«n tËp tuÇn 1i.vietnamdoc.net/data/file/2015/thang06/24/giao-an-day... · web viewiii phÇn tlv:...

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8«n tËp TuÇn 1

* Môc ®Ých yªu cÇu:- Gióp HS «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn.- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m.- GD ý thøc hoc tËp bé m«n.

A. Néi dung «n tËp: I. PhÇn v¨n:

HD HS «n tËp vÒ vb T«i ®i häc:. - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: Nhµ th¬ Thanh TÞnh (11.12.1911 -17.7.1988), Hµ Néi, tªn thËt lµ TrÇn V¨n Ninh, lªn 6 tuæi ®æi tªn lµ TrÇn Thanh TÞnh; häc tiÓu häc vµ trung häc ë HuÕ. Tõ 1933 b¾t ®Çu ®i lµm HD viªn du lÞch råi vµo nghÒ d¹y häc. §©y lµ thêi gian «ng b¾t ®Çu s¸ng t¸c v¨n ch¬ng. Trong sù nghiÖp s¸ng t¸c cña m×nh, Thanh TÞnh ®· cã nh÷ng ®ãng gãp trong nhiÒu lÜnh vùc: truyÖn ng¾n, truyÖn dµi, th¬, ca dao, bót kÝ v¨n häc, song cã lÏ thµnh c«ng h¬n c¶ lµ truyÖn ng¾n vµ th¬.* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- “T«i ®i häc” thuéc lo¹i truyÖn ng¾n Ýt nh©n vËt, Ýt sù kiÖn vµ xung ®ét. TruyÖn ®îc cÊu tróc theo dßng håi tëng m¬m man vÒ buæi tùu trêng cña nh©n vËt “t«i”. Nã gÇn nh tù truyÖn, võa nhÑ nhµng, võa man m¸c võa ngät ngµo quyÕn luyÕn nh÷ng d vÞ buån th¬ng cña kØ niÖm ®Çu ®êi.- Lµ 1 v¨n b¶n thÓ hiÖn hµi hoµ gi÷a tr÷ tinh (biÓu c¶m) víi miªu t¶ vµ kÓ (tù sù), thuéc thÓ lo¹i truyÖn ng¾n nhng søc hÊp dÉn cña nã kh«ng ph¶i lµ ë sù tr×nh bµy c¸c sù kiÖn hay c¸c xung ®ét næi bËt. T¸c phÈm ®· ®em ®Õn cho ngêi ®äc sù c¶m nhËn tinh tÕ vÒ d vÞ ngät ngµo, man m¸c trong t©m tr¹ng cña mét cËu bÐ ngµy ®Çu tiªn ®Õn trêng qua ngßi bót tr÷ t×nh, giµu chÊt th¬ cña nhµ v¨n Thanh TÞnh.- Theo dßng håi tëng cña nh©n vËt, nh÷ng c¶m xóc, t©m tr¹ng cña cËu bÐ ®îc diÔn t¶ rÊt sinh ®éng: sù håi hép, b¨n kho¨n lo l¾ng, thËm chÝ cã c¶ tiÕng khãc, ®«i chót tiÕc nuèi vÈn v¬, vïa n¸o nøc, võa bì ngì… T¸c gi¶ ®· kh¬i gîi l¹i nh÷ng rung c¶m sau xa trong t©m hån b¹n ®äc bëi trong cuéc ®êi, ai còng tõng tr¶i qua nh÷ng c¶m xóc, t©m tr¹ng t¬ng tù.

II. PhÇn TiÕng ViÖt:- HD HS «n tËp vÒ cÊp ®é kh¸i qu¸t cña tõ ng÷ :

+ GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.Cấn Văn Thắm – Hà Nội 1

1

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

NghÜa cña 1 tõ ng÷ cã thÓ réng h¬n (kh¸i qu¸t h¬n) hoÆc hÑp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t h¬n) nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c:

+ Mét tõ ng÷ ®îc coi lµ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nghÜa cña tõ ®ã bao hµm ph¹m vi nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c.

+ Mét tõ ng÷ ®îc coi lµ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa cña tõ ®ã ®îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c.

+ Mét tõ ng÷ cã nghÜa réng ®èi víi nh÷ng tõ ng÷ nµy, ®ång thêi cã thÓ cã nghÜa hÑp ®èi víi mét tõ ng÷ kh¸c.

- HD HS «n tËp vÒ tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n : + GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- Chñ ®Ò lµ ®èi tîng vµ vÊn ®Ò chÝnh mµ v¨n b¶n biÓu ®¹t.- V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò khi chØ biÓu ®¹t chñ ®Ò ®· x¸c

®Þnh, kh«ng xa rêi hay l¹c sang chñ ®Ò kh¸c.- §Ó viÕt hoÆc hiÓu mét VB cÇn x¸c ®Þnh ®îc chñ ®Ò thÓ hiÖn ë nhan

®Ò, ®Ò môc, trong quan hÖ gi÷a çc phµn cña VB vµ çc tõ ng÷ then chèt thêng lÆp ®i lÆp l¹i.

B. LuyÖn tËp: HD HS lµm çc bµi tËp :

* BTTN: HD HS lµm BTTN (S¸ch BTTN NV 8 – Tr. 11)- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- HS ®æi vë.- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.

C©u Chän ®¸p ¸n

§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:..........

* BT TL:- GV HD HS lµm BT. 1. B»ng c¶m nhËn cña riªng m×nh, em h·y giíi thiÖu ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh vµ truyÖn ng¾n ‘T«i ®i häc” cña «ng.(Gîi ý: Khi giíi thiÖu vÒ truyÖn ng¾n T«i ®i häc, cã thÓ chän mét trong nh÷ng çch sau ®©y:

+ Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn.

Cấn Văn Thắm – Hà Nội 2

2

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ Tãm t¾t truyÖn theo m¹ch c¶m xóc cña nh©n vËt t«i.

- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:

+ ¦u ®iÓm + Nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña b¹n.

=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.2. H·y t×m tõ ng÷ ®Ó ®iÒn vµo s¬ ®å sau cho phï hîp víi çc cÊp ®é kh¸i qu¸t cña tõ ng÷:

§éng vËt

Thó Chim ç

Hæ, nai,… s¸o, vÑt… ç r«, ç chÐp,…

3. KÓ l¹i mét kØ niÖm ngµy ®Çu tiªn ®i häc.- HD HS lµm dµn ý:

* Më bµi: T¹o ra t×nh huèng ®Ó kÓ l¹i kØ niÖm (tõ c©u chuyÖn cña cha mÑ mµ b¾t vµo giíi thiÖu kØ niÖm cña m×nh; Nh©n khi nh×n l¹i 1 ®å vËt cò, nhËn 1 bøc th, xem 1 cuèn phim…)* Th©n bµi: KÓ l¹i kØ niÖm ngµy ®Çu ®i häc:- Gîi nhí kØ niÖm:

+ Giíi thiÖu nh©n vËt, t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn ®¸ng nhí.+ Thêi gian, ®Þa ®iÓm.

- DiÔn biÕn c©u chuyÖn, t×nh huèng x¶y ra m©u thuÉn.- KÕt thóc c©u chuyÖn:

+ M©u thuÉn ®îc gi¶i quyÕt.+ C©u chuyÖn trë thµnh kØ niÖm.

* KÕt bµi: - Suy nghÜ cña b¶n th©n. - Bµi häc…

- HS viÕt bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.


3

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Th¶o luËn líp:


=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.- §äc bµi viÕt tham kh¶o (HD TLV 8 – tr. 7)

* HDVN: - ¤n tËp kÜ c¸c kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp c¸c BT./.

----------------------------------------------------------------------------------------------

«n tËp TuÇn 2* Môc ®Ých yªu cÇu:

- Gióp HS «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn.- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m.- GD ý thøc hoc tËp bé m«n.


HD HS «n tËp vÒ vb Trong lßng mÑ (TrÝch Nh÷ng ngµy th¬ Êu – Nguyªn Hång): - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: Nguyªn Hång ®îc coi lµ nhµ v¨n cña nh÷ng cuéc ®êi cÇn lao, nh÷ng

nçi niÒm c¬ cùc. B¶n th©n «ng còng rÊt dÔ xóc ®éng, thêng ch¶y níc m¾t khãc th¬ng nh÷ng m¶nh ®êi khèn khæ mµ «ng ®îc chøng kiÕn hay do chÝnh «ng tëng tîng ra. Bëi thÕ v¨n «ng rÊt gîi c¶m. ¤ng Ýt chóa ý ®Õn nh÷ng sù kiÖn, sù viÖc, nÕu cã nãi ®Õn còng chñ yÕu ®Ó lµm næi bËt lªn nh÷ng c¶m xóc néi t©m.

* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: - VB ®îc trÝch tõ ch¬ng 4 tËp håi kÝ, kÓ vÒ tuæi th¬ cay ®¾ng cña

chÝnh t¸c gi¶. C¶ 1 qu·ng ®êi c¬ cùc (må c«i cha, kh«ng ®îc sèng víi mÑ mµ sèng víi ngêi c« ®éc ¸c) ®îc t¸i hiÖn l¹i sinh ®éng. T×nh mÉu tö thiªng liªng, t/y tha thiÕt ®èi víi mÑ ®· gióp chó bÐ vît qua giäng lìi xóc xiÓm, ®éc ¸c cña


4

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8ngêi c« cïng nh÷ng d luËn kh«ng mÊy tèt ®Ñp vÒ ngêi mÑ téi nghiÖp. §o¹n t¶ c¶nh ®oµn tô gi÷a 2 mÑ con lµ 1 ®o¹n v¨n them ®Ém t×nh c¶m vµ thÓ hiÖn s©u s¾c tinh thÇn nh©n ®¹o.

- VB ®em ®Õn cho ngêi ®äc 1 høng thó ®Æc biÖt bëi sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a kÓ vµ béc lé c¶m xóc, çc h×nh ¶nh thÓ hiÖn t©m tr¹ng, çc so s¸nh Ên tîng, giµu xóc c¶m. Mçi tr¹ng huèng, mçi s¾c th¸i khæ ®au vµ hp cña n/v chÝnh (chó bÐ Hång) võa g©y xóc ®éng m¹nh mÏ võa cã ý nghÜa lay thøc nh÷ng t/c nh©n v¨n. Ngêi ®äc dêng nh håi hép cïng m¹ch v¨n vµ con ch÷, cïng ghª rîn h×nh ¶nh ngêi c« th©m ®éc, cïng ®au xãt 1 ngêi ch¸u ®¸ng th¬ng, vµ nh còng chia sÎ hp bµng hoµng trong tiÕng khãc nøc në cña chó bÐ Hång lóc gÆp mÑ. Giäng v¨n khi thong th¶ l¹nh lïng, khi tha thiÕt r¹o rùc, gi¶n dÞ mµ l«i cuèn bëi çch kÓ líp lang vµ ng«n ng÷ giµu h×nh ¶nh, t¹o nªn nh÷ng chi tiÕt sèng ®éng ®Æc s¾c, thÊm ®Ém t×nh ngêi.

II. PhÇn TiÕng ViÖt:* HD hs «n tËp vÒ tr êng tõ vùng

+ GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- Trêng tõ vùng lµ tËp hîp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt 1 nÐt nghÜa chung vÒ nghÜa.VD: nghÜ, suy nghÜ, ngÉm, ph¸n ®o¸n, nghiÒn ngÉm, ph©n tÝch, tæng hîp, kÕt luËn… ®Òu cã nÐt nghÜa chung lµ chØ ho¹t ®éng trÝ tuÖ cña con ngêi. Nh vËy trêng tõ vùng: ho¹t ®éng trÝ tuÖ cña con ngêi lµ tËp hîp tÊt c¶ nh÷ng tõ Êy.- 1 trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nhiÒu trêng tõ vùng nhá h¬n.VD: Trêng tõ vùng: ngêi, bao gåm çc trêng tõ vùng: bé phËn cña ngêi, ho¹t

®éng cña ngêi, tr¹ng th¸i cña ngêi… Mçi trêng tõ vùng nµy l¹i bao gåm nhiÒu trêng tõ vùng nhá h¬n n÷a. Ch¼ng h¹n; trêng tõ vùng: ho¹t ®éng cña con ngêi, bao gåm çc trêng tõ vùng: ho¹t ®éng trÝ tuÖ, ho¹t ®éng t¸c ®éng ®Õn ®èi tîng, ho¹t ®éng dêi chç, ho¹t ®éng thay ®æi t thÕ…

- 1 trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nh÷ng tõ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i.VD: trêng tõ vùng: tai, cã çc danh tõ nh: vµnh tai, mµng nhÜ…; çc ®éng tõ

nh: nghe, l¾ng nghe, …; çc tÝnh tõ nh: thÝnh, ®iÕc…- Do hiÖn tîng nhiÒu nghÜa, 1 tõ cã thÓ thuéc nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau.

VD: tõ: ngät, cã thÓ thuéc çc trêng tõ vùng: chØ mïi vÞ (tr¸i c©y ngät…), tr-êng ©m thanh (lêi nãi ngät…), trêng thêi tiÕt (rÐt ngät…).


5

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Trong v¨n th¬ còng nh trong cuéc sèng h»ng ngµy, ngêi ta thêng dïng çch

chuyÓn trêng tõ vùng ®Ó t¨ng tÝnh nghÖ thuËt cña ng«n tõ vµ kh¶ n¨ng diÔn ®¹t cña ng«n tõ (phÐp nh©n ho¸, Èn dô…).III PhÇn TLV:* HD HS «n tËp vÒ Bè côc cña v¨n b¶n.

- Bè côc trong vb lµ sù tæ chøc çc ®o¹n v¨n thÓ hiÖn chñ ®Ò.- VB thêng bè côc gåm 3 phÇn: MB, TB, KB. Mçi phÇn cã néi dung riªng nhng

çc néi dung ®ã cã quan hÖ víi nhau trong vb. + MB: nªu ra chñ ®Ò sÏ nãi trong vb.+ TB: cã 1 sè ®o¹n nhá tr×nh bµy çc khÝa c¹nh cña chñ ®Ò. Néi dung

®îc tr×nh bµy theo 1 thø tù m¹ch l¹c tuú thuéc vµo kiÓu vb, chñ ®Ò, ý ®å giao tiÕp cña ngêi viÕt. Nh×n chung, néi dung Êy thêng ®îc s¾p xÕp theo tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian, theo sù ph¸t triÓn cña sù viÖc hay theo m¹ch suy luËn, sao cho phï hîp víi sù triÓn khai cña chñ ®Ò vµ sù tiÕp nhËn cña ngêi ®äc.

+ KB: tæng kÕt chñ ®Ò cña vb.B. LuyÖn tËp:

HD HS lµm çc bµi tËp :* BTTN: HD HS lµm BTTN (S¸ch BTTN NV 8 – Tr. 16)- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- HS ®æi vë.- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:..........

* BT TL: - GV HD HS lµm BT. 1. H·y ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång khi ®îc ë trong lßng mÑ.



=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.


6

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Tham kh¶o: ChØ “chît tho¸ng thÊy bãng mét ngêi ngåi trªn xe kÐo

gièng mÑ”, chó bÐ Hång liÒn ®uæi theo, gäi bèi rèi. §Õn khi ®uæi kÞp th× thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i, vµ khi trÌo lªn xe th× rÝu c¶ ch©n l¹i. C¶ 1 lo¹t nh÷ng chi tiÕt tËp trung miªu t¶ tr¹ng th¸i xóc ®éng, mõng rì ®Õn cuèng cuång cña 1 chó bÐ khao kh¸t t×nh mÑ. Xóc ®éng nhÊt lµ c©u v¨n “MÑ t«i võa kÐo tay t«i, xoa ®Çu t«i hái, th× t«i oµ lªn khãc råi cø thÕ nøc në.” Kh«ng cßn lµ nh÷ng giät níc m¾t ®au dín vµ c¨m tøc ë ®o¹n trªn, bao nhiªu hên dçi vµ tøc tëi chan hoµ trong nh÷ng giät níc m¾t hp, m·n nguyÖn.

C¶m gi¸c sung síng ®Õn cùc ®iÓm cña ®øa con khi ®îc ë trong lßng mÑ ®îc Nguyªn Hång diÔn t¶ b»ng c¶m høng ®Æc biÖt say mª cïng nh÷ng rung ®éng v« cïng tinh tÕ. Chó bÐ say sa ng¾m nh×n g¬ng mÆt mÑ “t¬i s¸ng víi ®«i m¾t rtrong vµ níc da mÞn, lµm næi bËt mµu hang cña hai gß m¸.” Chó sung síng ®îc ë trong lßng mÑ, ®ïi ¸p ®ïi mÑ, ®Çu ng¶ vµo c¸nh tay mÑ ®Ó thÊy nh÷ng c¶m gi¸c Êm ¸p ®· bao l©u mÊt ®i bçng l¹i m¬n man kh¾p da thÞt. Vµ ®©y lµ nh÷ng c©u v¨n ®Çy c¶m xóc: “H¬i quÇn ¸o mÑ t«i vµ nh÷ng h¬i thë ë khu«n miÖng xinh x¾n nhai trÇu lóc ®ã ph¶ ra th¬m tho l¹ thêng”, “Ph¶i bÐ l¹i vµ l¨n vµo lßng 1 ngêi mÑ, ¸p mÆt vµo bÇu s÷a nãng cña ngêi mÑ, ®Ó bµn tay ngêi mÑ vuèt ve tõ tr¸n xuèng c»m vµ g·i r«m ë sèng lng cho, míi thÊy ngêi mÑ cã 1 ªm dÞu v« cïng”. Nh÷ng c©u v¨n kÕt hîp KC víi biÓu c¶m ®· diÔn t¶ thËt cô thÓ vµ tinh tÕ niÒm hp cña 1 ®øa con khao kh¸t t×nh mÑ ®Õn ®¸y lßng. NiÒm hp vèn v« h×nh hiÖn ra b»ng nh÷ng c¶m gi¸c thËt cô thÓ cña c¸c gi¸c quan. Bao bäc quanh chó bÐ lµ bÇu kh«ng khÝ ªm ¸i vµ Êm ¸p cña t×nh mÉu tö, lµ kh«ng gian trµn trÒ ¸nh s¸ng, mµu s¾c vµ ngµo ng¹t h¬ng th¬m, võa cay ®éc cña bµ c« tho¸ng hiÖn ra nh-ng råi ch×m ngay ®i gi÷a niÒn hp lín lao. Cã thÓ nãi, t¸c gi¶ ®· mæ xÎ t¸ch b¹ch tõng c¶m gi¸c sung síng ®Õn mª li, r¹o rùc c¶ ngêi khi ®îc hÝt thë trong bÇu kh«ng khÝ cña t×nh mÑ con tuyÖt vêi. Nh÷ng b×nh luËn vÒ t×nh mÑ con, vÒ hp trong lßng mÑ lµ sau nµy nhí l¹i mµ viÕt ra, cßn lóc Êy bÐ Hång kh«ng cßn nhí g×, nghÜ g× kh¸c. TÊt c¶ t©m trÝ em ®Òu dån cho sù tËn h-ëng t×nh mÑ. §èi víi em, niÒm sung síng vµ hp nhÊt trªn ®êi lµ ®îc sèng trong lßng mÑ.

Sù xóc ®éng cña bÐ Hång khi gÆp mÑ cµng chøng tá t×nh th¬ng mÑ cña Hång thËt lµ s©u ®Ëm, nång th¾m.

§o¹n trÝch, ®Æc biÖt phÇn cuèi nµy lµ bµi ca ch©n thµnh vµ c¶m ®éng vÒ t×nh mÉu tö thiªng liªng bÊt diÖt!


7

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 82. Cho nhãm tõ: cao, thÊp, lïn, lßng khßng, lªu nghªu, gÇy, bã, x¸c ve, bÞ thÞt, c¸ r« ®ùc… NÕu dïng nhãm tõ trªn ®Ó miªu t¶ ngêi th× trêng tõ vùng cña nhãm tõ lµ g×?

- HD HS lµm. - Gäi HS tr×nh bµy. - §¸p ¸n: ChØ h×nh d¸ng cña con ngêi.

3. LËp c¸c trêng tõ vùng nhá vÒ ngêi: - Bé phËn cña ngêi: ®Çu, m×nh…- Giíi tÝnh: nam, n÷, ®µn «ng, ®µn bµ…- Tuæi t¸c: giµ, trÎ, trung niªn…- Chøc vô:- Ho¹t ®éng:…

4. Em h·y viÕt 1 v¨n b¶n ng¾n vÒ t×nh mÑ cã bè côc 3 phÇn.- HS lµm bµi.- Gäi hs tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:


=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.- §äc bµi viÕt tham kh¶o


----------------------------------------------------------


8

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8


- Gióp hs «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn.- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m.- GD ý thøc häc tËp bé m«n.


HD HS «n tËp vÒ vb Tøc n íc vì bê: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: Ng« TÊt Tè lµ 1 nhµ nho gèc n«ng d©n. ¤ng lµ 1 häc gi¶ cã nh÷ng c«ng

tr×nh kh¶o cøu vÒ triÕt häc, vh cæ cã gi¸ trÞ, 1 nhµ b¸o tiÕn bé giµu tÝnh chiÕn ®Êu, 1 nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c tríc cm, tËn tuþ trong c«ng t¸c tuyªn truyÒn phôc vô kh/ chiÕn chèng Ph¸p; §îc nhµ níc tÆng G¶i thëng HCM vÒ VHNT (1966).* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- §o¹n trÝch kh«ng chØ kh¾c ho¹ râ nÐt bé mÆt tµn ¸c, ®Óu çng kh«ng chót t×nh ngêi cña tªn cai lÖ vµ ngêi nhµ lÝ trëng mµ chñ yÕu nªu lªn vµ ca ngîi 1 phÈm chÊt ®Ñp ®Ï cña ngêi n«ng d©n nghÌo khæ trong chÕ ®é cò: ®ã lµ sù vïng lªn chèng tr¶ quyÕt liÖt ¸ch ¸p bøc cña giai cÊp thèng trÞ mµ søc m¹nh chÝnh lµ lßng c¨m hên, uÊt hËn vµ t×nh th¬ng yªu chång con v« bê bÕn. Ng« TÊt Tè ®· nh×n thÊy kh¶ n¨ng ph¶n kh¸ng tiÒm tµng vèn lµ b¶n chÊt cña n«ng d©n lao ®éng níc ta.- T×nh huèng truyÖn hÊp dÉn thÓ hiÖn næi bËt mèi xung ®ét, ngßi bót miªu t¶ sinh ®éng, ng«n ng÷ n/v rÊt tù nhiªn, ®óng víi tÝnh çch tõng n/v.

III PhÇn TLV:* HD hs «n tËp vÒ x©y dùng ®o¹n trong v¨n b¶n. - §o¹n v¨n lµ ®¬n vÞ trùc tiÕp t¹o nªn vb, b¾t ®Çu tõ ch÷ viÕt hoa lïi ®Çu

dßng, kÕt thóc b»ng dÊu chÊm xuèng dßng vµ thêng biÓu ®¹t 1 ý t¬ng ®èi hoµn chØnh. §o¹n v¨n thêng do nhiÒu c©u t¹o thµnh.

- §o¹n v¨n thêng cã tõ ng÷ chñ ®Ò vµ c©u chñ ®Ò. Tõ ng÷ chñ ®Ò lµ lµ çc tõ ng÷ ®îc dïng lµm ®Ò môc hoÆc çc tõ ng÷ ®îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn (thêng lµ chØ tõ, ®¹i tõ, çc tõ ®ång nghÜa) nh»m duy tr× ®èi tîng ®îc biÓu ®¹t. C©u chñ ®Ò


9

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8mang néi dung kh¸i qu¸t, lêi lÏ ng¾n gän, thêng ®ñ 2 thµnh phÇn chÝnh vµ ®øng ë ®Çu hoÆc cuèi ®o¹n v¨n.

- Çc c©u trong ®o¹n v¨n cã nhiÖm vô triÓn khai vµ lµm s¸ng tá chñ ®Ò cña ®o¹n b»ng çc phÐp diÔn dÞch, quy n¹p…B. LuyÖn tËp:

HD HS lµm çc bµi tËp :* BTTN: HD HS lµm BTTN (S¸ch BTTN NV 8 – Tr. 22)- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- HS ®æi vë.- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:..........

* BT TL: - GV HD HS lµm BT. 1. Theo em, nh©n vËt chÝnh trong ®o¹n trÝch “Tøc níc vì bê” lµ ai?

H·y viÕt ®o¹n v¨n ng½n giíi thiÖu vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh çch cña nh©n vËt Êy?



=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.2. NÕu ®îc chän 1 chi tiÕt tiªu biÓu nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh ®Ønh ®iÓm

n¶y sinh t×nh huèng “tøc níc vì bê” trong ®o¹n trÝch th× em sÏ chän chi tiÕt nµo? T¹i sao?

Gîi ý: + §äc kÜ ®o¹n trÝch.+ T×m chi tiÕt tiªu biÓu ®· t¹o ra sù thay ®æi cã tÝnh chÊt bíc ngoÆt trong

t©m lÝ vµ hµnh ®éng cña n/v chÞ DËu. + §Æt chi tiÕt tiªu biÓu ®ã trong mqh víi çc chi tiÕt kh¸c vµ lÝ gi¶i ®ã chÝnh

lµ chi tiÕt cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, lµ ®iÓm ®Ønh lµm n¶y sinh t×nh huèng “tøc n-íc vì bê”.

- HS viÕt bµi.Cấn Văn Thắm – Hà Nội 10

10

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:


=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.3. B»ng lêi v¨n cña m×nh, em h·y kÓ l¹i ®o¹n truyÖn” Tøc níc vì bê”.- Gióp HS ®Þnh híng cho vb:

+ X¸c ®Þnh thÓ lo¹i: Tù sù.+ ----------- ng«i kÓ: Ng«i thø 3.+ ------------ cÊu tróc vb: gåm 3 phÇn:+ Dù ®Þnh ph©n ®o¹n vµ c¸ch tr×nh bµy c¸c ®o¹n v¨n ë phÇn th©n bµi.

* HD HS lµm dµn ý:- MB: Giíi thiÖu chung vÒ sù viÖc:

+ N¨m 1939, lµng §«ng x¸ - nh÷ng ngµy su thuÕ c¨ng th¶ng, ngét ng¹t.+ Mét to¸n ngêi-tay cÇm roi song, d©y thõng, x«ng vµo nhµ chÞ DËu.

- TB: Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc:+ Cai lÖ gâ ®Çu roi xuèng ®Êt, thÐt chÞ DËu nép tiÒn su.+ Anh DËu ®ang èm, cha kÞp ¨n ch¸o, sî qu¸ l¨n ®ïng ra ph¶n.+ ChÞ DËu tha thiÕt van xin.+ Cai lÖ kh«ng thÌm nghe l¹i cßn bÞch vµo ngùc chÞ, sÊn ®Õn trãi anh DËu.+ ChÞ DËu liÒu m¹ng cù l¹i b»ng lÝ lÏ. Cai lÖ t¸t vµo mÆt chÞ ChÞ DËu nghiÔn r¨ng x«ng vµo ®¸nh tr¶.+ Tªn cai lÖ vµ tªn ngêi nhµ lÝ trëng ®øa n·g cháng quÌo, ®øa bÞ Ên dói ra cöa tríc søc m¹nh cña ngêi ®µn bµ lùc ®iÒn.

- KB: KÓ kÕt thóc sù viÖc, béc lé c¶m nghÜ:+ KÕt côc: 2 anh chµng hÇu cËn «ng lÝ…+ C¶m nghÜ: RÊt kh©m phôc chÞ DËu.


----------------------------------------------------------------------------------------------


11



- Gióp hs «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn.- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m.- GD ý thøc hoc tËp bé m«n.


HD HS «n tËp vÒ vb L·o H¹c: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.* T¸c gi¶: Nam Cao (1915 – 1951) – TrÇn H÷u Tri – Hµ Nam. ¤ng lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c víi nh÷ng tp viÕt vÒ ngêi n«ng d©n, ngêi trÝ thøc nghÌo ®ãi vµ tríc cm T8...

* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: - ThÓ hiÖn 1 c¸ch ch©n thùc, c¶m ®éng vÒ sè phËn ®au th¬ng cña ngêi n«ng d©n trong x· héi cò vµ phÈm chÊt cao quý tiÒm tµng cña hä. §ång thêi cho thÊy tÊm lßng yªu th¬ng tr©n träng ®èi víi ngêi n«ng d©n vµ tµi n¨ng nghÖ thuËt xuÊt s¾c cña nhµ v¨n Nam Cao, ®Æc biÖt trong miªu t¶ t©m lÝ n/v vµ c¸ch kÓ chuyÖn.

II. PhÇn TiÕng ViÖt:- HD hs «n tËp vÒ Tõ t îng thanh, t îng h×nh.

+ GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.Cấn Văn Thắm – Hà Nội 12

12

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

+ Tõ tîng h×nh lµ tõ gîi h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt. Tõ tîng thanh lµ tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, cña con ngêi.

+ Tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh gîi ®îc h×nh ¶nh, ©m thanh cô thÓ, sinh ®éng, cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao, thêng ®îc dïng trong v¨m miªu t¶ vµ tù sù.III PhÇn TLV:- HD hs «n tËp vÒ Liªn kÕt çc ®o¹n trong v¨n b¶n:

+ Khi chuyÓn tõ ®o¹n v¨n nµy sang ®o¹n v¨n kh¸c, cÇn sö dông çc ph¬ng tiÖn liªn kÕt ®Ó thÓ hiÖn ý nghÜa cña chóng.

+ Cã thÓ sö dông çc ph¬ng tiÖn liªn kÕt chñ yÕu sau ®©y ®Ó thÓ hiÖn quan hÖ gi÷a çc ®o¹n v¨n:

- Dïng tõ ng÷ cã t/d liªn kÕt: quan hÖ tõ, ®¹i tõ, chØ tõ, çc côm tõ thÓ hiÖn ý liÖt kª, so s¸nh, ®èi lËp, tæng kÕt, kh¸i qu¸t...

- Dïng c©u nèi.B. LuyÖn tËp:* BTTN: Bµi 4 (Tr. 27)

- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- HS ®æi vë.- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:........

* BT TL: - GV HD HS lµm BT. 1. Theo em, nh©n vËt l·o H¹c cã thÓ chän cho m×nh mét lèi tho¸t

kh¸c çi kÕt côc bi th¶m trong truyÖn ®îc kh«ng? T¹i sao?- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:




13

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 82. L·o H¹c vµ chÞ DËu ®Òu lµ nh©n vËt n«ng d©n cã sè phËn ®au th-

¬ng vµ phÈm chÊt cao ®Ñp, nhng mçi nh©n vËt l¹i cã mét nÐt riªng. Qua hia vb “Tøc níc vì bê” vµ “L·o H¹c”, em h·y nªu nh÷ng nÐt riªng ®éc ®¸o cña tõng nh©n vËt.

- HD HS lµm:+ Sù gièng nhau vµ kh¸c nhau trong t×nh c¶nh cña tõng n/v.+ DiÔn biÕn t©m lÝ, hµnh ®éng cña 2 n/v.+ Çi ®éc ®¸o trong nghÖ thuËt x©y dùng n/v cña t¸c g¶i Ng« TÊt Tè vµ

Nam Cao. - HS viÕt bµi (vÒ nhµ).3. Em h·y viÕt 1 ®o¹n v¨n biÓu c¶m vÒ mïa thu trong ®ã cã sö dông

tõ t îng thanh, t îng h×nh. - HS viÕt bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:



4. §äc ®o¹n trÝch: “NhËn ra BÐ ®ang xóc ®éng ng¾m nh×n m×nh, tõ rÊt xa, nh÷ng c©y bµng

khÏ dung ®a, vÉy vÉy nh÷ng chiÕc l¸ ®á tÝa lªn chµo BÐ.Cø thÕ, c©y bµng lÆng lÏ th¾p s¸ng suèt c¶ mïa ®«ng. Råi nh÷ng chiÕc l¸

®á th¾m l¹i lÇn lît rêi cµnh. §»ng sau nh÷ng th©n bµng ®en thÉm, BÐ l¹i nhËn ra thÊp tho¸ng ¸nh ®á cña nh÷ng b«ng hoa g¹o ®Çu mïa.”

a. Ph©n tÝch mqh ý nghÜa gi÷a 2 ®o¹n v¨n trong phÇn trÝch trªn.b. T×m çc tõ ng÷ liªn kÕt çc ®o¹n v¨n trong phÇn trÝch.


----------------------------------------------------------------------------------------------«n tËp TuÇn 5

* Môc ®Ých yªu cÇu:- Gióp hs «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn.- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m.- GD ý thøc hoc tËp bé m«n.


14

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8A. Néi dung «n tËp: I. PhÇn TiÕng ViÖt:

* HD hs «n tËp vÒ Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi.+ GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng: lµ tõ ng÷ chØ sö dông ë 1 sè vïng, 1 sè ®Þa ph¬ng nhÊt ®Þnh.

VD: “Con ra tiÒn tuyÕn xa x«i

Yªu bÇm yªu níc, c¶ ®«i mÑ hiÒn”(BÇm ¬i – Tè H÷u)

Chuèi ®Çu vên ®· træCam ®Çu ngâ ®· vµngEm nhí ruéng nhí vênKh«ng nhí anh r¨ng ®îc!(Th¨m lóa – TrÇn H÷u Thung)

- BiÖt ng÷ x· héi: lµ lo¹i tõ chØ ®îc dïng trong 1 tÇng líp x· héi nhÊt ®Þnh.(cßn gäi lµ tiÕng lãng).

VD: BØ vá: BØ: ngêi ®µn bµ, con g¸i; vá: ¨n c¾p. Cím: mËt th¸m, ®éi xÕp SËp kª: nhiÒu tiÒn.- Gi¸ trÞ vµ ý nghÜa: NÕu ®îc sö dông hîp lÝ sÏ gãp phÇn t« ®Ëm mµu s¾c 1 miÒn quª, lµm næi bËt tÝnh çch x· héi, çch sèng, çch giao tiÕp cña 1 giai tÇng x· héi. TruyÖn cña Anh §øc, S¬n Nam, Vâ Qu¶ng, Duy Kh¸n, Kim L©n..., th¬ cña TrÇn H÷u Thung, Tè H÷u... ®· thµnh c«ng trong viÖc sö dông tõ ®Þa ph¬ng ®Ó l¹i nhiÒu trang v¨n, trang th¬ kh¸ ®Ëm ®µ, thó vÞ.NÕu l¹m dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng, biÖt ng÷ x· héi sÏ gËy nªn c¶m gi¸c khã chÞu cho ngêi ®äc.Lóc nãi hoÆc viÕt, chóng ta ph¶i c©n nh¾c trong viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi.

II PhÇn TLV:* HD hs «n tËp vÒ Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù:- Tãm t¾t vb TS lµ dïng lêi v¨n cña m×nh tr×nh bµy 1 çch ng¾n gän ND

chÝnh (bao gåm sù viÖc tiªu biÓu vµ nh©n vËt quan träng) cña vb ®ã.VB tãm t¾t cÇn ph¶n ¸nh trung thµnh ND cña vb ®îc tãm t¾t.


15

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8Muèn tãm t¾t vb TS, cÇn ®äc kÜ ®Ó hiÓu ®óng chñ ®Ò vb, x/® ND chÝnh

cÇn tãm t¾t, s¾p xÕp nd Êy theo 1 thø tù hîp lÝ, sau ®ã viÕt thµnh vb tãm t¾t.B. LuyÖn tËp:* BTTN: Bµi 4 (Tr. 27)- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- HS ®æi vë.- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:........

* BT TL: - GV HD HS lµm BT. 1. Em h·y ghi l¹i nh÷ng biÖt ng÷ x· héi ®îc dïng trong nh÷ng c©u sau

®©y vµ diÔn ®¹t l¹i cho mäi ngêi cïng hiÓu:a. Trong trËn ®Êu bãng ®¸ gi÷a ®éi X vµ ®éi Y, cÇu thñ ChiÕn ®· ®èn ng·

cÇu thñ Th¾ng.b. Còng trong trËn ®Êu bãng nµy, ®éi Y ®· bÞ thñng líi 2 bµn.c. Nh vËy thñ m«n ®éi Y ®· ph¶i vµo líi nhÆt bãng 2 lÇn.d. Bµi KT to¸n, Hoµ bÞ trøng cßn Nam bÞ gËy.- Gäi HS tr×nh bµy. NhËn xÐt.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.2. H·y t×m nh÷ng tõ ng÷ toµn d©n t¬ng øng víi nh÷ng tõ ng÷ ®Þa

ph¬ng Nam bé sau ®©y:Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng Nam bé Tõ ng÷ toµn d©n

tr¸i(tr¸i) th¬mkhoai m×mÌ ghecuèn (tËp)hªnxuirÇyhÕt m×nh

qu¶


16

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8®¸nh lén

3. Tãm t¾t vb: “Trong lßng mÑ” vµ “ L·o H¹c”.- HD HS lµm. - HS viÕt bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:




----------------------------------------------------------------------------------------------




HD HS «n tËp vÒ vb C« bÐ b¸n diªm- GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.* T¸c gi¶: Nhµ v¨n §an M¹ch Hanx Cri-xti-an An-®Ðc-xen(1805-1875) næi

tiÕng chuyªn viÕt chuyÖn cho thiÕu nhi.¤ng cã thÓ dùa theo nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch ®îc lu truyÒn trong d©n gian ®Ó viÕt l¹i nhng còng nhiÒu truyÖn «ng tù s¸ng t¸c míi hoµn toµn. Dï theo çch nµo th× nh÷ng c©u chuyÖn cña «ng còng ®îc çc b¹n nhá kh¾p n¬i trªn thÕ giíi (trong ®ã cã VN) hoan nghªnh nhiÖt liÖt. Çc n/v cña «ng ®«i khi ë trong nh÷ng hoµn c¶nh rÊt th¬ng t©m nhng nh×n chung truyÖn cña «ng lu«n lÊp l¸nh thø ¸nh s¸ng l·ng m¹n k× ¶o, kÕt thóc cã hËu, mang ®Õn cho b¹n ®äc niÒm tinh vµ ty ®èi víi c/s.


17

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: §o¹n trÝch cho ta thÊy 1 NT kÓ chuyÖn hÊp dÉn,

çc t×nh Õt ®îc s¾p xÕp, miªu t¶ hîp lÝ, thñ ph¸p l·ng m¹n ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ khiÕn cho çi chÕt cña c« bÐ b¸n diªm tuy rÊt th¬ng t©m nhng kh«ng bi th¶m, ®Ó l¹i nhiÒu d vÞ, c¶m xóc tèt ®Ñp trong lßng b¹n ®äc.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

- HD hs «n tËp vÒ Trî tõ, th¸n tõ : + GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- Trî tõ lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm 1 TN trong c©u ®Ó nhÊn m¹nh hay biÓu thÞ th¸i ®é ®¸nh gi¸ sv, sviÖc ®îc nãi ®Õn ë TN ®ã.

VD: nh÷ng, cã, chÝnh, ®Ých, ngay...- Th¸n tõ lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó béc lé t/c, c/x cña ngêi nãi hoÆc dïng ®Ó gäi

®¸p. Th¸n tõ thêng ®øng ë ®Çu c©u, cã khi nã ®îc t¸ch ra thµnh 1 c©u ®Æc biÖt.

- Th¸n tõ gåm 2 lo¹i chÝnh: + Th¸n tõ béc lé t/c, c/x: a, ¸i, èi,...+ Th¸n tõ gäi-®¸p: nµy, ¬i, v©ng, d¹, õ...

III PhÇn TLV:- HD hs «n tËp vÒ Miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n tù sù:+ Trong VB TS, rÊt Ýt khi çc t¸c gi¶ chØ thuÇn kÓ ngêi, kÓ viÖc (KC), mµ khi kÓ thêng ®an xen çc yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m.+ Çc yÕu tè MT vµ BC lµm cho KC sinh ®éng vµ s©u s¾c h¬n.

B. LuyÖn tËp:* BTTN: Bµi 4 (Tr. 27)

- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- HS ®æi vë.- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:........

* BT TL: - GV HD HS lµm BT. 1. Trong truyÖn, c« bÐ ®· cã 4 lÇn quÑt diªm, t¬ng øng víi 4 giÊc m¬. C« bÐ ®· m¬ thÊy nh÷ng g×?


18

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:


=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.* Tham kh¶o:

§äc truyÖn “C« bÐ b¸n diªm”, ta c¶m thÊy nh An-®Ðc-xen ®ang dÉn chóng ta ®i theo con ®êng b¸n diªm cña 1 em bÐ nghÌo khæ, bÊt h¹nh, må c«i mÑ. §Çu trÇn, ch©n ®Êt, em lñi thñi bíc ®i trong ®ªm gi¸o thõa “rÐt d÷ déi, tuyÕt r¬i”. PhÇn c¶m ®éng nhÊt, thÊm ®Ém tinh thÇn nh©n ®¹o nhÊt lµ khi An-®Ðc-xen nãi vÒ nh÷ng giÊc m¬ cña em bÐ.

RÐt qu¸, tèi t¨m vµ c« ®¬n, em “®¸nh liÒu” 1 que. “Que diªm thø nhÊt s¸ng rùc nh than hång” lµm cho em tëng chõng nh “®ang ngåi tríc 1 lß sëi b»ng s¾t cã nh÷ng h×nh næi b»ng ®ång bãng nho¸ng”.

Que diªm thø 2 bïng ch¸y, em m¬ ®îc sèng trong 1 m¸i nhµ ªm Êm cã “tÊm rÌm b»ng v¶i mµu”, cã 1 m©m cç sang träng. Bµn ¨n cã kh¨n tr¶i bµn tr¾ng tinh, cã b¸t ®Üa sø quý gi¸, cã ngçng quay...Em ®ang bông ®ãi, cËt rÐt, nªn em m¬ thÊy “ngçng nh¶y ra khái ®Üa vµ mang c¶ dao ¨n, phãng sÕt c¾m trªn lng tiÕn vÒ phÝa em”...

Que diªm thø 3 quÑt lªn. Em bÐ thÊy hiÖn lªn 1 c©y th«ng n«-en ®îc trang trÝ léng lÉy víi hµng ngµn ngän nÕn s¸ng rùc, lÊp l¸nh trªn cµnh l¸ xanh t¬i. Em gi¬ tay víi vÒ phÝa c©y n«-en th× diªm t¾t. Em m¬ thÊy c¸c ngän nÕn bay cao lªn m·i råi “biÕn thµnh nh÷ng ng«i sao trªn trêi.”

Que diªm thø t bïng ch¸y, ¸nh löa xanh to¶ ra. Em bÐ m¬ nh×n thÊy râ rµng bµ em ®ang mØm cêi víi em”. Em bÐ nguyÖn cÇu tha thiÕt: “Ch¸u van bµ, bµ xin thîng ®Õ chÝ nh©n, cho ch¸u vÒ víi bµ...”

Em bÐ quÑt hÕt c¶ bao diªm. Diªm nèi nhau chiÕu s¸ng. §ªm cµng khuya cµng rÐt, tuyÕt cµng phñ dµy mÆt ®Êt. Em bÐ nhËp chên trong m¬. Em thÊy bµ em hiÖn lªn to lín vµ ®Ñp l·o. Bµ néi cÇm tay em, 2 bµ ch¸u “vÒ chÇu Thîng ®Õ”.2. Em h·y ph©n tÝch ý nghÜa cña giÊc m¬ thø 4 cña em bÐ.GiÊc m¬ em bÐ m¬ thÊy sau khi lÇn thø t quÑt diªm lµ xóc ®éng nhÊt. Em

ch×m dÇn vµo ngän löa xanh. Em “nh×n râ rµng bµ em ®µng mØm cêi víi em”. Em m¬ ®îc sèng l¹i nh÷ng ngµy ªm Êm, hp thêi bÐ th¬ ®îc sèng bªn bµ. Diªm ch¸y s¸ng råi tµn lµm tan giÊc m¬: “Que diªm t¾t phôt, vµ ¶o ¶nh vôt s¸ng trªn khu«n


19

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8mÆt c« bÐ còng biÕn mÊt”. §· h¬n 1 thÕ kØ tr«i qua, tõ ngµy An-®Ðc-xen viÕt truyÖn (1845), ngêi ®äc kh¾p hµnh tinh gÇn xa, nhÊt lµ nh÷ng b¹n nhá h×nh nh cßn nghe v¨ng v¼ng ®©u ®©y lêi nguyÖn cÇu tha thiÕt cña em bÐ téi nghiÖp: “xin bµ ®õng bá ch¸u ë n¬i nµy...ch¸u van bµ, bµ xin Thîng ®Õ chÝ nh©, cho ch¸u vÒ vÒ víi bµ. Ch¾c Ngêi kh«ng tõ chèi ®©u.”

ChËp chên trong nh÷ng c¬n m¬.§ªm giao thõa cµng vÒ khuy cµng rÐt, tuyÕt phñ dµy c¶ mÆt ®Êt. Tèi t¨m, l¹nh lÏo, c« ®¬n. Em bÐ quÑt hÕt c¶ bao diªm. Ngän löa diªm nèi nhau ch¸y s¸ng. Em thÊy bµ néi hiÖn lªn to lín, hiÒn tõ. Bµ néi cÇm tay em cïng bay lªn cao, cao m·i “ch¼ng cßn ®ãi rÐt, ®au buån nµo ®e do¹” em n÷a. Hai bµ ch¸u ®· “vÒ chÇu Thîng ®Õ”.

Còng nh Tiªn, PhËt, Bôt... trong truyÖn cæ d©n gian ViÖt Nam, Thîng ®Õ trong truyÖn cæ Am-®Ðc-xen lµ 1 biÓu tîng vÒ niÒm tin híng tíi c¸i th¸nh thiÖn v« cïng cao c¶, thiªng liªng, tèt ®Ñp. Thîng ®Õ trong giÊc m¬ chø kh«ng ph¶i thîng ®Õ trong Kinh th¸nh, trong ®¹o gi¸o. M¬ íc cña em bÐ lµ m·i m·i muèn ®îc sèng bªn bµ tron yªn vui Êm no hp, vÜnh biÖt hiÖn thùc ®ãi rÐt, ®au khæ, c«i cót, bíc sangh 1 thÕ giíi hp tèt ®Ñp, ®ã lµ lªn trêi víi Thîng ®Õ chÝ nh©n.

Em bÐ ®· chÕt ®ãi, chÕt rÐt trong ®ªm gi¸o thõa. ThÕ nhng ngêi ®äc vÉn c¶m thÊy em kh«ng chÕt. Nãi vÒ giÊc m¬ em bÐ b¸n diªm, ngßi bót An-®Ðc-xen thÉm ®Ém t×nh nh©n ®¹o.

3. Ph©n tÝch ý nghÜa h×nh tîng ngän löa – diªm trong truyÖn “CBBD”.Tham kh¶o: §äc truyÖn... ta thÊy h×nh tîng ngän löa lµ h×nh tîng lÊp l¸nh nhÊt. §ã lµ

ngän löa cña íc m¬ tuæi th¬ vÒ m¸i Êm gia ®×nh, vÒ Êm no hp, ®îc ¨n ngon mÆc ®Ñp, ®îc vui ch¬i vµ sèng trong t×nh th¬ng. Tõ nh÷ng ngän löa diªm ®· ho¸ thµnh nh÷ng ng«i sao trªn trêi...®Ó soi ®êng cho em bÐ bay lªn ë víi bµ néi trªn Thîng ®Õ.

Qua ngän löa vµ ng«i sao, An-®Ðc-xen ®· c¶m th«ng, tr©n träng, ngîi ca nh÷ng íc m¬ b×nh dÞ vµ k× diÖu cña tu«i th¬. VÎ ®Ñp nh©n v¨n cña truyÖn “CBBD” chÝnh lµ ë h×nh tîng ngän löa Êy.

- HS viÕt bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:




20

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- §äc bµi viÕt tham kh¶o


----------------------------------------------------------------------------------------------




HD HS «n tËp vÒ vb §¸nh nhau víi cèi xay giã:- GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: Sù t¬ng ph¶n vÒ mäi mÆt gi÷a §«n Ki-h«-tª vµ Xan-cho Pan-xa trong tiÓu thuyÕ §«n Ki-h«-tª cña XÐc-van-tÐt t¹o nªn 1 cÆp nh©n vËt bÊt hñ trong vh thÕ giíi. §«n Ki-h«-tª thËt nùc cêi nhng c¬ b¶n cã nh÷ng phÈm chÊt ®¸ng quý; Xan-ch« Pan-xa còng cã nh÷ng mÆt tèt song còng béc lé nhiÒu ®iÓm ®¸ng chª tr¸ch.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

- HD hs «n tËp vÒ T×nh th¸i tõ:+ GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

T×nh th¸i tõ lµ nh÷ng tõ ®îc thªm vµo c©u ®Ó t¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n vµ ®Ó biÓu thÞ c¸c s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi.

T×nh th¸i tõ gåm 1 sè lo¹i ®¸ng chó ý sau:- T×nh th¸i tõ nghi vÊn: µ, , h¶, hö, chø, ch¨ng...- T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn: ®i, nµo, víi...- T×nh th¸i tõ c¶m th¸n: thay, sao,...- T×nh th¸i tõ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m: ¹, nhÐ, c¬ mµ...

Khi nãi vµ viÕt cÇn chó ý sö dông t×nh th¸i tõ phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp (quan hÖ tuæi t¸c, thø bËc x· héi, t×nh c¶m...)


21

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8III PhÇn TLV:

- HD hs «n tËp vÒ Miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù : + GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n: Trong vb tù sù, rÊt Ýt khi t¸c gi¶ chØ thuÇn kÓ ngêi, kÓ viÖc (kÓ chuyÖn) mµ khi kÓ thêng ®an xen çc yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m, lµm cho viÖc kÓ chuyÖn sinh ®éng vµ s©u s¾c h¬n.

B. LuyÖn tËp: HD HS lµm çc bµi tËp :- GV HD HS lµm BT. I. BTTN: 1. Bµi 7 (Trang 45)

- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:........

2. Em h·y hoanh trßn vµo ch÷ çi ®Çu ph¬ng ¸n ®óng nhËn ®Þnh vÒ tõ g¹c ch©n:

- Nã lµ ngêi cña ngêi ta råi, chø ®©u cßn lµ con t«i? a. T×nh th¸i tõ. b. quan hÖ tõ.- Bè cËu ®i cã lÏ ®îc ®Õn 3 n¨m råi ®Êy.a. T×nh th¸i tõ. b. chØ tõ.- ¤ng thö tÝnh ra xem bao nhiªu tiÒn ®æ vµo ®Êy?a. T×nh th¸i tõ. b. chØ tõ.- Kh«ng giÕt cËu vµng ®©u nhØ!a. T×nh th¸i tõ. b. th¸n tõ.T«i ®· liÖu ®©u vµo ®Êy.a. T×nh th¸i tõ. b. chØ tõ.II. BTTL:

1. G¹ch ch©n díi nh÷ng t×nh th¸i tõ vµo trong nh÷ng c©u sau:a. Nh÷ng tªn khæng lå nµo c¬? (§¸nh nhau víi cèi xay giã).b. V¶ l¹i ë nhµ còng rÐt thÕ th«i. (C« bÐ b¸n diªm).


22

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8c. Gi¸ quÑt 1 que diªm mµ sëi cho ®ì rÐt 1 chót nhØ.d. Em bÐ reo lªn: Cho ch¸u ®i víi!e. Cã lÏ t«i b¸n con chã ®Êy «ng gi¸o ¹.g. Sù ®êi l¹i cø thêng nh vËy ®Êy.h. VÉy ®u«i µ? i. ThÊy l·o n»n n× m·i, t«i ®µnh chÞu vËy.k. Mµy trãi chång bµ ®i, bµ cho mµy xem!l. Vui sao 1 s¸ng th¸ng N¨m.n. Cao c¶ thay nh÷ng tÊm lßng nh©n hËu!m. M×nh ®· nãi víi b¹n råi c¬ mµ!

2. H·y ®iÒn nh÷ng t×nh th¸i tõ t×m ®îc trong nh÷ng c©u trªn vµo b¶ng d-íi ®©y:

C©uT×nh th¸i tõ

T×nh th¸i tõ nghi vÊn

T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn

T×nh th¸i tõ c¶m th¸n

T×nh th¸i tõ t×nh c¶m

- HD HS lµm. - Gäi HS tr×nh bµy. NhËn xÐt.

3. Em h·y ®äc ®o¹n v¨n sau råi cho biÕt:Cu Ron ®· ®i ngang ra s©n tíi ®îc mÐp vên. Nã ngÈng nh×n c©y khÕ lÊm

tÊm hoa mµu tÝm nh¹t. Trªn t¸n c©y, 1 ®µn chim non ®ang rÝu rÝt tËp bay chuyÒn. Nh÷ng chó chim xanh. Chóng vç ®«i çnh nhá mµu xanh, chuyÒn tõ cµnh nä sang cµnh kia vµ hãt: “Chiu chÝt! Chiu chiu chÝt! Vui thÝch! Vui vui thÝch!” Cu Ron toÐt miÖng cêi. §óng lµ vui thÝch. Vui thÝch thËt...Tõ buæi Êy, hÔ cø nghe tiÕng chim: “Chiu chÝt! Chiu chiu chÝt! Vui thÝch! Vui vui thÝch!” lµ cu Ron l¹i n¸o nøc tËp ®i s©u m·i vµo trong vên.

(Chó ®Êt nung – NguyÔn Kiªn)a. §o¹n v¨n kÓ vÒ viÖc g×?b. ChØ ra çc yÕu tè tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n.c. NhËn xÐt ý nghÜa sù kÕt hîp çc yÕu tè ®ã trong ®o¹n v¨n.

4. Em h·y ph©n tÝch vµ PBCN vÒ ®o¹n trÝch “§¸nh nhau víi cèi xay giã”.- HD HS lµm bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:


23

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ ¦u ®iÓm + Nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña b¹n.



----------------------------------------------------------------------------------------------




HD HS «n tËp vÒ vb ChiÕc l¸ cuèi cïng:- GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: O.Hen-ri (1862-1910) lµ nhµ v¨n MÜ chuyªn viÕt truyÖn ng¾n. NhiÒu truyÖn cña «ng ®· ®Ó l¹i cho b¹n ®äc nh÷ng Ên tîng s©u s¾c nh C¨n g¸c xÐp, tªn c¶nh s¸t vµ g· lang thang, Quµ tÆng cña çc ®¹o sÜ... Çc truyÖn cña O. Hen-ri th-êng nhÑ nhµng nhng to¸t lªn tinh thÇn nh©n ®¹o, t×nh yªu th¬ng nh÷ng con ngêi nghÌo khæ, rÊt c¶m ®éng.* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- T¸c gi¶ ®· thÓ hiÖn 1 çch dÉn truyÖn thËt hÊp dÉn. Nh©n vËt chÝnh chØ tho¸ng hiÖn ra råi mÊt hót, ®Ó l¹i c« chÞ (Xiu) cïng víi b¹n ®äc håi hép dâi theo chiÕc l¸ trªn têng, th¾t lßng cho sè phËn cña Gi«n-xi. ChiÕc l¸ kh«ng r¬i, Gi«n-xi dÇn dÇn khoÎ l¹i vµ còng lµ lóc ngêi ho¹ sÜ giµ-t¸c gi¶ cña kiÖt t¸c nghÖ thuËt duy nhÊt trong ®êi – ng· xuèng.

- Çi chÕt cña ngêi ho¹ sÜ giµ ®Ó l¹i trong lßng b¹n ®äc 1 nçi buån chÇm chËm, thÊm thÝa nhng kh«ng bi luþ bëi chÝnh nã ®· th¾p lªn ngän löa cña t/y c/s, cña niÒm tin vµo søc m¹nh, sù vÜnh cöu cña çi ®Ñp.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

- HD hs «n tËp vÒ Tõ ng÷ ®Þa ph ¬ng (tiÕp) : Cấn Văn Thắm – Hà Nội 24

24

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- Tõ ng÷ toµn d©n lµ tõ ng÷ th«ng dông mang tÝnh chuÈn mùc, ®îc sö dông réng r·i trong ph¹m vi c¶ níc.

- Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng: lµ tõ ng÷ chØ sö dông ë 1 sè vïng, 1 sè ®Þa ph¬ng nhÊt ®Þnh.

III PhÇn TLV:- HD hs «n tËp vÒ Dµn ý cña bµi v¨n TS kÕt hîp yÕu tè MT vµ BC:


- Më bµi: Thêng giíi thiÖu sù viÖc, n/v vµ t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn. (Còng cã khi nªu kq cña sv, sè phËn n/v tríc.)- Th©n bµi: + KÓ l¹i diÔn biÕn c©u chuyÖn theo 1 tr×nh tù nhÊt ®Þnh. (Tr¶ lêi c¸c c©u hái: C©u chuyÖn d· diÔn ra ë ®©u? Khi nµo? Víi ai? Ntn?...)+ Trong khi kÓ, ngêi viÕt thêng kÕt hîp M<T sv, con ngêi vµ thÓ hiÖn t/c, th¸i ®é cña m×nh tríc sv vµ con ngêi ®îc MT.- KÕt bµi: Thêng nªu kÕt côc vµ c¶m nghÜ cña ngêi trong cuéc (ngêi kÓ chuyÖn hay n/v nµo ®ã).

B. LuyÖn tËp:HD HS lµm c¸c bµi tËp:- GV HD HS lµm BT. I. BTTN: 1. Bµi 8 (Trang 52)

- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:........§iÓm tr×nh bµy:........................................

II Bµi tËp tù luËn: Cấn Văn Thắm – Hà Nội 25

25

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- GV HD HS lµm BT. 1. Em h·y giíi thiÖu ng¾n gän vÒ çc ho¹ sÜ trong truyÖn ng¾n

“ChiÕc l¸ cuèi cïng” cña O.Hen-ri.2. §ãng vai b¸c B¬-men, em h·y diÔn t¶ t©m tr¹ng cña b¸c tríc khi

quyÕt ®Þnh t×m ra ph¬ng thuèc cøu sèng Gi«n-xi – vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng trong çi ®ªm “khñng khiÕp” Êy.

3. “Muèn chÕt lµ 1 téi lçi”. C©u nãi ®ã cña n/v nµo? XuÊt hiÖn trong hoµn c¶nh nµo? Nã cã ý nghÜa ntn ®èi víi n/v nãi c©u Êy?

- HS th¶o luËn theo nhãm. Gäi d¹i diÖn nhãm tr×nh bµy.- NhËn xÐt, bæ sung vµ chèt l¹i néi dung c¬ b¶n.4. Em h·y gi¶i thÝch nghÜa cña ç TN ®Þa ph¬ng Nam bé sau ®©y:- nhµ trÖt: - liÖng:- tÇng trÖt: - vËn ¸o:- b«ng ®iÖp: - tÐ:- mang giÇy: - liÖng:5. LËp dµn ý cho ®Ò bµi sau: Em h·y kÓ l¹i 1 c©u chuyÖn vui (hay

buån) ®· ®Ó l¹i Ên tîng s©u ®Ëm trong lßng em.A. Më bµi: giíi thiÖu: C©u chuyÖn buån cña em lµ g×? Thêi gian, kh«ng gian x¶y ra c©u chuyÖn? Ên tîng chung?B Th©n bµi:- KÓ l¹i c©u chuyÖn theo 1 tr×nh tù nhÊt ®Þnh:

+ Më ®Çu+ DiÔn biÕn+ KÕt thóc

- Trong khi kÓ cÇn chó ý kÕt hîp miªu t¶ sù viÖc, con ngêi vµ thÓ hiÖn t/c, th¸i ®é cña m×nh tríc sù viÖc, con ngêi ®îc miªu t¶. Çc yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m cÇn b¸m vµo sù viÖc vµ nh©n vËt....C. KÕt bµi:- C¶m nghÜ cña em vÒ c©u chuyÖn Êy.6. Em h·y viÕt phÇn më bµi, kÕt bµi?- HD HS lµm çc bµi tËp.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:


=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.Cấn Văn Thắm – Hà Nội 26

26

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.7. Em h·y viÕt phÇn th©n bµi (VN).


----------------------------------------------------------------------------------------------




HD HS «n tËp vÒ vb Hai c©y phong. - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: Ai-ma-tèp sinh 1928, lµ nhµ v¨n C-r¬-g-xtan – 1 níc céng hoµ ë vïng Trung ¸, thuéc LX tríc ®©y. NhiÒu tp cña «ng ®· rÊt quen thuéc víi b¹n ®äc VN nh: c©y phong lan trïm kh¨n ®á, Ngêi thÇy ®Çu tiªn, Con tµu tr¾ng...* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- Hai c©y phong lµ ®o¹n trÝch ë phÇn ®Çu truyÖn “Ngêi thÇy ®Çu tiªn”. Bèi c¶nh cña truyÖn lµ 1 vïng quª hÎo l¸nh thuéc C-r¬-g-xtan gi÷a nh÷ng n¨m 20 cña TK XX, khi n¬i ®©y t tëng phong kiÕn vµ gia trëng cßn nÆng nÒ, do ®ã PN vµ trÎ må c«i bÞ coi thêng vµ rÎ róng.

- Trong ®o¹n trÝch, 2 c©y phong ®îc miªu t¶ hÕt søc sinh ®éng b»ng ngßi bót ®Ëm chÊt héi ho¹. Ngêi kÓ chuyÒn truyÒn cho chóng ta ty qh da diÕt vµ lßng xóc ®éng ®Æc biÖt v× ®Êy lµ 2 c©y phong g¾n víi c©u chuyÖn vÒ thÇy §uy-sen, ngêi ®· vun trång íc m¬, hi väng cho nh÷ng häc trß nhá cña m×nh.III PhÇn TLV:

- HD hs «n tËp vÒ ViÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n TS kÕt hîp yÕu tè miªu t¶ vµ BC:

B. LuyÖn tËp:HD HS lµm c¸c bµi tËp:


27

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- GV HD HS lµm BT. I. BTTN: 1. Bµi 9 (Trang 58)

- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- - GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BT TL:- GV HD HS lµm BT. 1. Em h·y ®äc ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái:“PhÝa sau lµng lµ d¶i th¶o nguyªn hoang vu mÊt hót trong lµn s¬ng mê

®ôc...th× thÇm to nhá vÒ nh÷ng miÒn ®Êt bÝ Èn ®Çy søc quyÕn rò lÈn sau ch©n trêi xa th¼m biªng biÕc kia.” SGK NV 8 tr. 98

(Hai c©y phong – Ai-ma-tèp)a. Néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n lµ g×?b. ChØ ra yÕu tè TS, MT vµ BC trong ®o¹n v¨n.c. Sù kÕt hîp c¸c yÕu tè MT vµ BC trong ®o¹n v¨n TS ®ã ®· ®em l¹i gi¸ trÞ biÓu ®¹t cho ®o¹n v¨n ntn?- Gäi HS tr×nh bµy – nhËn xÐt.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kiÕn thøc ®óng, cho ®iÓm 1 sè em.2. Em hiÓu h×nh ¶nh hai c©y phong cã ý nghÜa ntn trong tp : “Ngêi

thÇy ®Çu tiªn”?- HS lµm bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:


=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.- §äc bµi viÕt tham kh¶o:


28

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8“Trong lµng t«i kh«ng thiÕu g× çc lo¹i c©y, nhng hai c©y phong nµy

khç h¼n – chóng cã tiÕng nãi riªng, vµ h¼n ph¶i cã mét t©m hån riªng, chan chøa nh÷ng bµi ca ªm dÞu.” Bëi lÏ hai c©y phong ®· g¾n liÒn víi tªn tuæi mét ngêi – nh©n vËt chÝnh cña truyÖn – thÇy gi¸o trêng lµng §uy-sen – ngêi thÇy gi¸o ®Çu tiªn – cã c«ng x©y dùng ng«i trêng ®Çu tiªn, xo¸ mï ch÷, ®em ¸nh s¸ng v¨n ho¸ khai sinh cho trÎ con cña lµng Ku-ku-rªu trong nh÷ng n¨m 20 sau CMT10. ChÝnh thÇy ®· ®em 2 c©y phong non vÒ ®©y cïng víi c« häc trß nghÌo khæ An-t-nai. ThÇy nãi víi An-t-nai: “Hai c©y phong nµy thÇy mang vÒ cho em ®Êy. Chóng ta sÏ cïng trång. Vµ trong khi chóng lín lªn, ngµy 1 thªm søc sèng, em còng sÏ trëng thµnh, em sÏ lµ 1 ngêi tèt... Em b©y giê trÎ m¨ng nh 1 th©n c©y non, nh 2 c©y phong nhá nµy...vµ mong sao em sÏ t×m thÊy hp trong häc tËp, ng«i sao nhá trong s¸ng cña thÇy. Hai c©y phong sÏ ®øng trªn ®Ønh ®åi nµy. Vµ nh÷ng ngêi lµng sÏ thÊy lßng vui lªn khi nh×n thÊy chóng. §Õn khi Êy, c/s còng sÏ kh¸c tríc. TÊt c¶ nh÷ng g× ®Ñp nhÊt h·y cßn ë phÝa tríc...”

Hai c©y phong lµ nh©n chøng c©u chuyÖn xóc ®éng vÒ t/c thÇy trß An-t-nai. ThÇy §uy-sen trång 2 c©y phong ®Ó göi g¾m íc m¬, hi väng cña nh÷ng ®øa trÎ nghÌo khæ, th«ng minh, ham häc nh An-t-nai sau nµy sÏ lín lªn, sÏ trëng thµnh, sÏ thµnh ngêi cã Ých. §ã lµ tÊm lßng vµ phÈm chÊt cña ngêi céng s¶n ch©n chÝnh.

Hai c©y phong më ®Çu truyÖn, võa nh 1 khóc d¹o ®Çu cho mét bµi ca kh¸ dµi vÒ ty qh vµ con ngêi, lµ nçi buån nhí kh«n ngu«i vÒ qh cña nh÷ng ngêi con xa çch. Hai c©y phong còng nh¾c nhë mçi chóng ta ®õng bao giê quªn qu¸ khø tuæi th¬, ®õng bao giê quªn c«ng ¬n vµ t/c cña ngêi thÇy gi¸o ®Çu tiªn trong c/® m×nh./.

3. H·y ph©n tÝch vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em sau khi häc xong ®o¹n trÝch “Hai c©y phong”. (VN).* HDVN:

- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.

----------------------------------------------------------------------------------------------«n tËp TuÇn 10


A. Néi dung «n tËp: Cấn Văn Thắm – Hà Nội 29

29

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8I. PhÇn v¨n:

HD HS «n tËp vÒ TruyÖn kÝ ViÖt Nam, Th«ng tin vÒ Ngµy tr¸i ®Êt:. - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

1. Tr×nh bµy l¹i hÖ thèng 4 VB truyÖn kÝ VN ®· häc: T«i ®i häc, Trong lßng mÑ, Tøc níc vì bê, L·o H¹c.2. VB: Th«ng tin vÒ Ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000:* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: Lêi kªu gäi b×nh thuêng: “Mét ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng” ®îc truyÒn ®¹t b»ng h×nh thøc rÊt trang träng: Th«ng tin vÒ Ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000. §iÒu ®ã, cïng víi sù gi¶i thÝch ®¬n gi¶n mµ s¸ng tá vÒ t¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng, vÒ lîi Ých cña viÖc gi¶m bít chÊt th¶i ni l«ng, ®· gîi cho chóng ta nh÷ng viÖc cã thÓ lµm ngay ®Ó c¶i thiÖn m«i trêng sèng, ®Ó b¶o vÖ tr¸i ®Êt, ng«i nhµ chung cña chóng ta.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

- HD hs «n tËp vÒ Nãi qu¸, nãi gi¶m, nãi tr¸nh:+ GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

Nãi qu¸: lµ biÖn ph¸p tu tõ phãng ®¹i møc ®é, quy m«, tÝnh chÊt cña sù vËt, hiÖn tîng ®îc miªu t¶ ®Ó nhÊn m¹nh, g©y Ên tîng, t¨ng søc biÓu c¶m.

Nãi gi¶m nãi tr¸nh: Lµ 1 biÖn ph¸p tu tõ dïng c¸ch diÔn ®¹t tÕ nhÞ, uyÓn chuyÓn, trt¸nh g©y c¶m g¸ic ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù.

B. LuyÖn tËp: HD HS lµm c¸c bµi tËp :I. BTTN: 1. Bµi 10 (Trang 65)



§¸p ¸n ®óng

§iÓm



30

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 82. “¤ng lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c víi nh÷ng truyÖn ng¾n, truyÖn dµi ch©n thùc viÕt vÒ ngêi n«ng d©n nghÌo ®ãi bÞ vïi dËp vµ ngêi trÝ thøc nghÌo sèng mßn mái, bÕ t¾c trong x· héi cò.”

Tõ “¤ng” trong nhËn ®Þnh trªn chØ nhµ v¨n nµo?A. Nguyªn Hång B. Nam CaoC. Ng« TÊt Tè D. Thanh TÞnh

II. BT TL:- GV HD HS lµm BT.

1. B»ng nh÷ng kiÕn thøc vÒ truyÖn kÝ VN hiÖn ®¹i (SGK NV 8 – TËp 1), em h·y ®iÒn nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vµo chç trèng trong VD sau:

Nhµ v¨n NguyÔn Tu©n cho r»ng: + Víi tiÓu thuyÕt “..........”, t¸c gi¶.............®· xui ngêi d©n næi lo¹n”.+ Trong çi tèi giêi tèi ®Êt cña ®ång lóa ngµy xa, thÊy sõng s÷ng çi ch©n dung cña........

2. Em h·y cho biÕt ngµy 22. 4 lµ ngµy g×? ý nghÜa cña ngµy ®ã?3. T×m nh÷ng TN dïng ®Ó nãi qu¸ trong ®o¹n v¨n sau:

“ Mïa ®«ng n¨m Êy, ®»ng nhµ anh T¹i mîn ngêi ®Õn nhµ c« Pha ®¸nh tiÕng. Nhµ c« Pha b»ng lßng... ThÇy c« Pha chØ chª cã mét c©u: “Ph¶i çi nhµ nã khÝ thanh b¹ch:. Th× mÑ c« Pha kªu lªn r»ng: “¤i chao,thÇy nã chØ nghÜ lÈn thÈn sù ®êi. NghÌo th× cµng dÔ ë víi nhau. T«i chØ thÝch nh÷ng n¬i còng tiÒm tiÖm nh m×nh.”

(T« Hoµi)4. Em h·y vËn dông çch nãi gi¶m trong nh÷ng c©u tr¶ lêi ®Ó thÓ hiÖn ý chª cña em:

a. B¹n thÊy chiÕc ¸o cña m×nh ntn? - T«i nhËn thÊy nã kh«ng hîp víi b¹n l¾m.b. ChÌ nÊu nh vËy ®· ®îc cha?c. Bøc tranh m×nh vÏ tuyÖt cha?d. B¹n thÊy bµi tËp lµm v¨n cña m×nh thÕ nµo?e. Hoµ cã tèt víi b¹n kh«ng?

- HS lµm bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:


=> Rót kinh nghiÖm cho bµi cña m×nh.Cấn Văn Thắm – Hà Nội 31

31

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.




A. Néi dung «n tËp: I. PhÇn TiÕng ViÖt:

- HD hs «n tËp vÒ C©u ghÐp : + GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- C©u ghÐp lµ c©u cã tõ 2 hoÆc nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. Mçi côm C-V nµy ®îc gäi lµ 1 vÕ c©u.

- Cã 2 çch nèi çc vÕ c©u:a. Dïng çc tõ cã t/d nèi:

o Nèi b»ng 1 qht.o Nèi b»ng 1 cÆp qht.o Nèi b»ng 1 cÆp phã tõ, ®¹i tõ hay chØ tõ thêng ®i ®«i víi nhau

(cÆp tõ h« øng).b. Kh«ng dïng tõ nèi: Trong trêng hîp nµy, gi÷a çc vÕ c©u cÇn cã dÊu phÈy, dÊu chÊm phÈy hoÆc dÊu hai chÊm.

III PhÇn TLV:- HD hs «n tËp: T×m hiÓu chung vÒVB thuyÕt minh:


- VB thuyÕt minh lµ kiÓu VB th«ng dông trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cung cÊp tri thøc (kiÕn thøc) vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n... cña çc hiÖn tîng, sù vËt trong tù nhiªn, x· héi b»ng ph¬ng thóc tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. VD:

+ Giíi thiÖu 1 n/v ls.+ --------------- miÒn quª, 1 vïng ®Þa lÝ.+ ---------------®Æc s¶n, 1 mãn ¨n.


32

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ ---------------vÞ thuèc.+ ---------------loµi hoa, loµi chim, loµi thó...- Tri thøc trong VB thuyÕt minh ®ßi hái kh¸ch quan, x¸c thùc, h÷u Ých cho

con ngêi.- VB thuyÕt minh cÇn ®îc tr×nh bµy chÝnh x¸c, râ rµng, chÆt chÏ vµ hÊp dÉn.

B. LuyÖn tËp: HD HS lµm c¸c bµi tËp :I. BTTN: 1. Bµi 11 (Trang)



§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BT TL:- GV HD HS lµm BT.

1. Ph©n lo¹i c©u ghÐp?- Cã 2 lo¹i:

a. C©u ghÐp C-P: lµ c©u ghÐp cã 2 vÕ, 1 vÕ chÝnh vµ 1 vÕ phô, gi÷a 2 vÕ ®îc nèi víi nhau b»ng qht.

- C©u ghÐp C-P gåm:+ C©u ghÐp C-P chØ nguyªn nh©n – hÖ qu¶. C¸c qht thêng dïng lµ: v×, do, bëi, t¹i, nªn, cho nªn, mµ... VD:

V× hoa nªn ph¶i ®¸nh ®êng t×m hoa(TruyÖn KiÒu)

T¹i ai h¸ d¸m phô lßng cè nh©n?(TruyÖn KiÒu)

Bëi ch¨ng ¨n ë 2 lßngCho nªn phËn thiÕp long ®«ng mét ®êi.

(Ca dao)


33

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8Lam ch¨m chØ vµ cã ph¬ng ph¸p häc tËp tèt nªn n¨m häc nµo b¹n còng ®¹t

danh hiÖu hs giái,+ C©u ghÐp C-P chØ ®k – gi¶ thiÕt, hÖ qu¶: thêng dïng çc qht: nÕu, gi¸, hÔ, th×... VD:

HÔ cßn 1 tªn x©m lîc trªn ®Êt níc ta th× ta cßn ph¶i chiÕn ®Êu quÐt s¹ch nã ®i!

(HCM)NÕu mµ trêi kh«ng ma th× líp ta sÏ ®i c¾m tr¹i.

+ C©u ghÐp C-P chØ sù nh îng bé – t¨ng tiÕn , thêng dïng çc qht: tuy, dÉu, dï, mµ, mÆc dÇu, thµ r»ng...(khi vÕ chÝnh ®øng sau th× cã thÓ dïng: nhng, mµ, nhng mµ ®Æt ®Çu vÕ chÝnh). VD:Tuy tuæi cao søc yÕu, nhng BH vÉn quyÕt t©m lªn ®êng ®i chiÕn dÞch.+ C©u ghÐp chÝnh phô chØ môc ®Ých sù viÖc, thêng dïng çc qht: ®Ó, ®Æng, cho...(ë ®Çu vÕ chÝnh cã thÓ dïng th×, khi vÕ chÝnh ®øng sau). VD:

§Ó vui lßng cha mÑ th× em ph¶i häc tËp tèt.b. C©u ghÐp liªn hîp: Lµ lo¹i c©u ghÐp trong ®ã çc vÕ b×nh ®¼ng víi nhau vÒ ng÷ ph¸p, cã thÓ kh«ng dïng qht ®Ó nèi çc vÕ, hoÆc chØ nèi çc vÕ c©u b»ng nh÷ng qht liªn hîp. + C©u ghÐp liªn hîp kh«ng dïng qht ®Ó nèi çc vÕ, mµ chØ dïng dÊu phÈy. VD;

Trªn ®ång c¹n, díi dång s©uChång cµy, vî cÊy, con tr©u ®i bõa.

+ C©u ghÐp liªn hîp sd tõ vµ ®Ó chØ quan hÖ bæ sung, hoÆc quan hÖ ®ång thêi gi÷a 2 vÕ. VD:

Çi ®Çu l·o ngoÑo vÒ 1 bªn vµ çi miÖng mãm mÐm cña l·o mÕu nh con nÝt.+ C©u ghÐp liªn hîp sd tõ råi ®Ó chØ qh nèi tiÕp. VD:

Hai ngêi gi»ng co nhau, du dÈy nhau, råi ai nÊy ®Òu bu«ng gËy ra.+ C©u ghÐp liªn hîp sd çc tõ mµ, cßn, chø... ®Ó chØ qh t¬ng ph¶n hay nghÞch ®èi. VD:

B¾p vµ muèi ®· c¹n mµ lßng d©n vÉn v÷ng nh nói.(Lßng d©n – Hoµng Long)

+ C©u ghÐp liªn hîp cã 2 vÕ sãng ®«i nhau, h« øng nhau, sd çc côm tõ: kh«ng chØ...mµ cßn, võa...võa, ®ang...®ang,... VD:

Võa ¨n cíp võa la lµng.2.. Em h·y t¹o nh÷ng c©u ghÐp cã vÕ c©u chØ nguyªn nh©n tr¸i ngîc víi sv ®· nªu:


34

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8a. Nam vÉn ®Õn líp ®óng giê.- Tuy nhµ xa, Nam vÉn ®Õn líp ®óng giê.- Nhµ ë xa nhng Nam vÉ ®Õn líp ®óng giê.- Nam vÉn ®Õn líp ®óng giê tuy nhµ ë xa.- Dï nhµ xa, Nam vÉn ®Õn líp ®óng giê.b. Hoµ vÉn miÖt mµi lµm bµi thùc hµnh Ng÷ V¨n.c. Nam vÉn cè g¾ng gióp b¹n vît khã.d. Ai còng cè g¾ng hoµn thµnh nhiÖm vô häc tËp.

3. Em h·y thuyÕt minh vÒ b¸nh ®Ëu xanh – 1 ®Æc s¶n cña H¶i D¬ng.- HS lµm bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:


=> Rót kinh nghiÖm cho bµi cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi.


----------------------------------------------------------------------------------------------«n tËp TuÇn 12



HD HS «n tËp vÒ vb ¤n dÞch, thuèc l¸:. - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: NguyÔn Kh¾c ViÖn – “Tõ thuèc l¸ ®Õn ma tuý – BÖnh nghiÖn”* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- Gièng nh «n dÞch, thuèc l¸ rÊt dÔ l©y lan vµ g©y nh÷ng tæn thÊt to lín cho søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng con ngêi. Song n¹n nghiÖn thuèc l¸ cßn nguy hiÓm h¬n c¶ «n dÞch: nã gÆm nhÊm sk con ngêi nªn kh«ng dÔ kÞp thêi nhËn biÕt, nã g©y t¸c


35

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8h¹i nhiÒu mÆt ®Õn c/s g® vµ xh. Bëi vËy muèn chèng l¹i nã, cÇn ph¶i cã quyÕt t©m cao h¬n vµ biÖn ph¸p triÖt ®Ó h¬n lµ phßng chèng «n dÞch.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

- HD hs «n tËp vÒ c©u ghÐp (tiÕp) : + GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- Çc vÕ cña c©u ghÐp cã qh ý nghÜa víi nhau kh¸ chÆt chÏ: Qh ng/nh©n - ®k (gi¶ thiÕt), t¬ng ph¶n – t¨ng tiÕn, qh lùa chän, bæ sung, nèi tiÕp, ®ång thêi, gi¶i thÝch, môc ®Ých...

- Mçi qh thêng ®îc ®¸nh dÊu b»ng nh÷ng qh tõ, c¨ph qh tõ hoÆc cÆp tõ h« øng nhÊt ®Þnh.

-Chó ý: Tuy nhiªn ®Ó nhËn biÕt chÝnh x¸c qh ý nghÜa gi÷a çc vÕ c©u, trong nhiÒu trêng hîp, ta ph¶i dùa vµo v¨n c¶nh hoÆc hoµn c¶nh giao tiÕp.III PhÇn TLV:

- HD hs «n tËp vÒ Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh:+ Muèn cã tri thøc ®Ó lµm tèt bµi v¨n thuyÕt minh, ngêi viÕt ph¶i qs, t×m

hiÓu s/v, hiÖn tîng cÇn thuyÕt minh, nhÊt lµ ph¶i n¾m b¾t ®îc b¶n chÊt, ®Æc trng cña chóng, ®Ó tr¸nh sa vµo tr×nh bµy çc biªñ hiÖn kh«ng tiªu biÓu, kh«ng q/träng.

+ §Ó bµi v¨n thuyÕt minh cã søc thuyÕt phôc, dÔ hiÓu, s¸ng râ, ngêi ta cã thÓ sö dông phèi hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nh: nªu ®Þnh nghÜa, gi¶i thÝch, liÖt kª, nªu VD, dïng sè liÖu, so s¸nh, ph©n tÝch, ph©n lo¹i...B. LuyÖn tËp:

HD HS lµm çc bµi tËp :I. BTTN:1. Bµi 12 (Trang ....)



§¸p ¸n ®óng

§iÓm


2. Bµi B. C©u ghÐp (Thùc hµnh Ng÷ V¨n 8 – tËp I – Tr. 84).Cấn Văn Thắm – Hà Nội 36

36

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8II. BTTL:1. Em h·y viÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng 5 c©u, trong ®ã cã 2 c©u nªu nguyªn

nh©n vµ 1 c©u nªu ®iÒu kiÖn cña viÖc ®äc s¸ch.2. §äc ®o¹n trÝch sau vµ r¶ lêi c©u hái:“ Chóng ta muèn hoµ b×nh, chóng ta ph¶i nh©n nhîng. Nhng chóng ta cµng

nh©n nhîng, thùc d©n Ph¸p cµng lÊn tíi, v× chóng quyÕt t©m cíp níc ta mpptj lÇn n÷a!”

a. Ph©n tÝch sù tinh tÕ cña B¸c trong çch dïng c©u ghÐp ë ®o¹n trÝch trªn.b. Trong c©u: “Chóng ta muèn hoµ b×nh, chóng ta ph¶i nh©n nhîng.”, nÕu

ta thªm cÆp qht ®Ó nèi 2 vÕ c©u th× ý nghÜa cña c©u cã g× thay ®æi?HD:a. ë c©u thø nhÊt, B¸c kh«ng dïng qht ®Ó nèi -> thÓ hiÖn tÝnh kh¸i qu¸t,

kh¼ng ®Þnh. C©u thø 2 sö dông qht “nhng”, cÆp phô tõ “cµng ...cµng...” nh»m nªu sù t¬ng ph¶n gi÷a mong muèn cña nh©n d©n ta víi hµnh ®éng x©m lîc cña thùc d©n Ph¸p.

Çch nªu çc qh râ rµng nh vËy lµm cho çch lËp luËn trë nªn ng¾n gän, thuyÕt phôc.

b. NÕu ta thªm cÆp qht ®Ó nèi th× qh gi÷a 2 vÕ trë nªn kh«ng râ rµng, v× thÕ tÝnh hiÖn thùc vµ tÝnh kh¼ng ®Þnh bÞ gi¶m bít.

3. Em h·y t×m trong çc vb thuyÕt minh: Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000 vµ ¤n dÞch, thuèc l¸ , ghi l¹i çc ph¬ng ph¸p thuyÕt minh ®îc sd vµo b¶ng sau:

STT Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh

Th«ng tin vÒ ngµy Tr¸i ®Êt n¨m 2000

¤n dÞch, thuèc l¸

1 Nªu §N, gi¶i thÝch2 LiÖt kª3 Nªu vÝ dô4 Dïng con sè (sè liÖu)5 So s¸nh6 Ph©n lo¹i, ph©n

tÝch4. VB sau ®©y cã ph¶i lµ VB thuyÕt minh kh«ng?

“ ë níc ta, tiÒn giÊy ®îc ph¸t hµnh lÇn ®Çu tiªn díi thêi nhµ Hå 1400 – 1407 nhng tån t¹i trong thêi gian ng¾n. Sau khi Ph¸p x©m lîc, ng©n hµng §«ng D¬ng1875 vµ tiÒn giÊy b¾t ®Çu ®îc ph¸t hµnh ë Nam K× vµ H¶i Phßng vµo n¨m 1891 – 1892.


37

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8Ngµy 31/1/ 1945, níc VNDCCH ra ®êi, chÝnh phñ ®· kÝ nghÞ ®Þnh ph¸t hµnh tiÒn giÊy VN. Tê giÊy b¹c ®Çu tiªn ra ®êi ngµy 30/4/1946. tõ ®ã ®Õn nay, níc ta tr¶i qua 2 lÇn ®æi tiÒn 1958 vµ 1985 vµ 1 lÇn thèng nhÊt tiÒn tÖ hai miÒn theo lo¹i tiÒn míi 1978.=> VB thuyÕt minh vÒ tiÒn giÊy VN. 5. Em h·y viÕt thuyÕt minh, giíi thiÖu vÒ mét mãn ¨n d©n téc.

- HS viÕt bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:




----------------------------------------------------------------------------------------------«n tËp TuÇn 13



HD HS «n tËp vÒ vb Bµi to¸n d©n sè: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: Th¸i An – B¸o GD&T§ Chñ nhËt sè 28-1995.* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- §Êt ®ai kh«ng sinh thªm, con ngêi l¹i ngµy cµng nhiÒu lªn gÊp béi. NÕu kh«ng h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè th× con ngêi sÏ tù lµm h¹i chÝnh m×nh. Tõ c©u chuyÖn mét bµi to¸n cæ vÒ cÊp sè nh©n, t¸c gi¶ ®· ®a ra c¸c con sè buéc ngêi ®äc ph¶i liªn tëng vµ suy ngÉm vÒ sù gia t¨ng d©n sè ®¸ng lo ng¹i cña hÕ giíi, nhÊt lµ ë c¸c níc chËm ph¸t triÓn.

HD HS «n tËp vÒ vb Ch ¬ng tr×nh ®Þa ph ¬ng (phÇn v¨n):


38

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8II. PhÇn TiÕng ViÖt:

- HD hs «n tËp vÒ DÊu ngoÆc ®¬n vµ dÊu hai chÊm : + GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- DÊu ngoÆc ®¬n dïng ®Ó ®¸nh dÊu phÇn chó thÝch (gi¶i thÝch, thuyÕt minh, bæ sung thªm).

- DÊu hai chÊm dïng ®Ó:+ §¸nh dÊu (b¸o tríc) phÇn gi¶i thÝch, thuyÕt minh cho mét phÇn tríc ®ã.+ §¸nh dÊu (b¸o tríc) lêi dÉn trùc tiÕp (dïng víi dÊu ngoÆc kÐp) hay lêi ®èi tho¹i (dïng víi dÊu g¹ch ngang).

III PhÇn TLV:- HD hs «n tËp vÒ §Ò v¨n thuyÕt minh vµ çch lµm bµi v¨n thuyÕt minh :

+ + GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- §Ò v¨n thuyÕt minh nªu çc ®èi tîng ®Ó ngêi lµm bµi tr×nh bµy tri thøc vÒ chóng.

- §Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh, cÇn t×m hiÓu kÜ ®èi tîng thuyÕt minh, x¸c ®Þnh râ ph¹m vi tri thøc vÒ ®èi tîng ®ã, sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thÝch hîp, ng«n tõ chÝnh x¸c, dÔ hiÓu.

- Bè côc bµi v¨n thuÕyt minh thêng cã 3 phÇn:+ Më bµi: giíi thiÖu ®èi tîng thuyÕt minh.+ Th©n bµi: tr×nh bµy cÊu t¹o, çc ®Æc ®iÓm, lîi Ých,...cña ®èi tîng.+ KÕt bµi: Bµy tá th¸i ®é ®èi víi ®èi tîng.

B. LuyÖn tËp: HD HS lµm çc bµi tËp :I. BTTN:1. Bµi 13 (Trang ....)



§¸p ¸n ®óng

§iÓm



39

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8II. BTTL:- GV HD HS lµm BT.

1. H·y giíi thiÖu vÒ mét nhµ th¬, nhµ v¨n cña quª h¬ng em hoÆc n¬i gia ®×nh em ®ang sèng.

- VD: + Nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa vµ tËp th¬: gãc s©n vµ kho¶ng trêi.+ T¸c gi¶ NguyÔn Ngäc Minh vµ tËp th¬: H¬ng ®êi.(Bµi giíi thiÖu cña NguyÔn ViÖt Nga – Nhµ v¨n – Héi VHNT HD.Bµi giíi thiÖu cña Th¹c SÜ NguyÔn Thanh Lý – Phã hiÖu trëng trêng C§SP H¶i D¬ng)

2. Su tÇm vµ chÐp l¹i mét bµi th¬, mét bµi v¨n viÕt vÒ quª h¬ng mµ em thÊy hay vµ gîi cho em nhiÒu suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña nh÷ng ngêi con xa quª.3. Em h·y ®Æt ®Ò v¨n cho ®o¹n v¨n sau ®©y:

a. §Òn Ngäc S¬në HN cã c¶nh ®Ñp lµ ®Òn Ngäc S¬n ë gi÷a hå Hoµn KiÕm. §Òn nµy lµm tõ

®êi nhµ HËu Lª, trªn 1 çi gß næi lªn ë gi÷a hå. Ngêi ®i l¹i ph¶i qua 1 çi cÇu b»ng gç. Ë ngoµi ®êng ®i vµo, vÒ bªn trt¸i cã 1 çi nói ®¸, ngêi ta ®¾p lªn, vµ cã x©y mét çi th¸p vu«ng, ë trªn ngän cã çi ngßi bót ®Ò lµ “Bót Th¸p”. Vµo ®Õn gÇn cÇu, ë trªn lµ çi cña tß vß cã çi nghiªn bót, ®Ò lµ “Nghiªn §µi”. V× ®Òn Ngäc S¬n thê V¨n X¬ng §Õ Qu©n lµ 1 vÞ thÇn coi vÒ viÖc vh, cho nªn míi x©y nh÷ng nghiªn bót nh thÕ.

Tríc cña ®Òn cã çi nhµ thuû t¹ gäi lµ “TrÊn Ba §×nh”, gi÷a cã dùng çi bia ®¸ ®Ó ghi sù tÝch çi ®Òn Êy. §Õn mïa nãng nùc, ngêi ta hay ra ®Êy hãng m¸t vµ ng¾m phong c¶nh, thËt lµ cã bÒ thanh thó l¾m.”4. Giíi thiÖu mét di tÝch lÞch sö hoÆc mét danh lam th¾ng c¶nh næi tiÕng cña quª h¬ng em.

- HS lµm bµi.- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp:



* HDVN: - ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m.


40

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp c¸c BT./.

---------------------------------------------------------------------------------------------«n tËp TuÇn 14



- HD hs «n tËp vÒ DÊu ngoÆc kÐp : + GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- DÊu ngoÆc kÐp dïng ®Ó:+ §¸nh dÊu tõ ng÷, c©u, ®o¹n dÉn trùc tiÕp.+ §¸nh dÊu tõ ng÷ ®îc hiÓu theo nghÜa ®Æc biÖt hau cã hµm ý mØa mai.+ §¸nh dÊu tªn t¸c phÈm, tê b¸o, tËp san... ®îc dÉn.

III PhÇn TLV:- HD hs «n tËp vÒ LuyÖn nãi: thuyÕt minh mét thø ®å dïng.

B. LuyÖn tËp: HD HS lµm c¸c bµi tËp :I. BTTN:1. Bµi 14 (Trang 91)



§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL:- GV HD HS lµm BT.

1. ChÐp l¹i ®o¹n v¨n ë c©u 20 – BTTN, g¹ch 1 g¹ch díi tõ ®· ®iÒn.


41

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 81. Giíi thiÖu vÒ cuèn håi kÝ “Thêi th¬ Êu” cña nhµ v¨n Nguyªn Hång, trong ®ã cã sö dông dÊu hai chÊm, dÊu ngoÆc ®¬n, dÊu ngoÆc kÐp 1 çch thÝch hîp.

2. Đọc bài tham khảo: ¸o dµi truyÒn thèng viÖt nam

Cã thÓ nãi gÇn nh c©u ®Çu tiªn cña nh÷ng ngêi níc ngoµi thèt lªn khi ®Æt ch©n xuèng s©n bay lµ: "Phô n÷ ViÖt Nam ®Ñp vµ ®¸ng yªu qu¸"! V©ng, cã ®îc nhËn xÐt x¸c ®¸ng nh vËy cã lÏ bëi Ên tîng ®Çu tiªn cña hä lµ h×nh ¶nh çc c« g¸i VN thít tha, duyªn d¸ng trong bé ¸o dµi truyÒn thèng cña d©n téc. §iÒu k× diÖu lµ bÊt k× ngêi phô n÷ ViÖt Nam nµo khi mÆc chiÕc ¸o dµi vµo ®Òu trë nªn xinh ®Ñp h¬n, dÞu dµng h¬n, trÎ trung h¬n - vÎ ®Ñp ®Æc trng cña phong çch ¸ ®«ng.

Nãi çch kh¸c, tµ ¸o dµi ®· t«n vinh vÎ ®Ñp cña çc c« g¸i VN: Mµu tr¾ng tinh kh«i cña n÷ sinh çc trêng Trung häc, cña nh÷ng d¸ng kiÒu Hµ Néi, mµu tÝm biÕc trong buæi chiÒu hoµng h«n n¬i cè ®« HuÕ, mµu chanh vµng dÞu ãng ¶ cña c« g¸i Hµ §«ng, mµu hång t¬i rùc rì cña thiÕu n÷ H¶i Phßng, mµu lam tÝm cña çc c« g¸i §µ L¹t hay thµnh phè mang tªn B¸c...

Qu¶ ®óng vËy, chiÕc ¸o dµi - niÒm tù hµo cña phô n÷ VN, cña d©n téc VN! Lµ t©m hån cña quª h¬ng xø së VN!

"Tung bay tµ ¸o tung bay! x«n xao 1 chiÒu n¾ng ®á!Tung bay tµ ¸o th©n quen, çnh chim vÉy chµo ngän giã!Tung bay tµ ¸o tung bay, tÝm biÕc nh÷ng chiÒu hoµng h«n!..."

V©ng còng chÝnh tµ ¸o dµi ®· lµ 1 dÊu Ên kh«ng thÓ quªn cña mçi ngêi con VN n¬i xa xø! Lµ Ên tîng khã phai trong lßng mçi du kh¸ch níc ngoµi ®· Ýt nhÊt 1 lÇn nh×n thÊy çc c« g¸i VN trong tµ ¸o m¶nh mai vµ duyªn d¸ng Êy!3. §äc bµi tham kh¶o:

L½ng hoa víi chñ ®Ò: "M¸i Êm gia ®×nh"Nh chóng ta ®Òu biÕt, h¹nh phóc gia ®×nh kh«ng ph¶i lµ quµ tÆng cña sè

phËn mµ lµ phÇn thëng, lµ thµnh qu¶ lao ®éng bÒn bØ, miÖt mµi, th«ng minh cña mçi ngêi, trong ®ã cã vai trß v« cïng quan träng cña ngêi phô n÷. Bëi v× hä lu«n lµ ngêi biÕt t¹o cho kh«ng khÝ gia ®×nh vui t¬i, tho¶i m¸i. Mçi c¨n nhµ lµ 1 kh«ng gian cña 1 tæ Êm h¹nh phóc. ë ®ã lµ nh÷ng b÷a ¨n ngon miÖng chø kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i sang träng, nh÷ng b«ng hoa t¬i th¾m, nh÷ng quyÓn s¸ch hay, nh÷ng c©u chuyÖn thó vÞ, nh÷ng ¸nh m¾t vui vÎ vµ c¶ nh÷ng tiÕng cêi. §ã lµ chç dùa cña 1 h¹nh phóc l©u bÒn!


42

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8V©ng! §ã lµ tÊt c¶ nh÷ng g× mµ t«i muèn göi g¾m trong l½ng hoa nhá xinh

nµy víi chñ ®Ò: "M¸i Êm gia ®×nh"! Mäi ngêi thÊy ®Êy: 3 cµnh thuû tróc v¬n cao, cøng çp nµy lµ tîng trng cho

c¨n nhµ xinh x¾n, v÷ng ch·i cña chóng ta. Trong ®ã, b«ng hång nhung khoÎ kho¾n, vît lªn lµ h×nh ¶nh cña ngêi chång, ngêi cha - ®iÓm tùa v÷ng vµng nhÊt trong gia ®×nh. B«ng ®ång tiÒn nhiÒu çnh rùc rì - Êy lµ ngêi vî, ngêi mÑ dÞu hiÒn, nh©n hËu, thuû chung, "giái viÖc níc, ®¶m viÖc nhµ". Còng ë n¬i nµy, çc thÕ hÖ con ch¸u sum vÇy, ®oµn tô vui vÎ, ®Çm Êm trong sù n©ng niu, g×n gi÷ cña tÊt c¶ mäi thµnh viªn trong gia ®×nh. V©ng, nh÷ng b«ng bÐ nhá, chóm chÝm, nh÷ng chiÕc l¸ xanh non võa cøng çp, võa mÒm m¹i, võa nhá xinh ®· nãi lªn ®iÒu ®ã!

"M¸i Êm gia ®×nh" - ®ã lµ kh«ng gian cña sù nghØ ng¬i, cña sù c¶m th«ng vµ s½n sµng chia sÎ. Víi mét m¸i Êm nh thÕ lÏ nµo ta l¹i kh«ng h¸o høc trë vÒ sau nh÷ng lo ©u tÊt bËt cña cuéc sèng bªn ngoµi x· héi?

V©ng! §ã lµ h×nh ¶nh 1 gia ®×nh lÝ tëng cña XH VN hiÖn ®¹i mµ vÉn mang ®Ëm mµu s¾c truyÒn thèng tèt ®Ñp cña DT: Vui t¬i, ®Çm Êm, h¹nh phóc vµ thµnh ®¹t! - §ã cßn lµ niÒm m¬ íc mu«n ®êi cña mçi con ngêi chóng ta!* HS lµm bµi (2).





----------------------------------------------------------------------------------------------


- Gióp hs «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn.Cấn Văn Thắm – Hà Nội 43

43

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m.- GD ý thøc hoc tËp bé m«n.


HD HS «n tËp vÒ vb Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c, §Ëp ®¸ ë C«n L«n:- GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.1. Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c

* T¸c gi¶: Phan Béi Ch©u (1867 – 1940) lµ chiÕn sÜ c/m vÜ ®¹i cña dt ta trong 3 thËp niªn ®Çu TK XX. N¨m 1930, cô ®ang ho¹t ®éng c/m t¹i TQ th× bÞ b¾t. T¹i nhµ ngôc, trong ®ªm ®Çu tiªn cô ®· viÕt bµi th¬ nµy ®Ó an ñi, ®éng viªn m×nh.* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- B»ng giäng ®iÖu hµo hïng cã søc l«i cuèn m¹nh mÏ, bµi th¬ ®· thÓ hiÖn phong th¸i ung dung, ®êng hoµng vµ khÝ ph¸ch kiªn cêng, bÊt khuÊt vît lªn trªn c¶nh tï ngôc khèc liÖt cña nhµ chÝ sÜ yªu níc PBC.

2. §Ëp ®¸ ë C«n L«n:* T¸c gi¶: Phan Ch©u Trinh (1872 – 1926), quª ë Qu¶ng Nam, ®Ëu phã b¶ng. Cô lµ 1 c/s yªu níc, 1 nhµ c/m lçi l¹c cña níc ta, lµ c/s tiªn phong, nªu cao ngän cê d©n chñ, chèng phong kiÕn thùc d©n, gi¶i phãng dt. Th¬ v¨n cña Cô võa ®anh thÐp, hïng biÖn, võa th¾m thiÕt, tr÷ t×nh. N¨m 1908, Khi bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t vµ ®µy ra C«n §¶o, ph¶i lao ®éng khæ sai, Cô ®· viÕt bµi th¬ nµy.* Gi¸ trÞ vÒ ND vµ NT:

- B»ng bót ph¸p l·ng m¹n vµ giäng ®iÖu hµo hïng, bµi th¬ ®· gióp ta c¶m nhËn ®îc 1 h×nh tîng ®Ñp lÉm liÖt, ngang tµng cña ngêi anh hïng cøu níc, dï gÆp bíc gian nan nhng vÉn kh«ng sên lßng, ®æi chÝ.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

- HD hs «n luyÖn vÒ dÊu c©u:+ GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS # nhËn xÐt, bæ sung.+ VG chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n:

- Khi viÕt, cÇn tr¸nh nh÷ng lçi sau ®©y vÒ dÊu c©u:+ ThiÕu dÊu ng¾t c©u khi c©u ®· kÕt thóc.+ Dïng dÊu ng¾t c©u khi c©u cha kÕt thóc.+ ThiÕu dÊu thÝch hîp ®Ó ng¾t c¸c bé phËn cña c©u khi cÇn thiÕt.+ LÉn lén c«ng dông cña c¸c dÊu c©u.


44

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8II. PhÇn TLV:

- HD hs «n luyÖn ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc:Muèn thuyÕt minh ®Æc ®iÓm mét thÓ lo¹i vh (thÓ th¬ hay vb cô thÓ), tríc

hÕt ph¶i quan s¸t, nhËn xÐt, sau ®ã kh¸i quÊt thµnh nh÷ng ®Æc ®iÓm.Khi nªu c¸c ®Æc ®iÓm, cÇn lùa chän nh÷ng ®Æc ®iÓm tiªu biÓu, quan

träng vµ cÇn cã nh÷ng VD cô thÓ ®Ó lµm s¸ng tá nh÷ng ®Æc ®iÓm Êy.B. LuyÖn tËp:

HD HS lµm c¸c bµi tËp :I. BTTN:1. Bµi 15 (Trang 97)



§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL:- GV HD HS lµm BT. §Ò bµi: Em h·y ph©n tÝch vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi th¬: ‘§Ëp ®¸ ë C«n

L«n’ cña Phan Ch©u Trinh.Dµn ý

*Më bµi: - Giíi thiÖu 1 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ xuÊt xø tp:Phan Ch©u Trinh (1872 – 1926), quª ë Qu¶ng Nam, ®Ëu phã b¶ng. Cô lµ 1 c/s

yªu níc, 1 nhµ c/m lçi l¹c cña níc ta, lµ c/s tiªn phong, nªu cao ngän cê d©n chñ, chèng phong kiÕn thùc d©n, gi¶i phãng dt. Th¬ v¨n cña Cô võa ®anh thÐp, hïng biÖn, võa th¾m thiÕt, tr÷ t×nh. N¨m 1908, Khi bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t vµ ®µy ra C«n §¶o, ph¶i lao ®éng khæ sai, Cô ®· viÕt bµi th¬ nµy.

- Giíi thiÖu chñ ®Ò cña bµi th¬:Mîn chuyÖn ®Ëp ®¸ cña ngêi tï khæ sai trªn ®¶o C«n L«n, tg bµy tá khÝ ph¸ch ngang tµng, coi thêng mäi gian nan thö th¸ch, lu«n gi÷ v÷ng niÒm tin vµ ý chÝ chiÕn ®Êu kiªn cêng, bÊt khuÊt cña ngêi c/s yªu níc.- Cã thÓ trÝch dÉn c¶ bµi th¬ hoÆc trÝch dÉn c©u ®Çu – c©u cuèi.


45

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8*Th©n bµi:

1. Hai c©u ®Ò: thÓ hiÖn 1 t thÕ ngang tµng cña 1 ®Êng nam nhi, kh«ng ph¶i sèng trong c¶nh ‘vî b×u con rÝu” hoÆc khom lng quú gèi ë chèn quan trêng, mµ lµ “®øng gi÷a ®Êt C«n L«n”, 1 nhµ tï, 1 ®Þa ngôc. §Çu ®éi trêi, ch©n ®¹p ®Êt, tai nghe sãng vç suèt ®ªm ngµy. “Lõng lÉy” nghÜa lµ vang ®éng, chÊn ®éng. C«ng viÖc ®Ëp ®¸, c«ng viÖc lao ®éng khæ sai lµ 1 thö th¸ch v« cïng nÆng nÒ, nhng ®èi víi kÎ lµm trai cµng thÓ hiÖn khÝu ph¸ch, uy dòng cña m×nh:

Lõng lÉy lµm cho lë nói nonMét khÈu khÝ m¹nh mÏ, 1 lèi nãi khoa tr¬ng ®Çy Ên tîng vÒ chÝ nam nhi: s½n

sµng chÊp nhËn thö th¸ch, sèng ngang tµng hiªn ngang.2. Hai c©u thùc: ®èi nhau. Nghi· ®en ghi l¹i c«ng viÖc ®Ëp ®¸ khæ sai. tÝnh

chÊt c«ng viÖc lµ lao ®éng thñ c«ng nhng hµnh ®éng l¹i rÊt m¹nh mÏ: ‘®¸nh tan”, “®Ëp bÓ”. Kh«ng ph¶i lµ hßn ®¸ nhá mµ lµ “n¨m b¶y ®èng”, vµ “MÊy tr¨m hßn”. Hai c©u th¬ mang hµm nghÜa s©u s¾c, thÓ hiÖn mét quyÕt t©m s¾t ®¸, mét chÝ khÝ hµo hïng, kh«ng nao nóng, kh«ng lïi bíc tríc moÞo gian khæ, hi sinh. C©u th¬ tëng nh chÊt chøa, nung nÊu bao uÊt hËn, c¨m thï, muèn ®¸nh ta, muèn ®Ëp bÓ mäi kÎ thï, mäi thö th¸ch.X¸ch bóa ®¸nh tan n¨m b¶y ®èngRa tay ®Ëp bÓ mÊy tr¨m hßn

3. Hai c©u luËn: Tg sö dông h×nh ¶nh tîng trng vµ Èn dô rÊt ®Æc s¾c. “Th¸ng ngµy” chØ thêi gian bÞ tï ®µy, bÞ khæ sai kÐo dµi; “ma n¾ng” tîng trng cho gian khæ, cho mäi nhôc h×nh ®o¹ ®µy. Tríc nh÷ng thö th¸ch ghª gím Êy, ngêi c/s bao qu¶n”, “cµng bÒn” chÝ khÝ. “Th©n sµnh sái”, “d¹ s¾t son” lµ 2 Èn dô nãi lªn chÝ khÝ bÒn v÷ng, lßng son s¾t thuû chung ®èi víi níc, víi d©n cña 1 ®Êng nam nhi, cã chÝ lín, cña 1 kÎ sÜ ch©n chÝnh: “Phó quý bÊt n¨ng d©m, bÇn tiÖn bÊt n¨ng di, uy vò bÊt n¨ng khuÊt”. Còng nh löa thö vµng, gian nan thö søc, ngäc cµng mµi cµng s¸ng, vµng cµng luyÖn cµng trong, PCT ®· kh¼ng ®Þnh cèt c¸ch vµ t©m thÕ cña m×nh. C©u th¬ vang lªn nh 1 lêi thÒ:

Th¸ng ngµy bao qu¶n th©n sµnh sáiMa n¾ng cµng bÒn d¹ s¾t son

4. Hai c©u kÕt: mîn sù tÝch ‘v¸ trêi” cña bµ N÷ Oa trong thÇn tho¹i trung Hoa ®Ó nãi lªn chÝ lín lµm c/m, cøu níc cøu d©n. Dï cã ‘lì bíc”, cã gÆp khã kh¨n, cã t¹m thêi thÊt b¹i, dï cã nÕm tr¶i bao gian nan cay ®¾ng tï ®µy, th× víi nhµ chÝ sÜ ch©n chÝnh, viÖc c«n con Êy kh«ng ®¸ng kÓ, kh«ng ®¸ng quan t©m. Tg sö dông thñ ph¸p t¬ng ph¶n, c¸ch nãi khoa tr¬ng ®Ó biÓu thÞ dòng khÝ hiªn ngang, tinh thÇn l¹c quan tríc c¶nh tï ®µy:


46


Nh÷ng kÎ v¸ trêi khi lì bícGian nan chi kÓ viÖc con con

*KÕt bµi:- Víi thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có ®êng luËt ®Æc s¾c, ng«n ng÷ hµm sóc, kÕt hîp

t¶ thùc víi tîng trng. tg ®· s¸ng t¹o nªn nh÷ng vÇn th¬ ®Ñp bµy tá 1 t thÕ ngang tµng, 1 khÝ ph¸ch hiªn ngang, 1 tÊm lßng son s¾t thuû chung víi níc, víi d©n, víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña ngêi c/s vÜ ®¹i.

- Bµi th¬ lµ 1 bµi ca yªu níc cña 1 sÜ phu anh hïng lµm ta t«n kÝnh vµ ngìng mé.- HS lµm bµi.



=> Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt cña m×nh.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kÜ n¨ng lµm bµi, cho ®iÓm 1 sè bµi




HD HS «n tËp vÒ vb Muèn lµm th»ng Cuéi:- GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: T¶n §µ - NguyÔn Kh¾c HiÕu, quª lµng Khª Thîng, BÊt B¹t, S¬n T©y 9Nay lµ Ba V× - Hµ T©y). T¶n ®µ xuÊt th©n nhµ Nho, tõng cã phen lÒu châng ®i thi nh-ng kh«ng ®ç. ¤ng chuyÔn sang s¸ng t¸c v¨n ch¬ng quèc ng÷ vµ ®· sím næi tiÕng, ®Æc biÖt vµo nh÷ng n¨m 20 cña TK XX. Th¬ v¨n «ng trµn ®Çy c¶m xóc l·ng m¹n, l¹i ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc, vµ cã nh÷ng t×m tpßi, s¸ng t¹o míi mÎ. Cã thÓ xem T¶n §µ nh mét g¹ch nèi gi÷a nÒn th¬ cæ ®iÓn vµ nÒn th¬ hiÖn ®¹i trong lÞch sö v¨n häc VN. Ngoµi ra, T¶n §µ cßn viÕt v¨n xu«i vµ còng næi tiÕng víi nh÷ng bµi t¶n v¨n, tuú bót, tù truyÖn vµ c¶ nh÷ng truyÖn du kÝ viÔn tëng ®Æc s¾c.


47

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- Muèn lµm th»ng Cuéi lµ bµi th¬ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt n»m trong quyÓn “Khèi t×nh con I” (1971). Bµi th¬ thÓ hiÖn 1 t©m hån buån ch¸n tríc thùc t¹i tÇm thêng, muèn tho¸t li thùc t¹i Êy b»ng 1 íc méng rÊt ng«ng - ®óng chÊt T¶n §µ: lªn cung tr¨ng ®Ó bÇu b¹n cïng chÞ H»ng. Søc hÊp dÉn cña bµi th¬ lµ ë hån th¬ l·ng m¹n pha chót ng«ng nghªnh ®¸ng yªu vµ ë nh÷ng t×m tßi ®æi míi thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt cæ ®iÓn. II. PhÇn TV:

- HD hs «n tËp Ch¬ng tr×nh TV:* Tõ vùng: + CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷.+ Trêng tõ vùng.+ Tõ tîng thanh.+ Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi.+ C¸c biÖn ph¸p tu tõ: nãi qu¸, nãi gi¶m, nãi tr¸nh.* Ng÷ ph¸p: + Trî tõ.+ Th¸n tõ.+ T×nh th¸i tõ+ C©u ghÐp.

B. LuyÖn tËp:HD HS lµm c¸c bµi tËp:I. BTTN:1. Bµi 16 (Trang 105)



§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL:- GV HD HS lµm BT.


48

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 81. Ph©n tÝch vcµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em sau khi häc xong bµi th¬ “Muèn lµm th»ng Cuéi” cña nhµ th¬ T¶n §µ.

Dµn ý*Më bµi: - Giíi thiÖu 1 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ xuÊt xø tp: - Giíi thiÖu chñ ®Ò cña bµi th¬:- Cã thÓ trÝch dÉn c¶ bµi th¬ hoÆc trÝch dÉn c©u ®Çu – c©u cuèi.*Th©n bµi: Ph©n tÝch kÕt hîp PBCN:1. Më ®Çu bµi th¬ lµ 1 tiÕng kªu: “buån l¾m chÞ H»ng ¬i!” Mét tiÕng kªu

®Çy ¾p t©m sù. Thi sÜ Xu©n DiÖu ®· nhËn xÐt nh vËy.§ªm thu buån l¾m chÞ H»ng ¬i!TrÇn thÕ em nay ch¸n nöa råi.

Nçi buån ®Õn nçi “buån l¾m”; trong c« ®¬n chØ biÕy gäi chÞ H»ng ®Ó t©m sù. Ba tiÕmg “chÞ H»ng ¬i!” rÊt biªñ c¶m, ý vÞ, lµm cho giäng th¬ thiÕt tha, th©n mËt. C©u th¬ man m¸c sù buån vµ ch¸n. V× c«ng danh dë dang: “tµi cao, phËn thÊp, chÝ khÝ uÊt”. Buån v× non níc ®ang bÞ ngo¹i bang thèng trÞ “LÖ ai giµn giôa víi giang san”. §ã lµ nçi buån cña 1 thÕ hÖ trong vßng n« lÖ lÇm than. Lµ 1 thi sÜ ®a c¶m, ®a t×nh, nçi buån ®· kÕt thµnh mèi sÇu”:

Nöa ngßi bót bæng bao sinh luþMét mèi t¬ t»m mÊy ®o¹n v¬ng

(§Ò khèi t×nh con thø nhÊt)2. Mét ch÷ “xin” rÊt ch©n thµnh, nh thiÕt tha, nµi nØ:

Cung quÕ ®· ai ngåi ®ã chöa?Cµnh ®a xin chÞ nh¾c lªn ch¬i.

Hai c©u thùc ®· lµm râ ®Ò bµi Muèn lµm th»ng Cuéi ë n¬i cung tr¨ng, cung quÕ. C©u hái tu tõ gîi nhiÒu man m¸c b©ng khu©ng. “Cµnh ®a” ®· trë thµnh c¸i méng tho¸t li. Méng v× ch¸n ®êi, ng¸n ®êi.

3. Cã lªn ®¬c cung quÕ míi ®ì tñi, míi tho¶ thÝch, “thÕ míi vui”. Cã chÞ H»ng lµm bÇu b¹n. Cã giã, cã m©y cïng ch¬i v¬i. §iÖp ng÷: (cã, cïng) vµ phÐp ®èi ®îc vËn dông s¸ng t¹o, cã c¶ tiÓu ®èi vµ b×nh ®èi. C¸ch ng¾t nhÞ 2/2/3 t¹o nªn giäng th¬ nhón nh¶y, l©ng l©ng. ThÊm ®Ém vÇn th¬ lµ chÊt phong t×nh l·ng m¹n, ®äc lªn nghe rÊt thó vÞ:

Cã bÇu cã b¹n can chi tñiCïng giã, cïng m©y thÕ míi vui.


49

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8§óng nh nhµ phª b×nh vh Lª Thanh trong cuèn T¶n §µ thi sÜ 91939) ®· nhËn

xÐt: “Th¬ cña «ng lµ chÊt th¬ trong nh läc víi nh÷ng c¶nh tîng kh«ng râ rÖt, nh÷ng h×nh ¶nh mê mê, «ng vÏ nh÷ng bøc tranh tuyÖt bót; víi nh÷ng t tëng l©ng l©ng, víi nh÷ng c¶m gi¸c m¬ méng, «ng lµm nªn nh÷ng c©u th¬ tuyÖt mÜ...”

4. Çi ng«ng, çi phong t×nh cña thi sÜ ®· d©ng lªn cùc ®iÓm. §ªm r»m th¸ng t¸m lµ ®ªm trung thu ®Ñp nhÊt. Ch¼ng cßn buån v× c« ®¬n n÷a, thi sÜ ®-îc cïng chÞ H»ng ‘tùa nhau tr«ng xuèng thÕ gian cêi”. Çi cö chØ “tùa nhau’ vµ nô cêi Êy còng lµ 1 giÊc méng ®Ñp. Th¬¸ng 1 chót mØa mai (cho trÇn thÕ) nhng ®Çy thó vÞ v× ®îc tho¸t li, ®îc tho¶ thÝch n¬i cung quÕ:

Råi cø mçi n¨m r»m th¸ng t¸mTùa nhau tr«ng xuèng thÕ gian cêi.

Çi kÕt tho¸t li. Mét çch nãi phong tinh, tµi hoa. Cã ®äc bµi th¬ HÇu trêi míi thÊy ®îc, c¶m ®îc çi hay, çi thó vÞ cña bµi Muèn lµm th»ng Cuéi.

*KÕt bµi:- Muèn lµm th»ng Cuéi lµ 1 bµi th¬ cã thi ®Ò ®éc ®¸o, thó vÞ. Giäng th¬ nhÑ nhµng, thanh tho¸t, ch¬i v¬i. trÝ tëng tîng phong phó, k× diÖu, chÊt méng ¶o, s¾c mµu l·ng m¹n thÉm ®Ém bµi th¬.- Tuy nãi ®Õn buån , nãi ®Õn ch¸n, cã nãi ®Õn tho¸t li, cã thÊm vÞ phong t×nh...nhng toµn bµi th¬ to¸t lªn 1 tinh thÇn phñ ®Þnh thùc t¹i xh thùc d©n nöa pk xÊu xa, khao kh¸t ®îc sèng trong s¹ch h¬n, thanh cao h¬n cña phÈm chÊt con ngêi.- HS lµm bµi.




2. a. T×m 2 tõ võa cã nghÜa réng, võa cã nghÜa hÑp.

VD: thùc v©t > c©u ¨n qu¶ > c©y cam, c©y bëi...b. T×m çc tõ thuéc trêng tõ vùng vÒ ®å dïng häc tËp.

VD: s¸ch, vë, bót, phÊn ...c. §Æt 2 c©u sö dông trî tõ, th¸n tõ, 2 c©u cã sd t×nh th¸i tõ.

- ¤ hay, chÝnh t«i nh×n thÊy nã lµm viÖc ®ã c¬ mµ! (¤ hay: th¸n tõ; chÝnh: trî tõ).


50

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Con häc bµi ®i nhÐ! (t×nh th¸i tõ cÇu khiÕn).

d. T×m 1 sè VD vÒ nãi qu¸, nãi gi¶m, nãi tr¸nh trong th¬ v¨n.VD: Con giËn b»ng con ba ba§ªm n¨mg nã ng¸y c¶ nhµ thÊt kinh.- Bµ vÒ n¨m Êy lµng treo líi.

e. §Æt 2 c©u cã sd tõ tîng h×nh, 2 c©u cã sd tõ tîng thanh.VD: - Em bÐ ®ang chËp ch÷ng bíc ®i.- Bµ t«i ®ang lói hói dän vên.

3. ThuyÕt minh vÒ ®Æc ®iÓm cña thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt.* HDVN:

- ¤n tËp kÜ c¸c kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp c¸c BT./.

----------------------------------------------------------------------------------------------


- Gióp hs «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn.- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m.


51

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- GD ý thøc hoc tËp bé m«n.


HD HS «n tËp vÒ vb Hai ch÷ n íc nhµ - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: TrÇn TuÊn Kh¶i (1895 – 1983) – bót hiÖu ¸ Nam – Nam §Þnh.* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- “Hai ch÷ níc nhµ” lµ bµi th¬ më ®Çu tËp “Bót quan hoµi I” 1924, lÊy ®Ò tµi lÞch sö thêi qu©n Minh x©m lîc níc ta: NguyÔn Phi Khanh (cha NguyÔn Tr·i) bÞ giÆc b¾t ®em sang TQ, NguyÔn Tr·i ®i theo nhng ®Õn biªn giíi phÝa B¾c, NguyÔn Phi Khanh ®· khuyªn con nªn quay trë vÒ ®Ó lo tÝnh viÖc tr¶ thï nhµ, ®Òn nî níc. ¸ Nam ®· mîn lêi ngêi cha dÆn dß con ®Ó göi g¾m t©m sù yªu níc cña m×nh. §o¹n trÝch lµ phÇn më ®Çu cña bµi th¬.

- Qua ®o¹n trÝch, ¸ Nam TTK ®· béc lé c¶m xóc cña m×nh vµ khÝch lÖ lßng yªu níc, ý chÝ cøu níc cña ®ång bµo. T×nh cµm s©u ®Ëm, m·nh liÖt ®èi víi níc nhµ, sù lùa chän thÓ th¬ thÝch hîp vµ giäng ®iÖu tr÷ t×nh thèng thiÕt cña t¸c gi¶ ®· t¹o nªn gi¸ trÞ cña ®o¹n trÝch.

- TËp lµm th¬ 7 ch÷.B. LuyÖn tËp:

HD HS lµm c¸c bµi tËp:I. BTTN:1. Bµi 17 (Trang 110)



§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL:- GV HD HS lµm BT. - Gäi HS ®äc bµi, nhËn xÐt.


52

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 81. Cho c©u th¬: “Cuèi thu, trêi biÕc, lóa vµng b«ng”. H·y viÕt tiÕp c©u th¬ tiÕp theo, ®¶m b¶o vÇn vµ ®iÖu.VD: Cã nh÷ng ph¬ng ¸n sau:

- Bao c« th«n n÷, m¸ öng hång. - Cá nhît mµu xanh, l¸ th¾m hång.- PhÇn phËt kh«ng gian l¸ cê hång.- Kh«ng gian h¬ng cèm bçng th¬m nång.- Ch©n trêi s¬ng tÝm tr¶i mªnh m«ng…

2. H·y ph©n tÝch 8 c©u th¬ ®Çu ®o¹n trÝch “Hai ch÷ níc nhµ” ®Ó thÊy râ t©m tr¹ng cña ngêi ra ®i.- §äc bµi tham kh¶o: ë 8 c©u th¬ ®Çu, týac g¶i gîi ra bèi c¶nh kh«ng gian biªn ¶i ¶m ®¹m, heo

hót vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh. Bèn c©u ®Çu lµ kh«ng gian chia li:Chèn ¶i b¾c m©y sÇu ¶m ®¹mCãi giêi Nam giã th¶m ®×u hiu.Bèn bÒ hæ thÐt chim kªu,§o¸i nom phong c¶nh nh khªu bÊt b×nh.

Trong cuéc ra ®i kh«ng cã ngµy trë l¹i th× biªn ¶i nµy chÝnh lµ ®iÓm mµ NguyÔn Phi Khanh vÜnh biÖt Tæ quèc, qh, vÜnh biÖt ngêi con tin yªu cña m×nh. T©m tr¹ng cña kÎ s¾p ra ®i vÜnh viÔn phñ lªn khung c¶nh vèn ®· heo hót, ¶m ®¹m 1 mµu tang tãc, thª l¬ng. T©m sÇu, c¶nh sÇu cø nh kh¬i goÞ lÉn nhau thµnh 1 mèi sÇu th¶m t¸i tª, u hoµi d»ng dÆc. §o¹n th¬ nµy t¹o ra kh«ng khÝ chung cho toµn bµi, kh«ng khÝ thêi cuéc n¨m xa (thêi Phi Khanh – NguyÔn Tr·i) vµ còng lµ kh«ng khÝ cña x· héi VN nh÷ng n¨m 20 cña TK XX. Bèn c©u tiÕp ®Çm ®×a m¸u lÖ:

H¹t m¸u nãng thÊm quanh hån nícChót th©n tµn lÇn bíc dÆm kh¬iTr«ng con tÇm t· ch©u r¬i,Con ¬i con nhí lÊy lêi cha khuyªn.

Giê phót nµy ®©y cha sÏ ra ®i mµ ch¼ng bao giê vÒ n÷a. §Êt níc lÇm than, cha con li t¸n, t×nh ®Êt níc lín lao hoµ trong t×nh phô tö s©u nÆng. NguyÔn Phi Khanh bÞ gi¶i sang Tµu, ®Ó lµm trßn ®¹o hiÕu víi cha giµ, NguyÔn Tr·i muèn ®i theo ®Ó phông dìng. Nhng Phi Khanh g¹t t×nh riªng, d»n lßng khuyªn con trë l¹i ®Ó tr¶ thï nhµ, ®Òn nî níc. Ngêi s¾p ra ®i vÜnh viÔn thêng nãi nh÷ng lêi gan ruét, nh÷ng lêi mµ ngêi cßn sèng ph¶i kh¾c cèt ghi x¬ng…* HDVN:


53

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.

----------------------------------------------------------------------------------------------




HD HS «n tËp vÒ vb Nhí rõng: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

* T¸c gi¶: - ThÕ L÷ (1907 – 1989) – tªn khai sinh lµ NguyÔn Thø LÔ – quª ë B¾c Ninh.- Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu trong pt Th¬ míi (1932 – 1945). - §îc Nhµ níc tÆng gi¶i thëng HCM vÒ VHNT.- §Æc ®iÓm phong çch th¬ ThÕ L÷: Giäng th¬ biÔn ho¸ du d¬ng, l«i cuèn. Ý

th¬ réng më, giäng th¬ mît mµ ®Çy mµu s¾c. h×nh tîng th¬ ®a d¹ng, chan hoµ t×nh th¬, d¹t dµo vÒ çi ®Ñp, çi ®Ñp cña ©m nh¹c, mÜ thuËt, vÎ ®Ñp cña nhan s¾c thiÕu n÷ vµ t×nh yªu…* Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT:

- “Nhí rõng” lµ bµi th¬ tiªu biÓu nhÊt cña ThÕ L÷ vµ cña phong trµo Th¬ míi, ®îc s¸ng t¸c vµo n¨m 1934, lÇn ®Çu ®¨ng b¸o, sau ®ã in trong tËp “MÊy vÇn th¬”.

- Mîn lêi con hæ ë vêng b¸ch thó víi nçi ch¸n ghÐt thùc t¹i tÇm thêng, tï tóng vµ niÒm khao kh¸t tù do, ®îc sèng ®óng víi b¶n chÊt cña m×nh, t¸c gi¶ ®· thÓ hiÖn t©m sù u uÊt vµ niÒm khao kh¸t tù do m·nh liÖt, ch¸y báng cña con ngêi bÞ giam cÇm n« lÖ. Bµi th¬ ®· kh¬i dËy t×nh c¶m yªu níc, niÒm uÊt hËn vµ lßng khao kh¸t tù do cña con ngêi VN khi ®ang bÞ ngo¹i bang thèng trÞ. Ph¶ng phÊt trong bµi th¬ cã nçi ®au thÇm kÝn cña ThÕ L÷ vµ còng lµ cña nh÷ng ngêi thanh niªn thuë Êy tríc c¶nh níc mÊt nhµ tan.II. TiÕng ViÖt: * HD HS «ng tËp vÒ: C©u nghi vÊn:

C©u nghi vÊn lµ c©u:Cấn Văn Thắm – Hà Nội 54

54

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Cã nh÷ng tõ nghi vÊn (ai, g×, nµo, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, , h¶ ,

chø, kh«ng, ®·, cha…) hoÆc cã tõ hay (nèi çc vÕ cã quan hÖ lùa chän).- Cã chøc n¨ng chÝnh lµ dïng ®Ó hái.Khi viÕt, c©u nghi vÊn kÕt thóc b»ng dÊu chÊm hái.

III. TLV:* HD HS «ng tËp vÒ: ViÕt ®o¹n v¨n trong vb thuyÕt minh:

Khi lµm bµi v¨n TM, cÇn x¸c ®Þnh çc ý lín, mçi ý viÕt thµnh 1 ®o¹n v¨n.Khi viÕt ®o¹n v¨n, cÇn tr×nh bµy râ ý chñ ®Ò cña ®o¹n, tr¸nh lÉn ý cña

®o¹n v¨n kh¸c.Çc ý trong ®o¹n v¨n cÇn s¾p xÕp theo thø tù cÊu t¹o cña sù vËt, thø tù nhËn

thøc (tõ tæng thÓ ®Õn bé phËn, tõ ngoµi vµo trong, tõ xa ®Õn gÇn), thø tù diÔn biÕn sù viÖc trong thêi gian tríc sau hay theo thø tù chÝnh phô (çi chÝnh nãi tríc, çi phô nãi sau).B. LuyÖn tËp:

HD HS lµm çc bµi tËp :- GV HD HS lµm BT. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt.

I. BTTN: Bµi 18 (114):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- - GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL: §Ò bµi: Em h·y ph©n tÝch vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ khæ th¬ ®Çu bµi “Nhí rõng”.HD HS lµm dµn ý:* Më bµi: Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm.ThÕ L÷ lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ tiªu biÓu cña phong trµo Th¬ míi. Bµi

th¬ “Nhí rõng” g¾n liÒn víi tªn tuæi cña «ng. Nãi çch kh¸c, nh¾c ®Õn ThÕ L÷ lµ ngêi ta nhí ngay ®Õn bµi th¬ “Nhí rõng”.


55

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Bµi th¬ mîn lêi con hæ ë vêng b¸ch thó víi nçi ch¸n ghÐt thùc t¹i tÇm thêng,

tï tóng vµ niÒm khao kh¸t tù do, ®îc sèng ®óng víi b¶n chÊt cña m×nh, t¸c gi¶ ®· thÓ hiÖn t©m sù u uÊt vµ niÒm khao kh¸t tù do m·nh liÖt, ch¸y báng cña con ngêi bÞ giam cÇm n« lÖ. Bµi th¬ ®· kh¬i dËy t×nh c¶m yªu níc, niÒm uÊt hËn vµ lßng khao kh¸t tù do cña con ngêi VN khi ®ang bÞ ngo¹i bang thèng trÞ. Ph¶ng phÊt trong bµi th¬ cã nçi ®au thÇm kÝn cña ThÕ L÷ vµ còng lµ cña nh÷ng ngêi thanh niªn thuë Êy tríc c¶nh níc mÊt nhµ tan.

* Th©n bµi: Ph©n tÝch vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ khæ th¬ ®Çu:- T©m tr¹ng cña con hæ khi bÞ nhèt trong còi s¾t ë vên b¸ch thó: Trong lêi ®Ò tõ bµi th¬, t¸c gi¶ viÕt: “Lêi con hæ ë vên b¸ch thó”.

§©y cã thÓ coi lµ tø trung t©m, lµ ®iÓm tùa cho c¶m xóc th¬ bïng ph¸t. T¸c g¶i ®· dsdÆt con hæ – biÓu tîng cho søc m¹nh huyÒn bÝ, d÷ déi, linh thiªng cña rõng giµ - gi÷a còi s¾t tï tóng, gß bã cña khu vên b¸ch thó (vèn còng ch¼ng lÊy g× lµm réng r·i) ®Ó t¹o nªn thÕ ®èi lËp, t¬ng ph¶n gi÷a kh¸t väng lín lao víi hoµn c¶nh nghiÖt ng·. §ã lµ c¶ mét nguån n¨ng lîng bÞ nÐn chÆt, lóc nµo còng chØ chùc bung ra.Nh÷ng tõ ng÷ trong bµi th¬ rÊt giµu ý nghÜa t¹o h×nh:

GËm mét khèi c¨m hên trong còi s¾tNgay c¶ t tëng (c¨m hên) còng bÞ nÐn Ðp ®Õn ®«ng cøng l¹i bëi nh÷ng thanh s¾t ®îc g¾n thµnh khung – mét s¶n phÈm kÜ thuËt cña x· héi loµi ngêi hiÖn ®¹i. Con hæ bÞ giam cÇm nhng kh«ng v× thÕ mµ nã chÞu khuÊt phôc. “lì bíc sa c¬, nã ®µnh chÞu n»m dµi “tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua”. T×nh c¶nh cã thÓ coi nh tuyÖt väng, nhng chóa s¬n l©m vÉn cßn nguyªn ®ã niÒm kiªu h·nh. Nã coi con ngêi chØ lµ loµi “m¾t bÐ” vµ thÊy nhôc nh»n v« cïng khi bÞ h¹ thÊp ngang tÇm víi “bän gÊu dë h¬i”, víi cÆp b¸o “v« t lù” dÔ dµng chÊp nhËn hoµn c¶nh.

* KÕt bµi: - Nªu kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch.- Nªu c¶m nghÜ cña m×nh:§o¹n th¬ chØ víi 8 c©u nhng ®· thÓ hiÖn thËt s©u s¾c nçi ch¸n ghÐt cuéc

sèng tÇm thêng tï tóng, thÓ hiÖn nçi kh¸t khao ®îc tù do, ®îc sèng ®óng víi b¶n chÊt cña m×nh ccña con hæ khi bÞ giam cÇm. §ã còng chÝnh lµ nçi uÊt hËn, niÒm kh¸t väng cña con nêi VN ®¬ng thêi trong c¶nh níc mÊt nhµ tan.

- Gäi HS tr×nh bµy dµn ý.- Th¶o luËn líp: NhËn xÐt, bæ sung.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i nh÷ng ý chÝnh.

* HDVN: - Dùa vµo dµn ý bµi 1, h·y viÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh.


56


----------------------------------------------------------------------------------------------



A. Néi dung «n tËp: I. PhÇn V¨n:

HD HS «n tËp vÒ vb Quª h ¬ng vµ Khi con tu hó: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

1. Quª h¬ng:a. T¸c gi¶:


57

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- TÕ Hanh – tªn khai sinh lµ TrÇn tÕ Hanh, sinh 1921, quª Qu¶ng Ng·i, hiÖn

®ang sèng ë HN.- «ng tham gia cm tõ T8/1945, tham gia nhiÒu kho¸ BCH Héi Nhµ v¨n…- XB nhiÒu tËp th¬, tiÓu luËn, th¬ viÕt cho thiÕu nhi, dÞch nhiÒu tËp th¬ cña

c¸c nhµ th¬ lín trªn TG.- ¤ng nhËn nhiÒu gi¶i thëng vÒ vh.

b. T¸c phÈm: - S¸ng t¸c khi TÕ Hanh sèng xa quª. Nh÷ng h/a vÒ lµng chµi vµ nh÷ng ngêi

d©n chµi ®Òu ®îc t¸i hiÖn tõ nçi nhí cña nhµ th¬ nªn rÊt gîi c¶m vµ sinh ®éng.- VÎ ®Ñp cña bµi th¬ thÓ hiÖn ë chÊt th¬ b×nh dÞ nhng trµn ngËp c¶m xóc.

Nhµ th¬ viÕt vÒ quª h¬ng víi t×nh c¶m thiÕt tha, tõ niÒm tù hµo vÒ 1 miÒn quª t-¬i ®Ñp, cã nh÷ng ®oµn thuyÒn, nh÷ng ngêi trai m¹nh mÏ ®Çy søc sèng, ®¬ng ®Çu víi sãng giã trïng d¬ng v× c/s, niÒm vui vµ hp cña lµng chµi.2. Khi con tu hó:a. T¸c gi¶:

- Tè h÷u – tªn khai sinh lµ NguyÔn Kim Thµnh – quª Thõa Thiªn.- Sinh ra trong 1 g® nhµ Nho nghÌo, tõ s¸u, b¶y tuæi ®· lµm th¬. Gi¸c ngé vµ

tham gia cm tõ rÊt sím.- Tè H÷u ®¶m nhiÖm nhiÒu chøc vô quan träng cña §¶ng vµ chÝnh quyÒn:

Uû viªn Bé chÝnh trÞ, BÝ th BCH T¦ §¶ng, Phã chñ tÞch Héi ®ång Bé trëng.- XB nhiÒu tËp th¬, tiÓu luËn.- NhËn nhiÒu gi¶i thëng vÒ VHNT.

b. T¸c phÈm:- Bµi th¬ lôc b¸t ®îc s¸ng t¸c khi «ng ®ang bÞ ®Þch giam trong nhµ lao Thõa

Phñ (HuÕ) 7. 1939, sau ®ã ®îc in trong tËp: Tõ Êy.- Bµi th¬ nãi lªn nçi nhí quª nhµ khi mïa hÌ ®· ®Õn, ®ång thêi thÓ hiÖn niÒm

uÊt hËn vµ lßng khao kh¸t tù do cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng ®ang bÞ cïm trãi trong nhµ tï ®Õ quèc.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

HD HS «n tËp vÒ vb C©u nghi vÊn (tiÕp): - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.Nh÷ng chø n¨ng kh¸c cña c©u nghi vÊn:


58

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Trong nhiÒu trêng hîp, c©u nghi vÊn kh«ng dïng ®Ó hái mµ dïng ®Ó cÇu

khiÕn, kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh, ®e do¹, béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc,…vµ kh«ng y/c ngêi ®èi tho¹i tr¶ lêi.

- NÕu kh«ng dïng ®Ó hái th× trong 1 sè trêng hîp, c©u nghi vÊn cã thÓ kÕt thóc b»ng dÊu chÊm, dÊu chÊm than hoÆc dÊu chÊm löng.

II. TLV:* HD HS «ng tËp: ThuyÕt minh vÒ 1 çch lµm:

- Khi giíi thiÖu 1 ph¬ng ph¸p (1 çch lµm) nµo, ngêi viÕt ph¶i t×m hiÓu, n¾m ch¾c ph¬ng ph¸p, çch lµm ®ã.

- Khi thuyÕt minh, cÇn tr×nh bµy râ ®iÒu kiÖn, çch thøc, tr×nh tù,…lµm ra s¶n phÈm vµ y/c chÊt lîng ®èi víi s¶n phÈm ®ã.

- Lêi v¨n ng¾n gän, râ rµng.B. LuyÖn tËp:

HD HS lµm çc bµi tËp:- GV HD HS lµm BT. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt.

I. BTTN: Bµi 19 (120):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- - GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc /®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL: 1. Ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña bøc tranh lµng quª trong bµi th¬ “Quª h ¬ng” cña nhµ th¬ TÕ Hanh.

Dµn ýMë bµi:

- Giíi thiÖu bµi th¬.- Giíi thiÖu vÊn ®Ò nghÞ luËn: Søc hÊp dÉn tríc hÕt cña bµi th¬ lµ vÎ ®Ñp th©n th¬ng vµ ®éc ®¸o cña bøc tranh lµng quª.

Th©n bµi:


59

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8a. §ã lµ vÎ ®Ñp cña chÝnh lµng quª t¸c gi¶ - mét lµng chµi ven biÓn Trung Bé. (Ph©n tÝch 2 c©u th¬ ®Çu).b. §ã lµ vÎ dÑp t¬i s¸ng, khoÎ kho¾n cña cuéc sèng vµ con ngêi lµng chµi:- VÎ ®Ñp cña bøc tranh lµng quª trong c¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i ®¸nh c¸:

+ HiÖn lªn trong khung c¶nh thiªn nhiªn t¬i s¸ng, th¬ méng cña buæi b×nh minh.

+ KhÝ thÕ lao ®éng h¨ng h¸i ®îc gîi t¶ qua h×nh ¶nh nh÷ng chµng trai “ph¨ng m¸i chÌo” vµ nh÷ng chiÕc thuyÒn “m¹nh mÏ vît trêng giang”.

+ H×nh ¶nh c¸nh buåm lµ mét sù so s¸nh ®éc ®¸o gîi ra linh hån cña lµng chµi víi bao nçi niªmg cña ngêi d©n chµi.- VÎ ®Ñp cña bøc tranh lµng quª trong c¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ bÕn:

+ C¶nh ån µo tÊp nËp trªn bÕn ®ç lµ mét bøc tranh sinh ho¹t lao ®éng ë lµng chµi ®îc miªu t¶ hÕt søc sinh ®éng, chan hoµ niÓm vui síng tríc thµnh qu¶ lao ®éng vµ thÓ hiÖn kh¸t väng Êm no h¹nh phóc cña ngêi d©n chµi.

+ H×nh ¶nh nh÷ng chµng trai vµ nh÷ng con thuyÒn sau chuyÕn ra kh¬i t¹o nªn mét vÎ ®Ñp võa thùc võa l·ng m¹n víi h¬ng vÞ riªng biÖt khã quªn cña lµng chµi.

KÕt bµi: - Bøc tranh lµng quª trong bµi th¬ thÓ hiÖn t×nh cµm trong s¸ng, thiÕt tha cña TÕ Hanh ®èi víi quª h¬ng.- Bµi th¬ viÕt vÒ lµng quª riªng cña chÝnh t¸c gi¶ nhng mang theo nÐt ®Ñp cña cuéc sèng vµ con ngêi ë mäi lµng chµi VN, nªn cã søc hÊp dÉn víi mäi t©m hån ViÖt.

2. Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ “Khi con tu hó” cña nhµ th¬ Tè H÷u.

Dµn ýMë bµi:

- Bµi th¬ ®îc Tè H÷u s¸ng t¸c vµo th¸ng 7.1939, lóc nµh th¬ bÞ TD Ph¸p b¾t giam ë nhµ lao Thõa Phñ (HuÕ).

- Bµi th¬ thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña ngêi thanh niªn céng s¶n mêi t¸m tuæi sau 4 th¸ng trêi bÞ t¸ch biÖt khái c/® tù do.

Th©n bµi:a. NiÒm yªu c/s vµ nçi khao kh¸t tù do: (6 c©u th¬ ®Çu).

- TiÕng chim tu hó gäi bÇy ®¸nh thøc h×nh ¶nh mïa hÌ trong t©m hån ngêi tï.


60

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Bøc tranh mïa hÌ hiÖn lªn thËt sinh ®éng vµ cô thÓ, nång nµn t×nh yªu c/s

vµ nçi kh¸t khao tù do.b. Cµng khao kh¸t tù do, ngêi tï cµng ®au khæ v× bÞ giam cÇm (4 c©u cuèi):

- TiÕng chim tu hó vµ khung c¶nh mïa hÌ trong tëng tîng th«i thóc ngêi tï muèn vît tho¸t c¶nh giam cÇm.

- TiÕng chim tu hó cµng khiÕn cho ngêi tï ®au khæ, uÊt hËn v× khao kh¸t tù do mµ ®µnh chÞu bÊt lùc trong c¶nh tï ®µy ngét ng¹t.

KÕt bµi:- T©m tr¹ng cña ngêi tï céng s¶n ®îc thÓ hiÖn tù nhiªn, ch©n thµnh vµ tha

thiÕt, lµm nªn søc hÊp dÉn cña bµi th¬.- T©m tr¹ng cña Tè H÷u béc lé vÎ ®Ñp t©m hån cña ngêi chiÕn sÜ çch

m¹ng.- Gäi HS tr×nh bµy dµn ý.- Th¶o luËn líp: NhËn xÐt, bæ sung.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i nh÷ng ý chÝnh.* HDVN:

- Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m bµi th¬.- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - ViÕt thµnh bµi viÕt hoµn chØnh 2 ®Ò v¨n trªn.- Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.----------------------------------------------------------------------------------


61





HD HS «n tËp vÒ vb Tøc c¶nh P¾c Bã: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

a. T¸c gi¶: Hå ChÝ Minh.b. T¸c phÈm:

- Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Th¸ng 2. 1941, sau 30 n¨m b«n ba ho¹t ®éng cm ë níc ngoµi, BH trë vÒ TQ, trùc tiÕp l·nh ®¹o ptr cm trong níc. Ngêi sèng vµ lµm viÖc trong hoµn c¶nh hÕt søc gian khæ: ë trong hang P¸c Bã – 1 hang nói nhá s¸t biªn giíi ViÖt – Trung (Hµ Qu¶ng – Cao B»ng); thêng ph¶i ¨n ch¸o ng«, m¨ng rõng thay c¬m; bµn lµm viÖc lµ 1 phiÕn ®¸ bªn bê suèi c¹nh hang ®îc ngêi ®Æt tªn lµ suèi Lª-nin. Bµi th¬ ®îc B¸c s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµy.

- Bµi th¬ ®îc viÕt theo thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt, giäng ®iÖu tù nhiªn, tho¶i m¸i, pha chót vui ®ïa hãm hØnh, tÊt c¶ to¸t lªn 1 c¶m gi¸c vui thÝch, s¶ng kho¸i. II. PhÇn TiÕng ViÖt:

HD HS «n tËp vÒ vb C©u cÇu khiÕn: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.+ C©u cÇu khiÕn lµ c©u cã nh÷ng tõ cÇu khiÕn nh: h·y, ®õng, chí, ®i th«i, nµo,…hay ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn; ®îc dïng ®Ó ra lÖnh, yªu cÇu, ®Ò nghÞ, khuyªn b¶o…


62

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ Khi viÕt, c©u cÇu khiÕn thêng kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than, nhng khi ý cÇu khiÕn kh«ng ®îc nhÊn m¹nh th× cã thÓ kÕt thóc b»ng dÊu chÊm.

II. TLV:* HD HS «n tËp: ThuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh:

- Muèn viÕt bµi giíi thiÖu vÒ 1 danh lam th¾ng c¶nh th× tèt nhÊt ph¶i ®Õn n¬i th¨m thó, quan s¸t hoÆc tra cøu s¸ch vë, hái han nh÷ng ngêi hiÓu biÕt vÒ nh÷ng n¬i Êy.

- Bµi giíi thiÖu nªn cã bè côc ®ñ 3 phÇn. Lêi giíi thiÖu Ýt nhiÒu cã kÌm theo miªu t¶, b×nh luËn th× sÏ hÊp dÉn h¬n; tuy nhiªn bµi giíi thiÖu ph¶i dùa trªn c¬ së kiÕn thøc ®¸ng tin cËy vµ cã ph¬ng ph¸p thÝch hîp.

- Lêi v¨n cÇn chÝnh x¸c vµ biÓu c¶m.B. LuyÖn tËp:


I. BTTN: Bµi 20 (127):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL: 1. Çc tõ cÇu khiÕn sau thuéc tõ lo¹i nµo: h·y, ®õng, chí, nªn, cÇn ph¶i, kh«ng ®îc,…?

- Phô tõ.2. Çc tõ cÇu khiÕn trªn (2) thêng ®Æt tríc bé phËn nµo trong c©u?

- Bé phËn VN.3. Çc tõ cÇu khiÕn sau thuéc tõ lo¹i nµo: th«i, lªn, nµo, víi, nhÐ,…?

- T×nh th¸i tõ.4. Çc tõ ®ã (3) thêng ®Æt ë vÞ trÝ nµo trong c©u?

- Cuèi c©u.5. Çc tõ cÇu khiÕn sau thuéc tõ lo¹i nµo: ®Ò nghÞ, yªu cÇu, xin, mong,…?


63

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- §éng tõ.

6. §Æt 5 c©u cÇu khiÕn víi mçi tõ cÇu khiÕn kh¸c nhau.7. ThuyÕt minh vÒ 1 danh lam th¾ng c¶nh mµ em thÝch.

- Gäi HS tr×nh bµy.- Th¶o luËn líp: NhËn xÐt, bæ sung.- GV nhËn xÐt, chèt l¹i kiÕn thøc ®óng.

* HDVN: - Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m bµi th¬.- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.

----------------------------------------------------------------------------------




HD HS «n tËp vÒ vb Ng¾m tr¨ng, §i ® êng: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

a. T¸c gi¶: Hå ChÝ Minh.b. T¸c phÈm:

* Giíi thiÖu: “Ngôc trung nhËt kÝ” (NhËt kÝ trong tï):- Gåm 133 bµi th¬ ch÷ H¸n, phÇn lín lµ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt. TËp nhËt kÝ

b»ng th¬ ®îc HCM viÕt trong 1 h/c ®Æc biÖt tõ th¸ng 2/1942 ®Õn 9/1943 khi Ngêi bÞ chÝnh quyÒn TGT b¾t giam 1 çch v« cí, ®µy ®o¹ kh¾p çc nhµ tï ë tØnh Qu¶ng T©y – TQ.

Qu¶ng T©y gi¶i kh¾p 13 huyÖn


64

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8Mêi t¸m nhµ lao ®· ë qua.(§Õn phßng chÝnh trÞ chiÕn khu IV)

- NhËt kÝ trong tï ph¶n ¸nh 1 dòng khÝ lín, 1 t©m hån lín, 1 trÝ tuÖ lín cña ng-êi chiÕn sÜ vÜ ®¹i. Nã cho thÊy 1 ngßi bót võa hån nhiªn gi¶n dÞ, võa hµm sóc s©u s¾c. ChÊt thÐp vµ chÊt t×nh, mµu s¾c cæ ®iÓn vµ tÝnh chÊt hiÖn ®¹i, b×nh dÞ kÕt hîp 1 c¸ch hµi hoµ.

- NhËt kÝ trong tï cã t¸c dông BD lßng yªu níc, tinh thÇn vµ nh©n sinh quan c¸ch m¹ng cho thÕ hÖ trÎ chóng ta.

- Trong bµi “§äc th¬ B¸c”, thi sÜ HTTh«ng viÕt:Ngôc tèi trong tim cµng ch¸y löaXÝch xiÒng kh«ng kho¸ næi lêi ca.Tr¨m s«ng ngh× nói ch©n kh«ng ng·,Yªu níc, yªu ngêi, yªu cá hoa……VÇn th¬ cña B¸c vÇn th¬ thÐpMµ vÉn mªnh m«ng b¸t ng¸t t×nh.

* Ng¾m tr¨ng:- Lµ bµi thø 21 trong tËp NKTT, ®îc viÕt theo thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng

luËt, giäng ®iÖu tù nhiªn, tho¶i m¸i, pha chót vui ®ïa hãm hØnh, tÊt c¶ to¸t lªn 1 c¶m gi¸c vui thÝch, s¶ng kho¸i.

- Bµi th¬ ghi l¹i 1 c¶nh ng¾m tr¨ng, qua ®ã thÓ hiÖn t×nh yªu tr¨ng, yªu thiªn nhiªn, tinh thÇn l¹c quan yªu ®êi vµ phong th¸i ung dung cña ngêi c/s c/m trong c¶nh tï ®µy.

* §i ® êng: - Lµ bµi sè 30 trong tËp th¬ NKTT.- Bµi th¬ nãi lªn nh÷ng suy ngÉm cña t¸c gi¶ vÒ ®êng ®êi v« cïng gian lao

vÊt v¶, lu«n lu«n ®øng tríc bao thö th¸ch khã kh¨n, ph¶i cã dóng khÝ vµ quyÕt t©m vît lªn ®Ó giµnh th¾ng lîi. Con ®êng ë ®©y mang hµm nghÜa lµ con ®êng c/mII. PhÇn TiÕng ViÖt:

HD HS «n tËp vÒ vb C©u c¶m th¸n: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.+ C©u c¶m th¸n lµ c©u cã nh÷ng tõ c¶m th¸n nh: «i, than «i, hìi «i, chao «i,

trêi ¬i, thay, biÕt bao, xiÕt bao, biÕt chõng nµo,…dïng ®Ó trùc tiÕp béc lé c¶m xóc cña ngêi viÕt, ngêi nãi; xuÊt hiÖn chñ yÕu trong ng«n ng÷ nãi hµng ngµy hay trong ng«n ng÷ v¨n ch¬ng.


65

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ Khi viÕt, c©u c¶m th¸n thêng kÕt thóc b»ng dÊu chÊm than.

II. TLV:* ¤n tËp VB thuyÕt minh:

§Þnh nghÜa- Lµ kiÓu VB th«ng dông trong mäi lÜnh vùc §S nh»m cung cÊp tri thøc vÒ ®Æc ®iÓm, t/c, nguyªn nh©n, ý nghÜa ... cña çc hiÖn tîng, sù vËt trong tù nhiªn, XH b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, GT.

Y/c - Mäi tri thøc ®Òu ph¶i kh¸ch quan, x¸c thùc, ®¸ng tin cËy.Lêi v¨n - Râ rµng, chÆt chÏ, võa ®ñ, dÔ hiÓu, gi¶n dÞ, hÊp dÉn.

Çc kiÓu®Ò v¨n TM

- TM mét ®å vËt, ®éng vËt, thùc vËt.- TM mét hiÖn tîng TN, XH.- TM mét ph¬ng ph¸p (çch lµm).- TM mét DLTC.- TM mét thÓ lo¹i v¨n häc.- GT mét danh nh©n (mét g¬ng mÆt næi tiÕng).- GT mét phong tôc, tËp qu¸n DT, mét lÔ héi, TÕt.

Çc bícXD VB

- HT, nghiªn cøu tÝch lòy tri thøc b»ng nhiÒu biÖn ph¸p gi¸n tiÕp, trùc tiÕp ®Ó n¾m v÷ng vµ s©u s¾c ®èi tîng.- LËp dµn ý, bè côc, chän VD, sè liÖu.- ViÕt bµi v¨n TM, söa ch÷a, hoµn chØnh.- Tr×nh bµy.

Dµn ý chung cña VB TM

1. MB: GT kh¸i qu¸t vÒ ®èi tîng.2. TB: LÇn lît GT tõng mÆt, tõng phÇn, tõng v/®, ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng. NÕu lµ TM mét PP th× theo 3 bíc:- ChuÈn bÞ - Qu¸ tr×nh tiÕn hµnh - KÕt qu¶, thµnh phÈm.3. KB: ý nghÜa cña ®èi tîng hoÆc bµi häc thùc tÕ, XH, v¨n hãa, LS, nh©n sinh.

Vtrß,VtrÝ, ytè - MT, TS, NL chiÕm mét tØ lÖ nhá vµ ®îc sö dông hîp lÝ. TÊt c¶ nh»m lµm næi bËt ®èi tîng cÇn TM.

B. LuyÖn tËp:HD HS lµm çc bµi tËp:- GV HD HS lµm BT. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt.

I. BTTN: Bµi 21 (133):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu). C©u Chän §¸p ¸n §iÓm


66


- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.

®¸p ¸n ®óng


II. BTTL: * Ph©n tÝch vµ PBCN cña em vÒ bµi th¬ “§i ®êng” cña HCM.Dµn ý1. MB:- Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ tËp th¬ NKTT vµ bµi th¬ §i ®êng.2. TB: Ph©n tÝch tõng c©u:- C©u th¬ më ®Çu nªu lªn 1 kinh nghiÖm, 1 chiªm nghiÖm sèng ë ®êi, ®ã lµ

chuyÖn ®i ®êng vµ bµi häc ®i ®êng khã. Con ®êng ë ®©y lµ con ®êng c/m v« cïng gian khæ, nguy hiÓm:

Lµ g¬m kÒ tËn cæ, sóng kÒ taiLµ th©n sèng chØ coi cßn 1 nöa

(Tr¨ng trèi – Tè H÷u)H/a con ®êng ®îc miªu t¶ b»ng ®iÖp ng÷ trïng san ®· lµm næi bËt c¸i khã

kh¨n, thö th¸ch chång chÊt, ngêi ®i ®êng lu«n lu«n ®èi diÖn víi bao gian khæ.Hai c©u th¬ ®Çu vÒ mÆt v¨n ch¬ng ch÷ nghÜa th× kh«ng cã g× míi. ý

niÖm hµnh lé nan ®· xuÊt hiÖn trong cæ v¨n h¬n ngh×n n¨m vÒ tríc. ThÕ nhng vÇn th¬ HCM hay vµ s©u s¾c ë tÝnh nghiÖm sinh; nã cho thÊy tr¶i nghiÖm cña 1 con ngêi “Ba m¬i n¨m Êy ch©n kh«ng nghØ” (Tè H÷u), ®Ó t×m ®êng cøu níc. Con ®êng mµ ngêi c/s Êy ®· vît qua ®©u chØ cã “Nói cao råi l¹i nói cao trËp trïng” mµ cßn ®Çy phong ba b·o t¸p, tr¶i dµi réng kh¾p 4 biÓn n¨m ch©u:

§êi båi tµu lªnh ®ªnh sãng bÓNgêi ®i hái kh¾p bãng cê ch©u MÜ, ch©u PhiNh÷ng ®Êt tù do, nh÷ng trêi n« lÖNh÷ng con ®êng c/m ®ang t×m ®i…

(Ngêi ®i t×m h×nh cña níc – ChÕ Lan Viªn)Hai c©u th¬ cuèi cÊu tróc theo quan hÖ ®iÒu kiÖn – hÖ qu¶. Khi ®· chiÕm

lÜnh ®îc ®Ønh cao chãt vãt (cao phong hËu) th× mu«n dÆm níc non (v¹n lÝ d ®å) thu c¶ vµo trong tÇm m¾t:


67

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8Nói cao lªn ®Õn tËn cïng

Thu vµo tÇm m¾t mu«n trïng níc nonMuèn vît qua çc líp nói lªn ®Ønh cao chãt vãt th× ph¶i cã quÕt t©m vµ nghÞ

lùc lín. ChØ cã thÕ míi giµnh ®îc th¾ng lîi vÎ vang, thu ®îc kÕt qu¶ tèt ®Ñp. C©u th¬ hµm chøa bµi häc quyÕt t©m vît khã, nªu cao ý chÝ vµ nghÞ lùc trong c/s ®Ó giµnh th¾ng lîi. Bµi häc §i ®êng thËt lµ v« gi¸ ®èi víi bÊt k× ai ë bÊt k× thêi ®¹i nµo.

3. KÕt bµi: Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ cña bµi th¬ hoÆc ®Ò tµi më réng.NKTT cã rÊt nhiÒu bµi th¬ viÕt vÒ ®Ò tµi ®i ®êng nh “ThÕ lé nan”, “TÈu

lé”, Lé thîng”… §ã lµ nh÷ng vÇn th¬ giµu trÝ tuÖ, mang ý nghÜa triÕt lÝ, ®îc ®óc kÕt tõ m¸u vµ níc m¾t:

- Nói cao gÆp hæ mµ v« sù§êng ph¼ng gÆp ngêi bÞ tèng lao- Xö thÕ tõ xa kh«ng ph¶i dÔMµ nay, xö thÕ khã kh¨n h¬n.

( §êng ®êi hiÓm trë)+ HS th¶o luËn nhãm vµ tr×nh bµy dµn ý.+ HS viÕt bµi, tr×nh bµy, nhËn xÐt bµi cña b¹n.+ Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung, rót kinh nghiÖm cho HS vÒ ph¬ng ph¸p lµm

bµi.* HDVN:

- Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m 2 bµi th¬.- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.


68





HD HS «n tËp vÒ vb ChiÕu dêi ®«: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

a. T¸c gi¶: Lý C«ng Uèn (974-1028) – tøc Lý Th¸i Tæ, ngêi ch©u Cæ Ph¸p, lé B¾c Giang – Nay lµ x· §×nh B¶ng – Tõ S¬n – B¾c Ninh. Thuë nhá «ng ®îc häc ch÷, häc vâ nghÖ ë c¸c chïa næi tiÕng vïng Kinh B¾c. Sau ®ã «ng trë thµnh vâ tíng cña triÒu Lª, tõng lËp ®îc nhiÒu chiÕn c«ng, lµm ®Õn chøc T¶ thËn vÖ §iÖn tiÒn chØ huy sø. ¤ng lµ ngêi tµi trÝ, ®øc ®é, kÝn ®¸o, nhiÒu uy väng, ®îc qu©n sÜ vµ tÇng líp s s·i tÝn phôc.

N¨m 1009, Lª Ngo¹ TriÒu chÕt, «ng ®îc quÇn thÇn vµ nhiÒu vÞ ThiÒn s ñng hé, t«n lªn lµm vua, më ®Çu triÒu ®¹i nhµ Lý (1009-1225)b. T¸c phÈm:

*ChiÕu: lµ thÓ v¨n do vua dïng ®Ó ban bè mÖnh lÖnh cho thÇn d©n biÕt vÒ 1 chñ tr¬ng lín, chÝnh s¸ch lín cña nhµ vua vµ triÒu ®×nh. ChiÕu cã ng«n tõ trang träng, t«n nghiªm, ®îc viÕt b»ng thÓ v¨n xu«i cæ, thêng cã ®èi vµ cã vÇn (v¨n biÒn ngÉu).

* ChiÕu dêi ®« (viÕt b»ng ch÷ H¸n – B¶n dÞch cña NguyÔn §øc V©n): N¨m 1010, Lý C«ng Uèn – tøc vua Lý Th¸i Tæ, viÕt Thiªn ®« chiÕu trong h/c

®Êt níc th¸i b×nh thÓ hiªn mong muèn dêi ®« tõ Hoa L – Ninh B×nh ra thµnh §¹i La Cấn Văn Thắm – Hà Nội 69

69

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8réng lín, thuËn tiÖn cho viÖc më mang vµ cñng cè, b¶o vÖ ®Êt níc, sau ®æi tªn lµ Th¨ng Long.

ChiÕu dêi ®« lµ 1 v¨n kiÖn cã ý nghÜa lÞch sö to lín. Nã ®¸nh dÊu sù v¬n dËy, ý chÝ tù cêng cña dt ta. Nã thÓ hiÖn sù lín m¹nh cña ®Êt níc ta, nh©n d©n ta trªn con ®îng x©y dùng 1 chÕ ®é phong kiÕn tËp quyÒn hïng m¹nh ®Ó b¶o vÖ nÒn ®éc lËp, tù chñ cña §¹i ViÖt. Nã më ra 1 kØ nguyªn míi, kØ nguyªn Th¨ng Long huy hoµng.

Tuy lµ 1 bµi chiÕu cã ý nghÜa ban bè mÖnh lÖnh nhng ChiÕu dêi ®« l¹i cã søc thuyÕt phôc bëi nã hîp víi lÏ trêi, lßng d©n. T¸c gi¶ ®· sö dông 1 hÖ thèng lËp luËn chÆt chÏ, lý lÏ s¾c bÐn, giäng ®iÖu m¹nh mÏ, khoÎ kh¾n ®Ó thuyÕt phôc d©n chóng tin vµ ñng hé kÕ ho¹ch dêi ®« cña m×nh.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

HD HS «n tËp vÒ vb C©u trÇn thuËt, c©u phñ ®Þnh: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.* C©u trÇn thuËt: + Lµ lo¹i c©u dïng chñ yÕu ®Ó nhËn diÖn sù vËt, c¶nh vËt…qua miªu t¶, kÓ,

nhËn xÐt…C¶m xóc trong c©u trÇn thuËt lu«n lu«n chan hoµ vµo sù vËt, c¶nh vËt+ Khi viÕt, c©u trÇn thuËt thêng kÕt thóc b»ng dÊu chÊm.* C©u phñ ®Þnh:- Lµ lo¹i c©u cã nh÷ng tõ ng÷ phñ ®Þnh nh: kh«ng, ch¼ng, cha, kh«ng

ph¶i(lµ), ch¼ng ph¶i(lµ), ch¼ng cã, ®©u cã(lµ), cã…®©u, ®©o cã…vµ dïng ®Ó:+ B¸c bá 1 ý kiÕn, 1 hµnh ®éng, 1 nhËn ®Þnh…+ Th«ng b¸o, bµy tá, x¸c nhËn lµ kh«ng cã sù vËt, sù viÖc…®ã.+ Bµy tá sù ngê vùc, b¨n kho¨n.


I. BTTN: Bµi 22 (140):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


70

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


II. BTTL: 1. ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 10 c©u vÒ ®Ò tµi häc tËp, trong ®ã cã sö dông c©u trÇn thuËt vµ c©u phñ ®Þnh.

+ HS viÕt bµi, tr×nh bµy, nhËn xÐt bµi cña b¹n.+ Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung, rót kinh nghiÖm cho HS.

2. Ph©n tÝch t tëng yªu níc trong bµi “ChiÕu dêi ®«” cña Lý C«ng UÈn.Dµn ý:

A. Më bµi:+ Gíi thiÖu bµi “ChiÕu dêi ®«” cña LTT.+ Kh¼ng ®Þnh bµi chiÕu lµ 1 bµi v¨n s¸ng ngêi t tëng yªu níc.

B. Th©n bµi: BiÓu hiÖn cña t tëng yªu níc trong bµi chiÕu:1. Kh¸t väng x©y dùng ®Êt níc hïng cêng,v÷ng bÒn, ®êi sèng nh©n d©n

thanh b×nh, triÒu ®¹i thÞnh trÞ.+ ThÓ hiÖn ë môc ®Ých cña viÖc dêi ®«.+ ThÓ hiÖn ë c¸ch nh×n vÒ mèi quan hÖ gi÷a triÒu ®¹i, ®Êt níc vµ nh©n

d©n.2. KhÝ ph¸ch cña 1 d©n téc ®éc lËp, tù cêng:+ Thèng nhÊt giang s¬n vÒ 1 mèi.+ Kh¼ng ®Þnh t c¸ch ®éc lËp ngang hµng víi Trung Hoa.+ NiÒm tin vµo t¬ng lai mu«n ®êi cña ®Êt níc.

C. KÕt bµi:+ Kh¼ng ®Þnh t tëng yªu níc cña bµi chiÕu.+ Nªu ý nghÜa vµ vÞ trÝ cña bµi chiÕu.

- HS th¶o luËn nhãm vµ tr×nh bµy dµn ý.- HS viÕt bµi, tr×nh bµy, nhËn xÐt bµi cña b¹n.- Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung, rót kinh nghiÖm cho HS vÒ ph¬ng ph¸p lµm

bµi.* Bµi viÕt tham kh¶o: BD NV 8 – 182.

* HDVN: - Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m 1 ®o¹n trong v¨n b¶n mµ em thÊy Ên tîng nhÊt.


71





HD HS «n tËp vÒ vb HÞch t íng sÜ: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

a. T¸c gi¶: TrÇn quèc TuÊn (1231 ? – 1300), lµ con cña An Sinh V¬ng TrÇn LiÔu, tíc Hng §¹o V¬ng. N¨m 1257, lÇn ®Çu tiªn qu©n M«ng cæ sang ®¸nh níc ta, «ng ®· ®îc cö cÇm qu©n trÊn gi÷ biªn thuú phÝa B¾c. Hai lÇn sau, n¨m 1285 vµ 1287, qu©n M«ng nguyªn l¹i ®em qu©n sang XL níc ta, «ng l¹i ®îc TrÇn Nh©n T«ng cö lµm tiÕt chÕ thèng lÜnh c¸c ®¹o qu©n, c¶ 2 lÇn ®Òu th¾ng lîi vÎ vang. TQT yªu ng-


72

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8êi hiÒn, träng kÎ sÜ, m«n kh¸ch cña «ng cã nh÷ng ngêi næi tiÕng nh Ph¹m Ngò L·o, Tr¬ng H¸n Siªu… §êi TrÇn Anh T«ng, «ng vÒ trÝ sÜ ë V¹n KiÕp (Nay lµ x· Hng §¹o - ChÝ Linh – HaØ D¬ng) råi mÊt ë ®ã. Nh©n d©n t«n thê «ng lµ §øc Th¸nh TrÇn vµ lËp ®Òn thê ë nhiÒu n¬i trªn ®Êt níc.b. T¸c phÈm:

*HÞch t íng sÜ lµ bµi v¨n nghÞ luËn b»ng ch÷ H¸n, ®îc viÕt tríc khi x¶y ra cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Nguyªn lÇn thø 2 (1285). TQT viÕt bµi hÞch nµy ®Ó thøc tØnh lßng yªu níc vµ lßng c¨m thï giÆc, ®ång thêi khÝch lÖ tíng sÜ häc tËp Binh th yÕu lîc, cæ vò tinh thÇnh h¨ng say luyÖn tËp qu©n sù, quyÕt chiÕn th¾ng kÎ thï x©m lîc.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

HD HS «n tËp vÒ vb Hµnh ®éng nãi: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.* Hµnh ®éng nãi: lµ hµnh ®éng ®îc thùc hiÖn b¾ng lêi nãi nh»m môc ®Ých nhÊt ®Þnh.Ngêi ta dùa theo môc ®Ých cña hµnh ®éng nãi mµ ®Æt tªn cho nã. Nh÷ng kiÓu hµnh ®éng nãi thêng gÆp lµ: hái; tr×nh bµy (b¸o tin, kÓ, t¶, nªu ý kiÕn, dù ®o¸n…); ®iÒu khiÓn (cÇu khiÕn, ®e do¹, th¸ch thøc,…); høa hÑn, béc lé c¶m xóc.* Lu ý: Mçi hµnh ®éng nãi cã thÓ ®îc thùc hiÖn b»ng kiÓu c©u cã chøc n¨ng chÝnh phï hîp víi hµnh ®éng ®ã (c¸ch dïng trùc tiÕp) hoÆc b»ng kiÓu c©u kh¸c (c¸ch dïng gi¸n tiÕp).


I. BTTN: Bµi 23 (145):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm

§iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®-îc:........


73

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi. §iÓm tr×nh

bµy:........................................II. BTTL: 1. X¸c ®Þnh çc hµnh ®éng nãi cña çc c©u sau ®©y:

a. - VËy th× b÷a sau con ¨n ë ®©u? - B¸c trai ®· kh¸ råi chø? -> Hµnh ®éng hái.b. - Con tr¨n Êy lµ cña vua nu«i ®· l©u. Nay em giÕt nã tÊt kh«ng khái bÞ téi chÕt. - Con sÏ ¨n ë nhµ cô NghÞ th«n §oµi. -> Hµnh ®éng tr×nh bµy.c. - Anh ph¶i høa víi em kh«ng bao giê ®Ó chóng ngåi çch xa nhau. Anh nhí cha? Anh høa ®i. - Th«i, nh©n lóc trêi cha s¸ng em h·y trèn ®i. -> Hµnh ®éng ®iÒu khiÓn.d. - Anh xin høa. - Cã chuyÖn g× ®Ó anh ë nhµ lo liÖu. -> Hµnh ®éng høa hÑn.e. - U nhÊt ®Þnh b¸n con ®Êy ? U kh«ng cho con ë nhµ n÷a ? Khèn n¹n thËn con thÕ nµy! Trêi ¬i!... - Khèn n¹n… ¤ng gi¸o ¬i! Nã cã biÕt g× ®©u!-> Hµnh ®éng béc lé c¶m xóc.

2. §äc ®o¹n v¨n sau vµ cho biÕt çc c©u trong ®o¹n thùc hiÖn nh÷ng hµnh ®éng nãi cô thÓ nµo?

Nhng nãi ra lµm g× n÷a! L·o H¹c ¬i! L·o h·y yªn lßng mµ nh¾m m¾t! L·o ®õng lo g× cho çi vên cña l·o. T«i sÏ cè gi÷u g×n cho l·o. §Õn khi con trai l·o vÒ, t«i sÏ trao l¹i cho h¾n vµ b¶o h¾n: “§©y lµ çi vên mµ «ng cô th©n sinh ra anh ®· ®Ó l¹i cho anh trän vÑn; cô thµ chÕt chø kh«ng chÞu b¸n ®i mét sµo…”3. Ph©n läai c©u trong VB “HÞch tíng sÜ” cña TQT theo çc kiÓu hµnh ®éng nãi ®· häc.

- HS tù lµm. GV KT.4. Ph©n tÝch ®o¹n v¨n sau trong bµi “HÞch tíng sÜ” cña TQT:

“ Huèng chi ta cïng çc ng¬i sinh ra ph¶i thêi lo¹n l¹c, lín gÆp buæi gian nan…ta còng vui lßng.

Dµn ýCấn Văn Thắm – Hà Nội 74

74

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8a. Më bµi:

- Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ bµi hÞch.- Giíi thiÖu ®o¹n v¨n cÇn ph©n tÝch.

b. Th©n bµi: Ph©n trÝch ë ®Ò bµi gåm 2 ®o¹n, cã thÓ ph©n tÝch theo çch c¾t ngang

tõng ®o¹n.- §o¹n ®Çu: + ND: thøc tØnh tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc d©n téc ë tíng sÜ.

- T¸c gi¶ chØ ra t×nh h×nh nguy ngËp cña ®Êt níc.- T¸c gi¶ v¹ch trÇn téi ¸c cña kÎ thï.

+ NghÖ thuËt: - C©u v¨n biÒn ngÉu trïng ®iÖp liªn tiÕp v¹ch ra téi ¸c cña sø

giÆc.- Tõ ng÷ giµu gi¸ trÞ miªu t¶ vµ søc biÓu c¶m, diÔn t¶ s©u s¾c

th¸i ®é khinh bØ vµ lßng c¨m thï lò sø giÆc còng nh nçi nhôc quèc thÓ bÞ x©m ph¹m.

- §o¹n sau: + ND: trùc tiÕp bµy tá nçi lßng t¸c gi¶.- Nçi ®au ®ín vµ c¨m thï m·nh liÖt.- ý chÝ quyÕt tiªu diÖt giÆc ngo¹i x©m.

+ NT: - C©u v¨n biÒn ngÉu nhiÒu vÕ ng¾n diÔn t¶ ®îc nhiÒu cung bËc

cña t©m tr¹ng.- NhiÒu biÖn ph¸p tu tõ (Èn dô, so s¸nh, phãng ®¹i) cïng víi nh÷ng

®éng tõ m¹nh biÓu lé m¹nh mÏ vµ s©u s¾c çc t©m tr¹ng.c. KÕt bµi: §¸nh gi¸ ý nghÜa cña ®o¹n trÝch ®èi víi t¸c phÈm.

- HS th¶o luËn nhãm vµ tr×nh bµy dµn ý.- HS viÕt bµi, tr×nh bµy, nhËn xÐt bµi cña b¹n.- Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung, rót kinh nghiÖm cho HS vÒ ph¬ng ph¸p lµm

bµi.* Bµi viÕt tham kh¶o: BD NV 8 – 190.

* HDVN: - Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m 1 ®o¹n trong v¨n b¶n mµ em thÊy Ên tîng nhÊt.- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.


75





HD HS «n tËp vÒ vb N íc §¹i ViÖt taÜ: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

a. T¸c gi¶: - NguyÔn Tr·i (1380 – 1442), hiÖu øc Trai, quª ë Chi Ng¹i (CL-HD), cha lµ

NguyÔn Phi Khanh, mÑ lµ TrÇn ThÞ Th¸i – con TrÇn Nguyªn §¸n – 1 quý téc ®êi TrÇn.

- Lµ ngêi cã c«ng lín trong cuéc kn Lam S¬n.- §Êt níc th¸i b×nh, «ng h¨ng h¸i gióp vua th× x¶y ra viÖc vua chÕt ®ét ngét

ë Tr¹i V¶i (LÖ Chi Viªn – B¾c Ninh). Bän gian thÇn trong triÒu vu cho «ng ©m mu giÕt vua, khÐp vµo téi chu di tam téc n¨m 1442. Nçi oan tµy trêi Êy, h¬n 20 n¨m sau, n¨m 1464, míi ®îc vua Lª Th¸nh T«ng gi¶i to¶, cho su tÇm l¹i th¬ v¨n «ng vµ t×m ngêi con trai sèng sãt cho lµm quan.

- D©ng B×nh Ng« s¸ch víi chiÕn lîc t©m c«ng.- Thõa lÖnh Lª Lîi so¹n th¶o c«ng v¨n giÊy tê, th tõ giao thiÖp víi qu©n Minh; cïng Lª Lîi vµ c¸c tíng lÜnh bµn b¹c qu©n mu.- Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, thõa lÖnh Lª Lîi viÕt B×nh Ng« s¸ch.- Lµ nhµ yªu níc, anh hïng d©n téc,v¨n vâ song toµn,danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi.

b. T¸c phÈm:


76

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8B×nh Ng« ®¹i ço: Do NguyÔn Tr·i thõa lÖnh Lª Lîi so¹n th¶o ®Çu n¨m

1428, c«ng bè cuéc kh¸ng chiÕn chÝnh nghÜa cña qu©n LS chèng giÆc Minh ®· kÕt thóc th¾ng lîi, më ra 1 kØ nguyªn thanh b×nh ®éc lËp cña ®Êt níc.

- Níc §¹i ViÖt ta: Lµ ®o¹n v¨n trÝch phÇn më ®Çu bµi ço.- §o¹n v¨n trÝch cã ý nghÜa nªu tiªu ®Ò chÝnh nghÜa cho toµn bµi. NguyÔn

Tr·i ®· kh¼ng ®Þnh 2 ch©n lÝ lµm nÒn t¶ng ®Ó ph¸t triÓn néi dung bµi ço: T tëng nh©n nghÜa vµ ch©n lÝ vÒ sù tån t¹i ®éc lËp cã chñ quyÒn cñ dt §¹i ViÖt.

- Víi çch lËp luËn chÆt chÏ vµ hïng hån, ®o¹n trÝch cã ý nghÜa nh b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp: N¬c ta lµ 1 níc cã nÒn v¨n hiÕn l©u ®êi, cã l·nh thæ riªng, cã phong tôc riªng, cã chñ quyÒn riªng, cã truyÒn thèng lÞch sö; kÎ XL lµ ph¶n nh©n nghÜa, nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

II. PhÇn TiÕng ViÖt:HD HS «n tËp vÒ vb Hµnh ®éng nãi (tiÕp): - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.* Hµnh ®éng nãi: Mçi hµnh ®éng ®îc thùc hiÖn b¾ng kiÓu c©u cã chøc n¨ng chÝnh phï hîp víi hµnh ®éng ®ã (çch dïng trùc tiÕp) hoÆc b»ng kiÓu c©u kh¸c (çch dïng gi¸n tiÕp).


I. BTTN: Bµi 23 (145):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL: 1. §Æt 10 c©u thùc hiÖn h¹nh ®éng nãi theo çch gi¸n tiÕp.


77

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 82. ----------------------------------------------------------trùc tiÕp. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt.3. Søc thuyÕt phôc cña v¨n chÝnh luËn NguyÔn Tr·i lµ ë chç kÕt hîp gi÷a lÝ lÏ vµ thùc tÕ. Qua ®o¹n trÝch “Níc §¹i ViÖt ta”, em h·y chøng minh.

Dµn ý:1. Më bµi:

- Giíi thiÖu tp BN§C.- Giíi thiÖu luËn ®Ò: “Søc thuyÕt phôc…. Thùc tÕ”.

2. Th©n bµi: a. Nªu ND chÝnh cña ®o¹n trÝch: T tëng nh©n nghÜa vµ ch©n lÝ vÒ chñ quyÒn ®éc lËp cña dt.b. CM: 2 ch©n lÝ trªn ®· ®îc kh¼ng ®Þnh b»ng çch kÕt hîp gi÷a lÝ lÏ vµ thùc tÕ.

+ T tëng nh©n nghÜa ®îc nªu b»ng 1 lÝ lÏ míi mÎ vµ giµu søc thuyÕt phôc.+ Chñ quyÒn ®éc lËp cña dt ®îc kh¼ng ®Þnh b»ng 1 lÝ lÏ chÆt chÏ, thÓ hiÖn 1 quan niÖm s©u s¾c vµ toµn diÖn vÒ quèc gia dt, trµn ®Çy niÒm tù hµo dt.

c. Dïng nh÷ng d/chøng thùc tÕ ls cô thÓ vµ x¸c ®¸ng ®Ó kh¼ng ®Þnh søc m¹nh cña ch©n lÝ, cña chÝnh nghÜa.

3. KÕt bµi: §¸nh gi¸ ý nghÜa cña ®o¹n v¨n.- HS tr×nh bµy dµn ý.- Th¶o luËn, nhËn xÐt, bæ sung.- HS viÕt bµi; ®äc, th¶o luËn.

* HDVN: - Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m 1 do¹n trong v¨n b¶n.- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.------------------------------------------------------------------------------------


78





HD HS «n tËp vÒ vb : Bµn luËn vÒ phÐp häc: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

a. T¸c gi¶:


79

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- NguyÔn ThiÕp (1723 – 1804) – Hµ TÜnh. Tù lµ Kh¶i Xuyªn, hiÖu lµ L¹p Phong C SÜ – La S¬n Phu Tö.- Lµ ngêi thiªn t s¸ng suèt, häc réng hiÓu s©u, tõng®ç ®¹t, lµm quan díi triÒu Lª, sau tõ quan vÒ d¹y häc.

b. T¸c phÈm: - TrÝch trong bµi tÊu cña Ng.ThiÕp göi vua Quang Trung 8-1791.- TÊu lµ 1 lo¹i v¨n th cña bÒ t«i, thÇn d©n göi lªn vua chóa ®Ó tr×nh bµy sù

viÖc, ý kiÕn, ®Ò nghÞ.- Víi çch lËp luËn chÆt chÏ, bµi “Bµn luËn vÒ phÐp häc” gióp ta hiÓu ®îcmôc

®Ých cña viÖc häc ®Ó lµm ngêi cã ®¹o ®øc, cã tri thøc, gãp phÇn lµm hng thÞnh ®Êt níc, chø kh«ng ph¶i cÇu danh lîi. Muèn häc tèt, ph¶i cã ph¬ng ph¸p häc ®óng ®¾n, häc cho rräng nhng ph¶i n¾m cho gän, häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh.II. PhÇn TËp lµm v¨n:

HD HS : ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm; ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.1. ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm:- LuËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn lµ nh÷ng t tëng, quan ®iÓm, chñ tr¬ng mµ ngêi viÕt (nãi) nªu ra ë trong bµi.- LuËn ®iÓm cÇn ph¶i c’x’, râ rµng, phï hîp víi y/c gi¶i quyÕt v® vµ ®ñ ®Ó lµm s¸ng tá v® ®îc ®Æt ra.- Trong bµi v¨n nghÞ luËn, luËn ®iÓm lµ 1 hÖ thèng: Cã luËn ®iÓm chÝnh (dïng lµm KL cña bµi, lµ çi ®Ých cña bµi viÕt), cã luËn ®iÓm phô (dïng lµm luËn ®iÓm xuÊt ph¸t hay l® më réng).- Çc luËn ®iÓm trong 1 bµi v¨n võa cÇn liªn kÕt chÆt chÏ, l¹i võa cÇn cã sù ph©n biÖt víi nhau; Çc luËn ®iÓm cÇn ®îc s¾p xÕp theo 1 tr×nh tù hîp lÝ: LuËn ®iÓm tríc chuÈn bÞ c¬ së cho luËn ®iÓm, luËn ®iÓm nªu sau ®Én ®Õn luËn ®iÓm KL.2. ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm: - Khi tr×nh bµy luËn ®iÓm trong bµi v¨n NL cÇn chó ý:+ ThÓ hiÖn râ rµng, cx nd cña luËn ®iÓm trong c©u chñ ®Ò. C©u chñ ®Ò thêng ®c ®Æt ë vÞ trÝ ®Çu tiªn (®èi víi ®o¹n diÔn dÞch) hoÆc ®Æt ë cuèi ®o¹n (®o¹n quy n¹p).+ T×m ®ñ çc luËn cø cÇn thiÕt, tæ chøc lËp luËn theo 1 trËt tù hîp lÝ ®Ó lµm næi bËt luËn ®iÓm.


80

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ DiÔn ®¹t trong s¸ng, hÊp dÉn ®Ó sù tr×nh bµy luËn ®iÓm cã søc thuyÕt phôc.


I. BTTN: Bµi 25 (…):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL: 1. §äc ®o¹n v¨n sau:

“Nh©n nghÜa lµ ®¹o lÝ, lµ t×nh th¬ng gi÷a con ngêi víi nhau. Nh©n nghÜa lµ 1 kh¸i niÖm ®¹o ®øc cña Nho gia. Ch÷ nh©n vèn cã nd rÊt réng. H¹t nh©n cña ch÷ nh©n lµ chØ sù t¬ng th©n t¬ng ¸i gi÷a con ngêi víi nhau. Ch÷ nh©n cña Nho gia thÓ hiÖn khuynh híng träng d©n, nghÜa lµ ®èi víi d©n ph¶i khoan dung, nh©n ¸i. NghÜa lµ hîp víi lÏ ph¶i, víi ®¹o lÝ. NghÜa theo t t-ëng tÝch cùc cña Nho gia lµ lÊy lîi Ých cña nh©n d©n, cña ®an téc lµm gèc.”

2. T×m luËn ®iÓm cña ®o¹n v¨n?- Nh©n nghÜa lµ ®¹o lÝ, lµ t×nh th¬ng gi÷a con ngêi víi nhau.

3. §o¹n v¨n ®îc tr×nh bµy theo c¸ch nµo?- §o¹n diÔn dÞch.

4. H·y chuyÓn thµnh ®o¹n quy n¹p?- Gîi ý: ChuyÓn c©u chñ ®Ò xuèng cuèi ®o¹n.

5. ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm sau: Häc ®Ó ngµy mai lËp nghiÖp.- Gîi ý: T×m luËn cø: + Môc ®Ých cña viÖc häc. + §Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã, cÇn häc nh thÕ nµo?- GV HD HS lµm BT. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt.


81

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8* HDVN:

- Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m 1 do¹n trong v¨n b¶n.- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.




HD HS «n tËp vÒ vb : ThuÕ m¸u: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

a. T¸c gi¶: - Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, NguyÔn ¸i Quèc sèng vµ ho¹t ®éng ë Pari – thñ ®« níc Ph¸p.

b. T¸c phÈm: - XB 1925 b»ng tiÕng Ph¸p.- TP gåm 12 ch¬ng vµ phÇn phô lôc “Göi thanh niªn”.- TP v¹ch trÇn bé mÆt x¶o quyÖt cña bän thùc d©n ®îc che ®Ëy b»ng nh÷ng

mÜ tõ khai ho¸, v¨n minh, c«ng lÝ… Thùc chÊt chóng ®· ¸p bøc, bãc lét nh©n d©n ta ®Õn tËn x¬ng tuû, ®Çu ®éc d©n ta b»ng thuèc phiÖn, rîu cån v« cïng d· man. TP chÝnh luËn nµy cã gi¸ trÞ lín, ®ãng gãp vÒ nhiÒu mÆt: chÝnh trÞ, sö häc, v¨n häc.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

HD HS : ¤n tËp vÒ Héi tho¹i: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.* Vai XH lµ vÞ trÝ cña ngêi tham gia héi tho¹i ®èi víi ngêi kh¸c trong cuéc

tho¹i. Vai XH ®îc x/® b»ng çc quan hÖ x· héi:+ Quan hÖ trªn – díi hay ngang b»ng (theo tuæi t¸c, thø bËc trong g® vµ x· héi);


82

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ Quan hÖ th©n – s¬ (theo møc ®é quen biÕt, th©n t×nh).

* V× quan hÖ XH vèn rÊt ®a d¹ng nªn vai XH cña mçi ngêi còng ®a d¹ng, nhiÒu chiÒu. Khi tham gia héi tho¹i, mçi ngêi cÇn x/® ®óng vai cña m×nh ®Ó chän c¸ch nãi cho phï hîp.III. PhÇn TËp lµm v¨n:

HD HS : ¤n tËp vÒ T×m hiÓu yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m:+ V¨n NL rÊt cÇn yÕu tè biÓu c¶m. YÕu tè BC gióp cho v¨n NL cã hiÖu qu¶ thuyÕt phôc lín h¬n, v× nã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi t×nh c¶m cña ngêi ®äc, ng-êi nghe.+ §Ó bµi v¨n NL cã søc BC cao, ngêi lµm v¨n ph¶i thùc sù cã c¶m xóc tríc nh÷ng ®iÒu m×nh viÕt, nãi vµ ph¶i biÕt diÔn t¶ c¶m xóc ®ã b»ng nh÷ng tõ ng÷, nh÷ng c©u v¨n truyÒn c¶m. Sù diÔn t¶ c¶m xóc ph¶i ch©n thùc vµ kh«ng ®îc ph¸ vì m¹ch NL cña bµi v¨n.


I. BTTN: Bµi 26 (….):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


II. BTTL:



83





HD HS «n tËp vÒ vb : §i bé ngao du: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

a. T¸c gi¶: - Gi¨ng Gi¾c Ru-x« (1712 – 1778) lµ nhµ v¨n, nhµ t tëng lín cña níc Ph¸p TK 18.

b. T¸c phÈm: - T¸c phÈm £-min hay VÒ gi¸o dôc (1762), Ru-x« bµn vÒ chuyÖn gio¸ dôc mét

em bÐ tõ lóc s¬ sinh cho ®Õn lóc trëng thµnh qua c©u chuyÖn vÒ chó bÐ £-min.- §Ó chøng minh muèn ngao du cÇn ph¶i ®i bé, tg dïng nh÷ng lÝ lÏ vµ thùc

tiÔn c/s mµ b¶n th©n ®· tr¶i qua ®Ó t¹o nªn lËp luËn chÆt chÏ, sinh ®éng, cã søc Cấn Văn Thắm – Hà Nội 84

84

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8thuyÕt phôc. Qua bµi v¨n, cã thÓ thÊy râ t¸c gi¶ lµ mét con ngêi gi¶n dÞ, quý träng tù do vµ yªu mÕn thiªn nhiªn.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

HD HS : ¤n tËp vÒ Héi tho¹i (tiÕp): - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.* Trong héi tho¹i, ai còng ®îc nãi. Mçi lÇn cã 1 ngêi tham gia héi tho¹i nãi ®îc

gäi lµ lît lêi.§Ó gi÷ lÞch sù, cÇn t«n träng lît lêi cña ngêi kh¸c, tr¸nh nãi tranh lît, c¾t lêi

hoÆc chªm vµo lêi cña ngêi kh¸c.NhiÒu khi, im lÆng khi ®Õn lît lêi cña m×nh còng lµ 1 c¸ch biÓu thÞ th¸i ®é.

III. PhÇn TLV: HD HS : LuyÖn tËp: § a yÕu tè biÓu c¶m vµo trong bµi v¨n nghÞ luËn:


I. BTTN: Bµi 27 (….):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm




85





HD HS : ¤n tËp vÒ Lùa chän trËt tù tõ trong c©u: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m:* Trong 1 c©u cã thÓ cã nhiÒu c¸ch s¾p xÕp trËt tù tõ, mçi c¸ch ®em l¹i

hiÖu qu¶ diÔn ®¹t riªng. Ngêi nãi, ngêi viÕt cÇn biÕt lùa chän trËt tù tõ cho thÝch hîp víi yªu cÇu giao tiÕp.

* TrËt tù tõ trong c©u cã thÓ:


86

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8+ ThÓ hiÖn thø tù nhÊt ®Þnh cña sù vËt, hiÖn tîng, ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm (nh thø bËc quan träng cña sù vËt, thø tù tríc sau cña ho¹t ®éng, tr×nh tù quan s¸t cña ngêi nãi…).+ NhÊn m¹nh h×nh ¶nh, ®Æc ®iÓm cña sù vËt, hiÖn tîng.+ Liªn kÕt c©u víi nh÷ng c©u kh¸c trong VB.+ §¶m b¶o sù hµi hoµ vÒ ng÷ ©m cña lêi nãi.

II. PhÇn TLV:HD HS : ¤n tËp vÒ T×m hiÓu yÕu tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m:* Bµi v¨n nghÞ luËn thêng vÉn cÇn ph¶i cã çc yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. Hai

yÕu tè nµy gióp cho viÖc tr×nh bµy çc luËn cø trong bµi v¨n ®îc râ rµng, cô thÓ, sinh ®éng h¬n vµ do ®ã, cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ h¬n.

* Çc yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ ®îc dïng lµm luËn cø ph¶i phôc vô cho viÖc lµm râ luËn ®iÓm vµ kh«ng ph¸ vì m¹ch nghÞ luËn cña bµi v¨n.B. LuyÖn tËp:I. BTTN: Bµi 28 (….):- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm





87




88

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- Gióp hs «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn.- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m.- GD ý thøc hoc tËp bé m«n.


HD HS : ¤n tËp vÒ ¤ng Giuèc-®anh mÆc lÔ phôc: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m:* T¸c gi¶: M«-li-e – nhµ viÕt hµi kÞch næi tiÕng cña chñ nghÜa cæ ®iÓn Ph¸p.

NÐt ®éc ®¸o cña kÞch M«-li-e lµ tg lu«n ph¸t hiÖn ra nh÷ng khÝa c¹nh bi ®¸t cña XH Ph¸p thêi vua Lu-i XIV vµ thÎ hiÖn chóng díi h×nh thøc hµi kÞch.

* TP: “Trëng gi¶ häc lµm sang”: tr×nh diÔn lÇn ®Çu vµo ngµy 14/11/1670 t¹i S¨m-b¬ cho triÒu ®×nh xem; Lµ 1 trong nh÷ng vë kÞch thµnh c«ng nhÊt cña M«-li-e.

- §o¹n trÝch: + Lµ líp kÞch kÕt thóc håi II cña vë kÞch 5 håi.+ Gåm 2 c¶nh: ¤ng giuèc-®anh vµ b¸c phã may. ¤ng Giuèc-®anh vµ çc thî phô.+ §o¹n trÝch ®îc XD hÕt søc sinh ®éng, kh¾c ho¹ tµi t×nh tÝnh çch lè l¨ng

cña 1 tay trëng gi¶ muèn häc ®ßi lµm sang, g©y nªn tiÕn cêi s¶ng kho¸i cho kh¸n gi¶.II. PhÇn TiÕng ViÖt:

HD HS : ¤n tËp vÒ Lùa chän trËt tù tõ trong c©u (TiÕp): - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m: * Bµi v¨n nghÞ luËn thêng vÉn cÇn ph¶i cã çc yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. Hai


* Çc yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ ®îc dïng lµm luËn cø ph¶i phôc vô cho viÖc lµm râ luËn ®iÓm vµ kh«ng ph¸ vì m¹ch nghÞ luËn cña bµi v¨n.II. PhÇn TLV:

HD HS : LuyÖn tËp vÒ § a çc yÕu tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi.


89

Gi¸o ¸n d¹y thªm Ng÷ v¨n 8- HS # nhËn xÐt, bæ sung.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m:* Bµi v¨n nghÞ luËn thêng vÉn cÇn ph¶i cã çc yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. Hai


* Çc yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ ®îc dïng lµm luËn cø ph¶i phôc vô cho viÖc lµm râ luËn ®iÓm vµ kh«ng ph¸ vì m¹ch nghÞ luËn cña bµi v¨n.B. LuyÖn tËp:


I. BTTN: Bµi 29 ():- HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu).- GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng.- HS ®æi vë.- GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n.- Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a.- Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi.


§¸p ¸n ®óng

§iÓm


1* HDVN:

- ¤n tËp kÜ çc kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp çc BT./.-----------------------------------------------------------------------------


90



91

«n tËp tuÇn 1i.vietnamdoc.net/data/file/2015/thang06/24/giao-an-day... · web viewiii phÇn tlv:...

Documents