izve[taj za strategiska ocena na …...izve[taj za strategiska ocena na @ivotnata sredina za lupd za...

IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA

@IVOTNATA SREDINA

ZA LUPD ZA KP BR. 2512/1 I 2512/2 VO KO DABILE,

OP[TINA STRUMICA

NACRT VERZIJA

Skopje, Januari 2013 godina

2

So cel navremeno da se sogledaat mo`nite negativni vlijanija vrz

ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto, kako i socio - ekonomskite aspekti od realizacija na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, soglasno ~len 65, stav 2 od Zakonot za ìvotna

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12 i 93/13), se naloì potrebata za sproveduvawe na Strategiska ocena na ìvotnata sredina. Izve{tajot za Strategiska ocena e potpi{an od Ekspert za Strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina (videno od Kopija na potvrda, dadeno vo prilog). Vo podgotovkata na Izve{tajot za Strategiska ocena na vlijanie vrz ìvotnata sredina u~estvuvaa: Emil Stojanovski, dipl. in`. po za{tita na ìvotna sredina,

Qup~o Avramovski, dipl. ekonomist, Igor Kukulovski, dipl. in`. po za{tita na ìvotna sredina, Martina Blinkova, dipl. ekolog, Keti Andonova, administrator.

Gorenavedeniot izve{taj za strategiska ocena na ìvotnata sredina soglasno ~len 66 stav (5) od Zakonot za ìvotna sredina e potpi{an od lice koe e vklu~eno vo listata na eksperti za strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina koja ja vodi Ministerstvototo za ìvotna sredina i prostorno planirawe. Kako dokaz za istoto vo prilog na izve{tajot e dadena kopija na Potvrdata so broj 07-10997/2 od 26.12.2012 godina dadena od strana na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe. Enviro Resursi, DOO Skopje Upravitel Emil Stojanovski

3

Imaj}i predvid potrebata od izrabotka na Izve{taj za strategiska ocena vrz ìvotnata sredina za LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, kako i odredbite od Zakonot za ìvotna sredina donesuvam:

R E [ E N I E

Za opredeluvawe na ekspert za izrabotka na Izve{taj za strategiska ocena na ìvotnata sredina

Emil Stojanovski, diplomiran inèner, se opredeluva za ovlasten Ekspert za izrabotka na strategiska ocena na ìvotna sredina za LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica. Obrazloènie: Emil Stojanovski, diplomiran inèner, gi ispolnuva uslovite propi{ani so ~len 68 stav (3) od Zakonot za ìvotna sredina na Republika Makedonija so toa {to ima poloèn ispit za Ekspert za strategiska ocena na ìvotnata sredina kako i e vklu~en vo Listata na eksperti za strategiska ocena vrz ìvotnata sredina {to ja vodi Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe. Enviro Resursi, DOO Skopje Upravitel _________________ Emil Stojanovski

9

Sodrìna:

Voved .............................................................................................. 11

1. Celi na Planskiot dokument ................................................... 14

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina ................................ 16

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena ........................... 18

1.3 Upotrebena metodologija ......................................................... 19

1.4 Zakonodavna ramka ..................................................................... 20

1.5 Institucionalna ramka ............................................................ 22

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena na

ìvotnata sredina ...................................................................... 24

1.7 Rezime ............................................................................................ 25

2. Pregled na planskiot dokument .............................................. 26

2.1 Osnovi na Planskiot dokument ............................................... 26

2.2 Planski opfat ............................................................................. 27

2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba ................................. 27

2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto ............................. .......... 27

3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za

izgradba na komunalna i soobra}ajna infrastruktura...... 29

3.1 Soobra}ajno povrzuvawe ........................................................... 29

3.2 Vodovod i kanalizacija ............................................................. 29

3.3 Elektroenergetska infrastruktura i PTT instalacii.... 29

4. 4.1

Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so ìvotnata sredina ...................................................................... Karakteristiki na prostorot .................................................

30

30

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost ........................................................... 30

4.1.2 Reqefni karakteristiki ........ ................................................ 31

4.1.3 Geolo{ki karakteristiki ....................................................... 32

4.1.4 Seizmolo{ki karakteristiki ................................................ 32

4.1.5 Hidrotehni~ka struktura ........................................................ 33

4.1.6 Klimatski i mikroklimatski uslovi na regionot ........... 33

4.1.7 Naselenie ..................................................................................... 34

4.1.8 Kulturno nasledstvo .................................................................. 34

4.2 Opis na sega{nata sostojba so ìvotna sredina vo planskiot opfat ..........................................................................

35

4.3 Sega{na sostojba so ìvotnata sredina vo i okolu planskiot opfat ..........................................................................

40

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument ....... 42

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa ............. 43

7. Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata sredina ...........................................................................................

44

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe

na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od

implementacija na planskiot dokument ................................ 50

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina ......... 58

10

10. Netehni~ko rezime ..................................................................... 60

11. Prilozi ......................................................................................... 66

Dodatok ........................................................................................... 69

Koristena literatura ................................................................. 70

11

Voved

So samoto realizirawe na ovaa planska zada~a se dobivaat podatoci za po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, naselenieto, zdravjeto na lu|eto, materijalnite dobra i dr. i se sozdavaat uslovi za iznao|awe na pri~inite vrz osnova na koja se odbiraat alternativite i se predviduvaat merki za za{tita i namaluvawe na vlijanijata. So identifikacijata na mo`nite problemi treba da se racionaliziraat tro{ocite i da se napravi najsoodveten izbor na merkite za za{tita na ìvotnata sredina. Rezultatot od u~estvoto na javnosta treba da se zeme {to e mo`no pove}e.

Ocenata na vlijanieto na opredeleni strategii, planovi i programi vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto e postapka so koja se procenuvaat efektite vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto od sproveduvaweto na predloènite dokumenti. Celta e mo`nite efekti da bidat zemeni vo predvid vo ranata faza na podgotovkata na dokumentite vklu~uvaj}i gi i promenite na istite.

Cel na Strategiskata ocena e da se integrira za{titata na ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto vo procesot na podgotvuvawe i donesuvawe na planskite dokumenti preku ekspertska procenka i procenka na javnosta pred donesuvawe na istite.

Podgotovkata na planskiot dokument gi definira i jasno gi utvrduva osnovnite, a so tek na vreme i realnite celi i pravci vo domenot na zemjodelstvoto, {umarstvoto, energetikata, industrijata, turizmot, upravuvawe so otpadot, upravuvawe so vodite, prostornoto i urbanisti~ko planirawe i koristewe na zemji{teto, kako i Nacionalniot akcionen plan za ìvotna sredina i lokalnite akcioni planovi za ìvotna sredina koi ja nalaga potrebata soglasno ~len 65 od Zakonot za ìvotna sredina od sproveduvawe na Strategiskata ocena na vlijanieto na ìvotnata sredina na ovie planski i programski re{enija i celi.

Strategiskata ocena na na vlijanieto na ìvotnata sredina se sostoi od nekolku fazi na planirawe:

- proverka; - opredeluvawe na opfat; - osnovni podatoci na ìvotnata sredina; - ocena; - podgotovka na izve{tajot za ìvotna sredina; - konsultacija so zasegnatata javnost; - prifa}awe na strategijata i - monitoring.

Pri opredeluvawe na obemot i detalnosta na informaciite vo Izve{tajot za ìvotna sredina, lokalnata samouprava na op{tina Strumica e dol`na da pobara mislewe od organite koi se zasegnati od planskiot dokument. Isto taka, spored Arhuskata Konvencija i Uredbata za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i drugi akti, kako i planovi i

programi od oblasta na ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08 i

12

45/11) ~len 8, op{tinata e dol`na da go vklu~i u~estvototo na javnosta preku:

- }e treba da se utvrdi dinamikata i rokovite {to }e bidat realni za efikasno u~estvo na zasegnatata javnost;

- nacrt-pravilata }e treba da bidat javno raspolo`livi, i - na javnosta }e treba da i se ovozmoì da dade komentar.

Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe jasno gi

definira osnovnite, a so vreme i ostvarlivite celi i pravci na razvojot, osobeno vo pogled na neophodnite kvalitativni strukturni promeni i za niv relevantni i adaptibilni re{enija i opcii. Neposrednata povrzanost i me|usebnata uslovenost pome|u planskiot opfat i vlijanieto na ìvotnata sredina nametnuva ednovremen, integralen tretman na prostorot i definirawe na dolgoro~na strategija za ureduvawe, opremuvawe i koristewe na prostorot i efikasna za{tita na ìvotnata sredina, prirodata i kulturno-istoriskoto nasledstvo vo regionot.

Posebno vnimanie e posveteno na karakteristikite na koristewe na zemji{teto. Pravnata i administrativna ramka, koja gi opfa}a osnovnite zakoni, strate{ki planovi i standardi na ìvotnata sredina, kako i procedurite za Strategiskata ocena na ìvotna sredina obraboteni se vo posebno poglavje od ovoj Izve{taj.

Analizata na alternativite koi se opfateni so ovoj Izve{taj ukaùva na potrebata od neminovno sproveduvawe na Strategiskata ocena na

13

vlijanieto vrz ìvotnata sredina vo procesot na planirawe zaradi pravilna i poefikasna izbrana alternativa. O~ekuvanite rezultati vrz ìvotnata sredina, preporakite i merkite za namaluvawe na vlijanijata, kako i planot za monitoring se prikaàni i objasneti vo posebni segmenti od ovoj Izve{taj.

14

1. Celi na Planskiot dokument

Planskiot opfat pretstavuva granica na ureduvawe na zemji{te so LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa Op{tina Strumica.

Povr{inata {to ja zaokruùva granicata na planskiot opfat e 3570.0 m2 i ja zafa}a KP br. 2512/1 i 2512/2.

Granicata na planskiot opfat pretstavuva zatvorena prekr{ena linija koja se poklopuva so KP br. KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa Op{tina Strumica, a od istok prema sever ja sledi granicata so slednite parceli:

- od severo-istok grani~i so KP br. 2510 i 2513/1. - od severo-zapad grani~i so KP br. 2510 i 2511 - od jugo-zapad grani~i so reka Vodo~nica KP br. 3276. - od jugo-istok grani~i so KP br. 2518/2 i 2518/1. Katastarskata parcela opfatena so planskiot opfat dosega ne bila

predmet na urbanisti~ko planirawe. Karakteristiki koi pretstavuvaat zbir na vrednosti i obele`ja

sozdadeni so u~estvoto i vlijanieto na ~ovekot, pretstavuvaat sozdadeni vrednosti, koi ja pravat lokacijata posebna.

Vo blizina na planskiot opfat, zabeleàni se infrastrukturni objekti, koi se od golemo zna~ewe za izvedba na objekti od visokogradbata.

Vo ramkite na planskiot opfat nema izgradeno objekti, a parcelata pruà dobri mo`nosti za razvoj na G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta).

Parcelata se nao|a vo s. Dabiqa, kade preovladuvat rabotilnici i stanbeni ku}i. Postoi izgradena infrastruktura, a od liniskata infrastruktura, postoi linija na vodovodna mreà od DD 63 mm i NN nadzemna elektri~na linija.

Vo ramkite na granicata na zacrtaniot planski opfat izvr{eno e evidentirawe na eden bjekt, od visokogradbata od cvrst materijal, so izgradena povr{ina od 427 m2, i isto tolku razviena korisna povr{ina. Objektot e od tvrda gradba, so visina od P (prizemje) i namena G4, stvari{te.

Vo ramkite na planski opfat se evidentirani slednite numeri~ki podatoci:

Neto povr{ina na zemji{te vo planski opfat 3570 m2.

Izgradeno zemji{te 427 m2.

Razviena izgradena povr{ina -427 m2.

Procent na izgradenost 12%.

Koeficient na iskotistenost(k) 0.1. Planskiot opfat se odnesuva na dve katastarski parceli i vo ovie

ramki nema planirano povr{ina za gradewe. Parcelata se nao|a vo selsko podra~je, odvivaweto na motoren i

pe{a~ki soobra}aj se odviva vo dobri uslovi. Soobra}ajno, parcelata e povrzana so drugiot del od seloto.

15

Elektroenergetskata mreà vo ovoj del na seloto e dobro re{ena, {to vo celost gi zadovoluva potrebite za izgradba na objekti.

Snabduvaweto so voda na parcelata e preku selskata vodovodna mreà, koja preku sekundarnata mreà gi napojuva sosednite objekti. Vo blizina na parcelata pominuva vodovodna cevka DD 63 mm, so mo`nost za priklu~uvawe od severnata strana. Fekalnata kanalizacija vo parcelata e re{ena so priklu~ok na sekundarnata mreà.

Atmosferskata kanalizacija e re{ena so ista trasa na primarnata mreà na koja se priklu~eni sekundarnite linii.

Vo planskiot opfat nema evidintirano bespravno izgradeni objekti. Na ovie katastarski parceli nema planirano izgradba na objekti od

visokogradbata, bidejki ne e vo granicite na postojnite urbanisti~ki planirawa. Kako pre~ka za razvoj se pretpostavuva bavnosta vo donesuvaweto na urbanisti~kite planovi so {to se popre~uva razvojot na gradbi za G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta). Vo neposrednata blizina na planskiot opfat ima realizirano objekti od proizvoden karakter, so {to se pro{iruvaa ovaa dejnost so ovaa dokumentacija.

Goleminata na parcelata, kako i konfiguracijata na terenot, se glaven preduslov za zgolemuvawe na povr{inata za gradewe vo {irina i visina koi se specifi~ni za takov vid na objekti.

So izvod od planot, koj ozna~uva izvod od Prostoren plan na R.Makedonija, i Zakon za sproveduvawe na Prostorniot plan na Republika

Makedonija („Sl. Vesnik na RM” br. 39/04) dadeni se pova`ni tekstualni odredbi koi treba da bidat vgradeni vo ponatamo{niot razvoj na gradbite vo planskiot opfat.

Realizacijata na LUPD za stopanski kompleks so namena G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta) na lokalitetot koj gi opfa}a: KP 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa vo op{tina Strumica na povr{ina od 3570 m2, }e bide vo funkcija na razvoj na lokalnata ekonomija i soglasno opredelbite na Prostorniot plan na R. Makedonija treba da bide postavena vrz principite za za{tita na ìvotnata sredina i odr`liv lokalen i nacionalen razvoj.

Realizacijata na LUPD za stopanski kompleks so namena G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta) na lokalitetot koj gi opfa}a: KP 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa vo op{tina Strumica na povr{ina od 3570 m2, }e bide vo funkcija na razvoj na industriskiot sektor, no pod uslov po~ituvawe i primena na standardite za za{tita na ìvotnata sredina i odr`liv ekonomski razvoj.

Predloènata lokacija za stopanski kompleks so namena G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta) na lokalitetot koj gi opfa}a: KP 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa, op{tina Strumica potiknuva i ohrabruva lokalni i privatni inicijativi, za izgradba na novi sodrìni od oblasta na javnite funkcii koj }e sluàt za potrebite na stopanstvoto. Taa e nadvor od urbaniot opfat na najbliskite naselbi i nema preporaki za

16

organizacija na javni funkcii na nea, {to zna~i deka se isklu~eni i mo`nostite za bilo kakov konflikt pome|u dva tipa na funkcii.

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina

Za{titata na ìvotnata sredina podrazbira mnoèstvo na razli~ni postapki i merki koi go spre~uvaat zagrozuvaweto na ìvotnata sredina. Pod za{tita na ìvotnata sredina se podrazbira ne samo za{tita na ~ovekot tuku i za{tita na bilnata vegetacija i ìvotinskiot svet. Celite na za{titata na ìvotnata sredina se za{tita na zdravjeto na lu|eto, kvalitetot na ekosistemite, za{tita na rastitelniot i ìvotinskiot svet i kulturni dobra ~ij tvorec e ~ovekot, za~uvuvawe na ramnoteàta i ekolo{kata stabilnost na prirodata, racionalno i adekvatno koristewe na prirodnite resursi.

Deklaracijata za ìvotnata sredina e donesena na Svetskata konferencija na Obedinetite dràvi vo 1972 godina. Stokholmskata konferencija za ~ovekovata sredina, odràna 1972 godina ja razbudila svesta i go ozna~ila po~etokot na ekolo{kata era i istovremeno ja inicirala Pariskata konvencija na Pretsedateli na Dràvi i Vladi na zemjite od Evropskata ekonomska zaednica, odràna istata godina. Vo usvoenata deklaracija kako osnovna cel na ekolo{kiot razvoj se naveduva smaluvawe na rizikot vo pogled na uslovite na ìvot, podobruvawe na kvalitetot na ìveewe i da se vo ostvaruvawe na ovie celi posebno vnimanie obrati na za{titata na ìvotnata sredina. Spored toa, Evropskoto zakonodavstvo koe go ima usvoeno Sovetot na Evropskite ekonomski zaednici se naglasi garancijata na pravoto na sekoj gra|anin na ~ista i zdrava ìvotna sredina.

Vo tekot na 1992 godina vo sila stapi Bazelskata Konvencija, ~ija {to cel e smaluvawe na supstanciite odredeni kako opasen otpad. Vo Maj 2004 godina stapi vo sila i Stokholmskata konvencija za perzistentni organski zagaduva~i, so koi gi definira 12 ekstremno otrovni organski zagaduva~i, baraj}i nivna redukcija ili nivno celosno eliminirawe.

Me|unarodnata pravna za{tita na ìvotnata sredina se sveduva vo najgolem del na me|unarodno - pravna akcija protiv zagaduvaweto. Sepak, me|unarodnata regulativa vo oblasta na ìvotnata sredina seu{te ne dostignala na nivo koj bi ovozmoìl miren ìvot na site ìvi su{testva na na{ata planeta. Se donesuvaat razni protokoli, konvencii, deklaracii i dr.

Republika Makedonija, vo ramkite na evrointegraciskite procesi vo ìvotnata sredina ima potpi{ano golem broj na me|unarodni konvencii, bilateralni dogovori i protokoli i koi zaedno so nacionalnite propisi ja so~inuvaat pravnata ramka koja go ureduvaat upravuvaweto so mediumite na

ìvotnata sredina. Vo procesot na aprkosimacijata na EU asquis

communautaire (EU zakonodavstvo) od oblasta na ìvotnata sredina preku transponirawe na EU zakonodavstvoto Republika Makedonija gi ima doneseno slednite zakoni:

17

Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12 i 93/13);

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 92/07, 35/10, 47/11 i 100/12);

Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 9/11-pre~isten tekst i 123/12);

Zakon za upravuvawe i pakuvawe i otpad od pakuvawe („Sl. Vesnik na

RM” br. 161/09, 17/11, 47/11, 136/11, 6/12, 39/12 i 163/13);

Zakon za upravuvawe so baterii i akumulatori i otpadni baterii i akumulatori („Sl. Vesnik na RM” br. 140/10, 47/11, 148/11 i 163/13);

Zakon za elektri~na i elektronska oprema i otpadna elektri~na i elektronska oprema („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/11, 6/12 i 163/13);

Zakon za za{tita od bu~avata vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na

RM” br. 79/07 i 163/13);

Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 59/12 i 13/13). Procesot na usoglasuvawe so zakonodavstvoto na EU i vo sega{no

vreme e vo tek, posebno vo tehni~kite barawa dadeni vo aneksite na EU Direktivite. Listata na relevantni zakoni i relevantni EU Direktivi i me|unarodni dogovori se dadeni vo to~kata 11 od ovoj Izve{taj. Site obvrski {to proizleguvaat od ovie zakonski i nacionalni strate{ki dokumenti, bea analizirani i zemeni vo predvid pri definirawe na osnovnite celi za za{tita na ìvotnata sredina vo planskiot opfat pri izgotvuvawe na ovoj Izve{taj.

Kako generalni celi utvrdeni po ovie zna~ajni osnovi se slednite: - Obezbeduvawe na preventivni merki na za{tita na vodnite resursi-

podzemnite vodi od mo`nite zagaduva~ki emisii na materii od realizirawe na planskiot opfat;

- Iskoristuvawe na solarnata energija - kako ~ista energija, preku implementirawe na konceptot po~ista sredina;

- Vospostavuvawe na permanenten monitoring na kvalitetot na vodata, po~vata i vozduhot;

- Zbogatuvawe na {umskiot fond preku zasaduvawe na pojas od soodvetni drvni rastenija;

- So~uvuvawe na postojniot biodiverzitet i eliminirawe na mo`nite kontaminacii na istiot i negovo is~eznuvawe;

- Vospostavuvawe na permanentna sorabotka vo sledeweto na sostojbite vo oblasta na kvalitetot na vodata, po~vata i drugite mediumi vo ìvotnata sredina od strana na lokalnite i Republi~kite zdrastveni institucii od aspekt na so~uvuvawe na zdravjeto na naselenieto;

- Vklu~uvawe na javnosta vo procesot na monitorirawe na sostojbite i donesuvawe na odluki za mediumite vo ìvotnata sredina;

- Vospostavuvawe na baza na podatoci za sostojbata vo sekoj medium vo

ìvotnata sredina po principot DPSIR (dviè~ka sila-pritisok-

18

sostojba na ìvotnata sredina-vlijanie-odgovor) na lokalno i regionalno nivo. Vo ovoj proces se predlaga pocelosno implementirawe na gore

navedenite celi preku realizirawe sistem na predlog merki za za{tita, odbegnuvawe, namaluvawe, neutralizirawe ili kompenzacija na negativnite vlijanija od realizacija na predvidenite sodrìni soglasno urbanisti~kiot plan. Za taa cel vo ponatamo{niot tekst na sodrìnata na ovoj dokument se predlagaat:

Tehni~ki merki koi treba da se prevzemat za vreme na sproveduvawe na planot;

Preporaki za podgotvuvawe, donesuvawe i dopolnuvawe na planovite i programite vo ramkite na sproveduvaweto na zakonskite obvrski vo ìvotnata sredina.

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena

Specifi~nite celi na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina se definirani soglasno nacionalnata i me|unarodna legislativa i se prikaàni preku statusot na biolo{ka raznovidnost, naselenieto, zdravjeto na lu|eto, materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo i predelot:

- Za{tita na ìvotnata sredina so implementacija na planskiot dokument;

- Podobruvawe na ekonomskite uslovi, podobruvawe na kvalitetot na ìveewe i zgolemuvawe na ìvotniot standard;

- Pravilno upravuvawe so prostorot zaradi odrùvawe na postojanoto nivo na flora i fauna;

- Obezbeduvawe na za{titni zeleni pojasi i formirawe na hortikulturni nasadi od aspekt na pojava na bu~ava i vibracii;

- Podobruvawe na kvalitetot na vozduhot; - Za~uvuvawe na kvalitetot na vodata; - Integralno upravuvawe so komunalniot otpad i negova selekcija,

transport i reciklirawe za za~uvuvawe na po~vata, a so toa i minimizirawe na otpadot;

- Minimizirawe na pojavite od nesre}i i havarii; - Za~uvuvawe na kulturnoto nasledstvo; - Za~uvuvawe na karakteristikite na predelot i ìvotnata sredina.

Planskiot opfat e usoglasen so:

Prostoren plan na RM, 2004;

Vtor Nacionalen ekolo{ki akcionen plan na RM (NEAP II 2006;

GUP za op{tina Strumica;

LEAP za op{tina Strumica;

Vtor Nacionalen izve{taj za klimatski promeni, 2008;

Strategija za upravuvawe so otpad vo RM, 2008-2020;

Nacionalen Plan za upravuvawe so otpad, 2009-2015;

Strategija za upravuvawe so podatoci za ìvotnata sredina, 2005;

19

Strategija i akcionen plan za implementacija na Arhuskata konvencija, 2005.

1.3 Upotrebena Metodologija

Pri podgotovkata na Izve{tajot za strategiska ocena se kreira{e metodologija kompatibilna na karakteristikite na prostorot opfaten so planskiot dokument, planskata zada~a, dostapnite strategii i dokumenti.

Postapno se prevzedoa slednite ~ekori:

– Se napravi prvi~en uvid na sega{nite sostojbi vo ìvotnata sredina vo analiziraniot planski opfat, negovata okolina i po{iroko;

– Podetalno se prou~ija sodrìnite {to se predvideni da se lociraat vo planskiot opfat, urbanisti~kiot proekt, namenata i kategorijata na zemji{teto;

– Se ostvari sredba so izgotuva~ot na planskata dokumentacija i se realizira razgovor za celite na investicionite aktivnosti i sodrìni koi }e bidat opfateni vo prostorot i nivnata postavenost;

– Detalno se razgledaa tehni~kite re{enija predvideni za realizacija na proektnata zada~a;

– Definirani se celite za za{tita na ìvotnata sredina utvrdeni vo strate{kite dokumenti na lokalno, nacionalno i me|unarodno nivo;

– Se napravi uvid na postojnata realizirana urbanisti~ka sostojba na podra~jeto definirano so planskiot opfat (bespravna gradba, soobra}aen pristap i sl.);

– Sogleduvawe na mo`nite negativni vlijanija po ìvotnata sredina od realizacija na sodrìnite predvideni so planot;

– Nadminuvawe na negativnite vlijanija po ìvotnata sredina od realizacija na sodrìnite predvideni so planot;

– Nadminuvawe na negativnite vlijanija ili nivno ublaùvawe i za taa cel predlagawe na preventivni i korektivni merki;

– Predlagawe na sistem na permanenten monitoring na sostojbite; – Vklu~uvawe i zapoznavawe na site zainteresirani strani vo

procesot na izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na sostojbite vo ìvotnata sredina so realizacija na planot.

20

Pri izgotvuvawe na Izve{tajot koristena e stru~na literatura od

ovaa oblast, EU Direktivite, nacionalni strate{ki dokumenti, relevantnata zakonska regulativa, me|unarodni dogovori, prostorni i urbanisti~ki planski dokumenti, katastarski skici i drugi dokumenti relevantni za izrabotka na dokumentot.

1.4 Zakonodavna ramka

Izve{tajot za Strategiska ocena na ìvotnata sredina za LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica e izraboten soglasno postojnata zakonska regulativa vo ìvotnata sredina i prirodata vo Republika Makedonija:

Zakon za @ivotna sredina 1. Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07,

159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12 i 93/13).

21

Strategiska ocena na ìvotnata sredina 1. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite

dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno

vlijanie vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 114/07);

2. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07); 3. Uredba za strategiite i programite, vklu~uvaj}i gi i promenite na

tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se sproveduva postapka za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata sredina i vrz

ìvotot i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07 i 45/11); 4. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i

drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08 i 45/11); 5. Pravilnik za formata, sodrìnata i obrazecot na Odlukata za

sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe na strategiska ocena i na formularite za potrebata od sproveduvawe odnosno nesproveduvawe

na strategiska ocena („Sl. Vesnik na RM” br. 122/11).

Za{tita na prirodata Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 59/12 i 13/13).

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 100/12-pre~isten tekst i 163/13).

Upravuvawe so otpadot Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 9/11-pre~isten tekst i 123/12).

Za{tita od bu~ava Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 79/07 i 163/13).

Indikatori za bu~ava

1. Pravilnik za primena na indikatorite za bu~ava, dopolnitelni indikatori za bu~ava, na~inot na merewe na bu~ava i metodite za

ocenuvawe so indikatorite za bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 107/08);

2. Pravilnik za grani~ni vrednosti na nivoto na bu~ava vo ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08). Monitoring za bu~ava

1. Pravilnik za lokaciite na mernite stanici i mernite mesta („Sl.

Vesnik na RM” br. 120/08);

22

2. Pravilnik za pobliskite uslovi vo pogled na potrebnata oprema koja treba da ja poseduvaat ovlasteni nau~ni stru~ni organizacii i institucii kako i drugi pravni i fizi~ki lica za vr{ewe na

opredeleni stru~ni raboti za monitoring na bu~ava („Sl. Vesnik na RM” br. 152/08).

Zakon za voda Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/11, 44/12 i 163/13).

Nacionalna strategija za upravuvawe so otpad (2008-2020) Nacionalen plan za upravuvawe so otpad (2009-2015) Zakon za za{tita i spasuvawe Zakon za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 93/12-pre~isten tekst).

Prostorno planirawe Prostoren plan na Republika Makedonija („Sl. Vesnik na RM” br. 39/04). Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 51/05, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11, 144/12 i 55/13).

Pravilnik za ureduvawe na prostorot („Sl. Vesnik na RM” br. 78/06).

1.5 Institucionalna ramka

Zakonot za organizacija i rabota na organite na dràvnata uprava

(„Sl. Vesnik na RM” br. 58/00, 44/02, 82/08, 167/10 i 51/11) gi definira slednite nadle`nosti na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe:

sledeweto na sostojbata na ìvotnata sredina;

za{titata na vodite, po~vata, florata, faunata, vozduhot i ozonskata obvivka od zagaduvawe;

za{titata od bu~ava, radijacija, za{titata na biodiverzitetot, geodiverzitetot, nacionalnite parkovi i za{titenite oblasti;

restavracijata na zagadenite delovi od ìvotnata sredina;

predlagaweto merki za tretman na cvrst otpad;

prostornoto planirawe;

prostorniot informativen sistem;

nadzorot od negova nadle`nost i

vr{i i drugi raboti utvrdeni so zakon. Zakonot za organizacija i rabota na organite na dràvnata uprava vo

ova nasoka na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe

23

mu dava klu~na uloga, vo procesot na kreirawe na politikata za za{tita na ìvotnata sredina.

Odredeni nadle`nosti vo upravuvaweto so ìvotnata sredina imaat i drugi organi na dràvnata uprava i lokalnata samouprava kako {to se:

Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo;

Ministerstvo za transport i vrski;

Institutot za javno zdravje;

Ministerstvo za zdravstvo;

Hidrometerolo{ki Zavod, i

Edinicite na lokalnata samouprava. Zna~ajna uloga vo procesot na donesuvaweto na zakonite od oblasta na

ìvotnata sredina ima i Sobraniskata komisija za transport vrski i ekologija.

Vo procesot na Strategiska ocena na ìvotnata sredina, Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe ima odredeni nadle`nosti propi{ani so Zakonot za ìvotnata sredina, kako {to se:

podgotovka na re{enie vo onie slu~ai vo koi ne se soglasuva so odlukata za sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe na SOV@S ili so opredeleniot obem na SOV@S vo odlukata;

podgotovka na re{enie za soodvetnosta na izve{tajot na SOV@S za planskiot dokuement, i;

vospostavuvawe i aùrirawe na listata na eksperti za SOV@S. Organi na dràvnata uprava/edinicite na lokalna samouprava koi gi

podgotvuvaat-usvojuvaat planskite dokumenti soglasno Zakonot za ìvotnata sredina imaat obvrska za:

podgotovka na izve{tajot za SOV@S;

objavuvawe na informacii za otpo~nuvaweto na podgotvuvaweto na planskite dokumenti i za u~estvo na javnosta vo procesot na konsultacii;

objavuvawe na informacii za nacrt planskiot dokument koj se podgotvuva i za predlog izve{tajot za SOV@S;

podgotovka na izve{tajot od konsultacijata so javnosta vrz osnova na dobienite komentari i mislewa od javnite konsultacii;

kompletirawe na izve{tajot za SOV@S i na planskite dokumenti so dobieni mislewa i komentari, i

monitoring na vlijanijata od implementacijata na planskiot dokument i vo slu~aj na negativni efekti i informirawe na M@SPP. Vo ovoj proces Ministerstvoto za nadvore{ni raboti e odgovorno za

sproveduvawe na prekugrani~ni konsultacii za SOV@S vo odnos na dostavuvawe na izvestuvawe do sosednata dràva, koja moè da bide zasegnata od podgotovkata na planskiot dokument ili koga Republika Makedonija moè da bide zasegnata od podgotovka na planski dokument vo sosedna dràva.

24

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena na ìvotnata sredina

Sproveduvaweto na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina e

interaktiven proces koj treba da se sprovede paralelno so razvojot na planot ili programata. Strategiskata ocena na ìvotnata sredina e proces za da se osigura deka zna~itelen efekt vrz ìvotnata sredina {to proizleguvaat od politiki, planovi i programi se identifikuvaat, ocenuvaat i namaluvaat. Vaèn instrument za da im se pomogne vo postignuvawe na odr`liv razvoj i kreirawe na politikata e Strategiskata ocena na ìvotnata sredina. Posebni beneficii vo Strategiskata ocena vklu~uvaat:

– Poddr{ka na odr`liviot razvoj; – Da se podobrat dokazite kako dobra osnova za strate{kite

odluki;

– Da se konsultiraat site zainteresirani strani vo procesot na izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na sostojbite vo ìvotnata sredina so realizacija na planot;

– Da se naso~at na drugi procesi, kako {to se vlijanieto vrz ìvotnata sredina na ocenkite vrz oddelni razvojni proekti.

25

Strategiskata ocena sledej}i gi odredbite za sodrìnata na ovoj Izve{taj, gi obrabotuva slednite sodrìni:

– Karakteristiki na ìvotnata sredina vo oblastite koi bi bile zna~itelno zasegnati;

– Problemi od oblastite koi se od posebno zna~ewe za ìvotnata sredina, a osobeno od aspekt na za{tita na divite ptici i habitatite;

– Celite na za{tita na ìvotnata sredina, odredeni na nacionalno ili me|unarodno nivo, koi se relevantni za planskiot dokument i na~inot na koj ovie celi i site aspekti na ìvotnata sredina se zemeni vo predvid za vreme na nivnite podgotovki;

– Verojatnite zna~ajni vlijanija vrz ìvotnata sredina vo celina, vklu~itelno i vrz biodiverzitetot, zdravjeto na lu|eto, florata, faunata, vodata, vozduhot, po~vata, klimatskite faktori, kulturnoto nasledstvo, pejsaòt i materijalnite pridobivki. Ovie vlijanija vklu~uvaat sekundarni, kratkoro~ni, dolgoro~ni, trajni i privremeno pozitivni i negativni efekti;

– Rezime/kratok pregled na pri~inite na alternativite, opis za toa kako e napravena procenkata, vklu~uvaj}i gi site pote{kotii

(kako {to se tehni~kite nedostatoci ili nedostigot na know-how) do koi se do{lo pri sobiraweto na potrebnite informacii;

– Opis na predvidenite merki koi se odnesuvaat na monitoringot vo soglasnost so zakonskite obvrski;

– Ne-tehni~ko rezime na informaciite dadeni vo soglasnost so barawata navedeni vo prethodnite to~ki.

1.7 Rezime

Vrz osnova na sprovedenata Strategiska ocena na ìvotnata sredina za LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, planot moè da se izraboti i kako takov e prifatliv za implementacija.

26

2.Pregled na Planskiot dokument 2.1 Osnovi na Planskiot dokument

Izrabotena e LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa op{tina

Strumica, so povr{ina na planski opfat 3570 m2. Dokumentacijata se izrabotuva soglasno ~l.50-a od Zakonot za prostorno i urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 51/05) i Zakonot za izmena i

dopolnuvawe na Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 137/07, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11, 144/12 i 55/13). So ovoj vid na dokumentacija se vr{i ureduvawe i koristewe na prostorot so odreduvawe na grade`na parcela, ako do nea postoi izgradena soobra}ajna sekundarna infrastruktura, kako i odreduvawe na povr{ina za gradewe so maksimalnata visina na gradbata vo soglasnost so standardite i normativite za urbanisti~ko planirawe, prema pravilnikot za standardi i

normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 63/12, 126/12 i 19/13).

Osnov za izrabotka na planot e izvod od Prostoren plan na

R.makedonija, Uslovi za planirawe na prostorot so teh. br. Y16812 od Noemvri 2012 god. koj e izdaden so Re{enie za Uslovi za planirawe na prostorot br. 15-5141/4 od 04.12.2012 god. od strana na Ministerstvo za ìvotna sredina i prostorno planirawe, a soglasno Zakon za sproveduvawe

na Prostorniot plan na Republika Makedonija („Sl. Vesnik na RM” br. 39/04).

Planskiot opfat e del od selo Dabiqa i gi opfa}a KP br. 2512/1 i KP br. 2512/2. Za zabrzuvawe na procesot na ureduvawe na prostorot, se pristapi kon izrabotka na Lokalna urbanisti~ka planska dokumentacija so namena G2, G3 i G4 (lesna i nezagaduva~ka indistrija, stovari{ta i servisi), a po prifa}awe na inicijativata od strana na op{tina Strumica (Izvestuvawe br.16-1393/2 od 15.12.2011 god.).

Vo soglasnost ~l. 50-a od Zakonot za prostorno i urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 137/07, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11, 144/12 i 55/13) se vr{i ureduvawe i koristewe na prostorot so odreduvawe na grade`na parcela, zaradi usoglasuvawe na povr{inata za gradewe i maksimalnata visina na gradbata so standardite i normativite za urbanisti~ko planirawe.

So planiraweto na gradbata vo grade`nata parcela maksimalno se zapazuva karakterot na terenot i negovata sodrìna, so planirawe na novi povr{ini za gradba vo zavisnost od karakteristikite na parcelata i mo`nostite {to gi pruà. So dokumentacijata se vr{i zgolemuvawe na iskoristenosta na zemji{teto, kako vo odnos na procentot na izgradenost, taka i vo odnos na koeficient na iskoristenost na parcelata.

Eden od ekonomskite osnovi na prostorniot razvoj se otvaraweto na prostor za novi povr{ini za gradewe. Toa pretstavuva investicija naso~ena kon kvalitativno i kvantitativno podobruvawe na funkcijata rabota.

27

Inicijativata za izgradba na pogolemi i posovremeni objekti za proizvodstvo, distribucija i servisi, na soodveten na~in se vgadeni vo osnovnite celi na urbanizacijata i razvoj i ureduvawe na naselbite vo urbanisti~kite planovi na op{tina Strumica.

2.2 Planski opfat 2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba

Povr{inata koja ja zafa}a KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa

op{tina Strumica e granicata na planskio opfat, koja e opi{ana so detalnite to~ki i iznesuva 3570 m2, a taa se poklopuva so povr{inata na planskiot opfat.

Podra~jeto na planskiot opfat e na istok od naseleniot del na s. Dabiqa, op{tina Strumica. Planiranata povr{ina e von postoen grade`en opfat i ja tangira postojnata linija na urbanisti~koto planirawe za selo Dabiqa.

Od isto~nata strana grani~i so uredeno grade`no zemji{te, a od sever istok i zapad grani~i so korito na reka Vodo~nica, koja na severnata strana pove}e ne funkcionra kako korito, povr{inite se ramni i se obrabotuvaat za zemjodelski celi.

Granicata na planskiot opfat pretstavuva zatvorena prekr{ena linija koja se poklopuva so KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa op{tina Strumica, a od istok prema sever ja sledi granicata so slednite parceli:

od severo-istok grani~i so KP br. 2510 i 2513/1;

od severo-zapad grani~i so KP br. 2510 i 2511;

od jugo-zapad grani~i so reka Vodo~nica KP br. 3276;

od jugo-istok grani~i so KP br. 2518/2 i 2518/1.

2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto Vo ramkite na parcelata se planira namena na zemji{te so pogolema fleksibilnost, po izbor na investitorot na edna od navedenite za G2 - lesna i nezagaduva~ka industrija G3 servisi i G4 stovari{ta). Ovaa dejnost e kompatibilna so: Za G2: B1 -mali komercijalni i delovni nameni -30% B2 -golemi trgovski edinici -30% D2 -za{titno zelenilo -30% G3 -servisi- 49% G4 -stovari{ta -49% Za G3: B1 -mali komercijalni i delovni nameni-30% B2 -golemi trgovski edinici-30% D2 -za{titno zelenilo-30% G2 -lesna i nezagaduva~ka industrija-49% G4 -stovari{ta-49% Za G4: B1 -mali komercijalni i delovni nameni-30% B2 -golemi trgovski edinici-30%

28

B4 -delovni prostorii-30% G3 -servisi-49% D2 -za{titno zelenilo-30%

Maksimalnata povr{ina {to mo`e da se implementira vo objektot od kompatibilnite klasi na nameni e 30%. Uslovite vo parcelata dozvoluvaat povr{iata za grdewe vo horizontala vo site pravci. Vo visina objektite ne se ograni~uvaat so katovi, a vo metri mah. do 15.0 m, ograni~uvaweto na gradbata se planira i so procent i koeficient na iskoristenost na grade`nata parcela.

Vo ramkite na grade`nata parcela }e se dobijat arhitektonsko -urbanisti~ki parametri koi gi otslikuvaat mo`nostite {to gi pru`a: -povr{ina na grade`na parcela 3570 m2, -povr{ina za gradewe 2500.0 m2, -raziena povr{ina za gradewe 5000.0 m2.

29

3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za izgradba na komunalna i soobra}ajna

infrastruktura 3.1 Soobra}ajno povrzuvawe

Pristapot do parcelata e preku pristapen pat koj se spojuva so

soobra}ajniot sistem na s. Dabiqa, a go prati koritoto na r. Vodo~nica, i odi paralelno so patot Strumica-Dabiqa, koj vo soobra}ajnoto re{enie RM e klasificirana kako avtopat A-4. Popre~niot profil na pristapnata ulica e predviden so 5.50 m, kolovoz. Vo momentot funkcionira kako pristapen neasvaltiran polski pat.

Pristapnata ulica koja se planira kako del od ekspropriran pojas na reka Vodo~nica, se poklopuva so patot koj se planira za ~istewe na koritoto i nema da go naru{uva negovoto funkcionirawe.

Soodvetno na povr{inite za garadewe vo planskiot opfat, brojot na parking mesta }e se opredeluva soglasno ~l. 61 od Pravilnikot za standardi

i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 63/12, 126/12 i 19/13).

Brojot na parking mestata se opredeleni prema potrebite na gradbata i specifi~nite uslovi koi proizleguvaat od nejzinata namena.

3.2 Vodovod i kanalizacija Na osnova na urbanisti~koto re{enie vo ovaa dokumentacija, izraboteno e re{enieto na uli~nata mreà za vodovod, atmosferska i fekalna kanalizacija. So ovaa re{enie dadeni se potrebnite dijametri na sekundarnata mreà.

Niz patot minuva sekundarnata mreà so profil na cevka azbest-cementna F100.

Fekalnata kanalizacija vo planskiot opfat }e se re{ava so priklu~ok na site objekti na sekundarnata mreà, koja }e se povrzuva na primarnata kolektorska mreà.

Atmosferskata kanalizacija }e se re{ava so ista trasa na primarnata mreà, na koja }e se priklu~eni sekundarnite linii od objekti od site grade`ni parceli.

3.3 Elektroenergetska infrastruktura i PTT instalacii

Elektroenergetskata mreà gi zadovoluva potrebite na planiranite gradbi vo celoto selo. Vo naredniot planski period nema potreba od gradba na nadzemnite i podzemnite instalacioni uredi, za {to podzemnite kabli od 10 kv vo celost gi zadovoluvaat potrebite.

30

4. Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so ìvotnata sredina

4.1 Karakteristiki na prostorot

Na krajniot jugoistok na Republika Makedonija, vedna{ pod trome|eto na me|udràvnite granici so Bugarija i Grcija na prose~na nadmorska viso~ina od 280 metri, smestena e plodnata Strumi~ka kotlina, a vo nejziniot zapaden del i Op{tina Strumica so povr{ina od 485 km2.

Vo ovaa Op{tina ìveeat 54.676 ìteli, naseleni vo gradot

Strumica koj e sedi{te na op{tinata i vo ostanatite 24 naseleni mesta koi ja so~inuvaat Strumi~kata op{tina.

Nejziniot nizinski del vooedno e i najgusto naseleno podra~je vo Makedonija, so 100 ìteli na 1 km2.

Op{tina Strumica se nao|a na oddale~enost od 150 km od Skopje, 115 km od Solun (R. Grcija), 210 km od Sofija (R. Bugarija), 40 km od grani~en premin Star Dojran (kon Grcija), 45 km od grani~en premin Bogorodica (kon Grcija), 22 km od grani~en premin Novo selo (kon Bugarija).

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost

Povolnata geografska polo`ba, voedno i dobrata pristapnost na

op{tina Strumica od site strani mu davaat na regionot osobena va`nost vo Republika Makedonija.

Op{tina Strumica raspolaga so moderno asfaltirana patna mreà niz koja gra|anite na op{tinata bezbedno se dviàt i komuniciraat.

31

Magistralen paten pravec M-6 koj ja povrzuva R. Makedonija so R.

Bugarija i na na{ata teritorija e vo vkupna dolìna od 16,50 km. Ovoj pat e glavna soobra}ajna linija vo op{tina Strumica.

Regionalen paten pravec Strumica - Radovi{ - [tip;

Regionalen paten pravec Strumica - Valandovo;

Regionalen paten pravec Strumica - Berovo;

Regionalniot paten pravec R-605 Strumica - Staro Kowarevo koj pominuva niz naselenite mesta Kole{ino, Borisovo, Mokrievo, Mokrino, Smolare, Draèvo i Staro Kowarevo vo vkupna dolìna od 12,75 km;

Regionalniot pat R-605 go povrzuva podbelasi~kiot region preku op{tina Novo Selo so celiot region;

R-610 - Strumica - Vasilevo - Grado{orci - granica so op{tina Strumica (kon naselba Vequsa so dolìna od 4,5 km;

R-607 - Vrska so magistralniot pat M-6 - granica so op{tina Podare{ so dolìna okolu 0,600 km.

4.1.2 Reqefni karakteristiki

Celokupniot Strumi~ki region e podelen na ridsko-planinski vo koj

se zastapeni skalestite po~vi i ramni~arski so aluvijalnite, smolnicite, gajwa~ite i karbonatnite vidovi po~vi. Pogolem del, odnosno 46% od obrabotlivite povr{ini pripa|aat na ramni~arskiot reqefen del koi se nao|at na nadmorska viso~ina od 250-300 m i se od prvostepeno zna~ewe za zemjodelstvoto vo regionot. Toa se povr{inite pokraj re~noto korito na rekite Strumica, Trkawa i Kriva Reka. Ostanatite 52% od povr{inite pripa|aat na padinskiot del, a 2% na ridskiot reqefen del.

32

4.1.3 Geolo{ki karakteristiki Re~isi celata povr{ina na Strumi~ko pole e pedolo{ki ispitana. Najzastapeni se pokvalitetnite po~vi kako {to se: aluvijalnite, smolnicite, ganja~ite i karbonatite, so nad 80% od vkupno ispitana teritorija. Od ovie povr{ini, 26165 ha se pogodni za navodnuvawe, a se pokrieni so aluvijalni i deluvijalni nanosi. Skalestite po~vi se najrasprostraneti vo planinskiot del, odnosno na perifernite delovi od kotlinata. Vo lokalitetite na intenzivno gradinarsko proizvodstvo kako {to se Robovo, Dabiqe, Bosilevo, Borisovo, Dobrejci, Prosenikovo, Murtino, Kukli{, Gradsko, Baldovci i drugi, glavno se zastapeni aluvijalnite po~vi i pomal procent deluvijalnite so nad 99% frakcija sitnozem i spored sodrìnata na glina sredno do te{ki plasti. Imaat dobra vodopropustlivost, vozdu{en i toploten reìm i visok kapacitet na apsorpcija. Vo lokalitetite Bansko, Banica i Kole{ino pove}e se zastapeni deluvijalnite po~vi. Vo niv najgolemo u~estvo imaat povr{inite

od II i III klasa so vkupno 24400 ha ili 93%, dodeka pomalku od 7% pripa|aat na IV do VI klasa. Atarite na Kukli{, Murtino, Bosilevo i Novo Selo se so glinesto-pesoklivi po~vi, a vo Strumica i Vasilevo voglavno preovladuvaat aluvijalno-bezkarbonatni po~vi.

4.1.4 Seizmolo{ki karakteristiki na terenot

Izvr{enite analizi od dosega{nite zemjotresi predizvikani od lokalni i podale~ni epicentralni àri{ta ukaùvaat na toa deka Op{tinata e izloèna na relativno visoka seizmi~ka aktivnost.

Spored toa vo Strumi~kata kotlina mo`ni se potresi so ja~ina od 9 stepeni po Merkalievata skala.

O~ekuvani zemjotresni dvièwa: lokacijata na Otkupniot Centar se nao|a na lokacijata Kriva Reka, blizu do Strumica. Se o~ekuva lokacijata da bide ~esto izloèna na zemjotresi so sredna ja~ina (MSE) i silni zemjotresi (LSE), dominantno od lokalnata àri{na zona Gevgelija-Valandovo-Strumica, kako {to e prikaàno na slika 5 na modelot na seizmi~kite àri{ni zoni, za analiza na seizmi~kiot hazard na Republika Makedonija.

Vrz osnova na izvedenata analiza na seizmi~kiot hazard za lokacijata, sredno silniot zemjotres (MSE) se o~ekuva da nastane so verojatnost na nadminuvawe od 10% vo 10 godini so intenzitet MSK, I=7 i maksimalno zabrzuvawe na po~vata od 0.40 g. Silnite zemjotresi (LSE) se o~ekuva da nastanat so verojatnost na nadminuvawe 10% vo 50 godini so intenzitet MSK, I=8 i maksimalno zabrzuvawe na po~vata 0.55 g. Zemaj}i go vo vid vlijanieto na lokalnite po~veni uslovi na amplifikacijata na zemjotresnite dejstva, maksimalnoto zabrzuvawe na po~vata na dlabo~ina od 9.0 metri za temelewe na kolovi }e bidat za sredno silen zemjotres (MSE).

33

4.1.5 Hidrotehni~ka struktura

Hidrografskata mreà na Strumi~kiot region e dosta bogata, isprepletena so pove}e izvori, reki i nivni pritoki.

Glaven recipient vo Strumi~kata kotlina e rekata Strumica, so

regulirano re~no korito od 31 km. Leva pritoka na reka Strumica e rekata Turija so dolìna na re~noto

korito od 22 km od branata Turija do vlivot vo r. Strumica, so 8 km regulirano korito.

Desna pritoka na r.Strumica e monospitovskiot kanal so 14,1 km re~no korito. Vo nego od levata strana se vleva rekata Vodo~nica so 15 km regulirano re~no korito. Desna pritoka na Monospitovskiot kanal so 6 km regulirano re~no korito e rekata Trkawa. Osven gorenavedenite vo Strumi~kiot region vo hidropotencijalot pridonesuvaat i Vodo~nica, Topolnica, [tu~ka Reka.

Osobeno va`ni za regionot se Mokrinskite izvori, Smolarskite i Kole{inskite vodopadi koi prestavuvaat svoevidna turisti~ka atrakcija, a Smolarskite vodopadi se proglaseni za spomenik na prirodata.

4.1.6 Klimatski i mikroklimatski uslovi na regionot Specifi~nata geografska i topografska polo`ba na Strumi~kiot region ja karakteriziraat dve zonalni klimi. Submediteranska, so pogolemo ili pomalo vkrstosuvawe so isto~no-kontinentalna ~ija isprepletenost na regionot mu dava poseben beleg - dolgi topli leta so visoko srednodnevni temperaturi i namaleno godi{no koli~estvo vrneì i namaleni zimski temperaturi, so pojava na vetrovi od site pravci. Karakteristi~ni za toj kraj se severozapadniot, jugozapadniot, a poretko severecot i ju`niot topol veter.

Prose~nata godi{na temperatura na vozduhot e 13,1oS so najvisoki prose~ni mese~ni temperaturi vo juli 23,9oS i najniski vo januari 1,7oS.

34

Amplitudata iznesuva 22,2oS, dodeka razlikata me|u apsolutno maksimalnata 40,5oS i apsolutno minimalnata temperatura 24,06 iznesuva 63,5oS.

Vo Strumica prose~no godi{no pa|aat 532 mm voden talog so maksimum na esen i prolet (april-maj) dodeka dolgotrajnite su{i nad eden mesec so retka pojava (2%).

Maglite se pojavuvaat okolu 25 dena i toa vo noemvri, dekemvri i januari. Vo odnos na svetlinata, Strumi~kiot region se karakterizira so dolg period na son~evi denovi i so visok svetlosen intenzitet {to pozitivno vlijae na fruktifikacijata. Godi{no ima okolu 230 son~evi denovi, dodeka son~evata insolacija e prose~no 2377 ~asa godi{no.

4.1.7 Naselenie

Op{tina Strumica ima vkupno 54676 ìteli spored statisti~kite podatoci od Popisot 2002 godina. Vo op{tina Strumica ima 25 naseleni mesta.

So razvojot na stopanstvoto na op{tina Strumica, osobeno so stimuliraweto na privatniot i biznis sektorot, kako i potiknuvaweto istiot da se razviva so zgolemena dinamika, op{tina Strumica gi prevzema site potrebni ~ekori za sozdavawe uslovi za brz i sestran razvoj na zemjodelskoto stopanstvoto, industrijata i turizmot se so cel steknuvawe status na razviena ekonomski mo}na op{tina. Otvaraweto na novi proizvodstveni pogoni i revitalizacija na postoe~kite }e bide eden od glavnite prioriteti na op{tina Strumica vo sega{niot i naredniot period, kako bi moèlo seto rabotosposobno naselenie na ovaa op{tina da najde svoe vrabotuvawe i obezbedi egzistencija na svoeto semejstvo.

So prestruktuiraweto na stopanstvoto i so preminot od dogovorna kon pazarna ekonomija kako i preminot na kapitalot od dràven vo privaten sektor i nametnatata su{tinska potreba za reforma vo site oblasti osobeno vo zemjodelstvoto i industrijata, golem del od rabotosposobnoto naselenie vo op{tina Strumica se stekna so statusot - nevraboten.

4.1.8 Kulturno nasledstvo Gradot Strumica zaedno so svojata najbliska okolina, povolnite geografsko-klimatski karakteristiki i bogatoto Strumi~ko pole, otsekoga{ pretstavuval vaèn krstopat na pati{tata na razni kulturi i civilizacii koi go ostavile svojot beleg na ovaa po~va. Sledej}i gi materijalnite ostatoci, sozdavani vo razni istoriski epohi, po~nuvaj}i od praistorijata, preku antikata, vizantisko-slovenskata, turskiot period, itn. Strumica e eden od retkite gradovi so naplasteno bogatstvo na spomenici.

Po~etokot na kontinuiranoto ìveewe vo Strumica i vo

neposrednata okolina spored arheolo{kite istraùvawa datira od VI milenium p.n.e. (neolitska naselba „Stranata” kaj s. Angelci), a vo

35

neposrednata blizina na Strumica, poto~no na Carevi Kuli e konstatirana praistoriska kultura koja egzistirala od vremeto na docniot eneolit do

ranata bronza (po~etok na IV- do sredina na III milenium p.n.e.). Pod imeto Astraion, gradot za prvpat vo pi{anite izvori se sre}ava

kaj rimskiot istori~ar Tit Livij, vo 181 godina p.n.e. vo vrska so ubistvoto na Demetrij bratot na makedonskiot kral Persej (179-168 p.n.e.), odnosno

sinot na Filip V (221-179). Imeto Astraion gradot go dobil po pajonskoto pleme, Astrai. Vo 168 godina p.n.e. Makedonija padnala pod rimski protektorat i bila podelena na ~etiri meridi, a Astraion pripadnal na vtorata merida. Vo 148 godina p.n.e. Makedonija stanala rimska provincija.

Vo rimskiot period gradot go promenil svoeto ime vo Tiveriopol, za

{to ni svedo~i mermerniot postament, posveten na patronot Tiberij

Klavdij Menon, od krajot na II i po~etokot na III vek. Vo vremeto na rimskiot car, Julijan Otpadnik (361-363) vo Tiveriopol bile ubieni Sv. 15 Tiveriopolski sve{tenoma~enici. Vo 395 g. rimskata imperija se raspadnala, a Makedonija pripadnala na Isto~noto Rimsko Carstvo.

4.2 Opis na sega{nata sostojba so ìvotnata sredina vo planskiot opfat

Osnoven preduslov za identifikacija na problemite so ìvotnata

sredina i postavuvawe na strate{ki celi za nadminuvawe i unapreduvawe na istite e identifikacijata i ocenata na sega{nata sostojba so mediumi na ìvotnata sredina (vozduh, voda, otpad, po~va, biodiverzitet, bu~ava), kako i so koristeweto na zemji{teto i prirodnite resursi vo op{tinata.

So ogled na toa {to vo planiraniot prostor do sega ne se vr{eni merewa, sledewa i istraùvawa na osnovnite vitalni komponenti vozduhot, vodata, tloto, bu~avata i tvrdiot otpadok, poremetuvawata vo ekosistemot vo celost ne moàt da se otkrijat, a ocenkata za sostojbite proizleguva isklu~ivo od dejstuvaweto na ~ovekot i negovite aktivnosti vo ovoj prostor.

36

Kvalitet na vozduhot Glaven izvor na zagaduvawe op{to e industrijata koja vo ekosistemot

emitira, gasovi, parei, ~ad, magla, pra{ina i areosoli. Zagaduvaweto na vozduhot najpove}e e rezultat na prerabotka na sulfidni koncentracii na oboeni metali, kako i na sogoruvawe na koks i drugi karbofilni goriva vo industrijata i doma}instvata.

Na zagaduvawata na vozduhot mnogu vlijae topografijata na terenot, visinata na industriskite oxaci i atmosferskite uslovi. Najkriti~no zagaduvawe e vo uslovi na otsustvo na horizontalno i vertikalno struewe na vozduhot, osobeno koga e istoto prosledeno so temperaturni inverzii.

Najracionalen i efikasen na~in za za{tita na `ivotnata sredina od {tetnite vlijanija vrz vozduhot e preventivnoto deluvawe i spre~uvawe na produkcija na {tetni emisii vo samite izvori na nivno sozdavawe. Kvalitetot na vozduhot najmnogu go naru{uva prisustvoto na gasovi, pra{ini i drugi {tetni materii koi negativno vlijaat vrz zdravjeto na lu|eto, ekosistemite i prirodnite sozdadeni vrednosti.

Edna od merkite za realizacija na preventivniot pristap vo za{titata na vozduhot e obezbeduvawe na solidno sogoruvawe vo ogni{tata na raznite gorivni instalacii i dobra karburacija na gorivata vo motorite so vnatre{no sogoruvawe.

Isto taka, zna~ajni merki koi pridonesuvaat za nadminuvawe na problemot so zagaduvawe na vozduhot se:

zgolemuvawe na povr{inite so zeleni nasadi i drvoredi;

podobruvawe na koeficientot pome|u izgradenite i slobodnite povr{ini;

podigawe zeleni pojasi okolu industriskite zoni, proizvodnite kapaciteti, rezervoarite za voda i dr. Vo odnos na zagaduvaweto na vozduhot treba da se istakne i na~inot na

zatopluvawe na doma}instvata, delovnite objekti i instituciite vo op{tinata. Imeno, zatopluvaweto na stanbeniot fond (individualen) se vr{i na: drva, elektri~na energija i drugi goriva. Ovie vidovi na zatopluvawe od ekolo{ki aspekt se neopravdani i zaradi toa lokalnata samouprava vo naredniot period treba da razmisluva vo nasoka na prevzemawe aktivnosti za voveduvawe na alternativni izvori na energija kako {to se son~evi kolektori, so cel eliminirawe na posledicite {to proizleguvaat od postojnite na~ini na zatopluvawe vo odnos na zagaduvawe na vozduhot i za{teda na energetski goriva.

Vo Strumica izvorite na zagaduvawe na vozduhot se od delovni subjekti od proizvodnite i neproizvodnite dejnosti vo ramkite na koi postojat energetski i tehnolo{ki instalacii od koi kako rezultat na sogoruvawe na energensite (mazut, nafta, jaglen ili drva) ima emisija na otpadni gasovi i zagaduva~ki supstancii vo vozduhot. Pogolemi zagaduva~i na vozduhot od proizvodnite kapaciteti se: @ito Strumica, AD Grozd, Geras Cunev i drugi, dodeka od neproizvodnite administrativni ustanovi so kotlari evidentirani se:

37

13 objekti od obrazovanie;

5 objekti od zdravstvo;

17 objekti od administrativni ustanovi (op{tinski zgradi, sud, po{ta, ministerstva, trgovski dru{tva i dr.). Izvor na zagaduvawe na vozduhot vo Strumica pretstavuvaat i

motornite vozila koi vo 2004 godina iznesuvaat 10405 registrirani so prose~na starost od 12 godini.

Evidentirani problemi se:

Postoewe na stopanski i nestopasnki kapaciteti koi imaat energetski-kotlovski postrojki i upotrebuvaat kako energetski resurs mazut, nafta, jaglen ili drvo;

Vozniot park na naselenieto i pravnite subjekti;

Kako toploten izvor vo stambenite zoni-domuvaweto se upotrebuva drvoto ili jaglenot.

Kvalitet na vodite Glavni vodosnabditelni i irigacioni sistemi vo op{tina Strumica

se akumulaciite Turija so 50.103.000 m3 i Vodo~a kako alternativen izvor na voda so zafatnina od 25.103.000 m3. Akumulacijata Turija raspolaga so potencijal za isporaka na voda za piewe do 25900 m3/den, a za navodnuvawe do 360000 m3/den. Akumulacijata Vodo~a ima vodosnabditelen bilans do 8600 m3/den voda za piewe i do 150000 m3/den za navodnuvawe.

Vo op{tinata postojat lokalni sistemi za vodosnabduvawe vo naselenite mesta: Kukli{, Vequsa, Pop~evo, Raborci, Ri~, Svidovica, Belotino, Bawsko-rekreativen del, Dorlombos, Kosturino i Bansko. Snabduvaweto so voda za piewe e problem vo naselenite mesta Ormanli, Memi{li, Gabrovo i Banica zaradi neizgradenost na sistem za vodosnabduvawe. Na 10 vodovodni sistemi ne se vr{i dezinfekcija na vodata. Prisutna e sostojbata na postoewe na ispravni i neispravni analizi na voda, kako rezultat na nepostoewe na uredi za dezinfecirawe na vodata, pred se kaj lokalnite vodosnabditelni sistemi.

Vodosnabduvaweto na gradot Strumica se vr{i od pove}e namenskata akumulacija Turija od kade se distribuira voda za piewe za gradot i selo Vodo~a, a od dovodniot cevkovod za tehni~ka voda se obezbeduva tehni~ka voda za porane{en Zik Strumica, fabrika za konzervi i gradskiot park.

Zagubite na voda vo mreàta iznesuvaat nad 40%. Vo zagubi na voda vo sistemot se smeta i korisno upotrebenata voda i na tehni~kite zagubi vo sistemot. Del od vodata koja se smeta za zaguba e korisno upotrebena i taa se koristi za polevawe na zeleniloto vo gradot, miewe na javni soobra}ajni povr{ini, ispirawe na rezervoarite, kanalizacionata i vodovodnata mreà, voda potrebna za tehnologijata za obrabotka na sirova voda, potro{uva~ka na PP za{tita, javni ~e{mi i fontani, istekuvawe na voda pri sanirawe na defekti na mreàta, neregistrirani potro{uva~i, otpi{ani sporni smetki i dr.

38

Vo gradot Strumica e izgradena separaciona kanalizaciona mreà i pokriva 95% od gradot. Infrastrukturnata mreà za fekalna kanalizacija e izvedena od azbestni cevki. Op{tinata raspolaga so kanalizaciona mreà za atmosferska voda koi se ispu{taat vo r. Vodo~ica, vo r. Trkawa i vo kanalot Sv. Ilija.

Vo gradot Strumica nema septi~ki jami. Osobeno e va`no da se istakne deka ima izgradeno kolektorski sistem i se predviduva izgradba na pro~istitelna stanica za op{tina Strumica za fekalna otpadna voda.

Od institucionalen aspekt so vodite upravuva JP za komunalni dejnosti Komunalec.

Vo delot na vodosnabduvawe se postignati zna~ajni rezultati so dimenzioniraweto na vodosnabditelnite sistemi soglasno potrebite na naselenieto, no kako problemi moè da se evidentiraat slednite:

Zastarenost na vodosnabditelnata mreà i nesoodvetniot kvalitet;

Necelosna pokrienost na naselenite mesta vo op{tinata so vodosnabditelni sistemi;

Nepostoewe na uredi za dezinficirawe na vodata kaj lokalnite vodovodi;

Nedoizgradenost na magistralnata i sekundarnata mreà vo gradot Strumica;

Usoglasuvawe na kapacitetot na filter stanicata i nejzino dimenzionirawe soglasno potrebite na naselenieto;

Postoewe na alternativni izvori vo uslovi na nepredvideni su{ni periodi. Opfa}aweto na otpadnite vodi, komunalnite, atmosferskite,

industriskite i porojnite vo zna~aen segment e identifikuvano i prevzemeni se odredeni merki preku izgradba na soodvetni sistemi za nivno nadminuvawe.

Po~va

Podra~jeto na op{tinata prete`no e pokriena so po~vi od prva bonitetna klasa: aluvijalni, aluvijalni-karbonatni i deluvijalni-karbonatni po~vi. Strukturata na zemjodelskoto zemji{te zastapena e: obrabotlivo zemji{te 7060 ha, pasi{ta 1228 ha. Strukturata na zemjodelskoto zemji{te e zastapena so oranici i bav~i 5180 ha, ovo{tarnici 234 ha, lozje 393 ha i livadi 263 ha.

Od obrabotlivo zemji{te vo atarite na katastarskite op{tini preovladuvaat oranici i bav~i. Pove}egodi{ni kulturi, odnosno lozja i ovo{tarnici zastapeni se samo so 10%. Pasi{tata koi se najmnogu zastapeni vo atarot na gradot Strumica se degradirani i nemaat visoki fura`ni svojstva, dodeka {umite koi najmnogu se zastapeni vo Kukli{ 78%, Banica i Strumica spored postojniot {umski fond i karakteristikite na terenot imaat realni uslovi za pogolemo {umsko proizvodstvo.

Kako osnovni problemi identifikuvani se:

Usitenenosta na proizvodnite parceli,

39

Problemot so sozdavawe na agro celini i primena na moderen agrar,

Degradacija na obrabotlivo zemji{te zaradi negova namenska upotreba,

Zagaduvawe na po~vata so upotreba na hemiski sredstva,

Potencijalna opasnost na zagaduvawe na po~vata zaradi izgradba na zoni za domuvawe, industriski i drugi zoni,

Namaluvawe na povr{inata na plodnoto zemjodelsko zemji{te,

Problemot na nesoodvetnoto urbanisti~ko planirawe,

Problem na nelegalna gradba kako osnov za degradacija na zemji{teto,

Namaluvawe na brojot na zemjodelski doma}instva.

Rastitelen i ìvotinski svet

Vkupnata povr{ina pod {umi vo op{tina Strumica iznesuva 18680 ha:

Visokostebleni spa|aat: buka, gorun, crn bor, nasadi i kulturi i ~etinari.

Niskostebleni povr{ini spa|aat: buka, gorun, blagun, ploska~, lisjari, {ikari i dr. Upravuvaweto so {umite e vo nadle`nost na pravnite subjekti:

Makedonski {umi, Strumi~ki sliv i Komunalec. Navedenite subjekti vodat grià i za reprodukcijata na {umskiot fond so zasaduvawe na sadnici so toa {to aktivno e vklu~en i nevladiniot sektor.

Vo op{tinata egzistiraat tri lovi{ta. Najgolem broj na uloven dive~ se zajaci, fazani, erebici, polki, kamenarki, podpolo{ki i divi sviwi, dodeka od {tetniot dive~ otstrelani se lisici, kunari, volci i perjen {teten dive~.

Kako zagrozeni rastitelni vidovi se vodat: Sorbus domestica, Sorbus

aucuparia, Sorbus tormirialis, Prinus spinoza, Ramnus angula, Juniperus comunis, Grategus monogyna, Capsicium annum, dodeka kako endemi~ni rastitelni vidovi se: ass. Osmundo-Thelipteretum, ass Scipro Alopeceretium cretici, ass. Periploco-

Alnetum glitinozae, ass. Alnetum viridis.

Otpad

Vo op{tina Strumica ima dve deponii i toa: deponija [apkar za komunalen cvrst i inerten otpad od vremen karakter kaj selo Trkawa so povr{ina od 2,38 ha i deponija za sanitaren i industriski otpad vo selo Dobra{inci, so povr{ina od 3,4 ha. Vkupnite koli~ini {to se deponiraat/isfrlaat dnevno iznesuvaat 62,3 toni. Dnevnata produkcija na komunalen otpad po ìtel iznesuva 0,538 kg/den.

Za upravuvaweto so otpadot vo op{tinata (sobirawe, transportirawe i deponirawe) se griì JKP. Vakviot na~in na upravuvawe so otpadot ja nametnuva potrebata od vgraduvaweto na fazite na selektirawe,

40

separirawe, tretman, prerabotka i skladirawe na otpadot soglasno standardite na Evropskata Unija i donesenata zakonska regulativa.

Evidentirani problemi se:

Neintegrirano upravuvawe so cvrstiot otpad;

Neiskoristuvawe na reciklabilni cvrsti otpadni materii;

Lokaciite koi se koristat za deponii se neurbanizirani i nesoodvetni;

Postoewe na divi deponii-|ubri{ta;

Namalena naplata na uslugata.

Bu~ava

Na nivo na Republika Makedonija mereweto na nivoto na bu~ava se meri od strana na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe i Republi~kiot Zavod za zdravstvena za{tita so svojata mreà na regionalni zavodi.

Bu~avata proizleguva od urbanite aktivnosti i toa: - Soobra}aj; - Proizvodni i delovni procesi; - Bu~ava od enterierno poteklo (stambeni zgradi, trgovsko delovni

centri i sl). Bu~avata ne prestavuva seriozen problem vo Op{tinata.

4.3. Sega{ni problemi so ìvotnata sredina vo i okolu planskiot opfat

Problemite so ìvotnata sredina vo op{tina Strumica i

predmetniot opfat, bea identifikuvani preku analiza na postoe~kata sostojba so ìvotnata sredina kade se evidentirani klu~nite problemi i predloèni se merki vo oblik na Akcionen plan za nivno nadminuvawe. Najosetlivi elementi na ìvotnata sredina vo predmetniot opfat (Elementi na SO@S)

Vodi Vozduh Otpad Klimatski Naselenie Materijalni

faktori dobra

Problemite so generirawe na otpadot se razgleduvaat kako vlijanie vrz povr{inskite i podzemnite vodi, vlijanie na zagaduvaweto na po~vite i indirektno kako vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot i po~vite i indirektno kako vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot i sozdavaweto na stakleni~ki gasovi (klimatski promeni).

Vrz osnova na evidentirawe na najosetlivite elementi na ìvotnata sredina vo planskiot opfat koi se narekuvaat i elementi na Strategiska ocena na ìvotnata sredina (Elementi na SO@S) se vospostavuvaat celi na strategiska ocena na ìvotna sredina (Celi na SO@S) i se definirani mo`ni indikatori za sekoja cel.

41

Vo procesot na Strategiska ocena na vlijanie na planskiot dokument vrz ìvotnata sredina va`no e da se vidi kako, na koj na~in, so koja ja~ina i intenzitet celite na planskiot dokument vlijaat vrz celite na SO@S so cel da se predvidat merki za spre~uvawe na vlijanijata i da se predloì soodveten plan za monitoring na indikatorite za sekoja cel na SO@S.

Na slednata tabela se prikaàni sega{nite problemi so elementite na ìvotnata sredina: Elementi na Strategiskata Problem Relevantno opften

ocena na ìvotna sredina problem

Vozduh

Naru{en kvalitet na vozduhot od postoewe na intenzivna emisija od upotreba na drva kako agens za zatopluvawe, zgolemen soobra}aj h

Ne koristewe na obnovlivi izvori na energija h

Voda

Nedovolno planirawe na promenite vo namenata na zemji{teto h

Otpad Postoewe na divi deponii h

Po~va

Naru{en kvalitet na po~vata kako rezultat za istaloùvawe na aerosedimenti h

Degradacija na po~vite h

Predel Degradirani predeli h

Naselenie Pojava na migracija h

Nevrabotenost h

Klimatski faktori Koristewe na ogrevno drvo za zatopluvawe h

Ne koristewe na obnovlivi izvori na energija h

42

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument

Pri realizacija na Planskiot dokument za LUPD za KP br. 2512/1 i

2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, se razgleduva opcijata bez da se

sprovede (bussiness as usual) planska aktivnost, odnosno rabotite da ostanat vo prvobitnata polo`ba.

Vo konkretniov slu~aj dokolku ovoj plan ne se sprovede, se o~ekuvaat slednive posledici:

Pojava na nekompatibilni dejnosti;

Zemji{teto i ponatamu }e ostane zemji{te so pomala ekonomska vrednost;

Ograni~en infrastrukturen razvoj na op{tinata;

Nekontrolirana izgradba na bespravni objekti;

Naru{uvawe na kvalitetot na mediumite vo `ivotnata sredina;

Intenzivno zagaduvawe so otpadni materii (cvrst, komunalen i drugi vidovi otpad) i postoewe na divi deponii;

Intenzivno zagaduvawe na podzemnite vodi i po~vata;

Namaleni prihodi vo op{tinskiot buxet;

Otsustvo na finansiski investirawa {to bi se dovelo do slab ekonomski razvoj na stopanstvoto;

Porast na migracija;

Namalen `ivoten standard;

Nerealizacijata na planskiot opfat }e se ispu{ti mo`nosta od idni potencijalni investicii za ekonomski-odr`liv razvoj.

43

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa

Realizacijata na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, e od osobeno zna~ewe za realizirawe namenski sodrìni i funkcionalna operacionalizacija za razvoj na planskiot opfat i op{tinata.

So izrabotkata na ovoj UP prostorot dobiva nova mo`nost za urbanisti~ka razrabotka i realizacija.

Od osobeno zna~ewe za izgotvuvawe na Strategiskata ocena, a voedno

i standardna postapka e da se izanalizira varijantata (Bussines as usual

scenario), odnosno opcijata od nesproveduvawe na planskoto re{enie so {to sostojbata bi ostanala vo prvobitnata sostojba. Vo toj slu~aj se o~ekuva deka fakti~kata sostojba na terenot voop{to nema da se promeni, i ekonomskata pasivnost }e prodolì.

Vo slu~aj na nerealizirawe na planskiot opfat se o~ekuva da:

Socijalno-ekonomskiot status na naselenieto }e inicira pogolema stagnacija;

Prodolùvawe na trendot migracija;

Nevrabotenosta nema da se namali;

Namaluvawe na vrednosta na zemji{teto;

Uzurpacija na prostorot so divogradbi i drugi neplanski i nekompatibilni sodrìni;

Neplansko i neorganizirano ureduvawe na prostorot so {to negativno }e se odrazi vrz mediumite vo ìvotnata sredina;

Iskoristuvawe na slobodni povr{ini so nelegalni gradbi. So realizirawe na planskiot opfat se o~ekuvaat nekolku pozitivni

aspekti: - Povolna geografska polo`ba; - Dobri mikroklimatski uslovi; - Odli~na dispozicija vo odnos na soobra}ajnata povrzanost; - Zajaknuvawe na mo`nostite za odr`liv ekonomski i socijalen

razvoj na regionot; - Zapirawe na ekonomskata migracija; - Razvoj na lokalnata samouprava preku pla}awe na danoci,

komunalii i drugi dava~ki; - Zgolemuvawe na vrednosta na zemji{teto; - So predvidenata sodrìna }e ovozmoì ostvaruvawe na

funkcii so direktni ili indirektni ekonomski efekti. So realizacija na planskiot opfat se ovozmoùva lokacijata da

prerasne kako edinstvena prostorna i funkcionalna celina koja }e dade golem doprinos za razvojot na lokalnata i nacionalna ekonomija, istovremeno imaj}i go za cel animiraweto na interesot na stranski investitori za realizacija sli~ni vakvi proekti kako orientacija vo aktuelnite ekonomski tendencii na dràvata.

44

7. Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata sredina

Pojavite koi kako pretpostavka moè da se javat od implementacijata

na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, moè da se analiziraat od negativen i pozitiven aspekt. Izve{tajot za Strategiska ocena gi zema vo predvid vlijanijata vrz site mediumi na ìvotnata sredina, biolo{kata raznovidnost, prirodata, predelot, kulturnoto nasledstvo, lu|eto kako i vlijanijata vrz socio-ekonomskite mo`nosti vo op{tina Strumica.

Izve{tajot za Сtrategiska ocena ne gi analizira poedine~nite razvojni proekti, tuku vlijanijata vrz mediumite na ìvotnata sredina od globalen aspekt. Zna~i, so izve{tajot se pravi samo procenka na mo`nite negativni vlijanija vrz ìvotnata sredina, dodeka vo podocne`nite fazi, preku Studiite za ocena na vlijanie vrz ìvotnata sredina ili Elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina {to se zakonska obvrska na osnova na ukaànite rizici se pravat detalni analizi i preporaki.

Soglasno Zakonot za ìvotna sredina i Uredbata za opredeluvawe na kriteriumite vrz osnova na koi se utvrduva potrebata za sproveduvawe na postapkata za ocenka na vlijanijata vrz ìvotnata sredina potrebno e da se utvrdi potreba za sproveduvawe na postapka za ocenka na vlijanieto na proektot vrz ìvotnata sredina. Potrebata od ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina ja donesuva Organot na dràvnata uprava nadleèn za rabotite od oblasta na ìvotnata sredina. Soglasno Zakonot za ìvotna sredina, kako i Zakonot za za{tita na prirodata, pravnite ili fizi~kite lica koj vr{at dejnosti ili aktivnosti koi ne spa|aat vo proektite za koi se sproveduva postapka za ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina se dol`ni da izgotvat Elaborat za za{tita na ìvotnata sredina, so cel da se oceni vlijanieto na dejnostite ili aktivnostite vrz ìvotnata sredina, pred da zapo~nat so sproveduvawe na proektot i istiot da go dostavat do organot nadleèn za odobruvawe na sproveduvaweto na proektot.

Vlijanie vrz demografskiot faktor

Realizacijata na planot }e pretstavuva pozitiven stimul za demografskiot razvoj. Isto taka, }e ima pozitivni vlijanija na dolgoro~na osnova i na zgolemuvawe na natalitetot, kako u{te eden pozitiven element na demografskiot razvoj. Ova od pri~ina {to investicionite vloùvawa za realizacija na ovaa planska sodrìna }e zna~i otvorawe na novi rabotni mesta i zgolemuvawe na ìvotniot standard i kvalitetot na ìveewe.

Vlijanie vrz ~ovekovoto zdravje

Zaradi namenata na objektite predvideni za izgradba ne se o~ekuva istiot da predizvika negativni vlijanija vrz zdravjeto na lokalnoto

45

naselenie. Vo odnos na vlijanieto vrz ~ovekovoto zdravje ne se o~ekuvaat negativni vlijanija imaj}i ja, pred se vo predvid namenata. Mo`ni vlijanija bi imalo pri izgradba na opfatot, no toa }e bide samo vo period na izgradbata za {to }e se predvidat posebni merki vo Studijata za ocenka na vlijanie vrz ìvotnata sredina ili elaboratite za ìvotna sredina.

So implementacijata na planot moè da se predizvikaaat eventualno odredeni negativni vlijanija vrz zdravjeto na lu|eto od aspekt na:

Nepravilno upravuvawe so ìvotnata sredina;

Nepravilno postapuvawe so otpadot od ras~istuvaweto na terenot vo podgotvitelnite aktivnosti. Poradi transportot na gradeèn materijal, rabotnata sila, kako i

bu~avata predizvikana od zgolemeniot soobra}aj koja moè da se poka~i, no samo vo periodot na grade`nata faza. Emisijata na pra{ina i izduvni gasovi od motornite vozila i te{kata mehanizacija }e se poka~at poradi izveduvawe na grade`ni aktivnosti.

Obezbeduvaweto na parkovsko i za{titno zelenilo i ostanato hortiklulturno ureduvawe na prostorot }e bide vo funkcija na podobruvawe na zdravjeto na lu|eto {to e opfateno i so planskata sodrìna vo planskiot opfat kade }e se implementira planot.

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz ~ovekovoto zdravje }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na elaboratot za za{tita na ìvotnata sredina od razli~ni aspekti na mediumite na ìvotnata sredina {to e i zakonska obvrska.

Vlijanie vrz socio-ekonomskata sostojba

Implementacijata na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica }e ima pozitivno vlijanie vrz socio-ekonomskiot razvoj na op{tinata i po{iroko vo stimulirawe na ekonomskite aktivnosti, zgolemuvawe na stapkata na ekonomskiot rast, zgolemuvawe na dohodot po glava na ìtel, proektiraweto, komunalnite dejnosti, grade`ni{tvoto, trgovijata i sl., zgolemuvawe na prihodite na lokalnata samouprava, podobruvawe na komunalnata infrastruktura, podobruvawe na infrastrukturata i uredenost na prostorot i zgolemuvawe na kvalitetot na ìveeweto.

Vlijanie vrz kvalitetot na ambientniot vozduh

So LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, ne se o~ekuvaat osobeni vlijanija vrz ambientniot vozduh. Odredeni kratkoro~ni vlijanija vrz kvalitetot na vozduhot se o~ekuvaat vo vreme na gradba-izvedbata na zemjeni i grade`ni raboti pri {to se o~ekuva pojava na pra{ina, kako fugitivna emisija na najsitni ~esti~ki na pra{ina i pesok.

Treba da se napomene deka vo ramkite na planskiot opfat se o~ekuva zgolemena frekvencija na vozila, no ne se o~ekuva deka toa }e bide dopolnitelno naru{uvawe na kvalitetot na ambientalniot vozduh. So

46

novite ekolo{ki goriva i sovremenite tehnologii i tehniki na sogoruvawe na istite namaluvaweto na emisiite }e bidat reducirani ili svedeni na minimum.

Vo vreme na grade`nata faza treba da se o~ekuvaat:

Povremeno zagaduvawe na vozduhot od mestata na izvedba na grade`nite aktivnosti, od grade`nite materijali koi }e se koristat i od vidot na transportot na grade`nite materijali;

Celata grade`na mehanizacija za vreme na podgotovkata na terenot }e ima negativno vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot;

Glaven zagaduva~ na vozduhot za vreme na grade`nite aktivnosti }e bide pra{inata predizvikana od kopawe, nabivawe na tloto, odnosno zemjenite raboti. Eventualnite vlijanija }e bidat detalno analizirani pri

izrabotkata na elaboratot za za{tita na ìvotnata sredina {to e zakonska obvrska koja treba da se realizira vo podocne`nata faza na realizacija na planiraniot proekt.

Vlijanie vrz klimatski promeni

So ogled na lokacijata na koja se predviduva realizacijata na ovaa planska sodrìna ne se o~ekuva deka }e ima naru{uvawe na kvalitetot na vozduhot vo po{irokiot region ili klimatski promeni.

Postoi opcija od iskoristuvawe na obnovlivi izvori na energija, solarnata energija kako energetski resurs koj bi go koristele objektite.

Vlijanie predizvikano od zgolemena bu~ava

Vo faza na implementacija na planiranite aktivnosti za infrastrukturno opremuvawe na planskiot opfat i izgradba na infrastrukturnata mreà treba da se o~ekuva zgolemena bu~ava.

Dokolku pri implementacija na planskiot opfat se primenat merkite definirani soglasno Strategiskata ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina od sekoja posebna aktivnost }e se namalat o~ekuvanite efekti od zgolemena bu~ava i }e se svedat na dozvolenite nivoa, vo soglasnost so Zakonot za bu~ava.

Pocelosna analiza od site aspekti na vlijanijata od zgolemena bu~ava }e bidat predmet na posebni Studii ili Elaborati soglasno Zakonot.

Vlijanie od vibracii

Pocelosna analiza od site aspekti na vlijanijata od vibracii }e bidat predmet na posebni studii ili elaborati soglasno Zakonot.

47

Vlijanie vrz kvalitetot na vodite

Identifikuvani izvori na emisii na otpadni vodi vo opfatot se sanitarnite i otpadnite vodi. Ako nepravilno se upravuva so otpadnite vodi moè negativno da vlijaat vrz povr{inskite i podzemnite vodi i da go zagrozat kvalitetot na okolnoto zemji{te.

Planskite re{enija za komunalnata infrastrukturna mreà i odveduvaweto na fekalnite i atmosferskite vodi od opfatot nema da dozvolat istite nekontrolirano da se ispu{taat, odnosno istite }e se prifa}aat vo primarnata kolektorska mreà.

Naru{uvaweto na kvalitetot na vodite moè da bide rezultat od nepravilno upravuvawe so otpadot. Vlijanijata vrz vodite vo operativnata faza se ocenuvaat kako mo`ni negativni vlijanija.

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz kvalitetot na vodite }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na elaboratot za za{tita na ìvotnata sredina {to e zakonska obvrska.

Vlijanie vrz po~vata

So implementacija na ovoj plan }e se ostvari racionalno koristewe na zemji{teto, odnosno celokupnata povr{ina }e se osmisli so namenska sodrìna koja }e rezultira so ve}e spomenatite benefiti.

Eventualnite vlijanija vrz po~vata moè da proizlezat od nesoodvetno upravuvawe so otpadnite vodi, generiraniot otpad, izduvnite gasovi od prevoznite sredstva i sl.

Zna~ajni vlijanija vrz po~vata ne se o~ekuvaat, bidej}i vo Planot za izgradba se predvideni merki i re{enija za komunalnata infrastrukturna mreà, upravuvawe so otpadnite vodi i otpadot koj }e se generira vo opfatot. Indirektno negativno vlijanie na po~vata kako rezultat na izduvnite gasovi od vozilata i emisiite od kapacitetite vo planskiot opfat se procenuvaat kako ne mnogu zna~ajni so ogled na predvidenite za{titni zeleni zoni i prirodata na predvideniot objekti.

Za da ne dojde do naru{uvawe na kvalitetot na po~vata potrebno e da se sprovede plan za upravuvawe so otpad vo koj }e se predvidat merki za upravuvawe so otpadot.

Pocelosna analiza od site aspekti na eventualnite vlijanija vrz po~vata }e bidat predmet na elaboratot za za{tita na ìvotna sredina soglasno Zakonot.

Vlijanie vrz predelot

Implementacijata na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica ne se o~ekuvaat negativni vlijanija vrz predelot.

Izvedbata na ovoj opfat }e ima pozitivno vlijanie. Pri realizacijata na objektite i nivnata infrastruktura moè da predizvikaat negativni vlijanija vrz predelot kako rezultat na iskopuvaweto na

48

zemji{teto i deponiraweto na vi{okot zemja na nesoodvetni lokacii. Vakvite vlijanija se o~ekuva da se tretiraat kako negativni vlijanija so ograni~en intenzitet i vremetraewe.

Vlijanie vrz kulturnoto nasledstvo

Kulturnoto nasledstvo na regionot e simbioza na neprocenlivi materijalni i duhovni vrednosti vo edna urbanisti~ko-arhitektonska celina so~inuvaj}i neraskinlivo edinstvo na tradicionalni i umetni~ki vrednosti i knièvni, dokumentacioni fondovi, po~nuvaj}i od praistorijata do denes.

Na samiot planski opfat ne se evidentirani arheolo{ki ili kulturni spomenici i spored toa ne se o~ekuvaat negativni vlijanija vrz kulturnoto nasledstvo.

Spored Zakonot, dokolku se pojavi nekoe arheolo{ko nao|ali{te }e se postapi soglasno odredbite od ~len 65 od Zakonot za za{tita na

kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 71/04, 115/07, 18/11, 148/11 i 23/13).

Vlijanie vrz biodiverzitetot (flora i fauna)

So LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica ne moè da se predizvikaat odredeni vlijanija vrz florata i faunata, bidej}i na po{irokoto podra~je ne stanuva zbor za endemi~ni i retki vidovi biodiverzitet, ne pretstavuva naru{uvawe od golemi razmeri.

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz florata i faunata }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na elaboratot za za{tita na ìvotnata sredina {to e zakonska obvrska.

Vlijanie vrz materijalnite dobra

Implementacijata na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, }e ja zgolemi ekonomskata vrednost na zemji{teto.

Vlijanie po odnos na generirawe na otpad

Pri realizacija na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, za o~ekuvawe e genererirawe na gradeèn i zemjen otpad. So planskiot dokument predvideno e otpadot pri gradbata soodvetno da se sobira i prevzema, a del od nego da se iskoristi vo tamponirawe na pristapnite delovi i pokrivawe na iskopite.

Primarnata selekcija na otpadot treba da se predvidi kako kontinuirana aktivnost pri realizacija na planot.

Se prepora~uva site ovie aktivnosti da bidat opfateni so izrabotkata na Studiite ili Elaboratite soglasno Zakonot.

49

Vlijanie od nesre}i i havarii

Mo`ni nesre}i i havarii koi bi nastanale od implementacijata na ovoj planski opfat e pojava na poàr, elementarni nepogodi i drugi havarii. Vo planskiot opfat }e se razrabotat merki za za{tita na ~ovekot, materijalnite dobra i ìvotnata sredina od prirodnite katastrofi.

Za uspe{no funkcionirawe na za{titata od nesre}i i havarii da se predvidat merki za za{tita od poàri.

Detalna analiza na ovie vlijanija }e bidat opfateni so studiite ili elaboratitet soglasno zakonot koi se obvrska da se izgotvat vo podocne`nite fazi na realizacija na investicijata.

50

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od

implementacija na planskiot dokument

So Zakonot na ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12 i 93/13) kako i ostanatite zakoni i podzakonski akti se uredeni pravata i dol`nostite na na Republika Makedonija i na op{tina Strumica, kako i pravata i dol`nostite na pravnite i fizi~kite lica, vo obezbeduvaweto uslovi za za{tita i za unapreduvawe na ìvotnata sredina, zaradi ostvaruvawe na pravoto na gra|anite na zdrava i ìvotna sredina.

Ovoj Izve{taj, koj se bazira na relevantnite podatoci od Prostorniot plan, Nacionalniot Ekolo{ki Akcionen Plan, sektorskite studii, za odredeni oblasti, kako i podatoci utvrdeni na samiot lokalitet, predviduva i merki za za{tita na ìvotnata sredina od vlijanijata koi se o~ekuvaat so implementacijata na planskata dokumentacija.

Osnovni zagaduva~i na prostorot }e pretstavuvaat postoeweto na motoren soobra}aj i zagaduvawe predizvikano od na~inot na zagrevawe na objektite. Za realizacija na sistemot za za{tita na ìvotnata sredina potrebno e da se po~ituva:

Selektirano i organizirano deponirawe na otpadot vo lokalnata deponija;

Ozelenuvawe na dvornite povr{ini;

Zadolìtelen priklu~ok na primarnata kolektorska mreà za otpadno-santarnite vodi;

Za~uvuvawe na ambientalnite i estetskite potencijali na prostorot;

Izgradba na sovremena infrastruktura;

Zagaduva~ot e dolèn da gi nadomesti tro{ocite za otstranuvawe na opasnosta od zagaduvawe na ìvotnata sredina, da gi podnese tro{ocite za sanacija, kako i da ja stavi vo funkcija ìvotnata sredina vo sostojba kako pred o{tetuvaweto;

Dosledna implementacija na planot. Vo pogled na ozelenuvaweto, da se planiraat soodvetni profili na

drvoredi pokraj soobra}ajnicite i objektite za da go spre~at negativnoto vlijanie na kvalitetot na ìvotnata sredina. Izborot na zelenilo treba da se usoglasi so uslovite za za{tita i negova namena. Dispozicijata na visokite drvja da bide usoglasena so trasite na podzemnite instalacii, odnosno sposobnosta na pove}e apsorpcija na {tetni gasovi i koi nemaat poseben tretman za odrùvawe.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz demografskiot faktor

So realizacija na ovaa planska sodrìna se o~ekuva zgolemuvawe na stepenot na ekonomskata aktivnost.

51

Implementacijata na planskiot dokument pozitivno }e vlijae na demografskiot razvoj i zatoa ne se predviduvaat merki za za{tita.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ~ovekovoto zdravje

Realizacijata na planskiot opfat nema da predizvika vlijanija vrz ~ovekovoto zdravje. Vo delot na op{ti merki se prepora~uva vospostavuvawe na sistem na sobirawe i regularno otstranuvawe na otpadot, pojasi so za{titno zelenilo i hortikulturno ureduvawe, izvedba na vodovodni i kanalizacioni mreì, tretman na otpadnite vodi i dr. i vo tekot na grade`nite postapki, istite da se planiraat soodvetno za da se reducira vremeto na koristewe na opremata koja sozdava zgolemena bu~ava. Integralnata realizacija na predloènite merki vo site fazi na investicioniot ciklus e vo nasoka na namaluvawe na mo`nite vlijanija vrz ìvotnata sredina koi moè na direkten ili indirekten na~in da se reflektiraat vrz zdravjeto na lu|eto. Dosledno sproveduvawe na planskite re{enija za soobra}ajnata i komunalnata infrastruktura }e bidat dovolna garancija za direktna za{tita na ~ovekovoto zdravje.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz socio-ekonomskata sostojba

Realizacijata na planskiot dokument pozitivno }e vlijae na socio-

ekonomskata sostojba na naselenieto, }e go podobri kvalitetot na ìveeweto i }e go zgolemi standardot na naselenieto. So planot }e se zgolemi ekonomskiot rast i }e se namali brojot na nevraboteni vo regionot.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ambientniot vozduh Vozduhot e eden od osnovnite elementi za ~ista i zdrava ìvotna

sredina, pa za negov kvalitet neophodno e site zagaduva~i, odnosno site objekti koi ispu{taat {tetni materii da koristat uredi za pre~istuvawe.

Pri proektirawe i realizacija na objektite potrebno e da se primenat sovremeni tehnologii koi go za{tituvaat vozduhot od zagaduvawe. Objektite od aspekt na ekolo{ka za{tita ne smee da ja naru{i postojnata ekolo{ka ramnoteà i istite e potrebno da bidat izvedeni soglasno site standardi i normativi od vakov vid.

Najracionalen i najefikasen na~in za za{tita na ìvotnata sredina e spre~uvawe na obrazuvawe na {tetni materii u{te vo nivnite izvori. Potrebno e zgolemuvawe na povr{inite so zeleni nasadi.

Na za{titata i unapreduvaweto na kvalitetot na vozduhot, pokraj odredbite od ovoj zakon treba da se primenuvaat i odredbite na Zakonot za kvalitet na ambientniot vozduh.

Za namaluvawe na vlijanijata vrz ambientniot vozduh od implementacijata na urbanisti~kiot plan se predlagaat slednite merki:

52

Koristewe na sovremeni transportni sredstva i mehanizacija pri vr{ewe na grade`nite raboti, soglasno standardite na EU;

Motorite koi ispu{taat emisii vo vremeto na stoewe da bidat ugaseni;

Site vozila da bidat tehni~ki odrùvani;

Koristewe na obnovlivite izvori na energija kako energetski resursi koi {to se vo direktna nasoka na podobruvaweto na kvalitetot na ambientniot vozduh;

Obezbeduvawe uslovi za efikasno prirodno provetruvawe i koristewe na dominantni vozdu{ni struewa;

Primena na sovremeni tehnolo{ki re{enija i najdobri dostapni tehniki pri planiraweto i izgradbata na instalaciite;

Izbegnuvawe na koristeweto na fosilnite goriva kako energetski resurs;

Koristewe na elektri~na energija kako energens za zatopluvawe na kapacitetot pri {to nema da ima nikakvi zagaduva~ki emisii;

Monitoring na emisii na zagaduva~ki materii vo vozduhot;

Zasaduvawe na nisko i visoko zelenilo soglasno planskata dokumentacija.

- Merki za namaluvawe od zgolemena bu~ava

Pri planiraweto na objektite potrebno e da se predviduvaat tehnologii i tehniki koi }e doprinesuvaat za redukcija na zagaduvaweto so bu~ava i doveduvawe na istoto vo zakonski dozvolenite parametri.

Pra{aweto za namaluvawe na problemite so bu~ava treba da se re{ava so obezbeduvawe na za{titni zeleni pojasi, podignuvawe na drvored i formirawe na hortiklulturni nasadi okolu objektite kade {to }e bide potrebno. Na prostorot site sodrìni koi se planiraat moraat da bidat vo soglasnost so propi{anite merki soglasno Zakonot za spre~uvawe na bu~ava

(„Sl. Vesnik na RM” br. 79/07). Vo opfatot da se predvidi formirawe na pojasi so za{titno zelenilo, nisko i sredno, so dolg vegetaciski period se so cel nivno funkcionalno razvivawe kako i dodatno namaluvawe na bu~avata.

Dokolku vo vremeto na implementacija na planot se uvidi potreba od voveduvawe na dopolnitelni merki na za{tita od bu~ava, istite }e se sprovedat.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata

Soglasno ~len 7 od Zakonot za upravuvawe so otpad sozdava~ite na otpad se dol`ni vo najgolema mo`na mera, da go izbegnat sozdavaweto na otpad i da gi namalat {tetnite vlijanija na otpadot vrz ìvotnata sredina, ìvotot i zdravjeto na lu|eto.

53

- Vo operativnata faza na planiranite objekti, grade`niot otpad da se sobira, selektira i istiot koj }e nema upotrebna vrednost da se prevzema od strana na komunalnoto pretprijatie;

- Tvrdiot otpad }e se sobira vo kontejneri, a potoa komunalnoto pretprijatie }e vr{i evakuacija;

- Trajnoto deponirawe ili odlagawe na otpadot vo planiraniot opfat ili nadvor od predvidenite sadovi za odlagawe da bide najstrogo zabraneto.

Za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata se predlagaat slednite elementi:

pred zapo~nuvawe na investicijata, da se organizira sobirawe na grade`niot otpad, negovo deponirawe ili iskoristuvawe vo investicionite aktivnosti;

integralno upravuvawe so komunalniot otpad i negova selekcija;

postavuvawe kontejneri sprema vidot na otpadot.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata

Osnoven uslov za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata se primenata na predvidenite merki za pravilno upravuvawe so prostorot, otpadnite vodi, otpadot, bu~avata, po~vata, vozduhot i sl. Na prostorot za izrabotka na planot nema evidentirano prirodno nasledstvo. Dokolku pri izgradba na lokalitetot ili pri ureduvawe na prostorot se dojde do odredeni novi soznanija za prirodnoto nasledstvo koi moàt da bidat zagrozeni so urbanizacijata na ovoj prostor, potrebno e da se prevzemat slednite merki na za{tita na prirodnoto nasledstvo:

Utvrduvawe na granicite i ozna~uvawe na delovite proglaseni i predloèni kako prirodno nasledstvo;

Vo podra~jata i zonite so stroga za{tita da se dozvolat samo nau~no-istraùva~ki aktivnosti;

Na mestata so karakter na prirodno nasledstvo dozvoleno e koristewe na rastitelni i ìvotinski vidovi samo vo sanitarno-zdravstveni celi so specijalna dozvola od nadleèn organ;

Na podra~jata koi se predloèni za za{tita kako prirodno nasledstvo, izgradbata i ureduvaweto do proglasuvaweto na istite mora da se vr{i samo so specijalna dozvola od nadleèn organ;

Magistralnata i ostanatata infrastruktura (nadzemna i podzemna) da se vodi nadvor od objektite so prirodni vrednosti, a pri pomali zafati potrebno e nejzino estetsko vklopuvawe vo prirodniot pejsa`;

Vospostavuvawe na monitoring, permanentna kontrola i nadzor na objektite so prirodni vrednosti i prevzemawe na stru~ni i upravni postapki za sanirawe na negativnite pojavi;

Vospostavuvawe na stru~na sorabotka so soodvetnite institucii vo okruùvaweto.

54

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz predelot

Predvidenata planska sodrìna vo planskata dokumentacija da bide implementirana i da e vo funkcija i nasoka na za~uvuvawe i podobruvawe na estetskite potencijali na predelot, kako bi se nadminale sostojbite na degradirawe na prostorot. So izrabotka na ovoj LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica prostorot dobiva nova mo`nost za urbanisti~ka razrabotka i realizacija na novi planski sodrìni kompatibilni na prostorot.

Vnimatelno planirawe i dizajnirawe na rabotite;

Za{tituvawe, ograduvawe na delovi podlo`ni na nedozvolen pristap;

Ograduvawe i za{tita na lokacijata;

Vnimatelno ras~istuvawe na terenot (lokaciite kade se deponira otpadot, ras~istuvawe i zasaduvawe na vegetacija);

Dokolku postoi iskopan materijal istiot da se iskoristi vo grade`ni celi;

Odlagawe na grade`niot {ut vo soodvetna deponija;

Grade`nite aktivnosti zavr{uvaat otkako }e se otstranat site otpadni materii.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz materijalnite dobra

Implementacijata na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, ima pozitivno vlijanie vrz materijalnite dobra i zatoa ne se prepora~uvaat nekoi posebni merki.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kulturnoto nasledstvo

Soglasno Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 71/04, 115/07, 18/11, 148/11 i 23/13) se ureduvaat vidovite, kategoriite, identifikacijata, na~inot na stavawe pod za{tita i drugite instrumenti za za{tita i koristeweto na kulturnoto nasledstvo, pravata i dol`nostite na imatelite i ograni~uvawata na pravata na sopstvenost na kulturnoto nasledstvo vo javen interes.

Vo prostorot za koj se raboti ovoj plan ne e evidentirano kulturno nasledstvo. Vo tekot na realizacija na predvidenata povr{ina za gradba od ovoj plan, pri nejzino temelewe dokolku se naide na arheolo{ki ostatoci zaradi prevzemawe na za{titni merki, potrebno e da se informiraat slu`bite nadle`ni za za{tita na kulturno-istoriskoto nasledstvo koi }e propi{at posebni uslovi i reìm za nivna za{tita.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od upravuvawe so otpad

Soglasno ~len 7 od Zakonot za upravuvawe so otpad, sozdava~ite na otpad se dol`ni vo najgolema mo`na mera, da go izbegnat sozdavaweto na

55

otpad i da gi namalat {tetnite vlijanija na otpadot vrz ìvotnata sredina, ìvotot i zdravjeto na lu|eto. - Ne se dozvoluva deponirawe na otpad vo ramkite na planot; - Grade`niot {ut treba da se transportira direktno na deponijata za koj

}e se predvidi prostor za negovo skladirawe. [utot moè da se koristi kako agregat pri izgradba na pati{ta, za pokrivawe na divite deponii pri nivna rekultivacija, izdroben ili vo sostojba kakov {to e;

- Vo operativnata faza na planiraniot objekt otpadot da se sobira, selektira i istiot koj }e nema upotrebna vrednost da se prevzema od strana na komunalnoto pretprijatie;

- Vo opfatot da se predvidat poplo~eni mesta za deponirawe na otpadocite vo kontejneri;

- Tvrdiot otpad }e se sobira vo kontejneri, a potoa komunalnoto pretprijatie }e vr{i evakuacija.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kvalitetot na povr{inskite i podzemnite vodi

Identifikuvani izvori na emisii na otpadni vodi vo opfatot se

sanitarnite otpadni vodi. Ako nepravilno se upravuva so istite moè negativno da vlijaat vrz povr{inskite i podzemnite vodi i da go zagrozat kvalitetot na okolnoto zemji{te i zdravjeto na lu|eto.

Za da se spre~i nepravilnoto upravuvawe so otpadnite vodi i da predizvikaat zagaduvawe na povr{inskite i podzemnite vodi se prepora~uvaat slednive merki:

Pred po~etokot na bilo kakvi izvedbeni raboti na objektite neophodno e da se proektira i izgradi uli~na vodovodna i kanalizaciona mreà;

Kanalizacioniot sistem prepora~livo e da bide re{en po separaciski sistem, odnosno da bide odvoeno odveduvaweto na fekalnite i atmosferskite vodi;

Fekalnata kanalizacija vo planskiot opfat da se re{ava so priklu~ok na site objekti na sekundarnata mreà, koja }e se povrzuva na primarnata kolektorska mreà;

Soodvetno upravuvawe so otpadot;

Neutralizirawe na {tetnite otpadni materii.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od nesre}i i havarii

Za namaluvawe na mo`nite vlijanija predizvikani od nesre}i i havarii se prepora~uva implementacija na merkite dadeni vo planskata dokumentacija, vo fazata na izgradba, {to }e ovozmoàt minimizirawe na eventualnite pojavi za nesre}i i havarii vo operativnata faza.

56

- Merki za za{tita i spasuvawe

Merkite za za{tita i spasuvawe se ostvaruvaat preku organizirawe na dejstva i postapki od preventiven i operativen karakter, koi gi podgotvuva i sproveduva Republikata, odnosno lokalnata samouprava

soglasno Zakonot za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 93/12 pre~isten tekst) i Uredbata za na~inot na primenuvawe na merkite za za{tita i spasuvawe, pri planirawe i ureduvawe na prostorot i naselbite, vo proektite i izgradba na objektite kako i u~estvo vo tehni~kiot pregled

(„Sl. Vesnik na RM” br. 105/05 i 98/05), Zaradi organizirano sproveduvawe i spasuvaweto, u~esnicite vo

sistemot donesuvaat Plan za za{tita i spasuvawe od prirodni nepogodii i drugi nesre}i.

Istiot sodrì preventivni i operativni merki i postapki za za{tita i spasuvawe.

Pri izrabotka na Arhitektonsko-urbanisti~kite proekti so ogled na konfiguracijata na terenot {to pretstavuva mo`no nastanuvawe na svlekuvawe na zemji{teto, potrebno e da se izgotvi elaborat od izvr{eni geomehani~ki, geolo{ki i hidrotehni~ki ispituvawa.

Vo zavisnost od nameneti na objektite koi }e se gradat da se predvidat merkite za radiolo{ka, hemiska i biolo{ka za{tita.

Merkata zasolnuvawe }e se ostvaruva soglasno ~len 62 od Zakonot za za{tita i spasuvawe koja opfa}a planirawe, izgradba, odrùvawe i koristewe na javni zasolni{ta. Potrebniot broj na zasolni{ni mesta se utvrduva spored namenata na objektot i novoproektiranata korisna povr{ina, a stepenot na za{titata se opredeluva spored utvrdeniot potreben broj na zasolni{ni mesta i Odlukata za utvrduvawe na zagrozeni

zoni („Sl. Vesnik na RM” br. 105/05). Vo urbanisti~kite re{enija }e se utvrduva pretpostaveniot stepen na

urnatini, nivniot odnos prema slobodnite povr{ini i stepenot na proodnost na soobra}ajnicite. Za{titata od urnatini se obezbeduva so izgradba na optimalno otporni objekti soglasno se izmolo{kata karta na Republika Makedonija, izgradeni so pomala koli~ina na gradeèn materijal i relativno pomali teìni.

- Merki za za{tita od poàr

Merkata za{tita od poàri }e se primenuva pri izrabotka na Osnovnite proekti za predvidenite objekti, a soglasno namenata na objektite }e se po~ituvaat propi{anite merki za za{tita od poàri

eksplozii i opasni materii soglasno Zakonot za za{tita i spasuvawe („Sl. vesnik na RM” br. 93/12 pre~isten tekst), Zakonot za poàrnikarstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04) i drugite pozitivni propisi so koi e regulirana ovaa oblast. Gromobranskata instalacija }e se re{i so Arhitektonsko- urbanisti~kite proekti za sekoj objekt posebno so cel da nema pojava na zgolemeno poàrno optovaruvawe.

57

Oddale~enosta na objektite so razli~ni nameni i otpornost na poàri na konstrukciite vnatre, treba da ovozmoì sproveduvawe na merkite za za{tita od poàr.

[irinata, nosivosta i proto~nosta na pati{tata treba da ovozmoì pristap na PP vozila do sekoj objekt i negovo manevrirawe.

Objektite treba da se gradat od nesogorlivi materijali so otpornost na konstruktivnite elementi soglasno dadenite normativi.

- Merki za za{tita od prirodni katastrofi

Podra~jeto na planskiot opfat e seizmi~ko aktivno so intenzitet od do 9 stepeni spored Merkalievata skala. Poradi toa e neophodna primena na soodvetnata normativno-pravna regulativa pri proektiraweto i izvedbata na objektite.

Za za{tita od ogneni stihii potrebno e da se prevzemat soodvetni merki za za{tita od poàri.

58

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina

Za izrabotka na efektiven plan za upravuvawe, neophodno e najnapred da se sprovede ocena na statusot na site prirodni vrednosti vklu~uvaj}i go i zdravjeto na ~ovekot. Vo sledniot ~ekor se opredeluvaat celi i prioriteti za upravuvawe. Dali prevzemenite merki i aktivnosti gi davaat posakuvanite rezultati se utvrduva preku kontinuiran monitoring. Podatocite od monitoringot }e bidat osnova za izrabotka na sledniot plan za upravuvawe. Spored toa, monitoringot e sostaven del od kru`niot proces na planirawe na upravuvaweto.

Osnovni celi na planot za monitoring se:

Podobruvawe na kvalitetot na ìveewe i zgolemuvawe na ìvotniot standard;

Za{tita na ìvotnata sredina so implementacija na Planot;

Odrùvawe na postojano nivo na flora i fauna;

Podobruvawe na kvalitetot na vozduhot;

Za~uvuvawe na kavalitetot na po~vata;

Minimizirawe na otpadot, reciklirawe i negova povtorna upotreba;

Minimizirawe na pojavi od nesre}i i havarii. Sepak, toa naj~esto se postignuva niz osmisleni nau~ni istraùvawa

~ija glavna cel e da gi opi{at procesite na ekosistemite vklu~uvaj}i gi i zakonite koi vlijaat vrz niv.

Ekolo{kiot monitoring se odnesuva na posledovatelni merewa vo ekosistemite so glavna cel opredeluvawe na trendovi vo komponentite, procesite ili funkciite.

So sekoj predlog merki za za{titata na ìvotnata sredina potrebno e da se izgotvi plan za monitoring na predloènite merki i monitoring na ìvotnata sredina. Vo sovremenoto planirawe na prostorot, zada~ite na za{tita na prirodata se usmereni osobeno na aktivno ureduvawe i za{tita na prirodata i ìvotnata sredina, sanirawe na mo`nite {teti i povtorno vospostavuvawe na prirodnata sredina.

[to se odnesuva do izrabotkata na LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica, osobeno treba da se ima vo predvid blizinata na obrabotuvaniot prostor. Dokolku pri izrabotka na UP i ureduvaweto na prostorot se dojde do odredeni novi soznanija za prirodni retkosti koi moè da bidat zagrozeni potrebno e da se prezemat merki za za{tita soglasno Zakonot.

Planot na monitoring predviduva sledewe na slednite parametri vo ìvotnata sredina: - Sledewe na kvalitetot i kvantitetot na vodite; - Sledewe na kvalitetot na vodite; - Sledewe na kvalitetot na po~vata; - Sledewe na bu~avata.

So ovoj plan }e se ovozmoì:

59

Potvrda deka dogovorenite uslovi pri odobruvawe na proektot se soodvetno sprovedeni;

Upravuvawe so nepredvideni vlijanija i promeni;

Potvrda deka vlijanijata vrz mediumite na `ivotnata sredina se vo ramkite na predvideni ili dozvoleni grani~ni vrednosti;

Potvrda deka so primena na merkite se vr{i za{tita na `ivotnata sredina, odnosno namaluvawe na negativnite vlijanija.

60

10. Netehni~ko rezime

Vo izve{tajot za Strategiskata ocena za ìvotna sredina se zemeni se detali od planot, programite i strategiite, kako i informaciite koi se utvrdeni pri izgotvuvaweto, a se od osobeno zna~ewe za mo`nite vlijanija za ìvotnata sredina.

Izve{tajot na ovoj planski dokument gi opfa}a podatocite za:

Postojnata sostojba na planskiot opfat;

Potencijalnite vlijanija vrz naselenieto, zdravjeto na lu|eto, florata, faunata, po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo i dr.

Merkite za za{tita i namaluvawe na vlijanijata;

Kratok pregled za pri~inite vrz osnova na koj se odvivaat alternativite;

Sostojbata na ìvotnata sredina bez implementacijata na planot;

Planot za monitoring na ìvotnata sredina. Planskiot opfat pretstavuva granica na ureduvawe na zemji{te so

LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa Op{tina Strumica. Povr{inata {to ja zaokruùva granicata na planskiot opfat e 3570.0

m2 i ja zafa}a KP br. 2512/1 i 2512/2. Granicata na planskiot opfat pretstavuva zatvorena prekr{ena

linija koja se poklopuva so KP br. KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa Op{tina Strumica, a od istok prema sever ja sledi granicata so slednite parceli:

- od severo-istok grani~i so KP br. 2510 i 2513/1. - od severo-zapad grani~i so KP br. 2510 i 2511 - od jugo-zapad grani~i so reka Vodo~nica KP br. 3276. - od jugo-istok grani~i so KP br. 2518/2 i 2518/1. Katastarskata parcela opfatena so planskiot opfat dosega ne bila

predmet na urbanisti~ko planirawe. Karakteristiki koi pretstavuvaat zbir na vrednosti i obele`ja

sozdadeni so u~estvoto i vlijanieto na ~ovekot, pretstavuvaat sozdadeni vrednosti, koi ja pravat lokacijata posebna.

Vo blizina na planskiot opfat, zabeleàni se infrastrukturni objekti, koi se od golemo zna~ewe za izvedba na objekti od visokogradbata.

Vo ramkite na planskiot opfat nema izgradeno objekti, a parcelata pruà dobri mo`nosti za razvoj na G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta).

Parcelata se nao|a vo s. Dabiqa, kade preovladuvat rabotilnici i stanbeni ku}i. Postoi izgradena infrastruktura, a od liniskata infrastruktura, postoi linija na vodovodna mreà od DD 63 mm i NN nadzemna elektri~na linija.

Vo ramkite na granicata na zacrtaniot planski opfat izvr{eno e evidentirawe na eden bjekt, od visokogradbata od cvrst materijal, so izgradena povr{ina od 427 m2, i isto tolku razviena korisna povr{ina.

61

Objektot e od tvrda gradba, so visina od P (prizemje) i namena G4, stvari{te.

Vo ramkite na planski opfat se evidentirani slednite numeri~ki podatoci:

Neto povr{ina na zemji{te vo planski opfat 3570 m2.

Izgradeno zemji{te 427 m2.

Razviena izgradena povr{ina -427 m2.

Procent na izgradenost 12%.

Koeficient na iskotistenost(k) 0.1. Planskiot opfat se odnesuva na dve katastarski parceli i vo ovie

ramki nema planirano povr{ina za gradewe. Parcelata se nao|a vo selsko podra~je, odvivaweto na motoren i

pe{a~ki soobra}aj se odviva vo dobri uslovi. Soobra}ajno, parcelata e povrzana so drugiot del od seloto.

Elektroenergetskata mreà vo ovoj del na seloto e dobro re{ena, {to vo celost gi zadovoluva potrebite za izgradba na objekti.

Snabduvaweto so voda na parcelata e preku selskata vodovodna mreà, koja preku sekundarnata mreà gi napojuva sosednite objekti. Vo blizina na parcelata pominuva vodovodna cevka DD 63 mm, so mo`nost za priklu~uvawe od severnata strana. Fekalnata kanalizacija vo parcelata e re{ena so priklu~ok na sekundarnata mreà.

Atmosferskata kanalizacija e re{ena so ista trasa na primarnata mreà na koja se priklu~eni sekundarnite linii.

Vo planskiot opfat nema evidintirano bespravno izgradeni objekti. Na ovie katastarski parceli nema planirano izgradba na objekti od

visokogradbata, bidejki ne e vo granicite na postojnite urbanisti~ki planirawa. Kako pre~ka za razvoj se pretpostavuva bavnosta vo donesuvaweto na urbanisti~kite planovi so {to se popre~uva razvojot na gradbi za G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta). Vo neposrednata blizina na planskiot opfat ima realizirano objekti od proizvoden karakter, so {to se pro{iruvaa ovaa dejnost so ovaa dokumentacija.

Goleminata na parcelata, kako i konfiguracijata na terenot, se glaven preduslov za zgolemuvawe na povr{inata za gradewe vo {irina i visina koi se specifi~ni za takov vid na objekti.

So izvod od planot, koj ozna~uva izvod od Prostoren plan na R.Makedonija, i Zakon za sproveduvawe na Prostorniot plan na Republika

Makedonija („Sl. Vesnik na RM” br. 39/04) dadeni se pova`ni tekstualni odredbi koi treba da bidat vgradeni vo ponatamo{niot razvoj na gradbite vo planskiot opfat.

Realizacijata na LUPD za stopanski kompleks so namena G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta) na lokalitetot koj gi opfa}a: KP 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa vo op{tina Strumica na povr{ina od 3570.0 m2, }e bide vo funkcija na razvoj na lokalnata ekonomija i soglasno opredelbite na Prostorniot plan na R. Makedonija treba da bide

62

postavena vrz principite za za{tita na ìvotnata sredina i odr`liv lokalen i nacionalen razvoj.

Realizacijata na LUPD za stopanski kompleks so namena G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta) na lokalitetot koj gi opfa}a: KP 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa vo op{tina Strumica na povr{ina od 3570.0 m2, }e bide vo funkcija na razvoj na industriskiot sektor, no pod uslov po~ituvawe i primena na standardite za za{tita na ìvotnata sredina i odr`liv ekonomski razvoj.

Predloènata lokacija za stopanski kompleks so namena G2, GZ i G4 (lesna i nezagaduva~ka industrija, servisi i stovari{ta) na lokalitetot koj gi opfa}a: KP 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa, op{tina Strumica potiknuva i ohrabruva lokalni i privatni inicijativi, za izgradba na novi sodrìni od oblasta na javnite funkcii koj }e sluàt za potrebite na stopanstvoto. Taa e nadvor od urbaniot opfat na najbliskite naselbi i nema preporaki za organizacija na javni funkcii na nea, {to zna~i deka se isklu~eni i mo`nostite za bilo kakov konflikt pome|u dva tipa na funkcii.

Izrabotena e LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa op{tina Strumica, so povr{ina na planski opfat 3570 m2. Dokumentacijata se izrabotuva soglasno ~l.50-a od Zakonot za prostorno i urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 51/05) i Zakonot za izmena i dopolnuvawe na Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 137/07, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11, 144/12 i 55/13). So ovoj vid na dokumentacija se vr{i ureduvawe i koristewe na prostorot so odreduvawe na grade`na parcela, ako do nea postoi izgradena soobra}ajna sekundarna infrastruktura, kako i odreduvawe na povr{ina za gradewe so maksimalnata visina na gradbata vo soglasnost so standardite i normativite za urbanisti~ko planirawe, prema pravilnikot za standardi i

normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 63/12, 126/12 i 19/13).

Osnov za izrabotka na planot e izvod od Prostoren plan na

R.makedonija, Uslovi za planirawe na prostorot so teh. br. Y16812 od Noemvri 2012 god. koj e izdaden so Re{enie za Uslovi za planirawe na prostorot br. 15-5141/4 od 04.12.2012 god. od strana na Ministerstvo za ìvotna sredina i prostorno planirawe, a soglasno Zakon za sproveduvawe

na Prostorniot plan na Republika Makedonija („Sl. Vesnik na RM” br. 39/04).

Planskiot opfat e del od selo Dabiqa i gi opfa}a KP br. 2512/1 i KP br. 2512/2. Za zabrzuvawe na procesot na ureduvawe na prostorot, se pristapi kon izrabotka na Lokalna urbanisti~ka planska dokumentacija so namena G2, G3 i G4 (lesna i nezagaduva~ka indistrija, stovari{ta i servisi), a po prifa}awe na inicijativata od strana na op{tina Strumica (Izvestuvawe br.16-1393/2 od 15.12.2011 god.).

Vo soglasnost ~l. 50-a od Zakonot za prostorno i urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 137/07, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11, 144/12 i 55/13) se vr{i ureduvawe i koristewe na prostorot so odreduvawe na grade`na parcela, zaradi usoglasuvawe na povr{inata za gradewe i

63

maksimalnata visina na gradbata so standardite i normativite za urbanisti~ko planirawe.

So planiraweto na gradbata vo grade`nata parcela maksimalno se zapazuva karakterot na terenot i negovata sodrìna, so planirawe na novi povr{ini za gradba vo zavisnost od karakteristikite na parcelata i mo`nostite {to gi pruà. So dokumentacijata se vr{i zgolemuvawe na iskoristenosta na zemji{teto, kako vo odnos na procentot na izgradenost, taka i vo odnos na koeficient na iskoristenost na parcelata.

Eden od ekonomskite osnovi na prostorniot razvoj se otvaraweto na prostor za novi povr{ini za gradewe. Toa pretstavuva investicija naso~ena kon kvalitativno i kvantitativno podobruvawe na funkcijata rabota.

Inicijativata za izgradba na pogolemi i posovremeni objekti za proizvodstvo, distribucija i servisi, na soodveten na~in se vgadeni vo osnovnite celi na urbanizacijata i razvoj i ureduvawe na naselbite vo urbanisti~kite planovi na op{tina Strumica.

Povr{inata koja ja zafa}a KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa op{tina Strumica e granicata na planskio opfat, koja e opi{ana so detalnite to~ki i iznesuva 3570 m2, a taa se poklopuva so povr{inata na planskiot opfat.

Podra~jeto na planskiot opfat e na istok od naseleniot del na s. Dabiqa, op{tina Strumica. Planiranata povr{ina e von postoen gradeèn opfat i ja tangira postojnata linija na urbanisti~koto planirawe za selo Dabiqa.

Od isto~nata strana grani~i so uredeno grade`no zemji{te, a od sever istok i zapad grani~i so korito na reka Vodo~nica, koja na severnata strana pove}e ne funkcionra kako korito, povr{inite se ramni i se obrabotuvaat za zemjodelski celi.

Granicata na planskiot opfat pretstavuva zatvorena prekr{ena linija koja se poklopuva so KP br. 2512/1 i 2512/2, KO Dabiqa op{tina Strumica, a od istok prema sever ja sledi granicata so slednite parceli:

od severo-istok grani~i so KP br. 2510 i 2513/1;

od severo-zapad grani~i so KP br. 2510 i 2511;

od jugo-zapad grani~i so reka Vodo~nica KP br. 3276;

od jugo-istok grani~i so KP br. 2518/2 i 2518/1. Vo ramkite na parcelata se planira namena na zemji{te so pogolema

fleksibilnost, po izbor na investitorot na edna od navedenite za G2 - lesna i nezagaduva~ka industrija G3 servisi i G4 stovari{ta). Ovaa dejnost e kompatibilna so: Za G2: B1 -mali komercijalni i delovni nameni -30% B2 -golemi trgovski edinici -30% D2 -za{titno zelenilo -30% G3 -servisi- 49% G4 -stovari{ta -49% Za G3: B1 -mali komercijalni i delovni nameni-30% B2 -golemi trgovski edinici-30% D2 -za{titno zelenilo-30%

64

G2 -lesna i nezagaduva~ka industrija-49% G4 -stovari{ta-49% Za G4: B1 -mali komercijalni i delovni nameni-30% B2 -golemi trgovski edinici-30% B4 -delovni prostorii-30% G3 -servisi-49% D2 -za{titno zelenilo-30%

Maksimalnata povr{ina {to moè da se implementira vo objektot od kompatibilnite klasi na nameni e 30%. Uslovite vo parcelata dozvoluvaat povr{iata za grdewe vo horizontala vo site pravci. Vo visina objektite ne se ograni~uvaat so katovi, a vo metri mah. do 15.0 m, ograni~uvaweto na gradbata se planira i so procent i koeficient na iskoristenost na grade`nata parcela.

Vo ramkite na grade`nata parcela }e se dobijat arhitektonsko -urbanisti~ki parametri koi gi otslikuvaat mo`nostite {to gi pruà: -povr{ina na grade`na parcela 3570 m2, -povr{ina za gradewe 2500.0 m2, -raziena povr{ina za gradewe 5000.0 m2.

Pristapot do parcelata e preku pristapen pat koj se spojuva so soobra}ajniot sistem na s. Dabiqa, a go prati koritoto na r. Vodo~nica, i odi paralelno so patot Strumica-Dabiqa, koj vo soobra}ajnoto re{enie RM e klasificirana kako avtopat A-4. Popre~niot profil na pristapnata ulica e predviden so 5.50 m, kolovoz. Vo momentot funkcionira kako pristapen neasvaltiran polski pat.

Pristapnata ulica koja se planira kako del od ekspropriran pojas na reka Vodo~nica, se poklopuva so patot koj se planira za ~istewe na koritoto i nema da go naru{uva negovoto funkcionirawe.

Soodvetno na povr{inite za garadewe vo planskiot opfat, brojot na parking mesta }e se opredeluva soglasno ~l. 61 od Pravilnikot za standardi

i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 63/12, 126/12 i 19/13).

Brojot na parking mestata se opredeleni prema potrebite na gradbata i specifi~nite uslovi koi proizleguvaat od nejzinata namena. Na osnova na urbanisti~koto re{enie vo ovaa dokumentacija, izraboteno e re{enieto na uli~nata mreà za vodovod, atmosferska i fekalna kanalizacija. So ovaa re{enie dadeni se potrebnite dijametri na sekundarnata mreà.

Niz patot minuva sekundarnata mreà so profil na cevka azbest-cementna F100.

Fekalnata kanalizacija vo planskiot opfat }e se re{ava so priklu~ok na site objekti na sekundarnata mreà, koja }e se povrzuva na primarnata kolektorska mreà.

Atmosferskata kanalizacija }e se re{ava so ista trasa na primarnata mreà, na koja }e se priklu~eni sekundarnite linii od objekti od site grade`ni parceli.

65

Elektroenergetskata mreà gi zadovoluva potrebite na planiranite gradbi vo celoto selo. Vo naredniot planski period nema potreba od gradba na nadzemnite i podzemnite instalacioni uredi, za {to podzemnite kabli od 10 kv vo celost gi zadovoluvaat potrebite.

Koga stanuva zbor za monitoring za ìvotnata sredina se dava mo`nost za ispituvawe, ocenuvawe i sistemsko nabquduvawe na zagaduvaweto i sostojbata na mediumite vo ìvotnata sredina kako i identifikacija i registracija na izvorite na zagaduvawe. Planot na monitoringot pretstavuva alka pome|u site vklu~eni strani i pretstavuva osnova za nadle`nite institucii vo koj }e go kontroliraat procesot na sproveduvawe na zakonskata regulativa i da donesuvaat odluki.

Najgolem benefit vo sproveduvaweto na strategiskata ocena na ìvotnata sredina e vo vklu~uvawe na aspektite od poleto na socijalata, ekonomijata i ìvotnata sredina, me|usebnata sorabotka, razvoj na regionalnite celi i celite za odr`liv razvoj i za{tita na ìvotnata sredina i lu|eto.

66

11. Prilozi

Lista na nacionalna zakonska regulativa

1. Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 132/12 i 93/13);

2. Uredba za opredeluvawe na proektite i za kriteriumite vrz osnova na koi se utvrduva potrebata za sproveduvawe na postapkata za ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 74/05);

3. Pravilnik za sodrìnata na barawata {to treba da gi ispolnuva studijata za ocena na vlijanieto na proektot vrz ìvotnata sredina

(„Sl. Vesnik na RM” br. 33/06); 4. Uredba za strategiite, planovite i programite, vklu~uvaj}i gi i

promenite na tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se sproveduva postapkata za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata

sredina i vrz ìvotot i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07);

5. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07); 6. Pravilnik za vospostavuvawe na listata na eksperti za SO@S,

procedurata za sproveduvawe na ispitot za eksperti za SO@S, vospostavuvawe komisijata za ocenka na znaeweto na ekspertite za

SO@S („Sl. Vesnik na RM” br. 129/07); 7. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite

dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno

vlijanie vrz ìvotnata sredina i vrz zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 144/07);

8. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/2008); 9. Pravilnik za standardi i normativi za planirawe na prostorot („Sl.

Vesnik na RM” br. 63/12, 126/12 i 19/13); 10. Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM”

br.70/13 i 55/13);

11. Zakon za gradewe („Sl. Vesnik na RM” br. 70/13 i 79/13); 12. Zakonot za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br.

100/12); 13. Pravilnik za kriteriumite, metodite i postapkite za ocenuvawe na

kvalitetot na ambientalniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 82/06); 14. Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/11 i

44/12); 15. Uredba za kategorizacija na vodotecite, ezerata, akumulaciite i

podzemnite vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99, 71/99); 16. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99);

17. Zakon za otpad („Sl. Vesnik na RM” br.51/11 i 123/12);

67

18. Lista na otpadi („Sl. Vesnik na RM” br. 100/05); 19. Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM”

br. 79/07, 124/10 i 47/11); 20. Odluka za utvrduvawe vo koi slu~ai i pod koi uslovi se smeta deka e

naru{en mirot na gra|anite od {tetna bu~ava („Sl. Vesnik na RM” br. 64/93);

21. Zakon za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 115/07, 18/11 i 148/11);

22. Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” broj.67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12 i 13/13);

23. Zakon za za{tita i blagosostojba na ìvotnite („Sl. Vesnik na RM” br. 113/07);

24. Zakon za za{tita na rastenijata („Sl. Vesnik na RM” br. 25/98; izmeni 06/00);

25. Zakon za bezbednost i zdravje pri rabota („Sl. Vesnik na RM” br. 92/07, 136/11, 23/13 i 25/13);

26. Zakon za energetika („Sl. Vesnik na RM” br. 16/11, 136/11 i 79/13); 27. Zakon za eksproprijacija („Sl. Vesnik na RM” br. 95/02, 131/12 i 24/13).

Lista na relevantni EU direktivi

Direktivi na EU opfateni vo Nacionalna strategija za aproksimacija vo ìvotnata sredina (2008). Relevantni se i nivnite izmeni i dopolnuvawa:

1. Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES) 2. Direktiva za deponii (99/31/ES) dopolneta so Regulativa (ES)

1882/2003 3. Regulativa za transport na otpad (EES) 259/93 dopolneta so Odlukite

94/721/ES, 96/660/ES, 98/368/ES i 99/816/ES, i Regulativite (ES) 2408/98, (ES) 120/97 i (ES) 2557/2001

4. Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES), dopolneta so Regulativata (ES) 1882/2003

5. Direktiva za nacionalni plafoni na emisii (2001/81/ES) 6. Direktiva za benzen i jaglerod monoksid (2000/69/ES) 7. Direktiva za ozon vo ambientniot vozduh 2002/3/ES 8. Direktiva za informirawe na korisnici (1999/94/ES) dopolneta so

Direktivata 2003/73/ES 9. Ramkovna Direktiva za voda (2006/60/ES) dopolneta so Odlukata

2455/2001/ES 10. Direktiva za urbani otpadni vodi (91/271/EES) dopolneta so

Direktivata 98/15/ES i Regulativata (ES) 1882/2003 11. Direktiva za voda za piewe (98/83/ES) dopolneta so Regulativata (ES)

1882/2003 12. Direktiva za povr{inska voda za apstrakcija (75/440/ES) dopolneta

so Direktivite 79/869/EES i 91/692 EES (}e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2006/60/ES) od 22.12.2007

68

13. Direktiva za voda za kapewe (2006/7/ES) 14. Direktiva za ispu{tawe na opasni supstancii vo vodite (76/464/EES)

dopolneta so Direktivata (91/692/EES i 2000/60/ES) e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od 22.12.2007, osven ~len 6, koj be{e otpovikan na 22.12.2000.

15. Direktiva za merewe na kvalitetot na vodata za piewe (79/869/EES) dopolneta so Direktivite 81/855/EES, 91/692/EES, i Regulativata (ES) 807/2003 }e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od 22.12.2007)

16. Direktiva za podzemni vodi (80/68/EES) dopolneta so Direktivata 91/692/EES

17. Direktiva za voda za ribi (78/659/EES) dopolneta so Direktivata 91/692/EES i Regulativata (ES) 807/2003

18. Direktiva za Strate{ka ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES) 19. Direktiva za pristap na informacii za ìvotnata sredina

(2003/4/ES) 20. Direktiva za Ocenka na vlijanieto vrz ìvotnata sredina

(85/337/EES) dopolneta so Direktivite 97/11/ES i 2003/35/ES

69

Dodatok

70

Koristena literatura

Prostorniot plan na RM, 2004

Planska dokumentacija za LUPD za KP br. 2512/1 i 2512/2 vo KO Dabile, o{tina Strumica;

LEAP za op{tina Strumica;

Pregled na za{titni podra~ja vo RM (2008) i Izve{taj na me|unaroden konsultant za za{titeni podra~ja vo ramki na UNDP/GEF/M@SSP proektot: Zajaknuvawe na ekolo{kata, institucionalnata i finansiskata odr`livost na sistemot na za{titeni podra~ja vo Makedonija;

Nacionalna strategija za odr`liv razvoj, 2009;

Vtor Nacionalen izve{taj za klimatski promeni, 2008

Nacionalna strategija za mehanizmot za ~ist razvoj za prviot period na obvrski spored protokolot od Kjoto 2008-2012, 2007;

Vtor Nacionalen Ekolo{ki akcionen plan na RM, 2006

Nacionalna strategija za biolo{ka raznovidnost, 2004;

Strategija za upravuvawe so otpad vo RM 2008-2020;

Nacionalna transportna strategija za patniot prevoz, 2008;

Strategija za demografski razvoj na RM 2008-2015;

Nacionalna programa za usvojuvawe na pravoto na EU (NPPA II, 2007);

Nacionalna strategija za monitoring na ìvotnata sredina, 2004;

Strategija za upravuvawe so ìvotnata sredina, 2005;

Strategija za podigawe na javnata svest vo ìvotnata sredina, 2005;

Strategija i akcionen plan za implementacija na Arhuskata konvencija, 2005;

Nacionalen zdrastveno-ekolo{ki akcionen plan (NZEAP), 1999;

Direktiva za stani{ta (92/43/EES);

Direktiva za divi ptici (79/409/EES);

Ramkovna direktiva za voda (2000/60/ES);

Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES);

Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES);

Ramkovna direktiva za bu~ava (2002/49/ES);

Direktiva za ocenka na vlijanieto vrz ìvotnata sredina (85/537/EES);

Direktiva za strategiska ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES);

EU [estiot Akcionen Plan za ìvotna sredina (2001/42/ES);

Direktivata na sovetot 96/61/ES od 24.09.1996 god. za integrirana kontrola i prevencija od zagaduvaweto;

Dostapni iskustva i praktiki.

izve[taj za strategiska ocena na …...izve[taj za strategiska ocena na @ivotnata sredina za lupd za...

Documents