lịch sử Đức quốc xã - sachvui.com · những vùng đất lịch sử ở Đông Âu,...

1989

Upload: others

Post on 30-Aug-2019

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • STRIDYVSUYTNCACHTHBA

    LCHSCQUCX

    Tcgi:WilliamL.Shirer

    DchGi:DipMinhTm

    BchVitphthnh

    NXBThngTinVTruynThng

    Xutbn&tibn:2007,2008,2013,2016,2018

    EBOOKVCTVEGROUP

    Ebookminphti:www.Sachvui.Com

    http://sachvui.com/
  • TCGI

    WILLIAMLAWRENCESHIRER(1904-1993)cxemlmttrong

    nhngphngvinngiMctingtmnht.ngquanstvtngthut

  • cucsngcanccdichQucxtnm1925,tipcnvicc

    nh lnh oQuc x hng u, d khnmt s bi din vn caAdolf

    HitlervihingQucx.ngcmtVienna trongkhicsp

    nhporibayiLondonginhngtintckhngbkimduyt.ng

    atinvHinghMunichvschimngTipKhccaqunc,ri

    nBaLantngthutcuctncngcacvoncny.

    KhichintranhbngntrnmttrnphaTynm1940,ngitheo

    sauonqunxmlng tng thutvchin tranhsmstcac.

    ngatinvccchindchcactncnganMch,NaUy,HLan,

    BvPhp.Bi tng thutcangvHinghnhchinCompigne

    ccanginhmtkittc.Sauchintranh,khitrlicthamdcc

    phintoNurembergxtiphmchintranh,ngcnhnthycccu

    lnhoca chnhquynqun scmt lnna,nhng lng trc

    vnhmngnga.

    WilliamL.Shirerlmttrongstsgiacphptipcnkhnggii

    hnnhngtiliucactchthuc.ngbra5nm6thngrsot

    hngngnhng ti liuny.Tnhngngunyvcng t thng tin t

    thuthpcvchuutronghn4thpk,ngtnghpnncunsch:

    StridyvsuytncachThBa (TheRiseandFallof theThird

    Reich), n nay vn c xem l thin s liu kinh in ca mt trong

    nhngthikhihngnhttronglchsnhnloi.SauThchinII,ng

    ctraotngLegiondHonneur(Bcubitinh),hunchngcaoqu

    nhtcaNhncPhp.

  • Sweden

    Reichs-kommissariat

    Norwegen

    Iceland(Britishoccupied)

    FaroeIslands(Britishoccupied)

    Ireland UnitedKingdom

    Denmark

    FinlandFinnishMilitaryAdmin.

    SovietUnionReichs-kommissariatOstland

    UnderMilitaryAdministration

    GermanReich

    GeneralGovermentBohemia

    Moravia

    Hungary

    Slovakia

    Reichs-kommissariatUkraine

    Romania

    Bulgaria

    Inde-pendentStateofCroatia

    UnderMilitaryAdmin.

    Montenegro(Italy)

    Albania(Italy)

    ItalianMilitaryAdmin.

    RKNieder-

    landeUnderMilitaryAdmin.

    Zoneoccupe(UnderMilitaryAdmin.)

    Zonelibre

    VichyFrance

    MonacoAndorra

    Spain

    Portugal

    TangierMorocco(Spain)Morocco

    (VichyFrance)Algeria(VichyFrance)Tunisia(VichyFrance)

    Malta(Britain)

    Italy

    SanMarinoVaticanCity

    Turkey

    Dodecanese(Italy)

    Cyprus(Britain)Trans-Jordan

    (Britain)SaudiArabia

    Iraq(Br.-oc.)

    Syria(FreeFrance)

    (FromJuly1941)

    EuropeattheheightofGermanexpansion,1941-1942

    NaziGermany*AreasunderGermanoccupationGermanallies*,co-belligerents,andpuppetstates*Nominallyunoccupied

    NeutralcountriesIncludingannexedandoccupiedterritories

    *

    RetakenduringSoviet1941-1942winter-offensive

    Allied-heldareas

  • TNRINGVTCBIT

    Aachen:thnhphminTrungTycac,gnbingiicviB

    vHLan.

    Abbeville: thnhphminTyBcncPhp,gncasngSomme,

    cchbbinManche12km,phaNamEobinDover.

    Abyssinia:vngqucAbyssinia,hinnaylncEthiopia.

    Alexander:Alexanderi(356-323trcCN),vuancMacedonia

    (min TrungNamBn o Balkans), thn tnh nhiu lnh th by gi l

    Syria,AiCp,ThNhK,Iran,Iraq,Afghanistan,Pakistanchonmin

    Tyn.

    Alexandria:thnhphlnthnhvlcngbinquantrngnhtca

    AiCp,nmvenbaTrungHi,doAlexanderithnhlp.

    Alsace-Lorraine: vngt lch sngBcncPhp,ngncch

    vicphangbisngRhinev tipgipviBphaBc,gm

    vngAlsacephangvvngLorrainephaBc.Trongqukh,Alsace-

    LorrainethngbPhpvcthaynhauchim,sauChintranhPhp-Ph

    thucchc(1871),sauThchinIcHocVersaillesgiaocho

    Php(1918),bQucxspnhp(1940),cuicngsauThchinIIc

    trvchoPhp.

    Antwerp:tnhvthnhphthphminBcncB.

    Ardennes:vngrngvigiaBvLuxembourg,mtphnkodi

  • voncPhp.

    Arkhangelsk:cngbinvthtrnminBcncNga,nmtrnsng

    BcDvina,cchbinTrnggn50km.

    Arnhem:thnhphminngHLan,nmdchlusngRhine.

    Attolico:BernardoAttolico(1880-1942),istic.

    Auchinleck:SirClaudeJohnEyreAuchinleck(1884-1981),Thngch

    caAnh,TlnhlclngngminhNaUy(1940),Tlnhlclng

    ngminhTrungng(1941),TlnhQunin(1943).

    Auschwitz:tritptrungcacgnthtrnOwicim,cchthnh

    phCracowcaBaLankhong60kmvhngTyNam.

    o: lchscao linquanmt thitnc.qucLaM thn

    thnhcangict th tiVienna,cng l thcao.Trong

    giaion1438-1806 (tr thigianngn1742-1745),Hong tcHabsburg

    gcongtrtrnngaivngcaqucLaMthnthnh,vthquc

    ny cn c gi l qucHabsburg. Nm 1804, quco c

    thnh lp.Tronggiaion1867-1918,ovHungary thohip thnh lp

    quco-Hungary trong ngic chim v th quan trng. Nm

    1879,haichcvo-HungarykHipcLinminh.SauThchin

    I,othnhlpncCnghoLinbang.

    Bach-Zelewski:ErichvondemBach-Zelewski(1899-1972),itng

    S.S.,chhuytonblclngcnhstvS.S.Silesia(1937),thchin

    nhiuhotngnp,thtiuvtchthugiasnBelarus,BaLan,Lin

    X,lnhn10nmtvonm1951vsaulithmn10nmtna

    vonm1961,uvtimstchnhtr,quaitrongt.

    Badoglio:PietroBadoglio(1871-1956),ThammutrngQuni,

  • cvuaVictorEmmanuelTamclmThtngsaukhiMussolinib

    lt (1943-1944), k vn bn u hngngminh, ri tuyn chin vi

    c.

    Baku:thnhphcngbnbTycabinCaspi,gnccmduvng

    bingiiIran,vthccngnghiphoduphttrin,vothiThchinII

    thuc LinX, hin gi l th caAzerbaijan. Trung tmBaku c

    cngnhnlDisnVnhoThgii.

    Balkans: bn o nmngNamchuu, bamt gip bin: pha

    nggipbinen,phaNamgipaTrungHivphaTygipbin

    Adriatic v bin Ionian.Vo thi k ny bao gm:NamT,Albania,Hy

    Lp,Rumania,BulgariavphnThNhKphachuu.BnoBalkans

    lcangTrunguvnguthngraaTrungHi,vthctm

    quantrngva-chnhtr.

    Bastogne: th trn nh min ng Nam nc B, gn bin gii vi

    Luxembourg.

    Batum (hocBatumi,Batoum,Batumi): thnhphnmvenbng

    cabinen,stranhgiiphaBccaThNhK,thucLinX,hin

    githucncGruzia.VltrungtmvnchuyndutBaku,cBatum

    vBakuucv trchinlcquantrngvlumigytranhginh

    nhhngtrongThchinII.

    Bavaria: (tngctheotingclBayern):bangtncngphaNam

    caCnghoLinbangchinnay,ngthphMunich,tnm1871

    lmtvngqucnmtrongchc.SauThchinI,Bavarialbang

    nmtrongCnghoc.Lcy,Bavariacxuhngcngquytmun

    tch rakhic,mtphn ldonhngntvnho rtc thsovic

    ncc.

  • BiDoThi:chnghathchvingiDoThivldochngDo

    ThigiohocchngchngtcDoThi.

    BchNga (tingNga:, phin m tingAnh:BelayaRus):

    nhngvngtlchsngu,phaTyncNga,chyunmtrong

    Ba Lan, hin gi tng ng vi nc Belarus, mt phn nh Ukraine,

    Slovakia,minngBaLanvminTyncNga.

    BolonKapp(tingc:KappPutsch):xyrangy13thng3nm

    1920doWolfgangKappthuccnhHuchxng,cmtphnqun

    i,phebo thchnghaqucgiavbohongngh.Chnhphhp

    phpphichytrnkhithnhph,KapptxnglThtngvthnhlp

    Chnhquynlmthi.Ccnghiponchngi,kuginhcngton

    quc,c12 triucngnhncngnhiucngchchngng, lmcho

    nhiudchvin,nc,kht,vinthngbct.Cucbolonsp

    saubnngy.Nhngccnghiponrayuschvichnhquynvchnh

    quynkhnggiliha.CngnhncnhTgycucnidyRuhr(ting

    c:Ruhraufstand).uthng4nm1920,QunicngLclngT

    donp,hngnghnngibgit,gn500ngibnphenpcngb

    cht.Phn lnngi thamgia2 cucbo loncnx.Kappquai

    nm1922khiangtrongtchxtx.

    BolonNhhngBia(tingAnh:BeerHallPutsch):cngms

    gia gi bin c xy ra nh hng biaBuergerbrukeller, ngoi Munich

    ngy8thng11nm1923,khiHitlercmucucochnhtuynblt

    chnhquynBavarialnchnhquynTrungng,nhngthtbi.

    Bene:EdvardBene(1884-1948):TngthngTipKhc(1938-1948),

    cthigianluvongAnh(1940-1945).

    Beck: Jsef Beck (1894-1944), B trngNgoi giao Ba Lan (1932-

  • 1939).

    Beck: Ludwig Beck (1880-1944), i tng cp cao ca c, Tham

    mu trng Lc qun (1935-1938), t chc v phn i quyt nh xm

    chimTipKhccaHitlervchcticaQucx,cclnho

    nhmmmuchngHitler (1942),h trmmumstHitlerngy20

    thng7nm1944,cchnhlQuctrngnuthnhcng,nhnlnh

    phittnhngsaulibsthi.

    Bendlerstrasse:cngha lPhBendler,khuchhuycaQuni

    cgmTnghnhdinhDnqunvnhiudoanhtri,cngltnghnh

    dinhcanhmmmumstHitlerngy20thng7nm1944,vlni

    Fromm ra lnh hnh quyt nm ngi ch cht k c Stauffenberg trong

    nhmmmu,sauchintranhcitnthnhStauffenbergstrae(Ph

    Stauffenberg), cn tonhTnghnhdinhcbin thnhNh lunim

    phongtrochngHitler.

    Berchtesgaden: ngi lng vng niAlpsminngNamncc,

    nmtrongbangBavaria,gnbingiic-o,nicbitthnghdng

    caHitlermangtnBerghof(hinbphhu).

    Bernadotte:BtcFolkeBernadotte(1895-1948),HitrngHng

    o sinh namThuin,PhCh tchHiCh thp Thuin, lm

    trunggian traoi tbinhgia ccnc thamchinv sau lm trung

    gianchmdtThchinII.

    Bessarabia(hocBessarabiya):vngtngNamchuu,xakia

    cspnhptqucOttomanvoqucNga,khiqucNgatan

    rsauThchinIthcspnhpvoRumania.Hingitngngvi

    ncCnghoMoldova,ngoi trvngminBcvminNamthucv

    Ukraine.

  • Best:WernerBest (1903-1989),i tngS.S.,Ch tchHnh chnh

    trong Ban Qun qun Php (1940-1942), Ton quyn an Mch (1942-

    1945),nm1948btonanMchtuynnthnh,nhngcnx.

    BinBaltic: binnmvphangBccachuu,xungquanh l

    Thu in, Phn Lan, c, Ba Lan, Nga Khi ni n cc nc vng

    BalticlchccncnhgmPhnLan,Estonia,LatviavLithuanianm

    dcbNam,lmctiutranhginhnhhngcaccncln.

    BinBc:mtnhnhcaiTyDng,nmgiabngcaAnh

    qucvlcachuu.BinManchenibinBcviiTyDng

    phaNam.

    BinCaspi:bintronglca,nmgiachuvchuu(Nga),pha

    ngvngCaucasus,nicnhiumdu.

    Binen:bintronglca,nmgiangNamchuuvTiu,

    phaBcvnggipNga,UkrainevGeorgia,phaTygipRumaniav

    Bulgaria,cbNamlThNhK.

    Bismarck:QuncngOttovonBismarck(1815-1898),ngithnhlp

    chThHai,cgichnhthclchcmnglThtng

    utin(1867-1890).

    Blomberg:WernerEduardFritzvonBlomberg(1878-1946),Btrng

    Qucphngc(1933-1938),BtrngChintranhkimTngThammu

    trngQun lc (1935-1938),Thngchu tindi thiHitler (1936),

    lmnhnchngtrongTonNuremberg.

    Blum: Lon Blum (1872-1950), Th tng Php (1936-1937, 1938,

    1946-1947),bchVichybtriaraxtxnhngnhctitbin

    hkhinQucxlngtng,angvotritptrung.ngcqunM

  • giicu(1945),rilmThtngChnhphlmthi.

    Blumentritt: Gnther Blumentritt (1897-1967), Thng tng (1941)

    cac,ThammutrngiQunonThTnhLinX(1940),

    Thammu phHnh qunLc qun (1942), Thammu trngMt trn

    MinTyvTponqunD(1944),TlnhTponqunBlumentritt

    trnMttrnphaTy(1945),sauchintranhthamgiavicxydngQun

    icmi.

    Bock:FedorvonBock(1880-1945),Thngch(1940)cac,Tlnh

    TponqunBcnhBaLan(1939),TlnhTponqunBnhqua

    HLan,BvLuxembourg(1940),TlnhTponqunBchunbb

    lnncAnh,TlnhTponqunTrungtmnhMoscow(1941),ch

    huytonmttrnminNamLinX(1942),thitmngvtrngbomca

    ngminh.

    Boeselager:Nam tcGeorgvonBoeselager (1915-1944),i t ca

    c(1943),thamgiavophongtrochngiHitler.

    Boetticher: Friedrich von Boetticher (1881-1967), Trung tng ca

    c,TyvinQunstiM(1933-1941).

    BohemiavMoravia(tngclBhmenvMhren):sauThchinI

    lphntcaTipKhc,nnm1939lXBohcacdiquyn

    BoqucdoHitlerbnhim.HinBohemia chimmtphnba lnh th

    CnghoScvphaTy,vMoravialphntphangcaCngho

    Sc.

    Bohle: ErnstWilhelmBohle (1903-1960), Trng banT chcNc

    ngoingQucx(1933-1945),ThtrngNgoigiao(1937-1945),i

    tngS.S.(1943),sauThchinIIbngiamlng5nmricxon.

  • Bonhoeffer:DietrichBonhoeffer (1906-1945),Mc sGio hi Phc

    m,thamgiavommuchngHitler,bMtvcbt(1943)rixt

    hnh.

    Bonnet: Georges-tienne Bonnet (1889-1973), B trng Ngoi giao

    Php(1938-1939),nghchnhschxoaduQucx,cngnghch

    caVichy(1939).SauThchinII,bavodincanphmchintranh

    nhngkhngcchngclunti.

    Bormann:MartinBormann(1900-1945?),itngS.S.,Bthng

    Qucx,ChnhVnphngPhThtngvThkringcaHitler.B

    To nNuremberg tuyn t hnh vngmt v chi tit ca ci cht khng

    crrng,thithctmthynm1972.

    BosporusvDardanelles:haieobinThNhKtongthng

    thng tBinennaTrungHi, v th c tmquan trngv a-

    chnhtr:tuthuyncaBulgaria,Rumania,Ukraine,LinXmunira

    aTrungHiphiiquahaieobinny.

    Boulogne:thnhphminBcncPhp,bnbbinManche,cch

    Palais30kmvphaNamtheongchimbay.

    BTngThammuQunlc:xemQunic.

    Bradley:OmarNelsonBradley (1893-1981),Thng tng (1950) ca

    M,TlnhQunonIIchuPhi(1943),chhuybaqunonb

    lnbibinNormandy,TlnhTponqunThMiHaigm900.000

    ngi(1944).

    Brandenburg: Vng quc thuc ch c nm quanh Berlin, t

    nm1618hpviPhtrthnhVngqucBrandenburg-Ph.

    Bratislava: trongThchin II thucTipKhc,hingi l thv

  • thnh ph ln nht caSlovakia khi tch ra khiTipKhc, nmbn b

    sngDanube,gnthnhphViennacao.

    Brauchitsch:WalthervonBrauchitsch(1881-1948),TlnhLcqun

    c(1938-1941),bHitlercchchcvchindchnhLinXthtbiv

    cngdoautim,sauThchinIIbtruytltinhnchintranh,nhng

    quaitrckhibxtx.

    Brest:thnhphimccTycaPhp,niungphaNamca

    BinManche,lcngbinvcnchiqunquantrng.

    Bruening:TinsHeinrichBrning(1885-1970),ChtchngTrung

    dungCnggio,ThtngCnghoc(1930-1932).

    Bhler:TinsJosefBhler(1904-1948),ThiutngS.S.(1940),Ph

    TonquynBaLan,cpdicaTonquynHansFrank,candvovic

    tnstngiDoThi,bBaLanxthnh.

    Burgdorf:Wilhelm Burgdorf (1895-1945), i tng Lc qun c,

    TrngPhngNhn vinLc qun (1944), thi hnh vic bc tRommel

    (1944),ttBerlinkhiqunNgatinvothnhphny.

    Busch:ErnstBusch(1885-1945),Thngch(1943)cac,phcv

    diquynListkhinhBaLan(1939),TlnhiQunonThMi

    SunhPhp(1940)rinhquaLinX,baovyLeningrad(1941),T

    lnhTponqunTrungtm(1943-1944)ribcchchcvModelthay

    th, c gi li lm T lnh Tp on qun Ty Bc (thng 3 nm

    1945),quaitrongtritbinhAnh.

    Bc tngTy: cn c gi l Phng tuyn Siegfried, gm 18.000

    boong-kecngchngngivt,hochnxethitgipdocxymin

    BcncPhp,ditrn630km,btutKlevebingiic-HLan,

  • chydctheobingiicaqucccchonWeilamRheinbin

    giic-ThyS.

    Cadogan: Alexander George Montagu Cadogan, Th trng Thng

    trcNgoigiaoAnh(1938-1945).

    Caen:thnhphminBcncPhp,cchbbinNormandykhong

    10kmvphaNam.

    Caesar: Gaius Julius Caesar (100-44 trc CN), tng lnh v chnh

    khch,lpnhiuchincnghinhch,tonntngchohthngchnhtr

    caqucLaM.Nmchcvchuynchsutitrongkhitrc,

    chcvnychcbnhim6thngtrongthikkhncp.

    Calais:xemPas-de-Calais.

    Canaris:WilhelmFranzCanaris (1887-1945),c cp cao (1940)

    cac,GimcCcQunbocaBChhuyTicaoQun lcc

    (1935-1944),bMtvcxtttuntrckhiThchinIIktthc.

    Canary:qunotrniTyDngngoikhiMaroc,bbinTy

    Bc chuPhi, di quynTyBanNha, hin l vng t tr caTyBan

    Nha.

    Caou(tingc:Reichskommissar-Caouch):chcvidin

    ncciuhnhlnhthtmchimhocspnhp.TrongThchin

    II,ctCaoutrongncvvngspnhp:Saargebiet,Sudetenland

    vVienna,minTy:B,HLanvNaUy,LinX:OstlandvUkraine.

    CapVerde:qunotrniTyDngngoikhiSenegal,bbin

    TyPhi,diquynBoNha,hinlncCnghoCapVerde.

    Caucasus (hoc Caucasia): vng ni i c dy ni Caucasus cc

    ngNamchuuvTyNamchu,nmgiabinenvbinCaspi,

  • gmccnchinnay lGeorgia,ArmeniavAzerbaijancngmtphn

    minNamncNga.

    CnhHu:cchyugmcquni,giidoanhnghip,cng

    nghip,ngnhng,nhmbohongQucxcngthuccnhHu,vc

    ttngccoannnikhicgilccHu.

    CnhT:cchyugmcngCngsn,ngDnchXhi,

    LinonSpartakist,chnhquynXVitikhingitheoCngsn

    vMarxitcgilccT.

    Chamberlain: Arthur Neville Chamberlain (1869-1940), Th tng

    Anh(1937-1940).

    Chamberlain: Houston Stewart Chamberlain (1855-1927), nh kho

    lunngicgcAnh,cbitnquanhngtcphmvchngtcv

    chnghabiDoThi,tnvinhngic.Ttngvsthunchng

    dntccanggynhhngmnhmnttngcaHitlervchng

    tc.

    CharlesXII:(1682-1718),vuacaThuin,dnqunxmlngnc

    Nga, b Pyotri nh bi (1709).Do ,Thuin t v th cng

    qucbxungdcrrt,mtnhiutai,tochichoNgavnln.

    Cherbourg:thnhphminBcncPhp,nmdcbbinManche,

    ca sngDivette, cch b binNormandy khong 100 km v phaTy

    Bc.

    Chin tranhBaminm (tingAnh:ThirtyYearsWar):mt lot

    trnchintronggiaion1618-1648,dinratrnnhnglnhthcangi

    c.Khiu,cucchinchyudatrnxungttngiogiaccphe

    nhmCnggiovTinlnhtrongPhongtroCicch.Dnd,cucchin

  • lanrnggiamtbnlnhnghongthnngicvbnkiachyul

    Thu in v Php mun hn ch quyn lc ca quc La M Thn

    thnh.Tcucchinny,Thuinchimcnhiulnhthcangi

    c.ChintranhBaminmlmttrongnhngcucchingytnph

    nngnnhttronglchschuu.

    Chin tranhBy nm (tingAnh: SevenYearsWar): din ra trong

    giai on1756-1763,gmmtbn lPhdi s lnhocaFriedrich

    iAnhvCngqucHanover,bnkialo,CngqucSaxony,Php,

    Nga,ThuinvTyBanNha.Saucucchin,Phtrlilnchng

    mnhchuunhvnmay tcichtcaNHongElizabethca

    Nga.

    Chin tranh sm st (theo ngha ting c: Blitzkrieg): chin thut

    nhthitgiptnglcdisymtrcamybaynhmthntcxuyn

    thngphngtuyncachv tip tc tincng,bbinh theosau lm

    cngvictruyqutvbnhnhvngmichimc.

    Christian(1870-1947):vuaChristianXcaanMch(1912-1947)v

    VuacaIceland(1918-1944),anhtraicavuaHaakon,uhngcngy

    9thng4nm1940.

    Chng trnhKinh t-XhiMi (tingAnh:NewDeal Program):

    ChngtrnhdoTngthngMRooseveltthchintronggiaion1933-

    1938nhmiphvitnhtrngsuythoikinht:cithinhthngngn

    hngvchngkhon,chovaymuanh,toviclmquaccdncng

    trnhxydngcngch,trngrngChngtrnhxydngtcaFritz

    TodtvAlbertSpeerdiquynHitlercngcsosnhviChngtrnh

    Kinht-XhiMicaRoosevelt.Theonhgichung,ChngtrnhKinh

    t-XhiMi tht bi trongvicphchinnkinh t, vkhin choNh

  • nccanthipqusuvocucsngcangidn.

    Chvalkovsky: Frantiek Chvalkovsky (1885-1945), B trng Ngoi

    giaoTipKhckvobnuhngcaTipKhccngviTng thng

    Hcha, i din choXBohBohemia vMoravia tic, thitmng

    trongmtcucthbomcangminh.

    Chthpngoc(hocchvn):Cnphnbithaihnhdngnguyn

    thuxuthintthixaxa,cntbntrnnmnganghngvphi()nhdng trongngio, Iran,Php,PhnLanhocntbn trnnm

    nganghngv tri () nhdng trongPht gio, LaM,TrungHoathiHn,Panama,hocBaLansdngchaith.Ringchthpngoc

    caQucxcntbntrnnmnghingldo()quaymtgc45.

    Ciano:GianGaleazzoCiano(1903-1944),conrcaBenitoMussolini,

    B trngNgoigiaoca(1936-1943),is tiTo thnhVatican

    (1943),bnhmnghMussolinisthivtiphnbi.

    Clemenceau:GeorgesClemenceau(1841-1929),ThtngPhp,cng

    viMvAnhsonthoHocVersaillessauThchinI.

    Corbin:CharlesCorbin,isPhptiAnh(1933-1940).

    Coulondre:RobertCoulondre(1885-1959),isPhptic(1938-

    1939).

    Cng ho c: ch trong giai on 1919-1933 vi Hin php

    Weimarlmcs,nnchcgibngtnthngdnglCngho

    Weimar.VHocVersailles,dintchchcthn540.000km

    cnlihn468.000kmcaCnghoc.Cnbit:tuythchkhchn,

    nnCnghovnctncchnhthclDeutschesReich(chc),

    cngltnchnhthccachctrcnm1919.

  • Cracow (tngc theo tingBaLan lCracow): thnhph ln thhai

    caBaLan,nmbnbsngWistla.

    Crimea:bnophangNamUkraine,cnivilcaquaeo

    tPerekop.HincbangCnghottrCrimeathucUkraine,binphp

    nhpthnhnccnghottrCrimeathuclinbangNga.

    Cripps:RichardStaffordCripps(1889-1952),isAnh tiLinX

    (1940-1942).

    Daladier:douardDaladier(1884-1970):ThtngPhptrongbagiai

    on(1933,1934,1938-1940),thamgiakktHipcMunich.

    Dalmatia:ditnmdcbbinAdriatic,ngNamchuu,hin

    nayphnlnthucvncCroatia.

    Daluege:KurtDaluege(1897-1946),itngcpcaocaS.S.(1942),

    B trng Ni v bang Ph (1933), thay th Heydrich lm Ton quyn

    BohemiavMoravia,btontiphmchintranhTipKhcxt.

    Danzig (tn gc l Gdask): thnh ph min Bc Ba Lan, ni hai

    nhnhsngWistlachyqua, trongthiTrungcbngic,Ph(cng

    dongiccaitr)vBaLanchimilylinhiuln,sauThchinI

    cHocVersaillesquynhdiquynkimsotcaHiQuclin

    theothchThnhphTdo,hinnaythucBaLan.

    Darr:RichardWaltherDarr(1895-1953),itngS.S.,Btrng

    LngNng(1933-1942),bTonNurembergtuyn7nmt,ctrt

    donm1950.

    Dnqun:quniThaythhayquniTrb,llclnggm

    tnbinhvachunluynvmtsbinhslntui,mnhnnhimv

    canhgc,gignanninhnia.

  • de Valera: Eamon de Valera (1882-1975), Th tng Ireland trong

    nhiugiaiontnm1932n1959vlTngthngIrelandtronggiai

    on1959-1973.

    Diels: Rudolf Diels (1900-1957), Ch huy trngMt v c (1933-

    1934), lin quan n v chy to nhNgh vin (1933), khng b To n

    NurembergtruytnhngcgiralmchngchophinxGoering.

    Dietl:EduardDietl(1890-1944),i tngcpCaocac,Tlnh

    Son3SnccnhNaUy,sauthamgianhPhnLanvng

    u,btnnmybay.

    Dietrich: Josef Sepp Dietrich (1892-1966), i tng cp Cao

    Waffen-S.S., T lnh S on 1 Thit gip S.S. trnmt trn pha ng

    (1941),TlnhiQunonThSuThitgipS.S.,trnmttrnmin

    Ty(1944),bn25nmtv tisthi tbinhM,c tr tdonm

    1956nhngbthm19thngtvthamgiavovThanhtrngmmu

    ngy30thng6nm1934.

    Dietrich:OttoDietrich (1887-1952), Trng banBo chngQuc

    x,itngDanhdS.S.,(1941),sauThchinIIbn7nmt,c

    trtdonm1950.

    Dohnanyi: Hans von Dohnanyi (1902-1945), Tin s Lut (1925),

    cOsteravoQunbodiquynCanaris, linquannmmu

    mstHitler(1943),bMtvcbt(1943)rixthnh.

    Dollfuss:EngelbertDollfuss(1892-1934),Thtngo(1932-1934),

    bQucxomsttrongmtvochnhht.

    Donets: sng di 1.020 km minngUkraine v TyNam nc

    Nga,chyvosngDon,csdngvnchuynthanvnhiuhng

  • hokhc.Vo thiny, luvc sngDonets lvng tp trung60%cng

    nghipcaLinX.

    Dortmund:thnhphminTrungTycac,ltrungtmcavng

    hmmvcngnghipRuhr.

    Dostler: Anton Dostler (1891-1945), T lnh Qun on LXXV ca

    c,bMxthnhvtiralnhxtbitkchM.Tuynhin,cthng

    tinmuthunvvn:DostlerkhaibitkchMkhngmcngphcm

    gi dng lm dn , Dostler thu hi lnh x t a ra nhng Tng

    Kesselring(cptrntrctipcaDostler)ralnhvnxtbitkchM.Do

    chngckhng r rngvvcuicngDostlerkhai rngmnhkhng

    trctipralnhmchchuynlnhcacptrnxungcpdi,nnpha

    cngtvchuyngiaphplutMnghmintDostlerribocov

    thWashington.Hchiprng:Khithiuchngctheochun

    mc, linicchpnhnlchngctrcphinto.Ngicon

    camtchuyngiaphplutthamdvovnkrngchacangcm

    thyrtbtrtvvny.

    Dover:xemPas-de-Calais.

    Doenitz:KarlDoenitz (1891-1980),mang qun hmThu s c

    tuykhngphilngvinQucx,TlnhbinhchngtungmriT

    lnhHiqunc(1943-1945),cHitlercgichcvTngthng

    ckimT lnhTicaoQun lc trongTuyncoChnh tr,bTon

    Nurembergtuyn10nmtvticchintranhcatungmc,nhng

    bnngynhiutranhcivchngcchothytungmAnhvMcng

    cnhnghnhngtngtnhtungmc.

    Dresden: thnh phminTrungBc cac, bn b sngElbe, th

    phcabangSachsen,gnbingiigiacvCnghoSchingi.

  • Drexler: Anton Drexler (1884-1942), cng vi Gottfried Feder v

    DietrichEckartthnhlpngLaongc,tinthncangQucx,

    cHitler a ln chcCh tchDanh d cangm khng c thc

    quyn.

    Dulles:AllenWelshDulles(1893-1969),TrngVnphngTnhbo

    Chin lc(OfficeofStrategicServicesOSS) tiThuS (1942-1945).

    OSS l tin thn caC quanTnh bo Trung ng (Central Intelligence

    AgencyCIA),doDulleslmGimctronggiaion1953-1961.

    Dunkirk(tngctheotingPhplDunkerque):thnhphcngbnb

    binMancheminCcBccaPhp.

    ngCngsnc:mttrongnhngngquantrngtrongthik

    1918-1933, c thnh lp sau Th chin I do nh hng t Cchmng

    1917Nga.

    ngDnchc: c thnh lp trong thi k u caCng ho

    c,ckhuynhhngdnch,nghnnCngho,thamgiaChnhph

    linhiputincaCnghocdongDnchXhilnho.

    ngDnchXhic:ng luinhtc(thnh lpnm

    1863),cxuhngxhichnghanho,nghnndnch,dich

    Cng ho c thng l ng ng u trong Ngh vin, thnh lp

    ChnhphlinhiputincaCnghoc.

    ng Lao ng c: c Anton Drexler v Karl Harrer thnh lp

    ngy5thng1nm1919.tovbngoilmtngln,msng

    vincmts500.Hitlergianhpvimsngvinl555.n

    ngy24thng2nm1920,ngcithnhngQucx.

    ng Nhn dn c: c thnh lp sau Th chin I, do Gustav

  • Stresemannlnho,ngvpheilpviChnhphlinhiputin

    caCnghoc,xungdcsaukhiStresemannquai(1929).

    ngNhndnQucgiac:thngngvpheilptrongNgh

    vindichCnghoc,cgiiachvcngnghipngh,

    c xu hng bo th, chng nnCng ho, khi u theo phe bo hong

    nhngdndngtheophequcgia.ChtchlAlfredHugenberggianhp

    NiccHitlernm1933.

    ngQucx:tnc:NationalsozialistischeDeutscheArbeiterpartei

    (ngLaongQucgiaXhiChnghac),gittlNazi(tingVit

    gitt theocchtngtlQucx).LnhtlHitler,PhLnhtl

    RudolfHess,ktiplMartinBormann.

    Trung ng l cpReich ( ch), c chc vReichsleiter, nhng

    ngi ny (khong 20 ngi) tp hp thnh c quan gi l Reichsleitung

    (BChhuych,tngtnhBChnhtr).Tiaphng,tchc

    ngcchiarathnhchibtngngviccnvhnhchnh:Gaue:

    cp vng, ng u l Gauleiter (tng t nh X u), Kreis: cp tnh

    (tng t B th tnh u), Ort: cp th x hoc qun, Block tng ng

    phng,Zelletngngtdnph.Trnlthuyt,Bthnguchl

    idincangQucxcchcnngiuphihotngcangti

    a phngv c vn cho chnh quyn a phng.Nhng trn thc t

    ngu,nhtlXu,cquynhnhbaotrmmilnhvciuhnhti

    aphng.

    ng Trung dung c: tn gi thng thng l ng Trung dung

    Cnggio,cngungctgiathkXIX,sauThchinIthamgiaChnh

    phlinhiputincaCnghocdongDnchXhilnho,

    nm1929HeinrichBrueningnmquynthlnhcangtrongNghvin.

  • iqunon:xemnvlcqun.

    iqunonkhngqun:xemnvkhngqun.

    chc (ting c: Deutsches Reich): c Bismarck thnh lp

    nm1871saukhi thngnhtccvngqucvcngqucdongic

    cai tr, chm dt nm 1918 khi Hong Wilhelm II thoi v. Mc d

    Bismarckrtmongmun,ngvnkhngthbaoqutlnhthcgil

    octrongchc.DeutschesReichltnchnhthcctiptc

    sdngchoCnghoc(1919-1933)vnccdichQucx

    (1933-1945).

    chThNht:nimgnchoqucLaMthnthnh.

    chThHai(1871-1918):nimgnchochcdoBismarck

    thnhlp.

    chThBa:nccdichQucxdoHitlerthnhlp.Cc

    th ch chnh c lit k di y (Du* ch ngi cnu tn trong

    TuyncoChnhtrcaHitler):

    Nguynthqucgia:LnhtvThtngch:AdolfHitler,tipnhimlTngthngKarlDoenitzvThtngGoebbelsVnphngLnht:PhilipBouhlerVnphngng:MartinBormannBtrngng:MartinBormann*VnphngTngthng:OttoMeissner(bibnm1934)VnphngThtngch:HansLammersHingNiccCmt:KonstantinvonNeurath

    Cccquanchcht:CquanKhochBnnm:BtrngcmnhTonquyn

  • HermannGoeringCquanKinhtChintranh:BtrngcmnhTonquynHjalmarSchachtCquanSdngLaong:BtrngcmnhTonquynFritzSauckelcmnhTonquynHnhchnh:HeinrichHimmlerNgn hng Nh nc: Thng c Hjalmar Schacht, WaltherFunkCquanThanhninchCquanKhobcchTngThanhtrachLnhochctrchPhn:GertrudScholtz-KlinkLnhochctrchThthao:HansvonTschammerundOstenMttrnLaongc:TinsRobertLey

    Ccbquantrng:Ngoigiao:KonstantinvonNeurath, JoachimvonRibbentrop,LutzGrafSchwerinvonKrosigk,Seyss-Inquart*Niv:WilhelmFrick,HeinrichHimmler,PaulGiesler*Qucphng(itnthnhBChintranhnm1935):WernervonBlomberg.Hitler bi bBChin tranh nm1938 ri tilpnm1945vcKarlDoenitz*lmBtrng.Thng tin v Tuyn truyn: Joseph Goebbels, WernerNaumann*Hngkhng:HermannGoeringKinht:KarlSchmitt,HjalmarSchacht,WaltherFunk,WaltherFunk*Tichnh:SchwerinvonKrosigk*KhtivVtrang:FritzTodt,AlbertSpeer,Karl-OttoSaur*

  • Tphp:OttoThierack*LngNng:WaltherDarr,HerbertErnstBacke*Cngnghip:WalterFunkQucvkhanh*:KonstantinvonNeurath,HansFrank,HjalmarSchacht,ArthurSeyss-Inquart

    Lnhthchimng:ThhinTnhOstmark(o):ArthurSeyss-InquartBoqucBohemiavMoravia:KonstantinvonNeurathChtchHingHnhchnhTipKhc:KonradHenleinTonquynBaLan:HansFrankVnphngQunqunPhp:Carl-HeinrichvonStuelpnagelVn phng Qun qun B & bc Php: Alexander vonFalkenhausenCaouHLan:ArthurSeyss-InquartCaouNaUy:JosefTerbovenBtrngLnhthphang:AlfredRosenberg

    Cquanlpphp:Nghvin(Reichstag),Chtch:HermannGoeringHi ng Bang (Reichsrat, tng t Thng vin, b gii tnvonm1934).

    quc La M thn thnh (800-1806) (ting Anh: Holy Roman

    Empire):doGiohongLeoIIIthnhlpvcCharlemagnelmHong.

    VicnydatrntnglmsngliqucLaMminTysuytn

    tthkVI,nhmtoraitrngviqucByzantinelcbygiang

    kimsotqucLaMminng.Lnh thcaqucLaM thn

    thnh thayi theo tng thik, tu thucvo tim lcqunsvchnh

    schngoigiao.ThiccthnhvokhongtthkXInthkXIII,

    qucny tri xuyn sut tbinBcxungnaTrungHi, baogm

  • lnhthrnglncaccnchingi:c,o,ThuS,minngnc

    Php,B,HLan,minTyBaLan,CnghoSc v na phn trn ca

    nc.Tuynhin,nthkXVIvthkXVII,cbitltrongChin

    tranhBaminm,qucLaMthnthnhsuyyunhiu,dodngh

    Habsburg trv,ng thphVienna.Lcny,Hongch l tcv

    tngtrngvquynlcthtsldocclnhthvcngqucthnhvin

    nmgi.SaukhiqucLaMthnthnhbgiitn(ngvicuchm

    bimcaVoltairemtthctrng:Khngphithnthnh,khngphi

    LaM,mcngkhngphilquc),ngicvncnvngtngv

    mtqucnitipsauny.

    ngPh:tnhnmminCcngcac,bHocVersailles

    tchrikhincc toHnhlangBaLanchoBaLancli thng

    thngrabin,vthngicrtbtmn.

    icnhim(tingEhrc:Einsatzgruppen):4ibnquns(A,B,

    CvD)gmMtv,S.S. linquannvic sthingiDoThiv

    ChnhuLinX,ccdntcSlavngu

    nvkhngqun:ccnvlntuchungctchcnhsau:

    Son khng qun: thng c 300-360my bay do thiu tnglmtlnh,ctchctheonhimvchuynbit.iqunonkhngqun: thngdoThngchhoci tnglmT lnh, ckhong trndi1.000mybayvcc t chchucn,bodnghotngclptheonhngnhimvadng.KhimibtuThchinII,ccbniqunonkhngqun, sau tunhucuc lp thmnhngiqunonkhngqunmi.

    nvlcqun:ccnvlntuchungctchcnhsau:

  • Lon:tngngvit1-2trungonnhngkhngnmtrongccucason,mclphocctngphinikhc.Son: n v lc qun tng i ging nhau cc nc thamchin,thngc10.000n15.000qundoithocThiutnglmtlnh.Qunon:gmhainbnson,thngdoTrungtnglmTlnh.MschnhqunonthngcvitthnhsLaM.iqunon:gmhainbnqunon thmmts lc lngthitgip,khngqunbitphi,thngdoThngtnghocitngnmquyntlnh.Mschnhiqunonthngcvitthnhnguynchcastht.iQunoncacthngchn100.000qun.LinX,mtiqunon thng tngngvimtqunkhu(rnglnhnqunkhuVitNam).Tponqun:qunscthgnmttriuvcthmbinhchngbit phi (thit gip, khngqun)m trchmtmt trn ln,thng do Thng ch (Anh, Php, c) v Nguyn soi (Lin X)nm quyn t lnh. Lin X, n v tng ng c gi lPhngdinqun.

    Ebert:FriedrichEbert(1871-1925),TngthngutincaCngho

    c(1919-1925),tipninglThngchHindenburg.

    Eckart:DietrichEckart(1868-1923),cngviGottfriedFedervAnton

    Drexler thnh lpngLaongc, tin thncangQucx, tham

    giaBolonNhhngBia,tcgibihtDeutschlanderwache(ncc

    thctnh),lbihtchnhthccangQucx.

    Eden: (Robert) Anthony Eden (1897-1977), B trng Ngoi giao

    (1935-1938,1940-1945),ThtngAnh(1955-1957).

    EdwardVIII(1894-1972):vuacaAnhvBcIreland(tthng1n

  • thng12nm1936),vmuncimtphnngiMlydhailnnn

    thoi v, nhng ngi cho em trai, k tip nhn tc hiu Qun cng

    Windsor, Trung tng trong Lc lng Vin chinh Anh ti Php, Ton

    quynBahamas(1940-1945).

    Eichmann: (Karl)AdolfEichmann(1906-1962),Trung tS.S. (1941),

    TrngVnphngDicngiDoThithucCquanRSHA,gichcv

    QunlVnchuynangiDoThintritptrung(1942),thc

    hincngvictngtHungary(1944),bngiDoThibtnm1960

    Argentinarixtreoc.

    Eisenhower: Dwight David Ike Eisenhower (1890-1969), Thng

    tng (1944) caM, T lnh Ti cao lc lngngminh chuu

    (1944),TlnhTicaocaNATO(1949),TngthngM(1953-1961).

    ElAlamein(hocAlAlamayn):thtrnminBcAiCp,nmvenb

    aTrungHi,cchAlexandria106kmvhngTyvthCairo240

    kmvhngTybc.

    Elbe: sngdi1.170kmTrungu,chyquangBcTipKhc,

    TrungngvTyBccrirabinBc,ltuynhnghiquantrng

    giabinBcvPrague,vcnibngknhovisngOdervsng

    Rhine.

    Enigma: tn loimyxch tayghivgiimtm,vnhnhbngc

    in,cnhiuloi,nitingnhtlloidoQunicsdngtrongTh

    chinII.

    Estonia:hingilncCnghongBcchuu,gipvivnh

    Phn Lan (phn ko di ca bin Baltic) v hng Bc, nc Latvia v

    hngNam,ncNgavhngngvbinBaltic vhngTy.Sau

    ThchinI,Estonialncclp,spnhpvoLinXnm1940vtr

  • lithnhncclptnm1991.

    Falkenhausen:AlexandervonFalkenhausen(1878-1966),Trungtng

    c,Ch huy qun qunB vminBc ncPhp (1940-1944), ng h

    nhmmmuchngHitler,bgiamtrongtritptrungchonkhing

    minhgiicu(1945),btonBtuyn12nmkhsairicthabngv

    cbngchngmichothyngcugipngiDoThivngiBtrnh

    btrcxutvhnhquyt.

    Feder:GottfriedFeder(1883-1941),mttrongnhngnhnvtchcht

    trongthikucangQucx,cxemllthuytgiavkinht

    ca ng, tham gia Bo lon Nh hng Bia, i biu Ngh vin (1924-

    1936),ThtrngKinht(1933),giosihctnm1936.

    Fegelein:HermannOttoFegelein(1906-1945?),itngWaffen-S.S.,

    anhemctchocaHitler,btrnnhngbHitlerralnhtruyn,bxt

    (nhngcnghivnvvicny).

    Fellgiebel: Fritz Erich Fellgiebel (1886-1944), i tng (1940) ca

    c,CctrngThngtinthucBTlnhLcqun(1938),thamgiavo

    vmstHitlerngy20thng7nm1944,bTonNhndnxthnh.

    Fichte:JohannGottliebFichte(1762-1814),tritgiavgiosihc

    ngic,HiutrngutincaihcBerlin(1810),manhmcv

    chotinhthnqucgiac.

    Fiehler:KarlFiehler(1895-1969),itngS.S.,Thtrngthnhph

    Munich(1933-1945),nm1949bn2nmtkhsai.

    Flander:mt vng ca sc dnFlemish c nhngnt c th v vn

    ho, tri di tminBc ncPhp nminNamHLan v phn na

    ncBminTy,vothkXInmtrongqucLaMthnthnh.

  • Flemish:xemFlander.

    Folkestone:xemDover.

    Forbes:GeorgeOgilvieForbes,ThamtnisqunAnhtic.

    Franco:FranciscoFranco(1892-1975),lnhtcticaTyBanNha

    (1939-1975),thnviHitlervMussolinitrongThchinII.

    Franois-Poncet:AndrFranois-Poncet(1887-1978),isPhpti

    c(1931-1938),isPhpti(1938-1940).

    Frank:TinsHansFrank(1900-1946),lutschongQucx,i

    tng S.S., Quc v khanh (1934), Ton quyn c Quc x Ba Lan

    (1939),bTonNurembergxthnh.

    Frank:KarlHermannFrank(1898-1946),itngS.S.,chhuyQuc

    xtiSudetenland,ThlnhS.S..vCnhstBohemiavMoravia,ralnh

    tiuditlngLidice,sauchintranhbTipKhcxtreoccngkhai.

    Friedrich i : tc Friedrich II (1712-1786) thuc Hong tc

    Hohenzollern,vuancPh,tinthncachc.

    Friedrich III (1657-1713): Tuyn hu tc ca Cng quc

    Brandenburg,xnglmvuaFriedrichIcancPh.

    Frick:WilhelmFrick(1877-1946),thamgiaBolonNhhngBia,i

    biuNghvin(1924),BtrngNivvGiodccaBangThuringen,

    BtrngNivc(1933-1936),Qucvkhanh(1936-1943),Boquc

    caBohemiavMoravia(1943-1945),bTonNurembergxthnh.

    Friedeburg:Hans-GeorgvonFriedeburg(1895-1945),ccpcao

    (1945)cac,Tlnhlclngtungm(1943),TlnhHiqunc

    cui cng trongTh chin II (1945), k vn kin u hng choQun i

    ctrnchintrngBcuvcviMontgomery,tthaitunsau

  • .

    Fritsch:Werner Freiherr von Fritsch (1880-1939), i tng cp cao

    cac,TlnhLcqun(1935),bHimmlervGoeringtcolng

    tnhluyninnbucphitchc(1938),cToanQunsDanhd

    minhoan,ricgililmnhimvtrongQuningaytrckhiTh

    chinIIbngn,ttrnBaLan(ltngcutinttrntrongTh

    chinhai).

    Fritzsche:HansFritzsche(1900-1953),giccchcvGimcCc

    Bo ch Quc ni (1938), Gim c Cc Truyn thanh (1942) thuc B

    ThngtinvTuyntruyn,cTonNurembergthabng,ribnt9

    nmvtikhc.

    Fromm:FriedrichFromm(1888-1945),itngcpcaocac,T

    lnhDnqun(1939-1940),tuyralnhxt5ngimmumstHitler

    ngy20thng7nm1944nhngvnbTonNhndnxbnvbkt

    tikhngbocommungaytu.

    Fuller: John Frederick Charles Fuller (1878-1966), Trung tng ca

    Anh,sgiavnhchinlcquns,nuquanimmivviccgii

    hoqunimtnglnhc,nhGuderian,vndngthnhcng.

    Funk: Walther Emanuel Funk (1890-1960), B trng Kinh t c

    (1937-1945), thay th Schacht lm Thng cNgn hngNh ncc

    (1939-1943).BTonNurembergtuynntchungthn,ctrtdov

    ldosckho(1957).

    Gamelin:MauriceGustaveGamelin(1872-1958),ThngchcaPhp,

    Tng Tham mu trng Qun i Php (1933-1940), c thay th bi

    Weygand.

  • Gestapo:xemMtv.

    Gibraltar:thucacaAnhphaNamTyBanNha,nmtrnEobin

    GibraltarniiTyDngphaTyvaTrungHiphang,trong

    Thchin II l cncquan trngchobbinhvHiqunAnhv c tc

    dngkhngchtuthuynqualigiaiTyDngvaTrungHi.

    Gisevius: Hans BerndGisevius (1904-1974), s quan cnh st chuyn

    nghip,phtclcchonhmmmuchngHitler,khainhiuchititv

    ccmmunytiTonNuremberg.

    Gluecks:RichardGluecks(1889-1945),TrungtngWaffen-S.S.,Tng

    Thanhtracctritptrung,ttsaukhiuhngcuiThchinIItrnh

    barato.

    Gobineau:Joseph-ArthurGobineau(1816-1882),nhngoigiaovnh

    nhnchnghcngiPhp.Ttngcangtonhhngrnglntrong

    vicphttrintipnilthuytchngtcvpdngnhnglthuytny

    vohnhng.

    Godesberg (hocBadGodesberg): ni ngh dng nh c nhiu sui

    ncnng,nmtrongBangNordrhein-Westfalencac,trnbtysng

    Rhine,hinthucthnhphBonn.

    Goerdeler: Carl FriedrichGoerdeler (1884-1945), Th trng Leipzig

    vTrng banVt gi nhng xin t c hai chc nm1936, thamgia m

    muchngHitler,cchnhlmThtngcachmi,bQucx

    btnm1944vnmsaubTonNhndnxthnh.

    Gort: Lord Gort l tn gi thng dng ca John Standish Surtees

    Prendergast Vereker (1886-1946), T tc x Gort, Thng ch ca Anh

    (1943),TlnhLclngVinchinhAnhtiPhp(1939-1940),Thhin

  • Gibraltar(1941-1942),ThhinMalta(1942-1944).

    Goebbels: Tin s Paul Joseph Goebbels (1897-1945), B trng B

    Thng tinvTuyn truyn caQucx (1933).SaukhiHitler t st, gi

    chcThtngctrongmtngy,chpthunvichstsuaconca

    mnhritst.

    Goering:HermannWilhelmGring(1893-1946),LnhtS.A.(1923),

    ChtchNghvin(1932-1933),ChhuytrngMtvc(1934-1936),

    B trngHngkhng,T lnhKhngqun(1935-1945),B trngc

    mnh Ton quyn C quan K hoch Bn nm (1936), c ch nh l

    ngikvLnhtkhiHitlercht(1941),ngiduynhtmangqunhm

    caonht:Thngchch(1941),bTonNurembergtuynnthnh

    nhngtttrckhibthihnhn.

    Greim: Robert Ritter von Greim hoc Robert Greim (1892-1945),

    ThngchcuicngcaQucx(1945),nhnnhimvtilpKhngqun

    cmtcchlnlttrnhshnchcaHocVersailles(1933),Ch

    huytrngTrngotophicngchinu(1934),TlnhKhngqun

    c(1945),bqunMbtritt.

    Gris-Nez:xemDover.

    Groener: Wilhelm Groener (1867-1939), Tng cc trng Tng cc

    Hucn(1918),BtrngQucphng(1928-1932)kimBtrngNiv

    (1931-1932).

    Grozny(hocGroznyy):thnhphphaNamcaLinXbygi,gn

    btybinCaspi,phaBcdyniCaucasus,cnhiumdu,hinlth

    phcancCnghoChechnya.

    Guderian: HeinzWilhelm Guderian (1888-1954), i tng cp cao

  • (1940)cac,ccholngikhixngChintranhsmst.Tlnh

    Qun onXIXThit gip nhBa Lan (1939) v Php (1940), T lnh

    QunonXIXThitgiptinnDunkirk,TlnhiQunonThit

    gipGuderian(mangtnng)nhLinX(1941),bcchchcvralnh

    rtluimkhngcphp,cgitrlilmTngThanhtraBinhchng

    Thitgip(1943)riThammutrngLcqun(1941),rilimtchcv

    bt ng kin vi Hitler (1945). Tuy khng c thng ln Thng ch

    nhngGuderianvncxemlmttrongnhngtnglnhtigiinht

    ca c Quc x. Sau Th chin II, ng khng phi ra trc To n

    Nuremberg chu xt x v c cho lmt qun nhn chuyn nghip,

    nhngvnltbinhcaMchonlcctrtdo(1948).

    Grtner:FranzGrtner(1881-1941),BtrngTphpBangBavaria

    (1922),ngmhtrHitlertrongphintoxvBolonNhhngBia,B

    trngTphpclintctrongccChnhphcaPapen,Schleicherv

    Hitler.

    Habsburg: vng triu ca cc hong tr v quc LaM thn

    thnhvquco-Hungary t thkXVnu thkXX,v trong

    nhiu thi im khc nhau ngi ca dng hHabsburg cng l vua cc

    ncHungary,TyBanNha,BoNha.Hongcuicngcavng

    triu l Hong Charles I ca o kim Vua Charles IV ca Hungary

    (1916-1918).

    Halder: FranzRitter vonHalder (1884-1972),i tng cp cao ca

    c(1940),ni tingv tihochnhchin thuthnhqun,Thammu

    trngLcqun(1938-1942),sonthokhochnhquaBaLan(1939)

    v cc k hoch tin cng Php, Bcu v vngBalkans (1940).V bt

    ngkinviHitler,bgingchc lmsquanDnqun(1942),bbt

  • giam(1944)tuykhngdnhlunmmumstHitler,richnhthcb

    khaitrkhiQunic(1945).SauThchinIIlmcvnlchsqun

    schoQuniM,cTng thngM JohnF.Kennedy tng thng

    HunchngTdo,lhunchngdnscaoqunhtcaM.

    Halifax:EdwardFrederickLindleyWoodHalifax(1881-1959),thng

    cgilLordHalifax,NgoitrngAnh(1938-1940),givaitrquan

    trngtrongvicmphnchoHipcMunich,isAnhtiM(1941-

    1946).

    Hanfstaengl: Ernst Franz Sedgwick Hanfstaengl (1887-1975), c cha

    ngicvmngiM,bnthncaHitler,giptichnhchovic

    xutbncunschMeinKampf,choQucxvaytinlmtbong,

    lmTrngbanBochNcngoicangQucx,thamgiaBolon

    NhhngBia,trvM(1942)lmcvnchoChnhphMvcQuc

    x.

    HangSi:xemRastenburg.

    Hanke:Karl-AugustHanke(1903-1945),ThngchS.S.(1945),Xu

    QucxvngHSilesia(1940-1945),LnhtS.S.thaythHimmler(1941)

    theodichccaHitler,bqunkhngchinBaLanhocTipKhcbtv

    xt.

    Hase:KarlPaulImmanuelvonHase(1885-1944),Thiutngcac,

    T lnhQun khuBerlin (1940-1944), thamgia vo v m st htHitler

    ngy20thng7nm1944,bTonNhndnxthnh.

    Hassell:UlrichvonHassell(1881-1944),isc(1932-1938),

    mttrongnhngngilnhochchtvnngngcanhmmmu

    chngHitler,bMtvbtvxt.

  • Hausser: Paul Hausser (1880-1972), i tng cp cao caWaffen-

    S.S.,TlnhQunonIIThitgipS.S.thamgianhiutrnnhchin

    trngphang ri chin trngphaTy,T lnhiQunonTh

    ByThitgipS.S. trnchin trngphaTy,b thng t lu trckhi

    chintranhktthc.

    Hcha:EmilHcha(1872-1945):TngthngTipKhc(1938-1039),

    Tng thng(trndanhngha)caXBohBohemiavMoravia (1939-

    1945), b ngi Tip bt nh a ra xt x trc to, nhng qua i

    trc.

    Haakon(1872-1957):VuaHaakonVIIcaNaUy(1905-1957),emtrai

    vuaChristianXcaanMch,khicxmchimNaUy,lnhocuc

    khngchintronghaithng,riinAnhcmuchnhquynluvong,

    trvNaUynm1945.

    HnhlangBaLan:ditdc theosngWistlachonbinBaltic,

    trcThchin I thucchc,cHocVersailles ct choBa

    Lannhmtochoncnyli thngthngrabinnhngtchring

    Phrakhiphncn licancckhinchongicrtbtmn.

    HnhlangBaLanlmttrongnhngvnchnhdnnThchinII.

    Hegel:GeorgWilhelmFriedrichHegel(1770-1831),tritgiactheo

    ng li l tng, c xem l mt trong nhng nh t tng c nh

    hngsurngnhttrongthkXIX,cngtonhhngnchthuyt

    caFriedrichEngelsvKarlMarx.

    Heimeyer: August Heimeyer (1897-1979), i tng cp cao S.S.

    (1936),TrngbanGiodccaS.S.b n tmi tm thng (1948),b

    TonBitrQucxtuynthmnt3nm(1950).

    Helldorf: B tcWolf-HeinrichGraf vonHelldorf (1896-1944),Ch

  • huytrngCnhstBerlin(1935),thamgiammumstHitler,bTo

    nNhndnxthnh.

    Henderson: Nevile Meyrick Henderson (1882-1942), i s Anh ti

    c (1937-1939), linhmt thitnchnh schxoaduHitler caTh

    tngAnhChamberlain.

    Henlein: Konrad Henlein (1898-1945), th lnh ng Ngi c

    Sudeten (1933), i tng S.S., X u kim Cao u vng Sudetenland

    (1939-1945), Ch tch Hi ng Hnh chnh X Bo h Bohemia v

    Moravia(1939),tttrongtrigiamcaQuniM.

    Hess: Walter Richard Rudolf Hess (1894-1987), Trung u phi cng

    trongThchinI,PhLnhtngQucx,thamgiaBolonNhhng

    Biarivo tcngviHitler,ghichp liquynMeinKampf, t limy

    baysangScotlandlmtrunggianmphnhobnh(1941).Sauvvic

    ny,HitlerbibchcdanhPhLnht.HessbTonNurembergtuyn

    n t chung thn, l ti phmchin tranh cui cng caQucxb giam

    trongnhtSpandaucangminhTyBerlin,quaivtt.Nhiu

    sgiavlutgiachorngntlunmcaHesslkhngcngminh.

    Heusinger:AdolfHeusinger(1897-1982),Trungtng(1943)cac,

    QuynThammutrngLcqunlcxyravmstHitler(20thng7

    nm1944),dcchngclinhvinhmmmucthabngnhng

    khngcgichcvna,sauchin tranh lmi tngCh tchHi

    ngQunsNATO(1961-1964).

    Heydrich: Reinhard Tristan Eugen Heydrich (1904-1942), i tng

    S.S.,Chhuy trngMtvc (1936-1939),GimcCquanRSHA

    (1939-1942), Quyn Bo quc Bohemia v Moravia (1941-1942), l mt

    trongnhngnhnvtchchtchhuycucditchng,bqunkhngchin

  • TipKhcmst.

    HinchngiTyDng:doHoaKvAnhcngcngb,c

    Tng thng Roosevelt v Th tng Churchill k ngy 14 thng 8 nm

    1941,numtsnguyntcchungtrongchnhschcahaincthihu

    chin.Hai nc tuyn b khng tmkim lnh th, cng nhn quyn ca

    midntccchnthchChnhphchoringmnhvkhngbpt

    vbingii,quyncaccbnthngvbitrongcucchinctipcn

    vi tinguyncaTrit,xcnhnscn thitphigii trqunb

    Hi ngh ngy1 thng1 nm1942 triu tp 26 quc gia chngPheTrc

    tuynbtuntheochngtrnhhnhngvnhngnguyntctrongHin

    chngiTyDng,tlmnntngthnhlpLinhipqucnm

    1945.

    Hinphp:trongschnychyuchbnHinphpcchiulc

    trongthigian1919-1933,doHinghibiunhndnsonrathnh

    phWeimar(vthctnthngdnglHinphpWeimar).Hinphpny

    quynhncctheochcnghonghvin,tyraiCngho

    c.HinphpnyvnmangtachnhthclVerfassungdesDeutschen

    Reichs (Hinphp ca chc) gingnh ta cabnHinphp c

    hiulctrongthigian1871-1919.

    HipcBabn(27thng9nm1940):ckktgiaNht,c

    v,cngclinminhcaPheTrc,mtiukhonquynhhtrln

    nhauvchnhtr,qunsvkinhtkhimtncbtncng.

    HipcChngtamQuct(25thng11nm1936):ckkt

    giacvNhtngy25 thng11nm1936, thamgianm1937, to

    linminhtrongPheTrc.HipcnhmchngCngsnquctnichung

    vLinXniring,tuysaunykhimphnviLinX,cphnhn.

  • Nm1941,Hipcctixcnhn,lnnycthmHungary,TyBan

    Nha,Mn Chu quc, Bulgaria, Croatia, anMch, Phn Lan, Rumania,

    SlovakiavchNamKinhcaQucdnng.

    HipcThp(22thng5nm1939):tnchnhthclHipcHu

    nghvLinminhgiaPhtxtvQucxc,quynhhtrquns

    khimtbnbtncng.

    HipcLocarno(16thng10nm1925):gmcbyHipcc

    kthnhphLocarnocaThuSnhmcngcmianninhTyu

    (nhquynhngbingiivthnhlpvngtrunglp).Anh,BaLan,

    B,c,Php,TipKhcvkvocchipcny.

    Hip cMunich: Hip c nhm gii quyt cuc khng hong v

    vngtSudetenland,ckktngy29 thng9nm1938giaHitler,

    Th tng Anh Chamberlain, Th tng Php Daladier v Lnh t

    Mussolinica.TipKhcphigiaochoc30.000kmlnhth.

    HipcQucx-LinX (23 thng 8 nm 1939): cn c gi l

    Hip cMolotov-Ribbentrop, c tn chnh thc l Hip cBt tng

    xmgiacvLinbangXVit,Nghnhthbmtnhkmquy

    nhccncPhnLan,Estonia,Latvia,LithuaniavRumaniathucvng

    nhhngcaLinX,haincngchianhauBaLan.

    Himmler: Heinrich Luitpold Himmler (1900-1945), Thng ch S.S.

    (1933),lmttrongnhngnhnvtcthlcnhtcacQucx,Lnh

    tLclngS.S.(1929-1945),ChhuytrngCnhstc(1936-1945),

    B trngNiv (1943-1945),cmnhTonquynHnhchnh (1943-

    1945),TlnhLclngDnphng(1944-1945),sauchintranhtmcch

    linhvingminhmphnhobnhnhngb tchi, chy trn

    nhngvnbqunAnhbt,tttrckhibxtx.

  • Hindenburg: Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von

    Hindenburg(1847-1934), thngcbitdi tnPaulvonHindenburg,

    Thng ch (1914) cac, trongTh chin I l TngThammu trng

    Qunlcc,TngthngCnghoc(1925-1934).

    Hitler:AdolfHitler (1889-1945), Lnh t ca lc lng S.A. (1930),

    Thtngc(1933-1945),LnhtvThtngch(1934-1945),T

    lnhticaoQunlckimBtrngChintranh(1938-1945),TlnhLc

    qun(1941-1945).

    Hotacker:CaesarvonHotacker(1896-1944),itc,squantham

    mudiquynStuelpnagel, thamgiavmustHitlerngy20 thng7

    nm1944,khuyndRommelcngthamgia,nhngkhibMtvbtv

    tratnkhairangny,bTonNhndnxthnh.

    Hoepner: Erich Hoepner (1886-1944), i tng cp cao (1941) ca

    c,T lnhiQunonThTThit gipnhLinX (1941), ra

    lnhluiqunsaukhibnhbtraMoscownnbcchchc(1942),ct

    tngchngiHitler,lclngdiquyncgiaonhimvchngtr

    S.S.saukhimstHitler(1938),mmuthtbinhngngkhngbpht

    gic,cngcandvommumstHitlerngy20thng7nm1944,ln

    nybMtvtreoc.

    Hohenzollern: dng h bt ngun t cc Hip s Teuton ca ngi

    Junker,nichungtrvccncPh,cvRumaniatthkXVI,ni

    ringchbahongtrvchcgnynht:WilhelmI(trv1871-

    1888),FriedrichIII(trv1888),WilhelmII(trv1888-1918).

    Hoth:HermannHoth(1885-1971),itngcpcao(1943)cac,

    T lnhiQunonThBaThitgipnhLinX (1941),T lnh

    iQunonThTThitgipbaovyStalingrad(1942)vnhTrn

  • Kursk, b Hitler cch chc v tht bi Stalingrad (1943), b To n

    Nurembergtuynmilmnmtgiam,ctrtdonm1954.

    HocSaint-Germain(10thng9nm1919):hocgiamtbn

    l ccncngminhchin thngThchin Ivbnkia lo,xob

    vngquyno-Hungary, thnh lpncCnghoo.Lnh thca

    qucocbctchoTipKhc,NamT,BaLan,Rumaniav.

    HocVersailles (28 thng6nm1919):hocgiacvcc

    ncngminh,chnhthcchmdtThchinI,quynhcgiaomt

    svngtchoPhp,B,anMch,BaLan,bithngchintranhvgii

    trqunb.

    HocWestphalia(tingAnh:PeaceofWestphalia):mtshoc

    nhmchmdtChintranhBaminm,chyulHocTyBanNha

    ngy 30 thng 1 nm 1648 chm dt chin tranh v ho c ngy 24

    thng10nm1648giaHongFerdinandIIIcaqucLaM thn

    thnh,mt shong thnngic, cngPhpviThuin.Hoc

    Westphaliacccsgiaghinhnlctmcbtuknguynlchs

    hini.

    HingBang(tingc:Reichsrat):gmibiuccbangcac,

    c quyn ph quyt d tho lut do Ngh vin thng qua, tng t nh

    ThngvinM,bHitlergiitnnm1934.

    Hoess:RudolfFranzFerdinandH(1900-1947):TrungtS.S.,chhuy

    tritptrungAuschwitz,bBaLanxthnh.

    Hun chng Ch thp st (ting c: Eisemes Kreuz): ch ban

    thng trong thigianchin tranhchocng trng trnchin trng.Gm

    cccpsau:

  • ChthpSt,gm2cp:hngNh(trongsutThchinIItraocho2,3triungi),hngNht(traochokhong300.000ngi).Ch thp Hip s ca Ch thp st (ting c: Ritterkreuz desEisemenKreuzes)hocChthpHips(tingc:Ritterkreuz)tngthngchincngxutchng,cchiara5cp.Tngcngc7.313ngictraotng,ringcpcaonhtchc1ngilphicng anh hng.Khi cp nHun chng ny, sch nguyn tcthngkhngghircpno.iThptcaChthpst: cpcaonht,cdnh ringchoGoering.

    Hugenberg:xemngNhndnQucgiac.

    Hull:CordellHull (1871-1955),B trngNgoigiaoHoaK(1933-

    1944).

    Huntziger: Charles Huntziger (1880-1941), i tng ca Php, T

    lnhiQunonThHairiTponqunThTtiArdennes,m

    phnvkhipnhnhchinvicv(1849),chtv tainnmy

    bay.

    Iberia:bnobaogmTyBanNha,BoNhavGibraltarTy

    Namchuu,ngncchvilcachuubidyniPyrnes.

    Istria: bno IstriangNamchuunhn rabinAdriatic, sau

    Th chin I c giao cho (mHitler c yu sch phi nhng cho

    c),sauThchinIImtphncgiaochoNamT,hingimtphn

    lTyBcncCroatiavmtphnlngNamncSloveniasaukhi

    haincnylykhaikhiNamT.

    Jeckeln:FriedrichJeckeln(1895-1946),itngS.S.(1936),chhuy

    S.S.vcnhstcLinX,bLinXaraxtxrithihnhnt

  • hnhtrongvngmtngy.

    Jeschonnek: Hans Jeschonnek (1899-1943), i tng cp cao ca

    c,ThammutrngKhngqun(1939-1943),tttrnhHitlertrng

    phtvkhngngncncKhnglcHonggiaAnhnhphc.

    Jessen:JensPeterJessen(1895-1944),Gioskinhthctiihc

    Berlin,mttrongnhngbccanhmmmuchngHitler,ngvin

    Qucxnhitthnhtrongthigian1931-1933vlmttrongsttrthc

    thtscang,sautanvotngvtrthnhngichngQucx

    mnhm,bhnhquytsauvmstHitlerngy20thng7nm1944.

    Jodl:AlfredJodl(1890-1946),itngcpcaocac,Thammu

    trngHnhquncaBChhuyTicaoQunlctrongsutThchinII,

    thaymtchoDoenitzkbnuhngviukin.TiTonNuremberg,

    ngtuynbkhngctitrcThng,trclchsvdntcti,

    nhngvnbxthnh,ricTonBitrQucxcacxoti

    v phc hi danh d (1953) da trn lun c ca Thm phn Henri

    DonnedieudeVabrestiTonNuremberg.

    Junge:TraudlJunge,nhdanhGertrudeHumps(1920-2002),mttrong

    ccthkcaHitlertnm1942,nhmybnTuyncoChnhtrvdi

    chccaHitlercngtuyncocaGoebbels.

    Junker:giaicpachqutcPhvminngqucLaM

    thnthnhtthkXInthkXIII.Hohenzollernlmtdnghquan

    trngcaJunker.NhnghuduJunkerni tinglThtngBismarck,

    TngthngHindenburg,ThngchRundstedt,itngLossow,vnhng

    ngitrongnhmcaClausvonStauffenbergmmumstHitler.

    Kahr:GustavvonKahr(1862-1934):ThhinBangBavaria,mttrong

    tamuchlnhoBavariakhixyracucBolonNhhngBia,bst

  • hitrongvThanhtrngmmungy30thng6nm1934.

    Kaltenbrunner:ErnstKaltenbrunner (1903-1946),i tngS.S.,ch

    huy lc lngS.S.,o(1935),GimcCquanRSHA(1942-1945),

    ThlnhS.S.vCnhstDonau,vinchcS.S.,caocpnhtsngstsau

    chintranh,bTonNurembergxthnh.

    Kammler:TinsHansFriedrichKarlFranzKammler(1901-1945?),

    itngS.S.,ginhiunhimvquantrngnhthitktritptrungv

    lthiungigncuiThchinIIccchhuyChngtrnhtnla

    V-2,mttungtchnm1945.

    Keitel: Wilhelm Bodewin Johann Gustav Keitel (1882-1946), Thng

    ch(1940)cac,ThammutrngBChhuyTicaoQunlc(1938-

    1945),bTonNurembergxthnh.

    Keppler: Wilhelm Keppler (1882-1960), ngi khi xng lp nn

    nhmBnhucaLnhtS.S.,tcHimmler,lmcvnringchoHitler

    vkinhtccchhuytonbngvinQucxo(1936),is

    tio(1938),cHimmlergiaoqunlnhngnhmyLinXvBa

    LanbS.S.tchthu,ThtrngNgoigiao,bTonNurembergpht10

    nmt,ctrtdonm1951.

    Kerensky: Aleksandr Fyodorovich Kerensky (1881-1970), Th tng

    caChnhphlmthiNgasaukhivngtriubltnm1917,nhng

    bquniphni.ngmuntrnpngBolshevikcaLeninnhng

    tht bi. V khng th ci thin tnh hnh kinh t v qun s ti t, phe

    Bolshevikcchi thit lpnhngtchcXVitkhinchoChnhph

    cang lung lay.ngcngb ccnhmbohongv chngCchmng

    chngi.Cuicng,ngBolshevikginhchnhquynvothng10nm

    1917.KerenskyothotquaParis.

  • Kesselring: Albert Kesselring (1881-1960), Thng ch Khng qun

    (1940)cac,ThammutrngKhngqun(1936-1937),Tlnhi

    Qun on S 1Khng qun nhBaLan, T lnhiQun on s 2

    Khng qun nh Php (1940), T lnh min Nam ch huy mi n v

    KhngqunaTrungHivBcPhi(1941),TngTlnhMttrnpha

    TyNamchhuy ton lc lngc(1943),TngT lnhMt trn

    phaTyriTngTlnhMt trnphaNam(1945).SauThchinIIb

    Anhqucktnthnhvtigitqunkhngchinnhngbnnbphn

    imnhmvthiuchngc,ctrtdovldosckho(1952).

    Kharkiv:thnhphlnthhaicaUkraine,trongThchinIIbc

    chim3ln,cuicngcgiiphngngy23thng8nm1943.

    Khngon:xemnvkhngqun.

    Kleist:PaulLudwigEwaldvonKleist (1881-1954),Thngch (1943)

    cac,T lnhiQunonvonKleistThitgipnhPhp(1940),

    T lnh i Qun on Th Nht Thit gip nh Nam T v Hy Lp

    (1941),TlnhTponqunAnhLinX(1942),b tcquynch

    huykhiralnhchoiQunonThTmrtlui(1944),bLinXtuyn

    n10nmt(1952), ltnglnhcqunhmcaonhtcacquai

    trongnhtcaLinX.

    Kluge:GunthervonKluge(1882-1944),Thngch(1940)cac,T

    lnhiQunonThTmnhBaLan(1939)rinhPhp(1940),T

    lnhTponqunTrungtmnhLinX(1942),TngTlnhMttrn

    phaTy (1944), c lincanphnnonmmumstHitlerngy20

    thng7nm1944,ttkhibitbHitlernghing.

    Koch:ErichKoch(1896-1986),XuQucxngPh(1928-1945),

    CaouUkraine (1941-1944)cngbaogmBaLan,sauchin tranhbBa

  • Lantuynnthnhnhngkhngbthihnhn.

    Kramer:JosefKramer(1906-1945),iuS.S.,chhuytritptrung

    Bergen-Belsen,sauchintranhbxthnh.

    Krebs:HansKrebs(1898-1945),itngLcqunc,Thammu

    trng cc tp on qun khc nhau (1942-1045), Thammu trngLc

    quntrongnhngtunlcuicngcacucchin,ttkhiqunNgatin

    voBerlin.

    Krosigk: JohannLudwigGrafSchwerinvonKrosigk(1887-1977),B

    trngTichnhctipniquaNicccaPapen,SchleichervHitler

    (1932-1945),BtrngNgoigiao(1945),cTngthngKarlDoenitz

    clmThtngiunhvicngngbnvingminh(1943)nhng

    vnbbtgichonkhicnxnm1951.

    Kubizek:August(Gustl)Kubizek(1888-1956),bnthnvsngcng

    phngtrviHitlerVienna,cQucxthuvitvthi tui trca

    mnhcngviHitler (1938)v choxutbn cun sch (1953)vi ta

    AdolfHitler,meinJugendfreund(AdolfHitler,ngibn thi trca ti).

    Nhiusgiachorngcunschnykhngctrungthc.

    Kurusu:SaburoKurusu(1886-1954),isNhttic(1939-1941)

    kktHipcBabn,csNhttiHoaK(1941)khiNhtkhngkch

    TrnChuCng.

    Kuechler: Georg Karl Friedrich Wilhelm von Kchler (1881-1968),

    Thngchcac(1942),TlnhiQunonThMiTmnhH

    LanvPhp (1940),T lnhTponqunBcnhLeningrad thay th

    Leeb(1942),mtchckhiLinXphncng(1944),bTonNuremberg

    tuyn 20 nm t, nhng ch ngi t 8 nm th c tr t do v gi yu

    (1953).

  • Kiev(tngclKyyiv):thnhphthphcatnhUkraine,nmbn

    bsngDniepr,hingilthncUkraine.

    Ladoga:HLadoga,nmminccBcncNga,xncvosng

    NevachyquathnhphLeningrad.

    Lammers:HansLammers (1879-1962),TinsLut, chuyngiaLut

    Hin php,i tngS.S.Danh d,B trngVn phngTh tng, l

    trungtmchoccmilinlcvthamvnlutphp,bTonNuremberg

    tuyn20nmt,nhngcgimnvtrtdonm1951.

    Latvia:hingi lnccnghongBcchuu,nm trnb

    binBaltic.TrcThchinII,Latvialncclp,spnhpvoLin

    Xnm1940,vtrlithnhncclptnm1991.

    Laval:PierreLaval(1883-1945),ThtngkimBtrngNgoigiao

    Php(1935-1939),saukhicnhthngPhp,lmPhThtngtrong

    chnhquynVichy(1939-1940), li lmTh tngdocspt (1942-

    1945),hptcchtchviQucx,bthnhsauThchinII.

    LeHavre: thnhphminTyBcPhp,nmtrnbbinManche

    casngSeine,cchEobinDoverkhong200kmvphaNam.

    Leeb: Wilhelm Ritter von Leeb (1876-1956), Thng ch (1940) ca

    c,TlnhTponqun2chimTipKhc(1938),TlnhTpon

    qunCnhPhp,T lnhTponqunBcbaovyLeningradnhng

    khngchimc thnhphny,v thb tcquynch huy (1941)v

    khng cHitler trng dng na, b To nNuremberg tuyn 3 nm t

    nhngctrtdosauphinxvbgiamquthigianny.

    Leningrad: thnhph ln thhaivcngbin lnnhtcaLinX,

    nmtrnvngccBcuvnhPhnLan(mtnhnhcabinBaltic),

  • baotrmcasngNeva,hinnaymangtnclSankt-Peterburg.

    Ley:RobertLey(1890-1945),TinsHohc,ChtchMttrnLao

    ngc(1933),thnhlpviuhnhchngtrnhScmnhquaVui

    chi (ting c: Kraft durch Freude), Ch tchMt trn Lao ng c

    (1933-1945), bTo nNuremberg truy t nhng t t trong t trc khi

    phinxdinra.

    Lin bang Bc c (ting c: Norddeutscher Bund): th ch trong

    giaion1867-1870doBismarckthnhlp,gm22nc,trongVng

    quc Ph l nc ch o, viBismarck lmTh tng v vua Ph lm

    Tngthng,sautrthnhquccvtonnmngcancc

    chonngynay.

    Lindbergh: CharlesA. Lindbergh (1902-1974), ngiM, ngi u

    tin thc hin chuyn bay thng qua i Ty Dng, t thnh ph New

    YorknParisngy20thng5nm1927,saucphongqunhmi

    tKhngvnTrb.

    Lipski:JzefLipski(1894-1958),isBaLantic(1933-1939).

    List: SiegmundWilhelmvonList (1880-1971),Thng ch (1940) ca

    c,TlnhiQunonThMiBnBaLan(1939),Tlnhi

    Qun onThMiHai Php vHyLp (1939-1941),TngT lnh

    Mt trn ng Nam (1941-1942), T lnh Tp on qun A Lin X

    (1942),bTonNurembergxchungthn(1948),ctrtdovldo

    sckho(1952).

    Lithuania:hingilmtncCnghongBcchuu,gip

    vincLatviavhngBc,ncBelarusvhngngvNam,Ba

    LanvNgavhngngNam,binBalticvhngTy.SauThchin

    I,Lithuanialncclp,bLinXspnhpnm1940vtrlithnh

  • ncclptnm1991.

    Litvinov:MaksimMaksimovichLitvinov(1876-1951),ChnhuNgoi

    giaoLinX(1930-1939),isLinXtiM(1941-1943).

    Lord: trongschny l txnght trc tnngiAnhcphm

    cpqutcbccao.

    Lossow:OttovonLossow(1868-1938),itngc,chhuyquns

    bangBavaria,lmttrongtamuchLnhoBavariakhixyracuc

    BolonNhhngBia(1923).

    LutNuremberg:Lutbanhnhnm1935,tngiDoThingoi

    vngphplut:tcquctchc,khngcholmcngnhnvinchcv

    gianhpquni,huqulphnlnngiDoThibmtvicvc

    ngic ang tht nghip vo th ch. LutNuremberg cng cm hn

    nhnvquanhngoihnnhngiahaichngtcDoThivAryan.

    Lut Ti lp ch (ting c: Gesetz ber den Neuaufbau des

    Reichs):Lutbanhnhngy30 thng1nm1934,binchCngho

    cphnquynthnhmtncTrungngtpquyn,giitnNghvin

    quc gia, t bmy hnh chnh quc gia di s kim sot ca bmy

    hnhchnhchThBa.

    LutTraoquyn(tingc:Ermchtigungsgesetz),doNghvinc

    thngquangy23thng3nm1933,chnhthcchophpHitlercaitrbng

    sclnh.

    Ludendorff: Erich Ludendorff (1865-1937), i tng cac, Ch

    nhimTngccHucn(trnthctlnhnvtsHaicaQunic)

    diquynHindenburgtrongThchinI,ibiuNghvin(1924-1928).

    ThamgiacucBolonNhhngBia.Nm1935,Hitlerphongqunhm

  • Thngchnhngngtchi.Khingquai,Hitlerralnhtchcquc

    tang.

    Ludin:HannsLudin(1905-1947),itngS.S.(1943)cac,rato

    nqunsvtituyntruynchoQucxchngch(1930),isc

    tiSlovakia(1941),bTipKhcxthnh.

    Lueger:KarlLueger(1844-1910),chnhtrgiavThtrngthnhph

    Vienna(1897-1910),cchnhschbiDoThivphnbitchngtc.

    Luther: Martin Luther (1483-1546), nh thn hc c khi xng

    PhongtroCicchc,ctmnhhngsurngttngionchnh

    tr,kinht,giodcvngnng,khinchongtrthnhmttrongnhng

    nhnvtquantrngnhttronglchscnichuu.Lngicccit

    tngio,ngkchtnhtrngsuyicaCnggiothiTrungc.Ch

    thuytLutheran,dndmrngthnhGiohi*,lmlunglaysthngtr

    caCng gio chuu vm ng cho vic pht trinGio hi Tin

    lnh.

    LclngVinchinhAnh:nvcbitdoAnhthnhlpchin

    uchuutThchinI,nnm1939ciuntrnngvng

    bingiiPhpB.Lcny,lclnggmc10sonbbinhct

    chc thnh3qunon,mt lon thitgipvmtphionbitphi

    gmkhong500mybay.

    LclngTdo(tingc:Freikorps):nhnglclngbnquns

    tnhnguynraisauThchinIc,thpcuchinbinh,ckhuynh

    hngccHu,chngCngsn,vthcQunicsdngn

    pbiu tnhhocochnhcacnhT(Cngsn,chnhquynXVit,

    nhmSpartakist).NhiuthnhvincaLclngTdogianhpng

    Quc x ri tr thnh lnh o cp cao ca Quc x (nh Bormann,

  • Himmler,Kammler,RudolfHess,Roehm,HugoSperrie,GregorStrasser),

    TipKhc,clpLclngTdoSudetencnhnghotngtng

    tgyri,toldobinminhtrckhixmchimTipKhc.

    Lyme: vnh vng ccNamAnh quc, pha bn kia lCherbourg ca

    PhpnhnquabinManche.

    Maas:xemMeuse.

    Maikop: hocMaykop, thnhph cnhiumduminTyNam

    ncNga,cchRostov290kmvphaNam,raBcdyniCaucasus.

    Malta: qun o nc Cng ho nm gia a TrungHi, v a l

    thucchuPhinhngvachnhtrthucNamchuu.

    Manstein:ErichvonManstein(1887-1973),Thngch(1942)cac

    dkhngphi lngvinQucx,nusngkinnhPhpxuynqua

    Ardennes to bt ng (1940), T lnhiQun on ThMiMt

    chimCrimea (1941) ri nh Leningrad (1942), T lnh Tp on qun

    DongiicuiQunonThSucaPaulusStalingradnhngthtbi

    (1943), T lnh Tp on qun Nam ti chimKharkiv (1943), b Hitler

    cch chc ri ngh hu (1944), sau Th chin II b n 18 nm t (1949)

    nhngsaukhingit4nmthctrtdovldosckho,cTh

    tngTycAdenauerclmcvnquns.

    Manteuffel:HassovonManteuffel,itng(1944)cac,Tlnh

    i Qun on Th Nm Thit gip trong cc trn nh Ardennes v

    Bastogne (1944),T lnhiQunonThBaThitgip trnmt trn

    phang(1945),uhngngminhrictrtdo(1947).

    Masaryk:TomGarrigueMasaryk(1850-1937),Tngthngutin

    caCnghoTipKhc(1920-1930).

  • Masaryk: Jan Masaryk (1886-1948), con trai ca Tom Garrigue

    Masaryk, i s Tip Khc ti Anh (1925-1938), B trng Ngoi giao

    trong Chnh ph Tip Khc lu vong v tip tc sau chin tranh (1940-

    1948).

    Matsuoka:YsukeMatsuoka(1880-1946),BtrngNgoigiaoNht

    Bn(1940-1941).

    MttrnLaongc:tchcdoHitlerthnhlpnm1933thay

    thccnghipon,ChtchlTinsLey.

    Mtv(GeheimeStaatspolizei,gi tt lGestapo): lclngcnhst

    bmtcaS.S.,cthmnhimvthnhlpviuhnhtritptrung,cc

    chhuytrnglDiels(1933-1934),Goering(1934-1936),Heydrich(1936-

    1939),vHeinrichMueller(1939-1945).

    Mcauliffe:AnthonyC.Mcauliffe(1898-1975),i tngcaM,khi

    l Thiu tng Quyn T lnh S on Khng vn 101 b bao vy

    Bastogne,trnnnitingvduynhtchNUTS(KHNG)ngdng

    trlitihuthcaquncyucunguhng.

    MeinKampf (tingc, c ngha Cuc tranh u ca ti): ta

    cunschcaHitler,kthptiusvttngcaHitler.XemChng4.

    Memel:vnglnh thccngcngtndcbbinBaltic, trcTh

    chinIthucchc,cHocVersaillestchralxbohdi

    quynkimsotcaHiQuc linnhm tong thng thng rabin

    cho nc Lithuania mi c thnh lp, b Hitler thn tnh (1939), hin

    thucncLithuania.

    Meuse: sng Meuse bt ngun t ng Bc nc Php, chy qua

    Verdun v Sedan n B, chy gia B v H Lan ( y sng c tn l

  • Maas)quaNemurrirabinBcMaastricht.

    Miklas: WilhelmMiklas (1872-1956), Tng thng o (1928-38) cho

    nkhiHitlerspnhpovoc.

    Milch:ErhardMilch (1892-1972),Thng chKhngqun (1940) ca

    c,lmvicchohnghngkhngLufthansatrckhicGoeringmi

    lmThtrngBHngkhngxydngliKhngqunc(1933),

    PhTlnhkimTngThanh traKhngqun(1938-1945),Ch tchHi

    ngQun tr caLufthansa (1943), bTo nNurembergx chung thn

    (1947),rictrtdo(1954).

    Mirabeau:HonorGabrielRiquetiMirabeau(1749-1791),chnhkhch

    ngiPhptheotroluCchmng,cbulmChtchQuchiPhp

    nm1791,vquaimtthigianngnsau.

    Model:OttoMoritzWalterModel(1891-1945),Thngch(1944)ca

    c,tlnhmtqunonnhBaLan,TlnhQunonXXXXIThit

    giptinncchMoscow20km(1941),TlnhiQunonThChn

    (1942),T lnhTp on qunBc (1943),T lnhTpon qunNam

    (1944)nhLinX,TngT lnhMt trnphaTykimT lnhTp

    onqunB(1944),ttvnghThngchkhnguhng.

    Molotov:VyacheslavMikhalovichMolotov(1890-1986),cnhtayphi

    caStalin,ChtchHingdnbiuNgatcThtng(1930-1941),B

    trngNgoigiao(1939-1949,1953-1957),PhThtng(1941-1957).

    Moltke:BtcHelmuthJamesGrafvonMoltke(1907-1945),cmu

    NhmKreisau,sonchngtrnhchnginhngkhngmunmst

    Hitler,bhnhquytngy23thng1nm1945tuykhngcandvom

    mu m stHitler ngy 20 thng 7 nm1944.Vo ngy 20 thng 7 nm

    2004,bMoltkecminkhu tngnim (niStauffenbergbhnh

  • quyt)dlknimtrn60nm.

    Montgomery: Bernard Law Montgomery (1887-1976), Thng ch

    (1944) caAnh, nh bi Rommel ElAlamein (1942), ch huy cc lc

    lngAnhvCanadatrnchintrngchuu(1944-1945).

    Mussolini:BenitoMussolini(1883-1945),Thtngvlnhtcti

    caPhtxt(1922-1943),thngcgitheotinglDuce(cngha

    lnht)nnnhiungisdngtnyctronglinivvnbn.

    trnhnhmlnvichcdanhchnhthcLnhtcaHitler,bndchny

    dngtDucechMussolini.

    Mueller:HeinrichMller(1900-19??),itngS.S.(1939),Chhuy

    trngMt v thucC quanRSHA (1939-1945), gi vai tr quan trng

    trongvicthtiungiDoThi,chhuyvictruylngnhmmmum

    stHitler(1944),mttchsaukhiHitlertst.

    Mueller: HermannMller (1876-1931), B trngNgoi giao (1919-

    1920) v hai ln lmTh tng (1920, 1928-1930) ca ch Cng ho

    c,kktHocVersaillesvicngvBtrngNgoigiao.

    Mueller: Tin s Josef Mller (1898-1979), tham gia nhm m mu

    chngHitler,bbtavotritptrung(1944)nhngthotcht.

    Mueller:LudwigMller(1883-1945),cquanhviphongtroQuc

    xtnhngnm1920,mangttngbiDoThimnhm,cbulm

    GimmcchlnhoGiohichmi(1933),nghQuc

    xncng,ttkhicthuatrn.

    Munich(tngctheotingclMnchen):thnhphlnthbaca

    c,thphcaBangBavaria.

    NaUy:lmtphnlnhthcaanMchtrong4thkvcaThu

  • inthm1thkna,rimicclptnm1905,lcyHongt

    CarlcaanMchcbulnlVuaHaakonVII.TlckhiuTh

    chinIchonkhiThchinIIbngn,NaUyvnchtrngngtrung

    lp.

    Namur: thnhph thphca tnhcng tnminNamncB, l

    nihplucahaiconsngSambrevMeuse.

    Narvik:cngbinphaTyBcNaUy,quanhnmkhngbngbng

    vgndnghilumGulfStream,vthngvaitrquantrngtrong

    tuynnghnghicungcpqungstcaThuinchoc.

    Naujocks:AlfredNaujocks(1911-196?),chhuyiqungidnglm

    qunBaLantncngitruynthanhGleiwitzcacclyctin

    cngBaLan,khimochoThchinII,sauchintranhothotkhitri

    giamtinhnchintranhvmttchhn.

    Neurath:Nam tcKonstantinFreiherrvonNeurath (1873-1956),B

    trngNgoigiaoc(1932-1938),BoqucBohemiavMoravia(1939-

    1943),bTonNurembergtuyn15nmt,ctrtdosmvldo

    sckho(1953).

    Nghvin:c (tingc:Reichstag, cngha:Nghvinch)

    c thnh lp t thiqucLaM thn thnh,hindinchonnm

    1945.Hin nay,Ngh vinc c tn lBundestag, nhng to nhNgh

    vinvncgilReichstag.

    Nibelungenlied:bsthiccatcgivdanhxuthinuthk

    XIII,trnhbyhuynthoivlchscxacavngqucBurgundy,da

    theoyRichardWagnersonbnonnhckch.

    Niemoeller:FriedrichGustavEmilMartinNiemller(1892-1984),Hm

  • trngtungmtrongThchinI,thphongMcs(1931),thnhlpmt

    chinhnhTinlnh(1934),quaylichngHitlernnbaratoxtxti

    chng Nh nc (1937), ri b a vo tri tp trung (1938-1945), c

    qunMgiicu.

    Nietzsche: FriedrichWilhelmNietzsche (1844-1900), trit gia v nh

    thngic.

    Nomura: Kichisaburo Nomura (1877-1964), c Hi qun Nht

    Bn,BtrngNgoigiao(1939-1940),isNhttiM(1941-1942).

    Normandy(tngctheotingPhplNormandie):vngbbinmin

    TyBcncPhpnhnrabinManche,triditCherbourgphaTyn

    LeHavrephang,niqunngminhbgiiphngchuunm

    1944.

    Nuremberg (tn gc ting c l Nrnberg): thnh ph min Trung

    Nam cac, trongTh chin II l ni din rai hi thng nin ca

    ngQuc x, nm1935 l niQuc x ban hnhLutNuremberg tc

    otccquyncngdncangiDoThi,tronghainm(1945-1946)l

    nitchcTonNuremberg,cxydnglihontonsauchintranh.

    Obersalzberg:xemBerchtesgaden.

    Oder: sng di 912 km min Bc Trung chu u, chy qua Tip

    Khc,BaLan hin nay ri ra binBaltic. TrcTh chin II, sngOder

    chyqualnhthc,sau1945onhlucquynhlngbin

    giic-BaLan.BerlincchsngOderimgnnhtkhong60km.

    Odessa:thnhphbnbbcTyBcbinen,vothiThchinII

    thucLinX,hinnaythucncUkraine.

    Olbricht: Friedrich Olbricht (1888-1944), i tng Lc qun c,

  • Cc trngTng hp-Thanh tra thucBT lnh Lc qun,Cc trng

    ngvin thucBChhuyTicaoQun lc, thamgiavmstHitler

    ngy20thng7nm1944,bFrommxthnh.

    Ohlendorf: Otto Ohlendorf (1907-1951), Trung tng S.S. (1944),

    TrngphngAmtIII(Tnhbonib)thucRSHA(1943-1945),chhuy

    icnhimDUkrainevCrimea(1941),bTonNurembergxt

    hnh.

    OKW:xemQunic.

    Oshima:HiroshiOshima(1886-1975),Namtc,Thngtngis

    Nht tic(1938-1939,1941-1945),sauchin tranhbn tchung thn

    doticchintranh(1948)ricnx(1955).

    Oster:HansOster (1887-1945),i tc,ph t chnhchoc

    CanarisCcQunbo,cvaitrtchcctrongccmmuchngHitler,

    bMtvcxthtccngviCanaristtuntrckhiThchinIIkt

    thc.

    Ott:EugenOtt(1889-1977),Thiutngc,TyvinQunsc

    tiNht(??-1938),isctiNht(1938-1942).

    Papen: Franz vonPapen (1879-1969),Th tngCng hoc thay

    thBruening(1932-1932),ngitinnhimcaSchleicher,PhThtng

    trongNiccHitler(1933-1934),Cngsctio(1934-1938),is

    ctiThNhK(1939-1944),cTonNurembergthabng.

    Pas-de-Calais: tn theo ting Php (ngi Anh gi l Dover) ca eo

    binnibinManchehpnht(khong35km)giaPhpvAnh,bnPhp

    l th trnCalais vMiGris-Nez, bnAnh l hai th trn Folkestone v

    Dover.

  • Patton: George Smith Patton, Jr. (1885-1945), i tng (1945) ca

    M,TlnhiQunonThBatrnmttrnphaTy(1944),qua

    nitingvchinthutnhtnglcbngxethitgip.

    Paulus: FriedrichWilhelm Ernst Paulus (1890-1957), Thammu ph

    Lc qun c (1940), T lnh i Qun on Th Su nh Stalingrad

    (1942),bHngqunbaovy,uhngLinXvigisaukhicthng

    Thngch(1943),ctrvngcnm1953.

    Peenemnde:thtrnngBcc,bnbbinBaltic,nicc

    csphttrintnlaV-1vV-2.

    Ptain: Henri Philippe Benoni Omer Joseph Ptain (1856-1951), cm

    uchVichydischimngcac(1940-1944),sauThchin

    IIbktnthnhricCharlesdeGaullegimcntchungthn.

    PhmcpHipsTeuton:Phmcpqun scangicTeuton

    cthnhlpvocuithkXII,knlpcncvngqucPh,vi

    qunphcvkhinnntrngvchthpen,xydngmtlotthnhtr

    vngchc, tyh tinhnhnhngcuc tncngchngccchng tc

    Slav.nthkXIVHipsTeutontr thnhmt lc lnghngmnh,

    thngtrnguvTrungu.Trongnhiuthk,hthntnhccdntc

    Slavvgipngicmrnglnhthvphangu.VthQucx

    xemHip sTeuton l tmgng sng, s dng hnh tng cc thnh tr

    ngiTeutonnhlbiuhincholchsquangvinhcangic.

    PheTrc:khiucbancchyulc,vNht,saucthm

    Hungary,Rumania,BulgariavNamT.

    Phion:xemnvkhngqun.

    PhongtroCicch:cucCchmngtngiotrongGiohiCc

  • TyuvothkXVI,chmdtquynnngtithngcaGiohong

    vkhiuchocchithnhTinlnh.Phongtronythayitondinli

    sngthiTrungcTyu,mumtknguynmitronglchshin

    i,ktqulquynlcvtisncagiiqutcphongkinvGiohi

    ThinChaLaMsuygim,cchuynquaccthnhphntrungluv

    vngquyn.Nhiu lnh thginhcc lpvchnh tr, tngiov

    vnho.Cnglc,vicxobthchcaitrphongkingipthognhng

    tribucvthngmidogioiutruynthngtra,mngchovic

    phttrinchnghatbnhini(Xemthm:Luther).

    PhngtuynMaginot:gmcngs,giaothngho,lctbngb

    tngctthpdy,cvtrangviholcmnh,doPhpxydcng

    bingiivic.

    Ph(tngclPreuen):trcThchinIlvngquclnnhtv

    hngmnh nht trong ch c, v th trong nhiu trng hp Ph

    ngnghavic,vkhininvinhquangngytrccac,ngi

    chaynhcnPh.SauThchinI,Phvnlbanglnnhtncc

    vothiHitler,ngthphBerlin(cnglthcac).

    Picardie:tnhminBccaPhp.

    Pohl: Oswald Pohl (1892-1951), i tng Waffen-S.S. (1942), Cc

    trngKinhtvHnhchnhcaS.S.(WVHA),thamgiathtiungiDo

    Thitrongcctritptrung,bTonNurembergxthnh.

    Popitz: Johannes Popitz (1884-1945), B trng Ti chnh ca Bang

    Ph(1933),thamgiammuchngHitler,bMtvcbtvxt.

    Posen(tngclPozna):thnhphminTyBaLan,sauThchinI

    ngithucvBaLan.

  • Potsdam: thnhphminngBcncc, cgi tr lch s lin

    quannqukhanhhngcangic.QucxchnPotsdamc

    hnhlkhaimcNghvinminm1934nhmthhinsonktgia

    th h lnh o c v Quc x. Potsdam cng l ni t chc Hi ngh

    Potsdam lch s 1945giaTh tngAnhChurchill,Th tngLinX

    StalinvTngthngMTruman.

    PripethocPripyat:vngmlypharngngpncrnggn300

    km, thuc lu vc sngPripet rng 100.000km, minTrungTy ca

    Lin X trong Th chin II, hin gi nm gia Belarus v pha Bc v

    UkrainevphaNam.

    Qunic: Sau Th chin I, phn ng s quan v binh s trong

    Qunichccgiing.Nm1919,Cnghoc thnh lp

    Qunimi,nnm1921QuninyctnchnhthclReichswehr

    (Qun Phng v ch) c c s 100.000 theo hn ch ca Ho c

    Versaillesbaogmlcqunvmtttuchin,ringxethitgip,ipho

    vmybayb cm.VHocVersailles cm thnh lpBTngTham

    mu,clpramtcquangilTruppendienst(CquanBinhs),ngi

    ngulHansvonSeecktcgilChhuyBanLnhoQuni

    (1920-1926).

    Bt u t 1935, qun ic c tn chnh thc lWehrmacht (Lc

    lng Phng v), gm c cc qun chng Lc qun, Hi qun vKhng

    qundiquynBTngThammuvBChintranh.BlomberglTng

    ThammutrngQunlckimBtrngBChintranh.SaukhiTng

    thngHindenburgquaithng8nm1934,AdolfHitlergichcTlnh

    TicaoQunlcchonphtcht.SaukhiBlombergtchcnm1938,

    BChin tranh b gii tn, thay vo l BCh huy Ti caoQun lc

  • (OberkommandoderWehrmachthocOKW)doHitlerchotrctip.C

    cutchcnhsau:

    BChhuyTicaoQunlc(OKW)

    TrnlthuytBTlnhLcqundischhuycaOKW.Trn

    thct,OKWchhuytrctipchintrngphangvOKHphtrch

    chyuchintrngphaTy.

    TlnhTicaoQunlcAdolfHitler(1935-1945)ThuscKarlDoenitz(1945)TngThammutrngQunlc(chcdanhc)ThngchPaulvonHindenburg(1933-1934)AdolfHitler(1934-1935)Thng ch Werner Eduard Fritz von Blomberg (1935-1938)ThammutrngBChhuyTicaoThngchWilhelmKeitel(1938-1945)

    ThammutrngHnhqun,BChhuyTicaoitngcpcaoAlfredJodl(1939-1945)

    ThammuphHnhqun,BChhuyTicaoTrungtngWalterWarlimont(1939-1944)

    BTlnhLcqun(OKH)

    TlnhLcqun:itngcpcaoWernervonFritsch(1935-1938)ThngchWalthervonBrauchitsch(1938-1941)AdolfHitler(1941-1945)ThngchFerdinandSchoerner(1945)

    ThammutrngLcqun:

  • itngLudwigBeck(1935-1938)itngcpcaoFranzHalder(1938-1942)itngcpcaoKurtZeitzler(1942-1944)itngcpcaoHeinzGuderian(1944-1945)itngHansKrebs(1945)

    BTlnhKhngqun(OKL)

    TlnhKhngqun:ThngchchHermannGoering(1935-1945)ThngchRobertRittervonGreim(1945)

    PhTlnhkimTngThanhtra:ThngchErhardMilch(1938-1945)

    ThammutrngKhngqun:itngWaltherWever(1935-1936)ThngchAlbertKesselring(1936-1937)itngHans-JrgenStumpff(1937-1939)itngcpcaoHansJeschonnek(1939-1943)itngGnterKorten(1943-1944)itngWernerKreipe(1944)itngKarlKoller(1944-1945)

    BTlnhHiqun(OKM)

    TlnhHiqun:ThuscErichRaeder(1928-1943)ThuscKarlDoenitz(1943-1945)ccpcaoHans-GeorgvonFriedeburg(1945)ccpcaoWalterWarzecha(1945)

    ThammutrngHiqun:

  • cOttoGroos(1931-1934)cGntherGuse(1934-1938)cOttoSchniewind(1938-1941)cKurtFricke(1941-1943)cWilhelmMeisel(1943-1945)

    Qunhm:tngdchthuttuchungcsdngnhsau*:

    Trncptng:

    LcquncThngchAnh (FieldMarshal)vPhp (Marchal),ccThngchch(Reichsmarschall,duynhtGoeringmangqunhmny)v Thng ch (Generalfeldmarschall), M c Thng tng (General of theArmy),LinXc3cpnguynsoimschnguynbnkhngghircpno: i Nguyn soi Lin bang X Vit ( ,duynhtStalinmangqunhmny),NguynsoiLinbangXvit(),vNguynsoibinhchng(aacaKhngqun,Phobinh,Thitgip,Thngtin,Kthut).HiqunccncAnh,c,LinX,MvPhpucThusc.

    Cptng:

    LcqunvKhngqunccncAnh,M*, LinX, Php u c 4 cptngngviitng,Thngtng,TrungtngvThiutngcaQuniVitNam.ccbacp tng,v thc thxemnhkhngcthng tng. Cn c thmi tng cp cao cac (Generaloberst) vLinX().Hiqun:ttrnxunglc(ngangviitng),Phc,Chun

    c v c*. Cn c thm Ph Thu s c ca c(Generaladmiral)vLinX().

    Cpt:ccncAnh,c,M,LinXvPhpc3cp,xemnhtngng

    viit,TrungtvThiutcaQuniVitNam,khngccptngng

    viThngt.

    Cpu:ccncM,LinXvPhpc4cptngngviiu,Thng

  • u,TrunguvThiuucaQuniVitNam,ringAnhvcchc3cpnn

    xemnhkhngccptngngviThngu.

    Quntrb: loihnhqunichunluynxongrichovnh

    lmcngvicbnhthng,khicncthcgilivoquni,ngy

    thngcthlnhthmnhimvnhdnphng.Cnphnbitviqun

    db,lquncihnhvtrangbhonchnhtrongtnhtrngdphng,

    snsngtcchinngaykhitnhthihi.Ringc,quntrbc

    tchcchtchhnthnhlclngDnqun.

    QuncngWindsor:xemEdwardVIII.

    Quisling: Vidkun Abraham Lauritz Jonssn Quisling (1887- 1945),

    ngiNaUyhptcviclngonNaUy,ccclmTh

    tngNaUy(1942-1945), sutchin tranhcng tcc lcviQucx,

    sauchintranhbxthnh.Danhtchungquislingcdngtrongvi

    ngnngchuu,kctingAnh,nhlngnghavikbnnc.

    Raeder:ErichJohannAlbertRaeder(1876-1960),ngiutin(1939)

    nhnqunhmThusccacQucx,TlnhHiqun(1928-

    1943).BTonNurembergxchung thn (nhngbnngy tranhci),

    ctrtdovldosckho(1955).

    Ramsay: Sir Bertram Home Ramsay (1883-1945), c ca Anh

    quc.KhicnlPhc,tchccucditnDunkirk.ngvaitr

    quantrngtrongtrnNormandy,btnnkhiimybay.

    Rastenburg: ngi lng thucngPh (bygi lKtrzyn thucBa

    Lan,gnbingiiviNga),ctnghnhdinhchintrngcaHitlerc

    gilHangSi(ttingc:Wolfsschanze).

    Reichenau:WalthervonReichenau(1884-1942),Thngch(1940)ca

  • c, gp phn thuyt phcHitler dp b lc lng S.A. numun c

    quningh.TlnhiQunonThMinhBaLan(1939),T

    lnhiQunonThSunhLinX(1941),TlnhTponqun

    NamthaythRundstedt.Khibxuthuytno,ngcalnmybay

    vc,nhngchicmybaygpnntiLeipzigkhinchongchtvau

    tim.

    Reitsch: Hanna Reitsch (1912-1979), n phi cng li my bay th

    nghim ni ting ca Khng qun c, mt trong hai ph n c c

    thngHunchngCh thpsthngNht, sauchin tranhbqunM

    giamtrong18thngrictrtdo.

    Rennes:thnhphTyBcncPhp,nihplucahaiconsng

    IllevVilaine,cchbbinNormandykhong160kmvhngTyNam.

    Rhine:mttrongnhngsngchnhchuu,di1.320km,chyqua

    ThuS,o,Php,c,HLanrirabinBc,ontrncnglbingii

    ThuS-o,onklbingiiPhp-c.

    Rhineland:vng lnh thcaB,PhpvcnmdcbTysng

    Rhine.SauThchinI,HocVersaillesquynhngminhchimng

    tm thi trong15nmkhuvcRhinelandnmtrongncc.Hipc

    LocarnoquynhRhinelandlvngtrunglp,phiquns.

    Richthofen:WolframFreiherrvonRichthofen(1895-1945),Thngch

    Khngqunc(1943),TlnhiQunonS4Khngquntrnmt

    trnLinX,vhuvldosckho(1944),quaitrongkhibqunM

    tmgiam.

    Ribbentrop:JoachimvonRibbentrop(1893-1946),itngS.S.,i

    s c ti Anh (1936-1938), B trng Ngoi giao (1938-1945), lp k

    hochvthihnhmrnglnhthc,dnnvicspnhpovTip

  • Khcvoncc,bTonNurembergxthnh.

    Rommel: Erwin Johannes Eugen Rommel (1891-1944), Thng ch

    (1942)cac,T lnhSon7ThitgipnhPhp, tinphongn

    Dunkirk(1940),TlnhBinhonChuPhi(1941-1943),quaniting

    vibitdanhCoSamc,TlnhTponqunBNormandy(1943),

    clincannvmsthtHitlernnbHitlerhst.nglngiduy

    nhtcachQucxcmtVinbotngtngnimsnghipvc

    nhn.

    Rosenberg:AlfredRosenberg(1893-1946),ngvinQucxchc

    thc lcngcn trong thikphi thai,khixngv thchinnhiu

    chtrngcaQucx,thamgiaBolonNhhngBia,BtrngLnh

    th phang, chng vic th tiu cc dn tcSlav nhng c hnh ng

    mnhbiDoThi,bTonNurembergxthnh.

    Rostov: hoc Rostov-na-Donu, thnh ph min Ty Nam nc Nga,

    nmbncasngDonrabinAzov,cvtrchinlcquantrngvl

    trung tmgiao thngnivibinAzov,knhVolga-DonnbinCaspi,

    binBalticvccmduvngCaucasus.

    Roehm:ErnstJuliusRhm(1887-1934),cuiutrongThchinI,

    ThammutrnglclngS.A., thamgiaBolonNhhngBia,bst

    hitrongvThanhtrngmmungy30thng6nm1934.

    RSHA (ReichssicherheitshauptamtCquanTrungngAnninh

    ch): thucS.S.,cthnhlpvonm1939bngcchspnhpccb

    phn:S.D.,MtvvCnhstHnhs.Chcnngchnhthclchinu

    chngcckthcach,ngiDoThivnhngthnhphnchng

    tcbtho.RSHAcchiarathnhbyphng(mterhocAmt),trong

    Amt IV l Mt v (Gestapo), di quyn Heinrich Mueller. Adolf

  • EichmannnguVnphngDicngiDoThicaAmtIV.

    Ruhr:SngRuhr(mtnhnhcasngRhine)hocvngluvcsng

    RuhrminTyncc.Vngnyko di t hai bn b sngRuhr v

    hngnggiaWeselvDsseldort,cmtcngnghiphortcao.

    Runciman: Walter Runciman (1870-1949), T tc Th Nht x

    Doxford, c Th tng Anh c i thuyt phc Tip Khc giao

    Sudetenlandchoc(1938).

    Rundstedt:KarlRudolfGerd vonRundstedt (1875-1953), Thng ch

    (1940)cac,TlnhTponqunNamnhBaLan(1939),Tlnh

    TponqunAnhPhpquavngArdennes(1940),TlnhTpon

    qunNamnhLinX(1941),khibLinXphncngxinphpHitler

    chortluinhngbtchi,mtchcvRicheneauthayth.Ktip,ng

    cgililmTngTlnhMttrnphaTy(1942),khuynHitlerm

    phnhobnhvingminhnnbmtchcvKlugethayth(thng7

    nm1944).SaukhiHitlerbmsthtngy20thng7nm1944,Kluget

    t,ngcbnhimlmChnhnTonDanhd,cKeitelvGuderian

    thamgia,tcquntchnhngsquanclincanrigiaohchoTon

    Nhndnxtx.RundstedtctibnhimTngTlnhMttrnpha

    Ty(thng9nm1944)rilimtchcvKesselringthayth(thng3nm

    1945).SauThchinII,ngbquyltinhnchintranhnhngkhngra

    tovldosckho,rictrtdo(1948).

    S.A.(vitttttncSturmabteilung):iqunringcangQuc

    x,vmcngphcmununncncgiloNu,phnbitvi

    lclngS.S.loen.Tnm1930,HitlerlLnhtcaS.A.,trc

    tipdiquynlThammutrngchhuyhngngy,Thammutrng

    S.A.nitingnhtlRoehm.

  • Saar:bangminTyNamncc,ngyxathucqucLaM

    thn thnhnhngchunhhngmnhcaPhp, theo thigian sang tay

    nhiulngiaPhpvc.HocVersaillesquynhccmthanSaar

    thucquynkhaithccaPhptrong15nmbithngchonhngthit

    hiccmthancaPhptrongThchinI.

    Sachsen: bang min ng nc c, th ph Dresden, trc Th

    chinIlmtvngquccachc,saulbangnmtrongCng

    hoc,hingiclnhthgntngngvivngqucngyxa.

    Salmuth:HansEberhardKurtvonSalmuth(1888-1962),itngcp

    cao(1943)cac,ThammutrngTponqunBnhPhp(1939-

    1941),TlnhQunonXXXnhLinX(1941),saulmTlnh

    iQunonThHai riThT (1942-1943),T lnhiQunon

    Th Mi Lm trong trn Normandy, b cch chc khi ng minh gii

    phngParis,nhnnt20nmnhngcgimcn12nm(1951).

    Saint-L: th trn min TyBc nc Php, nm trn sngVire

    vngNormandy,gnbbinManche.

    Sauckel: Fritz Sauckel (1894-1946), X u Thringen (1927), B

    trngcmnhTonquynCquanSdngLaong(1942-1945),khai

    thclaongnlcclnhthbcchimng,bTonNuremberg

    xthnh.

    Schacht:HjalmarHoraceGreeleySchacht(1877-1970),TinsKinht

    (1899),tuykhngphilngvinQucxnhngnghHitlernhittnh

    vlpnhiuchngtrnhnhmgiiquytnnthtnghipvnnhtint

    (1922-1923),ThngcNgnhngNhncc(1923-1930,1933-1939),

    B trngKinh tc (1934-1937) kimcmnhTonquynKinh t

    Chintranh(1935-1937),Qucvkhanh(1939-1943).ngbQucxkt

  • ndnhlunvmstHitlerngy20thng7nm1944,bavotri

    tptrung,ricngminhgiithot.ngcTonNurembergtha

    bng,nhngbTonBitrQucxcactuynn8nmkhsai,ri

    ctrtdo(1948).

    Schellenberg: Walther Friedrich Schellenberg (1910-1952), Thiu

    tng S.S., PhGim cC quanRSHA (1939-1942), thay th Canaris

    lmGimcCcQunbo(1944),sauThchinIIbn6nmtnhng

    ctrtdosm(1951)vldosckho.

    Scheubner-Richter:LudwigMaximilianErwinvonScheubner-Richter

    hoc Max Scheubner-Richter (1884-1923): mt trong nhng ng vin

    Qucxutin,trngnquaitrongvBolonNhhngBia.

    Schirach:BaldurBenediktvonSchirach (1907-1974),Lnhoon

    ThanhninHitler(1931),XukimThhinThnhphVienna,bara

    xtrcTonNuremberg,ngit1946-1966.

    Schlabrendorff:FabianvonSchlabrendorff (1907-1980), squandi

    quynTresckow,thamgiavommumstHitler,baraTonNhn

    dnxtxnhngmybayngminhnmbomtrngphinto,bavo

    tritptrungricqunMgiicu.

    Schlegelberger:LouisRudolphFranzSchlegelberger (1876-1970),B

    trngTphpc (1941-1942),bTonNurembergx tchung thn

    nhngctrtdonm1950vgiyu.

    Schleicher: TngKurt vonSchleicher,B trngQuc phng trong

    NicccaPapen (1932),Th tngCnghoc (1932-1933) tipni

    PapentrckhiHitlerlnthayth,bsthicngvtrongvThanhtrng

    mmu.

  • Schmidt: Tin s Paul Schmidt (1923-1945), thng dch vin ca B

    Ngoigiaoc,thngdchchoHitlertrongnhiucuchimquantrng

    vinhnvtcaocpncngoi.

    Schmitt:KurtPaulSchmitt(1886-1950),ThiutngS.S.(1935),Tng

    GimcCngtyBohimAllianz(1921-1933),BtrngKinht(1933-

    1934),saulmtronghingquntrcamtscngtytnhn.

    Schoerner: Ferdinand Schrner (1892-1973): Thng ch (1944) ca

    c,TlnhSon6SnccnhLinX(1940),TlnhQunon

    XXXXThitgip(1943),TlnhTponqunAriTponqunNam

    UkraineLinX(1944),TlnhTponqunTipKhc(1945),c

    HitlerctrongTuyncoChnhtrlmTlnhLcqun,sauThchinII

    bLinXtuynn25nmkhsai,khictr tdo(1955) trvTy

    cribtonTycxtxvtixtthuccpsaiphmtrongchin

    tranh,bnt4nm6thng,ctrtdonm1963.

    Schulenburg:FriedrichWernervonderSchulenburg(1875-1944),i

    scLinX(1934-1941),bbucphitchckhicnhLinX,

    thamgiavmstHitlerngy20thng7nm1944,cchnhlNgoi

    trngnuthnhcng,bMtvxt.

    Schuschnigg: Kurt Schuschnigg (1897-1977), Th tng o (1934-

    1938),bcQucxcmtkhicspnhpo,cQuniMgii

    cunm1945.

    Schwarz:FranzXavierSchwarz(1875-1947):ThqucangQuc

    x,itngcpcaoS.S..

    S.D.(Sicherheitsdienst,cnghaCquanAnninh):cquantnhbo

    caS.S.,cthnhlpnm1931diquynHeydrich,sau1939thucc

    quanRSHA,tnm1944nmlunQunbo.

  • Sedan: th trnngNamncPhp, trongvngArdennes,bnb

    sngMeuse,gnbingiiPhp-B.

    Seeckt: Hans von Seeckt (1866-1936), i tng ca c, sau Th

    chin I cnhimv t chc liQunic theohn ch caHoc

    VersaillesvnguQuniminyvi chcv tngngTng

    ThammutrngQunlc(1920-1926),bmtnhLinXtoiukin

    chtovkhtrntLinX,ibiuNghvin(1930-1932).

    Seisser:itHansvonSeisser,ChhuytrngcnhstbangBavaria,

    lmttrongtamuchlnhoBavariakhivBolonNhhngBia

    xyra.

    Seyss-Inquart:ArthurSey-Inquart(1892-1946),Thtngo(1938),

    itngS.S.,tiptciuhnhncosaukhiobspnhpvoc

    (1938),Qucvkhanhcac(1939),PhTonquynBaLan,CaouH

    Lan (1940), Ngoi trng c thay th Ribbentrop (1945), b To n

    Nurembergxthnh.

    Silesia:vngtnmdctrungluvthnglusngOdervdyni

    Sudetes, khi xa thuc chc, sauTh chin I b ccncBaLan,

    TipKhcvctranhchp,phnbnccchiathnhThngSilesia

    vHSilesia.HingivngtnybaogmminTyNamBaLan,mt

    phnCng ho Sc cng cc bangBrandenburg v Saxony minng

    ncc.

    Simon:JohnAllsebrookSimon(1873-1954),BtrngNgoigiaoAnh

    (1931-1935), B trngNi v (1935-1937), B trng Ti chnh (1937-

    1940).

    Sir: trongschny l txnght trc tnngicHonggia

    AnhphongtcvHips.

  • Six: Tin s Franz Alfred Six (1909-1975), Thiu tng S.S. (1945),

    nguPhngVIIcaRSHA,bTonNurembergx20nmt(1948),

    cgimncn15nm(1951).

    Skagerrak:eobinnmgiabbinminNamcaNaUyvbbin

    minNamcaanMch.

    Slav:ccdntcphnbnguvTrungu,bnoBalkans,v

    qua dy ni pha chu . Nhnh pha ng gm nhng dn tc Nga,

    Belarus,Ukraine,nhnhminTygmnhngdntcBaLan,Sc,Slovak,

    vnhnhphaNamgmnhngdntcSlovenia,Serb-Croatia,Macedonia,

    vBulgaria.Hitlerxemccdn tcSlav lmchngsovidn tc

    c.

    Slovakia: t u th kX lmt phn caHungary, c nhp vo

    Bohemia vMoravia thucTipKhc (1918), tuyn b ly khai khiTip

    Khc(1939),hinnaylmtncclp.

    Skorzeny:OttoSkorzeny(1908-1975),TrungtWaffen-S.S.,chinu

    trn chin trngLinX (1941-1942), cHitler c lmch huy chin

    dchgiicuMussolini(1943),chhuyccngibtccTngthngNam

    TTitonhng thtbi (1944),chhuyiqungidngbinhsMxm

    nhpvnghnhquncaMgyrilon(1944),sauchintranhbTo

    nQunsDachauxtxnhtinhnchintranh,cthabngnhng

    chacthngay,ritrnthotkhitrigiam(1948).

    Smolensk: thnh ph vngTrungTyncNga, nmbn b sng

    Dniepr(gnbingiiNgaBelarushinnay), lgiaoimcacctuyn

    ngquantrngvcxemlthnhtrchechnMoscow,vthkhixm

    lngNga,quniVuaCharlesXIIcaThuin,HongNapolonv

    saunylcaHitleruiquathnhphny.

  • Spartakist (ting c: Spartakusbund): nhm c khuynh hng ch

    ngha x hi do Rosa Luxemburg v Karl Liebknecht thnh lp vo nm

    1916.TrongThchin I, nhmny l cnh t cangDnchXhi.

    TncanhmldoLiebknechtlybthiuSpartacus(tncamtnl

    cmuphongtronidychngtriunhLaM)vitbo.

    Speer:AlbertSpeer(1905-1981),cxemlkintrcsutinca

    cQuc x, thit k nhiu cng trnh kin trc c o nh Ph Th

    tngmi (1939),B trngKh ti vV trang (1942), gp cng trong

    vic chn chnh ngnh cngnghip sn xut cac, ngay sau khi chin

    tranh chm dt c t do di chuyn, din thuyt, nhng b To n

    Nurembergtruytvtuyn20nmtvvicsdnglaongnl,mn

    hntnm1966.

    Speidel:HansSpeidel(1897-1984),Trungtng(1945)cacQuc

    x, Tham mu trng Tp on qun B di quyn Rommel v Kluge

    (1944), lincanvovmstHitlerngy20 thng7nm1944nhngv

    ToDanhdgmRundstedt,Guderian,vKeitelkhngtcquntchnn

    khngbaraxtx,lngiduynhttrongnhmchmukhngbst

    hihoctt,sauchintranhlmitngcaCnghoLinbangc

    trongkhiNATO,TlnhlclngtrnbcaNATOchuu(1957-

    1963).

    Sperrle:HugoSperrle(1885-1953),Thngch(1940)caKhngqun

    c,TlnhiQunonS3KhngqunngtrntPhpnh

    phAnh,baraTonNurembergnhngcthabng.

    Sponeck:HansGrafvonSponeck(1888-1944),Trungtng(1940)ca

    c,TlnhQunon42nhLinX,baratonquns(1942)

    vtralnhrtqun,bnthnhnhngHitlergimcn6nmt,bt

  • hnhsaummumstHitlerngy20thng7nm1944tuykhngcand.

    Sportpalast:cungththaocmichevisccha10.000ngipha

    TyBerlin,xynm1910choccmn trtbng,quynAnh,cng l

    nidinratrinlm,mttinh,bphhunm1973.

    S.S.(vitttttncSchutzstaffel,cnghaiphngv):tchc

    qunscangQucx,mcngphcmuennncncgi l

    oenphnbitvilclngS.A.loNu,khiulicn

    v cho cp lnh o Quc x, ch khi c t di quyn ch huy ca

    Himmler (1929-1945)mi lnmnh, ch thngqunhm tng tnh

    trong Qun i c nhng vi tn gi khc, c ng phc v qun ph

    ring.TrongThchinII,S.S.lnhnctrongmtnhnc,cccu

    nhsau:

    Thlnh:HeinrichHimmler(1929-1945).ThlnhS.S.vCnhst:chhuynhngnvS.S.khcnhautrnmtvngrng,tngtnhXucangQucx.TnghnhdinhS.S.: c chia ra thnh12 cquaniuhnhmihot ng ca S.S., nh C quan Trung ng An ninh ch(RSHA),CcKinh t vHnh chnh (WVHA)di quyn caCcKinhtvHnhchnh.Th lnh Danh d S.S.: phong cho cp lnh o chnh quyn, nhBormann,Henlein,Ribbentrop,Weizsaecker

    Theo chiu ngang, S.S. c chia ra thnh tng b phn chuyn bit,

    nh:

    S.S.Tngqut(AllgemeineS.S.).S.S.Kbinh(Reiter-S.S.).u T thn (Totenkoptverbande, gi tt S.S.-TV), ban u gm

  • nhng n v cp trung on ph trch cc tri tp trung n nm1944gmc3son,cctritptrungcgiaolichoWVHA.icnhim(Einsatzgruppen),gm4iA,B,CvD.S.S.Vtrang(Waffen-S.S.):doHeinrichHimmlerlmTlnh.CnhstTrtt(Ordnungspolizei,gittOrpo):quytcnhstcccpTrungngvaphng,Cnhstngst,Cnhstngthu,bovticccquan

    TonNurembergtuynLclngS.S.(ngoitrS.S.Kbinh)phm

    ticchintranh.

    Stahlhelm:LclngTdocslngthnhvinlnnht(500.000

    ngi)vouthikQucx,lclngnytheochnghaqucgiav

    chngchCngho,gianhpNiccHitlernm1933nhngbHitler

    giitnnm1935.

    Stalin: Joseph Vissarionovich Stalin (1879-1953), Tng B th ng

    CngsnLinX(1922-1953),kimnhimThtng(1941-1953).

    Stalingrad: thnh ph min Ty Nam nc Nga, nm bn b sng

    Volga,cnivisngDonquaKnhVolga-Don,v thcv trchin

    lclntgiaothngngthuquantrng,hingictnlVolvograd.

    Stauffenberg: Claus Philipp Maria Graf Schenk von Stauffenberg

    (1907-1944)nhqu tc,i tThammu trngDnqun(1944),m

    nhimvicmstHitlerngy20 thng7nm1944,bFrommra lnhx

    bn.

    Steiner:FelixMartinJuliusSteiner(1896-1966),itngWaffen-S.S.

    (1943), c Hitler ra lnh phn cng qun Nga Berlin (1945) nhng

    khngclclngthihnh,bbt lmtbinhchonnm1948mi

    ctrtdo.

  • Stieff:HelmuthStieff(1901-1944),itngc,CctrngTchc

    BT lnh Lc qun (1942), tham gia vo v m st htHitler ngy 20

    thng7nm1944,bTonNhndnxthnh.

    Strasser:GregorStrasser(1892-1934),cuTrungu,mttrongnhng

    nhlnhoutincangQucx,thnhlplclngS.A.,thamd

    cucBolonNhhngBia,thnhlpmnglicsQucxminBc

    c,bsthitrongvThanhtrngmmu.

    Strauss: Adolf Strauss (1879-1973), i tng cp cao ca c, T

    lnhQunonIInhBaLan(1939-1940),TlnhiQunonTh

    ChnnhLinX(1941)vphaTy(1942).

    Streicher:JuliusStreicher(1885-1946):chbttbocaQucxDer

    StrmerbiDoThi,thamgiavBolonNhhngBia,XuFranconia

    trongbangBavaria,nguNuremberg(1933).BTonNurembergxt

    hnhnhngbnngytranhcivlinquannsxmphmquyntdo

    ngnlunvboch.

    Stresemann:GustavStresemann(1878-1929),ChtchngNhndn

    c,Thtngc(1923),BtrngNgoigiao(1923-1929),cchnh

    schhogiivingminhvacgianhpHiQuclin.Donlc

    ngoigiaokin tohobnh,ngcgiiNobelvHobnhnm1926

    cngviBtrngNgoigiaoAristideBriandcaPhp.

    Stroop:JrgenStroop(1895-1952),TrungtngS.S.,ThlnhS.S.v

    CnhstvWarsaw,BaLan(1943),sauThchinIIbBaLanxthnh.

    Stuelpnagel:Karl-HeinrichvonStlpnagel(1886-1944),itngLc

    qunc (1939),ChhuybanQunqunPhp (1942), thamgiammu

    mstHitlerngy20thng7nm1944,bMtvbtvTonNhndn

    xthnh.

  • Sudetenland:vngtgmBohemiavMoraviavmtphnSilesia

    xungquanhdyniSudeten,cphnlnngigcc(gilngic

    Sudeten)cng,vo thigian1918-1938 thucvTipKhc,cHip

    cMunichquynhgiaochoc,saunm1945ctrvTipKhc,

    hinnaylminTy,mtphnminBcvmtphnminNamcaCng

    hoSc.

    Son:xemnvlcqun.

    Sonkhngqun:xemnvkhngqun.

    Taylor:MaxwellDavenportTaylor(1901-1987),itngcaM,l

    vtngutincangminhblnNormandykhichhuySon

    Khngvn101.SaunylTlnhqunMvLinhipquctrongChin

    tranhTriuTin(1953),TngThammutrngLinqunM(1962-1964)

    visMtiNamVitNam(1964-1965).

    Tukhutrc:loitunh,cvntccao,thngcdngchng

    trtuphngngli,tungm.

    Tuthitgip:loituchinhngnngnht,clpthpdybov,

    v c i bc rt to, v nng n nn tc chm hn cc loi tu khc.

    NhngtuthitgipnitingktrongschnylBismarckcac(trng

    lngncrhn50.000tn,ibcnng380mm),Tirpitzcac(hn

    42.000 tn,ibc380mm),HoodcaAnh (gn50.000 tn,ibc380

    mm),vPrinceofWalescaAnh(trn40.000tn,ibc370mm).

    Tuthitgipbti:loituthitgipcacctrngtigimbt

    nhmtunthhnch10.000tncaHocVersa