prp09 edit
TRANSCRIPT
-
7/25/2019 PrP09 Edit
1/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
Primary Source
PrP Prakaran. apancika(PrP) ofSalikanatha Misra.MN Nepal-German Manuscript Preservation Project (NGMPP): B0056/03, Devanagar, paper,
complete, 164 folios.
MH DAV Collage, Chandigarh, No. 3979 (originally preserved in Hosiarpur), Devanagar,
paper, incomplete?, 43 folios?.
MK University of Kelara, Oriental Research Institute & Manuscript Library, No. 19684,
Malayalam, Palm-Leaf, 63 folios.
EB PrP with a CommentaryNyayasiddhiof Jayapurinarayan. abhat.t.a, Edited by Pt. Subrah-
manya Sastri, Banaras Hindu University, 1961.
EC Prakaran. apancika nama Prabhakaramatanusari-Mm am.s adarsanam, Chaukhamba
Sam.skrtagranthamala 17, Edited by Srmukundasastri, Banaras, 1904.
PrPNSi Nyayasiddhi of Jayapurinarayan.abhat
.t.a, see EB.
Collated Text
nyayasuddhir n ama navamam. a) prakaran. am.
b)
a) navamam. ] EB; sabdanityatvanirvacanaparam. navamam. ECb) nyaya. . . prakaran.am] EBECMN; om.
MKMH
9.1
9.1.1
EB p.353.2; ECp.161.3;
MN f.155r.1(file:3508);
MH f.14v.6(file:016);
MK f.38v.2(file:118)
apaurus. eye sambandhe sabdah. pram an.yam r
cchati/
sa ca nityatvasiddhaua) syad iti tat pratipadyate //1 //a) nityatvasiddhau] EBECMNMH; nityatvapaks. e MK
yady uccaritam atravinas sabdo bhavet, tada tasya vr
ddhavyavaharen. a
svabhavik sv arthabhidhanasaktira) avasatum asakya. bh uyo bhuyah. prayoga-
darsane hib) tattadasvarthapariharen.
a nis.
kr
s.ya svarthabhidhanasamarthyam
avadharyate. na coccaritamatrapavargin. ah. sabdasya punah. punah.c) prayo-
gadarsanam upapadyate. svarthabhidhanasamarthyanavadharan. e ca prathama-
srutad) iva sabdo nartham avadharayitume) alam. artham. canavabodhayatah.
pram an.yamf) ayuktam iti sabdasya pram an.yam icchata yuktam abhidhanasya
nityatvasthapanamg) iti saprayojanamh).a) svarthabhidhanasaktir ] EBECMNMHM
pc
K; sv arthabhidhanasamarthyanavadha saktir Mac
Kb)prayoga-
darsane hi] EBECMNMH; prayogadarsanena Mpc
K; prayogah. darsanena M
acK
c)punah. punah. ]
EBECMNMH; punah. MKd)prathamasruta ] EBECMH; prathamamuta MN; prathmasr[u/u]ta MK
e) avadharayitum] MNECMH; avabodhayitum EBMK f)praman.yam ] EBECMNMH; praman.yam MKg) nityatvasthapanam ] ECMNMHMK; nityatvasthanam EB h) saprayojanam ] MNECMH; saprayojanamidam EBMK
1
march24
march 26
-
7/25/2019 PrP09 Edit
2/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
9.1.2 EB p.353.11; ECp.161.13;
MN f.155r.6(file:3508);
MH f.14v.11(file:016);
MK f.38v.4(file:118)
nanu ks. an. ikatve pia) varn.anam.
b) gatvadivis. ayavr
ddhavyavaharapurvakamc)
eva sambandhadhyavasanam upapadyate, kim.
nityatvasthapanayatnenad).
ucyate nae) pratyuccaran. am. bhinnes. uf) varn. es. u gatvadikam. kalpayitum.
g)
sakyate, bhedagrahen.api suktikarajatavadh) abhedapratyayabhimanopapatteh. .
yatra hi bhedam adhyavasyata evabhedajnanam, tatranyathanupapattya
sam anyasrayan. am. ghat.ate. na canityatvavadino pii) varn. es. u pratyuccaran. am.
saks.ad bhedadhyavasanam. sammatam.a) pi ] EBMHMK; om. MNEC b) varn.anam. ] EBECMNMH; om. MK
c)gatvadivis. ayavr
ddha]EB; tattadgatvadivis. ayavr
ddha MN; tattadgatvadivis. ayam. vr
ddha MK; tattadgavadivis. ayavr
ddha
ECMH d) nityatvasthapanayatnena ] EBECMNMH; nityatvasthapanaya MK e) na ] EB; om. ECMNMHMK f) bhinnes. u ] EBMK; bhinnes. v api MNECMH
g)gatvadikam. kalpayitum. ] EBECMNMH;
gatvadikalpayitum. MKh)
suktikarajatavad ] MNECMHMK; suktikarajatabodhavad EBi)
pi ] EB; om.MNECMHMK
EB p.353.17; ECp.161.3b;
MN f.155v.3(file:3509);
MH f.15r.2(file:016);
MK f.38v.5(file:118)
nanu ca yuktam.. suktikarajatadis. ua) bhedagrahan.ad abhedavyavahara
iti s am anyasambhavah.b), nedam. rajatam iti badhakapratyayodayat
c); iha
t u s am anyopapatterd) bhrantikalpana nis.praman. ikaivae), nayam.
f) gakara iti
badhakabhavat.
ucyate na badhakamatrayattaiva bhrantikalpana, kim. tu karan. ados.ayattapi.
dr
s. t.am. catisadr
syad bhedagrahan.ad bhrantitvam itig) saks.ad anupajate pi
badhake, yuktam eva bhramavadharan. amh). ato na gatvadis tatra sambhavati.
a) suktikarajatadis. u ] EBECMNMHMpc
K; suktikarajata[da]bhedpradis. u MacK
b)sambhavah., nedam. ]
EBECMNMH; sam.bhavan nedam. MKc) badhakapratyayodayat ] EBECMNMH; badhakasyodayat
MK d)papatter bhranti] EBECMNMH; papatte bhranti MK e) nis.praman.ikaiva ] EBECMK;
nis.paman.ikaiva MN; nih.praman.ikaiva MHf) nayam. ] EBECMNMHM
pc
K; noyam. M
acK
g) iti ] EBECMNMHM
pc
K; iti na MacK
h) bhramavadharan.am ] EBECMNMH; bhr antitvavadharan.am MK
9.2
EB p.354.4; ECp.162.6;
MN f.155v.7(file:3509);
MH f.15r.5(file:016);
MK f.38v.6(file:119)
abhivyanjakavaidharmyad abhivyakter asambhave/
prayatnanantaram. dr
s. t.er abhidhanam. prayatnajam//2 //
9.2.1
kim. caa), purus. aprayatnanantaram. hi sravan. am. sabdasya
b) dvedhavakalpate
pragajatatvad anupalabdhah., prayatnena janita upalabhyat amc) apadyate, anab-
hivyaktatvadd) vabhivyajyatae) iti.
tatra na t avat prayatnasya sabdam. f) praty abhivya njakatvam.
g) sambhavati.
avaran.apayenah) kincid abhivyajyate, sannidhanenai) va. na ca sabdasyavaran. am
upapadyate. indriyasambandhapratibandhena hy avaran. am. kud.yadina ghat. aderj)
upalabdham, na ca sabdasyendriyasambandhah. pratibandhum. sakyate, nitya-
tvatk). utpattinirodho hi pratibandhah. . na c asau nityasyopapadyate. akaso
2
a ril 4
pril 2
arch8
march 31
april 7
-
7/25/2019 PrP09 Edit
3/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
hi srotrendriyam. l) sabdavattvat,m) sabdopalambhakataya ca sabdavattvam.
caks. urvat. yatha caks.un) rupopalambhakam. rupavat, tatha srotram api
o)
sabdavat. akasas c a sabdavan iti sap) eva srotram, tadgun.
as c a sabdas
tasmin nityasamavetaq) iti, na tasyavaran. asambhavah. . atas tadapanayena
nabhivyaktih.r). ata evas) sannidhanasyasambhavah.
t), nityasannidh anad abhi-
vyangyasya.a) kim. ca ] EB; om. MNECMHMK
b) hi sravan.am. sabdasya ] EBECMNMH; sabdasya sravan.am. hi MKc)janita upalabhyatam ] EBECMNMH; janitatvopalabhyatam MK d) anabhivyaktatvad ] EBECMNMH;
tvadabhivyaktatvad MK e) vabhivyajyata] EBECMNMH; vabhivyajyate MK f) sabdam. praty] EBECMNMH; sabdapraty MK g) abhivyanjakatvam. ] EBECMNM
pc
H; abhivyanjakata MK; a[ya]bhijakatvam.
MacH
h) avaran.apayena ] EB; avaran.apayena va MNECMH; avaren.apayena v a MKi) sannidhanena ]
EB; sam.nidhapanena MNECMHMKj) kud.yadina ghat. ader ] EBECMNMH; kud.yadi[gha]t. ader MK
k) nityatvat ] EBECMNMH; nityasambandhatvat MK l) srotrendriyam. ] EBECMNMH; srotrendriyah. MKm) sabdavattvat, ] E
BE
CM
NM
H; sabdavattvat srotrasya M
K
n) caks.u ] E
BE
CM
NM
H; ca[stra][ks
.s.a] M
Ko) srotram api ] EBECMNMH; srotram. pi sabdapalambhakatvac MKp) sa ] EBECMNMHM
pc
K ; sa pa Mac
Kq)samaveta] EBECMNMH; samavetah. MK
r) nabhivyaktih. ] EBECMNMH; nabhivyaktim. MKs) ata
eva ] EBECMNMHMpc
K ; ata eva ca Mac
Kt) sannidhanasyasambhavah. ] EBECMNMH; sannidhapakatvam.
sambhavah. Mpc
K; sannidhanapakatvam. sambhavah. M
acK
9.2.2 EB p.354.18; ECp.162.4b;
MN f.156v.2(file:3510);
MH f.15r.12(file:016);
MK f.38v.9(file:119)
kim. ca, abhivyanjakah. samanadesasthan ekendriyagrahyana) yugapad
evabhivyanjayanti, rupadn ivab) pradpadayah. . rupam, parim an. amc), sam.khyeti
sarvam. sakr
d eva pradpadibhir abhivyajyated). atas sarvasabdopalambho
durnivara eva.
9.2.3
kim. cae), akasavises. agun. atvac chabdasya, ekatvad akasasya
f) srughna-
sthenabhivyaktah. pat.aliputrasthenapyg) upalabhyeta.
sarvada copalambhoparamo na syat.a)kendriyagrahyan] EB; kendriyagrahyam.s ca MK; kendriyagrahyah. svais ca MNECMH
b) rupadn
iva ] EBECMNMH; rupadnava MK c)pariman.am ] EBECMHMK; man.iman.am. MNd) abhivyajyate]
EBMHMK; vyajyate MNEC e) kim. ca. . .na syat] EBECMNMH; om. MKf) ekatvad akasasya ] EB; om.
MNECMH g)pat.ali] MNECMH; p at.alEB
9.2.4 EB p.354.1b; ECp.163.3;
MN f.156v.5(file:3510);
MH f.15v.2(file:017);
MK f.38v.10(file:118)
atha srotrendriyasam.sam.sk ara eva sabdasyabhivyaktir is.yate, na so pia)
ghat.ate, kah.b) khalv indriyasya sam.sk arah. na t avad unmlanavad
c)
avaran.apagamah.d), purvavad avaran.asam.bhavat
e). napyf) alokenevapyayanam. g)
caks. us. asya rasmeh. kos. t.hyanam. h) vayunam, akasasya cavayavasam.yoga-
sambhavati).
sakrc ca sam.skrtam. srotram. sarvasabdan prakasayet/
ghat. ayonmlitam. j) caks. uh. pat.am. na hi na budhyate
k) // iti.
3
pril 9
april 11typo - not samsamskara - should be
samskara
-
7/25/2019 PrP09 Edit
4/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
a) na so pi ] EBECMNMH; so pi na MK b)ghat.ate, kah. ] EB; kah. MK; om. MNECMHc) unmlanavad ]
EBECMNMK; u[nm]lavanad MH d) avaran.apagamah. ] EBECMHMK; avaran.ayagamah. MNe) avaran.asam.bhavat ] EBECMH; acaran.asam.bhavat MN; avaran.o sam.bhavat
f) napy ] EBMK; na
hy MNECMH g) alokenevapyayanam. ] EBECMNMH; alokenaiva vyapyayanan MKh) kos. t.hyanam. ]
EBECMNMH; kaus. t.hyanam. MKi)
cavayavasam.yogasambhavat ] EB; cavayavasambhedasambhavat MK;avayavasam.bhedasam.bhavat MNECMH
j)ghat. ayo] EBMK; yathaghat. ayo MNECMHk)pat.am. na hi
na budhyate ] EB; pat.am api darsayati MNECMH; pat. adn dar sayaty api MK
9.2.5 EB p.355.7; ECp.163.10;
MN f.157r.1(file:3510);
MH f.15v.4(file:017);
MK f.39r.1(file:118b)
tasmad abhivyanjakatvea) nupapanne, yadi prayatnakaran. akob) pi nac) syat,
tada tadapeks. opalabdhir na sambhavet.
tenedamd) anumanam. e) prayoktavyam sabdah. purus. aprayatnotpadyas
f),
tadanabhivyangyatveg) sati tadanantaropalabdheh.h), yo yoi) yadanabhivyangyasj)
tadanantaropalabhyah., sak)
tasyotpadyah., yatha ghat.ah. kapalavyaparasyetil)
.a) abhivyanjakatve ] EBECMNMH; abhivyanjake[tve] MK b)prayatnakaran.ako ] EB; prayatnakarito MK;
prayatnah. karako MNECMHc) na ] EBECMNMH; sabdo na MK d) tenedam ] EBMK; tenedam ittham
MNECMH e) anumanam. ] EBECMNMH; anumanam ittha[m.] MKf)purus. aprayatnotpadyas] EBEC
MN; purus. aprayatnopadyah. MH; purus. ah. prayatnotpadyam. MKg) tadanabhivyangyatve ] EBMHMK;
tadabhivyangyatve MNEC h)palabdheh. ] EBECMNMH; palabhyatvat MKi)yo yo ] MNECMHMK;
yo EB j)yadanabhivyangyas ] EBMHMK; yadabhivyangyas MNEC k) sa ] EBECMNMH; sata MKl) kapalavyaparasyeti ] EBECMNMH; kulalavyaparasya iti MK
9.2.6 EB p.355.12; ECp.163.15;
MN f.157r.4(file:3510);
MH f.15v.7(file:017);
MK f.39r.2(file:119b)
kena punah.a) prakaren. a
b) prayatnena sabda utpadyate.
9.2.6.1
tatra kecid ahuh. purus. aprayatnodritairc) vayvavayavaisd) sthanavises.a-
bhighatasam.sk arasam.skr
taise) sarvatodikkais sam.yogakhyasamavayikaran.a-
nugr
htai sf) ca svasamavetah. sabda arabhyate. vayos ca gatimattvat, tadarabdhas
sabdo pi gatiman karn. asas. kulman. d. alavacchinnena nabhasag) srotrabhavamh)
apannenai) sam.yuktas sannj) upalabhyate. vegakhyasam.sk aranibandhana ca
vayor gatir iti tadapagame gativiccheda d d ure yac chrotram, tatrapratyasannatvac
chabdo na sruyate.
a)punah. ] EBECMNMH; puna MK b)prakaren.a ] EBECMNMH; om. MK c)prayatnodritair] EBMK;prayatnadritair MNECMH d) vayvavayavais ] EBECMNMH; vayvavayavais MK e)vises.abhighata]
EBMK; vises.adhana MN; vises.aghata ECMHf)samavayi] EBECMNMHM
pc
K; samava[??a]yi
MacK
g) nabhasa ] EBECMNMH; nabhasi MK h) srotrabhavam ] EBECMNMH; srotratam MKi) apannena ] EBECMNMH; apanne MK j) sam.yuktas sann ] EBECMNMH; sam.yuktasamavetas san MK
EB p.355.18; ECp.163.4b;
MN f.157v.1(file:3511);
MH f.15v.10(file:017);
MK f.39r.4(file:118b)
na caitada) upapadyate vayavya sb) cec chabdo bhavet, sparsanena badhi-
rairc) upalabhyeta.
syan matam abhibhutatvatd) sparsanenanupalabdhir iti.
tan na. pratyaks. opalabdhyarhatvate). yadif) hy asav abhibhutah.
g), tarhih)
srotren.apii) nopalabhyeta. na ca vacyam. na sparsanendriyagrahyo vayur iti.
tadanuvidhanena tadavagateh. .
4
were going with
prayatnaH kArako
april 14
april 16
april 18
-
7/25/2019 PrP09 Edit
5/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
atha matamj) sparsamatram. sparsanendriyen. opalabhyate, na vayudravyamk)
iti. tan na sparsavyatirekel) pi dravyasya pratyabhijnayamanatvatm).a) na caitad ] EBECMN; naitad MK; naita MH b) vayavya s ] EBECMNMHM
pc
K; vayav sas Mac
K
c) badhirair] EBECMNMH; badhirair apy MK d) abhibhutatvat ] EBMK; antarbhutatvat MNECMHe)pratyaks. opalabdhyarhatvat ] EBMK; pratyaks. opalabdhav arhat MNEC; pratyaks. opala MH
f)yadi ]
EBMK; na MNEC; MH g) abhibhutah. ] EBMK; abhibhutajarac MNEC; bhibhutajarac MHh) tarhi ] EB; om. MNECMHMK i) srotren.api ] EB; srotren.a MNECMH; srotrin.am api MK
j) matam ]
EBECMHMK; mam.ta MNk) vayudravyam] EBECMNMH; vayudram MK l) sparsavyatireke ] EB;
sparsavyabhicare MNECMHMK m)pratyabhijnayamanatvat ] EB; pratyabhij nanat MNECMHMK
9.2.6.2 EB p.356.4; ECp.164.4;
MN f.157v.5(file:3511);
MH f.15v.13(file:017);
MK f.39r.5(file:118b)
anye tv ahuh. sam.yogad vibhaga d v adyah. sabdo nis.padyate. yatha
talvadivayusam.yoganugr
ht ada) vayvakasasam.yogad akase sabdah. sanjayate,
tatha talvadivayuvibhagopakrtadb)
vayvakasavibhagad akasa eva sabdah.c)
sabdantaramd) arabhatee), tad api sabdantaram iti karn. asas. kulman. d. alavacchinnef)
nabhasi srotrabhavam apanne nis.pannah. sabdah.g) sruyata iti.
a) talvadisvayu] EBECMNMH; talvadivayu Mpc
K; talv adivasuyu Mac
Kb) talvadi] EBECMNMH;
talvadi MK c) sabdah. ] EBECMNMH; sabdam. MKd) sabdantaram ] EBMK; sa ca sabdah. sabdam.taram
MNECMH e) arabhate ] EBECMNMH; abhate MK f)man.d.alavacchinne nabhasi] EBECMNMH;
man.d.lacchinnanabhasi MKg) sabdah. ] EBECMHMK; om. MN
EB p.357.1; ECp.164.11;
MN f.158r.2(file:3511);
MH f.16r.3(file:017);
MK f.39r.6(file:118b)nanabhave prayatnasya nanabhavopalambhanat/
vailaks. an.yea) ca sabdasya vailaks. an.yena
b) karyata//3 //
kim. ca abhivyangyasc) cet prayatnena sabdo na pratiyatnam.
d) bhedeno-
palabhyeta. na khalv abhivya njakapradpabhede pi nanabhavena bhav anam
upalambhah. . karakabhedase) t u k aryabhedaheturf) iti sam.prattah.
g). atah.
sabdasya prayatno janayiteti niscyate. yath ah) karakavailaks. an.yanuvidhayini)
karyavailaks. an.yasiddhir avihat a, tathaj) vailaks. an.ye
k) pil) cabhivyanjakasya-
bhivyangyavailaks. an.yam. m) na sambhavatin). sabdas tu prayatnasya mr
dutve,
balavattve ca mr
dur balavam.s copalabhyamanas tatkaryatam. na jahatti.a)
vailaks. an.ye] E
BECMHMK; vailaks.yan.ye MNb)
vailaks. an.yena] E
BECMH; vailaks.yan.yena MN;vailaks. an.yaina MKc) abhivyangyas ] EBECMHMK; abhivyangas MN d)pratiyatnam. ] EBECMH;
pratiprayatnam. MHMKe) karakabhedas ] EBMHMK; karakahetus MNEC f) karyabhedahetur] EB;
karyato hetur MNEC; karyato hetukaryato hetur MH; karyabhedahetu MK g) sam.prattah. ] EB;
suprabhedah. MNECMH; suprattam. MKh)yatha ] EB; atha MNECMH; [ta]tha MK i) karaka
n.yanuvidhayinEBECMH; karakan.yavidhayin MN; karan.an.yanuvidhayin MKj) avihata, tatha ]
EB; avihata MH; avihita MNEC; avivada MK k) vailaks. an.ye ] MNECMHMK; vailan.ye EBl) pi ]
EBECMNMH; om. MK m)bhivyangyavailaks. an.yam. EBECMNMH; bhivyam.[??]vailaks. an.yam. MKn) sambhavati ] EBECMN; bhavati MHMK
9.3
siddhantah.a).
9.3.1
EB p.357.10; ECp.164.5b;
MN f.158r.7(file:3511);
MH f.16r.7(file:017);
MK f.39r.8(file:118b) 5
ranscribe
toppedpreparing
-
7/25/2019 PrP09 Edit
6/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
sabde tatpratyayeb) spas. t.e nanavyanjakakalpanat/
upalabdhivyavasthanam upapannam. bhavis.yati//4 //a) siddhantah. ] EB; om. MNECMHMK
b) sabde tatpratyaye ] EBECMNMH; sabdatatpratyaye MK
yadi saks.yamah. sabdasya spas. t.am. pratyabhijnanama) upadarsayitumb),
tada prayatnasya karakatve nis. iddhe, abhivyanjakatve ca sthitec), upalabdhi-
vyavasthanam. vyanjakabahutvena varn. ayis.yamah. .a) spas. t.am. pratyabhijnanam ] EBMH; spas. t.apratyabhijnanam MNEC; spas. t.am. pratibhijnanam MKb) upadarsayitum ] EBECMNMH; upadarsayitu MK c) ca sthite upalabdhi] EBECMNMH; capasaritecopalabdhi MK
9.3.2
srotram evaa)
sam.skriyate, tatsam.sk arakatab)
ca tadabhivyanjakata.kos. t.hyo hi vayuh. prayatnavadatmasam.yogad udgacchati
c). sa n abher udgac-
chann urah.prabhr
tis. v as. t.asu sthanes. v abhighatena sam.skr
to y avadvegam
abhipratis. t.hamanah. srotram anupraptah. sabdopalambhanugun. am. d) sam.sk aram
arabhatee). tatsam.yoga evaf) srotrasam.sk arah.
g). vegavattvac cah) vayoh.,
karmotpattaui) srotravibhagat sam.yogoparamej), sabdasyanantaram upalambha-
vicchedah. . prayatnabhedac ca v ayukarmabhedad urah.prabhr
tisthanasam.yoga-
nyatvad vyavasthayak) sabdasravan. am. sabdotpattivady apyl) utpadakabhedam
anumanyata eva, anyatham) karyabhedasambhavatn).a) eva ] EBECMNMH; eva hi MK b)karata ca tadabhi] EB; karata abhi MNECMH; karataiva
cabhi MK c) udgacchati ] EB; utpadyate MNECMH; samutpadayte MK d)anugun.am. sam.s] EB;
anugun.asam.s MNECMH; anugun.ah. ssam.s MKe) arabhate ] EBECMNMH; arabhante MK f) eva ]
EBECMNMH; eva ca MK g) srotrasam.skarah. ] EBECMNMH; srotrasya sam.skarah. MKh) vegavattvac
ca ] EBECMNMH; vegavatva[s ca] MK i) karmotpattau] EBECMNMH; kammotpattau MK j)parame]
EBECMNMH; parate MK k)sam.yoganyatvad vyavasthaya] MHECMK; sam.yoganyatvavyavasthaya
EB; sam.yoganyatvad vyavasthaya MNl)pattivady apy utpadaka] EBECMNMH; patti[????][py]
utpadaka MKCHECK! m) anyatha ] EBECMNMH; anya[stha] MK n) karyabheda] EBECMNMH;karye bheda MK
9.3.3 EB p.358.4; ECp.165.9;MN f.158v.7(file:3512);
MH f.16r.13(file:017);
MK f.39v.1(file:120a)
yat tupavarn. itam. yathonmlanasam.skr
tam. a) caks. ur na samanadesasthan
upalabhyanb) vyavasthayopalambhayattic). tad ayuktamd) tatraikatvad abhi-
vyanjakasya. ekam evae) hy unmlanam. f) sarvopalambhanugun. anetrasam.sk ara-
rambhakamg) iti kutah) upalabdhir vyavatis. t.hatam. iha tv ekatvam. sam.sk aran.ami)
asiddham.a)yathonmlana] EBMHMK; yathonmlita MNEC b) na samanadesasthan upalabhyan ] EBEC;samanadesanupalabhyan na MK; na samanadesasyanupalabhyan MN; na samanadesasthan upalabhyan
MpcH
; na samanadesasthan upalabhya[vya]na MacH
c) vyavasthayo] EBECMNMpc
K ; avyavasthayo MH;
vyavasthayo MacKd) ayuktam ] EBECMNMH; yuktam. MK
e) ekam eva ] EBECMNMHMpc
K ; evakam
eva Mac
K
f)
mlanam. sarvo] EBECMNMH; mlanasarvo MKg)
kararambhakam] EBECMNMH;kararabhakam. MKh) kuta ] EBMK; na tata MNEC; ta MH i) ekatvam. sam.skaran.am ] EBECMNMH;
ekatvasam.skaran.am MK
6
-
7/25/2019 PrP09 Edit
7/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
EB p.358.8; ECp.165.13;
MN f.159r.3(file:3512);
MH f.16v.2(file:018);
MK f.39v.1(file:122a)
nanv abhivyangyasyaikendriyagrahyatvea), abhivya njakasyaikataiva prapnoti.
yeb) samanendriyagrahyah., tes.am eka ev abhivyanjakah. . yath a aloko
ghat. adn am. ekatve cabhivyanjakasyopalabdhivyavastha nopapadyate. atoc)
bhivyanjakatvasambhaved), karakatve vyavasthite, bhedagrahan. anibandhanaiva
pratyabhijneti nyayya kalpanae) itif).a)kendriyagrahyatve] EBECMNMHM
pc
K ; kendriyagrahyatve Mac
Kb)ye ] EBECMNMH; ye hi MK
c) ato ] EBECMNMH; [tva]to MK d) bhivyanjakatvasambhave ] EBECMH; pi vyanjakatvasambhave MN;
bhivyanjatvasam.bhave Mpc
K; bhivyanjatvasam.[ga]bhave M
acK
e) nyayya kalpana ] EBMHMK; nyayakalpana
MNEC f) iti ] EB; om. MNECMHMK
EB p.358.13; ECp.165.18;
MN f.159r.6(file:3512);
MH f.16v.4(file:018);
MK f.39v.2(file:122a)
atrocyate ekendriyagrahyatapi bhavet, abhivyanjakabhedo pi bhaved iti
kim anupapannam. svabhavik hi yasya sambandhavyaptih. a), tasya lingatvam.asankyamanases. opadhipariharen. a
b) hic) svarasikasambandhavyaptiniscayah. .
iha tud) na sakyatee) nirn. etum. kim ekendriyagrahyataya ghat. adn am.
tadgatarupadn am. caiko bhivyanjakah., uta rupidravyatvatf), tatsamav ayitvacg)
ceti. ato navadharitasambandhavyaptikamh) ekendriyagrahyatvam. nabhi-
vyanjakaikyanumanasamartham. ato bhivyanjakatve pi prayatnasyopalabdhi-
vyavasthopapattih. .a) sambandhavyaptih. ] EBECMNMHM
pc
K; sambandhasya vyaptih. M
acK
b) asankyamana] EBECMNMH; sam
.kyamana MK c) hi ] EB; om. MNECMHMK d) tu ] EBECMNMH; ca MK e) sakyate ]
EBECMNMH; sakyatve MK f) rupidravyatvat ] EBECMNMH; r upam. ca dravyatvat MpcK
; r upam. ca
dravyattatvat MacK
g) tatsamavayitvac ] EBECMNMH; tatsamavayac MK h)sambandhavyaptikam]
EBECMNMHMpc
K; sambandhavyaptikam MacK
9.3.4 EB p.358.5b; ECp.166.1;
MN f.159v.4(file:3513);
MH f.16v.8(file:018);
MK f.39v.4(file:121a)
nanua) sthiravayvapanayab) eva sam.sk arah. . apante ca tasmin, sarvasabdo-
palabdhirc) durnivara.
ucyate navaran.apanayanam. tasyabhivyanjakamd), vayuna sabdavaran.a-
sambhavat, kim. tve) adr
s. t.asapeks. en. af). evam.
g) capanetr
kos. t.hyavayubhedat
sthiravayuvibhagalaks. an. asam.sk arabhedadh) upapannaivopalabdhivyavasthai).
api ca na vayam. sthiravayvapanayam. sam.sk aram acaks. mahe, kim. tu kos. t.hya-
vayusam.yogamj) eva, prathamabhavitvatk).
kim iti tarhi bhas.yakaren. a stimitani vayvantaran. i ity uktam? kos. t.hyasyal)
vayor vegavinasarthamm). sparsavaddravyasam.yogadn) dhi vegavinasoo) nyatra
pratta iti, ihapi tadartham eva sthiravayukrtanam. p) bhas.ye.
a) nanu ] EBMNMHMK; na tu EC b)panaya] EBECMHMK; payana MN c)labdhir durnivara]
EBECMNMH; labdhi [dah.]rnnivara MKCHECK! d)vyanjakam] EB; vya njakatvam. MNECMHMK
e) kim. tv ] EBECMNMK; kim. [ca/tv] MHf) adr
s. t.asapeks. en.a ] EB; adr
s. t.ena rupen.a MNEC; adr
s. t.enaiva
r upen.a MK; [dr
]s. ten.a rupen.a MH g) evam. ] MNECMHMK; e n EB h)laks. an.asam.skarabhedad] EB;
laks. an.asam.skarasya bhedad MK; laks. an.ayor MNECMHi) upapannaivopalabdhi . . .v ayor vegavinasa]
7
-
7/25/2019 PrP09 Edit
8/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
EBMK; vegavinasa MNECMH j) kos. t.hyaEB; kaus. t.hya MKk)prathamabhavitvat ] EBM
pc
K ; pray-
athamabhavitvat MacK
l) kos. t.hyasya ] EB; kaus. t.hyasya MKm) vegavinasartham ] EBECMHM
pc
K ; vege
vinasartham. MacK; vegavinasarcam MN
n) sparsavaddravya] EBMK; sthasnudravya MNECMHo) vegavinaso ] EBECMH; vedavinaso MN; vedagavinaso MK p) sthira] EBECMNMH; sthimita MK
9.3.5 EB p.359.4; ECp.166.7;
MN f.159b.7(file:3513);
MH f.16v.11(file:018);
MK f.39v.6(file:120a)
nanu caikatvad akasasya, tasya ca srotratvat, tatsam.sk are sarvapurus. endriya
sam.sk arat sarve pi sabdam upalabheran. nais. a dos. ah. . dharmadharmoparanjita-
karn. asas. kulbhed ata). karn. asas. kulsam.sk aro
b) hi srotrasam.sk arah., bhinn as
ca pratipurus. am. karn. asas. kulyac) ity asam.skr
takarn. asas. kulko
d) na sabdam
upalabhate.
9.3.6
anuvatam. c a d uratae) eva sabdam upalabhatef), b ahyavayunodananugr
htasyag)
kos. t.hyavayuvegasyah) duragamanahetutvat. sabdac chabdantararambhapaks. e tu
nanuvatasya kascid upayogah. .a)paranjita] MNECMH; parjitaEB; parjjita MK b) karn.asas. kul] EB; sas. kul MNECMHMKc) karn.asas. kulya ] EBMH; sas. kulya MNEC; sas. kulyah. MK
d)karn.asas. kulko] EB; sas. kulko MNECMH;
CHECK!MK e) d urata ] EB; d urad MNEC; d urad ata MHMK f) sabdam upalabhate ] EBECMNMH;
sabda upalabhyate MK g)nodananugr
htasya] EBECMNMH; nodananugr
htasya MK h) kos. t.hya]
EBECMNMH; kaus. t.hya MK
9.3.7
EB p.359.10; ECp.166.15;
MN f.160r.4(file:3513);MH f.17r.1(file:018);
MK f.39v.7(file:122a)
abhivyanjakananatvaca) chabdo naneva laks.yate /
netravr
ttivibhedenab) candras taimirikair iva//5 //a) abhivyanjakananatvac ] em.; abhivyanjakananatva MNMHCHECK!; abhivyajjakananatvac EBEC; abhivi njakananatvac MK b)vibhedena] EBECMNMH; prabhedena MK
spas. t.e tadgrahe nanabhavopalambhah.a) sabde tavad asiddha eva. kim. tu
parasparanirapeks. airb) abhivyanjakaih.
c) kos. t.hyavayubhird) nanavaktr
samutthaire)
nanabhutair bhinnam. srotrasam.sk aram arabhaman. airf) nanabhutasabdabuddhim.
g)
janayadbhir nanevah) sabdo budhyatei), candra iva timiravibhinn abhirj)
netravr
ttibhih. .a) nanabhavopalambhah. ] EBECMNMH; nanabhavo v apalambhah. MK
b)nirapeks. air] EBECMHMK;
peks. air MNc) abhivyanjakaih. ] EBECMNMH; om. MK
d) kos. t.hya] EBECMNMH; kaus. t.hya MKe)samutthair] EBECMNMH; sammarthair MK f) arabhaman.air ] EBECMHMK; aram.bhaman.air MNg) nanabhutasabdabuddhim. ] EBECMNM
pc
K; nanabhusabdabuddhim. MH; nanabhutasabdabhebuddhim. M
acK
h)janayadbhir naneva ] EBECMNMH; janayadbhinnanaiva MK i) budhyate ] EBECMNMH; bodhyate MKj) timiravibhinnabhir] EBECMH; timiravibhinnabhin MN; timiratantubhinnabhir MK
EB p.359.16; ECp.166.3b;
MN f.160r.7(file:3513);
MH f.17r.4(file:018);
MK f.39v.8(file:122a)
nanadesopalambhea) hi sarves.am. bhrantisammatih. /
karn. acchidragatasyaiva sabdasya sravan. am. yatah. //6//a)palambhe hi] EBECMNMH; palam.[bho] ca MK
yad ucyate karyatve sabdasyaa) karan. adesabhedanb) nanadesopalambhac)
8
-
7/25/2019 PrP09 Edit
9/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
iti. tad ayuktam. yady api kr
takah. sabdah., tathapi sam.nikr
s. t.aviprakr
s. t.ayord)
yugapacchabdopalambhaprasangenae) prativatanuvatayosf) cavises.apatterg)
nendriyam.
h) praptasyopalambhakam.i) praptav api nendriyam.
sabdadesamj)
upasarpati, pratyaks. atvac chrotradesek) karn. asas. kulyah. prativatanuvatayos
cal) tulyopalambhapatteh.m). sabde tu srotrapatham.
n) prapta upalabhyamaneo)
desabhedah.p) pratyate. ato bhrantir es.a nanadeses. u sabda upalabhyata iti.
a) karyatve sabdasya ] EBECMNMH; sabdasya karyatve MK b) karan.adesabhedan ] EBECMHMK;
karan.abhedan MNc)sopalambha] EB; so gagana MN; sopalam.bho gagana MH; sopalambho
ghat.ata MKd)viprakr
s. t.ayor yugapacchabdo] EBECMNMH; viprakr
s. t.ayogapacchabdo MK
e)palambhaprasangena] EBMK; palambhanaprasangena MNECMH f)prativata] EBECMHMK;
prativatta MN g)apatter] EBECMH; apatte MN; apatto MK h) nendriyam. prapta] EBECMNMH;
nendriyam aprapta MK i)palambhakam. praptav] EBECMNMH; palambhanapraptav MKj) sabdadesam ] EBECMNMH; sabdopadesam MK k) chrotradese ] EBECMNMHM
pc
K; srotradose Mac
Kl) ca tulyo] E
BE
CM
NM
H; catulyo M
K
m)lambhapatteh.] E
BE
CM
NM
H; lambhopapatteh
. M
Kn)patham. prapta] EBECMNMH; pathaprapta MKo) upalabhyamane ] EBECMNMH; upalabhyamanena
MK p) desabhedah. ] EBECMNMHMpc
K; desobhedah. M
acK
EB p.359.2b; ECp.167.8;
MN f.160v.6(file:3514);
MH f.17r.8(file:018);
MK f.40r.1(file:120b)
kim.nibandhana bhrantih.a). abhivyanjakadesanibandhanetib) brumah. . talvadi-
sthanaghatasapeks. oc) hi kos. t.hyo
d) vayur abhivyanaktie). ato vaktr
deso pi
bhavaty abhivyanjakadesah. . tena sabdam. sr
n. vatas tadabhivyanjakadesof)
pig) tadavinabhavopakalpitoh) buddhistho bhavatii). sabdabhivyaktivises. en. a
ca d urasannatve tasya kalpyetej). pratyaks. opalabhyamanavaktr
vis. aye ca
sabdasrutivises. e
k)
digvises. o
l)
niyatam avadharitah., ato
m)
digvises. akalpanapi
n)
.yas tu na tath a vivektum alam, tasyabhivyanjakadesam. prati vyamoho dr
syata
eva. evam. cendriyan.am. o) svanubhavasamarthatvac chrotragatasabdopalambhe
taddesagrahan.at, taduccaran. apradesasya pratyamanatvat tadgatatvaprati-
pattesp) ca, tattaddesagatasabdaq)pratipattivyavah aram. r) pravartayattis) ghat.ata
eveyam. bhrantih.t).
a) bhrantih. ] EBECMNMH; punar es.a bhr antih. MKb)desanibandhaneti ] EBECMN; desabheda-
nibam.dhaneti MH; desabhedanibandhana iti MKc) talvadisthanaghatasapeks. o ] EBECMNMH;
talvadisthanadivatasapeks. o MKd) kos. t.hyo ] EBECMNMH; kaus. t.hyo MK
e) abhivyanakti ] EBECMNMH; abhivyanjakah. MK
f) tadabhivyanjakadeso ] ECMNMH; tadabhivyajjakadeso EB; tab-
hivyanjakadeso MK g) pi ] EBMHMK; pi na MNEC h) tadavinabhavopakalpito] EBECMNMH;tadanabhavakalpito MK i) bhavati ] EBECMNMH; veti MK j) kalpyete ] EBECMHMK; kalpete
MN k) sabdasrutivises. e ] EBECMN; sabdasrutivises. en.a ca MK; sabda[di]srutivises. a MHl) digvises. o ]
EBECMN; digvises. am. MHMKm) avadharitah., ato ] EBECMN; avadharitah. MH; ayanitavato
MK n) digvises. a] EBECMHMK; dvigvises. a MNo) cendriyan.am. svanubhavasamarthatvac
chrotragatasabdopalambhe taddesagrahan.at, taduccaran.apradesasya] EBECMNMH; cendriyan.am.svabhavena sabdanam. ca na sammatam nadalpatvabhyopalam.bheda[gra][sa]grahan.ad ucc aran.adesasya
ca MK; cf. k.7abc: ...svabhavena varn.anam. na ca sammatam/ nadalpatva... (eyeskip??)p) tadgatatvapratipattes ] EB; anangatatvat pratipattes MN; atadgatatvat pratipattes ECMH; atadgatatva-[pra]tipattes MK q) tattaddesagatasabda] EBECMNMH; tadedasagatas sabda MK r)pratipatti-
vyavaharam. ] EBMNMK; pratipattivyavaharah. MK; vyavaharam. ECMHs)pravartayatti ] EBECMN
MH; pravarttata eva iti MK t) bhrantih. ] EBECMNMH; bhranti MK
EB
p.360.9; EC
p.167.5b;
MN f.161r.5(file:3514);
MH f.174.13(file:018);
MK f.40r.3(file:121b)
vailaks. an.yam. svabhavena varn.anam. na caa) sammatam/
nadalpatvamahattvabhyam. tathatvabhrantisambhavat//7//
9
-
7/25/2019 PrP09 Edit
10/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
a) varn.anam. na ca ] EBECMNMH; sabdanam. ca na MK
spas. t.e tadgrahea) prayatnas tavad varn.anam. janako neti sthite, tadanantaro-
palambhaniyamenab) cabhivyanjakatvec) nirn. te, abhivya njakavr
ddhihrasayosd)
cabhivyangyavr
ddhihrasahetutvabhavane) na sabdo vardhate hrasatef) va. kim.
tug) balavati prayatne maha n v ayur utpadyateh), tasyavayavai) bhuyam.sah.j)
karn. asas. kulman. d. alasya nemibhagairk) bahubhis sambadhyantel). tatas cabhi-
vyanjakasam.yogabahutvatm), yugapadn)upalambhakabahutvato), tes.am. ca
vicchedagrahan.anp) mahan iva sabdo vabhatiq), tar un.am antaralagrahan.ad iva
r)
mahad vanams).a) tadgrahe ] EBECMNMH; tadgrahan.e MK
b)niyamena] EBMK; niyame MNECMH c) cabhivyanjakatve ]
EBMH; ca tadabhivyanjakatve MK; vabhivyanjakatvena MNEC d)hrasayos] MNECMHMK; hvasayos
EBe)hrasa] MNECMHMK; hvasa EB f) hrasate ] MNECMHMK; hvasate EB g) kim. tu ]
EBECMNMH; om. MK h) utpadyate ] EB; udayate MNEC; udayate MH; udte tatas Mpc
K; ud[?ya]te tatas
MacK
i) tasyavayava ] EB; tasya ca MNEC; tasyam. ca MH; tasya[va]s ca va MKj) bhuyam.sah. ] EB;
bhuyo m.sah. MNEC; bhuyam.sah. MKk) nemibhagair ] EBECMNMH; nemibhagai MK l) sambadhyante ]
EBECMNMH; sam.yu njyante MKm) abhivyanjaka] MK; cabhivyajjaka EBECMNMHCHECK!
n)yugapad] EBECMNMHMpc
K; yu[ra]gapat Mac
Ko)upalambhakabahutvat] EB; upalambhabahutvat
MNECMHMK p)grahan.an] EBECMNMHMpc
K; vicchedagrahan.an M
acK
q) vabhati ] EBECMNMH;
bhati MK r) antaralagrahan.ad iva ] EBECMNMH; antaral
agrahn.a[??][vai]va MKs) mahad vanam ]
EBECMNMH; mahatam. Mpc
K; mahatyam. M
acK
EB p.360.17; ECp.168.5;
MN f.161v.4(file:3515);
MH f.17v.8(file:019);
MK f.40r.5(file:120b)
yad aa) teb) vayvavayavah. sahasa vilambenac) va sam. yujyante, tadopalambho
d)
pie)
drutah. vilambitof)
va. yada tv es.am uccaran. eg)
talvadn am. sam.vrtatvam. h)
bhavati, tadai) tadanurodhena varn. opalabdhirj) api ekamatrakalaivak) bhavatti
hvasvavarn. avyavaharasiddhih.l). yadam) vivr
tataratvamn), asam.vr
tatvam.
o) va talv-
adn amp) eva sampadyate, tadaq) varn. apratter api m atrakalavr
ddhyar) drgha-
varn. avyavaharasiddhih.s).
a)yada ] EBECMN; yada ca MH; yeda MK b) te ] EBECMNMH; tya MK c) vilambena ] EBECMNMH;
vil
am.banaya MKd) tadopalambho] EBECMNMHM
pc
K; ta[to]palambho MacK
e) pi ] EBMK; om.
MNECMH f) vilambito ] EBECMNMH; vil
am. bito MKg) uccaran.e ] EBECMNMH; uccaran.e MK
h) sam.vr
tatvam. ] EBECMK; sam.vr
ttatvam. MN; sam.vivr
tatvam. MHi) tada ] EBMK; va MNECMH
j) varn.opalabdhir ] EBECMNMH; varn.opalam.bdhir MKk) ekamatra] EB; matra MNECMHMK
l)
hvasva] EBMH; hrasva MNECMKm)
yada ] EB; yada punar MNECMHMKn)
vivrtataratvam] EB;vivr
tratvam. MNECMHMKo) asam.vr
tatvam. ] EB; om. MNECMK; vivr
tataratvam. MH
p) talvadn am ]
EBECMNMHMpc
K; talvanadn am. M
acK
q) tada ] EBECMNMHMpc
K ; tatavada MacK
r) matrakalavr
ddhya ]
EBECMNMH; m atrakaladdhya MK s) drghavarn.a] EB; drghadi MNECMHMK
EB p.360.??; EC p.;
MNf.(file:);
MHf.(file:);
MKf.(file:)
vr
ddhavyavaharea) tadanurodhenapy arth abhidhanadarsanat, tathaiva
pratipadakatvam apyb) asryate. na caivam abhidhanasyanityatvados. ah.c),
tadupadhivisis. t.asya vacakasya nityatvatd). ato varn.anupurvyanityatve pi
e) na
kascid dos. ah.f). anupurvvi ses. abhajam. varn.anam. vacakabhutanam. nityatvat.
a)vyavahare] EBECMNMH; vyavahare pi ca MK b) apy ] EBECMNMH; om. MK c)dos. ah. ]
EBECMNMH; dos. am. MK d) vacakasya nityatvat ] MNECMH; varn.asya vacakasyanityatvatEB; varn.asyavacakasya nityatvat MK e) pi ] MK; om. EBECMNMH f) dos. ah. ] EBECMNMH; ados. ah. MK
10
-
7/25/2019 PrP09 Edit
11/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
9.3.8 EB p.360.1b; ECp.168.15;
MN f.162r.2(file:3515);
MH f.17v.10(file:019);
MK f.40r.7(file:120b)
nanua) ks. an. ikab) sabdasyabhivyaktir itic), katham. tadgrahan. asambhavah.
d).
upalabdhe hi ghat.
adibhavee) tadvasenaf)purvanubhavahitasam.sk araprabodhenag)
sa evayam iti pratyabhijnodyateh). sabde punari) uccaritatirohitej), punar
uttarakale katham. pratyabhijnodayak) iti.
a) nanu ] EB; na ca MNECMH; nanu ca MK b) ks. an.ika ] EB; om. MNECMH; ks. an.ikadivyaktih. MKc) sabdasyabhivyaktir iti ] EBECMNMH; sabdasya iti MK d) tadgrahan.a] EBECMK; tadvahan.a
MN; tadgraha MH e)ghat. adibhave ] EBECMNMH; [pa]t. adabhave Mpc
K; [pa]t. adahabhave M
acK
f) tadvasena ] EBECMNMHMpc
K; tadvade sana Mac
Kg)bhavahitasam.skaraprabodhena] EBECMNMH;
bhahisam.skarapratibodhena MKh)pratyabhijnodyate ] EBECMNMH; pratyabhijnajnayate MK
i)punar ] EBECMNMHMpc
K; puranar Mac
Kj)tirohite] EBECMNMH; tattirohite MK k)jnodaya]
EBECMNMH; j nodyate MK
EB p.361.4; ECp.168.18;
MN f.162v.2(file:3516);MH f.17v.13(file:019);
MK f.40r.7(file:122b)tatraha
navasyam. tadgrahen. aiva tatsam.sk araprabodhanama) /
tena hetvantarodbuddhatb) sam.sk arat tadgrahodayah. //8//a)prabodhanam] EBECMNMH; pratibodhanam MK(unmetrical) b)buddhat] EBECMHMK;
vudvat MN
yadia) hy ayam. niyamah. tadupalambha evab) tatsam.sk arodbodhahetur iti,
tatoc) nopapadyate sabded) pratyabhij nae). sam.sk aras tv aniyatodbodhahetava iti,
karan.antaravasenodbuddhatf) sam.sk arat prathamasamagamasamaya
g) eva sabde
pratyabhijna bhavis.yati.a)yadi ] EBECMNMH; yedi MK b) eva ] EBECMNMH; om. MK(palambhas tat) c) tato ] EBMK; yato
MNECMH d) sabde ] EBECMNMH; bde MK e)pratyabhijna ] EBECMNMH; pratyabhijna MKf) karan.antaravasenodbuddhat ] EBECMNMH; karan.antaren.odbuddhat MK
g)gamasamaya] EBECMN;
gamasama MH; gama MK
9.3.9
nanua) sa evayam. gakarah. iti prattisb) tadgrahah., na punar bhed agrahan.ad
c)
iti, katham es. a nirn. ayah. . dr
s. t.o hi suktikayam. bhedagrahatd) tad evedam. ra-
jatam iti pratyayah. e) iti.a) nanu ] EBECMNMHM
pc
K; nanu ya Mac
Kb)prattis ] EBMK; prasiddhas MNEC; ??? MHCHECK! c)
grahan.ad] EB; grahan.am MNEC; grahan.am MHMKd) bhedagrahat ] EBECMN; bhedagrahan.at MHMK
e)pratyayah. ] EBECMNMHMpc
K; pratyayah. pratyayah. M
acK
EB p.361.11; ECp.169.3;
MN f.162v.2(file:3516);
MH f.18r.4(file:019);
MK f.40r.9(file:121b)
tatraha
bhede manam. yada nastia) suktikarajatadivatb) /
tada prattisam.siddhasc) tadgrahah. kena varyate //9 //
a) bhede m anam. yada n asti ] EB; yad a bhede prama n asti MNECMH; bhede prama yada [na]sti MKb)
suktika] EBECMNMH; saktika MKc)
prattisam.siddhas ] EBECMNMH; prattitastiddhasMK
11
-
7/25/2019 PrP09 Edit
12/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
spas. t.e h i suktikarajatayor bhedavasayinia) praman. e, s adr
syad bhedanava-
bodhadb) abhedaprattir iti kalpyate. sabde tuc)pratyaks. asiddhah. pratyuccaran. am.
bhedah.
. katham.
na siddhah.
mahattvalpatvabhyam.
d) vibhinno varn.
ae) upalab-
hyatef).
naitad evam. mahattvalpatveg) pratiyatoh) pi, varn. aprattei) mahattvalpatvej)
eva bhinne avabhatah., na varn.ah.k). na v anumanenapil) bhedo vagantum.
sakyata itim) pr ag eva niveditam. ato bhede praman.abhavat, abhinna evayam.
bhinnavabhasa itin), s aks.atprattibalenaivavasthapitamo).
a) bhedavasayini] EBECMH; bhedavasayinim. MN; bhadavasayin MKb) bhedanavabodhad ] MNECMH;
bhedanavabadhad EB; bhedavabodad Mpc
K ; bhedavabhebadhadad MacK
c) tu ] ECMH; tu na EBMNMKd) mahattvalpatvabhyam. ] conj.; nanu mahattvalpatvabhyam. EBECMNMH; mahatva[tva]tvatvabhyam.MKe) vibhinno varn.a ] EBECMNMH; vibhinnam avarn.am MK
f) upalabhyate] EBECMNMH; upalabhante
MK g) mahattvalpatve ] EBECMNMH; mahatvatvatve MK h)pratiyato ] EBECMNMH; pratyatoMK i) varn.apratte ] EBECMN; varn.apratter MH; varn.abhedanupalabheh. MK
j) mahattvalpatve ]
EBECMNMH; mahatvatvatve MK k) varn.ah. ] EBECMNMH; varn.ah. MKl) vanumane] EBECMH;
canumane MNMK m) sakyata iti ] EBECMNMH; sakyate MK n) bhinnavabhasa iti ] EBECMNMH;
[a]bhinna evayam abhinna sa[bha]sam. iti Mpc
K; [a]bhinna ev ayam abhinna sa[bha]sam. iti M
acK
o)balenaivavasthapitam] EBECMN; balenaivavasthapite MH; balena avasthapyate MK
EB p.361.4b; ECp.169.13;
MN f.162v.7(file:3516);
MH f.18r.7(file:019);
MK f.40v.1(file:123a)
nanu caa) tadgrahabalenaivanumanam. b) nirastam. niraste canumane, tadgraha
ittaretar asrayamc) itid). tatrahae)
anumananirasenaf) tadgrahatvam. g) prasadhyateh) /
svayam. prattisiddhatvad bhrantisanka tu varyatei) //10 //
a) ca ] EBECMNMH; om. MK b) tagrahabale] EBECMNMHMpc
K; tadgrahan.abale M
acK
c)srayam] EBECMNMH; srayah. MKd) iti ] EB; om. MNECMHMK e) tatraha ] EB
ECMNMH; atraha MK f) anumananirasena ] EBECMNMH; [ja]numananirasena Mpc
K;
[ja]numananiraseyena MacK
g) tadgrahatvam. ] EBECMNMH; tgrahatvan MKh)prasadhyate ]
EB; na sadhyate MNECMHMK i) tu varyate ] EBMHMK; nivaryate MNEC
bhedagrahanibandhaneyam. a) bhrantir iti sanka kevalanumananirasenapanyateb).
prattibalasiddhas tu tadgraho na karan.antaram apeks. atac) iti kathamd) itare-
tarasrayata.
a) bhedagrahaniba] EBECMNMH; bhedagrahane niba MK b) kevalanu] EBECMN; kevalam anu MHMK c) apeks. ata ] EBECMNMH; apeks. ate MK
d) katham ] EBECMNMH; kutah. MK
9.3.10 EB p.362.4; ECp.169.5b;
MN f.163r.3(file:3516);
MHf.(file:);
MK f.40v.2(file:124a)
nanu kim iti tadgrahabalaja) jvalayam api bhedanumanam. na nirakriyatab) ity
ata aha
jvalabhedam. vina bhasam. c) vitatird) nopapadyate /
bhedajnanena sadr
syat pratyabhijna tu yujyate//11 //
a)balaj] EBECMNMH; balena MK b) bhedanumanam. na nir akriyata ] EBECMNMH;bhedasamananirakriyate MK c) bhasam. ] EBMK; bhaso MNECMH
d) vitatir ] EBECMNMH;sitatir MK
12
-
7/25/2019 PrP09 Edit
13/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
avayava) jvala, sarvasb) cavayav sv avayavasam.yogenac) j atah. tadvimokena
d)
vinasyati. tantuvyatis. angajanito hi pat.as tantuvibhagee) vinas dr
syate. prabha
ca gr
hodaradivartin taijasam.
rupam. na caf) dravyasrita rupadayo dravyam.
virahayya vartanteg). tena taijas ah. paraman. avoh) niyatami) abhibhutatvad
anupalabhyamana api, pratyaks. ato y avatprabhavitati sannidhyantaj) ity
angkaran. yamk). tes. u ca de santaram
l) anupraptes. v etad asrayan. yam
etes.am. m) sam.yoga
n) vighat.anta iti. vighat.ites. u tes. u, tadarabdhe dravye pi
nasam upeyus. i, jvaladarsanam. o) jvalantaradarsanamp) antaren. a nopapadyate.
bhedagrahan. anibandhana tu pratyabhijna bhrantis suktirajatadis. uq) dr
s. t.atvad
upapanna.a) avayav ] EB; avayavin MNECMHMK b) sarvas ] EBECMHMK; sarvatra MN c)sam
.yogena jatah
.]
EB; sam.yogajatah. MNECMHMKd) tadvimokena] conj.; tadvinasena EBECMNMH; ta[sta]dvimokena
Mpc
K; ta[sta]dvimokem.na M
acK
e)vibhage] EBECMNMH; vimoke MKCHECK! f) na ca ] EBECMNMH; na ya MK g) vartante ] EBECMNMH; vartta[ke] MK h)paraman.avo ] EBECMHMK; praman.avo
MNCHECK! i) niyatam ] MNECMHMK; nityam EB j) sannidhyanta ] EBECMNMH; sannidhyante
MK k)n.yam] EBECMHMK; n.y am. MNl) desantaram ] EBECMNMHM
pc
K; [d.e][s.a]ntaram M
acK
m) etes.am. ] EBECMNMH; tes.am. MKn) sam.yoga . . . uktena ntimargena(k.12c)] EBECMNMH; ktana
ntim argen.a MK(eyeskip) o)jvaladarsanam. ] EB; jvala MNECMH
p)jvalantaradarsanam ] EB;
jvalantaram MNECMH q) sukti] EBECMN; suktikara MH
EB p.362.17; ECp.170.11;
MN f.163v.4(file:3517);
MH f.18r.13(file:019);
MK f.40v.4(file:123a)
vina tu sabdabhedena na kincin nopapadyate/
uktenaa) ntim argen. a tadgrahob) to tra sammatah.
c) //12 //a)
uktena ] EBECMNMH; ktana MKb)
tadgraho ] EBECMNMH; tagrahe MKc)
sammatah. ]EBECMNMH; sammata MK
pratyuccaran. am. a) bhedavyatireken.api prayatnanantaropalabhyamanatvam.
b)
yathopapadyatec), tathoktam eveti apratipaks.ad) pratyabhijna.
a)pratyuccaran.am. ] EBECMNMH; pratyu[ya]ran.am. MKb)prayatnanantaro . . . tvam. ] EB; prayatno
nantaro . . .m anatvadikam. MN; prayatnanantaro . . .manatvadikam. ECMK; prayatnanam.taro. . .tv adikam.MHCHECK! c)yatho] EBMHMK; tatho MNEC d) apratipaks.a ] EBECMNMH; apratyaks.a MK
EB p.362.3b; ECp.170.15;
MN f.163v.6(file:3517);
MH f.18v.1(file:020);
MK f.40v.4(file:124a)
sadasatkaran. atvenaa) tasmac chabdasya nityata/
etad eva hi nityatvam. vyomadis. vb) api sammatam//13 //
a) sadasatkaran.atvena ] EBECMNMH; sada[??ka]ran.atvena MKb) vyomadis. v ] EBECMNMH;
vyomadas. v MK
sabdasyaa) prayatna eva karan. ataya sambhavitah. . sa ca pratyabhijnabalena
dvity adidarsanes. vb) abhivyanjakatam apadita iti, prathamadarsane py asavc)
abhivyanjaka eva. atah. karan. arahitatved) satie) sattvan nityas sabdo gaganadi-
vatf). tenag) nasyanityateti.a) sabdasya ] EBECMNMH; sabdasya hi MK b) dvity adidarsanes. v ] EBECMNMH; dvityatratyadarsanes. v
MK c) py asav ] EBECMNMH; [pya]bhava[??] MKCHECK! d)rahitatve] EBMK; rahitatvena MNECMH e) sati ] EB; om. MNECMHMK f)divat] EB; dav api MK; der MNECMH g) tena ] EB; iva
MNECMH; om. MK
9.4
13
-
7/25/2019 PrP09 Edit
14/14
March 6, 2014 Prakaran. apa ncik aNyayasuddhi
es.aa) salikanathena sabdanityatvasadhan/
prabhakaraguror dr
s. t.ya nyayasuddhih. prakrtit ab) //14 //
a) es.a ] EBECMNMHMpc
K; ais.a M
acK
b)prakrtita ] EB; parks. ita MNECMH; pravarttita MK
iti mahamahopadhyayasr salikanathamisrapran. t ayam. a)prakaran. apancikayam.
b)
nyayasuddhir n amac) navamam. d) prakaran. am.
e) samaptamf).a) mahamaho . . .pran.t ayam. ] EB; mahamaho . . .kr
tau MNEC; om. MHMK b)prakaran.apancikayam. ] EB
ECMNMH; om. MK c) nama ] EBECMN; om. MHMK d) navamam. ] EBEC; navama MN; om. MHMKe)prakaran.am. ] EBECMN; om. MHMK
f) samaptam ] EB; samapta MK; om. MNECMH
14