vol.2 no.3 | bi-weekly journal 30 july 2012...

20
NUMBERZ-12 BAND PRO STUDIO COVER MODEL LALRINCHHANI B.A [English], Yangon University Pu Myint Lwin & Pi Sangsawithangi Yangon VOL.2 NO.3 | BI-WEEKLY JOURNAL 30 JULY 2012 MONDAY

Upload: vuongtuong

Post on 18-Jun-2018

212 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

numberz-12 bandpro studio

cover modelLaLrinchhani

B.A [English], Yangon UniversityPu Myint Lwin & Pi Sangsawithangi

Yangon

VOL.2 NO.3 | BI-WEEKLY JOURNAL 30 JULY 2012 MONDAY

2 | TAHANTIMES domestic news 30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

NACHANG HRIAT

nachang hriat hi finna a ni. Tih tur tih nachang hriat, tih loh tur tih loh nachang hriat a pawimawh hle.

Kan ramin democracy ram din tumin a inthlak danglam mek a. Mipuite pawhin kan nghahhlelh em em thin system thar kan hmang tan mek niin a lang. Democracy system thar chuan mimal zalenna a ngai pawimawh a. Zalen taka thu sawi, ziah, inpholan theih tih te a ni a. A tlangpui thu kan hre theuh tawh a. Amaherawh chu zalen tih hian tawng damkhan a nei: ‘mi dang zalenna a khawih pawi loh chuan’ tih hian a damkhan tlat tih hi hre nawn fo ila. Chuvangin zalenna thar kan neih zel turah hian mimal theuh hian kan zalenna kan hman thiam a pawimawh a, kan tih tur tih nachang, kan tih loh tur tih loh nachang kan hriat a pawimawh tak zet. Ho te te anga lang atanga kan insiam that a tul hle a ni. Zalen taka sakhaw biak theih kan duh a. Innek chepna awm lova engthawl tak leh thlamuang taka sakhaw biak kan duh. Chutih rual chuan kan sakhaw zalenna kan hman dan chuan mi dang tan pawi a khawih em tih erawh inen nachang kan hriat a pawimawh. Sakhuana thil a nih avanga a chheh vel tana bengchheng khawpa thawm kan neih rin kher hi thil tha ber a ni hauh lovang. Pathian bia kan nih avanga inth-lahrung hauh lova thawm tina kher tur kan ni chuang lo. Mahni inthlirlet nachang hre reng thei ila. Vangtlang kawnga kan khawsak dante pawh hi inenfiah nachang hriat a tul. Eng lirthei pawh kan dintir a nih chuan, ‘eng vanga ding pawh ni la, kawngkamah ding rawh,’ tiin sawrkar transport department-in thu a tar hi zawm hram tum ila. Kan lirthei hman chu a chhia emaw, kuhva kan lei lawk dawn emaw pawh ni se, mi dip lo tura dah nachang hria ila. Midang tan hnawksak kan ni tih ngaihtuah nachang hriat a pawimawh. Dawr kaite pawh hian ni sa leh ruah chhuanlamin hulhliap tur kan zar a. Chutih rualin vangtlang kawng nekchep lutuka kan invalh a niha kawng kan tichep a nih chuan mipui kalna tur a zim phah a, mipui zalen-na kan khawihpawi tih nachang hriat a tha ang. Kan ramin tundin a tum mek democracy system hi ‘discipline tha tak nei democracy system’ a ni tih kha hre rengin mipuite pawh hian discipline tha tak neia khawsak hi zir chho zel ila a tha ngawt ang.n

MARTYR DAY (65)-NA YANGON MARTYR-TE THLANAH BUATSAIH

2012 July ni 19 hi martyrte ni vawi (65)-na a ni a, Bahan Township, Yangon-a Martyrte Thlanah inkhawmna buatsaih a ni.

Zing dar 8:00-ah inkhawm tan a ni a, Republic of the Union of Myanmar Vice President Dr Sai Mauh Kham pawhin he hun hi a hmang a, sunna par kual a hlan. Union Flag chu ban chanve-ah khai a ni a, sipai rualten silai kengin a rualin chibai an buk a, band platoon-ten rimawi tumin an chawi-mawi a. Mipuiten martyr kal tate chu minute hnih chhung ngawi rengin an sun a. Hemi zawh hian martyr chhungte chuan thlanah par kual dahin chibai an buk hlawm a. Martyr, hruaitu lu ber General Aung San fanu Daw Aung San Suu Kyi chuan pangpar kho mawi pathum dahin chibai a buk a, Gen-eral fapa U Aung San Oo aiawhin chhungkaw zinga mi pakhatin pangpar dahin chibai a buk bawk. Tin, Thakhin Mya, U Ba Cho, U Mann Ba Khaing, Maing Pun lal Sat San Tun, U Razak, U Ohn Maung leh Yebaw Ko Htwe chhungte'n pangpar an dah hlawm bawk. He inkhawmah hian Yangon Region sawrkar hruaitu te, Region Hluttaw palai te, Party sawm hnih chuang atanga palai te leh sipai bang pawlte pawhin pangpar dahin kunin chibai an rawn buk hlawm a ni. US Ambassador leh embassy dang dang atanga ambassador-te leh mawhphurhna nei mi hrang hrangin pangpar dahin chibai an rawn buk hlawm bawk. Tichuan zing dar 10:30 atang chuan kawngkal fel tak ruahman sa ang thlapin mipuite luhtir an ni a, mipuiten martar, hruaitute chu kunin chibai an buk hlawm a ni.n

MIPUITE HRIAT DUH ZAWHNA SIAM A NIH THIN AVANGIN MINISTRY-TEN CHIANG FAKA CHHANG

THIN TURIN LEH NGAI PAWIMAWH TURIN HLUTTAW PALAITEN AN DUH

Hluttaw-a zawhna siamte hi mipui-ten hriat an duh zawng a ni a,

chu vangin Ministry-te hian ngai pawimawhin chiangkuang takin chhang thin se an duh thu Hluttaw Palaiten an sawi. "Railway Transport Ministry ka zawhna chu min chhang nghal vat a. Hei hi Ministry dangte pawhin entawn se ka ti khawp mai. Minis-try thenkhat zawhna kan han zawt a, 'tunah chuan ruahmanna engmah a la awm lo, budget awm dan azirin kan ngaihtuah ang,' tih ang vela min chhang hi chu a duh khawp awm lo lutuk a," Amyotha Hluttaw Palai U Myint Tun chuan a ti a. Amyotha Hluttaw [National Parliament] Palai U Hla Swe thung chuan, "Tunah tak chuan Railway Transport, Education, Health, Transport leh Border, Municipal lam Ministry-te hian zawhna an chhang chiang tha theiin, hma an la zung zung a. Construction, Mine tih ang Ministry te erawh hi chuan zawhna hi chiang takin an chhan thin loh bakah hna bawhzui pawh an chak lo," tiin a thlir dan a sawi thung. Amyotha Hluttaw palai U Khin Aung Myint pawhin, "Hluttaw palaite zawhna an chhan hian a chhanna thu mai ni lo, a taka hna bawhzui hi a thupui zawk a. Sawrkar hnen atanga zawhna an dawn veleh a tul ang ang bawhzui thin Railway Transport Minitry hi entawn theuh tur a ni," tiin kam hnih khat a ngaihdan a belhchhah a ni.n

KAN RAM PRESIDENT U THEIN SEIN LEH HILLARY CLINTON TE CAMBODIA RAM

SIEM REAP KHUAAH INKAWM

July 13 khan Cambodia ram Siem Reap khuaah kan ram President U Thein Sein leh US Secretary of State Hillary Clinton te an inkawm.

Kan ram President hi Cambodia ram Siem Reap khuaa an buatsaih, America – ASEAN Economic Forum-a tel tura kal a ni a. Ti hian US Secre-tary of State nen inkawmna an nei ta a ni. Hei hi an vawi hnih inkawmna a ni nghe nghe a, a vawi khatna chu Hillary Clinton Myanmar a lo zina Naypy-itaw-a an inhmuh khan a ni. An inkawmnaah hian Clinton chuan Myanmar ramah Economics lama zahkai chin, mi thiam rawn kaltir a tum thu a sawi a. U Thein Sein pawhin America ram nena Myanmar inthian thatna a zual zel avanga a lawm thu Clinton-i a hrilh. An inkawmnaah hian America leh Myanmar inkar boruak te, Myanmar ram insiam that chhoh zel dan tur te, lung in tang chhuah thu te, ram ngaw humhalh thu te, Rohingya chungchang te, installment chung-chang leh Myanmar leh North Korea inzawm chungchangte an sawi ber a. Dar kar khat chhung vel an inkawm a ni. July 11 khan US President Obama chuan kum 15 lai khap a nih hnuah Myanmar rama US Company lian luh phal a nih leh tawh thu a lo puang tawh a. America Company-te hian Asia leh Europe rama an khingpui com-pany-ten kan ramah an luh khalh a, dinhmun tha zawk an chan an hlau hle. Chu vangin rawn luh vat hi an chak em em tawh a ni. Asia rama Company thenkhat chu kan rama an rawn luhna a rei tawh a. EU pawhin kan ram an hrekna chu an chawlh lai lawktir tawh bawk a. Kum 22 chhunga kan rama US Ambassador hmasa ber tur Derek Mit-chell chu July 11 khan Yangon a rawn thleng a, U Thein Sein hnenah Am-bassador-a ruat a nihna lehkha a thehlut tawh bawk. Obama hunah hian US leh kan ram inzawm dan chu a lo danglam ta a ni.n

TAHANTIMES | 3

TUINGO KHUA LUNG SATEL HITuingo khuaa lung satel chanchin hi kan hre vek awm e. An chharna hmun hi Bung lui kawrah a ni a. Kum 1995 khan an chhar ni awm tak a ni. An chhar hlim hian kut tum tiat vel a ni a. Ina an rawn hawn hian leiah an dah ve mai mai a. A tirah chuan feet 60 bial vel a kal thei. A lo lian zela a kal tlem tual tual a ni. Tunah chuan feet 1½ bial vel chauh a kal thei. An chhar kum atangin tun hi a kum 7-na a ni ta. Tuna a leitu Pu Vela hnena a awm chhung hi thla 5 vel a ni ta. A leitu hian a lo chhartute inah hian hna thawkin a awm a. Pu Vela chuan ban bulah he lung satel hi a hmu ta a. Thil danglam tak a nih a rin avangin leiah a dil a. Mahse an phal lo. Bung lui lamah an zawnsak an tiam a. Mahse, an hmu ta lo. A neitute hian nuai 2 an chhiar a, nuai khatin Pu Vela (Tuingo) hian a lei ta a ni. Pu Vela hian Mandalay-ah a kalpui a. Mandalay-a China mi pakhatin nuai 5000-a lei a dil a. Mahse, an inlei fuh ta lo. Tunah hian Tuingo khuaah he lung satel hi a la awm a, nuai 2000 vel a chhiar a ni awm e. A rih zawng hi buk 7 leh tical 10 a ni.n

KALAY – MANDALAY KAL THIN BUS

He Bus gate hi Satawm piah lawka awm a ni a. A awmna pawh a rei ve deuh tawh. Yangon leh Mandalay lam te, Ta Chi Leik lama kal tur ang chite kalna ber Bus gate a ni a. Kalay-Kabaw phaia chengte tan a tangkai em em a ni. Kawng that hun lai thalah chuan Ya Kyi kawng an zawh a, a chuan man mihring pakhatah Ks.13000/- a ni a. Fur kawng chhiat lai chuan Gan Gaw kawngah an kal a, mihring pakhat chuan man Ks. 15000/- a ni. Mihring leh bungraw phur thin motor gate hi a awm nual a. Mandalay direct gate chu gate 5 vel an awm a. Mandalay atanga Yangon lam pan tur mihring leh bungruate hi transit-in Yangon-ah an thawn leh thin tlangpui. Kalay atangin tlai lam dar 2 velah an chhuak a, Mandalay atang pawhin tlai lam dar 2 velah tho an rawn chhuak a ni tih thu kan lo dawng.n

LocAL news30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

PAJERO MAWTAWR THA HMANGIN KALAY-MANDALAY LEH TAMU-MANDALAY INKAR SERVICE DAWN

Ram changkang apiangah transport leh communica-tion lam a tha thin. Kalaymyo atanga phai Mandalay lam zin duh tan thlawh theihna, bus lian leh super-roof van te a service thin a. Mahse khualzin kan tam avangin a indaih thei tak tak lo. Tunah chuan rang tak leh hahdam deuh hleka motor-a zin duh tan Pajero leh SUV mawtawr tha chi a service thar dawn a ni tih 'Shwe Lwin Pyin' Travels ten an sawi. Kan hriat theuh angin Pajero te hi a khan a sang tha a, four wheel drive an nih avangin diakah a tang mai mai dawn lo a. Heng mawtawr te hi Kalaymyo leh Mandalay, Tamu leh Mandalay inkarah a service dawn a, chuan man front seat Ks. 40,000, back seat Ks. 35,000 a ni ang. Super roof van-ah te khan front seat, Ks.35000, back seat Ks. 30,000 an la thin a, a inthlau lo khawp mai. Kal duhte chu inah a hmuak thin ang a, haw lamah in thleng a thlah thin bawk dawn a ni. 2012 July 29 atangin service tan a ni dawn a, tunah chuan kawng hlui, 'Maha Myaing' kawng an zawh dawn tih 'Shwe Lwin Pyin' Travels te hnena atanga thu dawn a ni.n

ZOKHAWTHAR –AIZAWL BUS CHESUALAH MI 18 THI, MI 19 HLIAM

July ni 21 Inrinni zing dar 1 rik hma deuhin

Zokhawthar–Aizawl Night Bus (ZK Travels) chu Kei-fang daiah a chesual a, mi 18 a hmunah an thi nghal a, mi dang 19 an hliam. He bus hi Zokhaw-thar atangin July 20 tlai-ah Aizawl panin a thawk chhuak a, Keifang daiah quarry (lung lakna) hmuna an kal lai takin a chung lam atangin lei a chim a, bus chu kawng thlang khamah a hnawl thla a, bus hi metre 250 vel laia thui a lum thla ta a ni. A hmunah mi 18 an thi nghal a, a dang mi 19 ten hliam an tuar a, bus chu a chhe hneh hle a ni. Zokhawthar atanga an chhuah hian mi 15 vel an chuang a, kawng lakah passenger dang an la zel a, chetsualna a thlen lai hian mi 40 an chuang nia hriat a ni. A khalhtu hi a hmun-ah a thi nghal a.Lungtla leh bus chesual thawm hi a rin hle avangin chetsualna a thleng tih hriat thuai a ni a, Keifang, Saitual, Rulchawm leh Ruallung mipuite an thawk chhuak nghal thuai thei a, chhanchhuah hna hi thawh nghal a ni a, an chetsual atanga darker hnih velah thi leh hliamte chu an la chhuak kim thei a ni. Mitthite ruang chu Keifang community hall-ah dahkhawm-in, Saitual Group YMA hnuaia YMA branch pariatin kuang an siam a; hliamte chu Saitual damdawi-inah lâk phawt niin, a na zual mi 11-te chu Aizawl Civil Hospital-ah enkawl zui tur-in thawn leh an ni. Mitthite hi magistrate leh doctor-te rem-ruat angin, Keifang hall-a postmortem an nih hnuah an khua theuhah lâk a ni. Chhiatna thlenna hmunah hian bialtu MLA, Home Minister R Lalzirliana, Transport Minister PC Zoram Sangliana, Revenue Minister JH Rothuama, Health Minister Lalrinliana Sailo leh TT Zothansanga, MLA te an kal nghal a, a tula hman atan pawisa eng emaw zat an pe a. DGP, Kunal Singh, DIG (CID) LH Shanliana, Aizawl SP LR Dingliana, Aizawl Addl. DC Hmingthanmawia, Central YMA Gen. Secretary Vanlalruata leh CEC member Lalruat-sanga leh Lalhmingliana te pawh a hmunah an kal a; CYMA chuan mitthi zawng zawngte chu Rs. 1000 theuhin an rál a, Saitual Group YMA hnenah Rs. 2,000 an pe bawk. Chief Minister, Lal Thanhawla chuan, bus chetsualna leh mi 18-in nunna an chán a, mi dang 19 an hliam chu pawi a tih thu sawiin, mitthi chhungte chu rilru takin a tawrhpui thu a sawi a; an lusùn khawharnaah Pathianin awmpuiin tichak se tih chu a tawngtaina a nih thu leh, hliamte chu an that chhuah leh thuai a duhsak thu a sawi. Chetsualna rapthlak tak thlenga a tuartute tanpui tura Minister pali leh mi pawimawh dangte an kal a, thil pawimawh an bawhzui thei chu lawmawm a tih thu pawh CM chuan a sawi a; Kei-fang quarry min thin leh harsatna a siam thin chu sorkarin a ngaimawh hle tih a sawi bawk. Sawrkar hian mitthi chhungte hi Rs. 150,000 theuhin a ral ang a, hliam tuarte pawh eng emaw ngaihtuahsak a tum a ni. Champhai YMA Sub Head Quarter chuan thuchhuah siamin he bus chetsualna Keifang daia quarry lung hi BRTF (Border Road Task Force) te hian a helna kawng siam a nih hma chuan lung la tawh lo se tih an chah a, BRTF hian mit-thi chhungte chu Rs. 200,000-in, hliam tuarte Rs. 50,000-in tanpui se an ti bawk.n

HAIMUAL GATE CHUNGCHANG TLEMHaimual gate kan han tih hian Tiau lama zin turte phurtu mo-tor kan sawina a ni a. Hman lai deuh kha chuan kawng hi a tha em em ngai lo. Tunah erawh chuan kawng hi a tlangpuiin a tha deuh vek tawh a, a lawmawm hle a ni. Haimual gate kan tihah hian mihring chauh phur motor leh bungraw phur motor tiin chi hnih an awm a. Mihring chauh phur gate hi gate 5 awmin bungraw phur gate hi gate 5 a awm bawk. Sawi tawh angin kal kawngah tun hma angin harsatna a thleng ngai meuh tawh lo. Mihring chauh phur motor-a chuan man hi mi pakhatah Ks.12000/- a ni a. Kar khatah motor 17 vel an chhuak thei ber a, ni khatah motor 3 vel chhuak thei ang an ni. Thawmhnaw phur motor-te hian Mizoram lama kalpui tur thawmhnaw chi hrang hrang an phur deuh ber a. Motor pa-khat hian an phur tam thei khawp mai a, Haimual Jeep hi a khawl a thain thawmhnaw phurtu atan an rintlak em em a ni. n

4 | TAHANTIMES internAtionAL newsCAMBODIA RAM NAUPANGTE MAK TAKA AN THIH THUAH

HRIK CHI KHAT AN HMU CHHUAKCambodia naupang 54 chi mak tak maiin an thi a. He mi thuah hian hrik chi khat an hmuh chhuah thu health department lam chuan an sawi. Naupang 24 thisen atangin sam-ple an la a, Institute Pasteur chuan an enfiah ta a, sample 15-ah Enterovirus Type 71 an hmu a, he hrik (virus) hi kut, ke leh kaa pan siam thin virus a ni. He virus hian naupang hriatna thazam nasa takin a khawih pawi thei. WHO lam chuan he mi chungchangah zirchianna nasa tak kalpui a la tul thu an sawi a. Heti ang chi hi a khat tawkin Asia, Pacific velah a thlen fo thu CDC lam chuan an puang ve bawk. Kum 2008 khan China ramah tuna mi ang natna hi a leng tawh a, kum 2006-ah Brunei ramah a leng tawh bawk. Cambodia rama thil thleng hi EV 71 avanga thleng angah pawm ni bawk mahse, thil dang avanga thleng pawh a nih theih tho thu Kantha Bopha damdawi ina thawk Dr Beat Richner chuan a sawi. EV 71 avanga thleng a nih an hriat hnuah naupang khawsik hluah chu a khawsik san lam an tihniam theih loh thu leh a inenkawlna tur leh invenna tur pawh a la awm loh thu hriat a ni bawk. Natna a nasat vak loh chuan naupang chu hritlang khawsik ang lekin an awm a, an kut, ke leh ka vel a nat deuh thum theih thu Genetic Vaccines and Therapy Journal chuan a tar lang. Mi puitling tawh, hrisel tak pawhin he natna hi an kai thei tho va, mahse naupang ang emin an kai awlsam lo deuh.n [CNN]

30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

MINI SKIRT FENG CHHING CHU THEME PARK LUH MAN A CHANVE HNIAM

China ram chhim lam Guilin khua pui, tourist-ho tlawhpawh em em thin khuaa 'The Guilin Merryland Theme Park' chuan tlawhtu, hmeichhiate hip nan thla hnih awh tur campaign an ruahman a, cm 38 aia chhing skirt an fen chuan luh man a chanve an hniam! An skirt rawn fen chu a chhing tawk em tih hmeichhe staff-in an lo tehsak a. Kum 18 leh a chung lam chauh an pawm a, kekawr bul leh thuam dang chu chhing tak ni mah se an pawm lo. Park luh man hi ni khat tan yuan 110 a ni thin a, skirt chhing tak fenga an kal chuan a luh man chanve chauh an la a ni. Park enkawltute poster tara a lan danin park hian hmei-chhia skirt chhing tak feng 10,000 hip theih ngei ngei an tum a. Shanghai Daily-in a zawhna chu park manager Li Wen-xing chuan, "Thal thlen hunah kan hmeichhiaten an pian nalhna an pholan ngam theih nan kan ti," tiin a chhang. An campaign chu a hlawhtling hle a ni ang. National TV-ah park luhna-a mini skirts feng hmeichhia thui tak taka intlar a lang thin tlat. Mahse an park tihlun an tum dan chu thil tihawma ngai lo an awm nual. Zhang Quan an tih chuan China Daily hnenah, "Ka nupui emaw, ka farnu emaw ticket tlawm beisei vanga khitiang skirt chhing lutuk haktir chu ka duh ngai lovang. Awm ang lo ka ti," a ti tan tan mai. International media tichhuaktu CNN te The Huffington Post-te chuan 'Love Miniskirts' campaign chu an tichhuak tawh a. Mipuite ngaihdan sawinate pawh an tichhuak. A then chuan 'A mawlthlak' an ti a. A thenin "A pawi lo" an ti thung. Li wenxing chuan 'a duh lo pawlte' chu tihian a ti a. "He campaign kan beih tan atang khan sawiseltu an awm teuh a. Mahse a kum telin sawiseltu an tlem telh telh tawh alawm."n [Reuters]

PALESTINE HRUAITU THIH CHUNGCHANGAH ISRAEL NGAWI TLAT Kum 2004-a thi ta Palestine hruaitu Yasser Arafat chu Polo-nium tur avanga thi nia an rin avangin a chhungte chuan a ruang phawrha endik tha leh turin PNA-ah an theh lut. Hemi thu-ah hian Israel lam chu an ngawi tlat. A thih hma hian a nupui Suha chu a thil neihte a hlan fel a, heng a thil neihte an enfiah lehnaah tur hmanga thi ngei a nih an rin thu July 3 khan Al-Jazeera chanchinbu lam chuan an tar lang. Heti hi a nih avangin a chhungte hian a ruang phawrh leh an dil ta a ni. Tun thleng chuan an phalsak leh sak loh engmah thu thang a la awm lo. Palestine lam erawh chuan hei hi Israel thil tih ni ngeiin an ring hlawm a, Israel lam erawh chuan eng thu mah an chhak chhuak lo thung. "Sawi tur engmah kan nei lo. Arafat-a medical record pawh thup a awm lo. Eng vanga thi nge tih an hriat duh chuan doctor zawh mai tur a ni, keini min zawh a tul lo," tiin Israel hruaitu pakhat chuan a sawi. Arafat hi enkawl deuh reng a ni a, France rama a inenkawl lai, kum 2004 November 11 khan a thi ta a ni.n

KOREA RAM HRUAITU PARK CHUNG-HEE FANU CHU PRESIDENT

INTHLANNA-AH CANDIDATE MAI THEIPark Chung-hee fanu kum 60-a upa tawh Park Geun-hye chu December thlaa an buatsaih tur South Korea president thlanna-ah rorel lai party aiawha presi-dent candidate a nih hmel hle. July 10-a an buatsaih New Frontier (Saenuri) party-in pre-sident candidate tur an thlanna-ah hruaitu a ni a. A tlin chhoh va, South president a nih chuan Asia khawmuala ram chang-kanga hmeichhe tling hamsa a ni ang. A tlin chuan khawtlang nun lam siam that leh North Ko-rea nena an inkar boruak siam that a tum nghe nghe. Park Chung-hee hun lai khan South Korea chu khawvela ram hma-sawn ber pawlah a kai chho hman a. Hengte hian a buk a rihtir hle ni awm tak a ni. Mahse tling chho tur chuan thalaite leh khaw te thenkhata mite vote a hmuh nual a ngai ang.n

• Luhmeh i duh chuan Chinlay hi rawn pan ve rawh le... • A pantute in chhir an la awm lo... • Rualbanlote a thlawna meh sak tur in a in hawng reng e!!

Henr maaPyin Daw Oo

USA-IN IRAN THIL TUM THULHTIR DUHUS Secretary of State Mrs Hillary Clinton chu ASEAN Regional Forum leh Foreign Minis-ter’s Meeting hmanga Vietnam, Laos, leh Cambodia ramte a tlawh kual hnuin July ni 15 tlai khan Middle East-ah Israel ram a tlawh a.US Secretary of State hi Israel President Shimon Peres, Prime Minister Benjamin Natanyahu, Defence Minister leh Foreign Minister te nen Jerusalemah an inkawm a. Iran sawrkarin nuclear ralthuam hmanga Israel a vau fo chung-chang an sawiho ber. Mrs Clinton chuan, “Washington hian Iran-in nuclear bomb siam a tum lui talh hi thulhtir turin kan theihna zawng zawng hmangin kan bei ang,” a ti a. "A ngai a nih chuan sipai chakna hman pawh a ni mai thei" tiin Nation chanchinbu chuan a tarlang thung a ni. n

TAHANTIMES | 5internAtionAL news

SYRIA DEFENCE MINISTER LEH TOP OFFICIAL-TE BOMB PUAKAH AN THI

Syria ram Damascus-a Security building-a bomb puakah Defense Minister leh Syria sawrkar mi pawi-mawh panga-in nunna an chan. Bomb puaka nunna chante hi Syria President Assad kaiza vengtu, a bul hnai bera awm thinte an ni. Syria Defense Minister Dawoud Rajha, Deputy Defence Minister General Assef Shawkat, General Hassan Turkmani, Home Minister Mohammad al-Shaar leh Intelligent Head Hisham Bekhtyar te an thi a ni. Bomb hi thihchilh bomb ni lovin a kama an kam lawk a ni, tiin CNN chanchinah tarlan a ni. Defense Minister leh Syria sawrkar hruaitu lute meeting an neih laiin an bomb kam sa chu ral atangin remote control-a hmeh puah a ni. Damascus-ah hian Syria sawrkar sipaite leh ralthuam kenga sawr-kar dotu pawlte an inbei reng a ni.n

SYRIA PRESIDENT ASSAD NUPUI RUSSIA RAMAH A TLANCHHIASyria ramah President Assad sawrkara a lu lu Damascus bomb puaka an thih hnuah inkahna a hluar zel avangin President Assad nupui British thisen kai Asma Assad chu Russia ramah a tlanchhia a. Hetih lai hian UNO chuan Syria ram buaina chungchang a ngaihtuah-naah vote a la a, British Prime Minister David Cameron chuan President Assad chu lalthluthleng leh lallukhum kalsan turin a ngen a ni awm e. n

INDIA-IN PRESIDENT THAR A NEI TA!

India ram chuan President thar a nei ta. Pranab Mukherjee chu India ram President 13-na atan

thlan tlin a ni a. July 25 zing dar 11:30-ah Lok Sabha, Par-liament House, Central Hall-ah President thar hian chibai bukna, thuchah a sawi a ni. Zing lamah Mukherjee hian Veer Bhoomi-ah Rajiv Gandhi thlanah zahderna a va lantir a. India PM hmasa ber Jawaharlal Nehru hriatrengna Shanti Van pawh a tlawh. Hemi hnu hian Rashtrapati Bhavan (President chenna)-ah a kal a, he hmun atang hian President Pratibha Patil-i nen 'President thuthleng leh thuneihna' an inhlanna tur Parliament lam an pan tlang ta a ni. Marcedes Benz S600-ah an chuang a, sakawr chung chuang guard rualin din hualin an hruai a ni. 11:20-ah Pranab Mukherjee leh Pratibha Patil te chuan Parliament Central Hall an thleng. Zing dar 11:30-ah chuan official takin Pranab Mukher-jee chu India President thar a ni ta a ni. Mukherjee hi 1935 December 11-a piang a ni a. Politics lamah PM Indira Gan-dhi kut hnuaiah Congress Party atangin 1965-ah a thawk tan a. 1973-ah Indira Gandhi sawrkarah cabinet minister a ni chho tan a. 1982 atanga 1984 leh 2009 atanga 2012-ah te chuan Finance Minister a thawk bawk. 1980 atanga 1985 thleng Rajya Sabha-ah House Leader a ni tawh bawk. Planning Commission-ah Deputy chairperson a chelh bawk a, hei hi Narasimha Rao sawrkar lai khan a ni. Minis-ter of External Affairs hna chu 1995-96 leh 2006-2009-ah te a chelh thung. 2004 atanga 2012 thleng Lok Sabha-ah House Leader a ni bawk. 2004 atanga 2006 erawh kha chuan Defense Minister hna a chelh a. Ecomoney magazine-in 2010 khan '1984-a khawvela Finance Minister tha ber'-ah a thlang a ni. 'Fi-nance Minister of the year for Asia' chawimawina erawh chu World Bank leh IMF ten an chhuah nitin Finance Re-cord chanchinbu-in a hlan thung. Government of India chuan 2008 khan civil mite hnena a hlan thin chawimawina sang ber dawttu, Padma Vibhush-an chu Mukherjee hi a hlan bawk.n

SIPAI THU HNIALIN EGYPT PRESIDENT CHUAN PARLIAMENT KOThla hmasa khan Parliament thiat a nih thu puan a ni a. Dan siam theia inchhal sipai council thu chu kalhin Egypt President chuan July 10 khan parliament a ko leh a ni. Parliament inthlanna chu a fair lo tiin Egypt ram High Court chuan a puang a, a tuk lawkah sipai lam chuan parliament hi a thiat ta a ni. High Court-in heti anga thu a puan hnua parlia-ment hi an koh leh hmasak berna a ni nghe nghe. MP-ho pawh President thu zawmin parliament-ah hian an tel leh hlawm a. Parliament an tan hi mipui eng emaw zatin duhna lantirin Cairo-a Court building hmaah kawng an zawh a ni. Parliament koh duh lo mi 25-te chuan president Morsi an khinna lehkha court-ah an theh lut a, rorel leh ngei a tul dawn a ni. Kawng zawhtute hi president lam tangte an ni a, security duty-te pawh tui-um tein an vawm a, bengchhengte pawh an siam nasa hle hlawm. Court lama Morsi an khinna thu chu rel mai rih lo tura thu an chhuah avangin mipui kawng zawhtute pawh tha takin an haw leh hlawm a. President thu chhuak tidanglam thei chu court chauh chu a ni. Parliament an koh chhan chu dan siam tur la awm siam theih nana koh a nih thu Freedom and Justice Party – MP Abdul Salam Bashandy chuan a sawi. Egyptian Democratic Party lam thung chuan president hian mi rilru khawih chingpen zawngin thil a ti a ni an ti thung. Morsi thutlukna thlawp tih entir nan Muslim Brotherhood-ho chuan mi mtd khat pungkhawma kawng zawh an huaihawt mek bawk a. Parliament thiattu, sipai War Council leh High Court-te chu Morsi thuthlukna avang hian an laklawh zo vek a ni.n

30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

v ရပေ၀း ၿမ႕ရြာမားသ႔လညး အမတငရာအေရာက ျပလပတပဆငေပးႏငသည။

6 | TAHANTIMES worLd crime 30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

ZU INKHULH SIAKAH YUAN 100 A HLAWH, MAHSE A NUN A CHAN

Office-a hnathawk pa panga chuan an thawhpui hmeichhe pakhat chu zu in in-siakah an cho a. Rice wine um khat tawp a in hnu-ah hmeichhia chu a thi ta mai si a, a chotute chuan Yuan 110,000 lai, a vuina senso leh a chhungte zangna dawm nan lei an chawi phah ta a ni. China ram Guangdong provine-a Fos-han City-ah March thlaa thil thleng a ni a. Ah Yun an tih hmeichhe pakhat chu a thawhpui mipa dang panga ten 40% alcohol tel rice wine an intir a ni. He a hna thawhna hi Ah Yun hian nikum July thla khan a rawn zawm ve a, an chona chu chhangin zu um khat tawp mai chu vawi khatah a tlak ta vek a, an inthapna Yuan 100 chu a ak nghal a ni. Darkar fe hnu-ah an thawhpui pakhat chuan Ah Yun chu a dawhkanah nikhaw hre lova, a lo bawk reng a va hmu a, a va kai tho dawn a, a harh-chhuak thei tawh lo. A supervisor leh Ah Yun chhungte an ko vat a, Ah Yun chu damdawi inah an tlanpui nghal vat bawk a, mahse doctor-te hian an chhan thei tawh lo a ni. Doctor-te chuan Alcohol vanga thi niin an sawi a. A thisenah alcohol a lo tam lutuk a ni. Mihring thisenah hian alcohol level 0.30 atanga 0.39 inkar vel a awm pawhin a hlauhawm tham tawh a, Ah Yun thisenah hian alcohol 0.5 lai a awm avangin a tuar ta lo a ni ber. He inthapnaa mawhphurtu ber pahnih leh a zu um office-a la luttu pa te chuan hospital bill atan Ah Yun chhungte hnenah Yuan 10,000 theuh an pe phawt a. Mahse mitthi chhungte hian thubuai an theh lut a, heng mi pangate leh company chu an khing ta a ni. Vuina senso te, a thihsan a chhungte zangna dawm nan te leh chhiat an tawha an tawrhna te avangin Yuan 640,000 chawi turin an phut a. Nanhai District People’s Court chuan mi pangate chu Yuan 110,000 mitthi chhungte hnenah chawi turin thu tlukna a siam a, company pawh Yuan 10,000 chawi turin a phut a ni.n [Southern Daily]

KUM 6 MI VERONICA A THI, A NU RAI PUAR PAWH VAWI THUM KAH A NI

Cinema Hall-a Batman-a film an chhuah laiin James Hol-mes chuan silaiin mi a kap chiam a, a kah hlum zinga naupang ber chu Veronica (kum 6) niin a nu pawh vawi thum kah hliam a ni a, a hnu-ah nau a pai a lo ni tih an hre chhuak. Veronica Moser-Sul-livan-i nu Ashley hi kum 25 mi a ni a, hliam na tak a tuar a, enkawlna tha tak hnuai-ah a awm mek. Ashley hi a pumah vawi khat kah niin a hrawkah vawi hnih kah a ni. A unaupa Robert chuan, "Engtin nge ni thei tih pawh ka hre lo, nau chu a la keng reng mai. A nau pai a hloh tih nimin khan min hrilh a, mahse tunah chuan a tha, thil mak tak mai a ni," a ti. Nurse training mek Ashley chuan kar tawp chu harh chhuak tha hlei thei lovin hun a hmang a, a harh chhuah chuan Veronica chanchin a zawt a. Doctor-te chuan mi bawraw leh a tak Holmes-an mi 12 a kah hlum zingah Veronica chu a tel ve thu hrilh turin thu tlukna an siam a. He thil thlenna hi Colorado, Aurora-a 'The Dark Knight Rises' film an chhuahna hmunah a ni. Veronica-i pa Ian Sullivan (kum 26) chuan Veronica chungchang sawiin,"Ka fanu neih chhun, ka hmangaih reng tur chu a ni," a ti a. Sullivan chuan a fanu chu 'a number one hero'-ah a ruat tih MySpace-ah a tarlang bawk. A thian pakhat pawhin, "Sullivan chu Veronica-i tan pa ropui tak a ni. Kar tawp apiangin a va hmu ziah thin a, a fanu chu a hmu tha hle thin a, sangha mannaah te a hruai thin. Ani leh Ashley-i te hi nupa (anga innei) chu an ni lo, thian an ni a, mahse damdawi inah te pawh a va kan a," a ti ve bawk. Holmes hi Ph.D zirlai hnawh chhuah a ni a, Cinema hall-a mipui pung-khawm silaia a hawl chiam vang hian mi 58-in hliam an tuar bawk a, a chung thu hi court-ah ngaihtuah a ni ang. US President Obama pawh Auro-ra-ah kalin hliam tuarte hi a kan a, hliam tuar chhungte pawh a tlawh bawk. Obama chuan, "Lusun chhungte a tuarpui thu leh US mipuiin an ngaihtuah thu," a sawi niin Hospital-a thawktu pakhat chuan a sawi. Hliam tuar 9-te dinhmun tur hi hriat chian theih a la ni lo va. Colorado governor John Hickenlooper chuan 'Holmes hi ramhuai Diabola ang mai a ni a, terrorist-ah ka ngai a ni," a ti chhuak hial. Holmes hi neuroscience PhD zirlai a ni a, mahse June thla khan a chawlhsan a, tual a thah hma hian a sam chu rawng sen-in a lo dye hlarh a ni awm e. A pindanah pawh hian thang tihper tur a kam a, pindana va luha tihpuah turin a ruahman a ni. Mi tam tak thah belh a tum niin a lang. Mahse police-ten an sut fel thei a. A chenna hi ‘Century Cinema’ hall atanga mel thum zeta hla a ni a. A bawlhlawh bawmah metal band pakhat ‘Sacrifice’ poster chhar a ni a, an hla pakhat chu, ‘Soldier of Misfortune’ (sipai vanduai) a ni. A hla tlar pakhat chu, “Ka tan a chhan ngaihtuah a ngai lo: thah, a nih loh leh thih a ni mai’ tih a ni a, Holmes-a rilru kal dan chu a hriat theih mai awm e.n [The Sun]

Minister, Pastor, Theological College-a zirtirtu leh zirlaite tan chauh ni lovin Mizo pumpui tana lehkhabu belhfakawm tak

REV. DR. NGURLIANA Ph.D Thesis"Toward a Mizo ChrisTian Theology"

Gospel and Culture in the Mizo Christian Contextchu a duh apiang tan lei mai theih turin Mizo Theological Association chuan a published ta.

Tunah hian Tahana Book Room tinah lei tur a awm e. He lehkhabu-ah hian Pathian Pathianna, Christology, Chhandamna, Kohhran leh

nakina thil lo awm dan tur chungchangte chu Mizo ngaihtuahna kalhmang atang chhui a ni a. Chu chuan Mizo Christian Theology thar a hring dawn a ni.

A ziaktu Rev. Dr. Ngurliana hi Upper Myanmar Methodist kohhrana Ordained Minister niin tunah hian Myanmar Theological College-ah Principal hna a chelh mek. Ani hi Pathian thu lama talent nei tha tak a ni a,

Ph.D degree pawh University of Birmingham, England (UK) atangin kum 3 vel lekah a lehlan a ni ber mai. Third World Theologian leh Asian Theologian-te zinga mi langsar tak, University of Birmingham-a

Professor of Biblical Hermeneutics, Department of Theology and Religion ni bawk, a Supervisor R.S. Sugirtharajah pawhin 'Tunah chuan theologian i ni ta' a lo tihna lehkhabu

belhfakawm tak a nih avangin i lei thei lo a nih pawhin chiar ve ngei ang che.

ZURUIIN NU PAKHAT HMAIAH A SEHMay thla khan America ram Miami-ah Rudy Ugene an tih pa pakhatin mi pakhat a bei chiam a, a hmaiah a seh, a sa a ei thu kha China ram thleng thleng a kangkai niin DM News chuan July ni 2 khan a tar-lang. China rama bus driver pakhat zu rui chuan nu pakhat a bei thut a, a hmaiah a sehsak, a sa a thial chuap chuap lai camera-in thla an lo la hman a ni awm e. Dong an tih driver chuan chhun chawlhah zu a in nghek a, chutiang pawi chu a khawih ta a ni. China ram Wan Chuh khuaa thil thleng a ni. Dong zu rui chu kawtthlerah a tlan chhuak a, Du an tih hmeichhe pakhat rawn khalh mawtawr hmaah dingin a lo dang tawp a. Tichuan mawtawr bonnet-ah a lawn chho va, a darthlalang te a vuak kehsak a. Du chu tanpui dilin a au chiam a, tlan chhuah a tum a. Dong chuan a bawhthlu a, a hmaite a seh a, a sa themte chu a ei ta a ni. Police an lo thleng vat a, Dong chu an man a. Du-i chu a hnar leh a hmui te a seh heksak avangin plastic surgery tiha enkawl that fe a ngai ang tiin damdawi ina doctor chuan an sawi. n

TAHANTIMES | 7generAL knowledge30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

‘KA PU’ CHU ‘KA PI’ A NI TA!CHINA PUTAR KUM 84 MIIN A SERH A THLAK A,

PITAR A NI DAIHChina Daily-in July 12-a a tarlan danin Chian rama kum 84 mi putar pakhat chuan a serh a thlak a, khawvela serh thlak tawh zinga upa ber nih a hauh ta a ni. Qian Jinfan an tih putar chuan Yee Linn tia koh a duh zawk ni awmin China Daily chuan a ziak a. Qun Dong biala cheng Qian Jinfan hian a tet te atangin hmeichhia-ah a inngai daih tawh tih Reuters chanchin mite nen an inkawm tumin a sawi chhuak a. Amah hi Regional Communist Party officer pensioner a ni. Super market-a hmeichhe thuam leh chakkhai a lei lai thlalak te internet-ah a darh chuai chuai a. "Ka dam rei vak dawn tawh lo tih chu ka hria a. Media-te nen kan inkawm apianga mahni nihna ang taka inpholan ka duh bakah hetia sex inthlak tate chungchang hi sawiho a ngaih tawh em vangin ka tilui ve a ni," a ti a. China ramah hian mi 2000 vel hian an 'sex' an thlak tawh a. Mi singli vel hian operation tih hun an nghak mek a ni awm e. Miss Yee Linn hian kum 60 a nih atang chauhin hmeichhe hormone a ei tan a, hmeichhe pianzia ang nei turin a inbuatsaih tan a ni.n

MALAYSIAN MI LU RUH CHANVE CHAUH NEI TAWHNaupangin an hmuhin an hlau a, an tap hial thin a, mahse Mohd Izanuddin Hisham Muhamad (24) chuan ngaiah a neih tawh. Harian Metro-in a report danin Malaysia Kelantan bial Kampung Kubang Parjang-a cheng he pa hi khawvel danga mi (Alien) a ang zaw mah a, mi thenkhat chuan chutiang chuan a hming an phuah hial a. A lu ruh khing chauha nung dam a ni na a, beiseina sang tak neiin a khawsa a, a hmel lan dan chuan a rilru a tihnual zo lo a ni. Reporter-in a va hmuh lai hian tui leh phur em emin Hindi hla a lo sa veng veng a. Unau thum zinga a upa ber a ni a, kum thum kal ta khan accident a tawk a ni. A sawi danin he accident hi Zirtawp nia thil thleng a ni a. Ani chu a hnathawhna hmun atangin in lam panin ama motorcycle-in a tlan haw mek a ni. "Honda Jazz pakhat Thai miin a rawn khalh a. Lirthei dang tlan pelh a tum-na lamah a thei ta si lo khan ka motorcycle a rawn su ta a ni" a ti. Superman-a ang maiin meter 2 lai ka thlawk duai a, kawngsira thingkung pakhat ka su ta chawrh mai a ni, ka helmet pawh a phel phawk a. Thla thum chhung chu 'coma'-in ka awm ta cherh cher mai a ni. Dam-dawi ina a han thanharh chuan a lu a hrechhuak hmasa ber a, a lu chu a lo khuar duk mai tih a'n hmu chu a phu zawk a ni. "Ka nu chu darthlalang ka han dil a, ka'n en chu, ka lu chu a lo sawi chhe vek mai a, lu ka nei lo tep a lo ni." A nu Shamsih Yatim (57) leh a pa, Muhamad Mohd Noor (52) chuan an hnem a, an beng dai thei hram a ni. A tawpah chuan a chunga khuanu ruat thil thleng chu a pawm thiam ta a ni. A lu ruh a chan teuh bakah a mit vei lam hi a kalh phah a, vanneih thlak takin a khaw hmuh erawh a khawih pawi lo. Damdawi in atanga an chhuak in lam an pan an thenawm naupangin a lu pian a hmu hlau lutuk tap ta ringawt vanga a manganzia erawh chu a la hre reng. A sawi danin a nu leh pa te, kut hnathawk ve mai chuan a damdawi in awm man Rm 8,000-12,000 inkar vel chu rulh tumin an thawk fat fat a ni awm e. Hetah hian damdawi man a la tel lo a ni.n

VIETNAM INDO LAIA LEKHATHAWN TUNAH A THLENG CHAUH!

South Carolina-a sipai huaisen tak pakhatin an inkahna rapthlak zia, Vietnam atanga a chhungte a hrilhna lehkhathawn chu amah pawh a thih tawh, kum 40 hnu-ah a chhungte kutah a rawn thleng tawk! Sgt. Steve Flaherty-an Columbia-a a Pate-a Kenneth Cannon leh a nupui nau Martha Gibbons lehkha a thawn chu Vietnam sipai bangte hriatrengna, State hminga inkhawm buatsaihnaah 101st Airborne Division Army palaiin a hlan a ni. Sgt. Flaherty hi Vietnam-a inkahnaah 1969 khan a thi a, Vietnamese-hovin a lehkhathawn ah chu an la ta a ni. US Defense Secretary Leon Panetta June thlaa Vietnam-a a va zin khan thuneituten he lehkhathawn hi an lo hlan a ni. Flaherty Patea chuan, "A mak a ni. He-tianga khua rei hnu-a a rawn thleng leh tlat hi," envelope chu hawng rih lova bih dek dek pahin a ti vawng vawng a. Ani hi Navy sipai bang a ni a, kum 80 a ni tawh a. Lehkha chu 'An chhungkaw bila chhiar an tum thu a sawi. "Steve pawh a lehkha thlen thu hi hria se a lawm ngawt ang." a ti chhuak. An chhungkua hian lehkha hi South Carolina military museum-ah hlan an tum a. He lehkha hi South Carolina mi 1000 chuang, kha inbeihnaa thite hriat reng nan leh chawimawi nan pholan an duh a ni.n

KUT SUIH ZAWH HLIM HLAWLA NAU NEI NGHAL MO PAKHAT CHU 'TIAM TLAT E' TIH HNU MINUTE REI LO TE-AH NAU A NEI NGHAL DERFrance khaw thlang lam, Jal-lais Townhall-a inkutsuihna hi buatsaih a ni a. July 7, inrin zing dar 11:00-a tan in-neih program hi an zo fel tep tawh tihah mo hi a pum a na tan tawh a. Inneih program hi mayor Jean-Robert Gachet chuan hmanhmawh deuh hlekin a kalpui a. Thu te an tiam zo, mo lawmtute reception lam an pan mek laiin mo leh moneitu chuan thla an la a. Thla an lak mek lai hian mo ber chu a pum a na zual thut a, Townhall lamah an lut leh ta a ni. Emergency service te koh nghal a ni a, a hmunah dar 12:15 chiahah nau chu a nei ta der mai a ni. Mipa a ni nghe nghe. "Nausen a'n tap ri ngaih ngaih mai chuan rilru a deh dan a danglam khawp mai. Kan tan leh Emergency service-te tan pawh kan tawn vawi khatna a ni." tiin Mayor Gachet chuan a sawi chhuak.n

Hlun tur reng awm lohna hringfate khawvelah hian thihna chuan engtikah emaw, i kawngkhar, a nih loh leh i thenawm khawvengte kawngkhar a rawn kik ngei dawn. Chung hunah chuan Shwe Pyi Taw, Chhiat Tawkte Tana 'Kuang' Service hi i rawn hre chhuak dawn nia.

Design chi dang dang, size hrang hrang lei tur a awm. Duh dan anga chah theih kan ni. In-ah kan rawn dahsak thei che u.

ContactShwe Pyi Taw, Chhiat Tawkte Tan 'Kuang' Service

Bogyoke Street, Hmunlai Baptist Biak in kawtHmunlai, Kalaymyo. Ph: 09-47073128

ၽWeb: https://www.cimpi-advertising.blogspot.com

Chhiat tawkte tan 'kuanG' ServiCe

8 | TAHANTIMES ceLebrity 30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

HARRY STYLES BIALNU HLUICAROLINE FLACK JennIFer Lopez-In

AMERICAN IDOL JUDGE HNAA BAN SAN

Rocker Steven Tyler-an a bansan hnu a tukah Jennifer

Lopez pawhin American Idol judge hna chu official takin a bansan ve leh ta. 'On the Floor' singer chuan Idol presenter Ryan Seacrest thu puanna radio show-ah mit-tui tla zung zung pahin phone-in a thutlukna siam chu a hrilh a ni awm e. Seacrest hnenah, "Idol chungchanga hming kan sign khan kum khat tan ka ti a, mahse kum hnih lai ka thawk a. A chhan chu kha show kha ka lawm tak luat tuk vang te, a hmuna mite ka ngainat vang te...a show-a han tel ve te khan min tiphur ta lutuk a ni ang chu khatia ka thawh rei tak ni," a ti a. A sawi zawm leh a. "Eng emaw chu ka thlan a ngai a ni. Rawn biak che u hi ka huphurh lutuk. Nangni hian ka mittui in titla dawnin ka hre si a. Ngun taka ka'n ngaihtuahin Idol ka lawm avanga ka chawlhsan lailawk, tih tur tam tak ka chhunzawm a hun leh ta niin ka hre si a. Ka nun pumpui Idol tana hman ka tlin tho mai thei. Mahse chumi awmzia chu a dang zawng zawng thlah a ngai tihna a ni dawn tlat. Engpawh nise tha taka kan lo thawhho thin kha ka hre reng ania." A sawi zel dan chuan Idol tan a kawngka chu a khar kumkhua ang tihna a ni lo. Show-ah 'mi khual' anga inlan zauh zauh te chu a theih tho dawn a ni. "Nangnin enge maw mamawh in neih laiin kei erawh chu helaiah ka awm reng thung a. Kan inzawmna kha khatah khan a awm reng a, kha tah engtikah emaw chuan ka rawn inlan ngei ang. Enrique Iglesias nen North America fang tura a thawh chhuah hma ni chiahin Lopez hian heti angin thu hla a nei ta a ni.n

The One Direction star Harry chuan a bialnu ITV presenter Caroline Flack chu interview an neihnaah fawpin an inhnimhnai hle a ni awm e. An hlim dun hle ni tur a ni, an nui tawp hlei thei lo. Heti anga an awm dun hi a vawi khatna pawh a ni lo. Thu dawnin a tar lan danin Caroline fawptu awmchhun chu Harry chauh hi a nih hmel. Vawi hnih lai a fawp nghe nghe. Mipa dang chuan Harry chu an lo fiam vel a. A vawi khatna a ni hauh lovang te an lo ti a. Harry chuan han khuh bo vel tum mah se, mipa dang chuan an lo fiam a, an lo nui deuh ham ham a ni awm e. Caro-line hian Steve chu 2010-ah a lo nei tawh a, kum 17 chhung zet an innei a, Harry kum 18 a ni a, a kum zat zet pasal a lo nei tawh a ni. Harry hian amah aia upa hmeichhia hi a duh a ni. Harry pawh hian kum 32 mi radio DJ Lucy Horobin, pawmlai nei pawh a lo chhai ve tawh bawk.n

Bar Rafaeli hi Israel mi model hlawhtling

tak a ni a, kum 27-a upa a ni tawh. Kum

2012 thal collection atan thla a la nual a, a inphelh nasa thei khawp mai. Vun

ngo leh a sam buang chuan a lan sexy-tir hle. Tennis racket lek vel pahin mi hip thei ang ber turin thla hi a la vel ni awm tak a ni. Rafaeli hi Leonardo Dicaprio-a bial-nu hlui a ni a, May thla khan khawvela hmeichhe sexy ber (World's Hottest Woman) an ti hial a ni. Vunngo leh sam buang tak pu Rafaeli hi khawvela hmeichhe Hot (sexy) ber 100 an thlanaa-ah pawh top a ni, magazine pakhatin a thlan niin a chhiar-tuten vote an pe thei a ni.n

KATY PERRY PASAL THEN CHHANBritish fiamthu thiam

Russell Brand nena an inthen chhan thla 6 liam

hnuah Katy Perry-in a sawi chhuak ta hlawl mai. A cinema channa 'Part of

Me'-ah he thu hi a sawi chhuak a ni. An inthen

chhan ber chu chawl hman mang lova khawvel fanga a kal reng thin vang a ni.

'Part of Me'-ah hian a awl laia a pasal hmu tura a

haw zawk thin dan pawh tar lan a ni a. Mahse hun a lo rei a, thil a buai zo ta a. Heti anga zai lama a lo hlawhtlin chhoh hle vang hian a pasal

nena an inkar a khi chho tan ni awmin a sawi bawk. 'Ka hna mila pasal thlan thiam ka duh hle,' a ti.n

TAHANTIMES | 9entertAinmenttOP 10 BOXOFFiCe

1 The Dark Knight Rises $161M2 Ice Age: Continental Drift $89M3 The Amazing Spider-Man $229M4 Ted $180M 5 Brave $209M6 Magic Mike $102M7 Savages $40M8 Madea's Witness Protection $60M9 Moonrise Kingdom $36M10 To Rome with Love $11M

tOP 10 MuSiC alBuMS

1 Life is Good Nas2 Uncaged Zac Brown Band3 Kidz Bop 22 Kidz Bop Kids4 Channel Orange Frank Ocean5 Believe Justin Bieber6 ...Hits Phil Collins7 Up All Night One Direction8 Dark Knight Rises Soundtrack9 21 Adele10 Overrexposed Maroon 5

sylvester Stallone fapa, actor, kum 36 mi lek chu Los Angeles-a ama chenna inah thi-a chhar a ni. Rocky V-ah a pa Sylvester Stallone nena chang dun tawh Sage Moonblood Stallone, 36, chu Hollywood-a ama

apartment-ah thi-a chhar a ni. Sylvester thupuangtu nu sawi danin 'star' hian a tuar thiam lo hle a, a fapa upa ber thihnaah hian a rilru a na tak zet a ni. "A rilru takin a lainat hle a. Sage hi talent nei tha tak a nih avangin leh mak danglam tak a nih avangin a tuar kumkhua dawn a ni." a ti bawk. Los Angeles County-a thihna lam chhuitu chuan inphiar rukna lam engmah a awm lo niin a lang a ti a. Assistant Chief Coroner Ed Winter sawi danin daktawr thu chauha hman phal chi damdawi um ruak chhar a ni nual a. Mahse a chi, a zat leh a thih thu nen inzawmna a neih leh neih loh a sawi theih loh thu a sawi lang. Mr Winter sawi danin Sage Stallone chu biak theih lohin a awm tih hnathawktu pakhat leh a chhungte pakhatin an hmu a, police an pun ta a ni. Police an lo thleng a, a thi tih an nemnghet ta a. Thih dawna thu hnutchhiah ziak engmah an hmu lo. Sage hi a pa nen film pahnihah an chang dun tawh – 1990-ah Rocky V leh 1996-ah Daylight. 2006 khan film tawi 'Vice'-ah director a thawk a, Palm Springs Film Festival-ah an chhuah nghe nghe. Sage-a lawyer George Brawnstein chuan, "A rilru ngaihtuahna a hrisel tha a, project hrang hrangah a thawk reng a. Nupui neihte pawh a tum asin. Ka rilru a na khawp mai. Tlangval duhawm tak a ni asin le. Lungchhiat thlak tak a ni. Film siam nan a hun zawng zawng a hmang a, a hmakhua a eng tha hle bawk asin," a ti a. "A ngaihtuahna hi a sang a, phur leh tha tho thei tak a nih bakah a eng zawnga thil thlir chi a ni a. A chesual palh a ni berin ka hria," a ti zui bawk. Stallone hi San Diego-ah a film chhuak thar 'Expendables 2' thehlar turin a cham chilh mek a, mahse he-tiang a nih tak si-ah chuan LA-ah a rawn kir leh a rinawm.n

30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

Website: www.tahantimes.comE-mail: [email protected]

rAmbo FILm STAr STALLone FApA A THI

international english language proficiency

test preparation course

etS TOEFL [PBt] Cambridge IELTS• Special class/Regular class ျဖင တစႏစပတလး သငယႏငသည။

Saya miCHael KHuPPiielC, Tahan Times အေနာကဘကကပရပတာဟနးေစး အေရ႕ေတာငဘက၊ 'A' Group

xl;jcm;csuftest ေျဖမညသမားက စာရငးသြငးေပးသည။

Scoring system ျဖင ရမတက ခန႔မနးေပးသည။ test Section တငးက audio CD + Past paper ျဖင ေလကငေပးသည။

ဆရာကယတင 2012 ခႏစတြင TOEFL-610, IELTS-8.0 ႏင Test of Written English fullmark 6 မ 5.5 ရထားၿပး ျမနမာတစႏငငလး

Top Ten စာရငး၀ငျဖစသည။

• trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •

The TOEFL & IELTS Specialist

STEVEN TYLETR-AN AMERICAN IDOL A HNAWL

steven Tyler chuan American Idol judge a nihna chu a hnawl ta: a chhan chu a hmangaih hmasak ber Aerosmith lam ngaihsak a duh tawh vang a ni.

He rocker, 64, hi kum 2000 atang tawh khan US American Idol show-ah judge hna a thawk tawh a. Tun thlasikah hian season 12-naa thu tur a ni. Steven chuan a hna hi chelh chhunzawm tur a nih leh nih loh rei tak a ngaihtuah tawh a, thutlukna siam harsa a lo ti hle tawh a. Mahse a music career lam ngaihsak hun a ti tawh si a ni. "Tun hi kan hotunu 'American Idol' hi thlah a hun ta tiin thutlukna ka siam tawh a ni. Ka hmangaih hmasak ber Aerosmith lak atang hian ka peng a, ka kir leh dawn a ni. Mahse ka thil duh chu thingthi-in dil ka tum lo – ka kut tum pahnih hi chung lamah ka lek ang a, kawngkhar chu ka 'band' hmangin ka hawng leh dawn a ni" a ti chher mai a ni. A thawhpui judg e Jennifer Lopez lah chuan: "A thutnaa mi dang thu han hmuh tur chu tunah mai chuan ka la ngaihtuah thei lo. A chhan chu kum hnih chhung a piah chiahah ka lo thu tawh thin a. Steven hi ka ngaina a, khang hun lai khan kan inpawh tha ngawt asin. Eng thil nge thleng dawn tia hriat loh thilah te pawh kan inpawh tha hle asin. Chu vangin he hna a chawlhsan tur hi ngaihthlak a hrehawm ka ti khawp mai. n

10 | TAHANTIMES INTERVIEW 30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

preSIDenT u THeIn SeIn InTerVIeW

Z. mr. President. President-in ram siam tha tura hma i lak danah khawvel lawm i hlawh hle a. Siam that hna thawktu ropui emaw, myanmar te 'Gorbachev’ tiin ko ta che sela, engtin nge i ngaih ang?Ch. Ka sawi tawh ang khan kan sawr-kar hi mipui thlan sawrkar kan ni a. Chu vangin mipui duh dan leh ngaih-dan tihlawhtling tura thawh hi kan mawhphurhna a ni a, mipui duh danin kan kal mek a ni a. Mipuiin ka lakah rinna an nghat a, ka mawhphurhna chu hlen ka tum mek a ni. Mipuite duh tihlawhtling tura mawhphurtu pakhat-ah ka inngai mai.

Z. mr. President. mipui duh dan tihlawhtling turin kan bei i ti a, 1990-ah khan mipuiten an duh dan chu an tilang daih tawh a. engah nge tun chauha tihhlawhtlin in tum? Khang hun lai khan engah nge bul in tan mai loh?Ch. Khang hun lai khan kan ramah tun anga remna leh muanna a awm loh vang a ni. Mipuite khan remna leh muanna kara an duh dan tilang an ni lo. An duhzawng, ni se an tih kha an pho lang mai a ni. Khatih lai khan remna leh muan-na tak tak awm turin Tatmadaw kut-ah mawhphurhna a awm liau liau a. Tak takah chuan Tatmadaw sawrkar-in kum 20 chhung ram tana mawh-phurhna a lak chhung zawng khan Myanmar democracy lungphun phum thu hi fiah leh chiang takin ngaihdan a nei daih tawh a. Tatmadaw sawrkar

khan democracy ram din tumna a nei daih tawh a ni. Engpawh nise, khang hun lai khan Taingyintha-ho karah lungrual-na a la awm lo va. Ram pawh a la in-sawh nghet tha lo. A la changkang lo bawk. Tih tak takah chuan ‘siam that leh thlak danglam’ hna hi tun chauh-a tih tan mai a ni bik lo. 2003 atang khan bul tan a ni daih tawh. Khami kum khan Tatmadaw sawrkar khan democracy tundin nana ke pen dan tur, 'Road Map' a ziak a, kal dan tur chhawng sarih a duang a, chumi ang chuan a tah-tawlin kan kal chho ta a ni tih i hriat ka ring. Road map angin kan kal zel a, a tawpna-ah democracy takin mipuiten sawrkar thar kan din ta a ni. Z. Ka hriat dan a sual loh chuan tuna siam that leh thlak danglam hna kal mek hi Tatmadaw sawrkar hruaitu u Than Shwe (interview-tu sawi dan) ruahman sa kawng thui taka a bung then khat tihna a ni mai em?Ch. A inang lo. Tatmadaw sawrkar khan democracy tundin theihna turin a bei a. Kan sawrkar hi mipui thlan tlin democracy sawrkar a ni a, ram chhunga democracy system a din theih nan, mipui duh dante tihhlawh-tlina a awm theih nan, remna leh muanna leh mipuite socio-economics a insawhnghehna turin theih tawpin kan bei a ni. I chian theih nan tihian sawi ila. 'Tatmadaw' sawkarin demo-cracy lungphum phum thei turin a lo bei a. Keini sawrkar hian democracy system puitling ni turin kan bei a ni.

Z. mr. President. a nih chuan Pre-sident hian Tatmadaw sawrkar duh dan tipuitling turin a tha thei ang berin i bei tihna em ni? Tuna 'siam that leh thlak danglam' tih zawng zawngte nen hian a inzawm vek em ni?Ch. Ni lo. Thil thuhmun lo a ni. Thil chi hnih a ni a. Tatmadaw sawrkar khan democracy ram a lo nih theih nan, lungphum phum a nih theih nan a lo bei a. Keini lam thung chuan demo-cracy system puitling taka ding turin kan bei a ni. A fiah em?

Z. mr. President hian ‘He siam that leh thlak danglam hna hi kawng zim tak a ni a, hnunglama hawi kir theih a ni lo.” tiin i sawi tawh a. ram mipuite zawng zawng hian i kawng sial hi an zawh thlap thlap ang tih i chiang em? Zui duh lova tang tlatte an awm em?Ch. Kan siam that leh thlak danglam hna hi hnung lama kir leh tur a ni lo. Kan kawng zawh kalsana hnung lama kawi let tumna kan nei lo. Chu vangin tunah hian democracy kawng dik tak kan zawh mek a tih theih a. Hmalam panin kan kal zel ang. Hnung lama let leh tumna kan nei lo va, hma lam pan chauhin kan kal ngar ngar dawn a ni."

Z. mahse, ‘sawrkar leh sipai-ah hnung lama let leh duh, pau khauh deuh deuh an awm,’ ti an awm a. a nih chuan in 'siam that leh thlak danglam’ tumna hian dodaltu, kalh-tu a nei em ni ka’n ti teh ang?Ch. Chiang taka ka hrilh duh che chu kan sawrkar chhungah hian 'inthlak danglam' duh lo pakhat mah an awm lo tih hi a ni. I sawi anga sawiho khan an rinhlelh thu an sawi mai a ni. Kan sawrkar hian siam that leh thlak dang-lam hna a rualin kan thawk chhun-zawm zel ang tiin kan lungrual thap a. Tatmadaw chungchang tlem han sawi ila. Tatmadaw chu insawhnghet tak a ni a, thu pek zawm thlap thlap thin an ni tih i hriat ka ring. Tatma-daw hian Commander in Chief of De-fense Services thupek hi an zawm vek thin a. Dan pui ang thlapa Com-mander in Chief of Defense Services hi President-in a ruat a ni. Chu vangin tatmadaw-ah hian siam that leh thlak danglam hna kalpui dodal an awm lo reng reng. Tatmadaw hi Administra-tion lamah a inrawlh lo. Dik taka sawi chuan democracy tundin hna hian ram chhungah eng dodalna mah a nei lo. Ram pawn atang zawk hian econo-mics-a hrekna te, financial hrekna te leh politics thila innawr luihnate a awm zawk a ni. Ram chhungah thil awm a awm lo.

Z. Thailand ram Bangkok-ah 'Siam that leh thlak danglam' chungchang Daw aung San Suu Kyi an zawt a,

ani khan, 'ngaihtuah chik lem lova a tha lam hlir thlir lutuk lo' turin a hrilh a, 'ring ngam tawp rih lo tur' khan a chah a, kha thu-a mr. President ngaih dan kha ka hre duh a.Ch. Kha kha chu Daw Aung San Suu Kyi mimal thlir dan a ni ka ti duh a. Mipuite hian kan ramah ram dang atanga sum dawnna investment an rawn tih hi an hmu chak a. Investment a lo awm chuan mi tam tak tan hna kan siamsak thei dawn a ni. Daw Aung San Suu Kyi mi-mal hmuh dan ka han tih kha, a mimal thlir dan chu zalen taka sawi theihna 'zalenna' a nei alawm. Khatianga a sawi kha 'buaina'-ah ka ngai lo. Politics-ah chuan 'inan lohna, danglamna' kan nei thei theuh a, kan inanna laiah kan thawk dun a ni.

Z. Kum 10 bi-in sawi ta ila. myanmar hi kum 10 chhungin eng tiangin nge a awm i rin Thailand ang nge? indo-nesia ang nge? Khawthlang demo-cracy ram ang nge a rawn nih ang?Ch. Hei hi thil tam takah a innghat ang a. Entir nan, Politics lamah tluang takin kal ta ila, buaina engmah awm lovin khawthlang ramten hrekna dan te leh politics-a inrawlhna te nei tawh hauh lo ta se, kan ram chu economics-ah a thang duang ang a, ram hausa a lo ni chho ngeiin ka ring a. Tunah chuan ram changkang leh hmasawn ni tura bulthut tha a neihna tur kawl a eng tan niin ka hria.

Z. rohingya te telin taingyintha-ho inrem taka chenhona federal ram ang a ni chho ang em?Ch. Ram Danpui nei kan ram hi ramri bial chin neiin taingyintha-te chenhona Union pakhat a ni a. Danpuia inziak ang khan State pasarih a awm a. Union level sawrkar a awm a, state level sawrkar a awm bawk a. Anmahni theuh hian Ad-ministrative Power an nei theuh a ni.

Z. Tuna myanmar ram politics-ah hian sipai lam huvang a na hle a. Hlut-taw palai seat zaa sawmhnih panga sipai tan ruat sa a ni. in ram Danpui hian sipaite chan a pe vawng tha hle mai. Hei hi democracy kalphung kalh a ni lo maw? 'engtikah emaw chuan

Politics leh Economics lam siam that hna a thawhnaa ram chhung mai ni lo, international level pawha 'mi ropui' tia fak hlawh Myanmar ram hruaitu President U Thein Sein leh Germany-a chanchinbu hmingthang Suddeutsche Zeitung-a chanchinbu mi senior tak Stefan Klein te inkawmna a ni a. U Thein Sein hian

zawhna te zawt hmasain a sawrkar hmalakna leh a harsatna tawhte history behchhanin Sap tawngin a sawi hmasa zet a, chu mi hnuah chanchinbu mi zawhna chu uluk tak leh rilru sei takin a chhang a. He interview thu hi 'Suddeutsche Zeitung-ah German tawnga tarlan a nih hnuah Stefan Klein hian Sap tawngin a ziak a, Kawl tawng atanga lehlin ve leh a ni.

>>See Pg-16

TAHANTIMES | 1130 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

HmeICHHe pAKHAT KA HrIAT Ve CHupERspEcTIVE

Miin a chanchin an ziah sup sup laia lo inrawlh ve ka duh loh vangin ka

insum hram hram a. Mahse mi sawi chhawn ni lo, mi hriat loh lam zara 'engmah beisei let nei lo,' a mimal nun tlem azawng erawh chu record atan ziah tha ka ti si a, ka han thai ve ta a ni. Tuna ram pawn lama zin chhuak tan Daw Aung San Suu Kyi, kum sawmhnih pali kal taa Myanmar a lo thlen hlim boruak a ni ziah ka tum chu. Khang huna Myanmar-a a lo haw kha Myanmar ram tana thawk tur, a nun pumpui Myanmar ram tana hlan tur leh ram danga ngelnghet taka awm an chhungkua kum saw-mhnih pali zet tlansan tur te-a lo kal a ni hauh lo. Mihring khawsak phunga pawimawh pangngai tak vanga lo kal mai a ni. A tan hun pawimawh tak erawh a ni ngei mai. Khatih lai khan a nu Daw Khin Kyi, General Aung San nupui chu thih ngamin a na a, Yangon General Hospital-ah enkawl mek a ni. Damdawi in an rawn thlenin (ka hriat danin) Daw Khin Kyi hian nikhua a hre tawh mang lo. Thisen thlum, zun thlum a vei a, a behbawm natnaten a tlakbuak bawk a, a hun hnuhnung a hmang mek a ni. Daw Aung San Suu Kyi chu a nu hun hnuhnungah a nu awmpuia duat taka enkawl turin, engtika maha a aiawh awm thei lo a nu bula dinga a tawrhnate tuarpui tura lo kal a ni. Rilru thlaphang tak leh hah taka a nu thutchilhtu, fanu hmeichhe pakhat pangngai ve a ni mai. Chutih lai chuan kei chu Yan-gon General Hospital thara medical ward-a thawk house surgeon ka ni a. 1988 July thla nawi lam, ruahtui tam lai tak, dam lo lun em em lai a ni a, ka la hre reng. Khum awl reng a awm lo va, doctor lian physician-ho pawh an phe vat vat a. An tirhkah, keini ang house surgeon, doctor tuaiho pawh inbe hman lo khawpin mahni tulna lam lamah kan phe dawr dawr a. Ni dang pangngaiah chuan thil hriat chian lohte inhrilhin doctor tuaitirte chu kan inbekbawr zauh zauh thin. Heng hun lai erawh chuan tumah kan inngaihsak hman lo reng reng a ni. Kei hi inthlahrung mi, thlaphang hma, hauh hlau deuh ka nih avang-in ka hna ka beingawrh thei a. Min hauh nasat leh hna ka beingawrh zual sauh. Ngaihzawng pawh ngaih-sak lek lovin pu leh pite ka bel peih a, mawlmang ve deuh ka nih avangin hauh leh vin pawh ka hlawh nangiang. Tichuan hna beihngawrhah ka tlak a, ka thiam leh fel vang ni lovin special room(1) chu min viltir fo mai a ni. Hemi ni pawh hian special room (1)-a dam lo pakhat awm chu full time-in mawh min laktir a. Kei mi-mawl chuan ka dam lo enkawl chu Daw Khin Kyi tih hre mah ila General Aung San nupui a ni tih ka hre mai pek lo. Zun thlum thisen thlum vanga nikhaw hre tawh mang lo, tawng thei tawh lo, pitar dam lo pakhat satliah enin ka en liam ve tawp.

A tukah ka puten min hrilh zauh atang chauhin Gen. Aung San nupui, Sister Daw Khin Kyi a nih ka hre ve ta a ni. Dam lo bechhe tak tak pawh nal leh thiam taka sawng-bawla enkawl thin nurse thiam tak lo ni tawh khan tunah chuan a ban pawh a lek zo tawh lo va, mi kutah a zawi hnap ringawt tawh mai a ni. Nikhua a hriat leh hriat loh a inzat reng tawh mai bawk. Khang hun lai khan damdawi lam thiamna

a la hniam hle a. Kawlramah thisen thlum, zun thlum nei pawh tun ang emin an la tam lo. Pahnih khat an awm zeuh zeuh chauh a, an awm pawhin doctor liante khawih turah kan ngai a, an kutah kan dah nghal tawp zel. Kan khawih loh turah kan ngai. Thisen thlum zun thluam dam lo an zual viau chuan darkar li dan vela thisen endik reng a ngai a. Tunlaia Glucometer ang hi a la awm lo va. Dam lo thisen kan la a, Laboratory-ah kan thawn a. Mi pawimawh bik, hmanhmawh bik thilah chuan mah-niin thisen kan laka chu laboratory-ah kan va dah, a result kan va la leh. Ni khatah vawi eng emaw zat laboratory room kan kartawn a, House Surgeon-ho kan hah thei lutuk tlat mai a ni. Thisen lak a thiam pawl ka ni na a, Daw Khin Kyi thisen dawt chu a panin a te si a, thisen lak apiangin ka thlan a sa phat phat mai a ni. Thisen dawt tak chiu fuh hnu-ah pawh thisen luang a chak lo lutuk a, thisen a hip hleih theih loh chang a awm thin lehnghal. Tuk khat chu ka buaina zawng zawng a kiang ta a. Ka buaina aiin Daw Khin Kyi buaina a nasa zawk mah ang chu. Kei chu a thisen latu mai ka ni a, ani chu a tuartua ni zawk a, na a ti thin ngawt ang. Nikhaw hre lovin awm deuh reng mah se, hriaua han vih chu a hria tih a hriat. Vih rualin a phu leh zeuh thin. Ka lainat hle a, a kut te ka chulsak heuh heuh thin. Chutianga buaina zawng zawng chinfelna khawvelah a awm a ni tih chu ram danga awm a fanu a lo thlen tukah ka hre chauh! Ka la hriat reng chu khaw dur tuk tak a ni tih hi a ni. Chumi tuk ka va duty tur chu Gene-ral fanu Aung San Suu Kyi ram dang atangin tukina a lo thlen thu min lo hrilh vat hlawm a. A mak vak lem lo ve. A nu dam lo a rawn kan dawn a ni mai alawm.

Daw Khin Kyi pindana ka va lut chu kan puteho an lo awm thap

mai a. Dam lo khum mawng lamah chuan nu pakhat ria

lam deuh, ngo lam deuh hlek a lo ding a, a mit mengte

chu a fim kar na a, lungchhe hmel deuh si hian dam lo chu a lo thlir reng a. Lehkhabu-ah

a thlalak ka lo hmuh fo tawh avangin Daw Aung San Suu Kyi

a ni ngei ang tih chu ka hre thei mai. Ram

dangah a khawsa rei tawh si a, a

sap hle ka lo ring a, mahse a

sam a phiar a, kawr eng dal

lam, a awm phel, kawrkilh

hmeh kilh ni lo, a bawk

thuna inbilh bat chia kilh a ha a, a kawr ban chu a kiu thlengin hlai tak takin a thlep bawk a, mak ka ti deuh phawt a. A hnuai lamah puan fen 'yaw' puanfen ang, a vang zawnga a than thui zawm chi, rawng tak deuh hlek a feng bawk a, engtia a neih nge ni ang aw te ka ti rilru a. Khang hun lai kha tunlai anga thil inthawn zung zung theih a la ni si lo. Pheikhawk er-awh chu a dum, a rawlha rawlh chi, a chung tuamtu hlai hlup a ni thung. A incheinaa dangdai ka tih leh chu pangpar (zizawa par a ni mai thei) pa-khat a tawn kha a ni. Mithmul dum chhah tak, hnar ngul ngil leh langsar, hmui kimtlang fiah tak mai te chu a pa a chhunna lai a ni ngei mai. Daw Khin Kyi pawh mithmul dum chhah mawi tawk tak a ni tho mai. Ngil mar zata a ding lai, a pumpuia ka han ral thlir thuak mai danin Myanmar thisen zahpui lo mai ni lo, chhuang tak a nihna langin ka hria a. 'A...heta lo kal tur a ni a, a inti-myanmar deuh hlek a ni ang,' te ka'n ti deuh talh a. 'Myanmar hi a hmangaih tak tak te chuan engah nge ram danga a tawm tlat' ti te-in naupanga thukhawchang ka han ngaihtuah talh bawk a. Airport atanga rawn tlang nghal a lo ni a, a nu a ngaihtuahzia a hriat khawp mai. Kei chu ka nu tang ka la bel thei a, ka nu tangnem lum nawmzia leh hlutzia ka hria. Chu vangin a nu, thih sual mek bula a thlabar dan turte ka hriatthiam-pui. Mahse, 'A hun a lo thleng ang a, an khuaah a haw leh mai ang. A nu awm tawh lo mah se, a pasal hnam dang leh fanaute nen, ram dangah nuam takin an khawsa leh mai dawn a,' tiin ka ngaihtuah thui vak duh ta lova. Daw Aung San Suu Kyi chu a lo thleng hlim hlawl a ni a. Tichuan a nu natna, a awm dan zawng zawng

kan puteho chipchiar em emin rei tawk tak a'n zawt vel a. Kan pute pawhin an thiam ang tawkin kum rei tawk tak an lo zir chhuah damdawi lam thilte chu an hrilhfiah ve a, awlai lo tak niin ka hria. Mahse a zawttu hi a hriam tha hreih hrawih bawk a, a tawpah chuan a nu natna awm dan leh a dinhmun dik tak chu a man chiang hle tih a hriat theih a. A fel em emna chu a nu natna awm-zia mai ni lo, he natna chungchang khawvelin a hriat dan, an enkawl theih dante chenin kan puteho chu a titipui vek thei tlat kha a ni. Kan pute pawhin mak an tih hmel teh asin. Khu lama a awm lai atang rengin a nu natna chung-chang leh a tih theih chin turte a zir lawk nasa tih a hriat reng. Chu vangin zun thlum, thisen thlum tana tangkai lutuk 'Glucometer' a rawn hawn nghal a. Thisen dawt dap buai a ngai tawh lo. Laboratory lama tlan dawr dawr a tul tawh hek lo. Kut hmawr chhun thi sek a, thisen tlem te a khawlinvuah a funga a luh chuan khawl chu a 'tit ri' zauh a, thisen thlum lam chu number-in a lang nghal mai a. Tunah chuan glu-cometer te chu duh duh tan lei mai tur a tam tawh a, kan hmang nasa tawh. Ngaiah kan neih tawh. Khang hun lai kha chuan a vang tak tak a, specialist-te pawhin an hmang pha lo. A nu din-hmun chuan that lam a pan thei lo. This-en thlum zun thlum a veina kum tam a ni tawh a, that chhuah leh a beiseiawm tawh lo. Chu vangin ani pawh chhun za-nin damdawi inah a awm ve ta reng mai a ni. Duty-te erawh kan inthlak kual reng a, ani erawh chuan a ngai rengin a nu chu a awmchilh tlat mai a ni. Awm awl mai mai erawh a tum lo. Zingah doctor-ten dam lo an rawn kan kualte hian an thu sawi, an thiltih apiang rilru lut takin a lo dawngsawngin a lo thlir reng a. A hriat loh apiang a zawt nghal zel bawk. Chhun zan duty tur special nurse an hawh tho naa a nu chu a thlahthlam chhe te lo. A vil veng ve reng a, a nat-na hmasawn dan, tlakhniam dan a thlingthla reng a, a damdawi tur pawh a ngaihtuahpui reng. Chung lai chuan a nu vengtu, civil dress-a inthuam mi an awm teuh naa awm nawm loh nan a hmang hranpa miah lova, ward chhunga damlo leh damlo awmpuitute a kawm kual reng a. Tam takin Bogyoke fanu a nih an hre lo. Silhfen pangngai tak, chul lam lek lek inbel thin, anmahni ang bawka damlo awmpui nu pakhat a ni ve mai a, tangka, ei-in tur leh dam-dawi te a theih ang anga mi a pekte pawh makah an ngaihsak lem lo. Chung lai chuan Myanmar ram tan eng mawh mah a la phur lo. A nu enkawl pahin a la hriat ngai lohte a zawt a, a belchiang a, a zawt chik mai mai a ni. Amahah tum bik engmah a la awm hran lo niin a ang. Kan duty zan hian hna tul zual a zawhah duty room dawhkan kan kil biala eng eng emaw kan ei thin a. Ani erawh chu a nu room pawna dawhkan te-ah lehkha a ziak malh malh thin. Ei tur dangdai deuh a hmuh erawh chuan mi a zawt chik thei hle thin.

amara [Medical-I]

>>See Pg-16

12 | TAHANTIMES

ZIRNARUNaRTIclE 30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

Hringnun par mawina hi enge a nih thlir thiam ve tura i nu chhul ata i

rawn chhuak hlawl mai a, mit pawh la meng thei lo, tap awrawl a ni tih pawh hre hauh lova i nu hnutetui lama I rawn au chhuah atang chiah khan i hringnun hi zirnain bul a lo in tan reng tawh a ni. Mitinte hian (Conscience = the knowledge of good and evil) chhia leh tha hriat-na tawkfang kan lo pianpui theuh a, a lu lian apiang an fing tih a awm lova, a hausa apiang an thluak a tha bik tih pawh a awm hek lo. Inang khat veka nu chhul chhung ata kan lo pian chhuah pui a ni a. Chu kei-mahnia awmsa chhia leh tha hriat-na hmang chuan hringnun hi kan lo zawh chho det deta, a hmang thiam-tu apiangte chu vawina mi hlawh-tling kan tihte hi an ni mai awm e!! Zirna han tih hian a huam zau em em mai a, engkim mai hi zir ngai chu a lo ni tawp mai. Zirnain a tum ber chu THIAM hi a ni tawp. Tunlai khawvelah thiamna leh finna a sang chho tual tuala zirna run sang bel ve thei lo leh kut thiam nei ve lo tan chuan hringnun hi a pik mup mai. Miten thiamna purchaw turin zirna run sang tak tak an bel a, Degree ropui tak tak an khuma, khawiah nge zirna School tha awm ang tiin an zawng vut vut bawka,mahse kei ka nuna ka ngaih pawimawh ber leh khawvel zirna a zawnga sang leh tha ber nia ka hriat ve chu ka chenna "In chhung" family hi a ni. Chhung-

kua in zirtirna bul (Basis education) a that loh chuan mimal nunah chhiat-na a thlena, chu mimal nun chhiat-na chuan Kohhran leh khawtlang, ram leh hnam a nghawng a, chhiat-na rapthlak tak a thlen thin. Kum leh pumruain a zir ve tawh bawka mite pawn an nei a lawm le tih mai vanga nupui neih ve rik ngawt hi a finthlak ber lem lo. Mahni pawh chhungte chawm hlawm chawp ni a, hnathawh nei bawk si lo, chhungte thawh chhuah sa a lo inhampuar ve chiam hi mi ropuite tih dan a ni lem lo. Nupui fanau i lo neih chuan khaw-vela zirna School sang ber chhung-kua din i lo ni a,chu i zirna school dinah chuan zirtirtu (professor) hna thawk tur hian i qualify tawk em? Chhungkaw hlawhtling leh zah-awm tak din tur hian Degree sang tak khuma sum leh pai neih teuh pawh hi a ni ber lem lo, Pathian tih chunga mahni inrintawkna (self-confidence) neih hi a ni. Chhungkaw zahawmna chu pa ber nunah a awm a,pa ber a zahawm loh chuan chhungkua a zahawm lo mai ni lovin tu leh fate thlengin mi zah an kai thei lo. I tih ve tur rengah ngaia nupui i nei a nih chuan khawpui bathlar hnuai a ngaihsaktu leh enkawltu awm lo, zilhhautu leh neitu awm lo ang mai a Uipui nau neih anga fate i nei a nih vaih zawngin i la lar ang!!! Abik takin,keini tlang mite hian hma lam hun ka thlir thiam thin lova kan thatlai hun hi keimahniin kan

eDenTHara, varTe [Tuivar]

pumbilh veka kan fate damdawi man tur, silh leh fen, an school kalna tur leh an zahawmna tur zawng zawng khawi khawiah emaw kan khawhral veka, fate an lo puitlinin rualawhnain an khata an duhthlan vang reng pawh ni lovin hringnun hi beidawn-nain an hmachhawn thin. I fate kha "mi fanu fapate inang lo in thatchhe lutuk," ti reng reng suh, i fate nun kha han thlir vang vang la i zirtirna that leh that loh chu i hmu mai ang. Chutah chiah chuan eng ang zirtirtu nge i nih tih leh i zirna school din hi a fuh tawk em? tih hi mite sawi leh hrilh ngai lovin an nun atang i hmu mai ang. I zirtirna a that loh chuan i nun tihreawmtu an lo ni a nga i hringnun hi lungngaihnain thlan-mualah an hnukliam ang che, i zirtir-na a that erawh chuan i nun tihlimtu an lo ni a nga,i lei rohlu ber an lo ni ang. Pu Lalhnema chuan ti hian hla a lo phuah a," Ka nu ka pa in kutah ngei hian ka nakin nun a innghat e, eng ang mi nge ka nih ve ang?, in mi enkawl danin a hril ang chu" a lo ti. Intlansiakna khawvel ram zauah hian i fate tlan tir ve i duh a, chhung-kaw nuam leh hlimawm tak din i duh chuan tun atang i hun hmang tha rawh. I chetzia leh awm dan, i tawng-kam chhuak zawng zawng hi i thi-senah nemngheh a nih zel avangin i thisen chhuakin fate nunah i tuh tih-na nih chu.Sunday school kal tir mai hi a tawk lova,i hunawl neih chhunah Pathian thu te i hrilh ngai em, an tan

i tawngtai sak ngai em? Zirtirtu pa-khat nih ve chuan kan rin Sakhuana leh Culture te hi tawkfang kan hriat apawimawh a ni.Abik takin ram dang-a awmte hi kan pawimawh leh zual, mize inang lo leh rinna sakhua inan lohna karah kan awma changkan tum luat avang hian kan hnam nun hi a bo ang tih hlauhawm tak a ni, Mahni rin Sakhuana pawh sawifiah hlei thei lo, mahni hnam nunphun leh ziarang pawh hre lo, ziak leh chhiar pawh thiam mumal lo i nih chuan i fate chu hnam bo mai ni lovin an rin sakhuana leh culture hi a nung chunga phumtu an lo ni ang. Chuvang chuan i rilruah khawvela zirna school sang ber i din a ni tih hi hria la, chutah a founder leh zirtirtu i nihna hi theihngilh suh ang che. A zirtirtu ber pawhin zirtir tur mu-mal i hriat loh chuan i zirlai i fate chu an nasa lo viau mai thei. A tawp ber atan, vawina nu leh pa zawng zawngte u,in school din hi fuh tawkin in hria em,in kut hnuai a chhuak in fate nun hi entawn tlak a awm em, i zirtirna hi tha tawkin in inhria em? Chutiang bawkin, nula tlangval zawng zawngte u, khawvel puma zir-na school sang ber din tur hian tling tawkin in inhria em, zirtir hna thawk tur hian qualify tawkin in inhria em? tih hi ka lartan duh ber a ni. Engpawh nise, kan tih tur leh kan nihna kan hriata huaisen taka kan mawhphurhna kan hlen ngam chuan zofate school din hi khawvel pumah a duai dawn lo a ni tih hi beiseinain ka ring ngam tlat!! n

Camp – MALAYSIA, KL

Heng a hnuai lam a hna te a awm e...malaySia Mamawh zat Hlawh Zat [Nikhat]1. Construction workers... 15 (Mipa) 35 RM + OT (Note 450000Ks. thun a thlahlawh cut in kan kal tir thei e...)

2. Factory workers 10 (Mipa) 21 RM + OT

3. Electronic workers 5 (Hmeichhia) 21 RM + OT

SinGaPOre Mamawh zat Hlawh Zat [thla khat]1. Driver (S Pass) 5 (Mipa) 1500 S$ (Note .Sorkhar Degree leh Motor khalh License nei tawh tan chauh)

2. Cleaning Service (S Pass) 5 (Mipa/Hmeichhia) 1500 S$ + OT (Note. Sorkhar Degree nei tawh tan chauh a ni)

3. Cashier 3 (Hmeichhia) 1500 S$ (Note. Sorkhar Degree+ LCCI level 3 nei tawh tan chauh a ni)

A.G.T.I / B Tech / B.E la tawh tan pawh hna kan zawn sak thei reng e...

Contact to...Apex Chin Dwin Service Co.Ltd (Lic. 1783 /2011-2012)Ph. 095105071 / 0973173910

APEX CHIN DWIN

TAHANTIMES | 13Health30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

I MORAL A DOWN EM NI?Kan moral a down leh down loh hriat nan he ze thenkhatah hian inenfiah la. I moral down avanga i hna pangngai pawh i thawk thei lo a nih chuan doctor pan ngei ang che.

mutthilh theih loh: Moral down hi rirlu lam thil mah ni se, taksa lam thlengin nghawng a nei thei. Kan moral a down tawh chuan mi dang angin tui takin kan muhil thei thin lo va, mut kan kham lo thuai thin. Kan muhil thei lo emaw mut reng kan duh emaw a nih chuan kan moral a down tihna a ni ang.

awm bawr na (hnawh): Kan awm bawr hi a na (a tawt) a nih chuan lung natna emaw chuap natna emaw kan vei a ni thei a. Chuti anga kan awm a nih chuan doctor pan ngei tur a ni. Kan moral a down pawhin kan awm bawr hi a na thei tho mai. Moral down hian lung natna a thleng duh bik a, lung natna neite moral hi a down hle thei bawk.

Taksa rawl leh hah: Mut kan kham chunga kan hna thawhna vela kan taksa a rawl deuh thum a nih chuan kan moral a down vang a ni mai thei. Moral down leh hah hian inkungkaihna thuk tak an nei. Zirchiannain a tar lan danin moral down-te hi mi dang aiin an hah duh bik hle ni awm tak a ni.

Tihrawl leh ruh chuktuah na: Taksa pumpui na leh moral down hian inzawmna an nei a. Taksa (tihrawl/ruh chuktuah) a nat reng chuan moral a down thuai a. Moral a down chuan taksa pumin a na thum thei bawk. Moral down thinte chuan natna benvawn an nei duh bik bawk.

lu na: Moral down thinte lu hi rei tak a na thin. Lu na benvawn an vei duh bik. Zirchian-naa an hmuh danin moral downte chu mi dang aiin lu pangkhing na hi 3%-in an nei duh bik a, lu pangkhing na thinte moral hi 5%-a tamin a down duh bik.

Thil ei chakna leh taksa rih zawng: Moral down-te hian thil ei chakna an hloh duh bik hle. Mi dangte chuan thil ei bawrh bawrh an chak a. Thil an ei tam loh avangin an taksa rih zawng pawh a tla nge nge thin. Chakna pawh an nei tawh lo.

Kawng na: Kawng na avangin moral a down thei a, moral down avangin kawng a na thei bawk. Moral down-te nghawng leh kawng hi mi dang aiin 4%-in a na duh bik.

rilru chiai: Moral a down chuan an muhil thei lova, rilru a chiaiin thin a ur hma bik. Zu leh drugs khawih duhna pawh a pung. Hmeichhia aiin mipa-te thin a rim duh bik bawk.n

KHUP LEH KIU DUM ENKAWL DANKhup leh kiu dum thin hmeichhi-ate hian skirt tawi leh kawr ban bul an hak hian mahni inrin tawkna an hloh phah thin a. Chu vangin mahni in chhung atanga khup leh kiu dum thinte enkawl dan tlem lo sawi ila.

Chhang rawh soda hman tur Kiu leh khup vela cell thi an rawn pun chhoh hian chumi hmuna vunah chuan oxygen a tlem tual tual a, thil dum awm pawh lak fai a har tual tual thin. Chhang rawh soda hian chuti ang dum chu a tifai hneh thei hle. Tui nen chawh pawlhin hnawih tur a ni a, minute 5 vel hnawih tur a ni. Kut tihuha nawh leh tur a ni. Minute 10 vel nawh hnuah tuia silfai tur a ni. A hnuah cream hnawih tur. Kar 2 vel chuti anga tih hnuah khup leh kiu vela dum chu a lo bo daih thei a ni.

maida phut hman tur Maida phut chu mahni ina cream nen chawh pawlhin minute 10 chhung kut zung tanga hmeh tur a ni. Chumi hnuah tui lum nen bal vel chu sil fai tur a ni a, chumi hnuah cream chi khat chulh leh tur a ni.

‘Ba-la ti’ kan tih mai ba-dan rah hman tur Ba-dan rah den phut chu cream nen chawh pawlha khup leh kiuva hnawih tur a ni. Minute 10 hnuah tui luma sil fai tur a ni bawk.

Olive hriak hman tur Olive hriak chu khup leh kiu dum laia hnawiha zan mut a tha. Coconut hriak hman pawh a tha. Hmeh deuh reng erawh a tul.

Serte (Champara) hmang rawh Ser thur rah chu a zatvea phelin minute 10 chhung khup leh kiuva chulh tur. A ro hnuah tui vawta sil fai ngei tur a ni.n

TAHANTIMES | 1312 May 2012 Saturday | Vol.1 No.22

tdrfaqmufypönf;a&mif;0,fa&;

in sakna bungraw chi hrang hrang 1. Rangva a chhah leh a pan 6'-12', Plain Sheet (ေျပာငသြပ) 8'-80' 2. Perek chikim, Rangva prek leh Washer 3. AAA cement buk tling/ေရႊေတာငထး/ကေလးထး 4. နနးႀကး (Thirzai)/Thir tlawn ၆မး - ၅မး - ၃မး - မတလး

rate dik takin kan zuar e.Duhsak taka min rawn dawr ve turin mi zawng zawng kan ngen a che u.

aDDreSS:Pu Thangdailova & Pi Zarzolianiအမနပါတ ၃/၁၉၊ ဗလခပလမး၊ စမးၿမ႕ဘနးႀကးေကာငးေရ႕၊ စမးၿမ႕ရပကြက၊ ကေလးၿမ႕။ Ph: 073-21451

14 | TAHANTIMES

TAHAN PUMPum han tih hi chuan Mizo hmanrua, thir chherna hmun a ni tih kan hre theuh awm e. Tun hma deuh atang khan Mizo khaw pakhatah a ni lo berah pum pakhat hi chu a awm zel a. Chem, favah, tuthlawh tih ang chi chherna ber a ni. Mizo pa pumah chuan hmeich-hia an lal ber nghe nghe. A awmzia chu thir chher tur hmeichhia an awm chuan chher hmasak ber tur tihna a ni. Tahanah pawh hian Pum hi hmun 2-3 velah a awm a. Tahan B- Group-a Pu Valtea pum pawh hi 1997 vel atang khan bul a tan a. A chher tlangpui chu; chem, tuthlawh, favah, hachhek, chaichehte hi a ni a. Kumin hian Chin Hills lam atanga an chah tuthlawh a chher nasa hle. Order an hmuhte hi an siam deuh ber. Meihawl pawh hi a hranpa ngatin an chah thin. Thawktu hi a chhertu tiam lovin mi pahnih an awm reng tlangpui. Tlangram lam atanga chah an tam ber. Tuthlawh tur ang chi hi thir buk khatah Ks. 1000/-in an lei a, mawtawr za, ‘spring’ kan tih mai chi thir phek tlawn hi buk khatah Ks. 1200/- vel-in an lei thin.n

RAMPAI [HERHSAWP] SIAMNA HMUN A AWM ZEUH ZEUHTun hma atang khan Tahanah hian rampai siam hi an lo awm thin tawh a. Sum zawnna a harsat em thin avang-in Tahana mi hmasa deuhte chuan rampai siam hna hi ei zawnna atan an lo hmang tawh thin a. Sum hai luh dan kawng a inher chhuah chhoh tak atangin rampai siama ei zawng hi an vang tawlh tawlh niin a lang. Tahan 'D' Group-a cheng Pu Pawldingliana te chhung pawh hian kum 4-5 liam ta atang khan rampai siam hna hi an thawk tan a. Ei zawnna pui ber atana siam an ni. Hnanga siam rampai pakhat hi Ks. 3000-in an hralh a, savuna siam rampai pakhat hi Ks. 2000-in an hralh thin. A leitute hian a hlawmin an lei deuh ber a, an zuar chhawng leh thin. Ni khatah rampai 3-5 thleng an siam thin a, kut a rual deuh chang chuan chu aia tam pawh an siam thin. Kar khatah rampai 30 siam chang pawh an nei bawk. Thawhrim deuh erawh a tul hle. A siamna mau hi hmun hrang hrang atanga an lei a ni a. Ram dang mite pawhin an rama hawn atan an lei bawk thin. Order an hmuh apiang an siamsak their reng a ni.n

VAIMIM A TAM TANTunlai hian Vaimim lei tur a tam tan chho hle a. Tahan bazarah pawh lei tur a awm reng ta. A vanglai a la nih chiah loh avangin a man pawh a la to va. Kawm khatah Ks.100/-te a ni. Tahan barzara zawrhte hi hmun dang atanga an khar a ni deuh tlang-pui a. Myohla khua atanga an khar a thahnem deuh ber. Tuk khatah hian kawm 100 chuang vel chu a zuartute hian an hralh thin. Maipawl tuihnai tak tak lei tur pawh a awm a. Pum khatah Ks.800/- te a ni. Hmarcha hring pawh tharlam tak tak lei tur a awm a, no khatah Ks.200/- a ni. Thlai dang thar-lam tak tak pawh lei tur a tam leh ta hle mai.n

TAHAN BAZARA SACHEK DAWRTlang mite hian sa kawchhung hi kan ngaina em em thin a. Bawng chek ngat phei chu kan hmeh duhzawng tak a tling. Chuvangin mahni ei mai atan ni lo, zawrh chhuah atan pawh siam tlak a ni a. Tun-hma atang tawhin sachek siam hi mimal, thalai pawl leh kohhrante hian sum zawn nan tak kan hmang thin. Tunah chuan khawlaia vahpui mai lova thut-hmun nghet neia zuar te pawh kan awm ta. Tahan bazar chhak lam deuhvah hian sachek zuar nu pakhat Pi Lalhmangaihi a awm a. A hralh thei phian lehnghal. A zawrh dan chu no khatah Ks.200- a ni a, no thumah Ks.500/- a ni. Ni khatah hian bawng kaw chhung buk 5 vel a hralh chhuak tlangpui. Heng sachek tuihangah hian a chek var, a pumpui, a ril leh a chuapte a tel a. Sachek kha lo chi a ni. Zing atangin a zuar tan a, tlai lam ni tlak (liam) thleng a thu tlangpui a ni. Sachek zawrh hi ei zawnna atana thil tha tak a nih thu a zuartu Pi Lalhmangaihi hnen atangin thu kan dawng.n

local news 30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

THLANMUAL THAR THLEN HMA LEI DAWH HAWNG

Kalaymyo-a chengte inphumna tura buatsaih thlanmual tharah hian hnam (sakhaw) hrang hrang inphum (inhal)-na tur hmun hran

theuh buatsaih a ni a. Varpui khaw piah Thanglui piaha awm a nih avangin a hmun thleng tur hian thui fe kal a ngai a. Lei dawh ngawt pawh eng emaw zat zawh a ngai. Lei tam zawkte hi an siamna a rei hlawm tawh avangin a tha lo hlawm tawh hle a. Chu vangin lei siam that tur eng emaw zat a awm a ni. Hei tunah Kalaymyo Nay-tha Kyaungtaik Sayataw U Dhamikka (Pin-nya-danah) huaihawtnain 'Kayakan Myitta Lu-hmuh-yay' pawl hminga mimal tlawmngai te, Buddhist biak in te leh tlawmngai pawl hrang hrangten thahnemngai taka sum an thawh khawm cheng 6,200,200 (Nuai sawmruk pahnih leh zahnih) tling khawm hmang hian thlanmual thar thlen hma deuh lei chu dawh that a ni ta a ni. He lei thar hawnna program hi July 15, 2012 Pathianni zing dar 9 khan ropui taka buatsaih a ni a, hawnna program-ah hian zirlai te, tlawmngai pawl te, hotute leh Buddhist puithiam eng emaw zat an kal khawm a. Kal khawm hi mi 300-400 lai an ni a, an thahnem hle. Hawnna program hi Buddhist tradition zuia hman a ni a. An hruaitu ber chu Buddhist puithiam, Nay-tha Kyaungtaik Sayadaw ber a ni. Hawnna program kalhmang tur U Win Oo-an a chhiar hnu-ah Sa-yadaw hian hawnna programme chu a kaihruai a. Thuchah tawi te a sawi a: “Vawiinah heti anga mi tlawmngai thahnemngaite vanga he lei dawh fel a ni ta hi lawmawm ka ti a. A tirah khawtlanga khawn kan tum naa tlawmngai fal thei an awm tak avangin mipui tam zawk zar buai lovin ti hian kan tlin ta a, a lawmawm hle a ni. A thawhtute hi tunah hian mu-in chawl mai mai mah se, an thiltha tih hian hna a thawk reng dawn a ni. Mitthi vui tur mai ni lovin he kawng, he lei zawhtute mi tam tak kan awm a. Chu-vangin Roman bishop-te nen pawh kan sawitlang tawh a. Kristian-te pawhin lei dang dawh tur la awmte hi an dawh ve ang a. Tin kan piahah sawn khaw pui tak Letpanchaung a awm a. Anni leh helai kawng dunga awm khaw mite hian thawhhovin dawh tur la awmte pakhat tal dawh ve bawk sela, kan phuisui mai dawn a ni.” tihte a sawi. Thu a sawi zawh hian buddhist sakhaw puithiamte nen pathianthu an chham rual hnuah khawtlang nu leh pate zinga lei dawh chungchanga mawh phurhna nei U Nyi leh U Myint Thein-ten ribbon chepchatin lei dawh chu an hawng nghal a ni. Lei hi a hming atan 'Kayakan Myitta Lei' tiin a huaihawttute hming chawiin hming an pe a ni. Hawnna inkhawm a zawh fel hnuah moh-hin-ga tuihnai tak eiho a ni a. Lei dawh hawnnaa kalho mi 400 rualin daihlimah dawh-kana hahdam tak leh mawihnai taka an ei theihna turin thlanmual kawt an, kawng lehlamah pandal fel leh mawihnai tak panga sak a ni a, Kalaymyo khawchhung tlawmngai pawl hrang hrangin pandal pakhat theuh chu mawh la-in an fatu, an vil a ni. Nay-tha Chaungtaik Sayadaw hian Tahan Times atanga kal chanchinbu mite chu dawhkan khat kilpuiin inkawmna hun tha tak a neihpui a, fuihna thu tha tak tak a sawi bawk a ni. Hemi hnu hian Tahan Times chanchinbu mite chu Kalaymyo atanga lo kal chanchinbu mite nen pawh inkawmna hun tha tak an hmang thei a. Kalaymyo Kristian Tangrual lam pawhin helaiah hian lei pakhat dawh ve turin hma an la mek niin thu kan dawng.n

TAHANTIMES | 15

PRESIDENT U THEIN SEIN THAILAND-AH NI THUM CHAMIN A ZIN

Republic of the Union of Myanmar President U Thein Sein chu July 22 zing dar 9 khan Thiailand-ah a zin chhuak a, ni thum a cham.

President U Thein Sein hi Kingdom of Thailand Prime Minister Ms Yingluck Shinawatra sawmna avanga zin a ni. President zin hi Foreign Affairs Union Minister, Agriculture and Irrigation Union Minister, National Planning and Economic Development Union Minister, Labour and for Social Welfare, Relief and Resettlement Union Minister, Energy Union Minister, Commerce Union Minister, Kayin State Chief Minister, Tanin-thayi Region Chief Minister, Commander in Chief (Army), Industry Dep-uty Minister, Rail Transportation Deputy Minister, Health Deputy Minister, Department hotute, kut hnathawktu palaite, industrial zone palai te leh media lam mite mi 70 zetin an zui a ni. President U Thein Sein leh Union Minister te Deputy Minister te leh palai dangte chuan July 22 chhun lamah Laem Chabang Special Eco-nomic Zone deep seaport te an va en a. Thailand sawrkar hian Laem Chabang deep seaport leh Dawei deep seaport inthlun zawm dan tur project pui tak ruahman a duh a ni. Chhun lama Laem Chabang Industrial city an tlawh haw chu Thai school naupangten ram pahnih flag kengin chibai an lo buk hlawm a ni. President U Thein Sein leh Thailand Prime Minister Ms Yingluck Shi-nawatra te chu July 23 zing lamah Government House-ah inkawmna an nei a, MoU (Memorandum of Understanding) pathum hming sign-in an chhuah thei a. Hemi hnu hian President U Thein Sein leh Thailand Prime Minister Ms Yingluck Shinawatra-te chuan chanchinbu mite nen inkawm-na an nei a, thu an sawi ve ve a ni. Thailand sawrkar hian Laem Chabang deep seaport leh Dawei deep seaport te inpawh that dan tur a ngaihtuah hle a. Hei hi lawng chawlhna tha leh ropui a ni ang a, Thailand sawrkar leh Myanmar sawrkar mai ni lo, heng lai region pumpui hian a zar kan zo tlang thei dawn a ni. Chu vangin Thailand sawrkar hian Dawei deep seaport project leh special econo-mic zone din puitlin kawngah theih tawp chhuaha Myanmar sawrkar nen thawhho an intiam a ni. Heng bakah ramri kanna tur nghet tha kawngpui leh gate puitling tak hmun thum laiah changtlung tak hawn Ms Yingluck Shinawatra leh President U Thein Sein chuan rem an ti tlang a. Myanmar economic hmasawnna tur thil te, energy lam thil te, Thai-land-a Myanmar labour awm chungchang te, ruihhlo do chungchang te, Thailand-Myanmar Friendship Association Thailand lama din a nih tawh avangin Myanmar lamah Myanmar-Thailand Friendship Association din ve tur chungchang te in pawh taka an sawi tlan bakah 2014-a Myamar-in ASEAN Chair la tura a inbuatsaihna-ah intanpui tawn dan turte an sawi dun a, thutlukna tha tak tak an siam a ni. President U Thein Sein leh a hote hi ni thum chama zin an ni a, hlawh-tling tak leh tluang takin July 24 khan Myanmar-ah an lo kir leh a ni.n

30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3 domEsTIc dIgEsTCAMBODIA RAMA BUATSAIH AMERICA - ASEAN ECONOMIC FORUM-AH KAN RAM PRESIDENT-IN

THU SAWI

Cambodia ram Siem Reap khuaa buatsaih America – ASEAN Economic Forum-ah July 13 khan kan ram President U Thein Sein-an thu a sawi a. President chuan kan ramah natural resources tamin India leh China ram inkara awm mah ni ila, hma kan sawn chak loh thu a sawi. Kum zabi chanve dawn lai central atanga engkim enkawlna hnuaiah a kal a, chu mi atanga tal chhuaha democracy kalhmanga kal a tum thu te, Daw Aung San Suu Kyi nen inbiaa ngaih dan thuhmun lo lai te hnawla a inanna laia inkawp tura Suu Kyi a sawm thu te, Myanmar chu Independence a hmuh atanga tual chhung indona awm nghalin kum 60 chuang ram chhunga inkahna awm chho reng, khawvelah tualchhung indona awm reina ber ram a nih tak thute a sawi bawk. Ram a insiam that chhoh lai hian inhrekna avangin World Bank, IMF leh UNDP atanga puihna Myanmar ramin a dawn loh thu a sawi a. Kan mipuite hamthatna tura ram hrang hranga thiamna zira economics lama thanlen duh mah ila ram thenkhatte hrekna (sanction) avangin harsatna tawh mek a nih thu a sawi bawk. President chuan Myanmar ram chu kum 60 chuang a mal tlat a, a hnu-fual em em a, Asia ram thenawmte ngaihsak leh ngaihsan hlawh demo-cracy ram ni turin beih nasat an tum thu a sawi bawk.n

AMERICAN COMPANY LAR PALAITE AN AN LO ZINInvestment tihtheih dan tur thlithlai turin Boeing, Chevron, Google, General Motors, IBM, Dell, Mas-ter Card, Visa, Coca-cola, GE...American company lar lara sum dawng palaite Myanmar-ah an lo zin a, hei hi hetiang company palaite an lo zin vawi khat-na a ni. US-ASEAN Economic Council-in a ho va, America-a company lian lian 38-a executive mem-ber 70 chuang an lo kal a ni. America sawrkarin sumdawnnaa Myanmar a hrekna a phelh dul hnua sumdawnna lam mi pawimawh lo kal hmasa berte an ni. “Thla kal ta atanga keini Ameirca Company te Myanmar-ah sumdawn hna thawh theih dan tur kawng a inhawng ta hi kan lawm hle a. Mahse hei hi a bul tanna chauh a ni. Thawhhona nei tur chuan a khawi lam lam pawhin zir tur kan nei teuh a. Chu vangin Council hian American – Myanmar ram pahnihte inlaichinna hi hun rei tak atana sawh ngheh a duh a, Myanmar sawrkar nen inthutchilha thawh chhunzawm a duh a ni," tiin US-ASEAN Economics Council President Alexander Feldman chuan a sawi a. Palai zinga lo tel Chevron company phei chu America rama Energy lam company lian ber dawttu a ni a, Myanmar laka sumdawnna hrekna dan lek a nih vangin an hnaah hak an zauh thei lo a ni. "Myanmar rama 'remchanna' awmte hi kan chan ngei theih nan leh hmalam kan pan zel theih nan America hian hmalamah pen khat a pen ngei ka beisei," tiin interview pakhatah Chevron vice-President George Kirkland chuan a sawi chhuak a. US-ASEAN Economics Council hi kum 27 chhung America sawrkar nen inhnaih taka che thin Pawl ropui tak a ni.n

DAW AUNG SAN SUU KYI SEPTEMBER THLA-AHUS-AH ZIN A TUM

National League for Democracy Party President, Pyithu Hluttaw palai Daw Aung San Suu Kyi 2012 September thla-ah America rama zin a tum thu Hluttaw palaiten an sawi hlawm. National League for Democracy Party-a Pyithu Hluttaw palai U Ohn Kyaing chuan, "President hi America ramah chawimawina dawng tura kal a tum niin ka lo hria a. July ni 18 zing lama chanchin puanah 'hlanna inkhawm' chu September ni 12-a neih tur ni awmin an puang a. Presi-dent hian kal turin aw a pawh tawh a ni awm e," a ti a. New York-a Atlantic Council-in ‘Global Citizenship Award’ a pek dawng turin Daw Aung San Suu Kyi hi kal a tum a ni. Hei hi Atlantic Council-in chawimawina a hlan tum thumna a ni a, tun tuma a dawngtu tur hi Daw Aung San Suu Kyi leh Japan hmeichhia, UNHCR head Sadako Ogada te an ni.n

SPECIAL DIVISION OF THE CHINS ACT 1947 SIAM THA DAWN

July 18 khan 1947 Special Division of the Chins Act siam that thu leh 'dan' dang khawih that ngai chungchangte sawiho turin Chin State Hakha-ah meeting neih a ni a. Chairman, Chin State Hluttaw Speaker Pu Hau Khin Kham chuan Chin State sawrkar hian tuna state-in a hman mek Dan dinglaite hi hun inher danglam mila siam that leh a tul dan azira dan siam belh emaw thiat emaw te, thumal thar siam belh ngai te leh a tul tul ti tur-in, thurawn tha tak tak pe turin kalkhawmte chu a sawm nghal a. Chin State-ah hian British hun lai khan Dan siam hmasak ber a ni a, 'The Chin Hills Regulation Act, 1896' tih a ni. Hemi hnu hian 1947-ah 'Special Division of the Chins Act 1947’ tia tih chhuah leh a ni a. Inde-pendence hnu 1957-ah Special Division of the Chins Act chu siam that deuh a ni leh a. Meeting-ah chuan Township hran hran atanga lo kalte chuan ziakin thurawn an thehlut hlawm a, sawiho a nih thu dawn a ni. State level Law Officer U Mya Thaung pawhin dan chungchang sawiin sawihona-ah thu a sawi tih thu dawn a ni bawk.n

UNHCR HOTUIN ROHINGYA-HO MAWH A LA THEI LORakhine state-a Rohingya-ho chungchanga kan ram president U Thein Sein rawtna chu UNHCR hotu Mr Antonio Guterres chuan a hnial. Antonio Guterres chuan Myanmar ram khaw thlang lam zara Ro-hingya-ho buaipui hi UNHCR hna a ni lo tiin chanchinbu mite a hrilh. n

16 | TAHANTIMES

sipaite hi an 'barrack'-ah kir leh awm an ni,' tih hi mr President ngaihdan a ni em?Ch. Kan rama Tatmadaw te dinhmun hi ram dang a ang lova, danglam bikna riau a nei a. Tatmadaw hi kan national politics hruai hnaah a hnarkaitu a ni thin a. Chu vangin politics khawvel atanga Tatmadaw hi lak hran theih a ni lo. Tatmadaw hi remna leh muanna a ngheh theih nana a hnarkaitu a ni thin. Khaikhin ta ila, Indonesia leh South Korea ramah te pawh politics tualzawl-ah an Tatmadaw-te a hma hruaitua an tan thu kan hmu a. Khawthlang ram thenkhatah pawh parliament-ah thlan ni lo va, seat luah palai an awm tho va. Kan ram hi ram dang ang lo, danglam-na bik riau nei a nih avangin Tatmadaw hi ram politics-ah loh theih lohin an tel a tul a ni. Kan dinhmunah chuan kan tum tihlawhtling tur hian Tatmadaw nen kan thawho ngei ngei a ngai. Ti-chuan kan tum kan tihhlawhtling thei chauh ang.

Z. mr. President. nichin khan in-donesia ram kha i sawi ri a. Tunah hian indonesia sipaite chu politics tualzawlah an tla ve tawh lo asin. mr. President hian anni ang deuha kal i tum em?Ch. An ram an tundin lai khan Indo-nesia leh South Korea-ah Tatmadaw

kha a pawimawh leh langsar lai laiah an ramtang a. Mahse an ramah demo-cracy system a lo dingchang ta tihah tatmadaw-te chuan an inhnukdawk hret hret a, an inrawlh tlem tial tial a. Kam ram pawh hi chutiang deuh tho chu zawi zawiin a la ni ang. Hma lam penin kan kal zel ang a, ram hi demo-cracy puitling ram a lo ni telh telh anga heng ram pahnih te ang hi kan la ni mai ang.

Z. mr. President hian Daw aung San Suu Kyi kha nay Pyi Taw-a kal turin i sawm a, rin loh takin boruak danglam tak i siam ta a, engvanga khatia ti nge i nih?Ch. Daw Aung San Suu Kyi hi kan hnam pa, Bogyoke Aung San fanu a ni a. Chu vangin ani hi kan politics huang pawn lama hnutchhiah theih a ni lo. Hmanah khan ani hian Tatmadaw sawrkar kha a hmu sirhe a. Mahse ram tana mawhphurhna ka lak hnuah ani nen inhmachhawnin 'dialogue' kan nei a. Ka sawi tawh ang khan kan inkar-ah inan lohna nei nual mah ila inanna lai kan nei teuh tho va. Kan ram leh mi-puite tana thil tha ti turin kan inanna lai hmangin thawhhona tha kan nei thei ta a ni.

Z. europe ram mipuite chuan 2015-a President inthlanna-ah Daw aung San Suu Kyi hi a in-candidate

ve thei ang em tih zawhna an siam a. a nih loh leh in Constitution Dan Pui hian in-candidate ve thei lo tur-in a hnawl ang em ti te-in zawhna an siam a…Ch. He zawhna hi chu Administrative lam thil a ni lo va. Judicial (Dan) lam thil a ni zawk a, mi tam zawkin rem an tih tlan te chuan Dan Pui chu a siam that theih alawm. Chu vangin hei hi chu Hluttaw thu a ni ang a. Kei pawhin ka'n zawt teh ang che. Daw Aung San Suu Kyi hi kan ram president atan i duh em?

Stefan Klein: A...hei chu Myanmar mipuite duh dan dan a ni ang chu. Kei chu foreigner ka ni a. Europe-a a zin khan Daw Aung San Suu Kyi chu VIP, mi pawimawh lutuk angin an lo lawmin an lo chawimawi a. Westmin-ster-ah meuh pawh Paliament palaite hmaah thusawina hun tha tak an pe nghe nghe a. Khang thilah te khan Mr. President hian ngaih dan thlir dan i nei em?

Ch. Europe a zin kual velnaah Daw Aung San Suu Kyi mi pawimawh lutuk anga an lo cheibawl kha ka lawm tak tak a. Amaherawhchu President a nih leh nih loh tur thu hi chu Constitution, Dan Pui-ah a innghat ang.

Z. mr. President. myanmar hi eco-

nomics leh financial lamah an hreh che u a. Tha i ti nge ti lo?Ch. 'Hrekna dan' that leh that loh thu-ah chuan kan ram an hrek hi a tha nge tha lo tih a ni a, nangman chhang zawk mai teh. (Nui chungin) Nangma chhan tur zawk a ni.

Z. Khawthlang ramte hian mr. Presi-dent hmalakna-ah te hian an thlawp vat vat che-in i hria em? nge, tun aia nasa hian an rawn chet i phut em?Ch. Kan ram foreign policy chu khawvel ram zawng zawngte nen inunauna tha tak neih a ni. Khawvel hi chhungkua angin kan awm tawh a. Chu vangin kan ram min hrek hian ram hmasawnna tur than a tithu a, mipuiten kan tuar a ni. Tunah hian khawthlang ram then-khatte hian hreknate chu chawlh lai lawk, phelh dul deuh ti te-in an tizia-awm tan deuh chauh a. Kan duh dan tak chuan mipuite tana tangkai tak tak tura hreknate a vaia hlih fihlima ni.

Z. Zawhna hnuhnung ber: mr Presi-dent hmalakna 'Siam that leh thlak danglam’ hna hi a hlawhtlinna num-ber 100-ah dah ta ila. Tunah hian eng chen nge thawk tawha i inngaih? 100-ah 5, 10, a nih loh leh 20 em ni ang?Ch. Tunah hi chuan 'siam that, thlak danglam' hna a chhawng khatna kan tan chauh a la ni ber e. n

30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

>>From U Thein Sein

>>From Hmeichhe pakhat Zan khat chu dam loho min pek 'Aw Kuih Kyi' kan lo ei a. A lehkha ziah-na atang chuan, 'Eng nge in ei a?' a rawn ti a. “Aw Kuih Kyi' a ni a, rawn ei ve rawh," kan ti a. A lo kal hnai a, rilru tluang pangngai deuh mai hian, "'Aw Kuih Kyi' chu eng nge ni a?" a ti a, "Ka la ei ngai lova, tlem ka'n tem teh ang aw," a ti a, pakhat chu a la a, a han tem a. "Buhbana siam a ni mai thei" tia nurse pakhat sawi chu a han tawmpui a, a zawt vel a, a'n tep pah a. Chutiang chuan thil te nau tak anga lang pawh a chik peih a ni. A ze dang-lam, mi thil chik tak a nihna a lang a ni. Chung lai chu pawl sawm result chhuah hlim a ni a. Pawl sawm zirlai hmeichhe naupang pakhat damdawi

inah a rawn mu lut ve a. A hriat ve leh a va kawm a, an zirlai course, science leh arts subject then dan, an subject dang, tuition kai dan, school fee, sen-so, education system...a duh duh a zawt kual nasa mai a. Tiang chuan chhun lama a thil tawn zawng zawng zan lamah a ziak leh malh malh thin a lo ni. A bul hnai ka kala ka'n mitsir nak chuan sap tawng hlirin, hawrawp sin lam, rual nalh deuhin a ziak thin a lo ni a. Mi ngaihsan nana ti ni lovin Sap tawng leh lehkha a thiam hrim hrim a ni. Khang hun lai khan Myanmar thalaite kawng zawh mek chu a lo zir chiang tan daih tawh a. Zirna leh an eibar zawnna inlaklawn dan te a lo zir a ni tih tun hnuah ka hre thiam chauh.

A ngaihtuahna hriam tak khan hmalam hun thui tak a thlir phak thin a ni. Ani kha a nu vanga Myanmar-a mikhual zina lo zin lek mai a ni a. A nu awm loh veleha a chhungte hnena kir leh tur, a awm dan tur duan sa thlap a ni. A nu hun hnu-hnunga a bula awm tura lo kal lawk mai khan a pasal hun hnuhnung tan erawh hun pe thei hauh lovin, kum-khuaa hmu tawh lo turin a pasal chu a kalsan a lo ni reng tih a inhre lawk lo reng reng a ni. Mahni aia mite hmangaih thei thinte chauha awm thin 'mahni in-pekna' rilru khan khang lai ah daih khan a thinlungah bu a khuar tan tawh tih pawh hi a fate pahnih ai

maha Myanmar mipuite hmangaihtu amah ngei pawh hian a inhre hman meuh lo mai thei. Hei hi Myanmar a lo thlentirh lai boruak chu a ni. Khami hun rei lo te, kan house surgeon hun tawp dawn tep, ram boruak a derthawn lai khan dam-dawi in lam chu kan hlat ta a. A hnu-ah Daw Khin Kyi a boral tih thu ka hre zui a, amah leh mi dang zawng zawng nen pawh kan inhlat ta a ni. Mahse amah ka hriat rengnate er-awh chuan ka thinlungah fiah leh nghet takin hmun an chang kumkhua ang. Hun tam tak a liam tawh naa ani ang hmeichhe ropui mizia (mi hmuh ve loh) a taka ka lo hmuh leh hriat ve te kha chu an thamral mai mai hian ka ring lo.

n

Pyithu Hluttaw Regular Session vawi (4)-na chu July ni 4 khan Nay Pyi Taw, Hluttaw Building Pyithu Hluttaw Hall-ah an thu tan leh a, palai 417 an kal a ni.

Pyithu Hluttaw Speaker Thura U Shwe Mann chuan Hluttaw palaite lawmna thu leh fuihna thuchah a sawi a. A hmasa-in Hluttaw palai tharte a lawmna thu a sawi a, Hluttaw palai awm-sate pawh mipui tan Hluttaw chhung leh pawnah theih tawp chhuahin hna an thawh avanga a fak thute a sawi hmasa a ni. A hnu-ah fuihna thu a sawi zawm a. "Hluttaw Palaite ka fuihna che u kha ka sawi nawn leh duh a.(1) Hluttaw palaite hian party bil, policy bil, region bil, hnam bil, sakhaw bil bikte

nei lovin ram tan, ram mite tan, hleih nei lova thawk zel turin.(2) Hun kal tawha kan thil tawn zinga a chhe lai lai sawi chhuah leha phun phun

ai chuan zirchhuah tuma a aia tha tura huaisen taka thawk mai turin.(3) Hluttaw a awm hma khan democracy taka thil tih theih loh a awm nual a,

chung chu inzir chhuah nana hmang hlauhin Hluttaw te hi sawhnghet sauh sauh ila, a insawh ngheh nan Hluttaw palaite hian rilru, ngaihtuahna dik leh tluangtlam tak pu-in mahni intuai hriam telh telh turin democracy system dik taka khawsaa thil tih tum thin turin.

(4) Hluttaw palai hna leh mawhphurhna te chu Dan ang thlapa bawhzui thin a, chanchinbu leh media lamte sawiselna leh khalhngil tumna te dawngsawng thiam tura rilru zau taka inhawng turin.

(5) 'Mipui aw – Hluttaw aw', 'Mipui duh dan – Hluttaw duh dan', 'Mipui beisei ang – Hluttaw-in bawhzui ang,' tih Hluttaw thu chham ang hian mipui ngaih dan, mipui duh dante ngaithlain mipui tana 'dan' tha, mipui humhalhna tur 'dan' tha zam a nih vat theih nan leh a tak ramah hman nghal ngei theih tura

PYITHU HLUTTAW REGULAR SESSION VAWI LINA-AH HLUTTAW SPEAKER THURA U SHWE MANN-A THUCHAH SAWI

thawk tur leh ram pum hi dan fel tak rorelna hnuaia a awm theih nana vil pui reng turin ka chah tawh che u a."

"Hluttaw hian hna tha tak a thawh hlawhtlin theih nan Hluttaw Committee te hian mawh an phur a. A tirah Committee (4) din a ni a, tulna avangin (19) din belh leh a ni a. Hluttaw leh Hluttaw Committee hrang hrang tanpui turin – Legal Affairs and Special Cases Assessment Commission pawh din a ni tawh a. "He Commis-sion tih tur chu dan dinglaite bih chiana ram leh mipuite tana hamthatna engmah siam thei lo leh hamthatna humhalh thei lo dante chu siam that, a nih loh leh thiah tiin ram leh mipuite tana tangkai tur dan thar siam tura Hluttaw leh Hlut-taw Committee te thurawn pek. Politics, economics, social leh culture, science leh technology leh information technology chungchangah te Hluttaw Speaker-in thurawn pek a mamawh hunah zirchianga Hluttaw Speaker kal tlanga Hluttaw-a theh luh, tih te a ni a. Tuna hriat chinah pawh dan ding lai siam that tur, thiat tur leh a thar zam turte hi a thahnem hle mai a. Hei bakah dan dinglai ang taka department leh mipuite pawhin an zawm theih nan invengtawn tura enkawlte pawh Hluttaw leh Hluttaw palaite mawh a ni a. Chu vangin Hluttaw palaite hian thahnem ngaihna leh rilru thianghlim nena thawh an la hmabak teuh a." "Tuna Hluttaw-a lo lut tharte pawh hian rilru tluang leh thianghlim tak pu-a thawhhona tha in rawn neih avangin Hluttaw hi a zahawm sawtin ka hria a, de-mocracy siam that hna leh democracy tundin hna kal zelah hian Hluttaw leh Hlut-taw palaite hi mawhphurhna pawimawh lutuk chelhtu kan nih inhre rengin hna thawk ila, ram leh ram mite hamthatna tur hai chhuakin Hluttaw palaite mawh-phurhna, Hluttaw mawhphurhna hlen i tum theuh ang u, tiin ka sawm che u a ni," a ti a ni. n

TAHANTIMES | 1730 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

HAYE-AN CHISORA A HNEK THALDavid Haye chuan Dereck Chisora chu a tudai a, World Champion Vitali Khitschko chu a cho nghal. Haye chuan Del Boy chu a tum 5-naah a hnek thuai thuai a, a hnek thlu ta a ni. Haye chu a au ring kher mai: "Kha khan ka thiltih theih dan a tilang chiang tawkin ka hria. Vitali khan chingfel theia a inngaih chuan kan inbei ang. Rei vak lo inbeih chu a duh mai ang a, chawlh vata politician nih a tum nghal ka ring," a ti thur thur mai a ni. "Chumi hnua min bei leh duh a nih chuan mak ka ti hle ang. Mahse khawvel hi inbeihna ropui entir a duh a nih phawt chuan ka inpeih reng e," a ti zui bawk. Haye hian mi phak baka chak leh rangin an tum nga thawhnaah Chisora chu vawi hnih a hnek thal a, WBA leh WBO international heavy weight tittle belt a hlawh bakah 'chapo taka aukhum theihna' a nei ta a ni. February thlaa Munich-a inbeihnaah a zawnin vawi nga a'n hnek zawt zawt a. Chu chuan an inbeihna chu a hmawr a bawk ta kha a ni a. Haye hian trainer pheikhawk a bun a, a chhan chu an inbeihna Upton Park-ah hian ruah a tla a, a nal em vang a ni. "Hei hi British boxing tan zan ropui tak pakhat a ni," a ti chhuak. "Inbei turte pahnih chu bell a rik veleh an inkhawih nghal a, mipuiin an nghahhlelh em em chu an hmu ta a ni. Chisora hi an inbeih hma khan ngaihsan nachang ka hre lo, a chhan chu ring chhunga a chet dan tur hi ka hre ngai si lo a ni. Mahse tunah chuan ka hre ta – he hna thawk zinga khabe nei tha ber a ni – ka kuttumina a fuh sawk sawk hnu pawha a la ding ngil thei tlat kha a ngaihna ka hre lo. Ka boruak tawn chu tawnhriat atana tha tak a ni ringawt." Chisora pomoter Frank Warren chuan, "David Haye khan ropui takin a rawn bei a, ka tawngkam cheh tawhah min tizak alawm. A hnek theih zia leh a kut ranzia a entir chiang kher mai," tiin a fak ve mawlh mawlh zawk a ni.n

Chief editorNi Lian Sang-a

editorSF. Lalbiakmawia

ZalianthangaC. Zaithankhuma

MeMberSSapselthanga The RengsLalengkima LaldinthariZothankhuma Lalhruaithangi

PatronSLalsawmliana [LPS-Mizoram]Vanlal Zawma [UAE]B. Zarzoliana [Malaysia]Vanlal Dika [Canada]Pachhunga [Yangon]Vanlawmsanga [Germany]Lalrinsanga [Mandalay]Lalremsanga [Australia]Zoramchhana [USA]Lallawmthara [New Zealand]

Hriselna leh tui thianghlim i mamawh a nih chuan သမာဓ rawn pan mai rawh. • ေခတမစကယႏယား(၀ါးတားဂက)မား အသးျပျခငး • ျမနဆန လအပသည (ေပ၊ လကၼ) ရရျခငး • ေရဘဘင၊ ေရေမာတာစသည အသးေဆာငမား တပဆငေပးျခငး • အခကအခမား တာ၀နယေဆာငရြကျခငး၊ ေစးႏႈနးခသာျခငး

TZR ေဘာဒါေဆာငအေရ႕၊ အလၾကြယ Beauty Salon၊ တာဟနး။ Tel. 09-400457749

TOM-A TAN RANGKACHAK ANG MAIA HLU LEH MAWI LANU

Lanu hmeltha leh duhawm Georgina Dorsett chuan GB Team ke themthiam lalpa Tom Cleverley rilru hneh ngei turin a sakruang kimtlang mawi tak pho chhuakin tan a la. TOWIE (The Only Way is Essex) TV program-a lanu hmeltha, kum 27 mi chuan a premier league khelhah midfielder chu a hneh ngei niin a lang. Georgina nen chawlh hun tha tak a hman zawh hnu meuh chuan Manchester United star Tom, 22, chu Game tan a inpeih ngei tawh ang le. Hetiang lanu hmelthain a kuai peng chung pawha inkhel tura a rawn inlan thei hrim hrim a nih vaih chuan 'medal' pakhat khat chu hlan tlak a ni.n[The Sun]

FOOTBALLER-IN FRENCH MODEL A BUAIPUIFootball lalpa Mario Balotelli chuan French nula model pakhat a zui leh ta. Venessa Lawrens, sexy tak mai chu ni lum aiin a in-hem tang a, a kiangah Manchester City star hian a lo awm. Manchester City star hi a thiante nen Ibiza, party island-ah chawlh an hmang ve hlawm bawk a ni. Kum 22 lanu hmeltha-i striker car atang-a a thiannu thadangi nen an chhuak lai leh a chhung lama kuna Mario a kiss lai hi hmu fuh an lo awm pek. Kar kal ta khan model, singer leh presenter nih fawm kemtu Venes-sa-in bikini thehlep te ha-in jet-ski hnung lamah Mario, 21, chu a ngheng lum hnai hle a ni awm e. Kan footballer lahin football sea-son intan leh hma thal chawlh chu a am riau mai le. A lehlamah thung chuan kan sportman hian a bialnu hlui Raffaella Fico nen 'nau' chungchangah boruak a nei mek thung. A kum tel an inzui tawh hnu-ah kan hnung April thla khan an inthen a. Nasa takin an innghirngho a nih kha. Mahse, kar thum kal ta khan Rafaella chu a rawn lang leh hlawl a, Mario fa thla li lai pai tawh angin a rawn insawi. A hlimchhawn chuan Mario chu a hlim viau va, mahse a hnuah DNA test neih-a finfiah a rawt leh a, Rafaella pawhin a rem-ti ve a ni awm e.n[The Sun]

"OLYMPIC MEIALH DEP KAITU TUR KA NI LO," DAVID BECKHAM-AN A TI

July ni 13 Los Angeles chanchinah a lan danin British soccer player, London 2012 Olympic Game ambassador ni bawk David Beckham chuan London Games hawnnaa Olympic Mei dep kaitu atan amah chu a awm ber lovang a inti a. July ni 12 Nilaithawhtan niah he thu a sawi a, chu chawimawina leh duhsakna chanvo chu Olympian tak tak, gold medals hlawh tawhte chanvo tur a ni a ti. Britain Olympic squad-a a tel theih loh a rilru khawih lai taka a sawi a ni a. Infiam mi mipa emaw, hmeichhia emaw tana chanvo ropui tak chang tura an hualna chu a inthiar fihlim daih niin a lang. Chu chanvo, July 27 nia thirbel dara mei chhit-alh hna chu tu nge pe ila tha ang tih erawh a sawi chuang lo. "Ka lo sawi ve fo chu, stadium-a mei dap-kaitu nih hi Olympian, kan ram tana ropui

taka thawk, gold medal nei ngatte hian an phu tih hi a ni" a ti a. Team GB soccer squad-ah Beckham tel ve lo tura an puan atang hian, he Los Ange-les Galaxy player, Olympic cauldron (thirbel pui) mei dep kaitu-a tantir tur chungchang hian sawi a hlawh deuh ta a ni.n

MARIO BALOTELLI 'IBIZA BAR' BILL, RECORD TLAK!Soccer lalpa Mario Baloletti chu Gary Lineker unaupa bar-ah chhun leh zan zawmin a party tluk tluk mai a, din-chhuah puina tham sum a tlakral hiau hiau mai le. Manchester City striker, 21 hian mikhual 20 tan VIP dawhkan a hauh a, hei ringawtah pawh hian pound 4,000 vel a riral ang a, zu manah pawh sang tam fe a tlakral. Bar boss Wayne chuan, "Suahsual zan a ni ringawt. Kum 25 chhungin khawi 'Linekers' dawr-ah mah hetianga bill sangin tumah an la che ngai lo," a ti phawng. Lineker 'Ocean Beach Club' thar, Spanish party island an tih Ibiza-a mi hi player dang Joe Hart, Andy Caroll, Michael Carrick leh Danny Welbeck te pawhin an tlawh tawh hlawm a ni awm e.n

18 | TAHANTIMES sport 30 July 2012 Monday | Vol.2 No.3

BRITAIN CHUAN 'LONDON KULH' TIH MAI TURIN OLYMPICS GAME TAN A INBUATSAIH FEL TA

Olympic Games tan Britain chu a inbuatsaih nasa hle a, London pawh 'Kulh' tia a hming phuah belh mai tur khawpin venhimna a bei uluk nasa a ni. A history-ah Britain chuan ral muan lai si a, security venhimna lama beihpui a thlak nasat ber tum a la ni awm e. In chung zawl leh Thames luipuia indo lawngah thlawhna kah thlak theihna anti-aircraft missile a bun ther fer fur mai. Sipai leh civil mi 40000 chuangin venhim hna an thawk a, intelligence opertaion an bei reng bawk a, kawtthler zawng zawng te, infiam mite leh mikhual te venhim an tum lutukna lamah British khawpui London chu sipai kulhah a chang a ni ber. Security atan pound mtd 553 (USD mtd 877) an seng dawn a. Terrorist te beihna, cyber lam beihna, kawng zawh, zar buai, transport tihchah khaw loh...thil dang dang tan an inralring thap ringawt mai a ni. Thla kal ta atang tawhin Olympic Torch (meichher)-in ram chhung a fang kual a, venhimna uluk a mamawhna a rei tawh a ni. Tun thleng chuan harsatna a la awm em em lo. Northern Ireland lam Olympic Meichher-in a fan lai khan lungawi loh entirtu tlem an awm tih chauh a ni. In neitu, veng mipuiten an duh lo viau naa 9/11 style inbeihna laka in-ven nan 'Rapier Missile' thlawhna kah thlakna chi hi hmun tam takah bun a nih tur thu Britain Defense Secretary Philip Hammond chuan a puang daih tawh a. Rapier leh a aia te deuh missile te chu hmun ruk laiah bun a ni a. Olympic Park bul block vela in chungah bun a ni. May thla khan 'Exercise Olympic Guardian' hmingin ni kua awh sipai chet dan tur zir leh enchhinna an nei a, an tum angin an che tha thei tih Defense Secretary Hammond hian a sawi tawh a. He inbeih zirna-ah hian terrorist-inbeihna ang an buatsaih a, helicopter carrier HMS Ocean pawh Greenwich bula inhungin a tel ve a, Indopui II-na hnu lama an hman vawi khatna, London bul RAF Northolt thlawhna tumhmuna Royal Air Force fighter-te pawh an tel a ni.n

FOOTBALL KHAWVEL ATANGA DAMCHHUNG TANA BIN HAMMAM PHUARNA PHELH

Asian Football Confederation (AFC) President Mohamed Bin Hammam chunga FIFA-in football khawvel atanga dam chhung chawl tura a phuarna chu phelhsak a ni ta. Nikuma FIFA Chairman an thlan tumah FIFA Chair-man ni mek Sepp Blatter paihthlak tumin FIFA palaite sumin a tham kual niin Bin Hammam an puh a. Chu thil avang chuan Bin Hammam chu FIFA chuan football infiamna lam reng renga tel thei tawh lo turin a phuar nghal a, amaherawh chu finfiahna a awm chiah loh avangin ‘The Court of Arbitration for Sport’ (CAS) chuan Bin Hammam chunga an kutthlakna chu a sutsak leh ta niin The Telegraph chuan a tarlang.n

MESSI-AN LUXURIOUS MOTOR PARUK A NEIFIFA-in a pek khawvela football khel thiam ber lawmman pawhlo dawng tawh Barcelona striker Messi chuan Luxurious motor 6 a nei a,heng zinga man to ber chu Italy intlansiak motor 'Ferrari F430 Spider' hi a ni. A man chu US dollar nuai hnih leh a chanve a ni. A motor neih dangte chu dollar nuai khat leh a chanve man (kawngkhar pahnih awm) Audi R8 Sports Car, dollar nuai khat leh sing thum man 2009 Maserati, dollar sing nga leh sang kaw man Audi Q7, dollar sing li leh sang nga man Dodge Charge SRT8 leh an man tar lan loh Lexus-te an ni a. Kum 25-a upa Argentine player Messi hian a hlawh leh sponsor vel atangin kum khatah US dollar maktaduai 30 chuang a hai lut thin a. Heti ang hahdam taka chuan theih motor hi a uar hle bawk.n

SP BAKERY• Internationallevel-achhangsiam(ur)thiamlehchangkangtaktaktennitinaansiamcake,chhangthawplehchhangchihranghrangtuiemem,tharlamtaktakleitheihanita.

• Inneih,party,birthday lawm,dam lokan, lungphun, lawmthusawi tawng-taihona tih ang puipunna chi hrang hrang atan chah theih kan ni a. Chah(order)duhchuannithumadvance-inchahlawkturaniang.Chawlhni-ahimamawhdawnanihchuanZirtawpni-ahirawnchahlawkdawnnia.

min raWn DaWr ve TeH un. a tui teh mai a nia!

Pu ralmanthangaပေတာကၿမငလမး၊ တာဟနး(A). Ph: 09 400307754

advertisement

တတားဥးအနး၊ျမသတာကနစဆငေဘး၊ဗလခပလမး၊ကေလးၿမ႕။ဖး-၂၁၈၃၈၊၀၉-၄၇၀၇၃၅၆၂၊၀၉-၆၄၇၂၈၄၈Ta Da Oo kiang, Sky Net dawr bul, Bogyoke Street, Pinlong, Kalaymyo.Tel: 073-21838, 09-47073562, 09-6472848

BIKE SALES & SERVICEHei le! Kan mi leh sate rinchhanin “Bike” thar tha, “Che Koung” (Mu,facgifxkwf) packing ngat tlawm takin kan zuar ve ta.Duhsaka min rawn dawrtute hnenah present eng emaw pek zel in ni ang.Tlawmngaia rawn kawhhmuh emaw, a lei tur rawn hruaitute tan pawh lawmman (yGJc) buatsaihsak in ni ang.

Cherry Maung Soe + Sayama Ringi

solo album tihchhuah a ni dawn ta.

Kumin September thla khian release a ni ang.

Lawmi Khiangte hi Lalrindiki Khiangte (Daduhi) te laichin hnai tak a ni a. MHIP buatsaih Miss thlanna-ah

pawh Lawmi hi pakhatna a ni.

Amah a hleitlingin a hmel a tha a, a hla thunte pawh hi belh chian dawl tak vek an

ni. Zofate awitu atana khuanu ruat ngat a ni.

ka hmangaih che

TAHANTIMES | 19

Cm Centre office hawn hun a.m. p.m.Mon : 8:00 - 11:00 1:00 - 4:00 (off)Wed : 8:00 - 11:00 1:00 - 4:00Fri : 8:00 - 11:00 1:00 - 4:00Sat : 8:00 - 11:00 1:00 - 4:00

Contact addressYuzana St. & Sein Pann Myein St. Corner

CM Centre, Phai Synod Office, PCM.Ph. 073-21211, 09400309012

Community management CoursevlrItzGJUtpnf; pDrHtkyfcsKyfrI

(pmay;pm,l) oifwef;

1. Vantlang inrelbawl dan zirna hi kum 2004 atang khan Yangon-ah neih tan a ni a, khawpui 13-ah zirna hmun hawn a ni tawh. 2006 July thla atang khan Tahan-ah pawh senso tlem tak leh mahni hnathawh thulh ngai lova zir theih a ni tawh a. Tul leh harsatna avanga he course chawlhsan tawh te tan pawh zir zawm leh theih tura ruahmansak an ni.

2. He course zir tur hian thiamna lamah bithliah a awm lo va. Puitling, a tui apiang, zir theih a ni. English leh Burmese-in a zir theih a, a zirtuin mahni duh zawk tawng thlan tur a ni.

3. Subject hrang hrang 16 zir tur a ni a, hmunpui lam atangin mi thiam bikte Tahan-ah lo kalin Workshop a remchan anga buatsaih thin a ni. Course zir zote hnenah Thai-German Institute hmingin Certificate of Community Management hlan an ni a, hei hi mahni hna leh hna dil nana tangkai tak a ni. Subject 16 zir chhuak thei lote tan pawh Subject 6 zir zawh theih chuan Block Certificate hlan an ni.

4. Application form hi CM Centre-ah Ks. 500/- in a lak theih reng a. August 14, 2012 khian zirlai thar lak leh tur a ni a, a hun hre chiang duh tan a hnuaia mite hnenah hian zawh theih reng a ni;

(1) Rev. Dr. Dengthuama, PCM, Tahan Venglai (2) Rev. Dr. Cin Lian Sum (GS), KVBA (3) Rev. Lalhmangaiha (E.S.), PCM, Phai Synod (4) Rev. Esther Cingh Niang, Siyin Baptist Church (5) Saya Joel Tin Moe, Tahan Theological College (6) Miss Sapnunziri, CM Centre, Kalay (7) Miss Lallianpuii, Methodist Church, Mission Veng

page-13