neogene sequence and lithostratigraphy of the northern and...

1
10 5 0 15 20 25 30 35 Time (Ma) STANDARD CHRONO- STRATIGRAPHY SYSTEM SERIES MIOCENE PLIO- CENE PLEISTO- CENE NEOGENE OLIGOCENE L U UPPER MIDDLE LOWER UPPER LOWER PALEOGENE HOLOCENE 0.01 QUATERNARY SEA-LEVEL TRENDS 11.80 9.22 7.26 5.77 4.45 3.97 3.20 2.80 1.46 1.61 2.03 2.49 0.80 33.90 32.19 29.45 28.45 27.50 24.84 23.03 21.44 20.43 19.17 18.12 17.54 16.97 14.24 13.53 12.72 Tor 2 Tor 3/Me 1 Me 2 Io 1 Cala 2 Cala 1 Pia 2 Pia 1 Za 1 Ge 1 Ge 2 Ser 3 Ser 2 Lan 2/Ser 1 Bur 5/Lan 1 Bur 4 Bur 3 Bur 2 Aq 3/Bur 1 Aq 2 Ch 4/Aq 1 Ch 3 Ch 2 Ru 4/Ch 1 Ru 3 Ru 2 Pr 4/Ru 1 Ser 4/Tor 1 SEQUENCE CHRONOSTRATIGRAPHY SEQUENCES Za 2 MAIN SEA-LEVEL TRENDS MEGA SEA-LEVEL TRENDS REF REF Utsira Member Skade Member Unnamed Member Unnamed Member Southern Viking Graben Northern Viking Graben (61 N) Northern Viking Graben S N W E Seismic subdivision LN-2 LN-1 UH-4 UH-3 UH-2 UH-1 (Rundberg & Eidvin, 2005), (Gradstein & Bäckström, 1996) (Piasecki et al., 2001), (Smelror et al., 2005), (Knox & Cordey, 1992) Hiatus Mid-Miocene hiatus (~0 my in the south to 15-20 my in northernmost North Sea) B. badenensis - B. reticulata assemb. + U. pygmea langeri - U. p. langenfeldensis assemblage Hiatus G. zealandica - G. ciperoensis assemblage + U. tenuipustulata - A. guerichi staeschi assemblage Pliocene - Pleistocene Upper Miocene Middle Miocene Lower Miocene Upper Oligocene Lower Oligocene Eocene Hordaland Group Nordland Group Lark Formation Kai Formation Horda Fm Chrono- strat. Group A. insignis quadrata - A. insignis aemulans assemblage T. alsatica assemblage (in “Siliceous biofacies”) N. atlantica (dextral) assemblage + U. venusta saxonica - Ehrenberghina variabilis assemblage G. puncticulata - N. atlantica (sinistral) ass. + M. pseudotepida ass. LO D. biffii LO C. lobospinosum LO A. diktyoplokus R. actinocoronata Zone (Smelror et al. , 2005) (incl. S. armageddonensis - H. rigaudiae - R. actinocoronata - A. umbracula - I. lacrymosa - A. zevenboomii) Rundberg (1989) 60 - 62 N Jordt et al. (1995) 58 - 62 N MU 2 MU 4 MU 5 MU 6 MU 3 CSS-2 CSS-3 CSS-4 CSS-5? Rundberg & Eidvin, 2005 Micropaleontology Palynology TECTONIC EVENTS Isostatic adjustments Uplift of Fennoscandia and Scotland Subsidence of North Sea Basin Uplift of North Sea Basin margins and shallowing Submergence of Greenland-Scotland High Marine connection closes to Alpine Foredeep Compressional tectonics in Norwegian- Greenland Sea and North Atlantic Ocean Uplift of northernmost North Sea and Shetland Platform Volcanic activity in central Europe and North Sea Basin uplift Marine connection to Alpine foredeep Spreading jump (Aegir ridge abandend) CLIMATIC EVENTS Neogene sequence and lithostratigraphy of the Northern and Central North Sea NORLEX - Project (in progress) δ 13 C(‰) 0 -1 0 1 2 3 4 5 δ 18 O(‰) 4° 0° 8° 12 ° Temperature ( ° C)* Oi-1 Glaciation Mi-1Glaciation Late Oligocene Warming Mid-Miocene Climatic Optimum Asian monsoons intensify W.Antarcticice-sheet E.Antarcticice-sheet 1 2 3 Zachos et al. (2001) Millenium Atlas (2003) Brekke et al. (2000) Mc Arthur (pers.com) Zachos et al. (2001) Sr 87 /Sr 86 A n t a r c t i c I c e - s h e e t s N. H e m i s p h e r e I c e - s h e e t s Full Scale and Permanent Partial or Ephemeral Foraminifers/Diatoms/ Calcareous algae C. teretis (NSR 13) N.atlantica (NSR 11) B.metzmacherii (NSR 10) E. variabilis (NSR 9B) G.praescitula (NSR 9A) C.unicavus (NSR 8B) Elphidium clavatum Cassidulina teretis Cassidulina scaldisiensis Neogloboquadrina pachyderma Cassidulina grossa Ammonia beccari Cassidulina grossa LCO, Globorotalia inflata, Monspeliensis pseudotepida, Sigmoilopsis schlumbergeri, Nonion affine LCO Neogloboquadrina atlantica Globorotalia crassaformis Globorotalia puncticulata Neogloboquadrina humerosa Bolboforma metzmacheri Neogloboquadrina acostaensis Neogloboquadrina atlantica (dextral) Globigerina bulloides Cibicides telegdi Ehrenbergina variabilis Cassidulina subglobosa Martinottiella cylindrica Neogloboquadrina pachyderma Bolboforma fragori Bolboforma spiralis Cibicidoides wuellerstorfi Neogloboquadrina continuosa Globigerina praebulloides Uvigerina semiomata Globorotalia praescitula/zaelandica Sphaeroidinellopsis disjuncta Sphaeroidinellopsis seminulina Spirosigmoilinella compressa Catapsydrax unicavus Globigerinoides trilobus Asterigerina guerichi Siliceous biofacies G. inflata (NSR 12A) C. grossa (NSR 12B) Siliceous biofacies (NSR 8A) T. alsatica (NSR 7B) A. agterbergi (NSR 7A) Turrilina alsatica LO Spirosigmoilinella compressa LCO Dorothia seigliei Turrilina alsatica LCO Adercotryma agterbergi Annectina biedai Rotaliatina bulimoides Reticulophragmium acutidorsata Ammodiscus latus Reticulophragmoides jarvisi DWAF LCO (rare) Reticulophragmium amplectens Ammosphaerodina pseudopaucilo- culata Aulacodiscus insignis var. (sp.3,4,5) Cibicidoides mundulus Siliceous biofacies LCO Hyalinea balthica Globorotalia praemenardii DWAF Globigerina ciperoensis Globoquadrina praedediscens Dentoglobigerina baroemoensis Subbolina linapoerta Turborotalia pameroli Globorotalia cerroazulensis Globigerina officinalis Almaena osnabrugensis Central North Sea Southern North Sea (relatively rare) M. choanephorum A. umbracula R. actinocoronata S. brevispinosa O. piaseckii Dinoflagellate cysts Melitasphaeridium choanephorum, L. parviconvexa Tuberculodinium vancampoae Amiculosphaera umbracula Reticulatosphaera actinocoronata, Operculodinium janduchenei Selenopemphix brevispinosa Piccoladinium fenestratum Invertocysta lactymosa Edwardsiella sexispinosum Operculodinium piaseckii Cristadinium diminutivum D. biffii Distatodinium biffii Membranophoridium aspinatum Chiropteridium lobospinosum S. cornuta A. semicirculata D. granulata S. cooksoniae Spiniferella cornuta Wetzeliella symmetrica group Thalassiphora pelagica Phtanoperidinium spp. Rhombodinium draco Corrundinium incompositum Areoligera semicirculata Deflandrea granulata Schizophacus cooksoniae Samlandia chlamydophora Achilleodinium biformoides Areosphaeridium dictyoplokus C. diminutivum D. martinheadii L. truncatum P. golzowense C. passio U. aquaeductum D. paradoxum C. tenuitabulatum C. cantharellum C. amiculum Chiropteridium spp. Decahedrella martinheadii Hystrichosphaeropsis obscura Labyrinthodiniumtruncatum Cristadinium cristatoserratum Palaeocystodinium golzowense Cerebrocysta poulsenii Cordosphaeridium minimum Cannosphaeropsis passio Palaeocystodinium sp. A Lophocysta sulcolimbata Unipontidinium aquaeductum Systematophora placacantha P. laticinctum Apteodinium spiridoides Distatodinium paradoxum/craterum Apteodinium australiense Cribroperidinium tenuitabulatum Cordosphaeridium cantharellum Leptodinium sp. III Caligodinium amiculum Deflandrea phosphoritica Chiropteridium galea Chiropteridium spp. 0 15 20 25 30 10 5 Time (Ma) HOLOCENE PLIOCENE E L Zanclean Piacenzian Gelasian 3.60 PLEISTO- CENE 1.81 Stage Epoch OLIGOCENE Rupelian E L Chattian 28.45 MIOCENE E M L Aquitanian Burdigalian Langhian Serravallian Tortonian Messinian 23.02 20.43 16.97 13.65 7.25 11.61 34.00 5.33 Norges Database based on: Smelror (pers.com.), Mudge & Bujak (1996), Millenium Atlas (2003) based on: Gradstein & Backstrøm (1996) Norwegian Microfossil Zones and Datums 0.7077 0.7082 0.7087 0.7092 BRYGGE NAUST KAI BRYGGE BNU MMU BKU IUEOC North Sea Fan -Møre-Vøring Margins Regional unconformities Glacial Intra Pliocene Intra Miocene Base Neogene Late Eocene Pleist. to Holocene Plio- cene Miocene Oligocene Eocene E M L E L North Sea south of 62N Nordland Group Hordaland Group UTSIRA SKADE Chrono- stratigraphy Stoker et al., 2005

Upload: volien

Post on 24-Mar-2018

226 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

10

5

0

15

20

25

30

35

Time(Ma)

STANDARDCHRONO-

STRATIGRAPHY

SYST

EM

SERIES

MIO

CEN

EPL

IO-

CEN

E

PLEISTO-CENE

NEO

GEN

EO

LIG

OC

ENE

LU

UPP

ERM

IDD

LELO

WER

UPP

ERLO

WER

PALE

OG

ENE

HOLOCENE0.01

QU

ATER

NA

RY

SEA-LEVEL TRENDS

11.80

9.22

7.26

5.77

4.45

3.97

3.20

2.80

1.46

1.612.03

2.49

0.80

33.90

32.19

29.45

28.45

27.50

24.84

23.03

21.44

20.43

19.17

18.12

17.54

16.97

14.24

13.53

12.72

Tor 2

Tor 3/Me 1

Me 2

Io 1Cala 2Cala 1

Pia 2Pia 1

Za 1

Ge 1Ge 2

Ser 3

Ser 2

Lan 2/Ser 1

Bur 5/Lan 1Bur 4Bur 3

Bur 2

Aq 3/Bur 1

Aq 2

Ch 4/Aq 1

Ch 3

Ch 2

Ru 4/Ch 1

Ru 3

Ru 2

Pr 4/Ru 1

Ser 4/Tor 1

SEQUENCECHRONOSTRATIGRAPHY

SEQUENCES

Za 2

MAINSEA-LEVEL

TRENDS

MEGASEA-LEVEL

TRENDS

REF REF

Utsira Member

Skade Member

UnnamedMember

UnnamedMember

Southern Viking Graben Northern Viking Graben (61 N)Northern Viking Graben

S N W E

Seismic subdivision

LN-2

LN-1

UH-4

UH-3

UH-2

UH-1

(Rundberg & Eidvin, 2005), (Gradstein & Bäckström, 1996)

(Piasecki et al., 2001), (Smelror et al., 2005),

(Knox & Cordey, 1992)

Hiatus

Mid-Miocene hiatus (~0 my in the south to 15-20 my in northernmost North Sea)

B. badenensis - B. reticulata assemb. + U. pygmea langeri -

U. p. langenfeldensis assemblage

Hiatus

G. zealandica - G. ciperoensis assemblage

+U. tenuipustulata - A. guerichi staeschi

assemblage

Plio

cene

-P

leis

toce

neU

pper

Mio

cene

Mid

dle

Mio

cene

Low

er

Mio

cene

Upp

erO

ligoc

ene

Low

erO

ligoc

ene

Eoc

ene

Hor

dala

nd G

roup

Nor

dlan

d G

roup

Lark

For

mat

ion

Kai

For

mat

ion

Hor

da

Fm

Chrono-strat.

Group

A. insignis quadrata - A. insignis aemulans

assemblage

T. alsatica assemblage (in “Siliceous biofacies”)

N. atlantica (dextral) assemblage

+U. venusta saxonica -

Ehrenberghina variabilis assemblage

G. puncticulata - N. atlantica (sinistral) ass.

+M. pseudotepida ass.

LO D. biffii

LO C. lobospinosum

LO A. diktyoplokus

R. actinocoronata Zone (Smelror et al. , 2005)

(incl. S. armageddonensis - H. rigaudiae -

R. actinocoronata - A. umbracula - I. lacrymosa -

A. zevenboomii)

Rundberg(1989)

60 - 62 N

Jordt et al. (1995)58 - 62 N

MU 2

MU 4

MU 5

MU 6

MU 3

CSS-2

CSS-3

CSS-4

CSS-5?

Rundberg & Eidvin, 2005

Micropaleontology Palynology

TECTONIC EVENTS

Isostatic adjustments

Uplift of Fennoscandia and Scotland

Subsidence of North Sea Basin

Uplift of North Sea Basin margins and shallowing

Submergence of Greenland-Scotland High

Marine connection closes to Alpine Foredeep

Compressional tectonics in Norwegian-Greenland Sea and North Atlantic Ocean

Uplift of northernmost North Sea andShetland Platform

Volcanic activity in central Europeand North Sea Basin uplift

Marine connection to Alpine foredeep

Spreading jump (Aegir ridge abandend)

CLIMATICEVENTS

Neogene sequence and lithostratigraphy of the Northern and Central North SeaNORLEX - Project

(in progress) δ13

C(‰)

0-1012345

δ 18O(‰)

4°0° 8° 12°

Temperature (° C)*

Oi-1 Glaciation

Mi-1Glaciation

Late OligoceneWarming

Mid-MioceneClimatic Optimum

Asian monsoonsintensify

W.Antarcticice-sheet

E.Antarcticice-sheet

1 2 3

Zachos et al. (2001)Millenium Atlas (2003)

Brekke et al. (2000)Mc Arthur (pers.com) Zachos et al. (2001)

Sr87/Sr86

A n t a r c t i c I c e - s h e e t s

N. H

e m i s p h e r e I c e - s h e e t s

Full Scale andPermanent

Partial or Ephemeral

Foraminifers/Diatoms/Calcareous algae

C. teretis(NSR 13)

N.atlantica(NSR 11)

B.metzmacherii(NSR 10)

E. variabilis(NSR 9B)

G.praescitula(NSR 9A)

C.unicavus(NSR 8B)

Elphidium clavatumCassidulina teretisCassidulina scaldisiensisNeogloboquadrina pachydermaCassidulina grossaAmmonia beccariCassidulina grossa LCO, Globorotalia inflata,Monspeliensis pseudotepida, Sigmoilopsis schlumbergeri, Nonion affine LCONeogloboquadrina atlanticaGloborotalia crassaformisGloborotalia puncticulataNeogloboquadrina humerosaBolboforma metzmacheriNeogloboquadrina acostaensisNeogloboquadrina atlantica (dextral)Globigerina bulloidesCibicides telegdi

Ehrenbergina variabilisCassidulina subglobosaMartinottiella cylindricaNeogloboquadrina pachydermaBolboforma fragoriBolboforma spiralis

Cibicidoides wuellerstorfiNeogloboquadrina continuosaGlobigerina praebulloidesUvigerina semiomata

Globorotalia praescitula/zaelandicaSphaeroidinellopsis disjunctaSphaeroidinellopsis seminulinaSpirosigmoilinella compressa

Catapsydrax unicavusGlobigerinoides trilobusAsterigerina guerichi

Siliceous biofacies

G. inflata (NSR 12A)

C. grossa (NSR 12B)

Siliceousbiofacies(NSR 8A)

T. alsatica(NSR 7B)

A. agterbergi(NSR 7A)

Turrilina alsatica LOSpirosigmoilinella compressa LCODorothia seigliei

Turrilina alsatica LCO

Adercotryma agterbergiAnnectina biedaiRotaliatina bulimoidesReticulophragmium acutidorsataAmmodiscus latusReticulophragmoides jarvisiDWAF LCO (rare) Reticulophragmium amplectensAmmosphaerodina pseudopaucilo-culata

Aulacodiscus insignis var. (sp.3,4,5)Cibicidoides mundulusSiliceous biofacies LCO

Hyalinea balthica

Globorotalia praemenardii DWAF

Globigerina ciperoensis Globoquadrina praedediscensDentoglobigerina baroemoensis

Subbolina linapoerta Turborotalia pameroli Globorotalia cerroazulensis

Globigerina officinalis Almaena osnabrugensis

Central North Sea Southern North Sea(relatively rare)

M. choanephorumA. umbracula

R. actinocoronata

S. brevispinosa

O. piaseckii

Dinoflagellate cysts

Melitasphaeridium choanephorum, L. parviconvexaTuberculodinium vancampoaeAmiculosphaera umbraculaReticulatosphaera actinocoronata,Operculodinium janducheneiSelenopemphix brevispinosaPiccoladinium fenestratumInvertocysta lactymosaEdwardsiella sexispinosumOperculodinium piaseckii

Cristadinium diminutivum

D. biffii

Distatodinium biffiiMembranophoridium aspinatum

Chiropteridium lobospinosum

S. cornuta

A. semicirculataD. granulata

S. cooksoniae

Spiniferella cornuta

Wetzeliella symmetrica groupThalassiphora pelagicaPhtanoperidinium spp.

Rhombodinium dracoCorrundinium incompositum Areoligera semicirculata Deflandrea granulata

Schizophacus cooksoniaeSamlandia chlamydophoraAchilleodinium biformoides

Areosphaeridium dictyoplokus

C. diminutivum

D. martinheadii

L. truncatum

P. golzowense

C. passio

U. aquaeductum

D. paradoxum

C. tenuitabulatum

C. cantharellum

C. amiculum

Chiropteridium spp.

Decahedrella martinheadiiHystrichosphaeropsis obscura LabyrinthodiniumtruncatumCristadinium cristatoserratumPalaeocystodinium golzowense

Cerebrocysta poulseniiCordosphaeridium minimumCannosphaeropsis passio

Palaeocystodinium sp. ALophocysta sulcolimbata

Unipontidinium aquaeductumSystematophora placacanthaP. laticinctumApteodinium spiridoidesDistatodinium paradoxum/craterumApteodinium australienseCribroperidinium tenuitabulatum

Cordosphaeridium cantharellum

Leptodinium sp. III

Caligodinium amiculum

Deflandrea phosphoriticaChiropteridium galeaChiropteridium spp.

0

15

20

25

30

10

5

Time(Ma)

HOLOCENE

PLIO

CEN

E

E

L

Zanclean

PiacenzianGelasian

3.60

PLEISTO-CENE 1.81

Stag

e

Epoc

hO

LIG

OC

ENE

RupelianE

LChattian

28.45

MIO

CEN

E

E

M

L

Aquitanian

Burdigalian

Langhian

Serravallian

Tortonian

Messinian

23.02

20.43

16.97

13.65

7.25

11.61

34.00

5.33

Norges Database

based on: Smelror (pers.com.), Mudge & Bujak (1996), Millenium Atlas (2003)

based on: Gradstein & Backstrøm (1996)

Norwegian Microfossil Zones and Datums

0.7077 0.7082 0.7087 0.7092BRYGGE

NAUST

KAI

BRYGGE

BNU

MMU

BKU

IUEOC

North Sea Fan-Møre-Vøring Margins

Regionalunconformities

Glacial

Intra Pliocene

Intra Miocene

Base Neogene

Late Eocene

Pleist.toHolocene

Plio

-ce

neM

ioce

neO

ligoc

ene

Eoce

ne

EM

LE

L

North Seasouth of 62N

Nor

dlan

d G

roup

Hor

dala

nd G

roup

UTSIRA

SKADE

Chrono-stratigraphy

Stoker et al., 2005