งานวจยระบบยา

1

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบยาแหงชาต

2555-2559

2

3

4

5

6

หนวยงาน การเขาถงยา คณภาพการสงใชยา/การใชยาสมเหตผล

สวรส - พฒนารปแบบการทบทวนทะเบยน

ต ารบยา

- พฒนาระบบบญชรายจายดานยา

- ศกษาสถานการณ ever greening

patent ในประเทศไทย

- ศกษาสถานการณ การครอบครอง

ยาเกนจ าเปน

- ศกษาสถานการณการวจยและ

พฒนาผลตภณฑสขภาพ

- ศกษาระบบ Vaccine supply

chain

- แผนงานพฒนานโยบายราคายา

- สราง/พฒนานกวจยระบบยา

- แผนงานการใชยาอยางเหมาะสม

- ประเมนขนาดปญหาควบคมและปองกนการดอยาตานจล

ชพ

- ระบบเตรยมยา เวชภณฑ รองรบภยพบต

- Antibiotic Smart Use

สวปก - พฒนามาตรการควบคมคาใชจายดานยาผปวยนอก

ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ

- พฒนารปแบบวธการจายคารกษาพยาบาลผปวยนอก

สปสช พฒนาระบบเบกชดเชยและตอรอง

ราคายาจ าเปน

- สนบสนนการสรางเสรม PTC เขมแขงรวมกบ อย. กพย.

- สนบสนนการพฒนาระบบยาในโรงพยาบาลผาน P๔P

- สนบสนนรานยาคณภาพเขาสระบบประกนสขภาพ

- สนบสนนบทบาทเภสชกรใน รพ.สต.

- เครองมอวเคราะหตวชวดคณภาพการสงใชยา

7

หนวยงาน การเขาถงยา คณภาพการสงใชยา/การใชยาสมเหตผล

กพย - พฒนารปแบบการทบทวน

ทะเบยนต ารบยา

- ขบเคลอนการเขาถงยาของ

ประชาชนรวมกบสปสช.

(ประกาศใชสทธตาม

สทธบตรยา เพมการเขาถง

ยาของผปวยเอดส)

- ขบเคลอนระบบแจงเตอนภย ฐานขอมลความ

ปลอดภยผลตภณฑดานยา

- พฒนารปแบบการเฝาระวงการกระจายยาใน

ระดบจงหวด จากปญหาการใชยาไมเหมาะสมใน

ชมชนและสงเสรมรานยาตนแบบสขาว

- ขบเคลอนการใชยาอยางเหมาะสมระดบ

สถานพยาบาลรปแบบเครอขาย PTC

- ขบเคลอนการใชยาอยางเหมาะสมภาคประชาชน

โดยพฒนาฉลากยาและเอกสารก ากบยามาตรฐาน

- ขบเคลอนการใชยาปฏชวนะอยางเหมาะสมผาน

ภาคสอมวลชน ภาคประชาชน ภาคการศกษา

ขยายผลเพอใหเกดรปแบบปองกนปญหาในระดบ

สอ. รพ.สต. รพช. รพท. และรานยา

HITAP ประเมนความคมคายาและ

เทคโนโลยทางการแพทย

- กระตนใหเกดการใชยาอยางสมเหตผลผาน การจด

อบรมเชง

ปฏบตการและสรางเสรมศกยภาพของนกวจย,

สรางเครอขายในระดบนานาชาต

8

9

10

กลไก วธการ หรอ รปแบบในการจดการใหเกดการใชยาอยาง

สมเหตสมผลในสถานบรการสาธารณสขภาครฐ

วตถประสงค: ทบทวนสถานการณเกยวกบมาตรการตางๆ ทภาครฐด าเนนการ

WHO

11

วธการวจย

1) ศกษาเอกสาร และประชมระดมสมองรวมกบผมสวนไดสวนเสย

ประเดน: ววฒนาการ และการเปลยนแปลง

กรอบการวเคราะห: ตามขอแนะน ามาตรการสงเสรมการใชยา

สมเหตสมผลขององคการอนามยโลก (การด าเนนการทชดเจน/ไม

ชดเจน/ไมมประสทธภาพ)

- เนนการด าเนนการเกยวกบยานอกบญชยาหลก

- เนนวธการแกปญหาในบรบทของบรการสขภาพ

(payment mechanism, workforces, information, leadership and governance)

ทบทวนรปแบบการด าเนนการสงเสรมการใชยาอยางสมเหตสมผลใน

ระดบโรงพยาบาล และระบบเทคโนโลยสารสนเทศในโรงพยาบาลท

สงเสรมการใชยาอยางสมเหตสมผล

12

วธการวจย

2) โครงการวจยยอย/ กรณศกษา เพอเตรยมขอมลในการขบเคลอนนโยบาย

2.1) การประเมนผลการตอบสนองตอนโยบายยกเลกการเบกจายกลโคซามน out of

pocket

2.2) ความเปนไปไดของระบบ internal audit ของโรงพยาบาลส าหรบการสงใชยา

นอกบญชยาหลกแหงชาตกลมเปาหมาย โดยอาศยขอมลทแพทยระบตามเกณฑ

NED prescription Criteria และ Reimbursed Indication

2.3) ระบบการคดเลอกรายการยานวตกรรมทมราคาสงมากของโรงพยาบาล และ

การส ารวจขอมลทผปวยไดรบ

2.4) การศกษารปแบบการสงใชยากลม benzodiazepine (BDZs) อยางเหมาะสม

ท าการศกษาเฉพาะเขตภาคเหนอ

13

ผลการศกษาสวนท 1: มาตรการตางๆ ทภาครฐด าเนนการ/ อยระหวาง

ด าเนนการ

ชดเจน/มประสทธผล ไมชดเจน/ ด าเนนการไมจรงจง

1. คณะกรรมการระดบชาต

7. พฒนาแนวเวชปฏบตทองหลกฐานเชงประจกษ

และใชในการฝกอบรมและตดสนใจเลอกการ

รกษา

6. เกณฑจรยธรรมวาดวยการสงเสรมการขายยา

4. แรงจงใจทางการเงนทจะน าไปสการสงใชยาท

ไมสมเหตผล

5. ประหยดคาใชจายในภาครฐเพอประกนการม

บคลากรสขภาพและยาใหใชอยางเทาเทยมกน

3. การตรวจเยยมนเทศและการตรวจสอบใน

หนวยบรการ

2. บญชยาหลกแหงชาต

8. PTC เขมแขง

9. แหลงขอมลทปราศจากอคตและเปนขอมลเชง

เปรยบเทยบเกยวกบยา

10. การเรยนแบบ problem-based learning ใน

วชาการสงใชยา

11. การศกษาตอเนองของแพทย (CME)

กลยทธ/กจกรรมทตองด าเนนการในเรองการศกษาเพอ RUD

จากแผนปฏบตการตามยทธศาสตรการพฒนาระบบยาแหงชาต

14

กลยทธ ตวชวด/ เปาหมาย

จดตงศนยสมมาเภสช

ศกษาแหงชาต

มการจดตงศนย ภายใตคณะอนฯสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล

รวมกบกลมสถาบนวชาชพ ภายใน 2 ป

ปรบปรงหลกสตรและการ

ประเมนผลตามหลกสตร

การศกษาระดบ

Undergraduate

1. บรรจเนอหา RUD ≥1 หนวยเครดต ภายใน 2 ป

2.ผเรยนผานการประเมนผลตามเกณฑทก าหนดขน ภายใน 3 ป

3.มชวโมงเรยน/ฝกงาน/ดงาน ดานการแพทยแผนไทย ในหลกสตรของ

นกศกษาดานสาธารณสข

4.มหนวยงานใหบรการยาจากสมนไพรใน รร แพทย, สถานศกษาอบรม

พฒนาบคลากรผสอนของ

ทกวชาชพทเกยวของกบ

RUD

1. ผสอนทกคนไดรบการอบรมและประเมนอยางตอเนองทกปภายใน 3 ป

2. มผลงานวจยดาน RUD ของแตละสถานศกษา ≥รอยละ 5

3. ม role model ผสงใชยาอยางสมเหตผล ในแตละสถาบน ภายใน 1 ป

ก าหนดเรอง RUD เปน

เกณฑในสอบใบประกอบ

วชาชพ ฯลฯ

มคะแนนการสอบในหวขอ RUD ในการสอบเพอไดใบประกอบวชาชพ

รวมทงขอสอบมาตรฐานของบคลากรดานสาธารณสขอน ≥ รอยละ 10

ภายใน 2 ป

ปรบปรงระบบการศกษา

ของแพทยในระดบ post

graduate

1. มการปรบปรงหลกสตรภายใน 2 ป

2. มตวชวดทสอดคลองกบการปรบปรง ภายใน 2 ป

15

กลยทธ ตวชวด/ เปาหมาย

ตงคณะกรรมการ RUD ประจ า

สถาบนการศกษาและมผลการ

ด าเนนงานอยางตอเนอง

มคณะกรรมการ RUD ในทกสถาบนการศกษาและ

โรงพยาบาลสมทบ โดยมผบรหารสงสดของแตละ

หนวยงานเปนประธาน ภายใน 1 ป

พฒนากระบวนการเรยนการสอน

แบบสหสาขาวชาชพและการเขาถง

ขอมลเพอ RUD

1. มกระบวนการดแลผปวยรวมกน ภายใน 2 ป

2. มเวบไซดกลางทบคลากรทางการแพทยเขาถงไดโดย

ไมเสยคาใชจาย ภายใน 2 ป

3. จดท า online training & evaluation ภายใน 2 ป

จดการอบรมในลกษณะ continuing

education และการประเมนอยาง

ตอเนองโดยไมพงพาบรษทยา

1. การประชมประจ าปของทกราชวทยาลยและสมาคม

วชาชพมหวขอเรอง RUD ภายใน 1 ป

2. มการฝกอบรมแกบคลากรในทกระดบเกยวกบ RUD

อยางตอเนอง ภายใน 2 ป

มกจกรรมในระดบประเทศเพอ

RUD

1. จด “สปดาหสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลแหงชาต”

ปละ 1 ครง

2. จ านวนเรองทรณรงคผานสอตางๆ 4 เรอง/ป

3. ใหรางวลระดบชาตแกสถานพยาบาลทมอตราการใชยา

อยางสมเหตผลสง จากการ benchmarking ปละ 1 ครง

สงเสรมใหใชยา ED ใน

สถานศกษาและสถานฝกอบรมโดย

ก าหนดเปนตวชวดหลกในประเดน

ความรบผดชอบตอสงคม

สดสวนการใชยา NED ส าหรบ CS ในโรงพยาบาล

มหาวทยาลย และศนยแพทยศาสตรศกษาทกแหง ลดลง

50% จากป 54 ภายใน 5 ป

กลยทธ/กจกรรมทตองด าเนนการในเรอง PTC

จากแผนปฏบตการตามยทธศาสตรการพฒนาระบบยาแหงชาต

16

กลยทธ ตวชวด/ เปาหมาย

จดท าเกณฑมาตรฐานและคมอ

การปฏบตงานของ PTC และ

ประเมนผลสมฤทธของ PTC

รอยละสถานพยาบาล*ผานเกณฑมาตรฐานตามคมอการ

ปฏบตงานของ PTC (50% ใน 1 ป, 60% ใน 3 ป, 70%

ใน 4 ป, 80% ใน 5 ป)

สนบสนนการสรางเครอขายการ

ท างานของ PTC ตลอดจนการ

สรางระบบสารสนเทศเพอรองรบ

การท างานของ PTC

1.จ านวนและสดสวนของรพ.ทอยในเครอขาย ≥ 80%

ของ รพ เปาหมาย

2.มระบบสารสนเทศเพอเชอมโยงขอมลส าหรบเครอขาย

PTC ภายใน 2 ป

สนบสนนใหน าเกณฑมาตรฐาน

ของ PTC เปนสวนหนงของ HA

การประเมนประสทธภาพของ PTC เปนขอก าหนดใน HA

ภายใน 3 ป

มระบบตดตามการใชยาตาม

ใบสงยาจากผสงใชยาและให

ขอมลยอนกลบ

1.มระบบตดตามในสถานพยาบาลทกแหง ภายใน 3 ป

2.รอยละสถานพยาบาล*ทตดตามการใชยา: 80%

3.รายงานประจ าป/ประจ าเดอน 1 ฉบบ

สงเสรมการใชยาชอสามญใน

สถานพยาบาลโดยมการรณรงค

และการประชาสมพนธอยาง

สม าเสมอ

1.มนโยบายและระบบการสงใชยาชอสามญภายใน 2 ป

2.รอยละของใบสงยาทสงใชยาชอสามญ 70% ใน 5 ป

3.รอยละของโรงพยาบาลของรฐทใชยาชอสามญเดยวตอ

ชอการคาเดยว 50% ใน 3 ป

4.มตวชวดของระบบประกนสขภาพและ HA เกยวกบการ

ใชยาสามญภายใน 2 ป

ประเดนทนสตเภสชศาสตรควรมความร

17

•มหลกฐานวายาในกลม………….นอกบญชยาหลกฯ ม efficacy แตกตางกบ

ยาในกลม…..ซงอยในบญชยาหลกแหงชาตหรอไม

•มหลกฐานวายาในกลม………….นอกบญชยาหลกฯ มความปลอดภยแตกตาง

กบยาในกลม…..ซงอยในบญชยาหลกแหงชาตหรอไม (หมายเหต ใหรวม

drug interaction ทมผลกระทบส าคญกบผปวย)

•มหลกฐานวาแสดงความคมคาของยาในกลม………….นอกบญชยาหลกฯ

หรอไม โดยพจารณาจาก ICER (incremental cost effectiveness ratio,

ICER)

•ใชยาในบญชยาหลกแหงชาตเพยงพอหรอไม ถาไมเพยงพอ กรณใชยาตวอน

จะมขอบงใชอยางไร (subgroup population) เชน กรณแพยา มปญหา drug

interaction ในผปวยรายนนหรอใชยาแลวไมม efficacy ไดตามเปาหมาย

18

RUD: 27 EU member states

สงทมการด าเนนการสวนใหญเนนทแพทยดงน

• ก าหนดใหแพทยใชชอสามญ (INN); 22 ใน 27 ประเทศ

(Mandatory: Estonia, Lithuania, Portugal, Romania)

• ม prescription guideline; 23 ใน 27 ประเทศ

9 ประเทศเปนแบบ obligatory

• ก าหนดงบประมาณคายาส าหรบแพทย โดยเปนแบบ fixed ex ante

• การแทนยาดวยยาชอสามญ โดยเปนบทบาทของเภสชกร; 21 ใน 29

ประเทศ (Obligatory: Denmark, Germany, Finland, Malta,

Sweden, Slovakia)

• การตดตามการสงใชยาของแพทย รวมกบการมระบบ feedback

โดยกองทน

• การมกจกรรมการใหขอมลภาคประชาชน เพอใหเขาใจเหตผลของ

การใชยาอยางสมเหตผล ตลอดจนเครองมอทใช เชน ยาชอสามญ