study on related regulations and compensation measures for...

7
65 สังคมไทยในปัจจุบัน พบว่า มีผู ้บริโภคหรือผู ้ป่วยได้รับความเสียหายและร้องเรียนเกี ่ยวกับการให้บริการทางการแพทย์ หรือผลิตภัณฑ์ยา เครื่องมือแพทย์ที่ไม่ได้มาตรฐานหรือไม่เป็นที่ยอมรับตามหลักวิชาการมากขึ้นเรื่อยๆ อีกทั้งผู้เสียหาย ยังไม่มีความรู ้ความเข้าใจในสิทธิของตน มาตรการทางกฎหมาย และช่องทางการร้องเรียนที ่ถูกต้องเหมาะสม ประกอบกับกฎหมาย และมาตรการเยียวยาผู้เสียหายเหล่านี้อาจมีประสิทธิภาพไม่เพียงพอ การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากฎหมาย กระบวนการพิจารณา ช่องทางการร้องเรียน และมาตรการเยียวยาของหน่วยงานต่างๆ ข้อคิดเห็นจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง และจัดทำข้อเสนอแนะในการแก้ไขจุดอ่อนของกฎหมายและกระบวนการเยียวยาผู ้บริโภคที ่ได้รับความเสียหายจากการบริการ ทางการแพทย์ โดยดำเนินการศึกษาวิเคราะห์ทั้งด้านกฎหมาย กระบวนการดำเนินงานของหน่วยงานต่างๆ การระดมความ คิดเห็นจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างผู้ได้รับความเสียหาย 4 กรณีศึกษา ผลการศึกษาพบว่ามี กฎหมายหลายฉบับซึ ่งผู ้บริโภคและบุคลากรทางการแพทย์ควรศึกษาอย่างละเอียด โดยเฉพาะอย่างยิ ่งข้อบังคับว่าด้วยจรรยา- บรรณแห่งวิชาชีพทางการแพทย์ และกฎหมายที่มีบทบัญญัติความรับผิดทางแพ่ง คือพระราชบัญญัติเครื่องมือแพทย์ พ.ศ. 2551 พระราชบัญญัติความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัย พ.ศ. 2551 และพระราชบัญญัติวิธีพิจารณาคดี ผู้บริโภค พ.ศ. 2551 ที่ช่วยผู้บริโภคฟ้องเรียกค่าเสียหายทางแพ่งที่สะดวก รวดเร็ว ประหยัด และง่าย กฎหมายที่ควรปรับปรุง ได้แก่ พระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 ให้ควบคุมสถานพยาบาลภาครัฐได้ด้วย พระราชบัญญัติวิชาชีพเวชกรรม พ.ศ. 2525 เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการพิจารณาข้อร้องเรียน เช่น เพิ่มมาตรการระงับความเสียหาย ปรับปรุง องค์ประกอบของกรรมการ บทลงโทษ ระยะเวลาสอบสวน และพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 โดยเพิ่มมาตรการป้องกัน ไม่ให้แพทย์ใช้ยาที่ยังไม่เป็นที่ยอมรับตามหลักวิชาการและอาจเป็นอันตรายต่อผู้ป่วย ข้อเสนอแนะจากการศึกษาวิจัยนี้ ซึ่งเป็นผลจากการประชุมระดมความคิดเห็นและการสัมภาษณ์ผู้เสียหาย สรุปได้ดังนี(1) การฟ้องร้องดำเนินคดีกับแพทย์ไม่ใช่วิธีการที่ดีที่สุดสำหรับผู้เสียหาย วิธีแก้ปัญหาควรเน้นที่การเจรจา ไกล่เกลี่ยก่อน และแพทย์ควรอธิบายให้ข้อมูลในรายละเอียดแก่ผู้ป่วยจนเป็นที่เข้าใจถึงสาเหตุของความเสียหาย แต่กรณีแพทย์เจตนา บทคัดย่อ การศึกษากฎระเบียบ และมาตรการเยียวยาเพื่อพัฒนาแนวทาง การคุ้มครองผู้บริโภคที่ได้รับความเสียหาย จากการบริการทางการแพทย์ ยุวดี พัฒนวงศ์ ชาพล รัตนพันธุสมพร ขจรวุฒิเดช กองควบคุมเครื่องมือแพทย์ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา Study on Related Regulations and Compensation Measures for Better Protection of Injured Consumers from Medical Services

Upload: others

Post on 09-Aug-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Study on Related Regulations and Compensation Measures for …kmfda.fda.moph.go.th/Journal/Chapter/3/14_199_C6_3.54.pdf · 2016-10-04 · กฎหมาย คำพิพากษาศาลฎีกาศาลปกครองที่

64 65

สงคมไทยในปจจบนพบวามผบรโภคหรอผปวยไดรบความเสยหายและรองเรยนเกยวกบการใหบรการทางการแพทย

หรอผลตภณฑยา เครองมอแพทยทไมไดมาตรฐานหรอไมเปนทยอมรบตามหลกวชาการมากขนเรอยๆ อกทงผเสยหาย

ยงไมมความรความเขาใจในสทธของตนมาตรการทางกฎหมายและชองทางการรองเรยนทถกตองเหมาะสมประกอบกบกฎหมาย

และมาตรการเยยวยาผเสยหายเหลานอาจมประสทธภาพไมเพยงพอ การศกษาวจยนมวตถประสงคเพอศกษากฎหมาย

กระบวนการพจารณา ชองทางการรองเรยน และมาตรการเยยวยาของหนวยงานตางๆ ขอคดเหนจากภาคสวนทเกยวของ

และจดทำขอเสนอแนะในการแกไขจดออนของกฎหมายและกระบวนการเยยวยาผบรโภคทไดรบความเสยหายจากการบรการ

ทางการแพทยโดยดำเนนการศกษาวเคราะหทงดานกฎหมายกระบวนการดำเนนงานของหนวยงานตางๆการระดมความ

คดเหนจากภาคสวนทเกยวของรวมทงการสมภาษณกลมตวอยางผไดรบความเสยหาย4กรณศกษาผลการศกษาพบวาม

กฎหมายหลายฉบบซงผบรโภคและบคลากรทางการแพทยควรศกษาอยางละเอยด โดยเฉพาะอยางยงขอบงคบวาดวยจรรยา-

บรรณแหงวชาชพทางการแพทย และกฎหมายทมบทบญญตความรบผดทางแพง คอพระราชบญญตเครองมอแพทย พ.ศ.

2551พระราชบญญตความรบผดตอความเสยหายทเกดจากสนคาทไมปลอดภยพ.ศ.2551และพระราชบญญตวธพจารณาคด

ผบรโภคพ.ศ.2551ทชวยผบรโภคฟองเรยกคาเสยหายทางแพงทสะดวกรวดเรวประหยดและงายกฎหมายทควรปรบปรง

ไดแกพระราชบญญตสถานพยาบาลพ.ศ.2541ใหควบคมสถานพยาบาลภาครฐไดดวยพระราชบญญตวชาชพเวชกรรม

พ.ศ. 2525 เพอเพมประสทธภาพกระบวนการพจารณาขอรองเรยน เชน เพมมาตรการระงบความเสยหาย ปรบปรง

องคประกอบของกรรมการ บทลงโทษ ระยะเวลาสอบสวน และพระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 โดยเพมมาตรการปองกน

ไมใหแพทยใชยาทยงไมเปนทยอมรบตามหลกวชาการและอาจเปนอนตรายตอผปวย

ขอเสนอแนะจากการศกษาวจยนซงเปนผลจากการประชมระดมความคดเหนและการสมภาษณผเสยหายสรปไดดงน

(1) การฟองรองดำเนนคดกบแพทยไมใชวธการทดทสดสำหรบผเสยหาย วธแกปญหาควรเนนทการเจรจา ไกลเกลยกอน

และแพทยควรอธบายใหขอมลในรายละเอยดแกผปวยจนเปนทเขาใจถงสาเหตของความเสยหาย แตกรณแพทยเจตนา

บทคดยอ

การศกษากฎระเบยบ

และมาตรการเยยวยาเพอพฒนาแนวทาง

การคมครองผบรโภคทไดรบความเสยหาย

จากการบรการทางการแพทย

ยวด พฒนวงศชาพล รตนพนธสมพร ขจรวฒเดช

กองควบคมเครองมอแพทยสำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา

Study on Related Regulations and Compensation Measures for Better Protection

of Injured Consumers from Medical Services

Page 2: Study on Related Regulations and Compensation Measures for …kmfda.fda.moph.go.th/Journal/Chapter/3/14_199_C6_3.54.pdf · 2016-10-04 · กฎหมาย คำพิพากษาศาลฎีกาศาลปกครองที่

66 67

หลอกลวงผปวยเพอประโยชนทางการคาควรบงคบใชกฎหมายอยางเครงครด(2)การจดตงกองทนเพอชวยเหลอผเสยหาย

เปนทางออกวธหนงทจะชวยเยยวยาความเสยหายและลดปญหาความขดแยงระหวางแพทยกบผปวย แตมขอสงเกตเรอง

แหลงทมาของกองทนทควรพจารณาอยางรอบคอบและรอบดาน (3) การเยยวยาผเสยหายควรคำนงถงการชดเชยในรปแบบท

ไมใชตวเงนดวยเชนฝกวชาชพจดหาแหลงฟนฟความเสยหาย(4)การตงศนยบรการเบดเสรจรบเรองรองเรยน(5)ขอเสนอแนะ

อนๆเชนมศนยใหขอมลผบรโภคดานเทคโนโลยหรอมาตรฐานการรกษาพยาบาลขอมลทถกตองแกผบรโภคโดยใชสอและ

วธการทสามารถเขาถงผบรโภค การใชมาตรการทางสงคมโดยประกาศใหประชาชนทราบการกระทำทฝาฝนกฎหมายหรอ

ผดจรยธรรมการกำหนดนโยบายและบงคบใชกฎหมายอยางเขมงวด

คำสำคญ :ผบรโภคทไดรบความเสยหายจากการบรการทางการแพทยบคลากรทางการแพทย

In the Thai society nowadays, complaint cases of injured patients or consumers from medical

services resulting from medical malpractices or using drugs or medical devices without conforming to academic

standard are increasing in number. These injured patients still lack of knowledge about their rights, relating

regulations and suitable complaint channels. The objective of this study was to study laws and related

regulations, procedures of taking action, complaint channels, compensation measures of involved agencies

and opinion of all parties and provide recommendations for better protection of injured consumers from

medical services. Study method included analysis of laws and practices of involved agencies, brainstorming

and patient cases interview. It was found that some laws should be amended and they were Hospital Act

B.E.2541 (expanding control of state hospitals), Medical Profession Act B.E. 2525 (increasing efficiency on

complaint case proceedings such as adding measures for injury ceasing, adjusting committee’s component,

penalty and investigation period) and Drug Act B.E. 2510 (adding measures to prohibit physician giving

medicines with doubtful efficacy and safety to his patient). Both patients and medical personnel should study

and understand several laws and regulations especially regulations on health professional ethics, civil liability

provision laws: Medical Device Act B.E. 2551, Liability for Damages Arising from Unsafe Products Act B.E.

2551 and Consumer Case Procedures Act B.E. 2551 which facilitates consumers to demand civil legal

proceedings for compensation.

More recommendations extracted from brainstorming and patient cases interview were as follows: (1)

To file lawsuit against physician is not the best way for injured patient. Mediation should be chosen as the

first choice. Physicians should explain in detail and make patients understand clearly the cause of injury.

However strict law enforcement will be appropriate for physician who intentionally deceives his patient. (2)

Establishment of the Fund to compensate for injured patients is another way and may reduce disputes

between physicians and patients. The source or contribution of the fund should be carefully considered (3)

The damage should not be redressed only in money but also compensated by other means such as job

training, providing injury rehabilitation services. (4) One Stop Service Complaint Center should be established.

(5) Other recommendations such as setting up Consumer Information Center for medical technology and

standard treatment knowledge, disseminating correct information through accessible media, social sanction

as well as policy and implementation of strict law enforcement.

Keywords : injured consumer from medical services, medical personnel

Abstract

Page 3: Study on Related Regulations and Compensation Measures for …kmfda.fda.moph.go.th/Journal/Chapter/3/14_199_C6_3.54.pdf · 2016-10-04 · กฎหมาย คำพิพากษาศาลฎีกาศาลปกครองที่

66 67

บทนำ

ดวยปจจบนสงคมไทยมผบรโภคหรอผปวยรองเรยน

เกยวกบการใหบรการทางการแพทยมากขนเรอยๆโดยเฉพาะ

อยางยงกรณผปวยไดรบความเสยหายจากการทแพทยหรอ

สถานพยาบาลนำผลตภณฑยาเครองมอแพทยทไมไดมาตรฐาน

หรอไมเปนทยอมรบตามหลกวชาการมาใหบรการเสรม

ความงามหรอรกษาพยาบาล หรอความเสยหายทเกดจาก

การประกอบวชาชพทบกพรองไมไดมาตรฐานทางจรยธรรม

หรอหลกวชาการทางการแพทยอนอาจเขาขายเปนการฝาฝน

กฎหมายหลายฉบบ ทงกฎหมายดานผลตภณฑสขภาพ

กฎหมายวชาชพทางการแพทย กฎหมายคมครองผบรโภค

และกฎหมายอนๆ ซงเกยวของกบบทบาทหรอความรบผดชอบ

ของหลายหนวยงาน มผลใหการพจารณาชวยเหลอเยยวยา

ผเสยหายเปนไปอยางลาชาไมเปนไปตามความคาดหวงของ

ผรองเรยน ผเสยหายมความสบสนในชองทางและขนตอน

ในการรองเรยนรวมทงขาดความรในขอกฎหมายทเกยวของ

ในขณะเดยวกนผประกอบวชาชพทางการแพทยโดยเฉพาะ

แพทยเกดความกดดนอยางมากในการปฏบตงานในยคปจจบน

ซงจำนวนประชากรทเพมมากขนไมไดสดสวนกบจำนวนแพทย

ทมอยประกอบกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพ.ศ.

2550และนโยบายของรฐบาลทตองการใหประชาชนเขาถง

สทธในการรกษาพยาบาลมากขน ความคาดหวงในผลการ

รกษาของผปวยเองกเพมขนรวมทงมกฎหมายใหมหลายฉบบ

ทกำหนดใหบคลากรทางการแพทยมความรบผดทางแพงดวย

เชนพระราชบญญตเครองมอแพทยพ.ศ.2551พระราช-

บญญตความรบผดตอความเสยหายทเกดจากสนคาทไม

ปลอดภย พ.ศ. 2551 และพระราชบญญตวธพจารณาคด

ผบรโภคพ.ศ.2551ทชวยใหการฟองคดงายขนทำใหเแพทย

กงวลวาถาหากรกษาผปวยไมหายหรอผปวยเกดอาการแทรกซอน

จากการรกษาแลวจะถกรองเรยนหรอฟองรองดำเนนคดทง

ทางแพงและอาญาจากสภาพปญหาดงกลาวคณะผวจยจง

ไดทำการศกษากฎระเบยบและมาตรการเยยวยาเพอพฒนา

แนวทางการคมครองผบรโภคทไดรบความเสยหายจากการ

บรการทางการแพทย

วตถประสงค

1.เพอศกษาวเคราะหและรวบรวมขอมลกฎระเบยบ

กฎหมายคำพพากษาศาลฎกาศาลปกครองทเกยวของกบ

กรณทผบรโภคไดรบความเสยหายจากการไดรบบรการทาง

การแพทย รวมทงกระบวนการพจารณาขอรองเรยนหรอ

มาตรการเยยวยาความเสยหาย และชองทางการรองเรยน

ของหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน

2.เพอจดทำขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไข

กฎหมายทเกยวของเพอเพมประสทธภาพการคมครองผบรโภค

และการใหความชวยเหลอเยยวยาผเสยหาย

3.เพอจดทำขอเสนอแนะในการปรบปรงกระบวนการ

พจารณาขอรองเรยนหรอมาตรการเยยวยาความเสยหาย

และชองทางการรองเรยนเพอเพมประสทธภาพการตอบสนอง

ผเสยหาย

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.ผบรโภคหรอผเสยหายไดรบความรความเขาใจท

ถกตองในสทธของตนมาตรการทางกฎหมายและชองทาง

การรองเรยน จากขอมลผลการศกษาทรวบรวมวเคราะห

และเปรยบเทยบกฎหมาย กฎ ระเบยบทเกยวของหลายฉบบ

รวมทงกระบวนการรบและดำเนนการตอเรองรองเรยนของ

หนวยงานตางๆ

2.บคลากรทางการแพทยไดรบความรความเขาใจ

กฎหมายอยางถกตองและมความตระหนกในจรยธรรม

แหงวชาชพ จากขอมลผลการศกษาทรวมถงตวอยางคำ

พพากษาศาลทเกยวของกบการฝาฝนกฎหมายและ

จรยธรรมแหงวชาชพ

3.หนวยงานกำกบดแลทราบแนวทางในการปรบปรง

กฎหมาย กระบวนการพจารณาขอรองเรยน ชองทางการ

รองเรยนและกำหนดนโยบายหรอมาตรการทมประสทธภาพ

ในการเยยวยาผเสยหายและลดความขดแยงในสงคม

ขอบเขตการดำเนนงาน

ทำการศกษาจากแหลงขอมล และหนวยงานท

เกยวของ โดยระยะเวลาดำเนนการศกษา ตงแตเดอน

พฤศจกายน2550ถงเดอนธนวาคม2551ดงน

1.ความเสยหายจากการบรการทางการแพทย

หมายถงความเสยหายแกชวตรางกายหรออนามยโดยรวม

ถงความเสยหายดานจตใจดวยโดยความเสยหายทเกดขนท

ทำการศกษาครอบคลมเฉพาะความเสยหายทเกดจากการรบ

Page 4: Study on Related Regulations and Compensation Measures for …kmfda.fda.moph.go.th/Journal/Chapter/3/14_199_C6_3.54.pdf · 2016-10-04 · กฎหมาย คำพิพากษาศาลฎีกาศาลปกครองที่

68 69

บรการทางการแพทยจากสถานพยาบาล(โรงพยาบาลหรอคลนก)

ทงภาครฐและภาคเอกชน

2.ขอมลททำการศกษาประกอบดวยกฎหมายดาน

ผลตภณฑสขภาพ(ยาและเครองมอแพทย)กฎหมายสถาน-

พยาบาลและวชาชพทางการแพทยรวมทงขอบงคบสภาวชาชพ

วาดวยการรกษาจรยธรรมแหงวชาชพกฎหมายคมครองผบรโภค

และกฎหมายอนๆคำพพากษาศาลฎกาศาลปกครองในคดท

เกยวกบความเสยหายทางการแพทย ขอมลการสมภาษณ

ผเสยหาย ขอคดเหนจากคณะทำงานและการประชมภาค

สวนทเกยวของ นอกจากนยงศกษากระบวนการพจารณา

ขอรองเรยนหรอมาตรการชวยเหลอเยยวยาผเสยหาย

มาตรการลงโทษผกระทำผด และชองทางการรองเรยนของ

หนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนไดแกสำนก-

งานคณะกรรมการอาหารและยาสำนกงานคณะกรรมการ-

คมครองผบรโภคกองการประกอบโรคศลปะกรมสนบสนน

บรการสขภาพ สภาวชาชพทางการแพทยและสาธารณสข

หนวยงานเอกชนหรอภาคประชาสงคมทเกยวของ เชน

สภาทนายความมลนธเพอผบรโภคเปนตน

วธดำเนนการศกษา

1.รวบรวมศกษาวเคราะหกฎหมายกฎระเบยบ

ขอบงคบดานจรยธรรมแหงวชาชพ คำพพากษาศาลคดท

เกยวของกบกรณผบรโภคไดรบความเสยหายจากการไดรบ

บรการทางการแพทยกระบวนการพจารณาขอเรยกรองหรอ

มาตรการชวยเหลอเยยวยาผเสยหายของหนวยงานทเกยวของ

และชองทางการรองเรยน

2. แตงตงคณะทำงานโครงการพฒนาแนวทางการ

คมครองผบรโภคทไดรบความเสยหายจากการบรการทาง

การแพทย ซงประกอบดวยผแทนหนวยงานทเกยวของจาก

สำนกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภคสำนกงานอยการ-

สงสดกองการประกอบโรคศลปะกรมสนบสนนบรการสขภาพ

แพทยสภาสภาเภสชกรรมสภาทนายความสำนกงานคณะ-

กรรมการอาหารและยาและนกวชาการมหาวทยาลย

3.จดประชมคณะทำงานเพอกำหนดกรอบแนวทาง

การดำเนนงานโครงรางของรายงานผลการศกษาฉบบสมบรณ

วเคราะหขอมล แลกเปลยนขอมล และใหขอเสนอแนะตอ

การดำเนนงานของโครงการ

4.จดประชมระดมความคดเหนจากภาคสวนท

เกยวของทงจากสภาวชาชพ องคกรคมครองผบรโภค

ผประกอบวชาชพทางการแพทยนกกฎหมายและเจาหนาท

กำกบดแลภาครฐซงมการอภปรายโดยผทรงคณวฒการอภปราย

กลมยอยและเสนอทประชมอภปรายในภาพรวม

5.สมภาษณผไดรบความเสยหายจากการบรการ

ทางการแพทย4กรณศกษา

6.ศกษา วเคราะหขอมล จดทำขอเสนอแนะตาม

วตถประสงคและจดทำรายงานผลการศกษา

ผลการวจย

1.ผลการศกษากฎหมายและคำพพากษาสรปสาระ

สำคญทผบรโภคและบคลากรทางการแพทยควรทราบไดดงน

1.1 สทธผบรโภคหรอสทธผปวยเปนไปตามรฐ

ธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพ.ศ.2550พระราชบญญต

สขภาพแหงชาตพ.ศ.2550พระราชบญญตหลกประกนสขภาพ

แหงชาต พ.ศ. 2545 และประกาศสทธผปวยเมอวนท 16

เมษายน2541โดยแพทยสภาสภาการพยาบาลสภาเภสชกรรม

ทนตแพทยสภาและคณะกรรมการการควบคมการประกอบ

โรคศลปะ

1.2 ความเสยหายในการรบบรการทางการแพทย

ทเกดจากการไดรบผลตภณฑยาหรอเครองมอแพทยทไม

ปลอดภยหรอไมมคณภาพ ประสทธภาพหรอทมการผลต

นำเขาขายโดยผดกฎหมายเปนไปตามพระราชบญญตยาพ.ศ.

2510และฉบบแกไขเพมเตมและพระราชบญญตเครองมอ-

แพทยพ.ศ.2551ซงพระราชบญญตเครองมอแพทยพ.ศ.

2551 มบทบญญตวาดวยความรบผดทางแพงกรณความ

เสยหายทเกดจากการใชเครองมอแพทยดวยกรณคมครอง-

ผบรโภคสนคาและบรการโดยทวไปเปนไปตามพระราชบญญต-

คมครองผบรโภคพ.ศ.2522

1.3 ความเสยหายในการรบบรการทางการแพทย

ทเกดจากบคลากรทางการแพทยไมปฏบตตามมาตรฐาน

การรกษาพยาบาลหรอขอบงคบวาดวยจรรยาบรรณแหงวชาชพ

เปนไปตามกฎหมายวชาชพทางการแพทยและขอบงคบวาดวย

จรรยาบรรณแหงวชาชพนนๆไดแกพระราชบญญตวชาชพ

เวชกรรมพ.ศ.2525พระราชบญญตวชาชพทนตกรรมพ.ศ.

2537 พระราชบญญตวชาชพกายภาพบำบด พ.ศ. 2547

Page 5: Study on Related Regulations and Compensation Measures for …kmfda.fda.moph.go.th/Journal/Chapter/3/14_199_C6_3.54.pdf · 2016-10-04 · กฎหมาย คำพิพากษาศาลฎีกาศาลปกครองที่

68 69

พระราชบญญตวชาชพเทคนคการแพทยพ.ศ.2547พระราช-

บญญตวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ พ.ศ. 2528

พระราชบญญตวชาชพเภสชกรรมพ.ศ.2537และพระราช-

บญญตการประกอบโรคศลปะพ.ศ.2542

1.4 กรณฟองรองเจาหนาทหรอบคลากรทาง

การแพทยทปฏบตงานในหนาทของสถานพยาบาลภาครฐ

ผเสยหายไมมสทธฟองเจาหนาทโดยตรงแตตองฟองสถาน-

พยาบาลภาครฐ หากความเสยหายเกดจากความประมาท

เลนเลออยางรายแรงของเจาหนาท สถานพยาบาลมสทธ

ไลเบยคาสนไหมทดแทนจากเจาหนาทนนไดโดยเปนไปตาม

พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.

2539

1.5 ความเสยหายในการรบบรการทางการแพทย

จากสถานพยาบาลเอกชนทผดกฎหมายเชนมการประกอบ

กจการหรอดำเนนการสถานพยาบาลโดยไมไดรบอนญาต

เปนไปตามพระราชบญญตสถานพยาบาลพ.ศ.2541

1.6 กฎหมายคมครองผบรโภคทสำคญและ

เปนประโยชนอยางยง ไดแก พระราชบญญตความรบผด

ตอความเสยหายทเกดจากสนคาทไมปลอดภยพ.ศ.2551ทม

บทบญญตเกยวกบความรบผดทางแพงเชนเดยวกบพระราช-

บญญตเครองมอแพทยพ.ศ.2551และพระราชบญญตวธ

พจารณาคดผบรโภคพ.ศ.2551ทชวยผบรโภคในการฟอง

เรยกคาเสยหายทางแพงทสะดวกรวดเรวประหยดและงาย

ตางจากการฟองเรยกคาเสยหายทางแพงตามประมวลกฎหมาย

แพงและพาณชยในความผดฐานละเมดซงภาระการพสจน

ตกอยกบผปวยผวจยไดทำตารางเปรยบเทยบการใชประโยชน

ตามกฎหมายทงสามฉบบดวยแลวโดยสามารถดขอมลไดจาก

รายงานฉบบสมบรณของงานวจยชนน

1.7 การโฆษณาเปนเทจหรอเกนจรงของบคลากร

ทางการแพทยหรอสถานพยาบาลไมวาโฆษณาการประกอบ

วชาชพในการบำบดบรรเทารกษาโรคหรอการบาดเจบหรอ

โฆษณาสรรพคณผลตภณฑยา เครองมอแพทย ผลตภณฑ

อนใดและเทคโนโลยทางการแพทยใดๆ สวนใหญจดเปน

ขอหามตามกฎหมายหลายฉบบและเปนการประพฤตผด

จรยธรรมแหงวชาชพดวยซงผวจยไดทำตารางเปรยบเทยบ

ขอกำหนดและโทษตามกฎหมายตางๆดวยแลวดงปรากฏ

ตามรายงานฉบบสมบรณ

1.8 จากคำพพากษาศาลฎกา พบวานอกจาก

การฟองรองเรยกคาเสยหายทางแพงของผเสยหายทางการ

แพทยแลว จำเลยอาจถกฟองโดยอยการทเปนเจาหนาทรฐ

หรอผเสยหายใหไดรบโทษทางอาญา หากมองคประกอบ

ความผดครบตามกฎหมายเฉพาะดงกลาวแลว หรอตาม

ประมวลกฎหมายอาญา

1.9 กระบวนการพจารณาสอบสวนดำเนนการ

เมอไดรบเรองรองเรยนหรอกลาวหาของผเสยหายสวนใหญ

แลวแตละหนวยงานจะดำเนนการเปนเอกเทศตามกฎหมาย

ทเกยวของโดยไมมกำหนดเงอนเวลาแลวเสรจโดยเรวทชดเจน

ทำใหเกดความลาชาในการดำเนนการอยางไรกตามหากไม

มขอเทจจรงวาไดมการตดตามผลการพจารณาสอบสวน

ศาลปกครองเคยมคำพพากษาวาเจาหนาทละเลยการปฏบต

หนาท ผวจยไดสรปกระบวนการดำเนนงานเรองรองเรยน

และชองทางการรองเรยนของหนวยงานตางๆอยางชดเจนใน

รปแบบคำอธบายและแผนภมดงปรากฏในรายงานฉบบ

สมบรณ สวนเรองมาตรการชวยเหลอเยยวยาผเสยหายนน

ตามพระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาตพ.ศ.2545

มาตรา41กำหนดใหมการพจารณาจายเงนชวยเหลอเบองตน

แกผทไดรบความเสยหายทางการแพทยในกรณทหาผกระทำ

ผดไมได หรอหาผกระทำผดไดแตยงไมไดรบคาเสยหาย

ภายในระยะเวลาอนสมควร

อภปรายและขอเสนอแนะ

1.ผลการประชมระดมความคดเหนของภาคสวนท

เกยวของและการสมภาษณผเสยหายไดขอเสนอแนะสรปได

วา (1) การฟองรองดำเนนคดกบแพทยไมใชวธการทดทสด

สำหรบผเสยหาย เนองจากตองผานกระบวนการหลายขนตอน

ยงยาก สนเปลองทงเงนและเวลากวาศาลจะมคำพพากษา

ถงทสดวธแกปญหาควรเนนทการเจรจาไกลเกลยกอนและ

แพทยควรอธบายใหขอมลในรายละเอยดแกผปวยจนเปนท

เขาใจถงสาเหตของความเสยหาย ถาผปวยเขาใจแลวมกจะ

สามารถเจรจาตกลงกนไดอยางไรกตามกรณผประกอบวชาชพ

ทางการแพทยเจตนาหลอกลวงผปวยเพอประโยชนทางการคา

ทกภาคสวนไมวาหนวยงานรฐทกำกบดแลสภาวชาชพและ

ผบรโภคเองเหนควรดำเนนการตามกฎหมายอยางเครงครด

(2) การจดตงกองทนเพอชวยเหลอผทไดรบความเสยหายก

Page 6: Study on Related Regulations and Compensation Measures for …kmfda.fda.moph.go.th/Journal/Chapter/3/14_199_C6_3.54.pdf · 2016-10-04 · กฎหมาย คำพิพากษาศาลฎีกาศาลปกครองที่

70 71

เปนทางออกวธหนงทจะชวยเยยวยาความเสยหายและลดปญหา

ความขดแยงระหวางแพทยกบผปวยดงรางพระราชบญญต-

คมครองผเสยหายจากการรบบรการสาธารณสขพ.ศ....ท

กำหนดใหมกองทนคมครองผเสยหายจากการรบบรการ

สาธารณสขผเสยหายจะไดรบเงนชดเชยจากกองทนกระบวน-

การพจารณาจายเงนคาชดเชยเนนความรวดเรวไมสรางภาระ

กบผปวยมมาตรการจงใจไมใหนำไปสกระบวนการฟองรอง

รวมทงสนบสนนสงเสรมการดำเนนการพฒนาระบบความ

ปลอดภยและปองกนความเสยหายแกผปวยแตมขอสงเกต

ในประเดนแหลงทมาของกองทนทควรพจารณาอยางรอบคอบ

และรอบดานเพอความเปนธรรมแกทกฝาย(3)ในการเยยวยา

ผเสยหายควรคำนงถงการชดเชยในรปแบบทไมใชตวเงนดวย

เชนการชวยฝกวชาชพแกผเสยหายการชวยจดหาบคลากร

หรอสถานพยาบาลทจะแกไขฟนฟความเสยหาย(4)มผเสนอ

ใหจดตงศนยรบเรองรองเรยนแบบศนยบรการเบดเสรจทรบ

เรองรองเรยนกรณความเสยหายจากการรบบรการทางแพทย

ไดทกเรอง แตผวจยเหนวาควรเปดกวางชองทางการรองเรยน

ของแตละหนวยงานเพอความสะดวกแกผบรโภค แตตอง

ปรบปรงกระบวนการดำเนนงานอยางเปนระบบโดยมการ

ประสานขอมลและดำเนนการแบบบรณาการระหวางหนวยงาน

ทเกยวของ โดยสรางทมงานเครอขายในการทำงาน (5)

ขอเสนอแนะอนๆ เชนการมศนยใหขอมลความรแกผบรโภค

ในเทคโนโลยหรอมาตรฐานในการรกษาพยาบาลการใหขอมล

ความรทถกตองแกผบรโภคโดยใชสอและวธการทสามารถ

เขาถงผบรโภค การใชมาตรการทางสงคมโดยประกาศให

ประชาชนทราบการกระทำทฝาฝนกฎหมายหรอผดจรยธรรม

การกำหนดนโยบายและบงคบใชกฎหมายอยางเขมงวด

2.ในสวนจดออนของกฎหมายทควรปรบปรงไดแก

(1)พระราชบญญตสถานพยาบาลพ.ศ.2541ควรแกไขให

ควบคมกำกบดแลสถานพยาบาลภาครฐไดดวย(2)กฎหมาย

ควบคมการประกอบวชาชพเชนพระราชบญญตวชาชพเวชกรรม

พ.ศ.2525ควรแกไขจดออนหลายอยางไดแกการเพมบคคล

ภายนอกทมใชแพทยรวมเปนคณะกรรมการหรอคณะอน-

กรรมการดวยควรเพมบทลงโทษทหนกขนเชนยดใบอนญาต

และเพกถอนใบอนญาตตลอดชพเพอไมใหกลบไปสรางความ

เสยหายหรอไมใหผอนเอาเยยงอยางแตกรณแพทยทประพฤต

ผดจรยธรรมโดยประมาทแตมความรบผดชอบตอผเสยหาย

และกลารบผดควรสงเสรมและใหไดรบโทษสถานเบานอกจาก

นควรเพมมาตรการระงบความเสยหายกรณการใหบรการ

รกษาพยาบาลทไมไดมาตรฐานทางวชาการหรออาจเปน

อนตรายตอผบรโภคโดยเพมอำนาจคณะกรรมการแพทยสภา

ในการสงระงบการใหบรการหรอใชสารหรอผลตภณฑหรอ

เทคโนโลยทางการแพทยตอผปวยอยางถาวร หรอเปนการ

ชวคราวไวกอนจนกวาจะมผลการศกษาวจยตามหลกวชาการ

ทยนยนไดวาการใหบรการหรอการใชสารมความปลอดภย

และประสทธผล และควรมการกำหนดระยะเวลาโดยเรวท

แนนอนในกระบวนการพจารณาดำเนนการสอบสวนเรอง

รองเรยน(3)พระราชบญญตยาพ.ศ.2510มจดออนในสวนของ

ขอยกเวนใหการผลตยาตามใบสงยาของผประกอบวชาชพ

เวชกรรมหรอของผประกอบโรคศลปะทสงสำหรบคนไข

เฉพาะราย ไมตองขอใบอนญาตผลตยาหรอขอขนทะเบยน

ตำรบยา ซงทำใหเกดกรณทแพทยบางคนอาจใชยาทไมได

มาตรฐานหรอไมเปนทยอมรบตามหลกวชาการกบผปวย

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณสำนกงานกองทนสนบสนน

การสรางเสรมสขภาพ(สสส.)ทสนบสนนเงนทนในการวจย

ครงน

หมายเหต:รายงานฉบบสมบรณของงานวจยชนน

เรองโครงการพฒนาแนวทางการคมครองสทธผบรโภคทได

รบความเสยหายจากการบรการทางการแพทย

บรรณานกรม 1. กลมงานกฎหมายและคดกองการประกอบโรคศลปะกรมสนบสนน

บรการสขภาพ.(2552).พระราชบญญตการประกอบโรคศลปะพ.ศ.2542.พมพครงท5.กรงเทพมหานคร:โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

2. กลมงานกฎหมายและคดกองการประกอบโรคศลปะกรมสนบสนนบรการสขภาพ. (2552). พระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ.2541.พมพครงท6.กรงเทพมหานคร:โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

3. กองควบคมเครองมอแพทย สำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา. (2552). พระราชบญญตเครองมอแพทย พ.ศ. 2551.พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร:โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

4. ชาญชยแสวงศกด.2550.คำอธบายกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท. พมพครงท 6.กรงเทพฯ : บรษทสำนกพมพวญญชนจำกด.

Page 7: Study on Related Regulations and Compensation Measures for …kmfda.fda.moph.go.th/Journal/Chapter/3/14_199_C6_3.54.pdf · 2016-10-04 · กฎหมาย คำพิพากษาศาลฎีกาศาลปกครองที่

70 71

5. ชาญณรงค ปราณจตต. (2551). คำอธบายพระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภคพ.ศ.2551.

6. ธานศ เกศวพทกษ. (2551). กฎหมายวธพจารณาคดผบรโภคตามพระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551.กรงเทพฯ:บรษทยเนยนอลตราไวโอเรดจำกด.

7. พระราชบญญตยาพ.ศ.2510(ฉบบUpdateลาสด)(ออนไลน).สบคนจาก http://web.krisdika.go.th/data/law/law2/%c204/%c204-20-9999-update.pdf.[19กรกฎาคม2551].

8. ราชกจจานเบกษา.พระราชบญญตวชาชพเวชกรรมพ.ศ.2525.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท99ตอนท111ฉบบพเศษวนท11สงหาคม2525.

9. ราชกจจานเบกษา. พระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภพ.ศ.2528.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท120ฉบบพเศษวนท5กนยายน2528.

10. ราชกจจานเบกษา. พระราชบญญตวชาชพเภสชกรรม พ.ศ.2537.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท111ตอนท28ก.วนท30มถนายน2537.

11. ราชกจจานเบกษา.พระราชบญญตวชาชพทนตกรรมพ.ศ.2537.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท111ตอนท40ก.วนท19กนยายน2537.

12. ราชกจจานเบกษา. พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาทพ.ศ.2539.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท113ตอนท60ก.วนท14พฤศจกายน2539.

13. ราชกจจานเบกษา.พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาตพ.ศ.2545.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท119ตอนท116ก.วนท18พฤศจกายน2545.

14. ราชกจจานเบกษา. ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 11(พ.ศ.2546)เรองหลกเกณฑวธการและเงอนไขในการโฆษณาสถานพยาบาล. ประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท 120ตอนพเศษ77ง.วนท16กรกฎาคม2546.

15. ราชกจจานเบกษา.พระราชบญญตวชาชพกายภาพบำบดพ.ศ.2547.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท121ตอนพเศษ65ก.วนท22ตลาคม2547.

16. ราชกจจานเบกษา.พระราชบญญตวชาชพเทคนคการแพทยพ.ศ.2547.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท121ตอนพเศษ65ก.วนท22ตลาคม2547.

17. ราชกจจานเบกษา. ขอบงคบสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการจายเงนชวยเหลอเบองตนกรณผรบบรการไดรบความเสยหายจากการรกษาพยาบาลพ.ศ.2549.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท123ตอนพเศษ29ง.วนท23กมภาพนธ2549.

18. ราชกจจานเบกษา.ขอบงคบแพทยสภาวาดวยการรกษาจรยธรรมแหงวชาชพเวชกรรมพ.ศ.2549.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท123ตอนพเศษ115ง.วนท1พฤศจกายน2549.

19. ราชกจจานเบกษา.พระราชบญญตสขภาพแหงชาตพ.ศ.2550.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท124ตอนท16ก.วนท19มนาคม2550.

20. ราชกจจานเบกษา.พระราชบญญตความรบผดตอความเสยหายทเกดจากสนคาทไมปลอดภยพ.ศ.2551.ประกาศในราชกจจาน-เบกษาเลมท125ตอนท36ก.วนท20กมภาพนธ2551.

21. ราชกจจานเบกษา.พระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภคพ.ศ.2551.ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท125ตอนท38ก.วนท25กมภาพนธ2551.

22. วฑรยองประพนธ.2530.นตเวชสาธก-ฉบบกฎหมายกบเวชปฏบต.กรงเทพฯ:โรงพมพเรอนแกวการพมพ.

23. วฑรยองประพนธ.2537.สทธผปวย.กรงเทพฯ:โครงการจดพมพคบไฟ.

24. วฑรยองประพนธและคณะ.2544.การศกษาปญหาการฟองคดเกยวกบการประกอบวชาชพเวชกรรมในประเทศไทย.กรงเทพฯ :โรงพมพเรอนแกวการพมพ.

25. แสวงบญเฉลมวภาส.2546.กฎหมายและขอควรระวงของแพทย-พยาบาล.พมพครงท3.กรงเทพฯ:บรษทสำนกพมพวญญชนจำกด.

26. สำนกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค.(2550).พระราชบญญต-คมครองผบรโภคพ.ศ.2522.ในสคบ.กบการคมครองผบรโภค.หนา43-68.กรงเทพมหานคร:หางหนสวนจำกดอรณการพมพ

27. อทธพร คณะเจรญ. (2551). ขอเทจจรงแพทยสภา ผดแล...มตรคนแรกและคนสดทายของชวต.

28. อทธพรคณะเจรญ.(2551).โครงสรางแพทยสภา2550-2552.การดำเนนการจรยธรรม 1 2551. การดำเนนการจรยธรรม22551.