twohomes...5 people meet, they form couples, children are born. couples become parents and an...
TRANSCRIPT
L’HÉBERGEMENT ALTERNÉ ÉGALITAIREHET GELIJKMATIG GEDEELD VERBLIJF - SHARED PARENTING
DONDERDAG 18 MEI 2017 - THURSDAY MAY 18TH, 2017
Maison des Associations Internationales,
Bruxelles (Ixelles), Belgique
JEUDI 18 MAI 2017
TWOHOMES
Journée d’étude organisée par
Langues de travail : Français, Nederlands, English
Éditeur responsable : E. Messens, rue du Président, 53 à 1050 Bruxelles
3
Les gens se rencontrent, des couples se forment, des enfants naissent. Les couples deviennent des parents et
certains, plus nombreux qu’hier, se désenchantent, se dissolvent, éclatent, recomposent une famille, ou pas. Idéalement, ce
passage du couple conjugo-familial vers le couple parental devrait s’opérer dans le seul intérêt supérieur de l’enfant dont
il est établi qu’il passe par « le droit [de l’enfant] à entretenir régulièrement des relations personnelles et des contacts
directs avec ses deux parents » (Art. 24 de la Charte des Droits fondamentaux de l’U.E. du 18 décembre 2000)
Depuis la fin du XIXème siècle, la puissance judiciaire publique s’est progressivement instaurée en défenderesse de l’intérêt
du mineur ; d’abord pour surveiller et punir les dérives de la toute-puissance paternelle (exploitation des enfants), aujourd’hui,
pour préserver l’intérêt de l’enfant, sujet de droits, lorsque ses parents ne peuvent convenir à l’amiable des conditions de leur
séparation, et même au-delà. Cette immixtion de la sphère publique dans la vie privée des couples ne pouvait pas ne
pas s’accompagner d’une main courante rigoureuse, objective et prévisible (la loi du 18 juillet 2006) sous peine de s’immerger
dans les passions singulières et d’y perdre attributs et sens.
Dire, en droit, que l’intérêt de l’enfant devrait être de vivre, également, chez ses deux parents et confier au Tribunal de la Famille le soin d’en concrétiser prioritairement le principe, telle est la ligne de vie dont le législateur a habillé le juge depuis 2006 pour sa plongée dans les conflits familiaux. Aujourd’hui,
selon que l’on considère tel ou tel autre arrondissement judiciaire ou que le curseur de l’égalitaire varie du 50/50 au 5jours/9jours,
l’hébergement alterné touche entre 35% à 60% d’enfants de parents séparés dont l’un au moins a demandé à en bénéficier.
Après plusieurs années à observer, étudier et comprendre les dimensions de la résidence alternée égalitaire, la Ligue
Bruxelloise Francophone pour la Santé Mentale et le magazine Filiatio ont conçu cette journée d’étude comme un espace de
rencontres et d’échanges, d’information et de formation, d’étude et de pratique pour convoquer scientifiques, pédo-psychiatres et psychologues, juges et avocats dans l’intimité et la solitude
des consciences où se forge l’art de dire Justice au profit de parentalités toujours plus épanouies.
COMPRENDRE CE QUI SECOUE LES FAMILLES
FR
4
Mensen ontmoeten elkaar, koppels worden gevormd, kinderen worden geboren. Koppels worden ouders, en sommigen,
meer dan ooit, ontgoochelen, gaan uit elkaar, breken, stellen weer een gezin samen of niet. Idealiter zou de overgang van het echtelijk paar naar het ouder-paar moeten werken in het enig belang van het kind
waarvan vaststaande is dat het buigt voor « het recht [van het kind] om regelmatig persoonlijke betrekkingen en rechtstreekse contacten te
onderhouden met zijn beide ouders » (Art. 24 van het EU-handvest van de grondrechten van 18 december 2000)
Sinds het einde van de negentiende eeuw werd het openbaar gerechtelijk gezag geleidelijk ingevoerd als bescherming van de
belangen van de minderjarige; Vroeger als toezicht en bestraffing van afwijkingen van de vaderlijke almacht (uitbuiting van kinderen),
vandaag ter vrijwaring van het belang van het kind, drager van rechten wanneer de ouders het niet in der minne eens kunnen worden over de
voorwaarden van hun scheiding en zelfs daarbuiten. Deze inmenging van de publieke sfeer in het privéleven van koppels kon alleen maar gepaard
gaan met een ondersteuning die strikt, objectief en voorspelbaar is (de wet van 18 juli 2006) op gevaar af van te worden ondergedompeld in
vreemde passies en daarbij wezenlijke kenmerken en richting te verliezen.
In rechte zeggen dat het in het belang van het kind zou moeten zijn om ook te wonen, bij zijn beide ouders en aan de
Familierechtbank de zorg te laten om daarvan het principe bij voorrang te concretiseren, zo is de levenslijn die de wetgever voorzien heeft voor de rechter sinds 2006 voor zijn duik in de familiale geschillen. Als men vandaag de dag, het een of het ander gerechtelijk arrondissement in
ogenschouw neemt, of de indicator van de gelijkmatigheid varieert van 50/50 tot 5 dagen/9 dagen, raakt het gedeeld verblijf tussen 35%
en 60% van de kinderen van gescheiden ouders van wie tenminste een gevraagd heeft om ervan te genieten.
Na een aantal jaren om de betekenis van de gelijkmatig gedeelde huisvesting te observeren, te bestuderen en te begrijpen, hebben de
Franstalige Brusselse Liga voor Geestelijke Gezondheid en het tijdschrift Filiatio dit colloquium ontwikkeld als een plek voor ontmoeting
en uitwisseling, voorlichting en vorming, studie en praktijk voor de bijeenroeping van wetenschappers, kinderpsychiaters en psychologen,
rechters en advocaten in de vertrouwelijkheid en de afzondering van hun geweten, waar de kunst wordt gesmeed om recht te spreken ten gunste
van een steeds meer ontplooid ouderschap.
BEGRIJPEN WAT GEZINNEN BEZIGHOUDT
NL
5
People meet, they form couples, children are born. Couples become parents and an increasing number of them fall out of love, come
apart, split up, and may form a new family. Ideally, the transition from being a conjugal couple to being a parental couple should occur
in the best interests of the child, who has “the right to maintain on a regular basis a personal relationship and direct contact with both his or her parents, unless that is contrary to his or her interests” (Charter of
Fundamental Rights of the European Union, Art. 24 – 8 December 2000)
Since the end of the 19th century, the stance of judicial public authorities on children rights has become
increasingly protective. At first, to control and to punish the excesses of paternal power (child exploitation), and now to protect the interests of
the child as a subject of rights, namely when the parents cannot come to an amicable separation.
This interference of the public sphere in the couples’ private life had to go hand in hand with a rigorous, objective and structured
regulation – the 18 July 2006 Belgian reform law on equal shared parenting – lest the legal system lose its attributes and its function by
diving deeply into the individual passions.
With this reform, the legislators stated that it should be in the best interests of the child to live with both
his or her parents, and entrusted the fulfilment of this right to the Family Court, which has given judges a lifeline when dealing
with family disputes. Nowadays, the shared physical custody affects, through different districts, 35-60% of children from broken homes
where at least one of the parents has asked for this arrangement. Time allocations vary from 50/50 to a 5 to 9 days ratio.
After several years of observing and studying equal shared parenting to understand the extent of its influence, the
Ligue Bruxelloise Francophone pour la Santé Mentale (Brussels French-speaking League for Mental Health) and the magazine
Filiatio have organised this symposium as a place to meet up, share information, be trained, study and practice. All this, for an audience of
scientists, child psychiatrists and psychologists, judges and lawyers who are called into the intimacy and the solitude of their
consciences where the idea of Justice comes into force for the best interests of all the beaming
emerging types of parenting.
TO UNDERSTAND WHAT IS ROCKING FAMILIES
EN
6
09 :00OUVERTURE OFFICIELLE
MM. Charles Burquel, Président et Eric Messens, Directeur de la Ligue Bruxelloise
Francophone pour la Santé Mentale, BELGIQUEMme Cécile Jodogne, Ministre membre du
Collège de la COCOF, chargée de la Politique de la Santé, Région de Bruxelles-Capitale, Belgique
PROGRAMMEDE LA JOURNÉE
08 :30 ACCUEIL DES PARTICIPANTS
FR
7
09 :30L’HÉBERGEMENT ALTERNÉ ÉGALITAIRE ET LA
RECHERCHE SCIENTIFIQUEDepuis plusieurs décennies, de nombreux chercheurs issus de
diverses disciplines ont interrogé acteurs, réalité, hypothèses, résultats et contre-indications de l’hébergement alterné,
loin des querelles d’écoles et des prises de positions. Cette nouvelle friche scientifique s’est d’abord caractérisée par une
grande hétérogénéité des questionnements, des objectifs, des outils, des échantillons, … Pour appréhender ce foisonnement
et en dégager des conclusions pertinentes et validées, les scientifiques eux-mêmes se sont lancés dans des méta-analyses des travaux existants cherchant à produire des
comparaisons valables, confrontant les recherches et élaborant les conditions d’un consensus académique d’un degré élevé de fiabilité. Les travaux du Professeur Edward Kruk et de Jani
Turunen font autorité dans le domaine de l’organisation de la parentalité, en particulier de la résidence alternée égalitaire. En Belgique aussi, des équipes de chercheurs contribuent à
améliorer notre compréhension de ce qui secoue les familles ; elles sont, pour certaines, impliquées dans des recherches
longitudinales depuis 2008, pour d’autres, à la tête de projet de recherche pour les cinq prochaines années.
M. Edward Kruk, MSW, Ph.D., Professeur associé, School of Social Work, The University of British Columbia, CANADA
M. Jani Turunen, Researcher, Department of Sociology, Stockholm University Demography Unit (SUDA) and Karlstad University, Centre
for research on child and youth mental health, SUEDE
PAUSE
Mme Laura Merla, Professeur de sociologie, Directrice du Centre interdisciplinaire de recherche sur les familles et les sexualités (CIRFASE/IACCHOS), Université Catholique de Louvain (UCL), BELGIQUE
Mme Kim Bastaits, Sociologue, Lector & Senior Researcher PXL Social Work Research, PXL University College Hasselt, BELGIQUE
Mme Sophie Vanassche, Sociologue, Researcher, Professeur «Bachelor en Sciences de l’éducation des enfants», Artevelde
Hogeschool, Gand, BELGIQUE
DISCUSSION
FR
8
13 :30 EXPERTISE ET ACCOMPAGNEMENT
PSYCHOLOGIQUES : QUELLES TENDANCES ? Les jugements auxquels la Ligue Bruxelloise
Francophone pour la Santé Mentale a eu accès donne à voir une justice qui, à défaut de pouvoir s’éclairer aux lumières d’un plus large débat académique et clinique,
s’en réfère souvent à une littérature réversible et à une expérience clinique authentique, mais partielle. Pourtant, que ce soit sur le jeune âge de l’enfant, sur les facteurs de stress tels le conflit parental ou sur la parole « libre » de l’enfant, certaines certitudes d’hier évoluent devant
les réalités des nouvelles familles et de la recherche scientifique. C’est à la présentation de ces évolutions et
au débat qu’elles peuvent susciter qu’il est important de se confronter pour permettre aux magistrats de
s’appuyer sur des repères actualisés.
M. Blaise Pierrehumbert, docteur en psychologie, ancien directeur de centre de recherche
et Privat-docent à l’Université de Lausanne, SUISSEDr Jean-Pierre Lebrun, psychiatre,
psychanalyste, BELGIQUEDr Carine De Buck, pédopsychiatre,
Directrice médicale du Centre médical pédiatrique « Clairs Vallons », BELGIQUE
DISCUSSION
15 :00 PAUSE
FR 12 :30 DÉJEUNER
9
15 :30LES INTERROGATIONS JURIDIQUES
À LA MISE EN ŒUVRE DE LA CO-PARENTALITÉForgée au feu des Etats généraux des Familles, la loi du 18 juillet 2006 tendant à privilégier l’hébergement
égalitaire est en ce sens profondément démocratique. Elle est aussi volontairement pédagogique puisqu’elle
indique l’objectif prioritaire vers lequel tendre sans autre contrainte que la motivation de la décision qui s’en écarterait. Dix ans plus tard, l’ambition de
prévisibilité des jugements n’est pas atteinte. Pour certains, la réalité du terrain est tout autre, et la
loi semble peu adaptée au vécu des familles. Certains auteurs rappellent, par ailleurs, la nécessité d’une
motivation des décisions favorables à la mise en place d’un hébergement égalitaire. Quant aux motivations des décisions défavorables, bon nombre d’entre elles témoignent de la difficulté des juges (et des avocats)
de s’abstraire des conditions conflictuelles de la disparition du couple conjugal pour ne considérer que la survivance du couple parental au profit du meilleur intérêt de l’enfant. L’évolution actuelle vers
une Justice de la médiation et de la conciliation, d’une part, et, d’autre part, les propositions de transposer
dans le droit belge le « parenting plan » de nos voisins hollandais apportent-ils une réponse suffisante à la solitude du juge, à la souffrance de trop nombreux
parents, à l’intérêt de l’enfant ?
Mme Cécile Hayez, Juge au Tribunal de la Famille auprès du Tribunal de Première Instance
francophone de Bruxelles ; BELGIQUEMme Solange Brat, Juge au Tribunal de la Famille
auprès du Tribunal de Première Instance francophone de Bruxelles, Chargée d’enseignement
à l’Université de Mons, collaboratrice scientifique à l’Université Libre de Bruxelles (ULB), BELGIQUEMe Didier Pire, avocat, Maître de conférences
Université de Liège (ULg), BELGIQUEM. Christian Denoyelle, Président
du Conseil supérieur de la Justice, BELGIQUE
DISCUSSION
FR
10
17 :00L’ÉVOLUTION CONTEMPORAINE
DES FAMILLES ET DES PARENTALITÉS ET L’INTÉRÊT SUPÉRIEUR DES ENFANTS
« Au cours de la seconde moitié du XXe siècle, la famille est devenue plurielle donnant progressivement
naissance à une « mosaïque familiale », qui comprend les situations d’enfants séparés de leurs parents, d’enfants de parents séparés, d’enfants adoptés, d’enfants qui vivent dans des modèles familiaux
diversifiés (famille monoparentale, homoparentale, recomposées...), d’enfants issus de procréation
médicalement assistée ou en recherche de leurs origines ». C’est par ce constat que les Professeurs
Jacques Marquet et Laura Merla ouvrent leur recherche intitulée « L’intérêt supérieur de l’enfant dans la
mosaïque familiale [....] » (Marquet & Merla, 2016) Et de s’interroger sur les conditions de la réalisation de
l’intérêt supérieur de l’enfant dans ces « nouvelles » familles, en tentant de répondre à une question
finalement aussi simple qu’évidente et pertinente : l’intérêt supérieur de l’enfant au nom duquel l’Etat fait irruption dans l’intime correspond-t-il encore à l’idée
que les enfants se font de leur intérêt ?
M. Jacques Marquet, Sociologue, Professeur à l’Université Catholique de Louvain (UCL), Membre du
Centre interdisciplinaire de recherche sur les familles et les sexualités (CIRFASE/IACCHOS), BELGIQUE
M. Luc Hennart, Président du Tribunal de Première Instance francophone de Bruxelles, BELGIQUE
17 :30 CONCLUSIONS DE LA JOURNÉE
FR
11
PROGRAMMA VAN DE STUDIEDAG
08 :30 ONTHAAL VAN DE DEELNEMERS
NL
09 :00OFFICIËLE OPENING
Dhrn. Charles Burquel, Voorzitter en Eric Messens, Directeur van de Franstalige Brusselse Liga voor
Geestelijke Gezondheid, BELGIËMevr. Cécile Jodogne, Minister voor het Gezondheidsbeleid van de Franse Gemeenschaps-commissie (COCOF), BELGIË
12
09 :30HET GELIJKMATIG GEDEELD VERBLIJF
EN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEKAl tientallen jaren, hebben veel onderzoekers uit verschillende
disciplines actoren geraadpleegd, en de feiten, veronderstellingen, resultaten en tegenindicaties van het gedeeld verblijf in vraag
gesteld, ver van de ruzies tussen stromingen en stellingoorlogen. Dit nieuw wetenschappelijk braakliggend terrein heeft zich eerst gekenmerkt door een grote diversiteit aan vragen, doelstellingen, instrumenten, steekproeven, ... Om deze overvloed te begrijpen en
er relevante en gevalideerde conclusies in te onderkennen hebben de wetenschappers zich gestort op meta-analyses van bestaande studies om te proberen zinvolle vergelijkingen te ontwikkelen door
de onderzoeken onderling te vergelijken en de voorwaarden uit te werken voor een wetenschappelijke consensus met een
verhoogde graad aan betrouwbaarheid. Het werk van Professor Edward Kruk en van Jani Turunen is
gezaghebbend op het gebied van ouderschapsplanning, in het bijzonder op het vlak van het gelijkmatig gedeeld verblijf. Ook in België, dragen onderzoeksteams bij tot ons begrip over wat
gezinnen bezighoudt; sommige zijn sinds 2008 betrokken bij longitudinale onderzoeken, andere staan aan het hoofd van een
onderzoeksproject voor de komende vijf jaar.
Dhr. Edward Kruk, geassocieerd Hoogleraar, Master of Social Work, Ph.D., School of Social Work, de Universiteit
van British Columbia, CANADADhr. Jani Turunen, Onderzoeker, Faculteit Sociologie, Stockholm
University Demography Unit (SUDA) and Karlstad University, Centre for research on child and youth mental health, ZWEDEN
PAUZE
Mevr. Laura Merla, Sociologe, Hoogleraar Sociologie, Directeur van het interdisciplinair onderzoekscentrum voor de
gezinnen en de sexualiteit (CIRFASE/IACCHOS), Université Catholique de Louvain (UCL), BELGIË
Mevr. Kim Bastaits, Sociologe, Lector & Senior Researcher PXL Social Work Research, PXL (Professionals & Excellence), University
College Hasselt, BELGIËMevr. Sophie Vanassche, Sociologe, Onderzoeker, Hoogleraar
« Bachelor in het onderwijs : Kleuteronderwijs », Artevelde Hogeschool, Gent, BELGIË
BESPREKING
NL
13
13 :30 EXPERTISE EN PSYCHOLOGISCHE
ONDERSTEUNING : WELKE TENDENSEN ? De vonnissen waartoe de Franstalige Brusselse Liga
voor Geestelijke Gezondheid toegang had, onthullen een rechtspraak, die geen verlichting vindt in een breed
academisch en klinisch debat, dikwijls verwijst naar omkeerbare literatuur en naar een authentieke maar
onvolledige klinische ervaring. Of het nu gaat over de jonge leeftijd van het kind, over de stress-factoren, zoals
het ouderlijk conflict of het «vrije» woord van het kind, toch ontwikkelen sommige zekerheden van gisteren zich
als gevolg van de realiteiten van de nieuwe gezinnen en van het wetenschappelijk onderzoek. Het is bij de
voorstelling van deze ontwikkelingen en bij de discussie die ze kunnen opwekken dat het belangrijk is om ze
tegenover elkaar te stellen, zodat het de magistraten de gelegenheid biedt om zich te baseren op bijgewerkte
oriëntatiepunten.
Dhr. Blaise Pierrehumbert, doctor. in de psychologie, oud-directeur van het
onderzoekscentrum en Privaatdocent aan de Universiteit van Lausanne, ZWITSERLAND
Dr. Jean-Pierre Lebrun, psychiater, psychoanalist, BELGIËDr. Carine De Buck, kinderpsychiater,
medisch directeur van het Centre Médical Pédiatrique “Clairs Vallons”, BELGIË
BESPREKING
15 :00 PAUZE
12 :30 MIDDAGMAALNL
14
15 :30DE JURIDISCHE VRAGEN
BIJ DE IMPLEMENTATIE VAN CO-OUDERSCHAPGesmeed in het vuur van de Staten-Generaal van het
gezin, is de wet van 18 juli 2006 tot het bevoorrechten van een gelijkmatig verdeelde huisvesting in deze zin totaal
democratisch. Hij is ook gewild pedagogisch, omdat hij de prioritaire doelstelling aangeeft waarnaar te streven zonder
andere verplichting dan de motivering van de beslissing die eruit zou voortkomen. Tien jaar later, is de ambitie van
voorspelbaarheid van de vonnissen niet bereikt. Voor sommigen is de realiteit op het terrein helemaal
anders, en de wet lijkt weinig aangepast aan de ervaring van de gezinnen. Sommige auteurs wijzen bovendien op
de noodzaak van een motivering van de beslissingen die gunstig zijn voor de invoering van een gelijkmatig
gedeelde huisvesting.Wat de motiveringen betreft van de afwijzende
beslissingen, illustreren een behoorlijk aantal ervan de moeilijkheid voor rechters (en advocaten) om zich los te maken van de tegenstrijdige voorwaarden van de verdwijning van het echtpaar om alleen rekening te houden met het voortbestaan van het ouder-paar in
het voordeel van het belang van het kind. Brengen de huidige evolutie naar een rechtspraak van bemiddeling en verzoening, aan de ene kant, en aan de andere kant,
de voorstellen om het «ouderschapsplan» van onze Nederlandse buren om te zetten in Belgisch recht, een
adequaat antwoord op het isolement van de rechter, op het lijden van te veel ouders, op het belang van het kind?
Mevr. Cécile Hayez, Rechter in de Familierechtbank bij de
Franstalige Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel ; BELGIËMevr. Solange Brat, Rechter in de Familierechtbank bij de Franstalige Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel, Lector
Universiteit van Bergen, wetenschappelijk medewerker Université Libre de Bruxelles (ULB), BELGIË
Mr. Didier Pire, Advocaat, Lector Universiteit van Luik (ULg), BELGIË
Dhr. Christian Denoyelle, Voorzitter van de Hoge Raad voor de Justitie, BELGIË
BESPREKING
NL
15
17 :00DE HEDENDAAGSE EVOLUTIE
VAN DE GEZINNEN EN VAN HET OUDERSCHAP EN HET BELANG VAN HET KIND
«In de tweede helft van de twintigste eeuw, is de familie geleidelijk een meervoudig begrip geworden dat
aanleiding gaf tot een “gezinsmozaïek» welke situaties omvat van kinderen die van hun ouders gescheiden zijn, van kinderen van gescheiden ouders, van geadopteerde
kinderen, van kinderen die in diverse gezinsstructuren leven (eenoudergezinnen, homo-oudergezinnen,
wedersamengestelde gezinnen ...), kinderen uit medisch begeleide voortplanting of op zoek naar hun afkomst.»
Het is door deze bevindingen dat de Professoren Jacques Marquet en Laura Merla hun onderzoek met
de titel «Het belang van het kind in het gezinsmozaïek [..]» (Marquet & Merla, 2016) begonnen. En om de
voorwaarden te overwegen voor de realisatie van het belang van het kind in deze «nieuwe» gezinnen, in een poging om een antwoord te formuleren op een vraag
die uiteindelijk even eenvoudig is als voor de hand liggend en relevant: beantwoordt het belang van het
kind ten behoeve waarvan de Staat inbreuk pleegt in de privésfeer nog altijd aan het idee dat kinderen vormen
over hun belang?
Dhr. Jacques Marquet, Sociologe, Hoogleraar Université Catholique de Louvain (UCL), lid van het interdisciplinair onderzoekscentrum voor de gezinnen en de sexualiteit
(CIRFASE/IACCHOS), BELGIË
Dhr. Luc Hennart, Voorzitter van de Franstalige Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel, BELGIË
17 :30 BESLUITEN VAN DE DAG
NL
16
EN LECTURE PROGRAMME
08 :30 RECEPTION OF PARTICIPANTS
09 :00OPENING SESSION
Mr. Charles Burquel, President and Mr. Eric Messens, Director of the Ligue Bruxelloise
Francophone pour la Santé Mentale (Brussels French-speaking League for Mental Health), BELGIUM
Ms. Cécile Jodogne, Minister in charge of Health in the French-Community
Commission (COCOF), BELGIUM
17
EN 09 :30EQUAL SHARED PHYSICAL CUSTODY
AND SCIENTIFIC RESEARCHFor several decades, a number of researchers in various domains
have been looking into the different protagonists, realities, hypotheses, results and possible negative consequences of
shared parenting, far from disputes and unconcerned by the need to make a statement.
This previously unexplored scientific field stands out for the diversity of its investigation techniques, objectives, tools and
samples, … In order to make full use of all of these sources and draw pertinent and valid conclusions, these scientists have been conducting meta-analyses on existing papers, looking to make
relevant comparisons between different research works, thus drawing a solid and reliable basis for academic consensus. Works by Dr. Edward Kruk and Jani Turunen are an authority in the field of parenting plans, especially concerning shared
physical custody. In Belgium, too, teams of researchers are working towards a better understanding of family policies. Some of these teams have been involved in longitudinal studies since
2008, others are to lead research programs for the next five years.
Mr. Edward Kruk, MSW, Ph.D., Associate professor, School of Social Work, The University of British Columbia, CANADAMr. Jani Turunen, Researcher, Department of Sociology, Stockholm University Demography Unit (SUDA) and Karlstad University, Centre
for research on child and youth mental health, SWEDEN
BREAK
Ms. Laura Merla, Professor of Sociology, Director of the Centre Interdisciplinaire de Recherche sur les Familles et les Sexualités (CIRFASE/IACCHOS) (Interdisciplinary
Research Centre on Families and Sexualities), Université Catholique de Louvain (UCL), BELGIUM
Ms. Kim Bastaits, Ph.D.Sociology, Lector & Senior Researcher PXL Social Work Research,
PXL University College Hasselt, BELGIUMMs. Sophie Vanassche, Ph.D. Sociology, Researcher, Professor
of Educational Sciences for young children, Artevelde Hogeschool, , Ghent, BELGIUM
DISCUSSION
18
13 :30 EXPERT PSYCHOLOGICAL ASSESSMENT AND
PSYCHOLOGICAL SUPPORT: WHAT TO EXPECT? The rulings which the Ligue Bruxelloise Francophone
pour la Santé Mentale has accessed so far show a legal system which, not having a large clinical and academic debate to refer to, often looks for answers into unreliable
documentation and clinical trials which are, indeed, authentic, but not thorough enough. And yet, certainties of yesterday on childhood, on stress factors such as the parenting conflict, and on the child’s “free” speech, are
evolving with the realities of “new” families and scientific research. It is important that these changes and the debate they are liable to promote are tackled and
taken into account in order to provide magistrates with more topical points of reference.
Mr. Blaise Pierrehumbert, Ph.D. Psychology, former head of the research unit and Privat-docent at
the University of Lausanne, SWITZERLANDDr. Jean-Pierre Lebrun, psychiatrist,
psychoanalyst, BELGIUMDr. Carine De Buck, child psychiatrist, medical director of the Centre medical pédiatrique “Clairs Vallons” (Children’s
medical center), BELGIUM
DISCUSSION
15 :00 BREAK
12 :30 LUNCH BREAKEN
19
15 :30A LEGAL PERSPECTIVE
ON THE IMPLEMENTATION OF CO-PARENTINGForged in the fire of the États généraux des Familles (national conference on family policies), the 18 July
2006 law in favour of equal shared physical custody is profoundly democratic. It is also deliberately educational,
as it states which aim to pursue foremost, posing as the sole condition for the judge who decides differently
to justify his/her decision. Ten years later, the ambition for legal predictability is still unfulfilled. According to some, the ground truth tells a different story, and this
law seems to poorly reflect the real experiences of the families. Moreover, some authors call to mind the need
to provide a justification in case of a decision in favour of shared physical custody. As for the justifications given
for decisions against this arrangement, they are mostly testament to the judges’ (and the lawyers’) difficulties in considering separately the conflictual situation linked
to the dissolution of the conjugal couple and the need for the parental couple to survive in order to protect the interests of the child. Are the ongoing evolution
towards a Justice of mediation and conciliation, and the propositions to adopt into the Belgian law the Dutch parenting plan the answer to the judge’s solitude, to the hardship of too many parents and to the child’s interest?
Ms. Cécile Hayez, Judge, Tribunal de la Famille auprès du Tribunal de Première Instance
francophone de Bruxelles (Family Court, French-speaking District Court of Brussels), BELGIUM;
Ms. Solange Brat, Judge, Tribunal de la Famille auprès du Tribunal de Première Instance francophone de Bruxelles (Family Court, French-speaking District Court of Brussels), Lecturer at Univeristy of Mons, Scientific Collaborator at
Free Univeristy of Brussel (ULB), BELGIUMMr. Didier Pire, lawyer, Lecturer
at University of Liège, BELGIUM (ULg), BELGIUMMr. Christian Denoyelle, President of the Conseil Supérieur
de la Justice (High Council of Justice), BELGIUM
DISCUSSION
EN
20
17 :00CONTEMPORARY EVOLUTION
OF FAMILIES AND PARENTING, AND THE BEST INTERESTS OF THE CHILD
“During the second half of the 20th century, family has taken different forms, progressively creating a “mosaic”
of different situations: children who are separated from their parents, children from broken homes, adopted
children, children living in differently structured families (single parent families, same-sex parent families,
blended families, etc.), children conceived through assisted reproductive technologies and children in
search of their own origins,” write Professors Jacques Marquet and Laura Merla in the introduction to their
report “L’intérêt supérieur de l’enfant dans la mosaïque familiale [...]” (“The best interests of the child in diverse, new families [...]” - Marquet & Merla, 2016). The aim is to ponder the conditions that would assure the best
interests of the child in these “new” families, while trying to answer a question which is, after all, as simple as it is pertinent: the best interests of the child on behalf of
which the State is entitled to intervene in the privacy of the families – does it still match the children’s own idea
of their interests?
Mr. Jacques Marquet, Professor at Catholic University of Louvain (UCL), Member of the Centre Interdisciplinaire
de Recherche sur les Familles et les Sexualités (CIRFASE/IACCHOS) (Interdisciplinary Research Centre on Families
and Sexualities), BELGIUM
Mr. Luc Hennart, President of the Tribunal de Première Instance francophone de Bruxelles (French-speaking
District Court of Brussels), BELGIUM
17 :30 CONCLUSION
EN
21
CONTACT
« TWOHOMES : l’hébergement alterné égalitaire » est une journée d’étude organisée par la Ligue Bruxelloise
Francophone pour la Santé Mentale et le newsmagazine Filiatio, avec le soutien de la Commission Communautaire Française
et de l’International Council on Shared Parenting (ICSP)
PERSONNES DE CONTACTNatacha Rome
+32 (0)2 501 01 21 [email protected]
Secrétariat de la LBFSMRue du Président, 53 – 1050 Bruxelles, BELGIUM
Tel. : +32 (0)2 511 55 43Fax : +32 (0)2 511 52 76
Courriel : [email protected] : www.lbfsm.be/
Filiatio web : www.filiatio.be/
22
ACCÈSLieu de la conférence
Maison des Associations Internationalesrue Washington, 40
1050 Bruxelles
Avec les transports en commun TRAMS 81, 94 : arrêt « Bailli »
BUS 54 : arrêt « Bailli »
MAISON DES ASSOCIATIONS
INTERNATIONALES
23
FRAIS D’INSCRIPTION
Tarif plein, 80,00 €
Membre de la LBFSM, 65,00 €
Etudiant(e), 50,00 €
Je verse le montant de EUR ,00 sur le compte IBAN : BE94 0682 4073 3314 de la Belfius Banque (BIC GKCCBEBB)
au bénéfice de la Ligue Bruxelloise Francophone pour la Santé Mentale avec la mention « twohomes » suivie des
nom et prénom de la personne inscrite.
Le paiement valide l’inscription à la journée d’étude, dossier de conférence, boissons en continu et lunch compris. Les chèques
ne sont pas acceptés. Les désistements seront remboursés à concurrence de 50% jusqu’au 30 avril 2017. Au-delà de cette date,
l’intégralité des frais de participation restent dus.
Nom: ....................................................................................................................................................................................................
Prénom:...............................................................................................................................................................................................
Institution: ........................................................................................................................................................................................
Titre et Qualité : ....................................................................................................................................................................
Adresse complète: .............................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................
Tél: ............................................................................................................................................................................................................
@: ................................................................................................................................................................................................................
FORMULAIRE D’INSCRIPTION
avec le soutien de la Commission Communautaire Française
et de l’International Council on Shared Parenting (ICSP)