1

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ – ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑΙΣΤΟΛΟΓΙΑ – ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑ

2

3

4

Το

άρθρο

των

Watson και

Crick που

δημοσιεύθηκε στο

περιοδικό

Nature τεύχος

Απριλίου

1953

5Watson –

Crick 1953

6

7

Τραχεία

8

Κύρια

χαρακτηριστικά των

τεσσάρων

βασικών

ιστών

Κύρια

χαρακτηριστικά των

τεσσάρων

βασικών

ιστών

Ιστός Κύτταρα Εξωκυττάρια θεμέλια

ουσία

Κύριες

λειτουργίες

Νευρικός Κύτταρα

με διαπλεκόμενες

επιμήκεις αποφυάδες

Απούσα Μεταβίβαση νευρικών

ώσεων

Επιθηλιακός Αθροίσεις πολυεδρικών

κυττάρων

Ελάχιστη ΕπικάλυψηΈκκρισηΑπορρόφησηΑπόφραξη

Μυϊκός Επιμήκη

συσταλτά κύτταραΜέτρια Κίνηση

Συνδετικός Διάφοροι

τύποι καθηλωμένων

ή

μετακινούμενων

Άφθονη Υποστήριξη

και προστασία

9

10460π.Χ-370π.Χ.

11A. Vesalius (1543)

12

Aνατομική

13

14

Ιστολογία

(Μικροσκοπική

Ανατομική)

15

Τι

είναι

Ιστολογία(παλαιός

ορισμός)

ΙστολογίαΙστολογία

είναιείναι

οο

κλάδοςκλάδος

τωντων

βιοϊατρικώνβιοϊατρικών

επιστημώνεπιστημών

πουπου

μελετάμελετά

μορφολογικάμορφολογικά

τητη

δομήδομή

τωντων

ιστώνιστών

καικαι

τιςτις

μεταξύμεταξύ

τουςτους

σχέσειςσχέσεις..

16

Η

αρχή

της

ΙστολογίαςΙστολογίας απλά

μικροσκόπια

Η

εξέλιξη

της

Ιστολογίας

συνεχής

βελτίωση

των

σύγχρονων

οπτικών

μέσων

παρατήρησης(π.χ. ηλεκτρονικά

μικροσκόπια, αναλυτές

εικόνας

κλπ.)

17

Απλό

μικροσκόπιο

18

Ανοσοϊστοχημεία

Νησίδια

παγκρέατος

19

Ηλεκτρονικό

μικροσκόπιο διέλευσης

20

Ηλεκτρονικό

μικροσκόπιο σάρωσης

21

22

23

Σύγχρονες

Τεχνικές

Μοριακής

Βιολογίας• Αυτοματοποιημένη

Κυτταρολογία

(Στατική

κυτταρολογία)

• In situ

τεχνικές-

Ανοσοϊστοχημεία

- In situ υβριδισμός• PCR και

παραλλαγές

- PCR-

Ανάστροφη

μεταγραφή

(ReverseTranscription) RT-PCR

-

Διαφορική

(Differential)

D-PCR-

Ανταγωνιστική

(Competitive) PCR

-

Πολλαπλών

(Multiplex)

PCR• Αποτύπωμα

(Blotting)

-

Southern-

Northern και

παραλλαγές

-

Western• Αποκρυπτογράφηση

νουκλεοτιδικής

αλληλουχίας

- Ακριβούς

αποκρυπτογράφησης

νουκλεοτιδικής

αλληλουχίας• Ανάλυση

γονιδιώματος

με

μικρο-συστοιχίες

(microarrays)

− DNA, RNA• In vivo λειτουργικές

δοκιμασίες

− Αποσιώπηση

γονιδίων

με

τεχνολογία

siRNA− Δημιουργία

διαγονιδιακών

πειραματοζώων

24

Εμπειρική

Ιστολογία

–

Ιστολογία

απλού

μικροσκοπίου: μελέτη

των

κυττάρων

και

των

ιστών

Σύγχρονη

Ιστολογία:

μελέτη

των

κυττάρων

και

των

ιστών με

νέες

τεχνικές

•

μελέτη

κατανομής

αντιγονικών

θέσεων

(π.χ. με

τεχνικές ανοσοϊστοχημείας)

•

μελέτη

δομικών

κυτταροπλασματικών

και

πυρηνικών συστατικών

(π.χ. με

τεχνικές

ηλεκτρονικής

μικροσκοπίας)

•

μελέτη

του

γενετικού

υλικού

(π.χ. με

τεχνικές

μοριακής βιολογίας)

25

Σύγχρονος

ορισμός

Ιστολογίας

Η

Ιστολογία

μελετά

τη

δομή

των

βιολογικών υλικών

και

τους

τρόπους

με

τους

οποίους

τα

μεμονωμένα

στοιχεία

σχετίζονται

μεταξύ τους

δομικά

και

λειτουργικά.

26

Οι

περισσότερες

ασθένειες

σχετίζονται

με διαταραχές

στο

ιστικό, κυτταρικό

ή

υποκυτταρικό

και

μοριακό

επίπεδο.

Οι

διαταραχές

αυτές

μπορούν

να καταδειχθούν

σήμερα

με

τις

σύγχρονες

ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΕΣΙΣΤΟΛΟΓΙΚΕΣ

ΤΕΧΝΙΚΕΣΤΕΧΝΙΚΕΣ.

27

ΣήμεραΣήμερα

ηη

απόκτησηαπόκτηση

τουτου

ανθρώπινουανθρώπινου

βιολογικούβιολογικού υλικούυλικού

μπορείμπορεί

νανα

γίνειγίνει

μεμε

απλέςαπλές

τεχνικέςτεχνικές

::

Βελόνες βιοψίας για συμπαγή όργανα

Ενδοσκοπικές τεχνικές για έλεγχο κοιλοτήτωνκαι

του

Γ.Ε.Σ.

Εύκαμπτοι καθετήρες για τα αιμοφόρα αγγεία

Χειρουργικές βιοψίες

28

Πλακώδες

Ca Αδενο

Ca

29

Για

την

αναγνώριση

των

στοιχείων

που

έχουν υποστεί

αλλοίωση, απαραίτητη

προϋπόθεση

είναι

η

γνώση

του

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ

ΓΝΩΣΗ

ΤΗΣ

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑΣ

30

31

Συγγενείς

Ανωμαλίες

32

33

ΚίτταςΚίττας ΧρήστοςΧρήστος ΚαθηγητήςΚαθηγητήςΓοργούληςΓοργούλης ΒασίλειοςΒασίλειος ΚαθηγητήςΚαθηγητήςΑγγελοπούλουΑγγελοπούλου ΡωξάνηΡωξάνη ΑναπλΑναπλ. . ΚαθηγήτριαΚαθηγήτριαΚαρακίτσοςΚαρακίτσος ΠέτροςΠέτρος ΑναπλΑναπλ. . ΚαθηγητήςΚαθηγητής

ΚουλούκουσαΚουλούκουσα ΜυρσίνηΜυρσίνη ΑναπλΑναπλ.. ΚαθηγήτριαΚαθηγήτρια

ΤηνιακούΤηνιακού ΚωνσταντίναΚωνσταντίνα ΑναπλΑναπλ.. ΚαθηγήτριαΚαθηγήτριαΔούσηΔούση-- ΑναγνωστοπούλουΑναγνωστοπούλου ΥπατίαΥπατία ΑναπλΑναπλ. . ΚαθηγήτριαΚαθηγήτριαΚοτσίναςΚοτσίνας ΑθανάσιοςΑθανάσιος ΕπίκουροςΕπίκουρος ΚαθηγητήςΚαθηγητήςΧαβάκηΧαβάκη ΣοφίαΣοφία ΛέκτοραςΛέκτορας

Διδάσκοντες

του

μαθήματος «Ιστολογία

& Εμβρυολογία»

34

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑΣ

-

ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑΣ

Ι

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ

ΕΤΟΣ

2011 -

2012

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑΣ

-

ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑΣ

Ι

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ

ΕΤΟΣ

2011 -

2012Τρίτη 25-10-11 Εισαγωγή

στην

Ιστολογία

– Εμβρυολογία

Ι Χ. Κίττας

Πέμπτη 27-10-11 Πρακτικές

εφαρμογές

των

μεθόδωνμελέτης

των

ιστώνΘ. Κοτσίνας

Τρίτη 1-11-11 Το

κύτταρο

(Κυτταρόπλασμα) Π. Καρακίτσος

Πέμπτη 3-11-11 Το

κύτταρο( πυρήνας

του

κυττάρου)Π. Καρακίτσος

Παρασκευή 4-11-11 Επιθηλιακά

Κύτταρα

Ι Σ. Χαβάκη

Τρίτη 8-11-11 Επιθηλιακά

Κύτταρα

ΙΙ Σ. Χαβάκη

Πέμπτη 10-11-11 Μείωση

– Γαμετογένεση Σ. Χαβάκη

Παρασκευή 11-11-11 Σπερματογένεση Ρ. Αγγελοπούλου

Τρίτη 15-11-11 Στηρικτικά

κύτταρα,Εξωκυττάρια

ουσίαΝτ. Τηνιακού

Παρασκευή 18-11-10 Στηρικτικά

κύτταραΕξωκυττάρια

ουσία,Ντ. Τηνιακού

Τρίτη 22-11-11 Χονδρικός

– Οστίτης

Ιστός

Ι Σ. Χαβάκη

Πέμπτη 24-11-11 Χονδρικός

– Οστίτης

Ιστός

ΙΙ Σ. Χαβάκη

35

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑΣ

–

ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑΣ

Ι

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ

ΕΤΟΣ

2011-2012

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑΣ

–

ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑΣ

Ι

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ

ΕΤΟΣ

2011-2012

36

Βιβλία

Ιστολογίας

37

Βιβλίο

Εμβρυολογίας

38

Πλούσιο

εκπαιδευτικό

υλικό

είναι

διαθέσιμο

στις ηλεκτρονικές

διευθύνσεις:

• http://eclass.uoa.gr• http://emed.med.uoa.gr

Eκπαιδευτικό

υλικό

μέσω

Διαδικτύου

39

40Χοριο

-

Επιδερμιδική

Συμβολή

41

42

43

44

45

46

Imagination is more important

than knowledge.

Knoweledge

is limited.

Imagination encircles the world!

Albert Einstein

47

Προκλινική

και

Κλινική

Εκπαίδευση:Παραδοσιακός

Διαχωρισμός

Μαθημάτων

Γενική

ΒιολογίαΙατρική

Χημεία

Ιατρική

ΦυσικήΒιοστατιστικήΨυχολογία

Κυτταρική

& Μοριακή

ΒιολογίαΓενετικήΑνατομίαΙστολογία

ΕμβρυολογίαΦυσιολογίαΒιοχημεία

Φαρμακολογία

Παθολογία*Χειρουργική*Παιδιατρική

Μαιευτική-ΓυναικολογίαΝευρολογίαΨυχιατρικήΑκτινολογία

------------Υγιεινή

Επιδημιολογία* και

υποειδικότητεςΠαθολογική

Ανατομική

Παθολογική

ΦυσιολογίαΜικροβιολογία

Κλινική

ΒιοχημείαΚλινική

Φαρμακολογία

48

IATΡΙΚΗ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑIATΡΙΚΗ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ

•

δεν

είναι

σφαιρική•

καλές

γνώσεις

βασικών

και

κλινικών

επιστημών

•

απαραίτητες

δεξιότητες

ΟΜΩΣ

Κριτική

σκέψη; Ηθικές

αξίες; Ικανότητες

επικοινωνίας;

Καλλιέργεια

συναισθήματος

ανθρωπιάς;Ενδυνάμωση

φαντασίας;

Η

Ιατρική

σχολή

οφείλει

να

τα

αναπτύξει

στους

φοιτητές!

49

Στόχοι:

• Υπεύθυνοι

γιατροί

που

βλέπουντην

ιατρική

ως

κοινωνικό

αγαθό

και

όχι

ως

εμπόρευμα

ΙΑΤΡΙΚΗ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

• σωστά

καταρτισμένοι

γιατροί

που

θα

παρέχουν

υψηλού

επιπέδου

υπηρεσίες

Υγείας

στο

σύνολο

του

πληθυσμού

της

χώρας.

50

Διδασκαλία

της

Ιατρικής: Ανθρώπινη

Εμπειρία

• Έμφαση

στη

σχέσηασθενούς-ιατρού

• Κατανόηση

της

νόσου

ακούγοντας, μιλώντας

και

κτίζονταςμια

προσωπική

σχέση

με

τον

ασθενή

που

δεν

παραμελεί

τους

κοινωνικούς, συναισθηματικούς

και

ηθικούς

τουπροβληματισμούς

51

H Λογοτεχνία

στην

Ιατρική

Εκπαίδευση

• Διαφορετικός, συμπληρωματικός

τρόπος

προσέγγισηςτου

«κόσμου»

• Καλύτερη

επικοινωνία

(προφορική

και

γραπτή)

• Μετάδοση

ηθικών

αξιών

• Συναισθηματική

προσέγγιση

52

Οι

Eικαστικές

Tέχνες

στην

Ιατρική

Εκπαίδευση

• Ενίσχυση

ικανοτήτων

παρατήρησης

και

διάγνωσης

• Αναγνώριση

της

πολύπλοκης

φύσης

των

ανθρωπίνωνόντων

και

των

παθήσεών

τους

• ΄Εργα

ζωγραφικής

ή

γλυπτικής

κλασσικών

και

σύγχρονωνκαλλιτεχνών, τηλεόραση, κινηματογράφος, έντυπαχρησιμοποιούνται

στο

αμφιθέατρο

ή

στις

αίθουσες

για

την

εκπαίδευση

των

μελλοντικών

ιατρών

Boisaubin & Winkler. Am J Med Sci 2000; 319:292

53

Οι

Eικαστικές

Tέχνες

στην

Ιατρική

Εκπαίδευση

54

ΝΕΕΣ

ΜΕΘΟΔΟΙ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ• Μάθηση

μέσω

προβλημάτων

• Μάθηση

σε

μικρές

ομάδες• Αυτο-εκπαίδευση

(χρήση

πολυμέσων)

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ• Διαλέξεις

από

αμφιθεάτρου

• Εργαστήρια

ΤΡΟΠΟΙ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

55

Εκπαίδευση

με

έμφαση

στην

πρωτοβάθμια

περίθαλψηκαι

στις

ανάγκες

της

κοινότητας

• κλινική

εκπαίδευση

σε

κέντρα

υγείας, κέντρα

πρώτωνβοηθειών, αγροτικά

ιατρεία, γηροκομεία

• ανάπτυξη

ικανοτήτων

επικοινωνίας

με

τον

ασθενή,με

άλλους

γιατρούς

και

παραϊατρικό

προσωπικό

56

Γενική

ΒιολογίαΙατρική

Χημεία

Ιατρική

ΦυσικήΒιοστατιστικήΨυχολογία

Κυτταρική

& Μοριακή

ΒιολογίαΓενετικήΑνατομίαΙστολογία

ΕμβρυολογίαΦυσιολογίαΒιοχημεία

Φαρμακολογία

Παθολογία*Χειρουργική*Παιδιατρική

Μαιευτική-ΓυναικολογίαΝευρολογίαΨυχιατρικήΑκτινολογίαΥγιεινή

Επιδημιολογία

* και οι υποειδικότητεςΠαθολογική

Ανατομική

Παθολογική

ΦυσιολογίαΜικροβιολογία

Κλινική

ΒιοχημείαΚλινική

Φαρμακολογία

Απαρτίωση

Βασικών

και

Κλινικών

Επιστημών:Συνδυαστική

(απαρτιωτική) Διδασκαλία

(Integrated Teaching)

57

Εργαστήριο

Ιστολογίας

–

Εμβρυολογίας, Ιατρική

Σχολή

Πανεπιστημίου

Αθηνών

“Η

λύση

που

προτείνω

για

την

ανανέωση

της

ιατρικήςεκπαίδευσης

είναι

η

απάλειψη

των

διαφόρων

“γνωστικών

αντικειμένων”, η οποία καταστρέφειτη

ζωντάνια

ενός

σύγχρονου

προγράμματος

σπουδών.

Υπάρχει

μόνο

ένα

“γνωστικό

αντικείμενο”

καιαυτό

είναι

η

ΖΩΗ

σε

όλες

της

τις

εκδηλώσεις”

A.N. Whitehead, The aims of education, 1929