linked data introductie - pldn · 2018. 3. 21. · geo data werkgroep (linda van den brink) 2....
TRANSCRIPT
![Page 1: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/1.jpg)
LINKED DATA INTRODUCTIE
PIETER VAN EVERDINGEN(PLDN/OPENINC)
20-3-2018
#linkeddatanl
![Page 2: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/2.jpg)
Why linked data…, it starts with a desire
Most persons have the desire to:
• Connect
• Collaborate
• Share
digitally & socially
![Page 3: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/3.jpg)
Current practices…, many barriers
But often suffer in real-life from:
• Organizational
• Technical
• Other
barriers !!
![Page 4: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/4.jpg)
Solution A…, traditional scenario’s
Drawbacks:
• Wide variety of data formats
• Many transfer protocols
• Rigid
• Expensive
• Many uncontrolled data copies
![Page 5: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/5.jpg)
Solution B…, linked data scenario’s
Benefits:
• One data format (RDF)
• One protocol (HTTP)
• More flexible
• More cost-efficient
• No unnecessary copies
![Page 6: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/6.jpg)
Linked Data: Een manier om data te publiceren (focus op open web standaarden, semantiek en herbruikbaarheid). Data wordt daarbij opgeslagen in triples (op basis van de RDF standaard) en is bevraagbaar met de SPARQL standaard, welke ook federated queries mogelijk maakt
Linked Data…, web of data
![Page 7: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/7.jpg)
Linked Data…, basis elementen
1. RDF (Resource Description Framework)
▪ Triples (Subject-Predicate-Object)
▪ URI’s (Unique Resource Identifiers)
▪ Vocabulaires (herbruikbare begrippenkaders & modellen)
2. SPARQL (Simple Protocol And RDF Query Language)
![Page 8: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/8.jpg)
Bron: W3C
Linked Data…, triples in knowledge graps
![Page 9: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/9.jpg)
Linked Data…, ‘data wolken’
Ketens, netwerken, wolkenvan Linked data en dat zijn allemaal knowledge graphs(dus geen tabellen en kolom-men meer)
![Page 10: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/10.jpg)
Linked Data…, W3C standaarden & API’s visie
ModularOntology
Design
Context 1 Context 2, 3, 4, etc.
Voor de data dieveel gebruikt wordt
(en om het ontwikkelaarsmakkelijker te maken)
Vele OpenAPI’s omreferentiedata via
lookup servicesbeschikbaar te maken
Exte
rne
Ref
eren
tied
ata
Op
enA
PI
Op
enA
PI
Op
enA
PI
Begrippenkader (SKOS)
Datamodel (RDFS, OWL)
Inte
rne
Ref
eren
tied
ata
Data (RDF)
Op
enA
PI
Op
enA
PI
Op
enA
PI
Op
enA
PI
RDF RDF
Bijv. data als CSV, JSON & JSON-LD in 1 OpenAPI beschikbaar maken
Constraints (SHACL, SPARQL)
Validation Reports (SHACL)
Datamodel (UML)
Data (bijv. CSV, JSON)Actuele
Data
![Page 11: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/11.jpg)
Linked Data…, slimmer samenwerken
Organisatie i Organisatie j Organisatie k
Actor netwerk(data eigenaren &data gebruikers)
Context A(silo A)
Context B(silo B)
Context C(silo C)
Context D(silo D)
Context E(silo E)
Context F(silo F)
Bron 7
Bron 9
Bron 1
Bron 2
Bron 3 Bron 4
Bron 6
Bron 5 Bron 8
Makkelijk & flexibel
combinerenvan data
o.b.v.
internettechnologie
&Linked Data
principes
Domein x Domein y Domein z
Actor 1
Actor 2
Actor 3
Actor 5
Actor 6
Actor 7
Actor 4
Data bronnen- Linked Data/
Niet Linked Data
Aspecten (FAIR data)- Findable- Accesible- Interoprable- Reusable
Semantische laag(knowledge graphs)
Het internet gebruikenals integratieplatform
(slim gebruiken wat er al is)
![Page 12: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/12.jpg)
Linked Data…, slimmer samenwerken
Organisatie i Organisatie j Organisatie k
Context A(silo A)
Context B(silo B)
Context C(silo C)
Context D(silo D)
Context E(silo E)
Context F(silo F)
Bron 7
Bron 9
Bron 1
Bron 2
Bron 3 Bron 4
Bron 6
Bron 5 Bron 8
Domein x Domein y Domein z
Actor 1
Actor 2
Actor 3
Actor 5
Actor 6
Actor 7
Actor 4 Grenzen BINNEN organisatiesvervagen/verdwijnen
![Page 13: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/13.jpg)
Linked Data…, slimmer samenwerken
Organisatie i Organisatie j Organisatie k
Context A(silo A)
Context B(silo B)
Context C(silo C)
Context D(silo D)
Context E(silo E)
Context F(silo F)
Bron 7
Bron 9
Bron 1
Bron 2
Bron 3 Bron 4
Bron 6
Bron 5 Bron 8
Domein x Domein y Domein z
Actor 1
Actor 2
Actor 3
Actor 5
Actor 6
Actor 7
Actor 4 Grenzen TUSSEN organisatiesvervagen/verdwijnen
wat resulteert inoptimale samenwerking
binnen waardeketens
![Page 14: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/14.jpg)
Linked Data…, data harmonisatie !!
Bron: Trivadis (Semantic Data @ Pharma)
![Page 15: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/15.jpg)
Linked Data…, ‘delen is het nieuwe hebben’
![Page 16: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/16.jpg)
Roadmap…, linked data potentieel !
Future outlook:
• Global access to knowledge
• Linked data as the ‘glue’
• One unifying data format
• Bridging the barriers across
heterogeneous data environments
• Facilitating smart collaboration
![Page 17: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/17.jpg)
… haak ook het MKB meer aan om waardevolle data-oplossingen te ontwikkelen !
Roadmap…, business waarde van data
![Page 18: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/18.jpg)
Roadmap…, gefaciliteerd door bijv.
… en vele andere internationale (e.g. W3C/OGC), Europese en Nederlandse organisaties !
![Page 19: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/19.jpg)
Platform Linked Data Nederland (PLDN)www.platformlinkeddata.nl
![Page 20: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/20.jpg)
Gefaciliteerd door…, PLDN sponsors
… neem contact met ons op als je de activiteiten van PLDN wilt sponsoren(zie de laatste slide voor onze contactgegevens)
![Page 21: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/21.jpg)
Begin met…, PLDN publicaties
http://www.pilod.nl/wiki/Resultaten
![Page 22: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/22.jpg)
• OpenHPI Information Service Engineering:
https://open.hpi.de/courses/semanticweb2017
• Inria Introduction to a Web of Linked Data:
https://www.fun-mooc.fr/courses/course-
v1:inria+41013+session03/about?platform=hootsuite
• Cursussen van lokale consultancy companies
Begin met…, cursussen
![Page 23: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/23.jpg)
Begin met…, online cursus (vanaf 16 april)https://open.hpi.de/courses/semanticweb2017
![Page 24: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/24.jpg)
• 6 december: Symposium Slimmer Samenwerken door
Linked Data (RCE, Amersfoort)
• 14 februari: Linked Data Spel werksessie (Geonovum, Amersfoort)
• 23 februari: Federatie van Catalogi workshop (BDVC, Almere)
• 9 maart: Referentiedata werksessie (Geonovum, Amersfoort)
• 20 maart: Linked Data inspiratiesessie (KIVI, Den Haag)
• 4 april: Referentiedata werksessie (ntb locatie)
• 5 april: Digitaal Erfgoed werksessie (RCE, Amersfoort)
Doe mee…, PLDN activiteiten
![Page 25: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/25.jpg)
1. Geo data werkgroep (Linda van den Brink)
2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek)
3. Referentiedata werkgroep (Jan Campschroer)
4. Digitaal Erfgoed werkgroep (Henk Schaap)
5. Linked Data Spel werkgroep (Erwin Folmer/Marcia van Oploo)
6. Linked Bier werkgroep (Dimitri van Hees)
7. …
Doe mee…, PLDN werkgroepen
… neem contact met ons op, als je een nieuwe werkgroep wilt opstarten (zie de laatste slide voor onze contact gegevens)
![Page 28: LINKED DATA INTRODUCTIE - PLDN · 2018. 3. 21. · Geo data werkgroep (Linda van den Brink) 2. Federatie van Catalogi workshop (Arjen Santema/Marco Brattinga/Hans Overbeek) 3. Referentiedata](https://reader035.vdocuments.us/reader035/viewer/2022071423/611e38c1d1de2b31544f2a7c/html5/thumbnails/28.jpg)
Suggestions & ideas:
Alwin Sixma
Pieter van Everdingen
Website
www.platformlinkeddata.nl
LinkedIn-group LOD Nederland
www.linkedin.com/groups/466278
hashtag #linkeddatanl
Newsletter
www.pldn.nl/wiki/Nieuwsbrieven
PLDN Communicatie kanalen