presentatie breeam kantoor m_110901.ppt
TRANSCRIPT
1
BREEAMHoe duurzaamheid van een gebouw meetbaar maken ?
Trilogie aan zeeOostende, 2 september 2011
ir. Michaël Dierickx
2
Agenda
BREEAM
Case: Hoofdkwartier Grontmij, Mechelen
3
Agenda
BREEAM Inleiding BREEAM schemes Score-systeem Plan van aanpak
Case: Hoofdkwartier Grontmij, Mechelen
4
Inleiding
Definitie Building Research Establishment’s Environmental
Assessment Method Instrument om duurzaamheid meetbaar te maken Wereldwijd beschikbaar én vergelijkbaar
115.000 gebouwen gecertificeerd 700.000 gebouwen geregistreerd
Gebaseerd op Europese wetgeving en normen Aanpasbaar per land
5
Inleiding
6
Inleiding
Doelstellingen Beperken van impact gebouwen op omgeving
Geloofwaardig label, i.o.m. hun ecologische impact Vraag naar duurzame gebouwen stimuleren Criteria vastleggen die wetgeving overstijgen Bewustmaking van/uitdaging voor
gebouweigenaars, -gebruikers, ontwerpers en aannemers
7
Inleiding
Voordelen voor gebouweigenaar Waarde van gebouw neemt toe (tot 7,5%) Vlottere verkoop of verhuur (tot 3,5%) Vermindering van operationele kosten:
onderhoud, … (tot 9,5%) Commerciële meerwaarde
8
Inleiding
Voordelen voor gebouwgebruikers Verbetering van werkomstandigheden Toename productiviteit
Kantoren: 2 tot 4% (16%) Retail: stijging verkoop per m² Scholen: 10 tot 15% betere resultaten
Vermindering van operationele kosten: energie, …
Commerciële meerwaarde Bewustmaking
9
BREEAM schemes
UKNederlandNoorwegenSpanjeZweden International
10
BREEAM schemes
International BREEAM Europe Commercial (nieuwbouw en zware
renovaties) Kantoren Retail Industrie
BREEAM International Bespoke (nieuwbouw en zware renovaties)
BREEAM Communities BREEAM In-Use (bestaande gebouwen)
11
BREEAM schemes
International: verantwoordelijkheden (!) BREEAM New Build
Assessor: Grontmij Auditor: BRE
BREEAM In-Use Assessor: opdrachtgever Auditor: Grontmij
12
Score-systeem
Prestatiecriteria - credits Management (12%) Comfort en gezondheid (15%) Energie (19%) Transport (8%) Water (6%) Materiaalgebruik (12,5%) Afval (7,5%) Ecologie (10%) Vervuiling (10%)
13
Score-systeem
Globale score Minimum prestatie-eisen Bonuspunten voor innovatie Ratings:
<30% UNCLASSIFIED >30% PASS >45% GOOD >55% VERY GOOD >70% EXCELLENT >85% OUTSTANDING
14
Score-systeem
15
Score-systeem
16
Plan van aanpak
BREEAM-assessor Pre-assessment (voorontwerp)
Vereenvoudigde beoordeling Niet verplicht, wel aanbevolen
Assessment na definitief ontwerp Volledige beoordeling van ontwerp, incl. bewijsvoering Interim certificaat
Assessment as-built Controle van score na DO, incl. bewijsvoering Finaal certificaat
17
Plan van aanpak
Mogelijk extra studiewerk en bewijsvoering Architectuur Stabiliteit Technieken Omgevingsaanleg Aannemers
In functie van de beoogde score ! Geen bewijs = geen credit !
18
Agenda
BREEAM
Case: Hoofdkwartier Grontmij, Mechelen Context Wat is ‘duurzaamheid’? Sociale aspecten Economische aspecten Ecologische aspecten BREEAM-assessment BREEAM: lessons learned
19
Context
Omzet € 800 miljoen (2009) Flexibele, dynamische
netwerk-organisatie Genoteerd op de
Effectenbeurs Euronext Amsterdam
Jaarlijks 25.000 projecten
Grontmij - ons profiel Opgericht in 1915 Advies & engineering Multidisciplinair Vooraanstaande Europese speler Meer dan 11.000 professionals Actief in duurzame planning & design,
infrastructuur & mobiliteit en water, energie & industrie
20
Context
Essentiële criteria bij locatiekeuze:
Verhuurbare oppervlakte Mobiliteit/bereikbaarheid Openbaar vervoer (bus/trein) Parkeergelegenheid Zichtbaarheid/uitstraling Toegankelijkheid Uitbreidbaarheid AAA locatie
21
Context
Essentiële criteria bij locatiekeuze:
Duurzaamheid:
‘respecting the future’ bedrijfsimago investeren in know-how economisch optimum
22
Context
Vruchtbare samenwerking tussen studiebureau Grontmij en projectontwikkelaar ViRiX Multidisciplinair proces: uiteenlopende
ontwerpcriteria Geïntegreerd ontwerp: tijdens alle projectfasen
23
Wat is ‘duurzaamheid’?
Streven naar een optimum tussen: Sociale aspecten Economische aspecten Ecologische aspecten
24
Sociale aspecten – (1) bereikbaarheidMotivatie: besparing in tijd én CO2-
uitstoot
nieuwe locatieHQ Mechelen
25
Sociale aspecten – (2) comfortEsthetisch comfort - uitstralingThermisch comfortLuchtkwaliteitLichtkwaliteitAkoestisch comfort
26
Sociale aspecten – (2.1) esthetisch comfort
27
Sociale aspecten – (2.1) esthetisch comfort
28
Sociale aspecten – (2.1) esthetisch comfort
29
Sociale aspecten – (2.2) thermisch comfortWarmte- en koudeafgifte: betonkernactivering
Watervoerende leidingen in draagvloer
30
Warmte- en koudeafgifte: betonkernactivering
Lage-temperatuur-verwarming en hoge-temperatuur-koeling
Sociale aspecten – (2.2) thermisch comfort
31
Warmte- en koudeafgifte: betonkernactivering
Lage-temperatuur-verwarming en hoge-temperatuur-koeling
Dankzij thermische inertie pieken en dalen in warmte- en koelbehoefte opvangen
Energie-overdracht via straling = erg comfortabel
Opgepast voor gesloten verlaagde plafonds!
Sociale aspecten – (2.2) thermisch comfort
32
Sociale aspecten – (2.3) luchtkwaliteitHygiënische ventilatie - debiet aan verse lucht
EPB-wetgeving: 22 m³/h.pers (IDA 3) ARAB: 30 m³/h.pers (IDA 3) Kantoor M: 72 m³/h.pers (kantoren, IDA 1)
50 m³/h.pers (vergaderzalen, IDA 2)
33
Sociale aspecten – (2.4) lichtkwaliteitDaglichttoetreding
Daglichtfactor = 3,2 - 3,4 % Aglas/Avloer = 17,5 %
34
Sociale aspecten – (2.4) lichtkwaliteitDaglichttoetreding
Daglichtfactor = 3,2 - 3,4 % Aglas/Avloer = 17,5 %
VerlichtingssterkteLocatie Norm (lux) Kantoor M
(lux)Kantoor 300 - 750 500Vergaderzaal 300 - 750 500Refter 150 - 300 500Sanitair 100 - 200 250
35
Sociale aspecten – (2.5) akoestisch comfortGeluid = lucht-, contact- en installatiegeluidGeluidabsorptie intern vnl. via:
Baffles en akoestische plafonds Absorptie op de centrale kern en op de kopse
wanden Tapijt op de vloer
Geluidisolatie extern vnl. via: Beglazing gevel (ongelijke glasbladdiktes)
36
Sociale aspecten – (2.5) akoestisch comfort
37
Economische aspecten
Bouwkosten Besparing ten gevolge van behoud bestaande
structuur aanwenden voor duurzame ingrepenBesparingspotentieel energieverbruik
Kantoor Zaventem (2008) = 22,9 €/m²bouwjaar = 1991
Kantoor Groot-Bijgaarden (2008) = 15,7 €/m²bouwjaar = 2003
Kantoor M (geraamd) = 9,2 €/m²
38
Economische aspecten
Premies, subsidies en fiscale optimalisatie Vermindering onroerende voorheffing
energiezuinige gebouwen E-peil ten hoogste E70: 20% E-peil ten hoogste E40: 40% Gedurende 10 jaar!
39
Economische aspecten
Premies, subsidies en fiscale optimalisatie Vermindering onroerende voorheffing
energiezuinige gebouwen Ventilatie met warmteterugwinning: 3.750 € Koudewarmteopslagsysteem: 4.560 € Snelheidsregelaars: ca. 4.750 € Hoogrendementsmotoren: ca. 350 € New-lighting: ca. 5.000 €
40
Ecologische aspecten – (1) renovatieHergebruik bestaande structuur
41
Ecologische aspecten – (1) renovatieHergebruik bestaande structuur
42
Ecologische aspecten – (1) renovatieHergebruik bestaande structuur
Studie uitgevoerd door WTCB: besparing van 2.500 m³ gewapend beton en 16,5
ton constructiestaal besparing van maar liefst 1.000 ton CO2 equivalent aan energieverbruik voor verwarming
gedurende 50 jaar
43
Ecologische aspecten – (1) renovatieHergebruik bestaande structuur
44
Ecologische aspecten – (2) energie
K-peilKoudebrugarme detailleringE-peil
45
Ecologische aspecten – (2.1) K-peil
Peil van warmte-isolatie: maat voor de warmte-verliezen doorheen de gebouwschil
EPB-wetgeving: max. K45Kantoor M: K17
46
Ecologische aspecten – (2.1) K-peil
Peil van warmte-isolatie: maat voor de warmte-verliezen doorheen de gebouwschil
EPB-wetgeving: max. K45Kantoor M: K17
Bouwdelen: Vloer = 10cm in-situ gespoten PUR Muur = 9 tot 27cm resolschuim Hoogrendementsglas met houten
raamprofielen Plat dak = 18cm PUR
47
Ecologische aspecten – (2.1) K-peil
48
Ecologische aspecten – (2.1) K-peil
49
Ecologische aspecten – (2.2) detailleringKoudebrug = extra (ongeoorloofd)
warmteverlies, met risico op condensatie en schimmelvorming
Dakrand
50
Vloeraansluiting
Ecologische aspecten – (2.2) detaillering
51
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw
EPB-wetgeving: max. E100Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen
52
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw
EPB-wetgeving: max. E100Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen
Luchtdichtheid Lage-energiegebouw: max. 1,5 h-1
Passiefgebouw: max. 0,6 h-1
Kantoor M: 0,99 h-1
53
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Luchtdichtheid
54
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw
EPB-wetgeving: max. E100Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen
LuchtdichtheidZonwerend glas of automatisch regelbare
zonwering op ZO-, Z-, ZW- en W-gevels
55
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
56
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
57
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Verwarming en koeling: warmtepomp met BEO-veld
58
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Verwarming en koeling: warmtepomp met BEO-veld
59
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Mechanische balansventilatie: WTW door warmtewiel (76%) Frequentiegestuurde ventilatoren, aangestuurd
door CO2-detectie
60
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Verlichting: Energie-efficiënte armaturen: P < 10 W/m²
(kantoren) LED-verlichting in inkomhal en buiten Aanwezigheidsdetectie Daglichtregeling
61
Ecologische aspecten – (3) water
Herbruik regenwater Toilet, urinoir Onderhoud
62
Ecologische aspecten – (3) water
Waterbesparende toestellen Automatische spoeling van urinoirs WC’s met dubbele toetsbediening Spaardouchekoppen Geen onnodige warmwatertappunten
63
Ecologische aspecten – (4) materiaalgebruikVergelijkende studie van geveloplossingen
door WTCB
64
BREEAM-assessment
Management
65
BREEAM-assessment
Energie
66
BREEAM-assessment
Water
67
BREEAM-assessment
Innovatie
68
BREEAM-assessment
Score
Finale score nog niet gekend Doelstelling is ‘excellent’
69
BREEAM: lessons learned
Gemotiveerde bouwheer is essentieelZo vroeg mogelijk BREEAM-assessor bij
ontwerp betrekkenDuidelijke afspraken maken (wie-wat-hoe-
wanneer) Bouwheer Architect Studiebureau Aannemer
70
BREEAM: lessons learned
Niet steeds noodzakelijk om ingreep door te voeren, soms volstaat haalbaarheidsstudie voor credit
Meerkosten, functie van beoogde score Studiekost
BRE-fees BREEAM-assessor Bijkomend studiewerk
BouwkostAdministratie en bewijsvoering niet onderschatten
71
Bedankt voor jullie aandacht !Contactgegevens
Michaël [email protected]/45 13 00
Meer informatiewww.grontmij.bewww.breeam.org