parlamentis uwyebani - parliament.ge · 7 parlamentis uwyebani warmodgenili kanonproeq-tit...
TRANSCRIPT
4p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
5p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
s a r C e v i
ganmartebiTi baraTi 4 - 21
k o m e n t a r i 24 - 27
T a v m j d o m a r e 28 - 33
Tvidan Tvemde 34 - 59
s t u m a r i 60 - 66fsiqologifsiqologifsiqologifsiqologifsiqologi marine CitaSvilimarine CitaSvilimarine CitaSvilimarine CitaSvilimarine CitaSvili
er-saxelmwifoze erTmniS-vnelovnad prezidenti daparlamentia pasuxismgebeli
parlamentis uwyebani
momzadebulia saqarTvelos parlamentis
sazogadoebasTan urTierTobis departamentis
sagamomcemlo ganyofilebis mier.
380008 Tbilisi, rusTavelis 8
t: 93 32 66
fasi saxelSekrulebo
6p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
1999 wlis 15 maiss amoqmedda
saqarTvelos kanoni ̀ saaRsru-
lebo warmoebaTa Sesaxeb~. am
kanonis me-10 muxlis me-2 pun-
qtis Sesabamisad, im gadawyveti-
lebaTa aRsrulebis xarjebi,
romelTa aRsrulebis uzrunve-
lyofa xdeboda kreditoris
SuamdgomlobiT, ganisazRvreboda
saaRsrulebo biurosa da
kreditors Soris dadebuli
xelSekrulebiT. 2000 wlis 5
dekembris kanoniT Camoyalibe-
buli me-10 muxlis axali
redaqcia ukve aRar iTvaliswi-
nebs zemoT aRniSnuli xelSek-
rulebis dadebas. kanonis 38-
e muxlis Tanaxmad aRsrulebis
xarjebi ekisreba movales, magram
es wesi ewinaaRmdegeba imave
kanonis 26-e muxls (2002 wlis
5 dekembris redaqciiT), romlis
Tanaxmadac sasamarTlo aRmasru-
lebels ufleba aqvs kredito-
kanonproeqti `saaRsrulebo warmoebaTaSesaxeb~
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
ris mier kanoniT gaTvaliswi-
nebuli winaswari xarjebis
gauReblobis SemTxvevaSi uari
Tqvas gadawyvetilebis aRsru-
lebaze. kanonSi arsad ar
aris ganmartebuli, Tu ra
igulisxmeba ̀ kanoniT gaTvalis-
winebul winaswar xarjebSi~.
kanonis me-8 Tavis (es Tavi
awesrigebs aRsrulebis xarjebis
sakiTxebs) 39-e muxlSi gan-
sazRvrulia, Tu ra igulisxmeba
aRsrulebis xarjebSi da ter-
mini ̀ winaswari xarjebi~ mox-
seniebuli ar aris. 26-e muxlSi
Setanili cvlileba ki kredi-
toris mier e. w. ̀ winaswari
xarjebis~ gadauReblbis SemT-
xvevaSi sasamarTlo gadawyve-
tilebis Seusruleblobas iwvevs.
xsenebuli kanonis (113-e muxli)
amoqmedebamde gamotanili sasa-
marTlo gadawyvetilebebis aR-
sruleba xdeba mxolod am
kanoniT dadgenili wesiT, amiT
faqtobrivad ukuZala mieca
cvlilebebs, riTac damZimda
kreditorTa mdgomareoba, gansa-
kuTrebiT ki pensionerebisa
da socialurad daucveli fe-
nebisa. am kategoriis pirebi
gansakuTrebiT dazaraldnen
kanonSi zemo aRniSnuli cvli-
lebebis SetaniT. amitom mizan-
Sewonilad migvaCnia, rom kanonis
133-e muxls daematos 11 punqti,
romliTac ganisazRvreba im
pirTa wre, romlebzec ar
gavrceldeba kanonis 26-e muxlis
moqmedeba. eseni arian pensio-
nerebi da ̀ saqarTvelos moqa-
laqeTa politikuri represiebis
msxverplad aRiarebisa da
represirebulTa socialuri
dacvis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanoniT gaTvaliswinebuli pi-
rebi.
am kanonproeqtis miReba
gamowveulia ̀ specialuri eko-
nomikuri zonebis Sesaxeb~ ka-
nonproeqtis miRebiT.
kanonproeqti gansazRvravs,
rom specialur ekonomikur
zonaSi registrirebuli obieqti
daibegreba, mxolod ̀specialuri
ekonomikuri zonebis Sesaxeb~
kanoniT dadgenil sagadasaxado
reJimSi.
kanonproeqtis avtori da
warmdgenia saqarTvelos parla-
mentis fraqcia `aRorZineba~.
aRniSnuli kanonproeqti ar
saWiroebs finansur uzrun-
velyofas.
am kanonproeqtis miReba
gamowveulia ̀specialuri eko-
nomikuri zonebis Sesaxeb~
kanonproeqtis miRebiT.
kanonproeqti gansazRvravs,
rom specialur ekonomikur
zonaSi moqmedebs ̀specialuri
ekonomikuri zonebis Sesaxeb~
kanoniT dadgenili sabaJo
reJimi.
kanonproeqtis avtori da
warmdgenia saqarTvelos par-
lamentis fraqcia `aRor-
Zineba~.
aRniSnuli kanonproeqti
ar saWiroebs finansur uz-
runvelyofas.
kanonproeqti `saqarTvelos sagadasaxadokodeqsSi cvlilebebisa da damatebebisSetanis Sesaxeb~
kanonproeqti `saqarTvelos sabaJo kodeqsSicvlilebebisa da damatebebis Setanis Sesaxeb~,
7p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
warmodgenili kanonproeq-
tiT cvlilebebi Sedis saqar-
Tvelos sagadasaxado kodeqsis
me-4 muxlSi (`sagadasaxado
kanonmdebloba~). aRniSnuli
cvlileba ganpirobebulia im
garemoebebiT, rom sagada-
saxado da sabaJo organoebi
sagadasaxado valdebulebebis
gansazRvrisas, gansakuTrebiT
ki gadasaxadebis adminis-
trirebisas, xSirad iyeneben
samoqalaqo kanonmdeblobiT
dadgenil urTierTobebs, im
SemTxvevaSic ki, rodesac
aRniSnuli urTierTobebi
regulirdeba sagadasaxado
kodeqsis normebiT. yuradReba
ar eqceva amave muxliT
gansazRvrul normaTa koli-
ziis Sesaxeb debulebas.
aRniSnuli cvlileba azus-
tebs im garemoebebs, rom
sajaro-samarTlebriv urTie-
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
rTobebSi (gadasaxadebiT da-
begvrisas warmoSobil ur-
TierTobebSi) samoqalaqo-
samarTlebrivi urTierTobebi
ar gamoiyeneba, garda im
SemTxvevebisa, rodesac aseTi
urTierTobebis Sesaxeb pir-
dapir aris gaTvaliswinebuli
sagadasaxado kanoniT.
saqarTvelos sagadasaxado
kodeqsis 238-e da 240-e
muxlebSi gaTvaliswinebuli
cvlilebebi ganpirobebulia
im mavne praqtikis aRmofxvris
mizniT, rac ukavSirdeba ga-
dasaxadis gadamxdelebisagan
sagadasaxado valdebulebebis
dadgomamde Tanxebis winaswar
Caricxvas an winaswar Cari-
cxuli Tanxebidan sxva ga-
dasaxadis gadamxdelTa saga-
dasaxado valdebulebebis
angariSSi CaTvlas.
aRniSnuli cvlilebebi xels
Seuwyobs gadasaxadis gadam-
xdelTa interesebis maqsi-
malurad dacvas da gamo-
ricxavs winaswari mosesxebis
gziT biujetSi Tanxebis
mobilizebis SesaZleblobas.
biujetidan Tanxebis dab-
runebis gamWvirvalobis miz-
niT, 263-e muxlSi Setanili
cvlilebebis Tanaxmad, saga-
dasaxado administraciis
wliur angariSebSi aucileb-
lad unda aisaxos im pirTa
CamonaTvalic, romelTac
biujetidan daubrundaT 5000
larze meti odenobis Tanxa.
273-e muxlis cvlilebebi
iTvaliswinebs gadamxdelTa in-
teresebis dacvas da sagadasa-
xado kontrolis ganxorcie-
lebas mxolod sagadasaxado
inspeqciebis mier.
warmodgenili kanonpro-
eqtiT cvlilebebi Sedis
`sabaJo kodeqsis~ 74-e da
75-e muxlebSi, rac ganpiro-
bebulia imiT, rom calkeuli
importiorebisa da zogjer
specialurad am mizniT Seq-
mnili sawarmoebis mier,
gansakuTrebiT saangariSo
Tvis bolo dReebSi adgili
aqvs sabanko sistemidan Tan-
xebis mosesxebas da maT
winaswar Setanas sabaJo
organoebis sadepozito anga-
riSze, saidanac yovelgvari
motivaciis gareSe sabaJo
organoebis mier Tanxebi
gadaitaneba Semosavlebis sa-
biujeto klasifikaciis Sesa-
bamis angariSze xazinaSi, im
SemTxvevaSic ki, roca ar
xdeba saqonlis sabaJo
gaformeba. aRniSnuli wesiT
sabiujeto dagegmarebis Ses-
rulebiT uaryofiTad aisaxeba
biujetiT gaTvaliswinebuli
xarjebis dafinansebis xarisxze
da sabaJo organoebis mxri-
dan sabaJo gadasaxdelebis
administrirebis doneze. ama-
sTan, xelovnurad warmo-
Sobil zedmetobebze, sxva
gadamxdelebis sagadasaxado
valdebulebebis dafarvis
angariSSi gadatana (CaTvla)
calkeuli sawarmoebisaTvis
biznesis erT-erT mimarTu-
lebad iqca.
zemoaRniSnulidan gamom-
dinare, warmodgenili kanon-
proeqtiT izRudeba sabaJo
gaformebebis gareSe Tanxebis
biujetSi Caricxva da war-
moSobili zedmetobebis sxva
gadamxdelis angariSze gada-
tana. rac xels Seuwyobs
da aiZulebs sabaJo orga-
noebs gansakuTrebuli yurad-
Reba dauTmon sabaJo gadasax-
dlebis administrirebis sru-
lyofis sakiTxs.
kanonproeqti ~saqarTvelos sabaJo kodeqsSicvlilebebisa da damatebebis Setanis Sesaxeb~
kanonproeqti `saqarTvelos sagadasaxadokodeqsSi cvlilebebisa da damatebebis
Setanis Taobaze~
8p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
2002 wlis 4 dekembers
saqarTvelos parlamentis mier
miRebulia kanoni ̀ arasabanko
sadepozito dawesebulebebis sak-
redito kavSirebis Sesaxeb~,
romelic vrceldeba arasabanko
sadepozito dawesebulebebze _
sakredito kavSirebze da misi
mizania maTi saqmianobis
samarTlebrivi regulireba
`saqarTvelos erovnuli bankis
Sesaxeb saqarTvelos organuli
kanonis, am kanonis ̀ mewarmeTa
Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis,
agreTve sxva sakanonmdeblo
aqtebisa da saqarTvelos erov-
nuli bankis normatiuli aqte-
bis Sesabamisad.
sakredito kavSiris saqmianoba
da uflebamosileba ganisaz-
Rvreba iseTi principebiT, ro-
goricaa wevrobis nebayoflo-
biToba, wevrTa uSualo
monawileoba sakredito kavSiris
marTvaSi, sakredito kavSiri
uflebamosilia ganaxorcielos
Semdegi sabanko saqmianoba.
miiRos anabrebi Tavisi wevre-
bisagan, gasces sesxebi maTze,
ganaxorcielos investiciebi,
gaswios zemoaRniSnul saqmiano-
basTan dakavSirebuli momsaxu-
reba. aRniSnulidan gamomdinare,
sakredito kavSirs aucileblad
unda hqondes Tavis wevrebze
pensiebis gacemis momsaxurebis
ufleba, miTumetes, roca aseT
momsaxurebaze survils gamoT-
qvamen sakredito kavSirebis
wevrebi. am damatebis Setana
daakmayofilebs sazogadoebriv
moTxovnilebas, gaamartivebs pen-
siebis gacemis proceduras da
damatebiT stimuls miscems
sakredito kavSirebis saqmianobas.
zemoaRniSnulidan gamomdinare,
warmogidgenT kanonproeqts
`arasabanko sadepozito dawe-
sebulebebis sakredito kavSi-
rebis Sesaxeb~ kanonSi damatebis
Taobaze~.
kanonproeqti `arasabanko sadepozitodawesebulebebis sakredito kavSirebis Sesaxeb~saqarTvelos kanonSi damatebis Setanis Taobaze~
kanonproeqti `saqarTvelos Sromis kanonTakodeqsSi cvlilebebisa da damatebebisSetanis Sesaxeb~
saxelmwifo dResaswaulebis
dawesebis, ideologiur-samarT-
lebrivi da ekonomiuri mizan-
Sewonilobis Sesaxeb (3 marti
da 8 marti).
msoflios yvela qveyanaSi
dResaswaulTa dawesebis mizan-
Sewoniloba da procedura
sakanonmdeblo organos wevrTa
politikur gonierebas, saxelm-
wifoebriv ideologiasa da
saerTod, sakanonmdeblo praq-
tikazea damokidebuli da min-
dobili, amitomac, raime saerTo
normatiuli aqti dResaswaulTa
dawesebis Sesaxeb ar arsebobs.
religiur dResaswaulTagan
gansxvavebiT, saero dResaswau-
lebi raodenobiTa da arsiT
xSirad icvleba, rac damokide-
bulia xelisuflebis saTaveSi
mosuli politikuri Tu sam-
xedro xelmZRvanelobis Zalauf-
lebisa da ideologiis damkvid-
rebasa da ganmtkicebaze.
a) ideologiuri mizanSeu-
wonloba
8 marti, romelsac ̀ qalTa
saerTaSoriso dRis~ statusi
leninma, klara cetkinma da
aleqsandra kolontaim mianiWes,
_ bolSevikuri xelisuflebisa
da marqsistuli feminizaciis
ganmtkicebisaTvis iyo gamogo-
nebuli.
Cvens qveyanaSi gauqmebuli
8 martis aRdgena, 2001 wlis
1 martis parlamentis dadge-
nilebiT, faqtobrivad, uprece-
dento (kuriozuli) movlenis
safuZveli xdeba, _ erTi da
igive mniSvnelobis movlenas
(3 marti _ dedis dRe da 8
marti _ qalTa dRe) oficia-
luri dResaswaulis saxiT we-
liwadSi ori dRe aqvs daT-
mobili (kviraSi ori paraskeviT),
Tanac sul raRac 5 dRis
intervaliT.
aseTi ideologiuri dua-
lizmi ara marto damabnevelia
eris cnobierebisaTvis, organiza-
ciuladac erTob Znelia TiTo-
euli maTganis saTanado aRni-
Svna aseT mokle SualedSi.
igi aucileblad gamoiwvevs
erT-erTi dResaswaulis dak-
ninebasa da sabolood gauqmebas,
rac moxda kidec SarSanve,
roca xelisuflebas saerTod
ar aRuniSnavs dedis dRe _
3 marti, xolo 8 marts
oficialurad didi zarzeimiT
daajildova 28 qali, romel-
Tagan umravlesoba deda iyo,
zogi ki _ bebiac.
garda amisa, 8 martis aRdgena
ewinaaRmdegeba saqarTvelos kon-
stituciis 34-e muxlis I
punqts, romelSic vkiTxulobT:
`saxelmwifo xels uwyobs
erovnul da zogadsakacobrio
RirebulebaTa aRiarebas~.
arc erovnuli da arc
zogadsakacobrio araferia bol-
Sevikur 8 martSi (aRsaniSnavia,
rom msoflios mTeli rigi
9p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
qveynebi _ aSS, meqsika, kanada,
CineTi, iaponia, samxreT amerikisa
da afrikis zogierTi qveyana
qalTa dRes aRniSnavs 10 maiss,
romelsac ̀dedis dRes~ uwo-
deben).
b) samarTlebrivi mizanSeu-
wonloba
parlamentis mier 8 martis
aRdgena aisaxa Cvens kanonmdeb-
lobaSi da saqarTvelos Sromis
kanonis kodeqsis (1973 wlis!)
64-e muxlis pirvel nawils
daemata Semdegi Sinaarsis ̀d~
qvepunqti:
`d~) 8 marti _ qalTa
saerTaSoriso dRe.
maSasadame 30 wlis winandeli
am kodeqsis 64-e muxliT uqme
anu sadResaswaulo dRed aris
gamocxadebuli 3 marti _
dedis dRe da axla 8 martic
_ qalTa dRe. es samarTlebrivi
koliziaa, anu erTsa da imave
movlenas orgvari TvalsazrisiT
xedavs kanonmdebeli.
samarTlebrivad da ideolo-
giurad mowesrigebul qveyanaSi
an erTi unda darCes (3
marti _ dedis dRe) da an
meore) 8 marti _ qalTa
dRe) anu ilias dRe Tu
klaras dRe? romels virCevT?
g) ekonomikuri mizanSeu-
wonloba
dResaswaulis dawyebas qveyanaSi
aucileblad Tan sdevs ekono-
mikuri xarjebis gaweva da
misi asaxva biujetSi.
Sromis kanonis kodeqsis
87-e muxliT dadgenilia, rom
uqme dReebSi muSaoba ormagad
aunazRaurdebaT im adamianebs,
romelTa samsaxuris Seferxeba
(saavadmyofo, saxanZro, policia...)
dauSvebelia. Cvens biujetSi
ki arsad aris asaxuli erTi
da imave arsis ori dResa-
swaulis _ 3 martisa da 8
martis _ uqmeebze momuSaveTa
saxelfaso anazRaureba.
maSasadame
arc ideologiurad (bol-
Sevikuri) arc ekonomikurad
(xuTi dRis Sualedi, biujetSi
gauTvaliswinebloba) ar aris
gamarTlebuli 8 martis aRdgena,
amitom unda darCes erTi
dResaswauli `dedis dRe~ _
SesaZlebelia SeTanxmeba Tvesa
da ricxvze msoflio gamoc-
dilebidan da praqtikidan gamom-
dinare _ da igi unda vaqcioT
erovnul dResaswaulad _ ara
mxolod iuridiulad, aramed
faqtobrivadac.
nato CxeiZe
17 Tebervali
2003 weli
imunitetis instituti dRes
moqmedi konstituciiT saqar-
Tvelos parlamentis wevrs icavs
sisxlis samarTlis kodeqsiT
gaTvaliswinebuli yvela dana-
Saulis Cadenisas, kerZod,
adamianis, kacobriobis, garemos
dacvis, sasamarTlo xelisu-
flebis, saxelmwifos, sazoga-
doebis uSiSroebisa da wesrigis
winaaRmdeg Cadenili, aseve
ekonomikuri danaSaulebisa.
gamonaklisia mxolod dana-
Saulze waswrebis SemTxveva.
msoflios qveynebis kons-
tituciebi imunitetis insti-
tutis sxvadasxva models ic-
nobs. gTavazobT Sesabamis
informacias sxvadasxva saxelm-
wifoTa konstituciebidan:
didi britaneTi _ kanoniT
ar aris gaTvaliswinebuli
saparlamento imuniteti, arc
samarTlebrivi dacva sisxlis
kanonproeqti ~saqarTvelos konstituciaSicvlilebebis Setanis Sesaxeb~
samarTlebriv pasuxismgeblobi-
sagan, magram parlamentarebs
aqvT maTi statusidan gamo-
mdinare saparlamento privilegia,
romelic iTvaliswinebs maT
daculobas dakavebisa da pasuxis-
gebaSi micemisagan. aRniSnuli
privilegia gamoixateba imaSi,
rom orive palatis wevris
dapatimreba SeiZleba mxolod
Sesabamisi palatis nebarTviT.
safrangeTi _ sesiebs Soris
periodSi parlamentis wevris
dapatimreba an sisxlis samarT-
lebrivi devna dasaSvebia biuros
TanxmobiT, sesiebis dros ki
mxolod Sesabamis palatas
SeuZlia miiRos gadawyvetileba
imunitetis moxsnis Sesaxeb.
im SemTxvevaSic ki, rodesac
deputati dakavebulia dana-
Saulze waswrebis dros, palata
iRebs gadawyvetilebas devnis
SeCerebis Taobaze.
germania _ deputatis pasuxis-
gebaSi micema an dapatimreba
dasaSvebia mxolod bundestagis
TanxmobiT, garda im SemTxveve-
bisa, rodesac dakaveba xdeba
danaSaulze waswrebis dros
an meore dRis ganmavlobaSi.
amasTan, bundestagis moTxovniT
unda SeCerdes yovelgvari
sisxlis samarTlis saqmis war-
moeba, dapatimreba an deputatis
piradi Tavisuflebis sxva
SezRudvebi.
portugalia _ deputatis
dakaveba-dapatimreba dauSvebelia
asambleis Tanxmobis gareSe,
im gamonaklisiT, Tu waaswres
danaSaulze an Caidina dana-
Sauli, romelic isjeba aranak-
leb sami wliT Tavisuflebis
aRkveTiT.
aSS _ senatorebi da war-
momadgenlebi yvela SemTxvevaSi,
10p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
garda saxelmwifo Ralatisa,
mZime danaSaulisa da sazoga-
doebrivi wesrigis darRvevisa,
sargebloben dapatimrebisagan
ganTavisuflebis privilegiiT;
palatis sesiaze yofnis dros,
iq misvlisa da ukan dabrunebis
periodSi, palataSi gamosv-
lisaTvis da kamaTSi mona-
wileobisaTvis maT pasuxi sxvagan
arsad ar moeTxovebaT.
SeuzRudavi imunitetis ins-
tituti SeiZleba gamoyenebul
iqnes warsulSi Cadenili mZime
danaSaulisaTvis pasuxismgeb-
lobisagan Tavis aridebis samar-
Tlebriv saSualebad. 4 wlis
Semdeg (igulisxmeba saparlamento
uflebamosilebis erTi vada)
saqmeze gamoZiebis gagrZelebiT
naklebad SesaZlebelia sakmarisi
mtkicebulebebis rogorc Se-
narCuneba, ise mopoveba. Ziebis
interesis qveS myofi piri
arsebuli mtkicebulebebis
gaqrobis mizniT maqsimalurad
Seecdeba ̀urTierTobis~ damya-
rebas, rogorc mowmeebTan, aseve
devnisa da gamoZiebis mwarmoebel
uflebamosil pirebTan. opera-
tiuloba-siswrafe aris mTavari
taqtikuri meTodi danaSaulis
gaxsnisa da saTanado mtkice-
bulebebis mopovebisaTvis. Seuz-
Rudavi imunitetis institutis
arsebobis gamo SeuZlebelia,
rogorc gadaudebeli, ise sxva
sagamoZiebo moqmedebebis Catareba,
rac parlamentis wevris mier
Cadenili mZime danaSaulis
damtkicebas faqtobrivad SeuZ-
lebels xdis. amis garda, Seu-
zRudavi imunitetis instituti
ewinaaRmdegeba kanonis sayo-
velTao moqmedebisa da erTgva-
rovani gamoyenebis princips,
roca adamianTa mcire jgufi
danarCeni moqalaqeebisagan gansxva-
vebiT lamis absoluturi xel-
Seuxeblobis uflebiT sargeb-
lobs. danaSaulis winaaRmdeg
brZolaSi sazogadoebrivi inte-
resi daucveli rCeba, rac am
moqalaqeebis mier kanonis moT-
xovnebisadmi daumorCileblobasa
da zogadad xelisuflebis mi-
marT undoblobaSi gamoixateba.
imunitetis institutis Sez-
Rudva parlamentis im wevrTa
interesSicaa, vinc udanaSauloa
da pativisa da Rirsebis dis-
kreditaciis mizniTaa eWvmita-
nilad dasaxelebuli. maT uwevT
TavianTi udanaSaulobis mtki-
ceba da mzad arian gamoZiebis
moTxovnis SemTxvevaSi moixsnan
imuniteti. gamoZiebam SemTxveviT
SeiZleba moiTxovos an ar
moiTxovos imunitetis moxsna.
am ukanasknel SemTxvevaSi Rir-
sebisa da pativis Semlaxavi
braldeba haerSi da droSi
gamokidebuli rCeba. imunitetis
SezRudvis Semdeg _ sisxlis
samarTlis pasuxisgebaSi micemaze
parlamentis savaldebulo Tan-
xmobis ararsebobis gamo, gamo-
Zieba iZulebuli iqneba Tavisi
braldeba kanoniT SezRudul
vadebSi daamtkicos sasamarT-
loSi, rac udanaSaulo piris
mimarT sasamarTlos gamamar-
Tlebeli ganaCenis gamotanisas
sazogadoebaSi gaCenil eWvs
gaaqarwylebs da gamoZiebis
araobieqturobas amxels. imuni-
tetis srulad moxsnis moT-
xovnis SemTxvevaSi, gamoZiebas
mouwevs aRmkveT RonisZiebad
dapatimrebis gamoyenebis auci-
leblobis dasabuTeba (Tu bra-
ldebuli Tavs aridebs winaswar
gamoZiebas, sasamarTlos) raTa
aRikveTos, Tavidan iqnes aci-
lebuli misi Semdgomi dana-
Saulebrivi saqmianoba.
imunitetis institutis Sez-
Rudva ara marto xels Seu-
wyobs danaSaulis winaaRmdeg
brZolas, daukargavs motivacias
danaSaulis dafarvisa da sas-
jelisagan Tavis aridebis mizniT
parlamentSi deputatad mosvlis
msurvelebs, aramed aRadgens
sazogadoebaSi rwmenas imisa,
rom parlamentis wevrebi
kanonmoroCili adamianebi arian
da mandats amofarebulni ar
gaurbian marTlmsajulebas.
warmodgenili kanonproeqti
momzadebulia im xarvezis ga-
mosworebis uzrunvelsayofad,
rac dakavSirebulia yofili
parlamentis wevris sapensio
uzrunvelyofis sakiTxebTan.
`parlamentis wevris sicocxlisa
da janmrTelobis savaldebulo
dazRvevis da sapensio uzrun-
velyofis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonis moqmedi redaqcia yofil
parlamentis wevrs, romelic
sruli saparlamento vadis
aranakleb eqvsi Tve iyo
parlamentis wevri, uflebas
aZlevs miiRos samsaxurebrivi
pensia, xolo kanonis imave
muxlSi arsebuli daTqmis
gaTvaliswinebiT samsaxurebrivi
pensia yofil parlamentis wevrs
daeniSneba, Tu misi ufleba-
mosileba vadamde ar Sewyvetila
`saqarTvelos parlamentis wevris
statusis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonis me-4 muxlis me-2
punqtiT gaTvaliswinebuli sa-
fuZvliT. ̀ saqarTvelos parla-
mentis wevris statusis Sesaxeb~
saqarTvelos kanonis me-4 mux-
lis me-2 punqti amomwuravad
CamoTvlis parlamentis wevris
uflebamosilebis vadamde Sew-
yvetis yvela SesaZlo SemTxvevas.
kanonproeqti `parlamentis wevris sicocxlisa dajanmrTelobis savaldebulo dazRvevis dasapensio uzrunvelyofis Sesaxeb~ saqarTveloskanonSi cvlilebebis Setanis Taobaze~
11p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
maT Soris, uflebamosilebis
Sewyvtas piradi gancxadebisa
da sxva samsaxurSi gadasvlasTan
dakavSirebiT. amdenad, bundovania
sxva ra safuZvliT SeiZleba
Seuwydes parlamentis wevrs
uflebamosileba, ris Sedegadac
mas eqneba ufleba isargeblos
samsaxurebrivi pensiis miRebiT.
swored aRniSnuli Seusa-
bamobis aRmofxvras emsaxureba
momzadebuli kanonproeqti, rom-
lis mixedviT samsaxurebrivi
pensia yofil parlamentis wevrs
daeniSna, Tu misi uflebamo-
sileba vadamde Sewyda ̀ saqarT-
velos parlamentis wevris stat-
usis Sesaxeb~ saqarTvelos ka-
nonis me-4 muxlis me-2 punqtiT
gaTvaliswinebuli iseTi safuZ-
vliT, rogoricaa piradi ganc-
xadeba uflebamosilebis moxsnis
Taobaze an uflebamosileba
Seuwyda sxva samsaxurSi gadas-
vlasTan dakavSirebiT. amasTan,
kanonproeqtiT zustdeba parla-
mentis wevrisaTvis samsaxure-
brivi pensiis daniSvnis piro-
bebi, romlis mixedviT yofili
parlamentis wevrisaTvis pensiis
daniSvnisaTvis unda arsebobdes
`parlamentis wevris sicocxlisa
da janmrTelobis savaldebulo
dazRvevisa da sapensio uzrun-
velyofis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonis me-15 muxlis me-2 pun-
qtSi mocemuli pirobebidan
erT-erTi anu yofil parla-
mentis wevrs samsaxurebrivi
pensia daeniSneba, Tu Seusrulda
saqarTvelos kanonmdeblobiT
dadgenili sapensio asaki an
aqvs 25 wlis Sromis saerTo
staJi.
am kanonebSi cvlilebebis
Setana ganpirobebulia samkur-
nalo dawesebulebisaTvis SeRava-
Tiani sagadasaxado garemos Seq-
mnisaTvis, romelic miznad
isaxavs iseTi ekonomikuri gare-
mos Camoyalibebas, romelic
Seamcirebs samedicino momsa-
xurebis Rirebulebas da Sesa-
bamisad gazrdis mosaxleobisTvis
samedicino momsaxurebaze xel-
misawvdomobas;
sagadasaxado garemo.
kanonproeqti `saqarTvelos sagadasaxadokodeqsSi~, `saqarTvelos sagzao fondis Sesaxeb~da `janmrTelobis dacvis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonebSi damatebebis Setanis Taobaze~pirvel rigSi aucilebelia
ganisazRvros is, Tu moqmedi
kanonmdeblobis Tanaxmad ra
gadasaxadebs ixdian dRes dawe-
sebulebebi da romeli gadasa-
xadebis Semcirebis xarjze aris
SesaZlebeli ekonomikuri tvir-
Tis Semsubuqeba. saqarTveloSi
moqmedi sagadasaxado kanon-
mdeblobiT samkurnalo dawese-
bulebebi ixdian Semdeg gada-
saxadebs:
marTalia, rom kanonmdeblo-
bis Tanaxmad jandacvis dawe-
sebulebebi ar ixdian dRg-s,
magram sinamdvileSi es ase
ar gamodis, radgan dRevandel
kanonmdeblobaSi ar aris gaTva-
liswinebuli samkurnalo dawe-
sebulebebis mier gadaxdili
dRg-s ukan dabrunebis meqanizmi.
amasTan unda aRiniSnos is
faqtic, rom saxelmwifo qo-
nebaze dafuZnebuli samedicino
dawesebulebebis mogeba iricxeba
biujetSi, garda im SemTxvevisa
Tu aseTze ar iqneba specia-
luri komisiis gadawyvetileba.
Tu ra tvirTad awevs es
gadasaxadebi samkurnalo dawe-
sebulebebs warmodgenilia Semdeg
cxrilSi.
N gadasaxadis saxe
1 socialuri dazRvevis
gadasaxadi
2 dRg
3 sagzao gadasaxadi
4 qonebis gadasaxadi
5 mogebis gadasaxadi
6 miwis gadasaxadi
mln. larebSi procenti
saerTo
Semosavlidan
12,5 13,56 miwis gadasaxadi 0,24 lari miwis farTis
1 kv. metrze
N gadasaxadis saxe raodenoba % ganmarteba
1 sagzao gadasaxadi 1% Sesrulebuli
samuSaoebisa da
gaweuli momsa-
xurebis 1%
2 dRg 20% ekonomikuri
saqmianobidan
garda samedicino
momsaxurebisa
3 socialuri dazRvevis 31% Sromis anazRaurebis
gadasaxadi fondidan
4 mogebis gadasaxadi 20%
5 qonebis gadasaxadi 1% qonebis Rirebulebidan
12p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
0,42 _
1,0 1,1
1,1 1,2
0.8 0,9
0,8 0,9
1. saxelfaso fondis gada-
saxadebis maRali wili ganpiro-
bebulia imiT, rom seqtorSi
dasaqmebulia gacilebiT meti
adamiani, vidre saWiroa, Sesa-
bamisad adamianuri resursebis
optimizaciis pirobebSi mosalo-
dnelia, rom am gadasaxadis
moculoba proporciulad ar
Semcirdeba radgan gaizrdeba
erTi adamianis mier gamomu-
Savebuli Tanxis moculoba.
am gadasaxadis Semcirebaze aq-
centi ar unda gakeTdes, radgan
igi calkeuli dasaqmebuli
pirovnebis keTildReobisTvis
aris mimarTuli.
2. romelic uSualod gada-
ricxulia samedicino dawese-
bulebebis mier. garda imisa,
rac maT gadaxdili aqvT
momwodeblebisaTvis (el. ener-
giis, wylisa da sxva momsa-
xurebis safasuris gadaxdisas)
sagzao, qonebis, mogebisa
da miwis gadasaxadebSi SeRava-
Tebis gavrcelebisas samkurnalo
dawesebulebebs daezogebaT daa-
xloebiT saerTo Semosavlebis
3,7 mln. lari, anu saerTo
Semosavlis 4.0%. am gaTvlebiT,
savaraudoa, rom marto saxel-
mwifo jandacviTi programebidan
samedicino momsaxurebis pir-
dapiri xarjebisaTvis gamoTavi-
sufldeba daaxloebiT 3 milion
xuTasi aTasi lari, rom ara-
feri vTqvaT samedicino dawese-
bulebebis sakuTar Semosavlebze.
igi daaxloebiT 200 milion
lars utoldeba. am SeRavaTebis
gavrcelebis gziT mosaxleobas
damatebiT gaeweva arapirdapiri
subsidireba.
aRsaniSnavia, rom kerZo da
saxelmwifo sakuTrebas ar aqvs
imdenad didi mniSvneloba, ram-
denadac imas Tu razea orie-
ntirebuli dawesebuleba mogebis
realizaciaze Tu sazogadoebriv
miznebze. aqve davZenT, rom
mogebaze orientirebuli saxe-
lmwifo Tu kerZo dawesebuleba
Tvisobrivad erTmaneTisgan (eko-
nomikuri kriteriumebiT) ara-
friT gansxvavdeba.
amitom aucilebelia axalma
sakanonmdeblo cvlilebebma kon-
kretulad gansazRvros romeli
dawesebuleba Tavisufldeba gada-
saxadebisagan da amave dros
dRg-sTan mimarTebaSi Camoya-
libdes misi dabrunebis konkre-
tuli meqanizmi. amasTanave
mizanSewonilad migvaCnia, rom
Tu samedicino dawesebulebebSi
moxdeba mogebis reinvestireba
finansuri wlis bolos, rome-
lic ganTavisuflebuli iqneba
gadasaxadebisagan, maSin kanonma
unda gansazRvros is ZiriTadi
mimarTulebebi, Tu raSi Sei-
Zleba am mogebis gamoyeneba.
am mimarTulebebis saorientacio
nusxa SesaZlebelia ase gamo-
iyurebodes: a) TanamSromelTa
kvalifikaciis amaRlebisTvis da/
an momzadeba gadamzadebisTvis;
b) samedicino momsaxurebis
xarisxis an moculobis gazrdis
mizniT samedicino aparatura-
danadgarebis SeZenisTvis; g)
samecniero kvlevebisTvis, ro-
melsac dawesebulebis TanamSro-
mlebi axorcieleben.
analogiuri mizniT momzadda
damateba ̀ saqarTvelos sagzao
fondis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonSi, romlis me-4 muxls
sadac, gansazRvrulia gadasaxadi
saerTo sargeblobis saavto-
mobilo gzebiT sargeblobi-
saTvis, sadac mewarmeTa erTi
nawili, maT Soris samedicino
dawesebulebebi, ibegrebian, Ses-
rulebuli samuSaoebis da
gaweuli momsaxurebis mocu-
lobis 1%-iT, emateba punqti,
rom is samedicino dawesebu-
lebebi, romlebic ganaxorcie-
leben samedicino saqmianobidan
miRebuli mogebis reinvesti-
rebas, ganTavisuflebulni iqnen
saerTo sargeblobis saavtomo-
bilo gzebiT sargeblobisaTvis
gadasaxadebisagan.
vinaidan, kanonproeqtebSi xaz-
gasmulia, rom SeRavaTebi gavr-
celdeba, mxolod im samedicino
saqmianobidan miRebul Semosav-
lebze, `janmrTelobis dacvis
Sesaxeb~ saqarTvelos kanons
emateba ̀C~ qvepunqti, romliTac
xdeba ̀ samedicino saqmianobis~
ganmarteba.
kanonproeqti srul Sesabami-
sobaSia ̀ normatiuli aqtebis
Sesaxeb~ saqarTvelos kanonTan.
saqarTvelos iusticiis sami-
nistros eqspertizisa da spe-
cialur gamokvlevaTa centris
qimiur-toqsikologiuri jgufis
ufrosis, eqspert v. sariSvilis
(centris direqtori maia ni-
koleiSvili) mier ̀narkotikuli
saSualebebis, fsiqotropuli
nivTierebebis, preskursorebisa
da narkologiuri daxmarebebis
kanonproeqti `narkotikuli saSualebebis,fsiqotropuli nivTierebebis, prekursorebisa danarkologiuri daxmarebis Sesaxeb~ saqarTveloskanonSi damatebis Setanis Taobaze~
Sesaxeb~ jer kidev ZalaSi ar
Sesul saqarTvelos kanonSi
nanaxi iqna mniSvnelovani da
yovlad miuRebeli xarvezi.
Tavs vTvli valdebulad
gamovTqva Cemi azri dRes
saqarTveloSi narkotikuli da
fsiqotropuli nivTierebebis
ukanono brunvis irgvliv
naTlad gamokveTili tenden-
ciebisa da warmodgenili kanonis
am formiT miRebis SemTxvevaSi
SesaZlo dauSvebeli Sedegebis
Taobaze, rac uxeSad daarRvevs
adamianis uflebebs saqarT-
veloSi.
kanonis 39-e muxlis I pun-
qtSi weria _ `narkotikuli
saSualebebisa da fsiqotropuli
nivTierebis miRebis faqti
dgindeba klinikuri gamokvlevis
safuZvelze saqarTvelos Sromis,
13p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
kanonproeqti `saqarTvelos administraciulsamarTaldarRvevaTa kodeqsSi cvlilebebisa
da damatebebis Setanis Sesaxeb~
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
janmrTelobisa da socialuri
dacvis saministros mier dam-
tkicebuli standartiT~. moga-
xsenebT, rom dReisaTvis saqarT-
veloSi, aseve, rogorc mTel
rig ganviTarebul qveynebSi,
moqmedebs pirovnebis mier
narkotikul da fsiqotropuli
nivTierebis gamoyenebis faqtis
dadgenis erTiani wesi, romelic
efuZneba klinikur (e.w. kli-
nikur fsiqopaTologiur) da
laboratoriul (e. w. qimiur-
toqsikologiur) gamokvlevas (ix.
danarTi #1). anu eqimis mier
pirovnebas jer utardeba
klinikuri Semowmeba (garegani
daTvaliereba, fsiqo-emociuri
mdgomareobis dafiqsireba da
a.S.) da im SemTxvevaSi, Tu
es Semowmeba iwvevs eWvs, rom
pirovneba imyofeba fsiqoaqtiuri
nivTierebis zemoqmedebis qveS,
amis Semdeg, varaudis dasadas-
tureblad an uarsayofad tar-
deba pirovnebis (sisxlis, Sardis,
nerwyvis) laboratoriuli qimi-
ur-toqsikologiuri gamokvleva.
(ix. danarTi #2).
profesionaluri codnis,
saRi azrovnebisa da adamianis
uflebaTa dacvis principebidan
gamomdinare mTel msoflioSi
narkotikuli da fsiqotropuli
nivTierebis miRebis faqtis
dadgenaSi gadamwyveti mniSvneloba
eniWeba ara eqimis mier su-
bieqturad Sefasebul faqto-
rebze da simptomebze (adamianis
garegnoba, gamometyveleba, reaqcia
da a.S.) agebul klinikur
Semowmebas, aramed obieqtur
meTodebze dafuZnebul labo-
ratoriul-qimiur-toqsikolo-
giur gamokvlevas, romelic
miznad isaxavs pirovnebis or-
ganizmSi narkotikuli da fsi-
qotropuli nivTierebebis aRmo-
Cenas. garkveuli klinikuri
simptomebi ki SeiZleba qondes
adamians, rogorc fsiqot-
ropuli nivTierebis miRebisas,
agreTve aRelvebisa da rigi
daavadebebis Sedegad.
rac mTavaria, laborato-
riuli gamokvleva iTvaliswinebs
pirovnebisagan aRebuli nimuSis
(sisxli, Sardi) nawilis saTa-
nadod daluqvas, Senaxvas da
mxaris dasabuTebuli moTxovnis
SemTxvevaSi, samarTaldamcavi
organoebis miTiTebiT am sakon-
trolo sinjis ganmeorebiT
komisiur gamokvlevas.
arsebuli midgoma _ klini-
kuri Semowmebis laborato-
riuli gamokvleviT gadamowmeba-
dadastureba, da sakontrolo
sinjis arsebobis faqti maqsima-
lurad gamoricxavs, rogorc
Secdomas, agreTve zRudavs am
sferoSi korufciasa da ga-
nukiTxaobas.
mocemul kanonSi zemoxse-
nebuli muxlebis Seucvlelad
datoveba gamoiwvevs dRes kidev
mankieri tendenciebisa da
erTeuli faqtebis saxiT arse-
buli ukanonobis dakanonebas.
praqtikulad, pirovneba Semow-
mdeba mxolod klinikuri meTo-
diT da mocemul viTarebaSi
igi kanonierad veRar moiTxovs
sisxlisa da Sardis verc
pirvelad da verc komisiur
laboratoriul gamokvlevas _
misi bedi erTpirovnulad da
sabolood gadawydeba eqimis
Sexedulebisamebr.
warmodgenili cvlilebebi
damatebiT sabiujeto saxsrebis
xarjvas ar iwvevs.
(`momxmarebelTa uflebebis
dacvis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonSi cvlilebisa da damatebis
Setanis Taobaze~ kanonTan
dakavSirebiT)
2002 wlis 21 noembers
`momxmarebelTa uflebebis dacvis
Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi
Sevida cvlileba da damateba,
romelic iTvaliswinebs sakveb,
kosmetikur, sayofacxovrebo
qimiis da sayofacxovrebo-teq-
nikis produqciaze qarTul-
enovani informaciis datanas.
aRniSnuli kanoni ZalaSi
Sedis 2003 wlis 1 martidan,
xolo dRevandeli mdgomareobiT
qveyanaSi jer kidev aris
darCenili im saqonlis naSTi,
romelic sarealizacio qselSia
ganTavsebuli an Semotanilia
importiorebis mier am kanonis
miRebamde. kanonis amoqmedeba
ki gulisxmobs gansazRvrul
finansur sanqciebs misi moT-
xovnebis Seusruleblobis SemT-
xvevaSi.
vinaidan qarTulenovani in-
formaciis datanis Taobaze
kanonis moTxovna saWiroebs
mewarmeTa, rogorc importioris,
aseve realizatoris, srul
adaptacias, mizanSewonilia, sa-
qarTvelos administraciul sama-
rTaldarRvevaTa kodeqsiT gaTva-
liswinebuli sanqciebis amoq-
medebisaTvis ganisazRvros dama-
tebiTi dro.
kanonproeqtis miReba ar
gamoiwvevs xarjebs saxelmwifo
biujetidan.
statistikis saxelmwifo de-
partamentis mier bolo wlebSi
gatarebuli rigi RonisZiebebis
Sedegad, saxelmwifo statis-
tikur aRricxvaSi maqsimalurad
moeqcnen samewarmeo saqmianobiT
dakavebuli subieqtebi. amasTan,
jerjerobiT kvlavac dabalia
mewarmeebis mier warmodgenili
pirveladi informaciis xarisxi,
rogorc statistikis saxelmwifo
departamentis centraluri apa-
kanonproeqti `saqarTvelos administraciulsamarTaldarRvevaTa kodeqsSi cvlilebebis Setanis
Sesaxeb~ (`statistikis Sesaxeb~ saqarTveloskanonSi cvlilebebis Setanis Taobaze~
kanonproeqtTan dakavSirebiT)
14p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
kanonproeqti `parlamentis wevris sicocxlisa dajanmrTelobis savaldebulo dazRvevis da sapensiouzrunvelyofis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSicvlilebebis Setanis Taobaze
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
ratisa da misi teritoriuli
organoebis mier Catarebuli
specialurad organizebuli Ser-
CeviTi statistikuri gamokv-
levebi gviCveneben, deklarire-
buli maCveneblebi restornebis
mixedviT wlis manZilze 3,7-
jer aris Semcirebuli realur
maCvenebelTan SedarebiT; mSeneb-
lobis produqciis faqtiuri
moculoba _ 2-jer da metad
aRemateba oficialurad warmod-
genil maCveneblebs; realizebuli
benzinis moculoba 3,1-jer
metia benzingasamarTi sawar-
moebis mier warmodgenil ofi-
cialur maCveneblebTan Seda-
rebiT; silamazis salonebis
mier deklarirebuli statis-
tikuri maCveneblebi 6-jer aris
Semcirebuli faqtobriv maCveneb-
lebTan SedarebiT. didia saan-
gariSo monacemTa damaxinjebis
faqtebi puris cxobiT da
sxva saxis ekonomikuri saqmiano-
biT dakavebuli sawarmoebis
mixedviT. yovelive aRniSnulis
Sedegad samewarmeo seqtorSi
sakmaod maRalia Crdilovani
ekonomikis masStabebi, rac
TavisTavad xels uwyobs koru-
fciis masStabebis zrdas.
Cveni azriT, ekonomikis rea-
lur seqtorSi saangariSo
monacemTa damaxinjebis aRmof-
xvras, erT-erTi RonisZiebis
saxiT, xels Seuwyobs sakanon-
mdeblo bazis srulyofa.
administraciul samarTal-
darRvevaTa kodeqsis 1772 muxlis
amJamad moqmedi redaqciiT
statistikuri dakvirvebis pirve-
ladi monacemebis gayalbeba,
dadgenili formiTa da dadge-
nil vadebSi maTi warudgenloba
iwvevs braleuli pirebis daja-
rimebas: pirvel SemTxvevaSi _
150 laramde, xolo ganme-
orebiT SemTxvevaSi _ 150-dan
200 laramde. amasTan, saxelmwifo
statistikis organoebisaTvis
statistikuri monacemebis utyua-
robis SemowmebaSi xelis SeSla
iwvevs dajarimebas 200-dan 300
laramde.
bunebrivia, 150-300 lariani
jarima veraviTar zemoqmedebas
ver iqoniebs iseTi samarTal-
damrRvevi mewarmis mimarT,
romlis sawarmos yovelTviuri
brunvis maCvenebeli 1 milioni
da meti laria.
warmodgenili kanonproeqtis
axali redaqciiT gamoiricxeba
subieqtis dajarimebisas saxdelis
zomasTan mimarTebaSi erTiani
midgoma. fuladi jarimis zoma
klasificirebulia subieqtis
zomisa da ekonomikuri mniS-
vnelobis mixedviT.
SemoTavazebuli cvlilebebi
mowodebulia xeli Seuwyos
qveyanaSi saangariSgebo discipli-
nis ganmtkicebas, pirveladi
statistikuri informaciis ut-
yuarobis uzrunvelyofas da
saboloo angariSiT Crdilovani
ekonomikis masStabebis Semcire-
bas.
administraciul samarTaldar-
RvevaTa kodeqsSi SemoTavazebuli
cvlilebebis kanonproeqti misi
miRebis SemTxvevaSi raime
damatebiT xarjebs ar gamoiwvevs.
piriqiT, misi amoqmedebis Semdeg
garkveuli Tanxebi Seemateba
qveynis biujetis saSemosavlo
nawils.
warmodgenili proeqtiT far-
Tovdeba im pirTa wre, visac
SeiZleba daeniSnos saparlamento
pensia. saxeldobr, am wres
miekuTvneba parlamentis wevri,
romelsac uflebamosileba va-
damde Seuwyda parlamentis wev-
ris statusTan SeuTavsebeli
Tanamdebobis dakavebis gamo,
Tu am Tanamdebobaze igi airCia,
dainiSna an daamtkica parlamen-
tma an dainiSna parlamentis
TanxmobiT, miuxedavad imisa,
Tu ra drois ganmavlobaSi
iyo igi parlamentis wevri.
migvaCnia, rom aseTi cvlileba
samarTliania, radgan SeuTav-
sebel Tanamdebobaze gamweseba
moxda. marTalia, misi TanxmobiT,
magram umetes SemTxvevaSi
parlamentisa da saqarTvelos
prezidentis, xolo zogierT
SemTxvevaSi parlamentis nebiT,
aseT Tanamdebobaze daniSnuli
Tanamdebobis piris socialur
dacvas ki kanoni ar iTvalis-
winebs (gamonaklisia mosamarTled
arCeulidaniSnuli piri) imasac
SevniSnavT, rom saparlamento
pensiis miRebis uflebis mqone
pirTa wre dRevandeli mdgo-
mareobiT mxolod 5-6 kaciT
izrdeba.
socialuri dacvis sqemis
unicifirebis mizniT, saparla-
mento pensiis odenoba imave
principiT ganisazRvra, rogorc
es gansazRvrulia mosamarT-
leebisa da sakonstitucio sasa-
marTlos wevrebisTvis. icvleba
samsaxurebrivi pensiebis ode-
nobac, romelic eZleva parla-
mentis yofil wevrs, Tu igi
eweva anazRaurebad saqmianobas
an aqvs sxva Semosavali.
saxeldobr, pensiis odenoba
Semcirdeba saSualo Tviuri
anazRaurebis odenobiT mxolod
im SemTxvevaSi, Tu es saqmianoba
finansirdeba saxelmwifo biu-
jetidan.
garda zemoaRniSnulisa, reda-
qciulad Sesworda zogierTi
debuleba.
warmodgenili cvlilebebis
miRebis SemTxvevaSi wels, 1
maisidan, yovelTviurad gasacemi
sapensio Tanxa gaizrdeba ara
umetes 2970 lariT, xolo
wlis bolomde damatebiT sa-
Wiro iqneba ara umetes 23760
laris gamoyofa.
15p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
winamdebare proeqtis amocanaa
Seiqmnas momxmarebelTa (mosax-
leobis da mcire mewarmeTa)
interesebis damcveli advokatis
samsaxuri maregulirebel komi-
siebTan. aRniSnuli advokati
maregulirebeli komisiis mier
satarifo Tu sxva saxis gada-
wyvetilebebis momzadebisas war-
modgeba mxared da kvalifi-
ciurad daicavs momxmarebelTa
(mosaxleobis da mcire mewarmeTa)
interesebs.
momxmarebelTa interesebis
damcveli advokatis institutis
SemoRebis idea efuZneba saR
azrsa da im saerTaSoriso
gamocdilebas, ris safuZvelzec
iqna saqarTveloSi SemoRebuli
damoukidebeli maregulirebeli
komisiebi.
maregulirebeli komisiebi
saqarTveloSi aSS-s gamocdi-
lebaze dayrdnobiT aris Semo-
Rebuli. damoukidebeli maregu-
lirebeli komisiebis Semoyvana
sworad gadadgmuli nabijia,
Tumca CvenSi misi arasrulad,
arasrulfasovnad gadmotana
moxda. bunebrivi monopoliebis
pirobebSi maregulirebeli
gadawyvetilebebis xelisuf-
lebidan distancireba xelisu-
flebis SantaJs amcirebs, ro-
gorc mosaxleobis, aseve li-
cenzianti kompaniebis mxridan.
xelisufleba ufro gawonaswo-
rebuli da mdgradi xdeba
momxmarebelTa Tu Zlieri
licenziati kompaniebis mxridan
drodadro Seqmnili zewolis
mimarT. magram Cven gadmoviReT
maregulirebeli komisiebi se-
riozuli naklovanebebiT. aSS-
Si maregulirebel komisiebTan
erTad arsebobs egreTwodebuli
momxmarebelTa damcveli advo-
katis instituti. momxmare-
belTa damcvel advokats evaleba
mosaxleobisa da mcire mewarmeTa
saxeliT momxmarebelTa intere-
sebis dacva, rogorc maregu-
lirebel komisiaSi saqmiswar-
moebis dros, aseve sasamarT-
loSic am advokatTa saqmianobis
xarjebi ifareba maregulirebeli
komisiis mier licenzianti kom-
paniebidan mokrefili saxsrebidan.
aRniSnuli advokatis insti-
tutis funqcionireba dakano-
nebulia aSS-s federaluri
kanonmdeblobiT. Statebis nawi-
lSi momxmarebelTa interesebis
damcveli advokatis samsaxuri
Seqmnili maregulirebel komi-
siasTan, nawil StatebSi ki
`prokuraturasTan~. yvela SemT-
xvevaSi momxmarebelTa damcveli
advokatis damoukidebeli saq-
mianoba finansirdeba komisiis
mier licenzianti kompaniebidan
davalebuli saxsrebidan.
qvemoT mokled CamovayalibebT
momxmarebelTa interesebis dam-
cveli advokatis institutis
Seqmnis mxardamWer logikas
eleqtroenergetikis mareguli-
rebeli komisiis magaliTze.
energetikis maregulirebeli
kanonmdebloba semek-s garkveuli
funqciebiT aRWuravs da aZlevs
mas uflebas moikrifos regu-
lirebis safasuri misi am
funqciebis Sesasruleblad. semek-
i sxva funqciebTan erTad
or, interesTa konfliqtSi
mosul funqcias iTavsebs erTi
mxriv, rogorc miukerZoebeli
satarifo gadawyvetilebis mim-
Rebi. ese igi, rogorc msa-
juli da, meore mxriv, rogorc
momxmarebelTa interesebis dam-
cveli. aSkaraa, rom semek-is
funqcia ar unda iyos da
verc iqneba romelime mxaris
interesebis dacva. kerZod,
kanoniT gansazRvrulia tarifis
SecvlasTan dakavSirebuli sata-
rifo gadawyvetilebaTa procedu-
rebi. am procesebis Tanaxmad,
licenziantebma semek-Si unda
waradginon maT mier moTxov-
nili satarifo ganakveTi da
moTxovnili tarifis marwmu-
nebeli Sesabamisi mtkicebulebani.
semek-ma unda daadasturos am
mtkicebulebaTa WeSmariteba da
miiRos kanonis Sesabamisi gada-
wyvetileba. mtkicebulebaTa Sefa-
sebisas da gadawyvetilebis
miRebis argumentirebis procesSi
kvalificiur monawileobas ar
iRebs meore dainteresebuli
mxare _ momxmarebeli (miuxedavad
imisa, rom kanoniT amis ufleba
dauSvebelia da semek-is Ria
sxdomebs sazogadoebis warmomad-
genlebic eswrebian, resursebisa
da organizaciis ararsebobis
gamo profesiuli dacva rea-
lurad ar xorcieldeba) mis
advokatobas semek-i TviTonve
kisrulobs: afasebs energokom-
paniebis mier warmodgenil
mtkicebulebebs sakuTari profe-
siuli instrumentebiT, atarebs
auditur da eqspertul Sefa-
sebebs. es imis analogiuria,
rodesac sasamarTloSi saqme
ixileba erT-erTi mxaris advo-
katis gareSe da rodesac am
mxaris dacvis funqcia mosa-
marTles aqvs mindobili. udavoa,
rom am SemTxvevaSi aSkara
interesTa konfliqtia da rom
msajuli ver SeZlebs aRniSnuli
am ori funqciis erTdroulad
da miukerZoebulad Sesrulebas.
swored amitom izRudeba sasa-
marTloSi saqmis ganxilva rome-
lime mxaris dacvis uflebis
gamoyenebis gareSe. sasamarTlos
analogiurad, verc semek-i
daicavs srulyofilad momxmare-
belTa interesebs da, Sesaba-
misad, am saqmianobisaTvis semek-
is mier akumulirebuli sax-
srebis xarjva TviT semek-is
mier sruliad gaumarTlebelia.
licenziantebidan mareguli-
rebel komisiaSi akumulirebuli
Tanxis nawiliT unda moxdes
maregulirebeli komisiis mxridan
kanonproeqti `damoukidebeli erovnulimaregulirebeli organoebis Sesaxeb~
saqarTvelos kanonSi cvlilebebisada damatebis Setanis Taobaze~
16p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
SeiaraRebisa da sabrZolo
teqnikis zrunvaze kontrols
udidesi mniSvneloba aqvs qveynis
uSiSroebisa da usafrTxoebis,
aseve mezobeli qveynebis inte-
resebis dacvis uzrunvelsayofad.
aRniSnul saqmianobaze saxel-
mwifo kontroli ki SesaZle-
belia saTanado sanebarTvo
reJimis dawesebiT ganxorcieldes.
aRniSnulis gaTvaliswinebiT
warmodgenilia Sesabamisi cvli-
leba `samewarmeo saqmianobis
licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb~ saqar-
Tvelos kanonis me-19 muxlSi,
romlis mixedviT, am kanoniT
dadgenili iaraRis, teqnikuri
dokumentaciis, iaraRis warmoe-
basTan dakavSirebuli samu-
Saoebis, momsaxurebis da sab-
rZolo masalebis eqsportis,
importis, reeqsportisa da tra-
kanonproeqti `samewarmeo saqmianobis licenziisada nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~saqarTvelos kanonSi cvlilebisa da damatebebisSetanis Sesaxeb
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
pirdapir daqvemdebarebisagan
damoukidebeli momxmarebelTa
interesebis dacviTi saqmianoba.
aqve vupasuxebT im SesaZlo
kiTxvas, Tu ratom unda moxdes
aRniSnuli saxsrebiT momxmare-
belTa interesebis dacva, ro-
desac aRniSnul saxsrebs TiT-
qosda energokompaniebi ixdian?
saqme isaa, rom aRniSnul
Tanxas, marTalia, energokompania
ixdis, magram es Tanxa calke
muxlad Sedis tarifSi da
igi kompaniis piradi resur-
sebidan ar gadaixdeba. misi
gadaxda rom ar evalebodes
kompanias, igi tarifSic ver
aisaxeboda da verc Semosavlad
daujdeboda kompanias. Sesabamisad,
es Tanxa momxmarebelTa pir-
dapiri Senatania da momxma-
rebelTa interesebs unda emsaxu-
rebodes.
xazi gvinda gavusvaT imasac,
rom momxmarebelTa interesebis
damcveli advokatis Semoyvana,
rogorc xelisuflebis da semek-
is, aseve energokompaniebis
interesebsac pasuxobs. semek-s
Camoscildeba misTvis Seusabamo
funqcia _ daicvas erT-erTi
mxaris interesebi. amiT igi
im mZime pasuxismgeblobisagan
da momxmarebelTa mxridan un-
doblobisagan ganTavisufldeba,
rac arsebul viTarebaSi Zala-
uneburad gaaCnia. misi funqcia
gamartivdeba. misi amocana iqneba
Seqmnas profesiuli paeqrobis
garemo, mousminos orive mxaris
argumentebs da TviTon ar
gamovides kontrargumentTa
wamomyeneblad. aseT principze
agebuli ganxilvebi energo-
kompaniebsac awyobT. aseT SemT-
xvevaSi gadawyvetilebebi ufro
profesiuli, samarTliani, sata-
rifo kanonmdeblobis maqsima-
lurad dacvis pirobebSi mox-
deba. sakiTxi politikuri avans-
cenidan profesiuli ganxilvebis
avanscenaze gadainacvlebs.
aqve aRvniSnavT, rom analo-
giuri midgoma SeiZleba ganxor-
cieldes ara mxolod eleqtroe-
nergiis momxmarebelTa intere-
sebis dasacavad, aramed sxva
iseT seqtorebSi, rogorsac,
magaliTad warmoadgens bunebrivi
gazi, telekomunikaciebi da
yvela is sfero, romelSic
regulirebadi tarifebi, licen-
zireba da mravali momxmarebeli
arsebobs. aRniSnuli midgoma
namdvil TviTmmarTvelobaze dam-
yarebuli sazogadoebrivi mow-
yobis arsebiT elementad mog-
vevlineba.
zemoT aRniSnulidan gamom-
dinare momzadebulia kanon-
proeqti (saqarTvelos kanonSi
`momxmarebelTa uflebebis dacvis
Sesaxeb~ damatebebis Setanis
Sesaxeb), romelic wamoWrili
sakiTxis mogvarebis ganzoga-
doebul variants warmoadgens
da ar Semoifargleba mxolod
eleqtroenergiis sferoTi.
kanonproeqtis avtorebs am
proeqtis arsebiT Rirsebad
miaCniaT is faqti, rom igi
TviTmmarTvelbas gulisxmobs da
ar iTvaliswinebs biujetidan
raime saxsrebis gamoyofas.
nzitis nebarTvas. aseve emateba
nebarTva_SeiaraRebisa da sam-
xedro teqnikis eqsportze,
importze, reeqsportsa da tran-
zitze, aseve iaraRis koleqcio-
nirebasa da eqsponirebaze, ro-
melsac kanoniT dadgenili wesiT
gascems saqarTvelos iusticiis
saministro.
`samewarmeo saqmianobis lice-
nziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb~ saqarT-
velos kanonis mixedviT, iaraRis
calkeuli egzemplarebis saqarT-
veloSi Semotanisa da saqarT-
velodan gatanis nebarTvas gas-
cems saqarTvelos Sinagan saqmeTa
saministro, Tumca rodesac
aseTi iaraRis Semotana dakavSi-
rebulia ucxo saxelmwifosa
da saerTaSoriso organizaciebis
warmomadgenelTa, agreTve sxva
mniSvnelovan pirTa vizitTan
nebarTvis gacema SeiZleba bevr
problemasTan iqnes dakavSirebu-
li (rogorc nebarTvis gacemis
drois mixedviT. ise subieqtTa
identificirebis Tvalsazrisi-
Tac). amdenad, mizanSewonilia
ucxo saxelmwifosa da saerTa-
Soriso organizaciebis warmoma-
dgenelTa, maT Tanmxleb pirTa
mier saqarTveloSi iaraRis
Semotanaze nebarTva gasces aseT
pirTa stumrobis organizebis
usafrTxoebis uzrunvelmyofma
saxelmwifo organom _ saqarTve-
los saxelmwifo dacvis specia-
lur samsaxurma, rasac Seexeba
warmodgeneli proeqtis me-2
punqti.
kanonis proeqtis miReba ar
iwvevs saxelmwifo biujetis
xarjviTi nawilis cvlilebebs.
17p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
kanonproeqtis mizania sasof-
lo-sameurneo warmoebis sti-
mulirebis xelis Sewyoba.
soflis meurneobis produq-
ciis mwarmoeblebs mZime tvi-
rTad awveba maT mier moxmare-
bul pesticidebze, sasuqebze,
sanaSene cxovelebze, sanaSene
kvercxze, Tesleulze, nergebze
da sargav, saZire, sakvirte
masalaze dawesebuli damatebuli
Rirebulebis gadasaxadi. yovelive
es aferxebs siRaribis daZlevisa
da ekonomikis ganviTarebis
programis realizacias, rome-
lic amJamad saqarTveloSi
muSavdeba.
pesticidebis, Tesleulis, sa-
naSene cxovelebis, sanaSene
kvercxis importze da Semotanis
Semdeg qveynis SigniT maT
realizaciaze, iseve rogorc
adgilze warmoebul analogiur
produqciasa da sasuqebze, dawe-
sebulia dRg-iT dabegvra 20%-
is odenobiT, rac aZvirebs
maT da miuwvdomels xdis
sofelSi mecnierebisa da teq-
nikis miRwevaTa farTod dane-
rgvas, romlis gareSec SeuZle-
belia warmoebis intensifikacia.
es maSin, roca Cvens mezobel
qveynebSi, kerZod, azerbaijansa
da somxeTSi, rogorc importi-
rebuli, aseve adgilze warmoe-
buli aRniSnuli saxis produ-
qcia da sasuqebi gaTavisuf-
lebulia dRg-s gadasaxadisagan.
ufro metic, ruseTis federa-
ciaSi pesticidebisa da sasu-
qebis mwarmoeblebs eZlevaT
saxelmwifo dotacia 40%-is
odenobiT da isinic aseve
faqtobriv Rirebulebaze 40
procenti fasdaklebiT awvdian
mas agrarikos mewarmeebs. CvenTan
SemoRebuli sagadasaxado sistema
ki xels uwyobs kontrabandiT
maT Semotanas da xSir SemT-
xvevaSi falsificirebuli da
uxarisxo produqciis gavrce-
lebas, romlis uaryofiTi
Sedegebic yvelasaTvis cnobilia.
aqedan gamomdinare, mizanSe-
wonilad migvaCnia qveyanaSi
Semotanil pesticidebze, sasu-
qebze (garda saqarTveloSi war-
moebuli mineraluri sasuqebisa),
Teslze, mravalwliani kul-
turebis nergze, sanerge masa-
laze, sanaSene produqciaze
dawesdes SeRavaTiani sabaJo
gadasaxadebi, xolo maTi da
analogiuri produqciis adgi-
lobrivi warmoeba da reali-
zacia gaTavisufldes damate-
biTi Rirebulebis gadasaxa-
disagan.
kanonproeqti `saqarTvelos sagadasaxadokodeqsSi damatebis Setanis Sesaxeb~
kanonproeqtis avtori da
warmdgenia saqarTvelos parla-
mentis samoqalaqo integraciis
komiteti.
kanonis miRebis aucilebloba
gamowveulia imiT, rom saqar-
TveloSi mwvaved dgas qarTuli
enis, rogorc saxelmwifo enis,
srulyofili funqcionirebis
problema. Cvens qveyanaSi ar-
sebobs garkveuli sakanonmdeblo
baza, romelmac unda uzrun-
velyos qarTuli enisadmi miku-
Tvnebuli funqciebis Sesruleba.
samwuxarod, sakanonmdeblo aq-
tebis zogierTi debuleba ar
sruldeba, gansakuTrebiT, im
regionebSi, sadac kompaqturad
arian dasaxlebuli eTnikuri
umciresobebi. amasTan, enis saxe-
lmwifo programebis arasrul-
yofilebis da araefeqturobis
gamo ar igrZnoba mniSvnelovani
progresi am regionebSi saxe-
lmwifo enis damkvidrebis
TvalsazrisiT.
saqarTvelos mTel terito-
riaze qarTuli enis, rogorc
ZiriTadi saxelmwifo enis ukeT
da srulyofilad funqcionire-
bisaTvis, saqarTveloSi mcxovreb
moqalaqeebs da moqalaqeobis
ar mqone pirebs maTTvis kon-
stituciiT da saqarTvelos
kanonmdeblobiT gansazRvruli
da garantirebuli uflebebisa
da Tavisuflebebis realizacii-
saTvis, saxelmwifosa da samo-
qalaqo sazogadoebis mSeneb-
lobis procesSi srulyofili
CarTvisaTvis sWirdebaT Sesa-
bamisi pirobebis Seqmna saxel-
mwifo enis Sesaswavlad.
aRniSnuli problemebis mosa-
gvareblad aucilebelia saxel-
mwifo enis Seswavlisa da
funqcionirebis efeqturi saxel-
mwifo programebis ganxor-
cieleba da maT ganxorcielebaze
efeqturi kontrolis meqani-
zmebis Camoyalibeba.
yovelive zemoTaRniSnulis
ganxorcielebas emsaxureba
warmodgenili kanonis proeqtic,
romelic aregulirebs enis
saxelmwifo programebis ganxor-
cielebiT kanonproeqtis mier
dasaxuli miznebis realizacias.
kanonproeqtis miReba ar
gamoiwvevs damatebiT xarjebs
saxelmwifo biujetSi.
kanonproeqti `saxelmwifo enis funqcionirebisada ganviTarebis mxardaWeris Sesaxeb~
18p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
kanonproeqti `saqarTvelos sagadasaxadokodeqsSi cvlilebebisa da damatebebisSetanis Sesaxeb~
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
`saqarTvelos Sromis kanonTa
kodeqsSi~ cvlilebebis Setana
ganpirobebulia qveyanaSi sa-
xelfaso sistemis da minimaluri
xelfasis mosawesrigeblad, mosa-
xleobis socialuri mdgoma-
reobis gasaumjobeseblad. imis
gaTvaliswinebiT, Tu ra finan-
sur-ekonomikuri SesaZleblobani
arsebobs da ra principebi
unda iqnes daculi imisaTvis,
rom moxdes minimaluri xel-
fasisa da saarsebo minimumis
TandaTanobiTi daaxloeba.
kanonproeqtis mixedviT swo-
rdeba is xarvezi, rac daS-
vebuli iqna 1998 wels ̀ saqar-
Tvelos Sromis kanonTa ko-
deqsSi~ cvlilebebis Setanis
dros, kerZod, kodeqsis me-2
muxlis me-3 punqtis `b~
qvepunqtiT ganmtkicebulia mu-
Sakis ufleba qondes Sromis
anazRaureba aranakleb saarsebo
minimumisa.
SemoTavazebuli redaqciiT
76-e muxlis pirveli nawilidan
amoRebulia sityvebi ̀ social-
ekonomikuri normativi~, vinaidan
socialuri normativi aRniSnavs
fulad formaSi gamoxatul
cxovrebis donis maCvenebels,
xolo minimaluri xelfasi ar
unda iyos moqceuli garkveul
CarCoSi, aramed qveynis eko-
nomikuri donis Sesabamisad
is SeiZleba iyos saarsebo
minimumze meti. raRac normis
gansazRvra mizanSewonili ar
aris. rac Seexeba ekonomikur
normativs, dReisaTvis xelfasi
ver asrulebs ekonomikur rols
mosaxleobis fulad Semosav-
lebSi. misi xvedriTi wili
mxolod 35% Seadgens, maSin
rodesac is unda iyos ara-
naklebi 60 procentisa. am
cvlilebiT minimaluri xelfasis
raodenoba uTanabrdeba amave
kodeqsiT dadgenil saarsebo
minimumis odenobas.
am kanonis miRebas win unda
uswrebdes saqarTvelos Sromis,
janmrTelobisa da socialuri
dacvis saministros momzadebuli
saqarTvelos kanonproeqtis ̀saa-
rsebo minimumis gaangariSebis
wesis Sesaxeb~ saqarTvelos ka-
nonSi cvlilebebisa da dama-
tebebis Taobaze~ miReba, rome-
lic gansaxilvelad aris ward-
genili saqarTvelos parlamentSi.
ramdenadac, swored aRniSnul
kanonproeqtSia gansazRvruli
saarsebo minimumis zrdis Sesa-
bamisad minimaluri xelfasis
gadasinjvis meqanizmi.
kanonproeqtiT gaTvaliswine-
bulia minimaluri xelfasis
saarsebo minimumTan sruli
gaTanabreba 2005 wlidan, xolo
2003 wlis maisidan adminis-
trirebis xarisxis gaumjobesebis
gziT kanonis srul amoqme-
debamde gansazRvrulia ganxor-
cieldes minimaluri xelfasis
zrda etapobrivad. im principiT,
rogorc amas winamdebare
proeqti iTvaliswinebs. amasve
iTvaliswinebs `minimaluri
xelfasisa da saarsebo minimumis
Tanafardobis gaumjobesebis 2002-
2005 ww. saxelmwifo programis
damtkicebis Sesaxeb~ saqarTvelos
prezidentis 2002 wlis 22
aprilis #192 brZanebuleba,
romlis mixedviTac minimaluri
xelfasis saarsebo minimumTan
dasaaxloeblad unda gamoiZebnos
Sida resursebi, unda daregu-
lirdes Sromis anazRaurebisa
da dasaqmebis urTierTdamokide-
buleba, SemuSavdes xelfasis
msyidvelobiTi unaris dacvis
mkacri meqanizmebi, raTa saxel-
mwifos mxridan keTili neba
ar iqnes saqarTvelos mosax-
leobis da qveynis ekonomi-
kisaTvis wamgebiani. swored,
amgvari saxelmwifo politikidan
gamomdinare, mizanSewonilad
CaiTvala (am mizanSewonilobas
Tan axlavs finansuri da
ekonomikuri gaangariSeba).
kanonproeqti srul Sesaba-
misobaSia ̀ normatiuli aqtebis
Sesaxeb~ saqarTvelos kanonTan.
misi amoqmedeba gamoiwvevs
saxelmwifo biujetSi damatebiTi
saxsrebis gamoyofas.
kanonproeqti `saqarTvelos Sromis kanonTakodeqsSi cvlilebebis Setanis Taobaze~
sagadasaxado kodeqsSi cvli-
lebebi ganpirobebulia ̀umaR-
lesi ganaTlebis Sesaxeb~ kanonis
proeqtis miRebiT, romelic
umaRlesi saswavlo dawesebu-
lebebis avtonomiis mier
garantiebs gansazRvravs. sagada-
saxado SeRavaTebi wesdeba mxo-
lod im umaRles saganmanaT-
leblo dawesebulebebis mimarT,
romlebic saxelmwifos mier
iqneba aRiarebuli (akredite-
buli). am SeRavaTebis gavrce-
lebiT araekonomikur saqmia-
nobad aris miCneuli saganmanaT-
leblo saqmianobis ganxorci-
eleba saxelmwifos mier ak-
reditirebul programebze.
sagadasaxado kodeqsSi cvli-
lebebi ZalaSi Seva 2007 wels
(garda erTi punqtisa, romelic
exeba kompiuteruli teqnikisa
da kompiuteruli programebis
dRg-isagan gaTavisuflebas). anu
igi gavrceldeba mxolod
`umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb~
kanonis sruli dacviT akredi-
tebul (reformirebul) umaRles
saganmanaTleblo dawesebulebebze
(usd). kompiuterebisa da kompiu-
teurli programebis dRg-isagan
ganTavisufleba xels Seuwyobs
Tanamedrove teqnologiuri
19p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
sistemebis gaiafebas da xelmisaw-
vdomobas, rogorc saganmanaT-
leblo sferosaTvis, aseve
mTlianad.
sagadasaxado kodeqsSi gan-
saxorcielebeli TiToeuli
cvlilebis ganmarteba:
1. sagadasaxado kodeqsis me-
7 muxlSi ̀ d~ qvepunqtis da-
matebiT ganimarta, rom saga-
dasaxado kodeqsis miznebisaTvis
ekonomikur saqmianobas ar
ganekuTvneba umaRles saganmanaT-
leblo dawesebulebebSi akredi-
tirebuli programebis farg-
lebSi ganxorcielebuli saq-
mianoba. aRniSnuli gansazRvreba
ki, Tavis mxriv, umaRles
saganmanaTleblo dawesebulebas
akreditebuli programebis gan-
xorcielebis farglebSi aTavi-
suflebs miwis da qonebis
gadasaxadis gadaxdisagan.
2. saSemosavlo gadasaxadiT
ar ibegreba akreditebuli
programiT miRebuli Semosavali.
es SeRavaTi exeba fizikur
pirebs, romlebic akreditebuli
programidan iReben xelfass,
stipendias da socialuri tipis
daxmarebebs.
3. mogebis gadasaxadiT ar
ibegreba akreditebuli prog-
ramiT miRebuli Semosavali.
es SeRavaTi exeba umaRles
saganmanaTleblo dawesebulebebs,
romlebic axorcieleben saxel-
mwifos mier akreditebul pro-
gramebs.
4. damatebuli Rirebulebis
gadasaxadiT ar ibegreba kompiu-
teruli teqnika da kompiu-
teruli programuli uzrun-
velyofa.
5. kanonproeqtis me-5, me-6
da me-7 punqtebis ganmarteba.
qonebis gadacemisaTvis gada-
saxadisagan Tavisufldeba usd-
isaTvis qonebis usasyidlod
gadacema da Cuqeba, mxolod
umaRlesi saganmanaTleblo saq-
mianobis ganxorcielebis nawi-
lSi. anu gadasaxadisagan ar
Tavisufldeba CuqebiT miRebuli
iseTi qoneba, romelic nawi-
lobriv mainc gamoiyeneba kano-
nmdeblobiT daSvebuli sxva
(araZiriTadi) saqmianobisaTvis.
qonebis gadacemisaTvis gadasaxadi
iyofa sami tipis gadasaxadad:
a) gadasaxadi uZravi qonebis
gadacemisaTvis;
b) gadasaxadi memkvidreobisa
da CuqebisaTvis;
g) gadasaxadi avtosatrans-
porto saSualebebis gadacemi-
saTvis.
mimdinare wels kanonproeqtis
miReba da ZalaSi Sesvla ar
iwvevs saxelmwifo biujetSi
cvlilebebs.
ramdenadac 2004 wlis 1
ianvridan ZalaSi Sedis kompiu-
teruli teqnikisa da kompiute-
ruli saswavlo/samecniero
programebis ganTavisufleba
dRg-sagan, warmogidgenT am
statistikas, romelic am pro-
duqciidan Sedis saxelmwifo
biujetSi wlebis mixedviT.
kompiuteruli teqnika da
kompiuteruli saswavlo/sa-
mecniero programebi _ war-
modgenilia sagareo ekonomikuri
saqmianobis sasaqonlo nomenk-
laturis mixedviT (ses sn.
kodebi 84 70, 84 71, 84 72,
84 73).
2002 wels sakmaod gazrdilia
kompiuteruli teqnikis importi.
jamSi dRg-sagan Semosavlebma
Seadgina 0,75 mln lari.
kanonproeqtis miRebis SemT-
xvevaSi, aRniSnuli cvlileba
gaTvaliswinebuli unda iyos
2004 wlis saxelmwifo biujetis
proeqtis Sedgenisas.
kanonproeqti momzadebulia
fondi `Ria sazogadoeba _
saqarTvelo~ da ganaTlebis
politikis, dagegmvisa da marTvis
saerTaSoriso institutis mier.
`sabaJo tarifisa da gada-
saxadebis Sesaxeb~ kanonSi cvli-
lebebi ganpirobebulia ̀umaR-
lesi ganaTlebis Sesaxeb~ kanonis
proeqtisa da `sagadasaxado
kodeqsSi~ cvlilebebis proeq-
tiT, romelic umaRlesi sas-
wavlo dawesebulebebis avto-
nomiis myar garantiebs gansa-
zRvravs.
sagadasaxado kodeqsiT dRg-
sagan Tavisufldeba kompiu-
teruli teqnikisa da kompiu-
teruli programebis importi
da `sabaJo tarifisa da ga-
dasaxadebis Sesaxeb~ kanonSi
cvlilebebic ganpirobebulia
swored am produqciis sabaJo
gadasaxadisagan ganTavisuflebiT.
kompiuteruli teqnikisa da
kompiuteruli programebis sa-
baJo gadasaxadisagan ganTavi-
sufleba xels Seuwyobs Ta-
namedrove teqnologiuri sis-
kanonproeqti `sabaJo tarifisa da gadasaxadisSesaxeb~ saqarTvelos kanonSi cvlilebis
Setanis Taobaze~
wlebi baJi dRg jami
1998 404,523 335,088 739,611
1999 597,220 19,459 616,679
2000 595,488 2,717 598,205
2001 714,338 1,327 715,665
2002 743,113 752,937 1,496,050
20p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
temebis gaiafebasa da xelmisa-
wvdomobas, rogorc saganmanaT-
leblo sferosaTvis, aseve
mTlianad.
mimdinare wels kanonproeqtis
miReba da ZalaSi Sesvla ar
iwvevs saxelmwifo biujetSi
cvlilebebs.
ramdenadac 2004 wlis 1
ianvridan ZalaSi Sedis kom-
piuteruli teqnikisa da kom-
piuteruli saswavlo/samecniero
programebis ganTavisufleba
sabaJo gadasaxadisagan, warmo-
gidgenT am statistikas, rome-
lic am produqciidan Sedis
saxelmwifo biujetSi wlebis
mixedviT.
kompiuteruli teqnika da
kompiuteruli saswavlo/same-
cniero programebi _ warmo-
dgenilia sagareo ekonomikuri
saqmianobis sasaqonlo nomen-
klaturis mixedviT (ses sn.
kodebi 84 70, 84 71, 84 72,
84 73).
2002 wels sakmaod gazrdilia
kompiuteruli teqnikis importi.
jamSi sabaJo gadasaxadidan
Semosavlebma Seadgina 0,74 mln
lari.
kanonproeqtis miRebis SemT-
1. umaRlesi ganaTlebis Tana-
medrove sistemis Camoyalibeba
qarTuli saxelmwifos gadau-
debeli amocanaa. am problemis
operatiuli gadawyveta arsebuli
SesaZleblobebis farglebSi da
qveynis perspeqtiuli ganviTarebis
Sesabamisad demokratiuli sazo-
gadoebis aSenebis erovnuli
da msoflio kulturis faseu-
lobebis dacvis, siRatakisa
da socialuri gaucxoebis da-
Zlevis aucilebeli pirobaa.
saqarTveloSi umaRlesi gana-
Tlebis maRali kultura
arsebobda, magram sabWouri,
ukiduresad centralizebuli
da gegmuri ekonomikis Sesabamisi
umaRlesi ganaTlebis jer kidev
SemorCenili tradiciebi serio-
zulad aferxebs am sistemis
gardaqmnasa da ganviTarebas.
qveyanaSi arsebuli proble-
mebis gadaWraSi Tanamedrove
standartebis mixedviT agebul
umaRlesi ganaTlebis sistemas
mniSvnelovani wvlilis Setana
SeuZlia. umaRlesi saswavlebeli
unda amzadebdes erovnuli Tvi-
TSegnebis mqone profesionalebs,
romlebsac gacnobierebuli eqne-
baT TavianTi uflebebi da
pasuxismgebloba.
saqarTvelos parlamentis ini-
ciatviT 2001 wlis ivnisSi
evropis sabWosa da fondis
`Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~
monawileobiT daiwyo muSaoba
proeqtze, romelic miznad
isaxavda saqarTveloSi umaRlesi
ganaTlebis ganviTarebis Ziri-
Tadi mimarTulebebis gansaz-
Rvras.
2001 wlis ivnisSi Seiqmna
qarTvel da evropel eqspertTa
jgufi Semdegi SemadgenlobiT:
gia SarvaSiZe _ eqspertTa
jgufis xelmZRvaneli; gigi
TevzaZe _ Tbilisis saxelmwifo
universitetis profesori, anti-
korufciuli sabWos wevri,
vasil maRlaferiZe, parlamentis
wevri, parlamentis ganaTlebis,
mecnierebisa da teqnologiebis
qvekomitetis Tavmjdomare; irakli
maCabeli _ profesori, saqar-
Tvelos ganaTlebis saministros
mecnierebis sammarTvelos ufro-
si, Savi zRvis saerTaSoriso
universitetis proreqtori; mi-
xeil CaCxunaSvili _ fondis
`Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~
aRmasrulebeli direqtori; ma-
kanonproeqtebi: `umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb~ da amkanonproeqtidan gamomdinare: `ganaTlebis Sesaxeb~saqarTvelos kanonSi cvlilebebisa da damatebebisSetanis Taobaze~; `saeqimo saqmianobis Sesaxeb~saqarTvelos kanonSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb~;`janmrTelobis dacvis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSicvlilebebis Setanis Sesaxeb~
wlebi baJi dRg jami
1998 404,523 335,088 739,611
1999 597,220 19,459 616,679
2000 595,488 2,717 598,205
2001 714,338 1,327 715,665
2002 743,113 752,937 1,496,050
xvevaSi, aRniSnuli cvlileba
gaTvaliswinebuli unda iyos
2004 wlis saxelmwifo biujetis
proeqtis Sedgenisas.
kanonproeqti momzadebulia
fondi `Ria sazogadoeba _
saqarTvelo~ da ganaTlebis
politikis, dagegmvisa da marTvis
saerTaSoriso institutis mier.
21p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
rine CitaSvili _ Tbilisis
saxelmwifo universitetis pro-
fesori, fondis `Ria sazo-
gadoeba _ saqarTvelo~ socia-
luri mecnierebaTa mxardaWeris
programis direqtori; lika
Rlonti _ Tbilisis saxel-
mwifo universitetis docenti,
proeqtis Tanamomxsenebeli; sa-
lome Selia _ proeqtis koor-
dinatori; naTia jafariZe _
evropis sabWos Tbilisis sain-
formacio ofisis direqtori;
balaS varadi _ centraluri
evropis universitetis profe-
sori; iohen lorenceni _
kopenhagenis biznesskolis profe-
sori, proeqtis Tanamomxsenebeli;
virjilio suaresi _ portu-
galiis sauniversiteto fondebis
sabWos Tavmjdomare, lisabonis
universitetis yofili reqtori;
meri en henesi _ evropis
sabWos teqnikuri TanamSrom-
lobis departamentis direqto-
ris moadgile. msoflio bankma
sakontaqto pirad ganaTlebis
eqsperti _ batoni halil
dundari daasaxela.
muSaobis procesSi momzadda
11 situaciuri analizi saqar-
Tvelos umaRlesi ganaTlebis
sistemis amJamindeli mdgoma-
reobis Sesaxeb: b. gomelauri
(profesori, arasaxelmwifo sae-
ro umaRlesi saswavleblebis
asociaciis aRmasrulebeli
direqtori) _ ̀umaRlesi ganaT-
lebis institutebis akredi-
tacia, atestacia da licen-
zireba~; n. gurgeniZe (ganaT-
lebis eqsperti) _ ̀saqarTvelos
umaRles saswavleblebSi stude-
ntTa miReba/SerCeva~; T. zaali-
Svili (finansTa saministros
sammarTvelos ufrosi) _ ̀saqar-
Tvelos umaRlesi saganmanaT-
leblo sistemis dafinansebis
analizi~; i.kaWkaWiSvili (Tbi-
lisis saxelmwifo universite-
tis sociologiis kaTedris
docenti) _ ̀saqarTveloSi arse-
buli arasaxelmwifo umaRlesi
saswavleblebis gamokvleva (ar-
sebuli mdgomareobis aRwera)~;
e. kodua (profesori, Tbilisis
saxelmwifo universitetis so-
ciologiis kaTedris gamge) _
`umaRlesi saswavleblebis ka-
drebi (Tanamerove situacia
da perspeqtivebi)~; T. kupataZe
(profesori, saqarTvelos teq-
nikuri universitetis kavSir-
gabmulobis fakultetis dekani)
_ ̀Sefasebis sistema; i. maCabeli
(profesori, ganaTlebis saminis-
tros sammarTvelos ufrosi)
_ ̀ saqarTvelos umaRlesi sas-
wavleblebis akreditacia~; S.
maWavariani (profesori, saerTa-
Soriso ekonomikur urTier-
TobaTa institutis proreqto-
ri) _ ̀saqarTvelos saxelmwifo
umaRles saswavleblebSi damkvid-
rebuli marTvis procesi~; a.
samadaSvili (profesori, saqarT-
velos teqnikuri universitetis
magistraturis ganyofilebis
gamge) _ `swavlebis xarisxi~;
k.Rlonti (evrokavSiris ganaT-
lebis da gadamzadebis fondis
erovnuli observatoriis di-
reqtori) _ ̀umaRlesi ganaT-
leba da Sromis bazari
saqarTveloSi~; a. xelaSvili
(profesori, Tbilisis saxelm-
wifo universitetis proreq-
tori) _ ̀ mecnierebis mdgoma-
reobis analizi saxelmwifo
umaRles saswavleblebSi~.
dadgenilebis teqstis Semu-
SavebaSi aqtiurad monawile-
obdnen iv. javaxiSvilis saxelo-
bis Tbilisis saxelmwifo uni-
versitetis, saqarTvelos teqni-
kuri universitetis, Tbilisis
sulxan-saba orbelianis saxe-
lobis pedagogiuri universi-
tetis, ilia WavWavaZis saxelobis
enisa da kulturis saxelmwifo
universitetis, saxelmwifo same-
dicino universitetis, ekono-
mikur urTierTobaTa saxelm-
wifo institutis, saxelmwifo
agraruli universitetis, biz-
nesis saxelmwifo institutis,
quTaisis akaki wereTlis sa-
xelobis saxelmwifo universi-
tetis, Telavis iakob gogeba-
Svilis saxelobis saxelmwifo
universitetis, vano sarajiS-
vilis saxelobis saxelmwifo
konservatoriis, Cikagos univer-
sitetis (aSS), Cibas universi-
tetis (iaponia), lundis univer-
sitetis (SvedeTi), kopenhagenis
samefo farmacevtuli skolis
(dania), arasaxelmwifo saero
umaRlesi saswavleblebis aso-
ciaciis, evropis menejmentis
skolis, kavkasiis biznesis sko-
lis, saqarTvelos sazogadoebriv
saqmeTa institutis, saqarTvelos
pedagogTa kvalifikaciis amaR-
lebisa da gadamzadebis cent-
raluri institutis, evro-
kavSiris ganaTlebis da gadam-
zadebis fondis erovnuli ob-
servatoriis, Tavisuflebis ins-
titutis, finansTa da kul-
turis saministroebis warmo-
madgenlebi, aseve umaRlesi sas-
wavleblebis studentebi.
2001 wlis agvisto-dekemberSi
moewyo 14 mrgvali magida
yvela dainteresebuli mxaris
monawileobiT; oqtomberSi gai-
marTa specialuri seminari
masmediis warmomadgenelTaTvis;
xolo dekemberSi _ seminari
parlamentis wevrebisaTvis da
Semajamebeli saerTaSoriso kon-
ferencia evropis sabWos da
msoflio bankis warmomadgen-
lebisa da ucxoel eqspertTa
monawileobiT.
Seiqmna parlamentis inter-
fraqciuli jgufi revaz adamias,
Temur beriZis, demur gior-
xeliZis, arCil gogelias, nodar
grigalaSvilis, kote kemularias,
giorgi koxreiZis, vasil maR-
laferiZis, maia nadiraZis,
naTela patarqaliSvilis, irakli
RuduSauris, guram SaraZis
monawileobiT, romelic aqti-
urad Caeba umaRlesi ganaTlebis
ganviTarebis ZiriTadi mimarTu-
lebebis ganmsazRvreli doku-
mentis proeqtis SemuSavebaSi.
2001 wlis 22 dekembers
saqarTvelos parlamentma pir-
veli mosmeniT miiRo aRniSnuli
dadgenileba. Seiqmna saredaqcio
komisia nodar grigalaSvilis
TavmjdomareobiT, romelmac
gaagrZela muSaoba dadgenilebis
teqstis saboloo variantze.
2002 wlis 1 marts parla-
mentma meore mosmeniT miiRo
dadgenileba `saqarTveloSi
umaRlesi ganaTlebis ganviTa-
rebis ZiriTadi mimarTulebebis
Sesaxeb~, romelSic gansaz-
Rvrulia is miznebi, principebi
da amocanebi, romlebic safu-
Zvlad daedo ̀ umaRlesi gana-
Tlebis Sesaxeb~ kanonis proeqts.
dadgenilebis miRebis Semdeg
saqarTvelos parlamentis Tavm-
jdomarem, qalbatonma nino
burjanaZem da ganaTlebis,
mecnierebisa da teqnologiebis
qvekomitetma mimarTes evropis
sabWos, fond ̀Ria sazogadoeba
_ saqarTvelos~ da ganaTlebis
politikis, dagegmvisa da marTvis
saerTaSoriso instituts Txo-
vniT, raTa maT, miRebuli
gamocdilebidan gamomdinare,
gaegrZelebinaT muSaoba ̀umaR-
lesi ganaTlebis Sesaxeb~ kanonis
22p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
proeqtis SemuSavebaze.
fondi ̀ Ria sazogadoeba _
saqarTvelosa~ da ganaTlebis
politikis, dagegmvisa da marTvis
saerTaSoriso institutis mier
Seiqmna eqspertTa sabWo, romlis
SemadgenlobaSi Sevida yvela
wamyvani umaRlesi saswavleblis,
mTavrobisa da arasamTavrobo
organizaciebis 40-ze meti
warmomadgeneli. sabWo ikribeboda
TiTqmis yovelkvireulad 2002
wlis seqtembridan mimdinare
wlis Tebervlis bolomde. am
Sexvedraze moxda proeqtis
principebis, struqturisa da
saboloo redaqciis SeTanxmeba.
kanonproeqtis ganxilvisaTvis
Catarda sami seminari eqsper-
tebisTvis, masobrivi informaciis
warmomadgenlebisa da parla-
mentis wevrebisaTvis.
proeqti ganxiluli iqna qu-
Taisis, goris, Telavis, baTumisa
da axalcixis umaRlesi saswav-
leblebis profesor-maswavleb-
lebTan erTad.
kanonproeqti daegzavna
gtuTsw-sa da evrogaerTianebis
ganaTlebis fondis eqspertebs,
romelTa winadadebebi da
SeniSvnebi aseve gaTvalis-
winebulia proeqtSi.
2. warmodgenili kanonproeqti
qmnis umaRlesi saganmanaTleblo
dawesebulebebis avtonomiis myar
garantiebs. es gansakuTrebiT
mniSvnelovania saxelmwifos mier
dafuZnebuli dawesebulebebisa-
Tvis. umaRlesi saganmanaTleblo
dawesebulebebis avtonomia
moicavs akademiur avtonomiasa
da TviTmmarTvelobas.
akademiuri avtonomia gulis-
xmobs umaRlesi saganmanaTleblo
dawesebulebebis Tavisuflebas,
Tavad gansazRvros sakuTari
strategia, gadawyvitos, ra da
rogor unda aswavlos da
ra samecniero kvlevebi unda
awarmoos.
TviTmmarTveloba niSnavs imas,
rom umaRlesi saganmanaTleblo
dawesebuleba kanonmdeblobis
Sesabamisad Tavad ayalibebs
mmarTvel organoebs, anawilebs
sakuTar finansur saxsrebs
(maT Soris, saxelmwifo dafinan-
sebas swavlebisaTvis), gankargavs
Tavis qonebas, awarmoebs sakadro
politikas _ adgens person-
alis samsaxurSi miRebis wesebs.
misi Sromis anazRaurebis
formebsa da odenobas, misaRebi
studentebis raodenobas da
maTi miRebis damatebiT kri-
teriumebs, personalisa da stu-
dentebis eTikisa da discipli-
nuri pasuxismgeblobis normebs.
kanonproeqti krZalavs umaRlesi
saganmanaTleblo dawesebulebebis
saqmianobaSi politikuri da
religiuri organizaciebis
Carevas.
kerZo umaRlesi saganmanaT-
leblo dawesebulebis marTvis
organoebis Seqmna mowesrigebu-
lia Sesabamisi kanonmdeblobiT.
amitomac kanonproeqti gansazRv-
ravs mxolod sajaro samarTlis
iuridiuli piris statusis
mqone umaRlesi saganmanaTleblo
dawesebulebebis marTvisaTvis
aucilebel organoebs da maTi
Seqmnis wess.
kanonproeqti adgens, rom
sajaro samarTlis iuridiuli
piris statusis mqone konkre-
tuli umaRlesi saganmanaTle-
blo dawesebuleba SeiZleba
Seiqmnas mxolod kanoniT. aseve
kanonma unda gansazRvros am
saswavleblis saxelwodeba, mi-
zani, funqcia, saqmianobis sagani
da misTvis gadasacemi qonebis
nusxa.
kanonproeqtis Sesabamisad,
sajaro samarTlis iuridiuli
piris statusis mqone umaRlesma
saganmanaTleblo dawesebulebam
unda airCios senati da aka-
demiuri sabWo. senati irCevs
reqtors. konkursis safuZvelze
arCevs administraciis xelm-
ZRvanels, amtkicebs wesdebas
da Seaqvs masSi cvlilebebi,
amtkicebs biujets, araakademiuri
personalis samsaxurSi miRebis
wesebs. umaRles saganmanaTleblo
dawesebulebis eTikisa da
disciplinuri pasuxismgeblobis
normebs, ismens da amtkicebs
reqtorisa da administraciis
xelmZRvanelis yovelwliur
angariSebs, kanoniTa da wesdebiT
gansazRvrul SemTxvevebSi iRebs
gadawyvetilebas reqtorisa da
administraciis xelmZRvanelis
uflebamosilebebis vadamde
Sewyvetis Taobaze.
akademiuri sabWo amtkicebs
umaRlesi saganmanaTleblo da-
wesebulebis strategiul gegmas,
saswavlo da kvleviT gegmebsa
da programebs, fakultetebis
mier miniWebul akademiur
wodebebs.
kanonproeqtis mixedviT, umaR-
lesi saganmanaTleblo dawese-
bulebis umaRlesi Tanamdebobis
piria reqtori, romelic war-
moadgens am dawesebulebas da
aris misi akademiuri sabWos
Tavmjdomare. umaRlesi saganmanaT-
leblo dawesebulebis adminis-
traciis yoveldRiur saqmianobas
ki warmarTavs administraciis
xelmZRvaneli.
kanonproeqti mijnavs umaRlesi
saganmanaTleblo dawesebulebisa
da misi akademiuri struqtu-
ruli erTeulebis _ fakul-
tetebis marTvis organoebis
funqciebs. mniSvnelovnadaa gaz-
rdili fakultetebis uflebebi
da avtonomiuroba umaRlesi
saganmanaTleblo dawesebulebis
biujetis miRebisas senati
iTvaliswinebs fakultetebis
winadadebebs. akademiuri sabWo
mxolod amtkicebs fakultetebis
mier SemuSavebul saswavlo
da kvleviT programebsa da
gegmebs: personalis daqiraveba
xdeba fakultetebis mier. gazr-
dilia fakultetebis sabiujeto
da safinanso uflebamosilebebi,
fakultetebi Tavad aniWeben
akademiur xarisxebsa da wo-
debebs.
kanonproeqtiT garantire-
bulia studentTa Semdegi
uflebebi: miiRon xarisxiani
ganaTleba, isargeblon umaRlesi
saganmanaTleblo dawesebulebis
materialuri da teqnikuri
baziT, monawileoba miiRon
individualuri saswavlo prog-
ramis SedgenaSi, saswavlo
kvlevaSi. dadgenili wesiT
gadavidnen sxva umaRles sagan-
manaTleblo dawesebulebaSi da
gadaitanon iq maTTvis ganku-
Tvnili saxelmwifo dafinanseba,
umaRlesi saganmanaTleblo da-
wesebulebisgan, saxelmwifosgan,
iuridiuli Tu kerZo pirebisgan
miiRon stipendiebi, daxmarebebi,
sxvadasxva SeRavaTebi da a. S.
amis garda, sajaro samarTlis
iuridiuli piris statusis
mqone umaRlesi saganmanaTleblo
dawesebulebebis studentebs aqvT
ufleba, monawileoba miiRon
marTvis organoebis arCevaSi
da Tavadac iyvnen arCeulni
am organoebSi. kanonproeqtiT
dadgenilia studentTa da
doqtorantTa warmomadgenlobis
minimaluri odenoba umaRlesi
saganmanaTleblo dawesebulebis
senatSi da fakultetis sabWoSi.
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
23p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
kanonproeqtis erT-erT umTav-
res amocanas warmoadgens
umaRlesi ganaTlebis xarisxis
amaRleba da am mimarTulebiT
dRes arsebuli mdgomareobis
fundamenturi Secvla. kanon-
proeqti swavlebis xarisxis
asamaRleblad or umTavres
instruments iTvaliswinebs _
umaRlesi saganmanaTleblo dawe-
sebulebis licenzireba da akre-
ditacia. licenziis amocanaa
umaRlesi ganaTlebis organi-
zebis minimaluri moTxovnebis
gansazRvra. licenzireba warmo-
adgens umaRlesi saganmanaT-
leblo dawesebulebis akredi-
taciis savaldebulo winapirobas
_ mxolod licenzirebul
umaRles saganmanaTleblo dawe-
sebulebas aqvs akreditaciis
miRebis ufleba.
akreditacia aris xarisxis
uzrunvelyofisa da Sefasebis
procesi, romelic adasturebs
umaRlesi saganmanaTleblo
dawesebulebis Sesabamisobas
umaRlesi ganaTlebis xarisxis
minimalur moTxovnebTan. mxo-
lod akreditebul umaRles
saganmanaTleblo dawesebulebas
aqvs saxelmwifos mier aRia-
rebuli diplomis gacemis uf-
leba. amave dros mxolod
akreditebul umaRles dawesebu-
lebas SeuZlia saxelmwifo
dafinansebis miReba. Tu umaR-
lesi saganmanaTleblo dawese-
buleba an misi saganmanaTleblo
programa akreditebuli ar
aris, is ver ganacxadebs pre-
tenzias saxelmwifosagan fina-
nsuri saxsrebis miRebaze. saxe-
lmwifo akreditaciis procesis
uzrunvelsayofad unda Camoya-
libdes saxelmwifo saakredi-
tacio sabWo. sabWo Sedgeba
7 wevrisagan, romelTa ufleba-
mosilebis vadaa 4 weli. sabWos
wevrebs irCevs saqarTvelos
parlamenti. sabWos wevrobis
kandidatTa dasaxelebis ufleba
aqvT saqarTvelos prezidents,
saparlmento fraqcias da
parlamentis aranakleb 10 wevrs.
saxelmwifo saakreditacio sabWos
damoukideblobisa da miukerZoe-
blobis uzrunvelsayofad sab-
Wos wevrebi garkveuli garan-
tiebiT sargebloben. maTi
gaTavisufleba mxolod kanoniT
gaTvaliswinebul SemTxvevebSia
SesaZlebeli, xolo maTi xelfasi
saqarTvelos parlamentis wevris
xelfass utoldeba.
akreditacia nebayoflobiTi
procesia. Tu umaRles saganmana-
Tleblo dawesebulebas surs
akreditaciis gavla, igi gan-
cxadebiT mimarTavs saxelmwifo
saakreditacio sabWos, romelic
qmnis eqspertTa komisias am
dawesebulebaSi swavlebis xari-
sxis Sesafaseblad. swavlebis
saTnadao xarisxis arsebobis
SemTxvevaSi umaRles saganmanaT-
leblo dawesebulebas an mis
saganmanaTleblo programas eni-
Weba akreditacia. akreditaciis
sistemis SemoReba mniSvnelovnad
Seuwyobs xels saqarTveloSi
umaRlesi ganaTlebis xarisxis
saerTaSoriso standartebTan
Sesabamisobas.
kanonproeqtis erT-erT mTavar
siaxles warmoadgens misaRebi
gamocdebis Catarebis dRes
moqmedi mankieri wesis gauqmeba.
umaRles saswavlebelSi Cari-
cxvisaTvis abiturienti aRar
aris valdebuli Caabaros mi-
saRebi gamocdebi Sesabamis sas-
wavlebelSi. subieqtur krite-
riumebze dafuZnebuli sagamo-
cdo sistema (es gansakuTrebiT
exeba zepir gamocdebs) ko-
rufciis mniSvnelovani wyaroa
da umaRles ganaTlebasTan dakav-
Sirebuli yvela Rirebulebis
gaufasurebas iwvevs. kanon-
proeqtis Sesabamisad, misaRebi
gamocdebis nacvlad unda Ca-
tardes erTiani saxelmwifo
testireba. testireba Catardeba
sabunebismetyvelo, humanitarul,
teqnikur da sazogadoebriv
mecnierebaTa saswavlo mimarTu-
lebebSi. testireba werilobiTi
iqneba. TiToeul mimarTulebaSi
testireba saqarTvelos mTel
teritoriaze erTsa da imave
dros Catardeba. piri, romelic
daagrovebs winaswar gansaz-
Rvrul qulaTa minimums, CaiT-
vleba testirebagavlilad da
miiRebs uflebas, swavla gana-
grZos nebismier Sesabamis
umaRles saswavlebelSi. erTiani
saxelmwifo testirebis orga-
nizebas uzrunvelyofs saqar-
Tvelos ganaTlebis saminis-
trosTan arsebuli erTiani
saxelmwifo testirebis saagento.
erTiani saxelmwifo tes-
tirebis Sedegebi ganmsazRvrelia.
abiturientebisaTvis saxelmwifos
mier studenturi grantebis
gacemisas. winaswar gansazRvruli
saxelmwifo saswavlo grantebi
ganawildeba testirebis pro-
cesSi saukeTeso Sedegis mqone
abiturientebze. kanonproeqtis
mixedviT, mTeli es procesi
gamWvirvalea da obieqtur
kriteriumebs efuZneba. saxelm-
wifos xarjze ganaTlebas iRebs
mxolod is abiturienti, ro-
melmac ukeTesi Sedegi aCvena.
erTiani saxelmwifo testirebis
procesSi. yvela sxva abitu-
rienti, romelic warmatebiT
gaivlis testirebas da ver
moipovebs saxelmwifo saswavlo
grants (romelTa odenoba
SezRudulia da mxolod uke-
Tesi Sedegis mqone abiturien-
tebze nawildeba), TviTon
dafaravs umaRles saswavlebelSi
swavlis safasurs. Tumca am
SemTxvevaSic arsebobs garkveuli
gamonaklisi. socialurad dau-
cveli abiturientebisaTvis, ro-
mlebmac warmatebiT gaiares
erTiani saxelmwifo testireba,
magram ver aCvenes saxelmwifo
saswavlo grantis misaRebad
aucilebeli maRali Sedegi,
Seqmnilia specialuri socialu-
rad daucvel pirTa saxelmwifo
programa.
zemoaRniSnuli dafinansebis
sistema mTlianad cvlis umaR-
lesi ganaTlebis dRes arsebul
praqtikas. dRes saxelmwifo
afinansebs konkretul umaRles
saswavlebels. axali kanonis
miRebis Semdeg mxolod miznob-
rivi dafinanseba iqneba SesaZ-
lebeli _ saxelmwifo daafina-
nsebs mxolod konkretuli stu-
dentis swavlas umaRles sas-
wavlebelSi. amasTan, saxel-
mwifo umaRles saganmanaTleblo
dawesebulebaSi mimdinare same-
cniero-kvleviT saqmianobas daa-
finansebs mxolod konkretuli
miznobrivi programis farg-
lebSi.
kanonproeqtis gaziarebis Sem-
TxvevaSi, miRebuli unda iqnas
Sesabamisi cvlilebebi da
damatebebi saqarTvelos kanonebSi
`ganaTlebis Sesaxeb~, ̀ saeqimo
saqmianobis Sesaxeb~ da ̀ janm-
rTelobis dacvis Sesaxeb~ aRni-
Snuli cvlilebebis proeqtebi
Tan erTvis kanonproeqts.
g a n m a r t e b i T i b a r a T i
24p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
kanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaTkanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaTkanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaTkanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaTkanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaT
gaugzavnoT saqarTvelos parlamentsgaugzavnoT saqarTvelos parlamentsgaugzavnoT saqarTvelos parlamentsgaugzavnoT saqarTvelos parlamentsgaugzavnoT saqarTvelos parlaments
(Tbilisi, rusTavelis 8)(Tbilisi, rusTavelis 8)(Tbilisi, rusTavelis 8)(Tbilisi, rusTavelis 8)(Tbilisi, rusTavelis 8)
SeniSvnebis avtori
kanonproeqtis dasaxeleba
Tavfurceli
SeniSvna #
Tavi, muxli,Tavi, muxli,Tavi, muxli,Tavi, muxli,Tavi, muxli,
punqtipunqtipunqtipunqtipunqti SeniSvnaSeniSvnaSeniSvnaSeniSvnaSeniSvna
S e n i S v n e b i s a T v i s
25p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
kanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaTkanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaTkanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaTkanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaTkanonproeqtTan dakavSirebuli SeniSvnebi SegiZliaT
gaugzavnoT saqarTvelos parlamentsgaugzavnoT saqarTvelos parlamentsgaugzavnoT saqarTvelos parlamentsgaugzavnoT saqarTvelos parlamentsgaugzavnoT saqarTvelos parlaments
(Tbilisi, rusTavelis 8)(Tbilisi, rusTavelis 8)(Tbilisi, rusTavelis 8)(Tbilisi, rusTavelis 8)(Tbilisi, rusTavelis 8)
SeniSvnebis avtori
kanonproeqtis dasaxeleba
Tavfurceli
SeniSvna #
Tavi, muxli,Tavi, muxli,Tavi, muxli,Tavi, muxli,Tavi, muxli,
punqtipunqtipunqtipunqtipunqti SeniSvnaSeniSvnaSeniSvnaSeniSvnaSeniSvna
S e n i S v n e b i s a T v i s
26p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
sazogadoebis monawileoba aucilebelia
sabaJo sistemaSi gegmis Sesrulebismanipulacia xdeba
demur giorxeliZe _demur giorxeliZe _demur giorxeliZe _demur giorxeliZe _demur giorxeliZe _dargobrivi ekonomikisdargobrivi ekonomikisdargobrivi ekonomikisdargobrivi ekonomikisdargobrivi ekonomikis
komitetis Tavmjdomare .komitetis Tavmjdomare .komitetis Tavmjdomare .komitetis Tavmjdomare .komitetis Tavmjdomare .
fraqcia _ “axali afxazeTifraqcia _ “axali afxazeTifraqcia _ “axali afxazeTifraqcia _ “axali afxazeTifraqcia _ “axali afxazeTi
da qristian-demokratebi”da qristian-demokratebi”da qristian-demokratebi”da qristian-demokratebi”da qristian-demokratebi”
saqme exeba Zalian mniSvne-
lovan sakiTxs: moqalaqeTa uf-
lebebis dacvas maTi saqmianobis
gaZlierebas, rasac ̀ damoukide-
beli maregulirebeli komisiebis
Sesaxeb~ kanonic iTvaliswinebs.
arsebobs samsaxuri, romelic
damoukidebel maregulirebel
komisiisa da sazogadoebasTan
urTierTobebs awesrigebs. minda,
ganvmarto, Tu ras gulisxmobs
sazogadoebrivi advokatis samsa-
xuri: ZiriTad sakiTxebze gadaw-
yvetilebas iRebs saTbob-energe-
tikis maregulirebeli komisia.
ra Tqma unda, postfaqtum.
sazogadoeba reagirebs masze,
magram, rogorc mxare, am
procesebSi uSualod ar monawi-
leobs. sazogadoebrivi advokatis
funqcia ki imaSi mdgomareobs,
rom sazogadoebas ufleba
hqondes, monawileoba miiRos
gadawyvetilebis miRebis procesSi
da SeZlos sakuTari azris
dafiqsireba. am samsaxuris mi-
zania, ar SeezRudos kanoniT
miniWebuli uflebamosileba ro-
gorc smk, ise sxva organoebs.
magram tarifis sakiTxi exeba
ara mxolod smk-s, aramed
mTlianad sazogadoebas. aqedan
gamomdinare, sazogadoeba unda
monawileobdes gadawyvetilebebis
miRebaSi. es ki sakmaod mZlavri
muxruWi iqneba smk-sTvis, raTa
win aRudges lobisturi jgu-
fis zewolas. Cven swored
amitom wamovayeneT es iniciativa.
arasamTavrobo organizaciebTan
erTad SevimuSaveT, davxveweT
aRniSnuli kanonproeqti da,
vfiqrob, rom mxardasaWeria,
radgan sazogadoebas did sar-
gebels moutans.
gadasaxadebisa da Semosavlebis
komiteti sami Tve muSaobda
aRniSnul sakiTxze. gvqonda
Sexvedrebi damoukidebel eqs-
pertebTan. aRniSnuli kanon-
proeqti gadaegzavna saxelmwifo
kancelarias, sistemaSi saxel-
mwifo ministris xelmZRvanelo-
biT moxda misi winaswari
ganxilva. yuradReba gamaxvilda
sakadro da politikur sakiT-
xebze. aRmoCnda, rom sabaJo
sistemaSi xdeba gegmis Sesrule-
bis manipulacia. Tebervlis
TveSi sabaJo departamentma biu-
jetSi Seitana daaxloebiT 30
mln. lari, aqedan 14 milionis
mobilizacia moxda Tvis bolo
or dReSi. aqedan gamomdinare,
gasagebia, ratom aravis ar
surs winaswar fulis gadaxda
da Tvis bolos SeaqvT gada-
saxadi biujetSi. minda ganvmar-
to: moqmedebs sul sxva reJimi.
rodesac saqoneli gadmokveTs
sazRvars, xdeba misi ganbaJeba.
magram Cveni sasazRvro gamSvebi
punqtebi ar iZleva imis
saSualebas, rom 14 mln. laris
Senatani gakeTdes biujetSi,
radgan amdeni saqonlis ganba-
Jebas ufro meti ram sWirdeba.
Cven ki arc amdeni sawyobi
gvaqvs da arc sxva saSualeba.
SeviswavleT aRniSnuli sakiTxi
da gamoikveTa Semdegi suraTi:
arsebobs prezidentis brZane-
buleba, romelic aregulirebs
da saSualebas aZlevs navTobis
importiorebs, moaxdinon saqon-
lis winaswari ganbaJeba. Sesaba-
misad, sabaJo departamentsa
da erovnul banks Soris
gaformda xelSekruleba da
gaixsna sadepozito angariSi.
importiors SeuZlia winaswar
dados Tanxa am sadepozito
angariSze. magram, rogorc aR-
vniSneT saqonlis ganbaJeba xdeba
Tvis bolo or-sam dReSi da
is importiori, romelsac gax-
snili aqvs sadepozito angariSi,
saqonels ver iRebs. amis uam-
ravi magaliTi arsebobs: specia-
lurad Seqmnili firmebi, rome-
lTac araviTari angariSval-
debuleba biujetTan ar gaaCniaT
yoveli Tvis bolos iReben
xan 1 milions, xan naxevar
milions da wlis ganmavlobaSi
ugrovdebaT 7 milioni laris
davalianeba. aseT firmebs banke-
bidan aRebuli aqvT procen-
tiani krediti, Tanxa Setanili
aqvT 144-e angariSze da, xSir
SemTxvevaSi, sabaJo departamenti
am 144-e angariSidan pirdapir
xazinaSi mimarTavs aRniSnul
Tanxebs. xdeba isic, rom sa-
qoneli ar Semodis, ar xdeba
misi dafinanseba. aseT SemTxvevaSi
firmebs warmoeSvebaT aqtivi
anu zedmetoba. Semdeg es
zedmeti Tanxebi nawildeba sxva-
dasxva firmaze da xdeba sxvada-
sxva tvirTis ganbaJeba. ra
Tqma unda, kodeqsi amas krZalavs.
me zemoT aRvniSne da axlac
vimeoreb: rom 144-e angariSis
gaxsnis mizania, mewarmes hqondes
saSualeba Tanxis winaswar gada-
xdisa, xolo sadepozito anga-
riSi amas imitom hqvia, rom,
Tu importiori saqonels ver
Semoitans, mas es fuli ukan
daubrundes an moxdes misi
Semdeg ganbaJebaSi daqviTva, mag-
ram araviTar SemTxvevaSi aqti-
vebis sxva firmaze gadacema.
Cven kodeqsSi SevitaneT damateba
_ sadac saubaria 144-e angari-
Sze winaswar Setanili Tanxis
dasaqonlebaze. im SemTxvevaSi,
Tu ar moxda dasaqonleba,
aRniSnuli Tanxa unda daubrun-
des mflobels da aramc da
aramc ar unda warimarTos
saxelmwifo biujetSi, radgan
es ar aris saxelmwifo
Semosavali. Sesworeba Setanilia
kodeqsis meore nawilSic. pirs,
romelic axdens saqonlis
Semotanas, ekrZaleba aqtivebis
gayidva. mas an unda daubrundes
es Tanxa, an saqonlis momavali
ganbaJebaSi CaeTvalos.
jambul bakuraZe _jambul bakuraZe _jambul bakuraZe _jambul bakuraZe _jambul bakuraZe _gadasaxadebisa da Semo-gadasaxadebisa da Semo-gadasaxadebisa da Semo-gadasaxadebisa da Semo-gadasaxadebisa da Semo-
savlebis komitetis Tav-savlebis komitetis Tav-savlebis komitetis Tav-savlebis komitetis Tav-savlebis komitetis Tav-
mjdomaris moadgile, fraq-mjdomaris moadgile, fraq-mjdomaris moadgile, fraq-mjdomaris moadgile, fraq-mjdomaris moadgile, fraq-
cia _ ~mrewvelebi~cia _ ~mrewvelebi~cia _ ~mrewvelebi~cia _ ~mrewvelebi~cia _ ~mrewvelebi~
k o m e n t a r i
27p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
lado Wilado Wilado Wilado Wilado WipaSvili _paSvili _paSvili _paSvili _paSvili _janmrTelobis dacvisajanmrTelobis dacvisajanmrTelobis dacvisajanmrTelobis dacvisajanmrTelobis dacvisa
da socialur sakiTxTada socialur sakiTxTada socialur sakiTxTada socialur sakiTxTada socialur sakiTxTa
komitetis janmrTelo-komitetis janmrTelo-komitetis janmrTelo-komitetis janmrTelo-komitetis janmrTelo-
bis dacvis qvekomitetisbis dacvis qvekomitetisbis dacvis qvekomitetisbis dacvis qvekomitetisbis dacvis qvekomitetis
Tavmjdomare . fraqciaTavmjdomare . fraqciaTavmjdomare . fraqciaTavmjdomare . fraqciaTavmjdomare . fraqcia
”moZraoba demokratiu-”moZraoba demokratiu-”moZraoba demokratiu-”moZraoba demokratiu-”moZraoba demokratiu-
li reformebisaTvis”li reformebisaTvis”li reformebisaTvis”li reformebisaTvis”li reformebisaTvis”
jobs gvian, vidre arasdros
bolo ori wlis manZilze
ar gamarTula Sexvedra, sa-
dac Cems gamosvlebs laitmo-
tivad ar gahyoloda samedi-
cino dawesebulebebisaTvis sa-
gadasaxado SeRavaTebis Tema.
warmodgenili kanonproeqti
absoluturad gamarTlebuli
dokumentia, rogorc saxelm-
wifoebriobis, aseve qarTuli
medicinis ganviTarebis Tval-
sazrisiT. Tavidanve, roca sa-
qarTvelos parlamenti iRebda
gadawyvetilebebs (me adrindeli
gadawyvetilebebi maqvs mxedvelo-
baSi), rom samedicino dawesebu-
lebebi samewarmeo saqmianobas
daqvemdebarebul sawarmoebis ric-
xvs mikuTvneboda, es iyo Sec-
doma. magram, rogorc ityvian:
jobs gvian, vidre arasdros,
amitom mivesalmebi am Seswo-
rebebis Setanas.
ratom miviCnev, rom samedi-
cino dawesebulebebi unda
ganTavisufldnen am kanonpro-
eqtiT gansazRvruli _ mogebis,
qonebis, miwisa da sagzao
gadasaxadebidan? Cveni avadmyofi
ixdis Suqis, wylis, wamlebis,
eqimis xelfasis fuls. amas
emateba zemoT CamoTvlili
gadasaxadebi. am gadasaxadebidan
ganTavisufleba Sesabamisad, 6-
7% gaaiafebs mkurnalobas da
igi ufro xelmisawvdomi gaxde-
ba. SesaZloa, zog dawesebule-
baSi aman 10%-sac miaRwios
_ es pirveli da yvelaze
mTavari. garda amisa, misasalmebe-
li iqneboda, Tuki Cven SevZ-
lebdiT da samewarmeo saqmia-
nobis dabegvris reJimidan saer-
Tod amovagdebdiT samkurnalo
dawesebulebebs. radgan, dRevan-
del situaciaSi gaumarTlebelia
samedicino dawesebulebebs
hqondeT Sps-ebis, saaqcio
sazogadoebebis da momgebiani
samewarmeo subieqtebis forma.
cxovrebis doniT Cvenze
maRla mdgom bevr qveyanaSi
samkurnalo dawesebuleba aramom-
gebian sawarmod iTvleba. amito-
mac mimaCnia, rom sagadasaxado
kodeqsSi es Sesworebebi Zalian
seriozuli, wingadadgmuli na-
biji iqneba.
Tumca aq aris sakiTxebi,
romelic, albaT, davis sagani
gaxdeba: am kanonproeqtis mixed-
viT, xsenebuli gadasaxadebisagan
Tavisufldebian is samkurnalo
dawesebulebebi, romlebic sagada-
saxado wlis dasawyisSive gamoac-
xadeben, rom uars amboben
dividendebis ganawilebaze da
mTel mogebas daabandeben
dawesebulebis reabilitaciasa
da teqnikuri bazis uzrunvel-
yofaSi, TanamSromelTa materia-
lur waxalisebaSi. Zalian bevri
dawesebuleba Tanaxma iqneba,
SemoTavazebuli saxiT miiRos
es kanonproeqti, radgan Cveni
mravali saavadmyofo, gansa-
kuTrebiT municipaluri, imde-
nad mZime mdgomareobaSia, rom
maTTvis es iqneba Jangbadis
mcire nakadi. Tumca aq aris
erTi saSiSroeba. ar unda
miviRoT iseTi sakanonmdeblo
aqti, romelic Seaferxebs
medicinaSi kerZo investiciebis
dabandebas. TbilisSi gaxsnilia
mravali kerZo samedicino
dawesebuleba, romelic sakmaod
didi datvirTviT muSaobs da
Cveni sazogadoebis gadaxdisuna-
rian fenas emsaxureba. Tanac
maTi fasebi didad ar gan-
sxvavdeba saxelmwifos mier
dawesebuli fasebisagan. TiToeu-
li aseTi dawesebulebis ukan
dgas kerZo investicia. da,
Tu Cven maT CavayenebT
araTanabar pirobebSi, maSin
iqmneba imis saSiSroeba, rom
dairRves antimonopoliuri ka-
nonmdebloba da samkurnalo
dawesebulebebi moxvdnen sxvadasva
sagadasaxado reJimSi, rac
gaarTulebs kerZo samkurnalo
dawesebulebebis muSaobas da
Seaferxebs kerZo seqtorSi
investiciebis mozidvas. Tuki
parlamenti SeZlebs es uaryo-
fiTi aspeqtebi aicilos, kargi
iqneba. radgan SegviZlia erTis
nacvlad ori nabiji gadavdgaT
win da, ganurCevlad sakuTrebis
formisa, erTi TargiT, saerTo
moTxovna, yvela samedicino
dawesebulebisaTvis erTiani sa-
gadasaxado reJimi SevqmnaT. me
vicnob axal sagadasaxado ro-
desac, araerTxel Sevxvdi avto-
rTa jgufs da es aspeqtebi
gaziarebuli da miRebulia.
saerTod, aq grandiozul
Tanxebze ar aris saubari.
biujetma SeiZleba dakargos
7-9 miloni lari, esec im
SemTxvevaSi, Tu orive _
saxelmwifo da kerZo seqtoric
_ ganTavisufldeba am gadasaxade-
bisagan. Tu parlamentarebi
kanonproeqts cvlilebis gareSe
miiReben, es Tanxa ganaxevrdeba.
k o m e n t a r i
28p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
kidev erTi SesaZlebloba
jemal gogitiZe _jemal gogitiZe _jemal gogitiZe _jemal gogitiZe _jemal gogitiZe _
fraqcia “aRorZinebis”fraqcia “aRorZinebis”fraqcia “aRorZinebis”fraqcia “aRorZinebis”fraqcia “aRorZinebis”
TavmjdomareTavmjdomareTavmjdomareTavmjdomareTavmjdomare
specialuri ekonomikuri zo-
nis Tema 1996 wlidan aqtiu-
rad dgas dRis wesrigSi,
magram, saqarTvelos xelisuf-
lebisa da piradad eduard
SevardnaZis miTiTebiT, mas dRis
sinaTle ar eRirsa. arada,
faqtobrivad, saqarTvelos eko-
nomika ganwirulia. aranairi
ekonomikuri berketi situa-
cias ar Secvlis da gamosavalic
arsaidan Cans. raRacis Sesac-
vlelad aucilebelia ara ve-
losipedis Tavidan gamogoneba,
aramed cnobili meTodis
gamoyeneba. specialuri zonis
idea marto saqarTveloSi ar
dabadebula. igi aprobirebuli
meTodia, mas aqtiurad iyenebs
msoflios TiTqmis yvela qveyana.
migvaCnia, rom specialuri
ekonomikuri zonebis amoqmedebis
SemTxvevaSi, saqarTvelos eko-
nomikas miecema amosunTqvis
axali saSualeba. kontrabandam
da korufciam waleka yvelaferi.
gvinda, raRac nabiji gadavdgaT,
magram veravin gvetyvis, dRes
arsebuli meqanizmebiT rogor
SeiZleba mdgomareobis radi-
kalurad Secvla: biujetis
Sevseba, xelfasisa da pensiis
gazrda. amitom Cven vTavazobT
axali sisxlis gadasxmas. migvaC-
nia, rom msoflioSi arsebuli
oTxi aTasi zonis arseboba
amis garantiaa. Tumca aris
SemTxvevebi, roca zonam ar
imuSava;
am arasasurvelma precedentma
SesaZloa, qveyanas ar moutanos
is mogeba, rasac eloda. magram
sastarto ekonomikuri paramet-
rebi ar uaresdeba, samwuxarod,
rCeba iseTive, rogoric iyo.
zogierTi Cveni oponenti
Tvlis, rom es gamoiwvevs
kuTxur separatizms. aseTi
argumenti gaugebari da Seurac-
xmyofelia CvenTvis. regionebis
araTanabari ganviTarebis. SesaZ-
lebloba ki ar aris gamoric-
xuli. realurad xom asea?!
yvelaze savalalod guria gamoi-
yureba, xolo yvelaze STambeW-
davad aWara. gamodis, rom
politika, romelic regionSi
xorcieldeba, misaRebi da swo-
ria. xolo vinmem Tavisi uTa-
vobiT qveyana Tu ver marTa,
es ar aris aWarisa da regionis
xelmZRvanelis brali, es saer-
To, saqveyno, qarTuli prob-
lemaa da yvelam erTad unda
mivxedoT. Tuki specialuri
ekonomikuri zona Svebas miscems
raWas, ratom unda ganawyendes
Tbiliseli, kaxeli an qarT-
leli.?! aseTi Semoteva im
viTom eqspertebisagan, mxolod
politikur argumentebs emyareba
da ara _ ekonomikurs. isini
miiCneven, rom Cveni kanonm-
debloba isedac liberaluria
da iTvaliswinebs eqsportze
gadasaxadebis moxsnas. Tu asea
ratom ar SeiZleba, es yve-
laferi erT kanonSi iyos
Tavmoyrili?! SeRavaTebi xeli-
suflebis zeda eSelonebisaT-
visaa, xolo bevri biznesmeni-
saTvis, romelTac mfarveli
ar hyavT saxelisuflebo iera-
rqiaSi, xelmiuwvdomelia. xSirad
vai ekonomistebi ergneTis
bazrobas sez-is cud models
adareben me ki mimaCnia, rom
igi kontrabandis saukeTeso
magaliTia, romelsac mfarveli
hyavs qveynis pirveli pirebis
saxiT. (esaa Cveni tragedia _
ergneTis bazrobaa saqarTvelos
ekonomikis ganmsazRvreli erT-
erTi faqtori. da aravis
unda rom es yvelaferi kanoniT
daregulirdes.) Tanac am eko-
nomistebs xom lomis wili
ekuTvniT qveynis ekonomikis
daqcevaSi. maTi ideebi marTe-
buli da gamosadegi rom yo-
filiyo, Zlieri qveyana, maRali
xelfasebi da pensiebi Tu
ara Sesrulebuli biujeti mainc
gveqneboda?! magram maTi SesaZ-
lebloba da qadili Zalian
scildeba erTmaneTs.
kidev erTi argumenti: am
zonebSi fulis gaTeTreba
moxdebao! gasagebia, ar varT
dazRveulni; es xdeba im oTxi
aTas ekonomikur zonaSic da
amas Tu Cvenc gavakeTebT ise,
rom qveyanamac sargebeli naxos,
ratomaa es cudi?! Tanac fulis
gaTeTrebis erT-erTi”saukeTeso”
saSualeba narkotikebiT vaWrobaa
da saqarTveloSi amgvari fulis
brunva 10-15 _ jer aWarbebs
saqarTvelos biujets. es saSi-
neli realobaa (amerikaSi es
Tanxa biujetis aT procents
Seadgens). es monacemebi mog-
vawoda amerikis iusticiis sa-
ministros warmomadgenelma, ro-
melic Savi fulis gaTeTrebis
winaaRmdeg kanonmdeblobis Seq-
mnaSi gvexmareba. Cven mivediT
im daskvnamde, rom saqarTveloSi
Seqmnili specialuri ekonomi-
kuri zonebi namdvilad ver
gaauaresebs arsebul mdgoma-
reobas. viciT, eqsperimentebis
dro ar aris, magram gadarCenis
sxva saSualebas ver vxedavT.
arasworma prognozebma daRupa
qveyana. Tundac kuponi gavix-
senoT. erTi kolofi asanTi
bolos milioni kuponi Rirda.
dRes es xalxi specialuri
ekonomikur zonis winaaRmdegia.
maTTvis SeiZleba miuRebeli
iyos aslan abaSiZis poloiti-
kuri figura, magram, roca
matarebeli Camoivlis, iZule-
bulni iqnebian dagvemgzavron.
ar miviCnev, rom specialuri
ekonomikuri zonebi erTaderTi
gamosavalia, magram saqarTvelos
mosaxleobasa da ekonomikas
specialuri ekonomikuri zonebi
sWirdeba! deklarirebuli abre-
Sumis gzis nacvlad dRes
ZiriTadi tvirTbrunva gadadis
iranze, ruseTsa da TurqeTze
ver viyenebT Cven unikalur
geopolitikur mdgomareobas, es
danaSaulia! ver vityvi, es
mezobeli saxelmwifoebis Sekve-
Taa - meTqi, magram imas
vSiSob, xelisufleba viRaca-
sTanaa Sekruli da im viRacas
ki ar unda, rom saqarTvelos
ekonomika ganviTardes. ara
mgonia, parlamentma aRfrTova-
nebiTa da didi sixaruliT
miiRos es kanonproeqti, magram
amjerad SesaZlebloba gvaqvs.
k o m e n t a r i
29p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
es wingadadgmuli nabiji iqnebadRes parlamentis wevrebi
sargebloben SeuzRudavi imu-
nitetis institutiT, rac imaSi
gamoixateba, rom nebismieri
danaSaulis Cadenis SemTxvevaSi,
iqneba es mimarTuli adamianisa
Tu saxelmwifos winaaRmdeg,
isini daculni arian xelSeu-
xeblobiT. ar SeiZleba maTi
sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi
micema, dakaveba, gaCxreka, dapa-
timreba da a.S. aqedan gamom-
dinare, dRis wesrigSi dadga
imunitetis institutis SezRu-
dvis sakiTxi. parlamentis 125
wevris mxardaWeriT, Cem mier
momzadebuli iqna konstitu-
ciuri kanonproeqti parlamentis
wevrTa imunitetis SezRudvis
mizniT.
kanonproeqtis mixedviT, par-
lamentis wevris pasuxisgebaSi
misacemad, dasapatimreblad, gasa-
Cxrekad da a.S., Tu is mxile-
buli iqna mZime an gansakuTre-
biT mZime danaSaulis CadenaSi,
aRar iqneba saWiro parlamentis
nebarTva.
am sakanonmdeblo novaciis
mizania moqalaqeebs davubrunoT
rwmena imisa, rom saxelmwifo
politikuri Tanamdebobis pirebi
ar gaurbian marTlmsajulebas,
isini iseve ageben pasuxs Cade-
nili danaSaulisaTvis, rogorc
saqarTvelos nebismieri moqalaqe
da. imunitetis instituts amo-
farebulni, ar Seecdebian
gaeqcnen pasuxismgeblobas.
aRniSnul konstituciur ka-
nonproeqts meore mizanic aqvs:
ar gadavtexoT joxi mTel
parlamentze imis gamo, rom
romeliRac parlamentari ko-
rumpirebuli an danaSaulis
Camdenia. dae, man Tavad imar-
Tlos Tavi sasamarTlos wesiT,
daamtkicos Tavisi udanaSauloba
ise, rom Cirqi ar moscxos
mTel parlaments da TviT
parlamentarizmis ideas.
kanonproeqtis mesame mizani
gaxlavT, parlamentSi mosvlis
survili davukargoT im ada-
mianebs, romlebic aq mxolod
da mxolod imunitetis gamo
cdiloben mosvlas, rom dacu-
lni iyvnen warsulSi Cadenili
Tu momavalSi Casadeni dana-
Saulis gamo.
Tu Cven SevZlebT konsti-
tuciur kanonSi am cvlilebis
Setanas, romelic 157 parla-
mentis wevris Tanxmobas saWi-
roebs, es Cveni qveynisaTvis,
marTlmsajulebisaTvis, moqalaq-
eebisa da politikuri Tanamde-
bobis pirTa uflebebis daax-
loebisaTvis, erTi wingadadg-
muli nabiji iqneba.
zaqaria qucnaSvilizaqaria qucnaSvilizaqaria qucnaSvilizaqaria qucnaSvilizaqaria qucnaSvili_ _ _ _ _ iuridiul sakiTxTiuridiul sakiTxTiuridiul sakiTxTiuridiul sakiTxTiuridiul sakiTxTa ka-a ka-a ka-a ka-a ka-
noniernoniernoniernoniernonierebisa da administ-ebisa da administ-ebisa da administ-ebisa da administ-ebisa da administ-
raciuli rraciuli rraciuli rraciuli rraciuli reformebis keformebis keformebis keformebis keformebis ko-o-o-o-o-
mitetis mitetis mitetis mitetis mitetis TTTTTaaaaavmjdomarisvmjdomarisvmjdomarisvmjdomarisvmjdomaris
pirvpirvpirvpirvpirveli moadgile. fraq-eli moadgile. fraq-eli moadgile. fraq-eli moadgile. fraq-eli moadgile. fraq-
cia _ `socialisti~cia _ `socialisti~cia _ `socialisti~cia _ `socialisti~cia _ `socialisti~
kanonproeqti iTvaliswinebs
umaRlesi ganaTlebis sferos
daregulirebas: umaRlesi saswav-
leblebis sagadasaxado SeRava-
Tebs, marTvisa da akreditaciis
sitemis mowesrigebas, profesor-
maswavlebelTa mdgomareobis
gaumjobesebas.
umaRlesi saswavleblebis
marTvaSi CaerTvebian profesor-
maswavleblebi, ise, rogorc
es xdeba civilizebul samyaro-
Si. kanonproeqtis mizania, saqar-
Tvelos umaRlesi saswavleblebis
sistemam daiwyos daaxloeba
da Sewonasworeba amerikisa
da evropis umaRles saswavleb-
lebTan. es aris umniSvnelovanesi
sfero. amis gareSe Cveni kavSiri
evropasTan unayofo iqneba. kano-
nproeqtze sami weli mimdinare-
obda muSaoba, am saqmianobaSi
CarTuli iyvnen evrosabWosa
da msoflio bankis eqspertebi,
evropis wamyvani universitetebis
specialistebi. Tavdapirvelad
ZiriTadi mimarTulebis Taobaze
umaRlesi ganaTlebis ZiriTadi
mimarTulebis Taobaze miRebuli
iqna dadgenileba. Semdeg ki
momzadda es kanonproeqti. wi-
naswar SemiZlia vTqva (Zalian
samwuxaroa, magram mainc), rom
kanonis miRebis winaaRmdegi
iqneba ganaTlebis saministroc
da ganaTlebis saparlamento
komitetic. ise ityvian uars,
bevrs wakiTxulic ar eqneba.
eWvi ar mepareba, es kanonproeqti
am parlamentSi ver gava, magram
ukve didi miRwevaa Tavad
kanonis Seqmna. kanonproeqti
albaT maSin iqceva kanonad
roca axlandeli mowvevis par-
lamenti istorias Cabardeba
da aq didi cvlilebebi moxdeba.
me amis imedi maqvs. magram,
Tu molodini gamicruvda da
mniSvnelovani cvlilebebi ar
moxda, es imas moaswavebs, rom
saqarTvelo oTxi weli kvlav
WaobSi darCeba. maSin am kanonsac
azri aRar eqneba.
kanonproeqtiueWvelad Cavardeba
vasil maRlaferiZevasil maRlaferiZevasil maRlaferiZevasil maRlaferiZevasil maRlaferiZe_ fraqcia `gaerTiane-_ fraqcia `gaerTiane-_ fraqcia `gaerTiane-_ fraqcia `gaerTiane-_ fraqcia `gaerTiane-
buli demokratebi~buli demokratebi~buli demokratebi~buli demokratebi~buli demokratebi~
k o m e n t a r i
30p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T a v m j d o m a r e
viziti viziti viziti viziti viziti litvaSi litvaSi litvaSi litvaSi litvaSi17-20 marti17-20 marti17-20 marti17-20 marti17-20 marti
17 marts daiwyo saqarTvelos
parlamentis Tavmjdomaris nino
burjanaZis oficialuri viziti
litvis respublikaSi. es viziti
gasuli wlis dekemberSi dai-
gegma, rodesac saqarTvelos
parlamentis Tavmjdomare bal-
tiispireTis or qveyanas –
estoneTsa da latvias estumra.
maSin litva saparlamento arCev-
nebisaTvis emzadeboda da gada-
wyda, baltiispireTis am saxelm-
wifos nino burjanaZe martSi
swveoda. vizitebis mTavar mizans
warmoadgens TanamSromlobis
gaRrmaveba am sam post-sabWoTa
respublikasTan, romlebic,
warmatebuli wyalobiT, dRes
ukve evropis kavSirsa da nato-
Si arian miwveulni. vizitis
pirvel dRes nino burjanaZe
litvis parlamentis warmomadge-
nlebs Sexvda. litvis parlamen-
tis Tavmjdomarem arturas
pauluaskasma aRniSna, rom or
qveyanas Soris politikuri
da ekonomikuri TanamSromlobis
gaRrmaveba logikuri gagrZelebaa
im urTierTobebisa, romelic
yovelTvis arsebobda saqarTve-
losa da litvas Soris. nino
burjanaZem xazi gausva, rom
orive qveyanas msgavsi sagareo
politikuri prioritetebi aqvs,
rac TanamSromlobis gaRrmavebis
karg safuZvels warmoadgens.
saqarTvelosaTvis Zalze mniSvne-
lovania is gamocdileba, rome-
lic litvam da misma mezobelma
baltiispireTis qveynebma daagro-
ves nato-sa da evropis kavSirSi
integraciis gzaze. am mxriv
gansakuTrebiT mniSvnelovania
politikuri da ekonomikuri
reformebis warmatebiT ganxor-
cieleba da evropul kanonmdeb-
lobasTan TandaTanobiTi harmo-
nizacia. litvis parlamentis
Tavmjdomaris TqmiT, litvam
ukve moaxdina Sesabamis kanonTa
90%-is harmonizacia evropul
standartebTan. Sexvedrisas dais-
va am sferoSi ori qveynis
parlamentebs Soris mWidro
TanamSromlobis sakiTxi. SesaZ-
lebelia, litvis parlamentma,
romelmac ukve warmatebiT
daasrula es procesi, Sesabamisi
daxmareba gauwios saqarTvelos
sakanonmdeblo organos, raTa
saqarTvelos parlamentSi miRe-
buli TiToeuli kanoni Tavi-
danve Seesabamebodes im stan-
dartebs, romelTa dacva auci-
lebelia Cveni qveynis evropul
struqturebSi gaerTianebisaTvis.
litvaSi nino burjanaZis
vizitis erT-erTi mizani iyo
dadebiTad gadawydes vilniusis
jgufis saparlamento asambleis
morigi sxdomis muSaobaSi sa-
qarTvelos monawileobis sa-
kiTxi. mxareebma es sakiTxic
ganixiles. vilniusis jgufi
natoSi gawevrianebis msurvel
im qveynebis gaerTianebaa, rome-
lTac ukve miaRwies am procesSi
garkveul progress. natos pra-
Ris samitze swored am jgufis
warmomadgeneli qveynebi miiwvies
Crdilo-atlantikur aliansSi.
vilniusis jgufTan TanamSrom-
lobis dawyeba evroatlantikuri
integraciisaken saqarTvelos mier
gadadgmuli kidev erTi nabiji
iqneba.
nino burjanaZem wamoWra sa-
qarTvelos teritoriidan ru-
suli samxedro bazebis gayvanis
sakiTxi. man aRniSna, rom
saqarTvelosaTvis sainteresoa
litvis gamocdileba, radgan
am qveyanaSi, iseve rogorc
latviasa da estoneTSi, es
problema SedarebiT mokle
droSi gadawyda.
mxareebi regionuli Tanam-
Sromlobis sakiTxebsac Seexnen.
litvis parlamentis Tavmjdomarem
aRniSna, rom igi mxars uWers
samxreT kavkasiis saparlamento
asambleis Seqmnas, rac baltiis
qveynebs saSualebas miscems,
saparlamento asambleebis doneze
ganagrZon urTierTobebi samxreT
kavkasiasTan.
nino burjanaZe litvis par-
lamentis pirvel vice-spikers
Ceslovas iurSesanss Sexvda,
romelmac dawvrilebiT gaacno
litvis parlamentis muSaobis
procedurebi. litvis parlame-
ntis umTavresi amocana evro-
pul struqturebSi integracii-
saTvis Sesabamisi sakanonmdeblo
bazis Seqmnaa. nino burjanaZis
TqmiT, gamomdinare im faqtidan,
rom evropul struqturebSi
integrireba saqarTvelos erT-
erTi prioritetia, saqarTve-
losaTvis principuli mniSvne-
loba aqvs swored baltiis-
pireTis qveynebTan mWidro
31p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T a v m j d o m a r e
urTerTobas. litvis miwveva
nato-sa da evropis kavSirSi
saqarTvelosaTvis imedis mom-
cemia. garda imisa, rom daS-
vebulia yofili sabWoTa res-
publikis nato-sa da evrokavSi-
rSi miwvevis precedenti, saqar-
Tvelo imedovnebs, rom litvisa
da baltiispireTis sxva qveynebis
saxiT mas eyoleba seriozuli
mxardamWeri am organizaciebSi.
saqarTvelos delegacia lit-
vis parlamentis saqarTvelosTan
megobrobis jgufs Sexvda. nino
burjanaZem aRniSna, rom qar-
Tuli mxarisaTvis gansakuTrebiT
sasiamovno iyo imis gageba,
rom litvis parlamentis yoveli
meeqvse wevri saqarTvelosTan
TanamSromlobis saparlamento
delegaciis wevria. es kidev
erTi dadasturebaa im mniS-
vnelobisa, romelsac orive
qveyana aniWebs ormxriv urTie-
rTobebs – ganacxada saqarT-
velos parlamentis spikerma.
saqarTvelosTan megobrobis
jgufis xelmZRvanelma aRniSna,
rom litvis parlamenti yove-
lTvis mzadaa, mxari dauWiros
saqarTvelos saerTaSoriso
urTierTobebisas da magaliTad
moiyvana am jgufis mkveTri
reaqcia saqarTvelos mimarT
ruseTis mier diskriminaciuli
savizo reJimis SemoRebis gamo.
saqarTvelosTan megobrobis
jgufis xelmZRvanelma aRniSna,
rom gansakuTrebiT mniSvne-
lovani iqneboda TanamSromlobis
ganviTareba adgilobriv doneze,
anu qalaqebs an raionebs
Soris, radgan, Cveulebriv
moqalaqeebs Soris mWidro
urTierTobebs udidesi mniSvne-
loba aqvs qveynebs Soris
TanamSromlobisaTvis.
nino burjanaZem madloba
gadauxada litvel parlamenta-
rebs mxardaWerisaTvis da aR-
niSna, rom patara qveynebis
ZiriTadi iaraRi megobrebi
da maTi mxardaWeraa.
litvelma parlamentarebma
aRniSnes, rom litvis sagareo
politika sam sayrdens emyareba
– esaa evropis kavSirSi
gawevrianeba, nato-Si gawevrianeba
da keTilmezobluri urTie-
rTobebi mezobel qveynebTan.
nino burjanaZem ganacxada, rom
saqarTvelo savsebiT iziarebs
litvis am prioritetebs, Tumca,
saqarTvelosaTvis aseve priori-
tetul sakiTxs warmoadgens
afxazeTisa da e.w. samxreT
oseTis konfliqtebis mogvareba.
amasTan dakavSirebiT, qalbatonma
nino burjanaZem isaubra afxaze-
TSi Seqmnil mdgomareobasa da
am konteqstSi ruseT-saqarT-
velos urTierTobis Sesaxeb.
misi TqmiT, sanam ruseTi ar
daiwyebs mezobel saxelmwifoe-
bTan Tanabaruflebiani urTier-
Tobebis ganviTarebas, Zneli
iqneba ormxriv urTierTobebSi
seriozuli progresis miRweva.
nino burjanaZe litvis par-
lamentSi stumrobisas baltiis
saparlamento asambleaSi litvis
delegaciis xelmZRvanels gidre
purvaneckinesa da litva-polo-
neTis saparlamento asambleis
Tavmjdomares arturas skar-
jiuss Sexvda. orive Sexvedraze
xazi gaesva regionuli Tanam-
Sromlobis aucileblobas. bal-
tiis saparlamento asambleaSi
litvis delegaciis xelmZRva-
nelma aRniSna, rom baltiis
asamblea sam princips emyareba:
erTi qveynis warumatebloba
samives warumateblobaa, erTis
winaSe mdgari safrTxe –
safrTxea TiToeuli maTganisaT-
vis da erT-erTis warmateba
yvelas warmatebaa. purvaneckines
TqmiT, baltiis asambleis Seqmnis
mizani politikuri iyo da
igi miRweul iqna. dReisaTvis
asamblea fiqrobs ekonomikuri
TanamSromlobis gaRrmavebaze.
baltiis asamblea kulturis
sferoSic moRvaweobs. magaliTad
litvaSi iTargmneba da gamoicema
latvieli da estoneli avto-
rebis wignebi da piriqiT.
nino burjanaZem saqarTvelosa
da baltiis saparlamento asam-
bleas Soris mWidro urTier-
Tobebis damyarebis survili
gamoTqva, rac xels Seuwyobs
samxreT kavkasiaSic analogiuri
asambleis Seqmnas. qalbatonma
purvaneckinem aRniSna, rom
baltiis asamblea mzadaa
gauziaros samxreT kavkasiis
qveynebs gamocdileba da praqti-
kuli rCevebi misces mas samxreT
kavkasiuri asambleis Camoyalibe-
bisaTvis.
nino burjanaZem isaubra im
dadebiT rolze, romelic bal-
tiis asambleam Seasrula mis
wevr qveynebs Soris arsebuli
uTanxmoebebis mosagvareblad da
aRniSna, rom rodesac regionis
qveynebi Tavad wyveten sakuTar
problemebs da pouloben
gamosavals Seqmnili viTarebidan,
mezobeli qveyana veRar SeZlebs
Caerios maT saqmeSi.
saqarTvelos parlamentis
Tavmjdomare Sexvda vilniusis
universitetis reqtors. saqar-
Tvelos umaRlesi ganaTlebis
dawesebulebebTan TanamSromlo-
bis mizniT, parlamentis Tavm-
jdomarem universitetis req-
tori TbilisSi moiwvia.
32p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
qronikaqronikaqronikaqronikaqronika
6 marts6 marts6 marts6 marts6 marts saqarTvelos
parlamentis Tavmjdomarem nino
burjanaZem miiRo jeims verCi,-
aSS qalaq sent-luisis jorj
vaSingtonis saxelobis univer-
sitetis profesori, romelic
TbilisSi ~aSS - ~samxreT
kavkasiis institutis” prezenta-
ciasTan dakavSirebiT Camovida.
amerikeli profesoris gancxa-
debiT, institutis Seqmnis mi-
zania, adgilobrivi inteleqtua-
luri wreebis erTiani Sefa-
sebisa da analizis safuZvelze,
Tanamedrove saqarTvelos kul-
turis, uaxlesi istoriis,
ekonomikisa da politikis gan-
viTarebis mimarTulebebis Ses-
wavla. daarsdeba qarTul-ingli-
surenovani Jurnali, romelic
did adgils dauTmobs samxreT
kavkasiis erTiani ekonomikuri
sivrcis mniSvnelobis sakiTxs
da Tanamedrove politikuri
situaciis samecniero analizs.
jeims verCis SefasebiT, de-
mokratiuli saxelmwifosa da
masSi samoqalaqo sazogadoebis
CamoyalibebisaTvis didi mniS-
vneloba eniWeba samecniero-
kvleviT muSaobas swored am
kuTxiT, rac ganviTarebis rTul
fazaze myofi Cveni qveynisaTvis
aqtualuri unda iyos.
nino burjanaZem ~aSS -
samxreT kavkasiis institutis”
Seqmna droul da saWiro
iniciativad miiCnia. misi TqmiT,
es wamowyeba xels Seuwyobs
politikosTa da am sferos
mkvlevarTa Soris ufro mWidro
inteleqtualur kavSirs, rac
SeiZleba swori politikuri
gadawyvetilebebis miRebis erT-
erTi safuZvelic gaxdes.
6 marts6 marts6 marts6 marts6 marts parlamentis Tavm-
jdomarem nino burjanaZem miiRo
saqarTveloSi evrosabWos gene-
raluri mdivnis specialuri
warmomadgeneli plamen nikolovi,
romelic Cvens qveyanas situa-
ciis gacnobis mizniT ewvia.
~evropis sabWos xelmZRva-
nelobas miaCnia, rom am bolo
dros saqarTveloSi Seqmnili
rTuli politikuri da eko-
nomikuri situaciis gamo, au-
cilebelia, gaZlierdes qveyanaSi
mimdinare procesebSi evrosabWos
politikuri monawileoba~, -
ganacxada Sexvedraze plamen
nikolovma. misi TqmiT, saqarT-
velos mier aRebuli valdebu-
lebebidan, moaxloebuli sapar-
lamento arCevnebis gamo, yvelaze
mniSvnelovania saarCevno kanon-
mdeblobis daxvewis sakiTxi,
Sesabamisad, korufciasTan brZo-
lis Sedegianobis dadgena da,
amis paralelurad, masobrivi
informaciis saSualebebis Sesaxeb
kanonproeqtze muSaoba.
~saqarTvelos parlamenti, ro-
gorc yovelTvis, axlac mWidrod
iTanamSromlebs evropis sabWos
yvela struqturasTan~, - aRni-
Sna Sexvedraze parlamentis
Tavmjdomarem. man plamen
nikolovs daxmareba sTxova im
winadadebis ganxorcielebaSi,
rac evrosabWoSi nino burja-
naZis vizitis dros generalur
mdivanTan valter SvimerTan
Sexvedrebis dros gadawyda.
sakiTxi exeba saqarTvelos par-
lamentis mier momzadebuli
kanonproeqtebis sawyis etapze
damuSavebas evrosabWos eqsper-
tTa mier, razec plamen niko-
lovma mas sruli mxardaWera
aRuTqva. Sexvedraze isic ga-
dawyda, rom saarCevno kanon-
mdeblobis damuSavebaSi par-
lamentis interfraqciul jgufs
evrosabWos eqspertebi aqtiurad
daexmarebian.
10 marts10 marts10 marts10 marts10 marts parlamentis
Tavmjdomarem nino burjanaZem
monawileoba miiRo parlamentis
ekonomikur forumSi, romelic
~saqarTvelos Sromis kanonTa
kodeqsSi~ cvlilebebis Setanas,
kerZod, saarsebo minimumTan
minimaluri xelfasis gaTa-
nabrebas iTvaliswinebs. rogorc
cnobilia, fraqcia ~gaerTia-
nebuli demokratebis~ mier
warmodgenili es iniciativa
parlamentis sesiaze ukve miiRes.
aRmasrulebeli xelisuflebis
ekonomikur bloks am gadaw-
yvetilebis cxovrebaSi ganxor-
cieleba, mwiri saxelmwifo
T a v m j d o m a r e
33p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
biujetidan gamomdinare, SeuZ-
leblad miaCnia, sakiTxi ki
karga xania farTo msjelobis
sagnad iqca.
ekonomikur forumze nino
burjanaZem deputatebs xazgasmiT
mouwoda, gansaxilvel sakiTxze
mxolod ekonomikuri debatebi
gaemarTaT da politikuri
garCevebi ar daewyoT. parlamen-
tis Tavmjdomaris TqmiT,
saarsebo minimumTan minimaluri
xelfasis daaxloebis sakiTxi,
bunebrivia, TiToeul moqalaqes
aRelvebs da am debatebis
Semdeg saboloo gadawyvetilebas
imediT elis. valdebuli varT,
sazogadoeba parlamentis gadaw-
yvetilebis Taobaze saqmis
kursSi CavayenoTo.
nino burjanaZem damswre
sazogadoebas SesTavaza, debate-
bis procesSi orive mxares
mxolod mkacrad argumenti-
rebuli dasabuTebiT exelmZRva-
nela.
dRis wesrigis mixedviT,
forumis ZiriTadi momxseneblebi
iyvnen: ekonomikis, mrewvelobisa
da vaWrobis ministri giorgi
gaCeCilaZe; finansTa ministri
mirian gogiaSvili, Sromis,
janmrTelobis dacvisa da
socialuri uzrunvelyofis
ministri amiran gamyreliZe,
maTi azriT, kanonproeqtis
iniciatorebma ar gaiTvaliswines
is ekonomikuri Sedegebi, rac
kanonproeqtis amoqmedebas Sei-
Zleba mohyves. saubaria mosalo-
dnel makroekonomikur destabi-
lizaciaze qveynis sabanko sis-
temaSi da negatiur cvlilebebze
fulad-sakredito politikaSi,
aseve, mcire da saSualo
biznesis seriozul Seferxebebze.
finansTa ministris ganmartebiT,
am SemTxvevaSi ekonomikuri
zrdis maCvenebeli mkveTrad
Semcirdeba, xolo inflacia
12-13%-s miaRwevs.
forumSi monawileoba miiRes
mecnierebma, eqspertebma, mrewve-
lebma, mcire da saSualo
biznesis warmomadgenlebma, depu-
tatebma da dainteresebulma
pirebma.
fraqcia “gaerTianebuli de-
mokratebis~ pozicia giorgi
baramiZem da mixeil maWavarianma
daicves. maTi azriT, mTavrobam
damajerebeli argumentacia amje-
radac ver warmoadgina, magram
isini mzad arian, mTavrobis
warmomadgenlebTan erTad imu-
Saon proeqtze da garkveuli
kompromisic gaakeTon, raTa
kanoni realurad amoqmeddes.
cxare debatebis Semdeg
sxdomis wamyvanma, parlamentis
Tavmjdomaris moadgilem vaxtang
rCeuliSvilma aRniSna, rom
fraqcia “gaerTianebuli demok-
ratebis~ iniciativa, ZiriTadad,
arc erT gamomsvlels ar
gauziarebia. igi daeTanxma eko-
nomikis eqspertis lado papavas
mosazrebas, rom iniciativa,
SesaZloa, faratina qaRaldze
darCes.
ekonomikuri forumi Semdeg
daskvnamde mivida: fraqcia
“gaerTianebuli demokratebis»
iniciativiT miRebuli kanon-
proeqtis am etapze Sesruleba
ararealuria da minimaluri
xelfasis 20-dan 115 laramde
gazrda qveynis ekonomikisaTvis
katastroful Sedegs gamoiRebs,
radgan xelfasis zrda, Ziri-
Tadad, qveynis makroekonomikuri
parametrebis gaumjobesebasTan
erTad unda moxdes, dRes
mTavrobis umTavresi sazrunavi
dagvianebuli xelfasebisa da
pensiebis gastumrebaa.
14 marts14 marts14 marts14 marts14 marts parlamentis Tav-
mjdomarem nino burjanaZem
miiRo litvis parlamentis sa-
gareo urTierTobaTa komite-
tis Tavmjdomare gediminas kir-
kilasi, romelic Tbiliss sa-
muSao vizitiT ewvia. CvenTvis
axlobelia is problemebi, rac
dRes Tqveni axalgazrda saxel-
mwifos winaSe dgas. mzad
varT, gulRiad gagiziaroT
Cveni saxelmwifoebrivi gamocdi-
leba, - aseTi iyo litvis
delegaciis wevrTa pozicia
nino burjanaZesTan Sexvedrisas.
nino burjanaZem, Tavis mxriv,
baltiis qveynebTan, da gan-
sakuTrebiT litvasTan, saqarT-
velos mWidro TanamSromloba
saxelmwifoebriv prioritetad
Seafasa da parlamentis saxeliT
stumars madloba gadauxada
im mxardaWerisa da Tanadgo-
misaTvis, rasac litvis xelisu-
fleba saqarTvelosTvis rTul
periodebSi iCens.
Sexvedraze mokled isaubres
litvaSi nino burjanaZis ofi-
cialuri vizitis Sesaxeb.
rogorc Sexvedraze iTqva,
vizitis dros nino burjanaZe
ganixilavs erTobliv ideas
“3+3~, rac baltiispireTis
qveynebisa da samxreT kavkasiis
saxelmwifoTa parlamentebs
Soris TanamSromlobis formats
gulisxmobs. unda aRiniSnos,
rom litvas, latviasa da
estoneTs Soris saparlamen-
tTaSoriso asamblea ukve aTi
welia, arsebobs, xolo saqar-
Tvelos, somxeTsa da azerbaijans
Soris msgavsi forumi mxolod
wels Catarda.
nino burjanaZem idea “3+3~
dRevandeli msoflio gadana-
wilebis fonze aucilebel da
saWiro iniciativad Seafasa
da aRniSna, rom am wamowyebas
saqarTvelos xelisufleba sav-
sebiT eTanxmeba.
16 marts16 marts16 marts16 marts16 marts parlamentis Tavm-
jdomarem nino burjanaZem lit-
vaSi oficialuri vizitis win
aeroportis samTavrobo darbaz-
Si brifingi gamarTa, romelzec
am bolo dros Tematur um-
ravlesobasa da opozicias
Soris parlamentSi arsebul
politikur dapirispirebas Seexo.
misi SefasebiT, mxareebs Soris
aseTi seriozuli uTanxmoeba
aRar unda gagrZeldes da,
realisturi gadawyvetilebis
miRebis safuZvelze, kompro-
misuli gamosavali unda moi-
naxos, - saubaria parlamentis
mier saarsebo minimumTan minima-
luri xelfasis gaTanabrebis
Sesaxeb kanonis ZalaSi Sesvlis
sakiTxze.
rac Seexeba saxelisuflo
fraqciebis iniciativas parla-
T a v m j d o m a r e
34p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
mentis riggareSe sxdomis mowve-
vis Taobaze, parlamentis Tavmj-
domarem es winadadeba uaryo-
fiTad Seafasa da aRniSna,
rom mis ganxorcielebas azri
mxolod im SemTxvevaSi eqneba,
Tu yvela fraqcia erT gar-
kveul variantze SeTanxmdeba.
‘sagangaSos verafers vxedav imaSi,
Tu qveynis prezidenti am
uflebas gamoiyenebs da par-
laments kanonproeqts ukan
gamougzavnis. aseT SemTxvevaSi
SesaZlebloba gveqneboda, gvem-
sjela da gagveTvaliswinebina
aRniSnuli SeniSvnebi, anu
gadagvevadebina, Tundac, 115
laris amoqmedeba pirveli
ivlisidan. es, ara mgonia,
arapopularuli gadawyvetileba
iyos, Tundac, prezidentisaTvis,
imitom, rom, dRevandeli viTa-
rebidan gamomdinare, mosax-
leobasac esmis, 1 ivlisidan
115 laris ZalaSi Sesvla,
praqtikulad, SeuZlebelia. roca
saubaria 40 mln laris
garRvevaze da amdeni davalianeba
arsebobs, SeuZlebelia ramdenime
TveSi radikalur zrdaze
visaubroT. opoziciac Tanaxmaa
garkveul kompromisze _ ganac-
xada nino burjanaZem.
misi SefasebiT, is, rom
xelisufleba qveynis sakanon-
mdeblo organoSi aseT dapiris-
pirebas uSvebs, Zalze saxifaToa,
radgan SesaZlebelia am dapiris-
pirebam parlamentis gareT
gadainacvlos, rac qveynisaTvis
saxifaTo iqneba.
preskonferenciaze nino bur-
janaZem isaubra parlamentis
sakanonmdeblo muSaobis priori-
tetebze, litvaSi oficialuri
vizitis mniSvnelobaze, upasuxa
JurnalistTa SekiTxvebs.
28 marts28 marts28 marts28 marts28 marts saqarTvelos
parlamentis Tavmjdomarem nino
burjanaZem euTos mudmiv war-
momadgenelTa delegacia miiRo,
romlis SemadgenlobaSi iyo
TxuTmeti qveynis wargzavnili
ocdaxuTi elCi.
~euTo iyo is pirveli
saerTaSoriso organizacia,
romelmac afxazeTis tragedia
adekvaturad Seafasa da yove-
lTvis aqtiurad monawileobs
saqarTvelos winaSe arsebuli
problemebis gadaWraSi~, -
ganacxada nino burjanaZem. man
euTos mudmiv warmomadgenlebs
madloba gadauxada imisaTvis,
rom saqarTvelos sakiTxi yo-
velTvis aris euTos yuradRebis
centrSi.
saqarTveloSi gamarTuli Sex-
vedrebis safuZvelze euTo
miiRebs gadawyvetilebas, Tu
ra mimarTulebiT ganagrZos
urTierToba saqarTvelosTan.
31 marts31 marts31 marts31 marts31 marts parlamentis Tavm-
jdomare nino burjanaZe Sexvda
germaniis bundestagis wevrs
rainer epelmansa da erovnebaTa-
Sorisi urTierTgagebis gaerTia-
nebis xelmZRvanels rudolf
dekers. stumrebi saqarTvelos
pirvelad ewvivnen. rainer epe-
lmani dainteresda CvenSi axali
germanuli kapitalis mozidvis
SesaZleblobiT, rasTan dakavSi-
rebiTac nino burjanaZem parla-
mentis mxridan Sesabamisi saka-
nonmdeblo mxardaWera aRuTqva.
Sexvedraze isaubres, agreTve,
parlamentis momaval, saSemod-
gomo arCevnebze, nino burjanaZis
gancxadebiT, aucilebelia ar-
Cevnebis obieqturad Catarebis
uzrunvelyofa, rac dRevandeli
politikuri speqtris siWrelisa
da ZalTa gadanawilebis gaT-
valiswinebiT, arcTu advili
iqneba.
stumrebi dainteresdnen re-
ligiuri aRmsareblobis Ta-
visuflebisa da adamianis ufle-
baTa dacvis sakiTxebiT, rasac
parlamentis Tavmjdomarem,
amomwuravi pasuxi gasca.
2 aprils2 aprils2 aprils2 aprils2 aprils parlamentis
Tavmjdomarem nino burjanaZem
arasamTavrobo organizacia “qar-
Tul-afxazuri Sereuli ojaxe-
bis~ sainiciativo jgufis war-
momadgenlebi maTive TxovniT
miiRo. es organizacia ukve
or welze metia, rac arsebobs
da masSi Cveni qveynis teri-
toriaze mcxovrebi 500-ze meti
ojaxia gaerTianebuli.
rogorc organizaciis Tav-
mjdomarem revaz bendelianma
ganacxada, isini soxumSi aseTive
tipis ojaxebis wevrebTan
Sesaxvedrad emzadebian. “mzad
varT, “saxalxo diplomatia~,
konfliqtis mowesrigebis sxva
mSvidobian xerxebTan erTad,
farTod gamoviyenoT, radgan
samSvidobo Zala swored CvenSia
- qarTvel da afxaz xalxebSi»,
- aRniSna man.
nino burjanaZem mxari dauWira
arasamTavrobo organizaciis am
wamowyebas. misi azriT, im
Sexvedrebis mizani, romelTac
sakoordinacio jgufis monawi-
leebi soxumsa da oCamCireSi
gegmaven, «undoblobis faqtoris»
aRmofxvra unda iyos. amavd-
roulad, isic gasaTvaliswine-
belia, rom garkveuli Zalebi
Seecdebian am keTilSobilur
misias xelovnuri barieri Seuq-
mnan.
~ar unda davuSvaT, rom
afxazeTis, Cveni samSoblos
dakarguli nawilis dabruneba
momaval Taobebs gadavulocoT,
afxazeTis mxarem unda Seignos,
rom Semxvedri nabijebis gada-
dgmis dro didi xania dadga.
TqvenTan erTad unda vecadoT,
yvela mSvidobiani meTodi
gamoviyenoT~, - aRniSna parla-
mentis Tavmjdomarem da par-
lamentis saxeliT maqsimaluri
mxardaWera aRuTqva saqarTveloSi
moRvawe saerTaSoriso organi-
zaciebisa da ucxo qveynebis
saelCoTa daxmarebis meSveobiT
mgzavrobisTvis aucilebeli
saxsrebis moZiebaSi.
3 aprils3 aprils3 aprils3 aprils3 aprils parlamentis
Tavmjdomarem nino burjanaZem
miiRo saqarTveloSi mcxovrebi
28 erovnuli diasporis xelm-
ZRvanelebi. rogorc maT aR-
niSnes, eTnikuri umciresobis
warmomadgenlebi mzad arian,
Cveni qveynis saxelmwifoebrivi
marTvisa da mSeneblobis pro-
cesSi ufro aqtiurad CaerTon.
amisaTvis aucilebelia Sesabamisi
T a v m j d o m a r e
35p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
sakanonmdeblo bazis SemuSaveba,
romlis drosac gaTvaliswine-
buli iqneba diasporis warmoma-
dgenelTa winadadebebi. stum-
rebma nino burjanaZes sTxoves,
parlamentis TavmjdomaresTan
Camoyalibdes Sesabamisi droebiTi
sakonsultacio jgufi, romelic
erovnuli umciresobaTa mtkiv-
neul politikur, socialur
da ekonomikur sakiTxebs war-
moaCens. nino burjanaZem moiwona
TanamSromlobis aseTi formati.
Sexvedraze gaJRerda “erovnebaTa
saxlis~ Seqmnis idea, rasac
parlamentis Tavmjdomarem mxari
dauWira.
stumrebma Sexvedraze saqarT-
velos mTels teritoriaze
eTnikur umciresobaTa erovnul
enebze erTiani radiomauwye-
blobis Seqmnis survili gamoT-
qves, radganac, maTi mosazrebiT,
qarTuli enis arcodna erov-
nul umciresobaTa did nawils
sainformacio vakuumSi aqcevs.
nino burjanaZem aRniSna, rom
wlevandel saxelmwifo biujetSi
2 mln. lari misi iniciativiT
ukve Caido da am problemaze
angariSis mosasmenad momaval
sasesio kviras komunikaciebisa
da transportis ministrs avTan-
dil adeiSvils elian. Sexve-
draze isaubres, agreTve, azer-
baijanuli TeatrisaTvis Sesa-
bamisi Senobis gamoyofis Sesaxeb.
erovnul umciresobaTa war-
momadgenlebma araerTxel gamo-
Tqves samoqalaqo seqtorSi
aqtiurad monawileobis survili
da aRniSnes, rom aucileblad
gaagrZeleben monawileobas saqar-
Tvelos demokratiuli mSeneb-
lobis procesSi. parlamentis
Tavmjdomarem aRniSna, rom
erovnul umciresobaTa sazoga-
doebriv integracias xels
Seuwyobs “saxelmwifo enis
Sesaxeb~ kanonpis SemuSavebas,
rac sakmaod realisturia da
qarTuli enis Seswavlis msurve-
lTaTvis, ZalaSi Sesvlis para-
lelurad, specialurad moicavs
gardamaval periods xuT wlamde.
am da sxva kerZo sakiTxebze,
nino burjanaZis davalebiT,
erovnuli umciresobebis warmo-
madgenlebTan parlamentis samoqa-
laqo integraciis komiteti
iTanamSromlebs.
dasasrul, SeTanxmdnen, rom
Sedegebze sasaubrod ori Tvis
Semdeg Sexvdebian.
7 aprils7 aprils7 aprils7 aprils7 aprils parlamentis
Tavmjdomarem nino burjanaZem
miiRo saqarTveloSi gaeros
misiis xelmZRvaneli heidi ta-
liavini. Sexvedraze, ZiriTadad,
afxazeTsa da e.w. “samxreT
oseTis~ konfliqtebis mowesri-
gebaze imsjeles.
rogorc heidi taliavinma
aRniSna, gaeros misia ukve
ganixilavs galis raionSi devni-
lTa dabrunebis procesis dawye-
bisaTvis realur nabijebs, rac
aucileblad konkretuli eko-
nomikuri proeqtebis parale-
lurad unda ganxorcieldes.
“yvela devnils ufleba aqvs,
Tavis mSobliur mxares dau-
brundes. es araerTgzis aris
damtkicebuli gaeros uSiSro-
ebis sabWos rezoluciebSic.
gaero mzadaa, konfliqtis po-
litikuri da mSvidobiani gziT
gadawyveta, pirvel rigSi, galis
raioniT daiwyos~,- aRniSna
gaeros elCma saqarTveloSi
da dasZina, rom es saerTa-
Soriso organizacia, Seecdeba,
raionSi usafrTxoebis pirobebi
gaaZlieros. heidi taliavinma
nino burjanaZes sTxova, saqarT-
velos mxaris interesebis gaT-
valiswinebiT, parlamentis mxri-
dan Sesabamisi mosazrebebis
gaziareba.
parlamentis Tavmjdomarem
gaeros elCs Tavisi rekomen-
daciebi gauziara da aRniSna,
rom momaval sasesio kviras
saqarTvelos parlamenti ecdeba,
konfliqtis politikuri gziT
mowesrigebias Taobaze Sesabamisi
gancxadeba miiRos. man imedi
gamoTqva, rom saqarTveloSi
afxazeTis sakiTxSi ruseTis
federaciis specialuri warmomad-
genlis valeri loSCininis vi-
ziti bevrs sakiTxs mohfens
naTels.
T a v m j d o m a r e
36p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
saqarTvelos parlamentis dadgenilebasaqarTvelos parlamentis dadgenilebasaqarTvelos parlamentis dadgenilebasaqarTvelos parlamentis dadgenilebasaqarTvelos parlamentis dadgenileba
`saqarTvelos mTavrobasa da amerikis SeerTebuli Statebis mTavrobas
Soris Tavdacvis sferoSi TanamSromlobis Sesaxeb~ SeTanxmebis ratificirebis
Taobaze
saqarTvelos parlamenti adgens:
ratificirebul iqnes `saqarTvelos mTavrobasa da amerikis SeerTebuli
Statebis mTavrobas Soris Tavdacvis sferoSi TanamSromlobis Sesaxeb~
SeTanxmeba.
saqarTvelos parlamentis Tavmjdomare nino burjanaZenino burjanaZenino burjanaZenino burjanaZenino burjanaZe
Tbilisi, 2003 wlis 21 marti.Tbilisi, 2003 wlis 21 marti.Tbilisi, 2003 wlis 21 marti.Tbilisi, 2003 wlis 21 marti.Tbilisi, 2003 wlis 21 marti.
# 1991-rs# 1991-rs# 1991-rs# 1991-rs# 1991-rs
saqarTvelo da aSS strate-
giuli partniorebi arian.
bolo periodSi gansakuTrebiT
gamoikveTa strategiuli urTi-
erToba samxedro sferoSi: aSS
axorcielebs wvrTnisa da aR-
Wurvis programas, romelic
mimarTulia qarTuli armiis
aRmSeneblobisa da SeiaraRebuli
Zalebis mxardasaWerad. bunebri-
vad mimaCnia ormxrivi xelSek-
ruleba gaformebuliyo or
saxelmwifos Soris da garkve-
uli niuansebi urTierTobebisa
daregulirebuli yofiliyo. aman
didi vnebaTaRelva gamoiwvia
_ bevri tyuili da marTali
iTqva. darwmunebuli var: Cemi
kolegebis umetesobas xelSekru-
leba gulmodgined, detalurad
rom waekiTxaT, mixvdebodnen,
iq, saqarTvelos saxelmwifos
sawinaaRmdego an Cveni erovnu-
li Rirsebis Semlaxveli, arafe-
ri weria. piriqiT: modian,
gvexmarebian da garkveul SeRa-
vaTian pirobebs vuqmniT aseT
adamianebs. axla rac Seexeba
ruseTis gaRizianebas. ra Tqma
unda, ruseTSi retrografuli
Zalebi arseboben, maT yvelaferi
aRizianebT, hgoniaT isev imperia
da sabWoTa kavSiria. didi
imediT vuyureb dumaSi Seqmnil
situacias. dadgenilebis proeqti
ruseTis parlamentSi warsad-
genad momzadebuli iyo ba-
ton Cexoevisa da baton
tixonevis mier. maTi pozicia
saqarTvelos mimarT absolu-
turad gasagebi da cnobilia.
Sesabamisad adekvaturi reaqcia
iyo ruseTis dumaSi, imedi
maqvs, rom sisuleleebi dadge-
nilebis proeqtidan saerTod
amoRebuli iqneba. droa, yvelam
gaigos: suverenuli saxelmwifos
uflebaa damoukideblad warma-
rTos Tavisi saSinao da sa-
gareo politika da visTanac
surs, imasTan dados xelSek-
ruleba. saqarTvelo-amerikis
xelSekruleba araviTar dabrko-
lebas ar uqmnis arc ruseTis
usafrTxoebas da arc _
ekonomikas. retrograduli Zale-
bisaTvis erTaderTi safrTxe
marTlac arsebobs: saqarTvelo
ruseTis klanWebisgan Tavisuf-
ldeba da misgan `gamodis~.
ruseTs Tavad aqvs aRiarebuli
saqarTvelos teritoriuli
mTlianoba da, Tu saerTaSo-
riso normebisa da principebis
winaaRmdeg wava am patara
afxazeTis gamo SeiZleba, izo-
laciur situaciaSi aRmoCndes.
saerTaSoriso sazogadoeba saqar-
Tvelos teritoriuli mTlia-
nobis SebRalvas ar dauSvebs.
Tanac: afxazeTis sadme Sesvla-
gamosvla im xalxs unda hkiT-
xon, vinc afxazeTSi cxovrobda
da garkveulma Zalebma (am
wuTSi maTi dakonkretebisagan
Tavs Sevikaveb) marto im niSniT
gamoyares6 rom isini qarTvelebi
arian. rac Seexeba im safrTxes,
am ormxriv xelSekrulebaSi
rom xedaven afxazebi, _ TiTqos
qarTuli jaris siZliere niS-
navs afxazeTSi saomari moqme-
debebis dawyebas, _ minda,
davarwmuno Cveni moZme afxazi
xalxi, romelTanac Tanacxov-
rebis mravalsaukunovani isto-
ria gvaqvs, rom Cven kvlavac
vrCebiT samSvidobo molapara-
kebebis momxred, miuxedavad imisa,
rom garkveuli destruqciuli
Zalebis mier es molaparakeba
CixSia Sesuli. Seicvlis Tu
ara pozicias ruseTi koali-
ciuri jarebis gamarjvebisa da
baRdadis aRebis Semdeg?! _
batonma putinma baRdadSi ame-
rikelebis Sesvlamdec gaakeTa
radikaluri gancxadeba da, vfiq-
rob, sakmaod pragmatuladac
dasabuTebuli: ruseTis intere-
sebis sferoSi ar Sedioda
koaliciis jarebis warumateb-
loba erayis diqtatoruli
reJimis winaaRmdeg brZolaSi.
me mivesalmebi aseT gancxadebas:
ruseTis umaRlesi xelisuf-
lebisgan cnobilia, rom garkve-
uli poziciuri cvlilebebi
mosalodneli araa.
xelSekruleba detalurad rom waekiTxaT...
zviad mukbaniani _zviad mukbaniani _zviad mukbaniani _zviad mukbaniani _zviad mukbaniani _sagareo urTierTobaTasagareo urTierTobaTasagareo urTierTobaTasagareo urTierTobaTasagareo urTierTobaTa
komitetis Tavmjdomare,komitetis Tavmjdomare,komitetis Tavmjdomare,komitetis Tavmjdomare,komitetis Tavmjdomare,
fraqcia _ `aliansi axalifraqcia _ `aliansi axalifraqcia _ `aliansi axalifraqcia _ `aliansi axalifraqcia _ `aliansi axali
saqarTvelosaTvis~saqarTvelosaTvis~saqarTvelosaTvis~saqarTvelosaTvis~saqarTvelosaTvis~
37p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
am xelSekrulebisadmi Cemi
aseTi mkveTri pozicia iman
ganapiroba, rom me wakiTxuli
mqonda igi, kolegebis did
nawils ki _ ara. viTxove,
iqneb rogorme waekiTxaT. es
ar iyo raRac rTuli iuri-
diuli dokumenti; iq Cveuleb-
rivi gasagebi eniT ewera,
rom saqarTvelom amerikuli
jarisaTvis unda daTmos abso-
luturad yvelaferi. Tanac
ar viciT, risTvis Semodis,
ramdeni da ra droiT. es
argumentebic sakmarisia, rom
xelSekruleba CemTvis miuRebeli
iyos. Tumca amas emateba isic,
rom kontigents ufro poli-
ciuri funqciebi aqvs da
arsadaa asaxuli misi strategi-
uli daniSnuleba. aseve gaugeba-
ria argumenti: viciT, rom
cudi xelSekrulebaa, magram
sxva gamosavali ar gvaqvs.
yovelTvis ase ratom xdeba,
rom sxva gamosavali ar gvaqvs?!
imisaTvis muSaobs an parlamenti,
an aRmasrulebeli xelisufleba,
rom mxolod cudi dokumenti
moamzadon?! AES Telasis Semo-svlis magaliTi gavixsenoT.
gveubnebodnen: qarTvelebma ver
ivarges, amitom energetikis
aRmavlobisaTvis saWiroa amerike-
lebis Semoyvana, romlebic gaa-
naTeben Tbilisso. Tbilisi
srulad Cabnelda da axla
veZebT, vin gaaforma aseTi
cudi xelSekruleba. kidev
erTxel Sevaxseneb Cems kolegebs:
nuravin daijerebs rom viRac
ucxoeli, ragind kargi miznebi
amoZravebdes, Ceveni qveynis
interesebs Tavisaze maRla
daayenebs. Tanac: yvela qmedeba
da nebismieri armiis moZraoba
iwvevs adekvaturi Zalebis
moZraobasa da gadaadgilebas.
Tanac, am daZabulobis epicentrs
Tu Sens qveyanaSi qmni, es
ormagad saSiSia. rac ufro
Sors iqneba yvela ucxo
qveynis jari saqarTvelodan,
ufro metad viqnebiT daculi
da _ piriqiT.
miuxedavad bevris aRiarebisa,
rom xelSekruleba cudia, par-
lamentma mainc moaxdina misi
ratificireba. Tanac amtki-
cebdnen, amis Semdeg unda
moxdes Sesworebebis Setanao.
sad arian axla es deputatebi?!
ratom ar waradgenen am Ses-
worebebs, muSaobs vinme amaze?!
strategiuli gadawyvetileba
miviReT _ gvWirdeba, xelSek-
ruleba. modiT, axla taqtikuri
gadawyvetileba miviRoT _
gvWirdeba ukeTesi. SevimuSaoT
es cvlilebebi da davavaloT
sagareo saqmeTa saministros
_ Seitanos cvlilebebi xelSek-
rulebaSi. Tanac, rogorc
gvarwmuneben, amerikis mxare
didad ar aris dainteresebuli
da isini yvelaferze Tanaxmani
arian. modiT, vnaxoT, ra donis
diplomatebi gvyvanan saqarT-
veloSi.
ar arsebobs kargi da cudi
momxduri, aris rusi Tavisi
imperialisturi zraxvebiT, rome-
lsac Tavis nawilad miaCnixar
da unda gamogiyenos. aseve
fiqrobs amerikeli, saqarTvelo
sWirdeba imisaTvis, rom Tavisi
strategiuli interesebi ukeT
ganaxorcielos.
saerTod, saqarTvelosaTvis
aucilebelia romelime imperiis
gavlenis qveS yofna?! Cven
ukve viyaviT erT imperiaSi,
sadac 24 saaTi iyo Suqi,
daugvianeblad rigdeboda pensie-
bi da xelfasebi, im imperiis
xalxs bednieri saxeebi hqonda.
magram erovnulma siamayem,
damoukideblobis survilma bevr
rameze gvaTqmevina uari. marT-
lac, qarTveloba ufro mniSvne-
lovania, vidre 24 saaTiani
Suqi, Tanac es energiac da
qveynisTvis saWiro bevri ram
Cvenve unda SevqmnaT. sadaa
logika _ erTi imperia meoreTi
SevcvaleT, Tanac romelic
uares pirobebs gvTavazobs?!
araferi metyvelebs imaze, rom
amerika Cveni interesebis dacvas
apirebs, survili aqvs, dagvex-
maros. ai, maTi baza, samxedro
aeroporti ganaTebulia, xolo
mosaxleobas rogor eqceva AESTelasi, es yvelam kargad viciT.
erTi ram mikvirs: amas ratom
vxedav mxolod me. amerikelebs
ar undaT, rom Cven kargad
vicxovroT.
erT-erTi argumenti am xel-
Sekrulebis ratificirebisa kre-
ditebi da daxmarebebia _
miliard orasi milioni miviRe-
To. aTi wlis ganmavlobaSi
es Zalian cotaa. Tu Sevufar-
debT fulad ekvivalents imas,
Tu rogor gaimagra amerikam
Tavisi poziciebi Cveni meSveo-
biT, namdvilad ar aris ade-
kvaturi. aviRoT, Tundac, Tur-
qeTis magaliTi: aSS-s mokavSire,
natos wevri, magram uari
ganacxada amerikis daxmarebaze.
Cven samSoblos gayidvac ar
viciT kargad! ufasod vTmobT
yvelafers: sahaero sivrces,
bazebs. ufasod!!! es arc
Semosavals Sehmatebs qarTvel
xalxs da, marTali giTxraT,
argumentadac ar gamodgeba.
Tanac: sworia arCevani? rusi
realuria, mezobelia. misi avica
da kargic viciT. amerikeli
ki Sorsaa da saSiSroeba vir-
tualuri gveCveneba. am SemT-
xvevaSi mosaxleobaze TamaSi,_
amerikeli kargia, rusi _
cudi, _ iolia. sxvisi gamoc-
dileba moviSvelioT _ laTi-
nuri amerika: kolumbia, vene-
suela, brazilia, meqsikidan
ar arsebobs kargi da cudi momxduri
levan pirveli-levan pirveli-levan pirveli-levan pirveli-levan pirveli-fraqcia “mrewvelebi”fraqcia “mrewvelebi”fraqcia “mrewvelebi”fraqcia “mrewvelebi”fraqcia “mrewvelebi”
38p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
zaza dvali _zaza dvali _zaza dvali _zaza dvali _zaza dvali _damoukidebeli deputatidamoukidebeli deputatidamoukidebeli deputatidamoukidebeli deputatidamoukidebeli deputati
amerikisagan SeuZlebeli arunda moviTxovoT
T v i d a n T v e m d e
saerTod maCeteebiT gamoyares
amerikelebi.
saqarTvelos mdgomareoba imi-
tomac ar aris saxarbielo,
rom am ori qveynis gavlenis
sferos gadakveTaze movxvdiT.
ar dagvaviwydes, rom amerika
pirvelad xdeba ruseTis mosaz-
Rvre. ruseT_amerikis civi omi
ukve dawyebulia da, merwmuneT,
igi ufro seriozul fazaSi
gadava. naTlad gamoikveTa
ruseTis, safrangeTis, belgiis,
germaniis, CineTis, indoeTis
banakis Seqmna. Cven vdgavarT
iq, sadac ibadeba orbanakiani
msoflio _ ori polusisa
da civi omis sazRvarze. msof-
lio gamocdilebam ukve aCvena,
rom es “civi omi” sazRvrebze
sakmaod “cxelia”. Tu amerika
aqeT _ kavkasiisaken wamova,
sazRvari saqarTveloze gaivlis,
magram Tu darCeba Tavisi
tradiciuli gavlenis terito-
riaze, maSin gagvimarTla. magram
Cven movaxerxeT da aRmovCndiT
epicentrSi. erTi sityviT, ar
miaCnia marTebulad, rom erTi
jari da imperia meoreTi Sevcva-
loT. Rrmad var darwmunebuli,
Tu aRmovCndebiT sazRvris iqiTa
mxares, vrCebiT mesame samyaroSi
amerikasTan erTad. piradad
me saqarTvelo minda vnaxo
evropul qveynebTan integrire-
me ar viziareb zogierTi
parlamentaris pozicias, TiTqos
es xelSekruleba qarTuli
mxarisaTvis saziano iyos. Cven
amerikas ganavixilavT, rogorc
strategiul partniors da
masTan dadebuli nebismieri
xelSekruleba, miT umetes iseT
sferoSi, rogoric usafrT-
xoebaa, xels uwyobs Cveni
qveynis Tavdacvisunarianobis
ganmtkicebasa da terorizmTan
brZolas. am SeTanxmebiT ame-
rikeli samxedro mosamsaxureebi
garkveuli SeRavaTebiT isar-
gebleben da Cvens wesebs ar
daeqvemdebarebian: Cveni qveynis
teritoriaze gadaadgileba, sam-
xedro formis tarebis ufleba,
ar daibegreba maTi satran-
sporto saSualebebi, uaryo-
filia savizo reJimi, danaSau-
lis Cadenis SemTxvevaSi maT
amerikuli mxare gaasamarTlebs
da sxva. es da bevri sxva
sakiTxi sazogadoebis farTo
interess iwvevs da garkveul
eWvs badebs. xazgasmiT minda
aRvniSno da unda gvaxsovdes
erTi ram: aRniSnuli xelSek-
ruleba ar gaxlavs eqsklu-
ziuri (gansakuTrebuli) arsebi-
Ti _ saqarTvelo-amerikis mxa-
reebze morgebul-awyobili. es
aris standartuli tipuri
xelSekruleba, romelic amerikas
gaformebuli aqvs im qveynebTan,
romlebic monawileoben prog-
ramaSi _ ̀ partnioroba mSvi-
dobisaTvis~. amJamad amerikis
interesebSi Sedioda, aucileb-
lad yofiliyo SeTanxmeba dade-
buli saqarTvelosTan, magram
ara mgonia, rom misi ratifi-
kacia erayTan omiT iyos gamo-
wveuli. es dokumenti uamisodac
gaformdeboda. Tumca erTguli
mokavSireebis moZebna (da
zustad aseTad ganixilavs
amerika saqarTvelos saxelmwifos)
araa gasakviri aseT situaciaSi.
Cvenma xelisuflebam (upirvelesad
me aq vgulisxmob prezidents),
araerTma oficialurma Tu
arasaxelmwifo struqturam Riad
gamoxata amerikisadmi mxardaWera;
SesTavazes bazebi, aerodromi,
magram SeTavazebiT amerikul
mxares jerjerobiT ar usar-
geblia, Tumca ar gamovricxav,
rom momavalSi isargeblebs
da amaSi sagangaSos verafers
vxedav. erayTan omi kanonzomi-
eria, reJimis alagvma-ganeitra-
leba mTeli kacobriobis inte-
resSi Sedis.
xSirad kiTxuloben: ameriki-
saTvis bazebis, aerodromebis,
sahaero sivrcis daTmobis
sanacvlod, sxvebis darad, ratom
ar moviTxoveT kompensacia. xom
ar aris es qarTuli kudabziko-
ba da siamaye, Cvens mdgoma-
reobaSi myofi qveynisagan gana
es gasakviri iqneboda? am azrs
ver daveTanxmebi: saqarTvelos
damoukideblobis gamocxadebis
dRidan, praqtikulad, amerika
iyo erTaderTi saxelmwifo,
romelic aqtiurad gvexmareboda
sxvadasxva demokratiuli insti-
tutis mSeneblobaSi, gviwevda
da gviwevs solidur finansur
buli. samwuxarod, sazogado-
ebis didi nawilisaTvis es
naTeli erT-or weliwadSi gax-
deba.
Cven am geopolitikur, stra-
tegiul TamaSebSi Secdomis
daSvebis ufleba ar gvqonda.
saqarTvelos ufro neitraluri
politika rom gaetarebina,
dro rom moego da TaviT
ar gadaSvebuliyo gaugebrobaSi,
romelic jer ar viciT ras
gviqadis, kargi iqneboda. saf-
rangeTis prezidentma ase Seafasa
amerikisadmi bulgareTis mxar-
daWera: kargi saSualeba gqon-
daT, gaCumebuliyaviTo. igive
SeiZleba iTqvas Cvenze.
39p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
aseTi ram TavmoyvareqveynisaTvis miuRebelia
valeri gelbaxianivaleri gelbaxianivaleri gelbaxianivaleri gelbaxianivaleri gelbaxiani- - - - - fraqcia _ “aRorZineba”fraqcia _ “aRorZineba”fraqcia _ “aRorZineba”fraqcia _ “aRorZineba”fraqcia _ “aRorZineba”
T v i d a n T v e m d e
Tu humanitarul daxmarebas.
dabejiTebiT vimeoreb: Cven raRac
konkretuli daxmareba am xel-
Sekrulebis sanacvlod ar
mogviTxovia, vinaidan daxmareba,
romelsac gviwevs amerikuli
mxare Cveni jariskacebis wvrT-
nisa da samxedro aRmSeneblobis
saqmeSi, ukve realuri daxmarebaa
da Cven ar unda moviTxovoT
imaze meti, rac amerikul
mxares am SemTxvevaSi ar Seu-
Zlia. rogorc Tavidanve vTqvi,
amerikas ganvixilavT strate-
giul partniorad da masTan
nebismier TanamSromlobas mive-
salmebi. es Cemi piradi azria
da ara maqvs pretenzia misi
erTaderTobisa da Seumcdaro-
bisa, Tumca mimaCnia, rom
urTierTobebi, rogorc saxelm-
wifoTa, aseve adamianTa Soris
ndobis faqtorze unda aigos
da winaswar pirobebis wayeneba
erTgvar uxerxulobas qmnis.
xelSekrulebaSi aris muxlebi,
punqtebi, romlebic valdebu-
lebebs gulisxmobs. Tundac
180 dRe _ survilis gamoTqmis
SemTxvevaSi, xelSekrulebis
gauqmebas iTvaliswinebs. am va-
daSi Tu davinaxavT, rom Cveni
saxelmwifoebrioba, Cveni intere-
sebi ziandeba, qarTvelebs Segvi-
Zlia es SeTanxmeba SevaCeroT.
RmerTma nu qnas! amerikelebi
Tavad arian dainteresebulni,
Tavad ivaldebuleben asmagad
Tavs. aq aris ormxrivi inte-
resebi am xelSekrulebis aras-
wori interpretacia xdeba _
Tundac rusuli bazebisa da
samxedroebis Cvens kanonebTan
morCilebaze saubari... rusi
samxedroebi angelozebad namdvi-
lad ver gadaiqcevian. marto
oraswliani istoriac kmara.
rusebi dRes principulad,
demonstraciulad ar emorCi-
lebian saqarTvelos kanonebs,
ar ixdian gadasaxadebs _ miwis,
qonebis, ugulvebelyofen saqarT-
aseTi tipis xelSekrulebas
qveyana unda Tanxmdebodes. maSin,
rodesac samxedro Tvalsaz-
risiT urTulesi mdgomareobaa
Seqmnili. precedenti ukve iyo:
aSS aSkarad acxadebda da
apirebda erayTan omis dawyebas.
es aCqarebda am xelSekru-
lebis ganxilvis process. roca
aseTi tipis xelSekrulebaa
Semotanili, is parlamentma
an unda miiRos, an_ara. masSi
cvlilebebi ver Seaqvs mas
sxvanairi, gansakuTrebuli pro-
cedura aqvs. amitomac vcdilob-
diT, garkveulwilad, saqarT-
velos suverenuli uflebebi
da interesebi yofiliyo da-
culi da maincdamainc aseTi
Ria formiT ar dafiqsirebu-
liyo: vinaidan parlamenti
SeniSvnebsa da Sesworebebs ver
Seitanda, mxareebs unda ganexila,
mosazrebebi da Tavad SeetanaT
Sig koreqtivebi. samwuxarod,
es ar moxda. parlamentis
umravlesobam viTarebis mixedviT
misca xma da ara im SeTanxmebas,
romelic saxelmwifo interesebSi
unda jdebodes. amis Sesabamisad
Cven araviTari winaaRmdegoba
aRar gagviwevia, mxolod dava-
fiqsireT Cveni pozicia: kargi
iqneboda, Tu SeTanxmeba datvi-
rTuli iqneboda ormxrivi val-
debulebebiT, rac am dokumen-
tebSi arsad Cans. ra sar-
gebloba gvaqvs Cven? _ ara-
viTari! vimeoreb: xelSekru-
lebas ara aqvs ormxrivi dat-
virTvis, ormxrivi valdebulebis
xasiaTi. cxadia, es Tavmoyvare
qveynisaTvis miuRebelia. nebismier
SemTxvevaSi, maT Soris, samxedro
SeTanxmebisas, or qveyanas Soris
raRacnairad pariteti unda
iyos daculi. magaliTad, imave
ruseTs somxeTTan aqvs ara
marto samxedro TanamSromloba,
aramed usafrTxoebis uzrun-
velyofac: Tu somxeTs raime
sagareo safrTxe Seeqmneba, ru-
seTi valdebulia, daicvas
somxeTis saxelmwifo interesebi.
aseTi ram rom idos am
dokumentSi,_amerika usafrT-
xoebis garantias iZleodes da
misi jari imoqmedebdes Cveni
teritoriuli mTlianobis dasa-
velos saxelmwifos interesebs.
aq ar aris saubari rusebTan
analogiaze, rusebis jibrze
igive uflebebi mivceT amerike-
lebs. sazogadoebas, medias,
arasamTavrobo organizaciebs
_ yvelas, am xelSekrulebaze
xeli miuwvdebodaT, magram
aJiotaJi da misi araswori
gageba gamowveulia imiT, Cndeba
seriozuli eWvi, rom ruseTisa
da Cvendami mtrulad ganwyo-
bili zogierTi qveynis specsam-
saxurebi dainteresebulni arian,
saqarTvelo-amerikis urTierTo-
bebi ar gaRrmavdes, ar ganxor-
cieldes erToblivi proeqtebi.
amitom am dokumentis calmxri-
vad gaSuqeba umarTebuloa.
ilaxeba saqarTvelos saxelm-
wifos interesebi da brkoldeba
Cveni istoriuli ocneba dasav-
luri civilizaciis bunebriv,
mSobliur wiaRSi saqarTvelos
dabrunebisa, romlis erT-erTi
flamangi dRes aSS gaxlavT.
40p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
cavad,- maSin, sxva damakninebeli
rac unda idos, roca saqar-
Tvelo aseT mdgomareobaSia,
unda daeTanxmo. suls moiTqvam
da gamoxval aseTi mdgomareo-
bidan, magram esec rom ar
aris?!
savizo reJimi uaryofilia,
ignorirebulia sanebarTvo sis-
tema, ufro metic, araviTari
pasuxismgebloba maT mimarT,
vinc Semodis am samarTlebriv
urTierTobebSi. mxedvelobaSi
myavs amerikelTa samxedro
kontigenti. xom SeiZleba, yve-
laferi gamoyenebuli iqnes
araqarTuli, arasaxelmwifoebrivi
interesebisaTvis. amitomac iyo
amasTan dakavSirebiT ukmayofi-
leba gamoTqmuli. me xumrobiT,
magram naxevrad simarTliT,
vTqvi: bulgareTma, TurqeTma,
israelma sahaero sivrcisa da
aerodromebis gamoyenebis sanac-
vlod, moiTxoves kompensacia.
Turqebma ocdaaTi miliardi,
bulgareTma _ oTxi, israelma
_ aTi. Cven ar mogviTxovia
sanacvlod araferi. aseT SemT-
xvevaSi raime damamSvidebeli
sakompensacio debuleba rom
yofiliyo,_ amerikis mxare Tavis
Tavze iRebs qarTuli samxedro
SenaerTebis ganviTarebas da
saerTaSoriso samxedro standar-
tebze gadayvanis finansuri
uzrunvelyofis valdebulebas,_
esec raRacas niSnavda. isev
araferi amis msgavsi! es aris
absoluturad upirobo, Tavs-
moxveuli SeTanxmeba, sadac
mxolod saqarTvelo iRebs val-
debulebebs, Tanac saxelmwifos
suverenitetisaTvis miuRebels
da mizanSeuwonels. amitomac
fraqcia “aRorZinebis” mxridan
gamoTqmuli sayveduri samarT-
liani mgonia, Tumca imasac
viTvaliswinebT, rom saqarT-
veloSi rusuli samxedro baze-
bia, magram maTze yvelanairi
kontrolia dawesebuli. trans-
porti rom qalaqidan qalaqamde
gadaadgildes, isic ki sat-
ransporto reJims eqvemdebareba
da kontrolis meqanizmia gamo-
yenebuli. ratom ar SeiZleba
aseTi ram amerikelebze, es
ukve aRar mesmis. Tu, radgan
amerikaa, yvelaferze unda
davTanxmdeT, radgan amerikelia,
yvelafris ufleba unda mivceT,
oRond ki dagvexmaron...
saxelmwifo, romelsac aqvs
damoukideblobis statusi,
saxelmwifo, romelsac aqvs ara
marto konstituciiT aRiare-
buli statusi, aramed gaerosa
da evrosabWos wevria, saxelm-
wifo, romelsac aqvs pretenzia,
ruseTTan paritetul sawyisebze
damyardes ruseTis mxridan
saqarTvelosTan urTierToba,
aseT monur situaciaSi ar
unda Caeyenebina Tavi da raRac
pretenziebi mainc unda hqonoda.
ai, esaa mizezi Cveni samarT-
liani SeniSvnebisa, Tumca xel-
Sekrulebis ratifikaciisaTvis
xeli ar SegviSlia.
41p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
sakiTxi `ar axalia _ Zvelia~
vitali xazaraZe _vitali xazaraZe _vitali xazaraZe _vitali xazaraZe _vitali xazaraZe _
fraqcia `moqalaqeTa kav-fraqcia `moqalaqeTa kav-fraqcia `moqalaqeTa kav-fraqcia `moqalaqeTa kav-fraqcia `moqalaqeTa kav-
Siris~ TavmjdomareSiris~ TavmjdomareSiris~ TavmjdomareSiris~ TavmjdomareSiris~ Tavmjdomare
T v i d a n T v e m d e
minimaluri xelfasis saar-
sebo minimumTan gaTanabrebis
sakiTxi ̀ ar axalia _ Zvelia~.
kanoni, romelic iTvaliswinebda
minimaluri xelfasis saarsebo
minimumTan gaTanabrebas, par-
lamentma jer kidev 1997 wels
miiRo, maSin, rodesac qveynis
ekonomika seriozulad viTar-
deboda, tempebi maRali iyo,
biujeti sruldeboda da arse-
bobda realuri ekonomikuri
safuZveli aRniSnuli kanonis
misaRebad. samwuxarod, 1998
wels braziliaSi dawyebulma
safinanso-ekonomikurma krizisma
saqarTvelozec moaxdina gavlena.
1998 welsve amas mohyva mTav-
robis gadayeneba. safinanso-
ekonomikuri krizisi gaxda
mizezi Sromis sakanonmdeblo
kodeqsSi cvlilebebis Setanisa:
gauqmda Canaweri, _ minimaluri
xelfasi ar unda iyos saarsebo
minimumze naklebi, _ da mis
magivrad Caiwera: Sromis
anazRaureba ar unda iyos
minimalur xelfasze dabali.
im dros minimaluri xelfasi,
prezidentis mier gamocemuli
normatiuli aqtiT, iyo 20
lari. es moxda maSin, rodesac
dRevandeli opoziciis 80%
da Cven, dRevandeli xelisuf-
lebis mxardamWeri politikuri
Zalebi, umravlesobaSi erTad
viyaviT. samwuxarod, qveyanaSi
ekonomikuri da safinanso kri-
zisi gaxangrZlivda; miuxedavad
amisa, CvenTvis sruliad auxs-
neli da gaugebari mizezebis
gamo, 2002 wlis biujetis
ganxilvisas. es sakiTxi kvlav
dadga dRis wesrigSi Tumca
Cvens ekonomikasa da finansebSi
araCveulebrivi araferi xdeba.
zrdis tempebi aris, magram _
mokrZalebuli. ganviTarebuli
da mdgradi ekonomikis mqone
qveynebisaTvis normaluri parame-
tria 4-5%-iani zrda, magram
ganviTarebadi qveynebisaTvis
erTob cotaa da umniSvnelo.
saSemosavlo nawili ver iZleva
imis safuZvelsa da saSualebas,
rom minimaluri xelfasi er-
TbaSad gaizardos eqvsjer(?!).
saqarTvelos aRmasrulebel
xelisuflebas erTi welia
SemuSavebuli aqvs minimaluri
xelfasis saarsebo minimumTan
gaTanabrebis proeqti. igi
moicavs 2003-2004-2005 wlebs.
2003 wlis pirveli ivlisidan
minimaluri xelfasi 20 laridan
gaizrdeba 35 laramde _ es
ukve devs biujetSi da au-
cileblad Sesruldeba. 2004
wels minimaluri xelfasi iqneba
60 lari, 2005 wlis pirveli
ianvridan _ 100, xolo amave
wlis pirveli ivlisidan mini-
maluri xelfasi gautoldeba
saarsebo minimums. aseTia mi-
nimaluri xelfasis saarsebo
minimumTan daaxloebis etapobrivi
programa.
samwuxarod, aRniSnuli Tema
opoziciis mier absoluturad
politizirebuli iqna. es ar
aris swor gaangariSebaze dafuZ-
nebuli winadadeba, emsaxureba
saarCevno programas da gaTv-
lilia amomrCevelTa im katego-
riaze, romelic ismens marto
winadadebas da ar ZaluZs
dainaxos simarTle, gaarCios
TeTri da Savi. aseTi ram
SeiZleba moxdes mxolod im
qveyanaSi, rogoric dRes saqar-
Tveloa. opoziciis moTxovnam
gamoiwvia seriozuli saparla-
manto dapirispireba. azri, TiT-
qos prezidentma gverdi auara
Tavisi sakonstitucio movale-
obis aRsrulebis formas, _
SeeCerebina dapirispireba xeli-
suflebis mxardamWer politi-
kur Zalebsa da opozicias
Soris, _ mcdaria: prezidents
konstituciam ganusazRvra dro
da valdebulia im droSi
Caetios. am procesma dagvanaxa,
rom parlamentSi gamoikveTa
iseTi politikuri Zalebi,
saqarTvelos parlamentis cxovrebis bolo
periodSi minimaluri xelfasis Tema ZiriTadi
iyo. debatebi dasrulda, magram sakiTxs aqtua-
loba ar daukargavs, amitom movlenaTa Sefaseba
orive mxares vTxoveT.
42p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
mixeil maWavariani _mixeil maWavariani _mixeil maWavariani _mixeil maWavariani _mixeil maWavariani _fraqcia _ `gaerTianebulifraqcia _ `gaerTianebulifraqcia _ `gaerTianebulifraqcia _ `gaerTianebulifraqcia _ `gaerTianebuli
demokratebi~demokratebi~demokratebi~demokratebi~demokratebi~
Cven movalT da amasganvaxorcielebT
T v i d a n T v e m d e
romlebic arad dagideven
kanons, oRondac TavianTi poli-
tikuri interesebi daicvan.
saparlamento korpusis warmo-
madgenelTa mimarT presiTa da
televiziiT gavrcelebuli info-
rmacia, _ TiTqos parlamentSi
ori kviris manZilze kvorumi
ar Segrovda, _ ar aris
obieqturi da sinamdviles ar
Seefereba. sxdoma gaixsna, sami
dRe iyo kvorumi. erT dRes
kvorumi arsebobda, magram
spikerma dRis meore naxevramde
registracia ar Caatara. sxdo-
mebi tendenciurad warimarTa,
ramac gavlena iqonia mimdinare
procesebsa da TviT parlamentis
sxdomebze. gulaxdilad unda
vTqva: spikerats, vinc sxdomebs
marTavda rogorc sasesio
kviraSi, aseve riggareSe sesiaze,
ar hqonia survili parlamentis
sxdomebis logikur dasasru-
lamde miyvanisa_sakiTxi dayene-
buliyo kenWisyraze. yvelaferi
gakeTda imisaTvis, rom es ar
momxdariyo. amasobaSi amoiwura
kanonproeqtis gansaxilvelad
prezidentisaTvis konstituciiT
gansazRvruli dro da prezi-
dentmac Semoitana zemoganxi-
luli winadadeba _ minimaluri
xelfasis etapobrivad zrdisa.
am kanonis miRebas sWirdeba
erTi mesamedi xma, zustad
imdeni, ramdenic opoziciis
kanonis miRebas dasWirda.
saarsebo minimumis Sesaxeb
dRes ori kanonproeqti devs
parlamentSi. orives sxvada-
sxva meTodika aqvs, magram
orive daafiqsirebs saarsebo
minimumis parametrs, romelic
2005 wlisaTvis, ra Tqma unda,
sxva iqneba. saarsebo minimumi
dResac ar aris 115 lari,
120-125-ia. rac Seexeba 2005
wlis pirvel ivlisamde dros,
kanonis doneze rom yofiliyo
gawelili, prezidentma amazec
Semoitana, zemoT dafiqsirebuli
parametrebiT, kanonproeqti da
momdevno saparlamento kviraSi
esec iqneba ganxiluli. aseTi
ram migvaCnia problemis rea-
lurad mogvarebis, gadaWris
gzad, da ara ̀ gaerTianebuli
demokratebis~ aramarTebuli
cda, SemogveRo minimaluri
xelfasi eqvsjer meti! Tu es
SesaZlebeli iyo, batoni zura-
bis Tavmjdomareobis dros,
roca Cven umravlesobaSi viya-
viT, maSin gakeTebuliyo. maSin
gauqmda da sruliad obie-
qturad. axla ki isev Semoitana
batonma zurabma. Tu Cveni
ar sjeraT axalgajerebul demok-
ratebs, Cveni erToblivi gundis
wevris, finansTa yofili minis-
tris_zurab noRaidelis mo-
sazreba irwmunon. vurCev, Ti-
Toeuli maTgani gaecnos gazeT
`24 saaTSi~ gamoqveynebul mis
intervius. urigo ar iqneba,
Tu is ̀parlamentis uwyebanSic~
daibeWdeba. marTalia, am Jur-
nalSi ZiriTadad parlamenta-
rebi iZlevian interviuebs, mag-
ram Cemi survili da Txovnaa,
Cem Semdeg daibeWdos noRaidelis
statia. es Seavsebs pozicia-
opoziciis azrs da bevr rames
mohfens naTels, bevri ram
ufro sarwmuno gaxdeba Cemi
yofili TanagundelebisaTvis,
miuxedavad imisa, rom dRes
Cven warmovadgenT sxvadasxva
mxares: me _ pozicias, isini
_ opozicias. ar vici, batoni
noRaideli poziciaa Tu opozi-
cia, magram is ki vici, rom,
rogorc eqsperti da rogorc
specialisti, politikurad maT-
Tan moiazreba, magram profe-
siidan gamomdinare, man ar
uRalata Tavisi cxovrebis wess
da dawera simarTle.
saxelfaso minimumis 115 la-
riT gazrdis sakiTxi umniSvne-
lovanesia qveynisTvis. mogexse-
nebaT, am iniciativam didi
vnebaTaRelTa gamoiwvia parla-
mentSi. dagvipirispirda Tavad
prezidentic _ veto daado
aRniSnul kanonproeqts. am
Temis win wamowevam dagvanaxa,
Tu ramdenad ususuria dRes
parlamentSi arsebuli saxeli-
suflebo umravlesoba. aqve
minda, yuradReba gavamaxvilo
prezidentis gancxadebaze. man
brZana: rom sanam is iqneba
qveynis saTaveSi, saqarTveloSi
iqneba 14-lariani pensia da
20-lariani xelfasi. amiT man
kidev daadastura: SevardnaZis
mxardamWer politikur gunds
(vinc biujets dauWira mxari:
`moqalaqeTa kavSiri~, ̀sociali-
stebi~, ̀ aliansi~, ̀ mrewvelebi~)
araviTari politikuri momavali
ara aqvs.
rac Seexeba prezidentis wina-
dadebas xelfasebis etapobrivad
gazrdis Taobaze, amis SesaZ-
lebloba arsebobda SarSandel
biujetSi, romelSic gaTvalis-
winebuli iyo xelfasebis 50
laramde gazrda, magram mTavro-
bam es sakiTxi gadado. igive
iqneboda dResac, Cven rom
ase mwvaved ar dagveyenebina
115 laris sakiTxi. xelfasebis
etapobrivi zrda maSin aris
kargi, rodesac amis gakeTebas
43p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
kanonproeqti absurdulia!
irakli mindeli_irakli mindeli_irakli mindeli_irakli mindeli_irakli mindeli_
fraqcia “socialistis”fraqcia “socialistis”fraqcia “socialistis”fraqcia “socialistis”fraqcia “socialistis”
TavmjdomareTavmjdomareTavmjdomareTavmjdomareTavmjdomare
Cvenma fraqciam jer kidev
1997 wels, momdevno wlis
biujetis ganxilvisas, SesTavaza
maSindel parlaments analo-
giuri programa-minimaluri xel-
fasis saarsebo minimumTan daax-
loebisa. magram es programa
ar iyo iseTi, rogorsac dRes
iTxoven Cveni kolegebi: xelfasis
myisierad-20 laridan 115 la-
ramde zrdisa, rogorc sabiu-
jeto, aseve kerZo seqtorSic.
maSin Cven vTavazobdiT (es
iyo samwliani programa), rom
sabiujeto seqtorSi momxdariyo
etapobrivi zrda-30-35%-iT, ker-
ZoSi _ ufro Cqari tempiT.
samwuxarod, politikuri mosaz-
rebis gamo, esec da sxva
kanonproeqtebic dablokili iqna.
Tundac: samewarmeo saqmianobis
xelSemwyobi saagentos dafuZnebis
(romelic mxolod SarSan
gakeTda), biujetSi investiciebis
gamoyofis da a.S. axlac am
TemaSi politikuri mosazrebebi
ufro Warbobda, vidre realuri
ekonomikuri safuZveli. Cven,
Sesabamisad, winaaRmdegi gamove-
diT, radganac vTvliT, rom
es aris iseTive motyueba
xalxisa, rogoric milioni
samuSao adgili da 200 -
lariani saSualo xelfasi...
“moqalaqeTa kavSiris” dapirebebi
“gaerTianebuli demokratebis”
saxeliT Seicvala. aRarafers
vityvi proceduris darRvevaze,
saparlamento krizisze, serio-
zuli darRvevebiT miiRes ka-
nonproeqti. Semdeg ki sakiTxi
kenWisyramde ver mivida spike-
ratis xelSewyobiTa da opozi-
ciis destruqciuli qmedebis
gamo. magram, am kanonproeqtTan
dakavSirebiT, mTavari mainc
Sinaarsia da ara procedura.
axla rac Semoitana preziden-
tma, daaxloebiT iseTve programa
gvqonda Cven 1997 wels: 2000-
2001 wels saarsebo minimumi
da minimaluri xelfasi unda
gaTanabrebuliyo, magram mTeli
eqvsi weli daigviana da mxolod
axla dadga dRis wesrigSi.
Cven veTanxmebiT prezidentis
programas, radganac is aris
pragmatuli, ekonomikurad gamar-
Tlebuli da SesaZlebeli; Seu-
Zlebelia erT TveSi momxdariyo
imodena Tanxebis mobilizeba.
sazogadoebam icis, Tavad naxa,
rom ganxilvisas avtorebma
aRiares es da Tanaxmani iyvnen,
minimaluri xelfasi gazrdiliyo
5 lariT-20-dan-25 laramde.
prezidentis iniciativa ki iT-
valiswinebs xelfasebis zrdas
sam etapad: pirveli ivnisidan
20 laridan 35 laramde-TiTqmis
orjer; 2004 wlidan-60, 2005
wlidan - saarsebo minimumTan
gaTanabrebas.
Tu Cvens qveyanaSi mowesrigda
sagadasaxado da sabaJo sistema,
rac sakmaod rTulia, magram
SesaZlebeli, da sagadasaxado
Semosavlebi gaizarda, SeiZleba
es periodi weliwad-naxevari-
Semcirdes. analogiuri winada-
debiT gamovidnen ekonomikur
forumze cnobili qarTveli
ekonomistebi. TviT Jvanias gun-
dis politikurad mxardamWerebma
aRiares, rom aseTi naxtomisebri
zrda minimaluri xelfasisa,
SeuZlebelia. es angrevs saxel-
faso politikas, biujets, gamoi-
wvevs finansur Tu sasaqonlo
inflacias da a.S. amis Semdeg
gaxdnen iZulebulni, dasjere-
bodnen mcireodens, politikuri
da ara ekonomikuri miznis
misaRwevad politikuri brZola
wamoiwyes, magram mainc SeZles
mTavrobis dayolieba, minimaluri
xelfasi xuTi lariT gazrdi-
liyo. amave periodSi gamoCnda
rezervebi, magram isini amaze
ar daTanxmdnen. miuxedavad opo-
ziciasTan SeuTanxmeblobisa,
Tavad cdilob. magram rodesac
am sakiTxis mogvarebas gadau-
locav Semdeg prezidents, es
niSnavs, sxvas gadaabralo.
me sruli pasuxismgeblobiT
vacxadeb: dRes 115 lariT
saxelfaso minimumis gazrda
realuria. darwmunebuli var,
rom nebismieri mTavroba, ro-
melic am arCevnebis Semdeg
mova, da, imedia, es Cven
viqnebiT, amas ganaxorcielebs,
radgan, mogexsenebaT, es ar
aris mxolod maTematikuri
gaTvla. es aris is, rac
bevr sawarmoSi (iqneba es
saxelmwifo Tu kerZo) realu-
rad xorcieldeba. vgulisxmob
sawarmoebs, sadac TanamSromlebs
realurad aqvT amdeni xelfasi.
Cven, ra Tqma unda, gvqonda
uamravi SeniSvna, Tundac wina
wlebis davalianebis gastumrebis
Taobaze. mzad viyaviT, es
problemac mogvegvarebina, magram
mTavrobam yvela Rone ixmara,
aRniSnuli sakiTxis dRis wesri-
gidan mosaxsnelad.
Cven gavagrZelebT brZolas
vetos gamo. ra Tqma unda,
ar gvaqvs iluzia 140 xmis
mogrovebisa, magram vecdebiT,
saparlamento xelisuflebam ver
moagrovos sakmarisi xmebi.
darwmunebuli var, Cven mivaR-
wevT imas, rom 2004 wlis
biujetis Sedgenisas pirvel
sakiTxad warmodgenili iyos
davalianebebis gastumreba da
minimaluri xelfasis gazrda.
amis resursi biujets aqvs.
44p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
kote kemularia _kote kemularia _kote kemularia _kote kemularia _kote kemularia _
fraqcia `moZraoba de-fraqcia `moZraoba de-fraqcia `moZraoba de-fraqcia `moZraoba de-fraqcia `moZraoba de-
mokratiuli reforme-mokratiuli reforme-mokratiuli reforme-mokratiuli reforme-mokratiuli reforme-
bisaTvis~ TavmjdomarebisaTvis~ TavmjdomarebisaTvis~ TavmjdomarebisaTvis~ TavmjdomarebisaTvis~ Tavmjdomare
aseTi xelisuflebapasuxisgebaSia misacemiTiTqmis Tveze metia, saxel-
faso minimumis gazrdazea sau-
bari, wlevandel biujetSi rea-
lurad arsebobda SesaZlebloba
imisa, rom Tundac 5 lariT
momatebuliyo xelfasebi. mTavro-
bam am biujetis damtkicebisas
rixiT moaxsena mosaxleobas,
rom 200 mln. lariT gazrdid-
nen Semosavlebs, axla ki 113
mln.-is sekvestri SemoaqvT. ami-
tom es mTavroba aramarto
ususuria da korufciaSi Caf-
luli, aramed unamusoc da
matyuarac, radgan man yvela
mTavroba welsve moaxerxebs
pedagogTa xelfasebis srul
da ori Tvis sapensio davalia-
nebis gastumrebas, profesor-
maswavlebelTa xelfasebis 30%-
ian zrdas, xolo seqtembridan
pedagogTa xelfasebis 30%-iT
gazrda Tavidanve iyo Cadebuli
biujetSi.
Tu kanonproeqts vnaxavT,
cifri-”115"- arsad araa dafiqsi-
rebuli. iq weria, rom Sromis
kanonmdeblobis kodeqsSi unda
Caiweros: minimaluri xelfasi
ar unda iyos saarsebo mini-
mumze naklebi. saarsebo minimu-
mis cifrs adgens statistikis
departamenti. es cifri yovel-
wliurad icvleba, radganac
is damokidebulia bazris faseb-
ze da amis mixedviT imatebs
an iklebs. wlis dasawyisSi
biujetis miRebisas, aravin icis
wlis bolos ramdeni iqneba
saarsebo minimumi. aqedan gamom-
dinare, mas ver asaxav biujetis
cifrebSi. amitomac “gaerTia-
nebuli demokratebis” mier
warmodgenili minimaluri xel-
fasi absurdulad gveCveneba.
rac warmoadgina SevardnaZem
_ mTavrobam _ iq pirdapir
weria cifrebi, vadebi, ra
droisaTvis ra iqneba minimalu-
ri xelfasi. es proeqti Zalian
male ganxiluli iqneba plena-
rul sxdomaze da, misi realu-
robis gamo, Cveni fraqcia
mas mxars dauWers. parlamenti
- daeTanxmeba prezidentis
programas, radgan totalurad
xelfasebis gazrda SeuZlebelia.
wels raime ekonomikur zrdaze
laparaki zedmetia - yvela
arCevnebis molodinSia: mewar-
meebic, biznesmenebic da saxel-
mwifo Cinovnikebic. arCevnebisken
meti yuradRebaa, vidre biujetis
Sevsebisaken. Tumca SeiZleba,
erT weliwadSi raRac iseTi
efeqti miviRoT, rom tempebi
daCqardes.
elementarul gaTvalze Tqva
uari, _ monawileoba ar miiRo
aRniSnuli sakiTxis realizebaSi
da sabolood waarTva xalxs
imedi xelfasebis Tundac sami
lariT gazrdisa. mimaCnia, rom
am mTavrobas ar surs mosax-
leobis keTildReoba, ar surs,
moxdes saarsebo minimumTan
miaxloeba. ar zrunavs imaze,
rom adamianebs SimSiliT da-
Rupvis safrTxe ar emuqrebodeT.
aqedan gamomdinare, sazoga-
doebam es xelisufleba pasuxis-
gebaSi unda misces.
45p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
11 martis11 martis11 martis11 martis11 martis plenaruli
sxdoma deputatTa gancxadebebisa
da winadadebebis mosmeniT
daiwyo. gansakuTrebuli vnebaTa-
Relva ‘Sromis kanonTa kodeqsSi
cvlilebebis Setanis~ da mini-
maluri xelfasis 115 laramde
gazrdis sakiTxis dRis wesrigSi
Setanam gamoiwvia.
fraqcia ~gaerTianebuli demo-
kratebis~ da misi mxardamWeri
fraqciebis (,,axali memarjveneebi~,
“moZraoba demokratiuli refo-
rmebisaTvis,” ‘tradicionalisti~,
~aRorZineba~) wevrTa gancxadebiT
7 marts gamarTul sakomiteto
mosmenaze, parlamentis saproce-
duro sakiTxTa komitetis Tavm-
jdomarem rostom doliZem
cvlilebebi ‘Sromis kanonTa
kodeqsSi~ reglamentis darRveviT
Seitana. amitom plenarul
sxdomaze mis ganxilvas mxari
ar dauWires.
dRis wesrigis damtkiceba
ver moxerxda, ris gamoc sxdoma
12 martisTvis gadaido.
12 martis plenarul sxdomaze
kvorumi ar mogrovda.
13 martis13 martis13 martis13 martis13 martis plenarul
sxdomaze. deputatebma dRis
wesrigi daamtkices, rasac kvlav
minimaluri xelfasis 115 la-
ramde gazrdis sakiTxTan da-
kavSirebuli gancxadebebi mohyva.
fraqcia ~axali memarjveneebis~
liderma daviT gamyreliZem
parlamentarebs am kanonproeqtis
amoqmedebis pirvel ianvramde
gadavadeba sTxova. fraqciis
Tavmjdomarem saxelmwifo minis-
trisa da aRmasrulebeli xeli-
suflebis ekonomikuri gundis
mimarT sakuTari pozicia saqar-
Tvelos prezidentisadmi gake-
Tebul mimarTvaSi daafiqsira.
fraqcia ~gaerTianebuli de-
mokratebis~ lideris zurab
Jvanias gancxadebiT, misi gundis
mier momzadebuli kanonproeqtis
amoqmedebis vadis Secvla mxo-
lod specialuri gaTvlebis
safuZvelze SeiZleba moxdes,
radgan sabiujeto garRvevis
pirobebSi, xelisufleba aRniS-
nuli kanonis Sesrulebaze
pasuxismgeblobas ver aiRebs.
sxdomaze moismines parla-
mentis saproceduro sakiTxTa
da wesebis komitetis Tavmjdo-
maris rostom doliZis moxse-
neba ,,Sromis kanonTa kodeqsSi
cvlilebebis Setanisa” da ~2003
wlis 28 Tebervals saqarTvelos
pralamentis plenarul sxdomaze
reglamentis moTxovnaTa dacvis
Seswavlisa da ganxilvis Sede-
gebis Taobaze~. minimaluri
xelfasis 115 laramde gazrdis
Sesaxeb kanonproeqtSi, procedu-
ruli darRvevis gamo, 11
deputatma xelaxali kenWisyra
moiTxova. Tumca, ramdenjerme
Catarebulma registraciam Sedegi
ar gamoiRo. kvorumi ar
mogrovda. es procedura xan-
grZlivi da cxare debatebis
fonze mimdinareobda.
sxdomaze deputatma giorgi
TargamaZem gaakeTa gancxadeba
parlamentidan wasvlis Sesaxeb.
igi arc momaval saparlamento
arCevnebSi apirebs monawileobas,
radgan teleJurnalistikas
ubrundeba.
14 marts14 marts14 marts14 marts14 marts gamarTul ple-narul sxdomaze deputatebi
kvlav minimaluri xelfasis
115 laramde gazrdis Sesaxeb
parlamentis mier miRebuli
gadawyvetilebis irgvliv msje-
lobdnen. Tumca, rogorc mog-
vianebiT gairkva, aRniSnuli
kanoni dRis wesrigSi dafiqsi-
rebuli saerTod ar iyo.
fraqcia ~gaerTianebuli demo-
kratebis~ lideris zurab Jva-
nias gancxadebiT, deputatTa
nawili cdilobs, erTiani gada-
wyvetilebiT miRebuli kanon-
proeqti minimaluri xelfasis
gazrdis Sesaxeb, iuridiuli
manipulaciebiT gaauqmos. parla-
ments ar SeuZlia kenWi uyaros
sakiTxs, romelic dRis wesrigSi
ar aris Setanili. saparlamento
opozicia sxdomis bolomde
inarCunebda poziciebs da ac-
xadebda, rom ~Sromis kanonis
kodeqsSi~ cvlilebebi dauSve-
belia
parlamentis Tematuri umrav-
lesoba, Tavis mxriv, ~gaerTia-
nebuli demokratebis~ inicia-
tiviT miRebuli kanonproeqtis
ukanonobas amtkicebda. konstru-
qciuli muSaobisa da konsul-
tacia _ kompromisisaken. parla-
mentis Tavmjdomaris mowodebis
miuxedavad mxareebi mainc ver
SeTanxmdnen. saparlamento umrav-
lesobam kanonis revizia da
misi xelaxla. kenWisyraze daye-
neba moiTxova, opoziciam ki
am kompromisisaTvis mzadyofna
gamoxata im SemTxvevaSi, Tu
igi realuri da qveynis mosa-
xleobisaTvis sasikeTo iqneba.
konsultaciebi da molaparake-
bebi sadavo sakiTxze gvian
saRamomde gagrZelda.
19 da 20 marts parlamen-
plenaruli sxdoma 11.03 - 11.0411.03 - 11.0411.03 - 11.0411.03 - 11.0411.03 - 11.04
46p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
tis riggareSe sxdomebze kvo-
rumi ar mogrovda, ris gamoc
sxdoma 21 martisaTvis gadaido.
21 martis21 martis21 martis21 martis21 martis riggareSe se-siaze deputatebma registraciis
Semdeg ~saqarTvelos mTavrobasa
da amerikis SeerTebuli Sta-
tebis mTavrobas Soris Tavdac-
vis sferoSi TanamSromlobis
Sesaxeb~ SeTanxmebis ratifikaciis
marTebulobaze imsjeles. am
xelSekrulebasTan dakavSirebiT,
parlamentarTa azri gaiyo.
fraqciebma: ~mrewvelebi”, ~aRor-
Zineba~, ~erTiani saqarTvelo~,
~XXI saukune~ es dokumenti
uaryofiTad Seafases. deputat
levan pirvelis gancxadebiT,
warmodgenili formiT dokumen-
tis miRebas misi fraqcia
mxars ar dauWers, radgan
masSi aris punqtebi, romlebic
qveynisaTvis saxifaTo iqneba.
magaliTad: aSS mTavrobis
samxedro da samoqalaqo per-
sonals, aseve sxva pirebs,
SeuZliaT saqarTvelos terito-
riaze. iqonion da ataron
iaraRi, dokumentSi ar aris
miTiTebuli ramdeni xniT, ra
raodenobiT da ra mizniT
Camovlen isini saqarTveloSi.
es dokumenti kapitulaciis
aqtia. saqarTvelosa da aSS
Soris ufro misaRebi SeTanxmeba
unda dadebuliyo. deputatma
moiTxova xelSekrulebis gamoqve-
yneba da kolegebs mouwoda,
rom am sakiTxs politikuri
interesebis gareSe moekidon.
deputatma jemal gogitiZem
dokumenti ase Seafasa: ~erT
Tofianze meoris mimateba qvey-
nisaTvis saSiSia~, man parla-
ments axali dokumentis SemuSa-
veba SesTavaza.
parlamentarma gubaz sanikiZem
ganacxada, rom aRniSnuli
sakiTxi mniSvnelovania Cveni
qveynisa da momavali Taobi-
saTvis. saqarTvelos xangrZlivi
istoriis manZilze es aris
mesame SemTxveva, rodesac rea-
luri mokavSire gviCndeba, Cven
unda viyoT im banakSi, sadac
pativs gvcemen.
fraqciaTa liderebma, dokumen-
tis mniSvnelobis gamo, mis
ratifikacias dauWires mxari,
Tumca, xelSekrulebis SinaarsiT
aravin iyo aRfrTovanebuli.
deputatTa gamosvlebis Semdeg,
Semajamebeli sityva warmoTqva.
saqarTvelos parlamentis Tavm-
jdomarem. nino burjanaZem ganac-
xada: amerikis SeerTebuli Sta-
tebis daxmareba ar niSnavs,
rom saqarTvelo omisTvis emza-
deba, an vinmes surs Cveni
qveynis interesebis SebRalva.
saqarTvelo emzadeba, civiluri
qveynebisTvis damaxasiaTebel
faseulobebze aagos Tavisi
momavali. demokratiuli saxelm-
wifoebi erTmaneTs ar eomebian.
dokumentidan Cans, Tu ramdenad
did mniSvnelobas aniWebs
amerikis mxare saqarTvelosTan
msgavs SeTanxmebebs. rac Seexeba
parlamentSi azrTa sxvadasxvao-
bas, es iman gamoiwvia, rom
sagareo saqmeTa saministrom
da Sesabamisma struqturebma
dokumentis SemuSavebisas parla-
mentTan konsultaciebi ar
gamarTes. parlamentis Tavmjdo-
maris gamosvlis Semdeg deputa-
tebma kidev erTxel daafiqsires
TavianTi poziciebi.
sabolood, deputatebma kenWi
uyares da 138 xmiT erTis
winaaRmdeg dadgenileba miiRes.
25 martis25 martis25 martis25 martis25 martis parlamentis
plenarul sxdomaze dRis wes-
rigis damtkicebis Semdeg de-
putatebma moismines parlamentis
Tavmjdomaris informacia litvis
respublikaSi misi vizitis Sesa-
xeb. rogorc qalbatonma ninom
ganacxada, saqarTvelosaTvis lit-
vasa da baltiispireTis sxva
qveynebTan TanamSromlobas, maTi
gamocdilebisa da miRwevebis
gaTvaliswinebiT, gansakuTrebuli
mniSvneloba aqvs. vizitisas
parlamentis Tavmjdomare Sexvda
litvis prezidents rolandas
paqsass, litvis premier-ministrs,
parlamentis Tavmjdomaresa da
xelisuflebis sxva umaRles
pirebs. saqarTvelos parlamentis
Tavmjdomaris SefasebiT, es
umaRlesi donis viziti iyo.
moxsenebis Semdeg parlamen-
tarebma kenWi uyares da II
mosmeniT miiRes kanonproeqti
~aRmasrulebeli xelisuflebis
struqturisa da saqmianobis
wesis Sesaxeb~ saqarTvelos ka-
nonSi cvlilebebis Setanis
Taobaze~, romelic qonebis
marTvis saministros gauqmebas
Seexeboda.
119 xmiT, erTxmad iqna
miiRebuli kanonproeqti ~mosa-
marTleTa socialuri da sama-
rTleblivi dacvis garantiebis
Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi
cvlilebebis Setanis Taobaze~
saparlamento fraqciis _
,,axali afxazeTi da qristian-
demokratebi~, Tavmjdomarem vaJa
lorTqifaniZem, warmoadgina
parlamentis dadgenilebis pro-
eqti ~saqarTvelosa da evrokav-
Sirs Soris arsebuli urTier-
TobisaTvis axali statusis
miniWebis Sesaxeb~, romelic
47p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
saqarTvelos evrokavSirSi inte-
grirebisaTvis qmediTi nabijebis
gadadgmas gulisxmobs.
saRamos sxdomaze, parlamen-
tarebma ganixiles fraqcia
~mrewvelebis~ mier sakanonmdeb-
lo iniciativiT Seqmnili
~saqarTvelos sagadasaxado ko-
deqsi~, romelic fraqciis Tavm-
jdomaris moadgilem zurab
tyemalaZem warmoadgina. misi
gancxadebiT, axali sagadasaxado
kodeqsi qarTvel da evropel
eqspertTa jgufis, fondis ‘Ria
sazogadoeba - saqarTvelo~,
~gogi TofaZis fondis~, saxelm-
wifo kancelariisa da kerZo
pirTa finansuri mxardaWeriT
Seiqmna. proeqti srulad iTva-
liswinebs saqarTvelos sinam-
dvileSi arsebul problemebs,
maT specifikurobas da saer-
TaSoriso gamocdilebas, batoni
zurabis ganmartebiT, proeqtis
avtorebi bolo ori wlis
ganmavlobaSi ruseTSi ganxor-
cielebuli sagadasaxado sistemis
reformis Sedegebs mudmivad
adevnebdnen Tvals da proeqtSi
maTi analizis safuZvelzea ga-
keTebuli yvela dadebiTi das-
kvna. warmodgenili proeqtis
principuli siaxle da Rirseba
misi struqturaa,; kodeqsi Sed-
geba oTxi wignisagan: saerTo
debulebebi, gadasaxadebi, saga-
dasaxado samarTaldarRveva da
sagadasaxado davis warmoeba.
axali ,,sagadasaxado kodeqsis”
ganxilva sxdomaze gvian saRa-
momde gagrZelda.
26 martis26 martis26 martis26 martis26 martis dilis plena-rul sxdomaze ganaxlda fraqcia
“mrewvelebis~ mier warmodgenili
,,saqarTvelos sagadasaxado ko-
deqsis” proeqtis ganxilva.
mosazrebebi da winadadebebi
gamoTqves saparlamento fraq-
ciebisa da komitetebis xelmZRva-
nelebma.
gadasaxadebisa da Semosavlebis
komitetis Tavmjdomaris daviT
salariZis gancxadebiT, warmod-
genili proeqti dReisaTvis
moqmedi sagadasaxado kodeqsisagan
radikalurad gansxvavdeba da
mimarTulia mewarmeobis aqtiuri
mxardaWerisa da gadasaxadebis
liberalizaciisaken.
proeqts mxari dauWira safi-
nanso-sabiujeto komitetis Tavm-
jdomarem zaza sioriZem. misi
SefasebiT arsebuli sagadasaxado
kanonmdebloba moZvelebulia da
saswrafo cvlilebas saWiroebs.
am proeqtze ki komitets Tavisi
mosazrebebi da winadadebebi
gaaCnia.
sagadasaxado kodeqsis proeqtis
mimarT dadebiTi pozocia
parlamentis TiTqmis yvela fra-
qciis warmomadgenelma daafiq-
sira.
saRamos sxdomaze deputatebma
kvlav ganaaxles ,,sagadasaxado
kodeqsis” proeqtis ganxilva.
fraqcia “mrewvelebis~ Tavmjdo-
maris _ giorgi TofaZis ganmar-
tebiT, warmodgenili dokumenti
seriozuli naSromia da qveynis
umZimesi ekonomikuri mdgomare-
obidan gamoyvanis erT-erT
saSualebad unda ganvixiloT.
dokumenti sam princips iTvali-
swinebs: sagadasaxado sistemis
gamartivebas, mis liberalizacias
da saxelmwifosTan gadamxdelis
Tanabaruflebianobas. proeqtis
yvelaze mniSvnelovani mxare
qveyanaSi Seqmnili sagadasaxado
korufciuli sqemebis aRmof-
xvraa. gezi aRebulia saSualo
da mcire biznesis xelSewyoba-
ganviTarebaze. misi gancxadebiT,
parlamentma warmodgenili pro-
eqtis ganxilva da miReba mim-
dinare wlis maisamde unda
moaswros, raTa 2004 wlidan
amoqmeddes.
sagadasaxado kodeqsis ganxil-
vis Semdeg, parlamentarebma,
ganixiles, ramdenime saerTa-
Soriso konvencia da SeTanxmeba,
romlebic sagareo saqmeTa mi-
nistris moadgilem kaxa sixaru-
liZem warmoadgina.
parlamentarebis moTxovniT,
qveyanaSi Seqmnili mZime energe-
tikuli krizisis Sesaxeb infor-
macia dargobrivi ekonomikis
komitetis Tavmjdomarem demur
giorxeliZem gaakeTa, «dRes
Seqmnili mdgomareoba, Tavisi
seriozulobiT, saxelmwifos
usafrTxoebis sakiTxs ukavSir-
deba, energetikis sferoSi gansa-
kuTrebiT maRalia korufciis
done, semeki ver asrulebs
masze dakisrebul valdebule-
bebs, energetikis seqtorSi ar-
sebobs garkveuli politikuri
da kriminaluri jgufebis kerZo
interesebi, romelTa gamo saf-
rTxis winaSe dgas ara marto
am dargis, aramed mTlianad
qveynis momavali». komitetis
Tavmjdomarem uaryofiTad Seafasa
saTbob-energetikis ministris
daviT mircxulvas saqmianoba
da aRniSna: energetikaSi swori,
gaazrebuli politikis gatarebis
SemTxvevaSi, SesaZlebelia, ram-
denime weliwadSi saqarTvelo
eleqtroenergiis eqsportiori
qveyana gaxdes.
parlamentarebis gadawyvetile-
biT, energetikis sakiTxis gan-
xilva 27 martisaTvis gadaido.
27 martis27 martis27 martis27 martis27 martis parlamentis
plenaruli sxdoma dRis wes-
rigiT gaTvaliswinebuli saki-
Txebis ganxilviT daiwyo. par-
lamentarebma energetikis dargSi
Seqmnili krizisuli mdgoma-
reobis Semswavleli sagamoZiebo
komisiis Tavmjdomaris irakli
CubiniSvilis informacia mois-
mines. misi gancxadebiT, ener-
getikis dargSi umZimesi mdgo-
mareobaa, romlis gamosaswo-
reblad marto saTbob-energe-
tikis ministris ki ara, mTeli
aRmasrulebeli xelisuflebis
Secvlaa saWiro. mxolod am
SemTxvevaSi iqneba SesaZlebeli,
situaciis gamosworebaze sauba-
ri. qveyanaSi sakmarisi resur-
sebia, rom energomomaragebis
mxriv mdgomareoba gacilebiT
ukeTesi iyos.
parlamentarebis moTxovniT,
plenarul sxdomaze saTbob-
energetikis ministri, semek-is
Tavmjdomare da aRmasrulebeli
xelisuflebis sxva pasuxismgebeli
pirebi moiwvies.
saTbob-energetikis ministri
daviT mircxulava ramdenime
saaTis ganmavlobaSi upasuxebda
parlamentarebis mier dasmul
SekiTxvebs, romlebic dargSi
arsebul korufciasa da dar-
Rvevebs Seexeboda. arsebuli
resursebis reabilitaciis para-
lelurad, saWiroa axali sim-
Zlavreebis danergva-amoqmedeba,
rasac drois garkveuli peri-
odi da Sesabamisi dafinanseba
esaWiroeba. daviT mircxulavas
gancxadebiT, «qveyanaSi arsebuli
saerTo mdgomareoba energetikis
sferozec aisaxeba da mxolod
energetikis saministro am prob-
lemas ver moagvarebs~.
energetikis dargSi Seqmnili
krizisuli mdgomareobis Semswav-
leli sagamoZiebo komisiis Tavm-
jdomarem, irakli CubiniSvilma
parlamentis dadgenilebis pro-
eqti warmoadgina, romelic
48p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
qveyanaSi Seqmnil mZime energe-
tikul kriziss ukavSirdeba.
dadgenilebis proeqtSi naTqvamia:
1) eTxovos saqarTvelos prezi-
dents, dasvas Tanamdebobis
pirTa pasuxismgeblobis sakiTxi
da ganaxorcielos Sesabamisi
sakadro cvlilebebi; 2) saqar-
Tvelos xelisuflebam saqarTve-
los parlaments erTi Tvis
vadaSi warudginos 2003-2004
wlebSi dargSi krizisuli
situaciebis Tavidan acilebisa
da marTvis detaluri gegma;
3) eTxovos saqarTvels genera-
lur prokurors, erTi Tvis
vadaSi warmoadginos moxseneba
energetikis dargSi momxdar
danaSaulebriv faqtebTan dakav-
SirebiT.
sakiTxis ganxilva plenarul
sxdomaze gvian saRamomde gagr-
Zelda,
28 martis28 martis28 martis28 martis28 martis plenarul
sxdomaze deputatebma kenWi uya-
res da pirveli mosmeniT
miiRes fraqcia ,,mrewvelebis»
iniciativiT warmodgenili ,,sa-
qarTvelos sagadasaxado kodeqsi».
meore mosmeniT - kanonproeqti
,,sabiujeto sistemis Sesaxeb».
121 xmiT iqna miRebuli dad-
genilebis proeqti ,,saqarTvelosa
da evrokavSirs Soris arsebuli
urTierTobisaTvis axali sta-
tusis miniWebis Sesaxeb».
8 aprilis8 aprilis8 aprilis8 aprilis8 aprilis plenaruli
sxdoma gancxadebebiT daiwyo.
dilis sxdomaze yvelaze didi
dro deputatebma saxelmwifo
ministris sainformacio saSua-
lebebiT gakeTebul im gancxa-
debas dauTmes, sadac avTandil
jorbenaZe 1999 wlis saparla-
mento arCevnebis gayalbebaze
saubrobda. ministris gamosvlas
saparlamento opozicia gamoex-
maura. xelisuflebis mxardam-
Werma fraqciebma imedi gamoT-
qves, rom saarCevno darRvevebis
mizezebis Semswavleli sapar-
lamento droebiTi sagamoZiebo
komisia darRvevebs obieqturad
gamoiZiebs. saarCevno darRvevebis
Sesaxeb mwvave debatebis miuxe-
davad, deputatebma saarCevno
kanonSi Sesatani cvlilebebis
ganxilva ver moaxerxes.
sxdomaze parlamentari armaz
axvlediani evrosabWos mier
miRebul im gadawyvetilebas
gamoexmaura, sadac evrosabWo
saqarTveloSi mimdinare proce-
sebs, negatiurad afasebs. axvle-
dianis gancxadebiT, aseTi ga-
dawyvetileba momxseneblis ten-
deciurma gamosvlam gamoiwvia.
axali iniciativiT gamovida
parlamentari nato CxeiZe. man
14 maisis, Tamar mefis saxe-
lobis saeklesio dResaswaulis,
erovnuli dResaswaulis dRed
gamocxadeba moiTxova. nato
CxeiZis am iniciativas parlamen-
tis Tavmjdomaresa da deputats
Soris mwvave debatebi mohyva.
dRis ganmavlobaSi deputa-
tebma saparlamento sxdomis
dRis wesrigiT gaTvaliswine-
buli verc erTi sakiTxis
ganxilva ver SesZles.
10 aprils10 aprils10 aprils10 aprils10 aprils diliT kvo-rumi ar mogrovda, amitom
sxdoma dRis meore naxevarSi
gaimarTa. deputatebma kvlav
moiTxoves saxelmwifo ministris
avTandil jorbenaZis sakanon-
mdeblo organoSi mowveva
da ganmartebis gakeTeba, Tu
ris safuZvelze daadanaSaula
man parlamenti aralegitimu-
robaSi. parlamentis Tavmjdo-
maris gancxadebiT,saxelmwifo
ministri parlamentis werilo-
biT mimarTvas,aRniSnul sakiTxze,
ukve gaecno da igi mzadaa
saWiro dros mis xelT ar-
sebuli informaciiT, warsdges
umaRlesi sakanonmdeblo orga-
nos winaSe.
sxdomaze gadawyda, rom
mTavrobis informaciis mosmena
afxazeTis sakiTxTan dakavSi-
rebiT, momdevno sasesio kviras
gaimarTos.
11 aprilis11 aprilis11 aprilis11 aprilis11 aprilis plenarul
sxdomaze kvorumi ar mogrovda,
ris gamoc sxdoma ar gaimarTa.
samTavrobo fraqciebi da
saqarTvelos parlamentis
xelmZRvaneloba erTmaneTs
adanaSaulebda sxdomis CaSlas
49p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
6 marts6 marts6 marts6 marts6 marts gadasaxadebisa da
Semosavlebis komitetis sxdomaze,
romelsac finansTa ministri
mirian gogiaSvili eswreboda,
sabaJo departamentis saqmianoba
ganixiles. komitetma sabaJo
departamentis saqmianoba uaryo-
fiTad Seafasa. Tumca, sxdomis
monawileTa molodini, rom
komitetis wevrebi sabaJo depar-
tamentis ufrosis aleqsandre
aslanikaSvilis gadayenebis sa-
kiTxs daayenebdnen - ar gama-
rTlda.
komitetis Tavmjdomarem daviT
salariZem sxdomaze sabaJo de-
partamentSi dagegmili testi-
rebis procesSi, anu Semfasebel
komisiaSi, parlamentis komitetis
wevrebis CarTva moiTxova.
mirian gogiaSvilis gancxa-
debiT, sabaJo departamentis
dRevandeli xelmZRvanelis gada-
yenebis sakiTxs igi ar gani-
xilavs. rac Seexeba deputatebs,
maTi azriT, ase saswrafod
testirebis daniSvna pirdapir
kavSirSia moaxloebul sapar-
lamento arCevnebTan, anu, maTi
mtkicebiT, gamocdis Sedegad
aleqsandre aslanikaSvili moiy-
vans Tavis jgufs, romelic
‘moqalaqeTa kavSiris~ saarCevno
fondSi seriozul Tanxas
Seitans.
7 marts7 marts7 marts7 marts7 marts saproceduro
sakiTxTa da wesebis komitetis
sxdomaze 28 Tebervlis par-
lamentis saRamos plenarul
sxdomaze gamarTuli kenWisyrisa
da reglamentis moTxovnebis
darRvevis faqtebze imsjeles.
komitetis informaciis Tanax-
mad, kenWisyra, romlis Sedegad
,,saqarTvelos Sromis kanonTa
kodeqsSi~ Sevida cvlileba
saxelfaso minimumis 115 lariT
gansazRvris Sesaxeb, parlamentis
reglamentis darRveviT Catarda,
kerZod, kenWisyra 17 saaTze
ar daiwyo, xolo misi gadatanis
Sesaxeb gancxadeba da SeTanxmeba
ar dafiqsirebula. informaciaSi
aseve aRniSnulia, rom kenWisyris
win kvorumis gadamowmeba ar
moxda, ris Sedegadac kenWisyraSi
CaerTo im parlamentarTa bara-
Tebic, romlebic im momentSi
darbazSi ar imyofebodnen.
parlamentis mandaturis samsa-
xurma 11 amgvari SemTxveva
daafiqsira. komitetis Tavmjdo-
maris rostom doliZis gancxa-
debiT, darRveulia reglamentis
92-e muxlis moTxovna da
kanonproeqtis daCqarebuli
wesiT ganxilvis procedura
arasworad aris Catarebuli.
komitetis sxdomaze am sa-
kiTxis ganxilvam mwvave debatebi
gamoiwvia. daskvnis sapirispiro
mosazrebebi gamoTqves fraqciebis
- “gaerTianebuli demokratebi~
da “moZraoba demokratiuli
reformebisTvis~ - warmomadgen-
lebma.
ramdenimesaaTiani ganxilvis
Semdeg gadawyda, rom warmodge-
nil sakiTxs parlamenti uax-
loes plenarul sxdomaze ga-
nixilavs.
13 marts13 marts13 marts13 marts13 marts janmrTelobis
dacvisa da socialur sakiTxTa
qvekomitetis samuSao Sexvedraze,
romelsac parlamentarebi da
janmrTelobis dacvis obieqtebis
xelmZRvanelebi eswrebodnen,
gadasaxadebisagan aRniSnuli
dargis dawesebulebaTa ganTavi-
suflebis Sesaxeb imsjeles.
rogorc janmrTelobis dacvisa
da socialur sakiTxTa qveko-
mitetis Tavmjdomarem vladimer
WipaSvilma ganacxada, samedicino
dawesebulebebi, rogorc same-
warmeo subieqtebi, unda ganTavi-
sufldnen iseTi gadasaxadebisagan
rogoricaa sagzao, miwis,
qonebisa da mogebis gadasaxadebi.
aRiniSna, rom es SeRavaTi
unda Seexos janmrTelobis
dacvis sistemis samTavrobo
da kerZo dawesebulebebs.
sakiTxze msjelobasa da
samuSao Sexvedrebs parlamentis
janmrTelobis dacvisa da
socialur sakiTxTa qvekomiteti
kvlavac gaagrZelebs.
13 marts13 marts13 marts13 marts13 marts “kolxeTis da-
culi teritoriebis Seqmnisa
da marTvis Sesaxeb~ kanonis
Sesrulebis mimdinareobis Tao-
baze imsjeles TviTmmarTvelobisa
da regionaluri politikis
da garemos dacvisa da bunebrivi
resursebis komitetebis gaer-
Tianebul sxdomaze.
dasavleT saqarTvelos dacu-
li teritoriebis sistemis
ganviTarebisaTvis 1999 wels
parlamentis mier miRebuli
kanonis aRsrulebasTan dakav-
SirebiT, informacia garemosa
k o m i t e t e b S i
50p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
da bunebrivi resursebis dacvis
ministrma nino CxobaZem war-
moadgina. rogorc sxdomaze
aRiniSna, kolxeTis erovnuli
parkis mimdebare teritoriaze
ganxorcielebulma kvlevam da
erovnul parkSi mosaxleobis
yofnis mdgomareobis analizma
cxadyo, rom kanonis amoqmedebam
adgilobrivi mosaxleobis keTi-
ldReobaze garkveulwilad uar-
yofiTad imoqmeda, vinaidan aR-
niSnul teritoriebze xis Wra,
nadiroba, TevzWera SeizRuda.
sxdomaze parlamentarebma da
aRmasrulebeli xelisuflebis
warmomadgenlebma erTxmad aRniS-
nes, rom gamosavali mxolod
axal sakanonmdeblo cvlilebaSia.
warmodgenili ori kanonpro-
eqtidan erTis avtoria par-
lamentis garemos dacvisa da
bunebrivi resursebis komiteti,
meore ki saqarTvelos prezi-
dentis sakanonmdeblo inicia-
tivaa. kanonproeqtebi erTma-
neTisagan principulad ar
gansxvavdeba - cvlilebebi
kolxeTis dacul teritoriebze
tradiciuli gamoyenebis zonebis
mowyobas iTvaliswinebs, sadac
adgilobrivi mosaxleobis
saWiroebisa da arafinansuri
mogebisaTvis limitirebuli,
kanonmdeblobiT gaTvaliswi-
nebuli wesiT dadgenili ode-
nobiTa da samenejmento wesiT
gansazRvruli, TevzWera da
tyis resursebis gamoyeneba iqneba
nebadarTuli.
20 marts20 marts20 marts20 marts20 marts saqarTvelos
uSiSroebis ministrma valeri
xaburZaniam parlamentis Tavda-
cvisa da uSiSroebis komitetis
sxdomaze kanonproeqtTa paketi
warmoadgina. ministris infor-
maciiT, kanonproeqtebma aRmasru-
lebel xelisuflebaSi aprobacia
ukve gaiares da jeri sakanon-
mdeblo organozea.
warmodgenili kanonproeqtebis
paketidan valeri xaburZaniam
“saqarTvelos uSiSroebis sam-
saxuris Sesaxeb~ kanonproeqtze
gaamaxvila yuradReba. proeqti
miznad isaxavs uSiSroebis sami-
nistros uSiSroebis samsaxurad
gardaqmnas. samsaxuris xelmZRva-
neli 5 wlis vadiT dainiSneba,
rac uwyebis depolitizirebas
Seuwyobs xels. siaxlea kon-
trdazverviTi saqmianobis lega-
lizaciisa da operatiul-anali-
zuri saqmianobis danergvis
mxrivac. kanonproeqtSi saubaria
saxelmwifo saidumloebis dac-
visa da yofili moqmedi re-
zervis institutis Sesaxeb,
romlis arseboba qveynis usaf-
rTxoebisa da uSiSroebis au-
cilebel pirobas warmoadgens.
ministris gancxadebiT, gamo-
ricxuli ar aris, reorganiza-
ciam pirvel etapze TanamSro-
melTa 10%-iT Semcireba da
uSiSroebis samsaxuris progra-
mul dafinansebaze gadasvla
gamoiwvios, Tumca, aseTi cvli-
lebebi aucilebelia uwyebis
efeqturad muSaobisaTvis.
24 marts24 marts24 marts24 marts24 marts gadasaxadebisa
da Semosavlebis komitetis
sxdomaze ganixiles kanonproeqti
“specialuri ekonomikuri zone-
bis Sesaxeb~ saqarTvelos saga-
dasaxado kodeqsSi cvlilebebisa
da damatebebis Setanis Taobaze~.
es kanonproeqti saparlamento
fraqcia “aRorZinebis~ inicia-
tivaa. proeqtze muSaobdnen:
samTavrobo komisiis, saqarTve-
losa da aWaris avtonomiuri
respublikis parlamentTa, mTav-
robis wevrebis, mecnierebis,
eqspertebisa da specialistebis
erToblivi jgufebi. kanonis
miRebis mizania saqarTveloSi
specialuri ekonomikuri zonebis
Seqmnisa da ganviTarebisaTvis
samarTlebrivi bazis Camoya-
libeba. komitetis wevrebma mux-
lobrivad ganixiles kanonproe-
qti.
kanonproeqtTan dakavSirebiT
uaryofiTi daskvna warmoadgines
finansTa da ekonomikis saminis-
troebma da sabiujeto ofisma.
sabiujeto ofisis azriT, Cvens
qveyanaSi specialuri ekonomi-
kuri zonis Seqmnis idea
miuRebelia da qveynis interess
avnebs. sxdomaze isic iTqva,
rom proeqti jerjerobiT sru-
lyofili ar aris da parla-
mentis mier misi damtkicebis
SemTxvevaSi, SesaZloa, saqarT-
velos prezidentma masze vetos
ufleba gamoiyenos.
komitetis wevrTa azriT,
proeqti SesaZlebelia parlamen-
tis sxdomaze gansaxilvelad
waradginon.
26 marts26 marts26 marts26 marts26 marts ekonomikuri po-
litikis komitetis sxdomaze
imsjeles saparlamento fraqcia
,,aRorZinebis~ mier warmodge-
nil kanonproeqtze ,,specialuri
ekonomikuri zonebis Sesaxeb~.
kanonproeqtis mixedviT, ,,sez~-
Si ikrZaleba politikuri par-
51p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
tiebis Seqmna da saqmianoba.
“sez~-is mixedviT, aucilebelia,
Seiqmnas saeqsporto warmoebis,
specialuri savaWro, teqnoparki
da sxva tipis zonebi.
parlamentarma jemal gogi-
tiZem gamoTqva mosazreba, ka-
nonproeqts daematos muxli
rekriaciuli ekonomikuri zo-
nebis Seqmnis Sesaxeb. misi
azriT, aseTi zonis Seqmna
maJoritar deputatebs raionebSi
socialur problemebs mouxsnis.
aRniSnuli kanonproeqtis mixe-
dviT, “sez~-is arseboba 50
wlis vadiT ganisazRvreba.
komitetis wevris zurab cqi-
tiSvilis TqmiT, kanonproeqti
samuSao adgilebis perspeqtivas
saxavs. komitetis wevrTa gada-
wyvetilebiT kanonproeqts ple-
narul sxdomaze ganixilaven.
27 marts27 marts27 marts27 marts27 marts agrarul sa-
kiTxTa komitetis sxdomaze,
romelsac sxvadasxva dargis
warmomadgenlebi da soflis
meurneobis ministri daviT
kirvaliZe eswreboda, ganixiles
fraqcia “mrewvelebis~ sakanon-
mdeblo iniciativa kanonpro-
eqtze “saqarTvelos sagadasaxado
kodeqsSi~ cvlilebebis Setanis
Sesaxeb.
muxlobrivi ganxilvisas daviT
kirvaliZem Tavisi pozicia daa-
fiqsira. misi TqmiT, agrarul
seqtorSi, rogorc priori-
tetul dargSi, dabegvris SeRa-
vaTebi unda arsebobdes, xolo
sasoflo sameurneo miwis sa-
kiTxi calke unda iqnas gan-
xiluli.
3 aprils3 aprils3 aprils3 aprils3 aprils parlamentis
dargobrivi ekonomikis komitetis
sxdomaze imsjeles saxelmwifo
organizaciis “saqenergo 2000~
ganTavsebasTan dakavSirebiT
wamoWril problemebze. am sa-
kiTxTan dakavSirebiT energo-
generaciis direqtoris goCa
CogovaZisa da saxelmwifo
qonebis marTvis ministris moa-
dgilis zurab garayaniZis wi-
nadadebebi moismines.
komitetis Tavmjdomarem demur
giorxeliZem sxdomaze ganacxada,
rom “saqenergo 2000~, faqtob-
rivad, ugulebelyofilia da
ar funqcionirebs. amis Sedegad
gaCdnen valebis amomRebi
organizaciebi. saqme seriozul
samarTaldarRvevas exeba, radgan
Catarebuli tenderi da valebis
amoRebis ufleba kanondarRve-
viTaa gacemuli.
sxdomis dasasruls, dargob-
rivi ekonomikis komitetis
Tavmjdomarem imedi gamoTqva,
rom aRmasrulebeli xelisu-
fleba Sesabamis nabijebs gada-
dgams. upriani iqneba, Tu
proeqtis variants saqarTvelos
prezidenti an aRmasrulebeli
xelisufleba parlamentSi gansa-
xilvelad Semoitans.
rac Seexeba sxdomis dRis
wesrigiT gaTvaliswinebul kano-
nproeqtebs “specialuri ekono-
mikuri zonebis Sesaxeb~ da
“saqarTvelos sagadasaxado kode-
qsis Sesaxeb~, maT dargobrivi
ekonomikis komiteti ekonomikur
forumze ganixilavs.
10 aprils10 aprils10 aprils10 aprils10 aprils parlamentis
adamianis uflebaTa dacvis,
moqalaqeTa peticiebisa da
samoqalaqo sazogadoebis mSeneb-
lobis komitetis sxdomaze
imsjeles proeqtis Taobaze:
“patimrobis Sesaxeb~ saqarT-
velos kanonSi damatebis Seta-
nis Taobaze~. komitetis wevre-
bma saqarTvelos prezidentis
iniciativiT Semosul variants
dauWires mxari, romlis mixe-
dviTac:“patimars, romelic
reJimisa an sxva garemoebaTa
gamo, ar SeiZleba regula-
rulad gamoyvanil iqnas gasa-
seirneblad, unda mieces haerze
yofnis neba dReSi, aranakleb,
“erTi saaTisa~.
komitetis Tavmjdomaris nana
biWiaSvilis mosazrebiT, es
proeqti xels ar SeuSlis
sapyrobileSi ganTavsebul pa-
timarTa mimarT sagamoZiebo
moqmedebis ganxorcielebas, sa-
xelmwifo biujetidan ar sa-
Wiroebs damatebiTi xarjebis
gamoyofas.
rogorc komitetis Tavmjdo-
marem aRniSna, proeqtis teqstis
dasaxvewad konsultaciebi gagr-
Zeleba da parlamentis sxdomaze
warsadgenad momzaddeba.
52p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
6 marts6 marts6 marts6 marts6 marts parlamentarebis
irakli mindelisa da gela
kvaracxelias mier gamarTuli
preskonferencia kanonproeqtis
- ,,saqarTvelos Sromis kanonTa
kodeqsSi~ cvlilebebis Setanis
Taobaze~ - miRebisas saqarT-
velos parlamentis reglamentiT
gaTvaliswinebuli procedurebis
darRvevas Seexeboda. rogorc
irakli mindelma ganacxada, wina
kviris parlamentis sxdomaze
kenWisyris dros darRvevebi
gamomJRavnda: parlamentis Tavm-
jdomaris moadgiles giorgi
wereTels sxdoma reglamentis
darRveviT mihyavda da ufleba-
mosili ar iyo kenWisyra
Caetarebina, radgan darbazSi
118 deputatis nacvlad, daaxlo-
ebiT, 75 imyofeboda. es ka-
nonproeqti sxva deputatebis
pultebis gamoyenebiT miiRes.
II da III mosmena daCqarebuli
wesiT, reglamentiT gaTvalis-
winebuli parlamentis Sesabamisi
gancxadebis gareSe Catarda,
rac proceduris darRvevad
iTvleba.
6 marts6 marts6 marts6 marts6 marts ucxoeTSi mcxov-
reb TanamemamuleTa saqmeebisa
da sazRvargareT arsebul
erovnul faseulobaTa dabru-
nebis saparlamento komisiis
Tavmjdomarem guram SaraZem
preskonferenciaze qalaq mcxeTaSi
Seqmnil viTarebaze isaubra.
guram SaraZem mcxeTaSi
dReisaTvis Seqmnili viTareba
katastrofulad Seafasa. misi
gancxadebiT, saqarTvelos uZve-
lesi sataxto qalaqis ganadgu-
rebis procesi jer kidev
komunistur epoqaSi daiwyo
da dResac grZeldeba. safrTxe
emuqreba saguramoSi didi
qarTveli moRvaweebis: daviT
guramiSvilisa da ilia WavWava-
Zis saxelebTan dakavSirebul
adgilebs, romlebic TiTqmis
mTlianad aris gayiduli. mcxe-
Tasa da mis mimdebare teri-
toriaze ukanonod aSenebuli
aTobiT restorani istoriuli
qalaqis iersaxes amaxinjebs,
xolo sveticxovlis taZarTan
axlos nagavsayrelia. CamoTv-
lili sakiTxebis ukan parlame-
ntis kulturuli memkvidreobis
dacvis qvekomitetis Tavmjdomare,
deputati giorgi SaiSmelaSvili
dgas, romelic amave dros
mcxeTis aRorZinebis fondis
damfuZnebelia. parlamentaris
TqmiT, aucilebelia, saqarTve-
los generalurma prokuraturam
giorgi SaiSmelaSvilisa da
mcxeTis aRorZinebis fondis
saqmianoba dawvrilebiT Seis-
wavlos.
13 marts13 marts13 marts13 marts13 marts fraqcia ‘erTiani
saqarTvelos~ Tavmjdomarem gio-
rgi TargamaZem preskonferencia
gamarTa. man ganacxada, rom
tovebs parlaments, Tumca ar
midis politikidan, radganac
misi profesia - Jurnalistoba,
Zalian axlos dgas politi-
kasTan. giorgi TargamaZe
Jurnalistebs Sehpirda, rom
erT kviraSi kolegebs Seatyobi-
nebs, romel telekompaniaze
SeaCerebs arCevans, Tan dasZina,
rom gadawyvetileba emociurad
ar miuRia, amis Sesaxeb araferi
icodnen arc aWaris liderma
aslan abaSiZem da arc sapar-
lamento fraqcia ‘aRorZinebis~
Tavmjdomarem jemal gogitiZem.
fraqcia ‘erTiani saqarTvelos~
SemadgenlobaSi rCeba 11 de-
putati, romlebic Tavad gada-
wyveten, Tu vin iqneba fraqciis
Tavmjdomare.
17 marts17 marts17 marts17 marts17 marts fraqcia “gaer-
Tianebuli demokratebis~ li-
derma zurab Jvaniam preskon-
ferenciaze saqarTvelos prezi-
dentis eduard SevardnaZis
a.w. 17 martis radio-intervius
SemaSfoTebeli uwoda da
aRniSna, rom, konstruqciuli
SeniSvnebisa da urTierTTanam-
Sromlobis sanacvlod, xelisuf-
leba mudmivi angaJirebisa da
mizanmimarTuli konfrontacii-
saken, parlamentSi Semdgomi
daZabulobis eskalaciisaken
iswrafvis, Tumca opoziciis
erTianma Zalisxmevam ukve aiZula
qveynis xelmZRvaneloba, parla-
mentisTvis konkretuli winada-
debebi SeeTavazebina. zurab
Jvanias gancxadebiT, 1 ivlisidan
socialurad gaWirvebuli adamia-
nebis xelfasis Tundac mcire-
diT gazrdis procesi unda
daiwyos. fraqcia “gaerTianebuli
demokratebi~ Tavisi principuli
poziciis ganxorcielebisaTvis
brZolas kvlav gaagrZelebs.
24 marts24 marts24 marts24 marts24 marts parlamentarma
guram SaraZem preskonferenciaze
aRniSna, rom moewyo qarTuli
saxelmwifo droSis prezentacia
- TeTri alami wminda giorgis
gamosaxulebiT, romelic saxelm-
wifo istoriul droSas war-
moadgens. parlamentarma damswre
sazogadoebas kidev erTxel
Seaxsena, rom mTawminda-krwanisis
raionulma sasamarTlom 21
marts, mis mier Setanili
sarCelis pasuxad, gamoitana
ganaCeni, ris safuZvelzec Tbi-
lisis sakrebulos Tavmjdomarem
mixeil saakaSvilma xuTjvriani
droSis sasamarTlo procesi
waago.
1 aprils1 aprils1 aprils1 aprils1 aprils parlamentis
Tavmjdomaris moadgileebma vax-
tang rCeuliSvilma da vaxtang
yolbaiam, parlamentis wevrma
kaxa Citaiam; politologebma
ramaz sayvareliZem da Salva
fiCxaZem JurnalistebisaTvis
gamarTul preskonferenciaze 27-
28 marts moskovSi gamarTuli
vizitis Sesaxeb isaubres.
rogorc preskonferenciaze
iTqva, aRniSnuli viziti fri-
drix ebertis fondis inicia-
tivaa da qarTvel da rus
politikosebsa da politolo-
gebs Soris dialogs isaxavda
miznad.
vaxtang rCeuliSvilis ganc-
xadebiT, bolo periodSi saqar-
Tvelo-ruseTis urTierTobis
mowesrigebaSi seriozuli na-
bijebi gadaidga, orive qveynis
preskonferencia
53p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
politologebs Soris izrdeba
urTierTgageba da sadavo sa-
kiTxebze ukve ~argumentirebuli
kamaTi~ mimdinareobs. vaxtang
rCeuliSvilma xazgasmiT aRniSna,
rom qarTuli delegaciis wev-
rebs Soris arsebuli gansxva-
vebuli Sexedulebebisa da
poziciebis miuxedavad, saqar-
TvelosaTvis saxelmwifoebrivi
mniSvnelobis sakiTxebTan da-
kavSirebiT maT SesZles erT-
sulovani poziciis gamoTqma.
vaxtang yolbaias ganmartebiT,
qarTuli delegaciis wevrebma
sakuTari pozicia Riad da
Tamamad daafiqsires. ~qarTulma
mxarem gamarTa ~pozitiurad
agresiuli~ dialogi, rasac
rusi politologebi gagebiT
moekidnen~, -ganacxada preskonfe-
renciaze vaxtang yolbaiam.
2 aprils2 aprils2 aprils2 aprils2 aprils parlamentis
wevrma daviT beJuaSvilma pres-
konferenciaze mis winaaRmdeg
warmoebul kampanias tenden-
ciuri uwoda. misi azriT,
xelisuflebis zogierTi warmo-
madgenlisaTvis igi, politikosad
miuRebeli figuraa da amaSi,
hermanenturi zewolis mcdelo-
biT, garkveul rols Sinagan
saqmeTa saministro da genera-
luri prokuratura asrulebs.
~bolo ori kviris manZilze
Cems winaaRmdeg kidev erTi
kampania agorda, romelic, TiT-
qos, Cems kriminalur biznes-
saqmianobas ukavSirdeba. samwu-
xaroa, rom am siyalbesa da
dausabuTebel braldebebze
agebuli kampaniis organizato-
rebad da ganmaxorcieleblebad
swored is struqturebi gve-
vlineba, visac kanoniT swored
siyalbesTan da ukanonobasTan
brZola evaleba,~ - ganacxada
preskonferenciaze parlamentarma.
daviT beJuaSvilis infor-
maciiT, braldebebi ~saqgazis~
xelmZRvanelad misi yofnis
periods ukavSirdeba, romlis
drosac, TiTqos-da, adgili
hqonda, fasis manipulirebiT,
saxelmwifo biujetisaTvis didi
odenobiT gadasaxadebis damalvas.
braldebis sapasuxod deputatma
ganacxada, rom ~saqgazis~ mier
bunebrivi airis tarifis yvela
cvlileba energetikis mareguli-
rebel erovnul komisiasTan
iyo SeTanxmebuli da, aqedan
gamomdinare, ‘saqgazis~ mxridan
bunebriv airze fasis cvlileba
oficialurad iyo dakanonebuli.
11 aprils11 aprils11 aprils11 aprils11 aprils Tavdacvisa da
uSiSroebis komitetis Tavmj-
domaris pirveli moadgilis
giorgi yaryaraSvilis pres-
konferencia gaimarTa. deputatma
isaubra xonSi mimdinare pati-
marTa saprotesto aqciebze.
preskonferencias eswrebodnen:
saqarTvelos parlamentis ada-
mianis uflebaTa dacvis, mo-
qalaqeTa peticiebisa da sa-
moqalaqo sazogadoebis mSeneb-
lobis komitetis Tavmjdomare
_ nana biWiaSvili da fraqcia
`gaerTianebuli demokratebis~
wevri elene TevdoraZe.
saubari Seexo im patimrebis
amnistiis sakiTxs, romlebsac
gansakuTrebiT mZime muxlebi
aqvT wayenebuli, aseve yuradReba
gamaxvilda maTi janmrTelobis
mdgomareobaze.
`Cven vcdilobdiT, Segvemu-
Savebina normatiuli aqti
amnistiis Sesaxeb, magram pi-
robebma xeli ar Segviwyo.
aRsaniSnavia isic, rom Zalian
rTulia procesis obieqturad
warmarTva, rTulia im adamia-
nebis amorCeva, romlebic
imsaxureben Sewyalebas. magram
Cven SevamowmebT yvela patimris
pirad saqmes da vecdebiT viyoT
maqsimalurad obieqturni _
ganacxada giorgi yaryaraSvilma.
elene TevdoraZe: `saWiroa
gamoinaxos gamosavali am rTuli
mdgomareobidan. aucilebelia
moxdes patimrebisaTvis sasjelis
ganaxevreba da ara vadamde
ganTavisufleba.
momzadda SewyalebulTa sia,
romelic gadaeca Sewyalebis
komisias da aRmoCnda, rom
259 patimridan amnistia Seexo
mxolod 59-s.
nana biWiaSvili: _ `Cven
arasamTavrobo organizaciebTan
erTad daviwyeT am problemaze
muSaoba. komitetis sxdomaze
ganvixileT aRniSnuli sakiTxi.
imedi maqvs, aRmasrulebel xel-
isuflebasTan konsesus mivaR-
wevT~.
54p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
4 marts4 marts4 marts4 marts4 marts gamarTul saxelm-wifo komisiis sxdomaze sankt-
peterburgis 300 wlisTavis
saiubileo RonisZiebebSi saqar-
Tvelos mxaris monawileobasTan
dakavSirebiT Seqmnili saxelm-
wifo komisiis Tavmjdomarem
vaxtang rCeuliSvilma sankt-
peterburgis saiubileo Tari-
RTan, 31 maisTan, dakavSirebuli
gegma warmoadgina. gegmis Ta-
naxmad, ori daZmobilebuli
qalaqis saxelmwifo universi-
tetebs Soris megobrobisa da
TanamSromlobis xelSekruleba
unda gaformdes; sankt-peter-
burgis universitetis aRmosav-
leTmcodneobis fakultets ivane
javaxiSvilis, Teimuraz bagra-
tionis, aleqsandre cagarelis,
daviT CubinaSvilisa da mari
broses portretebi sazeimod
unda gadaeces; dagegmilia tele-
xidebis mowyobac. orive qalaqSi
Catardeba liana isakaZis solo
koncertebi. sankt-peterburgSi
qarTuli kulturisa da biz-
nesis centri gaixsneba; gamoicema
wigni ‘qarTvelebi sankt-peter-
burgSi~.
komisias gadawyvetili aqvs,
saqarTvelos prezidents eduard
SevardnaZes sTxovos, ruseTis
prezidentTan vladimer putinTan
7 marts dagegmil Sexvedraze
daayenos saqarTvelos mefeebis
vaxtang VI da Teimuraz II
neStTa gadmosvenebis sakiTxi.
10 marts10 marts10 marts10 marts10 marts gaimarTa parla-mentis biuros sxdoma, romel-
zec 11-14 martis plenaruli
sxdomebis dRis wesrigi gani-
xiles. plenaruli sxdomis pir-
velive dRes deputatebi kenWs
uyrian 12 sakiTxs, maT Soris,
SeTanxmebas “saqarTvelos mTav-
robasa da amerikis SeerTebuli
Statebis mTavrobas Soris
Tavdacvis sferoSi TanamSrom-
lobis Sesaxeb~.
axal sasesio kviras pirveli
mosmeniT ganixilaven proeqtebs:
~iaraRis Sesaxeb~ da ~ukanono
Semosavlis legalizaciis aRkve-
Tis Sesaxeb~. imsjeleben dadge-
nilebis proeqtebze: ~ukanono
SeiaraRebuli formirebebis
arsebobis Seswavlis Sesaxeb~
da ‘saqarTvelosa da evrokav-
Sirs Soris arsebuli urTier-
TobisaTvis axali statusis
miniWebis Sesaxeb~.
fraqcia ~axali memarjveneebis~
iniciativiT biuros wevrebma
samTavrobo saaTze soWSi saqar-
Tvelosa da ruseTis federaciis
prezidentebis monawileobiT
gamarTuli sammxrivi Sexvedrebis
Sedegebis mosmena moiTxoves,
rac dRis wesrigs daemata.
saproceduro sakiTxTa da
wesebis komitetis Tavmjdomarem
rostom doliZem ‘2003 wlis
28 Tebervlis saqarTvelos
parlamentis plenarul sxdomaze
reglamentis moTxovnaTa dacvis
Seswavlisa da ganxilvis Sede-
gebis Taobaze komitetis moxse-
nebis sxdomis dRis wesrigSi
Setana moiTxova. es moxseneba
parlamentis plenaruli sxdomis
stenografiuli Canaweris anali-
zsa da mandaturis samsaxuris
informacias eyrdnoba. aRniS-
nulia, rom sakiTxTan dakavSi-
rebiT registraciisa da kenWis-
yris procedurebi reglamentis
moTxovnis uxeSi darRveviT
Catarda. am mizeziTa da ~nor-
matiuli aqtebis Sesaxeb~ sa-
qarTvelos kanonis 51-e muxlis
moTxovnis gaTvaliswinebiT, Sesa-
bamisi gadawyvetilebis miRebis
mizniT, sakiTxi parlamentis
sxdomas dadgenili wesiT unda
moxsendes.
fraqciebis: ~gaerTianebuli
demokratebi~; ~axali memarjve-
neebi~; ‘moZraoba demokratiuli
reformebisaTvis~; ~tradiciona-
listi~ da ~aRorZineba~ -
azriT, komitetis es sxdoma
parlamentis reglamentis 68-e
muxlis uxeSi darRveviT iyo
mowveuli, radgan komitetis
Tavmjdomare rostom doliZe
politikur dakveTas asrulebda.
fraqciebis warmomadgenlebma
parlamentis Tavmjdomaris nino
burjanaZisadmi mimarTul ganc-
xadebaSi moiTxoves rostom
doliZis Tanamdebobrivi pasuxis-
mgeblobis sakiTxis Seswavla.
14 marts14 marts14 marts14 marts14 marts saqarTvelos par-lamentis Tavmjdomaris moadgile
giorgi wereTeli, deputatebis
jgufTan erTad, adamianis uf-
lebaTa direqtoratis mediis
ganyofilebis warmomadgenlebsa
da evrosabWos eqspertebs sandra
hrvatin-baziCsa da qerolain
morisons Sexvda. Sexvedraze
saqarTveloSi komunikaciebisa
da mauwyeblobis Sesaxeb kanonis
miRebis aucileblobaze isaubres.
saqarTvelos komunikaciebis
erovnul komisiasTan erToblivi
muSaobis Sedegad, kanonproeqti
ukve muSavdeba.
giorgi wereTelma mxari
dauWira aRniSnul kanonsa da
stumarTa mosazrebebs mauwye-
blobis seqtorSi damoukidebeli
maregulirebeli organos ro-
lis gaZlierebis Sesaxeb da
gamoTqva mosazreba komunika-
ciebisa da mauwyeblobis kanonis
miRebis vadebTan dakavSirebiT.
25 marts25 marts25 marts25 marts25 marts saqarTvelos
parlamentis Tavmjdomaris moad-
gile giorgi wereTeli Sexvda
londoni-sitis meris, lord
gevin arturs, britaneTis elCs
saqarTveloSi debora barns-
jonssa da maT Tanmxleb pirebs.
Sexvedras did britaneTSi
saqarTvelos elCi Teimuraz
mamacaSvili da parlamentis
wevrebi eswrebodnen. giorgi
wereTelTan saubrisas gevin
arturma aRniSna, rom saqar-
TveloSi arsebuli araxelsay-
reli sainvesticio pirobebi,
sagadasaxado kanonmdebloba,
licenzirebasa da nebarTvis
aRebasTan dakavSirebuli prob-
lemebi garkveul winaaRmdegobas
uqmnis ucxoel investorebs
Cvens qveyanasTan TanamSromlo-
baSi.
saqarTveloSi didi britane-
Tis elCma debora barns-jonsma
giorgi wereTels britaneTis
aviaxazebis licenzirebis sakiT-
xis ama wlis 29 martamde
gadawyvetaSi daxmareba sTxova
da or qveyanas Soris Semdgomi
TanamSromlobisa da partnio-
ruli urTierTobis sferos
gaRrmavebis mniSvnelobaze isau-
bra.
Sexvedris dasasruls parla-
mentis Tavmjdomaris moadgilem
stumrebs saqarTvelos sahaero
transportis sferos ganviTare-
bisaTvis sakanonmdeblo orga-
noSi ratificirebuli dadgeni-
lebebi gaacno da ganacxada,
rom saqarTvelos mxare ecdeba,
inglisel eqspertTa rekomen-
daciebis gaTvaliswinebiT, kvlav
imuSaos sainvesticio klimatis
gaumjobesebaze.
31 marts31 marts31 marts31 marts31 marts gaimarTa parla-mentis biuros sxdoma, rome-
lzec 8-11 aprilis plenaruli
sxdomebis dRis wesrigi gani-
xiles. parlamentarebi kenWs
s x v a d a s x v a
55p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
uyrian rva sakiTxs. maT Soris
kanonproeqts “aRmasrulebeli
xelisuflebis struqturisa da
saqmianobis wesis Sesaxeb~, Tan-
mdevi oci proeqtiT.
mniSvnelovan proeqtTagan
ganixilaven fraqcia “aRorZi-
nebis~ sakanonmdeblo iniciativas
“specialuri ekonomikuri zo-
nebis Sesaxeb~. sakiTxze Tanamom-
xsenebelia xuTi saparlamento
komiteti da oTxi saministro.
parlamentis Tavmjdomaris ni-
no burjanaZis ganmartebiT,
am proeqtze mosalodnelia
seriozuli debatebi, Tumca,
aucilebelia, rom ganxilva
konstruqciuli dialogisa da
saxelmwifosTvis ekonomikuri
sargeblianobis kuTxiT warima-
rTos, raTa politikuri Tama-
Sebis sagnad ar iqces iseve,
rogorc sakiTxi “115 laris
Sesaxeb~.
sxdomaze nino burjanaZem
ganacxada, rom konstituciis
moTxovnis Tanaxmad, parlamentSi
Semosulia aRmasrulebeli xeli-
suflebis mxridan 2002 wlis
saxelmwifo biujetis angariSi,
romelsac momaval sasesio
kviras ganixilaven.
4 aprils4 aprils4 aprils4 aprils4 aprils parlamentis
Tavmjdomaris moadgilem giorgi
wereTelma saarCevno kodeqsis
daxvewasTan dakavSirebul saki-
Txebze isaubra interfraqciuli
jgufis gafarToebul sxdomaze,
romelsac eswrebodnen parla-
mentis Tavmjdomare nino bur-
janaZe da aRmasrulebeli xeli-
suflebis warmomadgenlebi.
sxdomaze aRiniSna, rom saarCev-
no kodeqsSi cvlilebebis mTli-
ani paketi Semdegi sasesio
kviris dRis wesrigSi Seva,
manam ki interfraqciuli jgufi
konsultaciebsa da sakanonm-
deblo paketze muSaobas gaagrZe-
lebs.
giorgi wereTlis gancxadebiT,
amomrCevelTa siebze muSaoba
aprilis Sua ricxvebidan
daiwyeba, kanonis gamkacrebasTan
mimarTebiT ki konkretuli qme-
debebi gatardeba, rasac, yvela
saparlamento fraqcia uWers
mxars. “am arCevnebs qveynis
imijis da ganviTarebisaTvis
didi mniSvneloba eqneba~, -
dasZina interfraqciuli jgufis
Tavmjdomarem sxdomis dasasruls,
7 aprils7 aprils7 aprils7 aprils7 aprils gaimarTa parla-mentis biuros sxdoma, romel-
zec 8, 10, 11 aprilis ple-
naruli sxdomebis dRis wesrigi
ganixiles. biuros wevrebma
dRis wesrigidan amoiRes ken-
Wsayreli sakiTxi: kanonproeqti
~aRmasrulebeli xelisuflebis
struqturisa da saqmianobis
wesis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonSi cvlilebebis Setanis
Taobaze~. aseve, Semdegi sasesio
kvirisaTvis gadaido proeqti
‘saqarTvelos dedaqalaqis -
Tbilisis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonSi cvlilebebisa da
damatebebis Setanis Taobaze~.
deputatebi sxdomaze imsje-
leben mudmivmoqmedi saparla-
mento delegaciebis Semadgen-
lobasa da saqmianobaze; evropis
sabWos saparlamento asambleaSi
saqarTvelos parlamentis dele-
gaciis xelmZRvanelis arCevaze;
afxazeTis sakiTxTan dakavSirebiT
aRmasrulebeli xelisuflebisagan
moismenen informacias. kenWs
uyrian dadgenilebis proeqts
“saqarTvelos parlamentis wevris
giorgi TargamaZis uflebamo-
silebis vadamde Sewyvetis Tao-
baze~.
parlamentis Tavmjdomaris
nino burjanaZis informaciiT,
parlamentarebs komitetebsa da
fraqciebSi gansaxilvelad dau-
rigdebaT interfraqciuli
jgufis mier SemuSavebuli axali
saarCevno kodeqsis varianti.
biuros sxdomaze nino burja-
naZem parlamentis saorganizacio
departamentis xelmZRvanels eTer
svianaiZes Rirsebis ordenis
miniWeba miuloca da Semdgomi
profesiuli warmatebebi usurva.
9 aprils9 aprils9 aprils9 aprils9 aprils parlamentis
Tavmjdomare vaxtang yolbaia,
romelic, amavdroulad, saqarTve-
lo-CineTis parlamentebis megob-
robis jgufis Tavmjdomarea,
Sexvda CineTis saxalxo respub-
likis sagareo saqmeTa ministris
moadgiles liu guCans.
“karga xania, rac Cvens
parlamentebs Soris mWidro
da nayofier TanamSromlobas
Caeyara safuZveli. mimaCnia, rom
es TanamSromloba yvela mimar-
TulebiT unda ganviTardes.
Cvens qveynebs amisaTvis yvela
resursi aqvT~,-ganacxada Sexve-
draze parlamentis Tavmjdomaris
moadgilem. manve aRniSna, rom
msoflio gadanawilebis dRevan-
del etapze aucilebelia iseTi
patara saxelmwifos megobroba
did CineTTan, rogoric saqar-
Tveloa, urTierTpativiscemisa
da Tanasworuflebiani part-
niorobis safuZvelze gagrZe-
ldes. vaxtang yolbaias azriT,
es viziti xels Seuwyobs ara
mxolod politikuri xedvis
daaxloebas, aramed, pirvel
rigSi, konkretuli ekonomikuri
ganviTarebis proeqtebis dasax-
vasac.
Sexvedraze liu guCanma gana-
cxada: “Cveni qveynebi mudam
inarCuneben ormxriv politikur
urTierTpativiscemasa da ndobas,
rasac ukve aT welze metia
am saxelmwifoTa umaRlesi
xelmZRvanelobis mier Caeyara
safuZveli. CineTi saerTaSoriso
Tanamegobrobis organizaciebSi
kidev gaagrZelebs saqarTvelos
saxelmwifo prioritetebis mxar-
daWeras~. Cineli stumris az-
riT, droa, Camoyalibdes axali
usafrTxoebis koncefcia, raSic
msoflios yvela progresulad
ganviTarebulma saxelmwifom
unda miiRos monawileoba. “Cven
pativs vcemT da veTanxmebiT
yvela im rezoluciasa da
gadawyvetilebas, rac saerTaSo-
riso organizaciebSi afxazeTisa
da e.w. “samxreT oseTis~ gayi-
nul konfliqtebTan mimarTebiT
aris dafiqsirebuli da amas
xmamaRla vacxadebT~, - aRniSna
Sexvedraze sapatio situmarma.
manve isaubra saparlamentTa-
Soriso kontaqtebis gaRrmavebis
aucileblobazec. amis dasturad
liu guCanma saqarTvelos
parlamentis Tavmjdomare nino
burjanaZe oficialurad miiwvia
CineTis saxalxo respublikaSi.
Sexvedraze stumari CineTis
ekonomikur reformebsac Seexo.
vaxtang yolbaiam aRniSna, rom
saqarTvelo dainteresebulia am
reformis Sesaxeb gamocdilebis
gaziarebiT, Cvens ekonomikaSi
arsebobs is resursebi, ramac
ucxoeli investori, kerZod,
Cineli biznesmeni unda daain-
teresos. am konteqstSi saubari
Seexo, agreTve, ~didi abreSumis
gzis~ perspeqtivebs, Sexvedris
dasasruls vaxtang yolbaiam
daadastura im sakanonmdeblo
aqtebisa da kanonproeqtTa
miRebis aucilebloba, romlebic
ori qveynis interesTa sferoSia
moqceuli da, parlamentis
saxeliT, am sakiTxSi daxmareba
aRuTqva.
56p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
3 marts,3 marts,3 marts,3 marts,3 marts, soxumSi gamar-
Tuli Sexvedrebis dros es
winadadebebi waredgina af-
xazur mxares. mas calsaxad
ganemarta msoflio Taname-
gobrobis pozicia afxazeTis
politikur statusTan dakav-
SirebiT. gaeros misias afxa-
zuri mxarisagan oficialuri
pasuxi jer ar miuRia.
ganxilul sakiTxTan dakav-
SirebiT sxdomam gadawyvita:
eTxovos gaeros genera-eTxovos gaeros genera-eTxovos gaeros genera-eTxovos gaeros genera-eTxovos gaeros genera-
luri mdivnis specialurluri mdivnis specialurluri mdivnis specialurluri mdivnis specialurluri mdivnis specialur
warmomadgenels saqarTve-warmomadgenels saqarTve-warmomadgenels saqarTve-warmomadgenels saqarTve-warmomadgenels saqarTve-
loSi qalbaton h.talia-loSi qalbaton h.talia-loSi qalbaton h.talia-loSi qalbaton h.talia-loSi qalbaton h.talia-
vins:vins:vins:vins:vins:
_ afxazeTSi konfliqtis_ afxazeTSi konfliqtis_ afxazeTSi konfliqtis_ afxazeTSi konfliqtis_ afxazeTSi konfliqtis
mowesrigebis sakiTxebSimowesrigebis sakiTxebSimowesrigebis sakiTxebSimowesrigebis sakiTxebSimowesrigebis sakiTxebSi
gaeros megobari qveynebisgaeros megobari qveynebisgaeros megobari qveynebisgaeros megobari qveynebisgaeros megobari qveynebis
jgufis wevr saxelmwifoTajgufis wevr saxelmwifoTajgufis wevr saxelmwifoTajgufis wevr saxelmwifoTajgufis wevr saxelmwifoTa
specialur warmomadgen-specialur warmomadgen-specialur warmomadgen-specialur warmomadgen-specialur warmomadgen-
lebTan muSaobis koordi-lebTan muSaobis koordi-lebTan muSaobis koordi-lebTan muSaobis koordi-lebTan muSaobis koordi-
n acia da samSvidobonacia da samSvidobonacia da samSvidobonacia da samSvidobonacia da samSvidobo
procesis intensifikacii-procesis intensifikacii-procesis intensifikacii-procesis intensifikacii-procesis intensifikacii-
saTvis maTi ZalisxmevissaTvis maTi ZalisxmevissaTvis maTi ZalisxmevissaTvis maTi ZalisxmevissaTvis maTi Zalisxmevis
mimarTva. kerZod, e.w.mimarTva. kerZod, e.w.mimarTva. kerZod, e.w.mimarTva. kerZod, e.w.mimarTva. kerZod, e.w.
bodenis dokumentis gansa-bodenis dokumentis gansa-bodenis dokumentis gansa-bodenis dokumentis gansa-bodenis dokumentis gansa-
xilvelad afxazur mxarezexilvelad afxazur mxarezexilvelad afxazur mxarezexilvelad afxazur mxarezexilvelad afxazur mxareze
zemoqmedebis meqanizmebiszemoqmedebis meqanizmebiszemoqmedebis meqanizmebiszemoqmedebis meqanizmebiszemoqmedebis meqanizmebis
SemuSaveba .SemuSaveba .SemuSaveba .SemuSaveba .SemuSaveba .
_ dsT-s egidiT kon-_ dsT-s egidiT kon-_ dsT-s egidiT kon-_ dsT-s egidiT kon-_ dsT-s egidiT kon-
fliqtis zonaSi ruseTisfliqtis zonaSi ruseTisfliqtis zonaSi ruseTisfliqtis zonaSi ruseTisfliqtis zonaSi ruseTis
samSvidobo Zalebis mxri-samSvidobo Zalebis mxri-samSvidobo Zalebis mxri-samSvidobo Zalebis mxri-samSvidobo Zalebis mxri-
dan mandatiT gaTvaliswi-dan mandatiT gaTvaliswi-dan mandatiT gaTvaliswi-dan mandatiT gaTvaliswi-dan mandatiT gaTvaliswi-
nebuli uflebamosilebisnebuli uflebamosilebisnebuli uflebamosilebisnebuli uflebamosilebisnebuli uflebamosilebis
Semdgomi SeusruleblobisSemdgomi SeusruleblobisSemdgomi SeusruleblobisSemdgomi SeusruleblobisSemdgomi Seusruleblobis
SemTxvevaSi, samSvidoboSemTxvevaSi, samSvidoboSemTxvevaSi, samSvidoboSemTxvevaSi, samSvidoboSemTxvevaSi, samSvidobo
operaciis transformaciisoperaciis transformaciisoperaciis transformaciisoperaciis transformaciisoperaciis transformaciis
mizniT gaeros uSiSroebismizniT gaeros uSiSroebismizniT gaeros uSiSroebismizniT gaeros uSiSroebismizniT gaeros uSiSroebis
s abWosaTvis Sesaba misis abWosaTvis Sesaba misis abWosaTvis Sesaba misis abWosaTvis Sesaba misis abWosaTvis Sesaba misi
winadadebebis miwodeba;winadadebebis miwodeba;winadadebebis miwodeba;winadadebebis miwodeba;winadadebebis miwodeba;
_ msoflioSi mimdinare_ msoflioSi mimdinare_ msoflioSi mimdinare_ msoflioSi mimdinare_ msoflioSi mimdinare
antiteroristuli Zalis-antiteroristuli Zalis-antiteroristuli Zalis-antiteroristuli Zalis-antiteroristuli Zalis-
xmevis Sesabamisad, afxa-xmevis Sesabamisad, afxa-xmevis Sesabamisad, afxa-xmevis Sesabamisad, afxa-xmevis Sesabamisad, afxa-
zeTSi konfliqtis mogva-zeTSi konfliqtis mogva-zeTSi konfliqtis mogva-zeTSi konfliqtis mogva-zeTSi konfliqtis mogva-
rebis axali midgomebisrebis axali midgomebisrebis axali midgomebisrebis axali midgomebisrebis axali midgomebis
SemuSaveba .SemuSaveba .SemuSaveba .SemuSaveba .SemuSaveba .
_ eTxovos saqarTvelos_ eTxovos saqarTvelos_ eTxovos saqarTvelos_ eTxovos saqarTvelos_ eTxovos saqarTvelos
sagareo saqmeTa saminis-sagareo saqmeTa saminis-sagareo saqmeTa saminis-sagareo saqmeTa saminis-sagareo saqmeTa saminis-
tros (i. menaRariSvili),tros (i. menaRariSvili),tros (i. menaRariSvili),tros (i. menaRariSvili),tros (i. menaRariSvili),
saqarTvelos gansakuTre-saqarTvelos gansakuTre-saqarTvelos gansakuTre-saqarTvelos gansakuTre-saqarTvelos gansakuTre-
bul saqmeTa ministrs m.bul saqmeTa ministrs m.bul saqmeTa ministrs m.bul saqmeTa ministrs m.bul saqmeTa ministrs m.
kakabaZes: euTo-sTan erTadkakabaZes: euTo-sTan erTadkakabaZes: euTo-sTan erTadkakabaZes: euTo-sTan erTadkakabaZes: euTo-sTan erTad
ga a qtiuron Zalisx m e v ag a a qtiuron Zalisx m e v ag a a qtiuron Zalisx m e v ag a a qtiuron Zalisx m e v ag a a qtiuron Zalisx m e v a
gudauTaSi ruseTis fede-gudauTaSi ruseTis fede-gudauTaSi ruseTis fede-gudauTaSi ruseTis fede-gudauTaSi ruseTis fede-
raciis samxedro bazisaraciis samxedro bazisaraciis samxedro bazisaraciis samxedro bazisaraciis samxedro bazisa
da afxazeTis teritoriazeda afxazeTis teritoriazeda afxazeTis teritoriazeda afxazeTis teritoriazeda afxazeTis teritoriaze
ukontrolo iaraRis moni-ukontrolo iaraRis moni-ukontrolo iaraRis moni-ukontrolo iaraRis moni-ukontrolo iaraRis moni-
toringis Casatareblad.toringis Casatareblad.toringis Casatareblad.toringis Casatareblad.toringis Casatareblad.
_ afxazeTSi saxelmwifo_ afxazeTSi saxelmwifo_ afxazeTSi saxelmwifo_ afxazeTSi saxelmwifo_ afxazeTSi saxelmwifo
qonebis, ltolvilTa daqonebis, ltolvilTa daqonebis, ltolvilTa daqonebis, ltolvilTa daqonebis, ltolvilTa da
iZulebiT gadaadgilebuliZulebiT gadaadgilebuliZulebiT gadaadgilebuliZulebiT gadaadgilebuliZulebiT gadaadgilebul
pirTa kerZo sakuTrebispirTa kerZo sakuTrebispirTa kerZo sakuTrebispirTa kerZo sakuTrebispirTa kerZo sakuTrebis
gasxvisebis mimdinare pro-gasxvisebis mimdinare pro-gasxvisebis mimdinare pro-gasxvisebis mimdinare pro-gasxvisebis mimdinare pro-
cesebTan dakavSirebiT,cesebTan dakavSirebiT,cesebTan dakavSirebiT,cesebTan dakavSirebiT,cesebTan dakavSirebiT,
saerTaSoriso organizaci-saerTaSoriso organizaci-saerTaSoriso organizaci-saerTaSoriso organizaci-saerTaSoriso organizaci-
ebis maqsimaluri yurad-ebis maqsimaluri yurad-ebis maqsimaluri yurad-ebis maqsimaluri yurad-ebis maqsimaluri yurad-
Rebis uzrunvelyofa daRebis uzrunvelyofa daRebis uzrunvelyofa daRebis uzrunvelyofa daRebis uzrunvelyofa da
reagirebis SesaZlo meqa-reagirebis SesaZlo meqa-reagirebis SesaZlo meqa-reagirebis SesaZlo meqa-reagirebis SesaZlo meqa-
nizmebis amuSaveba.nizmebis amuSaveba.nizmebis amuSaveba.nizmebis amuSaveba.nizmebis amuSaveba.
_ Jenevis formatiT_ Jenevis formatiT_ Jenevis formatiT_ Jenevis formatiT_ Jenevis formatiT
Sesabamisi winadadebebisSesabamisi winadadebebisSesabamisi winadadebebisSesabamisi winadadebebisSesabamisi winadadebebis
momzadeba: sakoordinaciomomzadeba: sakoordinaciomomzadeba: sakoordinaciomomzadeba: sakoordinaciomomzadeba: sakoordinacio
sabWosTan arsebuli samu-sabWosTan arsebuli samu-sabWosTan arsebuli samu-sabWosTan arsebuli samu-sabWosTan arsebuli samu-
Sao jgufebis Semadgenlo-Sao jgufebis Semadgenlo-Sao jgufebis Semadgenlo-Sao jgufebis Semadgenlo-Sao jgufebis Semadgenlo-
bis ganaxlebis, specialu-bis ganaxlebis, specialu-bis ganaxlebis, specialu-bis ganaxlebis, specialu-bis ganaxlebis, specialu-
ri mudmivmoqmedi struq-ri mudmivmoqmedi struq-ri mudmivmoqmedi struq-ri mudmivmoqmedi struq-ri mudmivmoqmedi struq-
turis Seqmnis Taobaze,turis Seqmnis Taobaze,turis Seqmnis Taobaze,turis Seqmnis Taobaze,turis Seqmnis Taobaze,
romelic ganixilavs konf-romelic ganixilavs konf-romelic ganixilavs konf-romelic ganixilavs konf-romelic ganixilavs konf-
liqtis zonaSi adamianisliqtis zonaSi adamianisliqtis zonaSi adamianisliqtis zonaSi adamianisliqtis zonaSi adamianis
uflebebis dacvis mdgoma-uflebebis dacvis mdgoma-uflebebis dacvis mdgoma-uflebebis dacvis mdgoma-uflebebis dacvis mdgoma-
reobas da operatiuladreobas da operatiuladreobas da operatiuladreobas da operatiuladreobas da operatiulad
moaxdens nebismier darRve-moaxdens nebismier darRve-moaxdens nebismier darRve-moaxdens nebismier darRve-moaxdens nebismier darRve-
vaze reagirebas.vaze reagirebas.vaze reagirebas.vaze reagirebas.vaze reagirebas.
eTxovos saqarTvelos sa-eTxovos saqarTvelos sa-eTxovos saqarTvelos sa-eTxovos saqarTvelos sa-eTxovos saqarTvelos sa-
xelmwifo ministrs a.xelmwifo ministrs a.xelmwifo ministrs a.xelmwifo ministrs a.xelmwifo ministrs a.
jorbenaZes :jorbenaZes :jorbenaZes :jorbenaZes :jorbenaZes :
_ donori qveynebisa_ donori qveynebisa_ donori qveynebisa_ donori qveynebisa_ donori qveynebisa
da saerTaSoriso humani-da saerTaSoriso humani-da saerTaSoriso humani-da saerTaSoriso humani-da saerTaSoriso humani-
taruli organizaciebistaruli organizaciebistaruli organizaciebistaruli organizaciebistaruli organizaciebis
warmomadgenlebTan devni-warmomadgenlebTan devni-warmomadgenlebTan devni-warmomadgenlebTan devni-warmomadgenlebTan devni-
lTa mZime socialurlTa mZime socialurlTa mZime socialurlTa mZime socialurlTa mZime socialur
problemebTan dakavSire-problemebTan dakavSire-problemebTan dakavSire-problemebTan dakavSire-problemebTan dakavSire-
biT, specialuri SexvedrisbiT, specialuri SexvedrisbiT, specialuri SexvedrisbiT, specialuri SexvedrisbiT, specialuri Sexvedris
gamarTva aseve, aRmasru-gamarTva aseve, aRmasru-gamarTva aseve, aRmasru-gamarTva aseve, aRmasru-gamarTva aseve, aRmasru-
leb eli xelisuflebi sleb eli xelisuflebi sleb eli xelisuflebi sleb eli xelisuflebi sleb eli xelisuflebi s
mxridan, maT gadasawyvetadmxridan, maT gadasawyvetadmxridan, maT gadasawyvetadmxridan, maT gadasawyvetadmxridan, maT gadasawyvetad
damatebiTi RonisZiebebisdamatebiTi RonisZiebebisdamatebiTi RonisZiebebisdamatebiTi RonisZiebebisdamatebiTi RonisZiebebis
gatareba .g atareba .g atareba .g atareba .g atareba .
eTxovos saqarTveloseTxovos saqarTveloseTxovos saqarTveloseTxovos saqarTveloseTxovos saqarTvelos
parlamentis Tavmjdomaresparlamentis Tavmjdomaresparlamentis Tavmjdomaresparlamentis Tavmjdomaresparlamentis Tavmjdomares
n. burjanaZes:n. burjanaZes:n. burjanaZes:n. burjanaZes:n. burjanaZes:
_ afxazeTis konfliqtis_ afxazeTis konfliqtis_ afxazeTis konfliqtis_ afxazeTis konfliqtis_ afxazeTis konfliqtis
daregulirebis sakiTxebSidaregulirebis sakiTxebSidaregulirebis sakiTxebSidaregulirebis sakiTxebSidaregulirebis sakiTxebSi
saerTaSoriso organizaci-saerTaSoriso organizaci-saerTaSoriso organizaci-saerTaSoriso organizaci-saerTaSoriso organizaci-
ebis Zalisxmevis gaZlie-ebis Zalisxmevis gaZlie-ebis Zalisxmevis gaZlie-ebis Zalisxmevis gaZlie-ebis Zalisxmevis gaZlie-
rebis mizniT saqarTvelosrebis mizniT saqarTvelosrebis mizniT saqarTvelosrebis mizniT saqarTvelosrebis mizniT saqarTvelos
megobari qveynebis jgufSimegobari qveynebis jgufSimegobari qveynebis jgufSimegobari qveynebis jgufSimegobari qveynebis jgufSi
Semavali qveynebis elCebisSemavali qveynebis elCebisSemavali qveynebis elCebisSemavali qveynebis elCebisSemavali qveynebis elCebis
mowveva da maTTan konsu-mowveva da maTTan konsu-mowveva da maTTan konsu-mowveva da maTTan konsu-mowveva da maTTan konsu-
ltaciebis gamarTva.ltaciebis gamarTva.ltaciebis gamarTva.ltaciebis gamarTva.ltaciebis gamarTva.
5 marts5 marts5 marts5 marts5 marts gaimarTa afxa-
zeTis problemebTan dakav-
Sirebuli saqarTvelos parla-
mentis droebiTi komisiis
sxdoma, romelsac uZRveboda
parlamentis Tavmjdomaris moa-
dgile, afxazeTis proble-
mebTan dakavSirebuli droe-
biTi komisiis Tavmjdomare
vaxtang yolbaia.
sxdomas eswrebodnen:
afxazeTis avtonomiuri
respublikis umaRlesi sabWos
Tavmjdomare, saqarTvelos
parlamentis wevri T. nada-
reiSvili, gaeros misiis
xelmZRvaneli saqarTveloSi
h. taliavini, misiis Tanam-
Sromeli m. CuCuki; saqar-
Tvelos gansakuTrebul saq-
meTa ministri m. kakabaZe,
saqarTvelos erovnuli uSiS-
roebis sabWos sagareo-poli-
tikuri usafrTxoebisa da
konfliqtebis departamentis
direqtori d. baqraZe, saqar-
Tvelos sagareo saqmeTa sa-
ministros gaeros sammarTve-
los ufrosi b.dvali, afxa-
zeTis avtonomiuri respubli-
kis umaRlesi sabWos deputa-
tebi, afxazeTis avtonomiuri
respublikis ministrTa sabWos,
saministroebisa da departa-
mentebis warmomadgenlebi.
moismines: afxazeTSi konf-
liqtis mowesrigebis Sesaxeb
gaeros generaluri mdivnis
specialuri warmomadgenlis
afxazeTis problemebTanafxazeTis problemebTanafxazeTis problemebTanafxazeTis problemebTanafxazeTis problemebTan
dakavSirebuli saqarTvelosdakavSirebuli saqarTvelosdakavSirebuli saqarTvelosdakavSirebuli saqarTvelosdakavSirebuli saqarTvelos
parlamentis droebiTiparlamentis droebiTiparlamentis droebiTiparlamentis droebiTiparlamentis droebiTi
komisiis sxdomaTa qronikakomisiis sxdomaTa qronikakomisiis sxdomaTa qronikakomisiis sxdomaTa qronikakomisiis sxdomaTa qronika
57p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
h. taliavinis informacia.
_ Sesaval sityvaSi vaxtang
yolbaiam aRniSna:
qveynis xelisuflebis, saer-
TaSoriso organizaciebis, me-
gobari qveynebis jgufis Za-
lisxmevis miuxedavad, afxazeTSi
konfliqtis mowesrigeba Sew-
yvetilia. Jenevis procesi
CixSia Sesuli. ar xerxdeba
mxareTa dasma molaparakebis
magidasTan, gadauWrelia Ta-
vianT sacxovrebel adgilebSi
(Tundac pirvel etapze galis
raionSi), devnilTa organi-
zebuli da usafrTxo dabru-
nebis procesis dawyeba. afxa-
zeTSi kvlav aRiniSneba eT-
nikuri niSniT adamianis uf-
lebaTa da TavisuflebaTa
uxeSi xelyofis faqtebi, ver
moxerxda galSi adamianis
uflebaTa dacvis soxumis
ofisis filialis gaxsna,
dsT-s koleqtiuri samSvidobo
Zalebis transformacia an
maTi Canacvleba.
momxsenebelma isaubra kon-
fliqtis mowesrigebis pro-
cesis axal faqtorebze, maT
Soris, gaeros generaluri
mdivnis, megobari qveynebis
jgufSi Semavali saxelmwifo-
ebis mier afxazeTis konf-
liqtis daregulirebis saqmeSi
piradi warmomadgenlis insti-
tutis SemoRebaze, romelTac,
bolo dros ganviTarebuli
movlenebis fonze, SeuZliaT,
daaCqaron konfliqtis mogva-
rebis procesi. gaero, evro-
puli struqturebi ufro
aqtiurad unda CaerTon kav-
kasiis regionis movlenebSi,
raTa axali biZgi miscen
kavkasiaSi mSvidobisa da sta-
bilizaciis procesebs.
konfliqtis mowesrigebis
procesSi ruseTis gansakuT-
rebuli rolis gaTvalis-
winebiT, jerovani Sefaseba
mieca 28 ianvars kievSi
saqarTvelosa da ruseTis
federaciis prezidentebis _
SevardnaZisa da putinis
Sexvedras.
aRiniSna saparlamento de-
legaciebis saqmianobis gaaq-
tiureba konfliqtis mogva-
rebis sakiTxebSi. kerZod:
ianvarSi strasburgSi _ ev-
rosabWos plenarul da saga-
ngebo sxdomebze, TebervalSi
venaSi _ euTos saparlamento
asambleis zamTris sesiaze
_ saqarTvelos parlamentis
Tavmjdomaris, qalbaton nino
burjanaZis xelmZRvanelobiT
saparlamento delegaciis mo-
nawileoba; ruseTSi saqarT-
velos saparlamento delega-
ciis oficialuri vizitis
dros misive TavmjdomareobiT
afxazeTis problemebze gamar-
Tuli principuli diskusiebi;
martis dasawyisSi _ qalba-
ton ursula Slaixeris xelm-
ZRvanelobiT saqarTveloSi
evroparlamentis saqarTvelo-
afxazeTis specialuri komisiis
delegaciis viziti da sxva.
gansakuTrebuli yuradReba
gamaxvilda Suamavali mxaris
_ruseTis qmedebebisadmi saer-
TaSoriso organizaciebis,
pirvel rigSi _ gaeros,
euTos mier obieqturi Sefa-
sebebis aucileblobaze; agre-
Tve iseTsakiTxebze, rogoricaa
saqarTvelos saSinao saqmeebSi
daufaravi Careva, saqarTve-
losTan savizo reJimis Se-
moRebis fonze separatistuli
miswrafebebis regionebSi
uvizo reJimis SemoReba, iq
darCenili saqarTvelos mo-
qalaqeebisaTvis masobrivad
ruseTis moqalaqeobis sta-
tusis miniWeba; saqarTvelos
xelisuflebasTan SeuTanx-
meblad soWsa da soxums
Soris sarkinigzo mimosvlis
aRdgena, afxazeTSi arsebuli
uZravi qonebis (sanatoriumebi,
pansionatebi, dasasvenebeli
saxlebi, turbazebi, samrew-
velo sawarmoebi da a. S.)
yidva-gayidvisa da xangrZlivi
ijariT gacemis Seuferxebeli
procesebi, romelSic ZiriTa-
dad monawileoben ruseTis
federaciis iuridiuli pirebi
da calkeuli moqalaqeni;
dsT-s qveynebis meTaurTa
alma-aTis 1995 wlis 10
Tebervlisa da moskovis 1996
wlis 19 ianvris samitebze
separatistuli reJimebis izo-
laciis Taobaze miRebuli
gadawyvetilebebis ruseTis
xelisuflebis mxridan ugul-
vebelyofa da sxva.
aRiniSna, rom dsT-s sami-
tis 1996 wlis 19 ianvris
mimarTva gaerosadmi _ separa-
tistuli reJimis mimarT
saerTaSoriso izolaciis
ganxorcielebis Taobaze, rea-
girebis gareSe darCa.
arsebuli mandatiT ruseTis
samSvidobo Zalebma srulad
amowures TavianTi SesaZle-
blobebi da am formiTa
da statusiT konfliqtis
zonaSi maTi darCena mizanSeu-
wonelia.
komisia mxars uWers yvela
iniciativas _ samSvidobo
molaparakebebis farTo spe-
qtriT mimarTavs, masSi ara-
samTavrobo organizaciebis
farTod Cabmas da amisaTvis
garkveul praqtikul nabi-
jebsac. aseve miesalmeba mxa-
reTa Soris ndobis aRdgenis
miznisaken mimarTul Ronis-
Ziebebs, maT Soris `Slai-
ningis~ process. koordi-
nacias saWiroebs afxazeTSi
saerTaSoriso organizaciebis,
sxvadasxva saxelmwifos kerZo
pirTa Sesvla, ekonomikuri
Tu humanitaruli saqmianoba.
rac Seexeba rkinigzisa
da sxva satransporto komu-
nikaciebis aRdgenas, iTqva,
rom afxazeTis blokada,
faqtobrivad, ar ganxor-
cielda, amitom qarTuli
mxare gamoxatavs mzadyofnas,
devnilTa dabrunebis procesis
paralelurad, komunikaciebis
aRdgenis Taobaze molapara-
kebebi gamarTos.
saqarTveloSi gaeros gene-
raluri mdivnis specialurma
warmomadgenelma h. tailavinma
aRniSna, rom afxazeTis ko-
nfliqtis mogvarebis Tvalsa-
zrisiT, gaeros uSiSroebis
sabWos 30 ianvris rezolu-
ciis Sesabamisad, 19-20 Te-
bervals JenevaSi didi bri-
taneTis warmomadgenlis ini-
58p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
ciativiT gamarTuli mego-
bari qveynebis (aSS, didi
britaneTi, germania, safran-
geTi, ruseTis federacia)
warmomadgenelTa Sexvedra
mniSvnelovani movlenaa. Sexve-
draze miRweuli iqna SeTa-
nxmeba:, Seiqmnas komisia, ro-
melic sami mimarTulebiT
imuSavebs: 1. devnilTa Rir-
seuli dabruneba; 2. so-
cialur-ekonomikuri prob-
lemebis mogvareba afxazeTSi;
3. afxazeTis politikuri
statusis gansazRvra.
iTqva, rom es sakiTxebi
kompleqsur gadawyvetas moiT-
xovs, unda Sedges devnilTa
dabrunebis grafiki, Semu-
Savdes usafrTxoebis garan-
tiebi, adamianis uflebaTa
dacvis meqanizmebi, pirvel
etapad galis raionis ekono-
mikuri reabilitaciis sakiT-
xebi da a.S.
saqarTveloSi gaeros gene-
raluri mdivnis pirad war-
momadgenels am sami mimar-
TulebiT daevala muSaoba
.
12 marts12 marts12 marts12 marts12 marts gaimarTa saqar-
Tvelos parlamentis sagareo
urTierTobaTa komitetisa
da afxazeTis problemebTan
dakavSirebuli droebiTi
komisiis sxdoma, romelsac,
komitetisa da komisiis wev-
rTa garda, eswrebodnen
saparlamento fraqciebi: ̀ af-
xazeTi~, ̀ axali afxazeTi da
qristian demokratebi~, ̀tra-
dicionalisti~.
saqarTvelos gansakuTrebul
saqmeTa ministri m. kakabaZe,
saqarTvelos sagareo saqmeTa
ministris moadgile m. anTaZe.
sxdomas uZRveboda saqar-
Tvelos parlamentis Tavmjdo-
maris moadgile, afxazeTis
problemebTan dakavSirebuli
droebiTi komisiis Tavmjdo-
mare _ vaxtang yolbaia.
ruseTis federaciis pezi-
dentis vladimer putinisa
da saqarTvelos prezidentis
eduard SevardnaZis 2003
wlis 6-7 martis soWis
Sexvedris Semajamebel gancxa-
debasTan dakavSirebiT mois-
mines saqarTvelos sagareo
saqmeTa ministris moadgilis
m. anTaZis informacia.
aRniSnuli gancxadebiT gaT-
valiswinebuli RonisZiebebis
praqtikuli realizaciisaTvis,
xazi gaesva aRmasrulebeli
da sakanonmdeblo xelisuf-
lebis Sesabamisi stru-
qturebis Zalisxmevis gaerTia-
nebis aucileblobas, kerZod:
Sesabamisi meqanizmebisa da
saTanado kontrolis sistemis
uqonlobis Sedegi gaxda dsT-
s qveynebis moskovis 1997
wlis 28 martisa da 1998
wlis 28 martis sakmaod
pozitiur gadawyvetilebaTa
Seusrulebloba.
isaubres pirvel etapze
devnilTa galis raionSi (Zvel
sazRvrebSi) dabrunebis, soWi-
Tbilisis marSrutze gamWoli
sarkinigzo mimosvlis gaxsnis,
rkinigzaze usafrTxoebis
dacvis, konfliqtis zonis
ekonomikuri reabilitaciis,
engurhesis kaskadis moderni-
zaciisa da, gancxadebaSi
gaTvaliswinebuli sxva Ronis-
ZiebebisaTvis samuSao jgu-
febis dakompleqtebisa da
kontrolis meqanizmebis Se-
qmnis Taobaze,
parlamentarebis _ WipaSvi-
lisa da kemularias mier
pozitiurad iqna Sefasebuli
britanuli organizaciis ̀Se-
rigebis resursebis~ (koordi-
natori j.koeni) mier orga-
nizebuli qarTuli da afxa-
zuri mxaris warmomadgenelTa
Sexvedrebi.
gamoiTqva mosazreba, rom
saqmisaTvis sasargeblo iqneba
bolo periodSi sxvadasxva
xaziT (maT Soris, ̀Slainingis~
procesi) mimdinare qarTul-
afxazuri Sexvedrebis mona-
wile qarTvel parlamentarTa
informaciebis urTierTgacvla
afxazeTis problemasTan da-
kavSirebul droebiT komi-
siaSi. gancxadebaSi deklari-
rebul RonisZiebaTa sareali-
zaciod aseve sasargeblo
iqneba ruseTis saxelmwifo
dumaSi qarTvel parlamen-
tarTa mivlineba.
sxdomaze aRiniSna ruseTis
federaciis prezidentis pu-
tinisa da saqarTvelos prezi-
dentis SevardnaZis 2003 wlis
6-7 martis soWis Sexvedris
Semajamebel gancxadebaSi gaT-
valiswinebuli RonisZiebebis
praqtikuli realizaciis mniS-
vneloba afxazeTis konfliqtis
mowesrigebis procesis gamo-
yvanis saqmeSi.
saqarTvelos sagareo saq-
meTa ministris moadgilis
m. anTaZisa da saqarTvelos
gansakuTrebul saqmeTa minis-
tris m.kakabaZis TqmiT, saminis-
troSi ukve mimdinareobs
muSaoba aRniSnuli gancxa-
debis realizaciis uzrunvel-
myofi konkretuli RonisZie-
bebis SesamuSaveblad, maT
Soris, mimarTulebebis Sesa-
bamisad, samuSao jgufebis
Sesaqmnelad.
sxdomaze gadawyvites:sxdomaze gadawyvites:sxdomaze gadawyvites:sxdomaze gadawyvites:sxdomaze gadawyvites:
_ saqarTvelos erov-_ saqarTvelos erov-_ saqarTvelos erov-_ saqarTvelos erov-_ saqarTvelos erov-
nuli uSiSroebis sabWosnuli uSiSroebis sabWosnuli uSiSroebis sabWosnuli uSiSroebis sabWosnuli uSiSroebis sabWos
winaSe daisvas sakiTxi:winaSe daisvas sakiTxi:winaSe daisvas sakiTxi:winaSe daisvas sakiTxi:winaSe daisvas sakiTxi:
aRniSnuli gancxadebiTaRniSnuli gancxadebiTaRniSnuli gancxadebiTaRniSnuli gancxadebiTaRniSnuli gancxadebiT
gaTvaliswinebuli samuSaogaTvaliswinebuli samuSaogaTvaliswinebuli samuSaogaTvaliswinebuli samuSaogaTvaliswinebuli samuSao
jgufebSi CarTon afxa-jgufebSi CarTon afxa-jgufebSi CarTon afxa-jgufebSi CarTon afxa-jgufebSi CarTon afxa-
zeTis problematikaze mo-zeTis problematikaze mo-zeTis problematikaze mo-zeTis problematikaze mo-zeTis problematikaze mo-
muSave parlamentarebi.muSave parlamentarebi.muSave parlamentarebi.muSave parlamentarebi.muSave parlamentarebi.
_ q. soWSi a. w. 6-_ q. soWSi a. w. 6-_ q. soWSi a. w. 6-_ q. soWSi a. w. 6-_ q. soWSi a. w. 6-
7 martis Sexvedris Sema-7 martis Sexvedris Sema-7 martis Sexvedris Sema-7 martis Sexvedris Sema-7 martis Sexvedris Sema-
jamebeli gancxadebis rea-jamebeli gancxadebis rea-jamebeli gancxadebis rea-jamebeli gancxadebis rea-jamebeli gancxadebis rea-
lizaciis uzrunvelsayoflizaciis uzrunvelsayoflizaciis uzrunvelsayoflizaciis uzrunvelsayoflizaciis uzrunvelsayof
RonisZiebebTan erTad, mi-RonisZiebebTan erTad, mi-RonisZiebebTan erTad, mi-RonisZiebebTan erTad, mi-RonisZiebebTan erTad, mi-
zanSewonilad CaiTvaloszanSewonilad CaiTvaloszanSewonilad CaiTvaloszanSewonilad CaiTvaloszanSewonilad CaiTvalos
saqarTvelos sakanonmdeb-saqarTvelos sakanonmdeb-saqarTvelos sakanonmdeb-saqarTvelos sakanonmdeb-saqarTvelos sakanonmdeb-
lo da aRmasrulebelilo da aRmasrulebelilo da aRmasrulebelilo da aRmasrulebelilo da aRmasrulebeli
struqturebis muSaobisstruqturebis muSaobisstruqturebis muSaobisstruqturebis muSaobisstruqturebis muSaobis
warmarTva konfliqtis mo-warmarTva konfliqtis mo-warmarTva konfliqtis mo-warmarTva konfliqtis mo-warmarTva konfliqtis mo-
wesrigebis procesSi gae-wesrigebis procesSi gae-wesrigebis procesSi gae-wesrigebis procesSi gae-wesrigebis procesSi gae-
ros misiis rolis gaZlie-ros misiis rolis gaZlie-ros misiis rolis gaZlie-ros misiis rolis gaZlie-ros misiis rolis gaZlie-
rebis, evropuli struq-rebis, evropuli struq-rebis, evropuli struq-rebis, evropuli struq-rebis, evropuli struq-
turebis ufro aqtiuriturebis ufro aqtiuriturebis ufro aqtiuriturebis ufro aqtiuriturebis ufro aqtiuri
CarTvisa da Jenevis sam-CarTvisa da Jenevis sam-CarTvisa da Jenevis sam-CarTvisa da Jenevis sam-CarTvisa da Jenevis sam-
Svidobo procesisaTvisSvidobo procesisaTvisSvidobo procesisaTvisSvidobo procesisaTvisSvidobo procesisaTvis
axali impulsis misacemad.axali impulsis misacemad.axali impulsis misacemad.axali impulsis misacemad.axali impulsis misacemad.
m i z a n S e wo n ili a e . w .m i z a n S e wo n ili a e . w .m i z a n S e wo n ili a e . w .m i z a n S e wo n ili a e . w .m i z a n S e wo n ili a e . w .
`Slainingis~ samSvidobo`Slainingis~ samSvidobo`Slainingis~ samSvidobo`Slainingis~ samSvidobo`Slainingis~ samSvidobo
procesis monawile parla-procesis monawile parla-procesis monawile parla-procesis monawile parla-procesis monawile parla-
mentarTa (a. asaTiani, j.mentarTa (a. asaTiani, j.mentarTa (a. asaTiani, j.mentarTa (a. asaTiani, j.mentarTa (a. asaTiani, j.
gamaxaria, k. kemularia,gamaxaria, k. kemularia,gamaxaria, k. kemularia,gamaxaria, k. kemularia,gamaxaria, k. kemularia,
59p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
h. WipaSvili) informa-h. WipaSvili) informa-h. WipaSvili) informa-h. WipaSvili) informa-h. WipaSvili) informa-
ciebis mosmena afxazeTisciebis mosmena afxazeTisciebis mosmena afxazeTisciebis mosmena afxazeTisciebis mosmena afxazeTis
problemebTan dakavSire-problemebTan dakavSire-problemebTan dakavSire-problemebTan dakavSire-problemebTan dakavSire-
buli droebiTi komisiisbuli droebiTi komisiisbuli droebiTi komisiisbuli droebiTi komisiisbuli droebiTi komisiis
sxdomaze.sxdomaze.sxdomaze.sxdomaze.sxdomaze.
eTxovos saqarTveloseTxovos saqarTveloseTxovos saqarTveloseTxovos saqarTveloseTxovos saqarTvelos
parlamentis Tavmjdomaresparlamentis Tavmjdomaresparlamentis Tavmjdomaresparlamentis Tavmjdomaresparlamentis Tavmjdomares
nino burjanaZes:nino burjanaZes:nino burjanaZes:nino burjanaZes:nino burjanaZes:
_ 6-7 martis soWis_ 6-7 martis soWis_ 6-7 martis soWis_ 6-7 martis soWis_ 6-7 martis soWis
Semajamebeli gancxadebisSemajamebeli gancxadebisSemajamebeli gancxadebisSemajamebeli gancxadebisSemajamebeli gancxadebis
realizaciisaTvis xelSew-realizaciisaTvis xelSew-realizaciisaTvis xelSew-realizaciisaTvis xelSew-realizaciisaTvis xelSew-
yobis mizniT uaxloesyobis mizniT uaxloesyobis mizniT uaxloesyobis mizniT uaxloesyobis mizniT uaxloes
periodSi daigegmos sa-periodSi daigegmos sa-periodSi daigegmos sa-periodSi daigegmos sa-periodSi daigegmos sa-
qarTvelos parlamentarTaqarTvelos parlamentarTaqarTvelos parlamentarTaqarTvelos parlamentarTaqarTvelos parlamentarTa
Sexvedra rus kolegebTan;Sexvedra rus kolegebTan;Sexvedra rus kolegebTan;Sexvedra rus kolegebTan;Sexvedra rus kolegebTan;
_ aprilSi afxazeTis_ aprilSi afxazeTis_ aprilSi afxazeTis_ aprilSi afxazeTis_ aprilSi afxazeTis
konfliqtis mowesrigebiskonfliqtis mowesrigebiskonfliqtis mowesrigebiskonfliqtis mowesrigebiskonfliqtis mowesrigebis
sakiTxze Catardes sapar-sakiTxze Catardes sapar-sakiTxze Catardes sapar-sakiTxze Catardes sapar-sakiTxze Catardes sapar-
lamento mosmena.lamento mosmena.lamento mosmena.lamento mosmena.lamento mosmena.
14 marts14 marts14 marts14 marts14 marts gaimarTa sa-
qarTvelos parlamentis afxa-
zeTis problemebTan dakavSi-
rebuli droebiTi komisiis
sxdoma, romelsac uZRveboda
saqarTvelos parlamentis Tav-
mjdomaris moadgile, afxaze-
Tis problemebTan dakav-
Sirebuli droebiTi komisiis
Tavmjdomare _ vaxtang yol-
baia.
eswrebodnen: saqarTvelos
parlamentis regionaluri
politikisa da marTvis samsa-
xuris dasavleT saqarTvelos
regionebTan urTierTobis
ganyofilebis koordinatori
r. ratiani;
saqarTvelos teritoriuli
mTlianobisaTvis brZolebSi
daRupul, ugzo-ukvlod
dakargul mebrZolTa moZiebis
saxelmwifo komisiis Tavmjdo-
maris moadgile v. dobor-
jginiZe, afxazeTis avtonomiuri
respublikis ministrTa sabWos
Tavmjdomaris moadgile d.
canava, q. soxumis meri g.
Ciqovani, gulrifSis raionis
gamgebeli v. naWyebia, afxa-
zeTis avtonomiuri respub-
likis ministrTa sabWos marT-
lwesrigis dacvis, samxedro-
patriotuli, samobilizacio
samsaxuris ufrosi k. ko-
paliani.
moismines: doborjginiZis
informacia 2001 wlis oqtom-
berSi kodoris xeobaSi mimdi-
nare sabrZolo moqmedebebis
dros daRupuli, ugzo-
ukvlod dakarguli mebrZo-
lebis moZiebisa da maTi
ojaxis wevrebis socialuri
dacvis gasatarebeli Ronis-
Ziebebis Sesaxeb.
aRiniSna, rom 2001 wlis
oqtomberSi kodoris xeobaSi
mimdinare sabrZolo moqmede-
bebis dros daRupuli da
ugzo-ukvlod dakarguli 8
mebrZolidan oTxis (j. Sama-
Tava, g. kakauriZe, d. oniani,
r. oCigava) neSti gadmo-
svenebulia. mimdinareobs samis
(v. dgebuaZis, S. iremaZisa
da g. gurCianis) samarxebis
dadgena. cnobilia l. vaSakiZis
samarxi, romlis gadmosveneba
jerjerobiT ver moxerxda.
xazi gaesva, rom afxazeTis
avtonomiuri respublikis mi-
nistrTa sabWos, adgilobrivi
mmarTvelobis organoebis
mxridan garkveuli erTjeradi
daxmarebis miuxedavad, zemo-
aRniSnul mebrZolTa ojaxis
wevrebis mdgomareoba metad
mZimea.
gadawyvites:
a.w. martis bolomde saxel-
mwifo kancelariis saTanado
samsaxurebsa da prezidentis
saparlamento mdivanTan kon-
sultaciis safuZvelze, Semu-
Savdes zemoaRniSnuli kate-
goriis pirTa ojaxis wevrebis
socialuri dacvis Sesabamisi
winadadebebis proeqti.
eTxovos saqarTvelos prezi-
dentis regionuli poli-
tikisa da marTvis samsaxurs,
2001 wlis oqtomberSi
kodoris xeobaSi mimdinare
sabrZolo moqmedebebis dros
daRupuli, ugzo-ukvlod
dakarguli mebrZolebis ojaxis
wevrebis socialuri dacvis
samarTlebrivi meqanizmebis
SemuSavebamde imereTis, sameg-
relo-zemo svaneTis samxareo
administraciebisa da adgilo-
brivi mmarTvelobis orga-
noebis (zugdidi, quTaisi,
wyaltubo, xoni, tyibuli)
ZalisxmeviT, zemoaRniSnuli
kategoriis pirTaTvis socia-
luri dacvis xelSewyobis
RonisZiebebis gatareba.
_ saxelmwifo kancelarii-
dan warmodgenili winadade-
bebis safuZvelze, eTxovos
saqarTvelos parlamentis
Sesabamis komitetebs (z.
RuRuniSvili, i. baTiaSvili)
da komisias (g. kalandia)
2001 wlis oqtomberSi ko-
doris xeobaSi mimdinare
sabrZolo moqmedebebis dros
daRupuli, ugzo-ukvlod
dakarguli mebrZolebis ojaxis
wevrebis socialuri dacvis
sakanonmdeblo uzrunvelyofis
RonisZiebaTa gatareba.
60p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,
Tqven brZandebiT pre-Tqven brZandebiT pre-Tqven brZandebiT pre-Tqven brZandebiT pre-Tqven brZandebiT pre-
zidentis saparlamen-zidentis saparlamen-zidentis saparlamen-zidentis saparlamen-zidentis saparlamen-
to mdivani. niSnavs Tuto mdivani. niSnavs Tuto mdivani. niSnavs Tuto mdivani. niSnavs Tuto mdivani. niSnavs Tu
ara es imas, rom Tqve-ara es imas, rom Tqve-ara es imas, rom Tqve-ara es imas, rom Tqve-ara es imas, rom Tqve-
ni meSveobiT xorcie-ni meSveobiT xorcie-ni meSveobiT xorcie-ni meSveobiT xorcie-ni meSveobiT xorcie-
ldeba prezidentisldeba prezidentisldeba prezidentisldeba prezidentisldeba prezidentis
kavSiri parlamentTankavSiri parlamentTankavSiri parlamentTankavSiri parlamentTankavSiri parlamentTan
da piriqiT.da piriqiT.da piriqiT.da piriqiT.da piriqiT.
_ Cveni ZiriTadi funqcia
kanonSemoqmedebiTi saqmianobis
eqspertizaa, rogorc aRmas-
rulebel xelisuflebaSi, ise
parlamentSi momzadebul kanon-
proeqtTa Sesaxeb winadadebebis
SemuSaveba, raTa Semdeg es
winadadebebi waradginos parla-
mentSi aRmasrulebelma xelisuf-
lebam. amasTan garda, _
urTierToba parlamentTan, _
es prezidentis saparlamento
mdivnis Sesaxeb miRebuli kanonis
saTaurSivea gacxadebuli. Cvens
samsaxurs evaleba amgvari saq-
mianobis koordinacia, romelic
dResdReobiT gulisxmobs Tanam-
Sromlobas saparlamento fraq-
ciebsa Tu komitetebTan, upir-
veles yovlisa, iseT sakiTxSi,
rogoricaa politikuri mimar-
Tulebis dagegmva. cxadia, par-
lamentsa Tu aRmasrulebel
xelisuflebaSi kanonSemoqmede-
biTi saqmianobis Sesaxeb prezi-
dentisaTvis, informaciis mi-
wodeba gvevaleba. saministroebis
sakanonmdeblo saqmianobis
koordinaciac CvenTan xdeba.
Cveni samsaxuri mcirericxovania
_ sul eqvsi kaci, amitom
datvirTva sakmaod didia.
mxolod erTi Taobis xalxi
ar aris, kadrebis monacvleoba
xSiria, zogierTi winaurdeba
da midis. asakobrivi sxvaobis
miuxedavad, yvela gamocdili
da maRalkvalificiuri specia-
listia.
Cveni samsaxuris saqmianoba
SeiZleba gamoixatos erTi
sityviT _ ̀eqspertiza~, magram
Zalze Sromatevadia. kanonproeq-
tis eqspertiza niSnavs imis
garkvevas, Tu ramdenad Seesa-
bameba igi moqmed kanonmdeblobas,
dargSi mimdinare politikas
unda iqnes moZiebuli saerTa-
Soriso xelSekrulebebi, prio-
ritetebi, dainteresebuli sami-
nistroebisa da uwyebebis
SeniSvnebi, winadadebebi, yvela-
feri es erTad unda gaanali-
zdes, moxdes saboloo eqsper-
tiza da mTavrobis sxdomaze
gansaxilvelad misi gatana.
Semdeg Cvenive samsaxuri uzru-
nvelyofs kanonproeqtis warg-
zavnas parlamentSi, parlamentis
komitetebis dainteresebas da
maTs sxdomebze deputatTa
mozidvas. SeiZleba, piradad
ar davicvaT kanonproeqti,
magram Cveni argumentebi unda
dafiqsirdes, dacviT ki im
dargobrivma uwyebam unda
daicvas, visi momzadebulicaa
kanonproeqti. es funqciac
sakmaod rTulia, imitom, rom
parlamentSi sxvadasxva Semadgen-
loba gaxlavT, yvela fraqciasa
da komitetSi unda mixvide,
rom raime ar gamogrCes da
vinme ar gaanawyeno.
_ mosamzadebel kano-_ mosamzadebel kano-_ mosamzadebel kano-_ mosamzadebel kano-_ mosamzadebel kano-
nproeqtTa siasacnproeqtTa siasacnproeqtTa siasacnproeqtTa siasacnproeqtTa siasac
Tqveni samsaxuri ad-Tqveni samsaxuri ad-Tqveni samsaxuri ad-Tqveni samsaxuri ad-Tqveni samsaxuri ad-
gens?gens?gens?gens?gens?
_ diax. yovelwliurad aRmas-
rulebel xelisuflebaSi mzad-
deba im kanonproeqtTa gegma,
romelic kvartalebis mixedviT
unda Sevides parlamentSi. gegma
mtkicdeba mTavrobis sxdomaze,
Semdeg prezidentis gankargu-
lebiT gamoicema aRmasrulebel
xelisuflebaSi mosamzadebel
kanonTa nusxa amis mixedviT
vmoqmedebT Cven. mere es gadadis
parlamentSi. parlaments aqvs
gegma im kanonproeqtebisa,
romlebsac TviTon amzadebs
an aRmasrulebeli xelisufle-
bidan Sedis. xSirad nusxa
izrdeba 20-25%-iT. es maSin
xdeba, roca, vTqvaT, parlamentma
miiRo iseTi kanoni, romlis
gardamaval debulebaSi aisaxa,
rom unda momzaddes sxva
kanonproeqti. amis winaswar
ganWvreta SeuZlebeli iyo.
_ parlamentSi arc_ parlamentSi arc_ parlamentSi arc_ parlamentSi arc_ parlamentSi arc
Tu iSviaTia SemTxve-Tu iSviaTia SemTxve-Tu iSviaTia SemTxve-Tu iSviaTia SemTxve-Tu iSviaTia SemTxve-
vaa, rom kanonproeqtisvaa, rom kanonproeqtisvaa, rom kanonproeqtisvaa, rom kanonproeqtisvaa, rom kanonproeqtis
ganxilva Tvidan Tvem-ganxilva Tvidan Tvem-ganxilva Tvidan Tvem-ganxilva Tvidan Tvem-ganxilva Tvidan Tvem-
de da wlidan-wlamdecde da wlidan-wlamdecde da wlidan-wlamdecde da wlidan-wlamdecde da wlidan-wlamdec
ki Wianurdeba, amas zo-ki Wianurdeba, amas zo-ki Wianurdeba, amas zo-ki Wianurdeba, amas zo-ki Wianurdeba, amas zo-
gjer imiT xsnian, romgjer imiT xsnian, romgjer imiT xsnian, romgjer imiT xsnian, romgjer imiT xsnian, rom
Tavdapirvelad Semo-Tavdapirvelad Semo-Tavdapirvelad Semo-Tavdapirvelad Semo-Tavdapirvelad Semo-
suli kanoni ar esada-suli kanoni ar esada-suli kanoni ar esada-suli kanoni ar esada-suli kanoni ar esada-
geba mis Semdeg imavegeba mis Semdeg imavegeba mis Semdeg imavegeba mis Semdeg imavegeba mis Semdeg imave
sferoSi SemosulsferoSi SemosulsferoSi SemosulsferoSi SemosulsferoSi Semosul
kanonTa mTel pakets...kanonTa mTel pakets...kanonTa mTel pakets...kanonTa mTel pakets...kanonTa mTel pakets...
_ parlamentis komitetis
sxdomaze imitom ixilaven
kanonproeqts, rom, Tu raime
ar aris misadagebuli da
sakamaToa, Caasworon avtorTan
SeTanxmebiT da parlamentis
sxdomaze ise gaitanon. parla-
mentis sxdoma ki kenWisyriT
iRebs gadawyvetilebas kanon-
proeqti varga Tu ara,
deputatebi mxars uWeren Tu
ara mis kanonad qcevas. kanonis
ukan dabruneba niSnavs ̀ dab-
runebas SeTanxmebisaTvis~. sapa-
rlamento mdivnis Sesaxeb ka-
nonSi weria, rom prezidentis
saparlamento mdivani, prezide-
ntis TanxmobiT, gamoiwvevs
kanonproeqts, magram gamowvevis
ufleba ar niSnavs valdebu-
lebas. gamoiwvevs im SemTxvevaSi,
rodesac TviTon CaTvlis, rom
kanonproeqtma an Tavisi mizan-
Sewonileba amowura, an miRe-
buli iqna sxva kanoni. am
me momwons Cemi saqme
mariam cacanaSvili_mariam cacanaSvili_mariam cacanaSvili_mariam cacanaSvili_mariam cacanaSvili_
prezidentis saparlamentoprezidentis saparlamentoprezidentis saparlamentoprezidentis saparlamentoprezidentis saparlamento
mdivani:mdivani:mdivani:mdivani:mdivani:
61p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
T v i d a n T v e m d e
mizeziT SeiZleba ukan gamowveva
da ara imitom rom romelime
komitetis an fraqciis survili
iyo es.
_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,
albaT dameTanxmebiT,albaT dameTanxmebiT,albaT dameTanxmebiT,albaT dameTanxmebiT,albaT dameTanxmebiT,
zogjer kanoni mxo-zogjer kanoni mxo-zogjer kanoni mxo-zogjer kanoni mxo-zogjer kanoni mxo-
lod adamianTa garkve-lod adamianTa garkve-lod adamianTa garkve-lod adamianTa garkve-lod adamianTa garkve-
uli jgufis keTild-uli jgufis keTild-uli jgufis keTild-uli jgufis keTild-uli jgufis keTild-
ReobisaTvis iqmneba.ReobisaTvis iqmneba.ReobisaTvis iqmneba.ReobisaTvis iqmneba.ReobisaTvis iqmneba.
Tqven gqoniaT aseTiTqven gqoniaT aseTiTqven gqoniaT aseTiTqven gqoniaT aseTiTqven gqoniaT aseTi
SemTxvevebi?SemTxvevebi?SemTxvevebi?SemTxvevebi?SemTxvevebi?
_ lobireba cudi cneba
ar gaxlavT. TiTqmis yvela
kanonproeqts sWirdeba Tavisi
lobi, anu is adamiani Tu
adamianTa jgufi, romlebmac
ician es saqme bolomde
rogor miiyvanon. magram
amas meore mxarec aqvs. lobireba
zogjer sxva xasiaTs iRebs
da mxolod kerZo interesebs
emsaxureba. aseTi ram Semdeg
gamoCenila kidec kanonSi.
magaliTad: sagadasaxado kodeqsSi
or TveSi erTxel Segvaqvs
cvlileba, jer parlamenti
miiRebs da Semdeg aRmasru-
lebeli xelisuflebidan Sevdi-
varT isev cvlilebis moTxov-
niT...
_ sabednierod, ka-_ sabednierod, ka-_ sabednierod, ka-_ sabednierod, ka-_ sabednierod, ka-
nonTa umetesoba sazo-nonTa umetesoba sazo-nonTa umetesoba sazo-nonTa umetesoba sazo-nonTa umetesoba sazo-
gado interess iTva-gado interess iTva-gado interess iTva-gado interess iTva-gado interess iTva-
liswinebs, magram cxo-liswinebs, magram cxo-liswinebs, magram cxo-liswinebs, magram cxo-liswinebs, magram cxo-
vrebaSi ar Tu vervrebaSi ar Tu vervrebaSi ar Tu vervrebaSi ar Tu vervrebaSi ar Tu ver
xorcieldeba...xorcieldeba...xorcieldeba...xorcieldeba...xorcieldeba...
_ amas hqvia implimentacia,
anu rogor Sedis kanoni
moqmedebaSi. amis Seswavla unda
xdebodes. dargobriv saminis-
troebs nawilobriv dawyebuli
aqvT amis Seswavla da am
mimarTebiT saqmianoba unda
gagrZeldes. kanonis xorcSesxmis
sakiTxi parlamentmac unda
Seiswavlos da saministroebmac,
magram ufro metad im dargis
saministroebma, romlebSic es
kanoni muSaobs. maT unda
gaarkvion, praqtikaSi ra winaa-
Rmdegoba xvdeba kanons. Semdeg,
roca cvlilebebi da damatebebi
Sedis kanonSi, es implimentaciis
xarjze xdeba.
_ ramdenad gulwrfe-_ ramdenad gulwrfe-_ ramdenad gulwrfe-_ ramdenad gulwrfe-_ ramdenad gulwrfe-
li xarT prezidentisli xarT prezidentisli xarT prezidentisli xarT prezidentisli xarT prezidentis
informirebis dros,informirebis dros,informirebis dros,informirebis dros,informirebis dros,
SegiZliaT yvelaferiSegiZliaT yvelaferiSegiZliaT yvelaferiSegiZliaT yvelaferiSegiZliaT yvelaferi
gulaxdilad uTxraT?gulaxdilad uTxraT?gulaxdilad uTxraT?gulaxdilad uTxraT?gulaxdilad uTxraT?
_ Cvevad maqvs, vTqva is,
raSic darwmunebuli var da
ara is, rasac yuri movkari
an Tvali Sevaswari. SeiZleba
momeCvena an arasworad gavige
da subieqturi iyos Cemi
damokidebuleba ama Tu im
faqtis Tu sakiTxis mimarT.
amitom yovelTvis vcdilob,
mxolod iseTi informacia
mivawodo prezidents, romelic
iqneba pasuxi mis mier dasmul
konkretul SekiTxvaze, anda
Seexeba konkretul sakiTxs.
_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,_ qalbatono mariam,
_ Tqven iuridiul mec-_ Tqven iuridiul mec-_ Tqven iuridiul mec-_ Tqven iuridiul mec-_ Tqven iuridiul mec-
nierebaTa doqtori _nierebaTa doqtori _nierebaTa doqtori _nierebaTa doqtori _nierebaTa doqtori _
iusticiis ministrisiusticiis ministrisiusticiis ministrisiusticiis ministrisiusticiis ministris
moadgilec iyaviT,moadgilec iyaviT,moadgilec iyaviT,moadgilec iyaviT,moadgilec iyaviT,
kancelariis iuridiu-kancelariis iuridiu-kancelariis iuridiu-kancelariis iuridiu-kancelariis iuridiu-
li samsaxuris ufro-li samsaxuris ufro-li samsaxuris ufro-li samsaxuris ufro-li samsaxuris ufro-
sic, ager ukve weliwa-sic, ager ukve weliwa-sic, ager ukve weliwa-sic, ager ukve weliwa-sic, ager ukve weliwa-
dnaxevaria preziden-dnaxevaria preziden-dnaxevaria preziden-dnaxevaria preziden-dnaxevaria preziden-
tis saparlamentotis saparlamentotis saparlamentotis saparlamentotis saparlamento
mdivanic brZandebiT.mdivanic brZandebiT.mdivanic brZandebiT.mdivanic brZandebiT.mdivanic brZandebiT.
Tqveni axlandeli Ta-Tqveni axlandeli Ta-Tqveni axlandeli Ta-Tqveni axlandeli Ta-Tqveni axlandeli Ta-
namdeboba, _ joni xecu-namdeboba, _ joni xecu-namdeboba, _ joni xecu-namdeboba, _ joni xecu-namdeboba, _ joni xecu-
rianis, sulxan molaS-rianis, sulxan molaS-rianis, sulxan molaS-rianis, sulxan molaS-rianis, sulxan molaS-
vilisa da valeri xa-vilisa da valeri xa-vilisa da valeri xa-vilisa da valeri xa-vilisa da valeri xa-
burZanias dRevandeliburZanias dRevandeliburZanias dRevandeliburZanias dRevandeliburZanias dRevandeli
mdgomareobis gaT-mdgomareobis gaT-mdgomareobis gaT-mdgomareobis gaT-mdgomareobis gaT-
valiswinebiT, _ ro-valiswinebiT, _ ro-valiswinebiT, _ ro-valiswinebiT, _ ro-valiswinebiT, _ ro-
gor fiqrobT, TqvenT-gor fiqrobT, TqvenT-gor fiqrobT, TqvenT-gor fiqrobT, TqvenT-gor fiqrobT, TqvenT-
visac tramplini iqne-visac tramplini iqne-visac tramplini iqne-visac tramplini iqne-visac tramplini iqne-
ba xom ar iqneba ufroba xom ar iqneba ufroba xom ar iqneba ufroba xom ar iqneba ufroba xom ar iqneba ufro
maRala asasvlelad?maRala asasvlelad?maRala asasvlelad?maRala asasvlelad?maRala asasvlelad?
me yovelTvis Sromis Sedegi
ufro momwonda, vidre Tanam-
deboba. CemTvis dRevandeli
Cemi Tanamdeboba Zalze misaRebia.
saqmiani urTierToba maqvs
parlamentis TiToeul wevrTan,
calkeuli dargis warmomad-
genlebTan.
_ am bolo xanebSi_ am bolo xanebSi_ am bolo xanebSi_ am bolo xanebSi_ am bolo xanebSi
TviTon parlamentare-TviTon parlamentare-TviTon parlamentare-TviTon parlamentare-TviTon parlamentare-
bsac gauWirdaT erTma-bsac gauWirdaT erTma-bsac gauWirdaT erTma-bsac gauWirdaT erTma-bsac gauWirdaT erTma-
neTTan urTierToba,neTTan urTierToba,neTTan urTierToba,neTTan urTierToba,neTTan urTierToba,
isini ise daupirispi-isini ise daupirispi-isini ise daupirispi-isini ise daupirispi-isini ise daupirispi-
rdnen erTmaneTs, rom...rdnen erTmaneTs, rom...rdnen erTmaneTs, rom...rdnen erTmaneTs, rom...rdnen erTmaneTs, rom...
_ iciT ra, isini mxolod
mikrofonTan arian dapirispire-
bulni, samuSao situaciaSi
ki, roca kanonproeqtebs vixi-
lavT, Zalian sasiamovnoa maTTan
urTierToba. saqme mikrofonTan
rTuldeba. muSaobis procesi
rom rTuli iyos, maSin marTla
autaneli iqneboda Cemi saqmia-
noba. magram aseTi ram ar
xdeba. es iseTi vrceli sferoa,
verasodes ityvi, amovwureo.
me momwons Cemi saqme da
tramplinze ar vfiqrob.
62p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
1. qalbatono ma1. qalbatono ma1. qalbatono ma1. qalbatono ma1. qalbatono maririririri-----
nenenenene,,,,, yvelam viciT, ra yvelam viciT, ra yvelam viciT, ra yvelam viciT, ra yvelam viciT, ra
umZimes mdgomaumZimes mdgomaumZimes mdgomaumZimes mdgomaumZimes mdgomareoreoreoreoreo-----
baSia dRes saqarTbaSia dRes saqarTbaSia dRes saqarTbaSia dRes saqarTbaSia dRes saqarT-----
velo. Zalze rTulivelo. Zalze rTulivelo. Zalze rTulivelo. Zalze rTulivelo. Zalze rTuli
viTarebaa ganaTviTarebaa ganaTviTarebaa ganaTviTarebaa ganaTviTarebaa ganaTlelelelele-----
bis, mecnierebisa dabis, mecnierebisa dabis, mecnierebisa dabis, mecnierebisa dabis, mecnierebisa da
kulturis sferoSi.kulturis sferoSi.kulturis sferoSi.kulturis sferoSi.kulturis sferoSi.
Cakvda mecnierebisCakvda mecnierebisCakvda mecnierebisCakvda mecnierebisCakvda mecnierebis
mravali dargi . ammravali dargi . ammravali dargi . ammravali dargi . ammravali dargi . am
fonze (yovel Semfonze (yovel Semfonze (yovel Semfonze (yovel Semfonze (yovel SemTTTTT-----
xxxxxvevevevevevaSi garevaSi garevaSi garevaSi garevaSi garedan asedan asedan asedan asedan ase
Cans) sakmaCans) sakmaCans) sakmaCans) sakmaCans) sakmaod imeod imeod imeod imeod ime -----
dianad gamoiyudianad gamoiyudianad gamoiyudianad gamoiyudianad gamoiyurebarebarebarebareba
qarTuli fsiqarTuli fsiqarTuli fsiqarTuli fsiqarTuli fsiqoqoqoqoqololololologgggg-----
iuri skoiuri skoiuri skoiuri skoiuri skola _ trala _ trala _ trala _ trala _ tra-----
dididididiciuciuciuciuciulad Zlilad Zlilad Zlilad Zlilad Zlierierierierieri
da fesvda fesvda fesvda fesvda fesvmamamamamagari mecniegari mecniegari mecniegari mecniegari mecnie-----
reba. arareba. arareba. arareba. arareba. arada sabWoTada sabWoTada sabWoTada sabWoTada sabWoTa
pepepepeperiodSi yvelazeriodSi yvelazeriodSi yvelazeriodSi yvelazeriodSi yvelaze
mZimZimZimZimZime wnexis qveSme wnexis qveSme wnexis qveSme wnexis qveSme wnexis qveS
swored is iyo moqswored is iyo moqswored is iyo moqswored is iyo moqswored is iyo moq-----
ceuli. fsiqoaceuli. fsiqoaceuli. fsiqoaceuli. fsiqoaceuli. fsiqoananananana -----
lizi, froidi . . . . . .lizi, froidi . . . . . .lizi, froidi . . . . . .lizi, froidi . . . . . .lizi, froidi . . . . . .
tabutabutabutabutabudadebuli Tedadebuli Tedadebuli Tedadebuli Tedadebuli Te-----
mebi gaxldaT. fromebi gaxldaT. fromebi gaxldaT. fromebi gaxldaT. fromebi gaxldaT. fro-----
iiiiidis xseneba aseTdis xseneba aseTdis xseneba aseTdis xseneba aseTdis xseneba aseT
konteqstSi Tu SeikonteqstSi Tu SeikonteqstSi Tu SeikonteqstSi Tu SeikonteqstSi Tu Sei-----
ZZZZZleleleleleboda _ `vaJa-boda _ `vaJa-boda _ `vaJa-boda _ `vaJa-boda _ `vaJa-
fSavela zigmundfSavela zigmundfSavela zigmundfSavela zigmundfSavela zigmund
froidis winaaRfroidis winaaRfroidis winaaRfroidis winaaRfroidis winaaR-----
mdeg~ . gadairCinamdeg~ . gadairCinamdeg~ . gadairCinamdeg~ . gadairCinamdeg~ . gadairCina
Tavi qarTulma fsiTavi qarTulma fsiTavi qarTulma fsiTavi qarTulma fsiTavi qarTulma fsi-----
qologiurma skolamqologiurma skolamqologiurma skolamqologiurma skolamqologiurma skolam
- iyo `ujris fsi- iyo `ujris fsi- iyo `ujris fsi- iyo `ujris fsi- iyo `ujris fsi-----
qologia~ , Tu yveqologia~ , Tu yveqologia~ , Tu yveqologia~ , Tu yveqologia~ , Tu yve -----
laferi Tavidan gaxlaferi Tavidan gaxlaferi Tavidan gaxlaferi Tavidan gaxlaferi Tavidan gax-----
da dasawyebi?da dasawyebi?da dasawyebi?da dasawyebi?da dasawyebi?
_ Tqve ni SekiTx v a
ramdenime damoukidebeli
Temisagan Sedgeba. me maT
ase davyofdi: zogadad
ganaTlebis, mecnierebisa da
kulturis ganviTarebis
done saqarTveloSi; qarTu-
li fsiqologiuri skolis
warsuli da dRevandeli
dRe, fsiqologia, rogorc
profesia. Sevecdebi TiTo-
eul maTgans konkretulad
vupasuxo.
mas Semdeg, rac sabWoTa
kavSiri daiSala, iseTi
dargebi, rogoricaa: ganaT-
leba, mecniereba da kul-
tura, faqtobrivad, da-
finansebis gareSe aRmoCnda.
Sesabamisad, ganviTarebis is
done da xarisxi, romelsac
sabWouri mecnierebis stan-
darti erqva, kidev ufro
daeca. imis Sesaxeb, mraval
sferoSi es done Tavis-
Tavad Zalian dabali iyo
an sulac ar arsebobda.
tradiciulad, ideologiu-
ri wnexis gamo, sabu-
nebismetyvelo dargebis gan-
viTarebis doniT, sabWoTa
kavSiri msoflioSi tols
aravis udebda, radgan am
mecnierebebze bevrad iyo
damokidebuli samxedro-sam-
rewvelo kompleqsis arse-
boba, xolo humanitaruli
Tu socialuri mecnierebe-
bis Tanamedrove kvlevebis
mimarTulebebebiT CamorCena
zustad imdenive wlisaa,
ramdeniTac sabWoeTis rkinis
farda CamoeSva. sabWoTa
kavSiris rRvevis Semdeg
axali damoukidebeli qveyne-
bis winaSe bevrad ufro
bazisuri moTxovnebi warmo-
iSva, _ axali ekonomikuri
da politikuri insstitu-
tebis mSenebloba, _ vidre
mecnierebis, kulturisa da
ganaTlebis sferoebze zru-
nva. marTalia, me ar mgonia,
rom ganaTlebis gareSe
saerTod raime cvlilebaa
SesaZlebeli, magram axali
saxelmwifos mSeneblobis
pirvel aTwleulSi am sfe-
roebisadmi. ̀ msoflio revo-
lucii s konte q stSi ~
uyuradReboba, SeiZleba, ga-
sagebi iyos. axalma ekono-
mikurma da politikurma
sistemam moiTxova im struq-
turebis, instituciebis
Zirfesviani cvlileba,
romliTac funqcionirebda
mecniereba, kultura da
ganaTleba sabWour droSi
da unda vaRiaroT, rom
saqarTvelos mTavrobasa da
parlaments ar aRmoaCndaT
politikuri survili (uf-
ro zustad ki politikuri
neba), cvlilebebis ganxor-
cielebisa. me ar vfiqrob,
rom raime cvlileba SeiZ-
leba erTi xelis dakvriT
ganxorcieldes, amas dro
da wlebi sWirdeba, magram
xom unda arsebobdes
saxelmwifo programa, gne-
bavT, strategia, romelic
nabij-nabij, Tundac aTi-
Tormeti wlis ganmavlobaSi,
Secvlis sabWour sistemaze
awyobil ganaTlebis, mecnie-
rebisa da kulturis dafi-
marine CitaSvili-marine CitaSvili-marine CitaSvili-marine CitaSvili-marine CitaSvili-
fsiqologiis mecniere-fsiqologiis mecniere-fsiqologiis mecniere-fsiqologiis mecniere-fsiqologiis mecniere-
baTa doqtori, TbilisisbaTa doqtori, TbilisisbaTa doqtori, TbilisisbaTa doqtori, TbilisisbaTa doqtori, Tbilisis
ivane javaxiSvilis sa-ivane javaxiSvilis sa-ivane javaxiSvilis sa-ivane javaxiSvilis sa-ivane javaxiSvilis sa-
x elobis saxelmwifoxelobis saxelmwifoxelobis saxelmwifoxelobis saxelmwifoxelobis saxelmwifo
universitetis profe-universitetis profe-universitetis profe-universitetis profe-universitetis profe-
sorisorisorisorisori
er-saxelmwifoze erTmniSvnelo-vnad prezidenti da parlamentiapasuxismgebeli
s t u m a r i
63p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
nansebis models da mas
sabazro ekonomikisa da
demokratiuli institutebis
adekvaturs gaxdis: am
sferoebis strategia em-
saxurebodes xarisxis ga-
umjobesebasa da saqarTvelos
mosaxleobis Tanasworufle-
bianobis dacvas.
rac Seexeba konkretulad
fsiqologias da qarTul
fsiqologiur skolas, masac,
iseve, rogorc dRes so-
cialuri mecnierebis yvela
sxva darg,: erTdroulad
aklia finansebi da profe-
siuli kadrebi. TxuTmeti
wlis win jer kidev
SeiZleboda gveamaya imiT,
rom, Tundac sabWoTa
kavSiris masStabiT, Cveni
samecniero kvlevis donis
mixedviT savsebiT konkuren-
tunarianebi viyaviT, gan-
sakuTrebiT, ki iseT sfe-
roebSi, rogoricaa _ aka-
demiuri fsiqologia. dRes
amiT namdvilad ver davi-
kvexniT da amis mizezi
Tundac is aris, rom
fsiqologiis sferoSi se-
riozuli ganaxleba lite-
raturis SeZeniTac ki aRar
xdeba, ar arsebobs mudmivi
kavSiri sazRvargareTis
samecniero centrebTan.
mecnierebis ganviTareba
cocxali organizmis msgav-
sia (xes rom wyali da
sinaTlis wyaro SevuzRu-
doT an movuspoT, is,
erT mSvenier dRes, gaxmeba.),
gansakuTrebiT ki, Tu is
akademiur mecnierebaTa rigs
miekuTvneba. fsiqologia
zogadad, maT Soris,
qarTuli fsiqologiuri
skolac, sabWoTa kavSirSi
viTardeboda rogorc
akademiuri disciplina da
mas TiTqmis ar hqonda
profesiis datvirTva _
isev da isev ideologiuri
presis gamo. sabWoTa
moq ala q e , komunizmis
mSenebeli adamiani, ̀unaklo
da uproblemo~ iyo, mas
ar SeiZleboda, hqonoda
raime problema colTanac
ki (gaixseneT partiuli
krebebi, romlebzec moRa-
late meuRleTa sakiTxi
ganixileboda da, yvelaze
ukeTes SemTxvevaSi, par-
tiul sayvedurs aZlevdnen
damnaSaves, rom araferi
vTqvaT, partiidan garicxvasa
da karieris dangrevaze),
da profesiuli fsiqologia,
anu xeloba `fsiqologi~,
ubralod ver iarsebebda.
es iyo wminda gamouyenebeli
mecniereba. Sesabamisad, fsi-
qoanalizi, romliTac ub-
ralod iwyeba fsiqologia,
rogorc damoukidebeli
arareducirebadi samecniero
disciplina da xeloba,
CvenTan, anu sabWoeTSi,
legaluri formiT ar
arsebobda. ioseb stalinis
uSualo brZanebiTa da
centraluri komitetis
dadgenilebiT, 1928 wels
likvidirebuli iqna ruse-
Tis fsiqoanalitikuri sazo-
gadoeba da ermakovis fsi-
qoanalizis instituti, xo-
lo saqarTveloSi fsiqia-
tri batoni mixeil asa-
Tiani, saerTod, Tavs anebebs
fsiqoanalizs, miuxedavad
imisa, rom misi Sroma
`fsiqoanalizi~ ukve dabeW-
dili iyo prestiJul Jur-
nalSi.
qarTuli fsiqologiuri
skolis arseboba, romlis
fuZemdebeli batoni dimi-
tri uznaZe iyo, misi
uSualo mowafeebisa da
Semdgomi Taobis fsiqo-
logTa Sroma, erTgvarad
gmirobis tolfasia, radgan
qarTvelma fsiqologebma
Tanamedrove fsiqologiis
c e n tr alur i c n e b i s
`aracnobieris~ _ diskursi
mainc SeinarCunes. marTa-
lia, `ganwyobis fsiqolo-
giis~ Teoriis Tvalsaz-
risiT gansxvavebul konteq-
stSi, magram mainc...
axal droSi Tavidan
dasawyebi gaxda profesiuli
fsiqologiis ganviTareba,
anu fsiqologiis, rogorc
xelobis swavla da swav-
leba, radgan Tavisufal,
erTeul adamians sWirdeba
fsiqologi da ara koleq-
tiuri erTobis wevrs.
amitomac gaCnda dakveTa
fsiqologebze ̀ perestroi-
kis~ droidan da es dakve-
Ta nel-nela ufro da
ufro aSkara xdeba. sa-
ganmanaTleblo sistemis
cvlilebam, profesiuli
muSaobis standartebis mini-
mumisa Tu saqmianobis eTi-
kuri kodis miRebiT, sru-
liad SesaZlebeli gaxada,
samagistro swavlebis done-
ze, profesionali fsiqolo-
gebis momzadeba da profe-
siuli asociaciis daarseba.
dRes es sazogadoeba fsi-
qologTa saerTaSoriso
asociaciis wevria da pro-
fesiuli standartebis
danergvis procesSia.
ar SeiZleba ukont-
rolod davtovo fsiqoana-
lizis, kerZod, zigmund
froidis araprofesiuli
da yovlad vulgaruli
ganxilvebi, romelTac War-
bad hqonda adgili sabWour
droSi da fsevdoprofe-
sionalebis mier dResac
grZeldeba. amaze saubari
Zalian Sors wagviyvans da
mirCevnia cocxal oponen-
tebs gavce pasuxi, Tu
isini profesiul polemikas
gamarTaven. axla, magaliTi-
saTvis, Tqven mier moyvanili
werilis saTaurs gavyvebi.
s t u m a r i
64p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
samwuxarod, me es werili
ar wamikiTxavs, amitomac
saTauris iqiT ar waval
da Sevecdebi, davasabuTo,
rom vaJa-fSavela ver ga-
modgeba froidis mowinaaR-
mdeged, xolo Tavad froi-
di, dostoevskis Semoqme-
debis darad, aRfrTovan-
deboda, Tu vaJa-fSavelas
Semoqmedebis gacnobis SesaZ-
lebloba eqneboda. ai, ra
maqvs mxedvelobaSi: yvelas
axsovs ̀ stumar-maspinZeli~.
gavixsenoT qistis sofeli
(`saamo aris sacqerlad,
diacis ubesaviTa~) da iq
uecrad Sekruli sicocxle-
sikvdili-sicocxlis cik-
luri rokvis Semsrulebeli
samkuTxedi _ joyola, zvia-
dauri da aRaza. arc
erTi maTgani ar arRvevs
froidis mier Semotanil
centralur cnebebs bazisu-
ri konfliqtisa (azrsa
da gancdebs Soris) da
cnobierebis primatis (simar-
Tlis gancxadeba da misi
Rirseulad tarebis Sesaxeb.
miuxedavad imisa, rom aRa-
zam kargad icis, rac
mohyveba mis qcevas (sindisis
qenjna, anu xma soflisa
da winaprebisa, saflavidan
wamomdgari Zma), is mainc
midis zviadauris saflavTan
da, _ ̀aixsna dana, mihmarTa
zviadaursa imiTa, aaWra
niSnad, saxsovrad, sami ba-
lani piriTa, Ciqilis tot-
Si Sexvia brolis TiTebiT
TliliTa~, _ sruliad
SeZruli Tavisi Sinagani
konfliqtiT, qmars umxels
zviadauris datirebis ambavs
da iRebs gamaognebel pasuxs
_ `magisTvis rogor Seg-
risxav? tyuilsa sjobs
simarTlis Tqmao~. Tu vinme
daasabuTebs, rom am stri-
qonebis damweri mxatvruli
formiT imaves ar ambobs,
rasac mecnieruli termi-
nologiiT gaformebuli
cnebebi bazisuri konf-
liqtis , aracnobieris
dinamikisa da cnobierebis
primatis Sesaxeb, didi
siamovnebiT wavikiTxavdi
amgvar statias, Tumca erTi
pirobiT: namdvilad ar
wavikiTxav iseTs, sadac
vaJa-fSavelas mier mxatv-
ruli saxis Sesaqmnelad
gamoyenebul qarTul sit-
yvebs saTiTaod daanawile-
bdnen da brtyel-brtyeli
terminologiiT didxans
imsjelebdnen `samis~, `Ci-
qilis~, ̀ balanis~ da sxvaTa
simbolur mniSvnelobaze.
frodisa da iungTan.
erT rames davamateb: ro-
desac 1988 wels pirvelad
seriozulad davinteresdi
fsiqoanaliziT da Semdeg,
ukve profesiul jgufSi
muSaobis pirvel etapze
myofma, 1991-92 wlebSi
Tavxedurad gadavwyvite
aluda qeTelauris sizmari
(kacis xorcis Wama) gamerCia
fsiqoanalitikur CarCoSi,
Cemda sasixarulod, Cqara
mivxvdi Cemi profesiuli
da pirovnuli ̀ me~ amisTvis
mzad ar iyo. gavimeoreb:
imisaTvis rom or genioss
Sebedo, cxovrebis gzis
ori mesamedi mainc unda
gqondes gavlili, profe-
siaSi kargad unda erkveo-
de.
erTi cnobilierTi cnobilierTi cnobilierTi cnobilierTi cnobili
qarqarqarqarqarTveli mwerlisTveli mwerlisTveli mwerlisTveli mwerlisTveli mwerlis
mier Cveni samocmier Cveni samocmier Cveni samocmier Cveni samocmier Cveni samocdadadadada-----
aTwliani warsuliaTwliani warsuliaTwliani warsuliaTwliani warsuliaTwliani warsuli
asea Sefasebuli _asea Sefasebuli _asea Sefasebuli _asea Sefasebuli _asea Sefasebuli _
` s o` s o` s o` s o` s o c i a l i s t u r ic i a l i s t u r ic i a l i s t u r ic i a l i s t u r ic i a l i s t u r i
qveynebis yofa-qveynebis yofa-qveynebis yofa-qveynebis yofa-qveynebis yofa-
cxovreba: Cven gacxovreba: Cven gacxovreba: Cven gacxovreba: Cven gacxovreba: Cven ga-----
mogmogmogmogmogvrekes zoovrekes zoovrekes zoovrekes zoovrekes zoo-----
parkidan da pirdaparkidan da pirdaparkidan da pirdaparkidan da pirdaparkidan da pirda-----
pir junglebSi gvipir junglebSi gvipir junglebSi gvipir junglebSi gvipir junglebSi gvi-----
kres Tavi~ . aTi-kres Tavi~ . aTi-kres Tavi~ . aTi-kres Tavi~ . aTi-kres Tavi~ . aTi-
TorTorTorTorTormeti wlis winmeti wlis winmeti wlis winmeti wlis winmeti wlis win
ki junglebidanki junglebidanki junglebidanki junglebidanki junglebidan
isev pirdapir deisev pirdapir deisev pirdapir deisev pirdapir deisev pirdapir de-----
mokmokmokmokmokratiaSi viskuratiaSi viskuratiaSi viskuratiaSi viskuratiaSi visku-----
peT da imperiis nanpeT da imperiis nanpeT da imperiis nanpeT da imperiis nanpeT da imperiis nan-----
grevebSi gavisgrevebSi gavisgrevebSi gavisgrevebSi gavisgrevebSi gavisririririri-----
seT. istorias veraseT. istorias veraseT. istorias veraseT. istorias veraseT. istorias vera-----
vin SeaCerebs, SeiZvin SeaCerebs, SeiZvin SeaCerebs, SeiZvin SeaCerebs, SeiZvin SeaCerebs, SeiZ-----
leba momxdari auleba momxdari auleba momxdari auleba momxdari auleba momxdari au-----
cicicicicileblebleblebleblobis _ galobis _ galobis _ galobis _ galobis _ garrrrr-----
daudaudaudaudauvalobis katevalobis katevalobis katevalobis katevalobis kate -----
gorias ganekuTgorias ganekuTgorias ganekuTgorias ganekuTgorias ganekuT-----
vneba, magram iyo kivneba, magram iyo kivneba, magram iyo kivneba, magram iyo kivneba, magram iyo ki
qarTveli eri amiqarTveli eri amiqarTveli eri amiqarTveli eri amiqarTveli eri ami-----
saTvis mzad? aqedansaTvis mzad? aqedansaTvis mzad? aqedansaTvis mzad? aqedansaTvis mzad? aqedan
gamomdinare, qarTgamomdinare, qarTgamomdinare, qarTgamomdinare, qarTgamomdinare, qarT-----
veli eris dRevanveli eris dRevanveli eris dRevanveli eris dRevanveli eris dRevan -----
deli fsiqolodeli fsiqolodeli fsiqolodeli fsiqolodeli fsiqologigigigigi -----
uri portreti.uri portreti.uri portreti.uri portreti.uri portreti.
_ axla me namdvilad
ver SevZleb, vilaparako
qarTveli eris fsiqolo-
giur portretze, radgan
amisaTvis saWiro kvleva
da empiriuli masala ar
gamaCnia. ar miyvars zepiri
deklaraciebi, Tu is raime
faqtobriv masalas ar
eyrdnoba. is, rac mqonda,
1996 wlis suraTs asaxavs
da efuZneba msoflio da
evropis RirebulebaTa
kvlevas da isic mxolod
eqvsi ZiriTadi Rirebulebis
kuTxiT: samuSao, religia,
politika, janmrTeloba,
sakuTari Tavi da Tavisu-
fali dro. am kvlevis
safuZvelze ki erTi zogadi
daskvna SeiZleba gamovi-
tanoT. Cven ar varT im
RirebulebiT orientaciis
mqone mosaxleoba, rogo-
ricaa ganviTarebuli da
individualisturi sazoga-
doeba, Cven tradiciuli
sazogadoebis damaxasiaTebeli
RirebulebaTa mqone xalxi
varT, rac niSnavs, rom
CvenTvis mTavaria romelime
jgufis wevrad yofna da
sakuTari usafrTxoebis
s t u m a r i
65p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
garantia, vidre ganviTareba
da sakuTar qcevaze piro-
vnuli pasuxismgebloba. erT
rames ki namdvilad moga-
xsenebT: Cven ar aRmovCndiT
mzad Tavisufali qveynis
moqalaqeobisaTvis da es
arc aris gasakviri. Cven
ar dagvixarjavs Zalisxmeva
da energia gansaTavisuf-
leblad, ganTavisuflebulebi
aRmovCndiT imperiis rRvevis
gamo da, aqedan gamomdinare,
Tavisufali qveynis moqa-
laqeoba Cveni monapovari
araa. gvaCuqes Tavisufleba.
saCuqars ki asakisa da
sxva rigi parametrebiT
arCevs adamiani sxvisTvis.
Tu imas, visac saCuqari
miarTviT ar moewona ra-
Rac mizezebis gamo, maSi-
naTve gverdze gadadebs
an iTamaSebs cota xans
da mere moiwyens. me mgoni,
Cven imaT kategoriaSi
movxvdiT, ukve meorejer
(vgulisxmob pirvel respub-
likas), visTvisac arasworad
SearCies saCuqari. me rom
mkiTxoT, axla viwyebT Tavi-
sufali qveynis moqalaqeebad
gaxdomas da ramdeni weli
movandomebT amas, bevrad
aris damokidebuli er-
saxelmwifos aSenebisaTvis
saWiro instituciuri
cvlilebebis ganviTarebasa
da danergvaze, razec
erTmniSvnelovnad prezi-
denti da parlamentia pasu-
xismgebeli.
imave mwerlis Seimave mwerlis Seimave mwerlis Seimave mwerlis Seimave mwerlis Se-----
fasebiT: `qarTulifasebiT: `qarTulifasebiT: `qarTulifasebiT: `qarTulifasebiT: `qarTuli
politikuri speqpolitikuri speqpolitikuri speqpolitikuri speqpolitikuri speq -----
tri _ avadmtri _ avadmtri _ avadmtri _ avadmtri _ avadmyofiyofiyofiyofiyofi
eqieqieqieqieqimebi~ . daadasmebi~ . daadasmebi~ . daadasmebi~ . daadasmebi~ . daadas -----
turebT Tu uarturebT Tu uarturebT Tu uarturebT Tu uarturebT Tu uaryoyoyoyoyo-----
fT fsiqoanalizis,fT fsiqoanalizis,fT fsiqoanalizis,fT fsiqoanalizis,fT fsiqoanalizis,
klinikuri, piroklinikuri, piroklinikuri, piroklinikuri, piroklinikuri, piro-----
vnuli da sociavnuli da sociavnuli da sociavnuli da sociavnuli da socia -----
luri fsiqologiisluri fsiqologiisluri fsiqologiisluri fsiqologiisluri fsiqologiis
specialisti amspecialisti amspecialisti amspecialisti amspecialisti am
azrs.azrs.azrs.azrs.azrs.
_ Tu laparakia imaze,
rom qarTuli politikuri
speqtri seriozul ̀ mkur-
nalobas~ saWiroebs, es
marTlac asea, magram saqme
bevrad ufro rTuladaa,
vidre calkeuli poli-
tikosis fsiqikuri mdgo-
mareoba Tu pirovnuli
statusi. saqme exeba wmindad
socialur fenomens (amas
profesiuli kadrebis ar
arseboba hqvia), anu, upir-
veles yovlisa, ganaTlebas.
Cveni warmodgenebi saxelm-
wifos marTvis Sesaxeb qa-
rizmatuli tipisaa, rac
daaxloebiT ase SeiZleba
gaiSalos: Tu kargi kacia/
qalia, is Sesabamisad yve-
laferSi kargi iqneba. ro-
gor ggoniaT, sul rom
gadasarevi viyo da Cemnairi
dedamiwis zurgze ar
moiZebnebodes, amis gamo
saqarTvelos olimpiurma
komitetma aTenis 2004 wlis
olimpiadaze mimavlinos
romelime saxeobaSi, Tundac
yvelaze ufro dabali
kvalifikaciis sportsmenis
nacvlad, rame Sedegs vaC-
veneb?! erTi Sedegi na-
mdvilad meqneba _ qveyanas
Tavs movWri. es kriteriumi
universaluri gaxlavT da
araviTari sxvaoba ar aris,
adamiani sportiT aris
dakavebuli Tu politikuri
saqmianobiT. Cveni problema
isaa, rom, sabWoTa memkvid-
reobis gamo, ara gvyavs
profesionalebi politikaSi,
anu is xalxi, visac sa-
universiteto ganaTleba aqvs
miRebuli socialur mecnie-
rebebSi farTo gagebiT,
konretulad ki politikur
sferoSi. agreTve ar arse-
bobs tradicia politikuri
saqmianobisa. amitom profe-
sionalizmi gaxlavT prob-
lema da ara politikuri
speqtris janmrTelobis
mdgomareoba , Tundac
TiToeuli maTganis moralis
kategoria.
plutarqes azrisplutarqes azrisplutarqes azrisplutarqes azrisplutarqes azris
perifrazi rom moperifrazi rom moperifrazi rom moperifrazi rom moperifrazi rom mo-----
vaxdinoT, `iqnebvaxdinoT, `iqnebvaxdinoT, `iqnebvaxdinoT, `iqnebvaxdinoT, `iqneb
marTla ar vuqnimarTla ar vuqnimarTla ar vuqnimarTla ar vuqnimarTla ar vuqni -----
varT qarTvelebivarT qarTvelebivarT qarTvelebivarT qarTvelebivarT qarTvelebi
TaTaTaTaTavisufal adamiavisufal adamiavisufal adamiavisufal adamiavisufal adamia-----
nebad RmerTs danebad RmerTs danebad RmerTs danebad RmerTs danebad RmerTs da
sausausausausaucxoo monebicxoo monebicxoo monebicxoo monebicxoo monebi
varT~. rogori iqvarT~. rogori iqvarT~. rogori iqvarT~. rogori iqvarT~. rogori iq-----
neba Tqveneuli dianeba Tqveneuli dianeba Tqveneuli dianeba Tqveneuli dianeba Tqveneuli dia-----
gnozi . `TaTqagnozi . `TaTqagnozi . `TaTqagnozi . `TaTqagnozi . `TaTqaririririri-----
Zeoba~ , `yvarZeoba~ , `yvarZeoba~ , `yvarZeoba~ , `yvarZeoba~ , `yvaryvayvayvayvayva -----
roba~ , `jayooba~ . . .roba~ , `jayooba~ . . .roba~ , `jayooba~ . . .roba~ , `jayooba~ . . .roba~ , `jayooba~ . . .
kidev raime `obiT~kidev raime `obiT~kidev raime `obiT~kidev raime `obiT~kidev raime `obiT~
an `fobiiT~ xom aran `fobiiT~ xom aran `fobiiT~ xom aran `fobiiT~ xom aran `fobiiT~ xom ar
davvaaddiT da radavvaaddiT da radavvaaddiT da radavvaaddiT da radavvaaddiT da ra
hqvia mas?hqvia mas?hqvia mas?hqvia mas?hqvia mas?
_ yvela adamiani Tavi-
sufali ibadeba da TiToe-
ulis arCevani gaxlavT
itvirTebs Tavisufal ada-
mianad yofnis tvirTs (anu
pasuxismgeblobas sakuTar
qcevasa da yofaze), Tu
gamaZRari monis statuss
airCevs. fsiqologis pro-
fesia mxolod individua-
lur diagnozs gulisxmobs
da profesiuli uvicoba
gaxlavT, Tu vinme aseTi
`fsiqologiuri diagnozebis~
darigebiT aris dakavebuli
erovnuli SerCevis mxriv.
saukeTeso SemTxvevaSi es
mcire jgufis donezea
SesaZlebeli. amitom Cemi
pasuxi ufro didi jgu-
febis socialuri fsiqo-
logiidan iqneba. tradi-
ciuli sazogadoebis erT-
erT centralur Rirebu-
lebas sociofobia warmoa-
dgens, rac gulisxmobs:
is Cems jgufs ar ekuTvnis,
saSiSia, ara Tavisufali
komunikacia da urTierT-
s t u m a r i
66p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
qmedeba profesiuli niSniT,
aramed klanis principiT
es imas niSnavs, rom ada-
mianebs sazogadoebis eSi-
niaT. metafora rom movi-
SvelioT, es daaxloebiT
qarTuli restornebis di-
zains hgavs, sadac didi
darbazis gverdiT arsebobs
`kupeebis~ sistema, romel-
Tac ufro didi farTi
ukaviaT, vidre darbazs
da darb azSi jdom a
araprestiJulad iTvleba.
`jobs CvenTvis viyoT
wynarad~ _ aseTia argume-
nti. ra aris restorani?
sadac xalxi gasarTobad
midis. garToba ki xmaurs
gulisxmobs. maSin logika
sadaa?! Tu wynarad minda
yofna, amisaTvis xmaurian
adgilas ratom mivdivar?!
axsna martivi SeiZleba iyos:
var restoranSi CemebTan
erTad da sxvebi araferSi
mWirdeba. sociofobiac amas
gulisxmobs: Cven ar Segvi-
Zlia Tanaarseboba sxvasTan,
anu ara CvenianTan. amis
kidev ufro TvalsaCino
magaliTia politikuri da
socialuri yofis doneze
gansxvavebuli religiur
mimdinareobaTa mimarT
Seuwynarebloba da, zoga-
dad, Seuwynareblobis ins-
titutis ar arseboba
`sxvis~ mimarT, romelsac
kanoni daicavs (kanonis
arseboba ar aris marto
sakmarisi. kanoni unda
muSaobdes).
`moazre~ da `mosa`moazre~ da `mosa`moazre~ da `mosa`moazre~ da `mosa`moazre~ da `mosa-----
qme~ cxovrebas Soqme~ cxovrebas Soqme~ cxovrebas Soqme~ cxovrebas Soqme~ cxovrebas So-----
ris TviT iliasris TviT iliasris TviT iliasris TviT iliasris TviT ilias
drodrodrodrodrosac ki ar yosac ki ar yosac ki ar yosac ki ar yosac ki ar yo-----
fila iseTi Rrmafila iseTi Rrmafila iseTi Rrmafila iseTi Rrmafila iseTi Rrma
ufskruli, rogoufskruli, rogoufskruli, rogoufskruli, rogoufskruli, rogo-----
ric ukanasknel aTric ukanasknel aTric ukanasknel aTric ukanasknel aTric ukanasknel aT-----
wleulSi gamoiwleulSi gamoiwleulSi gamoiwleulSi gamoiwleulSi gamoikvekvekvekvekve-----
Ta (am wuTSi mxedTa (am wuTSi mxedTa (am wuTSi mxedTa (am wuTSi mxedTa (am wuTSi mxed-----
vevevevevelobaSi ara myavslobaSi ara myavslobaSi ara myavslobaSi ara myavslobaSi ara myavs
socialurad gadasocialurad gadasocialurad gadasocialurad gadasocialurad gada-----
xrili _ devianxrili _ devianxrili _ devianxrili _ devianxrili _ deviantututututu-----
ri _ jgufebi). `moari _ jgufebi). `moari _ jgufebi). `moari _ jgufebi). `moari _ jgufebi). `moa-----
zre~ mxare odiTganzre~ mxare odiTganzre~ mxare odiTganzre~ mxare odiTganzre~ mxare odiTgan-----
ve iyo eris gonebve iyo eris gonebve iyo eris gonebve iyo eris gonebve iyo eris goneb-----
rivi da zneobrivirivi da zneobrivirivi da zneobrivirivi da zneobrivirivi da zneobrivi
ideali. ramdenadideali. ramdenadideali. ramdenadideali. ramdenadideali. ramdenad
SeuZlia dRes amisSeuZlia dRes amisSeuZlia dRes amisSeuZlia dRes amisSeuZlia dRes amis
tvirTeba saqartvirTeba saqartvirTeba saqartvirTeba saqartvirTeba saqarTveTveTveTveTve-----
los parlaments?los parlaments?los parlaments?los parlaments?los parlaments?
axaxaxaxaxla ukve konkrela ukve konkrela ukve konkrela ukve konkrela ukve konkre-----
tul fsiqologiurtul fsiqologiurtul fsiqologiurtul fsiqologiurtul fsiqologiur
WrilSi danaxul-WrilSi danaxul-WrilSi danaxul-WrilSi danaxul-WrilSi danaxul-
SeSeSeSeSefafafafafasebuli saqarTsebuli saqarTsebuli saqarTsebuli saqarTsebuli saqarT-----
velos parlamentivelos parlamentivelos parlamentivelos parlamentivelos parlamenti
da parlamentarebi.da parlamentarebi.da parlamentarebi.da parlamentarebi.da parlamentarebi.
_ am kiTxvaze nawilobriv
gageciT pasuxi, rodesac
profesionalizmis nakleboba
vaxsene. ubralod, toinbis
sityvebs moviSvelieb: `yve-
laze didi safrTxe maSin
dgeba, rodesac eris Semoq-
medebiTi da inteleqtua-
luri elita gadaiqceva
mmarTvel umciresobad da
mxolod sakuTari Zalauf-
lebis SenarCunebisaTvis
iwyebs zrunvas~. isic unda
iTqvas, rom toinbis es
sityvebi Tavisuflad miesa-
dageba sabWour sistemas
_ Tavisi formaluri inte-
leqturi da SemoqmedebiTi
elitis arsebobis gamo
da igive iTqmis dRevandel
dRezec _ mxolod saxeebi
Seicvala, isic nawilobriv
da ara kriteriumebi. sam-
wuxarod, amas samomavlod
gagrZelebis piric uCans,
radgan politikuri oponen-
tebi, oficiozis msgavsad,
TavianTi karis mexotbeT
eZieben. amaSi TavisTavad
araferia cudi _ hegeli
germaniis saxelmwifo
filosofosi iyo. Tumca
Tanamedrove demokratiis
fuZemdebeli filosofosebi
aseTi maRali CiniT vera-
sodes daitrabaxebdnen, risi
ZiriTadi mizezi absolu-
tizmsa da demokratias
Soris sxvaobaSi unda ve-
ZioT.
`arsebobs xrwnis`arsebobs xrwnis`arsebobs xrwnis`arsebobs xrwnis`arsebobs xrwnis
ori saxe : erTi _ori saxe : erTi _ori saxe : erTi _ori saxe : erTi _ori saxe : erTi _
roca eri ar icavsroca eri ar icavsroca eri ar icavsroca eri ar icavsroca eri ar icavs
kakakakakanonebs . meore _nonebs . meore _nonebs . meore _nonebs . meore _nonebs . meore _
roca eri fuWdebaroca eri fuWdebaroca eri fuWdebaroca eri fuWdebaroca eri fuWdeba
kanonebiT da eskanonebiT da eskanonebiT da eskanonebiT da eskanonebiT da es
ukaukaukaukaukanaskneli arnaskneli arnaskneli arnaskneli arnaskneli ar
ikurikurikurikurikurneba , radganneba , radganneba , radganneba , radganneba , radgan
mizezi TviT wamamizezi TviT wamamizezi TviT wamamizezi TviT wamamizezi TviT wama-----
lSia~, _ miiCnevdalSia~, _ miiCnevdalSia~, _ miiCnevdalSia~, _ miiCnevdalSia~, _ miiCnevda
monmonmonmonmonteskie . Zalzeteskie . Zalzeteskie . Zalzeteskie . Zalzeteskie . Zalze
saisaisaisaisaintententententeresoa am azresoa am azresoa am azresoa am azresoa am az-----
ris Tqveneuli koris Tqveneuli koris Tqveneuli koris Tqveneuli koris Tqveneuli ko-----
menmenmenmenmentari, radganactari, radganactari, radganactari, radganactari, radganac
Zalian xSirad TviTZalian xSirad TviTZalian xSirad TviTZalian xSirad TviTZalian xSirad TviT
kanonSemoqmedni arkanonSemoqmedni arkanonSemoqmedni arkanonSemoqmedni arkanonSemoqmedni ar
arian kanonarian kanonarian kanonarian kanonarian kanonmorCilmorCilmorCilmorCilmorCil-----
ni. . .ni . . .ni . . .ni . . .ni . . .
Cemi azriT monteskiec
swored imas gulisxmobda,
rom, rodesac SemTxveviTi
xalxi xvdeba politikaSi,
maSin isini kanonebs imitom
ki ar hqmnian, rom daicvan,
aramed imitom, rom kanoni
daarRvion Tavis sasargeb-
lod da arc aravis winaSe
agon pasuxi, saaqaos mainc
(im imediT, rom xom SeiZ-
leba, saiqio samyaro sulac
ar arsebobdes), amgvar qce-
vas fsiqologiaSi arasruli
socializacia ewodeba, rac
gulisxmobs: adamiani mxo-
lod gare, SiSis faqtoriT
moqmedebs da mas ara aqvs
gaSinagnebuli adamianTa
Tanacxovrebis kanonebi. qur-
di ar aris imitom, eSinia,
ar daiWiron, magram, Tu
aravin daiWers, aucileblad
moiparavs (sxvaTa Soris,
es debuleba froids ekuT-
vnis, romelic erT-erTi
pirveli iwyebs msjelobas
adamianis moraluri simwi-
fis kriteriumebze da in-
dikatorad RirebulebiTi
s t u m a r i
67p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
orientaciebis gaSinagneba
miaCnia). arasruli so-
cializaciis xelSemwyobi
institucionaluri gamo-
xatulebaa, magaliTad, par-
lamentis wevris imuniteti,
misi sapensio garantiebi
da a. S.
qarTuli `saxelqarTuli `saxelqarTuli `saxelqarTuli `saxelqarTuli `saxel-----
mwifo~ politika ,mwifo~ politika ,mwifo~ politika ,mwifo~ politika ,mwifo~ politika ,
etetetetetyoba , mxolodyoba , mxolodyoba , mxolodyoba , mxolodyoba , mxolod
imas mieltvis, maTimas mieltvis, maTimas mieltvis, maTimas mieltvis, maTimas mieltvis, maT-----
xovrad aqcios moxovrad aqcios moxovrad aqcios moxovrad aqcios moxovrad aqcios mo-----
qaqaqaqaqalalalalalaqeTa umravleqeTa umravleqeTa umravleqeTa umravleqeTa umravle-----
soba. `momaval Taosoba. `momaval Taosoba. `momaval Taosoba. `momaval Taosoba. `momaval Tao-----
bebs albaT sanabebs albaT sanabebs albaT sanabebs albaT sanabebs albaT sana -----
treli gauxdebaTtreli gauxdebaTtreli gauxdebaTtreli gauxdebaTtreli gauxdebaT
Cveni ubadruki yoCveni ubadruki yoCveni ubadruki yoCveni ubadruki yoCveni ubadruki yo-----
fa~. ra unda gavakefa~. ra unda gavakefa~. ra unda gavakefa~. ra unda gavakefa~. ra unda gavake-----
ToT, rom nafiqriToT, rom nafiqriToT, rom nafiqriToT, rom nafiqriToT, rom nafiqri
realobad ar gveqrealobad ar gveqrealobad ar gveqrealobad ar gveqrealobad ar gveq-----
ces? !ces? !ces? !ces? !ces? !
erTi kuriozi gamaxsenda,
romelic TelavSi yofnisas,
Cemma mamidaSvilma miambo.
90-ian wlebSi kaxeTSi
xorci Znelad saSovneli
da friad Zviri siamovneba
iyo. erT mSvenier dRes
Telavis samxareo muzeumSi
Suaxnis kaxeli misula,
direqtoris naxva uTxovia
da, kabinetSi Sesuls, se-
riozuli saxiT ganucxa-
debia: muzeumisaTvis eqspo-
natebi mogitaneTo. gaxa-
rebulma direqtorma Sek-
ruli ̀ eqsponatebi~ gaxsna
da TiTo kilo Roris,
Zroxisa da cxvris xorci
SerCa xelSi. kiTxvaze, _
es ra aris? kaxels dinjad
miugia: ra vici, Tqvenze
amboben, yvelafer iSviaTs
inaxaveno... mec mogitaneT,
raTa SeinaxoT da momavalma
Taobebma naxon, Cven ras
vWamdiT, marto balaxismWa-
melebi ar vegonoTo. cxa-
dia, xvdebiT, iq atexili
xarxari purmariliT rom
dasrulda da samuzeumo
eqsponatebi aRar gadarCa.
analogiur situaciaSi
varT axlac. oRond, samu-
zeumo eqsponatebad Cvena
varT gamofenili _ ai,
saqarTvelos yofa: dang-
reuli quCebi da mSenebare
feSenebeluri saxlebi;
maTxovrebi, davrdomili mo-
xucebi da quCis mawanwa-
la bavSvebi; gzajvaredinebsa
da SuqniSanze gaCerebuli
maRali klasis manqanebi;
gadaWedili restornebi da
moSimSile pensionerebi;
aRzevebuli uvicebi da
kriminalebi, saqarTvelodan
emigrirebuli, `saSovars
gadagebuli~ milioni ada-
miani; gayiduli saerTo
qoneba da yvelasagan
daviwyebuli bavSvTa saxle-
bi da arasrulwlovani
meZaveebi; Zalauflebaze
SeSlili biurokratia _
nomenklatura da narko-
tikebiT walekili momavali
Taoba, saburTalos sasaf-
laoze gacxadebuli jojo-
xeTi _ gardacvlilTa sa-
Sualo asaki 23 weli. me
ar vici, amas rogor
unda vuSveloT, saxelmwi-
fos mSeneblobis specia-
loba ar miswavlia, magram
mjera _ Svela yovelTvis
SeiZleba. amisaTvis saWiroa
deinstitucionalizacia _
saxelmwifos marTvisa da
administrirebisaTvis axali
institutebis Seqmna, rome-
lTac araferi eqneba
saerTo stalinur saxel-
mwifo manqanasTan. romlis
pirdapiri Tu analogiuri
memkvidreebisagan sruliad
gadavsebulia saqarTvelos
politikuri sivrce da
muSaobs principiT: ̀ mizani
amarTlebs saSualebas~, mi-
zani ki mxolod Zalauf-
lebis mopoveba Tu Sena-
rCunebaa.
saqarTvelos parsaqarTvelos parsaqarTvelos parsaqarTvelos parsaqarTvelos par-----
lamenti _ damokilamenti _ damokilamenti _ damokilamenti _ damokilamenti _ damokidedededede-----
buleba erTgvarobuleba erTgvarobuleba erTgvarobuleba erTgvarobuleba erTgvaro-----
vani _ uaryofiTi.vani _ uaryofiTi.vani _ uaryofiTi.vani _ uaryofiTi.vani _ uaryofiTi.
araaraaraaraarada, rogorc Cveda, rogorc Cveda, rogorc Cveda, rogorc Cveda, rogorc Cve-----
ni erTi stumarini erTi stumarini erTi stumarini erTi stumarini erTi stumari
brZabrZabrZabrZabrZanebda, `Tu naknebda, `Tu naknebda, `Tu naknebda, `Tu naknebda, `Tu nak-----
lololololovanebebze midvanebebze midvanebebze midvanebebze midvanebebze mid -----
geba saqme, mirCevgeba saqme, mirCevgeba saqme, mirCevgeba saqme, mirCevgeba saqme, mirCev-----
nia , mxolobiTinia , mxolobiTinia , mxolobiTinia , mxolobiTinia , mxolobiTi
ririririricccccxvis pirvelxvis pirvelxvis pirvelxvis pirvelxvis pirvel
pirpirpirpirpirSi vilaparako~...Si vilaparako~...Si vilaparako~...Si vilaparako~...Si vilaparako~...
_ saqarTvelos parlamenti
ar aris parlamenti, imitom
ki ara, rom iq vinme
cudia, aramed cudi saa-
rCevno kanoni gvaqvs. ramdeni
kacia parlamentSi, rogor
aris funqciebi ganawile-
buli da ra aris sapar-
lamento partiisa Tu
politikuri gaetTianebis
saqmianobis stimulatori,
rogorc parlamentSi, aseve
parlamentis gareT. rodesac
arc erTi es komponenti
ar aris gaTvaliswinebuli
da morgebuli eris, sa-
xelmwifos Camoyalibebisa-
Tvis aucilebel moTxov-
nebze, rogor SeiZleba,
Cven kargi parlamenti gvyav-
des, rogorc instituti.
ufro konkretulad moga-
xsenebT. ra aris politi-
kuri partia? organizacia,
romelic cdilobs, moipo-
vos mxardamWerebi im msof-
lmxedvelobis Sesatyvisad,
romelic mas aqvs saxelmwi-
fos mowyobisa da adminis-
trirebisaTvis. Cveni saar-
Cevno kanoni ki, faqtobri-
vad, mibmulia erT adamian-
ze. sakmarisia, ipovoT raRa-
ciT momxibvleli lideri
da CaayenoT saTaveSi, rom
Tqven garantirebuli gaqvT
parlamentis wevroba. anu
erTi xma, erTi amomrCeveli
Tanxvdeba ara erT amor-
Ceuls, aramed ekuTvnis
raRac koleqtiuri erTobis
s t u m a r i
68p a r l a m e n t i s u w y e b a n i
s t u m a r i
mxolod erT wevrs da
danarCenebi mis xarjze
gadian. didi debatebi
imarTeba imis Taobaze, Tu
rogori und a i yo s
saarCevno kanoni. me mgoni,
situacia ukiduresad
martivia. ar unda iyos
araviTari partiuli sia.
yvela partia unda warad-
gendes kandidats konkre-
tul saarCevno olqSi da
arCevnebis Semdeg daiTvalos
rogor aris is warmodge-
nili parlamentSi. ufro
metsac mogaxsenebT: 8 mi-
lionian SvedeTs sul 157
parlamentari hyavs, Cvenodena
axal zelandias _ sul
93. iqneb vinmem amixsnas,
gauTavebeli debatebi biuje-
tTan dakavSirebiT da
sekvestri ratom ar exeba
parlaments da mis rao-
denobas? yvelafers rom
Tavi davaneboT, zemoT
aRwerili saarCevno sistema
xels uwyobs samoqalaqo
sazogadoebis ganviTarebas
da xalxis CarTvas saxel-
mwifo mmarTvelobaSi. am-
cirebs xelisuflebis dis-
tancias mmarTvelsa da
marTuls Soris da aZli-
erebs politikuri partiis
aqtivobasac. sWirdeba ki
amas didi mofiqreba? ara
mgonia. maSin ratom xdeba,
rom aravin ar akeTebs
amas. rogorc Cans, Zalauf-
lebisaken ltolva da
dRevandeli kvercxis ndomis
survili ufro metia,
vidre politikuri neba.
me minda mqondes qveyana,
vicxovro iq da vicode,
rom Cem ukan dgas saxel-
mwifo, romlisTvisac me
sulerTi ara var.
bolos: rogoribolos: rogoribolos: rogoribolos: rogoribolos: rogori
iqiqiqiqiqneba politikurineba politikurineba politikurineba politikurineba politikuri
speqtri momavalspeqtri momavalspeqtri momavalspeqtri momavalspeqtri momaval
parparparparparlamentSi? TqvenlamentSi? TqvenlamentSi? TqvenlamentSi? TqvenlamentSi? Tqven
fsiqologiur Tvafsiqologiur Tvafsiqologiur Tvafsiqologiur Tvafsiqologiur Tva-----
lllllsawierSi Cans TusawierSi Cans TusawierSi Cans TusawierSi Cans TusawierSi Cans Tu
ara jansaRi saiara jansaRi saiara jansaRi saiara jansaRi saiara jansaRi saimememememe-----
do Zala?do Zala?do Zala?do Zala?do Zala?
_ im pirobebis gaTvalis-
winebiT, rac dRes aris,
momaval parlamentSi ori
lideris frTis qveS
gaerTianebuli Zalebi nam-
dvilad iqneba (vgulisxmob
SevardnaZisa da abaSiZis
mxardamWerebs), ramdenad
moaxerxeben maTi dRevandeli
politikuri oponentebi
gaerTianebas da arCevnebi-
saTvis kritikuli masis
Segrovebas, amas dro
aCvenebs. piradad CemTvis
idealuri variantia. Tu
momaval parlamentSi TiTo-
euli jgufi erTi mesamediT
iqneba warmodgenili. winaa-
Rmdeg SemTxvevaSi Cven al-
baT, ̀ bananis respublikis~
titulsac ki davTmobT,
romliTac axla ase mogvaqvs
Tavi.