method of bathing (ghusl) गुस्ल का तरीका

xG¢éSH Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢

çÜ ¼¢Ï¢ ÐÉGÝï Ü è Îé¥G¢¥�G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜ G¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï �é�Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢�±¼ï §SH¢}¢è,

ãG�GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢� ¥G�¢G¢Ú

Ü G¢çÎÚè Ú-�G±è

ÎèÝè çÜ ¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è �Ï¢Ü G ÐÉGÝï �ï ÐãHï �ñGH }¢ïæ

Îè ãé§ü Îé¥G¢ ÐÉG Hèç�²ï �¢ï Üé À ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J

Îé¥G¢ ²ïã ãñ :

¼Ú�}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ Ü ï ÎÚ±¢�Gï ¶¢ïH Îï ¥¢ñÚ ã}¢

ÐÚ ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ Ý¢ç�GH È GÚ}¢¢ ! »ï ¥G-�G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢é�Géx¢èü ±¢Hï J

Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »Ü »Ü Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈ G ÐÉG Hèç�²ï J¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢± Ï¢Ü Gè¥G± }¢çxGÈ GÚ¼13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜ Úü}¢ 1428 çã.


xG¢éSH Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢ (ãG-ÝÈG è)

²ïã çÚ�¢H¢ (xG¢éSH Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢)

à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜG ¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï �é�Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢�±¼ï §SH¢}¢è ãG�GÚ¼

¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢� ¥G�¢G¢Ú ÜG ¢çÎÚè Ú-�G±è

Ýï ©Îêü �GÏ¢¢Ý }¢ïæ ¼ãGÚèÚ ÈG Ú}¢¢²¢ ãñ J

}¢�çH�ï ¼Ú¢ç�}¢ (Î¢�±¼ï §SH¢}¢è) Ýï §� çÚ�¢Hï Ü ¢ï çã�Îè ÚS}¢éH

¶G¼G }¢ïæ ¼Ú¼èÏ¢ Îï Ü Ú Ðïà¢ çÜ ²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢Ü -¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ �ï à¢¢»¥G

Ü Ú±¢²¢ ãñ J §� }¢ïæ ¥x¢Ú çÜ �è �x¢ã Ü }¢è Ï¢ïà¢è Ð¢»æ ¼¢ï }¢�çH�ï ¼Ú¢ç�}¢

Ü ¢ï (Ï¢ �GÚè¥G» }¢v¼êÏ¢ ²¢ §ü-}¢ï§H) }¢é�¢GH¥G ÈG Ú}¢¢ Ü Ú �±¢Ï¢ Ü }¢¢§²ï J

Ú¢çÏ¢¼G¢ : }¢�çH�ï ¼Ú¢ç�}¢ (Î¢�±¼ï §SH¢}¢è)}¢Ü -¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢

ç�HïvÅïÇ ã¢©�, ¥çHÈG Ü è }¢çS�Î Ü ï �¢}¢Ýï,

¼èÝ ÎÚ±¢�G¢, ¥ãG}¢Î¥¢Ï¢¢Î-1, x¢é�Ú¢¼,

ÈG ¢ïÝ : 079-25391168 MO. 9374031409

E-mail : [email protected]

xG¢éSH Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢ 1

²ïã çÚS¢¢H¢ (26 S¢-ÈG ãG¢¼) }¢éÜ }}¢H ÐÉG HèçÁ¢²ï, ÜG ±è §}Ü ¢Ý

ãñ çÜ Ü §ü x¢G-Hç¼G²¢æ ¥¢Ð Üï S¢¢}¢Ýï ¥¢ Á¢¢»æ J

ÎéMÎ à¢ÚèÈG Ü è ÈG Á¢GèH¼S¢ÚÜ ¢Úï }¢ÎèÝ¢, S¢éË¼G¢Ýï Ï¢¢ ÜG ÚèÝ¢, ÜG Ú¢Úï ÜG ËÏ¢¢ï S¢èÝ¢, ÈGñ Á¢G

x¢�Á¢èÝ¢, S¢¢çãGÏ¢ï }¢é¥G�¢GÚ ÐS¢èÝ¢ Ü ¢ §à¢¢üÎï ÚãG}¢¼

Ï¢é�²¢Î ãñ, �}¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢Ü Ü è Ü S¢Ú¼ Ü Ú¢ï Ï¢ïà¢Ü ²ïã ¼é}ã¢Úï çH²ï

¼Gã¢Ú¼ ãñ J�

¥Ý¢ï¶è S¢Á¢G¢ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ Á¢éÝñÎï Ï¢x¢GÎ¢Îè ÈG Ú}¢¢¼ï ãñ´ :

§ÏÝéH Üé ÚñÏ¢è Ü ã¼ï ãñ´ : »Ü Ï¢¢Ú }¢éÛ¢ï »ãGç¼H¢}¢ ã¢ï

x¢²¢ J }¢ñ´ Ýï §Ú¢Î¢ çÜ ²¢ §S¢è ±vG¼ x¢GéSH Ü Ú Hêæ J Ó¢êæçÜ S¢wG¼ S¢Îèü Ü è

Ú¢¼ �¢è ÝzGS¢ Ýï S¢éS¼è Ü è ¥¢ñÚ }¢à±Ú¢ çÎ²¢ : �¥|¢è Ü ¢ÈG è Ú¢¼

Ï¢¢ÜG è ãñ §¼Ýè Á¢ËÎè |¢è v²¢ ãñ ! S¢éÏãG §yG}¢èÝ¢Ý S¢ï x¢GéSH Ü Ú HïÝ¢ J�

}¢ñ´ Ýï ÈG ¢ñÚÝ ÝzGS¢ Ü ¢ï ¥Ý¢ï¶è S¢Á¢G¢ ÎïÝï Üï çH²ï ÜG S¢}¢ ¶¢§ü çÜ §S¢è±vG¼ Ü ÐÇG¢ï´ S¢}¢ï¼ Ýã¢ªæx¢¢ ¥¢ñÚ Ýã¢Ýï Üï Ï¢¢�Î Ü ÐÇGï çÝÓ¢¢ïÇGêæx¢¢ |¢è

xG¢éSHÜ ¢ ¼GÚèÜG ¢ (ãG-ÝÈG è)


Ýãè´ ¥¢ñÚ §Ý Ü ¢ï ¥ÐÝï Ï¢ÎÝ ãè ÐÚ ¶GéàÜ Ü Mæx¢¢ J Ó¢éÝ¢�Ó¢ï }¢ñ´ Ýï »ïS¢¢

ãè çÜ ²¢, ±¢ÜGï §Gü Á¢¢ï ¥ËH¢ã Üï Ü ¢}¢ }¢ï´ ÉèH Ü Úï »ïS¢ï S¢ÚÜ à¢

ÝzGS¢ Ü è ²ïãè S¢Á¢G¢ ãñ J

¥ËH¢ã Ü è ©Ý ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý Üï S¢ÎÜGï ã}¢¢Úè }¢çxGÈG Ú¼ ã¢ï J

çÝãæx¢¢ï 1 ¥ÁGÎã¢ }¢¢Ú¢ ¥x¢�ïü à¢ïÚï ÝÚ }¢¢Ú¢Ï¢ÇGï }¢ê�Gè Ü ¢ï }¢¢Ú¢ ÝzG�ï ¥}}¢¢Ú¢ Ü ¢ï x¢Ú }¢¢Ú¢

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îï¶¢ ¥¢Ð Ýï ! ã}¢¢Úï ¥SH¢ÈGïçÜ Ú¢}¢ ¥ÐÝï ÝzGS¢ Ü è Ó¢¢H¢ï´ Ü ¢ï Ý¢Ü ¢}¢ Ï¢Ý¢Ýï Üï çH²ï

Üñ S¢è Üñ S¢è }¢à¢vGÜG ¼ï´ Û¢ïH¼ï �¢ï J §S¢ S¢ï ±¢ïã §SH¢}¢è |¢¢§ü ÎS¢ü ãG¢çS¢H

Ü Úï´ Á¢¢ï Ú¢¼ Ü ¢ï »ãGç¼H¢}¢ ã¢ï Á¢¢Ýï Ü è S¢êÚ¼ }¢ï´ ¥¢ç¶GÚ¼ Ü è ¶G¢ñÈG Ý¢Ü

à¢}¢ü Ü ¢ï |¢éH¢ Ü Ú }¢ãGìÁ¢G Í¢Ú ±¢H¢ï´ S¢ï à¢Ú}¢¢ Ü Ú ²¢ x¢GéSH Üï }¢é¥G¢-}¢Hï

}¢ï´ S¢éS¼è Ü Ú Üï , Ý}¢¢Á¢Gï ÈG Á¢í Ü è Á¢}¢¢¥G¼ Á¢G¢»¥G Ï¢çËÜ

Ý}¢¢Á¢G ¼Ü ÜG Á¢G¢ Ü Ú Ç¢H¼ï ãñ´ ! Á¢Ï¢ Ü |¢è x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï Á¢¢» ¼¢ï Ý}¢¢Á¢G

Ü ¢ ±vG¼ ¥¢ �¢Ýï ÐÚ ÈG ¢ñÚÝ x¢GéSH Ü Ú HïÝ¢ Ó¢¢çã²ï J ãGÎèS¢ï Ð¢Ü }¢ï ¥¢¼¢

ãñ : çÈG çÚà¼ï ©S¢ Í¢Ú }¢ï´ Î¢ç¶GH Ýãè´ ã¢ï¼ï çÁ¢S¢ }¢ï´ ¼S±èÚ ¥¢ñÚ Üé �¢¢ ¥¢ñÚ

Á¢éÝéÏ¢ (²¢�Ýè çÁ¢S¢ ÐÚ çÁ¢}¢¢¥G ²¢ »ãGç¼H¢}¢ ²¢ à¢ãì±¼ Üï S¢¢�¢ }¢Ýè ¶G¢çÚÁ¢ ã¢ïÝï

Ü è ±Á¢ã S¢ï x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï x¢²¢) ã¢ï J

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »Ü Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢Ü ÐÉG¢ ¥ËH¢ã©S¢ ÐÚ ÎS¢ ÚãG}¢¼ï´ |¢ïÁ¢¼¢ ãñ J

1 : }¢x¢Ú}¢À


xG¢éSH Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢ (ãG-ÝÈG è)çÏ¢x¢GñÚ Á¢GÏ¢¢Ý çãH¢» çÎH }¢ï´ §S¢ ¼GÚãG çÝÄ²¼ Ü èçÁ¢²ï çÜ }¢ñ´

Ð¢Ü è ãG¢çS¢H Ü ÚÝï Üï çH²ï x¢GéSH Ü Ú¼¢ ãêæ J ÐãHï Î¢ïÝ¢ïæ2 ã¢�¢ ÐãéæÓ¢¢ï´ ¼Ü¼èÝ3 ¼èÝ3 Ï¢¢Ú {¢ï§²ï, çÈ Ú §çS¼�Á¢ï Ü è Á¢x¢ã {¢ï§²ï wG±¢ã ÝÁ¢¢S¢¼ ã¢ï²¢ Ý ã¢ï, çÈ Ú çÁ¢S}¢ ÐÚ ¥x¢Ú Ü ãè´ ÝÁ¢¢S¢¼ ã¢ï ¼¢ï ©S¢ Ü ¢ï ÎêÚ Ü èçÁ¢²ïçÈ Ú Ý}¢¢Á¢G Ü ¢ S¢¢ ±éÁG¢ê Ü èçÁ¢²ï }¢x¢Ú Ð¢©æ Ý {¢ï§²ï, ã¢æ ¥x¢Ú Ó¢¢ñÜ è ±x¢GñÚ¢ÐÚ x¢GéSH Ü Ú Úãï ãñ´ ¼¢ï Ð¢©æ |¢è {¢ï HèçÁ¢²ï, çÈ Ú Ï¢ÎÝ ÐÚ ¼ïH Ü è ¼GÚãGÐ¢Ýè Ó¢éÐÇG HèçÁ¢²ï, ¶GéS¢êS¢Ý S¢<Î²¢ï´ }¢ï´ (§S¢ Î¢ñÚ¢Ý S¢¢Ï¢êÝ |¢è Hx¢¢ S¢Ü ¼ïãñ´) çÈ Ú ¼èÝ3 Ï¢¢Ú S¢è{ï Ü �{ï ÐÚ Ð¢Ýè Ï¢ã¢§²ï, çÈ Ú ¼èÝ3 Ï¢¢Ú ©ËÅïÜ �{ï ÐÚ, çÈ Ú S¢Ú ÐÚ ¥¢ñÚ ¼}¢¢}¢ Ï¢ÎÝ ÐÚ ¼èÝ3 Ï¢¢Ú, çÈ Ú x¢GéSH Ü èÁ¢x¢ã S¢ï ¥Hx¢ ã¢ï Á¢¢§²ï, ¥x¢Ú ±éÁG¢ê Ü ÚÝï }¢ï´ Ð¢©æ Ýãè´ {¢ï» �¢ï ¼¢ï ¥Ï¢ {¢ïHèçÁ¢²ï J Ýã¢Ýï }¢ï´ çÜG ÏH¢ L¶G Ý ã¢ï´, ¼}¢¢}¢ Ï¢ÎÝ ÐÚ ã¢�¢ Èñ Ú Ü Ú }¢HÜ Ú Ýã¢§²ï J »ïS¢è Á¢x¢ã Ýã¢Ý¢ �¢çã²ï �ã¢æ çÜ S¢è Ü è ÝÁ¢GÚ Ý ÐÇGï ¥x¢Ú²ïã }¢éç}Ü Ý Ý ã¢ï ¼¢ï }¢Îü ¥ÐÝ¢ çS¢~¢ (Ý¢ÈG S¢ï Hï Ü Ú Î¢ïÝ¢ï´2 Í¢éÅÝ¢ï´ S¢}¢ï¼)çÜ S¢è }¢¢ïÅï Ü ÐÇGï S¢ï ÀéÐ¢ Hï, }¢¢ïÅ¢ Ü ÐÇG¢ Ý ã¢ï ¼¢ï ãGSÏ¢ï Á¢GMÚ¼ Î¢ï2 ²¢¼èÝ3 Ü ÐÇGï HÐïÅ Hï v²êæ çÜ Ï¢¢ÚèÜ Ü ÐÇG¢ ã¢ïx¢¢ ¼¢ï Ð¢Ýè S¢ï Ï¢ÎÝ ÐÚçÓ¢ÐÜ Á¢¢»x¢¢ ¥¢ñÚ Í¢éÅÝ¢ï´ ²¢ Ú¢Ý¢ï´ ±x¢GñÚ¢ Ü è Úæx¢¼ Á¢G¢çãÚã¢ïx¢è J ¥G¢ñÚ¼ Ü ¢ï ¼¢ï ¥¢ñÚ |¢è çÁ¢G²¢Î¢ »ãGç¼²¢¼G Ü è ãG¢Á¢¼ ãñ J Î¢ñÚ¢Ýï x¢GéSHçÜ S¢è çÜG S}¢ Ü è x¢ézG¼-x¢ê }¢¼ Ü èçÁ¢²ï, Ü ¢ï§ü Îé¥G¢ |¢è Ý ÐçÉG²ï, Ýã¢Ýï ÜïÏ¢¢�Î ¼¢ïçH²ï ±x¢GñÚ¢ S¢ï Ï¢ÎÝ ÐêæÀÝï }¢ï´ ãGÚÁ¢ Ýãè´ J Ýã¢Ýï Üï Ï¢¢�Î ÈG ¢ñÚÝÜ ÐÇGï ÐãÝ HèçÁ¢²ï J ¥x¢Ú }¢vMã ±vG¼ Ý ã¢ï ¼¢ï Î¢ï Úv¥G¼ ÝzGH ¥Î¢

Ü ÚÝ¢ }¢éS¼ãGÏ¢ ãñ J (}¢¢wG¢êÁ¢G ¥Á¢G Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 319 ±x¢GñÚ¢

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢Ü ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïãÁ¢�Ý¼ Ü ¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J


xG¢éSH Üï ¼èÝ3ÈG Ú¢§Á¢G(1) Üé ËHè Ü ÚÝ¢ (2) Ý¢Ü }¢ï´ Ð¢Ýè Ó¢ÉG¢Ý¢ (3) ¼}¢¢}¢ Á¢G¢çãÚè

Ï¢ÎÝ ÐÚ Ð¢Ýè Ï¢ã¢Ý¢ J

(1) Üé ËHè Ü ÚÝ¢}¢éæã }¢ï´ �¢¢ïÇG¢ S¢¢ Ð¢Ýè Hï Ü Ú ÐÓ¢ Ü Ú Üï Ç¢H ÎïÝï Ü ¢ Ý¢}¢

Üé ËHè Ýãè´ Ï¢çËÜ }¢éæã Üï ãÚ ÐéÁ¢Gïü, x¢¢ïà¢ï, ã¢ï´Å S¢ï ãGËÜG Ü è Á¢ÇG ¼ÜãÚ Á¢x¢ã Ð¢Ýè Ï¢ã Á¢¢» J §S¢è ¼GÚãG Î¢ÉG¢ï´ Üï ÐèÀï x¢¢H¢ï´ Ü è ¼ã }¢ï´,Î¢æ¼¢ï´ Ü è ç¶ÇGçÜ ²¢ï´ ¥¢ñÚ Á¢ÇG¢ï´ ¥¢ñÚ Á¢GÏ¢¢Ý Ü è ãÚ Ü Ú±Å ÐÚ Ï¢çËÜ

ãGËÜG Üï Ü Ý¢Úï ¼Ü Ð¢Ýè Ï¢ãï J Ú¢ïÁ¢G¢ Ý ã¢ï ¼¢ï x¢GÚ-x¢GÚ¢ |¢è Ü Ú HèçÁ¢²ï

çÜ S¢é�Ý¼ ãñ J Î¢æ¼¢ï´ }¢ï´ À¢çH²¢ Üï Î¢Ýï ²¢ Ï¢¢ïÅè Üï Úïà¢ï ±x¢GñÚ¢ ã¢ï´ ¼¢ï

©Ý Ü ¢ï ÀéÇG¢Ý¢ Á¢GMÚè ãñ J ã¢æ ¥x¢Ú ÀéÇG¢Ýï }¢ï´ Á¢GÚÚ (²¢�Ýè ÝévGS¢¢Ý) Ü ¢

¥�Îïà¢¢ ã¢ï ¼¢ï }¢é¥G¢ÈG ãñ J x¢GéSH S¢ï ÜG ÏH Î¢æ¼¢ï´ }¢ï´ Úïà¢ï ±x¢GñÚ¢ }¢ãGS¢êS¢

Ý ãé» ¥¢ñÚ Úã x¢» Ý}¢¢Á¢G |¢è ÐÉG Hè Ï¢¢�Î Ü ¢ï }¢¢�Hê}¢ ã¢ïÝï ÐÚ ÀéÇG¢

Ü Ú Ð¢Ýè Ï¢ã¢Ý¢ ÈG Á¢Gü ãñ, ÐãHï Á¢¢ï Ý}¢¢Á¢G ÐÉGè �¢è ±¢ïã ã¢ï x¢§ü J Á¢¢ï

çãH¼¢ Î¢æ¼ }¢S¢¢Hï S¢ï Á¢}¢¢²¢ x¢²¢ ²¢ ¼¢Ú S¢ï Ï¢¢æ{¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ ¼¢Ú ²¢

}¢S¢¢Hï Üï ÝèÓ¢ï Ð¢Ýè Ý ÐãéæÓ¢¼¢ ã¢ï ¼¢ï }¢é¥G¢ÈG ãñ J ((Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢.

1, S¢. 316, ÈG ¼¢±¢ Ú-Á¢GGç±Ä²¢ }¢é¶Úü�¢, çÁ¢. 1, S¢. 439,440) çÁ¢S¢ ¼GÚãG Ü è

»Ü Üé ËHè x¢GéSH Üï çH²ï ÈG Á¢Gü ãñ §S¢è ¼GÚãG Ü è ¼èÝ3 Üé çËH²¢æ ±éÁG¢ê

Üï çH²ï S¢é�Ý¼ ãñ´ J

(2) Ý¢Ü }¢ï´ Ð¢Ýè Ó¢ÉG¢Ý¢Á¢ËÎè Á¢ËÎè Ý¢Ü Ü è Ý¢ïÜ ÐÚ Ð¢Ýè Hx¢¢ HïÝï S¢ï Ü ¢}¢ Ýãè´

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Üï Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GR ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎïÐ¢Ü Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜG èÜG ±¢ïã Ï¢Î Ï¢wG¼ ã¢ï x¢²¢ J


Ó¢Hïx¢¢ Ï¢çËÜ Á¢ã¢æ ¼Ü Ý}¢ü Á¢x¢ã ãñ ²¢�Ýè S¢wG¼ ãaè Üï à¢éM¥G ¼Ü{éHÝ¢ H¢çÁ¢G}¢è ãñ J ¥¢ñÚ ²ïã ²êæ ã¢ï S¢Üï x¢¢ çÜ Ð¢Ýè Ü ¢ï S¢êæÍ¢ Ü Ú ªÐÚ¶è´çÓ¢²ï J ²ïã ¶G²¢H Úç¶²ï çÜ Ï¢¢H Ï¢Ú¢Ï¢Ú |¢è Á¢x¢ã {éHÝï S¢ï Ý ÚãÁ¢¢» ±ÚÝ¢ x¢GéSH Ý ã¢ïx¢¢ J Ý¢Ü Üï ¥�ÎÚ ¥x¢Ú Úè´Æ S¢ê¶ x¢§ü ãñ ¼¢ï ©S¢Ü ¢ ÀéÇG¢Ý¢ ÈG Á¢Gü ãñ, ÝèÁ¢G Ý¢Ü Üï Ï¢¢H¢ï´ Ü ¢ {¢ïÝ¢ |¢è ÈG Á¢Gü ãñ J

(»ïÁ¢GÝ, »ïÁ¢GÝ,S¢. 442 ¼¢ 443)

(3) ¼}¢¢}¢ Á¢G¢çãÚè Ï¢ÎÝ ÐÚ Ð¢Ýè Ï¢ã¢Ý¢S¢Ú Üï Ï¢¢H¢ï´ S¢ï Hï Ü Ú Ð¢©æ Üï ¼Ë±¢ï´ ¼Ü çÁ¢S}¢ Üï ãÚ ÐéÁ¢Gïü

¥¢ñÚ ãÚ ãÚ Ú¢ï´x¢Åï ÐÚ Ð¢Ýè Ï¢ã Á¢¢Ý¢ Á¢GMÚè ãñ, çÁ¢S}¢ Ü è Ï¢¢�Á¢G Á¢x¢ãï´»ïS¢è ãñ´ çÜ ¥x¢Ú »ãGç¼²¢¼G Ý Ü è ¼¢ï ±¢ïã S¢ê¶è Úã Á¢¢»æx¢è ¥¢ñÚ x¢GéSHÝ ã¢ïx¢¢ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 319)

Üï §vÜ èS¢ ãGéMÈGÜ è çÝSÏ¢¼ S¢ï }¢Îü ± ¥G¢ñÚ¼ Î¢ïÝ¢ï´ Üï çH²ï

xG¢éSH Ü è 21 »ãGç¼²¢¼Gï´y ¥x¢Ú }¢Îü Üï S¢Ú Üï Ï¢¢H x¢éæ{ï ãé» ã¢ï´ ¼¢ï ©�ãï´ ¶¢ïH Ü Ú Á¢ÇG

S¢ï Ý¢ïÜ ¼Ü Ð¢Ýè Ï¢ã¢Ý¢ ÈG Á¢Gü ãñ ¥¢ñÚ y ¥G¢ñÚ¼ ÐÚ çS¢ÈüG Á¢ÇG ¼Ú Ü ÚHïÝ¢ Á¢GMÚè ãñ ¶¢ïHÝ¢ Á¢GMÚè Ýãè´ J ã¢æ ¥x¢Ú Ó¢¢ïÅè §¼Ýè S¢wG¼ x¢éæ{èãé§ü ã¢ï çÜ Ï¢ï ¶¢ïïHï Á¢ÇGï´ ¼Ú Ý ã¢ï´x¢è ¼¢ï ¶¢ïHÝ¢ Á¢GMÚè ãñ y ¥x¢Ú Ü ¢Ý¢ï´}¢ïæ Ï¢¢Hè ²¢ Ý¢Ü }¢ïæ Ý�¢ Ü ¢ ÀïÎ (S¢êÚ¢¶G) ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã Ï¢�Î Ý ã¢ï ¼¢ï©S¢ }¢ï´ Ð¢Ýè Ï¢ã¢Ý¢ ÈG Á¢Gü ãñ J ±éÁG¢ê }¢ï´ çS¢ÈGü Ý¢Ü Üï Ý�¢ Üï ÀïÎ }¢ï´ ¥¢ñÚx¢GéSH }¢ï´ ¥x¢Ú Ü ¢Ý ¥¢ñÚ Ý¢Ü Î¢ïÝ¢ï´ }¢ï´ ÀïÎ ã¢ï´ ¼¢ï Î¢ïÝ¢ï´ }¢ï´ Ð¢Ýè Ï¢ã¢»æy |¢±¢ï´, }¢êæÀ¢ï´ ¥¢ñÚ Î¢ÉGè Üï ãÚ Ï¢¢H Ü ¢ Á¢ÇG S¢ï Ý¢ïÜ ¼Ü ¥¢ñÚ ©Ý

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ S¢éÏãG ¥¢ñÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢à¢¢}¢ ÎéMÎï Ð¢Ü ÐÉG¢ ©S¢ï çÜG ²¢}¢¼ Üï çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈG ¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J


Üï ÝèÓ¢ï Ü è ¶¢H Ü ¢ {¢ïÝ¢ Á¢GMÚè ãñ y Ü ¢Ý Ü ¢ ãÚ ÐéÁ¢G¢ü ¥¢ñÚ ©S¢ Üï

S¢êÚ¢¶G Ü ¢ }¢éæã {¢ï»æ y Ü ¢Ý¢ï´ Üï ÐèÀï Üï Ï¢¢H ãÅ¢ Ü Ú Ð¢Ýè Ï¢ã¢»æ y

Æ¢ïÇGè ¥¢ñÚ x¢Hï Ü ¢ Á¢¢ïÇG çÜ }¢éæã ©Æ¢» çÏ¢x¢GñÚ Ý {éHïx¢¢ y ã¢�¢¢ï´ Ü ¢ï

¥ÓÀè ¼GÚãG ©Æ¢ Ü Ú Ï¢x¢GHï´ {¢ï»æ y Ï¢¢ÁG¢ê Ü ¢ ãÚ ÐãHê {¢ï»æ y ÐèÆ Ü ¢

ãÚ Á¢GÚ¢ü {¢ï»æ y ÐïÅ Ü è Ï¢ËÅï´ ©Æ¢ Ü Ú {¢ï»æ y Ý¢ÈG }¢ïæ |¢è Ð¢Ýè Ç¢Hï´

¥x¢Ú Ð¢Ýè Ï¢ãÝï }¢ï´ à¢Ü ã¢ï ¼¢ï Ý¢ÈG }¢ï´ ©æx¢Hè Ç¢H Ü Ú {¢ï»æ y çÁ¢S}¢

Ü ¢ ãÚ Ú¢ï´x¢Å¢ Á¢ÇG S¢ï Ý¢ïÜ ¼Ü {¢ï»æ y Ú¢Ý ¥¢ñÚ ÐïÇGê (Ý¢ÈG �ï ÝèÓ¢ï Üï

çãGSS¢ï) Ü ¢ Á¢¢ïÇG {¢ï»æ y Á¢Ï¢ Ï¢ñÆ Ü Ú Ýã¢»æ ¼¢ï Ú¢Ý ¥¢ñÚ çÐæÇHè Üï Á¢¢ïÇG

ÐÚ |¢è Ð¢Ýè Ï¢ã¢Ý¢ ²¢Î Ú¶ï´ y Î¢ïÝ¢ï´ S¢éÚèÝ Üï ç}¢HÝï Ü è Á¢x¢ã Ü ¢

¶G²¢H Ú¶ï´, ¶GéS¢êS¢Ý Á¢Ï¢ ¶ÇGï ã¢ï Ü Ú Ýã¢»æ y Ú¢Ý¢ï´ Ü è x¢¢ïH¢§ü ¥¢ñÚ

y çÐæÇçH²¢ï´ Ü è Ü Ú±Å¢ï´ ÐÚ Ð¢Ýè Ï¢ã¢»æ y Á¢GÜ Ú ± ©��-²²ñÝ (²¢�Ýè

ÈG ¢ï¼G¢ï´) Ü è çÝÓ¢Hè S¢yGãG Á¢¢ïÇG ¼Ü ¥¢ñÚ y ©�S¢-²²ñÝ Üï ÝèÓ¢ï Ü è Á¢x¢ã

Á¢ÇG ¼Ü {¢ï»æ y çÁ¢S¢ Ü ¢ ¶G¼Ý¢ Ý ãé±¢, ±¢ïã ¥x¢Ú ¶¢H Ó¢ÉG S¢Ü ¼è

ã¢ï ¼¢ï Ó¢ÉG¢ Ü Ú {¢ï» ¥¢ñÚ ¶¢H Üï ¥�ÎÚ Ð¢Ýè Ó¢ÉG¢» J

(}¢éHwG¶GS¢ ¥Á¢G Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 317-318)

}¢S¼êÚ¢¼ Üï çH²ï 6 »ãGç¼²¢¼Gï´(1) ÉËÜ è ãé§ü çÐS¼¢Ý Ü ¢ï ©Æ¢ Ü Ú Ð¢Ýè Ï¢ã¢»æ (2) çÐS¼¢Ý

¥¢ñÚ ÐïÅ Üï Á¢¢ïÇG Ü è HÜ èÚ {¢ï»æ (3) ÈG Á¢ïü ¶G¢çÚÁ¢ (²¢�Ýè ¥G¢ñÚ¼ Ü è

à¢}¢üx¢¢ã Üï Ï¢¢ãÚ Üï çãGSS¢ï) Ü ¢ ãÚ x¢¢ïà¢¢ ãÚ ÅévÇG¢ ªÐÚ ÝèÓ¢ï wG¢êÏ¢

»ãGç¼²¢¼G S¢ï {¢ï»æ (4) ÈG Á¢ïü Î¢ç¶GH (²¢�Ýè à¢}¢üx¢¢ã Üï ¥�ÎMÝè

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Üï Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GR ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎà¢ÚèÈG Ý ÐÉG¢ ©S¢ Ýï Á¢ÈG ¢ Ü è J


çãGSS¢ï) }¢ï´ ©æx¢Hè Ç¢H Ü Ú {¢ïÝ¢ ÈG Á¢Gü Ýãè´ }¢éS¼ãGÏ¢ ãñ (5) ¥x¢Ú ãGñÁ¢G ²¢çÝÈG ¢S¢ S¢ï ÈG ¢çÚx¢G ã¢ï Ü Ú x¢GéSH Ü Úï ¼¢ï çÜ S¢è ÐéÚ¢Ýï Ü ÐÇGï S¢ï ÈG Á¢ïü Î¢ç¶GHÜï ¥�ÎÚ S¢ï wG¢êÝ Ü ¢ ¥S¢Ú S¢¢ÈG Ü Ú HïÝ¢ }¢éS¼ãGÏ¢ ãñ (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢.1, S¢. 318) (6) ¥x¢Ú ÝïH Ð¢õçHà¢ Ý¢¶GéÝ¢ï ÐÚ Hx¢è ãé§ü ãñ ¼¢ï ©S¢ Ü ¢ |¢èÀéÇG¢Ý¢ ÈG Á¢Gü ãñ ±ÚÝ¢ x¢GéSH Ýãè´ ã¢ïx¢¢, ã¢æ }¢ïãæÎè Üï Úæx¢ }¢ï ãGÚÁ¢ Ýãè´ J

ÁG¢wG}¢ Ü è Ð^èÁ¢GwG}¢ ÐÚ Ð^è ±x¢GñÚ¢ Ï¢æ{è ã¢ï ¥¢ñÚ ©S¢ï ¶¢ïHÝï }¢ï´ ÝévGS¢¢Ý ²¢

ãGÚÁ¢ ã¢ï ¼¢ï Ð^è ÐÚ ãè }¢SãG Ü Ú HïÝ¢ Ü ¢ÈG è ãñ ÝèÁ¢G çÜ S¢è Á¢x¢ã }¢ÚÁ¢G²¢ ÎÎü Ü è ±Á¢ã S¢ï Ð¢Ýè Ï¢ã¢Ý¢ ÝévGS¢¢Ý Îïã ã¢ï ¼¢ï ©S¢ ÐêÚï ©GÁG± ÐÚ }¢SãGÜ Ú HèçÁ¢²ï J Ð^è Á¢GMÚ¼ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ Á¢x¢ã Ü ¢ï Í¢ïÚï ãé» Ýãè´ ã¢ïÝè Ó¢¢çã²ï±ÚÝ¢ }¢SãG Ü ¢ÈG è Ý ã¢ïx¢¢ J ¥x¢Ú Á¢GMÚ¼ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ Á¢x¢ã Í¢ïÚï çÏ¢x¢GñÚ Ð^èÏ¢¢æ{Ý¢ }¢éç}Ü Ý Ý ã¢ï }¢-S¢HÝ Ï¢¢ÁG¢ê ÐÚ Á¢GwG}¢ ãñ }¢x¢Ú Ð^è Ï¢¢ÁG¢ê¥¢ïæ Ü èx¢¢ïH¢§ü }¢ï Ï¢¢æ{è ãñ çÁ¢S¢ Üï S¢Ï¢Ï¢ Ï¢¢ÁG¢ê Ü ¢ ¥ÓÀ¢ çãGSS¢¢ |¢è Ð^è Üï ¥�ÎÚÀéÐ¢ ãé±¢ ãñ, ¼¢ï ¥x¢Ú ¶¢ïHÝ¢ }¢éç}Ü Ý ã¢ï ¼¢ï ¶¢ïH Ü Ú ©S¢ çãGSS¢ï Ü ¢ï{¢ïÝ¢ ÈG Á¢Gü ãñ J ¥x¢Ú Ý¢ }¢éç}Ü Ý ãñ ²¢ ¶¢ïHÝ¢ ¼¢ï }¢éç}Ü Ý ãñ }¢x¢Ú çÈ Ú±ñS¢è Ý Ï¢¢æ{ S¢Üï x¢¢ ¥¢ñÚ ²êæ Á¢GwG}¢ ±x¢GñÚ¢ Ü ¢ï ÝévGS¢¢Ý ÐãéæÓ¢Ýï Ü ¢ ¥�Îïà¢¢ãñ ¼¢ï S¢¢Úè Ð^è ÐÚ }¢SãG Ü Ú HïÝ¢ Ü ¢ÈG è ãñ, Ï¢ÎÝ Ü ¢ ±¢ïã ¥ÓÀ¢ çãGSS¢¢|¢è {¢ïÝï S¢ï }¢é¥G¢ÈG ã¢ï Á¢¢»x¢¢ J (»ïÁ¢GÝ, S¢. 318)

xG¢éSH ÈG Á¢Gü ã¢ïÝï Üï 5¥SÏ¢¢Ï¢(1) }¢Ýè Ü ¢ ¥ÐÝè Á¢x¢ã S¢ï à¢ãì±¼ Üï S¢¢�¢ Á¢éÎ¢ ã¢ï Ü Ú ©GÁG±

S¢ï çÝÜ HÝ¢ (2) »ãGç¼H¢}¢ ²¢�Ýè S¢¢ï¼ï }¢ï´ }¢Ýè Ü ¢ çÝÜ H Á¢¢Ý¢ (3)à¢}¢üx¢¢ã }¢ï´ ãGàÈG ¢ (S¢éÐ¢Úè) Î¢ç¶GH ã¢ï Á¢¢Ý¢ wG±¢ã à¢ãì±¼ ã¢ï ²¢ Ý ã¢ï,

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈG ÐÉGïx¢¢ }¢ñ´ çÜG ²¢}¢¼Üï çÎÝ ©S¢ Ü è à¢ÈG ¢¥G¼ Ü Mæx¢¢ J


§�Á¢G¢H ã¢ï ²¢ Ý ã¢ï, Î¢ïÝ¢ï´ ÐÚ x¢GéSH ÈG Á¢Gü ãñ (4) ãGñÁ¢G S¢ï ÈG ¢çÚx¢G ã¢ïÝ¢

(5) çÝÈG ¢S¢ (²¢�Ýè Ï¢ÓÓ¢¢ Á¢ÝÝï ÐÚ Á¢¢ï wG¢êÝ ¥¢¼¢ ãñ ©S¢) S¢ï ÈG ¢çÚx¢G

ã¢ïÝ¢ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 321 ¼¢ 324)

çÝÈG ¢S¢ Ü è Á¢GMÚè ±Á¢G¢ãG¼¥vS¢Ú ¥G¢ñÚ¼¢ï´ }¢ï´ ²ïã }¢àãêÚ ãñ çÜ Ï¢ÓÓ¢¢ Á¢ÝÝï Üï Ï¢¢�Î ¥G¢ñÚ¼

Ó¢¢HèS¢40 çÎÝ ¼Ü H¢çÁ¢G}¢è ¼G¢ñÚ ÐÚ Ý¢Ð¢Ü Úã¼è ãñ ²ïã Ï¢¢¼ çÏ¢ËÜé H

x¢GH¼G ãñ J çÝÈG ¢S¢ Ü è ¼z�èH }¢éH¢-ã�¢ ã¢ï J Ï¢ÓÓ¢¢ ÐñÎ¢ ã¢ïÝï Üï Ï¢¢�Î

Á¢¢ï wG¢êÝ ¥¢¼¢ ãñ ©S¢ Ü ¢ï çÝÈG ¢S¢ Ü ã¼ï ãñ ©S¢ Ü è çÁ¢G²¢Î¢ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ }¢ég¼

Ó¢¢HèS¢40 çÎÝ ãñ ²¢�Ýè ¥x¢Ú Ó¢¢HèS¢40 çÎÝ Üï Ï¢¢�Î |¢è Ï¢�Î Ý ã¢ï ¼¢ï

}¢ÚÁ¢G ãñ J çHã¢Á¢G¢ Ó¢¢HèS¢40 çÎÝ ÐêÚï ã¢ï¼ï ãè x¢GéSH Ü Ú Hï ¥¢ñÚ Ó¢¢HèS¢40

çÎÝ S¢ï ÐãHï Ï¢�Î ã¢ï Á¢¢» wG±¢ã Ï¢ÓÓ¢ï Ü è ç±H¢Î¼ Üï Ï¢¢�Î »Ü ç}¢ÝÅ

ãè }¢ï´ Ï¢�Î ã¢ï Á¢¢» ¼¢ï çÁ¢S¢ ±vG¼ |¢è Ï¢�Î ã¢ï x¢GéSH Ü Ú Hï ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢G

± Ú¢ïÁ¢G¢ à¢éM¥G ã¢ï x¢» J ¥x¢Ú Ó¢¢HèS¢40 çÎÝ Üï ¥�ÎÚ ¥�ÎÚ Î¢ïÏ¢¢Ú¢

wG¢êÝ ¥¢ x¢²¢ ¼¢ï à¢éM»G ç±H¢Î¼ S¢ï ¶Gy}¢ï wG¢êÝ ¼Ü S¢Ï¢ çÎÝ çÝÈG ¢S¢ ãèÜï à¢é}¢¢Ú ã¢ï´x¢ï J }¢-S¢HÝ ç±H¢Î¼ Üï Ï¢¢�Î Î¢ï ç}¢ÝÅ ¼Ü wG¢êÝ ¥¢ Ü Ú

Ï¢�Î ã¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ ¥G¢ñÚ¼ x¢GéSH Ü Ú Üï Ý}¢¢Á¢G Ú¢ïÁ¢¢ ±x¢GñÚ¢ Ü Ú¼è Úãè,

Ó¢¢HèS¢40 çÎÝ ÐêÚï ã¢ïÝï }¢ï´ ÈG ÜG ¼ Î¢ï2 ç}¢ÝÅ Ï¢¢ÜG è �¢ï çÜ çÈ Ú wG¢êÝ ¥¢

x¢²¢ ¼¢ï S¢¢Ú¢ çÓ¢ËH¢ ²¢�Ýè }¢éÜ }}¢H Ó¢¢HèS¢40 çÎÝ çÝÈG ¢S¢ Üï ÆãÚïx¢ï J

Á¢¢ï |¢è Ý}¢¢Á¢Gï´ ÐÉGè´ ²¢ Ú¢ïÁ¢Gï Úw¶ï S¢Ï¢ Ï¢ïÜ ¢Ú x¢», ²ã¢æ ¼Ü çÜ ¥x¢Ú §S¢

Î¢ñÚ¢Ý ÈG Á¢Gü ± ±¢çÁ¢Ï¢ Ý}¢¢Á¢Gï´ ²¢ Ú¢ïÁ¢Gï ÜG Á¢G¢ çÜ ²ï �¢ï ¼¢ï ±¢ïã |¢è çÈ Ú S¢ï

¥Î¢ Ü Úï J (}¢¢wG¢êÁ¢G ¥Á¢G ÈG ¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ }¢é¶GÚü�¢, çÁ¢. 4, S¢. 354 ¼¢ 356)

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢Ü Ü è Ü S¢Ú¼ Ü Ú¢ï Ï¢ïà¢Ü ²ïã ¼é}ã¢ÚïçH²ï ¼Gã¢Ú¼ ãñ J


5 Á¢GMÚè ¥ãGÜ ¢}¢(1)}¢Ýè à¢ãì±¼ Üï S¢¢�¢ ¥ÐÝè Á¢x¢ã S¢ï Á¢éÎ¢ Ý ãé§ü Ï¢çËÜ Ï¢¢ïÛ¢

©Æ¢Ýï ²¢ Ï¢éH�Îè S¢ï çx¢ÚÝï ²¢ ÈGé ÁGH¢ ¶G¢çÚÁ¢ Ü ÚÝï Üï çH²ï Á¢G¢ïÚ Hx¢¢Ýï Ü è

S¢êÚ¼ }¢ï´ ¶G¢çÚÁ¢ ãé§ü ¼¢ï x¢GéSH ÈG Á¢Gü Ýãè´ J ±éÁG¢ê Ï¢ãÚ ãG¢H ÅêÅ Á¢¢»x¢¢

(2)¥x¢Ú }¢Ýè Ð¼Hè ÐÇG x¢§ü ¥¢ñÚ Ðïà¢¢Ï¢ Üï ±vG¼ ²¢ ±ñS¢ï ãè çÏ¢H¢ à¢ãì±¼

§S¢ Üï ÜG ¼GÚï çÝÜ H ¥¢» x¢GéSH ÈG Á¢Gü Ý ãé±¢ ±éÁG¢ê ÅêÅ Á¢¢»x¢¢ (3)¥x¢Ú

»ãGç¼H¢}¢ ã¢ïÝ¢ ²¢Î ãñ }¢x¢Ú §S¢ Ü ¢ Ü ¢ï§ü ¥S¢Ú Ü ÐÇGï ±x¢GñÚ¢ ÐÚ Ýãè´ ¼¢ï

x¢GéSH ÈG Á¢Gü Ýãè´ (4) Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ à¢ãì±¼ �¢è ¥¢ñÚ }¢Ýè ©¼Ú¼è ãé§ü }¢¢�Hê}¢

ãé§ü }¢x¢Ú Ï¢¢ãÚ çÝÜ HÝï S¢ï ÜG ÏH ãè Ý}¢¢Á¢G ÐêÚè Ü Ú Hè ¥Ï¢ ¶G¢çÚÁ¢ ãé§ü ¼¢ï

Ý}¢¢Á¢G ã¢ï x¢§ü }¢x¢Ú ¥Ï¢ x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï x¢²¢ (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 321 ¼¢ 322)

(5)¥ÐÝï ã¢�¢¢ï S¢ï }¢¢g¢ ¶G¢çÚÁ¢ Ü ÚÝï S¢ï x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï Á¢¢¼¢ ãñ J ²ïã x¢éÝ¢ã

Ü ¢ Ü ¢}¢ ãñ J ãGÎèS¢ï Ð¢Ü }¢ï´ »ïS¢¢ Ü ÚÝï ±¢Hï Ü ¢ï }¢ËªGÝ Ü ã¢ x¢²¢ ãñ J

»ïS¢¢ Ü ÚÝï S¢ï

}¢Î¢üÝ¢ Ü }¢Á¢G¢ïÚè ÐñÎ¢ ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ Ï¢¢Úã¢ Îï¶¢ x¢²¢ ãñ çÜ çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ

¥¢Î}¢è à¢¢Îè Üï H¢§ÜG Ýãè´ Úã¼¢ J

}¢éà¼ Á¢GÝè Ü ¢ ¥GÁ¢G¢Ï¢}¢ïÚï ¥¢ÜG ¢ ¥¢�H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é�Ý¼ }¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã

¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý Ü è ç¶GÎ}¢¼ }¢ïæ ¥GÁ¢Gü çÜ ²¢ x¢²¢ : »Ü

à¢wGS¢ }¢ÁHêÜG (²¢�Ýè }¢éà¼ Á¢GÝè Ü ÚÝï ±¢H¢) ãñ ±¢ïã §S¢ ÈGï �H S¢ï Ýãè´}¢¢Ý¼¢ ãñ, ãÚ Ó¢�Î §S¢ Ü ¢ï S¢}¢Û¢¢²¢ ãñ, ¥¢Ð ¼ãGÚèÚ ÈG Ú}¢¢»æ, ©S¢ Ü ¢ v²¢

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : ¼é}¢ Á¢ã¢æ |¢è ã¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ ÐÉG¢ï çÜ ¼é}ã¢Ú¢ ÎéMÎ}¢éÛ¢ ¼Ü ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ J


ãGàÚ ã¢ïx¢¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ü ¢ï v²¢ Îé¥G¢ ÐÉGÝ¢ Ó¢¢çã²ï çÁ¢S¢ S¢ï ©S¢ Ü è ¥G¢Î¼

ÀêÅ Á¢¢» ?

§à¢¢üÎï ¥¢�H¢ ãGÁ¢GÚ¼ : ±¢ïã x¢éÝãx¢¢Ú ãñ1, ¥G¢S¢è ãñ, §SÚ¢Ú Üï S¢Ï¢Ï¢}¢é¼üçÜ Ï¢ï Ü Ï¢èÚ¢ ãñ, ÈG ¢çS¢ÜG ãñ, ãGàÚ }¢ï´ »ïS¢¢ï´ Ü è (²¢�Ýè }¢éà¼ Á¢GÝè Ü ÚÝï

±¢H¢ï Ü è) ã�¢ïçH²¢æ x¢¢|¢Ý (²¢�Ýè ãG¢ç}¢H¢) ©Æïæx¢è çÁ¢S¢ S¢ï }¢Á}¢»G ¥¢�Á¢G}¢

}¢ï´ ©Ý Ü è LS±¢§ü ã¢ïx¢è ¥x¢Ú ¼¢ñÏ¢¢ Ý Ü Úï´, ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã }¢é¥G¢ÈG

ÈG Ú}¢¢¼¢ ãñ çÁ¢S¢ï Ó¢¢ãï ¥¢ñÚ ¥GÁ¢G¢Ï¢ ÈG Ú}¢¢¼¢ ãñ çÁ¢S¢ï Ó¢¢ãï J ©S¢ï Ó¢¢çã²ï çÜ

H¢ãG¢ñH à¢ÚèÈG Ü è Ü S¢Ú¼ Ü Úï ¥¢ñÚ Á¢Ï¢ à¢ñ¼G¢Ý §S¢ ãG-Ú-Ü ¼ Ü è ¼GÚÈG

Ï¢éH¢» ¼¢ï ÈG ¢ñÚÝ çÎH S¢ï }¢é-¼±ÁÁ¢ïã Ï¢ ¶GéÎ¢ ã¢ï Ü Ú H¢ãG¢ñH

ÐÉGï J Ý}¢¢Á¢Gï Ð�Á¢x¢¢Ý¢ Ü è Ð¢Ï¢�Îè Ü Úï J Ý}¢¢Á¢Gï S¢éÏãG Üï Ï¢¢�Î çÏ¢H¢ Ý¢x¢G¢

S¢êÚ-¼éH §wGH¢S¢ à¢ÚèÈG Ü ¢ ç±Îü Ú¶ï J

(ÈG ¼¢±¢ Ú-Á¢GGç±Ä²¢, çÁ¢. 22, S¢. 244)

(à¢-Á¢-Ú» ¥G�¢G¢çÚÄ²¢ S¢ÈG ãG¢ 16 ÐÚ ãñ : ãÚ S¢éÏãG S¢êÚ-¼éH

§wGH¢S¢ x²¢Úã Ï¢¢Ú ÐÉGï ¥x¢Ú à¢ñ¼G¢Ý }¢¥G HàÜ Ú Üï Ü ¢ïçà¢à¢ Ü Úï çÜ §S¢

S¢ï x¢éÝ¢ã Ü Ú¢» Ý Ü Ú¢ S¢Üï Á¢Ï¢ ¼Ü çÜ ²ïã ¶GéÎ Ý Ü Úï )

Ï¢ã¼ï Ð¢Ýè }¢ï´ xG¢éSH Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢¥x¢Ú Ï¢ã¼ï Ð¢Ýè }¢-S¢HÝ ÎçÚ²¢, ²¢ ÝãìÚ }¢ï´ Ýã¢²¢ ¼¢ï �¢¢ïÇGè

ÎïÚ ©S¢ }¢ï´ LÜ Ýï S¢ï ¼èÝ Ï¢¢Ú {¢ïÝï, ¼Ú¼èÏ¢ ¥¢ñÚ ±éÁG¢ê ²ïã S¢Ï¢ S¢é�Ý¼ï´ ¥Î¢

ã¢ï x¢§æü J §S¢ Ü è |¢è Á¢GMÚ¼ Ýãè´ çÜ ¥¢�Á¢G¢ Ü ¢ï ¼èÝ3 Ï¢¢Ú ãG-Ú-Ü ¼

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ ÎéMÎï Ð¢Ü ÐÉG¢¥ËH¢ã©S¢ ÐÚ S¢¢ï ÚãG}¢¼ï´ Ý¢çÁ¢GH ÈG Ú}¢¢¼¢ ãñ J

�HÜ Ü ï ã¢ïà¢LÏ¢¢ ÝévG�¢Ý¢¼ Ü è ¼zG�èHè }¢¢�Hê}¢¢¼ Ü ï çH²ï �x¢ï }¢ÎèÝ¢ Ü ¢çÚ�¢H¢ �¥}¢ÚÎ Ð��Îè Ü è ¼Ï¢¢ãÜ ¢çÚ²¢æ� ÐÉG Hèç�²ï J


Îï J ¥x¢Ú ¼¢H¢Ï¢ ±x¢GñÚ¢ ÆãÚï Ð¢Ýè }¢ï Ýã¢²¢ ¼¢ï ¥¢�Á¢G¢ Ü ¢ï ¼èÝ Ï¢¢Ú ãG-Ú-Ü ¼

ÎïÝï ²¢ Á¢x¢ã Ï¢ÎHÝï S¢ï ¼SHèS¢ ²¢�Ýè ¼èÝ3 Ï¢¢Ú {¢ïÝï Ü è S¢é�Ý¼ ¥Î¢ã¢ï Á¢¢»x¢è J Ï¢ÚS¢¢¼ }¢ï´ (²¢ ÝH ²¢ ÈG Ã±¢Úï Üï ÝèÓ¢ï) ¶ÇG¢ ã¢ïÝ¢ Ï¢ã¼ï Ð¢Ýè

}¢ï´ ¶ÇGï ã¢ïÝï Üï ãGév}¢ }¢ï´ ãñ J Ï¢ã¼ï Ð¢Ýè }¢ï´ ±éÁG¢ê çÜ ²¢ ¼¢ï ±¢ïãè �¢¢ïÇGè ÎïÚ

©S¢ }¢ïæ ©GÁG± Ü ¢ï ÚãÝï ÎïÝ¢ ¥¢ñÚ ÆãÚï Ð¢Ýè }¢ï´ ãG-Ú-Ü ¼ ÎïÝ¢ ¼èÝ3 Ï¢¢Ú

{¢ïÝï Üï ÜG ¢§}¢ }¢ÜG ¢}¢ ãñ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çÁ¢. 1, S¢. 320) ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ x¢GéSH Ü è

§Ý ¼}¢¢}¢ S¢êÚ¼¢ï´ }¢ï´ Üé ËHè Ü ÚÝ¢ ¥¢ñÚ Ý¢Ü }¢ïæ Ð¢Ýè Ó¢ÉG¢Ý¢ ã¢ïx¢¢ J

ÈG Ã±¢Ú¢ Á¢¢Úè Ð¢Ýè Üï ãGév}¢ }¢ï´ ãñÈG ¼¢±¢ ¥ãHï S¢é�Ý¼ (x¢GñÚ }¢yGÏ¢ê¥G¢) }¢ï´ ãñ : ÈG Ã±¢Úï (²¢ ÝH) Üï

ÝèÓ¢ï x¢GéSH Ü ÚÝ¢ Á¢¢Úè Ð¢Ýè }¢ï´ x¢GéSH Ü ÚÝï Üï ãGév}¢ }¢ï´ ãñ çHã¢Á¢G¢ §S¢ Üï

ÝèÓ¢ï x¢GéSH Ü Ú¼ï ãé» ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ x¢GéSH Ü Ú¼ï ±vG¼ Ü è }¢ég¼ ¼Ü ÆãÚ¢ ¼¢ï

¼SHèS¢ Ü è S¢é�Ý¼ ¥Î¢ ã¢ï Á¢¢»x¢è J Ó¢éÝ¢�Ó¢ï ÎéÚïü }¢éwG¼¢Ú }¢ï´ ãñ : �¥x¢ÚÁ¢¢Úè Ð¢Ýè ²¢ Ï¢ÇGï ãG¢ñÁ¢G ²¢ Ï¢¢çÚà¢ }¢ï´ ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ x¢GéSH Ü ÚÝï Üï ±vG¼ Ü è

}¢ég¼ ¼Ü ÆãÚ¢ ¼¢ï ©S¢ Ýï ÐêÚè S¢é�Ý¼ ¥Î¢ Ü è J� ²¢Î

Úãï ! x¢GéSH ²¢ ±éÁG¢ê }¢ï´ Üé ËHè Ü ÚÝ¢ ¥¢ñÚ Ý¢Ü }¢ï´ Ð¢Ýè Ó¢ÉG¢Ý¢ ãñ J

ÈG Ã±¢Úï Ü è »ãGç¼²¢¼Gï´¥x¢Ú ¥¢Ð Üï ãG}}¢¢}¢ }¢ï´ ÈG Ã±¢Ú¢ (SHOWER) ã¢ï ¼¢ï ©S¢ï

¥ÓÀè ¼GÚãG Îï¶ HèçÁ¢²ï çÜ ©S¢ Ü è ¼GÚÈG }¢éæã Ü Ú Üï Ýæx¢ï Ýã¢Ýï }¢ï´ }¢éæã

²¢ ÐèÆ çÜG ÏHï à¢ÚèÈG Ü è ¼GÚÈG ¼¢ï Ýãè´ ã¢ï Úãè J §çS¼�Á¢¢ ¶G¢Ýï }¢ï´ |¢è

§S¢è ¼GÚãG »ãGç¼²¢¼G ÈG Ú}¢¢§²ï J çÜG ÏH¢ Ü è ¼GÚÈG }¢éæã ²¢ ÐèÆ ã¢ïÝï Ü ¢

}¢¢�Ý¢ ²ïã ãñ çÜ 45 Î-ÚÁ¢ï Üï Á¢G¢ç±²ï Üï ¥�ÎÚ ¥�ÎÚ ã¢ï J çHã¢Á¢G¢

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Üï Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GR ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎà¢ÚèÈG Ý ÐÉGï ¼¢ï ±¢ïã H¢ïx¢¢ï´ }¢ï´ S¢ï Ü �Á¢êS¢ ¼ÚèÝ à¢wGS¢ ãñ J


²ïã »ãGç¼²¢¼G |¢è Á¢GMÚè ãñ çÜ 45 çÇx¢íè Üï Á¢G¢ç±²ï (»æx¢H ANGLE)

Üï Ï¢¢ãÚ ã¢ï J §S¢ }¢S¥Hï S¢ï ¥vS¢Ú H¢ïx¢ Ý¢ ±¢çÜG ÈG ãñæ J

W.C. Ü ¢ L¶G ÎéLS¼ Ü èçÁ¢²ï

}¢ïãÚÏ¢¢Ýè ÈG Ú}¢¢ Ü Ú ¥ÐÝï Í¢Ú ±x¢GñÚ¢ Üï ÇÏH²ê.S¢è (W.C.) ¥¢ñÚ

ÈG Ã±¢Úï Ü ¢ L¶G ¥x¢Ú x¢GH¼G ã¢ï ¼¢ï ©S¢ Ü è §SH¢ãG ÈG Ú}¢¢ HèçÁ¢²ï J

çÁ¢G²¢Î¢ »ãGç¼²¢¼G §S¢ }¢ï ãñ çÜ W.C. çÜG ÏH¢ S¢ï 90 Üï Î-ÚÁ¢ï ÐÚ ²¢�Ýè

Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝï }¢ï´ S¢H¢}¢ Èñ ÚÝï Üï L¶G Ü Ú ÎèçÁ¢²ï J ç}¢�}¢¢Ú ©G}¢ê}¢Ý

¼¢�}¢èÚ¢¼è S¢ãêH¼ ¥¢ñÚ wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼è Ü ¢ çHãG¢Á¢G Ü Ú¼ï ãñ´ ¥¢Î¢Ï¢ï çÜG ÏH¢

Ü è ÐÚ±¢ã Ýãè´ Ü Ú¼ï J }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ Ü ¢ï }¢Ü ¢Ý Ü è x¢GñÚ ±¢çÁ¢Ï¢è Ï¢ïã¼Úè Üï

Ï¢Á¢¢» ¥¢ç¶GÚ¼ Ü è ãGÜG èÜG è Ï¢ïã¼Úè ÐÚ ÝÁ¢GÚ Ú¶Ýè Ó¢¢çã²ï J

Üé À ÝïçÜ ²¢æ Ü }¢¢ Hï Á¢ËÎ ¥¢ç¶GÚ¼ Ï¢Ý¢ Hï

|¢¢§ü Ýãè´ |¢Ú¢ïS¢¢ ãñ Ü ¢ï§ü çÁ¢G�Îx¢è Ü ¢

Ü Ï¢ Ü Ï¢ xG¢éSH Ü ÚÝ¢ S¢é�Ý¼ ãñ

Á¢é}¢é¥G¢, §GüÎéH çÈG ~¢G, Ï¢ÜG Ú §GüÎ, ¥G-ÚÈG ï Üï çÎÝ (²¢�Ýè 9 Á¢GéH

çãGÁÁ¢ç¼H ãGÚ¢}¢) ¥¢ñÚ »ãGÚ¢}¢ Ï¢¢æ{¼ï ±vG¼ Ýã¢Ý¢ S¢é�Ý¼ ãñ J

Ü Ï¢ Ü Ï¢ xG¢éSH Ü ÚÝ¢ }¢éS¼ãGÏ¢ ãñ

(1) ±éÜêG ÈGï ¥G-ÚÈG ¢¼ (2) ±éÜGê ÈGï }¢éÁGÎçHÈG ¢ (3) ãG¢çÁ¢GçÚ²ï

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : ©S¢ à¢wGS¢ Ü è Ý¢Ü ¶G¢Ü ¥¢HêÎ ã¢ï çÁ¢S¢ Üï Ð¢S¢ }¢ïÚ¢çÁ¢GR ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢Ü Ý ÐÉGï J

12


ãGÚ}¢ (4) ãG¢çÁ¢GçÚ²ï S¢ÚÜ ¢Úï ¥¢�Á¢G}¢ (5) ¼G±¢ÈG (6)

ÎéwG¢êHï ç}¢Ý¢ (7) Á¢}Ú¢ï´ ÐÚ Üæ Ü çÚ²¢æ }¢¢ÚÝï Üï çH²ï ¼èÝ¢ï´3 çÎÝ (8) à¢Ï¢ï

Ï¢Ú¢¥¼ (9) à¢Ï¢ï ÜG Îí (10) ¥G-ÚÈG ï Ü è Ú¢¼ (11) }¢Á¢çHS¢ï }¢èH¢Î

à¢ÚèÈG (12) Îèx¢Ú }¢Á¢¢çHS¢ï ¶GñÚ Üï çH²ï (13) }¢éÎ¢ü ÝãH¢Ýï Üï Ï¢¢�Î

(14) }¢Á¢ÝêÝ (²¢�Ýè Ð¢x¢H) Ü ¢ï Á¢éÝêÝ (Ð¢x¢HÐÝ) Á¢¢Ýï Üï Ï¢¢�Î (15)

x¢Gà¢è S¢ï §ÈG ¢ÜG ï Üï Ï¢¢�Î (16) Ýà¢¢ Á¢¢¼ï ÚãÝï Üï Ï¢¢�Î (17) x¢éÝ¢ã S¢ï

¼¢ñÏ¢¢ Ü ÚÝï (18) Ý» Ü ÐÇGï ÐãÝÝï Üï çH²ï (19) S¢ÈG Ú S¢ï ¥¢Ýï ±¢Hï Üï

çH²ï (20) §çS¼ãG¢Á¢G¢ Ü ¢ wG¢êÝ Ï¢�Î ã¢ïÝï Üï Ï¢¢�Î (21) Ý}¢¢Á¢Gï Üé S¢êÈG ±

¶GéS¢êÈG (22) Ý}¢¢Á¢GGï §çS¼SÜG ¢ Üï çH²ï (23) ¶G¢ñÈG ± ¼¢ÚèÜ è ¥¢ñÚ S¢wG¼

¥¢æ{è Üï çH²ï (24) Ï¢ÎÝ ÐÚ ÝÁ¢¢S¢¼ Hx¢è ¥¢ñÚ ²ïã }¢¢�Hê}¢ Ý ãé±¢ çÜ

çÜ S¢ Á¢x¢ã Hx¢è ãñ J

(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 324 ¼¢ 325, )

»Ü xG¢éSH }¢ï´ }¢éwG¼çHÈG çÝÄ²¼ï´çÁ¢S¢ ÐÚ Ó¢�Î x¢GéSH ã¢ï´ �Ï¢ Ü è çÝÄ²¼ �ï »Ü x¢GéSH Ü Ú

çH²¢, S¢Ï¢ ¥Î¢ ã¢ï x¢» S¢Ï¢ Ü ¢ S¢±¢Ï¢ ç}¢Hïx¢¢ J �éÝéÏ¢ Ýï �é}¢é¥G¢ ²¢

§GüÎ Ü ï çÎÝ x¢GéSHï �Ý¢Ï¢¼ çÜ ²¢ ¥¢ñÚ �é}¢é¥G¢ ¥¢ñÚ §GüÎ ±x¢GñÚ¢ Ü è çÝÄ²¼

|¢è Ü Ú Hè �Ï¢ ¥Î¢ ã¢ï x¢», ¥x¢Ú ©�è x¢GéSH �ï �é}¢é¥G¢ ¥¢ñÚ §GüÎ Ü è

Ý}¢¢�G ¥Î¢ Ü Ú Hï J (}¢¢wG¢êÁ¢G ¥Á¢G Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çÁ¢. 1, S¢. 325)

Ï¢¢çÚà¢ }¢ïæ xG¢éSHH¢ïx¢¢ï´ Üï S¢¢}¢Ýï çS¢~¢ ¶¢ïH Ü Ú Ýã¢Ý¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J (ÈG ¼¢±¢

Ú-Á¢Gç±Ä²¢ }¢é¶GÚü�¢, çÁ¢. 3, S¢. 306) Ï¢¢çÚà¢ ±x¢GñÚ¢ }¢ï´ |¢è Ýã¢»æ ¼¢ï Ð¢Á¢¢}¢¢

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ Î¢ï S¢¢ï Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢Ü ÐÉG¢©S¢ Üï Î¢ï S¢¢ï S¢¢H Üï x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈG ã¢ï´x¢ï J


²¢ à¢H±¢Ú Üï ªÐÚ }¢Á¢GèÎ Úæx¢èÝ }¢¢ïÅè Ó¢¢ÎÚ HÐïÅ HèçÁ¢²ï ¼¢çÜ

Ð¢Á¢¢}¢¢ Ð¢Ýè S¢ï çÓ¢ÐÜ |¢è Á¢¢» ¼¢ï Ú¢Ý¢ï´ ±x¢GñÚ¢ Ü è Úæx¢¼ Á¢G¢çãÚ Ý ã¢ï J

¼æx¢ çHÏ¢¢S¢ ±¢Hï Ü è ¼GÚÈG ÝÁ¢GÚ Ü ÚÝ¢ Üñ S¢¢ ?çHÏ¢¢S¢ ¼´x¢ ã¢ï ²¢ Á¢G¢ïÚ S¢ï ã±¢ Ó¢Hè ²¢ Ï¢¢çÚà¢ ²¢ S¢¢çãGHï

S¢}¢é�ÎÚ ²¢ ÝãìÚ ±x¢GñÚ¢ }¢ï´ ¥x¢Ó¢ïü }¢¢ïÅï Ü ÐÇGï }¢ï´ Ýã¢» ¥¢ñÚ Ü ÐÇG¢ §S¢

¼GÚãG çÓ¢ÐÜ Á¢¢» çÜ çS¢~¢ Üï çÜ S¢è Ü ¢ç}¢H ©GÁG± }¢-S¢HÝ Ú¢Ý Ü è

}¢éÜ }}¢H x¢¢ïH¢§ü Ü è ãñ¥¼ (©|¢¢Ú) Á¢G¢çãÚ ã¢ï Á¢¢» »ïS¢è S¢êÚ¼ }¢ï´ ©S¢

(}¢wG�ê�) ©GÁG± Ü è ¼GÚÈG ÎêS¢Úï Ü ¢ï ÝÁ¢GÚ Ü ÚÝï Ü è §�¢�G¼ Ýãè´ J ²ïãè

ãGév}¢ ¼æx¢ çHÏ¢¢S¢ ±¢Hï Üï çS¢~¢ Üï ©|¢Úï ãé» ©GÁG±ï Ü ¢ç}¢H Ü è ¼GÚÈG

ÝÁ¢GÚ Ü ÚÝï Ü ¢ ãñ J

Ýæx¢ï Ýã¢¼ï ±vG¼ wG¢êÏ¢ »ãGç¼²¢¼GãG}}¢¢}¢ }¢ï´ ¼�ã¢ Ýæx¢ï Ýã¢»æ ²¢ »ïS¢¢ Ð¢Á¢¢}¢¢ ÐãÝ Ü Ú Ýã¢»æ çÜ

©S¢ Üï çÓ¢ÐÜ Á¢¢Ýï S¢ï Ú¢Ý¢ï´ ±x¢GñÚ¢ Ü è Úæx¢¼ Á¢G¢çãÚ ã¢ï S¢Ü ¼è ãñ ¼¢ï »ïS¢è

S¢êÚ¼ }¢ï´ çÜG ÏHï Ü è ¼GÚÈG }¢éæã ²¢ ÐèÆ }¢¼ Ü èçÁ¢²ï J

xG¢éSH S¢ï ÝÁGH¢ Ï¢É Á¢¢¼¢ ã¢ï ¼¢ï ?ÁG¢éÜ ¢}¢ ²¢ ¥¢à¢¢ïÏ¢ï Ó¢à}¢ ±x¢GñÚ¢ ã¢ï ¥¢ñÚ ²ïã x¢é}¢¢Ýï S¢ãGèãG ã¢ï

çÜ S¢Ú S¢ï Ýã¢Ýï }¢ï´ }¢ÚÁ¢G Ï¢ÉG Á¢¢»x¢¢ ²¢ Îèx¢Ú ¥}¢Ú¢Á¢G ÐñÎ¢ ã¢ï Á¢¢»æx¢ï

¼¢ï Üé ËHè Ü èçÁ¢²ï, Ý¢Ü }¢ï´ Ð¢Ýè Ó¢ÉG¢§²ï ¥¢ñÚ x¢ÚÎÝ S¢ï Ýã¢§²ï J ¥¢ñÚ

S¢Ú Üï ãÚ çãGSS¢ï ÐÚ |¢èx¢¢ ãé±¢ ã¢�¢ Èñ Ú HèçÁ¢²ï x¢GéSH ã¢ï Á¢¢»x¢¢ J

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈG ÐÉG¢ï ¥ËH¢ã ¼é}¢ ÐÚÚãG}¢¼ |¢ïÁ¢ïx¢¢ J


Ï¢¢�Îï çS¢¤GãG¼ S¢Ú {¢ï Ç¢çH²ï ÐêÚ¢ x¢GéSH Ý» ç�Úï �ï Ü ÚÝ¢ Á¢GMÚè Ýãè´ J(}¢¢wG¢êÁ¢G ¥Á¢G Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çÁ¢. 1, S¢. 318)

Ï¢¢ËÅè S¢ï Ýã¢¼ï ±vG¼ »ãGç¼²¢¼G¥x¢Ú Ï¢¢ËÅè Üï Á¢GÚè»G x¢GéSH Ü Úï´ ¼¢ï »ãGç¼²¢¼GÝ ©S¢ï ç¼Ð¢§ü

(STOOL) ±x¢GñÚ¢ ÐÚ Ú¶ HèçÁ¢²ï ¼¢çÜ Ï¢¢ËÅè }¢ï´ Àè´Åï´ Ý ¥¢»æ J ÝèÁ¢Gx¢GéSH }¢ï´ §çS¼�}¢¢H Ü ÚÝï Ü ¢ }¢x¢ |¢è ÈG à¢ü ÐÚ Ý Úç¶²ï J

Ï¢¢H Ü è çx¢ÚïãÏ¢¢H }¢ï´ çx¢Úïã ÐÚ Á¢¢» ¼¢ï x¢GéSH }¢ï´ ©S¢ï ¶¢ïH Ü Ú Ð¢Ýè Ï¢ã¢Ý¢

Á¢GMÚè Ýãè´ J (»ïÁ¢GÝ)�ÜGé Ú¥¢Ý }¢éÜG gS¢ ãñ� Üï ÎS¢10 ãGéMÈGÜ è çÝSÏ¢¼ S¢ï Ý¢Ð¢Ü è Ü è ãG¢H¼ }¢ï´

ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü ÐÉGÝï ²¢ ÀêÝï Üï 10 }¢�¢§H(1) çÁ¢S¢ ÐÚ x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï ©S¢ Ü ¢ï }¢çSÁ¢Î }¢ï´ Á¢¢Ý¢, ¼G±¢ÈG Ü ÚÝ¢,ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü ÀêÝ¢, Ï¢ï Àê» Á¢GÏ¢¢Ýè ÐÉGÝ¢, çÜ S¢è ¥¢²¼ Ü ¢ çH¶Ý¢,¥¢²¼ Ü ¢ ¼¢�±èÁ¢G çH¶Ý¢ (çH¶Ý¢ ©S¢ S¢êÚ¼ }¢ï ãGÚ¢}¢ ãñ çÁ¢S¢ }¢ï Ü ¢x¢GÁ¢GÜ ¢ ÀêÝ¢ Ð¢²¢ Á¢¢», ¥x¢Ú Ü ¢x¢GÁ¢G Ü ¢ï Ý Àê» ¼¢ï çH¶Ý¢ Á¢¢§Á¢G ãñ)(x¢GñÚ }¢yGÏ¢ê¥G¢, ÈG ¼¢±¢ ¥ãHï S¢é�Ý¼) »ïS¢¢ ¼¢�±èÁ¢G ÀêÝ¢, »ïS¢è ¥æx¢êÆè ÀêÝ¢ ²¢ÐãÝÝ¢ çÁ¢S¢ ÐÚ ¥¢²¼ ²¢ ãGéMÈGï }¢éÜG �¢G¥G¢¼ çH¶ï ã¢ï´ ãGÚ¢}¢ ãñ J (Ï¢ã¢Úïà¢Úè¥G¼ çÁ¢. 1, S¢. 326) (}¢¢ï}¢ Á¢¢}¢ï ±¢Hï ²¢ �H¢çSÅÜ }¢ï´ HÐïÅ Ü Ú Ü ÐÇGï ²¢

Ó¢}¢ÇGï ±x¢GñÚ¢ }¢ï´ çS¢Hï ãé» ¼¢�±èÁ¢G Ü ¢ï ÐãÝÝï ²¢ ÀêÝï }¢ï´ }¢éÁ¢G¢-²ÜG ¢ Ýãè´ J)

(2) ¥x¢Ú ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü Á¢éÁGÎ¢Ý }¢ï´ ã¢ï ¼¢ï Ï¢ï ±éÁG¢ê ²¢ Ï¢ï x¢GéSH Á¢éÁGÎ¢ÝÐÚ ã¢�¢ Hx¢¢Ýï }¢ï´ ãGÚÁ¢ Ýãè´ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çÁ¢. 1, S¢. 326)

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ Ü S¢Ú¼ S¢ï ÎéMÎï Ð¢Ü ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢Ü ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢ÐÚ ÎéMÎï Ð¢Ü ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ï´ Üï çH²ï }¢çxGÈG Ú¼ ãñ J


(3) §S¢è ¼GÚãG çÜ S¢è »ïS¢ï Ü ÐÇGï ²¢ L}¢¢H ±x¢GñÚ¢ S¢ï ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢ÜÐÜ ÇGÝ¢ Á¢¢§Á¢G ãñ Á¢¢ï Ý ¥ÐÝï ¼¢Ï¢ï¥G ã¢ï Ý ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü Üï J (»ïÁ¢GÝ)

(4) Üé ¼ïü Ü è ¥¢S¼èÝ, ÎéÐ^ï Üï ¥¢æÓ¢H S¢ï ²ã¢æ ¼Ü çÜ Ó¢¢ÎÚ Ü ¢ »ÜÜ ¢ïÝ¢ §S¢ Üï Ü �{ï ÐÚ ãñ ¼¢ï Ó¢¢ÎÚ Üï ÎêS¢Úï Ü ¢ïÝï S¢ï ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü Ü ¢ï

ÀêÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ çÜ ²ïã S¢Ï¢ Ó¢èÁ¢Gï §S¢ ÀêÝï ±¢Hï Üï ¼¢Ï¢ï¥G ãñ J (»ïÁ¢GÝ)

(5) ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü Ü è ¥¢²¼ Îé¥G¢ Ü è çÝÄ²¼ S¢ï ²¢ ¼Ï¢ÚéüÜ Üï çH²ï} ¢-S¢HÝ ²¢ ¥Î¢» à¢ éR Ü ï çH² ï

²¢ çÜ S¢è }¢éS¢Ë}¢¢Ý Ü è }¢¢ñ¼ ²¢ çÜ S¢è çÜG S}¢ Üï

ÝévGS¢¢Ý Ü è ¶GÏ¢Ú ÐÚ ²¢ S¢Ý¢ Ü è çÝÄ²¼ S¢ï ÐêÚè

S¢ê-Ú¼éH ÈG ¢ç¼ãG¢ ²¢ ¥¢-²¼éH Üé ÚS¢è ²¢ S¢ê-Ú¼éH ãGàÚ Ü è ¥¢ç¶GÚè

¼èÝ ¥¢²¢¼ ÐÉGè´ ¥¢ñÚ §Ý S¢Ï¢ S¢êÚ¼¢ï´ }¢ï´ ÜGé Ú¥¢Ý ÐÉGÝï Ü è çÝÄ²¼ Ý

ã¢ï ¼¢ï Ü ¢ï§ü ãGÚÁ¢ Ýãè´ J (»ïÁ¢GÝ)

(6) ¼èÝ¢ï´ ÜGé H çÏ¢H¢ HzGÁ¢Gï ÜGé H Ï¢ çÝÄ²¼ï S¢Ý¢ ÐÉG S¢Ü ¼ï ãñ´ J HzGÁ¢GïÜGé H Üï S¢¢�¢ S¢Ý¢ Ü è çÝÄ²¼ S¢ï |¢è Ýãè´ ÐÉG S¢Ü ¼ï v²êæ çÜ §S¢ S¢êÚ¼

}¢ï´ §Ý Ü ¢ ÜGé Ú¥¢Ý ã¢ïÝ¢ }¢é-¼¥GÄ²Ý ãñ, çÝÄ²¼ Ü ¢ï Üé À ÎwGH Ýãè´ J

(»ïÁ¢GÝ)

(7) Ï¢ï ±éÁG¢ê Ü ¢ï ÜGé Ú¥¢Ý à¢ÚèÈG ²¢ çÜ S¢è ¥¢²¼ Ü ¢ ÀêÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J çÏ¢x¢GñÚÀê» Á¢GÏ¢¢Ýè ²¢ Îï¶ Ü Ú ÐÉGÝï }¢ï´ }¢éÁ¢G¢-²ÜG ¢ Ýãè´ J

(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çÁ¢. 1, S¢. 326)

(8) çÁ¢S¢ Ï¢Ú¼Ý ²¢ Ü Å¢ïÚï ÐÚ S¢êÚ¼ ²¢ ¥¢²¼ï ÜGé Ú¥¢Ýè çH¶è ã¢ï Ï¢ï ±éÁG¢ê

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ »Ü ÎéMÎ à¢ÚèÈG ÐÉG¼¢ ãñ ¥ËH¢ã©S¢ Üï çH²ï »Ü ÜG èÚ¢¼G ¥Á¢í çH¶¼¢ ¥¢ñÚ ÜG èÚ¢¼G ©ãGéÎ Ðã¢ÇG çÁ¢¼Ý¢ ãñ J


¥¢ñÚ Ï¢ï x¢GéSH Ü ¢ï §S¢ Ü ¢ ÀêÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J (»ïÁ¢GÝ, S¢. 327)

(9) §S¢ Ü ¢ §çS¼�}¢¢H S¢Ï¢ Üï çH²ï }¢vMã ãñ J ã¢æ ¶G¢S¢ Ï¢ çÝÄ²¼ïçà¢ÈG ¢ §S¢ }¢ï´ Ð¢Ýè ±x¢GñÚ¢ Ç¢H Ü Ú ÐèÝï }¢ï´ ãGÚÁ¢ Ýãè´ J

(10) ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü Ü ¢ ¼ÚÁ¢}¢¢ ÈG ¢ÚS¢è ²¢ ©Îêü ²¢ çÜ S¢è ÎêS¢Úè Á¢GÏ¢¢Ý}¢ï´ ã¢ï ©S¢ Ü ¢ï |¢è ÐÉGÝï ²¢ ÀêÝï }¢ï´ ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü ãè Ü ¢ S¢¢ ãGév}¢ ãñ J (»ïÁ¢GÝ)

Ï¢ï ±éÁG¢ê ÎèÝè çÜ ¼¢Ï¢ï´ ÀêÝ¢Ï¢ï ±éÁG¢ê ²¢ ±¢ïã çÁ¢S¢ ÐÚ x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï ©Ý Ü ¢ï çÈG vGã, ¼zGS¢èÚ

± ãGÎèS¢ Ü è çÜ ¼¢Ï¢¢ï´ Ü ¢ ÀêÝ¢ }¢vMã ãñ J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú §Ý Ü ¢ï çÜ S¢è

Ü ÐÇGï S¢ï Àê¥¢ ¥x¢Ó¢ïü §S¢ Ü ¢ï ÐãÝï ²¢ ¥¢ïÉGï ãé» ã¢ï ¼¢ï }¢éÁ¢G¢-²ÜG ¢

Ýãè´ J }¢x¢Ú ¥¢²¼ï ÜGé Ú¥¢Ýè ²¢ §S¢ Üï ¼Ú�}¢ï ÐÚ §Ý çÜ ¼¢Ï¢¢ï´ }¢ï´ |¢è

ã¢�¢ Ú¶Ý¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J (»ïÁ¢GÝ)

Ï¢ï ±éÁG¢ê §SH¢}¢è çÜ ¼¢Ï¢ï´ ÐÉGÝï ±¢Hï Ï¢çËÜ ¥wGÏ¢¢Ú¢¼ ± ÚS¢¢§HÀêÝï ±¢Hï |¢è »ãGç¼²¢¼G ÈG Ú}¢¢²¢ Ü Úï´ çÜ ©G}¢ê}¢Ý §Ý }¢ï´ ¥¢²¢¼ ±

¼Ú�}¢ï à¢¢ç}¢H ã¢ï¼ï ãñæ J

Ý¢Ð¢Ü è Ü è ãG¢H¼ }¢ï´ ÎéMÎ à¢ÚèÈG ÐÉGÝ¢ çÁ¢Ý ÐÚ x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï ©Ý Ü ¢ï ÎéMÎ à¢ÚèÈG ¥¢ñÚ Îé¥G¢»æ ÐÉGÝï

}¢ï´ ãGÚÁ¢ Ýãè´ J }¢x¢Ú Ï¢ïã¼Ú ²ïã ãñ çÜ ±éÁG¢ê ²¢ Üé ËHè Ü Ú Üï ÐÉGï´ J (Ï¢ã¢Úï

à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 327) ¥Á¢G¢Ý Ü ¢ Á¢±¢Ï¢ ÎïÝ¢ ©Ý Ü ¢ï Á¢¢§Á¢G ãñ J

©æx¢Hè }¢ï´ ç�²¢ãè (INK) Ü è ¼ã Á¢}¢è ãé§ü ã¢ï ¼¢ï ?ÐÜ ¢Ýï ±¢Hï Üï Ý¢¶GéÝ }¢ï´ ¥¢Å¢, çH¶Ýï ±¢Hï Üï Ý¢¶GéÝ ±x¢ñÚ¢

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Ýï çÜ ¼¢Ï¢ }¢ï´ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢Ü çH¶¢ ¼¢ï Á¢Ï¢¼Ü }¢ïÚ¢ Ý¢}¢ ©S¢ }¢ï´ Úãïx¢¢ çÈG çÚà¼ï ©S¢ Üï çH²ï §çS¼xGÈG ¢Ú Ü Ú¼ï Úãï´x¢ï J


ÐÚ çS¢²¢ãè (INK) Ü ¢ çÁ¢}¢ü, ¥G¢}¢ H¢ïx¢¢ï´ Üï çH²ï }¢v¶è, }¢ÓÀÚ Ü è

Ï¢èÅ Hx¢è ãé§ü Úã x¢§ü ¥¢ñÚ ¼±ÁÁ¢¢ïã Ý Úãè ¼¢ï x¢GéSH ã¢ï Á¢¢»x¢¢ J ã¢æ

}¢¢�Hê}¢ ã¢ï Á¢¢Ýï Üï Ï¢¢�Î Á¢éÎ¢ Ü ÚÝ¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Á¢x¢ã Ü ¢ {¢ïÝ¢ Á¢GMÚè

ãñ ÐãHï Á¢¢ï Ý}¢¢Á¢GG ÐÉGè ±¢ïã ã¢ï x¢§ü J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 319)

Ï¢ÓÓ¢¢ Ü Ï¢ Ï¢¢çHx¢G ã¢ï¼¢ ãñ ?HÇGÜ ¢ Ï¢¢Úã12 S¢¢H ¥¢ñÚ HÇGÜ è Ý±9 Ï¢ÚS¢ S¢ï Ü }¢ ©G}¢í ¼Ü

ãÚçx¢Á¢G Ï¢¢çHx¢G ± Ï¢¢çHx¢G¢ Ý ã¢ï´x¢ï ¥¢ñÚ HÇGÜ ¢ HÇGÜ è Î¢ïÝ¢ï´ (çãÁ¢ÚèçS¢Ý Üï »�ç¼Ï¢¢Ú S¢ï) 15 Ï¢ÚS¢ Ü è Ü ¢ç}¢H ©G}¢í }¢ï´ Á¢GMÚ à¢Ú¥GÝ Ï¢¢çHx¢G± Ï¢¢çHx¢G¢ ãñ´, ¥x¢Ó¢ïü ¥¢S¢¢Úï Ï¢éHêx¢G (²¢�Ýè Ï¢¢çHx¢G ã¢ïÝï Ü è ¥GH¢}¢¼ï´)Á¢G¢çãÚ Ý ã¢ï´ J §Ý ©G}¢í¢ï´ Üï ¥�ÎÚ ¥x¢Ú ¥¢S¢¢Ú Ð¢» Á¢¢»æ, ²¢�Ýè wG±¢ãHÇGÜï wG±¢ã HÇGÜ è Ü ¢ï S¢¢ï¼ï wG±¢ã Á¢¢x¢¼ï }¢ï´ §�Á¢G¢H ã¢ï (²¢�Ýè }¢ÝèçÝÜ Hï)... ²¢... HÇGÜ è Ü ¢ï ãGñÁ¢G ¥¢»... ²¢... çÁ¢}¢¢¥G S¢ï HÇGÜ ¢ (çÜ S¢èHÇGÜ è Ü ¢ï) ãG¢ç}¢H¢ Ü Ú Îï... ²¢... (çÁ¢}¢¢¥G Ü è ±Á¢ã S¢ï) HÇGÜ è Ü ¢ïãG}H Úã Á¢¢» ¼¢ï ²Ü GèÝÝ Ï¢¢çHx¢G ± Ï¢¢çHx¢G¢ ãñ´ J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ¥¢S¢¢Ú Ýã¢ï´, }¢x¢Ú ±¢ïã ¶GéÎ Ü ãï´ çÜ ã}¢ Ï¢¢çHx¢G ± Ï¢¢çHx¢G¢ ãñ´ ¥¢ñÚ Á¢G¢çãÚ ãG¢H©Ý Üï ÜG ¢ñH Ü è ¼vÁ¢GèÏ¢ Ý Ü Ú¼¢ (²¢�Ýè Û¢éÅH¢¼¢ Ý) ã¢ï ¼¢ï |¢è Ï¢¢çHx¢G± Ï¢¢çHx¢G¢ S¢}¢Û¢ï Á¢¢»æx¢ï ¥¢ñÚ ¼}¢¢}¢ ¥ãGÜ ¢}¢ Ï¢éHêx¢G Üï çÝÈG ¢Á¢G Ð¢»æx¢ï¥¢ñÚ (HÇGÜï Üï ) Î¢ÉGè }¢êæÀ çÝÜ HÝ¢ ²¢ HÇGÜ è Üï çÐS¼¢Ý (²¢�Ýè À¢¼è)

}¢ï ©|¢¢Ú ÐñÎ¢ ã¢ïÝ¢ Üé À }¢¢ï�¼Ï¢Ú Ýãè´ J (ÈG ¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢, çÁ¢. 19, S¢. 630)

çÜ ¼¢Ï¢ï´ Ú¶Ýï Ü è ¼Ú¼èÏ¢(1) ÜGé Ú¥¢Ýï Ð¢Ü S¢Ï¢ çÜ ¼¢Ï¢¢ïæ Üï ªÐÚ Úç¶²ï çÈ Ú ¼zGS¢èÚ çÈ Ú ãGÎèS¢çÈ Ú çÈG vGã çÈ Ú Îèx¢Ú §SH¢}¢è çÜ ¼¢Ï¢ï J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 327)



(2) çÜ ¼¢Ï¢ ÐÚ Ü ¢ï§ü ÎêS¢Úè Ó¢èÁ¢G ²ã¢æ ¼Ü çÜ ÜG H}¢ |¢è }¢¼ Úç¶²ïÏ¢çËÜ çÁ¢S¢ S¢�ÎêÜG }¢ï´ çÜ ¼¢Ï¢ ã¢ï ©S¢ ÐÚ |¢è Ü ¢ï§ü Ó¢èÁ¢G Ý Úç¶²ï J

(»ïÁ¢GÝ, S¢. 328)

¥±Ú¢ÜG }¢ï´ ÐéçÇG²¢ Ï¢¢æ{Ý¢(1) }¢S¢¢§H ²¢ ÎèçÝ²¢¼ Üï ¥±Ú¢ÜG }¢ï´ ÐéçÇG²¢ Ï¢¢æ{Ý¢, çÁ¢S¢ ÎS¼ÚwG±¢Ý ²¢ çÏ¢À¢ïÝï ÐÚ ¥à¥G¢Ú ±x¢GñÚ¢ Ü éÀ ¼ãGÚèÚ ã¢ï´ ©Ý Ü ¢ §çS¼�}¢¢H

}¢�¥G ãñ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 328)

(2) ãÚ Á¢GÏ¢¢Ý Üï ãGéMÈGï ¼ãÁÁ¢è Ü ¢ ¥ÎÏ¢ Ü ÚÝ¢ Ó¢¢çã²ï J (¼zGS¢èHè}¢¢�Hê}¢¢¼ Üï çH²ï ÈGñ Á¢G¢Ýï S¢é�Ý¼ Üï Ï¢¢Ï¢ �ÈGñ Á¢G¢Ýï çÏ¢çS}¢ËH¢ã� S¢ÈG ãG¢

113 S¢ï S¢ÈG ãG¢ 123 ¼Ü }¢é¼G¢-H¥G¢ ÈG Ú}¢¢ HèçÁ¢²ï )

(3) }¢éS¢ËHï Üï Ü ¢ïÝï }¢ï ©G}¢ê}¢Ý Ü }ÐÝè Üï Ý¢}¢ Ü è çÓ¢Å çS¢H¢§ü Ü è ãé§üã¢ï¼è ãñ ©S¢ Ü ¢ï çÝÜ ¢H çÎ²¢ Ü Úï´ J

}¢éS¢ËHï ÐÚ Ü ¢�Ï¢¼éËH¢ã à¢ÚèÈG Ü è ¼S±èÚ»ïS¢ï }¢éS¢ËHï çÁ¢Ý ÐÚ Ü ¢�Ï¢¼éËH¢ã à¢ÚèÈG ²¢ x¢é}Ï¢Îï ¶GÁ¢GÚ¢

Ï¢Ý¢ ãé±¢ ã¢ï ©Ý Ü ¢ï Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ §çS¼�}¢¢H Ü ÚÝï S¢ï }¢éÜG gS¢ à¢Ï¢èã ÐÚ

Ð¢©æ ²¢ Í¢éÅÝ¢ ÐÇGÝï Ü ¢ §}Ü ¢Ý Úã¼¢ ãñ çHã¢Á¢G¢ Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ »ïS¢ï }¢éS¢ËHï

Ü ¢ §çS¼�}¢¢H Ü ÚÝ¢ }¢éÝ¢çS¢Ï¢ Ýãè´ J (ÈG ¼¢±¢ ¥ãHï S¢é�Ý¼)

±S±S¢¢ï´ Ü ¢ »Ü S¢Ï¢Ï¢xG¢éSH ¶G¢Ýï }¢ï´ Ðïà¢¢Ï¢ Ü ÚÝï S¢ï ±S±S¢ï ÐñÎ¢ ã¢ï¼ï ãñ´ J ãGÁ¢GÚ¼ï

S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý }¢éx¢GzGÈG H S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ çÜ

ÚS¢êHï Ü Úè}¢, ÚªÈGé ÚüãGè}¢ Ýï §S¢ S¢ï }¢�¥G ÈG Ú}¢¢²¢

19



çÜ Ü ¢ï§ü à¢wGS¢ x¢GéSH ¶G¢Ýï }¢ï´ Ðïà¢¢Ï¢ Ü Úï ¥¢ñÚ ÈG Ú}¢¢²¢, �Ï¢ïà¢Ü

©G}¢ê}¢Ý §S¢ S¢ï ±S±S¢ï ÐñÎ¢ ã¢ï¼ï ãñæ J�

¼²}}¢é}¢ Ü ¢ Ï¢²¢Ý¼²}}¢é}¢ Üï ÈG Ú¢§Á¢G

¼²}}¢é}¢ }¢ï´ ¼èÝ3 ÈG Á¢Gü ãñæ (1) çÝÄ²¼ (2) S¢¢Úï }¢éæã ÐÚ ã¢�¢Èñ ÚÝ¢ (3) Ü ¢ïãçÝ²¢ï´ S¢}¢ï¼ Î¢ïÝ¢ï´2 ã¢�¢¢ï´ Ü ¢ }¢SãG Ü ÚÝ¢ J

(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 353-355)

�¼²}}¢é}¢ S¢è¶H¢ ï� Üï ÎS¢ ãGéMÈG Ü èçÝSÏ¢¼ S¢ï ¼²}}¢é}¢ Ü è 10 S¢é�Ý¼ï´

(1) çÏ¢çS}¢ËH¢ã à¢ÚèÈG Ü ãÝ¢ (2) ã¢�¢¢ï´ Ü ¢ï Á¢G}¢èÝ ÐÚ }¢¢ÚÝ¢

(3) Á¢G}¢èÝ ÐÚ ã¢�¢ }¢¢Ú Ü Ú H¢ñÅ ÎïÝ¢ (²¢�Ýè ¥¢x¢ï Ï¢ÉG¢Ý¢ ¥¢ñÚ ÐèÀï

H¢Ý¢) (4) ©æçxH²¢æ ¶éHè ãé§ü Ú¶Ý¢ (5) ã¢�¢¢ï´ Ü ¢ï Û¢¢ÇG HïÝ¢ ²¢�Ýè »Ü

ã¢�¢ Üï ¥æx¢êÆï Ü è Á¢ÇG Ü ¢ï ÎêS¢Úï ã¢�¢ Üï ¥æx¢êÆï Ü è Á¢ÇG ÐÚ }¢¢ÚÝ¢ }¢x¢Ú

²ïã »ãGç¼²¢¼G Úãï çÜ ¼¢Hè Ü è ¥¢±¢Á¢G ÐñÎ¢ Ý ã¢ï (6) ÐãHï }¢éæã çÈ Ú

ã¢�¢¢ï´ Ü ¢ }¢SãG Ü ÚÝ¢ (7) Î¢ïÝ¢ï´2 Ü ¢ }¢SãG Ðñ ÎÚ Ðñ ã¢ïÝ¢ (8) ÐãHï S¢è{ï

çÈ Ú ©ËÅï ã¢�¢ Ü ¢ }¢SãG Ü ÚÝ¢ (9) Î¢ÉGè Ü ¢ ç¶GH¢H Ü ÚÝ¢ (10)

©æçxH²¢ï´ Ü ¢ ç¶GH¢H Ü ÚÝ¢ Á¢Ï¢ çÜ x¢GéÏ¢¢Ú ÐãéæÓ¢ x¢²¢ ã¢ï J ¥x¢Ú x¢GéÏ¢¢Ú Ý

ÐãéæÓ¢¢ ã¢ï }¢-S¢HÝ Ð��¢Ú ±x¢GñÚ¢ çÜ S¢è »ïS¢è Ó¢èÁ¢G ÐÚ ã¢�¢ }¢¢Ú¢ çÁ¢S¢ ÐÚ

x¢GéÏ¢¢Ú Ý ã¢ï ¼¢ï ç¶GH¢H ÈG Á¢Gü ãñ ç¶GH¢H Üï çH²ï Î¢ïÏ¢¢Ú¢ Á¢G}¢èÝ ÐÚ ã¢�¢

}¢¢ÚÝ¢ Á¢GMÚè Ýãè´ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 356)

20

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Üï Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GR ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎïÐ¢Ü Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜG èÜG ±¢ïã Ï¢Î Ï¢wG¼ ã¢ï x¢²¢ J


¼²}}¢é}¢ Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢ (ãG-ÝÈG è)¼²}}¢é}¢ Ü è çÝÄ²¼ Ü èçÁ¢²ï (çÝÄ²¼ çÎH Üï §Ú¢Îï Ü ¢ Ý¢}¢ ãñ,

Á¢GÏ¢¢Ý S¢ï |¢è Ü ã Hï´ ¼¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñ J }¢-S¢HÝ ²êæ Ü çã²ï : Ï¢ï ±éÁG¢ê§ü ²¢ Ï¢ï x¢GéSHè

²¢ Î¢ïÝ¢ï´ S¢ï Ð¢Ü è ãG¢çS¢H Ü ÚÝï ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢G Á¢¢§Á¢G ã¢ïÝï Üï çH²ï ¼²}}¢é}¢

Ü Ú¼¢ ãêæ) çÏ¢çS}¢ËH¢ã ÐÉG Ü Ú Î¢ïÝ¢ï´ ã¢�¢¢ï´ Ü è ©æçxH²¢æ Üé à¢¢Î¢ Ü Ú Üï

çÜ S¢è »ïS¢è Ð¢Ü Ó¢èÁ¢G ÐÚ Á¢¢ï Á¢G}¢èÝ Ü è çÜG S}¢ (}¢-S¢HÝ Ð��¢Ú, Ó¢êÝ¢,

§æüÅ, Îè±¢Ú, ç}¢^è ±x¢GñÚ¢) S¢ï ã¢ï }¢¢Ú Ü Ú H¢ñÅ HèçÁ¢²ï (²¢�Ýè ¥¢x¢ï Ï¢ÉG¢§²ï

¥¢ñÚ ÐèÀï H¢§²ï) J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú çÁ¢G²¢Î¢ x¢Îü Hx¢ Á¢¢» ¼¢ï Û¢¢ÇG HèçÁ¢²ï

¥¢ñÚ ©S¢ S¢ï S¢¢Úï }¢éæã Ü ¢ §S¢ ¼GÚãG }¢SãG Ü èçÁ¢²ï çÜ Ü ¢ï§ü çãGSS¢¢ Úã Ý

Á¢¢» ¥x¢Ú Ï¢¢H Ï¢Ú¢Ï¢Ú |¢è Ü ¢ï§ü Á¢x¢ã Úã x¢§ü ¼¢ï ¼²}}¢é}¢ Ý ã¢ïx¢¢ J çÈ Ú

ÎêS¢Úè Ï¢¢Ú §S¢è ¼GÚãG ã¢�¢ Á¢G}¢èÝ ÐÚ }¢¢Ú Ü Ú Î¢ïÝ¢ï´2 ã¢�¢¢ï´ Ü ¢ Ý¢¶GéÝ¢ï´ S¢ï

Hï Ü Ú Ü ¢ïãçÝ²¢ï´ S¢}¢ï¼ }¢SãG Ü èçÁ¢²ï, §S¢ Ü ¢ Ï¢ïã¼Ú ¼GÚèÜG ¢ ²ïã ãñ çÜ

©ËÅï ã¢�¢ Üï ¥æx¢êÆï Üï §GH¢±¢ Ó¢¢Ú4 ©æçxH²¢ï´ Ü ¢ ÐïÅ S¢è{ï ã¢�¢ Ü è Ðéà¼

ÐÚ Úç¶²ï ¥¢ñÚ ©æçxH²¢ï´ Üï çS¢Ú¢ï´ S¢ï Ü ¢ïãçÝ²¢ï´ ¼Ü Hï Á¢¢§²ï ¥¢ñÚ çÈ Ú

±ã¢æ S¢ï ©ËÅï ãè ã¢�¢ Ü è ã�¢ïHè S¢ï S¢è{ï ã¢�¢ Üï ÐïÅ Ü ¢ï }¢S¢ Ü Ú¼ï ãé»

çx¢^ï ¼Ü H¢§²ï ¥¢ñÚ ©ËÅï ¥æx¢êÆï Üï ÐïÅ S¢ï S¢è{ï ¥æx¢êÆï Ü è Ðéà¼ Ü ¢ }¢SãG

Ü èçÁ¢²ï J §S¢è ¼GÚãG S¢è{ï ã¢�¢ S¢ï ©ËÅï ã¢�¢ Ü ¢ }¢SãG Ü èçÁ¢²ï J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú

»Ü Î}¢ ÐêÚè ã�¢ïHè ¥¢ñÚ ©æx¢Hè²¢ïæ S¢ï }¢SãG Ü Ú çH²¢ ¼Ï¢ |¢è ¼²}}¢é}¢

ã¢ï x¢²¢ Ó¢¢ãï Ü ¢ïãÝè S¢ï ©æçxH²¢ïæ Ü è ¼GÚÈG H¢» ²¢ ©æçxH²¢ï S¢ï Ü ¢ïãÝè Ü è

¼GÚÈG Hï x¢» }¢x¢Ú S¢é�Ý¼ Üï ç¶GH¢ÈG ãé±¢ J ¼²}}¢é}¢ }¢ï S¢Ú ¥¢ñÚ Ð¢©æ Ü ¢

}¢SãG Ýãè´ ãñ J (}¢éHwG¶GS¢ ¥Á¢ Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 353,354,356 ±x¢GñÚ¢)

21



�}¢ïÚï¥¢�H¢ãGÁ¢GÚ¼Ü èÐÓÓ¢èS¢±è´ à¢ÚèÈG �Üï ÐÓÓ¢èS¢ ãGéMÈG Ü è çÝSÏ¢¼ S¢ï¼²}}¢é}¢ Üï 25 }¢-ÎÝè Èê H

y Á¢¢ï Ó¢èÁ¢G ¥¢x¢ S¢ï Á¢H Ü Ú Ú¢¶ ã¢ï¼è ãñ Ý çÐÍ¢H¼è ãñ Ý Ý}¢ü ã¢ï¼èãñ ±¢ïã Á¢G}¢èÝ Ü è çÁ¢�S¢ (²¢�Ýè çÜG S}¢) S¢ï ãñ ©S¢ S¢ï ¼²}}¢é}¢ Á¢¢§Á¢G ãñ JÚñ¼¢, Ó¢êÝ¢, S¢éÚ}¢¢, x¢�{Ü , Ð��¢Ú (}¢¢Ï¢üH), Á¢GÏ¢Ú Á¢Î, ÈG èÚ¢ïÁ¢G¢, ¥GÜG èÜG ,±x¢GñÚ¢ Á¢±¢çãÚ S¢ï ¼²}}¢é}¢ Á¢¢§Á¢G ãñ Ó¢¢ãï §Ý ÐÚ x¢GéÏ¢¢Ú ã¢ï ²¢ Ý ã¢ï J

(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 357, )

y ÐvÜ è §æüÅ, Ó¢èÝè ²¢ ç}¢^è Üï Ï¢Ú¼Ý S¢ï ¼²}}¢é}¢ Á¢¢§Á¢G ãñ J ã¢æ ¥x¢Ú §ÝÐÚ çÜ S¢è »ïS¢è Ó¢èÁ¢G Ü ¢ çÁ¢}¢ü (²¢�Ýè çÁ¢S}¢ ²¢ ¼ã) ã¢ï Á¢¢ï çÁ¢�S¢ï Á¢G}¢èÝS¢ï Ýãè´ }¢-S¢HÝ Ü ¢æÓ¢ Ü ¢ çÁ¢}¢ü ã¢ï ¼¢ï ¼²}}¢é}¢ Á¢¢§Á¢G Ýãè´ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼,çÁ¢. 1, S¢. 358) ©G}¢ê}¢Ý �èÝè Ü ï Ï¢Ú¼Ý ÐÚ Ü ¢æ� Ü è ¼ã �ÉGè ã¢ï¼è ãñ §��ï ¼²}}¢é}¢ Ýãèæ ã¢ï �Ü ¼¢ Jy çÁ¢S¢ ç}¢^è, Ð��¢Ú ±x¢GñÚ¢ S¢ï ¼²}}¢é}¢ çÜ ²¢ Á¢¢» ©S¢ Ü ¢ Ð¢Ü ã¢ïÝ¢Á¢GMÚè ãñ ²¢�Ýè Ý ©S¢ ÐÚ çÜ S¢è ÝÁ¢¢S¢¼ Ü ¢ ¥S¢Ú ã¢ï Ý ²ïã ã¢ï çÜ çS¢ÈGü¶GéàÜ ã¢ïÝï S¢ï ÝÁ¢¢S¢¼ Ü ¢ ¥S¢Ú Á¢¢¼¢ Úã¢ ã¢ï J (»ïÁ¢GÝ S¢. 357) Á¢G}¢èÝ,Îè±¢Ú ¥¢ñÚ ±¢ïã x¢Îü Á¢¢ï Á¢G}¢èÝ ÐÚ ÐÇG¼è Úã¼è ãñ ¥x¢Ú Ý¢Ð¢Ü ã¢ï Á¢¢»çÈ Ú {êÐ ²¢ ã±¢ S¢ï S¢ê¶ Á¢¢» ¥¢ñÚ ÝÁ¢¢S¢¼ Ü ¢ ¥S¢Ú ¶Gy}¢ ã¢ï Á¢¢» ¼¢ïÐ¢Ü ãñ ¥¢ñÚ ©S¢ ÐÚ Ý}¢¢Á¢G Á¢¢§Á¢G ãñ }¢x¢Ú ©S¢ S¢ï ¼²}}¢é}¢ Ýãè ã¢ï S¢Ü ¼¢ Jy ²ïã ±ãì}¢ çÜ Ü |¢è ÝçÁ¢S¢ ãé§ü ã¢ïx¢è ÈGé ÁG¢êH ãñ §S¢ Ü ¢ »�ç¼Ï¢¢Ú Ýãè´ J

(»ïÁ¢GÝ S¢. 357)

y ¥x¢Ú çÜ �è HÜ ÇGè, Ü ÐÇGï, ²¢ ÎÚè ±x¢GñÚ¢ ÐÚ §¼Ýè x¢Îü ãñ çÜ ã¢�}¢¢ÚÝï �ï ©æçxH²¢ïæ Ü ¢ çÝà¢¢Ý Ï¢Ý �¢» ¼¢ï ©� �ï ¼²}}¢é}¢ �¢§�G ãñ J

(»ïÁ¢GÝ S¢. 359)

22



y Ó¢êÝ¢, ç}¢^è ²¢ §æüÅ¢ï´ Ü è Îè±¢Ú wG±¢ã Í¢Ú Ü è ã¢ï ²¢ }¢çSÁ¢Î Ü è §S¢S¢ï ¼²}}¢é}¢ Á¢¢§Á¢G ãñ J }¢x¢Ú ©S¢ ÐÚ ¥¢õ§H Ðï§�Å, �H¢çSÅÜ Ðï§�Å ¥¢ñÚ}¢ñÅ çÈG çÝà¢ ²¢ ±¢õH ÐïÐÚ ±x¢GñÚ¢ Ü ¢ï§ü »ïS¢è Ó¢èÁ¢G Ýãè´ ã¢ïÝè Ó¢¢çã²ï Á¢¢ïçÁ¢�S¢ï Á¢G}¢èÝ Üï §GH¢±¢ ã¢ï, Îè±¢Ú ÐÚ }¢¢Ï¢üH ã¢ï ¼¢ï Ü ¢ï§ü ãGÚÁ¢ Ýãè´ Jy çÁ¢S¢ Ü ¢ ±éÁG¢ê Ý ã¢ï ²¢ Ýã¢Ýï Ü è ãG¢Á¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ Ð¢Ýè ÐÚ ÜéG ÎÚ¼ Ýã¢ï ±¢ïã ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ x¢GéSH Ü è Á¢x¢ã ¼²}}¢é}¢ Ü Úï J

(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 346)

y »ïS¢è Ï¢è}¢¢Úè çÜ ±éÁG¢ê ²¢ x¢GéSH S¢ï §S¢ Üï Ï¢ÉG Á¢¢Ýï ²¢ ÎïÚ }¢ï´ ¥ÓÀ¢ã¢ïÝï Ü ¢ S¢ãGèãG ¥�Îïà¢¢ ã¢ï ²¢ ¶GéÎ ¥ÐÝ¢ ¼Á¢çÚÏ¢¢ ã¢ï çÜ Á¢Ï¢ |¢è ±éÁG¢ê²¢ x¢GéSH çÜ ²¢ Ï¢è}¢¢Úè Ï¢ÉG x¢§ü ²¢ ²êæ çÜ Ü ¢ï§ü }¢éS¢Ë}¢¢Ý ¥ÓÀ¢ÜG ¢çÏ¢H ¼GÏ¢èÏ¢ Á¢¢ï Á¢G¢çãÚè ¼G¢ñÚ ÐÚ ÈG ¢çS¢ÜG Ý ã¢ï ±¢ïã Ü ã Îï çÜ Ð¢ÝèÝévGS¢¢Ý Ü Úïx¢¢ J ¼¢ï §Ý S¢êÚ¼¢ï´ }¢ï´ ¼²}}¢é}¢ Ü Ú S¢Ü ¼ï ãñ´ J

(»ïÁ¢GÝ, )

y ¥x¢Ú S¢Ú S¢ï Ýã¢Ýï }¢ï´ Ð¢Ýè ÝévGS¢¢Ý Ü Ú¼¢ ã¢ï ¼¢ï x¢Hï S¢ï Ýã¢»æ ¥¢ñÚÐêÚï S¢Ú Ü ¢ }¢SãG Ü Úï´ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 347)

y Á¢ã¢æ Ó¢¢Ú¢ï´ ¼GÚÈG »Ü »Ü }¢èH ¼Ü Ð¢Ýè Ü ¢ Ð¼¢ Ý ã¢ï ±ã¢æ |¢è¼²}}¢é}¢ Ü Ú S¢Ü ¼ï ãñ´ J (»ïÁ¢GÝ)y ¥x¢Ú §¼Ý¢ ¥¢Ï¢ï Á¢G}¢Á¢G}¢ à¢ÚèÈG Ð¢S¢ ãñ Á¢¢ï ±éÁG¢ê Üï çH²ï Ü ¢ÈG è ãñ ¼¢ï¼²}}¢é}¢ Á¢¢§Á¢G Ýãè´ J (»ïÁ¢GÝ)y §¼Ýè S¢Îèü ã¢ï çÜ Ýã¢Ýï S¢ï }¢Ú Á¢¢Ýï ²¢ Ï¢è}¢¢Ú ã¢ï Á¢¢Ýï Ü ¢ ÜG ±è¥�Îïà¢¢ ãñ ¥¢ñÚ Ýã¢Ýï Üï Ï¢¢�Î S¢Îèü S¢ï Ï¢Ó¢Ýï Ü ¢ Ü ¢ï§ü S¢¢}¢¢Ý |¢è Ý ã¢ï

¼¢ï ¼²}}¢é}¢ Á¢¢§Á¢G ãñ J (»ïÁ¢GÝ S¢. 348)

23

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Üï Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GR ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ÐÚ ÎéMÎï Ð¢Ü Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜG èÜG ±¢ïã Ï¢Î Ï¢wG¼ ã¢ï x¢²¢ J


y ÜGñ Îè Ü ¢ï ÜGñ Î¶G¢Ýï ±¢Hï ±éÁG¢ê Ý Ü ÚÝï Îï´ ¼¢ï ¼²}}¢é}¢ Ü Ú Üï Ý}¢¢Á¢G ÐÉGHï Ï¢¢�Î }¢ï´ §¥G¢Î¢ Ü Úï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ±¢ïã Îéà}¢Ý ²¢ ÜGñ Î¶G¢Ýï ±¢Hï Ý}¢¢Á¢G

|¢è Ý ÐÉGÝï Îï´ ¼¢ï §à¢¢Úï S¢ï ÐÉGï ¥¢ñÚ Ï¢¢�Î }¢ï´ §¥G¢Î¢ Ü Úï J

(»ïÁ¢GÝ S¢. 349)

y ¥x¢Ú ²ïã x¢é}¢¢Ý ãñ çÜ Ð¢Ýè ¼H¢à¢ Ü ÚÝï }¢ï´ ÜG ¢çÈG H¢ ÝÁ¢GÚ¢ï´ S¢ï x¢G¢§Ï¢ã¢ï Á¢¢»x¢¢ ¼¢ï ¼²}}¢é}¢ Á¢¢§Á¢G ãñ J (»ïÁ¢GÝ S¢. 350)

y }¢çSÁ¢Î }¢ï´ S¢¢ï Úã¢ �¢¢ çÜ x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï x¢²¢ ¼¢ï Á¢ã¢æ �¢¢ ±ãè´ ÈG ¢ñÚÝ¼²}}¢é}¢ Ü Ú Hï ²ïãè ¥ãGì±¼G (²¢�Ýè »ãGç¼²¢¼G Üï çÁ¢G²¢Î¢ ÜG ÚèÏ¢) ãñ J

(}¢¢wG¢êÁ¢G ¥Á¢G ÈG ¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ }¢é¶GÚü�¢, çÁ¢. 3, S¢. 479) çÈ Ú Ï¢¢ãÚ çÝÜ H

¥¢» ¼¢¶GèÚ Ü ÚÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 352)

y ±vG¼ §¼Ý¢ ¼æx¢ ã¢ï x¢²¢ çÜ ±éÁG¢ê ²¢ x¢GéSH Ü Úïx¢¢ ¼¢ï Ý}¢¢Á¢G ÜG Á¢G¢ ã¢ï Á¢¢»x¢è¼¢ï ¼²}}¢é}¢ Ü Ú Üï Ý}¢¢Á¢G ÐÉG Hï çÈ Ú ±éÁG¢ê ²¢ x¢GéSH Ü Ú Üï Ý}¢¢Á¢G Ü ¢

§¥G¢Î¢ Ü ÚÝ¢ H¢çÁ¢G}¢ ãñ J (}¢¢wG¢êÁ¢G ¥Á¢G ÈG ¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ }¢é¶GÚü�¢, çÁ¢. 3, S¢. 307)

y ¥G¢ñÚ¼ ãGñÁ¢G ± çÝÈG ¢S¢ S¢ï Ð¢Ü ã¢ï x¢§ü ¥¢ñÚ Ð¢Ýè ÐÚ ÜG ¢çÎÚ Ýãè´ ¼¢ï¼²}}¢é}¢ Ü Úï J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 352)

y ¥x¢Ú Ü ¢ï§ü »ïS¢è Á¢x¢ã ãñ Á¢ã¢æ Ý Ð¢Ýè ç}¢H¼¢ ãñ Ý ãè ¼²}}¢é}¢ ÜïçH²ï Ð¢Ü ç}¢^è ¼¢ï ©S¢ï Ó¢¢çã²ï çÜ ±vG¼ï Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ Ý}¢¢Á¢G Ü è S¢è S¢êÚ¼

Ï¢Ý¢» ²¢�Ýè ¼}¢¢}¢ ãG-ÚÜ ¢¼ï Ý}¢¢Á¢G çÏ¢H¢ çÝÄ²¼ï Ý}¢¢Á¢G Ï¢Á¢¢ H¢» J

(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 353) }¢x¢Ú Ð¢Ü Ð¢Ýè ²¢ ç}¢^è ÐÚ ÜG ¢çÎÚ ã¢ïÝï ÐÚ

±éÁG¢ê ²¢ ¼²}}¢é}¢ Ü Ú Üï Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝè ã¢ïx¢è J

y ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ x¢GéSH Î¢ïÝ¢ï´ Üï ¼²}}¢é}¢ Ü ¢ »Ü ãè ¼GÚèÜG ¢ ãñ J

24

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ S¢éÏãG ¥¢ñÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢à¢¢}¢ ÎéMÎï Ð¢Ü ÐÉG¢ ©S¢ï çÜG ²¢}¢¼ Üï çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈG ¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J


y çÁ¢S¢ ÐÚ x¢GéSH ÈG Á¢Gü ãñ ©S¢ Üï çH²ï ²ïã Á¢GMÚè Ýãè´ çÜ ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ x¢GéSH

Î¢ïÝ¢ï´2 Üï çH²ï Î¢ï2 ¼²}}¢é}¢ Ü Úï Ï¢çËÜ »Ü ãè }¢ï´ Î¢ïÝ¢ï´2 Ü è çÝÄ²¼ Ü Ú

Hï Î¢ïÝ¢ï2 ã¢ï Á¢¢»æx¢ï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú çS¢ÈGü x¢GéSH ²¢ ±éÁG¢ê Ü è çÝÄ²¼ Ü è Á¢Ï¢

|¢è Ü ¢ÈG è ãñ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 354)

y çÁ¢Ý Ó¢èÁ¢G¢ï´ S¢ï ±éÁG¢ê ÅêÅ Á¢¢¼¢ ãñ ²¢ x¢GéSH ÈG Á¢Gü ã¢ï Á¢¢¼¢ ãñ ©Ý S¢ï

¼²}}¢é}¢ |¢è ÅêÅ Á¢¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ Ð¢Ýè ÐÚ ÜG ¢çÎÚ ã¢ïÝï S¢ï |¢è ¼²}}¢é}¢ ÅêÅ

Á¢¢¼¢ ãñ J (»ïÁ¢GÝ S¢. 360)

y ¥G¢ñÚ¼ Ýï ¥x¢Ú Ý¢Ü }¢ï´ Èê H ±x¢GñÚ¢ ÐãÝï ã¢ïæ ¼¢ï çÝÜ ¢H Hï ±ÚÝ¢ Èê H

Ü è Á¢x¢ã }¢SãG Ýãè´ ã¢ï S¢Üï x¢¢ J (»ïÁ¢GÝ S¢. 355)

y ã¢ï´Å¢ï´ Ü ¢ ±¢ïã çãGSS¢¢ Á¢¢ï ¥G¢Î¼Ý }¢éæã Ï¢�Î ã¢ïÝï Ü è ãG¢H¼ }¢ï´ çÎ¶¢§üÎï¼¢ ãñ §S¢ ÐÚ }¢SãG ã¢ïÝ¢ Á¢GMÚè ãñ ¥x¢Ú }¢éæã ÐÚ ã¢�¢ Èñ Ú¼ï ±vG¼ çÜ S¢è

Ýï ã¢ïæÅ¢ïæ Ü ¢ï Á¢G¢ïÚ S¢ï ÎÏ¢¢ çH²¢ çÜ Üé À çãGSS¢¢ }¢SãG ã¢ïÝï S¢ï Úã x¢²¢ ¼¢ï

¼²}}¢é}¢ Ýãè ã¢ïx¢¢ J §S¢è ¼GÚãG Á¢G¢ïÚ S¢ï ¥¢æ¶ïæ Ï¢�Î Ü Ú Hè Á¢Ï¢ |¢è Ý ã¢ïx¢¢ J

(»ïÁ¢GÝ)

y ¥æx¢êÆè, Í¢ÇGè ±x¢GñÚ¢ ÐãÝï ã¢ï´ ¼¢ï ©¼¢Ú Ü Ú §Ý Üï ÝèÓ¢ï ã¢�¢ Èñ ÚÝ¢ ÈG Á¢Güãñ J §SH¢}¢è Ï¢ãÝï´ |¢è Ó¢êçÇG²¢æ ±x¢GñÚ¢ ãÅ¢ Ü Ú ©Ý Üï ÝèÓ¢ï }¢SãG Ü Úï´ J

¼²}}¢é}¢ Ü è »ãGç¼²¢¼Gï´ ±éÁG¢ê S¢ï Ï¢ÉG Ü Ú ãñ´ J (»ïÁ¢GÝ)

y Ï¢è}¢¢Ú ²¢ Ï¢ï ÎS¼ ± Ð¢ ¶GéÎ ¼²}}¢é}¢ Ýãè´ Ü Ú S¢Ü ¼¢ ¼¢ï Ü ¢ï§ü ÎêS¢Ú¢Ü Ú±¢ Îï §S¢ }¢ï´ ¼²}}¢é}¢ Ü Ú±¢Ýï ±¢Hï Ü è çÝÄ²¼ Ü ¢ »�ç¼Ï¢¢Ú Ýãè´,

çÁ¢S¢ Ü ¢ï ¼²}}¢é}¢ Ü Ú±¢²¢ Á¢¢ Úã¢ ãñ ©S¢ Ü ¢ï çÝÄ²¼ Ü ÚÝè ã¢ïx¢è J

(»ïÁ¢GÝ S¢. 354,

25

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : çÁ¢S¢ Üï Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GR ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎà¢ÚèÈG Ý ÐÉG¢ ©S¢ Ýï Á¢ÈG ¢ Ü è J


}¢-ÎÝè }¢à±Ú¢ : ±éÁG¢ê Üï ¥ãGÜ ¢}¢ S¢è¶Ýï Üï çH²ï }¢Ü -¼-Ï¢¼éH}¢ÎèÝ¢ Ü ¢ }¢yÏ¢ê¥¢ �±éÁG¢ê Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢� ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢G S¢è¶Ýï Üï çH²ïçÚS¢¢H¢�Ý}¢¢Á¢G Ü ¢ ¼GÚèÜG ¢� Ü ¢ }¢é¼G¢-H¥G¢ }¢éÈG èÎ ãñ J

²¢ ÚÏÏ¢ï }¢éS¼GÈG ¢ ! ã}¢ï´ Ï¢¢Ú Ï¢¢Ú x¢GéSH Üï }¢S¢¢§H ÐÉGÝï, S¢}¢Û¢Ýï

¥¢ñÚ ÎêS¢Ú¢ïæ Ü ¢ï S¢}¢Û¢¢Ýï ¥¢ñÚ S¢é�Ý¼ Üï }¢é¼G¢çÏ¢ÜG x¢GéSH Ü ÚÝï Ü è ¼¢ñÈG èÜG

¥G¼G¢ ÈG Ú}¢¢ J

26

ÈG Ú}¢¢Ýï }¢éS¼GÈG ¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈG ÐÉGïx¢¢ }¢ñ´çÜG ²¢}¢¼ Üï çÎÝ ©S¢ Ü è à¢ÈG ¢¥G¼ Ü Mæx¢¢ J

¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢ ±

Ï¢ÜG è¥G ± }¢çxGÈG Ú¼ ±

Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ Á¢�Ý¼éH çÈG ÚÎ¢ñS¢

}¢ï´ ¥¢ÜG ¢ Ü ¢ ÐÇG¢ïS¢4 ÚÏ¢è©H x¢¢ñ� ç�.1432 çã.

²ïã çÚ�¢H¢ ÐÉG Ü Ú Îê�Úï Ü ¢ï Îï Îèç�²ï

à¢¢Îè x¢G}¢è Ü è ¼vGÚèÏ¢¢¼, §çÁ¼}¢¢¥G¢¼, ¥¢�Ú¢� ¥¢ñÚ �éHê�ï }¢èH¢Î ±x¢GñÚ¢ }¢ïæ

}¢Ü -¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ Ü ï à¢¢»¥G Ü Î¢ü Ú�¢§H ¥¢ñÚ }¢-ÎÝè Èê H¢ïæ ÐÚ }¢éà¼ç}¢HÐï}ÈG HïÅ ¼vG�è}¢ Ü Ú Ü ï �±¢Ï¢ Ü }¢¢§²ï, x¢¢ãÜ ¢ïæ Ü ¢ï Ï¢ çÝÄ²¼ï �±¢Ï¢ ¼¢ïãGÈG ï }¢ïæ ÎïÝï Ü ï

çH²ï ¥ÐÝè ÎéÜ ¢Ý¢ïæ ÐÚ |¢è Ú�¢§H Ú¶Ýï Ü ¢ }¢¢�}¢êH Ï¢Ý¢§²ï, ¥wGÏ¢¢Ú ÈG Ú¢ïà¢¢ïæ ²¢ Ï¢Ó�¢ïæ

Ü ï �GÚè»G ¥ÐÝï }¢ãGËHï Ü ï Í¢Ú Í¢Ú }¢ïæ }¢¢ã¢Ý¢ Ü }¢ ¥�G Ü }¢ »Ü ¥GÎÎ �é�Ý¼¢ïæ |¢Ú¢

çÚ�¢H¢ ²¢ }¢-ÎÝè Èê H¢ïæ Ü ¢ Ðï}ÈG HïÅ Ðãéæ�¢ Ü Ú ÝïÜ è Ü è Î¢�±¼ Ü è {ê}¢ïæ }¢�¢§²ï

¥¢ñÚ ¶GêÏ¢ �±¢Ï¢ Ü }¢¢§²ï J

method of bathing (ghusl) गुस्ल का तरीका

Spiritual

g h g s g

gg g g g

g g j g

g g s g j

g h s s g

xgsh g g

x h g s g

xgsh gg g g g