IiDo ■k

V I s u,Gtuanu

Divino auxilio?In Regia Suecorum Academia llblalietifi * cum vene*j

randas Facultatis Philoföphicss confenfu& appröbationo»

S U B P R iE SID i O

Praeclariffimi Viri,

Dn.M. MARTINI ERICIG E S T R I N II t Infer. Mathem. ibidem

. ProfefT. celeberrimi s Araplifiumae Facultatis Philofopb,* Senioris longé digniflimi, Prasceptoris & promo?

toris fui quovis obfervantiae genereastcrriumcoiendi»

Pro gradu Magifterij in Philofophiaproponit

PETRUS O LAI DALERARLUSGA N GIUS

in Auditor)« Gaß. ad d. 14. Junij, Jmti-t+s.Pfal. 119:36.WN"1D

U ß S A L

Impreffa ab Eschi ho Matthe.

j^^^^^®Onlignafurus nonnulla theoremata tpro inftitutiratione, maxima fus parte o-P**c*»°Pcr8: pretium efle arbitratus fumipauca de anima? divifione» ejusq; poten^

iB^=r^^0^ tiis & facultatibus pr^mittere, & fic rem*tanquam ex luo principio deducere, vel jdeö, UGkicfyttÅ®*videretur difputatio. Date mihi» quaefo, han® veniam» 6cdabimus viciifim. Nunc ad prpppfitum, fltq; <rV®e$

THeo r e m a I. Effe animam, eamq; vel ve-getativam?vel fen{itivam? vel rationalen^ cer-tum efc?&

Pritu patet ex operationibus vitalibus, qua? animasde-bentur, videmusenim animataedere operationes, quas e-mortoa producere non poflunfc. Igkur non corpus, fedaliud quid in corpore cxiftens ejufmodi operationu princi-pium fit, necefle efi. Poßerim exdiverfis Scdiftindis ani-.mfeefteäibus Indagamusr'. Nam cum anrmas fubftantiaadeooobis obfcura (tt, ut intimam ejus naturaro cernerenequeamus, in operationibus ejus # fenfibus noftris magisobviis fubfiftere cogimur, tres animatorum gradus eonlti*vtüentes hocfundameoto: QuotTunt diverf«, & iua natu¬ra dihindls animatorum operationes fe invieem noncon-Tequentes, tot etiam lunt earum prineipk»& snimarumgradus: Atquitres (unt, &c. E. Jguadam enim vivunt tan-tum i qmdam vivunt Sc fentiunt■; quxdam vivunt, (entiunttfe ratiocinantur» Notandumxarncn, hane diviTionem non

A z

eß'cTpecificam feuinfpecies* ied anima? in fuosgradusVPoflunt epim higradus in uno eodemq; compofito uniri,Bcnnén eifeatiam conftituere, jgitur diverfarum l^ecie-rumioniunbo

Theorema II» - Anima inftruftaeft fuis fk-cultatibus■& potcntiis operandi, qux funt acciden-tia;&.ab ammas efientia, &interle.realiterdiftin&a*

trimum patet > Quia nulla iubftantia naturalis agit fi-nc media potentia. At anima eft talis. E. Major vera eft.i. Quia major eil perfedio agere immediaté, quåm ut fub«ftantise ereatstribuipoflit. _z. Indudionealiarum rerum

naturalium>quaFum forms utunturminifteno qualitatumadivarum. ficigbiscalefacitperealorem, &c0 Secundumj1. Quia potentia naturalis ad agendum eft in fecunda fpe-cie qualitatis $ At qualitates differunt å iubftantia realiter.2. Si anima? non differréntå fuis potebtiis, neq; potentia?difFerrent Inter fe* Atqui fic potentia vifiva idé eilet quodoliadiya,& quodreliqua?omnes,quodeftabfurdum. 3. Utie habet,eile ad poflc, ita fe habet efleotia anima? ad fuampotentiam j fed differunt in anima efle& poflb, E. etiameftentia & potentia. Nam anima fecundüm eile fuutn re-fpicittotumcorpus, ut åfe conftitutum; atfecundum fuupqiTe, refpicit operationes, & diftindas corporis partestanquainftrumentajquibusutitur&doperandum. 4. Quiafic, cum anima una fit, & adus plures reipla diftindi, idemfecundurp idem eilet fimp.1 determinatum ad plura reali¬ter diy&rla, quodfferinon poteft. Tertium* quia necefia-rium$ft oiBaioé' ut qua? eft dferentia ipfarum operatio-num, ea etiam fit pote ntiarum, cum potentis diftinguan-tur per adusSit objeda, formaliter coniiderata. %. Qfiaima operatio eftnoMipr altera* utpotcaugmematiY* nu.

tritivå> generativa utråq;, ha? cnim illi inferviunt» & fic incoeterif*.

Theorem* III» Anima vegetans faculta-tes principes habet vegetativam^ augmentativani& generad varnas s i"

Anima vegetans (generali vocabulo, tres hasfaculta-tes comple&ente» noninvento) dicitur åprincipaliflimaa£tiqne,ed quod femper corpus animatum vegetetur & nu-tnatur,ceöantibus ineo augmentatione & gcncrationo.Facultas vegetativa eil ad individui confcrvationem; Aug»rFentativa ad mäjoris quåntitatis adeptionem; Generativsad fpeciei confervationem. Harum facultatum , quibusiaferviunt atiraBrix > retehtrix, concoBrix, expuitrix, altera•trix&formatrix, una ad aliam dirigitur ratione operatio«nom, ncm emanationis ab anima, quam omnes immedia«te iolequuntui^i , ..

Theo rem a IV. Anima fentiens facukateshabet cognofcentem, appetentem 8c loco-motiva.

Anima fentiens dicitur å facultate potiore, optimumdilcrimen inter plantas & animalia conftituehte. Sen-tiéndi tacultate anirual å hon animali difeerhimus» inquitÅnft. 1. de fenf. & fenflb. c/4.

T '•

T h e o r e m a V» Facultas cognofcens fenfusExteriores & Interiores compledlitur.

Ha?c facultas dicitur alio nomine fenfus, quia fua ob-jeüa per fenlus apprehendit«, Externt dicuntur» qui in ex¬terna corporis parte fiti objeda fenfibilia, eaqj prsefentiafolum percipiuat unmediaté» & funt rijü**Audt~tus, OlfaBua, Guftusylk FaBus. Internt, quiinteriusreconditiobjetUab exterms fenfibus oblata, eaq; non prafentialo-

A 3 lura.

Iftas t Ted & abfcntia percipiunfc, tlifcernun», com pon unddividunt, asftimant> &e. & ualgå.tres. numerantur .* Serfu*communis, Phantafia» & Memo?14 ; å quibufdam duo tantftm»memoria exclufå, de qua controvcrfia aiii. Notnnclum aq-tcmvocem fenfushicå nobis non accipi pro ipfa fenfitivaanima» necpro operationej qua^ab anima fendente preficifcitur, & alias fenfio dicltür j fed pro ipfa facuitate fen*siendi, uti di&um eft.

T hejoh e m a V I. Vifus eft omnium externa«cum fenfuum pneftantiffimus 6c nobiliflimus-'.

Nobilitas vifus pofita eft 1. In admiranda oculi ftru»£tura* a. In modo fentiendi maximé immateriali» quofit, ut res longé diflitas, & quidem contrarias » momentotemporis pcrcipiantur. 3. Inperfe&iflima» maxiroéq; dis-tinÜarerum apprebenfione} eoq; noraine udliflimus eft»ad ißveftigandas fcientias. Alias non negamus fingulosfenfus officiis & finibns eertis fuam facilé tueri dignitatem.

The orema VII. Vifus eft fenfus externas,oculi bcheficio rerum yifibilium ipecies percipien$6c cognofcenr*. -

Afiu* vifivae potentiae vißo dicitur» quas eft vifibiliunafpecierum in oculo ab anima lentienteapprchcnfio.Theorema VIIL Otfiatvifio?quatuorne^ceffario concurrere debent. 1. Anima fentien^

2. Organon. 3. Objeéium. 4. Mediums.Ufßciens primarium vifionis eft anima fentiens. Etfi e-

nim.toti compoftto» ut principio Ghfod, corpus enimani-matum ratione animae fentit j animas tamen ientienti, utprincipio $)uo> vifio tribuitur, Eft cnim animaquå corpus animatum fenfiie extra fe pofitum percipit»&

'- 'f ,, » . a'-' *rj . -$UiaiA.ét «i$-t]Tntov, a du tale reddit. Efßciens fecundarium vi«^ fionis funt instrumenta duo : SpWitu* feil, tenues & pen gimmatérialesj qui recipiunt fpecies impreflas > quiq; pro*

piore natura ätq;affini raag(sipfi poteftafci funt: & mem-åra, propioraJ& fimiltöra ipfi fenfibili, fpirituum vehicuIaD

eft 73 e&tiv, vifibile. Medium efl: interval¬lum interviibiil & viribilei (ic didum, vel quod terminecloca extremorum lucidi» vél colöris» & oculi, ve! qüöd itt«ter tixc tria-fitum fit. Graecis dicitur dj&f)aves> h. c. trans¬parens; translucidum, pellucidum, perfpicuum &diapha4-xrun». Na ra- quod Gr#ci vöcant Q&cpkvttw», id Latini dia-p;hani7™ j$~24&$'cumv> trarislucere. Pbyficis dici*tur medium vifionis $ Qptieis locus radiaturse.

t h e o r e m a IX. Organon v Mus efl: oculus ifpecuTi infiar, fpecies vifibiles reciplerir*.

Quamvis pculus confljatus fit ex divcrfis tunicis» hu«aibribus& mufeulis; pr#cipua tamCn organi pars com«rhuniter flatuiturhumör cryftallinus, Medicisfic didüs, A-Tifloteli ÄOjfl'jy, Latinis püpilla» in quo tatlqüain in fpéculo»&vero vifus inflrumentcr, fulgent fpecies colorätae» ge vi-dendi facultätern movent; cujus etiam gratiä reliquae o-cüli partes å natura conditut# funt, qüse fuo modo ad vi'«fiönem concurruht. Etiam nervi optici in oculum im«plantati, & fpiritus animales contentiinipfisj noh parumfaciunt ad vifioncmJ. Utitur enim his aninia tan^uariapromis & fequeftris ad receptionerna.

Theo re ma X. Vifibile eflr quod' radiat permediums»Radiäre efi fpeciem fui per radios dlfFundere. Radiare

dicituraliquid^Ä^«# rnodis» i. Proprie, quod lumen fenfi-lé ex fe difFundit » tte reliqua vifibilia fuorUm rädiorumfplcn-

fplendofeilluftrafc; qubaiodq eorpora lucida, ut/ol, luqa,ftellacjgnis, Qometa?8 candela,&c. dicuntur radiäre. 2. /«?-proprie, quod lui Fpecicm ex le diffundit, quo modo omnevifibile per Fe dicitur radiäre ; non autem vifibile per acei-dens. lüudsnim folum fui fpeciem ex Feie diffundit, ideoq;etiam per proprium radium ex fe em i flum videri dicitur:Hoc verö nullam Tpeciem ex FeFe difFuadit» undé nonnifiper alienum radium videri dicitun..

Theorema XI. Yifibile aliud efi per fe fa¬lltid per accidenr*.

Yifibileper fe eH>quod per Fe eradiat. Eft% vel Proprtumlquod Folo vilu, & nullo also fenFu percipitur ; vel Commtt-»e, quod non folum vilu, led & aliis Fenfibus in notitiam ve¬nit. RurFus i proprtum vifibile aliudprimo & per fe vifurnmovet» ut lux: aliud per Fe quidem , Fed non line luce , utcolor. Huc fpcßat illud Alberti; Vifus qua?dam videt lu¬ce propria, ü^perFelucentia» qu»dam lucealiena,utco-lorata. Vifibileper accidens elf, quod per aliud radiat: lu-cem Feil. & colorem, quomodo fubftauti» corpore» videridicuntur. Optici vifibiliaper accidens 2.0. numerant, cu-juFmodi Funt: Remotio, magnitudo» fitus* corporeitas, fi-giira, continuitas,Feparatio»numerus, motus.quies,alpe-ritasjlenitas» diaphanitas, denfitas, umbra» obfcuritas, pul-chritudo» deformitasw conlimilitudo, diverfltas. Riln. vi«fibilia per accidens ad duo primaria reducit, Magnitudi«.nem Feil. & Locurn» 1. 1. theor. 40.

Theorema XII. Luxeftvifibxleperfe>pn-mo praseipueq; radianr*.

Hoc tneoremate nontåm natura lucis (qu» magis ad-mirabilis» quam explicabilis eft) quam officium ejus in vi-fionedeclaratur. Lux aliås Opticts lurucn dicitur, quibus

diferi-

difcrimcn inter'lueeno & lumen nihil eommodi affert* Phy°>ficis luxmanetin corpore lucido,*^qualitas corporis iuci-di> ofiendens fe, &alia corpora : turnén vfcrö»tanquamla•is foboles, egreditun..

Theo rem a XI II. Lux dividitur in primam& feeundaiTLr*

Prima dicitur, quas fecundum radiorum direåionemprojicitur, & efficit fecundam. Sécunda eft» qua; fit ex dif-fuflonc lucis primae. Nota, quod lux confideretur ue/infe» vel oppofité» ad umbrarn. Lus in fe confideratur velformaliter, & ficabfolute extra (ubje&am j ?>*7fubje<ftivéin luminofo» vel iiluminato, & fic rciaté. Luminefum cor¬pus, quod radiis maximé fenfibilibusradiat, ed: vtäuti ter-minus å quo > illuminatum veluti terminusad quem, läuäeft TtiiKTtKo*; hoc propriédicitur öbje&um. Illuieft ma»icria in qua ,■ Äöe materia circa quam. Sic fol, luna, ilellae»eometae» ignisj &c.font corpora luminofa. Aer, & reli-quaCorpora fublunaria funt illuminata. Prsefens thcore-ma de luce fubje&i vé confiderata intelligendum cft.

T h e or e m a XIV» Color eft yifibile per fe*lucis ope radiansr*.

Hoc theorema non abfölutam coloris rationem, fcdtefpe&ivamtradit» ficut&illa Åriftotelis: Color eft ex-tremitas peripicui in corpore terminato. Hic color perfe & fua natura eft vifibilis, å nulla enirn caufa externa vifi-bilitatcm accipit; ut autem radict & videatur, lumen re-quirit. Lux itaq; in compofitionem coloris venit, non utmateria, fed ut atftus. Lumen eft a&us coloris, non ut (it»fedut videatur, Seal. Exerc.75,7. Undc pstct, coloremhabere omnem efficaciam movendi vifuoi å luce, atq* pr©varictatc lucis apud vifum variarL

B TH10«

Th ro kt h a XV. Radius Opticus eft recSa-linea, per qparn fpecies rei afpeélab"ilis ad obcuturaporrigitur,

RaAiu* bic dicitur Opticis alias linea radialis, linea in*cidentia? linea extenfionis form«» linea multiplicationisform«, linea diffufionis form®» linea iuminpfa. Per bosenira radios ih.ago rei vif«> luminisope å re objefta ad a-ipeüum noftrum rcåoitinere deportatur, qucd & expe-rieetia, & ratio (uadet- hfam quod color rei ex adverfopofit«» atq; iotegra adeo figura in Ipeculo appäreat » necramen fpeculum coloratüm Ä, maoifeftuiri eft indiciumcöloris imaginem in lpectilo appareré. Dei*de> ageos de¬bet efte jun&um patieoti ; At vifibilcs qualitates diftantab oculo, &, fi cum oculo cpnjungerentiir, nonpröraövc-retur, fédimpediretur vifus. E. dandafunt vifibilium qua-litatum fpecies, quarum intervéntu ipfte qualitates vifibi-Ies oculo uniantur, qooties vifu percipiuntar. Pårrl ra-diusbic non fumitür pro linea Mathematica, & omnis la-titudmis experté, féd Phyfica * fenfiii, & aliqua latitudinepr«dita, adeoq; corporea; quae licet oculis noti judicetunneqitadu percipiatur; tarnen , quia habet a<ftum formtecorporeae, linea Phyfica & corporea non immerito dicitur,Ita tarnen radius eft linea Phyfica» ut in medio illius men-fe concipiendafit Matbematicalinea, cui omnes alias li-ne« Geometric«iunt parallel«;

The or em a XVL Vifibile rådiat radio re¬

do^ & fecundum figuram Opticanx...Quia nec lumen, ncc fpecies quaiitatésfirmte funt»

nec femelproduß« fuapte viconfiftunt, fed pötius aftio-nes perennesfunt, åluminofis& coloratis corporibus ef-fulte, ncceile eft cas å coatinuq caufae fluxu pendere, quo

im-

loapedito, ipfse confefixm iatermrrfc. Åt omnis a&io fe«cundum näturseleges breviflimis femper lxtieis intentatur sut eö fit eificacior, quo brevior, nam long'üs effula lan-guefcit. Figura optica efl:. qua? å bafi in mucroncm fafti-giatur. Figura optica diciturs vocabulo generali, quia iliiproprie non potcft convcnire .nomcn.alic.ujus figur« Geo¬metrie«, nec trianguli, nec pyramidis, nec coni, idq; obinfinitam bafis Cux varietatem. Arifioteles, Alhazenut£c Vitello docent vifionem fieri iecundum pyramidem, cu¬jus Vertex fit in oculo videntis, bafis in vifibili, & vocant py«iramidem radialem, fpcciali nomine utentes. Item pyra-gnidem illuminationis, irradiationis,&c.

Theoremå XVII. Vifibüeradiat radiove-loeiffimo, & finko*

Vdocitas haeccujusq; motus naturalis celeritatem v'in-<sit> & cum ipfarum cogitationum celcrrima mobilitatccertare videtur. Stell« enim videntur a> r£ vuv. Caufa hu-jus velocitatis eftiumen, quod eftradii vehicuiura i lumensnim in inftanti raovctur, igitur & fpecies, Seeundum pa-tetQuiainter vifibiie, & viforium diftantia proportiona-lis requiritur, Quod enim vifibile å viforio plus aequo re-motum non videatur, caufa eft, quia vifibiles Ipeciés nimiaJonginquitate hebefeunt, & dilperf«, extenuata q» oculosnon feriuno. •

Thiorima XVIII, Radius i, fimplexeftjyel geminus. 2. Petpendicularis, vel obliquüs0.Simplexeft, qui per unum tranfit medium tine refle-

xione; Gcmintv* qui in corpusoppofitum incidens non ma¬net unicus, Icd geminatur. Efl% bic vel Reflexiv, vel Ré*fraUw i llle% aliås catoptricus, fpeeularis dittus, eftquiåteiminau corporis fiiperficie ver lus partem unde venit, re-

23 % dit:

dit : qui in aliud medium iocidens refrangitur; alio*nomine Mefopticus åmedio diverfo dicitur. Perpendicwtartszfa qui ad angulossequales incidit: ideoqi eft omniumfortrfFimus; quia vis radii perpendicularis angulorum at-qualitate congregatur^. Virtus autem unita fortior eftdiflipata« ObUquw qui ad angulos inaequalésincidit. Hietahto efl fortior, quanto minus obliquus8 & quo perpen-diculan eil pröpior. Ratio eft, quia radiorum ina^quaii-täte diffipatur vis'3.

Theorema XIX. Medium eft corpus pe!~*lucidum impunc radiis perviurru..

JMedii notetur officium, divifio & proprietates. Officiummcdiieft i. Radios vifibiles å viübili emiiTos in fe , faivafua & radiorum natura, recipere. z. Liberum iis tranfi-tum ad oppofita corpora & veiioculum^identis prajberooNam vifibile in oppofitum extremum radiat ; itä ut e quo«.Übet, vifibilis punäo, per quodiibefcmedii pundum ? inquodlib'eroppofitipundüm iinea reda duci pofiier 3. Scn-fibile å feoforio fuo interftitio fepararo- Hinc quam fitnecefiariäm ad vifionem medium, quiübetjudicarepoteft.Medium 1. eft vel idém quodgradu perfpicuitatis cum alioconvenit* yt\diverfumiquodgradu perfpicuitatis ab aliodifFert; 2. Aliud eft fubtile, ut aer; aliud eraffum; Et hocvelcraflum, ut vitruna , cryftallus, glacias, cornu &nonnulhegemmaes vel»/'«/,«, ut aqua, Affe&io 1. omncmedium debet efFepellucidum. 2. Medium per quod fitvifio fimplex, eodem modo debet efiTé afFe&um, ita ut o-mnibus partibus fit aeque purum. 3. Medium debet efTe ILherum ab ea qualitate, qu$ fentienda eft. Qu® conditioin organo quoq; fervanda eft.

T he or em a XX. Vifio eft receptio fpecieivifibilis jn oculunu*. Quam-

\

Quamvis omoes io co confentiant, fi ficri dcbet vifio»liecefTarium eflc > ut objedum cum organo conjüngatur j

quo tarnen id bat modo, non omnibus eadcm eftfenten-tia. 6)uidam enim fiatuurit vifionem fieri cmiflionc, quic*quid tandem id fit, quod emittitur, five radius, five lumen sfive fpiritus, five atomus: ^ reception«, non quidem cor«porum, aut defluviorumcorporalium, fed fpeeierum, quaeab objedb undequaq; redis lioeis diffunduntur. NonnuButrumq; fieri contendunt. Theorema nofirumquod atti-jiet> illud rationibus , & experieritia confirmatur. Ratioil Quia reliquas fcn/ationes eodem fiunt modo: igitur^quo modo reliqoi feßfusfuum objedum refpiciunt,co mo«do & vifus j Atquiiili non emittendo, fedrecipiendofuumobjedum refpiciunt. E. linde Philo Judasus non male io«cutus: XiS-qa-iq ur^wtQ-fjtris ^t^Teef 2. Ubi inftrumentumvifionis, ibi etiam fit vifio „• At illud eft intra oculum , Ej:p; Qpia vifio fit inmomento, fied vifio per emiilionem nonfitin momento. E. MinOrprobaturs Radiusenim fcufpl-ritusille vifivus, aut corpus efij aut qualitas, Non corpus*quiaillud momento temporis tranfire non potcft ad obje«dum remoti/TimuKmquod tarnen fimul atq; oculiaperiun*tur, percipitur: nec qualitas , cujus fubjedum eftanima»qua nonefi: in aere, neq; ibi operatun« 4. Receptioniscaufa ex tot partibus oculus conftruduseft , alias ad emiAfionem radiorum iufficeret nervus opticus, quo vebunturfpiritus. alias rationes omittimus, Expericntia> intra oeu-11 pupillam irnagines recepta? appatentl Excellens vifibil®-lcedit vifum fpecies vifibilis per anguftum foramen in lo-eum oblcurom incidens, in oppofita cbarta alba apparet s•Stelle interdiu é praalto puteo, autipeeu videntur, &c,

B f> Thxö*

Theorem a XXI. Vifio eft fimplex, ve!compofita»..

Simplex eft» quae fit per radium fimplicem. Eftq;««*fuß, vcl dißinBa. läa dicitur vifio per fimplicem aipe&umh*cper diligentem intuitionens. lila fit momeato tempo¬ris» qua vifibile totum Gmul videtur iodiftin&é, ita utpriuscomprehendatur vifibile, quam vifibdis (pecies: h<zc tem*pU5 requirit» & per ra-tiocinationem formarn vifibilis com-prehendit, qua vifibrie videtur diftin&éper radium , (eu a-xem perpendicularem. Quo itaqs radii funt remocioresab axe perpendieuiari, eö inccrtior eft vifio, Cempofit* eft»,quje fit per radium cotnpofiturn. Eftq,- Reflexa, vei Refra«Ba. lila eft vifio compofita, qua? fit per radium refkxumin idem medium. Hu jus theoria dicitur Graecis xcL-n-fiiz/x.tyquam voccm Latiniluam fecerunt» Sc Catoptricam dixe-runt» h. e. fpecularem : h*c eft vifio compofita per radiumrefradium in diverfum medium» alias dicituf radieatura re-

fra<fta*, Hujus theoria dicitur Grascis de iis» quae vi-dentur k»tu SUghttonv, i. e, fecundum fraftibnciru.

The o rem a XX IL Vifio fimplex eft o»mnium accuratiflima^.

Veritas bujus theoreraatis inde elucefcit > quod ocu~lus & vifibile fint in eodem medio, unde res nunquam vi-detur nobis humilior aut altior quam eft. Praeterea in vi-fione fimplici omnes radii funt re<fti: atradius reftus rc~iftius Stfortius defertimaginem rei vidcndae»quam finuo-fus & angularis, Hinc lequitur Yifionem compofieam ,quia obliquaeft, & änguiata, debilem» incertam > variisqjhalluemationibus obnoxiam eflfe. In hac enim vifionequantitas rei vife non poteft re&ificari radiis fra&is» quiaadquantitatis re&ificationem requiritur cogoitio diftan*.

£x, & comprehenfio angüli pyramidalis, fub quo resvidc-tur; Athorum utrumq; deficit, cum radix oculum rao«ventes franguntur, & per confequens angülus divcrfii«catun.«

T he orema XXIII. Vifio percipit duobusoculis unicarn vifibilis fpoeiem-.*Duooculi nobiså natura dati fönt, quorum tademcbbft'itütibac par cömpages, ut, fi deficiat unus, fuper-fit alter, qui utrhisq; muncrefungatur. Et quamvis vifi«bileduobus oculis videatur, duaeq; figurae opticae figuren«»

tur> qusfwm communis bafiseft in re vifibili» verticesfin«»r uti in fingulis oculis; res tarnen non genaina, fed uria ap*paret. Caüfam hujus rei die volunt nonnulli nervum o«

pticurn eommiincmi cum quo nervi ab oculis protenfi u-rsiunttr, & in quo vifio abfblvitur. Qu« ratio non efieteoatennenda, nifi Anatomicialiudfuaderent: Uli cnirr?conteidunt nervös illos opticos non vcre in ünum ncr«t umcoire, fed (altem in congrcflu fcfc contingere. tln-»iicendum, quöd plures format unius rci tametfi in mul-tjocülis numerofint difiindae: tarnen virn eandcm ha*feant reprarfentandi rem, propter exadam fimilitudi-iem>quam å rebus, undé fiuunt, acceperünt. Itaq; fa*cuitas aiiqua fupcrior, qu« externum vifum complet, dua*bus, autpleribus fpeciebus excitata, unius rei notionemcffingitj baud aliter quam duabus auribus eandem (oninotionem haurimur, quamvis externi foni nunaero fint

I divcrfi. tt fiic finis cfto.

Éwrin ©f$*

Quseftio unicaj.CUr Sagittarii, vel ij, qui fcorpiones 8f bom7 ar«das admetam dirigunt; Artifices regula re £H-Cudinem exploraruri, uno oculo aperto, alterum fequeftrent& claudantl Refp. Quia vifio eß d räior altero oculo clatifo, quam utroq; apertc; Ko*buftior vero eft ab utroq; oculo, dum fimu! munam confpirat, quam ab altero tantümu Åmho<enins radii concurrentes perturbatioaem adfcru^tÅt unico radio tanquam regula reftius

Åriftvia Probt fedi. 31, q. 2.

f