TEMA XIV

A fragmentación do mundo antigo

A fragmentación do mundo antigo

4. Carlomagno

3. O Imperio bizantino (476-1453)

2. A Hispania visigoda

1. Os reinos xermánicos

Introducción

• Co afundimento do Imperio romano, fragmentouse a unidade cultural do Mediterráneo.

• Na zona occidental, o Imperio romano desapareceu por mor das invasións bárbaras e xurdiron numerosos reinos xermánicos.

• O Imperio romano de Oriente (bizantino) mantívose durante case mil anos máis.

• O cristianismo e a Igrexa foron o único elemento de continuidade e de cohesión cultural entre o mundo antigo e o novo mundo medieval.

• Ao Sur do Mediterráneo aparece unha nova civilización: O Islam

1.Os reinos xermánicos

• Tras a caída do Imperio romano de Occidente, diversos pobos bárbaros ocuparon o espazo do Imperio e formaron reinos independentes:

15

REINOS BÁRBAROS

Os Reinos Xermánicos

• Os Suevos : En Galicia

• Os Visigodos: En Hispania

• Os Francos: Na Galia (Francia)

• Os Ostrogodos: En Italia

• Os Anglo e Saxóns: Nas illas Británicas

Sociedade e Economía

• Monarquía: Rei. Primeiro electiva, despois hereditaria

• Ao ocupar as terras do Imperio romano, non lles impuxeron a súa forma de vida ás poboacións conquistadas.

• Asimilan do Imperio Romano: A lingua: O latín , as leis do dereito romano, a administración rexional e municipal

• Tamén o cristianismo como relixión oficial.

Unha vivenda rural xermánica15

Sociedade e Economía

• A desaparición do Imperio romano impuxo un clima de inseguridade en Occidente.

• A inseguridade nas comunicacións foi a causa de que:

• Ruralizarse todo occidente: Abandono das cidades.

• Se reduce o comercio e a industria

• A economía reducese á agricultura e gandería.

• Un sistema económico de autoconsumo

• Paralizanse as obras públicas, a produción de cultura, e a lectura e escritura quedaron reducidas a grupos de cregos e monxes.

Os suevos• Ano 409: Invasión de Hispania por

Suevos, Vándalos e Alanos

• Ano 411: Visigodos entran en Hispania a expulsar a vándalos e alanos. Os Suevos instalanse na Gallaecia

• Suevos:• Asentamento pacifico

• Fusión coa pobación galaico-romana

• Establecen a capital en Braga

• Nace un reino independente que durou 170 anos

• No ano 585 o rei Leovixildo conquistou Galicia e incorpora o reino Suevo ao reino Visigodo

Cronoloxía reis Suevos• 410-438: Hermerico. Llegada de los suevos a la península

Ibérica;• 438-448: Requila;• 448-456: Requiario. Derrota en el río Órbigo ante los visigodos

que invaden en 456.• La anarquía (período de luchas entre diversos pretendientes)• 456-458: Agiulfo. Reinado (¿?) muy breve, asesinado por

Maldras;• 456-457: Franta. División del reino (norte);• 456-459: Maldras (sur. Teórico sucesor legítimo de Rekhiario;• 459-461: Requimundo;• 459-463: Frumario. Nueva división del reino;• 459-463: Remismundo (norte). Hijo de Maldra.• Reunificación del reino suevo• 464-469: Remismundo;• Periodo oscuro: sólo se conoce el nombre de Teodemundo;• 550-559: Carriarico;• 559-570: Teodomiro;• 570-583: Miro;• 583-584: Eurico. Final dinástico;• 584-585: Andeca;• 585: Malarico (pretendiente al trono).

Busca información sobre os reis suevos, e escribe algo sobre dous deles

EXERCICIOS

• Que elementos dos romanos conservaron os Xermánicos?

• Quen eran os suevos?. Que importancia ten este pobo para a historia de Galicia?

• En que século se produce a súa chegada a Galicia?. Como foi que desapareceu o reino suevo?

15

2.A Hispania visigoda

O reino de Toledo

A monarquía visigoda

A sociedade visigoda

15

Recesvinto

San Isidoro de Sevilla

San Xoán de Baños

A monarquía visigoda

• A monarquía visigoda conseguiu controlar o territorio peninsular: expulsou os suevos, conquistoulles territorios aos bizantinos e detivo os francos.

• Os visigodos, a través do establecemento dunha monarquía forte, conseguiron a unificación relixiosa e xurídica (Liber Iudicorum ou Foro Xulgo) entre hispanorromanos e visigodos.

• Recaredo convirtese ao Cristianismo, deixa o Arrianismo relixión dos Visigodos ata este momento

• Recesvinto promulga o “Foro Xulgo”. Leis comúns

15

Monarcas visigodos

LEOVIXILDORECAREDO DON RODRIGO

A sociedade visigoda

• Aínda que os visigodos eran numericamente poucos, dominaron aos hispanos e repartíronse as dúas terceiras partes das terras peninsulares.

• A economía era basicamente agrícola e de subsistencia.

• Grandes latifundios nas mans da nobreza

• Sociedade: Nobres : Os xefes Conquistadores

e Pobo humilde resto da poboación

• Nas cidades, as actividades artesanais e o comercio diminuíron considerablemente.

15

Cultura e Arte dos Visigodos en Hispania

• Nivel cultural moi baixo

• Cultura nas mans dos relixiosos (mosteiros e Sedes episcopais)

• Figuras destacadas: San Isidoro de Sevilla: As Etimoloxias

• ARTE:• Obras de xoiería

• Pequenos edificios (igrexas de San Xoán de Baños, San Pedro de la Nave, Santa Comba de Bande,…

ARTE VISIGOTICO

SAN MIGUEL DE LA ESCALADA

SAN XOÁN DE BAÑOS SANTA COMBA

DE BANDE

ORFEBRERÍA

TESOURO DE GUARRAZAR

San Pedro de la Nave

EXERCICIOS

• Que caracter tiña a monarquia visigoda?

• Que é o Foro Xulgo?. Quen o promoveu?

• Cales foron os trazos económicos máis salientables da época visigoda?

• Busca información sobre a importancia de Santo Isidoro de Sevilla na Hispania visigoda

15

3.O Imperio bizantino (476-1453)

A época de Xustiniano

Un Imperio cristián e oriental

15

Características Xerais

• Empeza coa división do Imperio Romano por Teodosio no ano 395

• Ocupa terras do mediterráneo oriental e o mar negro

• Capital: Bizancio (Constantinopla) hoxe Estambul

• Máximo explendor con Xustiniano no século VI

15

Reconstrución da cidade de Constantinopla15

Conquistas durante o reinado de Xustiniano15

Peligros exteriores

• Norte: Búlgaros

• Musulmáns: a partir do século VII vanlle reducindo territorio progresivamente

• Turcos: Toman Constantinopla no ano 1453: Fin do Imperio Bizantino

15

Economía

• Grande prosperidade económica con Xustiniano

• Desenrolo do comercio e da agricultura

• Era Urbana: Artesanía e comercio nas cidades

• HISTAMENON NOMISMA DE ORO. CONSTANTINO X

CULTURA

• Heredan a cultura da Grecia Clásica, misturada coa romana, cristiana e de oriente.

• Lingua: O Grego Clásico

• Centros culturais: Universidades, mosteiros, palacios…

RELIXIÓN

• Cristiana

• Sepáranse do Papa de Roma no ano 1054 (Cisma de Oriente: Cristiano-ortodoxo)

ARTE

• Relixiosa e Palaciega

• Arquitectura: Grandes dimensións. Planta de cruz grega. Grandes Cúpulas

• Exemplos a destacar: Santa Sofía de Constantinopla

• Decoración con ricos mosaicos

Igrexa Santa SofíaIgrexa de San Vital en Rábana Mosteiro de S.

Miguel das cúpulas doradas (Kiev)

ARTE BIZANTINO

ARQUITECTURA

PLANTA DE CRUZ GREGA

IGREXA DE SANTA SOFÍA

PINTURA ICONOS

MOSAICOS

ARQUITECTURAARQUITECTURA

Mezquita de Sokollu Mehmet en Estambul

Santa Sofía de Constantinopla

EXEMPLOS DE PECHINAS e MACHONSEXEMPLOS DE PECHINAS e MACHONS

MOSAICOS

• O emperador utiliza as igrexas como salón de recepcións e O emperador utiliza as igrexas como salón de recepcións e decoraas con preciosos mosaicos.decoraas con preciosos mosaicos.

MOSAICOS

Exemplo máis destacadoExemplo máis destacado• Mosaicos do emperador Xustiniano e Teodora(San Mosaicos do emperador Xustiniano e Teodora(San

Vital de Rávena)Vital de Rávena)

EXERCICIOS

• Cal foi a orixe de Bizancio?. Cal era a súa capital?. Onde se localizaba?

• Cal foi a época de maior explendor?. Por que?

• Explica o que foi o Cisma de Oriente

• Busca información sobre Xustiniano

4. O IMPERIO CAROLINXIO: Carlomagno

Carlomagno, rei dos francos

Carlomagno, emperador

15

Carlomagno, rei dos francos

• O Imperio creado por Carlomagno foi o último intento de reconstruír a antiga unidade do Imperio romano de Occidente.

• A comezos do século VIII un nobre franco, Carlos Martel, dirixiu o exército contra os musulmáns que avanzaban por Francia, e derrotounos en Poitiers (732).

15

IMPERIO CAROLINXIO

• O fillo de Carlos Martel, Pipino o Breve, converteuse en rei dos francos e fundou unha nova dinastía, a carolinxia.

• Sucedelle, Carlomagno, e reconstrue o Imperio romano de Occidente.

• Estableceu a capital en Aquisgran

IMPERIO CAROLINXIO

IMPERIO CAROLINXIO

IMPERIO CAROLINXIO

Características:• Carlomagno : freou o avance do Islam e estableceu

unhas fronteiras máis seguras .

• Dividiu o territorio en marcas e condados (MARCAS: territorios defensivos localizados nas

fronteiras do Imperio)

• Converteu todos os pobos baixo o seu dominio ao cristianismo e reforzou a unión entre o poder político (o Emperador) e o relixioso (o Papa).

15

• No ano 800, Carlomagno foi coroado emperador polo papa León III.

• Garantiu a paz e a cultura renaceu, co establecemento de escolas e a volta á ensinanza do latín.

Fin do Imperio

• A morte de Carlomagno hereda o imperio o seu fillo: Ludovico Pio que

• Divide o Imperio entre os seus fillos: Tratado de Verdum

• Alemaña a Luis; Francia a Carlos e Italia a Lotario

Fin do Imperio

• Ruptura definitiva:

• Século IX: Invasións Normandas

• Século X: Búlgaros e Húngaros

• Ante estas invasións e perigos o Imperio desfixose e os Condes convertense en señores case independentes, os tres estados dividense en principados.

• Nace o Feudalismo

Exercicios

• Quen eran os Francos?. Que territorios ocupaban estes pobos?

• ¿Quen fundou a dinastía carolinxia?. De quen era fillo Carlomagno

• Que territorios conquistou Carlomagno?

• Por que fracasou o intento de reconstruir a unidade do antigo Imperio romano de occidente?

• Como queda dividido o Imperio carolinxio?

• Busca información sobre Carlomagno, Carlos Martel e Roland

PERSONAXES FAMOSOS

CARLOS MARTEL (686-741)

CLODOVEO (s. v)

ROLAND

CARLOMAGNO (747-814)

FIN DO TEMA XIV