Int

ro

du

ct

Ie/ p

re

sen

ta

tIe

pr

oje

ct

“L

Ibe

ra

L p

ur

suIt

s” o

p 1

no

v 2

013

bo

ok p

re

sen

ta

tIo

n a

t

Zw

an

en

bu

rg

wa

L17

8 e

n 1

84 1

011

jH a

mst

er

da

m

Libe

ral

Purs

uits

Foun

datio

n Fo

r pu

blic

Art

Am

ster

dam

Liberal Pursuits

By

Bhaskar Hande

‘Liberale verkenningen in de kunst en in social filosofie’

In deze publicatie - die een verantwoording is van mijn drijfveren als beeldend kunstenaar, schrijver en dichter – heb ik meerdere aspecten belicht van de geschiedenis van vrij denken en handelen van het individu in onze wereld, gekoppeld aan de beroepsuitoefening van beeldend kunste-naars. Deze gedachten en visies, noem het verkenningen, heb ik –in woord en beeld - naast elkaar gezet en vergelek-en. De invloed van literatuur, gekoppeld aan afbeeldingen van kunst en vice versa heeft immers schrijvers, beeldend kunstenaars en musici geïnspireerd. Dat geldt ook voor mij.Ik ben ingegaan op specifieke voorbeelden van overeen-komsten die ik in mijn geboortetaal (Marathi-India), het Ned-erlands en in de Engelse literatuur aantrof. Samen met mijn ontwikkeling als beeldend kunstenaar in Nederland maakte ik als het ware een reis, niet alleen door de Europese cul-tuur maar ook door andere culturen waar Europeanen naar voren traden en gedachten en beelden uitwisselden. In dit geval treedt de Oosterse filosofie hierbij minder op de voor-grond. Maar het vrije denken blijft toch het eerste couplet van de mens in de kunsten. Hoe zouden we anders in de Westerse filosofie en de kunsten de emoties en naïviteit van bijvoorbeeld kinderen - speciaal bij tekenen en schilderen – kunnen begrijpen? Afgezien van lijnen van filosofische gelijkenissen, zowel in de Oosterse als in de Westerse wereld, vormen ze geen afzonderlijke entiteiten binnen dit thema. Dat is nu net wat ik probeer te onderstrepen. Het is, naar mijn mening, ook nooit eerder bijzonder duidelijk aangegeven in publi-

caties ove, bijvoorbeeld, abstracte of reguliere kunst.Ik heb die verschillende gedachten over het vrije denken en de kunsten als beroepsuitoefening door de tijd heen, gemonteerd volgens mijn gegroeide inzichten en ‘onder-zoeksreizen’ . Fundamentele gedachten, al eerder als basis gelegd door filosofen gedurende eeuwen, wiens richtlijnen wij volgen. In het eerste hoofdstuk - ‘Liberal Thoughts’ - van mijn boek, heb ik mijn inhoudelijke ontwikkeling besproken en hoe ik ertoe kwam om beeldende kunsten te gaan stu-deren. Als immigrant zag ik een nieuwe samenleving om mij heen, ging de uitdaging aan en deelde mijn gedachten in die maatschappij: in veel aspecten zoals aantrekkingskracht, liefde, afwijzing, woede en vreugde. In het tweede hoofdstuk - ‘Generosity of artist and poet’ - ben ik ingegaan op de positie van iemand die vanuit meerdere facetten in zijn ervaringen, leven en gedrag ge-confronteerd wordt met enige vorm van het besef van vrij-heid. In het algemeen moet je twee keer nadenken voordat je dan actie onderneemt. De opstelling van beeldend kun-stenaars gedurende een revolutie of oorlog zijn voorbeelden die ik noem. Hun rol hierbij in de samenleving worden in dit hoofdstuk nader toegelicht. In het derde hoofdstuk - ‘Revolutionary magnificence as seen by the sensitive mind’ – ga ik in op de wijze waarop kunstenaars deelnamen aan revoluties op het Europese continent en in Noord Amerika. Ik heb vervolgens de Indiase revoluties ernaast gezet. De Indiase onafhankelijkheidsbe-weging onder Mahatma Ghandi parallel aan de periode van de Eerste Wereldoorlog in Europa. Gelijktijdig vonden er

belangrijke veranderingen in de kunsten en filosofie plaats. Met deze veranderingen van de Moderne Tijd vestig ik de aandacht op die van het nieuwe Westerse denken bij kun-sthistorici, kunstenaars en publiek. De abstracte kunst werd geïntroduceerd in Europa. In India kwam door de invloed van Mahatma Ghandi tegelijkertijd een nieuw maatschap-pelijk denken op gang. Als kunstenaar en individu zie ik mijzelf als een levenslange volger van wereldfilosofie. Bij filosofie is er geen verschil tussen het oosten en het westen! In het vierde hoofdstuk – ‘Libertarian Composition in the period of Socialism’ - heb ik een belangrijke en betek-enisvolle verbinding gevonden en gelegd naar het vrije onafhankelijke denken in meer diepe en donkerder achter-gronden en sferen: de kunstenaar Malevich heeft gepro-beerd zijn religieus orthodoxe achtergrond vast te leggen in suprematistische vormen, terwijl Ghandi het eeuwenoude gedachtengoed van het ‘Shaivitische’ concept van non coöperatie heeft verankerd in de samenleving. Deze aspect-en zijn nadere studie waard. maar in dit hoofdstuk heb ik ze in een ander perspectief aan de orde gesteld. Teneinde in vrijheid te leven moet men eerst voldoende geleden hebben om zijn verlangen ernaar te begrijpen en ook kennis erover te verwerven. In kunst en filosofie kan de mens zijn wonden helen en wegen vinden om ermee te leven. Ik breng deze onderwerpen bijeen om er de grootheid van te doorzien. Wat we nodig hebben is altijd een nieuwe horizon; nieuw perspectief om hoop te houden. Om dit in te zien is het voor de gemiddelde mens al moeilijk genoeg. Ze worden geleid door staatshoofden/politici of niet democratische leiders,

maar het zijn de ‘denkers’ die de grote lijnen en grenzen van het ethisch handelen vastleggen. Daarom volgen leiders hen soms. Anders zouden individuen als Buddha en Jezus Christus nooit een hoger niveau van acceptatie bereikt heb-ben. In het hoofdstuk – ‘Show your hope’ – hebben we kunstenaars gevraagd naar hun ervaringen wannneer ze al genoeg hadden geleden en gedwongen waren om hun vad-erland te verlaten. Ik heb kunstenaars geïnterviewd over hun ervaringen. Het hoofdstuk –‘VARI-Palkhisohala’- gaat in op de menselijke band met het concept van God als schepping. Hoe men dat in de praktijk uitvoert. Hoe een individu zijn ethische last in zijn leven meedraagt. Wat is de betekenis van deze eeuwenoude pelgrimstochten bekeken vanuit het perspectief van de kunsten en filosofie? Het godsconcept is een aangelegenheid van ieder individueel mens. Dat is ook de opvatting van Baruch de Spinoza zoals hij dat in zijn Ethica beschrijft. Ik ben van mening dat Spinoza’s beschou-wingen over de ethiek van de vrije wil alles al omvat hetgeen andere schrijvers, filosofen en heiligen hebben getracht te verwoorden. Het hoofdstuk – ‘A black substance’ – beschrijft en becommentarieërt zowel de oorsprong, de staat van sub-stantie als wel de subjectiviteit van het godsconcept. Af-beeldingen ontstaan in de natuurlijke wereld onder zonlicht. Licht is de bron van wat we kunnen zien. Woorden verklaren onze taal. Zo maken ook dichter en kunstenaar de dingen zichtbaar. Creaties bevatten energie van geest en van ken-

nis. Ze reproduceren objectieve en subjectieve gedachten. Die gedachten zijn ook te vinden mijn ‘Liberal pursuits in art and philosophy’. Ik probeer ze te verklaren in het hoofdstuk ‘Shades and shadows in my paintings’. Aan het einde van het eerste gedeelte van mijn boek ga ik in op hedendaagse kunst en kunstenaars, kunstcritici, kunsthistorici en de uitoefening van kunst als beroep – als dagelijks bestaan - in relatie tot de kunsten en filosofie.De tweede publicatie (het vervolgwerk) gaat in op en is get-iteld: ‘Hedendaagse moderne kunst en kunstenaars in India en Nederland’ . Het omvat de laatste twee decennia van de 20e eeuw, mijn gedachten daarover en mijn eigen positie als individueel beroepskunstenaar/schilder, én als gepas-sioneerd dichter en beeldhouwer. In plaats van luidop te spreken gebruik ik pen en papier om mijn emoties te uiten. In deze uitgave worden mijn gedachten in “Liberal pursuits in Art and Philosophy’ letterlijk in beeld gebracht: mijn werk dat in de afgelopen dertig jaar is ontstaan!

Vertaling: Rits De KoninghText: Bhaskar Hande 8 Mei 2013

BIOGRAPHY: BHAskAR HAnde

1957 BORn In UmBRAj,stAte mAHARAsHtRA,IndIA.1974 CAme tO BOmBAY As BAnneR PAInteR In fIlm IndUstRY

1976-81 stUdIed At sIR j.j.InstItUte Of APPlIed ARts mUmBAI IndIA

OBtAIned G.d.ARts dIPlOmA.In APPlIed ARt.1979 fORtH PRIze mAHARAsHtRA stAte COmPetAtIOn

1981 seCOnd PRIze mAHARAsHtRA stAte COmPetAtIOn

1982 Went tO tHe netHeRlAnds fOR POst GRAdUAtIOn

1982-84 stUdIed At tHe ROYAl ACAdemY Of VIsUAl ARts tHe HAGUe. nl. OBtAIned dIPlOmA In mOnUmentAl PAIntInG And desIGn.1985-87 stUdIed AnImAtIOn And VIdeO At tHe fRee ACAdemY Of VIsUAl ARts tHe HAGUe,nl.1987 sInCe tHAn Is WORkInG As fRee-lAnCe fIne ARtIst In tHe nedeRlAnds (HOllAnd) And IndIA WItH HIs OWn desIGn stUdIO.2008 stARt ARt COnsUltAnCY In IndIA.

BOOKS1989 1 enCOUnteR/OntmOetInG fORUm/GtP AmsteRdAm,nl enGlIsH/ nedeRlAnds CAtAlOGUe And POetRY POet AdRIAAn mORRIAn

1990 2 dAsHAk BAPU nAsHIk,Ind mARAtHI POetRY

1995 3 YOUR fORm Is mY CReAtIOn VAIsHWIk PUne,Ind mARAtHI/ enGlIsH ARtBOOk/CAtAlOGUe text dIlIP CHItRe /dR.sAdAnAnd mORe

1995 4 BUdAlA GAOn GAOn BUdAlA BAPU nAsHIk,Ind mARAtHI POetRY

1996 5 meRGInG COlOURs WARRe fIne ARts enGlIsH CAtAlOGUe ARtImedIAR tHe HAGUe,nl1996 6 YOUR fORm Is mY CReAtIOn CentURY UnIOn tHe HAGUe nl HIndI/enGlIsH ARtBOOk/CAtAlOGUe

1997 7 HOllAnd-IndIA mARAtHI/nedeRlAnds ARtBOOk/CAtAlOGUe

8 PRInts BY BHAskAR HAnde CentURY UnIOn tHe HAGUe,nl enGlIsH/nedeRlAnds PARt One

1999 9 BHAskAR1999/2000 GAlleRY BlACkHeAtH lOndOn,Uk enGlIsH ARtBOOk/CAtAlOGUe

2001 10 HOllAnd-eUROPe VAIsHWIk PUne,Ind GIVe And tAke In ARt 2 mARAtHI / nedeRlAnds ARtBOOk/CAtAlOGUe

11 tIRAst mAneRA VAIsHWIk PUne, Ind mARAtHI POetRY

12 enCOUnteR WItH InteRnAtIOnAl ARtIst stG. IHk tHe HAGUe nl stG. InteRnAtIOnAle HAAGse kUnst

2004 13 AmBeR AmBeR InteRnAtIOnAl,AmsteRdAm nl InteRnAtIOnAl dUtCH And PUnjABI lIteRAtURe

2005 14 AmBeR AmBeR InteRnAtIOnAl, AmsteRdAm nl InteRnAtIOnAl dUtCH And PUnjABI lIteRAtURe

2006 15 COlOUR sAGA exHIBItIOn CAtAlOGUe fABs WARsAW POlAnd 2008

16 sHOW YOUR HOPe VAIsHWIk/ARtImedIAIR tHe HAGUe HOllAnd

17 dRAWInGs Of PAlAkHI sOHAlA 2008 VAIsHWIk PUne, IndIA.2009 18 325 YeARs deHU- AlAndI tO PAndHARPURe AsHAdI PAlkHIsOHAlA 19 A BlACk sUBstAnCe ARtImedIAIR tHe HAGUe HOllAnd.2011 20 kAle tAtVA AksHAR mAnAV (mARAtHI) PUBlIsHeR AksHAR mAnAV PUne 2013 21 lIBeRAl PURsUIts In ARts And PHIlOsOPHY enGlIsH And dUtCH leCtURes In ACAdemIes, UnIVeRsItIes And OtHeR InstItUtes 1988 1 IndIAn desIGn CenteR PAWAI, mUmBAI IndIA. sUB: WesteRn GRAPHIC desIGn

1992 2 eVAnGAlIsH ACAdemIe IseRlOHn GeRmAnY sUB: IndIAn mOdeRn ARt And ARtIst 1994 3mARIe- CURIe UnIVeRsItY lUBlIn eAsteRn PHIlOsOPHY sUB: tUkARAm And AsIAn WRItInG

1997 4 UnIVeRsItY Of PUne PUne IndIA sUB: VIsUAl ImAGes In mARAtHI VARkARI’s lIteRAtURe

2008 5 RAYAt sHIksHAn sAnstHA PAnWel, mUmBAI UnIVeRsItY sUB: YOUR fORm Is mY CReAtIOn

2009 6 sHARAdA edUCAtIOn tRUst BARAmAtI dIst. PUne. sUB: CUltURAl mAGnIfICenCe Of VARkARI And PIlGRImAGe tO PAndHARPUR. 2010 7 sAHItA ACAdemIe PUne IndIA sUB: dIlIP CHItRe’s WORld

8 PUne UnIVeRsItY PUne IndIA sUB: VIsUAl ImAGes In tUkARAmACHI GAtHA

9 YAsHAWAntRAO CHAVAn mAHARAsHtRA OPen UnIVeRsItY nAsIk IndIA

sUB: lAnGUAGe And VIsUAls In mARAtHI CUltURe lItARAtURe In lAst 50 YeARs

10 sHAntInjketAn lOkVIdHYAPeet sAnGAlI sUB: lAnGUAGe And VIsUAls In mARAtHI CUltURe And lItARAtURe In lAst 50 YeARs

2011 11 nAmdeO AdHYAsAn PUne VIddHYAPeet And s. P. COl lAGe PUne sUB: extentIOn ACtIVItIes Of dnAnesHWARI In 21st CentURY 12 mARAtHI sAnskRItI mAndAl AmBejOGAI sUB: lIfe-VAlUes In VARI deHU- AlAndI tO PAndHARPURe PAlkHIsOHAlA 13 YAsHAWAntRAO CHAVAn mAHARAsHtRA OPen UnIVeRsItY nAsIk IndIA sUB: VIsUAl ImAGes In V.V. sHIRVAdkAR’s lIteRAtURe On HIs BIRtH AnnIVeRsARY YeAR.2012 fIRst sAnt-sAHItYA sAmmelAn nAsIk sUB: VAnGmAY VA sAnskRItI

BHAskAR HAnde

AddRess: nl PRetORIUsstRAAt 131, 2571Vd tHe HAGUe

tel: 0031633782482AddRess: Ind VAIsHWIk , s. nO. 246/4 sAket sOCIetY, d.P. ROAd AUndH PUne 411 007tel: 020- 27298182 mOBIle 9881532961WeBsIte: HttP://WWW.BHAskARHAnde.COm

emAIl: BHAskARHAnde@YAHOO.COm BHAskARHAnde@GmAIl.COm

VIdeO CHAnnel WWW.YOUtUBe.COm/BHAskARHAnde

BOOk CHAnnel HttP://WWW.sCRIBed.COm/BHAskARHAnde

HttP://WWW.fReAdO.COm/UseRs/BOOks/5045/BHAskAR-HAnde

IntroductIe/ presentatIe project

“LIberaL pursuIts” op FrIdag 1 nov 2013 book presentatIon at

ZwanenburgwaL

178 en 184 1011 jH amsterdam contact person: connIe bos

teL: 0621932977Inkonkreto@gmaIL.com

________________________

exposItIe en presentatIe

FrIdag 8 nov t/m 21 dec. 2013InternatIonaL InstItute For socIaL studIes

kortenaerkade 122518 ax tHe Hague

tHe netHerLands

teLepHone +31 70 426 0460Fax: +31 70 426 0799

contact person: martIn bLak

A Foundation For Public Art Amsterdam