to be or want to be: the role of actual versus ideal self ... zorgaanbod... · • beck: negatieve...

31
Jonathan Remue Psychopathology and Affective Neuroscience Lab Department of Experimental Clinical and Health Psychology Ghent University 1 To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self in Implicit Self-Esteem THE BRIDGE: UZ Gent avondsymposium 16 oktober 2014 Depressieve klachten tussen onderzoek en praktijk

Upload: others

Post on 10-Aug-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Jonathan Remue

Psychopathology and Affective Neuroscience Lab

Department of Experimental Clinical and Health Psychology

Ghent University

1

To Be or Want to Be: The Role of

Actual versus Ideal Self in Implicit

Self-Esteem

THE BRIDGE: UZ Gent avondsymposium

16 oktober 2014

Depressieve klachten tussen onderzoek en praktijk

Page 2: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

2

Assistent van Prof. Dr. Rudi De Raedt – Vakgroep Experimenteel-

Klinische en Gezondheidspsychologie – Universiteit Gent

Psychopathology and Affective Neuroscience Lab (http://www.pan.ugent.be)

Onderzoek naar de onderliggende kwetsbaarheids- en weerstandsfactoren in depressie.

Waarbij we vertrekken van de basisassumptie dat een diepgaander begrip van de

ontwrichte informatieverwerking in affectieve stoornissen nood heeft aan een integratie

van bevindingen in klinisch, cognitief en neurobiologisch onderzoek.

Mijn PhD focust op de relatie tussen:

• Hersenfunctioneren

• Zelfwaarde

• Aandachtsprocessen in depressie

Jonathan Remue

Page 3: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

3

Page 4: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Zelfwaarde & Depressie

• Verhoogd negatief denken over zichzelf: centraal in

depressie

• Lage zelfwaarde in depressieve patiënten (e.g. Williams et al., 1997)

• Lage zelfwaarde in herstelde depressieve patiënten:

gemengde resultaten (e.g. Pardoen et al., 1993)

4

Page 5: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Expliciete versus impliciete maten

• Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD

+ zelf-gerelateerde schemata = niet altijd bewust toegankelijk

• Schemas zijn voornamelijk onderzocht op basis van zelfrapportering

=> vatbaar voor biases, invloed van demand effects, sociaal wenselijkheid

“Expliciete (niet-automatisch) versus impliciete

(automatisch) evaluaties van het zelf!”

5

Page 6: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

6

Voorgaand Onderzoek

6

Page 7: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Positief Impliciete Zelfwaarde in Depressie

• Implicit Association Test (IAT): een automatische reactie tijd

taak die evaluatieve bias meet (see Greenwald et al., 1998)

• Gemar, Segal, Sagrati & Kennedy (2001)

=> POSITIEF GEBIASED IMPLICIETE ZELFWAARDE in huidige

depressieve patienten, vergelijkbaar met niet depressieve mensen

[De Raedt, Schacht, Franck & De Houwer (2006) AND Franck, De

Raedt & De Houwer (2008)]

7

Page 8: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

IAT: Hoe werkt het?

8

ik niet-ik

waardevol waardeloos

JONATHAN

Compatibele

Block

COMPETENT

COMPETENT

ik niet-ik

waardeloos waardevol

JONATHAN

Incompatibele

Block

ik niet-ik

waardevol waardeloos

ik niet-ik

waardeloos waardevol

Page 9: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

9

ONS ONDERZOEK

9

Page 10: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Remue, De Houwer, Barnes-Holmes, Vanderhasselt, & De Raedt:

Self-esteem revisited (2013)*

10

• Follow up De Raedt et al. (2006): “IAT effects and other

implicit measures of self-esteem might not reflect actual self-esteem

but ideal self-esteem”

• Actuele versus Ideale Zelf (Zentner & Renaud, 2007)

=> Ideale zelf relevant in depressie:

• Higgins’ Self-Discrepancy Theory (1987) “actual-ideal discrepantie is

uniek gerelateerd aan DEPRESSIE”

• William James (1890)

“internal frames of reference constitute a basis for evaluating

objective accomplishments”

*Remue, et al., Cognition & Emotion (2013)

Page 11: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

The Implicit Relational Assessment Procedure (IRAP) (Barnes-Holmes, 2006)

• Introductie van PROPOSITIES: IRAP

• 2 Taken:

“Ik ben” = Actuele Zelf IRAP

“Ik wil zijn” = Ideale Zelf IRAP

• 2 soorten blokken:

Consistent (zelf-positief) vs Inconsistent (zelf-negatief)

• 4 oefenblokken, 2 test blokken: Elk blok heeft 24 trials ( “Ik ben”, “Ik

ben niet” met elk van de 12 target stimuli in willekeurige volgorde)

• Participanten:

• Lage BDI groep: 27 studenten (non-dysforen)

• Hoge BDI groep: 29 studenten (dysforen)

Page 12: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

The Implicit Relational Assessment Procedure (IRAP) (Barnes-Holmes, 2006)

12

Ik ben

Ik ben

Ik ben niet

Ik ben niet

Succesvol Succesvol

Incompetent Incompetent

Press “d” for

Juist Press “k” for

Fout

Press “d” for

Juist Press “k” for

Fout

Press “d” for

Juist Press “k” for

Fout

Press “d” for

Juist Press “k” for

Fout

Consistent

(zelf-positief)

Blok

Page 13: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

The Implicit Relational Assessment Procedure (IRAP) (Barnes-Holmes, 2006)

13

Ik ben

Ik ben

Ik ben niet

Ik ben niet

Succesvol Succesvol

Incompetent Incompetent

Press “d” for

Juist Press “k” for

Fout

Press “d” for

Juist Press “k” for

Fout

Press “d” for

Juist Press “k” for

Fout

Press “d” for

Juist Press “k” for

Fout

Een D-IRAP score weerspiegelt het verschil in reactietijd tussen

consistente en inconsistente blokken: Een hogere D-IRAP score is

indicatief voor een hogere zelfwaarde

Inconsistent

(zelf-negatief)

Blok

Page 14: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Results: Self-esteem revisited

14

0

0,05

0,1

0,15

0,2

0,25

0,3

0,35

0,4

0,45

0,5

DIRAP-Actual-Self DIRAP-Ideal-Self

Me

an

Dir

ap

IRAP Condition Type

Low BDI High BDI

Page 15: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

15

Page 16: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Discussie: onderzoeksmatig

16

• Dysforen hebben een positiever ideale zelfbeeld, terwijl niet-

dysforen een hoger actuele zelfbeeld hebben.

• Beyond De Raedt et al. (2006)

=> IAT ~ hoge ideale zelfwaarde (MDD), en hoge actuale zelfwaarde

(gezonde control).

• PROPOSITIES!

• What’s next? In MDD populatie…

Page 17: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Discussie: klinisch

17

• Volgens de Self-Discrepancy Theory (Higgins, 1987):

• Depressie wordt veroorzaakt door een verschil tussen

iemands actuele zelf en ideale zelf ... met gevoelens van

mislukking, teleurstelling, devaluatie en schaamte.

• Laag zelfbeeld wordt geassocieerd met een hoge actuale-

ideale zelf-discrepantie

Page 18: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: Ideale Zelfbeeld

18

• Belang van de actuele vs ideale zelf-discrepantie theorieën

= Therapeutische interventies

• Ideale Zelfbeeld + link met perfectionisme => het gevoel vast te

komen zitten!

= Therapeutische target!

• EN het verschil met expliciete maten van zelfwaarde, frequent

gebruikt in therapie!

Page 19: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

19

Achtergrond

19

Page 20: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: achtergrond

20

ZELFWAARDE

• William James (1890)

“internal frames of reference constitute a basis for evaluating objective

accomplishments”

• Carl Rogers (1951)

“introjection of conditions of worth from significant others leads to high actual-

ideal discrepancy”

• Tory Higgins (1987)

“actual-ideal discrepancy is uniquely related to depression”

Page 21: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: SDT

21

Self-Discrepancy Theory (Higgins, 1987)

• Drie basis domeinen van het zelf

• Actual Self

• Ideal Self

• Ought Self

• Twee standpunten

• Own

• Other

• Verschillende soorten discrepanties induceren verschillende soorten onbehagen

• Actual-Ought discrepantie is uniek gerelateerd aan ANGST

• Actual-Ideal discrepantie is uniek gerelateerd aan DEPRESSIE

Page 22: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: SDT

22

Self-Discrepancy Theory (Higgins, 1987)

• Beschikbaarheid en toegankelijkheid van zelf-discrepanties (niet altijd bewust!)

• Depressie wordt veroorzaakt door een verschil tussen iemands actuele zelf en

ideale zelf ... met gevoelens van mislukking, teleurstelling, devaluatie en

schaamte.

• Laag zelfbeeld wordt geassocieerd met een hoge actual-ideal discrepantie

• Echter, inconsistenties rond deze SDT in de literatuur (e.g., Ideal vs Ought)

Page 23: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: SDT

23

Self-Discrepancy Theory (Higgins, 1987):

Behandeling van emotionele problemen: extension of CBT

• Aanpassen van iemands aanhoudende prestaties en interpretaties

daarvan

• Verlagen van iemands niveau/gepercipieerde relevantie van hun ideaal

zelfbeeld (e.g. invraagstelling van de eerlijkheid, legitimiteit en

bruikbaarheid)

• Verlagen van de toegankelijkheid, door het verminderd blootstellen aan

situatie/sociale interacties geassocieerd met hun problemen + vervangen

door positieve attitudes en overtuigingen

Page 24: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: SDT

24

Voorbeeld:

Page 25: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: Zelfwaarde & Depressie

25

Self-Esteem (In)stabiliteit

Relatief hoge fluctuaties en reactiviteit in zelfwaarde over tijd, als reactie op

dagelijkse stressoren (Kernis et al., 1993)

• Fragiel of kwetsbaar zelfwaarde speelt een belangrijke rol bij het ontstaan, het onderhoud

en de herhaling van een depressieve stoornis (Kernis et al., 1998)

• Onstabiel zelfbeeld, eerder dan het niveau van zelfwaarde op een bepaald punt in de tijd,

zou een belangrijkere kwetsbaarheidsmarker voor depressie kunnen zijn (e.g. Franck &

De Raedt, 2007)

Page 26: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: Zelfwaarde & Depressie

26

Leidt lage zelfwaarde tot depressie OF leidt depressie tot een

lage zelfwaarde?

• The Vulnerability Model:

Negatieve zelf-evaluaties van het zelf (i.e, een laag zelfbeeld)

vormen een causale risicofactor voor depressie

• The Scar Model:

Lage zelfwaarde is een gevolg van depressie, aangezien depressieve

episodes permanente littekens in het zelfbeeld kunnen achterlaten

• Deze twee modellen sluiten elkaar niet uit!

Meta-Analyse van 77 longitudinale studies (Sowislo & Orth, Psychological

Bulletin, 2013)

1. Consistent en sterke ondersteuning voor the Vulnerability Model

2. Zwakke ondersteuning voor the Scar Model

3. Geen moderatie effecten van geslacht of leeftijd

Page 27: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: Zelfwaarde & Depressie

27

Psychologische Implicaties:

• Kwetsbaarheidseffect van lage zelfwaarde op depressie via interpersoonlijke en

intrapersoonlijke psychologische pathways:

• Interpersoonlijk:

• Individuen met lage zelfwaarde zoeken excessief bevestiging van

vrienden/partner => sociale verstoringen die op hun beurt depressieve

symptomen stimuleren

• Individuen met lage zelfwaarde zoeken negatieve feedback van

vrienden/partner om het negatieve zelfbeeld te verifiëren => mogelijke

afwijzing => verhoogd risico op depressie

• Intrapersoonlijk:

• Individuen met een grote (actuele vs ideale) zelf-discrepantie zijn gevoelig

voor ruminatie rond negatieve aspecten van het zelf (Carver & Scheier,

1998), wat op zich weer de kans depressie verhoogt.

Page 28: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Vertaling naar het klinische veld: Zelfwaarde & Depressie

28

Biologische Implicaties:

• Biologische factoren (e.g verminderd hippocampal volume, hogere cortisol stress

respons, specifieke patronen van prefrontale electroencephalography alpha activiteit)

• Vulnerability model: implicaties voor onderzoek naar depressie in de kindertijd

=> Zelfwaarde van kinderen is fragiel en onderworpen aan veranderingen tijdens

de ontwikkeling…

Page 29: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

Ask the audience!

29

• Wat zijn jullie ervaringen met zelfwaarde in de praktijk?

• Wat herkennen jullie uit het wetenschappelijke?

• Wat willen jullie nog onderzocht zien?

Page 30: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

30

Page 31: To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self ... zorgaanbod... · • Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd

31

Bedankt voor Uw aandacht!

Vragen?

([email protected])

Dank aan:

Dr. Sean Hughes

Dr. Marie-Anne

Vanderhasselt

Prof. De Houwer

Prof. Barnes-Holmes

Prof. De Raedt