paper-iii buddhist, jaina, gandhian & peace...
TRANSCRIPT
1. ¯ÖÆü»Öê ¯Öéšü Ûêú ‰ú¯Ö¸ü ×®ÖµÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü †¯Ö®ÖÖ ¸üÖê»Ö ®Ö´²Ö¸ü ×»Ö×ÜÖ‹ …2. »Ö‘Öã ¯ÖÏ¿®Ö ŸÖ£ÖÖ ×®Ö²ÖÓ¬Ö ¯ÖÏÛúÖ¸ü Ûêú ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûêú ˆ¢Ö¸ü, ¯ÖÏŸµÖêÛú ¯ÖÏ¿®Ö Ûêú ®Öß“Öê
µÖÖ ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûêú ²ÖÖ¤ü ´Öë פüµÖê Æãü‹ ׸üŒŸÖ ãÖÖ®Ö ¯Ö¸ü Æüß ×»Ö×ÜÖµÖê …‡ÃÖÛêú ×»Ö‹ ÛúÖê‡Ô †×ŸÖ׸üŒŸÖ ÛúÖÝÖ•Ö ÛúÖ ˆ¯ÖµÖÖêÝÖ ®ÖÆüà Ûú¸ü®ÖÖ Æîü …
3. ¯Ö¸üßõÖÖ ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ÆüÖê®Öê ¯Ö¸ü, ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ †Ö¯ÖÛúÖê ¤êü ¤üß •ÖÖµÖêÝÖß … ¯ÖÆü»Öê¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü †Ö¯ÖÛúÖê ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ÜÖÖê»Ö®Öê ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖÛúß ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ•ÖÖÑ“Ö Ûêú ×»Ö‹ פüµÖê •ÖÖµÖëÝÖê, וÖÃÖÛúß •ÖÖÑ“Ö †Ö¯ÖÛúÖê †¾Ö¿µÖ Ûú¸ü®ÖßÆîü :(i) ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ÜÖÖê»Ö®Öê Ûêú ×»Ö‹ ˆÃÖÛêú Ûú¾Ö¸ü ¯Öê•Ö ¯Ö¸ü »ÖÝÖß
ÛúÖÝÖ•Ö Ûúß ÃÖᯙ ÛúÖê ±úÖ›Ìü »Öë … ÜÖã»Öß Æãü‡Ô µÖÖ ×²Ö®ÖÖ Ã™üßÛú¸ü-ÃÖᯙ Ûúß ¯Öã×ßÖÛúÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ü ®Ö Ûú¸ëü …
(ii) Ûú¾Ö¸ü ¯Öéšü ¯Ö¸ü ”û¯Öê ×®Ö¤ìü¿ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ Ûêú ¯Öéšü ŸÖ£ÖÖ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûúß ÃÖÓܵÖÖ ÛúÖê †“”ûß ŸÖ¸üÆü “ÖîÛú Ûú¸ü »Öë ×Ûú µÖê ¯Öæ¸êü Æïü …¤üÖêÂÖ¯ÖæÞÖÔ ¯Öã×ßÖÛúÖ ×•Ö®Ö´Öë ¯Öéšü/¯ÖÏ¿®Ö Ûú´Ö ÆüÖë µÖÖ ¤ãü²ÖÖ¸üÖ †Ö ÝÖµÖêÆüÖë µÖÖ ÃÖß׸üµÖ»Ö ´Öë ®Ö ÆüÖë †£ÖÖÔŸÖË ×ÛúÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛúÖ¸ü Ûúß ¡Öã×™ü¯ÖæÞÖÔ¯Öã×ßÖÛúÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ü ®Ö Ûú¸ëü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß ÃÖ´ÖµÖ ˆÃÖê »ÖÖî™üÖÛú¸ü ˆÃÖÛêúãÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ¤æüÃÖ¸üß ÃÖÆüß ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ »Öê »Öë … ‡ÃÖÛêú ×»Ö‹ †Ö¯ÖÛúÖê¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü פüµÖê •ÖÖµÖëÝÖê … ˆÃÖÛêú ²ÖÖ¤ü ®Ö ŸÖÖê †Ö¯ÖÛúß ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ¾ÖÖ¯ÖÃÖ »Öß •ÖÖµÖêÝÖß †Öî¸ü ®Ö Æüß †Ö¯ÖÛúÖê †×ŸÖ׸üŒŸÖ ÃÖ´ÖµÖפüµÖÖ •ÖÖµÖêÝÖÖ …
4. †®¤ü¸ü פüµÖê ÝÖµÖê ×®Ö¤ìü¿ÖÖë ÛúÖê ¬µÖÖ®Ö¯Öæ¾ÖÔÛú ¯ÖœÌëü …5. ˆ¢Ö¸ü-¯Öã×ßÖÛúÖ Ûêú †®ŸÖ ´Öë Ûú““ÖÖ ÛúÖ´Ö (Rough Work) Ûú¸ü®Öê Ûêú
×»Ö‹ ´Ö滵ÖÖÓÛú®Ö ¿Öß™ü ÃÖê ¯ÖÆü»Öê ‹Ûú ¯Öéšü פüµÖÖ Æãü†Ö Æîü …6. µÖפü †Ö¯Ö ˆ¢Ö¸ü-¯Öã×ßÖÛúÖ ¯Ö¸ü ×®ÖµÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö Ûêú †»ÖÖ¾ÖÖ †¯Ö®ÖÖ ®ÖÖ´Ö,
¸üÖê»Ö ®Ö´²Ö¸ü, ±úÖê®Ö ®Ö´²Ö¸ü µÖÖ ÛúÖê‡Ô ³Öß ‹êÃÖÖ ×“ÖÅ®Ö ×•ÖÃÖÃÖê †Ö¯ÖÛú߯ÖÆü“ÖÖ®Ö ÆüÖê ÃÖÛêú, †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸üŸÖê Æïü †£Ö¾ÖÖ †³Ö¦ü ³ÖÖÂÖÖ ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖêÆïü, µÖÖ ÛúÖê‡Ô †®µÖ †®Öã×“ÖŸÖ ÃÖÖ¬Ö®Ö ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, ŸÖÖê ¯Ö¸üßõÖÖ Ûêú×»ÖµÖê †µÖÖêÝµÖ ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ×ÛúµÖê •ÖÖ ÃÖÛúŸÖê Æïü …
7. †Ö¯ÖÛúÖê ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ÆüÖê®Öê ¯Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü-¯Öã×ßÖÛúÖ ×®Ö¸üßõÖÛú ´ÖÆüÖê¤üµÖ ÛúÖê»ÖÖî™üÖ®ÖÖ †Ö¾Ö¿µÖÛú Æîü †Öî¸ü ‡ÃÖê ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖׯŸÖ Ûêú ²ÖÖ¤ü †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö¯Ö¸üßõÖÖ ³Ö¾Ö®Ö ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü ®Ö »ÖêÛú¸ü •ÖÖµÖë …
8. Ûêú¾Ö»Ö ®Öß»Öê/ÛúÖ»Öê ²ÖÖ»Ö ¯¾ÖÖ‡Õ™ü ¯Öê®Ö ÛúÖ Æüß ‡ÃŸÖê´ÖÖ»Ö Ûú¸ëü …9. ×ÛúÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛúÖ¸ü ÛúÖ ÃÖÓÝÖÞÖÛú (Ûêú»ÖÛãú»Öê™ü¸ü) µÖÖ »ÖÖòÝÖ ™êü²Ö»Ö †Öפü ÛúÖ
¯ÖϵÖÖêÝÖ ¾ÖÙ•ÖŸÖ Æîü …
1. Write your roll number in the space provided on the topof this page.
2. Answer to short answer/essay type questions are to begiven in the space provided below each question orafter the questions in the Test Booklet itself.
No Additional Sheets are to be used.
3. At the commencement of examination, the questionbooklet will be given to you. In the first 5 minutes, youare requested to open the booklet and compulsorilyexamine it as below :
(i) To have access to the Question Booklet, tear off thepaper seal on the edge of this cover page. Do notaccept a booklet without sticker-seal and do notaccept an open booklet.
(ii) Tally the number of pages and number of questionsin the booklet with the information printed on thecover page. Faulty booklets due to pages/questionsmissing or duplicate or not in serial order or anyother discrepancy should be got replacedimmediately by a correct booklet from theinvigilator within the period of 5 minutes.Afterwards, neither the Question Booklet will bereplaced nor any extra time will be given.
4. Read instructions given inside carefully.
5. One page is attached for Rough Work at the end of thebooklet before the Evaluation Sheet.
6. If you write your Name, Roll Number, Phone Number orput any mark on any part of the Answer Sheet, exceptfor the space allotted for the relevant entries, which maydisclose your identity, or use abusive language or employany other unfair means, you will render yourself liable todisqualification.
7. You have to return the test booklet to the invigilators atthe end of the examination compulsorily and must notcarry it with you outside the Examination Hall.
8. Use only Blue/Black Ball point pen.
9. Use of any calculator or log table etc., is prohibited.
D-60-11 P.T.O.
Signature and Name of Invigilator
Roll No.
(In words)
1. (Signature) __________________________
(Name) ____________________________
2. (Signature) __________________________
(Name) ____________________________
Roll No.________________________________
D
PAPER-III
[Maximum Marks : 200Time : 2 1/2 hours]
Number of Pages in this Booklet : 32 Number of Questions in this Booklet : 19
Instructions for the Candidates ¯Ö¸üßõÖÖÙ£ÖµÖÖë Ûêú ×»Ö‹ ×®Ö¤ìü¿Ö
(In figures as per admission card)
BUDDHIST, JAINA, GANDHIAN & PEACE STUDIES
6 0 1 1
D-60-11 2
BUDDHIST, JAINA, GANDHIAN & PEACE STUDIES
²ÖÖî¨ü, •Öî®Ö, ÝÖÖÓ¬Öß¾ÖÖ¤üß ‹¾ÖÓ ¿ÖÖ×®ŸÖ †¬µÖµÖ®Ö
PAPER – III
¯ÖÏ¿®Ö¯Ö¡Ö – III
Note : This paper is of two hundred (200) marks containing four (4) sections. Candidates
are required to attempt the questions contained in these sections according to the
detailed instructions given therein.
®ÖÖê™ü : µÖ Æü ¯Ö Ï ¿®Ö ¯Ö ¡Ö ¤üÖê ÃÖÖî (200) †Ó Ûú Ö ë ÛúÖ Æî ü ‹¾ Ö Ó ‡ÃÖ ´Ö ë “ÖÖ¸ü (4) ÜÖ Þ›ü Æï ü … †³µÖ £ Öá ‡®Ö ´Öë ÃÖ ´Ö Ö× ÆüŸ Ö ¯Ö Ï ¿®Ö Öë Ûê ú ˆ¢Ö ¸ü †» Ö Ý Ö × ¤üµÖ ê ÝÖ µÖê × ¾Ö ß Öé Ÿ Ö × ®Ö ¤ì ü¿Ö Öë Ûê ú †®Ö ã ÃÖ Ö¸ü ¤ë ü …
D-60-11 3 P.T.O.
SECTION – I
ÜÖÞ›ü – I
Note : This section consists two essay type questions of twenty (20) marks each, to be
answered in about five hundred (500) words each. (2 ×××× 20 = 40 Marks)
®ÖÖê™ü : ‡ÃÖ ÜÖ Þ›ü ´Ö ë ²ÖßÃÖ-²ÖßÃÖ †Ó ÛúÖ ë Ûêú ¤üÖê × ®Ö ²Ö ®¬Ö ÖŸ ´Ö Ûú ¯ÖÏ ¿®Ö Æï ü … ¯Ö Ï ŸµÖ êÛú ÛúÖ ˆ¢Ö ¸ü » ÖÝ Ö ³Ö ÝÖ ¯ÖÖÑ“Ö ÃÖÖî (500) ¿Ö ²¤üÖ ë ´Öë †¯Ö ê × õÖŸ Ö Æî ü … (2 ×××× 20 = 40 †ÓÛú)
1. Throw light on the contribution of lord Buddha to Indian Philosophy.
³Ö Ö ¸üŸÖ ß µÖ ¤ü¿Ö Ô ®Ö Ûê ú × »Ö ‹ ³ÖÝ Ö¾ Ö Ö ®Ö ²Ö ã ¨ü Ûê ú µÖÖ ê ÝÖ ¤üÖ ®Ö ¯Ö ¸ü ¯ÖÏ ÛúÖ ¿Ö ›üÖ× »Ö‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Explain in detail the seven fundamentals according to Jainism.
•Ö î ®Ö ¬Ö ´Ö Ô Ûê ú †®Ö ã ÃÖ Ö¸ü ÃÖ ¯Ÿ Ö ¯Ö ¤üÖ £Ö Öí ÛúÖ × ¾ Ö ÃŸÖ Ö ¸ü ÃÖ ê × ¾ Ö¾ Öê “Ö ®Ö Ûúß × •Ö ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ Examine the relevance of Gandhi’s perception of non-violence in the present context.
Ý Ö Ö ®¬Öß •Ö ß Ûê ú †Ø ÆüÃÖ Ö ¤ü¿Ö Ô ®Ö Ûê ú ¾Ö ŸÖ Ô ´Ö Ö ®Ö ¯Ö ׸ü¯Ö Ïê õµÖ ´Ö ë ¯ÖÏ Ö ÃÖÓ ×Ý Ö ÛúŸÖ Ö ÛúÖ ¯Ö ¸üß õÖ ÞÖ Ûúß× •Ö ‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 4
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 5 P.T.O.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 6
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 7 P.T.O.
2. Write an eassy on the contribution of Buddhaghosa to Buddhism.
²Ö Ö î ¨ü¬Ö ´ÖÔ ÛúÖê ²Ö ã ¨ü‘Ö Öê ÃÖ Ûê ú µÖÖ ê ÝÖ ¤üÖ ®Ö ¯Ö ¸ü ‹ Ûú × ®Ö ²Ö ®¬Ö × »Ö × ÜÖ ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ Describe in detail the subject matter of Ācārā gasūtra, Uttarādhyayanasūtra, Kalpasūtra
and Tattvarthasūtra.
†Ö “Ö Ö ¸üÖ ÓÝ Ö ÃÖæ ¡Ö , ˆ¢Ö ¸üÖ ¬µÖ µÖ ®Ö ÃÖæ ¡Ö , Ûú» ¯Ö ÃÖ æ ¡Ö ‹¾ ÖÓ Ÿ Ö ¢¾Ö Ö£ Ö Ô ÃÖ æ ¡Ö Ûúß × ¾ Ö ÂÖ µÖ ¾ Ö ÃŸÖ ã ÛúÖ ¾Ö ÞÖ Ô ®Ö Ûúß× •Ö ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ
Define Sarvodaya and examine its basic components.
ÃÖ ¾ Ö Öì ¤üµÖ Ûúß ¯Ö ׸ü³ÖÖ ÂÖ Ö ¤üß × •Ö ‹ †Öî ü ‡ÃÖ Ûê ú ´Ö ã ÜµÖ †Ó ¿ÖÖ ë ÛúÖ ¯Ö ¸üß õÖ ÞÖ Ûúß × •Ö ‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 8
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 9 P.T.O.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 10
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 11 P.T.O.
SECTION – II
ÜÖÞ›ü – II
Note : This section contains three (3) questions of fifteen(15) marks each, to be answered
in about three hundred (300) words. (3 ×××× 15 = 45 Marks)
®ÖÖê™ü : ‡ÃÖ ÜÖ Ó ›ü ´Ö ë ¯Ö®¦üÆü-¯Ö®¦üÆü †Ó ÛúÖ ë Ûê ú ŸÖß®Ö (3) ¯Ö Ï ¿®Ö Æï ü … ¯Ö Ï Ÿ µÖ ê Ûú ¯Ö Ï¿®Ö ÛúÖ ˆ ¢Ö ¸ü » Ö Ý Ö ³ÖÝ Ö ŸÖß®Ö ÃÖÖî (300) ¿Ö ²¤üÖë ´Ö ë †¯Ö ê × õÖ Ÿ Ö Æî ü … (3 ×××× 15 = 45 †ÓÛú)
3. Describe the main teachings of lord Buddha in brief.
³Ö Ý Ö¾ ÖÖ ®ÖË ²Ö ã ¨ü Ûúß ¯ÖÏ ´Ö ã ÜÖ × ¿Ö õÖÖ †Öë ÛúÖ ÃÖ Ó õÖ ê ¯Ö ´Öë × ¾Ö ¾Ö ê “Ö ®Ö Ûúß × •Ö‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ
Write a note on the contribution of lord Rishabhadeva.
³Ö Ý Ö¾ ÖÖ ®ÖË ŠúÂÖ ³Ö ¤ê ü¾ Ö Ûê ú µÖÖ êÝ Ö ¤üÖ ®Ö ¯Ö¸ü ‹Ûú × ™ü¯¯Ö ÞÖ ß × » Ö× ÜÖ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ Critically examine Gandhi’s concept of political decentralization.
Ý Ö Ö ®¬Öß •Ö ß Ûúß ¸üÖ •Ö ®Öî ן Ö Ûú ×¾ Ö Ûê ú®¦üß µÖ Ûú¸üÞÖ Ûúß †¾Ö ¬Ö Ö¸üÞÖ Ö ÛúÖ †Ö» ÖÖ ê“Ö ®Ö Ö Ÿ ´Ö Ûú ¯Ö¸üß õÖ ÞÖ Ûúß × •Ö ‹ …
4. Write a note on main schools of Buddhism.
²Ö Ö î ¨ü¬Ö ´ÖÔ Ûê ú ¯ÖÏ ´Ö ã ÜÖ ÃÖ ´¯Ö Ï ¤üÖ µÖÖ ë ¯Ö¸ü ‹Ûú × ™ü¯¯Ö ÞÖß × »Ö × ÜÖ ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ Describe the concept of Knowledge and it’s kinds according to Jainism.
•Ö î ®Ö ¬Ö ´ÖÔ Ûê ú †®Ö ã ÃÖÖ ¸ü –Ö Ö ®Ö Ûê ú þ Ö ºþ¯Ö ‹¾ ÖÓ ˆÃÖÛê ú ³Ö ê ¤üÖë ÛúÖ ¾ Ö ÞÖ Ô ®Ö Ûúß× •Ö ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ Discuss Gandhi’s concept of trusteeship and its applicability.
Ý Ö Ö ®¬Öß •Ö ß Ûúß ®µÖ Ö × ÃÖ Ÿ ÖÖ Ûúß †¾ Ö ¬ÖÖ¸üÞÖ Ö ŸÖ £ ÖÖ ‡ÃÖ Ûúß ¾ µÖ ¾Ö ÆüÖ µÖÔ Ÿ ÖÖ ÛúÖ × ¾ Ö¾ Öê “Ö ®Ö Ûúß× •Ö ‹ …
5. Throw light on Four Noble Truths.
“Ö Ö ¸ü †Ö µÖÔ ÃÖ Ÿ µÖ Öë ¯Ö ¸ü ¯Ö Ï ÛúÖ ¿Ö ›üÖ ×»Ö ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ Throw light on the works of Achārya Kundakunda.
†Ö “Ö Ö µÖ Ô Ûã ú®¤üÛã ú®¤ü Ûê ú Ý Ö Ï ®£Ö Öë ¯Ö ¸ü ¯ÖÏÛúÖ ¿Ö ›üÖ × »Ö ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ “Science without Humanity is an evil” – Comment.
“´Ö Ö ®Ö ¾ ÖŸ Ö Ö Ûê ú × ²Ö ®Ö Ö ×¾ Ö –Ö Ö ®Ö ‹Ûú ²Ö ã ¸üÖ ‡Ô Æî ü …” × ™ü¯¯Ö ÞÖß Ûúß × •Ö‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 12
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 13 P.T.O.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 14
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 15 P.T.O.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 16
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 17 P.T.O.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 18
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 19 P.T.O.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
SECTION – III
ÜÖÞ›ü – III
Note : This section contains nine (9) questions of ten (10) marks each, to be answered in
about fifty (50) words. (9 ×××× 10 = 90 Marks)
®ÖÖê™ü : ‡ÃÖ ÜÖ Þ›ü ´Ö ë ¤üÃÖ-¤üÃÖ (10-10) †Ó ÛúÖ ë Ûê ú ®ÖÖî (9) ¯Ö Ï ¿®Ö Æï ü … ¯Ö Ï Ÿ µÖ êÛú ¯Ö Ï ¿®Ö ÛúÖ ˆ¢Ö ¸ü » Ö Ý Ö ³Ö ÝÖ ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ¿Ö ²¤ üÖë ´Ö ë †¯Ö ê × õÖ Ÿ Ö Æî ü … (9 ×××× 10 = 90 †ÓÛú)
6. Write a note on Bodhisattva.
²Ö Ö ê× ¬Ö ÃÖŸ ¾ Ö ¯Ö ¸ü × ™ü¯¯Ö ÞÖ ß ×» Ö× ÜÖ ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Write a brief note on the life of Lord Mahavira.
³Ö Ý Ö¾ ÖÖ ®ÖË ´Ö ÆüÖ ¾ Öß ¸ü Ûê ú •Ö ß¾ Ö ®Ö ¯Ö ¸ü ‹Ûú ÃÖ Ó × õÖ ¯ŸÖ × ™ü¯¯Ö ÞÖ ß ×» Ö× ÜÖ ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
State briefly the concept of Swadeshi.
þ Ö ¤ê ü¿Ö ß Ûúß †¾Ö ¬Ö Ö¸üÞÖ Ö ÛúÖ ÃÖÓ × õÖ ¯Ÿ Ö × ¾Ö ¾Ö ¸üÞÖ ¤üß × •Ö ‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 20
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
7. Describe any interesting event of lord Buddha’s childhood life.
³Ö Ý Ö¾ ÖÖ ®ÖË ²Ö ã ¨ü Ûê ú ²Ö “Ö ¯Ö ®Ö Ûê ú •Ö ß ¾Ö ®Ö Ûúß × ÛúÃÖ ß ¸üÖê “Ö Ûú ‘Ö ™ü®Ö Ö ÛúÖ ¾ Ö ÞÖ Ô ®Ö Ûúß× •Ö ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Describe six substances according to Jainism.
•Ö î ®Ö ¬Ö ´Ö Ô Ûê ú †®Ö ã ÃÖ Ö¸ü ”ûÆü ¦ü¾ µÖ Ö ë ÛúÖ ¾ Ö ÞÖ Ô ®Ö Ûúß× •Ö ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Explain Gandhian concept of self realizations.
†Ö Ÿ ´Ö ²ÖÖ ê ¬Ö (†Ö Ÿ ´Ö -× ÃÖ × ¨ü) Ûúß Ý ÖÖ Ó¬Ö ß µÖ †¾Ö ¬Ö Ö ¸üÞÖ Ö ÛúÖê Ã¯Ö Â™ü Ûúß × •Ö‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 21 P.T.O.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
8. When and where was the second Buddhist council held ? Discuss.
× «üŸ Ö ß µÖ ²Ö Öî ¨ü ÃÖ ÓÝ Ö ß× ŸÖ Ûú²Ö †Ö î ü ÛúÆüÖ Ñ Æã üµÖß £ Ö ß ? ¯Ö Ï ÛúÖ ¿Ö ›üÖ ×» Ö ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Throw light on A uvratas according to Jainism.
•Ö î ®Ö ¬Ö ´Ö Ô Ûê ú †®Ö ã ÃÖ Ö¸ü †ÞÖ ã¾ ÖÎ Ÿ ÖÖ ë ¯Ö¸ü ¯Ö Ï ÛúÖ ¿Ö ›üÖ× »Ö ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Bring out the difference between passive resistance and satyagraha.
ÃÖ Ÿ µÖ ÖÝ ÖÏ Æü †Ö î ¸ü × ®Ö × ÂÛÎ úµÖ ¯Ö Ï× Ÿ Ö¸üÖ ê ¬Ö ´Ö ë †®Ÿ Ö ¸ ü ²ÖŸ ÖÖ ‡µÖê …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 22
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
9. Discuss the route through which Buddhism reached Japan.
•Ö Ö ¯ÖÖ ®Ö ´Ö ë ²ÖÖ î ¨ü ¬Ö ´Ö Ô ×ÛúÃÖ ¸üÖ ÃŸ Öê ÃÖ ê ¯Ö ÆãÑ ü“Ö Ö ? × ¾Ö ¾Ö ê “Ö ®Ö Ûúß × •Ö‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
What is the contribution of Acharya Haribhadrasūri to Jainism ? Explain.
•Ö î ®Ö ¬Ö ´Ö Ô Ûê ú × » Ö‹ †Ö “Ö Ö µÖ Ô Æü׸ü³Ö ¦üÃÖ æ × ¸ü ÛúÖ ŒµÖ Ö µÖÖ êÝ Ö ¤üÖ ®Ö Æî ü, Ã¯Ö Â™ü Ûú¸ ë ü …
OR / †£Ö¾ÖÖ
What do you mean by “Small is beautiful” ?
“» Ö ‘Ö ã Æüß ÃÖã ®¤ü¸ü Æî ü”, ÃÖ ê †Ö ¯Ö ÛúÖ ŒµÖ Ö ŸÖ Ö Ÿ ¯Ö µÖÔ Æî ü ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 23 P.T.O.
10. Explain the concept of Pratītyasamutpāda.
¯Ö Ï ŸÖ ß ŸµÖ ÃÖ ´Öã Ÿ ¯ÖÖ ¤ü Ûê ú þ Ö ºþ¯Ö Ûúß ¾µÖ Ö ÜµÖ Ö Ûúß× •Ö ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ Write a short note on ‘Ratnatraya’.
‘¸üŸ ®Ö ¡Ö µÖ’ ¯Ö ¸ü ‹Ûú ÃÖ Ó× õÖ ¯Ÿ Ö × ™ü¯¯Ö ÞÖ ß × »Ö × ÜÖ ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ Briefly state the concept of non-violent ecology.
†Ø ÆüÃÖ Ûú ¯Ö × ¸ü¾Ö ê ¿Ö -× ¾ Ö –Ö Ö ®Ö Ûúß †¾Ö ¬Ö Ö ¸üÞÖ Ö ÛúÖ ÃÖÓ × õÖ ¯ŸÖ ¾Ö ÞÖÔ ®Ö Ûúß × •Ö‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
11. Enlist the titles of works of Ācharya Dinnāga.
†Ö “Ö Ö µÖ Ô × ¤ü’Ë û®Ö ÖÝ Ö Ûê ú ÝÖ ÏÓ £Ö Öë Ûê ú ®Ö Ö ´Ö × » Ö × ÜÖ ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ Write a short note on Jaina Temples of Mount Abu.
´Ö Ö ˆ®™ü †Ö ²Ö æ Ûê ú •Öî ®Ö ´Ö Ó× ¤ü¸üÖ ë ¯Ö ¸ü ‹Ûú ÃÖ Ó × õÖ ¯ŸÖ × ™ü¯¯Ö ÞÖ ß × » Ö× ÜÖ ‹ … OR / †£Ö¾ÖÖ Explain Gandhi’s views on Caste Systems.
•Ö Ö × ŸÖ -¯ÖÏ £ ÖÖ Ûê ú ÃÖ ´²Ö ®¬Ö ´Ö ë ÝÖ Ö ®¬Ö ß •Öß Ûê ú × ¾Ö “Ö Ö¸üÖë ÛúÖ ê Ã¯Ö Â™ü Ûúß × •Ö ‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 24
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
12. Define Sammāditthī.
ÃÖ ´´Ö Ö × ¤ü½üß Ûúß ¯Ö × ¸ü³Ö Ö ÂÖÖ ¤üß × •Ö ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Write a short note on significant Jaina images of Mathura museum.
´Ö £ Ö ã üÖ ÃÖ ÓÝ ÖÏ ÆüÖ » ÖµÖ Ûúß ´Ö Æü¢¾ Ö ¯Öæ ÞÖ Ô •Ö î ®Ö ¯ÖÏ ×Ÿ Ö ´ÖÖ †Ö ë ¯Ö¸ü ‹Ûú ÃÖ Ó × õÖ ¯ŸÖ × ™ü ¯Ö ÞÖ ß × » Ö× ÜÖ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Briefly state Gandhi’s views on Machinization.
ÃÖ Ó × õÖ ¯ŸÖ ºþ¯Ö ´Öë ´Ö ¿Ö ß ®Öß Ûú¸üÞÖ Ûê ú ÃÖ ´²Ö ®¬Ö ´Ö ë Ý Ö Ö ®¬Öß •Öß Ûê ú × ¾Ö “ÖÖ ¸üÖë ÛúÖ ¾ Ö ÞÖ Ô ®Ö Ûúß× •Ö ‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 25 P.T.O.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
13. How many texts are included in the Khuddakanikāya ? Enumerate them.
ÜÖ ã §üÛú× ®ÖÛúÖ µÖ ´Öë × ÛúŸ Ö ®Ö ê ÝÖ ÏÓ £Ö ÃÖ × ´´Ö × »Ö Ÿ Ö Æï ü ? ˆ®Ö Ûê ú ®Ö Ö ´Ö × Ý Ö ®ÖÖ ‡‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Write a note on main schools of Jainism.
•Ö î ®Ö ¬Ö ´Ö Ô Ûê ú ¯Ö Ï ´Öã ÜÖ ÃÖ ´¯Ö Ï ¤üÖ µÖ Öë ¯Ö ¸ü ‹Ûú × ™ü¯¯Ö ÞÖß × »Ö × ÜÖ ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
What is the central message of ‘Hind Swaraj’ ?
× Æü®¤ü-þ Ö ¸üÖ •Ö ÛúÖ ´Ö ã ÜµÖ ÃÖ ®¤ê ü¿Ö ŒµÖ Ö Æî ü ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 26
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
14. Discuss the importance of Vipassanā in Buddhism.
²Ö Ö î ¨ü ¬Ö ´ÖÔ ´Ö ë × ¾Ö ¯Ö ÃÃÖ ®ÖÖ Ûê ú ´Ö Æü¢¾ Ö ¯Ö ¸ü ¯Ö Ï ÛúÖ ¿Ö ›üÖ» Öë …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Write a note on Vegetarianism and Jain way of life.
•Ö î ®Ö •Ö ß¾ Ö ®Ö ¯Ö ¨ü× ŸÖ †Ö î ü ¿Ö Ö ÛúÖ ÆüÖ¸ü ¯Ö ¸ü ‹Ûú × ™ü¯¯Ö ÞÖß × »Ö × ÜÖ ‹ …
OR / †£Ö¾ÖÖ
Explain the techniques of conflict resolution.
™üÛú¸üÖ ¾ Ö Ûê ú ÃÖ ´Ö Ö ¬Ö Ö ®Ö Ûúß Ÿ Ö Ûú®Öß ÛúÖ ë ÛúÖ ê Ã¯Ö Â™ü Ûúß × •Ö ‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 27 P.T.O.
SECTION – IV
ÜÖÞ›ü – IV
Note : This section contains five (5) questions of five (5) marks each based on the following
passage. Each question should be answered in about thirty (30) words.
(5 ×××× 5 = 25 Marks)
®ÖÖê™ü : ‡ÃÖ ÜÖ Þ›ü ´Ö ë × ®Ö ´®Ö ×» Ö ×ÜÖ ŸÖ ¯Ö× ¸ü“”ê û¤ü ¯Ö ¸ü †Ö ¬Ö Ö × ¸üŸ Ö ¯ÖÖÑ“Ö (5) ¯Ö Ï ¿®Ö Æï ü … ¯Ö Ï Ÿ µÖ ê Ûú ¯Ö Ï ¿®Ö ÛúÖ ˆ¢Ö ¸ü » ÖÝ Ö³Ö Ý Ö ŸÖßÃÖ (30) ¿Ö ²¤üÖ ë ´Ö ë †¯Ö ê× õÖ ŸÖ Æî ü … ¯Ö Ï Ÿ µÖê Ûú ¯Ö Ï¿®Ö ¯ÖÖÑ“Ö (5) †Ó ÛúÖ ë ÛúÖ Æî ü … (5 ×××× 5 = 25 †ÓÛú)
The whole secret of education for self-control is to reach out to something
higher, sweeter and more satisfying than the material and mundane things of life:
something that is more life – giving, more attractive, than life itself. Here is where the
‘religious’ element comes in, for spiritually realized souls know, from personal
experience, that contact with God, with that Inner Voice reverberating within, is so
sweet that one is voluntarily ready to sacrifice anything for its sake. Once this contact
is established one can live in the midst of all worldly temptations and yet not fall a
prey to them. This state, so different from that of forced self-denial, is the real test of
self-control, and the true goal of all religions.
†Ö Ÿ ´Ö -ÃÖ Ó µÖ ´Ö Ûê ú × » Ö‹ × ¿Ö õÖÖ Ûúß ¯Ö æ ÞÖ Ô ÃÖ ““Ö Ö ‡Ô µÖ Æü Æî ü × Ûú Æü´Ö •Ö ß¾ Ö ®Ö Ûúß ³ÖÖ î× Ÿ Ö Ûú †Ö î ü ®Ö ¿¾ Ö¸ü ¾Ö ß Ö ã †Ö ë Ûúß
†¯Ö ê õÖ Ö †× ¬Ö Ûú ÁÖ ê šü, ÃÖ ã ÜÖ ¤üÖ µÖ ß †Ö î ¸ü ÃÖ ®Ÿ ÖÖ ê ÂÖ ¯Ö Ï ¤ü » Ö õµÖ ŸÖ Ûú ¯Ö ÆãÑ ü“Ö ë , •ÖÖ ê •Öß ¾ Ö ®Ö ÃÖ ê †× ¬Ö Ûú •Öß ¾Ö ®ŸÖ ÆüÖ ê , †× ¬Ö Ûú
†Ö ÛúÂÖ Ô Ûú ÆüÖ ê … ‡ÃÖ ¯ÖÏ × ÛÎ úµÖÖ ´Ö ë ¬ÖÖÙ ´Ö Ûú Ÿ Ö ¢¾Ö †Ö •ÖÖ Ÿ Öê Æï ü •Ö ²Ö Æü´Ö †Ö ¬µÖ Ö ×Ÿ ´Ö Ûú ºþ¯Ö ÃÖê †Ö Ÿ ´Ö -ÃÖ Ö õÖ ÖŸ ÛúÖ ¸ü Ûú¸üŸÖ ê Æï ü
†Ö î ¸ü ¾ µÖ × ŒŸ ÖÝ Ö ŸÖ †®Öã ³Ö¾ Ö Öë «üÖ ¸üÖ ‡Ô¿¾ Ö ¸ü ÃÖ ê ÃÖ ´²Ö ®¬Ö ã Ö Ö× ¯ÖŸ Ö Ûú¸üŸÖ ê Æï ü … µÖ Æü †Ö ®Ÿ Ö ×¸üÛú †®Ö ã ³Ö ¾ Ö ‡Ÿ Ö ®ÖÖ ÃÖ ã ÜÖ ¤üÖ µÖ ß ÆüÖê Ÿ ÖÖ
Æî ü × Ûú ¾ µÖ× ŒŸÖ þ Ö µÖ Ó ‡ÃÖ »Ö õµÖ Ûê ú × » Ö ‹ †¯Ö ®Ö Ö ÃÖ ²Ö Ûã ú”û Ÿ µÖ ÖÝ Ö Ûú¸ü®Ö ê Ûê ú × » Ö ‹ Ÿ Öî µÖÖ ¸ü ÆüÖ ê •ÖÖ ŸÖ Ö Æî ü … ‹Ûú ²Ö Ö ¸ü µÖ Æü
†Ö ¬µÖ Ö ×Ÿ ´Ö Ûú ÃÖ ´²Ö ®¬Ö ã Ö Ö × ¯ÖŸ Ö ÆüÖ ê •Ö Ö ®Ö ê ¯Ö ¸ü ¾ µ Ö ×ŒŸ Ö ÃÖ ³Öß ÃÖ Ö Ó ÃÖÖ × ¸üÛú Ÿ Ö ®Ö Ö ¾Ö Öë Ûê ú ²Ö ß “Ö ´Ö ë ¸üÆü®Ö ê ´Ö ë ÃÖ ´Ö £ Ö Ô ÆüÖ ê •Ö ÖŸ ÖÖ Æî ü
†Ö î ¸ü ¾ Ö Æü ˆ®Æë ü ¤æ ü¸ü Ûú¸ü®Ö ê Ûúß ¯Ö Ï Ö £ ÖÔ®Ö Ö ³Ö ß ®Ö Æüà Ûú¸üŸ Ö Ö … µÖ Æü †¾ Ö Ã£ Ö Ö ˆÃÖ ÃÖ ê ÃÖ ¾ Ö Ô £Ö Ö × ³Ö ®®Ö Æî ü, •Ö Öê †Ö Ÿ´Ö -†Ã¾ Ö ß Ûé úן Ö
ÃÖ ê †Ö Ÿ Öß Æî ü, µÖ Æü †Ö Ÿ ´Ö -ÃÖÓ µÖ ´Ö Ûúß ¾ Ö Ö ÃŸ Ö× ¾Ö Ûú ¯Ö ¸üß õÖ Ö Æî ü †Ö î ü ÃÖ ³Ö ß ¬Ö ´Ö Ö í ÛúÖ µÖ Æüß ¾ ÖÖ ÃŸ Ö× ¾ Ö Ûú »Ö õµÖ Æî ü …
15. What is the secret of education for Self-Control ?
†Ö Ÿ ´Ö -ÃÖ Ó µÖ ´Ö Ûê ú × » Ö‹ × ¿Ö õÖÖ ÛúÖ üÆüÃµÖ ŒµÖ Ö Æî ü ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 28
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
16. What do the spiritually realised souls know ?
†Ö ¬µÖ Ö ×Ÿ ´Ö Ûú ºþ¯Ö ÃÖ ê ¯Ö Ï× Ÿ Ö ²Ö ã ¨ü †ÖŸ ´Ö Ö ‹Ñ ŒµÖ Ö †®Öã ³Ö¾ Ö Ûú¸ü » Öê Ÿ Öß Æï ü ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 29 P.T.O.
17. What are the advantages of having established contact with God ?
‡Ô ¿¾ Ö ¸ü ÃÖê ÃÖ ´²Ö ®¬Ö ã Ö Ö × ¯Ö ŸÖ ÆüÖ ê •Ö Ö®Ö ê Ûê ú ŒµÖÖ » ÖÖ ³Ö Æï ü ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
18. What is the true goal of all religions ?
ÃÖ ³Ö ß ¬Ö ´Ö Öí ÛúÖ ¾Ö Ö ÃŸ Ö× ¾Ö Ûú » Ö õµÖ ŒµÖ Ö Æî ü ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
D-60-11 30
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
19. What is the central message you derive out of this passage ? Explain.
‡ÃÖ †®Ö ã “”ê û¤ü ÛúÖ Ûê ú®¦üß µÖ -ÃÖ ®¤ê ü¿Ö ŒµÖ Ö Æî ü ? Ã¯Ö Â™ü Ûúß × •Ö ‹ …
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
____________
D-60-11 31 P.T.O.
Space For Rough Work
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Question
Number
Marks Obtained
FOR OFFICE USE ONLY
Total Marks Obtained (in words) ...........................................
(in figures) ..........................................
Signature & Name of the Coordinator ...................................
(Evaluation) Date .........................
D-60-11 32
Marks
Obtained