Damian Ryan

Tip th s t a n

z

Bn quyn Cng ty C phn Sch Alpha,

2015

Tip th s t A

n Z - Cun t

in chuyn ngnh

v tip th s

Nh nhn li vit gii thiu

mt cun sch v tip th s,

ti li c dp hi tng nhng

k nim u tin khi tip cn

vi Internet. l nhng m

khuya thc bn my tnh;

trong ting te te ca modem

kt ni mng VNN1269.

Mng Internet a ti n vi

kin thc bao la, dn ti

nhng bc u tin vo con

ng tr thnh mt ngi

lm tip th s chuyn nghip.

Nm 2001, Vit Nam c hn 1

triu ngi s dng Internet.

Ngy , thnh ph ti sng,

mt gi s dng Internet ti

dch v Internet cng cng c

gi 24 nghn ng. Ba nm

sau, con s ngi dng

Internet ca Vit Nam tng ln

hn 6 triu v n nm 2014

t gn mc 40 triu ngi

(theo s liu ca

internetlivestats.com). L mt

quc gia vi dn s tr,

Internet ti Vit Nam pht

trin mnh vi tc cao hng

u so vi khu vc. Internet

lm thay i khng ch thi

quen tm kim, tip nhn

thng tin m c cch chng ta

giao tip vi nhau. Internet

hnh thnh nn nhng tro lu

thay i vn ha gii tr, ngn

ng, gi tr sng. Gi y, khi

thc dy, th chng ta chm

vo u tin l chic in thoi

di ng; chng ta t cu

hi cho Google cn nhiu

hn cho thy gio ca mnh;

chng ta au kh v khng th

ng nhp vo Facebook do

t cp quang trn bin ng;

chng ta vit li chc mng

sinh nht trn dng thi gian

ca bn mnh thay v mt tm

thip c chn t nh sch;

v do vy, c th ni chng ta

l cng dn ca k nguyn s.

Trong Tip th s t A n Z,

Damian Ryan s dn bn quay

tr v qu kh tm hiu lch

s ca cc cng ngh vn

lm thay i nhn sinh quan

ca cc th h con ngi.

Chnh nhng nh hng ln

ca chng n hnh vi ca con

ngi l th dn n nhiu

thay i ln trong mi trng

kinh doanh. Nhng m hnh

kinh doanh mi lin tc c

to ra, i sng kt ni s ca

ngi tiu dng lin tc tin

ha v tt nhin l ko theo

nhng cch thc tip th mi,

hin i ra i. Tuy nhin, tip

th s khng c ngha l n

thun truyn thng ip bng

cch chn gia lung tip

nhn thng tin qua cc phng

tin s nh m hnh tip th

truyn thng p dng cho

bo giy, tivi v radio. Tip th

s cng khng ch l vic la

chn cc knh mi nhm tip

cn ngi tiu dng. M

cn l hot ng di theo hnh

trnh khch hng trong k

nguyn s, thu hiu nhng

im giao tip vi h trn c

khng gian s v khng gian

vt l, to nn nhng tri

nghim ng nh tn dng

sc mnh lan ta, gi tr nh

hng ca tng khch hng

trn khng gian s ca chnh

h.

Khi nim tip th s gi y

khng cn xa l vi nhng

ngi lm tip th. T nhng

cng ty a quc gia cho n

cc ca hng nh, tip th s

tr thnh mt phng php

chng minh c s hiu qu.

T ch nghi ng v d dt,

trong 3 nm tr li y, tip th

s tr thnh mt phn

khng th thiu trong k

hoch tip th tch hp. T l

ngn sch dnh cho tip th s

cng tng rt nhanh, cho thy

tm nhn ca ngi lm tip

th ti Vit Nam. Trong nhng

nm cn lm vic ti Ogilvy

vi vai tr Chief Digital Offf icer

(Gim c Tip th s), ti

c iu kin theo di s pht

trin ca nhiu thng hiu

quc t trn khng gian s ti

Vit Nam v trn th gii. Sau

ny khi thnh lp cng ty tip

th s MVV Digital, ti lun

mong mun khng ch cung

cp cc dch v v gii php,

m cn l chia s v hc hi

nhng gc nhn mi v tip th

hin i ti ng o nhng

ngi lm tip th Vit Nam.

Tht him c nhng cun sch

nh cun ny ca Damian

Ryan, tng hp mt cch y

, nh chnh ci tn ca n,

cc m hnh tip th s. u

mi chng, tc gi a ra

cam kt v nhng thng tin

bn s nhn c trong sut

chng sch v ri cui

chng, bn s thy hi lng.

Ryan cng a n cho bn

nhng thng tin cp nht rt

mi v nh ngha, cch thc

trin khai, m hnh qun l

ca tng cng c, gip bn

khng ch c kh nng la

chn nhng cng c tip th s

ph hp m cn hiu v nh

hnh c chin lc s cho

doanh nghip ca mnh. y

l cun sch xng ng nm

trn k ca mi ngi lm tip

th ti Vit Nam, nh mt

cun t in chuyn ngnh

nh m bn c th tra cu.

Nguyn Tin Huy

Chief Digital Offf icer MVV

Digital Vietnam

Ging vin B mn Digitalized

Marketing

ti Hc vin Thng hiu v

Truyn thng Sage

Li ni u

Nu ang c cun sch ny...

Hn bn cng bit th gii

truyn thng s ang thay i

vi tc chng mt. S tin

ha khng ngng ca cng

ngh v cch con ngi s

dng chng ang lm thay i

khng ch cch ta tip cn

thng tin m c cch ta tng

tc v giao tip vi bn b

cng nh ng nghip ca

mnh trn phm vi ton cu.

N cng lm thay i cch ta

la chn v mua cc sn phm

hay dch v.

Cng ngh s ang c h

hi ng dng trong giao tip

theo nhng cch thc m ch

vi nm trc y thi, cn

l iu khng tng. N

khng cn l thnh a ring

ca dn chi cng ngh na;

ngy nay, mt ngi bnh

thng cng thun thc cc

thao tc ng dng cng ngh

s trong cuc sng thng

nht ca mnh.

T vic nhn nhng tin tc

cp nht v i bng yu thch

qua SMS1, thc hin mt

cuc gi video min ph cho

ngi thn bn kia bn cu,

cho n cc game online ng

i cng v vn cc hot ng

khc na bn thy y,

nhng ngi dn bnh thng

hay gi cch khc l cc

khch hng ca bn bt

u dng truyn thng s nh

mt thao tc mc nh ri.

Theo Internet World Stats, tnh

n cui thng 3 nm 2011,

trn ton cu c khong 2,1 t

ngi hot ng trc tuyn

(online). n gia nm 2012,

con s ny tng ln gn 2,5

t ngi, ng ngha vi vic

1/3 trong s 7 t dn s th gii

c kt ni mng. V chc

chn con s ny s cn c

tng gp i trong vi nm na

vn by gi ch cn l

thi gian. Nhiu nh nghin

cu v ang tranh lun si

ni v thi im c dn mng

cn mc 5 t ngi v con s

trung bnh c a ra trong

cc cuc tho lun ny l nm

2018.

Tuy nhin, cch tiu th d

liu, khi lng d liu do c

dn mng to ra v xu hng

s dng cc thit b di ng

truy cp d liu mi l nhng

yu t c kh nng lm thay

i ton b cuc chi. S

lng video ngy cng nhiu

hn, truyn thng a phng

tin tng tc2 ngy cng ph

bin hn, tc truy cp

Internet ca ngi dn th gii

ngy cng nhanh hn tt c

v ang lm thay i c

cu ca hot ng kinh doanh,

ng ngha vi vic tip th s

v lm ch ngh thut tip th

s hin l trng tm hng u

ca bt k doanh nghip hay

c nhn no c nh cnh

tranh trn thng trng trong

nhng nm ti.

Zettabyte l g? Do lng ln

d liu hin c, nn chng ta

phi nhanh chng sng to nn

nhng t v nh ngha mi

m t v gii thch v th gii

trong tng lai. Mt zettabyte

l mt ng lng vi 21 ch

s 0 tng ng vi mt

nghn t gigabyte, bng lng

lu tr d liu ca 1 t a

DVD c ti v mi ngy

trong mt nm!

Theo Cisco, lng tiu th d

liu ton cu n nm 2017 s

gp ba ln mc (c o

bng zettabyte) vo thng 12

nm 2013, khi ti ang vit

nhng dng ny. V vy,

chng ta hy cng ch xem

nh!

im th v ca cuc cch

mng s ny nm ch n

ang din ra, chng ta ang

sng trong n v bn ang c

trong tay c hi c mt khng

hai ha mnh vo n v tr

thnh mt phn trong giai

on qu mang tnh lch s

ny.

Trong nhng trang tip theo,

ti s a bn vo cuc hnh

trnh tin n th gii tip th

s. Ti s cho bn thy n bt

u nh th no, pht trin ra

sao v cc nh tin phong

trong ngnh ngh n ang

hng n u trong tng lai.

Quan trng hn c, ti s ch

cho bn mt cch thc t v

hiu qu cch khai thc

c sc mnh ang tri dy

ca truyn thng s nhm a

hot ng kinh doanh ca

doanh nghip bn lt trn

u ngn sng tip th s v

duy tr v th hng u ca n.

Cun sch ny s:

Gip bn v doanh nghip ca bn

la chn cc knh qung co v

tip th trc tuyn c kh nng a

nhng tng, sn phm v dch v

ca bn ra th trng;

Trang b cho bn li th cnh tranh

vn rt kh nm bt duy tr c

v th hng u ca mnh;

Khng nh v th tng lai ca

doanh nghip bng cch gip bn

hiu cn k ngun gc ca tip th

s v cc xu hng ang nh hnh

nn tng lai ca n;

Mang n cho bn mt hnh dung v

quy m ca th trng trc tuyn,

nhng c hi cn b ng v cc nh

cung cp dch v s c kh nng

gip doanh nghip ca bn tn dng

chng;

Cung cp nhng v d thc tin v

thnh cng trong lnh vc tip th s

gm nhng thng hiu hng u,

ch trong mt thi gian ngn tr

thnh nhng ci tn quen thuc

mi gia nh;

Mang n nhng thng tin su sc

c c thng qua cc cuc phng

vn, phn tch v ng gp ca cc

chuyn gia tip th s;

... cui cng l cung cp cho bn

nhng cng c cn thit khai thc

tim lc ca Internet nhm a

doanh nghip ca bn n bt c

u bn mun.

Ti cng s gip bn thuyt

phc cc ng nghip v cc

c ng ca mnh v vic ti

sao h cng nn u t vo

tip th s.

Tip th s t A n Z s vn

bc mn b mt ang bao ph

loi hnh tip th s bng cch

a bn vo thng th gii .

Khi bn du hnh trong ,

cun sch s cho bn bit

bng cch no cc nh tip th

hng u trong rt nhiu lnh

vc khc nhau, t du lch, bn

l, c cc n gii tr ngi

ln khai ph ra nhng k

thut v cng hiu qu ny

chuyn hng mi ngi sang

lnh vc kinh doanh trc

tuyn, t gt hi c hng

triu -la li nhun. Cun

sch ny s cho bn bit cch

p dng nhng kinh nghim

ca h thay da i tht

doanh nghip ca chnh mnh

ra sao.

D bn ang c nh gy

dng mt cng ty kinh doanh

trc tuyn ti nh hay ang

lm vic cho mt tp on a

quc gia hoc bt c t chc

doanh nghip no, nu mun

kt ni vi nhng khch hng

ngy nay hay trong tng lai,

bn cn a cc knh k thut

s vo hn hp tip th ca

bn.

Internet tr thnh phng

tin c mt th h ngi

dng chn la v chnh l

th h u tin trng thnh

cng vi cc thng tin s. Th

h ny tch hp truyn thng

s vo mi kha cnh ca cuc

sng thng nht, theo nhng

cch m ch cch y cha

lu, chng ta cn cha th

hnh dung ni. Ngy nay, th

h ny bc vo tui lao

ng vi mt phong cch tiu

dng hon ton mi. y

chnh l th trng tng lai v

l thch thc i vi nhng

ngi lm kinh doanh v cc

nh tip th phi hc cho thng

tho th ngn ng s mi m

ny c th giao tip hiu

qu vi cc khch hng mc

tiu ca h.

Truyn hnh kha cht mt

th h khch hng vo chic

gh sofa hng nm tri, gi

y, truyn thng s ang thu

ht ngy cng nhiu khch

hng theo nhng cch m cc

kin trc s cng ngh thi k

u cha bao gi ngh n. S

xut hin ca loi tip th hai

mn hnh hoc thm ch ba

mn hnh ang nm trong

tm tay ch cn nhn vo

vic cuc sng ca chng ta

ang thay i mi ngy v

cch chng ta tiu th d liu

cng hiu... C bao nhiu

ngi trong s chng ta tng

ngi trc tivi khi m c

laptop, my tnh bng v in

thoi di ng u bt cng

lc?

Chic my tnh Mac ca

Apple ra i ko theo s xut

hin ca ngh thut xut bn

v t , truyn thng in n

bng n. Ngy nay, iu tng

t cng ang xy ra vi th

gii s, thng qua hin tng

ni dung to bi ngi dng

(user-generated content

UGC) v mng x hi: nhng

ngi bnh thng ang tr

thnh cc o din, nh sn

xut, bin tp vin v cc nh

phn phi ni dung a phng

tin ca chnh h th ni

dung m h, bn b h v th

gii mun xem. Nhng mi

ch l im khi u.

Lng ngi xem xem truyn

hnh gi cao im ang gim

dn, truyn thng in n ang

chu p lc ngy cng cao v

t l pht hnh st gim v

trong khi cc phng tin

truyn thng, vn cng knh

v ang mai mt dn, ang

ngi trn bng gh d b ca

cuc chi, th truyn thng s

dn vn mnh tr thnh mt

cng c ty chnh tuyt vi,

mang n nhiu sc mnh,

nhiu c hi v nhiu quyn

kim sot hn bt k dng

thc truyn thng no.

Ni cch khc n lc

xui theo chiu gi!

Trong hn 20 nm qua, ti c

vinh hnh c lm vic trc

tip trong lnh vc truyn

thng mi tri dy ny. Ti

gp rt nhiu c nhn xut

chng v trao i vi hng

trm t chc vi nhng k

hoch y thch thc cng

nh v cng a dng. Mt

hin tng ph bin m ti

c chng kin l cn kht

d liu v kin thc, tc l bt

k thng tin g c th mang li

cho thng hiu ca h th li

th cnh tranh kh nm bt

.

Khi vit cun sch ny, ti

mun mang n cho c gi

cng nhiu thng tin thc t

cng tt. Mi chng sch u

bt u vi phn tm tt ni

dung ca chng, v vy bn

c c th d dng lt qua

cc u chng v chn cho

mnh mt chng ph hp, c

cp n cc ch m bn

quan tm. Ti c gng hn

ch s dng cc thut ng

nhng trong trng hp bt

buc, ti u c ch thch ti

ch nhm gii thch k hn

mi thut ng bng ting Anh

m cc nh tip th s thng

hay s dng. Ti hy vng,

thng tin t cun sch s r

rng, y v mang n

nhiu iu th v cho c nhng

ngi mi chn t chn ro

bc vo th gii s.

Bn ang cm trn tay th m

cc nh tip th t do trn ton

th gii tng khao kht c

c: Mt cun sch cho bn

bit cch s dng Internet

bn thnh cng cc sn phm

hay dch v ca bn. N bt

u vi vic thut li cho bn

bit ngun gc ca truyn

thng s v a bn i qua cc

lnh vc khc nhau trong

nhng chin dch tip th s.

Cun sch chu du khp th

gii thu thp d kin, s

liu, cc nhn xt v kin t

nhiu chuyn gia, thng hiu

v cc t chc ni ting trong

cc lnh vc khc nhau, khai

thc t h nhng b quyt

khin Internet mang li thnh

cng cho h.

ln ti bn th ba ny, cun

sch c s thay i c bn v

b cc. Ti bt u vit cun

sch ny cng vi Calvin

Jones vo nm 2007 nhng

nm ngoi, Calvin chuyn

sang cc d n khc, d nh

hng v ng gp ca anh

vn hin hu rt r trong phin

bn ny ca cun sch. Tht

th v khi ngm li thu ban

u v c hnh trnh vit nn

cun sch ny. Calvin v

vn ang l mt cng s tuyt

vi v mt ngi bn tt! Tuy

nhin, s thay i chnh xut

pht t vic ti nhn ra rng

th gii tip th s ang tin

ha vi tc rt nhanh v

rng khng ai c th t tin

tuyn b rng mnh l chuyn

gia trong mi lnh vc. V l

do , ln ti bn ny, ti

mi thm cng s v tm kim

cc chuyn gia c nh hng

trong tng lnh vc c th

mi h cng tham gia st sao

vo qu trnh vit cun sch

ny. Ti hy vng y s l mt

sn phm tt hn vi nhiu

chng hn, tch hp nhng

kin thc chuyn mn su sc

hn trong cc lnh vc ct li

hn nh tm kim, phn tch,

PR trc tuyn v tip th ni

dung.

Ngoi nhng phn b sung

mi, ti cng r sot li

tng chng trong hai phin

bn u nhm cp nht v b

sung nhng v d thc tin v

tip th s vo mi chng.

Theo yu cu ca mt s c

gi, ti cng a thm vo mt

chng mi hng dn bn

cch thuyt phc cp trn u

t vo tip th s.

Tip th s cng c nhng mt

tri ring. Trong khi nhiu nh

tip th tham gia cuc chi mt

cch ng hong th vn c

mt s ngi b cm d bi

gc khut ca n v kim

c v khi li nhun bng

cch s dng nhng chin

thut v o c nhm h b

i th ginh li th cnh

tranh. Cun sch cng s

cp n th gii tip th m

en ny.

Truyn hnh phi mt 22

nm mi tip cn c 50

triu h gia nh nhng

Internet ch mt 5 nm t

n mc thm nhp tng

t. Mi th ang tin trin vi

tc khng tng v chng

ta ang tin n mt im mc

then cht trong lch s tip th

thi k m tip th s son

ngi truyn thng i chng

truyn thng tr thnh

phng tin tip cn khch

hng tng lai.

Vo ma h nm 1993, ti

phng vn Jerry Reitman,

Gim c Tip th Trc tip

ca Leo Burnetts Chicago,

vit bi cho tp ch GO

Direct. Trong bui ni chuyn

, Jerry ch vo chic my

tnh trn bn lm vic ca anh

v ni: l ni n s n.

Khi y, ti khng hiu

anh y l g.

Hai mi nm sau, gn mt

phn ba th gii ang hot

ng trc tuyn con s ny

khng ch bao gm mi Bc

M v chu u u, bi

nhng th trng ny ch

chim mt phn ba trong tng

s ngi hot ng trc tuyn

trn th gii. T l gia tng

mnh m s xut pht t chu

Phi, chu v Trung ng.

Ngi dng tr nn mt

mi vi kiu tip th truyn

thng i chng v ang

hng n Internet. H mun

tham gia nhiu hn, tng tc

nhiu hn. H bt u dnh

phn ln thi gian rnh ri ca

mnh trn mng v nhng

chin dch tip th s sng to

s gip doanh nghip ca bn

tip cn c h.

Vit mt cun sch v ch

ny lun l mt thch thc

qu ln nu khng c s hp

tc hay h tr no. Cun sch

ra i nhm ph bin nhng

kin thc tip th s ang hin

hu trn th gii. Ti tin rng

mnh phn no t c

mc tiu ra xt t gc

no nhng ti ngh cch tt

nht l gii by thch thc ny

trc cc nh tip th s

khp mi ni, to ra mt

ni h c th kt ni vi nhau,

hp tc trong mi vn lin

quan n tip th s v cui

cng l tch ly kin thc

pht trin thnh vng t .

Trong nm qua, ti cng

cc ng nghip t khp ni

trn th gii t nn mng

nhm t c mc tiu ny

v gi y, mi bn ng hnh

cng chng ti. Vui lng truy

cp trang web

www.gogadm.com v tham gia

vo phong tro ny.

http://www.gogadm.com/

Damian Ryan

Chng 1. Vy

l bn mun

thm nhp vo th

gii tip th s?

CAM KT U CHNG

Khi c n cui chng ny,

bn s c c cu tr li cho

nhng cu hi sau:

Chng ta tin n bnh minh ca

k nguyn tip th s nh th no?

Nhng im tng ng gia

Internet v cc cuc cch mng

truyn thng ton cu trong lch s

l g?

C bao nhiu ngi s dng

Internet v n pht trin nhanh

chng n mc no?

Cng ngh s nh hng n hnh

vi ngi dng nh th no?

Thu ban u

Ti khu di tch ca thnh ph La M c

i Pompeii, du khch s nhn thy hnh

nh mt dng vt c khc trn phin

lt ng bm bi thi gian, vai tr

ca n l ch ng n mt trong nhng

nh th nc ting trong vng vo thi

im . Cc hng dn vin du lch s

cho bn hay rng, l qung co lu

i nht cho loi hnh kinh doanh cng

lu i nht trn th gii. D tnh xc

thc ca li tuyn b trn vn cha c

kim chng, nhng chc chn qung co

hnh dng vt kia tn ti t rt lu

ri.

Dng vt Pompeii b chn vi khi ni

la Vesuvius phun tro vo ngy 24/8

nm 79 SCN, khin thnh ph ny b

thiu ri. Nhng ngun gc thc s ca

tip th cn khi ngun t cch rt

lu. Theo cc nh s hc, tip th trn t

cch mt mng kinh doanh nghim tc

mi ch ra i t nhng nm 1950,

nhng cc hot ng tip th ng mt

vai tr nn tng trong thnh cng ca cc

hot ng giao thng t thu s khai.

Th gii kinh doanh y ry nhng bt

n, nhng c mt iu bt bin l: Nu

khng khch hng bit n mnh, bn

s khng th tr c lu trn thng

trng.

Nhng cun sch bn ang cm trn

tay ni v loi hnh tip th hin i v

tng lai Tip th s.

ng vy, chng ta ang y chia

s v th gii mi y hp dn mang tn

tip th s vi cuc hnh trnh ca n t

thi v danh tiu tt vo nhng nm

1990 cho ti khi tr thnh tro lu kinh

doanh ch o nm 2014. Chng ta s

cng tm hiu xem cc doanh nghip c

th khai thc sc mnh ca cuc cch

mng trc tuyn ny nh th no kt

ni vi th h ngi tiu dng mi tc

l nhng ngi ho hng tip nhn th

cng ngh c sc lan ta tuyt vi ny

vo cuc sng thng nht ca h theo

nhng cch m ch cch nay mt thp k

thi cn l iu khng tng.

Cun sch ny ni v tng lai ca

ngnh tip th. Vy h c g chng ta li

bt u bng cch i li v qu kh?

Trong cun sch kinh in ra i t thp

nin 1960, Understanding Media: The

extensions of Man (tm dch: Thu hiu

truyn thng: S m rng ca con

ngi), nh l lun kim nh t tng v

truyn thng ngi Canada, Marshall

McLunhan, vit: Vic nghin cu

giai on s khai ca cc hin tng

pht trin mi rt quan trng, bi y l

giai on d gy nhm ln nht. Hn

na, nh ngi ta vn ni, n c tri

tn. Vic nm bt c nhng thng tin

c bn v qu kh c th gip chng ta

hiu r hn hin ti v c ci nhn thu

o hn v tng lai.

No, mi cc bn cng tham gia vo

cuc hnh trnh khm ph qu trnh tin

ha ca tip th, s giao thoa gia qung

co v cng ngh nh hnh nn mt

bi cnh tip th mi, va m hoa v

vn cn tim n nhiu c hi.

Din mo thay i ca qung co

Qung co l th men say, l ly cocktail

nng m pha trn hng v ca cc k

thut o ni dung, cu chuyn, thng

ip truyn thng, th thut ku gi hnh

ng, hnh nh, cng c truyn thng tch

hp, cng c o lng v lc kt qu tm

kim nhng hng v mnh c th lm

thay i c th gii. Bn cht ca qung

co l nhm tc ng ti con ngi tc

l thuyt phc ngi khc thc hin

nhng hnh vi theo mong mun ca

chng ta, chng hn nh la chn mt

thng hiu kem nh rng, nhc in

thoi ln, in thng tin c nhn vo mt

phiu khuyn mi, hay truy cp vo mt

trang web.

Nu lm tt, sc mnh ca qung co c

th mang li cho ta nhng iu tht tuyt

diu v nu trt bn duyn vi n,

bn s khng th dt ra c.

Qung co qua tng thi k

Qung co, mt mt xch khng th thiu

trong hot ng tip th cho bt c loi

hnh kinh doanh no, xut hin t lu.

Dng vt Pompeii vn cn kh hin i

so vi nhng di tch qung co m cc

nh kho c hc pht hin ra -rp,

Trung Quc, Hy Lp, Ai Cp v La M

c i. Ngi Ai Cp lm p-phch v

t ri bng giy ci v c Hy Lp cng

nh La M c i u ph bin hnh thc

ri giy ci loan tin n l b tht lc. p-

phch, bng hiu v t ri u c s

dng rng ri cc thnh ph c ti La

M, Pompeii v Carthage qung b

cho cc s kin nh cc bui biu din

xic, tr chi hay cuc thi gia cc u

s.

Con ngi tm cch gy nh hng

n ng loi t thu ban s khi loi

ngi mi xut hin trn Tri t bng

bt c phng tin v cch thc no vo

thi im . ng nhin, ging ni v

truyn ming l phng thc u tin,

tip n l nhng hnh v trn nhm

k li nhng cu chuyn, truyn ti nhng

tng, hoc c sy cho hnh vi no .

Vy u l qung co u tin? Cu hi

ny vn cn b ng, song nhng hnh v

trn kia cho thy con ngi sm

nhn ra c sc mnh ca hnh nh v

thng ip trong vic tc ng ti nhn

thc v hnh vi ca ngi khc.

S ra i v pht trin ca hot ng in

n trong cc th k XV v XVI nh

du mt mc quan trng trong hot ng

qung co, gip cc nh tip th tip cn

c phm vi ngi xem rng hn vi

chi ph thp hn. Trong th k XVII, cc

mc qung co bt u xut hin trn

nhng trang bo giy u tin Anh, sau

lan rng trn ton cu. Hnh thc

qung co trn cc phng tin truyn

thng i chng u tin c khai

sinh nh th.

Th k XVIII v XIX chng kin s

lan rng ca loi hnh qung co trn bo

giy, song song vi l s ra i ca

hnh thc qung co t hng qua bu

in m ngy nay tin ha thnh c

mt ngnh qung co trc tip6 s,

c nhiu ngi yu thch. Thi k ny

cng chng kin s ra i ca hng

qung co u tin, c khi xng bi

Volney Palmer, ti Philadelphia vo nm

1843. Ban u, cc hng qung co hot

ng vi vai tr ngi mi gii khng

gian qung co trn bo giy n thun,

nhng khng lu sau, h pht trin y

cc dch v, t dch v sng to cho

n t ch qung co.

Th k XX l bnh minh ca mt k

nguyn qung co mi vi s ra i ca

radio, thit b cung cp cho cc nh

qung co (advertiser7) mt phng tin

hon ton mi tip cn cc khch

hng tim nng. Sau , tivi xut hin,

ko theo s dch chuyn ca lnh vc

qung co mt ln na; v khi th k XX

gn khp li, mt lc lng mi hay

cn c bit n l Internet bt u

di chuyn ra khi a ht ca nhng

ngi s dng cng ngh thi k u

tr thnh cng c giao tip v kinh doanh

c gi tr i chng. K nguyn tip th

s bt u l rng.

Nhng tin b cng ngh can thip

vo lch s tin ha ca ngnh qung

co. Mi cng ngh mi ra i li lm

thay i hon ton phng thc giao tip

gia doanh nghip vi khch hng. Tuy

nhin, iu th v l, ci mi ra i

khng ph nhn ci c m chng b sung

cho nhau, mang li cho nh tip th nhiu

la chn ngy cng a dng v phong

ph hn, cho php h kt ni vi phm

vi ngi tiu dng rng hn na. Trong

k nguyn qung co y phc tp v

tinh vi ngy nay vi nhng cng c tm

kim tr tin, qung co tr tin trn mi

c nhp chut s dng t kha v mng

x hi, bn vn s thy nhng dng thc

qung co s khai nht vn cn tn ti v

pht trin.

Khi t chn ti bt k khu ch no t

nhng ch thc phm trung tm

London, n nhng khu ph m thc

Bc Phi hay n bn s c nghe

v s li mi cho ca cc ch ca hng

ang tranh nhau li ko khch vo qun

mnh. Vy y, ging ni phng tin

tip th u tin trong lch s vn pht

huy sc mnh ca n trong thi i s

ha ngy nay.

Cng ngh hu thun cho tip th s

Nh chng ti cp, nhng tin b

v cng ngh v qu trnh tin ha ca

tip th c mi lin h mt thit nhau.

Cng ngh neo cht nhng ct mc

quan trng trong lch s tip th t nhng

bui u tin. Qu trnh ha nhp ca

cng ngh vo lnh vc tip th thng

din ra nh sau:

1. Cng ngh mi xut hin v trong thi k

u, n l a ht ring ca gii am hiu

v yu thch cng ngh.

2. Cng ngh c c mt ch ng vng

chc hn trn th trng v bt u tr

nn ph bin hn, nh n lt vo tm

ngm ca cc nh tip th.

3. Cc nh tip th c t tng i mi bt

u nhy vo tm cch khai thc tim

lc ca cng ngh mi ni ny nhm kt

ni vi khch hng.

4. Cng ngh mi ha mnh vo tro lu tip

th ph bin v c cng nhn l mt

tiu chun tip th.

Bo in, radio, truyn hnh v gi y l

Internet, u l nhng v d cho thy

nhng t ph ln trong cng ngh

lm thay i vnh vin ra sao mi quan

h gia nh tip th v ngi tiu dng

trn quy m ton cu. Nhng tt nhin,

tip th khng hng n cng ngh m

hng n con ngi: Xt t quan im

tip th, cng ngh ch th v khi n gip

mi ngi kt ni vi nhau hiu qu hn.

Trong lch s, c v vn v d ni ln

tm nh hng ca cng ngh i vi th

trng trong c nhng cng ngh

nghe c v kh hiu v thm ch l k

quc. Bn c nh Muzak cng ty

mang dng nhc thang my8 n vi

cng chng vo nhng nm 1930 ch?

Cng ngh m thanh ng ng i qua

cc ng dy din c cp bng

sng ch vo nm 1922 cho Thiu tng

v hu George O Squier, v sau cng

ty North American mua li c quyn

sng ch cng ngh ny. Vo nm 1934,

di s bo tr ca Muzak, h bt u

a m nhc ng ng (piping music)

vo cc gia nh Cleveland, Ohio.

Muzak dng nh nm chc c

cng thc chin thng trong tay, nhng s

ra i ca hnh thc pht thanh thng

mi min ph nhanh chng ct t

chic cn cu cm ca h. Vi m nhc

min ph c sn trn nhng chic radio

mi cong, cc h gia nh khng cn

phi tr tin s dng dch v ca

Muzak na. Khng nn lng, h chuyn

sang tp trung vo cc hot ng kinh

doanh New York. Khi cc ta nh

New York ua nhau mc ln, thang my

tr thnh th ph bin. Muzak tm

c th trng ca mnh v m nhc

thang my ra i nh th.

Hn ti y, bn c s ngh: Vy th sao

ch?

So vi nhng ng ln v truyn thng

ng i nh radio, truyn hnh v by

gi l Internet, th m nhc thang my ch

l nhng c khoai ty b nh. Nhng vo

thi k hong kim ca n, th n l mt

cng c tin tin, c kh nng tip cn

c rt nhiu ngi. Muzak c sc nh

hng ln ti cng lun v th trng

n mc nhc phm no c pht trn

h thng Muzak cng u chc chn tr

thnh nhc phm n khch.

im mu cht y l, cng ngh c

kh nng m ra cc th trng hon ton

mi v lm rung chuyn mnh m nhng

th trng hin c. Vic chp nhn xu

hng cng ngh s Internet, cc ng

dng phn mm chy trn n v cc thit

b cho php mi ngi kt ni vi c

mng li v vi nhau bt c khi no,

bt c ni u v bng bt c cch no

m h mun ha hn s bin mi cng

ngh trc n tr thnh nhng ch ln

b nh. N bo hiu s pht trin mang

tnh t ph nht trong lch s ngnh tip

th.

S t ph ny l c hi hay thch thc

cho nh tip th? Cu tr li cn ty

thuc vo quan im ca bn, song

chng ti hy vng rng vic bn ang

c cun sch ny c ngha l bn coi

nh l mt c hi.

Mng li truyn thng ton cu u

tin: Xa l t duy

hiu r s tng trng bng n ca

Internet, ta hy cng nhau nhn li qu

trnh tin ha ca cng ngh truyn thng

t thu ban s cho n khi n tr thnh

mng li cc my tnh kt ni vi nhau

trn ton cu m ngy nay chng ta gi l

Internet. Cu chuyn v truyn thng in

t bt u vi in tn c dy mt

mng li pht trin nhanh chng trn

ton cu, kt ni mi ngi khp ni,

bt chp khong cch v lm thay i

th gii mi mi.

Tom Standage, trong cun sch The

Victorian Internet (tm dch: Internet thi

Victoria), nghin cu v in tn c

dy v rt ra mt s im tng ng

ng kinh ngc gia s pht trin ca

mng li truyn thng in t u tin

ca th gii v s tng trng ca mng

Internet ngy nay. Standage ni v

ngun gc ca in tn v hnh trnh tm

kim phng thc cung cp thng tin

nhanh hn trong thi i truyn thng cn

ph thuc vo nga v ti ci nga nh

sau:

Vo mt ngy thng 4 nm 1746, ti tu

vin ln dng Carthusia Paris, khong

200 tu s ng xp thnh mt hng di,

mi ngi hai tay nm u hai si dy

st, mi si di khong 8m, hai u cn

li do cc tu s ng trc v ng sau

h gi. C th, h xp thnh mt hng

di ti hn 1km. Sau , Tu vin trng

Jean-Antoine Nollet, mt nh khoa hc

ni ting ngi Php, ly ra mt cc pin

ri bt ng ni n vi hng tu s, khin

tt c u b in git.

Nhng tu s in ny chng minh

mt cch thuyt phc rng in c th

truyn ti mt thng ip (d au n) t

ni ny n ni khc ngay lp tc v nh

th, nn mng cho mt cuc cch mng

truyn thng ra i.

Vo nm 1830, Joseph Henry (1797-

1878), mt nh khoa hc ni ting ngi

M, gim c u tin ca Vin

Smithsonian, a khi nim ny ln

mt tm cao hn. ng cho thy tim

nng ca nam chm in trong truyn

thng ng di khi truyn mt dng

in qua mt dy cp di hng dm

lm rung mt chic chung in t u

bn kia. Samuel Morse (1791-1872),

ngi pht minh ra m Morse9, a

khi nim ca Henry tin xa thm na v

mang li thnh cng thng mi cho n:

in tn in t ra i t y.

Nm 1842, Morse biu din thnh cng

vic truyn in tn gia hai phng y

ban ti Washington v Quc hi biu

quyt ph duyt vic u t 30.000 -la

xy dng ng dy in tn th

nghim gia Washington v Baltimore.

Kt qu biu quyt kh st sao vi 89

phiu thun, 83 phiu chng v 70 phiu

trng t cc i biu khng mun mang

ting ly cng qu ra chi cho mt

chic my m h chng hiu g.

Tuy nhin, bt chp thi d dt ny

ca cc i biu, mng li mi

thnh cng vang di v tng trng vi

tc phi thng: n nm 1850, c hn

12.000 dm ng dy in tn trn khp

Hoa K, hai nm sau , con s ny

tng ln gp i v mng li dy kt

ni c m rng trn ton cu.

Thay v thi gian truyn tin tnh theo tun

hay theo thng quen thuc, mng li

mi tuyt vi ny gi y c th

truyn i tin tc t nhng khong cch

rt xa nhau gn nh trong chp mt

iu khng tng trc v thm ch

cho ti lc n thnh hin thc ri m vn

c nhiu ngi bn khon khng hiu.

D n lc nhng cc chnh ph

tht bi trong vic kim sot phng tin

truyn thng mi c bn ny. Nhng

ngi ng h coi n l mt cuc cch

mng v ngy cng c nhiu ngi bit

n n vi tc chng mt. Bo ch bt

u a c tin ch vi gi thay v vi

tun sau s kin xy ra, ngi ta tn tng

v n, s lng mn n r trn khp cc

ng dy, cc cp v chng kt hn

trc tuyn, nhng tay c dng n

n gian. V n cng lm bin i

cch thc kinh doanh trn ton cu. Ch

trong thi gian khong mt th h, in

tn lm thay i c bn cu trc x

hi.

C iu no trong nhng iu trn quen

thuc vi bn khng?

Mt bi bo trn t New York Times

trong s ra th T ngy 14 thng 9 nm

1852 m t mng in tn l xa l t

duy tuy nhin, n khc xa so vi ci

danh xng siu xa l thng tin m

chng ta dng gi mng li hin i

ngy nay. C chng th cuc cch mng

thng tin c khi mo bi in tn ny

ging mt cuc bin ng vn ha hn l

i din cho s tng trng bng n ca

mng Internet ngy nay.

Nh vy l in tn cho con ngi

thy rng h c th giao tip xuyn lc

a thm ch l xuyn i dng ch

trong phm vi mt ci chp mt. H cm

nhn c s gn gi, gn kt vi nhau

cha tng c. H thng in tn c

mt s ngi ngi ca l du hiu cho ha

bnh v s on kt: mt mng li dy

c kh nng neo cht cc quc gia, tn

ngng v vn ha mt cch khng

tng. Tt nhin, c nhng ngi s

dng mng li ny tin hnh chin

tranh mt cch hiu qu hn. in tn

hn m rng chn tri tng v c

m cho con ngi thi , khin h

chong ngp trc cc c hi v tim

nng thay i th gii.

i vi thng tin ng di v mau l,

in tn vn l la chn duy nht cho n

nm 1877, khi hai nh pht minh cnh

tranh vi nhau tr thnh ngi u

tin a ra mt cng ngh mi khc c

kh nng a th gii truyn thng in

t ln v tr hng u. Tn gi ca n l

in thoi; cn cc nh pht minh ra n

l Elisha Gray v Alexander Graham

Bell. H np n xin cp php bng

sng ch ch cch nhau vi gi nhng

Bell nhanh chn hn Gray v mt

cuc chin php l ni ting xy ra

sau .

Nhng li ni u tin c truyn vo

in thoi l ging ca Bell, ni chuyn

vi tr l nghin cu ca mnh, Thomas

Watson, phng bn cnh. ng ch n

gin ni rng: Watson sang y ti

mun gp anh.

Cc mng li thi k u

Cu chuyn Internet thc s bt u vo

nm 1957, vi s xut hin ca v tinh

nhn to ca Lin X. N bo hiu vic

ngi M ang rt li pha sau ngi

Nga trong lnh vc cng ngh, t thc

chnh ph M chi mnh cho khoa hc v

cng ngh. Nm 1958, B Quc phng

Hoa K thnh lp ARPA10 mt c

quan chuyn mn c thnh lp vi mt

mc tiu c th: m bo rng Hoa K s

vt trc i th trong cuc chy ua

cng ngh.

Vo thng 8 nm 1962, Joseph Carl

Robnett Licklider (1915-1990), mt nh

khoa hc my tnh, Ph ch tch Cng ty

Cng ngh Bolt Beranek & Newman,

vit mt lot cc thng bo tho lun v

khi nim H thng My tnh Thin h

Intergalactic Computer Network. ng

ngc nhin, tng t ph ca

Licklider bao gm gn nh mi th

lin quan n Internet ngy nay.

Vo thng 10 nm 1963, Licklider c

b nhim l Gim c cc chng trnh

Khoa hc hnh vi, Ch huy v iu khin

ti ARPA. Trong nhim k hai nm ca

mnh, ng thuyt phc c c quan

ny nhn thc c tm quan trng ca

vic pht trin cc h thng my tnh v

d ng ri ARPA trc khi d n da

trn nhng l thuyt ca ng bt u,

nhng ht ging Mng li C quan vi

cc n Nghin cu Tn tin

(ARPANET) tin thn ca Internet

ngy nay c m mm.

Vo nm 1965, cc nh nghin cu

ni mt my tnh ti Phng Th nghim

Lincoln thuc Vin Cng ngh

Massachusetts (MIT) vi mt chic my

tnh ca Khng qun M California.

Ln u tin, hai chic my tnh c kt

ni vi nhau bng cch s dng thng tin

chia theo gi c truyn qua mt

mng li.

ARPA (sau c i tn thnh C

quan vi cc n Nghin cu Tn tin

thuc B Quc phng DARPA

www.darpa.mil) bt u d n

ARPANET vo nm 1966, tuyn b rng

mng li ny s cho php cc my tnh

thuc quyn s hu ca chnh ph, cc

trng i hc v cc vin nghin cu

trn ton nc M kt ni vi nhau v

chia s cc ngun ti nguyn my tnh c

gi tr. IBM v cc cng ty my tnh ln

khc vo thi im t r thi hoi

nghi, khng nh chc nch rng mng

li m ARPA a ra khng kh dng.

ARPA vn khng h nn lng v vo

ngy 21 thng 11 nm 1969, hai chic

my tnh u tin, mt ti i hc

California Los Angeles, chic cn li

Vin nghin cu Stanford c kt ni

vi mng li ARPANET cn non tr.

n ngy 5 thng 12 cng nm, quy m

mng li tng gp i khi 2 chic

my tnh khc gia nhp d n: mt chic

ti i hc California Santa Barbara,

mt chic ti khoa ha thuc i hc

Utah. Mng li mi pht trin rt nhanh

chng. n nm 1971, 15 vin ti M

c kt ni vi ARPANET v n nm

1974, con s ny tng ln 46 vin v

m rng hn na gm c cc nt mng

ti nc ngoi nh Hawaii, Na Uy v

London.

Bn c th

E-mail, th vn thng c m t nh

l ng dng inh ca Internet, bt u

xut hin vo u thp nin 1960 nh

mt nn tng cho php ngi s dng

my tnh ln gi nhng tin nhn vn bn

n gin n hp th ca ngi dng

khc trn cng mt my tnh. Nhng phi

n khi ARPANET ra i th ngi ta

mi ngh n chuyn ngi dng trn

ton b mng li gi th in t cho

nhau.

Nm 1971, Ray Tomlinson, mt k s

pht trin ARPANET, vit chng

trnh u tin c kh nng gi th t mt

ngi dng trn mt my ch n hp

th ca ngi dng khc trn mt my

ch khc. Tomlinson quyt nh gn

tn my ch ca ngi dng vo tn ng

nhp ca h nh mt nh danh phn

bit th t mng li so vi th ni b.

tch hai ci tn ny, anh s dng

k hiu @.

Mi ngi c hi ti sao ti li chn k

hiu , nhng ng l k hiu @ l hp

l nht ri cn g, Tomlinson vit trn

trang web ca mnh. K hiu @ trong

ting Anh l ch mt n v gi

(chng hn 10 mn @ 1,95 la).

Vy nn ti cng dng k hiu @ ny

ch rng ngi dng ang mt my

ch khc no ch khng phi my ni

b.

E-mail, mt trong nhng ng dng

Internet c s dng rng ri nht (v

cng l mt trong nhng ng dng quan

trng nht i vi cc nh tip th qua

Internet) l tng xut hin trong lc

tr d tu hu ca mt lp trnh vin.

Tomlinson to ra e-mail bi anh ngh

c v l mt tng tuyt vi vo

thi im . Khng ai ngh ti

phi nghin cu sng to ra e-mail.

ARPANET l mt gii php i tm vn

. Mt ng nghip khuyn ti khng

nn ni vi sp v nhng g ti lm

bi e-mail khng nm trong phm vi

cng vic ca chng ti, anh ni.

T ARPANET n Internet

Thut ng Internet ln u tin c

s dng vo nm 1974 bi nh khoa hc

my tnh ngi M, Vint Cerf (thng

c gi l mt trong nhng cha ca

Internet v hin l mt gim c iu

hnh cp cao kim nh truyn gio

Internet ti Google). Khi Cerf ang

cng tc vi Robert Khan ti DARPA

nhm tiu chun ha cch thc phn bit

cc my ch kt ni trn ton mng li

ARPANET v gia ARPANET vi cc

mng my tnh mi ni khc. Giao thc

mng li Chng trnh iu khin

Truyn vn (Transmission Control

Program) ca h c pht trin thnh

b giao thc TCP/IP (Transmission

Control Program/Internet Protocol) vn

c s dng cho n ngy nay nhm

chuyn cc gi tin (packets of

information) qua li trn mng Internet.

Nm 1983, ARPANET bt u s dng

giao thc TCP/IP mt ng thi m

nhiu ngi coi l tn hiu khai sinh thc

s ra Internet m chng ta bit. Cng vo

nm , h thng cc tn min (.com,

.net, v.v) ra i. n nm 1984, s

lng cc nt trn mng li vn cn

non tr ny vt qua con s 1.000 v bt

u tng ln nhanh chng. n nm

1989, c hn 100.000 my ch kt

ni vi Internet v con s ny vn tip

tc gia tng.

Kt ni s i ca web

Vo nm 1989, Tim Berners-Lee, mt

nh pht trin ngi Anh lm vic ti

CERN (T chc Nghin cu Ht nhn

chu u) ti Geneva, xut tng

v mt h thng b sung, truy cp v tm

kim qua Internet, da trn cc lin kt

siu vn bn. Khi nim v cu trc

thng tin siu vn bn khng c g mi

v c s dng trong cc chng

trnh c nhn chy trn cc my tnh c

nhn khp th gii. Tuy nhin, tng

lin kt cc ti liu c lu tr trn

nhng my tnh khc nhau thng qua

Internet li l mt tng t ph, mang

dng dp ca mt cuc cch mng.

Cc nguyn vt liu to nn h thng

mng ton cu u xut hin

nhng chnh tm nhn ca Tim Berners-

Lee mi gn kt chng li vi nhau. Ti

ch vic ly tng siu vn bn v kt

ni n vi cc tng TCP v DNS v

a-l-hp! h thng mng ton cu

(World Wide Web) xut hin, Berners-

Lee chia s trn trang web W3C (World

Wide Web Consortium11).

Trang web u tin trn Internet ra i

ti CERN v hot ng trc tuyn vo

ngy 6 thng 8 nm 1991. N gm thng

tin v h thng mng ton cu mi trn

ton th gii, cch c c mt trnh

duyt web v cch thit lp mt my ch

web. Theo thi gian, n cng tr thnh

th mc web ln u tin, bi Berners-

Lee duy tr mt danh sch cc lin kt

n cc trang web khc trn trang khi

chng xut hin.

H thng mng s khi (wild wide

web) mt bin gii mi

Cho ti lc , Internet vn l a ht

ring ca gii khoa hc v cng ngh ti

cc vin nghin cu. Nhng s ra i

ca web lm thay i cc din, gip

mt lng ln ngi xem d dng tip

cn c cc thng tin trc tuyn hn.

Nhng g xy ra tip theo tht n tng.

T nm 1991 n nm 1997, web

tng trng ng kinh ngc vi t l

850% mi nm, mt con s hn c mong

i. Cng nhiu trang web v nhiu

ngi hn na tham gia vo ba tic

trc tuyn mi ngy, th vic cc nh tip

th am hiu cng ngh i mi nhn ra

tim nng ca web nh l mt knh tip

th ch cn l vn v thi gian.

Khong thi gian gia nhng nm 1990

c chng kin s bng n mnh m

ca cc cng ty trc tuyn mi khi cc

doanh nhn tin phong, nh nm bt

c tim nng pht trin ca phng

tin mi y th v ny nn cnh tranh

ginh c th phn ti khu vc bin

gii o mi m ny. Vo thng 8 nm

1995, c 18.957 trang web trc tuyn;

n thng 8 nm 1996, con s ny l

342.081 (15 nm ca Web, Dng thi

gian Internet, www.bbc.co.uk). Lu

rng hin nay c khong 635 triu trang

web trc tuyn.

Thung lng Silicon trn ngp ngun vn

u t mo him khi cc nh u t t

cc mnh tay vo c hi ln tip theo

ca Internet mt vi ngi vi cc k

hoch kinh doanh kh thi, s khc vi

nhng nh sng lp c uy tn ang lao

theo cn st trc tuyn hin hnh. Cc

doanh nghip mi xut hin gn nh hng

ngy v h bn tt c mi th c th

tng tng hoc chng bn g. Cc

cng ty cn non tr ny chi ra mt khon

tin khng nh, pht trin nhanh chng

m khng mng n vic thu li nhun,

bi lc ny h ang t cc tng lai

ca mnh vo vic xy dng cc thng

hiu trc tuyn mnh m vi hy vng

dnh trn tm tr v tnh cm ca ngi

dng. Li nhun ri s n... t nht, l

v mt l thuyt. Mt s cng ty ny tr

thnh nhng ci tn c nhiu ngi

bit n trong mt vi nm ngn ngi; s

khc ri vo qun lng nh cha tng

xut hin.

y l cc giai on chuyn tip y n

tng. Internet dng nh chm c

vo chic a thn v c cng ty no c

gn thm ci ui .com l coi nh

thnh cng. Nhng t pht hnh c

phiu ra cng chng ln u tin (IPO)

ca cc cng ty dot.com bin cc nh

sng lp tr thnh cc triu ph v khin

cn st dot.com cng tr nn nng hn

bao gi ht. l thi k c chng

kin s ra i ca mt s thng hiu

trc tuyn ni ting ngy nay: cc trang

nh Amazon.com, Yahoo!, eBay... v

Google Inc. vo thng 9 nm 1998.

ng, ng ong!

C lc tng nh thi k ti p vo

cui nhng nm 1990 s ko di mi,

rng bong bng dot.com chng c l g

m n tung. c bm cng nh cc v

u t mang tnh u c cao v cc v

IPO cng ngh cao ni ting, ch s

chng khon Nasdaq Composite tip tc

tng vt. Mi cng ty dot.com thnh cng

mi li thc y thm na ham mun v

cc c phiu cng ngh, thi cng hn

cht na cho qu bong bng dot.com.

Vo ngy 10 thng 3 nm 2000, ch s

Nasdaq t mc cao kch trn vi

5.132,52 im trc khi tr v mc

5.046 im mt mc cao trong phin

ng ca cui ngy.

V t , n ri t do.

Nhng g xy ra vi ngnh ng st

trong nm 1840, pht thanh vo nhng

nm 1920 v bng bn dn in t trong

nhng nm 1950 cui cng cng xy

ra vi bong bng dot.com. T thng 3

nm 2000 n thng 10 nm 2002,

khong 5 nghn t -la M gi tr c

phiu cng ngh trn th trng b xa

s. Cc v u t mang tnh u c t

nhin chng li, cc nh u t mo

him d dt hn v cc cng ty khi

nghip ri ro cao chng cn chn tm

ngun ti tr. Vi li nhun vn ch l

mt gic m xa vi, ngay c i vi cc

cng ty trc tuyn thnh cng, cc kho

bc cng bt u ro ti. l n

bo hiu ng cng i vi nhiu

ngi.

Bt chp nhng ting bp lin tc, c

ch s chng khon ln vn may ca cc

doanh nghip Internet vn tip tc co li

cho n nm 2003, khi mi th bt u

c vc dy d chm nhng chc. D

c mt s cng ty phi ng ca, sp

nhp v mua li sau bo, nhng thc t

l, i vi ngnh cng nghip Internet

ni chung, s iu chnh tt yu

mang li tc ng tch cc. V c bn,

n dn dp ng tn d qut sch tnh

trng tha thi nhng t chc khng cn

thit, nhng doanh nghip non yu v

c qun l km hiu qu gi vai tr

nh mt hot ng kho st thc t su

nhng doanh nghip cn st li. ng l,

khng trnh khi thng vong, nhng

nhn chung, ngnh cng nghip ny tr

nn hng mnh hn, tp trung hn, lc

quan hn, ng thi cng thc t hn v

tng lai.

Hai yu t quan trng khc gip thc y

s phc hi v n mt mc no

kch thch nim am m ca cng ng

vi Internet: mt l s pht trin nhanh

chng ca Google t mt t chc khng

ting tm ln v tr b ch th trng tm

kim Internet ton cu, yu t cn li l

s ra i v ph cp ca bng thng

rng tc cao.

Nh hai yu t ny m mi ngi c th

ln mng tm kim, truy cp bt c th

g, vo bt c thi im no h mun, v

gi y h khng cn phi chu ng

nhng li huyn thuyn y bc bi

ca dch v ni my. N chuyn i

tri nghim trc tuyn, bin ni y t

s t m thong qua thnh mt cng c

hu ch hng ngy i vi phm vi ngi

dng rng hn. V cng c nhiu ngi

s dng Internet, n cng tr nn thit

yu.

Hy ni v con ngi!

Nu bn khng phi dn cng ngh, th

ban u th gii tip th s c th gy

cht kh khn cho bn. Cng ngh hn l

thc s rt phc tp... phi vy khng?

Khng hn th u.

Mt trong nhng im trng yu cn nh

nu bn l lnh mi v tip th s

l: Tip th s khng phi ch lin quan

n cng ngh m cn lin quan n c

con ngi. Vi ngha , n ging nh

tip th truyn thng: lin quan n con

ngi (cc nh tip th), kh nng ca h

trong vic kt ni vi nhng ngi khc

(ngi dng) xy dng cc mi quan

h v cui cng l thc y doanh s.

Cng ngh ch n thun l mang n

cho bn, vi vai tr l nh tip th, cc

nn tng mi v th v, cho php bn kt

ni vi mi ngi theo nhng cch ngy

cng a dng v ph hp. Tip th s

khng ch n thun l vic tm hiu

cng ngh nn tng m cn cn n kh

nng thu hiu con ngi, cch h s

dng cng ngh v cch bn c th tn

dng chng mt cch hiu qu hn. ng

vy, bn phi hc cch s dng cc cng

c theo nhu cu nhng vic thu hiu

con ngi mi l cha kha thc s gip

m kha tim nng ca tip th s.

Mt th trng rng ln v khng

ngng pht trin

Mc d cc cng ty Internet phi chu

ng s thm ht ln v ti chnh v b

lu m hnh nh khi bong bng dot.com n

tung, nhng bn thn Internet khng bao

gi ngng pht trin, c v s lng cc

trang web trc tuyn ln s lng ngi

truy cp Internet xt trn quan im v

tip th. Vo thng 3 nm 2000, khi bong

bng dot.com n tung, c tnh c

khong 304 triu ngi trn th gii

ang s dng Internet. n thng 3 nm

2003, con s ny tng gp i, ln

n 608 triu ngi v vo thng 12 nm

2005, s lng ngi s dng mng trc

tuyn trn ton cu vt qua con s 1 t

ngi. Tnh n thng 6 nm 2012, con

s ny l 2,4 t ngi chim khong

mt phn ba dn s th gii... v vn tip

tc gia tng (xem Hnh 1.1; S liu thng

k Internet ton cu,

www.Internetworldstats.com).

http://www.mternetworldstats.com/

Hnh 1.1: Phn b 2,1 t ngi dng

Internet trn ton cu theo khu vc

(theo S liu thng k Internet ton cu,

thng 3 nm 2011)

Ngun D liu: Internet ton cu

www.Internetworldstats.com/stats.htm

BASIS: 2.095.006.005 ngi dng

Internet 31 thng 3 nm 2011

Copyright 2011, Miniwatts Marketing

Group

http://www.internetworldstats.com/stats.htm

Khi s lng ngi truy cp Internet

ton cu v khu vc lin tc tng mnh,

th cc cp thm nhp bng thng rng

cng gia tng, iu c ngha rng

khng ch c thm nhiu ngi hot ng

trc tuyn m h cn truy cp thng

xuyn hn, lu hn v c th lm c

nhiu vic hn trong khong thi gian

. Tt c nhng iu ny c ngha l

vic thm nhp th trng ca cc knh

truyn hnh s ngy cng tng nhanh.

Lng khch hng tim nng tng t l

thun vi s hp dn ca tip th s. Cc

nh tip th trn th gii ang nghe

ngng, quan st; cc thng hiu c tn

tui ang nghim tc cn nhc n vic

s dng Internet v cc knh tip th s

khc v bt u ni lng hu bao v

phn phi li cc khon chi cho hot

ng qung co ca h.

Nhng s liu mi cng b trong cuc

kho st hp tc gia IAB v Cng ty

PricewaterhouseCoopers (PWC) cho

thy mc chi cho qung co trc tuyn

tip tc gy n tng, trong mc chi

cho qung co na u nm 2013 tng

17,5% v th trng trc tuyn ti Anh

chun b ph v k lc 6 t bng tng

ng vi mc chi 10 bng/thng/khch

hng trc tuyn.

Qung co qua di ng hin nay v l

cng c s tng trng nhanh chng ln

ti 127% trong na u nm 2013, tng

ng 429 triu bng v qung co

video tip tc gy n tng vi mc tng

trng 86%, tc 135 triu bng. Theo

bo co ca cuc kho st ni trn,

qung co video trn di ng l hnh

thc qung co c mc tng trng

nhanh nht vi 1.260%. Tuy c xut pht

im khim tn v hnh thc ny hin

cng mi ch ng gp 23 triu bng

trong ton ngnh qung co, song vi s

ra i ca cc mng 4G mi, cc nh

tip th hon ton c th t cc tng

lai vo lnh vc ny.

Trong khi , M... theo kho st

Zenith Optimedia nm 2013, tip th s

hin chim 22% tng khon chi cho

qung co trn ton cu, tng t 19% vo

nm 2012. Qung co qua thit b di

ng ang pht trin mc 81% v cc

cng c tm kim vn l hnh thc qung

co trc tuyn ph bin nht.

Th h ngi tiu dng 2.0

Tr khi n di mt ngn ni

Outer Hebrides12 t khong nm 2004,

nu khng bn chng l g thut ng Web

2.0. N c nhng ngi am hiu v

web tranh lun y si ni, nhng chnh

xc n c ngha l g?

Hy bt u vi nhng g khng phi l

Web 2.0: N khng phi l phin bn

mi ca Web 1.0. Web 2.0 khng phi l

mt cuc cch mng v cng ngh, m l

cuc cch mng v cch thc s dng

cng ngh. N lin quan n kh nng

khai thc tim nng hp tc c phn

b theo mt kiu no ca Internet

nhm kt ni v giao tip vi nhng

ngi c cng s thch, quan im cho

d h bt c u, tc l n to ra cc

cng ng mi ngi trong nhng

cng ng cng chia s kin thc, suy

ngh, tng v c m.

Nu bn tng chia s hnh nh trn

Flickr, c v bnh lun trn blog, tm

kim bn b trn Facebook, xem video

clip trn YouTube, c gng tm nh bn

trn Google Maps, gi thoi cho bn b

hoc gia nh nc ngoi qua Skype,

hay tra mt bi vit trn Wikipedia, th

c ngha l bn s dng cng ngh

Web 2.0.

t nhin c v nh chng ta c

m mnh trong phin bn 2.0 ca bt c

th g bi cc lnh vc x hi khc nhau

lun tm cch chng minh rng h hin

i v tin b. Chng ta c Kinh doanh

2.0, Chnh ph 2.0, Gio dc 2.0, Tuyn

dng 2.0... v, tt nhin, c c Tip th

2.0. V gi y, chng t l mnh

khng b lc hu, chng ti mun gii

thiu n cc bn mt th h khch hng

mi, tin b hn Khch hng 2.0.

Ngi tiu dng trc y rt sn lng

ngi trc cc phng tin truyn thng

pht sng th ng, chp nhn bt c

iu g m cc bin tp vin o din

chng trnh cung cp. Vng, ng l

ngi tiu dng thi vn c th ch

ng la chn h c th mua mt t

bo khc, nghe mt knh khc hoc chn

mt knh khc nhng h khng phi l

ngi quyt nh v ni dung m h s

tip nhn.

Sau , cng vi s ra i ca web, mi

quy tc thay i. Gi y, vi Web

2.0, bng thng rng v ni dung truyn

thng phong ph, ngi tiu dng ngy

nay ang v th ch ng hn bao gi

ht. H c th chn la ni dung m h

mun, vo thi im m h mun, theo

cch m h mun, v.v..., h thm ch c

th t to ra ni dung v chia s n vi

bn b, ng nghip v th gii.

Ngi tiu dng ang ngy cng c

trang b thng tin tt hn, kt ni tt hn,

giao tip nhiu hn v c quyn kim

sot nhiu hn bao gi ht, Julian

Smith, mt nh phn tch ca Jupiter

Research vit v mng li ClickZ

nhn mnh. H c y thng tin hn

nh kh nng tip cn v sng lc rt

nhiu thng tin vo bt c lc no, bt

c ni u. H c kt ni tt hn nh

kh nng tng tc ngay lp tc vi bt

c ai trn ton cu. H giao tip nhiu

hn nh kh nng xut bn v chia s cc

tng hay suy ngh ca h. H c nhiu

quyn kim sot hn nh kh nng khng

ch c nhn ha thng tin, tiu th gii tr,

tip th cc thng ip, cc sn phm v

dch v h mua, m cn c c s hi

lng m mnh mun.

Cc nh phn tch ti Jupiter Research

ch ra rng vic ph bin cng ngh

rng ri ang tc ng ti hnh vi tiu

dng trn 7 kha cnh chnh:

S lin kt: Cng ngh s cho php ngi

dng kt ni vi nhau d dng hn, c th

l qua e-mail, tin nhn nhanh (IM), tin

nhn di ng hoc cc nn tng mng x

hi da trn web nh Facebook, Twitter

v Linkedln hoc c th l s kt hp

mi nn tng ny. Ngi tiu dng c th

tng tc vi nhng ngi c cng s

thch v quan im trn ton th gii, bt

chp s khc bit v thi gian hay khu vc

a l. Hot ng tng tc gia bn b/

ng nghip gip thc y s pht trin

ca cc mng x hi v cc cng ng o.

Cng ngh ang san phng sn chi thng

tin: Vi cng ngh s, ni dung c th

c to ra, xut bn, truy cp v tiu th

mt cch nhanh chng v d dng. Kt qu

l, phm vi tin tc, kin v thng tin c

sn cho ngi tiu dng tr nn rng hn

v su hn bao gi ht. Ngi tiu dng

c th t nghin cu, so snh v i chiu

cc sn phm v dch v trc khi mua.

Kin thc l sc mnh... v cng ngh s

ang lm thay i cn cn quyn lc theo

hng c li cho ngi tiu dng.

Mc chn lc thng tin ngy mt

tng: Do c tip cn qu nhiu thng

tin, nn ngi tiu dng s cn bit cch

chn lc cc thng tin ph hp. Ngy

cng c nhiu ngi mun thu nhn nhng

thng tin c tng hp, phn loi ri

chuyn n h (c th qua e-mail hoc

cc nh dng tp tin n gin (RSS)

mt cch t ng c c cc bi

vit/bi ng cp nht t mt trang web).

H s dng cc tnh nng c nhn ha

ngn chn cc ni dung khng thch hp

v ngy cng s dng nhiu hn na cc

gii php phn mm loi tr cc thng

ip qung co khng mong mun.

Cc tp hp ngi tiu dng ngch ngy

cng pht trin: S phong ph v a dng

ca ni dung trc tuyn cho php ngi

tiu dng tham gia v thng thc nhng

li ch v s thch c nhn. Nhng c nhn

c chung s thch/t tng tp hp nhau

li thnh cc cng ng trc tuyn; v ci

m ng v danh m chng ta vn quen

gi l ngi tiu dng ang ngy cng

phn tch thnh nhng tp hp nhm nh

hn, vi cc yu cu mang tnh c nhn

su sc hn.

Hot ng xut bn ni dung c nhn ang

bung n: Tnh cht tng tc v kt ni

ca truyn thng s cho php ngi dng

th hin bn thn thng qua mng trc

tuyn. Chi ph xut bn ni dung c nhn

ch gm mt cht thi gian v tr tng

tng, cho d l thng qua cc din n

tho lun, cc bng tin, cc hnh thc

thng tin phn hi, cc h thng bnh

chn, trin lm nh c nhn hoc blog.

Ngi tiu dng ng kin ca h ln

mng tt c mi ngi cng thy v xin

t vn kin t nhng ngi bn trn

mng trc khi quyt nh mua. Bn

tng c cc kin nh gi trc tuyn

trc khi quyt nh t bn ti mt nh

hng mi, t phng ngh ti mt khch

sn, hay thm ch l trc khi mua mt

chic xe mi cha?

S ni ln ca th trng ngi tiu dng

kim nh sn xut (prosumer): Ngi tiu

dng trc tuyn ang ang ngy cng

tham gia nhiu hn vo vic to ra cc sn

phm v dch v m h mua, thay i cn

cn quyn lc t ngi sn xut sang

ngi tiu dng. H cc nh sn xut

bit nhng g h mun trong nhng iu

kin chc chn: mc tng tc gia

nh sn xut v ngi tiu dng cha tng

c tin l trc y. Cc c nhn tham gia

nhiu hn vo vic lm r, sng to v ty

bin cc sn phm sao cho ph hp vi

yu cu ca h v c th hnh thnh hoc

to nn nhng tri nghim v thng tin m

h nhn c t nh sn xut. Khi nim

sn xut v tip th hng lot truyn thng

ang nhanh chng tr thnh d vng.

Theo yu cu; bt c lc no, bt c u:

Khi cng ngh s tr nn ph bin hn

trong cuc sng ca mi ngi, kh nng

tng tc tng ng ca cc quy trnh kinh

doanh c ngha l ngi tiu dng c th

tha mn cc nhu cu ca h nhanh chng

hn, d dng hn v vi t cc ro cn hn.

Trong nn kinh t s, nhng mi quan tm

tm thng nh thi gian, a l, a im

v khng gian lu tr vt l ang dn tr

nn khng thch hp. l mt th gii

ca s hi lng gn nh tc thi v cng

c nhiu ngi dng nhn c n, h

cng mun c n... ngay lp tc!

i vi cc nh tip th, qu trnh pht

trin ca th trng ny v s thay i

trong suy ngh ca ngi dng m n bo

trc, cho thy mt lot nhng thch

thc mi. Khi ngi dng ngy cng bit

nhiu cch giao tip mi, cng lm ch

thng tin v cc hnh thc gii tr m h

s dng ng thi quy t trong cc cng

ng trc tuyn nh chuyn bit hn, th

cc nh tip th cng phi thay i cch

tip cn nu mun kt ni vi ngi tiu

dng.

V phn cn li ca cun sch ny s tp

trung phn tch iu .

Nghin cu tnh hung Harley-

Davidson

( c gii thiu trong cun The Best

Digital Marketing Campaign in the

World II tm dch: Nhng chin dch

tip th tuyt vi nht trn th gii, tp

2.)

Nhn xt

Cng ngh s thng minh

lm gia tng doanh s bn

hng ln 43% bng cch no?

Khng ch n thun l mt

chic xe my, Harley-

Davidson cn mang n mt

phong cch sng, nhng lm

th no bn c th bn mt

phong cch sng trong 30 pht

li xe th? V nhng bui li

xe th ko di 24 gi ra i t

.

V tr: Australia

Thch thc: Harley-Davidson mun tng

doanh s bn xe my v sng to ra

nhng ni dung truyn thng hp dn

khch hng

Ngn sch cho chin dch: t 250.000

-la n 300.000 -la.

Khch hng mc tiu: Khch hng v

khch hng tim nng s dng dng xe

Harley-Davidson.

Hnh ng:

khi ng chng trnh li xe th

trong 24 gi, hng to ra cnh cui

trong mt b phim ngn, trong mt

ngi n ng thc dy vi mt chic

Harley. Sau , h mi cc nh lm phim

tr xem b phim trc tuyn v mi h xy

dng phn u b phim.

Vic lm ny cho ra i nhiu b phim

khc nhau, vi nhng im khi u khc

nhau, nhng tt c u dn n mt kt

thc chung.

Sau , hng t chc s kin Lin

hoan phim ng ph m rng. y l

mt bui cng chiu tm b phim hng

u. S kin ny din ra The Bucket

List, mt hp m ni ting khu vc bi

bin Bondi huyn thoi ti Australia v

thu ht mt lng ln ngi xem bao

gm nhiu nhn vt in nh ni ting ca

Australia.

Lin hoan phim c trnh chiu trc

tuyn, ni hng ngn ngi xem trn khp

Australia v New Zealand theo di v

bnh chn cho nhng b phim yu thch

ca h. Cc gii thng c trao cho c

nh lm phim v nhng ngi bnh chn,

bao gm mt chic Harley-Davidson Iron

883; nhng chic my nh v thit b

Canon thi trang m nhiu ngi mong

mun c c.

Ly cm hng t cc cuc phiu lu ca

Harley trong nhng b phim ny, nhiu

ngi xem xem phim tham gia vo

danh sch ch cc chuyn i th xe 24

gi.

Chin dch ny to ra nhiu tng tc

hn s k vng ca bt c ai v quan trng

hn l n p ng c mc tiu ban

u: 1) a ni dung phim lin quan n

thng hiu hng xe n ngi tiu dng,

hin thc ha s phn khch ca vic s

hu mt chic Harley thng qua vic kch

ha nhng g c th xy ra vi mt chic

Harley trong vng 24 gi; 2) nng doanh

s bn hng ca dng sn phm ny.

Kt qu:

59.383: s lt truy cp trang web trong

thi gian lin hoan phim v chin dch.

41.340: s ln truy cp trang web duy

nht.

33.072: tng s pht dnh trn trang web.

10.599: tng s lt xem 8 b phim n

tng nht.

171: s lng cc nh lm phim ng

k nhn nhng li khuyn v lm phim

t Gregor Jordan v Bryan Brown.

65: s lng cc bi np kch bn phim v

cc n xin ti tr.

25: s lng cc phim hon thnh

c ti ln.

43% mc tng doanh s: chin dch ny

mang n mc tng 43% doanh s bn

hng cho cc m hnh xe du lch trong

thi gian chin dch din ra so vi cng

nm trc. Mt thnh cng vang di.

ng dn n chin dch: http://openroadfilmfestival.co

V ngi sng to

303Lowe l mt hng cung

cp dch v qung co vi cc

vn phng i din ti c hai

thnh ph Sydney v Perth,

Australia. Cng vi , chng

ti c quy m nh c

th linh hot v p ng kp

http://openroadfilmfestival.co/

thi, nhng cng ln i

mt vi nhng thch thc ln

nht. Chng ti xy dng

hng ca chng ti vi nim

tin rng qung co ch n

gin l lm phin mi ngi

trong mt thi gian qu di.

Chng ti coi s tham gia v

tng tc nh l mt cch giao

tip hiu qu hn vi khch

hng, l l do ti sao chng

ti coi cc b k nng l

nn tng hot ng ca hng.

Chng ti tin rng mt tng

tuyt vi c th nh bi sc

nng ca mt k hoch truyn

thng; rng s kho lo v

sng to quan trng hn quy

m ngn sch ca chin dch

trong qu trnh t n s hiu

qu. T duy sng to c th v

s ginh trn tri tim v tm tr

ngi dng. l cch

gip chng ti ginh c

nhiu gii thng E fff ie cho

nhiu khch hng hn bt k

hng no khc ti Australia,

trong c The Grand Efff ie

vo nm 2012. Mt thnh tch

m chng ti t ho b sung

vo bng thnh tch nm 2013.

Nhng li khen tng

Chin dch Thc dy cng

Harley nhn c gii

thng Chin dch Qung co

s ca nm ti L trao gii cho

cc qung co xut sc do tp

ch Campaign Brief Ty c t

chc vo nm 2012 vi nhng

nhn vt sau c tn vinh:

Tng gim c Sng to:

Simon Langley

Cc Gim c Sng to:

Richard Berney, Steve

Straw

Ch o ngh thut: Helen

King

Trng phng Qun l

Kinh doanh: Matt Clarke.

Gim c Kinh doanh:

Katie Wong-Hee, Brodie

Neader

Trng phng K thut s:

Nic Chamberlain

Nh sn xut s: Matt

Pratley

Thit k Web: Pete

Herekiuha, Fed Barera,

Baptiste David

o din: Gregor Jordan

Nh sn xut: Cng ty

Finch

Nhn xt thm

Nh sn xut Bryan Brown

cho hay: Cng c nhiu c

hi cho cc nh lm phim tr

Australia, ngnh cng nghip

phim Oz13 cng sng to hn.

Lin hoan phim ng ph m

rng rt tuyt vi bi n c

kh nng gip cc gim c

mi gy c s ch . Cc

gii thng cng rt tuyt

vi.

Matt Clarke, Trng phng

Qun l Kinh doanh ti

303Lowe, cho bit: Cch y

mt nm, chng ti cn ng

ti vn phng Harley trnh

by v tng ny, v gi

y, sau khi thy n c bin

thnh 8.

Nhn xt thm

b phim b ch vi nhng ni

dung tht tuyt vi, chng ti

cm thy y l phn thng

rt ln dnh cho mnh. y l

thnh qu ca kt hp gia

hng Harley vi ngnh in

nh t thi ca nhng b phim

nh Easy Rider (tm dch: Tay

li ni lon) hi nhng nm

1960.

Richard Berney, Gim c

Sng to, cho bit: Tht tuyt

vi khi thy mi th din ra

sun s. y l mt cch thc

mi to ra ni dung v s

dng s sng to n tng

trong ngnh cng nghip phim

Australia v li ch ca c

Harley v cc nh lm phim

tr ca Australia.

Adam Wright, Gim c Tip

th cho Harley-Davidson

Australia v New Zealand, cho

bit: Harley-Davidson c mt

di sn tuyt vi trong ngnh

cng nghip in nh quc t.

Chng ti t ho l mt phn

ca l hi mi y n tng

ny v vic nhn thy nhng

chic xe ca chng ti trong

nhng cu chuyn tuyt vi

ny cng tuyt vi khng

km.

Chng 2. u

tin...phi ngh !

CAM KT U CHNG

n cui chng ny, bn s

c c cu tr li cho nhng

cu hi sau:

Chin lc tip th s l g v ti

sao ti li cn n?

Lm sao ti bit c liu tip th

s c phi l chin lc ph hp

vi doanh nghip ca ti khng?

Xy dng chin lc tip th s nh

th no?

Cc khch hng ca ti sn sng

n nhn tip th s hay cha?

Ti sao bn cn c mt chin lc tip

th s?

Ti sao bn cn c mt chin lc tip

th s? Cu tr li rt n gin: khng c

n, bn s b l cc c hi v b loi ra

khi cuc chi. C chin lc tip th s

trong tay, bn s c thng tin a

ra nhng quyt sch ng n, tp trung

vo nhng yu t tip th s ph hp nht

vi doanh nghip ca bn. y l mt

bc tin u tin rt quan trng tm

hiu vai tr ca tip th s trong hot

ng kinh doanh ca bn cng nh tm

nh hng ca n i vi mi quan h

gia doanh nghip (hoc thng hiu)

vi khch hng hin ti hoc tim nng.

D bn kinh doanh lnh vc no, th

chng ti vn c th t tin m ni rng

ngy cng c nhiu khch hng mc tiu

ca bn tm n cng ngh s thc

hin cc thao tc nghin cu, nh gi v

mua sm cc sn phm/dch v cn thit

vi h. Nh vy, nu khng c mt chin

lc nht qun thu ht v gi chn

khch hng trn cc knh k thut s th t

nht l bn ang l mt c hi vng

v kh nng t nht y l bn s b

cho ht khi, ngm ngi nhn cc i

th rm rp lt qua v li mt

khong cch s mi lc mt rng hn.

Khng ging nh cc dng thc tip th

truyn thng i chng truyn thng,

Internet th hin s c o ca n trong

kh nng va m rng phm vi tip cn

th trng li va thu hp trng tm ca

n cng mt lc. Vi cc knh k thut

s, bn c th vt qua c nhng tr

ngi truyn thng nh khong cch a l

v mi gi kt ni vi phm vi ngi

dng rng hn rt nhiu. Tuy nhin, bn

cnh , bn li c th o ni ng giy

tng thng ip gi ti tng phn

khc khch hng ring bit trong th

trng rng ln . Nu c thc hin

hiu qu, n c th l mt s kt hp v

cng mnh m.

Ngi ta thng ni rng Internet trao

quyn kim sot v tin khong hu cho

ngi tiu dng. Song ng qun rng

Internet cng cung cp mt b cng c,

k thut v chin thut cha tng c, cho

php cc nh tip th tip cn v tng

tc vi chnh nhng ngi tiu dng .

Lnh vc tip th cha bao gi mang tnh

th thch, nng ng v a dng hn th.

V l l do chng ta cn phi nm

trong tay mt chin lc tip th s nht

qun. Nu mun khai thc sc mnh tip

th s nng hot ng kinh doanh trc

tuyn ca mnh ln mt tm cao mi, bn

cn hiu r v th trng; cch khch

hng ca bn ang s dng cng ngh s

v vic doanh nghip ca bn c th tn

dng tt nht cng ngh ra sao nhm

xy dng cc mi quan h lu di v i

bn cng c li vi h.

Khi cc knh k thut s khng ngng m

rng c hi cho cc nh tip th, chng

cng ng thi lm tng thm s phc

tp tim n cho cc chin dch tip th

s. Vic s hu mt chin lc r rng

s gip bn tp trung, m bo rng cc

hot ng tip th ca bn lun ph hp

vi mc tiu kinh doanh v nhm ng

i tng khch hng.

Doanh nghip ca bn v tip th s

Doanh nghip ca bn c ph hp vi

tip th s hay khng iu ph thuc

rt nhiu vo bn cht hot ng kinh

doanh ca bn, v th hin ti ca n v

hng pht trin trong tng lai m bn

nhm n. Chng hn, nu bn l mt ch

trang tri b sa vng nng thn

Ireland, c mt hp ng cung cp sa

lu di v n nh cho hp tc x a

phng v c rt t (hoc hu nh khng

c) c hi hay tham vng a dng ha

cng nh pht trin hot ng kinh doanh

ca bn hng nm, th tip th s c l

khng dnh cho bn. Tng t nh vy,

nu bn l ngi bn tht mt khu ch

nhn nhp ti qun Peak, Anh v bn

thit lp c mt lng khch hng

quen v tham vng ca bn ch n gin

l duy tr cuc sng nh hin ti, th bn

cng chng cn n tip th s lm g.

Tuy nhin, nu bn l mt nh bun tht

ln qun Peak v bn ang tm cch a

dng ha sn phm bn ra, m rng

phm vi kinh doanh cng nh bt u

mun bn cc sn phm hu c cht

lng cao n cc nh hng v khch sn

trn khp c nc, th chc chn bn cn

tip th s.

Thc ra ngy nay, hu nh doanh nghip

no cng c th hng lc t tip th

s d h ch s dng n mc rt

hn ch v c bn nh pht tn t ri

trc tuyn qung b v doanh nghip

v thi thong gi e-mail cp nht thng

tin v cc hot ng ca doanh nghip

cho khch hng.

Cho d bn l mt doanh nhn ti gia vi

cc mt hng th cng, mt nh sn xut

thc phm quy m nh, mt ch nh hng

trin vng hay l qun l ca mt tp

on a quc gia ln, th mt lng ln

khch hng ca bn cng v ang

tham gia cc hot ng trc tuyn v con

s ny tng ln mi ngy (xem Hnh 2.1).

R rng, th trng mc tiu ca bn

cng tm n cc knh trc tuyn tha

mn cc nhu cu v thng tin, nghin cu

sn phm v mua hng, th tip th s s

cng tr nn quan trng hn i vi

thnh cng ca doanh nghip bn.

Tip th s c hay khng?

xc quyt xem liu doanh nghip ca

bn c thc s cn n mt chin lc

tip th s hay khng, bn ch cn tr li

hai cu hi ln sau y:

1. Khch hng ca ti c ang/s tham gia

hot ng trc tuyn khng? Nu khch

hng ca bn s dng cng ngh s

nghin cu v/hoc mua cc sn phm v

dch v m bn cung cp, th chc chn

bn cn phi nm ly tip th s ngay by

gi tip cn v gi chn h. Nu h

khng dng n cng ngh s th bn

cng chng cn n tip th s lm g

ch n gin vy thi. Hy lu rng khi

th h ngi tiu dng tip theo bt u

tr thnh khch hng mi ca bn, th c

th h s i hi nhiu tng tc s hn

vi doanh nghip v nu bn khng th

p ng c iu , chc chn h s

chn mt doanh nghip khc.

2. Cc sn phm/dch v/nhn hng ca ti

c ph hp vi tip th s khng? y c

th l mt cu hi kh nhng cu tr li

thng l c. Thng thng, d sn phm,

dch v hay thng hiu ca bn l g i

chng na, c h khi no bn chc chn

rng c ngi tm kim chng trn mng

(xem cu hi 1), th tc l bn phi qung

b chng trn cc knh trc tuyn. ng

l c mt s sn phm/dch v sinh ra l

phc v cho cc hot ng mua bn

trc tuyn (chng hn cc tp tin s nh

sch in t hoc m nhc, v.v), nhng

bn cng s thy ngi ta v ang tip

th mt cch hiu qu rt nhiu sn phm

m chng ai ngh n chuyn s mua

chng qua Internet c. Cu chuyn y

l ngi tiu dng ln mng nghin

cu, nh gi v so snh cc sn phm. T

nhng thng tin thu thp c trn mng,

h quyt nh s mua sn phm no v sau

mang tin ti ca hng mua.

Thuyn, t, nh , cn h, nga, my

ko, v.v tt c u ang c tip th

trc tuyn mt cch ch ng v hiu qu.

Hnh 2.1: Khch hng ca bn c hot

ng trc tuyn?

S liu t D n Pew Internet &

American Life thng 4-5 nm

2013 cho thy t l ngi M trng

thnh hin ang hot ng trc

tuyn v mt phn tch v cu trc

nhn khu hc ca h

S liu thng k ngi dng

Internet xt theo nhn khu hc

Phn trm s ngi trng thnh

trong mi nhm c s dng

Internet (s ngi c hi

trong mi nhm c lit k l

n i vi nhm)

S dng Internet

Tt c ngi ln (n =

2.252)

85%

a Nam gii (n = 1.029) 85%

b N gii (n = 1.223) 84%

Tn gio/Chng tc

Da trng, khng thuc

a gc Ty Ban Nha (n = 86c

1.571)

Da en, khng thuc

b gc Ty Ban Nha (n = 85c

252)

Ngi gc Ty Ban Nha c 76

(n = 249)

Tui

a 18-29 (n = 404) 98bcd

b 30-49 (n = 577) 92cd

c 50-64 (n = 641) 83d

d 65+ (n = 570) 56

Hc vn

a Cha hc ht trung hc 59

(n = 168)

Tt nghip trung hc (n b

= 630)

78a

Cao ng/i hc (n = c

588)

92ab

i hc tr ln (n =

d 834) 96abc

Thu nhp h gia nh

Di 30.000 -la/nm a 76

(n = 580)

30.000-49.999 -

b la/nm (n = 374)

88a

50.000-74.999 - c la/nm (n = 298) 94ab

75.000 -la/nm tr ln d

(n = 582) 96ab

Khu vc sinh sng

a Thnh th (n = 763) 86c

b Ngoi (n = 1.037) 86c

c Nng thn (n = 450) 80

Ngun: Kho st Spring Tracking thuc

D n Internet & American Life ca

trung tm nghin cu Pew, thng 4-5 nm

2013. S mu n = 2.252 ngi trng

thnh. Cc cuc phng vn c thc

hin bng ting Anh v ting Ty Ban

Nha qua in thoi c nh v in thoi

di ng. Bin sai s l +/- 2,3 im

phn trm i vi cc kt qu da trn

ngi s dng Internet.

Ch : Du m (v d: a) th hin s

khc bit v mt ngha thng k gia

hng c du m v hng c nh r

bi ch ci du m trong cc mc ca

mi c tnh nhn khu hc.

Xc nh chin lc tip th s

Sau khi bn xc nh r rng tip th

s l cn thit, th bc tip theo l ngi

xung v lp chin lc thi. Tht khng

may, chng c chin lc mu no y

c. Chng ti hay bt k ai khc

khng c mt cng thc k diu no

bo m chc chn thnh cng cho chin

lc tip th s ca bn.

V c bn, mi doanh nghip u cn

vch ra chin lc ring da trn nhng

hon cnh ring ca mnh. D nguyn

liu l nh nhau (chng ti s ln lt

bn n nhng nguyn liu chnh cc

chng sau), nhng din mo cc chin

lc li c th hon ton khc nhau.

Chuyn cng d hiu thi m. Nu

bn to cho cc ca hng thc phm

quanh vng, th bn s c chin lc

khc vi mt cng ty bn sch in t v

cng ty ny cng s c chin lc khc

vi chin lc ca mt nh sn xut

trang phc th thao ang mun gim bt

khu trung gian trc tip bn cho

ngi tiu dng qua mng.

Sn phm khc nhau, th trng khc

nhau, nhu cu khc nhau nn dn n

nhng gii php khc nhau. Nhng tt c

u quy v mt im ny: ngi ph hp

nht vch ra chin lc tip th s

phi l ngi hiu r nht v hot ng

kinh doanh ca doanh nghip.

Xy dng cc nn tng s vng mnh

Tin tt l bn gn nh bt tay vo

khi ng qu trnh lp chin lc tip

th s ri y, bi trc khi cm cun

sch ny ln tay, hn l bn ngh v

chuyn s dng tip th s cho doanh

nghip mnh, v cc hot ng trc tuyn

ca i th cng nh l do khin h lm

vy, v thi quen s dng cng ngh s

ca khch hng v v vic bn c th tn

dng nhng knh truyn thng s mi m

v th v ny nh th no xy dng v

cng c mi quan h vi khch hng.

Di y l nhng thnh t s gip hnh

thnh nn nn tng chin lc tip th s

cho bn:

Hiu r doanh nghip ca bn: Doanh

nghip ca bn sn sng s dng tip

th s cha? Sn phm/dch v ca bn c

ph hp qung b trc tuyn khng?

Bn c cng ngh/k nng/c s h tng

ph hp cha? Lm th no lng ghp

hot ng tip th s vo cc quy trnh

kinh doanh hin ti ca bn? Nhng quy

trnh ny c cn phi thay i khng? Bn

v nhn vin ca bn sn sng thch

ng vi nhng thay i cha?

Hiu r i th cnh tranh ca bn: i

th cnh tranh chnh ca bn trong th

trng s l ai? C phi h cng chnh l

cc i th cnh tranh trn th trng

truyn thng khng? iu g h ang lm

ng (hy bt chc h)? iu g h lm

cha ng (hy rt kinh nghim t h)?

V iu g h cha lm (c c hi no

y cho bn khng?)? Lm sao mang

li s khc bit cho cc sn phm/dch v

m bn ang qung b trc tuyn? Hy

nh rng, trong th gii s, i th ca

bn c th ang gc ph i din nh

bn, nhng cng c th n t khp ni

trn th gii. Nhng cng ngh cho php

bn tip cn mt phn khc th trng

rng hn cng c th to iu kin cho

nhng ngi khc tin vo th trng khu

vc ca bn. Khi u t kinh doanh trc

tuyn, bn ang bc vo mt cuc chi

ton cu, do , ng gii hn hot ng

phn tch cnh tranh ca bn trong khu

vc.

Hiu r khch hng ca bn: Khch hng

ca bn l ai v h mun g t bn? Khch

hng trc tuyn cng vn l ngun khch

hng trc tip truyn thng hay l nhng

ngi mi hon ton? H s dng cng

ngh s nh th no v lm sao bn c th

khai thc thng tin c c mi

quan h hiu qu v lu di vi h?

Hiu r mnh mun g: Nu bn khng

bit mnh ang i u, th chng bao gi

bn n c ni cn n c. Bn mun

nhn c g t hot ng tip th s?

Thit lp nhng mc tiu r rng, c th

o lng c v kh thi l mt phn

quan trng trong chin lc tip th s.

Bn mun g? Tng doanh s bn hng

trc tuyn? To ra mt ngun khch hng

tim nng? Nng cao nhn thc thng

hiu ca bn trong cc cng ng trc

tuyn? Hay l tt c nhng hnh ng trn

hoc mc tiu no khc? Mc tiu chnh

l thc o gip bn o lng c s

pht trin ca cc chin dch tip th s

ca bn.

Bit r hiu qu cng vic ca mnh: So

vi nhiu hnh thc qung co khc, u

im ca tip th s nm kt qu d o

lng bn c c chng 4 ni v cc

phn tch m xem! Bn c th theo di

mi din bin trc tuyn v nh gi hiu

qu hot ng ca mnh so vi cc mc

tiu v KPI14 ra. Chin dch s ca

bn ang tin trin nh th no? Knh no

thu ht nhiu ngi truy cp hn? Ti sao

li nh vy? Th cn t l chuyn i15

th sao lng ngi xem qung co gia

tng c mang li nhng gi tr hu hnh

no cho doanh nghip ca bn khng? Hy

o lng, tinh chnh, hon thin v o

lng li. Tip th s l mt qu trnh lp

i lp li lin tc.

xc lp chin lc tip th s, bn

phi phn tch k lng th trng, nhng

kha cnh xung quanh hot ng ca

doanh nghip v vai tr ca tip th s

trong vic gip bn t c cc mc

tiu kinh doanh.

ng qu sa ly vo tiu tit k thut

hy nh, bn cht ca tip th s nm

giao tip gia ngi vi ngi, cng

ngh ch l cht xc tc m thi. Chin

lc bn vch ra phi th hin c bc

tranh ton cnh v mi trng tip th s,

trong doanh nghip ca bn ng v

tr trung tm, nhng chi tit khc s t

n sau.

Thu hiu ngi tiu dng s

Gii tip th ngy nay r tai nhau v

nhng sinh vt siu nhin, b n, tn ti

trong mt th gii siu kt ni, a din

ca ring h. H ni th ngn ng khc

v h giao tip theo nhng cch m

chng ta khng hiu ni, y vy m h li

ang lm o ln c th gii tip th.

Ging nh nhng hn ma thot n thot

hin, h d dng trt khi bn tay ca

cc nh tip th h chnh l nhng

ngi tiu dng s. Ngi ta ni rng

ngi tiu dng s l mt chng ngi

rt khc bit. Nhng, liu c ng vy

khng?

Gii m ngi tiu dng s

iu u tin cn bit v ngi tiu

dng s l v c bn, khng c ngi

tiu dng s no c. Nhng khch hng

bn gp trn mng cng chnh l nhng

ngi vn bc vo ca hng ca bn

mi ngy, gi in thoi cho bn, hoc

t hng t catalog bn gi cho h.

Chng c g en ti, nham him hay b n

v h c. H l ngi ging nh mi

ngi khc.

Chuyn gia tip th tng tc Giles Rhys

Jones, ch nhn blog Interactive

Marketing Trends

(http://interactivemarketingtrends.blogsp

khng nh:

Chng c g b n v tm t k vng ca

ngi tiu dng s c. H ang thc

hnh th m con ngi vn lm t c

nghn nm nay ri h giao tip vi

nhau.

http://interactivemarketingtrends.blogsp/

Cng ngh v ang gip h giao tip

vi nhau nhanh hn, vi khong cch xa

hn, qua thit b di ng v trong th

gii 3D nhng xu hng m hin nay

b coi l mt iu nguy him, c bit,

bt thng v cn phi c kim sot.

C g u, h ch ni chuyn vi nhau

thi m. H vn dng th ngn ng c

ni v nhng ch khng mi, ch c

iu gi y h khng nht thit phi ko

nhau vo qun x hn huyn vi nm

ba ngi, m thay vo c th ngi

mt ch v giao tip vi vi chc, hay

thm ch vi nghn ngi mt lc.

Web l nh

Khch hng khng quan tm n nhng

khi nim m cc nh tip th dng

nh ngha hot ng ca h. Nhng thut

ng nh above the line16, below the

line17, through the line18, digital19,

traditional20, experiential21, linear22,

analogue23, mobile24, direct25,

indirect26 hay bt k knh no kh thi

vi nh tip th u v ngha vi h.

Hnh 2.2: Kho st ngi tiu dng s

Ngun: c s dng vi s cho php

ca We Are Social.

Th m ngi tiu dng quan tm l tri

nghim tc tip th c th lm g

nng cao tri nghim cho h v gip h

a ra nhng quyt nh thng minh hn

bng cch no.

Con ngi l nhn t quan trng nht

trong tip th, d l knh s hay bt k

knh no khc. L mt nh tip th, bn

cn phi hiu con ngi v hnh vi ca

h chnh v th m khi nim v ngi

tiu dng s li khin chng ta trn trc,

bi hnh vi ca ngi tiu dng ang

thay i theo s lan ta ca cng ngh s

(xem Hnh 2.2).

Trong mt bi bo vit cho tp ch Chief

Marketer (www.chiefmarketer.com),

Dave Friedman, Ch tch khu vc min

Trung ca cng ty tip th s Avenue AI

Razorfish, vit:

Ngi tiu dng ngy nay ang tch cc

c nhn ha cc tri nghim s ca mnh;

h truy cp cc ni dung bit ha vi tn

sut ngy cng tng.

Chng ta t ti im bng pht ton

din, bi ngi tiu dng ang khng

ngng c nhn ha nhng tri nghim s

ca h thng qua hng lot cc cng ngh

mi v truyn thng x hi, t cc h

thng t vn thng tin, blog, ti cc trang

khi ng ty chnh. Ngi tiu dng

kt ni ngy nay hot ng trong mt

bi cnh khc bit ha v c nhn ha

hn hnh dung ca chng ta rt nhiu.

Hot ng truyn b nhng thng ip

qung co chung chung n th trng

i chng ang nhanh chng b thay th

bi phng php tip th s gc hp,

hng n cc mc tiu c th trong mt

th trng ngy cng a dng nhng phn

khc hn. Tip th s cho php chng ta

xy dng mi quan h c thit k

ring cho tng c nhn khch hng. Mi

quan h ny l mt cuc tr chuyn,

khng phi l bi ging mt chiu trn

lp. Tip th trong thi i s c

chuyn ha thnh mt qu trnh i thoi,

va lng nghe, va chia s.

Ti khng bit anh v anh cng chng

bit ti!

Trn Internet, khng ai bit bn l ngi

nh th no. Nhn thc v tnh nc danh

l mt c im khc trong th gii o

c th tc ng su sc n hnh vi ca

ngi tiu dng. N gii phng h khi

nhng rng buc x hi th gii thc;

trn Internet, h c th t do ni v lm

theo thch m khng cn phi qu

n nhng php tc x hi cm cn h

trong i thc. Trong mt ca hng,

ngi mua hng s kin nhn ch c

phc v, h sn sng b qua nhng chi

tit khng my thoi mi trong qu trnh

mua sm. Trn mng th khng; h i

hi s hi lng tc th v mt tri nghim

hon ho. Bn phi mang n cho h

iu ngay t ln u tin v ln no

cng vy. Ch cn bn l l, h s ri i,

mt ht trong khng gian mng o nhanh

nh khi h n. Du vt duy nht h

li c l ch l thng tin lu tr trn log

file27 my ch web ca bn.

V sau , h s k l vi tt c bn b

ca mnh trn mng v chuyn .

Nhng c im chnh ca ngi tiu

dng trc tuyn

Chng ta chc u nghe n chng

in ng28: anh hng xm hin lnh

ha nh thng ngy bng tr thnh g

hung thn khi ngi sau v-lng. S tc

thi v tnh nc danh trong th gii s

cng c tc ng tng t i vi con

ngi.

Khi qut ha v a ra cc gi nh v

con ngi c bit l nhng con ngi

trong mt lnh vc nng ng v thay i

nhanh nh th ny l mt vic lm y

ri ro. Cch duy nht bit r th

trng ca bn l thc hin nghin cu

trn chnh nhm khch hng mc tiu.

Du bit vy, song nhiu cng trnh

nghin cu , ang v s cn c tip

tc thc hin tm hiu v cc c

im hnh vi ca ngi tiu dng trc

tuyn; ngi ta cng i n thng nht

v mt s nt chnh tiu biu ca h:

1. Ngi tiu dng s ang ngy mt thng

tho cng ngh s: Ti lc ny, nhiu

ngi tiu dng trc tuyn c thm

nin nhiu nm s dng Internet ri v tuy

xu hng s dng vn thin v ngi tr

tui, song ngi dng ln tui cng ang

ngy cng thng tho hn v Internet.

Cng ging nh vic ngi tp piano

chi nhanh hn sau khi tm hiu r v

chic n vy. Ban u, h ch d dm

tng nt ri sau mi nh thnh giai

iu c, Jacob Nielsen, chuyn gia v

s dng web, cho bit trong mt cuc

phng vn vi i BBC. Khi thng tho

Internet hn, ngi ta s s dng n theo

hng hiu qu hn, tc l h s khng

con c con k trn mng nhiu na v

iu c ngha l ni dung ca bn cn

phi chuyn ti ng nhng g h mun

mt cch nhanh chng.

2. H mun c mi th ng thi: Trong th

gii s, ni mi th xy ra vi tc

hng triu dm/gi, ngi tiu dng tr

nn qu quen thuc vi vic nhn c

thng tin theo yu cu t nhiu ngun

khc nhau cng lc. Thi gian vi h l ti

sn qu, nn h mun thng tin c nh

dng sao cho h c th lt qua xc

nh mc ph hp trc khi u t

thi gian kim tra chi tit. Trong qu trnh

xy dng cc chin lc trc tuyn, gii

thit k v tip th cn phi nghin cu

p ng c yu cu c lt v mong

mun v s tha mn tc thi ny ca h.

Hy ngh v c gi tr thi gian cng nh

gi tr tin bc i vi h.

3. H nm th ch ng: Web khng phi l

mt phng tin b ng v trong th gii

Web 2.0, ngi dng li cng th ch

ng hn bao gi ht. Nu bn khng hiu

c thc t n gin , th khch hng

mc tiu khng ch khng gn kt vi bn

m h cn ch ng ri xa bn. t

c nhng kt qu kh quan, chng ta

cn iu chnh cc hot ng tip th theo

hng ly ngi tiu dng lm trung tm,

ng thi mang li nhng gi tr thc t

i vi ngi tiu dng.

4. H khng trung thnh: Tnh minh bch v

tc thi ca Internet tuy khng loi tr

hn khi nim v s trung thnh vi