TAON 7, BLG. 9 DAET, CAMARINES NORTE MARSO 2007“ Entered as Second Class Mail at Daet Postal Office, Daet, CNorte” Website: http:/www.camarinesnorte.gov.ph E-mail: cao_cnorte@yahoo.com

nasa loob

EDITORYAL 4

PIKTORYAL 5

PERSONAL NA

TULONG-PINANSYAL

NI GOB. JESUS O.

TYPOCO JR. 6

Gob. Jesus O. Typoco, Jr.

Gumawa ng isang Rehabilitation Plan ang Pamahalaang Panlalawi-gan ng Camarines Norte sa pamamagitan ng Pro-vincial Planning and Devt. Office (PPDO) na pinamumunuan ni Arch. Madonna A. Abular, Provl. Planning and Devt. Coordinator (PPDC).

Ito ay kaugnay ng naging pananalasa ng bagyong Milenyo, R-eming at Senyang dito sa lalawigan na nag-iwan ng malaking pinsala sa agri-kultura, imprastraktura, mga bahay at iba pang ari-arian dito.

Layunin nito na makahanap ng kaukulang pondo na gagamitin sa pagsasaayos ng mga na-sirang mga tulay, kalsada at iba pa upang maibalik sa normal ang pamumu-hay ng mga mamamayan dito sa lalawigan. Ang planong ito ang pa-ngunahing kailangan upang may pagbasehan ang mga ahensiyang tutu-long para dito. Ito’y kina-papalooban ng mga pan-gunahing programa at proyekto na isasagawa sa iba’t-ibang bayan.

Base sa report na isinumite sa tanggapan ni Gobernador Jesus O. Ty-poco, Jr., tinatayang li-mandaan at labindala-wang milyon walong daan at siyamnapu at tat-long daang libong piso (P512,893,000.00) ang ka-

(Sundan sa pahina 9)

Malugod na tinang-gap ng Pamahalaang Panlalawigan at pa-munuan ng Department of Education (DepEd) Cams. Norte ang grupo ng Caravan for National Unity o Unity Caravan na dumalaw sa lalawi-gan noong Marso 24 at 25. Ito ay nagtungo sa Mercedes Central School at Basud Central School noong Marso 24 at 25, ayon sa pagkakasunod.

Ang Pamahalaang Panlalawigan ng Camari-nes Norte sa pangunguna ni Gob. Jesus O. Typoco, Jr. ay kasalukuyan nang abala sa paghahanda para sa selebrasyon ng ika-87 taong anibersaryo ng la-lawigan ng Camarines Norte na may temang, “Camarines Norte: Its Time to Shine”. Ito ay isasa-gawa simula Marso 29 hanggang Abril 23, 2007 at tatampukan ng mga aktibidad na nakatuon sa Bantayog Festival 2007 (Year 3).

Ang Bantayog Festi-val ay isang panlalawi-gang festival na nakasen-tro sa kauna-unahang monumento ni Gat Jose P. Rizal o Unang Bantayog ni Jose P. Rizal na naita-

(Sundan sa pahina 2)

Nakilahok sa 2-araw na gawain ang iba’t-ibang panlalawigang tangga-pan, pamahalaang bayan, at mga pambansang ahensya rito na nag-padala ng kani-kanilang kinatawan. Ipinabatid nila sa mga dumalong mamamayan ang mga programa, proyekto at gawain na ipinatutupad ng kani-kanilang tangga-pan. Ipinaliwanag din nila kung paano

magiging benepisaryo ng mga programa gayundin ang mga patakaran, proseso at pamamaraan sa pagpapatupad ng mga ito.

Matatandaan na ang Bicol leg ng caravan, isang pambansang infor-mation dissemination campaign ng pamaha-laan, ay nagsimula noong Marso 3 upang maabot ang anim (6) na lalawigan na bumubuo sa Rehyong

Bikol. Layunin ng unity

caravan na mabigyang-diin ang mga nagawa at mga programa ng pama-halaan sa ilalim ng ad-ministrasyon ni Pangu-long Gloria Macapagal-Arroyo, ayon kay Manuel Zapanta, Assistant Secre-tary for External Affairs ng Tanggapan ng Pan-gulo.

Sa okasyon ng por-(Sundan sa pahina 2)

Ang pagpupulong ng ibat-ibang komitiba na magsasagawa o mangunguna sa gaganaping Ban-tayog Festival na mag-uumpisa sa Abril 2 hanggang Abril 23. Ito ay pinangasiwaan ni Curator I at Pro-vincial Tourism Officer Designate Abel C. Icatlo.

Bumisita sa tanggapan ni Gob. Jesus O. Typoco, Jr. si Gen. Roberto I. Padilla - PNP Regional Director Re-

gion -V kasama si P/S Supt. Noel G. Constantino - Provincial Director PNP Camarines Norte upang talakayin ang

kalagayan ng peace and order dito sa lalawigan.

Abel C. Icatlo

Marso 2007

Ang Provincial Min-ing & Regulatory Board (PMRB) Meeting na pina-ngasiwaan ni RD Reynulfo Juan ng Mines & Geo-Sciences Bureau. Kasama rin sa pulong na ito sina Engr. Leopoldo P. Badiola ng EERMD-G.O. at Engr. Danny Sumbanon ng MGB Region V, at PMRB Direc-tors Noel Querubin at Max Gueriña, at si Olfi Zabala ng EERMD-G.O. bilang Secretary.

Ika-87 taong ...

hindi pinagbigyan ng Commission on Graduates of Foreign Nursing Schools (CGFNS) sa United States of America (USA) ang pahabol na apela ng congressional task force para irekon-sidera ang kanilang de-sisyon para sa pag-ulit ng board examination bilang requirement sa

mga narses na nais magtrabaho sa United States of America (USA).

Kaugnay nito, sinabi ng CGFNS na ang test leakage noong Hunyo 2006 ay nag-bunga ng “mahahalagang kata-nungan patungkol sa tama at makatoto-

Ayon kay Brion ang mga nais makakuha ng government-subsidized review ay maaaring magsumite ng kanilang aplikasyon para rito simula Marso 19 hang-gang Abril 4. Ang re-view classes naman ay isasagawa simula Abril 16 hanggang Hunyo 3.

Matatandaan na

Ito ayon kay Labor Secretary Arturo Brion ay sasaklaw sa muling pag-ulit sa eksaminas-yon ng tests 3 at 5 na ang mga advance ques-tions ay nailabas bago ang nursing board ex-amination noong Hunyo 2006. Ito ay maaaring isagawa sa Hunyo 11 at 12, 2007.

Nilagdaan ka-makailan ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo ang isang Kau-tusang Tagapagpaga-nap para sa boluntaryo at parsyal na pagsusulit muli ng mga pumasa sa 2006 Nursing Exam. Ang naturang nursing board examination noong Hulyo 2006 ay sinasabing leakage-tainted..

hanang pagtataya sa kaalaman at kakayahan ng karamihan sa mga nasasangkot na indi-bidwal.”

Ang mabibigyan lamang ng Visa Screen certificate ay iyon la-mang mga tanging makapapasa sa muling

(Sundan sa pahina 8)

tag sa buong mundo na matatagpuan dito lamang sa Camarines Norte. Ito ay inilantad sa publiko noong 1898 at sumisim-bolo sa kagalingan, pagiging makabayan at matiim na pagmamahal sa kalayaan ng mga mamamayan dito. Isi-nusulong ng pamaha-laang panlalawigan ang Bantayog Festival upang kilalanin ng lahat ang kahalagahan ng Unang Bantayog ni Rizal at lahat ng bagay na isinisimbolo nito upang ang naturang istrukturang bato ay hindi manatiling malamig na alaala ng kasaysayan ngunit isang tunay na pwersang pang-edukasyon na magbibi-gay ng napakarami at napakahahalagang aral ng ating kasaysayan.

Ang pinakamahaha-lagang programa at ga-wain na tinaguriang Grand Festival Day na isasagawa sa Abil 15, 2007

(Mula sa pahina 1)

(Sundan sa pahina 3)

Isinagawa ka-makailan ng Department of Agriculture Regional Field Unit 5 (DARFU-5) sa pakikipagtulungan ng Provincial Veterinary Of-fice (PROVET) ang dala-wang (2) araw na seminar-workshop para sa Highly Pathogenic Avian Influenza (AI) o mas ki-lala sa tawag na Bird Flu. Ang nasabing pagsasanay ay ginanap sa Audio-Visual Production Center (AVPC) ng Pamahalaang

Panlalawigan ng Camari-nes Norte.

Ang nasabing pagtiti-pon ay dinaluhan ng li-mang (5) kinatawan mula sa iba’t-ibang ahensya sa labindalawang (12) bayan ng lalawigan tulad ng Municipal Agriculture Office (MAO), Municipal Planning and Develop-ment Office (MPDO), Municipal Health Office (MHO), Municipal Disas-ter and Coordinating Council (MDCC) at ng Philippine National Police (PNP).

Naging pangunahing tagapagtalakay sa natu-rang seminar ang mga opisyal mula sa Depart-ment of Agriculture (DA) na sina Dr. Diogenes B. Pinoy, Dr. Benedicto O. Abordo, Dr. Emmanuel

(Sundan sa pahina 6)

Nahirang ang John-son Gold Mining Corpo-ration (JGMC) bilang ki-natawan ng Large Scale Mining (LSM) Sector sa Provincial Mining Regu-latory Board (PMRB) sa pulong na ginanap sa Golden Palace Restau-rant, Daet, Camarines Norte noong Marso 23, 2007.

Sa paanyaya ng Pamahalaang Panlalawi-gan at ng Dept. of Envi-ronment and Natural Re-sources-Mines and Geo-

Aspillera, Teodorico Con-stantino, at Ruel Co– United Paragon Mining Corp. (UPMC); Arnulfo Arenal– FMCGI; Michael Martile– Diamond Group, Investment & Devt. Corp. ; Jun Marcelo–Johnson Gold Mining Corp (JGMC); Vilma Cayabyab at Mario Avila– Uni Dragon Mining & Devt. Corp.; Ernesto Ramos- Konka Fulim; Emiliana Caces, Robert Adamson, Tim Collver, Allen Jay, Roger Dimmeu, at

Manny Acenas – Eldore Mining Corp.

Tatlong kompanya ang naging nominado para sa nabanggit na pwesto sa PMRB na kinabibilangan ng UPMC, Konka Fulim, at JGMC. Tumanggi ang UPMC sa nominasyon sa pama-magitan ng kinatawan nitong si Carlos Aspillera at sa halip ipinaubaya na lamang ito sa dalawang huli.

Sa isinagawang boto-han para sa kinatawan ng

LSM sector, nakakuha ng 7 boto ang JGMC saman-talang 5 ang Konka Fu-lim. Papalitan ng JGMC ang UPMC na naunang naging kinatawan ng large scale mining sector sa PMRB.

Sa kasalukuyan, ang PMRB ay binubuo nina Regional Dir. Reynulfo A. Juan ng MGB bilang Chairman; Engr. Leo-poldo P. Badiola, vice chairman at kinatawan ng gobernador, Mr. Max

(Sundan sa pahina 9)

Unity Caravan ...

mal na paglulunsad ng kampanya noong Marso 1, inatasan ni Zapanta ang mga regional directors at regional government exe-cutives sa Bikol na magbi-gay ng buong partisipas-yon sa kampanya na nag-lalayon ding magamit ang mahahalagang impormas-yon ng pamahalaan pa-tungkol sa mga programa at nagawa ng adminis-trasyong Arroyo bilang isang aspeto na mag-bubuklod sa mga Pilipino.

Ang DepEd ay iti-nalaga bilang pangunahing ahensya na tagapagsulong ng caravan kung saan sa paglulunsad ng naturang programa ay nangako ng suporta rito ang regional

(Mula sa pahina 1)

(Sundan sa pahina 3)

Sciences Bureau (DENR-MGB), dumalo sa nasa-bing pulong ang mga kinatawan ng iba’t ibang kompanya ng pagmimina (large-scale mining) sa lalawigan na kinabibilan-gan ng mga sumusunod: Randy Rigor-PARGUM; Francois French – JCET Mineral Resources Corp.; Arnel Jusi– Bulawan Min-ing Corporation; Art Vil-lareal – Northern Builders Mining Corp.; Luis Abaño– Isabelo Fonacier Estate Inc.; Carlos

Marso 2007

N a g - u n a h a n g magtanong ang ilang mga miyembro ng me-dia rito kay senatori-able Luis Chavit Sing-son nang ito ay bu-misita kamakailan sa tanggapan ni Gob. Je-sus O. Typoco, Jr. Sinuyo ni Singson ang mga taga Camarines Norte at hiningi nito ang kanilang suporta sa isinagawang proc-lamation rally nina Gob. Typoco at Cong. Unico, Jr.

Ika-87 taong ...

ang naturang torneyo na itinataguyod ng National Chess Federation of the Philippines (NCFP) na pinamumunuan ng pan-gulo nito na si Kinatawan Prospero “Butch” A. Pit-chay, Jr.

Ang naturang chess tournament eliminations sa 6 na lalawigan sa Rehyong Bikol ay tatampukan ng 7-9 rounds Swiss system kung saan ang 10 mangunguna sa bawat probinsya ay makakasama sa finals. Tanging mga ligal na resi-

na siyang petsa ng ika-87 taong anibersaryo ng la-lawigan ay tatampukan ng Grand Street Dancing Competition, Horse Drawn Float Competition, Fire-works Display, at; Inten-sity G featuring Spongecola (free concert). Magiging panauhing pandangal at tagapagsalita rito si Re-gional Director Maria Ong-Ravanilla ng Depart-ment of Tourism (DOT) Regional Office 5.

Upang matiyak ang sistematiko at maayos na daloy ng mga programa para sa anibersaryo ng lalawigan, ipinalabas kamakailan ni Gob. Ty-poco, Jr. ang isang un-numbered memorandum na bumubuo sa mga ko-mitiba na mangangasiwa para sa iba’t-ibang akti-bidad nito.

Nagpulong na ka-makailan ang mga ko-mitiba kung saan ang ex-ecutive committee nito ay pinamumunuan ng gobernador bilang chair-man kasama sina Kongre-

(Mula sa pahina 2)

(Sundan sa pahina 9)

dente lamang ng bawat rehyon ang pinahihintu-lutang maglaro. Ang mga manlalaro na nagkwalikipika na sa finals ay hindi na papayagang makapaglaro sa iba pang provincial eliminations.

Ang magka-kampeon sa provincial elimination ay tatanggap ng pre-myong P10,000.0; ikala-wang puwesto - P8,000.00, at; ikatlong puwesto - P6,000.00. Pagkakalooban din sila ng tig-iisang tropeyo.

Ang naturang workshop ay isinagawa noong Pebrero 26-Marso 2, 2007 sa Al-mont Hotel’s Inland Resort, Butuan City.

Ang parangal ay katibayan ng tatlong (3)

(Sundan sa pahina 8)

Nakuha ng Na-tional Statistics Office Camarines Norte (NSO-CN) ang ikalabing-isang puwesto para sa taunang pagpili ng labinlimang (15) na-tatanging field offices ng NSO mula sa walumpung (80) field offices nito sa buong bansa.

Ito ay inilahad sa okasyon ng 2007 Na-tional Planning Work-shop na dinaluhan ng pinakamatataas na opi-syal ng NSO kasama na ang mga Provincial Sta-tistics Officers sa buong bansa.

Layunin nito na mataya ang mga na-karaang aktibidad ng NSO at ang mga na-gawa nito kumpara sa kanilang mga targeted plans/activities.

Ang makapag-uuwi ng iba pang karangalan ay tatanggap ng mga su-musunod: 4th place – P4,000.00; 5th place– P3,000.00; 6th place – P2,500.00; 7th place – P2,000.00; 8th place – P1,500.00; 9th place – P1,000.00, at; 10th place – P500.00. Sila rin ay bibigyan ng medalya.

Tatanggap naman ng tig-P500.00 at medalya ang mga mananalo sa Top Kid-die (14 taong gulang at pababa); Top Ladies; Top

Senior (55 taong gulang at pataas), at; Top Juniors (20 taong gulang at pababa).

Samantala, ang time control sa naturang tor-neyo ay 1 hour + 10 sec-onds increment per player. Lahat na interesadong lu-mahok ay kailangan na-mang magbayad ng entry fee na P50.00.

Heto naman ang iske-dyul ng torneyo sa 6 na lalawigan sa Bikol: Marso 17-19 – Legazpi City, Al-bay; Marso 24-26 – Naga, Camarines Sur; Abril 7-9 –

Sorsogon, Sorsogon; Abril 14-16 – Masbate, Masbate, at; Abril 21-23 – Virac, Ca-tanduanes. Ang finals sa Rehyong Biokol ay naka-takdang isagawa sa Mayo 5-7 sa Legazpi City.

Heto naman ang mga premyong naghihintay sa mga mananalo sa finals:

Champion – P30,000.00; 2nd place – P20,000.0; 3rd place – P15,000.00; 4th place – P10,000.00; 5th place – P8,000.00; 6th place –

(Sundan sa pahina 9)

Inaasahang humigit-kumulang sa 80 katao ang magtutunggali para sa Chess Tournament E-limination–Provl. Level na isasagawa sa Audio-Visual Production Center (AVPC), 3rd Floor Annex ng Kapi-tolyo Probinsyal simula bukas, Sabado, Marso 31 at magtatapos sa Abril 2. Ito ay ayon kay G. Jose G. Reniva, Provincial Sports Coordinator ng Pamaha-laang Panlalawigan.

Sinusuportahan din ni Gob. Jesus O. Typoco, Jr.

DAET, CAMARI-NES NORTE – Hiniling ni Col. Jose Pardo, taga-pagsalita ng Philippine Army (PA) 202nd Infan-try Brigade, sa mga me-dia practitioners na ga-wing balanse ang pagba-balita at paghahatid-impormasyon lalo na ang tungkol sa sunud-sunod na pagpatay (extra-judicial).

Sa miting ng Provin-cial Peace and Order Council (PPOC) na isina-gawa rito kamakailan, sinabi ni Col. Pardo na dapat na alam ng media kung ano ang mga isyung dapat ibalita at hindi da-pat ibalita sapagkat sa kalaunan ay ang mga mamamayan din ang mas maaapektuhan.

Hiningi rin ni

Pardo ang suporta ng media partikular na ang mga impormasyong patungkol sa mga teror-ista. Tinukoy rin niya na ang mga komu-nistang terorista ay hu-mihingi ng kabayaran bilang permiso sa pag-kakampanya sa mga lugar na nasa ilalim ng impluwensya ng mga maka-kaliwang grupo.

Ang bawat posisyong tatakbuhan ng mga local na kandidato ay may kaukulang halaga base na rin sa dokumentong nakuha ng mga militar.

Idinagdag pa ni Pardo na para sa dara-ting na halalan sa Mayo 14, 2007, ang mga mili-tar kasama ang pa-munuan ng Philippine National Police (PNP) at

leadership pati na ang mga pamahalaang lokal.

Magtutungo ang Bicol leg nito sa 12 iba’t-ibang pampublikong paaralan sa Rehyon simula Marso 3 hanggang Abril 15.

Ang Caravan for Na-tional Unity ay nagsimula sa Bato Central School sa bayan ng Bato at San Mi-guel Central School ng San Miguel na parehong nasa

(Mula sa pahina 2)

(Sundan sa pahina 9)

Unity Caravan ...

Commission on Elec-tions (COMELEC) ay tutukuyin ang mga pa-ngunahing lugar na apektado sa mga lalawi-gan ng Camarines Sur at Camarines Norte bilang bahagi ng panloob na operasyong panseguri-dad ng pamahalaan. (RB Manlangit, PIA Cams. Norte-Isinalin sa Filipino ni LT IBASCO)

Marso 2007

EDITORYAL

Disiplina at Mahigpit na Paggabay

sa Kabataan, Kinakailangan

Marami sa mga magulang ang idinaraing ang mga hindi kanais-nais na ginagawi o’ inuugali ng mga kabataan ngayon, na diu-

mano’y maaaring singaw na ng panahon. Daing pa nila, na ito ay kinatigan pa ng Convention on the Rights of the Child at ng pag-

kakapasa sa Republic Act 7610 na mas kilala bilang “Special Protec-tion against Child Abuse Law”. Ito raw ay pinalala pa ng pagkakata-tag ng “Bantay Bata Hotline” na agarang tinutugunan ang reklamo ng mga kabataan. Sinasabi ng mga magulang na dahil dito, hindi

na nila kayang disiplinahin pa ang kanilang mga anak sapagka’t sa mumunting pagkastigo nila rito, sila ay maaaring makasuhan kaa-

gad ng “child abuse”. Kung aalamin at uunawaing mabuti, ang mga batas na nag-

bibigay-proteksyon sa mga kabataan ay sinasaklaw lamang ang mga pang-aabusong sekswal, pisikal, at emosyonal o’ sikolohikal

tulad ng pagkakait (deprivation) sa mga pangunahing pa-

ngangailangan nito. Ang pagmamalupit (cruelty) na isang pang-aabusong pisikal ay pinarurusahan din. Ang pagpapababa sa pag-

katao at dignidad ng bata sa pamamagitan ng pang-aalipusta, pag-mumura o’ paghamak ay saklaw din ng kaparusahan, sapagka’t

bata man ang biktima, siya ay may kahihiyan din. Ang pagsa-samantala (exploitation) sa kahinaan o’ kawalang pag-asa

(vulnerability) nito tulad ng kahirapan, na nag-uudyok ditong tu-manggap ng mga patrabahong mababa ang pasahod, ang pag-

suong sa patrabahong may peligrong moral o’ pisikal na siyang nagdudulot ng panganib sa kanyang kalusugan, pagkasira ng buhay

o’ bahagi man ng katawan, ay iniiwasan ding maranasan ng mga kabataan at dito’y linalapatan ng kaparusahan ang lumalabag nito.

Kung tutuusin, ang pagdidisiplina sa pamamagitan ng corporal punishment o’ pamamalo ay hindi inaalis sa mga magulang, ng mga

umiiral na batas para sa kabataan. Basta huwag lang sasamahan ito ng kalupitan o’ hindi makataong pagpaparusa, o’ di kaya’y mga

kaparusahang hindi naaangkop sa gulang ng bata. Napakahirap pasunurin ang isang batang pilit mo mang turuan ng mga gawing

tama, ang nakikita naman ay mga maling halimbawa. Sa mga pag-

kakataong kapareho nito, ang bata ay “confused” at ginagawa na lamang ang mas madali para sa kanya gaano man ito kamali sa

paningin ng kapwa. Kaya’t noon pa man, may paniniwala na naka-paloob sa kasabihang: “Spare the rod and spoil the child.” Subali’t dapat ding maunawaan ng mga bata kung bakit sila kina-kailangang parusahan sa paulit-ulit nilang paggawa ng kamalian, na

ang pagtutuwid sa pama-magitan ng pagpaparusa, masakit man sa magulang nguni’t kinakailangan lamang, tanda ng “concern” o pag-

mamamahal nito, upang ang bata ay hindi mapariwara. Ito ang dahilan kung bakit mas disiplinado ang mga batang pinagtutuunan

nang masusing paggabay at walang sawang pagbibigay-pansin ng mga magulang simula pa sa murang edad nito.

Higit kaylanman, napapanahon ang isang masusi at mahigpit na paggabay sa mga kabataan, dala na rin ng impluwensya ng mga

di-kanais-nais na barkada, cyber-porn o’ cyber-sex at violence sa ating mga internet highways kabilang na ang sa tri-media, mga

ipinagbabawal na droga, at mga bisyo na nakasisira sa pagkatao ng ating mga kabataan. Mga magulang, huwag tayong masiraan ng

loob. Obligasyon po ito ng mga magulang kaakibat ng pagkakaroon

ng anak. Huwag nating ipagwalang-bahala ang kanilang kinabuka-san, bago pa mahuli ang lahat. sn

EDITORIAL BOARD: Gov-

ernor Jesus O. Typoco, Jr.,

chairman; Congressman

Renato J. Unico, Jr., co-

chairman; Vice Governor

Edgar Tallado, vice chair-

man; Provincial Administra-

tor Napoleon A. Malaluan;

PDIC-PIA; and Purita P.

Briñas, members.

EDITORS: Purita P. Briñas,

executive; Elena B. Austria,

managing; Lorena T. Ibasco,

news editor/feature; Marilyn

P. Asis, news; Fidel Y.

Panotes, art and design;

Nimfa E. Camara, opinion;

Luigi Martin P. Querubin,

circulation.

REPORTERS: Fiscal and

Budget Management – Marilyn

A. Soltes, head; PTO -

Marivic Estacion, Rosita Ili-

gan Library Services – Fe

Necio; Sports - Dante Manla-

paz; Infrastructure - Engr.

Eden F. Borja; Planning and

Development – Marilyn P.

Asis, head; Emmalyn Y. Qui-

ñonez; Agriculture – Helen B.

Abordo, head, Jessie M.

Lacerna.

OFFICIAL PHOTOGRA-PHER – Luigi Martin P.

Querubin.

INFORMATION OFFICER DESIGNATES: Helen B.

Abordo, Melinda L. Jerez,

OPAg; Franklin de Jesus,

ProVet; Nancy U. Hernandez,

HRMD; Gonzalo C. Binay,

EERMD; Elvira B. Gomez,

PSWDO; Geremias G. Ibana,

PEO; Thelma Q. Bardon,

Amelia Lopez, Dina G.

Baleza, PPDO, Aida B. Pan-

deagua, Darius Mirasol, GSO;

Estela P. Adorna, PBO; Encar-

nita A. Idioma, PCSSD; Gina

B. Racelis, MASCD.

Inilimbag ng Pama-

halaang Panlalawigan sa

pakikipagtulungan ng Pro-

vincial Development In-

formation Council (PDIC)

bawat buwan upang magsi-

walat ng kaalamang pang-

k a u n l a r a n s a m g a

mamamayan at barangay.

Sinusulat at inihanda ng

Tanggapan ng Ugnayang

Pampamayanan, Kapitol

Probinsyal, Daet, Camari-

nes Norte.

Tumatanggap ang paha-

yagan ng artikulong kon-

tribusyon mula sa mga

mambabasa. Hinihiling

l a m a n g n a i t o a y

makinilyado ng doble es-

pasyo, hindi susobra sa

isang maikling bond paper

ang haba at nagtataglay ng

tunay na pangalan at tira-

han ng may akda, lalo na

kung ito’y opinyon. Ang

kahilingan na huwag nang

ilimbag ang pangalan ng

may akda ay pagbibigyan

ng patnugutan.

Alin mang artikulo ay

dadaan sa masusing pag-

susuri upang iakma ito sa

estilo ng pahayagan at

limitadong espasyo nito.

Sinimulan ka-makailan ang pagtatayo ng isang (1) pampubli-

kong silid-aralan sa Labo Science and Tech-nology High School (LSTHS) sa Brgy. Dalas, Labo na may hu-migit-kumulang sa 500 mag-aaral na kabilang sa mahihirap na pa-milya. Ito ay inaasa-hang matatapos bago magsimula ang pasu-kan ngayong Hunyo 2007.

Ang proyekto ay bahagi ng programang ipinatutupad ng World Vision Development Foundation, Inc. (WVDF) sa tulong ng

(Sundan sa pahina 7)

What does X stand for? Is it a code for cen-sorship? Is it the extra-terrestrial? Is it the ex-treme? Is it a quest to be different to the point of being socially unaccept-able? Is it about sex, drugs or violence? What is it really?

I am not of this gen-eration. I was born in 1978, which makes me 29 years old this year. I was born in the genera-tion of Michael and Madonna, of salagubang and aratiles, of fishing talusog and hito from the “canal” at the back of our house, and get-ting tadpoles from the

pond formed by the rain. I grew up by the end of Martial Law and the beginning of the “original” People Power.

Noontime shows and sitcoms were quite wholesome. I got to watch Care Bears and Donald Duck. There was as yet a scarcity of cable T.V. I loved Hulk Ho-gan and the super-people. The songs were great, though a little bit “baduy” now, and there were Francis M., Metal-lica and the idealistic M.C. Hammer.

On the other hand, the generation who lived during the 90’s and 2000

Ang konstruksyon ng silid –aralan sa Labo Science & Technology High School sa Dalas, Labo na proyekto ng World Vision Develop-ment Foundation, In-corporated sa pakiki-pagtulungan sa United States Department of Labor, Parents, Teach-ers and Community As-sociation (PTCA), Par-ents’ Association ng Brgy. Dalas at Ms. M a g d a l e n a Ma g o , punong guro ng nasa-bing paaralan.

has an entirely different world. Unless they’re from extremely remote barrios, I doubt if they ever saw the tadpoles in the ponds after the rain, or the hito, talusog and marupina in their canals, which are now filled with plastic and grease. I doubt if they ever got to catch maya birds or picked aratiles in the neighborhood. This is a generation of MTV’s, of Internet and cell phones. Unlimited access to information - what a freedom! Practi-cally every child, how-ever young they are, could have a daily dose of pornography and vio-lence. I doubt if they ever saw completely wholesome noontime shows. A bare-breasted Asia Agcaoili, strip-teasing divas, Viva hot babes’ songs with dou-

ble-meanings, or An-drew E’s lewd rap songs are socially acceptable now. One can surf all the way and see everything on the internet. A child’s natural curiosity will lead him to the most gruesome, odious and forbidden sites (such as Ogrish.com) that his parents haven’t even ventured into.

And what would become of a child of ten-der years who already know these things? It would be hard to instill in him values that con-tradict to what he sees. It would be hard to rear a child of good disposition who have been indi-rectly exposed to bad elements. It would be hard for him to know what is real from fiction, hence, he would never know the difference be-tween what is right and wrong.

I grew up and reached high school not even knowing the concept of sex except whenever I see dogs or rabbits mat-ing. But now, I don’t think there’s even a five-year old kid who haven’t seen pornography. I caught my 4-year old “pamangkin” once, watch-ing a couple in flagrante delicto doing sex acts via Viva channel. He said he thought they were play-ing!

Perhaps, out of watching numerous tele-

(Continued on page 6)

Marso 2007

MGA PILING LARAWAN

Sa kaliwa pababa: 1) Si Gob. Jesus O. Ty-poco, Jr. habang nagsusumite ng kanyang Cer-tificate of Candidacy sa COMELEC Provincial Office kasama ang ilang mga supporters niya; 2) Ang pakikipagpulong ni Gob. Typoco kay RD Gen. Roberto I. Padilla kasama ang iba’t-ibang mayor mula sa ilang bayan dito sa la-lawigan; 3) Iprinisenta ni Gob. Typoco, kay Provincial Election Supervisor Said Ali Man-ganduga ang kanyang COC habang nagbigay naman ng kanyang suporta si Cong. Kuya Jojo Unico; 4) Kasama ni Gob. Typoco si Senotori-able Luis Chavit Singson nang ito ay bumisita rito sa lalawigan upang hingin ang tulong ng mga mamamayan dito; 5) Kinukumusta ni Gob. Typoco ang ilang mga kababayan na du-malo sa isinagawang proclamation rally ng kanyang buong team na isinagawa sa harapan ng provincial capitol.

Marso 2007

Generation X ... (EERMD-G.O.).

Ang MATPAI ay katuwang ng Pamaha-laang Panlalawigan sa pagpapatupad ng Sus-tainable Upland Manage-ment Strategy Project (SUMSP), isang proyek-tong pangkaunlaran para sa kapaligiran lalo na sa pagpapanumbalik ng nawalang likas-yaman sa kagubatan sa nabanggit na barangay. (GONZALO C. BINAY)

naturang barangay at mga kawani ng pamaha-laang panlalawigan tulad ng mga gumanap na taga-pagpakilala sa palatuntu-nang isinagawa kasama sina Forester Teodoro L. Licarte at ang sumulat nito na kumatawan na-man kay Engr. Leopoldo P. Badiola, hepe ng Eco-system and Environ-mental Resource Ma-nagement Division ng Office of the Governor

selebrasyon. Nagkaroon din ng mga palaro na nilahukan ng kasapi ng samahan at kanilang mga kaanak.

Ayon kay Jose Ser-gio, pangulo ng MAT-PAI, isang napakalaking kagalakan ang nadarama sa puso ng bawat kasapi ng asosasyon sa pag-kakataong iyon sapagkat nakasama at nakiisa sa kanilang selebrasyon ang ilang opisyales sa

Ruiz. Pagkatapos ng isang

maikling palatuntunan kung saan naging taga-pagpakilala sina Rafael Violeta, jr. at Amelia Lo-pez ng Provincial Plan-ning and Development Office (PPDO), idinaos naman ang isang simple ngunit masaganang tang-halian na pinagsaluhan ng mga opisyal at kasapi ng MATPAI at mga panauhin sa nasabing

Masayang nagdaos ng ika-9 na taong aniber-saryo ang Matacong Agro-Tree Planters Associa-tion, Inc. (MATPAI) sa Resettlement Area, Brgy. Matacong sa bayan ng San Lorenzo Ruiz.

Ang selebrasyon ay sinimulan sa isang Banal na Misa na ginanap sa kapilya ng resettlement area na pinangunahan ni Rev. Fr. Noel Domingo ng Parokya ni San Lorenzo

maaaring magpalipat-lipat sa mga tao ang sakit at magresulta sa pandaig-digang epidemya.

Mapalad naman ang ating bansa sapagkat nananatili tayong ligtas sa bird flu virus gayundin ang mga bansang Singa-pore at Brunei na nasa Timog-Silangang Asya rin

Sa kabuuan, naging matagumpay ang 2-araw na Seminar-Workshop on Avian Influenza prepar-edness and Response Planning.

Inaasahan na sa pamamagitan nito, mag-kakaroon ng dagdag na kaalaman at kamalayan ang mga mamamayan dito upang makaiwas sa nasabing sakit. Inaasa-han din na makapagba-balangkas ng mga kauku-lang plano ang mga pamahalaang lokal dito para maiwasan ang pag-kakaroon ng AI virus ga-yundin ang mga kauku-lang paghahanda at pag-tugon sakaling magka-roon ng insidente ng AI virus dito sa lalawgan. EDNA T. GRANTOZA

Ang walong (8)linggong kurikulum pam-bata ay tumutulong sa isang ganap na paglalatag ng mga planong pangka-linangan para sa mga kabtaang magsisimula pa lamang sa kanilang ka-handaan upang matuto.

Ang mga layunin ng programang ito ay ang maipakita ang wastong paraan ng paglilinis ng katawan, wastong ugali at gawi habang kumakain, pagpapakilala sa mga

hugis at kulay, gamit ng iab-ibang bahagi ng kata-wan, pagkakaroon ng kamalayan ukol sa pagpa-sok sa paaralan at iba’t-ibang bahagi ng katawan, pagkakaroon ng kama-layan ukol sa pagpasok sa paaralan at iba’t-iba pang kapakinabangan para sa kaunlarang emosyonal, intelekwal at sosyal ng mga bata.

Dito rin maimumu-lat sa kanila ang kalapitan ng paarala, tahanan at

komunidad bilang mga pook na may malaking bahagi para sa kanilang kahubugang pang-akademya.

Ang sabayang pag-unlad ng pisikal, sikolohi-kal, at emosyonal na ka-malayan ay agad ding makikita bilang bunga ng maayos at matazlinong implementasyon ng bawat detalye ng progra-mang ito.

Ang maagang kamalayan ng mga ka-

bataan sa mga karunun-gang sosyal at intelektwl ang siyang pinakapang-kalahatang hated ng kuri-kulum. Ang pagbibigay sa kanila ng mga nata-tanging kasanayang ito ay ang pasimula ng pagha-handa sa kanila bilng kba-hagi ng lipunan. Produk-tibo, matalino, at disipli-nadong mamamayan. ABIGAIL M. ANDOY, Tawig Elementary School, Brgy. Tawig, Paracale, Cams. Norte

N. Villafuerte at Dr. Cynthia O. Marbella. Tinalakay rito ni Dr. Alan Lucañas, kinata-wan ng Department of Health (DOH) ang AI sa tao. Si Dr. Myrna Bay-lon naman ng Depart-ment of Environment and Natural Resources ang tumalakay sa mga uri ng ibon na posibleng panggalingan ng naka-mamatay na bird flu.

Ang Bird Flu o Avian Influenza (AI) ay isang nakahahawang sa-kit ng ibon kung saan umabot na sa 164 katao ang namatay sa iba’t-ibang bahagi ng mundo simula ng lumitaw itong muli sa Asya noong 2003.

Nababahala ang World Health Organiza-tion (WHO) na sa bawat taong magkakasakit ng AI, ang H5NI virus na sanhi nito ay magiging mas mabalasik. Kapag nangyari ito, mas lalong magiging mabilis ang paglaganap nito sa tao at

(Mula sa pahina 2)

Ang layunin ng mga institusyon Pangka-runungan para sa ka-bataang sisimulan palang na hubugin ay ang matu-ruan sila o mabigyan ng edukasyon na tumu-tugma sa mga gawaing akma sa kanilang gulang at antas ng pang-unawa na hindi naipagdaramot sa kanila ang natatanging oras upang malayang makapaglaro at tamsain ang biyaya ng pagiging isang bata.

Bird flu ...

Ang mga staff mula sa Department of Foreign Affairs katuwang ang ilang staff ng Provinvial Planning & Dev’t. Office sa isinagawang pag-iisue ng passport dito sa lalawigan. Ito ay ghinanap sa Session Hall ng Pamhalaang Panlalawigan. Matatandaang ito ay isinagawa na rin noong nakarang taon sa hiling pa rin ni Gob. Jesus O. Typoco, Jr.

novelas, the children to-day have also become great actors and have mastered the art of pre-tension. They could easily shift emotions as would the persons they see on soap operas. They have become more cunning and clever. It’s good in a way because they also become smarter. But chil-dren are yet to develop psycho-socially. They are called ‘children’ because they are yet immature. And it is their immaturity that makes them vulner-able to being irreparably destroyed by wrong val-ues, immorality and twisted information. Per-haps, we should ask our-selves: Was it because our consumeristic society demanded more violence, sex and immorality that we unconsciously al-lowed the younger gen-erations to be fed with what we wanted to feed our hedonistic selves? I was once a family court public defender, and I realized that per-haps through our own fault, children of this gen-eration are no longer as innocent as they were presumed by the law to be. The Child Abuse Law (RA 7610) can be subject to a “child’s

abuse”. For a considera-tion, or through the scheming parent’s influ-ence, children can be eas-ily brainwashed, or can concoct lies if only to im-plicate an innocent adult to a charge of child moles-tation - especially so, that the law favors the minor. The new law, RA 9344 (Juvenile Justice and Wel-fare Act) even worsened the situation when it al-lowed minors below fif-teen years, an exemption from criminal liability, so that every kid of that age knew that they would never go to jail for any misdeeds, anyway. This law even failed to give concrete ways to imple-ment the so-called “restorative justice sys-tem”, so that it is now

(Continued from page 4)

(Continued on page 9)

Marso 2007

Patuloy ang ope-rasyon ng Community e-Center na matatagpuan sa harapan ng Provincial Library ng Camarines Norte. Ito ay nagbibigay ng murang serbisyo katu-lad ng internet-surfing, computer encoding , printing at iba pang com-puter-related services. Ngayong darating na bakasyon ay magsasa-gawa ito ng basic com-puter tutorials sa abot-kayang halaga. Makipag-ugnayan lamang kay Engr. Wilson V. Porcin-cula, ang CeC Manager.

Konstruksyon ...

noong Marso 30-31, 2007 sa Villa Mila Hotel and Resort simula ika-8 n.u. hanggang hanggang ika-4 ng hapon.

Dahil dito, hindi na nag-atubiling magpasaila-lim sa pap smear at breast examinations ang mga kababaehan dito na nasa

wastong gulang na. Si-namantala nila ang naturang pagkakataon na mapasailalim sa naturang eksaminasyon sa ha-lagang P100.00 na lub-hang napakababa kum-para sa karaniwang sinis-ingil sa bawat pasyente para sa naturang mga

serbisyong-medikal. Sa pamamagitan ng

pap smear at breast ex-aminations, maagap na matutukoy kung may kanser at/o posibilidad na magkaroon ng kanser sa matris o dibdib ang isang babae.

Ang insidente ng

Ang mga kababaihan mula sa labindalawang (12) bayan sa lalawigan ng Camarines Norte ay nabenepisyuhan ng abot-kayang pap smear at breast examinations na itinaguyod ng Philippine Cancer Society (PCS).

Ito ay isinagawa

nasa hustong gulang na, may asawa o dalaga man.

Samantala, ang naturang 2-araw na eksa-minasyon ay itinataguyod ng PCS-Manila sa pakiki-pag-ugnayan sa Philip-pine League of Govern-ment and Private Mid-wives, Inc. (PLGPMI)-Cams. Norte Chapter. LORENA T. IBASCO

Malugod na pina-salamatan ng mga mag-aaral sa Alawihao High School (AHS) sa Brgy. Alawihao, Daet, Camari-nes Norte ang kanilang lubos na pasasalamat kay Gobernador Jesus O. Ty-poco, Jr. dahil sa ipina-gawa nitong tatlong (3) pansamantalang silid-aralan sa kanilang naturang paaralan.

Ipinaabot nila ang kanilang taus-pusong pasasalamat sa pamam-agitan ng mga liham na indibidwal nilang gi-nawa para mabasa ng gobernador.

Ayon sa mga mag-aaral, malaki ang naitu-long ng 3 pansamantalang silid-aralan na ipinatayo ni Gob. Typoco, Jr. Ngayon anila ay mas nakapag-aaral sila nang maayos dahil mas kumportable sila sa silid-aralan, hindi sila nabibilad sa sikat ng araw; at hindi sila nababasa kapag umuu-lan gayundin ang kanilang mga aklat at iba pang ka-gamitan sa pag-aaral. Idi-nagdag pa ng mga mag-

pagkamatay dahil sa kan-ser ay maiiwasan kung agad na matutukoy at magagamot.

Dahil dito, mahigpit na ipinapayo ng mga doktor na magpasailalim sa pap smear examination isang beses sa isang taon ang mga kababaehang

aaral ng Alawihao High School na hindi na sila kailangang magsiksikan pa sa kanilang silid-aklatan.

Ipinahayag din nila na ang tulong na ipinagkaloob sa kanila ng gobernador ay papalitan nila nang ibayong sipag sa pag-aaral. Sinabi rin ng mga mag-aaral na pangangalagaan nila ang naturang 3 pansamantalang silid-aralan para mapakinaba-ngan din ng mga papasok

(Sundan sa pahina 9)

Ang recipients ng ABK Initiative na sina Catherine Emata at Rowena Broqu-eza ay kapwa nagtapos bilang balediktoryan ng Labo Science and Technol-ogy High School (LSTHS) at Jose Panganiban Na-tional High School (JPNHS) noong Marso 29 at Marso 30, ayon sa pag-kakasunod.

Si Emata ay isa sa mga

gan nito. Layunin ng na-sabing proyekto na mai-balik sa paaralan ang mga kabataang nasadlak sa maagang paggawa sa mga minahan (child laborers) kasama na ang mga ka-bataang sinasabing nan-ganganib o at-risk na pu-masok din bilang mga manggagawa sa mga mi-nahan sa mga bayan ng Labo at Jose Panganiban.

recipients ng ABK sa Brgy. Dalas, Labo, at si Broqu-eza naman ay sa Brgy. Luklukan Norte, Jose Pan-ganiban.

Maliban kay Emata, 17 pang ABK recipients ang kabilang sa top ten ng mga nagtapos mula sa LSTHS. Ginawaran din ng parangal ang ABK re-cipients na sina Vilma El-nar, Analyn Magalona,

Ariel Broqueza, Mary Jane Secillano na pawang mga miyembro ng Tinig Bulilit, Ramelyn Obal at iba pang mga benepisaryo ng ABK Initiative na kabilang sa mga kabataang nagtamo ng pinakamatataas na karangalan mula sa mga paaaralang kanilang pina-pasukan.

Sila ay kabilang sa humigit-kumulang 90

ABK recipients na naka-sama sa nangungunang sampung (10) mag-aaral sa mga paaralan kung saan merong interbensyon ang ABK Initiative na ipi-natutupad ng WVDF, Inc. sa mga bayan ng Labo at Jose Panganiban. Sa ele-mentary level, marami sa mga kabataang tinutulun-gan ng World Vision sa ilalim ng ABK Initiative

ang nagkamit ng karan-galan bilang balediktoryan, salutatoryan at top ten stu-dents na nagbigay ng karangalan sa kani-kanilang paaralan.

Samantala, matatan-daang ang ABK Initiative ay nagsimula noong taong 2005 kung saan umabot sa 1,267 ang bilang ng mga kabataang nagtatrabaho sa mga minahan ang natulun-

United States Depart-ment of Labor, Parents, Teachers and Commu-nity Association (PTCA), Parents’ As-sociation ng Brgy. Dalas at Ms. Magdalena Mago, punong guro ng nasabing paaralan sa Brgy. Dalas, Labo.

Layunin ng nasa-bing proyekto na mabi-gyan nang maayos na lugar-paaralan ang mga kabataang mag-aaral sa LSTHS. Ito ay bahagi ng pagsusulong sa la-yunin ng proyektong ABK na makapagbigay ng daan sa de-kalidad na edukasyon o pagla-lapit sa mga kabataang nabibilang sa mahihirap na pamilya sa de-kalidad na edukasyon.

Samantala, anu-mang araw mula ngayon ay pasisimulan na ang pagsasaayos ng 7 silid-aralan sa bayan ng Jose Panganiban; 4 na silid-aralan ng Calogcog Elem. School sa Brgy. Luklukan Norte, at; 3 silid-aralan ng Sta. Elena Elem. School sa Brgy. Sta. Elena. LIZA V. EYO/LORENA DELA TORRE-IBASCO

(Mula sa pahina 4)

Marso 2007

Mga pumasa ... Pinasalamatan din

ni OIC Guevarra niya ang lahat na tumulong para makamit ng kanilang tanggapan ang naturang pagkilala at parangal. Nangako rin ito na pananatilihin niya ang matibay na pakikipag-ugnayan sa lahat ng mga kinauuku-lan upang mas mapala-wak ang kanilang serbi-syo-publiko.

Ipinahayag din ni OIC-PSO Guevarra na ang NSO-CN ay tu-manggap ng iba pang mahahalaga at espesyal na mga gawad-parangal sa mga na-karaang field awards. Maliban dito, maram-ing beses na itong pina-rangalan bilang nan-gungunang lalawigan sa Rehyong Bikol.

Samantala, ang ika-walong puwesto ngayong taon ay naiuwi ng NSO-Albay na mula pa rin sa Re-hyong Bikol. (ESPAÑA-NSO CN, Isinalin sa Filipino ni LT IBASCO)

puntos na pag-angat ng NSO CN na nakuha ang ika-14 na puwesto noong 2006.

Samantala, ang mga kategorya ang gi-namit na batayan sa pagtaya sa mga nagawa ng mga field offices sa bansa ay kinabibilan-gan ng mga su-musunod: statistical operation, civil regis-tration, information dissemination, part-nership and linkages at general administration.

Ipinahayag ni G. Rodolfo P. Guevarra, OIC-Provincial Statis-tics Officer; ang kan-yang kaligayahan dahil sa katangi-tanging na-gawa ng NSO-CN. At ito aniya ay nakamit nila dahil sa suporta at kooperasyon ng kan-yang mga nasasakupan at pakikiisa at pakiki-pagtulungan ng pama-halaang panlalawigan, mga pamahalaang lo-kal, iba pang kinauu-kulang ahensya at or-ganisasyong pansibiko.

(Mula sa pahina 3)

Bilang bahagi ng programang ipinatutu-pad ng Department of labor and Employment (DOLE) para matulu-ngan ang mga samahan sa mga pamayanan sa lalawigan, ang sangay ng DOLE rito ay maglu-lunsad ng isang pagsa-sanay para sa humigit-kumulang na 25 miyem-

bro ng parents associa-tion sa Brgy. Sta. Rosa Sur, Jose Panganiban.

Ito ay sa pangu-nguna ni G. Ruben Ro-manillos, DOLE Provin-cial Extension Officer at Mrs. Cecille Andalis, Labor Extension Officer II (LEO 2) at tu-matayong project coor-

dinator ng Child Labor Project ng DOLE dito sa Camarines Norte.

Ang pagsasanay ay hinggil sa Organiza-tional Management na ang layunin ay mabig-yan ng angkop na kaala-man at kasanayan, at mapaunlad ang-kakayahan ang mga

hinggil sa usaping pang-samahan, pangkomuni-dad at pampamilya.

Isinagawa ang naturang pagsasanay noong Marso 14-15, 2007 sa Apolonia Hotel sa bayan ng Jose Pa-nganiban sa pakikipag-tulungan ng World Vi-sion Development Foun-

samahan hinggil sa usapin ng sistematikong pamamahala at pagpa-palakas ng samahan. Layunin din nito na mabigyan ng tamang direksyon ang mga kasapi ng samahan upang matugunan ang mga problemang kinaka-harap ng pamayanan

dation (WVDF). Isinagawa rin sa

nasabing pagsasanay ang pagbalangkas ng anim (6) na buwang plano ng samahan upang makita ang magiging istratehiya at proseso nito sa susunod na mga panahon. LIZA V. EYO

NSO-Camarines Norte pang-11 ...

Ang Sining ng Ban-tayog (A Visual Arts Ex-hibit Year 3) ay pormal na bubuksan sa publiko sa Martes, Abril 3, 2007 pagkatapos ng opening program nito sa ganap na ika-3 n.h. sa lobby ng Provincial Capitol. Ito ay itinataguyod ng Pamahalaang Panlalawi-gan sa pamamagitan ng Tourism Museum, Cura-tion and Archival Divi-sion (TMCAD) at sa pakikipagtulungan ng

Kapisanan ng mga Litra-tista sa Kabikulan (KLIK) at Camarines Norte Visual Artists As-sociation (CANVASS).

Ito ay tatampukan ng mensahe ni Gob. Jesus O. Typoco, Jr. at pagpa-numpa nito sa tungkulin ng mga bagong miyem-bro ng CANVASS. Mag-bibigay rin dito ng inspi-rational messages sina Engr. Carmichael de Alva, painting collector at art enthusiast, at; Chit

tival na nasa ikatlong taon na ngayon.

Magiging participat-ing guest artists dito sina G. Hermes Alegre ng brgy. Bagasbas, Daet, at; G. Jimmy Vista ng Tanay, Rizal. Si Alegre ay isa nang kilalang pin-tor at napanood sa pro-grama ng Channel 2 na Art Jam base na rin sa imbitasyon ng naturang istasyon ng telebisyon. Si Vista ay sikat ding pintor na kaibigan ni G.

Hidalgo, painting collec-tor. Pangungunahan din ng gobernador ang ribbon cutting ceremony katu-wang ang iba pang mata-taas na opisyal ng lalawi-gan at mga panauhin.

Ang naturang eksibit ay magtatapos sa Abril 15, 2007 na mismong araw ng ika-87 taong anibersaryo ng pag-kakatatag ng lalawigan ng Camarines Norte na ang selebrasyon ay na-katuon sa Bantayog Fes-

Harlem J. Barilea, isang pintor na residente ng bayan ng Mercedes na ang mga likhang pinta ay naitampok na sa mga pahayagang pambansa.

Ang tentative list ng mga lokal na pintor dito na lalahok sa naturang eksibit at magpapakita ng kanilang mga likhang pinta ay sina: Joel S. Orcena, PO1 Ryan P. Morales, Dr. Magdaleno A. Manugas, Isaac de Alva IV, Andrew L.

Necio, Silvestre E. Aborde, Jr., Dandela Mari R. Cortez, at Jason Philip R. Cortez ng ba-yan ng Daet; Barilea at Ruel A. Santelices ng bayan ng Mercedes; Mariecar del Moro-Manlapaz at Arlan J. Fulong ng bayan ng Talisay, at; Rogelio M. de Gala at Konsehal Ar-temio C. Andaya ng ba-yan ng Jose Panganiban.

Samantala, ang pa-(Sundan sa pahina 9)

pagsusulit sa Hunyo 2007, isang requirement para sa mga dayuhan na nag-aaplay bilang mga narses sa USA.

Sinabi ni Brion na makikipagpulong siya sa mga deans ng iba’t-ibang nursing schools upang pag-usapan at pagplanu-han ang mga detalye kaugnay ng naturang muling pagsusulit o retake.

Ipinahayag nito na ang review ay maaaring isagawa sa mga paaralan na pipiliin ng Commis-sion on Higher Education (CHED) base sa kanilang lokasyon at passing rates sa nakalipas na limang (5) taon.

Una nang ipinaha-yag ng Department of Budget and Manage-ment (DBM) na magla-laan ito ng P17 milyon upang matustusan ang gastusin sa review at testing fees ng mga ku-kuha muli ng naturang eksaminasyon. (PIA 5 Release – Isinalin sa Filipino ni LT IBASCO)

(Mula sa pahina 2)

Ang luncheon meeting ni Gob. Jesus O. Typoco, Jr. kina PNP Regional Direc-tor Roberto Padilla at P/S Supt. Noel G. Constantino na ginanap sa Central Plaza Restaurant. Kasama rin dito ang ilang Punong Bayan, at ilang miyembro ng Sangguniang Panlalawigan na sina Michael Canlas ast Nonito S. Flores.

Marso 2007

Chess tourney ...

3 barangay ...

Pagtanggap ... Ika-87 taong ...

JGMC nahirang ...

sista Renato J. Unico, Jr. at G. Abel C. Icatlo, Mu-seum Curator I bilang mga co-chairpersons.

Ang mga miyembro nito ay kinabibilangan ng lahat na SP Kagawad; punong bayan; chairmen ng working committees, at; hepe ng mga panla-lawigang tanggapan at pambansang ahensya sa lalawigan. Narito naman ang working committees na binuo at ang mga iti-nalagang tagapamahala: Program and Invitation – Lorena T. Ibasco, AO V; Publicity, Promotion and Documentation – Purita P. Briñas, CAO IV; Fi-nance – Provincial Treas-urer Lorna A. Coreses; Stage Preparation and Construction – Provincial Engineer Cesar C. Paita; Cleanliness and Orderli-

(Mula sa pahina 3)

ness, at Streamers & Ban-ners–Jose Rene G. Ruid-era, General Services Of-ficer; Security & Ground Control – Provincial War-den Efren Arayata; Re-ception and Attendance – Edilberto C. Baraquiel, HRMO IV; Lights and Sounds – Noel Z. Sarical, CNRCN, at; Refresh-ments – Teresa B. Lamadrid, GSO staff.

Ang lahat na mga aktibidad na inihahanda ng pamahalaang panla-lawigan para sa sele-brasyon ng anibersaryo ng Camarines Norte ay pinangangasiwaan ng Tourism, Museum, Cura-tion and Archival Div. (TMCAD) na pinamu-munuan ni G. Abel C. Icatlo, Museum Curator I. LT IBASCO

kumatawan kay Regional Director Gilbert Gonzales ng DENR Regional Offie 5, at PD Jose B. Armenta ng DILG-CNorte na kina-tawan naman si Regional Dir. Blandino M. Ma-ceda, CESO IV. Dumalo rin sa okasyon si G. Salva-dor Madarang, Commu-nity Devt. Officer II ng Provincial Environment and Natural Resources Office (PENRO).

Bilang karagdagan, ang dalawa pang miyem-bro ng PVT ay sina PENRO Elpidio Z. Orata at Provl. Dir. Jose B. Ar-menta ng Dept. of Interior and Local Government (DILG)-Cams. Norte.

Naglaan naman ng P25,000.00 na pondo si Gobernador Jesus O. Ty-poco, Jr. para sa gawaing ito kung saan P15,000.00 nito ay bilang cash incen-tives at P10,000.00 naman para sa operational ex-

(Mula sa pahina 10)

P6,000.00; 7th place – P4,000.00; 8th place – P3,000.00; 9th place – P2,000.00, at; 10th place – P1,000.00.

Ang makakukuha ng una hanggang ikatlong puwesto ay tatanggap din ng kaukulang tropeyo, at medalya naman para sa makapag-uuwi ng ika-apat hanggang ika-sampung puwesto. LT IBASCO

(Mula sa pahina 3)

kanilang tuition fee reim-bursement at P2,000.00 na allowance. Kung lalag-pas sa P5,000.00 ang kanilang tuition fee, ito ay kanila nang sasagutin sapagkat P5,000.00 la-mang ang pondong na-kalaan para sa bawat iskolar ng pamahalaang panlalawigan. Patuloy nilang tatanggapin ang

(Mula sa pahina 10)

Rehab Plan ...

buuang halaga ng napin-sala dito. Sa sektor ng agrikultura/ekonomiya nangangailangan ng ha-lagang P34,485,800 para makabangong muli ang mga magsasaka, mangi-ngisda at mga nag-aalaga ng hayop; sa social sector ay aabot sa P273,280,000.00 ang kakailanganin para mabigyan ng livelihood assistance ang may 30,390 pamilyang apektado; sa imprastraktura ay manga-ngailangan ng P109,600,000.00 para sa mga nasirang tulay at kal-sada; P29,482.000.00 para sa mga school buildings; P7,105,000.00 para sa kons-truksyon ng mga nasirang kanal at patubig, at; P6,040,000.00 para sa iba pang imprastraktura.

Ito ay naisumite na sa National Economic and Development Authority (NEDA), at sa Office of Civil Defense (OCD) sa National Disaster Coordi-nating Council (NDCC) para sa kaukulang tulong pinansiyal.

Matatandaan na hindi lamang ito ang unang ginawang Rehabilitation Plan ng lalawigan dahil madalas na tamaan ito ng bagyo. Sa kasalukuyan ay may ilang proyekto na ang napunduhan at ang iba ay hinihintay pa ang kaukulang aksiyon ng mga ahensiyang pinag-sumitihan. M.P. ASIS

(Mula sa pahina 1)

penses ng provincial vali-dation team.

Ang programang ito ay bilang suporta ng pamahalaang panlalawi-gan at iba pang kinauu-kulang ahensya tulad ng DENR at DILG sa DENR Administrative Order No. 10 ukol sa guidelines sa Categorized Final Dis-posal Facilities na ipinala-bas ni Secretary Angelo T. Reyes ng DENR.

Samantala, ang pag-taya sa mga natatanging nagawa at programa at proyekto patungkol sa EWMS ng mga barangay na kalahok sa regional level ay pinangasiwaan ng Regional Validation Team na kinabibilangan ng mga kinatawan mula sa DENR RO 5, DENR-Environmental Manage-ment Bureau (EMB), DILG RO 5, Department of Education (DepEd) Regional Office 5 at Tang-gol Kalikasan LUIGI MARTIN P. QUERUBIN

pulong probinsya ng Ca-tanduanes sa Marso 3 at 4, ayon sa pagkakasunod.

Sa lalawigan ng Sorso-gon, ang mga paaralan na bibisitahin nito sa Marso 10 at 11 ay ang Sta. Magdalena Central School sa bayan ng Sta. Magdalena, at sa Casiguran Central School sa bayan ng Casiguran, ayon sa pagkakasunod.

Sa pagbisita sa Mas-bate, magtutungo naman ito sa Mobo Central School sa Marso 17 at sa Milagros West Central School sa ika-18 ng Marso. Ang huling pupuntahan ng caravan ay ang Pili Central School at Nabua Central School sa lalawigan ng Camarines

(Mula sa pahina 3)

Generation X ...

naturang benepisyo kung mapananatili nila ang markang 85% at pataas.

Bilang karagdagan, ang mga iskolar ng PGSP ay maaari lamang mag-aral sa mga pam-publikong kolehiyo at unibersidad sa bansa. LT IBASCO

sa naturang paaralan sa susunod pang mga taon.

Ang nabanggit na mga silid-aralan ay ilan lamang sa mga progra-mang pang-edukasyon na patuloy na itinataguyod ng administrasyon ni Gob. Typoco, Jr. para sa kapakanan at kapakina-bangan ng mga mag-aaral sa lalawigan ng Camari-nes Norte. LT IBASCO/LUIGI P. QUERUBIN

(Mula sa pahina 7)

Sur na nakaiskedyul sa Marso 31 at Abril 1 at ang Jovellar Central School at Manito Central School ng lalawigan ng Albay. (RCEmbile, PIA – Isinalin sa Filipino ni LORENA DELA TORRE- IBASCO)

Unity Caravan ...

Gueriña, kinatawan ng small-scale mining sector; at Mr. Noel Querubin ng non-government organi-zation.

Magugunitang ang PMRB ay itinatag sa Camarines Norte mata-pos ilipat ng DENR sa pamahalaang lokal ang pagbibigay ng pahintulot sa maliitang pagmimina (Small-Scale Mining) at ilan pang mahahalagang gawain nito sa bisa ng Republic Act No. 7160 na lalong kilala sa tawag na Local Government Code of 1991. (G.C. BINAY)

(Mula sa pahina 2)

Mag-aaral sa ...

Position Title Item No.

Salary Grade

Date Vacated

Level Place of

Assignment Education Experience

Qualification /Requirement Other Re-quirements Training Eligibility

(Regular) Admin. Asst. II

(Clerk IV)

9553 8 1 PGCN Completion of 2 yrs. studies in college

1 year relevant experience

4 hrs. relevant training

CS Sub-Professional

(Casual) Administrative

Aide III

PGCN Completion of 2 yrs. studies in college

none required none required CS Sub-

Professional

Clerk I PGCN Completion of 2 yrs. studies in college

none required none required Driver’s License

Driver I PGCN High School graduate 1 year relevant experience

4 hrs. relevant training

CS Sub- Professional

Utility Worker II PGCN Must be able to read and write

none required none required none

required

Likha ng mga ...

munuan ng CANVASS na manunumpa sa tung-kulin ay sina: Orcena – pangulo; Barilea–panga-lawang pangulo; Manla-paz – kalihim/ingat-

(Mula sa pahina 8)

yaman; PO1 Morales – auditor; Santelices - P.I.O.; orihinal na mi-yembro – Dr. Manugas at Fulong; Isaac de Alva IV bilang Jr. CANVASS member; at mga bagong miyembro na sina An-daya, Gala, Aborde, Jr.; Necio, at magkapatid na Cortez. LT IBASCO

being done in the ab-sence of government institutions designed for the child’s rehabilitation. I would rather say that this law is like a back-end approach to a “moral” problem. The front-end solu-tion is of course very ideal. It is basically pre-vention. It is censorship of media and all mor-ally-destructive things. It is regulation of infor-mation that would or will likely reach our children. It is building a child-friendly society composed of morally-upright and responsible individuals. It is shielding our chil-dren from all kinds of evil. It is putting a limit to our hedonistic de-mands. But can we really do that? Can we be successful enough? So what if we de-prive this generation of their innocence, does it matter? Would you rather eat a mature apple which grew in a field full of pesticide, or one which was freshly picked from the pristine forests of the moun-tains? Would you pick a genetically modified to-mato or an organically-produced one?

(Continued from page 6)

Like every organism, humans should evolve in ideal conditions- con-ditions that would nur-ture and develop their minds and bodies and prepare them to be emo-tionally, mentally and psychologically fit to face the world. If we seek the betterment of humanity, we must also ensure that the genera-tions to come will enjoy the same ideal condi-tions we went through with, during our time. It is our inter-generational responsi-bility! I am not of this “Generation X”. And I’m glad that at least I successfully went through the “age of in-nocence”. Name Withheld Upon Request SGD) EDILBERTO C. BARAQUIEL, HRMO IV

TAON 7, BLG. 9 DAET, CAMARINES NORTE MARSO 2007“ Entered as Second Class Mail at Daet Postal Office, Daet, CNorte” Website: http:/www.camarinesnorte.gov.ph E-mail: cao_cnorte@yahoo.com

Ang mga kabataang ipinanganak sa Camari-nes Norte at residente rito na magtatapos ngayong Marso-Abril 2007 mula sa mga pri-bado at pampublikong paaralang pansekon-darya o hayskul sa la-lawigan ay maaari nang magsumite ng kanilang aplikasyon at mga kina-kailangang dokumento para mapabilang sa Pro-vincial Government

Scholarship Program (PGSP) na patuloy na ipinatutupad ng pama-halaang panlalawigan sa ilalim ng administrasyon ni Gobernador Jesus O. Typoco, Jr. Layunin nito na matiyak na mabibigyan ng prayori-dad ang mga kabataan ng lalawigan sa ilalim ng programa.

Samantala, maaari ring magsumite ng ap-likasyon ang mga matagal nang nakapag-tapos ng hayskul ngunit hindi pa nakapag-aaral sa kolehiyo dahil sa problemang pinansyal.

Ang application letter ng lahat na intere-sado ay dapat na naka-address kay Gob. Ty-poco, Jr. bilang Com-mittee Chairman ng PGSP. Ang talaan ng iba pang mga dokumento na dapat nilang isumite sa Community Affairs Of-fice simula ngayon hanggang Abril 30, 2007 ay ang mga sumusunod: 1) orihinal at machine copy ng report card kung saan, ang general average ay dapat na 85% at pataas; 2) machine copy ng BIR Income Tax Return (ITR) ng magu-lang o tagapangalaga na kinumpirma ng BIR (ang kita ay hindi dapat lum-

agpas sa P100,000.00 bawat taon); certificate of residency na inisyu ng kinauukulang Punong Barangay; sed-ula ng aplikante; certifi-cate of good moral char-acter mula sa pinuno ng paaralan o guidance counselor; barangay clearance; 2 pcs. 1x1 recent photo; at 1 long folder na may fastener na paglalagyan ng mga nabanggit na do-kumento.

Ipinaaabot ng PGSP na ang makatutugon lamang sa mga nabang-git, ang kwalipikadong kumuha ng qualifying at competitive written ex-amination na isasagawa sa Mayo 9, 2007 at ang makapapasa rito ay isa-sailalim naman sa inter-view na itatakda ng PGSP. Ang written ex-amination ay katumbas ng 75% at interview na katumbas ng 25% o may kabuuang 100%.

Ang mga papalar-ing makapasa sa mga nabanggit na pamanta-yan na mahigpit at pan-tay-pantay na ipi-natutupad ng PGSP ay tatanggap ng P5,000.00 bawat semestre kung saan ang P3,000.00 nito ay nakalaan para sa

(Sundan sa pahina 9)

Tatlong (3) barangay mula rito sa lalawigan ng Camarines Norte ang nagwagi sa isinagawang 2nd National Search for Model Barangays for Eco-Waste Management System (EWMS) 2006-2007 para sa Regional Level.

Ito ay ang mga su-musunod: Brgy. Manli-monsito, San Lorenzo Ruiz sa pamumuno ni Punong Barangay Manuel A. Laad para sa Category A; Brgy. Ca-yucyucan, Mercedes sa pangunguna ni PB. Fe-

liz A. Abanto para sa Category B, at; Brgy. Mambalite, Daet sa pamamahala ni Punong Barangay Arnulfo M. Ocan para naman sa Category C.

Ang tatlong nabang-git na barangay ay gina-waran ng mga plake at cash incentives na tigli-limang libong piso (P5,00.00) para sa bawat ketegorya sa maikling programang isinagawa noong Marso 26 pagkata-pos ng flag raising cere-mony ng pamahalaang panlalawigan sa harapan

ng Kapitolyo. Pinangunahan ni Dr.

Jose Rene G. Ruidera, General Services Officer at Program Director ng Provincial Solid Waste Management Board (PSWMB), at miyembro rin ng Provincial Valida-tion Team (PVT), ang naturang awarding cere-mony. Nakatuwang niya rito sina Engr. Henry Lo-pez, Provincial Environ-ment Mgt. Officer ng De-partment of Environment and Natural Resources (DENR)-Cams. Norte na

(Sundan sa pahina 9)

Ang proclamation Rally ng LAKAS-CMD/KAMPI Party sa pangunguna nina Gob. Jesus O. Typoco,

Jr at Cong. Renato J. Unico, Jr. na dinaluhan ni Senotariable Luis Chavit Singson nang ito ay magsagawa

ng kanyang campaign sortie dito sa lalawigan.

Tinatanggap ni Punong Barangay Manuel Laad ng Brgy. Manlimon-

sito, San Lorenzo Ruiz mula kay Provincial Administrator Napoleon

Malaluan at Dr. Rene Ruidera, DPA, ang plake na katibayan nang pagka-

panalo ng kanyang barangay bilang isa sa 3 Model Barangays for Eco-Waste

Management System para sa taong 2006.