strategic directions in nursing and midwifery service 2002 ... · ebÓ∫ eø gcgª«á...

©eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á 2002

Lª«™ G◊≤ƒ¥ fiØƒXá. hÁµø G◊ü°ƒ∫ Y∏≈ eæû°ƒQGä eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á eø bù°º Gdàù°ƒj≥ hGdàƒRj™, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á,

dnalreztiwS,72aveneG1121,aippAeunevA02)gÉJ∞ Qbº: 6742 197 22 14+; aÉcù¢ Qbº: 7584 197 22 14+;

YæƒG¿ GdÈjó G’EdµÎhÊ: )tni.ohw@sredrokoob(. hjæÑ» GEQS°É∫ W∏ÑÉä G◊ü°ƒ∫ Y∏≈ GEP¿ HÉS°àæù°Éñ eæû°ƒQGä GŸæ¶ªá GCh

JôLªà¡É - ’CZôGV¢ GdÑ«™ GCh GdàƒRj™ ZÒ GdàéÉQ… - GE¤ eµàÖ GŸ£ÑƒYÉä Y∏≈ Gd©æƒG¿ Gdù°ÉH≥ Gdòcô )aÉcù¢ Qbº:

6084 197 22 14+; YæƒG¿ GdÈjó G’EdµÎhÊ: tni.ohw@snoissimrep(.

hGdàù°ª«Éä GŸù°àîóeá ‘ gò√ GŸæû°ƒQI, hWôj≤á YôV¢ GŸƒGO GdƒGQOI H¡É, ’ J©È GWÓbÉkYø QGC… eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á Hû°ÉC¿

GdƒV°™ Gd≤ÉfƒÊ ’C… H∏ó, GCh Gb∏«º, GCh eójæá, GCh eæ£≤á, GCh dù°∏£Éä GC… eæ¡É, GCh Hû°ÉC¿ –ójó MóhOgÉ GCh Jîƒe¡É. h“ãπ Gÿ£ƒ•

GŸæ≤ƒWá Y∏≈ GÿôGF§ N£ƒWÉkMóhOjá J≤ôjÑ«á bó ’ jƒLó Mƒd¡É H©ó GJØÉ¥ cÉeπ.

cªÉ GC¿ Pcô T°ôcÉä GCh eæàéÉä L¡Éä U°Éf©á e©«æá ’ j©æ» GC¿ gò√ Gdû°ôcÉä hGŸæàéÉä e©àªóI GCh eƒU°≈ H¡É eø bÑπ

eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, JØ†°«Ó d¡É Y∏≈ S°ƒGgÉ ‡É ÁÉK∏¡É h⁄ jôO Pcô√. ha«ªÉ YóG Gÿ£ÉC hGdù°¡ƒ, “«õ GCS°ªÉA GŸæàéÉä

GŸù°é∏á GŸ∏µ«á HÉ’CMô± GŸÉF∏á.

heæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á ’ J†°ªø GC¿ Jµƒ¿ GŸ©∏ƒeÉä GdƒGQOI ‘ gò√ GŸæû°ƒQI e©∏ƒeÉä cÉe∏á hU°ë«ëá, hGŸæ¶ªá d«ù°â

eù°ƒDhdá Yø GC… V°ôQ bó jÎJÖ Y∏≈ GS°à©ªÉ∫ gò√ GŸ©∏ƒeÉä.

hGdü°ƒQI GŸæû°ƒQI ‘ Gdü°Øëá iiivzH©æƒG¿ GEeµÉf«á G◊ü°ƒ∫ Y∏≈ GÿóeÉäz, eø Jü°ójô Hù°µÉ∫ Qjàû°ÉQO ©eæ¶ªá Gdü°ëá

Gd©ÉŸ«á 2002, GdØÉFõ ‘ eù°ÉH≤á eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á GÿÉU°á HÉdàü°ƒjô hGŸ©æƒfá U°ƒQ Yø Gdü°ëá hGdà©ƒ¥z, 2002,

Gdà» f¶ªâ HÉdàõGeø e™ GEU°óGQ Gdàü°æ«∞ Gdóh‹ ’COGA GdƒXÉF∞ hGdà©ƒ¥ hGdü°ëá )FCI(. fci.noitacifissalc/tni.ohw.www//:ptth

Jü°ª«º GdÓ±: HÉä d«ó∫ - Œª«™ lràsmoc.sngiSedsR.

G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«ádà©õjõNóeÉäGdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

Læ«∞2002

hK«≤á GCbôJ¡É GŸæ¶ªÉä GdàÉd«á

T°µô hJ≤ójô

fàƒL¬ HîÉdü¢ Gdû°µô hGdà≤ójô GE¤ GÛªƒYá G’S°àû°ÉQjá Gd©ÉŸ«á GŸ©æ«á HÉdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

GdàÉH©á Ÿæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, hGE¤ eæ¶ªá Gd©ªπ Gdóhd«á, hU°æóh¥ G’C· GŸàëóI d∏ù°µÉ¿,

hU°æóh¥ G’C· GŸàëóI d∏£Øƒdá )Gd«ƒf«ù°«∞(, hQhDS°ÉA hQF«ù°Éä cÉOQ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá,

hGÛ∏ù¢ Gdóh‹ d∏ªªôV°Ú hGŸªôV°Éä, hG’–ÉO Gdóh‹ d∏≤ÉHÓä, hGdû°Ñµá Gd©ÉŸ«á d∏ªôGcõ

GŸà©Éhfá e™ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á ‘ ›É∫ J£ƒjô Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, hG÷ª©«á Gdóhd«á

d∏àªôj†¢ GÿÉU¢ HôYÉjá eôV°≈ Gdù°ôWÉ¿, hG’–ÉO Gdóh‹ d∏àªôj†¢ ‘ ›É∫ Gdàîójô,

hLª©«á S°«ªÉ K«àÉ JÉh Gdóhd«á G÷∏«∏á d∏àªôj†¢, hGdû°ôcÉA GŸù°ÉgªÚ ‘ G’LàªÉ

G’S°àû°ÉQ… ZÒ GdôS°ª» Hû°ÉC¿ G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá,

hGdû°ôcÉA GŸù°ÉgªÚ ‘ GLàªÉ Gdû°ôcÉA, hGdõeÓA ‘ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, hLª«™ G’CaôGO

Gdòjø S°ÉgªƒG ‘ GEYóGO gòG Gdà≤ôjô.

GÙàƒjÉä

e≤óeáivJü°ójô1

G÷õA G’Ch∫: G’ŒÉgÉä GÿÉU°á HÉdù°«ÉS°Éä7

1.1GBaÉ¥ GŸù°à≤Ñπ91.2›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá31

G÷õA GdãÉÊ: Gÿ∏Ø«á Gdà≤æ«á52

1.2NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá céõA ’ jàéõGC eø Gdæ¶º Gdü°ë«á72G◊µƒeÉä hGdü°ëá82Gd≤ƒGeá Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá82OhQ Gd©Ée∏Ú ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ JƒaÒ GÿóeÉä Gdü°ë«á82

2.2G’EWÉQ Gd©ÉΩ ÿóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá V°ªø GdôYÉjá Gdü°ë«á13M≤ƒ¥ G’Efù°É¿ hGdàîØ«∞ Gd©ÉŸ» d∏Ø≤ô13GdàÒGä GdƒHÉF«á hGdóÁ¨ôGa«á Gdà» JƒDKô Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá23G’CN£ÉQ Gdà» J¡óO Gdü°ëá33Gd≤†°ÉjÉ GŸà©∏≤á HÉ÷æù¢ G’LàªÉY»33JÉCKÒ Gd©ƒŸá Y∏≈ Gdæ¶º Gdü°ë«á hY∏≈ Jæª«á GŸƒGQO GdÑû°ôjá Gdü°ë«á43JÉCKÒ GdàµæƒdƒL«É Y∏≈ GEjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á53YƒGeπ G’bàü°ÉO Gdµ∏»53GEU°Óì Gdæ¶º Gdü°ë«á hGÿü°îü°á63GdÑëƒç hHæÉA Gd≤óQGä73

GŸôGL™93

GŸ∏ë≥: Gd≤ôGQ ê U¢ 45/21 Mƒ∫ J©õjõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá54

Gdü°Øëá

Jü°ójô

GE¿ GEMói GdàëójÉä Gd¡Éeá Gdà» JƒGL¬ G◊µƒeÉä V°ªÉ¿ GEJÉMá Gd©óGdá

‘ GEjàÉA GÿóeÉä Gdü°ë«á Gdà» J∏Ñ» GMà«ÉLÉä GdæÉS¢ hJà∏Ö Y∏≈

Gd©ƒGeπ Gdà» J©«≥ GCOGA Gdæ¶º Gdü°ë«á ‘ Gd≤ô¿ G◊ÉO… hGd©û°ôjø.

hÛÉH¡á gòG Gdàëó…, ’Hó eø J©õjõ GdàóNÓä Gdà» J¡ó± dà©õjõ

bóQGä Gdæ¶º Gdü°ë«á GdƒWæ«á.

J©ó GÿóeÉä Gdàªôj†°«á hNóeÉä Gd≤ÑÉdá eø GŸƒGQO GdôF«ù°«á Gdà» J†°ªø GdƒU°ƒ∫ GE¤ eÉ Jü°Ñƒ GEd«¬

GÛàª©Éä eø J£ƒQ hU°ëá hYÉa«á, hJoë†°uô T°µπ gò√ GÿóeÉä dàµƒ¿ ÃãÉHá Gd©ªƒO GdØ≤ô… d∏æ¶º

Gdü°ë«á ‘ Lª«™ GCQLÉA Gd©É⁄, hJ¡«Å Gdù°Ñ«π ŸµÉaëá G’CeôGV¢ Gdà» Jû°«™ GdØ≤ô hGYàÓ∫ Gdü°ëá,

h‚ÉMæÉ ‘ –ù°Ú GCOGA Gdæ¶º Gdü°ë«á jà£∏Ö eæÉ Gd©ªπ Gdù°ôj™ d∏à∏Ö Y∏≈ GŸû°µÓä Gdà» Jæ≤ü¢ eø

eù°Égªá gò√ GÿóeÉä eù°Égªá a©Édá ‘ JƒV°«í GdôhDjá Gdà» J¡ó± GE¤ V°ªÉ¿ Gdü°ëá ÷ª«™ GÛàª©Éä

hGdÑ∏óG¿.

hj©ó JƒGaô cÉOQ Gdàªôj†¢ GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá eø GŸû°µÓä GŸ∏ëá Gdà» J©«≥ J≤óË GdàóNÓä Gdü°ë«á

Gd†°ôhQjá d∏Ñ∏óG¿ ‘ L¡ƒOgÉ ŸµÉaëá G’CeôGV¢ h’S°«ªÉ G’EjóR hGd©óhi HØÒhS°¬ hGdù°π hGŸÓQjÉ. heø

Gd©ƒGF≥ Gdà» Jù°¡º ‘ GEYÉbá J≤óË GÿóeÉä Gdàªôj†°«á hNóeÉä Gd≤ÑÉdá géôI Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú hYóΩ

eÓAeá Xôh± Yª∏¡º hG’S°àîóGΩ ZÒ GŸÓFº d∏ªªÉQS°Ú eæ¡º. hS°«ƒDO… GdØû°π ‘ Mπ gò√ GŸû°µÓä

GE¤ JÉCKÒGä hN«ªá Y∏≈ cπ eø LƒOI GdôYÉjá Gdü°ë«á heói J£«à¡É.

hbó GCYóä eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á HÉdà©Éh¿ e™ T°ôcÉF¡É GEWÉQGkd∏©ªπ Gdà©ÉhÊ Gdò… jóYº GdÑ∏óG¿ ‘ J©õjõ

bóQGJ¡É ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá dàë≤«≥ GCgóGa¡É Gdü°ë«á GdƒWæ«á. hJ©ôV¢ gò√ GdƒK«≤á )G’ŒÉgÉä

G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá(GÛÉ’ä GdôF«ù°«á Gÿªù°á Gdà» Jà£∏Ö GdàóNÓä hg»:

Jî£«§ GŸƒGQO GdÑû°ôjá hHæÉA Gd≤óQGä, hGEOGQI Gd©Ée∏Ú, hGŸªÉQS°á GŸôJµõI Y∏≈ GdÑ«æÉä, hGdà©∏«º,

hGd≤ƒGeá. hJ≤óΩ gò√ GdƒK«≤á GS°àéÉHá e∏ªƒS°á d∏≤ôGQ ê U¢ 21.45, hJù°¡º ‘ Jù°¡«π GE‚ÉR

G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á G’CQH©á Ÿæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hH∏ƒÆ G’CgóG± Gdàæªƒjá G’CdØ«á dÓC· GŸàëóI.

hGEfæ» GCYà≤ó LÉReá GC¿ –≤«≥ Gdà≤óΩ jà£∏Ö L¡ƒOGkGS°àãæÉF«á ‘ cπ eø G◊ªÓä G’EYÓe«á, h‘ Gd≤«ÉOI,

h‘ J≤óË GdóYº GŸôJµõ Y∏≈ GdÑ«æÉä ’CU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» YæóeÉ j†°©ƒ¿ bôGQGJ¡º Gdà» Jù°¡π

GdƒU°ƒ∫ GE¤ QYÉjá “ôj†°«á ha©Éd«á PGä LƒOI Qa«©á heôOhOjá YÉd«á hgƒ Mπ jù°¡º GCj†°Ék‘ Gd©ªπ

GŸû°Î∑ hHôhì J©Éhf«á e™ Gdû°ôcÉA GdƒWæ«Ú hG’Eb∏«ª«Ú hGd©ÉŸ«Ú, hgƒ V°ôhQ… GCj†°Ék‘ –≤«≥ aôh¥

Lƒgôjá ‘ U°ëá GdæÉS¢, hgòG Gdà≤óΩ GdàõGΩ M≤«≤» eæÉ HôYÉjá cπ eø e≤óe» NóeÉä GdôYÉjá Gdàªôj†°«á

hGd≤ÑÉd«á ‘ Gd©É⁄ heà∏≤» J∏∂ GÿóeÉä.

Zôh gÉQ⁄ HôhfàÓfó

GŸójôI Gd©Éeá, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

Læ«∞, GCj∏ƒ∫/ S°ÑàªÈ 2002

vivii

e≤óeá

JƒGL¬ GÿóeÉä Gdü°ë«á GCYóGOGkeàõGjóI eø GdàëójÉä, hJàÉH™ G◊µƒeÉä L¡ƒOgÉ hGdàõGe¡É

HÉdÑëå Yø Gÿ«ÉQGä PGä GŸôOhO GŸôJØ™ ‘ J©õjõ bóQGä Gdæ¶º Gdü°ë«á GdƒWæ«á hGCOGF¡É

G÷«ó. h‘ GEWÉQ GŸƒGQO GŸÉd«á GÙóhOI, hGdàµÉd«∞ GdÑÉg¶á d∏ôYÉjá Gdü°ë«á, hG’Mà«ÉLÉä

Gdü°ë«á GŸàõGjóI hGdàƒb©Éä GŸôJØ©á Y∏≈ U°©«ó Gdü°ëá Gd©ªƒe«á, aÉE¿ NóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá J≤óΩ GCQV°«á U°É◊á Jæ£∏≥ eæ¡É GdàóNÓä Gdü°ë«á Gdà» Jù°ÉYó ‘ H∏ƒÆ G’CgóG±

Gdü°ë«á GdƒWæ«á. hgæÉ∑ eû°µÓä flà∏Øá JƒGU°π JÉCKÒGJ¡É ‘ G’EbÓ∫ eø GCgª«á eù°Égªá

NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

GNàÓ∫ YÉŸ» ‘ JƒRj™ Gd©Ée∏Ú ‘ ›É∫ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdáheø GŸû°µÓä Gdà» JãÒ GgàªÉΩ G◊µƒeÉä géôI Gd©Ée∏Ú ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hGdæ≤ü¢ GŸàõGjó

d¡º, hbó YÈ GCY†°ÉA GÛ∏ù¢ GdàæØ«ò… Gdù°ÉH™ H©ó GŸÄá Ÿæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á ‘ cÉfƒ¿ GdãÉÊ/jæÉjô 1002

Yø –òjôgº eø gòG G’ŒÉ√ GŸãÒ d∏ªû°µÓä; hGCf¬ a«ªÉ GEPG ⁄ Jàîò GELôGAGä a©Édá ŸƒGL¡á Pd∂ G’ŒÉ√

he™ JõGjó géôI Gd©Ée∏Ú Ph… GÿÈI ‘ ›É∫ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá aÉE¿ LƒOI GÿóeÉä hU°ëá GdæÉS¢

S°àà©ôV¢ d∏î£ô )Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á 1002(. heø HÚ Gdà≤ÉQjô Gdà» YõRä Gdàëòjô eÉ –ósç Yø

f≤ü¢ Gd©Ée∏Ú ‘ Gdàªôj†¢, hYóΩ eÓAeá Xôh± Yª∏¡º, hS°ƒA JƒRj©¡º, hG’fàØÉ ZÒ GŸÓFº eæ¡º.

hY∏≈ GdôZº eø GC¿ gò√ GŸû°µÓä Jàù°º HÉ’Jù°É¥ aÉE¿ GCS°ÑÉÜ GEWÓb¡É dÓCReÉä ‘ ›É∫ GdôYÉjá Gdü°ë«á

flà∏Øá )nahcuB-2002(.

hbó ’Mß G’CY†°ÉA ‘ Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á GC¿ GEjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á j©àªó GYàªÉOGkcÑÒGkY∏≈ Gd©Ée∏Ú,

hGC¿ cÉOQ Gdàªôj†¢ GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá j†°£∏©ƒ¿ HóhQ gÉΩ ‘ Pd∂ hdµæ¬ e¡ªπ, hGS°àæàè G’CY†°ÉA GC¿ GdØû°π

‘ J©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá bó jƒDO… ’EV°ôGQ T°ójó ‘ LƒOI GdôYÉjá Gdü°ë«á h‘ GEJÉMá GÿóeÉä

h‘ YÉa«á GŸªÉQS°Ú h‘ –≤«≥ G’CgóG± Gdü°ë«á Y∏≈ GŸù°àƒi GdƒWæ» hGd©ÉŸ».

2G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

GE¿ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá aôh eø Gdæ¶º Gdü°ë«á Gdà» j≤óe¡É ›ªƒYá eø Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú;

hJû°Î∑ Y∏≈ GŸù°àƒi Gd©ÉŸ» HÉdü°ØÉä GdàÉd«á:

Gd©æÉjá HÉŸôGL©Ú hJ≤óË GdóYº hJÉCeÚ GdôGMá d¡º;

Gdà≤««º hGŸôGbÑá GŸù°àªôjø dÓMà«ÉLÉä Gdü°ë«á hG’S°àéÉHá d∏àóNÓä Gdü°ë«á;

Gd≤«ÉΩ HÉ◊ªÓä G’EYÓe«á hGdàã≤«∞ d∏õHÉFø hd∏ªéàª©Éä;

Gdà©ôt± Y∏≈ GdãôGä ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á hJ£ƒjô GÿóeÉä;

GEjàÉA GÿóeÉä Gdü°ë«á hJæù°«≤¡É ‘ cÉeπ ›É’ä GdôYÉjá.

hJàµÉeπ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá e™ GÿóeÉä G’CNôi ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á hJ≤óuΩ GdóYº d¡É ‡É jù°ÉYó

Y∏≈ V°ªÉ¿ JæØ«ò GdàóNÓä Gdü°ë«á Gdà» JóYº G◊«ÉI hJ©õR Gdü°ëá GCh J≤ƒ… ‘ G÷ÉfÖ GŸ≤ÉHπ GdƒS°ÉFπ

Gdà» J†°ªø GŸƒä Hù°ÓΩ hHµôGeá hHóh¿ GC⁄.

eù°ÉFπ N£ÒI JƒGL¬ Gd©Ée∏Ú ‘ JƒaÒ GÿóeÉä Gdü°ë«ád≤ó JÒ J≤óË GdôYÉjá Gdü°ë«á JÒGkcÑÒGkNÓ∫ Gd©≤ó GŸæü°ôΩ HàÉCKÒ Gd©ójó eø Gd©ƒGeπ Gıà∏Øá GEP T°ô

GdµãÒ eø GdÑ∏óG¿ ‘ GEU°Óì Gdæ¶º Gdü°ë«á, hbó aôV°â G’S°ÎGJ«é«Éä GŸàù°ªá HÉdÓeôcõjá hGÿü°îü°á

JÒGä Y∏≈ G’C‰É• Gdà≤∏«ójá d∏©ªπ hY∏≈ f¶º G’EOGQI Gdü°ë«á hGdàªƒjπ Gdü°ë». hbó GCOä Gdà£ƒjôGä

GdàµæƒdƒL«á hGd©ƒŸá GE¤ GEjéÉO aôU¢ LójóI eø L¡á, hdµæ¡É eø L¡á GCNôi RGOä Gd†°ƒ• Gdà» JƒDKô

JÉCKÒGkcÑÒGkY∏≈ eƒGV°™ hJû°ôj©Éä GÿóeÉä ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á. hbó GCV°Éaâ Gdà«ÒGä GdóÁƒZôGa«á

hG’LàªÉY«á eõjóGkeø Gd†°ƒ• Y∏≈ f¶º GdôYÉjá Gdü°ë«á Gdà» J©ÉÊ GCU°Ókeø Gd†°ƒ•; hGdà» eø GCgª¡É

Gd©ÖA Gdò… JæƒA H¬ cƒGgπ Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú fà«éá ’fàû°ÉQ hHÉA Gd©óhi HØÒhS¢ Gd©ƒR GŸæÉY» GdÑû°ô…

heàÓReá Gd©ƒR GŸæÉY» GŸµàù°Ö )G’EjóR(, GEP GCOi Pd∂ Gd©ÖA GE¤ GEU°ÉHá YóO cÑÒ eø cÉOQ Gdàªôj†¢

GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá, hQaÉb¡º Gdòjø GCU°«ÑƒG HÉd©óhi GCh eÉJƒG Hù°ÑÑ¡É )2002,ANA,1002,llewlitS(GE¿ bóQI

Gdæ¶º Gdü°ë«á Y∏≈ eƒGL¡á gò√ GdàëójÉä Gdà» JàæÉe≈ HÉS°àªôGQ, hY∏≈ GÙÉa¶á Y∏≈ LƒOI GÿóeÉä

h–ù°«æ¡É, hY∏≈ V°ªÉ¿ cØÉAI hcØÉjá hYóGdá GÿóeÉä Jµƒ¿ e©àªóI Hû°µπ eù°àªô Y∏≈ Gd©Ée∏Ú

Gdü°ë«Ú GŸóQHÚ Hû°µπ eÓFº hGdòjø jà∏≤ƒ¿ GdóYº, hY∏≈ JƒGaô gƒD’A Gd©Ée∏Ú MÚ G◊ÉLá GEd«¡º.

hbó GCOä HæÉ eôGL©á G’COH«Éä hGdàû°ÉhQ e™ G÷¡Éä GŸƒDKôI Y∏≈ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» GE¤ “««õ GdØÄÉä GdàÉd«á

’Cgº GŸû°Écπ Gdà» JƒGL¬ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá:

GEjàÉA GÿóeÉä;

Gd≤ƒi Gd©Ée∏á;

Gdà©∏«º;

Gd≤ƒGeá.

G’CgóG± G’E‰ÉF«á dÓCdØ«áh’JõG∫ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ OQLÉä flà∏Øá eø Gdà£ƒQ dói G’C· Gıà∏Øá, hPd∂ fà«éá d©ƒGeπ

flà∏Øá, hjƒDO… J£ƒQ GŸù°àƒi GdƒWæ» Gd©ÉΩ heÉ jƒDO… GEd«¬ eø J£ƒQ ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á GE¤ JÉCKÒGä gÉeá,

hJÑó… GdµãÒ eø GdÑ∏óG¿ ‘ Gdƒbâ G◊ÉV°ô QZÑà¡É GŸ∏ëá ‘ eƒGL¡á hMπ gò√ GŸû°µÓä, hPd∂ fà«éá

JÉCcó gò√ G◊µƒeÉä Hû°µπ eàõGjó eø V°ôhQI J©õjõ GEjàÉA GÿóeÉä hQZÑà¡É ‘ –ù°Ú GEJÉMá QYÉjá U°ë«á

Hû°µπ YÉO∫ heôJØ™ GŸôOhO hYÉ‹ G÷ƒOI hjƒDO… GE¤ ›àª©Éä eæàéá hJàªà™ HÉdü°ëá hGd©Éa«á )eæ¶ªá

Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á - 1002( hGCKæÉA bªá G’CdØ«á Gdà» Yo≤óä ‘ GCj∏ƒ∫/S°ÑàªÈ 0002 côQä Gdóh∫ G’CY†°ÉA

‘ G’C· GŸàëóI GdàõGe¡É HÉd©ªπ eø GCLπ YÉ⁄ Jàü°ósQ a«¬ Gdàæª«á GŸ†°ªƒfá G’S°àóGeá hGdàîØ«∞ eø GdØ≤ô

G’Chdƒjá GŸ£∏≤á. heø HÚ G’CgóG± Gdàæªƒjá ‘ G’CdØ«á cÉ¿ gæÉ∑ KªÉf«á GCgóG± eà©∏≤á HÉdü°ëá, hJù°Égº

NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ –≤«≥ gò√ G’CgóG±, hPd∂ H£ô¥ YójóI, eãπ:

JîØ«∞ GdØ≤ô, hPd∂ eø NÓ∫ eôGbÑá e©ó’ä Gfàû°ÉQ G’CWØÉ∫ GŸæîØ†°» GdƒR¿;

J©õjõ Gd©óGdá HÚ G’COhGQ G÷æù°«á G’LàªÉY«á hPd∂ Hà©∏«º GdØà«Éä hGdæù°ÉA Mƒ∫ Gdü°ëá;

GEf≤ÉU¢ e©ó’ä ha«Éä G’CWØÉ∫ hG’Ce¡Éä, hPd∂ Hà≤óË GÿóeÉä Gdü°ë«á dÓCWØÉ∫ hG’Ce¡Éä;

eµÉaëá G’EjóR hGd©óhi HØÒhS°¬, hGŸÓQjÉ hG’CeôGV¢ G’CNôi, hPd∂ HàîØ«†¢ e©ó’ä Gfàû°ÉQgÉ

eø NÓ∫ Gd≤«ÉΩ HÉCfû°£á eƒLs¡á fëƒ GdƒbÉjá hGŸ©É÷á.

hdàëù°Ú GEJÉMá GÿóeÉä hdóa™ HôfÉeè Gd©ªπ Gdü°ë» hGdàæªƒ… fëƒ G’CeÉΩ aÉE¿ Y∏≈ G◊µƒeÉä hY∏≈

GÛàª™ GŸóÊ hG÷ª©«Éä GŸ¡æ«á hGŸƒDS°ù°Éä Gdà©∏«ª«á hGŸæ¶ªÉä ZÒ G◊µƒe«á hGŸæ¶ªÉä Gdóhd«á hGdãæÉF«á

GC¿ JæØò GCYªÉ’khGCfû°£á J©Éhf«á dàëù°Ú NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, hGC¿ JÑóGC H¡É eæò Gd«ƒΩ.

3 e≤óeá

hJàÉCd∞ GdƒK«≤á eø LõGCjø. G÷õA G’Ch∫j©ôV¢ G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á, h›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á

hG’CgóG± GdôF«ù°«á HÉ’EV°Éaá GE¤ GdæàÉFè GŸàƒb©á GdÓReá dàë≤«≤¡É. hjæÉbû¢ G÷õA GdãÉÊc«∞ Jû°µπ

NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá LõAGk’ jàéõGC eø GÿóeÉä Gdü°ë«á.


hbó bÉeâ Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á GdôGH©á hGÿªù°ƒ¿ GŸæ©≤óI ‘

T°¡ô GCjÉQ/eÉjƒ 1002 ÃôGL©á Gdà≤ôjô GŸôM∏» Mƒ∫ Gdà≤ótΩ

GdªoërônR ‘ JæØ«ò Gd≤ôGQ ê U¢ 94-1 GŸà©∏≥ Hà©õjõ Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá. hbó J†°ªø Gdà≤ôjô –∏«Ókd∏ƒV°™ Gd©ÉŸ», hfà«éákd∏ªôGL©á JÑæsâ Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á Gd≤ôGQ ê U¢ 45-21

)GŸ∏ë≥( hT°é©â Gdóh∫ G’CY†°ÉA Y∏≈ GEY£ÉA GgàªÉeÉkeù°à©éÓkd£oôo¥ –ù°qø Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GŸõjó ‘

H∏óGf¡º hW∏Ñâ eø GŸójôI Gd©Éeá, eø HÚ W∏ÑÉä GCNôi GŸù°ÉQYá Hàë†°Ò N£á Yªπ dà©õjõ Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá hGd≤«ÉΩ Hà≤«`«º NÉQL» hGEY£ÉA GdæàÉFè H©ó Pd∂z.

GE¿ GEYóGO G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á Gd©ÉŸ«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢hGd≤ÑÉdá bó ” HÉ’S°ÎT°ÉO HÉŸÑÉOÇ G’CQH©á GdàÉd«á:GŸû°ÉQcá: HÉd©ªπ GŸû°Î∑ Mƒ∫ GCgóG± eû°Îcá, hGJuîÉP GCfû°£á eû°Îcá, hOYº eàÑÉO∫ d∏é¡ƒO

GŸÑòhdá.

GŸÓAeá: GEYóGO NóeÉä U°ë«á hfo¶oº U°ë«á Jù°ÎT°ó HÉ’Mà«ÉLÉä Gdü°ë«á hHÉdÑ«æÉä hHÉ’ChdƒjÉä

G’S°ÎGJ«é«á.

GŸ∏µ«á: JÑæu» GCS°∏ƒÜ jàsù°º HÉŸôhfá hjàº JæØ«ò√ Ãû°ÉQcá fi∏«á Jü°ªº dà≤ƒO G’Cfû°£á Y∏≈ cπxeø

GŸù°àƒi Gd©ÉŸ» hGŸù°àƒi GdƒWæ».

G’Cfû°£á G’CNÓb«á: Gdàî£«§ hGEjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á Gdà» Jàsù°º HÉd©óGdá hGdàµÉeπ hGMÎGΩ Nü°ÉFü¢

G÷æù¢ G’LàªÉY» hM≤ƒ¥ G’Efù°É¿.

hJóYº gò√ GŸÑÉOÇ JæØ«ò G’ŒÉgÉä GdôF«ù°«á GŸòcƒQI ‘ gò√ GdƒK«≤á.

GEWÉQ Gdù°«ÉS°á Gd©Éeá Gd≤ÉFªá Y∏≈ GdÑ«æÉäG’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdáJ≤óΩ GEWÉQGkeÑæ«ÉkY∏≈ GdÑ«uæÉä hG’COdá JƒV°í

G’Cfû°£á Gdà» jæÑ» Y∏≈ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hT°ôcÉF¡É dóYº GdÑ∏óG¿ Gdà» Yõeâ Y∏≈ –ù°Ú LƒOI

NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá. hgæÉ∑ GCQH©á YæÉU°ô GCS°ÉS°«á ’Reá dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá. hjo©nótcπ

Yæü°ô eæ¡É Yæü°ôGke¡ªÉkdà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá. hjæÑ» GC¿ JôJµõ Gd©æÉU°ô Lª«©¡É Y∏≈ GCa†°π

G’COdá GŸàƒGaôI, hjà£∏sÖ cπ Yæü°ô GdàÉCj`«ó G’EYÓe» hGdóYƒI d¬, hHæÉA Gd≤óQGä, hGdÑëƒç hGdà£ƒjô,

hGŸàÉH©á hGdà≤«`«º d†°ªÉ¿ GC¿ ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á bó JôLªâ dàØ©«π GCfû°£á h‡ÉQS°Éä PGä JÉCKÒ. hÁµø

GS°àîóGΩ gò√ GdƒK«≤á dÓS°ÎT°ÉO GCKæÉA Gd≤«ÉΩ HÉ’Cfû°£á Y∏≈ GŸù°àƒi GdƒWæ» hdƒV°™ GCS°ÉS¢ d∏ëƒGQ

GŸù°à≤Ñ∏» Mƒ∫ Gdù°«ÉS°Éä ‘ GŸù°àƒjÉä GdôF«ù°«á.

5 e≤óeá

dàëù°Ú GEJÉMá GÿóeÉähOa™ HôfÉeè Gd©ªπ Gdü°ë»

boóeÉkjæÑ» dæÉ GJîÉPGELôGAGä J©Éhf«á G’B¿.

1.1 G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á

GE¿ GdÉjá eø gò√ G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá g» OYº G÷¡ƒO GdƒWæ«á ‘

Gdæ¡ƒV¢ HÉdæo¶oº Gdü°ë«á GdƒWæ«á hbóQGJ¡É hL©∏¡É bÉOQI Y∏≈ –≤«≥ GCgóGa¡ÉGdà» hV°©â GChdƒjÉJ¡É Gdóh∫

G’CY†°ÉA, hg»:

G’EjóR hGd©óhi HØÒhS°¬;

L©π G◊ªπ GCcÌ GCeÉfÉk, hU°ëá G’CΩ hGd£Øπ;

Gdù°π;

GŸÓQjÉ;

U°ëá GŸôGg≤Ú;

Gdü°ëá GdæØù°«á;

G’CeôGV¢ GŸõeæá.

hS°àù°Égº G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ –≤«≥ G’ŒÉgÉä GdôF«ù°«á G’CQH©á

Ÿæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á,hGdà» g»:

NØ†¢ GdõjÉOI GŸ£ôOI ‘ e©ó’ä Gdƒa«Éä hGŸôGV°á hGd©éõ, h’S°«sªÉ ‘ GÛàª©Éä GdØ≤ÒI hGŸ¡ªû°á;

J©õjõ GC‰É• G◊«ÉI Gdü°ë«á hGEf≤ÉU¢ YƒGeπ Gÿ£ô Gdü°ë«á Gdà» Jæû°ÉC eø GCS°ÑÉÜ H«Ä«á hGbàü°ÉOjá

hGLàªÉY«á hS°∏ƒc«á;

J£ƒjô fo¶oº GdôYÉjá Gdü°ë«á, hGdà» S°àëù°ø GdæàÉFè Gdü°ë«á, hJ∏Ñu» GMà«ÉLÉä GŸù°àîóeÚ hJàsù°º

HÉd©óGdá G’bàü°ÉOjá;

U°«ÉZá S°«ÉS°á Jàsù°º H≤óQJ¡É Y∏≈ eæí GdæÉS¢ Gd≤ƒI, h“µ«æ¡º, hJ¡ó± GE¤ N∏≥ H«Äá PGä S°ªÉä

eƒDS°ù°«á ‘ Gd≤£É Gdü°ë» hJ©õuR Gd`Ño©ó Gdü°ë» GdØ©sÉ∫ Gdò… J¡ó± GE¤ H∏ƒZ¡É Gdù°«ÉS°á G’LàªÉY«á

hG’bàü°ÉOjá hGdÑ«Ä«á hGdàæªƒjá.

9 G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á

GE¿ –ù°Ú LƒOI GdôYÉjá Gdü°ë«á hGEJÉMà¡É eø NÓ∫ J©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, S°«≤óΩ GdóYº

’E‚ÉR G’CgóG± Gdàæªƒjá G’CdØ«á.

h’Hó ’CU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» eø G’YÎG± Ãói G’E◊ÉìGdò… Jàsü°∞ H¬ Gd≤†°ÉjÉ GdµÈi Gd©ójóI Gdà»

JƒGL¬ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, GE¤ LÉfÖ GdóhQ GdôF«ù°» Gdò… jƒDOj¬ cÉOQ Gdàªôj†¢ GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá ‘

Gdæo¶oº Gdü°ë«á h‘ GÛàª©Éä ‘ J≤óË GdôYÉjá, h’Hó GC¿ jµƒ¿ Gd¡ó± Gdæ¡ÉF» gƒ –≤«≥ GdôhDjá fëƒ

GdƒU°ƒ∫ GE¤ fàÉFè U°ë«á GCa†°π ÷ª«™ GdæÉS¢. h’Hó eø Gd≤«ÉΩ HÉCYªÉ∫ JƒDO… GE¤ J©õjõ eù°Égªá NóeÉä

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ Gdù°«ÉS°á Gdü°ë«á h‘ J£ƒjô Gdæo¶oº Gdü°ë«á. h’Hó eø GC¿ Jµƒ¿ gò√ G’S°àéÉHá J©àªó

Y∏≈ GCS°Éd«Ö eoôrJnµpõI Y∏≈ GdÑ«uæÉä hG’COdá hg» GCS°Éd«Ö bÉOQI Y∏≈ J≤óË GdµãÒ eø G’NàÑÉQGä.

›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á)sARK(hbó MóOä eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hT°ôcÉhDgÉ ‘ gò√ GŸÑÉOQI Mƒ∫ J©õjõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Nªù°á ›É’ä

d∏æàÉFè GdôF«ù°«á, dµπ eæ¡É GCZôGV°¡É GÿÉU°á hfàÉFé¡É GŸàƒb©á Gdà» JƒDO… GE¤ J©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá GE¤ Mó cÑÒ. hS°àƒDO… gò√ GÛÉ’ä Gÿªù°á GE¤ H`pær«ná T°Ée∏á J©ªπ a«¡É G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á,

hgò√ GÛÉ’ä PGä YÓbá eàÑÉOdá a«ªÉ H«æ¡É, hg» JÎGcÖ a«ªÉ H«æ¡É GE¤ Mó eÉ GE¤ LÉfÖ HæÉA Gd≤óQGä

hGdÑëƒç hGdà£ƒjô hG◊ªÓä G’EYÓe«á hGŸôGbÑá hGdà≤«`«º ‘ Lª«™ GÛÉ’ä.

GÛÉ∫ G’Ch∫ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á

Gdàî£«§ Gdü°ë», GdóYƒI hG◊ªÓä G’EYÓe«á hG’dàõGΩ Gdù°«ÉS°», GE¿ GdƒWæ«á hGÿ£§ Gdü°ë«á hGdàæªƒjá

JƒDgπ dà≤óË NóeÉä hNÈGä cÉa«á ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

GÛÉ∫ GdãÉÊ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á

GEOGQI Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, JæØò S°«ÉS°Éä GdàƒX«∞ GdƒWæ«á ‘ ›É∫ Gd≤ƒi

Gd©Ée∏á ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, GBNòI ‘ G◊ù°ÑÉ¿ G÷æù¢ G’LàªÉY» heoôrJnµpõI Y∏≈ Xôh± hH«Äá Yªπ U°ë«á

heÉCeƒfá hJ≤óΩ eµÉaÉBä YÉOdá d∏µØÉAGä HæÉA Y∏≈ Hæ«á hX«Ø«á T°ØÉaá J©Î± hJ≤óQ GdµØÉAGä.

GÛÉ∫ GdãÉdå eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á

GŸªÉQS°á h–ù°Ú Gdæo¶oº Gdü°ë«á, GE¿ NÈGä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá eæó›á GfóeÉLÉkJÉeÉk‘ Yª∏«Éä U°æ™ Gd≤ôGQ

Hµπ eù°àƒjÉJ¡É, hJù°àîóΩ Gdæo¶oº Gdü°ë«á GCa†°π GŸªÉQS°Éä GŸàÉMá dôYÉjá G’CaôGO hG’CS°ô hGÛàª©Éä.

GÛÉ∫ GdôGH™ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«áJ©∏«º Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, jàƒGaô ›ªƒYÉä eø GŸªÉQS°Ú G’CcØÉA Gdòjø

dój¡º NÈGä eÓFªá “µæ¡º eø ›ÉH¡á GdàëóujÉä G◊Éd«á GŸù°à≤Ñ∏«á Hû°µπ a©sÉ∫ ‘ GŸªÉQS°á.

GÛÉ∫ GÿÉeù¢ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«áGd≤ƒGeá hG’EOGQI, Gd≤ƒGeá Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Jû°ªπ cÓkeø G◊µƒeÉä hGÛàª©Éä GŸóf«á

hGd©Ée∏Ú ‘ GŸ¡æá d†°ªÉ¿ LƒOI YÉd«á GdôYÉjá.

GdàæØ«ò: Gd©ªπ GŸà†°ÉaôhJ©à≤ó eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hT°ôcÉhDgÉ*GC¿ eø GŸ£∏ƒÜ Gd≤«ÉΩ Hé¡ƒO ’ J≤àü°ô Y∏≈ hMóI hGMóI hbù°º

hGMó GCh eæ¶ªá hGMóI d∏ƒU°ƒ∫ GE¤ J©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, hJóQ∑ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hT°ôcÉhDgÉ

GCgª«á JæØ«ò ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á Hû°µπ jæÉS°Ö GChdƒjÉä GdÑ∏óG¿, e™ JÑæu» GdÑ∏óG¿ dà∏∂ GÛÉ’ä ha≤Ék

dÓMà«ÉLÉä Gıà∏Øá hS°«ÉbÉä GdôYÉjá Gdü°ë«á Gdà» JàÓAΩ e™ cπ eø G’C· GdæÉe«á hG’C· GŸà£ƒQI Gdü°æÉY«á.

hdà≤óË GdóYº dàæØ«ò G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á Y∏≈ GŸù°àƒi GdƒWæ», aÉE¿ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hT°ôcÉAgÉ

S°«≤óeƒ¿ Gdæü°í hGŸû°ƒQI Gdà≤æ«á, hS°«≤ƒeƒ¿ HÑæÉA Gd≤óQGä Gdà» Áµæ¡É GC¿ Jù°àØ«ó eø G’COhGä hGd£ô¥

GŸÓFªá, hS°«≤ƒeƒ¿ Hà≤óË GdóYº d∏Ñ∏óG¿ Gdà» J£∏Ö GŸù°ÉYóI. cªÉ S°à©ªπ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á e™ T°ôcÉF¡É

dà©õjõ bóQGä GŸƒDS°ù°Éä G’Eb∏«ª«á ‘ L¡ƒOgÉ GdóGYªá dàëù°Ú NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

hÁµø GC¿ J†°£∏™ HàƒL«¬ GŸù°ƒDhd«á Yø GdàæØ«ò HÉdæù°Ñá ÛÉ’ä fióOI:

eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

Gdû°ôcÉA

GCh JæØò GŸ¡ÉΩ GŸ£∏ƒHá HÉdæù°Ñá dà∏∂ GÛÉ’ä, Y∏≈ fëƒ eû°Î∑.

GdàæØ«ò: HæÉA GdàëÉdØÉäd≤ó M†°ôä eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hT°ôcÉhDgÉ N£á Yªπ eØü°∏á dàæØ«ò hQU°ó Lª«™ fiÉh’ä GdæàÉFè

GdôF«ù°«á Gdà» Pcôä ‘ gò√ GdƒK«≤á. cªÉ ” hV°™ GS°ÎGJ«é«á d∏àƒGU°π hN£á ’S°àéÓÜ GŸƒGQO “¡«óGkd∏àæØ«ò GdæÉLí dÓŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á; hS°«àº Jü°ª«º Pd∂ Hë«å Áµø jü°Ñí eø GŸªµø G’S°àØÉOI

GdµÉe∏á eø GdØôU¢ Gdà» JƒaôgÉ eÑÉOQGä Gdû°ôGcá hGdàëÉdØÉä.

11 G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á 01G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

*Gdû°ôcÉA gº:eæ¶ªá Gd©ªπ Gdóhd«á, hU°æóh¥ G’C· GŸàëóI d∏ù°µÉ¿, hU°æóh¥ G’C· GŸàëóI d∏£Øƒdá )Gd«ƒf«ù°«∞( hGÛ∏ù¢ Gdóh‹d∏ªªôV°Ú hGŸªôV°Éä, hG’–ÉO Gdóh‹ d∏≤ÉHÓä, hGdû°Ñµá Gd©ÉŸ«á d∏ªôGcõ GŸà©Éhfá e™ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á ‘ ›É∫ J£ƒjôGdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, hG÷ª©«á Gdóhd«á d∏àªôj†¢ GÿÉU¢ HôYÉjá eôV°≈ Gdù°ôWÉ¿, hG’–ÉO Gdóh‹ d∏àªôj†¢ ‘ ›É∫ Gdàîójô, hLª©«áS°«ªÉ K«àÉ JÉh Gdóhd«á G÷∏«∏á d∏àªôj†¢.

GdàæØ«ò: GŸàÉH©á hGdôU°óGE¿ hV°™ N£á dà≤««º G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GCeô MÉS°º ‘ eàÉH©á GdàæØ«ò

hQU°ó GdàÉCKÒGä ‘ ›É’ä J£ƒjô Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá h‘ GCOGA Gdæo¶oº Gdü°ë«á h‘ GdæàÉFè Gdü°ë«á. hbó

MósOä eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hT°ôcÉhDgÉ eƒDT°uôGä GCS°ÉS°«á dÓCOGA dµπ ›É∫ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á,

cªÉ ” JÉCS°«ù¢ hOeè fo¶oº ÷ª™ GŸ©£«Éä ‘ Lª«™ G’Bd«Éä Gdà» JàƒGaô Y∏≈ GŸù°àƒjÉä Gd©ÉŸ«á hG’Eb∏«ª«á

hGdƒWæ«á hPd∂ dôU°ó hb«ÉS¢ GŸµÉS°Ö hGÿù°ÉQI; cªÉ GC¿ eø T°ÉC¿ Pd∂ GC¿ j≤óΩ J≤ÉQjô eôM∏«á Yø

eói G’E‚ÉR, J∏Ñ«á d∏≤ôGQ Gdò… GCU°óQJ¬ Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á ê U¢ 45-21 Gdò… J£∏Ö a«¬ eø

Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á Gdù°ÉOS°á hGÿªù°Ú ‘ YÉΩ 3002 Yªπ Pd∂.

GdàæØ«ò: Gd©ªπ MÉ’kGE¿ G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á Gdà» J©ôV°¡É gò√ GdƒK«≤á J≤óΩ N£á Yªπ eÑæ«á Y∏≈ GdÑ«uæÉä Áµø eø NÓd¡É

Ÿæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hdû°ôcÉF¡É b«ÉOI Yªπ GEb∏«ª» GCh YÉŸ» J©ÉhÊ j≤ü°ó eæ¬ J≤óË GdóYº d∏Ñ∏óG¿ ‘

›É’ä NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá NÓ∫ GdØÎI 2002-8002. hjàº ‘ Gdƒbâ G◊ÉV°ô Gd©ªπ ‘ Lª«™

›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á ‡É S°«≤óΩ aôU°á d∏Îc«õ Y∏≈ Gd©ªπ ‘ GdØÎI 2002-4002; hS°àµƒ¿

G’Cfû°£á:

aëü¢ GdàóNÓä ‘ GŸƒGQO GdÑû°ôjá Gdà» Jæ≤ü¢ eø N∏π GdàƒGR¿ HÚ Gd©Ée∏Ú )hgòG Gdæû°É• eôJÑ§

HÉÛÉ∫ G’Ch∫ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á(;

J©õjõ H«Äá Yªπ eÉCeƒfá )hgòG Gdæû°É• eôJÑ§ HÉÛÉ∫ GdãÉÊ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á(;

J©õjõ bÉYóI GdÑ«æÉä Mƒ∫ ‡ÉQS°á Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá )hgòG Gdæû°É• eôJÑ§ HÉÛÉ∫ GdãÉdå eø ›É’ä

GdæàÉFè GdôF«ù°«á(;

J©õjõ Gdà©∏«º )hgòG Gdæû°É• eôJÑ§ HÉÛÉ∫ GdôGH™ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á(;

HæÉA Gd≤ƒGeá hGd≤«ÉOI )hgòG Gdæû°É• eôJÑ§ HÉÛÉ∫ GÿÉeù¢ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á(.

GE¿ GŸù°ƒDhd«á Yø cπ ›É∫ eø GÛÉ’ä GdæƒY«á eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á J≤™ Y∏≈ YÉJ≥ eæ¶ªá Gdü°ëá

Gd©ÉŸ«á, hY∏≈ YÉJ≥ T°ôcÉF¡É, hjàº b«ÉOJ¡É hJæØ«ògÉ Hû°µπ eû°Î∑ H«æ¡º.


›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á

dà©õjõ NóeÉä

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

GÛÉ∫ G’Ch∫ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á:

Gdàî£«§ Gdü°ë», GdóYƒI hG◊ªÓä G’EYÓe«á

hG’dàõGΩ Gdù°«ÉS°»

GE¿ Gÿ£§ Gdü°ë«á hGdàæªƒjá GdƒWæ«á JƒDgπ dà≤óË NóeÉähNÈGä cÉa«á ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

GE¿ cØÉAI NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá e¡óOIHÉdæ≤ü¢ GŸàØÉbº ‘ Gd©Ée∏Ú Y∏≈ eù°àƒi Gd©É⁄

HÉCS°ô√ )1002 h.latenekiA( hgòG Gdæ≤ü¢ j©ó HóhQ√ eø Gd©ƒGF≥ Gdà» J≤∞ GCeÉΩ J≤óË GÿóeÉä

Gdü°ë«á Ÿø jëàÉê GEd«¡É, h’Hó eø cû°∞ G’CS°ÑÉÜ GŸà©óOI hGŸ©≤óI d¡òG Gdæ≤ü¢, cªÉ GC¿ géôI

Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú JƒDKô Y∏≈ Gd©ójó eø GdÑ∏óG¿ hY∏≈ GÿóeÉä Gdü°ë«á ‘ Gd©É⁄ HÉCS°ô√

)9991 ,yaM’O & nahcuB(. dòG GCU°Ñí eø Gd†°ôhQ… Y∏≈ G◊µƒeÉä hY∏≈ GŸƒDS°ù°Éä Gdà» J©ªπ ‘

›É∫ JƒX«∞ GŸƒGQO GdÑû°ôjá hGÙÉa¶á Y∏«¡É GC¿ J†°™ GS°ÎGJ«é«Éä a©Édá Jü°ªº d†°ªÉ¿ JƒaÒ

YóO cÉ± eø Gd©Ée∏Ú, Áµæ¡º Gd≤«ÉΩ ÃÉ QS°º d¡º eø N£§ GdôYÉjá Gdü°ë«á GdƒWæ«á

)9991,NCI(hjæÑ» GEY£ÉA OhQ QF«ù°» d∏©Ée∏Ú ‘ aôj≥ GdôYÉjá Gdü°ë«á, dÓS°àØÉOI eø NÈGJ¡º

YæóeÉ jµƒ¿ eø GŸ£∏ƒÜ –ù°Ú cØÉAI ha©Éd«á GÿóeÉä Gdü°ë«á, h’Hó ’CU°ëÉÜ GdàÉCKÒ Y∏≈

Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» GC¿ jãÉHôhG Y∏≈ GdàõGe¡º Hà«Ò GdÑ«Äá G◊Éd«á dƒV°™ Gd≤ôGQGä Gdù°«ÉS°«á, hS°à≤ƒΩ

eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á HóhQ –Ø«õ… ‘ G’EU°Óì HÉV°£ÓY¡É HóhQ Gd≤«ÉOI hJû°é«™ G◊µƒeÉä

Y∏≈ eƒGL¡á gò√ GŸû°µÓä GŸ∏ëá.

G’CZôGV¢1.1 J©õjõ G’Bd«Éä GdàóGN∏«á Y∏≈ GŸƒGQO GdÑû°ôjá

hJ©õjõ Gdàî£«§ d∏ªù°Égªá ‘ GÙÉa¶á Y∏≈

eù°àƒjÉä cÉa«á eø NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

J†°ªø GCOGAk jàù°º HÉdµØÉAI ‘ Gdæ¶º Gdü°ë«á.

1.2 GS°àæ¡ÉV¢ GCU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» hG÷ª¡ƒQ

hGdû°ôcÉA hGd©Ée∏Ú ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á

dà≤óË GdóYº d∏à«ÒGä Gdà» jàº Gdàî£«§ d¡É

dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hdà≤ƒjá

eù°Égªá J∏∂ GÿóeÉä ‘ –ù°Ú GCOGA hfàÉFè

Gdæ¶ÉΩ Gdü°ë».

1.3 N∏≥ H«Äá J†°ªø dµÉOQ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

U°æ™ Gd≤ôGQGä hGŸû°ÉQcá ‘ hV°™ Gd≤ôGQGä

Gdù°«ÉS°«á Hû°µπ eÑÉT°ô )ÃÉ a«¡É Gd≤ôGQGä

GŸà©∏≤á Hàîü°«ü¢ GŸƒGQO( Y∏≈ Lª«™

GŸù°àƒjÉä hHÉdàÉ‹ J≤óË GdóYº GdÓRΩ

d∏ëü°ƒ∫ Y∏≈ fàÉFè U°ë«á GCcÌ cØÉAI.

GdæàÉFè GŸàƒb©á

1.1.1hV°™ e©ÉjÒ GdàƒX«∞ ‘ H©†¢ eƒGV°™ GdôYÉjá Gdü°ë«á.

1.1.2GEYóGO O’Fπ GEQT°ÉOjá d∏≤ƒi Gd©Ée∏á Gdü°ë«á hJƒRj©¡É Y∏«¡º GE¤

LÉfÖ Gcàù°ÉÜ GŸ¡ÉQGä.

1.1.3GEYóGO ‰ÉPê Mƒ∫ GCS°ÑÉÜ Gdæ≤ü¢ ‘ Gd≤ƒi Gd©Ée∏á hgéôJ¡É

V°ªø GdÑ∏ó GdƒGMó ha«ªÉ HÚ GdÑ∏óG¿.

1.1.4hV°™ eƒDT°ôGä eƒMóI hf¶º eƒMóI dôU°ó GŸƒGQO GdÑû°ôjá

heù°àƒjÉJ¡É hgéôJ¡É hGdæ≤ü¢ a«¡É.

1.1.5hV°™ GCOhGä d∏àæÑƒD H¡éôI hf≤ü¢ Gd≤ƒi Gd©Ée∏á.

1.1.6Œª«™ GCa†°π GŸªÉQS°Éä hJÑæ«¡É hJƒRj©¡É d†°ªÉ¿ GS°àîóGe¡É ‘

GdàóNÓä ‘ S°«ÉS°Éä GŸƒGQO GdÑû°ôjá hJ≤««ª¡É hGdàî£«§ d¡É.

1.1.7GEYóGO O’Fπ GEQT°ÉOjá Mƒ∫ GCNÓb«Éä GdàƒX«∞ Y∏≈ GŸù°àƒi

Gdóh‹.

1.2.1GEYóGO GCOhGä d∏©ªπ e™ GÛàª©Éä hGd≤ÉOI Gdù°«ÉS°«Ú hGCU°ëÉÜ

Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» dôa™ OQLá GdƒY» Mƒ∫ OhQ NóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá heù°ÉgªÉJ¡É ‘ GŸƒGQO GdÑû°ôjá G’CS°ÉS°«á dàë≤«≥

G’CgóG± Gdü°ë«á.

1.2.2GEYóGO G’COhGä hG’CS°Éd«Ö d∏óYƒI hGdàÑû°Ò hG◊ªÓä G’EYÓe«á

GdôGe«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hHæÉA –Éd∞ S°«ÉS°»

hJÉCeÚ GdóYº d¬.

1.2.3Lª™ hGEYóGO GdÑ«æÉä hJƒRj©¡É Y∏≈ GCU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°»

Mƒ∫ GdàéÉQÜ GdæÉLëá ‘ eù°Égªá Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ H∏ƒÆ

GCgóG± Gdæ¶ÉΩ Gdü°ë».

1.3.1JôS°«ï G’Bd«Éä Gdà» J†°ªø GES°¡ÉΩ NÈGä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘

GEYóGO Gdù°«ÉS°Éä hGdÈGeè Gdü°ë«á Y∏≈ Lª«™ GŸù°àƒjÉä, hJ©õjõ

J∏∂ G’Bd«Éä, hjû°ªπ Pd∂ G’Bd«Éä Gdà» J©ªπ Y∏≈ eù°àƒi eæ¶ªá

Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á.

1.3.2J©õjõ GdóYº Gdù°«ÉS°» dàÑæ» ‰ÉPê a©Édá d∏àªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

Jôcõ Y∏≈ G’EjóR hGd©óhi HØÒhS°¬, hŒ©π G◊ªπ GCcÌ GCeÉfÉk,

hJóMô GŸÓQjÉ, hJ£ƒQ U°ëá GŸôGg≤Ú, hJ©õjõ Gdü°ëá GdæØù°«á

hJµÉaí Gdù°π.

KEY RESULT AREA

1

GÛÉ∫ GdãÉÊ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á:

GEOGQI Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

JæØò S°«ÉS°Éä GdàƒX«∞ GdƒWæ«á ‘ ›É∫ Gd≤ƒi Gd©Ée∏á ‘ Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá GBNòI ‘ G◊ù°ÑÉ¿ GdØôh¥ ‘ G÷æù¢ G’LàªÉY», heôJµõI Y∏≈

Xôh± hH«Äá Yªπ U°ë«á heÉCeƒfá, hJ≤óΩ eµÉaÉBä YÉOdá HæÉAkY∏≈ Hæ«á

hX«Ø«á T°ØÉaá J©Î± hJ≤óQ GdµØÉAGä.

GE¿ eø Gd©ƒGeπ Gdà» JƒDO… GE¤ JæÉbü¢ YóO Gd©Ée∏Ú ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, he«∏¡º d∏¡éôI,

hYóΩ GS°à≤ôGQgº ‘ Gd©ªπ, ha≤óGf¡º Gdû°©ƒQ ÃÉ jëØõgº d∏©ªπ hYóΩ GdôV°≈ Yø Gd©ªπ ‚ó

Gd¶ôh± Gdù°«Äá ‘ GCeÉcø Gd©ªπ, hYóΩ GŸù°ÉhGI HÚ G÷æù°Ú, haÎGä Gd©ªπ Gd£ƒj∏á e™ b∏á

G’CLƒQ )0002,OLI;7991,OLI;0002,nahcuB(hPd∂ c∏¬ jæ©µù¢ HƒV°ƒì Y∏≈ LƒOI GdôYÉjá

hY∏≈ GCOGA Gdæ¶º Gdü°ë«á. hbó ” Gdà©ôt± Y∏≈ gò√ GdàëójÉä heƒGL¡à¡É, heø HÚ gò√ GdàëójÉä eÉ

HóGC Gd≤£É Gdü°ë» Gd©ÉΩ Hà£Ñ«≤¬ eø JƒS°«™ GŸ«õGf«á Gdü°ë«á hJ¨«Ò S°«ÉS°Éä GdàƒX«∞ h’S°«ªÉ

‘ GdÑ∏óG¿ GŸæîØ†°á GdóNπ hGŸàƒS°£á GdóNπ, hGC¿ Pd∂ ’ Jæëü°ô eù°ƒDhd«á Gd≤«ÉΩ H¬ Y∏≈ hRGQGä

Gdü°ëá, h’Hó eø Gdà©Éeπ e™ gò√ G’CeƒQ he©É÷à¡É Hû°µπ T°ªƒ‹, hHÉCS°∏ƒÜ eà©óO Gd≤£ÉYÉä.

G’CZôGV¢2.1 J©õjõ Xôh± hH«Äá Gd©ªπ Gdü°ë«á hGŸÉCeƒfá

hGdà» J†°ªø GS°àªôGQ GdàƒX«∞ d∏©Ée∏Ú ‘

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.


2.1.1Œª«™ hJƒRj™ GdÑ«uæÉä Mƒ∫ JÉCKÒ Gdù°«ÉS°Éä GŸàÑ©á ‘

GdàƒX«∞ Y∏≈ G’CaôGO hY∏≈ GCOGA GŸæ¶ªÉä Gdà» J≤óΩ GdôYÉjá

Gdü°ë«á e™ G’ET°ÉQI Hû°µπ NÉU¢ GE¤ Gd≤ƒi Gd©Ée∏á ‘

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

2.1.2GEYóGO O’Fπ GEQT°ÉOjá Mƒ∫ Yª∏«Éä GŸôGL©á hGdà«ÒGä hJ£ƒjô

Gdù°«ÉS°Éä GÿÉU°á HÉŸƒGQO GdÑû°ôjá Gdü°ë«á.

2.1.3aëü¢ JÉCKÒ G’EU°Óì hGÿü°îü°á hMÉ’ä G’ES°©É± Y∏≈

Gd©Ée∏Ú ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á e™ GEjÓA GgàªÉΩ NÉU¢ d∏©Ée∏Ú

‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hJ©ª«º GdóQhS¢ GŸù°àØÉOI eæ¡É.

2.1.4JôS°«ï Gdà©Éh¿ GŸà©óO Gdàîü°ü°Éä hGŸà©óO Gd≤£ÉYÉä hJ©õjõ√

Y∏≈ GŸù°àƒjÉä GdƒWæ«á hG’Eb∏«ª«á hGd©ÉŸ«á, hJ£Ñ«≥ hQU°ó

Gdù°«ÉS°Éä GŸ©æ«á HÉdàƒX«∞ hGdàÉCcó eø GCf¡É YÉOdá hGCf¡É JÉCNò

HÉ◊ù°ÑÉ¿ GdØôh¥ HÚ G÷æù°Ú.

KEY RESULT AREA

2

GÛÉ∫ GdãÉdå eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á:

G’EOeÉê GdµÉeπ d∏îÈGä GŸµàù°Ñá ‘ ›É∫ Gdàªôj†¢hGd≤ÑÉdá V°ªø Yª∏«á U°æ™ Gd≤ôGQ Y∏≈ Lª«™ GŸù°àƒjÉä,hGS°àØÉOI Gdæ¶º Gdü°ë«á eø GCa†°π GŸªÉQS°Éä GŸàƒGaôIdôYÉjá G’CaôGO hG’CS°ô hGÛàª©Éä.

T°¡ó e£∏™gòG Gd≤ô¿ KƒQI M≤«≤á ‘ Gdà£ƒQGä Gd£Ñ«á hGEjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á hGdàÒGä ‘

GŸà£∏ÑÉä Gdà» “∏«¡É G’Mà«ÉLÉä Gdü°ë«á d∏ù°µÉ¿. hdà∏Ñ«á gò√ G’Mà«ÉLÉä Hû°µπ cÉ± ha©É∫

hYÉO∫ jæÑ» GC¿ jµƒ¿ dói GCU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» G’COhGä hGŸ©∏ƒeÉä hGŸ≤óQI Y∏≈ J≤««º

GMà«ÉLÉä GdôYÉjá Gdü°ë«á, hGNà«ÉQ GdàóNÓä, hJü°ª«º GNà«ÉQGä S°«ÉS°«á eÓFªá d∏¶ôh±, hJæØ«ò

QU°ó a©É∫ j¡ó± dà©õjõ GCOGA Gdæ¶º Gdü°ë«á )GdÑæ∂ Gdóh‹, 3991, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á 9991,

eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á 0002(. hjëàÉê GCU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» GE¤ e©∏ƒeÉä cÉa«á eôJµõI Y∏≈

GdÑ«æÉä Mƒ∫ ‡ÉQS°Éä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, aà∏∂ GŸ©∏ƒeÉä S°àù°ÉYógº Y∏≈ e©ôaá GdôYÉjá Gdü°ë«á

PGä G÷ƒOI Gd©Éd«á hGŸôOhOjá GŸôJØ©á )1002,.latediehrednoV(heø gæÉ cÉ¿ eø Gd†°ôhQ…

GC¿ Jóeè NÈGä he¡ÉQGä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GEOeÉLÉkcÉeÓo‘ Lª«™ eù°àƒjÉä Yª∏«Éä U°æ™ Gd≤ôGQ

Gdù°«ÉS°». h’Hó eø –∏«π ‰ÉPê dàæ¶«º hGEOGQI NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hWôj≤á J≤óÁ¡É hGdà©ô±

Y∏≈ GCa†°π GŸªÉQS°Éä a«¡É.

G’CZôGV¢3.1 –ù°Ú GEJÉMá NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá PGä

G÷ƒOI Gd©Éd«á céõA eø GÿóeÉä Gdü°ë«á

Y∏≈ cπ eø eù°àƒi GdØôO hGÛàª™ hG’CS°ôI

h’S°«sªÉ dói GdØÄÉä G’CcÌ JÉCKôGkhG’CS°¡π

J©ôV°Ékd∏ªîÉWô. hÁµø GC¿ jæéõ Pd∂ eø NÓ∫

GEOeÉê ‰ÉPê fÉLëá ÿóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá V°ªø Gdæ¶º Gdü°ë«á.


3.1.1Gdà©ôt± Y∏≈ G’CS°Éd«Ö GŸÑàµôI hJÑæ«¡É hJ©ª«ª¡É dù°ó GdãôI

HÚ Gdæ¶º Gdü°ë«á hGMà«ÉLÉä Gdù°µÉ¿ h’S°«sªÉ ‘ GdôYÉjá

GŸôJµõI Y∏≈ GŸæõ∫ hGdôYÉjá GŸ∏£Øá hJ©õjõ Gdü°ëá hGdƒbÉjá

eø G’CeôGV¢ hGdàÉCg«π hGdôYÉjá ‘ MÉ’ä Gd£ƒGQÇ.

3.1.2GEYóGO HôfÉeè T°Éeπ d∏Ñëƒç GdôGe«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá.

3.1.3J£ƒjô e©∏ƒeÉä eôJµõI Y∏≈ GdÑ«æÉä e™ Gdû°ôcÉA Mƒ∫ NóeÉä

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Gd©Éd«á GŸôOhO hJÉCKÒgÉ Y∏≈ G’CeôGV¢ PGä

G’Chdƒjá eãπ G’EjóR hGd©óhi HØÒhS°¬ hGŸÓQjÉ hGdù°π hGdü°ëá

GdæØù°«á hG◊ªπ GŸÉCeƒ¿ hU°ëá GŸôGg≤Ú.

3.1.4GEYóGO O’Fπ GEQT°ÉOjá Mƒ∫ G’S°àØÉOI eø GdµÉOQ Gdàªôj†°»

GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá dàëù°Ú GdæàÉFè Gdü°ë«á ‘ H©†¢ GÛÉ’ä

GŸæà≤ÉI PGä G’Chdƒjá.

3.1.5–ójó GdæªÉPê GÿÉU°á Hà≤««º NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

hJÑæ«¡É hJ©ª«ª¡É.

3.1.6J≤óË GdóYº ’EYóGO e©ÉjÒ d∏ªªÉQS°Éä ‘ ›É‹ Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá hJù°¡«π GEJÉMá GCOhGä Gdà≤««º.

3.1.7–ójó ‰ÉPê dü°æ™ Gd≤ôGQ hJ©õjõgÉ d∏ƒU°ƒ∫ GE¤ GŸù°Égªá

GŸã∏≈ d∏îÈGä ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

KEY RESULT AREA

3

GÛÉ∫ GdôGH™ eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á:

J©∏«º Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú

‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

JƒaÒ aôj≥ eø GŸªÉQS°Ú Gdòjø jàªà©ƒ¿ HÉŸ¡ÉQGäŸƒGL¡á GdàëóujÉä G◊Éd«á hGŸù°à≤Ñ∏«á Hû°µπ a©sÉ∫.

Jàsù°º Gdæo¶oº Gdü°ë«áHÉCf¡É eµà¶á HÉd©Ée∏Ú hGCf¡É Jà£∏Ö GC¿ jµƒ¿ gƒD’A Gd©Ée∏ƒ¿ eø Ph…

GÿÈI Mà≈ j≤ƒeƒG HÉCOGA eÉ jƒcπ GEd«¡º eø e¡ÉΩ hhXÉF∞, GEP jà£∏sÖ GEjàÉA GÿóeÉä Gdü°ë«á eø

GŸªÉQS°Ú GC¿ jàªà©ƒG HÉŸ©ÉQ± hGÿÈGä Gdà» JƒDg∏¡º dà∏Ñ«á G’Mà«ÉLÉä G◊Éd«á hGŸù°à≤Ñ∏«á ‘

GdôYÉjá Gdü°ë«á hGChdƒjÉJ¡É V°ªø GŸƒGQO GŸàÉMá hha≤Ékd∏©ƒGeπ Gd©Éeá Gdà» J©£» d∏æo¶oº Gdü°ë«á

GCT°µÉd¡É hS°«ÉbÉJ¡É Gıà∏Øá )0002,smadA&nospiL,reggE(heø GdàëóujÉä G÷ójóI hGŸà«uôI

Hàù°ÉQ T°ójó J∏Ñ«á GMà«ÉLÉä GdôYÉjá Gdü°ë«á ‘ ›É∫ J©∏«º GŸªÉQS°Ú ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

h–ójå e©∏ƒeÉJ¡º HÉS°àªôGQ, hgæÉ∑ –óujÉä GCNôi Jàªãsπ HÉ’fõjÉMÉä GdóÁ¨ôGa«á hGdƒHÉF«á, hGdà£ƒtQGä

Gd£Ñ«á hGdàµæƒdƒL«á, hGROjÉO eà£∏ÑÉä GdæÉS¢, hGEU°Óì Gdæo¶oº Gdü°ë«á, hG◊ÉLá GŸàæÉe«á d∏à∏tÖ Y∏≈

GdØ≤ô heôGYÉI G÷æù¢ G’LàªÉY» hM≤ƒ¥ G’Efù°É¿)1002 ,yolworC - yenruD & sorO ,relleH(

hjo©nótHæÉA Gd≤óQGä h’S°«qªÉ JƒGaô Gd©óO GdµÉ‘ eø Gd≤ÉFªÚ Y∏≈ Gdàã≤«∞ hGdàóQjÖ LõAGk’ Áµø

G’S°àæÉA Yæ¬ d†°ªÉ¿ GEYóGO GŸªÉQS°Ú HÉÿÈGä Gd†°ôhQjá ŸªÉQS°à¡º HµØÉAI. GE¿ V°ªÉ¿ JƒGaô

GÿÈGä GŸû°Îcá GdÓReá d∏ªªÉQS°á V°ªø flà∏∞ GÿóeÉä Gdü°ë«á jà£∏qnÖ Gdà©Éh¿ HÚ Gd©ójó eø

Gdàîü°tü°Éä hGd©ójó eø Gd≤£ÉYÉä.

G’CZôGV¢4.1 J©õjõ GŸ¡ÉQGä G’CS°ÉS°«á dói GŸªÉQS°Ú ‘

NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá dà∏Ñ«á G’Mà«ÉLÉä

GŸà«uôI d∏ù°µÉ¿ hŸªÉQS°á GŸ¡æá.


4.1.1GEYóGO ‰ÉPê hGCS°Éd«Ö ’EOeÉê GŸ¡ÉQGä G’CS°ÉS°«á h–ójå

GŸæÉgè hJ©ª«ª¡É.

4.1.2GEYóGO dµØÉAGä G’CS°ÉS°«á ŸªÉQS°á Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá bÑπ eôM∏á

Gdàù°é«π Gd≤ÉfƒÊ hH©ó√ hJ©ª«ª¡É.

4.1.3J≤óË GEWÉQ d∏µØÉAGä GŸû°Îcá Gdà» Œ©π eø Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

hGdàîü°ü°Éä G’CNôi GCLõGA eàµÉe∏á.

4.1.4GEYóGO GCS°Éd«Ö eÑàµôI ‘ G÷ƒGfÖ Gıà∏Øá d∏àã≤«∞ hH∏ƒÆ

GŸù°àƒjÉä GŸã∏≈ dÓS°àØÉOI eø GdàµæƒdƒL«É hJ©ª«ª¡É.

4.1.5GEYóGO ‰ÉPê eÑàµôI d∏àã≤«∞ GŸù°àªô d∏µÉOQ Gdàªôj†°» hGd≤ÑÉdá

hJ©ª«º J∏∂ GdæªÉPê, hJà†°ªsø J∏∂ GdæªÉPê HôGeè Jôcuõ Y∏≈

LƒOI GdôYÉjá.

4.1.6GEYóGO GCS°Éd«Ö a©sÉdá dÑæÉA bóQGä Gd≤«ÉOI ‘ Gdàªôj†¢ h‘

Gd≤ÑÉdá e™ Jù°¡«π GEJÉMà¡É.

4.1.7GEYóGO hS°ÉFπ ıà∏∞ G’CS°Éd«Ö GdµØ«∏á HƒV°™ e©ÉjÒ Gdàã≤«∞

d∏µÉOQ Gdàªôj†°» hGd≤ÑÉdá hJ©ª«ª¡É.

4.1.8GEYóGO Gd≤óQGä Gdà©∏«ª«á hOYª¡É e™ GdÎc«õ Y∏≈ GŸæ¡é«Éä Gdà»

JôH§ HÚ Gdæ¶ôjá hGdà£Ñ«≥ hHÚ Gdà©∏«º hJ≤óË GÿóeÉä.

4.1.9GEYóGO Gd≤óQGä GŸƒDS°ù°«á Gdà©∏«ª«á eø NÓ∫: GdàƒGCeá HÚ eóGQS¢

Gdàªôj†¢; Gdà©Éh¿ HÚ GŸóGQS¢ ‘ G÷æƒÜ hGdû°ªÉ∫; J£ƒjô

Gdµ∏«Éä hGŸóGQS¢.

4.1.01J©õjõ Gdà©Éh¿ GŸà©óuO Gdàîü°tü°Éä hGŸà©óuO Gd≤£ÉYÉä Y∏≈

GŸù°àƒjÉä Gd©ÉŸ«á hG’Eb∏«ª«á hGdƒWæ«á dóYº GEbÉeá T°ÑµÉä HÚ

Gdæo¶oº Gdàîü°tü°«á hGŸ©Égó hGŸƒDS°ù°Éä hJ©õjõ Gdà©Éh¿ H«æ¡É.

KEY RESULT AREA

4

GÛÉ∫ GÿÉeù¢

eø ›É’ä GdæàÉFè GdôF«ù°«á:

Gd≤ƒGeá Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hGEOGQJ¡É Jû°ªπG◊µƒeÉä hGÛàª©Éä GŸóf«á hGŸªÉQS°Ú d∏ª¡æá d†°ªÉ¿LƒOI YÉd«á d∏ôYÉjá.

d≤ó LÉA ‘ Gdà≤ôjô GÿÉU¢ HÉdü°ëá ‘ Gd©É⁄ d©ÉΩ 0002GC¿ Gd≤ƒGeá J©æ≈ H†°ªÉ¿ GC¿ J≤ƒΩ

G◊µƒeÉä hGŸæ¶ªÉä hG’CaôGO Gdòjø jµƒufƒ¿ Gdæo¶oº Gdü°ë«á H©ª∏¡º c≤ƒGeÚ L«ójø Y∏≈ GŸƒGQO

hY∏≈ Gdã≤á Gdà» eæëâ d¡º d≤«Ée¡º HÉdôYÉjá )eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á 0002( hPd∂ ’EOQG∑ b«ªá

Gd≤ƒGeá ‘ V°ªÉ¿ G÷ƒOI Gd©Éd«á d∏ôYÉjá heÉCeƒf«à¡É d∏æÉS¢, h’S°«sªÉ d∏ªôV°≈ eæ¡º. hdÑ∏ƒÆ Pd∂

’Hó eø GBd«Éä Jæ¶«ª«á hGV°ëá GŸ©É⁄, hNÉU°á a«ªÉ jà©∏≥ HÉd©nƒrdnªná GŸù°àªôI d∏ôYÉjá Gdü°ë«á

heÉ jÎJÖ Y∏«¡É eø géôI Gd©Ée∏Ú a«¡É.

jàæÉe≈ GEOQG∑ YÉeá GdæÉS¢ ’EjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á heÉ jàƒb©ƒf¡É eæ¡É, a«ªÉ jƒGL¬ GdµãÒ eø

GdÑ∏óG¿ f≤ü°Ék‘ GCYóGO Gd©Ée∏Ú a«¡É, hGROjÉOGk‘ JµÉd«∞ GdôYÉjá Gdü°ë«á, hb∏á ‘ GŸƒGQO GŸÉd«á

)5991 ,slessaC(.

GE¿ Gd©Ée∏Ú ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á jƒDOh¿ OhQGkgÉeÉk‘ Jæ¶«º GŸ¡æá h‘ GEYóGO GŸ©ÉjÒ Gdà» Jæ¶º

GdôYÉjá, S°ƒGA Y∏≈ Gdü°©«ó GdØôO… GCh Y∏≈ Gdü°©«ó G÷ªÉY». aÉd©Ée∏ƒ¿ Gdü°ë«ƒ¿ h’S°«sªÉ cÉOQ

Gdàªôj†¢ GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá ’Hó GC¿ jæ¶ô GEd«¡º H©Ú Gdà≤ójô eø bpÑnπ Gd≤ƒi Gdà» Jójô Oaá GdôYÉjá

Gdü°ë«á. h’Hó GC¿ jü°ÑëƒG GCcÌ eû°ÉQcá ‘ hV°™ Gd≤ôGQGä Gdù°«ÉS°«á, cªù°ƒDhdÚ Yø GEjàÉA GdôYÉjá

Gdü°ë«á GCh’kh’Cf¡º ‘ eƒb™ GÙÉS°Ñá hGdàÉCKÒ Y∏≈ hV°™ Gd≤ôGQGä Gdù°«ÉS°«á KÉf«Ék.

G’CZôGV¢5.1 J≤óË GdóYº d∏ëµƒeÉä dà£ƒjô fo¶oº QGS°îá ‘

Gd≤ƒGeá hG’EOGQI e™ GdÎc«õ Hû°µπ NÉU¢ Y∏≈

NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

5.2 “µÚ e¡æá Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hGd¡Ä«Éä Gdà»

Jæ¶ª¡É eø ‡ÉQS°á eù°ƒDhd«ÉJ¡ªÉ ‘ Gdàæ¶«º

GdòGJ» h–≤«≥ G÷ƒOI ‘ GdôYÉjá.


5.1.1JƒaÒ GdƒS°ÉFπ GdÓReá d∏àû°ôj©Éä hGd≤ƒGfÚ GdæÉXªá dÓCS°Éd«Ö

Gıà∏Øá GŸàÑ©á ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá )eãπ GÛÉ’ä Gdà» Áµø

dµÉOQ Gdàªôj†¢ GC¿ jµàÖ a«¡É GdƒU°ØÉä Gd£Ñ«á hGÛÉ’ä Gdà»

jƒDO… a«¡É GCOhGQGkeù°àéóI(.

5.1.2Gdà©ôt± Y∏≈ G’Nà«ÉQGä GdªoôrJnµpõI Y∏≈ GdÑ«uæÉä hPGä GŸôOhO

GŸôJØ™ hGdà» JôS°uï GCh J©õuR GdÑ`pær«ná Gdàæ¶«ª«á hJµØπ JæØ«ò

G’Bd«Éä Gd¡Éeá eãπ Gdàù°é«π Gd≤ÉfƒÊ heæí GdÎGN«ü¢

hGdû°¡ÉOGä d∏©Ée∏Ú ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á.

5.1.3GEYóGO GdƒS°ÉFπ hG’Bd«Éä Gdà» J†°ªø G’EU°Óì Gdàû°ôj©» Gdò…

jƒDcuó Y∏≈ eù°Égªá NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hjôS°º d¡É MóhOGk

hGV°ëá.

5.1.4GEYóGO GdƒS°ÉFπ hbƒGYó GŸ©£«Éä GdÓReá dà≤««º eói G’CN£ÉA

Gdà» j≤™ a«¡É G’CaôGO eø e≤óue» GdôYÉjá GCh GŸæ¶ªÉä Gdà»

jæàªƒ¿ GEd«¡É hJÉCKÒ Pd∂ Y∏≈ G’CN£ÉA Y∏≈ GdôYÉjá Gdü°ë«á.

5.1.5JôS°«ï G’Bd«Éä hG’CS°Éd«Ö Gdà» J≤» eø hbƒ G’CaôGO hGŸæ¶ªÉä

‡ø j≤óueƒ¿ GdôYÉjá Gdü°ë«á ‘ G’CN£ÉA.

5.1.6Jù°¡«π GEjü°É∫ eÉ jÑój¬ Gd©Ée∏ƒ¿ ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

d∏àÉCKÒ Y∏≈ GJØÉb«Éä GdàéÉQI Gd©ÉŸ«á, hGdà» S°àƒDK`uô Y∏≈

Gdàû°ôj©Éä hGdàæ¶«ªÉä GŸà©∏≤á Ãø j≤óuΩ GdôYÉjá Gdü°ë«á.

5.2.1–ójó GdæªÉPê hG’COhGä GdÓReá dà©∏«º Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘

eƒGV°™ Gdù°«ÉS°Éä Gdü°ë«á hGdàû°ôj©Éä Gdü°ë«á hGd≤ƒGfÚ

Gdü°ë«á.

5.2.2–ójó GdæªÉPê hG’COhGä Gdà» J©õuR GT°ÎG∑ cÉOQ Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá ‘ hV°™ hGEYóGO Gdàû°ôj©Éä hGdàæ¶«ªÉä.

5.2.3GEYóGO Gdó’Fπ G’EQT°ÉOjá Mƒ∫ GŸü°ÉObá Y∏≈ GdÈGeè Gdà©∏«ª«á

d∏àªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, hJ©õjõgÉ, hJù°¡«π JæØ«ògÉ.

5.2.4GEYóGO Gdó’Fπ G’EQT°ÉOjá Mƒ∫ GŸü°ÉObá Y∏≈ eƒDgÓä Gd©Ée∏Ú

‘ e¡æá Gd≤ÑÉdá hGdàªôj†¢ hJù°¡«π JæØ«ògÉ.

5.2.5GEYóGO ‰ÉPê eôJØ©á GŸôOhO dàëù°Ú LƒOI GŸªÉQS°Éä ‘

M≤∏» Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

5.2.6GEYóGO ‰ÉPê Jû°ôj©«á ’EKÉQI G’EfòGQ GŸÑµô hMªÉjá GŸªÉQS°Ú

d∏ôYÉjá Gdü°ë«á eø G’J¡ÉΩ HÉŸªÉQS°Éä Gdù°«Äá.

KEY RESULT AREA

5

1.2 NóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá céõA GCS°ÉS°»

eø Gdæo¶oº Gdü°ë«á

Jo©nótNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá eø G’CYªóI G’CS°ÉS°«á ’EjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á, hg» J≤óuΩ GCS°ÉS°É dà©õjõ

GdàóNtÓä Gdü°ë«á Gdà» Jù°à¡ó± eµÉaëá G’CeôGV¢ GŸôJÑ£á HÉdØ≤ô, dòG a¡» Jù°àë≥ GŸõjó eø G’S°àãªÉQ

‘ J£ƒjô LƒOI GÿóeÉä hRjÉOI GŸµÉS°Ö Gdü°ë«á, ‡É jù°àóY» GEjÓAgÉ GŸõjó eø G’gàªÉΩ )GdÑæ∂ Gdóh‹

- 3991(. hJo©nótGdæo¶oº PGä GdµØÉAI Gd©Éd«á ‘ Gdàæ¶«º hGdàã≤«∞ hGdÑëƒç hG’EOGQI hG’E‚ÉR eø G’CeƒQ

Gd¡Éeá ‘ J©õjõ eù°Égªá NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ –≤«≥ Gdà£ƒtQGä GŸ£∏ƒHá ‘ GdæàÉFè Gdü°ë«á.

ha«ªÉ jàØëü¢ GCU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» Woôo¥ GEOeÉê NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ GS°ÎGJ«é«á YÉeá Jü°ªsº dàëù°Ú

GCOGA Gdæo¶oº Gdü°ë«á, jÑóh d¡º GC¿ eø Gd†°ôhQ… GC¿ jàü°ósQ cÉOQ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Gd≤«ÉOI; hYæóeÉ jàº G’S°àØÉOI eø

NÈGä cÉOQ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GS°àØÉOI JÉeá aÉE¿ gòG GdµÉOQ HƒS°©¬ GdÈgæá Y∏≈ JîØ«†¢ GdæØ≤Éä h–ù°Ú LƒOI

GdôYÉjá V°ªø GdÑ«ÄÉä Gıà∏Øá d∏ôYÉjá Gdü°ë«á;1002,.latenetoorB;8991,ikslahcoS&naolS,nekiA(

)3991,yekciD&eelppahCh’Hó eø GELôGA GŸõjó eø GdÑëƒç dàƒS°«™ hJ≤ƒjá GdÑ«uæÉä GŸù°àªóI eø ‰ÉPê

OQGS°á GŸôOhOjá ÿóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, hGdà» U°ªªâ ŸƒGL¡á GdàØÉhä ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á. GCV°∞ GE¤

Pd∂ GC¿ GdÑ«uæÉä jæÑ» GC¿ Jµƒ¿ eàÉMá ’CU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» dµ» jÈQhG eÉ jàîòhf¬ eø bôGQGä

Mƒ∫ GŸôOhOjá hLƒOI GdôYÉjá.

72 NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá céõA GCS°ÉS°» eø Gdæo¶oº Gdü°ë«á

G◊µƒeÉä hGdü°ëáJàëªπ G◊µƒeÉä eù°ƒDhd«á J©õjõ Gdàæù°«≥ HÚ GŸƒDK`uôjø Y∏≈ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» hV°ªÉ¿ LƒOI GdôYÉjá ’Cf¡É

Gd≤ƒsGeá Y∏≈ fo¶oº GdôYÉjá Gdü°ë«á. hjæÑ» GC¿ Jû°àªπ Gd≤pƒGeá Y∏≈ J©ôj∞ hGV°í ŸôGe» GdôYÉjá Gdü°ë«á

hY∏≈ Lª™ GŸ©∏ƒeÉä GŸÓFªá hGS°àîóGe¡É GS°àîóGeÉkeØ«óGk, hY∏≈ GEYóGO S°«ÉS°Éä GdôYÉjá Gdü°ë«á, hY∏≈

G◊ªÓä G’EYÓf«á hGdóYƒI hY∏≈ GEYóGO Gdàû°ôj©Éä Gdà» JƒDK`uô Y∏≈ U°æ™ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» )eæ¶ªá Gdü°ëá

Gd©ÉŸ«á - 0002( heø gæÉ cÉ¿ Y∏≈ GdÑ∏óG¿ GC¿ JÑëå Yø GS°ÎGJ«é«Éä J†°ªø d¡É Gÿ«ÉQGä GŸƒDOjá

’Ca†°π GŸªÉQS°Éä hG’COhGä GdÓReá ’EjàÉA GdôYÉjá G’CS°ÉS°«á PGä G÷ƒOI Gd©Éd«á hGŸàÉMá d∏éª«™.

Gd≤pƒGeá Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdáGf£ÓbÉkeø GCgª«á OhQ Gd≤pƒGeá Gdò… JƒDOj¬ G◊µƒeÉä ‘ L¡ƒOgÉ dÑæÉA Gdæo¶oº Gdü°ë«á GdØ©sÉdá hGdµØƒDI

hGÙÉa¶á Y∏«¡É, aÉE¿ eø GÙàº GC¿ jû°ÉQ∑ bÉOI Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ GŸæÉbû°Éä GdóGFôI Mƒ∫ Gdù°«ÉS°Éä

Gdü°ë«á hGC¿ jù°ÉgªƒG ‘ U°æ™ Gd≤ôGQGä GCj†°Ék. hdàù°¡«π eû°ÉQcà¡º gò√ jæÑ» Y∏≈ Gd©Ée∏Ú ‘ Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá GC¿ jëóOhG ›ªƒYá hGV°ëá eø Gdù°«ÉS°Éä hGŸôGe»

hG’CgóG±, cªÉ jæÑ» Y∏≈ G◊µƒeÉä GC¿ Jóeè cÓkeø

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá V°ªø G’EWÉQ Gd≤ÉfƒÊ GŸÓFº hGC¿ Jù°àãªô Gd≤ƒi

Gd©Ée∏á PGä Gdà©∏«º G÷«ó hGdµØÉAI Gd©Éd«á, aòd∂ S°«ƒDO… GE¤

QYÉjá a©sÉdá hS°«†°ªø Gdù°Óeá d∏ªôV°≈. haƒ¥ Pd∂ c∏¬, hdµ»

–≤u≥ G◊µƒeÉä cπ Pd∂, aÉE¿ Y∏«¡É Jù°¡«π T°ôGcá bƒjá e™

Gd©Ée∏Ú G’BNôjø ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á.

OhQ Gd©Ée∏Ú ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ GEjàÉA GÿóeÉä Gdü°ë«áJàsù°º GdôYÉjá Gdü°ë«á HõGQI Gd©Ée∏Ú a«¡É, hjû°µuπ Gd©Ée∏ƒ¿ ‘ Gd≤ÑÉdá h‘ Gdàªôj†¢ GCcÌ eø fü°∞ Gd≤ƒi

Gd©Ée∏á ‘ GdµãÒ eø GdÑ∏óG¿ )7991,.latesallaP-neirB’O(. GE¿ OQGS°á YóO Gd©Ée∏Ú ‘ gòG GÛÉ∫ ’ j≤óuΩ

dƒMó√ G◊∏ƒ∫ d∏ªû°µÓä Gd≤ÉFªá, h’Hó eø OQGS°á Gd©ƒGeπ G’CNôi eãπ GdæØ≤Éä hYóGdá JƒRj™ GdôYÉjá

GŸ≤óseá, hGEJÉMá GÿóeÉä hGd©Óbá e™ GCOGA Gdæo¶oº Gdü°ë«á hGdæàÉFè Gdü°ë«á. hJµƒ¿ NóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá eµƒufÉkcÑÒGkeø eµƒufÉä J≤óË GdôYÉjá Gdü°ë«á.

hjû°µuπ cÉOQ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá e©¶º Gd©Ée∏Ú ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á, aØ» H©†¢ GdÑ∏óG¿ j©ªπ 09% eø

Gd©Ée∏Ú ‘ GÿóeÉä Gdü°ë«á ‘ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá. h‘ e©¶º GdÑ∏óG¿ ’ j≤àü°ô Yªπ gòG GdµÉOQ

Y∏≈ J≤óË GdôYÉjá Gdü°ë«á ‘ GŸæõ∫, hdµæ¡É “àó GE¤ GCOGA GCOhGQ gÉeá ‘ GŸƒDS°ù°Éä hY∏≈ Gdü°©«ó

G’LàªÉY» GCj†°Ék.

GE¿ Gd∏éæá GŸ©æ«á HÉdàë∏«π G’bàü°ÉO… )Gdµ∏»( hGdü°ëá GCY∏æâ GC¿ Gdæ¡ƒV¢ HÉdàóNtÓä Gdü°ë«á dàû°ªπ

GÿóeÉä Gdü°ë«á Gd†°ôhQjá Gdà» J≤ósΩ d∏ù°µÉ¿ G’CcÌ J©ôtV°ÉkhG’CS°¡π JÉCK`tôGkS°«à£∏Ö Gdàî∏tü¢ eø Gd≤«ƒO

GdÑæ«ƒjá hHæÉA bóQGä LójóI )eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, 1002( GE¿ RjÉOI GCYóGO Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú hJóQjÑ¡º

jo©nóteø G’CeƒQ G’CS°ÉS°«á ‘ Gdæ¡ƒV¢ HÉdàóNtÓä. GE¿ GCcÌ G’ChdƒjÉä GCgª«á ‘ Gdæ¡ƒV¢ HÉdàóNtÓä

S°àµƒ¿ Y∏≈ eù°àƒi GÛàª™ M«å J≤óqΩ GÿóeÉä GdØ©∏«á. hbó ’M¶â Gd∏éæá GŸ©æ«á HÉ’bàü°ÉOjÉä

G’ELªÉd«á )GdµÑÒI( hGdü°ëá GC¿ Y∏≈ GŸù°àƒi Gd≤ôjÖ eø GŸôGL©Ú gæÉ∑ bóQ cÑÒ eø Gd©ªπ Gdò… Áµø

Gd≤«ÉΩ H¬ eø bpÑnπ GdæÉS¢ G’BNôjø hd«ù¢ eø bpÑnπ G’CWÑÉA; GC… eø bpÑnπ cÉOQ Gdàªôj†¢ hGd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú eø

flà∏∞ OQLÉä GdàóQjÖ heæ¡º Gd≤ÉHÓä )Gdü°Øëá 56(.

GE¿ GCOGA Gdæo¶oº Gdü°ë«á j©àªó Hû°µπ QF«ù°» Y∏≈ GŸ¡ÉQGä hGŸ©ÉQ± hG◊ƒGaõ Gdà» JàÉì d∏ªù°ƒDhdÚ Yø

J≤óË GÿóeÉä Gdü°ë«á. hGE¿ GCYóGO Gd©Ée∏Ú G’CcØÉA, hH≤ÉA GŸªÉQS°Ú eæ¡º ‘ ›ªƒYÉä j©àªó Y∏≈

GŸƒGQO GŸàÉMá d∏æo¶oº Gdü°ë«á hY∏≈ G’Mà«ÉLÉä Gdü°ë«á hY∏≈ G’ChdƒjÉä hY∏≈ eÉ jàƒb©¬ GdæÉS¢ eø

Gdæo¶oº Gdü°ë«á. GE¿ GEYóGO GŸƒGQO GdÑû°ôjá hG’S°àØÉOI eæ¡É hJƒRj©¡É hG◊ØÉ® Y∏«¡É, heø H«æ¡É cÉOQ

Gdàªôj†¢ GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá Gd∏ƒGJ» jû°µ∏ø GŸÉOI GdôF«ù°«á d∏ôYÉjá Gdü°ë«á hNóeÉJ¡É jo©nótGCeôGkgÉeÉkdÑ∏ƒÆ

G’CgóG± GdƒWæ«`á Gdü°ë«`á hd†°ªÉ¿ GS°àªôGQ G’E‚ÉRGä GŸàë≤u≤á.

GE¿ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá “àó dà£» cÉeπ W«∞ GÿóeÉä GdÑû°ôjá hZÒ GdÑû°ôjá hJ©Édè flà∏∞

LƒGfÖ GdƒbÉjá eø G’CeôGV¢ hJ©õjõ Gdü°ëá he©É÷á G’CeôGV¢ hGdàÉCg«π hGdôYÉjá GŸ∏£uØá hPd∂ YÈ GCS°Éd«Ö

T°ªƒd«á heà©óuOI Gdàîü°ü°Éä, aÉŸàîü°ü°ƒ¿ j≤ƒeƒ¿ HƒGLÑÉJ¡º ‘ flà∏∞ GŸƒGb™ hY∏≈ Lª«™ eù°àƒjÉä

f¶ÉΩ GdôYÉjá Gdü°ë«á, S°ƒGAkHû°µπ eù°à≤π GCh HÉdà©Éh¿ e™ Gd©Ée∏Ú G’BNôjø ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á )eæ¶ªá

Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, 6991(, GE¿ hGLÑÉä Gd≤ÉFªÚ Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Jû°ªπ G’Cfû°£á GdàÉd«á:

Gdà≤«`«º he©É÷á G’CeôGV¢ GdÑóf«á hGdæØù°«á;

Gdàî£«§ hGdôU°ó hV°ªÉ¿ LƒOI GdàóNtÓä ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á;

Gdà©ôt± Y∏≈ flà∏∞ eƒGQO GdôYÉjá Gdü°ë«á, hGdóYƒI d¡É hGdàæù°«≥ H«æ¡É hHÚ GÿóeÉä GdÓReá d†°ªÉ¿

J∏Ñ«á G’Mà«ÉLÉä ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á hHû°µπ jàsù°º HÉdµØÉAI hHÉŸôOhOjá GŸôJØ©á;

Gdà©Éh¿ e™ G’CY†°ÉA G’BNôjø ‘ aôj≥ GdôYÉjá Gdü°ë«á ‘ H«Äá J†°ªø Gdû°ØÉA;

Gdà©∏«º hJ≤óË Gdæü°í hGŸû°ƒQI hG’ET°ôG± Y∏≈ G’CaôGO hG’CS°ô hGÛàª©Éä hY∏≈ Gd©Ée∏Ú Gdü°ë«Ú;

Gd≤«ÉΩ HÉCOhGQ G’CWÑÉA GŸàîü°ü°Ú ‘ G’Ceµæá Gdà» ’ jƒLóh¿ a«¡É;

92 NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá céõA GCS°ÉS°» eø Gdæo¶oº Gdü°ë«á 82G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

dàƒaÒ QYÉjá Jàù°º HÉdµØÉAIhGdØ©Éd«á, hd†°ªÉ¿ S°ÓeáGŸôV°≈, jæÑ» d∏ëµƒeÉä

GEV°Éaá T°ôGcÉä bƒjá e™GŸ¡æ«Ú G’BNôjø Gd©Ée∏Ú‘ ›É∫ GdôYÉjá Gdü°ë«á.

GŸû°ÉQcá ‘ eû°ÉQj™ GdÑëƒç hb«ÉOJ¡É h’S°«sªÉ J∏∂ Gdà» Jü°ªsº ’EYóGO GdÑ«uæÉä GÿÉU°á Hàëù°Ú

GŸªÉQS°á h–ù°Ú Gdù°«ÉS°Éä.

GE¿ Gdæ≤ü¢ GŸàØÉbº Y∏≈ GŸù°àƒi Gd©ÉŸ» d∏©Ée∏Ú ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Áãuπ Y≤Ñá cƒDhOGkJ≤∞ GCeÉΩ –≤«≥

G’CgóG± GŸôLƒI eø GdôYÉjá Gdü°ë«á Y∏≈ GŸù°àƒjÚ GdƒWæ» hGd©ÉŸ». hGE¿ GCS°ÑÉÜ f≤ü¢ Gd©Ée∏Ú GŸóQHÚ

e©≤óI hdµæ¡É Jæû°ÉC Hû°µπ QF«ù°» eø Gd≤†°ÉjÉ Gdà» J©ƒO GE¤ Gdæo¶oº Gdà» JØà≤ó GdóYº GdµÉ‘, hGE¤

Gdù°«ÉS°Éä G◊Éd«á hGE¤ Gdà«tô Gdû°Éeπ ‘ H«Äá b£É GdôYÉjá Gdü°ë«á. hGdÑëƒç fióhOI, h’S°«sªÉ a«ªÉ

jà©∏≥ HÉdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hjæÑ» JƒGaô GŸõjó eø GŸ©£«Éä Mà≈ jü°Ñí HÉ’EeµÉ¿ J≤««º GCKô f≤ü¢ Gd©Ée∏Ú ‘

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, gòG HÉ’EV°Éaá GE¤ GdÑëƒç Gdà» –óuO G’S°ÎGJ«é«Éä hGdù°«ÉS°Éä hGÿ£§ hGEOGQI G’COGA

Hû°µπ a©sÉ∫ h’S°«sªÉ eÉ jà©∏≥ eæ¡É HîóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

2.2 GdÑ«Äá Gd©ÉŸ«á ÿóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá ‘ ›É∫ GdôYÉjá Gdü°ë«á

OYâ GdócàƒQI Zôh gÉQ⁄ HôhfàÓfó, GŸójôI Gd©Éeá Ÿæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, GÛàª™ Gdóh‹ ’YàÑÉQ Gdü°ëá

eø G◊≤ƒ¥ G’CS°ÉS°«á dÓEfù°É¿ )eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, 9991(, aÑóh¿ Gdü°ëá G÷«óI ’ Áµø dÓCaôGO GC¿

jù°ÉgªƒG eù°Égªá a©sÉdá ‘ Gdàæª«á G’bàü°ÉOjá hG’LàªÉY«á hjƒDK`uô GYàÓ∫ Gdü°ëá Y∏≈ G’CaôGO hY∏≈ GCY†°ÉA

G’CS°ôI hY∏≈ GÛàª©Éä hY∏≈ Lª«™ Gdù°µÉ¿.

M≤ƒ¥ G’Efù°É¿ hJîØ«∞ GdØ≤ô Y∏≈ eù°àƒi Gd©É⁄GCY∏æâ G’C· GŸàëóI GS°à¡óGa¡É d∏Ø≤ô cÉCMó GCcÈ GdàëóujÉä Gdà» JƒGL¬ G’Efù°Éf«á ‘ Gd≤ô¿ G◊ÉO… Yû°ô,

hgæÉ∑ GCOdá eàõGjóI JôH§ –ù°tø Gdü°ëá HàîØ«∞ hWÉCI GdØ≤ô hHÉROjÉO G’Cfû°£á G’bàü°ÉOjá hGdà©∏«º

)1002,ffatsgaW(, heø gæÉ cÉfâ GdôYÉjá Gdü°ë«á GŸ«ù°ƒQI Gdàµ∏Øá hGd©Éd«á G÷ƒOI eø G’CeƒQ G’CS°ÉS°«á

dæéÉì HôGeè JîØ«∞ hWÉCI GdØ≤ô.

heø GCgº Gd©ƒGF≥ Gdà» J≤∞ ‘ Wôj≥ JîØ«∞ hWÉCI GdØ≤ô G◊Édá Gdà» J©ÉÊ eæ¡É GŸôGCI, aÉŸôGCI ‘ e©¶º

GdÑ∏óG¿ J©ÉÊ eø S°¡ƒdá GdàÉCK`tô hS°ôYá Gdà©ôtV¢ fà«éákd∏©æ∞ hdÓfà¡É∑ hG◊ôeÉ¿ G’LàªÉY» hG’bàü°ÉO…

‡É bÉO GE¤ bp«nº eôJØ©á ‘ e©ó’ä Gdƒa«Éä GŸôGV°á )7991,gnidnatS(, hPd∂ HÉdôZº eø GROjÉO GdƒY»

hGROjÉO Gdû°©ƒQ HÉCgª«á G’QJØÉ GŸàõGjó ‘ e©ó’ä ha«Éä G’Ceƒeá ‘ e©¶º GdÑ∏óG¿, hV°ÉBdá Gdà≤ótΩ

GdªoërônR ‘ –ù°Ú U°ëá GŸôGCI.

13 GdÑ«Äá Gd©ÉŸ«á ÿóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ ›É∫ GdôYÉjá Gdü°ë«á 03G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

GE¿ Gdàª««õ Hù°ÑÖ G÷æù¢ )HÚ GdôLπ hGŸôGCI( eù°ƒDh∫ GCj†°Ék‘ J≤óË GdôYÉjá Gdü°ë«á, hS°«µƒ¿ GCeÉΩ G÷¡ƒO

Gdóhd«á Gdà» J¡ó± dàªµÚ GŸôGCI h’EJÉMá GdôYÉjá Gdü°ë«á PGä G÷ƒOI Gd©Éd«á h’EJÉMá GŸ©∏ƒeÉä Gdà» JÓFº

JƒaÒ G’Mà«ÉLÉä Wôj≤ÉkWƒj∏á bÑπ GC¿ Jù°à£«™ GEZÓ¥ GdØéƒI HÚ G÷æù°Ú, h‘ gòG GÛÉ∫ JƒDO… NóeÉä

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá OhQGkQF«ù°«Ék‘ –ù°Ú U°ëá GÛªƒYÉä Gdù°µÉf«á G’CcÌ J©ôtV°ÉkhG’CS°¡π JÉCK`tôGk

HÉ’CeôGV¢.

J©ÉÊ NóeÉä GdôYÉjá Gdü°ë«á eø fiÉS°ÑÉä eàõGjóI eø Gfà¡ÉcÉä dµÉOQ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Jû°ªπ J©ôV¢

gòG GdµÉOQ d∏©æ∞ GEV°Éaákd¶ôh± Gd©ªπ ZÒ GŸƒGJ«á Gdà» J©ôV°¬ d∏î£ô, hŸû°Écπ eàØÉbªá ŒÈ√ Y∏≈

Gd©ªπ ‘ H«Äá fiØƒaá HÉ’CN£ÉQ dà≤óË GdôYÉjá Gdü°ë«á, hŸÉ cÉfâ GdôYÉjá Gdü°ë«á eø M≤ƒ¥ G’Efù°É¿

GdôF«ù°«á aÉE¿ eø Gd†°ôhQ… J≤óË GdóYº d¡ò√ G◊≤ƒ¥ dói cÉOQ

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hGMÎGe¬ gòG GdµÉOQ cÉCaôGO j≤óeƒ¿ GdôYÉjá

Gdü°ë«á. hY∏≈ Gdü°©«ó G’Ch∫ jàªãsπ gòG G’MÎGΩ HàƒaÒ Xôh±

Yªπ U°ë«á hH©«óI Yø Gd©æ∞. hbó T°ÉQ∑ cπweø G’–ÉO Gdóh‹

d∏≤ÉHÓä hGÛ∏ù¢ Gdóh‹ d∏ªªôV°Éä heæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á ‘

GdàÉCc«ó Y∏≈ GC¿ G◊ªπ Gdã≤«π eø G’CYªÉ∫, hXôh± Gd©ªπ ZÒ

GŸÉCeƒfá ha≤óG¿ GdóYº GdµÉ‘ J©àÈ Lª«©¡É eø GCT°µÉ∫ Gd©æ∞ h’

JàƒGa≥ e™ GŸªÉQS°Éä G÷«óI. heø gæÉ cÉ¿ eø Gd†°ôhQ… GERGdá Lª«™ GCT°µÉ∫ Gd©æ∞ hG’fà¡É∑ dµÉOQ

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GJ≤ÉAk dÎO… GÿóeÉä GŸàƒaôI MÉd«Ék. hGEPG GCQOfÉ –≤«≥ gó± G÷ƒOI Gd©Éd«á d∏ôYÉjá aÓHó

eø e©Ée∏á GŸªôV°Ú hGŸªôV°Éä HÉMÎGΩ h’Hó eø JƒaÒ H«Äá eÉCeƒfá d¡ø.

Gdà«tôGä GdóÁ¨ôGa«á hGdƒHÉF«á Gdà» JƒDK`uô Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá“ãuπ G’CeôGV¢ Gdù°ÉQjá hZÒ Gdù°ÉQjá GŸù°àªôI G◊óhç GE¤ LÉfÖ G’CeôGV¢ GŸ©ójá GŸù°àéóI hGROjÉO

Móhç G’CeôGV¢ GŸõeæá eø GdàëóujÉä Gdà» JƒGL¬ fo¶oº GdôYÉjá Gdü°ë«á ‘ Lª«™ GCfëÉA Gd©É⁄ )eæ¶ªá

Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, 9991(. h–àÉê GdôYÉjá Gdü°ë«á dæ≤π QYÉjá GŸù°æÚ hGŸ©ƒbÚ eø NóeÉä U°ë«á ‘

GŸù°àû°Ø«Éä GE¤ NóeÉä U°ë«á ‘ GÛàª™, ‡É jõjó eø Gd£∏Ö Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢.

hj≤óuQ GdÑÉMãƒ¿ GC¿ G’V°£ôGHÉä GdæØù°«á S°àµƒ¿ Gdù°ÑÖ Gdò… jëàπ U°óGQI G’CeôGV¢ YÉΩ 0202, hQZº

Pd∂ aÉE¿ YóOGkcÑÒGkeø GdÑ∏óG¿ –àÉê ’EYóGO Gd©óI ŸƒGL¡á gò√ G’CReÉä ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á. aØ»

Gdû°ªÉ∫ Jàû°Ñå GdÑ∏óG¿ Hæo¶oº GdôYÉjá Gdü°ë«á Gdà» JæƒA HÉCYÑÉA G’CeôGV¢ GŸõeæá Gdù°ÉQjá hG’CeôGV¢ ZÒ

Gdù°ÉQjá e©Ék. h’Hó eø J£ƒjô ‰ÉPê eà©óuOI eø fo¶oº GdôYÉjá Gdü°ë«á Mà≈ jü°Ñí HÉ’EeµÉ¿ J∏Ñ«á

GMà«ÉLÉä GdôYÉjá Gdü°ë«á GŸà«uôI Hù°ôYá Y∏≈ Gdü°©«ó Gd©ÉŸ» GE¤ LÉfÖ Gdàû°©Ö GŸàÓM≥ hG◊àª» ‘

NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Hû°µπ YÉΩ. he™ J≤ótΩ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á ÃÑÉOQGä GS°ÎGJ«é«á eü°ªªá

dÓS°àéÉHá Hû°µπ a©sÉ∫ d∏ªéÉ’ä PGä G’Chdƒjá eãπ G’EjóR hGd©óhi HØÒhS°¬ hGdù°π hG◊ªπ G’CcÌ GCeÉfÉk

aÉE¿ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ’JõG∫ eø GŸƒGQO GdôF«ù°«á dàë≤«≥ G’CgóG± GŸàƒNÉI eø GdôYÉjá Gdü°ë«á

Y∏≈ Gdü°©«ó GdƒWæ» hY∏≈ Gdü°©«ó G’Eb∏«ª» hY∏≈ Gdü°©«ó Gd©ÉŸ».

GCN£ÉQ J¡óuO Gdü°ëájƒGL¬ GCU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» hG◊µƒeÉä ‘ Gdƒbâ G◊ÉV°ô GCcÌ eø GC… hbâ e†°≈ Gd©ójó eø

G’CN£ÉQ GŸàæƒYá Gdà» J¡óuO Gdü°ëá, hjo©nót–≤«≥ GdàƒGR¿ HÚ GdƒbÉjá hGŸ©É÷á eø GdàëóujÉä GdµÑÒI, gòG

GE¤ LÉfÖ Gdàë≤t≥ eø GC¿ L¡ƒO GdƒbÉjá Gdà» J£Ñ≥ S°àƒDK`uô Y∏≈ G’CN£ÉQ GdµÈi Gdà» J¡óuO Gdü°ëá.

h’Hó d∏é¡ƒO GŸÑòhdá Y∏≈ Gdü°©«ó GdƒWæ» GC¿ JƒGL¬ G’CN£ÉQ Gdà» Jàsù°º H£«∞ hGS°™ eø Gdàæƒt´, eãπ

GQJØÉ Gd†°§ Gdû°ôjÉÊ hGdàóNÚ hGEOeÉ¿ Gdµëƒ∫ hGdôcƒ¿ GE¤ Gÿªƒ∫ hGdÑóGfá hGQJØÉ cƒdù°Îh∫ GdóΩ,

hgò√ G’CN£ÉQ g» eø GCcÌ Gdà¡ójóGä Gdà» JÎHü¢ HÉdü°ëá ‘ Gd©É⁄ hg» GCS°ÑÉÜ GdµãÒ eø YÖA

G’CeôGV¢ ‘ GdÑ∏óG¿ Gdü°æÉY«á. hj≤«ù¢ Gdà≤ôjô GÿÉU¢ HÉdü°ëá ‘ Gd©É⁄ d©ÉΩ 2002 cª«á G’CeôGV¢ hGd©éõ

hGŸƒä Gdò… Áµø GC¿ j©õi GE¤ G’CN£ÉQ GdôF«ù°«á Gdà» J¡óuO U°ëá GdæÉS¢ hjëù°Ö e≤óGQ Gd©ÖA Gdò…

cÉ¿ eø GŸªµø ŒæÑ¬ GEPG eÉ ” G◊ó eø YƒGeπ Gÿ£ô gò√ )Gdà≤ôjô GÿÉU¢ ‘ Gd©É⁄ - 2002(, hj£ôì

Gdà≤ôjô N£á Yªπ GEWÉQjá eÑæ«á Y∏≈ Gd©ójó eø GdóQGS°Éä Ÿù°ÉYóI G◊µƒeÉä Y∏≈ GNà«ÉQ GCS°Éd«Ö YÉd«á

GŸôOhO JƒDO… GE¤ GEf≤ÉU¢ YƒGeπ Gÿ£ô hGE¤ –ù°Ú GdæàÉFè Gdü°ë«á d∏æÉS¢. hS°«µƒ¿ cÉOQ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

Gdôcø G’CS°ÉS°» ‘ OYº JæØ«ò GdàóNÓä GŸôJµõI Y∏≈ GÛàª™ hGŸàù°ªá HÉŸôOhOjá GŸôJØ©á.

Gd≤†°ÉjÉ Gdà» Jà©∏≥ HÉ÷æù¢ G’LàªÉY»GE¿ Gd≤ƒi Gd©Ée∏á ‘ b£É GdôYÉjá Gdü°ë«á ‘ e©¶º GdÑ∏óG¿ Jµƒ¿ eø G’EfÉç, hQZº GC¿ G’EfÉç gº G’CcÌYóOGkaÉE¿ eƒGb©¡ø Jæëü°ô ‘ bÉYóI Gd¡ôΩ GdƒX«Ø» eø M«å “à©¡ø HÉdù°∏£á heø M«å QhGJÑ¡ø heøM«å G’EYóGO Gdà©∏«ª» d¡ø )0002,gnidnatS(. a«ªÉ j≤π YóO GŸªôV°Ú GdòcƒQ ‘ e©¶º GdÑ∏óG¿, hdµæ¡ºjàù°æªƒ¿ eƒGb™ hX«Ø«á YÉd«á )1002,emuaB&gnidnatS(.


GEPG GCQjó –≤«≥ gó± JƒaÒGdôYÉjá G÷«óI d∏ªôV°≈,aÓHó GC¿ j†°ªø Gd©Ée∏ƒ¿‘ e¡æá Gdàªôj†¢ JƒaÒe©Ée∏á Jàù°º HÉ’MÎGΩhH«Äá Yªπ eÉCeƒfá d¡º.

hf¶ôGkd¡òG GdàØÉhä Gd¡ÉFπ ‘ GdØôU¢ h‘ GŸóNƒ∫ cÉ¿ eø GÙàº

Y∏≈ GCU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°» GC¿ j©óhG GS°ÎGJ«é«Éä J†°ªø

GS°àªôGQ Gd≤ƒi Gd©Ée∏á ‘ e¡æá Gdàªôj†¢ ‘ GŸù°à≤Ñπ. heø HÚ

gò√ G’S°ÎGJ«é«Éä G◊ƒGaõ Gdà» Jü°ªº ’EZôGA G÷«π G÷ójó. a≤ó

GCX¡ôä GdóQGS°Éä GC¿ GCMó G’CS°ÑÉÜ GdôF«ù°«á dæ≤ü¢ G’gàªÉΩ

HÉdàªôj†¢ gƒ bü°ô aôU¢ Gd©ªπ Y∏≈ Gdæù°ÉA ‘ ›àª©Éä GYàÉOä

Y∏≈ S°«£ôI GdôLÉ∫ )0002,suahreuB&hcabreuA,regiatS(, hbó

J∏≤s≈ gòG G’ŒÉ√ Oa©ákbƒjá eø GdàØ†°«π Gdù°ÉFó ‘ S°ƒ¥ Gd©ªπ

dàƒX«∞ Gdæù°ÉA ‘ Lª«™ eù°àƒjÉä Gd≤ƒi Gd©Ée∏á, heø gæÉ cÉ¿

eø Gd†°ôhQ… J©ª«º GS°ÎGJ«é«Éä J†°ªø S°ó GdãôGä ‘ GdØôU¢ h‘ GdôhGJÖ HÚ G÷æù°Ú hHÉdàÉ‹

Gdàû°é«™ Y∏≈ GdàƒX«∞ ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ GŸù°à≤Ñπ.

JÉCKÒ Gd©nƒrdnªá Y∏≈ Gdæo¶oº Gdü°ë«á hJ£ƒjô GŸƒGQO GdÑû°ôjá Gdü°ë«áJù°¡uπ Gd©nƒrdnªá Gdæ≤π Gdù°ôj™ d∏ª©ÉQ± hGŸƒGQO hGdàµæƒdƒL«É HÚ GdÑ∏óG¿ hHÚ Gdæo¶oº Gdü°ë«á, GE’ GC¿ Gd©nƒrdnªá

–ªπ eæ¡É GCN£ÉQGkeàõGjóI ’fà≤É∫ G’CeôGV¢ hgéôI Gd©Ée∏Ú Ph… GÿÈI hGROjÉO Gd¡ƒI HÚ GdôYÉjá Gdü°ë«á ‘

GdÑ∏óG¿ GŸà£ƒuQI hH«æ¡É ‘ GdÑ∏óG¿ GdæÉe«á)9991,VCI,1002,nesrednA-purtsnirP&dranibaB ,allenoB - zaiD(.

h–àÉê GdÑ∏óG¿ GdæÉe«á ’càù°ÉÜ G’COhGä hGŸƒGQO hGdóYº ‡É Áµæ¡É eø GZàæÉΩ GdØôU¢ hGEf≤ÉU¢ G’CN£ÉQ

GdµÉeæá ‘ Gd©ƒŸá hYµù¢ GŒÉ√ N∏π GdàƒGR¿ ‘ JƒGaô hYóΩ JƒGaô GdôYÉjá Gdü°ë«á.

GE¿ GdàØÉhV¢ GŸù°àªô Mƒ∫ G’JØÉb«á Gd©Éeá Mƒ∫ ŒÉQI GÿóeÉä )STAG(bó jõjó eø JÉCKÒ Gd©ƒŸá Y∏≈

Môcá Gd©Ée∏Ú ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á, aÉEPG ⁄ jàº G’S°àãªÉQ ‘ GEYóGO GŸƒGQO GdÑû°ôjá aÉE¿ géôI Gd©≤ƒ∫

eø GdÑ∏óG¿ GdæÉe«á GE¤ GdÑ∏óG¿ Gdü°æÉY«á GŸà£ƒQI S°«ù°àªô hS°«àõGjó f¶ôGk’C¿ cÉOQ Gdàªôj†¢ GŸƒDgπ

hGd≤ÑÉdá hLª«™ Gd©Ée∏Ú Ph… GŸ¡ÉQGä hGÿÈGä S°«Ñëãƒ¿ Yø aôU¢ GCa†°π d∏àƒX«∞ hGdà©∏«º

NÉQê H∏óGf¡º, hS°àƒDO… gò√ Gd¡éôI GE¤ JØÉbº Gdæ≤ü¢ Gdò… Jû°µƒ eæ¬ H∏óGf¡º hHÉdàÉ‹ GE¤

RjÉOI Gd©ÖA Gdò… JæƒA H¬ GdÑ∏óG¿ GdæÉe«á hGChV°ÉY¡É Gdü°ë«á Gdù°«Äá heƒGQOgÉ G’bàü°ÉOjá Gdû°ë«ëá

)9991,VICI;9991,yaM’O&nahcuB(.

GE¿ GÙÉa¶á Y∏≈ GdàƒGR¿ HÚ eÉ jóNπ GŸ¡æá eø Gd©Ée∏Ú ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á heÉ jØ≤ó eæ¡É j©ó eø GCU°©Ö

GŸû°Écπ Gdà» JƒGL¡¡É hRGQGä Gdü°ëá hGd©Ée∏ƒ¿ ‘ Gdàî£«§ Gdü°ë» Hû°µπ YÉΩ, h‘ NóeÉä Gdàªôj†¢

hGd≤ÑÉdá Hû°µπ NÉU¢.

JÉCKÒ GdàµæƒdƒL«É Y∏≈ GEjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«áGE¿ Gdæªƒ GŸàù°ÉQ dàµæƒdƒL«É GŸ©∏ƒeÉä jƒDKô JÉCKÒGkLòQjÉkheÑÉT°ôGkY∏≈ GEjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á, a≤ó GCOi

Gdàëù°ø GdƒGV°í ‘ GEJÉMá GŸ©£«Éä Gdù°ôjôjá ‘ flà∏∞ GŸƒGb™ dàëù°Ú cπ eø GEOGQI GdôYÉjá hGdæàÉFè

Gdü°ë«á. hHÉ’EV°Éaá GE¤ Pd∂ GCU°Ñí dói GŸù°à¡∏µÚ GCS°∏ëá LójóI Gcàù°ÑƒgÉ YÈ G’EfÎfâ ⁄ Jµø S°ÉH≤ÉkeàÉMá GE’ dÓCWÑÉA )GŸ©¡ó Gd£Ñ» - 1002( hGCU°Ñí Gdàëó… jàªãπ H†°ªÉ¿ J∏Ö GdÑ∏óG¿ GdæÉe«á Y∏≈

Gd©≤ÑÉä Gdà» –ƒ∫ Oh¿ hU°ƒd¡É GE¤ GdàµæƒdƒL«É hJ©«≥ J≤ÉQH¡É e™ eÉ hU°π GEd«¬ G÷æƒÜ.

d≤ó GCOi Gdà£ƒQ GÙôR ‘ JµæƒdƒL«É GdôYÉjá Gdü°ë«á aôU°ÉkLójóI ’Ef≤ÉU¢ GCN£ÉQ G’EU°ÉHá HÉ’CeôGV¢

h–ù°Ú aôU¢ G◊«ÉI GŸÉCeƒdá hJ©õjõ LƒOI G◊«ÉI, a©∏≈ S°Ñ«π GŸãÉ∫ gæÉ∑ GdµãÒ eø GdôLÉA GŸ©≤ƒO Y∏≈

Y∏ƒΩ GdƒQGK«Éä d∏ƒbÉjá eø G’CeôGV¢ hdàû°î«ü°¡É hŸ©É÷à¡É ‘ GŸù°à≤Ñπ )eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, 2002(

GE¿ Pd∂ GdôLÉA GŸ©≤ƒO jôa™ eø eói Gdàƒb©Éä GŸÉCeƒdá dói cπ eø YÉeá GdæÉS¢ hdói Gd©Ée∏Ú

Gdü°ë«Ú, hdµæ¡É ‘ Gdƒbâ fØù°¬ JãÒ b†°ÉjÉ LójóI Mƒ∫ G’CNÓb«Éä. GCeÉ ‘ ›É∫ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

aÉEf¡É JƒDKô Y∏≈ GdµØÉAGä GŸ£∏ƒHá hY∏≈ Jæ¶«º GÿóeÉä hY∏≈ Gd©ªπ GdôhJ«æ» Gd«ƒe»; hHÉ’EV°Éaá GE¤ Pd∂

aÉE¿ cÉOQ Gdàªôj†¢ GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá S°«ƒDOjø OhQGkQF«ù°«Ék‘ V°ªÉ¿ J∏≤» GdæÉS¢ d∏ª©∏ƒeÉä Mƒ∫ JÉCKÒGä

Gdà£ƒQGä GdàµæƒdƒL«á.

Gd©ƒGeπ GŸà©∏≤á HÉ’bàü°ÉO Gdµ∏»GE¿ cπ GfµªÉT¢ ‘ Gdæû°É• G’bàü°ÉO… GCh Nóeá d∏ójƒ¿ GCh –ƒ’ä L«ƒZôGa«á S°«ÉS°«á S°àæ©µù¢ JÉCKÒGkS°∏Ñ«ÉkY∏≈ J£ƒQ hGCOGA Gdæ¶º Gdü°ë«á, GEP ZÉdÑÉkeÉ S°àƒDO… ’Ef≤ÉU¢ GŸƒGQO GŸàÉMá d∏≤£É Gdü°ë» hJØôV¢

GELôGA GEU°ÓMÉä bó ’ Jµƒ¿ HÉd†°ôhQI ‘ eü°∏ëá GŸôV°≈, hbó cÉ¿ eø GŸÓeí GdôF«ù°«á dÓEU°Óì ‘

ZÉdÖ G’CMƒG∫ Móhç J«Ò QF«ù°» ‘ “ƒjπ GdôYÉjá Gdü°ë«á, GEP –ƒdâ e©¶º G◊µƒeÉä Yø GŸôcõjá ‘

Gdæ¶º Gdü°ë«á ŸÉ J∏≤É√ eø eü°ÉOQ Gdàªƒjπ ZÒ G◊µƒe» Gdò… HóGC jƒDO… OhQGkgÉeÉk‘ J∏∂ Gdæ¶º

)5991,slessaC(hbó GCKÑàâ GdàÒGä Gdà» WôGCä Y∏≈ Wô¥ “ƒjπ GdôYÉjá Gdü°ë«á hGEY£ÉA Gd©Ée∏Ú

Gdü°ë«Ú Gdà©ƒj†°Éä eói JÉCKÒ e≤óGQ GdôYÉjá Gdü°ë«á hJ£«à¡É hJµ∏Øà¡É GŸ«ù°ƒQI Hû°µπ YÉΩ, hJÉCKÒ

Pd∂ Hû°µπ NÉU¢ Y∏≈ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá )GŸƒDS°ù°á G’CŸÉf«á d∏àæª«á Gdóhd«á, 9991( hbó bÉeâ

Oh∫ cãÒI HÉELôGA ŒÉQÜ YójóI hH£ô¥ YójóI Mƒ∫ “ƒjπ Gdæ¶º Gdü°ë«á d†°ªÉ¿ J£Ñ«≥ GEJÉMá GdôYÉjá

Gdü°ë«á Hû°µπ GCcÌ YóGdá.

GE¿ GBd«Éä Gdàªƒjπ GŸÑàµôI Jàªà™ HÉd≤óQI Y∏≈ JƒS°«™ eói Gdà£«á d∏ôYÉjá G’CS°ÉS°«á hPd∂ Hà≤óË GdóYº

ÿóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, hPd∂ GCeô GCKÑâ GCf¬ Ph eôOhOjá eôJØ©á. GE¿ eãπ gò√ G’Bd«Éä bó Jù°Égº ‘

J£ƒjô cπ eø G’CgóG± Gdü°ë«á GdƒWæ«á hOQGS°á HôfÉeè Gd©ªπ GÿÉU¢ HàîØ«∞ GdØ≤ô OQGS°á eà©ª≤á.


f¶ôGkd∏àØÉhJÉä GdƒGV°ëáHÚ GŸªôV°Ú hGŸªôV°Éä

‘ GdôhGJÖ hGdØôU¢, eøGd†°ôhQ… GC¿ j†°™ U°æÉ

Gdù°«ÉS°á Gd©ÉeáGS°ÎGJ«é«Éä dà©õjõ Gd≤ƒIGd©Ée∏á GŸ¡æ«á ‘ ›É∫

Gdàªôj†¢.

hbó GCT°ÉQ J≤ôjô ÷æá eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á GŸ©æ«á HÉ’bàü°ÉO Gdµ∏» hGdü°ëá GC¿ eÉ jØ≤ó Gbàü°ÉOjÉkfà«éá

GYàÓ∫ Gdü°ëá GCcÈ HµãÒ ‡É gƒ e≤óQ, hGC¿ GdÑ∏óG¿ Gdà» J©ÉÊ eø S°ƒA T°ójó ‘ G’CMƒG∫ Gdü°ë«á

hGdà©∏«ª«á JƒGL¬ U°©ƒHÉä GCcÈ eø ZÒgÉ ‘ –≤«≥ Gdàæª«á GŸ†°ªƒfá G’S°àªôGQ, aØ» GdÑ∏óG¿ GdƒGb©á LæƒÜ

Gdü°ëôGA G’Caôj≤«á j≤óQ GC¿ Gÿù°ÉQI GdæÉLªá Yø G’EjóR hGd©óhi HØÒhS°¬ Jü°π GE¤ 21% eø GdæÉœ GÙ∏»

G’ELªÉ‹ Gdù°æƒ… )eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á, 1002( cªÉ S°∏§ Gdà≤ôjô G’CV°ƒGA Y∏≈ GdàóGNÓä G’CS°ÉS°«á

Gıà∏Øá GdØ©Édá Gdà» “µø GdØ≤ôGA eø GdƒU°ƒ∫ GE¤ eôGcõ GEjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á hGŸôGa≥ Gdü°ë«á Gdü°ÒI GCh

eø NÓ∫ NóeÉä GdôYÉjá d∏ªæÉW≥ GdæÉF«á. hgæÉ jµƒ¿ d∏ªªôV°Éä hd∏≤ÉHÓä ‘ ZÉdÖ G’CM«É¿ GdóhQ

GdôF«ù°».

GEU°Óì Gdæ¶º Gdü°ë«á hGÿü°îü°áf¶ôGkdÓCS°Éd«Ö GŸàÑ©á ’MàƒGA GdàµÉd«∞ hJîü°«ü¢ e≤ÉOjô ZÒ cÉa«á eø GŸƒGQO ÿóeÉä GdôYÉjá Gdü°ë«á

G’Chd«á ha≤óG¿ G’gàªÉΩ GdµÉ‘ HÉdàî£«§ d∏ªƒGQO GdÑû°ôjá aÉE¿ Gd©Ée∏Ú ‘ GdôYÉjá Gdü°ë«á J≤π GCYóGOgº

Hû°µπ cÑÒ ’ Áµø e©¬ J∏Ñ«á G’Mà«ÉLÉä eø GÿóeÉä GŸ£∏ƒHá eæ¡º GEPG eÉ GCNò HÉ’YàÑÉQ NÈGJ¡º

hGCYóGOgº hGdàÒGä Gd£ÉQFá Y∏≈ JƒX«Ø¡º. GE¿ cÉOQ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá j©ÉÊ HÉS°àªôGQ eø aóGMá Gd©ÖA

GŸ∏≤≈ Y∏≈ cÉg∏¬ eø MÉ’ä MÉOI hcãÒI Gd©óO, hbó ’ jàæÉS°Ö eÉ dój¬ eø NÈGä heÉ jà∏≤«É√ eø OYº

OGFªÉke™ G’Mà«ÉLÉä Gdà» jæÑ» Y∏«¬ J∏Ñ«à¡É )0002,smadA&ospiL,reggE(.

GE¿ GŸÑÉOQGä Gdà» JîØ†¢ GdæØ≤Éä bó J≤ƒO ‘ cãÒ eø G’CM«É¿ GE¤ GEf≤ÉU¢ GdôhGJÖ Gdà» g» GCU°Ók

V°Ä«∏á, hGE¤ GEf≤ÉU¢ YóO GdƒXÉF∞ GŸàÉMá. GE¿ f≤ü¢ YóO Gd©Ée∏Ú hf≤ü¢ G’EYóGOGä hJógƒQ GCMƒG∫

GŸôGa≥ jõOGO S°ƒAGk‡É jõjó eø S°ƒA MÉdá Xôh± Gd©ªπ GÙØƒaá GCU°ÓkHÉıÉWô )eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

heæ¶ªá Gd©ªπ Gdóhd«á, 9991( h‘ cãÒ eø G’CMƒG∫ jµƒ¿ Gd©Ée∏ƒ¿ Gdü°ë«ƒ¿ gº G’CcÌ J©ôV°Ék

hG’CS°¡π JÉCKôGkhGCh∫ eø jü°ÉÜ HÉ’CeôGV¢. he™ JõGjó GŸæÉaù°á HÚ Gd≤£É GÿÉU¢ hGd≤£É Gd©ÉΩ HóGC

Gd©Ée∏ƒ¿ ‘ ›É∫ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá HÎ∑ Gd≤£É Gd©ÉΩ S°©«ÉkhQGA QhGJÖ GCa†°π GCh G÷ª™ HÚ Gd©ªπ

HÉd≤£ÉYÚ e©Ék, hPd∂ RGO eø JØÉbº GŸû°µÓä GŸà©∏≤á HÉEJÉMá GÿóeÉä hYóGdà¡É heÉCeƒf«à¡É.

GE¿ G’CS°Éd«Ö Gdà» J¡ó± ’MàƒGA GdàµÉd«∞ bó GCOä GE¤ GEf≤ÉU¢ ›É∫ J≤óË GdôYÉjá Gdü°ë«á, eãπ ŸƒGQO

GdÓReá dà©õjõ f¶º Jæ¶«º Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hGdà©∏«º hGdÑëƒç, a¡ò√ Gdæ¶º bó JÑ≤≈ KÉHàá hbó Jæ≤ü¢ f≤ü°Ék

hGV°ëÉk, heø gæÉ cÉ¿ eø Gd†°ôhQ… GC¿ fæ¶ô GE¤ NÈGä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Y∏≈ GCf¡É eø GŸƒGQO Gd†°ôhQjá

‘ GEY£ÉA GEU°Óì Gdæ¶º Gdü°ë«á T°µ∏¬ Gdæ¡ÉF» hJ≤óË GdóYº GdØ©É∫ d¬.

hJàõGjó GdÑ«æÉä Gdà» JƒV°í Hû°µπ cÉeπ JÉCKÒGä G’EU°Óì Y∏≈

Gdæ¶º Gdü°ë«á hY∏≈ GCOGA Gd≤ÉFªÚ Y∏≈ GEjàÉA GdôYÉjá Gdü°ë«á

)7991,ikslahcoS&nekiA(he™ Pd∂ aÉE¿ gæÉ∑ MÉLá eÉS°á Ÿõjó

eø GdÑëƒç Ÿ©ôaá Gd©ôGb«π GdæƒY«á hGdØôU¢ Gdà» JƒL¬ J£ƒjô

Gd≤ÑÉdá hGdàªôj†¢ hGCOGF¡ªÉ.

GdÑëƒç hHæÉA Gd≤óQGäJõOGO GdÑ«æÉä Y∏≈ OhQ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, hdµæ¡É ’JõG∫ ‘ eôGMπ GEYóGOgÉ G’Ch¤. GE¿ GEOQG∑

GCgª«á GdÑëƒç ‘ Jû°µ«π Gdù°«ÉS°á hGŸªÉQS°á GŸôJµõJÚ Y∏≈ GdÑ«æÉä jàõGjó ‘ GÛÉ∫ Gdü°ë», ’Hó eø

hV°™ GEWÉQ d∏à©ô± GŸæ¡é» heôGL©á GdÑ«æÉä GŸàƒGaôI Mƒ∫ GÿóeÉä GdØ©Édá Gdà» J≤óe¡É Gd≤ÑÉdá hGdàªôj†¢

h’S°«ªÉ ‘ GÛÉ’ä Gdü°ë«á PGä G’Chdƒjá eãπ G’EjóR hGd©óhi HØÒhS°¬ hG◊ªπ GŸÉCeƒ¿, hY∏≈ GdôZº eø

gòG G’EOQG∑ aÉE¿ f≤ü¢ Gdà≤ójô d≤«ªá NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ GŸÉV°» ha≤óG¿ G’gàªÉΩ HÑæÉA H«Äá

Hëƒç J≤óΩ GdóYº hHÑæ«á GCS°ÉS°«á J≤óΩ GdóYº GCj†°ÉkÿóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, S°«≤∏π GE¤ Mó cÑÒ eø

Gdà£ƒQ ‘ GŸ©ÉQ± GŸµàù°Ñá Mƒd¡ªÉ. hS°«àƒGU°π G◊ÉLõ GdµÑÒ

GŸàªãπ HÉŸƒGQO GÙóhOI GŸàÉMá d∏àªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hd∏Ñëƒç

Mƒd¡ªÉ, ha≤óG¿ GŸæ¶ªÉä GŸ©æ«á HÉdÑëƒç hGdû°ÑµÉä Gdà» JƒDeø

GdàƒGU°π HÚ GdÑÉMãÚ hYóΩ JƒGaô eÉ jµØ» eø GdàµæƒdƒL«É

G’CS°ÉS°«á h’S°«ªÉ ‘ GdÑ∏óG¿ GdæÉe«á )eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á,

1002(.

d≤ó ” GJîÉP N£ƒGä gÉeá ‘ ›É∫ J©õjõ Gd≤óQGä ‘ GdÑëƒç Mƒ∫ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hPd∂ eø NÓ∫

Oeè OhQGä JóQjÑ«á Mƒ∫ GdÑëƒç ‘ GŸæÉgè GdóQGS°«á d∏óQGS°Éä G’CS°ÉS°«á ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GE¤

LÉfÖ Jæù°«≥ GdàóQjÖ GCKæÉA Gÿóeá hJ≤óË GdóYº d∏Ñ©ãÉä GdóQGS°«á Mƒ∫ GdÑëƒç. heø Gd†°ôhQ… dàë≤«≥

Gdà£ƒQ ‘ ›É∫ GdôYÉjá Gdü°ë«á GŸôJµõI Y∏≈ GdÑ«æÉä GC¿ jàº HæÉA Gd≤óQGä GŸƒDS°ù°«á hGdû°ÑµÉä hN∏≥ cà∏á

MôLá eø cÉOQ Gdàªôj†¢ GŸƒDgπ hGd≤ÑÉdá jàªà©ø HîÈGä bƒjá ‘ ›É∫ GdÑëƒç, h’S°«sªÉ ‘ GdÑ∏óG¿

GdæÉe«á.

hGE¤ LÉfÖ gòG c∏¬ ’Hó eø J£Ñ«≥ GEOeÉê GdÑ«æÉä V°ªø GÿóeÉä GdØ©Édá d∏àªôj†¢ hGdµØÉAI, S°ƒGAk‘

›É∫ Gdù°«ÉS°Éä GCh ‘ eƒGb™ GŸªÉQS°á; hHæÉA GŸ¡ÉQGä Y∏≈ fû°ô GŸ©∏ƒeÉä, hRjÉOI GCYóGO GÛÓä GdƒWæ«á

hJƒS°«™ eói GEJÉMá GdàµæƒdƒL«É hJù°¡«π GdÎLªá hJÑæ» flà∏∞ GŸØÉg«º Gdã≤Éa«á hGdù°«ÉbÉä GÿÉU°á HÉdôYÉjá

Gdü°ë«á eø bpÑnπ GCU°ëÉÜ Gd≤ôGQ Gdù°«ÉS°», hGC¿ jµƒ¿ Pd∂ LõAGk’ jàéõGC eø GS°ÎGJ«é«á J†°ªø G◊ü°ƒ∫


GE¿ Gdà≤∏«π GŸ©¡ƒO eø b«ªáNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdájù°¡º ‘ YóΩ cØÉjá GŸƒGQOGŸÉd«á Gıü°ü°á dÑëƒçGdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

e™ JõGjó GŸæÉaù°á eøLÉfÖ Gd≤£É Gdü°ë»GÿÉU¢, HóGC Gd©Ée∏ƒ¿ ‘›É‹ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdáJô∑ Gd©ªπ ‘ Gd≤£É Gd©ÉΩ.

Y∏≈ QYÉjá U°ë«á eôJµõI Y∏≈ GdÑ«æÉä )0002,.lateelyoR,0002,sregoR,1002,shtiffirGdnanosnhoJ(

heø Gd†°ôhQ… Gdà∏Ö Y∏≈ Gd©≤ÑÉä Gdà» –ƒ∫ Oh¿ GdƒU°ƒ∫ GE¤ GdÑ«æÉä hJ£Ñ«≤¡É hJƒS°«™ eói G’S°àØÉOI

eæ¡É h’S°«ªÉ ‘ GdÑ∏óG¿ GdæÉe«á.

NÉ“á Jû°µπ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GEMói GdóYÉFº GdôF«ù°«á Gdà» jù°àæó GEd«¡É JƒaÒ GdôYÉjá Gdü°ë«á. hJû°µπ

GCj†°ÉkeƒQOGkM«ƒjÉkheôJµõGkdõjÉOI GdàóNÓä Gdü°ë«á eø GCLπ GŸù°ÉYóI ‘ –≤«≥ G’CgóG± Gdü°ë«á

GdƒWæ«á.

h’Hó GC¿ jƒDO… YóΩ J©õjõ JƒaÒ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GE¤ G’ENÓ∫ Hû°µπ N£Ò HéƒOI GdôYÉjá

Gdü°ë«á, haôU¢ G◊ü°ƒ∫ Y∏≈ GÿóeÉä, hQaÉ√ ‡ÉQS°» GCOGA J∏∂ GÿóeÉä, h–≤«≥ G’CgóG± GdƒWæ«á

hGd©ÉŸ«á ‘ GÛÉ∫ Gdü°ë». hdòd∂ Gdù°ÑÖ, hV°©â eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á hT°ôcÉhDgÉ GEWÉQGkd∏©ªπ Gdà©ÉhÊ

eø GCLπ OYº flà∏∞ GdÑ∏óG¿ hJ©õjõ bóQJ¡É Y∏≈ J≤óË NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá eø GCLπ GŸù°Égªá ‘

–≤«≥ G’CgóG± Gdü°ë«á GdƒWæ«á. hJ©ôV¢ G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Nªù°á

›É’ä QF«ù°«á Jà£∏Ö JóNÓkhOYªÉkYÉL∏Ú g»: Jî£«§ GŸƒGQO GdÑû°ôjá hHæÉA Gd≤óQGä, hGEOGQI T°ƒDh¿

Gd©Ée∏Ú, hGŸªÉQS°Éä GŸù°àæóI GE¤ Gd≤ôGFø, hGdà©∏«º, hGd≤ƒGeá.

hdàë≤«≥ G’CgóG± GŸæû°ƒOI hGdæàÉFè GŸàƒb©á GŸÑ«æá ‘ gò√ GdƒK«≤á jæÑ» GC¿ Joàîò GELôGAGä J©Éhf«á ‘ gòG

Gdü°óO eø LÉfÖ G◊µƒeÉä, hGÛàª™ GŸóÊ, hGdôGH£Éä GŸ¡æ«á, hGŸƒDS°ù°Éä Gdà©∏«ª«á, hGŸæ¶ªÉä ZÒ

G◊µƒe«á hGŸæ¶ªÉä Gdóhd«á hGdãæÉF«á, Y∏≈ Mó S°ƒGA.

Aiken L, Sloane D, Sochalski J (1998). Hospital organization and outcomes.Quality in Health Care, 7:222–226.

Aiken L, Sochalski J (1997). Hospital restructuring in North America andEurope: patient outcomes and workforce implications. Medical Care,35:OSI–152.

Aiken L, Clarke S, Sloane D (2001). Hospital restructuring: does it adverse-ly affect care and outcomes? Journal of Health & Human ServicesAdministration, 23,4:416-42.

American Nurses Association (2001). On-line Health and Safety Survey. ANAweb site. Available at: URL: http://www.nursingworld.org/surveys/hssurvey.htm

Brooten D, et al. (2001). A randomized trial of nurse specialist home carefor women with high-risk pregnancies: outcomes and costs. AmericanJournal of Managed Care, 7:793–803.

Buchan J (2000). Recruiting and retaining nurses, midwives and health visitors inthe NHS – a progress report. London, Department of Health.

Buchan J (2002). Global nursing shortages. BMJ, 324:751–752.

Buchan J, O’May F (1999). Globalisation and healthcare labour markets: a casestudy from the United Kingdom (unpublished).

Cassels A (1995). Health sector reform: key issues in less developed countries.Geneva, World Health Organization (Forum on Health Sector Reform,Discussion Paper No.1, WHO/SHS/NHP/95.4).

93 83G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

GŸôGL™

Chappell H, Dickey C (1993). Decreased rehospitalization costs throughintermittent nursing visits to nursing home patients. Journal of NursingAdministration, 23:49,52–58.

Diaz-Bonilla E, Babinard J, Pinstrup-Andersen P (2001). Globalisation andhealth: a survey of opportunities and risks for the poor in developing countries.Geneva, Commission on Macroeconomics and Health.

Egger D, Lipson D, Adams O (2000). Issues in health services delivery. Humanresources for health: achieving the right balance [2]. Geneva, World HealthOrganization.

German Foundation for International Development (1999). Public servicereforms and their impact on health sector personnel: round table. Geneva,International Labour Office and World Health Organization.

Heller B, Oros M, Durney-Crowley J (2001). The future of nursing educa-tion: ten trends to watch. NLN Journal (on-line). Available at: URL:http://www.nln.org/nlnjournal/infotrends.htm

Institute of Medicine (2001). Using information technology. In: Crossing thequality chasm: a new health system for the 21st century. Washington, DC,National Academy Press: 164–180.

International Council of Nurses (1994). Position statement. Planning humanresources for nursing. ICN web site. Available at: URL: http://www.icn.ch

International Council of Nurses (1999a). Position statement. Internationaltrade agreements. ICN web site. Available at: URL: http://www.icn.ch/pstradeagree.htm

International Council of Nurses (1999b). Position statement. Nurse retention,transfer and migration. ICN web site. Available at: URL: http://www.icn.ch/psretention.htm

International Labour Organization (1997). Women’s progress in workforceimproving worldwide, but occupational segregation still rife. Geneva,International Labour Organization.

International Labour Organization (2000). Work-related stress in nursing.Geneva, International Labour Organization.

Johnson M, Griffiths R (2001). Developing evidence-based clinicians.International Journal of Nursing Practice, 7:109–118.

O’Brien-Pallas L, et al. (1997). Strengthening nursing and midwifery: a globalstudy. Geneva, World Health Organization.

Rodgers S (2000). The extent of nursing research utilization in generalmedical and surgical wards. Journal of Advanced Nursing, 32(1):182–193.

Royle J et al. (2000). The organizational environment and evidence-basednursing. Canadian Journal of Nursing Leadership, 13(1):31–37.

Staiger DO, Auerbach DI, Buerhaus P (2000). Expanding career opportuni-ties for women and the declining interest in nursing as a career. NursingEconomics, 18:230–236.

Standing H (1997). Gender and equity in health sector reform programs: areview. Health Policy and Planning, 12:1–18.

Standing H (2000). Gender – a missing dimension in human resource poli-cy and planning for health reforms. Human Resources for Health DevelopmentJournal, 4:27–42.

Standing H, Baume E (2001). Equity, equal opportunities, gender and organiza-tion performance. Geneva, World Health Organization (Workshop on GlobalHealth Workforce Strategy, Annecy, France, 9–12 December 2000).

Stilwell B (2001). Health workers motivation in Zimbabwe. Report of InternalStudy. World Health Organization, Geneva (unpublished document).

United Nations (2001). The Millenium Development Goals. United Nationsweb site. http://www.developmentgoals.org

Vonderheid S, et al. (2001). Challenges, strategies, and priority areas for nursingand midwifery research. Report of the Pre-Conference on Nursing and MidwiferyResearch. Sigma Theta Tau Honor Society of Nursing. Available at: URL:http://www.nursingsociety.org

Wagstaff A (2001). Poverty and health. Geneva, Commission onMacroeconomics and Health (CMH Working Paper Series, Paper No. WG1:5).

World Bank (1993). World development report 1993. Investing in health.Washington, DC, World Bank.

14 GŸôGL™ 04G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

World Health Assembly (2001). Fifty-fourth World Health Assembly: summaryrecords of committees. Geneva, World Health Organization(WHA54/2001/REC/3).

World Health Organization (1996). Nursing practice. Geneva, World HealthOrganization (WHO Technical Report Series, No. 860).

World Health Organization (1999). The world health report 1999 – Making adifference. Geneva, World Health Organization.

World Health Organization (2000). The world health report 2000 – Health sys-tems: improving performance. Geneva, World Health Organization.

World Health Organization (2001). Macroeconomics and health: investing inhealth for economic development. Geneva, World Health Organization (Reportof the Commission on Macroeconomics and Health).

World Health Organization (2002a). The world health report 2002 – Reducingrisks: promoting healthy life. Geneva, World Health Organization (in press).

World Health Organization (2002b). Genomics and world health. Geneva,World Health Organization (Report of the Advisory Committee on HealthResearch).

World Health Organization and International Labour Organization (1999).Public service reforms and their impact on health sector personnel. Case studies onCameroon, Colombia, Jordan, Philippines, Poland, Uganda. Berlin, GermanFoundation for International Development.

American College of Nurse Midwives (1997). Definition of midwifery prac-tice. ACNM. Available at: URL: http://www.acnm.org/prof/defcnm.htm

Australian Labourforce Unit (1999). Report confirms nursing labour forcein poor shape. Australian Nursing Journal, 6:8–8.

Brooten D, et al. (1986). A randomized clinical trial of early hospital dis-charge and home follow up of very low birth weight infants. New EnglandJournal of Medicine, 315:934–939.

Canadian Institute for Health Information (2000). Canadian Institute forHealth Information reports continued drop in registered nurses per capita and agingworkforce. Canadian Institute for Health Information, Ottawa.

Corcega T, Lorenzo M, Yabes J (2000). Nurse supply and demand in thePhilippines. The UP Manila, 5:1–8.

Henderson V (1961). Basic principles of nursing care. London, InternationalCouncil of Nurses.

International Confederation of Midwives (1972). Definition of the midwife.ICM web site. Available at: URL:http://www.internationalmidwives.org/Statements/DefinitionoftheMidwife.htm

Mackintosh WG (1999). Interrogating strategic futures for open distance learningin Africa. Dancing with the global knowledge society: distance education’s imperativefor sustainable ICT delivery strategies. University of South Africa (unpublished).

Stedman TL (1995). Definition of nursing. In Spraycar M, ed. Stedman’s med-ical dictionary, 26th ed. Baltimore, MD, Williams and Wilkins: 1231–1232.

34 24G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

OQGS°Éä GCNôi

The Institute for Employment Studies (1998). NHS must reflect changing timesto find and keep nurses. The Institute for Employment Studies. Available at:URL: http://www.employment-studies.co.uk

United States General Accounting Office (2001). Nursing workforce: emergingnurse shortages due to multiple factors. United States General AccountingOffice (Rep. No. GAO-01-944).

US Department of Health and Human Services (2001). HRSA state healthworkforce data resource guide. Washington, DC, US Department of Health andHuman Services, Health Resources and Services Administration.

World Health Assembly (2002). Fifty-fifth World Health Assembly: summaryrecords of committees. Geneva, World Health Organization (A55/DIV/5).

Zachary GP (2001). Poor nations lose nurses to rich ones, showing global-ization of labor market. Wall Street Journal, January 24.

GŸ∏ë≥Gd≤ôGQ ê U¢ 45-21 J©õjõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á GdôGH©á hGÿªù°ƒ¿,

hbóGS°à©ôV°â J≤ôjô GŸójôI Gd©Éeá Yø J©õjõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá;1

hGPJû°Ò G¤ Gd≤ôGQGä ê U¢ 24-72 hê U¢ 54-5 hê U¢ 74-9 hê U¢ 84-8

hê U¢ 94-1 Gdà» GChU°â HÉJîÉP G’LôGAGä dà©õjõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá;

hGPJù°∏uº HÉCgª«á GbÉeá f¶º U°ë«á jù°àØ«ó G÷ª«™ eø NóeÉJ¡É ‘ GWÉQ G÷¡ƒO GdôGe«á G¤ –ù°Ú U°ëá

Gdù°µÉ¿, cªÉ GCcó Y∏«¡É Gdà≤ôjô GÿÉU¢ HÉdü°ëá ‘ Gd©É⁄, 0002;2

hGPJ©Î± HÉCgª«á GS°àîóGΩ GŸƒGQO GŸæÉS°Ñá, ÃÉ a«¡É GŸƒGQO GdÑû°ôjá, ‘ JƒaÒ GÿóeÉä Gdü°ë«á;

hGPJóQ∑ GC¿ GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä j∏©Í OhQG MÉS°º G’Cgª«á hPG eôOhOjá ‘ NØ†¢ MÉ’ä GdƒaÉI

hGŸôGV°á hGdà©ƒ¥ GdõGFóI Yø Gd∏õhΩ h‘ J©õjõ GC‰É• G◊«ÉI Gdü°ë«á, hGP j¡ª¡É GJîÉP GŸõjó eø

G’LôGAGä dõjÉOI gò√ GŸù°Égªá G¤ GCbü°≈ Mó ‡µø;

hGPjù°ÉhQgÉ Gd≤∏≥ GRGA b∏á YóO GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä ‘ Gd©É⁄;

hGPJ©Î± HÉCgª«á NóeÉä Gdàªôj†¢ hNóeÉä Gd≤ÑÉdá3HÉYàÑÉQgÉ Lƒgô GC… f¶ÉΩ U°ë» hHÉCgª«à¡É ‘

›É∫ Gdü°ëá GdƒWæ«á;

hGPJóQ∑ G◊ÉLá GŸù°àªôI d∏©ªπ e™ cÉeπ ›ªƒYá Gdû°ôcÉA Gdòjø jÎ∑ Yª∏¡º GCKô√ Y∏≈ U°ëá GdæÉS¢,

hY∏≈ J©õjõ Gdü°ëá hGdôYÉjá Gdü°ë«á,

54 GŸ∏ë≥. Gd≤ôGQ ê U¢ 45-21 J©õjõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá 44G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

1GdƒK«≤á ê45/11.2Gdà≤ôjô GÿÉU¢ HÉdü°ëá ‘ Gd©É⁄, 0002: –ù°Ú GCOGA Gdæ¶º Gdü°ë«á, Læ«∞, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á,

0002.3hGŸƒXØÚ GŸ≤ÉH∏Ú GŸ©Î± H¡º QS°ª«É hGdòjø j≤óeƒ¿ J∏∂ GÿóeÉä.

1. –åGdóh∫ G’CY†°ÉA Y∏≈ eÉ j∏»:

)1(RjÉOI J£ƒjô f¶ª¡É Gdü°ë«á heàÉH©á GU°Óì Gd≤£É Gdü°ë» HÉT°ôG∑ GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä ‘ hV°™

Gdù°«ÉS°Éä Gdü°ë«á hJî£«£¡É hJæØ«ògÉ Y∏≈ cπ GŸù°àƒjÉä;

)2(GS°à©ôGV¢ GCh hV°™ hJæØ«ò N£§ Gd©ªπ GdƒWæ«á eø GCLπ Gdü°ëá, h‰ÉPê J©∏«º GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä

hGd≤ƒGfÚ hGd∏ƒGFí hGŸªÉQS°Éä, d∏àÉCcó eø GCf¡É Œù°uó Y∏≈ Gdæëƒ GŸæÉS°Ö GdµØÉAGä hGŸ©ÉQ± Gdà»

Jù°ÉYó GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä Y∏≈ J∏Ñ«á GMà«ÉLÉä Gdù°µÉ¿ Gdòjø j©ª∏ø ‘ Nóeà¡º;

)3(hV°™ HôGeè T°Ée∏á dàæª«á GŸƒGQO GdÑû°ôjá JóYº JóQjÖ hJƒX«∞ Gd≤ƒI Gd©Ée∏á GŸàªà©á HÉŸ¡ÉQI hG◊ƒGaõ

eø GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä ‘ GÿóeÉä Gdü°ë«á hGS°àÑ≤ÉF¡É;

)4(hV°™ hJæØ«ò Gdù°«ÉS°Éä hGdÈGeè Gdà» J†°ªø Jƒaô GCeÉcø Gd©ªπ Gdü°ë«á hLƒOI Xôh± Yªπ

GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä;

)5(JóY«º GdàóGHÒ G’BfØá Gdòcô eø NÓ∫ Gdà≤««º GŸàƒGU°π dÓMà«ÉLÉä ‘ ›É∫ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hhV°™

N£§ Gd©ªπ GdƒWæ«á d∏àªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hGS°à©ôGV°¡É Hü°ƒQI eæà¶ªá hJæØ«ògÉ, HƒU°Ø¡É LõAG ’ jàéõGC

eø Gdù°«ÉS°á Gdü°ë«á GdƒWæ«á;

)6(Gdæ¡ƒV¢ Hà£ƒjô NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Gdà» –óqeø YƒGeπ G’Nà£ÉQ hJ∏Ñ» G’Mà«ÉLÉä

Gdü°ë«á, GS°àæÉOG G¤ bôGFø Y∏ª«á hS°ôjôjá;

)7(GYóGO N£§ dà≤««º NóeÉä Gdàªôj†¢;

2. J£∏Ö G¤GŸójôI Gd©Éeá eÉ j∏»:

)1(JƒaÒ GdóYº d∏óh∫ G’CY†°ÉA ‘ hV°™ G’Bd«Éä GdÓReá dàëôq… GChL¬ Gdæ≤ü¢ ‘ YóO Gd©Ée∏Ú ‘

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, ÃÉ ‘ Pd∂ GCKô Gd¡éôI, hOYº Gdóh∫ G’CY†°ÉA ‘ hV°™ Gÿ£§ hGdÈGeè GŸàü°∏á

HÉŸƒGQO GdÑû°ôjá, ÃÉ ‘ Pd∂ GdàƒX«∞ Gdóh‹ Gdò… jù°àƒ‘ GŸ©ÉjÒ G’CNÓb«á;

)2(JƒaÒ GdóYº G¤ Gdóh∫ G’CY†°ÉA ‘ L¡ƒOgÉ GdôGe«á G¤ J©õjõ eù°Égªá GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä ‘

U°ëá Gdù°µÉ¿ hGJîÉP GdàóGHÒ GdÓReá dõjÉOI YóO eôGcõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá GŸà©Éhfá e™ eæ¶ªá Gdü°ëá

Gd©ÉŸ«á ‘ GdÑ∏óG¿ GdæÉe«á;

)3(V°ªÉ¿ eû°ÉQcá GÿÑÒGä ‘ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ hV°™ Gÿ£§ GŸàµÉe∏á GŸà©∏≤á HÉŸƒGQO GdÑû°ôjá

Gdü°ë«á, hHÉdàî£«§ Gdü°ë» Hû°µπ YÉΩ eø GCLπ OYº Gdóh∫ G’CY†°ÉA Gdà» J†°£∏™ HÈGeè NÉU°á

HÉdóGjÉä GŸÉgôGä Gd≤ôhjÉä, hPd∂ HƒV°™ eÑÉOÇ JƒL«¡«á hhMóGä JóQjÖ ‰ƒPL«á, ‡É j©õR

G’COhGQ Gdà» J†°£∏™ H¡É GŸªôV°Éä hGd≤ÉHÓä Hû°µπ NÉU¢;

)4(eƒGU°∏á Gdà©Éh¿ e™ G◊µƒeÉä dà©õjõ Gdàæù°«≥ GdØ©É∫ HÚ Lª«™ GdƒcÉ’ä hGŸæ¶ªÉä GŸ©æ«á Hà£ƒjô

Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá;

)5(JƒaÒ GdóYº GŸàƒGU°π d©ªπ GÛªƒYá G’S°àû°ÉQjá Gd©ÉŸ«á GŸ©æ«á HÉdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá, heôGYÉI eü°Édí

heù°Égªá Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá ‘ G÷ƒGfÖ G’CYº eø Yª∏«á hV°™ S°«ÉS°Éä hHôGeè GŸæ¶ªá hJæØ«ògÉ;

)6(hV°™ hJæØ«ò f¶º heƒDT°ôGä G’COGA GŸƒMóI Y∏≈ GŸù°àƒjÉä Gd≤£ôjá hG’b∏«ª«á hGd©ÉŸ«á dôU°ó hb«ÉS¢

Gdà≤óΩ GÙôR ‘ H∏ƒÆ gò√ GŸôGe» hG’HÓÆ Yæ¬;

)7(G’YóGO Gdù°ôj™ ÿ£á Yªπ dà©õjõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá hGdàóHÒ ’LôGA J≤««º NÉQL» d¡É H©ó Gfà¡ÉF¡É;

)8(GH≤ÉA Lª©«á Gdü°ëá Y∏≈ Y∏º HÉdà≤óΩ GÙôR ‘ JæØ«ò gòG Gd≤ôGQ hJ≤óË J≤ôjô H¡òG Gÿü°ƒU¢ G¤

Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á Gdù°ÉOS°á hGÿªù°Ú ‘ YÉΩ 3002.

G÷∏ù°á Gd©Éeá GdàÉS°©á, 12 GCjÉQ/ eÉjƒ 1002 -

Gd∏éæá GCz, Gdà≤ôjô GdôGH™

74 GŸ∏ë≥. Gd≤ôGQ ê U¢ 45-21 J©õjõ Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá 64G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

T°µô hJ≤ójô

GCY†°ÉA aôj≥ Gdàëôjôf©«ªá Gd≤ü°Ò, GChQa«π GCOGeõ, GEf©ÉΩ GCHƒ jƒS°∞, a«æÉ HÒS°ƒO, cÉJ» d«ƒfÉQO…, ’Jû°«É c«æ≠.

GŸù°Égªƒ¿QjàÉ cÉQJ», Gdû°Ñµá Gd©ÉŸ«á d∏ªôGcõ GŸà©Éhfá e™

eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á ‘ ›É∫ J£ƒjôGdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

eÉQjƒ OG∫ HƒR, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

OGa«ó GEjØÉfõ, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

fÉfù°» Ojµæù°ƒ¿-gÉRGQO, Lª©«á S°«ªÉ K«àÉ JÉhGdóhd«á G÷∏«∏á d∏àªôj†¢

H«Øô‹ eÉc∏ªƒQ…, GŸôcõ GŸà©Éh¿ e™ eæ¶ªáGdü°ëá Gd©ÉŸ«á ‘ LÉe©á Gj∏∏«æƒ…,HÉdƒ’jÉä GŸàëóI G’Ceôjµ«á

YÑó G◊» eû°ÑÉ∫, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

côjù°àƒaô eƒQG…, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

OGa«ó fÉHÉQh, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

LƒOjâ GChdàƒ¿, GÛ∏ù¢ Gdóh‹ d∏ªªôV°ÚhGGŸªôV°Éä

HÉS°µÉ∫ QhO, G’–ÉO Gdóh‹ d∏ªªôV°Éä Gd©ÉeÓä‘ Gdàîójô

HÎ Jø gƒÜ - HæóQ, G’–ÉO Gdóh‹ d∏≤ÉHÓä

cƒÊ g«æµ» jÉQHôh, G÷ª©«á Gdóhd«á d∏àªôj†¢GÿÉU¢ HôYÉjá eôV°≈ Gdù°ôWÉ¿

aôjÑÉ GdóQGR…, eµàÖ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«áG’Eb∏«ª» dû°ô¥ GŸàƒS°§ )ORME(

eÉLóI GChGRjù¢, eµàÖ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ»G’Eb∏«ª» ’Caôj≤«É )ORFA(

cÉJ∏Ú aôjàû¢, eµàÖ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ»G’Eb∏«ª» dôÜ GÙ«§ Gd¡ÉOÇ )ORPW(

S°ÉfóQG ’fó, eµàÖ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ»G’Eb∏«ª» dÓCeôjµàÚ )ORMA(

dƒjù¢ HôGfóG, he««π GEjù°µƒHÉQ, , eµàÖ eæ¶ªáGdü°ëá Gd©ÉŸ» G’Eb∏«ª» ’ChQhHÉ )ORUE(

OGhfØÉO… S°ƒfîƒHƒ∫, eµàÖ eæ¶ªá Gdü°ëáGd©ÉŸ» G’Eb∏«ª» ÷æƒÜ T°ô¥ GBS°«É )ORAES(

GCLÉQ jÉÊ Mª«ó, Lª©«á Gdàªôj†¢ G’Efóhf«ù°«á

LƒOä gπ, GEOGQI Gdü°ëá, T°ƒDh¿ G’LàªÉY«áhG’CeÉ¿ Gdü°ë», GŸª∏µá GŸàëóI hT°ªÉ∫GEjôdæóG

aÉWªá GdôaÉY», Gd∏éæá G’S°àû°ÉQjá d∏àªôj†¢hGd≤ÑÉdá dƒRQGA Gdü°ëá Gd©ôÜ HéÉe©á Gdóh∫Gd©ôH«á

cÉJôjæÉ ’cù°ƒfø, Lª©«á Gdàªôj†¢ dóh∫G’ES°µæófÉa«á

eÉQLôjâ aàû¢, G÷ª©«á Gdóhd«á d∏àªôj†¢GÿÉU¢ HôYÉjá eôV°≈ Gdù°ôWÉ¿

eÒHπ c«îªÉ, GÛ∏ù¢ Gdóh‹ d∏ªªôV°ÚhGŸªôV°Éä

GChd∞ eƒŒÉJÉ, Gdù°µôJÉQjá G’Eb∏«ª«á dü°ëáGÛàª™ dóh∫ Gdµƒeæƒdå

LÚ jø, eµàÖ eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ» G’Eb∏«ª»dÓCeôjµàÚ

Qjé«π cÉeÑ», QF«ù°á Gd∏éæá G’S°àû°ÉQjád∏àªôj†¢ hGd≤ÑÉdá Ãæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

OjÓ T°ÒGä, eæ¶ªá Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á

eû°ƒQI YÉeá Hû°ÉC¿ G’S°àØÉOI eø G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdáGCU°óQä Gdóh∫ G’CY†°ÉA ‘ Lª©«á Gdü°ëá Gd©ÉŸ«á GdôGH©á hGÿªù°Ú GŸ©≤ƒOI ‘ GCjÉQ/ eÉjƒ 1002, ‘ bôGQgÉ ê

U¢ 45-21, GEQT°ÉOGä Hû°ÉC¿ J£ƒjô G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá )MNDS(.

hÁµø J£Ñ«≥ GŸÑÉOÇ GdƒGQOI ‘ G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á MNDS, ‘ G’EWÉQ GdƒWæ». hJà†°ªø G’YàÑÉQGä

GdôF«ù°«á Hû°ÉC¿ GS°àîóGΩ gò√ G’ŒÉgÉä eÉ j∏»:

V°ªÉ¿ GC¿ Jµƒ¿ G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á eàù°≤á e™ Gÿ£ƒ• Gdü°ë«á hG’E‰ÉF«á GdƒWæ«á;

GET°ôG∑ Lª«™ G÷¡Éä GdØÉY∏á GdôF«ù°«á: Y∏≈ S°Ñ«π GŸãÉ∫ Yø Wôj≥ GEfû°ÉA ÷æá J†°º ‡ã∏» GCU°ëÉÜ

GŸü°∏ëá GdôF«ù°«Ú eø GCLπ JƒaÒ G’EQT°ÉOGä GdÓReá dói JæØ«ò G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á, h–ójó

G’ChdƒjÉä GdÓReá d∏©ªπ;

GŸù°ƒDhd«á: –ójó GdØÄá )GCh GdØÄÉä( GŸù°ƒDhdá Yø cπ eµƒq¿ eø eµƒfÉä G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á

GdƒWæ«á Gdà» jà©Ú JæØ«ògÉ dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá;

GdôU°ó: GNà«ÉQ eƒDT°ôGä d≤«ÉS¢ eói Gdà≤óΩ GÙôR, hGS°à©ôGV¢ JæØ«ò G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á GdƒWæ«á

dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá.

hfµƒ¿ ‡àÚ dƒ J∏≤«æÉ GŸ©∏ƒeÉä GŸà©∏≤á Hµº Yø Wôj≥ eÓC gò√ G’S°àªÉQI hGEYÉOJ¡É GEd«æÉ.

G’ES°ºGd∏≤Ö

GŸæ¶ªá

Gd©æƒG¿

GdÑ∏ó

Qbº Gd¡ÉJ∞GdØÉcù¢GdÈjó G’EdµÎhÊ

eÉ g» ›É’ä GgàªÉeµº GdôF«ù°«á GŸà©∏≤á HÉ’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõ NóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá?

GCS°Ä∏á hJ©∏«≤Éä:

JôS°π G’S°àªÉQI Y∏≈ Gd©æƒG¿ GdàÉ‹: GdócàƒQI f©«ªá Gd≤ü°Ò - cÑÒI NÈGA Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

94 G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá 84G’ŒÉgÉä G’S°ÎGJ«é«á dà©õjõNóeÉä Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

d∏ëü°ƒ∫ Y∏≈ eõjó eø GŸ©∏ƒeÉä jôL≈ G’Jü°É∫ HÉd©æƒG¿ GdàÉ‹:

O. f©«ªá Gd≤ü°Ò

cÑÒI NÈGA Gdàªôj†¢ hGd≤ÑÉdá

Evidence and Information for Policy - World Health Organization1211 Geneva 27, Switzerland

phone: +41 22 791 2325 - fax: +41 22 791 4747 - email: [email protected]

Dr Naeema Al-Gasseer, Senior Scientist for Nursing and MidwiferyWorld Health Organization, 20, Avenue Appia, 1211 Geneva 27, Switzerland

Email: [email protected] Fax: +41 22 791 47 47

strategic directions in nursing and midwifery service 2002 ... · ebÓ∫ eø gcgª«á...

Documents