socrates -...
TRANSCRIPT
Ngáy cuói trong cíai
SocratesPlato
CK .0000065764
■i Alpha )■ Jtolpnpboote'
P l a t o
Bán Viét van cüa Dó Khánh Hoan
NH A XUÁT BÁN TH É GIÓI
D i' täng
Trän Duy Cang, Trän Dinh Nguyen, Max Huy England,
Dö Chi Luän Lin gid tnlöc den tdc phdm mdc mac
rSi cdt giü cdn thän nhu ky niim thän thtMng.
Muc l u c
Cùng djch già....................................................................7
Lòi nói dàu.......................................................................10
N g à y c u o i t r o n g d ò i s o c r a t e s .............................15
Socrates - Ngày cuoi trèn tran gian...........................16
Euthyphro........................................................................49
Apologia (Bién giài)....................................................... 97
C rito............................................................................... 169
Phaedo........................................................................... 203
N g Ay c u ò i t r o n g d ó i VO
S o c r a t e s
C Ù N G D I C H G I À
Lich sii Vàn hoc Anh, tâi bàn lân 2, 1969, 1995
Chân dung chàng nghé si tré (A Portrait of the Artist as
a young man, J. Joyce), 1969
Khâi niêm vê ngôn ngûf & thi phâp Anh, tâi bàn lân 3,
1971-1973.
Bi kich Hamlet (Hamlet, W. Shakespeare), 1973 7
Thd Rabindranath Tagore (lòi dâng, tâm tinh hién dâng,
tàng vât), tâi bàn lân 12, 1969-1999, Linh mue Ân Düc
pho nhac Ldi tôi ca (CD 13 bài), Hôi Bào TrçJ Dan Viçn
Thânh Mau Thiên PhUdc, P.O. Box 2008 Santa Ana CA
92707 USA.
Khung trdi nhô hep (The Painted Veil, S. Maugham),
1970
Cây dàn Mien Diên (Biruma no Tategoto, Takeyama
Michio), tâi bàn. lân 6 , 1970-1997
Tiëng hât luong tâm (To Kill a Mockingbird, Harper
Lee), 1975
Truyên ngan Chekov, tâp I, 1975
Nông trai Süc vât (Animal Farm, G. Orwell), tâi bàn lân 3, 1975, 1984, 1990
William Shakespeare: cuôc ddi & tàc pham, 1993
Vân hoc Brazil, 1997
DUòng Ky Niêm (Rue Deschambault, Gabrielle Roy),
1997
Pl
at
o
Hoa trong vtfòn (20 truyèn ngàn phóng tàc 20 kich
pham W. Shakespeare), 1999
Dòn Quy-Xót (Don Quijote de la Mancha, M. de
Cervantes), 2003
Tùy but Chàu My La-tinh (nguyèt san Khdi Hành xuàt
bàn), 2008
Iliad, trtfòng ca Homer, Ba Vi xuàt bàn, 2008
Odyssèy, trtfòng ca Homer, Hoc Vièn Còng Dàn
(ICEVN) xuàt bàn, 2010
Cpng Hòa (Politela, triét phàm cùa Plato), Hoc Vièn
Còng Dàn xuàt bàn, 2012
CÒNG TÀC v ó i N g u y é n T i/Òn g M in h
c h u yè ’n n g C t ié u THUYÉT N h à t BÀN:
Kim Càc Ttf (1970, 1990, 1996), Tiéng Sóng (1970,
1998), Chiéu hòm lò chuyén (1971, 1998), Càm Sàc
(1972), Khàt vong yèu dtfòng (1973) cùa Mishima
Yukio; Noi lòng (1971, 1999, 2008, 2012), Gói cò
(1972), Ành sàng & Bóng tói (1972), cùa Natsume
Soseki; Tiéng nùi (1970), Ngàn cành h^c (1971), Xtf
tuyét (1972), cùa Kawabata Yasunari; Ngtfòi dàn bà
trèn con càt (1973), Btfc dja dò bi hùy (1973) cùa Abe
Kóbò; Là sinh món (1974) cùa Akutagawa Ryuno-
suke; Kinh nghipm cà nhàn (1974), Tiéng hàt àm thàm
(1974) cùa Oe Kenzaburó; Lùa dóng (1974) cùa Óoka
Shóhei; Con trùng & Tarn ma (1973) cùa Tanizaki
Junichiró; Mtfa dèm (1972) cùa Ibuse Masuji; Bàc si
phu nhàn (1971) cùa Ariyoshi Sawako.
Phaedo ké chuyên cái chét, cái
chét riêng lé, cái chét cà nhân,
cài chét thiidng tâm, do là cái
chét cùa Socrates, lào phu tuoi
that thâp co lai hy vïnh biêt côi
dpi càch nay hai ngàn bon tràm
näm. Nhüng chuyên âm dUdng
dèi ngà, chuyçn chia tay vinh
viën là cd hôi mong manh dé di/a
ra luân thuyét khàc hân vé ván
nan nhân sinh không hé co câu
trà ldi cho moi ngtfPi cùng hay.
Vi sau khi nói càm nghï, sau khi lot mât na khiép dàm
phù thuy s Ci dung che dây hinh tupng tü biêt sinh ly và
khâng djnh linh hón con ngi/Pi bat tü, bât diêt, Socrates
thàn nhiên don nhân tàng pham ngi/Pi dpi dêu sp.
VPi ông chét là loi vào triét hoc, loi dán tpi côi bât tü,
chét và triét hoc thé hipn viçc làm ttfdng ta viçc làm cüa
giai nhân Penelope trong trifdng ca Odyssêy, thâo gô
nhüng gì cuôc dpi két dêt, giài thoât linh hón khôi quên
läng bân thàn.
Không thé doc doi thoai này nhü doi thoai khâc. Không
chùng kién cuôc chuyên trô, không hipn diên giây phût
cuoi cùng su phu di vào côi vô biên, Plato dira cà hai
lên mùc hiên thuc truyén càm hiém cô so vPi thuc tai
Neh sü. Ngày mai Socrates không con nûa, nhtfng ông
hiçn diçn nhií bao gip và ton tai mài mài.
L Ö I N Ó I DÁU
B o n dói thoai xuát hièn cùng lúe trong Ngày
cuoi trong d&i Sócrates là do tat cà dèu có tính cách
tiéu su', ké chuyèn dòi mot rigirò! Qua dó Plato
trao dòc già bùc tranh hoàn chinh ve Sócrates con
ngiròi thirc su-, song dòc già cùng có thè mènh danh
Sócrates con ngiròi ly tiròng. Trong dòi thoai thù
nhàt, thù- hai và thù ba dòc già khòng biét òng có ké
lai nguyèn si lò-i Sócrates nói hay khòng, song dòc
già thày rò ràng òng tìm càch dira ra triròc mat dòc
già Sócrates bäng xtrong bang thjt, phong thài dinh
dac quen thuòc, cung càch vàn hói có vé phù dinh,
tàc phong nhà nhàn, lich su', khau khi trào long, mia
mai và muc dich luán ly, dao difc thám nhäp. Trái
lai, trong Phaedo, dòc già nhìn Sócrates con ngiròi
lich su* khi con nguò-i dó bién hình thành con nguò'i
triét ly, triét già ly tiróng, mau ngu-òi dién hình tièu
biéu triét hoc duy linh hoäc duy tàm, tir tiróng cua
òng dà phàt trién trong tàm tri Plato.
Euthyphro xuàt hièn triró-c tièn theo thù tir.
Nói dung cho dòc già tháy Sócrates là thày giào,