musikis maswavleblis wigni v klasiold.eqe.ge/uploads/grifireba/grifirebulebi_2011/music/...5...

23
musikis maswavleblis wigni V klasi marika CikvaiZe gamomcemloba inteleqti Tbilisi 2011

Upload: others

Post on 25-Dec-2019

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

musikis maswavleblis wigni

V klasi

marika CikvaiZe

gamomcemloba inteleqti

Tbilisi 2011

marika GikvaiZemusika Vmaswavleblis wigni

Marika ChikvaidzeMUSIC VTeacher’s Book

INTELEKTI PUBLISHERSTbilisi 2011

ISBN 978-9941-430-33-6 © gamomcemloba `inteleqti~, 2011

redaqtori margo inasariZe

gamomcemloba inteleqtiTbilisi, ilia WavWavaZis gamziri #17 b

25-05-22, 8(99) 55-66-54faqsi: 25-05-22 elfosta: [email protected], [email protected] vebgverdi: www.intelekti.ge

3

Sinaarsi

saxelmZRvanelos aqtualoba ......................................................................................... 5

V klasis standarti musikaSi ......................................................................................... 8

Sinaarsisa da miznebis ruka ..........................................................................................14

gakveTili 1 –musika ........................................................................................................21

gakveTili 2 –ras gviamboben miTebi, zRaprebi .......................................................22

gakveTili 3-4 –musika-vokaluri, instrumentuli ...............................................23

gakveTili 9 – musika kinofilmSi ...............................................................................24

gakveTili 13-14 –giorgi cabaZe ..................................................................................25

gakveTili 15-16-17-18 –cota ram miuziklis Sesaxeb ............................................26

gakveTili 19 – musanbanis sakiTxebi ..........................................................................28

gakveTili 20 – mimofantuli musikaluri bgerebi ................................................29

gakveTili 30 – xevi ..........................................................................................................31

gakveTili 31 – xevi ..........................................................................................................32

gakveTili 36 – guria ......................................................................................................34

saswavlo videomasala (meToduri miTiTebebi da rekomendaciebi) ................. 35

Sefasebis komponentebi .................................................................................................42

sanoto danarTi ...............................................................................................................44

5

`simRera samarTlianad iTvleba Cvens droSi skolis sulad da gulad. igi unviTarebs

bavSvs smenas da aCvevs harmoniasa. usustebs da uspobs xepreobasa da zrdis mis gulSi si-

nazesa da sifaqizes. erTi sityviT, akeTilSobilebs mis bunebasa. amitom SeniSnulia, rom

simReris moyvare da mcodne bavSvebi cxadad erkvevan Tavis tolebSi sasiamovno, mimzidve-

li, simpaTiuri xasiaTiTa da TvisebebiTa. amiT kidev ar Tavdeba simReris mniSvneloba. mas

skolis SromaSi Seaqvs sixarulis elferi, aRviZebs da acocxlebs skolis cxovrebas...

simReras imisTana mdgomareobaSi mohyavs nervebis centrebi, rom aswrafebs sisxlis

denas adamianis ZarRvebsa da tvinSi. aCqarebs tvinis nivTierebis ganaxlebasa, aSorebs go-

nebas yovel Semwuxebels azrsa da zrunvasa, gonebas amxnevebs da axalisebs. amitom, bavSvis

goneba, daRlili varjiSobisagan, erTiorad ufro Cqara modis Roneze simReris Jamsa, vi-

dre ubralo dasvenebis drosa...~

iakob gogebaSvili

saxelmZRvanelos aqtualoba

Cven mier SemoTavazebuli musikis saskolo saxelmZRvanelo gankuTvnilia V klasel-TaTvis, im TaobisaTvis, romelmac ganaTlebis sistemaSi mimdinare reformis procesSi (oTxi saswavlo wlis ganmavlobaSi) garkveulwilad gamoimuSava sxvadasxva saWiro unar-Cveva – dialogis, msjelobis; musikis mosmenisa da gaanalizebis; simReris. asakobrivi saWiroebebisa da SesaZleblobebis gaTvaliswinebiT SeiZina garkveuli codnac.

Tanamedrove musikis gakveTilebi bavSvebis, Cveni momavali Taobis zneobrivi, inte-leqtualuri da kulturuli ganviTarebis efeqtur saSualebad iqca. gakveTilebze ba-vSvi miuaxlovda, SeeCvia musikas.

musikis swavlebis am safexurze Cveni mizania:

• CavabaT moswavle SemoqmedebiT saqmianobaSi da amisaTvis saWiro unar-Cve-va ganvuviTaroT;

• gamovumuSaoT mozards xarisxovani musikisadmi interesi da siyvaruli;• gavamdidroT misi musikaluri STabeWdilebebi sxvadasxvagvar musikalur

nawarmoebTa gacnobiT, amasTan, gaviTvaliswinoT misi moTxovnilebebic;• davexmaroT musikaluri gemovnebis formirebaSi, rac, Tavis mxriv, Camo-

ayalibebs kulturul msmenels.

migvaCnia, rom saxelmZRvanelo erT-erTi is saSualebaa, romelic ymawvils daexmareba fiqrisa da problemis gadaWris procesSi, gaafarToebs mis musikalur STabeWdilebebs, inteleqts. amasTanave Camouyalibebs da ganuviTarebs sxvadasxva saWiro unar-Cvevas.

saxelmZRvanelos Sinaarsi emyareba:• Tanamedrove koncefciebs;• moswavleTaTvis nacnob samyaros.

6

amocanebi:• moswavlem gaacnobieros musikaluri xelovnebis momijnave dargebs Soris

arsebuli kavSiri;• damyarebul iqnes saganTaSorisi kavSirebi;• gaTvaliswinebul iqnes klasgareSe zegavlenebi (ojaxi, televizia, Tea-

tri, koncerti da a. S.).

meTodikavagrZelebT ra I-IV saswavlo wlebis saxelmZRvaneloebSi arCeul saswavlo kurss, am

safexurzec saswavlo procesis TamaS-TamaSiT warmarTva erT-erT efeqtur saSualebad miviCnieT.

Cven mier SemoTavazebul TemebSi moswavleebisaTvis masalis miwodebas kvlavinde-burad integrirebulad vapirebT – CarTuli gveqneba motorika, saubari; zRaprebi, le-gendebi, ilustraciebi; informacia kompozitorebisa da maTi nawarmoebebis Sesaxeb – yovelive mowodebulia gakveTilze STabeWdilebebis gasaZliereblad, agreTve bavSvSi cocxali, gamomsaxveli metyvelebis unaris gansaviTareblad.

aRsaniSnavia, rom saxelmZRvaneloSi masalis wardgena aiolebs mis aRqmas: viTva-liswinebT rekomendebul struqturas – motivacia, sakiTxis dasma, misi gaazreba.

SekiTxvebisa da davalebebis sistema kvalavindeburad moswavleTa yuradRebas mia-pyrobs musikaluri analizisaken – Janris garkveva, musikaluri enis elementebi, musi-kis stiluri Taviseburebebi (xalxuri, profesiuli), sxv.

Cven mier SemoTavazebuli savarjiSoebi, davalebebi – moiZie informacia, moismi-ne musika da gadmoeci STabeWdilebebi, Seasrule simRera, waikiTxe/Cawere sanoto niSnebi, Seucvale simReras teqsti, SeTxze melodia, dagegme konkursi, gamoicani, romeli sakravia, daamzade sakravi, moismine da xelis aweviT mianiSne... gaiTamaSe dialogi, roluri TamaSebi da sxv. emsaxureba rogorc zogadi, ise musikaluri unar-Cvevebis SeZena-ganviTarebas.

iseTi aqtivobebi, rogoricaa simRera, musikaluri Tu Teatraluri improvizacia, em-saxureba mozardebSi praqtikuli Cvevebisa da SemoqmedebiTi unarebis gaxsna-amoqmede-bas.

V saswavlo wels mniSvnelovani adgili davuTmeT musikaluri elementebis Seswavlas, notebis, ritmis Cawera-wakiTxvas;

ar viviwyebT imasac, rom mozardis aRqmiTi Taviseburebebi moiTxovs mosmenili musi-kaluri Txzulebis mudmivad Sexsenebas – axal etapze, ukve nacnob musikasTan kvlav mi-bruneba, metad CaaRrmavebs moswavles musikis intonaciur-saxeobriv SinaarsSi. amgvari meTodi, vfiqrobT, aaxloebs musikas bavSvebTan da bavSvebs musikasTan, amasTan, araer-Tgzis mosmenili nawarmoebi ufro sayvareli da axlobeli xdeba. am mosazrebiT kvla-vindeburad gamoviyenebT muzicirebisaTvis iseT TamaSebs, rogoricaa: ̀ diriJorobana~, `kompozitorobana~, `melodiis Sesruleba warmosaxviT sakravebze~, sxv.

Cven mier SemoTavazebul musikis saskolo saxelmZRvanelos maswavleblisTvis da-vurTeT videofirebi. Eamgvari saswavlo resursi, vfiqrobT, kidev ufro gaaZlierebs moswavleTa STabeWdilebebs, aamaRlebs maT motivacias. maswavlebels ki erTgvarad da-exmareba gakveTilis kidev ufro efeqturad dagegmvasa da warmaTvaSi. aqve davZenT, rom videoCveneba ar unda warimarTos `mSralad~, komentarebis gareSe. videofragmentebis msvlelobas maswavlebelma SekiTxvebi da komentarebi unda daurTos.

7

samuSao rveuli

V klasis musikis saxelmZRvanelos moswavlisaTvis davurTeT agreTve samuSao rveu-li.

Cveni mizania, bavSvSi, misi aRqmiTi unarebis Sesabamisad, gavaRvivoT interesi musiki-sadmi, musikis gakveTilebisadmi; sistemaSi moviyvanoT misi SesaZleblobebi.

samuSao rveulSi saxelmZRvanelos TiToeuli Temidan warmodgenilia davalebebi, savarjiSoebi. moswavles eqneba SesaZlebloba, gaimyaros sanoto weris teqnika, Caweros an Caxatos musikis mosmeniT miRebuli STabeWdilebebi, ganazogados SeZenili codna – moaxdinos TviTSefaseba.

vfiqrobT, samuSao rveuli moswavles gamoumuSavebs sakuTari saswavlo saqmianobis organizebis unar-Cvevasac.

video-CD-Si Cawerili firebis CamonaTvali:001. k. monteverdi -`orfevsi~002. z. faliaSvili -`abesalom da eTeri~003. z. faliaSvili -`abesalom da eTeri~004. z. faliaSvili -`abesalom da eTeri~005. s. cincaZe -`baSi-aCuki~006. s. cincaZe -`baSi-aCuki~007. s. cincaZe-`WriWina~008. g. cabaZe -`veris ubnis melodiebi~009. g. cabaZe -`veris ubnis melodiebi~010. f.lou-`Cemi mSvenieri ledi~011. f.lou -`Cemi mSvenieri ledi~012. `oliveri~013. `oliveri~014. `oliveri~015. XVII saukunis orkestri016. violonCeli017. n. paganini-saviolino sonata #6018. xevsureTi019. qarTuli xalxuri cekvebi020. l. TaTaraiZe – TuSuri hangebi. qarT. xalx. sakr. ork.021. qurT-iezidTa cekva022. moldovuri cekva023. azerbaijanuli cekva024. qarTuli xalxuri cekvebi025 `xasanbegura~026. `xasanbegura~027. m. musorgski-`suraTebi gamofenidan~-`Zveli cixe-simagre~028. m. musorgski-`suraTebi gamofenidan~-`gamouCekavi wiwilebi~029. m. musorgski-`suraTebi gamofenidan~-`juja~030. J.b. luli-samefo karis musika031. `amadeusi~ – mocarti032. beThoveni033. `mTvaris sonata~034. m. musorgski-`suraTebi gamofenidan~035. `amadeusi~ – mocarti036. `orfevsi~037. haiti038.`operis aCrdili~039. e. l. ueberi -`ieso qriste – supervarskvlavi~040. . e. l. ueberi -`ieso qriste – supervarskvlavi~041. Caikovski –tkbili ocneba042. `kai ymas unda uyvardes~ – xalxuri043. samSoblos arvis wavarTmev; netavi gogov, me da Sen – xalxuri044. Caikovski – I saf-no konc. I naw.

045. Suberti – ave maria

8

V klasis standarti musikaSi

wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTulebebis mixedviT

praqtikuli unar-Cvevebikomunikacia, interpreta-

ciamusikaluri nawarmoebis

aRqma konteqstSi

mus.V.1. moswavles SeuZlia musikaluri enis naswavli elementebisa da sakravebis gamoyeneba improvizaciul savarjiSoebSi.

mus.V.7. moswavles SeuZlia mosmenili musikaluri nawarmoebis ganxilva.

mus.V.11. moswavles Seu-Zlia xelovnebis dargebis da sinTezur xelovnebaSi maTi kavSirebis ganxilva.

mus.V.2. moswavles SeuZlia simRera marto da sxvebTan erTad

mus.V.8. moswavles SeuZlia monawileobis miReba sx-vadasxva saxis RonisZiebaSi.

mus.V.12. moswavles Seu-Zlia ganixilos mosmenili musikaluri nawarmoebebi.

mus.V.3. moswavles SeuZlia gansazRvros da gadmosces misTvis saintereso ganwyo-bileba, siuJeti, Tema.

mus.V.9. moswavles Seu-Zlia qcevis normebis dacva kulturul RonisZiebebze daswrebisas.

mus.V.13. moswavles SeuZlia ganasxvavos da daajgufos musikaluri sakravebi.

mus.V.4. moswavles SeuZlia martivi ritmuli naxa-zis, melodiis wakiTxva da gadawera

mus.V.10. moswavles esmis da SeuZlia warmoaCinos, rom musika/xelovneba kultu-ris TviTgamoxatvis saSu-alebaa.

mus.V.5. moswavles SeuZlia sakuTari saswavlo saqmi-anobis organizeba.

mus.V.6. moswavles SeuZlia sxvebTan TanamSromloba.

wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi

mus.V.1. moswavles SeuZlia musikaluri enis naswavli elementebis da sakravebis gamoyeneba improvizaciul savarjiSoebSi.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• ganasxvavebs maJorsa da minors; • mReris maJorul da minorul samxmovanebas; • simReriT aboloebs maswavleblis an Tanaklaselis mier dawyebul melo-

dias, upasuxebs musikalur frazas;

9

• simReriT imeorebs intervalebs oqtavis farglebSi;• nacnob simReras ucvlis teqsts ;• nacnob melodias mReris sxvadasxva tonalobaSi (sxvadasxva simaRleze);• amoicnobs RiRiniT, sxva teqstze, instrumentze Sesrulebul nacnob sim-

Reras; • ganasxvavebs or- da samwilad metrs musikis mosmenis dros;• ucvleli metris pirobebSi taSiT an kakuniT warmoadgens sxvadasxva rit-

mul naxazs;• TanaklaselTa mier gabmulad gaJRerebul tons (ostinato), martiv rit-

mul figuras uxamebs sakuTar an sxva (sakravi, kakuni da sxv.) xmas, melodiur saqcevs, ritmul figuras;

• TanaklaselebTan erTad ukravs sxvadasxva ritmul naxazs saTamaSo in-strumentebisa da yoveldRiuri moxmarebis sagnebisgan Semdgar “ansamblSi”, “orkestrSi”.

mus.V.2. moswavles SeuZlia simRera marto da sxvebTan erTad.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• mReris maJorsa da minors TanaklaselebTan erTad; • TanaklaselebTan erTad mReris intervalebs oqtavis farglebSi;• mReris marto, wyvilSi, gundSi erT- da orxmian simRerebs xalxuri da

klasikuri repertuaridan;• mReris kanonis tipis savarjiSoebs;• mReris dinamiuri niuansebis dacviT.

mus.V.3. moswavles SeuZlia gansazRvros da gadmosces misTvis saintereso gan-wyobileba, siuJeti, Tema.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• sxvebTan erTad gaiTamaSebs martiv scenebs konkretuli musikaluri nawarmoebis / fragmentis ganwyobilebis gamoxatvis mizniT;

• pantomimiT gamoxatavs garkveul ganwyobilebas; • ismens TanaklaselTa azrs sakuTar Sesrulebaze;• afasebs TanaklaselTa mier Sesrulebul Teatralur etiuds;• personaJis xasiaTs usadagebs musikalur fragments;• konkretul ambavs, siuJets usadagebs misTvis cnobil musikalur nawar-

moebs da SeZlebisdagvarad gaiTamaSebs mas.

mus.V.4. moswavles SeuZlia martivi ritmuli naxazis, melodiis wakiTxva da gadawera.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• kiTxulobs da wers notebs violinos, banis gasaRebSi;• amoicnobs alteraciis niSnebs;• asaxelebs oqtavebs;• wers, kiTxulobs da taSiT gadmoscems ritmul naxazs;• eyrdnoba sanoto teqsts nawarmoebis daswavlis dros.

10

mus.V.5. moswavles SeuZlia sakuTari saswavlo saqmianobisTvis organizeba.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• calkeuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli samuSaos Tanmimdevrobas;

• aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi;• svams kiTxvebs;• monawileobs gamokiTxvaSi.

mus.V.6. moswavles SeuZlia sxvebTan TanamSromloba.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• muSaobs sxvebTan erTad amocanis gadasaWrelad;• saWiroebis SemTxvevaSi iTxovs daxmarebas da exmareba sxvebs;• anawilebs samuSao funqciebs da movaleobebs.

mimarTuleba: komunikacia da interpretacia

mus.V.7. moswavles SeuZlia mosmenili musikaluri nawarmoebis ganxilva.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• amoicnobs mosmenili nawarmoebebis fragmentebs;• gadmoscems Tavis STabeWdilebas sityvierad, naxatiT;• axasiaTebs SemsrulebelTa Semadgenlobas;• amoicnobs mosmenisas nacnob musikalur formebs;• ganasxvavebs vokalur da instrumentul tembrebs;• axasiaTebs konkretul musikalur fragments metris, sakravTa, xmis

tembrebis, kilos mixrilobis (maJori, minori) mixedviT;• iyenebs musikalur terminebs saubris dros.

mus.V.8. moswavles SeuZlia monawileobis miReba sxvadasxva saxis RonisZiebaSi

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• monawileobs klasis speqtaklSi, karnavalSi;• monawileobs da eswreba skolis saangariSo koncerts;• eswreba Sexvedra-saRamoebs: kompozitorTan, SemsrulebelTan;• TanaklaselebTan erTad eswreba sajaro koncerts, speqtakls;• dadis eqskursiebze xelovanTa saxl-muzeumebSi; • monawileobs da warmarTavs viqtorinas;• wardgeba auditoriis winaSe Semsruleblis, avtoris an konferansies

rolSi.

mus.V.9. moswavles SeuZlia qcevis normebis dacva kulturul RonisZiebebze daswrebisas.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

11

• xels ar uSlis koncertis, kinofilmis msvlelobas;• winaswar SeTanxmebuli wesebis Tanaxmad gamoxatavs damokidebulebas

nawarmoebis dasrulebis Semdeg; • winaswar SeTanxmebuli wesebis Tanaxmad iqceva gamofenaze, muzeumSi;• koreqtulia azris gamoTqmis, nawarmoebis ganxilvis dros;• tolerantulia gansxvavebuli poziciis mimarT.

mus.V.10. moswavles esmis da SeuZlia warmoaCinos, rom musika/xelovneba kultu-ris TviTgamoxatvis saSualebaa.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saubrobs, ra informacia miiRo romelime istoriul periodze im epoqis

xelovnebis nawarmoebis gacnobiT;• saubrobs, ra gaigo ama Tu im xalxis kulturis Sesaxeb misi musikis

gacnobiT;• saubrobs sxvadasxva kulturis ganmasxvavebel niSnebze, Taviseburebebze;• amoicnobs qarTuli musikis ucnob nimuSebs stilis mixedviT.

mimarTuleba: musikaluri nawarmoebis aRqma konteqstSi

mus.V.11. moswavles SeuZlia xelovnebis dargebis da sinTezur xelovnebaSi maTi kavSirebis ganxilva.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• axasiaTebs xelovnebis sinTezuri dargebis (kino, Teatri, maT Soris, musikaluri Teatri) Semadgenel elementebs;

• asaxelebs xelovnebis sinTezur dargebTan dakavSirebul profesiebs da maT TvalsaCino warmomadgenlebs;

• ganarCevs sxvadasxva saxis speqtakls (sabaleto, saopero, dramatuli);• ixsenebs sinTezuri xelovnebis im nimuSebs, romlebic unaxavs da

daswrebia;• asaxelebs im sakoncerto da Teatralur darbazebs, sadac warmodgenas

daeswro;• CamoTvlis umaRles saswavleblebs, romlebSic aRizrdebian xelovnebis

sxvadasxva dargis warmomadgenlebi.

mus.V.12. moswavles SeuZlia ganixilos mosmenili musikaluri nawarmoebebi.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• ganasxvavebs qarTul xalxur da profesiul nawarmoebebs;• saubrobs naswavli nawarmoebebis avtorebis Sesaxeb;• adarebs naswavl nawarmoebebTan dakavSirebul informacias – Janri,

programa, forma;• ganasxvavebs xalxuri musikis popularul nimuSebs saqarTvelos

kuTxeebisa da Janrebis mixedviT.

12

V klasis saswavlo programis Sinaarsi

improvizaciuli savarjiSoebi:

musikaluri enis elementebis, sakravebis gamoyenebiT; bgera, xmovanebis siZliere, ritmi (ostinato, punqtiruli ritmi), tempi, metri,

registri, tembri, kilo (maJori, minori), tonaloba, intervalebi oqtavis farglebSi, Tanxmovaneba, keTilxmovani, arakeTilxmovani JReradoba (konsonansi, disonansi).

simRera:

TanxlebiT da mis gareSe; individualurad ansamblSi da gundurad; erTxmiani da orxmiani simRerebis Sesruleba, magaliTad, `Cela~, `qalsa kaba

Seukeravs~, `coli gamididgulda~, `Savlego~, v. wereTeli - `suliko~, r. laRiZe – `Cemo kargo qveyanav~, n. gabunia - `meore legenda~, b. gelovani – `ori rezo~, i. gurgulia – `TeTri gvirila~, `odelia, dela~, f. Suberti – `kalmaxi~, j. lenoni, p. makartni - `Yellow Submarine~, r. rojersi – `Blue Moon~, `edelvaisi~ da sxv.e

kompozicia, speqtakli:

ganwyobilebis gadmocema - pantomima scenebis gaTamaSeba

musikaluri damwerloba:

notebis amocnoba da Cawera violinos, banis gasaRebSi mcire, pirvel, meo re oqtavaSi;

musikaluri fragmentis gadawera; mTeli, naxevari, meoTxedi, mervedi, grZliobis notebi, pauzebi;musikaluri Canaweris gamoyeneba nawarmoebis daswavlis dros.

musikaluri terminebi:

• melodia, ritmi, grZlioba, pauza, ritmi, tempi, tembri, kilo (maJori, minori), tonaloba, tonika, myari, meryevi safexurebi;

• dinamiuri niuansebi: Mezzo Forte, Mezzo Piano;• Sesrulebis xerxebi: stakato, legato;• kompozitori, folklori, folkloristi, musikologi, piesa, koncerti,

repeticia, orkestri, diriJori, lotbari, solisti, akompanementi, baleti, korde-baleti, balerina, baletis mocekvave, opera, Teatraluri/saopero/sabaleto dasi, moqme deba/aqti, antraqti, aria, ariozo, reCitativi, ansambli, dueti, trio. kvarteti, kvinteti, Janri;

• naswavli sakravebis saxelwodebebi.

musikaluri formebi:

rondo, kupleturi forma.

musikaluri nawarmoebebi:

13

• gansxvavebuli epoqebis cnobili nawarmoebebis mosmena, amocnoba, Sedareba;

• qarTuli xalxuri musikis mosmena, amocnoba.

RonisZiebebi:

• skolis koncerti;• klasis warmodgena, karnavali, Sexvedra-saRamoebi; • viqtorina;• sajaro koncertze, speqtaklze daswreba, eqskursia saxl-muzeumSi.

musikaluri nawarmoebis aRqma konteqstSi:

• informacia: Seqmnis istoria, siuJeti, avtoris pirovneba; • ganwyobilebis amocnoba, saubari STabeWdilebebze;• xelovnebis dargebis kavSiri xelovnebis sinTezur dargebSi: kino, Tea-

tri... am dargebTan konkretuli profesiebis, adamianebisa da nimuSebis dakavSi-reba;

• informacia nawarmoebis da avtoris Sesaxeb – siuJeti (programa, libre-to), Janri, biografiuli cnobebi.

sakravebi:

• amocnoba formiT da JReradobiT;• xalxuri da klasikuri instrumentebi, magaliTad, stviri, sazi,

tromboni, organi, alti da sxv.

sarekomendacio mosasmeni masala:

xalxuri simRerebi; fragmentebi barokos, klasicizmis, romantizmis epoqis, XX saukunis musikaluri xelovnebis nimuSebidan, qarTvel kompozitorTa po pu laruli nawarmoebebidan, magaliTad, guruli `xasanbegura~, `dila~, kaxuri `alilo~, megruli `kirialesa~, qarTl-kaxuri `glesav da glesav~, sagalobeli `ufali sufevs~, avstriuli xalxuri simRera iodliT; ebrauli simRera `Hava Nagilah~; z. faliaSvili - fragmentebi operidan `abesalom da eTeri~; a. maWavariani - fragmentebi baletidan `otelo~; r. laRiZe - safortepiano piesa `rondo-tokata~; a. balanCivaZe - safortepiano koncerti # 3; i. s. baxi – tokata da fuga organisTvis re minori; J. f. ramo - piesebi klavesinisaTvis `qaTami~/ `princesa/ `ybedi qali~/~Citebis gadaZaxili~; a. vivaldi - `zafxuli~, I nawili, koncertebis ciklidan `weliwadis droni~; v. a. mocarti - simfonia #40, I nawili; l. beThoveni - safortepiano sonata # 1; l. dakeni – `guguli~; j. rosini - figarosa da don bazilios ariebi operidan `sevilieli dalaqi~, f. mendelsoni -~usityvo simRerebi~, saqorwilo marSi saorkestro uvertiuridan `sizmari zafxulis Rames~; j. verdi - marSi operidan ̀ aida~; a. xaCaturiani - ̀ cekva xmlebiT~ baletidan ̀ gaiane~; a. ribnikovi - musika kinofilmidan `buratinos Tavgadasavali~, rei Carlzi - `amerika~ da sxv.

14

Sinaarsisa da miznebis ruka

gakveTili #Tema

mizani kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan

Sefaseba

1-2musika;

ras gviamboben berZnuli miTebi;

uZvelesi zRapari

musikis mosmena-analizis, vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.moZiebuli informaciis wardgenis, urTierTSefasebis, dialogis, msjelobis unar-Cvevebis ganviTareba; musikis rolis gacnobiereba.

mus. V.2. mReris marto, wyvilSi, gundSi erT-da orxmian simRerebs xalxuri/klasikuri repertuaridan;mus.V.5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi; svams kiTxvebs;mus.V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros; gadmoscems STabeWdilebas; sityvierad;mus. V.12.ganasxvavebs xalxur da profesiul nawarmoebebs;mus. V.13. amoicnobs sakravebs solo, aseve ansamblSi JReradobis dros; xatavs sakravebs.

prezentacia;

kiTxva-pasuxi;

dakvirveba.

3-4musika –

vokaluri da instrumentuli;

simRera;romansi

mosmenis procesSi musikis SemsrulebelTa Semadgenlobis gansazRvra; dialogi, msjeloba; musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba-gamdidreba; simReris, rogorc umartivesi musikaluri Janris struqturis, misi agebulebis gansazRvra-gageba;saubris dros naswavli terminebis gamoyeneba; simReris Seswavla.

mus.V.1.TanaklaselebTan erTad ukravs sxvadasxva ritmul naxazs saTamaSo instrumentebisa da yoveldRiuri moxmarebis sagnebisgan Semdgar `ansamblSi~, `orkestrSi~; mus.V.2. mReris marto, wyvilSi, gundSi erT- da orxmian simRerebs xalxuri/klasikuri repertuaridan; mus. V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros.

kiTxva-pasuxi;

dakvirveba-CaniSvna.

5-6musikaluri

anbani – oqtava

musanbanis sakiTxebi – musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba-gamdidreba; saubris dros naswavli terminebis gamoyeneba; notebis amocnoba-Cawera.

mus.V.4. kiTxulobs da wers notebs violinos, banis gasaRebSi; asaxelebs oqtavebs; mus. V.5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi; svams kiTxvebs; mus. V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros.

dakvirveba-CaniSvna

7-8ra aris Janri;

sasimRero xmebi

musikis mosmena- analizis, dialogis, msjelobis unar-Cvevebis ganviTareba.

mus.V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros; gadmoscems STabeWdilebas; sityvierad.

15

9musika

kinofilmSi

prezentaciis, urTierTSefasebis, msjelobis, vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.

mus. V.2. mReris erTxmian/orxmian simRerebs; mus. V.4. kiTxulobs notebs violinos, banis gasaRebSi; mus. V.9.koreqtulia azris gamoTqmis, nawarmoebis ganxilvis dros; mus.V.11.axasiaTebs xelovnebis sinTezuri dargebis Semadgenel elementebs; asaxelebs xelovnebis sinTezur dargebTan dakavSirebul profesiebs da maT TvalsaCino warmomadgenlebs.

prezentacia.

10sulxan cincaZe

xelovnebis dargebis kavSiris gaazreba xelovnebis sinTezur dargebSi (kino): – informacia kompozitoris/kino-msaxiobTa Sesaxeb; videofragmentebis naxva-mosmena im k/filmebidan, sadac JRers s. cincaZis musika; simReris Seswavla.

mus. V.2. mReris marto, wyvilSi, gundSi erT-da orxmian simRerebs xalxuri/klasikuri repertuaridan; mus.V.13.axasiaTebs xelovnebis sinTezuri dargebis (kino) Semadgenel elementebs; asaxelebs maTTan dakavSirebul profesiebs da maT TvalsaCino wamomadgenlebs.

11-12musikaluri anbani – gama

musanbanis sakiTxebi – musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba-gamdidreba; saubris dros naswavli terminebis gamoyeneba; notebis amocnoba-Cawera.

mus.V.4. kiTxulobs da wers notebs violinos, banis gasaRebSi; asaxelebs oqtavebs; mus. V.5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi; svams kiTxvebs; mus. V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros;

13-14giorgi cabaZe

simRerebis Seswavla; xalisiani ganwyobis Seqmna; vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.

mus.V.1. nacnob simReras ucvlis teqsts; TanaklaselebTan erTad ukravs sxvadasxva ritmul naxazs saTamaSo instrumentebisa da yoveldRiuri moxmarebis sagnebisgan Semdgar `anasamblSi~, `orkestrSi~; mus. V.2. mReris marto, wyvilSi, gundSi erT- da orxmian simRerebs xalxuri/klasikuri repertuaridan; mus.V. 5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi.

dakvirveba-CaniSvna.

16

15-18cota ram

miuziklis Sesaxeb

gakveTilebis mimdinareobis procesSi/bolos moswavleebi SeZleben sakuTari azris gamoTqmas, msjelobas, filmis naxviT/musikis mosmeniT miRebuli STabeWdilebebis urTierTgaziarebas; imRereben, Tavdac `SeTxzaven~ melodias, gaixseneben sanoto anbans.

mus.V.1. nacnobN simReras ucvlis teqsts; mus. V. 2. mReris marto, wyvilSi, gundSi erT-da orxmian simRerebs xalxuri/klasikuri repertuaridan; mus. V.5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi; mus. V.7. axasiaTebs SemsrulebelTa Semadgenlobas; iyenebs musikalur terminebs saubris dros; mus. V.9. xels ar uSlis kinofilmis msvlelobas; koreqtulia azris gamoTqmis, nawrmoebis ganxilvis dros; mus. V.11. axasiaTebs xelovnebis dargebs da asaxelebs maTTan dakavSirebul profesiebs; asaxelebs xelovnebis sxvadasxva dargis TvalsaCino warmomadgenlebs..

prezentaca;

konkursi;

dakvirveba-CaniSvna.

19-20musikaluri

anbani – mimofantuli musikaluri

bgerebi

improvizebuli savarjiSoebis Sesruleba; ritmis grZnobis, vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.

Aaxali musikaluri terminebis gacnoba; sanoto sistemis codnis gamoyeneba.

mus.V.1 ucvleli metris pirobebSi taSiT an kakuniT warmoadgens sxvadasxva ritmul naxazs; TanaklaselebTan erTad ukravs sxvadasxva ritmul naxazs saTamaSo instrumentebisa da yoveldRiuri moxmarebis sagnebisgan Semdgar `ansamblSi~, `orkestrSi~; mus.V.2 mReris erTxmian simReras xalxuri repertuaridan; mReris dinamiuri niSnebis dacviT; mus.V.4. wers, kiTxulobs da taSiT gadmoscems ritmul naxazs; kiTxulobs da wers notebs violinos, banis gasaRebSi; mus.V.5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi; svams kiTxvebs.

21-24orkestri

musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba; musikis mosmenis, dialogis, sakuTari azris dasabuTebis unar-Cvevebis ganviTareba; tembris grZnobis ganviTareba.

mus.V.4. eyrdnoba sanoto teqsts nawarmoebis fragmentis daswavlis dros; kiTxulobs notebs violinos, banis gasaRebSi; mus.V.5. svams kiTxvebs; mus. V.7. gadmoscems STabeWdilebas sityvierad; axasiaTebs SemsrulebelTa Semadgenlobas; mus. V.13. amoicnobs sakravebs solo, aseve ansamblSi JReradobis dros; ajgufebs sakravebs bgeris miRebis wesis an masalis mixedviT; xatavs/Zerwavs sakravebs.

kiTxva-pasuxi;

dakvirveba-CaniSvna.

17

25musikaluri

Sejibri, anu..

musikis mosmenis, tembris aRqmis, dialogis, msjelobis, sakuTari azris dasabuTebis unar-Cvevebis ganviTareba.

mus.V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros; gadmoscems Tavis STabeWdilebas sityvierad; mus. V.13. amoicnobs sakravebs solo aseve ansamblSi JReradobis dros.

26-27kameruli musika

musikaluri konkursi

dialogis, msjelobis, musikis mosmenisa da misi gaanalizebis unar-Cvevebis ganviTareba.

SeZenili codnis ganzogadeba; urTierTTanamSromlobis, urTierTSefasebisa da TviTSefasebis unar-Cvevebis ganviTareba.

Mmus.V.6. anawilebs samuSao funqciebs da movaleobebs; mus.V.7. gadmoscems STabeWdilebas sityvierad, naxatiT; axasiaTebs SemsrulebelTa Semadgenlobas; iyenebs musikalur terminebs saubris dros; mus. V.8. monawileobs da warmarTavs viqtorinas, konkurss; wardgeba auditoriis winaSe Semsruleblis, Semoqmedis, konferansies rolSi.

prezentacia.

28-29musikaluri

anbani – banis gasaRebi

musanbanis sakiTxebi – musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba-gamdidreba; saubris dros naswavli terminebis gamoyeneba; notebis amocnoba-Cawera.

mus.V.4. kiTxulobs da wers notebs violinos, banis gasaRebSi; asaxelebs oqtavebs mus. V.5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi; svams kiTxvebs; mus. V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros

30-32mxare, sadac Sen

cxovrob – xevi

prezentaciis, urTierTTanamSromlobis, msjelobis, ritmis grZnobis, vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.Tanaklaselebis winaSe gamosvla Semsruleblis rolSi; sakuTari ganwyobilebis gamoxatva pantomimiT, moZraobiT; simReris Seswavla.

mus.V.1. TanaklaselebTan erTad ukravs sxvadasxva ritmul naxazs saTamaSo instrumentebisa da yoveldRiuri moxmarebis sagnebisgan Semdgar `ansamblSi~, `orkestrSi~; mus. V.2. mReris erTxmian simReras xalxuri repertuaridan; mReris dinamiuri niSnebis dacviT; mus. V.3. sxvebTan erTad gaiTamaSebs martiv scenebs konkretuli musikaluri nawarmoebis/fragmentis ganwyobilebis gamoxatvis mizniT; pantomimiT gamoxatavs garkveul ganwyobilebas; konkretul ambavs, siuJets usadagebs misTvis cnobil musikalur nawarmoebs da SeZlebisdagvarad gaiTamaSebs mas; mus.V.7. gadmoscems Tavis STabeWdilebas naxatiT.

18

33xevsureTi

erTxmiani/orxmiani simReris Seswavla-Sesruleba gundSi; qarTuli xalxuri cekvis garkveuli monaxazis Seswavla-Sesruleba; sanoto wera.

mus.V.2. mReris erTxmian/orxmian simReras xalxuri repertuaridan; mus. V.4. kiTxulobs da wers notebs violinos, banis gasaRebSi; eyrdnoba sanoto teqsts nawarmoebis daswavlis dros; mus. V.5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi.

34-35akvnis nana

erTxmiani/orxmiani simRerebis Seswavla-Sesruleba gundSi; qarTuli xalxuri musikis mosmena-amocnoba; mosmeniT miRebuli STabeWdilebebis zepirad gadmocema.

mus.V.2.mReris erTxmian/orxmian simReras xalxuri repertuaridan; mus. V.7. axasiaTebs SemsrulebelTa Semadgenlobas; gadmoscems Tavis STabeWdilebas sityvierad; mus. V.12. ganasxvavebs qarTul xalxur da profesiul nawarmoebebs.

36-37guria

qarTuli xalxuri musikis mosmena-amocnoba; mosmeniT miRebuli STabeWdilebebis zepirad/naxatSi gadmocema.

mus.V.2. mReris erTxmian simReras xalxuri repertuaridan; mus.V.4. eyrdnoba sanoto teqsts nawarmoebis daswavlis dros; mus.V.7. axasiaTebs konkretul musikalur fragments metris, sakravTa, xmis tembris, kilos mixrilobis mixedviT.

prezentacia.

38cota ram

qarTul xalxur musikalur

sakravebzec...

musikaluri sakravebis amocnoba JReradobis, formis mixedviT; sakravebis Sesaxeb garkveuli informaciis moZieba da misi wardgena megobrebTan.

mus.V.13. amoicnobs sakravebs solo, aseve ansamblSi JReradobis dros; xatavs an Zerwavs sakravebs; ajgufebs sakravebs bgeris miRebis wesis an masalis mixedviT.

pPrezentacia;kiTxva-pasuxi.

39-40RvTismSobelo,

gixaroden!

ganwyobilebis amocnoba, saubari STabeWdilebebze; sagaloblebis Seswavla.

mus.V.2. mReris marto, wyvilSi, gundSi erT- da orxmian simRerebs xalxuri da klasikuri repertuaridan.

41galoba

ganwyobilebis amocnoba, saubari STabeWdilebebze; sagaloblebis Seswavla.

mus.V.2.mReris erTxmian simReras xalxuri an klasikuri repertuaridan; mus. V.7. gadmoscems Tavis STabeWdilebas sityvierad.

42-43osana! dideba

ufals!

ganwyobilebis amocnoba, saubari STabeWdilebebze; sagaloblebis Seswavla.

mus.V.2. mReris erTxmian simReras xalxuri an klasikuri repertuaridan; mus. V.7. gadmoscems Tavis STabeWdilebas sityvierad.

19

44musikaluri

konkursi

SeZenili codnis ganzogadeba; urTierTTanamSromlobis, urTierTSefasebisa da TviTSefasebis unar-Cvevebis ganviTareba.

mus. V.8. monawileobs klasis RonisZiebaSi; monawileobs da warmarTavs viqtorinas; wardgeba auditoriis winaSe Semsruleblis an konferansies rolSi; mus. V.9. xels ar uSlis koncertis msvlelobas.

prezentacia;dakvirveba-CaniSvna

45-46suraTebis galereaSi

musikis mosmenis, dialogis, msjelobis, sakuTari azris dasabuTebis unar-Cvevebis ganviTareba.

mus.V.4. asaxelebs oqtavebs; kiTxulobs da wers notebs violinos, banis gasaRebSi; mus. V.9. axasiaTebs konkretul musikalur fragments metris, xmis tembrebis, kilos mixrilobis mixedviT.

dialogi;kiTxva-pasuxi

47musikaluri

anbani – intervali

musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba – axali terminis gacnoba-Seswavla. intervalebis simRera.

mus.V.2. TanaklaselebTan erTad mReris intervalebs oqtavis farglebSi; mus.V.4. kiTxulobs notebs violinos, banis gasaRebSi; eyrdnoba sanoto teqsts nawarmoebis daswavlis dros.

48-49aranJireba

SeZenili codnis ganzogadeba. MqarTuli xalxuri musikis mosmena da amocnoba. jgufSi muSaobis unar-Cvevebis ganviTareba.

mus.V.2. TanaklaselebTan erTad mReris intervalebs oqtavis farglebSi; mus.V.4. kiTxulobs notebs violinos, banis gasaRebSi; asaxelebs oqtavebs; eyrdnoba sanotio teqsts nawarmoebis daswavlis dros; mus. V.7. gadmoscems Tavis STabeWdilebas sityvierad; iyenebs musikalur terminebs saubris dros; mus. V.9. axasiaTebs konkretul musikalur fragments metris, xmis tembrebis, kilos mixrilobis mixedviT.

dialogi; kiTxva-pasuxi;dakvirveba-CaniSvna

50-52musikalur

TeatrSi

informacia musikaluri Janris Sesaxeb; cnobili musikaluri nawarmoebis fragmentebis naxva-mosmena; dialogi, msjeloba.

mus. V.9. axasiaTebs konkretul musikalur fragments metris, xmis tembrebis, kilos mixrilobis mixedviT; xels ar uSlis koncertis msvlelobas; mus. V.11. axasiaTebs xelovnebis dargebs da asaxelebs maTTan dakavSirebul profesiebs..

20

53-54did musikosTa

portretebi – v.a. mocarti

informacia kompozitoris Sesaxeb; misi nawarmoebis Seqmnis istoriis gacnoba; STabeWdilebebze saubari.

mus.V.2. mReris simReras klasikuri repertuaridan; mus. V.3. sxvebTan erTad gaiTamaSebs martiv scenebs konkretuli musikaluri nawarmoebis/fragmentis ganwyobilebis gamoxatvis mizniT; mus. V.13. ajgufebs sakravebs bgeris miRebis wesis, masalis mixedviT.

55-56did musikosTa portretebi – l.v. beThoveni

informacia kompozitoris Sesaxeb; misi nawarmoebis Seqmnis istoriis gacnoba; STabeWdilebebze saubari.

mus.V.2. mReris simReras klasikuri repertuaridan; TanaklaselebTan erTad mReris intervalebs; mus.V.4. eyrdnoba sanoto teqsts nawarmoebis daswavlis dros; mus. V.7. gadmoscems Tavis STabeWdilebas sityvierad.

57-58stumrad

msoflios saxelganTqmul

saopero TeatrebSi

moZiebuli informaciis wardgenis, dialogis,msjelobis unar-Cvevebis ganviTareba.

mus.V.11. asaxelebs im sakoncerto Tu Teatralur darbazebs, sadac warmodgenas daeswro.

59musikaluri

konkursi

SeZenili codnis ganzogadeba; urTierTTanamSromlobis, urTierTSefasebisa da TviTSefasebis unar-Cvevebis ganviTareba.

mus. V.8. monawileobs klasis RonisZiebaSi; monawileobs da warmarTavs viqtorinas; wardgeba auditoriis winaSe Semsruleblis an konferansies rolSi; mus. V.9. xels ar uSlis koncertis msvlelobas.

dakvirveba-CaniSvna

60-64proeqtebi, proeqtebi…

SeZenili codnis, unar-Cvevebis ganzogadeba.

mus.V.5. moswavles SeuZlia sakuTari saswavlo saqmianobis organizeba; mus.V.6. SeuZlia sxvebTan TanamSromloba; mus.V.7. SeuZlia mosmenili musikaluri nawarmoebis ganxilva; mus.V.8. SeuZlia monawileobis miReba sxvadasxva saxis RonisZiebaSi.

gakveTili-mosmena; gakveTili-koncerti;proeqtebis prezentaciebi;dakvirveba-CaniSvna.

• Cven mier warmodgenil Sinaarsisa da miznebis rukaSi musikis V klasis standartidan xSirad vafiqsirebT #5 Sedegis (mosw. organizebas uwevs sasw. saqmianobas) indikators (aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi). amasTan dakavSirebiT gvsurs aRvniSnoT, rom moswavlis saxelmZRvaneloSi SemoTavazebuli savarjiSoebi, davalebebi morgebulia yvela SesaZleblobis mqone moswavleze. amdenad, konkretuli aqtivobis Sesrulebis dros gakve-Tilze CarTulobis xarisxi maRali iqneba – yvela moswavle miiRebs davale-bis SesrulebaSi monawileobas, rac, Tavis mxriv, bavSvs gauCens TviTrwmenis grZnobas, Sesabamisad, misi motivaciac amaRldeba, sagnis mimarT misi damoki-debuleba sul ufro pozitiuri gaxdeba.

21

rekomendaciebi, sagakveTilo scenarebi

gakveTili 1

Tema: musikamizani: musikis mosmena-analizis, vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; samuSao rveuli; audio- da videofirebi Ca-

nawerebiT.kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:

mus. V.2. mReris marto, wyvilSi, gundSi erT-da orxmian simRerebs xalxuri/klasikuri repertuaridan;

mus. V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros; gadmoscems STabeWdilebas; sityvierad.

aqtivoba I (3-4 wT)

pirvel gakveTilze maswavlebels vTavazobT moswavleebTan erTad gaixsenos gasul saswavlo wels naswavli 1-2 simRera.

komentari:I aqtivoba samotivacio, ganwyobis Semqmnel funqcias atarebs.

– ra grZnobebi, ra gancdebi dageuflaT, rodesac simRerebi SevasruleT?..

aqtivoba II– Cemo megobrebo, kvlav SevxvdiT erTmaneTs amjerad V klasSi. me SegirCieT ai, aseTi

saxelmZRvanelo, romelsac Tan erTvis samuSao rveuli da kidev CD – videoCanawere-biT. modiT, gadafurcleT da daaTvaliereT saxelmZRvanelo. axla ki samuSao rveulSi SeasruleT ##1 davaleba. aq TqvenTvis gamzadebulia sqema, romlis Sesavsebadac mogiwe-vT dafiqrdeT da gaixsenoT: ra asociacias iwvevs TqvenSi sityva musika? ra gaxsende-baT, rodesac warmovTqvamT sityvas musika?

komentari: davalebas asruleben individualurad, amisaTvis maswavlebeli moswavleebs aZlevs dros – 3 wuTs. Semdeg sTavazobs romelime moswavles, survilisamebr, gamovides da dafaze gamzadebul iseTive sqemaSi Caweros megobrebis mier SeTavazebuli pasuxebi. mniSvnelovania erTi ram: misaRebia yvelanairi pasuxi. savaraudod, SesaZlebelia, klasidan aseTi pasuxebi wamovides: simRera, cekva, kinofilmi (Janri), sixaruli, ocneba (gancdebi), deda, gazafxuli, samSoblo (SegrZnebebi), koncerti da a.S.

aqtivoba IIIsaxelmZRvaneloSi (gv. 8-9) erToblivad kiTxuloben teqsts saTauriT musika. Mmas

Semdeg, rac teqstidan Seityoben, Tu rogor kiTxulobdnen Zveli berZnebi leqss musi-kis TanxlebiT, maswavlebels SeuZlia SesTavazos moswavleebs survilisamebr waikiTx-on sayvareli leqsi.

aqtivoba IV– rogori xasiaTis musika SeiZleba mivusadagoT mariamis mier wakiTxul leqss?– rogori tempis musika Seefereba mas? ratom fiqrobT ase?

22

aqtivoba Vmaswavlebeli mis xelT arsebuli audioCanawerebidan moswavleebis daxmarebiT Sear-

Cevs Sesaferis musikalur fragments da moswavle xelmeored, amjerad musikis Tanxle-biT, waikiTxavs leqss.

klasi aRwers SegrZnebebs, romlebic gauCndaT amgvari aqtivobis mimarT: moewonaT leqsis deklamireba musikis TanxlebiT Tu ara? ratom?.

aqtivoba VI– imis gasarkvevad, gaxsovT Tu ara sanoto anbani, gadaSaleT samuSao rveulis #2

davaleba da sanoto sistemaze CawereT:• mTeli grZliobis I oqtavis noti `sol~• naxevari grZliobis I oqtavis noti `si~• meoTxedi grZliobis pauza.

saSinao davaleba:momdevno gakveTilisTvis moswavleebma unda moiZion informacia imis Sesaxeb, Tu

ra mniSvneloba aqvs, ra funqciebiT itvirTeba musika (simRera, cekva) qarTveli kacis yofa-cxovrebaSi. amisaTvis maswavlebeli Seecdeba da miscems mimarTulebas, gezs – ra-tom mReroda glexkaci Sromis dros? ratom midiodnen qarTveli mebrZolebi omSi si-mReriT? ratom umReris vaJi Tavis satrfos simReras?

SeiZleba maswavlebelma bavSvebs SesTavazos, rom interviuebic moamzadon bebia-papasTan, ded-mamasTan, sxva adamianebTan – anu ar aqvs mniSvneloba, Tu ra forma mie-cema moswavleebis mier mopovebul informacias. mTavaria, rom davaleba iyos mkafio, konkretuli da sirTule ar Seuqmnas moswavles, raTa bavSvis interesi Temisadmi ar Se-sustdes.

gakveTili 2

Tema: ras gviambobs miTebi, zRaprebi...mizani: moZiebuli informaciis wardgenis, urTierTSefasebis, dialogis, msjelobis

unar-Cvevebis ganviTareba; musikis rolis gacnobiereba.saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo.kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:L

mus. V.5. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi; svams kiTxvebs;

mus. V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros; gadmoscems STabeWdilebas sityvierad;

mus. V.12. ganasxvavebs xalxur da profesiulnawarmoebebs;

mus. V.13. amoicnobs sakravebs solo, aseve ansamblSi JReradobis dros; xatavs sakravebs.

23

aqtivoba I (20-25 wT)saSinao davalebis prezentacia:moswavleebi survilisamebr gaacnoben klass moZiebul informacias. Aam momentisTvis

maswavlebeli msmenelebs sTavazobs aseTi cxrilis Sevsebas:

riT iyo saintereso prezentacia?

ras gavaumjobesebdi? rogor gavaumjobesebdi?

komentari:aRniSnuli cxrilis Sesavsebad msmenels mouwevs yuradRebiT adevnos Tvali prezentacias, amasTan, gamoTqvas sakuTari mosazreba, SeniSvna.

aqtivoba IImoswavleebi wyvildebian. I nomrebi saxelmZRvaneloSi (gv. 10-11 ) kiTxuloben teqsts

saTauriT `ras gviamboben berZnuli miTebi?~, xolo II nomrebi – teqsts saTauriT `uZvelesi zRapari~. Ddro wasakiTxad – 3-4 wT.

aqtivoba III (5-7 wT)mas Semdeg, rac waikiTxaven sakuTarA teqsts, I nomrebi mewyviles uyvebian wakiTxulis

Sinaarss, imaves imeoreben II nomrebi – acnoben wakiTxulis Sinarss.

aqtivoba IVmaswavlebeli ganazogadebs masalas: moswavleTa mier moZiebuli informaciebi (saSi-

nao davalebidan), saxelmZRvanelos teqstebi.– maSasadame, musikis Zala ramdenad didia? ra SesZlebia musikas?..asmeninebs musikalur Canawers Conguris tembris SesrulebiT:– gamoicaniT, vokaluria Tu instrumentuli?– romeli sakravis tembri amoicaniT?– vis SeuZlia dafaze daxatos Conguri?– xalxuria Tu profesiuli es musika? ra miniSneba gaqvT amisTvis?

gakveTili 3 - 4

Tema: musika – vokaluri, instrumentulimizani: mosmenis procesSi musikis SemsrulebelTa Semadgenlobis gansazRvra; dia-

logi, msjeloba; musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba-gamdidreba; simReris, ro-gorc umartivesi musikaluri Janris struqturis, misi agebulebis gansazRvra-gageba; saubris dros naswavli terminebis gamoyeneba; simReris Seswavla.

saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; samuSao rveuli; mosasmeni musikaluri Cana-werebi; Sesaswavli simRera.

24

kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:

mus.V.1. TanaklaselebTan erTad ukravs sxvadasxva ritmul naxazs saTamaSo instrumentebisa da yoveldRiuri moxmarebis sagnebisgan Semdgar `ansamblSi~, `orkestrSi~;

mus.V.2 mReris marto, wyvilSi, gundSi erT-da orxmian simRerebs xalxuri/klasikuri repertuaridan;

mus.V.7. iyenebs musikalur terminebs saubris dros.

rekomendacia maswavlebels:g. cabaZis simReris, `saaTis~ Sesrulebisas (ix. masw. megzurSi danarT, gv. 44)SeiZleba maswavlebelma SesTavazos moswavleebs misamRerSi, marcvlebze `wik-tak~ da `ku-ku~ Seasrulon ritmuli Tanxleba taSiT an raime JRaruna TviTnakeTi sakraviT.

gakveTili 9Tema: musika kinofilmSimizani: prezentaciis, urTierTSefasebis, msjelobis, vokaluri unar-Cvevebis ganvi-

Tareba.saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; magnitofoni; videoproeqtori/kompiuteri

(videofiris CvenebisaTvis); Sesaswavli simRera, m. daviTaSvilis `miyvars xtunva-Tama-Si~ k/filmidan `manana~; samuSao rveuli.

kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:

mus.V.2. mReris erTxmian/orxmian simRerebs

mus. V.4. kiTxulobs notebs violinos, banis gasaRebSi;

mus. V.9. koreqtulia azris gamoTqmis, nawarmoebis ganxilvis dros;

mus. V.11. axasiaTebs xelovnebis sinTezuri dargebis Semadgenel elementebs; asaxelebs xelovnebis sinTezur dargebTan dakavSirebul profesiebs da maT TvalsaCino warmomadgenlebs.

komentari:vidre aRniSnul gakveTils Caatarebdes, maswavlebelma mosamzadebeli samuSao unda Seasrulos: daavalos klass individualurad/wyvilSi SearCion musikaluri Canaweri, romlebic maTTvis sayvarel kinofilmebSi JRers, da klasSi megobrebs moasmeninon.

aqtivoba IsaSinao davalebis prezentacia:moswavleebi survilisamebr waradgenen audiokasetebs/CD-ebs maTTvis sasurveli

CanawerebiT. Canawerebs mosmenis procesSi ukeTeben komentarebs: sadauri kinofilmia,