j/eb}o - nirankari.org

8
J/e B}o (Ek Nazar Punjabi Vol. 48, No. 15 (1 -15 AUGUST 2021) (fjzdh ns/ wokmh ftZu th gqekfFs) fibd L 48 nze L 15 1 s'I 15 nr;s 2021 (` 8H00) Regd.No. 25731/1973, Posted at LPC Delhi RMS Delhi - 110006, Prescribed Dates : 2nd-3rd, 17th -18th, Dates of Publication 1st & 15th, Pages - 8 Delhi Postal Regd. No. : DL (N) /143/2021-2023 Licence No. U (DN)-12/2021-23 Licenced to Post without Pre-payment d/F 1 ;kb 3 ;kb 5 ;kb 11 ;kb Gkos$B/gkb ` 150 ` 400 ` 700 ` 1500 :{He/H £ 15 £ 40 £ 70 £ 150 :{og 20 55 95 200 nwohek $ 25 $ 70 $ 120 $ 250 eBkvk$nk;N/qbhnk $ 30 $ 85 $ 140 $ 300 Subscription Details j'o d/F L T[gq'es nB[;ko nwoheh vkbo d/ pokpo okFh (t/y' pkeh gzBk 7 s/) (t/y' pkeh gzBk 8 s/) nZi ;z;ko g[zB^dkB ns/ P[G eowK nkfd ƒ pj[s T[sZw wzBdk j? go fJBQK Bkb nfGwkB dhnK izIhoK ftu iefVnk th fJjh iKdk j?. n?Bk fe nzs ftu fJBQK s'A S[NDk th w[Pfeb j' iKdk j?. Grs ;fsr[o{ d/ uoDK ftu ngDk sB^wB^XB brk d/Ad/ jB ns/ ngD/ nkgƒ neosk wzBd/ jB fJBQK ƒ fe;/ soQK dk pzXB BjhA g? ;edk. fJj ewb d/ c[Zb tKr fBob/g nt;Ek ftu ofjzd/ jB. fJBQK B/ g{oD ;fsr[o{ ƒ fwb e/ fBozeko dh gqkgsh ehsh j'Jh j[zdh j?. eo'VK gkgK dk BkP eoB tkb/ fBozeko ƒ fJj nzr^;zr wzBd/ jBl yKd/^ghAd/, T[md/^p?md/ fJ; dk f;woB eod/ jB, fJ;h fJe fBozeko dk :P rKd/ jB. fJjh ;wogD Gkt fJBQK ƒ w[esh gqdkB eodk j?. (Xow/Ido n;EkBk okjhI) fdZbh, 25 i[bkJh. ;fsr[o{ wksk ;[dheFk ih wjkoki B/ n?stko tou[nb ;fs;zr ~ ;zp'fXs eofdnK fejk fe wB[Zyh ihtB dk beF fBozeko dh gqkgsh j?. fJ;dh gqkgsh d/ pkd fizBk th ihtB fBozeko B/ pyfFnk j?, T[j fJ;dh oik ftu, fJ;d/ nfj;k; ftu phs/ sK jh w[pkoe j?. nkgB/ fejk fe e[M b'e fJzM th ;wMd/ jB fe d[Bhnak ftu nkJ/ jK ns/ ngDh ;koh f}zw/dkohnK uzrh soQK fBGk jh oj/ jK sK ;fs;zr ns/ f;woB dh eh }o{os j?, b/feB i/ n;hI gqwkswk d/ nfj;k; d/ fpBk ;ko/ ezw eod/ jK, fco T[j d/ yGkb ns/ ;zGkb th M{m j? feT[Ife fJ; ;G Bkb ;kvk brkt j' iKdk j?. nZi i' j? T[j eb BjhI oj/rk. jw/Fk ofjD tkbk sK f;oc fJj fBozeko j?. foFfsnK dh nfjwhns dk f}eo eod/ j'J/ ;fsr[o{ wksk ih B/ cowkfJnk fe ;z;ko d/ foFfsnK ftu gq/w dk j'Dk bk}wh j? b/feB feXo/ n?Bk th brkt Bk j't/ fe T[BQK dk j'Dk ;kv/ bJh d[Zy dk ekoD pD ikJ/. fJj ;G sK f;oc wB dh y/v j? fJ;bJh wB ~ n;hI fBozeko Bkb i'VBk j?. n;hI fe;/ Bkb GktBkswe o{g Bkb i[V iKd/ jK ns/ T[BQK d/ ;oho SZvD d/ pkd T[dk; j'Dk ;[Gkfte th j?, b/feB n;hI uzrhnK :kdK ns/ T[BQK s'I fwbhnK f;fynktK ~ :kd oZy e/ ihtB ftu nZr/ tZXDk j?, Bk fe T[BQK d/ bJh T[dk; j'Dk. ;fsr[o{ wksk ih B/ fttjkfoe ihtB ftu j' ojhnK gq/FkBhnK dk f}eo eod/ j'J/ ;wMkfJnk fe eJh tko ;fjDk }o{oh j[zdk j?. fit/I pkef;z r ns/ e[ M j' o y/ vK ftu ;ohoe ghVk ;fjB eoBk f;ykfJnk iKdk j?. w[Zek ykD dh nkds ;fjDh g?Idh j?. y/vd/-y/vd/ n?Bk nfGnk; j' iKdk j? fe fJe ;w/I d/ pkd dod tb fXnkB jh BjhI iKdk. i/ n;hI ukjhJ/ sK dod ~ dod wzB e/ ub ;ed/ jK iK fco ftt/e Bkb fJ;~ ;fjB th eo ;ed/ jK. ;fs;zr gq'rokw dk F[GnkozG n;fws rq'to ns/ ;kEh (fdZbh) okjhI ;zg{oD jod/t pkDh d/ Fpd-rkfJB Bkb j'fJnk. nB/eK GrsK B/ th ngD/ Gkt rhs-eftsk ns/ ftukoK d/ o{g ftu g/F ehs/ fiBQK ftu w[Zy sihnSwh jI Aqy jgqmwqw jI nUM Sq-Sq nmn ^;fjBPkj pkpk ntsko f;zx ih ;fsr[o{ wksk ;[dheFk ih wjkoki dh SZsoSkfJnk j/m 23 i[bkJh ~ d{o-d/FK d/ tou[nb N{o d/ sfjs fJNbh dk nzsookFNoh ;fs;zr gq'rokw fJNbh ftu j'fJnk. ;fsr[o{ wksk ih B/ cowkfJnk fe- n;hI jo fJe ~ ;[Zy d/D dh g{oh e'fFF eoBh j?. i' th wjkswk ;fs;zr ftu fe;/ th ekoD BjhI nk oj/ jB, T[BQK ~ fwb e/ tkosk eoe/ ;fs;z r Bkb d[pkok i'VBk j?. fJ; ezw bJh i/eo n?vh-u'Nh dk th }'o brkDk gJ/ sK ;k~ brkDk ukjhdk j? feT[Ife fJj jo fJe wjkswk dh f}zw/dkoh th j? ns/ eosZt th. mukqI purb qy ihtB ftu T[sko-uVkn dk nkT[Dk ;[Gkfte gqfeqnk j?, fJ; s'I ftufbs BjhI j'Dk n;hI Bk jh ;[y dhnK xVhnK ftu n?Bk y[F j'Dk j? fe ngDh ;[X-p[X y'j p?mhJ/ ns/ Bk jh d[y ftu n?Bk d[Zyh j'Dk j? fe ;[y dh T[whd jh ysw j' ikJ/. ;[y-d[Zy sK ihtB dh ;kXkoD gqfeqnk j?, ;zs d'tI/Ijh jkbksK ftu fJe o; ofj e/ gqG{- gqwkswk Bkb i[fVnk ofjzdk j?. pRBU-pRmwqmw qy ivSvws bixAw rhy oj/ G?D wBhFk wzrbkBh (eNBh, wZX gqd/F), nzfes fJzd"ok (pzrb"o), pZuh Bzd's YhIrok (okBh pkr, fdZbh), e/ftB okDk ns/ ;kEh (w?bp'oB, nk;Nq/bhnk), wjkd/t fpokdo (bks{o, wjKokFNo), okw BrhBk :kdt ns/ ;kEh (tkokD;h), vhH e/H T[gkfXnkJ/ (nw/mh, T[sZo gqd/F), dheFk wjkiB (Bkf;e, wjKokFNo) ihHn?;H fYZbB (B'fJvk), vkH doFB f;zx ih (pKdk, T[HgqH), nzibh d[nk (cohdkpkd, jfonkDk), Uw wbj'sok (phekB/o, oki;EkB), nze[o u"Xoh (o'fjDh,

Upload: others

Post on 23-Jan-2022

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: J/eB}o - nirankari.org

J/e B}o

(Ek Nazar Punjabi Vol. 48, No. 15 (1 -15 AUGUST 2021)(fjzdh ns/ wokmh ftZu th gqekfFs)

fibd L 48 ● nze L 15 ● 1 s'I 15 nr;s 2021 ● (` 8H00)

Regd.No. 25731/1973, Posted at LPC Delhi RMS Delhi - 110006, Prescribed Dates : 2nd-3rd, 17th -18th, Dates of Publication 1st & 15th, Pages - 8

Del

hi P

osta

l Reg

d. N

o. :

DL

(N) /

143/

2021

-202

3Li

cenc

e N

o. U

(DN

)-12

/202

1-23

Lice

nced

to P

ost w

ithou

t Pre

-pay

men

t

d/F 1 ;kb 3 ;kb 5 ;kb 11 ;kb

Gkos$B/gkb ` 150 ` 400 ` 700 ` 1500

:{He/H £ 15 £ 40 £ 70 £ 150

:{og € 20 € 55 € 95 € 200

nwohek $ 25 $ 70 $ 120 $ 250

eBkvk$nk;N/qbhnk $ 30 $ 85 $ 140 $ 300

Subscription Details

j'o d/F L T[gq'es nB[;ko nwoheh vkbo d/ pokpo okFh

(t/y' pkeh gzBk 7 s/)

(t/y' pkeh gzBk 8 s/)

‘‘ ‘‘

nZi ;z;ko g[zB^dkB ns/ P[G eowK nkfd ƒ pj[s T[sZw wzBdk j? go fJBQK Bkb

nfGwkB dhnK izIhoK ftu iefVnk th fJjh iKdk j?. n?Bk fe nzs ftu fJBQK

s'A S[NDk th w[Pfeb j' iKdk j?. Grs ;fsr[o{ d/ uoDK ftu ngDk sB^wB^XB

brk d/Ad/ jB ns/ ngD/ nkgƒ neosk wzBd/ jB fJBQK ƒ fe;/ soQK dk pzXB

BjhA g? ;edk. fJj ewb d/ c[Zb tKr fBob/g nt;Ek ftu ofjzd/ jB. fJBQK B/

g{oD ;fsr[o{ ƒ fwb e/ fBozeko dh gqkgsh ehsh j'Jh j[zdh j?. eo'VK gkgK dk

BkP eoB tkb/ fBozeko ƒ fJj nzr^;zr wzBd/ jBl yKd/^ghAd/, T[md/^p?md/ fJ;

dk f;woB eod/ jB, fJ;h fJe fBozeko dk :P rKd/ jB. fJjh ;wogD Gkt

fJBQK ƒ w[esh gqdkB eodk j?.

(Xow/Ido n;EkBk okjhI)

fdZbh, 25 i[bkJh. ;fsr[o{

wksk ;[dheFk ih wjkoki B/ n?stko

tou[nb ;fs;zr ~ ;zp'fXs eofdnK

fejk fe wB[Zyh ihtB dk beF

fBozeko dh gqkgsh j?. fJ;dh gqkgsh

d/ pkd fizBk th ihtB fBozeko B/

pyfFnk j?, T[j fJ;dh oik ftu,

fJ;d/ nfj;k; ftu phs/ sK jh

w[pkoe j?.

nkgB/ fejk fe e[M b'e fJzM th

;wMd/ jB fe d[Bhnak ftu nkJ/ jK

ns/ ngDh ;koh f}zw/dkohnK uzrh

soQK fBGk jh oj/ jK sK ;fs;zr

ns/ f;woB dh eh }o{os j?,

b/feB i/ n;hI gqwkswk d/ nfj;k; d/

fpBk ;ko/ ezw eod/ jK, fco T[j d/

yGkb ns/ ;zGkb th M{m j? feT[Ife

fJ; ;G Bkb ;kvk brkt j' iKdk

j?. nZi i' j? T[j eb BjhI oj/rk.

jw/Fk ofjD tkbk sK f;oc fJj

fBozeko j?.

foFfsnK dh nfjwhns dk

f}eo eod/ j'J/ ;fsr[o{ wksk ih B/

cowkfJnk fe ;z;ko d/ foFfsnK ftu

gq/w dk j'Dk bk}wh j? b/feB feXo/

n?Bk th brkt Bk j't/ fe T[BQK dk

j'Dk ;kv/ bJh d[Zy dk ekoD pD

ikJ/. fJj ;G sK f;oc wB dh y/v

j? fJ;bJh wB ~ n;hI fBozeko Bkb

i'VBk j?. n;hI fe;/ Bkb GktBkswe

o{g Bkb i[V iKd/ jK ns/ T[BQK d/

;oho SZvD d/ pkd T[dk; j'Dk

;[Gkfte th j?, b/feB n;hI uzrhnK

:kdK ns/ T[BQK s'I fwbhnK f;fynktK

~ :kd oZy e/ ihtB ftu nZr/ tZXDk

j?, Bk fe T[BQK d/ bJh T[dk; j'Dk.

;fsr[o{ wksk ih B/ fttjkfoe

ihtB ftu j' ojhnK gq/FkBhnK dk

f}eo eod/ j'J/ ;wMkfJnk fe eJh

tko ;fjDk }o{oh j[zdk j?. fit/I

pkef;zr ns/ e[M j'o y/vK ftu ;ohoe

ghVk ;fjB eoBk f;ykfJnk iKdk j?.

w[Zek ykD dh nkds ;fjDh g?Idh j?.

y/vd/-y/vd/ n?Bk nfGnk; j' iKdk

j? fe fJe ;w/I d/ pkd dod tb

fXnkB jh BjhI iKdk. i/ n;hI ukjhJ/

sK dod ~ dod wzB e/ ub ;ed/

jK iK fco ftt/e Bkb fJ;~ ;fjB

th eo ;ed/ jK.

;fs;zr gq'rokw dk F[GnkozG

n;fws rq'to ns/ ;kEh (fdZbh) okjhI

;zg{oD jod/t pkDh d/ Fpd-rkfJB

Bkb j'fJnk. nB/eK GrsK B/ th

ngD/ Gkt rhs-eftsk ns/ ftukoK

d/ o{g ftu g/F ehs/ fiBQK ftu w[Zy

sihnSwh jI Aqy jgqmwqw jI nUM Sq-Sq nmn

^;fjBPkj pkpk ntsko f;zx ih

;fsr[o{ wksk ;[dheFk ih

wjkoki dh SZsoSkfJnk j/m 23

i[bkJh ~ d{o-d/FK d/ tou[nb

N{o d/ sfjs fJNbh dk

nzsookFNoh ;fs;zr gq'rokw

fJNbh ftu j'fJnk. ;fsr[o{ wksk

ih B/ cowkfJnk fe- n;hI jo

fJe ~ ;[Zy d/D dh g{oh e'fFF

eoBh j?. i' th wjkswk ;fs;zr

ftu fe;/ th ekoD BjhI nk oj/

jB, T[BQK ~ fwb e/ tkosk eoe/

;fs;zr Bkb d[pkok i'VBk j?. fJ;

ezw bJh i/eo n?vh-u'Nh dk th

}'o brkDk gJ/ sK ;k~ brkDk

ukjhdk j? feT[Ife fJj jo fJe

wjkswk dh f}zw/dkoh th j? ns/

eosZt th.

mukqI purb qy

ihtB ftu T[sko-uVkn dk

nkT[Dk ;[Gkfte gqfeqnk j?, fJ;

s'I ftufbs BjhI j'Dk n;hI Bk

jh ;[y dhnK xVhnK ftu n?Bk

y[F j'Dk j? fe ngDh ;[X-p[X

y'j p?mhJ/ ns/ Bk jh d[y

ftu n?Bk d[Zyh j'Dk j? fe ;[y

dh T[whd jh ysw j' ikJ/.

;[y-d[Zy sK ihtB dh ;kXkoD

gqfeqnk j?, ;zs d'tI/Ijh jkbksK

ftu fJe o; ofj e/ gqG{-

gqwkswk Bkb i[fVnk ofjzdk j?.

pRBU-pRmwqmw qyivSvws bixAw rhy

oj/ G?D wBhFk wzrbkBh (eNBh, wZX

gqd/F), nzfes fJzd"ok (pzrb"o), pZuh

Bzd's YhIrok (okBh pkr, fdZbh),

e/ftB okDk ns/ ;kEh (w?bp'oB,

nk;Nq/bhnk), wjkd/t fpokdo (bks{o,

wjKokFNo), okw BrhBk :kdt ns/

;kEh (tkokD;h), vhH e/H T[gkfXnkJ/

(nw/mh, T[sZo gqd/F), dheFk wjkiB

(Bkf;e, wjKokFNo) ihHn?;H fYZbB

(B'fJvk), vkH doFB f;zx ih (pKdk,

T[HgqH), nzibh d[nk (cohdkpkd,

jfonkDk), Uw wbj'sok (phekB/o,

oki;EkB), nze[o u"Xoh (o'fjDh,

Page 2: J/eB}o - nirankari.org

2 1 s'I 15 nr;s 2021

J/e B}o gzdotkVk

wjkswk B/ g[ZfSnk- fJ; ftZu pzpJh feE/ j?< pZuk

efjD bZrk- fJj d/y' fJj i' S'Nk fijk fpzd{ B}o nk

fojk j? fJ; EK dk BK pzpJh j?.

wjkswk c/o p'fbnk- uzrk p/N/ fJ; pzpJh Ffjo ftZu

s/o/ fgsk ih dhnK i' c?eNohnK jB, ikfJdkdK jB ns/

fJj i' wfjZb j? dZ;', fJj ;G feZE/ jB<

T[j pZuk efjD bZrk- s[;hI nihp rZb eod/ j',

n?Bh tZvh fJ; d[BhnK d/ BeF/ ftZu fiE/ n?Bk tZvk

pzpJh Bro th fJe fpzd{ fizBQk fdykfJnk frnk j?,

s[;hI fJj ;kvhnK c?eNohnK ns/ ;kv/ wfjZb bZG oj/

j', pj[s nihp fijh rZb eo oj/ j', s[;hI. T[j ;ZiD

jZ; fgnk. T[j ;/m th T[; ;ZiD ns/ nkgD/ p/N/ dh

tkoskbkg ;[D fojk ;h. T[; ;/m ~ ;wM nk rJh, fe

w/ok nfijk ;'uDk, w/ok jodw fJj' efjzd/ ofjDk fe w?I

pj[s ikfJdkdK dk wkbe jK, noEjhB j?. n?Bh tZvh

d[BhnK ftZu w/oh e'Jh e[M ehws BjhI. w/oh j?;hns

jh eh j?. fJj fJsBh tZvh d[BhnK dk f;oc BeFk jh

;kjwD/ nkfJnk j?, fi; ftZu n?Bk ftFkb Bro pzpJh

fJe fpzdh d/ pokpo j?. fJ; dksk dh ouBk ftZu sK

fesB/-fesB/ ;{oi wzvb jB, fesB/-fesB/ skok-wzvb

jB< T[BQK dk s/ e'Jh nzs BjhI gkfJnk ik ;edk. w?I

jK jh eh< gqwkswk dh gqG{sk dk frnkB j[zd/ jh T[;dk

jzeko ubk frnk. T[;~ gsk ub frnk fe T[jd/ e'b

nfijk e[M ftF/F BjhI fi; s/ T[j nfGwkB eo ;e/.

gqwkswk dh f;qFNh ftZu T[;dh ;fEsh fJe fsBe/ s'I

th xZN j?.

ivcwr pRvwhbVh i'VB bJh fgSbk nze t/y'

ubdk

GrsK dh ukb jw/Fk GkDk

wzBD tkbh j[zdh j?. T[jBK ftu

Bowh-;]sh s/ d[Zy-;[Zy ;fjB dh

Fesh j[zdh j?. i' b'e ;fsr[o{

dh FoB ftu ik e/ th ;z;kfoe

uh}K dh fJZSk oZyd/ jB, T[j Grsh

wkor s'I fpbe[b jh nBikD j[zd/

jB. r[o{ s/ r[of;Zy dk ;zpzX f;o\

Grsh dk j[zdk j?. r[o{ uoBK ftu

r[of;Zy ;z;kfoe t;sK b?D BjhI

iKdk, T[;dk T[d/F f;oc Grsh

dh dks gkT[Dk j[zdk j?. fJ; bJh

i/eo ;fsr[o{ s'I e[M wzrDk j? sK

r[o{ Grsh s/ ;/tk jh wzrDh j?.

epho ih fbyd/ jB-

Grsh dkB w'j/ dhihJ/,

r[o{ d/tD e/ d/t.

n"o eS[ Bjh ukjhJ/,

fB; fdB s[woh ;/t.

f;qFNh ftu fJe wkfJnk j? s/

d{;oh Grsh j?. Bshik d'BK dk

nbZr-nbZr j?. wkfJnk dk o;sk

d[ydkJh s/ Grsh wkor ;[y tkbk

j[zdk j?. Grsh wkor gfjbK sK

w[Ffeb brdk j? gqzs{ pkd ftu,

id fJB;kB Grsh wkor s/ uZb

g?Idk j? sK Grsh ftu'I ;ko/ jh ;Z[y

fwbd/ jB, Xhoi s'I ezw b?D dh

}o{os j[zdh j?. wkfJnkth ;kwkB

ukj/ fesBk th gqkgs j' ikJ/, nkfyo

ftu fJ; dk Bshik e[M BjhI j? gqzs{

gqb'e ftu sK GrsK dh i?-i?eko

j'Dh jh j? fJ; b'e ftu th GrsK

dh i?-i?eko j[zdh j?. ;kv/ ;kjwD/

fw;kb j? fe oktD s/ ftGhFD d'B'I

Gok ;B. oktD e'b ;z;ko dh ;koh

wkfJnk ;h s/ ftGhFD e'b GrtkB

dh Grsh ;h go i?-i?eko ftGhFD

dh jh j'Jh. oktD ;z;ko ftu ;G

s'I FeshwkB ;h gqzs{ T[;d/ ihtB

dk nzs d[ydkfJe j'fJnk, b'e T[;

B{z nZi th fxqDk dh B}o Bkb d/

yd/ jB. jo ;kb d[;fjo/ d/ fdB

T[; dk g[sbk ;kV e/ b'e y[Fh

wBkT[Id/ jB, wfmnkJhnK yKd/ jB

s/ gq;kd tzvd/ jB. fJj wkfJnkth

ihtB dk Bshik j?. gqwkswk B{z

Grsh jh fgnkoh brdh j?.

fi; soQK G?Irh nZy tkb/ B{z

S'Nh uhi th tZvh fdykJh fdzdh j?.

fJ;h soQK nfrnkBh B{z th wkfJnk

tZvh brdh j? s/ fgnkoh j[zdh j?.

fi; B{z ;fsr[o{ frnkB dh nZy

pyFdk j? T[j ;fsr[o{ s'I jw/Fk

Grsh ns/ ;/tk jh wzrd/ jB. fi;

ftu y[d ;fsr[o s/ gqwkswk jk}

o j[zd/ jB i' r[of;Zy B{z Grsh d/

Bkb d[fBnkthI ;ko/ th ;[Zy gqdkB

eod/ jB. fJjh n;b ftu Grsh

dk cZb j?.

;zgkdeh

- ;[b/y @;kEh#

Fqh i'frzdo f;zx *fEzd* fwZmp'bV/, FKs-fus ns/

goT[gekoh ;[Gkn d/ wkbe, nB[FkFB, wB[Zyh edoK-ehwsK,

GkJhukok, }o{oswzdK ns/ nkofee gZy'I ew}'o ftneshnK dh

wdd eoBk T[BQK dk

ftF/F r[D ;h. T[BQK d /

ftukoK ftu fBozeko

gqsh fdqVsk, ;fsr[o{

gqsh nEkj ftFtk;

ns/ r[owZs gqsZy

Mbedh ;h. nfij/

r[DK ekoD jh fwFB

tZb'I nkg~ *gqukoe

Nq/fBzr e?IgK* dh ;/tk

;"Igh rJh ;h.

nkg dk iBw 10 i{{B 1934 ~ gkfe;skB d/ f}bk

bj"o, sfj;hb e;{o d/ fgzv BtK febk ftu wksk Grtzs

e"o ns/ fgsk Fqh pjkb f;zx ih d/ rqfj fty/ j'fJnk. d/F

dh tzv T[gozs nkg gfotko ;w/s gzikp d/ f}bk fco'}

g[o nXhB g?Id/ fgzv sbtzvh iZb/ yK fty/ nk rJ/. nkg

dh Fkdh 1954 ftu ;toBihs e"o ih Bkb okig[ok fty/

j'Jh. nkg ih d/ xo fszB p/NhnK ns/ fJe p/N/ B/ iBw

fbnk. ;oekoh ftGkr ftu B"eoh fwbD s/ nkg gfotko

;w/s okig[ok (gfNnkbk) fty/ nk rJ/. GkH ;kH w'jB

f;zx dh gq/oBk ;dek foFh pbtzs f;zx ewbk ih gk;'I

pqjwfrnkB dh gqkgsh j'Jh. ;zB 1973 ftu nkg~ frnkB

gqdkB eoB dh nkfrnk d/ fdZsh rJh. nkgdh ;/tk GktBk

~ d/yfdnK ;zB 1993 ftu nkg~ gfNnkbk i'B dk gfjbk

i'Bb fJzuko} pDkfJnk frnk. nkg B/ ps"o i'Bb fJzuko}

gfNnkbk d/ Bkb-Bkb ;zro{o, fco'}g[o, cohde'N, fco'}g[o

(t/y' pkeh gzBk 6 s/)

uzd f;zx (ozrhnk)

fBozeko

gqsh fdqVsk,

;fsr[o{

gqsh nEkj

ftFtk; ns/

r[owZs gqsZy

Mbedh ;h.

rfjo/ gkBh g?m

d[

BhnK dk e'Jh th fJB;kB r[bkwh dk ihtB

ihDk BjhI ukjz[dk. fJB;kB sK eh gF{-gfozd/

th ukj[zd/ jB fe T[BQK B{z r[bkwh s'I w[esh

fwb/. ne;o d/yD ftZu nkT[Idk j? gF{-gfozd/

nk}kd j'D bJh fBozso isB eod/ ofjzd/ jB.

fe;/ th gfozd/ B{z id'I fgzio/ u'I nk}kd ehsk

iKdk j? sK T[j fezBh c[osh Bkb pkjo fBeb

e/ y[bQh jtk ftZu T[vkohnK wkodk j?. fejk th

iKdk j? fe-

y[bQh jtk ftZu gzy c?bkJh T[vd/ gzSh nky oj/ B/.

fgzio/ dh j? e?d p[[oh Gkt/I ykD B{z fwbdh u{oh j't/.

;gFN j? fe ;kohnK ;[y-;j{bsK fwbD d/

pkti{d th jo fJB;kB nk}kdh ukj[zdk j?.

15 nr;s 1947 B{z id'I d/F B{z nzro/}K dh

r[bkwh s'I nk}kdh fwbh sK ;w[Zu/ d/F ftZu fezBh

y[Fh wBkJh rJh. T[; fdB s'I b? e/ jo ;kb

15 nr;s d/ fdB nk}kdh dk iFB wBkfJnk

iKdk j?. ;w[Zuk d/F nk}kdh d/ pbhdkBhnK T[BQK

gqsh Bsw;se j[zdk j?.

;zs wjkswk wzBd/ jB fe ;ohoe nk}kdh s'I

th tZX wjZst nksfwe nk}kdh dk j?. nkswk

i' fBozso bZy u"ok;h d/ pzXBK ftZu }eVh j'Jh

j?l iBw-woB d/ uZeo ftZu gJh j'Jh j?l fJ;B{z

th nk}kdh dh b'V j?. nkswk dh nk}kdh dk

fJe'-fJe ;kXB j? fJ;d/ w{b gqG{-gqwkswk dh

ikDekoh. id'I nkswk B{z gow-nkswk dh ikDekoh

j' iKdh j?, fJ;dk Bksk gow-nkswk Bkb i[V

iKdk j? sK fJj jo soQK d/ pzXBK s'I w[es j'

iKdh j?. nkswk dh fJ; w[esh dk fJe'-fJe ;kXB

j? ;fsr[o{. ;fsr[o{ feT[Ife nkg gow nkswk

dk ikDeko j[zdk j?l fJ; bJh FoB ftZu nkT[D

tkb/ jo fifrnk;{ B{z fJ; gow-nkswk dk p'X

eok d/Idk j?l fJ; Bkb T[;dh nkswk B{z w[esh

gqkgs j' iKdh j?. ;zs wjKg[oF ;G ~ w[esh

jkf;b eoB dh gq/oDk fdzd/ ofjzd/ jB jkbKfe

fJ; ekoD T[BQK B{z eJh w[FfebK dk ;kjwDk th

eoBk g?Idk j?, nkgDhnK gqhtkoe, ;wkie ns/

j'o ;kohnK f}zw/tkohnK B{z fBGkT[Id/ j'J/l ;z;ko

dk fto'X ;fjB eoB d/ pkti{d th ;zs ngD/

fJ; eow ftZu o[M/ ofjzd/ jB.

;zs fBozekoh fwFB tZb'I jo ;kb 15 nr;s

dk fdB w[esh-g[op d/ o{g ftZu wBkfJnk iKdk j?.

jo Ffjo-fgzv ftZu ;zs ;wkrw eoe/ fJB;kBK se

fJj nktk} gj[zukT[D dk isB ehsk iKdk j? fe

;ohoe nk}kdh d/ Bkb-Bkb nkswk dh nk}kdh th

jkf;b eo bT[. ihtB dk jo gb jo fJB;kBK

~ w[esh dh gq/oDk d/D tkb/ T[BQK ;zs-wjKg[oFK

d/ sg-fsnkr B{z, gquko dh brB B{z, gqT[geko

dh GktBk B{z :kd eod/ j'J/ T[BQK d/ ihtB s'I

gq/oDk b?D dh nodk; ehsh iKdh j?. w[esh-g[op

d/ fJ; nt;o s/ nkT[ n;hI ;ko/ ngD/ eow,

p'b ns/ ftT[jko okjhI ;z;ko d/ jo fJB;kB se

fJj ;zd/F g[ukT[D dk isB eohJ/ fe fJB;kBh

iBw ftu w[esh jkf;b eoBk pj[s }o{oh j?.

Grsh

s/ wkfJnk

gq/oe ftG{sh

Fqh i'frzdo f;zx

*fEzd*

Page 3: J/eB}o - nirankari.org

31 s'I 15 nr;s 2021

J/e B}o gzdotkVk

tIkwkrx Aqy ̂ Undwn muihMm jwrI wkBtsk dh ;/tk ftu w'joh ;zs fBozekoh fwPB

uzvhrVQ, 18 i[bkJh.

;zs fBozekoh ;fs;zr GtB

; ?eNo-30 u zv hrV Q fty /

]{BdkB e?g dk nk:'iB ehsk

frnk fi; dk T[dxkNB o'FB

whBko Fqh n?uHn?;H e'jbh ih

B/ ehsk. T[BQK B/ fejk fe

fBozekoh fwFB ;w/I-;w/I s/

nB/eK ;wkfie ezwK ftu

brksko :'rdkB d/ fojk j?.

fJ; w"e/ s/ ghHihHnkJhH

uzvhrVQ dh Nhw B/ vk

;zrhsk dh nrtkJh ftu

109 :{fBN ]{B fJeZmk ehsk.

;z:'ie Fqh BtBhs gkme B/

n?uH n?;H e'jbh ih, vkeNoK

dh Nhw ns/ ]{BdkBhnK dk

XzBtkd ehsk.

wb'N, 12 i[bkJh. (nF'e

Xho) ;zs fBozekoh ;fs;zr

GtB wb'N fty/ ]{BdkB

e?Ig ;zs fBozekoh u?ohN/pb

ckT [ Iv /FB t Zb ' I brkfJnk

frnk fi; dk T[dxkNB

w?Ipo fJzuko} Fqh n?uH n?;H

uktbk ih ns/ i'Bb fJzuko}

n?BHn?;H frZb ih tZb'I ehsk

frnk. e?Ig ftu 93 :{fBN

]{BdkB ehsk frnk.

;z:'ie eosko y[[zro B/

;tkrs ns/ XzBtkd ehsk.

okwg[ok, 11 i[bkJh.

;zs fBozekoh ;fs;zr GtB

okwg[ok fty/ ]{BdkB e? Ig

; zs fBo ze ko h u ?o hN / pb

ckT{Iv/FB tZb'I brfkJnk frnk

fi; dk T[dxkNB y/soh

;zukbe ntsko f;zx ih

(pfmzvk) tZb'I ehsk frnk. e?Ig

ftu pbZv p?Ie dh Nhw tZb'I 75

:{fBN ]{B fJeZmk ehsk frnk.

;z:'ie ;shF e[wko towk ih

B/ ;kfonK dk XzBtkd ehsk.

e'NGkJh, 16 i[bkJh.

pqKu e'NGkJh f}bk Fqhw[es;o

;kfjp d/ ;zs fBozekoh ;fs;zr

GtB fty/ e'o'Bk wjKwkoh s'I

pukU ;zpzXh d{ik NhekeoD

e?Ig T[g wzvb gqFk;B ns/

f;js ftGkr d/ ;fj:'r Bkb

brkfJnk frnk. fJ; w"e/

s/ vkH o[fgzvo e"o ;hHn?uHUH

e'NGkJh ns/ T[BQK dh Nhw

tZb'I e'ftv-19 s'I puD bJh

210 b'eK ~ w[\s NhekeoD

eotkfJnk frnk. ;zukbe

r[ofgnko f;zx ih B/ w[Zy

wfjwkBK, vkeNoK, Bo;K nkFk

toeoK ns/ NhekeoD eotkT[D

nkJ/ ;ZiDK nkfd dk ;tkrs

ns/ XzBtkd ehsk.

e'Neg{ok, 22 i[bkJh. ;zs

fBozekoh ;fs;zr GtB e'Neg{ok

fty/ ]{BdkB e?Ig dk nk:'iB

ehsk frnk fi; dk T[dxkNB

vkH oki pjkdo tkfJ;-uK;bo

pkpk cohd :{Bhtof;Nh nk\

j?bE ;kfJz; (cohde'N) nkJhH

J/Hn?;H, vkH fBowb T[;/puB

n?;HvhHn?wH (e'Neg{ok) n?uHn?;H

uktbk w?Ipo fJzuko} ;zfBzwzH

(fdZbh) B/ ;KM/ o{g ftu ehsk.

e?Ig ftu f;ftb j;gskb

e'Neg{ok d/ pbZv p?Ie dh

Nhw B/ 50 :{fBN ]{B fJeZmk

ehsk. ;z:'ie ;[fozdo no'Vk

B/ nkJ/ wfjwkBK, vkeNoK

dh Nhw ns/ ]{BdkBhnK dk

XzBtkd ehsk. fJ; w"e /

;/tkdb d/ y/soh ;zukbe, w[yh

ns/ gZstzs/ ;ZiD w{i"d ;B.

nzfwqs;o, 25 i[bkJh.

;zs fBozekoh ;fs;zr GtB

BtKe'N fty/ gzitK ]{BdkB

e?Ig brkfJnk frnk fi; dk

T[dxkNB Fqh UHghH ;'Bh, wzsoh

y'i ns/ w?vheb f;fynk gzikp

;oeko B/ ehsk. e?Ig ftu

GZdo ekbh, csfj f;zx e'b'Bh,

fjzd[;skB p;sh, nzBrVQ,

\skjg[o, r[Ziog[ok nkfd d/

FoXkb{nK B/ ]{BdkB ehsk.

fJ; w"e/ s/ pbZv p?Ie r[o{

BkBe d/t j;gskb nzfwqs;o

ns/ f;ftb j;gskb niBkbk

dhnK NhwK tZb'I 119 :{fBN

]{B fJeZmk ehsk frnk.

d/jokd{B (T[sokyzv). ;zs

fBozekoh fwFB okjhI ;fsr[o{

wksk ;[dheFk ih wjkoki dh

gq/oDk Bkb wkBtsk dh ;/tk

bJh ftFkb ]{BdkB e?Ig dk

nk:'iB ehsk frnk fi; ftu

w[Zy wfjwkB w/no Fqh ;[Bhb

rkwk B/ e?Ig dk T[dxkNB

ehsk. Fqh rkwk B/ fiE/

]{BdkBhnK Bkb w[bkeks eoe/

T[BQK dk T[sFkj tXkfJnk T[E/

jh ]{BdkB eoB nkJ/ ;zs

fBozekoh fwFB d/ ;/tkdb d/

FoXkb{nK d/ fJ; i}p/ ~ pj[s

;okfjnk.

T[BQK B/ fejk fe ;zs

fBozekoh fwFB wkBtsk dh

;/tk bJh jw/Fk w'joh fojk

j?. e'o'Bk ekb ftu i'Bb

fJzuko} Fqh joGiB f;zx ih

B/ wkordoFB ftu ;w/I-;w/I

s/ T[sokyzv d/ eJh ;EkBK

s/ ]{BdkB ns/ ;\kJh w[fjzw

ubkJh j?.

e'Nk (oki;EkB). ;zs

fBozekoh wzvb dh e'Nk pqKu

okjhI 11 i[bkJh ~ bZr/

]{BdkB e?Ig ftu ]{BdkBhnK

B/ T[sFkj Bkb fjZ;k fbnk.

;z:'ie Fqh wB'jo bkb ih B/

XzBtkd gqrN ehsk.

f j zrBxkN. ;E kBe

;zs eztookw GtB fty /

;zs fBozekoh wzvb okjh I

bZr/ ]{BdkB e?Ig ftu 60

]{BdkBhnK B/ ]{BdkB ehsk. e?Ig

dk T[dxkNB Bro nfXneS

gq/w pkp{ p;zskBh, w[yh wjkswk

xBFkwdk; ih r[oBkBh, pzNh

okwuzdkBh, ;kXkoD f}bk

j;gskb d/ ghHnkoHUH Fqh

rktzV/ ih ns/ ;/tkrqkw d/ vkH

nFhF w;okw fBozekoh wzvb

toXk d/ w[yh Fqh feFB ih

EdkBh B/ ;KM/ o{g ftu ehsk.

pkxkg[okDk. ;fsr[o {

wksk ;[dheFk ih wjkoki

dh feqgk ;dek nZi pkxk

g[okDk (i'B ;zro{o-15) d/ ;zs

fBozekoh ;s;zr GtB fty/

]{BdkB e?Ig brkfJnk frnk

fi; dk T[dxkNB n?BHn?;H

frZb i'Bb fJzuko} (fco'}g[o)

ns/ vkH thouzd b{Eok i'Bb

fJzuko} (;zro{o) B/ ehsk.

e?Ig ftu f;ftb j;gskb w'rk

dh w?vheb Nhw B/ 60 :{fBN

]{B fJeZmk ehsk.

Page 4: J/eB}o - nirankari.org

4 1 s'I 15 nr;s 2021

J/e B}o gzdotkVk

;Zu ~ ikDB dh fJZSk Bkb nkg ~ pkpk p{Nk

f;zx ih d[nkok gow-frnkB ;Zu dk p'X ;ze/s

ftZu jh j' frnk ns/ fBokeko dh w;sh ftZu

ofjD bZr/. brksko fBokeko dk f;woB nkg dk

fXnkB pD frnk. jo eow eod/ j'J/, ihtB bJh

o'}h-o'Nh ewkT[Id/ j'J/ th fBokeko ftZu wrB ofjzd/.

fJE/ nkg dh jkbs, jZE eko tZb fdb :ko tZb tkbh

j' rJh. nkg fuzsk w[es j' rJ/. fBokeko d/ Bkb

fJefwe jh j' rJ/. nkg d/ fujo/ s'I jw/FK o{jkBh B{o

d/ doFB j' iKd/ ;B. nkg fBokeko d/ Bkb fJe j[zd/

jh FfjBFkj j' rJ/, feT[Ife fi;dh -

ukj rJh fuzsk fwNh wB{nk p/gotkj,

fiB e' e[S BjhI ukjhJ/ ;/Jh FfjBFkj.

pkpk p{Nk f;zx ih B/ nkgDk ;oho SZvD s'I gfjbK

nkgD/ rb ftu'I d[ZgNk bk e/ nkg d/ rb ftZu gk

fdZsk ns/ fJ; soQK nkgDhnK f}zw/tkohnK ~ nkg d/

w'fYnK s/ gk fdZsk. T[; ;w/I s'I nkg nkgD/ ;kEhnK

Bkb fwb e/ fJ; fBokeko d/ frnkB ~ iBwkB; se

gj[zukT[D ftZu g{oh fwjBs, brB ns/ FoXk Bkb i[N

rJ/. Gkos tzv d/ pkd nkg fdZbh d/ gjkVrzi ftZu

nk rJ/. T[; d/ pkd fBozekoh eb'Bh ftZu, fBozekoh

wzvb dh ;EkgBk ns/ ;zs fBozekoh ;fs;zr GtB dk

fBowkD th eotkfJnk.

FfjBFkj ih pj[s jh fwZmp'bV/ ;[Gkn tkb/

ftneshst d/ XBh ;B gqzs{ id nkg ;N/i s/ gqtuB eo

oj/ j[zd/ ;B sK T[; ;w/I nkg nkgDh pkDh Bkb ;kX

;zrs ns/ ;o'fsnK ~ ;gZFN nkd/F o{g ftZu ;wMkT[Id/

;B. fBvosk, ;gZFNsk Bkb nkg ne;o efjzd/ ;B

*fBozeko jh j? i' ;G e[M eodk j?, T[jh eosk j?,

gqwkswk d/ frnkB d/ fpBk i' th eow n;hI eod/

jK T[j ;ko/ w[esh dk ekoD BjhI pD ;ed/. gzqs{ i'

nkgD/ nkg ~ neosk wzBd/ jB, T[j fe;/ pzXB ftZu

BjhI g? ;ed/. wkfJnk ~ r[iokB dk ;kXB jh wzBd/ jB

ns/ fJ; ftZu fbgs BjhI j[zd/. nfij/ r[of;Zy wjkswk

fiT[Id/ ihn jh ihtB-w[es j' iKd/ jB.

nkg efjzd/ ;B fe *fe;/ dh fBzfdnk-u[rbh Bk

eo' i' eo/rk T[;/ dk w{zj ekbk j'J/rk.* nkgDk d[Zy

fe;/ d' ezBK tkb/ (noEks ftnesh ~) Bk ;[DkfJnk

eo'. e/tb fBozeko nZr/ i' nkg nzr-;zr ;otftnkgh

ftykfJnk frnk j?, T[; ~ gqkoEBk eod/ jh nkg d/

;ko/ d[Zy GZi ikDr/. *r[ow[Zy' nkgD/ wjKg[oFK dh d[ekB

s'I ;wkB fbnk eo', i/eo T[j d' g?;/ ckbs{ th b?

b?Idk j? sK e'Jh rZb BjhI, gfjbK T[; dk ezw ub gJ/

rk, fco nkg d/ fdZs/ j'J/ Bkb T[; ftZu poes gJ/

rh ns/ T[j y[d ;kX ;zrs dh ;/tk th eo/rk.* *fe;/

Bkb Sb-egN Bk efonk eo', nkg ~ fJ; dk G[rskB

eoBk gJ/rk. fBozeko t/y fojk j? T[j wk\ BjhI eo/

rk. fco w?I th e[M BjhI eo ;eKrk, fiBQK ~ r[o{ dk

tuB noEks frnkB :kd j? T[; d/ e'b e'Jh gq/FkBh

BjhI nk ;edh. nkg jw/Fk fBozeko d/ f;woB ftZu

;kfonK ~ pD/ ofjD dk brGr jo gqtuB ftZu fBod/F

fdZsk eod/ ;B. *s{z jh fBozeko, s{z jh fBozeko eoe/

y[d th f;woB eod/ ns/ ;zrs ~ th eotkT[Id/ ;B.*

FfjBFkj ih nkgD/ r[of;ZyK, ;/tkdkoK ~ nkgDk

gfotko jh wzBd/ ;B. fe;/ Bkb fe;/ th soQK dk G/dGkt

nkg ftZu BjhI ;h. nkg dh B}o ftZu jo gqkDh ftZu

byBT{ (T[HgqH), 21

i[bkJh. ;kvk ;kfonK Bkb

fJe' fijk fgnko-fttjko j'Dk

ukjhdk j? ns/ fJj rZb e/

tb efjD iK fdykT[D bJh

BjhI pbfe ;kv/ ihtB ftZu

fd;Dh th ukjhdh j?. T[IM

sK ew}'ohnK ;kfonK ftZu jh

j[zdhnK jB gqzs{ T[sw T[jh

j? i' nkgDk ;[Xko eo/.

nkgDhnK rbshnK ~ gSkD

e/, fJ; fBozeko d/ ;kjwD/

;wofgs Gkt Bkb nodk; ns/

isB eo/ fe n;hI fJe-fJe

eoe/ fJjBK ~ fwNk ;ehJ/.

T[go'es ftuko ;fsr[o{ wksk

;[fdeFk ih wjkoki B/ g{oth

T[so-gqd/F d/ i'Bb nkBbkJhB

tou[nb ;fs;zr ;wko'j ftZu

FoXkb{nK ~ ;zp'fXs eod/ j'J/

gqrN ehs/.

;fsr[o{ wksk ih B/ fBoze-

ko s/ fdqV ofj e/ ihtB dk

XugpurS bwbw Avqwr isMG jI;{oi d/ s/} Bkb Gog{o nb"fee nkBzd Bkb ;okp'o frnkB d/ g[zi

fJ; :[r ftZu :[rg[oF ns/ FfjBFkj d/ Bkw Bkb ikD/ rJ/ ;fsr[o{ pkpk

ntsko f;zx ih wjkoki ik iBw 1899 ftZu i/jbw (gkfe;skB) d/ fgzv

bshckb ftZu fgsk Fqah w[Zyk f;zx ih, wksk BkokfJDh d/th d/ gfotko ftZu

j'fJnk. nkg d/ nzdo pugB s'I jh Xkofwe o[uh Mbedh ;h. feT[Ife

nkg nkgD/ wkwk ih d/ Bkb r[odtko/ fB:fws o{g Bkb iKd/ ;B.

fBotkj eoB s/ }'o fdzd/ j'J/

cowkfJnk fe fit/I fe;/ th

t;s{ ~ t/y e/ jh n;hI T[;

s/ nkgDk g{oD ftFtk; eo

;ed/ jK. fJzM jh gqG{-gqwkswk

~ t/y e/ ftFtk; gfogZe j[zdk

j?. i' p'X eo b?Idk j? T[j

fco fJjh :sB eodk j? fe

fJj o'FBh d{;fonK se th

gj[zu/. id se fJ; gqwkswk

~ ikDB dh ifrnk;k wB

ftZu Bk j't/ fJ; ~ gkfJnk

BjhI ik ;edk. fifrnk;k

j'J/rh sd/ JhFto ~ gkfJnk

ik ;edk j?.

nkg B/ fejk fe ;z;ko

~ ekib dh e'mVh d/ ;wkB

wzfBnk frnk j?. n;hI fJ;

ftu'I pj[s ;zGb e/ fBebDk

j?. n;hI fij' fijk ;zr eod/

jK, T[j' fijk jh ozr br

iKdk j?. fit/I c[ZbK d/ prhu/

ftu'I fBebKr/ sK y[Fp{ dk

nkBzd jh fwb/rk. ozrK Bkb

e'Jh fuZso pDktKr/ sK ozr

}o{o jZEK s/ th bZr/rk. nkNk

r[zBd/ tes jZEK ftZu nkNk

jh bZr/rk. fJzM jh i/eo

n;hI p[okJh ns/ j'o d[or[DK

dk ;zr eoKr/ sK T[j' fijk

jh gqGkt ;kv/ ihtB ftZu th

nk ikJ/rk.

;zs ;dk Bkw d/ ozr ftZu

ozr/ j[zd/ jB ns/ tes dh

edo eod/ jB. eJh tko

fijBK ~ n;hI B}onzdki eo

oj/ j[zd/ jK, T[jBK d/ ;oho

SZvD d/ pkd T[jBK dhnK

rZbK eoe/ n;hI T[dk; th j[zd/

jK. jw/FK T[jBK dhnK fwZmhnK

:kdK ns/ T[jBK d/ r[DK ~

jh :kd eod/ jK. feT[I Bk

n;hI fiT[Id/ ihn T[jBK dhnK

uzrhnK rZbK tZb fXnkB

d J h J / . ; z ; k o d h n K

f}zw/tkohnK ns/ foFfsnK ~

Grsh dk nkXko b? e/ uzrh soQK

fBGkJhJ/.

gq 'rokw dk F[GnkozG

neKeFk-ftt/e ns/ ;kEh

(byBT{) okjhI ;zg{oD jod/t

pkDh d/ Fpd-rkfJB Bkb

j'fJnk T[; d/ pkd bVhtkV

G?D rzrk gqikgsh (fwoikg[o),

G?D B/jk (fuzokih, Sgok

fpjko), wk;No fBsKs Bkf-

Jok ns/ pkb ;zrs d/ pZu/

(gq:kroki), ohsk :kdt (Ghok,

nkiwrV), G?D FoXk NzvB

(byBT{), fdB/F r[gsk ns/

fBokeko jh fpokiwkB j?, dk Gkt jh j[zdk ;h. fJe

tko oks d/ 2 ti/ d/ eohp ;kv/ xo FfjBFkj ih B/

nkgD/ fBih ;/tkdko G?D Gkrh ih ~ G/fink. G?D ih

B/ nk e/ w/o/ fgsk ;fseko:'r i/HnkoHvhH *;fsnkoEh*

ih ~ fejk fe FfjBFkj ih B/ G/fink j? fe g[ZS e/

nkT[ fe nfijh eh rZb j? i' oks ~ th nkg d/ xo

d/ nzdo ns/ pkjo th bkfJN ib ojh j?. n;b ftZu

T[; oks w/o/ wksk ih dh sphns ftrV rJh ;h ns/

n;hI ;ko/ ikr/ j'J/ ;h. e[M ;wM BjhI nk fojk ;h fe

fJ; ;w/I eh ehsk ikJ/< FfjBFkj ih GtB dh T[gobh

wzf}b s/ ofjzd/ ;B fiE'I g{oh fBozekoh eb'Bh d/ wekB

fdykJh d/ iKd/ ;B. T[jBK B/ t/fynk fe ;kv/ xo

ftZu e[M jbub th j' ojh j?. nkg B/ Gkrh G?D d/

jZE ftZu fJe g[Vh th d/ fdZsh ;h ns/ fejk fe ik e/

T[jBK ~ fybk fdT[, fBozeko dk f;woB eotkT[, T[j

S/sh mhe j' ikDr/. id se n;hI ;[Zs/ BjhI, FfjBFkj

ih d/ ewo/ dh bkfJN irdh ojh. fJ; soQK nkg d/

e'wb fjod/ dh goSkJh, ;/tkdko d/ gqsh fgnko dh

GktBk ftFkb, ftokN ns/ n;hw j' rJh. nkg ;keko

ftZu fBokeko ;B ns/ fBokeko ftZu ;keko. nzdo

pkjo fJeo;, nub ns/ frnkB d/ g[zi, nkgdh nb"fee

Mbe ;kfonK ~ w'fjs eo b?Idh ;h.

nkg sK gfjbK th g{oD ;B, ihtB-w[es ;B. nkg

B/ ;szpo 1969 ~ ;oho s'I feBkok eo fbnk. nkg

sK gfjbK jh pqjw ftZu bhB ofjzd/ ;B, j[D g{oD d/

Bkb fwb e/ g{oD j' rJ/. nfij/ ;B ;kv/ FfjBFkj

pkpk ntsko f;zx ih wjkoki.

ftwb/F nkj{ik

;kEh (r'Ivk), byB ih (ekBg[o),

G?D ;gBk (gq:kroki), fwEb/F

ih (wT{-nkJhwk, gq:kroki),

F:kwB:B ih (i "Bg [o),

vkH Ft/sk f;zx (tkokD;h),

fFth Fqhtk;st (byBT{),

oth Fzeo (EkBkrZdh, i"Bg[o),

g[bfes SkpVk (ekBg[o),

vkH FFKe *;ob* (i"Bg[o), G?D

nkosh ns/ ;kEh (;'BGdo),

;zs'F r[gsk (ekBg[o), G?D

gqhfswk (byBT{), okwihs

Gkosh ih (y/soh fJzuko},

nkiwrVQ i'B), joGiB ih

ns/ ;kEh (pbhnk) nkfd B/

th nkgD/ fjod/ d/ Gkt fjzdh,

gzikph ns/ ;EkBe G'ig[oh

GkFktK d/ wkfXnw Bkb rhs-

;ghu ns/ eftsktK d/ o{g

ftZu gqrN ehs/. ;zukbB dh

f}zw/tkoh Gkos G{FD F[ebk

(byBT{) B/ ;zGkbh.

(Xofwzdo n;EkBk okjhI)

auq`m auhI jo Kud dw suDwr kry

Page 5: J/eB}o - nirankari.org

51 s'I 31 nr;s 2021

J/e B}o gzdotkVk

;fsr[o{ d/ gqsh fBFmk-

fBozekoh okiwksk ih B/ 84

;kb dh ihtB-:ksok ftZu

;zB 1947 s'I 1980 se dk

;\o pkpk r[opuB f;zx ih

d/ Bkb nkdoF gsBh d/ o{g

ftZu pshs ehsk b/feB ;zB

1980 ftZu pkpk r[opuB f;zx

ih B/ wkBtsk dh ykfso wjkB

qp`svI mhwqmwvW nUM pRxwm :[rg[oF pkpk ntsko

f;zx ih d/ ;w/I ~ :kd

ehsk iKdk j? feT[Ife T[;

;w/I *;fs-tuB* eoB dh

GktBk ~ wjKg[oFK B/

:EkoE ftu ihn e/ th

ftykfJnk. ;zs fBozekoh

fwFB d/ tXd/ j'J/ ;to{g

~ fXnkB ftZu oZyd/ j'J/

FfjBFkj pkpk ntsko

f;zx ih okjhI 24 ;szpo

1948 ~ ;zs fBozekoh wzvb

dh ;EkgBk ehsh rJh.

gfjbh gqpzXe ew/Nh i'

pDkJh T[j ;Zs f;skfonK

d/ o{g ftZu gqf;ZX j'Jh.

fJ; ftZu Fqh bkG f;zx

ih (gqXkB), vkH d/;oki ih

(T[g-gqXkB), Fqh okw;oB

ih (;eZso), pkp{ wjKd/t

f;zx ih (T[g-;eZso), Fqh

;zs'y f;zx ih (gqekFB

fJzuko}), Fqh i[rb feF'o

*epho* ih (yikBih) ns/

Grs okwuzd ih (bzro

fJzuko}) ;B. nZi th

fJjBK wjkswktK d/ sg-

fsnkr ~ :kd ehsk iKdk

j?. T[j nfij/ eow:'rh

wjkswk oj/ fijBK B/

;fsr[o{ d/ jo tuB ~

*;fs-tuB* wzfBnk ns/

eow o{g ftZu ngBk

e/ fw;kb ekfJw ehsh.

fJE/ nfij/ jh sgZ;th

wjkswktK ~ :kd ehsk

ik fojk j?.

Fqh bkG f;zx ih

Fqh bkG f;zx ih ~ gqXkB

d/ gd s/ ;[F'fGs ehsk frnk.

nkg brGr 31 ;kb se

fJ; gd s/ oj/. fwFB

d/F-ftd/F se c?b

frnk. ;zsK-wjKg[oFK

dh frDsh bZyK ftZu

gj[zu rJh gqzs{ nkg

B/ ed/ *gqXkB j'D

dk wkD BjhI ehsk

pbfe nkgD/ nkg

~ fJe ;/tkdko jh

wzBd/ oj/.

vkH d/;oki ih

vkH d/;oki ih dh

r[o{ Grsh n?Bh w}p{s

;h fe r[ow[yK-wjKg[oFK

okjhI ;ZdD s/ nkg T[jBK ~

y[Fh gqdkB eoB bJh T[jBK

dk ;Zdk ;theko eod/ j'J/

T[jBK d/ xoK ftZu uoB

gkT[D ub/ iKd/. ukj/ nkg

~ sh;oh wzf}b se uVBk th

g?Idk ;h gzqs{ fe;/ r[of;Zy ~

fBokF eoBk nkg d/ ;[Gkn

ftZu jh BjhI ;h.

nkg dk gZek ftFtk;

;h fe ;/tk T[jh ;cb j?

i' r[o{ d/ j[ew nB[;ko

ehsh ikt/. gqpzX ~ ;[uko{

o{g Bkb ubkT[D bJh fJe

Fqh okw ;oB ih

pkp{ wjKd/t f;zx ih

Fqh bkG f;zx ih

vkH d/;oki ih

Fqh ;zs'y f;zx ih

Fqh i[rb feF'o epho ih

Grs okw uzd ih

r[of;Zy ~ fe;/ gdth s/

fB:[es ehsk ikJ/ iK d[fBnkth

s"o s/ T[j~ e'Jh T[uh gdth

gqkgs j't/, sK th T[j~ y[d

;/tk eoe/ ftykT[Dh ukjhdh

j? sKfe T[j d{;fonK bJh

fBFekw ;/tk dk gq/oDk ;o's

pD ;e/. nkg T[jBK u"Dt/I

wjKg[oFK ftu'I ;B i' ;sr[o{

d/ fJFko/ ~ ;wMd/ ;B.

;fsr[o{ dk i' th j[ew

fwfbnk T[j~ g{ok eoB ftZu

nkgB/ fe;/ o[ektN ~ okj

ftZu BjhI nkT[d fdZsk.

pkp{ wjKd/t f;zx ih

pkp{ wjKd/t f;zx ih B/

;fsr[o{ dh B/Vsk gkJh ns/

r[o{ s'I ftneshrs gq/w jkf;b

ehsk. FfjBFkj ih brGr

jo efbnkD :ksok d"okB

T[jBK ~ nkgD/ Bkb oZyd/.

nkg FfjBFkj ih dh rZvh

ubkT[Id/, eko ~ ;k\-;[Eok

oZyd/. FfjBFkj ih d/ nkokw

ns/ ;j{bs dk gqpzXeo d/.

;fs;zr d/ ;w/I nkg r[opkDh

dk Fpd gVd/ ns/ FfjBFkj

ih ftuko eod/. d/o oks

se ;zsK-wjKg[oFK dhnK

;wZf;nktK dk jZb eod/

j'J/ ed/ EZed/ BjhI ;B.

;zrsK th nkg ~ pj[s

;fseko fdzdhnK. fJ; dk

ekoD fJjh ;h fe nkg B/

;dk r[o{ d/ tuB tZb fXnkB

fdZsk ns/ T[; ~ wzBD dk

jo ;zGt :sB ehsk.

Fqh okw ;oB ih

g{i: okw ;oB ih ;fsr[o{

pkpk p{Nk f;zx ih d/ F[o{nksh

r[of;ZyK ftu'I ;B. fJj nkg

dk ;[Gkr ;h fe nkg GkJh

;kfjp :'rfXnkB f;zx ih, i'

pkpk p{Nk f;zx ih d/ gfjb/

r[of;Zy ;B, T[jBK d/ S'N/

Gok ;B. frnkB b?D d/ pkd

:'rfXnkB f;zx ih B/ nkgD/

nkg ~ fJe ewo/ ftZu pzd

eo fbnk ns/ fBozeko ftZu

fJ; edo bhB j' rJ/ fe

d[Bhnk tZb'I fXnkB jh N[N

(t/y' pkeh gzBk 8 s/)

(t/y' pkeh gzBk 8 s/)

pbhdkB fdZsk ns/ pkpk jod/t

f;zx ih ;fsr[o{ d/ o{g ftZu

gqrN j'J/ sK nkg B/ wK dh

G{fwek BjhI pbfe FoXkb{ pD

e/ ihtB d/ 34 ;kb ;fsr[o{

pkpk jod/t f;zx ih wjkoki

dh SZsoSkfJnk j/m r[iko

e/ ;q/Fm r[of;Zyh dk gqwkD

fdZsk. ;fsr[o{ pkpk ih dk jZE

cV e/ f;o s/ oZy b?Id/ ;B.

i/eo nkg~ FoXKibh nofgs

eod/ j'J/ ;fsr[o{ pkpk ih B/

fJj fejk fe *w? 1980 ftZu

fgsk ~ jh BjhI pbfe wK ~

th rtkfJnk ;h sK fJj e'Jh

nfseEBh BjhI j?. T[jBK B/

fJj fB:w pDk oZfynk ;h fe

pkpk ih d/ uoB S{j e/ nkgD/

fdB d/ ihtB dh F[o{nks

eod/ ;B.

gqpzXeK ~ f;fynk- nkg

gqpzXeK ~ pV/ fgnko Bkb

;wMkT[Id/ ;B fe r[o{ ~ ed/

ekjbrh Bk nkT[D fdT[, fJj

;kv/ bJh pj[s jkBhekoe j?.

gqpzXeK ~ fJj th ;wMkfJnk

fe nkg p/Fe pkpk ih ~

fwb' b/feB pkpk ih ~ nkgD/

;[Mkn d/D dh e'fFF Bk eo'.

;fji ftZu i' eoBk ukj[zd/ jB

T[jBK ~ eoB fdT[. g{oD dk

ehsk g{oD jh j'J/rk. nkg

okjhI fdZs/ rJ/ ;[Mkn pkpk

ih wzB sK b?Dr/ go ;k~

T[jBK dh ehws u[ekT[Dh gJ/

rh. T[j ne;o fejk eod/

;B fe **i' r[o{ ej/ ;' eko

ewkT[** p; ;kvk eow j? fe

n;hI nkgD/ co} okjhI r[o{

dh nFhotkd gqkgs eohJ/.

nkg gV/-fby/ ftdtkB b'e j',

nkg ~ ;wMD ftZu d/o BjhI

bZr/rh fe pkpk ih eh ukjz[d/

jB< T[jBK d/ nB[;ko nkuoD

~ pDkT[Dk co} j?. T[jBK

B/ nkgD/ fJBQK 34 ;kbK ftZu

nkg;h ;dGkt dk tksktoD

pDkT[D dh f;fynk fdzd/ j'J/

skbw/b pDkJh oZyD dh gq/oDk

fdZsh. jo fe;/ ~ fJe-d{;o/

d/ uoB S{jD/ ukjhd/ jB.

nkg id *XzB fBozeko* eod/

j' sK fJe-d{;o/ dh wfjwk

BjhI eod/, fJj sK fBozeko

~ jh XzB ns/ nkgD/ ihtB

~ jo gqeko Bkb nFhotkd

dk gkso pDkfJnk. gqpzXeK ~

;wMkT[D dk ezw okiwksk ih

d/ fJbktk e'Jh eo th BjhI

;edk ;h. ;fsr[o{ B/ nkg,

nkgD/ w[ykofpzd s'I ed/ e[M

BjhI fejk, go wK edw-edw

s/ ;wMkT[Idh ofjzdh ;h fe

;fsr[o{ d/ nkd/FK dk gkbD

eoBk pj[s }o{oh j?.

pZfunK ~ ;fs;zr Bkb i'VB

dh f;fynk- fBozekoh okiwksk

ih fiE/ th ;zrsK ftZu rJ/,

;zrsK ~ th fJjh ;wMkfJnk

fe nkg ;fs;zr efonk eo'.

nkgD/ pkb-pZfunK ~ th Bkb

b? e/ nkfJnk eo'. nkg T[jBK

d/ Gb/ ns/ p[o/ dk fynkb

eoe/ pZfunK ~ xo ftZu SZv

e/ nkT[D dh pikJ/, T[jBK ~

Bkb b? e/ nkfJnk eo' sKfe

T[j th wjkswktK dh ;zrs

eoe/ ihtB ~ fByko ;eD.

B"itkBK ~ ;/tk dh gq/oDk-

oki wksk ih B"itkB pZfunK ~

;wMkT[Id/ ;B fe fJjh T[wo

j?. fJ; T[wo ftZu ;/tk eo

;ed/ j'. id nkg ;kvh T[wo

d/ j' ikT[r/ sK ;ohoe ;/tk

BjhI eo ;e'r/. itkBh ftZu

Fesh j[zdh j?, T{oik j[zdh

j?. nkg i' eoBk ukj', nkg

bJh ;ob j?, ;fji th j?.

itkBK ~ fJj th efjzd/ ;B

fe nkg B/ nkgD/ ufoZso ~

pkjoh jtk s'I puk e/ oZyDk

j?. nkg itkBK ftZu fwmk;

Page 6: J/eB}o - nirankari.org

6 1 s'I 15 nr;s 2021

J/e B}o gzdotkVk

(gzBk 2 dk pkeh fjZ;k)

gq/oe ftG{sh

f}b/ d/ np'jo ckf}bek ns/ pfmzvk nkfd f}fbnK

ftu gqpzXeK Bkb fwb e/ ns/ T[BQK ftu fwFB dh

T[;ko{ ns/ ;kekokwesk ;'u Go e/ ;ZukJh d/ ;zd/F ~

iB-iB se gj[zukT[D bJh w}p{s nkXkofFbk ekfJw eoe/

;zrsK ftu nEkj tkXk ehsk. nkg nzdo w}p{s gqpzXeh

r[DK ns/ eow ~ t/yd/ j'fJnK fwFB tZb'I nkg~ gfNnkbk

i'B d/ i'Bb fJzuko} dh ;/tk d/ Bkb-Bkb gfNnkbk pqKu

dh gqw[Zy dh ;/tk th ;"Igh rJh. ;zB 2000 ftu ;fsr[o{

pkpk jod/t f;zx ih wjkoki B/ nkg~ eB/vk, nwohek,

f;zxkg[o, wb/Fhnk nkfd ;EkBK s/ gquko bJh G/fink.

fJe fdB ;kfJefbzr eoB d"okB fvr gJ/ fi; ekoD

nkg~ ekch ;ZN bZrh. w'jkbh fty/ j;gskb ftu Gosh

ehsk frnk gqzs{ ;oho ftu e'Jh ;[Xko BjhI ;h nk fojk.

nkg 12 ;szpo 2005 ~ fBozeko ftu bhB j' rJ/. 15

;szpo 2005 ~ gfNnkbk fty/ oZy/ T[BQK d/ FoXK}bh ;wko'j

s/ ;fsr[o{ pkpk jod/t f;zx ih wjkoki B/ nFhotkd d/

Id/ j'J/ fejk fe- T[j pj[s tXhnk gqpzXe ;B. @;zsK

dk woBk e'Jh woBk BjhI j[zdk ;r'I gkT[Idk J/ woB

t/b/ w[pkoe e'Jh-e'Jh# nFhotkd d/Id/ j'J/ gqFz;k ehsh.

fdZbh. ;zs fBozekoh wzvb

d/ gsqek ftGkr ftu ;/tkos

Fqh nfBb

e [wko dh

wksk Fqhwsh

okwF q h d /

th ih 24

i { B ~

pqjwbhB j'

rJh. nkg dh T[wo 75

;kb ;h. nkg e[M ;w/I s'I

phwko ;B. nkg ;/tkdb dh

n?efNt w?Ipo ;h. tou[nb

FoXK}bh ;fs;zr 27 i{B

~ o'FB whBko Fqh i/H n?;H

y[okBk ih dh gqXkBrh j/m

;zgzB j'fJnk.

pqjwbhB wjkswk

Fqhwsh okwFqh d/th ih

nfjwdkpkd (r[ioks).

;zs fBozekoh wzvb d/ gq?;

gpbf;Nh ftGkr ftu ;/tkos Fqh

JhFto GkJh

wetkDk ih

dh XowgsBh

Fqhwsh ;hsk

p/B ih 21

ngq?b 2021

~ pqjwbhB

j' rJh. nkgdh T[wo 73 ;kb

;h. FoXK}bh ;fs;zr tou[nb

wkfX:w okjhI 25 ngq?b ~

nk:'fis ehsk frnk fi; ftu

T[BQK ~ fBZxh FoXK}bh nofgs

ehsh rJh. eBkvk ftu ofj

oj/ T[BQK d/ p/N/ B/ th T[BQK

dhnK :kdK sk}k ehshnK. Fqh

JhFto GkJh ih B/ XzBtkd

gqrN ehsk.

Fqhwsh ;hsk p/B ih

fdZbh. ;zs fBozekoh eb'Bh

;kX ;zrs dh nB/e ;/tktK

ftu n?efNt oj/ g[oksB

r[of;Zy ykw'F

;/tkdko Fqh

e/H;hH SkpVk

ih 14 i[bkJh

2 0 2 1 ~

pqjwbhB j'

rJ/. nkg fiE/ fBozekoh eb'Bh

dh pkb;zrs ~ wkordoFe

gqdkB eod/ oj/ T[E/ jh :'rk

Nq/Bo d/ s"o s/ th ikD/ iKd/

;h. FoXK}bh ;fs;zr ftu

nB/e p[bkfonK B/ T[BQK d/

;wofgs ihtB ~ :kd ehsk.

w[Zy p[bko/ d/ o{g ftu Fqh

gqd[wB w/jsk B/ SkpVk ih

~ fBFekw ;/tk eoB tkbk

dZf;nk. gfotko tZb'I T[BQK

d/ S'N/ p/N/ Fqh gzei SkpVk

(eBkvk) B/ XzBtkd gqrN ehsk.

Fqh e/H;hHSkpVk ih

fJ

fsjk;e :kdK dh

T[wo xZN j'D dk

ekoD fJj j? fe fJ; ;z;ko

ftZu wB[Zy dh ftfFnK ftZu

fbZgsk fJ; edo ofjzdh j?

fe ekoiFhbsk dk ;zuko fBs

BthnK fJfsjk;e xNBktK

dk f;oiB eodk j?. wB[Zy

iksh dh fJ; ekoiFhbsk d/

ekoD jh fiE/ fJfsjk; do

fJfsjk; pDdk j? T[E/ T[jBK

~ ft;ko th fdsk iKdk j?.

jo ghVh T[jBk xNBktK s'I

gqGkfts j[zdh j? i' T[jBK

d/ ;kjwD/ j[zdhnK jB. T[j

g[okDhnK xNBktK ~ nkgDh

g[okDh ghVh s'I xZN jh :kd

oZydh j?. fJ; d/ T[bN fijBK

xNBktK dk nfXnksfwe

wjZst jz[dk j? T[jBK ~

;dhnK se :kd oZfynk iKdk

j?. n;hI nkgD/ nfXnksfwe

;to{gK ftZu Grts ;to{g

dh ikDekoh eod/ jK fJ;

bJh jh GrtkB Fqh ftFD{, Fqh

pqjwk, Fqh fFt, Fqh okw, Fqh

feqFD ns/ j'o ;to{gK dhnK

rEktK n?Bh fdqVsk Bkb ;kvh

iBse okJ/ ftZu tZ;hnK jB

fe nB/e fJfsjk;e xNBktK

T[BQK ~ G[bk BjhI gkT[IdhnK.

fjzdh d/ ;[Bfjoh ekb ftZu ;zs

epho, s[b;h, eftto ojhw

ns/ GrswfD whok B/ ;kv/

iBwkB; ~ nKd'fbs ehsk

sK T[jBK dh irQk th nfijh

vr[bkp ib Bkb nZyK ;k\

eo' o{z d/ d' tZv/ N[eV/ bU

ns/ fJBQK ~ r[bkp ib

ftu v[p' e/ nZyK s/ oZy'.

fJ; Bkb nZZyK dh ibB

d{o j't/rh. i/eo nZyK dh

sebh\ dh tiQk Bkb f;o

dod j'D s/ bkGdkfJe

T[gkn oj/rk.

v dkbuhBh tkbh ukj ghDk

th nZyK bJh bkGdkfJe oj/

rk. dkbuhBh tkbh ukj

B;K ftu nk u[Ze/ sBkn

~ xZN eoB ftu ;jkfJe

j?. fJ; Bkb nZyK ~ th

nkokw fwbdk j?.

v jZEK dhnK d'jK jE/bhnK

~ nkg; ftu orV' ns/

nZyK dh w;ki eo', nkokw

fwb/rk.

v ;t/o/ T[m e/ w{zj ftu gkDh

Go e/ nZyK y'bQ e/ ;k\

gkDh d/ fSZN/ wkoB Bkb

BwrqI sMsikRqI dI auj`vl qsvIr

pDh j? fe ;kv/ fJfsjk;

ftZu Grs ;to{g j' rJ/ ns/

T[jBK dh Fq/Dh GrtkB s'I xZN

BjhI pDh.

nk}kdh d/ ;zxoF d/ ;wI/

nB/e wjKg[oF j'J/. T[jBK d/

:'rdkB dk nkgDk fJfsjk;

j? fi;~ n;hI gVd/ nk oj/

jK go j?okBh dh rZb j?

fe fJjBK ftu'I nB/e Gkosh

nfXnksw Bkb ;okp'o j'D

d/ pkti{d Gkosh iBse

okJ/ ftZu T[jBK dh s;tho

Grs iK frnkBh d/ o{g ftZu

BjhI pD ;eh. ;gZFN j?

nk}kdh ;zxoF ftZu T[jBK

dh ekoiFhbsk dh s;tho B/

T[jBK d/ nfXnksfwe gZy ~

YZe fdZsk. jkbks fJj j? fe

okFNofgsk wjkswk rKXh ~

th nB/eK b'e okiBhfse ;zs

efjzd/ jB idfe T[jBK B/

wkBt ihtB ~ ;fjisk Bkb

ihD dh ebk f;ykJh.

Fqh feqFD B/ noi[B ~

okFNofjs bJh T[; ysoh

Xow nB[;ko fBotkj eoB

dk T[gd/F fdsk. don;b

yZsoh eow dk fBotkj wB[Zy

d/ fjZsK dh oZfynk bJh jh

ehsk iKdk j?. fJj }o{oh j?

fe e'Jh th Xow j't/ iK eow

nfXnksfwe frnkB j'D s/ jh

g{oDo{g Bkb T[; dk fBotkj

ehsk ik ;edk j?. t/fynk ikJ/

sK Gkos ns/ :{BkB g[okD/

okFNo wzB/ iKd/ jB. Gkosh

fJfsjk; d/ nB[;ko fJe ;w/I

fJE'I d/ okfinK d/ oki dk

ft;Eko JhokB ns/ fsZps se

n?Bk ftnkge ;h fe nZi dk

Gkos T[jBK ;kjwD/ pj[s S'Nk

fdykJh fdzdk j?. nfij/ okik

uZeotZsh okik efjbkJ/. fJj

fJfsjk; jh okFNo d/ gqsh

r"ot oZyD dk Gkt nB/e b'eK

ftZu pkeh d/FK d/ BkrfoeK dh

okFNo Grsh ftykD dh nkds

dh pikJ/ xZN eo fdzdk j?.

fJ;/ ekoD nB/e p[ZXhwkB fJ;

d/F d/ b'eK ftZu okFNo-gq/w

j'D dh rZb efjzd/ jB. fJj

;jh j? fe pkd ftZu ftd/Fh

Fk;eK B/ fJE/ jwbk ehsk

ns/ fco T[jBK dk oki th

nkfJnk. go Gkos ns/ T[;

dh ;z;feqsh poeoko ojh.

fJ; dk noE fJj j? fe 15

nr;s ~ Gkos B/ e/tb

okiBhfse nk}kdh gqkgs ehsh

ns/ ekbKso dk T[IM jh wjZst

th wzfBnk frnk.

nk}kdh d/ 70 ;kb d/

pkd fJfsjk; dh s;tho

Gkos d/ nfXnksfwe gZy ~

ftBkF BjhI eo ;eh sK fJ;

dk f;jok T[jBK wjKg[oFK d/

f;o pZMDk ukjhdk j? fijBK

B/ fBFekw Gkt Bkb iBse

okJ/ ftZu nkgD/ d/F d/ g[okD/

frnkB ~ Xkok gqtkfjs oZyD

dk :sB ehsk.

nZyK dh o"FBh tZXdh j?.

v ;t/o/ ykbh g/N nZXk uwu

skik wZyD, nZXk uwu gh;h

j'Jh fwFoh ns/ gzi dkD/

gh;h j'Jh ekbh fwou fwbk

e/ uN bU, fJ;d/ pkd

eZu/ Bkohnb dh froh d/

d'-fszB N[eV/ upk-upk e/

ykU ns/ T[go'I E'Vh fijh

;"Ic upk e/ yk bU fco d'

xzN/ se e[M th Bk ykU.

fJj fefonk d'-fszB wjhB/

eoB Bkb nZyK dh o'FBh

tZXdh j?.

v oks ~ fJe uwu sqhcbk

fwZNh d/ GKv/ ftu fGUI

fdU, ;t/o/ SkD e/ gkDh

Bkb nZyK X't'. fJ; Bkb

nZyK dh o'FBh th tZXdh j?

ns/ e'Jh phwkoh th BjhI

j[zdh j?.

nZyK ƒ do[Z;s

oZyD d/ fNg;

nkIkdh fdt; s/ ftP/PL

(vkeNo dh ;bkj }o{o bU)

Punjabkesari.com s'I XzBtkd ;fjs

Page 7: J/eB}o - nirankari.org

71 s'I 15 nr;s 2021

J/e B}o gzdotkVk

fdZbh. e'ftv NhekeoD

w[fjzw d/ sfjs ;zs fBozekoh

wzvb d/ e/ Idoh d\so

fBozekoh ezgb?e; ftZu 9

i[bkJh ns/ 16 i[bkJh

~ w[\s e'ftv

NhekeoD e? Ig

nk:'fis ehs/

rJ/. e?Ig ftZu

18 ;kb s'I tZX

T[wo d/ 494

b'eK ~ e'thFhbv

ns/ e't?e;hB

brkJh rJh.

fJ; d"okB e'ftv

fdFk-fBod/FK dk

g{oh soQK gkbD ehsk frnk.

fJj NhekeoD fv;fNqe

j?bE ;';kfJNh BkoE fv;fNqe

d/ ;fj:'r Bkb y/soh b'eK

dh b'V ~ t/yd/ j'J/ brkfJnk

frnk. e?Ig w?vheb nkch;o

vkH wX{ fwB'uk d/ Bkb uzub

s/bKr ns/ GktBk r[drb

dh nrtkJh j/m ;zukfbs

ehsk frnk. 9 i[bkJh ~

bZr/ e?Ig ftZu e'ftvFhbv

t?e;hB dh gfjbh ns/ d{;oh

v'i fdZsh rJh. e[b 374

b'eK dk t?e;hB/FB j'fJnk.

;zs fBozekoh wzvb d/

;eZso Fqh i'frzdo ;[yhik,

ekoiekoDh w?Ipo Fqh w'jB

fFekr'. (:{Hn?;HJ/H). ;zs fBozekoh fwFB dh fBrokBh

j/m ;wki efbnkD rshftXhnK fBozso ubkJhnK ik ojhnK

jB. fgSb/ ;kb Btzpo wjhB/ ftu ]{BdkB e?Ig brkfJnk

frnk fi; ftu 12 :{fBN ]{B fJeZmk j'fJnk.

fJ; ;kb nk:'fis rshftXhnK ftu ]{BdkB e?IgK d/

fJbktk ;\kJh w[fjzw th ubkJh rJh. 17 iBtoh ~ 14

:{fBN, 23 cotoh ~ 10 :{fBN ]{B fJeZmk ehsk frnk.

5 i{B ~ ftFt tksktoD fdt; s/ ;\kJh w[fjzw ubkJh

rJh. 13 i{B ~ nzsookFNoh :'r fdt; d/ w"e/ s/ rqKv

gkoe ftu :'r ns/ fXnkB e?Ig brkfJnk frnk fi; ftu

fFekr' ftu Gkos d/ e"I;[b/N iBob Fqh nfws e[wko ftF/F

o{g Bkb gXko/. fFekr' d/ gqw[Zy vkH i:'sh ;to{g ekbok

B/ XzBtkd gqrN ehsk.

;"Idbrk (eoBkNe). ;zs fBozekoh wzvb dh eoBkNe

i'B dh ;"Idbrk pqKu ftu e'ftv e/no ;?INo ftu nB/e

gqGkftsK dk fJbki j'fJnk. 20 fp;so/ tkb/ fJ; ;?INo

dk T[dxkNB

i'frzdo ;[yhik

ih (;eZso,

;zfBzwzH) ns/

F q h ; [ B h b

oksok (i'Bb

f J z u k o } ,

eoBkNe) B/

ehsk.

;?INo ftu fwFB tZb'I ;kohnK }o{oh ;[ftXktK gqdkB

ehshnK rJhnK. rqkw gzukfJs ;"Idbrk ns/ ;zs

fBozekoh u?ohN/pb ckT{Iv/FB tZb'I ftt;EktK ~ ;[zdo o{g

fdZsk frnk.

T[dxkNB tou[nb wkfX:w Bkb j'fJnk fi; ftu

fdZbh w[Zyd\so s'I Fqh i'frzdo ;[yhik (;eZso, ;zfBzwzH),

Fqh w'jB SkpVk (fJzuko} pqKu gqFk;B, dZyDh Gkos),

Fqh ftB'd t'jok (fJzuko} d{o-d/F ns/ ;/tkdb) th i[V/.

;wko'j ftu jk}o b'e;Gk ;K;d Fqh nzBk ;kfjp Fzeo

dk ;tkrs Fqh rDgsh rkvhtvko (;z:'ie, ;"Idbrk)

B/ ehsk.

eoBkNe dh wfjbk ns/ pkb ftek; wzsoh Fqhwsh

FFhebk dk ;tkrs Fqhwsh o/yk g'tko B/ ehsk. nzs ftu

Fqh oksok ih B/ ;kfonK d/ ;fj:'r bJh XzBtkd

gqrN ehsk.

fdZbh, 18 i[bkJh. ;zs fBozekoh fwFB dh

t?p;kfJN s/ gq;kfos n?stko dh ;fs;zr ;wko'j

ftZu d/F-ftd/F s'I i[V/ FoXkb{nK ~ w;{oh GtB

d/ pkjoh tksktoD d/ fdqF ~ t/yD dk nkBzd

gqkgs j'fJnk. ;fsr[o{ wksk ;[dheFk ih wjkoki

B/ fejk fe jo ;kb wjKg[oF rowhnK ftZu w;{oh

nk e/ Grsh d/ Bkb-Bkb w";w dk nkBzd th

b?Id/ ;B. b/feB e'ftv d/ ekoD fJj ;zGt BjhI

j' ;fenk sK fJjh fXnkB nkfJnk fe ;kfonK ~

w;{oh d/ fJ; w";w dk nfj;k; eokfJnk ikJ/.

n;b ftZu w";w th sK jh nkBzd fdzdk j? id

wB ftZu FKsh j[zdh j? ns/ fJj sK jh ;zGt j?

id wB dk Bksk fBozeko Bkb i[fVnk oj/.

nkg B/ fejk fe fJe d' tko ehsh rJh

rbsh sK rbsh j[zdh j? go i/eo tko-tko

ikDp[M e/ T[jh rbsh d[jokJh ikJ/ sK fco T[j

rbsh, rbsh BjhI wzBh ik ;edh. wk;{whns dh

wk\h sK }o{oh j? gzqs{ ikDp[M e/ ehshnK rJhnK

rbshnK dh BjhI. fJj JhFto o{gh nkfJBk n;hI

;kfonK B/ jw/Fk nkgD/ ;kjwD/ oZy e/ nkgD/

ufoZso ~ ;ztkoBk j?.

nkg B/ fejk fe i/eo fe;/ B/ ;k~ u'N

wkoh j? sK ;k~ dod dk nB[Gt jz[dk j?. fJ;/

nfj;k; s'I f;fynk bJhJ/ ns/ T[; ~ tkg; u'N

Bk wkohJ/. feT[Ife nfijk jh dod n;hI T[;

~ d/ oj/ j'tKr/.

fJe tko fe;/ d/ xo wfjwkB nkJ/ ns/

gfotko B/ feT[Ife fes/ ikDk ;h sK T[j nkgD/

pZu/ dh d/yGkb wfjwkB ~ d/ e/ ub/ rJ/.

wfjwkB s'I fJe wfjzr/ ebhB s/ e[M ykD dh

uh} fvr rJh. T[j fJj ;'uD br/ fe n;hI

pjkBk pDk d/tKr/ fe pZu/ s'I fvr rJh iK fco

dUr-dySW ivc smwj kilAwx

smwj kilAwx dIAW gqIivDIAWdZyDh Gkos ftu ;wki efbnkD

sMq inrMkwrI mMfl dy muKd&qr iv`c 494 lokW ny koivf tIkw lgvwieAw

SkpVk ns/ w?vheb ns/

j?bE e'nkvhB/No vkH Bo/F

no'Vk B/ e?Ig dk fBohyD

ehsk. Fqh SkpVk B/ t?e;hB/

FB e/Ido dk nkozG *;G

ek Gbk eo' GrtkB* wzrb

ekwBk Bkb ehsk. fJ;/ bVh

ftZu d{;ok e?Ig 16 i[bkJh

~ nk:'fis ehsk frnk fi;

ftZu 120 b'eK ~ Nhek

brkfJnk frnk.

T[; e'B/ ~ ;'c/ d/ j/mK dpk d/tKr/. gqzs{ fco

T[jBK ~ fJj fXnkB nkfJnk fe nfijk eoe/

T[j y[d ~ X'yk d/ oj/ jB, fJ; bJh ;Zu

p'bDk jh T[sw j?.

;kX ;zrs, n;hI ne;o nkgDhnK rbshnK

s/ godk gkT[Id/ jK iK T[jBK ~ b[ekT[D dk

pjkBk bZGd/ jK. gzqs{ d{;fonK dhnK rbshnK

pVh S/sh bZG e/ ;kfonK ~ dZ;d/ jK. fJ; dh

pikfJ ;k~ d{;fonK d/ god/ YZe e/ y[d d/ nzdo

;[Xko fbnkT[Dk ukjhdk j?. fJ; dk fBoDk e/

tb ;kvh Bh:s Bkb j[zdk j?. ;kvh Bh:s ;dk

B/e j'Dh ukjhdh j?.

n;hI ;kX ;zrs dh ehws ~ ed/ BjhI G[ZbDk.

;kX ;zrs ftZu nkgDk fttjko wfo:kds oZyd/

j'J/, p[bko/ wjkswktK d/ GktK ~ fXnkB Bkb

;[DBk j?.

;kX ;zrs, nZi brksko fJj th f}eo j'

fojk ;h fe fJ; o{g ftZu ;/tk eod/ j'J/ dk;h

~ th fszB ;kb j' rJ/ jB. fJ; bJh fBozeko

nr/ fJjh nodk; j? fe ;kX ;zrs dh ;/tk

ftZu ;" gqshFs :'rdkB fdZsk ik ;e/.

fJ; tou[nb ;fs;zr gq'rokw ftZu nB/e

p[bkfonK B/ th nkgD/ Gkt gqrN ehs/ fijBK

ftu'I w[y o{g Bkb Fqh ;[yd/t f;zx ih (u/now?B,

;hghH J/H phH), G?D ;wsk ih ns/ ;wgqhsh ih

(fdZbh), pkb ;zrs (uzvhrVQ), Fqh oke/F w[No/

ik ih, Fqh ftt/e *oche* ih, G?D T[gk;Bk ih,

fBozekoh ;N{vhT[ d/ ;/tkdko (fdZbh), Fqhwsh nzf-

wqs e"o ih (ekBg[o) ns/ G?D w[fdsk *F"e* ih

(wjKokFNo) Fkfwb ;B. wzu ;zukbB Fqh ftt/e

w"ih ih (fdZbh) B/ ehsk.

-g/FeFL nzfes ikXt

mn dI SWqI nwl mOsm vI AwnMddwiek ho jWdY

(gzBk 1 dk pkeh fjZ;k)

fdZbh), gqfseSk ns/ ;wsk

(Bkf;e, wjKokFNo), pbd/t

no'Vk (t?Ie{no, eBkvk),

bthF ih (np'jo, gzikp),

efgb r[bkNh (:{Hn?;HJ/H)

f r n k B w D h ; e ; ? B k

(r[o{rqkw, jfonkDk), ;zfBzwz

d/ toswkB gqXkB g{i:

thHvhH Bkrgkb ih (fBozekoh

eb'Bh, fdZbh), gquko ftGkr

nfXneS g{i: oki wkwh ih

(fBozekoh eb'Bh, fdZbh) ;z:w

ih ns/ ;kEh (okig[ok, gzikp),

wzrbkuoD th FKn (e'beksk)

B/ gVh ns/ X[Bh-rkfJB Fq/:k

Fqhtk;st (byBT{) B/ ehsk.

;zukbB o'FB d/jbth (Fjkdok,

fdZbh) B/ ehsk.

Page 8: J/eB}o - nirankari.org

Printer & Publisher C.L. Gulati, on behalf of Sant Nirankari Mandal (Regd.) Delhi-110009, printed at M.P. Printers, B-220, Phase-II, Noida-201305 (UP) and Published at Sant Nirankari Satsang Bhawan, Sant Nirankari Colony, Delhi-110009, Managing Editor : Sulekh Singh "Sathi" (Honorary), Associate Editor : Kuldeep Kaur

E-Mail : [email protected], Phone : 011- 47660200,Fax: (011) 47660300,27608215, Website : http://www.nirankari.org

8 1 s'I 15 nr;s 2021

J/e B}o gzdotkVk

THE MAGAZINE DEPARTMENT, SANT NIRANKARI MANDALIS LOOKING FOR LANGUAGE EDITORS

LANGUAGE QUALIFICATIONS1. ENGLISH : M.A. (English), Diploma in Journalism2. HINDI : M.A. (Hindi), Diploma in Journalism 3. PUNJABI : B.A. (Punjabi), Diploma in Journalism

Ø Basic Computer knowledge is essential for all posts.Salary : Negotiable, according to experience of candidate.

Applications addressed to The Member Incharge, Patrika Vibhag, Sant Nirankari Mandal, Nirankari Complex, Delhi-110009, must reach before 31 August 2021. Applications can be also sent by - E-mail: [email protected]

-Raj Kumari, Member Incharge, Magazines & Publications

ns/ fBwosk Gkt j'Dk ukjhdk

j?. ed/ fes/ jzeko dh p{ S{j

Bk ;e/. T[j efjzd/ ;B fe-

;/tk eos j'fJ fBjekwh..

fs; eT[ j's gokgfs ;[nkwh..

nkg B/ frnkB sK b?

fbnk j?, frnkB ~ ihtB ftZu

ngBkT[Dk th j?. fJe-fJe

edw c{e-c{e e/ oZyDk j?. e'Jh

edw nfijk Bk T[m ikJ/ fe

r[o{ tZb T[Irbh T[m/. nkg jh

r[o{ d/ ;zd/Ftkje j'. nkg

B/ fJj ;zd/F nkgD/ ihtB d/

d[nkok d/Dk j?.

G?DK fBwosk ngBkT[D- nkg

B/ itkB pZuhnK-G?DK ~ jw/FK

fJjh fejk fe **fwZms BhthI

BkBek, r[D uzfrnkJhnk sZs*

wksk ih wzBd/ ;B fe fe;/ dk

fdb fiZsDk j't/ sK fwZmk p'bDk

pj[s }o{oh j?. fJj ezw T[jBK

~ nkgD/ xo s'I jh F[o{ eoBk

j'J/rk. nkgD/ wksk-fgsk, tZv/

p}[orK dh ;/tk eoB dh nkds

pDk bT[ sK nkg dk xo ;[yh

j' ikJ/rk, ;Z;-~j dk MrVk

ysw j' ikJ/rk. ;Z; ns/ ~j

ftZu MrVk sd jz[dk j? id n;hI

nkgD/ co}K ~ G[Zb e/ nfXekoK

dh oZN brkT[Id/ jK. co}K ~

nkgD/ nkuoD dk nzr pDk

b?D Bkb nfXeko nkgD/ nkg

nkgd/ uoB u[zwDr/. nfXeko

nkg dh g?oth eod/ jB.

;Zu d/ frnkB d/ gqsh

ikrqsh- oki wksk ih B/ ;z;ko

~ th fJj ;zd/F d/D ftZu e'Jh

e;o BjhI SZvh fe ;Zu-frnkB

~ gqkgs eoe/ jh nkg d/

ihtB ftZu y[Fjkbh, jfonkbh

nk ;edh j?. sst-frnkB Bkb

jh ufoZso dk fBowkD j[zdk j?.

d[BhnK ~ T[j ne;o efjzd/ ;B

frnk. id pkpk p{Nk f;zx ih ~ gfotko

tkfbnK B/ T[jBK dh fJ; wB';fEsh d/

pko/ dZf;nk sK T[jBK B/ :'rfXnkB ih ~

p[bktk G/fink ns/ ;wMkfJnk fe wjKg[oF

Bk jh dhtkB/ j[zd/ jB ns/ Bk jh w;skB/.

wjKg[oF sK goT[gekoh j[zd/ jB, T[j nkgDh

nkswk d/ efbnkD d/ pkd irs efbnkD

d/ ekoi ftZu i[ZN iKd/ jB. Grsh GZiD

dk Bkw BjhI pbfe ikrD dk Bkw j?.

Fqh ;zs'y f;zx ih

Gkos-gke tzv d/ pkd :[rg[oF pkpk

ntsko f;zx ih id e[M j'o GrsK ;fjs

gjkVrzi fdZbh ftZu ofjD br/ sK T[E'I jh

;Zu d/ gquko dk ezw F[o{ j' frnk. fit/I-

fit/I ;wK pshs j[zdk frnk, gquko ftZu th

s/}h nkT[Idh rJh. ;zrsK dh fdB-d'r[Dh,

oks-u"r[Dh tXdh frDsh d/ ekoD gjkVrzi

dk ;EkB pj[s S'Nk g?D bZrk. fJ; d"okB

fJe ftFkb ;EkB yohdD pko/ ;'funk

frnk. fiE/ fJe ftFkb ;fs;zr GtB th

pDkfJnk ik ;e/ ns/ fJ; d/ B/V/ jh j'o

;zs th ngD/ ;EkJh fBtk; dk fBowkD eo

;eD. b/feB g?;/ dh ewh d/ ekoD fJ;

:'iBk ~ g{ok eoBk ;ob BjhI ;h. nfij/

;w/I ftu gow T[s;kjh ;zs'y f;zx ih nZr/

nkJ/ ns/ :Ek:'r ;/tk ehsh. T[;d/ pkd

;ko/ GrsK d/ ;fj:'r Bkb fBozekoh eb'Bh

dh irQk yohdh rJh ns/ fBozekoh eb'Bh

dh ;EkgBk j'Jh.

Fqh i[rb feF'o ih

;zs i[rb feF'b ih wzBd/ ;h fe

pqjwfrnkB dh gqkgsh sK Gkt/I jh r[o{

fwbD d/ pkd efmB Bk j't/, b/feB fJ;dh

;zGkb efmB j?. T[BQK dk efjDk ;h fe

pqjwfrnkB b?D d/ pkd frnkBh dh nkswk

p/FZe fJ; fBozeko pqjw ftu bhB j' ikJ/

rh b/feB i/ T[j ;fsr[o{ d/ dZ;/ okj s/

Bk ufbnk sK ihtB ftu w[esh dk nkBzd

gqkgs BjhI eo ;edk.

i[rb feF'o ih dk ;[Gkn ;ZukJh g;zd

j'D ekoD e[M b'eK ~ em'o fijk brdk

;h go n;b ftu nkg ;jh noEK ftu r[o{

xo d/ XzB d/ oytkb/ ;h. fej' fijh th

gq;fEsh j't/, nkg r[o{ xo dk g?;k fBih ezwK

d/ bJh you BjhI eod/ ;h ns/ Bk jh fe;/

j'o wjKg[oF ~ nfijk eoB dh nkfrnk

d/Id/ ;h. i/ e'Jh r[o{ xo dh wkfJnk s/

B}o th gKdk sK nkg ;k\ FpdK ftu

efjzd/ *wjKg[oF'I ! fBozeko s'I wzr' i' d/ e/

fj;kp BjhI oZydk.

Grs okw uzd ih

Grs okw uzd (gjkVrz}, fdzbh) T[BQK

;zsK ftu'I ;B, fiBQK B/ Grsh Gfonk ihtB

ihn e/ Grsh dh gq/oDk fdZsh. nkgB/ f;oc

y[d jh Grsh BjhI ehsh pbfe ngD/ eow

okjhI eJh j'oK ~ th Grs pDkfJnk. nkgd/

;zgoe ftu i'-i' th nkfJnk T[;~ nkgB/

fJe gktB-gftZso r[of;Zy pDB ftu ngDk

g{oD :'rdkB fdZsk. nkg dk ;tk;-;tk;

fwFB ~ nofgs ;h. nkg y[d fJe wjkB

;/tkdko, FoXkb{-Grs ns/ ;fsr[o{ s/ nNZ[N

ftFtk; oZyD tkb/ ;zs ;h. nkg f;oc Bkw

Bkb jh BjhI eow Bkb th Grs ;h. id

th nkg pkpk p{Nk f;zx ih d/ e'b iKd/,

e'Jh Bk e'Jh rqzE ns/ Fk;so nkgd/ jZE

ftu j[zdk. pkpk ih nkg~ id fJBQK gktB

pkDhnK dk ;jh noE ;wMKd/ sK nkg

;zs[FN j' iKd/.

qp`svI mhwqmwvW... mW quJy slwm...(gzBk 5 dk pkeh fjZ;k)

(gzBk 5 dk pkeh fjZ;k)

fe **nkg Gb/ ezw eo oj/ j',

eod/ oj', Gb/ ezw dk gfoDkw

Gbk pDdk j? id nb"fee

Fesh dh SsoSkfJnk fwb

ikJ/.d[Bhnk tkfbnK ~ T[jBK B/

sZst frnkB dh gqkgsh dh g{oD

gq/oDk fdZsh. fJ; bJh nB/eK

b'eK dk efbnkD j'fJnk ns/

b'eK B/ frnkB gqkgs eoe/ b'e

ns/ gqb'e ;[yh ehsk. T[jBK

dk ftFtk; ;h fe gfjbK n;hI

nkgD/ b'e ~ ;ztkoBk j?. fi;

dk b'e jh d[yh j? T[j gqb'e

~ fet/I ;ztko/rk< b'e d/ Bkb

gqb'e dh nfjwhns ~ ;wMkT[Id/

j'J/ T[j efjzd/ ;B fe **b'e

;[yh gqb'e ;[j/bk*.

T[jBK B/ y[d th sZst-

frnkB g q kgs ehsk ns/

FfjBFkj ih dh ~j pD e/

pkpk r[opuB f;zx ih dh

gsBh pD e/ ns/ pkpk jod/t

f;zx ih dh wK pD e/ jw/FK

fBwosk ~ ngBkJh oZfynk. ed/

th T[jBK B/ nkgD/ nfXeko

bJh g[eko BjhI ehsh pbfe

co}K ~ gfjb fdZsh. i'-i'

th f}zw/tkohnK fwbhnK T[BQK ~

y[Fh-y[Fh ;theko jh BjhI ehsk

pbfe ihtB dk nfBZyVtK

nzr th pDkfJnk. fJ; wK B/

fJBQK 34 ;kbK ftZu fJj f;ZX

eo fdZsk fe n;hI ;wkfie

gqkDh jK sK ;k~ ;wkfie

co}K dh th gkbDk eoBh gJ/

rh. efjD dk Gkt fJjh j? fe

i' th T[jBK ~ o'b fwfbnk,

T[BQK B/ pky{ph nkgDhnK

f}zw/tkohnK ~ fBGkfJnk. T[BQK

dk ;kok ihtB jh eow:'r

dh w{zj'I p'bdh s;tho ;h.

fJjh efjDk gJ/rk fe T[j

w[ezwb Bkoh ;B. w[ezwb G?D

;B. w[ezwb gsBh ns/ w[ezwb

wK ;B.

pRBU-pRmwqmw qy ivSvws bixAw rhynkgB/ fejk fe @@;zs

fjod/ BtBhs ;wkBk## noEks

;zs dk fjodk wZyD tKr

e'wb j[zdk j?, fi;~ fgxbD

ftu d/o BjhI brdh, fJ;bJh

;k~ ngDh tkDh ns/ eow

Bkb i'VB dk jh ezw eoBk

j? ns/ fJj ezw i' th eoBr/

T[j gqG{-gqwkswk d/ B/V/ j'Dr/.

B"i[nkBK ~ th ngD/ s'I tZfvnK

d/ s}ofpnK s'I bkG b?Id/

j'J/ edw Bkb edw fwbk

e/ Grsh dh okj s/ fBozso

nZr/ tZXDk j?. fJ; tou[nb

;fs;zr dk ;zukbB oki/F

e[wko (fJNbh) B/ ehsk.

;fs;zr ftu okiftzdo e"o

ns/ ;kEh (fte/Iik), i;gkb

(gzBk 1 dk pkeh fjZ;k) (Bg'bh), ;[o/F ns/ thBk d/

th (the/ Iik), T[Xw f;zx

(b/fNBk), gqthD e"o (wzN'Bk),

ihs/Ido (porkw'), oh:k ns/

ftF[ (N/qt/;n'), FphBk (wzN'Bk),

pkb ;zrs (fte/Iik), skB:k

gkb (fto'Bk), rhsk (fte/Iik),

oftzdo (wzN'tk), e'wb gkb

(wzN'tk), nwBdhg e"o (fto'Bk),

ewb njho (Nq/t/;n'), d/toki

(Nq/t/;n'), eoB (porkw'),

:'frsk (fte/Iik), r[ogqhs f;zx

(w[o/Bk), fJzdoihs (Nq/t/;n'),

F[Gdhg (eq/w'Bk), w'fjzdo f;zx

((bNhBk), nzibh (porkw'),

jowhs (wzN'Bk), okie[wko

(Bg'bh), gqhs ns/ ;kEh

(porkw'), ;[ypho e"o (b[Zek),

r[b}ko (t/o'Bk), oBpho okBk

(fte/Iik) nkfd B/ rhs, ftuko

ns/ ekft o{g ftu ngD/ fjod/

d/ Gkt ;fsr[o{ ~ ;wofgs

ehs/. - nFtBh e[wko *isB*