sosyal paylaÞim sÝtelerÝ soruÞturmasi · contents is it social networking or...

UHÝM ULUSLARARASIHAK ÝHLALLERÝÝZLEME MERKEZÝ

w w w . u h i m . o r gINTERNATIONA L CENTER FOR WATCH ING VIOLATION OF RIGHTS

ÝSTANBUL/2011 RAPOR NO: 04ÝSTANBUL/2011 REPORT NO: 04

SORUÞTURMASISOSYAL PAYLAÞIM SÝTELERÝ

AN INVESTIGATION OFSOCIAL NETWORKING SITES

Yüzünü görmediðiniz insandanutanmanýz, ona merhamet

etmeniz, ona deðer verdiðinizigöstermeniz de gitgide

zorlaþacaktýr.

Tarýk Tufan

SOSYAL PAYLAÞIM MI? DEÐÝÞÝM/DÖNÜÞÜM MÜ?... 5

SORULAR... 7

DERYA ÞAFAK Analist (Metropoll Araþtýrma)

NEVZAT ÇÝÇEK Gazeteci / Yazar

DOÇ. DR. FERHAT KENTEL Sosyolog (Ýstanbul Þehir Üniversitesi Ýnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi)

MEHMET DÝNÇ Psikolog

YRD. DOÇ. DR. ASLI TELLÝ AYDEMÝR Ýletiþimci (Ýstanbul Þehir Üniversitesi Ýletiþim Fakültesi)

ADEM GÜNEÞ Uzman Pedagog / (Fatih Üniversitesi Ýstanbul Meslek Yüksekokulu)

PROF. DR. RECEP ÞENTÜRK Sosyolog (Fatih Üniversitesi Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi)

FATMANUR ALTUN Sosyolog / Yazar

ALPER GÖRMÜÞ Gazeteci / Yazar (Taraf Gazetesi)

YUSUF ALPAYDIN Eðitimci / PDR Uzmaný

TARIK TUFAN Yazar / TV Program Yapýmcýsý

ESRA AYDIN Aktivist (Özgür Açýlým Platformu)

VEYÝS ATEÞ Ýletiþimci / TV Program Yapýmcý ve Sunucusu (TV Net)

DOÐAN GÜRPINAR Aktivist (Genç Siviller Derneði)

PROF. DR. HÜLYA ÇALIÞKAN Eðitimci (Ýstanbul Üniversitesi Hasan Âli Yücel Eðitim Fakültesi)

HULUSÝ YÝÐÝT Eðitimci (Ýstanbul Üniversitesi Doktora Öðrencisi)

MUHAMMET ÜNAL Mimar / Aktivist (Genç Gönüller Derneði)

NESLÝHAN AKBULUT Sosyolog / Aktivist (AKDER- Ayrýmcýlýða Karþý Kadýn Haklarý Derneði)

MELÝH BAYRAM DEDE Gazeteci / TV Program Yapýmcýsý (Yeni Þafak, Tecnologic)

MEHMET LÜTFÝ ARSLAN Yayýncý / Editör (Genç Dergisi)

GÜLCAN TEZCAN Editör (Gerçek Hayat Dergisi)

HEDÝYETULLAH AYDENÝZ Ýletiþimci (Ýstanbul Üniversitesi Doktora Öðrencisi)

ÜMÝT AKTAÞ Yazar

GÜLÝZAR SÖNMEZ Haber Müdürü (Haber 5)

BEKÝR AÐIRDIR Genel Müdür (Konda Araþtýrma)

MUSTAFA ÞEN Genel Müdür (Genar Araþtýrma)

YUSUF ZÝYA GÖKÇEK Editör (Dünya Bülteni)

8

9

12

13

15

16

16

17

18

18

20

20

21

23

24

25

26

29

30

31

33

36

36

38

39

40

42

43

44

SEZAÝ ESEN Eðitimci / Aktivist

YALÇIN ARI TV Program Yapýmcýsý ve Danýþmaný (TRT)

ÝÇÝNDEKÝLER

CONTENTS

IS IT SOCIAL NETWORKING OR CHANGE/TRANSFORMATION?... 8

QUESTIONS... 9

DERYA ÞAFAK Analyst (Metropoll Araþtýrma)

NEVZAT ÇÝÇEK Journalist & Authorr

DOÇ. DR. FERHAT KENTEL Sociologist (College of Humanities and Social Sciences, Ýstanbul Þehir University)

MEHMET DÝNÇ Psychologist

YRD. DOÇ. DR. ASLI TELLÝ AYDEMÝR Communicator (Faculty of Communication, Ýstanbul Þehir University)

ADEM GÜNEÞ Expert Pedagogue / (Fatih University Ýstanbul Vocational School)

PROF. DR. RECEP ÞENTÜRK Sociologist (Faculty of Economics and Administrative Sciences, Fatih University)

FATMANUR ALTUN Sociologist / Writer

ALPER GÖRMÜÞ Journalist – Writer (Taraf Gazetesi)

YUSUF ALPAYDIN Pedagog – Psychological consultant

TARIK TUFAN Author / TV Producer

ESRA AYDIN Activist (Özgür Açýlým Platformu)

VEYÝS ATEÞ Communication Profeesional – TV Producer and Anchorman (TV Net)

DOÐAN GÜRPINAR Activist (Genç Siviller Derneði)

PROF. DR. HÜLYA ÇALIÞKAN Pedagogue (Hasan Ali Yücel Faculty of Education, Ýstanbul University)

HULUSÝ YÝÐÝT Pedagog (Istanbul University PhD Student)

MUHAMMET ÜNAL Architect - Activist (Young Volunteers Association)

NESLÝHAN AKBULUT Sociologist / Activist (AKDER- Ayrýmcýlýða Karþý Kadýn Haklarý Derneði)

MELÝH BAYRAM DEDE Journalist / TV Producer (Yeni Þafak, Tecnologic)

MEHMET LÜTFÝ ARSLAN Publisher – Editor (Genç Dergisi)

GÜLCAN TEZCAN Editor (Gerçek Hayat Dergisi)

HEDÝYETULLAH AYDENÝZ Communicator (Istanbul University Postgraduate Student)

ÜMÝT AKTAÞ Writer

GÜLÝZAR SÖNMEZ News Director (News 5)

BEKÝR AÐIRDIR Chief Executive Officer (Konda Research)

MUSTAFA ÞEN General Manager (Genar Research)

YUSUF ZÝYA GÖKÇEK Editor (World Bulletin)

8

9

12

13

14

15

16

16

17

18

19

20

20

22

23

24

24

27

29

30

32

35

37

38

39

39

41

42

43

SEZAÝ ESEN Educationalist – Activist

YALÇIN ARI TV Program Producer and Consultant (TRT)

5AN INVESTIGATION OF SOCIAL NETWORKING SITES

sosyal paylaþým mý? deðiþim/dönüþüm mü?is it social networking or change/transformation?

Teknolojik geliþmelerin, tarihin hiçbir döneminde olmadýðýkadar hýzlý seyrettiði bir çaðdayýz. Bu hýzý “baþdöndürücü”olarak nitelemek sanýyoruz yanlýþ olmayacaktýr. Teknolojinin,medeniyetin diðer alanlarýndaki geliþmelerin önüne geçtiði;sözgelimi, týbbî cihazlarda görülen deðiþim/geliþim hýzýna,saðlýk personelinin ve saðlýk hizmeti almak isteyen bireylerinayak uyduramadýðý rahatlýkla söylenebilir.

Bu durumun, toplumun yüzyýllar boyunca sürentecrübelerinin ürünü olan birtakým alýþkanlýklarý, yaklaþýmbiçimlerini, hassasiyetleri ve öncelikleri deðiþtirmesi/yenidendüzenlemesi; bugün bizzat teknolojinin kendisi üzerindensürdürülen tartýþmalarý da beraberinde getirdi. Hemteknolojinin geldiði bu noktayý en iyi temsil eden alan olmasý,hem de sözkonusu deðiþimi þekillendirici bir rol üstlenmesibakýmýndan internet, tartýþmalarýn odaðýnda duruyor.Özellikle son birkaç yýlda küresel bir etkinliðe dönüþensosyal paylaþým siteleri evrensel ahlakî deðerlerin yitirilmesinezemin hazýrladýðý, temel güvenlik sorunlarýna yol açtýðý,bireyler arasýndaki iliþkileri olumsuz etkilediði gibi önemliiddialarla sorgulanýyor. Bu ciddi soru iþaretlerine

We live in an era that technological development hadnever been fast as such throughout history. We thinkthat it would be convenient to describe it “dizzying”.It can be said without hesitation that technology hasexceeded development in all other fields of civilization;for instance it can be easily said that people working inhealth sector and individuals receiving health servicescan not catch up with pace of change/development inmedical devices.

That this situation changed/restructured certain habits,manners of approach, sensitivities and priorities as anoutcome of traditions of the people lasting for centuriesbrought debates which are carried about technologyitself today. Internet is in the center of these debatesboth because the level of technology is best representedby it and it holds a shaping role in changing.

Social networking sites transforming into a global activityin last few years are under questioning with importantclaims such as that they pave the way for losing universalmoral values, produce principal security problems andnegatively impact relations among individuals. Despitethese serious question marks, hundreds of millionspeople who think social networking sites provides

Ýnsanoðlunun teknoloji ile iliþkisinin tarihi, bu alanýtartýþmaya açmanýn gerekliliðini ortaya koyacak örneklerledolu. Bu da internet ve özelde sosyal paylaþým sitelerineeleþtirel bir yaklaþým tarzýnýn geliþtirilmesi ve kullanýmýile ilgili birtakým önlemlerin hayata geçirilmesi gibikonularýn daha gerçekçi bir biçimde ele alýnmasýnýkaçýnýlmaz kýlýyor.

History of relationship between human being andtechnology is full of examples showing that this issuehas to be opened up for discussion. This is to makeinevitable to handle in a more serious way the issuessuch as developing a critical attitude toward internet,and social networking sites in particular, and adoptingsome precautions as regards of use of them.

6 SOSYAL PAYLAÞIM SÝTELERÝ SORUÞTURMASI

considerable comfort and meet important needs continueto use social networks.

However, history of relations between human beingand technology is full of evidences to reveal the necessityto open this issue up for discussion. This is to makeinevitable to handle in a more serious way the issuessuch as developing a critical attitude toward internet,and social networking sites in particular, and adoptingsome precautions as regards of use of them.

Rowland Miller, Professor of Psychology, from theUS who did researches on embarrassment for yearsclaims that social networking sites like Facebook andTwitter made people forget embarrassing. Departingfrom this claim, we want to make contribution inunderstanding of the process by making an investigationregarding whether social networking sites pave the wayfor loss of individual/collective social values and theirpositive and negative impacts on relations betweenindividuals and in social life.

For our investigation, we addressed questions torepresentatives from different professions, academicians,representatives from NGOs, journalists, writers andthose working in media sector to learn their ideas asregards the issue. We put great effort in forming adiverse group of interviewees in terms of theirinterests/professions and their representation.

Answers examined, it is observed that ongoingdiscussions regarding social networking sites is handledin a different aspect by each person and representativeof a profession. This scene can be interpreted in theway that the issue has a vast influence on a large audienceor social networking sites are a new field without a longhistory. However both interpretations lead us to thereality that significant question marks will arise in thisissue. In the coming years not only probable effects ofsocial networking sites will be displayed more clearlybut also this issue will be examined in broader anddeeper platforms.

We hope that our study will contribute to this processand we express our gratitude to all participants whohelp us to take this step with their answers.

raðmen, sosyal paylaþým sitelerinin büyük kolaylýklarsaðladýðý ve önemli ihtiyaçlara cevap verdiðini düþünen yüzmilyonlarca insan, sosyal aðlarý yoðun biçimde kullanmayadevam ediyor.

Ancak insanoðlunun teknoloji ile iliþkisinin tarihi, bu alanýtartýþmaya açmanýn gerekliliðini ortaya koyacak örneklerledolu. Bu da internet ve özelde sosyal paylaþým sitelerineeleþtirel bir yaklaþým tarzýnýn geliþtirilmesi ve kullanýmý ileilgili birtakým önlemlerin hayata geçirilmesi gibi konularýndaha gerçekçi bir biçimde ele alýnmasýný kaçýnýlmaz kýlýyor.Utanma üzerine uzun yýllardýr araþtýrmalar yapan ABD’lipsikoloji profesörü Rowland Miller; Facebook, Twittergibi sosyal paylaþým sitelerinin utanmayý unutturduðunuiddia etti. Biz de bu iddiadan hareketle sosyal paylaþýmsitelerinin, bireysel/toplumsal deðerlerin yitirilmesine zeminhazýrlayýp hazýrlamadýðý ve bu aðlarýn, toplumsal yaþam vebireyler arasý iliþkilere dair olumlu/olumsuz yanlarý üzerinebir soruþturma gerçekleþtirerek, bu sürecin daha anlaþýlýrkýlýnmasýna katký saðlamak istedik.

Soruþturmamýzda; çeþitli meslek guruplarýnýn temsilcilerine,akademisyenlere, sivil toplum kuruluþu temsilcilerine, medyasektöründe hizmet veren gazeteci-yazar ve televizyoncularakonu hakkýndaki fikirlerini öðrenmek için sorularýmýzýyönelttik. Görüþlerine baþvurduðumuz isimlerin ilgi-meslekalaný ve temsil bakýmýndan ciddi bir çeþitliliðe tekabül etmesiiçin yoðun çaba harcadýk.Yanýtlar incelendiðinde, sosyal paylaþým sitelerine dairsüregiden tartýþmalarýn, her birey ve her meslek gurubutemsilcisi tarafýndan baþka bir boyutu ile ele alýndýðýgörülecektir. Bu durum, konunun çok geniþ bir alanda etkigücünün olmasýna ya da sosyal paylaþým sitelerinin henüzçok uzun bir geçmiþe sahip olmayan çok yeni bir mecraolmasýna yorulabilir. Ancak her iki yorum da, bizi bu konudaciddi soru iþaretlerinin beklediði gerçeðine götürecektir.Önümüzdeki yýllar, hem sosyal paylaþým sitelerininmuhtemel etkilerinin daha net bir biçimde görüleceði, hemde buna paralel olarak konunun daha geniþ ve derinlikliplatformlarda masaya yatýrýlacaðý bir süreci de beraberindegetirecektir.Soruþturmamýzýn bu sürece katký saðlayacak bir adýmolmasýný temenni ediyor, yanýtlarýyla bu adýmýn atýlmasýnýsaðlayan tüm katýlýmcýlarýmýza teþekkür ediyoruz.

“Utanma” duygusu üzerine uzun yýllararaþtýrmalar yapan ABD’li pskoloji profesörüRowland Miller, “Facebook ve Twitter gibisosyal paylaþým sitelerinin utanmayýunutturduðu”nu iddia ediyor. Sözkonusuiddiadan hareketle, siz, sosyal paylaþýmsitelerinin bireysel/toplumsal deðerlerinyitirilmesine zemin hazýrladýðýný düþünüyormusunuz? Neden?

Rowland Miller, a psychology professor from the USwho has made researches on “embarrassment” for longyears argues that “social networking sites like Facebookand Twitter make people forget the sense ofembarrassment”. From this point of view, do you thinkthat social network sites pave the way for the loss ofpersonal/social values? Why?

1

2

SORULAR

Sosyal paylaþým sitelerinin toplumsal yaþamve bireyler arasý iliþkilere dair olumlu/olumsuzyönleri hakkýnda ne düþünüyorsunuz?

What do you think about pluses and minuses of socialnetworking sites on the social life and interpersonalrelations?

QUEST IONS


yanýtlaranswers

DOÇ. DR. FERHAT KENTEL / Sosyolog(Ýstanbul Þehir Üniversitesi Ýnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi)

Oldukça yeni olan ve herkesin yepyeni bir tecrübeylekarþýlaþtýðý sanal ortamýn da zaman içinde kendi normlarýnýve deðerlerini yaratmasý; bir bakýma, sanal alemde bulunanfarklýlýklarýn asgarî bir utanma duygusunu hareketegeçirmesi beklenebilir.

1. Bireysel ve toplumsal deðerler zor deðiþir; ancak sabitdeðildir. Toplumsal deðiþim, yeni toplumsal hareketler veyeni talepler, ayný zamanda yeni deðerler yaratýr. Sosyalpaylaþým siteleri de bireyin þimdiye kadar tecrübe etmemiþolduðu bir sosyal iliþki türü geliþtiriyorlar. Ýnsanlarýn utanmaduygusu, sosyal iliþkilere baðlý olarak ortaya çýkan bir duyguolduðuna göre, fiziksel karþýlaþmanýn olmadýðý sanalortamlarda deðiþim geçirebilir. Ancak, ayný sosyal ortamýn,ya da ayný sanal ortamýn, insanlar üzerinde ayný etkiyiyaratmasý beklenemez. Oldukça yeni olan ve herkesinyepyeni bir tecrübeyle karþýlaþtýðý sanal ortamýn da, zamaniçinde kendi normlarýný ve deðerlerini yaratmasý; bir bakýma,sanal alemde bulunan farklýlýklarýn asgarî bir utanmaduygusunu h areket e geçirmes i b ekl eneb il i r .

2. En genel olumlu yön olarak, modern toplumdaki dikeyiliþkilerin yerini, büyük ölçüde yatay iliþkilere býrakmaktaolduðunu düþünüyorum. Bilgi ve haber "objektif" olduðuvarsayýlan; ancak ideolojik bir bagaj taþýyan "uzmanlarýn"tekelinden çýkýp, çok daha "sübjektif" olmasýna raðmen

DOÇ. DR. FERHAT KENTEL / Sosyolog

(College of Humanities and Social Sciences, Ýstanbul Þehir University)

It may be expected that virtual environment which isa quite recent phenomenon received by every individualin different ways will create its own norms and valuesin time, and in a sense the differences in the virtualworld will stimulate at least the minimum dose ofembarrassment.

1. Personal and social values change hardly; yet theyare not stable. Social change creates new socialmovements, new demands and also new values. Socialnetworking sites develop a social relationship type whichhas not been experienced by the individual before. Sinceembarrassment is an emotion which arises in relationwith social relations, it can be transformed in virtualenvironments that lack physical encounters. Howeverit cannot be expected that same social environment orsame virtual environment creates same effects on theindividuals. It may be expected that virtual environmentwhich is a quite recent phenomenon received by everyindividual in different ways will create its own normsand values in time, and in a sense the differences in thevirtual world will stimulate at least minimum dose ofembarrassment.

2. I see the fact that vertical relations are replaced withhorizontal ones as the most positive aspect of modernsocieties in the broadest sense. Information and news

9AN INVESTIGATION OF SOCIAL NETWORKING SITES

þeffaflaþma ve demokratikleþme potansiyeli taþýyor. Budurum, konuþma imkaný bulamayan geniþ kitleler için çokönemli bir "sahne" imkaný sunuyor. Sadece izlenen vekontrol edilen kitleler yerine, izleyen ve kontrol edenbireylerin potansiyelini arttýrýyor.Öte yandan, belki bütün haber, bilgi, fikir ve yorumlarýnçok daha hýzlý dolaþýp, toplumdaki farkýndalýk düzeyiniyükseltmesine -yani þeffaflaþma, demokratikleþme- karþýlýk,bu yaygýnlýðýn, derinlik eksikliði taþýdýðýný da söyleyebilirim.Mesele, galiba ortalýkta dolaþan bütün bilgilerin taþýdýðýikna kapasitesinde yatýyor. Derinlikli bilginin vereceðiiktidar mücadelesi, diðer yüzeysel ve tüketilip atýlan bilgitürleri karþýsýnda alan bulabilirse, son tahlilde olumluyönlerin olumsuzlara üstün geleceðini umuyorum.

ÜMÝT AKTAÞ / Yazar

Her ne kadar dijital çaðýn insanlarýn utanmazlýðý/utanmazlaþmasý için geniþ bir imkân sunduðu tespitidoðru olsa da, bu durum dünyanýn sonu deðil.

1. Kendi adýma bu tip siteleri kullanmadýðýmý belirtereksöze baþlamak istiyorum. Ayrýca bu sürecin, yani ister adýnadijital çað diyelim, isterse temsiller çaðý diyelim; içindeyaþadýðýmýz bu “modern” dönemin, büyük ölçekliþehirleþmelerden sonra baþlayan bir dönem olduðunu dabelirtmeden geçemeyeceðim. Bu bir anlamda insanýn kendigerçek, tanýnan ve bilinen kimliði ve kiþiliðiyle, yani kendiliðiolarak toplumsal hayata katýlmadýðý, onun yerine toplumsalýnönüne bir maske ile, yapýntý bir kimlikle, toplumsal birtemsilci ile, bizzat kendi kiþiliðiyle deðil de toplumsalauygun olarak üretilmiþ, kurgulanmýþ bir sahte benliklekatýldýðý, katýlabildiði þartlarda ortaya çýka-bile-n birdurumdur. Drina Köprüsü’nün yazarý Ývo Andriç, kitabýndainsanlarýn bu þekilde kendi gerçek kimliklerindenuzaklaþarak, simüle benliklerle ortada dolaþamadýklarý sahicihayatlarýn, nüfuslarý ancak yüz-yüz elli bini aþmayan, bugüniçin küçük ölçekli þehirlerde, yani þehir halkýnýn birbirlerinitanýyýp bildikleri, kendilerini sahte kimlikler altýndagizleyemedikleri þehirlerde mümkün olabileceðinisöylemekteydi.Daha küçük yerleþim yerlerinde ise bir baþka sorun çýkacaktýr

are no longer in the monopoly of “specialists” who aresupposed to be “objective” but who carry ideologicalbaggages. Information and news now carry the potentialto be more transparent and more democratic thoughbeing much more “subjective”. This situation providesa very important “stage” opportunity for large massesthat are deprived of speaking. It increases the potentialof the individuals who watch and control instead ofthose who are only watched and controlled.

On the other hand, I can say that this currency lacksdepth although all the news, information, views andcomments circulate far faster and also increase the levelof awareness –i.e. transparency, democratization- in thesociety. The issue probably lies in the convincing capacityof all this information. I believe that, in the last analysis,if the power struggle of the deeper knowledge can findsome space in front of other superficial and indurabletypes of knowledge, positive aspects will overcomenegative ones.

ÜMÝT AKTAÞ / Writer

Although it is a true analysis that digital age providesa wide opportunity for shamelessness of the people, itis not end of the world.

1. Speaking of myself, I am not a user of these sites.Also, I have to say that whether you call it digital ageor age of symbols, this modern era that we live in is anera coming after large scaled urbanization. This, insome sense, is a situation where man does not participatein the social life with his true, known and recognizedidentity and personality, i.e. as he is, on the contrary hecan be a part of the social life with a mask, with aconstructed identity, through a social representative, aproduced and fictionalized false personality that fits inthe social norm. Ivo Adric, in his book Drina Bridgewrites that true lives where people are not estrangedfrom their true identities and they do not exist in thesociety with simulated identities are possible only in thesmall towns with populations not exceeding 100-150.000,in other words where people know eachother and cannotconceal themselves under fake personali ties.

In the smaller towns arises another problem: socialpressure, or as it is put today neighbourhood pressure.


ortaya: toplumsal baský; ya da günümüzün ifadesiyle mahallebaskýsý. Bu ise, bir anlamda, her adýmýnýzda toplumunbaskýsýný ensenizde hissettiðiniz bir durumdur. Bu durumdada toplumsallýk oldukça aðýr bir biçimde bireylerin üzerineçöker ve kâmil anlamdaki bir özgürleþmeyi bile engeller,zora sokar; doðru da olsa eðri de olsa egemen olan gelenekseldeðerlere, atalarýn dinine uymaya zorlar. Kýsacasý bu,özgürlükle yozlaþma arasýnda salýnan, iki ucu da sorunlubir durumdur ve mutlaka, olumlu bir denge bulunmalýdýr. O nedenle meseleye sadece bir açýdan bakmak doðru deðil.Sanýrým iþin özü de burada gizli. Dijital çað ise, bu saklýbenliklerin bir baþka biçimde üretilerek, toplumsala sunumuiçin, daha geniþ ve geliþmiþ imkânlar sunmakta. Ýnsanlarbu yolla hayal edilmiþ; ya da kliþe benliklerle kendilerinitedavüle sürerek, orada maskeleri aracýlýðýyla temsil edilmeyi,bizzat kendi benlikleriyle varolmaya yeðlemektedirler. Busalt gizlenme ya da bu kliþe benliklere bir uyum endiþesiyletemsil edilme çabasýndan ve kaygýsýndan öte, týpký þehirleþmeile ortaya çýkan para gibi; emeðin temsili, tiyatro gibi;karakterlerin temsili, yazý gibi; düþünce ve inançlarýntemsiliyle þekillenen temsiller dünyasýnýn o modernakýþkanlýðý, yapaylýðý ve yapýntýlýðý, gerekliliði ve hattazorunluluðu ile ilgili bir durumdur.Elbette dijital temsil bu durumun çok daha köktenci veileri bir aþamasýdýr ve kendi içerisinde çok daha zengin birpotansiyel taþýmaktadýr. Ama bu durumun yepyeni birdurum olmadýðýný da bilmek lazým. Çünkü insanlarautanmayý ilk unutturan þeyler bizzat þehirleþme ile, temsillerleortaya çýkmýþtýr. Ama insanlýk tarihi, hep paradoksal birbiçimde, bir býçak sýrtýnda yaþamanýn tarihidir. Yani tarihin“Janus” misali hep iki yüzü vardýr. Zaten kendisini sahtebir biçimde ortaya koyan, bir baþka biçimde temsil edenkiþilere de ikiyüzlü demez miyiz? Bu yüzlerden biri olumluiken, diðeri de olumsuzdur. Yani para, yazý, þehir, sanat,bilgisayar, internet vb. þeyler, bir anlamda olumlu iken,bize daha zengin, kolaylaþtýrýlmýþ ve geliþmiþ bir hayat vaatederken, diðer anlamda ise bir yozlaþma, kolaycýlýk,sýradanlýk, basmakalýplýk ve kiþiliksizleþmeyi de beraberindegetirmektedirler.

Bunun da ötesinde insan olmak, tüm bunlarla birlikteyaþamayý ve kendi gerçek ve derin benliðini tüm bunlararaðmen ortaya koymayý/ koyabilmeyi baþarmak, bu koþullar

It is, in some sense, a situation where you feel society’spressure on your shoulder in every step. In suchconditions, collectivism falls on the individuals heavilyand prevents or makes it difficult to be liberalized andpushes people to conform to traditional values andreligion of the ancestors whether they are true or not.

Shortly, it is a situation that goes between freedom andcorruption both of which are problematic. So, it isnecessary to find a positive condition of equilibrium. Itis not true to look at the issue from only one point ofview. I think this is the point. Digital age provides morepossibilities for the hidden personalities to be constructedin a different form and presented to the society. Peoplein this way prefer to be represented in their masksputting themselves in circulation with imagined or clichéidentities than living as they are. This is not only aneffort of hiding or to be represented with a concern toconform to cliché identities, but a situation about themodern fluidity, artificiality, fictionality, necessity andeven obligation of the world of symbols just like moneywhich is shaped by representation of labor, like theatreshaped by representation of characters, like writingshaped by ideas and beliefs all of which came out withurbanization.

Of course digital representation is a more fundamentaland further stage of this situation and carries a far richerpotential in itself. But we have to keep in mind that thisis not a new phenomenon because what makes peopleforget embarrassment first appeared with theurbanization itself and with symbols. Yet, history ofman is paradoxically the history of living on the knife-edged. In other words history has two faces like “Janus”.Do not we already call a person who presents himselfin a fake manner as twofaced? One of these two facesis good while the other is bad. That is to say, things likemoney, writing, city, art, computer and the internet aregood in some sense as they promise us richer, simplerand more developed lives while they bring us corruption,laziness, ordinariness, stereotypes and depersonalizationat the same time.

Furthermore, to be human means to to live togetherwith all these things and to be able to manifest his trueand deeper identity in spite of them and to learn howto survive in these conditions. Man is inherentlyforgetful. It is clear that the means activates this

AN INVESTIGATION OF SOCIAL NETWORKING SITES 11

içerisinde varolmayý da öðrenmek demektir. Ýnsan, “özünde” unutkan bir varlýktýr. Araçlarýn bunu daha da etkinleþtirdiðide bir vakýa. Ama tüm bunlarla birlikte sonuçta o bir “insan”.Bir fýtrata sahip ve bizler bu fýtrat hakkýnda hep olumluolan bakýþ açýmýzý korumak ve “insan”dan umudumuzukesmemek zorundayýz. Bu dünya bir imtihanlar dünyasýve imtihanlarýn sahiciliði de orada hep bilmediðimiz sorularla,sürprizlerle karþýlaþmamýzla mümkün. Her ne kadar dijitalçaðýn, insanlarýn utanmazlýðý/utanmazlaþmasý için, geniþbir imkân sunduðu tespiti doðru olsa da, bu durum dünyanýnsonu deðil. Belli bir bocalama dönemi akabinde insanlarýnbununla birlikte yaþamasýný da öðreneceðini düþünüyor, enazýndan umut ediyorum.

2. Kendi adýma ben bir temsiller sistemi içerisindeyaþamaktan hoþlanmam. Facebook ve benzeri paylaþýmsitelerini kullanmayý hiç düþünmedim. Hiç kartvizitbastýrmadým. Müstear isim (zorunluluk arz eden bir ikiistisna dýþýnda) kullanmadým. Ama bunlarý yapanlarý dakýnamýyorum. Bunlarý yapmanýn illa da kötü bir þeyolduðunu da düþünmüyorum. Önemli olanýn “kötü niyet”olduðunu düþünüyorum. Ýnsan kendi gerçek benliðiiçerisinde de kötü niyetli olabilir. Hatta araçlar kullanmak,kimi zaman ellerimizin kirlenmemesi; ya da yanmamasýiçin gerekli bile olabilir. Ve yukarýdan beri sözünü ettiðimiztüm araçlar ve temsiller sistemleri, de, hep belli zorunluluklarakabinde ortaya çýkmýþ olan, uyum zorluklarý çektiðimizsistemlerdir. Dolayýsýyla kötülüðü bizzat, araçlarda aramakyerine, bizzat insanda aramak daha doðru olur diyedüþünüyorum. Öteki türlü düþünmek çünkü, bizim deeleþtirdiðimiz o temsiller sistemleri üzerinden düþünmemizanlamýna gelecektir. Sorunlu olan þey ise modernliðinkendisini sanki yeni bir þeymiþ, bir aþama imiþ gibi sunmasý.Oysa o da sadece bir aþama. Aþýlmýþ olan bir þey yok çünkü.Sadece kazanýlanlar ve kaybedilenler var. Modernliðin,kaybedilenlerden hiç söz açmaksýzýn kendisini salt birkazaným gibi sunmasý, ikiyüzlü bir tutum ve bir sahtecilik.Üstelik bu tutum, özündeki sahtecilik, Sonuçta ise bu“dijital” araçlarýn da, tüm diðer araçlar gibi olumlu yöndekullanýlabileceði gibi, olumsuz bir yönde de kullanýlabileceðibilinci içerisinde, “insan”a olan umudumuzu korumaktanbaþka çaremiz olmadýðýný düþünmekteyim. Evet, oralarda

phenomenon more. Yet, he is still a humanbeing. Hehas a nature and we have to preserve our positive viewsabout this nature and not to get disappointed from“man”. This world is a world of tests and the truenessof the tests is possible if we face in this world withquestions and surprises that we are not familiar with.Although it is true that digital age gives manyopportunities for people’s disembarrassment, it is notend of the world. I believe or at least hope that followinga period of stagger, people will learn to coexist with it.

2. Personally, I do not like living in a system of symbols.I have never thought of using networking sites likeFacebook and Twitter. I have never had business card.I have never used pseudonym (except for a few necessarycases). But I do not condemn those who do these. I donot think that doing these is necessarily bad. I thinkwhat is important is bad intention. Man in his ownidentity may be bad malevolent. As a matter of factusing means might be necessary in order to prevent ourhands from getting dirty or being burnt. All the systemsof means and symbols mentioned above are systemswhich arised due to some necessities and are difficultfor us to conform to. Therefore in my opinion it is truerto look for the evil not in means but in the man himselfbecause otherwise it would mean we also think by wayof that system of symbols which we criticize. Theproblem is the fact that modernity presents itself as ifit were an original phenomenon. Yet, it is only a stage.For there is nothing that has been overcome. There areonly those that are gained and that are lost. It is hypocrisyand forgery that modernity presents it as if it were onlya gain without losses. In the last analysis I think thatwe do not have any other chance than preserving ourhope for “man” being conscious of the fact that thesedigital means like any other means can be used in agood or bad way. Yes, very bad things happen thereand this state can be shown statistically. Above all, bythis way are prevented direct, warm, intimate and truerelationships among people. But its contrary is possible,too. Man’s characteristic and beauty lies here; he cancreate a positiveness from any situation which looksnegative. In my opinion, the major destructive way ofthinking lies in a pessimistic psychology like doomsayingwhich claims that end of world came, humanity died,doomsday is closer in the face of every development. Itis also evident that the wholesaler and reductive waysof thinking which see modernity as the cause of every


çok kötü þeyler olmakta ve bu durum istatistikî olarak daortaya konulabilir. Her þeyden önce bu yolla insanlararasýndaki doðrudan, sýcak, samimi ve sahici iliþkilerengellenmekte. Ama bunun tersi de mümkün. Ýnsanoðlununözelliði ve güzelliði de, iþte böyle her olumsuz gibi gözükendurumdan bile, bir olumluluk ortaya çýkarabilmesinde. Asýlyýkýcý anlayýþýn ise, her türlü geliþme karþýsýnda dünyanýnsonunun geldiðini, insanlýðýn ortadan kalktýðýný, kýyametinyaklaþtýðýný iddia eden felaket tellallýðý gibi bir kötümserlikpsikolojisinde olduðunu düþünmekteyim. Her türlükötülüðü modernlikte gören þu toptancý ve indirgemecianlayýþlarýn da, amaçladýklarýnýn aksine kötülüklerin gerçekmembaýný görmemizi engelleyebilecek bir etken olduðu daortada. O anlamda insanlýk, hep bir “modern” durumiçerisinde yaþamakta. Bizzat insanýn ortaya çýkýþý, þu yeknesakdünya için, “modern” bir durum deðil mi? Sonuçta tümbu yapýntý iliþki ve olgular içerisinde duran, ilahî bir fýtratüzerine yaratýlmýþ olan “insan”dýr. Hiçbir koþulda insandanumudumuzu kesemeyiz. En umulmadýk yerlerde bile -sözgelimi beton bir binanýn cidarlarýnda- çiçeklerini açanbitkiler gibi, kayayý delen incir gibi, insan ve onun hayâduygularý da en umulmadýk koþullarda bile kendisini ortayakoyabilecek ve onarabilecektir. Bunun için ilahî metinleridaha bir dikkatli okumalýyýz. Ve yine Dostoyevski, Tolstoy,Hamsun gibi yazarlarý, Yunus gibi ozanlarý, Begoviç,Humeyni ve Gandi gibi hayatlarý ve mücadeleleri insanlýðaýþýk tutan, özgür ruhlu þahsiyetlerin hayat öykülerini,okumayý asla ihmal etmemeliyiz.

TARIK TUFAN / Yazar / TV Program Yapýmcýsý

Yüz yüze iletiþimin ortadan kalkmasýyla birlikte insanýnkontrol duygularýnýn eksilmesi, yok olmasý doðal birsonuçtur.

1. Sosyal paylaþým siteleri ve modernliðin/tekniðin ürettiðidiðer diller/araçlar, doðal olarak yeni bir ahlak algýsý veifadesi doðuruyor. Bu yeni ahlak, elbette bazý deðerlerinkaybýna, içeriðinin boþalmasýna, anlam kaymasýna nedenoluyor. Bundan önce söylenmesi gereken, sosyal paylaþýmdenilen olgunun, nasýl bu kadar büyük bir hýzla sanalalanlara indirgendiði meselesidir. Sosyal olmak ve paylaþmak

evil are a factor preventing us from seeing the real originof the evil as opposed to what they aim at. In this sense,humanity always lives in a “modern” case. Isn’t theexistence of man itself a “modern” case for this uniformworld? In the end, it is man with his divine nature whostands in all this fiction, relationships and phenomena.We can never give man up. Man and his modestywould be able to appear and fix itself under evenunexpected circumstances like a plant that blooms –let’ssay in the walls of a concrete building- or a fig tree thatbores the rock. Therefore we need to read divine texts.In addition, we must never ignore reading life storiesof the authors like Dostoyevski, Tolstoy and Hamsun,poets like Yunus, free spirited personalities who shedlight on the humanity with their lives and struggles likeBegovic, Humaini and Gandhi.

TARIK TUFAN / Author / TV Producer

It is a natural result of disappear of face-to-facecommunication that man’s senses of control decreaseor wear off.

1. Social networking sites and other languages/meansproduced by modernity/technology naturally bringabout a new moral perception and expression. This newmorality surely results in the loss of some values andchange of meaning. Above all, how the phenomenoncalled social network has been reduced to virtual areasso rapidly must be answered. Of course it is a bigproblem that two important interpersonal relations likesocializing and sharing have lost their true bases. It isvery natural that sense of embarrassment has been lostin this context. Here I care face-to-face relations. It isan important criterion for feelings and thoughts. Withthe loss of face to face communication, man losses hissense of control, too. Not only sense of shame but alsosense of mercy is lost. It becomes difficult for him tobe embarrassed from, to have mercy for or to valuesomeone he does not see.

2. Although generalizations in this matter must beavoided, I have to say that; interpersonal relations arenot a process that can be led via virtual platforms. Thiswould have unavoidable pathological results. As Sufis


gibi iki önemli insan iliþkisinin, sahici düzlemlerininyitirilmesi elbette çok büyük bir sorun. Utanma duygusununyitiriliyor olmasý bu baðlamda çok olaðan. Burada yüzyüzeolmayý önemsiyorum. Bu durum duygu ve davranýþlarýbelirleyen önemli bir ölçüt. Yüzyüze iletiþimin ortadankalkmasýyla birlikte, insanýn kontrol duygularýnýn eksilmesi,yok olmasý doðal bir sonuçtur. Sadece utanma deðil, örneðinmerhamet de ayný oranda yitiriliyor. Yüzünü görmediðinizinsandan utanmanýz, ona merhamet etmeniz, ona deðerverdiðinizi göstermeniz de gitgide zorlaþacaktýr.

2. Bu konuda genellemeler yapmaktan ne kadar kaçýnmakgerekirse de þunu söyleyeyim; bireyler arasý iliþkiler, sanalortamlar üzerinden sürdürülebilir bir süreç deðildir. Böylesürdürülmesi durumunun, kaçýnýlmaz patolojik sonuçlarývardýr. Sufilerin dediði gibi, “Allah insana, insandan tecellieder.” Siz bu tecelliyi ortadan kaldýrýrsanýz, parmak uçlarýylatýklanan iliþkiler sürecine çevirirseniz, bilgisayar üzerindenmekanik týkýrtýlara mahkum ederseniz, sonuçlarýnakatlanýrsýnýz. Hiçbir olumlu yön görmüyorum. Emekverilmeden sürdürülen bir iliþkidir neticede. Ýnsanlar arasýiliþkiler mekanik deðil, karþýlýklý etkileþimlere açýk, metafiziksüreçleri de içeren bir varoluþ karþýlaþmasýdýr. Ýnsandoðasýnýn, varoluþunun bu gereðini, sahici düzlemlerdençekip, sanal ortamlara taþýmak, insan ruhunun aþýnmasýdýr.Fedakarlýk, direniþ, emek gibi kavramlarýn varoluþumuzdangün geçtikçe kaybedilmesidir. Zira sanal iliþkilerde fiilivaroluþ ve ifade biçimleri, yerini temsili ifadelere, imajinatifsöylemlere terk eder.

VEYÝS ATEÞ / Ýletiþimci - TV Program Yapýmcý ve Sunucusu (TV Net)

Özelde sosyal paylaþým siteleri, genelde tüm internetteknolojisinin insanlýða bir zararý varsa, o da, bizi diðercanlýlardan ayýran “bilmek” vasfýmýza verdiði zarardýr.

Katýlmýyorum.

Toplum, teknolojiyle bu kadar içli dýþlý deðilken utanýlacakiþler; diyelim ki teþhircilik, diyelim ki aðzýna geleni söylemevb. belli deðerlere çarpar ve geri dönerdi.

Ancak bu, toplumda “utanma” duygusunun daha güçlüolduðu anlamýna gelmez.

say, “Allah is manifested to man through man.” Youhave to bear the results if you end this manifestation,transform it to a process of fingertip relations andcondemn it to mechanical clicks of the computer. I seeno positive aspect in it. In the end, it is a type ofrelationship with no sacrifices. Interpersonal relationsare not mechanical, they are rather an existential meetingthat are open to interactions and involves metaphysicalprocesses too. To take this need of human nature andexistence from true platforms and carry it to virtualones means erosion of human soul. It also means eraseof concepts like self-sacrifice, resistance and labor inour existence because actual forms of existence andexpression are substituted with symbolic expressionsand imaginative discourses in virtual relations.

VEYÝS ATEÞ / Communication Profeesional –

TV Producer and Anchorman (TV Net)

If internet technologies in general and social networkingsites in particular have any harm for the humanity, itwould be about our ability to “know” whichdistinguishes us from other living creatures.

1. I do not agree.

When the society was not so familiar with technology,shameful situations, let’s say exhibitionalism or foullanguage etc. used to clash with some values and gotback.

However, this does not mean that sense of shame inthe society was stronger.

In fact, we do not have a criterion to measure the senseof shame in those times.

If social networking sites had appeared let’s say ahundred and fifty years ago, with which referenceswould we answer this question today?

This in some ways reminds me the first years of privateTV channels in Turkey.

We do not see scarlet letters, midnight shows anymore. Those who demand them can easily reach them throughchannels they wish.

Let’s remember again.

In the period when we first met internet, high amounted


Zira o dönemlere i liþkin “utanma” duygusunuölçebileceðimiz bir kriter yok elimizde.

Sosyal paylaþým siteleri, bundan diyelim ki bir yüz elli seneönce ortaya çýkmýþ olsaydý, biz bugün bu soruyu, hangireferanslarla cevaplayacaktýk?

Bu, biraz da Türkiye’de yayýn yapan özel televizyonlarýnilk yýllarýný hatýrlatýyor bana.

Þu anda kýrmýzý noktalý yayýnlar, gece yarýsý þovlarý yokartýk.

Ýsteyen istediði kanallardan bunlara çok daha rahat ulaþýyor.

Yine hatýrlayalým.

Ýnternetle henüz tanýþtýðýmýz dönemlerde kabarýk gelenfaturalar, genelde sex sitelerinde gezinmenin bir sonucuydu,ama þimdi yok.

Demek istediðim; her yeni buluþ insanoðlunda bir merakuyandýrýr ve bu merak onun bilmediði sulara dalmasýnaneden olur.

Sosyal paylaþým siteleri de böyle…

Merak ediyor insanlar.

Kurcalýyor, karýþtýrýyor; eskiden tuvalette aklýna gelipsonradan unuttuðu fikirleri, þimdi Twitter’da paylaþýyor.

“Yalnýzým” diyor; “caným sýkýlýyor” diye bir cümle yazýyor,gelecek yorumlarý bekliyor filan.

Bir on sene sonra bunlara güleceðiz belki.

Iphone sonrasý, Ericson 337’yi hatýrlayýp güldüðümüz gibi.

Merak duygusunun uyandýrdýðý yaklaþýmlar bunlar;utanmayý, ar duygusunu etkileyecek yenilikler olduðu fikrinekatýlmýyorum.

2. Olumlu tabi.

Düþünsenize…

Ýlkokul arkadaþýnýzla 30 yýl aradan sonra karþýlaþmak.

Güzel bir duygu olsa gerek.

Bilinmek, görünmek de hoþa giden bir duygu sanýrým.

Eskiden jelatin kaplý albümlerde sakladýðýmýz fotoðraflarý,þimdi anýnda paylaþýyorsunuz ve arkadaþlarýnýz buna yorumyapýyor; siz de bunlar üzerinden egonuzu tatminediyorsunuz.

bills were usually the result of surfing in sex sites whichis no longer the case.

I mean, every innovation creates a sense of curiosity forman and this curiosity takes him to unknown seas.

So are the social network sites.

People are wondering.

They fiddle around with it, they poke about it; todaythey tweet their opinions which would have come totheir mind in the bathroom and be totally forgotten inthe past.

He says “I am alone”, writes a sentence like “I ambored”, waits for comments about the future etc.

We will probably be laughing at these after a decade.

Just as we laugh at Ericson 337 in the post Iphone era.

These are attitudes evoked by the sense of curiosity; Ido not agree with that they would influence the senseof shame.

2. It is positive, of course.

Think about this..

To meet your primary school friend after 30 years.

It must be a nice feeling.

To be known, to be seen are also pleasing states.

You can immediately share the photos you would havekept in plastic albums in the past and your friends makecomments about them; you satisfy your ego this way.

Speaking of comments…

If internet technologies in general and social networksites in particular have any harm for the humanity, itwould be about our ability to “know” which distinguishesus from other living creatures.

For example, I wonder how people find enough timeto send 50 tweets a day and in fact I envy them.

Well, we can not blame internet for this.

To make a long story short…

Technology and especially information technology is“a good thing”; the point is for what purpose you useit.

ALPER GÖRMÜÞ / Journalist – Writer (Taraf Gazetesi)

Every level of technology corresponds to differentvalues and every technological innovation brings with


Yorum demiþken…

Özelde sosyal paylaþým siteleri, genelde tüm internetteknolojisinin insanlýða bir zararý varsa, o da, bizi diðercanlýlardan ayýran “bilmek” vasfýmýza verdiði zarardýr.

Örneðin, Twitter’da günde 50 tweet atan insanlar o vaktinerede buluyorlar hem þaþýyorum, hem gýpta ediyorumdoðrusu.Hoþ; bu da internetin suçu deðil ama…

Uzun lafýn kýsasý…Teknoloji, hele hele biliþim teknolojisi “iyi bir þey” dir;önemli olan, sizin onu hangi amaç için araçsallaþtýrdýðýnýzdýr.

ALPER GÖRMÜÞ / Gazeteci - Yazar (Taraf Gazetesi)

Her teknoloji düzeyine farklý deðerler tekabül eder ve herteknoloji deðiþikliði, bir önceki teknolojiye tekabül edendeðerlerin “yitirilmesi” üzerine bir edebiyatý daberaberinde getirir.

Deðerler, tabi i ki baþka birçok unsurun yanýsýra,kullandýðýmýz araçlarýn da bir türevi. Oysa araçlar (teknoloji)baðýmsýz deðiþkendir.Her teknoloji düzeyine farklý deðerler tekabül eder ve herteknoloji deðiþikliði, bir önceki teknolojiye tekabül edendeðerlerin “yitirilmesi” üzerine bir edebiyatý da beraberindegetirir.

Mesela kýlýç, kalkan, mýzrak gibi savaþ araçlarýna tekabüleden þövalyelik, silahýn icadýyla miadýný doldurduðunda,ister istemez onun deðerlerini de sildi süpürdü. Bugünbundan hiç söz etmiyoruz ama, o yýllarda þövalyelik deðerleriüzerine yazýlmýþ bir sürü yazýklanma var.

Þimdi de bilgisayar, internet ve sosyal paylaþým siteleri varve onlar, elbette yeni birtakým deðerleri de taþýyacaklartopluma. Ah, vah etmek çok da anlamlý deðil .Bu benim “objektif” görüþüm; “subjektif” görüþüm farklý.Seçme hakkým olsaydý, herkesin biribiriyle yüzyüze iliþkikurmasýna imkân verecek, dolayýsýyla da sosyal paylaþýmsitelerine gerek duyulmayacak kadar küçük bir topluluðunüyesi olarak yaþamak isterdim.Hiçbir sosyal paylaþým sitesinde hesabým yok, kimseyi deizlemiyorum. Bu yönde en küçük bir arzu da duymuyorum.

it a literature based on the loss of values correspondingto the previous technology.

1. Values are of course a form of the means that we usebesides all other elements. Yet, means (technology) arethe independent variable.

For example, chivalry that corresponds to combatvehicles such as sword, shield and spear was outdatedwith the invention of weapons which necessarily sweptaway its values. We do not mention it today, howeverin those years were a lot of elegies written on chivalryvalues.

Now we have computers, internet and social networksites and they will certainly bring about some new valuesto the society. It does not make sense to sigh.

This is my “objective” opinion; but my “subjective”opinion is different. If I had a vote, I would prefer livingas a member of a small community where everybodymet eachother, so did not need social network sites.

I do not have an account at any social network site; Ido not follow anyone. I do not have any desire for it,either.

GÜLCAN TEZCAN / Editor (Gerçek Hayat Dergisi)

The communication among family members which hasbeen damaged by television came to the end of the linedue to internet and social network sites.

1. Yes, they result in the loss of values when they arenot used right and consciously. People now prefersocializing in these sites not in daily life. Since it is avirtual base, to have a firm relationship would not bepossible. Therefore many values such as morality,confidence, affection, friendship, collaboration and self-sacrifice are ruined because you are never sure of thatyour addressee is a “real” person.

2. First of all, family relations hang by a thread. Thecommunication among family members which has beendamaged by television came to the end of the line dueto internet and social networking sites. Parents andchildren prefer being in the social networking sites thanspending time with his/her family and establish wrongrelations with wrong people. Families crash, rate ofdivorces increases, family tragedies are performed. Wewill experience much bitter results in a few years.


GÜLCAN TEZCAN / Editör (Gerçek Hayat Dergisi)

Televizyonla birlikte zedelenen aile içi iletiþim internet vesosyal aðlar sebebiyle kopma noktasýna geldi.

1. Evet, doðru ve bilinçli kullanýlmadýðýnda deðerlerinyitirilmesine yol açýyor. Ýnsanlar artýk gündelik hayattadeðil; bu alanlarda sosyalleþmeyi tercih ediyor. 'Sanal' birzemin olduðundan da saðlam bir iliþki kurabilmek mümkündeðil. Dolayýsýyla ahlak, güven, sevgi, dostluk, dayanýþma,diðergamlýk gibi pek çok deðer yerle yeksan oluyor. Çünkümuhatabýnýzýn 'gerçek' bir kiþilik olduðundan hiçbir zamanemin olamýyorsunuz.

2. Öncelikle aile iliþkileri, pamuk ipliðine baðlý hale geliyor.Televizyonla birlikte zedelenen aile içi iletiþim internet vesosyal aðlar sebebiyle kopma noktasýna geldi. Anne, babave çocuklar; sosyal aðlarda paylaþýmda bulunmayý eþiyle yada çocuðuyla geçireceði zamana tercih ediyor ve yanlýþkiþilerle yanlýþ iliþkiler kuruyorlar. Aileler çatýrdýyor, boþanmaoranlarý artýyor, aile dramlarý yaþanýyor. Bunlarýn acýsonuçlarýný birkaç yýl içinde çok daha fazla hissetmeyebaþlayacaðýz.

MEHMET LÜTFÝ ARSLAN / Yayýncý - Editör (Genç Dergisi)

Sosyal paylaþým sitelerinin, utanmayý unutturmaktan dahaziyade, ertelediðini düþünüyorum. Utanmanýn ertelendiðiher durumun, bireysel ve toplumsal anlamda bir deðerkaybýna yol açacaðýný söyleyebiliriz.

1. Sosyal paylaþým sitelerinin, utanmayý unutturmaktandaha ziyade, ertelediðini düþünüyorum. Bu ortamlar, gerçekiliþkiler ortamýnda tecrübe edilmeyen – ki bunun datoplumsal yetiþme þartlarý ile alakasý var- geçici bir özgürlüksunuyor. Aslýnda bunun da özgürlükten daha ziyade, birtür yanýlsama olduðunu söylemek mümkün. Yanýlsama,özgürlüðün gerçek iliþkiler ortamýna transfer edilememesinedeniyle geçici oluyor. Dolayýsýyla utanma da unutulmuyor,erteleniyor. Utanmanýn ertelendiði her durumun, bireyselve toplumsal anlamda bir deðer kaybýna yol açacaðýnýsöyleyebiliriz.

MEHMET LÜTFÝ ARSLAN / Publisher – Editor (Genç Dergisi)

I think that social networking sites delay the sense ofshame, not make them forget. We can say that everysituation where shame is delayed causes some loss ofvalues individually and socially.

1. 1. I think that social networking sites delay the senseof shame, not make them forget. We can say that everysituation where shame is delayed causes some loss ofvalues individually and socially. Such environmentsprovides a temporary freedom which is not experiemcedin real life -this also has to do with social conditions inwhich individual grows up. Actually, it is possible tosay that this situation is an illusion rather than a freedom.The illusion is temporary because it cannot be transferredto the environment of real relationships. Therefore thereappears no feeling of embarressment but delayed. Wecan tell that each situation on which embarressment ispostponed causes a loss of value in individual and socialsense.

2. Social networking sites are useful platforms as longas they are base for real relations and activities, that isto say, they keep being means. Otherwise, as McLuhanmentions, it is inevitable for them to turn to be platformswith functions that are exactly opposite of what theyaim at. In that case, they do not make people socializebut get them lonely; cause divisions not sharing. Everymean of communication is acceptable as long as itsocializes us more. But current practices show thatvirtual socializings –which are an illusion-, contain akind of satisfaction in them which eventually means theend of the connection between virtual environment andtrue relationships.

MELÝH BAYRAM DEDEJournalist / TV Producer (Yeni Þafak, Tecnologic)

It is possible to say that human behaviors change bythe use of social networking sites. To share where youare, what you do, what you dress and eat can beregarded as displaying all these almost at the level of“exhibition”.

1. I am not so pessimistic. Social networking sites area reality of our age. They are tools to be used as meansof communication, existence and socialization. Regarding


2. Sosyal paylaþým siteleri, gerçek iliþkilere ve aktivitelerezemin olabildikleri; yani araçsallýklarýný koruyabildikleriölçüde faydalý ortamlardýr. Diðer türlü McLuhan’ýnbahsettiði tarzda, mesajýn bizatihi kendisi olmayabaþladýklarýnda, adlarýnýn tam tersi iþlevlerle malul ortamlaradönüþmeleri kaçýnýlmazdýr. Bu takdirde sosyalleþtirmez,yalnýzlaþtýrýrlar; paylaþýma deðil parçalanmaya neden olurlar.Her iletiþim aracý, bizi daha sosyal kýldýðý ölçüde muteberdir.Ancak mevcut uygulamalar, sanal sosyalliklerin –ki bu dayanýlsamadýr- kendi içinde bir tür tatmin hissi barýndýrdýðýnýgösteriyor ki bu sanal ortamlarla reel iliþkiler arasýndakiirtibatýn kalmamasý anlamýna gelir.

MELÝH BAYRAM DEDEGazeteci / TV Program Yapýmcýsý (Yeni Þafak, Tecnologic)

Sosyal að sitelerinin kullanýmýyla insan davranýþlarýnýndeðiþtiðini söylemek mümkün. Nerede olduðunu, neyaptýðýný, neler giydiðini, neler yediðini paylaþmak, bunuçoðu zaman ‘teþhir’ denilecek derecede göstermekten sözedilebilir.

1. Ben o kadar karamsar deðilim. Sosyal paylaþým siteleriartýk günümüzün bir gerçeði. Bir iletiþim, varoluþ vesosyalleþme aracý olarak artýk kullanýlmasý kaçýnýlmaz araçlar.Yanlýþ kullanýmlar ve sorunlar konusunda aþýrý kullanýmdandoðan baðýmlýlýktan söz edilebilir. Ancak, toptan birkarþýduruþ, sosyal að sitelerini kullananlara ‘hasta’ gözüylebakmak, psikolog mantýðýyla yaklaþmak, bana doðrugelmiyor.

Sosyal að sitelerinin kullanýmýyla insan davranýþlarýnýndeðiþtiðini söylemek mümkün. Nerede olduðunu, neyaptýðýný, neler giydiðini, neler yediðini paylaþmak, bunuçoðu zaman ‘teþhir’ denilecek derecede göstermekten sözedilebilir. Ancak bunu yaparken, sosyal að siteleriningünümüzün bir gerçeði olduðunu, bugün de, gelecekte devarolacaðýný; hatta hayatýmýzdaki yeri ve önemini artýracaðýnýunutmamamýz gerekiyor. Bireylerin, sosyal að sitelerindekipaylaþýmlarýnda, daha özgür ve daha açýk davrandýðýnýsöylemek mümkün. Ancak bunu ‘utanmazlýk’ olarak danitelendiremem.

the misues and problems, we can speak of addicitionsdue to overdose. Yet, a total resistance and to look atthose who use them as if they were sick, to approachthem with the attitude of a psychologist does not seemto be true to me.

It is possible to say that human behaviors change bythe use of social networking sites. To share where youare, what you do, what you dress and eat can be regardedas displaying all these almost at the level of “exhibition”.Yet, we have to bear in mind that social networkingsites are a reality of our age and they will be existing inthe future as they do today and even their importancein our lives will grow. It is possible to say that individualsact in a more free and open way in their sharings insocial networking sites. However I would not describeit as “shamelessness”.

2. Social networking sites have provided great eases inpeople’s lives. It is possible to mention both pluses andminuses. But in my opinion a negative approach wouldbe wrong. Social networking sites have made it possiblefor the individuals to socialize and to interact with otherpeople from all around the world. They have broughtfacilities for people to express themselves in a morecomfortable way and to share information in the groupsof which they would never have been able to be a partof in the past because of the geographical and physicalobstacles. It is truer to have a positive approach to thesocial networking sites than a negative one and to turnthem to an advantage by using them in an effective way.Problems may occur here as they may in any othermedium. Problems like privacy issues, security violations,misuse of the means and social addiction are certain.But none of them would lead us to have a negativereaction to these means.

DERYA ÞAFAK / Analyst (Metropoll Araþtýrma)

Virtual communication is more comfortable than face-to-face communication.

1. Yes, we think; it is easier for people to hide their realidentity. Virtual communication is more comfortablethan face-to-face communication.

2. They contribute to get information and to socialize if they are used relevantly.


2. Sosyal að siteleri, bireylerin hayatýnda büyük kolaylýklargetirdi. Hem olumlu, hem de olumsuz yanlardan söz etmekmümkün. Ancak konuya negatif yaklaþmanýn yanlýþolduðunu düþünüyorum. Sosyal að siteleri; bireylerinsosyalleþmeleri, dünyanýn her yerindeki insanlarla interaktifbir iletiþim kurabilmelerini saðladý. Coðrafî ve fizikselengeller nedeniyle, gerçek hayatta girilmesi mümkünolmayan gruplara girip, kendilerini daha rahat ifadeedebilmelerinde ve bilgi paylaþýmýnda büyük kolaylýklarsundu. Sosyal að sitelerine negatif bakmak yerine pozitifyaklaþmak, o mecrayý etkin kullanýp bunu avantaja çevirmekdaha doðru. Sorunlar, her mecrada olabileceði gibi elbetteburada da olabilir. Bireysel mahremiyet sorunlarý, gizlilikihlalleri, araçlarý kötüye kullananlar, sosyal baðýmlýlýðý gibisorunlar elbette vardýr. Ancak tüm bunlar, bizim bu araçlarakarþý bir duruþ geliþtirmemizi gerektirmez.

DERYA ÞAFAK / Analist (Metropoll Araþtýrma)

Sanal iletiþim yüzyüze iletiþimden daha rahat.

1. Evet, düþünüyoruz; insanlarýn gerçek kimliklerinisaklamasý daha kolay. Sanal iletiþim, yüz yüze iletiþimdendaha rahat.

2. Amacýna yönelik kullanýlýrsa; bilgilendirme ve sosyalçevre edinme konusunda katký saðlamakta.Fazla zaman harcandýðýnda birebir iliþkiler zayýflamakta.Baðýmlýlýk yapmakta. Gerçek dünya ve sanal dünya arasýndasýkýþýp kalan insanlar yaratmakta.

PROF. DR. HÜLYA ÇALIÞKANEðitimci (Ýstanbul Üniversitesi Hasan Âli Yücel Eðitim Fakültesi)

Sosyal paylaþým siteleri, belki daha önceleri farklýyollarla yapýlan, bu sebeple de kimsenin dikkatiniçekmeyen ya da ortaya çýkmayan eðilimlerin,teknolojiye baðlý olarak artýk görülmesini saðlamýþolabilir.

1. Bu iddia, belki Türkiye gibi, deðerlerine baðlý olanülkeler için geçerli olmayabilir, ama Türkiye’de de böyle

In the case of overuse, interpersonal relations weaken.It makes addiction. It creates people wedged betweenthe real world and the virtual world.

PROF. DR. HÜLYA ÇALIÞKANPedagogue (Hasan Ali Yücel Faculty of Education, Ýstanbul University)

Social networking sites may have caused tendencies,that used to appear in different forms before and sonot noticed, to be apparent now thanks to technology.

1. This argument might not be valid for traditionalcountries like Turkey; but such a study is necessary inTurkey too. My personal opinion is that timid peoplewould not be comfortable enough in these platformseither. Social networking sites may have causedtendencies, that used to appear in different forms andso not noticed before, to be apparent now thanks totechnology. The identification of pretentious resultslike “loss of personal and social values” through onlysocial networking sites would not be just if it leads usto ignore advantages such as information, education,learning and research. I think that to conclude that “ifthere were not social networking sites, we would notexperience these” is not a convincing argument. Yet,there are some precautions to prevent possiblediscomforts. In my opinion, social networking sites thatI believe to have more advantages than disadvantagesare harmless in the sense that “real values cannot bespoiled by anything.”

2. Social networking sites are used in my environmentfor purposes like communication, information exchange,chatting and meeting minutes in general. Such siteswhich seem to be advantageous to me as long as theyare used for these purposes have always been an areawhere I find solutions in difficult situations. On theother hand, these sites are also used for advertising andmaking money. These aspects should not be seennegative as long as they are used properly. I share theview that negative aspects can be evitable with anapproach that “where there is problem, there is alsoprecautions”. To have a social gathering through socialnetworking sites or to organize meetings and trips byannouncements may prevent people to stay isolated.


bir araþtýrmanýn yapýlmasý gereklidir. Þahsî fikrim, utangaçinsanlarýn bu tür ortamlarda da yeterince rahatolamayacaðýdýr. Sosyal paylaþým siteleri, belki daha öncelerifarklý yollarla yapýlan, bu sebeple de kimsenin dikkatiniçekmeyen ya da ortaya çýkmayan eðilimlerin, teknolojiyebaðlý olarak artýk görülmesini saðlamýþ olabilir. “Bireyselve toplumsal deðerlerin yitirilmesi” gibi iddialý bir sonucunsadece sosyal paylaþým siteleri ile belirlenmesi, bu siteleringünümüze kazandýrdýðý; bilgi, eðitim, öðrenme, araþtýrmagibi getirilerini gözardý etmemize sebep olursa, haksýzlýkolacaðý kanýsýndayým. “Sosyal paylaþým siteleri olmasaydýböyle þeyler olmazdý” kararýna varmak yetersiz bir görüþtürdiye düþünmekteyim. Ancak, yine de gittikçe artanrahatsýzlýklar olacaksa, bunlarýn engellenmesi için de çeþitliönlemler vardýr. Getirisinin, götürüsünden daha fazlaolduðunu düþündüðüm sosyal paylaþým sitelerinin, “Gerçekdeðerleri hiçbir kuvvet bozamaz!” özdeyiþi ile bu konudazararsýz olduðuna inanmaktayým.

2. Sosyal paylaþým siteleri, benim çevremde genelde,haberleþme, bilgi alýþveriþi, sohbet, toplantý kararlarý gibikonularda kullanýlmaktadýr. Bu amaçlarla kullanýldýðýndaolumlu olarak gördüðüm bu tür siteler, her zaman müþküldurumlarda çözüm bulduðum yerler olmuþtur. Ancak, butür sitelerin, reklam ve para kazanma amaçlý kullanýlmasýyönü de vardýr. Bu yönler de kurallar çerçevesinde yapýldýðýmüddetçe olumsuz görülmemelidir. “Sorun çýktýkça önlemalýnýr!” yaklaþýmý ile olumsuz taraflarýn bertaraf edileceðigörüþündeyim. Sosyal sitelerden haberleþip bir sosyal toplantýdüzenlemek, sosyal bir etkinliðin duyurularak yüzyüzetoplantýlarýn ve gezilerin düzenlenmesi, bireylerin yalnýzkalmasýný önleyebilir. Paylaþým siteleri, tüm gününübilgisayar baþýnda geçirip bilgisayar oyunlarý oynayan vevaktin nasýl geçtiðini anlayamayýp sosyal iliþkilere sektevuran bir hayat tarzýndan çok, mümkün olduðunca katýlýmýdestekleyen gruplar oluþturarak, sosyalleþmeyi destekleyenbir yapý ortaya çýkarmýþtýr. Aksi durumda siteler yanlýþkullanýlýyor demektir. Bu durum bir zamanlar televizyoniçin de geçerli olmuþtur; ancak toplum bilinçli oldukça,baðýmlýlýktan çok yararlýyý seçme aþamasýna geçilmiþtir.Sadece bu konuda deðil, her zaman her konudakontrolsüzlük görülebilir; ancak bu durumlarý düzeltecekkontrol mekanizmalarýnýn ortaya çýkmasý gecikmeyecek,ihtiyaçtan çözüm üretilecektir.

Social network sites have brought about a structure thatpromotes socialization as far as possible by creatinggroups which support participation instead of a lifestylethat interrupts social relations by playing games all dayand losing track of time. Otherwise it would mean themisuse of these sites. This was the case for TV too inthe past; but as the society gained consciousness peoplehave come to the stage of choosing the better than beingaddicted. Loss of control is possible not only in thiscase but also in all situations but it would not take longfor control mechanisms and solutions to emerge in caseof needs.

DOÐAN GÜRPINAR / Activist (Genç Siviller Derneði)

It is possible to say that ”virtual interactive means” ofsocial networking sites is a new phenomenon and haveits own “relationship practices” different from othermeans.

1. It is possible to say that ”virtual interactive means”of social networking sites is a new phenomenon andhave its own “relationship practices” different fromother means. These “practices” have pluses and minuses.The sense of “shame” is stronger in an environmentwhere social pressure mechanisms are strong andimposing. In the same way, users of social networkingsites are stronger compared to the “neighbourhood”.Furthermore it can also be observed that socialnetworking sites create new and different practices ofpersonal/social values. To examine the situation fromonly one perspective would lead us to miss itssophistication.

2. These networking sites can play a positive role in thesense that they develop and encourage socializationsbased on “acquired” qualities not “given” ones. Thatis, we can say that personal initiatives (even if they are“passive”) play a bigger role in the development ofsocializations. In short, it might be concluded that thesesocial networking sites create a new system of relationsand this system must be discussed from such aperspective. Considering that interpersonal relationsare not “stable and given” and they are not “sacred”per se, sociall networking sites have a reorganizing role


DOÐAN GÜRPINAR / Aktivist (Genç Siviller Derneði)

Sosyal paylaþým sitelerinin “sanal interaktif mecra”sýnýnyeni bir ortam olduðu ve diðer mecra/ortamlardan çokfarklý ve kendine has bir “iliþki pratikleri” oluþturduðusöylenebilir.

1. Sosyal paylaþým sitelerinin “sanal interaktif mecra”sýnýnyeni bir ortam olduðu ve diðer mecra/ortamlardan çokfarklý ve kendine has bir “iliþki pratikleri” oluþturduðusöylenebilir. Bu “pratikler” olumlu ya da olumsuz niteliklerehaizdir. Utanma duygusunun kaybolmasýnýn, anonimleþmeve kiþiliðin bütünlüðünün bu fluid sanal kimlikle beraberzayýflayacaðý düþünülürse; sosyal paylaþým sitelerinin yarattýðýyapay, sanal kiþilikler aracýlýðýyla buna neden olduðudüþünülebilir. Ayný þekilde “utanma” toplumsal baskýmekanizmalarýnýn güçlü ve empoze edici olduðu bir ortamdagüçlüdür ki sosyal iletiþim aðlarýnýnda kullanýcýlar “çevreye”nazaran oldukça daha güçlüdürler. Bununla beraber sosyalpaylaþým sitelerinin, ayný zamanda yeni ve farklý birbireysel/toplumsal deðerler pratiði ve sistemi oluþturduðuda gözlemlenebilir ve sadece bu boyutuyla ele alýnmasý,durumun karmaþýkl ýðýný gözden kaçýracakt ýr .

2. Bu paylaþým siteleri “verili” deðil “edinilmiþ” nitelikleredayalý sosyallikleri geliþtirmesi ve teþvik etmesi bakýmýndan,olumlu rol de oynayabilir. Yani, sosyalliklerin geliþimindebireysel inisiyatifin (belki bu inisiyatif “pasif” olsa bile) dahaçok rol oynadýðý söylenebilir. Özetle bu sosyal paylaþýmsitelerinin, yeni bir iliþkiler sistematiði yarattýðýný ve builiþkiler sistematiðinin olumlu ve olumsuz rollerinin ötesindebu nitelikte deðerlendirilmesi gerektiði düþünülebilir.Bireyler arasýndaki iliþkilerin “sabit ve verili” ve kendi baþýna“yüceltilecek bir deðer” olmadýðýndan hareketle, sosyalpaylaþým aðlarýnýn etkisinin “bozucu”dan çok “yenidendüzenleyici” olduðunu söyleyebiliriz.

PROF. DR. RECEP ÞENTÜRKSosyolog (Fatih Üniversitesi Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi)

En kötü tarafý, makine aracýlýðý ile girilen bu tür sosyaliliþkilerin, otantik sosyal iliþkilerin yerine ikame edilmesive onlarýn adabýný unutturmasýdýr.

1. Ben de, sosyal paylaþým sitelerinin, bazý insanlar için,

PROF. DR. RECEP ÞENTÜRKSociologist (Faculty of Economics and Administrative Sciences, Fatih University)

Its worst aspect is substitution of otantic social relationswith the ones through machines which make peopleforget morals.

1. I likewise observe that social networking sites makesome people forget the sense of shame, corrode thesense of privacy and narrow or even destroy the bordersof privacy. Those who immerse themselves in socialnetworking sites have began to exhibit their most privatethings there. This is the end point that exhibition culturecan ever reach. For such people there is nothing moreto exhibit. But this observation is not true for everybody.

2. Social networking sites, by creating a “false”socialization environment actually make people morealienated from eachother. Nothing can substitute face-to-face relations. Its worst aspect is substitution of otanticsocial relations with the ones through machines whichmake people forget morals. To establish and continuesocial relations is an art called “morals” which is notsimple to learn. We can not but worry about whetherthese morals are reserved in the social relationsestablished through the internet.

HULUSÝ YÝÐÝT / Pedagog (Istanbul University PhD Student)

The display of private sphere, in other words the spherewhich is supposed to be reserved to the individual, invirtual worlds under the name of “social networking”without any limitation prepares the base ofdisengagement.

1. I believe that among the factors effecting the loss ofpersonal and social values and the moral disengagementis the media and of course the internet. “Socialnetworking” sites which have become very popular inthis country in the last five years trigger thisdisengagement. The display of private sphere, in otherwords the sphere which is supposed to be reserved tothe individual, in virtual worlds under the name of“social networking” without any limitation prepares thebase of disengagement.


“utanmayý unutturduðunu”, mahremiyet duygusunuaþýndýrdýðýný ve özel olanýnýn sýnýrlarýný iyice daralttýðýný;hatta yok ettiðini gözlemliyorum. Sosyal paylaþým sitelerinekendilerini kaptýranlar, en mahrem þeylerini bile orada teþhiretmeye baþladýlar. Bu da teþhir kültürünün ulaþtýðý -hattaulaþabileceði- son noktadýr. Böyle insanlar için bundan öteteþhir edilecek bir þey kalmamaktadýr. Ancak bu gözlembütün kullanýcýlar için geçerli deðildir.

2. Sosyal paylaþým siteleri “sahte” bir sosyalleþme ortamýoluþturarak, aslýnda insanlarýn birbirlerine daha fazlayabancýlaþmalarýna yol açmaktadýr. Hiçbir þey; insan insana,yüz yüze iliþkinin yerini alamaz. En kötü tarafý, makinearacýlýðý ile girilen bu tür sosyal iliþkilerin, otantik sosyaliliþkilerin yerine ikame edilmesi ve onlarýn adabýnýunutturmasýdýr. Sosyal iliþkiler kurmak ve sürdürmek;“adab” diye adlandýrýlan ve öðrenilmesi kolay olmayan birsanattýr. Ýnternet ortamýnda girilen sosyal iliþkilerde, buadab ne kadar muhafaza ediliyor diye endiþelenmemek eldedeðil.

HULUSÝ YÝÐÝT / Eðitimci (Ýstanbul Üniversitesi Doktora Öðrencisi)

Bireysel alanýn, baþka bir ifade ile bireyde kalmasý gerekenalanýn “sosyal paylaþým” adý altýnda sanal dünyalardaifþa edilmesi, bunun bir sýnýrýnýn da maalesef olmamasý;çözülme zeminini hazýrlamaktadýr.

1. Bireysel ve toplumsal deðerlerin yitirilmesinde ve ahlakîçözülmenin etkenleri arasýnda; iletiþim araçlarý ve tabiî kiinternetin olduðunu düþünüyorum. Özellikle son beþ yýldaülkemizde yaygýnlaþan “sosyal paylaþým” siteleri bu çözülmeyitetiklemektedir. Bireysel alanýn, baþka bir ifade ile bireydekalmasý gereken alanýn “sosyal paylaþým” adý altýnda sanaldünyalarda ifþa edilmesi, bunun bir sýnýrýnýn da maalesefolmamas ý; çözülme zeminini hazýr lamaktadýr .

Türkiye toplumu olarak, bilgi i letiþim araçlarýný ,programlarýný, yazýlýmlarý vs. ithal ediyoruz. Bu kendikültürümüz veya deðer yargýlarýmýz içerisinde yoðrulupgeliþen bir geliþme deðil. Ve onlarý doðrudan her þeyiylehayatýmýza buyur ediyor; nasýl kullanýldýðý konusunu geribýrakýyoruz. Teknoloji veya bilgi teknolojilerine karþý olmak

We, as Turkish society import information technologies,programs, software etc. This is not a development whichoccurs within our own culture and value judgements.We directly welcome them as they are and ignore theway they are used. This is not being anti-informationtechnologies. We give a person who is ignorant oftechnology the most recent technological tools andsoftware. This is just like giving a weapon to a child forenjoyment. We can clarify this by the followingcomparison. There is a huge difference between thenumber of people who use Facebook etc and of thosewho can use the simplest computer program (Word,or let’s say mail account). Sadly the first far exceeds theother.

I, as a pedagog, advice my students to use computersand to know the language of information technologiesverbally and practically. However, although almost allof my students have a Facebook account, only few isable to prepare a simple homework in an Office program.This is only the technical side of the situation.

As for its moral aspect, I have not had a Facebookaccount; as far as I observe and hear from other people,it is impossible not to see the exhibition of privacy. Itis an environment where friendships and kinships arevirtual with no restrictions. We hear that people publishvarious words, slogans, photos and videos in order tobe noticed. Our ignorance starts with the followingphrase::

“It is my page and only those that I wish can see it.” Iwish those who say this knew that their page was seenby thousands of people.

2. If we speak of sharing, it is supposed to be real.Activities in the virtual environment even if they seemmutual, are not sharing. True sharing requiresconfronting each other. (Obviously I am not speakingof sharing a document or a text.)

Facebook, when it first appeared, had been designedfor asocial people who are not able to meet their friendsbecause of their business life and it is promoted in thismanner. When it was exported to my dear country,mother has begun to talk to her child on Facebook.Students have begun to speak with their friends onFacebook whom they are together all day. Is it that


deðil bu durum. Teknoloji bilgisinden yoksun bir insanýneline en teknolojik aletleri ve yazýlýmlarý veriyoruz. Birçocuðun eline oynamasý için silah vermek gibi bir þey bu.Bunu þöyle bir kýyasla netleþtirebiliriz. Ülkemizde Facebookvs. kullananlarýn sayýsý ile bilgisayarda en basit bir programýkullanabilenlerin (word, hadi abartayým mail hesabý) sayýsýarasýnda daðlar kadar fark vardýr. Bu fark maalesef birincisilehinedir.

Bir eðitimci olarak öðrencilerime; bilgisayar kullanmalarýve bilgi teknoloji dilini bilmelerini, hem sözel hem de somutdavranýþlarýmla tavsiye ediyorum. Lakin, öðrencileriminbelki tamamýna yakýnýnýn bir Facebook hesabý olmasýnaraðmen, sadece birkaç öðrencim, bir Office programýndabasit bir ödevi hazýrlayýp getirebilecek durumda. Bu, iþinyalnýzca ete kemiðe bürünmemiþ hali; yani teknik durumu.

Ahlakî yönüne gelince, bir Facebook hesabým olmadý;sadece çevremdeki insanlardan gözlediklerim veduyduklarým kadarýyla, mahremiyetin faþ edildiðinigörmemek körlüðe delalet eder. Arkadaþlýklarýn,akrabalýklarýn, sanal ve baðsýz olduðu bir ortam. Ýnsanlarýnkendilerini fark ettirmek için türlü yazýlarýn, sloganlarýn,fotolarýn, videolarýn paylaþýldýðýný duyuyoruz. Ve bilgiyoksunluðumuz þu sözle baþlýyor:

“Benim kendi sayfam ve istediðim kiþiler beni görüyor.”Bunu söyleyenler keþke sayfalarýnýn istemedikleri binlercekiþi tarafýndan görüldüðünü bilseler.

2. Paylaþým diyorsak bunun gerçek olmasý gerekir. Sanalortamda yapýlan iþler karþýlýklý gibi görünse de paylaþýmdeðildir. Gerçek paylaþým, yüzyüze olmayý gerektirir. (Tabikibir dosyayý veya yazýyý paylaþmaktan söz etmiyorum)Facebook, Amerika’da ilk çýktýðýnda daha çok asosyal veyaiþ hayatýndan dolayý arkadaþlarý ile görüþme fýrsatý olmayankitlelere yönelik olarak tasarlanmýþtý ve reklamý da o þekildeyapýlýyordu. Caným ülkeme geldiðinde, anne çocuðuylaFacebook üzerinde konuþur oldu. Sýnýftaki öðrenci, haftanýnher günü beraber olduðu arkadaþlarý ile Facebook’dangünün geri kalanýnda görüþmeye baþladý. Bu kadar masummu? Bu görüþmeler, tanýmadýðýmýz veya kendisinitanýdýðýmýz biri olarak takdim edenlerle de devam etti.Zannettiðimiz kiþiler; aslýnda zannettiðimiz kiþiler

innocent? These dialogues have continued with thosewhom we did not know or who present themselves asan acquaintace. Those whom we think we know mightnot be so. The number of the people who think aboutthis possibility is very few. People are provided pageswith no control.

We speak of a crazy outbreak among kids andadolescents. It is an environment where there are nomorals and modesty. For example a student can openlyuse bad language for his teacher. Or the most specialand private moments can be broadcasted to other peoplewith the ease of displaying something striking.Considering these and all other things, we have a virtualworld worth of notice in front of us.

Prof. Osman Ozsoy published his book under the title“Lives Made Miserable by the Internet” last year. Oneof his examples is noteworthy. The most frequentlyasked question by the banks on the phone is the maidenname of your mother. We can easily reach thisinformation and many others if that person is friendwith his uncle on Facebook. This is only the materialfraud aspect of the issue.

NESLÝHAN AKBULUTSociologist / Activist (AKDER- Ayrýmcýlýða Karþý Kadýn Haklarý Derneði)

Virtual relations have been observed to harm indiviuals’perception of reality as well as being incapable ofsatisfying their need to communicate.

1. We observe in our various studies that socialnetworking sites cause a moral degeneration forindividuals in addition to their harms to the moralsystem in the society. Since people in such platformsare not supposed to be seen with their own identity,own face or own background, they can easily give upabove all saying the truth. Also, individuals functioningwith virtual identity (or even true identity) in theseplatforms do not feel themselves obliged to reconciletheir activities with social morals or the personal moralnorms on which they build their lives.Since these platforms give them anonymity, peopleknow that transgression of moral would not result inany enforcement for them like embarrassment, exclusion,reactions from family or friends. This state prepares aground which is proper for people to easily transgressthe moral norms. We therefore think that socialnetworking sites cause corruption in personal and socialvalues.


olmayabilir. Bu ihtimali düþünenlerin sayýsý çok az. Hiçkontrol ed ilmeden insanlara sayfa lar açý l ýyor .

Çocuk ve gençlerde, çýlgýnlýk boyutunda bir salgýndan sözediyoruz. Edebin ve hayanýn yerlerde gezdiði bir ortam.Bir öðrenci öðretmenine aleni küfredebiliyor mesela. Veyadikkat çekici bir þeyi, ifþa etmenin hafifliðiyle, insanlarýnen özel veya mahrem anlarý þaka uðruna servis ediliyorbaþka insanlara. Bütün bunlarý ve daha birçok þeyi gözönünde bulundurduðumuzda dikkate alýnmasý gereken birsanal dünya var karþýmýzda.

Prof. Osman Özsoy’un “Ýnternetin Kararttýðý Hayatlar”adlý bir kitabý çýkmýþtý geçen yýl. Orda verdiði bir örnekçok dikkat çekici idi. Bankalarýn telefon bankacýlýðýnda ençok ve en ayýrtedici olarak sorduklarý soru; anne kýzlýksoyadýdýr. Bir kiþinin Facebook’da dayýsý ile birlikte hesabýnýnolduðunu düþündüðümüzde “anne kýzlýk” soyadý bilgisinerahatlýkla ulaþabiliriz.. ve daha nice kiþisel bilgilere. Bu daiþin maddi dolandýrýcýlýk yönü.

NESLÝHAN AKBULUTSosyolog / Aktivist (AKDER- Ayrýmcýlýða Karþý Kadýn Haklarý Derneði)

Sanal iliþkiler bireylerin gerçeklik algýsýna zarar verirken,zaman içerisinde iletiþim ihtiyaçlarýný da tatmin etmediðigörülmektedir.

1. Sosyal paylaþým sitelerinin, toplumda var olan ahlakîyapýya zararlarýnýn yanýnda, bireysel olarak da bir ahlakîdejenerasyona neden olduðunu bizler de çeþitliçalýþmalarýmýzda gözlemlemekteyiz. Bu tarz platformlardakiþiler, kendi kimlikleri, kendi yüzleri ya da kendiarkaplanlarý ile bulunmak zorunda olmadýklarý için; enbaþta doðruyu söylemekten kolayca taviz verebiliyorlar.Ayrýca bu platformlarda sanal kimliklerle (ya da gerçekkimliklerle bile olsa) çeþitli faaliyetler yürüten bireyler,eylemlerini toplumsal ahlakýn ya da hayatlarýný üzerinekurduklarý bireysel ahlakî normlarýn süzgecinden geçirmekzorunda hissetmiyorlar.

Çünkü bu platformlar, kendilerine bir anonimlikkazandýrdýðý için ahlakî normlarý aþtýklarýnda bununkendilerine utanç, dýþlanma, aileden ya da çevreden tepki

2. Since social networking sites which have become apart of our lives with the internet seem to save ways ofcommunication from being restricted by space, theycan be regarded as a positive contribution to relations.However people while trying to satisfy their need offace-to face communication in virtual environment atthe computer with the development of technology noticethat they become lonelier in spite of the increase in thespeed of the means of communication. Virtual relationshave been observed to harm indiviuals’ perception ofreality as well as being incapable of satisfying their needto communicate. These are the disadvantageson, in myopin.

YUSUF ALPAYDIN / Pedagog – Psychological consultant

Social networking sites like Facebook and Twitterexpand people’s private sphere.

1. First of all we need to question on which basis Millermade this conclusion. Since I do not have any ideaabout it, I would like to share my own views. Socialnetworking sites like Facebook and Twitter expandpeople’s private sphere. They create a platform basedon “show” in virtual environment Yet it does not seemtrue to me to condemn the structure of these sites forthis.

2. The discussions about the influence of the tools inour lives are endless. Yes, the means that we use shapeus. But it is possible to use them also in a different way.

In my opinion social networking sites are advantageousin a world where people get lonely as they increaseinteractions and sharing among people. They satisfy aneed in that sense.

The possibility of easily expressing in virtual environmentthings that can not be said in facial relations gives peoplethe opportunity to do what they would not be able todo because of the sense of shame from the society aswell as to take courageous steps in all senses. Thus itwould not be wrong to expect those who are not happywith their own identity and personality to demand theseplatforms more than others.

It is understandable why people lean to these meansconsidering the troubles and costs of travelling. You


alma gibi ve daha baþka þekilde herhangi bir yaptýrýmla geridönmeyeceðini biliyorlar. Bu durum, kiþilerin ahlakî normlarýkolayca aþabilmelerine uygun zemini hazýrlýyor. Bu nedenlesosyal paylaþým sitelerinin, toplumsal ya da bireysel deðerlerdebir yoz laþmaya neden olduðunu düþünüyoruz .

2. Ýnternetle birlikte hayatýmýza giren sosyal paylaþým siteleri,görünürde iletiþim imkanlarýný mekanla sýnýrlý kalmaktankurtardýðý için iliþkilere olumlu bir katký olarak görülebilir.Fakat insanlar bu teknolojik geliþmelerle birlikte yüzyüzeiletiþime olan ihtiyaçlarýný sanal ortamda bilgisayar baþýndakurulan iliþkilerle gidermeye çalýþýrken iletiþimin hýzýnýnve imkanlarýnýn artmasýna raðmen daha da yalnýzlaþtýklarýnýgörmekteler. Sanal iliþkiler bireylerin gerçeklik algýsýnazarar verirken, zaman içerisinde iletiþim ihtiyaçlarýný datatmin etmediði görülmektedir. Bunlar da bizce olumsuzyönler arasýnda sayýlabilir.

YUSUF ALPAYDIN / Eðitimci - PDR Uzmaný

Facebook ve Twitter gibi sosyal paylaþým siteleri insanlarýnmahremiyet alanýnýn sýnýr larýný geni þleti yor .

1. Öncelikle Miller’in, hangi gerekçelere dayanarak buiddiada bulunduðunu bilmemiz gerekiyor. Bu konudabilgim olmadýðý için kendi kanaatlerimi paylaþmak istiyorum.Facebook ve Twitter gibi sosyal paylaþým siteleri, insanlarýnmahremiyet alanýnýn sýnýrlarýný geniþletiyor. Sanal ortamda“gösterme” üzerine kurulu bir platform yaratýyor. Yine de,bu konuda sorumluluðu, bu sitelerin yapýsýnda görmekbana doðru gelmiyor.

2. Araçlarýn yaþamýmýza etkileri konusundaki müzmintartýþmanýn bir sonu gelmemektedir. Evet kullandýðýmýzaraçlar bizi þekillendirir. Ancak bu araçlarý farklý þekillerdekullanmak da mümkündür.Ben, insanlarýn yalnýzlaþtýðý bir dünyada, sosyal paylaþýmsitelerini, insanlar arasýnda etkileþim ve paylaþýmý artýrmalarýaçýsýndan olumlu buluyorum. Bu anlamda bir ihtiyacý dakarþýlýyor.

Yüzyüze iliþkilerde ifade edilemeyen þeylerin, sanal

can make many connections at once. This ease attractspeople.

On the other hand, there is a risk like forgettingtrue/face-to-face relations. Yet I don’t know if peoplehave many things to share when they come together.When you visit a friend, you get bored unless you havesomething to share. However, you can cut thecommunication whenever you wish in the web. In otherwords, these sites have a function in a world where itis difficult to build true relations. We have to reconsiderour lifestyle and our existence in the first place.

ESRA AYDIN / Activist (Özgür Açý lým Plat formu)

People now regard not the display of their privacy butthe loss in a contest on a subject –whether moral ornot- as a disgrace or a source of embarrassment.

1. The transformation of the society to a show societythrough these sites causes people to behave as if theywere in the front of the cameras even at times that theyare alone. After a while this normalization makes people’sself-confession normalized. And then this makes itconvenient for them to share these with other peopletoo. Thus what is usual becomes public. After this stage,what is usual becomes something not to be shamed.

What I am against about these social networking siteswould not be the loss of the sense of shame but thechange of common values which entail embarrasment.For example people now regard not the display of theirprivacy but the loss in a contest on a subject –whethermoral or not- as a disgrace or a source of embarrassment.

2. I think that virtual world is useful and constructivefor people to increase their ability of expression and forcommunities to act together. On the other hand I alsobelieve that if used for other purposes it would bringabout irresponsibility.

FATMANUR ALTUN / Sociologist - Writer

New technologies like Facebook and Twitter ask peopleto give their privacy, their secrets, their modesty and“uniqueness” as a price and expect them to ignore the


last surviving social values belonging to the real worldwhile making them a part of the community they desirefor.

1. Because no technology can be understood withoutthe cultural and social codes that create it. However,technology, the product of the culture and the conditionsthat create it, is also determined by the culture and theconditions in question. Nonetheless, the culture andconditions start to be transformed as well once theyhave had an impact on the advent of the technology.As the society hosting technology cannot keep awayfrom this transformation, the transformation in questionis also inevitable for those societies that transfertechnology. Therefore, the first condition to make senseof technology is to place it in a proper context and dothe analyses based on that context.

The second issue that we have mentioned above isrelated to the use of technology. Although technologyis a multilayered structure which is the product ofcomplex processes, it ultimately has an instrumentalmeaning, which draws our attention to its usage, as toits nature. While it is possible with a technology to savemany lives and make great strides for the benefit ofhumanity, the same technology can also be used to bringthe end of the humanity. This is valid for many thingsfrom a great deal of technology in medicine to nucleartechnologies, and from manufacturing technologies tocommunication technologies.

When we turn our attention to the new developmentsin the communication technologies and especially tointernet, it will be seen that the explanations above canbe extended to these fields as well. Especially thedevelopments like Twitter and Facebook which havebeen a matter of question and have recently becomeincreasingly widespread cannot be placed on a significantground by ignoring those dimensions of technology.

Neither Facebook nor Twitter is a technologicaldevelopment independent of the cultural codes ofWestern societies that created it. Here the codesespecially distinctive can be summarized as the differenceof the privacy perception, the fact that keeping secretis not an asset, the content of the display, the innerbeauty of the outer beauty, the core of rhetoric, ambition’s

ortamlarda daha rahat ifade edilebiliyor olmasý, sadece sosyalçevreden utandýðýmýz için yapamadýklarýmýzý yapmamýzaaracý olmakla kalmýyor, her anlamda bireylere cesur hamleleryapma imkaný saðlýyor. Bu anlamda; özellikle kendi benliðive kiþiliðinden yeterince hoþnut olmayanlarýn, bu ortamlaradaha fazla raðbet etmelerini beklemek yanlýþ olmayacaktýr.

Bir yerden baþka bir yere gitmenin zahmeti ve maliyetidüþünüldüðünde insanlarýn bu araçlara yönelmesinianlayabil iyorum. Ayný anda çok sayýda i let iþimkurabiliyorsunuz. Bu kolaylýk bireyleri cezbediyor.

Buna karþýn, sahici / yüzyüze iliþki kurmanýn unutulmasýgibi bir risk de söz konusu. Ancak insanlarýn birarayageldiklerinde paylaþacak ne kadar þeyi var; bunu dabilmiyorum. Bir arkadaþýnýzý ziyaret ettiðinizde, paylaþacakçok þeyiniz yoksa bir süre sonra sýkýlýrsýnýz. Ancak webortamýnda iletiþimi istediðiniz anda kesebiliyorsunuz. Yaniaslýnda bu siteler, sahici iliþki kurmanýn zorlaþtýðý birdünyada, iþlevsel bir konuma sahip. Önce yaþam biçimimizi,varo luþumuzu gözden geçirmemiz gerekiyor .

ESRA AYDIN / Aktivist (Özgür Açýlým Platformu)

Halk artýk mahremiyetinin ortaya saçýlmasýný bir rezillik,dolayýsýyla utanma sebebi olarak görmek yerine, -ahlakîya da ahlaki olmayan- bir mevzuda yapýlan rekabetneticesinde yenilmeyi rezillik ya da utanma gerekçesiolarak görüyor.

1. Bu gibi sitelerle toplumun bir gösteri toplumunadönüþmesi, insanýn kendisiyle baþbaþa kaldýðý zamanlardadahi bir kamera önündeymiþçesine davranmasýna sebepoluyor. Bir süre sonra bu normallik, bireylerin kendiyleitiraflaþmasýný da normalleþtiriyor. Ve daha sonra bu, itirafedilebilenlerin baþkalarýyla da paylaþýlmasýnda bir sakýncagörülmemesini doðuruyor. Böylece doðal olan paylaþýlabiliroluyor. Sonrasýnda doðal olan utanýlacak olmaktan çýkýyor.

Ancak itirazým, bu gibi paylaþým sitelerinin utanmaduygusunun yitirilmesine deðil de, utanmayý gerektirecekortak deðerlerin deðiþmesine sebep olduðu þeklinde olabilir.Örneðin, halk artýk mahremiyetinin ortaya saçýlmasýný birrezillik, dolayýsýyla utanma sebebi olarak görmek yerine,

restraint of the virtues, the fact that show-off has becomean industry, weakening of social solidarity mechanismsand the spread of individualism.

The technologies like Facebook, Twitter, etc, whichemerged in such a cultural atmosphere, are embracedby large masses as they cater for certain needs. Somerelationship types, which arose with the spread ofcapitalism and disappeared under the conditions thatgradually made themselves evident in each society, areproduced in different forms by those new technologies.In a world where communions disappeared, it is anotable progress that virtual communions have gainedsuch currency.

While with those technologies, some things lost arereplaced with the new ones, privacy, secrecy and thefeeling of shame are paid as the price and yet in someother situations, some essentials of “true” communallife are neglected. As capitalism enslaved people,weakened family, promoted ambition and greed in orderto organize a worldwide economy and in return,bewitched the masses with the disputable concept of“prosperity”, the new technologies like Facebook,Twitter ask people to reveal their privacy, secrets,emotions of propriety and their “unique” as the costand wait for the certain social virtues remaining of theactual world to be sacrificed.

2. This point is actually in close relation to what intentthe technologies in question are used with. As wementioned above, it can be possible with a technologyto produce both positive and negative results. In thisrespect, the technologies like Facebook, Twitter, etcdeserve to be mentioned with the opportunities, as withthe magnitude of the threat they pose. While on theone hand, there are the threats that those technologiesenslave people to them and harm their relationships intheir actual lives, they on the other hand have a soothingeffect in the sense that they have people feel they areparts of something. Similarly, there are being establisheda new world where the flow of the news is saved frombeing one-sided and everybody can be informed abouteverything at any time. While this situation, on the onehand, has people face with a bombardment ofunnecessary information, it, on the other hand, raisesthe opportunities of the opposition over the established


-ahlakî ya da ahlakî olmayan- bir mevzuda yapýlan rekabetneticesinde yenilmeyi rezillik ya da utanma gerekçesi olarakgörüyor.

2. Sanalýn, bireylerin ifade gücünü arttýrmasý ve topluluklarýnortak hareket etmesi noktasýnda faydalý ve geliþtiriciolduðunu düþünüyorum. Ancak salt bu amaçlakullanýlmadýðýnda sanalýn beraberinde sorumsuzlukgetirmesine sebep olduðunu söylebilirim.

FATMANUR ALTUN / Sosyolog / Yazar

Facebook, Twitter gibi yeni teknolojiler de, insanlarýözlemini çektikleri gibi bir cemaatin parçasý halinegetirirken, onlardan mahremiyetlerini, sýrlarýný, edepduygularýný ve “biriciklik”lerini bedel olarak masayakoymalarýný istemekte, gerçek dünyaya ait elde kalantoplumsal kimi deðerlerin de gözden çýkarýlmasýnýbeklemektedir.

1. Bu soruyu yanýtlamadan önce, teknolojinin doðasýnailiþkin iki tespit yapmak yararlý görünüyor. Bunlardanbirincisi, teknolojinin ortaya çýkýþ koþullarý, diðeri isekullanýmý ile alakalý. Teknolojiyi ele alýrken, onu salt kendisiolarak okuyamayýz. Zira hiçbir teknoloji, kendisini ortayaçýkaran kültürel ve toplumsal kodlar olmadan anlaþýlamaz.Bununla birlikte kendisini ortaya çýkaran kültürün vekoþullarýn ürünü olan teknoloji, sözkonusu kültür ve koþullartarafýndan da belirlenir. Ne var ki kültür ve koþullar da,bir kez teknolojinin ortaya çýkýþýna etki ettikten sonra, onuntarafýndan dönüþtürülmeye baþlar. Teknolojiye evsahipliðiyapan toplum, bu dönüþümden nasýl uzak duramazsa;teknoloji transferi yapan toplumlar için de sözkonusudönüþüm kaçýnýlmazdýr. Bu nedenle teknolojiyianlamlandýrmanýn ilk koþulu, onu doðru bir baðlam içineoturtmak ve analizleri o baðlamdan hareketle yapmakolacaktýr.Yukarýda sözünü ettiðimiz ikinci konu, teknolojininkullanýmý ile alakalý. Teknoloji her ne kadar karmaþýksüreçlerin ürünü olan, çok katmanlý bir yapý olsa da;nihayetinde araçsal bir anlama sahiptir. Bu da onun mahiyetikadar kullaným biçimine de dikkatimizi çeker. Bir teknoloji


order to an unprecedented level. Messages, ideas, artworks have been in mutual flow for the first time onsuch a democratic ground.

To know which environment those technologies areproducts of and what they correspond to seems like itcan lower the threats those technologies can pose forour lives to the minimum even if they do not destroythem. Besides the measures as personal informationshould not be given in much detail, the details regardingthe experiences should not be shared simultaneously,etc, it is necessary that the elements concerning proprietyand manners in the actual social life are able to find aplace in the virtual social life as well.

This virtual life that has started to replace the realthough it is not real perhaps needs to be tamed with therules taken from the real life. Unless this taming anddomestication operation realize, it seems within therealms of possibility that people will experience theharmful effects of those technologies more, and thesocial and interpersonal relationships will be harmedby this process. Nevertheless, it is necessary to determinethat taming such a wild technology means a great systemof opportunities is activated for the benefit of thehumanity.

HEDÝYETULLAH AYDENÝZ / Communicator(Istanbul University Postgraduate Student)

Neither to say “the one who changes or falls behind isbad” with a hundred percent negative attitude nor toturn this into positive on the same scale does not explainthe current situation. However, the truth is while aslippery ground is coming into being in terms of existingvirtues, there is no clarity concerning what the onethat will replace can be.

1. The feelings and conceptions of morality that peoplebear in their inner worlds reflect to the social environmentat any time. Social networking sites and the internetprograms enabling instant messaging have already givenbirth to a new way of communication and relationship.Those new communication environments are private,namely exclusive to the person, and social, namely opento everybody even if it is with membership. Thisambivalent communication opportunity created a newsituation where the state of being and behaving in privatespace mixes with the state in the social space.

ile pek çok hayat kurtarmak, insanlýðýn faydasýna önemlimesafeler kat etmek mümkün olabilirken, ayný teknolojiinsanlýðýn sonunu getirmek için de kullanýlabilir. Týptakipek çok yeni teknolojiden, nükleer teknolojilere; üretimteknolojilerinden, iletiþim teknolojilerine kadar pek çok þeyiçin bu geçerlidir.

Burada sözü iletiþim teknolojilerindeki yeni geliþmelere veözellikle de internet üzerine getirdiðimizde, yukarýdakiaçýklamalarýn, bu alanlar üzerine de teþmil edilebileceðigörülecektir. Özellikle de soru konusu olan ve son yýllardagiderek yaygýnlýk kazanan Twitter ve Facebook gibigeliþmeler, teknolojinin bu boyutlarý gözardý edilerek anlamlýbir zemine oturtulamaz.

Gerek Facebook, gerekse Twitter; kendilerini ortaya çýkaranBatý toplumlarýnýn kültürel kodlarýndan baðýmsýz teknolojikgeliþmeler deðildir. Burada özellikle belirleyici olan kodlar;mahremiyet algýsýnýn farklýlýðý, sýr saklamanýn geçer akçeolmayýþý, görüntünün içeriði, dýþ güzelliðin iç güzelliði,retoriðin özü, hýrsýn erdemleri baskýlayýþý, gösteriþin endüstrihaline geliþi, toplumsal dayanýþma mekanizmalarýnýnzayýflamasý, bireyciliðin yaygýnlaþmasý þeklinde özetlenebilir.

Böyle bir kültürel atmosfer içerisinde doðan Facebook,Twitter vb. teknolojiler, belli ihtiyaçlara cevap verdikleriiçin geniþ kitleler tarafýndan kucaklanmaktadýr. Kapitalizminyaygýnlaþmasý ile ortaya çýkan ve giderek kendisini hertoplumda daha fazla hissettiren koþullar içerisinde ortadankalkan kimi iliþki biçimleri, bu yeni teknolojiler tarafýndanfarklý formlarda yeniden üretilmektedir. Cemaatlerin yokolduðu bir dünyada, sanal cemaatlerin bu kadar raðbetgörmesi þayan-ý dikkat bir geliþmedir.

Bu teknolojilerle, kaybedilen bazý þeylerin yerine yenilerikoyulurken; mahremiyet, sýrlar ve utanma duygusu bedelolarak ödenmekte, kimi durumlarda ise “gerçek” toplumsalyaþantýnýn kimi gereklilikleri ihmal edilmektedir. Nasýl kikapitalizm, dünya ölçeðinde bir ekonomi örgütlemek içininsanlarý köleleþtirmiþ, aileyi zayýflatmýþ, hýrsý ve açgözlülüðüyüceltmiþ, bunun karþýlýðýnda da tartýþmalý “refah” kavramýile kitleleri kendisine baðlamýþsa; Facebook, Twitter gibiyeni teknolojiler de, insanlarý özlemini çektikleri gibi bircemaat in parçasý hal ine get ir irken, onlardanmahremiyet lerini , sýrlarýný, edep duygularýný ve

Furthermore, the condition of being face-to-face andif not face-to-face, knowing each other physically, whichhuman relationships and communication types havethus far required, is heading for meaninglessness bymeans of those new communication environments.It is clear that this new communication environmentbrings along a new relationship type in terms of technicalmeans, terms of use and content alike, a specificconception of morality, etc. The individuals who nourishon those environments and whose feelings and habitstake shape with them create their own collectivismtogether with these new individualities forming.Consequently, there can certainly be mention of thevirtues lost.

“Individual/social values” that existed before thiscommunication environment are lost under the influenceof the communication types that came into existenceunder the conditions of the new situation and the typeof the individual that those communication types shaped.Neither to say “the one who changes or falls behind isbad” with a hundred percent negative attitude nor toturn this into positive on the same scale does not explainthe current situation. However, the truth is while aslippery ground is coming into being in terms of existingvirtues, there is no clarity concerning what the one thatwill replace can be.

2. Cons:

Time consumption without control: causing disruptionsin friendship, comrade and family relationships thatfall into the category of interpersonal relationships

Uncontrolled content: the harms that exposure toall kinds of content can bring about

Personality development and formation: the potentialof the ebb and flow between what is private and whatis social to make the individuals schizophrenic andsplit

Causing the private information to be used fordifferent goals

Addiction: causing overuse addiction. Not to thinkof a daily life without it. Not to stand not looking atit. The need to enter input into a networking site anymoment, etc.

Pros:

To be in touch with your acquaintances and whomyou need at any moment


“biriciklik”lerini bedel olarak masaya koymalarýný istemekte,gerçek dünyaya ait elde kalan toplumsal kimi deðerlerin degözden çýkarýlmasýný beklemektedir.

2. Bu nokta, aslýnda sözkonusu teknolojilerin ne amaçlakullanýldýðý ile yakýndan alakalý. Yukarýda da belirttiðimizgibi bir teknoloji ile hem çok olumlu hem de çok olumsuzsonuçlar elde etmek mümkün olabiliyor. Bu anlamdaFacebook, Twitter vb. teknolojiler ortaya koyduklarý tehdidinbüyüklüðü kadar, imkânlar ile de anýlmayý hak ediyorlar.Bir tarafta bu teknolojilerin insanlarý kendisine esir halegetirmesi, onlarýn gerçek yaþamlarýndaki iliþkilerine zararvermeleri tehdidi varken, diðer tarafta ise insanlara birþeylerin parçasý olduklarýný hissetmeleri anlamýnda yatýþtýrýcýbir etkisi bulunuyor. Benzer biçimde bu kanallar aracýlýðýile haber akýþýnýn tek taraflý olmaktan çýktýðý, herkesin, heran, her þeyden haberdar olabildiði bir dünya kuruluyor. Budurum bir taraftan insanlarý gereksiz bir bilgi bombardýmanýile karþý karþýya getirirken, diðer yandan da yerleþik düzenekarþý muhalefetin imkânlarýný tarihte hiç gerçekleþmemiþbir düzeye çýkarýyor. Mesajlar, düþünceler, sanat ürünleriilk kez bu denli demokratik bir zeminde karþýlýklý akýþiçinde bulunabiliyorlar.

Bu teknolojilerin hangi baðlamýn ürünü olduklarý ve neyekarþýlýk geldiklerini bilmek, bu teknolojilerin hayatýmýzakatacaðý tehditleri yok etmese bile en aza indirebilir gibigörünüyor. Kiþisel bilgilerin çok ayrýntýlý verilmemesi,yaþantýya dair ayrýntýlarýn eþzamanlý olarak paylaþýlmamasývb. tedbirlerin yanýsýra, gerçek sosyal yaþam içerisindekiedep ve görgüye dair unsurlarýn, sanal sosyal yaþamda dakendisine bir yer bulabilmesi gerekiyor.

Gerçek olmadýðý halde, gerçeðin yerine geçmeye baþlayanbu sanal yaþantýnýn, belki de gerçek hayattan alýnan kurallartarafýndan ehlileþtirilmesi gerekiyor. Bu ehlileþtirme veevcilleþtirme ameliyesi gerçekleþmediði sürece insanlýðýnbu teknolojilerin daha çok zararlý yönlerini tecrübe etmesi,toplumsal ve bireyler arasý iliþkilerin bu süreçten yara almasýihtimal dâhilinde görünüyor. Öte yandan, kaný böylesinedeli akan bir teknolojinin ehlileþtirilmesinin, büyük birimkânlar manzumesinin insanlýðýn faydasý adýna hareketegeçirilmesi anlamýna geldiðini tespit etmek gerekiyor.


To use countless content in a positive way accordingto the needs

When a message is intended to be conveyed to some,the opportunity to convey it to thousands in a shorttime

ADEM GÜNEÞ / Expert Pedagogue(Fatih University Ýstanbul Vocational School)

The character education that is built by striving foryears can vanish by means of the bitterness of a virtualenvironment.

On the social networking sites, there is the quality ofpsychological contagiousness of mental disorders.

The internet world and especially social networkingsites are serious and likewise dangerous psychologicalstimulation area, which leaves the person alone withhis/her emotions.

When the factors like the meeting of many people in acommon area, the direct interaction with each other,the speed of the transfer of emotions to one another aretaken into the consideration, we see that social networkingsites have the feature that they are able to destroy some“ethical gains” swiftly. In pedagogy, “the ethical valuestraining” that parents try for their children to attain isa training that takes long years and that proceeds invery sensitive steps. Its attainment is very hard, but itsdemolition is easy. The ethical values that are attainedthrough such hard struggles are demolished away inan environment where ethical values are underratedand ignored... The character education that is built bystriving for years can vanish by means of the bitternessof a virtual environment. Therefore, it is needed thatparents keep their children away from particularly thesocial networks where people can make direct contactwith someone. Even if it is already forbidden by lawfor children under 13 to enter such sites, the sensitivityfrom the parents has to take that limit over 18.

Besides, because finding out which ones amonghundreds of thousands of people joining to such anetwork have a healthy mind will be quite hard, thematter is that in the natural relationships that peoplewill have with the people across them, psychological

HEDÝYETULLAH AYDENÝZ / Ýletiþimci (Ýstanbul Üniversitesi Doktora Öðrencisi)

Yüzde yüz bir olumsuz tavýrla; “deðiþen ve geride kalankötüdür” demek ile ayný oranda bunu olumlamak damevcut durumu izah etmez. Ama gerçek olan þu ki, varolandeðerler açýsýndan kaygan bir zemin oluþurken, yerinegelecek olanýn ne olabileceði konusunda henüz tam olaraknetleþen bir durum yok.

1. Kiþilerin iç dünyalarýnda besledikleri hissiyatlar ve ahlakanlayýþlarý, herhangi bir zamanda toplumsal ortama birþekliyle yansýr. Sosyal paylaþým siteleri ve anlýk mesajlaþmaimkaný veren internet programlarý, yeni bir iletiþim ve iliþkibiçimini doðurmuþ durumda. Bu yeni iletiþim ortamlarý,hem mahremdir, yani kiþiye özeldir; hem de toplumsaldýr,yani üyelikle de olsa herkese açýktýr. Bu ikircikli iletiþimimkaný, mahrem alanda bulunma ve davranma hali ile,toplumsal alandaki halin birbirine karýþtýðý yeni bir durumortaya çýkarmýþtýr. Bunun yanýnda insanî iliþkilerin, iletiþimbiçimlerinin þimdiye kadar gerektirdiði yüzyüze olma,yüzyüze olunmasa da fiziksel olarak da birbirini tanýmakoþulu, bu yeni iletiþim ortamlarý aracýlýðýyla anlamsýzlaþmayadoðru gitmektedir.Bu yeni iletiþim ortamýnýn; hem teknik imkanlar, hemkullanma koþullarý, hem de içerik itibariyle yeni bir iliþkibiçimini, kendine has bir ahlak anlayýþýný vs. beraberindegetirdiði açýktýr. Bu ortamlardan beslenen, onlarla birliktehissiyatlarý, alýþkanlýklarý oluþan bireyler, oluþan bu yenibireysellikler ile kendi toplumsallýklarýný da yaratmaktadýrlar.Bu haliyle de tabii ki yitirilen deðerlerden söz edilebilir.

Bu iletiþim ortamlarýndan önce var olan “bireysel/toplumsaldeðerler”, yeni durumun koþullarýyla oluþan iletiþimbiçimlerinin ve bu iletiþim biçimlerinin þekillendirdiði bireytipinin etkisiyle yitirilmektedir. Yüzde yüz bir olumsuztavýrla; “deðiþen ve geride kalan kötüdür” demek ile aynýoranda bunu olumlamak da mevcut durumu izah etmez.Ama gerçek olan þu ki, varolan deðerler açýsýndan kayganbir zemin oluþurken, yerine gelecek olanýn ne olabileceðikonusunda henüz tam olarak netleþen bir durum yok.

2. Olumsuzluklarý: Kontrolsüz zaman tüketilmesi: Bireyler arasý iliþkiler

influence and mental disorders are transferred to eachother through the quali ty of psychologicalcontagiousness.

The tendency of “being asocial” not only among childrenbut also among people increases in parallel with the useof social networking sites. It is observed that peopleprefer the easy communication in the internetenvironment because of the wearisomeness ofcompulsory contact people have to make with theirimmediate circle. As such a case prevents the parentsfrom discharging their responsibilities within family,that a big society locks itself at home and a person triesto live imaginarily in his/her mind rather thanexperiencing the life by tasting, touching, smelling isa considerably momentous tragedy in terms of humanand the unuse of the senses he has.

YRD. DOÇ. DR. ASLI TELLÝ AYDEMÝR / Communicator(Faculty of Communication, Ýstanbul Þehir University)

If we clench our teeth more and use the populistlanguage that will create enough number of followers,we can prove our social intelligence operating in thevirtual once again, and even be a political/sympatheticfigure.

1. I think social networking sites have had some circlesbelieve that personal values are superior to everything,rather than having people forget shame. Of course,those personal values come to be the common problemof the clique, clan, which they have become parts of,especially if the number of the friends and the followersadded is high. More precisely, it is felt so in the fictionalworld those platforms have created. In that environment,an environment friendly person who is respectful ofanimal rights and prefers ecological products all thetime may not, in real sense, be respectful of theenvironment he/she lives in at all. Perhaps, even becausehe/she has never up until that day reflected upon ecology,he may wave the flag of ecology after being constantlyexposed to those messages online. That must be the“self-fulfilling prophecy” that those, who createdFacebook, have backed. The online and offline timethat we spend as the extensions to one another can makelife more comprehensive and bearable. Especially so, if


kategorisine giren arkadaþ, dost ve aile iliþkilerininaksatýlmasýna sebebiyet verme

Kontrolsüz içerik: Hertürlü içeriðe maruz kalabilmeningetirebileceði zararlar

Kiþilik geliþimi ve oluþumu: Mahrem olan ile toplumsalolan arasýndaki gelgitin bireyleri þizofrenik, bölünmüþbir birey haline getirme potansiyeli.

Özel bilgilerin farklý amaçlarla kullanýmýna yol açmasý

Baðýmlýlýk: Kullaným baðýmlýlýðýna sebebiyet verme.Onsuz bir gündelik hayatý düþünememe, ona bakmadanduramama. Her an paylaþým sitesine bir veri giriþi yapmaihtiyacý vs.

Olumlu yanlarý:

Tanýdýk ve ihtiyaç duyduklarýnla her an iletiþim halindeolma

Sayýsýz içeriði ihtiyaca göre olumlu yönde kullanma

Birilerine bir mesaj ulaþtýrýlmak istenildiðinde kýsa birzamanda onbinlerce kiþiye ulaþt ýrma imkaný

ADEM GÜNEÞUzman Pedagog / (Fatih Üniversitesi Ýstanbul Meslek Yüksekokulu)

Yýllarca uðraþ verilerek inþa edilen karakter eðitimi, birsanal or tam yakýcýlýðý ile yok o lup gidebilir .

Sosyal paylaþým sitelerinde, ruhsal rahatsýzlýklarýn psikolojikbulaþýcýlýk özelliði vardýr.

Ýnternet dünyasý ve özellikle sosyal paylaþým siteleri, kiþiyikendi duygularý ile kendini baþbaþa býrakan çok ciddi vebir o kadar da tehlikeli psikolojik dürtü sahasýdýr.

Birçok kiþinin ortak bir alanda buluþmasý, birbiri ile direktetkileþimi, duygularýn birbirine aktarýmdaki süratlilik gibifaktörler gözönüne alýndýðýnda, sosyal paylaþým sitelerinibirtakým “etik kazanýmlarý” çok hýzlý bir þekilde yok edebilmeözelliðinin olduðunu görmekteyiz. Pedagojide, anne-babalarýn çocuklarýna kazandýrmaya çalýþtýklarý “etik deðerlereðitimi” uzun yýllar alan ve çok hassas adýmlarla ilerleyenbir eðitimdir. Kazanýmý çok zordur, ancak yýkýlmasý kolaydýr.Böylesi zor uðraþlar ile elde edilen etik deðerler, etikdeðerlerin hafife alýndýðý veya yok sayýldýðý bir ortamda çok


we are able to reach with this extension the socialsensitivity level that we earlier could not reachcomplaining about the lack of time.... If we clench ourteeth more and use the populist language that will createenough number of followers, we can prove our socialintelligence operating in the virtual once again, andeven be a political/sympathetic figure.

2. Social networking sites (SPS), no doubt, provide afertile ground for exchange of social capital andexperience. In particular, when the multiple sharingmoves to transnational dimension, the opportunity oftechno cultural citizens to discuss is born. The techno-political culture, which is the main argument of BrunoLatour and created by the debate, would underminethe universal truths and centuries’ paradigms by meansof its critical gaze. The SNS have become an importantelement providing a catalyst and continuity, whenconsidered as the part of the mobilization of socialmovements.

Although the Internet has been a novel tool, theinformation technologies which have been developedand spread by it, has created a certain language anddiscourse. This discourse has shaken the codes ofuniversal communication. The groups, mobilized byusing the social media, have formed their own formsof communication and processes.

While this situation makes it easy to act in unison, itcan also create a slippery slope. For instance, weencounter some negative contents such as cyber bullying,slandering and labeling in certain groups establishedin SNS, in online dictionary forums and in commentsections of video sharing sites.

In addition, while the culture of social networkingprovided the codes of practical use such as open source,common use and anonymity; it also carries the risks ofunauthorized and manipulative use, and especially thecopyrights in creative contents. The users not only cameto stay on the position of producers by creating thecontent, but also they can do the online marketing oftheir products. However, the private sector, getting ashare of the pie from the beginning, had long beenaware of this danger. At this point, they have beenapplying such tactics as censorship, blocking and filtering

hýzlý bir þekilde yýkýlýr gider… Yýllarca uðraþ verilerek inþaedilen karakter eðitimi, bir sanal ortam yakýcýlýðý ile yokolup gidebilir. Bu nedenle, anne-babalarýn; özellikle kiþilerinbirine direk temas saðlayabildiði sosyal aðlardan çocuklarýnýuzak tutmalarý gerekir. Zaten hukuken 13 yaþ altý çocuklarýnböylesi sitelere girmesi yasak olsa da, anne-baba duyarlýlýðýbu sýnýrý 18 den yukarý çýkar tmak zorundadýr.

Bunun yanýsýra, böylesi bir network’a baðlý bulunan yüzbinlerce kiþinin içinden, hangisinin saðlýklý bir ruha sahipolduðunu keþfetmek oldukça zor olacaðý için, kiþilerinkarþýsýndaki kiþilerle kuracaklarý doðal iliþkilerde, psikolojiketkilenme ve ruhsal rahatsýzlýklarýn; psikolojik bulaþýcýlýköze ll iði i le birbirine aktarýlmas ý sözkonusudur .

Sadece çocuklar deðil; ayný zamanda insanlar arasýndaki“asosyallik” eðilimi sosyal paylaþým sitelerinin kullanýmý ile,paralel oranda artmaktadýr. Kiþilerin, kendi yakýn çevresiile kurmasý gereken zorunlu iletiþimi yoruculuðu nedeniile internet ortamýndaki kolay iletiþime tercih ettiklerigörülmektedir. Böylesi bir durum ise, anne-babalarýn aileiçindeki sorumluluðunu yerine getirmesine engel olduðugibi, koca bir toplumun eve kapanmasýna, yaþamý tadarak,dokunarak, koklayarak yaþamak yerine, zihninin içindehayalî olarak yaþamaya çalýþmasý insan ve onun sahip olduðuduyularýn kullanýlmamasý adýna oldukça önemli bir dramdýr.

YRD. DOÇ. DR. ASLI TELLÝ AYDEMÝRÝletiþimci (Ýstanbul Þehir Üniversitesi Ýletiþim Fakültesi)

Biraz daha diþimizi sýkýp, yeterli sayýda takipçi yaratacakpopülist dili kullanýrsak, sanalda iþleyen sosyal zekamýzýbir kez daha kanýtlar, politik/sempatik bir figür bileolabiliriz.

1. Ben sosyal paylaþým sitelerinin utanmayý unutturmaktanziyade, belli çevreleri, kiþisel deðerlerin her þeyden üstünolduðuna inandýrdýðýný düþünüyorum. Elbette, bu kiþiseldeðerler, özellikle eklenen arkadaþ/takipçi sayýsý çoksa,kendi parçasý olunan klikin, klanýn ortak derdi haline geliyor.Daha doðrusu bu platformlarýn yarattýðý kurmaca dünyada,böyle hissediliyor. O ortamda hayvan haklarýna saygýlý,sürekli ekolojik ürünler tercih eden bir çevre dostu, gerçek

to the SNS and their service providers. In today’spicture, there have been a serious battle between theparties. What is obvious is that the requirement of thedominant actors in the private sector to find new businessmodels for the personalized content.

MEHMET DÝNÇ / Psychologist

Social networking sites bring together the people withcommon interests and hobbies; thus may lead to theenrichment of their inner productivities. However,they may lead a number of adults and children to movealong with wrong sites and improper thoughts,especially if not used at proper age, in proper periodsand in appropriate ways.

1. The Social Networking Sites are the tools of productsof the social change around the world, which are broughtabout by the technology based way of life. The socialnetworking sites, due to their nature, will change theindividuals and societies. Here, the problem changes,but not transforms. Namely, the Social NetworkingSites take place in our lives, they do not remove theindividual and social values which are and should beimportant for us. Otherwise, the change ends up withthe transformation and we would become a differentsociety or different people, which is totally unusual fromthe way we are now. Therefore, the social networkingsites can be a problematic tool, not in terms of theirexistence, but because of their usage; and it is up to theusers whether problematic or not. But if the users allow,they have a serious potential for adverse effects on users,on the groups and on the people, the users interact with.The matter of the loss of individual and social valuesdue to the Social Networking sites is a conditionprogressing in parallel. The values have to be changedon the basis of changing life styles. If the people or thesocieties cannot afford a life in line with their values,then they would create values in line with their lives. Inthis sense, the matter is the change of the individualand social values, not the removal of them. But themeaning of these values changes according to thedifferent people and societies. The main issue is thenecessity of not the loss and disruption of commonvalues of humanity, which should not change for


anlamda yaþadýðý ortama hiç saygýlý olmayabilir. Hatta,belki de, tam da o güne kadar ekolojiyle ilgili hiç kafayormamýþ olduðundan, çevrimiçinde bu mesajlara süreklimaruz kalýp, ekoloji bayraðýný kuþanmýþ olabilir. Facebook’uyaratanlarýn arkasýnda durduðu “kendini gerçekleþtirenkehanet” (self fulfilling prophecy) bu olsa gerek. Birbirininuzantýsý olarak geçirdiðimiz çevrimiçi ve çevrimdýþý zamanlar,yaþamý daha bütünsel ve çekilebilir kýlýyor. Özellikle dahaönce zamansýzlýktan yakýnarak eriþemediðimiz toplumsalduyarlýlýk seviyesine bu uzantý sayesinde eriþebiliyorsak…Hatta biraz daha diþimizi sýkýp, yeterli sayýda takipçiyaratacak popülist dili kullanýrsak, sanalda iþleyen sosyalzekamýzý bir kez daha kanýtlar, politik/sempatik bir figürbile olabiliriz.

2. Sosyal paylaþým siteleri (SPS), hiç kuþkusuz, sosyalsermaye ve deneyim paylaþýmý için çok uygun bir zeminsaðlýyor. Özellikle bu çoðul paylaþýmlar ulusaþýrý boyutataþýndýðýnda, teknoküresel yurttaþlarýn tartýþma olanaðýdoðuyor. Bu tartýþmalarýn oluþturduðu ve Bruno Latour’untemel argümaný olan teknopolitik kültür, eleþtirel bakýþýylagenelgeçer doðrularý ve yüzyýllarýn paradigmalarýný yýkabilir.Sosyal hareketlerin mobil izasyonu kapsamýndadeðerlendirdiðimizde, SPS’ler önemli bir katalizör vesüreklilik saðlayan unsur haline geldi.Ýnternet gayet genç bir araç olmasýna raðmen, onunla birliktegeliþip yayýlan biliþim teknolojileri, belli bir dil ve üslupoluþturdu. Bu üslup genelgeçer iletiþim kodlarýný da sarstý.Sosyal medya kullanarak mobilize olan gruplarýn, kendilerinehas iletiþim biçimleri ve süreçleri oluþtu. Bu durum birliktehareket etmeyi kolaylaþtýrýrken, kaygan bir zemin deoluþturabilir. Sözgelimi; siber kabadayýlýk, iftira, yaftalamagibi olumsuz içeriðe, SPS’lerde kurulan belli gruplarda,sözlüklerde ve video paylaþým sitelerinin yorum bölümlerindesýklýkla rastlayabiliyoruz.

Bunun yanýnda, sosyal paylaþým kültürü, açýk kaynak, ortakkullaným, anonimite gibi pratik kullaným kodlarýný getirirken,özellikle yaratýcý içeriklerde telif haklarý, izinsiz manipülatifkullaným gibi riskleri de taþýyor. Kullanýcýlar, içerik üretereküretici konumuna geçmekle kalmayýp, ürünlerininpazarlamasýný da çevrimiçi bir þekilde kendileri yapabiliyor.Ancak baþtan beri bu pastadan pay alan özel sektör bu


individuals and communities. is one of the values inthis point. As a result, we can say that the SocialNetworking sites, in case of inappropriate use, wouldbecome a damaging condition, which would lead to theloss of common values ??of humanity and to the damageof both the individuals and societies. For this reason,raising the users’ awareness right from an early age hasbecome serious issue.

2. The Social Networking Sites have very attractivefeatures and opportunities by providing the users withno time restrictions, enabling the people to enjoy theactivities of the sites at any time of the day, having theopportunity to introduce themselves in their own way,being able to express themselves anonymously withoutthe concerns of social acceptance, being able to interact,or communicate with people from all over the worldwithout any geographical limitations, being able to meetpeople with similar interests, who are not able to matchanywhere, a minimum expenditure of time and moneyto get in contact with other people, being able to reachthe fun and games efficiently as compared to otheralternatives, having the freedom of leaving theconversation whenever they want, being able expressthemselves on an equal basis with all other usersirrespective of their social status, wealth, race and gender,being able to take a part in a social environmentcomfortably without any concerns, being able tointroduce themselves as the way they want to be, beingable to disclose themselves to unfamiliar people with arelatively risk-free way, the possibility of establishingproximity, being able to find numerous alternatives toescape from the daily stress.

On the other hand, social networks can be either thecause or the results of the problems for individuals;who are neglected, who cannot find a safe and healthyliving conditions in the family environment, who expressconflicts in family, who experience social loss, or haveless friends and non-intimate relationships with relatives,and for those who have failure in school and business.However, one of the most important questions aboutthe use of social networks whether three importantaspects about self development are interfered with thesocial networking sites: These are the preparation ofindividuals to become a useful member of society, the

tehlikenin çoktan farkýnda ve iþte o noktada SPS’lere veon larý n h izmet saðlay ýc ý lar ýna , sansür /er iþ imengelleme/fi ltreleme gibi takt ikler uygulanýyor .

Bugünkü tabloda, taraflar arasýnda ciddi bir meydan savaþýhakim. Kesin olan, özel sektördeki egemen aktörlerin,kiþiselleþen içeriðe yönelik yeni iþ modelleri bulmazorunluluðu.

MEHMET DÝNÇ / Psikolog

Sosyal paylaþým siteleri, ortak ilgi ve hobileri olan insanlarýbiraraya getirip, paylaþýmlarýný ve dolayýsýyla içselzenginliklerini artýrmalarýna sebep olabilmektedir; ancakdoðru yaþta, doðru dönemde ya da doðru þekildekullanmadýðý için çok sayýda yetiþkinin ve çocuðun yanlýþsitelere ya da yanlýþ düþüncelere kapýlmalarýna da nedenolabilmektedir.

1. Sosyal paylaþým siteleri, teknoloji merkezli hayat tarzýnýngetirdiði, dünya çapýnda yaþanan toplumsal bir deðiþiminürünü olan araçlardýr. Böyle olmanýn doðasý gereði de sosyalpaylaþým siteleri, bireyleri ve toplumlarý deðiþtirecektir.Burada problem deðiþirken dönüþmemektir. Yani sosyalpaylaþým sitelerine hayatýmýzda yer verirken, hayatýmýzdabizim için önemli olan/olmasý gereken; baþta bireysel vetoplumsal deðerler olmak üzere birçok þeyi yerindenetmemektir. O zaman deðiþim dönüþümle sonuçlanýr vebiz þu an olduðumuzdan çok farklý insanlara ve toplumlaradönüþürüz. Dolayýsýyla sosyal paylaþým siteleri, varlýklarýanlamýnda deðil, kullanýmlarý anlamýnda problemli olabilecekaraçlardýr ve problemli olup olmamalarý da kullanýcýlarýnýnelindedir. Kullanýcýlarý izin verirse, hem kullanýcýlarýný; hemde kullanýcýlarýnýn etkileþimde bulunduðu birey ve gruplarýolumsuz etkileme potansiyeli, çok ciddi olarak mümkündür.Bireysel ve toplumsal deðerlerin sosyal paylaþým sitelerisebebiyle yitirilmesi meselesi ise buna paralel olarak ilerleyenbir durumdur. Deðiþen hayat tarzýyla beraber deðerler demutlaka deðiþmek zorunda ve insanlar/toplumlar deðerleriparalelinde bir yaþayýþa güç yetiremiyorlarsa, yaþayýþlarýparalelinde deðerler ihdas edeceklerdir. Bu anlamdabireysel/toplumsal deðerlerin yitirilmesi deðil, deðiþmesigündeme gelecektir ve her birey/toplum için de bu deðerlerin

preparation of individuals for their future individuallyand the people’s making use of their times. Thus, thesocial networks should be used to the extent that theyserve these three characteristics.

Another issue is that the inappropriate and incorrectuse of social networks, which, in turn, cause to theproblems in individuals’ identities. Some of the damagescan be mentioned like; having a lack of initiative,difficulty in concentration, lack of effort, lack of stamina,being capricious, quick boredom, impatience and thewish of ful fi ll ing the desi res immediate ly.

The social networking sites make it possible to reachlots of information easily and quickly; however, theymay not prevent people from exposing to informationpollution due to reaching lots of information. Sincethese sites are open to the contribution of all peoplewith different intentions and levels, they make the qualityof the presented information and the wellbeing ofrelationships doubtful. This condition may bring aboutthe obtaining of useful information, as well as the resultof harmful information, depending on the kind of thatinformation. On the one hand, the social networksprovide people to contact with people from differentparts of the world; on the other hand, due to the breadthand intensity, it complicates the people’s use of theirlimitations. In this case, as people have the opportunityfor contacting with the people from all over the world,but it also brings about staying unaware of their homes.Social networking sites bring together the people withcommon interests and hobbies; thus may lead to theenrichment of their inner productivities. However, theymay lead a number of adults and children to move alongwith wrong sites and improper thoughts, especially ifnot used at proper age, in proper periods and inappropriate ways. It was witnessed with bitter experiencesboth in our country and in the world that the individualscan reach the extreme ideas and ideologies or theinappropriate relationships by means of social networkingsites; especially, if they encounter some negativities ortemporary crisis due to their life cycles.

BEKIR AGIRDIR / Chief Executive Officer (Konda Research)

We must understand the unique functioning and newvalues of this new rhythm.


ne olduðu deðiþmektedir. Temel mesele, bireyler vetoplumlar için deðiþmemesi gereken deðerler olan, insanlýðýnortak deðerlerinin zedelenmemesi ve yitirilmemesigerekliliðidir. Utanma da bunlardan bir tanesidir. Neticeolarak þunu söylemek mümkündür; sosyal paylaþýmsitelerinin yanlýþ kullanýmý halinde birey ve toplumlara,insanlýðýn ortak deðerlerini yitirmelerine sebep olacak kadarzarar verir hale gelebilirler. Bu nedenle kullanýcýlarý, doðrukullaným noktasýnda erken yaþlardan itibaren eðitmek çokciddi önem arzetmektedir.

2. Sosyal paylaþým sitelerinde zaman sýnýrýnýn olmamasý veinsanlarýn günün istedikleri herhangi bir anýnda bu sitelerinaktivitelerinden yararlanmalarý; kendilerini kendi istedikleriþekilde tanýtma imkânýna sahip olmalarý, sosyal kabul görmeendiþesi olmadan anonim olarak kendilerini ve gerçekdüþüncelerini ifade edebilmeleri, coðrafî mekan sýnýrýolmaksýzýn dünyanýn her yerindeki insanlarla iletiþim veetkileþime geçebilmeleri, benzer ilgilere sahip olup baþkahiçbir yerde karþýlaþmasý mümkün olmayan insanlarlabuluþabilmeleri, diðer insanlarla iletiþime geçmek içinminimum zaman ve para harcamalarý, eðlence ve oyunlaradiðer alternatiflere oranla oldukça ekonomik yollarlaulaþabilmeleri, istedikleri zaman iletiþimi kesme veya herne yapýyorlarsa býrakma özgürlüðüne sahip olmalarý,kendilerini sosyal statü, zenginlik, ýrk, cinsiyet farký olmadanbütün diðer kullanýcýlarla beraber eþit bir þekilde ifadeedebilmeleri, herhangi bir kaygý yaþamadan rahatça sosyalbir çevrede yer alma imkanýna sahip olmalarý, olmakistedikleri insan gibi kendilerini tanýtabilmeleri, tanýmadýklarýinsanlarla görece risksiz dertleþebilme ve yakýnlýk kurmaimkanýna sahip olmalarý, günlük stresten kaçmak için çoksayýda alternatif bulabilmeleri sosyal paylaþým aðlarýnýnsahip olduðu ve insanlara sunduðu oldukça cazipözelliklerdir.Öte yandan ise özellikle ilgilenilmeyen, aile içerisinde saðlýklýve güvenli bir ortamý bulamayan veya aile içerisinde çatýþmayaþayan, sosyal kayýp yaþamýþ, az arkadaþý olan, akrabalarýylasamimi iliþkileri olmayan, okulda ya da iþinde baþarýsýzbireyler için sosyal paylaþým aðlarý sözkonusu problemlerinsebebi ya da sonucu olabilmektedir. Yine sosyal paylaþým


1. No, I do not think so. The thing that should bediscussed i s not ‘the loss ’ but the ‘change’.

2. The boundaries of time and space, and their limitationshave been disappearing gradually in the areas of socialrelationships, socialization and social legitimacy. Thesocial media, including social networking sites, ischanging the rhythm of life in a broad sense. A lifeindependent of time and space means everything likepolitics and solidarity. This new rhythm has been triedto be understood and evaluated within the concepts,definitions and models of old rhythm. However, weneed to comprehend the unique functioning and valuesof this new rhythm. One of the most importantcharacteristics of a new rhythm of life is that theproduction can be carried out independently of timeand place. It is no longer impossible to define the workand the production with novel concepts introduced intoeveryday life such as freelancing and home-office.Despite started in the software and informationindustries; this development has become available todayin almost all of the jobs based on the principle of creation.

NEVZAT ÇIÇEK / Journalist & Author

At the beginning of the biggest problem, technologyhas faced today is the information uploaded in anuncontrolled way and their destruction in the society.

1. Nowadays we can see the communication channelshave changed both in the world and in Turkey. A personin a cave of Harran can make use of the communicationjust like the one, who stays in presidential suite of HiltonHotel in Istanbul or like the one, who stays in one ofrooms of a hotel in the US, if that person assembles asatellite in his cave. Both of them are able to contact theworld of a button. The same thing applies to the worldof the Internet. The basic measure in this point is howthe exhibitions are legitimized. A person who appliesa number of remedies in order to prevent his/her familymembers from the sight of a neighbor in the apartment;however, the same person may share his/her confidanton the Internet in the same way. Uploading inappropriateprofile pictures in social network sites, sharing manypersonal photographs in Twitter, including the ones in

aðlarýnýn kullanýmý ile ilgili en önemli sorulardan bir diðeri,kiþilerin geliþimleri ile alakalý üç temel özelliðin sosyalpaylaþým siteleri sebebiyle engellenip engellenmediðidir kibunlar; bireylerin toplumun yararlý bir üyesi olmayahazýrlanmasý, bireylerin bireysel olarak kendi geleceðinehazýrlanmasý ve bireylerin zamanýný deðerlendiriyorolmasýdýr. Sosyal paylaþým aðlarý bu üç özelliðe hizmet ettiðikadar kullanýlmalýdýr.

Bir diðer mesele, sosyal paylaþým aðlarýnýn yanlýþ ve uzunsüreli kullanýmý, bireylerin benliklerinde de problemleryaþanmasýna sebep olmasýdýr. Ýnisiyatif eksikliði, konsantreolma zorluklarý, gayret eksikliði, dayanma gücü yoksunluðu,maymun iþtahlýlýk, çabuk sýkýlma, sabýrsýzlýk ve isteklerininhemen yerine getirilmesi arzusu bu zararlardan bazýlarýdýr.

Sosyal paylaþým aðlarý, evet birçok bilgiye çok kolay ve hýzlýbir þekilde ulaþmayý mümkün kýlmaktadýr; ancak çok sayýdabilgiye ulaþmaktan oluþan bilgi kirliliðine maruz kalmaktanda kiþileri kurtaramamaktadýr. Bu tür sitelerin her seviyedenve her niyetten insanýn katkýsýna açýk olmasý, sunulan bilgininve iliþkinin sýhhatini de þüpheli kýlmaktadýr. Bu durum,faydalý bilgi alýnabileceði gibi zararlý bilgi alýnabileceðisonucunu da doðurabilir ki bu bilginin niteliðine göre ciddibir tehlike olabilir. Sosyal paylaþým aðlarý bireylerin dünyanýnçok farklý yerlerindeki insanlarla görüþebilmelerinisaðlamakta; ancak geniþliði ve yoðunluðu nedeniyle kiþilerinkullanýmlarýný sýnýrlamalarýný zorlaþtýrmaktadýr. Bu durumise, bireylerin dünyanýn öbür ucuyla görüþmelerini ancakkendi evlerinden habersiz kalabilmelerini de beraberindegetirmektedir. Sosyal paylaþým siteleri, ortak ilgi ve hobileriolan insanlarý biraraya getirip, paylaþýmlarýný ve dolayýsýylaiçsel zenginliklerini artýrmalarýna sebep olabilmektedir;ancak doðru yaþta, doðru dönemde ya da doðru þekildekullanmadýðý için çok sayýda yetiþkinin ve çocuðun yanlýþsitelere ya da yanlýþ düþüncelere kapýlmalarýna da nedenolabilmektedir. Hayatlarýndaki bazý olumsuzluklardan yada yaþam dönemlerinden kaynaklanan geçici krizleresnasýnda, bireylerin uç fikir ve ideolojilere ya da yanlýþiliþkilere, sosyal paylaþým siteleri üzerinden ulaþtýðýülkemizde ve dünyada acý tecrübelerle öðrenilmiþgerçeklerdir.

the bath, but not drawing any reactions can make anegative impact on the sense of embarrassment.

I cannot figure out what keeps them comfortable, theperson’s going out in the same way as he/she shares thepicture in the social media. However, everything hasbeen normalized over the Internet concerning the erosionof values. This can clearly be seen in media and incommunication tools. We could not hear much theassessment of the women in the past like “I want tomarry”. That was a kind of sacred value in itself, bothdue to the social pressure, and the embedded structurein our culture. But now, both in written and in visualmedia, as well as in the Internet sites, we can see thatthe situation was too much degenerated.

The weird thing is the contribution of the elderly, whounderline the values in the society, to the degenerationof the values. Therefore, the mass media, as well asother social networking sites suppress the sense ofembarrassment so much. One of the biggest reasonsfor this issue is that the people do not refrain themselvesfrom involving in the activities with respect to the ideaof being missed in an endless world or the sense offreedom to express themselves in a different environment.

In the same way, recently, there has been a consensuson the idea of the sense of embarrassment’ being awful.But people's freedom of expression and the freedom ofthought should never be restricted. A person’sdemonstrating the things on the Internet, which wereprotected in immediate vicinity, in family and in theneighborhood, as well as which are ashamed of, doesnot change the fact that some things have been changedseriously.

At the beginning of the biggest problem, technologyhas faced today is the information uploaded in anuncontrolled way and their destruction in the society.This, in turn, leads people to make their own decisionswith their own privacy. However, if there is no powerwhich controls people or puts pressure on them, thiserosion of privacy can be eroded a little more. In short,they cover the windows at home with curtain, but maynot cover the computers.

2. The positive aspects of using social network sites tothe social life of people is the people’s facilitation of


BEKÝR AÐIRDIR / Genel Müdür (Konda Araþtýrma)

Yeni ritmin kendine özgü iþleyiþini ve yeni deðerlerinianlamaya çalýþmamýz gerekir.

1. Hayýr, böyle düþünmüyorum. Konuþulmasý gereken“yitirme” deðil “deðiþme”dir.

2. Sosyal iliþkiler, sosyalleþme, toplumsal meþruiyetalanlarýnda da zaman ve mekanýn sýnýrlarý ve sýnýrlamalarýortadan kalkýyor giderek. Sosyal paylaþým sitelerinin dedahil olduðu, sosyal medya, geniþ anlamda hayatýn ritmindedeðiþim göstermektedir. Zaman ve mekandan baðýmsýz birhayat; siyaset, dayanýþma ve her þey anlamýndadýr. Elbettebu yeni ritmi, eski ritmin kavramlarý, tanýmlarý, modelleriiçinde deðerlendirmeye, anlamaya Yeni ritmin kendineözgü iþleyiþini ve yeni deðerlerini anlamaya çalýþmamýzgerekir. Yeni hayat ritminin en önemli karakteristiklerindenbirisi, üretimin zaman ve mekandan baðýmsýz olarakyapýlabiliyor olmasý. Serbest çalýþma, ev ofis gibi gündelikhayata da girmiþ yeni kavramlarla artýk çalýþmayý ve üretmeyitanýmlamak mümkün. Önce yazýlým ve biliþim sektöründebaþlayan bu geliþme bugün yaratma esaslý iþlerin neredeysetümünde geçerli hale geldi.

NEVZAT ÇÝÇEK / Gazeteci - Yazar

Teknolojinin bugün karþý karþýya kaldýðý en büyüksorunlarýn baþýnda kontrolsüz olarak yüklenen bilgilerinde bir þekilde toplumda yarattýðý tahribatlar geliyor.

1. Dünyada ve Türkiye’de artýk iletiþim kanallarýnýndeðiþtiðini görebiliyoruz. Harran’da, maðarada bulunanbir kiþi, eðer maðarasýna uydusunu montaj ederse, ÝstanbulHilton’un kral dairesinde veya Amerika’da herhangi birotelde kalan bir kiþi ile iletiþimden ayný oranda yararlanýyor.Ýkisi de bir tuþla dünyaya baðlantý kurabiliyor. Ayný þey,internet dünyasý için de geçerli. Burada temel ölçü, teþhirinne þekilde meþrulaþtýrýldýðýdýr. Apartman dairesinde,komþunun kendisini ve ailesinin bir ferdini görmesiniengellemek için, olmadýk çarelere baþvuran kiþi, ayný þekildekendi namehremini internet üzerinden paylaþabiliyor. Sosyal


communication with each other, their finding each otherand being a very independent medium for disseminationof ideas. However, one of the common negative aspectsof it is that people, who are far away from seeing eachother, compress the relationships into a screen. Thishas, unfortunately, become a prominent situation withtechnological developments. As I mentioned above, thefreedom of people is too much to be able to use withoutthe tripping over an obstacle, which, in turn, bringabout a novel moral dilemma. The incidence of DenizBaykal, Turkish politician, and the speech of whathappened in Blue Marmara Ship can be accepted asthe best example what kind of impact it has on ourrelationships.

MUHAMMED ÜNAL / Architect - Activist

(Young Volunteers Association)

How accurate is to say that some of the values aredegraded by the advancement of technology, it wouldbe wrong to say that the cyber world has such a missionto the same extent.

1. All this, in fact, can be regarded as a process thatbegins with the technology’s siege of our lives. One ofthe primary destructions is that people have beenconvinced to survive on their own, without the need forliving together with other people. It would not be wrongto state that people use this indispensable cyber worldas a mediator to maintain their wish for socialrelationships, as a social being, as well as the applicationof this wish, especially after people’s becomingindividualized with technology, which, in turn, startedto disappear the benefits of social life. The SocialNetworking Sites are the procedures, which try toe liminate the insipidi ty brought about byindividualization on the basis of socializing in the cyberworld.

How accurate is to say that some of the values aredegraded by the advancement of technology, it wouldbe wrong to say that the cyber world has such a missionto the same extent. However, we are in a time periodthat making friendship has been reduced to simplemeasures such as “you have a friend request", and theirsanctions to each other correspond with something assimple as a click such as “Remove Friend" and "Block

paylaþým sitelerinde kiþinin profiline olmadýk resimleryüklemesi, veya Twitter üzerinden banyo resimleri dahilolmak üzere, birçok kiþisel fotoðraflarýný yüklemesi vebunun karþýsýnda tepki çekmemesi, utanma duygusuüzerinde negatif bir etki yapabiliyor.

Fotoðrafýný sosyal paylaþým sitelerine yükleyen kiþinin, aynýþekilde sokaða çýkamamasý karþýsýnda, onu orada rahat tutanþeyin ne olduðunu açýkça çözemiyorum. Ancak deðerlerinaþýndýrýlmasý noktasýnda, her þey internet üzerindennormalleþtiriliyor.

Ýletiþim araçlarý ile birlikte bu, kitle iletiþim araçlarýnda daçok net bir biçimde gözükebiliyor. Eskiden kadýnlarýn “Benevlenmek istiyorum!” gibi deðerlendirmelerini çok fazladuyamazdýk. Gerek toplumsal baský, gerekse dekültürümüzde yerleþik yapý nedeniyle, bu kendi içerisindekutsal bir deðer gibiydi. Ancak þimdi, gerek internet sitelerive gerekse de yazýlý ve görsel basýnda, bu durumun çokfazla dejenere edildiðini görebiliyoruz.

Ýþin tuhaf tarafý, toplumda bu deðerler üzerine baský yapanbüyüklerimizin de bu dejenerasyona çok ciddi katkýsaðladýðýdýr. O nedenle, gerek sosyal paylaþým siteleri gerekdiðer kitle iletiþim araçlarý utanma duygusunu çok fazlayok ediyor. Bunun en büyük sebeplerinden bir tanesi, uçsuzbucaksýz bir dünyada kaybolacaðýný düþünen ya da farklýbir çevre üzerinden kendini rahat ifade edebileceðini düþüneninsanlarýn, bu anlamda kendi içerisinde bir frenlemeyegitmemeleridir.

Ayný þekilde son dönemde, özellikle utanma duygusununkötü olduðu noktasýnda bir fikir birliðidir sürüp gidiyor.Ancak insanlarýn ifade özgürlüðü, düþüncelerini açýklamaözgürlüðü ve benzeri özgürlükleri asla sýnýrlandýrýlmamalý.Kiþinin yakýn çevresinde, ailesinde, mahallesinde koruduðuveya utandýðý þeyleri internet ortamýnda sergilemesi, ciddianlamda bir þeylerin deðiþtiði gerçeðini bizde deðiþtirmiyor.

Teknolojinin bugün karþý karþýya kaldýðý en büyük sorunlarýnbaþýnda, kontrolsüz olarak yüklenen bilgilerin de bir þekildetoplumda yarattýðý tahribatlar geliyor. Bu da kiþinin kendimahremiyeti ile kendi kararýný vermesine yol açýyor. Ama,eðer kiþiyi denetleyen veya onda baský oluþturan bir güçyoksa, bu mahremiyet biraz daha aþýnabiliyor. Kýsacasýevindeki pencereye perde örtüp bilgisayarýna örtmeyebiliyor.

that Person”. If there are no specific reasons, whichdistinguish a friend from other friends, the reductionof the number of friends’ one person are not perceivedas an important condition; because your friend list isstill far enough. This, in turn, leads to the eliminationof the responsibilities of individuals to each other. Onthe grounds that man is a social being, individuals needto be in touch with people. Socialized person can livein the life space of other people. In other words, wecannot live only around our own axis. We must respect,get respect, discuss, hurt but get hurt in a way that wecan fulfill the requirements of being a social being.

2. It would not be wrong to say that the social networkingsites are the efforts created to eliminate the individualityof today’s people. However, it must be state that thatwas an insufficient effort to socialize, which is dangerousand open to many abuses. False identities andexperiences, going beyond the false statements; variouscharacters, which are different in real world… Thisalso leads to inevitable outcomes. People’s zone ofinterfering with each other has been expanding, withthe emergence of fake identities. Despite this can beperceived as personal liberty, it usually ends up withthe interference with people’s zone of living.

GÜLÝZAR SÖNMEZ / News Director (News 5)

People should be able to realize the reality betweenthe real world and the virtual world, as well as theyshould determine the intended use of their own. Thevirtual world, seen as a place for everything, is, infact, an area in which they show their self in realworld.

1. This critique for social networking sites, and thedetermination of the loss of values ??in social networkingsites are rightful and have a power to influence, but thisdoes not indicate that the social networks are completelyguilty of.

Addiction is a social reality, which involves being onthe Internet constantly, getting away from the realitiesof life, Twitter’s being another form of gossip,Facebook’s becoming to the zero point of privacy,interrupting the daily life, and the presence of daily


2. Sosyal paylaþým sitelerinin toplumsal yaþama verdiðiolumlu yönleri insanlarýn iletiþimini kolaylaþtýrmasý veinsanlarýn birbirlerini bulmasý, fikirlerini yaymasýnda çokbaðýmsýz bir mecra oluþmasý. Ancak olumsuz yönleri desýkça görülen ve artýk birbirlerini görmekten uzak olanbirey ya da kiþilerin bu imkaný kullanarak iliþkileri artýk birekrana sýðdýrmalarý. Bu ne yazýk ki, teknolojik geliþmelerlebirlikte çok fazla öne çýkan bir durum oldu. Yukarýda dabelirttiðim gibi insanlarýn özgürlükleri çok fazla ve birengele takýlmadan kullanmalarý da, beraberinde yeni birahlakî sorun getiriyor. Deniz Baykal olayý veya MaviMarmara’da yapýlanlarýn anlatýlmasý, iliþkilerimizi ne þekildeetkilediðine en güzel örnek.

MUHAMMET ÜNAL / Mimar - Aktivist (Genç Gönüller Derneði)

Teknoloji ile birlikte bazý deðerlerin yitirildiðinisöylemek ne kadar doðru ise; sanal dünyanýnböyle bir misyonunun olduðunu söylemek de aynýölçüde yanlýþ olacaktýr.

1. Tüm bunlar aslýnda, teknolojinin hayatýmýzý kuþatmasýile birlikte baþlayan bir süreç olarak deðerlendirilmelidir.Öncelikli yýkýmlardan biri, bireylerin birlikte yaþamayamuhtaç olmadan, kendi baþýna ayakta kalmaya ikna edilmiþolmasýdýr. Teknolojinin insanlarý bireyselleþtirdiðini ve bubireyselleþme ile birlikte sosyal yaþamýn getirilerinin yokolmaya baþladýðýný, sosyal bir varlýk olan insanýn, toplumsaliliþkilerini devam ettirmek istediðini, bu isteði yerine getirmekiçin de aracý olarak bugün için vazgeçmesi mümkün olmayansanal dünyayý kullandýðýný ifade etmek yanlýþ olmaz. Sosyalpaylaþým siteleri; bir yönü ile bireyselleþmenin getirdiðiyavanlýðý ortadan kaldýrmak adýna, çözümü yine sanaldünyada sosyalleþmek temelli, çözmeye çalýþan giriþimlerdir.

Teknoloji ile birlikte bazý deðerlerin yitirildiðini söylemekne kadar doðru ise; sanal dünyanýn böyle bir misyonununolduðunu söylemek de ayný ölçüde yanlýþ olacaktýr. Ancakarkadaþ edinmenin “Bir arkadaþlýk isteðiniz var” gibi basitölçülere indirgendiði , bireylerin birbirlerine olanyaptýrýmlarýnýn “Arkadaþý kaldýr”, “Engelle” gibi basit birtýk ile karþýlýk bulduðu bir zamandayýz. Bir arkadaþý, diðer


life style in social networks. Improper uses, problems,dependence arising from overuse may be mentioned.These are the things that we see, but we need to utilizefrom benefits of a developing order as well, by balancingthe real life and the social networks.

People should be able to realize the reality between thereal world and the virtual world, as well as they shoulddetermine the intended use of their own. The virtualworld, seen as a place for everything, is, in fact, an areain which they show their self in real world. People whodo not have morally solid foundations may end up withthe spots denounced as “shameless”.

2. The social networks, which have become an importanthabit of our lives, have been placing in the middle ofour lives day by day. The use of social network siteshas some drawbacks as it is known. Now, emotions andbehaviors have become as cyber as the social media.The issues that may arise at every point in the life cango here. It is an indisputable fact that the social networksites have some negative effects such as privacy,confidentiality, exhibition, cyber sex, online gamblingand the abuse of social media. However, they have somepositive effects as well. The social networking sites havefacilitated the lives of people. The activities such asgetting information from all over the world, being awareof them, getting contacts with other people, have becomeeasier with the development of social network sites andthe increase of common usages.

The democratization of information, the accelerationof communication, the easy and quick organization ofthe networks of NGOs and the impact of socialnetworks; we have seen all of them with recenthappenings. Revolutionary resistance in Egypt and thecase of Wiki leaks are the clear evidence of that.

Mustafa ÞEN / General Manager (Genar Research)

The SNS allow the individuals to build their ownuniverse of privacy. The individual determines thelimits of this universe, and decides who can enter intothis private sphere by his/her own. Therefore, thisindividual has become the God of his/her privacyuniverse, and sets the rules by his/her own.

1. First of all, we should see and examine through

bir arkadaþtan ayýran önemli gerekçeler olmadýktan sonra,arkadaþ sayýnýzýn bir kiþi azalmýþ olmasý çok da önemsenecekbir durum olarak algýlanmamaktadýr. Çünkü listenizde halayeteri kadar arkadaþýnýz vardýr. Bu da bireylerin birbirlerineolan sorumluluklarýnýn tamamen ortadan kalkmasýna sebepolmaktadýr. Ýnsanýn sosyal bir varlýk olduðu temelindenhareketle, insan iletiþim halinde olacaðý bireylere ihtiyaçduymaktadýr. Sosyalleþebilen insan baþkalarýnýn yaþamalanýnda da yaþayabilen insandýr. Bir baþka ifade ile hayatýsadece kendi eksenimiz etrafýnda yaþayamayýz. Saygýduymalýyýz, saygý görmeliyiz, tartýþmalýyýz, incitmeliyiz,ama öyle incinmeliyiz ki sosyal varlýk olmanýn gerekleriniyerine getirmiþ olalým.

2. Sosyal paylaþým sitelerinin de bugün bireyselleþeninsanlarýn, bireyselliklerini ortadan kaldýrmak adýnaoluþturulmuþ çabalar olduðunu söylemek yanlýþ olmaz.Ancak bu sosyalleþme çabasýnýn yetersiz kaldýðýný, tehlikeliolduðunu, birçok istismara açýk olduðunu ifade etmekgerekir. Sahte ifadelerin ötesine geçmiþ, sahte kimlikler veyaþantýlar, sanal dünyada farklý, gerçek dünyada farklýkarakterler... Bu da beraberinde kaçýnýlmaz sonuçlardoðurmaktadýr. Sahte kimliklerin ortaya çýkmasý ile birliktebireylerin birbirlerine olan müdahale sahasý geniþlemekte,bu da aslýnda kiþisel özgürlük gibi algýlanýp karþýdaki insanýnyaþam sahasýna müdahale olarak neticelenmektedir.

GÜLÝZAR SÖNMEZ / Haber Müdürü (Haber 5)

Gerçek hayat ile sanal dünya arasýndaki gerçekliði, insankendi fark edebilmeli, kullaným amacýný kendibelirlemelidir. Her þeyi yapabilecekleri bir alan gördüklerisanal dünya; aslýnda gerçek hayattaki kendilerinigösterdikleri bir alandýr.

1. Sosyal paylaþým siteleri için yapýlan bu eleþtirinin, tesbitlerinhaklý yönleri ve sosyal paylaþým sitelerinin deðerlerinyitirilmesinde etki gücü vardýr; ama bu tamamen suçunsosyal aðlarda olduðunu göstermez.

Baðýmlýlýk, devamlý internet baþýnda olmak, hayatýngerçeklerinden uzaklaþmak, Twitter’ýn dedikodunun baþka

which kinds of scientific studies Miller reached to thissentence. I did not examine those studies, only readsome text about the subject on the Internet. For thisreason, it would be better to write independently ofMiller

I agree with the idea that the Social networking sitespave the way for loss of personal and social values. Thesocial and personal values are changing and transformingphenomena in time. This change and transformationmust / might be over the use of social networking sites.The change, which brought about by the SNS, isdifferent from the previous ones. The SNS allow theindividuals to build their own universe of privacy. Theindividual determines the limits of this universe, anddecides who can enter into this private sphere by his/herown. Therefore, this individual has become the God ofhis/her privacy universe, and sets the rules by his/herown. The individuals determine the presence of theirsense of embarrassment, as well as the limits in theirown world, by their own.

If we take it from the perspective of the individuals,they are not in a position, which is out of the norm andthey construct the legitimacy of what they live orexperience, in advance. The SNS have meant a newuniverse of meaning. The previous values play aninhibiting function in the universe of a novel meaning.Therefore, they should be abandoned. The individualsmay become shameless as compared to the usualconditions, because they decided if the sense of shameto be a norm or not in the realm of norms set bythemselves. It is an evitable result that the sets of valuesmay not e defined as values, as well as the sets of normsmight be removed, in the case of no shame.

2. I would like to express my idea that although theSNS have some positive effects in this area, they havenegative effects on social life and on interpersonalrelationships. In particular, they have minimizing andvirtualized effects on the cohesion of the family and onthe primary relationships, which experienced within thefamily intensively. For this reason, I would like toanswer this question by giving an example from a family.I observed some family members who were from thesame family; holding a mobile phone, and a laptop,


çeþidi olmasý, Facebook’ta mahremiyetin sýfýr noktasýnagelmesi, gündelik hayata sekte vurmasý; hatta gündelikhayatta yaþam þeklinin sosyal aðlarda varlýk gösterdiði birgerçektir. Yanlýþ kullanýmlar, sorunlar, aþýrý kullanýmdandoðan baðýmlýlýktan söz edilebilir. Bunlar görülen þeylerdir;ama gerçek hayat ile sosyal aðlarýn dengesini kurarak,geliþmekte olan bir düzenin yararlarýndan faydalanmak dagerekmektedir.

Gerçek hayat ile sanal dünya arasýndaki gerçekliði, insankendi fark edebilmeli, kullaným amacýný kendi belirlemelidir.Her þeyi yapabilecekleri bir alan gördükleri sanal dünya;aslýnda gerçek hayattaki kendilerini gösterdikleri bir alandýr. Ahlaken saðlam temelleri olmayan insanlar, bu gibi“utanmaz” olarak nitelendirecek noktalar gelmektedir.

2. Hayatýmýzýn önemli alýþkanlýðý haline gelen sosyal aðlargün geçtikçe daha fazla hayatýmýzýn ortasýna yerleþmiþtir.Sosyal aðlarýn kullanýmýnýn olumsuzlarý olduðu bilinen birgerçektir. Artýk, duygular ve davranýþlar da sosyal ortamýnsanallýðý kadar sanallaþýyor. Hayatýn her noktasýndaçýkabilecek sorunlar burada da çýkabiliyor. Mahremiyet,gizlilik, teþhir, siber fuhuþ, sanal kumar, kötüye kullanmagibi olumsuz etkilerin yanýsýra sosyal aðlarýn olumlu etkilerive faydalarý da tartýþýlmaz bir gerçektir.Sosyal að siteleri, kiþilerin hayatlarýný kolaylaþtýrmýþtýr.Dünyanýn her karesinden haber alma, haberdar olma,iletiþime geçme gibi aktiviteler, sosyal aðlarýn geliþmesi veortak kullanýmlarýn artmasý ile kolaylaþtý.

Bilginin demokratikleþmesi, iletiþimin hýzlanmasý, siviltoplum aðlarýnýn internet üzerinden çok kolay ve hýzlýorganize olabilirliðine, sosyal aðlarýn etkisini, son günlerdeyaþanýlanlarla yakýndan gördük. Mýsýr’daki devrim direniþiya da Wikileaks olayý bunun açýk kanýtýdýr.

MUSTAFA ÞEN / Genel Müdür (Genar Araþtýrma)

SPS'ler bireyin kendine özel bir mahremiyet evreni inþaetmesine imkan vermektedir. Birey bu evrenin sýnýrlarýnýkendisi belirlemekte; bu özel alana kimin girip kiminçýkacaðýna kendisi karar vermektedir. Dolayýsýyla, birey


respectively; chatted or communicated among eachother on Facebook, despite being in the same home oreven in the same room. This includes my family, aswell.

They can live in the same house or in the same roomfor hours disjointedly; with mobile phones, tabletcomputer or another computer in their hands. Thissituation separates people from each other and leadsthem to retire into their own shelves more than oncethe television brought about. The television was causingpeople at least to talk to each other over the object beingwatched, through displaying images or sounds. Thiscondition has been reduced to virtual sharing in socialnetworking sites without the means of words. Thisvirtuality has been virtualized the life itself. As a strikingexample, while I adjure my little daughter to give mea glass of water, she is kind of , but she runs severalrestaurants on the cyber world over the mobile phone.However, I started to take the necessary steps to copewith this tragedy, as being aware of it.

Yusuf Ziya GÖKÇEK / Editor (World Bulletin)

The constant such as the norms in and the policy aboutthe social media must be evolved since they areexplained by the promises of a liberal freedom. Thesocial media users are compelled to it.

1. I think that the social network sites have differentiatedthe concept of embarrassment by making some revisions. The opportunities provided by the social network sitesfor being able to exhibit that never attempted before,for making the pr ivate sharing public, forinstrumentalization of social media in the name ofannouncing their relationships, open the gateways forpreferring a virtual identity instead of an actual one.Accepting the disappearance of the red lines of theindividuals or communities, to which the basis or thecolors of the sense of embarrassment attributed, theycan exist in the social media. The constant such as thenorms in and the policy about the social media must beevolved since they are explained by the promises of aliberal freedom. The social media users are compelledto it.

2. The positive side of the social networking sites is

kendi mahremiyet evreninin tanrýsý oluyor ve kurallarýnýkendi koyuyor.

1. Öncelikle, Miller'ýn bu yargýya ne tür bilimsel çalýþmalarlavardýðýný görmek ve incelemek lazým gelir. Ben o çalýþmalarýincelemedim; sadece internet ortamýnda konuyla ilgili bazýmetinler görmüþtüm. Bu sebeple Miller'dan baðýmsýz olarakyazmam daha doðru olacaktýr.Sosyal paylaþým sitelerinin (SPS) bireysel ve toplumsaldeðerlerin yitirilmesine zemin hazýrladýðý fikrine katýlýyorum.Toplumsal ve bireysel deðerler zamanla deðiþen dönüþenolgulardýr. Bu deðiþim ve dönüþümün SPS üzerinden deolmasý gerekir/normaldir. Fakat, SPS'lerin kaynaklýk ettiðideðiþim kendinden öncekilerden farklýdýr. SPS'ler bireyinkendine özel bir mahremiyet evreni inþa etmesine imkanvermektedir. Birey bu evrenin sýnýrlarýný kendisi belirlemekte;bu özel alana kimin girip kimin çýkacaðýna kendisi kararvermektedir. Dolayýsýyla, birey kendi mahremiyet evreninintanrýsý oluyor ve kurallarýný kendi koyuyor. Kendi alemindeutanma duygusunun mevcudiyetini veya sýnýrlarýný kendibelirlemiþ oluyor.

Bireyden yana bakýldýðýnda, o, kendine göre norm dýþý birtutum içinde olmuyor ve yaptýðý/yaþadýðý þeyin meþruiyetinievveliyatýnda inþa etmiþ oluyor. SPS’ler yeni bir anlamevreni demek. Yeni bir anlam evreninde sabýk deðerlerengelleyici iþlev görürler. Bu sebeple, terk edilmelidirler.Birey kendi normunu kendi koyduðu bir alemde, utanmanýnbir norm olup olamayacaðýna kendi karar vermesi sebebiyle,normale göre utanmaz hale gelebiliyor. Utanmanýn olmadýðýbir yerde pek çok deðerin deðer olarak tanýmlanmamasý,bir çok normun norm olmaktan çýkarýlmasý kaçýnýlmaznetice olmaktadýr.

2. Bu alanda bir kýsým olumlu etkileri de olmakla birlikte,SPS’lerin toplumsal hayat ve bireyler arasý iliþkilere olumsuzetkilerinin olduðuna dair fikir beyan etmek istiyorum.Özellikle, aile sýcaklýðýný ve en yoðun bir þekilde aile içindeyaþanan birincil iliþkileri yok seviyesine indiren, elekronizeeden ve hem de sanallaþtýran bir etki yapmaktadýr. Busebeple aileden örnek vererek bu soruya cevap vermekistiyorum. Aile içinde, ayný evde ve hatta ayný odanýn içindebirinin elinde cep telefonu, bir diðerinin elinde dizüstü

their opening the way for the formation of a publicagora for the individuals who have the same sensitivity.

The negative side, on the other hand, is the abolishmentof the stance of principles, because the 'God and thedevil are synchronized in social media'.

Sezai ESEN / Educationalist – Activist

A lot of people, who walk around with a sour faceoutside, can be very happy and joyful people in socialmedia. They are the nice side of the coin. Unfortunately,there are also some people who can reveal theirsuppressed feelings easily by means of fake profilesin the social media.

1. The social networking sites have been one of risingand the peak phenomena of our times. Let's take a

quick look around us; friends, brothers and sisters,mothers, fathers, teachers, and so on. Almost everyonehas an account in social networking sites. Of course, I

also have an account in social media, since I can writethis article and comment about this subject. The socialnetworking sites have many features, but if I come to

the addressed point of the embarrassment, "partiallytrue, partially falls”, I would say. “Making beingashamed forgotten” is outbalanced for me. Many people

have registered to the social network sites to use in thedirection of their purposes. The personal objectives canbe stated as sharing the thoughts, videos, pictures, andmusic. Now, we have been also considering institutional

and community dimensions; the official pages of manypublic institutions in the social media can be a goodexample. Since the sense of embarrassment is an private

feeling, the personal assessment of this feeling wouldbe more friendly. People are able to express their feelingand thoughts to each other comfortably, whom they

cannot state in real life face to face. They hide behindthe social media under the name of a sense of self-confidence. The cases of spotlighting oneself and the

judgments of both admiration and being admired,specifically, have been increasing the amount of usagein social media. A lot of people, who walk around with

a sour face outside, can be very happy and joyful peoplein social media. They are the nice side of the coin.


bilgisayar Facebook’ta karþýlýklý konuþan/yazýþan/iletiþen/anlaþan aile fertleri gözlemledim. Buna benim ailem dedahildir.Ellerinde cep telefonu, Ipad, dizüstü bilgisayar veya baþkabir bilgisayarla saatlerce birbirinden kopuk bir þekilde aynýodanýn veya ayný evin içinde yaþayabiliyorlar. Bu, birzamanlar televizyonun yaptýðýndan daha fazla bireyi kendiköþesine sokmakta, onu diðerinden ayrýþtýrmaktadýr.Televizyon en azýndan arada bir, seyredilen nesne üzerindende olsa birbiriyle konuþmaya sebep olabilecek görüntü veyasesler de veriyordu. SPS’lerde bu durum, arada sözolmaksýzýn bir sanal paylaþýma indirgenmiþ durumdadýr.Bu sanallýk hayatýn kendisini de sanallaþtýrmaktadýr. Çarpýcýbir örnek olarak, benim küçük kýzýma bir bardak su ikrametmesi için yalvar yakar olurken, kendisi benim cep telefonumüzerinden sanal alemde birkaç lokanta iþletiyor. Fakat,fecaatin farkýnda bir aile olarak düzeltme adýmlarýný atmayaba þ lad ý ðýmý z ý da sö yl emeden g eçmeyey im.. .

YUSUF ZÝYA GÖKÇEK / Editör (Dünya Bülteni)

Sosyal medyadaki normlar liberal bir özgürlük vaadiyleaçýmlanabildiði için ilke gibi sabitelerin evrilmesi gerekiyor.Sosyal medya kullanýcýyý buna i cbar ediyor .

1. Sosyal paylaþým sitelerinin utanma kavramýný revizeederek farklýlaþtýrdýðýný düþünüyorum. Kiþilerin daha öncekizamanlarda teþhir edemeyecekleri oranda teþhir etme imkaný,özel paylaþýmlarýný kamusallaþtýrdýklarýný, iliþkilerini duyurmaadýna sosyal medyayý araçsallaþtýrdýklarýný, reel bir profildenziyade görünmek istedikleri kurgusal bir kimliði tercihetmelerinin önü açýlýyor. Utanmanýn tonu ilkesel bir zeminiolan cemaat, cemiyet tipi örgütlenmelerin ya da bireyinkýrmýzý çizgilerinin kaybolmasý kabulüyle sosyal medyadavarolabiliyorlar. Sosyal medyadaki normlar liberal birözgürlük vaadiyle açýmlanabildiði için ilke gibi sabitelerinevrilmesi gerekiyor. Sosyal medya kullanýcýyý buna icbarediyor.

2. Olumlu yönü ayný duyarlýlýða sahip olan insanlara kamusalbir agora oluþumunun önünü açmasý, olumsuz tarafý isesosyal medyanýn vaadiyle ilkesel duruþun ilgasý. Çünküsosyal medyada ‘tanrý ve þeytan eþitleniyor’


SEZAÝ ESEN / Eðitimci - Aktivist

Dýþarýdaki hayatta somurtarak gezen birçok insan sosyalpaylaþým sitelerinde gayet mutlu mesut biri olabiliyor.Bunlar iþin güzel tarafý... Bir de açýlan sahte profiller ilebastýrýlmýþ duygularýný açýða rahatça vurabilen kiþiler neyazýk ki var.

1. Günümüzün bir anda yükselen ve hatta tavan yapangörüngülerinden biri de sosyal paylaþým siteleri. Etrafýmýzahýzlý bir þekilde göz atalým; arkadaþlarýmýz, kardeþlerimiz,annelerimiz, babalarýmýz, öðretmenlerimiz vb. Neredeyseherkesin bir sosyal paylaþým sitesinde hesabý var. Bu yazýyýyazabildiðim ve bu konu hakkýnda yorum yapabildiðimiçin tabii ki benim de bir hesabým var. Sosyal paylaþýmsitelerinin birçok özelliði mevcut ama bahsedilen utanmanýnunutulmasý konusuna deðinecek olursam; “kýsmen doðru,kýsmen yanlýþ” diyebilirim. “Utanmayý unutturuyor” yinede bana göre biraz aðýr geliyor. Amaçlarý doðrultusundakullanmak için birçok insan sosyal paylaþým sitesi üyesikonumunda. Bu amaçlar; düþüncelerini paylaþmak,fotoðraflarý paylaþmak, video, müzik yayýmlamak bireyselkonumda olanlarýný oluþturuyor. Artýk, iþin bir de kurumsal,topluluk boyutu taraflarý da göz önünde; birçok kamukurumunun sosyal paylaþým siteleri üzerinde kendisayfalarýnýn bulunmasýný örnek verebilirim. Utanma özelbir duygu olduðu için bireysel bir deðerlendirme dahasamimi olacaktýr. Kiþiler gerçek hayatta yüzyüze birbirlerinesöyleyemediklerini o kiþi ile karþý karþýya olmadýðý için rahatbir þekilde ifade edebiliyor, bir anlamda özgüven adý altýndasosyal paylaþým sitesinin arkasýna sýðýnýyor. Asýl amaç kendiniönplana çýkarma, beðenme, beðenilme gibi yargýlar da sosyalpaylaþým sitelerinde kullanýmý inanýlmaz derecede artýrýyor.Dýþarýdaki hayatta somurtarak gezen birçok insan sosyalpaylaþým sitelerinde gayet mutlu mesut biri olabiliyor. Bunlariþin güzel tarafý... Bir de açýlan sahte profiller ile bastýrýlmýþduygularýný açýða rahatça vurabilen kiþiler ne yazýk ki var.Toplum normlarýnýn engellemesine neden olduðu birçokkötü davranýþ bu sayede sergilenebiliyor. Sonuç olarakherkes için deðil ama bir kýsým insanlar için utanmaunutuluyor diyebilirim. Bu olumsuz grup için sosyal paylaþým

Unfortunately, there are also some people who canreveal their suppressed feelings easily by means of fakeprofiles in the social media. A set of adverse behaviors,which lead to the prevention of community norms canbe exhibited in this way. As a result, I would say thatthe sense of embarrassment/shame might be underminedin the eyes of some people, not for everybody’s.Criticizing the people in a while, who use the socialnetworking sites, without differentiating them fromthose who use it inappropriately would be unfair.

2 . I image the social life before the use of social mediawas not that common, there had been a lot of frownpeople outside. Social networking sites have becomevery common, but the situation still has not changed.People show negative attitudes in outside, in inverseproportion to the rapid development of communication.There is a relaxed atmosphere on the Internetenvironment, due to its preventing the confrontation ofpeople with each other. It gives comfort to state moredaring ideas. I have been observing the increase of thedistance among the people in social life through theuses of social networking sites. Let’s take the individualinto account; when communication or the personalrelationships develop and strengthen by means ofconveying messages over the Internet or sending smilingobjects; I think that they must be in an upper level. Ifwe look at the positive side, people can be informedwith each other about anything else. If we pass on thenegative side, the most valuable to me is sitting acrosseach other and drinking a cup of tea, as well as theaccompaniment chat to this situation. This value isunfortunately dying every day.

YALÇIN ARI / TV Program Producer and Consultant (TRT)

People no longer meet each other in the streets; ratherthey do so and keep in touch with each other in thesocial media, as well as get to know and marry or killeach other in social media.

1. The phenomenon we call social media is actually theside of the streets on the Internet. Neither its speed canbe stopped nor can the flow of information be restrictedcompletely. If we assess today’s change with our previous

perceptions, we may only perceive the transformation

of values, or the chance, merely deficiently. However,we can also perceive this case as a great improvement

on the basis of people’s acknowledgment and expansionof their horizon; only if we can view from the perspective

of catching the time and understanding of it, as well as

from the idea of the creation of the history based on thepresent time. The individuals that make up today's

virtual streets prefer to keep the values alive, which

make them happy, or to transform the existing one intothis direction, rather than the values, which give the

sense of embarrassment to them. Now, the things inthe virtual world determine the streets qualitatively,

instead of the things in the streets and their influence

on the virtual world. It is possible to indicate that bothof the structures are kind of homogeneous, without

disconnecting too much. Therefore, the meaning of

individual freedom has been transformed. Catching thetime; the case comes into play precisely at this point.

“The social media tools such as Facebook and Twitterdestroy the social values and the sense of embarrassment”

we may say with a view, which is out of the date. “The

social values become loose in the sense of making peopleliberated, and a novel history has been created” we

would say when we are exactly able to catch the time.

Of course, this process and transformation have manynegative consequences: however this is the fact that

people are happy and feel identical with the rest of theworld in the self-created virtual streets where they sustain

their lives completely, by plucking the feelings of shame

and so on from the patterns of the society on the planeof humanitarian criteria. We can understand exactly

from the limitlessness and non-compliant of today’s

societies on the basis of the idea of ego-centeredhappiness, from the beginning.

A large number of habits changed with the beginningof the Internet into our lives. An important part of that

change was in our perception of the individuals. The

new areas of media have been consisting day after dayand people have been following the world on the Internet.

The Internet has opened us the new gateways of a socialworld, which includes dozens of different activities.

The key to understanding the relationships between44 SOSYAL PAYLAÞIM SÝTELERÝ SORUÞTURMASI

sitelerini kullanan diðer insanlarý bir anda yermek adaletsizolur.

2. Toplumsal yaþamý sosyal paylaþým siteleri bu yaygýndeðilken düþünüyorum, somurtan birçok insan dýþarýdanefes alýyor. Sosyal paylaþým siteleri yaygýnlaþtý durum yinedeðiþmedi. Ýnsanlar iletiþimin hýzla geliþmesine ters orantýlýolarak dýþarýda daha olumsuz bir tutum sergiliyor. Ýnternetortamý karþý karþýya gelmeye engel olduðu için bu durumdandoðan bir rahat ortam var oluyor. Bu rahatlýk düþüncelerindaha cesur söylenmesini saðlýyor. Toplumsal yaþamdainsanlar arasýndaki mesafenin sosyal paylaþým siteleri ilebiraz daha arttýðýný gözlemleyebiliyorum. Bireyi ele alýrsak,iletiþim internet üzerinden yazýþmak veya farklý internetifadeleri ile gülücük yollamak bireysel iliþkiyi güçlendiripgeliþtiriyorsa eðer; üst seviyede olmalý diye düþünüyorum.Olumlu tarafýna bakarsak, insanlar birbirleri hakkýndahemen her þeyden haberdar olabiliyor. Olumsuz tarafýnageçersek eðer; bana göre en deðerlisi olan karþýlýklý oturupbir çay içmek ve muhabbet ile bu duruma eþlik etmek pahabiçilemez. Bu deðer ne yazýk ki gün geçtikçe ölüyor.

YALÇIN ARI / TV Program Yapýmcýsý ve Danýþmaný (TRT)

Ýnsanlar artýk sokakta tanýþmak yerine sosyal mecralardatanýþýyor, orada iletiþim içerisine giriyor, oradan tanýþýpevleniyor; ya da birbirini öldürüyor!

1. Sosyal medya dediðimiz olgu sokaðýn internetteki yüzü.Ne hýzý durdurulabilir ne de bütünüyle bilgi akýþýsýnýrlanabilir. Bugünkü deðiþimi geçmiþ algýlarýmýzlaokursak, deðerlerin dönüþümünü; yani bu deðiþimi, saltkötü olarak görebiliriz. Oysa buna zamaný yakalamak veanlamak üzerinden, tarihin bügün üzerinden deyaratýlabileceði fikrinden yola çýkarak bakarsak, insanýnbilgilenmesi ve ufkunun açýlmasý gibi daha bir çok anlamdanasýl büyük bir geliþim olduðunu da görebiliriz. Bugününsanal sokaklarýný oluþturan bireyler, onlara utanma hissiveren deðerlerdense onlarý mutlu eden deðerleri yaþatmayý,ya da varolaný bu yönde dönüþtürmeyi yeðliyor. Artýksokakta olan, sanal dünyayý deðil; sanal dünyada olan sokaðýniteliksel olarak belirliyor. Çok da ayýrmadan bu ikisinin


individuals is, going primarily through getting to know

how the world is on the Internet. First of all, shall weconsider the Internet as a world apart from social life,

or as part of social life? All nodes are solved here. I willnot regard the Internet and the social world as separate

entities. My entire thesis will be built on the integrity

of this world. For this reason, I do not think that thequestion of “how the social media affect the quality of

interpersonal relationships” would be very meaningful,

if we regard this world as a complete entity. It seemsthat a number of problems confronted to us such as

people were meeting face to face more before the Internet,sharing much more time for each other or there were

more intimate and friendly relations. I think all these

undesirable problems can find their answers in theworld, which we call the online world. People have met

each other face to face less now; because they are able

to realize many activities such as the exchangeofinformation, entertainment, playing games as well as

being in contact with people almost in 24 hours. But,these kinds of activities may turn into an integral and

indispensable part of their lives. The traditional

relationship styles were replaced by shorter but moreintense ones. Maybe sometimes based on information,

sometimes the relationships involving negative situations,

but it is often a relationship style that responds to currentneeds of the people. Think of it, the Internet is a planet

and everyone lives on that planet. If we separate it intotwo such as those who live and those who do not, then

ask how the qualities of the relationships get affected;

we enter into an imagination, as if there are two separateworlds. This would result in making false determinations.

There has been not a significant change in the

relationships with the Internet, just the channels changed.People no longer meet each other in the streets; rather

they do so and keep in touch with each other in thesocial media, as well as get to know and marry or kill

each other in social media. The cause of a fight might

be sometimes a matter in mitigation of a murder. Beforethe Internet, people had been contacting with each other

through different mediums. What was changed has

been the medium itself. If playing games make anaddiction, then we could state that the games played

de homojen bir yapý olduðunu söylemek mümkün. Bireyselözgürlüðün anlamý da bu sebepten dönüþmüþ oluyor.Zamaný yakalamak; olgu tam da burada devreye giriyoraslýnda. Yani zamanýn içinden olmayan bir bakýþla “Sosyalmedya araçlarý olan Facebook ve Twitter, toplumsal deðerlerive utanma duygusunu yok ediyor!” diyebiliriz. Zamanýyakaladýðýmýz zaman diyeceðimiz ise, “Toplumsal deðerlerinsanlarý özgürleþtiren anlamda çözülüyor ve yeni bir tarihyaratýlýyor!” olacaktýr. Elbette bu dönüþümün ve sürecinbirçok olumsuz yaný var; ancak þu gerçek ki insanlar, kendiyarattýklarý ve sonra topyekün hayatlarýný orada da yaþattýklarýsanal sokaklarda; utanma ve benzeri duygularý, toplumunkalýplarýndan koparýp insanî kriterler düzlemindeortaklaþtýrarak, hem dünyayla daha özdeþ hem de gayetmutlular. Günümüz toplumlarýnýn sýnýrsýzlýðýný ve“kuralsýzlýðýný” baþa dönerek ve yineleyerek tam da buyüzden birey odaklý mutluluk üzerinden anlayabiliriz.

2. Ýnternetin hayatýmýza girmeye baþlamasýyla birliktealýþkanlýklarýmýzýn büyük bir kýsmý deðiþti. Bu deðiþiminönemli bir kýsmý birey algýlamamýzda oldu. Gün geçtikçeinsanlar dünyayý internetten takip etmekte, yeni medyaalanlarý oluþmaktadýr. Sýnýrsýz ve deðiþik onlarca faaliyetiçeren internet, bize sosyal bir dünyanýn kapýlarýný açýyor.Bireyler arasý iliþkileri anlamanýn yolu, öncelikle internettenasýl bir dünya olduðunu bilmekten geçiyor. Öncelikleinterneti sosyal hayattan ayrý bir dünya olarak mý ele alacaðýz;yoksa sosyal hayatýn bir parçasý olarak mý ele alacaðýz?Bütün düðüm burada çözülüyor. Ben interneti ayrý birdünya, sosyal hayatý ayrý bir dünya olarak ele almayacaðým.Bütün tezimi, bu dünyanýn bütünlüðü üzerine kuracaðým.O yüzden insanlararasý iliþkileri nasýl etkiliyor sorusunun,bu dünyayý bir bütün olarak ele aldýðýmýzda anlamlý olacaðýnýdüþünüyorum. Ýnsanlar internetten önce yüzyüze daha sýkgörüþüyordu, birbirlerine daha fazla vakit ayýrýyordu, dahasamimi daha sýcak iliþkiler vb. onlarca problematik karþýmýzaçýkýyor gibi görünüyor. Ben bütün bu problematiklerin,kendine online dünya adýný verdiðim dünyada cevapbulduðunu düþünüyorum. Artýk insanlar yüzyüze daha azgörüþüyor; çünkü gün içinde neredeyse 24 saat insanlarlailetiþim halinde, bilgi alýþveriþi, eðlence, oyun oynama vb.bir sürü aktiviteyi insanlarla online olarak gerçekleþtirebiliyorlar.


Fakat bu tür, onun yaþamýnýn ayrýlmaz ve vazgeçilmez birparçasý haline dönüþüyor. Geleneksel iliþki tarzlarý yerinidaha kýsa süreli ama daha yoðun bir tarza býrakýyor. Belkibazen enformasyona dayalý, bazen negatif durumlar daiçeren iliþkiler, ama çoðu kez anlýk ihtiyaçlara da cevapveren bir iliþki tarzý bu. Þöyle düþünün, internet bir gezegenve o gezegende herkes yaþýyor. Orada yaþayanlar veyaþamayanlar diye ikiye ayýrýp, iliþkiler nasýl etkileniyor diyesorarsak; sanki iki ayrý dünya varmýþ gibi bir tasavvuriçerisine gireriz. Bu da yanlýþ tespitlerde bulunmamýzaneden olur. Ýnternet ile birlikte iliþkilerde ciddi bir deðiþiklikolmadý. Sadece mecralar deðiþti. Ýnsanlar artýk sokaktatanýþmak yerine sosyal mecralarda tanýþýyor, orada iletiþimiçerisine giriyor, oradan tanýþýp evleniyor; ya da birbiriniöldürüyor! Bazen bir kavga sebebi, bazen bir cinayetihafiletici neden olabiliyor. Ýnternetten önce de insanlar farklýmecralar aracýlýðýyla iletiþime geçiyordu; deðiþen sadecemecranýn kendisi oldu. Oyun oynamak bir baðýmllýkyaratýyorsa, internet öncesinde oynan oyunlar da insanlarýbaðýmlý yapýyor, çeþitli sosyal facialara neden oluyordu.Türü ne olursa olsun, internet öncesinde yaptýðýmýz herþeyi þu an internette yapýyoruz.

before the Internet had been making people addicted

and causing various social disasters. Everything we doin the Internet at the moment was actually the things,

no matter which types; we did before the Internet.

Seçme hakkým olsaydý, herkesinbiribiriyle yüzyüze iliþki kurmasýnaimkân verecek, dolayýsýyla da sosyalpaylaþým sitelerine gerek duyulmayacakkadar küçük bir topluluðun üyesi olarakyaþamak isterdim.

Alper Görmüþ

sosyal paylaÞim sÝtelerÝ soruÞturmasi · contents is it social networking or...

Documents