AQyayana va AQyaapna p`ik`yaa ek saMp`oYaNa p`ik`yaa.

Module 1 D3

a• AQyaapna ek saMp`oYaNa p`ik`yaa :• saMp`oYaNa :

saMp`oYaNa

saM&apna

sausaMva

ad

maUL SabdCommunis

Aqa-To Share

[ga`MjaI Sabd

Communication

O;k[;k

• ,dk O;DrhdMwu nwlÚ;k O;Drhyk ikBfoysyk vFkZiq.kZ lans'k-

• ijLij vdyu] vkRefo'okl fdaok pkaxys ekuoh laca/k r;kj gks.;klkBh fopkj o ekghrhph nsok.k?ksok.k dj.ks-

• izs"kd dkgh fof'k"V gsrwus nwlÚ;kdMs lans'k ikBorks R;kosGh R;kpk gsrw lacf/kr xzkgdkae/;s visf{kr orZu cny Ogkok gk vlrks-

• ijLij dYiuk Hkkouke/;s ,desdkauk ,d fof'k"V voLFksr lgHkkxh d:u ?ks.ks-

• laizs"k.k gh ,d v'kh izfØ;k vkgs T;ke/;s ;s.kkjs vuqHko nks?kkaukgh vkiys okVrkr-

प्रे�षक

ग्रा�हक

सं�कलन

सं�सं�त्रीकरण

सं��क तीक�करण

प्रक्षे पण संदे�श मा�ध्यमा

अडथळे�

ग्रहण

निनसं��क तीक�करण

अन्वय

प्रक्षे पण

संदे�शमा�ध्यमा

अडथळे

प्रेत्या�भरण

laizs"k.kkps gsrw

• fo|kF;kZaps fopkj letowu ?ks.ks-• O;Drhrhy vkReh;rk ok<o.ks-• Hkkouk letowu ?ks.ks-• fo|kF;kZaps y{k os/kwu ?ks.ks-• ek.klk&ek.klkrhy nsok.k ?ksok.k lk/k.ks-• ,dkReHkko fuekZ.k dj.ks-• fo|kF;kZauk ekxZn'kZu dj.ks-• laizs"k.k izØh;sps rRos-

klpnaa inaima-tI

saaMkoitkrNa

ina:saaMkoitkrNa

p`%yaaBarNa

maaQymaacaI inavaD

ga`hNa

p`saarNa

Aaklana kRtI

ADqaLogaaoMga

aT

ADqaLogaaoMga

aT

Sa^naa^nacao saMp`oYaNa p`ik`yaa p`itmaana :

p`ka

r

BaaiYak

ABaaiYak

taoMDI

laoKI

p~kiTpNao

p`%yaxa

dUrQvanaI

havaBaav

a

saMkot

ica~o

fLyaavar

faoTa halaca

alaIKuNaa

AakRtI

saMp`oYaNaacao p`kar

iSaxak va ivadyaaqaao- yaaMcyaa ]pisqatInausaar saMpo`YaNaacao

[tr p`kar :

saMpo`YaNaacao mah%%va :

maaihtI doNyaasaazI•

maaihtI GaoNyaasaazI•

ivacaar vya@t krNyaasaazI

• ivacaar jaaNaUna GaoNyaasaazI

• pirvat-na GaDivaNyaasaazI

• sauQaarNaa krNyaasaazI

• p`gatI krNyaasaazI

• AadoSa doNyaasaazI

• inamaM~Na doNyaasaazI

• ivanaMtI krNyaasaazI

mah%%va

saMp`oYaNaatIla ADqaLo

१  गों�गों�ट २  गों�रसं�ईचे� वा�ता�वारण -उक�ड� ,अधा�र .३ भ%तिताकगों�रसं�ई -अपु(र) जा�गों�,बै�ठकव्यवास्था� .४ दृक अडथळे� - अधा(क दिदेसंण� ,फळे� चेमकण�५ लक्ष तिवाचेलिलता करण�र� वा�ता�वारण -आवा�जा ,गों�ण)  ,भ�डण� ,सं(गोंधा ,दुगों:धा  

भ%तिताक अडथळे�

saMp`oYaNaatIla ADqaLo

१ शब्दे जाजा�ळे -शब्दे�चे) पु(नर�वा=त्ती) ,बै�लण्या�ता तिवास्कळेAता पुण�२ शब्दे भ्रम -संदिदेग्धा शब्दे�चे� वा�पुर ,तिनथDक शब्दे�चे� वा�पुर .३ अस्पष्ठ आर�खण�चे�वा�पुर ४ बै�लण्या�चे) पुद्धता) -वा�गों ,उच्चा�रण.ह�वाभ�वा ,ह�तावा�र� या�चे� अतितारिरक्त वा�पुर .

भ�तिषक अडथळे� -

saMp`oYaNaatIla ADqaLo

 १ पुLवाDग्राह -गों�रसंमजा ,नक�र�त्मकदृष्टी)क�न .२ न�वाड -तिवाषया�चे) न�वाड ,३ अन�वाधा�न -अवाधा�न तिवाचेलिलता ह�ण� ,दिदेव्यस्वाप्न,क ट�ळे� ,थकवा� ,एक�ग्राता�चे�अभ�वा .४ मया�Dदिदेता अवाबै�धा -पुLवा�Dन(भवा ,अवाधा�न ५ भ)ता) -प्रे�षक -ग्रा�हक या�च्या�ता एकम�क�बैद्दल भ)ता) ,आशया�चे) भ)ता) ६ प्रे�रक�चे�अभ�वा -प्रेशसं�चे� अभ�वा ,क%ता(क� चे� अभ�वा ,

म�नलिसंक अडथळे�

saMp`oYaNa kaoOSalyaaMcaa ivakasa

kaOSalya

ABaaiYak

BaaiYak

laoKna kaOSalya

saMBaaYaNa kaOSalya

Eaao%yaaMcao laxa vaoQaNao

maaihtI p`stut krNao

baaolaNyaacaI SaOlaI

p`Sna ivacaarNao

EavaNa kaOSalya

vaatavarNa kaiyak sqaanainaiScatI

Zba

havaBaava

Aavaaja

saMp`YaNa p`ik`yaot yaoNaaro ADqaLo inavaarNyaasaazI iSaxakaMcaI BaUimaka :

• iSaxakaMnaI mah%%vaacao mau_o fLyaavar ilahavaot.

• vaa@yaatIla mah%%vaacaa Sabd rMgaIt KDUnao ilahavaa.

• iSaxakaMnaI baaolatanaa ]ccaar spYT kravaot.• iSaxakaMcaI baaolaNyaacaI gatI jaast nasaavaI.• baaolatanaa Aavaajaat caZ]tar Asaavaot.• vagaa-tIla iva_aqyaa-McaI saM#yaa jaast Asaola tr

savaa-Mnaa eokU jaa[-la yaacaI KbardarI GyaavaI.• saMp`oYaNa ektfao- na haoNyaasaazI ivadyaaqyaa-

naa AQaUnamaQaUna p`Sna ivacaaravaot.• iSaxakaMnaI vagaa-t hataMcaI GaDI GaalaUna ekaca

jaagaI ]Bao rahUna baaolaU nayao.• iSaxakaMnaI caohra va najar ivadyaaqyaa-Mvar isqar

k$na baaolalyaanao saMp`oYaNa caaMgalao haoto.

v/;k;u v/;kiu izØh;k ,d laizs"k.k

laizs"k.k Eg.ktsfopkj fdaok vuqHkqrhyk ijLijkrhy eukso`Rrhr okV.ks-f'k{kd o fo|kFkhZ ;kaP;kr pkyysY;k varjfØ;k-cS/nhd 'kDrh fopkj] eqY;s bR;knhaps vknku iznku-,dk O;Drhaus nqlÚ;k O;Drhal laosnuk iksgpous o

nqlÚ;k O;Drhaus ighY;k O;DrhaP;k laosnusl vuq:i izfrlkn ns.ks-

Kku] iszj.kk o o`Rrh ;kckcr fHkUu ikrGh vlysY;k yksdkae/;s Hkk"kka}kjs vFkok vk'kkfCndfjR;k vFkkZph gks.kkjh nsok.k& ?ksok.k-

ek.klk&ek.klkrhy vkReh;rk ok<fo.;kps lk/ku-euksjatukps lk/ku ¼xIik½f'k{k.kkps lk/ku ¼f'k{kd o fo|kFkhZ½

laizs"k.kkph rRos

• vkarjfØ;k izfØ;k dehr & deh nksu O;Drh-

• izfrlkn fuekZ.k dj.kkjh izfØ;k-• xrheku izfØ;k lrr cny ?kMrkr-• iwu% iwu% cny ?kMor ;sr ukgh-• lanHkkZrhy vfr'k; egRo-

laizs"k.kkph oSf'k"V;s

• laizs"k.kklkBh fdeku nksu ?kVd vlrkr-• f}ekxhZ izfØ;k vkgs-• dehr deh osGkr tkLrhr tkLr yksdki;Zar

lans'k tkrks-• lans'k vR;ar izHkkohi.ks iksgpfork ;srks-• Rojhr izR;kHkj.k ?ksrk ;srs-• vkiY;k eukrhy Hkkouk nqlÚ;ki;Zar

iksgpfo.;kpk ekxZ-• 'kkGsrhy nG.koG.kkph tksikluk gksrs-

laizs"k.k izfØ;sP;k ik;Ú;k

• izR;kHkj.k % izR;kHkj.kkuqlkj iq<hy izfØ;k lq: gksrs-• izfrlkn % fulkadsfrdhdj.kk}kjs vFkkZuqlkj xzkgd

izfrlkn nsrks-• fulkadsfrdj.k % xzkgdkP;k lans'kkpk ykoysyk vFkZ-• lans'k xzg.k % xzkgdkP;k vkdyu{kersuqlkj

lans'kkps xzg.k-• lans'k ogu % ekghrhps ek/;ek}kjs laØe.k-• lkadsfrdj.k % ekghrhps :ikarj xzkgdkyk letsy v'kk

Hkk"ksr dj.ks-• ekghrhph fuf'prh % dks.krh ekghrh ikBok;ph gs

fuf'pr dj.ks-

• laizs"k.k izfØ;scíy ts eqís fopkjkr ?ksrys R;ko:u ,d y{kkr ;srs dh laizs"k.kkr ekghrh egRokph vkgs- ekghrh iw.kZ u iksgpoY;kl laizs"k.k d'kkps djk;ps eksBh vMp.k gksbZy- vusd L=kksrkapk mi;ksx [kqi lkjh ekghrh izkIr dsyh rjh rh tltlh tek gksbZy r'kkp izdkjs nqlÚ;ki;Zar iksgpo.ks vfHkizsr vlrs-