇÇiC

SvU �¦ÇM ° AkhÇM Ç« k¼ÇÇ«A BµBÇÇ{

k¼Çz� o�Ç Òi ¬A°AoÇ� ³Ç� An ²k®ÇM JB½nj

±ÇU ºBÇ�§ pA k®Ç� ³Tv\Çi j±Çi p°n BÇU

k¼z�o´Çw B´LÇzM ³Ç¯ oÇ£ A jBÇM ²k½j»ÇM

�ÀiA »� BQ ° éL� SîB®« ° u�¯ Rqî³M ,xA»£k¯p ¬An°j nj o{A

°A ²k½k®vQ ° ²k¼ªe RB�æ ,Bµ²o�mU ¬BLeBæ ° j±M n±´z« ° ±æ±«

²k¼~ nj oTz¼M °A Ro´{ ³ao£ /k¯A²jo� jB½ »ñ¼¯³M º° pA ° ²j±Tw An

RB¼îBÇMn ° J±i RB¼§q� ° jnAj »UnB´« q¼¯ ¤q� nj »§° ,SwA »ÄAow

<³¯Bv�A> ¨B¯ BM »îBMn ð½ :SwA j±]±« º° ¬A±½j nj ºpBTª«

ºB]Sª®� ¬Ao½° ¤j nj ,¬A°n [®£ ºA

k¯BªÇM ³Ç¯AoÇ½° ³ÇM [®Ç£ oÇ¢« ³� k½B{

B�Ç½nj ° ²C ¨kÇ{ ±ÇÇU ÇÇzî ·¯BÇÇv�A

k¯BªÇM ³¯BÇv�A ° Ç« ©¯BªÇ¯ ³Ç� ©woÇU

<nAkzµ>

k¼ÇÇÇÇ¯A±hÇÇÇÇÇÇÇM AoÇÇÇÇÇÇÇÇ« ß¤j ß¨AnC

k¼¯BÇÇz¯ ÇÇ« ©ÇÇza ¨joÇÇÇ« oÇÇÇÇM

185 . (�o{A) º±¯q vek¼w

k½k¼®ÇÇÇÇ{ ÇÇÇÇ« ÇÇÇÇÇÇÇzî ¶pA°C

k¼ÇÇÇÇ¯AkÇÇÇÇM °A ÇÇÇÇve ¶pAkÇÇÇÇÇ¯A

¬joÇÇÇÇÇÇÇÇ� ²BÇÇÇÇÇÇÇÇ¢¯ °A nj n°j pA

?k¼ÇÇ¯A±ÇÇU »ÇÇ� ,k¼ÇÇµj �B~ÇÇÇÇ¯A

ºnA±i ° SwA Rove ° ² Ôk¯A ,zî

k¼ÇÇ¯A±ÇÇU oÇÇ£ A ,k½±ÇÇÇÇz¯ {BÇÇÇÇî

<½nl ¶nl>

?j±ÇÔM ±ÇU ºB�° k®M nj ³¯ ³� ,¬B] j±ÔM ³�

?j±ÇM ±U ºB�] k®woi ³¯ ³� ,¤j k®� ³a

ºnC ,ÇÇ½np ¶nl ¨kÇÇ{ ±ÇÇU ºA±ÇÇÇÇµ nj

j±ÇM ±ÇU ºA±Çµ ³Ç� ,B\Ç¯C j±Ç{ ½nl ²nl

nmî ©µA±i»« ° ¤j nk¯A S«pBw»« ºB]

j±ÇM ±ÇU ºB] ³¯ ,¡®U ¶kñzUC ,SM ºB�

<³®í�>

SwA ²jp �Ba ±U fn¡¯np ³«B] ,¥£ ³� ºA

SwA ²jp �B®MoÇ� ºBÇµA±Ç¯ ,±U º±M³M ¬B]

¬qÇ« ³®íÇ� ,AoÇ« SwA k¼Ç«A ±U ¥æ° ³M o£

SwA ²jp �Bi oM ,±U ¬Ao\µ ©� j±i Ao« ³�

<Aj±w>

Sw³T�oÇ£ ©¯B¯BÇÇ] ¥ÇÇæ° ºA±ÇÇµ

SwA ³T�oÇ£ ©¯BÇ] ° ¤j ,oÇL§j ©Ç�


»Ç¯Aj ³Ça ,»®¼M»ªÇÇ¯ oÇÇL§j ° ¤j

?Sw³T�o£ ©¯Bz½A ºAj±w ¬±a ³�

<nAo�>

SwA ÇÇ« nAp ºBµ³§BÇÇ¯ u¯±ÇÇ« SwA Ç« nBÇ½ ,nB´ÇM nkÇ¯A ºoªÔ�

SwA « nBv¢ª� ,Sw°j ©� nj ¬joÇ£ oÇM Çzî �±Ç� ,³TiBÇÇ�

SwA Ç« nBÇ£p°n ¤BÇÇe kµBÇÇ{ ¬BÇMp ²jBÇz£ ,¥Ç£ fBÇ{ pA ¥L¦ÇM

SwA Ç« nAo� ,»« ³¯Bª¼Q ³w °j Çzî ©ÇÇ� pA ¨nAo�»ÇÇM ,B¼�BÇÇw

SwA Ç« nB´ÇM ½A ,±U nB´M ¬B� ±ÇU fn BÇÇM ,nB´ÇÇM nj ¨n±i»ÇÇ«

SwA Ç« nAmí¦Ç£ �±zíÇÇ« º°n ºnAk®ÇÇQ ,nA°²qLÇÇÇÇw oÇÇÇÇM ³§¿

SwA Ç« nB£jBÇ½ ,�±zíÇ«p ³Ç� ©®Ç� ²nB�Ç¯ ³ÇÒ« ³M ¬C pA K{ oµ

SwA Ç« nBÇ� ³¯ ,Tv½p oLi»M �±zíÇ« ° »«»M ,S�° ¼®a nj

<¤AÆw>

?Sv¼Ça UoÇM ,©Ç� ·½B« ¬Aq� ,³~� ©®� ³a

Sv¼a « BM ,¬A°n °ow ¬C pA ³� ,©½±£ ³� BM

nBÇM kÇæ ©woÇQ ,²kzªÇ£ ¤j ¤Be pA ,K{oµ

Sv¼a {°n An ±U ¤Be ½A pA ,²o¼U K{ ºB�

tnkÇ« ºBÇC ¨BªTµA³M ³� ( o{A) º±¯q� ve k¼w nBí{A ¬A±½j

,k½B~Ç oÇM SwA ¥ªTÇz« ²k¼Çwn NBa³M ¬Ao´U ²B¢z¯Aj jBTwA º±�n

j±i k´î ònqM ¬AoîB{ ©wnoM oîB{ ½A /RB¼îBMn ° RBí¼]oU ,Bµ¤q�

º° /SwA ²joÇ� ³]±ÇU ¤qÇ� ° �î° ° ¾BYn ° bk« pA RBî±�±« �A±¯BM

o�Ç¯ pA °AoM ³� An j±i ¬B«p³M ð½jq¯ B½ oæBí« ¬AjBTwA K§B� ºB´ñLw

° ºqíÇ« ° kíÇw j±íÇv« k®¯BÇ« ,kÇ¯A²j±ÇM oUoM ° ¨k�« ºoîB{ SîB®«

187 . (�o{A) º±¯q vek¼w

° nA±TwA ðLw j±i ³� SwA ²kz¯ ¬C ¥¼§j o«A ½A »§° ²jo� éÔL ÒT ÒU ,»ÄB®w

©Çz{ ¬oÇ ¨°j ·ª¼¯ ¬AoîB{ nj °A pA kíM ³� An j±hM |±~h« ©ñd«

°A ° SwA nA±TÇwA ° ³ThÇw oîBÇ{ ½A ¨À� /k®ñ¯ jB\½A ,²j±M nAm£o¼YFU

T{Aj ° y½±i k½B~ ° Bµ¤q� nj ½jn ¬jn°C ° »��§ ºBµy½AnC³M

pA »§Bi ° ²jBw HL§B� °A ¨À� /SwA ¥½BªT« nB¼vM |±~h« ¶pBU RBL¼�oU

° ³z½kÇ¯A »£jBÇw ° SeAoÇæ nj ¬BÇwAoÇi ¬AoîB{ x°n ° SwA ¨B´MA

:Sw°A nBí{A pA »ÄBµ³¯±ª¯ /SwA ²jo� ��e An j±i oYA °A nj ,hw

k¯o¼£ ow pA Jo� ¬BTv« ³� Sv¯C S�°

k¯o¼£oÇÇM »ªÇÇÇÇµ p°n fnpK{ ¶oÇÇÇÇ�

k®ÇÇµj pA°C An ¬Bª½kÇÇÇ¯ ° An ¬BMo�ÇÇÇÇ«

k¯o¼Ç£ nj A±®M »z¼î ° x±i »îBªw BU

k®Ç¯A±Çi ±Ç¯ »T¼®´ÇU »v�Ç¯ oÇµ ¬BÇ½°An

k¯o¼Ç£ oÇ¢½j ¶joÇQ »UoÇ� oÇµ ¬BMo�ÇÇ«

p±®Çµ SvµBÇ¢Q ©ÇÇ½nAkÇÇ¯ jB½oÇÇ� oÇÇw

k¯o¼Ç£ oÇUAoÇ� ³Ç� k½BÇM ©z½oÇÇMA °j ð½

¬±¢¦Ç£ JAoÇ{ kÇÇ¯nC nj ¨oÇÇ£ ¬B¼�BÇÇw

k¯o¼Ç£ oª\Ç« ¨ ØoÇÇi ¨jp yª¼ÇÇv¯ ³ÇÇ�

kÇ¯nAj ¬A±Ç�n ·Ç�°n pA oU²pBÇU An ¨qÇÇM

k¯o¼Ç£ oY±Ç� ·ªÇza pA »®{BÇa An ²jBÇM

nBÇñM k®Ç½C nj ³¯B�½oÇÇe q¼ÇÇ¯ ¬BTÇÇw°j

k¯o¼Ç£ oÇM nj ³¦�z«»ÇÇM ¨j ð½ An S�°

kÇ¯nAj oªÇeA ¶jBÇM ÇÇ½A o�BÇÇw nj ¡¯n

k¯o¼Ç£ o�ÇiA ·LÇ� Ç½A ·z¼Ç{ nj ¡®w


k®½±Ç£ ¬AjoÇ£ y{±ÇQ ³Ç¯ kL®£ ½A �oU

k¯o¼Ç£ nj »ÇM ¬p°n»ÇM ·¯BÇi Ç½Aß©ÇÇ�

k®½BMoÇM ð¦ÇÇ� ¬B£±ÇÇa p k¼ÇÇ«A º±ÇÇ£

k¯o¼£oÇÇM ¬B´ÇÇ] ¬An°j p oªÇÇî ·{±ÇÇU

j±ªd« ¬B�Bi ±a k®®¼z®M ¨oi ° x±i

k¯o¼Ç£ o\®ÇÇw ©§BÇÇî ³ÇÇ{ ¤BLÇÇ�A jBÇÇ½

###

k½oÇ¢¯ ¬BTw±ÇM ° ïBÇM »{±Çi k½oÇ¢¯ ¬B´Ç] ½A jp»« B®M ³ Òi

k½oÇ¢¯ ¬BTv¦Ç£ ºB®¼Ç« ShÇÇU k¼®¼ÇÇM ¬A±ÇÇ�nA R±�BÇÇ½ ZBÇÇU

k½oÇ¢¯ ¬A°n ¨j Ç½A K\Çî ºA Ç�§ pA jBÇM joÇ� ²k¯p An �Bi

k½oÇ¢¯ ¬A±UBÇ¯ ºBÇÇ¯A±ÇÇU ÇÇ½A nAk¼ÇM °A ° ¬B´Ç] kÇ{ °Ap ²k¯p

k½oÇ¢¯ ¬BÇMp ²j º±Ç£ »Çñ½ ¬C w±Çw k®Ç� »ªÇµ jqÇ½A oÇñ{

/kLva ²n±� B½ B«oi ¼M ³`¯C :éª /1/²k¼MA±i SzQ oM :¬BTw /2

k½oÇ¢¯ 2¬BTÇw ªÇw BÇ½ 1ßé ÒªÇß� k¼®¼ÇÇM ¬±¢¯oÇÇÇw ³§¿ bkÇÇÇÇ�

k½oÇ¢¯ ¬A±Ç] ½nj ¬B¯A±] ºA k½k®Çi ¬A±Ç] ¥Ç£ � oM ¨B]

k½oÇ¢¯ ¬B´¯ °A º±w ¬Bµ ° ¬Bµ jnC ¡¯n Sv� pBÇ¯ ¥ÇÇ£ éLÇÇ�

k½oÇ¢¯ ¬AqÇÇi »¯B\ÇÇ¯AoÇÇ£ nj nB´ÇM ¥~Ç� nkÇ� k¼ÇÇ¯AkÇÇM BÇÇU

k½oÇ¢¯ ¬C SvªÇ½Aj ³Ç{ ¤kÇî SwnmÇÇ£ nj nB´ÇÇÇM ¤AkTÇÇÇÇîA

###

oÇÇw nj An ²k®ÇÇM jAj ¥]° ØqÇÇÇÇî ºAkÇÇÇÇi

oªÇ� ° uªÇ{ ¬BÇvM »ÇÇ«AoÇÇ£ ¬B£kÇÇ½j°j

ÇU An oÇw ³ñ¯B®Ça oÇÇw ¬BÇÇ{jnAj é¼�ÇÇ«

oÇÇM An ¤j ³ñ¯B®ÇÇa ¤j ¬BÇÇÇ{jnAj q½qÇÇÇÇî

189 . (�o{A) º±¯q vek¼w

¨qíÇM k¯±Ç{ »Çñ½ oñ¼ÇQ °j ±`ªÇµ kÇÇ¯A°j

o�Ç¯ k®®Ç� »Çñ½ k�oÇÇ� °j ±`ªÇÇµ kÇÇ¯A°j

hÇw o¼Ç«A ° oµBÇ� nj y«BÇi ¥�Çî ±ÇÇa

o�Çw o¼ÇwA ° S½Ån nj Ç� BÇw foÇa ±ÇÇa

ºBªÇ¯ uñî JC ±Ça ° o½mQy�¯ �Bi ±a

oLÇi q¼ÇU jBÇM ±`ªÇÇµ ° °nq¼ÇÇU nBÇÇ¯ ±ÇÇa

ºBÇQ »Ç¯ ¬BÇzMC ±Ça ° JC ±Ça k¯°n »ªµ

oÇQ »Ç¯ ¬B{jBÇM ±Ça ° jBÇM ±Ça k¯oÇQ »ªµ

ònqÇÇM nAqÇÇµ pA oUBÇÇ¯Aj ÇÇñ¼§ joÇÇÇÇi °j

o´ÇÇ£ nAqÇÇµ pA oUBLÇÇ½p ÇÇÇñ¼§ �qÇÇÇÇ] °j

k¯o¼ÇÇ£ ¬k{°oÇÇ� k{°oÇÇ� JBTÇÇ�C ±ÇÇÇÇa

o�±¦¼Ç¯ º±Çi SwA n±Ç�u£ oÇ¯ kÇÇ½j ³ÇÇ�

uñíÇM ,° ¼Ç«p oÇM n±Ç¯ ,j±ÇM fo`ÇM oªÇ�

oª�ÇÇM ¬B{n±ÇÇ¯ ° SwA ¼«qÇÇM ¬Bz¯BÇÇñ«

Bµ²sÇÇ« ° °joÇÇµ kÇÇ¯nAj ³®ÇÇÇÇ½C ºB�ÇÇÇÇæ

oÇMp ° oÇ½p ³¯BÇ{ °j ¬±`ªÇµ ð½oÇµ y¼PM

³Ç¯ ¼MTz½±ÇÇi ° ¼M¬B´ÇÇ] k¯oLÇÇµn °j

oLµn »¯ Sw°A oLµn ¼®a Sv¼¯ ³� ¬C j±i

An ð½oÇµ ° k®LÇ{ ° p°n ±ÇÇa k¼PÇÇw ³¼ÇÇw

o~ÇM JBTÇ�C kMBÇÇU »´¼ÇÇw pA ³ÇÇ� K\ÇÇî

ð¦Ç� °j ¬±a ³Tvz¯ ¬Bz½A nj Swoñ¼Q °j

oÇv�A ¤B¼Çi p° SwA ShÇU »M±i p ¬Bz�

###

¨nBPw»ÇÇ« k¼«BÇÇÇM ºoªÇÇÇÇî ¨nAq£»ÇÇ« �AqÇÇ¢M ºnBÇÇÇÇ�


¨nCoÇM ¨j ³Çñ¯C S�BÇÇ� »ÇÇ¯ ©½±\ÇM ¤j ³Çñ¯C ¶oÇÇµp »ÇÇ¯

¨nBÇÇÇÇ£p°n joLÇÇÇÇM k¼ÇÇÇÇ«A° ©e°n ° ¥�î Si±vM ³z½k¯A

¨nBÇ� ³Ça nj ° k¼Ç«A ³ÇaoM BU kwoPÇM ©Çµ oÇñ½ ³Ç� ³¯ ºnB½

¨nBÇM nAqÇµ ©½p±ÇÇU »ÇÇM oÇÇ£ Çd§A° »½²kÇ¯A±Çi ¨k´î kM

¨nBLÇM ©Çµ ²kÇ½j °j n±¯ ½B� Sv¯C ©¼ÇM ²kÇ½j °j n±ÇÇ¯ ºA

¨nBÇ¢¯ »ªÇµ S§j ° ©za nj yUC ° JCp ¬BwoÇÇU ¬BwoÇÇU

¨nA±TÇÇwA ºnAkÇÇ¯ ³ÇÇ� ©ÇÇ¯Aj ©½±Ç£ ³a ©z� »ªµ ³� »\¯n

¨nAkÇ¯ oLÇi ¬B´Ç] °j pA _¼µ kÇ{ ¥Ç£ k®Lz�Ç¯ ±U ðz« BU

¨nBÇÇi jB´ÇÇ¯ S¦ÇÇ£ ³ÇÇ� Ajnj ©TÇÇv« joÇÇñ¯ SL§ ³ÇÇÇ� f°C

¨nB®ÇÇ� nj ±ÇÇU ©ÇÇ� jn°oÇÇÇQ ºq½qÇî nj ³Ç� ©®Ç« ²BÇÇ{ ºA

¨nB¼{±Çµ p±®Çµ ³ÇÇ� ²j »ÇÇ« _¼Çµ Rk½Bª¯»ªÇ¯ ³Ç� »T�Ç£

¨nBhÇÇ¯ oÇÇw ° ¨BÇÇ� ¨nAjoÇÇM ¨o½mÇQ »®{BÇa ±Ça ³� ³M ¬C

¨nB½o´Ç{ |BÇi nj oÇM qÇÇ] SeAn _¼Çµ Sv¼¯ ±U [¯n q�

###

k¯BªÇ¯ ¨odÇ« »ÇÇñ½ ©§BÇÇî ³ªÇÇµ nj

k¯BªÇ¯ ©§BÇî oÇ¢« ºnBÇ½ »ÇM S®ÇÇ½A

Svz¯ ±ÇU oM ±U ³� k{ ¬B¯±a ³~�

k¯BªÇ¯ ©Ç¯ nj ©Ç¯ ³� k{ ¬B¯±a ³½o£

ð¯C oUnjBÇ¯ ° ©ÇÇ� ºBÇÇ] j±ÇÇM ¤j

k¯BªÇ¯ ©Ç� ºBÇ] ° ºBÇ]oM ©� k¯B«

nBÇ½ jo�»Ç« »½²k®Çi K§ »´Ç£ ³ÇÇ£

k¯BªÇ¯ ©Çµ ¬D� ºoÇ£ ¼Çñv« «oÇM

Sw°j nAkÇ½j pA Ro¼Çe ¬AnAqµ kæ

k¯BªÇ¯ ©� ° k¯B« y¼M »µA±i SwAn

191 . (�o{A) º±¯q vek¼w

©�ÇeoÇM ©T�oÇ£ oÇM ¬BÇ] pA ¤j oÇÇ£

k¯Bª¯ ¨kªµ ð½ ° k¯B« ¨j ð½ ³ñ¯Cp

/SwA º±¯q� nBMnj ¤B]n pA oµB�±MA ½k§Ak¼{n jAo« /1

1jBÇM nAjn±ÇioÇM ³� ½k§Ak¼{n ¬±a

k¯BªÇÇ¯ ¨jC »®ÇÇÇÇM pA nAjBÇÇÇÇ�° ð½

SwoµBÇ� K� A±Ç� pA ²BÇ« ¬±a ³ñ¯C

SwoµBÇÇ� °A ° oµB�±ÇÇM yT¼®ÇÇÇÇ�

©ÇÇ½A²jBTÇÇ�A AkÇÇÇÇ] oÇÇÇÇL§j ° ¤j pA

©Ç½A²jBTÇ�A AoÇa B´®ÇU ¼®ÇÇa j±ÇÇi

o¢½kÇÇñ½ pA ° ¥L¦ÇÇM ÇÇ« ° ¥ÇÇ£ °A

©ÇÇ½A²jBTÇÇ�A A±ÇÇ¯ ° òoM»ÇÇM °joÇÇµ

©Ç½A²k¯BÇ« ³®µoÇM oÇw ° ºBÇQ �BÇi

©Ç½A²jBTÇ�A BÇÇQ p ° nA±hªÇÇ� ³ÇÇñ¯Cp

uñ`¼Çµ An BÇ« k½ohÇ¯ ±\ÇM j±ÇÇi

©Ç½A²jBTÇ�A B´ÇM ©Ç� kÇÇe ½kÇÇM BÇÇU

kTÇ� u� oÇµ ¼«poÇM ³½BÇw ±`ªÇÇµ

©ÇÇ½A²jBTÇÇ�A A±ÇÇµ nj ²nl ±ÇÇa BÇÇÇ«

Sv¼Ç¯ ©½q¼ÇioÇM ºBÇ] q� ¬C ºB]

©Ç½A²jBTÇ�A BÇ« ³Ç� ºo~Çî ¼®Ça nj

k®µj»Ç« »ÇµA±Ç£ BÇÇ« oÇÇM ¬Ao�BÇÇ�

©ÇÇ½A²jBTÇÇ�A B\ÇÇÇ� ¬B¯Bª¦ÇÇÇÇv« ºA

SwoµBÇ� K� A±Ç� pA ²BÇ« ¬±a ³ñ¯C

SwoµBÇÇ� °A ° oµB�±ÇÇM yT¼®ÇÇÇÇ�


###

k®¼LÇÇ¯ JA±hÇÇM oTM±ÇÇÇÇi ±ÇÇÇÇU p b°n

k®¼LÇ¯ JBTÇ�C ±ÇÇU ¬±ÇÇa ð¦ÇÇ� ©ÇÇza

B´LÇÇ{ ±ÇÇU ©ÇÇzaRB¼ÇÇe JC ·®ÇÇÇzU

k®¼LÇÇ¯ JC ³ÇÇ� j±ÇÇ{ »î±®ÇÇM ³�oÇÇÇÇ�

kµA±h¯ SwBi ° Svz¯ ¤j nj ±U zî

k®¼LÇÇ¯ JAoÇÇi An y½±ÇÇi ÇÇ�° BÇÇÇÇU

©ªÇza p JB{±Çi Æ§Æ§ kÇÇña ³ÇÇñ¯Cp

k®¼LÇÇ¯ JB{±ÇÇi Æ§Æ§ nj ±ÇÇU ©ÇÇÇÇza

kÇÇ¯AkÇÇ¯ jnkÇÇM An jnj »ªÇÇÇµ ³®¼ÇÇÇÇw

k®¼LÇ¯ JA±hÇM An JA±ÇÇi »ªÇÇµ ²kÇÇ½j

An Çve ³w±ÇÇM ¤AÆÇÇw k{BÇÇM ²k´¼ÇÇM

k®¼LÇÇ¯ JA±ÇÇÇ] ²n ¬±ÇÇÇÇa °A K§oÇÇÇÇM

ð¼§ k®Ç� ¥Çæ° ºAn ±ÇU º±Çñ¯ º±ÇÇi

k®¼LÇÇ¯ JA±hÇÇM ©ÇÇµ RB«kÇÇM ShÇÇÇM

###

k¼¯BÇz¯ ÇÇ« ©ÇÇza ¨joÇÇ« oÇÇM k¼ÇÇÇÇ¯A±hÇÇÇÇM AoÇÇÇÇÇÇ« ¤j ¨AnC

k¼ÇÇ¯AkÇÇM °A ÇÇÇÇve ¶pAkÇÇÇÇ¯A k½k¼®ÇÇÇ{ ÇÇÇÇ« ÇÇÇÇzî ¶pA°C

k¼ÇÇ¯A±ÇÇU »ÇÇ� k¼ÇÇµj �B~ÇÇ¯A ¬joÇÇÇÇ� ²BÇÇÇÇÇÇÇ¢¯ °A nj n°j pA

k¼¯BÇwn °kÇM Ç« S«kÇi ÇÇ½A ÇU ° ¤j pA ° ¬BÇÇ] ° ²kÇÇ½j pA

k¼¯BÇ« ³Ça °BÇM BªÇÇ{ ³¦ªÇÇ] nj SvMBTÇÇ�C ±ÇÇa °A ¬BM±ÇÇÇi ºA

k¼Ç¯A±ÇÇU oÇÇ£ A k½±ÇÇz« {BÇÇî ºnA±i ° SvUove ° ²k¯A zî

###

Sv¼¯ »¢®w ¨A±U ©¼w ¬±açnBî»M

Sv¼Ç¯ »¢®ÇµC ±TÇM qÇ] ©¯kÇ«C Ç½p

193 . (�o{A) º±¯q vek¼w

Sv¼Ç¯ »¢®woÇ� _¼µ ³� »¦£ ³a oiC

Sv¼Ç¯ »Ç¢¯n ¬C nj ±U ¤Bæ° º±M q�

###

¨kÇ½j S½±Ç� �BÇi ²k½j »½B®¼M ¨kÇ½j S½±Ç« ©ÇÇi ¤j ³ÇÇ¢«AnC

¨k½j S½°n ³� ¨A²k½j ³� º°n BU p°oÇ«A ©Ç¯AkÇ¯ _¼Çµ ³ÇØ¦§A¬BdLÇw

###

©½joÇM S§BªÇ] ·¯±ªÇ¯ ²k½j nj ©½joÇM S§Bæ° p »¯Ao£ ° ©¼T�n

©½joM S§B¼i ° ©½jAj ±TM An ¤j k{BÇM ºnB£jBÇ½ °j oµ u¯±« BU

###

Ç« ¤j ºB\M B�] »vM ²jo� ºA

« ¤j ºBQ ºB]p k{ ±U zî nj

Ç« ¤j ºB�n ºA³Tv\¯ p°n ð½

Ç« ¤j ºAqÇw oTM ½pA ° Sv®½A

###

»´M ±U ¨j±w _¼µ S{Ak¯ ³� ¬B] ¬Cp

»´ÇM ±ÇU ¨j°p S{AmÇ£ °o� ³� ¤j ¬Cp

»´ÇM ±ÇU ¨j±ªÇ¯ ±ÇU º°n ³� ²k½j ¬Cp

»´ÇÇM ±ÇÇU ¨j±ÇÇ«pC ° An ³ªÇÇµ ¨kÇÇ½j

###

©½kÇ{ ¨An¿j º±Çw ¬B´ÇÇ¯ k®`ÇÇñ½

©½k{ ¨B] ° »« S�] ¬B¼íM ¬±®� A°

SwBÇ« »«B¯kÇM p ³ªÇµ BÇ« ¬k¼woÇU

©½kÇ{ ¨B¯kÇM ³Ç� ©¼woU ³a p ¬±®� A

###

»MB½nB�o¼´

ònqÇM ºAowhÇw ° jBTwA oîB{ »MB½nB� kªd« MoµB� ½k§Ao¼´�

¬BMp »wnBQ ¬B½±£¤q� ° ¬B½Aow²k¼~ ½oT£nqM pA »ñ½ ,©z{ ¬o ¬B½BQ

° ©z{ ¬o ¥½A°A nj o¼´� /jo�»« }¦hU <o¼´�> y½Bµ¤q� nj ³� SwA

nj ³Ç� ¬BÇ]p±] RBL~ pA JB½nB� nj Sv¼¯ ¨±¦í« H�¼j ³� »h½nBU nj

JB½o¼� An ¬C ° S{Aj nAo ¬±d¼] ³¯Bij°n Jo�« nj ° g¦M o´{ »ñ½jq¯

q¼Ç¯ »MAnB� o~¯±MA ©¼ñe »¯Ao½A ònqM k®ªz¯Aj /S�B½ k§±U k®T�£»« ©µ

ònqÇM ¬AoîB{ o~î©µ »MB½nB� o¼´� /j±M ²k½jo£ k§±T« ³L~ ¼ªµ nj

»«B�¯ ° »¯B´�æA �Apo§AkLî ½k§A¤Bª] ,»¯A°o{ »¯BBi ¬±a ºo¢½j

¶n°j /SwA ²k«C»« JBvdM j±i ¬B«p o¼µBz« pA ° SwA ²j±M º±\®£

nj ºn±¯A Ro´{ ¬An°jBM SwA ²j±M ¬nB�« oí{ nj »MB½nB� o¼´� n±´�

nB½j ¬C nj o\®w ¬B�¦w S«±ñe pA kíM ³� »ÄBµ³®T� ° é½B° ° ¬BwAoi

/k«C k½kQ

Sv¼Ç¯ ³Ç£ C nBv¢ª� °A o« Sz£ ©�

Sv¼¯ ³£ C nB� p nAk§j ° k{ ¬±i ¤j

S{m¢M ¨oªî ³� S�£ ¬A±U ³� BM ½A

Sv¼¯ ³£ C nB½ ° nB½ º°n Rove nj


pA SwA oÇQ ° ©ñdÇ« ,nA±TÇwA ,»Ç¯A°n ° S�B�§ ¼î nj o¼´� nBí{A

²Bz¯B�� :j±i oæBí« ¼�Àw bk« nj »ÄAo� k½B~ o¼´� /�¼j »¯Bí«

q£k¦½A Mkªd« ¬B�¦w ° oñM±MA ° ¬ÀwnA ¤q ðMBUA ° n±MBz¼¯ ²B{jBQ

/SwA ²j°ow

JjA ° ©¦î|oe ¤Bwy{ RkªM Ao«

»Ç¯AkÇÇ¯p joÇÇ� n±MBz¼ÇÇ¯ ¬AkÇÇ� BhÇÇM

° SwA ²jo� JB�i k½Æ« M²Bz¯B��³M ³� SwA ºA³í� pA S¼M ½A

582 ¤Bw »®í½ ²B{jBQ ¼ªµ ¶n°j oiC nj o¼´� ,k«C kµA±i GkíM ³ñ¯B®a

° ¬B\½BÇMnlC ° ¬B´�ÇæA³M »ÄBµRo�Bv« ° k{ ZnBi n±MBz¼¯ pA ºo\µ

o´Ç{ Ç½A³ÇM 577 ¤Bw j°ke nj Sv½BM»« ½AoMB®M /j±ª¯ »eA±¯ o½Bw

JjA ° ©¦î Ti°k¯A |oe ²jo� o� l xj±i ³� ºn±�M B\¯C nj ° ²k«C

/k®� S«BA o´{ ¬C nj ³� ²jo� xnAjA° ° ²k«C K§B� °AoM

©¦Çî Kv� q¼¯ »¦�î ¨±¦î nj JjAoM ²°Àî o¼´� ³� ¬An°j ¼ªµ nj

¬C nj [ÇÄAn ³§Fv« ð½³M ° ³TiAjoQ »«±\¯ WeBL« nj �¼�dU³M ,jo�»«

JBT� ½A ¨±w k¦] nj ºn±¯A ¤A±eA o� l nj ³ñ¯B®a /j±M ²jo� ³]±U ¨B½A

�BªTÇ]A oÇYAoÇM 582 ¤Bw nj ³� k¯j±M ²jo� »®¼My¼Q ¬Bª\®« ,k{ ³T�£

An ¼Ç«p ° jAj kÇµA±Çi fn ©§BÇî nj jBÇM ¬B�±Ç� ¬Aq¼Ç« ZoM nj RAnB¼w

¬À�M ° Sdæ nj ¬B£k®v½±¯ ° ¬AoîB{ pA U k®a /jo� kµA±i oMp°o½p

·í�Ç nj ³Ç� o¼´� SwA ³¦ª\¯C pA ° k¯j±M ³T�£ »¯B®hw »Ä±¢z¼Q ½A

pA ³� ¬B®a ,»§° ²k{ ¬B�±� ©ñe ¤B�MA nj »½³§Bwn ¼§FU »îk« n±�m«

²B{jBÇQ �§ jn±« H�¦�« ,k½B¼«oM o¢½j RB¼MA ° RB¼MA ¬C nj °A ¬B®hw

k½ÆÇ« M²Bz¯B�Ç� k´Çî nj GoµBÇ� o¼´� An ³§Bwn ½A /SwA ³T�o¢¯ nAo

,j±M ²jAj xAjBQ An ±vi ²k®®�»®¼My¼Q ³a o£ A ²B{jBQ ñ¼§ jo� ¼§FU

½A nj /SwA ³T{Aj ¨°od« j±i �§ pA An °A ° ²joñ¯ »´]±U »MB½nB� ³M

197 . »MB½nB� o¼´�

³Ç� SwA o�T®« p±®µ ²B{jBQ jnAj»« ¨±¦í« ³� Svµ S¼M ð½ ³í� °j

:kwn Ao� (ºo\µ 582 ¤Bw oi¿AºjBª] 29 »®í½) ±vi é±«

»µA±i»« ° SvT´L{ S®hw ¬C nj o£ A

»Ç¯A±ÇioÇÇM q¼ÇÇ¯ ¨BÇÇ½A ¶k½oÇÇ] pA ³ÇÇ�

³í� ¬C oîB{ Á°A ³� j±{»« ¨±¦í« ¨°j ·í� nj o¢½j S¼M °j pA °

° ³T�£ 582 ¤Bw ¤°¿Aé¼Mn oiA°A nj »®í½ ³YjBe �±±M ²k¯B« ²B« ³w An

j±M ³T{Aj ©½k�U ²B{³M ° ³T{±¯ An j±i ·§Bwn ³� j±M ²B« ³¯ é±« ¬C BU H¼¯BY

:SwA ²j±M 581 ¤Bw �wA°A °A ·§Bwn g½nBU K¼UoU ½A³M °

©TiBÇw ²BÇ« ³Ç¯ ³Ç� S{m£ « ¬B�±�

JBL� ¤j ¬±i pA ° SMo{ ²k½j JC pA

¼®`ªÇµ q¼Ç¯ o£j ²B« ³w ½A Sv¦´w

JC ³Ç¯ j±ÇM ©¯BÇ¯ ³¯ ³ñ¯AkM ©µj nj U

³� k{BM k½Æ« M²Bz¯B�� k½BM ³í� °j ½A nj oîB{ K�Bh« HX§BY °

/SwA ²j±M 582 ¤Bw yT®�¦w ¬B½BQ o¼YAMA ¥�¯³M

¬B�±Ç� ¬B£k®®Ç� »®¼My¼ÇQ ³Ç� ,²BÇ{ »��§»ÇM pA ³� o¼´� o½k�U o´M

¬B£k®®Ç� »®¼My¼Q ¬C pA »ñ½ ºn±¯A) jBT�B¼¯ �B�UA q£oµ ³� An »®¼¢ª´w

·§Bwn »Te »®¼My¼Q ¬C j±M tBwA»M nj ³� º°³M ° j±M ²jAj xAjBQ (j±M

,²joÇ� ºo´«»ÇM ° »½B®TÇîA»ÇM ²joÇ� ²BÇ{ ©½k�ÇU ° ³T{B¢¯ ©µ »¦~�«

¬BwAoi pA j±M ²k¼wn y¯A±hTwA³M jnB� bÀ�æA³M ° j±M ²k{ ³Tvñz§j

½A j±{ ³]±U ¬C³M Sv«p¿ ³� »L§B] ·Tñ¯ /S�n �Aoî³M ° jo� Ro]B´«

³Ç«AjA ºAoÇM »¢ªÇµ ¬An±®hw ° ¬AoîB{ Bµ¬B«p ¬C nj ³¯±¢a ³� SwA

q¼¯ B´¯C ºp°n ° �pn ° k¯j±M ¬BµB{jBQ xAjBQ ° ðª� k®«pB¼¯ »¯B£k¯p

¬AoîB{ HíL� »¢TvMA° ½A /j±L¯ o½mQ¬Bñ«A ¬BµB{ pA ³¦æ S�B½nj ¬°kM

q¼¢¯ARo¼e »TwAoM /j±L¯ ¬C pA ºo½q£ ° jo�»« »ÄAow³d½k«³M nAjA° An


�½Ao{ ³a SdU nj »wnBQ JjA ° oí{ k®ª{pnA ° é¼w° ·®¼\®£ ³� SwA

RBª]B´U ¨BªU ©�o¼¦î ºjBªT« ¬°o ¤±� nj ºnB\®µB¯ ° nA±£ B¯ ° Shw

³T�B½ ³íw±U ° k{n ²k«C jnA° Sñ¦ª« ½A ¨jo« oM ³� »ÄBµ»¯B«BvMB¯ °

¬Ao½A ¡®µo� ¬B£nqM ºBwo�SB� ºBµy{±� ° ºnBMjoM ° oLæ /SwA

nBXÇ½A ° S½BªÇe ° ³]±ÇU /SwA nBhT�A ° y½BTw ° ¼vdU ·½B« »TwAoM

¨°AkÇU K]±Ç« ³� nB~îA ° ¬°o ½A »� nj q¼¯ ¬Ao½A ¬Bª� Be ° ¬BµB{

VAo¼« ½A jB\½A HT\¼T¯ ° ¬An±®hw ° ¬AoîB{ »«o¢§j ° �½±zU ° RB¼e

/SwA ºnAm£ ZnA ° y½BTw ¥MB k{ ¬Ao½A S¦« ºAoM »¢®µo� ©¼�î

pA SvhÇ¯ o¼´� ³� ²jo� xnAq£ Aoíz§A¸o�mU nj ºk®oªw ²BzT§°j

¬B£nqM pA ºk®\i ½k§Ankæ ³]A±i S«ki³M ° S�n ¬B´�æA³M n±MBz¼¯

k¼Çwn SwA ²kÇ{ ³TÇz� ¬B´�ÇæA nj 592 ¤Bw³ÇM ³Ç� k®\Çi ¤C ¤B]n

³Ç]A±Çi nkÇæ ³Ç� kÇ½j ,S�n ³Ç]A±i ¨ÀvM ºp°n> :k½±£»« ²BzT§°j

»UB�T§A ,Svz¯ »ÄB]³M nA°K½o� ° jo� ¨Àw /SwÀ�� ° Bª¦î ñv«

° S�Ç£ An ³í�Ç Ç½A ³´½kM oM ° k{ ³T�BU ,S�B¼¯ SwA±i»« ³ñ¯Ak®a

:jAj ³]A±i SwkM

Sª�ÇÇÇÇî ¬C jnAkÇÇÇÇ¯ B¼ÇÇÇÇ¯j AnA±£nqÇÇÇÇM

ºpAoÇ�AoÇw ¬C oÇM kLÇÇ½p An uñ`¼ÇÇµ ³ÇÇ�

q¼¼ªÇU »®�»ªÇÇ¯ An o®ÇÇµ ¥µBÇÇ� Sv¼ÇÇa p

ºpBÇÇ¯ »ªÇÇµ AoÇÇa n Ø°qÇÇ« ©¼íÇÇ¯ ½kÇÇÇÇM

Svµ ³ªÇµ AoU ° k{BM o®µ ° ¥�� ³M �o{

ºpBTªÇ« ³¯BÇ«p nj o®ÇÇµ ³ÇÇM ©ÇÇµ q¼ÇÇ¯ ±ÇÇU

¥��ÇM ³Çñ¯C pA Çñ« ºpBLÇM ±ÇU ³Ç¢¯ ªÇM

ºpBÇÇM k®�»ªÇÇ¯ ¬An±ÇÇÇe º±v¼ÇÇÇÇ¢M ©§j

199 . »MB½nB� o¼´�

±®zM « p hw ð½ S{±iSv¼¯ ³a o£ A

ºpBÇw j±Çi ¤BÇÇe n±TÇÇwj An °A ³ñ¯B®ÇÇa

º°n oÇM ºA²k¼Çz� B¼Ç¯jp ³Ç� oPÇw Ç½A ±ÇU

ºpAk®¼ÇÇM ¬B®ÇÇa ©§B�ÇÇ« çoÇÇÇî p°oÇÇÇÇM

SvUoÇM An ¦Çi ³Ç� »«ÀÇw JA±Ç] pA ³Ç�

ºpAjoPÇÇÇÇ¯ ºoÇÇÇÇ¢½j ·ª¦�ÇÇÇÇ« _¼´ÇÇÇÇÇM

joñ¯ S«BA ¬B´�æA nj xjo� »«jo« ° RBîAo« ³]A±i ³� ¬Ak®a °

<///S�n ¬B\½BMnlC³M °

Hª¦Çv« Çñ¼§ k{BÇM ³TÇ{Aj SdÇæ ¬BTÇwAj Ç½A pA »TªÇÇv k½BÇÇ{

»BM ¬B´�æA nj k®\i nkæ BM RBÀ« ¼Tvh¯ pA kíM »Uk« ½k§Ao¼´�

c½o~ÇU ,³T�£ ½k§Ankæ bk« nj ³� ºk½B~ pA »ñ½ nj j±i ³a k¯B«

/SwA ²j±M ¬B´�æA nj S«khM ¨BªU ¤Bw °j ³� SwA ²jo�

° ¤Bvñ½ pA hw nBLñ½ ³TiBw k®\i nkæ bk« nj ³� ºk½B~ nj

»T®ñ« ° ¤B« Rk« ½A nj ³� SwA ¨±¦í« ° k®�»« �Aoî nj S¯±ñw ©¼¯

pA ³� k{BM ¬Bªµ k½B{ ³� S{Aj »LwA ¬B´] �BT« pA ° j±M ²jn°B¼¯ ©µAo�

:j±M ²jo� B�B�U ²Bz¯B��

n±hÇzMC ©Çñe Sv�AoÇÇî nj Ao« ³� k{ ©¼¯ ° ¤Bvñ½ SwAn

oÇU ¬Bª½oÇ� ÇÇ½A JC pA ©ÇÇL§ kz¯ ³� k{ ¡zi ³�B� pA ©®U

oÇ�¿ »§° ¬A°n Sñ¦Ç� ±`ªµ ¬B´Ç] �BTÇ« pA ¨nAj »ñLÇÇwA

oÇi »TÇz« ¤A±Ç] nk¯A ©{BM ²BÇ� ²oM±ÇU ©¼Ç¯ o´ÇM pA »Ç� BU

o��Ç« ¼®Ça ©½nAj A°n ¬±a ºnBThÇ« k�î ° ¥e nj ³� ±U

k®\i nkæ ²B£nBM nj j±i S«BA ¤Bw °kM o¢½j ºA²k¼~ nj pBM °

nBT�o£ °A ° ³T�B¼¯ »¯B«Bw °A »¯B£k¯p p±®µ ³� SwA ¨±¦í« ° k®�»« ²nB{A

ºAoÇM nkÇæ pA y¼ÇQ ¤Bvñ½ ³� ¬C BM ° ²k{ ³½B«°o� ° ¬°j ¨jo« »Tz«


° Jo��« ¬B®`ªµ ° ²k¼wo¯ »½B]³M º° nB� ,j±M ²jo� jAkªTwA »½Bµn

/j±M ²k¯B« nBT�o£

¤BÇ� ° ³îoÇ� nAqÇÇµ pA kíÇÇM AnA±£nqÇÇM

¬±ª®ÇµAn joÇ� ±ÇU nk~ÇM ³¯BÇÇ«p AoÇÇ«

AoÇ« ³¯BTÇwC fo� ½AoM ³� k{ ¤Bw °j

¬±TÇw º°n o½qÇM oñ�ÇU Swj Swk{

o®Çµ [®Ç£ nAqÇµ BÇM AoÇ« ³Ç� ñ« ¬B®a

///¬°j »TzªÇM j±M S]Be ±U nB£p°oM

u¦\« ½A nj ©µ p°n ¼ªµ nBQ ³� ©®«

¬±®Ç� BÇ� ¨A²joÇ� jB½oÇ� ° ©¦�ÇU ¼ªµ

»§° jjo£»« nBñ{C ²BzT§°j ¤± ¬À�M oîB{ RAnB{A ½A³M ³]±UBM

pA ° k®� k®woi An oîB{ Sv¯A±U»ª¯ ½k§Ankæ ºB½B�î ³� SwA {°n

° S�o£»« °o¼¯ °A nj ¬B´�æA pA Sª½qî ·z½k¯A ³� SwA nBñ{C °A ¨À�

pA ³� ºo¢½j K¦�« /jo� ¬B\½BMnlC ° ¬Ank¯pB« k~ o´{ ¬C pA ¨B\¯Aow

³� SwA S¼íA° ½A ²k®®�k¼ÄFU o¢½j nBM ,SwA {°n nBí{A ½A ºA±d�

»¢TÇvMA° ��Ç� ° k¯jo�»ª¯ ¬Ak®«o®µ ° Aoí{ pA »T½Bªe »§±ªí« ¨jo«

»£kÇ¯p ¬BÇñ«A ³Ç� j±ÇM ¬BªÇ� BÇe ° ¬B£nqÇM ºk®ªU°BhÇw ° nBXÇ½A ° B´¯C

/jn°C»« ©µAo� B´¯C ºAoM An ºo~Th«

¤Bw j°ke nj k½BM ³� ¬B´�æA pA j±i Z°oi g½nBU pA »MB½nB� o¼´�

An ¤B]n ° ¾Anp° ° jAo�A pA ºA²kî ,k{BM ³T�o£ Rn±æ ºoª ºo\µ 585

:k¯A³¦ª\¯C pA ° SwA ³T�£ bk«

M¤o�� ° yñU ¬B�¦w BM °A ²jA±¯Bi ³� ³§°k§A¨Bve ©�îA kL´�æA

j±M ¬Bz½A ²B¢Twj S«pÀ« nj »Uk« o¼´� ° S{Aj nA±TwA »T§°j ¬ÀwnA

j±M ²jo� ¬A°Ao� ¨Bí¯A ° ¬BveA °A³M SLv¯ ³� o¼{jnA ²Bz®´{ pA uPw °

201 . »MB½nB� o¼´�

³Ç� q£k¦Ç½A ðMBÇUA M¬ÀÇwnA ¤qÇ ðMBÇUA S«ki³ÇM ³Ç� S�oÇ£ ²pBÇÇ]A

³Ç� j°oÇw ºA²k¼~Ç /j°oM j±M °A S«±ñe SdU nj �Aoî ° ¬B\½BMnlC

KwA o¼´� ºAoM ³� jAj n±Twj ¬B�¦w ° k{ ²B{jBQ ©½k�U ¬C pA ºA³hv¯

/k®Two�M nB®½j kæ ° BL ° ²À� °

³�]Àw pA ²B{jBQ ½oiC ¬ÀwnA M¤o�� o¼´� ¬Be°kª« pA o¢½j

nj 598 BU 582 ¤Bw j°ke pA ¤Bw ²k�µ pA oTª� Híª] o¼´� ° SwA �Aoî

q£k¦½A nBMnj nj j±i S«pÀ« ¬An°j nj o¼´� /j±M ¬BµB{jBQ ½A S«ki

°A |B~TiA ¥¼§j j±i ½A ³� SwA ³T�£ ¬Bz½A bk« nj ²k¼~ 35 j°ke

¬B½BQ nj »MB½nB� o¼´� k®½±£»« /k{BM»« q£k¦½A kªd« MoñM±MA ðMBUA³M

nj ° Sz£ ¤±�Çz« ©¦Çî ° SîB�ÇM ° S�£ ¼�Àw S«pÀ« �oU oªî

nj ° S�Ç£ RB¼e j°nkM ºoª ºo\µ 598 ¤Bw nj BU k{ � Bw q½oLU

S�n ¬C o� l q¼¯ ÂL ³� ºn±�M o¼´� /k½jo£ ¬±�k« q½oLU JBiow ¶oL�«

° »¯B´�ÇæA Ç½k§A¤BªÇ] ¥¼LÇ pA ©Çz{ ¬o »«B¯ ¬AoîB{ pA »½A²kî BM

° »Tñ¼viAo¼YA ° º±\®£ »«B�¯ ° »¯A°o{ »¯BBi ° »¯B�¦¼M ½k§Ao¼\«

SwA ²jo� ²nB{A j±i nBí{A nj BµnBM ³ñ¯B®a ° j±M oæBí« o¢½j ºnB¼vM

³ªÇµ pA oUoÇM An j±Çi ° S�o£»ªÇ¯ ºq¼Ça ³ÇM An ¬AoæBíÇ« pA ð½ _¼Çµ

/Sv¯Aj»«

³Ç� k®TÇ{Aj ³�§BLÇ« ° ±¦� ¬Ak®a °A ¶nBMnj hw ¬AkB¯ o¼´� pA kíM

ºn±Ç¯A BÇM o¼´Ç� ·v½B�Ç« S¦Çî /k¯jB´¯»« ºoUoM q¼¯ ºn±¯AoM An °A »Te

¨k�« ¥v¯ ³� An °A ¬BU±v�©µ ° ºn±¯A x°n ·§BL¯j S�¼�e nj °A ³� Sv¯C

o¼´Ç� hÇw /j±M ²k¯Bwn ¤Bª� ³M ° ³T�o£ y¼Q ,k¯A²j±M oîB{ oæBí« °

pA oÇQ ° ¬A°n SwA ³ªÇµ oM ¨k�« ºn±¯A ³� ¬AoîB{ pA ³Twj ¬Bªµ k®¯B«

»Ç¯A°n ° S�BÇ�§ ¤BªÇ� nj ³� ¬C ¼î nj o¼´� hw /SwA �¼j »¯Bí«

/k{BM»« c½oæ �B�§A ° »¯Bí« ºAnAj ° c¼~� ° ²k½q£oM ° nA±TwA ,SwA


²k¼`¼ÇQ jnA±«³ÇM oTªÇ� j°kíÇ« jn±Ç« k®Ça nj qÇ] °A ¬A±Ç½j ¶k®Ç¯A±ÇÇi

nBí{A BM º°n _¼´M ¨B´MA ° »£k¼`¼Q W¼e pA ©µ jnA±« ¬C ° jn±i»«oM

boÇ{ nj ³Ç� ºn±�ÇM /kwn»ª¯ ¬B\½BMnlC ° �Aoî nj °A oæBí« ºAoí{

ºA²nBQ ©½jo� o� l o¢½j o�¯ °j »ñ½ ° »¯BBi ° ºn±¯A k®¯B« »ÄAoí{ ¤Be

nBí{A ³� »Un±æ nj /jnAj bo{³M pB¼¯ ©´� ° �nj ºAoM Aoí{ ½A nBí{A pA

nj /SwA nAjn±ÇioÇM »æBÇi S¼�B�{ ° »¯A°n ,»£jBw pA »MB½nB� o¼´�

° ¥´Çw °A hÇw k®�»Ç« ¥Çñz« ºB´�Ç½jn ¨AqÇT§A o¼´Ç� ³Ç� ¤Be ¬Bªµ

Rj±Ç] oÇMAoÇM nj ²B¢`¼Çµ ° k®Tvµ ¬B¼M nj °A Rnk J±¦�« Bµ½jn

°A ° SwA nB¼vM bk« nj °A Rnk /k¯nAk¯ »¯Bí« nj ¤ÀiA ºAnB½ °A ·d½o

° q¼Ç¢¯AS�Ç¢{ ºBµ³�§BL«oM njB ° ¬±£B¯±£ »¯Bí« �Ài jn±« ½A nj

/SwA é½kM ¼«B�« ° »¯Bí« jAo½A

nBÇñ{C oíÇ{ nj An °A RnkÇ ¤BªÇ� ©¼wn»Ç« o¼´� ºB´§q�³M »T°

pA oT´M ³� ¤Be ¬Bªµ nj ,¤q� u®] pA j±i k½B~ pA »ñ½ nj °A /©¼®¼M»«

:SwA ²jo� ºnAq¼M ° o�®U nB´�A ³Tv¯Aj oí{ o¢½j tB®]A

Sv¼¯ ©´¯C ° SwA oT´M ¤q� u®] oí{ p

jB¼®ÇM ¬C pA TiBÇw ¬A±ÇU ³ÇÇ� »TîB�ÇÇM

©®Ç� k®Ça S�oÇ£ »ÇÇMAoÇÇi oªÇÇî ºB®ÇÇM

jBÇMC t±Çµ ·¯BÇÇi ¬BÇÇvÒ� º±ÇÇM ° ¡¯np

o¼ªÇz� nj Sv¼L§ ½o¼{ ³� ³a ¬C pA Ao«

jB{±Ç¯ nj Sv½oÇM ¼ª¼Çw ³� ³`¯C pA Ao«

A±¼{ ° q¼¢¯A¤j ºB´§q� ¬j°ow pA An j±i Sv¯A±T¯ o¼´� ¤Be ½A BM

³Ç� An ©Çz{ ¬oÇ �ÇwA°A ¬AoîBÇ{ x°n oí{ �±¯ ½A nj º° /jnAj pBM

nj nA±ªµ ° ¨o¯ �B�§A ° ¼�§ »¯Bí« jAo½BM ºoTz¼M ³]±U pA j±M RnBLî

k½BM ³� »ÄB\M BU jBT�A y¼Q ¬B«k�T« ·ªµ pA ²An ½A nj ° jAj ³«AjA ,¤q�

203 . »MB½nB� o¼´�

/j±{»« ²joª{ ¤q� ¥«BñU nj ºkíw ° ºn±¯A ¬B¼« ·�wA° o¼´� S�£

:°A ¼z®§j ° JAm] ºBµ¤q� pA

kz�»Ç« ¬B¯BÇ] º±Çw An ¤j zî

kz�»Ç« ¬B«oÇÇ� oÇÇ½p nj An ¥�ÇÇî

BµoªÇÇî nkÇÇ¯A jAj ¬A±TÇÇ¯ boÇÇÇÇ{

kz�»Ç« ¬B¯BÇ] n±] pA ¬B] ³`¯C

²BÇ« joÇ£ ¼Ç¢z« �Çi °A kÇz� BU

kz�»Ç« ¬BÇ] ·d�Çæ oÇM ©¦Ç� ¤j

³¼{BÇ� ±Ç¯ ³Ç« °A x°j oÇM foÇÇa

kz�»Ç« ¬AkÇ¯j °j ° »ÇÇw ÇÇM pA

yin k®¼M»Ç« ³Ç� u� ¬C ¤jn±Ç�

kz�»Ç« ¬B£±Ça ¥¼ÇÇ¯ pA »´ÇÇ¢¯A°

S�B¼Ç¯ »¦ÇÇí§ yL§ ¡¯oªÇÇµ ²±ÇÇ�

kz�»Ç« ¬BÇzin k¼{n±Çi nj �¼U

kÇ{ ³�o� ¬Cp »¢®zU nj « ©za

kz�»Ç« ¬AkhÇÇ¯p ²BÇÇa ¬Ap JD�

»TÇ{Aj »ÄBÇ�° nA Çve ¼®Ça BÇM

»TÇ{AmÇ¢M ¼®Ça qÇ] An BÇ« nBÇÇ�

###

S{m£ njSæo� ³� ¬B] ºA o¼£ Swj

S{m£oÇw pA JC ³Ç� ÇÇ� ºjoª½BÇÇQ

JB�Ç¯ pA ºBª®ÇM k¼{n±Çi ¬±Ça º°n

S{mÇ£ o�±¦¼Ç¯ ±`ªÇµ oÇÇw pA ©ÇÇMD�


ÇÇ« ©ÇÇza JC o\ÇÇµ qÇÇ� BÇÇvM ºA

S{mÇ£ np oÇM ¬B£o´ÇÇ« ²BÇÇ« ±`ªÇÇµ

¤BÇæ° k{BÇM ±ÇU òoÇ« uM pA »T�ÇÇ£

S{mÇÇ£ oÇÇ¢½j »UkÇÇ« ° j±LÇÇ¯ ©ÇÇµ

±ÇÇ¢M ¤j S{m£oÇÇw »½±ÇÇ£ k®ÇÇÇÇa

S{mÇ£ oÇw pA S{mÇ£ ¬±®Ç� A ¤j nB�

SwA gwBÇÇQ oUK\í¦ÇÇM ±ÇÇÇÇU Kí§ pA

S{mÇ£ oÇñ{ oÇM ° Svh¦U ¬B®a nB�

Sv¯joÇ£ nj Ç« ¬±ÇÇi S� ±ÇÇU ßºA°

S{mÇ£nj ©Çµ kÇM ° ð¼Ç¯ An BÇ« ³Ç¯n°

joÇñ¯ xo¼ÇYFU j±ÇM ¼¢®Çw ±Ça ¬B]

joÇÇñ¯ ºo¼~�ÇÇU ±ÇÇU ¬Ao\ÇÇµ ³ÇÇ¯n°

pA ºA²nBÇQ ° kÇ¯jAj c¼Ç]oÇU ºn±Ç¯A oÇM An o¼´� ¬Bv½±¯k�¯ pA ºA²nBQ

¤AÆw /k¯jo� ¤AÆw °A ¶nBMnj ¬B{oæBí« nAk«B¯ oîB{ o¢ªµ ½k§Ajk\«

:j±M ²k{ bo� oí{ ½A nj B´¯C JA±] °

¥�Ç� ¬BªÇwC oÇM ³ÇÇ� ³¯BÇÇ«p ©ß§BÇÇî ºA

ºo�®Ç« k¼{n±Çi oñ¼ÇQ ³Tv\ÇÇi ²BÇÇ«

o¼´ÇÇ� ·T�ÇÇ£ hÇÇw ¬Ak�BÇÇ¯ p »«±ÇÇ�

ºn±Ç¯A nBíÇÇ{A oÇÇM k®´¯»ÇÇ« c¼ÇÇ]oÇÇU

k®®�»Ç« nBÇñ¯A hÇw Ç½A oÇM oÇ£j ¨±�

ºn°Aj ° k®ÇîAqÇ¯ ¥dÇ« nj ³¦ªÇ\§A»ÇÇ�

Svµ ³� Bª¯ ¬Bz½kM ±U �o�ñ½ c¼]oU

ºn±®hÇw ð¦Ç« ±ÇU ©Çñe ¼ÇÇ¢¯ oÇÇ½p

:S�£ JA±] ¼®a o¢ªµ jk\«

205 . »MB½nB� o¼´�

¤AÆÇw Ç½A nj RoÇÇñ� ð§BÇÇv« ð§BÇÇw ºA

ºo¢®ÇÇM ±ÇÇa S�¼�e³ÇÇM »Tv¼ÇÇ¯ n°míÇÇÇÇ«

n±ÇÇ� °j ÇÇ½A nj KwB®ÇÇU kíÇÇM p An q¼ªÇÇÇU

ºn°oÇQ boÇ{ ½kÇM Sv¼ÇÇ¯ ZB¼TÇÇeA _¼ÇÇµ

ïAoa ¬A ° n±¯ ½A ,od ßw ¬C ° Swq\í« ¼�

ºoÇQ ¬C ° n±ÇeÇ½A ²nBTÇw ¬C ° ²BÇÇ« ÇÇ½A

:³T�£ ºo¢½j °

kµj»« c¼]oU ²k Ô ¼M ³� ºkTL« oµ

ºn±Ç¯A �BÇQ hÇw oÇM o¼´Ç� oí{

pBÇM k®TiB®Çz¯ ³Ç� ²°oÇ£ ¬AkM k¯B«

ºo«BÇw odÇw pA An º±w±« pB\îA

:k¯A³T�£ À�� <o¼´� ¬A±½j> ¶nBMnj k½±£ ºk®oªw ²BzT§°j

»MB¼M o£ A jpkM ³Lí� nj »MB½nBÇ� o¼´Ç� ¬A±Ç½j

»¢®Çw NBÇa ° �¼¦íTÇv¯ �i³M ¬Ao´U nj nBLñ½ »MB½nB� o¼´� ¬A±½j

uª{ ° »MB½nB� o¼´� nBYC pA SwA ¥ñzT« »QBa ³hv¯ ½A /k¼wn éL�³M

o{B¯ ° SwA ²k«C q¼¯ k½B~ pA »�íM ¬B½BQ nj uª{ ©wA »Te ° »vL�

nj »MB½nB� o¼´� ³� j±M ²jo� n±~U Sv¼� »vL� uª{ Sv¯Aj»ª¯ ³�

»QBa ¬A±½j ½A nj ³� q¼¯ B´§q� pA ºnB¼vM !jo�»« }¦hU uª{ »¯A±]

nj ³Ç� »¯B´�æA o¼´� ¨B®M Sv½oîB{ pA ,²k{ éL� »MB½nB� o¼´� ©wA³M

:Sw°A nBí{A pA /Sv½p»« ¬B½±�æ k´î

An »MoÇÇ� k´ÇÇî SvñzM ° ¨k½qÇÇ£ o�ÇÇw

An »ª¦ÇÇw ¤BªÇÇ] ©®¼LÇÇM ³¦¼dÇÇM oÇÇÇ¢«

¤j An BMoÇ�A o\ÇÇµ pA k®ÇÇñzM ±ÇÇa »¦ÇÇM

An »MoÇÇ� k´ÇÇî q¼ÇÇ¯ j±LÇÇ¯ o�ÇÇi »ÇÇvM


u�Ç¯ jp»Ç« ³®íÇ� ³Ç� ºk´íÇM ³¯BÇ«p Ao«

An ºoíÇÇ{ oíÇÇ{ S¼ÇÇM o´ÇÇM nBÇÇM nAqÇÇÇµ

�AmªÇM S¼æBÇi º°n pA »�j±ÇÇ� ZAqÇÇ«

An »®ÇÇv� jB´®¼ÇÇ« ØoÇÇñ{ ©íÇÇ� p±®ÇÇÇÇµ

©Çza ³� k®¢� Ak] »�½o�M ¬B« ° ¬Bi p

An »¦ÇÇîA o´PÇÇw Ro¼dÇÇM k¯BªÇÇÇM ¬C nj

kÇÇ½Ap »T®dÇÇ« ²pBÇÇU ©v�ÇÇ¯ oÇÇµ ³¯BÇÇ«p

An »¦LÇ Ôe SwkÇ{ Ø¼íÇ« ²kÇî° ³Ça oÇÇ£ A

k®woÇÇi ¨A³TÇÇz£ p°n ½kÇÇM nBÇÇÇ£p°n p

An º°F« ° nBÇÇÇÇ½j »Ø¦ÇÇÇÇñM ²joÇÇÇÇ� �Aj°

»«±ÇÇ� oÇÇ£ A j±ÇÇM ºo¼woÇÇw pA ÇÇñ¼§°

An º±¦ÇÇw ° ØÇÇ« k®{°oÇÇ� pBÇÇÇM ² ØoTÇÇÇÇM

©®Ç� nB¼TÇiA ³Ç� ¬±®Ç� A ©Tª½qÇÇî ¬C oÇÇM

An º±�ÇU ° bÀÇæ Rn°oÇ� ½oÇ� pA ©µ

[Ç¯n S�z«»ÇM ³Ç� VjA±dÇM ©Çµj BÇÇ�n

An º±Ç�n ° tkÇ� S{Aj ¬A±TÇ¯ oM ºB]p

©ÇÇ½AnB¼ÇÇÇM ¬B£nBØ�ÇÇÇÇ¯ ·�dÇÇÇÇU ºAoÇÇÇÇM

An »®íÇÇ« t°oÇÇî RnBLÇÇÇî ºBµ³Ø¦dÇÇÇÇM

©½C»ªÇÇ¯ ¬°oÇÇM oÇÇ¢½j º±îkÇÇM oÇÇÇÇ£ A

An »§°A ½oÇÇ� ©{BÇÇÇM ³TÇÇÇÇ{Aj ²BÇÇÇÇ¢¯

©®ÇÇñ¯ RoiB�ÇÇ« j Øo\ÇÇ« oíÇÇzM AoÇÇÇÇa

An »ÇzîA° o½oÇ] k«CkÇM ³ÇÇa ºoîBÇÇ{p

K\Çî ³Ça »TÇeAn Sv¼Ç¯ o®Çµ p Ao« o£ A

An »Ø®ÇÇe K¼~ÇÇ¯ k{BLÇÇ¯ y½±ÇÇi ¡¯np

207 . »MB½nB� o¼´�

¥´]p ³� »TîBª] BM ©®� ³�oî ³a hw

An »v¼Çî �ÇÇ¯ k®wB®ÇÇz¯ oÇÇi ¡¯BÇÇM p

º±Çîj Ç½A nj « y¼Q »½³�½B� ³a o£ A

An ºnC k¯oM»ÇÇÇÇ« ¬°oÇÇÇÇM k®hz½oÇÇÇÇÇM

©½BÇz¢M ³Ç� j±ÇM ¬Ak®Ça ³ªµ ½A ñ¼§°

An »ÇÇz¯A ºBµ³�ÇÇe oÇÇw �ÇÇ¯ SwkÇÇM

©¯BÇÇz�A ³¯BÇÇ«p nkÇÇÇÇæ ·¯BTÇÇÇÇwC oÇÇÇÇM

An º±Çîj �kÇæ y½±Çi hÇw oÇµA±Ç]

ð¯C Ç½k§A }¦hÇ« kíÇw o�Ç¯ ·æÀÇÇi

An »¼Ç¯j ° ÇÇ½j Sw°A o�ÇÇ¯ pA RjBíÇÇw

###

S�oÇM ¬BMo´«BÇ¯ SM ºA Ro´ÇÇ« p ©¯BÇÇ]

S�oÇM ¬BÇ] ³Ç� AjBM ±U zî ºB�M ¬±®� A

¤j ºB\ÇM kÇ{ ¼z¯nkÇæ zî ³®¼w nj

S�oM ¬B¼« pA k½k¯ y½±i ºB] ±a öLæ

öÇ£ ð{A p öLÇæ ¶o´ÇÇa j±LÇÇ¯ »§BÇÇi

S�oÇM ¬BÇMp oÇM y®ÇÇ« p°n ºAo]BÇÇ« BÇÇU

jBT�°A nj ©ªza °j p ¬C ³� ¬±i ²o�� oµ

S�oÇM ¬BÇ� p »¦í§ ³� S�£ ²ohvM ¬Ao\µ

»§° fn ³§¿ ¬C ¨nj pA kÇÇÇÇÇÇ«Cnj Kzñ½

S�oÇM ¬BÇ«p nj ,BÇQp éª{ ±`ªµ Svz®¯

j±ÇM y¼ÇÇµn ºnAj ³¦ízªÇÇM ©§j ¬Ap±ÇÇw

S�oÇM ¬A°n °oÇw S«kÇi ³ÇM ¬A°n UqÇ�


Ç� ©Çen Sz� AoÇ« ±ÇU ¶qªÇ� ³Ç� ©T�Ç£

S�oÇM ¬BªÇ� pA o¼U ³� j±w ³a ¬±®� BT�£

¬B\ÇM SL§ pA k½oÇi ³w±ÇM ³Ç� ¤j ²nB`¼M

S�oÇM ¬BÇMp kÇæ BÇM ° ±ÇU pA joñ¯ ºj±w

»Ç½³§¿ S�Çñz¯ ±ÇU Çve nB´ÇÇM ±ÇÇ¯ nj

S�oÇM ¬BTv¦Ç£ ° ªÇa R°AoÇ� º° qÇÇ�

nBÇñ{C ©ªÇza nj ±ÇU º°n ¤B¼ÇÇi kÇÇ«C

S�oÇM ¬B´¯ ©ªza p ²o¼i ³� ¬B] ©�n oM

S�oÇ£ ±ÇU Çve ° « zî W½ke ©§Bî

S�oÇM ¬BÇµj qÇ� »®hÇw j±ÇM ¼®a ºnC

Ç½j ¤BªÇ] ³¯B«p nkæ ©ñe S¼æ ¬±a

S�oÇÇM ¬B´ÇÇ] nj ±ÇÇÇÇU S�BÇÇÇÇ�§ ¶pA°C

###

kÇµj ¬B´\ÇÇM ºjBÇÇ{ Rm§ ±ÇÇU ©ÇÇ� boÇÇ{

kÇµj ¬BÇµj nj oÇñ{ ©íÇÇ� ±ÇÇU K§ ÇÇæ°

»«oÇÇi p kÇÇ½C nj ²±¦\ÇÇM ¬BÇÇ] t°BÇÇÇÇ�

kÇÇµj ¬BÇÇMp »X½kdÇÇM SL§ »�±ÇÇÇ� oÇÇÇÇ£

¬B«o� :³¯A°oQ /1

y½±i n±¯ p K{ oµ ³� ±U ¶o´a SwA »íª{

kÇÇµj ¬BªÇÇwC ³ÇÇ« ³ÇÇM B�ÇÇî 1·ÇÇÇÇ¯A°oÇÇÇÇQ

k®Ti±Çw ³Ç¯A°oÇQ ±ÇÇa ±ÇÇU ±UoÇÇQ p »�¦ÇÇi

kÇµj ¬BÇz¯ S½°n S�¼�Çe qÇÇ� Sv¼ÇÇ¯ u�

209 . »MB½nB� o¼´�

Sv¼§j B\�oÇÇÇÇµ joLÇÇÇÇM º°jB\ÇÇÇÇM S�§p

kÇÇµj ¬BMo´«BÇÇ¯ º°oÇÇMA ° ©z`ÇÇM ³ÇÇÇ¢¯C°

±\¢®Ç] ¬B�oÇÇU ±ÇÇa ³ÇÇ� ¨A²k½kÇÇ¯ °k®ÇÇµ

kÇµj ¬BªÇÇ� ° o¼TÇÇM SwkÇÇM xkÇÇ½C ^oÇÇµ

uñ`¼Çµ ³Ç� ¨k½kÇ¯ ±ÇU ¶o´ÇÇa ° §p qÇÇ]

kÇÇµj ¬BL½BÇÇw K{ Sª¦�ÇÇM An k¼{n±ÇÇÇÇi

S�nBÇî k¼{n±Çi p ³Ç� j±ÇÇM »ÇÇv� ¥L�ÇÇ«

kÇÇµj ¬BÇÇ«A S�§p ·½BÇÇvM BÇÇÇU y¯Ao\ÇÇÇÇµ

tBPÇw ³®Ç« Ç« oÇM ºk®hÇÇM ©ÇÇin nj oÇÇ£

kÇµj ¬Ao�Çîp ¬±Ça fn ªÇM S¼æBÇi ¬BÇ�

ºn°qÇÇ« k´íÇÇM ±ÇÇÇÇU K§ oÇÇÇÇ£ A SvTÇÇÇÇ�°

kÇÇµj ¬AjnBÇÇ¯ ° oÇÇÇñ{ An ÇÇÇÇzî nBª¼ÇÇÇÇM

Sw°j º±Ç� ºB�Çw ³Ç� ²kÇÇ½j JC ° ©¼½BÇÇ«

kÇµj ¬BÇ¯ ºBÇU ð¼ÇM �BTÇ« ½A pA ðz« kæ

»U±ÇÇ� n±\ÇÇ¯n {BÇÇî ³ÇÇ� ±ÇÇ� ShÇÇÇM ¬C

kÇÇµj ¬A±UBÇÇ¯ ÇÇU ° ¼íÇÇ� ¤j ÇÇ½A BÇÇÇM

¤j jnjp »ÇîAkÇæ ³ÇÇ� B\ÇÇ� pA S�BÇÇ� ¬C°

kÇÇµj ¬BÇÇz¯ °oÇÇvi °oÇÇÇvi ²B£nBÇÇÇÇM nj

Sv¼Ç¯ ° S{mÇ£ ¬°joÇ£ ¨nBÇ� p Ç« jB½oÇÇ�

kÇÇµj ¬BTÇÇwC ¬C SªÇÇep ³ÇÇ�¬C ¬BÇÇÇÇñ«A

ºBÇQ oÇÇ½p ³z½kÇÇ¯A k´ÇÇ¯ ð¦ÇÇ� »woÇÇ� ³ÇÇ¯

kÇµj ¬ÀÇÇwnA ¤qÇÇ� JBÇÇ�n oÇÇM ³w±ÇÇM BÇÇU

###


k®Çñz¯ nBÇU ð½ ±ÇU §p p BLÇæ q£oÇÇµ

k®Çñz¯ nBÇU BÇU Sª¼Ç� ° ¼Ça nkÇ� BÇÇU

¨AoÇe TÇiAkÇ¯A kÇ{ ±ÇU ¶qª� y¼� nj

k®Çñz¯ nBÇñ�A ¤j qÇ] ³Ç� »Ç� °BÇ¯ oÇµ

nBXÇ¯ »ÇQ pA S«kÇ� nj ³Ç� »ÇÇ«j j±LÇÇ¯

k®ÇÇñz¯ nA±´ÇÇ{ Æ§Æ§ nAqÇÇÇµ ©ªÇÇÇÇza

S�nBÇî p »�Çi ¬joÇM ¤B¼Çi nj qÇÇ]

k®ÇÇñz¯ nB£oÇÇQ oÇÇw An ©ÇÇµ° xB�ÇÇÇÇ¯

�hÇM kÇz¯ ¥�BÇM ±Ça ±ÇU »M±i º±îj

k®Çñz¯ nBÇi ¥Ç£ Ç¯°n ³Ç� kÇ{ ¨±¦íÇ«

n°j oLÇæ ²An AoÇ« ° ¡®Çw ±Ça ¤j BM ±U

k®Çñz¯ nBÇM nj ³Ç� ³®¼Ç¢MC ³ÇÇa B\®ÇÇ½A

k½oi ¬A±U ¬B] k~M ±U K§ pA ³w±M ð½

k®Çñz¯ nApBÇM ±ÇU Çve p An Çzî oÇ£

»®Ç� o�Ç¯ oÇiC ©Çin oÇM �¦ÇÇM ºp°n

k®Çñz¯ nBÇMnj Ç� ¬C pA np nkÇÇ� oÇÇ£

°A ¨qÇî ° ¨qÇe qÇ] ³Ç� jAsÇ¯ ³{jBÇQ ¬C

k®Çñz¯ nB¼Çw ° SMBÇÇY ¨BÇÇ¯ foÇÇa oÇÇM

###

n°oÇw ºAoÇÇw ¨odÇÇ« ¨kÇÇ{ ³ÇÇ� ¨j²k¼PÇÇw

n±ÇeK§ pA ³ÇØ¦§A »§A A±ÇÇM ±ÇÇU ·ÇÇ½C ¨k¼®ÇÇ{

tkÇ� Ro�Çe p Ak¯kÇ«C Ç« ¬BÇ]x±ÇÇ¢M

n°k�ÇÇ« ¶kÇÇMp ° o½k�ÇÇU ·æÀÇÇi ºA ³ÇÇÇÇ�

211 . »MB½nB� o¼´�

¥¼Çw ³£nmÇ£ oÇM Sv¼ÇÇMAoÇÇi �BÇÇMn ¬B´ÇÇ]

n±ªíÇ« j±Ç{ ¥Ç£ Sz« ð¼ÇM ³Ç� oLÇ« ¬BªÇ£

AoÇÇU ¨B�ÇÇ« ½nk¯BÇÇ� ºoLi»ÇÇM ±ÇÇU oÇÇÇ¢«

n±¼ÇÇ� ¬BTÇÇw°j k¯j±ÇÇve ¬B®ªÇÇ{j ±ÇÇÇÇa

»woÇÇM »®«FªÇÇM S«ÀÇÇvM BÇÇÇÇU x±ÇÇÇÇñM

n°j uM S§q®Ç« ° Sv�±hÇ« ShÇw ²An ³Ç�

SvµAn nj K¼ÇÇz¯ ° pAoÇÇ� k®ÇÇa ³ÇÇ� ¼LÇÇM

n±ÇÇz¯ ²B¢z¼ÇÇQ ³ÇÇM BÇÇU ¨kÇÇÇÇî ¬BTÇÇÇÇwCp

SwA y¼ÇÇÇQ nj pAnj ° n°j S�BÇÇÇÇv« AoÇÇÇÇU

n°o�Ç« º±ÇÇ{ AoÇÇa S«BÇÇ�A ²p°n °j ½kÇÇM

»¯Bª´ÇÇ« K½oÇÇÇ� ²°oÇÇÇÇ£ ¬B¼ÇÇÇÇ« nj ±ÇÇÇÇU

n±�ÇÇ¯ k¯±ÇÇ{ »£nBLñ¼ÇÇM ³ÇÇ� ÇÇñ« ¬B®ÇÇa

Swk¼{±ÇQ S®ÇU ° o¼Çw SªÇñ{ BÇU ³� ¼LM

n±\Ç¯n ° ³TÇvi ±ÇU pAkÇ¯ n±¯BÇ] ³½BÇÇ« ³ÇÇa

²k¯qi ° ²k¯oa :Ä±µ ° Ä±w /1³¦¼Q o� :ïB®� /2

1Ä±Çµ ° Ä±Çw ÇU oÇM ±ÇU p SwBµnBÇM ³ÇÇa

n±¼Ç� ° x±Çe ° ¤j oÇM ±ÇU p SwB´Ç�Aj ³a

¥�BÇÇ� jn±i»ÇÇ« nBÇÇi ºn±¯BÇÇ] S{kÇÇÇM

n±�BÇw °A K¦Çæ o´ÇÇM pA »®�»ÇÇ« q¼ÇÇU ±ÇÇU

�¼�§ »ªz½oMA ·anBQ /3

k®®TÇÇM ¤j ¬±hÇÇM »�¼íÇÇ� k®ÇÇa 2ïB®ÇÇÇÇ�

3n±�¼Çw ¬C ° SwA u¦Ç�A ½B� ºnC éª] ±U

»{±ÇÇQ nj ° »®ÇÇ� oÇÇM �ÇÇ� ²joÇÇ« öÇÇ� p

n°míÇÇ« RjnAj ³ÇÇ� R°oÇÇ« ¥ÇÇÇµA ¬B¼ÇÇÇÇ«


|oeS½B� p »®� x±i µj ³� t±µ ¬AkM

n±LÇÇ¯p k®ÇÇ� »ÇÇ� ³ÇÇ� kæoTÇÇ« »½³TÇÇÇvz¯

Sv¼¯±ÇÇi ³ª´®½BÇÇ� º¿B¼ÇÇ« Swj ²jBLÇÇÇÇM

n±ÇÇ¢¯A ¤j pA Swk¼ÇÇña ²o�ÇÇ� ²o�ÇÇ� ³ÇÇ�

S«±¦íÇÇ« p°n ±`ªÇÇµ j±ÇÇ{ cLÇÇæ S�±ÇÇM

n±\Ç½j K{ nj Çzî »½³TiBÇM ³Ç� BÇÇM ³ÇÇ�

ÇÇe ·MmÇÇ] S�oÇÇ£ ¬BL½oÇÇ£ ±ÇÇa AoÇÇ« ¤j

n°oÇÇ� ¬AkÇÇ� BÇÇi p SªÇÇµ ÇÇ«Aj k¯BÇÇÇz�

�±zíÇÇ« ° »ÇÇ« ·z½kÇÇ¯A ¨o�BÇÇi p kÇÇÇzM

n±L®ÇÇÇÇ� ° �MoÇÇÇÇM pA°C ¨oÇÇÇÇw pA S�oÇÇÇÇM

/ònqM ¶joQ ° njBa :�TU /1

²An kMB¼ÇÇ¯ B½oLÇÇÇ� 1TÇÇÇÇU nj joÇÇÇÇ« ³ÇÇÇÇ�

n±´�Ç« k®Ç� A±Çµ ° |oÇe oÇñz§ ³ÇÇ� oÇÇ¢«

©¯Bª¼ÇzQ ¬±®ÇÇ� ¨joÇÇ� ° ©T�ÇÇ£ ³ÇÇa oÇÇµ p

n°kÇÇæ ¬BÇÇ¢½AkÇÇi ºB®ÇÇY ° BÇÇÇîj q\ÇÇÇÇM

###

kz�»Ç« ¬B¯BÇÇ] º±ÇÇw An ¤j ÇÇzî

kz�»ÇÇ« ¬B«oÇÇ� oÇÇÇ½p nj An ¥�ÇÇÇÇî

BµoªÇÇî nkÇÇÇÇ¯A jAj ¬A±TÇÇÇÇ¯ boÇÇÇÇ{

kz�»Ç« ¬B¯BÇ] n±Ç] pA ¬BÇ] ³`ÇÇ¯C

²BÇ« joÇ£ ¼Çñz« �ÇÇi °A kÇÇz� BÇÇU

kz�»Ç« ¬BÇÇ] ·d�ÇÇæ oÇÇM ©¦ÇÇ� ¤j

213 . »MB½nB� o¼´�

³¼{BÇÇ� ±ÇÇ¯ ³ÇÇ« pA x°j oÇÇM foÇÇÇa

kz�»ÇÇ« ¬AkÇÇ¯j ° j° »ÇÇw ÇÇÇÇM pA

yin k®¼M»ÇÇ« ³ÇÇ� uñ¯C ¤j n±ÇÇÇ�

kz�»ÇÇ« ¬B£±ÇÇa ¥¼ÇÇ¯ pA »´ÇÇÇ¢¯C°

S�B¼ÇÇ¯ »¦ÇÇí§ yL§ ¡¯oªÇÇÇµ ²±ÇÇÇÇ�

kz�»Ç« ¬BÇÇzin k¼{n±ÇÇi nj �¼ÇÇU

kÇ{ ³�oÇ� ¬Cp »¢®ÇzU nj Ç« ©Çza

kz�»ÇÇ« ¬AkhÇÇÇ¯p ²BÇÇÇÇa ¬Ap JD�

»TÇ{Aj »½BÇÇ�°nA ÇÇve ¼®ÇÇa BÇÇM

»TÇ{AmÇÇ¢M ¼®ÇÇa qÇÇ] An BÇÇ« nBÇÇ�

S{m£ njSæo� ³� ¬B] ºA o¼£ Swj

S{mÇ£ oÇw pA JC ³Ç� Ç� ºjoª½BÇÇQ

JB�Ç¯ pA ºBª®ÇM k¼{n±Çi ¬±Ça º°n

S{mÇ£ o�±¦¼Ç¯ ±`ªÇµ oÇÇw pA ©ÇÇMD�

ÇÇ« ©ÇÇza JC o\ÇÇµ qÇÇ� BÇÇvM ºA

S{mÇ£ np oÇÇM ¬B£o´ÇÇ« jBÇÇM ±`ªÇÇµ

¤BÇæ° k{BÇM ±ÇU òoÇ« uM pA »T�ÇÇ£

S{mÇÇ£ oÇÇ¢½j »UkÇÇ« ° j±LÇÇ¯ ©ÇÇµ

±ÇÇ¢M ¤j S{m£oÇÇw »½±ÇÇ£ k®ÇÇÇÇa

S{mÇ£ oÇw pA S{mÇ£ ¬±®Ç� A ¤j nB�

SwA gwBÇÇQ oUK\í¦ÇÇÇM ±ÇÇÇÇU K§ pA

S{mÇ£ oÇñ{ oM ° Svh¦U ¬B®a ¬B�

Sv¯joÇ£ nj Ç« ¬±ÇÇi S� ±ÇÇU ßºA°

S{mÇ£ nj ©Çµ kÇM ° ð¼Ç¯ An BÇ« ³¯n°


joÇñ¯ ºo¼ÇYFU j±ÇM ¼¢®Çw ¬±a ¬B]

joÇÇñ¯ ºo¼~�ÇÇU ±ÇÇU ¬Ao\ÇÇµ ³ÇÇ¯n°

###

k®Ç¢�A Aj±Çw k®ÇÇM nj AoÇÇ« BÇÇU k®Ç¢�A BLÇ½j �oÇ� oÇM ³¦v¦ÇÇw

k®Ç¢�A BÇQ nj nBÇ� Ç½A oÇ¢« BÇU ¬BÇ«p oµ jo¼£ SwjoM »z�ow

k®Ç¢�A BÇ½nj oíÇ� nj »´ÇÇ¢¯C ° ¬B�{BÇî pA joM»Ç« ³¦¼dÇÇM ¤j

k®ÇÇ¢�A BÇÇ« oÇÇM ²nl yMBTÇÇÇ�C j±Ç{ ©Ç� oÇ£ »Ç½²nl y�Ao� pA

k®ÇÇ¢�A AjoÇÇ� ° p°oÇÇ«A ¶joÇÇÇQ k¼Ç«A ° ©¼ÇM pA ©Ç½Aj ²kÇî° ²B£

k®Ç¢�A AnBÇi¡®Çw nkÇÇ¯A yUC kÇ¯p »ÇµC ±ÇU Swj pA oÇ£ A ¤j

k®Ç¢�A B¼ÇÇ¯j nkÇÇæ BÇÇM ºn°Aj y�{Bî ºp°n ³� kz½k®¼¯ j±i

///nBhT�A jnAj ð¦« xj±]° q� nBÇ£p°n kíÇw j±íÇv« ½j �n

###

k®�»Ç« »µB{jBÇQ S�AoÇÇ� ©¯BÇÇ] oÇÇM pBÇÇM

k®�»Ç« »µBLÇU °A jo� »v� ©§Bî nj ³`¯C°

kÇ¯p RnBÇ� ±ÇU Çzî ²BPÇw BÇU ¨oLÇæ o´{

k®�»Ç« »µBPw ºo´{ BM ³� ºjo� ¬C « oM

²B®Ç£ ºj±ÇM o£ A ºA° S�zî Sz� ©µB®¢¼M

k®�»« »µB®£»M nj ½A ±aºj±M ¬±a ¤Be

/T�n ¬°o¼M ²An pA ° ¬k¼ªi ° Tz£oM :¥¼« /1

²A±Ç£ kÇ{ °oÇMA ° jo� ©¯±i º±îj ±U ©za

k®�»Ç« »ÇµA±Ç£ nj 1»¦¼Ò« ³¯ o£ k{ Aoa s�

©®Ç� k½BÇ{ »¦ÇM Ç� ºn±LÇæ »T�Ç£ ©ª�oM

k®�»Ç« »µBÇ« JC»ÇM oÇ£ A oLæ »½B] _¼µ

215 . »MB½nB� o¼´�

©�Ç¯p °A éLÇ� ³Ç� ³¯ oTª� ³~� ½A o¼´� oM

k®�»Ç« »µB{jBÇQ bkÇÇ« o´ÇÇ« o´PÇÇw oÇÇM

¼ñz¼ÇM Ç½k§A¸o~Ç¯ ³®¼Ç� o¼ÇÇ{ nB½o´ÇÇ{

k®�»« »µA±i ³®¼� ¬Ao¼{p xo¼zª{ ³ñ¯C

###

B« pA ºn±« ¤j ¬Bz½oQ Sz£ B½ B« pA ºn°p k¼wn uñM ³� ¬C»M

B« pA ºn±{ ±U §p ow ²k½n±{ »Ç½A±Çwn ½kÇM jn°C oÇM ²B£ B¯

###

Sv¼Ç¯ ³Ç£ C nBv¢ªÇÇ� ° AoÇÇ« Sz� ©ÇÇ�

Sv¼Ç¯ ³Ç£ C nBÇ� p nAk§j ° kÇ{ ¬±Çi ¤j

S{mÇ¢M ¨oªÇî ³Ç� S�Ç£ ¬A±ÇU ³� BM ½A

Sv¼Ç¯ ³Ç£ C nBÇ½ ° nBÇ½ º°n RoÇÇve nj

Swk¯B« oM nj ° k{ ¬±i ±U p ³� ¤j uM

Swk¯BÇ« oÇw oÇM ±U o\µ pA ³� Swj uM

oµ±ÇÇ£ ¬±`ªÇÇµ q�ÇÇ¯ ¬B®hÇÇÇÇw uM ºA

Swk¯BÇ« nj oÇM ³�¦Çe ±`ªµ ±U x±£ q�

###

k®M ±U ºBQ nj Sw°A §p p ³¯ K{ ºA

k®Ça BÇU ºk¼ÇÇz� nj pAnj ° oÇÇ½j uM

nAp {BÇî Ç« ±a »Tv¼¯ ±U cLæ ºA

k®hÇM ±ÇU ºnBM SwA uM ©½o£»« «

###

©½joÇÇ� nk®¦ÇÇ� ·¯BÇÇi p ³¦LÇÇ� BÇÇ«

©½joÇ� oÇv�A ³L�~Ç« nj �BÇi p°


An ¬B] »eAoæ ±a o�Bw K§oM K§

©½joÇ� o�BÇw ºAk� ¬Ak®i ¬Ak®i

###

¨nAj T�Ç£ ±ÇU pA S½BÇñ{ òoÇM ³¯

¨nAj T�´ÇÇ¯ ¤j jnj S�BÇÇ� ³ÇÇÇÇ¯

JB½nj ©� pA ©Tz£ ³`®� ±a ²k®£ C

¨nAj T�ÇÇñ{ oÇÇw »§k¢®ÇÇU qÇÇ�

###

¼M y¢®U µj pA oñ{ ¡®U kæ ¼M y¢¯oL{ ¶o� ¬C ³« �o� oM

¼M y¢®w ¤j ±aJnB½ ³Th½°C An °k®Çµ ¬C ³®£»ÇM fn yUC oÇM

###

¬±i ±a ±U §p ° ðz« ±`ªµ ±U º°n ºA

¬°oÇÇM ²k´ÇÇî pA yª½C»ÇÇÇ« ° ©½±£»ÇÇÇÇ«

p±®ÇÇµ ³�BÇÇÇÇ¯ nj ³T�oÇÇÇÇ¯ »ÇÇÇÇñz« S½°n

¬°oÇÇM ³�BÇÇ¯ pA kÇÇ½C ³ÇÇÇ� »¯±ÇÇÇÇi S�§p

ºkíw½k§Ac¦~«g¼{

ºkíÇw Ç½k§Ac¦~Ç« g¼Ç{ ,»wnB� o¼�¯»M JjA ¶nBTw oQ o´Pw nj

pA kíÇM ³Ç� SwA ºA²k®v½±Ç¯ ° oîBÇ{ ½oUònqÇÇM k½joU»ÇÇM ºpAo¼ÇÇ{

SiBw {°n ºA³¯±£ ³M j±i ¶k®®� ²o¼i n±¯³M An JjA ¬BªwC ,»w°jo�

,jnm£»« o¼¢ª§Bî k¼{n±i ½A ï°o�oQ �±¦� pA ¬o S�µ ³� p°o«A ³�

¬C �nBÇU oÇM ³Ç¯Aj°BÇ] ° ²jo� o¼hvU An JjA ¬B´] ºkíw º±®í« l±�¯

nB£k¯B« ° »MjA nBYC pA SwA ºA³î±ª\« ¶k®®½o�C ºkíw ï±L¯ /kzinj»«

nAo ©�¯ ° oX¯³M ºo¢½j ° ©�¯³M »ñ½ ònqM nBñµB{ °j B´¯C tEn nj ³�

° »wnB� ½o¼{ ° q�¯ ºBµjn°BTwj pA ¥£ oQ SwA »�BM ³� ¬BTw±M /jnAj

»£k¯p ²An ¬jAj ¬Bz¯ ºAoM »¯Bv¯A ° �¼ªî ° q�«oQ ºBµ³z½k¯A n°C¨B�¼Q

BÇM ³Ç� ¬BTv¦Ç£ ° »ÀiA ° »¯Be°n ¥«BñU º±w³M pBw RjBíw ° ©§Bw

³� ¬BTv¦£ ° »ÀiA ° »¯Be°n ¥«BñU º±w³M pBw RjBíw ° ©§Bw ºoX¯

ºBµS½BÇñe BM Aq�Ab°n ° JAm] ºnBí{A BM ¨E±U ¼z®§j ° BL½p ºoX¯ BM

S¼MoÇU ° �ÀÇiA KTÇñ« ºBÇz£²An ²k¯p±«C ° »�v¦� Ç »¯B�oî ,»¯Bv¯A

RB¼îBÇMn ° RB¼§q� ° k½B~ /SwA ºozM ºBµ¥v¯ ºAoM º±®í« º¿A°

b°n ºB�nr nj ³T�´¯ ºBµpAn ° ³Tz£ow �{Bî ð½ ¤jp±w pA ³� ³¯B�{Bî

¬BMp °A c¼~� ·¯AjBTwA ¬BMp /jnAj BµS½Bñe xA²k¼z� jnj ° Sª�î oQ


<S¼«jC> pA SwA ºnB¼î ¨BªU ·¯Bz¯ j±i °A ° SwA SLd« ° �zî ° ¤j

:SwA ²jo� ¬B¼M ³� »¦«B� nB¼vM »®í« ¬Bªµ³M

»Ç«jC ¬B]³M SwA ½o{ »«jC U

S¼«jC ¬Bz¯ SwBL½p tBL§ ¼ªµ ³¯

R¿BÇe /SwA S�§A ° �Çzî nB£p±Ç«C ° ¤qÇ� nB£kÇ¯°AkÇi ºkíÇÇw

ºA²jAk§j oµ ¬BMp pA ° k®�»« AjA »¯B¼M ½oU±ñ¼¯³M An »�{Bî oµ ¬±£B¯±£

u� ³ªµ BM SLd« ºjA° nj /k½±£»« hw �±zí« BM »ÄA±¯ ½oU¨o£ BM

pA /pBÇv«j ° pAoªÇµ ºA³Ti±w ¤joµ BM ,�zî R±¦i nj ° SwA ²Aoªµ

,»«jC RBwBveA ° �A±î ¬B¼M nj ¬ApAjoQ±¯ ° ¬AoîB{ ·ªµ ,¨B½¿A©½k

,B« nA±£nqM ºkíw k®¯B« ¨Akñ`¼µ »§° k¯A²j°ow Bµ³ª�¯ ° ³T�£ Bµhw

/k¯A²k«B¼¯oM B´¯C ºAjA ¶k´î pA

oæBíÇ« ¬o ·Tv]oM ° ²°sQy¯Aj fn±« ° ��d« »�°o� ð¦ª§A¾B� l

¬A±U»ªÇ¯ ³Ç� SwA ºA³®¼\®£ ½A :k½±£»« ºkíw RB¼¦� jn±« nj ¬Ao½A

¶k´î pA ³� k½CoM »v� ¬BMp ° Swj pA o£ A /jo� ¼í« ¬C ºAoM Sª¼ ° nk

³� k{BL¯ ¬C RnBv] Ao« ° Sv¼¯ « ¬BMp ° Swj k½C nj³M ¬C y½BTw

An °A »¦�î KUAo« ?yª�¯ pA B½ ©½±¢M xoX¯ pA /¨nAm¢M ¬Ak¼« ½A³M ¨k

?An xk½B~Ç BÇ½ ?©®Ç� jBÇ½ An yUB¼§q� ?An xA»�zî R¿Be B½ ©\®vM

¨±Ç ³� ©½±¢M ³¯ApAo�ow k½BM �� ?¬BTw±M³M B½ ©®� R±îj y¯BTv¦£³M

»«B¯ ¬Ak¯po� o¢½j ºBµo®µ ° JjA ° Sªñe ° ©¦î pA ³T{n oµ nj »¯Ao½A

B´®U ,j±M ²k½n°oP¯ o¢½j »v� ºkíw q]³M ©µ o£ A ñ¼§° ²k¯An°oQ nB¼vM

/jB{ ye°n /jo�»« S½B�� ¬B¼¯Ao½A ¨B¯ ¬jo� ¬Ak½°B] ºAoM »ñ½ ½A

yUB¼§q� ° ��Be ·T�¼{ ° �{Bî »¯Bª§C ònqM oîB{ ³U±£ ³� ³¯±¢¯Bªµ

ºkíÇw nBYC ¶jAk§j ° J°m\« q¼¯ »ÄBñ½o«C nAk«B¯ oîB{ ¬±wo«A ,j±M

/j±M ²k½jo£

219 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

³Ç¯ ³Ç� S�£ ¬A±U»« REo]³M /jnm£»« ºkíw ¬B«p pA ¤Bw k~T�µ

/SwA ²k{ ²k½j u� oTª� ©µ °A³M ð½jq¯ ³ñ¦M ²j±ª®¯ n±´� °A k®¯B« B´®U

/Sw°A j±i º¿A° S«B ¶k¯pAoM »TwAn³M °A oí{ ½A ³� S�£ k½BM °

An ð¦Ç� o¼ÇQ nkÇQ k½BLÇM nB¼vM oLæ

k½AqM k¯po� ±U ±a »T¼£ njB« o£j BU

° ¬Ao½A ¡®µo� ° g½nBU jo«oMA ½A RB�° ° k§±U g½nBU ° Kv¯ ° ¨B¯ nj

³� SwA ÀTiA ©½k ¬B�§Æ« ° ¬Bv½±¯²o�mU ¬B¼« ¬B´] ©¼Ä±¢M oT´M B½

BÇµxnAqÇ£ Ç½A ½oU�Y±Ç« »§° ©½pAjoPM ¬C³M ©¼¯A±U»ª¯ o~Th« ½A nj

o´{ nj ºoª ºo\µ 6å6 ¤Bw j°ke nj ºkíw ³� SwA ½A pA »� Be

k§±ÇU <k¯j±ÇM Ç½j ¬Bª§Bî pA> xj±i ¤±³M ³� »¯Ak¯Bi ¬B¼« nj pAo¼{

:k½±£»« ²nBM½A nj /S�B½

k¯j±ÇM Ç½j ¬Bª§BÇî Ç« ·¦¼L� ³ªµ

Si±Ç«C ºoîB{ ±U zî ©¦í« Ao«

¨pÀÇ« xnkÇQ AoíÇz§A¸o�mÇU JBTÇ� nj ºk®oªw ²BzT§°j ·T�£ oMB®M

° S½Akµ pA nkQ S¼MoU SdU »�j±� nj ° SwA ²j±M »¢¯p Mkíw ðMBUA

SdÇU nj GoµBÇ� ° kÇ{ ©¼TÇ½ »�j±Ç� nj »§° k{ nAjn±ioM °A Sd¼~¯

ºB¼Ç¯ ³Ç� ºpAo¼Ç{ ½k§AK� nkQ »wnB�§A c§B~« Mj±ív« »TwoQow

/S�o£ nAo j±M xnjB«

:j°ow ¼®a BµkíM jBT�A �B�UA »�j±� ¬An°j nj ³� nkQ òo« ³¼Yo« nj

nkQ ©T�oM ow pA ºjo Ôi nj ³� oLÇi ¬À�Ç� jnj pA k{BM Ao«

©TÇ{Aj nkÇQ nB®Ç� nj oÇw ³Ç� ©TÇ{Aj n±Ç] BÇU ow ³¢¯C «

uPÇw ° Si±Ç«C An »îo{ ° »MjA ¨±¦î RB«k�« pAo¼{ nj ºkíw

»¯¿±� ºBµo�w ·«k�« ³� o�w ½A /S�n jAk�M³M RÀ¼~dU ¨BªUA ºAoM

Ao½p jBT�A �B�UA ºo\µ 621 BU 62å ¤Bw j°ke nj B½±£ ,j±M ºkíw o¢½j


¬±Ça ¬B´Ç] ³Ç� »«B¢®µ nj tnB� pA j±i Z°oi ¬B«p³M jnAj ºA²nB{A

:k½±£»« - j±M ³T�{C ©µnj »¢¯p º±«

¨kÇ½j ±a ¬B�oU ¡®U pA ©T�n ¬°oM

»¢¯p º±« ¬±a ²jBT�A ©µnj ¬B´]

o¼Q ½k§AVB¼� ·¦ªe oYAoM ³� ºnA±{j é�° BM j±M jB~« ¬B«p ½A

/j±ÇM ²kÇ«C k½kÇQ tnBÇ� nj pAo¼{³M ²Bz«pnA±i kªd« ¬B�¦w ovQ ²B{

°oí« ·wnk« nj ° joM ow³M jAk�M nj »Uk« BU g½nBU ½A pA kíM ºkíw

³Ç]A±i n±Twj³M jAk�M ·¼«B�¯ ·wnk« /SiAjoQ ¥¼~dU ·«AjA³M ³¼«B�¯

B®ÇM »±\¦Çw ²Bzñ¦Ç« ¬B�¦Çw o¼MkÇU BÇM ° B¯Aj o½p° »w±� ð¦ª§A¨B�¯

nj /S�n»« nBª{³M ¬B«p »{p±«C nBLTîAoQ ° ©¼�î q� Ao« pA ° j±M ²k½jo£

³ÇM K�¦Ç« ºp±]M Zo�§A±MA ½k§A¤Bª] o�d« pA jAk�M nj S«BA »�

¬B�nBÇî pA °joµ ³� ºjn°o´w ½k§AJB´{ �Ao{A g¼{ q¼¯ ° KvTdª§A

BÇM Hæ±~hÇ« ° joÇ� ²jB�TÇwA kÇ¯A²j±ÇM ³¼�±Çæ ¨B®ÇM g½BÇz« pA ° ònqÇM

k½B�Çî ° Bµo�Ç¯ - S{Aj »¯¿±Ç� ° ¥~�Ç« oÇz¯ ° oÇze ºjn°o´ÇÇw

uñí®« ºkíw ºBµ³z½k¯A ° nBñ�A pA »ioM pA ºjn°o´w ½k§AJB´{

B�T� A »æ±~hM jAo« ° o¼Q³M »¯B�oî ºBµo�¯ Kv� nj ºkíw ³TL§A /SwA

B´¯C SLdæ pA ° k½pn°»« RjAnA B�oî ° g½Bz« pA ºnB¼vM ²kî³M ° ²joñ¯

/SwA ²j±M nAjn±ioM

JB´ÇÇ{ k{oÇÇ« ºBÇÇ¯Aj g¼ÇÇ{ AoÇÇ«

JC º°noÇÇÇM j±«oÇÇÇÇ� pnkÇÇÇÇ¯A °j

xBLÇ« ¼MkÇM éªÇ] nj ³Çñ¯C »ÇÇñ½

xBLÇ« ¼Mj±Çi u�Ç¯ nj ³� ¬C o£j

»ÇÇv� xj±TÇÇw ºjoÇÇ« jApC ³ÇÇÇÇM

»ÇvM ºjoÇM [ÇÇ¯n ÇÇe ²An nj ³ÇÇ�

221 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

SwAkÇi ¥��³ÇM ¨nAj ³ÇÇ� ºk¼ÇÇ«A

SwB�i ¬jo� ³¼ñU j±i »íw oM ³�

è¼� Kv� ° ¥¼~dU nB� ³M ,k¯Anm£ jAk�M nj ºkíw ³� An »§Bw k®a

kÇ¯A²j±ÇM éªT\Ç« o´Ç{ ¬C nj ³Ç� k´Çî g½BÇz« ° ¬Bwnk« ½oUònqM pA

nj An j±i »¯¿±� ºBµo�w ³� j±M ¥eAo« ½A »� pA kíM ° jAj |B~TiA

¼®Ça Bµo�w ½A ¶nBMnj xj±i - jo� pB�C ¨°n ° ¬B®L§ ° ¨B{ ° pB\e

:k½±£»«

»v�oÇµ BÇM ¨B½A ¨joM ow ³M »vM ©Tz¢M ©§Bî ºB~�A nj

©T�B½ ºA³{±i »®«oi oµ p ©T�BÇ½ ºA³{±Ç£ oÇµ ³M éTªU

°A j±Çi <³TÇ�n ²jB¼Q [e o�w³M BµnBM ° ³Tz£ An ©¼§BA> »«B] ¤±³M

pA nAkÇ½j ° k®Çµ ° o�{B� ³M xo�w ³¦ª] pA Bµo�w ½A³M jnAj »UAnB{A

¨BªU y¯B] Sª¼³M j±M ð½jq¯ xA³¯B�o½p º°Bñ\®� ³� RB®«±w ²kñTM

¬B�¦w �w±U »¯B«p ³� ²kñTM³M »T° ³� SwA nAo ½A pA ¬BTwAj /j±{

pA »ñ½ Swj ³� k®�»« ²kµBz« j°n»« j±M ²k{ ¬Ao½° º±¯q� j±ªd«

¬BñU ½A o¼YFU SdU nj ¬AoÄAp ° j°n»« ¼ÄBQ ° ¿BM ° jn±i»« ¬BñU BµSM

³� j±M ½A pA oUB¯Aj ° oU�o½p ³� ºkíw /k®®�»« BµºjB{ Swj ¬jn±i

An j±i jn°Cnj nB� ½A Øow pA ow ³� ½A ºAoM jn±hM An Bµ oe ½A ¤±£

An j±Çi ¬AoÇÄAp Sª½qÇî pA uQ ¨B¢®Çµ K{ ° k®�»« ¬B´®Q ºA³{±£ nj

SM º°pBM³M ³� »MB®� BM ºjo« ³� k®�»« ²kµBz« ° k¯Bwn»« SM SzQ³M

¬k½j BM jo« /joM»« ¼ÄBQ ° ¿BM An SM º°pBM ¨jo« k½j pA ¬B´®Q SwA ³TvM

n°³¦ªÇe ºkíw³ÇM o¼zªÇ{ BÇM pAn Ç½A ¬kÇ{ xB� pA »¯Ao¢¯ ° ºkíw

/jjo£»« ³ñ¦´« ½A pA nAo�³M ��±« BwC²q\í« º±d¯³M ºkíw /j±{»«

�k®Çi nj> k®�»Ç« S½BÇñe ³Ç� Ç½A Bµo�Çw Ç½A pA oÇ¢½j ¬BTÇwAj

An °A ³� »¯B£npBM »Uk« pA uQ ³¯BThL{±i ,k®T{AkM ©¦£ nB� ³M <u¦MAo�


An °A ° kµj»« »§±Q j±M ²B£ C yT�oí« ° y¯Aj RB]nj pA ° SiB®{»«

¬B£npBM ½A /jn°C»« xj±i ·¯Bi³M ° kµj»« RB\¯ »£joM pA ° joi»«

»¯B«poÇ½j oTÇij /kµj»« ºkíw³M ºovªµ³M An xoTij »Uk« pA uQ

ºkíwoÇM An »£kÇ¯p ° k®�»Ç« pBÇ�C y¯pow ° ºnB£pBwB¯ ³� jnm£»ª¯

bo{ ºkíw /SwA ¬jBT�A ²Ba³M ³§Ba pA ·~ /jpBw»« nA±£ B¯ ° g¦U nB¼vM

:k®�»« ¼æ±U ¼®a ³YjBe ½A pA An xA»£k¯p ¤Be

»£o£ ¡®a ° ¬Bµj pA k¼¯Bµn »£nqÇM An ºk®�w±Ç£ ¨k¼®ÇÇ{

k¼§B®ÇÇM º° pA k®�w±ÇÇ£ ¬A°n k¼§BªM y�¦e oM jnB� ³¢¯BL{

ºj±ÇM ±U ©£oÔ£ SL�Bî ñ¼§° ºj±ÇMn nj ©£o£ ¤B¢®a pA ³�

¬nB�Ç« j±M ²jo� pB�C 621 BU 62å ¤Bw j°ke nj ºkíw ³� ºo�w

¬B½BÇQ pAo¼{³M Sz£pBM BM ¤Bw 35 pA uQ »®í½ ºoª ºo\µ 655 ¤Bw

MkíÇw ðMBÇUA ¬Bñ½jqÇ¯ nBª{ nj ºkíw pAo¼{ ³M Sí]Ao« nj /S�o£

° ºnBÇMnj oîBÇ{ ð½ ¬A±®î³ÇM ³Ç¯ »§° kÇ«Cnj »¢¯p Mkíw MoñM»MA

B½ ° pAo¼{ ¤B]n pA ºA²kî y½BTw q¼¯ ° ³¦v¦w ¬C ¬BµB{jBQ bk« ©�o¼¦î

nB®Ç� nj ¨jo«³ÇM S«kÇi ° jB{nA ° »£jApC³M An »£k¯p ,pAo¼{ pA ZnBi

»¯B£k¯p nB¼vM S«oe BM ° ²k¼¯Anm£»« ¼�i ³¦§AkLî±MA g¼{ o¼L� g¼{

©ÇÒñ ße ° �ÀÇiA ° oXÇ¯ ° oí{ nj °A ¨B�« Sª�î /SwA ²joM»« ow³M An

kMB½ ZA°n k®¯B« ³¯Bv�A »UB½A°n y¼¯B£k¯p ¶±d¯ ° º° ¶nBMnj ³� k{ WîBM

³í§B�« ºk®oªw ºAoíz§A¸o�mU JBT� nj ¬A±U»« An B´¯C pA »ÄBµ³¯±ª¯ ³�

Ç¼§FU ° Bµ¤qÇ� ° kÄB~Ç ©�¯³ÇM pAo¼{ nj ºkíw oªî ¤Beoµ³M /jo�

²n°j ½A nj ° S{m£»« u½nkU ° �î°³M ©µ k½B{ ° ¦Th« R¿Bwn

³� ºn±�³M /Sz£pBM pAo¼{³M q½oLU ²An pA ° jo� ³ñ«³M q¼¯ ºo�w nBM ð½

»®½±] ¬A±½j KeBæ ½k§Auª{ BM o�w ½A nj k½C»«oM xj±i nBYC pA

° Rqî³ÇM ¤±�Ç« ¬B�¦Çw ¬BiBBMC S«ki nj ° j±ª¯ RBÀ« °A njAoM °

223 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

:SwA ³T{±Ç¯ ¼®Ça RBÀÇ« Ç½A boÇ{ nj ºkíw /k{ ³T�o½mQ ¨AoTeA

¼«p º°n ²B{jBQ BM ¨k½j An ¬Bz½A ²B£ B¯ ,¨jo� ¬BzT«ki Sª½qî ºp°n

ºA³{±£ ³M ³� ¨j±M ¨qî ¬C nj « ¬Bz½A ¬k¼wn³M - k¯j±M ³Tvz¯oM BBMA

¬±a ,k¯jB´¯ «³M º°n ° k¯k«C o½p³M KwA pA °joµ ¬Bz½A ³� ¨°n °o�

/k¯k¼w±LÇM ¼Ç«p ° kÇ¯jn°C ºB]³ÇM S«ki ° k¯j±«o� �¦U k¯k¼woM

¬k¼wn pA ° k¯jB´¯ « ºBQ ° SwjoM ³w±M k¯k¼woM « ð½jq¯³M ¬±a

/k¯jo� Bµ»«oi ¼í� ½A

° Ro´Ç{ ° ¨B�Ç« ³Ça j±i RB¼e ¬B«p nj ºkíw ³� k¼®� ³�eÀ«

KwA pA °A ¬k½j³M xl±�¯ KeBæ o½p° ° ¤±�« ¬B�¦w ³� ³T{Aj »Tª�î

nj /k®¯p»Ç« ³w±M y½BQ ° SwjoM ° k®T�A»« °A ºBQ³M ° k¯±{»« ²jB¼Q

»£k¯p ¬B«p nj ³� S�B½ ¬A±U»« An ºjo« ònqM oTª� ¬Ao½A ¡®µo� g½nBU

¨p¿ /k{BM ³T�o£ nAo y½BTw ° ¨AoTeA ° ©½oñU jn±« ke ½A BU xj±i

ºnA±h¯±i ° zi jo« ¬Bªµ ¤±�« ¬B�¦w BBMA ½A ³� ©µj c¼�±U SwA

° n°oQy¯Aj ºjo« ³� ¨°n ��B®« ©� Be ³¯A°oQ ½k§A¼í« »T° ³� SwA

BM ¡®] nj ºnBñªµ³M ©´T« j±M q¼¯ º±§±« ¬Ak½o« pA ° oTv£jAj ° m�®T«

ÇU 35 ¨BªÇU ° °A jAj n±TÇwj BBÇMC °A RApB\Ç« ºAoM k{ o~« ¼�Àw

³í�Ç An ¬B{jBÇv]A ,k®TÇz� »íÇ�° ½oUé¼\�³M An xA²jA±¯Bi ¾B�îA

³Ç� SwA S½A°n /k¯jn±i An B´¯C ¬¿±�« ° k®ThQ ¡½j nj ,k¯jo� ³í�

/S{Aj S�o{ ºnA±i¨jC ½A nj H~h{ q¼¯ BBMA

695 ,694 ,691 ,69å ºBµ¤Bw ¬±£B¯±£ miD« nj An ºkíw RB�°

RB¼e ¬An°j³M oUð½jq¯ miD« K§B� nj 69å ¤Bw ·\d§Al ²B« /k¯A³T{±¯

,²k½qÇ£ g½nBÇU nj »�±Tv« ¬Akªe k¼ÄFU jn±« ° ²k{ o� l noñ« ºkíw

¶o�mÇU Ç ºoµA »L� oñM±MA ¼§FU u½°A g¼{ g½nBU ºo�í] o¼L� g½nBU

/k{BM»« »v¼�¯ k¼íw jBTwA jB½ ²k¯p ²oi¿BM ° ºk®oªw ²BzT§°j


j°n»Ç« ©¯BÇ] ¨AnBÇÇ� !¬An ³TÇÇvµC !¬BMnBÇÇw ºA

j°n»Ç« ©¯BTÇv§j BÇM ,©TÇ{Aj j±Çi BM ³� ¤j ¬A°

¬A°nBÇ� BÇM Çñ« ºk®ÇU ¬BMnBÇw ºA nAkÇM ¥ªd«

j°n»Ç« ©Ç¯A°n »Ä±Ç£ ,¬A°n °oÇw ¬C Çzî qÇÇ�

¬°nj pAn ©®Ç� ¬B´®ÇQ ¬±ÇÇv� ° ¡¯o¼¯³ÇÇM ©T�ÇÇ£

j°n»Ç« ©¯BTÇwC oÇM ,¬±Çi ³Ç� k¯B«»ªÇ¯ ¬B´®ÇÇQ

¼¯pBÇ¯ ¬BTÇv§j ºA ,¼Çz¯ ©ªÇÇza oÇÇM ° CpBÇÇM

j°n»Ç« ©¯BªÇwC oÇM ¼Ç«p pA jB½oÇ� ° J±{BÇÇ�

°A pA n±\Ç¯n ° ²nB`¼ÇM ,°A pA n±\´Ç« ¨A²k¯B« «

j°n»Ç« ©Ç¯A±hTÇwAoÇM °A pA n°j »z¼Ç¯ ³� »Ä±£

hÇw »î±¯oÇµ k®½±Ç£ ,¬kÇM pA ¬BÇ] TÇÇ�n nj

j°n»« ©¯B] ³� ¨k½j Tz½±i ©za ³M j±i «

###

»ÄBÇ�° ° o´«»ÇM ±ÇU ³Ç� ¤°A pA ©Tv¯Ak¯ «

»ÄBPÇ¯ ° ºk®LÇM ³Ç� ³ÇM ¬C pA TvMBÇ¯ k´Çî

¨jAj ±U³ÇM ¤j AoÇa ³Ç� ¨k®®Ç� é®Ç« ¬BTw°j

»ÇÄAoÇa J±Çi ¼®Ça k®woQ ±U p ¤°A k½BM

³¯BÇ«p ¬BM±Çi »ÇQ nkÇ¯A °oÇ« »T�Ç£ ³Ç� ºA

»ÄB\Ç� ±ÇU oØñ�ÇU odÇM Ç½A nj ©¼ÄB\Ç� B«

k®¼LÇM º°n Ç½A j±Çi ³¯B¢¼ÇM ³� nAjoM ²joQ

»ÄBª®ÇÇ¯ ða±ÇÇ� ·®¼ÇÇÄC nj ° »£nqÇÇM ±ÇÇU

¬BL¼Ç�n ©¼ÇM pA ¬jp ©ÇÇ¯A±TÇÇ¯ njoÇÇM ³�¦ÇÇe

»ÇÄAkÇ£ ³ÇM S¦d«³ÇM ©½B¼ÇM ³Ç� ©Ç¯A±ÇU ½A

225 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

S«ÀÇ« ° »ÄBª¯ Sz¢¯A ° »z½°nj ° zî

»ÇÄAkÇ] nBÇM ©®Çñ¯ ¥ªdÇU ,Sv¦´Çw ³ªÇµ

©½±Ç¢M ±ÇU BÇM ¤j ©� ,»ÄB¼M ±a ¨j±M ³T�£

»ÄB¼M ±U ¬±a j°oM ¤j pA ©� ³� ?©½±¢M ³a

Tz� ° ¬joM ¬°oM ³¯Bi ½A pA k½BM An éª{

»ÄBÇ« ·¯BÇi nj ±ÇU ³Ç� k½±Ç¢¯ ³½Bvªµ³M BU

B{BªU ° º±] K§ ° SvîBªw ° Aodæ p°n

»ÄBMoÇM oÇ¢½j ³Ç� Sv¼Ç¯ »§j o´Ç{ ³ªµ nj

jq½oÇ¢M Rk®ª� p q£oµ ³� Sv¼¯ ¬C ºkíw

»ÄBÇµn p oT{±Çi ±ÇU k®M nj ³� Sv¯AkM ³�

Swj³M j±i RB¼e ¬B«p nj ºkíw ³� »ª¼�î S¼�°oí« ° Ro´{

³� k¼zñ¯ »§±� ° S�B½ y½Aq�A ³�MBw»M »Tîow BM °A òo« pA kíM ,jn°C

/k{ ³TiB®{ »wnB� ¬BMp ¤°A ³]nj ºAoí{ ½oUònqM pA »ñ½ ¬A±®î³M °A

º° ³Çñ¯C SvhÇ¯ :Sw°A nj S¼æBÇi k®Ça ¤±¦í« ºkíw Ro´{ ½A

B½ ° bk« ° B´®U An j±i o£ ²q\í« ¬B¼M ° c¼~� ¬BMp ³� SwA ºA²k®½±£

nj An ¬C oTz¼ÇM ³ñ¦ÇM joÇñ¯ K§B�« ½A ¤BX«A ° ³¯B�{Bî RBwBveA ¬B¼M

»wnB� ¬B£k®v½±¯ ° ¬AoîB{ ·ªµ pA o«A ½A nj ° S{Bª£ Bµ¬Bv¯A S«ki

° �À�A BM ºoîB{ ° ²k®v½±¯ º° ³� ¬C ¨°j /j±M oUJB¼«B� ° oU��±« ¬BMp

»£k¯p nj ³� An »MnB\U ·ªµ ° j±M ²k¼za nB£p°n jow ° ¨o£ ° ²k½k¯B´]

»¯BMp³ÇM ¬Bî±®ªÇµ nB� bÀæ ºAoM j±i ºBµnBT�£ nj j±M ³Ti°k¯A j±i

oU��±« ¬B¯C S½Akµ nj ²An ½A pA BU jo� ±£pBM Kv`§j ° ²jBw ° ½o¼{

° »ÀiA oX¯ ° ©�¯ nj An j±i ¼�§ ° ¨o£ hw º° ³� ¬C ¨±w /k{BM

o�Ç¯ K§BÇ] ³Ç� o½mÇP§j RB½BÇñe ° ¤BXÇ«A BÇM ²AoªÇµ y½±Çi »îBªTÇ]A

©\®Q /SiAjoP¯ q¼¢¯A¤À« ° ðzi c½B~¯³M ° jo� ¬B¼M k{BM ¬B£k®¯A±i


° ±£³§mM ° f±{ ºoîB{ S½Akµ ° Sªñe ° �î° ¼î nj ºkíw ³� ½A

³� joM»« nB� ³M ½B�§ nk�¯C j±i ¤qµ ° Øk] hw nj ° SwA ¬B¼M½o¼{

¬B®a ²B£ °A ·½B«oQ ¬B®hw ° j±{»« °A J°m\« ²A±iB¯ ° ²A±i ²k®¯A±i

²jBTÇ�A ¬BÇ¯C »£k¯p ºBª®µAn ° »¯Ao½A ·í«B] ºBµ¬B«nC ° nBñ�A o¢®{°n

¨jo« ·ªµ B« nB£p°n BU ° ²k{ [ÄAn ¨jo« ¬B¼« nj ¤BX«A Rn±æ³M ³� SwA

³]±U BM /k¯A²joM nB� ³M j±i ºBµ³T{±¯ ° BµnBT�£ nj An B´¯C ¨Bî ° |Bi pA

¬B¼¯Ao½A ¬B¼« nj °A l±�¯ ·]nj³M ° ºkíw nBYC S¼ªµA ¬Aq¼«³M RBñ¯ ½A³M

nj ºkíÇw ¨ÀÇ� »ÇÄA±¼{ ° SeB~� B´®½A ·ªµ pA oU¿BM B«A /©½oM»« »Q

<¬BÇ«q§AoÇiC ºkíÇw> ¬A±®î nA°Aqw An °A HíA° ³� SwA ºA³½BQ³M hw

:SwA ³T�£ j±i ³� ¬B®a ³TiBw

©¯BÇÇ«q§AoÇÇiC ºkíÇÇw ÇÇ« k¯j±ÇM y½±i ¬B«p³M u� oµ

°A³ÇM ¬B½±£»wnBÇQ ¬B¼M nj ¬B¼M SeB~� ° ¨À� »®½o¼{ ³� »TwAn³M

/SwA ²k{ ©Ti

»zhM oX¯ nj ³a ° ©�¯ nj ³a ºkíw nBYC ºBµyhM ½oTª´« pA »ñ½

° Bµpnk¯A ° Bµj±ª®µn ° ²k{ ²jAj |B~TiA �ÀiA ° S¼MoU³M ³� SwA

nBÇ� n±TÇwj ° o�¯ Øk« ¬Ao½A nj SwBµ¬o jo� ³ÄAnA °A ³� An »{°n ° ²An

S¼MoU³ÇM �±MoÇ« ºBµ³®¼Ç«p nj |±~hÇM ¬B¼Ç¯AoÇ½A »T¼MoÇU ºBÇÇµx°n

³T�oÇ£ nAoÇ tnAk« ° BµKTñ« BU ²jA±¯Bi �¼d« pA ¬B¯A±]±¯ ° ¬Ak¯po�

�îA±« ·½BQ oM ³¯Bª¼ñe ºB´«±�®« ©�¯ ³� jo� ¬Bz¯o�Bi k½BM ³TL§A /SwA

»ÄB®Çw An »wnB� JjA nj »îBªT]A ° »T¼MoU ,»ÀiA K§B�« ° ©Òñ ße °

°oí« ·«±�®« TiBw BM ©z{ ¬o ¥½A°A nj ³ªµ pA oT´M ° oTz¼M º±¯q�

¬C ©�Ç¯ nj °A S¼��±Ç« ° j±ÇM ²joÇ� pBÇ�C ³�¼�Çd§A³T�½ke j±i »¯B�oî

nj ³� j±M ²k{ WîBM ³¯Bª¼ñe ° ³¯AkµAp nBí{A TiBw ° °oí« ·«±�®«

Sªµ ° pA º°o¼PM »µ°o£ ©T�µ ¬o ¥½A°A ° ©z{ ¬o oiA°A ¬AoîB{ ¬B¼«

227 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

ºBµpnk¯A ° S¼MoU³M |B~TiA Go~d®« ³� »½B´«±�®« K¼UoU B«A ;k¯nBª£

k{BM �BªT]A ¦Th« RB�L� »ÄBª®µAn ° jB{nA ° bÀæA n±�®ªM »ÀiA

¶k´Çî pA ³Ç� Sv½oîBÇ{ ½oT£nqM °A ° ²k{ pB�C ºkíw pA S�¼�e nj

oîB{ ½oT£nqM º° S�£ k½BM ³� B\¯C BU SwA ²k«CoM »ª´« nBñTMA ¼®a

pA ° ¬Bzinj ° {°n ° q¼¢¯Aodw éL� pA ³� Sv¯Ao½A »T¼MoU ° »ÀiA

ºo½mP§j ° ©ñd« nBí{A ¬j°ow ºAoM pnBM »î±¯³M j±i é¼w° RBîÀ�A

¥ÄBÇv« j±Çi ¬BTw±ÇM BÇ½ ³«B¯ºkíw nj ºkíw /jo� ²jB�TwA ²An ½A nj

½°B®Çî SdÇU »æBÇi K¼UoÇU ° ©�¯ BM An »T¼MoU ° »îBªT]A ° »ÀiA

³� ¬C BM ° jAj nAo WdM jn±« Kv`§j RB½Bñe ° ¤BX«A jAo½A BM ° ¦Th«

¬BTw±M owAow nj °A ¨À� kµB�»« oí{ �§ pA K§B�« ³¯±£ ½A nj j°n°

° q¼¢¯A¤j ° ¼�§ k½Bz£»« �î°³M K§ ³� y¯A±½j pA o¢½j ºB]oµ B½ °

³Ç� ¬C S¦î³M ° q¼¯ KLw ¼ªµ³M /SwA ©ñd« ° nA±TwA ¤Be ¬Bªµ nj

»UBª¼¦íU tBwAoM »îBªT]A ° »ÀiA ¥ÄBv« nj ºkíw nBT�£ ° ³z½k¯A

»¯Ao½A ¡®µo� xq¼«C ²An pA ºoª ºo\µ ¤°A ¬o y{ nj ³� ²k{ ²jB´¯

²k¯B« »BM ²kªî RAo¼¼�U ¬°kM kíM ºBµ¬o nj ° ²k{ ¥æBe »«ÀwA °

¬An°j nj »¯B£k¯p �z«ow Rn±~M ³½BQk®¦M oîB{ ½A ºBµpnk¯A ,SwA

³ ØæBi ,º° ¬B®hw pA ºnB¼vM ° ³T�n nBñM ¦Th« RB�L� jq¯ nj °A pA kíM

²k½joÇ£ [Ç½An ¬B¼¯Ao½A ¬B¼« nj »½B´¦Xª§AJo� ¬±a ¬BTw±M ° ¬BTv¦£ pA

/SwA

R¿BÇe /SwA S�§A ° �Çzî nB£p±Ç«C ° ¤qÇ� nB£kÇ¯°AkÇi ºkíÇÇw

BM ºA²jAk§joµ ¬BMp pA ° k®�»« AjA »¯B¼M ½oU±ñ¼¯³M An »�{Bîoµ ¬±£B¯±£

/k½±£»« hw �±zí« BM ,»½A±¯ ½oU¨o£

oÇµ BÇM ,�zî R±¦i nj ° SwA ²Aoªµ u� ³ªµ BM ,SLd« ºjA° nj

nj ,¬ApAjoQ±¯ ° ¬AoîB{ ·ªµ ,©½k ¨B½A pA /k®�»« ºpBv«j ºA³Ti±v§j


kÇ¯A²j°oÇw Bµ³ª�¯ ° k¯A³T�£ Bµhw ,»«jC RBwBveA ° �A±î ¬B¼M

/k¯A²k«B¼¯oM ¬C ºAjA ¶k´î pA ,nA±£nqM g¼{ k®¯B« ¨Akñ`¼µ »§°

/Sw°A »½Ak] ° �±zí« ºn°j ,Aoí{ ¼M nj ¤°AkT« K§B�« pA »ñ½

nBª{³M »MjA ºBµnBñµB{ pA ³� jnAj »¯Bzinj nBYC ³®¼«p ½A nj ºkíw

/SwA »½²k¼z� ¬Ao\µ �{Bîoµ tBveA ¬Bª]oU ° j°n»«

¨j±ÇM ¬Bz½oÇQ ° �BTÇz« ³Ça ³� ²° ºk«C

¨j±ÇM ¬B\¼ÇM Rn±Çæ ¨oÇÇM p »T�oÇÇM BÇÇU

k¯BÇz¯ x±«BÇi ±ÇU oÇ� l pA ©¼{±Ç«Ao� ³¯

¨j±ÇM ¬Ao¼Çe ±ÇU �BÇæ°A ·z½kÇ¯A nj ³�

K{ ð½ ©T�d®Ç¯ nAq¦Ç£ Ç«Aj nj ±ÇU »ÇM

¨j±ÇM ¬À¼�ÇÇ« nBÇÇi ·½jBÇÇM nj ³ÇÇ¯ ³ÇÇ�

¤BÇæ° k¼Ç«A ¨j³ÇM ¨j AoÇ« jo�»Ç« ²kÇÇ¯p

¨j±ÇM ¬Ao\Çµ ·TÇz� Ro�Ç¯ pA n°j ³ÇÇ¯n°

¥¼¦Çi ±ÇaS®dÇ« yUC nj ±ÇU ºBØ§±ÇU ³M

¨j±ÇÇM ¬BdÇÇ½n ° ³§¿ ªÇÇa nj B¼Ä±ÇÇÇÇ£

cLÇæ ¨j jnC ±ÇU º±ÇM ©v�Ç¯ ð½ o¢« BU

¨j±ÇM ¬A±ÇiodÇw ïoÇ« o�T®Ç« K{ ³ªÇµ

S�£»« ½A p°n ³ªµ S�Ao� n±] pA ºkíw

¨j±ÇM ¬Bª¼ÇQ oÇw oÇM Ç« ° »TvñzM k´î

###

j°oÇM ¤j pA oÇ¢« ,©®¼ÇM ³ÇM o¼Çw yªT�ÇÇ£

!j°oÇM ¥ñz« ³� ,SwA ³T�o£ ºB] ¬B®a ¬C

�Aj° ²An oÇÇw ³ÇÇM ,k½BLÇÇM ¡®ÇÇÇÇw pA »§j

j°oÇM ¥ªdÇ« ³Ç� ,p°n ¬C k®Ç� ¥ªdÇÇU BÇÇU

229 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

ö¼£»Ç« °oÇ� Sz¢¯A oÇw ³ÇM Rove¡{A

j°oÇÇM ¥ÇÇß£ nj ³¦�BÇÇ� ,©ÇÇµj ²An oÇÇ£ A ³ÇÇ�

Sw°j Rn±æ ö�¯ pA S�oM ±a ,¨k½k¯ ²n

j°oÇM ¥MB�Ç« p y�AoÇa ³Ç� »ªÇza ±`ªµ

SvñzM S�BÇ� »Tz� ¬B®a ,nBM ½A ©]±«

j°oÇM ¥eBÇw ³ÇM ³ThÇU oÇ£ A ¨nAj K\î ³�

?j±Ç]° ð¦Ô« k®� ³a ,jpBL¯ zî nA ºkíw

j°oÇM ¥�BM³ÇM oªÇî oÇ£ A ³Ç� k{BÇÇM ¼ÇÇe

###

¬AnB´ÇM nj oÇMA ¬±Ça ©½oÇ¢M BÇU nAmÇÇ¢M

¬AnBÇ½ �Aj° p°n jq¼Çi ³§BÇ¯ ¡®Çw qÇÇ�

k{BÇM ²k¼za ºp°n S�oß� JAo{ u�oµ

¬AnA° k¼Ç«A é�Ç� k{BÇM ShÇw ³Ç� k¯Aj

©ªÇzaJC ¤A±ÇeA k¼Ä±Ç¢M ¬BMnBÇw BÇM

¬AnBÇM p°n³ÇM ¥ªdÇ« jk®LÇ¯ oTÇ{ oÇM BÇU

S�Çzî ºAo]B« pA ¨joª{ oM ³� ½k®a

¬AnAqÇÇµ pA ð½ BÇÇØ§A ©T�ÇÇ¢¯ ¤j ²°kÇÇÇ¯A

¤j oÇM ³Tvz¯ ºo´« ¬AnB£p°n³M ,ºkíw

¬AnB£p°n³ÇM ¿A joÇÇ� ¬A±U»ªÇÇ¯ ¬°o¼ÇÇM

S½B�� nk� ½A bo{ ,S½Bñe ©®� »� BU

¬AnBv¢ª�³ÇM ¿ ßA S�Ç£ ¬A±U»ªÇ¯ »�BÇÇM

###

©{BÇM ±ÇU º°pnC nj ö¼ªÇM ³ÇÇ� u�ÇÇ¯ ¬C nj

©{BÇM ±ÇU º±Ç� �Bi ³� ¬B] ©µj k¼«A ¬AkM


¨nCoÇM �BÇi p oÇw ³Ç� S«B¼Ç� cLæ S�° ³M

©{BÇM ±ÇU º±\Tv]³ÇM ¨q¼Çi ±ÇU º±¢T�£ ³M

©§BÇî °j ¬AkµBÇ{ k®Ç½C nj ³Ç� »íª\Ç« ³ÇÇM

©{BÇM ±ÇU º°n ¨ÀÇ� ,¨nAj ±ÇU º±Çw ³ÇM o�¯

©¼LvhÇM ¤BÇw nAqÇµ oÇ£ ¨kÇî ²BÇ¢MA±Çi ³ÇÇM

©{BÇM ±ÇU º±Ç« º±ÇM ³M ³£ C S¼�Bî JA±i p

¬A±Ç�n »�BÇw Swj p ©{±®Ç¯ Sz´ÇÇM »ÇÇ«

©{BM ±U º°nSv« ³� ?S]Be ³a ²jBM ³M Ao«

©½±LÇ¯ Sz´ÇM ¥Ç£ ,©½±Ç¢¯ ³ÇÇ�°n W½kÇÇe

©{BÇM ±ÇU º±w³ÇM ¬A°j ,©½±\Ç¯ n±Çe ¤Bª]

TÇ�n ±ÇU j±Ç]° BÇÇM Sv¦´ÇÇw ³½jBÇÇM nAqÇÇµ

©{BÇM ±ÇU º±w³ÇM B½kíÇw ©®Ç� �ÀÇi oÇ£°

###

nj y§j ³� ¬C BM ° jk®M»« o�w nBM �{Bî ³� kT�A»« �B�UA q¼¯ »µB£

/k®½q£»Ç« ºn°j �±zíÇ« nBÇ½j pA GnAo��A ,²k¯B« ºB]³M Sw°j º±�

¬B¼ªUB« ·e±¯ k®¯B« ³� jnAj »� B¯jnj ºBµ²±ñ{ q¼¯ JBM ½A nj ºkíw

/SwA q¼¢¯AyUC ° p±wo¢]

ö¢¯»Ç« B�Ç� ³ÇÇM RoÇÇve p° ¨°n»ÇÇ«

öPw»Ç« ¼Ç«p ³Ç� ,¨nAkÇ¯ ºBÇQ pA oLi

©Ç¯Aj»Ç« ¼�Ç½ ° nB½»M ° ¤j»M ¨°n»«

ö�Çw joÇ« ³Ç¯ ,nB½»ÇM ° ¤j»ÇM « ³�

k`¼Q»« ©§j ,ºBQ ¬±a ° ©`¼Q»« ºBQ

öÇU ³TvM°oÇÇ� nBÇÇM pA ° ¨k®M»ÇÇ« nBÇÇM

231 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

SvU K§ ºA±Çµ o¼YFU³ÇM ²kÇ¯p ,« ¬B]

öÇÇ£j ºA±ÇÇµ ° JC ,k®ÇÇñ¯ ºnB£pBÇÇw

¤j Ç«Aj nj ³ThÇ½°C ,±ÇU ºAj±Çw nBi

öÇ¢¯ ¬BTv¦Ç£ �AoÇ�A³ÇM ³Ç� ,k½C ©¢®¯

©Ç½C pBÇM oÇw ³ÇM nBaBÇ¯ ° ©TÇ�n ¨kÇ� ³M

¨nkÇ� ° B�Ç� Swj kwoÇ¯ Ç«AkÇM oÇÇ£

p±®Çµ ²nB`¼ÇM Ç« ©TÇz¢¯ o¼Çw B�ÇÇ� pA

ö¢¯»Ç« B��³ÇM RoÇve oÇw p° ¨°n»«

###

©§j oÇM ³TÇvz¯ ³Ç� uM ,¬BTÇw°j �AoÇ� nBM

©¦ªdÇ« o½p³ÇM ³�BÇÇ¯ ,j°n»ªÇÇ¯ ° ¨°n»ÇÇ«

°oÇ« ðLÇw ° � oLæ ,»z�»« nB´« ³� ºA

©¦wÀÇw »�oÇ� p° ,»z�»Ç« ±ÇU »�o� q�

A±ÇÇµ ¶kÇÇ½nj ²joÇÇQ ,B�ÇÇ] ¶k¼ÇÇz� nBÇÇÇÇM

©¦¢z« Sw»½³í�A° ,uQ p ¤j ° y¼Q p ²An

?j±Ç{ »Ç� JB\Çe o\Çµ An ©½kÇ� S�oíÇ«

©¦MB�Ç« ºo�Ç¯ nj ,»L½B� ,}h{³M ³a o£

###

¬AoîB{ ·«B¯©v ,jnAj ´� ºA³�MBw B« RB¼MjA nj ³� ºo¢½j �±�±«

¼«B�« ° ²j°ow »�¼�§ ºBµ³«±�®« Aoí{ pA ºnB¼vM JBM ½A nj /SwA

ºoîB{ ¼Tvh¯ º±\®£ »«B�¯ ,¬B½Aow º±®X« ¬B¼« nj /k¯A²k½o�C »í½kM

nk®ÇñwA ·«B¯k®£±Çw ³¦ªÇ] « /jnAj ³®¼«p ½A nj »� B®MBU nBYC ³� SwA

nj ¬±®Ç� BU ³� SwA ºA³«B¯ ©v ½oUº± ° ½oU»§Bî pA »ñ½ ³� SwA

° ²joÇ� º°o¼ÇQ º° pA ³Ç� »¯B£k®½±Ç£ ¨±ªî ° ²k{ ²j°ow »wnB� ¬BMp


/k®®� ºoMAoM °A BM k¯A³Tv¯A±T¯ ð¼`¼µ ,k¯A³T�£ hw °A ºB�TA³M

° Sn pA ³Ç� k®�»Ç« jBÇ½ »½Bµk®£±Çw ,j±i ºB´§q� nj q¼¯ ºkíw

:RB¼MA ½A k®¯B« /Sw°A nBYC ½oT´M pA ° SwA q½oL§ S�B�§

Sv¼¯ R Øqî ½o� ,¬jn±i±U ¬B] ³M ©v�

SwA k®£±Çw ©¼�Çî ©´¯BÇ�,±U ºBP� Bi ³M

¤j T�oÇ£ oÇM ° ¬Bª¼ÇQ TÇvñ{ BÇÇM ³ÇÇ�

SwA k®Ç«°pnC RnAk½j³ÇÇM ²kÇÇ½j p±®ÇÇµ

###

»®« k®L§j ³� p°n ¬C q� ,±U ºB�° ³M

¨jBz¢¯ nj ° u� ºB�° ³M ©TvL¯ ¤j

u¯ÔA ·ª¼i ¨jq¯ »«B�« _¼µ nj ³� «

¨jB´®ÇM ¤j ° ¨k®ñ�¼M Sin ±U y¼Q

###

Sw°j SLd« pA ³� ,¬Aq½qî ºBP� Bi ³M

¨k®Ç� RoÇÇiC ° B¼ÇÇ¯j SLdÇÇ« pA ¤j

»TÇvñzM k´Çî ° ºk½oÇM o´« ³a o£ A

¨k®£±Çw ° k´Çî ° ¬Bª¼ÇQ owoÇM p±®Çµ

###

o¼Ç¢« pBM «p nAk½j ³� ,±U ¤Bª] ³M

Sv¼¯ ±U nAk½j ¬k½jB¯ S�B� Ao« ³�

###

¤B¼i ³M ¤j ©µk¯ q£oµ ³� j±M ¨ow nj

S�oÇM nAk®Q ³ª´¯C « ow q� ,Row ³M

###

233 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

kµk¯ B�n ½kM ª{j ³� ,Sw°j ¬B] ³M

An »ÄB®ÇÇ{C k¯k®LÇÇÇÇM º°oÇÇÇÇM nj ³ÇÇÇÇ�

###

k¼Ç«A ±ÇU pA ¬k½oÇM ©µA±h¯ ³� »TwAoM

S¯Bª¼Q Svñ{ ©µA±h¯ ³� ,»Tw°j ³M

###

ºk®£±w ²A±h« ½p oUShw ©®Çñ¯ nkÇM S§j qÇ� ,S§j ³ÇM

ºk®ÇÇ«°pnC k½BÇÇwCoÇÇM BÇÇÇU ³ß¯ ,±w ð½ JB\e oiC ¨kñ½

###

« ¥ß£ pA k®¯p Szi o£ ³� ,±U ºB�° ³M

j±M ±U ºB�° ° o´« ,« ¤j nj ¬B®`ªµ

###

SwA « ShM pA oU²k½n±{ ³� ,±U ©za °j ³M

¨E±ÇU º±Ç« pA oU³T�Ç{C Ç« ,±ÇU º°n³ÇM ³Ç�

###

j±Ç]° ð¦« ³� B½kíw ,¬¿j²k¯p ¬B] ³M

ºnApB¼ÇM j±Çi p ,An »§j ³ÇÇ� ¬C jpo¼ÇÇ¯

###

q½qÇî nB£p°n ³� ,¬Aq½qî nB£p°n ³M

¬joM ow ³M ¬BTw°j»M ,k{BM ¨Aoe

###

¬¿j ²k¯p ¬B] ° k®£±w ±U ºBP� Bi ³M

¨k®Ç«°pnC ¬joÇ« nj ±ÇU ºBQ³M « ³�

###


° ¼Ç�§ RAo¼LíÇU ° ¡®ÇµC x±Çi RBª¦Ç� ° ²jBÇw ¬B¼M ° ¨o£ ¬BMp

ºA³¯BTv« Rm§ An ¨Bî ° |Bi ° kL½o�»« An ³ªµ ºkíw nA±TwA RBL¼�oU

° k®®�»Ç« �nj An ¬C ¨A±î ³� SwA ¬C nj ,º° hw pB\îA /kzhM»«

ºkíw k®¯B« ³� ©¼wB®{»ª¯ An ºA²k®½±£ _¼µ /k®½BTw»« An ¬C |A±i

Z°A° S�ÀM ¬BªwC pA °A ¬B¼M ³� ¬C»M ,k½±£ hw ²n°Bd« ¬BMp³M ònqM

/kT�A °o� SeB~�

:²k{ ³T�£ Swnj nk�a

SwA o£j ºkíwT�£ hw ° k®½±£ ³ªµ

nj ³� j±M ²joM »Q y½±i ¬B¼M o¼YFU ° ¨À� odw³M q¼¯ °A j±i »½±£

:k½BTw»« ³¯±£ ½kM An j±i ºn±®hw ·½BQ ,²oiB�« ¨B�«

u� kÇ½Aq�¼¯ ±U ve ° « W½ke oM

An »ÄBL½p ° »¯Ak®hw ,SwA ¼ªµ ke

°A n±X®Ç« nBÇYC /j±{»Ç« ©¼v�ÇU ³TÇwj °j³M oX¯ ° ©�¯³M ºkíw nBYC

/Sw°A »Moî ° »wnB� nBí{A BM ³Th¼«C ¬BTv¦£ xnBñµB{ ²s½°³M

»wnB� oí{ �pB®«ÀM ºBµnBñµB{ pA »ñ½ ºkíw ¨±�®« nBYC tEn nj

BµkíÇM ° ²kÇ{ ²k¼«BÇ¯ (³«B¯ºkíw) RB¼¦� »ª½k gv¯ nj ³� jnAj nAo

° �Çî° ° S¼MoÇU ° �ÀiA nj ³«±�®« ½A /SwA ³T�B½ Ro´{ ¬BTw±M³M

Ç é�A±U Ç �zî Ç ¬BveA Ç ¤kî pA k®UnBLî ³� Sªv ²j nj SwA �¼�dU

/JBT� ©Ti ° RB]B®« Ç ³]±U Ç oñ{ Ç S¼MoU Ço� l Ç B�n

/SwA ²jn°C ³¯±¢®½kM ºkíw An ³«±�®« ¨BªUA g½nBU

k¼Çî °j ¬B¼Ç« foÇ� g½nBÇU ³ÇÇM k¼íÇw ¤BÇw ° ¬±½BªÇµ p°n ³ÇM

[®Ç£ nAjoL«BÇ¯ ½A k{ nÔj oÔQ ³� [®Q ° ²B\®Q j±M ¬°q� k~z{ p

BÇ«A /k¼wn ¨BªUA³M ºo\µ 655 ¤Bw nj ¬BTw±M JBT� K¼UoU ½kM °

pB�C nj ºkíw j±i hw ºA±d� pA B´®U ° Sv¼¯ ¨±¦í« ¬C �°o{ g½nBU

235 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

»¯¿±Ç� o�Çw pA Sz£pBM pA y¼Q An ¬C ³� j±{»« ¨±¦í« ¬BTw±M JBT�

²joÇM ¬B�«nA³M ¬BTw°j º±w �°³M Sz£oM nj ° ²j°ow tnB�³M j±i

:k½±£»« /SwA

»v�oÇµ BÇM ¨BÇ½A ¨joÇM oÇw ³ÇÇM »ÇvM ©TÇz¢M ©§BÇî ºB~ÇÇ�A nj

©T�BÇ½ ºA³{±ÇU »®«oÇÇi oÇÇµ p ©T�BÇ½ ºA³{±Ç£ oÇÇµ ³ÇÇM éTªÇÇU

jBM �Bi ½A oM Sªen ³� ¨k½k¯ jB´Ç¯ »Ç� BÇi pAo¼Ç{ ¬BÇ� BQ ±a

¨°n ° ¨BÇ{ pA o�BÇi ©Th¼Ç¢¯AoM ¨±ÇM �BÇQ ÇÇ½A ¬AjoÇÇ« ºBØ§±ÇÇU

k¯oÇM »¯B�Ç«nA ¬BTÇÇw°j º±ÇÇw kÇ¯n°C k®Ç� o~Ç« pA ©T�£ ¤j ³M

¬BTÇw°j º±Çw TÇ�n Swj»´U ¬BTw±ÇM ³ªÇµ ¬Cp ¨kÇ«C �ÇÇ½nj

©½k�ÇU °A³M ³aBL½j nj ³� SwA »¢¯p kíw MoñM±MA ¨B¯³M JBT� ½A

¬C ¬An°j³ÇM oîB{ |B~TiA ·¯Bz¯ ³� An n±´z« S¼M ½A ¬C nj ° ³T{Aj

:²jn°C SwA ðMBUA

¬A°o¼{±Ç¯ ¬An°j ³ÇM kØ¼Çw ³� ¬B®Ça ¨pB®M xn°j ³M o£ jqw

»�k¯A ³� Sw°A »Moî kÄB~ ºkíw ¨±�®« nBYC pA ¨°j ·î±ª\« Ç2

/SwA Sd¼~¯ ° bk« ° »ÄB®� »¯Bí«oM ¥ªTz« ° S¼M k~T�µ pA oTª�

° ¬BµB{jBQ bk« ° k¼e±U ° Sd¼~¯ ° ³�î±« nj »wnB� kÄB~ Ç3

/SwA ¬B«p ònqM ¬Ajo« ° ¤B]n

Ç RBX¦XÇ« ° RBªí¦Ô« Ç Bµ³¼Yo« oM SwA ¥ªTz« ºkíw o¢½j nBYC Ç4

pA SwA ºA³î±ª\« ³� RBX¼Li ° ©½k ¤q� ° é½AkM Ç RBL¼� Ç RBí¼]oU

³í� ° ¤q� k®a ° ½o¼{ ºjB�T¯A º±®X« °j ³î±ª\« ½A nj /¤qµ nBí{A

ª�TÇ« ��Ç� »�íÇM ³ñ¦ÇM Sv¼Ç¯ ð¼Ç�n B´Ç¯C ·ªÇµ ³� SwA »îBMn °

/RAjo�« ° RB¼îBMn ²oi¿BM ° SwA ¨±�®« �±L�« RBL½B�«

° Bµ³«k�Ç« Ç R¿B�Ç« Ç R¿BÇwn oÇM SwA ¥ªTz« oX¯³M ºkíw nBYC

nBíÇ{A BM ³Th¼«C j±i ³� ¬BTv¦£ °A ©¦v« nBñµB{ ²oi¿BM ° RBd¼�±U


¬Ao´ÇU ²BÇ¢z¯Aj �MBw jBTwA ºo¦¯Bi oT�j jB½²k¯p /SwA »Moî ° »wnBQ

³ñ¦M °A j±i n±z� nj B´®U ³¯ An ºpAo¼{ ºkíw :k½±£»« ¬BTv¦£ ¶nBMnj

°A ºB´LÇ¯AoÇ£ nBYC pA ° k®wB®{»« y¯Aj ° �°l ¥µA ·ªµ ¬B´] nB�A nj

oÇ¢½j pA y¼ÇM An °A ¬BTv¦£ ¬B¼« ¬C pA ° k®®�»« jB½ y½BTw ° ¼vdU³M

nj »®í½ ¬±®� BU y�¼§FU ¬B«p ¬Bªµ pA ºkíw ¬BTv¦£ /k®´¯»« nk xnBYC

° ¬BL½jA ° ²k{ ²joª{ »wnB� ¬BMp SeB~� ºÀîA ·¯±ª¯ ¬o S�µ ¤±�

/k¯A²jAj nAo �z«ow An ¬C ¬B£k®v½±¯

²k{ ³T{B¢¯ ¥~� B½ JBM Szµ nj ºkíw »¯Aj°B] nBñµB{ ¬BTv¦£

° í� nj Ç ¬Bz½°nj �ÀiA nj Ç ¬BµB{jBQ Ro¼w nj »UB½Bñe ¥«B{

ÀioM ³� SLdæ JAjC nj ©Tzµ JBM ²oi¿BM ° S¼MoU o¼YFU nj Ç ºo¼Q

pA K�oÇ« ³ñ¦ÇM Sv¼Ç¯ ºk®a ºBµS½Bñe oM ¥ªTz« o¢½j ¥~� S�µ

²BU±� RBí� Rn±æ³M ³� ¬±£ B¯±£ ºBµ³®¼«p nj SwA »ÄBµk®Q ° Bµ³Tñ¯

° nBT�n nj ¥«FU ° |Bh{A �A±¯A BM ºkíw oz¯ ° oze /SwA ²k«C ©µAo�

hÇw ¨jo« ¦Th« RB�L� pA ¬BTv¦£ nj ³� ²k«C K]±« ¬B¯C RB¼�¦i

¬BÇz½°nj �ÀÇiA ° ¬BµB{jBÇQ Ro¼w³ÇM ¬BTv¦Ç£ JBÇM °j B´®ÇU ³Ç¯ /j°n

²k®Ç½AoÇ� JBTÇ� nj ³� »UB½Bñe ° RB½A°n ¤Ài nj ³ñ¦M jnAj |B~TiA

»ñ½ k½B{ /k½j ¬A±U b±�°³M An ¬±£ B¯±£ ¨jo« »¯B£k¯p pA ºo½±~U SwA

³Ç� k{BÇM ¬C ¤±ª Ô{ ° S¼í«B] ¼ªµ JBT� ½A ¨Bî S¼M±Ld« RB´] pA

BQ ° ow ¬B£jB¼Q ° o¼¢¯B´] ¬BµB{jBQ BU ³T�o£ ¬B½BwnBQ pA |Bh{A ¨±ªî³M

¬BÇ¯C pA ²k®v½±¯ ³`¯C ²°ÀíM /SwA ²k¯An hw ¬B¯C pA ° ³TiAjoQ ³®µoM

nj k®ª{±µ jo« ½A ³¯±¢a jnAj»« ¨±¦í« ° Sv¼¯ n°j³M S�¼�e pA ³T�£

nj ³� An ¬B¯C »¯B£k¯p pA »ÄBµ³{±£ ° ²jo� Sj ° ¥«FU ²°o£ oµ ¤A±eA

¬BTv¦Ç£ nj /SwA ²jn°C ©¦³M ²BU±� »UB½Bñe tBL§ nj ²k½j ³]±U n±i

° ½nB¢¯ ©§Bî BM �� ³¯ ,»íA° ° t±vd« jnAj nB� °ow »ÄB¼¯j BM ¬Bv¯A

237 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

pA n°j ° SwA »¯kÇz¯ uª§ HL§BÇ� ³Ç� ¬Bv½±Ç¯ �ÀÇiA »ioM q¼«C¤B¼i

° g¦ÇU /j±{»Ç« °oM°n ¬±£B¯±£ RB¼íA° BM ²k®¯A±i °n ½A pA /toTwj

RB¼Mo\ÇU ·�ÇwA°³ÇM ºkíw ³� |±~hM /J±¦�«B¯ ° J±¦�« Ç ½o¼{

° ¬BÇv¯A nBÇñ�A ° ¤A±ÇeA nj n±Ç� ° q¼¢¯AS�¢{ ºBµ»MB½³Tñ¯ ° ¬A°Ao�

²k´î pA »æBi ºjBTwA° ºk®«o®µ BM ºo£nB¢¯ ½A nj y½±i ©¦ Rnk

¶o´a pA ²joQ ¨BªU RnB´« ° �§³M SwA ³Tv¯A±U ºkíw /SwA ²k«CoM

B« BM ºo½mP§j »¢¯oñ½ ° SAkæ BM ° jo¼£oM y½±i nB£p°n »íA° ºB¼¯j

�BÇ�°A j±Ç{ ³T�Ç£ oÇ£ A Ç½AoMB®ÇM /»{±Q²joÇQ ° ³�eÀ«»M k½±£ hw

RApB¼TÇ«A pA »Çñ½ ½A ° SwA »¦\T« ¬BTv¦£ nj ºkíw o~î »îBªT]A

/Sv¼¯ SwnjB¯ »®hw SwA JBT� ½A pnBM

J±Çi ²jn°C ©¦³ÇM ºkíÇw ³Ç� RB½BÇñe ° RAo�BÇi Ç½A ¤Ài pA

nBTÇ�n Ç S«±ñe �B�°A ¶nBMnj /joM »Q ð½nBM ° ©´« »¦ÄBv«³M ¬A±U»«

³í«BÇ] ¨±Çwn Ç ¨joÇ« RAk�Tí« ° ¤BªîA ° nBñ�A ° ¤A±eA Ç ¬A±½j ¤Bªî

³� S�£ ¬A±U»« o¢½j »UnBLî³M Ç k´î ¬C nj ¦Th« RB�L� oñ�U po�°

¬C nj ºkíw ³� SwA »¯B«p ºB½±£ ·«B¯p°n S�¼�e nj ¬BTv¦£ pA »zhM

³� »¯An°j nj Bµ¬Bv¯A »£k¯p RB¼Äq] pA SwA »ÄBª¯¨BªU ·®¼ÄC Ç ³Tv½p»«

�BLÇUnA ¥½BÇw° ¬Ak�� ¥¼§j³M »wB¼w ° »îBªT]A �B�°A pA ºo¢{nAq£

/SwA ²j±L¯ ov¼« »íª]

° çAo�A pA ©µ ° j°n»« hw ºozM »§Bî ¥ÄB�� pA ©µ ,¬BTv¦£ nj

ºBµ³TÇñ¯ nB¼ÇvM ³Ça °n Ç½A pA /|BhÇÇ{A ·½B«°oÇÇ� ° SvQ RÀ½BªÇÇU

/j±{»« bo�« JBT� nj SLwB®«³M nA±TwA ° k®¦M ° q¼«CnAowA

¬BTv¦£ ·aBL½j pA

oñ{³ÇM ° SwA SMoÇ K]±Ç« yTîBÇ� ³Ç� ¥]°Øqî An ºAki S®«


¬±Ça ° SwA RB¼Çe k ßªÇÔ« j°n °oÇ� ³Ç� »v�¯oÇµ ,Sªí¯ k½q« xnk¯A

oµoÇM ° SwA j±]±Ç« Sªí¯ °j »v�¯ oµ nj uQ /RAl bØo�« k½C»«oM

/K]A° ºoñ{ Sªí¯

k½C nj³M xoñ{ ¶k´î q� kÇ½CoÇM ³� ¬BMp ° Swj pA

S«Ao� ³�dU ³a An B« ºj±M ³� ¬BTw±M ¬C pA :kwoQ»« °A pA »Tw°j

©®Ç� oQ »®«Aj ©wn ¥£ Sinj³M ¬±a ³� ©T{Aj o�Bi³M S�£ !ºA²jn°C

pA ©®Ç«Aj ³Ç� joÇ� Sv« ¬B®Ça ©¦£ º±M ¨k¼woM ¬±a /An JBdæA ·½kµ

/S�oM Swj

p±«B¼ÇM ³Ç¯A°oÇQ p Çzî odÇw ïoÇÇ« ºA

k«B¼Ç¯ pA°C ° kÇ{ ¬BÇ] An ³Ti±Çw ¬BÇ�

k®Ç¯AoLi»ÇM yL¦ÇÇ� nj ¬B¼îkÇÇ« ÇÇ½A

k«B¼Ç¯ pBÇM ºoLÇi kÇ{ oLÇi ³Ç� Ao¯BÇÇ�

©Çµ° ° ¬Bª£ ° tB¼� ° ¤B¼i pA oUoM ºA

©½A²k¯A±i ° ©½k¼®{ ° k¯A³T�£ ³aoµ p°

oªÇî k¼Çwn oiC³M ° Sz£ ¨BªU u¦\«

©Ç½A²k¯BÇ« ±ÇU æ° ¤°A nj ¬B®`ªµ B«

SwA n°³z½k¯A ºjo« ¬±£B¯±£ ºBµjn±ioM ° S�B½nj ¥æBe ¬BTv¦£

»®¼M¬B´Ç] ° é¼w° ²B£o�¯ /¬Bv¯A RB¼e ºBµºnA±{j ° ¥ÄBv« ° B¼¯j BM

JBT� ½A nj °A ¬B®hw pA ºnB¼vM ³� ²k«C K]±« ºkíw ¥«B{ ° ²joTv£

° ¬BÇ¯C ºB¼Ç¯j pA ³Ç� k®wB®ÇzM ºA²k®v½±¯ An °A ° k®� oYA ¬B¼¯B´] ¤j oM

° q®Ç� /Sv¼Ç¯ kÇ] hw ·ªµ ¬BTv¦£ nj /k½±£»« hw ¬B¯C »¯B£k¯p

·aBLÇ½j pA Ç SwA ²j°qÇ�A hw �§oM ° ³Tv] ²An JBT� nj q¼¯ SL¼�

:¬BTv¦£

239 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

»v�ÇÇ¯ j°n»ÇÇ« oªÇÇÇî pA ¨j oÇÇÇÇµ

»ÇÇvM k¯BªÇÇ¯ ©®�»ÇÇ« ³ÇÇ¢¯ ¬±ÇÇa

»ÇÇMA±ÇÇi nj ° S�n ²B\®ÇÇQ ³ÇÇ� ºA

»MBÇÇ½nj ²p°n [®ÇÇÇQ ÇÇÇÇ½A oÇÇÇÇ¢«

SiBv¯ nB� ° S�n ³� u� ¬C ¥\i

SiBÇv¯ nBÇM ° kÇ¯jp S¦Çen t±Ç�

¥¼ÇÇen jAk«BÇÇM ¼{±ÇÇÇ¯ JA±ÇÇÇÇi

¥¼LÇÇÇÇw p An ²jB¼ÇÇÇÇQ jnAjpBÇÇÇÇÇÇÇÇM

SiBÇw ±ÇÇ¯ »UnBªÇÇî kÇÇ«C ³�oÇÇµ

SiAjoÇÇQ ºo¢½j³ÇÇM ¤q®ÇÇ« ° S�n

»w±Çµ ¼®`ªÇÇµ ShÇÇQ oÇÇ£j ¬A°

»Çv� joLÇ¯ oÇw ³ÇÇM RnBªÇÇî ÇÇ½°

nAkÇÇÇÇ« Sw°j nAk½BQBÇÇÇÇ¯ nBÇÇÇÇÇÇ½

nAkÇÇ� ÇÇ½A k½BÇÇÇÇz¯ An »TÇÇÇÇw°j

joÇ« k½BLÇM »ªÇµ ¬±Ça kÇM ° ð¼ÇÇ¯

joÇM »ñ¼Ç¯ º±Ç£ ³Ç� u� ¬C ð®Ç Ôi

SwoÇ� y½±Çi n±Ç£ ³ÇM »z¼î òoM

SwoÇ� y¼ÇQ ±ÇÇU uQ p jnB¼ÇÇ¯ u�

p±ªÇÇU JBTÇÇ�C ° Sv�oÇÇÇM oªÇÇÇÇî

p±®Çµ ² ØoÇß� ³Ç]A±Çi ° k¯BÇ« »�kÇÇ¯A

»Çv� q£oÇµ °A pA kíÇM ³a ° ºkíw pA ¥L ³a ¬An°j ¨BªU ¤Ài nj

/k¯p ©¦ ¼z®§j ° ¼®�oQ ° BL½p ° q�¯ ¼®a An »wnBQ oX¯ °A ¥X« ³Tv¯A±T¯

Ç ¬BTwnBÇ¢¯ JBTÇ� nj »Ç�A±Çi Ç½k§Ak\Ç« ¬±ÇÇa »£nqÇÇM ¬B£k®v½±ÇÇ¯

Ç ¬Bz½oÇQ JBT� nj ºpAo¼{ »¯D Ç ¬BTwnB´M JBT� nj »«B] ªeo§AkLî


oÇ¢½j ºnB¼ÇvM ° RDz®Ç« JBTÇ� nj »¯BÇµAoÇ� ¨B�«©ÄBÇ ©wB�§A±MA Apo¼«

¨BñdTwA »§° k®v½±®M °A ¬±a ° k®®� k¼¦�U ºkíw ðLw pA BU k¯A²k¼{±�

jnAj An j±Çi |Bi »£k¯pAoM ºkíw ¬BTv¦£ RAnBLî »ÄBL½p ° S§Aq] °

/SwA ²k¼zhM S¼¯Aj°B] ° ²jAj ºB] ¬Ao½A JjA � ÔnBU nj An ºkíw oX¯ ³�

:k½±£»« ¼®a xnBYC jn±« nj xj±i ³� k{BM o�Bi ¼ªµ³M k½B{

»®ª\¯A ºkíw R¿B�«»M p°o«A k®®�»ª¯ n±z�S�µ

Rove

j°n»Ç« AodÇæ ³ÇM »½¿BÇM °oÇw

j°n»Ç« BLÇ½p ³Ça BU ,¼M y®T�n

SwA oÇU¨oÇi ° pA ïBM ¼«Ak� BU

j°n»Ç« B\Ç¯C ,²pBÇU nB´ÇÇM ¬BÇÇ�

¬p ° joÇ« pA k½j o´{ nj An ³�oµ

j°n»Ç« Aod Òæ³M ¬±®� A ,j±Mn ¤j

k¯oM»Ç« RoÇve ,°oÇw ° JBT�C

j°n»ÇÇ« ¿BÇÇM °oÇÇw »MBT�BÇÇÇÇ�

kÇ¯A²k®Çñ�A �BÇvM ¬Ak®Ça An ïBM

j°n»Ç« BLÇ½j xoÇ� oÇM »«jBÇÇ�

Sv¼Ç¯ ³\®ÇQ n°p zî BM An ¥�î

j°n»Ç« AnAkÇ« pA ¼ÇÇñv« nBÇÇ�

S�n ° ºjo�xow nj ¤j ,B½kíw

j°n»Ç« BÇQ nj q¼Ç¯ y¯BÇ] ³ñ¦ÇÇM

241 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

hw ©´�

SwA o�®LeBÇæ ³Ç� S�Ç£ ¬A±T¯ An »v� oµ

SwA oÇ£j »TwoQu�Ç¯ ° oÇ£j ºpBÇM Çzî

p±Çw ° S�BÇ� j±LÇ¯ y�Çzî yUC nj ³�oµ

SwA oÇQ ,³Ç¯A°oÇQ S�D� °oÇ« ð½jq¯³ÇM ±£

Sv¼Ç¯ �jBÇæ ©v�¯ ©§B®M Sw°j pA « o£

SwA oLiBÇM j±Çi p ³� jnAk¯ Sw°j pA oLi

u�Ç¯ R±´Ç{ k®Ç� éÇ�n o£ A ,Rn±æ »«jC

SwA n±¯BÇ] ¬BªÇµ ³Ç¯n° j±Ç{ º±i »«jC

©®ñ¯»Ç« hÇw ©´Ç� SL§ zî pA j±i «

SwA oÇñ{ »½±Ç¢M ±U o£ öUg¦U ¬C pA ôµ

oªÇî ³ªÇµ kÇ«C nkÇM ©µA±h¯ k®M ½A pA «

SwA oÇw ZBÇU ,j±M ±U Swj³M ³� »½BQ k®M

Sw°j «Aj pA k¦v¢¯ B�] ³M ºkíw Swj

SwA o�Çi BÇ½nj ³Ç� S�Ç£ ¬A±TÇ¯ Æ§Æ§ �oU

p°n±¯ Zo�U

y®ÇÇ« nB®ÇÇ� nj ,¨BÇÇ½A k®�»ªÇÇÇ¯ BÇÇÇÇµn

y®Çµj pA ,³w±M³ÇM ©¯BTÇvM j±Çi jAj ³Ç�

¦Çi o�BÇi k¼Çæ ³Ç� ,ö¼¢M k®ª� ¬Bªµ

y®Tz½±Çi ³ÇM ©Çz� nj ° k®� »ªµ ¬AkM

§p oÇw ¬AkÇÇM ¬jp ¨nB¼ÇÇ¯ Swj ,ð¼§°

y®Çñ{ oÇµ oÇ½p SwA ¦i ¤j »�¦L« ³�


°A k�oÇÇM ³ÇÇ� ©TLÇÇí§ ¬C S«BÇÇ� ¨ÀÇÇÇÇ�

y¯kÇM oÇM ³«BÇ] ±Ça ,S�BÇ�§ kÇ¯A²k½oÇM

¨AkÇ¯A ©¼Çw kÇ� °oÇw ºA ±ÇU º±M ° ¡¯np

y¯oTÇÇv¯ ° ïBÇÇM ½oÇÇv¯ ÇÇ¯°n S�oÇÇM

pAo¼Ç{ nj ³æBÇi ,p°n±Ç¯ Zo�ÇÇU B{±ÇÇi

y®Ç�° pA o�BÇÇv« joÇÇ« ¤j k®�oÇÇM ³ÇÇ�

<ºkíÇw> qÇ] ,²BÇ{ ¨BÇ½A nj ³®TÇ� k¯BªÇÇ¯

y®hw oM ¦i °SwA ³®T� ±U ¤Bª] oM ³�

�zî ¥µA

©½nmÇÇ¢M ,±ÇÇU º°n ¥MB�ÇÇ« BÇÇU ,nAmÇÇÇÇ¢M

©½o¢®ÇÇM ±ÇÇU J±ÇÇi ¥½BªÇÇ{ nj ²kÇÇ½jpj

o�Ç¯ nj SwA n±Ç] ° »½Ak] nj SwA �±{

©½n°B¼Ç¯ S�±Ç{ S�BÇ� ³Ç� ,³ÇM n±Ç] ©ÇÇµ

SwA S§Be ³a ½A ,©½A³¯±U BM ° ©¼Ä±U BM B«

©½njoÇM ³�¦Çe ¬±Ça ° ±ÇU BÇM ©Ç½A³�¦Çe nj

BÇ« Çzî ¥ÇÇµA k¯oTz¼ÇÇM �BÇÇi p »T�ÇÇ£

©½oTªÇ� �BÇi pA ³Ç� ,³Ç¯ oTz¼ÇM �BÇÇi pA

nBÇ£p°n ¦Çi oÇ£ ³� ,±U BM SwA ºow An B«

©½oÇw ¬CoÇM ©Çµ ,j°oÇM oÇw ° k¯±{ ª{j

»¯Be°n j±]°

»¯BÇe°n j±Ç]° ¬C ,SwA ¥Ç£ ° JC ©½±¢¯

»¯BÇÇv¯A ¤BªÇÇ] ,k{BLÇÇ¯ ¤BªÇÇÇ� ½kÇÇÇÇM

243 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

¦Çi o½BÇw ³Ç� ¬B®`ªÇµ ,»¦£ ° JC p o£°

»ÇÇ¯A±¼ÇÇe JC³ÇÇM oªhÇÇ« ,Sz´ÇÇM ¥ÇÇÇ£

joLÇM ¤j ,y½±Çi ºBª¼Çw ,³®Ç½C nj RoÇ£

»¯BÇ«nj ,y½±Çi ¬B«nj³ÇM ° º±Ç{ « ±a

jnAj »�¦íÇÇU S�§p oÇÇÇw BÇÇÇÇM ³ÇÇÇÇ� ,»§j

»¯Bz½oÇQ ¼®Ça BÇM ,j±Ç{ éªÇÇ] ³¯±ÇÇ¢a

¨joÇ� »£k®ÇM nAoÇÇ�A ±ÇÇU y¼ÇÇQ ³ÇÇ� ,AoÇÇ«

»¯B\¯oÇÇM oÇÇ£ ° ºpA±®ÇÇÇÇM oÇÇÇÇ£ ,SwA°n

Çñ« kÇ¯A³T�Ç£ ³ÇÇ� ,¬B£nqÇÇM �ÀÇÇi »§°

»Ç¯A±TÇM ³`Ç¯C ³Ç¯ ,k½BÇzM ³`Ç¯CoÇµ ÇÇñM

Swj ¨nAkÇM S®ÇÇ«Aj pA ³ÇÇ� ,nAkÇÇ« éªÇÇ�

»¯BÇz�A Ç« oÇM ³ÇÇ� ,»§ÀÇÇ« ¼TÇÇwC ³ÇÇM

Sw±U u¦\« éª{ ³� <ºkíw> {°n ¬A°n

»Ç¯Ap±ÇÇv¯ xoÇÇ£ ,k½B¼ÇÇ¯ nBÇÇ� _¼ÇÇµ ³ÇÇM

³� j±M ½A nj ºn±®hw � nj °A pnBM S¼æ±~i ° ºkíw nBñµB{

k¼Ç pA ° k®Ç� ¾B¼ÇeA An ¼z¼ÇQ ¬AjBTÇwA c¼~� ° ²jBw ¬BMp Sv¯A±U º°

©T�µ ¬o nj »Te ° ©z{ ¬o ¨°j ·ª¼¯ nj ³� »UB�¦ñU ° K¼\î RBí®~U

o�Ç¯ nj SeB~� ¬Aq¼« /kzhM »ÄBµn j±M ²k{ »wnB� hw o¼¢¯BL½o£

³� »®í« ½kM jnAj »£nqM R°B�U j±M n±�m« ºB´¯An°j nj ³`¯C BM ºkíw

k®¯BÇ« »Ç½AoíÇ{ n±´Ç� ¬An°j pA ¬BÇMp »wnBÇ� ¬An±®hw pA »£nqM ·Twj

pA ©¼®ñ¯ ³�§BL« o£ A ° ,kíLM B´¯C ¤BX«A ° ºjn±¼MA ºn±¯A ° »¦L] é«A±§AkLî

,°A pA kíÇM »�kÇ¯A ° »íÇ«¿ ° ©\®Q ¬o pB�C nj ºo´a±®« n±´� ¬An°j

²k¼`¼Q RAnBLî ° n±\´« �B�§A ° ²k¼`¼Q »¯Bí« jAo½A nj An oîB{ »ÄB¯A±U

»ÄB\ÇM ©Çz{ ¬o oiA°A nj [½nkTM ²±¼{ ½nj ³�§BL« nB� ° k®Tv¯Aj»«


BM k¯k¯A±i»« »wnB� ³� ¬C ¼î nj An »wnB� nBí{A ¶k®¯A±i ²B£ ³� k¼z�

»¯BíÇ« ¤BLÇ¯j ³Ç� ¬C ¼Çî nj ,An °A ° jpBw»« ³]A±« »Moî nA±{j ¬BMp

è«B� ° ²k¼`¼Q »¯Bí« nBaj jjo£»« ¬AoîB{ nBYC nj q¼¢¯A¤j ° ¼�§

¬B¼M JBM pA �� ¬AoîB{ ³� k½Bª¯»« º±®í« q¼¢¯AS§À« ° ²k®®� ³Tvi

jAoÇ½A nBÇ� /kÇ¯A²j±ª¯ RnjBL« B´¯C jAo½A³M ¥¼hU nj »Twj²o¼a ° RnB´«

¬C oiA°A nj S{Aj ¬°q�Ap°n ZA°n ©z{ ¬o pA ³� ©µ nBí{A nj é½B®æ

¬AoîBÇ{ RBÇ°A pA »TªÇv ³� k¼z� B\¯C³M ºo\µ ©T�µ ¶kw nj ° ¬o

RÀ¼~dU ¨q¦Tv« B´¯C ©´� ³� S{m£»« »UBí� ° k½B~ ©¼�®U³M ònqM

»M±i³M RBd¼�±U ½A BM /SwA ²j±M ¥~�« b°o{ ¼§FU ° »MjA »¯¿±�

° ©\®Q ¬o pB�C ° ¨nB´a ¬o ònqM ¬AoîB{ pA kíM ³� S�B½nj ¬A±U»«

¬B{oíÇ{ ³Ç� »w°joÇ� ° »Çio� ° »�¼j ° »�j°n k®¯B« »¯Bv� ²s½°³M

° »£k¼`¼ÇQ [½nkU³ÇM SwA ³TwAnC »¯Bí« »£k®zinj ° SeB~� n±½qM

° �¦�« �B�§A ³ªµ pA oUkM ° ,o¢½j o� pA »¯Bí« nAoñU ° »�o� pA ¨B´MA

k¼`¼Q °o� j±i ºBµnBU nj An »wnB� oí{ ,©¼¦w �°l pA n°j ²B£ ° nA±{j

nj ° jo� n°j S{Aj ³� »æBi »ÄBMo§j ° ºq¼¢¯A¤j ° »ÄBL½p ° �§ pA °

³ªµ ½A BU j±M ¨p¿ k{BM �½Ao{ ·ªµ qÄBe ³� B¯A±U ºoîB{ nAj°o¼£ ½A

° ¤Bª� pA ³]nj ¬Bªµ³M An »wnBQ oí{ ° jjn±¯ ©µ nj An q¼¢¯A¤À« j±¼

²k¼¯Bwn »w°jo� ³� k¯BwoM »½BMo§j ° �§ ° »ÄB®{°n ° À] ° »ÄBL½p

©µ ° ºjBªT« RÀ¼~dU ©µ ³� j±M ºpAo¼{ ºkíw B¯A±U oîB{ ¼®a j±M

nj An º° xo¼�¯»ÇM jAjAkÇi �°l ©Çµ ° B´½p°k¯A ³Mo\U ° B´½jo¢¯B´]

¤Be ¬Bªµ nj °A ° ,j±M ³TiBw JB¼«B� »wnBQ oX¯ ° oí{ y½Ao¼Q ° y½AnC

»®í½ ,©\®Q ° ¨nB´a ¬o nj »wnBQ ¬BMp ¤°A ³]nj ¬AjBTwA ¶±¼{³M ©µ

An x°n ¬C ° Sz£oM ¼�§ k®¦M »¯Bí« ¬B¼M nj ¬BMp SeAoæ ° »£jBw

/k¯Bz¯ »wo�oM ²nBM°j

245 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

nB£p°n

nBÇ£p°n »ÇvM B«»ÇÇM ³ÇÇ� ,B�ÇÇ½nj

nB´M±ÇÇ¯ k�ÇÇñzM ° ¥ÇÇ£ k½°oÇÇÇÇM

Sz´ÇM ºjnA° ²BªÇ½j ° o¼ÇU »ÇÇvM

Szi ° ©¼{BÇM �BÇi B« ³� ,k½B¼M

Swj p k{ ¬°oM ,S§Bw ²B\®Q ±a

Svµ ³Ç� ºp°n [®ÇQ ,oª{ Sª¼®�

nB´M jBM

ºnB´M±Ç¯ jBÇM ºA ,¬BTÇvM ¤BÇe SwA ¬±Ça

ºnAo�¼ÇÇM jB½oÇÇ� ,kÇÇ«CoÇÇM ¬ÀL¦ÇÇM qÇÇÇÇ�

Ç� ³Ç¢¯ ¬B¢TÇvioÇM ,°nAk{±ÇÇ¯ [®ÇÇ£ ºA

?ºnAm£»Ç« b°o\Ç« An BÇ« ° SwkÇM ©µo«

jnCoÇM �oÇî S½°n ,S�BÇ�§ pA SîBÇw oÇÇµ

ºnB´M±Ç¯ ¬AnBÇM ,¥Ç£ ° ³�±ÇÇñ{ oÇÇM ¬±ÇÇa

S®¼TÇwC nj ¥Ç£ BÇ½ ,Ç«Aj oÇ½p SwA j±Çî

?ºnAj ³Ça BÇU ºBª®ÇM ,¬BL½oÇ£ nj ¡z« B½

SL½oÇÇ�§j º°n BÇÇM jnAkÇÇ¯ »TLÇÇv¯ ¥ÇÇÇÇ£

ºnBÇi ¬B¼Ç« ¥Ç£ ¬±Ça ,B´¦Ç£ ¬B¼Ç« nj ±ÇU

°oÇÇMA ¬BªÇÇ� »µBÇÇ£ ,S�§p k®ªÇÇ� »TÇÇÇ�°

ºnAp³ÇM kzÔ�»Ç« ¬A° ,¨n°p³ÇM kz�»Ç« ½A

ºj±ÇMn ¤j ³Ç� ,¬Ak®Ça ,ºj±ªÇ¯ BÇÇ�° ¤°A

ºnB½³M ºk«C Svw ,¨jo� Shw o´« ¬±a


Svµ ºA²nBÇa ° ¬BÇ«nj ,»®¼M ³� Anj nj oµ

ºnB£pBÇwSw°j BÇM <ºkíÇw> jnj ¬BÇÇ«nj

oLi

?Sv¼Ç¯ ©Ç«AnC ±ÇU º°n»ÇM ³� ,Svµ RoLi

Sv¼Ç¯ ©«BÇ½A ³ªÇµ Ç½A ,�AoÇÇ� nBÇÇM S�BÇÇ�

¨°oÇM S«ÀÇw ³ÇM BÇU ,¨A²kÇÇ«C �n Òp ³ÇÇM ³ÇÇ¯

Sv¼Ç¯ ©Ç«AoÇ� A ° RqÇî oÇÇ£ A ,¨pn°»£k®ÇÇM

»®Çñ¯ BÇ½ »®ÇÇ� ÇÇ�§ oÇÇ£ A ,¨nAj STÇÇw°j

Sv¼¯ ©«Bí¯A ³M ±U pA ©za ³� ,±U ©za °j ³M

k{BÇM S½BÇñe ³Ça º±�Çî ,±U o� l pA ïnB�

Sv¼Ç¯ ©Ç«AkÇ¯A ³ªÇµ nj ,�¦Ç� ³ÇM »½±Ç« ow

RA»TÇw°j pA ³Ç� ,Sw°j ºA ±ÇU ºBÇQAow ³M

Sv¼Ç¯ ©«B®Ç{j p ³z½kÇ¯A ° ªÇ{j pA oLÇÇi

k{BÇÇM »ÇÇÇ¯A±¼ÇÇÇÇe KwB®T«BÇÇÇÇ¯ B½kíÇÇÇÇw

Sv¼Ç¯ ©Ç«An¿j ° Svµ ©§j ³Ç� k½±Ç£ ³� oµ

³®¼ÄCShM

ºo¢¯»Ç« °A nj ³Ç� ,¨nAkÇÇ¯ ³®¼ÇÇÄC ShÇÇM

ºnm£»Ç« ¬C oÇM ³Ç� ,¨po¼ÇÇ¯ nApBÇÇM �BÇÇi

¨oLi»ÇM j±Çi p ³� ,S½°n {Bî ¬B®a «

ºoLi»ÇM BÇ«p ³Ç� ,»z½±Çi ·®TÇ� ¬B®a ±U

An ±ÇU �BÇ�C ³ªÇµ nj ,©®Ç� k®¯BÇ« ³ÇÇa ³ÇÇM

ºoTM±Çi ¬C pA ±ÇU ,kÇ½C « ©µ° nj ³`¯B�

247 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

S{AjoÇM k½BÇz¯ º°n ¼®Ça y¼ÇQ pA ²joÇQ

ºoLÇM »�¦Çi ß¤j ,»ªÇza ·{±Ç£ oµ ³M ³�

j°o¯»Ç« ¤j ,±ÇU nAkÇ½j ³ÇM ³Ç� An ºA²kÇÇ½j

ºo~M»ÇM qÇ] ³ÇM ,S�Ç£ ¬A±TÇ¯ S¦Çî _¼µ

©´®ÇM nj ¬B´Ç] ³M ow ,Sª� Swj pA ©T�£

ºo�Ç¯ nj ,¨°n ³Ç� BÇ] oÇµ ³ÇM ³Ç� ,©Ç¯A±TÇ¯

BÇ« ·®¼Çw pA odÇÇw ²C ,j°n»ÇÇ« ð¦ÇÇ� ³ÇÇM

ºodÇw JA±Çi p ²kÇ½j ,»®ñ¯oÇM »ªµ±ÇÇU

Sv¼Ç¯ ¬AnAk¼ÇM S®dÇ« pA oLÇi ,An ¬B¢T�i

ºn±hÇ¯ ¨ ÔjoÇ« ©Ç� ,k½B¼Ç¯ y¼ÇQ SªÇ� BÇU

Svµ »½±ñ¼¯ ³M ,k®½±£ ±U æ° nj ³a oµ

ºoÇ£j »íLÇ� ³ÇM p°n oÇµ ³Ç� Sv¯C K¼ÇÇî

»½Bª®ÇM fn ° »ÇÄC ¬°oÇM ²joÇQ pA ±ÇÇU oÇÇ£

ºnkÇM ¬B®¼ÇÇz¯ ²joÇÇQ ³ªÇÇµ nBÇÇ� pA ²joÇÇQ

kwB®Çz¯ An ±ÇU ³Ç� oÇµ k´®Ç¯ ,ºkíÇw nmÇî

ºoÇQ Sw²k½kÇ¯ ³Ç� ,kÇ¯AkÇ¯ ³Ç¯A±Ç½j ¤BÇe

S¼ªÇµA qÄBÇe ³TÇñ¯ Ç½A³M ³]±U ºkíw ºn±®hw ¶±¼{ »wnoM nj

jB\½A »wnB� oí{ nj ³� »T�´¯ ½nj SwA±i»« ºkíw o£ A ³� SwA

nj An ¬B¼®¼z¼Q ºn±®hw ðLw ° ¬B¼M ¶±¼{ ¬Bªµ ° ¬BMp ¬Bªµ ²nBM°j ²jo�

SwkÇM »wnBÇ� RB¼ÇMjA g½nBÇU nj ³� An »«B�« k®� nAoñU »wnB� hw

¬B«p o¼w Ài Rn±æ ½A nj Ao½p j±ª¯»ª¯ ©µAo� ²B¢`¼µ SwA ²jn°C

¨k�« ºBd~� x°n³M Sz£pBM ° S�´¯ ½nj ºkíw /j±M ²jo� S�oe

° ,¬Bz§A±A oµB�³M ³¯ S{Aj ³]±U ¬B{nB� ºB®L« ° tBwA³M S�¼�e nj

½A ° jnAj ±¯ »ñLw ,oX¯ nj ³� ¬B®`ªµ ,oí{ nj ºkíw o¢½j RnBLî³M


° ²jBw �B�§A nj SwA »îAkMA ° ¼�§ ° ²pBU nB¼vM »¯Bí« jAo½A ±¯ ðLw

ºÀÇîA ØkdÇM SeB~Ç� �Ç½AoÇ{ ·ªÇµ qÄBe ¤Be¼î nj ³� ¥´w ° ¬A°n

° ¬BÇMp nj ° ,j±M »îo{ ¨±¦î ° JjA ºBª¦î pA ³� ¬C BM ºkíw /Sv¯C

,¬BÇMp »MoÇî ºB´®¼«poÇw nj »¯¿±� S«BA ° ¥¼~dU oYAoM »Moî JjA

½A BM ,j±M é¦�« ° k®«°o¼¯ ,jo� �nj ¬A±U»« °A »Moî nBí{A pA ³ñ¯B®a

K½oÇ� �B�§A ºAk� An »wnB� ²B¢`¼µ j±i ºBL½p ° ¬A°n nBí{A nj ¤Be

¨BªU³ÇM ð½jqÇ¯ ,xkÄB~Ç »�A± èíM nj q\M ³� º±d¯³M joñ¯ »Moî

nj ³Ç� k®Tvµ »ÄBµ²rA° ° RB�§ �±¯ pA ³ªµ ²joM nBñM ³� ºpBU ºBµ²rA°

oí{ nj /k¯A²j±M ¨±´�« ° ¥ªíTv« ° ³T�B½ ZA°n ° ²jo� f±wn »wnB� ¬BMp

jAo½A nj ³�§BL« ³� ©T�µ ° ©z{ ¬o ¬B¼z®« ° ¬AoîB{ ¶±¼{ ºkíw oX¯ °

° »MoÇî ¼MB®¼ÇM j±ÇM »¯BMp oM »®TL« ° »Moî nA±{j RBL¼�oU ° RAjo�«

éMBÇU ³Ç¯ kÇ{ ©¼¦Çw �°l éMBÇU RAnBLÇî K¼�oÇU ° k½jo£ ¥½kíU ,»wnB�

³ªÇµ ¬C pA ³Ç� ¬BÇMp »wnBÇ� ·í«BÇ] KLw ¼ªµ³M ° ²k®v½±¯ RB«±¦í«

nB� ³�§BL« ¬AoîB{ ° u½±¯�¦�« ¬B¼z®« b°n»M ° jow ºB´½pBw RnBLî

¬B¼« nj An °A S¼§±L�« ° k½k®vQ An °A ¶±¼{ Sîow³M j±M ¤±¦« ° ³Tvi

¬Bªµ nj ³� »§Be nj k¼¯Ajo£ ��d« ° ©Ø¦v« kíM nA°jA ·ªµ ¬B¯BMp »wnB�

k®¯BÇ« c¼~� ° �¼¦M ¬An±®hw pA ºjB½p ¶kî ¬C³M ð½jq¯ ° ºkíw k´î

° »aBa nkM ° »¯A°o¼{ nB��§°l k¼w ° »®½±] ð¦«B�î ° ºnk½p kªd«

é½B®æ ° �B�§A jAo½A ° éØ®~U nj ³a o£ A ³� k¯A²j±M ©�¯ ° oX¯ nj ½o½Bw

¬B¼ÇM ½o¼Ç{ ºkíÇw S¼§±L�Ç« ²B¢`¼Çµ ñ¼§ k¯j±M Swj²o¼a nA±{j

/k½jo¢¯ ¬B¯C K¼~¯

249 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

RBMAoiºB®{C

©Ç½A³¯Bh¼Ç« y� ºj Ônj BÇ« ³Ç� ,²j »Ç« B¼�Bw

©Ç½A³¯B¢¼ÇM j ÒoÇ ßi pA ,©¼ÄB®Ç{C RBÇMAoÇÇi BÇÇM

nA°éªÇ{ ,²jB´¯ ow oM ¬B] ° ©½p±w Tz½±i

©Ç½A³¯A°oQ B« ,Sw»íª{ ,»v¦\« nj B\� oµ

Sv¼Ç¯ nBÇ� BÇ« BM ,nBT�£ ½A nj ,An y¯Aj ¥µA

©Ç½A³Ç¯A±Ç½j BÇ« ³Ç� ,jnAj ¬BÇ½p »� An ¬À�Bî

B« ³¯n° ,ºnAk¯ ¼Moµ±£ ©za nA ,Sw±U K¼î

©Ç½A³Ç¯AkÇñ½ oµ±Ç£ ,»®íÇ« odÇM nkÇ¯A ð½ oµ

º±£pBÇM ,k½BÇM S¼�BÇæ ¶jBÇÇM oÇÇ£ <B½kíÇÇw>

©Ç½A³¯Bh¼Ç« y� ºjnj BÇ« ³Ç� ,²j »Ç« B¼�Bw

B¼¯j ð¦«

j±ÇM ±ÇU ºAqÇw ³Ç� ,¨q½n ±U ºBQ nj ³a «

j±ÇM ±ÇU ºBÇQ ·Tv½BÇ{ ³� ,Swºq¼a ³¯ ow

oªî ³ªµ k{BM ±U º°n nj ³� ,º°n ¬C ¨oi

j±ÇM ±ÇU ºAn ³Ç� ,p°n ¬C oÇ¢« ,k{BLÇ¯ ½°

Sv¼Ç¯ ¼Çñv« Ç« ºAqÇ]A ³ªµ nj »½A²nl

j±ÇM ±ÇU ºA±Çµ ³ÇM ¦íÇ« ,²nl ¬C ³ÇÇ¯ ³ÇÇ�

Ç« ¤j nj ¬A°n °oÇw ºA ,k{ ºB] An ±U BU

j±ÇM ±ÇU ºBÇ] ³ÇM ³� ,¨k®vP¯ »« uñ`¼µ

Ç« ¥Çß£ pA k®Ç¯p Szi oÇ£ ³Ç� ,±U ºB�° ³M

j±ÇM ±ÇU ºBÇ�° ° o´Ç« ,Ç« ¤j nj ¬B®`ªÇµ


jnj oÇw pA ¬B¢Ti±Çw ¤j ·§BÇ¯ ,j±ÇM x±i

j±ÇM ±ÇU ºA°j k¼Ç«A ³ÇM ³Ç� ,ºjnj ³æBÇÇi

SwA _¼Çµ ºkíÇw SªÇµ BM ³ªµ ,B¼¯j ð¦«

j±ÇM ±ÇU ºAkÇ£ ³Ç� ,uM ¼ªÇµ y¼µB{jBÇQ

�zî ¬Ak¯p

?SwA k®Ça odÇw BU ³� k¯Aj ³� ,�Ao� K{

SwA k®ÇM nj Çzî ¬AkÇ¯p ³M ³� ,»v� o¢«

¨o¼ÇÇ£ ¬BTw±ÇÇM ²An ,¤j ©ÇÇÇÇ� pA ©T�oÇÇÇÇ£

?SwA k®¯BÇ« Sw°j º¿BÇM ³ÇM ,°oÇw ¨Ak�

?¥ÇvÔ£ o´Çß« nBÇ½ ³ÇM ,k¯BÇwn ³Ç� Ç« ¨B¼ÇÇQ

SwA k¯±¼ÇQ p±®Çµ An BÇ« ° »TÇvñ{ oÇM ³Ç�

Sv¼Ç¯ Rqî ½o� ,¬jn±i ±U ¬B] ³M ©v�

SwA k®£±Çw ©¼�Çî ©µ ¬B� ,±U ºBP� Bi ³M

¤j T�oÇ£ oÇM ° ¬Bª¼ÇÇQ TÇÇvñ{ BÇÇM ³ÇÇ�

SwA k®Ç«°pnC RnAkÇ½j ³ÇÇM ²kÇÇ½j p±®ÇÇµ

Aj±Çw Ç½A nj ©®Ç« B´®ÇU ³Ç¯ ,³TÇÇ�n Swj p

SwA k¯°Aki oM ±U Swj p ³� ,BµSwj ³a

Sv¼Ç¯ »µBÇ� ØoÇQ ,±ÇU y¼ÇQ ³Ç� ,nBÇ½ �AoÇ�

SwA kÇ¯±§A ²±Ç� ³Ç� ,¼ÇM Ç« ¤j oÇM ° B¼M

¦Çi ©woÇU ° k¯BªÇ¯ ©ÇµC S�BÇ� , í� p

SwA k®woi Sw°j p ºkíw ³� ,k¯oM ¬Bª£

° SeB~Ç� ,»®Ç{°n ,»Ç¯A°n ,»£jBÇw S½B´Ç¯ nj ³ªµ ³� nBí{A ½A

° |BÇi ¶±¼Ç{ y®½oÇ�C nj ºkíÇw ï±LÇ¯ nAj±ªÇ¯ ²kÇ{ ²j°ow S�ÀM

251 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

/y®½o�C nBhT�A ºn±®hw Sí®æ nj Sw°A j±i »ÄB®XTwA

©¦Çv« ° <kÇ¯A³T�Ç£ oí{ ¬Akñª¯ An g¼{ ¬A±½j> ³� k½±£»« ²BzT§°j

oíÇ{ ¼æ±ÇU ºAoÇM BÇ« ¬BÇMp »wnBQ ºB«k ³� An ºo¼LíU ½A ³� SwA

»®hÇw ¬A±U»ª¯ ¬C º¿BM ³� jnAj An ºkíw oí{ ©ñe k¯A³T�B½ ºkíw

° <»®½o¼Ç{> ° <²qÇ«> ° <ðªÇ¯> »¢ªÇµ S�¼�e³ÇM ºkíÇw oí{ /jn°C

SwA KLw ¼ªµ³M ° jnAj oñ{ »®{Ba ° k® R°Àe ,SwA <S�B�§>

° kÇ{ SeB~Ç� �z«oÇw yUB¼Çe ¬An°j pA ©µ GoX¯ ° Hª�¯ °A hw ³�

° �îA±« ° �¼�dU ºo¼£oM nj S¦î³M y¯BTw±M ° ¬BTv¦£ |±~h§A»¦î

,o¢½j ºB½Aq«oM ²°Àî ²An ½A pA ° k½jo£ ¬B¯BMp »wnB� »wnj JBT� ©ñ ße

»Te ³ñ¯B®a k{ o½mQB¯JB®T]A ° ©Ø¦v« ¬B½±£ »wnB� ß¬BMp oM ºkíw l±�¯

k½k] �B�°A j±§±« ³� RAo¼LíU ° RBeÀ�æA »ioM pA o�¯ oæ p°o«A

,SwBµS¦« ° Bµ¡®µo� o½Bw BM ¬BªUB�BLUnA ¤±~d« q¼¯ ° B« »îBªT]A

ºkíÇw ¬BMp ¬Bªµ »®L« ° tBwA nj ¬B¯BMp »wnB� o½odU ° ©¦ñU ²±¼{

/SwA

ºkíw ²B£k½j pA ¥«B� ¬Bv¯A

»¯Be°n S«Ao� ° S½±®í« ,S¼¯Bv¯A »¯BL« ,�ÀiA ½pA±« nj »XdM

k¯oµ±Ç£ ð½ p y®½oÇ�C nj ³Ç� k¯oñ¼ÇQ ð½ ºB�ÇîA ¨jC »®ÇÇM

nAoÇÇ� k¯BªÇÇ¯ An Bµ±�ÇÇî oÇÇ£j nB£p°n jn°C jnj ³M º±�î ±a

»Ç«jC k®´Ç¯ S«BÇ¯ ³Ç� k½BÇÇz¯ »ª�»ÇM ¬AoÇ¢½j S®dÇ« q� ±U

nj ±¯r o´{ nj kdT« ¥¦« ¬B«pBw ·ñ½nA oM ³� ³¯Aj°B] RB¼MA ½A nj

¥«BÇ� ¬BÇv¯A ð½ K§BÇ nj ºkíÇw »®¼M¬B´] SwA ²k{ ðe u¼Ä±w

pA ¥«BÇ� ¬BÇv¯A /SwA Ak½±Çµ ° j±´Çz« ° uñí®« é«B] ° ¥«B� n±�³M

,»Tw°j�±Ç¯ ©Çµ ,S¼¯BÇv¯A³M �zî °A nj ³� SwA »v� ºkíw ²B£k½j


T�o£ o�¯ nj ¬°kM ozM ¾B®MA³M SLv¯ ºnB�jk« ° ºnB½ ° S��{ ,SLd«

/kÇ¯p ²nAoÇ{ ºjAs¯ ° »®´¼« ,»£jA±¯Bi ºk¯°Bz½±i ° »¢TvMA° �±¯oµ

° k{BM ³TvMoM Sin xj±]° pA »TwoQj±i ° »µA±ij±i ° »®¼Mj±i

° S�¦i EkL« BM k¯±¼Q pA »{B¯ »¯Aj°B] ° »§pA RnAoe ° ±UoQ pA y¯B]

° ±d« Aki j±]° nj An xj±i j±]° /k{BM ²k{ ¨o£ ° »¯An±¯ y®½o�C

·ªÇµ BÇM ³Ç� kwoÇM y®¼ÇM ° y¯Aj ° ¤BªÇ� pA ºA³¦Çeo«³ÇM ° ²j±ªÇ¯ B®Ç�

¶o½Aj nj ¥«B� ¬Bv¯A /k{BM ²jo� Ak¼Q ©µB�U ° »¢®µC©µ ©§Bî RAj±]±«

nj An j±Çi »{±Çi /kÇ¯Aj»ª¯ Ak] ºo¢½j ¬Bv¯A _¼µ pA An j±i »Tvµ

° kÇ¯Aj»« ³í«B] S«Àw nj An ºjo� S«Àw ,k®¼M»« ¬Ao¢½j »{±i

° »M±i³ÇM °A /SwA ozM �±¯ ¾B®MA o¢½j nA±hª� ¤Be ³ªµ nj ° ³Tw±¼Q

j±]° BM EkL« nj ©§Bî ·ªµ ³� SwA k�Tí« ° k¯Aj»« nBñ{C ° b±�°³M

° »ñ¼Ç¯ Am§ SwA ±ñ¼Ç¯ �§BÇi ¬±Ça ° kÇ¯nAj »®TÇvv£ BÇ¯ k¯±¼ÇQ �§BÇi

BM B« ·ªµ ¬±a /k{BM »¯Bv¯A oµ pnBM S�æ k½BM ð¼¯ ¥ªî ° »z½k¯Að¼¯

¤Be ³ªµ nj ¥«B� ¬Bv¯A /©½A²k{ �¦i ¬C pA ° ©¼Tvµ ¥~T« ð¼¯ éL®« ½A

³� An »ñ¼¯ ° k®�»« ��e S½keA ° S�¦i RAl BM An j±i ³¯Aj°B] k¯±¼Q

ºkM pA ° jpBw»« j±i »¯B£k¯p ¥ªí§An±Twj SwA k¯°Aki j±]° o´�«

/k®�»« q¼µoQ SwA ª½oµA j±]° o´�« ³� ºk¼¦Q °

,jnAj ©Çen ,jnAj K¦ Sn /SwA Bµ³¯Bz¯ ½A ºAnAj ¬Bv¯A }h{

nj AkÇi n±Ç¯ »®íÇ½ ,j±{»Ç« SeAnB¯ ¬Ao¢½j »TeAnB¯ pA ° jnAj R°o«

»Çv� ³M yªen ° j±M ¤jShw ° K¦�§A»v ³� »v� B«A /SwA yL¦

:Sv¼¯ yL¦ nj Aki n±¯ ° Sv¼¯ q¼a _¼µ k«B¼¯

SwAn ²n pA k{ ©£ ³� ¨k½k¯ u� SwAkÇi ºBÇ�n K]±Ç« »TwAn

»Ç«jC k®´Ç¯ S«BÇ¯ ³ÇÇ� k½BÇÇz¯ »ª�»ÇM ¬AoÇ¢½j S®dÇ« qÇ� ±U

¬C �½oÇ� pA ° »wB®{j±ÇÇi ¥«BÇÇ� ¬BÇÇv¯A »½B´ÇÇ¯ ° »½BÇÇ� kÇÇµ

253 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

An j±Çi k½BÇM AkTÇMA ,kwB®ÇzM An Aki kµA±hM u�oµ /SwA »wB®{Aki

³Ça ³�ÇwA°³ÇM j±Ç]° Ç½A ³Ç� kÇ¯AkM :SwA ½A <TiB®{j±i> kwB®zM

Sv¼a »£k¯p pA °A kµ ° j°n»« B\� j°oM ³� B] ½A pA ° ²k«C j±]°³M

/k{BM k½BM ³a °

»v�ÇÇ¯ j°n»ÇÇ« oªÇÇÇî pA ¨j oÇÇÇÇµ

»ÇÇvM k¯BªÇÇ¯ ©®�»ÇÇ« ³ÇÇ¢¯ ¬±ÇÇa

»ÇÇMA±ÇÇi nj ° S�n ²B\®ÇÇQ ³ÇÇ� ºA

»MBÇÇ½nj ²p°n [®ÇÇÇQ ÇÇÇÇ½A oÇÇÇÇ¢«

SiBv¯ nB� ° S�n ³� u� ¬C ¥\i

SiBÇv¯ nBÇM ° kÇ¯jp S¦Çen t±Ç�

¥¼ÇÇen jAk«BÇÇM ¼{±ÇÇÇ¯ JA±ÇÇÇÇi

¥¼LÇÇÇÇw p An ²jB¼ÇÇÇÇQ jnAj pBÇÇÇÇÇÇÇM

SiBÇw ±Ç¯ »UnBªÇî kÇ«C ³ÇÇ� oÇÇµ

SiAjoÇQ ºoÇ¢½j ³ÇM ¤q®ÇÇ« ° S�n

»w±Çµ ¼®`ªÇÇµ ShÇÇQ oÇÇ£j ¬A°

»Çv� joLÇ¯ oÇw ³ÇÇM RnBªÇÇî ÇÇ½°

joÇÔ« k½BLÇM »ªÇµ ¬±Ça kÇM ° ð¼ÇÇ¯

joÇM »ñ¼Ç¯ º±Ç£ ³Ç� u� ¬C ðÔ®Ç Ôi

SwoÇ� y½±Çi n±Ç£ ³ÇM »z¼î òoM

SwoÇ� y¼ÇQ ±ÇÇU uQ p jnB¼ÇÇ¯ u�

j±i nj An Aki ,¬C ° SwA T�n °o� j±i nj ,»wB®{j±i q«n k¼¦�

/jnAj j±]° ¨jC j±i nj xA³½B« »wB®{j±i /¬jo� ±] ° Sv]

k¯oµ±£ ð½ py®½o�C nj ³� k¯oñ¼Q ð½ ºB�îA ¨jC »®M

/k®Tvµ Aki ° j±i BM �oTz« ºj±]° oµ±£ ð½ ºAnAj Bµ¬Bv¯A ·ªµ


° ºnA±i©Ç� ° Rk�BíÇ« ° �Çzî �oTÇz« ºj±Ç]° oµ±£ ½A ·«p¿ °

/SwA »Tw°j¬Bv¯A ° S��{ ° ºnB�±ñ¼¯

° ¤Bª� ³M ¬Bv¯A �±¦w nj SwA ºjB¼®M ° »wBwA ¥æA »wB®{j±i

° »ÇµA±ij±Çi BU /SwA »®¼Mj±i ° »µA±ij±i BM ²pnBL« ¬C ¤°A �o{

/kwB®ÇzM An j±Çi kÇ¯A±U»ªÇ¯ ,joLÇ¯ ¼ÇM pA j±Çi nj ¬BÇv¯A An »®¼Mj±Çi

kµA±hM j±i ºAoM An q¼a ³ªµ ,kµA±h¯ ºq¼a j±i q] »®í½ ,²A±ij±i

/k{BL¯ ¬Ao¢½j oñ�³M °

Si°k®¼¯ o¼i ¨nj ° nB®½j ³M ³� u� ¬C

joÇ� ¨nj ° nB®Ç½j oÇw nkÇ¯A SL�BÇî oÇw

»L�Çî ° »¼Ç¯j pA º±Ç{ éTªTÇ« »ÇµA±i

joÇ� ¨oÇ� ±ÇU BM Aki ±a � ¨o� ¦i BM

S§q®Ç« ° ¨B�«³ÇM ° ¬B´] ¤B®« ° ¤B«³M ºkíw ²B£k½j pA ¥«B� ¬Bv¯A

° »UBLY»M ° »Tvµ ©§Bî nj j±i S¼í±«³M ³¯B®¼MéA° /jk®M»ª¯ ¤j º±¼¯j

° »½±ñ¼Ç¯ qÇ] ° jjo£»Ç« Ao½mÇQ An ¬C ° kz½kÇ¯A»« »¯B£k¯p ºnAk½BQB¯

/Sw°A o�¯ y¼Q nj k¯°Aki ²nA±ªµ ° jnAk¯ o¢½j »�kµ S«ki

u�³ÇÇM k¯BªÇÇ¯ njAoÇÇM ºA ¬B´ÇÇÇÇ]

uM ° k®ÇM ½oÇ�C ¬B´ÇÇ] nkÇÇ¯A ¤j

SzQ ° B¼Ç¯j ð¦Ç« oÇM ³¼ÇÇñU ÇÇñ«

Sz� ° jn°oQ ±U ¬±au� nB¼vM ³�

�BÇQ ¬BÇ] k®Ç� TÇ�n ¡®ÇÇµC ±ÇÇa

�BÇi º°n oM ³a ¬jo« ShU oM ³a

SîB®³ÇM »£kÇ¯p nj ³� SwA »¯Bv¯A ,ºkíw ²B£k½j pA ¥«B� ¬Bv¯A

oÇ¢½j BÇM jnAj ³� An ³a ¬C ° jq¼µoPM éª� ° pC ° |oe pA ,k®� »£k¯p

/k¯AkM �oTz« ° ð½o{ Bµ¬Bv¯A

255 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

oÇ£j »ª¼Ç¯ k®� ¬Bz½°nj ¤mM ºAkÇi jo« jn±i o£ »¯B¯ ©¼¯

oÇ£j »ª¼¦Ç�A k®ÇM nj ¬B®`ªµ ²B{jBÇQ jo¼Ç¢M »ª¼¦Ç�A ð¦ÇÔ«

RjBÇve ° ¬kÇ½pn° kÇve pA An j±Çi ºkíw ²B£k½j pA ¥«B� ¬Bv¯A

RjBÇve ºB]³ÇM /kÇ¯Aj»Ç« nmÇeoÇM Bµ¬BÇv¯A ° ozM ¾B®MA o½Bw³M SLv¯

° S«ÀÇw ° o¼Çi ³ªµ ºAoM ° j±{»« Bµ¬Bv¯A o¢½j ²A±io¼i ¬k½pn°

RjBíw ° S«Àw ³� k¯Aj»« ¥«B� ¬Bv¯A /k®�»« °pnC »oU ° S�oz¼Q

ov¼« »¯B«p nj �� S¦« ð½ ° �BªT]A ð½ BU ³T�o£ ²jA±¯Bi pA ¬B´] nj

,k®{BM nAjn±ioM S«Àw ° RjBíw ° ²B�n pA Bµ¬Bv¯A ·ªµ ³� j±M kµA±i

:jpn°»ª¯ è�M ° k®�»ª¯ RjBve u� _¼µ³M Am§

»Çv� ¬°nkÇÇ¯A ¨nApB¼ÇÇ¯ ³ÇÇ� ¬C ©ÇÇ¯A±ÇÇU

Swnj [¯n ³M j±i p ±� ©®� ³a An j±ve

Sw[Ç¯n ¼Ç� ,j±Çve ºA »µoÇM BÇU o¼ªM

Swn ¬A±TÇ¯ òoÇ« ³M q] ¬C S�z« pA ³�

k®ÇÇÇÇµA±ÇÇÇÇi °pnC ³ÇÇÇÇM ¬BThMn±ÇÇÇÇÇ{

²BÇÇÇÇ] ° SªíÇÇÇÇ¯ ¤A°p An ¬ÀL�ÇÇÇÇÇÇÇÇ«

©ÇÇza ² ØoPÇÇÇ{ p°n ³ÇÇÇÇM k®¼LÇÇÇÇ¯ oÇÇÇÇ£

?²B®ÇÇÇÇ£ ³ÇÇÇÇa An JBTÇÇÇÇ�C ·ªÇÇÇÇÇÇÇza

¬B®ÇÇa ©ÇÇza nAqÇÇµ »ÇÇµA±ÇÇÇÇi SwAn

²B¼ÇÇÇw JBTÇÇÇÇ�C ³ÇÇÇÇ� ,oT´ÇÇÇÇM n±ÇÇÇÇ�

ºkíw o�¯ pA /jnAj nAo �ÀiA ·½BQ oM ºkíw »®¼M¬B´] ° oñ�U jB¼®M

SwA ºj±]±« �� ° Sv¼¯ ¬Bv¯A SwA ZnBi �ÀiA ¶o½Aj pA ³� »¯Bv¯A

o½BÇw pA An °A ³� SwA ¬Bv¯A ð½ »ÀiA »¯BL« /¬Bv¯A ·�B¼ ° ¥ñ{ nj

/kµj»« j±íæ ¬B¢T{o� ke BU An °A ° jpBw»« q½BªT« ©§Bî RAj±]±«

¤BªÇÇîA ° ºnBÇÇ� BÇÇ½n ° ï°nj pA q¼µoÇÇQ ° SAkÇÇæ ° »½±ÇÇ£SwAn


pA ºo¼¢TÇwj ° R°BhÇw Ç S��Ç{ ° S¼ª¼ªÇæ ° S�§A ,³¯BÇÇ½Ao£jBÇÇv�

pA oÇzM ¾B®ÇMA BM RB{Bª« ° »§jx±i ° »½°nx±i ,B�í� ° ¬Ak®ªTv«

/SwA ºkíw �ÀiA KTñ« nj »wBwA ¬B�nA

SwAkÇÇi ºBÇÇ�n K]±ÇÇÇ« »TÇÇÇÇwAn

SwAn ²An pA kÇ{ ©ÇÇ£ ³ÇÇ� ¨k½kÇÇ¯ u�

�BM njAoM ºA u� pA nAk« °xBM �BQ ±U

¡®Çw oÇM ¬AnpBÇ£ �BQBÇÇ¯ ·«BÇÇ] k®ÇÇ¯p

jnAj �oÇ{ ¬C pA ¬B�oÇ« ³ªÇµ oM ºBªµ

jnApB¼Ç¯ n±¯BÇ] ° jn±Çi ¬A±hTÇwA ³ÇÇ�

joÇ� ¬A±TÇ¯ pBÇM �BØªÇ� nj j±Çi º°n ³M

joÇ� ¬A±TÇ¯ pAoÇ� »TÇ{nj ³ÇM k{ pBM ±a

pB\ÇÇe ¬B¢®ÇÇzU ³ÇÇ� k®¼LÇÇ¯ »ÇÇÇÇv�

k®ÇÇÇÇ½C joÇÇÇÇ£ n±ÇÇÇÇ{ JC K§ oÇÇÇÇÇÇM

½o¼ÇÇ{ j±ÇÇM ºA³ªÇÇza B\ÇÇÇ� oÇÇÇÇµ

k®ÇÇ½C joÇÇ£ n±ÇÇ« ° ïoÇÇÇÇ« ° ¨joÇÇÇÇ«

pA pAoTÇeA ° SwA »½BwnBÇQ ¥«BÇ� ¬BÇv¯A ð½ pnBÇM RB�Çæ oÇ¢½j pA

/»¯Bv¯A ºBµx°n ° �ÀiA ¤±æA BM »�B®« ° S{p ¤BªîA JBñUnA

ºBµS¦~i pA SîB� ° ºnB£q¼µoQ ,nAk®Q ° nBT�£ ° ¥ªî nj |ÀiA

/SwA ¥«B� ¬Bv¯A ð½

Sv�§j ¬B�nBÇÇî ¤BÇÇÇÇe Rn±ÇÇÇÇæ

Sw¦Çi nj º°n ³Ç� uM nkÇ� Ç½A

x±Q »µA±i ³a oµ ° x±� ¥ªî nj

x°j oÇM ©¦Çî ° ³ÇÇ¯ oÇÇw oÇÇM ZBÇÇU

257 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

t±Çµ ° SwR±´ÇÇ{ ° B¼ÇÇ¯j �oÇÇU

uM ° ³«BÇÇ] �oÇÇU ³ÇÇ¯ ,»½BwnBÇÇQ

joÇ� oÇM nj ³�oÇi ³ÇÇ� ¼ÇÇM BwnBÇÇQ

joÇÇ� oÇÇi ¥ÇÇ Ô] An ³LíÇÇÇ� ·«BÇÇÇÇ]

ºAkÇÇi ²An ¬AjoÇÇ« ³ÇÇÇÇ� ¨k¼®ÇÇÇÇ{

¡®ÇÇÇU k¯joÇÇÇÇñ¯ An ¬B®ªÇÇÇÇ{j ¤j

¨B�Ç« ÇÇ½A j±ÇÇ{ ov¼ÇÇ« »ÇÇ� AoÇÇÔU

¡®Ç] ° Sw�ÀÇi S¯BTw°j BM ³�

»®¼ÇÇM BwnBÇÇQ ³«BÇÇ] An ³ÇÇÇ� oÇÇÇÇµ

nBÇÇ¢¯ABÇÇ¯ jo«ð¼ÇÇÇ¯ ° ¬AjBwnBÇÇÇÇQ

Sv¼Ça y¯B´Ç¯ nj ³ÇÇ� »ÇÇ¯AkÇÇ¯ n°

?nBÇ� ³Ça ³¯BÇÇi ¬°nj An KvTdÇÇ«

° ¬Ak®ªU°BhÇw ° ¬AjoªÇ¯A±Ç] ºkíÇw S¼¯BÇv¯A ° �ÀiA KTñ« nj

° éª� ° ºp°k¯A¤B« /k¯nAj ¿BM ° é¼�n »«B�« ¬Ak®ªTv« Swj ¬B£k¯o¼£

° »«BÇe ° nA±hªÇ� ³Ç� B´Ç¯C /k½C»« nBª{³M »®ª½oµA RB�æ pA SÄB¯j

BM An j±i »¯B£k¯p pA »zhM ¥Ake ° k®Tvµ ¬B£k¯B«nj ° B�í� ¬BL¼TzQ

° S½ozM³ÇM S«kÇi �½oÇ� nj é±ÇU ° nB�T¯A ¬°kM SAkæ ° |ÀiA

Ak¼ÇQ ¨B�« S¼¯Bv¯A ° �ÀiA ¶o½Aj nj k®µj»« |B~TiA nB£p°n ¬B«jo«

/k®®�»«

»ª�»ÇÇM ¬AoÇÇ¢½j S®dÇÇ« qÇÇÇ� ±ÇÇÇÇU

»ÇÇ«jC k®´ÇÇ¯ S«BÇÇÇÇ¯ ³ÇÇÇÇ� k½BÇÇÇÇz¯

JBÇ½nj ¬B¢TÇvñ{ S«ÀÇw nBÇ£p°n ³ÇM

kÇ¯AjoÇ¢M ÀÇM ¼Çñv« o�BÇi oLÇ] ³Ç�


ºq¼Ça k®� K¦� ºnAp ³M ±U pA ¥ÄBw ±a

k¯BTÇÇvM n°p ³ÇÇM o¢ªTÇÇw ³¯oÇÇ£° ²kÇÇM

k¯p±ÇÇ«C ¨joÇÇÇ« ³ÇÇÇÇM B¼ÇÇÇÇ¯j �oÇÇÇÇU

k¯p°kÇÇ¯A ³Ø¦ÇÇÇÇ� ° ©¼ÇÇÇÇw Tz½±ÇÇÇÇi

uM ° k{BÇÇM S�ÇÇ£ ³ÇÇÇÇ� An »ª§BÇÇÇÇî

u� nkÇÇ¯A jo¼ÇÇ¢¯ k½±ÇÇ£ ³ÇÇÇÇa oÇÇÇÇµ

k®ÇÇñ¯ kÇÇM ³ÇÇÇ� j±ÇÇÇÇM uñ¯C ©§BÇÇÇÇî

k®ÇÇñM j±ÇÇi ° ¦ÇÇi ³ÇÇM k½±ÇÇ¢M ³ÇÇ¯

JBve³M k®vQB¯ ºBµS¦~i pA An »½±£oQ ° »½±£ ³�Aq£ ° ¿ ºkíw

¬B¼«jC³M An ³¯Ak®ªz½k¯A ° Kv`§j ° ²BU±� ° q�¯ T�£ hw ° jn°C»«

Bµ¬Bv¯A �MA°n nj An »T«oe»M ° »½±ik®U ° ºo£xBioQ /k®�»« ³¼æ±U

/k¯Aj»ª¯ q½B]

j±ÇM ½o¼ÇÇ{ ° k®ÇÇL§j ³ÇÇa oÇÇ£ hÇÇw

j±ÇÇM ¼vdÇÇÇÇU ° ½k~ÇÇÇÇU nA°AqÇÇÇÇw

uQ pBÇÇM ±ÇÇ¢« »T�ÇÇ£ nBÇÇÇÇM ð½ ±ÇÇÇÇa

uM k¯jn±ÇÇi nBÇÇM ð½ ±ÇÇa A±¦ÇÇe ³ÇÇ�

ÇÇM ° k®«joÇÇi ºA SwoÇÇw An hÇÇÇw

hÇÇÇÇw ¬B¼ÇÇÇÇ« nj hÇÇÇÇw n°B¼ÇÇÇÇÇÇ«

x±ÇÇµ ° ¡®µoÇÇ� ° o¼MkÇÇU kÇÇ¯°AkÇÇÇi

x±ªÇÇi k®¼LÇÇ¯ BÇÇÇU hÇÇÇÇw k½±ÇÇÇÇ¢¯

SiB®{ ¥µA k½±¢M k½C oM ³� hw oµ ³¯

SiBÇM k½BÇz¯ Tz½±Çi oÇw ²BÇ{ ØoÇw ³M

³� SwA ¿A° ºBµS�æ ° ¤B~i pA »£jApC ° S«Ao� ºkíw ²B£k½j pA

° ¤B«³M TvM ¤j /SwA ñª«o¼� »¯Bv¯A »§Bî RB«B�«³M Z°oî ¬C ¬°kM

259 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

¨B�Ç« ° ¬F{ nj SwA RBLY»ÇM ° ²BU±� nk¬C ¬C nj »£k¯p ³� B¼¯j ¤B®«

»¦� n±�³M ° Bµ¬Bv¯A ·ªµ RjBíw ¬±a ° Sv¼¯ ¥Bî ° k®ªz½k¯A ¬Bv¯A

k½BÇM ²k®Ç� AoQ ° �o�T« ³¯ ° keA° S½j±]±« ð½ ¬A±®î³M ºozM ·í«B]

° »£jApC ° R°Bhw ° S«Ao� ,k{BM »½B´¯ ° »½B� n±�®« ° kµ ³z¼ªµ

/SwA ¥«B� ¬Bv¯A oµ ºj±]° ·«p¿ ºjo«jApC

»vM ³¦]j ³� ³®« ¤j jnm£»« ³`¯C oM

jAk�M nj S{m£ kµA±hM ³�¼¦i pA uQ

©½o�xBM ¥h¯ ±ak½C oM Swj pRo£

jApC xBÇM °ow ±a k½B¼¯ Swj p Rn°

y½BzhM ¬BTwjo½p³M SLv¯ ³� k¯Aj»« �±« An ¬BTwjº± ºkíw

»BÇM ¤BÇe ð½³M q£oµ ³¯B«p �B�°A ³� Ao½p k®{BM ³T{Aj »z®«ònqM °

¬BTwjoÇ½p n±]³ÇM k½BzhLÇ¯ ¬BTwjo½p³M ³� oµ SwA k�Tí« ° k¯B«»ª¯

/k½C nBT�o£

Svµ »Unk� º° nj ³� °pBM oµ ³¯

Swj k®ñzM An ¬Aq]Bî ºjo« ³M

ºk¯qÇ£ ¤j oÇM Çñ« An ¬B�¼íÇ�

ºk®Ç«n°p n±Ç] ³ÇM »¯BÇ«nj ³Ç�

Bµ¬Bv¯A RB�BLUnA nj »wBwA ¤±æA pA »ñ½ ºkíw KTñ« nj »Tw°j

Sdæ ° Rm§ ° �Bz¯ ¬C ¶±¼« ³� SwA »Tinj »Tw°j /SwA o¢½kñ½ BM

oµ pA n°j ° ³LÄB{»M ³� k½BM ° jn°C»« nBM³M »«jC »£k¯p nj S«Àw °

/k{BM ºjB« RAnB�T¯A ° RBí±U ³¯±£

jnC nBM ³M ¤j ¨B� ³� ¬Bz®M »Tw°j Sinj

jnC nBª{»ÇM [Ç¯n ³Ç� � oM »®ª{j ¤B´¯

° ²A±Çio¼Çi ° J±Çi Sw°j BÇM SLeB~Ç« ° Ro{Bí« ¬°kM ¬Bv¯A


»§jð½ ° »¢¯nð½ k½BM ¬BTw°j BM /k¯B«»« B´®U »Tvµ ¶o½Aj nj u�¯ð¼¯

° ðªÇ� ° ºnB£q¼µoÇQ ° S¼ª¼ªÇæ oÇM k½BÇM »TÇÇw°j tBÇÇwA ° S{Aj

BQ ° gwAn k½BM »Tw°j nj /k{BM o¢½kñ½³M SLv¯ »£nA±i©� ° RkîBv«

/S{Aj ¬A°Ao� xpnA ° ZnA ¬CoM ° j±M B]oM

kÇ¯n°C ¡®aAo� ºoªî ³M ³� An »Tw°j

kÇÇ¯nApB¼ÇÇM ¨j ð½ ³ÇÇM ³ÇÇ� k½BÇÇÇÇz¯

³Ç� ²B£oÇµ Ç½AoMB®ÇM k½C»ªÇ¯ Swj³ÇM »¯BwC³M q£oµ »íA° »Tw°j

/k¼{±� ¬C ºB�M ° ��e nj k½BM k«C ©µAo�

ºA²nBÇQ ¥Çí§ j±Ç{ ¤Bw k®a ³M »¢®w

¡®w ³M »®ñz¯ yv�¯ ð½ ³M BU nB´¯p

Sw°j Swj jo¼£ ³� k{BM ¬C Sw°j

»£k¯BÇÇ«nj ° »§BÇÇÇÇe ¬Bz½oÇÇÇÇQ nj

B¼¯j ¤B« ¥æBe»M éª] ° pC ° |oe pA ³� k½BM k®ªz½k¯A ¬Bv¯A ð½

° Rm§ ° ºk®ªU°Bhw ° ¬jo� S«Ao� ºAoM ³¯ ° Ti°k¯A o�Bi³M �� ³�

° ©½oÇ� ° ¬BMo´« ° ²k®zhM ¬Bv¯A /k®� pAoTeA k{BM ¬C pA ¬joM ²jB�TwA

j±Çi oÇM An RjBíÇw ° S½BÇ�n ° Rm§ S½B´¯ j±i »£k¯p pA S{m£ BM

° j±Çi oÇM An »£kÇ¯p u¼Çvi ° p°kÇ¯A¤B« ° }½oe ¬Bv¯A ° k®½o�C»«

y½BÇwC o´ÇM pA ¤B« :k½±£»« ºkíw jpBw»« ¤kL« fp°j³M y¯B¼�Ao�A

ShMð¼Ç¯ k¯k¼woÇQ An »¦BÇî ,¤B« ¬jn°Cjo£ o´M pA oªî ³¯ SwA oªî

ShMkM ° Sz� ° jn±i ³�¬C ShMð¼¯ S�£ /Sv¼a »ThMkM ° Sv¼�

/Szßµ ° jo« ³� ¬C

joÇñ¯ _¼Çµ ³� u� _¼µ ¬C oM pBª¯ ñ«

jn±h¯ ° jo� ¤B« ¥¼~dU ow oM oªî ³�

261 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

Si°k®¼¯ o¼i ¨nj ° nB®½j ³M ³� u� ¬C



joÇ� öÇ� ±ÇU BM Aki ±a � ö� ¦i BM

/jjo£»« pBM ±U³M ¬C é�¯ ³� ³®« S®« ° yhLM k®½±£

joÇÇ� g¼ÇÇM B\ÇÇ� oÇÇµ öÇÇÇÇ� Sinj

°A º¿BÇÇM ° fBÇÇ{ ð¦ÇÇ� pA S{mÇÇ£

ºn±ÇÇioÇÇM ° qÇÇ� ºnAj kØ¼ÇÇ«A oÇÇÇÇ£

°A ºBÇÇQ oÇÇM ² ØnA ³®ÇÇÇÇ« S®ÇÇÇÇ« ³ÇÇÇÇM

o¼Çi ³M ºk{ �±« ³� � ºAki oñ{

STÇ{AmÇ£ ¥�íÇ« ³Ç¯ °A ¥�Ç� ° ¨Bí¯Ap

»ªÇµ »®� ¬B�¦w S«ki ³� ³®« S®«

ST{AkM S«ki ³M ³� ° pA tB®{ S®«

Si°k¯A ³� ¬C »ñ½ /k¯jo� ²k½B�»M »íw ° k¯joM ²j±´¼M [¯n u� °j

/joñ¯ ° Si±«C ³� ¬C o¢½j ° jn±h¯ °

Ç½A pA ³Ç� SwA »Çv� ºkíw nAk®Q ° ³z½k¯A KTñ« nj ¥«B� ¬Bv¯A

»§j{°n Ç ºnB�q¼µoQ Ç S¯B«A Ç SAkæ :k{BM ³T{Aj ²o´M S½B´¯ RB�æ

Ç S¯BíTÇwA ° »½±Ç\§j Ç »Tw°j�±Ç¯ Ç R°BhÇw Ç S«AoÇÇ� Ç éÇÇ�A±ÇÇU Ç

»v�¯ð¼¯ Ç ºnBñTwnj Ç S¼ª¼ªæ Ç SîB\{ Ç Bµ¬Bv¯A o¢½j ºnA±i©�

° »£jApC Ç Sªµ Ç »¢¯Ajo« Ç é�A±U Ç SMB\¯ Ç »®¼Mð¼¯ Ç »z½k¯Að¼¯ Ç

° ºnBÇ� AkÇ� ° S{mÇ£ Ç B�æ Ç �zî Ç SLd« Ç »z½k¯AjApC ° ºjo«jApC

/ºjB« RB�¦íU ° B¼¯j pA »¢TwnA° Ç ºpB¼¯»M

nBYC ½oUònqM pA »ñ½ k½joU ° ð{ ³¯±£ _¼µ ¬°kM ³� ºkíw ¬BTv¦£

»¯BLÇ« ° ¤±ÇæA pA � B®MBÇU ° n±®Ç« SwA ºA³®¼Ç½C /k{BM»Ç« ¬B´Ç] »MjA


o¼�¯»M nBñµB{ ½A /ð¼¯ nAjo� ° nBT�n ° �ÀiA ¥ªí§An±Twj ° S¼¯Bv¯A

° »z« �i ºkíw JBT� ½A nj ° ²k{ ³T{B¢¯ ¥~� B½ JBM Szµ nj

¬Bz½°nj BU ³T�o£ ¬BµB{jBQ pA Bµ¬Bv¯A ·ªµ ºAoM An »£k¯p º±ñ¼¯ ·�½o�

° {°n ºo½±~U ,RÀ¼XªU ° RB½Bñe ¬jn°C BM ° ²jo� ¼í« ° }hz«

/SwA ²jAj ³ÄAnA ° ²jo� »{B�¯ »¯B£k¯p ©wn ° ²An pA B½±£ ° �T«

:bo{ ½kM jnAj »T½Bñe ¬BµB{jBQ Ro¼w nj ¤°A JBM nj

³Ç� k½j JA±i³M An ¼ñTñLw j±ªd« ¬BwAoi �±¦« pA »ñ½

³Ç� °A ¬BªÇza oÇ¢« ²kÇ{ � Bi ° j±M ³Th½n °A j±]° ·¦ª]

o½BÇw /joÇ� »ªÇµ o�Ç¯ ° k½jo£ »ªµ ³¯Bi ©za nj ¬B®`ªµ

° jn°C ºB]³M ³� »z½°nj o¢« k¯k¯B« °o� ¬C ¥½°FU pA Bªñe

/Sw¬Ao£j BM yñ¦Ô« ³� Sw¬Ao¢¯ p±®µ :S�£

kÇ¯A²joÇ� Ç�j ¼Ç«p oÇ½p ³ÇM n±«B¯ uM

k¯BªÇ¯ oM ¬Bz¯ ¼«p º°n oM y¼Tvµ q�

�BÇi oÇ½p k¯joPÇw ³Ç� An ³Ç{¿ o¼Q ¬A°

k¯Bª¯ ¬A±hTwA ° q� jn±hM ¬B®ay�Bi

o¼Çi ³ÇM ¬A°o¼{±Ç¯ foÇ� ¨BÇ¯ SwA ²k¯p

k¯Bª¯ ¬A°n ¼{±¯ ³� S{m£ »vM ³a o£

oªÇî nBª{ Sª¼®� ° ¬À� ºA � ºo¼i

k¯BªÇ¯ ¬ÀÇ� kÇ½C oM ¡¯BM ³� oUy¼Q ¬Ap

�±¦« pA »ñ½³M ¬BµB{jBQ Ro¼w JBM ¼ªµ nj ºo¢½j S½Bñe nj °

:kµj»« xp±«C ¼®a Joî

é«B] nj ¨j±M ñTí« ¨Àv§A³¼¦î oL«B�¼Q »d½ SMoU ¼§BM oM

j±ÇM J±v®Ç« »�B~Ç¯A»M³M ³� Joî �±¦« pA »ñ½ ³� �z«j

/SwA±i S]Be ° jo� Bîj ° pBª¯ ° k«C RnB½p³M HB�UA

263 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

k¯nj �Bi ½A ¶k®M »®� ° y½°nj

k¯oUZBTdÇ« k¯oU»®Ç� ³Ç� ¬BÇÇ¯C °

S¦«BíÇ« ,�kÇæ ° Sw¬Bz½°nj ,Sªµ ³� B] ¬C pA :S�£ Ao« ³£¬C

oM :yªT�£ /©� B®z½k¯A Kíæ »®ª{j pA ³� k¼®� « ²Aoªµ ºo�Bi ¬Bz½A

/»®¼L¯ Sªep º± ª{j pA BU � Sªen ¼í� S¼în

Swj oÇÇw R Ø±ÇÇ� ° BÇÇ¯A±ÇÇU ¬A°pBÇÇM ³ÇÇÇÇM

SvñzM ¬A±UBÇ¯ ¼Çñv« ·\®ÇÇQ SwB�ÇÇi

k½BzhLÇÇM ¬B£jBTÇÇ�A oÇÇM ³ÇÇÇñ¯C kwoTÇÇÇÇ¯

?Swj jo¼Ç¢¯ yv� kÇ½Cnj ºBÇQ p oÇ£ ³Ç�

S{Aj »ñ¼¯ ©za °Sz� ºkM ©hU ³ñ¯Coµ

SvM ¥�BÇM ¤B¼Çi ° ShÇÇQ ²k´¼ÇÇM ïBÇÇ«j

²kÇÇM ¦ÇÇi jAj ° nA ¬°oÇÇÔM ³L®ÇÇQ x±ÇÇ£ p

Svµ ºjAj p°n ,jAj »µkÇ¯ »Ç« ±ÇÇU oÇÇ£°

k¯o¢½kÇÇÇÇñ½ ºB�ÇÇÇÇÇÇÇîA ¨jC »®ÇÇÇÇÇÇÇÇM

k¯oñ¼ÇÇÇÇQ ð½ p y®½oÇÇÇÇÇÇ�C nj ³ÇÇÇÇÇÇÇÇ�

nBÇÇ£p°n jn°C jnj ³ÇÇÇÇM º±�ÇÇÇÇî ±ÇÇÇÇa

nAoÇÇÇÇ� k¯BªÇÇÇÇ¯ An Bµ±�ÇÇÇÇÇÇî oÇÇÇÇÇÇÇÇ£j

»ª�»ÇÇM ¬AoÇÇÇ¢½j S®dÇÇÇÇ« qÇÇÇÇ� ±ÇÇÇÇU

»ÇÇÇÇ«jC k®´ÇÇÇÇ¯ S«BÇÇÇÇ¯ ³ÇÇÇÇ� k½BÇÇÇÇz¯

ShÇU pA ° k®�»Ç« ²BU±Ç� ¬BµB{jBÇQ ²B£nBÇM pA An hÇw ¨°j JBM nj

º°n nj ° kz�»« o½p³M Rnk ° ¤À] ° ²±ñ{ ° »¯Aoªñe ° S®�¦w

»Çz« �Çi ° �ÀÇiA pA ¬BÇ¯C BÇM ° k®½q£»Ç« »®Çñw ¬BÇz½°nj ¼Tw±ÇQ

pA k®a »®U :k®¼z¯»« ±£ ° S�£³M ¥�j ¬AnAk¯B�j ³¯ ° ¼TwAn ¬Bz½°nj

S��Ao« BU ©TwA±i SeAn ° [¯n ð½o{ ° k¯j±M SeB¼w ��T« ,¬B£k¯°n


pA º°n Swk¼íÇM ¬B£nqÇM �ÀiA ¨o� pA ½A :©T�£ k¯joñ¯ S��A±« ,©®�

u�Ç¯ nj Ç« ³� T{Aj �½nj S�oM ° ²k½B� ° T�BU ¬B®¼ñv« SLeB~«

o�B{nB½ ¬Ajo« S«ki nj ³� ©wB®{»« Sîow ° R± nk ½A y½±i

¡®U ,¤j ,ºk¼®{ ³� hw ½A pA :S�£ ¬B¼« ¬C pA »ñ½ /o�Bi nBM ³¯ ©{BM

ð¦w nj An j±i ° k«CoM ¬Bz½°nj Rn±æ³M ºjpj Bµp°n ½A nj ³� nAk«

/jo� ©�T®« B« SLdæ

?Sv¼� ³«B] nj ³� ¨jo« k®¯Aj ³a

Sv¼Ça ³«BÇ¯ nj ³Ç� k¯Aj ²k®v½±¯

° k¯joLÇ¯ y§±�Ç� ¬Bª£ SwA ¬Bz½°nj ¤Be S«Àw ³� B] ¬C pA °

/k¯jo� y§±L ºnB½³M

Sv�§j ¬B�nBÇÇî ¤BÇÇÇÇe Rn±ÇÇÇÇæ

Sw¦Çi nj º°n ³Ç� uM nkÇ� Ç½A

x±Q »µA±i ³a oµ ° x±� ¥ªî nj

x°j oÇM ©Ò¦Ç Òî ° ³ÇÇ¯ oÇÇw oÇÇM ZBÇÇU

t±ÇÇµ ° SvU±´ÇÇ{ ° B¼ÇÇ¯j �oÇÇU

uM ° ³«BÇÇ] �oÇÇU ³ÇÇ¯ ,»½BwnBÇÇQ

j±ÇÇM k½BÇÇM joÇÇÇ« k®ÇÇÇÇ£ AsÇÇÇÇ� nj

?j±Çw ³Ça ¡®Ç] bÀÇ ßw WÒ®hÇ« oM

jpj ³Ç� ³T�Çi nB~Çe ºBQ³ÇM ³¢¯BLÇ{ ° ©½j±ÇM ³T�n K{³M BU ºp°n

/S�n»« RnB�³M ° ,¨°n»« RnB´�³M :³� S{AjoM �¼�n �½oMA �¼�±U»M

joÇ� oÇi Ø¥Ç Ô] An ³Lí� ·«B] jo� oM nj ³�oi ³� ¼M BwnBQ

k½jpkM »]n Ôj ° S�oM »]oM³M /k{ K½B� ¬Bz½°nj o�¯ pA ³� ¬Ak®a

²B®£»ÇM ¬B�¼�n ° j±M ³T�n ²An »�¦L« ºAn ð½nBU ¬C ,k{ {°n p°n BU °

g½nBÇU ¬C pA /k¯joÇ� ¬Ak¯p³M ° k¯jn°C nj ³í¦³M An ³ªµ ¬AjAk«BM /³T�i

265 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

:³� ©¼T�o£ S§qî �½o� ° ©½jo� SLdæ �oU

An ³ÇÒ« ³Ç¯ ,kÒ¯BÇ« ÖS§q®Ç« An ³ÇÒ� ³¯ joÇ� »z¯Aj»M »ñ½ »«±� pA ±a

An ²j ¬A°BÇÇÇ£ ³ªÇÇÇÇµ k½¿BLÇÇÇÇM nA±i ¦î nj º°B£ ³� »Twk¼®{

o£ A ¨k¯Bª¯ ¨°od« ¬Bz½°nj S�oM pA ³� An ºAki S®« ° tBPw ©T�£

·ªµ Ao« ¤BX«A ° ©Tz£ k¼�Tv« S½Bñe ½kM /¨jBT�A k¼e° SLdæ pA ³a

/k½C nB� ³M Sd¼~¯ ½A oªî

»ÇvM ¬Ak®ª{±ÇÇµ ¤j k\¯oÇÇM »v¦\Ç« nj ²k¼Ç{AoÇU B¯ ð½ ³M

JÀ\®« k®� kT�A º° nj »¢w JÀÇ£ pA k®®Ç� oÇQ ºA³�oÇM o£ A

²k¼�î ½AoM ° k¯Aj»« »¯Bv¯A ·¼§Bî RB�æ pA An SîB® S�æ ºkíw

j±]°³ÇM RjBíÇw ° y«AnC }hÇ{ j±Çi ºAoÇM B´®U ³¯ SîB® ³� SwA

° Sªí¯ ° S§Akî jB\½A ºozM ·í«B] ºAoM ¬C »½B´¯ ³\¼T¯ ³ñ¦M jn°C»«

SwA SîB® S¦¼�� nj ³� An ¬BTv¦£ ¨±w JBM /j±M kµA±i oTz¼M y½BwC

:k®�»« pB�C ¼®a

¬AkÇ¯°AkÇi ºA :S�£»Ç« K¦Çe ¬ApAqÇM Çæ° nj »Mo�Ç« ¶k®µA±i

¬B´Ç] pA ¤AÆÇw ©Çwn SîB®Ç An BÇ« ° ºj±ÇM B~¯A An Bª{ o£ A ,Sªí¯

/»TwBioM

¬AjoÇÇ£ ¨oÇÇ¢¯A±ÇÇÇU SîB®ÇÇÇÇ� ºA

Sv¼Ç¯ SªíÇ¯ _¼Çµ ±ÇU ºAn° ³ÇÇ�

SwA ¬BªÇ�§ nB¼TÇÇiA oLÇÇæ [®ÇÇ�

Sv¼¯ Sªñe Sv¼¯ oLæ An ³� oµ

:k½±£»« ºo¢½j S½Bñe nj

An ¨jo« ºo¼w ³� ¬jn±i nB¼vM pA jo� »ªµ »´¯ An ovQ Bªñe pA »ñ½

¬B�½oÇ� ³� ºA²k¼®z¯ /kzñM An �¦i »¢®wo£ nkQ ºA S�£ /k®� n±\¯n

/nAj ³¢¯ ²pAk¯A :S�£ /¬joM »¢®wo£ ³� ³M ¬jo« ºo¼w³M :k¯A³T�£


kÇ½CoÇM S¯BÇµj qÇ� n±hÇM ¬Ak®Ça ³ÇÇ¯

kÇ½CoÇM S¯BÇ] íÇ� pA ³Ç� nk�¬C ³¯

u�Ç¯ ØeSv«Bí� j±]° nj ³� ¬C BM

j±ÇM nkÇ� pA y¼ÇM ³Ç� ¨BíÇ� jn°C [¯n

k®Ç� ¬BÇ½p , Ô¦ñU³M ºn±i oñz¦Ô£ o£

j±ÇM oñz¦£ ,ºn±i o½j ðzi ¬B¯ n°

ºnA±Çi nB¼ÇvM ,»«joÇÇ« oÇÇ£ ,ÇÇñ«

ºnA±Çi nB¼ÇvM ,kz�»« ½p ,¡w ³�

SîB®Ç y½BTÇw nj ºkíw RB½Bñe ½oUn±´z« ° ½oUBL½p pA »ñ½

:SwA ²k{ ²j°ow

° ²k®M ¥á ° S{Aj nBM oT{ ²B\®Q ° kæ ³� ¨k½j An »¯B£npBM

/jn°Cnj y½±Çi ¶o\e³M Ao« y¼� ¶o½q] nj »L{ /nBñT«ki

¨nBLÇ¯A ¬ÀÇ� ³Ç� T�£ ¬Bz½oQ ºBµhw pA k¼«nB¼¯ K{ ³ªµ

¬À� ·§BL ½A ° ¬BTw°k®µ³M SîB�M ¬À� ° SwA ¬BTv�oU³M

o�BÇi »T�Ç£ ²BÇ£ ¼ªÇ� ¬ÀÇ� An q¼Ça ¬ÀÇÇ� ° SwA ¼ÇÇ«p

ºB½nj ³� ,³¯ »T�£ pBM /SwA x±i »½A±µ ³� ¨nAj ³½nk®ñwA

¬C o£ A Swy¼Q nj ö¢½j ºo�w ,B½kíw /Swx±z« Jo�«

Äk� ¬C :©T�£ /©®¼z®M ºA³{±£ ³M y½±i ßoªî SØ¼�M j±{ ²jo�

¨k¼®Ç{ ³� ¼a³M ¬joM ©µA±i »wnBQ jo£±£ S�£ /Swo�w

ºBL½j ° ¨n°C ¨°n³M »®¼a ·wB� B] ¬C pA ° jnAj ©¼�î »Tª¼

jo ÔM ° ª½³M »L¦e ³®¼¢MC ° K¦e³M ºk®µ j¿±� ° k®µ³M »«°n

/©®¼z®M »¯B�j³M ° ,©®� RnB\U �oU uQ ¬Ap° tnBQ³M »¯Bª½

y®T�£ SB� y¼M ³� S�£ °o� ¬Ak®a B¼§±iB« ½A pA B~¯A

ºA²k½j ³� B´¯C pA º±¢M »®hw ©µ ±U ºkíw ºA :S�£ /k¯Bª¯

267 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

:©T�£ ºA²k¼®{ °

n±TÇw pA jBT�¼ÇM ºn¿BÇÇw nBÇÇM n±� ºB~�A nj ³� »Twk¼®{ ¬C

n±Ç£ �BÇi BÇ½ k®� oQ SîB®� B½ An nAjB¼Ç¯j ¡®ÇU ©ÇÇzaS�ÇÇ£

° k®ÇQ ° c½B~Ç¯ ¬BTv¦Ç£ ©TÇzµ JBÇM nj SLdÇæ JAjC nj ºkíÇÇw

Ç½A BÇM Szµ JBM /jnAj ½o�C RjBíw ° pBw »¯B£k¯p nB¼vM ºBµpnk¯A

:jjo£»« pB�C BL½p ° ¼z®§j hw

An »¦Bî /¤B« ¬jo� jo£ o´M pA oªî ³¯ SwA oªî y½BwC o´M pA ¤B«

³Ç� ¬C ShMð¼Ç¯ S�Ç£ ,Sv¼Ça »ThMkÇM ° Sv¼� ShMð¼¯ k¯k¼woQ

/Szµ ° jo Ô« ³� ¬C ShMkM ° Sz� ° jn±i

joÇñ¯ _¼Çµ ³� u� _¼µ ¬C oM pBª¯ ñ«

jn±h¯ ° jo� ¤B« ¥¼~dU ow oM oªî ³�

Si°k®¼¯ o¼i ¨nj ° nB®½j ³M ³� u� ¬C



joÇ� ¨oÇ� ±U BM Aki ±a � ¨jo� ¦i BM

ºnB¼vM Ro´{ SwA o� l ¥MB ºkíw ¶nBMnj ³� »ª´« ·Tñ¯ ²oi¿BM °

RB¼Çe ¬BÇ«p nj ,©¼TÇ{Aj »µBU±� RnB{A ¬C³M ÂL ³� ºn±�M ³� SwA

¬o BU »wnB� RB¼MjA g½nBU nj �±�±« ½A ³� SwAk¼Q /jo� Ak¼Q y½±i

° o¼´Ç� k®¯BÇ« ònqÇM ¬AoîBÇ{ pA »�íÇM ° S{AkÇ¯ »£pBU ºo\µ ©T�µ

°oíÇ« ¬B{o~î ¬BwB®{ oí{ jq¯ nj ° n±´z« j±i ¬B«p nj »¯BBi

»wnBÇ� ¬B¼Ç« Ro´Ç{ nj ¬BÇ¯C pA ð¼`¼Çµ ³Ç� j°n»ªÇ¯ ¬Bª£ B«A /k¯j±M

° k´î nj ,¬BTw°k®µ BU ³T�o£ o¼�æ ºB¼wC pA ¦Th« ºBµn±z� ¬BwB®{

BÇ] k®Ça y½±i nBYC nj °A ³� ½A ° k®{BM ²k¼wn ºkíw³M ,j±i ¬B«p

/SwA ³�§BL« pA n°j ° Swnj jnAj »UAnB{A j±i nBT�£ ZA°n ° Ro´{³M


¬AoÇ½A pA ZnBÇi nj ³Ç� ºkíÇw o~Çî nj jBTÇÇwA ¬AoîBÇÇ{ ·¦ªÇÇ] pA

°joµ ³� º±¦µj ve o¢½j ° SwA º±¦µj °ovio¼«A »ñ½ k¯A³Tv½p»«

nj ³� ½A pA °ovi o¼«A ° k¯A²jo�»« º°o¼Q ºkíw pA j±i ºB´§q� nj

/j±ª¯»« S«À« An j±i jo�»« ºoîB{ REo] <ºkíw SM±¯>

?hw »½±¢M ³� ºnAk¯ ¨o{ ´Ç� AjBLÇ« ³Ç� ºkíÇw SM±¯

ºoPÇw pAo¼Ç{ nj An j±i RB¼e nA°jA ½oiC ºkíw ³� »ÄB´§Bw nj

ða±� ºBµo´{ pA AovC o´{ nj n°C¬BMp ° nBî ºoîB{ SiBw»«

¬B®hÇw ° q¼Ç¢¯A¤j ºB´§qÇ� ·T�¼{ ¬B®a (ºp°o«A ³¼�oU) o¼�æ ºB¼wC

pA ºjBÇ½p ¶kî T�£ JA±] oM ²°Àî ³� j±M ²k{ ºpAo¼{ jBTwA ºA±¼{

k®a j±i ,B´¯C pA ºnB¼vM nj ¨AoTeA BM º° ¨B¯ nAoñU ° °A k½B~ ° B´§q�

³Ç� °A /jAj |B~TÇiA »wnB� oí{ ònqM jBTwA ¬C y½BTw³M A Øo� ¶k¼~

pA »ñ½ nj An xnBYC ° »¯B£k¯p ° SwA »¯B�o� kªd« ½k§A¼w y«B¯

p±®µ ©T�µ ¬o nj ³� Sv¼¯AjBTwA pA ,©½jo� c½ozU JBT� ½A RAk¦\«

Bµn ©z{ ° ©\®Q ºBµ¬o nj An ¬BwAoi ònqM ¬AjBTwA »½±¢®hw ¶±¼{

° �¼�dU ° pnk¯A ° �î° BM ²Aoªµ B] ³ªµ ³� °A c¼~� ¬B®hw ° j±M ²joñ¯

/kµj»« ¬B�oî ° oí{ nj y«B�« »£nqM pA ¬Bz¯ SwA Sªñe

²joÇ� ¤BL�TÇwA ºkíÇw pA »¯B�oÇ� ¼Çw ³� j±i kÄB~ pA »ñ½ nj

/SwA ²j±ª¯ ²nB{A jBTwA ¬C <Ro´{> ¬Aq¼«³M

Sv¼¯ »~�¯ j±L¯ ºkíw Ro´{ AoU n°

nB®ªÇM An ¬AlA ¨ÀÇwA nj Sv¼¯ »T]Be

:¥½l ºBµé¦�«³M ³TiBw °A bk« nj ©µ ²k¼~ k®a °

¬jBTwo� np ¬kí«³M k{BM ¬±a ³� ©¯Aj»ª¯

¬jBTwoÇ� oµ±Ç£ ¬BÇñM ¬jn°C ²o�� B½nj³M

###

269 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

S�o¢M ¬B] p ©§j »µA±i SwAn S�oÇ¢M ¬B´Ç] Ç½A nBÇÇ� pA ©§j

:S�£ ¬C nj °

S�oÇ¢M ¬BÇMp An �Ç¯ »�±� k®Ça »T¼M ³T�¢¯ ºkíw bk«

###

©Two� ¬B«oñM ²o½p ³� ¬Aj ¬B®a ©TwoÇ� ¬BÇ] ±TM o£ hw ºB\M

###

±U ·¯Bv� j±{ B´®hw S¼M ²B{ ³� ±ÇU ·¯B�{BÇî nBíÇ{Ap k¯Bª¯ »vM

jBTwA ²B¢z¼Q³M An j±i nBí{A ¼w k½C»«oM k½B~ ½A pA ³� ¬B®a °

o¼LíÇU ³¯±¢®½kÇM ²jo�»Ç« ³Ç� ºo¼§j ¼®a pA ° ²jBTwo�»« hw ònqM

:SwA ²j±ª¯»«

»®íÇÇ« ÇÇ½A ¤j nj k«B¼ÇÇ¯ S�±ÇÇ{ S½BÇÇ� pA AoÇÇ«

¬jBTwoÇÇ� oY±ÇÇ� º±ÇÇw ¬A±TÇÇ¯ ¼£nBÇÇQ JC ³ÇÇÇ�

©TÇÇv¯AkÇÇ¯ ,S�±ÇÇ{ pA j±ÇÇM yUC nj ÇÇµC AoÇÇÇÇ«

¬jBTwoÇÇ� np ¬BÇÇñM k{BÇÇÇM »´¦ÇÇÇÇMA pA u« ³ÇÇÇÇ�

©{±«BÇi ³z½kÇ¯A ÇÇ½pA ¥ÇÇ£ �AoÇÇß� pA ¥L¦ÇÇM ±ÇÇa

¬jBTwoÇ� oÇ£ B¼®hÇÇM k½BÇÇ{ ¬±ÇÇa ïAp ¡¯BÇÇM ³ÇÇ�

SMC ¬±Ça éLÇ� y¼PÇM T�ÇÇ£ ÇÇ« oíÇÇ{ W½kÇÇe

¬jBTwoÇÇ� oTÇÇÇv� BÇÇÇÇi SvTÇÇÇÇ{jnp ²BÇÇÇÇ¢zUDM

²k®�BM :¿±] /1

k{BÇM ¬B®Ça ¬C oíÇ{ ¼®Ça ¬joÇM ºoµ±Ç] ¬C oÇÒM

¬jBTwoÇÇ� oÇÇ£np oÇÇM 1¬Bµ¿±ÇÇ] nAqÇÇ�ASwj ³ÇÇÇ�

n°oQ ¬B] x±¯ º° nj ° SwA k¼zª] ¨B] Ro¼ª�

¬jBTwoÇÇ� o�BÇÇw ÇÇ½A pA ¬A±TÇÇ¯ ºA³îoÇÇ] °AßoÇÇÒM


¬jn°C ²±¼ÇÇ« k½BÇÇz¯ An »�BÇÇM t°joÇÇÇÇ� º±ÇÇÇÇw

¬jBTwoÇÇ� oÇÇQ k½BÇÇz¯ An »ÇÇ�Ap t°°BÇÇ� º±ÇÇÇw

¬joÇÇ� oÇÇÒM ¥½k®ÇÇ� KzM ¬A±TÇÇ¯ ðß¦ÇÇÒ« éªÇÇ] ßoÇÇÒM

¬jBTwoÇ� oTÇÇiA p°oÇÇM ¬A±TÇÇ¯ ð¦ÇÇ� éªÇÇ{ º±ÇÇw

k{BÇÇM o´ÇÇ£ ° Øn Ôj pA n° k{BÇÇM np ° ©¼ÇÇw pA oÇÇÇÇ£ A

¬jBTwoÇÇ� nlC SM k½BÇÇ{ ¬±ÇÇa ©¼ÇÇÇµAoÇÇÇÇMA³ÇÇÇÇM

¨nAj Ç« ³ÇÇ� ²n±ÇÇ� ÇÇ½A pA ¨nBM»ÇÇM éLÇÇÒ� ïBÇÇM p

¬jBTwoÇÇ� oÇÇØñ{ ¬AkÇÇM ¬A±TÇÇ¯ j±ÇÇ{ A±¦ÇÇe oÇÇÇ£ A

oÇÇ¢z§ AoÇÇU ±ÇÇU oíÇÇ{ ° »�BÇÇ�C o¼£n±ÇÇÇz� ±ÇÇÇÇU

///¬jBTwoÇ� n±Çz� o´ÇÇM kLÇÇ½p AoÇÇU oÇÇ¢z§ ¼®ÇÇa

oí{ ° ²jAj <hw ¬B�¦w> ¬A±®î An ºkíw ³� Swk½B~ ¼ªµ nj

:²joª{ <RB¼e JC> ·§q®«³M An °A o¼¢¯B´]

S�o¢M ¬B´] ³ªµ nk®ñw ¬±a ¸±¼Çe JC Svµ ³Ç� °A hÇÇw

:S�o£ kµA±h¯ An °A ºB] ºoîB{ nj uñ`¼µ ³� SwA ³T�£ °

S�o¢M ¬Ao¢½j ºB] hvM °A ° jo¼Ç¢¯ °A ºB] ºo¢½j

hÇw jBTÇwA ¶nBÇMnj ³¯Apo� nBî ° oîB{ ½A ³aoµ ²pAk¯A ³a BU °

o�¯ ³M »ÄBµ³¯±ª¯ ºkíw hw jBTwA nBí{A pA /S�£ Swnj ° B]³M S�£

/kwo¼« ¬B£k®¯A±i

An ½oÇM Sz´ÇM »Çv� kÇµA±Çi ³í§B�Ç« oÇ£ A

An ¼ÇÇ«p nB´M±®ÇÇM ±ÇÇ£ ÇÇ� ³í§B�ÇÇÇ« B¼ÇÇÇÇM

½ov¯ ° ¥£ k®� nkM ¼� pA o£ Sv¼¯ S�¢{

An ¼Ç� ·§ÀÇÇw k®ÇÇ� ¨jC Rn±ÇÇæ ³ñ¯BªÇÇµ

¬Ak®Çi ¥Ç£ Rn±Çæ ³Ç� »Ç½AkÇi nBÇM ©¼ñe

An ¼®Ç] ³ª¼Çz« nj ±Ça jk®LÇM ³`®Ç� ¬°nj

271 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

yªÇñe ßn Òj oÇM k®´Ç¯ RjBLÇî º°n ³Ç� jqÇÇw

An ¼®Ça y�Ç¯ S{BÇ¢¯ kÇ¯A±ÇU ³Ç� º Øn±~Ç«

»Tz´ÇÇM ¬BTLÇÇí§ ° pAo¼ÇÇÇ{ ·Ø�ÇÇÇÇi ©¼íÇÇÇÇ¯

An ¼Çî ° »®¼ÇM n±Çe ³Ç� � ³¢¯ ³`½nj oµp

»¯BTÇÇM ²o´ÇÇa é½kÇÇM B{BªÇÇÇÇU ²An ³T�oÇÇÇÇ£

An ¼Ça o¢TÇM k®®Ç� q]BÇî ²kµBÇÇz« nj ³ÇÇ�

°jBÇÇ] ¶qªÇÇ� o¼TÇÇM ¬B�oÇÇU °oÇÇMA ¬BªÇÇÇÇ�

An ¼ªÇÇ� k®ªTÇÇv« �BÇÇzî ¤joÇÇM ²jBÇÇÇz£

kÇÇ½CoÇÇM nB®ÇÇ� oÇÇµ p ¤k¼ÇÇM ³§BÇÇÇÇ¯ nAqÇÇÇÇµ

An Ç½p ·¯BÇi ²BÇ{ ¬B«ÀÇÇ� k®®ÇÇ� oÇÇQ ±ÇÇa

ºnB´ÇÇM jBÇÇM K¼´ÇÇ¯ pA JC ²kÇÇ«CoÇÇM ©´ÇÇÇM

An ¼LÇ] ²k®Ç¢� ²oÇ£ ¬BL�Ç� kµBÇÇ{ ¤BXÇÇ«

kÇ«CoÇM o�Çî º±ÇM ° k½k®hÇM ³�±Çñ{ oÇÇ¢«

An ½qÇe ¬ÀL¦ÇM jBTÇÇ�A ªÇÇa nj ³§BÇÇ¯ ³ÇÇ�

u¯±Ç« Jo�Ç« º±Ç¢M u¦\Ç« »�BÇÇw nB¼ÇÇM

An ½oÇ� kÇ¯A²k½kÇ¯ ¬B®½oÇ� ³Ç� kÇ{ oÇ½j ³Ç�

ºkíÇw ±Ça ºAowhÇw ¥Ç£ oÇM ¬BTÇwjnAqµ

An Ç½j ° S§°j ¾ÀÇî ¤jBÇî KeBÇæ ºBÇîj

JoXÇ½ ° ³ÇØñ« ¼Ç«A Jo�Ç« ° �oÇÇz« oÇÇ½p°

An ¼Ç«A ° ¼�Çe ±®Ça jnAkÇ¯ ð¦ÇÔ« _¼Çµ ³�

###

Sv¼Ç¯ »Ç¯Aj°BÇ] ³Ç� B�Ç½nj oªî Sv{±i

Sv¼Ç¯ »¯BÇ� p°n [®ÇÇQ ½oÇÇM jBªTÇÇîA uM


An ¬BÇÇv¯AßÄoÇÇÇÇi oM±®ÇÇÇÇæ ÙkÇÇÇÇ� ßSinj

Sv¼ÇÇ¯ »ÇÇ¯A±ÇÇ] ¶°BM±ÇÇ¯ ÇÇ¯°n ÄkÇÇÇÇ«

º±L{±Çi ° ²pBÇU ° ¬Ak®Çi ° ¨ Øoi Sv¼¦£

Sv¼Ç¯ »Ç¯Aj ³ñ¯B®Ça yUBLÇÇY k¼ÇÇ«A ð¼§°

oÇÇµj njBÇÇ« nB®ÇÇ� nkÇÇÇÇ¯A xn°oÇÇÇÇQ Ä°j

Sv¼Ç¯ »¯BMo´Ç« º±ÇM ° nj ³Ç� Çñ« éªÇ�

y¼ÇQ nj oÇw y¼Ç« ±Ça ¥�BÇ� ° ² Øo� xBL«

Sv¼Ç¯ »¯BÇM ³¦Ç£ òoÇ£ Ç½A Sí¼LÇ� nj ³�

¬B¼ÇM �BªTÇwA³ÇM An ¬B¼Çî SvT]BÇÇe ³ÇÇa

Sv¼ÇÇ¯ »¯B´ÇÇ¯ ð¦ÇÇ� n°j »½B�°»ÇÇM ³ÇÇ�

�BÇÇ�C nj kÇÇ½p° ºnB´ÇÇÇÇM jBÇÇÇÇM ÄkÇÇÇÇ�

Sv¼Ç¯ »Ç¯AqÇi ßSLÇñ¯ yL�Çî nj pBÇM ³ÇÇ�

ºnC SwkÇÇM ¼ÇÇ«p º°n ð§BªÇÇÇ« oÇÇÇÇ£ A

Sv¼ÇÇ¯ »¯B£kÇÇ¯p ²p°n ð½ S¦´ÇÇ« ºB´ÇÇM

k®LÇÇ« ºAoÇÇv¯A°nBÇÇ� ÇÇ½nj ¼ÇÇ�n ºA ¤j

Sv¼Ç¯ »Ç¯A°nBÇ� ¼Ç½C TiBÇw ³¯BÇi ³ÇÇ�

»ÇQ nkÇ¯A ªÇ{j ° Sv«BÇ� ³ªµ ¬B´] o£ A

Sv¼Ç¯ »Ç¯Ao«BÇ� ºBÇ] ¬B´Ç] ³Ç� »Tw°kM

¤±�z« ºk{ ¬B®a Rn±æ³M SwoQSM ±a

Sv¼Ç¯ »¯BíÇ« R Øm§ pA oLÇÇi RoÇÇ¢½j ³ÇÇ�

xBÇM »µA±i ³� B\� oµ nj ° °n e ½o�

Sv¼Ç¯ »¯BÇñ« ¬¿kLeBÇæ R±¦Çi [®� ³�

ºAkÇi ¬BTÇw°j kÇÇ¯jAkÇÇM Swj p ¬B´ÇÇ]

Sv¼Ç¯ »¯BTÇw ¬B´Ç] qÇ] B®Çî k®MºBÇQ ³�

273 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

»¯B½p :¥æA nj ;fp°j ð§B« ,¬BMfp°j :»¯BMp /1

joLÇÇ¯ Sip°kÇÇM BÇÇÇÇU ¬BÇÇÇÇMp nAj²BÇÇÇÇ¢¯

Sv¼Ç¯ 1»¯BÇMp ¬B´Ç] nkÇ¯A oTÇM ¬BÇMp pA ³�

An ¬AjoÇ« ³Ç� ñ«oÇÇM ©¦ÇÇî ° nB¼ÇÇM ¥ªÇÇî

Sv¼Ç¯ »¯Bz¯»ÇM º±ÇÇ� pA oU©¼¦ÇÇw »ÇÇµn

nCoÇÇM pB¼¯»ÇÇÇÇM ²B£nkÇÇÇÇM pB¼ÇÇÇÇ¯ ÇÇÇÇ�

Sv¼Ç¯ »Ç¯A±Çi ºAki q] Aki jo« nB� ³�

###

»½B¯oÇÇM k´ÇÇî ° »ÇÇ¯A±ÇÇ] p°n �ÇÇÇ½nj

»Ç½An Tz½±Çi ° y¼Çî ° »�j±� �Bz¯

y¼ÇQ nj ©½o¼ÇQ SiAkÇ¯A »®U°oÇÇ� oÇÇw

»½¿BÇM ÖSwj ° »Ç¯A±ÇÇ] n°oÇÇ� pA uQ

k¼`¼QoÇM ³Ç� »¢\®QoÇw º°pBÇM �ÇÇ½nj

»½BÇÇ¯A±ÇÇU kîBÇÇw ð¦ÇÇÇ� n°j q¼TÇÇÇÇw

ÇÇñ{ k´ÇÇî nAk½BQBÇÇ¯ ·¯BÇÇ«p »ÇÇÇÇµp

»½BQ»ªÇ¯ ¬BTÇw°j BÇM ³� Sv¼Tw°j ³a

SÒªíÇß¯ ßKµA±Ç« oÇÇM k®ÇÇ� jBªTÇÇîA ³ÇÇ�

»½BMoÇM pBÇM ° »zhLÇM ¥�Ç� ±`ªÇµ ³�

ºk®ÇM oTM±Çi ³ÇaoÇµ »¦ÇÇv£ oÇÇUnAqÇÇM

»Ç½AnC oT{±Çi ³Ça oÇµ »®Çñ{ oU²BLÇÇU

S�o¢¯ oM ±U pA »«B� »v� y½±i oªíM

»½Bwo�Ç¯ y¼«B�»ÇÇM ·\®ÇÇñ{ nj ³ÇÇ�


u�Ç¯ oØ¼�ÇU nj SwnkÇÇ� RjBÇÇ½p oÇÇ£ A

»Ç½AqÇ�A nkÇ¯A Ç« nk�ÇM ³Ç� ©TÇwA±hÇÇ¯

JjA ° ¥�Ç� ° ©¦î ° nAm¢M ºo¼Q ²±ñ{

»½Ak¼{ ° zî ° »¯A±] ¥´] SwB\�

kÇ«C ¬A±U»ª¯oÇM ¥Ç]A ºB�Ç� BÇÇM ±ÇÇa

»½BÇÇ¯Aj ° ØºqÔMoÇÇÇÔ£ k®ÇÇÇÇñ¯ »U°B�ÇÇÇÇU

###

j±\ÇvM S«AoÇ� ° Swj±\ÇÇM u�ÇÇ¯ �oÇÇ{

j±Ç]°p ³ÇM y«kÇî jnAkÇ¯ °joÇµ Ç½A ³� oµ

xBLÇ« ² ØoÇ� ¬B´\ÇM ºpBÇ¯ ° SªíÇ¯ nj ³� ºA

j±¦Çi ¬BÇñ«A ³¦ÇeoÇ« Ç½nj Sv§BdÇ« ³ÇÇ�

»§Be¬Bz½oÇÇQ ° ºo�ÇÇ� R ØkÇÇ{ nj ³ÇÇ� ºA°

j°kíÇ« kÇ½C oÇvM ºp°n ³w °j ½B� � oLæ

xBÇM Ç� BÇw ºnm£»Ç« °oÇM ³Ç� »µAn �Bi

j°k� ° Swj °ki °Sv¯±�] ° Sv¯±¼î ³�

Swp°oÇ�A ¬B´Ç] k¼{n±Çi ·ªÇza ¬Bªµ ½A

j±ªÇY ° jBÇî ³Ç¢«AnC oÇM S�BÇÇU »ªÇÇµ ³ÇÇ�

¬BªÇµ ³Ç� »®¼LÇ¯ q¼Ç¢¯AJoÇÇ� o~ÇÇ« �BÇÇi

j±®Ç] ° ¬±îoÇ� owoÇM »§° Swo~Ç« �BÇi

k¯oÇM ð{n °oÇÇM ³ÇÇ� jnAkÇÇ¯ nk�ÇÇ¯C »¼ÇÇ¯ Ôj

j±Çve ³Ç¯ k¯BªÇM j±vdÇ« ³Ç¯ ³Ç� njAoÇÇM ºA

ÇÇñz« »µB®ÇÇ« ° »µÀªÇÇM j±ÇÇi Sª¼ÇÇÇ�

j±î±ÇÇ« p°oÇÇM SvTÇÇwnj ¬BªÇÇÇ½A RoÇÇÇÇ£

275 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

oÇM ºkÇ¯°AkÇiy¼ÇQ ºoÇM ³Ç� S]Be Swj

j°j° ° Swn±�Ç� ° Svª¼en ° Svª½o� ³�

°A SØ½j±LíÇÇÇÇM BØ½oXÇÇÇÇM BÇÇÇÇÇU ºoÇÇÇÇÇÇÇÇY pA

j±íÇ� ° k®«B¼Ç� ° RB]B®Ç« ° oÇÇ� l nj ³ªÇÇµ

¬B½BQ»ÇÇÇM yªÒíÇÇÇÇß¯ »µB®T«BÇÇÇÇ¯ y« ÒoÇÇÇÇ�

j±~�«»ÇM j°oÇ¯ nj Ç½pA ²k®ÇµA±ÇÇi _¼ÇÇµ

SwA kíÇw [®Ç£ ßn Òj k¼¦Ç� ³ÇÇ� ºkíÇÇw k®ÇÇQ

j±íÇÇv« BÇÇØ§A jn°C ºB\ÇÇM ³ÇÇ� kÇÇÇÇ¯A±TÇÇÇÇ¯

###

©¼TÇz� ³� nBi ½pA ¬jn±i ¬A±T¯ B«oi

©¼TÇ{n ³Ç� ©ÇzQ Ç½pA ¬joÇ� ¬A±T¯ BL½j

©½k¼Çzñ¯ ºnmÇî �i »æBí« �oe oM

©¼T{±®ÇÇ¯ »UB®ÇÇve oÄBLÇÇÇÇ� º±¦´ÇÇÇÇQ

kÇ½CoÇM ³Ç� f°C uM ° ©¼v�Ç¯ ·TÇz� BÇ«

©¼TÇzñ¯ u�Ç¯ AoÇa ³Ç� S«B¼�ÇM BÇÇ« pA

S{mÇ¢M ³Ç� ³½Bª¯Ao£ oªî ½oM t±v�A

©¼T{mÇ¢¯ nj B�Çi ° o¼~�ÇU oÇw pA BÇ«

SvT{oÇv¯ ¥Ç£ AkÇi joÇ« °nj ³Ç� B¼¯j

©¼T{oÇvM ¤j AoÇÇa ©¼ÄBÇÇ« ³ÇÇ� jo«BÇÇ¯

S�BÇ½n º±Ç¯Ap uQ nj g¦Ç« ±Ça ¬Bz½A

©¼TÇ{j ° nj oÇM ¬A°j ³TÇvM ¬B¼« ßn±« B«

k¯p°n ° K{ ¬±a ©µ »Q »¯A±] ° ºo¼Q

©¼TÇz¢¯ nAk¼ÇM ° kÇ«C p°n ° k{ K{ B«


Sí¼LÇÇ� nA±ÇÇ½j uQ nkÇÇ¯A »£k¯BÇÇÇ«A°

©¼Tz´ÇM c¦Çæ nj ³Ç� B�ÇÇ½nj Sv�¼ÇÇe

k¯A±i ¬A±TM »� BU ²o¢®� ½oM ïo« ¬±a

©¼TÇzi ²o¢®Ç� ½oM ³� � ³¢¯ p°nð½

p°n ¬C j±M »µB®Q ° SzQ nA K\î An B«

©¼TÇzQ ³Ç¯ ° ©¼µB®ÇQ ³Ç¯ An »v� p°o«B�

Ç« ßºjAo«»ÇM ,Sv®Ç½A ±ÇU jAoÇ« oÇÇ£°

Sv®Ç« nBÇ½ jAoÇ« ¬±Ça k®Çñ¯ »U°B�ÇÇU

###

kÇ{ ¨BÇzM oÇ¢½j ±ÇÇU �AoÇÇ� nj p°oÇÇ«A

kÇ{ ¨AoÇe T�Çi ³Ç� nAj tBQ ²k½j ºA

k¯BªÇ¯ ©¯jn±Çi B�] ¡®w ¤BªTeA y¼M

kÇ{ ¨BÇ] ±Ça ©�¼íÇ� ¬°nkÇ¯A SØ�n q�

y½±Çi ºB�Ç� nj ¨±®{»« ¦i ßt±v�A

k{ ¨BiºAj±wßo Òw nj ³� ¼M ³ThQ ½B�

¨kØ¼�Ç« S§BÇi ·ÇÇ¯AkÇÇM ÇÇ« ³ÇÇ¯ B´®ÇÇU

kÇ{ ¨Aj nBT�oÇ£ kÇ½j ³Ç� oÇµ ³Ç¯Aj ÇÇ½A

©®Ç� o�Ç¯ SªÇza ·{±Ç¢M »Çñ½ ©T�Ç£

kÇ{ ¨B�Ç« RjBÇ½p ° k¯BªÇM °nj ©ªÇza

JBTÇM o�Ç¯ ¬B®Çî ³ÇÇ� SªT�ÇÇ¢¯ ¤j ºA

kÇ{ ¨BÇ¢§ STÇwj p ³Ç� k®Ç¢�A S¯±®Ç� A

Ç� ³M±ÇU k®½±Ç£ ° kÇ{ »�{Bî³ÇM ©«B¯

kÇ{ ¨BÇ¯ ³Ç� jnAj ²k½BÇ� ³a ¬±®� SM±U

277 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

hw ½A k½Ap»« ±U º°n ßzî³M « pA

k{ ¨À� ½o¼{ ³� Svñ{ oñ{ »�±�

k¯oÇÇi nqÇÇM ¬B«ÀÇÇ� nBÇÇ£p°n ºB®ÇÇÇMA

kÇ{ ¨ÀÇ� RjAnA ° �±�ÇM AoÇU ºkíÇÇw

u� k®LÇM ºjAkÇ¯ Swj ³Ç� »î ØkÇÇ« ¬C

kÇ{ Än ° jBTÇ�A ±ÇU k®ªÇ� nj nBÇM ÇÇ½A

¨BªÇU ¬kÇ{ kÇµA±h¯ æ±M Sª� bo{

kÇ{ ¨BªÇU oTÇ�j ° kÇÇ«C oÇÇiDM ¨k´ÇÇ]

###

o¼�Ç� ð¦Ç« Ç½nj ° ©¼L½oÇ� o´{ ½nj B«

o¼ÇÇwA ±ÇÇU ÄkÇÇM ° nBT�oÇÇ£ ±ÇÇU k®ªÇÇñM

SvTÇÇvM ÇÇñ¼§° SwjBÇÇz£ �BÇÇÇ�C ßn Òj

o¼\Ç¯p BÇ« ¤j ºBÇQ oÇÇM ±ÇÇU §p oÇÇw pA

oªÇî ³ªÇµ ©Ç¯A±TÇ¯ T�oÇ£ pBÇM o�ÇÇ¯ ÇÇ«

o¼Ç¢« pBÇM o�Ç¯ ±U ¬BM±i °ovi ºA « pA

k{BÇM BÇ« pA ³ÇM nB¼ÇvM ±ÇU ¥¼i nj ³a o£

o¼�Ç¯ ©¼wB®Çz¯ ©§BÇÇî ³ªÇÇµ nj AoÇÇU BÇÇ«

ºp°n ©¯BÇz� ±ÇU oÇM ¬BÇ] ³Ç� j±M ©§j nj

o¼�Çe Sv¼îBTÇ« ³Ç� kÇ«C ö�BÇi nj pBM

©½±£»« « ³� Sv½jnj ow pA W½ke ½A

o¼LÇî p k½B¼Ç¯ º±ÇÇM »´®ÇÇ¯ yUC oÇÇM BÇÇU

Sv¼Ç¯ »¯Bz½oÇQ ¤BÇe AoÇ« ³Ç� ©½±¢M o£

o¼ªÇ� ØoÇw pA kµj»Ç« oLÇi nBÇvin ¡¯n


k½C»Ç« SL\Çî Ç« pA oÇw ³Ç¯Ao¼ÇQ zî

o¼ÇQ ¤j ºjoLÇM Swj pA ³Ç� ±U »¯A±] ³a

©Çza ±ÇU º°oMA ·¯Bh¯Bª� °j oµ ½pA «

o¼TÇÇM k¯p°kÇÇM ©ÇÇza ¨oÇÇ£ ° ¨o¼¢¯oÇÇÇM

k®Çµj k®ÇQ AoÇ« ³Ç� »¯BÇv� ¥�î pA K\î

o½mÇQ k®ÇQ j±LÇ¯ {BÇî ³� ³]A±i ºA °oM

Swo�ÇÇ¯ ºAoÇÇM �±L�ÇÇ« oñ¼ÇÇQ B½kíÇÇw

o¼~ÇM ©Çza ¶k½BÇ� j±ÇM ³Ça »®¼LÇ¯ oÇÇ£

###

y¯BÇ«nj k¼Ç«A k{BÇÇM ³ÇÇ� jnj Sv{±ÇÇi

y¯B½BÇÇQ Svµ ³ÇÇ� ¬BMB¼ÇÇM Sv¼ÇÇÇÇ¯ pAnj

Sw°j º°oÇMA ¬BªÇ� BÇM j±ÇM zî �o{ ³¯

y¯AnBMo¼ÇU y¼ÇÇQ »®ÇÇñ¯ oPÇÇw ¬BÇÇ] ³ÇÇ�

k{BÇÇM ¬BTw±ÇÇM ºBØ®ªÇÇU ³ÇÇÇÇ� An ©½kÇÇÇÇî

y¯BÇÇM ¬BTw±ÇÇM p ¥ØªdÇÇÇU SvUn°oÇÇÇÇ�

jBÇM y«AoÇe T�BÇ½ ¬B´ÇÇ] ¬BÇÇ] ¤BÇÇæ°

y¯BÇ]oÇM ° ¬B´Ç] oÇÇM j±ÇÇM RB�ÇÇT§A ³ÇÇ�

S�BÇÇU ºk¼ÇÇ«AB®ÇÇM k½BÇÇz¯ º°n ³LíÇÇÇÇ�p

y¯BMB¼ÇÇM nj ©½o¼ªÇÇÇÇM ³ÇÇÇÇ� ¬C ³®¼ªÇÇÇÇ�

©Ç¯Aj nkÇ� Ç½A ©Ç¯AjBÇ¯ ° }�BÇ¯ ³Ça oÇÇ£ A

y¯Ak®Çw joÇÇ« Sv¼ÇÇ¯ ÇÇ« ·®¼ÇÇ¢MC ³ÇÇ�

q½qÇî nBÇ½ ¤BªTÇeA K¼ÇÇî ³ªÇÇµ BÇÇM ð¼§°

y¯Ao\ÇÇµ ¤BªTÇÇeA k®®ÇÇñ¯ ¬±ÇÇa k®®ÇÇÇ�

279 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

B�Ç] o¼ÇÇU nAqÇÇµ ©½°oÇÇM ±ÇÇU pA kÇÇ½C oÇÇ£

y¯Bñ¼ÇQ p ©Ç¯p ©µoÇM ²sÇÇ« oÇÇ£ SwB�ÇÇ]

k{BÇM Tz½±Çi ¬BÇ] ©Ç� ³ÇÇ� An ½oÇÇe

y¯B¯BÇÇ] ÇÇÇÇzî Sv�°nj �¿ p±®ÇÇÇÇµ

ºB] pA ºBQ ° S�n Swj pA ¤j ³� An ©¼ñe

y¯B«BÇÇw ° nAkÇÇ« é�±ÇÇU bÀÇÇÇÇæ oÇÇÇÇw

�BÇ�C nj Sv®ñªÇ« oÇ£ ±ÇU º°n ±Ça »¦Ç£

y¯BTÇwj nAqÇµ ºkíÇw ±Ça Sv®ñªÇ« ³ÇÇ¯

###

¥ÄBªÇ{ é½kÇM ºA ±ÇU oÇM AkÇi ©za

¥ÄBLÇ� ²BÇ{ ° éªÇ] éªÇ{ ° Ç« nB½

»½B¼Ç¯ pBÇM ° º°n»ÇÇ« ¬B®ÇÇ� ²±¦ÇÇ]

¥ÄBªTÇ« S�Çæ ½kÇM ¨k½kÇ¯ °oÇÇw

Svµ »T�oíÇ« ¥Ç¼§j An »T�Çæ oÇÇµ

¥ÇÄ¿j ºAkÇi RnkÇ� oÇÇM ±ÇÇU º°n

¬±®\Ç« ·~Ç� ° ¬A±hÇ« »¦Ç¼§ ·~Ç�

¥ÇÄA°A oÇ� l joÇ� f±v®Ç« ±ÇÇU k´ÇÇî

k¯k¼®ÇzM ¬B�nBÇî ° S�n»Ç« ±ÇU ¨BÇ¯

¥ÄBÇ� ° é«BÇw k¯kÇ«C }�oÇM °joÇµ

�±zíÇ« ° {Bî ¬B¼« k{BM ³a ²joQ

¥ÄBÇe ³Ç¯ ° Sví¯BÇ« ³Ç¯ nk®ñw Økw

k®®¼LÇM ° k®®Ç� ³Ç¢¯ ¨o´Ç{ ³ªÇµ ±Ç£

¥ÄBªÇe ²joÇ� nBÇ½ x±ÇÇ�C nj Swj


¬B½BQ³ÇM oªÇÇî ° k¼ÇÇwn oÇÇiDM n°j

¥ÄAp ±U o´« ° Sz¢¯ � Bw ±U �±{

k{BLÇ¯ é¼�Ç{ ©Çv� »Ç¯AoÇM ±ÇU oÇÇ£

¥ÄBÇÇw° _¼´ÇÇM oÇÇ£j ©ÇÇ¯Aj ±TÇÇM ²n

S�Çzî ©Ç� S½BÇñe ©T�Ç¢¯ ³Ç� BÇM

¥ÄBÇv« Sz¢¯ ¥e ° ©¼T�£ ³ªµ ½A

nB¼zµ ³¯ Sv¦�Bî ³¯uQ ½pA ºkíw

¥ÄB�Ç� ¬±®ÇÇ� oÇÇM k¼Mo`ÇÇM ÇÇzî

###

¨j±ÇM ¬Bz½oÇQ ° �BTÇz« ³Ça ³� ²° ºk«C

¨j±ÇM ¬B\¼ÇM Rn±Çæ ¨oÇM pA »T�oÇÇM BÇÇU

k¯BÇz¯ x±«BÇi ±ÇU oÇ� l pA ©¼{±Ç«Ao� ³¯

¨j±ÇM ¬Ao¼Çe ±ÇU �BÇæ°A ·z½kÇ¯A nj ³�

K{ ð½ ©T�hÇ¯ nAq¦ÇÇ£ ÇÇ«Aj nj ±U»ÇÇM

¨j±ÇM ¬À¼�ÇÇ« nBÇÇi ·½jBÇÇM nj ³ÇÇ¯ ³ÇÇ�

¤BÇæ° k¼Ç«A ¨kÇM ¨j AoÇ« jo�»ÇÇ« ²kÇÇ¯p

¨j±ÇM ¬Ao\Çµ ·TÇz� Ro�Ç¯ pA n°j ³ÇÇ¯n°

¥¼¦Çi ±Ça S®dÇ« yUC nj ±ÇÇU ºBØ§±TÇÇM

¨j±ÇÇM ¬BdÇÇ½n ° ³§¿ ªÇÇa nj B¼Ä±ÇÇÇÇ£

cLÇæ ¨j jnC ±ÇU º±ÇM ©v�Ç¯ ð½ o¢« BU

¨j±ÇM ¬A±ÇiodÇw ïoÇ« o�T®Ç« K{ ³ªÇµ

S�£»« ½A p°n ³ªµ S�Ao� n±] pA ºkíw

¨j±ÇM ¬Bª¼ÇQ owoÇM Ç« ° »TÇvñzM k´î

###

281 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

»TÇvµ nBªÇi Ç½pA oÇw ¨nAk¯oÇM oªÇî ³ªµ

»TÇvz¯ ©§j nj ±ÇU ³Ç� ¨j±LÇ¯ Ç« p±®µ ³�

kTÇ�ÔA SL¼Ç� ° n±�Çe ³Ç� »MBT�C ¥X« ³¯ ±U

»TÇvµ ³Ç� ¬B®`ªÇµ ±ÇU °k®½C °k¯°n ¬Ao£j

Çñ¼§° ©TÇ{AkÇ¯ ³Ç� S�AoÇ� pA S½Bñe ³a

»TvLÇM Ao]BÇ« ßn Òj ºjoÇ� pBÇM º°n ±Ça ±ÇU

³ÇM ¬C pA nBÇM nAqÇµ ³Ç� Ç� ¬BTw°kÇM ºo�¯

»TwoÇÇ� »T Ø½kÇÇµ ° »v½±ÇÇ¯ »T Ø¼dÇÇU ³ÇÇ�

AnBÇÇ½ SvU o¼ÇÇwA ³ÇÇ� An BÇÇ« k®ÇÇ«jnj ¤j

»TÇvi nB�TÇ¯A³ÇM ±Ça ³Ç¯ »ªµoÇ« ¤Bæ±ÇM

B\¼Çµ p°oÇM »®Çñ{ ª{j K¦� ³� K\î ³¯

»TÇvñ{ S�nB�«³ÇM An ¬BTÇw°j K¦Ç� ³� ±U

An BÇ« yhÇM ºAkhÇÇM BÇÇ¯Aj ³¼�ÇÇ� ºA °oÇÇM

»TÇv« ° »�{Bî ° « »½BwnBQ ° kµp ° ±U

ºnBPÇw ºoL§j³ÇÇM ³ÇÇ� k½BÇÇM k®ª{±ÇÇµ ¤j

»TwoQj±i ³ñ¯C pA ³M k{BM S½A³¦L� ±a ³�

k{BM k´] SwkM ³¯ S§°j ° ShM ¨B«p ±a

»TwjoÇ½p ° k®®ÇÇñ¯ »¯±ÇÇMp oÇÇ£ A k®®ÇÇña

¬AnBÇÇ£p°nºB�ÇÇ] ° ¬AnBÇÇ½ �AoÇÇ� pA ³¦ÇÇ£

»Twn°o¼£ y½±iß©Ò� ºkíw SvU ½o� ³¯

:¬BTw±M pA

JBLÇÇ� ºp°n joÇÇ� oÇÇ¢] ©T¼ÇÇÇM°j

JBMnBÇÇM »½²k®½±ÇÇ£ S�£»ÇÇ« ³ÇÇ�


nBÇÇ£p°n »ÇÇvM B«»ÇÇM ³ÇÇ� B�ÇÇÇ½nj

nB´M±ÇÇ¯ k�ÇÇñzM ° ¥ÇÇÇÇ£ k½°oÇÇÇÇM

Sz´LÇÇ½jnA ° ²BªÇÇ½j °o¼ÇÇU BÇÇÇvM

Szi ° ©¼{BÇM �BÇi BÇ« ° k®½B¼ÇÇM

¬BTw±ÇM kÇ«j ¥Ç£ »ÇÇvM BÇÇ« pA uQ

¬BTÇÇw°j o£kÇÇÇÇñ½ BÇÇÇÇM k®®¼ÇÇÇÇz¯

�BÇi Ù¥ÇÇÒU oÇÇM p°n ð½ ³z¼ÇÇU ¨jp

�BÇÇ¯jnj »½³§BÇÇ¯ ¨kÇÇ«C x±ÇÇÇÇ¢M

oU³TÇÇvµC ºjoÇÇ« oÇÇ£ A nB´ÇÇ¯p ³ÇÇ�

oÇw ° Sv½°n ° x±£ B®M ° ©za ³�

u�ÇÇ� »ÇÇ¯A±hTÇÇwA ºA ºnAj oLÇÇi

uÒ�ÇÒ y«BÇ¯ Sv¼�oÇ« ±ÇU ¬BÇ] ³�

k¼� Svv¢M °Swnu�� pA ïo« ±a

k¼ÇÇæ ±ÇÇU »íÇÇvM jjoÇÇ¢¯ ²n oÇÇ£j

SwA »Ç«j ©§BÇî ³Ç� Sæo� nAk´¢¯

SwA »ª§BÇî pA ³ÇM BÇ¯Aj y¼ÇQ »Ç«j

###

x±Ç¢M kÇ«C x±Çi ©T¼ÇM [®Q ¼ªµ

x°j k¯j°ow»Ç« »v¦\ÇÇ« nj ³ÇÇ�

j±ÇÇM x°j »£kÇÇ¯p pA SeAn AoÇÇÇÇ«

j±ÇM x±Ç�C nj ©Ç½°n ²BÇÇ« ¬C ³ÇÇ�

Sv« JA±i pA ow ¨k½j ±a An °A o«

SvQ ±ÇU y¼ÇQ °oÇw ºA ©T�Ç£ °kÇM

283 . ºkíw ½k§Ac¦~« g¼{

º±ÇzM ¼{°j JA±i pA u£o¯ »«j

º±Ç¢M ¥L¦ÇM ±Ça °k®hÇM L¦Ç£ ±Ça

nBÇÇ£p°n ·®TÇÇ� ºA »Lvi»ÇÇ« ³ÇÇa

nB¼ÇÇM ¼{±ÇÇ¯ ¥ÇÇÇí§ »ÇÇÇÇ« °B¼ÇÇÇÇM

S�Ç£ ° JA±Çi pA ²kÇ¼§°r joÇ� ³Ç¢¯

S�hÇ« »½±Ç£ ° »Ç¯A±Çi ³®TÇ� AoÇÇ«

u�ÇÇ¯ ÇÇ{°n ¬B�¦ÇÇÇÇw ¨BÇÇÇÇ½A nj

u� JA±ÇÇi nj ³®TÇÇ� oÇÇ¢« k®¼LÇÇ¯

###

k½q½BÇM ¬°oÇÇM kÇÇ«C ³MB«oÇÇ£ p k¼Çî ²B£odÇw ºp°n ³Ç� ¨k¼®{

oÇvM »Ç½AoÇw pA k®ThÇ½n °oÇÇ� oLi»ÇM xoTv� Bi Sz� »ñ½

º°oÇM ¬¿B« ³¯Aoñ{ Swj � º±« ° nBTwj ²k¼§°r S�£ »ªµ

?©Çz� ©Çµnj º°n ºoTv� Bip ©ÇzUC n±Çi nj « u�¯ ºA ³�

²A±h« ¼M Tz½±i pA »®¼MAki ²BÇ¢¯ j±Çi nj k¯joÇñ¯ ¬B£nqÇM

###

j±M º±h{±i ° nAjo� J±i »ñ½

j±ÇM º±£±ÇÇñ¯ An ¬BUo¼wkÇÇM ³ÇÇ�

S{mÇ£nj ¬±a k½j »v� yMA±hM

S{m£oÇw pA � S½Bñe ºnBM ³�

joÇ� pBÇM ¥Ç£ ±Ça ²k®hÇM »¯BÇÇµj

joÇ� pBÇ�C x±Çi »U±~M ¥L¦M ±a

»ÇvM »ThÇw k¯joÇñ¯ Ç« oÇM ³Ç�

»Çv� oÇM »ªT�oÇ¢¯ ShÇw « ³�

###


k¼ña ¬Ak¯j pxoµp ³� »ªzhM k½qÇ£ »®¼Çz¯ AodÇæ ºBÇQ »¢w

joÇi j±ÇM ºoTij xnk¯A ¥¼hM joLÇ¯ yMA±i ²nB`¼M jnj pA K{

?j±LÇ¯ ¬AkÇ¯j q¼Ç¯ AoÇU oÇiC ³Ç� j±ªÇ¯ ºk®ÇU ° joÇ� B�Ç] An nkÇQ

p°oÇ�§j ð«BÇÇ« ºBÇÇ� k½k®hÇÇM p°n ²k®Ç£ AoÇQ joÇ« ³½oÇÇ£ pA uQ

y½±Çi ¬AkÇ¯j ° ¨B� ¨k«C �½nj y¼ÇM j±ÇM S®�¦w ©µ ³ao£ Ao«

¨oÇM nkÇ¯A ¡w ºBPÇM ¬AkÇ¯j ³Ç� ¨n±Çi oÇw oÇM �¼U o£ A Sv§Bd«

»ÇÇ¢w ¨joÇÇ« p k½B¼ÇÇ¯ ÇÇñ¼§° »£nkÇM ¬BÇv� BÇ¯ BÇM joÇ� ¬A±ÇÇU

###

Sv« S{Aj ¥�ÇM nj »�ÇM oM »ñ½

Svñ{ »½BwnBÇÇQ oÇÇw oÇÇM KzM

©¼¦Çw joªñ¼ÇÇ¯ ¬C kÇÇ«C p°n ±ÇÇa

©¼Çw SzªÇñ½ joÇM ¤k¢®ÇÇwßoÇÇÒM

Sv« ° ºj±ÇM n°míÇ« ³®¼Ç{°j ³�

Svñ{ oÇÇw ° �MoÇÇM AoÇÇ« ° AoÇÇU

©¼ÇM SwBioM ° ©ip ¬C k{ ³M Ao«

©¼ÇvM BÇØ§A kÇ{ kÇµA±hÇÇ¯ ³ÇÇM AoÇÇU

k¯owoÇÇM AkÇÇi ¬BTÇÇw°j ÇÇÇÇ½pA

k¯n±Çi owoÇM nB¼ÇvM ¦Çi pA ³ÇÇ�

nA±¯A ©wB�

Sv« ,¬B] ° SwA Sv« ¤j ° SwA Sv« ,j Òo ßi

Sv« ,¬A±UBÇÇÇÇ¯ ß¬A°n ,S½Aj±ÇÇÇÇÇÇÇÇw ³ÇÇÇÇÇÇÇÇM

RAnl ºBµ»TÇÇÇÇv« S{mÇÇÇÇÇÇÇÇ¢M kÇÇÇÇÇÇÇÇe p

Sv« ¬BÇÇÇÇ«p ° Sv« ¼ÇÇÇÇ«p ° Sv« ð¦ÇÇÇÇ�

¼ÇÇÇÇM ¬ÀL¦ÇÇÇÇM n±ÇÇÇÇ{ ° ïBÇÇÇÇM nj B¼ÇÇÇÇÇÇÇÇM

Sv« ¬A±ÇÇ�nA ,Sv« ªÇÇÇÇa ° Sv« ªÇÇÇÇw

©½±ÇÇÇÇ¢a An SªÇÇÇÇen JBÇÇÇÇÇÇÇ¯ JAoÇÇÇÇÇÇÇÇ{

Sv« ¬BTÇÇÇÇÇÇÇÇv§j ° Sv« ²jAk§j °A qÇÇÇÇÇÇÇÇ�

»®¼LÇÇÇÇM oÇÇÇÇ£ ×»L�ÇÇÇÇ Ôî ³ÇÇÇÇM BÇÇÇÇU B¼ÇÇÇÇÇÇÇ¯jp

Sv« ¬A°nBÇÇÇÇ� nj ¬A°nBÇÇÇÇÇÇÇÇ� ,²n ³ªÇÇÇÇÇÇÇÇµ

k®ÇÇÇÇ¯AkÇÇÇÇ¯ »TÇÇÇÇv« pA ° k®TÇÇÇÇv« ¬B´ÇÇÇÇÇ]

Sv« ¬B´ÇÇ] nkÇÇ¯A ¬B´ÇÇÇÇ] nkÇÇÇÇ¯A ,¬B´ÇÇÇÇ]

SwA ¨BÇÇî oÇÇÇñ Ôw ÇÇÇÇ½A <»ªwBÇÇÇÇ�> ¤±�ÇÇÇÇM

Sv« ¬BªÇÇÇÇ£ ° Sv« ¼�ÇÇÇÇ½ ° Sv« joÇÇÇÇi

¬B£nqÇM pA nA±Ç¯A ©wB³ÇM K�¦« ° °oí« ºq½oLU »MAow ½k§A¼í«

° ©Tzµ ¬o ¨°j ³ª¼¯ nj º±£»wnBQ ³Tv]oM ¬AoîB{ pA ° ¬Ao½A ³¼�±æ


nj oX¯ ° ©�¯³M »L§B] nBYC ³� SwA ²j±M ºoª ºo\µ ©´¯ ¬o ¤°A ·ª¼¯

g¼{ S«ki³M kíM ° ²j±M ½k§Ankæ g¼{ k½o« AkTMA nj °A /jnAj ±~U

nj ° ²k¼z� BµS�B½n ²k¼wn »¯B«o� ³¦§ASªí¯ ²B{ ° »¦¼MjnA ½k§A»�æ

° ònqM ¬Ajo« pA j±i ¬B«p nj ° SwA ³T{Aj k®¦M RB«B�« ±~U Joz«

<©wBÇ> ° <»ªwBÇ> oí{ nj °A }¦hU /SwA ²j±M ¬Ao½A m�®T« ° n°C¨B¯

k½BÇ{ ©wBÇ ° ©wBÇ�§A±ÇMA xk\ÇM Sw°A SLÇv¯ »ªwBÇ B½±ÇÇ£ /SwA

K§BÇ� nj noÇñ« ²nBÇ{A oMB®ÇM ³� <nA±¯¿A ©wB> K�§ pA k{BM ºnB~TiA

nj yUj¿° /jAj °kM »¦¼MjnA ½k§A»�æ g¼{ M»w±« ½k§Ankæ é]Ao«

757 ¤BvM y§A±eA ¬B£k®v½±¯ pA »�íM ¶nB{A oMB®M ° ©Tzµ ¬o �wA°A

»ÇQ nj »Ç¯A±Ç] ¬A±�®Çî pA ©Çµ nA±¯¿A ©wB /jBT�A �B�UA q½oLU JAow nj

nj ³� j±M ¤A±eA ¼ªµ nj B½±£ ° S�n q½oLU o´{³M JjA ° ©¦î ¥¼~dU

Ç½k§A»�æ g¼{ ¼z¯B] ° k¯po� »w±« ½k§Ankæ g¼{ ¬Ak½o« ·�¦e

<S½¿° nkæ> ³M °A pA nA±¯A ³� »w±« ½k§A»�æ g¼{ ° k«Cnj »¦¼MjnA

S{Aj ²k´îoM An º±�æ ¬B¼�±æ S½Akµ nkQ pA kíM »µB£o½j ²jo� o¼LíU

¼®a º° òo« nj j±M ³§Bw S�µ ° »w °A òo« ¨B¢®µ ³� nA±¯A ©wB °

:S�£

S{Aj »�æ g¼{ k�¯ ³� S½¿° nkæ

²An Ç½A oLÇµn j±ÇM ¤BÇw j±Ç¯ JoÇÇ�

·�½o� ¬B£nqM ²B¢z¼Q pA ¬B\½BMnlC nj »Uk« ³� ¬C pA kíM nA±¯A ©wB

g¼{ ¬B®¼z¯B] no�«³M ¬À¼£ ³M »¯A±] nj ©µ ,j±ª¯ è¼� Kv� ³½±�æ

,° Bµo�Çw ¼ªÇµ nj ³Ç� k½C»Ç« o�¯³ÇM ° joÇ� k«C ° S�n »¯À¼£ kµAp

j±Çi nBíÇ{A pA »Tªv nj An ¬C ° Si±«C »ñ¦¼£ ¬BMp ³� SwBµS«BA

° jo� o�w ¬BwAoi³M ¬B\½BMnlC pA »¯A±] ¬An°j ¼ªµ nj q¼¯ ° ,joM nBñM

<©¦Çî ¬B¼ÇM nj ³§BÇwn> ¨B®ÇM ºA³§BÇwn nj ° j±ÇM o�TÇv« RAoµ nj B´Uk«

287 . nA±¯A ©wB

� Bw »U±¦i o¼´� B¯¿±« nA±] nj k½k] ²B�¯Bi nj 779 ¤Bw nj k½±£»«

²jAj °A³M »w±« ½k§Ankæ K¯B] pA S½n±«F« ½A ³� kwn»« o�®M /j±M

ºq½n»Q An k½k] ²B�¯Bi B\¯C nj ° j°oM RAoµ ° ¬BwAoi³M ³� j±M ²k{

oÇz¯ ° �ÇvM ºAoM ³� ²j±M ³¼�±æ g½Bz« ºnB] ºBµ²±¼{ pA ½A ° k®�

¬A±®íM »z½°nj ³oi ºB�îA pA kíM An y½±i kíTv« ¬A°o¼Q j±i ·�½o�

Sv¼¯ k¼íM ° k®T{Aj»« ¥¼v£ k®Tv¯Aj»« Sd¦~« ³� ºq� Ao«³M ³�¼¦i

°j ° Sv¼M BM jB~« ³� 779 ¤Bw pA y¼Q nA±¯¿A ©wB S½n±«F« ½A ³�

pA S¼M °j ½A nj ³� »½A²nB{A GoµB� ° k{BM ²jBT�A �B�UA Sw°A »¢§Bw

:©¼®¼M»« <¼�nBí§A u¼¯A> º±®X«

nBÇÇ½j pA n°j ,¬A±�®ÇÇî nj An ²k®ÇÇÇM

nBÇ½ jnj BÇM kÇ{ éªÇÇ] SMoÇÇ� jnj

©� ° y¼M j±i B½ ,Sv¼M ¨oªî ¤Bw

///©¦Çî jp»ÇÇ« ©§j nj ¬B�oÇÇî n±ÇÇ¯

¬B\½BÇMnlC pA yUo]B´Ç« ¶n°j pBÇ�C ³Ç� ¬A°A ¼ªµ³ÇM SwA �±MoÇ«

¬C nj ° ²j±M � Bw RAoµ nj nA±¯A ©wB uQ ½A pA ° SwA ²j±M ¬BwAoi³M

foµB{ ¬jn±i jnB� ·íA° 83å ¤Bw nj HB�UA BU ³T{Aj nB¼vM Ro´{ nB½j

BM ³� k¯jo� ©´T« An nA±¯A ©wB ¬B¼« ½A nj ° k«C y¼Q o§kªeA Swj oM

/k¯kÇ¯An ¬°o¼ÇM RAoÇµ pA Sª´ÇU ½kÇM An °A ° S{Aj ºA³�ÇMAn o§kªÇeA

pA nA±Ç¯A ©wBÇ ZAoiA S¦î ³� k¯A²jo� xnAq£ ©µ ºo¢½j ¬Bv½±¯²o�mU

/²j±M o�®v½BM Apo¼« xk¯po� ° foµB{ Apo¼«³M °A »½B®TîA»M ¥¼§kM RAoµ

uPÇw ° j°oÇw An RB¼ÇMA ½A o´®§AAn°B«³M Sª½qî ¨B¢®µ³M nA±¯A ¤Beo´M

:k{ nB½j ¬C ¨pBî

¬B´] q� k{ ¬C ¨B¢®µ ¬B�{Bî ºA ¬B�{Bî ºA

¬BªÇwC ©T�Çµ º¿BÇM k®Ç� ¬Ao¼ÇÇ� ©§j ïoÇÇ«


:S¼M ½A é��« °

Ç� ²An ¨qî ° q¼ioM � ²BU±� hw ©wB�

¬Bv�oÇ� y¼ÇQ nAjoÇ« ñ¯ »�±� oM oñ{

S«BÇA ¬B«p³ÇM ³Ç� ©½pBw ¬Bz¯o�Bi q¼¯ An K¦�« ½A B\®½A nj k½BM

° ¨AoTÇeA jn±Ç« ,¬B�oÇî nj y½¿A° RB«B�Ç« ¥¼§kM RAoµ nj nA±¯A ©wB

l±�¯ S¦î³M ° j±M ³T�o£ nAo ³��®« ¬C ¬B®� Bw pA »ª¼�î S¼íª] y½BTw

yUnk é�±« ° S¼M±Ld« xoTv£ pA foµB{ ,o´{ ¬C ¨jo« nj °A k½k{

°A k¼íLÇU oÇM ¬B«oÇ� ³� ²j±M ¥¼§j ½kM ° j±M ²k{ � B¯©¼M ¨jo« ¬B¼« nj

/j±M ²jo� njBæ

¨B¢®´ÇM ° jo� S�oe o´®§An°B« o�³M RAoµ pA nA±¯A ©wB ¤Beo´M

¬±a ° S�o£ nAo o´{ ¬C ¨jo« ²jBí§A�±� ¤BL�TwA jn±« k®oªw³M j°n°

,j°oM xnAk½j³M nB½j ¬C ©� Be ð¼M �§A Apo¼« R±îj³M ³� k®TwA±i °A pA

pA uQ ©� Be ° S�B½ n±�e ©� Be o�d« nj ° S�o½mQ An R±îj nA±¯A

³� ºn±�M u¦\« ¬Bªµ nj °A ·¯B��d« RBª¦� ° ³¯Bz½°nj ¬B®hw ¬k¼®{

x°joÇM Rk¼�Çî Çve ·¼{BÇ� ° k¼z� x±£ nj RjAnA ·�¦e> k¯A³T�£

/<k®ñ�A

uPÇw ° j±ÇM Ç� BÇw k®oªw nj »Uk« k¼íLU ½A pA uQ nA±¯A ©wB

,k¯j±ÇM ²k½oi y½AoM ³� »�BM nj ,¨B] jo]oi nj° Sz£pBM ¬BwAoi³M

S{m£ nj BU j±M B\¯Bªµ ° jAj K¼UoU B\¯C nj »µB�¯Bi ° k½q£ S¯±ñw

»«B] /k¯A³T{±¯ ºoª ºo\µ 837 ¤Bw oLTí« miF« nj An yUB�° g½nBU

ºk®oªw ²BzT§°j ° /jo� SLY 837 ¬Bªµ An g½nBU ½A u¯¿A RBd�¯ nj

¤Bw o¼v§A K¼Le nj o¼« k¯A±i ½k§AVB¼� ° 835 ¤Bw Aoíz§A¸o�mU nj

/k{BM oUc¼dæ ¤Bw ½A kwn»« o�®M ³� 837

¨B] jo]oi ïBM ¬Bªµ nj ° j±M ³§Bw jBTzµ nA±¯A ©wB R±� ¨B¢®µ nj

289 . nA±¯A ©wB

pA »«B] /k¯jo� �j An °A ,yµB¢T«BA ½oiC ° j±M B\¯C nj °A ²B�¯Bi ³�

³� Sv¼½B®M ¬Bªµ ½A ° jnAj»« SLdæ u�¯¿A RBd�¯ nj ²B¢«AnC ½A

»Ç½A±¯ o¼z¼¦î ¬B«o�³M ° Sv¼BM ¨B] SMoU ð½jq¯ o¢®§ ·½o nj ¬±®� A

/j±M ²k{ ³TiBw

:SwA ²j°ow nA±¯A

!jBÇÇM ¬Ak½°BÇÇ] ³ÇÇ� ©¼¯B�ÇÇ« o¼ÇÇQ ¶k®ÇÇÇM

!jBM ¬Ak®i yL§ ° qLw xow ° jBM ¬Aj°B]

¤j ºA SvµAn k{oÇ« ¬B�Ç« o¼ÇQ pA çoÇÇ�

!jBÇM ¬BTÇv« ³Ç£ ²k\Çw ¬B�Ç« oÇ½j kÇMA BÇU

¨AkÇ« ±ÇU JAoÇ{ ³ÇÇ� n°B¼ÇÇM ²jBÇÇM B¼�BÇÇw

!jBÇM ¬B½BQ»ÇM ° S½B�»ÇM ±ÇU �B�§A ±`ªµ

k{BÇÇM ºpB¼ÇÇ¯ �Bzî³ÇÇM ³ÇÇ� An »§joÇÇÇÇµ

!jBÇÇM ¬B�oÇÇî ·¦íÇÇz« xoLÇÇµAn kÇÇMA BÇÇÇU

Sw°A SLdÇæ oÇYA pA ¬BÇ] »Tv« ³ªµ ½A

!jBÇM ¬Ak½°BÇ] SØ®Ç] y§j ° tk� °A ¬B]

k®¯B«Bw»ÇÇM ³ÇÇ� �BÇÇzî p k¼`¼PÇÇM oÇÇÇw

!jBÇM ¬B«Bw»ÇM ° ow»ÇM BÇ« ÇÇîA° HªÇÇÄ Aj

S�BÇ½ ±Ç¯ »¯BÇ] ±ÇU nAkÇ½j S§°j pA ©wBÇ�

!jBÇM ¬BMoÇ� An ±ÇU ¬B] ©§j ° ¬B] ,« ¬B]

###

B« ¬BTwAj

BÇ« ¬B´Ç¯ jnj ·~ÇÇ� S{mÇÇ£ kÇÇe pA

BÇ« ¬BÇ] pAn k®Ç� xBÇ� ³§BÇ¯ ³Ç� ©woU

q¼hTwn p°n BU ³� Sv{±i»«kªµ »¯

BÇ« ¬BTÇwAj k®Ç� W½kÇe ¬BTÇw°j BÇÇM


pAn ·¯Bi

SwA pAnj ° n°j ¬BÇ� ³í«±ÇÇæ ²n nAmÇÇ¢M

SwA pAn ·¯BÇi ¬BÇ� ²kñ¼Ç« nj ³ÇM ¼z®ÇM

c¼LÇÇvU ° ²jB Ø\ÇÇw p° nBÇÇ¯p ° ³�oÇÇÇi pA

SwA pBÇ¯ ³ªÇµ »�BÇM ° kÇ«C pB¼Ç¯ j±~�«

º°n ½A pA ,zî j±M ,ve j±M ³� B] oµ

SwA pBÇ½A §p oÇÇw p ¬Bz½oÇÇQ j±ªdÇÇ«

Ç�§ oÇw p Ç� ºo�¯ ,¬BM±i °ovi ºA

SwA pAk£ ° p±w nj ±U zî ©� p <©wB�>

###

R°B�U

j±ÇM ÀÇM p ºk®ª� k®a oµ ±U º±v¼£

j±M B« ¬jo£ oM ³� j±M ºA³¦v¦w x±i

!RB´¼Çµ ±U º±� B« ° kµAp kL¦� S®]

j±ÇM B\Ç� ³ÇM BU B\� p R°B�U ³� o¢®M

###

JAo¼w ³§¿

©{BÇM Aoa ²jo« « ,k«C n±´� ³M »v¼î

?©{BÇM AoÇa ²jnpC ,¬BÇ] ºA°j ³ÇM k«C

B´¯Bd½n ° ¥£ B] oµ ,B´¯BTvM ³M ³ª¼i jp

?©{BÇM AoÇa ²joÇQ nj ,©ÇMAo¼Çw ³§¿ «

###

291 . nA±¯A ©wB

RB¼îBMn

SvU ·¯BTÇv« �oU ©za {Bî ¤j

SvU ·Ç¯A°oQ ³ªµ ©§Bî ° »íª{ ±U

SvU ·Ç¯A±½j ° {Bî B« ¤j ° ¬B]

SvU ·¯Bi ¤j ° »Tz£ ¤j ·¯Bi BU

###

ºkÇ{ n°oÇv« ±a »�{Bî Rm§ pA

ºk{ n±~®« ±a ¬B�{Bî o¢z§ nj

º±Ç{ n°j »«j o£ A j±i Sª¦� pA

º±Ç{ n±Ç¯ SL�BÇî ° º±Ç{ n±¯ nj

³]A±i ¬A±½j ° ³T{Aj ��Be³M »¯A°Ao� jB�TîA nA±¯A ©wB ³� k®½±£»«

jB½p ��Be RBeÀ�æA ° RBL¼�oU º° nBYC nj /k¯k¯A±i»« °A jq¯ K¦�A An

¨±¦í« ³� ²k«C °A nBí{A nj H®¼î ³]A±i �nB~« k®a »Te ,j±{»« ²k½j

:¬C o½B�¯ ° RB¼MA ½A k®¯B« ;SwA ²jo� ¼ª�U B½ ° ,²k{ jnA±U Sv¼¯

SwA jBÇM oÇM oªÇî jB¼®ÇM ³� ²jBM nB¼M

Sv¼¯ B�~« o£ A ,©½pBvM jnj ßjn Ôj ³M

:SwA ��Be S¼M ½A pA ¬C ¤°A �Ao~« ³�

SwA jB¼®M Svw Shw ,¥«A o~� ³� B¼M

SwA jBÇM oÇM oªÇî jB¼®ÇM ³Ç� ²jBÇM nB¼ÇÇM

###

:nA±¯A ©wB S¼M ½A °

©½A²k«C pB¼¯ o´M ¬B�« o½j ½A nj B«

j±M kµA±i ¬B�« o¼Q ²n �Bi B« ow

:SwA ��Be S¼M ½A pA ¬C ¨°j �Ao~« ³�


j±M kµA±i ¬Bz¯ ° ¨B¯ ,»« ° ³¯Bh¼« ²pBU

j±ÇM kÇµA±Çi ¬B�Ç« o¼ÇQ ²n �Bi B« ow

###

:nA±¯A ©wB S¼M ½A °

Ç�§ oÇw p � ºo�¯ ¬BM±i °ovi ºA

SwA pAk£ ° p±w nj ,±U zî ow p ©wB�

:SwA l±iF« ��Be �Ao~« ½A pA ³�

� Ak£ º±w ºo�¯ ¬BM±i °oviºA

»æBÇi S¼ÇMAmÇÇ] ° »ÄBLÇÇ½p pA ³ÇÇ� °A ºBµ²j°oÇÇw pA ¼®`ªÇÇµ °

:k¯nAjn±ioM

³®í�

An ¬BTÇv« »Çµj JBÇ¯ »Ç« ³� k{ ¬C S�°

An ¬Ajo£oÇw ¶k½n±Ç{ ¤k¼ÇM ,Ç« ³æBÇÇi

SwA ³®zU Bµo¢] ³� � ¬A°n k®a »ek�

An ¬B«BÇw Ç½A °ow ½A ©¼®� n°j j±ip BU

k®Ça »«BÇÇ] ²kÇÇM ,k®TvLÇÇM ³¯Bh¼ÇÇ« nj

An ¬BÇMnj Ç½A ° nj Ç½A ©®Çñ{ nj ©´ÇM BU

SwA ²jBTÇ�A ²B®Ç£ °j nj B« kµAp <»ªwB�>

An ¬BTÇv« kÇ¯p ³®íÇ� »§° ,k¼{±®ÇÇ¯ »ÇÇ«

B« ¬BTwAj

BÇÇ« ¬B´ÇÇ¯ jnj ·~ÇÇ� S{mÇÇ£ kÇÇÇÇe pA

BÇ« ¬BÇ] pAn k®Ç� xBÇ� ³§BÇ¯ ³ÇÇ� ,©woÇÇU

293 . nA±¯A ©wB

q¼hTwn p°n BU ³� SwA x±i »«kªµ »¯

BÇ« ¬BTÇwAj ,k®ÇÇ� W½kÇÇe ¬BTÇÇw°j BÇÇM

JBT�C

JBTÇÇ�C ²k®ÇÇM ,An ±ÇÇU ¤BªÇÇÇ] ±UoÇÇÇÇQ ºA

JBTÇÇ�C ²k®ÇÇioÇÇ� ,±ÇÇU ¤BªÇÇ] ±UoÇÇQ p°

Sv¼¯ y¼M ³¦í{ð½ ,±U ¤Bª] q� k½j ¬±a

JBTÇ�C ²k®Çi ,jp ±ÇÇU º°n n±ÇÇ¯ �±ÇÇ{ pA

Sw±ÇU ºAkÇ£ B´¯BÇÇ] ° »¯B£kÇÇ¯p JC ±ÇÇU

JBTÇÇ�C ²kÇÇ¯p ,kÇÇ{ ±ÇÇU º°n JBTÇÇ�C p°

K{ ° p°n ³ÇM jnAj ±ÇU º°n ºA±Çµ <©wBÇ�>

JBTÇ�C ²k®MBÇU ,±ÇU ¤BªÇ] pA Svµ ¬±ÇÇa

S«B¼�

?SwB\Ç� ° S�n B\Ç� ³z¼ÇQ BÇ�° nB½ ¬BMo´«

SwBÇ« ¶kÇ½j ° ¤j n±Ç¯ »¢ªÇµ y§BªÇ] ³Ç�

Svz®M S«B¼� Svz®M ±a ,º±i x±i nB½

SwBÇioÇM S«B¼Ç� SwBÇioÇM ±Ça nB½ ¬C pBM

¬Ao¢¯

SwA ¬B´Ç¯ ²joÇQ nj ³Ç� ,p°oÇ�AK{ ²BÇ« ¬C

SwA ¬Anj ²joÇQ »§° ,SwA ¬B´Ç¯ ²joÇÇQ nj

nB½ ¬C ³� ?Sv¼a ow ³� S�£ ¬A±T¯ {°n

SwA ¬BÇz¯ ° ¨B¯»ÇM ° kÇ«C ¬BÇz¯ ° ¨BÇ¯ BM


k¼Ä±Ç¢« ,Çzî ©Ç� p S½BÇñe ³Ç]A±Çi BM

SwA ¬BÇ¯ {Bî »§° ,Sv¼¯ ¬B] {Bî ±�

»�BÇæ ¶jBÇM Ç½A pA jn±Çi »ekÇ� ±Ç� oÇµ

SwA ¬B´Ç] ¬Bª¼¦Çw ° SwA ¼Ç«p ¬B�¦Çw

Ç{°n ³ªÇµ B´¯BÇ] ° kÇ{ z¦Ç£ ³ªÇµ B´§j

?SwA ¬B´Ç] éªÇ{ oÇ¢« ,p°oÇ�A¤j ²B« ¬C

JAo¼Çw ¥Ç£ ¬C k®Ç� jBÇ½ Ç«p ³ÇÇ� ³£oÇÇµ

SwA ¬AoÇ¢¯ <©wBÇ�> ³Ç� k¼Ä±Ç¢M Sw°j BM

nAowA ��Be

¨nAkÇ½j {BÇî Ç« ,©ÇµA±i»ªÇ¯ nB®½j

¨nBÇÇ½ ·T�¼ÇÇ{ ÇÇ« ,©½±]»ªÇÇ¯ nB¼ÇÇ�A

ºn±´z« ° ºn±~®« ,ºn±~®« ³� k®½±£

¨nAj kÇÇ¯p n±~®ÇÇ« ,¨nAoÇÇwA »«oÇÇÇ£ pA

T�Çw ¬A±TÇ¯ »« Øn Ôj ,T�£ B�]³M « BM

¨nA±ÇioÇ¢] k¯n « ,¨q¼iodw jo« «

¤j ºA ¼z®Ç« ¥�BÇ� ,¥£ ° JC ·¯Bi nj

¨nAoÇwA Ç�A° Ç« ,¤j ° ¬BÇ] ·¯Bi nj

©Çz½o§j {Bî « ,©z½°nj <©wB�> «

¨nBªÇi Ç� BÇw Ç« ,¨nAoÇwA �Be «

nj k¯j±ÇM ²jAj ©wB ²B{ K�§ °A³M y¯Ak½o« ° ¬A°o¼Q ³� nA±¯A ©wB

°A ¶nBMnj ° S{Aj nB¼vM l±�¯ ¨jo« ¨±ªî nj ° ±~U ¥µA ¬B¼« j±i ¬B«p

° �±{ ·L¦� ¤Be nj ²B£ ³� »¯B®hw S¦î³M B½±£ ° k¯j±M RB«Ao� ³M ¥ÄB

q¼¯ jBd§A ° o�� SLv¯ °kM ¬BL~íT« pA »�íM ,k¯An»« ¬BMpoM oñ ßw S§Be

295 . nA±¯A ©wB

pA »ÇioÇM ³Ç� SwA ²j±ÇM ºkÇve ·\¼T¯ Sª´U ½A k½B{ B½ ° k¯jAj»«

,k®TÇ{Aj º°³ÇM SLÇv¯ ,¨jo« ·¯B¼« nj °A k½k{ l±�¯ S¦íM ,y¯AoæBí«

k®ÇU ºBµ³z½kÇ¯A ¼®Ça pA ºoÇYA H�¦�Ç« ,xj±]±« nBYC ° nBí{A nj Ao½p

²kµBÇz« B´Ç¯C nj °A »®Ç½j RAjB�TÇîA oÇM ¬A°AoÇ� ºBµ³¯BÇz¯ ³ñ¦M Sv¼¯

³Ç� ºA²pBU K¦�« q¼¯ ³¼�±æ RAjB�TîA ¬B¼M nj ³T{m£ ½A pA ° ,j±{»«

,k«B\®¼M ¬B¼®¼z¼Q ºBµo�¯ Th½n ©µnj³M ° j±{ ¬Bµl ÒA ð½odU³M o\®«

³� k¯j±M »¯Bv� °A ¬A°o¼Q ¬B¼« nj SwA ñª« ½AoMB®M /j±{»ª¯ ²kµBz«

³ñ¯B®a q¼¯ j±i nAjo� nj ° k®T�£»« q¼«Co�� »¯B®hw ³�§BL«³M º° ¶nBMnj

JBvdM An ²°o£ ¬C ¤BªîA ¨jo« ° k®T�o£»ª¯ An �o{ ¨BñeA K¯B] k½BM

³Ç� »«B] /k¯A²joª{»« ¬B¯C ¡¯oªµ q¼¯ An °A ° k®T{Am£»« ¬B{k{o«

pA y¼ÇM »�BÇ� RBîÀÇ�A T{Aj ° ,nA±¯A »£k¯p ¬An°kM »ñ½jq¯ S¦î³M

ºn°Aj °A ¶nBÇMnj ±d¯ ¼ªµ³M ³T{Aj An °A ¶nBMnj o�¯ nB´�A �e ¬Ao¢½j

²k¯B« oYA °j º° pA ° k¯A³o� °j º° nBñ¯A ° ¤±L nj> SwA ³T�£ ° ²j±ª¯

�½B�e oM ¥ªTz« ¤±L nj nB£p°n ¥µA ³¦ª\§BM ° nBí{A ¬A±½j »ñ½ ,SwA

° ,SwA oµB� ¬C pA ¬Ak]° ° �°l nBYC ° ¬B�oî ° z� nA±¯A ³� º° nAowA

º° k½oÇ« ° kÇ¯nAj»Ç« º°³ÇM J±v®ÇÇ« An j±ÇÇi ³ÇÇ� »TîBªÇÇ] oÇÇ¢½j

<///k¯nBª{»«

Sªµ³M nBM ð½ ° SwA Swj nj jkíT« gv¯ nA±¯A ©wB nBYC RB¼¦� pA

²kÇ{ NBÇa »vªÇ{ 1337 ¤BÇvM ¬Ao´U nj »v¼�¯ k¼íw jBTwA ¨±eo«

»¯B�oî »¯Bí« ª�T« ³� SwA yUB¼§q� °A RB¼¦� yhM ½oTª´« /SwA

¬C pA o¼�³M /SwA º±§±« ½k§A¤À] B¯¿±« ºB´§q� o¼£ »®{Ba oTz¼M °

¬C pA ³� SwA º±®X« k®a ° RB¼îBMn ° »�oU ° »ñ¦¼£ RBªí¦« ° RBí��«

<¼�nBÇí§A u¼Ç¯A> º±®X« ° ³¼�±æ RBeÀ�æA ¬B¼M nj <¨B�« kæ> ¬B¼«

oX¯³ÇM °A <©¦Çî ¬B¼ÇM nj ³§BÇwn> ° <JA±Ç] ° ¤AÆw ·§Bwn> /SwA oTª´«

/SwA ²k{ o½odU ºA²jBw »wnB�


:nA±¯A nBí{A pA

Bzî

k®Ç¯Ao¢¯ »½±w ,±U º°n q] ³M ³� ¬B¯C

k®Ç¯Ao�¯³U±ÇÇ� ³ÇÇa ° k®ÇÇ¯Ao�¯³U±ÇÇ�

»¯Bz¯³ÇM S«BÇ¯ p ,k¯k¼Çwn ³Ç� ¬BÇ¯A°

k®¯BÇz¯ ° ¨B¯»ÇM ³ªÇµ Ro¼Çe ©§Bî nj

B«o�Ç« K¼Çî ,©´Ç¯ ºBÇQ o£ ±U º±� nj

k®Ç¯AkÇ¯ ºBÇQ pA ow ° k®Tv« ±U �Bzî

�±zí« ²n nk¯A TiBM ¬B] °ow ,©wB�

k®Ç¯A±TÇ¯ ¥�BÇî ¨joÇ« »§° ,SwA �o{

k®Q

¨nAj ¼zUC ²C ° SwA ö£ ¤j ° SwA ö£ o¢]

¨nAj ¼ªÇ� nj »�Çzî ³Ç� ,An ©¯BÇ] Sv¼¯ Bµn

jjo£»ªÇÇ¯ ©ÇÇ� ,»§AqÇÇ½¿ JAoÇÇ{ ºBµbkÇÇÇ�

¨nAj ¼TÇwC nj bkÇ� ° SwA ¬BTÇwC oÇM öÇÇw

¨k®ÇM nj ±ÇU k®ÇQ pA ³Ç� ¨k®ÇQ ²kÇ« ÇîA° °oÇM

¨nAj ¼ÇM ²An ©Çza ³Ç� ¨k®£±w Sw°A ¬B] ³M

½k®a »�{Bî jnj p ,¼ñv« <©wB�> ºA ¤B®«

¨nAj ¼¯pBÇ¯ nBÇ½ ³Ç� ©~Ç�n nj pBÇ¯ pA Ç« ³ÇÇ�

297 . nA±¯A ©wB

¬B¯B] ©

Sv¼Ç¯ AjoÇ� W½ke ,¬Ak¯n u¦\« ¬B¼«

Sv¼Ç¯ Ak¼ÇQ ,³¯BÇ«p ¤BÇe ³Ç� ,²jBM nB¼M

oLÇi ³Ça <»ªwBÇ�> ³¯B¢¼M ¨jo« í� p

Sv¼¯ A°oQ y½±i³M ,¬B¯B] ©� pA ³� AoU

ïAoa

Sw»½B®Ç{°n ,»ÄB®Ç{C nk�³ÇÇM Sw»½B®Ç{C ,»®íÇ« joÇ« ïAoÇa

Sw»Ç½A±®¼ÇM nj ,¬B�{BÇî ºA±¯ pBw»« ° p±w»« ,»�{Bî jnj ³M

JAo¼w ³§¿

?©{BÇM Aoa ²jo« « ,k«C n±´� ³M »v¼î

?©{BÇM AoÇa ²jo«sÇÇQ ,kÇÇ«C nB´ÇÇM ¨BÇÇ½A

ºjA° ½A nj S�BUoM ,ºjBµ ¬C yUC ¬±a

?©{BÇM Aoa ²jov�A ,ºjB{ nj ° ©~�n nj

¬BÇz½o§j ©µoÇ« ¬A° ,¬BÇz½°nj ¨od« ¬C

?©{BÇM AoÇa ²jnpC ,¬BÇ] ºA°j ³ÇM kÇÇ«C

Bµ¬Bd½n ° ¥£ B] oµ ,B´¯BTvM ³M ³ª¼i jp

?©{BÇM AoÇa ²joÇQ nj ,©ÇMAo¼Çw ³§¿ ÇÇ«

¥£ ºA±µ

¨nAj ºnAqÇ¯ ° nAp ¤j ° ¬B½oÇÇ£ ©ÇÇza

¨nAj ºnBÇ¢¯ ° y�Ç¯ ¤j ·¯Bh¯B´ÇÇ¯ nj


Sv« ,¥£ ºA±µ³M k§B®M ³� ¥L¦M ±`ªµ

¨nAj ºnAp ·§BÇ¯ ,K{ ³ªÇµ y§B¼Çi BÇM

/SwA oUBL½p ° oUn±´z« xnBí{A o½Bw ¬B¼« pA ,nA±¯A ©wB ºBµ¤q�

¼«B�Ç« ¤BLÇ¯j ³Ç� Sv¼Ç¯ ¬BÇ«p ºAov§qÇ� ¬AoîB{ ¶±¼{³M Bµ¤q� ½A

nj q¼Ç¢¯A¤B¼Çi RB½B®Ç� ° ²pBU RAnBíTwA ° RB´¼LzU ¬joM nBñM ° ð½nBM

,k®Tz£»« ¬BM±Ld« Bæ°A o� l B½ �±zí« B½ j±i ¦Th« ¤A±eA æ°

»�nBÇî RB«B�Ç« ° ¤A±ÇeA ° RBwBveA o� l nj Sv¼½²jBw RB¯B¼M ³ñ¦M

° SeB~� nj nA±¯A ©wB hw ³� SvTwnj /S�¼�e ºB½±] ° ³TwnA°

nBT�£³M H�¦�« ,RBwBveA R Øke ° nBñ�A Ø±¦î W¼e pA Hª¦v« ° ,»£k¯o¼£

²kÇ½j °kÇ¯C ºB´§qÇ� ¼ÇM »TµBLÇ{ ¤BÇeo´M »§° ,kwn»ª¯ ¨°n ºB¯¿±«

y¯Ao~íªµ ¬B¼M pA An nA±¯A ¨À� ³� SwA SµBL{ ¼ªµ éA° nj ° j±{»«

° ²kµBÇz« °A nBíÇ{A nj ¬BÇ«p ·\Ç´§ o¼ÇYFU ¤BÇe Ç½A BÇM /jpBw»« pBTª«

¬o ¬B½BQ nj k½BM ³� Sv½oîB{ pA ¬B®hw ½A ³� j±{»« ³T�B½nj »¯BwC³M

/k{BM ³T�B½ S¼MoU ©Tzµ

° RBeÀ�æA ° ³¼�±æ RAk�Tí« ¬B¼M nj °A ¶jBw ºBµº±®X« xpnA

o� l ° RÀ¼XªU BM SvµAoªµ ¬B¯C »¢ªµ x°oM HíL� ³� SwB´¯C k½B�î

º±®X« nj ²s½°³M ,Bµº±®X« ½A nj ¬B¼M »£jBw /¨B�« BM KwB®« RB½Bñe

ºB´½±®XÇ« pA An ¬C ° SwoîBÇ{ hÇw y½AnC ½oT´ÇM <¼�nBÇí§A u¼¯A>

¨À� BM Á±ªí« ³� k´î ¬C nj ¨±�®« ºBµº±®X« ³MBz« B½ ð½jq¯ ³¯B�{Bî

/jnAj»« q½BªT« SvµAoªµ ³¯BL½jA nA±{j

xpnA ³Ç� °A »�oU ° »ñ¦¼£ RBªí¦«³M ©¼wn»« ©½nm¢M ³� Bµ½A pA

·\Ç´§ ð½ RAo¼LíÇU ° RBª¦Ç� pA ºnB¼ÇvM T{Ak´¢¯ ²k¯p nj ¤°A ·Twj

»�oÇU ¬BÇMp l±�Ç¯ ¬Aq¼« ¬jAj ¬Bz¯ ¨°j ·Twj »£s½° ° Sv¼¯Ao½A »¦d«

° ¤°B�ÇU ¥dÇ« ²B£oÇ½j pA ³� ¬B\½BMnlC yµB£jAp nj ° °A ¶n°j nj SwA

299 . nA±¯A ©wB

:Sw°A nBí{A pA /j±M ³T�o£ nAo nBUBU ° �oU ¥½BL S«BA

¤Be²k½n±ÇÇ{ ·ÇÇÇ¯A°oÇÇÇÇQ ð½ j±ÇÇÇÇM

¤BÇM ° yUC oÇM ²joÇÇ� ½o¼ÇÇ{ ¬BÇÇ]

jnj ° p±Çw kÇæ BÇM ³Ç� An »íª{ k½j

jnp º°n oÇÇM j°n»ÇÇ« ¬±¢¦ÇÇÇ£ ð{A

nA°joÇÇ« ,ÇÇ«Aj S�oÇÇ¢M yUo¼ÇÇÇÇ�

nAo�»ÇÇM yUC joÇÇ£ jp»ÇÇÇ« foÇÇÇÇa

ïAj ° jnj o¼ÇwA ºA éªÇÇ{ BÇÇM S�ÇÇ£

ïAoÇa BÇM »½±Ç] ³Ç� ºjoÇ� ©£ ³a BU

p°oÇM BÇU K{ oÇÇµ ³ÇÇ� ºnAj »ªUBÇÇ«

p±ÇÇw ° JBÇÇU ¬B¼ÇÇ« nj ºnBÇÇM ð{A

nBLÇñ{A éªÇ{ ³½oÇ£ nj »{±Çi x±i

nAqÇÇ¯ ° nAp ·ÇÇ¯A°oÇÇÇÇQ BÇÇÇÇM S�ÇÇÇÇ£

�BÇÇ� joÇÇ� An ©T�BÇÇ� ½o¼ÇÇ{ n±ÇÇ{

�AoÇÇÇÇ� jnj pA ¤j nj ¨nAj ³~ÇÇÇÇÇÇÇ�

nA°jBµoÇÇ� j±ÇÇÇÇi ½o¼ÇÇÇÇ{ pA ¨n°j

nBÇ½ o\Çµ nj ©µj»Ç« ½o¼ÇÇ{ ¬BÇÇ]

Ç« ³ÇÇ� ¨nAj ¬C o´ÇÇM pA ïAoÇÇa ÇÇ½A

ª\Ç¯A oÇµ pA ©½±]»ÇÇ« j±ÇÇi nBÇÇ½

¨k¯»ÇÇÇÇM k¯BÇÇÇÇwn ©®½o¼ÇÇÇÇzM BÇÇÇÇ½

¨kÇÇ� BÇÇU oÇÇw AoÇÇ« kÇÇ¯Ap±ÇÇvM BÇÇÇÇ½

nB®ÇÇ� nj ¨nAkÇÇÇ¯ ½o¼ÇÇÇÇ{ kµBÇÇÇÇ{

nBÇÇñM k½C»ªÇÇÇ¯ kµB{»ÇÇÇÇM éªÇÇÇÇ{


Tz½±ÇÇi j±ÇÇ]° ÇÇÇ½p ©¯BÇÇÇÇ½p nj

Tz½±ÇÇi j±ÇÇÇw o´ÇÇÇÇM ¨pAk£»ÇÇÇÇ«

j±ÇM jnj KeBÇæ ±a ¤j ¼«±« éª{

j°qÇÇ� »TÇÇv« An ³ÇÇÇ¯A°oÇÇÇÇQ y«j pA

nAo�»ÇÇM xn±ÇÇ{ ° �±ÇÇ{ ¤BªÇÇ� nj

nA°joÇÇ« yUC oÇÇÇM jp An Tz½±ÇÇÇÇi

j±ÇM öÇ] KeBÇæ ³Ç¯A°oÇQ ¤j ³Tvi

j°j joÇ� oÇÇM »ÇÇ«j y«oÇÇ] pA yUC

nB®ÇÇ� nj y¢®ÇÇU S�oÇÇ¢M »TîBÇÇÇÇw

nBÇ½ ¡¯oªÇÇµ kÇÇ{ ³ÇÇ¯A°oÇÇQ SL�BÇÇî

©¦ÇÇî jpoÇÇM ¬±ÇÇÇa ²k¯p±ÇÇÇÇw yUC

¨kÇ� BÇU oÇw pA ³ÇÇ¯A°oÇÇQ kÇÇ{ ±dÇÇ«

¨BªÇÇU kÇÇ{ »¯BÇÇ� ³ÇÇ¯A°oÇÇQ RoXÇÇÇ�

¨ÀÇv§A° kÇ{ ¬B¼ÇÇî ¦�ÇÇ« RkÇÇe°

kÇ½j ¨°kíÇ« An ³Ç¯A°oÇQ ¬±ÇÇa éªÇÇ{

k½oÇÇ�§An±ÇÇ¯ ºA³ÇÇ� yUC BÇÇM S�ÇÇÇ£

nBv«oÇÇ{ »TÇÇvµ öÇÇ] pA Ä²k¯BÇÇÇ«

nA°³ÇÇ¯A°oÇÇQ ÇÇ� ±dÇÇ« An BÇÇ« öÇÇ]

p±ÇvM ¨nBÇM ð½ ³ÇÇ¯A°oÇÇQ ÇÇU ¬±ÇÇa

p°oÇÇM BÇÇU ¨nAkÇÇ¯ ¬jAj ¬BÇÇ] JBÇÇÇU

pAoÇÇM ¬Ap±ÇÇwyUC éªÇÇ{ BÇÇM S�ÇÇ£

pBÇM ²k¯BÇ«A° j±Çiçoî ° ¤±�M ºB�

jnp ° foÇw ºnAj öÇÇ] ±UoÇÇM º±ÇÇU

jnkÇÇM »½B®ÇÇîn ° öÇÇ] pA ºA²k¯BÇÇ«

301 . nA±¯A ©wB

ª\ÇÇÇ¯A nj »®�»ÇÇÇÇ« »½Bª¯j±ÇÇÇÇi

Tz½±ÇÇi pA ºA³¯B¢¼ÇÇM KLÇÇÇÇw ¬Cp

S{Aj ³Ç¯A°oÇQ »�{BÇî ¤BªÇÇ� j±ÇÇi

S{AkÇ¯ A°oÇQ Tz½±Çi j±ÇÇ]° pBÇÇ�

S�n ,SiBM ¬B¯B] y¼Q nj U ° ¬B]

S�n ,SiBÇw An j±Çi nBÇ� »¯BÇÇ«p nj

¨BªÇU kÇ{ ,An j±Çi S�oÇ¢M o~ThÇÇ«

¨BÇ� ° j±~�Ç« j±Çi J±Ld« pA S�B½

±ÇU ³Ç¯A°oÇQ pA ©Ç� ° éªÇÇ{ pA ©ÇÇ� ºA

±ÇÇU ³¯B¢¼ÇÇM Tz½±ÇÇi pA Tz½±ÇÇÇi

jnp º°n ° foÇw ð{A Síª{ ±a »¯

joÇ� ³Ç¯A°oÇQ ¬±Çay½±Çi ¨o] p »¯

»®�»Ç« »TÇÇvµ º±ÇÇîj j±hÇÇM oÇÇ£

»®�»ÇÇÇÇ« »TwoÇÇÇÇQSM AnBÇÇÇÇÇÇñ{C

nBÇÇ½ º°n k®¼LÇÇ¯ q£oÇÇÇµ »ñ{»ÇÇÇÇM

nBÇ� y½±Çi BÇM j±ÇÇM y� An »�{BÇÇî

»¦æBe»ÇM »�{BÇî j±Çi oÇM ±ÇU BÇÇU

»¦ÇÇæA° »TÇÇz£ nBÇÇ½ ºB®ÇÇ� ¬±ÇÇÇÇa

(¼�nBí§Au¼¯A : pA)

An B�~Ç« ¨BÇ] Ç½A Ç� oÇQ ¨oÇ� p »�BÇw

An ÀíÇÇ« ¬BÇÇÇ] ¬C An tk�ÇÇÇÇ« b°n ¬C

»«B\Ç¯AoÇw o´ÇM pA »«BÇ] »µj ³� ºp°n

An B®Çîn ÇîA° ¬C Ç� �k~ÇU ³îo] ð½


±ÇU pA ¬B´Ç] RAnl kÇ½C }�oM ³� »µA±i

An BP¼¦ÇÇa §p ¬C »¯BÇÇz�AoÇÇM }ÇÇ�n nj

½k®a ¬A±h« ³¯Bv�A ,¼z®M ° °oM cæB¯

An Aj±Çw S¦Çî Ç½A ¬joÇM ¬A±TÇÇ¯ oÇÇw pA

»MBÇ½ j±hÇM ²An BU ±{ ©£ j±i p ³� »T�£

An BªíÇ« ° qÇ«n ÇÇ½A ©ÇÇ¯Aj»ªÇÇ¯ o¼v�ÇÇU

¨joÇM oÇ£j ¬BÇ] kÇæ ¨joÇ« Ç« ³� nBMoµ

An Bd¼Çv« pB\ÇîA ¬joÇ� ¬A±TÇÇ¯ ¬B~ÇÇeA

j±Çi ºA±´ÇM q£oÇµ {BÇî j±ÇÇz¯ ©wBÇÇ�

An BÇ´§j ð§BÇ« ¬C T�Ç£ ¬A±ÇU ³Ça Çñ¼§

###

Svµ »½³¯BhTÇM ¬B�{BÇÇî º±ÇÇñM

Svµ »½³¯B¯BÇÇ] oÇÇL§j B\ÇÇÇ¯C nj

ÇÇñ¼§° ,An °A »ÇÇv� kÇÇ¯Aj»ªÇÇÇ¯

Svµ »½³¯BÇv�A ° pA u¦\Ç« o´ÇÇM

S�n °oÇ� n±Çiy½°n éªÇ{ y¼PM

Svµ »½³¯A°oQ ¼®a An yíª{ ³�

¨±¦íÇ« Sz£ y§BÇe ° §p pA AoÇ«

Svµ »½³Ç¯Aj k{BÇM ¨Aj BÇ]oµ ³�

»�BÇw pBÇM ,©TÇvñ{ An ¬Bª¼ÇQ ±a

Svµ »½³¯Bª¼ÇQ oÇ£ A ,B«oÇÇ� ¨oÇÇ�

yTÇv« ©Çza n°kM ,»« pA ©� ³a

Svµ »½³¯Bh¼« »½³{±£ oµ nj ³�

303 . nA±¯A ©wB

º° nj ,SwBÇ½nj »ªwBÇ� ð{oÇw

Svµ »½³ÇÇ¯Ajnj ¬BL§BÇÇ� ºAoÇÇÇÇM

###

k¯Bª¯ nBLM »¦£ ºk½j ±U ³� ªa ¬C nj

k¯BªÇ¯ nB´ÇM ºqLwoÇw ° kÇ«Cnj ¬AqÇi

º±Ç£ oTªÇ� ³~� ShU ow ° nAj ºBQ p

k¯BªÇ¯ nAk½BQ ³~� ¬C ° S«Ao� ½A ³�

©¼Çñe j±ÇM nBÇî Sv« ¬B´] nBíTv«p

k¯BªÇ¯ nBî Sv« S{m¢M ±a nBíTv«p

n°oÇQ ¬BÇ] ° nAmÇ£ ¬B¯B\ÇM nB¼TÇiA ±U

k¯Bª¯ nB¼TiA ³� An ¬C k{ nB½ ShM ³�

joÇ� kÇµA±i nBL� An U ³YjBe jBM ±a

k¯BªÇ¯ nBLÇ� »§j oM ° pA ³� »v� ð®i

»�BÇM nj ©¼®Ç� S½Bñ{ ° oñ{ W½ke

k¯Bª¯ nBi�±¯ ,Sh½n °o� ³§¿¡¯n ³�

An ©wBÇ� j±ÇM ±ÇU ¤Bæ±ÇM ¬BÇÇ] nAoÇÇ�

k¯BªÇ¯ nAo�oÇM q¼Ç¯ ¬C ³Ç� j±w ³a »§°

###

»½Bª¯»ªÇ¯ ³ÇÇ« fn ºjoÇÇM ²qª�ÇÇM BÇÇ« ¤j

»½B\� SªwoQ ³� p ¬B] ºA ©½±] RB\ñM

An BÇ« ³Ç� BªÇM Bª®ÇM °n ¬C ° JB�ÇÇ¯ BÇÇz¢M

»Ç½AkÇ] RnAoÇ«p B´¯BÇÇ] SwkÇÇ«C K¦ÇÇM

S«B¼Ç� BÇU k¯BªÇÇM ° jnj pA ©¯BÇÇ] k¯Bª®ÇÇM

»½BÇMo§j ©Çwn ±TÇM ¬joPÇw ¬BÇ] ©ÇwA ªM


¬k¼Çz� Ao« ¬A±U ³� ©Tv« ° JAoi ¬B®a ³¯

»½BwnBÇQ ° bÀ~ÇM ºkÇ¯n ° Çzî ½oÇ�p

RnB�ÇM oLÇM Ç½j ° ¤j BÇz¢M JB�Ç¯ »v�Ç¯

»½BÇ« ° »®Ç« ©Ç�p ©MBÇ½ |ÀÇi »Ç«j ³�

¨nA°k¼Ç«A uM ±TÇM ¨nBÇ� SwB�Çi oÇ£ A «

»½BÇ�° ¬kíÇ« ±ÇU ³Ç� ¨nAkÇ¯ u� ±U pA q\M

©¯BÇ] SvU ºAkÇ£ ³Ç� ©T�ÇÇ£ pB¼ÇÇ¯ oÇÇw p

»½B{jBÇQ ºAkÇ£ ±ÇU ©wBÇ� S�Ç£ ³ª{oÇÇñM

###

SvU ·¯BTÇv« �oU ©za {Bî ¤j

SvU ·Ç¯A°oQ ³ªµ ©§Bî ° »íª{ ±U

SvU ·Ç¯A±½j ° {Bî B« ¤j ° ¬B]

SvU ·¯Bi ¤j ° ºk{ ¤j ·¯Bi ±U

###

º°oµ»�æC

k¼�Çw º°n»Ç« yUC p ºA³Ti°oÇ�AoM BU

k¼PÇw º±« nj ²jp yUC ow ³¯Ao¼Q ,éª{

?j±Çz£ ¨BÇ½A njBÇ« oÇ¢« ,cLÇæ k«j»«

k¼PÇw º±v¼Ç£ ,±U ¬Ao\µ K{ ©UB�° nj

joÇ� B´UnBÇ{A ° k¼Çî ³Ç« kÇ½j �Ç{ nj

k¼PÇw º°oÇMA³ÇM ,fow »« º±w ,B« o¼Q

»�æC ¬An°j³M ð½jq¯ B½ ° o~î©µ ¬Ak�T®« ° ¬BwB®{hw ,¬AoîB{

° hÇw S�B�§³ÇM An pAjoQ¤B¼Çi hw ½o¼{ oîB{ ½A »¢ªµ º°oµ

/k¯A²j±Tw ²jBí§A�±� R°B� l ° x±µ ° ©¼¦w µl ºB�æ

n±ª¼U ¬B£jA±¯ ³� »¯B«p nj ° ºo\µ ©´¯ ¬o nj º°oµ »�æC ³]A±i

³ª�¯ ¬B¯C jq¯ nj ° k®T{Aj »ÄA°o¯B«o� RAoµ ° ¬BwAoi pA »ÄBµyhM oM

nj k¯j±M nAjn±ioM ¬B½B{ »T§q®« ° Jo ° ZnA pA ¬B½Aow hw ° ¬B\®w

³� ¬B«p ¬C ¬B£nqM ° ¬AoîB{ pA /S{Aj ¬A°Ao� »Uo´{ »wnBQ JjA ·®dæ

B¯¿±Ç« SwA ²j±ÇM n±�m« o~î oîB{ ½oT£nqM ¬Bv½±¯²o�mU oX� A ¤±�M

° �¼¦M ºk´] À�� ° Aoí{ ¨Ao� A ° �½±zU nj ³� j±M »«B] ªeo§AkLî

è¼� Kv� º° o�d« pA ¬AoîB{ K¦�A ° SvM»« nB� ³M ¬A°Ao� »z{±�


/k¯jo�»«

K¦�A nj »�æC pA ³� ¬C BM /j±M »«B] ¬Ajo£ B{ pA q¼¯ º°oµ »�æC

° ²joÇ� B�T� A <»�æC> º° }¦hU o� l³M B´®U Á±ªí« ,²k{ jB½ Bµ²o�mU

º±\TÇv] nj ³Ç� q¼Ç¯ ¬AoæBíÇ« pA »�íÇM /kÇ¯A²j±ª®Ç¯ »UnB{A y«B¯³M

¬BªÇ£ ° tke³M ²B£ ° <æC> é�B to� ³M ²B£ An °A k¯k«CoM yªwA

Ç½k§A©¼íÇ¯ ³Ç]A±Çi xnkÇQ /kÇ¯A²kÇ¯A±Çi <Ç½k§A©¼�«> ° <½k§A¤Bª�>

¬BµBÇ{ k´Çî ½nBíÇ« pA »¯BTv´Ç »¦Çî ½k§A¾Àî ³]A±i M³¦§A³Tªí¯

° j±ÇM n±ª¼U ·¯Aqi oz« ° ¬pBi »¦î ½k§A¾Àî ³]A±i /j±M ºn±ª¼U

k¼íw±ÇMA ¬B�¦w k´î BU foµB{ k´î pA »�æBî nkQ ,½k§A©¼í¯ xovQ

oÇ½p° »Uk« ³¦ª\¯C pA ° k®¦M RB]nj ¥«B{ »¯A±½j RB«B�« nj ºn±ª¼U

/j±M jBMCoTwA o½p° »µB£ k®a °A k´î nj ©µ uPw ° k¼íw±MA

³� »ÄBµp°n ° j±M »«B] ¬Ajo£ B{ pA ©½k{ o�mT« ³� ºn±�M »�æC

B¯¿±« ,k¯k¯Bwn»« jBTwA o�¯³M bÀæA S´] An j±i nBYC ,¬B«p ºAoí{

»�æC ³]A±i ºp°n /j±ª¯»« �BªTwA ³ªµ pA kíM An »�æC nBí{A »«B]

Ç½A ³� jo� ºk®«³¦£ nB´�A ° k{ o�Bi ²jov�A »«B] B¯¿±« nB� ½A pA

/SwA o¼�e nBí{A³M B®TîA ¨kî ¥¼§j ,¤Be

BÇU jn±Çi k½BÇM oÇ¢½j ºBµ¨BíÇ� pA kíÇM An m½m§ ³ª�§ ³� S�£ »«B]

/k¯BªM �Am« nj ¬C »®{Ba

n±´z« º°oµ »�æC³M KLw ¼ªµ³M ° j±M RAoµ o´{ »�æC ²B£jAp

853 ¤Bw ³M B« ©´¯ ¬o ¨B�«¿A° oîB{ ³� j±M o´{ ½A nj /SwA ²k½jo£

/j±z£ ¬B´]³M ²k½j

An JjA ¬±®Ç� ° joÇM ¬B½BQ³M An j±i RÀ¼~dU RAoµ o´{ nj »�æC

½k§An±¯ j±i ònqM jBTwA o�d« pA »wnBQ oí{ nj Hæ±~h« ° Si±«C

jB�TÇîA ° S½B®Çî ¥dÇ« ³Ç� »½B\M BU Si°k¯A Bµ²o´M »«B] ªeo§AkLî

307 . º°oµ »�æC

¼ve ¬B�¦w S½B®î ¥� nj RAoµ nj ©µ ° Sz£ ºn±®hw nj »«B]

S�§A º° BM ° |B~TiA oTz¼M ³ªµ pA ²jAqµB{ ½kM ° joM»« ovM Ao�½BM

° o´{ ¬C oM ðMpA ¬Bi ³¦§Ak¼Lî ·L¦� pA kíM »Te An j±i ²B£jAp ° S{Aj

BU joñ¯ Bµn j±M ²jAj fn nB½j ¬C nj 912 pA kíM ³� »UBMÀ�¯A nAj°o¼£ nj

²B£npB£ nj ° S�£ RB¼e j°nkM »¢§Bw jBT�µ nj ºoª ºo\µ 923 ¤BvM

/k{ ¬±�k« RAoµ

:³� j±M ³T�£ yUB�° g½nBU nj ºo¼�e ½k§AJB´{À«

�MB�« 923 BM k\MA °oe JBve³M ³¦ª] ½A ° <k¼wn ³]A±i ¥]A>

SLv¯ °A j±hM An ¬C ° ©½nAj °A RB�° ¶nBMnj ³� ºo¢½j g½nBU ²jB« /SwA

:j±M ²j°ow j±i RB�° pA y¼Q p°n ð½ ³� Sv®½A k®µj»«

jBTÇ� ºBÇQ pA ° joÇ� ¨BªU jBT�µ jB´¯ jBT�´M »�æC fn ³� »§Bw

923 Ç <jBT�µ ¨B¢M B�M ²n ²j±ª¼Q> :Svh½nBU �o~« ,° jBT�µ nj k{

° B�oî pA ºA²kî �k« SwB\¯C nj »�æC ³]A±i oL ³� RAoµ ²B£npB£

/SwA n±´z« ºAoí{

joÇ� B´UnBÇ{A ° k¼î ³« k½j �{ nj

k¼Pw º°oMA ³M fow »« º±w ,B« o¼Q

BÇ«A ,³T�Ç£ JA±Ç] ° ²jo� ¤BL�TwA q¼¯ An ��Be ºB´§q� K¦�A »�æC

¬A±U»« ³T�oª´½°n /jnAk¯ pAo¼{ ·]A±i ¨À� BM »TµBL{ B´¯C pA ¨Akñ`¼µ

nj GkíM ³� SwAnB¼vM °A ¬A±½j nj é½kM RAo¼LíU ° ²pBU ¼«B�« ³� S�£

:jAj ©¼µA±i oTz¼M RBd¼�±U jn±« ½A

S{m£

S{m£ o½ ßj p KvTd« ° »« jnÔj Sh½o¯

S{mÇ£ o¼hÇM »§° ,»ÄÀÇM j±ÇM ²k¼Çwn


©ÇµA±i»ªÇ¯ oÇ£ ²±¦Ç] ,An ±ÇU ØkÇ� ¤B´Ç¯

S{mÇ£ o¼Ç� ©¼v¯ ºp°n ³� ,nB½j ¬C nj

fow ¥£

fow ¥£ ¬AnAqµ SwA ³T�ñ{ ° qLwow ïBM

foÇw ¥Ç£ ¬AnBÇ½ oÇw oÇM q] ³M ©½k½k¯ B«

SwBÇ« ·½oÇ£ pA ,±U ¬±¢¦£ fn JBU ° JC

foÇw ¥Ç£ ¬AnBÇM ©w±Ç« ,oU ° ²pBU j±M ³�

nBT�o£

¤BÇÇæ ß° p°n nkÇÇ� Sv¯AkÇÇ¯ pBÇÇM ³ÇÇÇ� ©§j

SwA nA°AqÇw k®�»Ç« °A³ÇÇM ³`ÇÇ¯C ,�AoÇÇß�

»®Tz½±Çi Çve ¬Ao¼Çe ,³®Ç½C nj ©Çµ ±ÇU

SwA nBT�o£ j±i ³M u�oµ ³� SwA ºA³¯B«p

###

:k½B«o�»« »§q� nj ³� SwA ºkíw pA oiC S¼M ¤°A �Ao~« B«A

k®¯Ao¼e ±U nj �B�C ³� ,³¯ ¬C nj K\î

»®Tz½±i ve ¬Ao¼e ,³®½C nj ©µ ±U

pA »�ÇæC ³Ç� ¬C BÇ½ ²j±ÇM jnA±ÇU ° jB~ÇU KveoM k½B{ o«A ½A °

/SwA ²jo� tBLTA ºkíw

° KhT®Ç« »¢ªÇµ »½B´§q� ,SvTwj nj °A ºB´§q� ¬A±½j »�æC pA

nAow¿A¬qh« po�M> »½±®X« °A³M Apo¼« ¨Bw ½AoM ²°Àî ° ,BL½p ° Swkñ½

¼®a o£ A ° joñ¯ Ak¼Q »Uo´{ SwA ³T�£ ³� kµj»« SLv¯ <º±\®£ »«B�¯

³Ç� ©Çµ oÇ£ A »«B�Ç¯ hw ° ¨À� pA k¼¦�U ¬±a Sv¼¯ ©µ »L\íU k{BM

309 . º°oµ »�æC

n±¯ ¥MB�« nj ³� SwA ²B« ¤BX« ° SwA nA±{j nB¼vM »§° k{BL¯ ñª«o¼�

/kµj»« Swj pA An j±i yzinj k¼{n±i

q¼Ç¯ ° KhT®Ç« �BÇ�§A³ÇM B´Ç¯C »¢TwAnC »�æC ºBµ¤q� ºB´¼£s½° pA

B´¯C nj jkíT« ð½nBM ºBµ³Tñ¯ ° ¼«B�« jAo½A³M SwA oîB{ |Bi ³]±U

n±´z« ðLw n±´� nj é�B »«k hw nj An °A ðLw k½BM ³� º±d¯³M

¬C BM n±�m« ðLw RBæB~TiA ·ªµ ³� Sv¯C K\î ° Sv¯Aj <ºk®µ> ³M

j±{»« ²k½j H®í« ° H��§ º° nBí{A nj ,j±L¯ ¬C »í� ZA°n ¶n°j p±®µ ³�

° �¼j ¼«B�« ³ªµ ¬C jAo½A nj º° »½B¯A±U ° RnB´« oñ®« k½BL¯ ³TL§A °

¼ªµ T{Aj KLvM Hª¦v« ° k®�»« �B�§A BM °A ³� k{ ºq¼¢¯A¤j ºB´½pBM

¨B´½A ° n°oQ ¤B¼i ¬B®hw> T{Aj³M An °A y¯AoæBí« ³� SwA |Bi ²±¼{

° ©¼¦w µl ºB�~M> ° ²j±Tw ,²k«C ²BzT§°j ²o�mU nj ³� ¬B®a <y½k¯A

<pB¼T«A nAk�« é¼�n ºÀ�� ° nB£p°n ºAoí{ o½Bw pA ©¼�Tv« éL� ºB� l

HL§B� An °A oí{ »z½k¯A¨B´½A ° ºpAjoQ¤B¼i ¼ªµ nj º°n²jB½p ° k¯A²jAj

nBÇYC nj ³Ç� ±dÇ¯ ¬Bª´ÇM Swnj SwA ³TÇ{Aj »§BÇi <¤BÇe ° �ÇÇzî> pA

SwA ¥¼§j ¼ª´M H®¼�½ ° ,©¼®¼M»« ºk®µ ðLw ¬B£k¯j°ow ° ¬AnAk�o�

pA S¼ÇM Ç½A ¶nBÇMnj ¤k¼ÇM Apo¼« (±¢{±i ·®¼�w nj) ±¢{±i ¤±³M ³�

:<!SwA S«B¼> ³� S�£»« noñ« »�æC

jo� B´UnB{A ,° k¼î ³« k½j �{ nj>

<k¼Pw º°oMBM ,fow »« º±w B« o¼Q

° j±M A° j±i nBí{A nj ¤B¼i »ñ½nBM ° hw Sj³M j±i »�æC °

º±¦Çµj Çveo¼Ç«A ° »¦Çµj °oÇvio¼Ç«A pAo�ªÇµ An j±i RB´] ½A pA

:S�£»« ° Sv¯Aj»«

jnAj oÇ£j ¤Be »�æC ºBµ³T�£ ¬BM±i p

¨k½j veºB´¼�pB¯ °ovi p±w An °A ³�


« nB£p°n

?AoÇ« nBÇ½ ©¼Çv¯ k¯BÇwn ³Ç� ,Ç« º±w ³M

AoÇ« nBLÇ� TwBÇioÇM R±ÇÇ� Sv¼ÇÇ¯ ³ÇÇ�

©§j Sw°A ïAj p ¥ÇÇ£ ¥ÇÇ£ ° kÇÇ«C nB´ÇÇM

AoÇÇ« nB´ÇÇM ,ÇÇ« ¬BTv¦ÇÇ£ p ÇÇU tB¼ÇÇ�

j±M ºnB£p°n ° p°nx±i ,±U ¥æ° ³M Ao«

AoÇÇ« nBÇÇ£p°n joÇÇ� ³¼ÇÇÇw ,�AoÇÇÇÇß� K{

j±Çw ³a ° S�ñ{ »�æC ,©¦£ p ¥£ nAqµ

AoÇ« nAmí¦Ç£ ,Sv¼Ç¯ ºnmÇ£ Ç« º±w ³�

###

B\Ç¯C j°qÇ� Rnj �±Ç{ ° ©TÇ�n ³LíÇ� ³ÇM

B\Ç¯C j±ÇM ³½oÇ£ ºBÇ] ° ¨kÇ«C ³½oÇ£ ³ÇÇM

p°n ° K{ ºo¢®M ³®¼ÄC nj ³� ,ºA²k½j ³a

B\Ç¯C j±ªÇ¯ fn ³`Ç¯C ,nAkÇ« ³T�´Ç¯ BÇÇ«p

###

Ak]

Ak] ,Tª¼w ¬C pA ©�Àµ ,¬Ao¢Un±æ

AkÇ] Ç« p k{BLÇ¯ ³� ,»Un±æ k½pBw

jBÇM ³ñ¦ÇM ,²k½j Ao« jBL« ¬Bz½A pA n°j

Ak] Up ow ,ow p ²k½j ,²k½j p ¨jo«

###

°A Çñv« ²k½j ° nBL¯±i ²s« oµ SwAo«

°A Ç«Aj p kÇña ¬AnBÇM ³Ç� ³ª¼Çi ¬BvM

311 . º°oµ »�æC

jB½

jB½³ÇM kÇ«C Ä±U º±« ,BLæ k«C º±L¢z«

jB½³ÇM kÇ«C Ä±ÇU º±ÇM ,A±µ k{ n°oQ o�î

S�oÇ¯ ¨jB½ pA ±U º±v¼£ ºAj±w ,©� ¨B{

jB½³M k«C Ä±U º±v¼£ ° S�n ¨jB½ p K{

k®«jnj

?©Çµ k®Ça ,³®¼ÄC nj ²±¦] ° JC nj ¬k½j

©Çµ k®vQj±i ° ºk{ Bª¯j±i ° ¼Mj±i

�Ba ³®¼w ¬±®\« ³� Sv¼¯ ³§¿ ,S{j nj

©Çµ k®Çñ� AodÇæ ³ÇM ° k¼Çz� ¬°oM An ¤j

»�ÇæC ©Ç½nAkÇ¯ ,Çzî jnj ° p±Çw qÇÇ]

©Çµ k®ÇÇ«jnj ° ³Ti±ÇÇw ° ©¼�{BÇÇî BÇÇ«

© ³¦eo«

jn°C »{±´¼ÇM ³Ç� k¼Çµj xA »Ç« ¬Ak®Ça

jn°C »{±Ç«Ao�³ÇÇM BÇÇ« jBÇÇ½ ³ÇÇ� k½BÇÇ{

?SwB\� ¥]A ,©� ·¦eo« SwA ±¢T�£ oQ

jn°C »{±«BÇi ºjA° ³ÇÇM ,BÇÇ« Sin BÇÇU

³Ti±w

Ç« ·Ti°oÇÇ�AoÇÇM ïAj ,AoÇÇ« Si°oÇÇ�A

Ç« ·Ti±Çw °A ,¨kÇ{ °A ·Ti±ÇÇw ÇÇ«


»§AqÇ� ©Çza AoÇ« joÇ� j±Çi ·ÇÇ¯A±ÇÇ½j

ÇÇ« ·Ti±ÇÇ«C ²kÇÇ{ ±ÇÇµC ° ©¯±®\ÇÇ«

Kz«A <»�æC> ,»« ° kµB{ t±µ ¨nAj

Ç« ·Ti°oÇ�AoÇM ²nBÇÇvin »�BÇÇw ±ÇÇ�

p°n

¬AnBÇ½ o´ÇM p ¬AnBÇ½ ,¥Ç£ ©w±Ç« k®½±£

¬AnB´M±Ç¯ oÇMA q] ?k½o£ ³� B« �Bi oM

B´¦£ ±a B« �Bi pA ,ºp°nk¼«j kµA±i

¬Anmí¦Ç£ºBÇQ nj ,©¼{±Ç¯ ²jBÇM ²p°o«A

¥£

jnAk´ÇÇ¢¯ An ³®¼ÇÇÇw ¬C ¤j jnj p AkÇÇÇÇi

jnAk´Ç¢¯ An ³®½oÇÇ½j SLdÇÇæ ÇÇe ³ÇÇ�

¥£ ©w±« ³� oµ ,³TvM µj ,jBM ³`®� ±a

jnAk´ÇÇ¢¯ An ³®½k�ÇÇ¯ ° jnAmÇÇÇÇ£ bkÇÇÇÇ�

nB¼TiA

oªÇî nAp³§¿ »«oi SwA x±i ,»�Bw

oªÇî nB´M k¯nAm£ x±i ³� ,»v� ¨oi

?nB¼TÇiA ³Ça ,kT�A ©� ° jB½p ,B�M ¨B]

oªÇî nB¼TÇiA jAk¯ ,jAj oªî ³� u� ¬C

###

313 . º°oµ »�æC

?¨k½j B�°»M ¬AnB½p ³`¯C ©½±£ ³a

¨k½j B�] ,©T{Aj B�° ©za ³� oµp

###

JBTÇ�C ±a AjBL« SwA Sª¼®� SLdæ

ºoÇM °o� »«B{ ° ºnCoM ºow »dLæ

###

¥MBÇ JBÇM ð½ pA ,kwn»« 63 ³M B´¯C ¶nBª{ ³� ,»�æC ºBµ»îBMn

nj An ¨B¼i ¶±¼{ BU SwA ²k¼{±� B´¯C K§B� nj °A ³� ½A ¬C ° Sv´]±U

»§° SwA ¨B¼i ºBµ³¯AoU pA ¤BL�TwA B´¯C pA »�íM »Te ° joM nBñM oñ�U

oæBí« /SwA j±´z« y½Bµ¤q� ºq¼¢¯A¤B¼i ¬Bªµ B´¯C K§B� nj ¤Beo´M

° º±Ç ·��Be ºAnAj ³� SwA ³T{±¯ °A ¶nBMnj »ÄA±¯ o¼z¼¦î °A »«Be °

° »½B®Çî oÇM An j±Çi ½o{ RB°A oTz¼M »§°> SwA ²j±M J±i »ª´�

©Ç½Aj> ° S{Aj»ªÇ¯ nBÇñM An ³��BÇe ° éL� ° k¯Anm£»« <»½AnCTz½±i

° ³T{Bª£»Ç« j±Çi S®Ç½p oÇM SªÇµ ° ³TÇ{Aj»« uL¦« ° ½q« An j±i

° <³Tz£ é½B� S´] ½A pA °A RB°A ° j±M k®vQj±i ° ºEnj±i »~h{

½kM j±M º° »UB�L� |Bi é�° nj »£k¯p °A nBT�n ³¯±¢®½A S¦î Hª¦v«

ºAoM j±i »£jA±¯Bi é±« pA j±M »«B�« KeBæ ¶jApo½p° ¬±a ³� »®í«

²BzT§°j ,xo¢½j oæBí« nBT�£ ° jo�»« ²jB�TwA RB¼e y½BwC ° y½AnC

Ç½A ºAnp° ¨±Ç¼§A> :k½±£»Ç« ³Ç� B\Ç¯C Sv¼®í« ¼ªµ k½Æ« ,ºk®oªw

y�½oÇ{ Kve ° kÇ¯nAj»Ç« ³½BÇ�§A »~� BM ²jApònqM ½A ¨Ao� A nB£p°n

<SwA ¤kî kµB{ °A ¨B�î ÀwA ¼®« Kv¯oM

º°oµ»�æC nBí{A pA »LhT®«

:Sw°A nBí{A pA

B\Ç¯C j°qÇ� Rnj �±Ç{ ° ©TÇ�n ³LíÇÇñM

B\Ç¯C j±ÇM ³½oÇ£ ºBÇ] ° ¨kÇ«C ³½oÇÇ¢M


ïAoÇ� jAj ³Ç�°n ºBÇµnj p ±ÇÇU nj AoÇÇ«

B\Ç¯C j±z£»ªÇ¯ ÇÇ« ¤j JBÇÇM _¼´ÇÇM

¤B«BÇQ kÇ{ ±ÇU KTÇñ« ²oÇM BÇ« ð{oÇw

B\Ç¯C j±®{»ªÇ¯ Sd¼~¯ ° j±M ¥�� ³�

¤BÇi An S�pBÇ¯ x±Ç£ B®ÇM Sv¼Ç¯ ¥¼ÇÇ¯p

B\Ç¯C j±LÇ� kÇ{ ±ÇÇU x±ÇÇ£nÔj ·½BÇÇwp

p°n ° K{ »¦½B« ³®¼ÄC ³M ³� ºA²k½j ³a

B\Ç¯C j±ªÇ¯ °n ³`Ç¯C nAkÇ« ³T�´Ç¯ BÇÇ«p

S{m£ ²oµp ¨qM p S®ve u¦\« j°ow

B\Ç¯C j±Çve ¤j nj oÇYA ³Ça An ð{ow

Sv½oÇ¢M »�ÇæC ¤jjnj p ±ÇU u¦\ªÇM

B\Ç¯C j°n ³¯B´ÇM kÇ{ °A ·½oÇ£ o´ÇM ³ÇÇ�

###

SvT®dÇ« ¬Ao¼ÇÇwA nAq«oÇÇM ³ÇÇ� »¢®ÇÇw

SvUoÇve ²±Ç� ¬BTÇM nB£jBÇÇ½ ³®¼ÇÇw oÇÇM

Sin Rn±ÇÇæ jnmÇÇ£ ¨o�BhÇÇM ³£oÇÇÇÇµ

SvUn±Çæ ³Ça ©Ç¯Ak¯ ,³½o£p ¨±{ j±h¼M

¥Ç£ fBÇ{ SvT�Çñz¯ ¬B�{BÇî �BÇioÇÇM

SvTMoÇU ºB´ª¦Çî ³TÇz� ¬±Çip ¥Ç£ ¥Ç£

jAj |ÀÇi ©Ç�AoÇ� Swj p ¥Ç]A JA±Çi

SvTdæ k¼«A j°n»« JA±i ³Tvi ¬±a

nB´M±Ç¯ oÇMA S�ÇÇi ° nB´ÇÇM S�nBÇÇî ºA

SvTªÇen ¬AnBÇM ±ÇU oÇMA ð{oÇw BÇ« oÇÇM

315 . º°oµ »�æC

x±Ç¯ ³TÇ�n ¬B�½oÇÇe ¨qÇÇM jB¼ÇÇM »«BÇÇ]

SvTª¼®Ç� »Ç«AoÇ£ oªÇî ³Ç� ±Çz« ¥�BÇÇ�

»�ÇæC kÇ{ ¬Ao¼Çe ³Ça ±ÇU fnoÇM k®½±£

?SvUo¼Çe ºBÇ] ,ºoÇQ j±ª¯ °A ©za nj

###

jBTÇ�A ©¦�TÇÇM ©ñ{oÇÇw ¥�ÇÇ� Sµn nj

jBTÇ�A ©ÇeoÇU ©Çza °A K¯BÇ] AoÇU ³ÇÇ�

SvU ²n j±\ÇÇw joÇÇ£ ¨kÇÇMA º°oÇÇÇÇMC

jBTÇÇ�A ©¯oTÇÇM RjBLÇÇî nBÇÇ� SL�BÇÇÇÇî

ð{oÇw jn°B¼Ç¯ ²kÇ½j nj ±U º°oMA JBU

jBTÇ�A ¨joÇ« ¤j �BÇÇ�p /j±ÇÇM nj ²joÇÇQ

Sv½oÇ£ oÇMA ©§j ¬BTv¦£ ¤Be oM ³� K{

jBTÇÇ�A ©vLU³ÇÇM B\ÇÇ¯C ³�îBÇÇÇÇæ yUC

SwA Ti°kÇ¯A ©� ²±¼{ Ao« oLæ»M ¤j

jBTÇÇ�A ©í®ÇÇU JBLÇÇwA »ÇÇQ nj »v¦�ÇÇ«

k¼woQ»Ç« ºoLi»ÇM ©Çi ·TvMoÇÇw pAn

jBTÇ�A ©Çi ow Szi ,° »«odM jp Z±«

ShÇM oTÇiAoÇM ³½oÇ£ KLÇw kÇ{ »�æC

jBT�A ©\¯A ±U ©za pA ³� Sv¼¯ KLw»M

###

çBUoÇ« nj ³TÇvM °è¼Ç� nj ²jBÇz£ ¬B�Ç«

çB¼�oÇM è¼Ç� ºBÇµnj ³ªÇÇµ A° jBÇÇM ³ÇÇ�

Sv¼¯ S½±� çB½n ¬±a »ñ½ çB½n kæ p

çBÇ½n _¼ÇÇµ Sz´ÇÇM çB½oÇÇM kwn»ªÇÇ¯


Sv¯±¢¦ÇÇ£ ° k¼�ÇÇw oÇÇMA ²kÇÇ«CoÇÇM ©´ÇÇM

çB¼ÇMp »¼ÇioÇw ²B£oÇÇµ ©ªÇÇza ²j±ªÇÇ¯

»«kÇÇM k®ÇÇ� A°j An ©�oÇÇ« kÇÇæ ±ÇÇÇU K§

çAoÇÇ«A c¼ÇÇÇv« ¨j pA j±ÇÇÇÇM o½mÇÇÇÇQA°j

©woÇU ,»z�oÇw éªÇ{ ºA Çñ« °A º°oÇM

çAo�Ç« kÇwn ¨j°j �¼ÇU ³ÇM ±ÇU oÇw oM ³�

An ¬±®\Ç« ³Ç� ¨jnAj ¬B®ÇÇa ÇÇzî ¬±®ÇÇ]

çAoÇîA SvLÇ]A° ³Ç¯A±Ç½j Ç« SLdÇÇæp

¬Aj Sª¼®ÇÇ� »�ÇÇæC An ²kñ¼ÇÇÇ« ©½oÇÇÇÇe

çBUoÇÇ« kÇÇµAqÇÇM S�BÇÇ½n [®ÇÇ� nAmÇÇÇ£

###

»ÇwnSwj Sv¼Ç¯ ±U ¥æ° «AkM Ao«

»ÇvM ¤Bí�Ç¯A ¨nAj j±Çi ³U±Ç� Swjp

j±®Çz¯ uñ`¼µ ±U ©za »Tv« j°ow

»Çv� jAj ³«oÇw ±U ©za ¨jo«³M o¢«

�AoÇ� ïAoÇa ©TwA±i»ª¯ ²k¯p ³� »L{

»v�Ç¯ ©TÇ{Aj k¼Ç«A ±ÇU ¥Çæ° cLÇæp

k½C»ªÇ¯ nj ±ÇU ©z`ÇÇM K¼ÇÇ�n ±ÇÇ¢«

»Çvi ³½oÇ¢M AoÇ« jnC ³ÇÇ� nAkÇÇ« A°n

j±LÇ¯ nB´ÇM ° ¥Ç£ òoÇM oÇw ©Ç�p AoÇÇ«

»w±Çµ ¨ow nj SiAk¯A ±U º°n ºA±µ

z¦Ç£ º±Çw »�ÇæC j°oÇ¯ ©Ç� [®Ç�p

»v�Ç� nj ³T�oÇ£ ±Çi j±M ³� »¦L¦M ±a

###

317 . º°oµ »�æC

Ao« Sv¼¯ »v� o´{ ½A nj ³� ©¯C

AoÇ« Sv¼¯ »vi nk� ¬B´] ïBM nj

AoÇ« Sv¼Ç¯ »v�®ªÇµ ÀÇM k®ÇÇM nj

AoÇ« Sv¼Ç¯ »Çwn jB½oÇ� ³Ç� jB½oÇ�

###

Sv½oÇ£ ³¯Bh¼ªÇM »Ç«j Ç« ±Ça ³¯Bª¼Q

Sv¼a p ³½o£ ½A ³� Ao« ¬C »Q pA S�£

±ÇÇU ·¯Bª¼ÇÇQ Sv®ÇÇÇÇ« ¥ÇÇÇÇ£ p°oÇÇÇÇ«A

Sv¼Ç� ·¯Bª¼ÇQ ¥Ç£ AjoÇ� ±ÇU �BÇi BÇÇU

###

k®Ç� �B®ª� ° jB{ ±U ¤j ³� ¬An°j

k®Ç� �BÇQ ±ÇU y�Ç¯ oªÇî ·ThÇU pA

B�� Swj AoU S®¼� ³� xBM x±i

k®� �BiSL�Bî ° S{ow �Bi pA

###

jnm£»Ç« K\Çî BÇ« RB¼Çe ¬An°j

jnm£»Ç« JoÇ� ¬An°j ³Ç� q¼ÇioÇM

RB¼e JC q½n ²jBM p Jo� ¨B] nj

jnm£»« K{ °S�n p°n ±U oªî q�

###

ºj±ÇÇM »¯B¼ÇÇM AoÇÇ« ¤j pAn BÇÇÇU ºj±M »¯BMp ¨A³«Bi ±a xB� ºA

ºj±ÇM »¯A±] Swj « ¬jo£ nj ºnBÇM BÇ½ ºkÇ{ Ak] ©®Up ow B½

###

(ºjBMC©¼�î)º±¦µj¤k¼M

S�Ç£ k½BM»« ³¯Aj ° JC ©� »µB£

S�Ç£ k½BM»Ç« ³Ç¯AoU ° Jo� pA ²B£

SiBw k½BM ±¢T�£ ³M ³ªµ ,òo« BU

S�Ç£ k½BM»« ³¯Bv� ,j Òo ÒM JA±i BU

ºjBMC ©¼�î �§Bh§AkLî k¯po� njB�§AkLî Apo¼« y«B¯ ³� º±¦µj ¤k¼M

ºoªÇ ºo\Çµ ©ÇµjpA°j ¬oÇ º±£»wnBQ ¬AoîB{ pA SwA »¯BTw°k®µ

S¼M±LdÇ« ° Ro´Ç{ pA ¬BTw°k®µ y¼¦æA �±« nj B´®U ³¯ ³� k{BM»«

po�³ÇM q¼Ç¯ ¬BTv¯B�Ç�A nj yUB¼§q� ¬A±½j ,SwA nAjn±ioM ºA²jBí§A�±�

¬Ak®ªÀî toTwj nj ° ³T�B½ nBzT¯A ° ²k¼wn NBa³M ºpBTª« ° J±�o«

/jnAj nAo °A nBí{A³M

»wnBÇ� RB¼ÇMjA ³T�¼Ç{ H«±ªÇî »¯B�Ç�A ¬AoîBÇ{ ° ¬Ak®ªz¯Aj Á±æA

oÇM pA An ¬Ao¢½j ° »«B�¯ ° B¯¿±« ° ��Be ° ºkíw nBYC K¦�A ° k®Tvµ

pBMo½j pA ¬BTv¯B��A n±z� /k®®�»« y½BTw An »wnBQ hw ¬B£nqM ° k¯nAj

©´« q� Ao« pA »ñ½ S�n»« nBªzM ònqM ¬BwAoi pA »zhM ³� »¯B«p pA °

»£nqM ºBªñe ° ¬B�nBî ° Aoí{ ° ²j±M Sªñe ° ³�v¦� ° ¬B�oî ° JjA

nBÇ½j ¬C pA ²o¼Ç� ° ºnB~Ç¯A ³Ç¦§AkLÇî ³Ç]A±Çi ° º±¯qÇ� »ÄB®Çw ¤BXÇ«A


/k¯A³TwBioM

jn±Ç« ºpAjoQhÇw ° »ÇÄAow¤q� nj »Aoî ðLw ©µ p±®µ ³a o£

ðLw³ÇM »¯B�Ç�A ºAoí{ oX� A »§° ,SwB\¯C ¬B½Aow³ª�¯ pA »ioM k®vQ

An <º±¦µj ¤k¼M> ° <ºq½oLU KÄBæ> ° k¯nAj SL�n ° ³]±U oTz¼M ºk®µ

/k®µj»« c¼]oU º±£»wnBQ ¬B½Aowhw o½Bw oM

¼«B�Ç« ° ²j±ÇM ¤B¼i�pB¯ ° ½o�C »®í« ºoîB{ <¤k¼M> ³� ½A nj

¼ªµ ³\¼T¯ nj »§° ,Sv¼¯ nBñ¯A ºB] ,SwA ³T�B½ ºn°CS�¢{ ° K½o�

°A nBíÇ{A ,»í¼L�o¼Ç� RAo¼LíÇU ° RAnBíTÇwA RoX� ° »£k¼`¼Q ° SMAo�

nAoÇ ¬B¢ªÇµ k®ÇvQ jn±Ç« »¯B{BÇ� ©¼¦Ç� ° ºo¼�¯ ° KÄBæ nBí{A k®¯B«

/SwA ³T�o¢¯

³Ç� SwA »wnBÇ� RB¼ÇMjA ½oÇ� ºBµ²±¼Ç{ pA »Çñ½ ,ºk®µ ðLw

An ¬C ½o½BÇw ° ºo¼�¯ ° ©¼¦� ° KÄBæ ¬±a ºnk�¼§Bî ° ònqM ºAoí{

k´Çî oÇiA°A nj é½kÇM ²±¼Ç{ Ç½A »§° /k¯A²k¼¯Bwn SØn ° S�B�§ Z°A³M

j±Çi �½oÇ� pA ¬AoîB{ pA ºA²nBQ º°n²jB½p ¥¼§kM j±i �½o� pA ³½±�æ

nj »wnBQ oí{ ðLw nj »MÀ�¯A ¬k«C j±]±M BM ³T�n ³T�n ° k{ od®«

<»MjA Sz£pBM ¶n°j> An ¬C ³� ©µjq¼w ¬o ¥½A°A ° ©µjpA°j ¬o oiA°A

³T�n ³T�n ,©½A³T�£ hw ¬C pA ÂL JBT� ½A ©\®Q k¦] nj ° k¯A²k¯A±i

¬C nj An j±Çi ¨BªTÇµA ° k´] ³ªµ oiFT« ¬AoîB{ Ao½p ,k¼ÄAo£ �B�d¯A³M

,kÇ¯n°C SwkM ²k¼`¼Q k®aoµ ° ³T�£ B¯ »¯±ª�« �� ³� k¯joM»« nBñM

/³¯ B½ k{BM nAjn±ioM º±®í« ° »��§ ºB½Aq« ° RB®vd« pA B´¯C oí{ ²A±i

k{BM ³T{Aj j±]° é½kM ° k®¦M »¯Bí« ©µ k½BM ,J±i oí{ nj k½joU ¬°kM

¥MB k½BM ©�¯ ° oí{ ,³� ¬C ¥Ake ° o½mP§j ° ©¼h� ° ³Tv½B{ �B�§A ©µ °

¥Çñ{ ³� ¬C ³¯ ,k®� AjA S§±´w³M An ²k®½±£ j±~�« ° k{BM �nj ° ©´�

K§B ð½ éA° nj oí{ ¬±a ,k½C ¬Ao£ ©¼¦w éL� oM ° jo¼£ j±i³M Bªí«

321 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

k{BM »«B¼Q ¶k®µj ¤B�T¯A ° ²k¯n°C k½BM ³� SwA »ª�®« ° ©\v®« ° ²BU±�

oíÇ{ ²k¯±®Ç{ BÇ½ ° ²k®Ç¯A±i³ÇM ¨B´MA ³¯±£oµ ¬°kM kµA±i»« oîB{ ³�

»TÇe º±�Çæ k´Çî ¬AoîB{ nBí{A ¬A±½j nj ° ºk®µ ðLw nj /k¯BwoM

oTz¼ÇM q Ô�ÇÔ§ ° Bªí«³ÇM ³Ç� ©½n±i»«oM »UB¼MA³M »µB£ ©µ ºq½oLU KÄBæ

pA »§Bi ° ºnBî ° �nj ¥MB ° c½oæ ° {°n ¨B¼Q ð½ BU jnAj SµBL{

/SeÀ« ° �§ ³¯±£oµ

:k®{BM»« »ÄAow hw po� ½A pA »ÄBµ³¯±ª¯ o½p nBí{A pA

ºq½oLUKÄBæ pA

jjoÇ£ B®{C o£ « èL¯ »¯A±�nA fB{ ³M

« K¼L� Sz¢¯A ,³§BhLU ¥£ fB{ j±{

###

»T¼�¼Ç� oÇ£ A j±M»Ç« ,An jBØµ Ôp SîB�

An JAod« ¶pB¼ªi ,µj oM jp»« o´Ô«

ºq¼{oU ºn±´� pA

¨j±M »®µC ²±� ,¤Be ßçoî ß²B£ ¼ñªU ³M

jpAkÇ¯A ©M Bª¼w ·zîn nj ,B¼e ©Tv¯Aj ³a

»ÄB®w pA

cLæ ±`ªµ °o¯C pA ,Ro´� jnj»« K{ ¶joQ

jn°C»Ç« ¬A±hTÇwA nj An éªÇ{ ,KU ·¦íÇÇ{


¤k¼M pA

xpBÇ¯ º°oMA ©i ³M k{ ²o£ Shw ¤j

SwA ¼Ça »{B�¯ ³ªµ ,¥�B�U �B� nj

###

j±M nBñ{C ºoªY»M ³�uM ïBM ½p

!j±M nB®a òoM ³ªµ B« ºBîj Swj

###

ºA²jo� ¥v¦v« º±îj ·¯Bv�A éª{ ±`ªµ

k®�»Ç« Ak¼ÇQ pBÇ£ ¬BÇµj ,oÇiC ¬BÇMp Ç½A

###

,j±{»« ²k½j nB¼vM A±¼{ ° u¼¦w RB¼MA º±¦µj ¤k¼M nBYC nj ³a o£

° ¬A°Ao� oí{ BM ,y½k¯A�pB¯ oîB{ ½A ³¯B�wFT« k{ o� l ³� »¦¦î³M »§°

/kMB½ ²An B´§j ·ªµ nj SwA ³Tv¯A±T¯ ke»M xÀU

B®TQ jBMC©¼�î nj °A ° ,SwA R¿nA »ÄBT�] ¬B�oU pA ÂæA º±¦µj ¤k¼M

nj ° jo� y¯Aj Kv� B\¯Bªµ nj ° S�B½ k§±U ºoª ºo\µ 1å54 ¤BvM

oÇvQ ¼«±Çw ²BÇ{ ©�ÇîAkªdÇ« ²jAqµB{ ¬B¼�Ao�A ¶o«p nj »¯A±] pB�C

¤k¼M ñ¼§ k{ è½±�U °A³M ºk®¦M ºo¢z§ K~®« ° k«Cnj K½p ¡¯n°A

/jnAmÇ¢¯ °A nBÇMnj ¬B£nqM ° ²jAqµB{ S«ki nj An j±i ºoí{ jAkíTwA

,S�n»« ònqM ¬AoîB{ ° oí{ pA hw ²B{ ©�îAkªd« u¦\« nj ºp°n

¤k¼ÇM njB�§AkLî Apo¼« pA oU³LUo«k®¦M k®µ owAow nj p°o«A ³� k®T�£ °A³M

y®hw ·½BQ BU k½AovM « y½BTw nj ºA²k¼~ uQ S�£ /Sv¼¯ ºoîB{

nB� pA ° S�{CoM k®T�£ ¤k¼M³M hw ½A ¬±a /©½Aq�¼M xA³LUo«oM ° ©¯AkM

nj xA³¯BÇi ° joÇ� oÇw SîB®Ç ° »Ç£jApC³ÇM uQ ¬C pA ° S�oÇ£ ²nB®Ç�

¬B£nqÇM ° hw ¬AnAkTw°j ° JjA ¥µA S�n ° k«C ¥d« jBMC ¬B´\µB{

323 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

K½p ¡¯n°A ¶n°j »¯B½BQ ºB´§Bw pA nB¼vM ¨AoTeA ° Rqî BM ° k½jo£ S§°j

²B{kªdÇÇÇ« ¬nA°j ¥ÇÇÇÇ½A°A BÇÇÇÇU ºo\ÇÇÇÇµ (1118Ç1å69) o¼¢ª§BÇÇÇÇî

oX¯ ° ©�¯ nj xjkíT« nBYC ¬jn°C ©µAo� ¨o£ow ºo\µ (1161Ç1131)

j°nkÇM »¢§BÇw ³Ç¯ ° jBT�µ nj ºoª ºo\µ 1134 ¤BvM BU j±M »wnBQ

°A toÇ Ôî ¼ÄC nj ° k¯joPw � BhM xA³¯Bi dæ nj An °A /S�£ RB¼e

�ÀÇ�A S´Ç] /k¯j±ÇÇM o�BÇÇe ShT½BÇÇQ ¬¿kLeBÇÇæ ° ¬AoîBÇÇ{ ·ªÇÇµ

¬B�nBÇî S�B¼Ç� �±Ç¯ ð½ ³� to Ôî ¼ÄC pA SwA ñª« ³� »¯B£k®¯A±i

ºB®í«³ÇM ÂÇæA toÇ Ôî ³Ç� ©®�»Ç« ³�BÇ�A k®{BÇM ³TÇ{AkÇ¯ »µB£ C SwA

òo« pA kíM ©wAo« nj ³� ¨Bí�A ° S�B¼� ¬B¼�±æ oî nj ° Sv¼w°oî

° k®µj»« K¼UoU ±~U ¬B£nqM ° g½Bz« ºBµjo¢§Bw ° Bµp°o§Bw nj B½

/Sv§°AkT« nB½j ¬C ¬B¼�±æ ³æBi k®µ ¬B¯Bª¦v« ¬B¼« ¨B¯ ¼ªµ³M p±®µ

nj q¼¯ B¯¿±« ¬B�{Bî ° ¬AnAkTw°j ° º°Àv£±½ nj ³½Aow o´{ ¬B¯Bª¦v«

BM ¬B¼�±æ to Ôî /k®¯A±i»« <t°oî K{> An °A »¯B£k¯p K{ ¤Bw ³¼¯±

/k¯±{»« o�Be ¬C nj ¬¿A± ° SvµAoªµ �Bªw

¬C oîB{ ½oT£nqM ,º±¦µj °ovio¼«A pA kíM An ¤k¼M ,k®µ ¬B½±£»wnBQ

/k¯A³Tv¯Aj ¼«pow

nBî ° oh�

Sv¼Ç¯ y¼ÇM ºnAoÇ{ ©�±{BÇM �oM

Sv¼Ç¯ y¼ÇM ºnA±w »¯ ¥�� ³¦í{

TÇ{AjoÇM ¬B´Ç] JBLÇÇwA p Swj

Sv¼¯ y¼M ºnB�Swjo« o£ A »íw

xBLÇ« ¥�BÇ� ¬BµoªÇµ pA ,noÇ{ ºA

Sv¼Ç¯ y¼ÇM ºnBÇM ,q¼Ç¯ B« Sæo�


SvU ¬B«Aj nj ³� ºk�¯ odw ¬±a

Sv¼Ç¯ y¼ÇM ºnBLÇ� ,»¯Bz�¼ÇM o£

²BÇ] ° ØqÇî oM ¬BTªµ©� ½A <¤k¼M>

Sv¼Ç¯ y¼ÇM ºnBÇî ° k¯nAj Bµoh�

±{ ¬¿±]

j±ÇM nApC ¼ªÇµ ,»TÇvµ pA j±M o£ »L¦�«

j±ÇM nB¼ÇvM »£j±ÇwC ¨kÇî [®Ç� nj ³Ç¯n°

S{Ak¯ ¬k¼§B¯ x±] Bµnk�®½A ,¤j Ro¼e

j±ÇM nBv´� ¬B´] B«A ,©½A³§B¯ ð½ ¬Bªµ B«

�±Ç{ ¬¿±] pA ©½k¯B«A° ° ©¼Tv] »TeAn

j±ÇM nA±ªÇµ BÇ« ²An ,¬B½BªÇ¯ ¤q®Ç« kÇz¯ BU

oLi»M

xBÇM j±Çw oÇñ� ³ÇM BÇ½ Ô� ¬B½p ,©½±£»ª¯ «

xBM j°p »Tvµ ³a oµ nj ,oLi»M Sæo� p ºA

S¼�BÇî Çve ,Sv¼ÇÇ¯ S«ÀÇÇw ²B¢¯BÇÇ½p nj

xBÇM j±~�Ç« ·®¼ÇÄC ,kÇÇ{ JC »ÇÇ¯A±ÇÇU oÇÇ£

Sv¼Ç¯ y¼ÇM »Ç½AkÇæ ,»TÇvµ ·¯BhUo¼Çe k�¯

xBÇM j±]±« ,ºA²jn°C Swj ³M »«B¯ ,¨kî ºA

¾q] ³M ¾q] B½ »«BªTM ¦Th« ºBµ³hv¯ º±¦µj ¤k¼M nBYC RB¼¦� pA

k®¯B« SwoX¯ ° ©�¯ pA »�¦Th« ºBµyhM ¥«B{ ¬C ° k{BM»« Swj nj

S�oí« n±� ,Ro¼e ©v¦� ,RB�oî ºBµº±®X« ° <RÀwAo«> ° <RBñ¯>

° uªhÇ« ° éMo« ° RBL¼�oU ° RBí¼]oU ° RB¼§q� ° Bµ²k¼~ ¬A±½j °

325 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

ºBµoT�j SwnB¼vM ³� °A ºB´¼îBMn ·î±ª\« pA /»îBMn ° jAqTv« ° é��«

éL�ÇM ºoªÇ ºo\Çµ 1287 ¤BÇvM yUB¼¦Ç� /k¯A²jAj K¼UoU q¼¯ »¦�Tv«

¨B\Ç¯A ºoª ºo\µ 1299 ¤Bw³M k®µ nj ¬C pA ºo¢½j NBa ° ²k¼wn

/SwA ²k{

/SwA S¦Çî °j³M º±¦µj ¤k¼M³M k®µ ¬BwB®{ »wnBQ jB�TîA ° �zî

S�½oÇ� ònqÇM ¬A°oz¼ÇQ ° ¬¿BªÇ� KeBÇæ pA An °A ³Ç� ÇÇ½A ¤°A ¥ÇÇ¼§j

pA kíÇM oiFTÇ« º±£»wnBQ oîB{ ½oT£nqM An °A ³� ¬C ¨°j ° k¯nBª{»«

S¦Çî /k®Ç¯Aj»Ç« »«B] ªeo§AkLî ° º±¦µj °ovio¼«A k®¯B« »¯AjBTwA

° B´¼®íÇ« ¬B¼ÇM nj ° ²j±M |Bi ¶±¼{ KeBæ ©�¯ ° oX¯ nj °A ³� Sv¯C

³T�Ç£ hÇw »ÄBÇ¯A±U S½B´¯ BM ²±¼{ ¬C nj y½±i ¬±£B¯±£ ºBµj±~�«

ð½nBM ºBµ¬±ª�« jAo½A nj ° j±M Swj²o¼a <¬Ak®L§B¼i> pA º° /SwA

BÇM »ÄB®Ç� ° »¯B�oÇî ºBµ³z½kÇ¯A xnBÇYC nj /k½pn°»Ç« nAoæA ° ³�§BL«

° »¦¼hÇU ºnBíTÇwA RBL¼�oU ° RB´¼LzU ° ³¯AoîB{ ¶k¼`¼Q ºBµ¬±ª�«

Ç½A pA ° ³Th¼Ç«Cnj ©´ÇM pAnj ° n°j ºB´Ç½pAjoQ¤B¼i ° ³®«AjoQ RBªµ±U

BM »¦ñM ³� SwA ²k«C ©µAo� é½kM Â«B� ° ²pBU nB¢¯ ° ¡¯n BM »«À� B´µAn

ÂLÇ ³Ç� ºn±�³ÇM ° SwA R°B�TÇ« ©¼MB½»« ¬B¼®¼z¼Q ºB´¯A±½j nj ³`¯C

ºjB½p ke BU ° ºk®µ ðLw³M oí{ Z°A S�¼�e nj °A nBí{A ©½k{ o�mT«

²An Ç½A nj ¤k¼ÇM nB� xpnA³M ³� »�A±i �Apo§AkLîo¼« /SwA q¼«C³�§BL«

¶nBÇMnj ,k½pn°»« jB�TîA °A³M k®µ ¬BwB®{hw ·ªµ k®¯B« ° j±M A°

¬Ak®M »®í« éª] ° jAkíTwA ¿A° ¬¿B¼i è«B� k«Cow> ³� kv½±¯»« º°

²±Çñ{ ° »Ç½AnAj ØoÇ� ºoTÇv£ hÇw o½oÇw oM /SwjBTwA An oñ� x±i

°kM pA ///³TiA±¯ »ªTwn t±� ºn±®hw ð¦ª§AnAj nj ° ³T{Aj ºk¼zª]

o£ A ,³Tz¢¯ n±´� ºB«o�²±¦] Roñ� k®¦M [®w »®í« ¼®a hw u¼ÄBª¯

ªÇeo§AkLÇî B¯¿±Ç« ½oiFTÇ« nj ° º±¦Çµj °ovio¼«A ¼«k�T« nj ³a


¨BU S¼í«B] ºoîB{ ¬±®� nj º±®í« R¿Bª� ° ºn±æ ¥½B�� BM »«B]

k®¦M éL� ºjoª½BQ BM ° Bwn oñ� ºnB¼TwkM º° ³¯B«p ½A nj B«A ,k®T{Aj

° »¯Ak®hw ¨Bz« ³ªµ nj k½pn° ¨BªU »¢Tv½B{³M An »¯Ak®hw ©wn ° ²An

° �B�§A S¯BT«³M ³ñ¦M k½jo£ �B�C ¶o´{ S¼í«B] ¤Bª� ³M »MB½»®í« �A±¯A

° ¤B¼Çi »®¼Ç¢¯n ° RAjo�Ç« Svz¯ ° K¼� AoU KLw³M ° RAo�� KwB®U

ºBµpAo� gwB¯ ³� ³¯B£ Ak] »{°n é�A° ° ²pBU ¼ÄC k]±« pAk¯A »ÄBwn

</Sz£ ,j±M k¯A±U »¯BTwBM ºBµn±� »eB« ° nBíTv«

///±ÇU ¶pBÇU hÇw pA ±Ç¯ ¶pAo¼Ç{ o´Pw �An°A ´� oM B�� SvTvM

º±¦µj ¤k¼M pA

©½joÇ� ¬Ao¼Çe ³Ç� nAk½j ³M pBM An ²k½j

©½jo� ¬B£s« S¼íª] æ nj ¥¦i ³�

k®¦ÇM ¼�dÇU ³Ãz¯ pA kz¯ Sze° o¼�

©½jo� ¬¿Aq� ©za pA o¢« o�Bw ³M »«

zî K¦�«»M ºjA° o£ A S{Aj »¯qµn

©½joÇ� ¬B¼Çv¯ »Ç¯AkÇ¯p ³� j±M S¼�Bî

k®¦M k¼{±\¯ �Bi pA ñ{ ð½ B« Z±«

©½joÇ� ¬B�±Ç� ³¦MC nj ³� ©½q\î odM

¬kÇ½jpj u�¯ ¨±µ±« »Tvµ pA ¥æBe

©½joÇ� ¬BÇveA ³®Ç½CoÇM ³� j±M nk�®½A

###

Sv¼¯ ¨od« j±i ³M S§j S�æ ° ©wA»M

Sv¼Ç¯ ©´LÇ« qÇ] nB´ÇÇM ,±ÇÇM ° ¡¯n»ÇÇM

327 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

SwA j±]±Ç« ±ÇU ° Ç« j±Ç]° ³ÇM ©§BÇÇî

Sv¼Ç¯ ©Çµ BÇ½nj Sv¼Ç¯ JBLe ° Z±« o£

###

kÇ¯jAj ©¯B®Çî »Tv¼Ç¯ ÇÇ� nj BÇÇU

kÇ¯jAj ©¯BÇ«A ¬B´ÇÇ] yñªÇÇz� pA

©Tv]»Ç« S¼�Bî ïAo« ,éª{ ¬±a

kÇ¯jAj ©¯BÇz¯ y½±ÇÇi ¨kÇÇ� oÇÇ½p

,SvTwnj ³a o£ A ¤k¼M ºB´½n°C±¯ ¶nBMnj �Apo§AkLîo¼« ¬B®hw ½A

Swnj ,jnAj Ro½B�« k¯A³T{Aj ¬Ao¢½j ³`¯C BM »¦ñM °A ¶±¼{ ³� ½A B«A

»¯Bv� °n³§BL¯j S�¼�e nj ,k®Tv¼¯ ©� k®µ nj °A ¬ApAo�ªµ ° ¤k¼M /Sv¼¯

¬°o¼ÇM ¬C »T®Çw ·�½oÇ� pA kíM³ÇM ©´Ç¯ ¬o pA An »wnBQ oí{ ³� k®Tvµ

¬k¼`¼ÇQ pA ³Ç� »«B´ÇMA ,k®T{Ak®Q ¬C ¨B´MA nj An hw »ÄBL½p ° k¯k¼z�

B®ÇM ° »ªÇµ° ° »§B¼Çi JB½oÇ½j ºBµ²nBíTwA ° Bµ³¼LzU ·«B] nj j±~�«

oTz¼M ³aoµ j±~�« ¬B¼M pA ²±d¯ ½A /j±{»« ¥æBe B´¯C oM ¨À� ¬jB´¯

bB®] °j pA �k¯A �k¯A ³� B\¯C BU S�B½ oTz¼M ¥«BñU ° ³íw±U S�o£ ¬B«p

�Ç�§ bB®Ç] ° oUn°B®ÇU ° oUk®¦ÇM »®íÇ« bB®Ç] �Ç�§ ° »®íÇ« »®íÇ½ hw

³� ºoí{oµ ³� k¼z� B\¯AkM nB� [½nkU³M ° k½jo£ oU¬A±UB¯ ° oU¼í�

j±M <oT�pB¯> ²±¼{ ¬C ¬AnAk�o� ¤±³M ° oU»§B¼i ¬C nj »®í« ° ¬±ª�«

j±M oU<¤B¼i è«B�> ° oU<k®M¤B¼i> ³� oîB{ oµ ° k{ ²joª{ oU²k½k®vQ

¬±ª�« ° ºn°oQ¤B¼i ¬Ak¼« ½nj ¤k¼M ³� S{Aj nAoA k½BM ° ;oUjBTwA

nj °A k´î nj B½ ° °A³M ð½jq¯ ºB´¯B«p nj ³� o¢½j ¬AoîB{ ³ªµ pA ºn°oQ

SzQ pA Ao¯B¯C »¢ªµ Swj ° Sv] »z¼Q k¯j±M ²k«C k½kQ ¬Ao½A ° k®µ

»¯°q� ° <»®¼M�pB¯> ° <ºk®M¤B¼i> nj B´½°n²jB½p ½A ³� SwAk¼Q /SvM

nj »íÇ½AkÇM y®½o�C BM ²B£ ³� ¤Be ¬Bªµ nj ¨À� o� oM °o�« ¬jAj


° »TÇvvM An nB� ²B£ Swj²o¼a ¬AoîB{ jq¯ nj »Te ,SvµAoªµ hw

º±¦µj ¤k¼M ° k¯Bz�»« ¬C ¬j±M »®í«»M ° k½k{ ¨B´MA B½ ° ¨À� »¢½Bª¼M

©z½oÇw BÇM k½BM An °A RB¼MA pA »�íM ³ñ¯B®a k¯Bª¯ nB®�oM }�¯ ½pA q¼¯

:k®¯B« k¼¯BLva »®íªM ¤B¼i

Sv¼½³¯B´ÇÇM ©ÇÇ�Aj ¥ÇÇ£ Ä²k¼ÇÇ«j RoÇÇve

Sv¼½³¯BÇÇi ³®¼ÇÇÄC ±ÇÇU nAp²±¦ÇÇ]t°°BÇÇ�

©Uo¼Çe SwA »¦Çæ° ¶jsÇ« ¼ªÇÇ� RoÇÇve

Sv¼½³¯BÇÇv� x±ÇÇ£ ²k«B¼ÇÇ¯ ©´ÇÇM ©ÇÇÇÇza

An y¯B¼Ç« y�ÇÇ¯ oÇÇ£ A JBT¼ÇÇM ¤j jnC jB¼ÇÇM

An y¯B�Ç� jjo£»Ç« ³«oÇw »®¼Ça º±« ¡¯oM

©Ç½A²k¼Ça ©µoÇM ³ÇÇ� »U¿B¼ÇÇi Äj ³ª´®ÇÇ½A

S{Aj ¡®w »Tvµ ¬±\í« ±U ° B« ö]Sv¼¯

SwA ¥Çñz« »íÇÇw �oÇÇî pA ºp°n ¬B«BÇÇw

ShÇ½n ° Svñ{ ¬BÇ¯ ¬A±TÇ¯ °oÇMC nj »®íÇ½

/jnAj »¯j±zhMB¯ ºB´{q�§ ²B£ ¤k¼M ©µ±¯ ºBµK¼�oU �AkMA ©§Bî nj

:BµS¼M ½A nj ³ñ¯B®a

jjo£ B®{C Sze±M B] oµ ©¼¯¿±] ¬±®]

jjoÇ£ BÇQ y�¯ ºA±µ nj ¨jBM jo£ ©§Bî °j

° <¬kÇ{ ²AoªÇµ> »®í«³ÇM <¬k½jo£ B®{C> ° <»¯¿±] ¬±®]> K¼�oU

ºAoÇM ºjBMjoÇ£ ·§q®«³ÇM ©§BÇî °j> »®í«³M <///¨jBM jo£ ©§Bî °j> RnBLî

B½ ° SwA jB�T¯A ·Tv½B{ S¼M ½A nj <///«

k{BM ²k¼a j±hM S¦\i ³a ¥�B�U

k{BÇM ²kÇ½j B« º±w ¼¯pB¯ ¬C ³�

° ²jn°C <¬jB´¯ j±ioM ,¬jo� ¥ªe j±ioM> ºB]³M An <¬k¼`¼Q j±hM>

329 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

/jnAj nB¼vM BµS¼M ³¯±¢®½A pA ¤k¼M ° ,SwA ²q«»M nB¼vM ©´½°noM ©µ S¼M

³a ,joª{ ¬B´®Q B´{q�§ ° B´~�¯ ½A ¶joQ nj �� k½BL¯ An ¤k¼M hw B«A

:k®¯B« jnAj nB¼vM ©µ J±i ºBµS¼M °A

j±ÇM nApC ¼ªÇµ »TÇvµ pA j±ÇM oÇ£ »L¦�ÇÇ«

j±ÇM nB¼ÇvM »£j±ÇwC ¨kÇî [®ÇÇ� nj ³ÇÇ¯n°

y«B\Ç¯A SwnA±{j ²±¼{ ¼«Ak� ©T�£ ¤kM

B´¼½B®Ç{C tBÇQ S�Ç£ ° k¼PÇU j±i nj u�¯

©ÇÇ½A²joÇÇ� ¬B�±ÇÇ� ¡¯n kÇÇæ oÇÇÇÇ¢] nj

©ÇÇ½A²joÇÇ� ¬B£sÇÇ« nmÇÇ¯ »¢{oÇÇÇw BÇÇÇÇU

toPÇÇÇÇ« ¤k¼ÇÇÇÇM BÇÇÇÇ« ¡{A ¨±\ÇÇÇÇµ pA

©ÇÇ½A²joÇÇ� ¬BÇÇÇ�AoÇÇÇÇa k½C»ÇÇÇÇ« nBÇÇÇÇ½

BU jnAj y{±� ³� pBw »®í« ° pAjoQ¤B¼i Sv½oîB{ ¤k¼M ©´½°noM

pA »ÇµAn³ÇM k®Ç� j±i ¤B¼i éMBU k{BM ³� �±¯oµ pA An BµK¼�oU ° Bµ²rA°

¤B¼Çi ïo« ³� jo� ¬A±U ³a B«A kµA±i»« °A ·d½o ³� joLM »¯Bwn»®í«

k®ÇµA±hM ° k®½±¢M °A ¶nBMnj ³aoµ /k®¼z¯»« k®¦M ºBµ�¼Tw oM ²nA±ªµ

° Bµ»�BÇæ ²B£ °A R¿B¼i Z±« nj ³� jo� nBñ¯A ¬A±U»ª¯ An S�¼�e ½A

° Bµ»TvQ /Sv¼�B~¯A»M pA »î±¯ B´¯C T�o£ ²k½jB¯ ³� SwA »ÄBµ»£q¼� BQ

²k½j ,°A ¼«pow nj ³æBi ,°A k´î ¬AoîB{ pA ºnB¼vM hw nj B´½k®¦M

jo� »ÄBµ»ÄB¯A±UB¯ ° B´�í� ºAk� k½BL¯ ²B¢`¼µ An k®¦M ¬B®hw B«A j±{»«

/kµj»« Swj B´¯C ¶k®½±£ oM o¢½j ºjnA±« nj ³�

:Sw°A nBí{A pA

Sv¼Ç¯ nB� nj ºo¢½j JAo{ An ¬B�oî Sv«

Sv¼¯ nB� nj ºo�Bw n°j y½±i�A±� q]


¨AkÇ� S�±Ç{ ±Ç� ²BÇ] B\®½A Swq\î ©§Bî

Sv¼Ç¯ nBÇ� nj ºoÇ� ° oÇ� Ç� ³§B¯ »¯A±U BU

SvU ¬B£sÇ« ¬k¼ÇaoÇM ©µ±ÇU jB¼®ÇÇM Szi

Sv¼Ç¯ nBÇ� nj ºo�®Ç« ° ¨BÇ¯ ³¯Bh¦�B�ÇU nj

SwA ²k¼ÇMA±Çi ¬B´Ç] pBw ¶joQ nj Bµ³¦í{

Sv¼¯ nB� nj ºo¢zUC »v� jp±w u�¯ o£

uM ° SwA ©¼¦vU xo� BQAow B« �BiSz«

Sv¼Ç¯ nBÇ� nj ºoÇw ° »®¼LÇ] An B« ¶k\w

xBíÇ« pBÇw pA ³¯n° ¤k¼M Sv¼¯ é¯B�|oe

Sv¼Ç¯ nBÇ� nj ºoXÇ� A ©½nAj nB� nj B« ³`¯C

###

Z±Ç« ¬joÇv� AoÇ« �±Ç{ ·ªÇÇza jBLÇÇ«

Z±Ç« «AkM ¨A²k½j o´£ çoî ð{A ±a

nBÇÇ½ o�BÇÇi Sv�nBÇÇ� BÇÇ« ºnAo�¼ÇÇMp

Z±Ç« ¬k¼PÇU pA jnAj oLÇi ³Ça o´ÇÇ£ ¤j

jjo£»ÇÇ« bÀÇÇæ ¥ª\TÇÇÇM BµjBÇÇÇÇv�

Z±Ç« ¬k¼Ç«nC Swk¼Çz� �¼ÇÇUp ºoÇÇw

joÇ� BÇz�A ¤j »®íÇ« u�Ç¯ �L�ÇM ¬A±U

Z±« Tvñ{ njSwA ³T�´¯ ³z¼{ RB¼e

JBLÇe ²C o¼ÇU ³Ç� ªÇ½A ±Çz« ¬¿k¼ÇMp

Z±Ç« {±Ç] nAqÇµ pA jnmÇ£ u�Ç¯ ð¼M

¤k¼ÇM oPÇw Ç� ©¼¦ÇvU ¨j pA oµ±Ç£ ±Ça

Z±Ç« ¬k¼z� ow Sv�¼U ³� �¼d« ½nj

###

331 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

kÇ{ Ak¼ÇQ »ªÇ� ©hÇÇU jp ³¦ÇÇMC ºoÇÇ¢]

kÇÇ{ Ak¼ÇÇQ »ÇÇª§A nBLÇÇ� S�ÇÇ{CoÇÇM ¤j

S{AkÇ¯ ¡¯o¼Ç¯ �Çi »TÇvµ ¶jBw ·d�æ

kÇ{ Ak¼ÇQ »ªÇ�n BÇU o�ÇÇ¯ joÇÇ� »£o¼ÇÇi

j±LÇÇ¯ ¡®ÇÇµC ¦ThÇÇ« ¤j ¶joÇÇQ ·ª�ÇÇ¯

kÇ{ Ak¼ÇQ »ªÇM ° oÇ½p uMp kÇ½jpj ³§BÇÇ¯

ïAoÇÇÇw nAk§j ³¢¯¿±ÇÇÇÇ] p jAj ©«kÇÇÇÇî

kÇ{ Ak¼ÇQ »«kÇ� y�Ç¯ ° ©TÇz£ ²n �BÇi

¤Bæ° oñ� nj ³� Si±w ©®ªµoM ¬C ð{n

k{ Ak¼Q »ª®æ K¼]p °y½±i pA k{ ©£

SwBÇ« »z½kÇ¯AS¼�BÇî oªÇY ºo¼ÇQ k�ÇÇ¯

kÇ{ Ak¼ÇQ »ªÇi kÇ½j ¨kÇ� oÇÇ½p »£kÇÇ¯p

j±ÇM »µBÇ£ C S¦�Ç� ¬BªÇµ �oÇæ »Tvµ

kÇ{ Ak¼ÇQ »«kÇî ©T�oÇ£ y½±Çi pA oLÇi

¤k¼ÇM ¬¿±Ç] SªÇep BÇ«p joÇM B« JA±i

kÇ{ Ak¼ÇQ »ª¦ÇÇ� An BÇÇ« ºnBñ¼ÇÇM ÇÇz«

###

k®®Ç� °n ³Ça oÇµ oÇM ³®½C ±a ¬¿k®{°n

k®®Ç� °A ºB{BªÇU y½±Çi ©v¦Ç� nj ©µ

kÇ¯A²k¼Çz� º±Çîj ¬joÇ£ ³� B´]±« ½A

k®®Ç� °oÇÇ� oÇÇw oÇÇ£ A k®T�¼�ÇÇe odÇÇM

y¼Çî ºB�ÇM ¬BÇñ«A °oª¦Ç� nj SwB�®î

k®®Ç� ±ÇM ° ¡¯n u�Ç� p An nB´ÇM B\®ÇÇ½A


q½oÇ« Ç½pA y¼ÇM K¦� º°oMC S¦�� ºA

k®®Ç� ±\TÇv] AoÇ� Sw°A ¨BªÇÇU ©§BÇÇî

¬¿k¼M ³� ³M ¬Bªµ ,veSwA y�owoQ

k®®ÇÇÇÇ� °pnC»ÇÇÇÇM ¤j ºnAj ³®¼ÇÇÇÇÇÇ½C

¨B�TÇ¯A pA y¼ÇQ B®Ç� ¥ÇµA ³Ç� ºp ²j±wC

k®®Ç� °kÇî ©z`M �Biy½±i é�° pA

¤Bí�Ç¯A k{BÇM oÇ£ A R°AoÇ� ½BÇM ¤k¼ÇM

k®®ÇÇ� ±ÇÇ�° ©®¼LÇÇ]p ¬B¼¯B´ÇÇ] k½BÇÇM

###

n±L®Ç� ·wBÇ� ³Ç¯ ©wB®Ç{ ²jBÇM ¨BÇÇ] ³ÇÇ¯

n±Ç{ ¬kí« Swovñ½ ¬B´] ³� nk� ½q]

SwB´UkÇ« ³Ç� oª{ Sª¼®� y½±i ¤B�w

n±��Ç� oÇw pA Sh½n±Ç« ° »®¼Ça Svñ{

S¯B£sÇ« ²joÇv� S¦�Ç� ºn±ÇÇ� ³ÇÇ¯ oÇÇ£ A

n±Ç£ K§ ©vLÇU qÇ] ¬AkÇ« ©ÇÇza jBÇÇz£

SwA ©¼¦ÇÇvU nAj³®¼ÇÇ½C S½nBÇÇî j±ÇÇ]°

n°jqÇÇ« oñ¼ÇÇQ p ¬k¼ªÇÇi o¼ÇÇ� ²A±hÇÇÇ«

³ÇÇ¯n° ¬Aq]BÇÇÇÇî ¬BL´ÇÇÇÇ¢¯ SvU°oÇÇÇÇ«

n±Ç« TÇz�p K¦ÇÇ� k½Bª®ÇÇ¯ S½j »ÇÇv�

»¯Bª¼ÇÇzQ çoíÇÇ« ÇÇ½nj kÇÇ¯A²k¼ÇÇÇz�

n±LÇÇ¯p Sí¼LÇÇ� pA y¼ÇÇ¯ »�ÀÇÇU ¥ÇÇvî

cæBÇ¯ ºA ,¨nAkÇÇ¯ ºoLÇÇæ ° ¨n°j nBÇÇ½p

n°míÇ« ,k®�»Ç« ³§BÇ¯ ¼ªÇµ ³TÇÇvñ{ ¤j

333 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

kÇ{ ©Ç£ »½±ÇU nj ³Ç� ¨k¯Bwn ²±¦\M »®«

n°k�Ç« Ç½pA y¼ÇM q\Çî ·®ÇÇ½C S{AkÇÇ¯

¤k¼ÇÇM ¬qÇÇ« ¨j ¨BÇÇ½A ºo´ÇÇÇ« joÇÇÇÇw p

n±�BÇ� kÇ«j u�Ç¯ pA RodÇw ¬±Ça jBLÇ«

###

p±®Çµ ¨pB�C Sze° B«A Si±w S�B� ¡¯n

p±®Çµ ¨pA°oÇQ Sv§BÇM oTÇv� BÇi oÇM ©ÇÇza

q¼ªÇU òoÇM °oÇw ±Ç� BÇ«A Sv¦Çæ° »£kÇ¯p

p±®µ ¨pBU»« ° Sv� AoT�M ¨k¼æ u�¯ ¬±a

TiBM ¬B]Rozî pA ¨B£ cLæ ¬±a öM »�

p±®µ ¨pBM»« ¡¯n »�¼í� pA ¥£ ¬±a ³� «

©Tæo� ºA±¯ ¥�d« ½p Sv½oªî SwA ³T�n

p±®Çµ ¨pBwoÇM k¯k®M»Ç« ³TÇ{n ¬Be±§²jBÇw

joLÇ¯ »«BÇi Ro¼Çe Ç« ·¦íÇ{ pA Ti±Çw

p±®ÇÇµ ¨pBÇÇ�C ïAj °nBÇÇ� ¨B\ÇÇ¯A Ä²kÇÇÇ½j

öTÇv� Bi ¬±®] n±{ pA Sv½oª� u�¯ ð½

p±®Çµ ¨pA°C k§BM»Ç« ©Çµ ³«ow nj ³¢¯ ¬±a

k®Ç¢�A »TvPÇM ©ÇioÇa B\� BU ©� Bi Sz«

p±®Çµ ¨pAoÇ�AoÇw jpBÇw öÇv�A oÇ£ BÇQ y�¯

�BÇM ³Ça ¨joÇv�A oÇ£ ¤k¼M ©T®¼� ¨n ©®L{

p±®Çµ ¨pBÇ¯ »T�B�»ÇM ¬B´Ç] ð½oM kwn»«

###

uM ° Sv«BÇi Ro�Ç� ¥Ç¼§j BµRo´Ç{ �°l

uM ° Sv«BÇ¯ ¶pB¼ªÇi ¼Ç¢¯ y�Ç¯ Rn±Çæ


SvUo¼Çe çoÇî ºAnC �BÇvM »®¼M»« ³aoµ

uM ° Sv«AjBM ¥h¯ ð½ ovM ow ¬BTv¦£ ½A

é®Çæ xB�¯ ©Un±æ »®¼a º±« pA SwA ³TvM

uM ° Sv«BÇ{ ¬joÇ� ¥£ ¬Bªµ ¨jB\½A cLæ

¡®Çwp k«C»ª¯oÇM ¨nAoÇ{ S¦\Çi pA xBÇÇ�

uM ° Sv«B\Ç¯A ³Ç� ºpBÇ�C ¨oÇ{ pA ©Ti±w

cLÇæ k½k®vPÇ¯ ²±¦Ç] ¬C ¥MBÇ� An uñ`¼ÇÇµ

uM ° Sv«BÇÇµ°A ³®¼ÇÇ½C »ÇÇ¯Ao¼ÇÇe oµ±ÇÇ]

»T�¦ÇÇ� ºB®ÇÇÇÇM Szi nk�®ÇÇÇÇ½A ¦íÇÇÇÇU pA

uM ° Sv«BÇM oÇw ©§BÇî CoÇM j±Çi pA »�k¯A

BÇ« ©½q½n»Ç« ³Ç� »Çñ{A kz�»Ç« »ÇµC ¤BÇM

uM ° Sv«B\Ç¯AoÇw TÇz£ A±Çµ An BÇ« ©®LÇ{

©Tv¼ÇÇ¯ ÇÇ�A° j±~�ÇÇ« ·LíÇÇÇÇ� ¬BÇÇÇÇz¯ pA

uM ° Sv«AoÇeA pBÇw »TÇvµ ³� ©¯Aj nk�®½A

x±Ç]p jnAj»Ç« pBÇM An hÇw ¡½j »¢ThÇQ

uM ° Sv«BÇi Bîk« ¤k¼M Sv¼¯ »{±ªi BU

###

y½±Çi ow oM t±µ �Bi ¬±®]p »{BQ k®a

y½±Çi oÇM pA nCoÇM ¡¯n µo¼ÇQ Ç½A ¥Ç£ ºA

SwoÇ£j ¬B¯B]³Ti±Çw BÇ« S¼íªÇÇ] cLÇÇæ

y½±Çi oTÇv� BhÇM ³¦í{ ºA � o¼¢L{ ©za

jnC»ÇÇ« ¬BÇÇ] S�¦ÇÇ� ¬B´ÇÇ] RAm§ oÇÇÇÇñ�

y½±i oñ{ pA K§ SwA ²joz� ²k�î k~M »¯

335 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

S§j pA°oÇÇQ oÇÇ£ »�ÀÇÇU SwA »wB®{j±ÇÇi

y½±Çi o¢®Ç{°n S®Ç« Bµ³®ÇÇ½C oÇÇM Sv¼ÇÇ¯

©½oª{»ÇÇ« »T¼�BÇÇî ¨kÇÇ� kÇÇÇÇ{ BµoªÇÇÇÇî

y½±Çi oÇw pA jnm£»Ç« ¬jp ©Çza oµ éª{

©ÇÇ½nAj S«AkÇÇ¯ ºBÇÇ½nj »ÇÇæA±ÇÇ� ±U»ÇÇÇM

y½±Çi oÇU ©z`ÇM ð¼§ BÇ« ©®LÇ{ jp ³�±Ç�

jp±ÇÇÇw nj ©¼v�»ÇÇÇÇM ©§A ¤k¼ÇÇÇÇM xBÇÇÇÇ�

y½±Çi oÇw oÇM ©´Ç¯ Swj j±i oTv� Bip BU

###

xBÇM j±Çw oñ�ÇM BÇ½ Ç� ¬BÇ½p ©½±£»ª¯ «

xBM j°p »Tvµ ³a oµ nj oLi»M Sæo� p ºA

uñ`¼Çµ pA yñ« »µBU±Ç� é¼®ÇzU K¦Ç� nj

xBÇM j°j k½BÇz£ »MBU»ÇM ¤BMoÇÇ£ RA³¦íÇÇ{

S¼�BÇî ÇveSv¼ÇÇ¯ S«ÀÇÇw ²Bñ¯BÇÇ½p nj

xBÇM j±~�Ç« ·®¼Ç½C kÇ{ JC »ÇÇ¯A±ÇÇU oÇÇ£

Sv½j±i»ÇM nB´ÇM x±Ç�C nj y½BÇÇwC ¡¯n

xBÇM j±§CJA±i ºB´¯B£s« ±a xq�§ ©¦� ð½

S¼�BÇî òoÇM ° pBÇw ºnAk¯oÇÇ£ »{±ªÇÇi nj

xBÇM j±wo� u�¯ ,jnAj »ª§Bî ©µ ±£ ° S�£

TiBÇw k½BÇM nAkÇ½j y�°nBÇÇU ¤j Sv¼ÇÇa

xBÇM j°jo« ±£ ³®¼½C Sv{±i A°oQ»M ve

Sv¼Ç¯ y¼ÇM »Ç½AkÇæ »TÇvµ ·¯BhUo¼e k�¯

xBÇM j±]±Ç« ºA²jn°C SwkÇM »«B¯ ¨kî ºA

###


¨nAjoM ³a j±iBM o£j ¥æBe»M ºAodæ ½pA

¨nAj o�Çw jApnoÇÇ{ ¬±`ªÇÇµ »UoLÇÇî ²BÇÇ¢¯

jk®M»ªÇ¯ Rn±Çæ »Ç½°j y�¯ ©Uke° Z±ªM

¨nAjoLÇM Ro¼Çe ¬BªÇµ ºpBÇw ¨A³®¼ÇÇ½C oÇÇ£ A

¬k¼woÇQ ²j±Çw ©µoM Swj pA ¬A±U»« ©�Aow

¨nAjoÇ£j ºjoÇ£ ©TæoÇÇ� ¤AqÇÇ� »ÇÇze° ¨n

Ç« S{ow S�¦� S®¼� pA Jo� �Bæ ±\«

¨nAj oTz¼ÇM »½±Ç£ ³ÇaoÇµ pA nBL� ©� Bi �

jk®ÇM ©Uo¼Çe Swj o½k�ÇU oÇ£ A o½k�ÇU o´ÇÇM

¨nAj oÇ¢] B´¯k¼Çña nj ¥ªÇvM ¬±Çi ¡¯oÇM

¤k¼ÇM ªÇa Ç½A K½oÇ� JBU pA Sv] ©¯A±U

¨nAj oÇU ©Çza ©µ « ¨B� ºB\M o£ ©®L{ ±a

###

¬kÇ{ ©ÇµA±Çi ¬B´Ç] J±Ç{C ©ÇµC ¬B®î ©µ

¬kÇ{ ©ÇµA±Çi ¬Ao�»ÇM �¼dÇ« ©Çñ{A °o¼ÇÇQ

SwA Sª´ÇU ©Ç]AqÇ« nj »¦ÇvU ©MBU»M ð{A

¬kÇ{ ©ÇµA±Çi ¬A°n ©Ç½C ¬°oM o£ ¬k¼ña pA

Sv¼Ç¯ ¨AnC ³¢U±¦Çi ºj±h¼ÇÇM K¼ÇÇ] o¼ÇÇ�

¬k{ ©µA±i ¬B´¯ yUC ¬±a¡¯n Svñ{ nj

Sv¼ÇÇ¯ t±ÇÇ½F« °A ºB´¦�B�ÇÇU ¡¯o¼ÇÇ¯ p ¤j

¬kÇ{ ©ÇµA±Çi ¬BMo´Ç« oÇiC ³Ç� k½±£»« pBM

toÇ] pA°C ±Ça ¤k¼ÇM »£joÇÇv�A ³ªÇÇµ BÇÇM

¬kÇ{ ©ÇµA±Çi ¬A°nBÇ� ¥Ç¼§j j±i pA ¨°n o£

###

337 . (ºjBMC©¼�î) º±¦µj ¤k¼M

AoÇ« joÇ� ¬BÇz¯ ¡®Ç¯ ° ¤j k¯BÇ«A°

AoÇÇ« joÇÇ� ¬A°nBÇÇ� joÇÇ£ ·§BLÇÇÇ¯j

y½±i pA ©T{m¢¯ ¬B�¼�n x°kªµ

AoÇ« joÇ� ¬AoÇ£ k®Ça »v�ÇÇ¯ nBÇÇM

###

S�Ç£ k½BM»Ç« ³Ç¯Aj ° JC ©� »µB£

S�Ç£ k½BM»Ç« ³Ç¯AoÇU ° y¼Çî pA ²B£

SiBw k½BM ±£ ° S�¢M »ªµ òo« BU

S�Ç£ k½BM»Ç« ³¯BÇv� joÇM JA±i BU

###

SwjBT�A JBTM yin BM ³� ²o� ¬Cp

SwjBTÇ�A JB®� k¼{n±i ¬jo£ nj

y½B�îA Sv®ñ{ oQ °n ³a p ©T�£

SwjBTÇ�A JBTÇ�C ©¯BÇMp ³Ç� BT�ÇÇ£

###

k®®Ç� pBM ð¦� ºBµnj ³� cLæoµ

k®®� pBw ±] °Sv] ¬±¯B� ¨jo«

o´Ç« �j jo¼Ç£ SwkM ð¦� ¤A±�

k®®Ç� pBÇÇ�C ¬jp BÇÇQ ¬BL¦�B¼ÇÇ¯j

###

jn±h¯JBU BU ³T{n S�o¢¯ oµ±£ jn±h¯ JB¯ »« BU k½k¯ ²Fz¯ u�

jn±h¯ JC »v� ³®¼½C ·ªza q� ¤k¼ÇM SeAn ©Çza nAk« ³¦�w pA

###

»´« ¬B«Bw ³Tvñ{ ¦� jo£ nj »µoÇM ¨kÇ½j ²jBTÇ� »½³®½C ºj

!»´¢¯ B« K¯B\M ¬B®¼Mj±i ºB� k¼§BM»Ç« A±¯ ½A y¢¯n ¶joQ pA

»¯B´�æA�Bz¯

joÇ� k½BÇM »´®ÇÇ£ ,k½B¼ÇÇ¯ Swj pA SîBÇÇ�

joÇ� k½BÇM »Çµn ,³¦¼Çe oµ³M ,Sw°j ¤jnj

Sv¼¯BÇÇ«nj ºoÇÇYA ,An »ñ¦ÇÇÇ� ¬B®ÇÇÇÇ{°n

joÇ� k½BÇM »´¼Çw ©ÇÇzaxjoÇÇ£ pA nmÇÇe

S{Aj k½BÇM ,³¼Çw ¬B£s« ²jp æ ¼ªµ ³¯

joÇ� k½BÇM »´Ç¢¯ ,©Çµ ¬B£kÇÇz§j æ³ÇÇM

SwA o�¯ pA ¬B´¯ ,JBT¯B´] k¼{n±i ³� K{

joÇ� k½BÇM »´Ç« n±Ç¯ BÇM ,³¦ÇeoÇ« Ç½A é��

�BÇz¯ ,³¯Bh¼«³ÇM j±ÇM ¬A±TÇ¯ n°B\ÇÇ« oÇÇ£

joÇ� k½BÇM »´¢dLÇæ oµ³ÇM ,n°j pA ²k\Çw

³� j±{»« ²k½j ¬Bzinj ¶o´a °j ,³½nB]B k´î ¬B½Aov§q� ¬B¼« nj

ºAoí{ o½Bw pA ,³T{n ½A nj ° k¯nAj pBTª« »T¼~h{ ° |Bi »½²±¦]

»�°oÇ� »Çñ½ ,n±´Çz« ¶k®½±Ç£ °j Ç½A /k¯A²j±Mn S�Lw º±£ ,o~î ¬C

oîBÇ{ »¯B´�ÇæA �Bz¯ ºo¢½j ° ²B{ ½k§AoæB¯ oæBí« oîB{ »«B�vM

/SwA ²Bz¼¦ídT� ¬B«p

»ÇAoÇî ðLÇw ¬BÇ½Aov§q� ¶±¼{ °o¼Q °joµ ,�Bz¯ ° »�°o� ³a o£


,SwA j±´z« ,°j ¬C nBT�£ ¶±d¯ ° ¬B¼M ðLw nj ³� »U°B�U »§° k®Tvµ

oUð½jq¯ ºkíw ¬BMp³M K¼�oU ° ��§ S´] pA »�°o� ¨À� ³� SwA ½A

�BÇz¯ »§° ,³TÇ�n ¥Ç]A g¼Ç{ ºB�TÇA³ÇM K¦�A j±i ºB´§q� nj ° SwA

An ±~U ¥µA ©¼µB�« ° »¯Bí« ° k®�»« º°o¼Q ��Be ðLw pA »¯B´�æA

/k¯B\®£»« ¤q� nj

:RB¼MA ½A k®¯B«

k½C»Ç« »Çv� º±Ç� pA ° »ñ¼ÇQ kwn»ÇÇ«

¬j±ÇM kÇµA±Çi ³Ça ¨B�¼ÇQ ³Ç� ©¼®¼M³ÇM BU

j±ÇM »TÇv« ° ºj±h¼ÇM ,BÇ« Sªv� B¼§Be

¬j±M kµA±i ³a ¨B\¯Aow ³� ,k¯Aj ³au�

:nBí{A ½A B½ °

©½o� ¬B¢]A±i ³� ,� ¨o� ° ¼M �kæ ³M

ºo®µ»ÇM ³ÇM »Ç¯ ,kÇ¯nC o�Ç¯ »TÇwAn ³ÇÇM

°oÇw ³ÇM j°oÇw »ªµ ,»§B´¯ ²k¼wn ¬Aqi

ºoªY»ÇM ³ÇM Ç� oÇñ{ ° « p°n ³M ¼LM

»MjA Sz£pBM ¶n°j³M �±Mo« yhM nj JBT� ©\®Q k¦] nj ³� ºn±�M

oiA°A »®í½ Ç ºoª ºo\µ ©µjpA°j ¬o ¨°j ·ª¼¯ pA ,S{m£ ¬C bo{

An ¬An±®hw ° ¬B£k®½±£ ²B{ »¦ídT� ³� ¬C pA y¼Q »ª� ° ³½nBz�A ¶n°j

¶n°j ¦ÇñU oÇQ ðLÇw pA ¨jo« µl Ç jn°C jo£ j±i ²±ñ{ BM nBMnj nj

ºBµ»\®w³TÇñ¯ ° Bµºn°oQ¤B¼i ° B´½pAjoQ RnBLî ° ¬B½n±ª¼U ° ¤±�«

oí{ nj »ª´« HTLv¯ S�´¯ ° k½jo£ ¤±¦« ° ³Tvi ° ²jnpC ºk®µ ðLw

° �°l x±Çi ºAoíÇ{ pA ºjAkíÇU Sªµ³ÇM ° ¬B´�ÇæA o´Ç{ pA »wnBÇ�

pA º°n ²nBLÇñ½ jBTÇwA ° �°l KeBæ ¬Ajo« k®a ½A /k{ pB�C ³d½oBM

¬oÇ y{ [®ÇQ ¬AjBTwA ¶±¼{ ° po� éLTU³M ° k®T�BUoM ºk®µ [½An ðLw

341 . »¯B´�æA �Bz¯

/k¯jn°C ©µAo� An oT£nqM j±i pA ¬B£k®½±£ y½Ak¼Q ·®¼«p ° k®TiAjoQ y¼Q

·¦í{ kªd«k¼w ,k¯j±M »MjA S�´¯ ½A ¬B«k�z¼Q ³� ,B´¯C ½oUn±´z«

° ¬A±] °o¼Q °oí« º±®X« KeBæ »¯B´�æA o¼~¯ kªeA Apo¼« ,»¯B´�æA

·d½oÇ ° �°l j±Çi ³Ç� j±ÇM �BTÇz« »¦îk¼wo¼« ³ªµ pA oTª´« ° oU¿BM

k¼{±� ³ªµ pA y¼M k½k] S�´¯ jB\½A nj ° S{Aj »ÄAov§q� nj »�¼�§

/jo� ºoLµn ©½k ¬AjBTwA ¨À� ðLw éLTU ° ¤BL�TwA³M An ¬Ao¢½j °

<�BÇz¯> JBÇµ±§AkLÇî Apo¼Ç« ,nB]BÇ ¬Bikªd«B�C S®�¦w ¬B«p nj

° »ÇMjA n±Ç«A³ÇM ³Ç� jAj ¥¼ñzU �Bz¯ ª\¯A ¨B¯³M ¬An±®hw pA »®ª\¯A

¬AoÚ³M An �Bz¯ ²B{ ³� ¬C pA uQ »§° SiAjoQ ¨À� ¬±£B¯±£ ºB´M±¦wA

³Ç� JBÇµ±§AkLÇî Apo¼Ç« /kÇ{ ³Th¼v£ ¬B´�æA ª\¯A ·T{n ,jo� nB�eA

»BM j±i ¬Ak¯po� ºAoM ¬A°Ao� R°oY ° ¤B« S{Aj An ¬B´�æA S«±ñe

ºBµ¬BÇMp ,ºnjBÇ« ¬BÇMp oÇM ²°Àî ° S�B½ »M±i S¼MoU �Bz¯ /S{Am£

° oí{ BM ° k{ ¬AoA k«Cow �i ve nj ° S�o£ Ao� An »�oU ° »Moî

Sªñe ° »�B½n ° »®½j pA j±i ¬B«p ºB´z¯Aj ° »Moî ° »wnB� JjA

ºk] ¬BµA±iA±µ pA »ñ½ k¼wn k{n³M ¬±a /S�B½ »ÄB®{C ��®« ° »´§A

yL®] ½A q�o« ¬B´�æA o´{ ³� ¬B«p ¬C nj ° k{ <»MjA Sz£pBM> KTñ«

° ¬B£k®v½±Ç¯ oÇM °A ºpA±Ç¯ ¬Bª´Ç« ºBµnj ,j±M JjA ° oí{ q¼iBTwn °

³� j±M JjA ° ©¦î ¬B£nqM ° B�oî ° Aoí{ éª\« y¦�d« ° pBM ¬Ak®ªz¯Aj

k¯j±M y¯AnB½ ° °A ° ,k¯jAj»« hw jAj ²k«C jo£ B\¯C nj nBM ð½ ºA³T�µ

²k¯p ±¯ pA An »wnB� RB¼MjA ©½k S®w ° k¯j°ow oí{ B«k �½o�³M ³�

/k¯jo�

xoªÇî pA ¤BÇw ³w ° ¥á ³� ,ºoª ºo\µ 1218 ¤Bw nj �Bz¯

° ºo¼Mj Sªw ° S�B½ ²An ²Bz¼¦ídT� nBMnj³M ° k«C ¬AoÚ³M ,j±M ³T{m£

»TwoQow³M ºk®a ¬C pA uQ ° S�o£ <³§°k§AkªTí«> K�§ ° ºo¢¼z®«


/k{ ²jnBª£ ¥ÄBwn ¬A±½j

³� ºn±�M ° S{Aj ºA²o´M JjA ° oí{ pA q¼¯ j±i ³� nB]B ²B{jBQ

° Aoí{ ¥�d« ³� j±M ²jAj K¼UoU »µ±ñ{BM nBMnj j±i ºAoM ©½k{ o�mT«

An �Bz¯ ³§°k§AkªTí« ,k¯j±M ¤Bª� ° y¯Aj ° ¥�� ° JjA ° oí{ ¬B£nqM

/j±M ²B{jBQ nBMnj ¾B�îA pA Hªwn �Bz¯ ° jAj nAo S½B®î ¤±ªz«

/²k¼zhÇM S®Ç½p ²Bz¼¦ídT� RB¼MA BM An j±i ºB´§q� pA »�íM �Bz¯

¨BªTÇµA³ÇM An ¬C ° ²jn°C j±i ¤q� nkæ nj An ²B{ ¤q� é¦�« q¼¯ »µB£

:SwA ²k¼¯Bwn

An ³¯Ao½° ½A � ¬Ao½° ,k{ S�° An ³¯BÇi Ç½A ow p ,nm¢M ±£ JC

?An ³¯Bh¼Ç« ²n ,Ç« ©woÇQ ³� pA oLi»ÇM kÇµAp ° k®TÇv« ¬B¼�±æ

An ³¯B¢¼ÇM k®Ç� ¬°o¼ÇM BÇU Sv¼� k¯p»Ç« nj oÇÇM ³�¦ÇÇe »ÄB®ÇÇ{C

An ³Ç¯A±Ç½j k®�»Ç« ¥�BÇî ÇÇzî <�Bz¯> B{Be ,»¢¯A±½j BM zî

k®a ° ,²jo� ¨BªU An ¬C �Bz¯ ° SwA ²Bz¼¦ídT� pA ¤q� ½A é¦�« ³�

¥¼ªÇñU �Bz¯ �w±U ,SwA ²Bz¼¦ídT� éL� oYA B´¯C é¦�« ³� o¢½j ¤q�

³M ,j±M pA±¯ y½°nj ° ²k®zhM ° ¡¯oñ½ ° ¤k{±i ºjo« °A /SwA ²k{

An ºnkÇQ VAo¼« ,yzhM ° ¤mM nj �Ao�A ° »Twj²jBz£ oYAoM ³� ºn±�

pA »µ°o£ /k{ nAk«A° (¬B«±U nAqµ ¥´a B½ »w) »�Aq£ �¦L« ° jo� ¨BªU

hw °A pA ²B{ jq¯ ,k®{BM ²jo� oîB{ pA »z¯pow ³� ¬C ºAoM ¬B½nBMnj

hw ½A <k¯n±i Bd]A³M ° k¯oM Aq£ ³M ¬B£nqM ¤B« ¬B£nqM> ³� k®T�£

jAj n±TÇwj ° Si±Çw °A ¤BÇeoÇM ¤j An ²BÇ{ /S{AmÇÇ£ t±ñíÇÇ« oÇÇYA

pA±Ç¯ oîBÇ{ ²BÇ{ ·¯Aqi pA An oîB{ ºBµ»µkM ° k®½C nBMnj³M ¬AnBñ¯BTvM

° k¯k«C»Ç« ³Twj ³Twj ¨B{ BU ¨BM pA> ¬B¯C k¯A³T�£ ³� ºn±�M ° k®¯BTvM

,R¿Bwn ¬A±½j »TwoQow³M ¬k¼wn pA uQ �Bz¯ ,k¯joM »ªµ ³TvM ³TvM

¼«Ao� ° »T®�¦w ¨BñeA oTz¼M ° j±M ²Aoªµ ²B{ BM o�e ° o�w nj B] ³ªµ

343 . »¯B´�æA �Bz¯

jAoÇ�A ºBµ³«B¯S¼Çæ° ° Bµ³«B¯k�Çî ° ²B{ »æ±~i ºBµ³«B¯ ° »ªwn

nAj²k´î oªî ¬B½BQ BU ° k{»« o½odU °A ºBz¯A ° B�i BM ,S®�¦w ²jA±¯Bi

j±M Sªw ½A

° S�n u½nBQ³M ,²B{ o� pA »£k®½Bª¯³M ,»TÃ¼µ °q] nBM ð½ �Bz¯

éÇ�n n±Ç«F« ºoªÇ ºo\Çµ 1233 ¤BÇw nj /k¼wn ¤°A ¬±Ã¦QB¯ n±�e³M

²k´î³M H~h{ An A± »µk¯B«o� ,k{ nqiBM ° ¬B½n±� xn±{ ° xBzT�A

©� Be ,¬Bi jB¼®M RnBwA ¤Be nj B«A ;k½jo£ o¼wA nApnB� ª� nj ° S�o£

¬BÇwAoÇi »§A° ,³§°k§A�B\{³ÇM ºA³«BÇ¯ ³� jo� nAjA° An nqiBM ° ¬B½n±�

�BÇz¯ ° kÇ{ é�UoÇ« ¬BÇi jB¼®M ·¦ÄB� ¤A±®« ½kM /k®� ±�î K¦� ³T{±¯

¬k¯Bz¯ °o� ºAoM ºoª ºo\µ 1327 ¤Bw nj o¢½j nBM /Sz£pBM ¬AoÚ³M

/jAj ¨B\¯A S¼��±« BM ©µ An S½n±«F« ½A ° k{ n±«F« ¬B��A ·®T�

° ²k¼ªÇe RB�Çæ ° �ÀÇiA ¨nBÇñ« ,¬BÇin±Ç« ° ¬Bv½±¯²o�mU K¦�A

,An °A y¯Aj ° ¥�� ° ²j±ª¯ o� l ¥¼~�U³M An º° Sªµ ±Ø¦î ° S®¼� ºB�æ

²jo� »� »¦eAo« q¼¯ �±¦w ° o¼w ° ±~U ° ¬B�oî nj ,�Bz¯ k¯A²j±Tw

/SwA ²j±ª¼Q »§pB®« °

S«BA ¬AoÚ nj ¬B��A ¬k¯Bz¯°o� pA ³¯Ak®«p°o¼Q Sz£pBM pA uQ �Bz¯

¤Bw³ÇM nB]BÇ ²Bz¼¦ídT� j±i b°kª« R±� pA ¥L ¤Bw y{ ° S{Aj

/S{m£nj ¥w ºnBª¼M³M »¢§Bw jBT�µ nj ºoª ºo\µ 1244

³Ç� yUo�Çe> :³T{B¢¯ ,o~î ¬C n±´z« ²k®v½±¯ »¯BµAo� ¨B�«©ÄB

j±M B�o� |Bi ³� »U±¦i ° k{ o� l ° oñ� ·í�M ,j±M WdM ° tnj éª\«

¬B¼Ç« pA ,¤kÇ] ° WdÇM ° kÇ«C ¬B¼Ç« nj ¥ªî ° ©¦î ,k½jo£ B�oî °

<k«C ¡®a³M J±¦�« «Aj BU ,k«C ¡®U³M K§B� ¬B] ,SwBioM

�°l ,ÄkÇ« Jo{»ÇM> kv½±¯ °A ¤A±eA nj ¨B�«©ÄB ,o¢½j »ÄB] nj

¬BÇ«Aj nBÇM ð½³ÇM ///j±ÇM JAoÇi ° Sv« ,JAo{ ¨B]»M ° <S{Aj Äk«


y®¼Ç� ° o´« »v� BM ³¯ ,jB´¯ ±vñ½ tk�U º±îj ° jAkM � pA ¬B«Bw

nj ³� �½Ài ©za nj xnBT�n po� ö]¿ ///y®½j ° o�� ¤j nj ³¯ ° k¯B«

�e nj »®� »v�oµ /k«C kíLTv« ,³Two¯ é½BL� k¼ pA ° ³TvM �½Àî Äj

°A RjBî³M ³¯ ° S{Aj »¦ij °A ©§Bî BM ³¯ ³� jAj °kM SLv¯ ºo«A ° joM °A

SwjoMp ºA²k®v½±¯ ° B¯A±U ºoîB{ B´®U ³¯ ,�Bz¯ ³§°k§AkªTí« /<»�Mn

nBª{³ÇM ,j±Çi o~Çî ¬Ak®ªÇz¯Aj pA ° o®Çµ ° ©¦î ¬B£nqM pA ³ñ¦M ,²j±M

§ÆÇÇ« ° °oíÇÇ« u½±¯²o�mÇÇU »¯BTwoLÇÇ� S½AkÇÇµ /SwA ³T�n»ÇÇ«

nj> :kv½±¯»Ç« º° �Çi »ÄBL½p³M é]An ¼�nBí§AçB½n ° Bd~�§Aéª\«

SzQ³M An ¬AjBTwA Swj ,³Tvñ{ ° �¼¦íTv¯ ° gv¯ ³æBi ,�±�i ©¼oU

SLv¯ »¯B´�æA �Bz¯ <SwA nB¼vM SL�n ,y�i ²±¼{³M An o¼�� ° ³TvM

hÇw ²nA±ªµ ° ³T{Aj An S½B®î ° ³]±U ¤Bª� q¼¯ j±i o~î ¬AoîB{³M

¬B«oÇÇ� ° ,SwA ²jAj»ÇÇ« nAoÇÇ ÄoÇÇ� A ° xpA±ÇÇ¯ jn±ÇÇ« An ¬BÇÇ½AoÇÇÇÇw

/SwA ³T{B¢¯ y½±i ºBL½p �i³M q¼¯ An »¯B´�æA oª\« »ÄAoíz§Ak´T\«

»TwoQj±i

Sv¼Ç¯ BÇ« nB½³ÇÇM ºo�ÇÇ¯ An±ÇÇ� Sv¼Ç¯ BÇ« nBÇÇ� p »ÇÇv� ²BÇÇ£ C

Sv¼¯ B« nB½j nj ³� ,SwA »ªwn »TwoÇQ Tz½±ÇÇi ° »®¼Mj±ÇÇi

Sv¼Ç¯ BÇ« nB¼TÇÇiA³ÇÇM ,p°n ð½ q¼Ç¯ ¬C ° JAoÇÇi »§j ° ©¼ÄBÇÇ«

²k«CK§oM ¬B] ºA

Sv¼Ç¯ ¡¯nj ºBÇ] ³¦ÇeoÇ« _¼Çµ ÇÇzî nj

Sv¼Ç¯ ¡®ÇU ,k¼Ç«A ·æoÇî ³Ç� ¬Ap ,JBTÇÇzM

BÇÇ« ¬±®ÇÇ] pA k¯oLi»ÇÇM o´ÇÇÇÇ{ ¬À�ÇÇÇÇ�

Sv¼Ç¯ ¡®Çw nA°AqÇw p±®Çµ ,¬±®Ç] Ç½A BÇÇ½

345 . »¯B´�æA �Bz¯

JBTÇÇ{ ÇÇ« ¼§BÇÇM oÇÇÇÇw pA T�oÇÇÇÇM jnAj

Sv¼Ç¯ ¡¯nj ºBÇ] ,²kÇ«C K§oÇÇM ¬BÇÇ] ºA

SwA ¤j njSw°j xo£ A ,»v� Sv¼¯ ¡®T§j

Sv¼Ç¯ ¡®ÇU ,³ª¼Çi kÇ¯p ²BÇ{ ³Ç� »§q®Ç« nj

¬Bz¯

SwA oÇ¢½j »¯B´Ç] pA ,¤j n±ÇÇz�

SwA oÇ¢½j »¯BªÇwC ,An ¼Ç«p ½A

¨Aj nAjoÇÇM BÇÇÇÇ« ²An pA ð¦ÇÇÇÇ� ºA

SwA oÇÇ¢½j »½B®ÇÇ{Cp BÇÇ« o½BÇÇ�

¬B¯qÇµn pA ©¼®ªÇÇ½A ,²n ÇÇ½nj BÇÇ«

SwA oÇ¢½j »Ç¯A°nBÇ� BÇM ,BÇ« k�Ç¯

Sw°j jBÇ½ BM »§° ° ©{±«Bi ±U BM

SwA oÇ¢½j »¯BÇMp ,©½±Ç« oÇw oÇµ

« ³� B½ ,¬±£o£j « oM ¬B´] k{

SwA oÇ¢½j »¯B´] ,©®¼M»« ³� ½A

¬B]³M ¬AnB½ ° ¤k{±i ¬B¯B]³M B«

SwA oÇÇ¢½j »¯BTÇÇv§j An »§joÇÇµ

�BÇz¯ ,»Ç�¿ »�{BÇÇî pA »¯p»ÇÇ«

SwA oÇ¢½j »¯BÇz¯ ,An ¬ApBL�ÇÇzî

1266 ¤BÇw nj AkTÇMA ³®¼\®Ç£ ©ÇwA³ÇM »MBTÇ� nj �Bz¯ nBYC ³î±ª\«

BM ²B{ ½k§AoæB¯ o«A³M ºoª ºo\µ 1281 ¤Bw nj kíM ° ºoª ºo\µ

/SwA ²k{ NBa ¬Ao´U nj J±i �i

,Bµ³d½k« ,Bµ³«B¯k�î ° Bµ³«B®�° ,Bµ³L�i ,Bµ³aBL½j :¥«B{ ³®¼\®£


³Ç� »½Bµ³«BÇ¯ ,²Bz¼¦ídTÇ� ºB´¯B«o� ° Bµ³«B¯ ,RBí� ° k½B~ ,Bµ³§BL

RB½BÇñe ° »ÇMjA RBí�Ç ° BµoíÇ{ ° ³T{±Ç¯ ¬B£jAqµB{ ° ²B{ j±i³M

/SwA »ÀiA

¬joÇM nBñM ° »Moî³M ³Th¼«C RAnBLî j±]° BM »¯B´�æA �Bz¯ nBí{A

¬A°n ° ²jBÇw ,³¼�B nAoñU ° t±¯F«B¯ ° K½o� RBL¼�oU ° ºoí{ é½B®æ

KTÇñ« pA xk½B~Ç /SwA jBTÇwA °joÇµ ¤qÇ� ° ²k¼~Ç nj º°> SwA

BLæ ¬Bij±ªd« Aoíz§Að¦« /1

ÂæA ° ²k¯Bª¯ »BM ºjB½p k½B~ �Bz¯ pA <oU²jBw ºnk »§° Sw1BLæ

³Ç� BÇ]oÇµ ³ªÇµ Ç½A BÇM ,Sv¼¯ °A »¦æA S�æ »eAk« ° »ÄAow²k¼~

�AoÇ�A ²An nB� ½A nj ,²jp y½BTw ° bk«³M Swj ,²B{³M JØo�U k~³M

ºjoÇ« ³Ç� ¬B®a /SwA ²k¯Bwn ÀîA ke³M An »w±¦QBa ° �¦ªU ° ²j±ª¼Q

¬B¼« nj »¯BªwC> ,³T{Ak¯ ºA²o´M _¼µ ºpBMow pA ³� An ²Bz¼¦ídT� k®¯B«

An º° j±i ºB´½±®X« pA »ñ½ nj ° ²k¼«B¯ <o��« nB®� nj »MBT�C> ° <{±]

:SwA ²j±Tw RnBLî ½A BM

»Ç�¿ SwAn ¬°k½oÇÇ� oÇÇ£ ÇÇµCp

»�BÇñ{ ÇµC �¼ÇÇU j¿±ÇÇ� pA ±ÇÇU

S¯BTÇÇwC pA nBLÇÇ� »TÇÇz« ¼ÇÇ«p

S¯BªÇÇwC nj oÇÇM k®ÇÇa »MB\ÇÇe

?k{BÇM ³Ç� oUoÇM AkÇi qÇ] SUAlp

?k{BM ³aºk¯°Aki ,»µB{ ½A o£

³Ç� º° ¼Çz®§j ºB´§q� ° ³TiAjoQ ¤q�³M oTz¼M oí{ �A±¯A pA �Bz¯

<SwA ��Be po� �z«ow ½oT´M> jnAj »¯B�oî ° »�v¦� ·L®]

347 . »¯B´�æA �Bz¯

oÇ¢½j ºA³¯BÇv�A ,¤±¦Ç« oÇ£ BÇ« ·~Ç� pA ºkÇ{

oÇ¢½j ºA³Ç¯A±Ç½j ,S§j kÇ«C ¡®U³ÇM BÇ« pA o£°

¬B´®ÇQ ¬B´Ç] ©za pA ¨nAj ¬B] R±¦i nj »TM

oÇ¢½j ºA³¯B¢¼ÇM ¤jo¼ÇÇ� y½±w³ÇÇM ²n jnAkÇÇ¯

©¯BÇ] nj nAmÇ¢M ¨kÇ� ,¤j k{BLÇ¯ oÇ£ Rk®ÇvQ

oÇ¢½j ºA³¯Bi±Çw Ç½A nj ¨nAj oÇU ³¯Ao½° ¬C pA

ºpBw o£ ° ºp±w o£ A ºnAj ©� ³aºnAj ©� ³a

oÇ¢½j ºA³Ç¯A°oÇQ �o�oÇµ pA ° »íª] éª{ ±U

»�BÇw ºA ©woÇU ,©Tvñ{ B´¯Bª¼Q ³¯Bª¼Q ð½³M

oÇ¢½j ºA³¯Bª¼ÇQ pA ³¯Bª¼ÇQ ©®ÇñzM uQ ÇÇ½A pA

###

o´Ç{ Ç½A nj ³¯BÇi oÇµ p ,³¯A±½j »Q ,»¦��

o´Ç{ Ç½A nj ³Ç¯A±½j ¤j ð½ k®� ³a ,JnB½

k¼®¼LÇM ,Sv¼Ç¯ BÇÇ« SLdÇÇæ t±ÇÇµ An ¤j

o´Ç{ Ç½A nj ³Ç¯A±Ç½j oÇw jnAkÇ¯ ³ÇÇ¯A±ÇÇ½j

SwBÇ´§j ¬qÇµn oÇ£ ±ÇU §p oÇw ºAj±ÇÇw

o´Ç{ Ç½A nj ³Ç¯ApoÇ� ¤j k¯BªÇM ³Ç� ¥Çñz«

¥æBe ³a ° ©½p±vM éª] oµ ³M éª{ ¬±a

o´Ç{ Ç½A nj ³Ç¯A°oÇÇQ ¤j jp±ÇÇv¯ éª{oÇÇM

joÇ� ¬A±ÇU ³Çay½±� ow oM °A k{ ¡®U B]

o´Ç{ Ç½A nj ³¯BÇi »ñ½ ° ©¼L½o� o´{ ð½

©½k½kÇ¯ o´Ç{ Ç½A nj kÇ¯n ð½ ° kÇµAp ð½

o´Ç{ Ç½A nj ³¯Bh¼Ç« ° k\Çv« nj k®TÇÇvM


SwA <�BÇz¯> p ¬Aq½o£ ,³� ©¯Ak¯ ,³a pA ¤j

o´Ç{ Ç½A nj ³Ç¯A±Ç½j oÇw jnAkÇ¯ ³ÇÇ¯A±ÇÇ½j

###

k¯o�Ç¯ ¥ÇÇµA ¤j ºÀÇÇM ³ÇÇ� ¬B½±ÇÇñ¯ ÇÇ½A

k¯oTM±Çi ¬BÇ] ° ¤j pA ° ¤j ° ¬BÇ] ª{j

jAj ²jqªÇÇ� ¤j jAj ¬A±TÇÇÇÇ¯ An ¬B�{BÇÇÇÇî

k¯oÇ£ jAk¼ÇM ³Ç¯ ³z¼ÇQ ©TÇw ³Ç¯ ¬BM±i ³¯n°

ºCnj³ÇM ³Ç¢¯C ° y½¿C oÇµ p ¤j Ç� �BQ

k¯o�®LeBÇÇæ ²kñ¼ÇÇ« nj ¬Bª¼�ÇÇÇÇ« ³ÇÇÇÇ�

K¼LÇe ºBÇQ Ç�³M ow ,¬B´] �o� oM ºBQ

k¯oÇw ° BQ»ÇM ³�½BÇ� Ç½A ³Ç� ±U »Ä±¢¯ BU

SvU ºjBÇ{ ¬C nj ³Ç� k½BLÇM S½nBÇ� ©ÇÇ�

k¯nmÇ£ nj ¬B´Ç] nBÇ� ©Ç� ° ºjBÇÇ{ ³ÇÇ¯n°

ºp°n ¬±h¼L{³ÇM kÇ½C yin joÇ£ ³ÇM �Çi

k¯oªÇÇ� n°j ·®TÇÇ� pA oLi»ÇÇÇÇM ¬B�{BÇÇÇÇî

¼ªÇµ ³Tz£oÇw ±ÇU º±ÇM pA odw jBM ° «

?k¯nkÇM nj ¼®Ça ±ÇU ¬B¢T�¼ÇÇ{ ³ªÇÇµ BÇÇM

<�Bz¯> k®½±] ³a ¦i j±i »Tvµ pA oLi

k¯n±Çæ pA oLÇi jn±Çi nj ³Ç¯ ³®¼ÇÇÄC ° JC

:�Bz¯ yñ§j RB¼MA pA

jnAkÇ¯ ³¯BÇi ½A³M ²An ©� ° S®d« q]

?jnAkÇ¯ ³¯Bh¼«³ÇM ,²An oÇ¢« ³¯BÇi ½A

o´{ KvTd« k®ñ{ o£ ,©� ³a ³¯Bª¼Q

jnAkÇ¯ ³¯Bª¼ÇQ ³Ç� ,²jBÇM ¬C pA ©¼TÇÇv«

349 . »¯B´�æA �Bz¯

###

Sw±ÇU ºA±Çµ nj oÇw ³� Sw ºoñ¼Q ²k®io�

SvU ºBÇQ �BÇi oM ³� Sw ºow ,oU²k®io�

x±ªiK§ ,³TvM o�¯ ,³Tvñ{ ¤j ,³Tvi U

Sw±ÇU ºBîkÇ« oÇM ³ªÇµ ,BÇ« nBÇ� ,Çzî ºA

###

»Ç«Aj ·�¦e³ÇM BÇQ ³Ç¯ ,º°oÇw ·½Bw³M ,B] ³¯

»«BM³ÇM ³TÇvz¯ oÇM ³¯ ,»¢®w³M ³Tvñ{ oQ ³¯

yUC owoÇM S{AkÇÇ¯ ºj°j ,³Ti±ÇÇw ¨BªÇÇU

»«Bi ³� xBM x±ªi ,»{°oi ³M B�] q� ±U

¬B½±Çñ¯ nBÇ½j nj ,SwA n°oÇ� ³Ça Ç½A ©¯Ak¯

»«ÀÇ� k¯oi»ªÇ¯ »µBÇ¢¯ ³ÇM ¬BÇ¢]A±i ³�

BLæ ¬Bij±ªd«¾Aoíz§Að¦«

j±{ nB½ º°n ±a ¬BTvM ³� ²k¯Bª¯ »vM

j±{ nB¢¯ pA oQ ,»«°n ·L½j ±a¼«p

nB´M º±L¢z« jBM pA ,K{ ³ª¼¯ S�° ³M

j±{ nBTU ·�B¯ pA oQ ,³`®� ¬Bµj

k½C nB´M ¬±a ³� ,©¯Aj ° k½C nB´M

j±{ nAqµ ,»�{Bî ©�SwA »ñ½ o£ A

zî ©� Ao« ,»ªw±« oµ³M Svµ ³a o£ A

j±{ nB´M±¯ ³M ,©�zî ©� ¬°q� »§°

nB½ ¶o´a jB½³M ,©®¼M³M nAp³§¿ ±a

j±{ nAp³§¿ ±a ¨nB®� ,²k½j ¬±i p

ºnB½ k®� « nB½ o£ A ,¥£ ©w±«³M

j±{ nB½ ,y½±i nB½ BM ° k{±� ²jBM³M

pAjoQ³ª�¯ ° jBTwA oîB{ U k®a ,³½nB]B k´î ¬B½Aowhw ¬B¼« nj

,j±Çi qÇ½°¿j éLÇ� ·ªÇzaoÇw pA Ao½p ,k¯nAj |Bi »½²±¦] ,²pA°Ck®¦M

,³¦ªÇ] ¬C pA »Çñ½ ,kÇ¯A²k¼zhÇM ²pBU »U°Ao� An »wnB� RB¼MjA ¬BTw±M

é¼Ç�n »T§q®« ²B{ ½k§AoæB¯ nBMnj nj ³� ,SwA Aoíz§Að¦« ¬Bij±ªd«


/S{Aj

¬Bi »¦ídT� ¶jA±¯ ° »¯B{B� K¼§k®î k¯po� �°lBM ° nAk«B¯ oîB{ ½A

pA ,BLæ ¶jA±¯Bi jAo�A K¦�A /SwA ²j±M ²Bz¼¦ídT� ¶n°j ònqM oîB{ BLæ

/k¯°n»« nBª{³M j±i ¬B«p n±´z« ¬Ak®«o®µ

¬B«p nj y¯AnkQ »§° SwA ¬B{B� pA y¦æA ;Aoíz§Að¦« ¬Bi j±ªd«

1228 ¤BÇw ³ÇM ¬Bij±ªdÇ« /k¯A³T�B½ ¤B�T¯A �Aoî³M ¬B\½BMnlC pA ³½k¯p

¤°AkTÇ« ºBÇµy¯Aj ° ¨±¦î ,j±z£ ¬B´]³M ²k½j ¬AoÚ nj ºoª ºo\µ

nj /S�oÇ£ Ao� ï°o� ¬Bi ©wB kªd« j±i k®ªz¯Aj º±ªî jq¯ An ¬B«p

Apo¼Ç« bkÇ« nj ºA²k¼~Ç ¬Bij±ªd« ,nB]B ²B{kªd« S®�¦w oiA°A

¬BÇi »¦�´Ç¦§A nBñz¼ÇQ Sªw³ÇM ° kÇ{ »�oíÇ« °A jq¯ ° SiBw »wBC

/k½jo£ J±~®« ¬BTwo§ ° jo]°oM ©� Be »¯Bh¦½A

²k®zhM »Twj »§° ,j±M nB�kM ° º±ik®U ° n°o�« ºjo« ¬Bi »¦�´¦§A

j±i³M An o§ ½A±� ¬Aow ° k½oh¼« ³d¦wA ° KwA jo]°oM nj ° S{Aj

/jo�»ªÇ¯ »ÄB®TîA ¬Ak®a q�o« ¨BñeA ° RAn±Twj³M ° SiBw»« ö¢§j

RB¼§B« SiAjoQ pA An ¨jo« ° SiBv¯ °A BM S½n±«F« ½A nj ¬Bij±ªd«

,S{Aj »z½±Çi º° BÇM ³Ç� o´PÇw »�UkªdÇ« Apo¼Ç« �w±ÇU ° joÇ� é®«

·¼ÇîAj º° ³Ç� k{ »îk« ° jAj ©�îAnkæ³M ï°nj B½ SwAn »½B´{nAq£

¬BÇi »¦�´Ç¦§A njBÇ« ,©¯BiBÇv¯ RqÇî ²jAqµBÇ{ /jnAj oÇw nj »µB{jBÇQ

nApC jkæ nj ¬Bi »¦�´¦§A /k{BM nB¼zµ j±i nB� nj ³� S{±¯ xk¯po�³M

»UkÇ« pA uQ ° Sh½oÇ£ jo]°oÇM pA K{³ª¼Ç¯ °A ° kÇ«CoM ¬Bi j±ªd«

nj ²B{kªdÇ« ³Ç� S{m¢¯ ºo½j /k¼¯Bwn ¬AoÚ³M An j±i © nj ~dU

¬Bij±ªd« ° k®TwBioM »wBC Apo¼« »]Be S�§Bh«³M ºA²kî ° S{m£

/k¯B« nB®�oM nB� pA ºk®a

° S�BÇ½ ²An nBMnj³ÇM ²nBÇM°j ¬Bij±ªdÇ« ²B{ ½k§AoæB¯ S®�¦w nj

353 . BLæ ¬Bij±ªd« ¾Aoíz§Að¦«

jn±Ç« ° S�oÇ£ ,k®TÇ{Aj q¼¯ y£nqMnkQ ° nkQ ³� An »ÄAoíz§Að¦« K�§

° Anp° ° ,©�ÇîAnkæ ,ºn±¯ ¬BiBC Apo¼« ° ¬A±] ²B{jBQ ÄoTeA ° ³]±U

° S�BÇ½ »TÇ�AoÇ� oªÇî pA ³¦Çeo« ½A nj ¬Bij±ªd« /k½jo£ ¬B£jAqµB{

�A±¯A o½odU ° ºnB�SL®« ° »{AoUoñ¼Q ° »{B�¯ nj ° SiAjoQ ³í§B�«³M

ºBµS�oz¼Q ºo®µ ºBµ³T{n ½A ·ªµ nj ° jo� SwnBª« ° ½oªU �i

¶p±« nj <j±ªd« ¬BTwC ¶k®M> u½±¯o½pBM °A ºBµ±¦MBU /jo� ³�eÀ« ¥MB

° ¥¼hÇU Rnk ¥¼§j ,¬Bij±ªd« ºo®µ nBYC /SwA j±]±« ¬BTv¦£ fB�

° SwA o¼iA ¬An°j ¬B½Aow³«Bña ½oT´M pA °A /Sw°A ¼�§ b°n ·¯Bz¯

nj /k{BM»Ç« SªÇñe ° g½nBÇU ° JjA ¬±®ÇÇ� nj »h«BÇÇ{ ¨B�ÇÇ« ºAnAj

º° ºBµ³«Bña ,k®�»« º°o¼Q An ºo~®î ° »io� ²±¼{ ,»ÄAow²k¼~

k®¯BÇ« q¼¯ °A ºBµ³½nB´M ° SwA ©\v®« ° c¼~� y¯B®hw ° k®¦M ° ¼T«

nBÇ� nj ¬Bij±ªdÇ« ,SwAq�AºjB{ ° q¼¢¯A¤j ,»¯B�«Aj ºoá±®« nBYC

pA ºnB¼ÇvM oÇM An º° ³Ç� jnAj »æBÇi ¶±¼{ ¤Be ¼î nj »ÄAow²k¼~

Ç½k§AoæB¯ bk« nj xk½B~ oX� A /kzhM»« pB¼T«A nB]B ¶n°j ºAoí{

/Sw°A ¬B½nBMnj ° ²B{

³Tv]oM S¼M nAqµ ³w j°ke nj ,j±i nBYC ·¼¦� ¬B¼« pA oªî oiA°A nj

/jo� j±MB¯ An ³¼�M ° j±ª¯ JBhT¯A pBTª« °

¤BÇw ³ª¼ª�ÇM ° NBÇa ¬AoÚ nj »vª{ 1339 ¤Bw nj ³� y¯A±½j

<é«B] ° ¥«B� ¬A±½j> An ¬C o{B¯ ° k{ ozT®« ¬B�«nA ·¦\« ¨±w ° Sv¼M

14 ° ¨BªUB¯ ° ²k®� AoQ oí{ k®a ° ³í� ° ²k¼~ 58 º°Be ,k¯Aj»« oîB{

pA ³� �k¯A oí{ nAk�« ½A SwA »¯B{B� ©zTd« k®M 12 ðLw³M ³¼Yo« k®M

/SwA o½mP§j ° ¬A°n ³ªµ ²k¯B« »BM °A

:°A nBí{A pA »LhT®«


¥£

nB´ÇM ,ïBÇM º±Çw ³ÇM k«C o¢« ,B¯BL�BM

nB¼ÇvM ©®¼ÇM nkÇ¯A ïBÇM ³M ,³T�ñzM ¥£

»§° nB¼vM nk¯A ïBM ³M SwA ³T�ñ{ ¥£

nBÇ½ fn qÇ] j±LÇ¯ ,{BÇî ·T�ñzM ¥£

ºnB´M ©¼v¯

BµJBdÇÇw ¬B{°oÇÇi k¯k{oÇÇM ,²±ÇÇ� pA

BÇÇµJC ,poÇÇL§A oÇÇM pA ,k¯kÇÇ{ ¬B�¦ÇÇÇÇ�

S{mÇ£ ¬BTw±ÇM oÇÇM ° kÇÇ«C ,nB´ÇÇM jBÇÇM

BµJBÇU ,jBÇÇM ¬C pA ¥L®ÇÇw §p S�oÇÇ¢M

¬ÀL¦ÇÇM ²kÇÇ¯pA±ÇÇ¯ ¡¯BÇÇM p ,odÇÇw S�°

BµJBÇMn »®¼ÇÇM ³TiBÇÇw ,³ÇÇ¯AoÇÇ� oµoÇÇM

k®Ç� »ªÇµ »§AÆÇw nB®Ça oÇM ±Ça ºoªÇÇ�

BÇµJA±Ç] An °A kÇµj ,ÇM °oÇÇw p ¥L¦ÇÇM

¬±Ç£rA° ½n±¦ÇM ¨BÇ] nAqÇµ kÇÇæ ¬±ÇÇa

BµJBLÇÇe ,¬AnBÇÇM xqÇÇ½np ,¬AkÇÇMCoÇÇÇM

k¯kÇ{ ¬BTw±ÇM º±w ³M ,¨j²k¼Pw ¬BM±i

BµJBT{BÇÇM ,¥ÇÇÇ£ fn ¬kÇÇÇÇ½j o´ÇÇÇÇM pA

¬AoÇL§j º°n pA ,�o�oÇµ ²k¼ÇÇ«j »½±ÇÇ£

BµJBTÇÇ�C ,¬B®Mk¼ÇÇÇÇM ²BÇÇÇÇ£ ³½BÇÇÇÇw nj

¬±®Ç� An ²jAk§j {Bî ° SwA x±i »T�°

BµJB®�BÇÇM ,¬A±TÇÇ¯ TÇÇÇ{Aj ³¯BÇÇÇÇi nj

355 . BLæ ¬Bij±ªd« ¾Aoíz§Að¦«

SwAn ³¯BÇ«p JBT� ³� ,BµJBM ° ¥~� ½p

BµJBÇM p ,Ç� JoÇ� ¥~Ç� nB¼TÇiA ,±ÇÇU

###

¬Bñ¦ÔL¦M

k®®Ç� »Ç¯A±i ³¼�B� ,¬B¢TiB� k®®Ç� »¯BÇz� Swj ,¬B®M k¼M

R±U :j±U /1

k®®Ç� »¯BÇz� ¥�Ç¯ ,BÇ« ow oM odÇw ©¼Çv¯ S�° ,¬B®ÇM 1j±U

k®®Ç� »Ç¯A°j ¥¼ÇQ ,»�o�oÇÇµ BµoÇMA ,¤BªÇ{ jBÇÇM x°n oÇÇM

k®®Ç� »Ç¯A±Ç] jBT�ÇÇµ uQ pA ¨B�jBÇ{ ° UjBÇ{ ,¬B®ÇM °ow

k®®Ç� »Ç¯AoÇ£ ,x°joM ° UoM ïBM³M M°k� ºBµow ³� ,³T�n

k®®Ç� »¯B´Ç¯ ²±Çzî ,¬Bñ¦L®w nBÇñ{C k®Ç¯p ²qª� ,¬Bñv£o¯

k®®Ç� »¯BMpJoÇÇa ,¬Bñ¦L¦ÇÇM ¨BÇ� k®¯BTÇvM ,¥Ç£ pA oÇ¢« BU

k®®Ç� »¯BÇ« ·«BÇ¯ pA oUJ±Çi An ïBÇM ,ªÇa ¬AnBÇ¢¯ y�ÇÇ¯

###

BÇµnAq¦Ç£ ²oÇvñ½ SwA ¥L®Çw ° ¥Ç£p oÇÇQ

BµnBÇ� ³ªÇµ ¥´ÇM ,©®Çæ ºA ïBÇM ³ÇÇM B¼ÇÇM

k¯kÇ«C o´ÇÇ{ nj oÇÇM ¼ÇÇa ° ¨°n ·¦�BÇÇ�

BµnBÇM �oÇ� oÇµp S{j ° ²±Ç� oÇM ²k®ñ�

nBÇM j±Çz¢M ° k¼ÇÇwn nBTÇÇU o´ÇÇ{ p jBÇÇM

BÇµnA°oÇi ¡z« p ¬°nkÇ¯A xBµnBÇÇM ³ÇÇM

k½kQ k{ ¬Bª� »ñ½ ¨°n ³M BU ¼a ke pA

BµnBv´Ç� oÇM pA y�®ÇÇM ° foÇÇw ° j±LÇÇ�


n°³¦ªÇe ²kÇ{ jBÇÇM ,�¼ÇÇU ²jn°CoÇÇM oÇÇMA

BµnBñ¼ÇÇQ ³TiBÇÇw ²±ÇÇ� poÇÇÇÇL§A oÇÇÇÇM pA

ºnjBÇa BLÇæ jBÇM k®Çñ� ¥ÇU oÇµ oÇw oÇM

BµnBÇU ½joÇÇ«p ,xBµj±ÇÇQ ½kÇÇ]oÇÇMp

k¼¦L®ÇÇ{ ° ºo¼ÇÇip jnp ïBÇÇM pA »TÇÇÇh§

BµnB®¦ÇÇ£ º°n p ¨BÇÇ� foÇÇw oÇÇÇÇ£j Sh§

Ç« ³Ç� ,¼ÄC±Ç¯ ¼®Ça j±LÇ¯ ºnB´M _¼µ

BµnBÇM j±ÇÇi oªÇÇî ³ÇÇM ¨A²kÇÇ½j An nB´ÇÇM

»v¦Ç�A BLÇæ jBÇÇM k½oÇÇM L¦ÇÇ£ kÇÇ� oÇÇM

BÇµnApBÇM ³ªÇµ nj SwkM ð½ °p Sv¼¯ ³�

odÇw S�° ³ÇM ²joÇ� ½j°oÇ� x±Çi jBÇM

BµnB«qÇÇ« ³¼LíÇÇU ¬Bñ�oÇÇÇÇ« º±¦ÇÇÇÇ£ nj

jBÇ½ ³ÇM jo¼ÇÇ£ ³¼�BÇÇ� jBTÇÇw°A pA ³TiBÇÇ�

BÇµnAoÇñU tnj ³ÇM jAk«BÇÇM k®�»ÇÇ« ³ÇÇ�

SwBµnBÇioÇ� B] oµ ïBM ³M ºn±w º°n p

BµnBUBÇU ±Çw oÇÇµ ïAn ³ÇÇM ¥L®ÇÇw º±ÇÇM p

k®Çñ� �oLTÇw xoÇÇ� BÇÇµnAq¦ÇÇ£ ³ÇÇM oÇÇMA

BÇµnAq¦Ç£ ³ÇM º°n k´Ç¯ ³z®´Ç{ ³ÇÇ� j±ÇÇM

SMo�nj ºoîB{Ç ¬B½o�¯oæB¯

»ÄB´®U ½A ° R±¦i ½A ° SMo� ½A [®�

»½BµÇU pA ³¦æBÇÇ� ° ÇÇ�° pA n°j [ÇÇ¯n

jnm£»Ç« BÇ« ³ÇM ³Ça ¬j±ªÇ¯ æ° ¬A±T¯

»ÇÇ½AjoÇÇ� j±ÇÇM p°oÇÇ«A uQ pA oÇÇ£ A ºA°

Ç j±Çz£ ¬B´Ç] ³ÇM ©Çza ¬Ao´ÇU nj 1320 ¤BÇÇw nj ¬B½o�ÇÇ¯ oæBÇÇ¯

pA ¬B½o�¯ oæB¯ /k¼¯Bwn ¬B½BQ³M ¬AoÚ nj An ³�w±T« ° »ÄAkTMA RÀ¼~dU

¤j ° k{ B®{C ¬Ao½A ¡®µo� ¬B£nqM n±X®« ° ¨±�®« nBYC BM »¯A±]±¯ ¬An°j

¼ªµ pA /jB´¯ ��Be ° ºkíw ¬±a »£nqM ¬AoîB{ ºBL½p nBí{A °o£ nj

ºo¼£ Ao� ³M »Uk« ° S�o£ ¥ñ{ °A nj q¼¯ »�¼w±« o®µ �±{ ° �°l ¬A°A

³wnk« /j±M ¤±�z« ¬AoÚ nj ¬B«p k¼UBwA jq¯ pA°C ©¼¦íU ° ±¯B¼Q ¬±Äjn±� C

nj ° S�oÇ£ Ao� »¯Be°n ¬A°o¼{±¯A ° öi ³§A¾B�î jBTwA o�¯ o½p ¬±§±QC

é§B� ³§AkLî ¬B«p ºB¯A±U oîB{ BM »ÄB®{C Sæo� »¢§Bw [®Q ° Sv¼M w

° »ÄBª®ÇµAn ° �½±ÇzU BÇM kíM ³M ¬B«p ¬C pA ° k«C ©µAo� y½AoM »¯Akªµ

BÇM ¬Ao´ÇU »ÇMjA ¥�BdÇ« nj ° joÇ� pBÇ�C oí{ ¬j°ow ³M jBTwA ½A ©¼¦íU

Ç »ÄAov� ¼vekªd« Ç ºpn° vd§A±MA ,S§Be ©wB�§A±MA ¬±a »¯AoîB{

nj q¼¯ »Uk« ° joM è¼� ¬B¯C o�d« pA ° k{ B®{C ½o½Bw ° BL´æ ©¼µAoMA


¬±®Ç� J±¦wA ° é½B®æ ºo¼£ Ao� ³M »¦¼´w ºk´« ¬A°njB{ tnj tÀ�

BÇM ¬Ao´ÇU ¬Bv½±¯x±i ª\¯A nj S½±�î BM ° k{ ¤±�z« »ÄAowoí{

Bñ½o«C ³M Ro]B´« pA uQ ¬B½o�¯ oæB¯ /k½jo£ B®{C q¼¯ »v½±¯�i o®µ

pA An j±i »îBªT]A ° »MjA ° ºo®µ ºBµS¼§Bí� ,1980 ·µj ºBµ¤Bw nj

nj ³í�®Çª§A¨BÇî »îBªTÇ]A n±Ç«A ° »¢®µo� ºBµª\¯A nj S�o{ �½o�

¡®µo� ¬B£nqM nBYC ³M xo�A° ³Àî ° �zî S¦î ³M /jAj ³«AjA �n±½±¼¯

SiAjoQ ¬Ao½A g½nBU ° oX¯ ° ©�¯ nj ºnB¼vM ºBµJBT� ºn°Céª] ³M ¬Ao½A

j°kÇeoÇM �§BÇM SwA ºk®ªÇ{pnA nB¼vM »~h{ ³¯BhMBT� ¬C ¥æBe ³�

»wnBQ ¬B£k®v½±¯ ° ¬B��d« ° ¬B�nBî ° ¬AoîB{ nBYC k¦] k~¯BQ ° nAqµ°j

pA JBT� ¥ªe ° ºn°Céª] RÀñz« ° �° pA ¬j±M n°j ³M ³]±U BM ³�

/SwA ºk®«j±w ° q¼¢¯AoM¼vdU nB¼vM ÄkA ¬Ao½A

° K½jA ¬BTÇw°j S½Bªe ° �½±zU BM ¬B½o�¯ oæB¯ o¼iA ºBµ¤Bw nj

j±Çi nBíÇ{A pA ºA³î±ª\Ç« NBÇa ° ºn°CéªÇ] ³M ÄkA j±i ·Th¼µo�

BÇM �n±½±¼Ç¯ nj 2009 ¤BÇw nj <²BÇ¢Q> ¨BÇ¯ BÇM »Ç¯A±Ç½j nj ³ÇÇ� ²j±ªÇÇ¯

nj ³½o¼i n±«A ³M ¬C kÄA±î ° S�B½ nBzT¯A oîB{ »~h{ ºnAm£ ³½B«ow

/SwA ²k{ ²jAj |B~TiA ¬B¼¯Ao½A ·í«B]

nj oí{ �A±¯A pA SwA »î±®T« ° »¯k¯A±i nB¼vM ·î±ª\« ¬A±½j ½A

Ç º±®X« Ç k®MK¼�oU Ç k®Mé¼]oU Ç ³í� Ç ²k¼~ Ç »îBMn Ç ¤q� ºBµK§B

° Kv`§j ° ¦ThÇ« RBî±�±Ç« nj ²o¼Ç� ° »T¼ÇM°j Ç c{±« Ç jAqTv«

Ç »«± ºBµpnk¯A Ç Bµy½B¼¯ Ç »h½nBU K§B�« Ç »�zî ºBµ¬BTwAj :K§B]

ºB½Ao« ° o�B®« Ç »«± ° »¦« ¨±wn ° JAjC Ç »îBªT]A ° »wB¼w Ç »Lµm«

° Bµ¥Ç£³M ¬C pA »zhM »Te ° Ç nB£p°n VjA±e Ç ¬B�oî ° o®µ Ç »í¼L�

° ºnBñTÇMA nB¼ÇvM ³Ç� ²kÇ{ ²jAj |B~TÇiA RB]²±¼Ç« �A±Ç¯A ° ¬BµB¼Ç£

oîBÇ{ Ç½A o~Çe ° ke»ÇM �±Ç{ ° �°l nAj±ªÇ¯ ° SwA ²k®®Ç�ö£oÇw

359 . SMo nj ºoîB{ Ç¬B½o�¯ oæB¯

³Ç� �B��Ç¯A oæBÇ¯ oTÇ�j /k{BM»« ¼«p¬Ao½A ¡®µo� ³M �{Bî ° k®ªÀî

¬A±½j ½AoM ³� ºA³«k�« ¬B½BQ nj ²jo� ºnBTwAo½° An oîB{ nBí{A ¬A±½j

/k½±£»« ³T{±¯

BµºnA±{j º³ªµ pA ¨k¯A±i An <¬B½o�¯ oæB¯> ºBµ³«Ba ³� »«B¢®µ

»wnBÇQ ºBµ³«BÇa ¬j°oÇw ²An nj ³Ç� »ÄBµºk®¦ÇM ° »TvQ ° Bµ³µAo¼M °

²q¼Ç¢¯A ¼ªÇµ ³ÇM ° ¨j±ÇM ²BÇ£ C ,Svµ Aow³«BÇa ºBÇQ y¼ÇQ »Ç¯A°AoÇ� ³M

(¬B½o�Ç ) Aow³«BÇa »\®w³TÇÇñ¯ ° B®íÇÇ« S�BÇÇ�§ ° »z½kÇÇ¯A nr ³ÇÇM

,»¯BMo´Ç« ,y«oÇ¯ pA nB{oÇw An B´Ç¯C ³Ç� j±ÇM B\®Ç½A nj ° ¨k¼z½kÇ¯A»Ç«

</©T�B½ tBveA ° SAkæ ° S�B�§ ,»\®w³Tñ¯

:oîB{ ½A nBí{A pA »LhT®« ð®½A

�zî ²An ºAk£

kÇ½°j k½BÇM ©Ç½A²kÇ¯p BÇU ¤j ²An nj ¬B�{BÇÇî

k¼Çz� k½BÇM ¬BÇ] p An ¬B½°n²BÇ« pBÇÇ¯ ° o´ÇÇ�

K¼LÇe pA ¬k¯BTÇw ¤j SwA nB£p°n ²An ° ©wn

k½oÇi k½BÇM º° pBÇ¯ Bµ¬BªÇwC BÇÇU ¼ÇÇ«p pA

»wn S¯B¯B]³M »µA±i»« o£ SwA »Thw ²An

k¼®Ç{ k½BÇM ¬BÇMp ©Çip ¬BdæBÇ¯ qÇ] ³ªµ pA

S{mÇ£ ©ÇµA±Çi oª� ° ²±� ¤j ° odM ° oM pA

k¼Çwn k½BÇ{ Bµj±~�Ç« »ÇQ Bµk~�Ç« ³ÇM BÇU

�oÇM ° ¬AnBÇM xnBÇM ° jBÇM p ©woU»ªÇ¯ Ç«

kÇ½°j ©ÇµA±Çi BÇµn°j BÇU yin nAkÇ½j o´ÇÇM

Çzî ²An nj ¬BªÇwCoÇM ©Ç¯p oQ �°Bña ¬±a

k¼Ç«A ¨nAj ¬B�nBÇÇî ¡®ÇÇz� ºBÇÇ½°n ±`ªÇÇµ


An ³Ç¯A°oÇQ ¬C ¥�dÇ« éªÇ{ kÇ¯Ap±Çw ³Ç� oÇ£

k½kÇ¯ ºo¼Çi ©Çµ éªÇ{ y½A°nBÇ¯ ºB�] ½p

»§° ,jjoÇ£ AkÇ] Ç« pA °A ³Ç� ºp°n ¬C k½B¯

k½oÇM k½BÇ{ ¬C pA ¤j Bµ»¢TÇvL§j ³ªÇÇµ BÇÇM

p±®Çµ ©¯BL½oÇÇ£ nj oÇÇw °A ÇÇzî ºA±ÇÇµ nj

k½oÇQ k½BÇM A±Çµ nj ³¯B¼Ç{C p ±TwoÇÇQ ¬±ÇÇa

Çzî ²An ºAkÇ£ ¨j±ÇM ¬BÇ«p ÇÇ½A BÇÇU ¤pA pA

k¼Ç«A ¨nAj j±Çi tB�Ç¯A ¼ÇvQA° BÇÇU AoæBÇÇ¯

###

o¼hMxjB½

©TÇ{Aj »¯BÇz¯ ° ¨B¯ ½A pA y¼Q ºnB£p°n

©TÇ{Aj »¯B´Ç¯ ¨qÇÇM ° ¤j ßÇÇzî º³~ÇÇ�

»v¦\Ç« éªÇ]³ÇM ¨j±M ¬B�{Bî ¨qM éª{

©TÇ{Aj »¯B�Ç� ¤j nj nA°³Ç¯A°oÇQ ©Ti±Çw

»�{BÇî ºBµ³ª�Ç¯ ¨j°ow»ÇÇ« BwC¥L¦ÇÇM

©TÇ{Aj »¯BL�BÇM y�Ç¯ ±Ça ¥ÇÇ£ nB®ÇÇ� nj

ºA³T�n � pA ºÀ¼§ »Q nj ¬±®\« ±`ªµ

©TÇ{Aj »¯BTÇv§j k¼ÇÇ«A ºoªÇÇî ° ¨j±ÇÇM

o®ÇÇµ ¨qÇÇM z¦ÇÇ£ ° BÇÇÇ�° ¬BTv¦ÇÇÇÇ£ nj

©TÇÇ{Aj »¯BMp©ÇÇµ ° B®ÇÇ{Cjnj »«kªÇÇµ

T Ôi S{j nj k¼æ º±w ³M ºjB¼æ ±`ªµ

©TÇ{Aj »¯BªÇ� ° o¼ÇU ¨k�ðMBÇa »®w±ÇU


»�{BÇî p°n³ÇM ©Ç½Aodæ º±µC ¬C ³¯ «

©TÇ{Aj »¯B´Ç¯ p±wK¦ÇÇ� ¨BÇÇ{ nj ³ñ¦ÇÇM

¥Ç£ ±`ªÇµ ¨j±ÇM JAjBÇ{ »£kÇ¯p nB´M nj

©TÇ{Aj »Ç¯AqÇi ¥�B� oLi»M k{ »� oªî

�° pA n°j ¼ª� ¤j ¨j±L¯ B´®U ¼®a «

©TÇ{Aj »¯BMo´Ç« uM ° ¨odÇ« ºnB½ ³ñ¯Cp

o¼i ³M S½BL½p k´î »¯A±] ºA oæB¯ S�£

©TÇ{Aj »Ç¯C ³Ç� T�£ ¬A±U u� ºo¼Q p°n

###

»í�A° »Tw°j

¬B¼Çî Sv¼Ç¯ Ç« º²o´Ça nj ° ¨nAj STw°j

¬BÇz¯ Sv¼Ç¯ Ç« fn nj ©®Ç� ³½oÇ£ ¬°nj nj

¬±i º³ªza »´£ ° SwA ð{A p oQ ©¯B£k½j

¬°nj SwA oÇMA oÇQ ð¼§ ¬°oÇM SwA »MBTÇÇ�C

j±Ç]° ºBÇQAoÇw kÇ¯Ap±Çw »ªÇµ S�zî yUC

j±ÇQ ° nBU nj »½±U ¬C SwA nAo�oM »T¼£ ³� BU

pB¼ÇÇ¯ ° pAn pA oÇÇQ ºBÇÇµK{ ° ¬AnBÇÇM ©¯©ÇÇ¯

pB¯ ° n±{ BM ¨A³¯B{oM Row ° Swj nj Swj

pAkÇ£ ° p±Çw ° ©Ç� ° [Ç¯n ¶qÇ« ¨k¼Çza Ç«

pBÇ¯ °oÇw ¬C ° »Ç½A±Çwn ° ±ÇÇU ÇÇzî ²n nj

S{oÇw S¯BÇ«Aj ³M ©�zî « ð{A ºBµ²o��

S{±¯oÇw pAn ²j±ÇM Ç½A ° ±ÇÇU pA »½B�°»ÇÇM


nBXÇ¯ ºjoÇ� ¬BÇ] pBÇM S� BÇQ K¦� BM ( AoæB¯)

nBÇ¯ ºB«oÇ£ j±ÇM BÇQ BÇU oÇw ³Ç� »�Çzî ²n nj

###

³T�B½pBM º°pnC

j±ÇM ±ÇU nAkÇ½jß»ÇQ nj ©§j ³� »¯Bªµ ±U

j±ÇM ±ÇU nBT�oÇ£ ²k½j B] ³ªµ nj Bµ¤Bw

Bµ¥Ç£ ¬B¼Ç« ³ÇM ° Swj ³M p°n ° K{ nj

j±ÇM ±ÇU nAk½oÇi ,¨BÇØ½A xjoÇ£ nj ©za

S�n ±U ¤BL¯j ³M ²k½j odw ³M K{ BµnBM

j±ÇM ±ÇU nBª¼ÇM KU nj k®Ç� RAk¼Q ³� BU

« º³Tz£ow ¤j ½A o Ò� Òe ³� B½ o�w nj

j±ÇM ±ÇU nAkLÇU ° ³§A° ¨o Òe ¬B�o« ±`ªµ

y½±Çi ¤j o¼ÇwA ºB®ªÇU �oÇ� ¨kÔM «

j±ÇM ±ÇU nB£oÇQ º³��Ç¯ ©v�Ç¯ ºBÇÇµ²nl

¨A²kzªÇ£ ¬C ²kÇ{ Ak¼ÇÇQ ³ÇÇ� &AoÇÇñ{

j±ÇM ±U nAk½j »Q »¯B«p ³� ¤j ¬Bªµ ½A

¨kÇ½j z¦Ç£ ³ÇM ³� w±w ¥£ ¬C AoæB¯

j±ÇM ±ÇU nBT�Ç£ ³M p°noµ ³� Sv¯Bªµ ¬C

###

²B¢¯

SwA JAoÇ{ ¨BÇ] °A Sv« ²BÇÇ¢¯>

<SwA JAmî ° [¯n »£k¯p °A»M ³�


³¯BLÇÇ{ k´ÇÇÇÇ{ °A öÇÇÇÇ£ ²BÇÇÇÇ¢¯

³¯B�{BÇÇî ²BÇÇÇ¢¯ jnC jBÇÇÇÇ½ ³ÇÇÇÇM

j±§CöÇÇÇÇ{ B®ªUoÇÇÇÇQ »µBÇÇÇÇÇÇ¢¯

j±§C©Ç� ° ²A±Çh§j ° ±ÇÇ\§j j±ÇÇM

k{BÇM ³ÇÇ¯Ajpj ²BÇÇ£ ²BÇÇ£ yµBÇÇ¢¯

k{BÇÇM ³¯BTÇÇv« t±µoÇÇQ ²BÇÇÇÇ¢¯

kÇÇ{ B®ÇÇ{C yµBÇÇ¢¯ BÇÇM ©µBÇÇ¢¯

kÇ{ BÇQ ³ÇM »½B�±� ³a »¯Aj ¬°nj

###

»ÄB´®U ½A ° R±¦i ½A ° SMo� ½A [®�

»½BµÇU pA ³¦æBÇÇ� ° ÇÇ�° pA n°j [ÇÇ¯n

jnm£»Ç« BÇ« ³ÇM ³Ça ¬j±ªÇ¯ æ° ¬A±T¯

»ÇÇ½AjoÇÇ� j±ÇÇM p°oÇÇ«A uQ pA oÇÇ£ A ºA°

###

SwB´MoÇQ ©§BÇî °j nj ©ß§BÇî nkÇÇ� ° ÄoTÇÇeA

SwB´TÇ¯A»ÇM ºn±Çz¯AjoÇÇµ ½±ÇÇzU ° xpnA

¥ªÇÇî ÇÇve º³½BÇÇw nj j±ÇÇÇÇM ¨jC xpnA

SwAkÇiSwj y{pnA ¬Bµ°sQy¯Aj ½A nk�

n±´z« ²k®¯A±i »T{jnj ³¦§Ab°n ¬A°njB{ òo« nj ºA³¼Yo«

j±ÇM ¬BÇ«p k®«o®ÇÇµ ³ÇÇñ¯C BÇÇ« oÇÇM pA S�n

j±ÇM ¬A±Ç] ° o¼ÇQ oÇµ ¤j nj xo®Çµ Çzî

¬±Çi ¬A±Ç] ° o¼ÇQ oÇµ ¤j k{ º° T�n BM

j±ÇÇM ¬BØ®ÇÇM ° »í½kÇÇM ° »Ø¦ÇÇ� ²oÇÇÇÇ« Ôp nj


±ÇÇ� oÇÇQ ±ÇÇaS�BÇÇ�§ ³ÇÇM y�¼ÇÇÇ�§ ºA°C

j±ÇM ¬Bz�²±Ç� ¬±Ça ° »Ç¯AoÇ½A ³ÇM ³TvLªÇµ

Sw°jo®ÇÇµ ° k®«o®ÇÇµ ¬AnBÇÇ½ o�dÇÇ« nj

j±ÇM ¬B¼Çî ³{±£oÇµ ° ²joÇQ pA º° pB\ÇÇîA

j±ÇM Aow³ª�Ç¯ ³ªÇµ ²k½n±ÇÇ{ ¥L¦ÇÇM ¬±ÇÇa

j±ÇM ¬BÇz¯ ° ¨BÇ¯ pA oÇQ y¼U±ñ¦Ç« R±ÇÇæ

¬±½BªÇµ ° n±µBÇ« ° ºnBÇÇz�A ° »TÇÇ{ Òj nj

j±ÇM ¬B´Ç] n±´Çz« ²oÇvñ½ o®Çµ éªÇÇ] nj

SwA »£nqÇM joÇ« ¼®a ºB] ½oM t°jo�

j±ÇM ¬BÇñ« ³Ç� BÇ]oÇµ ³ÇM j±M Aki³M yL¦�

¬Ak½o« ³M ¬B{°oi ° ¬B{±] º³ªza ¬±a

j±ÇM ¬A°n JC ¥ÒXÇÇÒ« ³ÇÇM y½AkÇÇæß»�BÇÇæ

¬BÇd§Ax±i ºoª� ±a ³ª�¯x±i ¥L¦M ½A

j±ÇÇM ¬BLÇÇ{ ° p°n o®ÇÇµ ¬Ak¼ÇÇ« ³®´ÇÇÇQ nj

¬B£nqÇÇM n±zdÇÇ« ²kÇÇ{ y£nqÇÇÇM b°n ¬C

j±ÇM ¬B´Ç{ ZBÇU oÇw ³ÇM ð¼§ °A kÔM y½°nj

n±\´Ç« ²kÇ{ SMoÇ� ³ÇM ° n°j Ç�° ¨B« pA

j±ÇM ¬¿j³U±Çw pA j±Çi ¬BÇ� B¼Ç¯ �BÇi nj

»T¼£ ³M S�B½ ¬A±T¯ º° q]³M ³� oæB¯ S�£

j±ÇM ¬BÇ] u¯±Ç« BÇ« ³M ³� ¬C B« oM pA S�n

oæBÇ¯ ¬A±½joÇM ³� ºA³«k�« nj »ªµjA j°°Aj ¨±eo« k®ªz¯Aj jBTwA

:k½±£»« ¼®a ³T{±¯ ¬B½o�¯

nAjn±ÇioÇM ºo¼£©Çza »ÀÇiA ºB½B\w ° ¤B~i pA ¬B½o�¯ oæB¯>

K]±Ç« °A »®U°oÇ� ° »¯BMo´Ç« ,»µA±io¼i ,»Tw°j ,S¼¯ ve /SwA


ºnB¼ÇvM ¬BTÇw°j j±Ç]° pA ,�BªT]A ¬±£ B¯±£ RB�L� ¼M nj ³� ²k½jo£

S¦Çî ½A ³M /jo¼£»« nAo ¬B¼�Ao�A Rn±z« jn±« K¦�A ° j±{ k®«²o´M

ºB¼Ç¯j nj /j±{»Ç« ³T�o½mÇQ SLdÇ« ° »«oÇ£ ³M j±i �BªT]A ¥�Bd« nj

»ÄBLÇ½p ° »{pn° RB�MBv« nj° SwA ¬¿Bí� pA ¬B½o�¯ oæB¯ q¼¯ xpn°

¥½BÇ¯ ºqÇÄA±] S�B½nj ³M ° /jn°C Swj ³M An ¨°j ° ¤°A ³LUn BµnBM ¨Ak¯A

Ç� nj y½BµRnB´Ç« ° jnAj ³Ç� »{±Çi ºAkÇæ BÇM oæBÇ¯ /SwA ²kÇ«C

oÇ¢½j pA /Svµ y¯Ak®ªÀÇî ° ¬BTÇw°j ºBµ¤j ½o�CºjB{ »�¼w±«

k¼UBwA pA ©¼¦íU T�o£ BM An ¬C ³� k{BM»« »v½±®{±i o®µ °A ºBµRnB´«

/SwA ³Ti±«C �

° ²kµBz« ° nAk½j ,oæB¯ »MjA ° »UAl jAkíTwA SiB®{oM ²A±£ ½oT´M

º±Td« ºA³®¼\®£ ¨k{ o�mT« ³ñ¯B®a ³� Sw°A ²±¦]oQ ³¯BhMBT� »wnoM

S�B�§ ° éL� S�Ao� pA /¬±£ B¯±£ u¼�¯ ºBµJBT� k¦] nAqµ °j pA y¼M

BU j±{ ³Tv¯Aj ³� SwA »�B� ³Tñ¯ ½A ³M ³]±U jo« ½A ¬°nj ºB�æ° ¬A°n

q¼Ç¯ ° ¬BTÇw°j ° ¬Ak¯poÇ� ° ovªÇµ ° ²jA±¯Bi ° ³¯Bi ³M ³TvL§j ke ³a

Sí¼LÇ� ºBµjBªÇ¯ ²kµBÇz« pA /SwA Sí¼LÇ� ºBµ»ÄBLÇ½p ° oµB�Ç« ³ÇÇM

±¢T�Ç£ Sí¼L� oæB®î ðUðU BM ¤j ¬BMp BM ³� j±{»« ³T�½o� ºn±� ³M

BM ° SwA ¬C nBYC ²kµBz« Sí¼L� BM °A ³¯B�{Bî »«o£ow ½oT´M /k®�»«

nj An Sí¼L� ° �zî ³� SwA j±i ³¯Bi ða±� ° BL½p ³`�BM nj ºnB�¥£

</SwA ²k¼¯B\®£ ³`�BM ¬C nj »«o£ow ° ¬jo� nB�

�nBîoîB{ Ç ºo´PwJAo´w

k®«o®µSwj²o¼axB�¯ °

k¼ÄC»« o£ A « ïAow ³M

jnAjoM �oU ³� AjBL« ,k¼ÄB¼M ³TvµC ° ¨o¯

/« »ÄB´®U �pB¯ »®¼a

¡®w ³ThU ð½ º°noM ³� ²jBw ¤Be ¼î nj ° ¼z®§j ° BL½p RB¼MA ½A

° ¼¯pBÇ¯ ,¬BMo´Ç« oîBÇ{ ºo´PÇw JAo´w nAq«oM ²k{ ðe k¼�w o«o«

/jnAj »¯Aj°B] yzinj oæBí« k®ª]nA nB¼vM

¤Bw ²B«o´« 15 nj ºq¼ÄBQ »MBT�C p°n ð½ nj ° ¬B{B� o´{ nj JAo´w

° ¥£ ° ²±¼« ¬BTinj pA oQ ³� »£nqM nB¼vM ºjAk]A ïBM nj »vª{ 1307

xnkQ /j±z£ ¬B´] ³M ©za ²°sQy¯Aj ° ¥¼æA ²jA±¯Bi ð½ nj j±M ²qLw

jAo�A /j±M o´{ ·¯Bi Ao¢¦U u¼Än ° ¬B{B� ¼¯A±i pA ºo´Pw ¬Bi³§Ao~¯

ºnB�SL®Ç« ° »{B�Ç¯ ,»�B�Çi ,nBÇñ{ ,ºnBÇ�nA±w BM ºo´Pw ²jA±¯Bi

�zî ° k¯j±M ¡®µo� ° �°l ¥µA ³ªµ /k¯jo�»« ºoPw An S�Ao� RB°A

§Æ« o´Pw ð¦ª§A¬Bv§ ¬B£jA±¯ ³� ºnjB« jAk]A pA An o®µ ° ¡®µo� ³M

nj JAo´w kíM Bµ¤Bw /k¯j±M ²joM VnA ³M j±M g½nA±T§AgwB¯ n±´z« JBT�


:j°ow ¼®a xk§±U ¥d« jn±«

BµBÇ½Ån º±] Ç ¨j±M »�j±�ß©¼w

ßo~� ¬AnBM Ç n±¯ ¬°nj «

/»ÄBL½p ßSv« ¨k½°j»« /¬BMBT{ ßJC ²oªµ Ç joM»« »¦£

½A pA ° j±M Sze° nj Shw »ñ½nBU ° »ÄB´®U pA S¼§±�� ¬An°j nj

:k½Aow»« ¼®a kíM Bµ¤Bw ³§±�«

¨A²k½j Bµ³z¼{ ·ªµ º±U Ç »ÄB´®U ºBµK{ ·ªµ nj An ±U

SwBµ³z¼{ SzQ ±§±§ :k¯BwoU»« Ao« njB«

!¬Ajo£ow º±§±§ Ç ¨k½j»« An ±U Bµ³z¼{ º±U « °

¬B¼« nj ºjAk]A ºoT« nAqµ20 ºBL½p ïBM nj An »�j±� ¬An°j JAo´w

° foÇw ºBµ¥Ç£ BÇM ³� »ª½k ·¯Bh�±e nB®� nj ° nB¯A ° o¼\¯A ¬BTinj

oQ ¬C o� °j ³� »§¿p JC º±] ° j±M ³T�B½ ¼ÄqU ºkªd« ¥£ ºBµ³TM

¥iAj ³M n°j ºA³¦æB� pA ° j±M »v¦�A ° �L¯p ,±MK{ ,ºj°Aj ºBµ¥£ pA

oµB�« ¨BªU ° Sí¼L� �{Bî JAo´w /jo� ºoPw k{»« ºnB] ³¯Bh�±e

pA q¼Ç¯ »¯AnBM ºBµp°n nj ° S{Aj»« Sw°j An »MBT�C ºBµp°n /j±M ¬C

¼®Ça ²nBM ½A nj BµkíM ° S�n»« ¬AnBM o½p ³M ¬B®�}n ºjB{ ° k]°

:j°ow

SvM k½BM An BµoTa

S�n k½BM ¬AnBM o½p

joM k½BM ¬AnBM o½p Ç An ²o�Bi Ç An oñ�

S�n k½BM ¬AnBM o½p ,o´{ ¨jo« ³ªµ BM

jo� ºpBM k½BM ¬AnBM o½p

S{B� o�±¦¼¯ Ç jp �oe ÇS{±¯ q¼a k½BM ¬AnBM o½p

»Q nj »Q ¬k{ oU »£k¯p

/SwA <¬±®� A> ·`�±e nj ¬jo� »®UJC »£k¯p

369 . �nBî oîB{ Çºo Pw JAo w

¨BÇ¯ ¨B¼Çi Ç k¯Anm£ ¬C nj An »ÄAkTMA ¤Bw y{ JAo´w ³� ºA³wnk«

° ±Ç£n°p ,¬B�¼Ç{ ³¯BÇi nj ° j±ÇM ¬BwoÇU ° ¤±\i ³wnk« nj Ç S{Aj

:j°ow ¼®a ²nBM ½A nj xj±i /y�ow

³wnkÇ« nj /y�oÇw ³¯BÇi nj ,¨j±ÇM oÇ½p ³M ow ³wnk« nj

/¨k¼¯BwoU»« ³¯Bi nj ¨k¼woU»«

° j±M �BL�¯A BM ° o¼£Shw ,kLTv« nB¼vM Bµ³`M S¼MoU nB� nj xnkQ

pA <»MC �B�A> JBT� nj JAo´w ³� j±M ²k¼z� Bµ³`M ¶joÔ£ pA ³ªvU ¬B®a

:k½±£»« hw ¼®a �±�±« ½A

JC BÇ« ·¯BÇi ºB�Ç� »ªen»M nj « »�j±� bq� ° t±�

k{»«

° »{±µq¼ÇU ,²jBÇí§A�±Ç� »Çe°n S¼wBve ºBµ³¯Bz¯ ¬A°A ¼ªµ pA

¼ªÇµ pA An »{B�Ç¯ nBÇ� /k½joÇ£ Ak½±Çµ ° j±´Çz« yUB®Ç]° pA jAkíTwA

pA uQ K{oµ Bµ³`M ,njB« ° nkQ �½±zU³M ° jo� pB�C »�j±� ºBµ¬B«p

/k®TiAjoQ»« »íª] Swj »¯A±iJBT� nB� ³M ¨B{ oæ

nAk¢®�U ³w ° ±Tv½o� S¯±« S®� ,±£±µ n±Tñ½° oYA ¬B½A±®¼M ºBµ¬B«n

»ÄB®Ç{C ºBµ³`Ç½nj ð¼wÀÇ� »ÇMjA nBÇYC ºnB¼ÇvM ° B«°j nk¯Bvñ§A oYA

/k½jo£ ¬B´] ¡®µo� ° JjA ºB¼¯j BM JAo´w

BM ¬jp ¤B� ° ��Be RB¼§q� ¬k¯A±i BM njB« ¬BTv«p k®¦M ºBµK{ nj

¬Ak¯poÇ� ¬A±Ç] b°n nj An »wnB� JjA ³M ºpn°�zî ° »ÄB®{C ¤B´¯ ¬C

:k®�»« ¼æ±U ³¯±£½kM An xA»�j±� ¬An°j /jo� ºnB¼MC j±i

©½Bz£»« oQ ° ¤BM

¨q¼i»«oM ²±� ·®«Aj pA

/¨nm£»« �¼Tw pA ° ¨o¼£»« Z°A

,BQ o½p ,pA°oQ o¼v« nj


An ¬BTÇinj ²±LÇ¯A ° S{j ,Bµ³¯BÇij°n ,¬AnApªÇa ,Bµ³PÇU

¨nm£»«nj ° ©®¼M»«

/©½C»« j°o� o¢½j »µ±� ·®«Aj nj ÄnC °

,k¯k¼�Çw ° ²B¼Çw HL§B� ³� Bµt±MB� �ÀioM BµJA±i ½A

/k¯A»¢¯n

,Bµ¬A±½A �w ºB®d¯A nj ,»�j±� ¨B¢®µ

,Bµ²o\®Q »¢¯n ºBµ³z¼{ ¬°nj

,nA±½j ºBµð§ ¬B¼«

,j±M tB®{B¯ ºq¼a »Q nj ³¯Aj±h¼M ©ªza ³� B]oµ

,©®¼`M ©T�n nBMoµ ° ¨k½j An »{B� ¥£ ½A ³¼L{

/k{ oQoQ ©½B½Ån

JAo´w ,S�n x°o� ³M ºjAk]A ¤q®« ³ñ®½A pA uQ »¢§Bw ²jq¯BQ nj

° ±µB¼Çµ /S�o£ Ao� An ye°n ° K¦ »£nqM ©� /jo� ¬Bñ« ¥�¯ ¬AoÚ ³M

° ¥£oÇQ ïBÇM »ÄBLÇ½p ° y«AnC ° c¦Çæ ½q¢½BÇ] ºo´{ »£k¯p ¤B\®]

:j°ow ¼®a xk½k] ·¯Bi ¼æ±U nj /k{ »�j±� ¬An°j ¬Bd½n

»®Çñw ¬C nj <»Ç¯A°o¼{o½p �B�A> ©wA ³M ³� ºA³ªij ½A

,Ä³T�o£

,SwA ð½nBU ° jow n±£¥X« ³ñ®½A pA ³T{m£

/©Tvµ ©µ ³®µoM ° ³®wo£ ¬C nj

!?jo� ¬A±U»« ³a

oÇYA ð¼T¯BÇ«n ºBµJBTÇ� ¬kÇ¯A±Çi ³M JAo´w ,q¼¢¯A¬qe ¨B½A ½A nj

° ±£±µ ,¬B½oM±UB{ ,¿°p ¥¼«A ,³U±£ ,¼UnB«¿ ¬±a »ÄAoí{ ° ¬B£k®v½±¯

ºo¼£ Ao� nB� ³M ° jo� ¨B¯SLY ¬AoÚ »UB«k�« ºAovz¯Aj nj /SiAjoQ ²o¼�

S«ki k´íU ¬±a ¬AoÚ ºAovz¯Aj ¶n°j ¬B½BQ pA uQ /k{ ¤±�z« »{B�¯


RBÇ°A ° kÇ{ ¤±�z« nB� ³M ¡®µo� ¶nAjA nj /Sz£pBM ¬B{B� ³M S{Aj

¥�Bd« nj /SiAjoQ »{B�¯ ºBµ±¦MBU ¬k¼z� ° oí{ ¬j°ow ³M An S�Ao�

nBí{A ¬j°ow ° ºoîB{ nB� ³M ºk] n±� ³M ° jo�»« k«C ° S�n »MjA

±Ç¯ oíÇ{ o~Çî �°oÇ{ BM ³� k¼ÄBP¯ o½j ñ§ /SiAjoQ ð¼wÀ� ðLw ³M

´� o´{ oT�j /S�o£ nAo nB½o´{ ° [¼{±½ Bª¼¯ ðLw ° nBí{A o¼YFU SdU

nB®� nj ¨B¯ BM °A oí{ JBT� ¼§°A /joPw »{±«Ao� ³M ° Si±vM ovñ½ An

/S�B½ nBzT¯A ¬B{B� nj ³d�æ 26 nj 1326 ¤Bw ³M �zî ²B¢«AnC B½ ªa

:SwA ²k«C JAo´w oí{ ½A ¬C k¦] º°n

[®PÇw ºAow ³®´� ½A nj Sv¼¯ [Ç¯n ° ²°k¯A ° S®d« ° ©� o¼�

° k®¦ÇM b°n JBTÇ� ½A ·«k�« nj »MjA k�T®« ° oîB{ y®«»� tBLî

³Ç� ºoíÇ{ ³ÇM SwA ²j±TÇw An xA»ÇMjA Sw°j ° ¬A±Ç] oîB{ tBve

:k¼ÄB«o� ³]±U SwA ¬An°j ½A ³M �±Mo«

/SwA »¢®z� ° BL½p ¡wð½ ,B« ¡w ,BL½p

SwA »¢®¦Q k®¯B« ³M ³¯B¢¼M ³M ³¦ªe nj

,B« BM ±a °SwA ¡¯n°j ¨Ak¯A ³ªµ An °A

SwA »¢¯n°j ¡¯nð½¡wuQ ,j±M ¡¯nð½

,ñ¼§° ³¯Bi nj ³M B« ¡wSwA o¼{

SwA »¢¯nj ³Tñ¯ ½A nj ,n°j »«k� B\¯Ap

xnBÇYC oÇ¢½j y®½oÇ�C ³ÇM �zî ²B¢«AnC JBT� nBzT¯A pA uQ JAo´w

¤Bw ,BµJA±i »£k¯p 1332 ¤Bw ,¡¯n òo« 1330 ¤Bw nj /SiAjoQ

° qLw ©\e 1346 ¤Bw ,JC ºBQ ºAkæ 1342 ¤Bw ,²°k¯A �o{ 1340

¬A±®î BM xnBYC ·î±ª\« /jAj NBa Swj ³M An ²B¢¯ B« Ç _¼µ B« ¨B\¯Aow

/k{ ozT®« k¦] ð½ nj GkíM <JBT� Szµ>

/SwA ³T�o£ ¨B´§A Sí¼L� pA HL§B� °A ¬B«p ½A ºBµ»{B�¯


{°n ° ³½Bw ²k½°j ©µnj

²j°j «oi ¬B¼« ¬Aq�§

k¼Pw nlC nj jp°o�»« JBTL{

¬Ao½° ²k{ Bµ³½Bw nA±½j

©¼¦íU °A ³M ³¯Bi nj ³� ²jApBC ¨B¯ ³M »ª¦í« pA An »{B�¯ ¡¯n ³¼Ú po�

xj±i An xpB¼¯ jn±« ºBµ¡¯n oTz¼M ¥¼§j ¼ªµ ³M ° Si±«C ,jAj»«

ºBµo®µ ¶kñz¯Aj nj ³� »¯A±] º±\z¯Aj BM »ÄB®{C pA uQ /SiBw»«

»{B�¯oM ²°Àî ° k¯A±i»« tnj »{B�¯ ·T{n nj ¬AoÚ ²B¢z¯Aj ºBL½p

° j°n ¬AoÚ ³M S�o£ ©¼ª~U ,S{Aj ¬A°Ao� ºjAkíTwA q¼¯ ºoîB{ nB� nj

nj ¥¼~dÇU ºBµ¤BÇw JAo´Çw /kÇµj ¥¼~dÇU ·Ç«AjA »{B�Ç¯ ·TÇÇ{n nj

�±{ ° n±{ ° nB{ow jAkíTwA /S{Am£ ow SzQ S¼��±« BM An ²kñz¯Aj

²kñz¯Aj ¬AjBTwA ³]±U ° ¼vdU jAj ¬Bz¯ j±i pA ³� ºo¼£ Ao� ³M �B¼T{A °

¬C nj BÇU ,k¼L¦�»« S½B´¯»M Síw° BM »ÄB¼¯j JAo´w /Sh¼¢¯A»«oM An

° kzhM B�æ ° kµj À] An xnAk¼M µl ° Bz� b°n ° k½Bz¢M oQ ° ¤BM

° oíÇ{ »®íÇ½ y�¦Çi jAp±¯ °j RF¼µ nj An ³�{Bñ« ° xÀU ½A ¥æBe

/jpBw n±¦LT« »{B�¯

,S�o£oÇM nj An ¬AoÇ½A ¬nkÇ« »{B�Ç¯ ° ±Ç¯ oíÇ{ ZA±«A ¨B¢®µ ¬C nj

¬AoîB{ o½Bw B½ °A ³� ºnBí{A /S�n ¬C ºBµ©�ÀU o¼YFU o½p q¼¯ JAo´w

ohvªÇU BÇM ºo¼LíÇU ³ÇM ° ºo´«»ÇM BÇM ,k¯k¯A±i»« Bµª\¯A nj pAjoQ±¯

oÇMAoÇM nj »£jBTÇv½A k®ÇaoÇµ /k{»Ç« °oÇM°n ´Ç� o´ÇÇ{ ¬B£k®ÇÇ½AoÇÇw

yL®Ç] Çñ§ ,k«C»« o�¯ ³M ¥ñz« ´� oí{ ¬BU±v�y¼Q ¥ªí§Auñî

¤±\Çi ° éÇ�A±T« JAo´w nj ³� k¼L¦�»« An »T«°B�« ° j±M ²k{ pB�C

°n y¼Q ° »oT« ¶k®½C ³M ¼Mx±i ° Ãª�« °A ° S�o£»« [�¯ [½nkU ³M

»®ª\Ç¯A nj ¬nkÇ« »{B�Ç¯ jn±« nj /S{Aj»«oM ºA²pBU ºBµ¨B£ p°noµ


Svñ{ ,S{Aj S�oÇ{ ¬C nj q¼Ç¯ JAo´Çw ³Ç� <»¢®] t°oi> ¨B¯ ³M

° k¯joM xn±½ Bµ±¦MBU³M J±a ° ¡®w BM ¬B£k®®�nAk½j Ao½p jn±i »Thw

° b°o\Ç« An ¬Bz½BQ ° Swj ³� k®Tz£»« ²k®®�S�o{ ºBµxB�¯ ¤BL¯j

k¯jo� nAo� ²B¢z½Bª¯ »L�î ºBµnj pA ¬B] toU pA ¬B{B�¯ /k¯pBw ¨°k~«

/k¯joM nj ³M ©§Bw ¬B] ¬Bª]B´« Swj pA K¼UoU ½kM °

ºBÇQ ° j±ÇM ²jo� Ak¼Q »ÄB®{C q¼¯ [¼{±½ Bª¼¯ BM JAo´w ¬B«p ½A nj

¨BÇ´§A °A pA ° jo�»Ç« ±Ç£ ° S�Ç£ oí{ ¶nBMnj °A BM ,Svz¯»« yTLdæ

/S�o£»«

° ¤°A ·LUn pAoeA ³M JAo´w ° k«C ¬B½BQ³M ²B¢z¯Aj ºBµtnj ¨B\¯Aow

JAo´Çw /kÇ«C ¥½BÇ¯ ¬Ao´ÇU ²BÇ¢z¯Aj pA »ª¦Çî ¤°A ³Ç]nj ¤Ak« S�B½nj

° Swnj ,� BÇQ An ³ªÇµ /k½pn°»« �zî Bµ¬Bv¯A ³M ,j±M ¨jo« nAkTw°j

°A pA ºq¼Ça »Çv� oÇ£ A /jo�»Ç« jBªTÇîA ³ªÇµ ³M ° S{B¢¯A»« ³LÄB{»M

»�®« gwBQ SwA±i»ª¯ ° Sv¯A±U»ª¯ jo�»« »zµA±i B½ SwA±i»«

pA ºnB¼ÇvM /j±ÇM ©Çen¤j ° k®ªU°BhÇw ,éÇ�A±TÇ« nB¼ÇvM ºjoÇ« /kÇµj

ºAoÇM »§BÇ« ¬A±ÇU »§° j±ÇM k®ªÀî Bµ¬AkM ³� »¯BTw°j ³M An y½Bµ±¦MBU

° ¬BMo´« ,j±M tBL§ ²jBw ° ¤j²jBw /jo�»« ³½kµ k®T{Ak¯ An B´¯C k½oi

° k½pn°»« �zî ¬Ao½A ¡®µo� ° ¬BMp ³M /RB¼e ºBµn±½p ° np ³M B®TîA»M

y§±æA ° kîA± pA Bµ³¯Bwn ° RB½oz¯ nj »wnB� ¬BMp ²B¢¼M ° ²B£ ³ñ®½A pA

ºBµ¬BÇMp ³ÇM ³ñ®Ç½A BÇM /joM»Ç« [Ç¯n j±{»« ²k¼z� ³µAo¼M ³M ° od®«

²jB�TÇwA ³¯B¢¼M RBª¦� pA ±£ ° S�£ nj S{Aj �¦vU ³v¯Ao� ° »v¼¦¢¯A

/S�o£»« jB�T¯A jBM ³M An ³½B«»M ºBµ¡¯o�Tv« |Bi ºq®� BM ° jo�»ª¯

�oÇ{ g½nBÇU ¬An°j ¨BªÇU nBÇî ° oîBÇ{ ½oUònqM An º±§±« ,JAo´w

An ��Be RB¼§q� /j±M uª{ ¬A±½j q¼¢¯An±{ nBí{A ·T�¼{ ° SiB®{»«

/Sv½o¢¯»« ¼vdU ° JB\îA ¶k½j ³M q¼¯


¨B�« ºo´Pw JAo´w ¬Ao½A nj oæBí« ¬B«p nj ±¯ oí{ ºAoí{ ¼M nj

»�v¦Ç� ° »¯B�oÇî ºBµ²B£kÇ½j o�BÇi ³ÇM Ç½A ° jnAj »æBi ° »ÄB®XTwA

k{BM nBî ³ñ®½A ¬°kM ºo´Pw /²jo� ³ÄAnA xnBí{A nj ³� SwA ºA²pBU

é�±Ç« ° »TÇvµ ¥Ç� ,¬BÇv¯A ,»£k¯p ³M SLv¯ �¼ªî ° ³¯B�nBî »{o¢¯

ºj°ke BU ¼z¼Q ·�wÀ� ° B�oî RB½o�¯ BM ³� jnAj »Tvµ ¬B´] nj ¬Bv¯A

BÇM xjn±ÇioM /k{BM»ª¯ ³¯B½Ao£S½k� ¤Be ¼î nj »§° SwA R°B�T«

o£±\Tv] ° »�v¦� »µB¢¯ ° jn±ioM ,»Tvµ ³M yµB¢¯ ° ¬B´] ¥½Bv«

ºAoÇM SwA »ÇµAn º±\TÇv] nj /k{BM»« ©§Bî ¨B�¯ nj ¬Bv¯A S¼í±«

TÇv½p ³¯±¢a ,¥æ° BM ³�MAn »î±¯ ¬Bñ«A ° ¨B�¯ ½A nj S�¼�e T�B½

BM ¬k«C nB®� ²oi¿BM ° »¯Bv¯A ºBµyñªz� ° Bµ³�k�j pA »ÄBµn ºAoM

ºoñ� xÀU ° ±\Tv] ½A nj ºo´Pw /j±{»« ²k¼«B¯ òo« ³� »T¼íA°

pA ºnB¼ÇvM ° xj±Çi ºAoÇM ¤±LÇ ¥MBÇÇ ºr±§±ÄkÇÇ½A ð½ ³ÇÇM ²oi¿BÇÇM

»®¼M¬B´Ç] ²k®µj¥Çñ{ ³Ç� S�BÇ½ Swj xnBíÇ{A ° nBÇñ�A ¬AnAkTw°j

³Ç� joÇ� Ak¼ÇQ jB�TÇîA H½± °A /k{ yµBU±� oªî oiC ¬An°j nj °A |Bi

,©Çµ BÇM ° k®TÇvµ ³Tv½BÇ{ ° ±ñ¼¯ y½±i ºB] ³M ð½oµ »Tvµ oæB®î

/k¯nAj ¥«B� »¢®µBªµ

nj An »TÇvµ ¥Ç� ³Ç� °A »®¼M¬B´Ç] Ç½A JC ºBÇQ ºAkÇæ JBTÇÇ� nj

uñí®Ç« »®Ç{°n ° S¼�B�Ç{ BÇM jnB¢¯A»« »§pA ° ºkMA ©ÄAj »¢®µC©µ

Bµ»£o¼U ,SwA »®T{AjSw°j ° BL½p »Tvµ ,ºo´Pw »®¼M¬B´] nj /SwA

³Ç� »ÄBµ»ª´�y¼ÇQ BÇM BÇ« /SwBÇ« »ª´�kÇM ° q¼«C²BLT{A jn±ioM ·\¼T¯

° S{p ° kÇM ° J±Çi ³ÇM Bµ²k½kÇQ »¦LÇ ©¼v�U ° ºnAm£xpnA ¥æBe

¶kµBÇz« KLÇw ¼ªÇµ ° ©½n±i»«oÇM ¬C oæB®Çî ° ¬B´Ç] ³ÇM ,SwBL½p

� BQ° ²pBU ²B¢¯ BM ³�d§oµ k½BM ¬Bv¯A /jjo£»« Bµ»¢®µBªµB¯ ° Bµ»T{p

³ñ®Ç½A ¬°kÇM k½BªÇ¯ jn±ÇioÇM ¬B´Ç] ºBµ²k½kÇQ ³ÇM »®µl �MA±w ¬j±ª¯


:k½±£»« /k{BM ºnAm£xpnA jkænj

SwB{BªU o¼v« nj ³Tw±¼Q RjBî nBL�

/S�n ²An ²pBUu�¯ BM k½BM ³z¼ªµ

j±Ç]°³ÇM »¦LÇ ºnAmÇ£xpnA ° ³�MBÇw B« ºAoM ³� SwBµºnAm¢«B¯

:k½±£»« ½AoMB®M jn°C»«

,¬BTvMBU pA ,³zQ pA ,nB®a pA ,oMA pA ©¼¯BTwpBM An ¨B¯

©½°oM SLd« ºk®¦M ³M ¬AnBM oU ºBQ º°n

©¼®� pBM ²oze ° ²B¼£ ° n±¯ ° ozM º°n ³M nj

/SwBL½p oU±L� /SwA »L¼\¯ ¬A±¼eKwA �� ³� ©½nAk®P¯ °

° j±Çw BÇ½ RjBî ¡®U ¶j°kd« nj »Tv½BL¯ An ¬C ºBµ²k½kQ ° ¬B´]

Ø¥Ç� nj An B´¯C ¬j±M KwB®T« ³ñ¦M ,jAj nAo R°B� jn±« »~h{ ¬B½p

�nj An »Tvµ »ÄBL½p ° »¯°p±« ,»z®¼M ¼®a BM /k¼ª´� k½BM »Tvµ ¨B�¯

° S{Aj ©¼µA±i Sw°j Svµ ³� ³¯±£ ¼ªµ ³M An »£k¯p ° jo� ©¼µA±i

° S�BÇ½ ©¼ÇµA±Çi »®TÇ{AjSw°j ° »£kÇ¯p ¼ªµ pA »zhM q¼¯ An òo«

:³� ©½p±«C»«

joPM Sí¼L� Sz¢¯Aow pAu¢« ©¼µA±h¯

¬°o¼M j°oM S�¦i nj pA¡®¦Q ©¼µA±h¯ °

S{Aj ©� ºq¼a »£k¯p j±L¯ ¨o� o£ A ©¼¯AkM °

Sinj ¬±¯B� ³M jn±i»« ³ª�§ j±L¯ [®i o£ A °

Sz£»« ºq¼a »Q nj B« Swj j±L¯ òo« o£ A °

©½nAm¢¯ BQ ªa ¬±¯B� º°n ³� ©¼®�»« �nj °

SwA ºkM q¼a K{ ³� ©¼Ä±¢¯ °

/ïBM y®¼M pA oLi jnAk¯JBTL{ ³� ©¼Ä±¢¯ °

k½BM ³� ©¼ª´�»« S° ¬C


kLw ©½nB¼M °

qLw ³ªµ ½A ,fow ³ªµ ½A ©½oLM

° Bµ©´�y¼ÇQ pA ¬kÇ{ jApC ° RjBÇî nBL� Tv{ ³� ²pBU ²B¢¯ ·�v¦�

SwA ²jAj S¼ªµA ³ªµ ¬C ,¬C ³M ºo´Pw ° SwA »¦L ºBµºnAm£xpnA

¥� nj An Bµ²k½kQ ·ªµ ³� k{BM»« »í¼w° »®¼M¬B´] ³M T�B½ Swj ºAoM

¬BÇv¯C BÇµ¬AkÇM Bµ©´�y¼ÇQ ¬°kM ° kµj nAo ²kµBz« jn±« »Tvµ ¨B�¯

JC ºBÇQ ºAkÇæ JBTÇ� nj pBÇM ° /k¯A²k{ ²k½o�C ¬±®� A »Ä±£ ³� jo¢®M

:k½±£»«

k½j k½BM o¢½j n±] ,Sv{ k½BM An Bµ©za

k{BM ¬AnBM j±i jBM j±i k½BM ²rA° ,Sv{ k½BM An Bµ²rA°

SvM k½BM An BµoTa


joM k½BM ¬AnBM o½p An ²o�Bi An oñ�

/jo� »£k¯p ¬±®� A ·�d§ nj k½BM


SwA ¬±®� A ·`�±e nj ¬jo� »®UJC »£k¯p

:³�Sv¯Aj k½BM

²k¯p »ÄB��Sv¼¯ ow SzQ

k¯A±i»ª¯ ïo« ow SzQ

k½C»ª¯ jBM ow SzQ

©½°oM B½njK§ /SwA g½nBU »¢Tvi ow SzQ

©½pAk¯B¼M JC nj n±U

JC pA An R°Ao� ©½o¼¢M °

o�Ç¯ ³ÇM ¼®Ça ° SwA ²k«C ºo´Pw nBí{A pA ºnB¼vM nj <JC> ²rA°


° B®í« ° ¬p° ¬AnBM ° Akæ ºBµ²rA° ¥X« q¼¯ ²rA° ½A °A o�¯ nj ³� k½C»«

JBT� nj <JC> ¨B¯ BM »ñ¼§±Lªw ºBL½p oí{ ° SwA ³T{Aj |Bi ºj±ª¯

:SwA ²k«C °A qLw ©\e

:©¼®ñ¯ ¥£ An JC

/JC jn±i»« ºoT�� ,nB¢¯ASwj°o� nj

/k½±{»« oQ ºA²o¼w ,n°j ·z¼M nj ³� B½

/jjo£»« oQ ºA²p±� ,ºjBMC nj B½

:©¼®ñ¯ ¥£ An JC

²°k¯A k½±{°o� BU ,ºnAk¼Pw ºBQ j°n»« ,¬A°nJC ½A k½B{

/»§j

JC nj ²joM °o� ²k¼ñzi ¬B¯ ,k½B{ »z½°nj Swj

,j°nK§ k«C »ÄBL½p ¬p

:©¼®ñ¯ ¥£ An JC

/SwA ²k{ oMAoM°j BL½p º°n

!JC ½A AnA±£ ³a

!j°n ½A ¤¿p ³a

!k¯nAj »ÄB�æ ³a ,Swj¿BM ¨jo«

!jBM ¬Bz�Ao¼{ ¬B{Bµ°B£ ,¬B{±] ¬B{Bµ³ªza

,¬Bzµj ¨k½k¯ «

/SwAkiºBQ B] ¬B{BµoPa ºBQ ¬Bª£»M

¨À� ºB®´Q {°n k®�»« ,B]¬C JBTµB«

/SwA ²BU±� Bµ³®¼a ,Swj¿BM ²j nj ¬Bª£»M

/SwA »¦£ ³a½B�{ ³� ,k®¯Aj»« y«jo«

SwA »MC ,»MC B]¬C ¬Bª£»M


k¯oLiBM ²j ¥µA ,k�ñ{»« ºA³`®�

!k{BM k½BM »µj ³a

!jBM »�¼w±«oQ y�BM ³a±�

/k®ª´�»« An JC ,j°n ow ¬B«jo«

q¼¯ B« ,xk¯joñ¯ ¥£

/©¼®ñ¯ ¥£ An JC

¥Ç£ An JC> :SwA ¼TvhÇ¯ ·¦ªÇ] ¬BªÇµ oí{ ½A nj »¦æA ·z½k¯A

pA ºnBÇî ,kÇµA±i»Ç« BLÇ½p An ¬B´Ç] ³Ç� »Çv� oñ�ÇU pA ºo´�« <©¼®ñ¯

/SwA ²jAj q¼Ç¯ <²An nj »«B¼ÇQ °> nj An »ª§BÇî ¼®Ça k½±Ç¯ ° Bµ»£j±§C

pA ºA²±¦Ç] <jn±i»Ç« JC Swj°oÇ� nj> ³� ³®zU ºoU±L� BM °A »§kªµ

ºA²o¼w Tv{ oQ> ³� ¬B®`ªµ ,SwA oîB{ ¥í� ¥¼hU ° ¼�§ tBveA

nj ³� Svµ q¼¯ »v� oñ� nj ,Sv¼¯ ¬B£k¯oQ ©� nj �� °A /<n°j ·z¼M nj

RBª¦� nAoñU /jnAj pB¼¯ ¬AkM ° k®� oQ JC pA An j±i ¶p±� kµA±i»« ºjBMC

³`¯C k¼� FU ºAoM SwA »µB£ ³¼ñU ²B£ ° kµj»« fn nB¼vM ºo´Pw oí{ nj

° ¨°j ¶nBQ pB�C nj <©¼®ñ¯ ¥£ An JC> �Ao~« o¼�¯ ,jnAj S¼ªµA °A o�¯ nj

nj SwA tBveA ¬Bªµ q¼¯ ¨°j ¶nBQ /oí{ ½A ¬B½BQ nj ° ¨±w ¶nBQ nj q¼¯

¬C pA n°j nA°»«jC ° SwA k®«pB¼¯ JC ³M ³� Sinj ° Sí¼L� BM »§kªµ

¬B¯ ° Swk¼Ú ° y½°nj ºjo« :SwA ¬Bv¯A oñ� nj q¼¯ ° SwA ²°k¯A nj

²k{ ³]±T« »£k¯p pA o¢½j ºkíÔM ³M oîB{ µl ¨±w ¶nBQ nj /°A ¶k¼ñzi

o½±~U JC nj °A ¶oá tBñí¯A ° j°n K§oM »¯p ¬k«C BM ³� »ÄBL½p :SwA

îB�« An »ÄBL½p ¬C ³� SwA JC nA°³®½C »®{°n ° »�Bæ /SwA ²k{

pA°oÇQ ©�©� /j±§C¥£ JC ³¯ ,SwA ²k¼zhM b°n »£k¯p ³M ° SwA ²jo�

/k¯Bz�»« ¦Th« RB´] ³M An oîB{ ·z½k¯A ,¤B¼i

ºo´Pw oí{ nj ³� ¤Bí� B½ ³�MAn me BM Ç ¨nBá ¶nBQ pB�C �Ao~« °j


° ¤¿p j°n ¬C nj ³� ,Swj¿BM ²j pA SwA »�æ° Ç kµj»« º°n nB¼vM

°A o�¯ nj ° ²k½k¯ An ¬C oîB{ ³� J±¦�« ¤Bª� »�¼d« ,SwA AnA±£ JC

BM An ¨À� ° k½±£»« hw ³¯BBTz« ¬C ²nBMnj °n½A pA /jnAj »¯B«nC »T§Be

SwA JC ³M oîB{ ³z½k¯A Sz£pBM S½B´¯ nj ° /kµj»« �vM �°l ° n±{

³� k¯nAj An S¦¼�� ½A j°n ow ¬B«jo« ° SwBµ»®{°n ° B�æ o´�« ³�

q¼¯ B« ³� oT´M ¬Bªµ uQ k¯A²joñ¯ ¥£ An JC ° k®®�»« �nj An »®í« ½A

/<©¼®ñ¯ ¥£ An JC>

,T{m¢¯ ºowow ° q¼aoµ nj ¬jo� ¥«FU pA SwA »� Be oîB{ b°n

° S{AjoÇM BÇM ,¬k¼z½kÇ¯A ¬Bî±®ªÇµ ¶nBÇMnj ° ¬j±ÇM ¬AoÇ¢½j oÇÇñ� ³ÇÇM

³� »v� ³� j±{»« ³�eÀ« /±¯ »z®¼M ° xo¢¯ po� ° ²pBU »ÄBµo½±~U

nj ,¤°AkT« ° j±´í« ©¼µB�« ºAn° ,°A ·z½k¯A ° jnAj ³¯AoîB{ k½j ° Ro��

B\� pA ° k½±£ hw ²o«p°n »¯B£k¯p ²jBw RB¼íA° pA ³¯±¢a Sw±QBñU

/kwn»« B\� ³M

»¯B�oÇî nBÇñ�A BM ° j±{»« oU�¼ªî ° oU³ThQ ºo´Pw ,¬B«p n°o« BM

j±ÇM ¼Ç«p �oÇz« ³ÇM y½BµRo�BÇv« jn°CSwj ÁBªTÇeA ³� n°j �o{

²k®®�jn±Çi »®¼¢®Çw oÇMAoÇM nj An ¬BÇv¯A ºnBT�oÇ£ q¼¯ ° kMB½»« »ÄB®{C

BU º±®í« ºBµxpnA ¬C nj ³� ©Tv¼M ¬o ºjB« ¬kªU ° »®¼{B« »¯B£k¯p

j±i S�B½nj ,k®�»« tBveA oUg¦U SwA ³T�n ¼M pA ºjB½p nB¼vM j°ke

k®¼M»« An »«jC :k½Bª¯»« nB´�A o¢½j »î±¯ ³M ozM S{±¯ow oMAoM nj An

RB¼Çe KµA±Ç« ·ªÇµ pA ©Çza ° ³Tvv£ j±i »í¼L� ° ºo�� »£k¯p pA

_¼Çµ> ///° T{Aj ,S®ñ« ,¤±Q :SwA ²k{ ¬±£B¯±£ ºBµSM o¼wA ,³TvM

J°m\« ³`�BM ð½ ¬k½j pA »v� . j±L¯ ²o¼i ¼«p ³M ³¯B�{Bî »ªza

¬±£o£j jnAj ¬C ³M ³� »¢TvM¤j ³ªµ BM An ¬B{B� j±i o´{ »Te /<kz¯

:k½±£»« ° kMB½»« S½±µ»M ° ²k{


Sv¼¯ kM ¨nB£p°n ©¯B{B� ¥µA

»�°l ¬p±w ow ,»{±µ ²joi ,¨nAj »¯B¯ ³ñU

Sinj òoM pA oT´M ,¨nAj ºnjB«

¬A°n JC pA oT´M »¯BTw°j

SwA »ñ½jq¯ ½A nj ³� »ÄAki °

k®¦M ZB� ¬C ºBQ ,Bµ±MK{ ½A º¿

²B¼£ ¬±¯B� º°n ,JC »µB£ C º°n

fow ¥£ð½ Ä³¦L� ©¯Bª¦v« «

n±¯ ö´Ô« ,³ªza ¨pBª¯B]

ö¼£»« Bµ²o\®Q yPU BM ±�° « ÇÇ « ¶jB\w S{j

¼� jnAj ¬B½o] ,²B« jnAj ¬B½o] ¨pBª¯ nj

SwAk¼Q ¨pBª¯SzQ pA¡®w

SwA ²k{ n±¦LT« ¨pBª¯RAnl ³ªµ

©¯A±i»« »T�° An ¨pBª¯ «

°ow ·Twk¦£ ow k{BM ³T�£ ,jBM Any¯AlA ³�

©¯A±i»« ¦î <Äoe¿A¸o¼LñU> »Q ,An ¨pBª¯ «

Z±« <S«B« k�> »Q

JC K§oM Ä³Lí�

SwBµ»�B�A o½p Ä³Lí�

o´{ ³M o´{ j°n»« ,ïBM ³M ïBM j°n»« ,©¼v¯ ¥X« Ä³Lí�

SwA ³`�BM »®{°n « <j±w¿Ao\e>

SwA »{B�¯ Ä³z¼Q ÇÇ ©¯B{B� ¥µA

Bª{ ³M ©{°o�»« ,¡¯n BM ¨pBw»« »v�� »µB£ ²B£

SwA »¯Ak¯p ¬C nj ³� ½B�{ pA°C ³M BU


j±{ ²pBU ¬BU»ÄB´®U ¤j

SwA ¬B]»M ¨A²joQ ©¯Aj»« ///»§B¼i ³a ,»§B¼i ³a

/SwA »µB«»M « »{B�¯ ç±e ,©¯Aj»« J±i

j±M »ÄB¯Aj ·½Bw �o� nj B« ïBM

,²B¼£ °tBveA ¬jn±i²o£ ºB] B« ïBM

/j±M ³®½C °u�� ° ²B¢¯ jn±ioM ·��¯ B« ïBM

/j±M RjBíw qLw ¶o½Aj pA »«±� ,k½B{ B« ïBM

/JA±i nj ¨k½±]»« ,p°n ¬C An Aki ¤B� ¶±¼«

¨jn±i»« ³�v¦�»M JC

¨k¼a»« y¯Aj»M R±U

k{»« yµA±i ¶nA±�Swj ,S{Aj»«oM »�oU ºnB¯A BU

k¼¯BLva»« ²o\®Q uQ ³M AnyUn±æ ,»ÄB´®U ²B£

SiAk¯A»« ue¬jo£ njSwj ,k«C»« �±{

jo�»« ºpBM ,oñ�

nBwoQ nB®að½ ,k¼î xnBMð½ ¥X« ,j±M ºq¼a »£k¯p

,j±M ðw°oî ° n±¯ pA »�æ ,S�° ¬C nj »£k¯p

j±M »�¼w±« ç±e ,S�° ¬C nj »£k¯p j±M ºjApC ¥�M ð½

·a±Ç� nj ©�©Ç� kÇ{ n°j ,¼Çan°BÇQ ¼ÇÇan°BÇÇQ ,¥�ÇÇ�

Bµð�B\®w

¬°o¼M ðLw R¿B¼i o´{ pA ©T�n ,©TvM An j±i nBM

oÔQ ð�B\®w SMo� pA ©§j

©T�n B¼¯j »¯Bª´« ³M «

,²°k¯A S{j ³M «

¬B�oî ïBM ³M «


©T�n y¯Aj »¯B�Aoa ¬A±½A ³M «

¿BM Kµm« ·¦Q pA ©T�n

ð{ ·a±� ³U BU

¾B®�TwA ð®i ºA±µ BU

©T�n SLd« u¼iK{ BU

zî ow ¬C nj ©T�n »v� nAk½j ³M «

Rm§ ïAoa BU ,¬p BU ©T�n ,©T�n

»ÄB´®U oQ ºAkæ BU x±«BiR±ñw BU

S�n»« R±´{ ·¯Bh¦£ ³M ³� »ÄBµ³¦Q

S�n»« ¥ñ§A ·MAjow ³M ³� »ÄBµ³¦Q

fow ¥£ jBv� ¬±¯B� ³M ³� »ÄBµ³¦Q

,RB¼e »�B½n � AnjA ³M °

,�Ao{A ¨BM ³M ³� »ÄBµ³¦Q

S�n»« »¦\U º±ñw ³M ³� »ÄBµ³¦Q

Sv¼¯ ¬B{B� « o´{ B«A ,©¯B{B� ¥µA

KU BM « ,JBU BM « SwA ²k{ ©£ « o´{

¨A³TiBw K{ o¢½j �o� nj ºA³¯Bi

©ñ½jq¯ ¦î �B®ª¯ »«B¯©£ ³M ³¯Bi½A nj «

¨±®{»« An ³`�BM u�¯ ºAkæ«

jq½n»« »£oM pA »T�° ,An Sª¦� ºAkæ °

SinjSzQ pA »®{°n ·�ow ,ºAkæ °

¡®w ·®inoµ pAJC ·v�î

nB´M �w pA ³¦`¦að`ña

»ÄB´®U ¶o\®Q ¬k{ ³TvM ° pBM ,�BæºAkæ °


zî ©´L« TiAk¯A Sw±Q ,�BQ ºAkæ °

ºnAjj±Çi ¬jn±Çi�oU ° ¤BM nj ¬k½oQ �°l ¬k{ ©� AoT«

b°n

³®½jC K{K¦�yPU Ç BµoU±L� ²Ba odw ¬BMo�

n°j pAS�¼�e �BQ ·´¼{ ,oñ� njðh¼« ¥£ ¬B½o]

zî oU ð¦Q º°n ,An ¬AnBM ºAkæ °

ï±¦M �B®ª� »�¼w±« º°n

Bµ¬BTwnB¯A pA°C º°n

k®¼a»« ³�SwA »Twj ·Mm]»£k¯p

SwA ¬BTvMBU u£ ¬Bµj nj ,²B¼w o¼\¯A oM±¯ »£k¯p

²oze ©za³M SwA Sinj kíM ,»£k¯p

SwA »ñ½nBU nj ²oQK{ ·Mo\U »£k¯p

jnAj o]B´« ïo« ð½ ³�SwA »L½o� ue»£k¯p

k`¼Q»« »¦Q JA±i nj ³�SwA ºnB��R±w »£k¯p

<²B«> »ÄB´®U uª§ <B��> ³M ð{±« T�n oLi

o¢½j ºA²o� nj ¥£ ¬k¼Ä±M oñ�

SwB\� ¤BL�A ¶nA±� ³� ©¼woP¯ °

SwA »MC S�¼�e K¦� Aoa ©¼woP¯ °

k¯A³T{Aj »L{ ³a ,»ª¼v¯ ³a BµnkQ ºBµnkQ ©¼woP¯ °




SwA ³TvM oM±®æ qLw ¶o\®Q ow SzQ

SwA ³Tvz¯ �Bi Bµ²o�o� ³ªµ º°n ow SzQ


SwA g½nBU »¢Tvi ow SzQ

/jq½n»« ¬±ñw jow �kæ¥eBw ³M Z±« ¶o�Bi ow SzQ

<fow ¥£ pAn> »ÄBwB®{ Sv¼¯ B« nB�

SwA ½A k½B{ B« nB�

©¼{BM n°B®{ fow ¥£ <¬±v�A> nj ³�

©¼¯qM °jnA »ÄB¯Aj SzQ

©½°oM ¬A±i ow ° ©¼Ä±zM òoM ð½ ·Mm] njSwj

©½±zM k§±T« k½C»«nj ,k¼{n±i»T�° BµcLæ

©¼µj pA°oQ An Bµ¬B\¼µ

©¼¯qM ©¯ ¥£ ²o\®Q ,Akæ ,¡¯n ,B�� AnjA º°n

<»Tvµ> ºB\µ °j ¬B¼« ©¼¯Bz®M An ¬BªwC

©¼®ñM »§Bi ° oQ S½kMA pA An ³½n

©½nAm¢M ¼«p ³M ±TwoQ x°j pA Any¯Aj nBM

¬BTvMBU pA ,³zQ pA ,nB®a pA ,oMA pA ©¼¯BTwpBM An ¨B¯

©½°oM SLd« ºk®¦M ³M ¬AnBM oU ºBQ º°n

©¼®� pBM ²oze ° ²B¼£ ° n±¯ ° ozM º°n ³M nj

¬o� ° o�±¦¼¯ ¥£ ¬B¼« ³� SwA ½A k½B{ B« nB�

/©½°kM S�¼�e pA°C »Q

©za <©½°kM S�¼�e pA°C »Q> :S�£ ³� ³¯±¢¯Bªµ kµA±i»« ºo´Pw

»§jn±� ½A pA An °A ° k¯Ajo£pBM ºo�� ° »�¼�e »¯B£k¯poM An »«jC �BM

° ²k¯oQ ° ¬A±¼e ° ²±� ° S{j ° ²B¼£ ° ¥£ ¬BMp pA ³� SwA ½A /k¯BµoM

An »£kÇ¯p ·d½An BU k®�»« f±wn ° ¤±¦e B´¯C nj ,k½±£»« hw ¾B¼{A

nj xB�¯ ð½ ¨B�« nj °A nAk½j ° jn±ioM ¬Bª£»M /k¯BwoM ¬B¢ªµ ¨Bz« ³M

SwA ºjn±ioM ¼®a /SwA ³T{Aj o¼YFU Bµ¥Ø«FU ³¯±£ ½A nj Sí¼L� oMAoM


° jo�»« »£k¯p ¬C nj ³� j±M ºo~î ° �¼d« pA °A k®vQ ¨kî o¢¯Bz¯ ³�

xnBYC nj ºo´Pw /j±M oUoM ° oU¿A° »ª§Bî º±\Tv] nj ³� k½C»« o�¯ ³M

° Bµ³ªza ° SwA ²j±§C A±µ °A oM ° n°j ³� jpBw»« ©v\« An ºA²k¯oQ

¬C pA ¬k¼{±Ç¯ ° A±Çµ ¼®Ça nj u�®ÇU oYAoM °A ° ²k{ ¨±ªv« BµnBL½±]

²kÇ¯p ° jn°CoÇM »v�Ç¯ BÇU jnAj pB¼¯ � BQ »ÄA±µ ³M q¼aoµ pA y¼M ,BµJC

ºA³ªÇza ³ÇM k{±�»« jnAj ²k®®ñ{ ° joU »ÄBµ¤BM ³� ²k¯oQ ½A /k¯BªM

nj /k®{BÇM °A nB®� nj q¼¯ ¨B� ³®zU ¬B£k¯oQ o¢½j jnAj °pnC ° kwoM ¤¿p

:kµj»« ow pA°C ³M nBñ{C ° {°n An °pnC ½A q¼¯ <³¯BTv¦£ nj> oí{

k®¦M ³a»ÄBµ²±� ,fAo� ³a»ÄBµS{j

k«C»« »�¦î º±M ³a ³¯BTv¦£ nj

©Tz£»« ºq¼a »Q ºjBMC ½A nj «

ºk®hL§ ,»¢½n ,ºn±¯»Q ,k½B{ »MA±i »Q

Bµºq½oLU SzQ

/jp»« ©½Akæ ³� ,j±M »� BQ S¦��

:¨jAj x±£ ,k«C»« jBM ,¨k¯B« ºnAp»¯ ºBQ

?jp»« �oe ,« BM »v� ³a

/k½q�§ ºnBªw±w

/©½jBT�A ²An

/²An ow ºnAp³\¯±½

/¡¯n ¥£ ºBµ³U±M ,nB¼i q¼§B] kíM

/�Bi»{±«Ao� °

»MC K§

/JC nj BµBQ ,©Tvz¯ ° ,¨k®� An Bµ²±¼£

p°o«A ¨qLw ³a«


!SwA nB¼zµ ©®U ²pAk¯A ³a °

/²±�uQ pA kwn ow ,»µ°k¯A k®ñ¯

!SwA ¬BTinjSzQ »v� ³a

/jo� nj º°B£ joa»« ,_¼µ

SwA ¬BTvMBU o´�

/SwA »¯BTvMBU ³a ³� k®¯Aj»« Bµ³½Bw

/ð§»M »ÄBµ³½Bw

�BQ ° {°n ºA³{±£

SwB\®½A ºpBM ºB] !tBveA ¬B�j±�

Sv¼¯ »§Bi »£k¯p

Svµ ¬Bª½A ,SvµK¼w ,Svµ »¯BMo´«

jo� k½BM »£k¯p Svµ ½B�{ BU ºnC

cLæ ¨j JA±i¥X«,n±¯ ·z¼Mð½ ¥X« Svµºq¼a « ¤jnj

,kµA±i»« ©§j ³� ,©MBU»M ¬B®a °

/²±� ow BU ¨°oM ,S{j ³U BU ¨°kM

/k¯A±i»« Ao« ³� ,SwA »ÄA°C Bµn°j

ºBµnBí{ ° BµjB�T¯A ° Bµ¤±L ° Øjn pA ïnB� ºo´Pw nBYC ³� SwA c�A°

° ¬BÇv¯A ¬AoÇ¢¯ B«A /k½j»« <»§Bi Shw An SwB¼w nB�> /j±M ¤°AkT«

ºAoÇM ³Ç� ºo´Pw ¼�§ ° ³¯AoîB{ b°n B´®½AoM ²°Àî /Sw°A S{±¯ow

·ªµ nj ³� º° º±Qq¼U ¥¼hU ° kwB®{»« |Bi »«±´�« ° »®í« q¼aoµ

kµj»« Swj ³M tB Øve ° ²k¯p ºo½°B~U B´¯C pA ° j±{»« ð½nBM ¾B¼{A

²jn°Cnj o½mÇP§j »Un±Çæ ³ÇM An °A »��BÇî ° oñ� ºBµ³Mo\U ° Bµ³z½k¯A

/SwA

ºo´PÇw nBÇYC ºBµ»£sÇ½° pA »Çñ½ »£jBw k{ ³T�£ q¼¯ ÂL ³�¬B®a


BM jnm£»« y®µl ³M ³� An ³`¯C °A Ç »{B�¯ nB� nj ³a ° oí{ nj ³a ,SwA

¬A°n °A ¬BMp °n½A pA /y½AnC ° ¦ñU �±¯oµ»M ,k®�»« ¬B¼M ¨BªU »£jBw

SiAjoQ³M ºo´Pw /jnAk¯ »£k®®½o�C ° Síw° B«A SwA nBT�£³M ð½jq¯ °

q¼¯ ¬p° �Bd§ pA °A oí{ ° kµj»ª¯ ¬Bz¯ »´]±U j±i oí{ ¬BMp ºÀ] °

° ¼ª¼w ° ºk¼ªe k®¯B« xoæBí« ¬ApAjoQ±¯ pA ºnB¼vM oí{ ÀioM

°A ºBµoí{ pA ºnB¼vM /jnAk¯ »{oTv£ ° �±®U ½o½Bw ° ºo¼z« ° ³½Bw

oTz¼M odM ¼ªµ j±{»« ¨±¦í« /R°B�T« ºBµ Bep BM SwA odM ð½ nj

oí{ �±®T« ºBµ¬p° pA ²jB�TwA jkænj ° SwA ³T{Aj f±wn °A µl nj

¬p° pA B½ SwA t±vd« °A oí{ ¬p° nj »§ÀTiA q¼¯ ²B£ /Sv¼¯ »wnB�

W¼Çe Ç½A pA ° k½±]»ªÇ¯ ²o´ÇM ¬Ak®a ©µ ³¼�B pA ºo´Pw /SwA ïnB�

/kwn»ª¯ o�¯ ³M °A oí{ nj ºA²kîB S½Bîn

°A ºBÇµ�Ao~« »ioM ,»ÄBª¼¯ oí{ J±¦wA tBwAoM ºk®M�Ao~« nj

¬j±M ¬°p±« Rn±æ ½A nj k½B{ ° SwA �Ao~« ³w B½ °j ³M ©¼v�U ¥MB

njAn B´Ç¯C »¢Tw±¼ÇQ »î±Ç¯ ·�wA° ³M GoµB� B«A j±{ tBveA oTz¼M B´¯C

³� ¥¼æA SwA »ÄBµ»£s½° ºAnAj ºo´Pw oí{ /SwA ²jAj nAo ©µ jAkT«A

/j±M k¯A±U ¬Ao¢½j pA °A nBYC }¼hzU KLw

³Ç� �BÇd§ ¬C pA »Çñ½ :jnAj k¯±¼ÇQ ²B£o�Ç¯ °j pA Sí¼LÇ� BÇM ºo´Pw

�oÇ� é®æ oµB�« nj °n½A pA /SwA »¯B�oî »¢¯n ºAnAj y½Bµ³z½k¯A

ºpBv«j nj q¼¯ °A y½B¼¯ ° k®¼M»« ³¯B¢½ ° ³Tw±¼Q B´¯C BM An j±i ° j±{»«

° <¬oÇ »¯Bª¼w c�w pA> ²jnpC¤j SwA »¯Bv¯A ³ñ¯C o¢½j /SwB´¯C BM

oµB�Ç« <¡®Çw ,ÇµC ,¬Bª¼Çw »wk®Çµ y½°n> ° <j¿±ÇQ ZAoí« o~î>

An ¬Bv¯A ³� ºr±§±®ñU ° Sí®æ ºBµ²jn°Ao� Ç ©Tv¼M ¬o ¬kªU »î±®~«

AkÇ] »í¼LÇ� ºBµjBª¯ ¨BªU ° Sí¼L� BM xA»{±�C©µ pA ,j±i ¥æA pA

° u¯B\ÇU ¬BÇv¯A b°n BM ³� S½±®í« ° �zî pA ºnBî ¬kªU /SwA ²jo�


/k®�»Ç« xn±{ BµjBª¯ ½A ¨BªU ³¼¦î Am§ /jnAk¯ »¯A±i©µ ° »¢®µC©µ

° owoÇM ¬AnBÇM xqÇ½n ,<RB¼Çe qLw Sæo�> BU jn°C»« º°n Sí¼L� ³M

¥eBw ºBµ³wB« BM ZA±«A jn±ioM ºAkæ ° Bµ³¯±£oM ©¼v¯ xp° ,Rn±æ

° ¼Ç�§ »�Ç�A±Çî BÇM SwA ²AoªÇµ ©§A±Çî ½A /k®� �nj ° k®� uª§ An

ºkÇ½j BÇM ¬±Ça ° k®¼M»« b°n BM ° ²k¯p An q¼a ³ªµ ³� ½o� RÀ¼hU

Ç½A pA /k®�»Ç« Çz� ð½oÇµ ºAoÇM ²pBU »«±´�« jo¢¯»« B´¯C ³M o¢½j

:k½±£»« ³� Sw°n

k½j k½BM o¢½j n±] ,Sv{ k½BM An Bµ©za

k{BM ¬AnBM j±i jBM j±i k½BM ²rA° ,Sv{ k½BM An Bµ²rA°

SvM k½BM An BµoTa


joM k½BM ¬AnBM o½p An ²o�Bi An oñ�

/jo� »£k¯p ¬±®� A ·�d§ nj k½BM


SwA ¬±®� A ·`�±e nj ¬jo� »®UJC »£k¯p

:³�Sv¯Aj k½BM




©½°oM B½njK§ /SwA g½nBU »¢Tvi ow SzQ

©½pAk¯B¼M JC nj n±U

JC pA An R°Ao� ©½o¼¢M °

° RjBî nBL� Tv{ ·¯Bz¯ ºo´Pw ©v¼§±Lªw KTñ« nj ¬AnBM ° JC

/SwA ¬k½j ²pBU ° ¬k{ ²pBU


¤B¼i n±æ pA An xnBYC ,°A ºo£o½±~U ·d½o jk« ³M |Bi ²B£o�¯ ½A

BÇM ºo´PÇw »§kªÇµ ° »{±\ªÇµ /SwA ²joÇ� nB{oÇw é½kM RAo¼LíU °

« y§BM> B½ ° <¨±®{»« An ³`�BM u�¯ ºAkæ «> ¬±a »UB¼MA pA Sí¼L�

»ÄB´®ÇU ° A°qÇ¯A S�BÇ�§ /SwA nBñ{C ° {°n <SwBµ³¦`¦a ßoQ pA°C o ÔQ

¼æ±ÇU »¯k¯BÇ« o�BÇi nj ° BLÇ½p RB¼ÇMA Ç½A BM q¼¯ An j±i o½mQK¼wC

:k®�»«

,k¼½C»« o£ A « ïAow ³M


« »ÄB´®U �pB¯ »®¼a

° /SwA ²kÇ{ y�Ç¯ xnAqÇ« k¼�Çw ¡®w º°noM ³¯Aj°B] ³� »UB¼MA

ºA²nBQ ° ¥¼L ½A pA »ÄBµ»£s½° ,ºoí{ oµ±] ºB®� ³� SwA ³¯±£½kM

pAjoQ±¯ ¬AoîB{ o¢½j pA An ºo´Pw hw po� ° ðLw ,o¢½j RB¼æ±~i

ºA²±¼Ç{ ºAnAj SwA ºoîB{ º° S�£ ¬A±U»« ° k®�»« q½BªT« oæBí«

/SwA ³]±U n±inj ºpB¼T«A j±i ½A ³� |Bi

/SwA uñí®Ç« B�Ç{ ° ¤¿p ©v¼T¯BÇ«n »î±Ç¯ ºo´PÇÇw oíÇÇ{ nj

Çw nj ,»¯A±]±¯ ºAkTMA nj /k½j ¬A±U»« q¼¯ An �¼d« pA °A »£jnpC¤j

¤B�TÇ¯A ° ºjAk]A ·¯Bi T�n x°o� S¦î ³M ³� »¯B«p nj ,»¢§Bw ²jq¯BQ

° ¥£oÇQ ïBÇM »ÄBLÇ½p ° y«AnC ° c¦Çæ pA ¬Ao´U »§B\®] ° ï±¦{ o´{ ³M

j±ÇM ²kÇ{ ¨°odÇ« ,j±M ²k¯Anm£ ¬C nj An j±i »�j±� ¬An°j ³� »¯Bd½n

:k½Aow»« ¼®a

»®Çñw ¬C nj <»¯A°o¼{ o½p �B�A> ©wA ³M ³� ºA³ªij ½A

,¨A³T�o£

,SwA ð½nBU ° jow n±£¥X« ³ñ®½A pA ³T{m£

©Tvµ ©µ ³®µoM ° ³®wo£ ¬C nj


pA <K{ o¼ nj> ·í� nj �¼d« pA An j±i »£jnpC¤j ©µ pBM BµkíM °

:k®�»« ¬B¼M ¼®a ¡¯n òo« JBT�

:»ñ½nBU ½A njSv¼¯ ºA³®in

,³Tw±¼Q ©µ ³M nA±½j ° nj

¼«p º°n o£ A jq�§ ºA³½Bw

,³Twn ºk®M p SwA »ªµ°y�¯

Bµ¨jC u�¯

Sw²jov�A ow ³M ow

A±µ ²jo«sQ ·{±£ ½A njSwA ºnB£p°n

Sw²jo« »�Bz¯oµ

An ³ªµ « ¬±a ³�SwA »µB£o½j

/SwA K§ bo� nj »{±«Bi¡¯n

:»{±«Bi ½A njSv¼¯ »z®]

/SwA K{ o¼� nj BµBQ ,BµSwj

y®µl ³M An ³`¯C /SwA ºo´Pw nBYC ºBµ»£s½° pA S§BæA ° »£jBw

¬BMp °n½A pA /y½AnC ° ¦ñUoµ»M ,k®�»« ¬B¼M ¨BªU »£jBw BM jnm£»«

S§BÇæA »î±Ç¯ pA °A oíÇ{ ¼«B�Ç« ° SwA nBT�Ç£³ÇM ð½jqÇ¯ ° ¬A°n °A

Sw°A nBí{A pA ºA²nBQ RB¼MA pA »�¼�¦U ³� ³¯BTv¦£ nj /k{BM»« nAjn±ioM

»�¼w±« ³M ° ²k{ ¼®~U ¬C º°noM »ÄBL½p ¡®µC o¼iA ºBµ¤Bw nj °

/jn±i»« ©za ³M S§BæA ° »£jBw ½A SwA ²k«Cnj »®¼z®§j ° JAm]

pA SwA ºo´�Ç« <©¼®ñ¯ ¥£ An JC> ·¦ª] nj oí{ ½A nj »¦æA ·z½k¯A

¼®Ça k½±¯ ° Bµ»£j±§C pA ºnBî ,kµA±i»« BL½p An ¬B´] ³� »v� oñ�U

:RnBLî nj An »ª§Bî

SwA »ÄBµkæB� oÔQ A±µ ºBµòn ¬BTv`¼µ SzQ>


�Bi ·U±M ½oUn°j ¶k{A° ¥£ pA k¯nC»« oLi ³�

,©¼®ñ¯ ¥ß£ B´¯C ºAoM An JC ³� Swj¼ÄBQ ²j ¨jo« BM °A »§kªµ /kµj»«

pA ºA²±¦Ç] k¯joÇñ¯ ¥Ç£ BÇ« ºAoÇM An JC j°n oÇw ¬B«joÇ« ³Ç� n±�¯Bªµ

/SwA oîB{ ¤BØí� ¥¼hU ° ¼�§ tBveA

SwA »µB£ ³¼ñU ²B£ ° kµj»« fn nB¼vM ºo´Pw oí{ nj RBª¦� nAoñU

<©¼®ñ¯ ¥£ An JC> �Ao~« o¼�¯ ,jnAj S¼ªµA °A o�¯ nj ³`¯C k¼� FU ºAoM

JC ³ÇM ³ñTÇwA Sinj ° Sí¼LÇ� BÇM »§kªÇµ tBÇveA ¬Bªµ éA°nj ½A

¬BÇv¯A oÇñ� nj q¼Ç¯ ° SwA ²°k¯A nj ¬C pA n°j nA°»«jC ° SwA k®«pB¼¯

³� SwA JC �� ³� °A ¶k¼ñzi ¬B¯ ° Swk¼´U ° y½°nj ºjo« :SwA

pA SwA »�æ° Ç ºkíM ºBµ�Ao~« nj /k½Bª¯ ¬jn±i ¥MB An ¬B¯ k¯A±U»«

J±¦�« ¤Bª� »�¼d« ,SwAnA±£ JC ° ¤¿p j°n ¬C nj ³� ,Swj¿BM ²j

¬C ¶nBMnj °n½A pA /jnAj »¯B«nC »T§Be °A o�¯ nj ° ²k½k¯ An ¬C oîB{ ³�

º°pnC /kµj»Ç« �ÇvM �°l ° n±{ BM An ¨À� ° k½±£»« hw ³¯BBTz«

KwB®« ° ²jBw »ÄBTw°n ºBµo½±~U BM An ¬C ¨jo« ° ²j ºp°o´M ° »¯AjBMC

,¬BÇz�Ao¼Ç{ ºBµ°BÇ£ ,¬B{±Ç] ºBµ³ªÇza> :k®�»« ©v\« ©za y¼Q

SwA o�Be B] ³ªµ nj ³� k¯°Aki ³M ²nB{A BM ²j ¨jo« nj ¬Bª½A f±wn

SAkÇæ ° Ç�§ ¬B¼ÇM nj ,kÇ«C ©¦ ³M ²pBU ºo½±~U ²B¢¯C ,²k{ nAq£oM

Bµ³®¼Ça ¬j±ÇM ²BU±Ç� ³Ç� ¬B®a <JBTµB« pA ¨À� ºB®´Q »®{°n> :BµnBT�£

³¯ o¢« ;o¢½kñ½ ³M ¨jo« »ñ½jq¯ ° SwA SØ¼®«A nAj±ª¯ (»¦£ ºBµnA±½j)

²j ¬C nj /SwA ²jAj k½±¯ An BµnA±½j ¬k®�oM q¼¯ <²An nj »«B¼Q °> nj ³ñ®½A

,k®®�»Ç« �nj An ¬C ° kÇ¯nAj u¯A ¬C ºBµ»ÄBLÇ½p ° Sí¼LÇ� BÇÇM ¨joÇÇ«

ºA³`®Ç� oÇ£ A ° <Sv¼¯ »B�UA ¬j¿> ° <SwA »¦£ ³a �½B�{ k®¯Aj»«>

/k¯oLiBM k½k] ¶k½o�C ½A j±]° pA ²j ¥µA k�ñ{»«

pA »� Be <!k{BM k½BM »µj ³a> ³� ½A ° oîB{ q¼¢¯AJB\îA ¼æ±U


¨B\Ç¯AoÇw /SwA »®¼«poÇw ° »£kÇ¯p ¼®a ³M °A »¢T�¼{ ° �±{ ¤Bª�

° SwBµ»®Ç{°n ° B�Çæ o´�Ç« ³Ç� SwA JC ³ÇM oîB{ ·z½k¯A Sz£pBM

¥ß£ An JC ° k®®� �nj An »®í« ½A ³� k¯nAj An S¦¼�� ½A j°n ow ¬B«jo«

<©¼®ñ¯ ¥£ An JC> q¼¯ B« ³� oT´M ¬Bªµ uQ k¯A²joñ¯

,T{m¢¯ ºowow ° q¼aoµ nj ¬jo� ¥«FU pA SwA »� Be oîB{ b°n

° BÇµS{AjoÇM BÇM ,¬k¼z½kÇ¯A ¬Bî±®ªÇµ ¶nBÇMnj ° ¬j±ÇM ¬AoÇ¢½j oñ� ³M

³Ç� »Çv� k¼®�»Ç« ³�eÀÇ« /±¯ »z®¼M ° xo¢¯ po� ° ²pBU »½Bµo½±~U

,¤°AkT« ° j±´í« ©¼µB�« ºAn° y½Bµ³z½k¯A ° jnAj ³¯AoîB{ k½j ° Ro��

° k½±£»« hw ³¯Ap°n »¯B£k¯p ¶jBw RBØ¼íA° pA ³¯±¢a ,Sw±QBñU nj

:kwn»« B\� ³M B\� pA

!fAo� ³a»ÄBµS{j

!k®¦M ³a»½Bµ²±�

!k«C»« »�¦î º±M ³a ³¯BTv¦£ nj

©Tz£»« ºq¼a »Q ºjBMC ½A nj «

,k½B{ »MA±i »Q

/ºk®hL§ ,»¢½n ,ºn±¯»Q

Bµºq½oLU SzQ

jp»« ©½Akæ ³� j±M »� BQ S¦��

/¨jAj x±£ ,k«C»« jBM ,¨k¯B« ºnAp»¯ ºBQ

?jp»« �oe « BM »v� ³a

/k½q�§ ºnBªw±w

©½jBT�A ²An

/²An ow ºnAp³\¯±½

¡¯n ¥£ ºBµ³U±M ,nB¼i q¼§B] kíM


/�Bi»{±«Ao� °

»MC K§

JC nj BµBQ ,©Tvz¯ ° ,¨k®� An Bµ²±¼£

p°o«A ¨qLw ³a«>

!SwA nB¼zµ ©®U ²pAk¯A ³a °

/²±�uQ pA kwn ow ,»µ°k¯A k®ñ¯

!SwA ¬BTinjSzQ »v� ³a

jo� nj º°B£ joa»« ,_¼µ

/SwA ¬BTvMBU o´�

SwA »¯BTvMBU ³a ³� k®¯Aj»« Bµ³½Bw

,ð§»M »ÄBµ³½Bw

�BQ ° {°n ºA³{±£

SwB\®½A ºpBM ºB]tBveA ¬B�j±�

/Sv¼¯ »§Bi »£k¯p

Svµ ¬Bª½A ,SvµK¼w ,Svµ »¯BMo´«

ºnC

jo� k½BM »£k¯p ,Svµ ½B�{ BU

,SwA ºq¼a « ¤j nj

,n±¯ ·z¼M ð½ ¥X«

cLæ ¨j JA±i¥X«

kµA±i»« ©§j ³� ,©MBU»M ¬B®a °

/²±�ow BU ¨°oM ,S{j ³U BU ¨°kM

/k¯A±i»« Ao« ³� ,SwA »½A°C Bµn°j

j±ÇM ¤°AkT« ºBµnBí{ ° BµjB�T¯A ° Bµ¤±L ° jn pA ïnB� ºo´Pw nBYC


R±¦Çi nj ,Sí¼LÇ� ¬BÇ«Aj nj /k½j»Ç« <»§Bi Shw An SwB¼w nB�>

° Bµn±¯ nj �o� ,³z½k¯A ° ¥¼hU ¬B½BQ»M ºBµ��A nj ,ºo¢¯¬°nj ° ¬B�oî

»��A nj ,Sw°A S{±¯ow ° ¬Bv¯A ¬Ao¢¯ ,B´T¯A»M ° »MC o´Pw nj ,Bµ¡¯n

¬An°j ¨BªÇU nBÇî ° oîBÇ{ ½oUònqÇM An °A ºo´PÇw ³� ºjo« oUé¼w°

½oUònqM pA »TwAn ³M ³� º±§±« »h¦M kªd« ½k§A¤À] B¯¿±« ,k¯Aj»«

nj ° j±i ¬B«p nj ©µ °A ,SwA ¬Ao½A ¬Ao£ ³z½k¯A ° »wnB� ¬BMp ¬AoîB{

³¯B�¼ªî ozM RB¼e ³M ¬B®a ºq½o¯±i ° ¡®] ° Sze° pA ²k®� C ¬An°j

An ¬C ³M �±Mo« ¥ÄBv« ³¯Ak®ªz½k¯A ³MBz« ,Bµ³®¼«p ¼ªµ nj ° ²jo� o�¯

½A ²k®®� uñí®« ³� °A nBí{A xpnA ³� ²j±ª¯ ¥¼¦dU ° ³½q\U ° »wnoM

pA ³Ç� ¤Bwk~TÇzµ ¤±Ç� nj ³z¼ªÇµ Sw°A »¯Bv¯A º¿A° ºBµy{±�

ï°o� /j±M kµA±i nAk½BQ ° ²j±M nAk½BQ jnm£»« S½ozM ·í«B] nj °A n±´�

¬B«p ° o´{ pA °A> :SwA ³T�£ ºo´Pw JAo´w ¶nBMnj Swnj ³a jAqio�

° k¯p»Ç« oÇe »£kÇ¯p ° ¬Bv¯A pA °A /k®�»ª¯ SLdæ » ØæBi ¨jo« °

</SwA é¼w° ¥¼§j ¼ªµ ³M

° »®íÇ« q¼aoµ ºAoM ³� ºo´Pw ¼�§ ° ³¯AoîB{ b°n B´®½AoM ²°Àî

ð½nBÇM ¾B¼{A ·ªµ nj ³� º° º±Qq¼U ¥¼hU ° kwB®{»« Ø|Bi »«±´�«

,Bµ³z½kÇ¯A kµj»« Swj ³M tBve ° ²k¯p ºo½°B~U B´¯C pA ° j±{»«

/SwA ²jn°Cnj o½mP§j »Un±æ ³M An °A »��Bî ° ºoñ� ºBµ³Mo\U

j±Çi ³ÇM ¬Ao½A oæBí« RB¼MjA nj ³� »Ä¿A° ¨B�« ° ºo´Pw S¼M±Ld«

nBí{A ¼z®§j ° B�{ ,²jBw ,¬A°n ðLwoM ²°Àî ,SwA ²jAj |B~TiA

¥MBÇ ° »�¼�Çe ºBµxpnAoM xk¼� FU ° ³¯B®¼MéA° oñ�U po� o�Bi ³M °A

¼M »ñ½jq¯ »z½k¯A©µ ° ºoñ�©µ ¬Ao½A ¬A±] ¥v¯ /SwA »£k¯p uª§

nBíÇ{A nj ²k{ ³ÄAnA ºBµ³z½k¯A ° nBñ�A BM ¬B{j±i RBwBveA ° nBñ�A

¶pA°nj ³Ç� q¼Ç¯ ±Ç¯ oíÇ{ ¬AnAkTÇw°j pA ³TÇwj ¬C /kÇ¯A²jo� Ak¼Q ºo´Pw


° ¨Bµ°A nj ° ²k{ ³TvM ¬B{ow SzQ nj »¯A±] ¬An°j »ÄÀ� ºBµfB�

gwBÇQ º±\TÇÇv] nj ° k¯n°³�±ÇÇ� oªÇÇî »¯B½BÇÇQ ºBÇÇµp°n RÀ¼hÇÇU

B\®½A ³a ºAoM Ç k¯A²k«C B\� pA ³� ¤AÆw ½A ºAoM k®{BM»« ºA²k®®�é¯B

pA yhMS½B�n ºjB½p j°ke BU ° »��®« JA±] k¯°n»« B\� ³M ° k¯A²j±M

³Ç� K{oÇµ oTz¼M o�Bi y«AnC BM ° k®®�»« S�B½nj ºo´Pw ð¼Tñ§B½j

/k¯nAm£»« ¼§BMoM ow k¯°n»« JA±hTin ³M

»Moî ° »¯Bª§C Ç ³v¯Ao� Ç »v¼¦¢¯A ºBµ¬BMp pA ³T{m£ JAo´w nBí{A

²k{ ³ª]oU ©µ ºkÄ±w ° »�oU Ç »§±¼¯BPwA ºBµ¬BMp ³M oiA ºBµ¤Bw nj

,oîBÇ{ o®¼ ß] AnÀ� ©¯Bi �w±U »§±¼¯BPwA ¬BMp ³M °A nBí{A ·ª]oU /SwA

ºBµ²j°oÇw ,©Ç]oTÇ« jB�TÇîA ³ÇM /SwA ³T�o£ Rn±æ ©]oT« ° ²k®v½±¯

/k¯p»« k¯±¼Q ¬B´] p°o«A oí{ ³M An ¬Ao½A »¯B�oî oí{ JAo´w

ºBµo®Çµ ¶kÇñz¯Aj nj »{B�¯ ·T{n nj ¥¼~dU ¬B½BQ pA uQ JAo´w

° ¬k®§ ° ¨n ,u½nBQ ³M 1337 ° 1336 ºBµ¤Bw nj ¬Ao´U ²B¢z¯Aj ºBL½p

²B¢z½Bª¯ ð½ nj S�o{ ºAoM �n±½±¼¯ ³M q¼¯ »µBU±� o�w /jo� o�w QAr

·TÇv]oM nBYC BM »ÄB®{C ºAoM /jo� k¯j±M ²jAj K¼UoU °A nBYC pA ³� »{B�¯

ºBµn±Çz� ³ÇM oÇ¢½j ºBµ¼«poÇw ·�v¦Ç� ° ¡®µoÇ� SiB®Ç{ ° ºo®µ

uv\U ° }d�U ° Jo� ° �o{ ³M o�w ° o¼w /jo� o�w ¬B´] ¦Th«

y®¼ÇM ° y¯Aj ° ¡®µoÇ� ° o®Çµ pA »®Ç� ºjn°CSwj ,uÔ�¯A ° �B�C nj

nAoÇ xA»£kÇ¯p ²AnAoÇ� ¬Ap°oÇ� »Ç�AoÇa ¬±a ³� jn°C ¬B�«nA ³M y½AoM

Sv¯A±TÇ¯ q£oÇµ �oÇ{ pAn ° q«noQ ºB��° Jo� o£ A±�A �¼d« /S�o£

An °A »Äo«BÇ¯ ºA³T{n »Ä±£ /kµBñM An xAºjAk]A ° ¾BMC ¼«pow ·MlB]

nj An xnBí{A ½oUBL½p pA »ñ½ /Sw±¼Q»« ¬B{B� yM±Ld« ¼«pow ³M

pA y¼Q ,jnAj ¨jo« ¼M nj ¬A°Ao� S¼M±Ld« ³� SwA ²j°ow ¬B{B� jn±«

/k¼wn ¬B£k®¯A±i o�¯ ³M ½A


ºnAq£oÇM ° ¬joÇ� »{B�Ç¯ ³ÇM oTz¼ÇM 1350 BÇÇU 1340 ºBµ¤BÇÇw nj

²jB�TÇwA n±�®Ç« ³ÇM ° SiAjoÇQ ¦ThÇ« ºBµn±z� ° ¬Ao½A nj ²B¢z½Bª¯

¬B{B� yµB£jAp ³M ³� ºk½k{ ·Àî S¦î ³M q¼¯ ° yT° pA oTz¼M ³aoµ

° Ro´Ç{ Z°A nj /joÇ� ³¼´ÇU o´Ç{ ¬C nj j±Çi ºAoÇÇM »®ÇÇñv« S{Aj

yUC ³ÇM An xj±Ç]° «oÇi »µBñ¯BÇ] ºnBª¼M 1357 ¤Bw ³M S¼M±Ld«

°n Hí½oÇw y¼£kÇ¯p ïAoÇa ¬±Çi ¬B�oÇw ºnBª¼ÇM ³ÇM ÀTÇMA BÇÇM /k¼ÇÇz�

¬Ao´ÇU ³ÇM ³\¼T¯»M ñ§ ,S�n ¬k®§ ³M ³\§Bí« ºAoM /S{Am£ »{±«Bi ³M

:j°ow ¼®a ²Bñ¯B] ºnBª¼M ¤B¢®a nj ° SMo� nj /Sz£pBM

SwA ²jo«sQ Bµ³iB{

SwA ²jov�A Bµ¡®w

k§B¯»« j°n

k¯A±i»« k�]

J°o� ¡¯n BM ³Th¼«B¼M ©�

jow ·~� ©L§ p j°AoU»«

J°o� ¡®U ½A nj ²jov�A ©§j

° k½kÇ{ jnj BÇM ¬BL½oÇ£ ³ÇM Swj /k¼Çwn Z°A ³ÇM y½nBª¼M ¬AoÚ nj

:j°ow ¼®a j±M ³Tvz¯ nB�T¯A nj �B�A ·½°Ap nj ³� òo« ° Bwo�SB�

k®{AoU»« ºA³L¼T� nA±½j ½A SzQ

?º±®{»«

©T�n ° k«C nj ^±Q ·�d§ °j ¬B¼«

¨jo� pBM �Biºjow ³M ºnj nB¢¯A

k¼MBU Ä»£k¯p ³M ¬BTwn±£

k¯k¼wÀQ ²B¼w ºBµ¡®w ½A º°n ,Ä»�j±� ºBµºpBM

©�S½kMA Ç ¨±®{»« An Bµ¡®w


SwA ²j±´¼M ³a nB�T¯A n±£ nB®�

Ao½mQ jnAj ¨B¯ òo« ³� An »T¼íA° ³¯B®¼MéA° ° ³¯AjBTwA ºo¢½j oí{ nj

:k½Aow»« ¼®a ° j±{»«

òo« pA ©¼woT¯ °

Sv¼¯ oU±L� ¬B½BQ òo«

Sv¼¯ ²o¼\¯p ð½ ·¯°nA°òo«

SwA ºnB]»�B�A µl nj òo«

jnAj ª¼z¯ ³z½k¯A x±iºA±µ °JC nj òo«

k½±£»« hw cLæ pA ²kñµj K{RAl nj òo«

¬Bµj ³M k½C»« n±¢¯A ·{±i BM òo«

k¯A±i»« ±¦£ fow ¶o\®e nj òo«

SwA �oQB{ ØoQ ß»¢®z� ¤±Ãv« òo«

k®¼a»« ¬Bd½n »µB£ òo«

jo¢¯»« B« ³M SwA ³Tvz¯ ³½Bw nj ²B£

©¼¯Aj»« ³ªµ °

SwA òo« ¬s¼v� A oQ ,Rm§ ºBµ³½n

pA ye°n 1359 ¤BÇw ²BÇ« Sz´LÇ½jnA ¤°A p°n o´Ç�pAkíM ¨B\¯Aow

/Sw±¼Q S½kMA ³M ° k{ Bµn u� ºB®¢®U

:SwA ³TvM y�¯ °A pA S¼M ³w ½A x±i »�i BM xnAq« ¡®w º°n



/« »ÄB´®U �pB¯ »®¼a

nj An º±Ç¯ ° ²pBÇU ºBµ�Ç�A ° SwA ¡¯nBÇ¢¯n ºo´PÇw JAo´w oí{

° ¤B¼i n±æ pA SwA ²k®� C º° nBYC /k®�»« pBM ²k®¯A±i ¬Bªza ¥MB�«


pA �±ª\« nj ,�±®T« o½°B~U ° ºoµB� »ÄBL½p j±]° BM ³� é½kM RAo¼LíU

SwA ¡¯n©� »îBªT]A ¨B¼Q ° k�¯ °A nBí{A nj /SwA n°j ³M ¬B«p RB¯B½o]

JAo´Çw BÇ«A /jn±i»« ©za ³M o½°B~U »¢®µBªµB¯ ° »£k®� AoQ ¬C nj °

¬Ao¢¯ é¼w° ºkíM nj ° »¦�n±� ³M xnBí{A nj ©½k{ o�mT« ³� ºn±� ³M

ºAoM ³� S{Aj »�¼�§ ° ³¯AoîB{ b°n ºo´Pw /Sw°A S{±¯ow ° ¬Bv¯A

ð½nBÇM ¾B¼{A ·ªµ nj º° ¥¼hU /j±M ¥ÄB »æBi ¨±´�« ° »®í« q¼aoµ

SwA S¦î ½kM /SiBw»« tBveAoQ ° ²k¯p ºo½°B~U B´¯C pA ° k{»«

²kÇ«Cnj o½mÇP§j »T§BÇe ³M °A »��Bî ° ºoñ� ºBµ³Mo\U ° Bµ³z½k¯A ³�

/²j±M ¬C nAm£¬B¼®M xj±i ³� SwA ºA²s½° ðLw ºAnAj JAo´w /SwA

¤Bw nj ±¯ oí{ ·æoî nj �B�UA ½oU³]±U ¥MB ³� S�£ ¬A±U»« éA°nj

»Ç¯Ao½A ¡®{±µ ¬BMp ³M »ÄBª¼¯ ¬BMp pA ºo´Pw JAo´w yioa ,1332

SdU ³� »¯Bv� ,Bµ¤Bw ¬C nj ³� j±M S´] ¬C pA �B�UA ½A S¼ªµA /SwA

¬BÇMp ³ÇM »Çv� »§° ,k¯j±ÇM nB¼ÇvM ,k¯j±ÇM ³T�oÇ£ nAo »ÄBª¼¯ oí{ o¼YFU

/S{Ak¯ »µB£ C °A »wB®{BL½p ° »¯Ao½A ¡®{±µ

ke BU An °A ¬BMp ³� j±M »¯Ao½A ¡®{±µ �nj pA oYFT« oîB{ B´®U ºo´Pw

° ½oU½oÇ� pA »Çñ½ j±LÇ¯ Ç½A oÇ£ A ° k¼zhÇÇM ¥«BÇÇñU ºo¼¢ªÇÇza

oíÇ{ /k¯B«»Ç« }BÇ¯ ° ²nBÇ� ³ª¼¯ ,±¯ oí{ ºBµjn°BTwj ½oUS¼�o�oQ

° ³¯AoîB{ ºBµo½±~U ºAnAj k{ ²nB{A jn±« k®a nj ³� ºn±� ³M ºo´Pw

j±M ºoîB{ JAo´w /SwA »ÄB®� ° »�v¦� ° »¯B�oî ©¼µB�« ° ¼«B�«

/jAj»« oí{ ¡¯n q¼a ³ªµ ³M ³� xj±i o®µ ° oí{ ºB¼¯j nj n°³�±�

S�n»« °o� ºjB« q¼aoµ ºB�nr nj ,k®T{Aj S½±®í« °A ºAoM ¾B¼{A ·ªµ

ºAnAj ©§BÇî RAnl ¨BªÇU °A ºAoÇM »Ä±£ /k¼zhM»« º±®í« RB¼e ¬C ³M °

:k¯j±M tBveA ° ³��Bî ° b°n




/« »ÄB´®U �pB¯ »®¼a

JC oí{ nj B½ °

:©¼®ñ¯ ¥£ An JC

/JC jn±i»« ºoT�� ,nB¢¯ASwj°o� nj

k½±{»« oQ ºA²o¼w ,n°j ·z¼M nj ³� B½

jjo£»« oQ ºA²p±� ,ºjBMC nj B½

///©¼®ñ¯ ¥£ An JC

ºAnAj xoíÇ{ /Sw°A j±Çi ¶sÇ½° ° ¼Ç�§ »¯BÇMp ©Çµ ºoPÇw ¬BMp

R¿B¼Çi /»®Ç{°n ° »£jBÇw kBÇ� ²B£³£ ° SwA ©´L« »§° ²pBU o½°B~U

³TÇL§A ºo´PÇw /SwA ³T�o£nj An º° nBí{A owAow BL½p o½°B~U ° ½o�

Szµ> nBí{A ¤Ài pA ³Tñ¯ ½A ° ³T�n y¼Q y½±i ¥«BñU ²An nj ²nA±ªµ

nj ºo´PÇw JAo´w ,¥� nj /SwA SiB®{ ° �nj ¥MB Â«B� °A <JBT�

° BÇ½A°p ° Sí¼LÇ� nj �¼Çj Tv½oÇ¢¯ ³ÇM An Bµ¬Bv¯A ,²jBw ¬B¼M BM ,oí{

³� ºn±� ³M /k®�»« R±îj ¬C BM T�B½ k¯±¼Q ° ¬k{ ð½jq¯ ° ¬C RB¼Äq]

nj ° k½k®vQ»ªÇ¯ Sv½p»« ¬C nj ³� An ºo~î ° j±i �¼d« °A ©¼T�£

,B´®ÇU ,o£±\TÇv] ºk®«o®Çµ °A /j±ÇM oT´ÇM ° oÇU¿A° »ª§BÇî º±\TÇÇv]

²joTv£ nB¼vM xA³¯AnAk«¬Bv¯A ²B£k½j ° j±M ¤±\i ° U°o� ,K¦�¤Bª�

pA »ioM ³� ²j±M ²Aoªµ »wnoM ° k�¯ BM ³z¼ªµ º° nBYC °n½A pA /o¼£ Ao� °

,<o]B´Ç« ïoÇ« JAo´Çw> ,<n±�Çe B´T¯A BU> :k®{BM»« ¼®a BµJBT� ½A

° <qLw ©\e o¼v�U> ,<ºk®µ ðLw ° ºo´Pw ,¤k¼M> ,<¨o�w nj p±®µ>

/o¢½j ºjAkíU

/nA±w k¼woQ ³� j±M ¦� nj <?SwB\�Sw°j ·¯Bi>

/jo� »Xñ« ¬BªwC


k¼zhM Bµ{»ñ½nBU ³M S{Aj K§ ³M ³� ºn±¯·iB{ nm¢µn

:S�£ ° ºnAk¼Pw jAj ¬Bz¯ Sz¢¯A ³M °

,Sinj³M ²k¼wo¯>

/SwA oUqLw AkiJA±i pA ³�SwA »�BM ³a±�

SwA »MC S�AkæºBµoQ ¶pAk¯A ³M zî ¬C nj °

/jnC»« nj ³M ow ,ï±¦M SzQ pA ³� ³a±� ¬C ³U BU j°n»«

,»`¼Q»« »ÄB´®U ¥£Sªw ³M uQ

,¥£ ³M ²k¯B« ¨k� °j

»¯B«»« ¼«p o¼�BwA k½°B] ¶nA±�ºBQ

/jo¼£»« Ao� �B�{ »woU An ±U °

:º±®{»« »ziyi ,B�� ¤B¼w S¼ª¼ªæ nj

»®¼M»« »�j±�

n±¯ ·¯¿ pA jnAjoM ³]±] ,¿BM ºk®¦M ZB� pA ³T�n

»woQ»« °A pA °

SwB\� Sw°j ·¯Bi

###

k¯A±i»« ¬B´] ïo« ½oUn°j �x±£

/pBM ° ,Swkñ½ ° ,SwA u¼¦w K{

Bµ»¯Akíª{

j±®{»« An ²B« ///¥~� ·iB{ ½oUnAjAkæ °

¬BªTiBw ±¦] ¬Bñ¦Q

Swj ³M t±¯B� nj

©¼v¯ �AowA nj °

An ±U ºBµ¨k� n°j pA k¯p»« Akæ ²jB] ,�x±£


/Sv¼¯ »ñ½nBU S®½p ±U ©za

B¼M ° ,� BQ ³M y�� ,¬BñTM An Bµð¦Q

kµj nAkzµ ±U Sz¢¯A ³M ²B« oQ ³� »ÄB] BU B¼M °

±U BM k®¼z®M »i±¦� º°n ¬B«p °

Jm] j±i³M pA°C ·í��ð½ ¥X« ,An ±U ¨Ak¯A K{ o¼«Aq« °

k®®�

:S�£ kµA±i An ±U ³� B\¯C njSwA »½BwnBQ

oÇU Çzî ·YjBÇe pA ³� SwA »µB¢¯ ³M ¬k¼wn q¼a ½oT´M

/SwA

###

/Sv¼¯ ºoMA

Sv¼¯ ºjBM

ç±eK§ ©®¼z¯»«

JC ,¥£ ,« ,»®{°n ,Bµ»µB« xjo£

/Sv½p ·{±i»� BQ

/k®¼a»« ¬Bd½n ¨njB«

/oU ºBµ»v¦�A ,oMA»M »¯BªwC ,o¼®Q ° ¬Bd½n ° ¬B¯

�B¼e ºBµ¥£ º¿ :ð½jq¯ ºnB¢Twn

!jq½n»« BµxpA±¯ ³a ,u« ·wB� nj n±¯

/jnC»« ¼«p º°n An cLæ ,k®¦M nA±½j ow pA ¬BMjo¯

/q¼aoµ ¬B´®Q ºk®hL§ SzQ

SwAk¼Q « ¶o´a ,¬C pA ³� ¬B«p nA±½j jnAj »¯p°n

/©¯Aj»ª¯ ³� ,Svµ »ÄBµq¼a

jo« ©µA±i ©®ñM An ºA²qLw ,©¯Aj»«


/öQ ° ¤BM pA oQ « ,Z°A BU ¿BM ¨°n»«

/©w±¯B� pA oQ « /Sª¦� nj ©®¼M»« ²An

{ ° ¨n±¯ pA oQ «

/Sinj ° nAj pA oQ °

Z±« pA ,j°n pA ,¥Q pA ,²An pA öQ

:JC nj »£oM ·½Bw pA öQ

/SwB´®U ©¯°nj ³a

° �oÇ{ »TiB®{»ÄBL½p ºBµjn°BTwj pA ºo´Pw JAo´w ,»{B�¯ nj

nBYC nj /k¯j±M o£ ²±¦] xnBYC nj Bµo¼YFU ½A ³� j±M ³Tz£ k®«²o´M Jo�

»wk®µ ºBµö� ³� ºn±� ³M S{Aj »U°B�T« ° ½±¯ joñ½°n xA»{B�¯

R°B�T« y¯B«qªµ ±¼UAn±¢¼� ¬B{B�¯ »«BªU BM y¢¯n ºoTv� Bi ° ºj±h¯

ºAoM ³� S�B½ Swj »îAqT¯A ³ª¼¯ ° ,q]±« ºA²±¼{ ³M »{B�¯ nj °A /j±M

oTz¼ÇM ºo´PÇw /j±M Bz£nB� ºo½±� Sí¼L� nj xA³¯AoîB{ ºBµ³�{Bñ«

jo�»« nAq£oM <¬±d¼w ºo§B£> nj An xA»{B�¯ nBYC »¦iAj ºBµ²B¢z½Bª¯

°A ÄB�«A /k®� S�o{ ²B¢z½Bª¯ nj »�oí« p°n ºAoM ³� S{Ak¯ RjBî °

° ³¯B®U°o� ³¼e°n pA ²±¦] ³� ²j±M <�¼¦íTv¯> �i ³M y½Bµ»{B�¯ º°noM

,Bµ�½B�{> ,1336 <¬B\¼M Sí¼L�> ³M ¬A±U»« °A nBYC pA /jnAj xA»¯Ao½A

,1341 <Sinj ³®ÇÇÇU ° Bµ¦ÇÇÇÇî> ,1339 <Sinj ³®ÇÇÇÇU ° nBL½±ÇÇÇÇ]

° 1351 <BµéMo« BM ºk®MK¼�oU> ,1349 <»¢¯n ºBµnA±¯ BM ºk®MK¼�oU>

° ¬AnAj³î±ª\« jq¯ nj °A nBYC pA »ioM /jo� ²nB{A 1357 <ºo½±� ²o�®«>

º° pA ºnBYC ,JAo´w oµA±i ºo´Pw ³¯A°oQ ° jnAj nAo ºo´Pw ¬BTw°j

ºo´PÇw ºBµ»{B�Ç¯ /j±ªÇ¯ ¾AkÇµA ¬B«o� ²p±« ³M S{Aj nB¼TiA nj ³� An

/SwA k®hL§ ð½ ºoYÆ« ° »£jBw ³M

pA ³� k¼®¼M»« An ºo´Pw j±]° B´¯C nj k¼®�»« ²B¢¯ ³� An y½Bµ±¦MBU


/k¯p»Ç« k®hÇL§ ²k®®¼ÇM ²BÇ¢¯ ° ¬BªÇza ³M ,²k®®¼M ³M ±¦MBU ¬C ³M ±¦MBU ½A

,Akæ»ÇM ºBµ oÇe pA oÇQ ºk®hÇL§ ,¼¢ªÇ� ºk®hL§ ,½o¼{ ºk®hL§

»{B�Ç¯ SeAn An ¬C ¬A±U»ªÇ¯ ³� ºk®hL§ ,Bµ¡¯n ½oU�¼n BM ºk®hL§

RBî±�±Ç« /jo� �nj An xq«n ° pAn BU jo� ²B¢¯ An ¬C »¦¼i k½BM ,jo�

An Bµ¡¯n °A ©¦ /SwA ²k®� C »¯A°n ° »£jBw pA ³ªµ ºo´Pw ºBµ»{B�¯

³PU ,ºA²qLw ,»¦£ /SwA ²k¼§B« »{B�¯ ¨±M º°noM ¨BªU »£jBw ° »TeAn BM

° kíÔM ¨BªU BM An ºA²o�®« ° »Tinj ,ºA³L¦� ,»§B´¯ ,»L¼w ,ºA²±¼« ,»� Bi

° ³Ti±w ·Tw±Q BM An ´� ¬BTinj ©T½n /SwA ²jAj ¬Bz¯ y½A±µ ° ¤Be

³� SwA ²jo� »{B�¯ ²jBw ¬B®a¬C »¢¯n ºA²±´ ³ThQ ³Tw±Q BM éA°nj

¨±M º°noM ¼ÄBQ³M ¿BM pA B½ ° ¿BM ³M ¼ÄBQ pA S�oe k®a ±«©¦ BM »Ä±£

SwA ²jo� nB� ¬BTinj ³¼§°A bo� ° B] ke nj �� ³� nB¢¯A /SwA ²k¼z�

nj ºo´Pw B«A /jo� ©v\« ° SiBw An B´¯C ° jo� nB� B´¯C º°n GkíM k½BM °

³TiBÇw J±Çi ° ²jBTÇ�A BÇ] Â«B� An BµSinj ±«©¦ S�oe k®a ¬Bªµ

/SwA ²joÇ� ¬B½BªÇ¯ ° }hÇz« q¼Ç¯ An B´Ç¯C ·Tw±ÇQ »£k¼�oU »Te SwA

u®Ç] /j±{»Ç« ue Bµ³iBÇ{ ° Bµ³®U º¿³M¿ nj A±µ ¬B½o] »M±i ³M

/jo� uª§ ° k½j ¬A±U»« »M±i ³M ²jBw° �¼n ¡¯n ³U ¬Bªµ BM An Bµ� Bi

SwA ²k¼z� ±¦MBU º°noM An ºqLw ºBµ¡¯n ±«©¦ ²jBw S�oe k®a BM

k¯B½Bª¯»« »¢ThQ B«A »£jBw BM An º±] nB®� ºBµ²qLw y½Bª¯ B´®U ³¯ ³�

An ¬C o Ô{o Ô{ »Ä±£ »Te ° jo� ue ¬A±U»« ©µ An B´¯C ¬B¼« ¬A°n JC ³ñ¦M

,SwA »¦Çñz« nB¼ÇvM nBÇ� »£jBÇw Ç½A ³ÇM ¬k¼Çwn /k¼®Ç{ ¬A±U»Ç« q¼¯

SwA nA±{j nB¼vM é®Tª« ° ¥´w ðLw ³M ¬j°ow ,oí{ nj ³� ³¯±£¬Bªµ

»¢ThQ ° jB½p nB� ° jB½p ³Mo\U /jnAj nAo hw ¬AjBTwA »ÄB¯A±U nj �� °

Sí¼L� k½BM /SiB®{ ¤°A ³]nj nj An »£jBw k½BM éA°nj /kµA±i»« jB½p

»TÇj ° ©�Ç¯ pA ° SwA ²jBÇw nB¼vM q¼¯ Sí¼L� ¬±a SiB®{ J±i An


nj ²jBw ¬B®a ¬C q¼¢¯AJB\îA ©�¯ ³ªµ ½A /SwA nAjn±ioM q¼¢¯ARo¼e

ºo´Pw /k®�»« R±´L« An ²B¢¯ ³� k¯A³T�o£ nAo ©µ º°n ° o½p ° ©µ nB®�

Bµºn°Ajy¼Q ,k¯p»« nB®� An »®µl �MA±w ,xA»{B�¯ ° oí{ �¦i nB� nj

|Ài j±i ð½nBU ° ²k¼`¼Q µl S�C pA An j±i ºo´Pw /kµj»ª¯ ²An An

/k®�»« »{B�¯ ° k½±£»« oí{ S¼�B�{ ° »£jBw ° »®{°n BM ° k®�»«

¥µj pA°C ° Akæ ° ow ¬°kM ³� SwA ³¯Ak®«o®µ »íA° oYA ð½ ºo´Pw nB�

BÇ« ¡®µoÇ� ° K¦Ç �ªî pA An »ÄBµ oe »£jBw S½B´¯ nj TiAk¯A ²An

° xpA±Ç¯ ð½ y«AnC° »ÇÄ¿¿ ð½ ºBL½p ³«q«p ¬±a xoYA ° k½±£»«

ð½ ºoYÆ« ° »£jBw ³M °A ºBµ»{B�¯ /SwA k®hL§ ð½ ºBTªµ»M »ÄBL½p

³� jnAj »¦\U °A RB¼e°n xnBí{A nj ° ²o´a y½Bµ±¦MBU nj /SwA k®hL§

Akæ»ÇM ºBµ oÇe pA oÇQ ,¼¢ªÇ� ,½o¼{ ºk®hL§ ²k¯±®{ ° ²k®®¼M ³M

An ¬C SeAn ¬A±U»ªÇ¯ ³� ºk®hL§ ,Bµ¡¯n ½oU�¼n BM ºk®hL§ /k¯p»«

/j±ª¯ �nj An xq«n ° pAn BU jo� ²B¢¯ An ¬C »¦¼i k½BM ,jo� »{B�¯

B´¼�BÇ« ° B¼Ç¯j pA ©ÇµA±i»Ç« ³Ça ©Ç¯Aj»ªÇÇ¯

Aj±woQ ° n±{oQ ºow ,¬B«nj»M ° jnjoQ »§j

###

j±Ç{ B¯Aj ºo�Bw pA ,j±M ¬AjB¯ nA kµAp

©®� ¨jC xA²jBM pA ,j±M ªeA o£ A g¼{

###

S{B� ©µA±i»ñh¼« ,ºnA±½joµ ow ,k«C ©µA±i

///k¯A±i ©µA±iºoí{ ,ºA²o\®Qoµ ºBQ

/jn±i©µA±i n±¯

/S{Aj ©µA±iSw°j

###


Bµ»µB« ¨B�¼Q

ç±eow ¨j±M ³T�n

JC nj An j±i»ÄB´®U uñî ,k½B{ ©®¼LM BU

/j±L¯ ç±e njJC

:k®T�£»« ¬B¼µB«

Sv¼¯ ¬BTinj o¼~�U _¼µ

/j±M ¬BTvMBU ¶jo�¨j o´�

Svz¯ ³½±{BQ K§ ,JC {°n ovQ

/joM ³� joM A±µ ³M An °A k«C ,k¼{n±iJB�î °

/JC ¬s¼v� A ³M ©½joL¯ ²An �nj³M

/S�n ³�S�n B« ð§±Q pA �oM

/S{nj n±¯ ¬C »§°

JC nj q«o� ðh¼« ¬C uñî

/jp»« ¥�B�U ºB´®¼a SzQ ,°A ¤j k«C»« jBM o£ A ³�

/j±M B« ©za

/Sz´M nAo�A ³M j±M »¯p°n

�Sªµ ,ºk½j An Aki ïBM yPU nj o£ A ±U

<SwA JC»M ¬Bz�±e ,Bµ»µB« ±¢M °

nB®aS�°ow ³M S�n»« jBM

©T�n»« AkiS�°ow ³M «

²An nj »«B¼Q °

ºp°n

/jn°C ©µA±i»«B¼Q ° ,k«C ©µA±i

/Sh½n ©µA±i n±¯ Bµòn nj


,¨jn°C K¼w !JA±i oQ ¬BUBµkLw ºA :jAjnj ©µA±i Akæ °

K¼w

k¼{n±ifow

/jAj ©µA±i Ak£ ³M »wB½ ¥£ ,k«C ©µA±i

/k¼zhM ©µA±i o¢½j ºnA±{±£ ,An »MAm] ºBL½p ¬p

!ïBM jnAj B{BªU ³a :S�£ ©µA±i An n±�

nBÇ] ,Sz£ ©ÇµA±Çi An Bµ³a±Ç� ,kÇ{ ©ÇµA±i ºjo£ ²n°j

ºC jp ©µA±i

/©®L{ ,©®L{ ,©®L{

,SwA »ñ½nBÇU K{ ,An »TÇwAn :S�Ç£ kÇµA±Çi ºnAmÇ¢µn

»¯Bzñ´�

/xjAj ©µA±i

©ÇµA±i °A ¬jo£oM An oL� A JÔj ,SwBQ»M »�oTij ¥Q º°n

Sh½°C

/k¼aoM ©µA±i BµK§ pA ,¨B®{j ³aoµ

/k®�oM ©µA±i B] pA ,nA±½j ³aoµ

!k®hL§ xnBM k«C »¯A°nB� :S�£ ©µA±i An ¬B¯qµn

/jo� ©µA±i ²nBQ ,An oMA

,zî BM An Bµ¤j ,k¼{n±i BM An ¬Bªza ,jp ©µA±i ²o£ «

jBM BM An Bµ³iB{ ,JC BM An Bµ³½Bw

Bµ²o\¯p ·«q«p BM An �j±�JA±i ,Sw±¼Q ©µA±i ©µ ³M °

/joM ©µA±i A±µ ³M ,Bµ�jBMjBM

/jAj ©µA±iJC ,Bµ¬Ak¦£

/Sh½n©µA±ixpA±¯qLw ¦î,¬A°B£,¬BLwAy¼Q,k«C©µA±i


/jn°C ©µA±i An ©®L{ ¥�w /³®zU »¯B½jB«

/jp ©µA±i Any½Bµu¢« « ,²An nj »U±U ° oi

/S{B� ©µA±i»ñh¼« ,ºnA±½joµ ow k«C ©µA±i

/k¯A±i ©µA±iºoí{ ,ºA²o\®Qoµ ºBQ

/jAj ©µA±i»]B� ,An »�À�oµ

!�±� jnAj »µ±ñ{ ³a :S�£ ©µA±i An nB«

/jAj ©µA±i»zUC

/jo� ©µA±i B®{C

S�n ©µA±i ²An

jn±i©µA±i n±¯

S{Aj ©µA±iSw°j

/Sv½p ¼®a ° j±M ¼®a JAo´w °

/SwA »ÄB] ¬BTv`¼µ SzQ ,©¯BTv`¼µ SzQ

,SwA »ÄBµkæB�ßo ÔQ A±µ ºBµòn ¬BTv`¼µ SzQ

,k¯nC»« oLi ³�

�Bi ·U±M ½oUn°j ¶k{ A° ¥£ pA

,SwB´®U B\®½A ¨jC

Sv½nB]S½kMA BU »¯°nB¯ ·½Bw »ÄB´®U ½A nj °

k¼ÄB¼M ³TvµC ° ¨o¯ k¼ÄC»« o£ A « ïAow ³M

« »ÄB´®U �pB¯ »®¼a jnAjoM �oU ,AjBL«

»wnbqjja¬btv¦£njºow°o¼w ºo´pwbuºkíwpa

Documents