mediating role of self-concept in studying effects of
TRANSCRIPT
49
Journal of Research Methodology, Volume 28, Number 1 (January-April 2015)
วารสารวธวทยาการวจย ปท 28 ฉบบท 1 (มกราคม-เมษายน 2558)
Mediating Role of Self-Concept in Studying Effects of Positive Thinking and Students’ Backgrounds on
Psychological Well-Being
Kingkaew Subprawong1
ABSTRACT
The purposes of this research were 1) to develop and examine the causal relationship
model of psychological well-being with self-concept as a mediator and 2) to compare the direct and
indirect effects of positive thinking and students’ backgrounds, namely gender and academic
achievement (GPA) on psychological well-being with self-concept as a mediator. The sample
comprised 407 Bangkok University undergraduate students (178 males and 229 females)
selected by simple random sampling. The research instruments were multiple choice questionnaires
and the Likert’s scales, consisting of personal backgrounds, the positive thinking scale (α = .90),
the self-concept scale (α = .75), and the psychological well-being scale (α = .82). The confirmatory
factor analysis (CFA) of all three measures was quite high in construct validity. The data were
analyzed using descriptive statistics, and structural equation model (SEM) with moderating
effect. The major research findings were 1) the causal model of psychological well-being with
self-concept as a mediator fitted the empirical data (χ2=135.82, df=117, p = 0.113); and 2) the
comparison result on the effects of positive thinking and students’ backgrounds on psychological
well-being via self-concept revealed that positive thinking had significant direct and indirect effects
on psychological well-being, the magnitude of which were higher than those of backgrounds. The
implication showed that only self-concept was the partial mediator between positive thinking and
psychological well-being.
Keywords: Positive Thinking, Self-Concept, Psychological Well–Being, Mediating
1 Corresponding author, Department of Tourism Management, School of Humanities and Tourism Management, Bangkok University, Bangkok 10330. Email: [email protected]
50
Journal of Research Methodology, Volume 28, Number 1 (January-April 2015)
วารสารวธวทยาการวจย ปท 28 ฉบบท 1 (มกราคม-เมษายน 2558)
บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวกและภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
กงแกว ทรพยพระวงศ1
บทคดยอ
การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาและตรวจสอบความตรงของโมเดลความสมพนธ
เชงสาเหตของสขภาวะทางจตทมอตมโนทศนเปนตวแปรสงผานและ 2) เปรยบเทยบอทธพล
ทางตรงและทางออมของการคดเชงบวก และภมหลงของนกศกษา ไดแก เพศและผลสมฤทธ
ทางการเรยนทมตอสขภาวะทางจต เมอมอตมโนทศนเปนตวแปรสงผาน ตวอยางวจยเปน
นกศกษามหาวทยาลยกรงเทพ จÓนวน 407 คน โดยใชการสมอยางงาย เครองมอทใชในการวจย
เปนแบบสอบถามแบบเลอกตอบและมาตรประเมนคา 5 ระดบ ประกอบดวย แบบวดการคด
เชงบวก แบบวดอตมโนทศน และแบบวดสขภาวะทางจต มคาความเทยงแบบความสอดคลอง
ภายในเทากบ 0.90, 0.75 และ 0.82 ตามลÓดบ ทกแบบวดมความตรงเชงโครงสรางจากการ
ทดสอบดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน วเคราะหขอมลดวยสถตบรรยายและวเคราะห
โมเดลสมการโครงสรางทมอทธพลสงผาน ผลการวจยทสÓคญพบวา 1) โมเดลความสมพนธ
เชงสาเหตของสขภาวะทางจตทมอตมโนทศนเปนตวแปรสงผานสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ
(χ2=135.82, df=117, p = 0.113) 2) ผลการเปรยบเทยบอทธพลของการคดเชงบวกและ
ภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจตผานอตมโนทศน พบวา การคดเชงบวกมอทธพล
อยางมนยสÓคญทางสถตตอสขภาวะทางจต และมคาสงกวาภมหลงทงทางตรงและทางออม
และอตมโนทศนเปนตวแปรสงผานบางสวนระหวางการคดเชงบวกกบสขภาวะทางจตเทานน
คÓสÓคญ: การคดเชงบวก อตมโนทศน สขภาวะทางจต การสงผาน
1 ผรบผดชอบบทความหลก, ภาควชาการจดการการทองเทยว คณะมนษยศาสตรและการจดการการทองเทยว มหาวทยาลยกรงเทพ กรงเทพมหานคร 10110. อเมล: [email protected]
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
51
ความเปนมาและความสÓคญของปญหา สภาพการณภายใตบรบทสงคมไทยในชวงทผานมา ประชาชนซงรวมทงนกศกษาตองเผชญ
กบสถานการณของโลกปจจบนทเชอมโยงกนจนเปนสภาวะไรพรมแดน กอใหเกดการเปลยนแปลง
อยางรวดเรวทกดานและตลอดเวลาทงดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง และการคาระหวางประเทศ
และคงจะยงเพมมากขนในอนาคต ลกษณะดงกลาวมความแตกตางจากยคทผานมา การศกษาระดบ
อดมศกษาถอเปนตวจกรสÓคญในการขบเคลอนทจะสรางความตระหนกแกนกศกษาในการเตรยม
ตนเองและพฒนาตนเองเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 เพราะมหาวทยาลยเปนสภาพแวดลอมทเออ
บรรยากาศใหนกศกษาไดดÓเนนชวตสÓหรบสงเสรมสขภาพและความสามารถของตนไดทงในปจจบน
และอนาคต (Monica-Garcia, Castillo, & Queralt, 2011) นอกจากนน สถานประกอบการ
ทงหลายในยคนตางตองการบณฑตทมสมรรถนะสงกวาในอดต (กÓจร ตตยกว, 2554) กอปรกบ
นโยบายพฒนาคณภาพบณฑตไทย พ.ศ. 2554-2558 (สÓนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2554)
มเปาหมายวาบณฑตควรตองมความสามารถและทกษะการใชชวตทดภายใตสงคมพหวฒนธรรม
และสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ดงนน ลกษณะสÓคญประการหนงทตองพฒนาใหแก
นกศกษา คอ การมสขภาวะทางจต (psychological well-being) ทด เพราะจะทÓใหพฤตกรรม
ทแสดงออกมความเหมาะสม อนเปนภมคมกนสÓคญตอการดÓรงชวตในทกๆ ดาน ยงกวานน
การพฒนาสขภาวะทางจตใหมประสทธภาพจะสงผลตอการพฒนาดานอนๆ ตามมาได (Marsh &
Craven, 2006) ทงนเพอใหบณฑตสามารถเปนพลงสÓคญในการพฒนาสงคมไทยสสงคมคณภาพ
และอยในประชาคมภมภาคและโลกอยางมศกดศร (สÓนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ
และสงคมแหงชาต, 2554) ทดเทยมอารยประเทศตางๆ ไดตอไป
แมผลการสÓรวจสขภาพจตซงเปนมตทเกยวของกบสขภาวะทางจตของนกศกษาไทย จะพบวา
สวนใหญยงมสขภาพจตโดยเฉลยอยในระดบปกต แตกเปนเพยงระดบปานกลางเทานน โดยม
จÓนวนหนงทปรบตวไมไดและมปญหา (จตพร อาญาเมอง ปยรตน จตรภกด สภาวลย จารยศลป
ทศนนท ทมมานนท และดÓรงคศกด สอนแจง, 2556; ชาญวฒ ธตรตนโชต ณฐญาดา เหลาคงธรรม
วสนต มาวงษ ทดตา ศรบญเรอง และสวรรณา ภทรเบญจพล, 2556; นนทชตสณห สกลพงศ,
2551) แสดงวาสขภาวะทางจตเปนเรองทตองใหความสÓคญและหาแนวทางพฒนาใหมคณภาพมาก
ยงขน Ryff & Keyes (1995) ไดเสนอวา สขภาวะทางจต เปนคณลกษณะเชงบวกทางจตใจทม
ความหลากหลายดานการเจรญเตบโตและพฒนาการของบคคล สขภาวะทางจตมความหมายมากกวา
ความรสกพอใจในชวต และความรสกไมเครยดหรอการไมมปญหาทางจตเทานน สขภาวะทางจต
มลกษณะเปนพลวต สามารถเปลยนแปลงและพฒนาได (Ryff, 1995) การศกษาวจยทงในประเทศ
และตางประเทศ ไดพยายามคนหาปจจยทเกยวของกบสขภาวะทางจตทงดานตวบคคลและสภาพ
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
52
แวดลอม ผลการศกษาตางแสดงใหเหนวาสขภาวะทางจตและศกยภาพดานตางๆ ของมนษย มกม
รากฐานมาจากอตมโนทศน (self-concept) ซงเปนโครงสรางสÓคญของบคคล (Craven & Marsh,
2008) ประกอบกบแนวคดของจตวทยาเชงบวกไดเสนอวา การคดเชงบวก (positive thinking) เปนตวแปรสÓคญในการสงเสรมสขภาวะทางจต เพราะการคดเชงบวกทÓใหบคคลมองโลกในดานด
มความเชอมนในตนเอง มอารมณมนคง และมกÓลงใจในการตอสกบอปสรรคตางๆ รวมทงสามารถ
วางแผนเพอพฒนาตนเองได (Gulacti, 2014; กรมสขภาพจต, 2551; ยทธนา ภาระนนท, 2556)
คณลกษณะของการคดเชงบวก ทÓใหเกดความหวง และเชอมโยงกบอตมโนทศนดานศกยภาพหรอ
ความสามารถตางๆ สงผลใหเกดความพงพอใจในการทÓงานและพฤตกรรม อนเกยวของกบการม
สขภาวะทางจตทด (Duggleby, Cooper & Penz, 2009; Seligman & Csikszentmihalyi, 2000)
จากการสÓรวจงานวจยทเกยวกบสขภาวะทางจตและการพฒนาสขภาวะทางจตของนกศกษาไทย
ดงทเสนอขางตน พบวามการศกษาสขภาวะทางจตของนกศกษาไทยจÓนวนนอย (จตพร อาญาเมอง
และคณะ, 2556; นนทชตสณห สกลพงศ, 2551; ชาญวฒ ธตรตนโชตและคณะ, 2556) และม
งานวจยเพยงไมกเรองทศกษาปจจยทเกยวของกบสขภาวะทางจต (นนทชตสณห สกลพงศ, 2551;
กงแกว ทรพยพระวงศ, 2555; อษา วงษอนนต และสปาณ สนธรตน, 2552) การศกษาอทธพล
ของปจจยเชงสาเหตทสงผลตอสขภาวะทางจตโดยมตวแปรสงผานยงมไมมากนก งานวจยนจงสนใจ
ทจะศกษาอทธพลของปจจยทมตอสขภาวะทางจตโดยมตวแปรสงผานจากการทบทวนเอกสารและ
งานวจยทเกยวของซงจะกลาวรายละเอยดในหวขอตอไป
เอกสารและงานวจยทเกยวของ การเสนอเอกสารและงานวจยทเกยวของในการวจยครงน นÓเสนอสรปสาระแยกเปนสองตอน
ตอนแรกนÓเสนอนยามของตวแปร และตอนทสองเสนองานวจยทเกยวของดงน
นยามตวแปรในการวจย
ภมหลง (background) ในการวจยครงน ประกอบดวยเพศและผลสมฤทธทางการเรยน
เพศจะใหรหสแบบตวแปรดมม เพศชาย= 1 เพศหญง = 0 และใชชอตวแปรนวา male และตวแปร
ผลสมฤทธทางการเรยน ซงวดไดจากเกรดเฉลยสะสมของนกศกษา โดยใชแบบสอบถามเลอกตอบ
กÓหนดชวงคะแนนเปน 5 ชวง คอ (1) ตÓกวา 2.00 (2) 2.01-2.50 (3) 2.51-3.00 (4) 3.01-3.50
(5) มากกวา 3.50 และเรยกตวแปรนวา GPA
การคดเชงบวก (positive thinking: PT) มผใหความหมายไวหลายทศนะ งานวจยนใช
แนวคดของ Beattie (2008) และ สธาสน นาคสนธ (2552) ผสมผสานกน การคดเชงบวกในการวจย
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
53
ครงนจงหมายถง การมเปาหมายเพอไปสความสÓเรจ เชอมนในตนเอง อารมณด มเหตผล การกลา
เผชญปญหาและอปสรรค จดการอารมณตนเองไดอยางเหมาะสม ใหกÓลงใจตนเองและมองโลกดานด
มมมมองทหลากหลายและสามารถแกปญหาไดอยางสรางสรรค รวมทงการยดมนในหลกคณธรรม
ประกอบดวยลกษณะสÓคญ 6 ดาน ไดแก PT1- การควบคมตนเอง (self control) PT2- ความ
เชอมน (confidence) PT3-การมองโลกในแงด (optimism) PT4- การมมนษยสมพนธ (human
relations) PT5-การกลาเผชญอปสรรค (courage) และ PT6- การยดมนคณธรรม (integrity)
อตมโนทศน (self-concept: SC) หมายถง ผลรวมความเชอทบคคลมตอคณลกษณะของ
ตนเอง เชน ลกษณะทางกายภาพ อปนสย ความรสก ทศนคต ความสามารถและสวนประกอบอนๆ
ทางจตใจทบคคลรบรเกยวกบตนเองจากประสบการณทไดรบซงมทงทางบวกและทางลบ โดยทวไป
อตมโนทศนเปนสงทเกดขนแลวคอนขางคงท แตสามารถปรบปรงและเปลยนแปลงไดตามสภาพและ
โอกาส มอทธพลตอการแสดงพฤตกรรมและแรงจงใจ (Marcic & Kobal Grum, 2011; Weiten,
Dunn, & Hammer, 2012) อตมโนทศนในการวจยครงนใชแนวคดของ Harter (1999) และ
Hadley, Hair, & Moore (2008) ประกอบกน ซงมองคประกอบ 5 ดาน คอ SC1-ลกษณะทางกายภาพ
(physical appearance) SC2-ความสามารถทางวชาการ (scholastic competence) SC3-
ความสามารถทางกฬา (athletic competence) SC4-การยอมรบเพอน (peer acceptance) และ
SC5-ความประพฤตหรอคณธรรม (conduct/morality)
สขภาวะทางจต (psychological well-being: PWB) การวจยครงน ใชแนวคดของ Ryff
and Keyes (1995) โครงสรางของสขภาวะทางจตประกอบดวย 6 มต ไดแก PWB1-ความเปน
ตวของตวเอง (autonomy) หมายถง การคดและทÓในสงทตนเองคดวาเหมาะสม ไมตามกระแส
สงคม ประเมนตนเองตามมาตรฐานทตนเองตงไว PWB2-การยอมรบตนเอง (self-acceptance)
หมายถง การมทศนคตตอตนเองทางบวก รบรและยอมรบทงดานดและดานไมดของตนเอง รวมทง
พงพอใจชวตทผานมา PWB3-การมความงอกงามในตน (personal growth) หมายถง ความตองการ
พฒนาตนเองใหมประสทธภาพมากยงขน ไมหยดยง PWB4-การมสมพนธภาพทดกบผอน (positive
relations with others) หมายถง การมความสมพนธทดกบผอน ไววางใจและเหนอกเหนใจผอน
PWB5-ความสามารถในการจดการกบสถานการณตางๆ (environmental mastery) เปนความสามารถ
ในการจดการกบสภาพแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ สามารถเลอกหรอสรางบรบททเหมาะสมกบ
ความตองการและคานยมสวนตว และ PWB6-การมจดมงหมายในชวต (purpose in life) หมายถง
การมเปาหมายในชวตและดÓเนนชวตอยางมจดมงหมาย
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
54
งานวจยทเกยวของ
กลมแรก การศกษาความสมพนธระหวางตวแปร เชน การวจยกบนกศกษาหญงในประเทศ
ญปนของ Tajima (2010) พบวา อตมโนทศนมความสมพนธทางบวกกบสขภาวะทางจต สอดคลองกบผลการศกษากบนกศกษาตรกของ Isiklar (2012) ทพบวาการเหนคณคาในตนเองซงเปนสาระ
ทเกยวของกบอตมโนทศน มความสมพนธทางบวกกบสขภาวะทางจต โดยเฉพาะดานการยอมรบ
ตนเอง และพบวาเพศมผลตอสขภาวะทางจตตางกนดวย งานวจยของ DC Wang & Castaneda-
Sound (2008) กบนกศกษาวทยาลย ไดแสดงผลทÓนองเดยวกนวาอตมโนทศนดานบวกโดยเฉพาะ
การเหนคณคาในตนเองและการรบรศกยภาพแหงตนจะมอทธพลอยางยงกบสขภาวะทางจต ผลวจย
ยงพบวา อตมโนทศนเกยวของกบความสÓเรจทางวชาการและการทÓงาน และเชอมโยงกบปญหา
ดานอารมณและการปรบตว (Hadley, Hair, & Moore, 2008) นอกจากนน ผลการวจยหลายเรอง
ไดแสดงใหเหนวา การมองโลกในแงด การมอารมณดานบวกซงเปนองคประกอบของการคดเชงบวก
มความสมพนธทางบวกกบสขภาวะทางจต และสามารถทÓนายสขภาวะทางจตดานการจดการกบ
สถานการณไดมากทสดเมอเทยบกบตวบงชอน (Augusto-Landa, Pulido-Martos, & Lopez-Zafra,
2011; Garcia & Siddiqui, 2009; Lench, 2011) มหลกฐานเชงประจกษจากการศกษาภาคตดขวาง
นกศกษาโปแลนด พบความสมพนธระหวางการรบรศกยภาพแหงตนและการคดเชงบวกวามความ
สมพนธกบความสข (Caprara, Steca, Grebino, Paciello, & Vecchio, 2006) แมจะไมแสดงผล
ดานสขภาวะทางจตโดยตรง แตความสขกสะทอนถงมตบางประการทเกยวของกบสขภาวะทางจต
เชนเดยวกน ในประเทศไทยมการวจยกบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายของ สจจา ประเสรฐกล
ชศร วงศรตนะ และระววรรณ พนธพานชม (2551) พบวา นกเรยนทมระดบอตมโนทศนในกลมสง
และปานกลางมความคดเชงบวกคอนขางสง และมการศกษาพบวา องคประกอบยอยของตวแปรการคด
เชงบวก อตมโนทศน และ สขภาวะทางจตมความสมพนธกนอยางมนยสÓคญ (กงแกว ทรพยพระวงศ,
2556)
สÓหรบงานวจยทศกษาอทธพลทางตรงและทางออมของการคดเชงบวก (PT) กบสขภาวะ
ทางจต (PWB) และภมหลงของนกศกษา (BG) ดานเพศและผลสมฤทธทางการเรยน (GPA) กบ
สขภาวะทางจต (PWB) จากการคดสรรงานวจยทเกยวของในชวงประมาณ 5-6 ปทผานมา พบวา
มงานวจยหลายเรองแสดงผลวา การคดเชงบวกมอทธพลตอสขภาวะทางจต การศกษานกเรยนวยรน
ชาวสวเดนทมอารมณดานบวกสงจะมสขภาวะทางจตสงดวย ขอสÓคญการยอมรบตนเองอาจจะทÓให
พอใจในชวตมากกวาเหตการณตางๆ ในชวต (Augusto-Landa, Pulido-Martos, & Lopez-Zafra,
2011; Garcia & Siddiqui, 2009; Lench, 2011) การศกษานกศกษาปรญญาตรชาวสงคโปร
แสดงใหเหนวาการคดเชงบวกมความสมพนธเชงบวกกบตวบงชของสขภาวะทางจต ความพงพอใจ
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
55
ในชวตและความสข และมความสมพนธเชงลบกบความเครยด ความกงวล ความเศราและความโกรธ
(Wong, 2012) นอกจากนน Leist & Miiller (2013) ศกษาพบวา อารมณขนแบบสงเสรมตนเอง
(self-enhancing humor) ซงถอวาเปนการคดเชงบวกอยางหนงเพราะมองเรองตางๆ ในมมกลบ
เปนกลไกทางจตทใชปรบตว มความสมพนธกบการควบคมตนเอง การเหนคณคาในตนเองและสขภาวะ
ทางจตทด โดยทงานวจยของ Gracia & Moradi (2013) สนบสนนผลการวจยดงกลาว เพราะพบวา
ตวแปรสÓคญเกยวกบสขภาวะคออารมณ ซงจะเปนตวกÓหนดวาบคคลจะตอบสนองสถานการณตางๆ
อยางไร จากการศกษาเปรยบเทยบขามวฒนธรรมระหวางนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย
ชาวอหรานกบชาวสวเดนในรปแบบของอารมณตางๆ พบวา กลมทเขาใจตนเองมความพงพอใจ
ในชวตสงจะมสขภาวะทางจตในระดบสง โดยเฉพาะมตของการยอมรบตนเอง นอกจากน ผลการวจย
จากนกศกษาตรกพบความสมพนธระหวางความเมตตาตนเอง (self-compassion) กบสขภาวะทางจต
ซงหมายถงความเขาใจตนเองมากกวาตÓหนตนเองเมอมความทกขและลมเหลว มองประสบการณท
ผานมาดวยการใชเหตผลแทนทจะคดและมอารมณดานลบ เปรยบไดกบการคดเชงบวกกบตนเองและ
เขาใจตนเอง โดยทมตการยอมรบตนเองมความสมพนธมากทสด (Saricaoğlu & Arslan, 2013)
ซงการยอมรบตนเองแสดงนยของการคดเชงบวกและเชอมโยงกบอตมโนทศน ในทÓนองเดยวกบ
ผลการวจยของ Gulacti, (2014) จากนกศกษามหาวทยาลยชาวตรก พบวาทศนคตในการจดการ
กบความเครยดแบบการวางแผนการชวยเหลอ การหาแหลงชวย และใชศาสนา ซงสะทอนถงการคด
เชงบวกจะทÓนายสขภาวะทางจตได
นอกจากทกลาวมา มผลการศกษาพบวา ภมหลงของนกศกษาดานเพศมอทธพลตอสขภาวะ
ทางจตแตกตางกนอยางมนยสÓคญ (Caprara et al., 2006; Isiklar, 2012; กงแกว ทรพยพระวงศ,
2555) ในขณะทผลการวจยบางเรองแสดงผลวาสขภาวะทางจต ไมมความแตกตางดานเพศ (Ponterotto,
Costa-Wofford, Brobst, Spelliscy, Kacanski, & Scheinholtz, 2007; Wong, 2012; จตพร
อาญาเมองและคณะ, 2556; นนทชตสณห สกลพงศ, 2551) และพบวาผลสมฤทธทางการเรยน
มความสมพนธกบสขภาพจตของนกศกษา (จตพร อาญาเมอง และคณะ, 2556; ชาญวฒ ธตรตนโชต
และคณะ, 2557) แตมผลการวจยทไมพบความแตกตางอยางมนยสÓคญระหวางผลสมฤทธทางการเรยน
กบอตมโนทศน (Rudasill, Capper, Foust, Callahan, & Albaugh, 2009) ดงนน ผลการวจย
ในเรองภมหลงดานเพศและผลสมฤทธทางการเรยนตออตมโนทศนกบสขภาวะทางจตยงไดขอสรป
ทขดแยงกนอย
ในดานการศกษาความสมพนธเชงสาเหตทมอตมโนทศน (SC) เปนตวแปรสงผาน งานวจย
ของ Ritchie, Sedikides, Wildschut, Arndt, & Gidron (2011) แสดงผลวา อตมโนทศนเปนตวแปร
สงผานบางสวนระหวางความเครยดและสขภาวะทางจต โดยทความเครยดมความสมพนธทางลบ
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
56
กบอตมโนทศนและสขภาวะทางจต แตความเครยดมความสมพนธทางบวกกบอารมณทหวนไหว
และอตมโนทศนมความสมพนธทางบวกกบสขภาวะทางจต ในขณะท ผลการศกษาสขภาวะทางจต
ของคนไขทไดรบการผาตดสมอง พบวา เปนสงจÓเปนทตองมการปรบปรง อตมโนทศนใหไปทางบวก
จงจะฟนฟสขภาวะทางจตได สอดคลองกบการศกษาอนทพบวาการทบคคลตระหนกรเกยวกบตน
ซงเปนสาระทเกยวของกบอตมโนทศนจะทÓนายสขภาวะทางจตได (Doering, Conrad, Rief, &
Exner, 2011; Harrington & Loffredo, 2011) นอกจากนน ผลการศกษาอทธพลความเปนตวกลาง
ของอตมโนทศนจากวยรนหญงชาวฟนแลนดยงพบวา การรบรตนเองดานทกษะการเรยนโดยเฉพาะ
คณตศาสตรมอทธพลทางตรงในระดบสงตอสขภาวะทางจต เพราะคนทคดวาตนเองไมเกงคณตศาสตร
มกจะมสขภาวะทางจตตÓดวย (Viholainen, Aro, Purtsi, Tolvanen, & Cantell, 2014)
เมอประมวลผลงานวจยทงหลายทกลาวมา จะเหนวางานวจยสวนใหญแสดงผลสนบสนนวา
ตวแปรการคดเชงบวกหรอมตตางๆ ทเกยวของ เชน การมองโลกในแงด การกลาเผชญอปสรรค
ตลอดจนการมอารมณขน และตวแปรอตมโนทศนหรอองคประกอบทมสาระเชอมโยงได เชน การเหน
คณคาในตวเอง การรบรศกยภาพแหงตนลวนมผลตอความสข ความพงพอใจในชวตและสขภาพจต
ตวแปรดงกลาวเหลานมความเกยวของกบสขภาวะทางจต ซงเปนตวแปรทงานวจยนใหความสÓคญ
เพราะเปนเรองทควรพฒนาเปนอยางเรงดวนในสงคมไทย เนองจากสขภาวะทางจตประกอบดวยมต
ตางๆ ของพฤตกรรมทเหมาะสม ไมใชเปนเพยงความคดและความรสกเทานน ดงท Ryff and
Keyes (1995) ไดเสนอความหมายไว เมอพจารณาตวแปรทงหลายทกลาวมาในตอนตน พอจะเชอ
ไดวาการคดเชงบวกจะสงผลตอการประเมนตนเองเปนอยางมาก ดงนน อตมโนทศนจงนาจะเปน
ตวแปรสงผานระหวางการคดเชงบวกกบสขภาวะทางจต ซงการคนพบเทาทผานมาเกยวกบตวแปร
ดงกลาวยงอาจไมคอยชดเจนทจะนÓมาใชกÓหนดนโยบายเพอพฒนาสขภาวะทางจตของนกศกษา
งานวจยครงนจงสนใจศกษาเพอใหทราบวา การคดเชงบวกกบอตมโนทศน ตวแปรไหนจะมผลตอ
สขภาวะทางจตมากกวากน และตวแปรภมหลงดานเพศและผลสมฤทธทางการเรยนมบทบาทหรอไม
และมบทบาทอยางไรเมอผานอตมโนทศน เพอใหไดขอมลเชงประจกษมาใชเปนแนวทางในการพฒนา
สขภาวะทางจตของนกศกษาอยางเปนรปธรรมและยงยนตอไป
วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนาและตรวจสอบความตรงของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตของสขภาวะทางจต
(PWB) ทมอตมโนทศน (SC) เปนตวแปรสงผาน
2. เพอเปรยบเทยบอทธพลทางตรงและทางออมของการคดเชงบวก (PT) และภมหลงของ
นกศกษาทมตอสขภาวะทางจต (PWB) เมอมอตมโนทศน (SC) เปนตวแปรสงผาน
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
57
สมมตฐานการวจย 1. โมเดลความสมพนธเชงสาเหตของสขภาวะทางจตทมอตมโนทศนเปนตวแปรสงผาน
สอดคลองกบขอมลเชงประจกษ
2. การคดเชงบวกมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจต และอทธพลทางออมตอสขภาวะทางจต
เมอมอตมโนทศนเปนตวแปรสงผาน
3. ภมหลงของนกศกษามอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจต และอทธพลทางออมตอสขภาวะ
ทางจตเมอมอตมโนทศนเปนตวแปรสงผาน
กรอบแนวคดการวจย
ภาพ 1 กรอบแนวคดการวจย
วธดÓเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงสาเหตทศกษาบทบาทของตวแปรสงผานและอทธพลของตวแปรตน
ทมตอตวแปรตาม รายละเอยดมดงน
1. ประชากรและตวอยาง (population & sample) ประชากรทใชในการวจย คอ นกศกษา
ชนปท 1-2 มหาวทยาลยกรงเทพ ทลงทะเบยนเรยนวชาจตวทยา จÓนวนประชากรทงหมดประมาณ
4,000 คน การกÓหนดขนาดตวอยางพจารณาจากนบพารามเตอรได 42 คา ควรมจÓนวนตวอยาง
จÓนวน 420-840 (Hair, Black, Babin, & Andersen, 2010) ผวจยใชขนาดตวอยางจÓนวนตÓสด
คอ 420 คน และไดคดทดอตราตอบกลบทไมครบโดยเพมขนาดตวอยางเปน 500 คน ในการวจย
ครงน
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
58
2. ตวแปรทศกษา แบงเปน ตวแปรแฝงภายนอก (exogenous latent variable) คอ การคดเชงบวก และภมหลง (ความเปนเพศชายกบผลสมฤทธทางการเรยน) ตวแปรสงผาน (mediating
latent variable) คอ อตมโนทศน สวนแปรแฝงภายใน (endogenous latent variable) คอ สขภาวะ
ทางจต
3. เครองมอวจย เปนแบบสอบถาม ประกอบดวย 4 สวน คอ 1) แบบสอบถามภมหลงสวนบคคล 2) แบบวดการคดเชงบวก 3) แบบวดอตมโนทศน และ 4) แบบวดสขภาวะทางจต
รายละเอยดแสดงดงตาราง 1
ตาราง 1 รายละเอยดของเครองมอทใชวดตวแปรทง 4 ตวแปรในการวจย
ตวแปร เครองมอ องคประกอบ/จÓนวนขอ
ตวอยางขอคÓถาม ทมาของเครองมอ
1. ภมหลง (BG) แบบสอบถามแบบเลอกตอบ ความเปนเพศชาย, GPA ฯลฯ
- -
2. การคดเชงบวก (PT) มาตรประเมนคาแบบลเครท (Likert’s Rating scale)5 ระดบ (1-5)จากไมจรง จนถงจรงมากทสด
ม 6 มต PT1-PT630 ขอ
- ฉนเผชญกบสงตางๆ อยางมความหวง
- ฉนทÓใจยอมรบไดเมอสงตางๆ ไมเปนไปตามทคาดหวง
แนวคด Beattie (2008) และ สธาสน นาคสนธ (2552) พฒนาจากแบบวดของ Maniacco (2010)
3. อตมโนทศน (SC) มาตรประเมนคาแบบลเครท 5 ระดบ (1-5) จาก ไมเหนดวยอยางยง จนถง เหนดวยอยางยงและ (5-1) สÓหรบขอความทางลบ
ม 5 ดาน SC1- SC525 ขอ
- ฉนพอใจกบรปรางหนาตา ของฉน
– ฉนไมมทกษะในการเลนกฬากลางแจง
แนวคด Harter (1999) และ Hadley, Hair, & Moore (2008)พฒนาจากแบบวดของ Hadley, Hair, & Moore (2008)
4. สขภาวะทางจต (PWB)
มาตรประเมนคาแบบลเครท 5 ระดบ (1-5) จาก ไมตรงกบตวฉนอยางยง จนถง ตรงกบตวฉนอยางยงและ (5-1) สÓหรบขอความทางลบ
ม 6 มต PWB1- PWB630 ขอ
- ฉนมเพอนสนททสามารถ ไววางใจไดหลายคน
- ฉนมปญหาในการรกษาสมพนธภาพทดกบคนอน
แนวคด Ryff & Keyes (1995)พฒนาจากแบบวดของ คคนางค มณศร (2550)
การตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจย ใชการตรวจสอบความตรงตามเนอหา (content validity) โดยใชคา IOC (index of item-objective congruence) จากผทรงคณวฒ 3 ทาน
คดเลอกขอคÓถามทมความสอดคลองกนเกน 75 เปอรเซนต ปรบปรงขอคÓถามบางขอใหเหมาะสม
นÓไปทดลองใชกบนกศกษา 33 คนทไมใชตวอยางในการวจย วเคราะหคาความเทยง (reliability)
แบบวดการคดเชงบวก แบบวดอตมโนทศน และแบบวดสขภาวะทางจตดวยสมประสทธแอลฟาของ
ครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ไดคาเทากบ 0.90, 0.75 และ 0.82 ตามลÓดบ
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
59
ผลการตรวจสอบคณภาพเครองมอดานความตรงเชงโครงสราง (construct validity) ของตวแปรแฝงทง 3 ตวแปร โดยใชองคประกอบเชงยนยน (confirmatory factor analysis: CFA) พบวาโมเดลการวดตวแปรแฝงทง 3 ตวแปร มความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ มนÓหนก องคประกอบของตวแปรยอยใกลเคยงกน และนÓหนกองคประกอบมาตรฐานของตวแปรยอยในแตละโมเดลทกตวแปรสงเกนกวา .500 และคาความเทยงเชงโครงสราง (construct reliability = R2) ของตวแปรยอยมคาประมาณ .500 แสดงวาเครองมอวดตวแปรทง 3 ตวแปรในการวจยครงนมคณภาพด และมความตรงเชงโครงสราง รายละเอยดดงตาราง 2
ตาราง 2 นÓหนกองคประกอบและนÓหนกองคประกอบมาตรฐานในโมเดลการวดตวแปรแฝง 3 ตวแปร
ตวแปร b SE t β R2 α
ตวแปรแฝงการคดเชงบวก (PT) 0.90PT1 1.000 - - 0.659 0.435PT2 1.031** 0.081 12.732** 0.650 0.422PT3 1.110** 0.083 13.368** 0.783 0.613PT4 0.845** 0.076 11.087** 0.669 0.448PT5 1.237** 0.089 13.836** 0.816 0.666PT6 1.052** 0.090 11.669** 0.711 0.505
χ2=15.858 df = 10 p = .104 RMSEA = .038 GFI = .998ตวแปรแฝงอตมโนทศน (SC) 0.75
SC1 1.000 - - 0.655 0.429SC2 0.990** 0.084 11.719** 0.677 0.458SC3 1.241** 0.102 12.104** 0.750 0.562SC4 0.811** 0.067 12.051** 0.688 0.474SC5 0.821** 0.064 12.808** 0.677 0.458
χ2=16.586 df = 9 p = .055 RMSEA = .046 GFI = .987ตวแปรแฝงสขภาวะทางจต (PWB) 0.82
PWB1 1.000 - - 0.646 0.412PWB2 1.281** 0.111 11.583** 0.684 0.468PWB3 1.244** 0.104 11.910** 0.725 0.525PWB4 1.063** 0.098 10.840** 0.669 0.447PWB5 1.118** 0.101 11.097** 0.687 0.472PWB6 1.368** 0.128 10.651** 0.635 0.404
χ2= 22.721 df = 14 p = .065 RMSEA = .039 GFI = .984
หมายเหต **p<0.05
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
60
4. วธเกบรวบรวมขอมล แบบสอบถามจÓนวน 500 ชด แจกใหกบนกศกษา 5 คณะ ไดแก
คณะบญช คณะนเทศศาสตร คณะนตศาสตร คณะมนษยศาสตร และคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย
คณะละประมาณ 100 ชด โดยไดดÓเนนตามหลกจรยธรรมในการวจย คอ ชแจงวตถประสงคอยาง
ชดเจนวาผลวจยจะเปนภาพรวมทวไป ไมไดกอความเสยหาย ซงผใหขอมลยนยอมและเตมใจตอบ
แบบสอบถามตามจรง เพอประโยชนทางวชาการ แบบสอบถามทมความสมบรณสามารถนÓมา
วเคราะหไดมจÓนวน 407 ชด เทยบเปนอตราตอบกลบเทากบรอยละ 81.60
5. การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลเบองตนโดยใชสถตบรรยาย ไดแก คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และวเคราะหตามวตถประสงคการวจย คอ การวเคราะหโมเดล
สมการโครงสราง (structural equation model: SEM) ทมอทธพลสงผาน (mediating effect)
ผลการวเคราะหจากการใช SEM จะถกตองตรงตามความเปนจรง ผอนคลายขอตกลงเบองตน และ
สามารถศกษาอทธพลทางตรงและทางออมระหวางตวแปรในโมเดลไดดวย (นฤมล ธนการพาณช, 2556)
ผลการวจย การนÓเสนอผลการวเคราะหแบงออกเปน 2 หวขอ คอ 1) ผลการวเคราะหขอมลเบองตน
เพอตรวจสอบลกษณะการแจกแจงของตวแปรการวจยและ 2) ผลการวเคราะหตามวตถประสงค
รายละเอยดมดงน
1. ผลการวเคราะหขอมลเบองตน ตวอยางทใชในการวจย จÓนวน 407 คน เปนเพศหญง
229 คน (รอยละ 56.270) เพศชาย 178 คน (รอยละ 43.730) อายระหวาง 18-21 ป ผลสมฤทธ
ทางการเรยน (GPA) สวนมากอยระหวาง 2.01-2.50 (รอยละ 33.660) รองลงมาระหวาง 2.51-3.00
(รอยละ 22.850) ระหวาง 1.75-2.00 มจÓนวนนอย (รอยละ 7.860) และมากกวา 3.51 มจÓนวน
นอยทสด (รอยละ 5.900) สวนผลการวเคราะหตวแปรแฝงภายนอกในภาพรวม คอ อตมโนทศน
(SC) คาเฉลย = 3.154 คะแนน สวนเบยงเบนมาตรฐาน = 0.344 และ การคดเชงบวก (PT) คา
เฉลย = 3.574 คะแนน สวนเบยงเบนมาตรฐาน = 0.475 สวนตวแปรแฝงภายใน คอ สขภาวะ
ทางจต (PWB) คาเฉลย = 3.590 คะแนน สวนเบยงเบนมาตรฐาน = 0.374
2. ผลการวเคราะหตามวตถประสงค
2.1 ผลการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธ เพอศกษาความสมพนธระหวางตวแปรแฝง
ทง 4 ตวแปรจากตวแปรสงเกตไดรวมทงหมด 19 ตวแปร ไดคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปร
รวม 171 ค มชวงพสยระหวาง -0.134 ถง 0.642 เมอพจารณาความสมพนธระหวางตวแปรแฝง
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
61
แตละค พบวาระหวางการคดเชงบวก (PT1- PT6) กบสขภาวะทางจต (PWB1-PWB6) ระหวาง
อตมโนทศน (SC1- SC5) กบสขภาวะทางจต (PWB1-PWB6) และระหวางภมหลงทงเพศ
และ GPA กบสขภาวะทางจต (PWB1-PWB6) มพสยสมประสทธสหสมพนธแตละค คอ -0.059
ถง 0 .534, 0.056 ถง 0.509 และ -0.008 ถง 0.177 ตามลÓดบ จะเหนวาสมประสทธสหสมพนธ
ของการคดเชงบวก (PT1- PT6) กบสขภาวะทางจต (PWB1-PWB6) มคามากกวาคอน แสดงวา
PT จะเปนตวทÓนายทด เมอพจารณาความสมพนธระหวางตวแปรแฝงทเปนตวแปรเชงสาเหต 3 ตวแปร
ไดแก BG, SC และPT พบวาตวแปรสงเกตไดของตวแปรแฝงทง 3 ตวแปรนไมมคาใดสงมากกวา
คาสมบรณ (absolute value) ของ 0.8 แสดงวาตวแปรแฝงทเปนสาเหตไมมปญหาภาวะรวม
เสนตรงพห (multi-collinearity) รายละเอยดดงตาราง 3
2.2 ผลการวเคราะห เพอตรวจสอบความสอดคลองระหวางโมเดลทสรางขนตามทฤษฎ
กบขอมลเชงประจกษ พบวาโมเดลมความสอดคลองกลมกลน โดยมสถตความกลมกลนดงน Chi-
Square =135.82, df=117, p = 0.113, RMSEA = 0.020, GFI = 0.966 ดงภาพ 2
Chi-Square =135.82, df =117, p = 0.113, RMSEA = 0.020, GFI = 0.966
ภาพ 2 โมเดลบทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวกและภมหลง (เพศและ GPA) ทมตอสขภาวะทางจต
หมายเหต: คาในภาพเปน completely standardized coefficient
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
62
ตารา
ง 3
ผลกา
รวเคราะห
คาเฉลย
สวน
เบยง
เบนม
าตรฐ
าน แ
ละคา
สมปร
ะสทธ
สหสม
พนธร
ะหวา
งตวแ
ปรทใ
ชในก
ารวจ
ย
ตวแป
รM
ale
GPA
SC1
SC2
SC3
SC4
SC5
PT1
PT2
PT3
PT4
PT5
PT6
PWB1
PWB2
PWB3
PWB4
PWB5
PWB6
Male
1.00
0
GPA
-0.134
**1.00
0
SC1
0.06
9-0
.002
1.00
0
SC2
-0.021
0.31
1**
0.25
9**
1.00
0
SC3
0.31
3**-0
.134
**0.12
9**
0.06
81.00
0
SC4
0.02
40.01
40.18
4**
0.33
7**
0.17
2**
1.00
0
SC5
0.04
00.03
70.28
4**
0.31
1**
0.17
2**
0.28
6**
1.00
0
PT1
0.26
9**
0.02
00.20
6**
0.26
8**
0.32
2**
0.32
4**
0.37
7**
1.00
0
PT2
0.15
5**
0.07
00.21
6**
0.33
8**
0.25
7**
0.39
9**
0.41
6**
0.52
6**
1.00
0
PT3
0.18
1**
0.15
6**
0.19
8**
0.32
6**
0.13
9**
0.38
6**
0.33
7**
0.54
2**
0.52
1**
1.00
0
PT4
0.00
10.03
20.07
40.12
4*0.08
80.27
7**
0.21
8**
0.29
0**
0.31
4**
0.39
2**
1.00
0
PT5
0.18
4**
0.04
60.20
0**
0.30
1**
0.21
5**
0.32
7**
0.39
8**
0.54
6**
0.55
9**
0.64
2**
0.40
2**
1.00
0
PT6
0.06
30.14
3**
0.19
4**
0.38
4**
0.11
4**
0.29
8**
0.43
7**
0.41
0**
0.46
9**
0.55
1**
0.37
4**
0.63
6**
1.00
0
PWB1
0.13
1**
0.03
70.10
5*0.16
3**
0.05
60.11
6**
0.22
3**
0.17
3**
0.24
5**
0.16
6**-0
.059
0.25
8**
0.25
1**
1.00
0
PWB2
0.06
80.13
3**
0.39
7**
0.23
6**
0.10
3*0.17
5**
0.39
7**
0.22
6**
0.22
8**
0.25
8**
0.11
0*0.21
8**
0.18
5**
0.24
6**
1.00
0
PWB3
0.04
30.17
7**
0.14
0**
0.16
0**
0.12
6*0.23
0**
0.28
9**
0.33
7**
0.37
6**
0.45
0**
0.25
8**
0.41
7**
0.40
4**
0.21
6**
0.22
8**
1.00
0
PWB4
0.01
00.09
60.16
8**
0.27
7**
0.11
5*0.50
9**
0.31
2**
0.30
6**
0.31
7**
0.37
0**
0.39
7**
0.31
4**
0.24
7**
0.09
00.29
8**
0.34
4**
1.00
0
PWB5
0.03
60.09
9*0.19
0**
0.35
9**
0.10
5*0.50
6**
0.35
0**
0.42
8**
0.42
0**
0.50
6**
0.38
2**
0.53
4**
0.46
0**
0.14
2**
0.15
5**
0.41
1**
0.44
0**
1.00
0
PWB6
-0.008
0.15
8**
0.16
4**
0.41
1**
0.06
20.25
4**
0.33
6**
0.22
9**
0.32
8**
0.37
7**
0.19
5**
0.49
2**
0.49
9**
0.21
5**
0.27
8**
0.40
6**
0.27
0**
0.40
3**
1.00
0
M0.43
73.40
83.38
33.00
82.63
13.40
93.33
83.50
13.28
33.66
93.97
93.53
03.48
02.99
13.18
43.88
04.01
13.66
43.82
4
SD0.49
71.31
90.62
40.56
80.66
30.44
70.49
30.64
70.67
70.60
60.57
00.64
80.62
90.53
70.63
40.57
60.54
90.55
40.70
1
หมาย
เหต
**p<
0.05
Male =
ความ
เปนเ
พศชา
ย GPA
= ผ
ลสมฤ
ทธทา
งการเรยน
SC1=
ลกษ
ณะท
างกา
ยภาพ
, SC
2= ค
วามส
ามารถท
างวช
าการ, SC
3= ค
วามส
ามารถท
างกฬ
า, S
C4=
การยอ
มรบเพอ
น, S
C5=
ควา
มประ
พฤตห
รอคณ
ธรรม
PT
1= ก
ารคว
บคมต
นเอง
, PT
2= ค
วามเชอ
มน, PT
3= ก
ารมอ
งโลก
ในแง
ด, P
T4=
การม
มนษย
สมพน
ธ, P
T5=ก
ารกล
าเผช
ญอป
สรรค
, PT
6= ก
ารยด
มนคณ
ธรรม
PW
B1=
ความ
เปนต
วของ
ตวเอง,
PWB2
= กา
รยอม
รบตน
เอง,
PWB3
= กา
รมคว
ามงอ
กงาม
ในตน
, PW
B4=
การม
สมพน
ธภาพ
ทด, PW
B5=
การจ
ดการกบ
สถาน
การณ
, PW
B6=
การม
จดมง
หมาย
ในชว
ต
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
63
2.3 ผลการวเคราะหอทธพลของตวแปรภมหลง (BG) และตวแปรการคดเชงบวก (PT)
ทมตอสขภาวะทางจต (PWB) สงผานตวแปรอตมโนทศน (SC) ในโมเดลความสมพนธเชงสาเหต
ของสขภาวะทางจต พบวา อทธพลจาก PT ทมตอ SC เทากบ 0.844 จาก PT ทมตอ PWB
เทากบ 0.329 และ SC ทมตอ PWB เทากบ 0.564 มนยสÓคญทางสถตทกเสนทาง แสดงวา
ตวแปร SC เปนตวแปรสงผานระหวาง PT กบ PWB โดยท PT มอทธพลมาตรฐานทางตรงและ
ทางออมตอ PWB เทากบ 0.329 และ 0.476 ตามลÓดบ แสดงวาอทธพลทางออมสงกวา อทธพล
ทางตรงคดเปน 1.447 เทาของอทธพลทางตรง บงชวา SC เปนตวแปรสงผานบางสวน (partial
mediator) แต อทธพลจาก BG ทมตอ SC เทากบ 0.010 และ BG ทมตอ PWB เทากบ -0.065
แสดงวา BG ไมมอทธพลทางออมตอ PWB มแตอทธพลทางตรงตอ PWB เทานน ดงนน SC
จงไมเปนตวแปรสงผานระหวาง BG กบ PWB หมายความวา ภมหลงมอทธพลทางตรงกบสขภาวะ
ทางจตของนกศกษา แตมคาตดลบและตÓมาก รายละเอยดดงตาราง 4
ตาราง 4 อทธพลทางตรงและอทธพลทางออมระหวางตวแปรแฝงในโมเดลตามกรอบแนวคด
เสนทางอทธพล คาสถต อทธพลทางตรง(Direct Effect)
อทธพลทางออม(Indirect Effect)
อทธพลรวม(Total Effect)
ภมหลง (BG) SC PWB SC PWB SC PWB
BG --> SC, BG --> PWB bSEtβ
0.0020.009 0.253 0.010
-0.012**
0.005-2.152- 0.065
----
0.0010.0040.2510.006
0.0020.0090.2530.010
-0.0110.006
-1.805-0.060
การคดเชงบวก (PT) SC PWB SC PWB SC PWB
PT --> SC, PT --> PWB bSEtβ
0.445**
0.0706.370 0.844
0.135**
0.0582.321 0.329
----
0.195**
0.0603.262 0.476
0.445**
0.0706.3700.844
0.330**
0.0585.6700.806
อตมโนทศน (SC) SC PWB SC PWB SC PWB
SC --> PWB bSEtβ
----
0.438**
0.1413.1010.564
----
----
----
0.438**
0.1413.101 0.564
หมายเหต **p<0.05
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
64
2.4 ผลการวเคราะหเมทรกสสหสมพนธ (correlation matrix) ระหวางตวแปรแฝง 4 ตว
ในโมเดล แสดงใหเหนวาตวแปรแฝงสวนใหญมความสมพนธกนทางบวก ตวแปรทมคาสมประสทธ
สหสมพนธกบตอตวแปรสขภาวะทางจตสงสด คอ อตมโนทศน มคาเทากบ 0.843 (R2= 0.711)
รองลงมาคอ การคดเชงบวก มคาเทากบ 0.807 (R2= 0.651) ในขณะท การคดเชงบวกกบอตมโนทศน
มความสมพนธในระดบสงเชนเดยวกน คอมคาเทากบ 0.843 (R2= 0.711) สวนตวแปรภมหลง
แสดงความสมพนธทางลบกบอตมโนทศน การคดเชงบวก และสขภาวะทางจต ซงมคานอยมาก คอ
เทากบ -0.008 (R2= 0.000), -0.022 (R2= 0.000) และ -0.077 (R2= 0.006) ตามลÓดบ
แสดงวา ความสมพนธคทสงทสด คอ SC กบ PWB และ SC กบ PT ซงมปรมาณความแปรปรวน
รวมกน (R2= 0.711) สวนคทนอยทสดคอ BG กบ SC ซงมคาความแปรปรวนรวมกน (R2= 0.000)
โดยทความสมพนธระหวาง BG กบ PWB มคาความแปรปรวนรวมกน (R2= 0.006) ไมถงรอยละ 1
ดงตาราง 5
ตาราง 5 เมทรกสสหสมพนธ (correlation matrix) ระหวางตวแปรแฝง 4 ตวในโมเดล
ตวแปร SC PWB PT BG
SCPWBPTBG
1.0000.843**
0.843**
-0.008
1.0000.807**
-0.0771.000
-0.022 1.000
หมายเหต **p<0.05
อภปรายผล ผลการวจยครงน จะอภปรายตามสมมตฐานรวม 3 ขอ ดงน ผลการวจยสนบสนนสมมตฐาน
ท 1 กลาวคอ โมเดลความสมพนธเชงสาเหตของสขภาวะทางจตทมอตมโนทศนเปนตวแปรสงผาน
สอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ Doering et al. (2011) Hadley,
Hair, & Moore (2008) Harrington & Loffredo (2011) Ritchie et al. (2011) และ
Viholainen et al. (2014) ผลวจยดงกลาว อธบายตามแนวคดของนกจตวทยากลม มนษยนยม
(Humanism) ไดวา อตมโนทศน (SC) หรอการรบรตนเองเปนสงทเกดจากปฏสมพนธทางสงคม
ทบคคลไดรบจากการอบรมเลยงด สงคมและวฒนธรรม อตมโนทศนมไดทงทางบวกและทางลบ
ยงบคคลเจรญเตบโตขน อตมโนทศนกยงซบซอนและมรายละเอยดทเฉพาะตามไปดวย แตกสามารถ
เปลยนแปลงได ขนอยกบประสบการณของแตละบคคล (Craven & Marsh, 2008) เมอนกศกษา
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
65
เขามาศกษาในระดบอดมศกษา ยอมเผชญกบสภาพแวดลอมทแตกตางจากวยเดกไปบาง เพราะม
อสระและเสรภาพในการปฏบตตนมากขน ขณะเดยวกนตองรบผดชอบและควบคมตนเองทงดาน
การเรยน อารมณ และ สงคมควบคไปดวย นอกจากนน ชวงวยนยงตองมจดมงหมายในอนาคต
เกยวกบการประกอบอาชพทชดเจนมากขน (Pan et al, 2014) ดงนน การคดเชงบวก (PT) ของ
นกศกษา จงมบทบาทตออตมโนทศน (SC) เนองจากตางกเปนจตลกษณะทสงผลถงกนได และสงผล
ตอสขภาวะทางจตตามมาดวย
ผลการวเคราะหครงนสนบสนนสมมตฐานท 2 กลาวคอ การคดเชงบวกมอทธพลทางตรง
และทางออมตอสขภาวะทางจต เทากบ 0.329 และ 0.476 ตามลÓดบ แสดงวาอทธพลทางออม
สงผานอตมโนทศน มคาสงกวาอทธพลทางตรงเลกนอย ขอคนพบดงกลาวน สอดคลองกบงานวจย
ของ Ritchie et al. (2011) และ Viholainen et al. (2014) ผลการวจยแสดงใหเหนวา อตมโนทศน
เปนตวแปรสงผานและเปนโมเดลการสงผานแบบบางสวน (partial mediation model) อธบาย
ขอคนพบดงกลาว คอเสนทางอทธพลของตวแปรการคดเชงบวกไปอตมโนทศน (PT --> SC)
เทากบ 0.844 และอตมโนทศนมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจต (SC --> PWB) เทากบ 0.564
แสดงวาอทธพลทางออม เทากบ (0.844) x (0.564) = 0.476 หมายความวา การคดเชงบวก
มอทธพลทางตรงตออตมโนทศนในระดบสงเพราะตางกเปนจตลกษณะเชนเดยวกน ในขณะท
การคดเชงบวกและอตมโนทศนมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจตนอยกวา คอ 0.329 และ 0.546
ตามลÓดบ จะเหนไดวาเมอนกศกษามการคดเชงบวกและมอตมโนทศนดวยแลวจะมสขภาวะทางจต
เพมขนสงกวามการคดเชงบวกเพยงอยางเดยว
การนÓผลการวจยครงนไปใชประโยชนเพอพฒนาสขภาวะทางจตของนกศกษา ตองใหความ
สÓคญกบการพฒนาการคดเชงบวกกอนจงจะเกดประสทธผลมากทสด เพราะเมอนกศกษามการคด
เชงบวกดแลว กจะมอตมโนทศนในระดบสงตามไปดวยและจะสงผลใหเกดสขภาวะทางจตสงสด
โดยหลกการทางดานจตวทยาแลว การพฒนาโดยการฝกใหบคคลคดเชงบวกสามารถทÓไดงายกวา
การสรางอตมโนทศน ดงนน การพฒนาสขภาวะทางจตของนกศกษา จงสามารถทÓไดงายจากขอ
คนพบในการวจยครงน ดวยการฝกใหนกศกษามการคดเชงบวก โดยคÓนงถงธรรมชาตของนกศกษา
วาเปนวยรนตอนปลาย ยคปจจบนเปนยคของเทคโนโลยและสงคมออนไลน อทธพลของสอนานา
ประเภทมทงโฆษณาชวนเชอ ยวย ปลกระดม หรออนๆ อกหลากหลาย ทสงผลตอการบรโภคและ
ทศนคตของนกศกษาไดทกดานทงเชงบวกและเชงลบ การเรยนการสอน หรอกจกรรมเสรมหลกสตร
ทงหลาย คร อาจารย หรอผทเกยวของจงตองบรณาการและสรางโอกาสเพอสงเสรมใหเกดการพฒนา
การคดเชงบวก หรออาจใชวธการจดโปรแกรมการพฒนาการคดเชงบวกใหกบนกศกษาโดยเฉพาะ
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
66
ผลการวจยครงนสนบสนนสมมตฐานท 3 บางสวน เพราะพบวา ภมหลงของนกศกษามอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจต แตไมมอทธพลทางออมผานอตมโนทศนตอสขภาวะทางจต ขอคนพบนสอดคลองกบงานวจยอนทแสดงผลวา เพศมความสมพนธกบสขภาวะทางจต (Caprara et al., 2006; Isiklar, 2012; กงแกว ทรพยพระวงศ, 2555) ในทÓนองเดยวกบทงานวจยบางเรองแสดงผลวา ผลสมฤทธทางการเรยนมความสมพนธกบสขภาวะทางจตเชนเดยวกน (จตพร อาญาเมองและคณะ, 2556; ชาญวฒ ธตรตนโชตและคณะ, 2557) อยางไรกตามไมพบวามงานวจยใดทศกษาอทธพล ทางออมของภมหลงดงกลาวผานอตมโนทศน ดงนน ขอคนพบในประเดนน คอดานทภมหลงไมมอทธพลทางออมจงถอวาเปนขอคนพบทนาสนใจและควรไดตดตามศกษาเพมในเรองนตอไปอก ประเดนทนาสงเกต คอ คาอทธพลจากภมหลงไปสขภาวะทางจตมนยสÓคญทางสถตแตถอวาไมมนยสÓคญทางปฏบต (practical significant) เพราะวามคาตÓกวา 0.3 ดงนน ภมหลงดานเพศและผลสมฤทธทางการเรยนไมนาเอามาพฒนาในโมเดลน งานวจยนยนยนวาไมนาศกษาตวแปรน
อภปรายประเดนทสองไดวา การทคร อาจารย และนกการศกษา จะพฒนาสขภาวะทางจตของนกศกษา โดยใชอตมโนทศนเปนตวแปรสงผานนน ภมหลงดานเพศและผลสมฤทธทางการเรยนจะไมมอทธพลทางออม มแตอทธพลทางตรงเทานน ซงกมคานอยมาก ในเชงปฏบตของการพฒนาจงไมจÓเปนตองคÓนงถงเพศและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษากได แตใหมงพฒนาการคด เชงบวกจะไดผลทชดเจนกวา ผลการวจยครงนไดขอสรปทแตกตางไปจากผลการศกษาอนทผานมา นกการศกษาสามารถใชเปนขอมลสÓคญในการพฒนาสขภาวะทางจตของนกศกษาไดอยางเปน รปธรรมตอไป เพราะการพฒนาใหนกศกษามสขภาวะทางจตทด เทากบเปนการเตรยมความพรอมใหนกศกษาสามารถเผชญกบโลกและชวตความเปนจรงไดอยางมประสทธภาพ เมอพจารณามตตางๆ ของสขภาวะทางจตตามแนวคดของ Ryff and Keyes (1995) ในการวจยครงนแลว จะเหนวามความครอบคลมถงพฤตกรรมตางๆ ทบคคลแสดงออก ไมไดเปนเพยงความนกคดหรอความรสก ทางจตใจเทานน จงนาจะเปนคณลกษณะทควรพฒนาใหเกดขนเปนอยางยง เพราะคงจะไมมประโยชนใดใด ถาสงคมไทยเตมไปดวยความเจรญทางวตถและเทคโนโลยอนทนสมยนานาประการ แตคนรนใหมทจะเปนทรพยากรบคคลทสÓคญของประเทศดÓเนนชวตอยางไรความสขและมปญหาดานสขภาวะทางจต
อยางไรกตาม การวจยครงนมขอจÓกดในการวจยเชนเดยวกบงานวจยอน กลาวคอ ตวอยางทใชในการวจย เปนนกศกษามหาวทยากรงเทพสถาบนเดยวเทานนซงเปนมหาวทยาลยเอกชน ดงนน ตวอยางในการวจยครงนอาจไมใชตวแทนทดของนสตนกศกษามหาวทยาลยของรฐ และตวอยางเปนนกศกษาชนปท 1-2 ไมไดเปนตวแทนของนกศกษาทกชนป การวจยครงตอไปควรรวบรวมขอมลจากตวอยางทกชนปทเปนตวแทนจากมหาวทยาลยของรฐและเอกชน เพอการสรปอางองไดครอบคลมทงหมด
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
67
สรปและขอเสนอแนะ การวจยเรองนสนบสนนสมมตฐานถงบทบาทของอตมโนทศนทเปนตวแปรสงผานระหวาง
การคดเชงบวกและสขภาวะทางจตของนกศกษาระดบปรญญาตรทมการตรวจสอบกบขอมลเชง
ประจกษและโมเดลมความตรงเชงโครงสราง คาขนาดอทธพลในโมเดลทงทางตรงและทางออมมนย
สÓคญทางสถตทเปนประโยชนตอการพฒนาสขภาวะทางจตของนกศกษา
ขอเสนอแนะจากการวจยครงน แบงเปนขอเสนอแนะเชงนโยบาย คร อาจารย และนกการศกษา
สามารถใชผลจากการวจยครงน สรางเสรมการคดเชงบวกและอตมโนทศน ในฐานะตวแปรสงผาน
เพอใหเกดผลตอสขภาวะทางจตของนกศกษา ทงนกลไกในการสรางเสรมจตลกษณะทงสองดานดงกลาว
อาจใชการจดโปรแกรมเพอฝกการคดเชงบวก หรอการปรบกจกรรมการเรยนการสอนเพอสรางเสรม
อตมโนทศนกได สÓหรบขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ควรมการศกษาเพมเตม เพอหาคÓตอบ
ใหชดเจนวาอตมโนทศนมอทธพลทางตรงตอการคดเชงบวกไดหรอไม และศกษาวา ภมหลงดานเพศ
และผลสมฤทธทางการเรยนสามารถมอทธพลทางออมตอสขภาวะทางจตเมอผานตวแปรอนเปน
อยางไร นอกจากนน ควรศกษาตวอยางนกศกษาทมาจากทงสถาบนของรฐและเอกชน โดยใหครอบคลม
ทกชนป เพอใหไดขอคนพบจากตวอยางทเปนตวแทนทดของประชากร และสามารถเปรยบเทยบ
ความแตกตางของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตระหวางกลมนกศกษาในสถาบนรฐและเอกชน เพอให
ผลการวจยลกซงและกวางขวางมากยงขน จะไดนÓไปใชประโยชนในการพฒนาอยางเปนรปธรรม
ตอไป
กตตกรรมประกาศ ขอกราบขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร. นงลกษณ วรชชย เปนอยางสงทใหขอเสนอแนะ
ในการทÓวจยครงน ขอบคณอาจารยมารยาท โยยศทอง และอาจารยมยร เสอคÓราม ทชวยวเคราะห
ขอมล ขอบคณ Dr. Tony Page ทกรณาชวยตรวจสอบบทคดยอภาษาองกฤษ ขอบคณนกศกษา
ทเปนผชวยวจยเกบขอมล และขอบคณนกศกษาทตอบแบบสอบถามในการวจยครงนทกคน
บรรณานกรมกรมสขภาพจต. (2551). พลงแหงการคดในเชงบวก. เขาถงจาก http://www.dmh.go.th/sty_libnews/
news/view.asp?id=7152.
กÓจร ตตยกว. (2554). การประชมเสวนา เรอง การเตรยมพรอมผลตบณฑตไทยในศตวรรษท ๒๑.
จดหมายขาวสÓนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. เขาถงจาก http://www.thaiall.com/
pdf/ohec/ohec_20110808.pdf.
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
68
กงแกว ทรพยพระวงศ. (2555). ความแตกตางของอตมโนทศนการคดเชงบวกและสขภาวะทางจต
ระหวางกลมนกศกษาทเพศและคณะตางกน . เอกสารการประชมวชาการของ The East-West
Psychological Science Research Center, 11. คณะจตวทยา. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
กงแกว ทรพยพระวงศ. (2556). อตมโนทศน การคดเชงบวก และสขภาวะทางจต: การศกษาสหสมพนธ
คาโนนคอล. วารสารวชาการสมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย (สสอท),
19(2), 79-89.
คคนางค มณศร. (2550). แบบวดสขภาวะทางจต. คณะจตวทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
จตพร อาญาเมอง, ปยรตน จตรภกด, สภาวลย จารยศลป, ทศนนท ทมมานนท, และ ดÓรงคศกด
สอนแจง. (2557). สภาวะสขภาพจตของนกศกษาสาธารณสขชมชน จงหวดชลบร. วารสาร
สาธารณสขศาสตร, 43(2), 188-200.
ชาญวฒ ธตรตนโชต, ณฐญาดา เหลาคงธรรม, วสนต มาวงษ, ทดตา ศรบญเรอง, และ สวรรณา
ภทรเบญจพล. (2556). การประเมนสขภาพจตและความเครยดของนกศกษามหาวทยาลย
อบลราชธาน. วารสารเภสชศาสตรอสาน, 9(3), 66-71.
นฤมล ธนการพาณช. (2556). โมเดลเชงสาเหตความมวนยในตนเอง: การวเคราะหเปรยบเทยบ
ระหวาง SEM และ . MRA. วารสารวธวทยาการวจย, 26(3), 214-241.
นนทชตสณห สกลพงศ. (2551). สขภาพจตและปญหาการปรบตวของนสตแพทย มหาวทยาลย
นเรศวร, วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย, 53(4), 369-376.
ยทธนา ภาระนนท. (2556). คดเชงบวก..กญแจไขพลงสมอง.. เขาถงจาก http://www.Oknation.net/
blog/youthana/
สจจา ประเสรฐกล, ชศร วงศรตนะ และ ระววรรณ พนธพานชม. (2551) การศกษาเชงเปรยบเทยบ
คณลกษณะการคดเชงบวกของนกเรยนชวงชนท 4 สÓนกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา
เขต 7 ทมระดบอตมโนทศนและประสบการณชวตแตกตางกน. วารสารวชาการศกษาศาสตร,
9(2), 133-140.
สÓนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2554). นโยบายพฒนาคณภาพบณฑตไทย พ.ศ. 2554-2558.
เขาถงจาก http://www.mua.go.th/users/bhes/front_home/ex29072554/file/p02.pdf.
สÓนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและ
สงคมแหงชาต ฉบบท (พ.ศ. 2555-2559). เขาถงจาก http://www.nesdb.go.th.
สธาสน นาคสนธ. (2552). การวเคราะหองคประกอบของการคดเชงบวกของนกเรยนชวงชนท 3
(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยศรนครนทรทรวโรฒ, กรงเทพฯ.
อษา วงษอนนต และ สปาณ สนธรตน. (2552). อตมโนทศน การสนบสนนทางสงคมกบสขภาพ
ของผสงอาย. วารสารโรงพยาบาลจตเวชนครราชสมาราชนครนทร, 9(2), 40-46.
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
69
Augusto-Landa, J. M., Pulido-Martos, M., & Lopez-Zafra, E. (2011). Does perceived
emotional intelligence and optimism/pessimism predict psychological well-bein.
Journal of Happiness Studies, 12, 463-474.
Beattie, L. (2008). Optimism and the power of positive thinking. Retrieved from http://
www.sparkpeople.com/resource/wellness_articles.asp?id=835
Caprara, G. V., Steca, P., Gerbino, M., Paciello, M., & Vecchio, G. M. (2006). Looking
for adolescents’ well-being: self- efficacy beliefs as determinants of positive
thinking and happiness. Epidemiologia e Psichiatria Social, 15(1), 30-43.
Craven, R. G., & Marsh, H. W. (2008). The centrality of the self–concept construct
for psychological wellbeing and unlocking human potential: Implications for
child and educational psychologists. Educational & Child Psychology, 25(2),
104-118.
DC Wang, C-C., & Castaneda-Sound, C. (2008). The role of generational status,
self-esteem, academic self-efficacy, and perceived social support in college
students’ psychological well-being. Journal of College Counseling, 11, 101-118.
Doering, B. K., Conrad, N., Rief, W., & Exner, C. (2011). Living with acquired brain
injury: Self-concept as mediating variable in the adjustment process. Neuro-
psychological Rehabilitation, 21(1), 42-63.
Duggleby, W., Cooper, D., & Penz, K. (2009). Hope, self-efficacy, spiritual well-being
and job satisfaction. Journal of advanced Nursing, 65(11), 2376-2385.
Garcia, D., & Siddiqui, A. (2009). Adolescents’ psychological well-being and memory
for life events: Influences on life satisfaction with respect to temperamental
dispositions. Journal of Happiness Studies, 10, 407-419.
Gracia, D., & Moradi, S. (2013). The affective temperaments and well-being: Swedish
and Iranian adolescents’ life satisfaction and psychological well-being. Journal
of Happiness Studies, 14, 689-707.
Gulacti, F. (2014). Investigating university students’ predictors of psychological well-
being. International Journal of Academic Research, 6(1), 318-324.
Hadley, A. M., Hair, E. C., & Moore, K. A. (2008). Assessing what kids think about
themselves: A guide to adolescent self-concept for out-of–school time program
practitioners. Child Trends Research-to-Results, 32, 1-6.
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
70
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Andersen, R. E. (2010). Multivariate data
analysis (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education, Inc.
Harter, S. (1999). The construction of the self: A developmental perspective. New York,
NY: The Guilford Press.
Harrington, R., & Loffredo, D. A. (2011). Insight, rumination, and self-reflection as
predictors of well-being. The Journal of Psychology, 145(1), 39-57.
Isiklar, A. (2012). Examining psychological well-being and self-esteem level of
Turkish students in gaining identity against role during conflict periods. Journal
of Instructional Psychology, 39(1), 41-50.
Leist, A. K., & Miiller, D. (2013). Humor types show different patterns of self-
regulation, self-esteem, and well-being. Journal of Happiness Studies, 14,
551-569.
Lench, H. C. (2011). Personality and health outcomes: Making positive expectations
a reality. Journal of Happiness Studies, 12, 493-507.
Maniacco, V. (2010). Positive thinking rating scale. North Side Counselling. Retrieved
from http://www.northsidecounselling.com.au/self-help/89-positive-thinking-
rating-scale.html
Marsh, H. W., & Craven, R. G. (2006). Reciprocal effects of self-concept and
performance from a multidimensional perspective: Beyond seductive pleasure
and unidimensional perspectives. Perspective on Psychological Science, 1(2),
133-163.
Marcic, R., & Kobal Grum, D.(2011). Gender differences in self-concept and self-esteem
components. Studia Psychologica, 53(4), 373-384.
Monica-Garcia, J., Castillo, I., & Queralt, A. (2011). Leisure-time physical activity
and psychological well-being in university students. Psychological Reports,
109(2), 453-460.
Pan, P. J. D., Deng, L.Y. F., Tsai, S. L., Sue, I. R., & Jiang, J. R. K. (2014).
Effectiveness of an enhancement program on Taiwanese university students’
self-concept. Psychological Reports: Mental & Physical Health, 114(1), 176-184.
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
71
Ponterotto, J. G., Costa-Wofford, C. I., Brobst, K. E., Spelliscy, D., Kacanski, J. M.,
& Scheinholtz, J., et al. (2007). Multicultural personality dispositions and
psychological well-being. The Journal of Social Psychology, 147(2), 119-136.
Ritchie, T. D., Sedikides, C., Wildschut, T., Arndt, J., & Gidron Y. (2011). Self-concept
clarity mediates the relation between stress and subjective well-being. Self and
Identity, 10, 493-508.
Rudasill, K. M., Capper, M. R., Foust, R. C., Callahan, C. M., & Albaugh, S. B.
(2009). Grade and gender differences in gifted students’ self-concepts. Journal
for the Education of the Gifted, 32(3), 340-367.
Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being
revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions in
psychological Science, 4(4), 99-104.
Saricaoğlu, H., & Arslan, C. (2013). An investigation into psychological well-being
levels of higher education students with respect to personality traits and self-
compassion. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(4), 2097-2104.
Seligman, M. E. P. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction.
American Psychologist, 55, 5-14.
Tajima, T. (2010). “The relationship between self-concept variability and psychological
well-being: A survey of female undergraduate students”. Shinrigaku Kenkyu,
81(5), 523-528.
Viholainen, H., Aro, T., Purtsi, J.,Tolvanen, A.,& Cantell, M. (2014). Adolescents’
school-related self-concept mediates motor skills and psychological well-being.
British Journal of Educational Psychology, 84(2), 268-280.
Weiten, W., Dunn, D. S., & Hammer, E. Y. (2012). Psychology applied to modern
life: adjustments in the 21st century. Belmont, CA: Wadsworth.
Wong, S. S. (2012). Negative thinking versus positive thinking in a Singaporean student
sample: Relationships with psychological well-being and psychological
maladjustment. Learning and Individual Differences, 22(1), 76-82.
◆ บทบาทการสงผานของอตมโนทศนในการศกษาอทธพลของการคดเชงบวก ◆
และภมหลงของนกศกษาทมตอสขภาวะทางจต
72
Translated Thai ReferencesAyamuang, J., Jitpakdee, P., Jariyasilp, S., Thummanon, T., & Sornjang, D. (2013).
Mental health conditions of community health students in Chonburi province.
Journal of Public. Health, 43(2), 188-200.
Department of Mental Health. (2008). The power of positive thinking. Retrieved from
http://www.dmh.go.th/sty_libnews/news/view.asp?id=7152
Maneesri, K. (2007). Psychological well-being scale. Bangkok: Chulalongkorn University.
Nagsin, S. (2009). Factor Analysis of Positive Thinking of the Third Level Students
(master degree thesis). Srinakharinwirot University, Bangkok.
Office of the Higher Education Commission, (2011). Development policy on quality
of Thai graduate 2011-2015. Retrieved from http://www.thaiall.com/pdf/ohec/
ohec_20110808.pdf.
Office of the National Economic and Social Development Board. (2011). The Eleventh
National Economic and Social Development Plan (2012-2016). Retrieved from
http://www.nesdb.go.th.
Paranan, Y. (2013). Positive thinking…the key for brain power. Retrieved from http://
www.Oknation.net/blog/youthana/
Prasertkul, S., Wongrattana, C., & Panpanichom, R. (2008). The comparative study of
positive thinking for senior high school students under Nakhonratchasima
education Service Area VII with different levels of self-concept and life
experiences. Journal of education: Faculty of Education: Srinakharinwirot
University. 9(2), 133-140.
Sakunpong, N. (2008). Mental health and adjustment problems of medical students in
Naresuan University. Journal of the Psychiatric Association of Thailand, 53(4):
369-376.
Subprawong, K. (2012). Differences in self-concept, positive thinking, and psychological
well-being, among groups of undergraduate students with different gender and
faculties. Proceedings of the East West Psychological Science Research Center,
11, Faculty of Psychology: Chulalongkorn University, Bangkok.
◆ กงแกว ทรพยพระวงศ ◆
73
Subprawong, K. (2013). Self-concept, positive thinking, and psychological well-being:
A canonical correlation study. APHEIT Journal, 19(2), 79-89.
Tatiyakavee, K. (2011). The seminar on preparing Thai graduates for the 21st century.
OHEC newsletter, Retrieved from http://www.thaiall.com/pdf/ohec/ohec_20110808.
Thanakarnpanich, N. (2013). Causal model on self-regulation: A comparison between
SEM and MRA. Journal of Research Methodology. 26(3), 214-241.
Thitirattanachot, C., Laukongtam, N., Mawong, W., Sriboonruang, T., & Phattarabenjapol,
S. (2013). Assessment of mental health and stress of students at Ubon
Ratchathani university. Isan Journal of Pharmaceutical Sciences, 9(3), 66-71.
Wonganan, U., & Santirat, S. (2009). Self concept, social support and mental health of
the elderly. Journal of Nakhon Ratchasima Rajanagarindra Psychiatric Hospital,
9(2), 40-46.
