mpcc panna political party 3 in ex-cm modi makaina cabinet...

1

Upload: others

Post on 20-Aug-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: MPCC panna political party 3 in Ex-CM Modi makaina cabinet ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2017/09/ET... · (MDS) sum nehguhna chunga Ex-Chief Minister O Ibobi min kipansah nalam

cmyk cmyk

cmyk cmykEimi Times Adv. Sub-Centers: • First Choice Computer, Tuibuong Bazar, Ccpur • TVS Tollen, Ccpur • AG Computer, Kangpokpi • Full Moon Computer, Sapormeina • Ngailut Computer, Saikul.

Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English

E-mail: [email protected] / Website : www.eimitimes.in

RNI No. MANBIL/2012/49972 Rs. 5/- Lha khat : Rs 150/-Inform to TransformI m p h a l , Sempatni ( Monday) , L H A LAM ( September) 4, 2 0 1 7 • Vo l . I V • I s s u e 1 201

Thusoh Lahchom

Gas News Page 3

AMSGOGovernment in untrained

jilkung ho 2019 kum kah'atraining achai ding ulehgraduates chai lou lai honphat kipeh sung'a degree amunading'a thupeh anei chungchang'a All ManipurStudents' GuardiansOrganisation in governmentthupeh anei hi alhakang jepding in ngeh na anei in ahi. SSumati in aseina'aGovernment in hiche chungchang thu'a thupeh anei hiangaito phat kit ding in ngehna anei in ahi.

BSFBSF akon woman Head

Constable Heram Chaoba in2017 World Police leh FireGames Los Angeles mun'aBoxing a gold medal ahinmun jeh in mipin kipahthanom tah in analem uvinahi. Heram Chaoba kipapi nakingon chu BSF campKoirengei Imphal mun'a tunichun ana um in ahi. Hichekingon achun Deputy ChiefMiister Y Joykumar, BSFDeputy Commandant MASisak chuleh mi dang tamtahin pan anala in ahi.

HPC-D faction leh Mizoram sorkar kihounalolhing lou

North Korea nuclear test bol China leh US indemna sangtah nei

MPCC panna political party 3 in Ex-CMIbobi Singh le bureaucrats 5 chung'a FIR

kibol lemna nei

MLA N Loken in MDS nehguh thu'a O. Ibobi min chon hi politicalphulahna ahibouve tia sei

Imphal, Sep 3 (ET): MDSsum Rs. 185.79 crore 'kiman-chatvei' na thu'a ManipurChief Minister lui O IbobiSingh, Chief Secretaries ofState anahi mi 3 chuleManipur DevelopmentSociety (MDS) lamkai mi 2chung'a Friday nikho'a FIRana kibolna chungagamsung'a political partykiloikhomna 2 leh ManipurPradesh CongressCommittee (MPCC) chunhiche'a State Governmentnatoh-kalson 'lemna'aneiyun ahi.

Hiche thua MPCCspokesperson K. Ranjit inSaturday nikho Imphalmun'a thuso-miho hengaana seina'a, amapannaparty in nehguh -

amaho hi sum neguhthilsulkhel ahiuve tiakoiman aseipoh louding ahi,tia Ranjit chun ana sei

tolhon in, "Asuh-nohphahdingle asuboi theiding imaumlou in hiche chungthuinvestigation thukholna in

aumpoi" tinjong ana seiye.Political party

kiloikhomna, CommunistParty of India (CPI) ManipurState unit injong hiche MDSfund 'kiman-chatveina'chungthu'a Manipur sorkarin thukholna kalson alahnalemna neiyin sum neh-mangle kisuh-chatveina'akikumna neiho atotoh'aachungthu'u thutan inumhen tin ngehna jonganeiyun ahi.

Manipur People's Party(MPP) political partykiloikhomna hiche MDSnehguh'a kingohna thilsochungthu tahlang'a ahungumdohna'a Manipur sorkarseiphatna le lemna aneiyinahi. Hiche ahin, hitobangnehguhna - corruption,

Imphal, Sep 3 (ET): Manipur Development Society(MDS) sum nehguhna chunga Ex-Chief Minister O Ibobimin kipansah nalam tohgon hi thildang imacha ahiponpolitics bolna'a kalson machalna nathei ding tupna'apolitics lam'a ki-phulahna natoh ahibouve, tin MLA ofNambol AC, N Loken in aseiye.

Ama aseina'a, BJP makaina coalition government intuchung MDS a dangka Rs. 185 crore nehguh-thu'a FIRkibolna'a CM masa O Ibobi Singh min akailut'u hi Manipurgam mipi adia hamset umtah ahi. Hetthei khatchu,

government makaina neiya kum 15 jen phatsung anavaihomna'a koimachan themmo-channa ananei khaponahi, atin chujongle, alangkhat'a tua vaihom governmenthin, vaipo masa Congress in ana patdohsa ahiloule anajosa ho thahbeh'a cheipahna, chule Congress in anapatdoh natoh abangkhai ho sut-jopna anei bep'uahibouve, tinjong N Loken chun aseiyin ahi.

MLA N Loken in aseijomna'a, ahung thanei uvapat lha5 lhingdeh phatsung'a hi mipi adia schemes le projectsnatoh ipi apohdoh uvem, tia (Page 3 a banjom ding)

corruption, kimaitopi ledoudalna tosotna kineidingahi, ati. Hinlah, hiche

chungthu hi kholchenna lehetchenna tahbeh ahungum masangse'a amahi/

phatean mabanjomnaneihin; dan sophahlou ledan chungvum'a koima

chunga natohna ahinneina'a keima party in aki(Page 3 a banjom ding)

Modi makaina cabinet kikhelnaum; athah 9 in cabinet adiakitepna nei, alui 4 kaisang

New Delhi, Sept 3 (Zeenews): PrimeMinister Narendra Modi lamkaina councilof minister panmun tuh ding'in mel-thah mi9 in kitepna anei uvin chule minister mithumcabinet rank'a Sunday nikhon RashtrapatiBhavan mun'a kaisangna ape uvin ahi.

Ahin, portfolio kihopna umlou lai ahi.National Democratic Alliance (NDA) in2014 kum'a sorkar asem jouva Cabinetkikhel athumvei channa ahitai. Sundayjingkah'a cabinet minister ding'inDharmendra Pradhan in kitepna alamasapen in, amahin MoS, Oil and Naturalgas anatuh ahi. Cabinet Minister ding'akitepna nei adang hohi Piyush Goyal,Nirmala Sitharaman leh Mukhtar AbbasNaqvi ahi.

Chule Modi Ministry'a ding'a lahlutna

kinei athah hohi- RK Singh, Lok Sabha MP(Arrah, Bihar), Hardeep Singh Puri (ex-diplomat), Shiv Pratap Shukla, Rajya SabhaMP (Uttar Pradesh), Satyapal Singh, LokSabha MP (Baghpat), AlphonsKannanthanam (ex-bureaucrat), AshwiniKumar Choubey, Lok Sabha MP(Buxar,Bihar), Anant Kumar Dattatreya Hegde, LokSabha MP (Uttara Kannada), GajendraSingh Shekhawat, Lok Sabha MP(Jodhpur), leh Virendra Kumar, Lok SabhaMP (Tikamgarh, Madhya Pradesh) ahi. LokSabha 2019 'a ding'a kigotna'a cabinetkikhelna um ahi. Cabinet kikhelna aummasang'a Rajiv Pratap Rudy, Kumar Balyan,Faggan Singh Kulaste leh Mahendra NathPandey chule Kalraj Mishra in atohmun'akon haina aneiyu ahi.

Aizawl, Sept 3 (PTI): Mizoram sorkar lehHmar People's Convention in toukhomnaanei vang'a dan kisem state sorkar in asanpeh loujeh in alolhing tapon ahi.

HPC(D) faction hi LalhmingthangaSanate lamkaina ahi'in, sixth schedule,India constitution noiya autonomousdistrict council asemdoh diu chulekihouna'a Centre in senior official asol'a,party thum kihouna sem ding'a aseiyu ahi.Ahin, dan kisem ho state sorkar in anop

peh poi, tin state government official khatin aseiyin ahi. Kihouna hi August lhakichaiya bol ding'a anaum ahi.

H ZOsangbera lamkaina faction lenjo inkihouna asem vahding ahitai, tin aseibe inahi. Sanate hi HPC(D) founder presidentahi'in, lamkai dang ho dohna umlouva Kukithingnoi kiloikhomna holeh Manipur sorkartoh Suspension of Operation (SoO) soikaina anei jouva Zosangbera lamkainafaction in president hina'a kon anodoh ahi.

MLA thum in thi nung'a mitcho ho mit pehding'a kitepna neiBishnupur, Sept., 3(ET):

Saksham (Manipur Prant),Bishnupur Vibhagh inMoirang Khunou MamangSabal Mandop, Bishnupurdistrict'a Eye DonationCampaign Fortnight kin-gon abolna'a MLA thum inmitcho ho mit peh ding'inkitepna anei uvin ahi.

Moirang AC MLAPukhrem Sarat Singh (retdIAS), Thanga AC MLA TRobindro leh Kumbi AC

MLA Sanasam Bira Singhkin-gon'a jin gun'a apanguvin ahi. Sarat in

ahoulimna'a mi kithopinaineiteng lunglhaina ineidanleh kipana alhin thu aseiyin,

chule Narendra Modilamkaina sorkar noiya'Inclusion policy' tohgonkipapina thu aseiyin ahi.

MLARobindro leh Bira inmitcho hon khovah amudiuathupi dan thu aseiyin chuleamit lhon to/peh ding'inkitepna aneilhon in ahi. Phatchomkhat jouvin MLA thumholeh jin'a pang adang danghonjong thi nungleangaicha ho mit peh ding'inkitepna anei uvin ahi.

ILP thu’a kiphinna tuni apat kipan kit tadingImphal, September 3:

JCILPS in jing (Aug 4)nikho'a pat kiphinna kipankitding ahitai tin JCILPSConvenor Arjun Telleiba intuni comitee office'a chelhastudent wing lamkai lhennakingon'a aseiye. Tunikingon a chun Women wingconvenor M.Mansa,AMSU, MSF chuleh simlaikiloikhom lamkai phabep inpan ala in ahi.

Telleiba in aseidan inJCILPS chungthu phatchomkhat ana thip chugamsung'a cheng sopi ulenao chuleh jat le nam chomchom hotoh kihoutohna ana

lhahsam jeh ahi ati. Chulehtuchung hi jat le nam chomchom lamkai ho tohkihoulimna akineijouvaaban jom ding ti'a hungkikigong kit ahi tin aseiye.ILPS alolhin theina ding'a higamsung'a cheng mijouse'npan alah angaiye tin jongaseiyin ahi. Chukitle ILPSathahbeh'a hung kipatdohkit vetsahna'a jing nikhojingkahlam nidan 11 teng leJCILPS office a kon rallykiche ding ahi tin jongphondohna aneiyin ahi.

Student Wing Convenorthah Manjit Sarangthem inahoulimna'a chun tuchung

ILPS thu hi sorkar heng'angehna khoutah neiyaassembly winter session apass bolteina ding'a pankilading ahi ati. Amanaseidan in gamsung'akikhelna pohlutna ding'a hisimlai ho'n pan aha lah'ungai ahi. Ajeh chu Americanrevolution, FrenchRevolution, Mexicanrevolution chuleh Chineserevolution ho jong chusimlai ho pan halah jeh'aana lolhing ahi'n, tua hiManipur gamsung'a jongkikhel idei'uva ahileh simlaihon pan hatah'a alah'u ngaiahi ati.

(L) Letkholal alias Palal Haokip kithana KukiCustomary thua seilhah hita

Imphal, Sep 3 (ET): Tuni HaokipPeople's Council (HPC) akon (L) LetkholalHaokip kithana chungthu'a thuphon ahinneiyun aseina'a, sopi (L) Letkholal aliasPalal Haokip, President HSO, achesa Junenisim 23, 2017, nikho'a achenna inmunNGV, Imphal, munna ana kithana thu'aphatsot tah ahung kiboi nungin Insungdamna dingin Kuki Custom a thuchainabolding'a seilhah ahitah to kilhon inAugust nisim 30, 2017, nikhon Pu-le-Pa

chondan in Pu Paokholun Haokip,President HPC, Lajangphai Khomun,Ccpur, a Hemkham ana kibol'in, hichenikho hin Longman-Banman thu jong anakichaitan ahi.

Chule, September nisim 2, 2017, nikhon(L) Letkholal alias Palal Haokipchungchang a achaina Kosana Kin achennaKhoken Khomun a ana kiboltan ahi, tinTungkhojang Haokip, General Secretary,HPC, akon thulhut chun aseiyin ahi.

Pyongyang, Sept 3(Reuters): North Korea inSunday ni'a agup veichanna leh nuclear bombhattah patepna anei Chinagam in sangtah in demnaaneiyin, gal-manchah thu'avannoiyin asei nahsahlouvin akoiye, tin aseiyinahi.

Chinese Foreign Ministryin Sunday nikho'a thusoaneina'a chun DemocraticPeople's Republic of Korea(DPRK) in nuclear test aboldemna sangtah aneiyin ahi."Vannoiyin doudalna anei hiNorth Korea in gelkhohnaanei pon, avel in nuclear testabol kit'e", tin foreignministry in thuso aneiye.

North Korea in agup vei

channa ding'a nuclear testabol hi adang jouse sang'ahat jo ahi'in, chule Sundaynikho'a North Korea inintercontinental ballisticmissile'a kipo thei hydrogen

bomb lolhingtah in patepnaakineiye, tia thuphon aneiahi. North Korea thuso in,agam lamkai Kim Jong-Un intest kibol hi lolhinnachamkim ahi, ati, tin aseiyin

ahi.North Korea gamgi kom

Yanji, China gam changeiyin test kibol jeh in leisetakihot ling pha in ahi.Alangkhat'a Japan gaminjong nuclear pohkehmong hinam ti kholtohding'in 'radiation sniffer' kitilenna asol in ahi.

Achesa August nisim 14ni'a United Nations in Northdouna'a sanction abol chepiding'a China in thupeh aneiahi. UN Security Council inkilungtoh tah'a achesaAugust nisim 5 nikho'aNorth Korea test bol jinggotna peh nading'asanction thah phatsahnaanei ahi'in, dangka $1 million(Page 3 a banjom ding)

KNF(P) 1 kimanImphal West Police hon

Saturday nikhonKhuyathong, Imphal khopimun'a KNF(P) thingnoimikhat aman ahi. Akiman mipahi Paominthang Kipgen (30),s/o (L) Thenmang Kipgen,Kipgen Veng, Tuibong,Churachandpur district'acheng ahi'in, NH-2 lamlen'aSS Sergeant Major TigerKipgen, Molsang lamkaina'aArshat Hangshing,Saparmeina toh sum adon'amobile phone alah thuaseidoh in ahi. 2015 kum'a SSCorporal Satminlun'a konthingnoimi'a lut ahi'in, hichekum ma ma'a Haipi,Kalapahar mun'a kichuhnaanei ahi.

Panchayat le Zilla Parishad election free and fair aum nading'a kiloikhom chom chom in ngeh nanei

Imphal, Sept, 3 (ET): Universal Family Organisation,South East Asia leh North East India in Zilla Parishads,Pradhans leh Gram Panchayats member hon tuchungelection Panchayat leh Zilla Parishad kilhen nding'a hinsum leh pai mangcha'a election atet lou ding uvin ngeh na

anei uvin ahi. Hiche toh kilhon chun organisation incandidates jouse in free and fair tah'a election atet ding uvinjong ngeh na anei uvin ahi. Chuleh mipi hojong candidateshokom'a ama chang phatchom nading'a sum leh pai akilahlou ding uvin jong organisation in temna anei in ahi.

KSO-M in Moreh Govt. Hr. Sec School principal State Award adiaapan deisahlou

Imphal, Sep 3 (ET): KukiStudents' Organisation,Moreh, in State Award adiaMoreh Government HigherSecondary School principalPrem Pyari Deviakilhendohna hatah'a

deisahlouna leh doudalnaaneiyin ahi.

Hiche chungthu'atuikho'a KSO-M akonthuphon chun aseina'aMoreh Govt. HigherSecondary School mun

KSO-Moreh in hichevetlhahna nei nadia vilnaana kinei jingna ho'athemjilna principal nuabsent ahijing in, chulethemjilna mun'a simlaichuleh nu-le-pate ho akon

in kumlhung session sung'athemjilna mun a class lhing'alahna aumkhapon, middaymeal gonna panna inthildang hojong hatah inalhahsam'e, ti hetdoh in(Page 3 a banjom ding)

RohingyaBangladesh leh Myanmar

gamgi Cox bazaar lehBandarban kom'a RohingyaMuslim thi-long li akimudohbe in ahi. Howaikyang point,Naf vadung chule Ghundumpoint, Naikhyangchharimun'a thi-long Sundayjingkah'a kimu ahi, tinBoreder Guard Bangladeshin aseiyin ahi. Achesa ni ngasung'a Bangladesh gam'aRohingya Muslim thi-long54 vel kimudoh ahitan,Rakhin gam, Myanmar'aboina aum jeh'a inmundalha'a hung jamdoh hoahiuve.

MSFManipuri Students'

Federation (MSF), Jiribamunit in Jiribam HigherSecondary School, Jiribammun'a 'one day socialservice camp' abol uvin,simlai 60 val in pan ala uvinahi. Social service camp hischool campus suhthengjing ding bidoi neiya kibolahi'in, MSF Jiribam districtcommittee in school mun'aman ding dustbin sagi apeuvin ahi.

NSCN-K 1 kimanAssam Rifles hon

Arunachal Tirap districtmunna NSCN K mi khat anaman uvin ahi. Defence PROakon kimu thu so chun aseina a Assam Rifles Khonsabattalion Tirap district,Wakka circle munna selfstyle 2nd lieutenant GantaihPansa kiti khat ana man uvinahi. Akiman pa hin Wakkacircle sunga kai le don hoana vetsui ji ahi akiti. Akimanpa akon nin pistol le achangthemkhat ana kiman dohinahi. Assam rifles DAOdivision in SouthernArunachal Pradesh a hi kai ledonnei gam noi miho chungaoperation abol jing ahi.

Myanmar a pohlut ding HighSpeed Diesel consignment Moreha tangden nalai

August 3 nikho a Drug cell unitleh Ccpur PS in New Bazar a IMFLDk 45220 man mandoh u

Page 2: MPCC panna political party 3 in Ex-CM Modi makaina cabinet ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2017/09/ET... · (MDS) sum nehguhna chunga Ex-Chief Minister O Ibobi min kipansah nalam

T o d a y i n h i s t o r y

Eimi Times 2Sempatni (Monday) | Lhalam (September) 4, 2017

Monday, Lhalam (September) 4Eimi Times

Article, Ngaidan, lekhathot ho liem ahijing’e. Ahinahung kipe jouse sotei ding tina aumpoi. Kitomona

theiya kigel ho kisolou ding ahi. Article le Ngaidan kisoho Editorial Board lunggel ahi deh poi.

-Ed. Board

EDITORIAL

BLANKFIRE

SCRIPTURE OF THE DAY

QUOTE OF THE DAY

SEE & SMILEE T J O K E S

THINGLHANG DAMDOI

Sempatni (Monday) Lhalam 4, 2017ENT DEPT :

Dr. Seikholet, MS & Dr. Tunlalmuan, DLOOBST & GYNAE :

Dr. Lalzuitluangi, DGO, Dr. Vunghoihching, MO& Dr. Niangngaihlian, MO

PHYCHIATRIST :Dr. Chinggouman Guite, MD

MEDICINE :Dr. C. Lalbiakdiki, MD, Dr. K. Amarjit Singh, MD,

Dr. Priscilla Chingbiakkhoih, MO& Dr. Junney Ngailunching, MO

SURGERY :Dr. Ch. Nandamani, DNB, Dr. Khamlalmuan, MO,Dr. Dilo Kumar, MS (MO), & Dr. Mary Jone, MO

ORTHOPEDIC :Dr. Shyam Kesho Singh, MS

SKIN :Dr. A. Tiken Singh, MD

AYUSH :Dr. Kiran Bala, Ayush

PEDIATRIC :Dr. C. Tombing, MD, Dr. Lalzarzolien Sanate, MO

& Dr. Bidyarani Devi, MOADOLESCENT CLINIC :Dr. Nengkhanmang, SMO

PMR CLINIC :Dr. Alex Thangzalet, PMR Specialist

DENTAL SURGEON OPD :Dr. T. Gomti Devi, Dr. Deborah Sangi Joute

& Dr. Zion

Anglo-Kuki war (1917-1919) lai’a galmanchan leh galboldanBy: Paojakhup Guite, New Delhi

Vannoi lo-ang thang British solkarte chukoima hetphahlou Kuki te in anadou (kisatpi)un ahi. Hiche gaal chu min chuom chuom in-Anglo-Kuki War, Kuki Rebellion, Kuki Rising,Zou Gaal, Thadou Gaal adang dang ti in akihein ahi. Kumthum (3) vingveng, 1917 a kipan in1919 chan anadou un ahi.

Tools, Technology, Tactics and SymbolsKuki sepaiho gaalmanchah (weapons) hi

alhangpi'a ni (2) a hopkhen thei ahi: (1) Thal,leh (2) Thaang. Thal ajahhou chu Thihnang(musket), Pumpi /Top (cannon), flintflocks,bow & arrows, panjies ahi. Chuban'a, Thaanga kimangcha ho chu Songkhai thang; Sou; Polthaang; Thaangte chuleh Pel ahi.

A gaal boldan (strategy/tactics) 'u chu Hit andRun ahi. Akho akho cheh'u chu kulpi akaikhum(fortification) un, stockade or sentry post atung'un ahi. Kulpi kho ding khosung lutsahlouding, lambom tin'a pumpi phu ding leno diu,songkhai thang kam ding gamlah thing noi'anomang ding, kulpi pam soudo ding, pol thang,thangte kam ding, pel son ding, nom'a chasahlouding ti hi ahi. Hiche tactics hi guerilla warfareakiti'n ahi.

Kuki sepaiho chun Solkar sepaiho chuagakap (attack) masa pouvin, adou thouve,tichu, ambush aboltho jiuve. Khosungahindelkhum teng ulebou alethuh jiu ahi (achunguva gaal akibol khum tengle bou ale satji u, IthaiForest beat post leh Moirang Police outpostattack abol'u tailou). Hiche tactics pa hi a gaallel changei uva adin detpi un ahi. Gaal kichaijou'a War Tribunal in thu atan namun'a Kukihaosa hon adonbut nauva chu mudohthei ahi.Tribunal in ibol'a Solkar asat uham tia thudohanei nauva chun Kuki Haosa akipelut

(surrender) lah'a Chengjapao Aisanpa lehLhukhomang @ Pacha Chahsatpa in "Hepu,keihon gaal kabol pouve, Solkar in kanomlousa saova ei-engbol jeh un kithi jole phante tiakagellu ahi" ati lhon e. Aisanpa leh Chahsatpahi ngaluloh (war spark) a ngohna kinei lhon ahi.Pichaltanpa (Maj. Gen. Sir, H. Keary) inmudoh khat aneiyin, hinlah hiche thutah chukihetmosah in Political Agent, Col. J C Higginsthusei joh ana thulhah tan ahi. Tuchan hin justiceholthei nalai in aum'e- academic debate ahitai.

Mun kijen lai lai khoto lah vel ahi loulelambom lahvel in ana changjiuvin ahi. BritishSolkar sepai hung kitolho chu akap un a jamcheh ji taovin ahi. Ahin del tengule lamsahlamlhanga akam'u thaang hochun a'oh denjitaovin ahi. Khosung ahin del lut uva Haosa sese kaimang ding ahin got diu, chuleh nunaochapang chunga sosediu ahiti ahet jeh uchunchingthei tah in kigotna anei jiuve. Nunaochapangho chu gamlah leiko sunga athahdohjiuve.

Ol ol in Solka rsepai chun Kuki sepaihostrategy/tactic ho chu ahin hedoh tauvin ahile,amaho dingin Kuki sepaiho jo ding chu ahungbai cheh cheh tan ahi. Solam, lhumlam chulehadang danga um Kukite strategy leh manchahho chu kibang ahi jeh chun Solkar sepai dingchun hahsatna a-oldom tai. Lampi ho talou ingamlah lang bou aho taovin ahi.

Hichun, Kuki Sepaiho din dou ahung hahcheh cheh jeng tan, attack gabol di jong ahahdehset thou thou tan ahi. Thi johma ngapchatechu thi kichatna in aban ban in Pu, ChengjapaoAisanpa apat in Pu, Tongkholun Phailenjangpachangeiyin Solkar khut ah ana kipelut taove.Thi kichat jeh hilou in nunao chapang gentheinachu asot valtan, kumthum lang jen ahi tahjeh ahi.

War symbolsSymbol hojong hi strategy leh weapon khat

ahiuve. Hiche ho pang lou'a hi gaal ana pan theipouvin tin, ana douthei pouvin tin, ana sat theipouvinte. Hicheho lah'a aha kiman penho chuSajamlhah, Thingkho-le-malchapom, beads,swords, bullets, captured materials, etc. ahi.Avetsah naho: Sajam-Lhah hi gal sung'anungchon louva lung khat le thakhat na pangkhomding a kitepna ahi. Thingkho Kitol hin gal boldinga nungchon louding a kipan kahi taove tina ahi.Malchapom hin Kukite hi Malchapom tobang athahte/hatte kahiuve ti avetsah ahi. Thingkhotohkikanbeh Numei bilba (beads) hin avetsah chuthu kiphong/kilhangsap hi ngaiuvin lang juichehuvin tina ahi. Thingkho le Malchapom chu Numeibilba, chahthing (meila), meilou le meithal tohkikanbeh ahi. Chahthing (Meila) hin avetsah chugal hinbol taovin tina ahi. Meilou leh Meithal ingaal mite thagam ding avetsah ahi. Khopi nunaochapang, nungah gollhang alen aneo kitho inmeilou anasu uvin ahi. Loibuh, bongbuh ho'a konin meilou anasemji un ahi. Bilha'a tuilonlhahnading hoitah in nullah alai un, a kulsunga alonlutlouna ding in. Phat chomkhat jou tengle akulsunga leitho vom chu ahitdoh un, meilou inasemtoh ji un ahi. Pumpi jongchu go long tohsavun kitho a ana semuvin ahi. Hiche hi Kukitetechnology hoitah khat chu ahi.

Hiti chun, Kuki sepia hangsan hochun akhuttahuva akisem u gaal manchah hihen, strategy/tacticshijongle mangcha in British Solkar chu anadou un,ana sat un tin-le-ha tho in ana pang un ahi. BritishSolkar vang chu thal jong anengin, manchah jongkivatlou ahiuve. Hetding phatah khat chu hicheAngo-Kuki War (1917-1919) hi leiset Gaal LenKhatna (1914 to 1918) lah'a jong khat ahi. Ahiloule, 'Little War' tia jong seithei in aum e.

We cannot change anythinguntil we accept it.

Condemnation does notliberate, it oppresses.

- Carl Jung

Class sung in OjapunOjapu : Chapang ho tuni hi drawing class ahin Hijeh chun nadei dei draw un ati

tai.Chapang hon jong lim jat chom2 cheh Chuleh a dei² u a draw un hiti chun aboi

lheh jeng un ahi.Hinla last bench a tou Paopun ima a draw lou chu ojapun amu phat inOjapu : Pao nang in ibol a imacha draw nabol lou ham tia adoh lehPao : Saap chehi vetang ka draw hila tin ojapu chu avetsah taiOjapun jong a notebook chu avet leh Dot khat seh² amun chuin alung ahang

taiOjapu : Michavai chehi drawing hi mong² am hannggg tia asen

lehPao : Hey Gadha! Nang in nadei dei u na draw diu he nati hilou

ham michavai Hiti nasei jeh a chu kenjong Ankam mu lim kadraw hichu me

THIINGThiing hi mihema dingin lou masa tin akihen ahi.

Thiing hi an neh masanga halkhat akineh leh tahsaa dingin aphatna atamin ahi. Athah hin tahsa asatdohsahin, tahsa thahat na apehben ahi. Thiing akiha neha ahile phahnat, sungsat, hui phaloouva konnadammoho gangtah in aphatsah in ahi.

Thiing akethah 1 kg tobang ihonmina, ahohkhelhah a suhgoi ja, sutjou toh Bongnoi tuija hon'achinisan atuitoh honnang ding. Hiche chu leibel khata koiding, Hiche chu niseh a halkhat khat a akineh

leh tipat topom hiuphalou, sa-ih chule cancer dammoho gei aphan ahi. Hetding khat chu thing akimansungin khoiju, thao jaona ho haneh louding ahi.Thiing phatna chu milung cham, alunghang baihodingin aphan ahi.

Thiing twile khoiju akihal'a akidonleh khut a dammo,hai hahsaho jong aphan ahi. Thiingle champra, chipeihicheng thum hi suhgoija akisuh goisa hal'a nikhat lehthihkhe 3/3 akidonleh an neh amin theijin, atahsaliptheilou ho dingin aphalheh in ahi.

DISTRICT HOSPITAL, CCPURDUTY ROSTER OF OPD

PATIENT’S VISITING HOURS:Morning : 6:00AM to 8:00AMEvening : 4:00PM to 8:00PM

Pakaiyin hitin aseiye,Hunguvin kihou toh uhite;Nachonset u thisan bang jongleh Buhbang banga bangding nahiuve; Sandup je jujongleh, Kelngoimul jolseltobang hiding ahi.

Isaiah 1: 18

4 Sept, 2002 - First American IdolOn this day in 2002, Kelly Clarkson, a 20-year-old cocktail waitress from Texas, wins Season One

of American Idol in a live television broadcast from Hollywood's Kodak Theater. Clarkson came outon top in the amateur singing contest over 23-year-old runner-up Justin Guarini after millions of viewerscast their votes for her by phone. She was awarded a recording contract and went on to sell millionsof albums and establish a successful music career. (Clarkson and Guarnini also co-starred in the 2003box-office bomb From Justin to Kelly, which was nominated for a Golden Raspberry Award for thatyear's worst film but lost to the Jennifer Lopez-Ben Affleck vehicle Gigli.) Starting with its first season,American Idol became one of the most popular TV programs in U.S. history and spawned a slewof talent-competition shows.

American Idol was based on a British TV show called Pop Idol, which was developed by the English-born entertainment executive Simon Fuller anddebuted in the U.K. in 2001. The Idol conceptwas shopped around in the United States andreportedly rejected by several TV networksbefore Fox picked it up. The American Idolpremiere, which aired on June 11, 2002, wasco-hosted by Ryan Seacrest and BrianDunkleman (who was dropped from theprogram after Season One) and starred a trioof judge-the acerbic British music executiveSimon Cowell, the singer-choreographer PaulAbdul and the musician-producer RandyJackson.

Kuki le British kisatkalkum 100 lhingta

(Centenary kin kigongloulai)Kukiten British sorkar anadoukal kum

jakhat lhinna Centenary hi tukum (2017) ahitanhinlah tunichan’in hiche centenary mannadi nikho leamandidan seilhahna ima aumhihlaiye. September 2(2017) ni’a Kuki Independence War MemorialCommittee (KIWMC) hon kihouna ananeinauva chun19 December hi Anglo-Kuki gal a Kuki gal-hang hogeldohna nikho’a manjing din pha asauve. Hiche galgeldohna nikho nitnadi hin anikho (Date) le lha(month) thu ah sot tah kiboina anaum’in March 17phatsahloi jin atum’in jong ahinmang taove.December 19 a mangloi, March 17 a mangloi umchualamkhatna koima akisuhboito loupouleh akhohnaaumdehpoi. Hiche nikho teni dei aumcheh jeh inkitona thei ahileh khat johjoh jong hilouva nikho dangkhat joh mandi ahi ti lunggel neiloi ahung umdoh e.Hiche nikho kiman thua lunggel ho chu – Khatna’a,December 19 hi Kuki sepai hon British govt chung’abuluna nasatah (action) anabol masatpenloi ahijeh inhatna nikho khat ahi. December 19 (1917) deilouhoseichu ahileh hiche nikho a Kuki Sepai hon IthaiForest post anabulu uva inn ahal u, British govt mi athau amat vang’uva meilhei gunda Sanajaoba kiti khatjong buluna a anapan jeh in tulang hin meilhei honKuki Rebellion hi meilhei ho lamkaina dan’in thusimahin jihgo taove. Hijeh a nikho dang manjohdi ahi tiahi. Nina’a, Mach 17 (1917) hi haosa ho kitamkhopnapen leh British govt doudia kinoptona sathinsalung aneh niu, British te kadoudi ahi tia meipumkikapna masapen, kihahselna’a meipum long’a twikidon ni chuleh gal patna dia thingkho le malchakithotpatna nikho ahijeh a Anglo-Kuki gal geldohnanikho a mandia dihpen ahi ti ahi. Athumna ahileh,October 17 (1917) hi British sepai hon Lonpi khoahallhah niu ahijeh a hiche gal geldohna ni a mantheiahi ti ahi. Alina jong umnalai ahi, hichu March 5 (1917)nikho a Aisanpa’n British douna dia haosa phabep toAisan a kihouna ananei niu ahi ti ahikitne. Dih sohkei!Hoi sohkei!! Kinelnadi umlou. Adih le ahoi sohkeiholah a “kei sei, kei gel adihpen’in ahoipen’e” ti jehbou ahijie. Khatpenpen ahile phajeng ahi.

Kukiten Sapkang te ana kisatpiu hi totna thuahilou jeh a tuni geiya ipu ipateu hatna leh hansannahi ikiletsah piuva tukhang’a thil khat boljouse le lekhajih jousen pansatna’a inei u khat ahi. British khang’aManipur thinglhangmi dang ho British te kidoupingapcha malah Kuki te masang’a uhpoh ngam anaumlou ahi. Hijeh a Manipur Naga langho dehdeh inAnglo-Kuki gal thusim hi a ochat val jeh uva enghotnaanei uva ahithei chan’a ima hilouva seidi goloi umjiuahi. Hijeh a chu Anglo-Kuki gal geldohna nikho hi itihlha itih nikho kimang jongleh aboina aumpoi. Ahintukum hi kum jakhat lhinna ahijeh a ipi nikho hilehthupi tah a mandi vang hi kilomtah ahi. KIWMC honDecember 19 chu angaijin kimanjing jongleu akhohnaumlou, March 17 group hojong chutima. AhinCentenary program hi nikho chuom’a bolmo jonghiponte. Ajeh chu kumseh a (annualy) kimangleh kumjakhat lhinna (centenary) a kimang (di) chuachomcheh ahi.

Thu le khatna kinelna umtheihi aching athem tamjeh jonghintin akihetsah tam jeh jonghintin, ama dei bou kichepiletiloi umjeh jong hintin, imahelouva kihetsah loi umjehjong hintin, misei jouse tahsanloi umjeh jong hintin, achainaresult vang chu kibungkhennaahihi aboinapen ahi.

Page 3: MPCC panna political party 3 in Ex-CM Modi makaina cabinet ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2017/09/ET... · (MDS) sum nehguhna chunga Ex-Chief Minister O Ibobi min kipansah nalam

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Sempatni (Monday) | Lhalam (September) 4, 2017 3Eimi Times

‘LAIYENGJARI’Come anytime to Kabiraj Md. Nasir Khan’s ClinicHatta Minuthong, JNIMS RoadMorning - 6am - 12:00 noonNear BOC (Traffice point)Evening - 1:00pm - 5:00pmMob. No. 7085385283/9615033039Any blood oozing, pain in body parts, Urinalproblems, Pile, Synus, Tonsil, Vein problems,anxiety etc. etc. All these treatments will becleared within 1 week. ET(8260)-8 Day

ET/AC-2/4/8

UROLOGIST AT NAZARETH NURSHING HOMEChurachandpur, Manipur-795128

Dr. N. Shantajit (Son in law of Naorem Sharat Kumar Singh, ConsultantNephrologists RIMS, Imphal) Urologist Specialist in Kal gui, Junbuh a suongum ho, Jun gui infection, BPH, Andrology -Nupa kikah a Pasal lhahsamna(male sexual dysfunction) chuleh adang dang ho kivetsah nom ho a ding inSeptember 5 a pat a kivetsah pan thei ahitai

* OPD nikho : Tuesday niseh (Every Tuesday)* OPD phat : 09:00AM apat 12:00 PM chan* Thuchen hetbe theina Ph. No. 9862884143 ET(FC-8055) 4/5

AUTUMN ENGLISH COURSE1. GENERAL COURSE : For Businessmen, House-wives, Pastors,

Evangelists, Social workers, Job-seekers, Employees, etc.

2. ADVANCED COURSE : For an in-depth study on English Phonetics. Best for teachers, Students, Scholars & You.

Here in this course, you'll have everything you need to master English.

Classes : September 11, 2017 (Monday)

AddressAddressAddressAddressAddressEXCELSIOR SPOKEN ENGLISHBehind Synod Super-marketCentral Vengnuam, Lamka, Ccpur# 9612519362 # 9612692707# 7005846438ET(8269)-4/6/8/9/10

ContactContactContactContactContactS. KHUMA THANGJOMProfessional Trainer & Tesol Teacher,

Certified by Asian College of Teachers, Tesol Canada & College of Birmingham (UK)

EXCELSIOR SPOKEN ENGLISH(A Holistic Centre of English Language)

Lost of Identity CardI, have lost my Identity Card issued by Principal Sainik School, Imphal on

27th August, 2017 on my way between Motbung and Imphal.Finders are requested to handover the same to the undersigned.

Sd/-Chongin Haolai

S/o Lunlien HaolaiMotbung Village, Kangpokpi Dist.

Manipur - 795107MBP-4

KABIRAJ MD ZIA-UL-HAQUECHUNG'A KIPATHUPHON

Piles nat na jeh in phat sot tahpampot nop lou na, pampotteng phatsot tah tah lutji,pampot teng thisan hung potji,hol hung chol lha ji, jun thah

jong aphat kitup thei talou chule nehle chahjong duchat na ema kana neilou chu...Oja MDZial-ul-Haque ama koma kakijen sah a koninkahung damdoh in, hijeh chun ama chung’akaki pana kahin phong e.

Keima, M. Chungpa KomLamlai

ET(8250)-25 Days

KABIRAJ M.V. KAYAMUDDINCHUNG’A KIPATHU PHON

Keima Piles nat na jeh in phatsot tah pampot nop lou na,pampot teng phatsot tahtah lutji, pampot teng thisanhung pot ji,hol hung chol lhaji, jun thah jong aphat kitupthei talou chule nehle chah

jong duchat na ema kana neilou chu OjaKabiraj M.V. Kayamuddin kana kivetsahakon in tun kahung damdoh tai.

Mayang Imphal Konchak Bazar (7:00amto 12 noon) Hatta Minuthong Bazar(1:00pm to 5:00pm)

Keima; Konsam (O) Renu DeviKhonghampat, 7423074514

ET(6193)- 5 Days

Nagaland CM in Peren district'a 'Power Line'lahlutna neita

Kitetna ho seh hilouva hinkho'a thepna, hetna letomngai tah'a natoh ngai ahi: Education Minister

Imphal, Sept 3 (ET): Edu-cation Minister ThokchomRadheshyam Singh in kitetnaho seh hilouva hinkho'a hithepna, hetna chule tomngaitah'a natoh ngai ahi, tin 2ndInter School Arm WrestlingMeet, 2017 khumkhana kin-gon'a aseiyin ahi.

Kakwa Community hallmun'a Manipur Arm Wres-tling Association in agonahi'in, school chom chom 35'a kon simlai 280 in pan alauvin ahi. Kitetna'a Ram LalPaul Higher SecondarySchool hon pasalcategory'a goljona anei

uvin, Azad English Schoolrunner-up ahi. Chule numeiho kitetna'a Sacred HeartHigher Secondary Schoolin gol ajouvin, Kgjom Stan-dard English School runner-up 'a apang in ahi.

School chom chom ki-loikhom athupi dan ThRadheshyam in aseiyin,pan lahkhom na ding'a kitilkhouna ahi, ati. Ex-MiniterO Joy Singh, chief veteran,Manipur Arm Wrestlingassociation injong ArmWrestling kipat danthusim aseiyin, kichepgolseh hi themjilna khatahi, ati. Kitetna hi Septem-ber nisim 1 nikho'a kon 3sung 'a kibol ahi'in, teach-er, simlai chule organisingmember hon pan ala uvin,kipaman hop doh na jonganei uvin ahi.

Library Awareness Programme kibol

Nameirakpam phung sunga simlailolhing ho kilop peh

Imphal, Sept, 3 (ET): MLA N Loken in gam sunghi mi-hem resource ahoi cheh cheh lou le khan tou na aum theipoi tin Nameirakpam phung sunga simlai lop peh na kin aahou limna a ana sei in ahi. Phat masa a BOSEM,COHSEMle CBSE exam a 70% chung lam mu Nameirakpam phungsunga simlai ho lop peh na kin Keinou Taba NameirakpamShagei Development Trust kin gon local MLA pa inmun aana um in ahi.Advocate N Jayentakumar le senior citizensNameirakpam phung sung a hon hiche kin gon achun panlah na ana nei uvin ahi. Hiche kin gon a chun MLA Lokenin akit exam a phung sunga top 10 a hung aum le lakh khatkapeh ding ahi tin kitep na jong ana nei in ahi.

Al Shabaab in Kismayu komabuluna a sepai 26 athi e tia ana sei u

Nairobi, Sept. 3: Al Shabaab in Sunday ni sepai kibuluna a Somali sepai 26 in thina atoh e tin ana sei uvin ahi. AlShabaab military spokesperson Abdiasis Abu Musabakon thuso kimu dungjui in tu jingkah in Jubaland base kibulu na a sepai 26 athi in car ni aki haal lha in chuleh basea kon in car thum ana ki gu doh e ati. Kismayu kho mi hole Somali military officer in hiche kibulu na chu anaphochen in ahi.

12 channa India - Nepal joint battalion levelexercise ana kibol

New Delhi, Sept. 3: Defence lam suhkhang na dingin India le Nepal in JointMilitary exercise ana bol pan kit tan ahi.Hiche military exercise hi Nepal Army Bat-tle School (NABS) ,Saljhanda ,Nepal mun-na kibol ahi. Indian Army thalheng in Ku-maon Scout ho ana kal song uvin Narayan

Dal Battalion in Nepal sepai thalheng inpan ana la in ahi. Hiche joint exercise hicounter insurgency /counter terrorism op-eration gam lah le mol chung lah a kibolding ahi. Hiche joint battalion exercise hiIndia gam pam army toh exercise abol alen-pen ahi.

MPCC, panna political...Page 1 banjom...

MLA N Loken in MDS nehguh ...

'kipapi' in ahi, tin MPP president O Jog-indro in thuso-miho ang'a ana seiiye.Aman aseibena'a, hiche nehguhchungthu'a mona neijouse ahiding bangagotna peh in um'uhen, atin chule Statesung kivaihomna tin'a sum kimanchahhoilou najouse chung ajong thukholnaumhen tin Biren Singh government jhen-ga ngehna aneiyin ahi.

Hetthi khatchu, Friday nikho nilhah-janlam'a chu Manipur Police in, Manipur De-velopment Society (MDS) a government

funds kimanchah dihlou le kisuh-chatvei-na to-kimatna Chief Minister of Manipuranahi O Ibobi Singh, Chief Secretary ofManipur lui mithum - PC Lawmkunga, DSPoonia, O Nabakishore, chule MDSproject director lui Y. Ningthem Singh,chule tua MDS administrative officer S.Ranjit Singh, chengse chung'a FIR regis-tered ana bolkhum'in ahi.

Amaho cheng hi, Section 420/460/120-B ofIPC leh Section 13 (2) of Personal Libailities Act1998, noilhah'a FIR register ana kibol ahiuve.

dohna neiyin gamsung mipi ho gelkhonaneimong ahileu tohgon thah-thah apohdohdiudol ahi. Langkhatna, Ibobi phatlai chunManipur gam'a din scheme le projectsphasah pohdoh in aum'e; hiche hi mipinahetsoh kei ahi, tin ana tahlang in ahi.

Tahlang thei dingin, Kangla akon As-sam Rifles ho lahdoh in ana umin, RIMSahile AIMS dinmun in semdoh ahin, MUcentral university in semdoh in aumin,JNIMS ahile medical institute khatnin

akisemdoh in, Sports Academy semdoh inaumin, IT simlai hoding in NIT semdoh inaumin, Indira Gandhi Tribal Universityakiphutdoh in, Ima markets, kailhang hosahdoh in aumin, chule thildang tamtahjong O Iboi vaipoh laiyin ana kitongdoh inahi. Hiti ahijeh chun MDS nehguhchungthu'a Ibobi ki-minchon sah hin, imadang ahipon, politics lam'a phulahna to-hgon khat ahibouve, tin MLA Loken chunaseiyin ahi.

KSO-M in Moreh Govt. Hr. Sec...aumin ahi.Hiche chungthu to kisaiyin KSO-M in,

Moreh Government Higher SecondarySchool Principal nuhi, government offic-ers, ZEOs, ministers, chule CoHSEM leBoSEM staffs hon themjilna mun vilna aneitenglebou school quarter a aumjin, anisimschool kaina phatsung'a 4th period geibouakilajin, hiche jong chu teacher atamjo beiy-in ana kaijiuvin ahi, ti hetdoh ahi.

Teachers ho lhahsam na chungthu'a Prin-cipal nu akilepjin, hinla jilkung ho absentnajeh chu alha-lo'u phabep Principalkichansah'a kum 4/5 gei school kailou'aumjiu anahin, chujjongle, SSA noilhah'aGovt. elementary teacher phabep in,amopohnau themjilna mun'a nikhatchakilahna neilouva hilai Moreh Govt Higher

Secondary School mun'a lha-lo kop-nikisan nadin, substitute teacher in aga pangjiuvin ahi. Hiche hi Principal nu hetna tah'akibol ahin, hiche'a ama min State Award lista Sl.No.3 na'a ahung minchong nalaiyin ahi,tin thulhut chun aseiye.

KSO-M thuphon in aseibena'a, govern-ment in themjilna mun'a dia School grantsleh midday meal schemes sanction abolvangin, hiche midday meal aphatseh'asimlai ho akipepon, chule school adia ki-thopina - school grants, ho nehmanginaum jitan ahi, tin hilai government themjil-na mun kivaipoh hoilouna ho mit 'amuthei'a um nasasa'a Principal nu awardpachanna adia amin ahung panthei dei-sahlou na sangtah nei KSO-M in thuphonchun aseiyin ahi.

North Korea in nuclear test abol...val thil agam'a kon kipodoh thei lou

ding'a jong dan asemkhum-u ahi.North Korea in anukhah pen, Sunday,

ni'a nuclear test abol US President DonaldTrump injong demna sangtah aneiyin ahi.

"North Korea in nuclear test lentah abolin, athuseiyu chule anatoh uhi UnitedStates ding'a boina aumdoh nathei ahi. Seingailouva gam khat ahi'in, kithopi ding go

jing'a China ding'a boina leh jumna gamahi", tin Donald Trump in Sunday jingkahin aseiyin chule South Korea in mi lungahol'e, tin demna jong aneiyin ahi. Pyongy-ang in achesa 2006 kum'a kon nuclear testabol hi agup vei lhinna ahitan, North Koreain nuclear programme'a lungtup anei amol-so jouva asei thu hi achom'a photchennakibol loulai ahi.

Myanmar a Modi khojinna ding'aManipur delegation in kilhonpi ding

Imphal, Sept, 3 (ET): Manipur sorkar in Prime MinisterModi Myanmar akholjin na ding'a akilhonpi ding delega-tion agon ding in Ministry of External Affairs in thupehaneiyin ahi. Hetthei khat chu Prime Minister NarendraModi hin ahunglhung ding September nisim 5 nile Myan-mar a nithum kholjinna aneiding ahi. Hiche thu hi StateCommittee on Act East Policy in tuni chief Minister'sSecretariat'a thuso miho heng'a asei ahi.

Committee member, MLA L Susindro in aseidan in Com-mittee team hin PM Myanmar akhojin na'a akilhonpi dingchuleh Manipur le Myanmar kikah kiguijopna semhoinading'a kisem policy le programme ho chungchang'a kisemmemorandum khat jong Prime Minister heng'a kipelut dingahi ati.

Committee Convenor , RK Shivachandra in aseidan inCommittee hin Centre heng'a pending bus service, visa onarrival chuleh regular flight asemedohna ding'a ngehnakineiding ahi ati.

Kohima, Sept 3: Nagaland ChiefMinister TR Zeliang in Saturday ni-khon meivah koiman aguh louna dingatemna aneiyin, Ganeshnagar'a konJaluki chan 66kv Transmission LineCommiss ioning Programme'aahoulimna'a mipin meivah dihtah'aaman ding'a kouna anei ahi.

Kum masa'a meivah 281.97 crore mankila hi boipi ding lentah ahi'in, powerdepartment in dangka 116.42 crore bouamu jou ahi, tia CM Zeliang in asei thuNagaland CMO in aseiyin ahi. Meivahhi ilouvin ingaito uvin, akicho tho,akisem doh chule man tam tah'a kila ahi

hi igeldoh pouve, tin CM in aseiyin,chule iman doh man pehding ahi, ati.DONER Ministry in project kithopinaapeh jeh in kipathu aseiyin chule 33kv 'akon 66kv 'a upgrade kibol hi gamsungeconomy machal nading ahi, tin aseibe'e.

Jalukie mun'a 5MVA, 33/11 sub sta-tion leh 66kv Transmission Line tilouSainik School, Punglwa, College of Vet-erinary Science and Animal Husbandrychule Farmers Training School projectjong um ahi. Peren district hi 'rural elec-trification' a Deendayal Upadhya GramJyoti Yojana (DUGJY) noiya bulhing setahitai, tin phondohna jong aneiyin ahi.

Imphal, Sept. 3: Raja Ram Mohun RoyLibrary Foundation (RRRLF) sponsor na inManipur Library Association (MALA) lehKakching Khunou Athletics and CulturalOrganisation (KACO) in KakchingKhunou Community Hall mun'a ni-ni 'Li-brary Awareness Programme' abol uvin,kiloikhomna leh simlai tamtah in pan alauvin ahi.

Lekha chule thil hetna ding'a Librarypanlahna alet dan thu asei uvin, Dr. Ch.

Ibohal Singh, Associate Professor DLIS,MU, H. Rajendra Singh, Library and Infor-mation Officer, NEILIT, Imphal, K. ChaobaSingh, President, MALA, Senior LibrarianGovt. Polytechnic, Takyel, L. Sabita Devi,Librarian Manipur Public School, Dr. S.Sophiarani Devi, Librarian, JNIMS chuleKh. Achouba Singh, Retd. HM KakchingKhunou Chekshapat High School in Li-brary thu'a thupi chom chom in houlimnaanei uvin ahi.

BRD hospital a thi jat kemsuh: Government dataLucknow: Uttar Pradesh government in

achesa kum thum sung'a BRD Medical Col-lege, Gorakhpur a naosen thiho date asemdungjuiyin tukum sung chun naosen 1,317in thina atoh in ahi. 2014 kum'a chuchapang 5,850 anathi in 2015 kum chunnaosen 6,917 athi in 2016 kum sung chun6,121 ana thi in ahi. Alhangpi'a(average)seiding in 2014 kum'a chun nikhatin chapang 16 ana thi in, 2015 kum chunnikhat a chapang 19 ana thi in 2016 kumsung chun chapang 17 ana thi in tukumAugust gei chun alhangpi in nikho khat inchapang 6.5 ana thi in ahi. Hiche figure hikum dang sang in tukum hatah inakemsuh'e tin Health Minister SidharthNath Singh in aseiye.

Congress Spokesperson Ashok Singh inaseidan in Uttar Pradesh government innaosen pentil ho damtheina ding adonloujeh'a chapang tam tah in kumseh'a thina atojing ahi tin ngohna aneiyin ahi. Alangkhat'ahealth minister in aseidan in Yogi Adity-anath government hin naosen pengtil hokhohsahna aneipoi kiti hi thujou ahi'n, gov-ernment in pan ahalah jeh'a bou chapang

ho death rate hung khelha ahi. Sorkar hinchapang ho gelkhohna jal in encephalitistreatment centre phabep akihong in chulehcommunity health centre jouse jong pha-tah in akivesuiye tin health minister inaseiyin ahi.

BRD medical college record dungjuiyatukum January lhasung'a chapang thijat152 alhin in February lhasung'a chunchapang 122 athi'n, March'a 159 athi in,April a 123 athi'n, May a 139 athi'n, June a137 athi'n, July a 128 athi in chuleh Augusta 325 athi in ahi. Chuleh Septemberlhasung'a chapang 32 thi toh agom'a igopkhom'a ahileh tuchan'a a chapang thi hi1,317 ahung lhing tan ahi.

Seasonal illness a kon chapang ho ven-dohna ding in Gorakpur le akimvel'a umgamho'a larvicidal spraying le fogging anakibol'e tin Singh in aseiye. Chuleh Japa-nese Encephalitis (JE)/Acute EncephalitisSyndrome (AES) a kon mipi ho vendohnading in state government in kiloikhomphabep toh pan akilakhom in bolding'a lomphabep jong akiboldoh'e tin Singh inaseibe in ahi.

G A S N E W S

Leftist ho rally a panla simlai phabep hospital lhung

AP minister leh MLA hon insung hahsa'a kon simlaiho IAS coaching bol peh diu

Imphal, Sept 3: Arunachal Pradesh gam'aMinister leh MLA hon district jouse'a in-sung hahsa leh vaicha ahivang'a lekha thempen graduate mi ni cheh MLA LAD Fund 'asponsor bol ding'in kinoptona anei uvin,MLAs/MPs IAS Coaching Scholarshipscheme noi ahi.

Robin Hibu, IPS, Joint Commissioner ofPolice, Delhi Police in MLA, Minister leh

MP ho ngaidan apeh jouva hitobang to-hgon chepi ding'a kigotna aneiyu ahi'in,akilhengdoh lungtup lentah nei hohin ALSIAS Institute, Delhi ahilouleh Regional In-stitute, Itanagar mun'a coaching abol diuahi. Robin Hibu in New Delhi khopi'aArunachal Minister Bamang Felix, Alo Li-bang chule MLA Techi Kaso, Tage Takiandleh adang dang akimupi ahi.

Tripura, Sep, 3: Tripura a leftist hon kijotnaaneina'uva hunam'a kijotna'a pan alahsah'u sim-lai phabep nichangsat thohjoulou jeh'a adam-mo jeh'un education department in enquirybolding in thulhuhna asem in ahi. Thulhut kimudungjuiyin rally'a panla agom in chapang som-le get vel kijotna kichai jou chun damlou jeh inhospital'a admit ana kibol'uvin ahi. Chapang hohi school authority in hunam'a kijotna'a panlading'a asol'u ahiding ginchat ahi.

Police in aseidan in Dharanagar a leftist hokijotna'a hi mun chom chom'a pat secondarylevel themjilna mun 11 a kon simlai phabep inpan analah'u ahi. Kijotna kichai'a chu heat

stroke jeh'a numei sagi ana dommo 'uva, amaholah' amithum chu aha lal jeh'uva hospital analhut'u ahi.

Simlai ho nu le pate'n thilsoh chungthuajahdoh'u chun achateho'u kaina school ho ananokhum'uvin head teacher ho toh kihoulimnaana nei'uvin ahi.

Ahinlah Director Secondary Education UKChakma in aseidan in department in simlai horally a apan na ding'u thupeh akineikhapoi ati.Jilkung hon competent authority phalna beiyasimlai ho school hour a activity dang dang'a panalah sahlou ding'uva jong thuhilna kineisa ahi tinChakma in aseiye.

Lambui High School ana ki thensoImphal, Sept 3: Ramva/

Lambui High school RMSAnoi a ana kisa chu sah chaiahi toh lhon in 2nd Septem-ber 2017 ni chun K Leishiyo,Parliamentary Secy, PHED,P&S, Horticulture and soiclconservation in SP Mashun-gam le Khayinghor, ADCmember jaona in ana thensoin ahi.

Hiche kingona ahou limna aLeishiyo in school infrastruc-ture phate a manage bol dingakhoh dan thu an asei in ahi.Ama in simlai ho koma jonglekha moh sim hilou a tup ledoiu nei a simna dingin houl-imna ana nei in ahi. Hiche then-

so na kin a chun LM Mako-hei Singh ZEO Ukhrul ,Lung-shim Horam, Principal Jawa-har Navodaya Vidyalaya(JNV) Lambui, Major

Shridhar le Captain Sagar,Assam Rifles Lambui post,Wungnaoya, Headman Ram-va le adang dang in panlahna ana nei uvin ahi.

M/S VangseiBook : 04/06/2017Valid : 05/06/2017Stock : 306Time : 9:00AM till last stock

Page 4: MPCC panna political party 3 in Ex-CM Modi makaina cabinet ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2017/09/ET... · (MDS) sum nehguhna chunga Ex-Chief Minister O Ibobi min kipansah nalam

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Sempatni (Monday) | Lhalam (September) 4, 2017 4Eimi Times

Owned, published, edited and printed by Momoi Kipgen at Eimi Offset Printers, Bibis' Home, New Lambulane, Imphal-East, Manipur - 795001. Office Telephone: 0385-2450949. Asst. Editor: Thangzalen Ringo Lhungdim.

Mizoram biker Lalhruaizela in MotoGP, Spain ading'aticket mu ta

New Delhi: MizoramLalhruaizela in 20th JK TyreFMSCI National RacingChampionship 2017 Satur-day ni'a Round 3 a secondposition ana chantoh lhon inMotoGP, Spain mun'a dingin ticket anamu tan ahi.

Kum 15 a upa biker La-lhruaizela hin weekendsung'a Day 1 ni'a 10 pointsamutoh lhon in tally a 48points amu in chuleh astalemate Lalnunsangasang in 12 points in anatamjo tan ahi. The blue ribandevent championship, EuroJK 17 chu defendingchampion Anindith Reddyin table a top in anapang kit

tan ahi.Khatlang'a Chennai

akon Vishnu chun racesani ni'a anachai jou lou jehin Mumbai Nayan Chat-terjee in Race 1 a thirdplace anachan lotan ahi.Race 2 ajong anachai joulou kit jeh in ama ding inakal be nading lampi anabin lotan ahi.

Suzuki Gixxer Cup aChennai Joseph Mathewin gol jo na achan jing tohlhon in kijom in 5 vei chan-na goljo na achanna na-jong ahitan ahi. Tu'a hi 50points a aum in ama tet phading tutun koima aumtapon ahi.

Bhoomi film'a Sanjay leh Aditi Rao first dialogue promoshare kibol

New Delhi: Sanjay Duttfans hon screen mun'a mukit ding 'a ana nga lel jingutoh kilhon in Sanjay Duttin 'Bhoomi' film'a pan ahinlakit tan ahi. Hiche film hiSanju hi mipa khat nakichem'a achanu ding'a bolthei chan chuleh thichanading'a pan alah na thusimjong ahi. Hiche film ahinAditi Rao Hydari hi Duttchanu in akichem in ahi.Bhoomi film hi apa lehachan in justice ding'a panalah lhon dan thusim jongahi.

Hiche film hi OmungKumar in directed abol tohlhon in first dialogue promojong twitter a shared jonganabol in ahi.

Lily Collin in J R R Tolkien biopic tho ding'a kigot nanei taLos Angeles: Actor Lily

Collins in ahung lhung dingJ R R Tolkien biopic a panlading in kigot na anei tan ahi.Kum 28 a upa Lily hin EdithBratt role a kichem ding ahi.

Hiche film'a pan alah dingahi ti thuso akimu jou jouchun Collins in Twitter aakipa nathu share jonganabol in ahi. Actor Lily in"As a lifelong fan of Tolkien'smagic, I can't wait to startthis epi adventure…." tin-jong anasei in ahi. CherninEntertainment hin FoxSearchlight ading'a produc-ing abol ahi. Hiche ki releasenading nikho hi tuchang in-jong akisei doh hih lai in ahi.Hiche biopic hin Tolkienthusim lang bou focus abolding ahi.

Ama hi British armedforces a ding'a 1916 apat1920 chan anapang in Pem-broke College mun'a na atohmasang'a novel nijong ana jihin ahi. Ama hi 1973 kum inahinkho anabei tan ahi. Col-lin hi TV series "The LastTycoon" ajong pan ala inhiche series ahin Celia Bradyrole in akichem in ahi.Chuleh hiche tailou in jong "The Mortal Instruments:City of Bones", " The BlindSid", "Rules Don't Apply" leh"Mirror Mirror" injong JuliaRoberts opposite in ana-pang in ahi.

World Cup Qurlifier result (Saturday 02 Sept)ZAMBIA v/s ALGERIA 3-1(GROUP B)

GABON v/s CÔTE D'IVOIRE 0-3 (GROUP C)

ALBANIA v/s LIECHTENSTEIN 2-0 (GROUP G)

SERBIA v/s MOLDOVA 3-0 (GROUP D)

FINLAND v/s ICELAND 1-0 (GROUP I)

WALES v/s AUSTRIA 1-0 (GROUP D)

GEORGIA v/s REPUBLIC OF IRELAND 1-1 (GROUP D)

SENEGAL v/s BURKINA FASO 0-0 (GROUP D)

SPAIN v/s ITALY 3-0 (GROUP G)

CROATIA v/s KOSOVO ABANDONED (GROUP I)

UKRAINE v/s TURKEY 2-0 (GROUP I)

ISRAEL v/s FYR MACEDONIA 0-1 (GROUP G)

World Cup Qualifier fixture (Monday 04 Sept)CAMEROON v/s NIGERIA 10:30 (GROUP B)

NORTHERN IRELAND v/s CZECH REPUBLIC 11:30(GROUP C)

ENGLAND v/s SLOVAKIA 11:30 (GROUP F)

SCOTLAND v/s MALTA 11:30 (GROUP F)

ARMENIA v/s DENMARK 09:30 (GROUP E)

AZERBAIJAN v/s SAN MARINO 09:30 (GROUP C)

LIBYA v/s GUINEA 00:30 +1d (GROUP A)

GERMANY v/s NORWAY 11:30 (GROUP C)

MONTENEGRO v/s ROMANIA 11:30 (GROUP E)

POLAND v/s KAZAKHSTAN 11:30 (GROUP E)

SLOVENIA v/s LITHUANIA 11:30 (GROUP F)

China a BRICS 2017 Summit'a PM Modi in Pakistan galguhbol thuapohdoh ding tahsan um

New Delhi:, Sept 3(Zeenews): Doklam thu'aIndia leh China ni 75 lhingakiboi jouva Prime MinisterNarendra Modi China gam-sung Xiamen khopi'a 9thBRICS summit'a pangding'a kipan doh ding ahitai.

BRICS kihouna'a Brazil,Russia, India, China lehSouth Africa gam pangahi'in, Sunday jan'a cabinetmember ding'a maithah mi9 lahlutna anei jouteng ki-pan doh ding ahitai. PMModi in China President XiJinping toh summit pam'akihouna aneiding tahsan

ahi. US gam in Pakistan gamhi thingnoimi ho kiselna ding'amun kiliem ahi, tia asei jouva

India in thingnoidouna'a pan khoutah'alahding thu aseiding tah-

san ahi.India in BRICS panlah-

na agel khoh in chule van-noiyin boina ato ho, cham-na aumna ding'a BRICS inpan thupi tah alah ahi, tinPM Modi in facebook 'aaseiyin ahi. Kum masaOctober lha'a Goa gam'aSummit anaum ahi.Kihouna'a market, trade,vannoi chamna ding,kithuto ding thu jongaseidiu ahi'in chule 9thBRICS summit hi 'Stron-ger Partnership for aBrighter Future' ti thupi'achelha ding ahi.

Germany gam'a kimu WWII bomb Suhset nading'a mi asang'a simamun'a kon kilhohdoh

Berlin, Sept 3 (PTI):German lhumlam gamkaiKoblenz khopi'a AmericanWorld War II bomb poh-keh loulai lhapna ding'aFranfurt khopi'a mihemasang'a sim kivenna ding'aapuidoh uvin ahi.

Koblenz mun'a kon mi-hem 21,000 bomb lhapnading'a apuidoh uvin, kg 500'a gih bomb lolhingtah 'a al-haplhah jou uvin, gamkaimiho a-inn cheh uva akilediu aphalpeh tauvin ahi.Germany gam'a gal kichaijouva bomb lhap nading'a

mihem akitam tol doh nap-en thilsoh ahi.

British bomb hi Frank-furt mun'a kimudoh ahi'in,1.8 tons 'a gih ahi. Bombkimuna mun'a kon 1,500km sung'a cheng hojingkah'a kon jan nidan 8chan amun'a aumsah louvuahi. Second World Warkichai kum 70 val jouva jongNazi ho hatna Germanygam'a apohkeh loulai bombkimu doh jing ahi'in, build-ing kisahna mun, gammanglah, phailei chule pahcha leiho'a jong bomb kimu ahi.

North Korea gam'a nuclear test kibol jeh'a 6.3 magnitude'a hatmihem semdoh ling kihot

Seoul, Sept 3 (AFP): North Korea gam in nuclear test6 vei channa abol hiding'in tahsan ahi, tin Yonhap thusonaseiyin, Pyongyang in long-range missile'a koi thei hydro-gen bomb akisem'e, tia asei jou ahi.

South Korea President Moon Jae-in in National SecurityCouncil (NSC) emergency meeting akouvin, Korea gam'aling kiho thilsoh jou ahi. Ling akiho jouvin South Korenmilitary hon, "North Korea gam'a 5.6 magnitude 'a hat hiakisemthu ahi'in, nuclear test kibol hi'em, ti kholna aum'e",tin asei uvin ahi. USGC in nuclear test kibol jeh'a leiset kihothi 6.3 magnitude'a hat ahi, tin aseiyin chule Kimchaeknorthwest'a kipan ahi, ati. Apet pet'a vangsetna toh um em,ti thu akihepoi. Ling kihot ahipon, thil pohkeh ahi, tin Jana

Pursely, USGS geophysicist in aseiyin ahi. Tu'athudoh umhi gal-manchah lolhing hinam, tihi ahi.Korea thuso in leiset akithin masang'a Kim Jong-Unin Nuclear Weapons Institute mun avil'e, tin asei uvinahi.

H-bomb semna'a kimang thil hohi abon'a gamsung'akon ahi, tin Kim in aseiye, ati. North Korea in July lha'aICBM, Hwasong-14 lolhing tah'a nivei test abol 'a kongamdang hotoh kiboina khohse cheh'a ahi. Hiche jouvakon Korea in Guam, Japan vanthamjol chule Pacific'arocket akap jing ahi. Nuclear gal manchah dang dangsang'a hatjo'a thermonuclear weapon akineiye, tia avelvel'a North Korea in aseijing ahi.

Haj pilgrimage'a pang Egypt gam-mi 35 thiRiyadh, Sept 3

(IANS): Saudi Arabiagamsung Mecca 'a cheEgypt gam-mi 35 athiuvin ahi.

Saturday nikhon EgyptMedical Haj Mission lam-kai Ahmed el Ansary inthusoh photchennaaneiyin, athi hohi kum 60leh 85 kikah ahiuve, ati.Chule athi hohi alel jehchule ateh jeh atamjo ahi,tin aseibe in ahi. Haj pil-grimage hi August nisim

31 nikho'a kipan ahitan,gam-pam mi 1.8 millionpanna'a pilgrims million 2val in pan alah ding tahsanahi.

Haj hi Muslim ho ding'athil loupi tah ahi'in, kaalkit chan umding ahi. Fri-day nikho'a Saudi Arabiaauthority honHaj permitneilouva Mecca dan phal-na louva lut kigo mi400,000 val 'ban' bolnading'a securitykhoutah'a akoi ahi.

Dangka 200 note ATM'a kon kilahdoh sohkei nading'a lhathumtobang lut nalai ding

New Delhi, Sept 3 (IANS): RBI in kaal/hapta khatmasang'a dangka 200 note launch abol ahitan, hijongle 'reca-libration' (ATM'a sum note kihet thei nading'a semtohna)bol ding lentah aumjeh'a sum note 200 hi hop dop nading'alhathum tobang lut ding ahi.

Bank phabep in ATM company ho heng'a note thah himachine'a avet toh diuva ngehna jong aneiyu ahitai. Kummasa'a sum thah kisem'a kon ATM machine sem toh na kibolpan ahi. RBI in dangka 200 note akisem'e, tia asei vang'aiti phat'a kihom panding ahi asei loulai ahi. Alangkhat'a, ATMcompany hon ATM 'a 200 note het thei nading'a machinesem toh ding'in RBI in thupeh anei hih laiye, tin asei uvinahi. Gamsung pumpi'a ATM machine hi 2.25 lakh um ahi.

Ravi B Goyal, Chairman leh Managing Director, AGS

Transact Technologies Limited in 60,000 ATMs baseakisem tai, tia asei ahi. RBI in thupeh anei nei tengleh'recalibration' kipan ding ahi, ati. ATM boi louvaachemjom pum'a machine sem toh nading'a ni 90 lutding ahi, tin aseibe in ahi. NCR Corporation injongmachine 1,08,000 aneiya chule BTI Payment inmachine 4,500 atun ahi. Tu-leh-tu'a 200 note hi RBIoffice chule bank akilhengdoh phabep'a bou kikoinalai ahi.

Angaina'a ATM'a hi cassette li um ahi'in, thum'a hi100, 500 chule 2000 note kikoi ahi'in chule alichannahi 200 note koina'a kimang ding ahi. Cassette khatcheh'a hi note 2,000-2,500 kah kikoi thei ahi'in, hijon-gleh ATM phabep'a cassette ni-leh-thum bou um ahi.

Cabinet kikhelna aumtoh kilhon'a Piyush Goyal in RailwayMinister panmun tuh tading

New Delhi, Sept 3(Zeenews): Sundayjingkah'a Cabinet panmunkikhelna aumtoh kilhon'aPiyush Goyal in RailwayMinister panmun atuh dingahitan, Suresh Prabhu inatohmun'a kon haina aneijouva panmun kipe'a ahi.

Suresh Prabhu in Sun-day ni'a Cabinet ministerding'a kilhengdoh lamkaiho kipapina thu aseiyinchule railway tohkhompiho chung'a jong kipa thuaseiyin ahi. Thulhut hi tah-san ding hileh Prabhu inenvironment ahilouleh

power portfolio atuh maitheiahi. Gamsung'a ni phabepsung'a kijom'a train tosetna

thilsoh akijom jeh'aPrabhu in August 23nikho'a mopohna leh

themmo akichan na thuasei ahi.

Railway machalnading'a pan sangtah kalahahi'in, vangsetna thilsohlhung hohi kapona'e, PMModi kakimupi'in abon inkei themmo kakichan in,aman kakhongai ding'aeiseipeh ahi, tia Prabhu inasei ahi. Congress injongtrain tosetna thilsoh jouvaPrabhu in apanmun'a konhaina neihen, tia thumnaaneiyu ahi. Uktkal Expresstosetna thilsoh'a mi 23thi'a chule 100 val ki-tongkha ahi.

Sikkim mun'a WB police in mikhat anatha nachung'a got na peh ding’ainsung mi in ngeh nanei

Namchi, Sept 3: Sikkim mun'a Sept 1 nikho'a mi khat kikaplih nachung'a kholchil na ache lhah jing lai ahitoh lhon inKalimpong SP leh a team panna ahi ana hedoh taouvin ahi.Athipa hi Kalimpong akon Dawa Bhutia ahi. Athilong chu postmortem bolding in Namchi District Hospital mun'a poh lutahitoh lhon in Doctor team hon post mortem anabol taovin ahi.

Hiche toh kilhon chun athipa (Dawa Bhutia) pa TT Bhutialeh cousin Tshering Yankee Bhutia in aseina'a hitobang thilsebol ho chung’a gotna nasatah a peh ding in asei lhon in chulehDawa Bhutia akikap lih'e tithu hi midang kom'a pat kana jat'uahi ati. Insung mihon Sikkim Government in hiche thu higelkhoh na anei'a ding uvin jong temna ana nei in ahi.

Alangkhat'a Kalimpong 22 Constituency MLA Sarita Rai inaseina’a Sikkim mun jong safe ahitapoi ti avetsah in chuleh

West Bengal Police jong Sikkim sung'a adei dei'a achaloh'u adei lou danjong asei in ahi.

Hiche toh kilhon chu Gorkha Jan Mukti Morcha Cen-tral Committee, Organisation Secretary Francis Dewan inaseina'a GJM Committee kihoukhom na poimo tah kineigot lai in source akon thuso kimu dungjui in KalimpongPolice hon hiche kihoukhom na suboi ding in ahung uvetithu akija in ahi. Aman aseibe na'a hiche athipa DawaBhutia hin GJM ading in post holder ema jong anei ponama hi milham mai mai ahi tinjong aseibe. Hiche toh kil-hon chun Sikkim Government in SP Kalimpong chung’agot na apeh ding injong ngehna ananei in ahi. Senior SPSouth Pratap Pradhan in hiche case chung chang thukholchil na achelha jing nalai ahidan jong asei in ahi.