religious attitudes and psychological hardiness as

Journal of Research on Religion & Health.2018;4(4):21- 32

Journal Homepage: http://journals.sbmu.ac.ir/jrrh

Vol. 4, No. 4, Autumn 2018 Journal of Research on Religion & Health This Work Licensed by Creative Commons Attribution 4.0 International License.

21

Tayebe Rahimi Pordanjani1*

, Ali Mohamadzade Ebrahimi1, Zakie Doostkam

2

1- Department of Psychology, Faculty of Humanities, University of Bojnord, Bojnord, Iran.

2- Department of Islamic Studies, Faculty of Humanities, University of Bojnord, Bojnord, Iran. *Correspondence should be addressed to Mrs. Tayebe Rahimi Pordanjani; Email: [email protected]

Article Info

Received: May 9, 2018

Received in revised form:

Jul 2, 2018

Accepted: Jul 15, 2018

Available Online: Sep 23, 2018

Keywords:

Psychological hardiness

Religious attitude

Student-life stress

Abstract

Background and Objective: A number of factors contribute to stress in

students’ life. One of the most important of these factors is the religious

attitudes and psychological hardiness. Given that, the present study aims

at examining the role of religious attitudes and psychological hardiness in

stress among the students at University of Bojnord.

Method: The statistical population in this descriptive-correlational study

was all students at University of Bojnord in the second semester of the

academic year in 2017. The sample consisted of 170 students who were

selected through stratified random sampling. To collect the data, the

Ahvaz Hardiness Inventory (AHI), Iranian Religious Attitude

Questionnaire, and Student-Life Stress Inventory (SLSI) were used. The

collected data were analyzed by multiple regressions and Pearson

correlation coefficient. It should be noted that ethical considerations were

all observed in this study and the researchers declared no conflict of

interests.

Results: Findings indicated that correlation coefficients between religious

attitudes (r=-0.526) and psychological hardiness (r=-0.457) with student-

life stress were significant (p<0.05). Stepwise regression analysis also

showed that psychological hardiness and religious attitude can

respectively predict the student-life stress (R2=0.241, p<0.04).

Conclusion: According to the results, stress in students’ life can be

predicted through religious attitudes and hardiness. Therefore,

considering these two variables is recommended in stress management

programs for students.

Please cite this article as: Rahimi Pordanjani T, Mohamadzade Ebrahimi A, Doostkam Z. Religious Attitudes and Psychological Hardiness as

Predictors of Stress in Students’ Life. J Res Relig Health. 2018; 4(4):21- 32.

Background and Objective: Nowadays, given the

prevalence of stressors and the reduction of human

coping power when facing them, due to changes in

lifestyle, stress has become a complex phenomenon

(1). A sort of stress in everyday life is the stress related

to student's life, which has been studied from different

angles (2-4). In fact, entering university is a critical

part of a student’s life, and is often accompanied by

numerous changes in social relations as well as their

expectations and roles. Such contexts inevitably bring

stress and pressure, affecting their performance and

efficiency (5).

In spite of that, because of their individual differences

and diverse personality traits, people react differently

to stress (6). Psychological hardiness is one of the

characteristics of a protective personality in the face of

adversity (7). The hardy people have understood the

meaning, value, importance and purpose of life. They

believe they can take control of life events and consider

change an opportunity for learning and growth, not a

threat to their own security (8). What’s more, due to

the changes in the intellectual and spiritual life of

human being, he has experienced a huge gap in life,

and that is the lack of spiritual beliefs and religious

attitudes (9). Research shows that people with strong

religious attitudes, happiness, vitality and liveliness

report less negative psychosocial outcomes in the face

Religious Attitudes and Psychological Hardiness as

Predictors of Stress in Students’ Life

Summary

https://orcid.org/0000-0002-8781-7907


Religious Attitudes and Psychological … Rahimi Pordanjani, et al./ J Res Relig Health 2018; 4(4): 21-32

22

of stressful life events (10). In fact, effective

communication with the Almighty God plays a

decisive role in reducing many mental disorders,

including stress, anxiety and depression (11, 12).

Therefore, with regard to the above-mentioned

discussions, the purpose of the present study is to

examine the role of religious attitudes and

psychological hardiness as predictors of students'

stress.

Method: The statistical population in this descriptive-

correlational study included all undergraduate students

at University of Bojnord in the second semester of the

academic year in 2017, of which 170 were selected

using Krejcie and Morgan (13) and multi-stage random

sampling. In order to collect the data for the

psychological hardiness variable, a 27-point scale of

the Ahvaz Hardiness Inventory by Kiamarsi et al was

used (14). To assess religious attitudes, a questionnaire

of 25 items of the Golriz’s Religious Attitude (15) and

to assess student’s stress the Student-Life Stress

Inventory developed by Gadzella was used (16). The

reliability and validity of the questionnaires have been

confirmed in various studies. In this study, Cronbach's

alpha coefficient was used to calculate the reliability of

Hardiness Inventory, Religious Attitude Questionnaire,

and Student-Life Stress Inventory. They were 0.76,

0.75, and 0.87, respectively. It is worth noting that in

the present study, Pearson correlation coefficient and

multiple regression were used to analyze the data.

Results: The sample included 170 undergraduate

students at University of Bojnourd who completed the

research questionnaires. Among them, 85 were males

(50%) and 85 were females (50%) with mean age and

standard deviation of 21.77 and 1.26, ranging from 19

to 25 years. Moreover, 86 (50.6%) were majoring in

the fields of Humanities, 57 (33.5%) were majoring in

Engineering, 16 (9.4%) in basic sciences, and 11

(6.6%) in arts.

Descriptive statistics also showed that the mean and

standard deviation of the psychological hardiness,

religious attitudes, and students’ stress were 47.87±

8.42, 68.67± 10.72, and 81.96± 20.93, respectively.

Furthermore, the correlation coefficient between

religious attitudes and students’ stress (r=-0.526,

p<0.003), and the relationship between psychological

hardiness and students’ stress were found to be

negative (r=-0.457 , p<0.04). Stepwise regression

analysis indicated that psychological hardiness and

religious attitudes can predict students' stress

(R2=0.241, P<0.04).

Conclusion: The purpose of this study was to examine

the role of religious attitudes and psychological

hardiness as predictors of student’s stress. The results

showed that there is a significant negative relationship

between religious attitudes and students’ stress. In fact,

the belief that there is a God controlling the situation

and observing humans reduces the anxiety associated

with the situation to a great extent so that most

believers maintain that through believing in and relying

on God, uncontrollable situations can be controlled in a

way or another (17). The results also showed that there

is a significant negative relationship between

psychological hardiness and students’ stress. To

illustrate, hardy university students compared to their

counterparts with low psychological hardiness can

manage the stressful situations better and use more

positive coping strategies (18).

Overall, the results showed that stress in students’ life

can be predicted by religious attitudes and hardiness;

accordingly, this stress can be lowered. As for the

limitations of this research, the statistical population

was limited to the students at University of Bojnourd,

which can limit its results when generalizing. Another

limitation which needs to be pointed out is related to

the use of questionnaires for collecting data that would

allow for misconceptions and wrong responses. It is

recommended that the status of religious attitudes and

beliefs as well as the psychological hardiness of

students be evaluated at the time of entering the

university. In addition, holding training courses with

the purpose of managing and controlling stress and also

identifying students who are exposed to stress are

recommended.

1. Dehghani A, Kajbaf MB. The relationship between

coping styles and hardiness among Students.

Knowledge & Health, 2013;8(3):112-8. (Full Text in

Persian)

2. Misra R, McKean M, West S, Russo T. Academic

stress of college students: Comparison of student and

faculty perceptions. College Student Journal, 2000; 34:

236-45.

3. Edwards JK, Hershberger JP, Russell KR, Markert

JR. Stress, negative social exchange, and health

symptoms in university students. Journal of American

College Health, 2001; 50(2): 75-9.

4. Misra R, Castillo LG. Academic stress among

college students: Comparison of American and

international students. International Journal of Stress

Management, 2004; 11(2): 132-48.

5. Pourghane P, Sharif Azar E, Zaer Sabet F,

Khorsandi M. Survey the effect of religious beliefs in

stress reduction in students of Langroud Faculty of

Medical Sciences. Journal of Holistic Nursing and

Midwifery, 2010; 20(1): 10-5. (Full Text in Persian)

6. Rathus S. General Psychology, Translation by:

Ebrahimi Moghaddam H, et al. Tehran: Savalan

Publication; 2007. (Full Text in Persian)

7. Kobasa SC, Maddl SR, Corington S. Personality and

constitution asmediators in the stress illness

relationship. Journal of Health and social behavior,

1981;22: 368-78.

8. Faiz A, Neshat Doost HT, Naeli H. Investigating the

relationship between psychological hardiness and

coping methods with stress. Journal of Psychology,

2012; 3(20): 303-15. (Full Text in Persian)

References

http://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=en&user=xybLe18AAAAJ&citation_for_view=xybLe18AAAAJ:u5HHmVD_uO8C




23

Rahimi Pordanjani, et al./ J Res Relig Health 2018; 4(4): 21-32 Religious Attitudes and Psychological …

9. Monjezi F, Shafiabadi A, Sodani M. The effects of

Islamic communication style and religious attitudes on

marital satisfaction improvement. Research of

Behavioral Sciences, 2011; 10(1):30-6. (Full Text in

Persian)

10. Mousavi SV, Eslamdoost F, Ghobari Bonab B. The

relationship between attribution styles and religious

tendency of university students. Studies in Learning &

Instruction, 2012; 3(2): 85-101. (Full Text in Persian)

11. Ghaffari M, Rezaei A. Religious commitment and

self-efficacy in predicting the amount and type of

perceived stress in university students. Research of


Persian)

12. Taheri-Kharameh Z, Abdi M, Omidi Koopaei R,

Alizadeh M, Vahidabi V, Mirhoseini H. Investigating

the relationship between communication and

collaboration of nurses with physicians from nurses'

point of view in Neyshabur hospitals. Health Spiritual

Med Ethics, 2016;3(1):30-5. (Full Text in Persian)

13. Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size

for research activities. Educational and Psychological

Measurement. 1970; 30: 607-10.

14. Kiamercy A, Najarian B, Mehrabizadeh

Honarmand M. Construction and Validation of a Scale

to measure the psychological hardiness. Journal of

Psychology, 1998; 2(3): 271-85. (Full Text in Persian)

15. Golriz G. Study of relationship between religious

attitude with other feedback and job characterizations.

(Dissertation). Faculty of literature and human

sciences, Tehran University; 1974. (Full Text in

Persian)

16. Shokri O, Farahani MN, Farzad V, Safaei P,

Sangari AA, Daneshvarpour Z. Factorial validity and

reliability of Farsi version of the student life stress

inventory. Res Psychol Health, 2008; 2(1):17-27. (Full

Text in Persian)

17. Fountoulakis NK, Siamouli M, Magiria S, Kaprinis

G. Late-life depression, religiosity, cerebrovascular

disease, cognitive impairment and attitudes towards

death in the elderly: Interpreting the data. Medical

Hypotheses, 2008; 70(3): 493-6.

18. Besharat MA. Hardiness and coping style with

stress. Psychological studies, 2007; 3(2): 109-27. (Full

Text in Persian)

32 -21 (:4)4;2018البحث في الدين و الصحّة. مجلة

موقع المجلة على شبكة الإنترنت: http://journals.sbmu.ac.ir/jrrh

البحث في الدین و الصحّة مجلة 0441 خریف، 4 ، العدد4السنة Creative Commons Attribution 4.0 International License التالية يخضع هذا العمل للرخصة

24

2کامدوست ة، زکی1يمحمدزاده ابراهیم ي، عل*1يردنجانب يرحیم بةطی

قسم علم النفس، كلية العلوم الانسانية، جامعة بجنورد، بجنورد، ایران. -1 .قسم المعارف الاسلامية، كلية العلوم الانسانية، جامعة بجنورد، بجنورد، ایران -2 [email protected] :البريد الإلكترونيّ ؛ ردنجانيب يرحيم بةطي ةإلى السيدموجهة الالمراسلات *

معلومات المادة 1341 شعبان 22: الوصول 1341 شوال 11: يوصول النص النهای 1341ذیقعده 1: القبول 1334 رممّ 14: النشر الإلكتروني

الكلمات الرئیسة: التوتر في الحياة الطلابية

الصلابة النفسية المواقف الدینية

الملخّص تكوین التوتر عند الطالب مهما في تلعب دورا رضياتعوامل واهناك عدة :خلفیة البحث وأهدافه

وعلى هذا الاساس فإن ة النفسية.لابالمواقف الدینية والصا هدراسته والتي من اهمالجامعي في سنوات الطلاب في سنوات توتر البحث هذا، قام بدراسة دور المواقف الدینية والصعوبة النفسية كمتنبئات

ة.يالجامع دراستهمجميع ،الإحصائيتمع المج بطریقة وصفيةـ ترابطية واشتملهذا البحث : لقد اجري منهجیة البحث

تم اختيار و حيث الدراسي، 2102-2102طلاب جامعة بجنورد في الفصل الدراسي الثاني من عام مع البيانات، تم ولج طریقة أخذ العينات العشوائية متعددة المراحل. من بينهم مستخدما 021 دراسة

التوتر في السنوات قائمة كذلك و واستبيان المواقف الدینية للصلابة النفسية "الأهواز"استخدام مقياس تمت مراعاة جميع ولتحليل البيانات، تم استخدام معامل ارتباط بيرسون والانحدار المتعدد.الدراسية.

لم یشيروا الى اي تضارب في المصالح.في هذا البحث وإن مؤلفي المقالة ةيالموارد الاخلاقلمواقف لمعامل الارتباط احصائية بينهناك علاقة ذات دلالة اظهرت الكشوفات انالكشوفات:

(.>16/1p)وبين التوتر في الحياة الطلابية ( r= -462/1) والصعوبة النفسية (r=-622/1الدینية )توتر أن متغيرات الصلابة النفسية والمواقف الدینية يمكن أن تنبأ التدريجي أظهر تحليل الانحدار كما

(.P<14/1و =240/1R2. )اثناء الفترة الدراسية الطلابمن خلال المواقف الدینية والصلابة بضغوط الحياة الطلابية التنبؤاستناد ا إلى النتائج، يمكن الاستنتاج:

دارة الإجهاد لد التعليمية لإبرامج الفي بعين الاعتبارهذین المتغيرین اخذ النفسية. لذلك، ینصح الطلاب.

:التالي الترتیب على المقالة استناد يتم

Rahimi Pordanjani T, Mohamadzade Ebrahimi A, Doostkam Z. Religious Attitudes and Psychological Hardiness as Predictors of Stress in Students’

Life. J Res Relig Health. 2018; 4(4):21- 32.

الطلاب في الحیاة الطلابیةدور المواقف الدينیة والصلابة النفسیة كمتنبئات لإجهاد

http://journals.sbmu.ac.ir/jrrh

https://orcid.org/0000-0002-8781-7907

32 -21): 4(4؛ 1397ی پژوهش در دین و سلامت. مجله

سایت مجله:وب http://journals.sbmu.ac.ir/jrrh

ی پژوهش در دین و سلامت مجله 1397، پاییز 4ی ، شماره4ی دوره

.کند تبعیت می International LicenseCreative Commons Attribution 4.0 این کار از مجوز25

2کام، زکیه دوست1، علی محمدزاده ابراهیمی*1طیبه رحیمی پردنجانی

بجنورد، ایران.ی علوم انسانی، دانشگاه بجنورد، شناسی، دانشکده ن گروه روا -1

.ی علوم انسانی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران گروه معارف اسلامی، دانشکده -2 [email protected] :نامهیارا؛ طیبه رحیمی پردنجانی خانمخطاب به مکاتبات*

اطلاعات مقاله

99 یبهشتدرا 19 :دریافت 97 تیر 11 :دریافت متن نهایی

97 تیر 24 پذیرش:

97 مهر 1: نشر الکترونیکی

واژگان کلیدی:

دوران دانشجویی استرس

شناختی سرسختی روان

نگرش مذهبی

چکیده

دانشجویی گیری استرس دوران شکل در بسیاری های زمینه و عواملهدف: سابقه و

است. شناختی های مذهبی و سرسختی روان آنها نگرش ترین مهم از که نقش دارند

های مذهبی و سرسختی نقش نگرش حاضر بررسی پژوهش هدف رو، ازاین

های استرس دوران دانشجویی دانشجویان دانشگاه بین شناختی به عنوان پیش روان

بجنورد است.

آماری آن شامل ی و جامعه همبستگی -این پژوهش از نوع توصیفی روش کار:

است که از 99 - 95ی دانشجویان دانشگاه بجنورد در نیمسال دوم سال تحصیلی کلیه

یی انتخاب و گیری تصادفی چندمرحلهنفر با استفاده از روش نمونه 171بین آنان

شناختی اهواز، ها از مقیاس سرسختی روان آوری داده مطالعه شدند. برای جمع

هبی و فهرست استرس دوران دانشجویی؛ و برای تحلیل سنج مذ ی نگرش نامه پرسش

ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. در این پژوهش داده

گونه تضاد منافعی ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ همه

اند. گزارش نکرده

( و r=-529/1های مذهبی ) ها نشان داد ضریب همبستگی بین نگرش یافته ها: یافته

دار است دوران دانشجویی معنی ( با استرسr=-457/1شناختی ) سرسختی روان

(15/1p< .) به ترتیب متغیّرهای گام به گام نیز نشان دادتحلیل رگرسیون با روش

دوران دانشجویی را توانند استرس های مذهبی می شناختی و نگرش سرسختی روان

241/1Rبینی کنند ) پیش2 (.P<14/1و =

توان استرس دوران دانشجویی را از آمده، می دست بر اساس نتایج به گیری: نتیجه

رو، در نظر بینی کرد. ازاین شناختی پیش های مذهبی و سرسختی روان طریق نگرش

.شود شجویان توصیه میهای آموزش مدیریت استرس دان این دو متغیّر در برنامه گرفتن

:است صورت این به مقاله استناد

Rahimi Pordanjani T, Mohamadzade Ebrahimi A, Doostkam Z. Religious Attitudes and Psychological Hardiness as Predictors of Stress in Students’ Life. J Res Relig Health. 2018; 4(4):21- 32.

ی انسان زا و کاهش توان مقابلهگسترش عوامل تنش امروزه، با

در برابر آنها؛ و به دلیل تغییر سبک زندگی، استرس به

شناختی به عنوان های مذهبی و سرسختی رواننگرش نقش

های استرس دوران دانشجوییبینپیش

مقدمه

https://orcid.org/0000-0002-8781-7907

ی پژوهش در دین و سلامت مجله 1397 پاییز، 4ی ، شماره4ی دوره


32 -21: 1397(، 4)4رحیمی پردنجانی و همکاران/ پژوهش در دین و سلامت؛ شناختی به ...بی و سرسختی روانهای مذهنگرش نقش

یی پیچیده و بزرگ تبدیل شده است؛ چرا که تحت تأثیر پدیده

پردازان و (. نظریه1عوامل متعدد و تعامل میان آنها قرار دارد )

مختلف های اند استرس را به صورت محققان تلاش کرده

معتقدند استرس 1تعریف و بررسی کنند. ساراسون و ساراسون

احساس یا واکنش فرد به هنگام رویارویی با موقعیتی است که

هایی که ممکن ویژه فعالیت خواند، به آنها را به فعالیت فرا می

(. 2است بیش از حد توان فرد باشد )

ان ها در زندگی روزمره، استرس دور یکی از انواع استرس

های بسیاری را به خود اختصاص است که پژوهش 2دانشجویی

(. در واقع ورود به دانشگاه مقطعی بسیار 5-3داده است )

شود و غالباً با حساس در زندگی دانشجویان محسوب می

تغییرات بسیاری در روابط اجتماعی و انسانی و همچنین

ین های آنها همراه است. قرار گرفتن در چن انتظارها و نقش

بازدهی شرایطی غالباً با فشار و نگرانی توأم است و عملکرد و

آشنا نبودن بسیاری از (.9دهد ) افراد را تحت تأثیر قرار می

دانشجویان با محیط دانشگاه در بدو ورود، جدایی و دوری از

ی تحصیلی، ناسازگاری با افراد خانواده، علاقه نداشتن به رشته

نبودن امکانات رفاهی و اقتصادی دیگر در محیط زندگی، کافی

تواند و مشکلاتی نظیر اینها از جمله شرایطی است که می

ویژه استرس را به وجود آورد های روانی به مشکلات و ناراحتی

های پژوهش یافته (.7شود ) و موجب افت تحصیلی دانشجویان

رضاخانی و همکاران نشان داد که منابع استرس دانشجویی در

ترتیب عبارت است از: روابط خانوادگی و بین فردی، ایران به

وضعیت شغلی، وضعیت شخصی، وضعیت تحصیلی و وضعیت

زن دانشجویان محیطی. همچنین آنها نشان دادند استرسی که

مرد بود. بیشتر از دانشجویان موارد ی همه در اند گزارش کرده

أهلمت با دانشجویان در مقایسه مجرد دانشجویان براین، علاوه

استرس شغلی وضعیت و بین فردی روابط خانوادگی، روابط در

(. 8بیشتری داشتند )

های فردی و ویژگی های تفاوت دلیل به با وجود این، افراد

در های گوناگون شیوه به شخصیتی که بین آنها وجود دارد،

(. سرسختی9دهند ) واکنش نشان می برابر استرس

کننده در شخصیتی محافظت هایویژگی از یکی 3شناختی روان

افراد سرسخت (.11) شود مطرح می برابر فشارهای زندگی

معنا؛ ارزش؛ اهمیت و هدفمندی خود، کار، خانواده و به طور

اند. آنها به تلاش و عمل بیش از شان را دریافته کلی زندگی

توانند روند دهند و معتقدند که می شانس اهمیت می

1) Sarason & Sarason 2) student-life stress 3) hardiness

ت بگیرند. آنها دارای منبع مهار رویدادهای زندگی را در دس

اند و رویدادهای مثبت و منفی را پیامد اعمال شخص درونی

دانند. از طرفی، این افراد تغییر و تحول را قانون ثابت می

دانند و تغییرات را فرصتی برای یادگیری و رشد؛ نه زندگی می

(. 11کنند ) تهدیدی برای امنیت خود قلمداد می

ی سرسختی را ترکیبی از باورها درباره 4پوکتیکوباسا، مدی و

ی تعهد، کنترل و اند که از سه مؤلفه خود و جهان تعریف کرده

تمایل به درگیر شدن « تعهد(. »12چالش تشکیل شده است )

های زندگی روزانه و علاقه و کنجکاوی ذاتی به در فعالیت

ر گرایش به این باو« کنترل»جامعه و جهان تعریف شده است.

دهد اثرگذار است که فرد بر رویدادهایی که در اطراف رخ می

باور به تغییر و جلوگیری از رکود تعریف « چالش»است.

(.13تواند به رشد شخصی منجر شود ) شود که می می

ها گویای آن است که سرسختی منبع مقاومت درونی بررسی

دهد و از بروز منفی استرس را کاهش می آثاراست که

(. 14کند ) های جسمی و روانی پیشگیری می لاختلا

ی فکری و معنوی در از طرفی در اثر تغییراتی که در زمینه

ها ایجاد شده است، آدمی خلأ و شکاف عظیمی زندگی انسان

نبود باورهای معنوی و ی زندگی تجربه کرده؛ و آن در عرصه

باورها، از یافته نظامی سازمان است. مذهب 5های مذهبی نگرش

برای دینی ی جامعه در مشارکت اخلاقی، رسوم و های ارزش

است. باورهای مذهبی برتر قدرتی یا خدا به تر راسخ اعتقاد

و دردناك تجارب مصائب، با مقابله برای مؤثری ی شیوه

های مذهبی، (. یکی از آثار نگرش15است ) بیماری های نشانه

مشکلات زندگی افزایش تحمل و مقاومت انسان در مقابل

های خداوند، امتحان داند یکی از سنت است. انسان معتقد می

154ی شوند. در آیه رو می به ها با آن رو ی انسان است که همه

ها و مشکلات[ ی آل عمران آمده است که ]این سختی سوره

هایتان پنهان دارید، برای آن است که خداوند، آنچه در سینه

(. 19های شما است خالص گرداند ) دلبیازماید و آنچه را در

های مذهبی قوی دهد افراد دارای نگرش ها نشان می پژوهش

شادمانی، نشاط و خشنودی بیشتری در زندگی دارند و در

-مواجهه با رویدادهای فشارزای زندگی، پیامدهای روانی

ارتباط (. در واقع17دهند ) اجتماعی منفی کمتری گزارش می

ادر مطلق در کاهش بسیاری از اختلالات روانی مؤثر با خدای ق

(.18و 19) از جمله استرس، اضطراب و افسردگی مؤثر است

میزان بودن پایین اند که به علت نشان داده 9وونگ و همکاران

4) Kobasa,Maddi &Puccetti 5) religious attitudes 6) Wong et al.

این ی پژوهش در دین و سلامت مجله 1397، پاییز 4ی ، شماره4ی دوره

.کند تبعیت می International LicenseCreative Commons Attribution 4.0 کار از مجوز27

شناختی به ...بی و سرسختی روانهای مذهنگرش نقش 32 -21: 1397(، 4)4می پردنجانی و همکاران/ پژوهش در دین و سلامت؛ رحی

به آنها کمتر رفتارهای مذهبی، دارای افراد در استرس

از (؛ هر چند در برخی21شوند ) مبتلا می تنی روان های بیماری

ها تفاوتی بین میزان استرس و سلامت روان افراد پژوهش

(. در ایران نیز 21مذهبی و غیرمذهبی گزارش نشده است )

ها نشان داده است که بین اعتقادات مذهبی برخی از پژوهش

داری ی منفی معنی دانشجویان و سطح استرس آنان رابطه

(.22و 9) وجود دارد

ذکر شده و به دلیل اینکه در بنابراین، با توجه به موارد

های مذهبی و سرسختی ی نقشی که نگرش زمینه

توانند در مدیریت استرس زمان می طور هم شناختی به روان

دوران دانشجویی داشته باشند، تاکنون پژوهشی انجام نشده

ها است، پژوهش حاضر از این جهت نو است. اغلب پژوهش

غیّرهای مذکور بر روی صرفاً به بررسی نقش یک متغیّر از مت

استرس در دانشجویان و نه استرس دوران دانشجویی به عنوان

رو، ضروری است به این ازاین اند؛ یی مهم، پرداخته سازه

پذیر دانشجویان پرداخته شود ی آسیب ی مهم در جامعه مقوله

فرهنگی و اجتماعی بتوانند از نتایج آن به منظور ریزان تا برنامه

ی اساسی ات مؤثر استفاده کنند. بنابراین مسئلهانجام اقدام

های مذهبی و سرسختی پژوهش حاضر این است که آیا نگرش

بینی توانند استرس دوران دانشجویی را پیش شناختی می روان

کنند؟

شامل همبستگی -توصیفی پژوهش ی آماری در این جامعه

نفر( دانشگاه 2723ی دانشجویان مقطع کارشناسی ) کلیه

است که از این 99-95بجنورد در نیمسال دوم سال تحصیلی

( و همچنین 23کرجسی و مورگان ) تعداد با استفاده از جدول

نفر 335یی گیری تصادفی چندمرحله با استفاده از روش نمونه

برخی از انتخاب شدند. البته به علت همکاری نکردن

224ها تعداد نامه کنندگان و نقص در برخی پرسش شرکت

، 1های پرت آوری شد که بعد از حذف داده نامه جمع پرسش

نفر از آنان بررسی شدند. با توجه به متغیّر وابسته، 171

دو کم پژوهش شامل سپری کردن دست به ورود های ملاك

پژوهش بود. روش از همکاری در رضایت و تحصیلی سال ترم

11های درسی اجرا به این ترتیب بود که ابتدا از میان کلاس

ی آزمون در اختیار کلاس به طور تصادفی انتخاب؛ و بسته

دانشجویان هر کلاس قرار داده شد. قبل از توزیع

ی ی اهمیت پژوهش و نحوه ها، اطلاعاتی درباره نامه پرسش

1) outliers

از آنان خواسته شد شد و کنندگان داده پاسخگویی به شرکت

ها پاسخ دهند. همچنین به آنان که با دقت و حوصله به پرسش

هایشان ی اطلاعات و پاسخ اطمینان خاطر داده شد که همه

کنندگان در همان محل محرمانه خواهد ماند. برخی از شرکت

ها اقدام کردند و برخی که نامه کلاس، به پاسخگویی به پرسش

ها در نامه حظه نداشتند، پرسشدر آن ل امکان پاسخگویی

آنهااختیارشان قرار داده شد و مهلت کافی برای بازگرداندن

تعیین شد.

آوری اطلاعات پژوهش از ابزارهای ذیل استفاده برای جمع

شد:

کیامرثی و : 2شناختی اهواز مقیاس سرسختی روان

27یی نامه را که در واقع پرسش نامه همکاران این پرسش

یی از گزینه 4است و با مقیاس لیکرت در یک طیف یی ماده

بندی شده است، طراحی درجه (3( تا بیشتر اوقات )1هرگز )

(. آنها برای سنجش پایایی این مقیاس از دو روش 22اند ) کرده

اند. ضریب همبستگی بازآزمایی و همسانی درونی استفاده کرده

ته در هف 9ی زمانی بین آزمون و آزمون مجدد با فاصله

های دختر و پسر به ترتیب نفری برای آزمودنی 119ی نمونه

گزارش شده است و در روش همسانی درونی 85/1و 84/1

شناختی از ضریب آلفای کرونباخ ی سرسختی روان نامه پرسش

به دست آمده است 79/1ها استفاده شده؛ و برای کل آزمودنی

ابی آزمون مزبور ی اعتباری که رقمی پذیرفتنی است. در زمینه

زمان استفاده شده است و این از روش روایی ملاکی هم

، 3ی اضطراب عمومی نامه زمان با چهار پرسش نامه هم پرسش

ی خودشکوفایی نامه ، پرسش4ی افسردگی اهواز نامه پرسش

یی سرسختی؛ به دو روش تنصیف و و مقیاس سازه 5مازلو

های تگی بین نمرهضریب همبس و ؛آلفای کرونباخ استفاده شده

به دست آمده؛ 44/1و 71/1، 55/1ها به ترتیب کل آزمودنی

معنادار است. همچنین ضریب همبستگی 111/1که در سطح

یی گزارش شده است. اعتبار سازه 95/1خودشکوفایی

15/1سرسختی و مقیاس سرسختی همبستگی نیز در سطح

قیاس با (. در پژوهش حاضر پایایی این م24معنادار است )

به دست آمده است. 79/1استفاده از ضریب آلفای کرونباخ

نامه را گلریز این پرسشسنج مذهبی: ی نگرش نامه پرسش

(. 25طراحی کرده است ) ،است نگرشی عبارت 25که دارای

هر ی زمینه در را خود باور میزان باید آزمودنی در این آزمون،

2) Ahvaz Hardiness Inventory(AHI) 3) ANQ 4) ADI 5) MASAI

روش کار

ی پژوهش در دین و سلامت مجله 1397 پاییز، 4ی ، شماره4ی دوره



= 1لیکرت )از یی درجه 5 مقیاس یک روی ها عبارت از یک

بندی کند. دسته مشخص موافقم(= کاملاً 4کاملاً مخالفم تا

و ضعیف خوب، متوسط عالی، ترتیب به 111-1از ها نمره

نگرش =111-51شود: بندی می بدین صورت طبقه که است

به 25متوسط و = 51-29خوب، =75-51مذهبی عالی،

نگرش مذهبی ضعیف. اعتبار این آزمون از طریق =پایین

به 81/1 1و لیندزیضریب همبستگی با آزمون آلپورت، ورنون

-با روش اسپیرمن نیز نامه دست آمده است. پایایی این پرسش

به دست آمده است 248/1و اعتبار آن برابر 93/1برابر 2براون

(. خسروشاهی و همکاران پایایی این مقیاس را با استفاده 25)

(. در پژوهش 29اند ) گزارش کرده 89/1از روش آلفای کرونباخ

یی این مقیاس با استفاده از ضریب آلفای حاضر نیز پایا

به دست آمده است. 75/1کرونباخ

این ابزار را به 4گادزلا :3فهرست استرس دوران دانشجویی

زای زندگی دانشجویان و ی عوامل استرس منظور مطالعه

های آنان نسبت به این عوامل طراحی کرده است. این واکنش

نامه یک ابزار خودگزارشی مداد و کاغذی است که از پرسش

(. این ابزار مبتنی 27سؤال در نه طبقه تشکیل شده است ) 51

است. مدل مزبور پنج 5موریس ی شده بر مدل نظری توصیف

ها، فشارها، ها، تعارض زا )ناکامی طبقه از عوامل استرس

تغییرات و استرس خود تحمیل شده( و چهار نوع واکنش

زا )جسمانی، هیجانی، رفتاری و نسبت به عوامل استرس

مقیاس برای کند. در هر خرده ارزیابی شناختی( را ارزیابی می

ها با یکدیگر ی سؤال نمرهی کلی، به دست آوردن یک نمره

ی استرس دهنده های بالاتر به ترتیب نشان شود. نمره جمع می

های بیشتر نسبت به استرس است. تحصیلی بیشتر و واکنش

های ناکامی مقیاس زای تحصیلی، خرده در بخش عوامل استرس

شامل هفت سؤال، تعارض سه سؤال، تغییرات سه سؤال، فشار

استرس خود تحمیل شده شش سؤال چهار سؤال و در نهایت

آلفای کرونباخ را برای 9است. میسرا و کاستیلو

ها، فشارها، تغییرات و استرس های ناکامی، تعارض مقیاس خرده

93/1و 75/1، 71/1، 93/1، 95/1خود تحمیل شده به ترتیب

(. در بخش واکنش نسبت به عوامل 5اند ) گزارش کرده

زای سبت به عوامل استرسزا، چهار نوع واکنش ن استرس

سؤال(، هیجانی )چهار 14تحصیلی شامل فیزیولوژیک )

1) Alport, Vernun & Lindezy 2 ( Spearman–Brown 3) Student-Life Stress Inventory(SLSI( 4) Godzola 5 ( Morris 6) Misra & Castillo

سؤال(، رفتاری )هشت سؤال( و شناختی )دو سؤال( است.

های مقیاس میسرا و کاستیلو آلفای کرونباخ برای خرده

، 78/1فیزیولوژیک، هیجانی، رفتاری و شناختی را به ترتیب

(. شکری و همکاران 28)اند گزارش کرده 85/1و 98/1، 81/1

نیز برای بررسی روایی این مقیاس از تحلیل عامل تأییدی

های برازندگی (. شاخص27اند ) ی دوم استفاده کرده مرتبه

دار است رمدل از برازش مطلوبی برخو که نشان داد

(98/1=GFI7 ،95/1=8

AGFI 9=19/1وRMSEA همچنین .)

دانشجویی از آنها به منظور پایایی فهرست استرس دوران

اند که برای کل مقیاس روش آلفای کرونباخ استفاده کرده

به دست آمده است. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای 93/1

برآورد شده است. 87/1کل مقیاس در پژوهش حاضر

در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون

استفاده شد. های آمار توصیفی و استنباطی ها از شاخص فرضیه

ها سازی داده های آمار توصیفی، به خلاصهبا استفاده از شاخص

های میانگین، انحراف پرداخته شد و بدین منظور از شاخص

ها؛ و در بخش آمار استنباطی از معیار، حداقل و حداکثر نمره

متغیّری با روش گام به گام همبستگی و رگرسیون چند

در نظر 15/1داری سطح معنی استفاده شد. برای تفسیر نتایج،

گرفته شد. در پژوهش حاضر با معرفی منابع مورد استفاده،

مؤلفان داری علمی رعایت و حق معنوی اصل اخلاقی امانت

دیگر اصول اخلاق علمی براین، علاوه آثار محترم شمرده شد؛

و رضایت آگاهانه نیز رعایت شد. همچون رازداری

نفر از 171شامل مورد مطالعه در پژوهش حاضرگروه

نفر 85دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه بجنورد بودند که

میانگین درصد( زن با 51نفر ) 85درصد( از آنان مرد و 51)

سال 25تا 19ی دامنهو 77/21±29/1ی و انحراف معیار سن

از های پژوهش را تکمیل کردند. همچنین نامه بودند و پرسش

57ی علوم انسانی، درصد( در رشته 9/51نفر ) 89این تعداد

درصد( 4/9نفر ) 19ی فنی و مهندسی، درصد( رشته 5/33نفر )

ی هنر درصد( در رشته 5/9نفر ) 11ی علوم پایه و رشته

مشغول به تحصیل بودند.

7 ( Goodness-of-Fit (GFI) 8 ( Adjusted Goodness of Fit Index 9 ( Root-Mean-Squar Error of Approximati (RMSEA)

هایافته



شناختی به ...بی و سرسختی روانهای مذهنگرش نقش 32 -21: 1397(، 4)4رحیمی پردنجانی و همکاران/ پژوهش در دین و سلامت؛

میانگین و انحراف معیار و ضرایب همبستگی بین متغیّرهای پژوهش (1جدول

حداکثر حداقل انحراف معیار میانگین های آماری متغیّرها شاخص ضریب همبستگی

1 2 3

- 97 25 42/8 87/47 شناختی سرسختی روان -1

- *213/1 92 41 72/11 97/98 های مذهبی نگرش -2

- *-529/1 * -457/1 135 27 93/21 99/81 استرس دانشجویی -3

15/1داری در سطح معنی*

دهد که میانگین و انحراف معیار نشان می 1ی جدول شماره

، 42/8و 87/47شناختی به ترتیب در متغیّر سرسختی روان

و در نهایت 72/11و 97/98های مذهبی به ترتیب در نگرش

بود. 93/21و 99/81در استرس دوران دانشجویی

یادشده، ضریب همبستگی بین نگرش جدولبر اساس نتایج

>113/1pدار بود ) بی و استرس دانشجویی منفی و معنیمذه

های مذهبی دانشجویان (. به عبارتی هرچه نگرشr=-529/1و

تر باشد، استرس دوران دانشجویی آنان کمتر خواهد بود. قوی

شناختی و استرس دانشجویی همچنین بین سرسختی روان

و >p 14/1داری وجود داشت ) ی منفی معنی نیز رابطه

457/1-=rشناختی چه ویژگی سرسختی روان (، به عبارتی هر

در دانشجویان بیشتر باشد، استرس دورن دانشجویی آنان

ی کمتر خواهد بود. در این پژوهش به منظور آزمودن رابطه

چندگانه، از تحلیل رگرسیون با روش گام به گام استفاده شده

است.

روش گام به گام هبین با استرس دانشجویی ب های پیشضرایب رگرسیون متغیّر (2جدول

R R2 β t F p بینمتغیّر پیش مدل

112/1 51/9 -18/3 -551/1 218/1 457/1 شناختی سرسختی روان 1

2 شناختی سرسختی روان

های مذهبی نگرش491/1 241/1

559/1-

318/1-

93/2-

99/1- 82/9

119/1

148/1

R: ضریب همبستگی چندگانه β: ضرایب استاندارد رگرسیون

دهد که در بهترین نشان می 2ی نتایج جدول شماره

ی متغیّرهای بینی مقدار ضریب همبستگی چندگانه پیش

ی دهنده بود که نشان 49/1بین با استرس دانشجویی پیش

بین و استرس رهای پیشی در حد قوی بین متغیّ رابطه

گام تحلیل رگرسیون با روش دانشجویی است. همچنین نتایج

بین با متغیّر وابسته پیش هایربرای ترکیب خطی متغیّ به گام

P<119/1شناختی ) دهد هر دو متغیّر سرسختی روان نشان می

= -318/1و P<148/1های مذهبی ) ( و نگرشβ=-559/1و

β ی رگرسیون را پیدا کردند. به معادله( به ترتیب معیار ورود

درصد از واریانس استرس 1/24این دو متغیّر با همدیگر

طور که در جدول کنند. همان دوران دانشجویی را تبیین می

است که در 82/9چندگانه برابر با Fشود، نسبتملاحظه می

دار است. معنی 111/1سطح

و های مذهبی نگرش نقش بررسی هدف با حاضر پژوهش

های استرس بین شناختی به عنوان پیش سرسختی روان

های بین نگرش ه است. نتایج نشان دادانجام شد دانشجویی

ی معناداری در های دوران دانشجویی، رابطه مذهبی و استرس

جهت معکوس وجود داشت. بدین معنا که هرچه دانشجویان

ی بالاتری کسب کنند های مذهبی نمره نگرشدر مقیاس

های این کنند. یافته میزان استرس کمتری را گزارش می

( و 21و 19، 17-15ها همسو ) پژوهش با بسیاری از پژوهش

(. در 21ناهمسو است ) 1های پژوهش بری و یورك با یافته

تبیین این یافته باید بیان کرد باور به اینکه خدایی هست که

است تا حد ناظر کند و بر بندگانها را کنترل میموقعیت

دهد؛ به بسیاری اضطراب مرتبط با موقعیت را کاهش می

توان از طریق اتکا که اغلب افراد مؤمن معتقدند که می طوری

را به طریقی شدنین های کنترل و توسل به خداوند، اثر موقعیت

گی، (. در واقع داشتن معنا و هدف در زند29کنترل کرد )

احساس تعلق داشتن به منبعی والا، امیدواری به یاری خداوند

1) Berry & York

گیری بحث و نتیجه




های مندی از حمایت زای زندگی، بهرهدر شرایط مشکل

هایی است که افراد اجتماعی و معنوی همگی از جمله روش

توانند در مواجهه با حوادث مذهبی با دارا بودن آن می

(. در 31فشارزای زندگی، آسیب کمتری متحمل شوند )

ی ممتاز انسان است و در طول زندگی حقیقت مذهب جنبه

بشری، ملتی که بدون مذهب و دین قادر به زندگی باشد،

وجود نداشته است. باورهای مذهبی و دینی انسان در واقع

دهد که به افزایش سلامت روان و حس کنترلی به فرد می

(.31شود ) منجر می کاهش استرس

شناختی و سرسختی رواننتایج همچنین نشان داد بین

ی معناداری در جهت های دوران دانشجویی، رابطه استرس

معکوس وجود داشت. بنابراین هر چه دانشجویان در مقیاس

ی بالاتری کسب کنند، میزان شناختی نمره سرسختی روان

های این پژوهش با کنند. یافته استرس کمتری را گزارش می

بشارت (،11مکاران )و ه 1مطالعات محققانی مثل کوباسا

(، همسو 11فیض و همکاران ) و (33(، عسگری و همائی )32)

شناختی در است. بنا بر نظر کوباسا و همکاران سرسختی روان

،حوادث فشارزای زندگی مانند منبعی از مقاومت مواجهه با

کند. افراد را در برابر رویدادهای بالقوه فشارزا، محافظت می

مقایسه با افراد با شناختی بالا در روان دانشجویان با سرسختی

شرایط شناختی پایین مدیریت بهتری در سرسختی روان

تری استفاده یی مثبت فشارزا دارند و از راهبردهای مقابله

تمرکز شناختی با تر و ها، فعال این موقعیت در کنند. آنها می

های سرسختی در واقع مؤلفه .(32کنند ) بالاتر عمل می

شوند جویی( سبب می شناختی )تعهد، کنترل و مبارزه روان

افراد فشارزاها را عاملی در جهت رشد و بالندگی در نظر

بگیرند؛ به همین سبب نسبت به کسانی که دارای این

ها نیستند، شرایط را کمتر فشارزا تلقی کنند و کمتر ویژگی

ها و و برای پرورش مهارت دچار احساس درماندگی شوند

(.33رسیدن به رشد بیشتر، فعالانه مسائل را حل کنند )

طور که از نظر گذشت، مدل این پژوهش تأیید شده همان

های مذهبی و است. به بیان دیگر، از روی متغیّرهای نگرش

توان استرس دانشجویی را شناختی می سرسختی روان

.بینی کرد و حتی آن را کاهش داد پیش

های دست آمده از این پژوهش، برگزاری دوره بر اساس نتایج به

شناسایی و کنترل استرس و آموزشی برای مدیریت 1) Kobasa

شود. همچنین در معرض استرس توصیه میدانشجویان

ویژه به منظور انطباق بیشتر دانشجویان به شودپیشنهاد می

شرایط جدید در خوابگاه و دانشگاه، دانشجویان سال اول با

ها و باورهای مذهبی و همچنین سرسختی وضعیت نگرش

شناختی آنان در بدو ورود به دانشگاه بررسی؛ و بر این روان

اساس راهکارهایی در جهت کاهش استرس به آنها معرفی

شود.

محدود بودن توان به های پژوهش حاضر می از محدودیت

نشجویان دانشگاه بجنورد اشاره کرد کهداآماری به ی جامعه

و های صنعتی سازمان دیگرامکان تعمیم نتایج آن را به

مناطق کشور با دیگرو خراسان شمالیاستان در غیرصنعتی

ها با آوری داده همچنین جمعسازد. رو می همحدودیت روب

ها را گویی به سؤال نامه سوگیری در پاسخ استفاده از پرسش

سازد. از طرف دیگر پژوهش حاضر پژوهشی می پذیر امکان

طور قطع از آن توان به بین بود و نمی همبستگی از نوع پیش

. معلولی کرد -گیری علیّ استنباط و نتیجه

ی کسانی که دانند از همه خود لازم می نویسندگان مقاله بر

یاریگرشان طور مستقیم و غیرمستقیم در انجام این پژوهش به

.اند، تشکر و قدردانی کنند بوده

ی این پژوهش گونه تضاد منافعی درباره نویسندگان مقاله هیچ

.اند گزارش نکرده

1. Dehghani A, Kajbaf MB. The relationship between

coping styles and hardiness among Students.

Knowledge & Health, 2013;8(3):112-18. (Full Text in

Persian)

2. Amini M, Yousofi F. Examining sources of stress

and how students react to them among the students of

Shiraz University and Marvdasht Azad university.

Journal of Humanities and Social Sciences University

of Shiraz, 2001; 32: 149-79. (Full Text in Persian)

3. Misra R, McKean M, West S, Russo T. Academic

stress of college students: Comparison of student and

faculty perceptions. College Student Journal, 2000; 34:

236-45.

4. Edwards JK, Hershberger JP, Russell KR, Markert

JR. Stress, negative social exchange, and health

symptoms in university students. Journal of American

College Health, 2001; 50(2): 75-9.

تضاد منافع

References

قدردانی

ها و پیشنهادهامحدودیت



شناختی به ...بی و سرسختی روانهای مذهنگرش نقش 32 -21: 1397(، 4)4رحیمی پردنجانی و همکاران/ پژوهش در دین و سلامت؛

5. Misra R, Castillo LG. Academic stress among

college students: Comparison of American and

international students. International Journal of Stress

Management, 2004; 11(2): 132-48.

6. Pourghane P, Sharif azar E, Zaer sabet F, Khorsandi

M. Survey the effect of religious beliefs in stress

reduction in students of Langroud Faculty of Medical

Sciences. Journal of Holistic Nursing and Midwifery,


7. Esfandiari GhR. Stress factors and their relation with

general health in students of Kurdistan University of

Medical Sciences in year 1999. Sci J Kurdistan Univ

Med Sci, 2001; 5: 17-21. (Full Text in Persian)

8. Rezakhani S, Pasha Sharifi H, Delaware A,

ShafiAbadi A. Sources of stress. Thought and

Behavior,2008; 3(9): 7-16. (Full Text in Persian)

9. Rathus S. General Psychology, Translation by:

Ebrahimi Moghaddam H, et al. Tehran: Savalan

Publication; 2007. (Full Text in Persian)

10. Kobasa SC, Maddl SR, Corington S. Personality

and constitution asmediators in the stress illness

relationship. Journal of Health and social behavior,

1981; 22: 368-78.

11. Faiz A, Neshat Doost HT, Naeli H. Investigating

the relationship between psychological hardiness and

coping methods with stress. Journal of Psychology,


12. Kobasa SC, Maddi SR, Puccetti MC. Personality

and exercise as buffers in the stress - illness relation.

Journal of Behavioral Medicine, 1982; 5: 391-404.

13. Sindik J, Augustin DH, Lewis AP, Novokmet N.

Associations among perceived stress and hardiness at

nursing and criminology students. Scholars Research

Library Annals of Biological Research, 2014; 5 (1):32-

5

14. Zahedbabelan A, Ghasempour A, Hasanzade S.

The Role of forgiveness and psychological hardiness in

prediction of hope. Knowledge & Research in Applied

Psychology, 2011; 12 (45):12-19. (Full Text in Persian)

15. Monjezi F, Shafiabadi A, Sodani M. The effects of

Islamic communication style and religious attitudes on

marital satisfaction improvement. Research of


Persian)

16. Heydari M. Religiosity and family satisfaction. 3rd

ed. Qom: Publication of Imam Khomeini Education

and Research Institute; 2008: 31-5. (Full Text in

Persian)

17. Mousavi SV, Eslamdoost F, Ghobari Bonab B. The

relationship between attribution styles and religious

tendency of university students. Studies in Learning &

Instruction, 2012; 3(2): 85-101. (Full Text in Persian)

18. Ghaffari M, Rezaei A. Religious commitment and

self-efficacy in predicting the amount and type of

perceived stress in university students. Research of


Persian)

19. Taheri-Kharameh Z, Abdi M, Omidi Koopaei R,

Alizadeh M, Vahidabi V, Mirhoseini H. Investigating

the relationship between communication and

collaboration of nurses with physicians from nurses'

point of view in Neyshabur hospitals. Health Spiritual

Med Ethics, 2016;3(1):30-5.

20. Wong YK, Tsai WC, Lin JC, Poon CK, Chao SY,

Hsiao YL, et al. Socio-demographic factors in the

prognosis oforal cancer patients. Oral Oncology, 2006;

42(9): 893-906.

21. Berry DM, York K. Depression and religiosity

and/or spirituality in college: a longitudinal survey of

students in the USA. Nurs Health Sci, 2011; 13(1): 76-

83.

22. Salehi I, Mosalman M. Evaluation of the

Relationship between Religious Attitude and

Depression, Anxiety and Stress in Students of Guilan

University. Religion & Health, 2015; 3(1): 57-64. (Full

Text in Persian)

23. Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size

for research activities. Educational and Psychological

Measurement. 1970; 30: 607-10.

24. Kiamercy A, Najarian B, Mehrabizadeh

Honarmand M. Construction and Validation of a Scale

to measure the psychological hardiness. Journal of

Psychology, 1998; 2(3): 271-85. (Full Text in Persian)

25. Golriz G. Study of relationship between religious

attitude with other feedback and job characterizations.

(Dissertation). Faculty of literature and human

sciences, Tehran University; 1974. (Full Text in

Persian)

26. Bahadori Khosroshahi J, Hashemi Nosrat Abadi T,

Babapour Kheiroddin J. Religious attitude, perceived

stress and mental health in smoking and non-smoking

university students. Journal of Psychology. 2011;

1(3):117-33. (Full Text in Persian)

27. Shokri O, Farahani MN, Farzad V, Safaei P,

Sangari AA, Daneshvarpour Z. Factorial validity and

reliability of Farsi version of the student life stress

inventory. Res Psychol Health, 2008; 2(1):17-27. (Full

Text in Persian)

28. Shokri O, Kadivar P, Naghsh Z, Ghanaei Z,

Daneshvarpour Z. Personality traits, academic stress

and academic performance. Quar J Psycho Stud, 2007;

3 (3): 25-48. (Full Text in Persian)

29. Fountoulakis NK, Siamouli M, Magiria S, Kaprinis

G. Late-life depression, religiosity, cerebrovascular

disease, cognitive impairment and attitudes towards

death in the elderly: Interpreting the data. Medical

Hypotheses, 2008; 70(3): 493-6.

30. Yang KP, Mao XY. A study of nurses’ spiritual

intelligence: a cross-sectional questionnaire survey.




http://jrh.mazums.ac.ir/search.php?sid=1&slc_lang=en&auth=Salehi

http://jrh.mazums.ac.ir/search.php?sid=1&slc_lang=en&auth=Mosalman




International Journal of Nursing Studies, 2007; 44(6):

999-1010

31. Dadkhah-Tehrani T, Habibian N, Ahmadi R. The

Relationship between Religious Attitudes and

Psychological Well-being of Nurses Working in Health

Centers in Qom University of Medical Sciences in

2014. Health Spiritual Med Ethics. 2015;2(4):15-21.

(Full Text in Persian)

32. Besharat MA. Hardiness and coping style with

stress. Psychological studies, 2007; 3(2): 109-27. (Full

Text in Persian)

33. Asgari P, Homaei R. Stressors, hardiness with

mental health among Ahvaz pre-University female

students. Journal of Social Psychology (New Findings

in Psychology), 2009; 4(12): 95-109. (Full Text in

Persian)

religious attitudes and psychological hardiness as

Documents