shakuntala by kalidasa

236
8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 1/236 The Online Library of Liberty  A Project Of Liberty Fund, Inc. Kalidasa, Translations of Shakuntala and Other Works  [400 AD] The Online Library Of Liberty  E-B= (DF ) > K $K F, ., H, -g, > > 1960 K > K > H>. 2010 I 50 HK K  $K F. > $K $K I ://>>.>K., I I > 2004 > > $K F, . g >, ' I> , > (%$, > DF), = K, > , K , > H $$ I . > > > $K $K DD I H 1,000 = >K I, H>> . > H > >> $K F = I >-=I I I de (), d>K.e = >K I 2300 B.C. + K- $, K . g $K F, ., > $K  $K <, > D >>@>K. H $K F' I III.>K. '@>@7 $43K 8 $47K  >>.>K..

Upload: a185545

Post on 03-Jun-2018

239 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 1/236

The Online Library of Liberty 

 A Project Of Liberty Fund, Inc.

Kalidasa, Translations of Shakuntala and Other Works  [400 AD]

The Online Library Of Liberty 

E-B= (DF ) > K $K F, ., H, -g, > > 1960 K > K >H>. 2010 I 50 HK K  

$K F.

> $K $K I ://>>.>K., I I > 2004 > > $K F, . g >, ' I> , > (%$, > DF), = K, > , K, > H $$ I . > > > $K $K DD I H 1,000 =

>K I, H>> .

> H > >> $K F = I >-=I I I de (), d>K.e = >K I 2300B.C. + K- $, K .

g $K F, ., > $K  $K <, > D >>@>K.

H $K F' I III.>K. '@>@7 $43K 8 $47K  >>.>K..

Page 2: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 2/236

$BE* FD, C.8335 A>> >, + 300>, 46250-1684

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 2 ://>>.>K./>/1261

Page 3: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 3/236

Edition Used:

3@>3@ 8 +3=@3>3 3@6 '7 /=, K A . *K($: ".%. D, 1920).

 A: #>>: A . *K

 About This Title: A >> += >K K #> I h >- >K -K E >. I= K> K K c >K,>, K H > I>. >K = >> , =, K > > >, K >> > H. > () I>, #> > K >> > L K H>   >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 3 ://>>.>K./>/1261

Page 4: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 4/236

 About Liberty Fund:

$K F, . H, > >

K > K > H>.

Copyright Information:

J > .

Fair Use Statement:

> > > >  $K F, . > I CK H, > K >K > . K K IK g.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 4 ://>>.>K./>/1261

Page 5: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 5/236

Table Of Contents

#>a $

+=> >K +H A +K +=> I % D.a: d>H= Ae.a: dHe DKK * B - C>- +

>K & >K

K, >>

K >

K, K

K &

K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 5 ://>>.>K./>/1261

Page 6: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 6/236

B= > C

INTRODUCTION

KALIDASA—HIS LIFE AND WRITINGS

I

#> >K >H g K C . , J , K H I >, K . >K > H , I H> <K >K >, I H H += . I => > >K K. F > #>c I   K, > . E I > H I >. D = K K >>, = > H >g>K J H .E, , ; H J : K I I

= > , I H > J > >, I I I >K >.

> H , > , I ,   , > > #> B, gH > >K K I I >K=I >. A ,

#> I Bc >. A J I> I K J-H. I I > , K I => K . I BI >-=, I < , c >>, K > > . < >> > > H. = J-H ,H H > , , I I >. I = I K > K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 6 ://>>.>K./>/1261

Page 7: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 7/236

>, I , I, H I. + K #>, K I >. B I K #> H >>. >K I ; ,

I . B > #>c , H K > K #>. K I ; > I >>K I>> I K J-H, I #>, H #>. F> I K HK , I I> H , I I >K. I >K ; I, #> I. A > ,

K , I >g>>. A = I >-L H, f > I K I > I>K > . #> > LI i>K; I I >H H >, K I >, =>> .

 A > #> > + , K I I I, BH D. BH K #>, <> > c . , I K, K KI > = , >K >.

H > I= I I #> I # =K >K g   . > >, >K >g ; K I , > , > K H > >. I g .

# =K > K <<, -> . I K I , I > >K K H HK H I . H > K I K =I >, J . =Ka+ >a >K , > >= . #> K , + >, HK > >K,

H3 I@ 4K 3>.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 7 ://>>.>K./>/1261

Page 8: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 8/236

# =K I > K.<< I >> > I>, K > >> > K >. A , I>>K , =I d

.e + I , aK, , >JK. > > , K > >: I > = , > I= . << K  

 =K I>K A, *, F>, $ . > %J %]>>c > K +=>. > , ,

K H> K HK >K I #>. H K

 > #> += = .

H >>>= E H I  > . I ; #> >H I> * I >.

K > K #>c > II. I >K > >K, I K , K>. I H . = g >K , H K 7 DK@3K 8 *39.1 > I > K, I >= > >.

=I #>c I >   > K <<. << , >K > I =I >H K. E>>K 7 C>6-%77@97  I>> Kc , H > = V > <K > > = .2

> #> H>> I>K .  7 DK@3K 8 *39  I>  

H I K I>K . >H #>

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 8 ://>>.>K./>/1261

Page 9: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 9/236

> d e; K I > + . 7 C>6-%77@97 > > <K H , <<. I

>K. I= >> >K. A > > >> 7 +73@,   I >K > . , 7 B 8 7 /3-96, >> . I >K>K >K I ; , >K H, >K += I hI I #. >. , , I >, > , IK H. d-> e I #> = >

.

 A > K >K I #>cI , I JH. I K >, >=BH I K %> E>, K > I I >> K. I, >K =I> +=>, I += I J g>. +I > , I >> I >. EHK I, >>K HK , K >, I I K >> ; , I >=. II > H> I I #>c K . >H I>H KcK K d >> , .e #> I= I.

>=I I=

Ka< I H H I ,   ->, K. >K >K I > K #>, =I> K >I.

B I >K I = #> I >K .*>K I>= I H >H >K , K I   , . % > I I > >; K I

d->= ,e =- d > ,e H I H> :

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 9 ://>>.>K./>/1261

Page 10: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 10/236

 A> > ;

K-> I->>K :

I->>K >, I> >K;

 A > I> .

> K >IK ,>>K > ; H H >K H>K > >. + I

 <. #> H < I KK >>, . K K

+H. >K H, +H >. ,7 B 8 7 /3-96, H>K +H, , 7 DK@3K 8 *39, > K. K

  7 DK@3K 8 *39  J , K B 7 B 8 7 /3-96 H>>K > J H> > +=K K. B > I K. <g > #> I, >, I >> " I> >> d>K-,e >>K d= >.e

#>c > >K I >>K H I - K, K > >K> J . > I K>>K, I>>K g K  . =I I, K . =I > >H . H H f K , >-= J > I ,

>H; K H I I >= , >-> , I H > HK K. =I K I > I> >H, I >K I >>K H, > K =I >> . F I > >,>>K > >>K , I >I . + H >>K >. K I K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 10 ://>>.>K./>/1261

Page 11: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 11/236

II

#> > H I= I H I : , I , > , H .

%K I=, > H > , H ; K >K . I I #>: > I I I= > . , H I= #>c . >K I > H , >K > H. H I K > >, > > H . #>: I H >>K >> I, = K >I= .

H I=, K ; , >= >> += , I , I > >K H L. K,H , L; >K E> >= H. C>> += H, , I > G= $

: = K K; K , K. >  > E> K L;1 I= K L , I K , IH > H.

#>c : %3>3H=3 3@6 A9@?3,H3, +3=@3>3. I 7 DK@3K 8 *39  7 B 8 7 /3-96. > >> 7 C>6-%77@97, H > 7 

+73@. K I>> hK >   += 97@7  I I= >.

H , , > K . =H>K, E G; >K, I HK IJ, H > g, > I >HI I. A> > K , . , >, g H =,

; E K > > . + I I >, I> > I >H

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 11 ://>>.>K./>/1261

Page 12: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 12/236

. > I >K K I. >K HK >K H > >, H H> > H I I =, I> >K> .

K , >g , H > >H>K , > E.

I>, #> I =>K > I H-> H K. g >K, %3>3H=3 3@6 A9@?3, >K H> >. +3=@3>3  g K . H3, > K, =

>.

7 DK@3K 8 *39  7 B 8 7 /3-96 > I K >K. =3HK3  K g> , VV7 3H3@7, #@9765. , >K K J>.

=3HK3 f I>K %334333  *3?3K3@3, I > !>36  '6K7K > I >K > . =3HK3 

H I K > ,I >> > . < I - K>K. H , I >= H L. +H> L- >K >K , , J >

 H >K I .

H >> 7 C>6-%77@97  > ,

I> g. > I 7 DK@3K 8 *39  7 B 8 7 /3-96  =3HK3, >g >K H . , #> 7 C>6-%77@97  I 97@7. J> , > >I.

H >> 7 +73@  > >, .

> gJ >K #>c I, K I I>>K =. %3>3H=3 3@6 A9@?3 I >K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 12 ://>>.>K./>/1261

Page 13: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 13/236

g , > >K g I=. ><, , H I I >,I c I I I. K L  7 DK@3K 8 *39  I I 7 B 8 7 /3-96, .

 A, > I= I#>c hK a+3=@3>3, 7 C>6-%77@97,7 DK@3K 8 *39, g  7 B 8 7 /3-96 aI I I .B I= I >> .

#>c >K >K >K I=, KI> > >= HK. , I> E, J

I >K I; >> I J , K I >>>K >. BH > ; K I, Kf HK >K >. , , #> H >>> > >H: I > , HK =I I H f >>> >.

III

$ #R>R > V > V>>. $ , >cVV H, >cV>V <c > > > gV; > > > +HX  >, > > -c^H

 H >, [ >c c [ >cV X. $ > >U >

O=>Q P <<KX U > U> V>V c P >c, >> " >c VHV>V P >c.#R>R V > >V V> [ V V >c . $ V >c, >Z >> >c W.1

>K > K K #>cH I >K .

  >H J , H > K HK >. >> K >-> I > H I>- <,  f .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 13 ://>>.>K./>/1261

Page 14: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 14/236

c >K >HI ; I, I I > >H I >, >>KI > I > > >>> > H.

F >= g K, #> I>K K I I +=. H > K J I I: H I>>K >,

 K K I > . B, > H> H K, >>I > L > I gJ >:

g > >> #>c H , H> >$= >->, K-I?

 A > I, = #> , > >>H >: B3 33, #3>63 H>33 aB , #> .

I #>c , I, >, I < H >K I I

K > H HH.

#> I>K E H, >K += I >K H >>. > I >K >K >. + I>> H K E, H >H, I I>> g > K += >, >K . =I > K > > >= >.

, g I #> I E. + >> " g > +3=@3>3  1789, I= I >>K H E, I>K, I g, K >H E. + K, g K I > K >, H K I H > #>c I=; H E A.

I J> > g>K I > K? J> , K K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 14 ://>>.>K./>/1261

Page 15: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 15/236

K > K >H I I #> . EHK I= >H-,IH K . g>K H H I. I K  E >, > I

I=, I >H J >, HH> K H>K, >K c >K I > g >. #>c >H-K Kc g K .

>H H>>K K, > J> >, #> I. I I= >K > d >H.e I , K >

>K H HH; K >H, > I >, >K > . H3  K >K < K, H K >, >H K >K. J a K * + 7 DK@3K 8 *39. * , K K >>K I.

H> #>c < I > >K . H> , >K

 H >> , H>K >. B I >,H>. =I , > +=, I H I> H> K H>; , , H , +, H, =c , +=>.

#> > I I >. I> i> g KI >H>  

> I >> B, AK, *, #. I #>c> >> K. B> I , H > >> >.

 A H #>c I >H J>. , I > H> , > >> >, > , >K ; K , H , J > I H K #>. >K

K g H ; K H H>K >K >K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 15 ://>>.>K./>/1261

Page 16: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 16/236

> . F>>K #>c K H I= > I> K ; H I hI H>, >>K > > K >. =

 H ; K K , >= >H > K , H H .

#>c =I> >K K, >>K . >K I IK >K, K G, ; >> HK >>hI. >> I #> DI. K I> H >K; = I= I I>  

H .

H >K I> > #>c, K H I > >>K > I>. =I I I ; H +=, >> > >K, >K . >K #>, >K  > K. I , > , >>K. I >>K H = > >>K 7 C>6-%77@97. > J> , K IH I >; > > , K > K. + J>K K I > . I > J, H K , K . #> g K IE > > , H I >K >K: I> I , >> >K > K I > .

#> L g >>> I, >K K K . > hK ; >>> HK : L I> . B , #> = I

 A +>>K, I +>, >,%>.

I> > H I I> KIc > . d I> I ,e

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 16 ://>>.>K./>/1261

Page 17: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 17/236

I K . dI I>, > I>, I ? I KK I > HHK KK I  >?e

K I >  #>c K>. H > K; I %> K I += B. I >>K >. K I > I > K, > > I I>>K H , H > H > > h I += I > >. I H = g > >K I.

>K I I H H E>L >; #>c K> > J +=c. >I , dJ>> ,e >H i, ; K, K , H I > I I> H K H , I I> K: K >f > K K JK >K . >K ; I <H , > g g K K gK , >K

 < .

 A>K #>c I >K , >K H J> >. >K > <H. =I #> HK , I> > >H >.

 A** . *DE*.

SELECT BIBLIOGRAPHY 

#>c > I K > A. A. %>>cK 8 +3@= $737 (1900); c >d#>e >H E@5K5>T63 B3@@53 (1910); +K>H $VHc $7 VR7 !@67@ (1890).

> E> >>I: +3=@3>3, K + >> " (1789) % >> (g, 1887); H3, K . . > ( +7>75 

+75?7@ 8 7 737 8 7 @6, , 1871);  7 DK@3K 8 *39, K . $K " (1902);  7 B 8 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 17 ://>>.>K./>/1261

Page 18: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 18/236

7 /3-96 ( H), K *> . . Gi (, 1879);  7 C>6-%77@97, K . . > (1813).

JH "c +3=@3>3  >cC>6-%77@97  H> C> +.

KALIDASA 

 A , >H Gc , I, hI I I I;+>> >H J >Hc , > I, > c I>c > I, c ; > >H > I,

, >, =, -> , >K *c =>K > I +=> H, I K < I >, >H> H. +>> I I :

 A>>c I>> I , I I >H.>> B>] ], F] S ",>> , I L L]=,

>> , I S,>> >, E ,c , +=>, , >> .

G.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 18 ://>>.>K./>/1261

Page 19: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 19/236

B= > C

SHAKUNTALA 

 A PLAY IN SEVEN ACTS

DRAMATIS PERSONÆ

# DK.

B,@5=@3?76  A>>-, @.

%HK,3 5>I@, 5?3@@.

.

*H=,3 6-=777.

B,3 97@73>.

#=,3 7H3@ 

HK,3 53?47>3@.

+,3 53>3@.

#H,7?-837.

+H M > 

+H M > 

M > 

DH,3@ 354>7 397.

>.

+= M >57?7@ 

 "= M >57?7@ 

 A g.

+=>,87-5>6 8 #3@H3 

 AK M 7 87@6 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 19 ://>>.>K./>/1261

Page 20: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 20/236

KH M 7 87@6 

G,7?-?7 

#K,837 8 7 96.

 A,?7 8 7 96.

%>,5377 8 73H7@c =@9.

G>H,3 > @ 73H7@.

%=,3 73H7@>K @K?.

+397-675 3@6 357 (@ 7 >97 ), 7? 3@6 7?- I?7@, I 5 7, 3>357 37@63@, @H4>7 837 

g #Hc ; gH J =c >; H H>K . H K.

PROLOGUE

BENEDICTION UPON THE AUDIENCE

E +H, > >> =: A I, g ; A g, I g ; ; c H, ; >>- , ; , I >> > ;

 A , >: K I ,*H> , > .

THE STAGE-DIRECTOR .

E ! (@@9 I36 7 67@9-?.) %, K K, K . (E@7 3@ 357.) 

 A CTRESS.

, . ?

DIRECTOR .

HK , I f I >K, >> +3=@3>3 3@6 7 @9 8 759@@, I K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 20 ://>>.>K./>/1261

Page 21: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 21/236

#>. EHK >.

 A CTRESS.

  . I>> I.

D IRECTOR (S MILING ).

>> , ,

> I g, > =>> I; - ,

 A > >.

 A CTRESS.

. >> I g?

DIRECTOR .

F, K > .

 A CTRESS.

K >> ?

DIRECTOR .

K, > I < . F K

 A -K > I>> ; L I hI; > I;

 A I> .

 A CTRESS (S INGS ).

-> , >> >,

 A >= = BK K ,B >K; hI >=

 A = K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 21 ://>>.>K./>/1261

Page 22: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 22/236

DIRECTOR .

>> ! I> H K K , . >K >> I H = -I>>?

 A CTRESS.

K, K < > I I H I >K >> +3=@3>3 3@6 7 @9.

DIRECTOR .

= K . F .

  IK

 A >K.

(EJ7@ 3?4.) 

 ACT I

The Hunt

(E@7, @ 3 53, @9 3 677,# DK,4I 3@6 3I @ 3@6; 3@6 3 5377.) 

C HARIOTEER (L OOKING  A T  T HE  K ING  A ND  T HE  D EER ).

  %<K,

K ,

 A G +H > > .

K ING.

C, > > . A H I

= K  A =I >=  A K .F = > K >>;+ I Ic >>!

= I > >-I

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 22 ://>>.>K./>/1261

Page 23: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 23/236

F <I I I H I. > , , hK.

(!@ 7.)  K, >K = .

CHARIOTEER .

  %<K, H > = I . = H >. II >H> , K I>> >K H= .

K ING.

> >.

CHARIOTEER .

 , K %<K. (7 5@787 36 ?@.) $=, K%<K!

> >; D I I I>>. =; = ;

> > >>.K >H ;K h I.

K ING (J OYFULLY ).

+! .

 A I I h, >> h > K LLK K. > I, > ;

= , . K D, , .

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

#, > , =>>.

C HARIOTEER (L ISTENING  A ND  L OOKING ).

  %<K, I , H I K I I >>.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 23 ://>>.>K./>/1261

Page 24: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 24/236

K ING (H  ASTILY ).

+ .

CHARIOTEER .

 , K %<K. (7 67 . E@7 3 7? I >.) 

H ERMIT (L IFTING  H IS  H  AND ).

#, > .

K > J, A > g?I > > >

>K I, ?* K I H; K I I > =- >H, = .

K ING (B OWING  L OW ).

. (7 67 .) 

H ERMIT 

(J OYFULLY 

).

 A IK K, c , J>  =. %K K > H.

K ING (B OWING  L OW ).

=> Bc >.

THE T WO HERMITS.

#, I IK gI. , > = %>, K K F #H,H I +=> , =, K.> H, K H I>. B,

B> -H > ,H g K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 24 ://>>.>K./>/1261

Page 25: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 25/236

K ING.

?

THE T WO HERMITS.

, > I> , < +, H H> .

K ING.

>>, I>> . + >> > K H, .

THE T WO HERMITS.

I I>> IK. (EJ 7? I >.) 

K ING.

C, H . A I>> K .

CHARIOTEER .

 , K %<K. (7 5@787 ?@ 393@.) 

K ING (L OOKING  A BOUT ).

I> =I, I >, H.

CHARIOTEER .

I ?

K ING.

D K ? K,

 A -, >> =B ; - I =

 A >> >->; > IK I I ;

 A H- => KF => -, > I.

B,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 25 ://>>.>K./>/1261

Page 26: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 26/236

I K K L j; hIc > K =; > I%H >K >- >I.

CHARIOTEER .

>> .

K ING (A FTER  A L ITTLE ).

. + I> .

CHARIOTEER .

> . D, K %<K.

K ING (D ISMOUNTS  A ND  L OOKS  A T  H IMSELF ).

> I . = <I> I. (7 9H7 7? 7 5377.) B K H , H c = II.

CHARIOTEER .

 , K %<K. (EJ.) 

K ING (W  ALKING  A ND  L OOKING  A BOUT ).

! >>, I>> . (A 7 67 , 7 877> 3 44@9 @ 3?.) 

 A > ! K > >>?$H a

  H> D HKI.

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

IK, >!

K ING (L ISTENING ).

= H. g .(7 I3>= 3@6 >= 34.)  A, ->, I

I- < >. K I K . K !

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 26 ://>>.>K./>/1261

Page 27: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 27/236

K , >> ,+ I ; > K> F>I-> I.

I>> I = I . (7 3@6,93L@9 I36 7?. E@7 +=>,3 675476, 3@6 7 I 87@6.) 

FIRST FRIEND.

, , F #H K. > <>, K >> K g>> .

SHAKUNTALA .

, c Fc . > >= > . (+7 I37 7 77.) 

PRIYAMVADA .

+=>, I H I > -. I >c => I hI- . I>> , I >> I=

I.

SHAKUNTALA .

K ! (+7 67 .) 

K ING (T O  H IMSELF ).

 A #Hc , +=>. (!@ 7.)  F I = I c =.

I K= > ,> K H , > >->.

>>, I>> I I . (7 5@573> ?7>8.) 

SHAKUNTALA .

, AK! KH = . > > . (AK67 .)

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 27 ://>>.>K./>/1261

Page 28: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 28/236

P RIYAMVADA (L  AUGHING ).

  > K I .

K ING.

+ .

B = > , >H> K ,

 A I hI >H K a>, I >Ha> ,

 A > >.

  = K K. H . F

H >I K : > >H> I

 A >> I->; >+ =;

  >C =.

S HAKUNTALA (L OOKING  A HEAD ).

, >, - K >> I H I >= g. .(+7 67 .) 

PRIYAMVADA .

, +=>, I K .

SHAKUNTALA .

K?

PRIYAMVADA .

K , >= H I >

-.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 28 ://>>.>K./>/1261

Page 29: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 29/236

SHAKUNTALA .

IK K >> K h.

K ING.

B hK .

; > A > I;BI K hI K .

 A NUSUYA .

, +=>! <-H K $   GH. + - .

S HAKUNTALA (A PPROACHES  A ND  L OOKS  A T  I T  , J OYFULLY ).

K K =. < I K hI, - I . (+7 3@6 93L@9 3 7?.) 

P RIYAMVADA (S MILING ).

 AK, K =I IK +=> >= $   GH?

 A NUSUYA .

. K?

PRIYAMVADA .

+ = I $ GH , I>> g >H.

SHAKUNTALA .

c I K I K>. (+7 7 I37@9-.) 

 A NUSUYA .

$=, +=>! - F #H I I a< K.

.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 29 ://>>.>K./>/1261

Page 30: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 30/236

SHAKUNTALA .

c K> . (+7 97 7 5777 3@6 >= 3 , <K8>>K.) >! >! KH, H > >> K.

PRIYAMVADA .

, ?

SHAKUNTALA .

, - H I I HK .

T HE  T WO  F RIENDS (R UNNING  U P ).

*>>K?

SHAKUNTALA .

. Cc K ?

P RIYAMVADA (L OOKING  A T  I T  J OYFULLY ).

 A H > >> K.  .

S HAKUNTALA (S NAPPISHLY ).

  =I c < I K I K>.

PRIYAMVADA .

c . >>K F #H K hI

 H I K> K .

 A NUSUYA .

KH, IK +=> I - >H>K.

SHAKUNTALA .

+ K . K >c H I? (+7 7 I37@9-.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 30 ://>>.>K./>/1261

Page 31: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 31/236

K ING.

%K c K f ? B ?  .

+>K, K Ic ;E>, IK > ? >> I, I >H >.

  I>> > I> .

S HAKUNTALA (E XCITEDLY ).

, ! A > <-H hK K .

(+7 I 77>8 3@@K76 4K 7 477.) 

K ING (A RDENTLY ).

 A h,+I>K I K I h.+ -KCK >c >K >H, .

("73>>K.) 

E , K >>K =c K>c > I = H.G>K LL =, , K = + >H.> IK += K, K > =,

$Hc >>, K=. =I , , I a

 , K H>, = .

SHAKUNTALA .

, >! +H > !

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 31 ://>>.>K./>/1261

Page 32: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 32/236

T HE  T WO  F RIENDS (S MILING ).

I, I > H K? C>> DK. F H =.

K ING.

 A K K>. H a(7 575= ?7>8. A67.) , K I> =. .

SHAKUNTALA .

c >H >! IK. (+7 3=7 3 7 3@6 >= 34.) , ! , ! >>I .

> H .

K ING (H  ASTENING  F ORWARD ).

 A!

 A = c K >C > >; > I > ->?

(7 9> 37 3 >>7 h76 @ 77@9 7 =@9.) 

 A NUSUYA .

HK >, . B (@653@9 +=>) I K .

K ING (T O SHAKUNTALA ).

K K . (+=>c7K7 6 @ 7?433?7@.)

 A NUSUYA .

 , I I H .

PRIYAMVADA .

>, . G , +=>, . I I>> I .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 32 ://>>.>K./>/1261

Page 33: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 33/236

K ING.

  I = > .

 A NUSUYA .

, , K I K .

K ING.

 , , >K I K K =. K .

P RIYAMVADA (A SIDE  T O SHAKUNTALA ).

%K , I > . +>> I I? (7 77 9> .) 

S HAKUNTALA (T O  H ERSELF ).

, IK H > I ? K I .

K ING (L OOKING  A T  T HE  G IRLS ).

>> K . F K >> K >.

P RIYAMVADA (A SIDE  T O  A NUSUYA ).

, ? KK, K, K? >= = >.

 A NUSUYA .

. = . (A>6.) +, K  HK = > = K . K>>K K , ? K H K ?K > >>K IK

 <K H?

S HAKUNTALA (A SIDE ).

B H, K . AK = K HK .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 33 ://>>.>K./>/1261

Page 34: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 34/236

K ING (A SIDE ).

+>> >> I , > ? (7 7h75.)  I>>. (A>6.)  +. K K < =. A H

.

 A NUSUYA .

I H = .(+=>I 7?433?7@.)

T HE  T WO  F RIENDS (O BSERVING  T HE  D EMEANOUR  O F  T HE  P  AIR . A SIDE 

T O SHAKUNTALA ).

, +=>! >K F I -K.

SHAKUNTALA .

I> ?

THE T WO FRIENDS.

I> = K, = .

S HAKUNTALA (F EIGNING  A NGER ).

G IK! . c>> > K.

K ING.

I> >= = K .

THE T WO FRIENDS.

+, K H .

K ING.

F #H >H >> . K K K . I ?

 A NUSUYA .

$, . < K> #=a

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 34 ://>>.>K./>/1261

Page 35: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 35/236

K ING.

 A, K. #=.

 A NUSUYA .

#I, , c . B F#H > , = I I.

K ING.

  I= K K I I d.e %K I> K?

 A NUSUYA .

$, . %K K , K> I > >   , , >K <>, K %= H.

K ING.

 , > <>K I . Aa

 A NUSUYA .

>H>K - I J Ka(+7 @ 7?433?7@.) 

K ING.

>. +>K, K.

 A NUSUYA .

 .

K ING.

> .

K I > H ; H > h

> .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 35 ://>>.>K./>/1261

Page 36: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 36/236

(+=>3@9 7 736 @ 5@8@.)

K ING (T O  H IMSELF ).

 A, K I .

P RIYAMVADA (L OOKING  W ITH  A S MILE  A T SHAKUNTALA ).

+, K K. (+=>737@ 7 87@6 I 7 g@97.)

K ING.

  . > , H .

PRIYAMVADA .

D . > K I >>.

K ING.

%K :

D , >> >K, = HI A -, IK >H? K H , I,+ K >K > H?

PRIYAMVADA .

+, I > > H. B cI H > >H.

K ING (J OYFULLY  T O  H IMSELF ).

, K I I! A>> > ; K g, <I> K .

S HAKUNTALA (P ETTISHLY ).

 AK, c .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 36 ://>>.>K./>/1261

Page 37: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 37/236

 A NUSUYA .

?

SHAKUNTALA .

>> % G KH >=. (+7 7.) 

 A NUSUYA .

%K , I > > , I .

+ ! (7 3 3 8 673@ 7, 7@ 575=  

677.)  A HH , >H.

, , >% =,

 A I= .

P RIYAMVADA (A PPROACHING SHAKUNTALA ).

  , H >! c .

S HAKUNTALA (T URNS  W ITH  A F ROWN ).

K ?

PRIYAMVADA .

  I I I . I K H K . (+7 857 7 5?7 435=.) 

K ING.

> >K I K I . +!

> ; > K;= > ; > c >>K I; >, H>> .

. (7 9H7 7 I 87@6 3 @9. 7K 3=7 , 736 7 @3?7 7@93H76 @ , 3@6 >= 3 735 7.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 37 ://>>.>K./>/1261

Page 38: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 38/236

K ING.

%= =. a =.

PRIYAMVADA .

, , K I . I .

 A NUSUYA .

>>, +=>, K K = >a, K = >. K I?

S HAKUNTALA (T O  H ERSELF ).

I> H >H > > K>.

PRIYAMVADA .

K c K I?

SHAKUNTALA .

 K H K >. I>> I >=.

K ING (L OOKING  A T SHAKUNTALA .T O  H IMSELF ).

D > I I ? A >, .

 A> = ,+ > I> =; K K ,B > K =.

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

! ! H. # DK .

c H ,* H =K,F>> >= >-I K.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 38 ://>>.>K./>/1261

Page 39: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 39/236

K ING (A SIDE ).

 A>! %K > H .

THE V OICE BEHIND THE SCENES.

! ! > I K > ,I, >.

= > K > >I A >= ; >I,F > H >; h; H> , > > ,

F> K> .

(7 9> >7@ 3@6 7 3@J>K.) 

K ING.

H f >K . =.

THE T WO FRIENDS.

  , I K > >. .

 A NUSUYA (T O SHAKUNTALA ).

+=> , % G I>> J. K g .

S HAKUNTALA (F EIGNING  L  AMENESS ).

, ! >K I>=.

K ING.

  HK >I>K. A I>> = .

THE T WO FRIENDS.

  , I > I =I K HK I>>. K . %K I = K =

?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 39 ://>>.>K./>/1261

Page 40: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 40/236

K ING.

  . > K K.

SHAKUNTALA .

 AK, K > , K I. I> > . (+7 53 3 >@97@9 9>3@57 3 7 =@9, 3@6 97 I 7 I 87@6.) 

K ING (S IGHING ).

K . A . +=> K. I>> = K

H. B K I +=>.

K K >H K >H, ;%K K H IK, K ;F = K > hK$= >= I. (EJ.) 

 ACT II

The Secret

(E@7 7 5>I@.) 

C LOWN (S IGHING ).

D! D! D! c I =. dc !e , dc !e A f I I I I. = , = I

, hH I >HaK! A I >> . A > = c H > . -a caI= >K.K = -> I K I. B H c I> K. c I >I > >. > I .

 A K K a, ! , ! -> +=>. + c = I. >K I= >> , =

. ? >>, c>> K I g. (7 I3>= 3@6 >= 34.) >>! , I

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 40 ://>>.>K./>/1261

Page 41: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 41/236

I , > . I I I> hI! c>> >> == . IK. (7 3@6, >73@@9 @ 3f. E@7 7 =@9, 3 675476.) 

K ING (T O  H IMSELF ).

 A> K > >>K I,+ >H , K ; >H >= <K I>> ,

 A > > >.

(+?>@9.)  >H H >. < >Hc> K I .

> I >Ha cI ; I >IacI , K; I a . >= >H >g !

C LOWN (S TANDING  A S  B EFORE ).

>>, =, c H K . >K K I K H.

K ING (L OOKING  A ND  S MILING ).

= K >?

CLOWN.

G! K, = IK .

K ING.

K. += >>K.

CLOWN.

H >= =, K > H-?

K ING.

H-, .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 41 ://>>.>K./>/1261

Page 42: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 42/236

CLOWN.

 A K > K >.

K ING.

I ?

CLOWN.

c g K > K K>  <a >H I! c >=? , B, K < >> = K > I> >, c H. > . $ H < K.

K ING (T O  H IMSELF ).

K . A , I #Hc , H>> . F

I , I ; A K I I I + > I .

C LOWN (O BSERVING  T HE  K ING ).

K. I>> I I.

K ING (S MILING ).

> ? H = =K c H.

C LOWN (C HEERFULLY ).

$ > K, . (7 @f7@.) 

K ING.

. .

CLOWN.

>>, ?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 42 ://>>.>K./>/1261

Page 43: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 43/236

K ING.

K , K K =a K .

CLOWN.

C I I?

K ING.

I>> >> K >K.

CLOWN.

K K >.

K ING.

I? (E@7 7 6-=777.) 

DOOR -KEEPER .

I K %<Kc .

K ING.

*H=, >.

DOOR -KEEPER .

 , K %<K. (7 97 , 7@ 7@ I 7 97@73>.) F>>I , . %<K, > H.DI , .

G ENERAL 

(O BSERVING 

 T HE 

 K ING 

 , T O 

 H IMSELF 

).

> , K =. +!

> >, I ; -K , I

 Af , = ; , IK , K>>K ;

-> > % g>> I H> .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 43 ://>>.>K./>/1261

Page 44: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 44/236

(7 3357.)  K K %<K! >> -=, K f. > I H?

K ING.

B, K =. %HK .

G ENERAL (A SIDE  T O  T HE  C LOWN ).

+= , %HK. I>> = .(A>6.)   %<K, . %<K K

 < K I I H>. C:

c I IK, , >; >, K, I I

 Af ; =>> >H H . c >c >.

C LOWN (A NGRILY ).

G ! G I K >! = . B K, K >H-I, , >> K >> <I >

>= <=>.

K ING.

B, = K H, HK . + -K

U f> K = I >=;+-= K I ,B > I- ; I , KE<K >> >K.

GENERAL.

 , K %<K.

K ING.

+ = I H . A

> HJ , H . *:

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 44 ://>>.>K./>/1261

Page 45: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 45/236

>= g *> -I;C> - => >BK K I.

GENERAL.

 , K %<K.

CLOWN.

I I>> K I K >? (EJ 97@73>.) 

K ING (T O  H IS  A TTENDANTS ).

$K K . A K, *H=, K K.

R  AIVATAKA .

 , K %<K. (EJ.) 

CLOWN.

  H H. I h ,

H I K . c I>> K .

K ING.

$ IK.

CLOWN.

F>>I . (7K I3>= 34 3@6 6I@.) 

K ING.

F %HK, K =I I H . H >> <.

CLOWN.

K, .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 45 ://>>.>K./>/1261

Page 46: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 46/236

K ING.

 , HK = > >. B I =  +=>, .

C LOWN (T O  H IMSELF ).

c > h. (A>6.) B K c H ->. ?

K ING.

F>!

 A >g > ,

I > K H I=,

 A I > =K?

B, DKc I>> <.

CLOWN.

>>, >> .

K ING.

+ K H K, > H,G IK;BK = :+ >> > =,F>I I.

C LOWN (L  AUGHING ).

  >= I > . A>> > > K, K I >!

K ING.

%K , K H , K > >= .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 46 ://>>.>K./>/1261

Page 47: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 47/236

CLOWN.

+  K.

K ING.

, K , K I.

+ Gc H, C H ; H K I > > I=.+ >K K K I I G, I >H>K .

CLOWN.

I I !

K ING.

K .

+ hI I , A K I=c >,

 A H I,F K, >>K >. H K, >> >H> I,> >g>> c Ka

 A ?

CLOWN.

%K =, , > >>   >K- .

K ING.

+ , .

CLOWN.

B I > I K?

K ING.

%K , -> K HK . A K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 47 ://>>.>K./>/1261

Page 48: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 48/236

I , > >= ;+ >a a > ;+ I> I >H K,

  K HK .

CLOWN.

D K I > K > g I K?

K ING.

B I I IK I , > I >H .

>K > K ,

d I>=,e , A , .

CLOWN.

+ H K I . IK K >H I H.

K ING.

%K , = J I I K .

CLOWN.

J K ? Ac K =?

K ING.

?

CLOWN.

C>> J c .

K ING.

F>! HK f J I Ka I .

I> I = , I> I ;

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 48 ://>>.>K./>/1261

Page 49: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 49/236

I > A c .

 V OICES BEHIND THE SCENES.

 A, I H .

K ING (L ISTENING ).

H H >. . (E@7 7 6-=777.) 

DOOR -KEEPER .

 K, #. I -K .

K ING.

B .

DOOR -KEEPER .

 , K %<K. (7 97 , 7@ 7@ I 7 K.) F>>I .

F IRST  Y OUTH (L OOKING  A T  T HE  K ING ).

 A < , K g. I> = I > . F

> > H ; K> H, , ,

 A >K ; H I > H >K I>>,> =, I>>.

SECOND Y OUTH.

%K , DK, ?

FIRST Y OUTH.

.

SECOND Y OUTH.

I> I

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 49 ://>>.>K./>/1261

Page 50: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 50/236

% > K , > = I> =-> K ;F I H I g,DKc I c I

 A > HK.

T HE  T WO  Y OUTHS (A PPROACHING ).

 K, #!

K ING (R ISING ).

> K.

THE T WO Y OUTHS.

 A>> >! (7K f7 8.) 

K ING (R ECEIVING  I T  A ND  B OWING  L OW ).

%K =I K ?

THE T WO Y OUTHS.

H > K , K a

K ING.

K .

THE T WO Y OUTHS.

I H> > -. = K I>> I I K .

K ING.

>> K .

C LOWN (T O  T HE  K ING ).

  >= >> IK.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 50 ://>>.>K./>/1261

Page 51: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 51/236

K ING.

*H=, >> K H , I I.

R  AIVATAKA .

 , K %<K. (EJ.) 

THE T WO Y OUTHS.

IK   = I >

 A , , .

K ING.

K . A I>> >>I IK.

THE T WO Y OUTHS.

 K, #! (EJ7@.) 

K ING.

%HK, H K K +=>?

CLOWN.

66 H K, >= I  H> .

K ING.

D . I>> I .

CLOWN.

c>> = > K -I>. (E@7 7 6-=777.) 

DOOR -KEEPER .

  %<K, K, I K  HK. B #= K, -.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 51 ://>>.>K./>/1261

Page 52: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 52/236

K ING (R ESPECTFULLY ).

+ K K ?

DOOR -KEEPER .

 .

K ING.

$ .

D OOR - KEEPER (G OES  O UT  A ND  R ETURNS  W ITH K  ARABHAKA ).

#=, %<K. K I .

K  ARABHAKA (A PPROACHING  A ND  B OWING  L OW ).

 K K %<K. - a

K ING.

?

K  ARABHAKA .

+ > K K -K. A > I .

K ING.

K K , K c. K . ?

C LOWN (L  AUGHING ).

+K >-IK I, >= =.

K ING.

, >J.

I H%K I > =,

 A I H > =.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 52 ://>>.>K./>/1261

Page 53: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 53/236

(7 7h75.) %K , - >IK > I K I . D K , >> I K = , K> i .

CLOWN.

  c = H>?

K ING (S MILING ).

K B, I > ?

CLOWN.

B I H> >= .

K ING.

I>> >> > I K, H .

C LOWN (S TRUTTING ).

 A! $= -!

K ING (T O  H IMSELF ).

>>I J. K K > > >. G, ! (7 3=7 7 5>I@ 4K 7 3@6.

 A>6.) F %HK, K H I . D = >>K >H I ->. " =:

 A =, > > -H,B I I, >H! ; > I I = <.

CLOWN.

, I>> .

The Love-making

(E@7 3 >, I 3576 93 8 7 35g57.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 53 ://>>.>K./>/1261

Page 54: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 54/236

P UPIL (W ITH  M EDITATIVE  A STONISHMENT ).

I I # DK! + H> H .

I;F HK H> ,

 AI I, hF I .

>>, I>> = , I >.(7 I3>= 3@6 >= 34, 7@ 73= ?7 @7 @ H4>7.) KH, I K K ->H g >->H? (7 >7@.)  K K? +=> >K >> ,

>H f? GH ,KH. + HK > -. A I>> HG >K I . (EJ. E@7 7 >H7>@ =@9.) 

K ING (W ITH  A M EDITATIVE  S IGH ).

=I >c I# I K c;

  >> K hI $= I H>>K-h.

, K $H, I hI. I K ? (7 753>> ?7@9.)  A, .

+Hc H I >> , A > g ;E> I > , K> > ,#> g h >>K?

, g, >K H >H.

K >; > F -K: ;B >H>, > >= ; g K ;K hIK I .

 A K

$H I>> > K ,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 54 ://>>.>K./>/1261

Page 55: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 55/236

, I >>K.

K , I> I K ?

I >>, HaK I ; I >>.%K > ; H .

H H f I H>, H . >> I K I? (7 9.)  J I >H. (7 >= 

.) + >>K K I H-I = %>. I>> . (7 I3>= 3@6 >= 34.)  >H > < K . F

I hI A >> >; I I I = f  >.

(7 877> 3 477L7 @9.)  > , I I

.

$ >Hc H L, H I> K >- L H-K.

(7 67 7 9@6.)  A, +=> KI. F

I F , >>K >, > >.

I>> , I . (7 67 . "K8>>K.)  A, K K H H. > K , >K hI-I , K I . I>> I K K .(7 3@6 93L@9. E@7 +=>I 7 I 87@6.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 55 ://>>.>K./>/1261

Page 56: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 56/236

T HE  T WO  F RIENDS (F  ANNING  H ER ):

D K > , , I I K I >->H?

S HAKUNTALA (W EARILY ).

, K , K >? (7 I 87@6 >= I8>>K 3 735 7.) 

K ING.

+ >K >>. (D48>>K.)  , ?(D75676>K.)  ?  .

>H ,

> >-,%K >, , >H>K . >H %K I= > I, I >K >I.

P RIYAMVADA (A SIDE  T O  A NUSUYA ).

 AK, g I =, >K>. >H H K .

 A NUSUYA .

K . = . %K , =  K . H.

K ING.

.

>- I I A ,BK Hc I> ,

 A , I = .

S HAKUNTALA (H  ALF  R ISING .) 

>>, K IH K >=.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 56 ://>>.>K./>/1261

Page 57: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 57/236

 A NUSUYA .

+=> , K H > I K. B H >, , c >= K >= >K >H. > >>

I K. H I H K .

K ING.

 AK J K I .

SHAKUNTALA .

>K. c >> K >> .

PRIYAMVADA .

 AK , . K K K >? I IK HK K. > I.

K ING.

KH . +!

= I ; > >; I IK >:+ >H; , >>K I!

 A H->H I .

S HAKUNTALA (S IGHING ).

> >> K >. B >> K.

THE T WO FRIENDS.

IK I =I, . G .

K ING.

I <K  + >> I I > ;+ >= >H g I aK !

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 57 ://>>.>K./>/1261

Page 58: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 58/236

SHAKUNTALA .

EH I = I Ha (+7  3@6 g697.) 

THE T WO FRIENDS.

G , .

SHAKUNTALA .

>H , = > >= .

THE T WO FRIENDS.

G, ! H >H IK K H. B  , H >IK .

K ING (J OYFULLY ).

H I > .

cI >H ;c >H ;

 A I, >K K,

* =, I IK.

SHAKUNTALA .

, K = , = = = K .  , I.

K ING.

I >> .

P RIYAMVADA (A SIDE  T O  A NUSUYA ).

 AK, >H K >K.

 A NUSUYA .

KH, K = K K I I > K I =>K >K?

PRIYAMVADA .

> d>K.e d=>Ke .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 58 ://>>.>K./>/1261

Page 59: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 59/236

 A NUSUYA .

I ?

PRIYAMVADA .

K, = I >H >, I IK, I > >.

K ING.

.

, hI I K =  A>> K

 A > >, =  . > > c I , I%K I,

 A>> H .

P RIYAMVADA (R EFLECTING ).

>>, I >H->. A I>>

hI =c I > g.

 A NUSUYA .

K >, , > . +=>K?

SHAKUNTALA .

K .

PRIYAMVADA .

K >> >H-, I K> .

SHAKUNTALA .

c>> K. B K >, I>> .

K ING.

>H, K >

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 59 ://>>.>K./>/1261

Page 60: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 60/236

F > >H =: = K g , K >;B I > , =, > g?

 A :

>H , K K $ >Hc , I , I > a> =, K >H .

THE T WO FRIENDS.

  K I . > KK > = f >?

S HAKUNTALA (S MILING ).

>> H K . (+7 ?7637.) 

K ING.

>K > > I= I K >.F

> KI >, A g I =, H> F >I =.

SHAKUNTALA .

>>, H >> . B Hc K I I.

PRIYAMVADA .

>->, >K c . > I K >.

SHAKUNTALA .

I >, >> I = .

THE T WO FRIENDS.

>.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 60 ://>>.>K./>/1261

Page 61: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 61/236

S HAKUNTALA (R EADS ).

=I K ;K, >, K ? >K =I > K

K > K , K K, >> I.

K ING (A DVANCING ).

$H K, > ,  , A K> -> hI A >K .

T HE  T WO  F RIENDS (P ERCEIVE  T HE  K ING  A ND  R ISE  J OYFULLY ).

> I >g>> I >K. (+=>7  7.)

K ING.

D K , > +=>.  > I h, > K

 A >->H, K K.

S HAKUNTALA (S  ADLY  T O  H ERSELF ).

, K , K I , I K g I =.

 A NUSUYA .

  %<K, K .(+=>7697 3I3K.)

K ING (S EATING  H IMSELF ).

KH, K c >> .

P RIYAMVADA (S MILING ).

 A K > I>> . >, , K >H . B >H , K

H .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 61 ://>>.>K./>/1261

Page 62: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 62/236

K ING.

K . >IK , >H I > K.

PRIYAMVADA .

>, .

K ING.

>> .

PRIYAMVADA .

=c K H ->= >> f. +?

K ING.

J .

PRIYAMVADA .

>>, K >H

 K. >> K = K H >?

K ING.

. > .

S HAKUNTALA (W ITH  A J EALOUS  S MILE ).

, c =. >, J = .

K ING.

BI K K ,  >K > > >H , > . $Hc I ; I I .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 62 ://>>.>K./>/1261

Page 63: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 63/236

 A NUSUYA .

B, K %<K, I = H K H. IK K   >K.

K ING.

K?

K H K ,B I ;

  I>> g H> - >.

THE T WO FRIENDS.

. (+=>473K 7 <K.)

P RIYAMVADA (A SIDE  T O  A NUSUYA ).

$=, AK! + I >c > = K a< >= I g KL .

SHAKUNTALA 

.

  > = =c I I I I >= .

T HE  T WO  F RIENDS (S MILING ).

 AKK I K I , K = . K >> >K.

SHAKUNTALA .

  %<K, K H I I I I =I  K I . I K K c =.

K ING (S MILING ).

  > K*>H K IBK hI-I

  H .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 63 ://>>.>K./>/1261

Page 64: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 64/236

PRIYAMVADA .

B I>> K .

S HAKUNTALA (F EIGNING  A NGER ).

+! >. = I .

 A NUSUYA (L OOKING  O UT  O F  T HE  A RBOUR ).

KH, >> I, >= >> . >K > K g . >.

PRIYAMVADA .

=K >> >>I. c >. c>> I K. (7K 3 9.) 

SHAKUNTALA .

I>> > K >H >.

T HE  T WO  F RIENDS (S MILING ).

  >, I = I> I K! (EJ7@.) 

SHAKUNTALA .

 A K ?

K ING (L OOKING  A BOUT ).

D J, > +=>. H K >

H , = > K ? >> :

+>> >K >->  IK K I ? = K >>K K =

 A >> K >K?

SHAKUNTALA .

I>> f I I . (+7 7 I73=>K 3@6 3 I3>= 3I3K.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 64 ://>>.>K./>/1261

Page 65: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 65/236

K ING (D ETAINING  H ER ).

K >> , > +=>, K H.

$H >-

I K , >-> K , H > > .

(7 >3K 3@6 @ 7.) 

SHAKUNTALA .

, c! Dc! F K>. I I? > K .

K ING.

=.

SHAKUNTALA .

I = K %<K. I .

K ING.

K I K ?

SHAKUNTALA .

K >-> I H ?

K ING (T O  H IMSELF ).

>K >, K A I I; <K >H, K .$H , H ; K H >HBK .

(+=>?H7 3I3K.)

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 65 ://>>.>K./>/1261

Page 66: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 66/236

K ING.

K > H K IK? (7 3357 3@6 7L7 7 67.) 

SHAKUNTALA .

, ! B >. I .

K ING.

D K >K, > +=>. F #H =I >K >I. I>> .

F K I

BK >, H>K D I I, KF H c .

(7 >= 34.)  A, H . (7 >73H7 +=>3@6 7357 7.) 

S HAKUNTALA (T  AKES  A S TEP  , T HEN  T URNS  W ITH  A N  E  AGER  G ESTURE ).

#, K I> H . >K =I

>=. B , .

K ING.

H , I I, K ;EH , >HU, Ic K , K H >H K .

S HAKUNTALA (T  AKES  A F EW  S TEPS . T O  H ERSELF ).

, ! = , K I>> H IK. I>> I > >H >.(+7 67 3@6 I3.) 

K ING.

, K >HU, K >H K K I> >, K K >H IK I .

  K, -hI,

E c I;I K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 66 ://>>.>K./>/1261

Page 67: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 67/236

 A >= -> ?

SHAKUNTALA .

, H I .

K ING.

H , I ? (7 93L7 @ 7 9@6.)  A, .

>- I I K F = K

 A > . (7 >8 7H77@>K.) 

S HAKUNTALA (L OOKING  A T  H ER  A RM ).

K, I I= >> I >-> >> f, H .

K ING (L  AYING  T HE  L OTUS - BRACELET  O N  H IS  H EART ).

 A!

, , K I >K, A K >> H K; K H <K, g >> K.

SHAKUNTALA .

> = . I>> > J K . (+7 3357.) 

K ING (S EEING  H ER . J OYFULLY ).

K >! A >, H = .

K >, > H

 A .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 67 ://>>.>K./>/1261

Page 68: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 68/236

S HAKUNTALA (S TANDING  B EFORE  T HE  K ING ).

I IK, , >-> >> K , H = . %K >> K = . > H =, K

I>> K , K> , .

K ING.

I>> .

SHAKUNTALA .

?

K ING.

K K> > I >.

S HAKUNTALA (T O  H ERSELF ).

? (+7 3357.) 

K ING.

$ . (7K I3>= 7 47@5 3@6  6I@.) 

K ING (T  AKING SHAKUNTALA ’SH  AND ).

 A!

+Hc >H > g,D H>K H = K c ?

S HAKUNTALA (F EELING  H IS  T OUCH ).

, K , .

K ING (J OYFULLY  T O  H IMSELF ).

I . + = I . (A>6.) B> +=>, > > HK g. %K IK?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 68 ://>>.>K./>/1261

Page 69: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 69/236

S HAKUNTALA (S MILING ).

K >=.

K ING (A RTFULLY  D ELAYING  B EFORE  H E  F  ASTENS  I T ).

+, K > >!

>- LL> I A > . I < > =K,B>H K >H>K >, H, .

SHAKUNTALA .

. >> > H K >I K K.

K ING (S MILING ).

>> K >I IK?

SHAKUNTALA .

> >= < K. B IK >  K?

K ING.

D H . A I H .

SHAKUNTALA .

J K .

K ING (T O  H IMSELF ).

>> = I H. (7 3  37 7 8357 .+=>7 3 >>7, 7@ 3H7.) 

K ING.

, K I >, H . (+=>63 3 

9>3@57 3 ?, 7@ >= 6I@. 7 =@9 37 7 8357. A67.)

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 69 ://>>.>K./>/1261

Page 70: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 70/236

I>K > > H HH= K > D> .

SHAKUNTALA .

  >I, , >g>> K .

K ING.

> H K K K, >= , I. (7 97@>K 4>I 7 7K7.) 

SHAKUNTALA .

= K. I>> I. B =K K =.

K ING.

> =?

H K ;

>- C I I ?

SHAKUNTALA .

B I ?

K ING.

! ! (7 63I 7 8357 .) 

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

>= , K I>>. .

S HAKUNTALA (L ISTENING  E XCITEDLY ).

, K , % G, .> . (7 =@9 5@573> ?7>8.E@7 G,I 3 4I> @ 7 3@6.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 70 ://>>.>K./>/1261

Page 71: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 71/236

G AUTAMI.

>K I, K >. (+7 77 +=>3@6 7> 7  7.) + >>, >> > I ?

SHAKUNTALA .

I < KH AK I I H.

G  AUTAMI (S PRINKLING SHAKUNTALA W ITH  T HE  H OLY  W  ATER ).

%K K >H > K, K >. H I?(+7 57 7.) 

SHAKUNTALA .

f, .

G AUTAMI.

. C, > .

S HAKUNTALA (W EAKLY  R ISING . T O  H ERSELF ).

, K , K >K I K >. I I K H . (+7 3=7 3 7, 7@ @ 3@6. A>6.)  I = IK K , K I>> > >> . (EJ7@ +=>3@6 G.)

K ING (A DVANCING  W ITH  A S IGH .) 

I I >.

, I K->, A> I > h >->, K >; I > K g, >aK I >> >?

>> I? $ K I IK >HU >K. (7 >= 34.) 

hI-I I K ; >, >> >;

>H-H, >-> C K >: K  

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 71 ://>>.>K./>/1261

Page 72: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 72/236

 A K K Ka H I, , >H K I.

(7 7h75.)  A>! I >K I K >H.+ I

I>> ,c>> >K; h;+ > K >, >- ;B I , >K Ic .

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

#!

h HI H >; A g, >L ,F>- >=, >= >-,

 A >> I =K.

K ING (L ISTENS . R ESOLUTELY ).

H , . .

Shakuntala’s Departure

Scene I

(E@7 7 I 87@6, 937@9 hI7.) 

 A NUSUYA .

KH, +=> >K K  H>K K IK . A K g.

PRIYAMVADA .

K ?

 A NUSUYA .

g H = I -K K . = K K >. I I I>>

+=> .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 72 ://>>.>K./>/1261

Page 73: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 73/236

PRIYAMVADA .

  J . + . B > = . c =II F I>> H K I =

> .

 A NUSUYA .

>H I>> >.

PRIYAMVADA .

K?

 A NUSUYA .

K ? =I I H >HIK . >, IK >cF K?

PRIYAMVADA .

K . (+7 >= 3 7 hI7-43=7.) %K ,I H hI g.

 A NUSUYA .

B I = f I H+=>c . .

PRIYAMVADA .

 K I>>. (7K 6 .) 

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

I>> I>?

 A NUSUYA (L ISTENING ).

%K , >= >.

PRIYAMVADA .

>>, +=> . (*7h75@9.)  A, -K IK. C, I I hI I H.(7K 3 I3>= 3I3K.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 73 ://>>.>K./>/1261

Page 74: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 74/236

THE V OICE.

D K >= ?

B K , K >H >,

> I >,  >H >> K , = K K >.

(7 I 9> >7@ 3@6 I 67<75@.) 

PRIYAMVADA .

, ! HK . , -> f IK .

 A NUSUYA (L OOKING  A HEAD ).

%K , K K. DH, >. + I IK!

PRIYAMVADA .

>= g. *, >> , =, I> I I .

 A NUSUYA .

I>>. (EJ.) 

P RIYAMVADA (S TUMBLING ).

! > K J, hI-= >> K . (+7 5>>75 7 53776 hI7. AK7@.) 

 A NUSUYA .

%K , . > ? B >>.

PRIYAMVADA .

EH > . >> .

 A NUSUYA .

I> =, >> K .d>K ,e , d H

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 74 ://>>.>K./>/1261

Page 75: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 75/236

f. K >K I-K.e

PRIYAMVADA .

 A a

 A NUSUYA .

: d%K I >g>>. B >> > I >H I H =.e A H.

PRIYAMVADA .

. = I IK, , H I I , +=>c g K. I>> H .

 A NUSUYA .

C, I g g . (7K I3>= 34.) 

P RIYAMVADA (G  AZING ).

 " >=, AK! >, I = > . + >= >= . + = . I > I >?

 A NUSUYA .

KH, I I = >H. > >. =I I > .

PRIYAMVADA .

> K => <-H I > I?(EJ7@ 3?4.) 

Scene II.—Early Morning 

(E@7 3 > 8 #H, < 7@ 8? >77.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 75 ://>>.>K./>/1261

Page 76: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 76/236

PUPIL.

F #H >, g I . I>> I . (7 I3>= 3@6 >= 34.) +!

I =. F >K

I =; > K I;F Hc I >, >> >K >=,BH > K I.

 A :

-> >>, I ,

H K >., ! > I H >H >, >H >H .

 A :

<<- > I >; = I= >H ;

 A -= >, A , , Kc I > .

 A K :

> , >I = =K, >> H, >> >K :+ , >I > >!

 A NUSUYA (E NTERING  H URRIEDLY . T O  H ERSELF ).

< I . +=>

>>K K =.

PUPIL.

I>> >> F #H g .(EJ.) 

 A NUSUYA .

I =. I= >K. B I >>

I I=? %K K =. >>, > >H = . F , -

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 76 ://>>.>K./>/1261

Page 77: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 77/236

> a ! =c >. DH. I, I > = K > , > >> I H ? (+7 7h75.)  , I > =. B I >> I = =

? K K H Hf. I > , K I , I > >> F #H +=> I DK I J K. , I >> I? (E@7 KH.)

PRIYAMVADA .

K, AK, K! +=> K  <K.

 A NUSUYA (A STONISHED ).

K , K ?

PRIYAMVADA .

$. < I +=>, = > I>>.

 A NUSUYA .

 A a

PRIYAMVADA .

, F #H I . d%K >,e , d

 K <K. f >> g, = I g. %K K H H >= H ; K H . HK K >> H K

 K K .e

 A NUSUYA .

B, K , I > F #H ?

PRIYAMVADA .

 A H H H I g-K.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 77 ://>>.>K./>/1261

Page 78: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 78/236

 A NUSUYA (A STONISHED ).

K?

PRIYAMVADA .

$. (+73=@9 @ 96 +3@=.) 

#I, B, K >,$= g- ,B =>K >> F c K.

 A NUSUYA (H UGGING PRIYAMVADA ).

>, . B K <K > I I = +=> = IK HK K.

PRIYAMVADA .

I I . > K -K.

 A NUSUYA .

>>, - =, -. hI->> HK . = , K =I. I K I >->, I>> K>>I > K K. (KH67 . EJ  AK.)

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

G, IK +H +H = K K +=>.

P RIYAMVADA (L ISTENING ).

K, AK, K! K >> I . (E@7  AK,I ?373> 8 7 577?@K.) 

 A NUSUYA .

C, , > . (7K I3>= 34.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 78 ://>>.>K./>/1261

Page 79: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 79/236

P RIYAMVADA (L OOKING  A HEAD ).

+=>. + = > , I -I H -= I . $c . (7K 6 . E@7 +=>I 

37@63@ 3 675476, 3@6 G.)

SHAKUNTALA .

>K I, > K.

G AUTAMI.

%K >, K K H K > d,e I  K K.

HERMIT- WOMEN.

%K , K K . (EJ7@ 3>> 4 G.)

T HE  T WO  F RIENDS (A PPROACHING ).

D K H , ?

SHAKUNTALA .

G , >. + .

T HE  T WO  F RIENDS (S EATING  T HEMSELVES ).

I , I> I K K.

SHAKUNTALA .

, HK > -K. +>> H K K ? (+7 I77.) 

THE T WO FRIENDS.

  I, , K . (7K I7 7 73 3I3K 3@6 36@ 7.) 

PRIYAMVADA .

  >, K H g . >= > H K . (E@7 ,3 7?-K, I @3?7@.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 79 ://>>.>K./>/1261

Page 80: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 80/236

H ARITA .

>K. (7 I?7@ >= 3 7? @ 3@?7@.) 

G AUTAMI.

, K , I ?

H ARITA .

F >K I F #H.

G AUTAMI.

 A ?

H ARITA .

. $. F #H > +=>,

, >= I >H>;

 A H >-K ;

F , K J, I$= hI I, I, A H , I >.

P RIYAMVADA (L OOKING  A T SHAKUNTALA ).

 A K > , >= K >.

G AUTAMI.

H = >K I K <K K c >. (+=>I 7?433?7@.)

H ARITA .

F #H = %>, >. I>> >> H I K . (EJ.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 80 ://>>.>K./>/1261

Page 81: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 81/236

 A NUSUYA .

%K , I > H I . I >> I K? (+7 @=, 3@6 >= 3 7 @3?7@.) BI H . I .

SHAKUNTALA .

=I I >H K . (7 I 87@6 36@ 7.E@7 #H,7@@9 387 34>@.) 

K  ANVA .

+=> -K; I ;

= >H I = I>> .%K K I J ;$H = >:

 A K H a H >, I. >, I > ?

(7 I3>= 34.) 

THE T WO FRIENDS.

, +=>, I H K . I > >= . (+=>7 3@6 67 .)

G AUTAMI.

%K >, K . K I I K HhI I <K. >K. (+=>?3=7 3 3?783576 7H77@57.)

K  ANVA .

%K >,

$= +, Kc I, H K K I;

 A K K =>K $= , I >> > .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 81 ://>>.>K./>/1261

Page 82: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 82/236

G AUTAMI.

%K >, K, .

K  ANVA .

%K , I>= > g I f < I. (A>> I3>= 34.) 

>K g > =>, A >;B g> I>%. %K g K, >!

(+=>I3>= 34 7? 8? >78 9.)

K  ANVA .

I K K , K . (7 9>3@57 34.)  +H +H? (E@7 7 I >.) 

THE T WO PUPILS.

, F.

K  ANVA .

+H, K , > IK K .

SHARNGARAVA .

F>>I . (7K 3>> I3>= 34.) 

K  ANVA .

H, I I>>,

+ I> = >> I  , c K, >= K hI; >H K KF >g K.cI H> > > I;

 A I >H K Ia, !

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 82 ://>>.>K./>/1261

Page 83: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 83/236

S HARNGARAVA (L ISTENING  T O  T HE  S ONG  O F  K OÏL - BIRDS ).

F,

I K K

=-,B +=> I>>, >.

INVISIBLE BEINGS.

%K >>K- >= > K K;%K - K ;%K I >I >->> ;%K >> K > .

(A>> >7@ @ 3@?7@.) 

G AUTAMI.

%K >, H K I>>. F K>H >. K H >K .

S HAKUNTALA (D OES  S O . A SIDE  T O PRIYAMVADA ).

KH, > K , K K I>> >KH. , >H .

PRIYAMVADA .

  >K > I>>. + I I> H > K.

; ;>, > >H >> >I,

> >.

S HAKUNTALA (R ECALLING  S OMETHING ).

F, K -K -, K H.

K  ANVA .

=I K >H . +! K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 83 ://>>.>K./>/1261

Page 84: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 84/236

S HAKUNTALA (A PPROACHES  T HE  V INE  A ND  E MBRACES  I T ).

  , I K , . >> IK K -K. F, K

 K .

K  ANVA .

%K >, K >H I > K ; > I K;c>> H H >H , -.

 A I K <K.

S HAKUNTALA (G OING  T O  T HE  T WO  F RIENDS ).

D >, >H K .

THE T WO FRIENDS.

B I I>> ? (7K 76 73.) 

K  ANVA .

 AK! KH! D I. K I > +=>. (A>> I3>= 34.) 

SHAKUNTALA .

F, , I . K , K I. D .

K  ANVA .

>> , K >.

S HAKUNTALA (S TUMBLING ).

, ! = >> K , ?(+7 @ @6 77.) 

K  ANVA .

I I >, I BK =-, K I >;

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 84 ://>>.>K./>/1261

Page 85: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 85/236

I I >>K > > K ; I >H >

  H , > H >H K I>>>K.

SHAKUNTALA .

%K , IK > K >>I I IK ? I K I K .I >H K, F #H I>> = K. G=, ! G =! (+7 I3>= 3I3K, I77@9.) 

K  ANVA .

D I, K >. B H. $= K.

B H, = K >H>K K;

  > H >.

SHARNGARAVA .

>K F, + > > K >H >K g I. K H K

= , .

K  ANVA .

> g-. (A>> 6 .)  I> g >K # DK? (7 7h75.) 

 A NUSUYA .

%K , >H I> H -K K -K K. $=!

>= >> >->; >>K >>

 A K > .

K  ANVA .

+ +H, I K +=> =, H

.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 85 ://>>.>K./>/1261

Page 86: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 86/236

* K > I,  I , >H BK , > ,K I > >> K IH. A I H

BK, I>> > >H.

SHARNGARAVA .

I>> K , F.

K  ANVA (T URNING  T O SHAKUNTALA ).

%K >, I H K K >. >H , H =I> I>.

SHARNGARAVA .

I, F, H HK.

K  ANVA .

%K >, I K H K c ,

K K >; HK =

H>; H H>K > A K I K , H +> H > > ;B H K K, f I K K K: I I;B >-I>> I >.

B I G K?

G AUTAMI.

H i . ( +=>.) I>> , K >.

K  ANVA .

C, K , K .

SHAKUNTALA .

, F! % K = ?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 86 ://>>.>K./>/1261

Page 87: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 87/236

K  ANVA .

%K , K K H . K K . G I>> I K.

S HAKUNTALA (T HROWING  H ER  A RMS  A BOUT  H ER  F  ATHER ).

K c >= H >- %> >>. I >H >?(+7 I77.) 

K  ANVA .

%K , IK K> ?

 A > c > I,  K, > > I>c K; , =B , K >>

 A >, > a  I>> , , >.

S HAKUNTALA (F  ALLING  A T  H IS  F EET ).

FI>>, F.

K  ANVA .

%K , K >> K I K.

S HAKUNTALA (G OING  T O  H ER  T WO  F RIENDS ).

C, >! E , K .

T HE  T WO  F RIENDS (D O  S O ).

D, = > >I K,I I I H .

SHAKUNTALA .

  = K .

THE T WO FRIENDS.

D , . $H .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 87 ://>>.>K./>/1261

Page 88: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 88/236

S HARNGARAVA (L OOKING  A BOUT ).

F, H. + .

S HAKUNTALA (E MBRACING K  ANVA O NCE  M ORE ).

F, I >> H ?

K  ANVA .

%K ,

K H K K =c I , I =I

  >> H H ,, K >H,

  K> > ,C I K H

 A K K .

G AUTAMI.

%K >, K > K. B K =. , I> H . K =, .

K  ANVA .

C>, K K H.

SHAKUNTALA .

 , F. I>> K H. I>> . B! K.

K  ANVA .

I K = f? (7 9.) 

%K >>K I I>> ,F K B , I>> I;

 A >> , .

G. A I K. (EJ +=>,I G,+H,3@6 +H.)

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 88 ://>>.>K./>/1261

Page 89: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 89/236

T HE  T WO  F RIENDS (G  AZING  L ONG  A FTER  H ER . M OURNFULLY ).

, ! +=> > .

K  ANVA .

 AK! KH! . C= I K >>I . (7K 3 9 435=.) 

THE T WO FRIENDS.

F, H K I +=>.

K  ANVA .

+ >H . (7 I3>= 34, @= @ 9.)  A! H +=> IK, I K> . F

 A > > , c ; >H K > -K H;

 A I > > >; H > H.

(EJ7@ ?@7.) 

 ACT V 

Shakuntala’s Rejection

(E@7 3 53?47>3@.) 

C HAMBERLAIN (S IGHING ).

 A>! I !

f F c = >,

 A i > .B K H IK H, K .

= I. I>> >> I . (7 3=7 3 87I 7.) B I ? (7 753>> .)  , . C , >

#H, %<K. +, !

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 89 ://>>.>K./>/1261

Page 90: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 90/236

>= > > ; , = > .

(7 I3>= 3@6 >= 34.)  %<K.

=a> c I <a >;

 A > = > > I.

, #Hc > =. F <. B= H IK. F

K= H;B>I K L;+ > I> H:

 A = >= .

(7 I3>= 34. E@7 7 =@9, 7 5>I@, 3@6 7@7 3556@9  3@=.) 

K ING (B ETRAYING  T HE  C  ARES  O F  O FFICE ).

EHK K aJ =. i> I I. :

+K >K ; , > =; I, >, I =c ,

 A I c > c =.

T WO COURT POETS BEHIND THE SCENES.

 K K %<K.

FIRST POET.

I> K >K >, I; K .

 A I>> H K, I g, IK %K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 90 ://>>.>K./>/1261

Page 91: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 91/236

SECOND POET.

  I K> ;+ K =>K ;

  .

F >> I I> ,B K, >= ,

 A .

K ING (L ISTENING ).

+! I I K K i, I K .

CLOWN.

D >> I K >> >   ?

K ING (S MILING ).

>>, > I. (7K 73 7?7>H7, 3@6 7 7@7 33@97 7>8. A >7 736 47@6 7 57@7.) 

C LOWN (L ISTENING ).

%K , > I -. + >K >, = . $K H .

K ING.

B . I >.

C HAMBERLAIN (L OOKS  A T  T HE  K ING ).

 A, = . I >. (7 3@6 367.) 

 A SONG BEHIND THE SCENES.

  I = -hI,K->H ,GH >> K c I,

 A, >K!I K BK >>K, ?

F K c I, =I;B K ?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 91 ://>>.>K./>/1261

Page 92: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 92/236

K ING.

!

CLOWN.

B, , c K I I ?

K ING (S MILING ).

I H H. A = . F %HK, >> H K = HK K .

CLOWN.

 , . (7 7.) B, , K >>Ic g c >- I. H  >H = I c .

K ING.

G. + >= >.

CLOWN.

. (EJ.) 

K ING (T O  H IMSELF ).

K g>> I I> ? >H. A K

I ,% c ,BK I> > . >> ,D c >,$H > .

(7 I 7 I8>@7 3 5?7 8? @7?7?4776 @9.) 

C HAMBERLAIN (A PPROACHING ).

 K K %<K. I I>> >K. K I I , K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 92 ://>>.>K./>/1261

Page 93: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 93/236

K #H. K > I ?

K ING (A STONISHED ).

? A K I? F #H?

CHAMBERLAIN.

 .

K ING.

* K > + K H K +,

> . I>> I > g .

CHAMBERLAIN.

 , K %<K. (EJ.) 

K ING (R ISING ).

 H, g-K.

PORTRESS.

F>>I , K %<K. (+7 I3>= 34.)   %<K, g-K. >, < I, I K> >= g.K .

K ING (A SCENDS  A ND  S TANDS  L EANING  O N  T HE  S HOULDER  O F  A N  A TTENDANT .) 

 H, I I F #H ?

D >U I >= >c ? I C c ?D > > hI, I I? > K ,B >H LL>, >, >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 93 ://>>.>K./>/1261

Page 94: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 94/236

PORTRESS.

I >   =c ? , K H K =, > >.

(E@7 7 53>3@ 3@6 7 53?47>3@, 5@65@9 7 I > 8 #H,I G3@6 +=>.)

CHAMBERLAIN.

F>>I , K >.

SHARNGARAVA .

F +H,

= > H ; I>> ;

  I HI I>>K I A >> > I h.

SHARADVATA .

+H, K K <. A

,

F I> >> IK, I>>K K

 A > HI I >, A , I >, A I= HI >, A , .

CHAPLAIN.

IK >= K .

S HAKUNTALA (O BSERVING  A N  E VIL  O MEN ).

, IK K K ?

G AUTAMI.

H H , K >. %K I K.(7K I3>= 34.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 94 ://>>.>K./>/1261

Page 95: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 95/236

C HAPLAIN (I NDICATING  T HE  K ING ).

, I HK  HK . >K , I K. B> .

SHARNGARAVA .

 , >, . F

F-> I ; I- > >I;G f K Ia >g K .

PORTRESS.

  %<K, K. K H K >=.

K ING (O BSERVING SHAKUNTALA ).

 A!

, H> Kc >,

 A >= hI* I >H >?

PORTRESS.

  %<K, I>> I >= .

K ING.

E! L c I.

S HAKUNTALA (L  AYING  H ER  H  AND  O N  H ER  B REAST . A SIDE ).

, K , IK > ? * >H H.

C HAPLAIN (A DVANCING ).

>, K %<K. H H +<. K H . %K K > .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 95 ://>>.>K./>/1261

Page 96: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 96/236

K ING (R ESPECTFULLY ).

>> .

T HE  T WO  P UPILS (R  AISING  T HEIR  R IGHT  H  ANDS ).

 K, #.

K ING (B OWING  L OW ).

> K >>.

THE T WO PUPILS.

 A>> >.

K ING.

D K > I ?

THE T WO PUPILS.

I > >> K ? I > =c I H>

c ?

K ING (T O  H IMSELF ).

, K K> > K . (A>6.)  >K #H >?

SHARNGARAVA .

#, I H > I >.

= K I> .

K ING.

?

SHARNGARAVA .

K: d+ K H K H , H K K > . F

  IK , K K; A , =I, G = g;

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 96 ://>>.>K./>/1261

Page 97: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 97/236

C I H K, I H .

+ I >. = >H I H.e

G AUTAMI.

B> K, . > >= K H =.

K ING.

+=, .

G AUTAMI.

D I = ?D K ?

  I > ;$ > I .

SHAKUNTALA .

I>> K K?

K ING (L ISTENING  W ITH  A NXIOUS  S USPICION ).

?

S HAKUNTALA (T O  H ERSELF ).

, ! + K >!

SHARNGARAVA .

d ?e K ? +>K K =I

I>c IK I>> .

B I> I c >, = I , > >H .

K ING.

  K I K I.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 97 ://>>.>K./>/1261

Page 98: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 98/236

S HAKUNTALA (S  ADLY  T O  H ERSELF ).

, K , K , I .

SHARNGARAVA .

#,

 A =, = I >H , Ic = , h!

K ING.

> ?

S HARNGARAVA (F URIOUSLY ).

= I I! H =I K I K.

K ING.

 A =!

G  AUTAMI (T O SHAKUNTALA ).

F K , K >. I>> H K H>. K I>> K. (+7 67 .) 

K ING (O BSERVING SHAKUNTALA .T O  H IMSELF ).

 A K I > HH I I >H>, H = , >= H < hI I,> K I >> cIH ,

 A K , I, >H .

P ORTRESS (T O  H ERSELF ).

H = ! > K I I > I I ?

SHARNGARAVA .

H K K, #?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 98 ://>>.>K./>/1261

Page 99: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 99/236

K ING.

, H = . >H I K I. + >>K I >. I = , K> >?

S HAKUNTALA (T O  H ERSELF ).

, , ! H . H K > , = I.

SHARNGARAVA .

.

  I I> > >, = , >K H K I K >

 A !

SHARADVATA .

E, +H. +=>, I H I I I K. I. AI .

S HAKUNTALA 

(T O  H 

ERSELF ).

>H . . K ? A, > K I . >>, I>> K. (A>6.) %K a(+7 .) , K >> . %<K, I >H K K . K I = H K .

 K = I, < ?

K ING (S TOPPING  H IS  E  ARS ).

, !

 A IK =,GI >, .+ K I> K , I>

  > K.

SHAKUNTALA .

 K I>>. K H K >>K

c I, I>> H K I = KH .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +, 2013) 99 ://>>.>K./>/1261

Page 100: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 100/236

K ING.

 A J>> !

S HAKUNTALA (T OUCHING  H ER  F INGER ).

, ! >. (+7 >= 36>K 3 G.)

G AUTAMI.

%K >, K I >K G I . H >> .

K ING.

*K I, K I!

SHAKUNTALA .

F . I>> >> K >.

K ING.

$ I K H K.

SHAKUNTALA .

K, I , K I > >-> >> I.

K ING.

K.

SHAKUNTALA .

 A I , K . K = K J . d$ = g,e K . B =I K, I> = I K. B >= I, I > HK I. K > : d . EHK I .

  > .e

K ING.

< I, >g, I, >, >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

100 ://>>.>K./>/1261

Page 101: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 101/236

G AUTAMI.

  H K . + I H. + =I I H.

K ING.

> I,

>c K , I >g-I; =c > BK -, IK h.

S HAKUNTALA (A NGRILY ).

! < >> K K I > . > K I K H ? H, >= KII>> H H I !

K ING (T O  H IMSELF ).

B K, >H . +!

> ; K h ; , I>>K I>>-; I> > H, = I >; I KI >.

, I I >, I .

I->K, =I >H HI, K I ; ,

B I,+ g>K $Hc I.

(A>6.) %K >, DKc =I I>=, .

SHAKUNTALA .

>>, I>>. K IK. =, K> . K . (+7 5H7 7 

8357 I 7 67 3@6 I77.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

101 ://>>.>K./>/1261

Page 102: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 102/236

SHARNGARAVA .

> >HK .

B >I >H, K >I

; I I =I,$H .

K ING.

K K >, K ?

S HARNGARAVA (D ISDAINFULLY ).

  H > K I I.

I> >H A > I H >; I K H

 A = HK I.

K ING.

 A, K ! + I

. I> H >?

SHARNGARAVA .

*.

K ING.

=> > >> c >.

SHARNGARAVA .

K K I? H >g>> Fc . K .

$H = , K I>>;+ K I; H I >>c Ic >.

G, > IK. (7K 3 9.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

102 ://>>.>K./>/1261

Page 103: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 103/236

SHAKUNTALA .

H >>K. A I>> K >H ? (+7 3 8>>I.) 

G  AUTAMI (T URNS  A ROUND  A ND  S EES  H ER ).

+H, K , +=> >>I , >>K. > I < ?

S HARNGARAVA (T URNS  A NGRILY ).

  >-I>> >! D K I ?(+=>@= @ 873.) $.

K H >, I>> K I K ?B K =I K HI ,K K .

*. .

K ING.

, IK H I? *:

-> ,DK-> ;

 A H H Ac I .

SHARNGARAVA .

#, K K . +> K I K IaK I

> H?

K ING.

=  K I H :

=I I > ,+>> > I >?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

103 ://>>.>K./>/1261

Page 104: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 104/236

C HAPLAIN (C ONSIDERING ).

I I a

K ING.

, K .

CHAPLAIN.

$ I K > > .

K ING.

K ?

CHAPLAIN.

> H > K K g > I . c I > =, I> >. I, .

K ING.

H, K .

C HAPLAIN (R ISING ).

F>>I , K .

SHAKUNTALA .

, H H! (EJ I77@9, I 7 53>3@,7 7?, 3@6 G.7 =@9, ?7?K 5>676 4K 7 

57, @67 @ +=>.)

 V OICES BEHIND THE SCENES.

 A >! A >!

K ING (L ISTENING ).

? (E@7 7 53>3@.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

104 ://>>.>K./>/1261

Page 105: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 105/236

C HAPLAIN (I N  A MAZEMENT ).

  %<K, I> .

K ING.

?

CHAPLAIN.

#Hc > ,+ , >,

 A a

K ING.

?

CHAPLAIN.

B K H>K > Ic , ,+L H .

(A>> 473K 3@?7@.) 

K ING.

%K , I H >K > . K >  H? $ = .

CHAPLAIN.

 K K %<K. (EJ.) 

K ING.

 H, I>. C K .

PORTRESS.

F>>I , K %<K.

K ING (W  ALKS  A BOUT . T O  H IMSELF ).

-I ,

 A>> H ; A K K =

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

105 ://>>.>K./>/1261

Page 106: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 106/236

> > .

(EJ7@ ?@7.) 

 ACT VI

Separation From Shakuntala

Scene I.—In The Street Before The Palace 

(E@7 7 578 8 >57, I >57?7@, 3@6 3 ?3@ I 3@6 4@6 47@6 435=.) 

T HE  T WO  P OLICEMEN (S TRIKING  T HE  M  AN ).

I, ==, >> I K . =c, I > H , g .

F ISHERMAN (S HOWING  F RIGHT ).

B >, = >. >K .

FIRST POLICEMAN.

, = K I B, K .

FISHERMAN.

$, >. g, >H G, I I.

SECOND POLICEMAN.

  , I c = K K > .

CHIEF.

$ >> K, +=. Dc .

THE T WO POLICEMEN.

 , . >=, , >=.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

106 ://>>.>K./>/1261

Page 107: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 107/236

FISHERMAN.

K >K I K g Ia, K=I, =, .

C HIEF (L  AUGHING ).

  H I .

FISHERMAN.

Dc K , .

  c H >II K ;

 A , Kc - .

CHIEF.

G . G .

FISHERMAN.

>>, K I . I

I g . A I < K >> I K = > . >K IK . I =>> , g > I .

C HIEF (S MELLING  T HE  R ING ).

, "=. gc I. > I . I I H g I . >.

T HE  T WO  P OLICEMEN (T O  T HE  F ISHERMAN ).

%H , K , H . (7K I3>= 34.) 

CHIEF.

+=, I > >. A c >.

THE T WO POLICEMEN.

G , . = I>> K.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

107 ://>>.>K./>/1261

Page 108: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 108/236

CHIEF.

G-K. (EJ.) 

SUCHAKA .

 "=, = .

 J ANUKA .

  c < =.

SUCHAKA .

 "=, K g (@653@9 7 g7?3@)  =>>

.

FISHERMAN.

Dc =>> I K , .

 J  ANUKA (L OOKING  A HEAD ).

, I I =. ( 7 g7?3@.) I K I>> K >K, > K I>>

I <=>. (E@7 7 578.) 

CHIEF.

=! =! (7 473= f.) 

FISHERMAN.

, ! c . (7 I 67<75@.) 

CHIEF.

*> , K. *> g >>I. >> , . = > >.

SUCHAKA .

 A>> , . = >. (7 7>737 7 g7?3@.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

108 ://>>.>K./>/1261

Page 109: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 109/236

F ISHERMAN (B OWING  L OW  T O  T HE  C HIEF ).

%, I K K >. (7 83>> 3 877.) 

CHIEF.

G , ! I = I = H K. I . = . (7 3@6 7 g7?3@ 3 4357>7.) 

F ISHERMAN (J OYFULLY  T  AKING  I T ).

% >.

 J ANUKA .

  > =. " = = >c =.

SUCHAKA .

C, I I = > . I .

CHIEF.

, Ic g > =. I IK.

THE T WO POLICEMEN.

>>?

CHIEF.

=, I = I , K >H.

  =I I g >>K. B I , = I .

SUCHAKA .

  H = , .

 J ANUKA .

 A>> = g-=>>, . (7 >= 7@H>K 3 7 g7?3@.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

109 ://>>.>K./>/1261

Page 110: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 110/236

FISHERMAN.

= > , , K =.

 J ANUKA .

F, K cH . g I I, >> K I >. $c I K= . (EJ7@ ?@7.) 

Scene II.—In The Palace Gardens 

(E@7 %=,hK@9 9 7 3.) 

MISHRAKESHI.

H = K I K. A I I>> I = . +=> >= > , %=. A I I= . (+7 >= 34.)  K H>. B > . > K K I H. B K = . G! I>> = K> H> > I = . >> g IK.(+7 6757@6 73. E@7 3 ?36, 93L@9 3 3 ?3@9 43@5,

3@6 47@6 7, 3 75@6.) 

FIRST M AID.

F -I, =, ,F >H ,

  g , A H> f.

SECOND M AID.

K K>, >> =?

FIRST M AID.

K, >> , K =I = LK I >I ->.

S ECOND  M  AID (J OYFULLY ).

, >>K ?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

110 ://>>.>K./>/1261

Page 111: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 111/236

FIRST M AID.

 , >> . A I K LL LK <K.

SECOND M AID.

> , , I> f > $H, H.

FIRST M AID.

, K H > I f.

SECOND M AID.

I K, . I . (+7 >73@ @ 7 87@6 3@6 3=7 7 ?3@9-4>?.) , ! ->c , = , . (+7 4@9 7 3@6 977.)  I K $H.

-I H $H A I I,% H I gH,+= - >I.

(+7 I 7 I9. E@7 7 53?47>3@.) 

C HAMBERLAIN (A NGRILY ).

+, >>K >. = >K H>.D K >= ->?

T HE  T WO  M  AIDS (F RIGHTENED ).

FH , . =I.

CHAMBERLAIN.

! H =c , I KH K I>> .+!

>,  >> ; =c = ,

 A> K I; - , K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

111 ://>>.>K./>/1261

Page 112: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 112/236

I I ; >H- >K K I I.

MISHRAKESHI.

. = I> I.

FIRST M AID.

 A I K , , I I %<K K -->I %H . IK I H f.

CHAMBERLAIN.

  .

THE T WO M AIDS.

B I . I > K =I , K >> , .K %<K H>?

MISHRAKESHI.

# >. .

C HAMBERLAIN (T O  H IMSELF ).

HKKc . K > >> ? (A>6.) H K +=>c <?

THE T WO M AIDS.

 , . =c -->I > , I

I H.

CHAMBERLAIN.

>> >>. %<K I , I+=>, < >. A >> K .

>H; >K , < ;

+ >> ; A , I K K >

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

112 ://>>.>K./>/1261

Page 113: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 113/236

>K, = , , = >> .

MISHRAKESHI.

> .

CHAMBERLAIN.

%<Kc I H>.

THE T WO M AIDS.

>K .

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

F>>I .

C HAMBERLAIN (L ISTENING ).

 A, %<K . G, K . (EJ7@ 7 I ?36. E@7 7 =@9, I73@9 3 67 @653H7 8 7?7; 7 5>I@, 3@6 7 7.) 

C HAMBERLAIN (O BSERVING  T HE  K ING ).

 A > g IH . , %<K > H I. F

 A>> > ; I > > I ; > K ; >> * K. >> I= g K, I, G >>, >= .

M ISHRAKESHI (O BSERVING  T HE  K ING ).

I +=> , H K < .

K ING (W  ALKS  A BOUT  S LOWLY  , S UNK  I N  T HOUGHT ).

 A>! %K , >K >, K I-K >Hc >,

 A I= I, I= I, , .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

113 ://>>.>K./>/1261

Page 114: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 114/236

MISHRAKESHI.

>c .

C LOWN (T O  H IMSELF ).

+=>-= . I =I I .

C HAMBERLAIN (A DVANCING ).

 K K %<K. H J . %<KK H .

K ING.

 H, >> K >> H <. H Lc .

PORTRESS.

 , K %<K. (EJ.) 

K ING.

 A K, HK, K K.

CHAMBERLAIN.

 , K %<K. (EJ.) 

CLOWN.

  H H. I K> .

>> I > I.

K ING (S IGHING ).

%K , H = =. % g I= . +!

= > > Kc I, >H I

 A -hI.

>>%K ,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

114 ://>>.>K./>/1261

Page 115: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 115/236

H>K IF , .

CLOWN.

, . I>> K $Hc I I K =. (7 37 5= 3@6 =7 3 7 ?3@9 43@5.) 

K ING (S MILING ).

E! K I. %K , I >> I K K I H? K I .

CLOWN.

>>, K > , >H , K I> I -. A K = K >K +=> I K >.

K ING.

K >K >. $ IK I -.

CLOWN.

F>>I . (7K I3>= 34.%=8>>I.)  I -, I <I>> . >> K > I>. $ I. (7K 6 .) 

MISHRAKESHI.

I>> H >c .

>> > >> I c >H . (+7 67.) 

K ING (S IGHING ).

>> I, K . > K I g +=>. , K I I I < .B > K g. K , ?

MISHRAKESHI.

I = > > .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

115 ://>>.>K./>/1261

Page 116: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 116/236

CLOWN.

, c . B I K > I> K, K I <= I . A I > >H K. , I= .

MISHRAKESHI.

.

K ING (A FTER  M EDITATING  A M OMENT ).

> , K .

CLOWN.

B, , c >>. A H > . > H .

K ING.

%K , >. = = > I < . :

,

< >. d+K,e , c H.+ , , > H

 A - > > a I >K.

MISHRAKESHI.

I > !

CLOWN.

>>, c I H>K IK.

K ING.

> I> > I? > %= I . %K I, , I +=> IK.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

116 ://>>.>K./>/1261

Page 117: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 117/236

MISHRAKESHI.

I I>, I= .

CLOWN.

B , K = . I>> .

K ING.

I ?

CLOWN.

K, >

.

K ING.

%K ,

 A I , , , > ?%K >> I

 A H, H I>> .

CLOWN.

Dc >= IK. K, I > .

K ING (L OOKING  A T  T HE  R ING ).

H K. >> H .

  H, , >= , H >>; =-> g I

  >. I > K >>?

MISHRAKESHI.

I I K , I> H K. %K >, K IK. >K >>I.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

117 ://>>.>K./>/1261

Page 118: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 118/236

CLOWN.

>> I K g.

MISHRAKESHI.

= K K K.

K ING.

$, K . > H K, K> I : dB I > I>> K , ?e

CLOWN.

 A K a

K ING.

H g, a

CLOWN.

>>, I?

K ING.

C HK K > K ;B K , ,>> > K K > >>

 A I >> , .

, K , >> >>K.

MISHRAKESHI.

I K .

CLOWN.

B I c , g-=?

K ING.

> I I G +, >>.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

118 ://>>.>K./>/1261

Page 119: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 119/236

CLOWN.

.

MISHRAKESHI.

IK H = I +=>. >H = =. I > H ?

K ING.

>>, >K .

C LOWN (S MILING ).

 A I>> = . K K = I ?

K ING (N OT  H EARING  H IM ).

I > K > > , g,

 A I >>?

 A K

>> =I K;B a K K, I = >>.

MISHRAKESHI.

H I I K.

CLOWN.

B IK > H .

K ING (N OT  H EEDING ).

K >, K I K I . = K . $ K. (E@7 3 ?36 I 3 34>7.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

119 ://>>.>K./>/1261

Page 120: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 120/236

M AID.

  %<K, >K. (+7 657 7 34>7.) 

K ING (G  AZING  A T  I T ).

> . +!

 A > I H K;$ , > > h*h I ;

 A ==-; >Hc c >> > a =, I >H K I.

C LOWN (L OOKING  A T  I T ).

= >> I . %K K > H H . K? J >, > >= = .

MISHRAKESHI.

= >H . > .

K ING.

%K ,

, >K ;

  K , >, I.

MISHRAKESHI.

>, I >H K .

K ING (S IGHING ).

I > H;I c K I>> :

 A H>> , I K H, A = .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

120 ://>>.>K./>/1261

Page 121: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 121/236

CLOWN.

g , K >> >. >K +=>?

MISHRAKESHI.

>>I H I K. K >, H .

K ING.

K =?

C LOWN (O BSERVING  C LOSELY ).

= , > I <=>. hI ; >. >= IK; > >, >>. , =, >K +=>, .

K ING.

  . B, K >H.

+ I > >H > >>;

 A I>> +I I K >>.

C=, H g =. G, .

M AID.

> > , %HK, I> .

K ING.

I>> > . (7 67 . EJ ?36.) 

CLOWN.

K ?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

121 ://>>.>K./>/1261

Page 122: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 122/236

MISHRAKESHI.

+>K, HK > >H.

K ING.

$, K .

%>, I- ; >K ->> > >Kc , I K= ; B= - ,

 A =c K.

C LOWN (A SIDE ).

>=, > = I g>> I HK- .

K ING.

 A +=> >H H .

CLOWN

.

?

MISHRAKESHI.

+ > > >H .

K ING.

->, c , =; >- >= > =.

CLOWN.

B IK H I g >H>K = I->>K? + . (7 >= ?7 5>7>K.)  . >, . > K, h >-.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

122 ://>>.>K./>/1261

Page 123: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 123/236

K ING.

DH IK.

CLOWN.

K f H>-.

K ING.

. I> hI H, IK K I K LL ?

  >, >H , hI, ,

I K >>, K g.

MISHRAKESHI.

 A >>K IK H f!

CLOWN.

= , H I K I .

K ING (A NGRILY ).

>> K K K ? >:

c I H > , > = >H- >K;+ >, , I > I,

 A K >> hI.

CLOWN.

>>, c K > .($39@9. ?7>8.)  LK, < . I .

K ING.

>> , I ?

MISHRAKESHI.

$H I= H H .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

123 ://>>.>K./>/1261

Page 124: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 124/236

C LOWN (A LOUD ).

>K , .

K ING.

 A ?

MISHRAKESHI.

I. B , > J.

K ING.

  H >>- .

I K , A I K I I,  =, %K >H .

(7 76 3 73.) 

MISHRAKESHI.

F >K >K I .

K ING.

%K , I ?

>  A ; => .

MISHRAKESHI.

%K , K H a ca K K < +=>.(E@7 7 ?36 C=.)

M AID.

  %<K, I = I J -a

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

124 ://>>.>K./>/1261

Page 125: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 125/236

K ING.

>>?

M AID.

I >=. A J , K: d I>> = =K>.e

CLOWN.

I K ?

M AID.

c H. A I> I , J K> K.

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

F>>I , K %<K.

C LOWN (L ISTENING ).

%, - > = K. + = > .

K ING.

%K , > . = .

CLOWN.

dA K>,e K . (7 3=7 7 57 3@6 7.)   K >H, >> C> B>K. A I>> > g .(EJ @ 7 @.) 

MISHRAKESHI.

H , >Kh. . (E@7 7 7 I 3 65?7@.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

125 ://>>.>K./>/1261

Page 126: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 126/236

PORTRESS.

 K K %<K.

K ING.

 H, K ?

PORTRESS.

 , K %<K. B = I I .

K ING.

=I . + I>> .

PORTRESS.

  %<K, I H >K Lc . I K %<Kc >.

K ING.

GH . (7 7 67 .) 

K ING (R EADS ).

dB =I %<K. A DH > I=. >>, K, H> >>, H I. >> %<K = ?e (+36>K.)  > >>.

 H, . H> IH. $K . K I I I >.

PORTRESS.

H c += I. A .

K ING.

> >> H . G, .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

126 ://>>.>K./>/1261

Page 127: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 127/236

PORTRESS.

 , K %<K. (+7 3 9.) 

K ING.

.

P ORTRESS (T URNING  B  ACK ).

 , K %<K.

K ING.

 A >>, I I H ?

$ # DK > HK > = = >H >,

  > .

PORTRESS.

> >> . (+7 97 3@6 @ 7@.)   %<K, K> > I I> K

> >K I.

K ING (S IGHING  D EEPLY ).

, I >, I> ,   >K, . , I>> I >K  c >.

PORTRESS.

H H !

K ING.

 A>! f > .

MISHRAKESHI.

, +=> I >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

127 ://>>.>K./>/1261

Page 128: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 128/236

K ING.

C> = H I > K , K >

 A > ,

 A -H ?

MISHRAKESHI.

+ I>> > =.

M  AID (T O  T HE  P ORTRESS ).

%, c > >c . G C> B>K %HK > .

PORTRESS.

 A . (EJ.) 

K ING.

 A>! DK > .

F >>, K =I,

, I > I>> > >;  A>K > I K f.

MISHRAKESHI.

>, =.

M AID.

D H IK , K %<K. K K, K IH I>> = K >> K . ( 77>8.)  . K .

K ING (B ETRAYING  H IS  S ORROW ).

+>K,

K> > hI A H ,

D >> =,$= . (7 I@.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

128 ://>>.>K./>/1261

Page 129: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 129/236

M  AID (I N  D ISTRESS ).

, , K>.

MISHRAKESHI.

+>> = K I? , > +=>. + , g, I> I> I. >K >. I>> +=> I K .(EJ 9 7 3.) 

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

>, >!

K ING (C OMES  T O  H IMSELF  A ND  L ISTENS ).

%HK I .

M AID.

  %<K, >= %HK I .

K ING.

G, C=. *H K >> H.

M AID.

 , K %<K. (EJ.) 

THE V OICE.

>, >!

K ING.

Bc H >>K K . II? (E@7 7 53?47>3@.) 

CHAMBERLAIN.

  %<K ?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

129 ://>>.>K./>/1261

Page 130: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 130/236

K ING.

+ IK %HK .

CHAMBERLAIN.

I>> . (7 97 , 3@6 7@ 7?4>@9.) 

K ING.

HK, HK >.

CHAMBERLAIN.

.

K ING.

IK K > ? F

K > >, , , L

  > =$= g->H L?

CHAMBERLAIN.

+H K , #!

K ING.

F I?

CHAMBERLAIN.

F .

K ING.

+= >>K, .

CHAMBERLAIN.

C> B>K, I Ha

K ING.

?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

130 ://>>.>K./>/1261

Page 131: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 131/236

CHAMBERLAIN.

> I , > = hC >K ,

+ aK I, I > .

K ING (R ISING  Q UICKLY ).

%K HK > H K H> . =, .

> > I, >K >, >K =I; > =,

G HK HK ?

THE V OICE.

K, K!

K ING (H EARS  T HE  V OICE  A ND  Q UICKENS  H IS  S TEPS ).

H , K .

THE

 V OICE

.

H ! K = =, K = K >= -!

K ING (L OOKS  A BOUT ).

 A I! I! (E@7 3 G77= I?3@ I 3 4I.) 

GREEK  W OMAN.

 A I I, K %<K. A g-.(7 =@9 3=7 7 4I 3@6 3I.) 

 A NOTHER  V OICE BEHIND THE SCENES.

, I> = > hI > A =>> K, =>> ;$ # DK I; IC >> =>K H> H K I?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

131 ://>>.>K./>/1261

Page 132: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 132/236

K ING (A NGRILY ).

, ! , > , K >> .(+@9@9 4I.)  IK, HK?

CHAMBERLAIN.

, K %<K. (A>> ?3=7 37.) 

K ING (L OOKING  A BOUT ).

.

THE CLOWN’S V OICE.

+H , H ! K, K c . >I . .

K ING.

  K H>K. B >> K I K?+ >>. D K > K .

%K I, hK I I ,+>> >K I ;

>= J I I ,+I >H I, >= = .

(7 3=7 3?. E@7 %>3@6 7 5>I@.) 

M ATALI.

#, , = , ,

+= H> I >;F K I > ;

> , > =+> >> .

K ING (H  ASTILY  W ITHDRAWING  T HE  A RROW ).

%>. > Hc =.

CLOWN.

>>! I . A K I>

.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

132 ://>>.>K./>/1261

Page 133: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 133/236

M  ATALI (S MILING ).

, #, I K.

K ING.

>> .

M ATALI.

I >> >H H>a #>.

K ING.

+ > .

M ATALI.

Hc = I>; K >> > ;D= H K, K .

= K I , K H>K ,

 HK.

K ING.

> I I . B IK  K I %HK?

M ATALI.

I>> >> K. I K I HI K I, K. F

U = I>> I>> ;F >L I c ;BH g BK > I.

K ING.

F %HK, K Hc =. G, I , I

:

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

133 ://>>.>K./>/1261

Page 134: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 134/236

  I >K >> > = ;%K I ; >C>> , = >.

CLOWN.

 K I>>. (EJ.) 

M ATALI.

E . (7 =@9 67 . EJ7@ ?@7.) 

 ACT VII

(E@7, @ 3 53 3 h7 9 7 3, 7 =@9 3@6 %>.)

K ING.

%>, H I , = K>  g> H, I I>.

M ATALI.

#, =I > c . F

  H H+>> K I> , = H+ H .

K ING.

 A, ! F H I K

. B , . A

>, "Kc B =, K >- I ,

 A > K = H>K I+>> > .

M ATALI.

B I K H Hc =? *:

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

134 ://>>.>K./>/1261

Page 135: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 135/236

I, ->H c IK - I >= IK:F, K %->c = >I;

 A, K K -K.

K ING.

>K H c <K. *:

 A>> H I c ;C> I = I ?

M ATALI.

> K. (A87 3 >>7.) +, #! >K > H.

> K K H = K ,G I H K H,

 A I , > K H K >K.

K ING.

%>, I , I g , H . >> . I I I?

M ATALI.

I gBK >K c ;, , H> > H>K H;

 A, H I >,G I> h.

K ING.

IK K H , K >. (7 47H7 7  3 3=7@ 4K 7 53.)  I H >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

135 ://>>.>K./>/1261

Page 136: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 136/236

M ATALI.

I K H ?

K ING.

>H hK -H,+ =-h > >H,

 A -I> I Ka A c > K.

M ATALI.

  . A K I>> I> H I K >.

K ING (L OOKING  D OWN ).

%>, = H I> K >=.F

> > >>F = I >>; = > >K ;

H I= I >,F >> > : I I> , > HI.

M ATALI.

  H, #. (7 >= 6I@, 3I7-5=.)  > >H> .

K ING.

%>, I , h= = I ? > > >= > .

M ATALI.

#, G> =, K . >>K I. +!

, %c ,

C> ,F >,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

136 ://>>.>K./>/1261

Page 137: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 137/236

DI>> >K I I.

K ING (R EVERENTLY ).

> K . >

H I>= >K >K .

M ATALI.

IK , #. (7 53 6757@6.)  H I .

K ING (A STONISHED ).

%>,

I> I> ;, >K ; , =:+>>, >> I hK .

M ATALI.

+ >K I K K .

K ING.

I > %c ?

M  ATALI (P OINTING ).

+!

, >K , > H =, ;>- ->> I

 A , ->= >;+- I K =I , = :+ > H, > I .

K ING (G  AZING ).

 A>> I g h >K.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

137 ://>>.>K./>/1261

Page 138: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 138/236

M  ATALI (C HECKING  T HE  C HARIOT ).

H , I I A >-.

K ING.

H. > > .

M  ATALI (S TOPPING  T HE  C HARIOT ).

D, #.

K ING (D ESCENDING ).

B I I>> K ?

M ATALI.

K I . I>> . (7 67 .) B K, #, H I > > >-K >.

K ING.

>= I L >K I K <K.

I I IH ;K >>K > > >>K->> >;K K I <I>> ,

 A I K H :K K I.

M ATALI.

. (7 I3>= 34 3@6 73=  ?7 @7 @ H4>7.)  A +=>K, I %c >K ? (7 >7@.)  K K? J>

 A, I , > I? %K I g . (7 @ 7 =@9.)  , #, = , >> H K

.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

138 ://>>.>K./>/1261

Page 139: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 139/236

K ING.

 K I>>. (EJ %>.7 =@9c 3? 4, 3 3K ?7@.) 

I K;

K >>a H?F H>K > I IK .

 A V OICE BEHIND THE SCENES.

Dc! c >K. , K >IK .

K ING (L ISTENING ).

> > . I = >? (7 >= I36 7 @6. !@ 7.)  >, > . A I -I K > .

> > , >c >= >-=, >-,IL> , I >>, g.

(E@7 3 ?3>> 4K, 3 675476, 3@6 I 7?-I?7@.) 

BOY .

K , . I K .

FIRST W OMAN.

K K, IK K ? K >= > . K = = . I >> K A>>-.

K ING.

K > K K I K I ?(7 7h75.)  K >> = >.

SECOND W OMAN.

> I>> K K c > K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

139 ://>>.>K./>/1261

Page 140: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 140/236

B OY (S MILING ).

, c >>K . (7 47 >.) 

K ING (I N  S URPRISE ).

K g, I I, I>> ;

 A K = I> h K .

FIRST W OMAN.

$ >> > , . I>> H K >K.

BOY .

? GH . (7 757 3@6.) 

K ING (L OOKING  A T  T HE  H  AND .) 

> =! F

BI g I >-= I I,

$= > >>K >I => > I.

SECOND W OMAN.

+H, I c = K >=. G. K KI>> g >K = > -K%==. B .

FIRST W OMAN.

I>>. (EJ.) 

BOY .

%I> c>> >K I .

H ERMIT - WOMAN (L OOKS  A ND  L  AUGHS ).

$ .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

140 ://>>.>K./>/1261

Page 141: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 141/236

K ING.

%K I>> >. (+9@9.) 

K I >>

> > >;K >

  . A > C I, K. I

 A >H HK K >> .

H ERMIT - WOMAN (S HAKING  H ER  F INGER ).

c K ? (+7 >= 34.)  -K ? (+7 77 7 =@9.) , , > > . >> > , c= > .

K ING.

 K I>>. (7 3357, ?>@9.)  >> !

  > , g;cI> H K c

 A > . >

 A ;  > , >= >= =c > .

HERMIT- WOMAN.

B, , .

K ING.

+ I> , >= . B , K >. (7 >7@ 7 4Kc >6 @ 7 54, 3@6 5@9 ?, 3K ?7>8.) 

= >> K, c , =I; > g>>

I >> > I!

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

141 ://>>.>K./>/1261

Page 142: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 142/236

H ERMIT - WOMAN (L OOKING  A T  T HE  T WO ).

>! I>!

K ING.

K K K , ?

HERMIT- WOMAN.

I K >= >= K, . >. B, H >> =I K. = >= K.

K ING (C  ARESSING  T HE  B OY ).

%, , I >K?

HERMIT- WOMAN.

>K .

K ING (T O  H IMSELF ).

>K I ! > K ?

(A>6.) B c >:

> > K I>>> , > K I>>; = H ,

 A .

B I > , I , ?

HERMIT- WOMAN.

  , . B Kc I > K, H .

K ING (T O  H IMSELF ).

 A, . (A>6.)  I = I I I?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

142 ://>>.>K./>/1261

Page 143: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 143/236

HERMIT- WOMAN.

I> = ? < I.

K ING (T O  H IMSELF ).

K . + = K c. (7 7h75.) , I K> I IK c I. (E@7 7 g I?3@, I 7 5>3K 

 7355=.) 

FIRST W OMAN.

$=, A>>-. , 3=@3. c 3=@3 >H>K?

B OY (L OOKS  A BOUT ).

K ? (7 I I?7@ 4 >39@9.) 

FIRST W OMAN.

>= , H . >H .

SECOND W OMAN.

+ : d+ I K = .e >>.

K ING (T O  H IMSELF ).

c +=>! B >=. K H , >= .

BOY .

>= >> =, . C hK? (7 7L7 7 K.) 

F IRST  W OMAN (L OOKS  A T  T HE  B OY . A NXIOUSLY ).

, > I.

K ING.

D J, . >> I> I > I > . (7 3 5= .) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

143 ://>>.>K./>/1261

Page 144: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 144/236

THE T WO W OMEN.

, c, c! (7K >= 3 ?.)  ! (A@76,7K >3K 7 3@6 @ 7 4?, 3@6 >= 3 735 7.) 

K ING.

K K K H ?

FIRST W OMAN.

$, K %<K. H , >> H>. %c >K H K I -K I . >> , K J Kc K >.

K ING.

 A ?

FIRST W OMAN.

.

K ING.

D K H K >?

BOTH W OMEN.

% .

K ING (J OYFULLY ).

IK K I> K >g>> >? (7 

7?4357 7 4K.) 

SECOND W OMAN.

C, +H. +=> K I > . >> I . (EJ7@ 3?4.) 

BOY .

$ . I K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

144 ://>>.>K./>/1261

Page 145: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 145/236

K ING.

%K , K >> I K .

BOY .

DK K , K.

K ING (S MILING ).

  I K .(E@7 +=>,I73@9 7 3 @ 3 @9>7 436.) 

S HAKUNTALA (D OUBTFULLY ).

H A>>-c > I >H . B K I . %= > . (+7 I3>= 34.) 

K ING (L OOKING  A T SHAKUNTALA .W ITH  P LAINTIVE  J OY ).

. +=>.

>, I , > , > ,

+I >> , >, > HI .

S HAKUNTALA (S EEING  T HE  K ING  P  ALE  W ITH  R EMORSE . D OUBTFULLY ).

K . > K K I ? > > .

B OY (R UNNING  T O  H IS  M OTHER ).

%, > >. A >> .

K ING.

%K >, >K I K . >> K ?

S HAKUNTALA (T O  H ERSELF ).

, K , >H . F = , HK

K = >. K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

145 ://>>.>K./>/1261

Page 146: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 146/236

K ING.

B>= h;C K;B K K

%K >H .E> h ;$ >>I ; >H DI .

SHAKUNTALA .

 K, Ha (73 5=7 7 73@57.) 

K ING.

I> = K, I, H;%K > I HK ,B K a <I>, > .

BOY .

, ?

SHAKUNTALA .

 A= , K >. (+7 I77.) 

K ING.

D, > I, ;$ H;+>K H* . > I= ,$Hc <K =;+ >, > H =. (7 83>> 3 7 877.) 

SHAKUNTALA .

*, K . +>K, I > = K a .I, I > K, , H ? =.

(7 =@9 7.) B I = K Kf I?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

146 ://>>.>K./>/1261

Page 147: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 147/236

K ING.

I>> >> K I H >= I.

cI , I, > > >

 A K >; > > -K, I , , IK. (7 67 .) 

S HAKUNTALA (S EES  M ORE  C LEARLY  A ND  D ISCOVERS  T HE  R ING ).

%K , !

K ING.

 . A I > H , K K .

SHAKUNTALA .

I IK I > I K g.

K ING.

> H H hI, I.

SHAKUNTALA .

. I> K I . (E@7 %>.)

M ATALI.

> K, #, I K I K .

K ING.

%K I >g>> .%>, I =I ?

M  ATALI (S MILING ).

? C. %c >K , #K,I K.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

147 ://>>.>K./>/1261

Page 148: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 148/236

K ING.

%K I, . > I K >K .

SHAKUNTALA .

I K .

K ING.

H>. C. (7K I3>= 34.#K373 7376, I  A.)

K  ASHYAPA (L OOKING  A T  T HE  K ING ).

 A,

c # DK, I   >, I > , I = c I g >K, >= I.

 A DITI.

H> .

M ATALI.

#, >= K I > K > . A .

K ING.

%>,

+ Cc >, G #K % A? H, I K I>H H; = >> , > H, >>, ; , ,C I .

M ATALI.

K.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

148 ://>>.>K./>/1261

Page 149: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 149/236

K ING (F  ALLING  B EFORE  T HEM ).

DK, H , H K .

K  ASHYAPA .

%K , > >.

 A DITI.

 A H>. (+=>3@6 7 @ 83>> 3 7 877.)

K  ASHYAPA .

%K ,

  > , = ; K >= ; > : > I I.

 A DITI.

%K >, = H K . A K g K > . C, >

. (A>> 73 7?7>H7.) 

K  ASHYAPA (I NDICATING  O NE  A FTER  T HE  O THER ).

F> +=>, K, A K, #,  A K > I>aF, , K.

K ING.

>K , K H I I >>>. >g> I K >> K .F, >K ,

hI g, ; > ;Ef ; KF >, K H >.

M ATALI.

#, H I K I>.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

149 ://>>.>K./>/1261

Page 150: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 150/236

K ING.

>K , K -H K H>KK. >H , KK > < . ,

#H, I = K. B I, I I , H . A HK I> .

$= I >, K,

 A K >H I >; .

K  ASHYAPA .

%K , K> . IH>. $.

K ING.

>> .

K  ASHYAPA .

K %= H+=>, j <, A. H K K H . I > < K > DHc . A I> I >.

K ING (W ITH  A S IGH  O F  R ELIEF . T O  H IMSELF ).

>.

S HAKUNTALA (T O  H ERSELF ).

= H! %K < I . >>K . K - , K I >K I K .

K  ASHYAPA .

%K , K =I . D I H IK

K > . *:

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

150 ://>>.>K./>/1261

Page 151: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 151/236

I ; = h; K .*h K >,, >, I>> >> .

K ING.

, >K .

K  ASHYAPA .

%K , K H H I+=> K, I K> H - .

K ING.

>K , K .

K  ASHYAPA .

#I I>> = .

 "K H HK , I>> H> >K;

H > >> I > I;B I> I ,

 A>>- I ; A B >> =I,F I>> I> >.

K ING.

HK , K H .

 A DITI.

#H > > c I >g>>. B %= I .

S HAKUNTALA (T O  H ERSELF ).

>K J K I .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

151 ://>>.>K./>/1261

Page 152: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 152/236

K  ASHYAPA .

#H =I I> H . (7 7h75.)   > > , I H H K .

I I? (E@7 3 >.) 

PUPIL.

, >K .

K  ASHYAPA .

G>H, hK , K > >K #H. >> I DHc

, I DK H K, =+=> I > >.

PUPIL.

 , >K . (EJ.) 

K  ASHYAPA (T O  T HE  K ING ).

%K , I > I K ,

K >.

K ING.

 , >K .

K  ASHYAPA .

F I

%K ,* K g> ; > >>K H,*> K , H.

K ING.

>K , I>> K .

K  ASHYAPA .

, K , >> K?

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

152 ://>>.>K./>/1261

Page 153: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 153/236

K ING.

C ? K K >g>>.

%K = g >,

 A I I >c ;%K +H K

 A = >> .

(EJ7@ ?@7.) 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

153 ://>>.>K./>/1261

Page 154: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 154/236

B= > C

THE STORY OF SHAKUNTALA 

THE EPIC TALE - =, I K , = I. I = > I> , I I , . A => I>, > = H %>; = I > >U,-> #H, I . = , #H, >. > K>K I >, . , I , H I, >, d ?e > =. K, , >H>K +, , I . d>!e , , >>K : d K K?e = I-H : d H KH >K #H. >U ,I >? >> , >H>K .e

+=> : d%K >U . . >> I .e

= , I >H>K > > = , I I K, K, HI >- >> K K, :

d K? K, >H>K ? K K

? K, I >, >H>K ? K > K g >. I =I K . AI , I .e

> I K = , I = I HK I: dDK, =I >U #Hc , , , I, >K >.e

DK : dB , > , >K, K I>. H > IH , I>

IH HI. I I K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

154 ://>>.>K./>/1261

Page 155: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 155/236

, K >? >JK .K H .e

+=> J> I > K, , K (3=@3 ),

K #H, I H +=>.

DK : d >>K =c , I , K K. B K >H>K I. >> , I >> K?$ >> K = K -K. B K I, I .e

+=> : d >K I K K . K . K ,DK, I>> K K.e

d+ ,e = I =, : d I>>  K K K, I-> >.e

+ = = >>>K > K I> I . A I , I , K : d I>> > K K, >> K I-> K>.e , = I>>K g #H. d I>> I , >K, ?e I, >> =, I =  >.

I I , #H . A+=> I . B>U, #H H . H , I >> H, I > : d K H , , -K, , = >I. A I >H K K>K I I >H I K; DK H >, . + K H >H , +=>, > >>

 K, K I>.e

+I +=> H K I. I = I I>, =>K I > K. A J Kc > #Hc = >, , , , >K I . I >H #Hc H . d$ >> A>>-,eK : d HK.e

B I I K , +=>: d I .e

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

155 ://>>.>K./>/1261

Page 156: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 156/236

I I K I, #H >:d=>K K +=> K c >. A > I >H I. K , , H; = I >K.e d I>>,e

>> K , K I +=> G<HK.

+=> I , I H , =: d K , #. I , < K , I I.e

= , > , : d . I K >, K I= -

I? I K H, >H, I>.1 E K, IH K I.e

, I -> > , f >>. K = I ; > H; = L I > >. C> > H K , > = I > H . + , H K . + L , = >K: d > =, > K =I,IK K K, b =I,c >= K K ?e

DK : d =I K, +=>. >. I>> >H I K K? A K K > , >>K K ?

  I= -I, !e

+=> : d #, >K G, >K. D = K , #. $ K >H . K > >, I>> >H, >!

IK; I >= K. F H I K,DK, K >> > I=>K .e

=, +=> .B > H H DK: dC K, DK. D +=>. Kc. +=> >> .e

, = <K>>K > : d I H>K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

156 ://>>.>K./>/1261

Page 157: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 157/236

. H K >K I, I> K I>, I> .e

= H >>K <K>>K. = >H>K. I > DK

, < . A = , :d I I K I I>. , , H K .

 A > I K J , K, K >, -K >, K>H .e

# DK H B +=>c , I .

> K > >K;  HK > >>K . > >, > IK, I > I >. F I> +=> K, = >K >.+I , H.

f , #> > K . g >, DH,> =c K, H >>K < +=>. K

> HK K, g >>K > = >> I H . , g   ; #> >>K = H I > >K. EH >   H > H> , IK , H I> H>K.

>, = +=> =  <K > . H>K, =c >, >K H I> K.

K g; I , > H , , .

B >H = >. $ I > K, . g, , >K gH, I

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

157 ://>>.>K./>/1261

Page 158: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 158/236

H, J, I> I, ,, J, I H, . A H , , I> > >. I hK K I

>Ka > a .

aDK, +=>,#H, I >> K =. #> >, , E>K I I H > .

H> >I >K >> >K

I #> I. > > . > > H K g > J . , K =, >K >>= #>cI.

> I ->=. F +=>c > . I >>K f: AK H, ; KH

 HH, K; K I>>K H +=>, I K > .

#H, -, >K K #H. I K > ,>K G. >> K > >>K H> #>c . I>, <K .

DK H K ; K I . ,

, H > > K .

B >> = g . +=> >K. + >>K gH , H I, J. +=> > H g K, I >H ; > I I > .

>H>K I I>= I> -K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

158 ://>>.>K./>/1261

Page 159: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 159/236

BK , >> J >K K a

K > > I

. I HK K. I g , > , =I I H ; I I I>>, K >H, c <K , >> , I ,H > H IK. A J I I I I <.

#> >; K >

=>K . A > >K >. B I =, I I = K . = >K K>K H (A ). +=> , = (A ). H c 3=@3 aa I I> =>> (A

 ) I g >, H>H >K I. =c JK H I c K (A ). I K (A ), >> f.#Hc >> H, I K > >> I =, I >K (A ). Kc I > =c (A ). Kc >K I I> > H (A ) HK = A>>- H (A ). #Hc I>>KI I I>> (A ). >> H--= I = +=> H (A ), I I K.

>K = I i.

> , >K > >K >, I >K H > > J. +H>

 H J H H; >   I > > H> . I H , > I H H H ; > > I . g >H K > > , >> H, I

= > HK .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

159 ://>>.>K./>/1261

Page 160: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 160/236

 H, , >K I >, J, >-=.

= >H +=> K IK K 1 I $VHc <

d > 7?U7 I +=> I >, =K .e

$ W ; <<KX, > H>> J > > >>>> >c, > U HJ , V P V>V >>V H > \. . .. $c > %R>H=R . . . > U > > Vc f >cVV >cV>V, #R>R

 H cH V VY V -

c^H > HJ . . . . $ U V, c> VHV V P U H %R>H=R. $ VH > U >, H > X > . . . .$ > , > \ VV > >VX >c^H, >c>V >c, > < V> , > X >c . . .

 =RK , H , c Z; P ; P > HJ > , > , > , > >V > H, V

 R- >c> cA > >J . . .

P , > J <> g >V H > > > V > >, D_`, >c > hU P >, X V ; > W; >V P> c L>> , > > > > V > ; > HU P >c V > P . > >c; > P, V > , > HJ > , > HJ

 < g>> . H V >; g>> c A V #R>R, O=>RV > ; >c -->> V P >c V> >cV>? E>> X, HW c > cV > > > >> ; > > H, > KJ>, c > , >J, > > >V, > V> > P H > V > V V. + , H P > > > ^; >> >, HJ . $

=RK V c V : -c^H H H c >c>V.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

160 ://>>.>K./>/1261

Page 161: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 161/236

B= > C

THE TWO MINOR DRAMAS

I.—

“MALAVIKA AND AGNIMITRA”

= H> >> %3>3H=3 3@6 A9@?3, K #>. $ .

 A SSISTANT.

, ! +>> I > I= >> B, +>>, #H? C > K I= , #>?

STAGE-DIRECTOR .

  =. C:

>> , I HK >:

H , I >; > >>I I c >.

 A SSISTANT.

>K I K, .

K I= >> H , I > >K =I J I , K> H>.B #> > . > > I >K I= I H> # =K, I > > > H K K .

>K I I >K >, . >, > . , # A, > K C, #>c >KH K >K

. >K Ac , + KK, >> >H. A I

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

161 ://>>.>K./>/1261

Page 162: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 162/236

G, Ac > a B>a H H c >. I I # > , g I G= H>K > I %, I

I >>K H. I > #> >K >K B> -, > K I I K. B> 7 C>6-%77@97, I I >:

 A , D > > I I K >> >I, H>> >H I K

 A> K > > I,

> I, I ->c =I. > K> K, =I

 A, I >Hc >, K >, I,$H-> H K .

  #>c K, > + KK I >, I IK > H .

>>I >K > > .

- , I >, >K :

 A,=@9 @ 63.

G,3 5>I@, 87@6.

G M 63@5@9-?37.

M 63@5@9-?37.

D,7 7@ 77@.

H,7 <@ 77@.

%>H=,?36 77@ D3@, >37 65H776 47 3 @57.

#=,3 B66 @@.

B=>H>=,3 ?36, 87@6 8 %3>3H=3.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

162 ://>>.>K./>/1261

Page 163: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 163/236

=,?36 77@ !3H3.

 A 5@7>>, 3 53?47>3@, 3 ?435=, I 5 7, ?36,3@6 ?7 37@63@.

> # A, I K.

 A .aA > >, B=>H>= I . F H I > #

 A > ->>K I   D I . + > ,%>H=, = I >H, H K

 <> HI >. A - G . F B=>H>= >

%>H= I>>K g >, I> > %>H= D K > , c .

 A K , = , > > K = . H> , A,

 Ac K , > , >> >J . > A K = .

G, >I, A H > %>H= =c . H H>K I -, I , H>K, > >  - . >> J > =, D, >B , #=. , I =c, , c <> H.

 A .a > ->> >. G >> > g. %>H= , , I K>>K I >H =. H, g > H . >I >> K , I g>>K , = >K >H. , J - .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

163 ://>>.>K./>/1261

Page 164: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 164/236

 A .a > > . F H I H =- > >. = , > , > K >I > .

> , = I >I, g. >I, > =c >H>g, K H , I I . B c H>, %>H= , K D =- I , >. = >I =, K . >K B=>H>= , %>H= K, H =.

B I , K H, Ih I I, =. K > >>H K K >. : I > >H >H >; = >I I I >, > ; I =I   . H HK >, I I = I J >H %>H=. A I H, I <>K, < , I > IK, =. J> >K K I , K , I >H I I <>K.

 A .a >I = D >=%>H= >>, H = K > >K   I -, H I g . B > H > . = I D, >K

, I = I I , > K . > = >> , I= KK , I >K I -, i IK f =-. > K, %>H= , I A -. >H- I >>I K H. = H K I >> K K>>I =K, I>>

>K K . I =- >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

164 ://>>.>K./>/1261

Page 165: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 165/236

 A .a I D > I>> %>H= I =; H =-, > %>H= . K = >>K >,

> > I I => I . K ,I K HK K >> %>H= I J>, d !e B = >. + >> I , >>   H , %>H= =  

 , Ac . IK K HI K , =>>, > %>H=. + IK Ac ,

%>H=, I = K Ac> D. + H> , K %>H=> H < K =c. > H K > <  %>H= A. > =c , > K D I HKH G= H>K, H g I I >>I HK. HK K J <> K H, I

> K %>H=; K H , I>K, .

C > > > I> <, >>K H>. L >K I H K: = I >> >H I -H, <>K   , H> HK K> , I >K i>K>. I >K =, =>K H; K I , L > , H K

> . >K IK, K 9f7 6 >@  , > I=  I H >K >H I I, > H>>K K. F A, >> K, >, %>H= I, >K, K, = IK +, ,

 =c , +=>.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

165 ://>>.>K./>/1261

Page 166: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 166/236

B= > C

II.—

“URVASHI”

I K H>K >>H3, >> > 7 3>7 8 H3 I@ 4K 3>. I >K I g I =I, > > . I > I= #>, H I H >. + > K K >K g>> I +=>, >> I>> ; c I IK,

I I>> >. H3  f %3>3H=3, H >> , > > H.

- , I >, >K :

H,=@9 @ 33@3 @ 7 G3@97.

 AK, @.

%H=,3 5>I@, 87@6.

H,3 73H7@>K @K?.

C>=,3@7 @K?, 7 87@6.

 A,77@ 8 3H3.

=,7 ?36.

 A 5377, 3 53?47>3@, 3 7?-I?3@, H3 @K? 3@6 7 6H@7 47@9, 3@6 37@63@.

>>I >K.   g I K. BI gH H>

 K >.

 A .a > >K >> I K J I >K  #>. A K H>K K %G>-= I> >> >. I K# H, I h .

, K I , H C>=, H HK

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

166 ://>>.>K./>/1261

Page 167: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 167/236

K . = , >K , H, I I K. A H H, < <K> , > = H >K I c . = >> > H

 H , H J >H > K .

 A .a I =c >. >I , I =c >H H, I g . < K =, K H I =c . + H >K, I i>K, >>>K .

= >I , =J > >   . > > H K H>, I, >> K >H =, I I C>=, I , > H>. K =c, I >H-L ->, > >> . = H I H> H>, =, >> IK = >K .

= >I Hc >H->, I > I . B > >IIK, >K = K =, I I . >K HK > J I = =, f > >, <>>K >H .

 A .a I H I I . H =

c < , I =,d I K ?e ->K >, dH.e Hc - >> , g: I >H I H > > > , I .

Hc >. >K H, > = , H >K > . =

= > I , >I. > > >H, H C>=

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

167 ://>>.>K./>/1261

Page 168: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 168/236

, I H> H>K.>K I > K = = , I>> I> K I I >K >H I >K >H. , H =

H K. C>= = = .

 A .aF > I C>= K, I > >> H H. D K >> >K, H, g <>K, > , H>K H K I. + I IK H, I>H I > .

I >>I > >K . H, > > >>K I> > = H. H>K = > I : =, =, I, K , , >, -, H, >. A > g >> K > =, I I IK, > K H :  , I I>> I >H. , H H IK>K H, I , g >H . A J> , K =c>.

 A .a > =c >. +H> K H K >H, H >K Ia >>.

K H> c , I = >K , h f 

I , =>>. > = > c >, > , I I I . I I H > K  

 AK, H H. A -I , I > I . + J> > K H, I I < H . H J> IK > >, = Hc >

H > > . + g > >H <> f. ,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

168 ://>>.>K./>/1261

Page 169: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 169/236

=c I- <K H IK >. H = > . B H K , Hc H >> >H I = > . A K >

AK I .

> H H, I #> >>K, g =I *H. I > HH I H = >> . A J K, > K I>K f , I > K .

H, >, >H K H. + >H I > >> =  H> . + , =, > , >H. I >, g , > I , K K I, K >H >, H K  . + < , > > >H I > >, H : d I I. K.e > I H , K , , Ka K >H I H.

> K #> . K > , K  H >K . K #> > K, >> H K H H, >=, >, > H K. > : , >I, I> > ;

H > H>K , g; H ; g> H> , H g. K, I K I>> >H #> > K .B #>, H , H K I I >K > K? . , I <.

H> I >>K K >> I= H> . H

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

169 ://>>.>K./>/1261

Page 170: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 170/236

H> , IK f gK , H > > I .H K I, I K. K.

 , H <, > >IK H3  HK , H > = H , >K HK < I >. A , > > , I> g H3  . >= >H I I >Ic . >= I >I, I H: d IH? =. < > I KH Ka>= g!e

 A, >K f K >K. g K , > >K >, I = I > >, > >   I K H>K a I #> I > . A g>>K, K >K #> > I. >>K, , >> > K g . I I a > >K> >   K . >K, >= >> >K, . >. < >K, I < K J >. , >>, H3  >, > > >K K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

170 ://>>.>K./>/1261

Page 171: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 171/236

B= > C

THE DYNASTY OF RAGHU

+75@6 53@. 7 >K 5Ic 98.aD IK- K = I I , I> . IK- K I = K >, I = I I, >>K , >>. , > = I H, K H +H, K > K. D> H > I >K I >, > I K Ic >. > K, >, >>I

:

G K K K;  A >, H>> K >;+> K >> I

 A , K I> >. K H K, = I> , > K ;$H I>! * I -= >> hK.

 A gK c I, >I A > > I, > = K , A ; K ICI K >>, I ->= .+H > K; H >, = K <K ;B > I Ha H K >= . > = ; >>F H I I ,

 A >> > >,* .

D> > > , f I >, > K K h. > , I = >>K > , >>

 H, >K I = . = > I , I >K .

6 53@. *39c 5@[email protected] H > K, I <K> *. >>I

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

171 ://>>.>K./>/1261

Page 172: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 172/236

K >K, I I L H:

= = > > K >= I> >-hI;

>g <K J >> I A I>> H . >H g>> c >F , c >H , I H I K; > H I>. > H g K;F>>I c I, >=;

 A > g, > I>=: > > c <K,

> K , >> > - =,> > K, c > I, > >K, g>>. K >; K * I > >=, = ;

 A I H > I, I K, >c .*>c , I >

 A , > I; ,F f >, .

K > >>I K K >>K K. * I . I   g,1 I , = , > , * g . H = H,

 K > >K I c . , I * K , I I , > K .

F 53@. *39 5@7 7 I>6.a IH> L H >K K> # *.

K> IBK H < I ,B>H L, > , I L. > >H , KF H > ;

K > > I - .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

172 ://>>.>K./>/1261

Page 173: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 173/236

B H> = >

F I K =I = I  A I I I> K , I < = I=,

>> =.

* = I>= >>. I I K > AKK( H ) BK B>, > C C, > I > K , g>>K >K A, . H I , , , G=, , >>

I I g. , * f g H IK >> I>.1

F8 53@. A<3 97 [email protected]> # * >,  K , K H I I < g . =,I>> K > > IK g, > I> >K >, , = , > =c K. > # * I , I>>K > I . , A< H . A<, I =  K , >K K ,*. A< H g >>I ; A<- >H> . I K, <K .2 H K H, I I> > = K. I K A<, > >K ,

, H I, H. A< I H K > , I I> >J>K > . , I= K . = > >> I .

+J 53@. 7 @57 57.a >K > >>: , ,

>, , .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

173 ://>>.>K./>/1261

Page 174: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 174/236

F I K I Gc , K < >, >, I, , ,F>I ; h . > K K

BK , >H , K =, H>K ,

 A hI I .

-H , J> > I f.F # %, L, I :

= K ,

, > H ;+, >>, >, h H .

B .

> > ; > A I, I -I > > I > I.

K J , = A K, I > , , :

$ I> K ,  I>> ; I  I> g I,$= I> , >= > .

<, d I IK >H, >= , f.e +

# AH:

 A K> K K >,BI , K K >K LF +c >>I j, > I K.

i, I , # A,

 A I c > ,

BK I >H > I, H F g=> <

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

174 ://>>.>K./>/1261

Page 175: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 175/236

g=>K .

B >!

+ I I H >= ,

  > > >H I> = K;F>> , I > , >-hI > K K.

# + , H I>. A H K K I> , K. + J = #> K;

> H>= = 

II L , > I =  , I= >.

B > I I >=K . + = K K . B H K , < .

 A HK < I>

 A , =>K I, , I h ,FI >>K = .

A<, I > > K, K . I A< I= >, H > =>K >, I :

> , K, K, A H =>K c >;C , I K >H; ,

 A H g>K >.

>= >H>K K, = K. + I >I H J . I > A<c =, > K H>, > >= -> > K=.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

175 ://>>.>K./>/1261

Page 176: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 176/236

+7H7@ 53@. A<3c ?3397.a> I K H > , A< H K. II g>> I J I, I K

 K I c .

K >K >, K I>> I > <> , >=> > > >. K > I =, I I K ,K >> . A< H K ,> , >K > > I >>I. F>>K I, H K , H, >H >> , . K

 <K>>K I> K # *, I =

H A<.

E9 53@. A<3c >[email protected] # A< g>K> , * > . A K > >, I > I K >> =. K > . H > K, I D. K, >K I , I hI >> H, . = = > K >HU, > H .

hI >K K, >K , > K D, I H I K ; I >H HK?! D I . ; > hI K > > I >

 A H > > K >I > .

  G . H > ; > K >H H,B IK >I > H. >> K, , K I> H, f. C K IK+, I I? =I K >H ,

 A H f K -K.  >K >,

 A >-->H >, K >,B I I>> I, K H

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

176 ://>>.>K./>/1261

Page 177: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 177/236

 A H I>> , I-> I. I > >>I = >> , ;F > , c >K > .

 A >c K!

H I K I =,+>> > I . K hI? = , =,F I >H = K >.

  ->= I hI ,D, IHK H >H I>>,+ I > = K >,+ = K > I>>.

 AI=, K >H! $ >K > H,

 A = h I, I>> h A = -H HBK > >>>K. > , I > = I, >=

 A >>K >>K, > >>K . > >

 , >H- I, , , > =>, I K ,

F> >, K > .  >I, I H > I H;  >K > H I;  h H, I H;  >, I-K > I:  > K , , BK , > K ;B H>K! F K, K I >, g K .* I K > = I,GH H- -;

B K K, , K I . > .

 A =- K H > > aI I hI > H > >H >, > ? I =>, => > , > K;+ I , K I I =>,

 A > .

 "Kc I, >> >H >> , > , ,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

177 ://>>.>K./>/1261

Page 178: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 178/236

G K , A K, H K, K .  I K K, K , K ,  I K c , >> ,%K ->H > >:

+ = >> = K.+>> =, =>K ,

  >= K, > K ; I I K ,F >> K , , K.

 A< K >H h. A >K >> = I K  H J, I . B A< . >H IK K

= K , I .

&@ 53@. 7 @.a #D, *. I > >K, <, I, K; >> I IH: #>K, #=K, +. > = J - , I , I .

> > K I, >>I I -= >K,C I IK I H-= I .

 A I g>> A <; > > >>, A I, =  A >, I > .+ =,

  D ;F H I >

K, K >g >. > K, d%K !e

 A ; ; K I <, I K:* gJ =>> <K. > , ,

 A= I I-< , > =I

 A K, >I>K . I >> I,

I, j >, > >K

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

178 ://>>.>K./>/1261

Page 179: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 179/236

DK, > I . K

 A I gJU I ; K >K ; =, - , > f.

d I K K >> , A >, > ,e , d .e, =! H , I >K =:d > > >- I >> : g I I>>-> g>,%K , > K>. ; I =>K I, >, H ?e

dB I,e , d > > K, I K = K g.e = >g>> I; I> K , , -= I , c I , g >>K.

I *, , .

C g => , K >> K *, K *c >. #> I, I >> >K H , > K >K K *3?3K3@3. A > >> I ,

 HK .

7@ 53@. 7 @53@3@ 8 *3?3.a> D, , >>, , K HK, =>H , = . K K ,

I H .

I A>>, H , > >>, I> K IKa , $, .

 A Hc I aK ,+ >> H, K .

F, H, K H ; K , K ;

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

179 ://>>.>K./>/1261

Page 180: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 180/236

+>, K > ; A, K a . , = ;D, I H ;>, >I K ;

=I K , $? =I? K f , $,%K > I,K $= h G . I H HK , HK I,

  H> ,F > I , .$= > I c ,

$= >K ,K I-I= IKD JH . K >K +> IK I = , >,

 A J .

  g K , = .K K K *H, = $= (CK>), I K . K I H,  D. +>K I, > #D, > I> I . = H IH, I H I> . #>K H *; #=K B; + I, $= +. H <. I > , K * $= >>K I , B +. + > K

K >= I >HaH, K, >H, >H.

E>7H7@ 53@. 7 H5K H7 *3?3-I-7-3J7.aA >K H, I K * $= H , H> . I > >> , <K, I >H I>> I . IKK = K , I * =>>; g K I >> . H I K

, I I =>> , >> K. I H>

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

180 ://>>.>K./>/1261

Page 181: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 181/236

I K %>, K =, I> , I> I. II H K +H; > ; > c L K I . IK , * > A>K,

I I > , > K *c . H, K %>, I * I.

= > K, I K > A >; >K I I I, B > >K .

: d >K , K >>-I > I C> >K > , I = >-. I> H.F K > = H> ,B K - K,H >; , H I ,H >, , IK.e

  I I H K> *, >K , = . >K I I +, I> $= . <K I K , > , >>IK , >> *-I--J, I >>K *. *-I--J B I I J I , I >>K = H> . = > *c H = +Hc I, >> I I . , *-I--J ,

. K  <K AKK.

I7>8 53@. 7 =>>@9 8 *[email protected]# D * I , I #=K . > = H H I> I , IH . + I I : * K, I B I . * D=

+ , K > I + H $=. = ,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

181 ://>>.>K./>/1261

Page 182: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 182/236

>g>> c . I B H >  ; =, I i>K K * > K. EH , >K, I>> H>> I>>, H *c

> K> > =. %I> *c >>K I> , g I . >K, >> >HI *,

+c HK > a>H H>:F K , >,>> I >.

+ K *, > K +, .

$ ! >c >> C K. GL ! , K >> =I,> K > .

$= f , >K . + , >K K , I * >-, I>

+. = > , > - *H, = CK>. + K =, f CK>. >>K K * = >> = >. H =K = +H,I >>K > K =K . H> , , *Hc>, I g +, H = *, H = *. K

, I K , I I= *H. =K > > , H I K CK> *Hc >. K> I =K, > > I , * *H. > *H g>>K >. * H I, > K hK I > *H, AKK; K  J> I H.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

182 ://>>.>K./>/1261

Page 183: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 183/236

77@ 53@. 7 7@ 8? 7 87.a > <K CK> H I> > AKK. A >> = <K, * < K +. , K hK H :

, g>K ,C> I> >> , K >>c I , I> >= G, . H >>IK > K H I >,$H K IH, H =, K >.$= =, K >, I K I->= >

K >;+ I > ,I , .

, K H I * > I:

I, I>>K , => K; > =>, I K , > >K. > I K I K F H I >H ;K > I, K I >B K I K >. I =; I> <K F>> > ,K I K , d c IK He I . I =c ,

 A K , A -hI I= > ,% > K >>K ;

 A -H I > > I > I I,F I K >

 A , = > K.

* + I + I> J>, I K

 H; >, >K I " *H < G;g>>K, , K, I>>-

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

183 ://>>.>K./>/1261

Page 184: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 184/236

=I H, I K-> L >=>, I> . K I , B I> , K > K.

F77@ 53@. +3 3I3K.a J> I> K #>K + I <K I >>K. A >- * =, > K > >, I * H I >H >K; HK > I >. I =c <K, + , J I H . A , I K K I> , K, *c . >

, >H > HH K c >. * =I , > =I = I> > > K ; > >, IK >H I. $= = , I , >H >=. , + > $=, :

= H , K , A K I I:d%K > K c >, c;, K , .e

 A >> = : d I ,I I >> H g H;>> K > ?

 A *c K> >? A ! = K g=>-,F K I >IK HK = ;Fc > K I K K >*I K >, , .

, > K > =>K ,F >, >H K ,B I, ,

  >, K > , K . , c>> K >K ,GL , >H >> , K =I F K, K , .%K =! E> K K HF I I ;

J> K H, > K I >> .e

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

184 ://>>.>K./>/1261

Page 185: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 185/236

+ I = . B

*c > > A >H g> I,+ > J

 A >K . hI, =- , ,

 A H> > I , I> .

> > >K, H K - >=, I > I > I, , I I   g. %I> * > K >, g K

> . = > I, I>> >= I.

F877@ 53@. *3?3 97 [email protected] I > g I *c K . <K , + >=c , HK + H I . >= H # $H, IK I > I , *3?3K3@3, d I K *,e d g I .e A K B >, > =c , >H = IK, > H I> >K.* H>- =, I K >. = > = >K , > -g.1 A g I K # $H,I *c * >. H >= >, > K >, I H . + I K - >=  

> K > .

d > K > , , I, K E I >>%K >>.e > I = H, =F I h >

h >= >, >-. A, >

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

185 ://>>.>K./>/1261

Page 186: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 186/236

> K c >, E H>K,

 A I I .+ I > ,> >> L *c :

> I> ;+ =, > .

* > , , I f =, , I . > I; D , I c , = H HI, K I>> . $= , *. * >.

C J H , *c . I, .

+J77@ 53@. #?6H3c [email protected] # > I= , > g ; I , > > AKK, I *c H. + K :

H =; K I

C> >>; K I>> HI; A I >K I H L = > >> = >I. I >K , I =I => =>, <=> >=, K > h , = , >, I. I > > >= , c ,G I I <> >

I >K , > . =- I> I ;K , ; > F ; > F > K = -g. IK I I I > >H = > , I>, >- I ,F- > .>>- > >-=,

*H >>K , A , K > =,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

186 ://>>.>K./>/1261

Page 187: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 187/236

BK >I >, I . K >> K>, I, K , > > >, = > , > I >.

> I >= I > >, A -> h >;K >> H I h >, > , >K I. H > K I, I > K, IG> >K I >= hI,

 A = K I> I> . II > K > ,

K K,B I >, >+=-K I K. H ; >K >HF I; K I

 A H>: , H.

# I > >, I , > H. J # H , >K AKK I I> K. AH , ## =>K K >. I , = I H I > . > I > I H . H > g , > > > K #I >H H. = I H, I I H, I . K > , I #H, I f

#. f , I > I .

+7H7@77@ 53@. #@9 A.a = , I A. I , # > I , I = =>> =>> HK. H,>>I K > , A =. # Ac > .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

187 ://>>.>K./>/1261

Page 188: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 188/236

E977@ 53@. 7 >37 @57.a H , = IK- = I A.

&@777@ 53@. 7 >H7 8 A9@[email protected] IK-

= < , = AH, IH > . > >; HI K <, >K K II. ->>, K >IK >> K . I> = >> > ; AH H > > , . , >  . , > , > H>,

, I I , >K.

I I H > ,I K >K > . H I I I H >. A I >> g >H #> > > > > H> AH >. g >, I i 7 DK@3K 8 *39 >>K IK-gH . A > #>c <g>; >K H I =I; I H, I I H H. A, > >, > H , I >KI= I > >> K I> . #> > > I >, >K gH J =. , #> >; I=, IJ, >K. H3  >K < > > K = K .

>> >K > >. K H >, <>, . 7 DK@3K 8 *39  J-= , ,

 HK . I > I g J-=, K HK >K > - . ,

 HK g > J J> K > H> #>c .

, I K , >H f , =I J  

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

188 ://>>.>K./>/1261

Page 189: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 189/236

>K . F, >=>K #> > > ; I, I , > I=. A H K>, <- K L, I > >K . I  

> I> >=>K K:

> I = c ,% >= > >,$= I I I> K >= .

>K I, I I>K I > I , > i .  

> #> I g I K , , , H I = => =   K> I=.

g> >. IH - 7 DK@3K 8 *39, I= , g H I H >. > > > >.

 A H >K ;   >= K >. A =>K KK,I >K K: = . $ >H =! K * > >K J ; > , H g. J , I = . K K > H > . *3?3K3@3, *c , * >K . >K *c >, K =  

> . >K = I K K, > H> I g>> > > K, I H >>K IK . 7 DK@3K 8 *39  I* > g, H K , I H * I = > .

* > g. = IK >>

>= > => I = . K I>> I > I *

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

189 ://>>.>K./>/1261

Page 190: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 190/236

>. K , hK >>H. #> >> K - H K >=. > > K > K . %K *3?3K3@3  K #>: J>,

K <> = I #=K I ; > I + >>I * ; > -, >K. g hK >> > >> : J>, K >  * I> *H > I; <K =K *Hc HI I +.

*-K, > K >=,

I>. I K K 3 7J57>>7@57  ; K >K > K->> I>. > #> > H IK IK >. =, K > . #> > I >=. K c K >>K J. I >

 >= K :

  K K;

 A K <I>, % >>I I .

>= I , = *3?3K3@3  *c >. #> = >= d,e >> d I K *,e dg I ,e I, I K I K, I I > > K , , I

> , > >> I =.

B , I #>c > >>K J >K. I >K H I I> K *, K I> I > I . A , K H >> > >K. I I >> > >>I > *,

H I- . > > >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

190 ://>>.>K./>/1261

Page 191: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 191/236

> I=, K > I=. >,>K >K >. > = =, I, K> ,>K > >K. , >, >K. >K H . >

>> > H I H K> I . > I > >. > K g >K H I > >H . K 5=I5= 37, $7 %V34>7, /3 3@6 7357.

7 DK@3K 8 *39  I> = > > >. , >>

> .  N@76 >, > HI, >> . A I >>I , II> I H #>c ! >K =II = >, K K

 H. >> K * , J, > # A< , K D K , K J. B , * , g, = I . A  #> HK , K >K . A>, * K H >> >= > K  >. > > K: H> g H IH I , . > H> .K N I; K H. B# *, I >H I K <, > f , >- I I K = +Hc I. +, > I < , >, -

 <K K I > c >, K>. > K > *, >H > h I > K  I> H. I , K->>, H >H > *c K K.

I 7 DK@3K 8 *39 I #>c =,I g 7 B 8 7 /3-96  K >, +3=@3>3  , 7 C>6- 

%77@97  HK >. I K I=. A H

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

191 ://>>.>K./>/1261

Page 192: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 192/236

#>c K>. H =. >K g . g> 7 DK@3K 8 *39  HK , : I >H > .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

192 ://>>.>K./>/1261

Page 193: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 193/236

B= > C

THE BIRTH OF THE WAR-GOD

+75@6 53@. B3?3c 7>8-7H7>[email protected] , = >H B, C, K  , I H .

B , ;, I c I= :

 A>> K K K. H > K >H <K; , ,

 A >, K >> .K >I K B >>, >H >. >H K I= K; >, K .+> h, >>,

 A > HKa >>;% :K I HK. < >>

H >; > HI >Kf>K, K K K. =I =I;E >; > ; K> > K.

B H I >K, =   . = J> B I = > I>, I>> K . K H JH , >.

H >I ,

 A >> K I= > >->=. I >I >K H ,

 A I,

$ > > hI. H I

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

193 ://>>.>K./>/1261

Page 194: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 194/236

>>I I;K >>K hI , , .+ = I; > >> H:

# h >c ; > =.

 A >> I H  A , , A H H> >K I >. = >, $, < Ia

 A = H I , >c I a

K H>K , A , A > H =  HK I >> I >=.

B I c I , > >K ; d g I H - c I >.e B >> +H H, I >>> HK. I , =, , I >H, K -.

6 53@. 7 4@@9 8 $H7.a I $H, I= . J> , = $H h +H I H. $H , K I C +. K I +H I>>, + I I. I ; >; , , I= I >. >K >H hK +H, I

, H. $H > , > K H, I = . A , +H >J , H . $H L >=K , I> I +H. B , I , g K, IK $H . C >> I, +H H, I H IK K .

F 53@. 7 >3?7@ 8 C3?.a H .

I $H >K >> I,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

194 ://>>.>K./>/1261

Page 195: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 195/236

>> I= K I > > >> K> IIc I. K I gJ I J HK I , H,

> I K , >H > H .+ >: dD K >H,$ K >?e A > I I> > H, $H, . = , I >H>K BK > , I hK ,+ I I> >,

 A .

dK K >I ; >H> HK ; I K IK ,

  . I Ic ! ? K >H >KE, H I;G >= >H >>K >>K, =, K hI. H ; H I= ;

K > H j >?K > K H C? >K> ,K h K K >-, K K hK > >,> K ? >H Hc b K .c A>! I ,B >>> , K :E> K , K > , .= <K =

+ I>K, > > g K =; A, I>! I> =,F > >H; >, I K >=. , K >H, I I H> = I I >H >,

 A K ->c I? I K > , >H-I >K >, I ; h >

$ >H, K > . A I =I K > ,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

195 ://>>.>K./>/1261

Page 196: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 196/236

K I>> > H,>> I I> >c >,

 A H IJ , I>> I.+>I>K -> > I I = > I ,

G K =>- I >a , I = hI I =? IH I H, > I I ?K LL I I = ,

 A K I K >. A! A K K!*= =Y>-, I + I ; K

 A -.

>> , $H, K > ,K >, = , >BK H, >- Ha

 A >= K .>> =I K I; >, K K , K C!* H, I> >K K = >K .K H K > ,% H K I > >,

%K I = a* K ., hK, K K H,

 A > , =- g, c K H>, K H,

 AI= I . , , H >K F H H,

 A K >, C >H $H.

 A I >

K K, g I?+ >K >H K K >>I >> c >. K >-I, I > > K I>, K >, > > I I,K I >K +, K >.B I +? D , I > hIK I ? I

> +H, J ,B , , >>I > ?e

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

196 ://>>.>K./>/1261

Page 197: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 197/236

- K  $= , >, + , > 

 A , -> C. A , I ,

 A > , ;F > g I >H .+h, : dB> > ! > =, I ?

 A I H , A H-K . A, $H! F + =I ,K >=K H> >;%c >H I H >, ;

%c >H . , K , K >, >-g ,* , , K a > I> > I .B $H , K ,

 A > f K I L H; A ! I=, I $H .I >= K = > . >K $H, I > >,

F >. A K > H% >>, I >> K * >H I.+ , >g> g> I = =c ;C h (K > )

 A II c . > I , =; > >, > ; >>I , >I c =,

 , H >> .

%K ; >K >H I >> Ic I;I > > I -g h h,

 A > hI.+I +, I I >K > >, I > ; K >K i =, >, gK .

 A h I I; I> > K;

=I I>> I >I hF $H, K >H, I I IK.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

197 ://>>.>K./>/1261

Page 198: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 198/236

 A => I I, H , ; $H K H

 A , H>K K. A = H I $H >K;

, > +, I+I -> I >K;F >H, >H -hI.e

 A C > g, H H K, I K, >K +I K g, I >= K:d I $H! K >H >F H. H >> >> IK >= , I

> , g +Hc K. $H B h, I , = I ,

 A >H K g.B >  $H, I :b K I +Hc >> > I <K, K g , >> $Hc K I >,

 A - .c A > > g I >,G I, .+, > C, H K K IF ; I> , I .eH>K K>K C I IK ;

 A +, >H I ,C I I I .

I $H I K, = K , I > I I,

 A I > = K A I I> .

F8 53@. 7 7I36 8 7>8-67@3>.aH IK, d>H> > >H.e + >H > > > >->, I>> +Hc >H.

H ; g =, H. + >K >>

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

198 ://>>.>K./>/1261

Page 199: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 199/236

, > =, c =. > K >->,

 H K B K, I > >K H, > H   H: BK I. > 

I>, H HK . = , > I gJ >> <, +H >, I, $H , IK I J K >. K H K >> > > +H: I I > = I, >K >- =, I I>> HK,I g >>, I  =I . Hc I= K >. +

I > H > <   >H.

+H, , K K: = .D>> I> > I IBK >K > K H>K.K I>, I H> , K I I> >> ; I>c > = < >> .

 , , K c ; HK- > I> >;D> , K >> g := K =I?

 A>> ; K = >H A I>>, =, I > I; >K =, >= IH;D =>>, >K .F HK >>,> , = H, >-,

BI >I I I >, > > I.

  > = K IK I:I > B ? I > I ?E ! HK I KH , >, K I> +H >%K >> F >. $H >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

199 ://>>.>K./>/1261

Page 200: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 200/236

>, K I f , +H >, > >H .H >K > ; d> f .e

+J 53@. 3H3 9H7@ @ ?3397.a> H I , +H H, I = > > c . H , hK , I A, H>K > I>K H. , +H > , >

 A>> >K > A H I.

+H J> , H = > Hc . H hK >> K >K, I K H K . A  >, H , Hc > +H. <K>>K , >> > K. K K +H >.

+7H7@ 53@. 3H3c [email protected] K

I. + Hc K I-I >K = K I-. B > >; > .

 A I hI H, I I Hc , I H , >H>K K I I I. I-K > H =

B Ka H >a+ I I >> :F I > >Hc K.

%I> +H g , I <K, K B, , > .

 A <Kc , H K c , > =>- hI, I II g>>I J I, I :

F = I I>> H

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

200 ://>>.>K./>/1261

Page 201: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 201/236

+> K K >; K H-I ,

 A g>K > c .

+H >, I H

I > >H K H, I > I . K H K I >K, +H K $H.

E9 53@. 7 @[email protected] g > > >Kc >. A K I -=. K , +H H >I . A IL H .

+, K >HU, I c I =F I = I

 A > >=. HK - IK =; H K K >

 A = K > K,> > >. I->>K >, I> >K;

 A > I> . I c , = >> >

 A , K K c >. I, H >: HK >K ;

 A >U , II IK >I .

+H . , g H > > H >> , , I I H. A IL >>I.

I> >I  A I I >- >, A I = +> I g> g.

 A H > H, >I,

 A, , =; I H> >I

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

201 ://>>.>K./>/1261

Page 202: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 202/236

I> I = H >=.% I> I> L I >, >

 A, K ,BK =.

%-g H >=, >= >, K, >> ,

 A = .

+H H = I K H, >H>K K I>> >K K K.

&@ 53@. 7 <@7K %@ #3>33.a K  

g +H, I IHc I> . +H F, I, >I I . +>K I I +H H, I <K I %#>, > I>>-> I>. >+H H K K.

7@ 53@. 7 4 8 #?33.a , = , F= >, >> K, >H . H G. F H> G, >H +Hc H, >H. B I G , > I J > H.K g +Hc >K , I >, #, I.

E>7H7@ 53@. 7 4 8 #?33, 5@@76.aG => > . B   > I F, G, >. A +H H H, H, I K  

>, = +H I >>. +H >> # I >,

 <K .

B K I K I ,cI K I K;

 , I >- ,+ > , <K. H

 A hI > K >;

, >>IK I <K> , ; f, =.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

202 ://>>.>K./>/1261

Page 203: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 203/236

+H H K = % #>, I I> I . H > K K K, HK f K; > I>=, K K, > >, >> K >

H, > : d, , I, , gH, H.e H >K H> +H H J <K.

I7>8 53@. #?33 ?367 97@73>.a, I , I +H, = #, I K, K > > =. >K H K +H, I = . , I +H , >K =. G <K #

>, H, .

77@ 53@. #?33 5@75376 97@73>.a# = f I>> , I . K c , ,> K g K . I >K H , ># K > IK. g # I H>K G,c >, H>K K. B -K I > H I K=.

I >K, I >, , , c K,

 A I I I>K : A >> >H K. I I K> h I BK I = >, I I = > I:

 A H HI.

I -> IDg> K > I H>,+I I > >-hI, > I > >,* I , <I>> > HI,*= I H :+ H I I I,F Hc .

 A I>

#, >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

203 ://>>.>K./>/1261

Page 204: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 204/236

F77@ 53@. 7 ?35.a# >, > K. >>I K >,

 A , f>, , >, K > . >> K, K K .

F877@ 53@. 7 I 3?7 5>3.a = > K , - K #. H>, >, > K, . B K > H>.

F > , h= , AH K H, A , I H>K

H. A =, >= I ,+ ,B K ,

 A > I> . =>K > ;C> I K > G, I , H>K >B c > .

 A HK > <=>, > ;

 A I K = c > > . >>, I h > h$ H,

 A > I B >> =K. > >L > > > ;+= I h g >; =K I K K >= c =.

> > >>, <>, >H , > I>> , I = = .

 A > LL> > > I> K,

 A > I I>D> K >, >= IK.

=c >> H =,

; K >. A H H I , g>>K I H

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

204 ://>>.>K./>/1261

Page 205: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 205/236

H >> =.  H #c I H> HK; KH = I> K . B =c>K I g.

d K h H A = K c , I I> K K?H K HBK H IK?K > J-K >?K > K I> H >>,$= I>,$= = , > >>? K I K H K   H - >> K;

, = I :F K >> , >> .e

 A = K I, I h, = == .= > >K, , H K . H, I >.

+J77@ 53@. 7 43>7 47I77@ 96 3@6 [email protected] >K = I > I I . A I L H .

 A c g I, I =I >K > > K .

 A > I IK > K, hI $= K =K.

B>- I h I> g;F- >= >-h,K I I K >. c I hI ,

 A > K , K I , > . I > >, g>K ,

F> >K g, A K > >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

205 ://>>.>K./>/1261

Page 206: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 206/236

 A K Ic >+ ,

 A >, > >= IK >c .+, I >K ,

F I H g,B = IB K >> HI.G >, H

 A I I, > ,B = HK % > K >. I >> K, I > IK, > >> >I

>I >-J> . I BK > L, L K K H,EJ >- >H. >, ,> >I,

 A I> > > . I-, ,

, A I H >> ,+>> > .I > >> I > I

 A >> K > ; > , I =,E H c >.I >I g; K = h; I K K >> >H,

 A >> K H H.

I > I =K;F H K > KI I >,

 A =I > .

 A > H , = = , .

+7H7@77@ 53@. 33=3 >[email protected]= > I I. K

>H K #, K> I, H >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

206 ://>>.>K./>/1261

Page 207: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 207/236

+>, K >K +H H.G >H! K > K ? K g I ?I! $ >

C> >H <K> .F>, +H, h I >> > = IH K.F ;I, > = >.

# I I g.

I K K , -, >K g;  g, . - I ID, = I.

 A I > . = g I K #, >K I  I. , I g, I # > I I  I. A K g , # g , >K =I >, > H.

, I I . I H > #>I, >K H I IK- , >K K K >= . HK . > K H , K L I <K H >K g>> >. A

I I I> . > > H.

I >K > , #> I >K g H g . , >>, I ? >K , g K > . A I >IK , H I I = < >>

>> . F #>c 87; >H . EH , H <K =, >,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

207 ://>>.>K./>/1261

Page 208: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 208/236

>. K = K, I>>K H K =. A I < > , I>> HK i>K. I> >>K>, >K H>K . >H B 8 7 /3-96  I

I- I .

I H >>K #> I . >>K, K I >= #>c , 7 DK@3K8 *39, , , . Hc >H-f g >, #c g I >. F, >> . EH , I I> >K I> , =

H . , , >K HH; K H. 7 B 8 7 /3-96 K K K HK H.

I> I > =I I II 7 DK@3K 8 *39. B I H , >K K H . 7 DK@3K 8 *39 , , H I K I K I. B >>.

 A H J>> I , f.%K I 7 DK@3K 8 *39, K 7 B 8 7 /3-96  K I I> H > .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

208 ://>>.>K./>/1261

Page 209: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 209/236

B= > C

THE CLOUD-MESSENGER 

> > >. A , , I>, >H >K, K J> = K %, I H D G . I I, . , > K I. g K >

 <K I > =, , I =>>>K , <K H>H H K K. g>> g> . > g>> I

H>K K, , I . K , I g > I>> I= K . , > > K >> > , > >>I K > >K . = I >K . F = h >> I *H, K <<; K G >K. K

K A>= K>.

7 C>6-%77@97  g ->L, < >> d>I-.e E>L I > H > H K , I . L > gH > >I-, I K>>>; = .

>K I , I > L, <. H ; > > ; >K H. , I K g > >>>K %>>c K; H HKI >, >K J K K.

>> . I Q>K K>>> IH . >>K , > E> ;

,   .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

209 ://>>.>K./>/1261

Page 210: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 210/236

Page 211: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 211/236

7 787  77,

@@9 3 7 3?7 ?7 3 7 5>6 I>> 

g@6 =@6>K >34 7I3676 4K >737 @ 7 36,

3@6 4K 3K ?7@.

cIJ > >> , >H-> .

 VI

=I, , K - >K >,K , Hc > > ,K ; , , > K II aB K >>K de >c >.

 VII

>, K K;

%K , K> I ;B K = K,*- A>=, I F +Hc > >.

 VIII

K H, > > Ic >H>>

 A > H; >H >K K IEJ >= , I =?

IX

> H L I >K,

 A I> K > >H , I , I =I K I>> =K <K> I

 A > < .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

211 ://>>.>K./>/1261

Page 212: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 212/236

7 37 7 5>6 3  467 @77 6736 @ 83>7: 

87, 3 77 I>> 47 @ 

>35= 8 3H7>>@9 5?3@@.

7 7@ 67547 7 >@9 <@7K.

X

  , K , >> aC K >>K

a > I I >K >H : A hI Ic >H ,> K I I >H .

XI

 A I K K I> =,

K >I=, I I > >K >=>> K #>c =, <K >-g =.

XII

> I h= I K *c >K ,

K>K H >H I,>K I>>->HU I> I I >- .

XIII

$ g, >, , K IK;B H hI: IK, K,

 A I J, = Hc H K.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

212 ://>>.>K./>/1261

Page 213: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 213/236

479@@@9 I 7 6737 8? *3?3c  73=, I77 6I7>> 3 5?3@K 8 +663, 6H@7 47@9 8 7J36@3K 3@5K.

7 %3>3  >373.

7 %3@9 73=.

XIV 

E> H>K >c >K ;F>K = <> ;

 A + I HI K Ih>> I L > , > I K IK .

XV 

B h , B ->>, c I;

% I LL> Ic > >,K >> g I,$= = , I =-> >I.

XVI

c IH %>c >K >, >> ,>> H >H >; D Ic > ;

, >K I, I > .

XVII

% = I g I >BK , I>> KI; K H ,EH >

 A > ; > >K, >.

XVIII

- ; A , >= I , >= ; , I> $= = > Ec I,F >> .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

213 ://>>.>K./>/1261

Page 214: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 214/236

7 *7H3,  &74663 *H7,83?@9 393@ 7 ?@3@ 67,

3@6 h3H76 I 7 5 

I5 7J67 8? 7 7?>7 8 7>73@ 6@9 7 ?3@9 73@.

7 D33@3 5@K,

XIX

I I H;

D , hK, -=, *H H >K = Kc =K ,$= = >cK .

XX

= -> = >I,

* K> J - hI; > HK I HaEK H >, >> I.

XXI

+K =, > I,> I > ,

> I >K >- I,+ I, I >> , I>> K K = .

XXII

> K >c ,  >K HK >> < >I, I =-C I <K> I> >>;K g , K <K >>.

XXIII

 A , D > > I I K >>>I, H>> >H I K

 A> K > > I,

> I, I ->c = I.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

214 ://>>.>K./>/1261

Page 215: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 215/236

3@6 533> 63, @ 7 43@= 8 *776 *H7.

7 83? >6 5K 8 <<3@, 7 ?7 8 7 7,3@6 673>K 47>H76 4K ?; 

3@6 7 H7, 7@g76 3 3 >H@9 I?3@,I? 7 5>6 I>> ?77 < 4787 7 7357 7 5K.

XXIV 

> K> K, =I A, I >Hc >,

K >, I,$H-> H K .

XXV 

 A c , - >

 A >> K ; I K

c Kc > > >K > H I K I h.

XXVI

F>K ; => <-H I> BK H; I >H C hI->c , > I .

XXVII

+IH K ; II > > K > <<; I K h K >, > > , > I K .

XXVIII

>

 A > I> ,> K I K $= => L, I>> >= K >H

a A I >IK >> >H g.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

215 ://>>.>K./>/1261

Page 216: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 216/236

7 5K 8 <<3@  8>>K 675476,

7753>>K  83? @7  +H3, 53>>76 %33=3>3; 

XXIX

>K, K >H! > :

= > I > , A >H >> H > .

XXX

, g <<! G AH H, H>> >> >  

 A > ! , H,

> >> I I+i, >> H, I H !

XXXI

H-L I, I F >K >->, > >, I -I> , Ic >, h

>Hc J >> .

XXXII

E I II F , BK = I >, hI-I > K > , = >K >.

XXXIII

B>= = +H, HK G,D , K , I L I >->> >I

 A >K =I.

XXXIV 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

216 ://>>.>K./>/1261

Page 217: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 217/236

3@6 7 4>35= 5>6, 3@76 I I>9 76, 4667@  7H7 3 3 47 8 7 96,@736 8 7 4>6K 7>73@ 67 I5 7 5??@>K I73 @ I>6 63@57.

 A87 @7 @9 8 77 @ 7 5K,

* > , >> > K;F K >K > +Hc H g, K H > L.

XXXV 

I , I > > H => I , I K L

 A IH I > =>,>> > >K >,

 A >= K >= > .

XXXVI

C> K> I>c - >K,E +Hc ->= ; I>> > K

 A > -c>, L I>>  .

XXXVII

I > LH K = > H,+I I >-h

 A > = c aB , > K g.

XXXVIII

>K I > H, = I K >HU K, > IK I >H;B I <K K IKaF K > >K.

XXXIX

>> c

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

217 ://>>.>K./>/1261

Page 218: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 218/236

7 5>6  479  3H7> D77 *H7.

7@57 >K 73=.

7 6I7>>@9-  >357 8 +=3@63,96 8 I3, 7 5>6 8 +H3 3@6 G3,5@57@@9 I7 4 ?7 3@ @7 3@ 3>7 >6.

I aH c -g I -I >c ; > I , I K .

XL

K I I-> I>> >K g A D *Hc , A g > ; > I f g > >-I.

XLI

B > H> IK, A> > ; K,

  I =I C> >H Ic H> >H>?

XLII

L c I I , g >=, > I> = K > > >>I =, I>> >K =  I I >K >K =.

XLIII

K ; >  hI H>K I, K += I K >I; - +Hc ,F- H H>K .

XLIV 

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

218 ://>>.>K./>/1261

Page 219: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 219/236

7@57 +=@ *H7, 53>>76 47537 hI76 8 8? 3 ?@3@ 8 53>7 53537,f776 @ 35g57 4K 7   7?7 *3@67H3.

7 H@57 8 7 7@ C7.

7 3>>I76 $3@6, I77 I77 89 7 3I8> 43>7 8 7 3@57@ 75 ?7.

G +=c =a I K>> BK +Hc , I h >> > c I, > >H > >a>> Hc .

XLV 

 A - IK,> + h, > > > I K H>K >H >K;B >K I *>> g c >U.

XLVI

I H Hc >; A H, I K >%, I =, I K = ,>> = K >K => I* E, I .

XLVII

BK, H C > I, I >,>> HI I , K,D= K > >,

 A I >= <-> h.

XLVIII

H> >>I $ >K;

  g> I HK $ = >c>, A< IK I , K -< >-hI.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

219 ://>>.>K./>/1261

Page 220: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 220/236

!@ 77 43>7,7 7 B3>33?3, I7 I73@ I3 3  >9-37,I>6 3=7 @  3, 47537 =@?7@ 8  I77 g9@9 @ 735 3?K. 7  78776  7@6 7 ?7 @ 6@=@9 8? 7 >K H7 +33H3, 9 

>>7 355?76  3@K 7 6@= 3@ I@7.

7 G3@97 *H7, I5 9@37 @ 73H7@. ! 83>>  4=7@ 4K 7 736 8 +H3,I 3@6 @ 7 ?3>3K3 

%@3@; 7I7 7 5= I>6 47  973 8 7 73. B +H3c 9667- 467  6>7376.

7 63= 5>6   7?76  ?@9>7 I 7 5>73 73? 8 G3@97, 3 7 ?66K "?@3 *H7 67 @73 7 5K @I 53>>76 A>>33436.

7 ?39@g57@ ?3>3K3 3@97.

XLIX

+I , = I >K I

>- a> g =a = II >H c h K >;, K >=, > .

L

F>K I G c =  F>> >= h H >IF ; > >>IK$= +HcI

 A > K > Gc <> I.

LI

, >= > =K,+> I Hc

 A K> , a

 A K = I I I>a

> I "c I K>.

LII

-> >Kc =K = H >,F H I I> + = I I >,$= = K I-I >> +H .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

220 ://>>.>K./>/1261

Page 221: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 221/236

7 ?@3@  3 53>>76 7 +I3@-937.

LIII

, , A g > H c ,

+ > K= I gK , h I > a H I K K .

LIV 

> > K K > < >,>K >H >> I,

+ I K > >aF I H I H>?

LV 

B >I>K I H H * +Hc - =K > f > K >K ; H > , > I.

LVI

L -; A H Ic +Hc HK; H >= , >K +Hc KK I>> >.

LVII K I IK >; +I-, = K Bc >, = K hK, >> I ,$= c , I c.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

221 ://>>.>K./>/1261

Page 222: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 222/236

 A@6 3 %@ #3>33, 7 >@9  <@7K 7@676; 

LVIII

+= #>c > , = K H,

I, , ,+ >- > H,$= Gc >K > H.

LIX

$= I >= > >

 A I-I = > HK;

K > I=  A =-> >c > I.

LX

+> +H I -  A H G , <K ;C> I >> K IK

 A IK <I>> h.

LXI

>> I > I>> = = I- ;F >K> > K > = >, , I c >.

LXIID= I > > >=;+H c > H> =; I =, >= >= h I: >= , >, <K .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

222 ://>>.>K./>/1261

Page 223: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 223/236

8 @  ?@3@ 7 5K 8 7 03=3.

7 >7@66 73H7@>K 5K  A>3=3,

I77 7 hI7 I5 @ 73 4>? 3 6f77@ 73@,37 3>> 8@6 @ 4>? 7 K73 @6.

77 9I 7 

?395 77 I5  K7>6 I37H7  6776.

LXIII

, > A>= g ,DI I Gc >= H I>,

I > >Hc,> > >= >K >

 A >= >-IH >.

LATTER CLOUD

I

> K H> a

> K, K >c LL>Ia+K , K c >Ka h, K >H IaK I, , K , >->= I.

II

> g,

 A >-hIc A> ,+ I I < I Ic , , K .

III

I I

> C> K> >K> I hI->= => ,

 A = >H-I I-,

 A > c - K.

IV 

I I> >>K I

 A K L > I Gc K I H ;

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

223 ://>>.>K./>/1261

Page 224: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 224/236

77 37 7 @7 8? I5 6 8 

I37 L7 I7@ 7 ?@ @7 @ 7?.

77 37 7 ?395 9367@ 8 73H7@.

> --> K >K,BK >> g, I H IK,

 V 

>Hc -> g > >= I h I, = ; -> I h,+>>K I , , H h <I>> > .

 VI

, >c >>

BK H->I , I > $= I I ;, I >K , I ,B =->= >c .

 VII

 G I => a

> , >, ha > Ic > > >J >Hc .

 VIII

>H, I I>>, K I K H

 K,E<K I >, + G, I I> K I >H- .

IX

I > <K K A K >> hI >

h K > > ,BK >H, K > >, K >,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

224 ://>>.>K./>/1261

Page 225: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 225/236

77 7 96 8 >H7 @ 77@,47537 8 7  77@57 8  973 7@7?K,+H3. 07  347@57 @ 7H77>K 87>.

77 7 96677 3H7 3>> @7768> @3?7@. F 7 %@7 8 +7@?7@ 675>37: d/?7@ 7H7KI77 3H7 8 =@6 8 @3?7@a3- 

@3?7@, <7I7>, 5>7,5?75; 3@K@9 7>7  >53>.e

 A@6 77 7 ?7 8 7 @3K 03=3,

I 3g53>  >; 

BK = => > I >.

X

>H > - I,+ +Hc = #c; = K >H , >! I > >, >

 A >H-, H =  H.

XI

I- K> >> >H> K I:B , I K ,

 A hI I, ,

 A >-K g K >-.

XII

, I c >, , I I-IK ;

 A I >> >-,B c K >c >,

$H K K > .

XIII

 A > , I > $ I, I > > > >= > K>; , I> I > I K > , >= K >H >.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

225 ://>>.>K./>/1261

Page 226: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 226/236

>> 8 ,96>76 4K 49 7697, >=7 7 63= 5>6 96>76 4K 7 >9@@9; 

I 83H7 77, I5 I>> @ 4>? 

I>7 7 ?7  97H@9; 

3?7 7355=.

3@6 3@76 7?4>7? 8 7 96 8 I73>.

XIV 

 A =, - >>* I > >- g;

+ >H ; I> H> >> A , K , h > h A , I > .

XV 

=-, I I>K >, H =>-, I -> <-H;

$= , K I > I I , K > hI.

XVI

 A > > I , K> H >

 A K ; K , >-= =, , ,

 A I > >-=> .

XVII

a>> c c.%K >H aK I =I.

 A C $ K : A>! I , a >c >H> > I .

XVIII

+>> > F K ; I >K >> K ,

 A I >->.B = ghc I=> .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

226 ://>>.>K./>/1261

Page 227: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 227/236

7 03=3c 467.

7 3@ 8 >H7 37 9 7@ 397, 79 8 I5 37 99776 @  3@L3 3@6 7 3@L3 I5 8>>I. 7 g 397 @ @65376;  53>>76 EJ53@97 8 G>3@57.

!@ 3@L3 3@6 7  7576@9 @7  99776 7 75@6 397: /8>@7.

XIX

I Gc I=a

 , >; >> , >,+> I > K I, A >K > H, ,F I > > >a

XX

$= I HK K > =,%K > I I I I I,

%K >, >> aB >= I-> >->, I.

XXI

K I>c I ; > > I Ic ; BK >, I >K f K >K =.

XXII

g I> I = >  I; , > K, > >>,+ I I K ; = U, I>K- >:dD K , , >? I >.e

XXIII

> > > =, A , H;F -I I ,

 A c , c , > , >H .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

227 ://>>.>K./>/1261

Page 228: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 228/236

77  99776 7 6 397: D77.

77  

99776 7 8 397: /3=78>@7.

77  99776 7 

g8 397: E?353@.

77  99776 7 3 397: $ 8 !@77 @ '6@3K >737.

XXIV 

K

hI > > h, > I >H I >> c ca

 A Ic I >>K .

XXV 

+ K > >

>K >> =; I = <K I=,+ K II , = %K >> > >> =.

XXVI

* II ,$= > E

,+ > , I I I , I h >, , >H I , c h.

XXVII

>, I > h+ >= I > >, IK

 A H> K I I-I>,+ hI > > K,B I= > >K K.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

228 ://>>.>K./>/1261

Page 229: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 229/236

77  99776 7 7H7@ 397: $ 8 08> B38>@7.

77  99776 7 

79 397:  A47@- ?@676@7. F 8 7 I77 @ 347@-?@676,7 I>6 33@97 7 436  3 @ 47 3@@K76 4K .

77  99776 7 @@ 397: 3@. 7 7@ 397,D73, @ 99776.

H7@9 8 7 

7K7>6 

XXVIII

> >> =  K >-

>; A >> K, >> K=  I >a

 A! K H I.

XXIX

> - a

>>Ka+ , = : > g Kc, >> > I > >.

XXX

> K, I= f, -I I, I>> IEH -, =Ia+ >= > cI.

XXXI

=I >> >H , A K I > H g H; +>-hK > IHa+ > >>, , > >H.

XXXII

H I=>

I-K > >K,

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

229 ://>>.>K./>/1261

Page 230: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 230/236

3@6 7?4>@9 8 7 >?4 37 ?7@ 8 776K @@ I 7 47>H76.

7 5>6  @576 I  3@@@57 ?7>8 

@ 5 3 I3K 3 

I@ 7 83H 8 36.

$ >K Ia  K> H I I  A I->> I g K K.

XXXIII A > >> K I>H,$ >-I, > I = K >H,* > > K >I, > I I I c .

XXXIV 

B > > K >,, I , c ,

 A , >, > = H >Hc a$ = .

XXXV 

 A I> I= <c I,= I L >I >K;C> K >, I I += >>K, I >K K > .

XXXVI

d II; K c >> I > Ka

 A > I >I, I -

 A>> IK I IK,E > IH >>K K.e

XXXVII

+K , I>> I> ,

+I , I K c>

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

230 ://>>.>K./>/1261

Page 231: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 231/236

7 ?7397 7>8.

 A556@9 7 737 53>>76 d7c B3@@7,e 3 >H7 

3 8 >357 @ 733@: g, >=@9 3 4<75 3 7?@6 ? 8 7 7 >H7; 

75@6, 3@@9 3 57 8 7; 

 A <K-> K; I>> : >K >K > Ic >Hc .

XXXVIII , K =, K =,* = I I;dK >H >H, >K = 

 A= K > fa H I.

XXXIX

K I , I , > > I , =K > a , IH K > I.

XL

>H, I I I , I H >

K = ; H , > , I K K >.

XLI

b K > >- H,K > K > , KI >c >,K >= >, K >>a

 A, <>! B I> I .

XLII

 A I >H <>K >= =, K

 A K >,

K a+ .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

231 ://>>.>K./>/1261

Page 232: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 232/236

6, 673?@9 8 7; 

8, 5@9 ?7@9 I5 7 3 576.

7 467  479 @  >7 73 3 73@9 8 7 >H7c I7576@7,

XLIII

 A I > ,

% I H aK I > - , = H I ,$ >> >K > >.

XLIV 

>Kc L >I >K , I

 A I I a >H>K; , g, K >c !

XLV 

, >, > !, K >K !+ > ,C K >> , I-> ,

K .

XLVI

  h, , = ,+ I ; > >D I I; I > I>? H I > I>.

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

232 ://>>.>K./>/1261

Page 233: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 233/236

3@6 7?7?47 3 7 57 3 3@76 7@6, I7@ 7 3@K 73@  H7 3@6 7 K73 8 7J>7 8>g>>76.@ 7@6 7 3@K ?@ @ >77 @ 7 435= 8 7 5?5 77@ +73.

7@ 36676 3 

757 I5, 3  5>6 @  4>K 47 =@I@ 3 6  7@, 37 7 3 7 5>6 3 7 ?77@97.

7 03=3 7@ 479 7 5>6  7@ I 3 ?7397 8 5?8,

XLVII

; > K>

 A I >> >K ; I >> >-> >> >> .

XLVIII

 A : >K

>,C> K =, I= I ;

 A I I IK, > I

 A I>, > :d*! *! I I > .e

XLIX

K I >, > I; > K H:K K f >K > , K HI , I >= >H.c e

L

C> , = >> g ; H =,F>K > K +Hc>>;%= I I =%K >, >K, >= <, =.

LI

, I , >> K , > K > ;

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

233 ://>>.>K./>/1261

Page 234: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 234/236

3@6 6?7 ?, I 3  3K7 8  I7>837.

K >, H H: > , >K I >g> K.

LII, K IK, I F c =, Kc, gBK K ; I K >H>, c c K > .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

234 ://>>.>K./>/1261

Page 235: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 235/236

B= > C

THE SEASONS

> $I E>

1 H > . 123, 124.

2 I>> . 190-192.

1 >>K K>  7 $>7 C>3K C3 (1905).

1 $VH, $7 VR7 !@67@, . 163.

1 H> d , I.e

1 $7 VR7 !@67@, 368-371. I I= I K += > , , , . = > > . >K > .

1 = > , = =, I >K > -g. A I I I>> K, I K >

 K I I I H.   I K =, = H> c I, g . I H , I I g, >> = I I K , f g > >.

1 > K K >K K . B

#> > g> =I> > >K .

2  A > I H> . I . A>> >> K I H , I >H>K. K, K > >> >, I > . I I > , I I >

= I .

> $K $K: > +=> =

$$ H7.0 ( +,2013)

235 ://>>.>K./>/1261

Page 236: Shakuntala by Kalidasa

8/12/2019 Shakuntala by Kalidasa

http://slidepdf.com/reader/full/shakuntala-by-kalidasa 236/236

1 + , . 128.

> $K $K: > +=> =