social sciences vol 4, issue: 19 studies journal ... · social sciences studies journal...

Social Sciences Studies Journal (SSSJournal)

Web Adress : www. sssjournal.com / e-mail : [email protected]

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL

(SSSJournal)

Vol 4, Issue: 19 Publication Date: 05-30/06/2018

ISSN:2587-1587

G E N E R I C P A G E www.sssjournal.com [email protected]

Disciplines Economics and Administration, Tourism and Tourism Management, History, Culture, Religion, Psychology, Sociology, Fine

Arts, Engineering, Architecture, Language, Literature, Educational Sciences, Pedagogy & Other Disciplines in Social Sciences Frequency

January, February, March, April, May, JUNE, July, August, September, October, November, December

International Refererd &Indexed / Open Access E-Jornal

Editor Associate Professor Dr. Sehrana KASIMİ

Social Sciences Studies Journal (SSSJournal) is a INTERNATIONAL and REFEREED e-journal. Journal of Social Sciences is social science journal. You can send posts by new member record via the journal web page, and take a part in broadcast and / or arbitration committees. We would like to express our honor to work with you, our esteemed academics.

Social Sciences Studies Journal (SSSJournal) publishes original scientific articles, symposium, panel and scientific study outputs. Furthermore, symposium reports can be published, if not published anywhere.

However, authors are responsible for any obstacles for their works. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal) has the intellectual property rights of any published material. Anything published in the journal can not be published in anywhere except from the ones which has the permission of the journal.

Any judicial, economic and ethical responsibility of the published materials are under the authors’ responsibility. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal) will not accept any responsibility.

mailto:www.%20sssjournal.com

mailto:%[email protected]



JOURNAL ADMINISTRATION Editor Associate Professor Dr. Sehrana KASIMİ Disciplines Editor Professor Jean-Marc TROUILLE Economics Bradford University Professor Ekaete EFRETUEI Business Administration Keele University Professor Fatos UKAJ Econometrics Prishtina University Professor Shpresa HOXHA Labour Economics Prishtina University Associate Professor Beyhan ZABUN Philosophy Gazi University Professor Dharm BHAWUK Community Psychology Hawaii University Professor Oya AYTEMİZ SEYMEN Management and Organization Balıkesir University Professor Mieczysław W. SOCHA International Advisory Board Warsaw University Professor Mustafa TALAS Sociology Omer Halisdemir University Professor Fazlı ARSLAN Theology and Religious Sci. Istanbul University Associate Professor Dr. Fikret SOYER Sports Science Sakarya University Professor Haluk ALKAN Public Administration Marmara University Associate Professor Dr. Namık Kemal ŞAHBAZ Science Education Mersin University Professor Nauşabayeva HEKIMOGLU International Relations Bitlis Eren University Professor Ramazan ERDEM Healthcare Management Suleyman Demirel University Assistan Prof.Dr. Ipek KROM Marketing Beykent University Foreign Language Linguist Lecturer Gulsum Vezir Oguz Istanbul Gelisim University Index Supervisor Exp. Zahide AKDOĞAN Kahramanmaras Sutcu Imam University

ADVISORY BOARD Professor Abdullah OKUMUS Istanbul University / TURKEY Professor Abdulhamit SINANOGLU Kahramanmaras Sutcu Imam Universty / TURKEY Professor Ahmet SENGONUL Cumhuriyet University / TURKEY Professor Ali AKSOY Inonu University / TURKEY Professor Ali AZAD United Arab Emirates University / UNITED ARAB EMIRATES Professor Askar CHOUDHURY Illinois State University, Illinois / USA Professor Belkıs OZKARA Afyon Kocatepe University / TURKEY Professor Bunyamin AKDEMIR Inonu University / TURKEY Professor C. Gazi UCKUN Kocaeli University / TURKEY Professor Canan CETİN Marmara University / TURKEY Professor Chunxing FAN Tennessee State University / USA Professor Dharm BHAWUK Hawaii University / HAWAII Professor Dragana RADICIC Lincoln University / UNITED KINGDOM Professor Ekaete EFRETUEI Keele University / UNITED KINGDOM Professor Elvira BOLAT Bournemouth University / UNITED KINGDOM Professor Emmy INDRAYANI Gunadarma University / ENDONEZYA Professor Ercan OKTAY Karamanoglu Mehmetbey University/ TURKEY Professor Fatos UKAJ Prishtina University / KOSOVA Professor Fazlı ARSLAN Istanbul University / TURKEY Professor Feyzullah EROGLU Pamukkale University / TURKEY Professor Fusun ÇINAR ALTINTAS Uludag University / TURKEY Professor Gulay BUDAK Dokuz Eylul University / TURKEY Professor Harun ARIKAN Cukurova University / TURKEY Professor Hasan TUTAR Sakarya Universty / TURKEY Professor Himmet KARADAL Aksaray Universty / TURKEY Professor Ipek DEVECI KARAKOC Dokuz Eylul University / TURKEY Professor Isidora KOURTI Regent's University / UNITED KINGDOM Professor Ismail BAKAN Kahramanmaras Sutcu Imam Universty / TURKEY Professor Jayesh KUMAR Indira Gandhi Institute of Development Research / INDIA Professor Junaid M.SHAIKH Curtin University of Technology / MALAYSIA Professor Katia Zhivkova MIHAILOVA Univ. of National and World Ec. Sofya / BULGARIA Professor Kayhan TAJEDDINI Lund University / SWEDEN





Professor Lutfiye OZDEMIR Inonu Universty / TURKEY Professor Mahir FISONOGLU Cukurova University / TURKEY Professor Marek GRUSZCZYNSKI Warsaw School of Economics Warsaw /POLAND Professor Mbodja MOUGOUÉ Wayne State University / USA Professor Mehdi TEHRANI Columbus State University / USA Professor Meltem ONAY Celal Bayar University / TURKEY Professor Mevlüt KARAKAYA Gazi University / TURKEY Professor Mieczysław W. SOCHA Warsaw University / POLAND Professor Milind SATHYE University of Canberra / AUSTRALIA Professor Mohga BASSIM Buckingham University / UNITED KINGDOM Professor Muhsin KAR Yildirim Beyazit University/ TURKEY

Professor Murat CANITEZ Omer Halis Erdemir University/ TURKEY Professor Mustafa PAKSOY Kilis 7 Aralik University / TURKEY Professor Nalan AKDOĞAN Baskent University/ TURKEY Professor Nor Asiah ABDULLAH Multimedia University / MALAYSIA Professor Oya AYTEMİZ SEYMEN Balıkesir University/ TURKEY Professor Partha SARKAR The University of Burdwan / INDIA Professor Pınar SURAL OZER Dokuz Eylul University / TURKEY Professor Rahmi YAMAK Karadeniz Thecnical University / TURKEY Professor Recep KOK Dokuz Eylul University / TURKEY Professor Sabahat BAYRAK KOK Pamukkale Üniversity / TURKEY Professor Semra GUNEY Hacettepe University / TURKEY Professor Serap CABUK Cukurova University / TURKEY Professor Sharon THACH Tennessee State University / USA Professor Singh MANJARI Indian Institute of Management / INDIA Professor Steve LETZA Bournemouth University / UNITED KINGDOM Professor Ugur YOZGAT Istanbul Kultur University / TURKEY Professor Vaidas LUKOSIUS Tennessee State University / USA Professor Ymer HAVOLLI Prishtina University / KOSOVA Professor Yu-Feng LEE New Mexico State University / USA Professor Yusuf KARAKILÇIK Inonu University / TURKEY

PUBLICATION BOARD Professor Adnan CELIK Selcuk University / TURKEY Assistant Professor Dr. Ali APALI Mehmet Akif Ersoy University / TURKEY Associate Professor Dr. Ali Cuneyt CETIN Akdeniz University / TURKEY Professor Ali OZDEMIR Dokuz Eylul University / TURKEY Assistant Professor Dr. Alper TAZAGUL Kafkas University / TURKEY Assistant Professor Dr. Aykut EKIYOR Gazi University / TURKEY Assistant Professor Dr. Ayhan KORKULU Ataturk University / TURKEY Assistant Professor Dr. Aykut SARKGUNESI Bulent Ecevit University / TURKEY Assoc. Professor Dr. Ayşe Nazlı AYYILDIZ UNNU Ege University / TURKEY Assistant Professor Dr. Barıs AYTEKIN Kirklareli University / TURKEY Assistant Professor Dr. Bengu HIRLAK Kilis 7 Aralik University / TURKEY Assistant Professor Dr. Banu TANRIOVER Osmaniye Korkut Ata University / TURKEY Assistant Professor Dr. Betul ALTAY TOPCU Erciyes University / TURKEY Assist. Prof. Dr. Burcu Ozge OZASLAN CALISKAN Istanbul University / TURKEY Assistant Professor Dr. Burhanettin COSKUN Osmaniye Korkut Ata University / TURKEY Assistant Professor Dr. Bilal SOLAK Sirnak University / TURKEY Associate Professor Dr. Birol Mercan Necmettin Erbakan University/ TURKEY Associate Prof. Dr. Bulent OZ Osmaniye Korkut Ata University / TURKEY Professor Cetin BEDESTENCI Cag University / TURKEY Assistant Professor Dr. Deniz AKGUL Ahi Evran University / TURKEY Assistant Professor Dr. Dilek PENPECE Science and Technology University / TURKEY Associate Professor Dr. Duygu KIZILDAG Izmır Democracy University / TURKEY Associate Professor Dr. Dundar KOK Pamukkale University / TURKEY Assistant Professor Dr. Ediz GURIPEK Tokat University / TURKEY Associate Professor Dr. Emel BAHAR Mersin University / TURKEY Assistant Professor Dr. Elif SIMSEK OZKAN Erciyes University / TURKEY





Professor Esin KUHEYLAN Dokuz Eylul Üniversity / TURKEY Assist. Professor Dr.Evrim MAYATURK AKYOL Izmir Katip Celebi University / TURKEY Assist. Professor Dr. Fatma Nur YORGANCILAR Selcuk University / TURKEY Associate Professor Dr. Fahri TURK Trakya University / TURKEY Associate Professor Dr. Fikret SOYER Sakarya University / TURKEY Professor Gonul BUDAK Dokuz Eylul University / TURKEY Associate Professor Dr. Gul KAYALIDERE Calal Bayar University / TURKEY Assistant Professor Dr. Gul Tugba DAGCI Yalova University / TURKEY Assistant Professor Dr. Gulsen GERSIL Calal Bayar University / TURKEY Assistant Professor Dr. Gulsum Vezir OGUZ İstanbul Gelisim University / TURKEY Assistant Professor Dr. Halil Ibrahim AYDIN Batman University / TURKEY Associate Professor Dr. Haluk DUMAN Aksaray University / TURKEY Associate Professor Dr. Hasan GÜL Ondokuz Mayis University/ TURKEY Associate Professor Dr. Hatice Hicret OZKOC Mugla Sıtkı Kocaman University / TURKEY Professor Harun BAL Çukurova University / TURKEY Associate Professor Dr. Hasan Huseyin CALI Bayburt University / TURKEY Assistant Professor Dr. Hayriye SENGUN Bayburt University / TURKEY Assistant Professor Dr. Huseyin TEZER Bilecik Seyh Edipali University / TURKEY Associate Professor Dr. H.Secil FETTAHLIOGLU Kahramanmaras Sutcu Imam University / TURKEY Associate Prof. Dr. Koray KAYALIDERE Calal Bayar University / TURKEY Associate Professor Dr.Mehmet INCE Mersin University / TURKEY Associate Professor Dr. Mehmet Ferhat OZBEK Gumushane University / TURKEY Associate Professor Dr. Melih OZCALIK Calal Bayar University / TURKEY Assistant Professor Dr. Muhammed SAYGIN Mersin University / TURKEY Associate Professor Dr. Mustafa AY Selcuk University / TURKEY Associate Professor Dr. Mustafa Fedai CAVUS Osmaniye Korkut Ata University / TURKEY Professor Mustafa TASLIYAN Kahramanmaras Sutcu Imam University / TURKEY Associate Professor Dr. Morsheda HASSAN Grambling State University / USA Associate Professor Dr. Namık Kemal ŞAHBAZ Mersin University / TURKEY Assistant Professor Dr. Nazan SAHBAZ KILINC Kirikkale University / TURKEY Assistant Professor Dr. Nicolin AGALLIJA Bayburt University / TURKEY Assistant Professor Dr. Noyan AYDIN Dumlupinar University / TURKEY Associate Professor Dr. Nuran AKSIT ASIK Balikesir University / TURKEY Assistant Professor Dr. Nurullah KAYA Bayburt University / TURKEY Associate Professor Dr. Nuri BALTACI Gumushane University / TURKEY Associate Professor Dr. Olca SURGEVIL Dokuz Eylul University / TURKEY Associate Prof.Dr. Orhan ERCAN Kahramanmaras Sutcu Imam University / TURKEY Assistant Professor Dr. Ozlem YASAR UGURLU Gaziantep University / TURKEY Assistant Professor Dr. Sahin CETINKAYA Usak University / TURKEY Associate Professor Dr. Salih YEŞİL Kahramanmaras Sutcu Imam University / TURKEY Assistant Professor Dr. Sara ONUR Kirikkale University / TURKEY Assistant Professor Dr. Selcen KÖK Kahramanmaras Sutcu Imam University / TURKEY Assistant Professor Dr. Serkan KEKEVI Gaziosmanpasa University / TURKEY Assistant Prof. Dr. Setenay SEZER BABALIOGLU Dogus764 University / TURKEY Assistant Professor Dr. Sibel SU ERSOZ Kırıkkale University / TURKEY Assistant Professor Dr. S. Mustafa ERSUNGUR Ataturk University / TURKEY Professor Dr. Tahir AKGEMCI Selcuk University / TURKEY Assistant Professor Dr. Yavuz AKCI Adıyaman University / TURKEY Associate Professor Dr. Zubeyir TURAN Omer Halisdemir University / TURKEY





INTERNATIONAL REPRESENTATIVE Professor Askar CHOUDHURY Illinois State University, Illinois / USA Professor Chunxing FAN Tennessee State University / USA Professor Dharm BHAWUK Hawaii University / HAWAII Professor Dragana RADICIC Bournemouth University / UNITED KINGDOM Professor Ekaete EFRETUEI Keele University / UNITED KINGDOM Professor Elvira BOLAT Bournemouth University / UNITED KINGDOM Professor Emmy INDRAYANI Gunadarma University / ENDONEZYA Professor Fatos UKAJ Prishtina University / KOSOVA Professor Isidora KOURTI Regent's University / UNITED KINGDOM Professor Jean-Marc TROUILLE Bradford University / UNITED KINGDOM Professor Jayesh KUMAR Indira Gandhi Institute of Development Research / INDIA Professor Junaid M.SHAIKH Curtin University of Technology / MALAYSIA Professor Katia Zhivkova MIHAILOVA University of National and World Economic Sofya/BULGARIA Professor Kayhan TAJEDDINI Lund University / SWEDEN Professor Marek GRUSZCZYNSKI Warsaw School of Economics Warsaw /POLAND Professor Mbodja MOUGOUÉ Wayne State University / USA Professor Mehdi TEHRANI Columbus State University / USA Professor Mieczysław W. SOCHA University of Warsaw / POLAND Professor Mohga BASSIM University of Buckingham / UNITED KINGDOM Professor Nor Asiah ABDULLAH Multimedia University / MALAYSIA Professor Partha SARKAR University of Burdwan / INDIA Professor Sharon THACH Tennessee State University / USA Professor Singh MANJARI Indian Institute of Management / INDIA Professor Shpresa HOXHA Prishtina University / KOSOVA Professor Singh MANJARI Indian Institute of Management / INDIA Professor Steve LETZA Bournemouth University / UNITED KINGDOM Professor Vaidas LUKOSIUS Tennessee State University / USA Professor Ymer HAVOLLI Prishtina University / KOSOVA Professor Yu-Feng LEE New Mexico State University / USA

INDEXED / LISTED IN

Eurasian Scientific Journal Index (ESJI) International Index Copernicus

ResearchBible (Academic Resource Index) Directory of Indexing and Impact Fact (DIIF)

Advanced Science Index Social Science Research Network (SSRN)

infoBase ındex Directory of Research Journals Indexing (DRJI)

Scientific World Index ( SCIWIN) Scientific Indexing Services (SIS)

General Impact Factor Root Society for Indexing and Impact Factor Service

ISSUU Journal Listings OCLC WorldCat

Active Search Results Engineer (ASR) I2OR Indexing Services & Evaluation of Publication Impact Factor (PIF)

Science Library Index Society of Economics and Development

Cosmos Impact Factor



Vol 4, Issue: 19 Publication Date: 05-30.06.2018 ISSN:2587-1587

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL

(SSSJournal)

C O N T E N T S

Nigâr OTURAKÇI ORBAY

1944-1957 Yaşar Kemal’in Renkler Ve Renklerle İlgili Sözcükleri Kullanımı: Karıncanın Su

İçtiği Örneği

Use Of Color And Words Related With Colors By Yaşar Kemal: An Example Of

Karincanin Su Içtiği

Nur ARAL

1958-1966 Yeniyi Ararken: Bir Yirminci Yüzyıl Fenomeni Olarak Sanatta "Kendine Mal Etme"

Eylemini Fotoğraf Ve Sherrie Levine Üzerinden Okumak

Looking For The New: Reading The Act Of Appropriation In Art As A Twentieth

Century Phenomenon Over Photography And Sherrie Levine

Bahadır OKTAY & Fatma OKTAY

1967-1973 Psikoloji Bilimi Açısından Mesleki Yeterlilik

Professional Competence In Terms Of Psychology

Gülsüm BAŞTUĞ; Irmak UÇAR & Taner YILMAZ

1974-1982 Investigation Of The Level And Social Anxiety Level Of The Individuals In The

Recreation Activities

Rekreasyon Faaliyetlerine Katılan Bireylerde, Yalnızlık Ve Sosyal Anksiyete Düzeyinin

İncelenmesi

Veli DUYAN & Pınar ÖZDEMİR

1983-1994 Boşanma Sürecindeki Çiftlerin Sorun Çözme Becerilerinin İncelenmesi (Ordu İli

Örneği)

Couples Divorce Process Under Investigation Of Problem Solving Skills Of Several

Variables (Sample: Ordu)

Gonca Hülya YAYAN & Burcu KARTAL

1995-2009 Türk Mitolojisinde Yer Alan Sembollerin Ali Ertuğrul Küpeli’nin Eserlerine

Yansımaları

The Reflections The Symbols In Turkish Mythology On Ali Ertuğrul Küpeli's Works

Tuğba TOPCAN & Sena Gürşen OTACIOĞLU

2010-2019 Sahnede Müzik Performansı Sergileyen Öğrencilerin Kaygı Durumunu Etkileyen

Faktörlerin Önem Sıralaması: Ankara İli Örneği

The Order Of Significance Of Factors Having An Impact On Students Who Give Music

Performance On Stage: A Case Study-Ankara Province

Nur BAŞER BAYKAL

2020-2028 Adleryan Terapi Ve Bilişsel Davranışçı Terapi İle Bütüncül Bir Yaklaşım

An Integrative Approach With Adlerian Therapy And Cognitive Behavioral Therapy

Tuğçe ŞANLI

2029-2049 Türkiye’deki Suriyeli Mültecilerin Entegrasyonu: Yeni Bir Yol Haritası

Integration Of The Syrian Refugees In Turkey: A Road Map For The Dimensions Of

Integration

Nevin GÖKSAL

2050-2055 Demir Çağ Dönemi - Çatak Ve Kalecik Toplum Bireylerine Ait Clavikula

Kemiklerinde Rhomboid Fossa Oluşumu

Ron Age Period - Rhomboid Fossa Formation In The Clavicle Bones Of Individuals In

Çatak And Kalecik Society

Yakup ÖZTÜRK

2056-2063 Yerel Halkın Boş Zaman Değerlendirme Alışkanlıklarının Belirlenmesi Üzerine Bir

Araştırma: Çankırı Örneği

A Research On Determination Of Leisure Time Habits Of Residents: A Case Study On

Çankırı

Banu ÇİÇEK KURDOĞLU; Nazlı Mine YURDAKUL & Elif BAYRAMOĞLU

2064-2071 Yeşil Kampüs Yaklaşımının Uzman Değerlendirme Yöntemi İle İncelenmesi

Investigation Of Green Campus Approach With A Special Evaluation Method

Melda AKBABA; Gamze ÖZEL & Fatih YILDIZ

2072-2079 Gastronomi Turizmi Kapsamında Üniversite Öğrencilerinin Kilis Mutfağına Yönelik

Algıları

Perceptions Of University Students Towards Kilis Cuisine In The Context Of

Gastronomy Tourism

Gülbaşak YERLİ

2080-2086

Türkiye’deki Göç Politikaları Ekseninde Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Ve Birleşmiş

Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin Kuruluş Ve Fonksiyonları

Establishment And Functions Of The Directorate General Of Migration Management

And The United Nations High Commissioner For Refugees On The Axis Of Migration

Policies In Turkey

Zhakhangir NURMATOV & Sultanmurat ABZHALOV

2087-2096 Kazak Jırşılık Geleneğindeki İslami Motifler

Islamic Motifs In Kazakh Jirşilik Tradition

Umut BALCI & Medeni AKGÜN

2097-2103 Emine Sevgi Özdamar’ın Mutterzunge Adlı Eserindeki Kalıp İfadeler Ve Türkçe

Çevirisindeki Karşılıkları

Expressions Cited In Emine Sevgi Özdamar's Mutterzunge And Their Meanings In

Turkish Translation

Suzan TEPE YILMAZ

2104-2110 Bedene Bakış: Transhümanist İzler

View To Body: Transhumanist Traces

Hamit ÖNAL

2111-2120 “Bağlama” Konulu Tezlerin Bibliyometrik Analizi (1995-2017)

Bibliometric Analysis Of Thesis On "Bağlama" (1995-2017)

Hakan BİLGÜTAY

2121-2132 Demografik Değişkenler İle Risk Kültürü Arasındaki İlişki:Trc1 Bölgesinde Faaliyet

Gösteren Uluslararası İşletmelerin Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma

The Relationship Between Demographic Variables And Risk Culture: A Research On

The Managers Of International Enterprises Operating In Trc1 Region

Nursal KUMAŞ

2133-2151 Vilâyet Sâlnâmeleri Ve Tuik Verileri Işığında İznik’in İdari Ve Demografik Yapısı

(1870-1950)

The Administrative And The Demographic Structures Of Iznik In The Light Of The

Vilâyet Sâlnâmes And The Tsi Data (1870-1950)

Kıymet YAVUZASLAN

2152-2158 Ekonomideki Tercihlerde, Demografik Farklılıkların Önemi: Davranışsal Ve Deneysel

İktisat Çalışmaları

The Importance Of Demographic Differences On Economic Preferences: Behavioral

And Experimental Economics Studies

Lokman GÖZCÜ & Almedin BRALİC

2159-2173 Yusuf Atılgan'ın “Aylak Adam” Adlı Romanının Yapılarına Göre Cümleler

Bakımından İncelenmesi

The Analysis Of Sentence Structure In Yusuf Atilgan’s Novel "The Loiterer"

Kurtuluş MERDAN

2174-2183 Gümüşhane İlinde İmalata Dayalı Sanayileşme: Pestil Ve Köme İşletmeleri Üzerine

Genel Bir Değerlendirme

Industrialization Based On Production In Gümüşhane Province: A General Evaluation

On Dried Fruit Roll-Up And Churchkhela Businesses

Nahit ÖZDAYI

2184-2192 Elit Sporcuların Yılmazlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Investigation Of The Resilience Levels Of Elite Athletes In Terms Of Some Variables

SOCIAL SCIENCES

STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN:2587-1587)

Economics and Administration, Tourism and Tourism Management, History, Culture, Religion, Psychology, Sociology, Fine Arts,

Engineering, Architecture, Language, Literature, Educational Sciences, Pedagogy & Other Disciplines in Social Sciences

Vol:4, Issue:19 pp.2097-2103 2018

sssjournal.com ISSN:2587-1587 [email protected]

Article Arrival Date (Makale Geliş Tarihi) 07/05/2018 The Published Rel. Date (Makale Yayın Kabul Tarihi) 15/06/2018

Published Date (Makale Yayın Tarihi) 16.06.2018

EMİNE SEVGİ ÖZDAMAR’IN MUTTERZUNGE ADLI ESERİNDEKİ KALIP İFADELER

VE TÜRKÇE ÇEVİRİSİNDEKİ KARŞILIKLARI1

EXPRESSIONS CITED IN EMİNE SEVGİ ÖZDAMAR'S MUTTERZUNGE AND THEIR

MEANINGS IN TURKISH TRANSLATION

Doç. Dr. Umut BALCI

Batman Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, [email protected]

Medeni AKGÜN

Dicle Üniversitesi, Yüksek Lisans Öğrencisi, [email protected]

ÖZ

Emine Sevgi Özdamar’ın Mutterzunge adlı eserinin dilsel analizi üzerine odaklanan çalışmamızın temel araştırma

konusunu, bu eserde kullanılan atasözü, deyim ve diğer kalıp ifadelerin kaynak eserden hedef esere hangi çeviri

yöntemine göre aktarıldığı oluşturmaktadır. Bu bağlamda kaynak eserde kullanılan atasözü, deyim, kalıp ifade gibi

dilsel kullanımlar listelenmiş, bu kullanımların hedef esere hangi çeviri tekniğine göre aktarıldığı betimsel araştırma

yöntemine göre analiz edilmiştir. Analizden elde edilen veriler ışığında, tercih edilen çeviri tekniğinin eserin anlamsal

bütünlüğünü koruması açısından uygunluğu da bu çalışmada tartışılmıştır. Çalışmamızın örneklemini oluşturan

Mutterzunge adlı eser Türk Göçmen Edebiyatı’nın eserlerinden biri olmasından dolayı, çalışmamızda ayrıca Göçmen

Edebiyatının temel özelliklerine, kuşaklar ve temsilcilerine değinilmiştir. 103 sayfadan oluşan Mutterzunge adlı eserde

toplam 180 adet deyim, atasözü ve kalıp ifade kullanımına rastlanmıştır. Bu 180 kullanımın %54,39’unun Sözcüğü

Sözcüğüne Çeviri yöntemine göre hedef dile aktarılması okurda yüksek oranlı bir anlaşılmazlık durumu ortaya

çıkarmaktadır. Çünkü bu çeviri yöntemine göre hedef dile aktarılan dilsel kullanımların hedef dilde karşılıkları tam

anlamını yakalayamamaktadır. Bundan dolayı, edebi çevirilerde kaynak eserde yer alan dilsel ifadelerin hedef dile

sözcüğü sözcüğüne değil de eşdeğer karşılıklarıyla çevrilmesi daha faydalı olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Emine Sevgi Özdamar, Göçmen Edebiyatı, Çeviri Teknikleri, Kalıp İfadeler, Atasözü, Deyim

ABSTRACT

Main research topic of our study which focuses on the linguistic analysis of Emine Sevgi Özdamar work,

Mutterzunge, consists of the translation method by which the proverbs, idioms and other expressions used in this work

were translated to the target work. In this context, linguistic usages such as proverbs, idioms, and expressions used in

the source work are listed and the method of rendition of those usages to the target work and the translation technique

was analyzed according to the descriptive research method. In the light of data obtained from the analysis, the

pertinence of the preferred translation method in terms of preserving the semantic integrity of the work is also

discussed in this study. Since Mutterzunge is one of the major works of Turkish Immigrant Literature, which

constitutes our study, we mentioned the main characteristics, the generations and the representatives of Migrant

Literature in our study. As a result of this study, a total of 180 idioms, proverbs and expressions were found in

Özdamar's work, Mutterzunge, consisting of 103 pages of, we established that the metaphrasing 54.39% of these 180

expressions into the target language resulted in a high level of ambiguity among the readers. Because, the meaning of

1 Bu çalışma Doç. Dr. Umut BALCI danışmanlığında Medeni AKGÜN tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden üretilmiştir. Ayrıca 4-6 Mayıs 2018'de Urfa'da düzenlenen GAP Zirvesi II. Uluslararası PİRİ REİS Dil-Tarih-Caoğrafya kongresinde sunulmuş bildirinin genişletilmiş halidir.

mailto:[email protected]

Social Sciences Studies Journal (SSSJournal) 2018 Vol:4 Issue:19 pp:2097-2103

sssjournal.com Social Sciences Studies Journal (SSSJournal) [email protected]

2098

those expressions which are translated to the target language according to this method, can't give the exact meaning of

those used in the target equivalents. Therefore, it would be more suitable to translate linguistic expressions contained

in the source work into their equivalents in the target language rather than verbatim translation.

Keywords: Emine Sevgi Özdamar, Migrant Literature, Translation Techniques, Expressions, Proverb, Idiom

1. GİRİŞ

Göçmen Edebiyatı bir edebi akım, dönem veya yaklaşım olarak, ortaya çıktığı tarihten günümüze kadar hem

Alman Edebiyatını hem de Türk Edebiyatını doğrudan etkilemiş ve her iki ülkenin edebiyatlarını

biçimlendirmiş bir kavramdır. Bu kavram edebiyatbilimciler ve akademisyenler tarafından çokça

tartışılmıştır. Göçmen Edebiyatı kavramı tam anlamıyla oturmuş, genel geçer bir kavram değildir. Göçmen

ifadesinin siyasi bir boyutu olduğu, bundan dolayı bu ifade yerine daha genel geçer bir kavramın

kullanılması gerektiği üzerine vurgu yapılmıştır. Bu doğrultuda yapılan bilimsel çalışmalar ve kavram arayışı

süresince farklı alternatifler ortaya atılmıştır. Bunların ilki gurbetçi edebiyatı (Ausländerliteratur)

kavramıdır. Gurbetçi edebiyatı kavramı sadece Almanya’da yaşayan Türk göçmenleri değil, tersine orada

bulunan farklı millet ve etnik kökene dayanan herkesi kapsayan bir kavramdır (Rösch, 1992:13). Bu yüzden

gurbetçi edebiyatı kavramı çok tutulan bir kavram olmamıştır. Tartışılan diğer bir kavram ise konuk işçi

edebiyatı (Gastarbeiterliteratur) kavramıdır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya büyük bir ekonomik

krizin içine düşmüş, iş gücünün (eli iş tutabilecek erkekler) büyük bir kısmını savaşta kaybetmişti. İş gücü

açığını kapatabilmek ve ülkenin ekonomisini canlandırmak için Alman hükümeti farklı ülkelerden işçi talep

etme kararı almış, bu karar çerçevesinde İtalya, Yunanistan, İspanya, Türkiyegibi ülkelerden 1955 yılında

başlamak üzere birçok işçi Almanya’ya akın etmiştir (Bkz. Yano, 2007:2; Kocadoru, 1997:2). Pek çok

ülkenin işçileri Almanya’ya kalıcı statüde giderken, sadece Türkiye, Fas ve Tunus’tan giden işçiler geçici

statüsündeydiler (Yano, 2007:3). Sözleşmeye göre, Türkiye’den Almanya’ya çalışmak amacıyla giden işçiler

belli bir süre orada çalışacak, Almanya’nın iş gücü ihtiyacı kapanınca ülkelerine geri döneceklerdi. İki ülke

arasında imzalanan sözleşmenin bu maddesinden dolayı bazı bilim adamları ve edebiyatçılar konuk işçi

edebiyatı kavramını önermişlerdir (Bkz. Kocadoru, 1997:2). Lakin bu kavram da rencide edici anlamından

dolayı (Tekinay, 1997:28; Lange, 1996:6) fazla tutulmamıştır.

İşçilerin Almanya’ya göç edip orada çalışmaya başlamasından kısa bir süre ağır iş koşulları, Alman

kültürüne ayak uyduramama, memleket hasreti gibi temel konulardan ötürü duygusal çöküntü yaşamaya

başlamış, bu duygularını oluşturdukları edebi eserlere yansıtmaya başlamışlardır. Dönemin edebi eserleri

göçmenlerin bu tarz duygularıyla dolu olduğundan dolayı bu dönemin edebiyatı ezilenler edebiyatı (Literatur

der Betroffenheit) olarak adlandırılmıştır. Kısa süreli duygu yoğunluğu üzerine odaklanan bu kavramın da

tutulmaması, Göçmen Edebiyatı (Migrantenliteratur) ve Sürgün Edebiyatı (Exilliteratur) kavramlarını

gündeme getirmiştir. Sürgün Edebiyatı, Almanya’da yaşayan Türklerin edebiyatını karşılayabilecek bir

kavram değildir, çünkü Almanya’da yaşayan Türklerin edebiyatı kendiliğinden, doğal yollarla ortaya çıkan

bir edebiyattır (Kocadoru, 1997:4). Göçmen Edebiyatı kavramı ise göç bağlamında değerlendirilen ve

öğrencisinden tüccarına, sanatçısından işçisine kadar, Almanya’ya göç eden herkesi kapsamaktadır. Rösch

(1992:18) bu edebiyatı öz kültürel etmenlerin etkisinde kalan ve sadece Alman edebiyatı olarak

adlandırılamayacak bir edebiyat kolu olarak görmektedir. Yani Rösch, bu edebiyatı adlandırırken onu Alman

edebiyatından illaki ayırmak gerektiğini ifade etmiştir. Ele aldığımız tüm kavramlar göz önünde

bulundurulduğunda, Göçmen Edebiyatı en sık kullanılan kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.

2. KUŞAKLAR VE KONULAR

Almanya’ya işçi göçünün başlamasından günümüze kadarki zaman dilimi bağlamında Almanya’da eser

veren Türk yazarları üç kuşağa ayrılmaktadır. Her kuşağın konu seçkisi, Alman toplumu ve kültürüne

yaklaşımları ve kullandıkları edebi türler farklılıklar göstermektedir (Öztürk, 2001:3). Birinci kuşak yazarları

Kocadoru (2004:134) göçmen edebiyatının öncüleri olarak ifade etmektedir. Bu yazarlar yaklaşık olarak 60-

65li yıllarda eser yayınlamaya başlamışlardır. Bu kuşağın yazarları (Yüksel Pazarkaya ve Şinasi Dikmen

hariç) eserlerini Türkçe yazmışlardır (Balcı, 2017:60). Eserlerin çok büyük bir kısmı prosa (düz yazı)

türünde olup bu eserlerde ağırlıklı olarak yabancı kültür içinde yaşamanın olumsuz etkileri, ağır iş koşulları,

dil sorunu, memleket hasreti, yalnızlık, toplumdan soyutlanma, memlekete dönüş beklentisi (Balcı, 2017:6)

konuları işlenmiştir. İkinci kuşak yazarların birinci kuşak yazarlarından ayrılan temel özellikleri eserlerini

Almanca yazmalarıdır. Bu kuşağın yazarları iki kültür arasında sıkışık kaldıklarından dolayı benlik (Identität)

sorunu yaşayan yazarlardır ve bu sorunu eserlerine net bir dille yansıtmışlardır. Kuruyazıcı (1990:98) bu

dönem yazarlarının neredeyse tüm eserlerine arada kalmışlık (Dazwischenseins) duygusunun hakim




2099

olduğunu ifade etmektedir. Bu dönemde en sık işlenen konular ise karma kültür, benlik sorunu, entegrasyon,

asimilasyon, arada kalmışlık ve kimlik arayışıdır. İşlenen bu konuları Kocadoru (2003:21) üç soruyla

özetlemiştir: Ben kimim? Nereden geliyorum ve nereye gidiyorum? İkinci kuşak yazarlarının eserlerinde

işlenen konuların alt yapısı bu üç soru etrafında dönmektedir. Üçüncü kuşak önceki kuşaklardan çok farklı

bir çizgide ilerlemiştir. Dönemin yazarları önceki kuşakların duygusal yaklaşımlarını aşmış, Alman

kültürünü yakından tanımış ve içindeki korkuyu atmıştır. Bundan dolayı konu seçkisi de değişmiştir. Önceki

kuşakların yalnızlığı, benlik sorunu, arada kalmışlığı bu kuşakta görülmemektedir (Kocadoru, 2004:135).

Üçüncü kuşak yazarlarının temel amacı Almanlarla ortak yaşam alanı oluşturmak ve bir arada huzur içinde

yaşamaktır.

3. EMINE SEVGI ÖZDAMAR

1946 yılında Malatya’da doğan Emine Sevgi Özdamar, İstanbul ve Bursa’da büyümüştür. Almanya’ya ilk

defa 18 yaşındayken gitmiştir. 1965-1967 yıllarında Batı Almanya’da iki yıl bir fabrikada işçi olarak

çalışmıştır. (Asutay/Çelik, 2015). Daha sonra İstanbul’da bir oyunculuk okulunda 3 yıl eğitim gören

Özdamar, 1976 yılından itibaren tiyatro eğitimi için tekrar Almanya’da yaşamaya başlar. Berlin’deki

Volksbühne’de sahne alan Özdamar, Brecht’in eserlerini sahneleyen Benno Besson ile birlikte çalışma fırsatı

bulmuştur. Sonraki yıllarda Paris, Bochum, Berlin, Frankfurt ve Münih sahnelerinde de rol almıştır (Ekiz

2007:7). Bazı filmlerde de rol alan Özdamar, 1990 yılında ilk öykü kitabı olan Mutterzunge, 1992 yılında ise

ilk romanı olan Das Leben ist eine Karawansarei, hat zwei Türen, aus einer kam ich rein, aus der anderen

kam ich raus isimli eserlerini yayınlamıştır. 1998 yılında ise Die Brücke vom goldenen Horn adlı romanı

yayımlanmıştır.

3.1. Mutterzunge

Özdamar’ın ilk kitabı olan Mutterzunge, dört hikâyeden oluşmaktadır; Mutterzunge, Großvaterzunge,

Karagöz in Alamania ve Karriere einer Putzfrau. Hikâyelerin her birinde ana dili sorunsalını ele alıp gerçek

ana dili arayışını sürdüren Özdamar’ın bu dört öyküsünden yola çıkarak, Almanya’da yaşayan bir işçinin

karşılaştığı ilk ve en büyük sorunun, yabancısı olduğu bir dil ile karşı karşıya kalmak olduğunu öğreniyoruz.

Bunu da bize göre Özdamar, geliştirdiği üslubuna özgü bir dille yansıtmaktadır. Öykülerden edindiğimiz

izlenime göre Özdamar’ın oluşturduğu bu dilde Türkçe, Arapça ve Almanca kelimeler bulunmaktadır ve bize

göre bu, Almanya’ya giden bir göçmenin kültürler arasında sıkışıp kalmışlığını ifade etmektedir.

Mutterzunge adlı eserinde yazar, ana dilini kaybetmesini ve onu yeniden bulmak için başvurduğu çözümleri

irdelemektedir. Eser de zaten ilk cümlesiyle buna işaret etmektedir: In meiner Sprache heißt Zunge: Sprache

(Özdamar, 2002:9). Dilini yeniden bulmak için tüm Berlin’i gezmektedir hikâyenin kahramanı. Hikâyenin

birçok yerinde bunu ifade etmektedir Özdamar: Wenn ich nur wüsste, in welchem Moment ich meine

Mutterzunge verloren habe. (age., 11) ve “Vielleicht habe ich meine Mutterzunge im IC-Restaurant

verloren.” (age., 12) gibi cümlelerle ana dilini nerede ve ne zaman kaybettiğini irdelemektedir. Hikâyedeki

genç kadın, hem Berlin’i gezmektedir, hem de ana dilini aramaktadır, çünkü konuştuğu Almanca, kendi

dilini unutturmuştur ona, onu eksiltmiştir. Hikâyenin bir teması da, kadının Arapça öğretmeni İbni Adullah

ile yaşadığı ve bunu hikâyede çeşitli tasvirlerle anlattığı aşktır. Cümlelerinde kullandığı dil, duygu yüklü ve

tasvirlerle dolu bir anlatımdır. Bazı yerlerde Kur’an’dan alıntılar yapan anlatıcı, bazı yerlerde Türkçe

masallar ve hikâyelerden alıntılar yapmaktadır.

4. ÇEVİRİ TEKNİKLERİ

Çalışmamız, Özdamar’ın Mutterzunge adlı eserinde kullanılan atasözü, deyim ve kalıp ifadelerin hedef dile

aktarılması üzerine yoğunlaştığından dolayı, bu kısımda çeviri tekniklerine kısaca değinilecektir.

Çeviride ödünç alma tekniği hedef dilde karşılığı olmayan sözcükler için kullanılmaktadır. Yalçın (2015:98)

ödünç almayı bir sözcüğün kaynak dilden hedef dile çevrilmeden aynen aktarılması olarak tanımlamaktadır.

Kaynak dildeki bir sözcüğün hedef dilde hiçbir karşılığı yoksa o sözcük hedef dile olduğu gibi aktarılır,

böylece o sözcük hedef dil tarafından ödünç alınmış olur. Örneğin;nFr. baguette → Tr. baget, En. Kowboy,

→ Tr. kovboy. Öykünme tekniğinde kaynak dildeki bir sözcük ya da yapının hedef dile sözcüğü sözcüğüne

aktarılır (Yalçın, 2015:99). Hedef dilde olmayan bu sözcük veya yapı zamanla hedef dilin bir parçası haline

gelmektedir. Örneğin; Dt. eine Rolle spielen → Tr. bir rol oynamak, Dt. unter Kontrolle bringen → Tr.

kontrol altına almak, En. Science-fiction → Tr. bilim-kurgu. Sözcüğü sözcüğüne çeviri ise aynı dil

ailesinden gelen diller arasında yapılan çeviride tercih edilen bir yaklaşımdır. Çünkü aynı dil ailesinden gelen

dillerin sözcük yapıları, sözdizimsel kuralları ve dilbilgisi özellikleri birbirine çok yakındır. Bu açıklamalar

ışığında Yalçın (2015:99) bu çeviri tekniğini birebir çeviri işlemi olarak tanımlamaktadır. Bu çeviri




2100

yaklaşımında her bir sözcüğün cümle içindeki kullanımına bakılmaksızın sadece sözcük türüne uygun olarak

sözlükteki ana anlamına karşılık gelen ifade kullanılır (Bkz. age. 114). Sözcüğü sözcüğüne çeviride isim,

öbekler, yan cümleler kaynak metinde olduğu gibi aktarılır. Bu yaklaşım genellikle yabancı dil derslerinde

dil bilgisi kurallarını öğretmek amacıyla tercih edilir. Bu çeviri tekniğinde özellikle kültürel aktarımlar,

deyim ve atasözleri hedef dilde karşılıklarını bulamaz ve büyük anlamsal hatalara neden olur. Yer

değiştirme tekniğine göre kaynak dilin sözdizimi hedef dile farklı bir sözdizimle aktarılır. Yani cümlede

sözcüklerin yeri değiştirilmektedir. Kaynak metin ile hedef metin arasında sözcüklerin yeri değiştirilmesine

rağmen metnin veya çevrilen cümlenin anlamı değişmez, aynı kalır. Bu yaklaşımı da Yalçın (2015:99) hedef

metinde kaynak metin öğelerinin anlamı değişmeden yer değiştirmesi olarak ele almaktadır. Bu durumda

kaynak dildeki bir fiil hedef dile isim, fiilimsi olarak veya kaynak dildeki bir zarf hedef dile fiil, fiilimsi

olarak çevrilebilir. Ayrıca cümlenin anlamını bozmadan dilbilgisi yapısını değiştirmek de biçim değiştirme

tekniğine dahil edilmektedir. Örneğin; Dt. Ali sagte, dass ……. → Tr. Ali ……dığını söyledi. Dönüştürüm

tekniği formal bir çeviri işlemidir. Genellikle dilbilgisel bir yaklaşım olup kaynak dildeki bir çatıyı hedef dile

farklı bir çatı ile aktarmaktır. Örneğin hedef dilde pasif yapıda olan bir cümleyi ve söz kalıbını hedef dile

aktif yapı olarak çevirme işlemidir. Bunun tam tersi de söz konusudur. Eşdeğerlik tekniği kaynak dildeki bir

durumu hedef dile farklı bir üslup ve yapıyla aktarma (Yalçın, 2015:99) işlemidir. Bu teknik sıklıkla deyim

ve atasözlerinin çevirisinde kullanılmaktadır. Deyim ve atasözlerini sözcüğü sözcüğüne çevirmek hedef dilde

anlaşılmazlığa sebep olabilmektedir. Bu yüzden kaynak dildeki deyim veya atasözünün hedef dildeki

eşdeğeri aranır ve kullanılır. Zengin (2016:114) eşdeğerlilik kavramını bir dildeki bir ifadenin yabancı bir

dildeki karşılığıdır, diğer bir değişle bir şeyin aynısı değil, onun eşdeğeri olarak ifade etmektedir.

Eşdeğerlilik tekniğine örnek olarak Zengin Almancadaki Wie geht es Ihnen? cümlesini göstermektedir. Bu

cümleyi Türkçeye birebir çevirdiğimizde O size nasıl gidiyor? şeklinde bir cümle ortaya çıkar. Ama

cümlenin asıl eşdeğeri Nasılsınız? ifadesidir (age.114). Dolayısıyla bir cümlenin eşdeğeri sözcüklerin birebir

çevirisi değildir. Açımlama yoluyla çeviri çevirmenin kaynak metinde geçen ve hedef dilde karşılığı

olmayan bir sözcüğü dipnot veya ara sözcük (Dt. Apposition) ile açıklanmasıdır. Buna bazı kaynaklarda

ekleme yoluyla çeviri veya açıklama (Aksoy, 2002:92) adı da verilmektedir. Kaynak kültürde var olan bir

durumun hedef kültürde bulunmaması durumunda uyarlama tekniğine başvurulur. Bu tür çeviri tekniğine

bazı kaynaklarda yerelleştirme, yerlileştirme veya yeniden yazma (Yazıcı, 2007:36) adı da verilmektedir. Bu

çeviri tekniğinde kaynak metindeki herhangi bir kültürel özellik hedef kültürdeki bir benzeriyle karşılanır

(Aksoy, 2002:91). Bu yöntemin uygulanması durumunda kaynak metin özgünlüğünü yitirir, yazarın biçemi

değiştirilerek verilir, bu da çeviride sakınılan bir durumdur. Amerikan filmlerinde Amerikalı askerlerin

cephede düşman üzerine saldırırken Allah Allah (Aslan ve Aksöz, 2002:337) şeklinde bağırmaları

uyarlamaya bir örnektir. Aynı şekilde He-Man adlı çizgi filmde He-Man’ın kılıcını kınından çıkarırken Le

havle vela kuvvet (age, 337) şeklinde bağırması da uyarlamaya bir örnektir.

5. ÇALIŞMANIN AMACI VE YÖNTEM

Çalışmamızın temel amacı Emine Sevgi Özdamar’ın Mutterzunge adlı eserindeki kalıp ifade, deyim, atasözü

gibi dilsel kullanımların karşı dile hangi çeviri teknikleri bağlamında aktarıldığını irdelemek ve kullanılan

çeviri tekniğinin ilgili çeviri açısından uygunluğunu tartışmaktır. Bundan dolayı, çalışmamızda öncelikli

olarak Mutterzunge adlı eserde kullanılan bütün kalıp ifadeler tespit edilmiş, Türkçe karşılıklarıyla birlikte

listelenmiş ve her bir kullanımın hangi çeviri tekniğine göre karşı dile aktarıldığı tespit edilmiştir. Böylece

Emine Sevgi Özdamar’ın eserinde kullandığı kalıp ifadelerin çevirmenler tarafından en çok hangi çeviri

tekniğine göre karşı dile aktarıldığı, tercih edilen çeviri tekniğinin uygunluğu ve alternatif çeviri tekniği

önerileri çalışmamızda ele alınmıştır.

Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmamızda veriler betimsel analiz tekniğiyle ele alınmıştır.

Betimsel analizde hipotez, gözlem ve yorumlama aşamaları bulunmaktadır (Bkz. Arslanoğlu, 2016:72). Bu

aşamalar ışığında çalışmamızın öncelikli olarak çerçevesi oluşturulmuş, oluşturulan çerçeveye göre veriler

işlenmiş, elde edilen bulgular tanımlanmış ve yorumlanmıştır (Bkz. Yıldırım & Şimşek, 2013:256).

Çalışmamızın evrenini Emine Sevgi Özdamar’ın edebi eserleri, örneklemini ise Mutterzunge adlı eseri

oluşturmuştur. Örneklem üzerinde yapılacak araştırma ve analizler sonucunda Özdamar’ın kalıp ifade, deyim

ve atasözü kullanımı ile bu kullanımların hangi çeviri tekniğine göre hedef dile aktarıldığı konusunda genel

yargılara ulaşılabilecektir.




2101

6. ÖZDAMAR’IN MUTTERZUNGE ADLI ESERINDEKI KALIP İFADELER VE

TÜRKÇE ÇEVIRISINDEKI KARŞILIKLARI

Kaynak eser üzerinde yapılan araştıma sonucunda Özdamar’ın eserinde toplam 180 adet atasözü, deyim

ve kalıp ifade kullandığı tespit edilmiştir. Bunların bazılarını örnekleyecek olursak:

(Kaynak Metin) (Hedef Metin) Tür Çeviri Tekniği

Zunge hat keinen Knochen s.9 Dilin kemiği yoktur. s.7 Atasözü Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Müde (im Teller) sitzen s.9 Can çekişmek s.7 Deyim Eşdeğerlilik

Bakshish geben s.9 Bahşiş vermek s.7 Deyim Ödünç Alma ve Öykünme

in Ohren kommen s.9 Kulağa gelmek s.7 Deyim Öykünme

Voll mit Polizisten sein s.10 Polis kaynamak s.8 Deyim Eşdeğerlilik

Auf Knie fallen s.10 Dizlerin üzerine yığılmak s.8 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

weinen s.10 İki göz iki çeşme ağlamak s.8 Deyim Açımlama

Blut vergießen s.11 Kan dökmek s.9 Deyim Öykünme

Lachen nicht s.12 Suratı asık olmak s.9 Deyim Biçim Değiştirme ve

Eşdeğerlilik

Mit dem Mundwinkel erzählen,

oberflächlich s.12 Yarım ağızla anlatmak s.9 Deyim Eşdeğerlilik

Allah soll euch alle verfluchen

Inschallah s.13

Allah hepinizin belasını versin

inşallah s.11 Kalıp İfade

Sözcüğü sözcüğüne çeviri

ve Aktarma

Man hat ihnen die Milch, die sie aus

ihren Muttern getrunken haben, aus

ihrer Nase rausgeholt s.14

Analarından emdikleri sütü

burunlarından fitil fitil

getirdiler s.11

Deyim Sözcüğü sözcüğüne Çeviri

Ihr Fleisch Ihnen, ihre Knochen mir

gehören s.15 Eti sizin kemiği benim s.13 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Die Hand der schlagenden Meister

stammt aus dem Paradies s.15

Dayak atan hocanın eli

cennetten çıkmadır s.13 Atasözü Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Das Geld hat keine Angst hier, es hat

Zähne s.16

Paranın korkusu yoktur

burada, dişleri vardır s.14 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Der Tod ist ein schwarzes Kamel, es

setzt sich vor jeder Tür nieder s.16

Ölüm kara bir devedir, bir gün

her kapının önüne mutlaka

ıhar s.14

Atasözü Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Nicht mehr sehen s.17 Gözüne perde inmek s.15 Deyim Biçim Değiştirme ve

Eşdeğerlilik

Allahs Gast s.19 Tanrı misafiri s.16 Deyim Aktarma ve Sözcüğü

sözcüğüne çeviri

Wir müssen Süß essen, Süß reden

s.19

Tatlı yiyelim tatlı konuşalım

s.16 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Du wirst ernten, was du gesät hast

s.19 Ne ekersen onu biçersin s.16 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Eine Tasse Kaffee hat vierzig Jahre

Freundschaft s.20

Bir fincan kahvenin kırk yıl

hatırı var s.17 Atasözü Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Im Gesicht ein Affe spielen s.21 Birinin yüzünde maymun

oynamak s.18 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Die Sünden sollst du tragen s.22 Günahı senin boynuna s.19 Deyim Eşdeğerlilik

Die Stimme der Liebe macht mich

blind s.26

Aşkın sesi gözümü kör eder

s.23 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Aus dieser Welt weggehen s.30 Tahtalıköyü boylamak s.25 Deyim Eşdeğerlilik

Meinem Kummer helfen s.31 Derdime derman olmak s.26 Deyim Öykünme

Ich gebe mich zum Opfer deiner

Blicke s.31

Senin bakışlarına kurban

olurum s.27 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Mein Herz wirft vor sich her s.32 Kalbim kendini yerden yere

atıyor s.27 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Der Tod ist billig s.32 Ölüm ucuzdur s.27 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Die Wörter,die hinter dem Vorhang

gesprochen, lernen s.33

Perdenin arkasında konuşulan

kelimeleri öğrenmek s.28 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Vierzig Beile oder vierzig Pferde s.34 Kırk katır mı, kırk satır mı

s.29 Kalıp ifade Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Der Mann das Mädchen zur Frau

nehmen s.35

Adam kızla baş göz olmak

s.29 Deyim Eşdeğerlilik




2102

Ins Gesicht hauen s.43 Okkalı bir tokat atmak s.36 Deyim Eşdeğerlilik

Wer in den Wind spucken will, spuckt

in sein eigenes Gesicht s.45

Rüzgara tüküren kendi yüzüne

tükürür s.38 Atasözü Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Grossvater isst unreife Trauben, die

Zähne vom Enkel werden stumpf s.45

Dedesi koruk yer ,torunun dişi

kamaşır s.38 Atasözü Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Er setzt sich mit dem Teufel auf die

Wolke und frisst meinen Regen s.50

Şeytanın askeri, şeytanla

beraber bir bulutun üzerine

binip rahmetimi yer s.42

Kalıp ifade Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Guck mal wenn dein Arsch nicht

donnert, fällt auch kein Regen s.50

Beri bak hele kıçın gürlemezse

yağmur da yağmaz s.42 Atasözü Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Ein Wort setzt das andere, und das

Wort setzt dein Arsch in die Kälte

s.51

Laf lafı açar Laf da götü açar

s.43 Atasözü Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Ähneln s.52 Hık demiş burnundan düşmek

s.44 Deyim Eşdeğerlilik

Nicht Schaffen s.60 Çuvallamak s.50 Deyim Eşdeğerlilik

Sehr beunruhigt sein s.73 İçine Kurt düşmek s.61 Deyim Eşdeğerlilik

So klein sein s.75 El kadar olmak s.62 Deyim Eşdeğerlilik

Wenn ich nur einmal so winke, finde

ich 50 Bauern s.83 Elimi sallasam ellisi s.69 Deyim Açımlama

Dein Onkel legt Eier, Du brütest sie

aus s.95

Amcan yumurtladı sen de

kuluçkaya yattın s.79 Deyim Sözcüğü sözcüğüne çeviri

Emine Sevgi Özdamar’ın Mutterzunge adlı eserinde şaşırtıcı derecede yüksek bir atasözü, deyim ve kalıp

ifade kullanımına rastlanmıştır. 21’i atasözü, 148’i deyim ve 11’i kalıp ifade olmak üzere toplam 180

kullanım tespit ettik. Eserde tekerleme, hitap ifadesi, kalıplaşmış argo ifadeler gibi ne deyim ne de atasözü

özelliği taşıyan ifadeleri de kalıp ifade kısmında değerlendirdik.

Eserde kullanılan 148 deyimin çevri teknikleri bağlamında dağılımı aşağıdaki gibidir. Dört deyimde iki farklı

çeviri yaklaşımı tespit edilmiştir:

✓ Ödünç Alma/Aktarma (Übertragen): 2 (%1,35)

✓ Öykünme (Nachahmung): 15 (%10,13)

✓ Sözcüğü Sözcüğüne Çeviri (Wort für Wort): 68 (%45,94)

✓ Eşdeğerlilik (Gleichwertigkeit): 60 (%40,54)

✓ Açımlama (Erklärung): 5 (%3,37)

Eserde kullanılan 21 atasözünün çevri teknikleri bağlamında dağılımı aşağıdaki gibidir:



Eserde kullanılan 11 kalıp ifadenin çevri teknikleri bağlamında dağılımı aşağıdaki gibidir:



7. SONUÇ

Emine Sevgi Özdamar’ın Mutterzunge adlı eserindeki atasözü, deyim ve kalıp ifadelerin Türkçeye

çevirisinde en çok Sözcüğü Sözcüğüne Çeviri (Wort für Wort-Übersetzung) tekniğinin kullanıldığını

görmekteyiz (99 defa /%54,39). Bu çeviri tekniğini 63 kullanımla (%34,61) Eşdeğerlilik tekniği takip

etmektedir. Öykünme 15 (%8,24), Açımlama 5 (%2,74) ve Ödünç Alma 2 (%1,09) kere kullanılmıştır.

Dolayısıyla eserde toplam beş (5) farklı çeviri tekniğine rastlanmıştır. Almanca ve Türkçe, farklı dil

ailelerinden gelmelerinden dolayı farklı sözdizimsel yapılara sahiptirler. Çeviri teknikleri listesinde yer alan

Yer Değiştirme (Formwechsel) tekniği sözdizimsel yapının değiştirilmesi üzerine odaklandığı ve ele alınan

örneklerin tümünde sözdizimsel değişiklik meydana geldiği için bu tekniği ayrıca ele alma ihtiyacı

duyulmamıştır. Eserde Uyarlama (Adaptation) tekniğine ise hiç rastlanmamıştır.

Özdamar’ın 103 sayfadan oluşan Mutterzunge adlı eserinde toplam 180 adet deyim, atasözü ve kalıp ifade

kullanımına rastlanmıştır. Bu kadar yoğun deyim, atasözü ve kalıp ifade kullanımı edebi eserlerde nadir




2103

görülen bir yaklaşımdır. Bu 180 kullanımın %54,39’unun Sözcüğü Sözcüğüne Çeviri yöntemine göre hedef

dile aktarılması okurda yüksek oranlı bir anlaşılmazlık durumu ortaya çıkarmaktadır. Çünkü bu çeviri

yöntemine göre hedef dile aktarılan dilsel kullanımların hedef dilde karşılıkları tam anlamını

yakalayamamaktadır. Bundan dolayı, edebi çevirilerde kaynak eserde yer alan dilsel ifadelerin hedef dile

sözcüğü sözcüğüne değil de eşdeğer karşılıklarıyla çevrilmesi daha faydalı olacaktır.

KAYNAKÇA

Aksoy, N. B. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.

Aslan, F. &Aksöz, A.S. (2002). Zur Übersetzung von kulturspezifischen Elementen bei literarischen

Texten aus didaktischer und methodischer Perspektive. Ege Alman Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi:

IV. Edebi Çeviri ve Kültür Transferi Özel Sayısı, 335 – 346.

Asutay, H. / Çelik, J. A. (2015). “Göçmen Yazını Yazarı Emine Sevgi Özdamar’ın “Mutterzunge” Adlı

Eserinde Dilsizlik Sorunsalına Bakış” Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Aralık, Cilt 17, sayı 2, s.

281-294.

Balcı, U. (2017). Migrantenliteratur im DAF-Unterricht. AV Akademikerverlag, Saarbrücken.

Ekiz, T. (2007). Avrupa Türk Edebiyatı ve bir temsilcisi: Emine Sevgi Özdamar. Çankaya Üniversitesi Fen-

Edebiyat Fakültesi, Journal of Arts and Sciences Sayı: 7, s. 33-47.

Kocadoru, Y. (1997). Zwischen Ost-Westlicher Ästhetik, Deutschsprachige Literatur von Türken. Birlik

Ofset, Eskişehir.

Kocadoru, Y. (2003). Geçmişten Günümüze Almanya’da Almanca Yazan Türkler ve Emine Sevgi Özdamar,

Eskişehir: Rema Matbaacılık.

Kocadoru, Y. (2004). "Die dritte Generation von türkischen Autoren in Deutschland – neue Wege, neue

Themen," in: Die andere Deutsche Literatur, Istanbuler Vorträge, Hrsg.: Durzak, Manfred & Nilüfer

Kuruyazıcı (Würzburg: Königshausen&Neumann Verlag), S.134-139.

Kuruyazıcı, N. (1990). "Stand und Perspektiven der türkischen Migrantenliteratur unter dem Aspekt des

‚Fremden‘ in der deutschsprachigen Literatur,“ in: Begegnung mit dem „Fremden“, Grenzen-Traditionen-

Vergleiche. Akten des VII. internationalen Germanisten-Kongress, Tokyo 1990, Hrsg.: Iwasaki, Eijiro

(München: Iudicium Verlag), S. 93-100.

Lange, A. (1996). Migrationsliteratur-Ein Gegenstand der interkulturellen Paedagogik?, Frankfurt: IKO

Verlag.

Özdamar, E. S. ( 2002). Mutterzunge. 2.Auflage. Rotbuch Verlag, Berlin.

Öztürk, A. O. (2001). Alamanya Türküleri; Türk Göçmen Edebiyatının Sözlü / Öncü Kolu, Ankara: Kültür

Bakanlığı.

Rösch, H. (1992). Migrationsliteratur im interkulturellen Kontext. Eine didaktische Studie zur Literatur von

Aras Ören, Aysel Özakın, Franco Biondi und Rafik Schami, Frankfurt: IKO Verlag.

Tekinay, A. (1997), "In drei Sprachen leben," in: Denn du tanzt auf einem Seil; Positionen deutschsprachiger

MigrantInnenliteratur, Hrsg.: Fischer, Sabine & M. McGowan, (Tübingen: Stauffenburg Verlag), S.27-33.

Yalçın, P. (2015). Çeviri Stratejileri. Kuram ve Uygulama. Ankara: Grafiker Yayınları.

Yano, H. (2007). „Migrationsgeschichte,“ in: Interkulturelle Literatur in Deutschland. Ein Handbuch, Hrsg.:

Chiellino, Carmine (Stuttgart: J.B. Metzler Verlag), S. 1-17.

Yazıcı, M. (2007). Yazılı Çeviri Edinci. Multilingual.

Yıldırım A. /Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara

Zengin, D. (2016). Edebi Çevirinin Özellikleri. Tiydem Yayıncılık, Kayseri.


social sciences vol 4, issue: 19 studies journal ... · social sciences studies journal...

Documents