Objects in the mirror are closer than they appear.

Maurice le Rutte

Project Stijl

• eXtreme Programming• Scrum• RUP• HomeBrew• John Farmer's Whistle

Het maken van software is?

• Engineering – toepassing van kennis• Vakwerk - toepassing van vaardigheden• Kunst - toepassing van aanleg

Retrospectives

• Nooit van gehoord• Het schijnt dat sommige het doen• Wel eens gedaan• Doen we zo af en toe• Doen we trouw elke sprint

Wat is een retrospective

“Een speciale bijeenkomst waarbij het team na afronden van een eenheid werk verzamelt om hun werkmethoden en team afspraken te inspecteren en aan te passen”

Scrum & Retrospectives

• “[In Scrum] three legs uphold every implementation. […] The third leg is adaption.”– Daily Scrum– Sprint Planning & Sprint Review– Sprint Retrospective

Wat is het niet

• Prince II Post Project Review• PMBOK Project Audit• Project Post Mortem

Een retrospective richt zich niet alleen op het proces, ook expliciet op het functioneren van het team en wil het huidige beïnvloeden.

Wat kan het opleveren?

• Hogere productiviteit• Hogere kundigheid• Betere kwaliteit• ....

Waarom retrospectives?

Laten we vastleggen wat we moeten doen en dat dan gewoon doen!

Ruis verpest alles

Simpel

• Nauwkeurige voorspelbaarheid• Gedetailleerd stappenplan

Gecompliceerd

• Behoorlijke voorspelbaarheid• Niet al te gedetailleerd stappenplan

Chaotisch

• Onvoorspelbaar• We zien wel waar het schip strandt

Complex

• Zeer beperkte voorspelbaarheid• Reageren op wat we tegen komen

Zelf-organisatie

• Zelf-organisatie is een effectieve manier om in complexe of chaotische omstandigheden te overleven

• In Scrum houdt zelf-organisatie in dat het team zelf bepaalt hoe ze de werkzaamheden effectief inrichten om tot het sprint doel te komen

Darwin

• “Het is niet de sterkste die overleeft, noch de slimste, maar degene die zich het best aanpast aan veranderende omstandigheden”

• Hoe bepaal je in een sociaal systeem wat je moet aanpassen?

Cynefin

• Model biedt strategiën voor oplossingen in verschillende soorten probleemgebieden

Cynefin - Simple

• Duidelijk verband oorzaak en gevolg• Sense-Categorize-Respond, Best practices

Cynefin - Complicated

• Verband oorzaak en gevolg moeilijker• Sense-Analyze-Respond, Good practices

Cynefin - Complex

• Oorzaak en gevolg in achteraf vast te stellen• Probe-Sense-Respond, Emergent practice

Cynefin - Chaos

• Verband oorzaak en gevolg lijkt te ontbreken• Act-Sense-Respond, Novel practice

Samengevat

• Software ontwikkelen is complex• Complexe situaties vragen om zelf-

organisatie• Succesvol gedrag en niet succesvol gedrag

moeten worden aangepast om te overleven• In een complexe situatie kan het best

achteraf worden vastgesteld wat wel en niet succesvol was

• Retrospectives helpen in deze vaststelling

Retrospective in praktijk

Hoe zet je een retrospective op – een recept

Ingrediënten

• Set the stage• Gather Data• Generate insights• Decide what to do• Close the retrospective

Recept

• Set the stage 5%• Gather Data 30-50%• Generate insights 20-30%• Decide what to do 15-20%• Close the retrospective 10%• Tussentijd 10-15%

• ±2-3 uur• Facilitator helpt om in goede banen te leiden.

Set the stage

• Inleiding• Spelregels• Agenda• Creativiteit stimuleren• Eerste activiteit

Set the stage – check-in

• Overgangsritueel • Kun je in één of twee woorden de afgelopen

iteratie beschrijven• Facilitator vraagt iedereen antwoorden• Antwoorden maken al veel duidelijk

Gather data

• Verzamel gegevens, feiten, subjectieve ervaringen vanuit zoveel mogelijk verschillende perspectieven

• Individueel• Ongefilterd• Facilitator is terughoudend• Niet te lang, niet te kort

Gather data: Mad Sad Glad

• Bord verdelen in – Mad– Sad– Glad

• Deelnemers noteren gebeurtenissen op Post-It notes

• Uitleg & discussie door deelnemers• Groeperen per onderwerp

Generate Insights

• Diepere analyse van oorzaken en achtergronden

• Bekijk patronen van condities & interacties• Facilitator zorgt voor optimale situatie

– Let op sociale interacties– Zorgt voor erkenning van emoties– Iedereen aan het woord, van extrovert tot

introvert

• Nog geen oplossingen of conclusies

Generate Insights: Patterns & Shifts

• Zoek onderliggende oorzaak door verder te vragen

• Stel relaties vast tussen de gebeurtenissen en opmerkingen– Welke verbanden zien we?– Welke patronen zien we?

• Bepaal welke items belangrijk zijn om te adresseren in de volgende stap

Decide what to do

• Verzamel ideeën voor oplossingen• Team genereert de oplossingen• Team is eigenaar van de oplossingen• Gelijk uit te voeren in volgende iteratie• Afspraken zijn experimenten• Vrijwilligers voor uitvoering• Tijdbewaking vorige stappen nu cruciaal

Decide what to do: Short Subjects

• Hoe kunnen we deze patronen veranderen?• Fantaseer over ideale wereld• Zet ze om in concrete ideeën• Kies de beste: dot vote

Ken uw grenzen!

Circle of Influence

Circle of Concern

Close the retrospective

• Vermijd dat de retrospective overgaat in keuvelen

• Besluit hoe & wie resultaten vast legt– Hang ze op bij het scrum bord– Plan de activiteiten in sprint planning in

• Afsluitende activiteit• Weer terug naar de werkelijkheid

Close the retrospective: +/Δ

• Retrospective voor facilitator– Wat moeten we van deze retrospective

houden– Wat zouden we willen aanpassen

Retrospective in praktijk

Varianten

Set the Stage: ESVP

• Geschikt om te achterhalen hoe groep over retrospective denkt– Explorer– Shopper– Vacationer– Prisoner

• 'Geheime stemming'

Close the retrospective: RoTI

• Heeft de retrospective iets opgeleverd?

0

4

2

1

3

Duidelijke winst: tijd wel besteed

Verloren tijd

Winst noch verlies

Gather Data: Bug Taxonomy

• Voor iedereen rapporten met defecten beschikbaar

• Individueel classificeren – wat is de oorzaak?• Groepeer ze, discussieer over classificatie

Mirror, mirror on the Wall

• 'Audit' checklist• Deelnemers vullen apart in• Bekijk resultaat & analyseer verschillen

Het 15 minuten alternatief

• Verdeel lijst in Stop/Start/Continue • Team suggereert wat ze niet meer willen

doen, zouden willen behouden, of uit zouden willen proberen

• Alle waar naar z'n geld

“Helping teams to think, and decide, together isn't trivial. Done well retrospectives do that. More than stop-start-continue” (Esther Derby)

Ten slotte...

• Doe het elke keer, ongeacht de drukte• Wat besproken wordt blijft in de kamer• Zorg voor weinig tot geen wederzijds belang

tussen facilitator en team• Een paar – maar niet te veel – afspraken• Afspraken moeten door het team gedragen

worden

Bedankt!

maurice.lerutte@oce.com