the study of the comparison of the stylistics of persons...

Textual Criticism of Persian Literature, Vol. 10, Issue 1, Issue 2018

The Study of the Comparison of the Stylistics of "Persons’ Name" in the First

Volumes of Beyhaphi and Jahangoshay -e- Jovini's History

by using Statistical frequencies

Nahid Jafari *

Assistant professor of Persian Language and Literature, Islamshahr Branch, Islamic Azad University,

Islamshahr, Iran, [email protected]

Vahid Mahdipour

M.A of Persian Language and Literature, office of culture and Islamic guidance, Tehran, Iran,

[email protected]

Abstract

Beyhaghi and Jahangosha Jovini's history are two completely different proses that is,

Morsel and technical prose. So far, various studies have been done on stylistics of these

works, but unfortunately, there is limited evidence regarding the stylistic features of

these two works. One of the most important goals of this research is to provide

definitive documents and information with respect to the whole text. The purpose of the

documents and definitive information is to provide statistical information and to identify

each of the important features and elements that experts present on the basis of their

view of the style of a work.The focus of this approach is on the information obtained

from literary works and their analysis with advanced computer software; for this

purpose, the first volumes of Beyhaghi and Jahangosha Jovini's history were chosen.

Nouns in each work were extracted from both textsvia using a computer. By examining

the two texts, the differences and similarities of the effective features of each work

regarding the names of individuals, according to the stylistic approach, were analyzed.

Abolfazl Beyhaghi has benefited from the names of individuals because of his particular

style and the attempt to document his writings; however, this difference is not only in

the variety of names; it is also the in the number of repetitions of nouns. In the same

way, in the history of Beyhaghi, the repetition of the names is more than the history of

Jahangosha Jovini.

Keywords: Beyhaghi's History, Jahangoshay-e-Jovini's History, Style, Persons’ Name,

Statistics, Frequency

* Corresponding author

بیهقی تاریخجلدهای اول های اشخاص در شناسی اسم بررسی و مقایسۀ سبک

آماری بسامدهای از با استفاده جوینی جهانگشای تاریخو

پوروحید مهدی -ناهید جعفری

چکیده

های متنوویی متفاوت، مرسل و فنی، است. تاکنون پژوهش ۀ کامالًاز دو دور تاریخ جهانگشای جوینیو تاریخ بیهقینثر

های سوبیی ایون دو اثور، تنهوا شوواهد شناسی بر روی این آثار انجام شده است؛ اما متأسفانه دربارۀ ویژگی دربارۀ سبک

ظوور به کل متن است؛ من ترین اهداف این پژوهش، تهیۀ اسناد و اطالیات قطعی باتوجه شود. از مهم محدودی بررسی می

نظوران ها و یناصر مهمی است کوه صوا شدۀ هریک از ویژگی از اسناد و اطالیات قطعی، اطالیات آماری و مشخص

آموده از آثوار ادبوی و دسوت کنند. تمرکز این روش بر اطالیات به بر اساس آن نظر خود را دربارۀ سبک یک اثر ارائه می

تواریخ جهانگشوای جووینی و تواریخ بیهقوی ت؛ به همین منظور جلد اول ای اس افزارهای پیشرفتۀ رایانه تحلیل آنها با نرم

های موجود در هر اثر با استفاده از رایانوه، از هور دو موتن اسوتخراد گردیود. بوا بررسوی هور دو موتن انتخاب شد. اسم

ی، تحلیل شود. شناس به روییرد سبک های اشخاص، باتوجه های مؤثر هر اثر در زمینۀ اسم های ویژگی ها و شباهت تفاوت

های اشوخاص بهوره هایش، بیش از جوینی از اسم ابوالفضل بیهقی به سب سبک خاص و تالش برای مستندکردن نوشته

کوه در ای گونوه هاسوت؛ بوه برده است؛ البته این تفاوت تنها در تنوع اسامی نیست؛ بلیه تفاوت اصلی در میزان تیرار اسم

است. جهانگشای جوینیتاریخ تیرار اسم بیش از تاریخ بیهقی

: ها کلیدواژه

اشخاص؛ آمار؛ بسامد های ؛ سبک؛ اسمتاریخ جهانگشای جوینی؛ تاریخ بیهقی

نویسنده مسؤول( وا د اسالمشهر، دانشگاه آزاد اسالمی، اسالمشهر، ایران ،یفارس اتیادب و زبان اریاستاد( [email protected]

،استان تهران ،کل فرهنگ و ارشاد اسالمی هادارکارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی ،[email protected]

10/28/2931ذیرش: تاریخ پ 80/21/2931تاریخ وصول: Copyright © 2018, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution

License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0/), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they cannot change it in any way or use it commercially.

پژوهشی( -)یلمی متن شناسی ادب فارسینامه فصل

معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان

دهم، دوره جدید، سال چهارمسال پنجاه و

219-213، صص 2937بهار (، 97)پیاپی اولشماره

2937بهار (97، )پیاپی 2، شمارۀ دهم سال ، دورۀ جدید،ه و چهارمسال پنجا شناسی ادب فارسی، متن / 298

ـ مقدمه 1

آوردهای ویژه است که بوا آگواهی از گمان ییی از دست ای و در وزۀ ادبیات، بی های مقایسه این مقاله در میان پژوهش

بور اینیوه در تهیوۀ ایون پوژوهش از ابزارهوای پیشورفتۀ فارسی فراهم آمده است؛ افزوننگاری و ادوار نثر تاریخ و تاریخ

آمده از آثار ادبی و تحلیل آنها با دست طورکلی این روش با تمرکز بر اطالیات به فناوری اطالیات نیز بهره گرفته شد. به

ای به انجام رسید. افزارهای پیشرفتۀ رایانه نرم

دو اثر مهم در وزۀ نثر ادبیات فارسی اسوت. هودف اصولی ایون پوژوهش جهانگشای جوینی،تاریخ و تاریخ بیهقی

های این دو متن است که از دو دورۀ متفواوت نثور ادبوی، مرسول و فنوی، بوه ها و شباهت بررسی مستند و یلمی تفاوت

یادگار مانده است.

پیشینۀ پژوهش 1ـ1

شناسی این دو اثر انجام شده است کوه بیشوتر، نتواین آنهوا نیوز های سنتی دربارۀ سبک های متنویی به روش پژوهش

دادن میوزان فراوانوی اسوتفاده از یوک وااه یوا الشعرای بهار برای نشوان همواره براساس گمان بوده است؛ برای مثال ملک

هوای میزان اسوتفاده از وااه کند؛ مثالً برای بیان ها در یک اثر یا دورۀ ادبی، از ایداد تقریبی استفاده می نویی از انواع وااه

لغت تازی از صدی پنجاه تا صودی شصوت و هفتواد در مجمووع کتواب »نویسد: می تاریخ جهانگشای جوینییربی در

کمتر نیست و بسیاری لغات تازۀ تازی از روی تصنع و تیلف خاصه از راه موازنه و سجع و تجنوی بور لغوات پیشوینه

(.71: 9، د2901)بهار، « افزوده است

بر استفاده از ابزار فنواوری اطالیوات و اسوتفاده از امیانوات گرفته، هنوز پژوهشی مبتنی های صورت بر اساس بررسی

شور وشوعر رندانوه شناسی این دو اثر انجام نشده است. پیشتر مختوار ابراهیموی در دو اثور خوود، ای برای سبک رایانهادیبوان و از آمار و بسامدگیری استفاده کرده است کوه البتوه موعووع آثوار متفواوت از ایون پوژوهش اسوت. آرزومندی،

ها، بررسی یک یوا ترین بخش پژوهشگران وزۀ ادبیات فارسی تأیید خواهند کرد که در بررسی آثار ادبی ییی از مشیل

گمان اتفاق برداری، خطای انسانی که بی نی فیشچند اثر ادبی ازنظر یک یا چند ویژگی یا ینصر خاص است؛ زمان طوال

بندی نهایی، شاید سه مشیل اصلی در این زمینه باشود. در ایون مقالوه سوعی شوده بندی و جمع چنین دسته افتد و هم می

حلیل متن ماننود افزار ت و نرم Exellافزارهای تولید آمار مانند ای و با استفاده از نرم است که نتاین نهایی با تهیۀ آمار رایانه

MAXQDA استخراد شود تا نتاین از روایی و ایتبار بسیار باالیی برخوردار باشد. با این روش به روییورد جدیودی در

های مختلف مانند اوعاع اجتموایی و سوبک شخصوی شناسی متون و بررسی تأثیر یناصر و ویژگی یرصۀ بررسی سبک

بسامدهای خاص، دست خواهیم یافت. به نمود آن در گیری آثار باتوجه و... در شیل

بور تواریخ جهانگشوای جووینی برای این پژوهش محدوۀ متنی خاصی از این دو کتاب در نظر گرفته شود؛ جلود اول

، بوا تواریخ بیهقوی متن کامل دیبای دیداری،بر اساس کتاب تاریخ بیهقیاساس تصحیح یالمه محمد قزوینی و جلد اول

شوده در ایون هوای پوژوهش ت به کوشش محمدجعفر یا قی و مهدی سیدی، بخشمقدمه و توعیحات و شر مشیال

جستار است.

پرسش تحقیق 2ـ1

تاریخ بیهقوی های مختلفی انجام شده است؛ برای مثال در افراد به یلت های نگاری بیهقی و جوینی، ذکر اسم در تاریخچنین اصرار وی در بیان نام بوازیگران هور ادثوه، بوه یوک ویژگوی اشخاص با شیوۀ خاص نویسنده و هم های ذکر اسم

292/ های اشخاص در جلدهای اول تاریخ بیهقی شناسی اسم بررسی و مقایسۀ سبک

هوای تبدیل شده است؛ پرسش این پژوهش نیز در همین باره است؛ بنابراین سؤال تاریخ بیهقیسبیی و درخور توجه در

انود و در مقایسوۀ از نوام اشوخاص بهوره بورده مهم این جستار یبارت است از اینیه بیهقی و جوینی هریک به چه مقدار

شود؟ ها در این دو اثر چه نتایجی اصل می فراوانی اسم

فرضیۀ تحقیق 3ـ1

به یالقۀ زیاد بیهقی در بیان نوام افوراد بورای توجه اشخاص و فراوانی استفاده از آنها، با های رسد تعداد اسم به نظر می

است. هانگشای جوینیتاریخ جکردن تاریخ خود، بیش از مستند

اهداف تحقیق 4ـ1

های ادبی، دشوار و دیریاب است؛ اگر محققی بخواهد کول موتن یوک اثور بندی اطالیات از مجمویه استخراد و طبقه

های موجوود و اشخاص را با آمار بررسی کند، روش های ادبی را بیاود و درصد کاربرد ینصر خاصی مانند فراوانی اسم

هوا، اطمینوان از آموده از ایون روش دسوت های سنتی بسیار دشوار و فرسایشی است؛ البته نتیجۀ به برداری استفاده از فیش

بوه هوای مربوو ای از فعالیوت کاهد؛ به همین سب این پژوهش به روشی جدید یا ایجاد چرخوه درستی نتاین را نیز می

و تواریخ جهانگشوای جووینی تجزیه و تحلیل متون ادبی نیازمند بود. وزۀ یمل این پژوهش بررسی بسامدهای آمواری

ای نیوز تهیوه شود تا عمن تهیۀ فراوانی، نمودارهای مقایسوه است؛ به همین سب در این پژوهش تالش می تاریخ بیهقی

گی منظور پژوهشگر را آسان خواهد کرد.های سبیی براساس ینصر و ویژ گردد. این روش بررسی تفاوت

ـ بحث و بررسی2

چیست؟ نثر 1ـ2

نثور، .انود انتقاد کرده بندی تقسیمبرخی از پژوهشگران به این متون ادبی به دو شاخۀ نظم و نثر تقسیم شده است که البته

تورین شویل ممیون قال مفاهیم به سادهدرپی برای بیان و انت ها و لغات پی کالمی ساده و روان است که با استفاده از وااه

شده، نثر در قدیم به سه بخش مرسل، فنوی و مسوجع )مووزون( تقسویم های انجام بندی شود. بر اساس تقسیم استفاده می

آفرین چون بیهقی، ابوالمعوالی ساز و میت نویسان سبک گرای برخی از پارسی االطراف و معنی نثر جامع» شده است؛ البته

(. 3: 2931)رستگار فسایی، « ها نفوذی ماندگار و مداوم داشته است سعدی در طول قرننصراهلل و

سبک چیست؟ 2ـ2

ادبای قرن اخیر سبک را مجازاً به معنی »سبک در قیقت روش و شیل خاص بیان نثر یا شعر نویسنده و شایر است.

(؛ 21: 2، د2901)بهوار، « انود اروپاییوان نهواده « Style» اند و تقریباً آن را در برابر طرز خاصی از نظم یا نثر استعمال کرده

های فرهنگی و اجتمایی و سیاسی و... است که البتوه جامعوه نیوز در به بازتاب پ سبک روش شایر و نویسنده باتوجه

ست.ای و ادبی ا های فردی و دوره های ادبی سبک ترین نوع سبک ادراک و ا ساس او بسیار تأثیرگذار خواهد بود. مهم

(تاریخ بیهقینثر و سبک ابوالفضل بیهقی ) 3ـ2

بر تحصیل زبوان و بیهقی یالوه»توان دریافت که به شناخت اصل از زندگی و محیط کار ابوالفضل بیهقی، می توجه با

سال در دستگاه غزنوی دبیری کرد و تحت نظر رئی دیوان رسائلِ تنی چند از پادشاهان 23ادب فارسی و یربی، مدت

(.12: 2913)خطیبی، « غزنوی، ازجمله بونصر مشیان، تجربیاتی اندوخت و پرورش یافت


موج شده است که سبک او از نووع فوردی دانسوته تاریخ بیهقیهای خاص ابوالفضل بیهقی در نگارش متن ویژگی

شود؛ اما باید به این موعوع نیز آگاه بود که وی بسویار از بونصور مشویان، اسوتاد و راهنموای خوود در دیووان رسوائل

سوبک »شود؛ بنابراین را تی تشخیص داده می غزنویان، تأثیر گرفته است؛ این تأثیر در متن و شیوۀ کار ابوالفضل بیهقی به

گونوه تفواوتی موجوود که در میان منشأت بونصر و شاگردش، هوی بیهقی تقلیدی است از سبک نثر بونصرمشیان، چنان

(. 11: 2901) سینی کازرونی، « نیست

نثری است ساده و روان و بسیار نزدیوک بوه ؛نثر مرسل به معنی راست یا مستقیم است»مرسل است. تاریخ بیهقینثر

تیلف و صنایع لفظی و معنوی است و در قیقوت نثرنویسوی بوا ایون نووع نثور آغواز ،رگونه وزنمحاوره که خالی از ه

)شمیسوا، « تمام و رسوا منتقول کنود و که معنی را کامل یتنها بیان معنی است در دّ ،لغتۀ در نثر مرسل وظیف. شود می

اند، یبارت اسوت از: اطنواب؛ توصویف؛ استشوهاد و برشمرده تاریخ بیهقیهایی که برای نثر (. برخی از ویژگی91: 2970

هوا؛ تمثیل؛ تقلید از نثر تازی؛ ذف افعال به قرینه؛ ذف قسمتی از جمله؛ نوآوری در کواربرد افعوال؛ عومایر و جموع

ن نیتوه بودن سبک بیهقی بایود بوه ایو لغات، افعال، امثال و اصطال ات فارسی؛ استعمال لغات تازی و... . دربارۀ جذاب

(.10)همان: « کمتر کتابی است که بتواند با کهنگی زبان، این قدر برای خوانندگان خود جذبه داشته باشد»اشاره کرد که

(تاریخ جهانگشای جوینینثر و سبک عطاءملک جوینی ) 4ـ2

هنگوی جامعوه سبک یطاءالملک جوینی از نوع ادبی است؛ چراکه او بسیار تحت تأثیر اوعاع اجتمایی و سیاسی و فر

هوای طور نمونه از تفاوت مقدار اسوتفاده از نوام و وااه کرده است. این تأثیرها را به و شرایطی است که در آن زندگی می

تووان دیود. گفتنوی آمیز وی در توصیف وععیت لشیر چنگیز در مله به بخارا می به ابزار جنگی و یا بیان اغراق مربو

و لشویرها بور (. »... 00: 2938زاده، )قاسوم « یناصر القاء در اسلوب بیان هنری... اسوت اغراق از نیرومندترین »است که

رسیدند و بور گورد شوهر فود هریک چون دریای در مود می یدد مور و ملخ فزون بود و از صر و ا صاء بیرون. فود

(.201: 2907)جوینی، « کرد نزول می

الموثثر تواد و ناموه مرزبانو ترجمه یمینیروی به پایۀ این دست نیست و از کتابی یک جهانگشا»نظران معتقدند صا

تور تور و محیوم تور و جزیول نظر از نقایصی که دارد، از نثر یووفی یالمانوه رسد و به نثر یوفی شبیه است؛ اما صرف نمی

(.71: 9، د2901)بهار، « باشد می

کارگیری صونایع ادبوی تعمود و اصورار دارد و مطلبوی را کوه بوا نده در بهنثر فنی یا مصنوع، نثری را گویند که نویس»

تر اینیه توجه نثر فنی به لفو ساده ؛کند توان بیان کرد، با جمالتی مملو از صنایع ادبی بیان می کلمات ساده و متداول می

؛فنی( فقط انتقال پیوام نیسوت هدف او )نثر»کند که اظهار می آشیاراالحضره در تاریخ خود و آرایش کالم است. وصاف

خواست تاریخ بنویسد پونن جلود کتواب خوود را بوه مختصورترین وجهوی می نمایی است و اگر بلیه بیشتر درصدد هنر

المثل و اشعار یربی، درآمیختگی نظم و نثر و اطنواب از کثرت لغات یربی، استفاده از آیات و ا ادیث، عرب نوشت. می

(.31: 2971)تفضیلی، « های نثر فنی است ویژگی

نویسد که مخاطو قدر کوتاه و به قولی موجز می هم ایجاز دارد و هم اطناب؛ گاهی آن تاریخ جهانگشانثر جوینی در

کنود؛ خالصوه آنیوه کند و مطل را طوالنی می ها بسیار استفاده می یابد و گاهی نیز از مترادف سختی مضمون را درمی به

نظران با استناد به نوشتۀ خود جوینی یلت های مختلفی نوسان دارد؛ برخی صا به سب تاریخ جهانگشای جوینینثر


از خداونودان فضول و »نویسود: دانند؛ وی در دیباچۀ تاریخ خود می این موعوع را اشتغال و فرصت کافی نداشتن او می

وجوود ایشوان معموور و سوزد کوه بور الیمال از سا ت جالل ایشان دور باد و مبانی میارم و معالی بوه که یین -افضال

شود که پوای در راه اغتوراب رکاکت و قصور الفاظ و یبارت از راه کرم ذیل یفو و اقالت پوشانند؛ چه مدّت ده سال می

العنیبووت شوده و نقووش آن از صوحیفۀ خواطر محوو نهاده است و از تحصیل اجتناب نموده و اوراق یلوم نسن یلیوه

(.227 :2907)جوینی، « گشته...

نگاری و اسامی اشخاص تاریخ 5ـ2

کردن مدتی را از ابتدای امری یظیم، قدیم و مشهور تا ظهور امر ثانی کردن، تعیین تاریخ را در لغت وقت چیزی پدید»

ای، سرگذشت یا سلسله ایمال و وقایع و وادث قابول ذکور که یق اوست، رقمی که زمان را نماید، زمان وقوع واقعه

، ذیل تاریخ(. 2901)معین، « که به ترتی ازمنه تنظیم شده باشد

تاریخ در لغوت بوه معنوای »( و خالصه آنیه 02: 2901)روزنتال، « گاهی از وقت استتاریخ از نظر لغوی به معنای آ»

رود؛ در قرآن کوریم و ا ادیوث، تعیین زمان رویدادهاست؛ این وااه در یربی، فارسی و ترکی با مفاهیم متعدد به کار می

تواریخ چیوزی جوز سوند و مودرک » توان گفوت تر می (. در تعریفی دقیق9: 2903)ناجی، « وااۀ تاریخ به کار نرفته است

شوند: مدارک مادی و مدارک معنوی. مدارک مادی، ابنیوه و (؛ اسناد نیز به دو نوع کلی تقسیم می2: 2977)بیات، « نیست

هوا و تواند از آن استفاده کند. مدارک معنوی، کتاب نگار می شده در جوامع بشری است که تاریخ اشیاء و دیگر آثار ساخته

ها باقی مانده است. سینه نقل شده است؛ خاطراتی که از وادث در ذهن به صورت سینه و روایاتی است که بهآثار هنری

نویسم یوا از چهآن ام تا قدر بیرده ام التزام این من که این تاریخ پیش گرفته»گوید: ابوالفضل بیهقی دربارۀ اسناد خود می

(. بیشوترین اخبواری کوه بیهقوی از دیگوری نقول 2288: 2909بیهقی، « )من است یا از سماع درست از مردی ثقه ۀمعاین

وی در درجۀ اول از استادش، ابونصر مشویان کوه مودت نووزده سوال در دیووان »به بونصرمشیان مربو است؛ کند می

ل بیهقی ای بیشترین نقل قو رسالت زیر نظر او به خدمت دیوانی اشتغال داشته، اخباری نقل کرده است. با بررسی مقایسه

« های خواجه بونصر، اسوتادم و بونصور مشویان در هجوده موورد ذکور کورده اسوت از استادش بوده است که او را با نام

(. 299: 2971)خاتمی،

کنود کوه نویسوندگان دیگور از آن غافول نگاری بیهقی شیوۀ خاصی دارد. او به برخی از زوایای تاریخ توجه می تاریخ

ایوی پایوه اما غرض من آن است کوه تواریخ »ای جدید از تاریخ نگاری ایجاد کند: ت تا شیوههستند. بیهقی تالش کرده اس

که ذکر آن تا آخر روزگار باقی ماند و توفیق اتموام آن از ضورت صومدیت بنویسم و بنایی بزرگ افراشته گردانم؛ چنان

(.213: 2938)بیهقی، « خواهم

دادی الزم دارد تا کسی بتواند از مواد خوام، نسوجی لطیوف و فریبوا تاریخ نویسی هنر است؛ شمّی و استع»درهر ال

)بیونش، « نویسوی را بوه اود رسوانیده اسوت فراهم آورد. بیهقی از این موهبت به دّ ایلی برخوردار بوده و هنور تواریخ

2913 :32.)

بور معرفوی اشوخاص و افوزون چنوین گردد؛ هوم تاریخ می شدن نگاری موج مستند استفاده از اسم اشخاص در تاریخ

شوود؛ پو افزونوی کواربرد اسوامی در یوک کتواب و نوشوتۀ ها و ایمال این اشخاص نیز استناد می زندگی آنها، به گفته

نگاری است. بیان اسوم افوراد بوا بسوامدهای بودن تاریخ و ریایت اصول تاریخ دهندۀ توجه نگارنده به موثق تاریخی نشان


هوای مختلوف کند. نویسنده بوه روش ای است که نویسنده روایت می أثیرگذاری آنها در واقعهدهندۀ میزان ت مختلف نشان

هوا را در چهوار ایون روش تواریخ بیهقوی و تاریخ جهانگشای جوینیکند. در بررسی دو کتاب ها را به متن وارد می اسم

توان تقسیم کرد: بخش کلی می

. کند پردازی و ایجاد شناخت مناس ، او را به خواننده معرفی می تالف( گاهی نویسنده با بیان اسم فردی و با شخصی

کار دارد و یا موعوع اصلی وقایع هستند. و هایی است که با آنها بسیار سر این شیوه بیشتر دربارۀ شخصیت

یون افوراد به ا دهد. وقایع مربو کند و توعیح مختصری دربارۀ او می هایی اسم فردی را ذکر می ب( نویسنده در نمونه

پیوند مشخص و آشیاری با اشخاصی دارد که اسامی آنها به روش بخش الف بیان شده است.

بر نام آنها، اطالیوات بسویار مختصوری نیوز دربوارۀ آنوان بیوان شود که افزون ها به اشخاصی مربو می د( برخی اسم

)بیهقوی، « امیر فریغوون، امیور گوزگانوان... سن، پسر »نویسد: شود؛ مثالً بیهقی برای معرفی شخصی به نام سن می می

2938 :210.)

کننود کوه خواننوده هوی شوناخت قبلوی از آنهوا نودارد و اطالیوات د( گاهی جوینی و بیهقی نام افرادی را بیان موی

شود. شود؛ یعنی از جایی که نام آنها برده می خوانندگان از این افراد به وادث بعدی مربو می

یک شخص تنوع اسم برای 6ـ2

اند و به همین سوب اسوتخراد های متفاوتی بیان کرده صورت های افراد را به جوینی اسم ابوالفضل بیهقی و یطاءملک

بیشتر است؛ برای نمونه بیهقی بورای تاریخ بیهقیشود؛ البته این تغییر و تنوع در تر می بندی آنها دشوار آمار اسامی و طبقه

جایی و یا با کند. او برای اشاره به این شخصیت، نام او را با جابه ترکی مختلف استفاده می نام آسیغتگین غازی از یازده

سواالر، کند: آسیغتگین غازی، آسیغتگین اج ، غازی اج ، غازی اج سوااه کاستن بخشی از نام یا القاب ذکر می

سواالر ساالر خراسان، سوااه ساالر، غازی سااه ساالر، غازی، اج غازی، غازی سااه ساالر غازی، اج غازی سااه سااه

بار از کلمۀ غازی بهره جسوته 12کند، بیش از باری که آسیغتگین غازی را معرفی می 31خراسان؛ البته بیهقی از مجموع

درصد مجموع تیرار اسامی برای این نام است. 11است و این مقدار تیرار بیش از

از ایون « ذکر امام شهید یالءالدین محمود الختنوی »به ، در بخش مربو جوینیتاریخ جهانگشای یطاءملک جوینی در

الدین محمد الختنی، امام محمدی، امام سعید؛ به همین سب اسوتخراد برد: یالء شخص با سه نام و لق مختلف نام می

بورداری نیوز موجو شهای سنتی مانند فی شود. استفاده از روش و تجزیه و تحلیل آمار اسامی اشخاص بسیار سخت می

افزارهوای یابی بوه آموار مطموون و درسوت، از نورم شدن و افزایش خطا در نتاین خواهد شد. بنابراین برای دست طوالنی

، یک فرموت docxهای منظور با فرمت ای استفاده شد. برای استخراد آمار اسامی اشخاص، ابتدا متن کتاب مختلف رایانه

مویالدی، بوه رایانوه وارد شود و سوا بورای اسوتفاده از موتوور 1887ارد پو از سوال برای اطالیات متنی و بااستاند

تبدیل شدند و به جستجوی هدفمند پورداختیم. بوه Htmlاین اطالیات به فرمت internet explorerافزار جستجوی نرم

شیلی اسوت افزار به وی این نرمطور مطلوبی بهره گرفته شد. سیستم جستج افزار به این شیل از توانایی بسیار مناس نرم

شوود و بوه های متناظر با آن، در یک لحظه، با تغییر رنگ شناسایی می ای در قسمت جستجو، همۀ وااه که با نوشتن وااه

های منظور براساس فهرست آنهوا، بندی کتاب چنین پیروی از بخش شود. برای جلوگیری از خطا و هم نمایش گذاشته می

درنوگ بوا های کوتاه، بوی گر با مطالعۀ بخش تبدیل گردید تا کاربر و پژوهش htmlدی شد و به فرمت بن این دو اثر بخش


طوور کوه در ای که جزء موعویات جستجوی اوست، آن را در بخش جستجو ثبت و شمارش کنود. هموان مشاهدۀ وااه

های متنواظر ه به تغییر رنگ بخش( وااۀ بوسهل نوشته شده است کfindکنید، در بخش جستجو ) الف مشاهده می تصویر

متن با این وااه انجامیده است.

تصویر الف

بندی شد. طبقه Excelشده با نرم افزار پ از این مر له، اطالیات استخراد

تاریخ جهانگشای جوینیاسامی اشخاص در 7ـ2

فقط گواهی بوا توعویح نگارنوده ها های متنویی را ذکر کرده است؛ این اسم اسم تاریخ جهانگشایطاءملک جوینی در

شومار آورد؛ اموا بوه تووان پردازی می های بسیار اندکی این توعیحات را در جایگاه شخصیت آورده شده است. در نمونه

ها بدون اطالیات کافی از صا نام و با تیرار کمتری بیان شده است؛ بورای مثوال جووینی دربوارۀ ییوی از بیشتر اسم

چنگیز که اصل اسم مغوولی او ]»کند؛ او دربارۀ شخصیت چنگیزخان د اطالیات مفصلی ارائه میهای تاریخ خو شخصیت

هجری در مغولستان تولد یافته و پدرش یَسُوکای بَهادُر رئی و خان قبیلوه قایوت از 113تموچین است در دود سال

کند و خواننده از گذشتۀ چنگیزخان ارائه می(. جوینی اطالیات بسیاری 13: 2903آشتیانی، )اقبال« قبایل مغول بوده است

کند. های دیگر کتاب و مرتبط با چنگیزخان را مطالعه می با شناخت مناسبی از شخصیت منظور نگارنده، بخش

تاریخ جهانگشای جوینیها در بررسی آماری اسم 1ـ7ـ2

هوای متنوویی مویۀ سه جلدی، اسمتوان دریافت که این بخش از مج می تاریخ جهانگشای جوینیبا بررسی جلد اول

تیورار کم ها نفر در جلد اول این اثر آمده است که بیشتر این اسم 107از افراد مختلف را دربرگرفته است. درمجموع، نام

ها به بقیۀ اسم نیز فراوانی بسیار بیشتری نسبت ها تیرار است؛ البته بخش بسیار محدودتری از اسم و بخش اندکی از آن پر

شود: به سه بخش کلی تقسیم می تاریخ جهانگشای جوینیبر اساس این اطالیات، اسامی اشخاص در .دارد


تیرار است؛ اشخاصی که کم های الف( اسم

اشخاصی که پرتیرارتر است؛ های ب( اسم

د( سه نامی که بیشتر ار همه تیرار شده است.

تکرار کم های اسم 1ـ1ـ7ـ2

بسیار محودود و سوطح تیورار آن ها ذکر شده است. از این میان، برخی اسم جهانگشا تاریخنفر در جلد اول 107نام

نوام 17نوام فقوط دو بوار و 11است؛ به همین ترتیو بار نوشته شده ها فقط یک نام از مجموع کل نام 211اندک است.

ار شده است. بر اساس نموودار زیور این بخش نیز از چهار تا ده بار تیر های شود؛ بقیۀ اسم دیگر فقط سه بار مشاهده می

دهد. را تشییل می تاریخ جهانگشاشده در جلد اول های ثبت درصد کل اسم 13تیرار کم های این اسم

1نمودار

نام این بخش با درنظرگورفتن 211نام است که یک تا ده بار تیرار شده است؛ یعنی 117تیرار کم های جمع کل اسم

را به خود اختصاص داده است.تیرار، این میزان ثبت

با تکرار متوسط ها اسم 2ـ1ـ7ـ2

مرتبوه و بویش از آن تیورار شوده اسوت. ایون 22نام اشخاصی است که تاریخ جهانگشا، های بخش دوم از انواع اسم

هوایی با تیرار متوسط شامل نوام ها نفری است که در این کتاب ثبت شده است. اسم 107نفر از بین 21شامل نام ها اسم

شود؛ وجود این شی است که در نمودار، با اختالف متناس ، با شی مالیمی از نظر اختالف تعداد تیرار نشان داده می

شود. به بخش اسامی با تیرار متوسط در نمودار زیر مشاهده می های مربو مالیم در استفاده از نام

2نمودار


داده شده است.ها با تیرار متوسط در جدول زیر نمایش اسم

1جدول ردیف نام تعداد تکرار

2 جغتای 99

1 خان، کیوک کیوک 13

9 قاآن، منیوقاآن، منیو... مونیو 10

1 باتو 11

1 الملک الدین مظفر، مجیر الملک شرف الملک کافی یمر رخی، مجیر مجیرالملک کافی رخی، مجیر 11

1 قوت ایدی 11

7 ، یمه یمه نوین 20

0 کوچلک 27

3 الدین سلطان جالل 27

28 کورخان 21

22 تولی 29

21 ، تورکینا خاتون توراکینا 29

29 یلواد )صا یلواد( 21

21 نام، تیمش بوقا، تیمش تیمش 22

21 بیسو 22

21 خان ، اونک اونیخان 22

مرتبوه( سوه برابور اسوت؛ اموا در 99و 22برای کمترین تیرار و بیشترین تیورار ) ها در این اسم اختالف میزان تیرار

به بخش دوم تیرار شده است که به آن پرداخته خواهد شد. جمع کول نام با اختالف تیرار بیشتری نسبت 9بخش سوم،

در نموودار زیور فراوانوی شوود. شده را شامل می درصد کل اسامی ذکر 11است که 982با درنظرگرفتن تیرار ها این اسم

با تیرار متوسط در مقایسه با کل اسامی نشان داده شده است. ها اسم

3نمودار

پرتکرار های اسم 3ـ1ـ7ـ2

هوا های سه نفر مربو است که میزان بسوامد آنهوا بوا هموۀ اسوم به نام تاریخ جهانگشای جوینیپرتیرار در های اسم

این سه نفر یبارت است از: های متفاوت و بسیار باالتر است؛ اسم


تیرار شده است؛ جهانگشای جوینیبار در 211الف( چنگیزخان؛ این نام

بار تیرار شده است؛ 39ب( قاآن؛ نام اوکتای، پسر چنگیزخان، با اشیال مختلف )اوکتای قاآن، قاآن، اوکتای و...(

بار ثبت شده است. 02محمد و... د( سلطان محمد؛ این نام با تغییرات در شیل نام محمد، سلطان

تواریخ جهانگشوای به بقیۀ اسامی، کاربرد و پراکندگی بیشتری در کل متن پرتیرار نسبت های بر همین اساس این اسم شود. نام پرتیرار مشاهده می 21نام با 9دارد. در نمودار زیر تفاوت فراوانی استفاده از این جوینی

4نمودار

بار تیورار، 99بار تیرار تا 22، ها نام پرکاربرد از اسم 21شود، در استفاده از نمودار باال، مشاهده میطور که در همان

هوا دارد. اسوامی اشخاصوی اختالف زیادی وجود ندارد؛ اما فراوانی سه نام پرکاربرد، اختالف درخور توجهی با بقیۀ اسم

نوام پرکواربرد نیوز درمجمووع 9پرکاربرد، با شی مالیمی نوسوان دارد. نام 21بار ثبت شده است، مانند 28تا 2هم که

شده و تیرارها را به خود اختصاص داده است. نمودار درصد از مجموع کل اسامی ثبت 11بار تیرار شده است که 131

.دهد را نشان می جهانگشای جوینیگانۀ اسامی در زیر درصد استفاده از هر یک از انواع سه

5نمودار

تاریخ جهانگشای جوینی های مقایسۀ کلی اسم 2ـ7ـ2

استخراد شد. تعداد تیورار و درصود اسوامی بوا جهانگشای جوینینام اشخاص مختلف از جلد اول 107درمجموع،

ها، به شر زیر است: به تعداد ینوان چنین باتوجه تیرار و تیرار متوسط و پرتیرار، هم درنظرگرفتن بسامد آنها، کم

دهد؛ درصد مجموع اسامی را تشییل می 13بار تیرار، 117ینوان و 110تیرار با های کم الف( اسم

درصد از مجموع اسامی است؛ 11بار تیرار، 982ینوان و 21های با تیرار متوسط با ب( اسم

را جهانگشوای جووینی درصد از کول اسوامی 11بار تیرار، 131شود و با نام مربو می 9به های پرتیرار که د( اسم

گیرد. دربرمی


تاریخ بیهقیاشخاص در های اسم 8ـ2

استفاده شده است که هم از نظر انواع اسم و هم از نظر تعداد تیرار بورای هور نوام تاریخ بیهقیهای بسیاری در اسم

یدد آن فقوط یوک بوار ثبوت شوده اسوت و 213برد که نفر نام می 988درخور توجه است. بیهقی در جلد اول اثرش از

بنودی هماننود تقسویم هوا ن اگر اسوم نام چهار مرتبه تیرار شده است؛ بنابرای 23نام سه بار و 11نام دو بار، 12ترتی ، به

شود؛ البته یک تفاوت مشاهده خواهود به سه بخش تقسیم می تاریخ بیهقیبررسی شود، اسامی تاریخ جهانگشای جوینی

بوه سوه بخوش تاریخ بیهقیهای موجود در شد و آن هم فراوانی بسیار ذکر نام امیر مسعود خواهد بود؛ بنابراین اگر اسم

های با تیرار متوسط؛ د( نام تیرار؛ ب( اسم کم های گذاری کرد: الف( اسم توان نام این صورت می را بهتقسیم شود، آنها

امیر مسعود.

ها انتخاب شوده اسوت. بیهقوی در بندی به سب اختالف بسیارِ تیرار نام امیر مسعود با بقیۀ نام بخش سوم این تقسیم

بورد. نموودار زیور تنووع نوع مختلف و تیرار بسیار از امیر مسعود نوام موی با ت تاریخ بیهقیماندۀ جلد پنجم و ششم باقی

.دهد نشان می تاریخ بیهقیبندی باال در ها را بر اساس تقسیم استفاده از نام

6نمودار

تکرار کم های اسم 1ـ8ـ2

شود؛ این اسامی درمجمووع میبار تیرار 28، کمتر از تاریخ بیهقیماندۀ جلد پنجم و تمام جلد ششم نام در باقی 118

را در تاریخ بیهقی تشوییل ها درصد انواع اسم 07نام، با درنظرگرفتن تیرار، بیش از 11بار تیرار شده است و این 190

چهارم این به درصد نمایش داده شده است؛ بیش از سه تاریخ بیهقیتیرار در های کم دهد. در نمودار زیر ترکی اسم می

های یک بار تیرار تا چهار بار تیرار مربو است. نام، ها اسم

7نمودار


اسامی با تکرار متوسط 2ـ8ـ2

بوار آغواز 22نام مختلف با تیرار متوسط ثبت شده است؛ تیرار این اسامی از 93، تاریخ بیهقیشدۀ در بخش بررسی

239ترتیو محمود و ا مد بن سن، خواجۀ بزرگ، بهبه سلطان پذیرد. دو نامِ مربو تیرار پایان می 239شود و به می

تووان بار تیرار شده است و فراوانی آنها کمی بیش از سایر اسامی است؛ اما این دو نوام را در بخوش سووم نموی 213و

د بار تیرار شده است با نام امیر مسوعو 239جای داد؛ زیرا اختالف باالترین بسامد بخش دو یعنی نام سلطان محمود که

بخش دوم یعنوی اسوامی بوا تیورار متوسوط های پوشی، اسم ال و با کمی چشم این مرتبه است؛ با 2838در بخش سوم،

دهد. شی مالیمی دارد. نمودار زیر این شی مالیم و تعداد تیرار هر یک از اسامی را نشان می

8نمودار

)باقی ماندۀ جلد پنجم و جلود ششوم( بیوان شوده بیهقیتاریخ بار در 2117های بخش دوم با جمع کل تیرارها، اسم

گیرد کوه در نموودار بعودی های ذکرشده را دربرمی درصد اسم 18است. این میزان تیرار در مقایسه با تیرار بقیۀ اسامی،

شود. مشاهده می

9نمودار

نام امیر مسعود 3ـ8ـ2

بار از این شخصیت تواریخی نوام بورده اسوت. البتوه او 2109، تاریخ بیهقی شده از بیهقی، در بررسی قسمت مشخص

صوورت از امیور مسوعود بون 21های متفاوتی را به کار برده اسوت؛ بیهقوی بوه برای بیان نام مسعود بن محمود، ترکی

102 بوار؛ امیور، 009بار؛ امیور مسوعود، 93بار؛ سلطان مسعود، 2السُّلطانِ االیظمِ مسعود بن محمود، برد: محمود نام می

بار؛ 2بار؛ سلطان مسعود بن محمود، 2اهلل، بار؛ امیر شهید رعی 1بار؛ مسعود بن محمود، 3بار؛ مسعود، 13بار؛ سلطان،

2بار؛ امیر شهید مسوعود، 2الدوله مسعود بن محمود، بار؛ امیر شهاب 2الدوله مسعود، بار؛ امیر شهاب 9الدوله، امیر شهاب

بار. 2بار؛ سلطان شهید مسعود،


های مختلف نام یک شخصیت، بسویار اسوت. بیهقوی استفاده از ترکی تاریخ بیهقیها اشاره شد که در در ابتدای اسم

هوای تری از ووادث ضوور دارنود، نوام ویژه افرادی که در سیر زمانی طوالنی های تاریخ خود، به برای بیشتر شخصیت

جز نام آسیغتگین غازی که به آن اشواره شود، بورای نوام برخوی از او بهشده با القاب متفاوتی را ثبت کرده است. ترکی

های مختلف ثبت کرده است؛ ازجملۀ این افوراد بوه امیور های دیگر را نیز با تیرار و استفاده از ترکی ها و شخصیت اسم

یر صویری، مسعود بن محمود، محمود بن سبیتگین، بونصر مشیان، ا مد بن سن میمندی، محمد بن محموود، بووب

توان اشاره کرد. یلی قری و... می

هوای امیور، بسوتن وااه به مسعود غزنوی وارد شود و آن چرایی جموع مربو های ممین است به شمارش اسم اشیالی

الدوله است. توعیحاتی دربارۀ شیوۀ استفادۀ بیهقی از اسامی ارائه شد؛ با ایون توعویحات سلطان، امیرشهید و امیر شهاب

چنین در برخوی آنیه بیهقی فقط از القاب استفاده کرده باشد، بسیار ععیف است؛ او در شیوۀ نویسندگی خود، همگمان

کند. با هموۀ برد و آن را کم و زیاد می ها دست می از شواهدی که ذکر شد، به ترکی و نحوۀ چینش اجزای نام شخصیت

تیورار، 393اشیال وارد شود، باز هم نام مسعود بن محمود با هایی که ممین است به آنها این توعیحات، با کاستن اسم

اسوت و اخوتالف تواریخ بیهقوی شوده در وجود دارد، بیشترین نام اسوتفاده « مسعود»هایی که در ترکی آنها به نام باتوجه

درصد کل اسوامی 98تنهایی بار تیرار، به 393بسیاری با نام بعدی یعنی محمود غزنوی دارد. این نام، مسعود غزنوی، با

نشوان 28بسویار درخوور توجوه اسوت. نموودار تاریخ بیهقیشود؛ این میزان، تیرار یک نام در را شامل می تاریخ بیهقی

های های با تیرار متوسط و نام مسعود غزنوی درمجموع و با تیرار، چند درصد اسم تیرار و اسم های کم دهد که اسم می

دهد. شییل میرا ت تاریخ بیهقیشده در نوشته

11نمودار

تاریخ بیهقیبا تاریخ جهانگشای جوینیمقایسۀ بسامدهای آماری اسامی اشخاص در 9ـ2

نفور را ثبوت کورده 101نوام تواریخ جهانگشوا شده مشخص شد که یطاءملک جوینی در جلود اول به اطالیات ارائه توجه با

نفر نوشته شوده اسوت و در مقایسوۀ تعوداد نوام 988نیز نام بیهقی تاریخماندۀ فصل پنجم است. در بررسی فصل ششم و باقی

هوا نیوز توان دریافت اختالف بسیاری بین آنها وجود ندارد. این موعووع توی در ترکیو انوواع نوام موجود در این دو اثر می

تیورار، در ایون دو کتواب سط و پور تیرار و تیرار متو نظر کم که اختالف بسیاری بین انواع اسامی، از ای گونه شود؛ به مشاهده می

دهد. نشان می تاریخ جهانگشای جوینیو تاریخ بیهقیرا در ها شود. نمودار زیر شیوۀ کاربرد انواع اسم مشاهده نمی


11نمودار

تیرار کم های کاربرد اسم تاریخ جهانگشای جوینیدر این دو اثر کمی متفاوت است؛ در ها ترکی استفاده از اسم البته

، با درنظرگرفتن تیرار آنها، از ایون نووع تاریخ جهانگشای جوینیکه نزدیک به نیمی از کل اسامی ای گونه بسیار است؛ به

های با تیرار متوسوط تشوییل ها تیرار متوسطی دارد و نیمی از اسامی را همین اسم بیشتر اسم تاریخ بیهقیاست؛ اما در

ها، در دو کتاب نشان داده شده است. کاربرد اسامی، با درنظرگرفتن تیرار نامدهد. نمودار زیر اختالف میزان می

12نمودار

صوورت محسوسوی بوه تواریخ بیهقوی و تاریخ جهانگشوای جووینی با همۀ این توعیحات میزان استفاده از اسامی در

بوار 9211شود. ابوالفضل بیهقی تمایل بیشتری برای ذکر نام اشخاص دارد و این موعوع با ثبت نام افراد در مشاهده می

مشخص است. نمودار زیر ایون تاریخ جهانگشای جوینینفر در 2217و با درنظرگرفتن تیرار اسامی در مقابل ثبت اسم

دهد. تاب نشان میاختالف در کاربرد اسامی را در دو ک

13نمودار


گیری ـ نتیجه3

بوه یالقوۀ بسویار ابوالفضول بیهقوی در بیوان نوام افوراد بورای توجوه های اشخاص و فراوانی استفاده از آنها، با تعداد اسم

تواریخ جهانگشوای نفور و در 988از تواریخ بیهقوی است. در تاریخ جهانگشای جوینیکردن تاریخ خود، بیش از مستندنام است؛ اما تیرار آنها درخور توجه اسوت 21ها در دو کتاب فقط فرد نام برده شده است. اختالف اسم 107از جوینی

شده در نفر ثبت 107بار، اسامی 2217درمجموع تاریخ جهانگشاملک جوینی در و با اختالف بسیاری همراه است. یطاء

بنوابراین شخصیت کتاب خود را تیرار کرده است؛ 988مرتبه، نام 9211کند؛ اما ابوالفضل بیهقی کتاب خود را تیرار می

است. البته تیرار اسوامی افوراد بوا بسوامدهای مختلوف، تاریخ جهانگشای جوینیسه برابر ها تیرار اسم در تاریخ بیهقی

هوا و ایموال ی و گفتوه شک به زندگ ای است که نویسنده راوی آن است و بی دهندۀ میزان تأثیرگذاری آنها در واقعه نشان

بوودن تواریخ و ریایوت اصوول دهندۀ توجوه نگارنوده بوه موثوق شود؛ این موعوع نیز نشان این اشخاص استناد داده می

نگاری است. تاریخ

منابع

، چاپ دوم.نگاه :تهران، تاریخ مغول (.2903) اقبال آشتیانی، یباس -2

، چاپ سوم.زوار: تهران، (9و 2)د شناسی سبک(. 2901) بهار، محمدتقی -1

امیرکبیر. : تهران، شناسایی منابع و مثخذ (.2977له )بیات، یزیزا -9

هوای یادناموۀ ابوالفضول بیهقوی، مجمویوه سوخنرانی ،«تواریخ بیهقوی روش یلموی در کتواب »(. 2913) بینش، تقوی -1

.32و 281انسانی(، ، مشهد: دانشگاه مشهد )دانشیدۀ ادبیات و یلوم بزرگداشت ابوالفضل بیهقی

، به کوشش محمدجعفر یوا قی و مهودی سویدی، (تاریخ بیهقی. دیبای دیداری )متن کامل (2938بیهقی، ابوالفضل ) -1

.: سخنتهران

اکبر فیاض، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ سوم. ، تصحیح یلیتاریخ بیهقی(. 2909) --------- -1

چاپ دوم. ،سخن: تهران، ادبیات ایران پیش از اسالمتاریخ . (2971) تفضلی، ا مد -7

، چاپ ششم.هرم : تهران، تصحیح محمد قزوینی، تاریخ جهانگشای جوینی(. 2907، یطاءملک )جوینی -0

، چاپ دوم.پایا: هران، تفرهنگ تاریخ بیهقی. (2901) ا مد سینی کازرونی، -3

.زوار: تهران، بازگشت ادبی ۀدورپژوهشی در نثر و نظم (.2971د )خاتمی، ا م -28

.زوار: تهران، فن نثر در ادب فارسی، (2913) خطیبی، سین -22

، تهران: سمت، چاپ پنجم.انواع نثر فارسی(. 2931رستگار فسایی، منصور ) -21

.ویرع آستان قدس: مشهد، آزاداهلل اسد ۀترجم، نگاری در اسالم تاریخ و تاریخ(. 2901) فرانت روزنتال، -29

، چاپ دوم.میترا: تهران، شناسی نثر سبک(. 2970س )شمیسا، سیرو -21

، «تواریخ وصواف و تواریخ جهانگشوای جووینی تحلیل بینامتنی مختصوات ادبوی نثور (. »2938) زاده، سیدیلی قاسم -21 . 77و 31، 1، شماره1(، دورهشناسی نظم و نثر فارسی، )بهار ادب فصلنامۀ تخصصی سبک

، چاپ هشتم.راه رشد: تهران، فرهنگ فارسی (،2901) محمد معین، -21

.کتاب مرجع :تهران، نگاری تاریخ و تاریخ(. 2903) محمدرعا و دیگران ناجی، -27

the study of the comparison of the stylistics of persons...

Documents