ความสําคญัของการพัฒนาเว็บไซตส์ําหรับการบรกิารขอ้มลูของวท.

ศาสตราจารย ์ดร.ไพรัช ธชัยพงษ์เนคเทค/สวทช9:30-10:00 น.

27 กรกฎาคม 2554

สงัคมความรู ้

นยิาม

•สงัคมความรูห้มายถงึสงัคมซึ6งใชค้วามรูเ้ป็นทรัพยากรหลกัในการผลติแทนการใช ้ทรัพยากรเงนิและแรงงานอยา่งในอดตี•สงัคมความรู ้“สรา้ง แบง่ปันและใชค้วามรูเ้พื6อความเจรญิรุง่เรอืงและความเป็นอยูท่ี6ดขีองประชาชน”

wikipedia

http://www.modernization.com.cn/index2.htm

ความรูเ้ป็นตน้ทนุที6สําคญั•สงัคมความรูม้มีานานแลว้ มใิชเ่พิ6งเกดิใหม ่ตวัอยา่งเชน่สงัคมชาวประมงแบง่ปันความรู ้เรื6องการพยากรณ์อากาศในหมูข่องตน และความรูน้ึCไดก้ลายเป็นตน้ทนุของสงัคมชาวประมงเป็นตน้ •สิ6งที6เกดิขึCนใหมค่อื

�ดว้ยเทคโนโลยปีัจจบุนัสงัคมความรูม้ไิดถ้กูจํากัดดว้ยสภาพภมูศิาสตร์�เทคโนโลยปีัจจบุนับนัดาลใหเ้กดิการแบง่ปัน การเก็บและการเรยีกใช(้archiving

and retrieving) ความรูท้ี6กวา้งไกล�ความรูไ้ดก้ลายเป็นตน้ทนุที6สําคัญในยคุปัจจบุนั�ความสําเร็จของแตล่ะสงัคมจงึขึCนอยูก่บัการรูจ้ักใชป้ระโยชนจ์ากความรู ้

•หมายถงึการที6องคก์รใดองคก์รหนึ6งซึ6งมคีวามรูท้ี6มคีณุคา่ภายในของตนเองและสามารถสามารถแบง่ปันเพื6อยกระดับความสามารถในการแขง่ขันขององคก์ร•ทนุทางความรูบ้ง่วาการแบง่ปันทักษะและสารสนเทศเป็นการแบง่ปันพลัง•ทนุทางความรูเ้กดิจากการสะสมประสบการณ์ สารสนเทศ ความรู ้การเรยีนรูแ้ละทักษะของบคุคลหรอืพนักงานของกลุม่หรอืขององคก์ร •ในบรรดาตน้ทนุทางการผลติทัCงหลาย(เงนิ คน ความรู)้ ทนุทางความรูส้รา้งการแขง่ขันที6ยั6งยนืที6สดุ•มันอาจเก็บบันทกึเป็นสารสนเทศทางเทคนกิ (เชน่ในอตุสาหกรรมเคมแีละอเิล็กทรอนกิสเ์ป็นตน้) หรอืมันอาจอยูใ่นตัวบคุคลในรูปแบบของประสบการณ์หรอืทักษะที6บคุคลนัCนไดส้รา้งสมไว ้(เชน่ในอตสาหกรรมกอ่สรา้งหรอืโรงงานเหล็ก).•ทนุความรูเ้ป็นองคป์ระกอบที6สําคัญของทนุมนุษย์

ทนุทางความรู(้knowledge capital)

•สงัคมความรูต้อ้งการโครงสรา้งพืCนฐาน

1.กายภาพ: สถานที6ประชมุ, แผงตดิประกาศ, …..

2.เทคโนโลย:ี language, content sharing, mailing lists, web portals, wikis, chat rooms, videoconferencing, virtual meetings, collaborative development environments, distance education ...

•การผลกัดนัซอฟตแ์วรฟ์ร(ีFree software movement ) เป็นตวัอยา่งของความสําเร็จของสงัคมความรู ้

โครงสรา้งพืCนฐานของความรู ้

นยิามและววิฒันาการของสงัคมสารสนเทศ:สื6อและสื6อผสม

นยิามสื�อ(media)•ดั Cงเดมิสื6อจะหมายถงึที6ตวักลางในการเก็บและชอ่งทางรับสง่สารสนเทศและขอ้มลูอกีนัยหนึ6งคอืเครื6องมอืที6ใชใ้นการเก็บและรับสง่สารสนเทศหรอืขอ้มลู•บอ่ยครั Cงที6คํานีCจะใชใ้นความหมายเดยีวกบักนัสื6อสําหรับมวลชน(mass media) เชน่โทรทัศน ์วทิย ุหนังสอืพมิพ,์ อนิเทอรเ์น็ตเป็นตน้

Adapted from wikipedia

สื�อผสม(Multimedia)•สื6อผสมจะหมายถงึสื6อ(media)และสาระ(content) ที6ประกอบกนัทําใหไ้ดร้ปูแบบตา่งๆของสาระ •สื6อผสมจะหมายรวมถงึการผสมกนัระหวา่งอกัษรเสยีง ภาพนิ6ง แอนนเิมชนั วดิทิศัน ์ตลอดจนการมปีฎสิมัพันธร์ะหวา่งสอืกบัผูใ้ช ้

•อกัขระปรากฏบนแผน่อฐิเป็นสตูรในการหมักเบยีร์•หลกัฐานที6แสดงวา่ชนชาตสิมุาเรยีนที6อาศยัในประเทศเมโซโปเตเมยี(ปัจจบุันเป็นสว่นหนึ6งของอริัก)เมื6อ 3200ปีกอ่นครสิตกาลเป็นชนชาตแิรกที6รูจ้ักการเขยีน

Source:Who Began Writing? Many Theories, Few AnswersBy JOHN NOBLE WILFORD,The New York Times -- April 6, 1999

http://www.virtual-egypt.com

ยคุเริ6มตน้ของการเขยีน

ชิ!นสว่นกระดาษปาปิรสัในครสิศตวรรษที�4 ซึ�งมขีอ้ความอกัขระยวิเป็นบทสวดที�89:4-7ในคมัภรีไ์บเบลิฉบบัเกา่

ภาพวาดฝาผนังกอ่นประวตัศิาสตร์

http://www.oddee.com/item_93915.aspx

•ถํCา Lascaux อยูท่างตะวนัตกเฉยีงใตข้องฝรั6งเศส•ภาพบนฝาถํCายคุหนิ(15,000-10,000 กอ่นครสิตกาล) กวา่2,000 ภาพซึ6งสามารถแบง่ออกเป็น3กลุม่ไดแ้ก่ — ภาพสตัว ์ภาพมนุษยแ์ละสญัลักษณ์จตินการ(abstract signs)

•ถํCา Magura อยูท่างตะวันตกเฉียงเหนอืของบลุกาเรยีหา่งจากเมอืงหลวงโซเฟีย180กม.•ภาพวาดแสดงผูห้ญงิและชาย สตัว ์ตน้ไม ้เครื6องมอื ดวงดาวและดวงอาทติย ์กอ่นยคุบรอนซ(์3,000ปีกอ่นครสิตกาล)

•คมัภรีไ์บเบลิที6พมิพด์ว้ยเครื6องพมิพก์เูต็นเบริก์ระหวา่งค.ศ.1454-1455เป็นสญัลักษณ์ที6บง่ถงึการเริ6มตน้ “ยคุแหง่การพมิพห์นังสอื” (ตน้ฉบับยังเก็บไวท้ี6Library of Congress, US)

ยคุแหง่การพมิพห์นังสอื

คมัภรีไ์บเบลิพมิพด์ว้ยเครื6องพมิพก์เูต็นเบริก์ แทน่พมิพเ์ปลี6ยนตวัอกัษรได ้ของกเูต็นเบริก์

โยฮนั กเูต็นเบริ(์ค.ศ.1400 -1468), ชาวเยอรมนัผู ้ประดษิฐเ์ครื6องพมิพ์

หนังสอือเิล็กทรอนกิส(์eBook): Kindle DX (6 May 2009)

Amazon today unveiled a new,larger version of its Kindle ebookreader, which is aimed atstudents – and heralded as a potential saviour by some partsof the newspaper industry.

(guardian.co.uk, Wednesday 6 May 2009 )

วางขายราว

•วางตลาดฤดรูอ้นของสหรัฐอเมรกิาในราคา $489•ใชแ้สดงตําราและขา่วหนังสอืพมิพ์•จอขนาด 9.7 นิCวใหญก่วา่รุน่เดมิ(ซึ6งแสดงนวนยิาย paperback) ราว 2 เทา่•สามารถบรรจหุนังสอื 3,500 เลม่•แสดงไฟลแ์ละสารคดทีี6เคยแสดงบนPCไดด้ว้ย

•ผูซ้ ืCอสามารถเขา้ถงึ 60%ของตําราเรยีนของสํานักพมิพ ์Pearson, Wiley และ Cangage•ตอนเปิดตวับรษิัทอเมซอนจะลดราคาผู ้ประสงคส์มัครเป็นสมาชกิระยะยาวของNew York Times, Washington Post และBoston Globe (ซึ6งกําลงัมปีัญหาดา้นธรุกจิที6ใชก้ระดาษ)

ปรมิาณการขายAmazon e-book สงูกวา่หนงัสอืธรรมดาเป็นคร ั!งแรกเมื�อปลายปีค.ศ.2009 (guardian.co.uk, 28 Dec 2009)

ววิฒันาการของระบบโทรศพัท์

มอืถอืและแท็บเบล็ต

นยิาม 1G(ยคุค.ศ.1980)•พัฒนาเพื6อใชส่ื6อสารดว้ยเสยีงเทา่นัCนใชเ้ทคโนโลยอีานาล็อกนยิาม2G/2.5G(ยคุค.ศ.1990)•ระบบดจิทิัลตัวอยา่งเชน่ระบบGSM เป็นระบบเทคโนโลย2ีG •ใชเ้ทคโนโลยทีี6เรยีกวา่TDMA•นอกเหนอืจากเสยีงแลว้ยังสามารถรับสง่ขอ้มลูที6 9.6kbps/14.4kbps.•ตอ่มาไดร้ับการปรับปรุงใหร้ับสง่ไดถ้งึ114kbpsดว้ยระบบทีเรยีกวา่ GPRS•GSMที6มGีPRS เป็นเทคโนโลยทีี6จะนําไปสู ่3GดังนัCนมันจงึมักได ้ชื6อวา่เป็น 2.5G •เชื6อกันวา่ไมช่า้GSM ก็จะคอ่ยๆหมดไปและจะถกูแทนที6ดว้ยระบบ3Gนยิาม 3G(ยคุค.ศ.2000)•นอกจากเสยีงแลว้ยังมอีนิเทอรเ์น็ตความเร็วสงูในการรับสง่ขอ้มลูภาพวดีโิอและเพลงคณุภาพเดยีวกบัที6ฟังจากซดีี•อตัราเร็วขอ้มลูไมต่ํ6ากวา่ 2 Mbps

•เมื6อวนัที6 15 มกราคม 2553 บรษิัทLG Displayของเกาหลแีถลงผลการพัฒนากระดาษอเิล็กทรอนกิสข์นาดแผน่หนังสอืพมิพ ์•ความกวา้ง 19 (250x400 มม.)ทําใหข้นาดเกอืบเทา่กระดาษ A3 ของหนังสอืพมิพ ์•ความหนา 0.3 มลิลเิมตรและหนัก 130 กรัม•กระดาษอเิล็กทรอนกิสน์ีCสามาราถให ้ความรูส้กึคลา้ยการอา่นหนังสอืพมิพจ์ากกระดาษธรรมดา•เทคโนโลยเีป็น TFT (Thin Film Transistor) สรา้งบนแผน่โลหะบางบดิได ้(metal foil)แทนที6จะอยูบ่นแผน่กระจกตามปกต ิ

กระดาษอเิล็กทรอนกิสบ์ดิได ้ขนาดเทา่หนา้หนังสอืพมิพ์

http://www.digitimes.com/news/a20100115PR201.html

http://www.nytimes.com/2009/10/27/business/media/27audit.html

http://barrdear.com/john/2009/10/28/the-death-throes-of-us-newspapers/

Internetclient/server

world wide web(web 1.0)

Web 2.0 เว็บ 1.0•เจา้ของเว็บสรา้งเว็บขึCนมา•การเพิ6มสาระใหมล่งไปบนเว็บไซต์ของตนตอ้งกระทําโดยตนเองเพื6อเชื6อมโยงกบัเว็บผูอ้ื6น•ผูอ้ื6นสามารถเชื6อมโยงเขา้มาได ้เชน่กนั

เว็บ2.0•Wikipedia ซึ6งเป็นสารานุกรมออนไลนเ์กดิจากสมมตฐิานที6ไมน่่าเชื6อวา่การเตมิสาระลงไปในสารานุกรมนัCนสามารถกระทําได ้โดยผูใ้ชเ้ว็บคนใดก็ได ้•เว็บสงัคม(social web)ผูใ้ชเ้ตมิสาระดว้ยผูใ้ชเ้องเชน่ Hi5, MySpace, Facebook, Friendster Twitter, etc.

สถติกิารใชอ้นิเทอรเ์น็ตโลก

•ประชากรโลก:~6,700 ลา้นคน•ผูใ้ชอ้นิเทอรเ์น็ต:~1,700 ลา้นคน

(ณ กนัยายน พ.ศ.2552)

http://www.internetworldstats.com/stats.htm

การหลอมรวมกนัของเทคโนโลย ีC+C

The Digital Economy

ความสําคญัของการทําเว็บไซต ์วท.(รัฐบาลอเิล็กทรอนกิส)์

UN E-Government Survey 2010(192 UN Member States)

2008 2010Republic of Korea 6 1Singapore 23 11Malaysia 34 32Japan 11 17Thailand 64 76

การเปรยีบเทยีบรัฐบาลอเิล็กทรอนกิสร์ะหวา่งประเทศ(UN Global E-Government Survey 2010)

สหประชาชาต(ิUN)ไดท้าํการสาํรวจความพรอ้มทางรฐับาลอเิล็กทรอนกิส์มากกวา่ 50,000 เว็บไซตข์อง 192 ประเทศสมาชกิแลว้จดัอนัดบัความพรอ้มของประเทศเหลา่นี!ประจําปี2553(The E-Government Readiness Survey 2010)

การวดัความพรอ้มอาศยัดชัน ี3 ลกัษณะดงันี!1.ดชันกีารใหบ้รกิารออนไลน ์(Online service index)แบง่เว็บไซตเ์ป็น5ระดบั กลา่วคอื เริ6มตน้(emerging), ปรับปรงุ(enhanced), ปฏสิมัพันธ ์(interactive), ธรุกรรม(transactional) , การเชื6อมโยง(connected)

2.ดชันโีครงสรา้งพื!นฐานโทรคมนาคม(Telecommunications infrastructure index): PC’s/ประชากร 100 คน, ผูใ้ชอ้นิเทอรเ์น็ต/ประชากร100 คน, โทรศพัทป์กต/ิประชากร 100 คน, โทรศพัทเ์คลื6อนที6/ประชากร100คน;Broadband/ประชากร 100 คน.

3.ดชันตีน้ทนุกําลงัคน(Human capital index) : ไดม้าจากดชันกีารศกึษาของ UNESCO และ UNDP ซึ6งวดัอตัราสว่นประชากรผูใ้หญท่ี6รูห้นังสอืและอตัราสว่นประชากรที6เขา้เรยีนชั Cนประถมมัธยมและอดุมศกึษา

ดชันบีรกิารออนไลน์

ระดบัที� 1 เร ิ�มตน้(Emerging):บรกิารขอ้มลูนโยบายสาธารณะ, การกํากบัดแูล,กฏหมาย,ระเบยีบ,เอกสารและบรกิารของรัฐ, การเชื6อมโยงไปยังกระทรวง กรม และหน่วยงานอื6นของรัฐ ประชาชนเขา้ถงึสารสนเทศไดง้า่ยไมว่า่จะเป็นอะไรที6ใหมใ่นระดับรัฐบาลกลาง กระทรวงและสามารถเขา้ไปถงึสารสนเทศที6เก็บยอ้นหลงัระดบัที�2 ปรบัปรงุ(Enhanced): การตดิตอ่ระหวา่งรัฐและประชาชนทัCงทางเดยีวและสองทางที6ปรับปรงุสมํ6าเสมอเชน่เอกสารบรกิารและแบบฟอรม์ขอรับบรกิารdownloadไดเ้ป็นตน้ เว็บไซตม์เีสยีงและภาพวดิโีอหลายภาษา บรกิารทางอเิล็กทรอนกิสห์รอืขอ้มลูสว่นตนที6ประชาชนสามารถรอ้งขอใหส้ง่เป็นกระดาษไปยังบา้นของประชาชนได ้

ระดบัที� 3 ธุรกรรม(transcational): ปฏสิมัพันธส์องทางระหวา่งรัฐกับประชาชนซึ6งรวมการรอ้งขอจากรัฐและใหข้อ้มลูแกร่ัฐดา้นนโยบาย โครงการ ระเบยีบ ฯลฯ มรีะบบการตรวจสอบบคุคลที6เขา้ทําธรุกรรมกบัรัฐได ้สามารถใหบ้รกิารธรุกรรมที6มใิชก่ารเงนิเชน่ การโวตทางอเิล็กทรอนกิส ์รับแบบฟอรม์และสง่แบบฟอรม์ กรอกแบบภาษีออนไลน ์ขอใบอนุญาตทางออนไลน ์เป็นตน้นอกจากนีCสามารถทําธรุกรรมอเิล็กทรอนกิสก์ารเงนิบนเครอืขา่ยที6มั6นคงปลอดภัย

ระดบัที� 4 บรกิารเชื�อมโยง(connected):.ใชเ้ว็บ2.0และอปุกรณ์อื6นเพื6อใหป้ระชาชนรอ้งขอและแสดงความเห็นอยา่งกา้วหนา้ เชื6อมโยงขอ้มลูสารสนเทศและความรูร้ะหวา่งกระทรวงและกรมอยา่งบรูณาการปราศจากรอยตอ่ เคลื6อนยา้ยจากรัฐเป็นศนูยก์ลางไปเป็นประชาชนเป็นศนูยก์ลาง สรา้งสิ6งแวดลอ้มที6ใชป้ระชาชนใหม้สีว่นรว่มในการตดัสนิใจของรัฐ

Online service index Supplementary e-participation index

ตงัอยา่งที61 Belgium eGovernment : Portal Belgium

ตวัอยา่งที6 2 Bahrain eGovernment ใช ้Web 2.0(เพื6อ citizen centric)

ดชันโีครงสรา้งพืCนฐานโทรคมนาคม

•PC ตอ่ประชากร 100 คน •ผูใ้ชอ้นิเทอรเ์น็ตตอ่ประชากร 100 คน•จํานวนเลขหมายโทรศพัทต์อ่ประชากร 100 คน•จํานวนผูใ้ชโ้ทรศพัทม์อืถอืตอ่ประชากร 100 คน•จํานวนผูใ้ชb้road bandตอ่ประชากร 100 คน

•ดชันแีตล่ะตวัไดน้ับการnormalizedโดยการนําดชันตีวันัCนของประเทศนัCนลบดว้ยดชันขีองประเทศตํ6าสดุแลว้หารดว้ยผลตา่งระหวา่งประเทศสงูสดุกบัประเทศตํ6าสดุ•ตวัอยา่งเชน่หากประเทศ “x” มผีูใ้ช ้อนิเทอรเ์น็ต 36.69ตอ่ประชากร 100 คนและคา่นีCของประเทศตํ6าสดุคอื 0 และประเทศสงูสดุคอื 88.87 แลว้เราจะดชันนีีCของประเทศ “x” วา่

•ดชันโีครงสรา้งพืCนฐานโทรคมนาคมของประเทศ “x”จะไดจ้ากการคํานวณเลขคณติอยา่งงา่ยวา่เป็นคา่เฉลี6ยของดชันทีั Cง 5 ตวักลา่วคอื

ดชันตีน้ทนุกําลงัคน

•ประกอบดว้ยดชัน ี2 ตวักลา่วคอือตัราการรูห้นังสอืของผูใ้หญร่วมกบัอตัราการลงทะเบยีนเรยีนหนังสอืชั Cนประถม(primary) มัธยม(secondary)และอดุมศกึษา(tertiary)•UNESCOเป็นแหลง่สําคญัของขอ้มลูทั Cงสองประเภท•สว่นที6ขาดไปไดจ้ากขอ้มลูจาก 2009UNDP Human Development Report

•ดชันทีั Cงสองไดร้ับการnormalizedโดยการนําคา่ของประเทศนัCนลบดว้ยคา่ดชันขีองประเทศตํ6าสดุแลว้หารดว้ยผลตา่งระหวา่งคา่าประเทศสงูสดุกบัประเทศตํ6าสดุ•ตวัอยา่งเชน่หากประเทศ “x” มอีตัราการรู ้หนังสอืของผูใ้หญ ่66.8ตอ่ประชากร 100คน คา่ของปรเทศตํ6าสดุ 28.7%และประเทศศูงสดุ 99.5% แลว้เราจะไดว้า่ ดชันตีน้ทนุกําลงัคนของประเทศ”x

•ดชันตีน้ทนุกําลงัคนของประเทศ“x”จะไดจ้ากคา่เฉลี6ยถว่งนํCาหนักของดชันนียอ่ยทั CงสองดงันีC

ตวัอยา่งดัชนบีรกิารออนนไ์ลน์

ดชันกีารมสีว่นรว่ม

ตวัอยา่งดชันโีครงสรา้งพืCนฐานโทรคมนาคม

ตวัอยา่งดชันตีน้ทนุกําลังคน

มารตรฐานสื6อดจิทิัล

มารตฐานและการกําหนดมาตรฐาน

• การกําหนดมาตรฐาน(standardization) คอืกระบวนการพัฒนาและตกลงมาตรฐาน

• มาตรฐานจะปรากฎเป็นเอกสารที6บง่รปูแบบเดยีวกนัของคณุสมบตั ิเงื6อนไข วธิกีาร กระบวนการหรอืการปฏบิตั ิ

• มาตรฐานอาจเกดิอยา่งไมเ่ป็นทางการแตเ่กดิจากคนสว่นใหญร่ว่มกนัใช(้de facto )อยา่งกวา้งขวางจนเป็นที6นยิม

• บางมาตรฐานเกดิอยา่งเป็นทางการ(de jure)ตามความตอ้งการของกฏหมาย ตวัอยา่งเชน่มาตรฐานที6กําหนดโดย International Organization for Standardization (ISO) หรอื American National Standards Institute (ANSI)เป็นตน้ มาตรฐานนีCจะกําหนดอยา่งเป็นเป็นอสิระจากผูผ้ลติสนิคา้

• วตัถปุระสงคข์องการกําหนดมาตรฐานก็เพื6อชว่ยใหส้นิคา้– อสิระจากผูผ้ลติรายใดรายหนึ6ง – ความเขา้กนัได(้compatibility)– ทํางานรว่มกนัได(้interoperability) – ความปลอดภัย(safety), – ผลติซํCาได(้repeatability), – มคีณุภาพ(quality)

wikipedia

ปัญหาสื6อดจิทิัล

เสยีเวลาปรับแตง่

จําไมไ่ดแ้ลว้ใช ้ขนาดอกัษรเทา่ไร

โห!! สรา้งสารบญัเสยีเวลาจัง

ฟอนต ์Error

เปิดแลว้ฟอรแ์มตเสยีเปิดไมไ่ดน้ะ

คนละ version

การจัดการสื6อดจิทิัล

• มกีารถา่ยทอดและจัดเก็บอยา่งเป็นระบบ• การเขา้ถงึไดอ้ยา่งทั6วถงึ • มมีาตรฐานเพื6อการนํามาใชใ้หมไ่ดห้ลายๆ ครั Cง• มกีารไหลเวยีนผา่นกระบวนที6สรา้งคณุคา่ อนัจะ

สง่ผลถงึประสทิธภิาพโดยรวมที6สงูขึCนขององคก์ร/หน่วยงาน

• มกีารใชเ้ทคโนโลยเีป็นเครื6องมอื เพื6อชว่ยแปลงความซํCาซอ้นในการทํางานเป็นความรว่มมอื

ทวศีักดิ� กออนันตกลู. วฒันธรรมการจัดการความรู ้สวทช.

มาตรฐานสื6อดจิทิัล

• มาตรฐานการตั Cงชื6อโฟลเดอรแ์ละแฟ้มเอกสาร• มาตรฐานการสรา้งเอกสารงานพมิพ์• มาตรฐานเอกสารเว็บ• มาตรฐานการสรา้งสื6อนําเสนอ• มาตรฐานเสยีงดจิทิัล• มาตรฐานภาพนิ6งและภาพเคลื6อนไหวดจิทิัล• มาตรฐานสื6อมัลตมิเีดยี• ฯลฯ

• ชว่ยกนัพัฒนาเว็บไซตร์ัฐบาลเพื6อประโยชนส์าธารณะและยกระดบัรัฐบาลอเิล็กทรอนกิสข์องประเทศ

• รว่มกนัทําความเขา้ใจและกําหนดมาตรฐานสื6อดจิทิลั• รว่มกนัรณรงค ์สง่เสรมิการใชง้านมาตรฐานสื6อดจิทิลั• รว่มกนัพัฒนา ปรับปรงุขอ้กําหนด มาตรฐาน

กระบวนการที6เกี6ยวขอ้งกบัสื6อดจิทิลั

สรปุ

ขอบคณุ

ภาคผนวก:มาตรฐานสื6อดจิทิลั

สํานักงานมาตรฐานผลติภณัฑอ์ตุสาหกรรม (สมอ.)กระทรวงอตุสาหกรรม

ระบบรหสัอกัษรและสญัลกัษณ์(character encoding system)

• หมายถงึรหสัที6ทําใหเ้กดิการจับคูร่ะหวา่งอกัษรหรอืสญัญลกัษณ์หนึ6งๆเขา้กบัสญัญาณไฟฟ้าเพื6อใหเ้กดิการสง่อกัษรหรอืสญัญลกัษณ์นัCนทางโทรคมนาคมหรอืเพื6อการเก็บรักษาอกัษรหรอืสญัญลกัษณ์นัCนไวใ้นคอมพวิเตอร์

Samuel F. B. Morse (1791-1872)Jean-Maurice-Émile Baudot(1845 – 1903),

•American Standard Code for InformationInterchange•1st edition 1963, 1st revision 1967,latest revision 1986

ยนูโิคด(UNICODE)

•รหสัแอสกีCมขีนาด 7 บติจงึสามารถแทนอกัษรและ

สญัญลกัษณ์ไดเ้พยีง 128 ลกัษณะหรอืแมน้จะขยายขึCน

ไปเป็น 8 บติเพื6อใชก้บัอกัษรและสญัญลกัษณภาษาอื6นก็

แทนไดเ้พยีง256 ลกัษณะเทา่นัCน

•จงึมคีวามจําเป็นในการพัฒนายนูโิคดเพื6อให ้

คอมพวิเตอรส์ามารถมรีหสัครอบคลมุอกัษรและ

สญัญลกัษณ์ของภาษาทั6วโลกโดยครั Cงแรก (ค.ศ.1988)

เสนอใช ้16 บติ(2 ไบต)์ทําใหส้ามารถแทนไดถ้งึ 65,536

ลกัษณะ

•ปัจจบุนัยนูโิคดขยายออกไปถงึ 32 บติ(4 ไบต)์

ครอบคลมุมากกวา่107,000อกัษรและสญัญลกัษณ์ของง

ภาษาทั6วโลก

wikipedia

ฟอนต(์Font)(1/2)•ดั Cงเดมิฟอนตจ์ะบงถงึขนาดและรปูแบบของอกัษรหรอืสญัญลกัษ์โลหะที6ใชใ้นการเรยีงพมิพ์เทา่นัCน•ตั Cงแตย่คุค.ศ.1900เป็นตน้มาฟอนตไ์ดก้ลายมาเป็นดจิติัลใชใ้นระบบคอมพวิเตอร ์•ดงันัCนฟอนตใ์นยคุนีCมักจะหมายถงึคอมพวิเตอรฟ์อนตซ์ ึ6งก็คอืไฟลอ์เิล็กทรอนกิสท์ี6เก็บชดุของอกัษรและสญัลกัษณ์ (characters, glyphs, or symbols such as dingbats)

Metal typeset

ตวัอยา่งฟอนต์

ตวัอยา่งฟอนตข์องไมโครซอฟท์

ฟอนต(์Font)(2/2)•ฟอนตจ์ะบง่ประเภท(family)ลักษณะ(faces)และขนาด(point)•การแสดงฟอนตบ์นจอคอมพวิเตอรท์ี6แพรห่ลายจะแสดงเป็นลกัษณะที6เรยีกนัวา่บติแม็ป(bitmap)หรอืบางที6ก็เรยีกกนัวา่ราสเตอร(์raster)•การแสดงจะมลีักษณะเป็นจดุหลายจดุภายในกรอบสี6เหลี6ยม แตล่ะจดุแทนดว้ย 1 ไบต์(8บติ)หรอื 3 ไบต(์24บติ)เพื6อใหไ้ดส้ทีั Cงสามที6ละเอยีด•ความละเอยีดในการแสดงจะขึCนอยูก่บัจํานวนจดุตอ่นิCว(dpi: dot per inch)

การแสดงภาพแบบบติแม็ป

ไฟลเ์สยีง(audio file)• เสยีงดจิทิัลเกดิจากการสุม่(sample)อยา่งสมํ6าเสมอของเสยีงอะนาล็อก• ขอ้มลูที6ไดจ้ากการสุม่จะมคีา่เป็นดจิทิัลเก็บไวใ้นไฟลข์องคอมพวิเตอร์• เมื6อตอ้งการฟังเสยีงเราสามารถแปลงขอ้มลูที6เก็บไวก้ลับไปเป็นเสยีงอะนาล็อกเดมิได ้• ขอ้มลูดจิทิัลที6เก็บไวอ้าจมลีักษณะเทา่เดมิuncompressed)หรอืลดขนาด(compressed)เพื6อ

ประหยัดพื6นที6ในคอมพงิเตอรไ์ด ้• ดังนัCนไฟลจ์งึม3ี ลักษณะ:เทา่เดมิ(uncompressed) ลดขนาดแบบไมส่ญูเสยี(lossless

compression)และลดขนาดแบบสญูเสยี(lossy compression)

ตงัอยา่งการแปลงจากอนาล็อกเป็นดจิทิัล(แบบ PCM)•เราจะสงัเกตวา่สญัญานลกัษณะไซนไ์ดร้ับการสุม่อยา่สมํ6าเสมอและเปลี6ยนเป็นคา่ดดจิทิัลตรงจดุที6สุม่ดงันีC 7, 9, 11, 12, 13, 14, 14, 15, 15, 15, 14, ฯลฯ•เมื6อแปลงคา่นีCเป็นไบนารกี็จะไดค้า่ 0111, 1001, 1011, 1100, 1101, 1110, 1110, 1111, 1111, 1111, 1110, ฯลฯ

wikipedia

http://www.fileinfo.com/filetypes/audio

ประเภทของไฟลเ์สยีง

ตวัอยา่งรายละเอยีดของไฟลเ์สยีง

กลอ้งดจิทิัลCCD: Charge Couple Device

Olympus EVOLT E-330•7.5-megapixel NMOS solid state image sensor•2.5-inch color LCD monitor with vertical tilt design and Live View capability•JPEG, uncompressed TIFF, and RAW file formats •Images saved on CompactFlash cards and Microdrives, as well as xD-Picture cards •USB cable for fast connection to a computer (USB auto-connect for driverless connection to Windows Me, 2000, XP, and Vista, and Mac OS 8.6 or greater)

http://www.fileinfo.com/filetypes/image

ประเภทของไฟลภ์าพนิ6ง

•JPEG ยอ่มาจาก Joint Photographic Experts Groupซึ6งเป็นคณะกรรมการพจิารณามาตรฐานไฟล์ภาพประเภทนีC

•ปัจจบุันมชีื6อเป็นทางการวา่ITU – T JTC1/SC2/WG10.

•ไฟลJ์PEG รุน่แรกเริ6มประกาศเมื6อค.ศ.1986มวีตัถปุระสงคท์ี6จะยอ่บบีอดัภาพถา่ยธรรมชาตทิัCงส(ี24 บติหรอื16.7ลา้นส)ีหรอืขาวดํา(8 บติหรอื256ระดับ)

• การลดขนาด(บบีอัด)เป็นลักษณะสญูเสยีสารสนเทศ กลา่วคอืภาพที6ลดขนาดจะเลวกวา่ภาพเริ6มตน้

•อยา่งไรก็ดJีPEGไดอ้าศัยคณุลักษณะสายตาของมนุษยท์ี6ทนตอ่การสยูเสยีสารสนเทศนัCนได ้

ตวัอยา่งไฟลภ์าพนิ6งชนดิ JPEG

•ภาพทัCงสองนีCเป็ภาพเดยีวกนัหรอื?•ภาพขวาเป็นภาพเริ6มตน้นําออกมาจากกลอ้งโดยตรง•ภาพดา้นซา้ยเป็นภาพหลงัจากใช ้Photoshopบบีอัดลดสารสนเทศเหลอื60%

http://www.photoshopessentials.com/essentials/jpeg-compression/

ตวัอยา่งไฟลภ์าพนิ6งชนดิ GIF• GIFยอ่มาจากThe Graphics Interchange Format (GIF) • มลีกัษณะของบติแม็ปเสนอโดยบรษิัทCompuServe เมื6อค.ศ. 1987 และเป็นที6นยิมใช ้

เนื6องจากการสนับสนุนและการป้อนลงเครื6อง(portability)ที6ดี• ลกัษณะ 8 บติตอ่พกิเซลทําใหเ้รยีกใชส้ไีด ้ 256 สจีากจํานวนส ีRGB ทั Cงหมด16.7ลา้นสี

(24-บติ) • นอกจากนีCยังใชใ้นงานแอนนเิมชนัโดยแตล่ะเฟรมเลอืกสเีป็นอสิระจาก256สเีป็นจากกนั • ดว้ยขอ้จํากัดจํานวนสจีงึทําใหG้IFTเหมาะสําหรับที6งา่ยกลา่วคอืภาพเสน้ ภาพกราฟฟิก

และโลโกเ้ป็นตน้แตไ่มเ่หมาะสําหรับภาพถา่ยสจีากกลอ้งและภาพวาดที6มลีักษณะสทีี6ตอ่เนื6อง

• GIFใชว้ธิบีบีอัดที6ปราศจากการสญูเสยีสารสนเทศ

line drawing textual image photograph imagepainting

ความสิCนเปลอืงหน่วยความจําของภาพนิ6ง

•สมมตเิรามภีาพขนาด6x4นิCวที6150 dpi เราจะคํานวณดังนีC(6 inches x 150 dpi) x (4 inches x 150 dpi)=900x600 pixels= 540,000 pixels

•เนืCอที6หน่วยความจําสําหรับภาพส(ีRGB)จงึเป็น•540,000 x 3 = 1.6 ลา้นไบต์

•สําหรับ “x3” จะหมายถงึ 3 ไบตข์องส ีRGB ตอ่พกิเซลหรอืนั6นคอืระดับสไีดถ้งึ 24 บติ(16.7ลา้นส)ีตอ่พกิเซล•กรณี 8 บติตอ่พกิเซล(ขาวดําหรอื256ส)ีหรอืภาพลายเสน้จะใช ้1 บติติ6พกิเซล(1/8 ไบต)์ก็จะสิCนเปลอืงนอ้ยลง

ภาพเคลื6อนไหวดจิทิลั

ตวัอยา่งการคํานวณปรมิาณขอ้มลูวดิโีอ• คณุสมบตัิ

– แตล่ะพกิเซลใชส้ขีนาด 24 บติ – ขนาดเฟรม 640x480 พกิเซล – จํานวนเฟรม 25 เฟรมตอ่วนิาที

• ตอ้งการทราบวา่ใน 1 ชั6วโมง(3600วนิาท)ีตอ้งสง่ขอ้มลูเทา่ไร?– จํานวนพกิเซลตอ่เฟรม= 640 * 480 = 307,200 – จํานวนบติตอ่เฟรม= 307,200 * 24 = 7,372,800 = 7.37 เมกะบติ– จํานวนบติตอ่วนิาท ี(BR) = 7.37 * 25 = 184.25 เมกะบติตอ่วนิาท ี– ดงันัCนจํานวนขอ้มลูใน1ชั6งโมง = 184 * 3600 วนิาท=ี 662,400 เม

กะบติ= 82,800 เมกะไบต=์ 82.8 กกิะไบต ์

wikipedia

ประเภทของไฟลว์ดิโิอ

http://www.fileinfo.com/filetypes/video

ววิัฒนาการของการบบีอดัขอ้มลูภาพเคลื6อนไหวดว้ยมาตรฐาน MPEG

(MPEG: Moving Picture Experts Group )

http://www.althos.com/tutorial/MPEG-Tutorial-moving-picture-experts-Group-Book-page-19.html

•MPEG-1 เป็นมาตรฐานในการบบีอดัขอ้มลูวดิโีอและเสยีงชนดิสญูเสยีสารสนเทศ•เริ6มใชเ้มื6อคศ1993•วตัถปุระสงคเ์พื6อบบีอดัขอ้มลูดบิของVHSดจิทิลัวดิโีอและเสยีงในซดีใีห ้เหลอืเพยีง1.5 เมกะบติตอ่วนิาท(ีดว้ยอตัรา 26:1 และ 6:1 ตามลําดบั)โดยไมเ่สยีคณุภาพจนเกนิไป•ดว้ยเหตนุีCบรรดาวซีดี(ีVCD: Video Compact Disc) •MPEG-1 ไดก้ลายเป็นระบบบบีอดัขอ้มลูที6เขา้กนัได(้compatible lossyaudio/video format)ระหวา่งผลติภณัฑต์า่งยี6หอ้มากที6สดุในโลก•ที6รูจ้ักแพรห่ลายคงจะเป็น MPEG-1ที6ใชเ้ป็นมาตรฐานของรปูแบบเสยีง MP3

http://www.wave-report.com/tutorials/VC.htm

MPEG 1,2,4

MPEG-2•ออกแบบเพื6อใชง้านระหวา่ง1.5 แล15 เมกะบติ/วนิาที•เนน้ไปที6ดจิทิัลทวีแีละดวีดี(ีDVD: digital versatile disc)• วางอยูบ่นพืCนฐานของMPEG-1 แตอ่อกแบบสําหรับการบบีอัดและสง่ขอ้มลูโทรทัศนด์จิทิัลบนพืCนดนิ การสง่ผา่นเคเบลิ การสง่โทรทัศนโ์ดยตรงทางดาวเทยีม•MPEG-2 ยังสามารถปรับอตัราบติตอ่วนิาทใีหข้ ึCนไปใชใ้นการสง่ภาพละเอยีดของ HDTV ไดโ้ดยหลกีเลี6ยงการที6ตอ้งไปใช ้MPEG-3

MPEG-4•มาตรฐานสําหรับการใชบ้นเว็บ•วางอยูบ่นพืCนฐานการบบีอัดแบบวัตถ(ุobject-based compression) •แตล่ะวัตถใุนภาพจะไดร้ับการตดิตามจากเฟรมหนึ6งไปยังอกีเฟรมหนึ6ง•สิ6งที6ไดค้อืความสามารถในการปรับประสทิธภิาพการบบีอัดจากจํานวนบติตอ่วนิาททีี6ตํ6าไปสูจ่ํานวนบติตอ่วนิาททีี6สงูขึCนได ้•นอกจากนีCยังสามารถควบคมุแตล่ะวัตถใุนภาพไดด้ว้ยทําใหไ้ดม้าซึ6งปฏสิมัพันธ ์(interactivity)ระหวา่งวัตถใุนภาพกบัผูใ้ชไ้ด ้

http://www.wave-report.com/tutorials/VC.htm

MPEG 1,2,4

จบบรบิรูณ์