van last mile naar first mile capelle ad ijssel -...
TRANSCRIPT
VAN LAST MILE NAAR FIRST MILE CAPELLE Ad IJSSEL - PARkShuTTLE
November 2016
INhoudSoPgAVE
1. InleIdIng 4
2. COnTeXT en OPgAVe 6
3. dOen 13
4. TRendS 14
5. PReCedenTen 16
6. STAKeHOldeRS 18
7. OnTwIKKelIngSSAmenweRKIng 25
7.1.Rivium-Campus 26
7.2.RiviumOEvERpaRK 28
7.3.RiviumTRaNsiTiEpaRK 30
8. VeRVOlgSTAPPen 36
COLOFON&imaGERiGHTs 38
3
1. INLEIdINg
Deze verkenning bekijkt de mogelijkheden voor uitbreiding van de Parkshuttle in CapelleaandenIJssel.CapellehadmetdeParkshuttlein1999dewereldprimeurvanzelfrijdendopenbaarvervoeropdeweg.NogsteedsisdeshuttlehetuithangbordvanzelfrijdendvervoerindeMetropoolregioRotterdamDenHaag[MRDH].Deshuttleverbindtmetrostation Kralingse Zoom met het kantorenpark Rivium en doet daartussen ook de woonwijkFascinatioaan.HetgebruikvandeParkshuttlevertoonteenlangzamemaargestagegroei:Vancirca450dagelijksepassagiersin2000naargemiddeld1350betalendepassagiersperdagin2015.
De MRDH en de Gemeente Capelle aan den IJssel onderkennen samen het belang van een beteropenbaarvervoer.HetversterktderegionalepotentievanRiviumendestedelijkevitaliteitvanCapelleaandenIJssel.VernieuwingvandeParkshuttleentoevoegingvanGobikeenWaterbus-onderdewerknaamCityCat-zijndaaromspeerpunten.
DeMRDHzetbovendiensterkinopdenexteconomy:Hetgeheelaantransitiesinduurzaamheid,communicatie,dataeneconomie.DeMRDHsteltdaaromeenRoadmapNextEconomyop.ZelfrijdendvervoeralsdeParkshuttespeelthierineenbelangrijkerol.
RiviumligtopeenstrategischkansrijkeplekindeMRDH.Degebrekkigevoorzieningen,ruimtelijke fragmentatie en de afstand van ruim een kilometer tussen metrostation KralingseZoomenRiviumspelenhetgebiedmomenteelparten.Datisterugtezienineenhoogleegstandspercentage,eenlaagaandeelvanzowelopenbaarvervoeralsfietsininhetwoon-werkverkeereneenlagewaarderingvanwerknemersvoorhunwerkomgeving.DeParkshuttlekaneenveelsterkererolspelenindepositievebeeldvormingvanzowelzelfrijdendvervoeralsvanRivium.Devraaghoezelfrijdendvervoervaltteintegrerenmetaspectenalsgebiedsontwikkeling,duurzameeconomieen branding is in dit rapport net zo belangrijk als de rol van de Parkshuttle binnen het OV-systeem.
Dezeverkenningschetsteenbeeldvandeuitgangssituatieenbovenstaandevraag.Defocusligtopzelfrijdendvervoeralsonderdeelvaneenbrederegebiedsontwikkeling.Deinputvandegeraadpleegdestakeholdersstaatcentraal.Dezeisgebruiktvoorhetopstellenvandrietoekomstscenario’s.
HetmomentvoorhetmakenvandefinitievekeuzesligtvoordegebiedsaanpakverderindetoekomstdanvoordeParkshuttle.Hetzijnooknietdezelfdepartijendiediekeuzesmaken.Datmaaktnadenkenoverhetafstemmenvanvervolgstappennoodzakelijk.
4
5
2. CoNTEXT EN oPgAVE
hERoNTwIkkELINg kANToRENPARk RIVIuMRiviumis,inclusiefhetaangrenzendeFascinatio,degrootstesnelweg-georiënteerdekantoorlocatievanderegioRotterdam.Ondanksdeaanzienlijkeleegstand,diealjarenrondde30%schommelt,isdezelocatienogsteedseeneconomischbelangrijkvestigingsgebied.DeliggingnabijRotterdam,deA16endeErasmusUniversiteitvormeneenpré.Deoriëntatieopnieuwemarktontwikkelingen,deinstroomvankleinschaligekantoorfunctiesendenogaltijdsterkepositieindeICTbiedenkansenomRivium,nieuweimpulsentegeven.IederaanpakvoorstelvoorRiviummoetdaaromdemogelijkhedenbezienvoordeintroductievanechtnieuwefunctiesenvoorzieningen.
PARkShuTTLE 3.0DeParkshuttlevormtsindsfebruari1999decrucialeverbindendeschakeltussenhetRotterdamsemetrostelselenerzijdsenRiviumenFascinatioanderzijds.Ineersteinstantie[Parkshuttle1.0]betrofheteenkleinvoertuigdatovereenenkelbaans,maarvrijliggendtrajectheenenweerreednaarde1eRiviumstraat.Sins2005rijdteengrotervoertuigovereenverlengdebaandiegrotendeelstweebaansisuitgevoerdenleidtnaareennieuweeindhalteaande4eRiviumstraat[Parkshuttle2.0].
DeconcessieverlenerisdeMRDH,deexploitantConnexxionterwijldevoertuigenentechnologiegeleverdwordendoorhetNederlandsebedrijf2getthere.Dehuidigeconcessielooptafop31december2018.DeopgaveisdusomdeParkshuttle3.0op1januari2019operationeeltehebben.DatbetekentdatereenbeperktetijdisomtekomentoteennieuwconceptvoordeParkshuttle,insamenhangmetdeeveneensnogtedefiniërengebiedsaanpakvanRivium.
dE ZELFRIJdENdE STAd & FIELdLAbDeopkomstvanzelfrijdendevoertuigenlijktniettestoppen.Wereldwijdzijnautoproducenten,softwareontwikkelaarsenoverhedenbezigmetdetransitie.Waartotvoorkortdeexperimenteerruimtebeperktwastotsnelwegstrokenofafgeschermdebanen,wordennudevoorbereidingengetroffenvoormengvormenmetstadsverkeer.
Exceptinitieerdein2015eenonderzoeknaardeeffectenvanzelfrijdendvervoeropdestad.DeMRDHsteuntditonderzoekdoorhetverbindenmetpartijendiedemogelijkheidvan‘lastmile’oplossingenonderzoeken.DeMRDHheeftdezeenandere initiatieven ook opgenomen in het regionaal investeringspakket en andere onderzoekstrajectenzoalsSURF-Stad.Omkrachteninde‘triplehelix’vanhetzelfrijdend vervoer in de zuidelijke Randstad te bundelen is de MRDH nu bezig met deoprichtingvaneenFieldlabdatpraktijk,kennisenwetgevingmetelkaargaatverbinden.
6
Grootste probleem in de buurt, per wijk (vervolg 3)
Net als voorgaande jaren is verkeer een belangrijk probleem
in de wijk F ascinatio: 38 procent van de bewoners noemt
verkeer als een van de belangrijkste buurtproblemen. In
2011 was dit nog 56 procent. Parkeren (22%) en veiligheid
(21%) worden hierna al meest voorkomende problemen
genoemd. Vervuiling en openbaar groen worden beiden door
19 procent van de bewoners genoemd, waarbij opvalt dat
openbaar groen vrijwel enkel in Fascinatio-oost een
probleem is. Veiligheid was in 2011 nog door minder dan
tien procent genoemd als buurtprobleem, en is dus als
probleem in de wijk verdubbeld. Bestrating wordt door een
tiende van de inwoners als buurtprobleem genoemd (m.n. in
Fascinatio-oost, verlichting do or zes procent. De andere
problemen zijn door minder dan vijf procent als
buurtprobleem genoemd.
0% 10% 20% 30% 40% 50%
vervuiling
jongeren
verkeer
parkeren
openbaar groen
bestrating
honden(poep)
veiligheid
geluidsoverlast
sociaal
vandalisme
speelplaatsen
verlichting
diversen
Gemeente
Fascinatio
wooNwIJk FASCINATIoBehalvedewerklocatiesRiviumenFascinatiodoetdeParkshuttlemetzijneerstehalteookdewoonwijkFascinatioaan.Ditiseenwijkmeteenrelatiefjongeenwelvarendebevolking.UitdejaarlijksegemeentelijkeBuurtmonitorblijktdatbewonersvandewijkrelatieftevredenoverhunbuurtzijn,metéénaspectalsopvallendeuitzondering:Verkeer.DitwordtdoorbewonersvanFascinatioalshètbelangrijksteprobleemvandewijkervaren:Liefst38%vandebewonersnoemtverkeeralséénvandebelangrijkstebuurtproblemen.In2011wasditzelfs56%.Parkeren[22%]enveiligheid[21%]wordenhiernaalsmeestvoorkomendeproblemengenoemd.
7
T
DELFT
ROTTERDAMSCHIEDAM
CAPELLE AAN DE IJSEEL
Blaak
Lombardijen
Prins Alexander
DORDRECHT
TreinMetro D,E
Waterbus
Metro A,B,C
Rivium
8
Nederlands gemiddelde
0% 5% 10% 15% 20% 25% 35%30%
Capelle aan den IJssel
Veenendaal
Almere
Best
Stichtse Vecht
Gouda
Hengelo
Amstelveen
Amersfoort
Rijswijk
Deventer
Nieuwegein
Houten
Delft
Zoetermeer
Breda
Schiedam
Helmond
Almelo
Bergen op Zoom
Rotterdam
Heerenveen
Ede
Zwolle
Assen
Drechtsteden
Apeldoorn
Hilversum
Haarlemmermeer
Amsterdam
Eindhoven
Arnhem
Leiden
Enschede
Nijmegen
Maastricht (incl. airport/Beek)
Groningen
Etten-Leur
Den Haag
Tilburg
Utrecht
Leidschendam-Voorburg
Veldhoven
Zeist
Heerlen
Venlo
's-Hertogenbosch
Roermond
Oosterhout
Leeuwarden
Haarlem
Son en Breugel
Diemen
Roosendaal
Smallingerland
Leegstand per gemeentein % van voorraad, 2015
2.1. dATA
RIVIuM oP hooFdLIJNENRiviumisbedachtalskantoorlocatienabijdesymbolischezuidoostelijketoegangspoortvanRotterdam:DeVanBrienenoordbrug.Debereikbaarheidperautostondaltijdvoorop;robuustopenbaarvervoerwassecundair.BijdeontwikkelingvanRiviumisweloverditprobleemnagedacht.DeParkshuttleistoengeïntroduceerdalsOV-oplossingvoordelastmile.HoeweldeParkshuttlevanafhetbeginalredelijkgebruiktwerdheeftdezehetbeeldvaneentypischeautolokatienietkunnenkantelen.In2000wasdaardoordemodalsplitvanwerknemersineenstraalvan300meterronddeParkshuttle-halte1eRiviumstraatalsvolgt:Auto81%,fiets4%enOV[inclusiefParkshuttle]14%.Recenteregegevensontbreken.WelisbekenddathetmarktaandeelvandeParkshuttleisgegroeidtenopzichtevandebus.
DathetoorspronkelijkeconceptachterRiviumnietlangerup-to-dateisisterugtezieninhethogeleegstandspercentage.DegemeenteCapellestaatquakantorenleegstandinmiddelslandelijkbovenaan.Grotekantoorvestigingenzijnweggetrokken,veelalnaardeRotterdamsebinnenstad.Maarerisookgoednieuws.Eriseeninstroomopganggekomenvankleinerebedrijven,meteendiverskarakter.DezenieuwevestigersstellenandereeisenaanRivium.
9
Metro A,B,CCapelsebrug
Metro A,B,CKralingsen Zoom
Parkshuttle n. 500
Busn. 95
Taxi boat
Parkshuttle500Bus95Waterbus
MobILITEIT Openbaar vervoerMetrostationKralingseZoomisdeOV-hubdiehetdichtstbijRiviumligt.Metro’srijdenhierzeerfrequent.DeloopafstandvanafhetstationnaarhetbeginvanRiviumisruimeenkilometer.DeParkshuttleoverbrugtdezeafstandenheeftnogtweehaltesverderRiviumin.Bus95doetRiviumaanvanafmetrostationCapelsebrug,viaeenlangeomweg.DehaltesliggenwelcentralerbinnenRiviumdandievandeParkshuttle.DewatertaxiheefteenhaltebijhetSolaris-kantoorcomplexaanderivier.
Auto DeA16isdegroteautoroutevanuithetzuiden.Tijdensdespitsstaanhiervaakfiles.10%vanhetautoverkeeroverdeVanBrienenoordbrugrijdtevenverderviadeAlgerabrugweer‘terug’naarKrimpen.EenparkeeroplossingaandezuidzijdevandebrugincombinatiemeteenvarendeverbindingrichtingRiviumzouhetmogelijkmakendebottleneckvandeVanBrienenoordbrugtevermijden.
FietsFietsroutesbiedeneendiversbeeld.DefietsroutelangsderiviervanuitdeRotterdamsebinnenstadrichtingCapelleenverderisgoedenwordtintensiefgebruikt,ookrecreatief.RoutesvanennaarRiviumopmeerlokaalniveauvertonenechterhiaten.Snelwegenspoorlijnvormenforsebarrières.ZoisergeendirectefietsroutetussenRiviumendeEURCampus.OokeenroutevanafRiviumnaardenoordelijkergelegenwoonwijkenontbreekt.
10
Parking
Green areas
CapelsebrugKralingsen Zoom
Capelle aan de Ijs
eel, Utre
cht
Utrecht
Dordrecht
Rotterdam centrum
Rotterdam, D
elft, Den H
aag
Bike path
Bike friendly road
Bus line n. 91
Parkshuttle line n. 500
Residential area
CapelseburgKranlingen
Erasmus
CapelsebrugKralingen Zoom
SnelwegnaarRiviumParkeerterreinGroen
FietspadenFietsvriendelijkestraten
?
?
Missing links
KralingseZoom
Capelsebrug
Kindergarden
Sport centrum
Food & Drinks
Groceries
Kindergarden
Sport centrum
Food & Drinks
Groceries
Residential area
Office area
University Campus
Industrial area
Kindergarden
Sport centrum
Food & Drinks
Groceries
Residential area
Office area
University Campus
Industrial area
WoongebiedKantoorgebiedUniversiteit
KinderopvangSportcentrumHoreca
Bedrijfsterrein
Kindergarden
Sport centrum
Food & Drinks
Groceries
Residential area
Office area
University Campus
Industrial area
Kindergarden
Sport centrum
Food & Drinks
Groceries
Residential area
Office area
University Campus
Industrial area
53-93db0-53db
VooRZIENINgEN EN woNENOmdehuidigeinstroomvannieuwebedrijventeversnellenzijnmeeropdiedoelgroepgerichtevoorzieningennodig.Datvoorzieningenniveauisnunoglaag.Datwilechternietzeggendaterhelemaalgeenmodernevoorzieningenzijn.Zoiserbijvoorbeeldeenserviceomjeautotelatenwassentijdenswerktijdenwordterookeenboodschappenserviceaangeboden.
Eenmanieromextradraagvlakvoormeervoorzieningentebiedenishetombouwenvankantorentotaldanniettijdelijkestudentenhuisvesting.EenprobleemhierbijisdegeluidzonevandeA16.De53dB-contourmaaktpermanenteombouwvanleegstaandekantorenaandewest-enzuidzijdevanRiviumonmogelijk.Aandeoost-ennoordzijdezijnwelmogelijkheden.Tijdelijkehuisvestingismomenteeleenwettelijkschemergebied.EldersinNederlandzijnwelrecentevoorbeeldentevindenvanstudentenunitsbinnende53dB-contour.Erisechternoggeenjurisprudentie,omdattegendezeprojectengeenbezwaarprocedureszijnaangespannen.
Voorombouwvankantorennaarregulierewoningbouwzijnvooralsnoggeenplannen.
12
“De ligging van Rivium omringd door vele OV-opties, aangevuld met de rijkswegen A16/ A20 én de rivier de Maas, biedt het optimale vertrekpunt
om een mix van modaliteiten in te zetten. Werknemers en bewoners raken zo ingespeeld op deelvervoer; de gebruiker zelf bepaalt het succes van een toepassing. Het breed inzetten van on-demand vervoersoplossingen wordt
daarna de grote succesfactor van dit gebied.“
Bron: Steef Korfker, oprichter NL|mobility, gevestigd op Rivium
3. doEL
Vanuit zowel de hierboven geschetste context en opgaven als de input van stakeholders komen de volgende 3 doelen naar voren.
VITAAL RIVIuMRiviumontwikkeltzichtoteenflorerendgebiedmeteenrobuusteconcurrentiepositieenweinigleegstand.Aanknopingspuntenhiervoorzijndenexteconomy,derelatiemetlocalekennisinstellingenenhetbenuttenvanhetrivierfront.DeParkshuttlewordtontwikkeldengepromootalskenmerkend,succesvoleninternationaalbekendprojectvandienexteconomy.
bEREIkbAARhEIdMobilityasaServicestaatcentraalindeconnectiviteit[endeperceptiedaarvan]vanRivium.Ditmaakteenkwaliteitsslagmogelijkindeconnectiviteitmetdeomliggendewijken,deMetropoolregioendeRandstadalsgeheel.DeParkshuttlekrijgtbinnenMaaSophetmeestlocaleniveaueencentralerol,dieveelzijdigerisdanalleeneenlastmile-oplossingzijn.
PARkShuTTLEDeParkshuttle3.0komtmetverbeteringeninhettraject,dehaltes,hetvoertuigendeinteractiemetdegebruiker.Ditmoetleidentothettenminsteverdubbelenvanhettotaleaantalpassagiers.
13
Town center
Other urban areas
Suburban
Highway
Railway
StationLunch Work
Sport
School
Shopping
Work
Shopping Sport
Home
Nursery
Daily journeyes examples of family members.
4. TRENdS
Een aantal mondiale en regionale trends maakt dat de functie en verschijningsvorm van het openbaar vervoer in de stedelijke samenleving verandert. Om een robuuste, toekomstbestendige keuze te maken is het van belang een aantal van deze trends te doorgronden.
dE oPkoMST VAN dE ZELFRIJdENdE AuToDedoorbraakvandezelfrijdendeprivé-autowordtmogelijkdoor‘theinternetofthings’,waardoordezelfrijdendeautokancommunicerenmetanderevoertuigenenactueleweginformatiekanverwerken.Dezetechniekisnunognietvolledigopera-tioneel,maarontwikkeltzichexponentieel.Overhedenbiedenexperimenteerruimte,investerenininfrastructuurenbereidenaangepastewetgevingvoor.Devolledigzelfsturendeautoindestedelijkeomgevingisnaarverwachtingpasmogelijkna2040.Insemi-gecontroleerde,afgebakendegebiedenkunnenechternualpilotoplossingenwordenopgezet.
ZelfrijdendOVisopRiviumalbijna15jaaroperationeel.Voorexperimentenentestsmet andere zelfrijdende voertuigen dan alleen de Parkshuttle is de vrijliggende baan, buitendedruksteuren,zeergeschikt.Ookindeweekendenliggenerkansen.Daar-voorisverbindinggewenstmetfabrikantenenonderwijsinstellingen.
CoMPLEXERE LEEFPATRoNEN EN MobILITY AS A SERVICMensenkoppelensteedsmeeractiviteitenachterelkaartotsteedsingewikkelderedagelijksepatronen.Kinderopvang,werkplek,lunchplek,externevergaderingen,huisensportschoolwordenaanelkaargeregen.Steedsmindermakenmensendaaromeenprincipekeuzevoorhetgebruikvanautoofopenbaarvervoer.Permoment,locatieofomstandigheidkiezenmensenvoordeoptimaleinvullingvanhunmobiliteitsbehoefte.Erzijnsteedsbeterecombinatiesbeschikbaar,waarbijeendeelvandereismettreinofmetrowordtafgelegdeneenanderdeelmetdeelautoofhuurfiets.Metdekoppelingvanactuelevervoersdataenontwikkelingvannieuweappszaldeze‘MobilityasaService’[MaaS]zichverderontwikkelen.DitbiedtopRiviumdekanseennieuwehubtecreëren,waarParkshuttle,Waterbus/CityCat,GoBikeenmogelijklaternogandereaanbiederssamenkomen.
14
ELEkTRIFICATIE VAN hET AuToVERVoERDetransitievandeverbrandingsmotornaardeelektrischaangedrevenmotorisineenstroomversnellinggeraakt.InNederlandzijnin2015ruim43.000hybrideenelektrischeauto’sgeregistreerd,eenverdubbelingtenopzichtevanhetjaarervoor.DaarmeeisNederlandsamenmetNoorwegenkoploperinEuropa.Ditishetgevolgvanfiscaalbeleideninvesteringeninlaadinfrastructuur.
Deelektrificatievanhetautovervoerhangtnauwsamenmetdeenergietransitieendaarmeegepaardgaandedecentralisatie.Grotekolen-,gas-enkerncentralesmakenplaatsvooreennetwerkvanmiljoenenkleinecentralesbijdeeindgebruikerzelf.Riviumbiedtuitstekendebasisvoorwaardenomhieractiefopintespelen:Veelruimtevoorduurzameenergieopwekkingeneenomvangrijkwagenparkvoorenergieopslag.
REgIoNALE ECoNoMIE ZuIdELIJkE RANdSTAdDe Metropoolregio Rotterdam Den Haag heeft vele troeven in handen voor een krachtigeinternationaleconcurrentiepositie.Desondanksblijvendeeconomischeprestatiesachterbijvergelijkbareregio’sinNederlandenkamptdeMRDHmeteenbovengemiddeldeenhardnekkigewerkloosheid.Meerderebelangrijke,beeldbepalendeeconomischesectorenstaannuwereldwijdvooreengrotevernieuwingsslag.OokdeMRDHstaatonderinvloedvandezebepalendeglobaletrends: » Concurrentiegaatsteedsmeertussenmetropolen,nietlangertussenlanden;
» Economischsuccesdraaitomdesamenhangtussenkennisen‘slimmemaakindustrie’;
» Detransitienaareenduurzamerewijzevanproducerenenconsumeren;
» Destadalsaantrekkelijkwoon-envrijetijdsmilieu.
15
2gETThERE: MASdAR CITY MasdarCityiseennieuwestadsuitbreidingvanAbuDhabiindeVerenigdeArabischeEmiraten,ontworpenalshubvoorcleantechkennisinstellingen,-bedrijvenenhunwerknemers.Hetaanvankelijkeideewasomeenvolledigvoertuigenvrijeopenbareruimtetecreëren.Eenondergrondseinfrastructuurvoorzelfrijdendepodcarszouiedereenoveral‘ondemand’vervoeraanbieden.Vanwegedehogeinvesteringenisdatconceptlosgelateneningeruildvooreenmeertraditioneleinfrastructuurwaarinwelelektrischenzelfrijdendvervoerwordtgefaciliteerd.Eeneersteshuttleservicevan2getthereisnusuccesvoloperationeelopdeverbindingtussenhethoofdstationendeuniversiteitscampus.
Hetprojectisexemplarischdoorhetgebruikvanzelfrijdendvervoeralszelfstandigeattractieenmiddelbijdebrandingvaneenhelestad.
5. PRECEdENTEN
In de wereld zijn, naast de Parkshuttle zelf, inmiddels vele geautomatiseerde ‘last mile’ oplossingen. Dit hoofdstuk laat enkele relevante voorbeelden zien.
wEPod wAgENINgENDe WePod is de eerste zelfrijdende shuttle in Nederland met de ambitie over de openbarewegterijden,inplaatsvanalleenineenafgeschermdeomgeving.DevoorwaardendiedeRijksdienstvoorhetWegverkeerdaaraanheeftgesteldzijneenlagesnelheid[25km/uur]endeaanwezigheidvaneenoperatorineencentralediedebesturingbijstoringenopafstandkanovernemen.TijdensdeeerstetestfaserijdendeWePodsalleenopdeuniversiteitscampusvanWageningen.InfasetweegaanzeviadeopenbarewegderoutenaarstationEde-Wageningenafleggen.Gedurendehetleer-enontwikkeltrajectwordendevoertuigensteedsverbeterdenwordtderijsnelheidgeleidelijkopgevoerd.
DeWePodisinteressantomdathet,indiensuccesvol,eengoedvoorbeeldisvanhetnetwerkdoelvanverbeterdeconnectiviteitviadeopenbareweg.
16
ubER: ZELFRIJdENdE TAXI’S PITTSbuRgUberisvooralbekendalsaanbiedervansoftwarevoorcontroversiële,alternatievebemandetaxidiensten.Hetbedrijfpioniertinmiddelsookinzelfrijdendetaxi’s,dieineigendomvanUberzelfzijn.IndowntownPittsburghkunnenUber-gebruikersnumethunsmartphoneeenzelfrijdendvoertuigoproepen.Daarinisweleenstewardaanwezig.DeserviceisverderquagebruikenprijsidentiekaandenormaleUberX-service.
InhetvoertuigwordentechnologieënvanVolvoenToyotagebruikt.Sensorenmakennietalleenautonoomrijdenmogelijk,maardevoertuigenbouwensamenookeencompleet3D-kaartbeeldvandeomgevingop.Volvogaathetmerendeelvanhetwagenparkleveren.UberheeftvoorPittsburghgekozenvanwegehetliberaleklimaatvanhetstadsbestuurtenaanzienvanexperimenterenopdeopenbareweg.Destadkrijgtdaarwereldwijdeexposurevoorterugeneenresearchcentermetcircanieuwe400banen.
LoCAL MoToRS: oLLILocalMotorsisgefocustopdeproductievanzoweleigenalsdoordeopen-sourcecommunityontwikkeldevoertuigontwerpen.Hetbedrijfdoetditoplocatiesdichtbijdeeindgebruikermetbehulpvan‘microfabrieken’en3D-printtechniek.RecentiseenmicrofabriekinBerlijngeopend.HetmeestrecenteproductisdeOlli.Ditiseenelektrische,zelfrijdendeshuttlevoor12personen,meteenmaximumsnelheidvan40km/u.Waareennormaleautowordtopgebouwduittienduizendenonderdelen,bestaatdeOlliuitslechts472onderdelen.PassagierscommunicerenverbaalmetIBM’szelflerendeWatson-softwareinhetvoertuig.
LocalMotorsiszoeenbedrijfdatopvaltdoordeintegraleblikophethelesysteemwaarinhetvoertuigterechtkomt.Datpastnaadloosindeaandenexteconomygerelateerdeambities.
171717
T
DELFT
SCHIEDAM
Capelle aan de IJssel
Rotterdam
Rotterdam
Capelle aande IJssel
Capelle aande IJssel
Rotterdam
Rotterdam
TreinMetro D,E
Rivium
Metro A,B,C
6. STAkEhoLdERS
Bij de toekomst van de Parkshuttle en Rivium zijn tal van stakeholders betrokken. Sommigen hebben vooral betrokkenheid bij de Parkshuttle zelf, anderen ook bij de toekomst van Rivium in bredere zin. Samenwerking tussen deze groepen is cruciaal. Dat wordt bemoeilijkt doordat processen rondom OV wettelijk sterk gereguleerd en ‘naar binnen gericht’ zijn, en gebiedsontwikkeling juist een open dynamiek kent waarin veel ruimte is voor bottom-up processen.
Hieronder staat eerst een globaal overzicht van deze partijen. De daaropvolgende pagina’s geven weer wat de stakeholders in een tweetal enquêtes en op een stakeholderbijeenkomst aan input voor de planvorming geleverd hebben.
Gemeente Capelle a/d IJssel, Gemeente Rotterdam en de MRDHDezepartijenzijnbetrokkenbijzoweldeParkshuttlealsRivium.Belangrijksterelevantebeleidsdoelenzijnhetwaarborgenvandebereikbaarheidenattractiviteitvanwerkgebieden,zoalsRivium,FascinatioendeEUR-campus,endaarnaastvandewoonbuurtenFascinatioenKralingseVeer.HetgrilligeverloopvandegemeentegrenstussenCapelleenRotterdamiseenrisico.
RDWFocusopdeverkeerskundige,veiligheids-enwettelijkeaspectenvanzelfrijdendvervoerinhetalgemeenenbinnenpilotprojectenalsdeParkshuttleinhetbijzonder.
18
Huurders en vastgoedeigenaren Rivium/Fascinatio Bewoners Fascinatio/Kralingse VeerMRDHGemeente Capelle aan den IJseelGemeente RotterdamErasmus Universiteit en Hogeschool RotterdamConnexxion, Waterbus, Gobike, RETHuurders en vastgoedeigenaren BrainparkRDW
RDW
GEMEENTE ROTTERDAM
MRDH
GEMEENTE CAPELLE AAN DEN IJSSEL
BEWONERS
H
UURDERS & VASTGOEDEIGENAREN
ERASMUS UNIVERSITEIT
HOGESCHOOL ROTTERDAM
C
ONNEXXION
RET
CITY CAT
GOBIKE
EINDGEBRUIKERS
Connexxion, RET en 2getthereAanbiedersvanzelfrijdendopenbaarvervoeropRivium.Connexxionistot31december2018deconcessiehouderenookgeïnteresseerdinexploitatienadiedatum.2getthereiseenNederlandsbedrijfmetleidendepositieindeinternationalemarktvoorsystemenvanzelfrijdendOV,waaronderdeParkshuttle.
EindgebruikersWerknemersopenbezoekersvanRivium/Fascinatio,bewonersvanFascinatio/KralingseVeer.Werknemers,studentenenbezoekersvandeEURcampusenBrainparkvormeneengrotegroeppotentieelgebruikers.BeidegroepenhebbeneenbrederelokaalbelangdanalleendeParkshuttle.
Ondernemers en vastgoedeigenarenOndernemersbelangrijkalspotentiëlezakelijkbetrokkenenbijzelfrijdendvervoersprojecten.VastgoedeigenarenalsbelanghebbendenbijeenzohoogmogelijkevastgoedwaardeopRivium/Fascinatio.
19
loopafstand tot plek van bestemming
loopafstand
loopstad Rivium
comfort vertuig
reistijd
prijs
reinheid
toegankelijkheid
verkeesveiligheid voertuig
contact halte metrostation
contact met centrale
veiligheid in het voertuig
wachttijd
wachttijd spits
comfort alte Rivium
reisinformatie
zitplaatsen
uren waarop voertuig
betrouwbaarheid
1 2 3 4
Bus 91_2016
ParkShuttle_2016
loopafstand tot plek van bestemming
loopafstand Metro
loopstad Rivium
comfort
reistijd
prijs
reinheid
toegankelijkheid
verkeersveiligheid voertuig
contact halte metrostation
contact met centrale
veiligheid in het voertuig
wachttijd
wachttijd spits
comfort halte Rivium
reisinformatie
zitplaatsen
uren waarop voertuig
betrouwbaarheid
1 1 22 33 44
ParkShuttle_2000
ParkShuttle_2016
6.1. CRITERIA & ASSESSMENT
EINdgEbRuIkERSOmdeervaringenvandaadwerkelijkegebruikersinkaarttebrengenzijnopstraatinterviewsafgenomen.HierbijwerdenidentiekevragengesteldalsbijhetuitgebreideeerdereonderzoeknaardeParkshuttleuit1999-2000.Ditonderzoekmaakttweeinteressantevergelijkingenmogelijk:Teneerstetussendeperceptievanderegulierebus91endeParkshuttle,ententweedetussendeParkshuttlein2000endeParkshuttlenu.
UitdevergelijkingmetderegulierebusblijktdatdeParkshuttleflinkterreingewonnenheeft.Werdin2000debetrouwbaarheidvandebus‘goed’gevondenenvandeParkshuttlejuist‘onvoldoende’,isdatbeeldinmiddelsgekanteld:HetisnudeParkshuttlewaarvandebetrouwbaarheidals‘goed’wordtbeoordeeld,endebusals‘voldoende’.
AnderebeoordelingsaspectenwaaropdeParkshuttlehetindeperceptievandereizigerinmiddelsduidelijkwintvandebuszijnderuimere[avond]urenwaarophetvoertuigrijdt,dekorterewachttijdenindedaluren,demogelijkheidvanverbaalcontactmetdecentraleendebeterereisinformatie.
DeParkshuttleverliesthetvandebusopvooraltweeaspecten:Deloopafstandennaardefeitelijkeeindbestemmingendeprijs.
DenegatievebeoordelingvandeloopafstandenhangtwaarschijnlijksamenmetdenogalexcentrischeliggingvandehaltesinRivium,enmogelijkookeenachterliggendideedateenkleinschaligvoertuigalsdeParkshuttleveeldichterbijdewerkelijkebestemmingzoumoetenkunnenkomen.Datgoedebewegwijzeringontbreekthelptookniet.
Dat mensen de Parkshuttle duur vinden, komt mogelijk voort vanuit een latent begrip van hetlagerekostenplaatjevanzelfrijdendvervoer.DitkaneenobstakelgaanvormenvoorgebruikvanzelfrijdendvervoeroverkorteafstandenbinnenRiviumendirecteomgevingzelf.
NietiedereenheefteenOV-chipkaart.Gebruikersziengraagkaartautomatenopdehaltes.
Bus91-datavan2000Bus91-datavan2016
ParkShuttle-datavan2000ParkShuttle-datavan2016
2020
gEbRuIkSERVARINgNaast ideeën voor de aanpak van heel Rivium kwamen stakeholders ook met verbeterpunten voor specifiek de Parkshuttle, bezien vanuit het perspectief van de reiziger. Over zaken die voor verbetering vatbaar zijn is iedereen het in hoge mate eens. Over de oplossingen liepen de opvattingen sterker uiteen. De verbeterpunten betreffen enerzijds de stopplaatsen, anderzijds de interactie met het voertuig.
Watbetreftdehalteswerdveelgesprokenoverwayfindingencomfort.Opmetrostation Kralingse Zoom ligt de shuttlehalte op een niet in het oog springende plek.Bewegwijzeringwordtdaarmeebelangrijk,maarontbreekt.
21
Breng jij de kinderen?Dat heb ik gisteren gedaan!
Thuis
Nee! Het is te druk hier!
Waar is de ParkShuttle?Waarom“ParkShuttle”?
Onderweg naar werk
De weg vinden op het metrostation
STOPstation
Vervelend..
In de ParkShuttle
Bijna gearriveerd...Maar waar moet ik nu heen?
Op de halte
Op kantoor
huidige situatie
Nu
Opdeoverigeshuttlehaltesbestaathetomgekeerdeprobleem.Nauitstappenisergeenhulpindevormvaneenkaartbijhetvindenvandeeindbestemming.Quacomfortlatendehaltesooktewensenover.Zittenkanniet,groenontbreektendedirecteomgevingenvandehalteshebbeneenhoog‘achterkantgehalte’.Datismetnamebijdeeindhalte4eRiviumstraateenvervreemdendeervaring.
Deeersteingreepzouhetmakenvaneenechte,multimodaleenmultifunctioneleHubaanhet‘eind’vandeParkshuttlemoetenzijn.DehalteKralingseZoomverdienteveneenseenstevigeupgrade,mogelijkophetmomentdatdeshuttlerichtingEURCampuswordtdoorgetrokken.
Watbetrefthetvoertuigsteltiedereenhetopprijsalszemethuntelefooncontactmethetvoertuigkunnenleggen,inplaatsvanmiddelseenknopopdehalte.Ookzouden ze graag meer informatie krijgen tijdens de reis: Over overstapmogelijkheden, boodschappenservices,activiteitenenvoorzieningenindeomgevingetc.Diversevoertuigaanbieders,waaronderook2getthere,hebbenalnieuwevoertuigendie[deels]indezebehoeftesvoorzien.
22
Laten we de bordjes volgen.En ja, ik wil een broodje.
We kunnen het Business Park nieuws checken. Praten met de ParkShuttle is grappig.
Bijna gearriveerd. Nog even op de kaart kijken waar we precies moeten zijn.
Eindelijk.. een werkplek en goeie
1st STEP
STOPstation
De weg vinden op het metrostation
In de ParkShuttle
Op de halte
Op kantoor
STOPstation
TVNEWS
Breng jij de kinderen?Dat heb ik gisteren gedaan!
Thuis
Nee! Het is te druk hier!Onderweg naar werk
Ah de shuttle wacht al op het andere perron. Maar eerst een kadootje kopen voor mijn zoon.
We kunnen het Business Park nieuws checken. En ik kan meteen de boodschappen bestellen.
Bijna gearriveerd. Even de interactievekaart checken waar we precies moeten zijn.
2nd STEP
STOPstation
TVNEWS
AV
HUB
OnDemand
HUB
Breng jij de kinderen?Dat heb ik gisteren gedaan!
Thuis
Nee! Het is te druk hier!Onderweg naar werk
De weg vinden op het metrostation
In de ParkShuttle
Op de halte
Op kantoor
2019 2025
23
0
1
2
3
4 Gemiddelde
Wat vindt u belangijk bij de ontwikkeling van de ParkShuttle
Aanpasbaar a
an to to
ekomsti
ge behoeftes
karakte
r als
voorbeld
voor Zelfr
ijdend tr
ansport
Positieve in
vloed op gebiedso
ntwikke
ling re
gio
Geringe publie
ke in
vesterin
g
Geringe priv
ate in
vesterin
g
Energie neutra
le exploita
tie
Continuite
it van aanbieders
Hoge ritfr
equientie
Flexibel t
en aanzien van piek-d
alvenkeer
Aantrekke
lijkheid
van de reis
Aansuiti
ng op andere vorm
en van transp
ort
Ontsuiti
ng met m
eerdere
loca
ties
gratie
met a
ndere vorm
en van vervoer o
p de weg
0
1
2
3
4 Gemiddelde
Wat vindt u belangijk bij de ontwikkeling van de ParkShuttle
Aanpasbaar a
an to to
ekomsti
ge behoeftes
karakte
r als
voorbeld
voor Zelfr
ijdend tr
ansport
Positieve in
vloed op gebiedso
ntwikke
ling re
gio
Geringe publie
ke in
vesterin
g
Geringe priv
ate in
vesterin
g
Energie neutra
le exploita
tie
Continuite
it van aanbieders
Hoge ritfr
equientie
Flexibel t
en aanzien van piek-d
alvenkeer
Aantrekke
lijkheid
van de reis
Aansuiti
ng op andere vorm
en van transp
ort
Ontsuiti
ng met m
eerdere
loca
ties
gratie
met a
ndere vorm
en van vervoer o
p de weg
6.2. STAkEhoLdERSESSIE
Vervolgens is op 26 september op Rivium een goed bezochte stakeholder meeting gehouden. In verschillende groepjes is gewerkt aan vier verschillende aspecten van de Parkshuttle in relatie tot Rivium: Het traject en uitbreidingsopties, de gebruikerservaring, de branding en de relatie tot keuzes in gebiedsaanpak.
Hetideedatnuhetmomentisomintespringenleeftbreed.Nevenstaandetabelgeeftdebelangrijksteindeenquetevoorgelegdevragenenderesulterendescoresweer.
Detoekomstigeaanpasbaarheidscoorthoogomdatereenbreedbesefleeftdatontwikkelingensnelgaanenelkespecifiekeoplossingmorgenachterhaaldkanzijn.Aantrekkelijkheidvandereisisbelangrijkomgebruikerstetrekkenenvervolgensookvasttehouden.OptimaalaansluitenopanderevervoerswijzenscoorthoogomdateenlastmileverbindingalsdeParkshuttleafhankelijkisvanoptimaleaansluitingenopanderOV.
Onderling blijken partijen het vooral oneens over de noodzaak van een energieneutraleexploitatie,dehaalbaarheidcq.wenselijkheidnuvanhetmeerijdenmethetreguliereverkeerendenadrukoppubliekeinvesteringen.Eriseenflinkegroepmensendievindtdatenergietransitienietdecruxvandezaakis,datzelfrijdendvervoernognietklaarisvoormeerijdenopdewegendathetdemarktisdiedekarmoettrekken.
24
7. oNTwIkkELINgSSCENARIo’S
Eindgebruikers en overige stakeholders hebben veel en diverse creatieve ideeën ten aanzien van zowel de Parkshuttle als van Rivium. Grosso modo kunnen die in drie invalshoeken worden gebundeld.
De ruimtelijke aanpakvoorstellen leggen de nadruk vooral op de potenties van de Maasoever,diealsdebelangrijksteruimtelijkekwaliteitenkansvanRiviumgezienwordt.Eenaantrekkelijkoeverparkkaneennieuwetrekkervoorbedrijvenzijn.
DeprogrammatischevoorstellengaanvooralinophetverbeterenvanderelatiemetdeEUR,enhetverhogenvanhetvoorzieningenniveaumetalsdoeldeaantrekkingskrachtvoorkleinerebedrijvenuitdiverseresectorentevergroten.Duurzaamheidsingrepenenelementenuitdenexteconomyvormeneenderdebenaderingswijze.Meerbomen,groeneenblauwedaken,waterkringlopenenlocaleenergieopwekkingwordenveelgenoemd.
Om al die ideeën op overzichtelijke manier te presenteren zijn daarom drie scenario’s opgesteld: » Rivium-Campus,methetfocusopprogramma » Rivium-Oeverpark,methetfocusopruimte » Rivium-Transitiepark,methetfocusopduurzaamheidennexteconomy
Dezescenario’sgeveneenbeeldvanmogelijkeontwikkelingsrichtingenvoorRiviumendeParkshuttle.ZevormeneenzinvolvertrekpuntvoorvruchtbaregesprekkenmeteenveelgroteregroepstakeholdersopRivium.Metdezescenario’soptafelkansnelenhelderwordentoegewerktnaareencompleteenbreedgedragenaanpakvanRivium,waarinookduidelijkiswatdeverwachtingenzijntenaanzienvandeParkshuttle3.0.
Hetisdusnietdebedoelingmensenmetdezescenario’seendwingendekeuzevoorteleggen;eenuitgebalanceerdaanpakvoorstelzalaltijdelementenvanelkvandedriescenario’sinzichdragen.
25
AV intermediate stop
AV turning point
Metro station
ParkShuttle
LEGEND
Service OnDemand
Campus area
Connection between University and Business park
Existing Rivium line lenght: 1.7 km
200 m0
GoBike facilities
Water bus
HUB, attractive center
7.1. RIVIuM-CAMPuS
VISIEHetlangdurighogeleegstandspercentageopRiviumvraagtomeengedegenvisieophettoekomstigeprogrammavanRivium.DitscenarioidentificeertdaaromdragersvoordoorontwikkelingvandeprogrammatischekwaliteitvanRivium.Hetzoektdaarvoorenerzijds aansluiting bij de grootste trekker in dit deel van de stad: De Erasmus Universiteit[EUR],aandeanderekantvandeA16gelegen.Anderzijdswordtnadrukkelijkeringesprongenopdeduidelijketrendnaarkleinerebedrijvenenhunspecifiekebehoeftes.Riviummoetzichzosterkeralsnexteconomy-locatieprofileren.
INPASSINg PARkShuTTLEStreefbeeldisééngrotecampusbestaandeuitEUR,Brainpark,RiviumenmogelijkookhetgebiedvanafBrainparktotaandeMaas.Dezecampusmoetaantrekkelijkzijnvoorstart-upsvanuitdeuniversiteitenvestigingenvanbuiten.Studentenhuisvestingdraagtbijaanhetkarakterendelevendigheidvanhetgebied.
DerelatiefgrotemaatvandecampusendebarrièrevandeA16deParkshuttlealsruggengraatenverbindingcruciaal.IneeneerstefasezoudeParkshuttledaniniedergevalvanafEURtotaaneenhubaandeMaas,directbijhetSolariscomplexendeVanBrienenoordbrugmoetenlopen.VoordeuitbreidingaandeRotterdamsekantkandanvoorheteerstedeelvanhettrajectgebruikgemaaktwordenvandebestaandebusbaan.Ineenvervolgstadiumkan,insamenhangmetdegebiedsontwikkelingvandeRotterdamsezijde,decirkeloverdereguliereweggeslotenworden.DeParkshuttlelegtdandelinkmetdemetrobijKralingseZoom,deCityCataandeMaasentrams21en24bijDeEsch.
HetZalmhuismetzijnvergadercentrumwordtzoeenspininhetOV-web.DeParkshuttleheeftvanwegedeintroductievanstudentenhuisvestingdezelfdediensturenalsdemetro.Samenwerkendekennisinstellingenenbedrijvenkunnendevrijebaangebruikenvoorexperimenten op het gebied van autonoom vervoer, naast het reguliere gebruik door de Parkshuttle.
NaastdeverlengingvandeParkshuttleiseenextra,directefietsverbindingtussenEURenRiviumover/onderdeA16essentieel.Gobike-standsverspreidoverdehelecampusversterkendeeenheidverder.
Huidigebaan1,7kmServiceondemandCampus
FietsverbindingRivium-ErasmusHub-Attractiecentrum
26
studentenhuisvesting
aantrekke-lijke oever
research center
cafes,restaurants &
winkels
directe fiets route
Rivium-Erasmus
Parkshuttle als ruggengraat
rijkere biodiversi-
teit
levendige openbare
ruimte
nacht-leven
Go-Bike-locaties
over hele gebied
samenwerking tussen Erasmus en bedrijven op
Rivium
deelwerk-plekken
ondernemerscentrum
AV intermediate stop
AV turning point
Metro station
LEGEND
Bike - running path
Existing Rivium line lenght: 1.7 km
200 m0
GoBike facilities
HUB, attractive center
Parks
Water Bus
7.2. RIVIuM oEVERPARk
VISIEDitscenariofocustopdedoorontwikkelingvandebelangrijksteruimtelijkekwaliteitvanRivium:DeMaasoever.ZowelRiviumalsCapellea/dIJsselalsgeheelliggenmomenteelmethunrugnaarderivier.Deoeverwordtnauwelijksgebruikt.ErligteenenormekansomsfeerenbelevingvanRiviumeenflinkeoppeppertegeven.Hetstreefbeeldisééngrootlandschapsparkdatzichovercirca3kilometerlangsderivieruitstrekt,metallerleifaciliteiten.
DitscenariodraagtbijaanhetontsluitenvanenverankerenvanRiviumalsorganischonderdeelvandegemeenteCapelleaandenIJsselendeagglomeratieRotterdam.
INPASSINg PARkShuTTLEHetOeverparkligtaanweerszijdenvandeVanBrienenoordbruglangsdeMaasoeversvanCapelleenRotterdam.Derivieroeverenderouteoverdedijkvormensameneenwandel-enrunningcircuitvanexact5kilometer.Verspreidoverditparkliggentalvanrecreatieve,cultureleenhorecafuncties.
HetbovengenoemdecircuitendenieuweCityCatmetveelmeerhaltesvormenvanditOeverparkdeénedrager;deParkshuttleverzorgtopzijnbeurtdedirectelinktussenhetparkenhetRotterdamsemetrostelsel.CityCatenParkshuttleontmoetenelkaarbijdecentralehubdirectnaasthetZalmhuis.DehubiszoletterlijkonderdeelvanhetSolariscomplexenwordtaangevuldmetrecreatieveenculturelefuncties.OokopKralingseZoomwordtgeïnvesteerdomdeParkshuttleeenprominentereaanwezigheidinhetstationzelftegeven.Hetstationkrijgteengroeneraanzicht.OpbeidehubsisookdeGobikeaanwezig.
Vanafdeoeverlopenenkelegroenevingershetachterlandin.OmhetparkookvanuitdenoordelijkgelegenRotterdamsewijkenbereikbaartemakenisdaareennieuwefietsverbindingoverdesporenbundelnaarRiviumnodig.Deshuttlerijdttijdenshetweekendgewoondoor.Eenritjemaaktonderdeeluitvandeparkervaring,heefteeneigenfunfactoreneindigtmetmajestueusuitzichtoverdenieuweMaaspromenademetalzijnnieuweactiviteiten.
Hub-attractiecentrumHuidigebaan1,7kmFiets-enjoggingpad Parkzone
28
aantrekke-lijke rivier
oevers
boulevard: cafes, restaurants
& winkeltjesAV
bezoeker-scentrum
drijvend poppodium
jachthaven
5km trim
route
HUB: mobiliteit,
technologie & innovatie
theater en evene-
mententer-rein
stadsstrand
speeltuinen en kinder-
voorzieningengroene vingers
Rivium in
biodiversiteit: rijke flora en fauna
Rotterdam - Capelle: één
lang rivierfront
lokale gemeenschappen
betrekken
functies en activiteiten voor ouderen
studentenhuisvesting
AV turning point
Metro station
LEGEND
OnDemand
Transition area
Existing Rivium line lenght: 1.7 km
200 m0
GoBike facilities
Water Bus
Parking
HUB
7.3. RIVIuM TRANSITIEPARk
VISIEDitscenariozoomtinophetpakketaantransitiesophetgebiedvanduurzaamheid,zoalsgeschetstindeRoadmapNexteconomyvandeMRDH.StreefbeeldisRiviumalseendynamischezonewaarcirculaireprocesseneninnovatiescentraalstaan.
INPASSINg PARkShuTTLEVerticalestadslandbouwvindteenplekrond,openinleegstaandekantoren.Riviumgaatenergieproducerenvooreigengebruikenvoordeomliggendewoonwijken.Eenoppervlakvan600m2zonnepanelenvolstaatvooreenenergieneutraleexploitatievande700dagelijksekilometersvandehuidigeParkshuttle.
DeParkshuttlebedientinditconcepton-demandheelRivium,24/7,viahetregulierestratennetwerk.DeeigenbaanwordtbinnenRiviumzelfopgeheven;alleentussenKralingseZoomenRivium1estraatblijftdeeigenbaangehandhaafd.DehaltesverdwijnenenwordenvervangendooreenuniverseleOV-appomdeshuttleoptekunnenroepen.
HeelRiviumkrijgteenveelvoetgangersvriendelijkerengroenereinrichting.Ditimpliceertminderruimtevoorrijdendeengeparkeerdeauto’s.DeparkeerbehoeftevanRiviumwordtdaaromvooralopgevangeningroteparkeergaragesbijKralingseZoomenaandezuidzijdevandeVanBrienenoordbrug.Parkshuttle,GobikeenCityCatverzorgendelastmilevanparkeerplaatsnaarwerkplek.Degarageszijncentralesvoorzonne-enwindenergiedieenergieopslaanindeaccu’svandedaargeparkeerdeelektrischevoertuigen.
Huidigebaan1,7kmServiceondemand
Hub-attractiecentrumTransitiepark
30
water & afvalverwerking
HUB: mobility, tech-
nology & innova-tion
on-demand services
Stadslandbouw
Groene daken
blauwe daken
autovrije publieke
ruimte
Voorzienin-gen:
cafes, restau-rants, winkels,
clubs, etc.
diversiteit in
bedrijvigheid
levendige openbare
ruimte
hotels & congrescentrum
maximale biodiversiteit
lokale deeleconomie
circulaire economie
lokale ondernemers-
schap
lokaleenergie
produktie
Een mix van kennisinstellingen, kennisgerichte bedrijven in een groene setting kenmerkt Rivium-Campus. Ook studentenhuisvesting draagt bij aan een vitale mix.
32
De Maaspromenade in Rivium Oeverpark combineert groene verblijfskwaliteit met een veelheid aan voorzieningen en activiteiten. Voor zowel werkenden als omwonenden.
33
In Rivium Transitiepark wordt beschikbaar oppervlak benut voor groen+water, stadslandbouw, energieproduktie, etcetera. Met opbrengsten voor een ruimer gebied.
34
35
8. VERVoLgSTAPPEN
In dit rapport zijn globaal de randvoorwaarden en mogelijkheden verkend voor uitbreiding/upgrade van de Parkshuttle, in samenhang met de aanpak van Rivium als geheel. Veel partijen moeten zich inzetten om de geschetste ambities en ideeën tot realisatie te brengen. Drie aspecten zijn daarbij van belang.
SAMENwERkINgVoordeuitbreidingvandeParkshuttleper1januari2019moet,normaalgesproken,eentenderwordenuitgeschrevendoordeMRDH.Dezetendervolgteenwettelijkvoorgeschrevenproceduremetstandaardrandvoorwaarden.Binnendieprocedurekanwelinhoudelijkmaatwerkwordengeleverd.
DeaanpakvanRiviumiseenveeldiffuserproces.Veelontwikkelingeneninitiatievenlopenreeds.Voorsommigeactiviteitenisdegemeentedeinitiator;vooranderezijnhetanderestakeholdersinhetgebieddiezelfstandighetvoortouwnemen.OmditprocesvaneengemeenschappelijkgedragenfundamenttevoorziensteltdeGemeenteeenGebiedspaspoortop.Hetideeisomdittedoenopeenmanierwaarindegebruikercentraalstaatenbottom-upmechanismeneenplaatskrijgen.
DitcontrastintijdlijnenwerkwijzewerptdevraagophoededuidelijkafgebakendeprocedureronddeParkshuttleenhetopenplanprocesrondRiviumelkaarwederzijdsvandienstkunnenzijn.Eenbelangrijkestaphierinishetgezamenlijkaanwijzenvantweeverschillendeprojectleiders.Dezehebbengescheidenverantwoordelijkheden,maarkunnenwelalsteamoptrekkenensamendeintegraleblikbewaken.
No-REgRET MAATREgELENVanwegehetverschilintempoenprocestussendeupgradevandeParkshuttleendegebiedsaanpakiseenbelangrijkevervolgstaphetzovroegmogelijkidentificerenvanno-regretinterventiesen-investeringenindeParkshuttle,dieinalletoekomstscenario’svannutzijn.
DenieuwevervoershubRivium-CampusaandeMaasisdaarvolgensallestakeholderseenduidelijkvoorbeeldvan.DaaropisdanookindeInvesteringsagendaingezet.Hetzelfdegeldtvoordeintroductievaneenandervoertuigdatookviademobieletelefoonopgeroepenkanworden.Dergelijkevoertuigenzijnalopdemarkt.Ook2getthereintroduceertzo’nvoertuigin2017.
De verlenging van de Parkshuttle aan de Rotterdamse zijde is eveneens een ingreep waarvanhetbelangdoorvrijweliedereenonderschrevenwordt.Ditvraagteenexploitantmetdeexpertiseomineennormalebedrijfsvoeringmethetgewoneverkeermeeterijden.
FINANCIERINgEenpotentiëlevalkuilzijndefinanciën.Daarbijgaathetnietalleenomhetaanborenvangeldbronnen,maarookhetzolangmogelijkintegraalbeschouwenvaninvesteringenenopbrengsten.
EenvoorbeeldhiervanishetverlengenvandeParkshuttlenaardeEURCampus.Vanuitvervoersoogpuntisdezeverlenginginteressant.Veelmensenreizenalopditkortetraject.FinancieelgezienishetfeitdatdegrotemeerderheidvandezereizigersalinhetbezitzijnvaneenOV-jaarkaarteenhobbel,omdatdeextraopbrengstenvoordevervoerderdusnihilzijn.DefinanciëlemeerwaardevaneenverlengdeParkshuttleiserechterweldegelijk.Dezeligtinmeermogelijkhedenvoorgebiedsontwikkelingeneenboostvooreenhogervastgoedrendement.
36
CoMMuNICATIEHetisopvallendhoebescheidendeParkshuttledeafgelopen15jaarisopgepaktalshandvatomzowelRiviumalszelfrijdendvervoerpositiefenindringendoverhetvoetlichttekrijgen.Recentzijncontactengelegdenstappengezetindesamenwerkingtussenbetrokkenpartijenomdatteverbeteren.
De sterk toegenomen belangstelling voor zelfrijdend vervoer in Nederland en daarbuitenbiedtvoordergelijkeinspanningennueengunstigevoedingsbodem.Maarscheptookurgentie.Wienunietbeweegtvergooitzijnkansen.
Eenmooimomentomflinklawaaitemakenisdeverwachteintroductievanhetnieuwevoertuigvan2getthereindeeerstehelftvan2017.‘sWereldseerstezelfrijdendeOVopdewegkrijgteennieuwjasje!Ervaareenritmethetvervoervandetoekomst!
37
CoLoFoN
TEAMExcept Integrated SustainabilityDannyEdwardsChantal KlaverLudovicaPaterniAntoniaSoreBartStoffels
IN oPdRAChT VANGemeente Capelle aan de IJsselDennis Potter
MRDHLodewijkLacroix
Stadhuisplein153012ARRotterdam0107370215www.except.nl
IMAgE CREdITS
PAgE IMAgE CREdIT17 AmazonDrones Amazon33 Man&Boy&Tram MatthewBennet34 WorldEconomicForum WorldEconomicForum
Otherimages:ExceptIntegratedSustainability
Thegreatestpossiblecarehasbeentakentoidentifyallimagecopyrightholderscorrectlyandattainpermissionforimageusagerights.However,ifwehaveomittedtodosoinanyindividualinstances,weshouldbemostgratefulifthesecopyrightholderswouldinformusforthwithtorectifytheissue.
38
ThisdocumentiscoveredbyaCreative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International (CC BY-SA 4.0) license.Viewthelicensehere:creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
You are free to:
› Share—copyandredistributethematerialinanymediumorformat› Adapt—remix,transform,andbuilduponthematerialforanypurpose,evencommercially.
Thelicensorcannotrevokethesefreedomsaslongasyoufollowthelicenseterms.Underthefollowingterms:
› Attribution —Youmustgiveappropriatecredit,providealinktothelicense,andindicateifchangesweremade.Youmaydosoinanyreasonablemanner,butnotinanywaythatsuggeststhelicensorendorsesyouoryouruse.
› ShareAlike—Ifyouremix,transform,orbuilduponthematerial,youmustdistributeyourcontributionsunderthesamelicenseastheoriginal.
› No additional restrictions—Youmaynotapplylegaltermsortechnologicalmeasuresthatlegallyrestrictothersfromdoinganythingthelicensepermits.
Notices:
Nowarrantiesaregiven.Thelicensemaynotgiveyouallofthepermissionsnecessaryforyourintendeduse.Forexample,otherrightssuchaspublicity,privacy,ormoralrightsmaylimithowyouusethematerial.Copyrightofindividualimagesandtextsremainwiththeoriginalcopyrightholder.
39
“If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses.”
HenryFord
40