7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 1/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 2/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 3/89

ÜÇ AYLIK DERG‹fiUBAT 2001

SAYI: 2

Sahibi ve Yaz› iflleri Müdürü:Yücel HAS

Adres:Üsküdar Caddesi P›nar ‹flhan› No:15 Kat: 3/48

Kartal / ‹STANBUL

e-posta:k.s.d@email.com

2 000 000 TL.

Bask›:Ceren Ofset

Günler a¤›r.Günler ölüm haberleriyle geliyor.En güzel dünyalar›

yakt›k ellerimizleve gözümüzde kaybettik a¤lamay› :bizi bir parça hazin ve dimdik b›rak›p

gözyafllar›m›z gittilerve bundan dolay›

biz unuttuk ba¤›fllamay›...

Var›lacak yerekan içinde var›lacakt›r.

Ve zaferart›k hiçbir fleyi affetmeyecek kadar

t›rnakla sökülüpkopar›lacakt›r...

Naz›m Hikmet

941 sonbahar

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 4/89

‹ Ç ‹ N D E K ‹ L E R

Arjantin’den Afganistan’aSAVAfi VE TERÖR ........................................ 9Esas olarak küreselleflme döneminin bitifli olan ikiz kulelere sald›r›yla bütündünya savafl ve terör denklemine göre alg›lanmaya ve alg›lat›lmaya baflland›.

Koflullar›, geliflimi, gerçeklefltirdikleri

EK‹M DEVR‹M‹ ........................................... 29Y›k›lan neydi, yaflanan sosyalizm deneyimi bize nas›l dersler b›rakt› sorusunayan›t aranacak dizinin ilk yaz›s› iç savafl y›llar›na kadar olanlar› de¤erlendiriyor.SÜHA ILGAZ

KAP‹TAL‹ST DEVLET‹NTEMEL ÖZELL‹KLER‹ .................................. 83Marksizme ait önemli bir konu, temel olarak nas›l bir yaklafl›mla ele al›nmal›?Bu konuda ilk sözler, tart›flmalarda ön aç›c› olmas› amac›yla ifade ediliyor.CEM‹L TUNA

Sosyalist demokrasi tart›flmas›PROLETARYA ‹HT‹LAL‹, DÖNEK KAUTSKYVE ‘B‹Z‹M PLEHANOV’ .............................. 95

Proleterya partisini bir dönem için arka planda tutulabilir bir konu olarakalg›lamak nas›l kabul edilebilmifl ve bunun sonuçlar› neler olmufltur? Kurtuluflhareketinin, ‘sosyalist demokrasi’ ekseninde geçirdi¤i evrim inceleniyor.HACI YILDIZ

Birleflik ço¤ulcu bir yan›lsamaYASAL PART‹ .......................................... 155ÖDP’den ‘ayr›lmak’ sol liberalizmden ayr›lmak anlam›na gelir mi? Bupartiden ‘yollar›n› ay›ranlar›n’ iddialar›n›n sahicili¤i tart›fl›l›yor.

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 5/89

9

K U R T U L U fi

Y eni Dünya Düzeni içinBerlin duvar›n›n y›k›l-mas›yla birlikte kurul-

maya baflland›¤› söylenirse do¤-ru olaca¤› gibi, bu düzenin ilkçatlaklar›n›n, ayn› duvar›n art›k

ay›ramad›¤› birleflik Almanyaile birlikte ortaya ç›kt›¤› da söy-lenebilir. ‹ki kutuplu dünyan›nkapitalist blo¤undaki ‘düzenli-lik’ art›k eskisi gibi olamazd›. Çünkü ‘sosyalizmin’ kapitalist dün-yadan ay›rd›¤› genifl co¤rafya ve bu co¤rafyan›n içerdi¤i uluslar,devletler ve halklar, art›k karfl›s›nda birleflilmesi zorunlu olunan‘komünist tehdit’ olmaktan ç›km›fl, h›zla nüfuz edilmesi gereken

enerji, hammadde ve pazar alanlar› olarak alg›lanmaya bafllam›flt›.

Yataklar›ndan kalkan insan-lar›n bir gün sonra tamamenfarkl› bir düflünüfl sistemi ge-lifltirmelerini istiyorsan›z, on-lar› ciddi bir floka tabi tutmal›-s›n›z. Özgürlük, birey haklar›,insan haklar›, bar›fl gibi içi bo-flalt›lm›fl kavramlarla on y›l-dan fazla bir süredir biçimlen-dirilmifl insanlar, 12 Eylül gü-nü ne insan haklar›ndan, ne

birey ve kiflilik haklar›ndan nede demokratik haklardan sözediyorlard› art›k.

 Arjantin’den Afganistan’a

SAVAfi

VE ‘TERÖR’

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 6/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 7/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 8/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 9/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 10/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 11/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 12/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 13/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 14/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 15/89

29

K U R T U L U fi

SÜHA ILGAZ

 Koflullar›, geliflimi, gerçeklefltirdikleri

EK‹M DEVR‹M‹

Ekim Devrimi, kazan›mla-r›yla, ürünü olarak kuru-lan toplumsal yap›yla,

yeryüzünün siyasi olarak yeni-den biçimlendirilmesiyle bütünbir yirminci yüzy›l dünya tari-hini belirledi. Yenilgisiyle, ku-rulmas›n› sa¤lad›¤› toplumsalyap›n›n y›k›lmas›yla, kay›plarlada flimdi yirmi birinci yüzy›l ta-rihini belirlemekte. Buna ba¤l›olarak, sosyalizmin bir toplum-sal politik alternatif haline gelmesini hedefleyen çabalar, EkimDevriminin, yol açt›¤› toplumsal yap›n›n ve yenilgisinin bütün-lüklü bir de¤erlendirilmesi ve aç›klamas›n› gündemlerinin bafl›na

koymak zorunda.

Yaflanan sosyalizm deneyim-lerini aç›klayarak sosyalistdevrim teorisini gelifltirmek,

hedeflenen komünizmi dahakesin çizgilerle belirginlefltir-mek için gereksinilen çözüm-leme, Ekim Devriminin ürünüyap›n›n, sosyalizm deneyimi-nin özelliklerinin saptanmas›-n›n yan›s›ra, Ekim Devrimininkendisinin niteli¤inin ve bu

devrimin nesnel ve öznel ko-flullar›n›n ele al›nmas›n› daiçermek durumundad›r.

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 16/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 17/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 18/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 19/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 20/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 21/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 22/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 23/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 24/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 25/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 26/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 27/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 28/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 29/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 30/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 31/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 32/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 33/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 34/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 35/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 36/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 37/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 38/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 39/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 40/89

K U R T U L U fiE K ‹ M D E V R ‹ M ‹

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 41/89

81

KAYNAKÇA  V. I. Lenin, Collected Works (Toplu Eserler) , Progress Publishers, Moscow, 1977 V. I. Lenin, Ne Yapmal›? , Sol Yay›nlar›, Ankara, 1977 V. I. Lenin, ‘Sol’ Komünizm, Bir Çocukluk Hastal›¤› , Sol Yay›nlar›, Ankara, 1978G. Zinovyev, History of the Bolshevik Party (Bolflevik Partisi Tarihi) , New Park

Publications, London, 1983

80

t›r›lmalar› geçici bir geri ad›m olarak nitelenebilir. ‹leriki süreçteiflçi s›n›f› içerisinden uzmanlar yetifltirilerek burjuva uzmanlara ge-rek kalmam›fl ama sürekli ordu yerleflik bir özellik kazanarak ku-

rumsallaflm›flt›r. Yeniden ayr›cal›kl› tabakalar yaratarak genel ola-rak ayr›cal›klar›n kald›r›lamamas› da elbette belirleyici sorunlar-dand›r. Ama bu, burjuva toplumundan devral›nm›fl yüksek ücretödenen bir tabakan›n kal›c›laflmas› ile ayn› sorun de¤ildir. Bunakarfl›l›k yarat›lan K›z›l Ordu, hep varl›¤›n› sürdürmüfl, devlet ayg›-t› topluma, temsil etti¤i s›n›fa yabanc›laflt›¤›, bir bask› ayg›t›na dö-nüfltü¤ü ölçüde de, bunun kurumlar›ndan birini oluflturmufl, top-

lumun bask› alt›nda tutulmas›na hizmet etmifltir.Yeni kurulan Sovyet iktidar›n›n, önüne ç›kan sorunlar, zorluklarkarfl›s›nda ald›¤› tutumlar, baflvurdu¤u uygulamalar, onun karak-terini etkiledi¤i ve sürecin ileriki aflamalar›nda geliflimini, yöneli-mini belirleyecek özellikler kazand›rd›¤› ölçüde önem tafl›yordu.Genelde bu tarih, hedefler do¤rultusunda ileri at›l›m ve ard›ndankonumunu güçlendirmek için geri çekilme dönemlerinin birbirinitakip etmesi biçimini ald›. Bu yaz›da aktar›ld›¤› gibi, Ekim Dev-riminden 1918 bahar›na kadar süren dönem, s›n›f mücadelesininaç›k çat›flma biçimini ald›¤›, burjuva devletin y›k›ld›¤›, kapitalist-lerin mülksüzlefltirildi¤i bir dönemdi. Bu dönemde uç veren e¤i-limler daha sonra iç savafl s›ras›nda çok daha büyük ölçekte ortayaç›kt›lar. 1918’in bahar›ndan yaz›na kadar süren dönem ise, burju-vaziye karfl› sald›r›n›n durduruldu¤u, ele geçirilenlerin, kazan›mla-r›n sa¤lamlaflt›r›lmas›na öncelik verilen, bu amaçla geri çekilme yö-

nünde ad›mlar›n da gündeme geldi¤i bir dönemdi. Bu önermelerde NEP döneminde yeniden üstelik çok daha genifl bir ölçekte ile-ri sürüldüler. Ekim Devriminin hemen ertesinde iç savafl›n bafllan-g›c›na kadar yaflanan bu iki dönem, daha sonraki dönemlerin özel-liklerini küçücük bir ölçekte de olsa tafl›malar› ve o dönemlerin uy-gulamalar›n›n iflaretlerini, ipuçlar›n› sergilemeleri bak›m›ndanönem tafl›r. Sözü edilen daha ileriki dönemler ise, baflka yaz›lar›n

konusunu olufltururlar.

K U R T U L U fi

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 42/89

83

CEM‹L TUNA

KAP‹TAL‹ST DEVLET‹NTEMEL ÖZELL‹KLER‹

Marksizmin devrimciözünden sapma, il-kin marksist devlet

teorisi üzerindeki çarp›tma-lardan geçmektedir. Bu aç›-dan, devrimcilik ve reform-culuk ayr›m›n›n en önemlik›staslar›ndan biri de devlet

de¤erlendirmesi olmaktad›r.Marksizmden uzaklaflma sü-recinde, bu sürecin ya bafl›n-da ya da belli bir an›nda, mutlak olarak, buna uygun bir devlet de-¤erlendirmesi de gerekli olmufltur.

Lenin, Devlet ve ‹htilal ’de, Marx ve Engels’in tezlerini, devletin ro-lünü, s›n›flar› uzlaflt›rmaya indirgeyen görüfllere ve as›l olarak da,“marksizmin, çok daha ince olan ‘kautskist’ bozulmas›”na savafl açm›flt›r.

“Demek ki, devlet, düflünülemeye-cek bir zamandan beri mevcut de-¤ildir. ‹fllerini onsuz gören, hiçbirdevlet ve devlet gücü düflünü bu-lunmayan toplumlar olmufltur.Toplumu s›n›flara bölünmesinezorunlu olarak ba¤l› olan belirlibir ekonomik geliflme aflamas›n-da, bu bölünme, devleti bir zorun-luluk durumuna getirdi... Bu s›n›f-lar, vaktiyle ne kadar kaç›n›lmazbir biçimde ortaya ç›kt›larsa, okadar kaç›n›lmaz bir biçimde or-tadan kalkacaklard›r. Onlarla bir-

likte, devlet de, kaç›n›lmaz bir bi-çimde yok olur.” (Engels)

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 43/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 44/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 45/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 46/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 47/89

K U R T U L U fi

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 48/89

‹LK SÖZ

B u yaz› ile Türkiye’deseksenli y›llarda veözellikle an›lan döne-

min ikinci yar›s›nda sosyalistkamuoyuna mal olmufl ‘sos-

yalist demokrasi’ konusunaelefltirel ve karfl› bir bak›fl ser-gilenmektedir. M. Say›n’›nmakaleleri ile infla edilen bukonu üzerinde yazarken ister istemez, bir M. Say›n elefltirisi de or-taya ç›km›fl bulunuyor. Bu ikisini birbirinden ay›rmak mümkünolmad›¤› için, yaz›n›n konusunun ‘sosyalist demokrasi’ mi yoksaM. Say›n m› oldu¤u sorulabilir.

95

HACI YILDIZ

Bilimsel sosyalizm kavram› ile bi-lim yöntemi ve felsefesi yer de¤ifl-tirilerek iflçi s›n›f› partilerinin bi-limsel sosyalist (marksist) partiile eflitlenmesi, konjonktürsel ola-

bilecek olan iflçi s›n›f›n›n çok par-tili örgütlülü¤ünü genel teori dü-zeyine yükselterek bir yanl›fl yap-m›flt›r. Bilimsel sosyalizm çokolamaz; tektir. Her ne kadar ‘te-kel’i an›msatsa da, marksizminde¤iflik partilerce savunulmas›

durumu afl›lmas› gereken, komü-nistlerin birli¤ine yönelik ar›zi birdurumdur.

Sosyalist Demokrasi Tart›flmas›

PROLETARYA ‹HT‹LAL‹,DÖNEK KAUTSKY

VE ‘B‹Z‹M PLEHANOV’

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 49/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 50/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 51/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 52/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 53/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 54/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 55/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 56/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 57/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 58/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 59/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 60/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 61/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 62/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 63/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 64/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 65/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 66/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 67/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 68/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 69/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 70/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 71/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 72/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 73/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 74/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 75/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 76/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 77/89

K U R T U L U fi

S›n›fs›z sömürüsüz bir dünya u¤runa sosyalizm yolundaortaklaflm›fl olman›n rahatl›¤› ile bulufltu¤umuz kavflakta,

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 78/89

155

 Birleflik ve Ço¤ulcu Bir Saplant›:

YASAL PART‹

Kurtulufl gelene¤inin ÖDP içinde on y›l› aflk›n bir süredir fa-

aliyet sürdüren unsurlar›, parti teorisi konusunda olufltur-duklar› yanl›fl tezlerini, pratiklerini kendilerine izah edebil-mek kayg›s›yla da olsa savunmay› ne yaz›k ki sürdürmektedirler.Oysa ki parti deneyimlerinin trajik nihayetinin, do¤ru de¤erlendir-me yapmalar›n› art›r›c› bir etki yapmas›n› isterdik. Hangi saikler-le oluflmufl olursa olsun, parti konusundaki yanl›fl savunular›n etki-si, sadece bu alanla s›n›rl› kalm›yor, di¤er alanlarda da etkisini gös-teriyor. Proletarya partisi konusunun iddia edildi¤i üzere bir dö-

nem (en az›ndan on y›l!) için bile ertelenebilmesi ve Komintern’inbu konudaki yaz›n›n›n (bu durumda leninizmin) atlan›p, demok-rasi anlay›fllar›n›n do¤al sonucu olarak içinde farkl› eylem birlikle-rine izin verecek bir parti anlay›fl›na ulafl›lmas›, ‘nas›l bir sosyalizm’sorusuna yan›t oluflturma süreci içinde gerçekleflmifltir.

“Özgürlük ve Dayan›flma Partisi’nden Yolumuzu Ay›r›yoruz”bafll›¤›nda bir de¤erlendirmeyi kamu oyuna sunan arkadafllar›n,

fl fl ¤ fl ¤ fl ,

bir iç huzuruna ulafl›yoruz. Çok uzun bir süredir yollar›m›zayr› olsa da bu en temel meselede bütün bir Kurtuluflçu-lar kitlesi ile ortaklaflman›n -üstelik Kurtuluflçu olmayan-lar da art›s›- huzuru, bu amaçla hangi ad›mlar› ne yönedo¤ru ataca¤›z sorusuyla karfl›lafl›r karfl›laflmaz kaç›yor.

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 79/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 80/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 81/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 82/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 83/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 84/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 85/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 86/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 87/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 88/89

7/31/2019 KSD02

http://slidepdf.com/reader/full/ksd02 89/89