inee coordinator for minimum standards - the mimu · inee is an open, global network of...

140

Upload: others

Post on 24-Jul-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 2: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

Mission Statement INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality education and a safe learning environment in emergencies and post-crisis recovery. www.ineesite.org INEE Coordinator for Minimum Standards UNICEF - Education Section 3 United Nations Plaza New York, NY 10017 USA [email protected] www.ineesite.org

Page 3: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 4: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

ta&;ay:umvynma&;twGufvlom;csif;pmemrIqdkif&mtzJGYtpnf;rsm;uGef&uf (Inter-Agency Network for Education

in Emergencies– INEE)onf ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;umvwpfavQmuf t&nftaoG;&Sd

ynma&;ESifh ab;uif;vHkjcHKaom oif,lrIywf0ef;usifudk vlwdkif;&&Sdap&eftwGuf vufawGUaqmif&Gufolrsm;ESifh

rl0g'a&;qGJcsrSwfolrsm; twlwuG vufwJGaqmif&GufMuonfh rnfolrqdkyg0ifEdkifaom urÇmvHk;qdkif&muGef&ufjzpfonf/

INEE Steering Group onf uGef&uftwGuf OD;aqmifvrf;nTefrIay;onf? vuf&Sd Steering Group tzJGY0ifrsm;rSm CARE,

Children’s Fund, the International Rescue Committee (IRC), Refugee Education Trust (RET), Save the Children, Open Society Institute (OSI), UNESCO, UNHCR, UNICEF ESifh World Bank wdkUjzpfonf/

INEE Working Group on Minimum Standards onf ynma&;twGuftedrf hqkH;pHowfrSwfcsufrsm;-

BudKwifjyifqifjcif;? wkY H jyefjcif;? jyefvnfxlaxmifjcif; udk urÇmwpf0ef; taumiftxnfazmfaqmif&Guf&mwGif

ulnDay;ygonf/ INEE Working Group (2009-2011) onf y#dyu©ESifh ab;tEÅ&m,ftajctaersm;qdkif&m

ynma&;uRrf;usifol tzJGYtpnf; 19ckjzifh zJGUpnf;xm;onf/ ,if;tzJGUtpnf;rsm;rSm- Academy for Educational

Development (AED), ActionAid, American Institutes of Research (AIR), Basic Education for Afghan Refugees (BEFARe), the Forum for African Women Educationalists (FAWE), Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ), the International Rescue Committee (IRC), Mavikalem Social Assistance and Charity Association, Norwegian Agency for Development (NORAD), Norwegian Refugee Council (NRC), Oxfam Novib, Plan International, Save the Children, UNESCO, UNHCR, UNICEF, War Child Holland, World Education, ZOA Refugee CarewdkYjzpfonf/

INEE onf uGef&ufpwifonfhtcsdefrSpí yHUydk;ulnDay;cJUaom tzJGYtpnf; 41zJGUausmfudk aus;Zl;wif&Sdygonf/

aus;Zl;wif&Sdol pm&if;tjynfhtpHkudk INEE website: www.ineesite.org wGifawGU&SdEdkifygonf/

ta&;ay:umvynma&;twGuf axmufcHwifjyol? yHhydk;ulnDol? taumiftxnfazmfaqmif&GufoltzJGYtpnf;rsm;rS

pdwf0ifpm;oltm;vHk;tm; INEE u MudKqdkygonf/ INEE website: www.ineesite.org/join wGif tzJGU0iftjzpf

pm&if;oGif;Edkifygonf/ tzJGU0ifjzpf&ef 0ifaMu;ay;&ef odkUr[kwf wm0ef,l&ef rvdkyg/

owif;tcsuftvuf ydkrdk&&Sdvdkygu INEE website: www.ineesite.org wGifawGU&SdEdkifygonf? odkUr[kwf INEE

n§dEIdif;a&;rSL; (tedrfhqkH;pHowfrSwfcsufrsm;)udk [email protected] wGif qufoG,fEdkifygonf/

yxrtMudrfwnf;jzwfxkwfa0jcif; INEE© 2004

jyefvnfyHkEdSyfjcif;- INEE© 2006

jyefvnfyHkEdSyfjcif;- INEE© 2009

'kwd,tMudrfwnf;jzwfxkwfa0jcif; INEE© 2010

jrefrmbmomjyefqdkjcif; (Myanmar Translation)- 2011

jrefrmbmomjyefqdkjcif;- Ministry of Education, UNESCO, UNICEF, Save the Children, Recovery Coordination Centre

(Disaster Preparedness and Response Education Working Group) rsufESmzHk;"gwfyHkrsm;- Ministry of Education, UNESCO, UNICEF, Save the Children

Page 5: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

rmwdum

ed'gef;- ynma&;twGuftedrf hqkH;pHowfrSwfcsufrsm;- BudKwifjyifqifjcif;? wkY H jyefjcif;?

jyefvnfxlaxmifjcif;..............................................

2

e,fy,f 1 – tajccHpHowfrSwfcsufrsm;..................................

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI

pHowfrSwfcsuf 1 – yl;aygif;yg0ifrI ......................................

pHowfrSwfcsuf 2 – &if;jrpfrsm; ........................................

18

22

28

n§dEdIif;aqmif&GufrI

pHowfrSwfcsuf 1 – n§dEdIif;aqmif&GufrI ...................................

31

pdppfydkif;jcm;rI

pHowfrSwfcsuf 1 – ppfaq;tuJjzwfjcif; ..................................

pHowfrSwfcsuf 2 – wkHYjyefrIenf;AsL[mrsm; ..................................

pHowfrSwfcsuf 3 – MuD;Muyfppfaq;jcif; ...................................

pHowfrSwfcsuf 4 – tuJjzwfjcif; .......................................

35

41

45

48

e,fy,f 2 – ynmoif,lcGif hESif h oif,lrIywf0ef;usif .........................

pHowfrSwfcsuf 1 – ynmoif,lcGifhwef;wlnDrQ&&Sdjcif; ..........................

pHowfrSwfcsuf 2 – umuG,fapmifha&Smufjcif;ESifhcsrf;omokc&½Sdjcif; ..................

pHowfrSwfcsuf 3 – ynma&;taxmuftulypönf;rsm;ESifh 0efaqmifrIrsm; ..............

52

55

61

68

e,fy,f 3 – oifMum;jcif;ESif h oif,ljcif; ................................

pHowfrSwfcsuf 1 - oif½dk;nTef;wrf;rsm; ...................................

pHowfrSwfcsuf 2 – oifwef;ay;jcif;?twwfynmqdkif&mzGHUNzdK;wdk;wufapjcif;ESifhyHhydk;ulnDjcif; ..

pHowfrSwfcsuf 3 – oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm; ..............................

pHowfrSwfcsuf 4 – oif,lrI&v'frsm;udk ppfaq;tuJjzwfjcif; .....................

74

77

83

87

89

e,fy,f 4 – q&m^rrsm;ESif h ynma&;qkdif&myk* ¾ d Kvfrsm; ........................

pHowfrSwfcsuf 1 – 0efxrf;a&G;cs,fcefUxm;jcif; ..............................

pHowfrSwfcsuf 2 – vkyfief;cGiftaetxm;rsm; ...............................

pHowfrSwfcsuf 3 – yHhydk;ulnDjcif;ESifh BuD;Muyfjcif; ..............................

92

95

98

101

e,fy,f 5 – ynma&;rl0g' .........................................

pHowfrSwfcsuf 1 – Oya'ESifh rl0g'a&;qGJcsrSwfjcif; ............................

pHowfrSwfcsuf 2 – tpDtpOfa&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmfaqmif&Gufjcif; ..........

104

107

112

aemufqufwGJrsm; ...............................................

aemufqufwGJ 1 – a0g[m&t"dyÜg,frsm; ..................................

aemufqufwGJ 2 - twdkaumuftrnfrsm; .................................

aemufqufwGJ 3 – a0g[m&tnTef; .....................................

aemufqufwGJ 4 – wkHUjyeftMuHjyKvTm ....................................

115

115

124

125

132

Page 6: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 7: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

2

ed'gef;

ynma&;twGuf tedrf hqkH; pHowfrSwfcsufrsm;-

BudKwifjyifqifjcif;? wkY H jyefjcif;? jyefvnfxlaxmifjcif;

ta&;ay:umvynma&;qdkonfrSm tb,fenf;/

ynma&;onf vlwdkif;twGuf tajccHvlYtcGifhta&;wpf&yf jzpfonf/ txl;ojzifh y#dyu©tajctaeESifh

ab;tEÅ&m,frsm;ESifh &ifqdkifMu&ol oef;aygif;rsm;pGmaom uav;rsm;ESifh vli,fvl&G,frsm;pGmtwGuf tvGef

ta&;ygonf/ odkY&mwGif ta&;ay:tajctaersm;ü ynma&;vkyfief;rsm;onf odompGm &yfwefYoGm;&avh&SdNyD;

oif,lolrsm;taejzifh t&nftaoG;&Sdynma&;\ tusKd;aus;Zl; cHpm;cGifhrsm;udk qHk;½IH;Mu&onf/

ta&;ay:umvynma&;onf touft&G,ftm;vkH;twGuf oif,lrItcGifhtvrf;rsm; &&Sdapygonf/ ,if;wGif

uav;oli,fjyKpkysdK;axmifa&;? rlvwef;? tv,fwef;? txufwef;ESifh ausmif;jyify ynma&;? pufrIvufrIESifh

oufarG;ynma&;? tqifhjrifhESifh oufBuD;ynma&; tm;vkH;tusKH;0ifonf/ ta&;ay:tajctae usa&mufpOfrS

jyefvnfxlaxmifpOfumvtxd t&nftaoG;&Sdynma&; oif,lcGifh&&Sdjcif;onf ½kyfydkif;? vlrIpdwfydkif;ESifh odrIqdkif&m

umuG,fapmifha&SmufrIudk ay;um touf&Sifoef&yfwnffrIudk ulnDyHUydk;ay;Edkifonf/

ta&;ay:umvynma&;onf ab;uif;vHkNcHKaom oif,l&efae&mrsm;udk zefwD;ay;jcif;jzifh tultnD vdktyfaeaom

uav;rsm;ESifh vli,frsm;udk &SmazGazmfxkwf yHhydk;ay;EdkifNyD; ¤if;wdkY\b0udk odu©m&SdpGm qufvuf &yfwnfoGm;apEdkifrnf

jzpfonf/ t&nftaoG;&Sdynma&;onf tusyftwnf; tajctaewGif ½kyfydkif;qdkif&m umuG,fapmifha&SmufrI ay;jcif;jzifh

toufaygif;rsm;pGmudk u,fwifay;EdkifjyD;? tEÅ&m,frsm;ESifh acgif;ykHjzwf tjrwfxkwfrIrsm;rS umuG,fay;Edkifonf/

oif,loltaejzifh ab;uif;vkHNcKHaom oif,lrIywf0ef;usifwGif &Sdaeaomtcg vdifrIqdkif&m tMurf;zufcH&jcif;?

odkYr[kwf aiGa&;aMu;a&; acgif;ykHjzwfcH&jcif;? odkYr[kwf tvdkrwlyJ twif;tusyf aygif;oif;cH&jcif;? t&G,frwdkifrD

tdrfaxmifjyKapjcif;? vufeufudkifwyfzGJUESifh vufeufudkiftkyfpkrsm;wGif 0ifa&mufapjcif;? tuGufcs pDpOfxm;NyD;jzpfaom

jypfrIwGif yg0ifapjcif;ponfh tEÅ&m,frsm;rS umuG,fay;Edkifonf/ ynma&;rS touf&Sif&yfwnff&ef vdktyfonfh

owif;tcsuftvufrsm;ESifh uRrf;usifrIrsm;&&SdjyD; tcuftcJrsm;udk &ifqdkifajz&Sif;Edkifonf/ Oyrm- ajrjrKyfAkH;rsm;udk

a&Smif&Sm;enf;? vdifrIqdkif&m tMurf;zuf rcH&atmif umuG,fenf;? HIV ul;pufrcH&atmif a&Smif&Sm;enf;? tpm;

taomufESifh usef;rma&;apmifha&SmufrIqdkif&m owif;tcsuftvufrsm;udk od&SdEdkifonf/

ynmoif,lcGifh&&Sdjcif;jzifh aeUpOfyHkrSefb0udk jyefvnf&&SdNyD[laom wnfNidrfonfh pdwfcHpm;rIjzpfay:apEdkifNyD;?

aemifa&;twGuf arQmfvifhcsufrsm;udkvnf; ay;pGrf;Edkifojzifh ab;tEÅ&m,frsm;ESifh y#dyu©rsm;aMumifh jzpfay:aom

vllrIpdwfydkif;qdkif&m qdk;usdK;rsm;udk avsmhyg;aponf/ jyóemudk &ifqdkifajz&Sif;Edkifonfh owif;tcsuftvufrsm;ESifh

uRrf;usifrIrsm; &&Sdvmaomtcg tEÅ&m,f&Sdaom0ef;usifwGif rdrdESifhtjcm;olrsm; touf&Sif&yfwnfEdkif&ef

rnfodkUaqmif&Guf&rnfudk qkH;jzwfEdkifrnfjzpfonf/ owif;t&if;tjrpf trsKd;rsKd;rS &&Sdaom owif;tcsuftvufrsm;ESifh

ywfoufí pOf;pm;csifhcsdefwwfatmifvnf; ynma&;u ulnDay;onf/

ausmif;rsm;ESifh tjcm;oif,l&efae&mrsm;onf ynma&;omru umuG,fapmifha&Smufa&;? tm[m&jznfhwif;a&;?

a&ESifhywf0ef;usif oefY&Sif;a&;? usef;rma&;0efaqmifrIvkyfief;rsm; ponfh tajccHyHhydk;rIrsm;udk ay;onfh ae&mtjzpf

aqmif&GufEkdifonf/ odkUjzpfí ynma&;? umuG,fapmifha&Smufa&;? cdkvIH&mae&m? a&ESifhywf0ef;usifoefY&Sif;a&;?

usef;rma&;ESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&m u@toD;oD;&Sd vkyfief;vkyfaqmifolrsm;tMum; nd§EIdif;aqmif&GufrIjzifh

ab;uif;vHkNcHKaom oif,lolaysmfonfhfae&mrsm; xlaxmif&ef ta&;MuD;ygonf/

Page 8: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

3

t&nftaoG;&Sdynma&;onf vlUtzGJUtpnf;\ vlrIa&;? pD;yGm;a&;ESifh EdkifiHa&;wnfNidrfrIudk wdkuf½dkufyHhydk;tusKd;jyKonf/

aygif;pnf;nDnGwfapjcif;? y#dyu©ajz&Sif;a&;enf;vrf;rsm;ESifh Nidrf;csrf;a&; wnfaqmufrIwdkUudk jr§ifhwifay;jcif;jzifh

jyif;xefaom y#dyu©rsm; jzpfyGm;vmrnfh tEÅ&m,fudk avQmhcsay;Edkifonf/ y#dyu©jzpfyGg;aom a'owGif;&Sd

jynfolvlxkonf ynmwwfrsm;jzpfygu a&&Snf Nidrf;csrf;a&;wnfaqmufrI vkyfief;rsm;onf odompGm

wdk;wufvmEdkifygonf/ odkY&mwGif ynma&;onf Nidrf;csrf;a&;ESifh wnfNidrfa&;tay: rvdkvm;tyfaom

tusKd;oufa&mufrIrsm;udkvnf; jzpfay:apEdkifonf/ oif,loltcsKdUudk ynmoif,lcGifhray;jcif;jzifh vlrIa&;qdkif&m

rnDrQrIrsm;ESifh bufvdkufrIrsm;udk jzpfay:aponf/ xdkYtjyif oif½dk;nTef;wrf;ESifh oifMum;rIyHkpHrsm;u bufvdkufrI

&SdaevQifvnf; ynma&;onf y#dyu©jzpfyGm;apEkdifonfh taMumif;&if;wpf&yf jzpfvmEdkifonf/ y#dyu©umvtwGif;

ynma&;taqmuftOD;ESifh taxmuftulypönf;rsm;onf ypfrSwfjzpfvmEdkifouJhodkY ausmif;olausmif;om;rsm;ESifh

ynma&;0efxrf;rsm; ausmif;oGm;ausmif;jyefvrf;ü wdkufcdkufcH&jcif;rsKd;vnf; BuKHawGUvmEdkifonf/ ta&;ay:tajctae

jzpfvQifjzpfcsif; pwifaqmif&GufEdkif&ef MudKwifjyifqifí aumif;pGma&;qGJxm;aom ynma&;tpDtpOfonf

ab;'PfcHvlUtzJGUtpnf;rsm;udk Nidrf;csrf;rIESifh a&&SnfwnfwHhzGHUNzdK;wdk;wufrI vrf;aMumif;ay:odkU a&muf&SdapjyD;

ynma&;pepfrsm;udkvnf; umuG,fay;Edkifygonf/

tusyftwnf; tcuftcJrsm;aMumifh EdkifiHawmf? &yf&GmvlxkESifh EdkifiHwumtzGJUtpnf;rsm; twlwuG yl;aygif;

aqmif&GufMujcif;jzifh ydkrdknDnGwfrQwaom ynma&;pepfrsm;ESifh vlrIa&;qdkif&m jyKjyifajymif;vJrIrsm;udk

jzpfxGef;apEdkifygonf/ uav;i,frsm;? rdef;uav;rsm;? ysdKazmf0ift&G,frsm;? roefpGrf;uav;rsm;? 'ku©onfrsm;ESifh

jynfwGif; ae&m a&TUajymif;cH&olrsm;ponfh ab;z,fxm;cH&avh&Sdolrsm;udk ynmoif,lcGifh &&SdvmapEdkifonf/

,if;tcsufrSm tusyftwnf; tcuftcJrsm;aMumifh t&nftaoG;&Sdynma&;kudk oif,lcGifh ydkrdk&&Sdvmapaom

tusKd;aus;Zl;yifjzpfonf/

&yf&Gmvlxkonf tusyftwnf; pdefac:rIrsm;rS uRrf;usifrItopfrsm;ESifh wefzdk;xm;rItopfrsm; oif,l&&SdoGm;Edkifonf/

Oyrm- vlwdkif;tusHK;0if ynma&;aqmif&Gufjcif;? yl;aygif;yg0ifaqmif&Gufjcif;ESifh onf;cHEdkifjcif;? y#dyu©ajz&Sif;jcif;?

vlYtcGifhta&;udk tav;xm;jcif;? obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;apmifha&Smufjcif;ESifh ab;tEÅ&m,fwm;qD;umuG,fjcif;

ponfwdkUjzpffonf/ ta&;ay:tajctaerSonf jyefvnfxlaxmifa&;umvwpfavsmuf ynma&;onf qDavsmf

qufpyfrI&Sd&ef ta&;BuD;ayonf/ tajccH pma&;pmzwfESifh twGuftcsufwdkYudk oifMum;ay;oifhonf/ oif,lol\

vdktyfcsufESifh udkufnDaom? a0zefydkif;jcm;Edkifjcif;udk tm;ay;aom oif½dk;nTef;wrf;rsm; jzpfoifhonf/ ab;tEÅ&m,frsm;

taMumif; oifMum;ay;jcif;? ausmif;rsm;udk &yf&GmvlxktwGuf ab;tEÅ&m,favQmhcsa&;Xmersm;tjzpf toHk;jyKEdkifjcif;?

uav;oli,frsm;ESifh vli,frsm;tm; ab;tEÅ&m,fwm;qD;a&;wGif OD;aqmifolrsm; jzpfvmapjcif;wdkYjzifh ynma&;u

ab;uif;vkHNcKHpGm aexdkifwwfrIESifh cHEdkif&nf&SdrIudk jzpfay:apEdkifonf/

vlom;csif;pmemrSKqdkif&m wkY H jyefrIwGif ynma&;u rnfodk Yyg0ifaqmif&GufEd kifygovJ/

&yf&Gmvlxkonf tusyftwnf;umvrsm;wGifyif ynma&;udk OD;pm;ay;ygonf/ ausmif;rsm;ESifh oif,l&mae&mrsm;onf

&yf&Gm\ t"duusaom ae&mrsm;wGif wnf&Sdavh&SdfNyD;? rsKd;qufopfrsm; tem*wfaumif;pm;a&;twGuf tcGifhtvrf;ESifh

ydkrdkaumif;rGefaomb0arQmfvifhcsufudk zefwD;ay;Edkifonfh ae&mrsm;jzpfonf/ oif,lolrsm;ESifh ¤if;wdkY\ rdom;pkrsm;wGif

jyif;jyaom qE´&nfrSef;csufrsm; &SdMuNyD; ynma&;onf vlyk*¾dKvfwdkif;tm; olwdkY\vlrI0ef;usifb0wGif pD;yGm;a&;?

vlrIa&;ESifh EdkifiHa&;t& tjynfht0 yg0ifaqmif&GufEdkifapaom t"duaomhcsufjzpfonf/

rMumao;rDumvtxd vlom;csif;pmemrIqdkif&m u,fq,fa&;vkyfief;wGif tpm;tpm? cdkvIH&mae&m? a&ESifhfh

ywf0ef;usifoefY&Sif;a&;? usef;rma&;apmifha&SmufrIqdkif&m yYHydk;ay;rIrsm; yg0ifcJhygonf/ ynma&;udkrl

ta&;ay:tajctaersm; twGuf vdktyfaom wkHYjyefrIwpf&yf[k r,lqMuyJ a&&Snf zGUHNzdK;a&;vkyfief; wpf&yftjzpf

Page 9: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

4

½IjrifcJhMuonf/ odkYaomf ,cktcgwGifrl ynma&;aMumifh b0&SifoefcGifh&EdkifjyD; toufrsm; u,fwifEdkifonf[k

todtrSwfjyKvmMuum vlom;csif;pmemrIqdkif&m wkHYjyefrIrsm;wGif ynma&;udk xnfhoGif;&rnf[k ta&;wBuD;

pOf;pm;okH;oyfvmMuNyDjzpfonf/

ta&;ay: u,fq,fa&; vkyfief;wGifomru vlom;csif;pmemrIqdkif&m wkHYjyefrIrsm;udk pDpOfaqmif&Guf&mwGif

ynma&;onf rjzpfrae xnfhoGif;&rnfh vkyfief;wpf&yfjzpfonf/ oif,lolrsm;tm;vkH;\ tcGifhta&;ESifh vdktyfcsufudk

txda&mufqkH; wHkUjyefjznfhqnf;ay;Edkif&ef ynma&;ESifh tjcm;u@rsm;tMum; n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;ESifh

yl;aygif;aqmif&Gufjcif;rsm;onf tvGefta&;BuD;onf/ þtcsufudk Sphere- INEE Companionship Agreement ESifh

Inter-Agency Standing Committee (IASC) \ Education Cluster pmtkyf (enf;AsL[majrmufcsdwfqufrIrsm;tydkif;?

pmrsufESm 15-16) wGif xif[yfwifjyxm;onf/

vlom;csif;pmemrIqdkif&m wkHYjyefrIudk ab;tEÅ&m,frusa&mufrD BudKwifjyifqifjcif;umvrSonf ta&;ay:umvESifh

jyefvnfxlaxmifa&; tapmydkif;umv vkyfief;rsm; aqmif&Gufjcif;txd yg0ifonfhh vkyfief;pOftjzpf owfrSwfMuonf/

umv&SnfMumpGm rNidrfroufjzpfaeonfh tajctaersm;wGif þtpDtpOftwdkif; aqmif&Gufay;Edkifjcif; r&Sdwwfyg/

odkYaomf þvkyfief;pOfonf pdppfydkif;jcm;rIESifh tpDtpOfa&;qGJjcif;twGuf tokH;0ifaom rlabmifcsrSwf

aqmif&GufEdkifa&;udk ay;pGrf;Edkifonf/

INEE tedrfhqkH;pHowfrSwfcsufrsm;qdkonfrSm tb,fenf;/

INEE tedrfhqkH;pHowfrSwfcsufrsm;vufpGJpmtkyfwGif pHowfrSwfcsufaygif; (19) ckyg&SdNyD; wpfckcsif;pDtwGuf

aqmif&Guf&rnfh t"duvkyfief;rsm;ESifh vrf;nTefcsufrSwfpkrsm; wGJzufyg0ifonf/ þvrf;nTefpmtkyfonf ynma&;ESifh

ywfoufNyD; BudKwifjyifqifrI? wkYHjyefrIESifh jyefvnfxlaxmifa&;vkyfief;rsm; t&nftaoG;jrifhrm;ap&ef? ab;uif;vkHNcKHNyD;

qDavsmfqufpyfrI&Sdaom ynmoif,lrI tcGifhtvrf;rsm; ydkrdk&&Sdap&efESifh ,if;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&mü wm0efcHEdkifrI

&Sdap&ef &nf&G,fygonf/

ta&;ay:umv ynma&;twGuf vlom;csif;pmemrIqdkif&m tzJGYtpnf;rsm;uGef&uf (Inter-Agency Network for

Education in Emergencies– INEE) onf urÇmwpf0ef;rS EdkifiHtqifhtzJGUtpnf;rsm;? vufawGUaqmif&Gufolrsm;?

rl0g'a&;qGJolrsm;? ynm&Sifrsm;? ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;ESifh n§dEIdif;aqG;aEG;wdkifyifNyD; 2004 ckESpfwGif

þvrf;nTefpmtkyfudk jyKpkxkwfa0cJhjyD;? 2010 jynfhESpfwGif rGrf;rHjyifqifrIwdkYtwGuf yHhydk;ulnDaqmif&GufcJhonf

(tao;pdwf tcsuftvufrsm;udk atmufwGif azmfjyxm;onf)/ INEE tedrfhqkH;pHowfrSwfcsufrsm;vufpGJpmtkyfyg

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;udk obm0ab;tEÅ&m,fESifh y#dyu©tajctae? ab;tEÅ&m,fudk wjznf;jznf;jcif;ESifh

tvsiftjref pwifjzpfay:apwwfaom tajctaersm;? NrdKUjyESifhaus;vufwGif jzpfyGm;aom ta&;ay:tajctaersm;

tygt0if tajctaetrsKd;rsKd;wGif wkHYjyefokH;pGJEdkifatmif pDpOfjyKpkxm;onf/

þvufpGJpmtkyfonf ab;'PfcH&olrsm;\ odu©mudk rxdyg;apbJ ynma&;qdkif&m tcGifhta&;rsm;ESifh vdktyfcsufrsm;

jznfhqnf;ay;a&;twGuf n§dEIdif;aqmif&GufrIjzifh t&nftaoG;&Sdaom vlom;csif;pmemrIqdkif&m wkYHjyefrI

aqmif&GufEdkifa&;udk OD;wnf &nf&G,fygonf/ ynma&;u@wGif vlom;csif;pmemrI tultnDESifh zGHUNzdK;wdk;wufrI

tultnDwdkYtMum; n§dEIdif;aqmif&Guf&efvnf; ta&;BuD;onf/ txl;ojzifh y#dyu©jzpfyGm;aom tajctaersKd;wGif

wnfNidrfat;csrf;rI ysuf,Gif;wwfygonf/ þodkYaom tajctaersm;wGif vlom;csif;pmemrI tultnDay;aom

tzGJUrsm;ESifh zGUHNzdK;a&;aqmif&Gufaom tzGJUtpnf;rsm;onf ynma&;yHhydk;ulnDrIrsm;udk wpfNydKifwnf;

aqmif&Gufay;avh&Sdonf/ ,if;tzGJUtpnf;rsm;tMum; aqG;aEG;n§dEIdif;í eD;uyfpGm yl;aygif;aqmif&Gufjcif;onf

ynma&;udk xda&mufpGm yHhydk;ulnDEdkifa&;twGuf ta&;ygvSonf/ ,if;tcsufonf vlom;csif;pmemrItultnDrS

Page 10: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

5

zGHUNzdK;a&;tultnDodkY ul;ajymif;aepOf umvtwGufvnf; vGefpGmta&;ygonf/ þvufpGJpmtkyfonf

ta&;ay:tajctaersm;twGuf rnfodkYjyifqif&rnf? rnfodkYwkHYjyef&rnfudk vrf;nTefay;ygonf/ ,if;wGif

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc avQmhcsjcif;? BudKwifjyifqifrIudk ydkrdkaumif;rGefapjcif;ESifh t&nftaoG;&Sdynma&;twGuf

tajccHaumif; csrSwfjcif;qdkif&m enf;vrf;rsm; yg0ifonf/ þvrf;nTefcsufrsm;onf jyefvnfxlaxmifa&;ESifh

zGUHNzdK;a&;umvrsm;wGif ydkrdkab;uif;vHkjcHKaom ynma&;pepfrsm;udk wnfaqmufjcif;udkf taxmuftuljzpfapygonf/

INEEtedrfhqkH;pHowfrSwfcsufrsm;udk rnfodk YazmfxkwfowfrSwfcJ hygovJ/

2003-2004 ckESpfwGif &yf&Gmtqifh? EdkifiHtqifh? a'otqifh yg0ifnSdEIdif;aqG;aEG;rIrsm;? INEE tD;ar;qufoG,frI

tpDtpOfrS tGefvdkif;aqG;aEG;rIrsm;? vkyfief;wltkyfpktvdkuf okH;oyfaqG;aEG;yGJrsm;jzifh INEEtedrfhqkH;

pHowfrSwfcsufrsm;udk yl;aygif;azmfxkwfNyD; tajctwif aqG;aEG;um oabmwlnDcJhMuonf/ þodkU vkyfief;pOf

wpfavQmufvHk;wGif nSdEIdif;aqG;aEG;rIrsm;udk aqmif&Gufjcif;u INEEvrf;nTefrlrsm;jzpfaom yl;aygif; aqmif&Gufjcif;?

yGifhvif;jrifomjcif;? ukefusp&dwfenf;enf;ESifh xda&mufjcif;? wdkifyifaqG;aEG; qkH;jzwfcsufcsjcif;wdkYudk xif[yf

ay:vGifaponf/ þpmtkyf yxrtBudrfxkwfa0pOfu EdkifiHaygif; (50) ausmfrSyk*¾dKvf (2250) ausmfwdkY yl;aygif;

yg0ifjyKpkcJhMuonf/ 2009-2010ckESpfwGif þvufpGJpmtkyfudk tuJjzwfokH;oyfcsufrsm;ESifh vufawGUtokH;jyKolrsm;\

tBuHjyKcsufrsm;udk tajccHNyD; jyifqifrGrf;rHcJhygonf/ þwpfBudrfwGif-

• ta&;ay:umv ynma&;\ vwfwavmwdk;wufjzpfxGef;rIrsm;udk xif[yfazmfjyxm;ygonf/

• þpmtkyfudk tokH;jyKcJholrsm;? þpmtkyfyg pHowfrSwfcsufrsm;udk rdrdwdkY\ qufpyftajctaeESifh

vdkufavsmnDaxGpGm jyifqiftokH;jyKaeolrsm;\ tawGUtBuKHrsm;ESifh vufawGUvkyfaqmifrI erlemaumif;rsm;udk

xnfhoGif; azmfjyxm;onf/

• 2004ckESpfxkwfvufpGJpmtkyfxuf ydkrdktqifajyvG,fulpGm tokH;jyKEdkif&ef pDpOfxm;onf/

2010ckESpfxkwf INEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm; jznfhpGufjyifqifrIonf rl&if; aqG;aEG;nd§EIdif; wdkifyifonfh

vkyfief;pOfudkvnf;aumif;? ynma&;? vlom;csif;pmemrIESifh zGHUNzdK;a&;u@rsm;wGif vufawGUaqmif&Gufaeolrsm;? rl0g'

csrSwfolrsm;ESifh INEE\ cdkifrmaom qufpyfrIrsm;udkvnf;aumif; tajccHonf/ urÇmwpf0ef;rS vlaygif;(1000)ausmf

yg0ifaom þvkyfief;pOfwGif vufpGJpmtkyfESifh pyfvsOf;aom wHkUjyeftBuHjyKcsufrsm;udk pdppfjcif;? tGefvdkif;rS tBuHjyK

aqG;aEG;jcif;? uRrf;usifynm&Siftkyfpkrsm;\ wdkifyifaqG;aEG;jcif;rSwpfqifh u@wdkif;wGif awGUMuHKEdkifonfh jyóem

udpö&yfrsm;udk azmfxkwftwnfjyKjcif;? e,fy,fwpfckpDtwGuf pHowfrSwfcsufrsm;udk pkpnf;jcif;? vkyfief;wl tkyfpktvdkuf

okH;oyfaqG;aEG;yGJrsm;ESifh INEEtzJGU0ifrsm;\ tD;ar;qufoG,frI uGef&ufrSwpfqifh tGefvdkif;okH;oyfcsufrsm; yg0ifonf/

odu©m&Sdaomb0&&SdaprnfhvlYtcGif hta&;rlabmif

vlYtcGifhta&;? vlom;csif;pmemrIESifh 'ku©onfqdkif&mOya'onf EdkifiHwumOya'qdkif&m oabmwlnDcsufESifh pnf;rsOf;

owfrSwfcsufrsm;\ t"dutpdwftydkif;jzpfonf/ ,if;onf Nidrf;csrf;onfh umvwGifomru y#dyu©ESifh

obm0ab;tEÅ&m,fumvwGifyg vlom;wdkY&ydkifcGifh&Sdonfh tcGifhta&;rsm; &&Sda&;twGuf tmrcHcsufjzpfaponf/

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;onf vlYtcGifhta&;qdkif&m pmtkyfpmwrf;rsm;wGif azmfjyxm;onfh vlYtcGifhta&;rsm;?

txl;ojzifh ynmoif,lcGifh&Sda&;wdkUrS aygufzGm;vmjcif;jzpfonf/

Jomtien aMunmpmwrf; (1990ckESpf)? vlwdkif;twGuf ynma&;wdk;jr§ifhaqmif&Guf&ef urÇmYynma&;zdk&rfrlabmif

(2000ckESpf)ESifh axmifpkESpfzGHYNzdK;a&;yef;wdkifrsm; (2000ckESpf) wdkYonf Oya'jyXmef;ay;½kHomru ynmoif,lcGifh

&&Sdapa&;udkff tcdkiftrmtwnfjyKay;onf? tcsKdUae&mrsm;wGif ynmoif,lcGifh ydkrdk&&Sdaponf/ þaMunmpmwrf;rsm;u

Page 11: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

6

tusyftwnf;umvtwGif; 'ku©onfrsm;ESifh jynfwGif; a&TUajymif; ae&mcsxm;cH&olrsm;twGuf ynmoif,lcGifh

&&Sda&;udk txl;tav;ay;onf/ ,if;wdkYonf uav;oli,fjyKpkysdK;axmifjcif;? vlMuD;vli,f tm;vHk;twGuf

oif,lrItpDtpOfrsm;udk vufvSrf;rDapjcif;ESifh vuf&Sd ynma&;tpDtpOfrsm;\ t&nftaoG;udk ydkrdkaumif;rGefatmif

aqmif&Gufjcif;wdkYudk tav;xm;onf/

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;onf Sphere pDrHcsuf\ vlom;csif;pmemrIqdkif&m y#dnmOfpmwrf;udkvnf;

tajccHonf/ tjynfjynfqdkif&m vlom;csif;pmemrIOya'? tjynfjynfqdkif&m vlYtcGifhta&;Oya'? 'ku©onfrsm;qdkif&m

Oya'ESifh ab;tEÅ&m,f u,fq,fa&;vkyfief;rsm;wGif tjynfjynfqdkif&mMuufajceDESifh vjcrf;eDtzGJUESifh tef*sDtdkrsm;\

vkyfief;usifh0wfrsm; tay:wGifvnf; tajccHonf/ vlom;csif;pmemrIqdkif&m y#dnmOfpmwrf;wGif ab;tEÅ&m,fESifh

vufeufudkif y#dyu©'PfcH&olwdkif;onf odu©m&SdjyD; ab;uif;vHkNcHKaom b0tajccHtaetxm; &&Sd&ef

umuG,fapmifha&SmufrIhESifh ulnDyHUydk;rIudk &ydkifcGifh&Sdonf[k azmfjyxm;onf/ ,if;wGif EdkifiHawmfuvnf;aumif;?

tcsif;csif; wdkufcdkufaeaom ppftkyfpkrsm;uvnf;aumif; Oya'aMumif;t& wm0ef,l&rnfjzpfaMumif;

axmufjyxm;onf/ oufqdkif&m tmPmydkifrsm;u xdkwm0efudk rvkyfaqmifEdkifvQif? vkyfaqmif&efqE´r&SdvQif

vlom;csif;pmemrIqdkif&m tzGJUtpnf;rsm;tm; ab;'PfcH&olrsm;udk umuG,fapmifha&SmufrIESifh ulnDyHUydk;rIay;&ef

cGifhjyKay;&ygrnf (www.sphereproject.org udkMunfhyg)/

Page 12: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

7

ta&;ay:tajctaersm;wGif ynmoif,lcGif h&S dygovm;/

&Sdygonf/ vlYtcGifhta&;rsm;onf vlom;tm;vHk;ESifhoufqdkifjyD;ta&;ay:tajctaersm;üyifvQif &ydkifcGifh &Sdonf/

ynmoif,lcGifhonf vlwdkif;twGuf tcGifhta&;jzpfouJhodkY tjcm;vlYtcGifhta&;rsm;udkvnf; &&SdcGifhay;onf/

ynma&;u vlwdkYtm; tpGrf;ukef zGHUNzdK;aponfh uRrf;usifrIrsm;? touf&SifaexkdifEdkifa&;? usef;rma&;ponfh

tjcm;tcGifhta&;rsm;&&Sda&;udk ay;pGrf;Edkifonf/ Oyrm- vlwpfOD;onf ajrjr§§Kyfrdkif;rsm; tEÅ&m,f owday;csufudk

zwfEdkifNyDqdkygu rdkif;rsm;jr§Kyfxm;onfh uGif;jyifudk a&Smif&Sm;Edkifrnfjzpfonf/ tajccH pma&;pmzwfwwfjcif;u

usef;rma&;twGufvnf; taxmuftuljyKonf/ q&m0efnTefMum;csufrsm;udk zwfwwfvmNyD; aq;ykvif;ay:rS

aq;nTef;nTefMum;csuftwdkif; rSefuefpGm vdkufemaomufoHk;wwfrnf jzpfonf/

vlwdkif;tm; t&nftaoG;&Sdynm&&Sda&;twGuf yHhydk;ay;jcif;onf EdkifiHawmf\ t"duOD;pm;ay; wm0efwpf&yfjzpfNyD;?

4if;wm0efudk ynma&;0efBuD;XmeESifh ynma&;0efxrf;rsm;xH ay;tyfxm;onf/ ta&;ay:tajctaersm;wGif

ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;? jynfwGif;ESifh EdkifiHwum tef*sDtdkrsm;ESifh &yf&GmtajcjyKtzGJYtpnf;rsm;uvnf;

ynma&;vkyfief;rsm;udk aqmif&Gufay;onf/ oufqkdif&m &yf&Gma'otqifhESifh EdkifiHawmftqifhtzJGUtpnf;rsm;u

rvkyfaqmifEdkifaom? wm0ef&Sdaomfvnf; rvkyfaqmifvdkaom tajctae pyfMum;umvwGif þtzGJYtpnf;rsm;u

ynma&;yHhydk;rIrsm;udk aqmif&Gufay;Edkifonf/ yg0ifywfoufoltm;vHk;u t&nftaoG;&Sdynma&; aqmif&Gufay;Edkif&ef

INEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;vufpGJpmtkyfonf vufawGUvkyfaqmifrI erlemaumif;rsm;udk azmfjyay;onf/

]t&nftaoG;&Sdynma&;} onf &&SdEdkifaom? oif,lcGifh½Sdfaom? vufcHEkdifaom? vdkufavsmnDaxG ajymif;vJEdkifaom

ynma&;udk qdkvdkonf/ INEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;onf vlYtcGifhta&;qdkif&m Oya'rsm;\ toHk;tEIef;

a0g[m&ESifh qdkvdk&if;tESpfom&rsm;udk ynma&;pDrHudef;rsm;\ tajccHtjzpf toHk;jyKonf/ yg0ifaqmif&Gufjcif;?

wm0efcHjcif;? cGJjcm;rIr&Sdjcif;? Oya'ESifhtnD umuG,fapmifha&Smufjcif;[lonfh oabmw&m;rsm;udk

vufawGUaqmif&Gufjcif;jzifh t&nftaoG;&Sdynma&;udk&&Sdaponf/

INEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufvufpGJpmtkyftoHk;jyKjcif;

INEE tedrf hqHk;pHowfrSwfcsufrsm;wGif rnfonfhtaMumif;t&mrsm; yg0ifoenf;/

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk e,fy,f 5 ckjzifh zGJYpnf;xm;onf/

tajccHpHowfrSwfcsufrsm;- ,if;pHowfrSwfcsufrsm;wGif n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;? &yf&Gmvlxkyg0ifaqmif&Gufjcif;ESifh

pdppfydkif;jcm;jcif;wdkU yg0ifonf/ bufpHkt&nftaoG;&Sdaom wkHYjyefrSKjzpfvmap&ef þpHowfrSwfcsufrsm;udk e,fy,f

tm;vHk;wGif toHk;csoifhonf/ qufpyftajctaersm;udk ydkrdkem;vnfoabmayguf&efESifh usefe,fy,ftoD;oD;&Sd

pHowfrSwfcsufrsm;udk ydkrdkqDavsmfpGm toHk;csEdkif&ef þpHowfrSwfcsufrsm;onf pDrHcsufvkyfief; puf0ef; tqifhwdkif;wGif

tm;enf;csuf? tcuftcJ? vdktyfcsufrsm;udk aumif;pGm&SmazGazmfxkwf&ef vdktyfaMumif;udk txl;tav;ay;azmfjyonf/

ynmoif,lcGifhESifhoif,lrIywf0ef;usif- þe,fy,ftwGuf pHowfrSwfcsufrsm;onf ab;uif;vHkNcHKjyD;

qDavsmfqufpyfrSK&Sdaom oif,lrItcGifhtvrf;rsm; vufvrf;rDda&;udk t"duxm;onf/ usef;rma&;? a&ESifhywf0ef;usif

oefY&Sif;a&;? tm[m&ESifh cdkvIH&mae&m ponfh tjcm;u@rsm;ESifh csdwfqufaqmif&GufrIrsm;udk tav;ay;jcif;jzifh

ab;uif;vHkNcHKa&;? ½kyfydkif;? todÓPfydkif;ESifh pdwfydkif;qdkif&m csrf;omokcrsm;udk ay;pGrf;Edkifonf/

Page 13: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

8

ynmoif,lcGif h

ESif hoif,lrI

ywf0ef;usif

oifMum;jcif;

ESif h

oif,ljcif;

ynma&;rl0g'

q&m^rrsm;ESif h

tjcm;ynma&;

qdkif&myk* ¾ d Kvfrsm;

oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;- þe,fy,ftwGuf pHowfrSwfcsufrsm;onf xda&mufaom oifMum;-oif,lrIjzpfatmif

jr§ifhwifay;onfh oif½dk;nTef;wrf;rsm;? avhusifhoifwef;ay;jcif;rsm;? twwfynmqdkif&mzGHYNzdK;wdk;wufrSKESifh yHhydk;rSK?

oifMum;-oif,lrSKjzpfpOfrsm;? oif,lrI&v'frsm;udk ppfaq;tuJjzwfjcif;ponfhudp ö&yfwdkYudk t"duxm;onf/

q&m^rrsm;ESifhynma&;qkdif&myk* ¾dKvfrsm;- þe,fy,ftwGuff pHowfrSwfcsufrsm;onf ynma&;qdkif&m vlom;&if;jrpf

pDrHcefYcGJjcif;wdkUyg0ifonf/ 0efxrf;a&G;cs,fcefYxm;jcif;ESifh 0efxrf;a&;&mudpö&yfrsm;? BuD;MuyfuGyfuJ jcif;ESifh

yHhydk;ay;rIrsm; yg0ifonf/

ynma&;rl0g'- þe,fy,ftwGuf pHowfrSwfcsufrsm;onf rl0g'csrSwffjcif;ESifh twnfjyKjcif;? pDrHudef;a&;qGJjcif;ESifh

taumiftxnfazmf aqmif&Guffjcif;rsm;udk tav;ay;onf/

þvufpGJpmtkyf\ tcef;wdkif;onf ynma&;vkyfief;qdkif&m e,fy,fwpfckcsif;pDudk wduspGmazmfjyonf/

pHowfrSwfcsufrsm;onf wpfckESifhwpfck qufpyfvsuf&Sdonf/ t&nftaoG;&Sdynma&;udk taxmuftulay;&ef

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;onf tjcm;e,fy,frsm;rS qDavsmfaompHowfrSwfcsufrsm;ESifh csdwfqufazmfjyay;onf/

Page 14: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

9

2010ckESpfxkwfvufpGJpmtkyfwGif rnfonfhtaMumif;t&m topfrsm; yg0ifygoenf;/

,cifvufpGJpmtkyfESifh tuRrf;w0if&Sdxm;olrsm;onf þpmtkyfygtaMumif;t&m tawmfrsm;rsm;udk od&SdNyD; jzpfvdrfhrnf/

• þpmtkyfwGif qufpyftajctaepdppfykdif;jcm;jcif;ESifh t"duawGUMuHK&rnfh udpö&yfrsm;udk ydkrdktm;jznfh

xnfhoGif;xm;onf/ ,if;udpö&yfrsm;rSm umuG,fapmifha&Smufjcif;? vlrIpdwfydkif;qdkif&m yHhydk;ay;jcif;? y#dyu©

avsmhyg;apjcif;? ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsjcif;? uav;oli,fjyKpkysdK;axmifa&;? usm;-ru@? HIV/AIDS?

vlYtcGifhta&;? vlwdkif;tusHK;0ifynma&;? usef;rma&;? a&&&Sda&;? wpfudk,fa&ESifh ywf0ef;usif oefY&Sif;a&;?

cdkvIH&mae&m? tpm;tpmESifhtm[m& ponfYu@rsm;tMum;csdwfqufrIrsm;ESifh vli,fu@wdkUjzpfonf/ ,if;wdkUudk

taumiftxnfazmfjcif;ESifh ywfoufí INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit udk Munfhyg/

• tnTef;udef;rsm;udk azmfjyjcif;xuf pHowfrSwfcsufrsm; jynfhrDa&;twGuf aqmif&Guf&efvdktyfaom t"du

vkyfief;rsm;udk xnfhoGif;azmfjyxm;onf (pHowfrSwfcsuf? t"duvkyfief;ESifh vrf;nTefcsufrSwfpkwdkU\

jcm;em;csuftaMumif; &Sif;vif;csufpmpkudk aemufpmrsufESmwGif Munfhyg) /

• ynma&;vkyfief;rsm;twGuf pHowfrSwfcsufrsm;udk tajccHtjzpf toHk;jyK&efvdktyfaMumif; xif[yfjy&eff yxrqHk;

e,fy,f\ trnfjzpfaom ]trsKd;tpm;tm;vHk;twGuf wlnDaompHowfrSwfcsufrsm;} udk ]tajccH

pHowfrSwfcsufrsm;} [k ajymif;vJxm;onf/ xdkYtjyif ynma&;vkyfief;tm;vHk;ü n§§dEIdif;aqmif&GufrI vdktyfonfh

twGuf ]n§§dEIdif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf}udk ynma&;rl0g'e,fy,frS þ]tajccHpHowfrSwfcsufrsm;} e,fy,fodkY

a&TUajymif;xm;onf/

qufpyftajctaepdppfyd kif;jcm;jcif;

vlom;csif;pmemaxmufxm;rIqdkif&m wHkYjyefrIrsm;onf ab;'PfcH&olrsm;udk t"duxm;ouJhodkY INEEtedrfhqHk;

pHowfrSwfcsufrsm;udk jyifqifa&;om;&mwGifvnf; ab;'PfcH&olrsm;udk t"duxm;onf/ &if;jrpfrsm;ESifh pGrf;tm;rsm;udk

nDrQpGm rcGJa0Edkifjcif;aMumifh vlom;rsm;tay: ab;tEÅ&m,frsm;ESifh y#dyu©rsm;\ oufa&mufrSKrSm

uJGjym;jcm;em;Edkifayonf/ xdcdkufcH&vG,fonfh tajctae&Sdjcif;onf vlom;wdkUtay: ab;tEÅ&m,fESifh y#dyu©wdkU\

qdk;usdK;rsm; ydkrdkoufa&mufaponf/ xdcdkufcH&vG,frIonf vlrIa&;? rsKd;quf? ½kyf0w¦K? a*[pepf? "avhxHk;pH,Ofaus;rI?

yx0Dtaetxm;? pD;yGm;a&;ESifh EdkifiHa&; ponfh qufpyftajctaersm;tay: rlwnfonf/ xdcdkufcH&vG,folrsm;wGif

trsKd;orD;rsm;? roefpGrf;olrsm;? uav;rsm;? rdef;uav;rsm;? vufeufudkifwyfzGJUrsm;ESifh vufeufudkiftkyfpkrsm;wGif

0ifa&mufcJhzl;ol uav;i,frsm;ESifh HIV ul;pufcHxm;&olrsm; yg0ifEdkifonf/ pGrf;aqmif&nf[lonf vlwpfOD;csif;?

&yf&Gmvlxk? vlYtzGJYtpnf; odkUr[kwf tzGJYtpnf;rsm; twGif;&Sd &nfrSef;csufyef;wdkifrsm;odkY a&muf&Sdaponfh

tm;omcsufrsm;? yifudk,ft&nftcsif;rsm;ESifh &if;jrpfrsm;aygif;pnf;xm;onfh tiftm;udk qdkvdkonf/

qufpyftajctaewpfcku xdcdkufcH&vG,frIESifh pGrf;aqmif&nfwdkYtay: vTrf;rdk;rIrsm;udk em;vnf&eftwGuf

ynma&;wGif yg0ifywfoufoltm;vHk;onf xyfaeaom? ajymif;vJaeaom xdcdkufcH&vG,frIESifh pGrf;aqmif&nf

tajctaersm;udk xnfhoGif;pOf;pm;í &yf&Gma'otajctaeudk pdppfydkif;jcm;Mu&ef vdktyfonf/ tcsKdUaom

tajctaersm;wGif rsKd;EG,fpk? vlwef;pm;odkUr[kwf ZmwfedrfhZmwfjrifh? ajymif;a&TUae&mcsrI? bmoma&; odkYr[kwf

EdkifiHa&;ESD;ET,frIwdkY\ tusKd;qufaMumifh vltrsm;pkwGif ydkrdkxdcdkufcH&vG,fvmEdkifonf/ þtcsufrsm;onf

t&nftaoG;&Sdynma&; oif,lcGifhudk xdcdkufapEdkifonf/ xdkUaMumifh qufpyftajctae wpfckcsif;pD twGif;&Sd vlwdkY\

vdktyfcsuf? xdcdkufcH&vG,frIESifh pGrf;aqmif&nfwdkYESifh pyfvsOf;í jynfhpHkaom pdppfydkif;jcm;rI jyKvkyfjcif;onf

vlom;csif;pmemaxmufxm;rIqdkif&m wkHYjyefrIrsm; xda&mufapa&;twGuf r&Sdrjzpf ta&;ygonf/ tajccH

pHowfrSwfcsufrsm;e,fy,fwGif yg0ifaom qufpyftajctae pdppfydkif;jcm;jcif;ESifh ywfoufonfh vrf;nTefcsufrsm;udk

þvufpGJpmtkyf wpftkyfvHk;ü xnfhoGif;toHk;jyKxm;onf/

Page 15: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

10

tusyftwnf;umvwGif vlwdkU\ xdcdkufcH&vG,frIudk avQmhcs&eftwGuf rdrdwdkU\ vuf&SdcHEdkif&nf&SdrIESifh pGrf;aqmif&nf

tajctaeudk od&SdNyD; ,if;wdkYudktajccHNyD; qufvufjr§ifhwif aqmif&Guf&ygrnf/ &yf&Gma'o\ wHkYjyefrIrsm;udk

em;vnfNyD; yHhydk;ay;jcif;ESifh a'ocHrsm;tm; pGrf;aqmif&nf wnfaqmufay;jcif;wdkYudk t"du OD;pm;ay; aqmif&Guf&rnf/

]tajccHpHowfrSwfcsufrsm;} ESifh ]qufpyftajctaepdppfydkif;jcm;jcif;} wdkUudk tm;jznfhxnfhoGif;xm;jcif;jzifh 2010 ckESpf

vufpGJpmtkyfonf ynma&;u@\ BudKwifjyifqifjcif;? wHkYjyefjcif;ESifh jyefvnfxlaxmifjcif; vkyfief;wdkYwGif

qufpyftajctae? xdcdkufcH&vG,frI tajctaeESifh pGrf;aqmif&nfwdkYudk us,fjyefYpGmem;vnfapEdkifonf/

NEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk rnfolrsm;utoHk;jyKoifhygoenf;/

ynma&;u@ab;tEÅ&m,favQmhcsa&;ESifh y#dyu©avsmhyg;aprItygt0if ta&;ay:umv BudKwifjyifqifjcif;?

wHkYjyefjcif;ESifh jyefvnfxlaxmifjcif;wdkYudk aqmif&Guf&mwGif yg0ifywfoufoltm;vHk;onf þtedrfhqHk;

pHowfrSwfcsufrsm;? aqmif&Guf&rnfh t"duvkyfief;rsm;ESifh vrf;nGefcsufrSwfpkrsm;udk toHk;jyKoifhygonf/ ,if;wdkYudk

ydkrdkwdk;jrSifh toHk;jyKvmMuapa&;twGuf tm;ay;oifhonf/ þpHowfrSwfcsufrsm;onf ab;uif;vHkNcHKjyD; t&nftaoG;&Sd

ynmoif,lcGifhudk &&SdapjyD; EdkifiHawmftqifhESifh urÇmtqifh yg0ifywfoufolrsm;tm; enf;ynm A[kokwESifh

vufawGUvkyfaqmifrI erlemaumif;rsm;udk yHUydk;ay;onf/ yg0ifywfoufolrsm;[kqdk&mwGif-

• EdkifiHawmfESifh &yf&Gma'oqdkif&m ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;

• ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;

• tvSL&SiftzGJUtpnf;rsm;

• tef*sDtdkrsm;ESifh rdbq&mtoif; tygt0if &yf&GmtajcjyKtzGJYtpnf;rsm;

• q&m^rrsm;? tjcm;ynma&;0efxrf;rsm;ESifh q&mrsm;or*¾tzJGUtpnf;

• ynma&;u@n§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwDrsm;ESifh ynma&;tpktzGJY (Education Cluster) rsm;

• ynma&;twdkifyifcHrsm;

• okawoDrsm;ESifhynm&Sifrsm;

• vlYtcGifhta&;ESifh vlom;csif;pmemaxmufxm;rIudk axmufcHtm;ay;olrsm; yg0ifonf/

Page 16: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

11

INEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk rdrd\&yf&Gma'otajctaeESifh vdkufavsmnDaxGatmif

rnfodk Y ajymif;vJaqmif&Guf&rnfenf;/

vlYtcGifhta&;rsm;udktajccHaom wpfurÇmvHk;qdkif&m pHowfrSwfcsufrsm;ESifh ,if;wdkYudk vufawGYtoHk;csEdkifrIwdkYtMum;

uGm[tm;NydKifrIrSm rvGJraoG&Sdrnfjzpfonf/ ]pHowfrSwfcsuf}rsm;onf t&nftaoG;&Sdynma&; oif,lcGifh&&Sda&;

&nfrSef;csufyef;wdkifrsm;udk wpfurÇmvHk;twGuf t"dyÜm,fowfrSwfay;NyD;? ]t"duvkyfief;}rsm;u pHowfrSwfcsuf

wpfckcsif;pD jynfhrD&eff aqmif&Guf&rnfh vdktyfaom tao;pdwfvkyfief;tqifhrsm;udk azmfjyay;onf/ qufpyf

tajctaewkdif;onf trsKd;rsKd; uGJjym;jcm;em;onfhtwGuf vufpGJpmtkyfwGif azmfjyxm;aom aqmif&Guf&rnfh t"du

vkyfief;rsm;udk &yf&Gma'owGif; tajctaeESifh vdkufavsmnDaxGjzpfatmif jyifqiftoHk;cs&ygrnf/ Oyrm- q&m-

wynfhtcsKd;ESifh ywfoufí aqmif&Guf&rnfh t"duvkyfief;wGif ]oifhawmfaom q&m-wynfhtcsKd; &&Sdap&ef q&m^r

tvHktavmuf cefYxm;oifhonf} [kazmfjyxm;onf (q&m^rrsm;ESifhtjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 1

\ vrf;nTefcsufrSwfpk 5? pmrsufESm 97 udkMunfhyg)/ þtcsufudk ynma&;wGif yg0ifywfoufolrsm;ESifh

aqG;aEG;wdkifyifNyD; &yf&Gma'ou vufcHEdkifaom q&m-wynfhtcsKd;udk pOf;pm;qHk;jzwf&ygrnf/ ta&;ay:

tajctaeumvwGif ausmif;om;OD;a&(60)vQif q&m(1)OD; tcsKd;u vufcHEdkifzG,f jzpfaomfvnf; &SnfMumaom

tusyftwnf;umv odkYr[kwf jyefvnfxlaxmifa&;umvwGifrl ausmif;om; (30) odkYr[kwf (40) vQif

q&m(1)OD;tcsKd; tqifhodkY a&muf&Sdoifhonf/ &yf&Gma'owGif; vufcHEdkifonfh tnTef;udef;udk qHk;jzwf&mwGif

&&SdEdkifaom &if;jrpfrsm;tygt0if qufpyftajctaeESifh ta&;ay:umvtqifhwdkYudk xnfhoGif;pOf;pm;&ygrnf/

ynma&;qdkif&m ta&;ay:pDrHcsufa&;qGJjcif;ESifh BudKwifjyifqifjcif;\ wpfpdwfwpfydkif;tjzpf qufpyfudkufnDrSK&Sdatmif

pOf;pm;aqmif&Gufjcif;vkyfief;pOfudk ta&;ay:tajctaerusa&mufrD OD;pGmaqmif&Gufxm;oifhonf/ toHk;jyKolrsm;\

tawGYtBuHKt& INEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk qufpyfudkufnDrSK&Sdatmif pOf;pm;aqmif&Guf&mwGif yl;aygif;

yg0ifrI&Sdygu ydkrdk xda&mufaMumif; od&Sd&onf/ ynma&;u@n§§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwD odkYr[kwf ynma&;

tpktzGJUonf pHowfrSwfcsufrsm; jynfhrD&ef &yf&Gma'oESifh qDavsmfrI&SdjyD; vufawGU taumiftxnfazmfEdkifaom

vkyfief;rsm;udk pDpOfaqmif&Guf&mwGif taumif;qHk; aqG;aEG;Edkifonfh ae&mjzpfonf (INEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk

qufpyfudkufnDrSK&Sdatmif jyKvkyfjcif;;qdkif&m vrf;nTefcsuftwGuf INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit udkMunfhyg)/

tcsKdUaomudpö&yfrsm;rSm &yf&Gma'otajctaersm;aMumifh tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;ESifh aqmif&Guf&rnfh

t"duvkyfief;rsm;udk tcsdefwdktwGif; jynfhrDatmif aqmif&GufEdkifjcif;r&Sdwwfay/ xdktcgrsdK;wGif þvufpGJpmtkyfyg

pHowfrSwfcsufrsm;? aqmif&Guf&rnfh t"duvkyfief;rsm;ESifh &yf&Gma'owGif; trSefwu,fjzpfysufaerIrsm; tMum;

uGm[csufrsm;udk od&Sdem;vnfNyD; jyefvnfoHk;oyfqifjcif&ef ta&;BuD;onf/ pHowfrSwfcsufrsm; jynfhrD&eftwGuf

pdefac:rIrsm;udk pdppfNyD; ajymif;vJaqmif&GufEdkifrnfh enf;AsL[mrsm;udk owfrSwfazmfxkwfoifhonf/ xdkYaemuf

uGm[csufrsm;udk avQmhcsEdkif&eff tpDtpOfESifh rl0g'a&;&m enf;AsL[mrsm;udk a&;qGJcsrSwfNyD; yg0ifywfoufolrsm;u

oabmwlvufcHvmatmif aqmif&GufoGm;Edkifonf/

ab;'PfcH&olrsm;\ ynmoifcGifhESifh vdktyfcsufrsm;twGuf wm0efcHEdkifonfh vlom;csif;pmemaxmufxm;rIqdkif&m

vkyfief;rsm;udk wdk;wufaumif;rGefap&eff INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk jyKpkcJhjcif;jzpfonf/ &nfrSef;csufrSm

ab;'PfcH&olrsm;udk xda&mufpGm ulnDay;Ekdif&ef jzpfonf/ vufpGJpmtkyfcsnf;oufoufu þ&nfrSef;csufudk

raygufa&mufapEkdifyg/ oifwdkYudk,fwdkifaqmif&GufrSomvQif &nfrSef;csufjynfhrDEkdifygvdrfhrnf/ 2010 ckESpfxkwf INEE

tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;tay: wHkUjyeftBuHjyKcsufrsm;udk INEE rS BudKqdkygonf/ aemifvmrnfh pdppfwnf;jzwf

jyifqifrItwGuf ulnD&ma&mufygonf/ vufpGJpmtkyf\aemufausm odkYr[kwf www.ineesite.org/feedback &Sd

wkHUjyeftMuHjyKrIykHpHudk toHk;jyKí wHkUjyeftBuHjyKcsufrsm;ay;ydkUMu&efjzpfygonf/

Page 17: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

12

Page 18: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

13

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk rnfodk YtoHk;jyKoifhygoenf;/

]ynmoif,lcGif hESif hoif,lrIywf0ef;usif}? ]oifMum;jcif;ESif hoif,ljcif;}? ]q&m^rrsm;ESif h tjcm;ynma&;qdkif&m

wm0ef&S dolrsm;}? ]ynma&;rl0g'} e,fy,frsm;\ pHowfrSwfcsufrsm;udk toHk;jyKwdkif; ]tajccHpHowfrSwfcsufrsm;} udk

toHk;jyK&efjzpfonf/ e,fy,fwpfckpD\ pHowfrSwfcsufrsm;udk rdwfqufay;onfh tusOf;csKyfazmfjycsufudkvnf;zwfyg/

,if;tusOf;csKyfazmfjycsufrsm;wGif e,fy,frsm;tvdkuf qDavsmfaom aqmif&Guf&rnfh t"duvkyfief;rsm;udk

wifjyxm;ygonf/ pHowfrSwfcsufrsm;udk taumiftxnfazmf aqmif&Guf&mwGif vufawGYvkyfaqmifrI

erlemaumif;jzpf&eftwGuf enf;ynmyHhydk;rSKrsm;udk INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGifawGY&SdEdkifygonf/

þvufpGJpmtkyfudk vlom;csif;pmemrIqdkif&m wHkYjyefrSKrsm;twGuf tpDtpOfa&;qGJjcif;? taumiftxnfazmf

aqmif&Gufjcif;? ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;wdkY jyKvkyfEdkif&eff pDpOfa&;qGJxm;onf (Oyrm 1 udk Munfhyg)/

ynma&;wGif yg0ifywfoufolrsm;onf þvufpGJpmtkyfESifh tuRrf;0ifNyD;om;jzpfvQif? oifwef;wufjyD;om;jzpfvQif

ta&;ay:tajctaeumvtwGif; txda&mufqHk;toHk;jyKEdkifrnfjzpfonf (Oyrm 2 udk Munfhyg)/ þvufpGJpmtkyfonf

pGrf;aqmif&nf wnfaqmufa&;oifwef; taxmuftultjzpf toHk;jyKEdkifonf/ xdkUtjyif vlom;csif;pmemrIqdkif&m

vkyfief;rsm;ESifh &if;jrpfyHhydk;ay;rIrsm;twGuf aqG;aEG;nd§EIdif;aomtcgwGifvnf; taxmuftultjzpf toHk;jyKEkdifonf

(Oyrm 3 udk Munfhyg)/ þvufpGJpmtkyfonf ab;tEÅ&m,ftwGuf BudKwifjyifqifjcif;? ta&;ay:tpDtpOf

csrSwfjcif;ESifh u@csif;n§§dEdIif;aqmif&Gufjcif;wdkYtwGuf toHk;0ifonf/

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk jynfhrDEd kifygonf/

pwifjzefYcsDonfh 2004 ckESpfuwnf;upí INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm; vufpGJpmtkyfonf EdkifiHaygif;(80)

ausmfwGif ta&;ay:tajctaepwifpOfrS jyefvnfxlaxmifa&;umvwpfavQmuf t&nftaoG;&Sdynma&;udk

ydkrdk&&Sdatmif aqmif&Guf&mwGiff xda&mufpGm toHk;jyKEdkifcJhaMumif; oufaojyNyD;jzpfonf/ þpHowfrSwfcsufrsm;u

tm;vHk;toHk;jyKEdkifonfh rlabmifwpfcktjzpf tpdk;&tzGJY0ifrsm;? &yf&GmvlxkESifh EdkifiHwumtzGJYtpnf;rsm; tygt0if

yg0ifywfoufol trsKd;rsKd;wdkYtMum; wlnDaom&nfrSef;csufrsm;udk vG,fulacsmarmpGm csrSwfEdkif&ef yHhydk;ulnDay;onf/

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk toHk;jyKolrsm;u þvufpGJpmtkyfonf -

• &yf&Gmvlxktm; ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;umvwpfavQmufvkH; ynma&;tpDtpOfrsm;

a&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmf aqmif&Gufjcif;wdkYwGif t"dyÜm,f&SdpGm yg0ifEkdifapjcif;

• ynma&;u@twGuf ppfaq;tuJjzwfrIrsm;ESifh wHkYjyefrIrsm;udk ydkrdkn§dEIdif;aqmif&GufEdkifapjcif;

• trsdK;om;ynma&;pepfrsm;udk ydkrdktm;aumif;vmatmif aqmif&Gufjcif;

• ydkrdk aumif;rGefonfh 0efaqmifrIvkyfief;rsm; aqmif&Gufay;jcif;

• ta&;ay:tajctaersm;rSonf jyefvnfxlaxmifa&;ESifh zGHUNzdK;a&;umvtxd ynma&;vkyfief;rsm;udk

ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;

• t&nftaoG;&Sdynma&;tpDtpOfrsm; taumiftxnfazmf&mwGif A[kokwESifh uRrf;usifrIrsm; wdk;wufvmatmif

pGrf;&nfjr§ifhwifay;jcif;

• ynma&;u@wGif tvSL&Sifrsm;tm; vrf;nTefrIay;jcif;wdkYtwGuf taxmuftuljzpfapaMumif; wifjyMuonf/

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk ynma&;jznfhqnf;ay;olrsm;twGuf t"duusaom wm0efcHrI enf;vrf;ud&d,m

tjzpfvnf; toHk;jyKEdkifonf/ tvSL&SiftzGJUtpnf;rsm;onf ,if;wdkYaxmufyHhaeaom ynma&;pDrHcsufrsm;\

t&nftaoG;&SdrIESifh wm0efcHrItwGuf rlabmiftjzpf ydkrdkoHk;pGJvmMuonf/

Page 19: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

14

qufvufazmfjyrnfh taMumif;t&mrsm;onf owfrSwfxm;aom qufpyftajctaersm;wGif pHowfrSwfcsufrsm;udk

rnfodkY toHk;jyKcJhMuaMumif; azmfjyaom Oyrmrsm;jzpfonf/

(1) tD&wfEdkifiHüausmif;jyefvnfxlaxmifay;jcif;/ / jynfolrsm; tdk;tdrfpGefUcGm xGufajy;&aom ppfyJGrsm;

NyD;qHk;jyD;aemuf zmvl*smNrdKUawmfwGif jynfolydkif ausmif;ig;ausmif;udk jyefvnfxlaxmifay;&mwGif INEE tedrfhqHk;

pHowfrSwfcsufrsm;udk toHk;jyKcJhonf/ 2007ckESpfwGif ae&yfodkYjyefvmMuolrsm;ESifh wdkufyGJumvtwGif; qufvuf

aexdkifcJhMuol ausmif;olausmif;om;rsm;? rdbrsm;ESifh q&m^rrsm;onf ausmif;jyefvnfxlaxmifa&; tpDtpOfyg

OD;pm;ay;&rnfh tcsufrsm;udk owfrSwfazmfxkwfEdkifa&;twGuf OD;wnftkyfpkaqG;aEG;yGJrsm;wGif yg0ifcJhMuonf/

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrIpHowfrSwfcsufrsm;? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usife,fy,f vrf;nTefcsufrsm;udk

tajccHí a&&&Sda&;? ywf0ef;usifoefY&Sif;a&;ESifh pmoifcef;rsm;jyifqifa&;udk OD;pm;ay;aqmif&GufcJhMuNyD;

&yf&Gmvlxkynma&;aumfrwD (Community Education Committee- CEC)udk zGJUpnf;cJhMuonf/ CECwGif

trsKd;orD;rsm; yl;aygif;yg0ifEdkifap&ef pDrHcsuf0efxrf; trsKd;orD;rsm;u ausmif;wGif ausmif;tyfESHol

rdef;uav;ta&twGuf enf;yg;&onfh taMumif;&if;udk azmfxkwfod&SdEdkifap&ef rdbrsm;ESifh ausmif;olav;rsm;\

tdrfrsm;odkU oGm;a&muf awGYqHkaqG;aEG;cJhMuonf/ rdef;uav;rsm; ausmif;okdU ab;uif;vHkNcHKpGm oGm;Edkif&ef

pdk;&drfaerIudk ausmif;olav;rsm; ausmif;odkY twlwuG vrf;avQmufoGm;Edkifap&ef odkYr[kwf tapmifhtMuyfwpfOD;ESifh

oGm;a&mufEkdifap&ef pDpOfay;jcif;jzifh ajz&Sif;ay;cJhMuonf/ vlvGwf ausmif;q&mrsm;ESifh ywfoufí ylyefrIudk CEC

u ausmif;pDrHtkyfcsKyfrItzGJUESifh yl;aygif;NyD; tvkyfcefYxm;a&; vkyfief;tqifhrsm;wGif yGifhvif;jrifomatmif

vkyfaqmifay;cJhonf/ þodkU aqmif&Gufay;jcif;jzifh rdom;pkrsm;u q&m^rrsm;onf rdrdwdkY\uav;rsm;ESifh

ywfoufvmvQif wm0efodNyD; ,HkMunfxkdufolrsm;jzpfaMumif; od&Sdem;vnfvmNyD; ausmif;tyfESHrIEIef;

jrifhwufvmapcJhonf/

(2) tdE´d,ork'´&mqlemrDaemufqufwJGumvwGif tzGJ Ytpnf;rsm;tMum; n§dEI dif;aqmif&Gufjcif;/ / 2004 ckESpf

'DZifbmvwGif ajrivsifESifhqlemrD'PfaMumifh tif'dkeD;&Sm;EdkifiHü tqdk;&Gm;qHk;aom touf tdk;tdrfpnf;pdrf

qHk;½HI;ysufpD;rIrsm; awGYBuHKcHpm;cJh&ygonf/ tmacs;jynfe,fwGif ausmif;om;aygif; (44000)ausmfESifh q&m^rrsm;?

ynma&;0efxrf;aygif; (2500)ausmf aoqHk;cJhMuNyD; touf&Sifusef&pfol ausmif;olausmif;om;aygif;

(150000)ausmfonf ynma&;taqmuftOD;ESifh taxmuftulypönf;rsm;udk toHk;jyKcGifh qHk;&IH;cJhMuonf/

ta&;ay:umvtwGif; wHkYjyefaqmif&Guf&mwGif INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk taumiftxnfazmf

aqmif&Gufa&; enf;vrf;ud&d,mtjzpf qDavsmfpGm toHk;jyKcJhjcif;jzifh n§dEIdif;aqmif&GufrIESifh vufawGUvkyfaqmifrI

erlemaumif;rsm; ydkrdk&&SdapcJhonf/ n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;qdkif&m tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufudk toHk;jyKNyD;

&yf&GmtzJGUtpnf;rsm;ESifh EdkifiHwumtzGJUtpnf;rsm;onf ynma&;n§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwDudk zGJUpnf;jyD;

bef'gtmacs;ü yHkrSef awGUqHkaqG;aEG;cJhMuonf/ vlom;csif;pmemrIqdkif&m tzGJUtpnf;rsm;\ tedrfhqHk;

pHowfrSwfcsufvkyfffief;tzGJUu tawGUtBuHKESifh vufawGUvkyfaqmifrI erlemaumif;rsm;udk rQa0&if; tzGJUtpnf;

toDoD;\ 0efxrf;rsm;tm; tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm; toHk;jyKwwf&ef avhusifhoifwef;ay;cJhMuonf/

vufpGJpmtkyfudk b[mqm tif'dkeD;&Sm;bmompum;odkY tjrefqHk; bmomjyefqdkNyD; tmacs;c½dkif ynma&;

0efBuD;Xmeu toHk;jyKcJhonf/ t"du&&SdchJaom oifcef;pmrSm ta&;ay:umvtwGif; 0efxrf;rsm;\

n§dEIdif;aqmif&GufrIESifh taumiftxnfazmfaqmif&GufrI t&Sdeft[kefudk qufvufxdef;xm;&efjzpfonf/

0efxrf;opfrsm;twGuf INEE tedrfhqHk; pHowfrSwfcsufrsm;udk pepfwusoifwef;ay;jcif;jzifh n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;udk

ydkrdkaqmif&GufEdkifcJhonf/

(3) tvSL&Sifrsm;\ rl0g'udk tm;jznfhay;jcif; / / aemfa0;EdkifiHonf ynma&;udk vlom;csif;pmemrIqdkif&m rl0g'\

tpdwftydkif;tjzpf csrSwfxm;aom tvSL&Sifig;EdkifiHxJwGif yg0ifjyD;? INEE ESifhtedrfhqHk; pHowfrSwfcsufrsm;twGuf

trsm;qkH;yHhydk;ay;cJhonf/ 2007ckESpfwGif aemfa0;EdkifiHjcm;a&;0efBuD;Xme? aemfa0;zGHUNzdK;wdk;wufa&;tzGJU(NORAD)ESifh

Page 20: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

15

rdwfzuftzGJUtpnf;rsm;jzifh ta&;ay:umvynma&;tzGJUudk pwifzGJUpnf;cJhonf/ &nf&G,fcsufrSm INEE

tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk ydkrdkod&SdvmMuap&ef? vufawGUusifhoHk;&efESifh pepfwustoHk;cs&ef jzpfonf/

ta&;ay:umvynma&;tzGJUu aemfa0;EdkifiHjcm;a&; 0efBuD;XmeESifh aemfa0;zGHUNzdK;wdk;wufa&;tzGJUwdkYudk

ynma&;twGuf tvSLaiGcGJa0owfrSwfay;jcif;ESifh INEE owif;vTmrsm;rS &&Sdvmonfh owif;tcsuftvufrsm;udk

oufqdkifolrsm;tm; rQa0ay;jcif;wdkY jyKvkyfonf/ aemfa0;zGHUNzdK;wdk;wufa&;tzGJUxH tvSLaiGtwGuf

qufoG,fvmaom tzGJUtpnf;rsm;onf INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk rnfodkUtoHk;jyKrnfjzpfaMumif;

azmfjy&rnf[k tBuHjyKxm;onf/ 2008ckESpfu ql'efawmifydkif;odkY oGm;a&mufcJhonfh ,leDquf? urÇmhbPfESifh

Oa&myor*¾udk,fpm;vS,fwdkY yg0ifaom tvSL&SiftzGJY\ vkyfief;wm0efowfrSwfcsufrsm;wGifvnf; INEE

tedrhfqHk;pHowfrSwfrsm;udk xnfhoGif;cJhonf/ xdkYaMumifh aemfa0;zGHUNzdK;wdk;wufa&;tzGJUonf rdwfzuf tvSL&Sif

tzJGYtpnf;rsm;? ynma&;u@ jyefvnfwnfaqmuffa&;twGuff wm0ef&Sdaom ql'efawmifydkif; ynma&;

0efBuD;XmewdkYESifh yl;aygif;í INEEtedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk ydkrdktoHk;jyK&efESifh yHkrSefvufcHtoHk;jyKvmap&ef

aqmif&GufcJhonf/ INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk yHkrSefvufcHtoHk;jyKvmap&ef INEEtzGJU0ifrsm;jzpfaom

aemfa0;EdkifiHrS tef*sDtdkrsm;u aemfa0;zGHUNzdK;wdk;wufa&;tzGJUudk yHhydk;ulnDMuonf/ tjyeftvSeftm;jzifh

ta&;ay:umv ynma&;tzGJUuvnf; aemfa0;EdkifiHrS tjcm;tef*sDtdkrsm;ESifh okawoetzGJUrsm;udk 4if;wdkY\

tpDtpOfrsm; a&;qGJtaumiftxnfazmf&mwGif þpHowfrSwfcsufrsm;udk vufcHusifhoHk;&ef wdkufwGef;tm;ay;onf/

aemfa0EdkifiHtpdk;&\ INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk yHhydk;jcif;? toHk;jyKjcif;onf urÇmvHk;qdkif&m

aqG;aEG;yJGrsm;ESifh ynma&;qdkif&maqG;aEG;rSKrsm;? txl;ojzifh q&m^rrsm;? usm;-ru@uGJjym;jcm;em;rI? ta&;ay:

tajctaersm;ESifh pyfvsOf;aom taMumif;t&mrsm;wGif 4if;\OD;aqmifrSKudk xif[yfaponf/

urÇmwpf0ef;wGif INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;\ tusKd;oufa&mufrIrsm;? toHk;jyKrIrsm;ESifh pyfvsOf;aom tjcm;

Oyrmrsm;udk http://www.ineesite.org/MScasestudies wGif Munfhyg/

enf;AsL[musaomcsdwfqufrIrsm;

vlom;csif;pmemrIvkyfief;twGuf INEE tedrf hqHk;pHowfrSwfcsufrsm;ESif h Sphere tedrfhqHk;

pHowfrSwfcsufrsm;tMum; rnfonfhqufpyfrIrsm;&S dygoenf;/

tef*sDtdkrsm;? MuufajceD? vjcrf;eDtzGJYwdkY\ vlom;csif;pmemrIqdkif&m vIyf&Sm;rItjzpf 1997ckESpf wGif Sphere pDrHcsufudk

pwifcJhonf/ Sphere pDrHcsuf\ y#dnmOfpmwrf;ESifh tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;u ab;'PfcH&olrsm;onf

vlom;csif;pmemrI tultnDrsm;udk &ydkifcGifh&Sdonf[k azmfnTef;xm;onf/ ,if; Sphere vufpGJpmtkyfwGif

vlom;csif;pmemrIqdkif&m y#dnmOfpmwrf;ESifh a&&&Sda&;? ywf0ef;usifoefY&Sif;a&;ESifh wpfudk,fa&oefY&Sif;a&; wdk;jr§ifhrI?

&du©mvHkavmufrIESifh tm[m&? em;cdk&mae&m? jyefvnfae&mcsxm;a&;? vloHk;tdrfoHk;ypönf;rsm;ESifh usef;rma&;

u@rsm;twGuf tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm; yg&Sdonf/

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;onf ]ab;tEÅ&m,fESifh y#dyu©wdkYaMumifh vlom;wdkYcHpm;&onfh 'ku©rsm; avsmhyg;

oufomap&ef jzpfEdkifaom enf;vrf;tm;vHk;udk oHk;í aqmif&Gufoifhonf? ab;'PfcH&olrsm;onf odu©m&Sdaomb0udk

ydkifqdkifcGifh&Sdonf} [laom Sphere pDrHcsuf\ t"du,HkMunfcsufESifh xyfwljzpfonf/ Sphere pDrHcsufu INEE

tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;\ t&nftaoG;ESifh INEE jzpfay:vmonfh aqG;aEG;rIvkyfief;tqifhrsm;udk

todtrSwfjyKjyDum 2008ckESpfatmufwdkbmvwGif Sphere pDrHcsufESif INEEwdkYtMum; rdwfzufoabmwlnDcsuf

(Companionship Agreement) udk vufrSwfa&;xdk;cJhonf/ þoabmwlnDcsufonf ynma&;ESifh Sphere pDrHcsufyg

Page 21: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

16

u@rsm;tMum; tjyeftvSefcsdwfqufjcif;udk ta&;ay:tajctaejzpfay:vQif jzpfay:csif; pwifaqmif&Guf&ef

ta&;BuD;aMumif; azmfjyonf/ &nf&G,fcsufrSm ab;'PfcH&olrsm;tm; ydkrdk t&nftaoG;&Sdonfh ulnDyHhydk;ay;rIrsm;

ay;Edkif&efESifh ab;tEÅ&m,ftwGuf BudKwifjyifqifjcif;ESifh wHkYjyefjcif;wdkYwGif wm0efcHrIudk jr§ifhwif&ef jzpfonf/ Sphere

vufpGJpmtkyfrS qDavsmfonfh vrf;nTefcsufrsm;udk þvufpGJpmtkyf wpftkyfvHk;wGif &nffnTef;udk;um;xm;onf/ xdkYtwl

INEErS ynma&;qdkif&m vrf;nTefcsufrsm;udkvnf; 2011ckESpfxkwf Sphere vufpGJpmtkyfwGif aygif;pyf

xnfhoGif;xm;onf/ INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk Sphere vufpGJpmtkyfESifh wGJzuftoHk;jyKjcif;jzifh

u@rsm;tMum; csdwfqufrI&Sdaponf/ u@pHkvdktyfcsufqef;ppffjcif;rsm;udk OD;pGmjyKvkyfjyD; yl;wGJtpDtpOfa&;qGJjcif;ESifh

wkHYjyeffjcif;wdkUudk qufvufaqmif&Gufjcif;jzifh u@rsm;tMum; csdwfqufrIrsm;&Sdvmaponf/

Sphere vlom;csif;pmemaxmufxm;rIy#dnmOfESifh ab;tEÅ&m,fwHkYjyefrItwGuftedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;ESifh pyfvsOf;í

ydkrdkod&Sdvdkygu www.sphereproject.org udkMunfhyg/

INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;ESif h IASC Education Cluster tMum; rnfonfh

qufpyfrIrsm; &Sdygoenf;/

,leDqufESifh Save the children tzGJUwdkYu urÇmwpf0ef; yl;wGJOD;aqmifaom ynma&;tpktzJGU (Education Cluster)

onf ta&;ay:tajctaetwGif; ynma&;vkyfief;rsm;twGuf MudKwifcefUrSef;jcif;? BudKwifjyifqifjcif;ESifh

wHkYjyefjcif;wdkYudk aqmif&Gufonf/ Education Cluster onf ta&;ay:tajctaetwGif; EdkifiHrsm;rS ynma&;qdkif&m

vdktyfcsufrsm;udk qHk;jzwf&mwGif ulnDay;onf? aygif;pyfn§dEIdif;ay;onf/ t&nftaoG;&Sdynma&;qdkif&m wkYHjyefrIrsm;

jzpfay:apEdkifaom rlabmifudk csrSwf&eftwGuf Education Cluster onf INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk

toHk;jyKonf/ urÇmvHk;qdkif&m Education Cluster ESifh EdkifiHtajcpdkuf Education Cluster rsm;onf INEE

tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk atmufygtcsufrsm; aqmif&Guf&eftwGuf toHk;jyKonf/

• tzGJUtpnf;rsm;tMum; tjyeftvSefqufoG,fajymqdk&mwGifvnf;aumif;? wlnDaom&nfrSef;csufrsm; azmfxkwf

owfrSwf&mwGifvnf;aumif;f tqifajyacsmarYGUapvsuf tkyfpkwGif;n§dEIdif;aqmif&GufrI t&nftaoG;wdk;jrifhap&ef

• twlyl;wGJvQuf vdktyfcsufqef;ppffjcif;rsm;? ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;rsm;tygt0if BudKwifjyifqifjcif;?

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavsmhyg;apjcif;ESifh wHkYjyefjcif;qdkif&mtpDtpOfa&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmf

aqmif&Gufjcif;udk ydkrdkwdk;wufaumif;rGefap&ef

• 0efxrf;rsm;? rdwfzuftzGJYtpnf;rsm;tm; avhusifhoifwef;ay;&efESifh pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif;wGif

yHhydk;ay;&ef

• tvSLaiGawmif;cHrItqdkjyKvTmyHkpH owfrSwf&ef

• tzGJYtpnf;rsm;tMum; tjyeftvSef qufoG,fajymqdkrSKrsm;jzpfay:ap&efESifh Education Cluster tzGJU0ifrsm;?

tvSL&Sifrsm;ESifh tjcm;u@rsm;tMum; oabmwlvufcHvmatmif aqG;aEG;wifjyay;&efwdkU jzpfygonf/

owif;tcsuftvufydkrdk&&Sdvdkygu http://oneresponse.info/GlobalClusters/Education udk Munfhyg/

Page 22: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

17

Page 23: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 24: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

19

tajccHpHowfrSwfcsufrsm;

n§dEd Iif;aqmif&GufrI

&yf&Gmvlxkonf

ynma&;wHkYjyefrIrsm;

udk pdppfydkif;jcm;jcif;?

tpDtpOfa&;qGJjcif;?

vkyfief;yHkpHcsrSwfjcif;?

taumiftxnfazmf

jcif;? ppfaq;MuD;Muyf

jcif;ESifh tuJjzwffjcif;

rsm;aqmif&Guf&mwGif

wuf<upGm? yGifhvif;

jrifompGmESifh cGJjcm;rI

uif;&Sif;pGm yl;aygif;

yg0ifonf/

touft&G,ftvdkuf

oif,lrSK &&Sda&;

tcGifhtvrf;rsm;udk

taumiftxnfazmf

aqmif&Guf&ef

&yf&Gma'o&Sd

&if;jrpfrsm;udk

azmfxkwfíf

aqmfMopnf;&kH;um

toHk;csonf/

ta&;ay:tajctae

twGif; ynma&;

qdkif&m

ppfaq;tuJjzwf

jcif;udk tcsdefESifhwpf

ajy;nD bufpHkjcHKiHkí

yGifhfvif;jrifomaom

yl;aygif;yg0ifrSKyHkpHjzifh

aqmif&Gufonf/

pHowfrSwfcsuf 1-

yl;aygif;yg0ifjcif;

pHowfrSwfcsuf 2-

&if;jrpfrsm;

pHowfrSwfcsuf 1-

ppfaq;tuJjzwfjcif;

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pdppfyd kif;jcm;rI

pHowfrSwfcsuf 1-

n§dEd Iif;aqmif&GufrI

ynma&;twGuf

n§dEIdif;aqmif&GufrI

enf;pepfrsm;&SdaejyD;

,if;wdkUonf

t&nftaoG;&Sdynm

a&;udk pOfqufrjywf

oif,lcGifh&&Sda&;

aqmif&GufEldif&ef

yg0ifywfoufolrsm;

tm; yHhydk;ay;onf/

pHowfrSwfcsuf 2-

wkH Y jyefrIenf;AsL[m

rsm;

vlwdkif;tusKH;0if

ynma&;qdkif&mwkHYjyef

rIenf;AsL[mrsm;onf

qufpyfudkufnDaom

tajctae? ynm

oif,lcGifhudk t[efU

twm;jzpfapaom

t&mrsm;ESifhxdkt[efU

twm;rsm;udk ausmf

vTm;enf;rsm;udk &Sif;

vif;pGm azmfjyonf/

ynma&;qdkif&mwHkYjyef

rIrsm;ESifhab;tEÅ&m,f

'PfcH&olrsm;\tpOf

ajymif;vJJJJJJJjzpfay:

aeaom

oif,lrIvdktyfcsuf

rsm;udkrSefrSefppfaq;

MuD;Muyfonf/

pepfusNyD;

ormorwfusaom

tuJjzwfjcif;rsm;onf

ynma&;qdkif&m

wHkYjyefrIudkwdk;wuf

aumif;rGefapNyD;

wm0efcHrIudk

jr§ifhwifay;onf/

pHowfrSwfcsuf 3-

ppfaq;MuD;Muyfjcif; pHowfrSwfcsuf 4-

tuJjzwfjcif;

Page 25: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

20

þtcef;wGif-

• &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI - yl;aygif;yg0ifjcif;ESifh &if;jrpfrsm;

• n§§dEIdif;aqmif&Gufjcif;

• pdppfydkif;jcm;rI– ppfaq;tuJjzwfjcif;? wHkYjyefrIqdkif&menf;AsL[mrsm;? ppfaq;MuD;Muyfjcif;? tuJjzwfjcif; wdkYtwGuf

pHowfrSwfcsufrsm;udk tao;pdwf azmfjyxm;onf/

þtajccHpHowfrSwfcsufrsm;onf xda&mufaom ynma&;qdkif&m wkefYjyefrSKrsm;aqmif&Guf&eftwGuf ta&;ygonf/

,if;wdkUonf ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif? oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;? ynma&;rl0g'rsm;ESifh oufqdkifonfh pHowfrSwfcsufrsm;udk toHk;jyK&eftwGuf tajccHrsm; jzpfonf/

ta&;ay:tajctaewGif xda&mufaom ynma&;qdkif&m wHkYjyefrIrsm;aqmif&GufEdkifrIonf &yf&Gmvlxk\ wuf<upGm

yl;aygif;yg0ifrItay:wGif tajccHonf/ &yf&Gmvlxktm; ynma&;qdkif&m udpö&yfrsm;wGif yg0ifaqmif&GufEdkif&efESifh

qHk;jzwfcsufcsonfh vkyfief;tqifhqifhwGif yg0ifEdkifonfh vkyfaqmifcGifYay;jcif;jzpfonf/ &yf&Gmvlxk\

yl;aygif;yg0ifjcif;ESifh rdrdwdkY\ ta&;udpöozG,f aqmif&GufMujcif;wdkYu 4if;wdkU\ wm0efcHvdkrIESifh ynma&;vkyfief;rsm;

a&&Snfxdef;odrf;Edkifa&;twGuf &yf&Gma'orS &if;jrpfrsm;ESifhyhHydk;rSKrsm; &&Sdvmap&ef wGef;tm;ay; aqmfMopnf;½kH;rIwdkUudk

jzpfay:aponf/ &yf&Gmvlxk\ yl;aygif;yg0ifjcif;u &yf&Gma'o\ aqG;aEG;&rnfhynma&;udpö&yfrsm;ESifh ajz&Sif;Edkifonfh

enf;vrf;rsm;udk azmfxkwfowfrSwf&mwGif taxmuftuljzpfaponf/ þenf;jzifh ppfaq;tuJjzwfjcif;? tpDtpOf

a&;qGJjcif;? taumiftxnfazmf aqmif&Gufjcif;? pDrHcefYcGJjcif;ESifh ppfaq;MuD;Muyfjcif;rsm;wGif &yf&Gmvlxku wuf<upGm

yl;aygif;yg0ifygu qDavsmfíxda&mufrI&Sdaom ynma&;qdkif&m wHkYjyefrIrsm;udk jzpfay:aponf/

&yf&Gmvlxk yl;aygif;yg0ifrIwGif &yf&Gmvlxktm; pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif; yg0ifoifhjyD; vuf&Sdaqmif&Gufaeaom

ynma&;vkyfief;rsm;tay: tajccHoifhonf/ uav;rsm;ESifY vli,frsm;onf &yf&Gm\ cHEdkif&nf&SdrI jrifhrm;a&;ESifh

jyefvnfxlaxmifa&;udk tusKd;jyKay;EdkifonfhtwGuf 4if;wdkY\ yl;aygif;yg0ifrIonf tvGefta&;ygonf/

yl;aygif;yg0ifrI twdkif;twmESifh yHkpHtrsKd;rsKd;&Sdonf/ omref yl;aygif;yg0ifjcif;qdkonfrSm 0efaqmifrIrsm;udk

&,ljcif;rSonf tjcm;olwdkUu csrSwfxm;aom qHk;jzwfcsufrsm;udk vufcHjcif;txd jzpfonf/ tjynfht0

yl;aygif;yg0ifjcif;qdkonfrSm qHk;jzwfcsufcsjcif;? tpDtpOfa&;qGJjcif;? ynma&;vkyfief;rsm;udk taumiftxnfazmf

aqmif&Gufjcif;wdkYwGif tcsdefay;í wuf<upGm wdkuf½kdufyg0ifaqmif&Gufjcif;jzpfonf/ t&nftaoG;&SdNyD;

a&&SnfwnfwHHhaom ynma&;wHkYjyefrIrsm; aqmif&Guf&mü omrefyl;aygif;yg0ifjcif; wpfckwnf;ESifh xda&mufrI

r&SdaMumif;udk tawGYtBuHKrsm;u oufaojyaeonf/ ta&;ay:tajctaersm;wGif tjynfht0 yl;aygif;yg0ifrIudk

&&Sd&ef cufcJwwfaomfvnf; ,if;udk &&Sdatmif a&S;½Ivkyfaqmif&ef ta&;BuD;onf/

vlwdkif;twGuf ynma&;&ydkifcGifhrsm;&&Sdap&ef ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf ynma&;wHkYjyefrItwGuf

n§dEIdif;aqmif&GufrIudkf OD;aqmifoifhygonf/ EdkifiHwum vlom;csif;pmemrIqdkif&m yg0ifywfoufolrsm;taejzifhrl

ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;? vlrItzGJYtpnf;rsm;ESifh a'ocH yl;aygif;aqmif&Gufolrsm;tm; xdkolwdkY\

&yfwnfrSKu@udk rxdcdkufapbJ yHhydk;ay;jcif;ESifh pGrf;aqmif&nfwnfaqmuffjcif;wdkU jyKvkyfay;oifhonf/ ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;u aqmif&Guf&ef cufcJaomtajctaersdK;wGif vlom;csif;pmemrIqdkif&m tzGJYtpnf;rsm;

n§dEIdif;aqmif&GufrI aumfrwD\ oabmwlnDcsufjzifh Education Cluster odkYr[kwf tjcm;u@tvdkuf

n§dEIdif;aqmif&GufaomtzJGUudk wm0efay;tyfEkdifonf/ ynma&;wHkYjyefrItwGuf n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;onf tcsdefESifh

wpfajy;nD jzpffoifhonf? yGifhvif;jrifomoifhonf? tusKd;&v'fudk a&SU½Ioifhonf? ab;'Pfoifh &yf&Gmvlxkudk

wm0efcHoifhonf/

Page 26: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

21

&yf&Gma'o\ qufpyftajctaeESifh ta&;ay:tajctae\ tqifhqifh ajymif;vJjzpfay:wwfaom obm0wdkYudk

rSefuefpGm pdppfydkif;jcm;em;vnfrSom ynma&;wHkYjyefrIrsm;onf xda&mufjyD; ]rnfonfh xdckdufepfemrIudkrQ

rjzpfay:apEdkifyg}/ ynma&;u@ pdppfydkif;jcm;jcif;udk tjcm;u@rsm; pdppfydkif;jcm;jcif;ESifhwGJzufí jyKvkyfoifhonf/

&nf&G,fcsufrSm ta&;ay:tajctae\ obm0? jzpfay:&onfh taMumif;&if;rsm;? &yf&Gmvlxktay: oufa&mufrSK?

EdkifiHawmf tzJGUtpnf;rsm;\ Oya'a&;&mESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&mwm0efrsm;udk jznfhqnf;EdkifpGrf;tm;wdkYudk

od&Sd&efjzpfonf/ pdppfydkif;jcm;rIwGif pD;yGm;a&;tajctae? bmoma&;ESifh &yf&Gma'o\ ,HkMunfrIrsm;? vlrIa&;

tavhtxrsm;ESifh usm;-ru@qufEG,frIrsm;? EkdifiHa&;ESifh vHkNcHKa&;qdkif&m tcsuftvufrsm;? &ifqdkifajz&Sif;Edkifonfh

,EÅ,m;rsm;ESifh tem*wfzGHUNzdK;wdk;wufrItwGuf arQmfrSef;csufrsm;udkyg xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/ xdcdkufcH&vG,frSK?

vdktyfcsufrsm;? &ydkifcGifhrsm;ESifh ab;'Pfoifholrsm;\ pGrf;aqmif&nfrsm;? &yf&Gma'owGif; &Edkifaom&if;jrpfrsm;?

oif,loltm;vHk;twGuf ynma&;0efaqmifrI uGm[csufrsm;udkvnf; azmfxkwfoifhonf/ &yf&Gma'owGif;

usa&mufavh&Sdonfh ab;tEÅ&m,frsm;ESifh ywfoufí &yf&Gmvlxk\ A[kokwESifh umuG,fEdkifpGrf;? wHkYjyefEdkifpGrf;wdkYudk

odem;vnf&rnfhtjyif &yf&Gmvlxk\ vdktyfaeao;aom pGrf;aqmif&nfrsm;udk od&Sd&efta&;MuD;onf/

owif;tcsuftvuf pkaqmif;jcif;ESifh pdppfydkif;jcm;jcif;onf ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifjcif;tqifhxd

yGifhvif;jrifomjyD; trsm;jynfol&&Sd toHk;jyKEdkifaom? usm;-r? touft&G,ftkyfpkponfjzifh tao;pdwfcGJjcm;xm;onfh

ynma&;qdkif&m tcsuftvufrsm;udk xkwfESkwfay;pGrf;Edkifoifhonf/ odkU&mwGif þodkUjyKvkyfjcif;onf y#dyu©ESifh

rNidrfoufrIrsm;udk r&nf&G,fbJ jzpfay:apEdkifojzifh xdkodkYrjzpfatmif owdjyKa&Smif&Sm;oifhonf/ ynma&;wHkYjyefrIrsm;?

tajctae tcsdeftcgtavsmuf jzpfay:vmaom ynma&;vdktyfcsufrsm;ESifh pyfvsOf;í yHkrSef ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh

tuJjzwfjcif;wdkUudk aqmif&Guf&mwGif vlwdkif;tusKH;0ifjyD; yGifhvif;jrifomrSK &Sdoifhonf/ tawGUtBuHKrsm;rS &&Sdaom

oifcef;pmrsm;tygt0if ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;tpD&ifcHpmrsm;udk tem*wf ynma&;wHkYjyefrIrsm;

ydkrdkaumif;rGefap&ef rQa0ay;oifhonf/

Page 27: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

22

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• &yf&Gmvlxkonf ab;uif;vHkNcHKaom? xda&mufaom? wef;wlnDrQjzpfaom ynma&;jzpfap&eff

ynma&;vkyfief;rsm;udk OD;pm;ay; a&G;cs,f&mwGifvnf;aumif;? tpDtpOf a&;qGJ&mwGifvnf;aumif; wuf<upGm

yg0ifaqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 4 udk Munfhyg)/

• &yf&Gmvlxkynma&;aumfrwDwGif xdcdkufcH&vG,faomtkyfpkrsm;\ udk,fpm;vS,frsm;vnf; yg0ifonf (vrf;nTefcsuf

rSwfpk 1 rS 4 udkMunfhyg)/

• uav;rsm;ESifhvli,frsm;onf ynma&;qdkif&mvkyfief;rsm; zGHUNzdK;wdk;wufa&;? taumiftxnfazmfa&;? ppfaq;

MuD;Muyfjcif;ESifh tuJJjzwffjcif;u@rsm;wGif wuf<upGm yg0ifaqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 5 udk Munfhyg)/

• &yf&Gmvlxkkonf ppfaq;tuJjzwfjcif;? qufpyftajctaeudk pdppfydkif;jcm;jcif;? ynma&;vkyfief;rsm;tay:

vlrIa&;ydkif;qdkif&m oHk;oyfjcif;? b@maiG cGJa0oHk;pGJrSKtay: yl;wGJoHk;oyfjcif;? ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc

avQmhcsjcif;ESifh y#dyu©jzpfyGm;rI avsmhyg;apjcif;vkyfief;rsm;wGif yl;aygif;yg0ifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 6 udk

Munfhyg)/

• &yf&Gmvlxkonf oifwef;rsm;wufa&mufum pGrf;aqmif&nfwnfaqmufEdkifonfh tcGifhtvrf;rsm; &&Sdfonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 7 udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ vlwdkif;tusKH;0ifaom&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifjcif;/ / ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESifh ynma&;wGif

yg0ifywfoufolrsm; taejzifh ynma&;wHkYjyefrIrsm;udk pdppfydkif;jcm;jcif;? tpDtpOfa&;qGJjcif;? vkyfief;yHkpHcsrSwfjcif;?

taumiftxnfazmf aqmif&Gufjcif;? MuD;Muyfppfaq;jcif;ESifh tuJjzwfjcif;wdkYwGif &yf&Gmvlxk\yl;aygif;yg0ifrIudk

&&Sdatmif aqmif&Guf&rnfjzpfonf/ ab;'Pfoifh &yf&Gmvlxkonf touft&G,f? usm;-r? vlrsKd;? bmom?

vdifydkif;qdkif&mudkif;nTwfrI? roefpGrf;rI? HIVul;pufrI ponfhtcsufrsm;aMumifh cGJjcm;rcH&bJ yl;aygif;yg0ifcGifh

&Sdonf/

ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh ynma&;wGifyg0ifywfoufolrsm;onf &yf&Gmvlxktm; atmufygwdkUudk

azmfxkwfowfrSwf&mwGif yg0ifapoifhonf/

- oif,loltm;vHk;\ ynma&;vdktyfcsufrsm;

- &yf&Gma'owGif;&Edkifaom aiGaMu;? ½kyf0w¬Kypönf;ESifh vlom;&if;jrpfrsm; - a,musfm;av;ESifh rdef;uav;? vli,fESifh vlBuD;rsm;tMum; vuf&SdqufqHa&;ESifh ajymif;vJaeaom qufqHa&; - bmompum; rwlol tkyfpkrsm;tMum;ESifh yg0ifaqmif&GufEdkifcGifh r&&Sdaom tkyfpkrsm;tMum; qufqHa&;

tygt0if &yf&Gmvlxk\ vIyf&Sm;aqmif&GufEdkifrIpGrf;tm; - vHkNcHKa&;qdkif&m udpö&yfrsm;? pdk;&drfaomursm;ESifh Ncdrf;ajcmufrIrsm;

&yf&Gmvlxkonf ynma&;wHkYjyefrIrsm;udk pdppfydkif;jcm;jcif;? tpDtpOfa&;qGJjcif;? vkyfief;yHkpHcsrSwfjcif;?

taumiftxnfazmfjcif;? ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwffjcif;rsm;aqmif&Guf&mwGif wuf<upGm?

yGifhvif;jrifompGmESifh cGJjcm;rIuif;&Sif;pGm yl;aygif;yg0ifonf/

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 1/

yl;aygif;yg0ifrI

Page 28: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

23

- ynma&;tzGJUtpnf;rsm;? 0efxrf;rsm;ESifh oif,lolrsm;tm; vdiftMurf;zufrItygt0if jzpfEdkifajc&Sdaom

wdkufcdkufrIrsm;&efrS umuG,f&efenf;vrf;rsm; - &yf&Gma'owGif; ab;tEÅ&m,frsm;? ab;uif;vHkNcHKí vufvSrf;rDaom ausmif;rsm;ESifh tjcm;aom

oif,l&mae&mrsm;twGuf ab;tEÅ&m,favsmhyg;apa&;qdkif&m &yf&Gma'owGif; udkifwG,fajz&Sif;enf;rsm; - touf&SifoefrI? y#dyu©jzpfay:aponfh taMumif;t&mrsm;ESifh t"du usef;rma&;jyóemrsm; ponfh

taMumif;t&mwdkUudk ynma&;wHkYjyefrI u@toD;oD;wGif xnfhoGif;ynmay;&efenf;vrf;rsm;

rdom;pk? &yf&GmvlxkESifh ausmif;rsm;tMum; odkYr[kwf tjcm;oif,l&mae&mrsm;tMum; ydkrdkcsdwfqufrdap&ef

vlwdkif;tusKH;0ifum yl;aygif;yg0if tBuHjyKaqG;aEG;Edkifaom tpDtpOfrsm; jyKvkyfoifhonf (&yf&Gmvlxkyl;aygif;

yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 ESifh 3 (pmrsufESm 37-38) ? pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 3? pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 5 (pmrsufESm 43)? pdppfydkif;jcm;rI

pHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 3 (pmrsufESm 45-47) ESifh pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 4\

vrf;nTefcsufrSwfpk 3ESifh 4 (pmrsufESm 49) wdkYudkvnf;Munfhyg) /

2/ &yf&Gmynma&;aumfrwD/ / þaumfrwDonf &yf&GmvlxktwGif;&Sd oif,lolrsm;\ ynma&;qdkif&m vdktyfcsufESifh

&ydkifcGifhrsm;udk azmfxkwfjznfhqnf;ay;aomtzGJUudk &nfnTef;onf/ ]rdbq&mtoif;} odkYr[kwf ]ausmif;pDrH

cefYcJGrIaumfrwD} [laom trnfuGJrsm;vnf; &SdEdkifonf/ &yf&Gmvlxktm; avhusifhoifwef;ay;jcif;ESifh pGrf;aqmif&nf

wnfaqmuffay;jcif;jzifh vnf;aumif;? ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;? ynma&;wGif yg0ifywfoufolrsm;ESifhtwl

ynma&;pDrHcsufrsm;wGif yl;aygif;yg0ifaqmif&Gufum yHUydk;ay;jcif;jzifh vnf;aumif;? &yf&Gma'oudk

ulnDay;Edkifonf/ &yf&Gmynma&;aumfrwDr&Sdao;vQif zGJUpnf;&ef wdkufwGef;oifhygonf (&yf&Gmvlxk yl;aygif;yg0ifrI

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 7 udkvnf; Munfhyg) /

&yf&Gmynma&;aumfrwDwGif &yf&GmwGif;&Sdtkyfpkrsm;tm;vHk;udk udk,fpm;jyKoifhjyD; ,if;wGifatmufygyk* ¾dKvfrsm;

yg0ifEdkifonf/

- ausmif;pDrHtkyfcsKyfolrsm;? q&m^rrsm;ESifh 0efxrf;rsm;

- rdb?tkyfxdef;olrsm; odkYr[kwf uav;jyKpkapmifha&Smufolrsm; - uav;rsm;ESifh vli,fvl&G,frsm; - vlrSKtzGJUtpnf;rsm;rS 0efxrf;rsm; - tef*sDtdkrsm;ESifh bmoma&;tzGJUtpnf;rsm;rS udk,fpm;vS,frsm; - "avhxHk;wrf;tpOftvmt& acgif;aqmifrsm; - usef;rma&;vkyfom;rsm;

xdcdkufcH&vG,faom tkyfpkrsm;rS udk,fpm;vS,frsm;yg0if&efvnf; ta&;BuD;onf/ &yf&Gmynma&;aumfrwD0ifrsm;

a&G;cs,f&mwGif &yf&Gma'o\ qufpyftajctaeESifh udkuffnDrSK&SdNyD; trsKd;orD;? trsKd;om;? rdef;uav;?

a,musfm;av; rQwpGm yg0ifEdkifap&ef a&G;cs,foifhonf/

ta&;ay:tajctaersm;wGif wdkif;&if;om;rsm;? rsKd;EG,fpkrsm;? bmoma&;? vlrsKd;a&;ponhf vlrIa&;

uJGJjym;jcm;em;rIESifh pyfvsOf;í rw&m;tjrwfxkwfrSKrsm; jzpfvmEdkifonfhtwGuf &yf&Gmynma&;aumfrwDonf

,if;wdkUtm;vHk;ESifh vufwGJvkyfoifhonf/ tm;vHk;yg0ifaqmif&Gufjcif;udk &nfrSef;csufyef;wdkiftjzpfxm;aomfvnf;

Page 29: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

24

wpfOD;csif; wpfzGJUcsif;pD\ ab;uif;vHkNcHKa&;udkvnf; OD;pm;ay;&rnf/ aumfrwDrsm;onf vlwdkif;twGuf

ab;uif;vHkNcHKum ormorwfusjyD; oifhavsmfaom ynma&;udk yHhydk;ay;&ef &nfrSef;csufxm;oifhonf/ xdkYtjyif

ajymif;vJaeaom vlrIpD;yGm;a&;ESifh EdkifiHa&;qdkif&m qufpyftajctaersm;ESifhywfoufí tMum;tjrif

A[kokw&SdoifhNyD; oufqdkif&mtqifhtoD;oD;&Sd qHk;jzwfcsufcsEdkifolrsm;ESifh qufoG,faqmif&Gufoifhonf

(pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 37-38) udkMunfhyg)/

3/ &yf&Gmynma&; aumfrwD0ifrsm;\ tcef;u@ESifhwm0efrsm;/ / &yf&Gmynma&; aumfrwD0ifrsm;\

tcef;u@ESifh wm0efrsm;udk &Sif;vif;pGm owfrSwfxm;oifhonf/ ,if;wdkYwGif atmufyg taMumif;t&mrsm;

yg0ifEdkifonf/

- ajz&Sif;aqmif&Guf&rnfh udpö&yfrsm;twGuf yHkrSefawGUqHkpnf;a0;jcif;

- tpnf;ta0;rSwfwrf;? qHk;jzwfcsufrsm;udk odrf;qnf;xm;jcif; - &yf&Gmvlxk\ aiGaMu;ESifh ypönf;vSL'gef;rIrsm;&&Sd&eftwGuf aqmfMopnf;½Hk;jcif; - ynma&;tpDtpOfrsm;onf oif,lolrsm;\ vdktyfcsufrsm;ESifh &ydkifcGifhrsm;udk tav;xm;aMumif;

jyqdk&eftwGuf touft&G,f? ,Ofaus;rIESifh oifhavsmfaom csOf;uyfenf;rsm;udk owfrSwfjcif;? Oyrm-

&yf&Gm\ qufpyftajctaeudk xif[yfjyD; vdktyfygu jyKjyifajymif;vJEdkifaom ausmif;jyu©'def?

touft&G,fESifh udkufnDaom oif½kd;nTef;wrf;rsm; - &yf&GmvlxkESifh &yf&GmjyifyrS qHk;jzwfcsufcsrSwfolrsm;tMum; qufqHa&;ydkrdkaumif;rGefap&ef &yf&Gm?

jynfe,f̂ wdkif;a'oMuD;? EdkifiHtqifh ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh qufoG,faqmif&Gufjcif; - ynmoif,lcGifh&&Sd&efESifh t&nftaoG;&Sdynma&;jzpfap&ef wm0ef&Sdolrsm;u wm0efcHap&ef aqmif&Gufjcif; - t&nftaoG;&Sdaom oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;twGuf ynma&;yHhydk;rIrsm;udk ppfaq;MuD;Muyfjcif; - oif,lrSK tcGifhtvrf;rsm;wGif yg0ifol? ryg0if olwdkYESifhywfoufNyD; usm;-r? touft&G,ftkyfpkponfjzifh

tao;pdwfcJGjcm;xm;aomowif;tcsuftvufrsm;udk pkaqmif;jcif;ESifh ppfaq;MuD;Muyfjcif;

- 0efxrf;rsm;ESifh ausmif;om;ausmif;olrsm; ausmif;oGm;ausmif;jyef ab;uif;vHkNcHKap&ef tm;jznfh

aqmif&Gufay;jcif; - ynma&;yHhydk;rIrsm;wGif ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc avsmhyg;a&;vkyfief;udk xnfhoGif;ay;jcif; - oifhawmfaom vlrIpdwfydkif;qkdif&m yHhydk;rIrsm;&&Sd&efaqmif&Gufay;jcif; (pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 37-38) udkfvnf; Munfhyg) /

4/ &yf&Gma'oynma&;vkyfief;pDrHcsuf/ / &yf&Gma'oqdkif&m ynma&;wm0ef&Sdolrsm;? &yf&GmvlxkESifh &yf&Gm

ynma&;aumfrwDrsm; yl;aygif;yg0ifrIjzifh ynma&;vkyfief;rsm;udk OD;pm;ay;tqifhowfrSwfjyD; tpDtpOfrsm;

csrSwfum &yf&GmtajcjyK ynma&;vkyfief;pDrHcsuf a&;qGJoifhonf/ EdkifiHtqifh ynma&;pDrHudef;&Sdygu

&yf&GmtajcjyK ynma&;vkyfief;pDrHcsufonf ,if;tay:wGif tajccHNyD; ausmif;oifynma&;ESifh ausmif;jyify

ynma&; tpDtpOfrsm;\ t&nftaoG;udk wdk;jr§ifh&ef rlabmiftjzpf &nfnTef;oifhonf/ &yf&GmtajcjyK ynma&;

vkyfief;pDrHcsufonf ab;'PfoifhcJhaom &yf&Gmvlxk (txl;ojzifh xdcdkufcH&vG,folrsm;) \ vdktyfcsufrsm;?

&ydkifcGifhrsm;? ylyifaomursm;ESifh wefzdk;xm;rIrsm;udk xnfUoGif;pOf;pm;aqmif&Gufonf/

Page 30: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

25

ynma&;vkyfief;pDrHcsufonf ynma&;tqufrjywfap&ef tav;ay;onf/ ,if;pDrHcsufwGif atmufyg

&nf&G,fcsufrsm; yg0ifEdkifonf/

- aqmif&Guf&rnfh vkyfief;rsm;? tnTef;udef;rsm;? &nfrSef;&v'frsm;ESifh tcsdefowfrSwfcsufrsm;tygt0if

oifMum;-oif,lrI ywf0ef;usifESifh pyfvsOf;í trsm;oabmwl vufcHaom tjrifudk jzpfay:apjcif;

- y#dyu©ESifh ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc avQmhcsa&;udk qDavsmfpGm xnfhoGif;jcif;jzifh qufpyftajctaeESifh

udkufnDaom oif½dk;nTef;wrf;udk jyifqifjcif;

- 0efxrf;cefYxm;jcif;? BuD;Muyfjcif;ESifh oifwef;ay;jcif;? epfemaMu;ESifh yHhydk;rSKrsm;ay;jcif;wdkUtwGuf

vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udk oabmwlnDjcif;

- ynma&;udk &Edkif&rnf? vufvSrf;rD&rnf? qDavsmfatmif jyKjyifEdkif&rnf? vufcHEdkif&rnf[k trsm;u

oabmwl em;vnfvmap&efESifh cGJjcm;qufqHjcif;udkavQmhcs&ef vlYtcGifhta&; tajcjyK csOf;uyfenf;udk

OD;pm;ay;jcif;

- ynma&;vkyfief;rsm;udk umuG,fay;&efESifh ab;uif;vHkNcHKjyD; yHhydk;rSK&Sdaom oif,lrIywf0ef;usifjzpfay:ap&ef

aqmif&Gufrnfh OD;pm;ay;vkyfief;rsm;tay: trsm;u oabmwlnDjyD; vufcHaqmif&Gufjcif;

- ynma&;&ydkifcGifhudk umuG,fapmifha&Smufay;&rnfholrsm;jzpfaom ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESifh

ynma&;wGif yg0ifywfoufolrsm;\ vkyfief;rsm;ESifh wm0ef0wå&m;rsm;udk wduspGmazmfjyjcif;?

,if;vkyfief;rsm;ESifh wm0ef0wå&m;rsm;wGif &if;jrpfrsm;udk aqmfMopnf;&Hk;&,ljcif;? tajccHtaqmufttHkrsm;udk

xdef;odrf;jcif;ESifh zGHUNzdK;wdk;wufapjcif;? pm;eyf&du©mzlvHkrI? usef;rma&;? wpfudk,fa&oefY&Sif;rI? tm[m&?

a&&&SdrIESifh ywf0ef;usif oefY&Sif;a&;ponfh wHkYjyefrSKrsm;udk aqmif&Gufaom u@rsm;? jyifytzGJUtpnf;rsm;ESifh

n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;wdkY yg0ifonf/

&yf&Gmvlxk\ yl;aygif;yg0ifrIudk xdef;xm;Edkif&ef vkyfief;pDrHcsufrsm;wGif &yf&Gmvlxkyg0ifaom yHkrSef

ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;wdkYudk xnfhoGif;oifhonf (n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;pHowfrSwfcsuf 1 (pmrsufESm

31-34)? pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 37-38)? q&m^rrsm;ESifh tjcm;

ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 2 (pmrsufESm 98-100)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsuf

rSwfpk 6 (pmrsufESm 110)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 113)? Water

Supply, Sanitation and Hygiene Promotion, Food Security and Nutrition, and Health Action ESifh pyfvsOf;aom

Sphere pHowfrSwfrsm;udkvnf; Munfhyg)/

5/ ynma&;vkyfief;rsm;wGifuav;rsm;ESif hvli,frsm;yl;aygif;yg0ifjcif;/ / uav;rsm;ESifh vli,frsm;onf

ynma&;pepf pDrHcefUcGJjcif;ESifh zGHUNzdK;wdk;wufrSK tygt0if 4if;wdkY\ b0tay: oufa&mufrI&SdEdkifonfh udpö&yfrsm;udk

ajymqdkydkifcGifh&Sdonf/ ab;uif;vHkNcHKí aEG;axG;rSK&Sdaom ywf0ef;usifESifh tjyKoabmaqmifaom aqG;aEG;rSKyHkpHudk

zefwD;ay;jyD; uav;rsm;ESifh vli,frsm;tm; yl;aygif;yg0ifaqG;aEG;&ef zdwfMum;oifhonf/ uav;rsm;ESifh

vli,frsm;tm; 4if;wdkU\b0ESifh ywfoufí xkwfazmfajymqdkEdkif&ef tEkynm? *DwESifh jyZmwfuJhodkYaom

,Ofaus;rIESifh qDavsmfonfhenf;vrf;rsm; toHk;jyKjcif;jzifh ulnDay;Edkifonf (ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifh 6 (pmrsufESm 107-108 ESifh 110) udkvnf; Munfhyg) /

uav;rsm;ESifhvli,frsm;tm; 4if;wdkY udk,fwdkifESifh rdom;pk0ifrsm;? taygif;toif;rsm;\ udk,f? pdwf? vlrIa&;qdkif&m

csrf;omokcrsm;udk umuG,fyHhydk;ay;Edkiff&ef avhusifhay;oifhonf/ uav;rsm;ESifhvli,frsm;onf ta&;ay:tajctae

Page 31: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

26

jzpfjyD;aemuf ausmif;rwufEdkifolrsm;udk azmfxkwfay;jcif;ESifh xdkolwdkYtm; ausmif;wufEdkifatmif ulnDay;jcif;wdkUudk

jyKvkyfay;Edkifonf/ xdkUtjyif xdcdkuf'Pf&m&olrsm;? roefpGrf;olrsm;tm; ynma&;qdkif&m tcGifhtvrf;rsm;udk

vufvSrf;rDap&ef ulnDay;Edkifonf/ Nidrf;csrf;rSKwnfaqmufjcif;? y#dyu©ESifh obm0ab;tEÅ&m,frsm; jzpfyGg;&jcif;

taMumif;&if;rsm;udk ajz&Sif;avQmhcsjcif;tygt0if aumif;aom ajymif;vJjcif;rsm; pwifaqmif&GufEdkif&ef vdktyfonfh

pGrf;aqmif&nfrsm;udk tav;ay; wnfaqmufay;oifhonf/ Oyrm- avhusifhoifwef;ay;jcif;jzifh uav;rsm;ESifh

vli,frsm;onf oif,lrIywf0ef;usifü vGJrSm;pGmjyKrljcif;udk umuG,fwm;qD;Edkifvmrnf? owif;ydkYwwfvmrnf?

taygif;toif;rsm;tMum; aphpyfzsefajzay;jcif; odkYr[kwf y#dyu©ajz&Sif;jcif;wdkYudk aqmif&Gufwwfvmrnf

(&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrIpHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 7? ynmoif,lcGifhESifhoif,lrIywf0ef;usif

pHowfrSwfcsuf 2 (pmrsufESm 61-67)? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 3 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 5 ESifh 6 (pmrsufESm 102) udkvnf; Munfhyg) /

vli,frsm;onf yHhydk;ypönf;rsm; jzefYa0jcif;? cdkvIH&mae&mrsm; wnfaqmufjcif;uJhodkYaom vkyfief;rsm;wGif

yl;aygif;yg0ifvmjcif;jzifh 4if;wdkY\&yf&GmtwGuf ta&;ygaom tpDtpOfrsm;a&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmfjcif;

vkyfief;rsm;wGif yg0ifEdkifcGifh &&Sdvmonf/ ,if;odkY tjyKoabmaqmifonfh vkyfief;rsm;wGifyg0ifjcif;jzifh

&mZ0wfrIrsm;? vufeufudkiftkyfpkrsm;ESifh ywfouffrSK enf;yg;vmEdkifonf/ vlrIpdwfydkif;qdkif&m tusKd;aus;Zl;rsm;

&&SdvmNyD; &yf&Gmvlxku vli,frsm;\ yg0ifaqmif&GufrIudk ydkrdktodtrSwfjyKvmMuonf/ txl;ojzifh

uRrf;usifrSKrsm;ESifh oufarG;ynm&yfrsm;udk avhusifhoifMum;ay;jcif;ponfh ynma&;tpDtpOfrsm;udk a&;qGJjcif;?

ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;wdkYwGif vli,frsm;yg0ifvmjcif;jzifh ynma&;tpDtpOfrsm;onf 4if;wdkY\

vwfwpfavmESifh a&&Snfvdktyfcsufrsm;udk jznfhqnf;ay;Edkifonf/ rdef;uav;rsm;ESifh trsKd;orD;i,frsm;Y\

ynmoif,lrSKtcGifhvrf;ESifh ynma&;qdkif&m vdktyfcsufrsm;onf a,mufsm;av;rsm;? vli,ftrsKd;om;rsm;ESifh

uGmjcm;EdkifaomaMumifh rdef;uav;rsm;tm; 4if;wdkU\vdktyfcsufrsm;udk zGifh[ajymqdk&ef wdkufwGef;tm;ay;oifhonf

(SEEP Network Minimum Standards for Economic Recovery after Crisis rS Employment Creation standard ESifh

Enterprise Development standards wdkYudkvnf; Munfhyg)/

6/ vlrIa&;ydkif;qdkif&moHk;oyfjcif; (social audits) / / vlrIa&;ydkif;qdkif&moHk;oyfjcif;rsm;onf ynma&;tpDtpOfudk

&yf&Gmvlxkudk tajcjyKum tuJjzwfjcif;rsm;yif jzpfonf/ ,if;wGif-

- tpDtpOftwGuf &&SdEdkifaom vltiftm;? aiGaMu;ESifh ypönf;rsm;owfrSwfjcif;

- vdktyfcsuf? uGm[csufrsm;udk azmfxkwfjcif; - tpDtpOf\ xda&mufrIudk ppfaq;MuD;Muyfjcif; wdkUyg0ifonf/

ta&;ay:tajctae\ tpydkif;ESifh tv,fydkif;umvrsm;wGif þppfaq;rIrsm;udk jyKvkyf&ef rjzpfEkdifyg/ odkYaomf

ta&;ay:tajctae aemufydkif;umv odkYr[kwf jyefvnfxlaxmifa&; tapmydkif;umvrsm;wGif vlrIa&;ydkif;qdkif&m

oHk;oyfjcif;jzifh &yf&Gmvlxktm; ynma&;tpDtpOfrsm;udk ydkrdkxda&mufpGm ppfaq;MuD;MuyfEdkifapjyD;? vlYtcGifhta&;

csKd;azmufjcif;rsm; (&SdcJhygu) rSwfwrf;wifEdkifaprnf jzpfonf/ vli,frsm; (txl;ojzifh ausmif;oifynma&;ESifh

ausmif;jyify ynma&;wGif yg0ifEdkifjcif; r&Sdolrsm;) udk þoHk;oyfrIIrsm;wGif yg0ifapjcif;onf qDavsmfrI&SdjyD;

vdktyfcsuf? uGm[csufrsm;udk od&SdazmfxkwfEdkifonf/ oHk;oyfrI&v'frsm;udk &yf&GmvlxkESifh oufqdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;odkU today;&ef ta&;BuD;onf (pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 4 (pmrsufESm 48-49) udkvnf;

Munfhyg) /

Page 32: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

27

7/ pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif;/ / pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif;qdkonfrSm vltrsm;ESifh tzGJUtpnf;rsm;tm;

4if;wdkY\ &nfrSef;csuf jynfhrD&ef vdktyfonfh A[kokw? pGrf;&nf? uRrf;usifrIrsm;ESifh tjyKtrlrsm;udk

jznfhqnf;ay;jcif; jzpfonf/ ab;'Pfoifh &yf&GmvlxktwGif;&Sd q&m^rrsm;? tjcm; ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;ESifh

oif½dk;nTef;wrf;a&;qGJolrsm; tygt0if ynma&;uRrf;usifynm&Sifrsm;udk az:xkwfjyD; 4if;wdkUudk ynma&;tpDtpOf

a&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmf aqmif&Gufjcif;wdkYwGif yg0ifvmap&ef tm;xkwfoifhonf/ &yf&Gma'owGif;ü

uRrf;usifol tvHktavmuf r&SdvQif odkYr[kwf 4if;wdkUu ynma&;pepf (jyefvnf) wnfaqmuf&mwGif yg0ifEdkifpGrf;

odkUr[kwf yg0ifvdkjcif;r&SdvQif &yf&Gmvlxktm; pGrf;aqmif&nf wnfaqmufay;oifhonf/ xdcdkufcH&vG,faom

tkyfpkrsm; tygt0if &yf&GmvlxktwGif;&Sd a,musfm;av;? rdef;uav;? vli,f? vlBuD; tm;vkH;\ uGJjym;jcm;em;aom

pGrf;aqmif&nfrsm;? vdktyfcsufrsm;ESifh wkHYjyefrIrsm;udk pdppfoifhonf/ &yf&GmtwGuf oifwef;tpDtpOfa&;qGJ&mwGif

4if;wdkU\ pGrf;aqmif&nfqdkif&m vdktyfcsufrsm;ESifh ,if;wdkYudk jznfhqnf;Edkifonfhenf;vrf;rsm;udk pdppfoifhonf/

þodkYjyKvkyfjcif;jzifh &yf&GmvlxkwGif ynma&;tpDtpOfrsm;udk rdrdwdkYvkyfief;uJhodkY vkyfaqmifvdkpdwfESifh

a&&Snfxdef;odrf;vdkpdwfrsm; jzpfay:vmjyD; tjcm;u@rsm;ESifh wdk;jr§ifhnd§EIdif;aqmif&Gufvmaponf/

Page 33: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

28

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• t&nftaoG;&Sdynma&;udk vufvSrf;rDa&; jrSifYwifay;Ekdif&ef &yf&Gmvlxk? ynma&;0efxrf;rsm;ESifh oif,lolrsm;onf

&yf&Gma'otwGif; &Edkifaom&if;jrpfrsm;udk azmfxkwfowfrSwfjyD; aqmfMopnf;&kH;&,lonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS

3 udk Munfhyg)/

• ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;? a'ocH&yf&GmvlxkESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m yg0ifywfoufolrsm;onf

vuf&SduRrf;usifrIrsm;ESifh A[kokwrsm;udk todtrSwfjyKNyD; 4if;wdkYudktaumif;qHk; toHk;csEdkifaprnfh ynma&;

tpDtpOfrsm;udk a&;qGJonf (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm; 4 rS 5 udk Munfhyg)/

• ab;tEÅ&m,favQmhcsa&;ESifh y#dyu©avsmhyg;apa&;yg0ifonfh ynma&;udk qDavsmfatmif jyKjyifydkUcs&ef

EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;? a'ocH&yf&GmvlxkESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m yg0ifywfoufolrsm;onf

&yf&Gm&if;jrpfrsm;udk toHk;jyKonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 5 udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ &yf&Gma'o&if;jrpfrsm;/ / &yf&Gma'o&if;jrpfrsm;wGif &yf&Gm&Sd vltiftm;? todÓPfA[kokw&SdrSk? bmompum;?

aiGaMu;ESifh ypönf;wdkU yg0ifonf/ ynma&;wHkYjyefrIrsm;twGuf tpDtpOfa&;qGJjcif;jyKvkyf&mwGif &yf&Gma'otwGif;

&Edkifaom &if;jrpfrsm;udk azmfxkwfNyD; ,if;wdkYonf ynma&;wGif rnfodkYtoHk;0ifEdkifaMumif; pdppfqHk;jzwfoifhonf/

&yf&Gma'o&if;jrpfrsm;onf EdkifiHawmf\ wm0ef0wå&m;rsm;udk tpm;xdk;wm0ef,l&ef r[kwfyg/ &yf&Gma'o

&if;jrpfrsm;onf oifMum;-oif,ljcif;twGuf ab;uif;vHkNcHKrI? tcGifhtvrf;ESifh t&nftaoG;wdkYudk wdk;jr§§ifh

ay;Edkif&efjzpfonf/ ½kyfydkif;qdkif&m ulnDyHhydk;rIrsm;wGif uav;oli,fjyKpkysdK;axmifa&;Xmersm;? ausmif;rsm;ESifh

tjcm;oif,l&efae&mrsm; wnfaqmufjcif;? rGrf;rHxdef;odrf;jcif;ESifh jyifqifjcif;wdkYtwGuf ypönf;ESifhvkyftm;

yHhydk;rIrsm;yg0ifonf/ yHYydk;ulnD&mwGif oif,lolrsm;ESifh q&m^rrsm;? ulnDaqmif&Gufolrsm;ESifY uav;jyKpk

apmifha&Smufolrsm;twGuf vlrIpdwfydkif; yHhydk;rItygt0if tumtuG,fay;jcif;? pdwfydkif;? &kyfydkif;? vlrSkzlvHka&;ydkif;

qdkif&m yHYydk;ay;rSkrsm; yg0ifonf/ q&m^rrsm;udk ydkrdkMudK;pm; aqmif&Gufcsifpdwf jzpfay:vmatmif pnf;&Hk;

pkpnf;xm;onfh &if;jrpfrsm;rS vpmaiGESifh epfemaMu;rsm;ay;Ekdifonf/ &if;jrpfrsm; &,loHk;pGJrIrSwfwrf;rsm;udk

yGifhvif;jrifomrSKESifh wm0efcHEkdifrSKtwGuf odrf;qnf;xm;oifhonf/ uav;rsm;tm; t"r®cdkif;apjcif;?

acgif;yHkjzwfjcif;wdkU rjzpfap&ef ppfaq;MuD;Muyf&rnf (ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf-2

(pmrsufESm 61-67) ? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 3 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 4

(pmrsufESm 68-70) ? ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 113) udkvnf;

Munfhyg)/

touft&G,ftvdkufavsmfnDaom oif,lrSKtcGifhtvrf;rsm;&&Sda&;udk taumiftxnfazmfaqmif&Guf&ef

&yf&Gma'o&Sd &if;jrpfrsm;udk azmfxkwfí aqmfMopnf;&kH;um toHk;csonf/

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 2/

&if;jrpfrsm;

Page 34: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

29

2/ ynmoif,lcGif hESif hab;uif;vHkNcHKrIudkwdk;jr§if haqmif&Gufjcif;/ / ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;? a'ocH

&yf&GmvlxkESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m yg0ifywfoufolrsm;onf &yf&Gmvlxktm; xdcdkufcH&vG,faom

uav;rsm;ESifh vli,frsm;udk az:xkwfjyD; 4if;wdkUausmif;wufEdkifa&;ESifh tjcm;oif,lrItcGifhtvrf;rsm;udk

yHkrSefvufvSrf;rD&&Sda&; twGuf tultnDay;&ef wdkufwGef;tm;ay;oifhonf/ Oyrm- trsKd;orD;tkyfpkESifh

vli,ftkyfpkrsm;u tEGrf;yg;qHk;aom rdom;pkrsm;rS uav;rsm;twGuf oifhawmfaom t0wftpm;rsm;yHhydk;jcif;?

uav;OD;aqmifaom rdom;pkrsm;tm; tpm;tpmrsm; yHhydk;jcif;wdkUjzpfonf/ ausmif;rsm;? uav;oli,f

jyKpkysdK;axmifa&;Xmersm;ESifh tjcm;oif,l&mae&mrsm;onf uav;rsm;ESifh vli,frsm;twGuf vHkNcHKNyD;

ab;uif;onfh ae&mrsm;jzpfap&ef &yf&GmvlxkESifh ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm; vufwGJaqmif&Gufoifhonf/

4if;wdkYtaejzifh a0;vHacgifzsm; a'orsm;twGufvnf; ab;uif;vHkNcHKonfh oif,lcGifh&&Sda&;?

vrf;yef;qufoG,fa&;ESifh yHhydk;ay;a&;wdkYudk pkpnf;aqmif&GufEdkifonf/ roefpGrf; ausmif;olausmif;om;rsm;twGuf

ynmoif,lcGifh wdk;jr§ifhay;Edkif&ef &kyfydkif;qdkif&m t[efYtwm;rsm;udk z,f&Sm;ay;oifhonf/ trsKd;orD;rsm;onf

rdef;uav;rsm;ESifh roefpGrf;olrsm; ausmif;wufEdkifa&;twGuf pmoifcef;tultjzpfvnf;aumif;?

aESmifh,Sufapmfum;jcif; rcH&atmif umuG,f apmifha&Smufay;olrsm; tjzpfvnf;aumif; yg0ifaqmif&GufEdkifonf/

vli,frsm;onf "avhxHk;pHaMumifhvnf;aumif;? umuG,fa&; taMumif;jycsufaMumifYvnf;aumif; i,f&G,folrsm;ESifh

twl ausmif;rwufEdkifaomtcg &yf&Gmvlxktaejzifh vli,frsm;twGuf touft&G,fwlcsif; ynmay;jcif;?

pufrSkvufrSkESifh oufarG;ynmoifwef;ESifh tao;pm;vkyfief;rsm; xlaxmifEkdif&efoifwef;ponfh ausmif;jyify

ynma&;vkyfief;rsm; vkyfaqmif&ef aqG;aEG;pDpOf aqmif&GufEdkifonf/ &yf&Gm&if;jrpfrsm;udk ab;tEÅ&m,f

jzpfEkdifajcavsmhcsa&; ynmay;jcif;? wHkYjyefrItwGuf BudKwifjyifqifjcif;wdkYESifh ywfoufaom

owif;tcsuftvufrsm; &,lpkaqmif;jcif;? qDavsmfatmif jyKjyifjcif;ESifh rQa0ay;jcif; wdkYtwGuf toHk;jyKoifhonf

(&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 5? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif

pHowfrSwfcsuf 2 ESifh 3 (pmrsufESm 61-72) ? SEEP Network Minimum Standards for Economic Recovery after

Crsis, Enterprise Development standards udkvnf; Munfhyg) /

3/ a&&SnftwGuf pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif;/ / ynma&;qdkif&myk* ¾dKvfrsm;ESifh &yf&Gmvlxkonf 4if;wdkU

a&&SnfusifhoHk;aqmif&Guf&rnfh tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;twGuf oifwef;rsm;wGif yg0ifoifhonf/

,if;oifwef;rsm;wGif &if;jrpfrsm;aqmfMopnf;&Hk;jcif;ESifh pDrHcefYcGJjcif;? yHhydk;xdef;odrf;jcif;? roefpGrf;rIESifY

ywfoufonfY tod&dSjcif;? uav;rsm;ESifh vli,frsm; yl;aygif;yg0ifjcif;udk jzpfay:ap&ef txl;tav;ay;

aqmif&Gufcsufrsm; yg0ifEdkifonf/

4/ &yf&Gmvlxk\yg0ifulnDrIudk todtrSwfjyKjcif;/ / tpDtpOffa&;qGJjcif;? vkyfief;rsm;pDpOfaqmif&Gufjcif;ESifh

tpD&ifcHjcif;wdkUwGif &yf&Gmvlxk\ yg0ifulnDrIESifhywfoufaom owif;tcsuftvufrsm;udk xnfhoGif;oifhonf/

&yf&Gm\ yg0ifulnDjcif;wGiff aqmufvkyfa&;ypönf;rsm;uJhodkYaom ½kyf0w¬Kypönf;rsm;vnf; jzpfEdkifonf/ a'ocHwdkU\

udef;*Pef;jzifY wdkif;wmr&EkdifonfY uRrf;usifrIrsm;uJhodkYaom t&nftaoG;vnf; jzpfEkdifonf/ &yf&Gm\

yg0ifulnDrI tm;aumif;onfhtcg 4if;wdkY\ udk,fydkifvkyfief;uJhodkU wm0efodpdwfjzifh aqmif&GufrI&SdvmNyD; a&&Snf

wnfwHhrSKudk taxmuftuljyKonf/ odkYaomf jyifyrS qufvufyHhydk;ulnDrIrsm;onf &yf&Gm\ yg0ifulnDrItay:

rlrwnfoifhyg/ ynma&;twGuf w&m;0if wm0ef&SdolrSm EkdifiHawmfyif jzpfygonf/

Page 35: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

30

touft&G,fwlcsif; ynmay;a&;? &yf&Gm&if;jrpfrsm;udk aqmfMopnf;½Hk;&,la&;ESifh tpysLd;aqmif&GufonfY

&yf&GmzGHUNzdK;wdk;wufa&;qdkif&m tpysdK;vkyfief;rsm;wGif vli,frsm;\ yg0ifulnDrIudk wdkufwGef;tm;ay;NyD;

todtrSwfjyKoifhonf/ vkyfief;tpDtpOfrsm; a&;qGJcsrSwfjcif;ESifh vdktyfcsufrsm;pdppffjcif; tqifhrsm;wGif

vli,fvl&G,frsm;\ yl;aygif;yg0ifrIonf ta&;ygonf/

5/ &yf&Gma'o\pGrf;aqmif&nf/ / ab;tEÅ&m,favQmhcsjcif;ESifh y#dyu©avsmhyg;apjcif;twGuf ynma&;

tpDtpOfrsm;a&;qGJjcif;? qDavsmfatmifjyKjyifjcif;ESifh taumiftxnfaz:jcif;wdkUudk &yf&Gma'o\

tjyKoabmaqmifonfh tcuftcJ&ifqdkif ajz&Sif;enf;rsm;ESifh pGrf;aqmif&nfrsm;tay: tajccHí pDpOfjyD;

,if;wdkUudkjr§ifhwifaqmif&Guf ay;oifhonf/

tkyfpktrsKd;rsKd;tMum; &if;jrpfESifh yl;aygif;yg0ifEdkifrSKwdkYtay: tcGifhvrf;rsm; nDrQpGm r&&Sdjcif;onf

ynma&;vkyfief;rsm; aqmif&GufrSKtay:wGif oufa&mufxdcdkufrSK &SdEdkifonf/ csefvSyfxm;cJhjcif;? cGJjcm;

qufqHjcif;rsm;udkvnf; ydkrdk jzpfay:aponf/ ynma&;pDrHcsufrsm;ESifh tpDtpOfrsm;wGif yg0ifulnDol wpfOD;csif;udk

jzpfap? tzGJUvdkufudkjzpfap rsufESSmomay;jcif;rsKd;rjyKoifhyg/ yg0ifulnDEdkifjcif; r&Sdolrsm;udkvnf; cGJjcm;qufqHrI

rjyKoifhyg (pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 37-38)? ynma&;rl0g'

pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 110) udkvnf; Munfhyg) /

Page 36: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

31

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• ynmoif,lcGifh&&Sda&;twGuf ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf tjcm;tzGJUtpnf;rsm;ESifh tpnf;ta0;

usif;yjcif;? n§dEIdif;aqmif&GufrIrsm;wGif yl;aygif;yg0ifjcif;tygt0if ynma&;wkHYjyefrIrsm;wGiff OD;aqmifrIu@rS

wm0ef,lonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg) /

• tzGJUtpnf; toD;oD;yg0ifaom n§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwDonf vdktyfcsufrsm;pdppfjcif;? tpDtpOffa&;qGJjcif;?

owif;tcsuftvuf pDrHcefYcGJjcif;? &if;jrpfrsm; azmfxkwfjcif;? pGrf;aqmif&nfjr§ifhwifjcif;ESifh oabmwl

vufcHvmatmifjyKvkyfjcif; ponfwdkYudk n§dEIdif;aqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg) /

• n§dEIdif;aqmif&Guf&mwGif ynma&;tqifhrsm;ESifh trsdK;tpm;rsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk

Munfhyg) /

• ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;? tvSL&Sifrsm;? ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;? tef*sDtdkrsm;? &yf&GmvlxkESifh

yg0ifywfoufolrsm;onf ynma&;vkyfief;rsm;udk yHhydk;ay;&mwGif tcsdefrDaqmif&Gufjcif;? yGifhvif;jrifomjcif;?

nDnGwfrQwjcif;? n§dEIdif;xm;onfhtwdkif; b@maiG cGJa0oHk;pGJjcif;wdkUudk aqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 udk

Munfhyg)/

• wHkYjyefrItpDtpOffa&;qGJjcif;ESifh n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;wdkUtwGuf owif;tcsuftvufrQa0&ef yGifhvif;jrifomaom

enf;pepfrsm;onf n§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwDESifh tzGJUtpnf;rsm;tMum;wGif&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 4

udk Munfhyg)/

• ynma&;wkHYjyefrIwGif pGrf;aqmif&nfESifh vdktyfcsufrsm;udk azmfxkwfEdkiff&ef pdppftuJjzwfjcif;rsm;udk yl;wGJ

aqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 4 udk Munfhyg)/

• ynma&;vkyfief;rsm; atmifjrifjyD;ajrmuf&ef yg0ifywfoufolrsm;tm;vHk;onf wef;wlnDrQjcif;? yGifhvif;jrifomjcif;?

wm0ef,ljcif;ESifh wm0efcHjcif;ponfhtajccHrlrsm;udk vdkufemapmifhxdef;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 5 ESifh 6 udk

Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ tzGJUtpnf;toD;oD; yg0ifaomn§dEI dif;aqmif&GufrIaumfrwD/ / ynma&;wkHYjyefrIudk n§dEIdif;aqmif&Gufaom

aumfrwDwGif tzGJUtpnf;toD;oD;rS udk,fpm;vS,frsm; yg0ifoifhonf/ EdkifiHawmftqifh ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;u OD;aqmifonfqdkaomfvnf; a'oqdkif&mtmPmydkifrsm;ESifh tzGJUtpnf;rsm;rS

udk,fpm;vS,frsm;vnf; yg0ifoifhonf/ ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;u raqmif&Gufay;Edkifaom ae&mrsm;wGif

trsm;oabmwlnDcsufjzifh tzGJUtpnf;toD;oD;rS wm0ef,laqmif&GufEdkifonf/ ynma&;n§§dEIdif;aqmif&GufrI

aumfrwD&SdjyD;jzpfvQif ,if;vkyfief;rsm;udk wm0ef,laqmif&Gufoifhonf/ odkYr[kwf IASC\ tpktzGJUyHkpHudk

usifhoHk;aevQif Education Cluster udk zGJUpnf;oifhonf/ odkY&mwGif qHk;jzwfcsufrsm; csrSwf&mü oufqdkif&m

ynma&;qdkif&m wm0ef&SdolwpfOD; tNrJyg0ifoifhonf/ tcuftcJtusyftwnf;\ taetxm;ay:rlwnfí

EdkifiHtqifhESifh &yf&Gma'otqifh n§dEIdif;aqmif&GufrItzGJUrsm; vdktyfEdkifonf/ tzGJU0ifrsm;\ tcef;u@ESifh

ynma&;twGuf n§dEIdif;aqmif&GufrIenf;pepfrsm;&SdaejyD; ,if;wdkUonf t&nftaoG;&Sdynma&;udk pOfqufrjywf

oif,lcGifh&&Sd&; aqmif&GufEdkif&ef yg0ifywfoufolrsm;tm; yHhydk;ay;onf/

n§dEI dif;aqmif&GufrI pHowfrSwfcsuf 1/

n§dEI dif;aqmif&GufrI

Page 37: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

32

wm0ef0wå&m;rsm;udk aumfrwDtwGuf Terms of Reference wGif azmfjyxm;oifhonf (ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf

2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 4 (pmrsufESm- 113) udkvnf; Munfhyg)/

uav;oli,fjyKpkysdK;axmifa&;ESifh rlvwef;? tv,fwef;? ausmif;jyify? pufrSKvufrSKESifY oufarG;ynm?

txufwef;ESifh oufBuD;ynma&;tygt0if ynma&;tqifhESifhtrsKd;tpm; owfrSwfcsuftm;vHk;;udk

n§dEIdif;aqmif&GufrI vkyfief;rsm;wGif xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/

2/ &if;jrpfrsm;aqmfMopnf;½k H;&,ljcif;/ / ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;umvwpfavsmuf t&nf

taoG;&Sdynma&;tpDtpOfrsm;udk tcsdefrD atmifjrifpGm taumiftxnfazmfEkdif&ef &efyHkaiGrsm;vdktyfonf/

&efyHkaiG&&Sd&ef tm;vHk;yg0if n§dEIdif;xm;jyD; yGifhvif;jrifomonfh csOf;uyfenf;rsm;jzifh BudK;yrf;oifhonf/

&efyHkaiG&&Sda&;[kqdk&mü ukvor*¾\ Flash Appeals ESifh Consolidated Appeals Processes rsm;yg0ifonf/

ta&;ay:tajctaersm;wGif ukvor*¾\ Central Emergency Response Fund ESifh tjcm;ta&;ay:wHkYjyefrI

&efyHkaiGrsm;rS ynma&;twGuf yHhydk;ay;Ekdifonf/ a'ocHtzGJUtpnf;rsm;u &if;jrpfrsm;&&SdEdkif&ef

ulnDyHhydk;ay;oifhonf/

ta&;ay:&efyHkaiGrsm; cGJa0oHk;pGJ&mwGif EdkifiHESifh &yf&Gma'owGif; tvkyform;aps;uGuf tajctaersm;?

xHk;wrf;pOfvmrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;oifhNyD; a&&SnfwGif xdef;rxm;Edkifonfh yHkpHrsdK;udk a&SmifMuOfoifhonf/

&if;jrpfrsm; cGJa0oHk;pGJ&mwGif (txl;ojzifh y#dyu©tajctaersm;ü) rnDrQrSKrsm;? rD;avmif&mavyifh cGJjcm;rSKrsm;

rjzpfay:ap&ef EdkifiHa&;pdppfydkif;jcm;rItay: tajccHaqmif&Gufoifhonf/ q&mrsm;ESifhynma&;0efxrf;rsm;twGuf

epfemaMu;ESifh ynma&;vkyfief;rsm;twGuf aiGay;ajcjcif;wdkUESifh pyfvsOf;í n§dEIdif;aqmif&Gufaom rl0g'&Sd&rnf

jzpfonf/ ta&;ay:&efyHkaiGrsm;pDpOf&mwGif a&&Snf&efyHkaiG tpDtpOfrsm;ESifh vdkufzufatmif aqmif&Gufoifhonf

(Oyrm- tvSL&Sifrsm; pkaygif;xnfh0ifxm;aomaiG? pkaygif;&efyHkaiGESifh EdkifiHawmf\ b@maiGcGJa0rSKuJhodkUaom

zGHUjzdK;a&;vkyfief;rsm;twGuf &efyHkaiGaxmufyHUrSKyHkpHrsm;)/ pufrSKvufrSKESifh oufarG;ynmoifwef;rsm;twGuf

yk*¾vduu@rS &efyHkaiGyHUydk;rI tpDtpOfudkvnf; &SmazGaz:xkwfoifhonf (ynmoif,lcGifhESifh oif,lrI

ywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 8 (pmrsufESm 65)? q&mrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&m

yk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 99)? ynma&;rl0g'rsm;pHowfrSwfcsuf 2\

vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 113)? INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGif&Edkifonfh q&m^rrsm;twGuf

epfemaMu;qdkif&m INEE vrf;nTefcsufrSwfpkESifh INEE Reference Guide to External Education Financing? SEEP

Network Minimum Standards for Economic Recovery after Crisis, Financial Services Standard 5: Coordination and Transparency udkvnf; Munfhyg)/

3/ owif;tcsuftvufESif h todynmpDrHcefYcJ GrI/ / owif;tcsuftvufESifh todynm pDrHcefYcGJrIwGif

atmufygtcsufrsm;yg0ifonf/

- vdktyfcsufrsm;pdppftuJjzwfjcif;? pGrf;aqmif&nfESifh vTrf;jcHKEdkifrSKtwdkif;twm?

- owiff;tcsuftvufrsm; pkaqmif;jcif;? odrf;qnf;jcif;? pdppfydkif;jcm;jcif;ESifh rQa0jcif;

- ppfaqMuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;

- tawGUtBuHKrsm;rS &&Sdvmonfh oifcef;pmrsm;udk aemifvmrnfhvkyfief;rsm;wGif xnfhoGif;pOf;pm;jcif;

Page 38: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

33

xda&mufaom owif;tcsuftvufESifh todynm pDrHcefYcGJjcif;pepfrsm;onf EdkifiHawmf\pepfrsm;udk yHkwlygG;jcif;rsdK;

r[kwfbJ ,if;wdkUay:wGiftajccHxm;jcif;ESifh tm;jznfhxm;jcif;rsdK; jzpfonf/ ,if;wGif uav;oli,f umuG,f

apmifha&Smufjcif;? vlrIpdwfydkif;qdkif&m yHhydk;jcif;? cdkvIH&mae&m? a&ESifhywf0ef;usif oefY&Sif;a&;? usef;rma&;ESifh

tapmydkif;umv jyefvnfxlaxmifa&;vkyfief;rsm;wGif aqmif&Gufaeaom EdkifiHawmfESifh &yf&Gma'owGif;

tzGJUtpnf;rsm;\ yg0ifrI vdktyfonf/ owif;tcsuftvufESifh todynmA[kokw pDrHcefYcGJjcif; pepfrsm;udk

a&&SnfwGif EdkifiHawmfESifh &yf&Gma'oqdkif&m tmPmydkifrsm;udk,fwdkif owfrSwfa&;qGJoifhonf (pdppfydkif;jcm;jcif;

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 39)? pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 6

(pmrsufESm 43)? pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 46-47)? ynma&;rl0g'

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 5 (pmrsufESm 110) ESifh SEEP Network Minimum Standards for Economic

Recovery after Crisis, Common Standard 6: Coordinate Efforts for Greater Impact wdkYudkvnf; Munfhyg)/

4/ yl;wGJppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;/ / ynma&;wHkYjyefrItwGuf pGrf;aqmif&nfESifh vdktyfcsufrsm;udk owfrSwf

azmfxkwf&ef Global Education Cluster \ Joint Assessment Toolkit odkYr[kwf oabmwlnDxm;Muaom

vdktyfcsufrsm;? ppfaq;tuJjzwfjcif;qdkif&m enf;vrf;rsm;udk qDavsmfatmif jyKjyifoHk;pGJoifhonf/

BudKwifjyifqifjcif;ESifh ta&;ay:pDrHcsufrsm; a&;qGJ&mwGif ppfaq;tuJjzwfjcif;qdkif&m enf;vrf;rsm;

toHk;jyKwwfap&ef oifwef;ay;jcif; tpDtpOfrsm;udk xnfhoGif;oifhonf/ tu,fí yg0ifywfoufol

wpfOD;wpfzGJUu ynma&;twGuf pGrf;aqmif&nfESifh vdktyfcsufrsm;qdkif&m ppfaq;tuJjzwfjcif;udk

aqmif&GufcJhjyD;ygu ,if;wdkY\awGU&SdcsufESifh tcsuftvufrsm;udk ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESifh

n§dEIdif;aqmif&Gufaeonfh tzGJUrsm;xH rQa0oifhonf/ tcsKdUEdkifiHrsm;wGif ynma&;ESifh tjcm;u@toD;oD;twGuf

ar;cGef;rsm;yg0ifonfh tvsiftjrefppfaq;tuJjzwfjcif;udk ta&;ay:tajctaejzpfNyD; 48 em&DtwGif;

aqmif&GufMuonf/ þodkUaqmif&Guf&mwGif usef;rma&;? a&&&Sda&;ESifh ywf0ef;usifoefY&Sif;a&;? cdkvIH&mae&mponfh

u@wGif yg0ifywfoufolrsm;ESifh n§dEIdif;aqmif&Guf&efvdkonf (pdppfydkif;jcm;jcif; pHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 8 (pmrsufESm 35-40) udkvnf; Munfhyg)/

5/ wm0efcHjcif;/ / yg0ifywfoufol wpfOD;csif;? wpfzGJUcsif;pDwGif 4if;wdkU\ vkyfief;jyXmef;csufrsm;&Sdaomfvnf;

n§dEIdif;aqmif&GufrIESifh owif;tcsuftvufrQa0rIudk wm0efcH&ef tm;vHk;u oabmwlnDxm;oifhonf/

qdkvdkonfrSm owif;tcsuftvufpkaqmif;jcif;ESifh ,if;wdkUudk vkyfief;tpDtpOfa&;qGJ&mwGif toHk;jyKjcif;onf

yGifhvif;jrifom&rnf jzpfonf/ ynma&;wkHYjyefrIwGif ta&;MuD;aom uGm[csufrsm;&Sdaomae&mwGif IASC Education

Cluster odkYr[kwf tjcm;n§dEIdif;aqmif&GufrItzGJUonf oufqdkif&myg0ifywfoufoltoD;oD;u OD;pm;ay;

vdktyfcsufrsm;tvdkuf uGm[csufrsm;udk jznfhqnf;aqmif&Gufapa&;twGuf wm0ef,l&rnfjzpfonf/

n§dEIdif;aqmif&Gufonfh ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;wGif ynma&;vkyfief;rsm;\ &v'fESifhqdkifaom

owif;tcsuftvufrsm;udk yGifhvif;pGm rQa0jcif;jzifh ab;'Pfoifholrsm;tm; wm0efcHrSKjzpfay:aponf/ xdkUtjyif

jznfhqnf;&rnfh vdktyfcsufrsm;udk ydkrdkay:vGifapjcif;jzifh INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;ESifh vlom;csif;

pmemrIqkdif&m tajccHrlrsm;udk toHk;jyK&mwGif taxmuftuljzpfaponf/ EdkifiHawmf\ vlYtcGifhta&;qdkif&m

tzGJUtpnf;rsm;onf EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;u ab;'Pfoifhjynfolrsm;\ ynmoif,lcGifhudk jznfhqnf;ay;onfh

wm0efrsm;udk vG,fulacsmarGUpGm xrf;aqmifEdkifatmif yHhydk;ulnDay;NyD; ppfaq;MuD;Muyfoifhonf

(ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 5 (pmrsufESm 114) udkvnf; Munfhyg)/

Page 39: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

34

6/ &v'faumif;udka&S;½IaomcsOf;uyfenf;/ / yg0ifywfoufolrsm;tm;vHk;onf ynma&;wHkYjyefrIrsm;udk aumif;pGm

n§dEIdif;aqmif&GufMuNyD; arQmfrSef;xm;onfh &v'frsm; &&Sdjcif;udk qdkvdkonf/ ynma&;wHkYjyefrIrsm;twGuf

n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;onf pOfqufrjywf ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfoHk;oyfjcif;jzifhf awGU&Sd&onfh

uGm[csufrsm;udk vsifjrefpGm n§dEIdif;ajz&Sif;Edkifonf (pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 3 ESifh 4 (pmrsufESm 45-49)

udkvnf; Munfhyg)/

Page 40: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

35

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• ynma&;qdkif&m tvsiftjref ppfaq;tuJjzwfjcif;udk pwifaqmif&Guf&mwGif ab;uif;vHkNcHKa&;udk

xnfhoGif;pOf;pm;vsuf wwfEdkiforQ tapmqHk;aqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg) /

• ppfaq;tuJjzwfjcif;onf usm;-r? touft&G,ftkyfpkponfjzifh tao;pdwfcGJjcm;xm;aom tcsuftvufrsm;udk

pkaqmif;jcif;jzifh a'ocHwdkY\ ynma&;&nfrSef;csuftay: oabmxm;tjrifrsm;? ynma&;vufvrf;rDrIudk

t[efUtwm; jzpfapaomt&mrsm;? OD;pm;ay;&rnfh ynma&;vdktyfcsufrsm;ESifh vkyfief;rsm;udk azmfxkwf

owfrSwfay;onf/ (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 udk Munfhyg)/

• ynma&;ESifh oif,ljcif;twGuf &yf&Gma'owGif;&Sd pGrf;aqmif&nfrsm;? &if;jrpfrsm;ESifh enf;AsL[mrsm;udk

ta&;ay:tajctae rwdkifrDESifh ta&;ay:tajctaetwGif; owfrSwfazmfxkwfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 rS 5

udk Munfhyg) /

• ynma&;wHkUjyefrIrsm;onf qDavsmfqufpyfrSK&SdNyD; ab;tEÅ&m,fusa&mufEdkifajcESifh y#dyu©udk csufcsif;

wHkYjyefEdkifpGrf;&Sd&ef qufpyftajctaepdppfjcif;udk jyKvkyfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 udk Munfhyg) /

• ab;'PfcH&olrsm;\ udk,fpm;vS,frsm;onf tcsuftvufpkaqmif;jcif;ESifh taumiftxnfazmfjcif;wdkYtwGuf

tpDtpOfa&;qGJ&mwGif yl;aygif;yg0ifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2? 3? 5? 7? 8 wdkYudk Munfhyg)/

• ynma&;tqifhESifhtrsdK;tpm; trsKd;rsKd;twGuf ynma&;qdkif&m vdktyfcsufrsm;ESifh &if;jrpfrsm;udk jyD;jynfhpHkaom

ppfaq;tuJjzwfjcif;wGif t"du yg0ifywfoufaeolrsm; yl;aygif;yg0if aqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 rS 7

udkMunfhyg)/

• xyfwlvkyfief;rsm;udk NydKifwlvkyfrdjcif;r&Sdap&ef tzGJUtpnf;tcsif;csif; n§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwDonf

tjcm;u@rsm;? oufqdkif&m yg0ifywfoufolrsm;ESifh n§dEIdif;jyD; ppfaq;tuJjzwfjcif;udkaqmif&Gufonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 6 ESifh 8 udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ ueOD;ppfaq;tuJjzwf&eftcsdefowfrSwfjcif;/ / ueOD;ppfaq;tuJjzwf&ef tcsdeffZ,m;a&;qJG&mwGif

ppfaq;tuJjzwfa&;tzGJUESifh ab;'PfcH&olrsm;\ ab;uif;vHkNcHKa&;udk xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/ jzpfEdkifvQif

ppfaq;tuJjzwfjcif;udk ta&;ay:tajctaejzpfNyD;aemuf wwfEkdiforQ tapmqHk;aqmif&GufoifhNyD; ab;'Pfoifh

ae&mtm;vHk;wGif ynma&;trsKd;tpm; tm;vHk;ESifhpyfvsOf;í ppfaq;tuJjzwfoifhonf/ ueOD;ppfaq;tuJjzwfNyD;

aumuf,lxm;onfh tcsuftvufrsm;udk ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;jzifh aemufxyf aumuf,l&&Sdonfh

tcsuftvufrsm;ESif yHkrSefjznfhpGufjyifqifoifhonf/ ,if;odkU jznfhpGufjyifqif&mwGif vkyfief;jyD;ajrmuf

atmifjrifrIrsm;? tuefYtowf&SdrIrsm;ESifh rjynfhrDao;aom vdktyfcsufrsm;udk oHk;oyfjcif;vnf; yg0ifonf/

bufpHkNcHKiHk ppfaq;tuJjzwffjcif;udk csufcsif; raqmif&GufEkdifaomtcg ueOD;ppfaq;tuJjzwffjcif;udk wpfpdwf

wpfa'o aqmif&GufjyD; &&Sdvmaom owif;tcsuftvufrsm;jzifh vkyfief;rsm;udk csufcsif; aqmif&GufEdkifonf/

2/ ppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;/ / ppfaq;tuJjzwf&mwGif ynma&;wHkYjyefrItwGuf toHk;jyY&efESifh y#dyu©ESifh

ab;tEÅ&m,fwdkU\ aemufqufwGJab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm;udk ppfaq;tuJjzwf&ef tao;pdwfcJGjcm;Edkifonfh

tcsuftvufrsm;udk aumuf,lpkaqmif;oifhonf/ ]tao;pdwfcJGjcm;xm;onfhtcsuftvufrsm;} qdkonfrSm

ta&;ay:tajctaetwGif; ynma&;qdkif&mppfaq;tuJjzwfjcif;udk tcsdefESifhwpfajy;nD bufpHkjcHKiHkí

yGifhfvif;jrifomaom yl;aygif;yg0ifrSKyHkpHjzifh aqmif&Gufonf/

pdppfyd kif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 1/

ppfaq;tuJjzwfjcif;

Page 41: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

36

owif;tcsuftvufrsm;udk usm;-rESifh touftkyfpk ponfjzifh tydkif;tvkduf pdppfydkif;jcm;xm;jcif; jzpfonf/

4if;tcsuftvufrsm;onf ab;'PfcH&olrsm;twGuf ynma&;qdkif&mpGrf;aqmif&nfrsm;? &if;jrpfrsm;?

ckcHumuG,fEkdifpGrf; enf;jcif;rsm;? uGm[csufrsm;ESifh ynma&;qdkif&mtcGifhta&;rsm;&&Sda&;twGuf pdefac:rIrsm;udk

azmfxkwfowfrSwfay;onf/ &if;jrpfrsm;udk xda&mufpGm toHk;rjyKEdkifjcif;ESifh vdkonfxufydkaom

ppfaq;tuJjzwfjcif;rsm; rjzpfap&ef ynma&;ESifh tjcm;ta&;ay:wHkYjyefrIudk aqmif&Gufaeolrsm;onf

ppfaq;tuJjzwfjcif;ESifh uGif;qif;avhvmjcif;rsm;wGif n§dEIdif;aqmif&Gufoifhonf (&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI

pHowfrSwfcsuf 2 (pmrsufESm 28-30)ESifh n§dEIdif;aqmif&GufrI pHowfrSwfcsuf 1 (pmrsufESm 31-34)udkvnf; Munfhyg)/

ppfaq;tuJjzwf&mwGif &SdESifhjyD;aom owif;tcsuftvuf&if;jrpfrsm;udk trsm;qHk; toHk;jyKoifhonf/ udk,fwdkif

tcsuftvufaumuf,l pkaqmif;&mwGif ta&;MuD;onfh qHk;jzwfcsufrsm; csrSwfEdkif&ef trSefwu,fvdktyfjyD;

r&&Sdao;aom tcsuftvufrsm;udkom aumuf,loifhonf/ ra&mufEdkif? roGm;a&mufEdkifaomae&mrsm;rS

owif;tcsuftvufrsm; aumuf,lpkaqmif;Edkif&ef tjcm;enf;vrf;rsm;udk pHkprf;&SmazGoifhonf/ Oyrm- a'ocH

acgif;aqmifrsm;ESifh &yf&GmuGef&ufrsm;udk qufoG,fjcif;? tjcm;u@rsm;rSwqifh &&SdEdkifaom qifhyGm;

tcsuftvufrsm;udk toHk;jyKjcif;? tusyftwnf; rwdkifrDumvu tcsuftvufrSwfwrf;rsm;udk toHk;jyKjcif;wdkU

jzpfonf/ tusyftwnf; rwdkifrDumvu tcsuftvufrsm;onf ta&;ay:umvtajctaeESifh EIdif;,SOf&ef

taxmuftuljyKonf/

vkyfief;n§dEIdif;aqmif&Guf&mwGif ulnDyhhHydk;Edkif&efESifh a'ocHrsm;xHrS tMudrfMudrf owif;tcsuftvuf

pkaqmif;aumuf,ljcif;rsdK; rjzpfap&ef EdkifiHtwGif; owif;tcsuftvuf aumuf,lpkaqmif;onfh ykHpHrsm;udk

pHowfrSwfxm;oifhonf/ jzpfEdkifygu ta&;ay:tajctaerwdkifrD BudKwifjyifqifrItpDtpOf a&;qGJjcif;\

tpdwftydkif;wpf&yftjzpf ppfaq;tuJjzwfjcif;ykHpHrsm;udk a&;qJGjyKpkNyD; yg0ifywfoufoltm;vHk;\ oabmwlnDrIudk

&,lxm;oifhonf/ ,if;ykHpHrsm;wGif a'ocHrsm;rS xyfrHjznfhpGufvdkaom ta&;BuD;onfh tcsuftvufrsm;a&;Edkif&ef

twGufvnf; pDpOfxm;oifhonf/

ppfaq;tuJjzwfonfhtzGJUrsm;wGif ab;'PfcH&yf&Gmvlxk yg0ifoifhonf/ ausmif;olausmif;om;rsm;? q&m^rrsm;?

tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;? rdbrsm;ESifh tkyfxdef;ol trsKd;orD;?trsKd;om;rsm;\ tawGUtBuHKrsm;?

vdktyfcsufrsm;? pdk;&drfylyefrIrsm;ESifh pGrf;aqmif&nfrsm;udk vTrf;jcHKod&SdEdkif&ef ppfaq;tuJjzwfonfhtzGJUrsm;wGif usm;-

r ta&twGuf nDrQpGm yg0ifoifhonf/ oufqdkif&mtmPmydkiftzGJUtpnf;rsm;ESifh aqG;aEG;wdkifyifoifhonf/

ppfaq;tuJjzwf&mwGif av;pm;jcif;? cGJjcm;qufqHrIr&Sdjcif;ponfh tajccHoabmw&m;rsm; yg0ifaom

vlUusifh0wfrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/ owif;tcsuftvuf pkaqmif;jcif;onf &yf&Gmvlxkudk tcuftcJ

awGUapwwfonf/ tb,faMumifhqdkaomf owif;tcsuftvufrsm;\ twdrf;tapmif;rcHaom obm0aMumifh

omru? 4if;wdkY yl;aygif;yg0if aqmif&Gufjcif;aMumifh ypfrSwfxm;cH&NyD; tEÅ&m,fMuHKawGUEkdifaomaMumifYjzpfonf/

(pdppfydkif;jcm;jcif;pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 5 udkfvnf; Munfhyg)/ owif;tcsuftvuf aumuf,l

pkaqmif;olrsm;onf yl;aygif;yg0ifaqmif&Gufolrsm;tm; umuG,fay;&ef wm0ef&SdNyD; atmufyg tcsufrsm;udk

4if;wdkUtm; today;xm;&rnf/

- owif;tcsuftvufrsm; pkaqmif;&jcif;\ &nf&G,fcsuf

- owif;tcsuftvuf pkaqmif;onfhvkyfief;pOfwGif ryg0ifvdkíaomfvnf;aumif;? qufvufyg0ifvdkpdwf

r&SdvQifaomfvnf;aumif; txifvGJcH&rSK r&SdbJ tcsdefra&G; EkwfxGufEdkifcGifh&Sdjcif;

- 4if;wdkYtaMumif; aygufMum;rSKr&Sdatmif xdef;odrf;jcif;ESifh 4if;wdkY\ trnfemrudkvQdKU0Sufxm;&ef tcGifh&Sdjcif;

(pdppfydkif;jcm;jcif;pHowfrSwfcsuf 4 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 48-49) udkvnf; Munfhyg)/

Page 42: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

37

3/ qufpyftajctaepdppfyd kif;jcm;jcif;/ / ,if;wGif ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcpdppfjcif;ESifh y#dyu©pdppfydkif;jcm;jcif;wdkU

yg0ifonf/ qufpyftajctae pdppfydkif;jcm;jcif;onf ynma&;wHkYjyefrIrsm;udk qDavsmfqufpyfrI&SdapjyD;?

jzpfay:vmEdkifonfh ab;tEÅ&m,fESifhy#dyu©rsm;\taMumif;udk od&Sdaponf/

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc pdppfjcif;onf oif,lolrsm;\ usef;rma&;? ab;uif;vHkNcHKa&;wdkYtay: oufa&mufvsuf

&Sdonfh qufpyftajctaersm;udk ½IaxmifhpHkrS xnfhoGif;pOf;pm;onf/ þtcsufu ynma&;onf

ab;tEÅ&m,fjzpfapedkifonfh taMumif;&if; r[kwfbJ umuG,fapmifha&SmufrIay;onfh vkyfief;jzpfaMumif;

odomaponf/ ynma&;twGuf ab;tEÅ&m,fjzpfapEdkifaom taMumif;&if;tm; ppfaq;tuJjzwf&mwGif

atmufygtaMumif;t&mrsm; yg0ifEdkifonf/

- vHkNcHKrIr&Sdjcif;? tkyfcsKyfrSK nHhzsif;jcif;ESifh vmbfpm;jcif;rsm;

- ul;pufwwfaoma&m*grsm; jzpfyGg;jcif;ponfh jynfolUusef;rma&; jyóemrsm;

- tjcm;aom vlrIa&;? pD;yGm;a&;? ½kyfydkif;qdkif&mESifh obm0ywf0ef;usifqdkif&m taMumif;tcsufrsm; (Oyrm-

tqdyftawmufjzpfapaom "mwfaiGYrsm;xGufvmjcif;ESifh "mwkypönf;rsm;,dkzdwfjcif; ponfh

pufrIvkyfief;qdkif&mtEÅ&m,frsm;)

- usm;-r? touft&G,f? roefpGrf;rI? wdkif;&if;om;rsKd;EG,fpkaemufcHtajctae ponfhtcsufrsm;ESifh

pyfvsOf;aom ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm;? qufpyftajctae&Sd tjcm;ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm;

ynma&;qdkif&m Mum;0ifulnDaqmif&GufrIrsm;aMumifh rnDrQrIrsm; odkUr[kwf y#dyu©rsm;jzpfay:aponfh

taMumif;&if;rsm; ydkrdkqdk;&Gm;vmrSKr&Sdap&ef y#dyu©rsm;ESifh y#dyu©jzpfEdkifajcrsm;udk ppfaq;tuJjzwfonf/

y#dyu©tajctaeESifh ab;tEÅ&m,ftajctaeESpfckpvHk;twGuf y#dyu©pdppfydkif;jcm;rI vdktyfonf/ ,if;wGif

atmufygtaMumif;t&mrsm; yg0ifEdkifonf/

- y#dyu©tajctaewGif wdkuf½dkuf odkUr[kwf oG,f0dkufí yg0ifaqmif&Gufaeolrsm;onf y#dyu©'PfcHae&jcif;

odkYr[kwf y#dyu©'PfcH&Edkifajc&Sdjcif;

- trSefwu,f jzpfyGm;aeaom odkYr[kwf jzpfyGm;Edkifajc&Sdaom y#dyu©rsm;ESifh emMunf;epfemcsufrsm;

jzpfay:aponfh taMumif;&if;rsm;&Sdjcif;

- ynma&;wGif yg0ifywfoufaeolrsm;tygt0if yg0ifaqmif&GufMuolrsm;tMum; tjyeftvSef

qufoG,frIrsm;ESifh y#dyu©jzpfyGm;aponfh tcsufrsm;/

y#dyu©jzpfyGm;avh&Sdaom ae&ma'orsm; odkYr[kwf wdkif;jynfrsm;&Sd y#dyu© pdppfydkif;jcm;rI &v'frsm;udk okawoe

tzGJUtpnf;rsm;xHrS &&SdEdkifonf/ ,if;wdkYudk ynma&;½IaxmifhrS jyefvnffoHk;oyf&ef vdkonf/ y#dyu©pdppfydkif;jcm;rI

&v'frsm;udk r&&Sdvsif odkYr[kwf toHk;rcsEdkifvsif ab;'PfcH&onfh ae&ma'owGif tvkyf½HkaqG;aEG;yGJ

usif;yjcif;jzifh vnf;aumif;? pm;yGJ0dkif;wGif aqG;aEG;avhvmjcif;rsm; jyKvkyfjcif;jzifhvnf;aumif; y#dyu©

pdppfydkif;jcm;rIrsm; jyKvkyfEdkifonf/ ynma&;wGifyg0ifywfoufolrsm;onf oifhavsmfonfh tzGJUtpnf;rsm;tm;

ynma&;owif;tcsuftvufrsm; yg0ifaom bufpHkaxmifhpHk y#dyu©pdppfydkif;jcm;rIrsm; aqmif&Guf&ef axmufcH

wifjyoifhonf/ odkUrSom pdwf0ifpm;aom tzGJUtpnf;tm;vHk;tm; awGU&Sdcsufrsm;udk rQa0Edkifrnf jzpfonf/

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcpdppfrI tpD&ifcHpmu y#dyu©tygt0if obm0ab;tEÅ&m,frsm;ESifh vlwdkYaMumifhjzpfaom

tEÅ&m,frsm; pDrHcefYcGJrItwGuf enf;AsL[mrsm;udk wifjyonf/ enf;AsL[mrsm;wGif umuG,fwm;qD;jcif;? avsmh

yg;apjcif;? MudKwifjyifqifjcif;? wHkYjyefjcif;? jyefvnfwnfaqmufjcif;ESifh jyefvnfxlaxmifjcif;wdkY yg0ifonf/ Oyrm-

ausmif;rsm; odkYr[kwf oif,l&mae&mrsm;wGif ta&;ay:tajctaeudk umuG,fwm;qD;&ef? avsmhyg;ap&efESifh

wkHYjyef&eftwGuf ta&;ay:tpDtpOfrsm;ESifh vHkNcHKa&;tpDtpOfrsm; vkdtyffayrnf/ tEÅ&m,fjzpfEdkifaom

ae&mrsm;ESifh oif,lolrsm;\ xdcdkufcH&vG,frIESifh cHEdkif&nf&SdrIwdkUudk xdyg;apaom tcsufrsm;udk xif&Sm;pGm

jyxm;onfh ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcjy ajryHkudkvnf; jyifqifxm;oifhonf/

Page 43: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

38

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcpdppfrIwGif &if;jrpfrsm;ESifh pGrf;aqmif&nfrsm; tygt0if &yf&Gmvlxk\ cHEdkif&nf&SdrI?

&yf&Gma'o\ jyóemudk &ifqdkifajz&Sif;rIqdkif&m BudK;yrf;tm;xkwfrIrsm;udk pdppfrIvnf; yg0ifoifhonf/

ab;tEÅ&m,f avsmhyg;apjcif;? BudKwifjyifqifjcif;ESifh jyefvnfxlaxmifjcif;twGuf todynm? uRrf;usifrIrsm;ESifh

pGrf;aqmif&nfrsm;udk ta&;ay:umvrwdkifrDESifh ta&;ay:umvaemufydkif;wGifyg pdppffNyD;? BudKwifjyifqifjcif;ESifh

ab;tEÅ&m,f avsmhyg;apjcif;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&if; tm;jznfhjr §ifhwifay;&rnf (&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 4 (pmrsufESm 22-25 )? &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrIpHowfrSwfcsuf 2\

vrf;nTefcsufrSwfpk 5 (pmrsufESm 30)? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 2\

vrf;nTefcsufrSwfpk 11 (pmrsufESm 66-67) ? oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 2

ESifh 4 (pmrsufESm 108-110 )? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 5 (pmrsufESm 113-

114) wdkUudkvnf; Munfhyg)/

4/ tcsuftvufrsm; cdkifvHkrI&S dapjcif;ESif h tcsuftvuf pdppfyd kif;jcm;enf;rsm;/ / tcsuftvuf

pdppfydkif;jcm;jcif;rsm;onf atmufygtaMumif;t&mrsm;ESifh ywfoufík &Sif;vif;pGm azmfjyoifhonf/

- tnTef;udef;rsm;

- tcsuftvuf&if;jrpfrsm;

- pkaqmif;onfh enf;vrf;rsm;

- tcsuftvufpkaqmif;olrsm;ESifh

- tcsuftvuf pdppfydkif;jcm;rI vkyfief;pOfrsm;

tcsuftvufpkaqmif;olrsm;twGuf vHkNcHKa&;tEÅ&m,f&Sdaom ae&mrsm;wGif tcsuftvufpkaqmif;ol

wpfOD;csif;pD\ trnfrsm;r[kwfbJ tcsuftvufpkaqmif;&mwGif yg0ifaom tzGJUtpnf;trsKd;tpm;udk

&nfnTef;oifhonf/ &SmazGawGU&Sdcsufrsm;\ udk;pm;EdkifrIk odkYr[kwf tjcm;tajctaersm;ESifh qDavsmfrIrsm;udk

xdcdkufapEdkiffaom tcsuftvufpkaqmif;jcif; odkYr[kwf pdppfydkif;jcm;jcif;qdkif&m uefYowfcsufrsm;&Sdygu rSwfom;

azmfjyoifhonf/ Oyrm- &if;jrpfrsm; cGJa0csxm;jcif;rsm;udk trsm;qHk; jzpfapvdkívnf;aumif;? tjypfwif

rcHvdkívnf;aumif;? pm&if;0ifta&twGuf odkYr[kwf wufa&mufolOD;a& udef;*Pef;rsm;udk csJUum;azmfjyonfh

ppfwrf;ajzolrsm;aMumifhvnf;aumif; tcsuftvufrsm;onf udk;pm;EdkifrIr&Sd jzpfwwfonf/ tpDtpOfrsm;ESifh

ppfaq;MuD;MuyfrIpepfrsm;wGif ryg0ifaom tkyfpkrsm;ESifh rajz&Sif;Edkifaom jyóemrsm;udkvnf; rSwfom;

azmfjyoifhonf/

tcsuftvufrsm;udkpdppf&mwGif bufvdkufrIrsm; tenf;qHk;jzpfap&eff 4if;tcsuftvufrsm;udk owif;&if;jrpf

rsm;pGmrS &,lNyD; EIdif;,SOfoifhonf/ þenf;vrf;onf tcsuftvufrsm;\cdkifvHkrIudk tm;jznfhay;onf/

aumufcsufrsm;rcsrD a,musfm;av;? rdef;uav;rsm;ESifh vli,frsm;tygt0if ab;'Pf trsm;qHk;cH&onfh

tkyfpkrsm;ESifh aqG;aEG;wdkifyifoifhonf/ jyifyyk*¾dKvfrsm;\ oabmxm;tjrifrsm;ESifh OD;pm;ay;rIrsm;udk tajccHaom

vlom;csif;pmemrIqdkif&mwkHYjyefrIrsm; rjzpfap&eff a'ocHyk*¾dKvfrsm;\ oabmxm;tjrifESifh todynmrsm;udk

pdppfydkif;jcm;&mwGif t"duxm;oifhonf (ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm

109-110) udkvnf; Munfhyg)/

Page 44: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

39

5/ ppfaq;tuJjzwfjcif;wGifyg0ifolrsm;/ / ppfaq;tuJjzwf&mwGif ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESifh

xdcdkufcH&vG,faomtkyfpkrsm; tygt0if ab;'PfcH&oludk,fpm;vS,frsm; yg0ifoifhonf/ ueOD;ppfaq;

tuJjzwffpOf umvtwGif; cufcJaom tajctaersm;aMumifh owif;tcsuftvufpkaqmif;jcif;? pdppfydkif;jcm;jcif;?

pDrHcefYcGJjcif;ESifh jzefYa0jcif;wdkYwGif ab;'PfcH&ol udk,fpm;vS,frsm;taejzifh tuefYtowfjzifhom yg0if

aqmif&GufEdkifayrnf/ tajctae ydkrdkwnfNidrfvmonfESifhtrQ 4if;wdkY\yg0ifaqmif&GufrIudkk wdk;jr§ihfoifhonf/

ppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;wGiff jzpfEdkifvsif em;rMum;olrsm; oHk;onfh vuf[efajc[efjybmompum;? rsufrjrifrsm;

oHk;onfh ]ba&;} vufzwfpm tygt0if &yf&GmvlxkoHk;pGJonfh bmompum;tm;vHk;udk oHk;jcif;jzifh qufoG,frIudk

tqifajyacsmarGUapoifhonf (ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 109-110)

udkvnf; Munfhyg)/

6/ ynma&;u@twGif;ESif h tjcm;u@rsm;ESif h yl;aygif;aqmif&Gufjcif;/ / yl;aygif;aqmif&Gufjcif;onf

ppfaq;tuJjzwfrIrsm;\ t&nftaoG;? jyD;jynfhpHkrIESifh toHk;0ifrIwdkYudk taumif;qHk;jzpfatmif aqmif&Guf&mwGif

ta&;ygonf/ tjcm;tzGJUtpnf;rsm;\ vkyfief;rsm;ESifh xyfwlNydKifwl vkyfrdapjcif; r&Sdap&ef ynma&;wGif

yg0ifywfoufolrsm;onf vdktyfcsuf ppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;udk yl;wJGn§dEIdif;aqmif&Gufjcif;jzifh nDnGwfvdkufzuf

o[Zmw jzpffatmif aqmif&Gufoifhonf/ n§dEIdif;rSKjzifh ppfaq;tuJjzwfjcif;onf ta&;ay:tajctaersm;\

oufa&mufrIudk azmfjy&mwGif taxmuftxm; ydkrdkckdifvHkapNyD; qDavsmfaom wHkYjyefrIrsm;udk jzpfay:aponf/

owif;tcsuftvufrsm; rQa0&ef tm;ay;jcif;jzifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m vkyfief;rsm;wGif

yg0ifywfoufolrsm;\ wm0efcHrIudk wdk;jr§ifhay;Ekdifonf (n§dEIdif;aqmif&GufrI pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsuf

rSwfpk 4 (pmrsufESm 33) udkvnf; Munfhyg)/

Ncdrf;ajcmufrIrsm;? ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm;? 0efaqmifrIrsm;&&SdEdkifjcif;ESifh pyfvsOf;aom ynma&;wHkYjyefrI

tajctaeudk od&SdEdkif&ef ynma&;u@onf tjcm;u@rsm;ESifh yl;wGJaqmif&Gufoifhonf/ ,if;odkY

aqmif&Guf&mwGif atmufygu@wdkYyg0ifEdkifonf/

- usef;rma&;u@ESifh yl;aygif;aqmif&Gufjcif;jzifh ul;pufa&m*gjyefYyGm;rI umuG,fjcif;ESifh ywfoufonfh owif;

tcsuftvufrsm;&&Sd&ef? vdifESifhrsKd;qufyGm;usef;rma&;? HIVumuG,fa&;? ukoa&;? apmifha&Smufa&;ESifh

yHhydk;ulnDjcif;rsm; tygt0if tajccHusef;rma&;0efaqmifrIrsm; &&SdEdkifrIwdkUudk od&SdEkdifonf/

- umuG,fapmifha&Smufa&;u@ESifh yl;aygif;aqmif&Gufjcif;jzifh usm;-rvlrIb0tay: tajccHaom

tMurf;zufrIESifh? vdiftMurf;zufrI? rdbrJhuav;rsm;ESifh &yf&GmwGif;&Sd xdcdkufcH&vG,folkrsm;ESifh

qufEG,faeaom ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm;? ynma&;twGuf t[efYtwm;rsm;ESifh &&SdEdkifaom vlrIa&;ESifh

vlrIpdwfydkif;qdkif&m 0efaqmifyHhydk;rIrsm;taMumif;udk od&SdEkdifonf/

- tm[m&u@ESifh yl;aygif;aqmif&Gufjcif;jzifh ausmif;tajcjyK? &yf&GmvlxktajcjyKESifh tjcm; tm[m&qdkif&m

0efaqmifrIrsm;taMumif; od&SdEkdifonf/

- cdkvHI&mESifh ,m,Dpcef;rsm; pDrHcefYcGJrIu@ESifh yl;aygif;aqmif&Gufjcif;jzifh oif,ljcif;ESifh tyef;ajzjcif;

jyKvkyfEkdif&eftwGuf vHkNcHKoifhawmfonfhae&m a&G;cs,fjcif;? taqmufttHkrsm; wnfaqmufjcif;? jyefvnf

wnfaqmufjcif;? ausmif;rsm;twGuf tpm;tpmr[kwfonfh tjcm;vdktyfaom ypönf;rsm; axmufyHhjcif;wdkYudk

n§dEIdif;aqmif&GufEdkifonf/

- a&&&Sda&;ESifh ywf0ef;usifoefY&Sif;a&;u@ESifh yl;aygif;aqmif&Gufjcif;jzifh oif,lrIwnfae&mrsm;ü pdwfcs&aom

a&ESifhywf0ef;usifoefY&Sif;a&; yhHydk;ulnDrI &&SdEdkifonf/

- axmufyHhydkYaqmifa&;u@wGif yl;aygif;aqmif&Gufjcif;jzifh pmtkyfrsm;ESifh tjcm;yHhydk;ulnDonfh ypönf;rsm;

&,ljcif;ESifh jzefYa0jcif;rsm; aqmif&GufEdkifonf/

(n§dEIdif;aqmif&Gufjcif; pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpkrsm; 1? 3 ESifh 4 (pmrsufESm 31-33)?

ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 112) udkvnf; Munfhyg/)

Page 45: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

40

7/ ynma&;ESifhvlrIpdwfydkif;qdkif&mvdktyfcsufrsm;/ / a,bk,svdktyfcsufppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;wGif

ynma&;ESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&m vdktyfcsufrsm;? &if;jrpfrsm;ESifh ywfoufí tcsuftvufrsm;udk tao;pdwf

cJGjcm;&ef tcsuftvufrsm;aumuf,loifhonf/ a'ouGsrf;onfh ppfaq;tuJjzwfa&;tzGJU0ifrsm;onf ynma&;?

vlrIpdwfydkif;ESifh &if;jrpfrsm;udkfppfaq;tuJjzwf&mwGif yHhydk;ulnDEdkifonf/ vdktyfcsuf ppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;

aqmif&Guf&ef tzGJUtpnf;rsm;taejzifh &if;jrpfrsm;? 0efxrf;rsm;ESifh tzGJUtpnf;qkdif&m pGrf;aqmif&nfrsm;udk

toHk;jyKoifhonf/

8/ ppfaq;tuJjzwfjcif;rS awGU&S dcsufrsm;/ / ppfaq;tuJjzwfawGU&Sdcsufrsm;udk wwfEdkiforQ tapmqHk;

&&Sdatmif vkyfaqmifoifhonf/ odkYrSom ynma&;vkyfief;rsm;aqmif&Guf&ef tpDtpOfudka&;qGJEdkifrnf jzpfonf/

&if;jrpfrsm;? ynma&;vdktyfcsufrsm;ESifh ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;? tef*sDtdkrsm;? vlom;csif;pmemrIqdkif&m

tzGJUtpnf;rsm;ESifh &yf&Gmvlxk\ ynma&;qkdif&m &ydkifcGifhrsm;udk csKd;azmufjcif; odkYr[kwf jznfhqnf;ay;jcif;udk

azmfxkwfay;aom tusyftwnf;umvrwdkifrD tcsuftvufrsm;ESifh tusyftwnf;umvaemufydkif;

ppfaq;tuJjzwfjcif; tcsuftvufrsm;udk a0rQoifhonf/

&yf&Gma'oESifh EdkifiHtqifh ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf ppfaq;tuJjzwfjcif;rS &&Sdvmonfh awGY&Sdcsufrsm;

rQa0jcif;udk n§dEIdif;aqmif&Gufay;oifhonf/ ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;u ,if;odkY vkyfaqmifEdkifpGrf; r&SdvQif

ynma&;u@n§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwD odkYr[kwf Education Cluster uJhodkYaom EdkifiHwumtqifh OD;aqmifolu

þvkyfief;pOfudk pDrHcefYcGJEdkifonf/ owif;tcsuftvufrsm;udk tvG,fwul toHk;jyKEdkif&ef jzpfEdkifvQif

ppfaq;tuJjzwfjcif;ü tcsuftvufrsm; wifjyyHkudk pHowfrSwfxm;oifhonf (n§dEIdif;aqmif&GufrI pHowfrSwfcsuf

1 (pmrsufESm 31-34) udkvnf; Munfhyg)/

Page 46: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

41

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• wHkYjyefrIenf;AsL[mrsm;onf ppfaq;tuJjzwfjcif;&v'frsm;udk wduspGmxif[yfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1ESifh2 udk

Munfhyg)/

• ynma&;wHkYjyefaqmif&GufrIrsm;onf ab;'PfcH&olkrsm;twGuf vlwdkif;tusKH;0ifaom t&nftaoG;&Sd

ynma&;qdkif&m vdktyfcsufrsm;udk wdk;wufjynfhrDaponf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1? 5 ESifh 8 udk Munfhyg)/

• wHkYjyefrIenf;AsL[mrsm;udk pDpOfí taumiftxnfazmf aqmif&Guf&mwGif &yf&GmvlxkESifh yHhydk;ulnDay;olrsm;tm;

rxdcdkufapbJ ta&;ay:tajctae\ oufa&mufrIudk ydkrdk rqdk;&Gm;apaom enf;vrf;rsm;jzifhom

aqmif&Gufonf/ (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 7 udk Munfhyg) /

• aqmif&GufqJ ynma&;wkHYjyefrIrsm;ESifh pyfvsOf;í owif;ay;&ef ueOD;ppfaq;tuJjzwfjcif;ESifh

qufpyftajctae pdppfydkif;jcm;rIrsm;rS pkaqmif;&&Sdxm;aom owif;tcsuftvufrsm;udk tcsuftvuf

topfrsm;jzifh yHkrSef jyefvnfjznfhpGufjyifqifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 4 udk Munfhyg) /

• wHkYjyefrIenf;AsL[mrsm;wGif ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh &yf&Gmvlxku ppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;ESifh

wHkYjyefrIrsm; taumiftxnfazmfEkdif&eff pGrf;aqmif&nfwnfaqmufay;rI yg0ifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 udk

Munfhyg) /

• ynma&;wHkYjyefrIrsm;onf EdkifiHawmf\ynma&;tpDtpOfrsm;udk taxmuftuljyKNyD;? EdkifiHawmf\

ynma&;tpDtpOfrsm;ESifh nDnGwfvdkufzufum o[Zmwjzpfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 6 ESifh 8 udk Munfhyg)/

• tpDtpOf\tpwGif tajccHtcsuftvufrsm; (baseline data) udk pepfwuspkaqmif;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 9

udk Munfhyg) /

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ wHk Y jyefrIenf;AsL[mrsm; / / ynma&;wGifyg0ifywfoufaeolrsm;taejzifh ,if;wdkY\ wHkYjyefrIenf;AsL[mrsm;onf

t"duawGY&Sdcsufrsm;ESifh ppfaq;tuJjzwfjcif;rS azmfxkwf&&Sdonfh t"du OD;pm;ay;aqmif&Guf&ef udpörsm;tay:

tajccHaqmif&GufEkdif&ef pdppfydkif;jcm;jcif;ESifh pdppf&&Sdaom tcsuftvufrsm;udk t"dyÜg,fzGifhqdk&mwGif

apUpyfaocsmpGm aqmif&Guf&rnf/ þodkYaqmif&Guffjcif;jzifh wHkYjyefrItpDtpOfrsm;twGuf MudKwifpdwful;rsm;udk

ppfaq;tuJjzwfjcif;rS awGU&Sdcsufrsm;jzifh twnfjyKrdjcif;rsm; rjzpfay:apEdkifyg/

wHkYjyefrIenf;AsL[mrsm;onf ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;\ OD;aqmifrItcef;u@ESifh tjcm;

yg0ifywfoufolrsm;ESifh yl;aygif;aqmif&Gufjcif;udk xif&Sm;apoifhonf/ Oyrm- a&&SnftwGuf toHk;p&dwf

umrdaprnfhtcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;um q&m^rrsm;vpmESifh ypönf;u&d,mrsm;twGuf oHk;pGJ&aom ynma&;

toHk;p&dwftqifhhrsm;udk tzGJUtpnf;rsm;tMum; nDnGwfatmifndSí aqmif&Gufoifhonf/

vlwdkif;tusKH;0ifynma&;qdkif&m wkHYjyefrIenf;AsL[mrsm;onf qufpyftajctae? ynmoif,lcGifhudk

t[efUtwm;jzpfapaomt&mrsm;ESifh xdkt[efUtwm;rsm;udk ausmfvTm;enf;rsm;udk &Sif;vif;pGmazmfjyonf/

pdppfyd kif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 2/

wHkUjyefrIenf;AsL[mrsm;

Page 47: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

42

wkHYjyefrIenf;AsL[mrsm;onf/ oifhawmfaom ta&;ay: pDrHcsufay:tajccHNyD; &yf&Gmvlxk\ wuf<uaom

yl;aygif;yg0ifrIjzifh a&;qJGoifhonf/ ,if;enf;AsL[mrsm;onf ynma&;tqifhrsm;ESifh trsKd;tpm;rsm;?

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcESifh tEÅ&m,frsm;udk od&SdNyD; tjcm;tzGJUtpnf;rsm;uyg ynma&;vkyfief;rsm;udk yHhydk;ulnDrI

&Sd? r&Sdudk nTefjyoifhonf/ tajccHtcsuftvufrsm; pkaqmif;jcif;ESifh tuJjzwfjcif;rsm;tygt0if ta&;ygaom

ynma&;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&ef toHk;p&dwf&Sdoifhonf (&yf&Gmvlxk yl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 22-23) udkvnf; Munfhyg)/

usm;-r vlrIa&;&m [efYwm;rIrsm;tygt0if ynma&;tqifhtm;vHk;ESifh trsKd;tpm;tm;vHk;udk vufvSrf;rrDaponfh

t[efYtwm;rsm;udk ajz&Sif;Ekdif&ef ,if;t[efYtwm;rsm;udk pdppfydkif;jcm;oifhonf/ vlwdkif;tusKH;0ifynma&;

ay;&efESifh ynma&;ESifh ywfoufí rsm;jym;vmaom awmif;qdkcsufrsm;udk wHkYjyefaqmif&Gufay;&ef

jyKjyifvG,fajymif;vJvG,ffrI &Sdoifhonf/

2/ tcsuftvufpkaqmif;jcif;ESif h pdppfyd kif;jcm;jcif; aqmif&Guf&ef pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif;/ /

wkHYjyefrIenf;AsL[mrsm;wGif ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdol0efxrf;rsm;ESifh &yf&GmvlxktwGuf pGrf;aqmif&nf

wnfaqmuffay;jcif; yg0ifoifhonf/ txl;ojzifh a'ocHvli,frsm;udk tcsuftvuf pkaqmif;jcif;ESifh

pdppfydkif;jcm;jcif;? ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfoHk;oyfjcif;wdkYwGif yg0ifaqmif&GufEdkifaponf/ bufpHkjynfhpHkonfh

xda&mufaom tcsuftvuf pkaqmif;jcif;ESifh pdppfydkif;jcm;jcif; jzpfap&ef aqmif&Gufrnfholrsm;udk

a&G;cs,fwm0efay;&mwGif usm;-r ta&twGufnDrQrIonf ta&;BuD;onf (pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 3 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 46)? pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 4 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 49)

wdkYudkvnf; Munfhyg)/

3/ xdcd kufepfemrIr&Sdapjcif;/ / ta&;ay:tajctaetwGif; ynma&;qdkif&mwHkYjyefrIrsm;wGif oifwef;rsm;?

tvkyftudkifrsm;? axmufyHhypönf;rsm;ESifh tpm;tpmrsm;uJhodkYaom &if;jrpfrsm;udk vHkavmufrSKr&Sdaom ae&mrsm;odkY

ajymif;a&TUo,fydkUay;jcif; yg0ifonf/ þ&if;jrpfrsm;onf wpfcgwpf&H vkyfaqmiffEdkifonfY tiftm;ESifh aiGaMu;

jynfYpHkMuG,f0rIudk udk,fpm;jyKwwfonf/ xdkUjyif ,if;wdkUonf &yf&Gma'otwGif; y#dyu©? ab;z,fxm;jcif;ESifh

cGJjcm;qufqHjcif;wdkYudk ydkrdkjzpfay:apEdkifonf/ y#dyu©tajctaewpf&yfwGif tcsKdUaomolrsm;onf þ&if;jrpfrsm;udk

xdef;csKyfí rdrdwdkYfbuffom ydkrdkaxmufyHhay;jyD; tjcm;wpfbufudk avsmYay;jcif; odkUr[kwf rdrdudk,fusKd;twGuf

tjrwfxkwfjcif;wdkUjzpfvmEdkifonf/ xdkodkYjzpfvmygu ynma&;qdkif&mwHkYjyefrSKrsm;onf xdcdkufepfemrIudk

jzpfay:apEdkifonf/ xdkodkYrjzpfatmif a&Smif&Sm;Edkif&ef ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcESifh y#dyu© pdppfydkif;jcm;jcif;udk

em;vnfrItay: tajccHxm; aqmif&Gufoifhonf (pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3

(pmrsufESm 37-38) udkvnf; Munfhyg)/

&if;jrpfrsm;udkajymif;a&TUo,fydkYay;jcif;ESifh ta&;ay:tajctaewGif ynma&;qdkif&mwkHYjyefrIrsm;udk pDrH

aqmif&Gufjcif;onf Nidrf;csrf;a&;twGuff &yf&Gma'o\ pGrf;aqmif&nfudkvnf; tm;jznfhay;Ekdifonf/ vkyfief;

aqmif&GufrIrsm;onf &yf&Gmvlxktm; jyefvnfoifhjrwfapjcif;? y#dyu©jzpfapEdkifaom rnDrQrIrsm;ESifh

wif;rmrIrsm;udk avQmhcsay;jcif;wdkU jzpfay:apEdkifonf/ Oyrm- q&mjzpfoifwef;tpDtpOfrsm;onf ynm&yfqdkif&m

pdwf0ifpm;rSKtay: tajccHí wdkif;&if;om;vlrsKd;uGJjym;aom q&m^rrsm;tm; pkpnf; nDnGwfapEdkifonf/ ,cifu

vufvSrf;rrDcJhaomtkyfpkrsm;\ yl;aygif;aqmif&GufrIrSwpfqifh &yf&GmvlxktMum; omwlnDrQqufqHa&;rsm;udk

wdk;jr§ifhay;Ekdifonf/

Page 48: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

43

4/ wHk Y jyefrIenf;AsL[mrsm;udkjznfhpGufjyifqifjcif;/ / ynma&;qdkif&m yg0ifywfoufolrsm;onf ta&;ay:

tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;ESifh zGHUNzdK;a&;humvwdkifatmif ,if;wdkY\ wHkYjyefrIenf;AsL[mrsm;udk

yHkrSefjyefvnfoHk;oyfNyD; jznfhpGufjyifqifoifhonf/ vufiif;tcsdefxd &&Sdxm;aom atmifjrifrIrsm;?

ta&;ay:tajctaeESifh vHkNcHKa&;tajctaet& ajymif;vJrIrsm;? ,if;wdkUESifh qufpyfjzpfay:aom enf;AsL[m

ajymif;vJrIrsm;udk azmfjyoifhonf/ jznfhqnf;&ef usefaeao;aom vdktyfcsufrsm;ESifh tcGifhta&;rsm;udk cefUrSef;jyD;

,if;wdkYudk jynfhrDap&ef enf;AsL[mrsm;udk oifhavsmfovdk ajymif;vJ&rnf/ Mum;0ifulnDaqmif&GufrSKrsm;onf

t&nftaoG;jynfhrDjcif;? vlwdkif;tusKH;0ifjcif;? vTrf;NcHKEdkifrI&Sdjcif;? a&&SnfwnfwHhjcif;ESifh rQa0ydkifqdkif

cHpm;Mu&rnf[laom wm0efodpdwfwdkYudkvnf; wdk;wufjzpfay:ap&ef jr§ifhwifay;oifhonf/

5/ tvSL&Sif\wHkYjyefrI/ / tvSL&Sifrsm;onf ta&;ay:tajctaetwGif; ynma&;qdkif&mwHkYjyefrI\ t&nftaoG;ESifh

vTrf;NcHKEdkifrIwdkYudk yHkrSef oHk;oyfoifhonf/ odkUrSom ynma&;qdkif&m t&nftaoG;ESifh tcGifhtvrf;rsm;onf

tedrfhqHk;jynfhrDrI tqifhtwdkif;twmudk odEdkifrnf jzpfonf/ ta&;ay:tajctae usa&mufaom a'orsm;wGif

ynma&;tcGifhtvrf;rsm; wlnDpGm&&Sdap&ef xdcdkufcH&vG,faom tkyfpkrsm;rS oif,lolrsm;\ ausmif;tyfESHjcif;ESifh

ausmif;wufrSefjcif;udk xdef;xm;&ef txl;*½kjyKoifhonf/ ]wef;wlnDrQvufvrf;rDrI} [lonf rdef;uav;ESifh

a,musfm;av;? vli,fESifhvlBuD;? txl;ojzifh vlrsKd;bmompum; rwlolrsm;ESifh roefpGrf;olrsm;tm;vHk; wef;wl

ynmoif,lcGifh &&Sdapjcif;udk &nfnTef;onf/ ynma&;yHhydk;rIrsm;twGuf &efyHkaiGudk a&&&Sda&;? tpm;tpm?

ckdvIH&mae&mESifh usef;rma&;qdkif&m wHkYjyefrIrsm;uJhodkY tnDtrQ OD;pm;ay; axmufyHhoifhonf/ ,if;wGif 'ku©onf

odkYr[kwf jynfwGif; a&TUajymif;ae&mcsxm;cH&olrsm;udk vufcHxm;onfh &yf&GmtwGufvnf; xnfhoGif;

pOf;pm;oifhonf/ vlwdkif;twGufynma&;udk aqmif&Guf&ef vHkavmufaom &efyHkaiG axmufyHhrI&&ef

ta&;BuD;onf/ ynma&;wHkYjyefrItpDtpOfrsm;twGuf &efyHkaiGaxmufyHUrIrsm;udk a&wdkumv omru

jyefvnfxlaxmifonfh umvtxd qufíay;oifhonf (pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 7?

ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifh 2 (pmrsufESm 55-57)

INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit ESifh INEE Reference Guide to External Education Financing

udkvnf;Munfhyg)/

6/ EdkifiHtqifhtpDtpOfrsm;udktm;jznfhay;jcif;/ / ta&;ay:tajctaetwGif; ynma&;wHkYjyefrIrsm;onf

uav;oli,fjyKpkysdK;axmifa&;ESifh oufarG;ynma&; tpDtpOfrsm;tygt0if EdkifiHtqifh ynma&;tpDtpOfrsm;ESifh

nDnGwfvdkufzufNyD; ,if;tpDtpOfrsm;udk tm;jznfhay;oifhonf/ þodkUaqmif&Guf&mwGif EdkifiHtqifhESifh

wdkif;a'oMuD;^jynfe,f? jrdKUe,ftqifh ynma&;tpDtpOfrsm;a&;qGJjcif;? pDrHcefYcGJjcif;wdkYtjyif tajccH

taqmufttHk? q&m^rrsm; vkyfief;cGifoifwef;ESifh yHhydk;ulnDrIrsm;qdkif&m udpö&yfrsm;yg0ifonf/ tem*wfwGif

ydkrdkaumif;rGefaom pepfwpfckudk wnfaqmuf&ef ta&;ay:tajctaetwGif; ynma&;wHkUjyefrIrsm;onf

ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESifh wGJzufí roefpGrf;uav;i,frsm;? vlenf;pkrsKd;EG,frsm; tygt0if

vlwdkif;tusKH;0if ynma&;pepfudk tm;jznfhay;oifhonf (ynma&;rl0g'rsm; pHowfrSwfcsuf 1 (pmrsufESm 107-

111) ? ynma&;rl0g'rsm; pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 113) udkvnf; Munfhyg)/

Page 49: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

44

7/ ta&;ay:tajctaewHkYjyefrIrsm;twGufBudKwifjyifqifjcif;ESifhab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsjcif;/ /

zGHUNzdK;wdk;wufa&;aqmif&Gufonfh tzGJUtpnf;rsm;ESifh tvSL&Sifrsm;onf ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsa&;

vkyfief;rsm;ESifh ta&;ay:tajctaewHkYjyefrIrsm;twGuf BudKwifjyifqifa&;vkyfief;rsm;udk MudKwifumuG,fa&;

vkyfief;rsm;tjzpf ab;tEÅ&m,fusa&mufNyD;aemuf jyefvnfxlaxmifpOfumvtwGif; wdk;jr§ifhyhhHydk;ay;oifhonf/

,if;vkyfief;rsm;wGif &if;ESD;jr§KyfESHjcif;onf ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh rdwfzuftzGJUtpnf;rsm;\ tpDtpOf

a&;qGJjcif;? n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;ESifh wHkYjyefrIrsm;udk ydkrdkaumif;rGefapEkdifaomaMumifh ukefusp&dwfoufomNyD;

omvGefaom xda&mufrI &&SdEdkifonf/ þodkU ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc avQmhcsa&;ESifh BudKwifjyifqifa&;

vkyfief;rsm;wGif &if;ESD;jr§KyfESHxm;jcif;jzifh ta&;ay:tajctaeusa&mufcsdefwGif vdktyfrnfh &if;ESD;jr§KyfESHrIudk

avsmhenf;apEdkifonf/

8/ tzGJUtpnf;qdkif&mvkyfyd kifcGif h jyXmef;csufuefYowfrIrsm;udkausmfvTm;jcif;/ / uav;rsm;twGuf? rlvwef;

ynma&;twGuf odkUr[kwf 'ku©onfrsm;twGuf ponfjzifh vkyfydkifcGifhjyXmef;csuf uefYowfrI&Sdaom

vlom;csif;pmemrIqdkif&m tzGJUtpnf;rsm;onf rdrdwdkU\ ynma&;wHkYjyefrIrsm;jzifh ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESifh

tjcm; ynma&;wGif yg0ifywfoufaeolrsm;\ wHkUjyefrIrsm;wGif jznfhpGufyHhydk; ulnDay;oifhonf/ a,bk,stm;jzifh

ynma&;enf;AsL[mrsm;onf-

- uav;oli,fjyKpkysdK;axmifa&;

- vlwdkif;tusKH;0ifonfh rlvwef;ynma&;

- vli,fwdkY\tv,fwef;? txufwef;ESifh toufarG;0rf;ausmif;ynmqdkif&mvkdtyfcsufrsm;

- oufBuD;ynma&;

- vkyfief;cGiftMudKESifh vkyfief;cGiftwGif; q&mtwwfoifynma&;wdkUudk vTrf;jcHKaqmif&Gufoifhonf/

oufBuD;oif,lolrsm;twGuf enf;AsL[mrsm;wGif ausmif;jyify ynma&;tpDtpOfrsm;jzpfonfh pma&;pmzwfESifh

twGuftcsuf oifMum;a&;? b0wGufwm uRrf;usifp&mrsm; wdk;wufa&;? ab;uif;vHkNcHKa&;twGuf todynmrsm;

wdk;jr§ifhay;a&; (Oyrm- ajrjr§Kyfrdkif;rsm;taMumif;od&Sdjcif;)wdkY yg0ifoifhonf/ rdrd&yf&Gma'oodkY jyefvnfa&muf&Sdvm

olrsm; &Sdonfh a'orsm;\ ynma&; zHGUNzdK;wdk;wufrIvkyfief;rsm;wGif tcsdefydkoifwef;rsm;? oufarG;ynm

oifwef;rsm;uJhodkY a&&SnfyHhydk;ay;Edkifrnfh ulnDaxmufyHhrIrsm; yg0ifoifhonf (nd§EIdif;aqmif&GufrI pHowfrSwfcsuf 1

(pmrsufESm 31-34) ESifh oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;\ pHowfrSwfcsuf 1 ESifh 2 (pmrsufESm 77-86) udkvnf; Munfhyg)/

9/ tajccHtcsuftvufrsm;pkaqmif;jcif;/ / tajccHtcsuftvufrsm;qdkonfrSm ynma&;vkyfief;topfrsm;

rpwifrD OD;wnftkyfpkxHrS aumuf,lpkaqmif;xm;onfh owif;tcsuftvufrsm;udk &nfnTef;onf/

þtcsuftvufrsm;u pDrHcsuf0efxrf;rsm;tm; ynma&;qdkif&mtajctaeudk em;vnfaponf/ aemufydkif;

ppfaq;MuD;MuyfpOfESifh tuJjzwfpOfumvtwGif; aumuf,lonfh owif;tcsuftvufrsm;ESifh EIdif;,SOfMunfh&ef

tajccHwpfcktjzpfvnf; toHk;jyKonf/ xdkaMumifh tajccHtcsuftvufrsm;udk pepfwus aumuf,l

pkaqmif;oifhonf/ Oyrm- tao;pdwfcJGjcm;xm;aom vlOD;a&qdkif&m tcsuftvufrsm;? ausmif;wufEIef;rsm;ESifh

q&m-ausmif;om;tcsKd;rsm; yg0ifonf/ aumuf,l&eftcsuftvufrsm;udk vkyfief; aqmif&GufrItay: rlwnfí

owfrSwfEdkifonf/ Oyrm- rdef;uav;rsm;\ ausmif;wufEIef;wdk;wufap&ef &nf&G,fonfh tpDtpOfjzpfvQif

,if;tpDtpOfrpwifciftcsdefwGif &Sdaeonfh rdef;uav;rsm;\ausmif;wufEIef;udk tajccHtcsuftvuftjzpf

aumuf,l&efvdktyfrnfjzpfonf/

Page 50: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

45

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• ta&;ay:tajctaejzpfyGm;pOfrS jyefvnfxlaxmifpOfumvwpfavsmuf ynma&;qdkif&mwHkYjyefrIrsm;udk rSefrSef

ppfaq;MuD;Muyf&eftwGuf xda&mufaompepfrsm; &Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udkMunfhyg)/

• oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ ab;uif;vHkNcHKa&;twGuf ynma&;qdkif&m

wHkYjyefrIrsm;udk ppfaq;MuD;Muyfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg) /

• xdckdufcH&vG,folkrsm;udk yHkrSeftBuHjyKaqG;aEG;ay;onf/ tcsuftvuf pkaqmif;wwf&ef enf;vrf;rsm;udk

avhusifhoifMum;ay;onf/ ppfaq;MuD;Muyfjcif;vkyfief;rsm;wGifvnf; yg0ifaponf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 udk

Munfhyg)/

• tao;pdwfcJGjcm;aumuf,laom ynma&;qdkif&mtcsuftvufrsm;tm; pepfwusrSefrSef aumuf,lpkaqmif;onf/

ynma&;qdkif&mwHkYjyefrIrsm;twGuf owif;ay;ydkYonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3ESifh4udk Munfhyg)/

• ynma&;qdkif&mtcsuftvufrsm;udk pdppfydkif;jcm;NyD; yg0ifywfoufolrsm;tm;vHk; txl;ojzifh

ab;'PfcH&olrsm;ESifh xdckdufcH&vG,folkrsm;xH yHkrSefrQa0ay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3ESifh4udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ ppfaq;MuD;Muyfjcif;/ / ppfaq;MuD;Muyfjcif;jzifh aqmif&Gufvsuf&Sdonfh tpDtpOfrsm;onf jynfolvlxk\

ajymif;vJJjzpfay:aeaom ynma&;qdkif&m vdktyfcsufrsm;udk jznfhqnf;ay;EdkifrI&S?dr&SdESifh tqifhqifhajymif;vJaeonfh

qufpyftajctaersm;tvdkuf rnfrQwHkYjyefaqmif&GufEdkifyHkwdkYudk wdkif;wmEdkifonf/ ppfaq;MuD;Muyfjcif;onf-

- pDrHcsuftpDtpOfrsm;\ qDavsmfrIESifhtvdkufoifhwHkYjyefEdkifrI&SdaMumif;udk odapEdkifonf?

- wdk;wufrI tvm;tvmrsm;udk azmfxkwfay;onf?

- y#dyu©avsmhyg;a&;ESifh ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsa&;udk tusKd;jyKonf?

- wm0efcHjcif;udk jr§ifhwifay;onf/

ab;z,fxm;jcif;? cGJjcm;qufqHjcif;ESifh y#dyu© odkUr[kwf obm0tEÅ&m,frsm; r&nf&G,fyJ wdk;yGm;vmapjcif;wdkUudk

rjzpfay:ap&ef ynma&;tpDtpOfrsm;\ MudKwifrSef;qxm;aom tusKd;oufa&mufrIrsm;? MudKwifrSef;qrxm;aom

tusKd;oufa&mufrIrsm;udk ppfaq;MuD;Muyfoifhonf/ a&SmifwcifoGm;a&muf ppfaq;MuD;Muyfjcif;jzifh

ydkrdkcdkifvHkrI&SdonfU tcsuftvufrsm;udk aumuf,l&&SdEdkifygonf/

ppfaq;MuD;Muyfjcif;tpDtpOfonf tcsuftvuftrsKd;rsKd;tm; tBudrfrnfrQ aumuf,lpkaqmif;oifhaMumif;?

vdktyfcsuft& tcsuftvufpkaqmif;jcif;ESifh rSwfwrf;wifjcif;wdkYtwGuf vdktyfaom &if;jrpfrsm;ponfwdkYudkf

owfrSwfay;onf/ erlemaumuf,ljcif;udk tajccHNyD; ausmif;rsm;? tjcm; ynma&;tpDtpOfrsm;ESifYpyfvsOf;aom

owif;tcsuftvufrsm;udk aumuf,lEdkifí vdktyfcsufESifh jyóemrsm;udk vsifjrefpGmod&SdEdkifonf/ tqdkyg

owif;tcsuftvufrsm;wGif-

ynma&;qdkif&mwHkYjyefrIrsm;ESifh ab;tEÅ&m,f'PfcH&olrsm;\ tpOfajymif;vJJJJjzpfay:aeaom oif,lrI

vdktyfcsufrsm;udk rSefrSefppfaq;MuD;Muyfonf/

pdppfyd kif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 3/

ppfaq;MuD;Muyfjcif;

Page 51: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

46

- tao;pdwf cGJjcm;aumuf,lxm;onfU ausmif;tyfESHjcif;? ausmif;xGufjcif;qkdif&m tcsuftvufrsm;?

- ausmif;rwufrD ausmif;om;rsm; tpm;tpm pm;EdkifcJhjcif; &Sd? r&Sd?

- zwfpmtkyfrsm;ESifh oifMum;-oif,lrIypönf;rsm; &&SdEdkifrI wdkYyg0ifEkdifonf/

ausmif;jyifya&muf uav;rsm;ESifh vli,frsm;taMumif;? 4if;wdkY ausmif;rtyfEdkifjcif;? ausmif;rwufEdkifjcif;

taMumif;&if;rsm;udk od&Sd&ef tqdkyg tdrfaxmifpkrsm;&Sd&modkY usyef;oGm;a&muf aumuf,lppfaq;Ekdifonf/

ppfaq;MuD;MuyfpOf umvtwGif;wGif trsKd;orD;rsm;ESifh xdcdkufcH&vG,faom tkyfpkrsm;\ajymoHudk

wdkuf½kdufem;axmif&ef ta&;BuD;onf/ tu,fí wdkif;&if;om;rsKd;EG,fpk odkYr[kwf tjcm; vlrIa&;qdkif&m

tkyfpkrsm;ESifh oufqdkifaom tcsuftvufrsm;udk jynfhpHkatmif aumuf,lEdkif&ef txl;owdxm;&vGef; odkYr[kwf

cufcJvGef;ygu xdkolwdkYtm; erlemaumuf,l uGif;qif;avhvmjcif;ESifh 4if;wdkUxHrS aqGaEG;tBuHjyKcsufrsm; (Oyrm-

pum;pjrnf ajymqdkjcif; uJhodkYaomenf;) ay:rlwnfí &&Sdaom tcsuftvufrsm;rS tkyfpktvdkuf

oD;jcm;jyóemrsm;udk od&SdEdkifonf/

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ vHkNcHKa&;ESifhudk,fpdwfESpfyg;csrf;omrIudk xdyg;

aESmifh,Sufjcif;rsm;? ynma&;qdkif&m tajccHtaqmufttHkrsm;\ tajctaersm;twGuf ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh

tpD&ifcHwifjyjcif;wdkY vdktyfonf/ txl;ojzifh vufeufudkif wdkufcdkufrIrsm;? t"r® aoG;aqmifrIrsm;?

uav;oli,frsm;tm; vufeufudkifwyfzGJUrsm;ESifh vufeufudkiftkyfpkrsm;odkY wm0efay; oGwfoGif;jcif;? usm;-r

vlrIb0tay: tajccHaomtMurf;zufrIrsm;? obm0ab;tEÅ&m,frsm; rnfonfUae&mwGifay:aygufaeonfudk

ppfaq;MuD;MuyfjyD; tpD&ifcHwifjy&ef ta&;BuD;onf/ þppfaq;MuD;Muyfjcif;u@twGuf ynma&;wGif

yg0ifywfoufolrsm;onf &yf&Gma'oESifh EdkifiHawmftqifhtzGJUtpnf;rsm;? ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;? vHkNcHKa&;?

w&m;rQwa&;? umuG,fapmifha&Smufa&;ESifh vlYtcGifhta&;wdkYtwGuf zGJUpnf;xm;aom tef*sDtdkrsm;ESifh qufoG,f

aqmif&Guf&ef vdktyfonf/ tpD&ifcHwifjy&mwGif owif;tcsuftvufrsm;\ txl;owdxm;&ef vdktyfrIudk

od&Sd&ef ta&;BuD;onf/

ppfaq;MuD;Muyfjcif;\ &v'fay:rlwnfí vuf&Sdaqmif&Gufvsuf&Sdaom ynma&;qdkif&mwHkYjyefrsm;udk vdktyfovdk

jyifqifoifhonf/

2/ ppfaq;MuD;Muyfjcif;wGifyg0ifolrsm;/ / ,if;wdkUonf ,Ofaus;rIydkif;qdkif&m txl;owdxm;&rnfhtcsufrsm;udk

od&SdvdkufemjyD; ab;'PfcH&ol tkyfpktm;vHk;xHrS owif;tcsuftvufrsm;udk aumuf,lpkaqmif;&ef vdktyfonf/

ppfaq;MuD;MuyfaomtzGJUonf usm;-r nDrQrI&Sd&ef? a'ooHk; bmompum;(rsm;) uRrf;usif&efESifh tcsuftvuf

aumuf,lrI oifwef;wufxm;&ef ta&;BuD;onf/ &yf&Gm"avhxHk;wrf; tpOftvmrsm;t& trsKd;orD;rsm;?

vlenf;pkrsKd;EG,frsm;twGuf ¤if;wdkY ,HkMunfpdwfcsolrsm;ESifh oD;oefYwpfOD;csif; wdkifyifaqG;aEG;tMuHjyKay;&ef

vdktyfygonf/ vli,frsm;tygt0if ab;'PfcH&onfh &yf&Gmudk,fpm;vS,frsm;onf ¤if;wdkY\b0udk wdkuf½dkuf

tusdK;&Sdrnfh ynma&;tpDtpOfrsm;\xda&mufrIudk ppfaq;MuD;Muyf&mwGif wwfEdkiforQ tapmqHk;

yg0ifaqmif&Gufoifhonf/ þtcsufonf txl;ojzifh ysKdazmf0ift&G,f rdef;uav;rsm;ESifh roefpGrf;

oif,lolrsm;uJhodkYaom oD;oefYtkyfpkrsm; twGuf ausmif;jyify ynma&;tpDtpOfrsm; aqmif&Guf&mwGif

ta&;BuD;onf (pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 42)? pdppfydkif;jcm;rI

pHowfrSwfcsuf 4 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 49) udkvnf; Munfhyg)/

3/ ynma&;pDrHcefYcG JrIowif;tcsuftvufpepf/ / ynma&;pDrHcefYcGJrI owif;tcsuftvufpepfudk yHkrSeftm;jzifh

EdkifiHawmftqifh ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;u pDrHcefYcGJNyD; ynma&;qdkif&mtcsuftvufrsm;udk pkpnf;jyD;

Page 52: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

47

pdppfydkif;jcm;onf/ tu,fí qufpyftajctaewpfckwGif ,if;pepf wnf&SdfvQif ta&;ay:tajctaeaMumifh

ysuf,Gif;Edkifonf? odkYr[kwf ¤if;udk jyefvnfjznfhpGufjyifqif&ef vdktyfrnf/ EdkifiHtqifh ynma&;pDrHcefYcGJrI

owif;tcsuftvufpepf odkYr[kwf ,if;ESifh tvm;wl pepfwpfck\ zGHUNzdK;wdk;wufrI odkYr[kwf

jyefvnfxlaxmifrItwGuf EdkifiHtqifh? wdkif;a'oMuD;^jynfe,f̂ jrdKUe,fESifh &yf&Gmtqifh pGrf;aqmif&nff

wnfaqmufrIrsm; jyKvkyf&ef vdktyfEdkifonf/ pGrf;aqmif&nfwnfaqmufay;rIonf owif;tcsuftvuf

aumuf,ljcif;? pDrHcefYcGJjcif;? t"dyÜm,fowfrSwfjcif;? toHk;jyKjcif;ESifh rQa0ay;jcif;wdkUudk aqmif&Gufaeolrsm;tm;

yHhydk;ulnDay;jcif;jzpfonf/ yHkrSefvnfywfaom pepfjzpfap&ef EdkifiHtqifhtzGJUtpnf;rsm;u pGrf;aqmif&nf

wnfaqmufay;jcif;udk jyefvnfxlaxmifa&;tqifhwGif apmEdkiforQtapmqHk; pwifoifhonf (n§dEIdif;aqmif&GufrI

pHowfrSwfcsuf\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 32-33)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk

5 (pmrsufESm 110)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 113) wdkUudkvnf;

Munfhyg)/

ynma&;pDrHcefYcGJrI owif;tcsuftvufpepftwGuf vdkufavsmnDaxGwGJzufoHk;Edkifaom uGefysLwmaqmhzf0JESifh

[mh'f0Jrsm;onf r&Sdrjzpf vdktyfonf/ EdkifiHtqifhESifh wdkif;a'oMuD;^jynfe,f̂ jrdKUe,ftqifhynma&;Xme?

½Hk;rsm;ESifh oifwef;ausmif;rsm;uJhodkYaom ynma&;u@cGJrsm;wGif owif;tcsuftvufrsm; tqifajy acsmarGYpGm

zvS,fEdkif&ef vdkufavsmnDaxGwGJzufoHk;Edkifaom ypönf;rsm; &Sdoifhonf/ txl;aqmhzf0Jrsm; wyfqifxm;onfh

rdkbdkif;vfzkef;rsm;onf tcsuftvuf pkaqmif;rIudk ydkrdkaumif;rGefapEdkifonf/ odkUaomf enf;ynm vdktyfrIonf

&if;jrpfrsm;enf;yg;aeao;aom &yf&Gma'orsm;rS tcsuftvuf aumuf,ljcif;udk t[efYtwm; jzpfEdkifonf/

4/ oif,lolrsm;tm;ppfaq;MuD;Muyfjcif;/ / oif,lolrsm;tm; ppfaq;MuD;Muyfjcif;udk oif,laepOfESifh oif,lrI

NyD;qHk;csdefwGif wwfEdkiforQaqmif&Gufoifhonf/ Oyrm- t&nftaoG;ESifh ta&twGufqdkif&m ppfaq;jcif;wGif-

- uav;oli,frsm;\ um,ydkif;? odrIESifh vlrI-pdwfcHpm;rIydkif;qdkif&m e,fy,frsm; zGHUNzdK;wdk;wufjcif;

- pma&;pmzwfESifh twGuftcsuf uRrf;usifrIrsm;udk xdef;xm;jcif;

- t"duusaom b0wGufwm uRrf;usifp&mrsm;udk od&Sdem;vnftoHk;csjcif;

- pmzwf&Sdefjr§ifhwifa&; pmtkyfpmwrf;rsm;udk vufvSrf;rD&&Sdapjcif; ponfwdkYudk yg0ifEdkifonf/

oufarG;ynma&;wGif oif,lolrsm; tvkyftudkif tcGifhtvrf;rsm;&&SdrIudk rsufjcnfrjywfppfaq;MuD;Muyfoifhonf/

oif,lrItpDtpOftNyD; oif,lolrsm;udk ppfaq;MuD;MuyfrIrS tpDtpOfa&;qGJjcif;twGuf wefzdk;&Sdaom

wkefUjyeftBuHjyKcsufrsm;udk &&SdEdkifonf (oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 4 (pmrsufESm 89-90)? ESifh

SEEP Network Minimum Standards for Economic Recovery after Crisis \ Employment Creation standard and

Enterprise Development standards udkMunfhyg)/

Page 53: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

48

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJavhvm&efjzpfonf)

• ynma&;qdkif&m wHkYjyefrIrsm;udk yHkrSeftuJjzwfjcif;onf tem*wfynma&;aqmif&GufrIrsm;twGuf toHk;jyKEdkif&ef

,HkMunfudk;pm;EdkifNyD; yGifhvif;jrifomaom tcsuftvufrsm;udk &&Sdaponf/ (vrf;nTefcsufrSwfpk 1ESifh2 udkMunfhyg)/

• ab;'PfcH&yf&GmvlxkrS udk,fpm;vS,frsm;? ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh yg0ifywfoufolrsm;tm;vHk;onf

tuJjzwfjcif;vkyfief;rsm;wGif yg0ifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 udkMunfhyg)/

• tawGUtMuHKrsm;rS &&Sdaomoifcef;pmrsm;ESifh vufawGUvkyfaqmifrI erlemaumif;rsm; taMumif;udk

a&SUqufaqmif&Gufrnfh vkyfief;tpDtpOfrsm;? rl0g'rsm;ESifh oabmwlvufcHvmatmifjyKvkyfjcif;wdkUtwGuf

us,fus,fjyefYjyefY rQa0onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 4 udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESif htuJjzwfjcif;wdk Y\jcm;em;csuf// ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfjcif;wdkYonf

ynma&;tpDtpOfrsm;\ &nfrSef;csufyef;wdkifrsm;udk a&muf&SdapEdkifonfh t"duusaomvkyfief;rsm;jzpfonf/

ppfaq;MuD;Muyfjcif;onf ynma&;tpDtpOfrsm;\ &nfrSef;csufrsm;? &nf&G,fcsufrsm;tay:tajccHum wdk;wufrIudk

vkyfief;aqmif&GufpOf yHkrSefwdkif;wmonfh jzpfpOfwpfckjzpfonf/ ppfaq;MuD;Muyfjcif;rsm;aqmif&Gufjcif;jzifh tpDtpOf

odkYr[kwf pDrHcsufftaumiftxnfazmfpOfumvtwGif; &nfrSef;csufrsm;? &nf&G,fcsufrsm; atmifjrifaprnfh

rSefuefonfh vrf;aMumif;ay:wGif &Sdaeap&eff ynma&;tpDtpOf0efxrf;rsm;onf jyKjyifajymif;vJrIrsm;

jyKvkyfEdkifonf/

tuJjzwfjcif;udk vkyfief;tpDtpOf\ tv,f odkYr[kwf tqHk;wGif aqmif&Gufavh&SdNyD; tjcm;jyifyyk*d¾Kvfrsm;u

aqmif&GufMuonf/ &v'frsm;udk wdkif;wmNyD; arQmfrSef;&v'frsm;twdkif; jyD;ajrmufjcif;&Sd? r&Sdudk tuJjzwfonf/

tuJjzwfjcif;jzifh vkyfief;rsm;onf owfrSwfxm;onfh OD;pm;ay;vkyfief;rsm;? rl0g'rsm;? Oya'rsm;ESifh

qDavsmfqufpyfrI &Sd? r&Sd udkvnf;aumif;? vkyfief;tpDtpOfrsm;udk uRrf;usifpGm taumiftxnfazmfaqmif&Gufjcif;

&Sd? r&Sd udkvnf;aumif; od&SdEdkifonf/

2/ ynma&;qdkif&mwHk Y jyefrIvkyfief;rsm;udk tuJjzwfjcif;/ / ynma&;qdkif&mwHkYjyefrIvkyfief;rsm;udk

tuJjzwf&mwGif tcsdefrDNyD;pD;Edkifjcif;? ,HkMunfudk;pm;Edkifaom &v'ftaxmuftxm; ay;Edkifjcif;? tem*wf

vkyfief;rsm;twGuf toHk;csEdkifaom oufa&mufrI&Sdjcif; wdkYudkay;pGrf;EdkifonfU csOf;uyfyHkenf;vrf;rsm;udk

toHk;jyKoifhonf/ oufa&mufrIqdkonfrSm vkyfief;tpDtpOfrsm;aMumifh jzpfay:vmonfh jrifom^wdkif;wmEdkifaom

vlwdkU\ajymif;vJvmrIudk qdkvdkonf/ usm;-rESifh touft&G,ftvdkuf tao;pdwfcJGjcm;aumuf,lxm;aom

t&nftaoG;ESifh ta&twGufqdkif&m tcsuftvufrsm;onf ta&;BuD;onf/ ta&twGufqkdif&m

pepfusNyD; ormorwfusaom tuJjzwfjcif;rsm;onf ynma&;qdkif&mwHkYjyefrIudk wdk;wufaumif;rGefEdkifapNyD;

wm0efcHrIudk jr§ifhwifay;onf/

pdppfyd kif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 4/

tuJjzwfjcif;

Page 54: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

49

tcsuftvufrsm;qdkonfrSm udef;*Pef;jzifh a&wGufazmfjyEdkifaom taMumif;t&mrsm;jzpfonf/ Oyrm-

ausmif;tyfESHrI? ausmif;wufa&mufrI? ausmif;xGufrIESifh wwfajrmufrIuJhodkYaom &v'ftcsuftvufrsm;jzpfonf/

t&nftaoG;qdkif&m tcsuftvufrsm;qdkonfrSm udef;*Pef;jzifh wdkif;wmazmfjyír&Edkifaom taMumif;t&mrsm;

jzpfonf/ ,if;tcsuftvufrsm;onf vkyfief;pOfrsm;udk em;vnfapjyD; &v'frsm;udk &Sif;jyEdkifonf/ Oyrm-

,if;tcsuftvufrsm;wGif ausmif;rsm; odkUr[kwf tjcm;oif,l&mae&mrsm;wGif jzpfysufaerIrsm;? ausmif;tyfESHrI?

ausmif;wufa&mufrIESifh ausmif;xGufrIrsm;\ taMumif;&if;rsm; yg0ifonf (pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 1 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 35-36)? n§dEIdif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm

32-33) wdkUudkMunfhyg)/

3/ tuJjzwfjcif;jzifhpGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif;/ / tuJjzwfjcif;twGuf oHk;pGJaiGwGif ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;? &yf&Gmudk,fpm;vS,frsm;ESifh oif,lolrsm;tygt0if yg0ifywfoufolrsm;tm;vHk;\f pGrf;aqmif&nf

wnfaqmufjcif;qdkif&m tvkyf½HkaqG;aEG;yGJrsm; jyKvkyfay;&ef ukefusp&dwfrsm; yg0ifoifhonf/ þaqG;aEG;yGJrsm;rS

wpfqifh yg0ifywfoufolrsm;tm; tuJjzwfjcif;udk od&Sdem;vnfapEdkifonf/ yl;aygif;yg0ifNyD; yGifhvif;jrifomaom

enf;;jzifh tuJjzwffjcif; vkyfief;pOfrsm;udk a&;qJGjyKpkEdkifaponf/ xdkUtjyif yg0ifywfoufolrsm;tm;

awGU&Sdcsufrsm;udk twlwuGoHk;oyfNyD; t"dyÜm,fazmf aumufcsufcsEkdifonf/ owif;tcsuftvuf wdusrI

&Sdap&efESifh trSefwu,f vufawGUtaumiftxnfazmfaqmif&GufEdkifap&ef yHhydk;ay;onf/ axmufcHwifjycsufrsm;

ay:xGufvmap&ef oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;udk tuJjzwfjcif;

vkyfief;pOfrsm;wGif yg0ifapoifhonf/ Oyrm- q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;onf

tqdkjyKxm;onfh axmufcHcsufrsm;udk vufawGUaqmif&Guf&mü awGU&SdEdkifonfh tcuftcJrsm;wGif ¤if;wdkY\

tawGUtMuHKrsm;t& ajz&Sif;Edkifonhf tMuHÓPfrsm;udk jznfhpGufay;Edkifonf (pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 2 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 42)? pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 46)?

ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 113) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

4/ tuJjzwffjcif;rSawGU&S dcsufrsm;ESif h &&Sdonfhoifcef;pmrsm;udk rQa0jcif;/ / tuJjzwfjcif;tpD&ifcHpmrS

t"duawGU&Sdcsufrsm; (txl;ojzifh axmufcHcsufrsm;ESifh &&Sdonfhoifcef;pmrsm;)udk &yf&Gmvlxktygt0if tm;vHk;

em;vnfEdkifaomyHkpHjzifh rQa0today;oifhonf/ ,if;wdkYwGif tem*wfvkyfief;rsm;twGuf today;rSKrsm;

yg0ifoifhonf/ owif;tcsuftvufrsm;aMumifh ta&;ay:tajctae odkYr[kwf y#dyu©rsm; jzpfay:rvmap&efESifh

owif;tcsuftvufay;ol\ trnfudk razmfjyjcif;jzifh 4if;tm; tEÅ&m,frusa&mufap&ef

owif;tcsuftvufrsm;udk *½kwpdkufudkifwG,f&rnfjzpfonf (n§dEIdif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf 1 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 5 (pmrsufESm 32-33)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 4

(pmrsufESm 113) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

Page 55: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 56: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 57: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 58: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

53

tajccHpHowfrSwfcsufrsm;-

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI? n§dEd Iif;aqmif&GufrI? pdppfyd kif;jcm;rI

t&nftaoG;&SdNyD;

qDavsmfqufpyfrI&Sdaom

ynma&;tcGifhtvrf;rsm;udk

vlwdkif;vufvSrf;rD &&Sdonf/

oif,lrIywf0ef;usifonf

ab;uif;vHkNcHKNyD;

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh

tjcm; ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;tm;

umuG,fapmifha&SmufrIESifh

vlrIpdwfydkif;qdkif&m

csrf;omokcwdkYudk

ydkrdk&&Sdaponf/

pHowfrSwfcsuf 1-

ynmoif,lcGif hwef;wlnD

rQ&&Sdjcif;

pHowfrSwfcsuf 2-

umuG,fapmifha&Smuf

jcif;ESif h csrf;omokc

&&Sdjcif;

ynmoif,lcGif hESif hoif,lrIywf0ef;usif

ynma&;taxmuftul

ypönf;rsm;onf oif,lolrsm;?

q&m^rrsm;ESifhtjcm;

ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\

ab;uif;vHkNcHKa&;ESifh

udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrIudk

ydkrdkjzpfay:apNyD;? usef;rma&;?

tm[m&? vlrIpdwfydkif;ESifh

umuG,f apmifha&SmufrIqdkif&m

0efaqmifrIrsm;ESifh

qufpyfaeonf/

pHowfrSwfcsuf 3-

ynma&;taxmuftul

ypönf;rsm;ESif h0efaqmifrI

rsm;

Page 59: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

54

tusyftwnf;umvrsm;wGif ta&;BuD;aom &ydkifcGifhESifh &if;jrpfjzpfonfh ynmoif,lEdkifrI tcGifhtvrf;rsm; vGefpGm

enf;yg;onf/ ab;'PfcH&olrsm;tm; ¤if;wdkY\vuf&Sdtajctaeudk &ifqdkifajz&Sif;Edkif&efESifh yHkrSefb0tajctaeodkU

a&muf&SdfEdkif&ef ulnDay;&mü ynma&;onf ta&;ygaom tcef;u@rS yg0ifaeonf/ ynma&;onf ta&;MuHKvmygu

touf&Sif&yfwnfEdkif&ef todynmA[kokwESifh pGrf;&nfrsm;udk ay;pGrf;Edkifonf/ xdkUtjyif nDnGwfrQwrIESifh

t&nftaoG; &Sdaom ynm&&Sda&;twGuf wdk;wufajymif;vJvmatmif aqmif&GufEdkifonfU tcGifhtvrf;rsm;udkvnf;

ay;pGrf;Edkifygonf/

ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;umvwpfavQmuf ynma&;vkyfief;rsm;udk pkpnf;pDpOfaqmif&Guf&mwGif

tcuftcJrsm; awGU&avh&Sdonf/ topfwdk;vmonfh xdcdkufcH&vG,faom tkyfpkrsm;onf ynma&;vkyfief;rS

tusdK;aus;Zl; cHpm;cGifhr&onfh tajctae? odkYr[kwf ta&;ay:wHkYjyefrIjyK&mwGif ,cifuab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc

rsm;ESifh 4if;wdkUtm; z,fMuOfcsefvSyfxm;rIrsm;udk ydkrdkjzpfay:apvQif tcuftcJ tEÅ&m,f&Sdonf/ vlwdkif;wGif

ab;uif;vHkNcHKaom oif,lrIywf0ef;usifwGif qDavsmfjyD; t&nftaoG;&Sdaom ynma&;udk oif,lcGifh&Sdap&ef

EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;? &yf&GmvlxkESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m tzGJUtpnf;rsm;wGif wm0ef&Sdonf/ þtcsufonf

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrIudk jzpfay:wdk;wufaponf/

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;twGuf ausmif;toGm;tjyefvrf;ESifh oif,lrIywf0ef;usifwdkYwGif

½kyfydkif; odkYr[kwf vlrIpdwfydkif;qdkif&m tEÅ&m,frsm; rMumcP MuHKawGUEdkifonf/ ta&;ay:tajctaerS

jyefvnfxlaxmifa&; umvwpfavQmuf ynma&;tpDtpOfrsm;onf ½kyfydkif;ESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&m

umuG,fapmifha&SmufrIrsm;udk yHydk;ay;Edkifonf/ ausmif;rsm;? oif,l&mae&mrsm;ESifh uav;aysmfae&mrsm;tygt0if

,m,DESifh tNrJwrf; toHk;jyKonfh ynma&;taxmuftulypönf;rsm;udk usa&mufEdkifaom tEÅ&m,ftm;vHk;\ 'PfrS

BuHhBuHhcHEkdifEdkifap&ef ae&ma&G;cs,fjcif;ESifh yHkpH'DZdkif; a&;qGJwnfaqmufjcif;wdkUudk aocsmpGm aqmif&Gufoifhonf/

az:jyygae&mrsm;udk oufqdkifoltm;vHk;u vufvSrf;rD toHk;jyKcGifh&Sdoifhonf/

ab;uif;vHkNcHKaom ynma&;taqmufttHkrsm;onf tqufrjywf ynmoifMum;EdkifrSKudk jzpfxGef;apjyD;?

ynmoifMum;jcif; &yfqdkif;rIudk enf;yg;aponf/ ,if;ae&mrsm;onf &yf&Gm\ vkyfief;rIrsm;aqmif&Guf&m Xmersm;

jzpfvmNyD; qif;&JrI? pmrwwfajrmufrIESifh a&m*gjzpfyGm;rIrsm;udk avQmhcs&ef ta&;ygaom 0efaqmifrIrsm;

aqmif&GufEdkifaom ae&mvnf;jzpfonf/ ta&;ay:tajctaerwdkifrDu ynma&;qdkif&m wef;wlnDfrQrSK r&SdcJhaom

ae&mrsm;wGif ab;uif;vHkNcHKí nDnGwffrQwrI&Sdaom ynma&;udk ay;jcif;jzifh Nidrf;csrf;a&; wnfaqmuf&mwGif

ta&;ygaom ae&mrS yhHydk;ay;Edkifonf/

cGJjcm;qufqHrSKaMumifh ynmoif,lcGifhudk rnfolwpfOD;wpfa,mufurQ vufvTwfqHk;&SHK;&jcif; rjzpfapoifhyg/

ynmoif,lcGifh&&Sd&efESifh ynmoif,lcGifh twm;tqD;rsm;udk avQmhcs&ef ausmif;oifESifh ausmif;jyify ynma&;udk

pDpOfaqmif&Gufay;oifhygonf/ ynma&;qdkif&m yHhydk;ay;olrsm;tm;vHk;onf txl;ojzifh usm;-r cGJjcm;qufqHjcif;rsm;?

a,musfm;av;ESifh rdef;uav;rsm;twGuf oD;jcm;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm;udk tNrJowd&Sdae&ygrnf/ ,if;tEÅ&m,frsm;udk

udkifwG,fajz&Sif;wwf&efvnf; vdktyfayonf/ cGJjcm;qufqHjcif;onf ausmif;p&dwfrwwfEdkifjcif;? bmompum;

tcuftcJESifh ½kyfydkif;qdkif&m twm;tqD;rsm;aMumifh jzpfay:wwfonf/

Page 60: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

55

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJavhvm&efjzpfonf)

• cGJjcm;qufqHrSKaMumifh rnfolwpfOD;wpfa,muf odkYr[kwf rnfonfhvlwpfpkrQ ynmoif,lcGifhudk

vufvGwfqHk;&SHK;jcif; rjzpfap&yg (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udkMunfhyg) /

• oif,lrItaqmufttHkESifh wnfae&mrsm;onf vlwdkif;vufvSrf;rDrI&Sdap&rnf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg)/

• pm&Gufpmwrf;rsm; rjynfhpHkjcif;? tjcm;vdktyfonfh tcsuftvufrsm;rygvmjcif; ponfh ausmif;tyfESH&mü

MuHK&avh&Sdaom twm;tqD;rsm;udk z,f&Sm;&rnf (vrf;nTefcsuf rSwfpk 2 ESifh 4 udkMunfhyg) /

• ab;'PfcH&olrsm;\ ynma&;vdktyfcsufrsm; jynfh0ap&eftwGuf vdktyfygu jyKjyifajymif;vJEdkifaom

ausmif;oifynma&;ESifh ausmif;jyify ynma&;qdkif&m tcGifhtvrf;rsm;udk tpOftNrJ jznfhqnf;ay;onf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 5 udk Munfhyg) /

• uav;? vli,f? vlBuD;tm;vHk;twGuf t&nftaoG;&SdNyD; qDavsmfaom ynma&; vkyfief;rsm;wGif &yf&Gmvlxk

yl;aygif;yg0ifvmap&ef todynmay;jcif;ESifh oifwef;rsm;ydkUcsay;jcif;wdkUudk aqmif&Gufay;onf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 6 ESifh 7 udk Munfhyg) /

• &if;jrpfrsm; vHkavmufpGm&&Sd&ef pDpOfxm;NyD; ynma&;vkyfief;rsm; pOfqufrjywf&SfdrI? nDnGwfrQwrIESifh

t&nftaoG;jynfh0rSKwdkUudk jzpfay:aponf (vrf;nTefcsufrSwfpk 8 udk Munfhyg) /

• ta&;ay:tajctaeaMumifh &yfqdkif;oGm;aom ynma&;udk tjrefqHk; jyefvnf&&Sd&ef aqmif&Gufay;jcif;jzifh

oif,lolrsm;onf ausmif;wGif ynmoif,lcGifh? odkYr[kwf jyefvnfoif,lcGifh&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 9 udk

Munfhyg) /

• ab;'PfcH&olrsm;twGuf ynma&;tpDtpOfrsm;udk &yf&Gma'orS ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh 4if;wdkU\

rlvwkdif;jynfwdkYu todtrSwfjyKonf/

• ab;'PfcH&olrsm;twGuf ynma&;vkyfief;rsm;onf a'ocH&yf&Gmvlxktay: qdk;usKd;oufa&mufrIr&Sdyg/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ cGJjcm;qufqHjcif;/ / cGJjcm;qufqHjcif;wGif usm;-r? touft&G,f? roefrpGrf;jzpfrI? HIV a&m*gydk;&SdrI? EdkifiHom;??

wdkif;&if;om;? vlrsKd;pk? rsKd;EG,fpk? Zmwftedrfhtjrifh? bmoma&;? bmompum;? ,Ofaus;rI? EdkifiHa&;toif;tzGJU?

vdifydkif;qdkif&m udkif;nGwfrI? vlrIpD;yGm;a&;aemufcH? yx0Dtaetxm; odkYr[kwf ynma&;qdkif&m

oD;oefYvdktyfcsufrsm;aMumifh jzpfay:vmonfh t[efYtwm;rsm; yg0ifonf/ cGJjcm;qufqHjcif;udk &nf&G,fcsufjzifh

wrifjyKvkyfwwfygonf/ taqmuftOD;rsm; aqmufvkyf&mwGif roefpGrf;olrsm;twGuf xnfhoGif;pOf;pm;xm;rSK

r&Sdjcif;? 4if;wdkY\ oif,lEkdifrIudk yHhydk;ay;onffhrl0g'ESifh aqmif&Gufcsufrsm;r&Sdjcif;wdkUaMumifh r&nf&G,faom

cGJjcm;qufqHrIudkvnf; jzpfapEkdifonf/ Oyrm- udk,f0efaqmif trsKd;orD;i,frsm; odkYr[kwf HIV ydk; &Sdolponfh

t&nftaoG;&SdNyD; qDavsmfqufpyfrI&Sdaom ynma&;tcGifhtvrf;rsm;udk vlwdkif; vufvSrf;rD&&Sdonf/

ynmoif,lcGif hESif hoif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 1/

ynmoif,lcGif hwef;wlnDrQ&&Sdjcif;

Page 61: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

56

oif,lolrsm;tm; ausmif;wuf&ef wm;jrpfxm;jcif;? ausmif;p&dwf? ausmif;0wfpHk? pmtkyfESifh tjcm;

axmufyHhypönf;rsm;\ ukefusp&dwfrsm; rwwfEdkifí ausmif;rwuf&jcif;wdkUjzpfonf/

ta&;ay:tajctaeumvwGif tkyfpkwpfpkcsif;tvdkuf vlwpfOD;wpfa,mufcsif;tvdkuf ynmoif,lcGifh

vufvSrf;rrDEdkifrIrsm; &SdEkdifonf/ tcsKdUtkyfpkrsm;onf ta&;ay:tajctaersm;ESifh ae&ma&TUajymif;&jcif;rsm;aMumifh

ydkrdkxdcdkufcH&vG,fEdkifonf/ xdktkyfpkrsm;wGif-

- ½kyfydkif;ESifhpdwfydkif;qdkif&m csKdU,Gif;aeolrsm;

- pdwfusef;rma&;ESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&m jyóem&Sdaeolrsm;

- rdef;uav;rsm;

- vli,frsm;

- vufeufudkiftzGJUtpnf;rsm;ESifh qufpyfaeonfh uav;rsm;

- q,fausmfouft&G,ftdrfaxmifOD;pD;rsm;

- q,fausmfouft&G,f rdcifrsm;

- wdkif;&if;om;vlrsKd;pk odkYr[kwf tjcm;vlrIa&;tzGJUrsm;yg0ifonf/

ynma&;udkvlwdkif; vufvSrf;rDap&ef EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;? &yf&GmvlxkESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m

tzGJUtpnf;rsm;wGif wm0ef&Sdonf/ qdkvdkonfrSm cGJjcm;qufqHcH&onfh tkyfpkrsm;ESifh oD;jcm;oif,lrI vdktyfolrsm;\

vdktyfcsufrsm;ESifh OD;pm;ay;&rnfh tcsufrsm;udk pdppfjcif;ESifh jznfhqnf;ay;jcif;wdkY jzpfonf/ oif,lrI

tcGifhtvrf;rsm; &&Sda&;twGuf cGJjcm;qufqHonfh rl0g'ESifh vufawGUusifhoHk;rIrsm;udk azmfxkwfNyD; ajz&Sif;

ay;oifhonf/ tcsKdUaom vlrsKd;pk? bmompum;ESifh aexdkif&mae&m taetxm;tvdkuf tkyfpkrsm; odkUr[kwf

touftkyfpkrsm;twGuf ynmoif,lcGifhr&&Sdjcif;onf y#dyu©rsm;ESifh a&&Snfwif;rmrIrsm;udk jzpfay:vmapEdkifonf/

pD;yGm;a&;? vlrIa&;ESifh ,Ofaus;rI&ydkifcGifhrsm;qdkif&m EdkifiHwumy#dnmOfpmcsKyf(1966)wGif ynmoif,lcGifhudk

&Sif;vif;xm;onf-

- ydk'fcGJ 2 wGif ]vlrsKd;? tom;ta&mif? usm;-r? bmompum;? EkdifiHa&; odkYr[kwf tjcm;cH,lcsuf? EdkifiHom;ESifh

vlwef;pm;tvTm? ydkifqdkifrI? arG;zGm;rI odkYr[kwf tjcm;tajctae ponfwdkYaMumifh cGJjcm;qufqHjcif; r&Sdaom

ynmoif,lcGifh} udk todtrSwfjyKxm;onf/

- ydk'fcGJ 13 wGif vlwdkif; ynmoif,lcGifhonf ]vlwdkY\ udk,f&nfudk,faoG;ESifh *kPfodu©mudk tjynfht0

zGHUNzdK;wdk;wufapNyD; vlUtcGifhta&;ESifh tajccHvGwfvyfcGifhrsm;udk ydkrdkav;pm;vmaprnfjzpfonf/ ynma&;onf

vlwdkif;tm; vGwfvyfaom vlYtzGJUtpnf;wGif xda&mufpGm yl;aygif;yg0ifcGifh &apEdkifonf/ ynma&;onf

EkdifiHrsm;? vlrsKd;? vlrsKd;EG,fpkESifh bmoma&;tpktzGJU tm;vHk;tMum; em;vnfrI? onf;cHrI? cifrif&if;ESD;rIESifh

ukvor*¾\ Nidrf;csrf;a&; xdef;odrf;a&;vkyfief;rsm;udkvnf; jr§ifhwifay;Edkifonf?} [laomtcsufudk

todtrSwfjyKxm;onf/ þ&ydkifcGifhudk tjynfht0 todtrSwfjyKap&ef&nf&G,fcsufjzifh ydk'fcGJ 13 onf

EdkifiHrsm;tm; atmufygtcsufrsm;udk aqmif&Gufaponf/ ](1) rlvwef;ynma&;onf roifrae&jzpfNyD;

vlwdkif; tcrJh oif,lcGifh &ap&rnf/ (2) pufrIvuffrIESifh oufarG;ynm&yfrsm; yg0ifonfh tv,fwef;tqifh

Page 62: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

57

ynma&;yHkpHtrsKd;rsKd;udk oifhavsmfaom enf;vrf;rsm;oHk;í a,bk,stm;jzifh vlwdkif; vufvSrf;rD

&&SdEdkifap&rnf? txl;ojzifh tcrJhynma&;udk wjznf;jznf;wdk;jr §ifh usifhoHk;oGm;jcif;jzifh vlwdkif; oif,lEdkifcGifh

&Sdap&rnf/ (3) rlvwef;ynma&; r&&Sdxm;ao;ol odkYr[kwf rNyD;qHk;ao;olrsm;twGuf tajccHynmoif,l&ef

t&Sdeft[kefjr§ifh wdkufwGef;tm;ay;jcif;rsm; jyKvkyf&rnf} (ynma&;rl0g'rsm; pHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifh 7 (pmrsufESm 107-108) ESifh (pmrsufESm 110-111)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf

2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 113) udkvnf;Munfhyg)/

2/ ausmif;0ifcGif h jyKjcif;? ausmif;tyfES Hjcif;ESif h ausmif;aejrJjcif;/ / ausmif;0ifcGifhtwGuf

pm&Gufpmwrf;vdktyfrIudk rwif;usyfoifhyg/ ab;'PfcH&olrsm;twGuf ausmif;0ifcGifh&&ef EdkifiHom;uwf?

arG;pm&if; odkYr[kwf touftaxmuftxm;? rSwfyHkwifpm&Gufpmwrf;rsm;? ausmif;ynm t&nftcsif;rSwfwef;

ponfwdkU awmif;cHjcif;rjyKyJ tvG,fwul aqmif&Gufay;&rnf/ tb,faMumifhqdkaomf 4if;wdkUwGif

,if;pm&Gufpmwrf;rsm; r&SdEkdifaomaMumifh jzpfonf/ umuG,fapmifha&Smufrl&IaxmifhESifh ,Ofaus;rIqdkif&m

pHHEIef;rsm;udk tav;xm;jyD; toufuefYowfcsufudk avQmYaygYay;oifhonf/ rNyD;qHk;rD ausmif;xGufolrsm;twGuf

'kwd,tBudrf ausmif;jyeftyfcGifhjyKoifhonf/ xdcdkufcH&tvG,fqkH;jzpfolrsm;udk azmfxkwfowfrSwfNyD; 4if;wdkU

ynmoifMum;cGifh &&Sdap&ef txl;BudK;yrf;oifhonf/ vHkNcHKa&;twGuf tav;xm;&rnfh udpörsm;&SdvQif

pm&Gufpmwrf;rsm;ESifh ausmif;tyfESHrI owif;tcsuftvufrsm;udk vQKdU0Sufodrf;qnf;xm;oifhonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 4\ ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1? vrf;nTefcsufrSwfpk 1? 2 ESifh 7 (pmrsufESm 107-111)?

ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 112) wdkYudkvnf;Munfhyg)/

3/ t&nftaoG;&S dynma&;tcGif htvrf;rsm;/ / t&nftaoG;&Sdynma&; tcGifhtvrf;rsm;&Sdae&ef vdktyfonf/

&nf&G,fcsufrsm;rSm oif,loltm;vHk;\ ynma&;vdktyfcsufrsm; jynfhrDap&efESifh wdkif;jynf\ pD;yGm;a&;? vlrIa&;ESifh

EdkifiHa&; zGHUNzdK;wdk;wufrIrsm;wGif taxmuftyHU tultnDay;Edkif&efwdkY jzpfonf/ þtcGifhtvrf;rsm;onf

oif,lolrsm;? qufpyftajctaewdkUESifh qDavsmfrI&Sdoifhonf/ ,if;wdkYwGif-

- uav;oli,fjyKpkysKd;axmifa&;

- rlvwef; tv,fwef;ESifh txufwef;ynma&;

- ta&;tzwfESifh twGuftcsufoifwef;rsm;

- b0wGufwmuRrf;usifp&mynma&;

- pufrIvufrIESifh oufarG;ynmuJhodkYaom vli,fESifh oufBuD; ynma&;tpDtpOfrsm; yg0ifEdkifonf/

jyif;xefaom tusyftwnf;umvtwGif; ausmif;oifynma&;udk xlaxmifqJ odkYr[kwf jyefvnf&Sifoefatmif

aqmif&GufaeqJwGif uav;aysmfae&mrsm; odkYr[kwf vHkNcHKaomae&mrsm; &&Sda&;onf yxrqHk;

wHkYjyefaqmif&Guf&rnfh t&mrsm;jzpfonf/ uav;aysmfae&mrsm;onf uav;rsm;ESifh vli,frsm;\ udk,fpdwfESpfyg;

csrf;omjcif;udk umuG,fay;&efESifh jr§ifhwifay;&ef &nf&G,fonf/ tcsKdUu uav;rsm;ESifh vli,frsm;udk

yHkrSefausmif;odkU jyefvnf0ifa&mufEdkif&ef? tcsKdUu ausmif;jyifyynma&; vkyfief;rsm;wGif yg0ifcGifh&&ef

jyifqiBfudK;pm;ay;ygonf/ 4if;wdkUonf uav;t&G,frS vli,ftxd touft&G,ftkyfpk toD;oD;tm;

Page 63: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

58

pepfusaom oif,lrIrsm;? upm;jcif;? tm;upm;enf;rsm;? jyZmwf? tEkynm? *Dw? umuG,fapmifha&Smufjcif;ESifh

vlrIpdwfydkif;qdkif&m yHhydk;ulnDrIrsm; aqmif&Gufay;onf/ uav;aysmfae&mrsm;onf &yf&Gmvlxkrsm;?

vlom;csif;pmemrIqdkif&m tzJGUtpnf;rsm;ESifh tpdk;&0efxrf;rsm;twGuf ausmif;oifESifh ausmif;jyify

pGrf;aqmif&nfESifh ynma&;qdkif&m vdktyfcsufrsm;udk tuJjzwfpdppfekdifaom ae&mjzpfjyD; &yf&Gm\ tpysKd;

aqmif&GufrIrsm;ESifh rnfodkU aygif;pyfyHhydk; ulnDay;Edkifrnfudkvnf; em;vnfapEdkifonf/

4/ jyKjyifajymif;vJEd kifrI/ / oif,lrItcGifhtvrf;rsm;onf vdktyfygu jyKjyifajymif;vJEdkifNyD; qufpyf

tajctaersm;ESifhvnf; vdkufzufatmif jyifqif&efvdktyfonf/ ,if;odkY jyifqifjcif;rsm;wGif-

- pmoifcef;tcsdefZ,m;rsm;? oifcsdeftwdkif;twmrsm;? ausmif;csdeftqdkif;rsm; (eHeuf̂ naetqdkif; ponfjzifh)

ESifh wpfESpfwm vkyfief;Z,m;^jyu©'defrsm;udk oif,lol tkyfpkrsm;\ vdktyfcsufESifh udkufnDatmif ajymif;vJ

Edkifjcif;rsm;

- ynmoifMum;rI yHkpHtrsKd;rsKd;? Oyrm- rdrdbmomavhvmoif,ljcif;? ta0;oifynma&;? t&Sdefjr§ifhwif

oifMum;jcif; odkYr[kwf tcsdefydkoifMum;jcif;tpDtpOfrsm;

- i,f&G,faom rdbrsm;twGuf uav;jyKpkapmifha&Smufa&;0efaqmifrIay;jcif;

- arG;pm&if; odkYr[kwf touftaxmuftxm;pm&Gufpmwrf;vkdtyfcsufrsm;udk avQmhayghay;jcif;rsm;yg0ifonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 2 udkMunfhyg)/

qDavsmfatmif jyKjyifajymif;vJjcif;rsm; jyKvkyfvQif vli,frsm;? trsKd;orD;rsm;ESifh cJGjcm;qufqHcH&olrsm; tygt0if

&yf&GmvlxkESifh aqG;aEG;wdkifyifoifhonf/ &nf&G,fxm;onfYtwdkif; jyKjyifajymif;vJrIrsm;udk w&m;0if

todtrSwfjyKcGifh &&Sdf&ef oufqdkifonfh ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;vnf; yg0ifoifhonf/ tu,fí

oif,lolrsm;onf us,f0ef;onfh a'otwGif; ysHUESHUaexdkifygu ukefusp&dwfoufomí vufvSrf;rDEdkifrnfY

ae&mrsm; a&G;cs,fum ausmif;rsm;ESifh tjcm;oif,lrIwnfae&mrsm;udk pDpOfaqmif&Gufay;Ekdifonf (ynma&;rl0g'

pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 7 (pmrsufESm 110-111)? ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 2\

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 112) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

5/ vwfwavmOD;pm;ay;&rnfh ynma&;vkyfief;rsm;/ / vwfwavmOD;pm;ay;&rnfh ynma&;vkyfief;rsm;onf

ueOD;pdppfjcif;ay: tajccHoifhonf/ atmufygtcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;&ef ta&;BuD;onf-

- usm;-r? toufponfwdkUjzifh tao;pdwfcGJjcm; aumuf,lxm;onfh tcsuftvufrsm;

- xdcdkufcH&vG,frIESifh umuG,fapmifha&SmufrIqdkif&m tav;xm;&rnfhudpörsm;

- touf&Sifoefa&; owif;tcsuftvufrsm;

- ynma&;pepf jyefvnfxlaxmifEdkifa&;twGuf qufpyfaqmif&Gufcsufrsm;

OD;pm;ay;aqmif&Guf&efrsm; owfrSwf&mwGif &efyHkaiG&&SdrI? axmufyHhydkYaqmifa&;ESifh vHkNcHKa&;uefYowfcsufrsm;udkvnf;

xnfhoGif; pOf;pm;oifhaomfvnf; xdcdkufcH&vG,faom tkyfpkrsm;udk csefvSyfjcif; rjzpfay:apoifhyg (pdppfydkif;jcm;rI

Page 64: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

59

pHowfrSwfcsuf 1 (pmrsufESm 35-40)? oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 1 (pmrsufESm 77-82)?

ynma&;rl0g'pHowfrSwf 1 ESifh 2 (pmrsufESm 107-114) wdkUudkvnf; Munfhyg)/

6/ ]t&nftaoG;} ESif h ]qDavsmfrI} &S daom ynma&;/ / þa0g[m&rsm;\ t"dyÜm,fowfrSwfcsufrsm;udk

aemufqufwJG 1- a0g[m&t"dyÜg,frsm; (pmrsufESm 112) wGifMunfhyg/

7/ &yf&Gmvlxkyg0ifaqmif&GufrI/ / ynmoif,lcGifhvufvSrf;rDap&ef &yf&Gmvlxkonf ynma&;vkyfief;rsm;wGif

wuf<upGm yg0ifulnDaqmif&Gufay;oifhonf/ &yf&Gmvlxkyg0ifrIonf-

- qufoG,fa&;qdkif&m uGm[rIrsm;udk ajz&Sif;&ef

- &if;jrpfrsm; xyfrHydkrdk&&Sdatmif pnf;½Hk;aqmfMo&ef

- vHkNcHKa&;? umuG,fapmifha&Smufa&;ESifh vlrIpdwfydkif;qkdif&m udpö&yfrsm;udk ajz&Sif;&ef

- oif,lrItcGifhtvrf;rsm; &&Sd&eftwGuf vdktyfcsufrsm;udk owfrSwfazmfxkwf&ef

- oufqdkifaomtpktzGJUtm;vHk; txl;ojzifh xdcdkufcH&vG,faomtkyfpkrsm;tm; ydkrdkyl;aygif;aqmif&GufEdkif&ef

taxmuftuljzpfaponf/

(]yl;aygif;yg0ifjcif;} \ t"dyÜm,fowfrSwfcsufudk aemufqufwJG 1- a0g[m&t"dyÜg,frsm; (pmrsufESm 121)

a0g[m&t"dyÜm,frsm;? &yf&Gmvlxkyl;aygif; yg0ifjcif;pHowfrSwfcsuf 1 ESifh 2 (pmrsufESm 22-30)? oifMum;jcif;ESifh

oif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 88) wdkYudkvnf;Munfhyg)/

8/ &if;jrpfrsm; / / EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;onf ynma&;tcGifhtvrf;rsm; &&Sdaqmif&Gufay;&ef rlvwm0ef&Sdol

jzpfonf/ ,if;wGif n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;ESifh aiGaMu;? ½kyf0w¬Kypönf;ESifh vlYom;&if;jrpfrsm; vHkavmufpGm yHhydk;ay;jcif;

ponfwdkU yg0ifonf/ EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;u ta&;ay:tajctaetprS jyefvnfxlaxmifpOfumv

wpfavQmuf ynma&;twGuf tjynfht0 ryHhydk;ay;EkdifvQif tjcm;tzGJUtpnf;rsm;u vdktyfonfrsm;udk

yHhydk;ay;Ekdifonf/ Oyrm- EdkifiHwumtzGJUtpnf;rsm;? ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;? EdkifiHwumESifh jynfwGif;tef*sDtdkrsm;?

&yf&Gma'oqdkif&m wm0ef&Sdolrsm;? &yf&Gmvlxkrsm;? bmoma&;tzGJUtpnf;rsm;? t&yfzufvlrItzGJUtpnf;rsm;ESifh

zGHUNzdK;wdk;wufa&;qdkif&m tjcm;rdwfzufrsm; yg0ifonf/ tvSL&Sifrsm;onf vdktyfygu n§dEIdif;jyKjyifaqmif&Guf

ay;oifhNyD;? ynmoifMum;a&; pOfqufrjywfjzpfap&ef n§dEIdif;aqmif&GufrI&SdaomcsOF;uyfenf;trsKd;rsKd;udk yHhydk;oifhonf

(&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 28)? ydkif;jcm;pdppfrIpHowfrSwfcsuf

2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifh 5 (pmrsufESm 41-43) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

9/ ynma&;taqmuftOD;ESifhtaxmuftulypönf;rsm;udk ,m,DcdkvIH&mae&mrsm;tjzpf toHk;jyKjcif;udk

tenf;qHk;jzpfapjcif;/ / ae&ma&TUajymif;cH&olrsm;twGuf tjcm;a&G;cs,fp&m r&SdrSom ynma&;

taqmuftOD;rsm;udk cdkvIH&mae&mrsm;tjzpf toHk;jyKapoifhonf/ ta&;ay:tajctae odkYr[kwf obm0ab;

tEÅ&m,ftwGuf BudKwifjyifqifrItpDtpOf a&;qJGpOfumvtwGif; cdkvIH&mae&mrsm;udk azmfxkwf

owfrSwfxm;oifhonf/

ynma&;taqmuftOD;rsm;udk ,m,DcdkvIH&mae&mrsm;tjzpf toHk;jyKaomtcg qdk;usKd;oufa&mufrIrsm;ESifh

umuG,fapmifha&SmufrItEÅ&m,frsm;udk avQmhcsEdkif&ef cdkvIH&mae&mESifh umuG,fapmifha&Smufa&;u@rsm;rS

oufqdkifolrsm; yl;aygif;aqmif&Gufrnf/ yg0ifywfoufolrsm;onf ynma&;taqmuftOD;rsm;wGif

rlvynma&;vkyfief;rsm; aqmif&GufEdkifap&ef jyefvnftyfESH&rnfh&ufpGJudk oabmwlowfrSwfay;oifhonf/

Page 65: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

60

þodkYjzifh ta&;ay:tajctaejzpfyGm;NyD;aemuf ynmoif,lrI&yfwefYoGm;jcif;udk avsmhenf;apNyD;? ynma&;

taqmuftOD;rsm;wGif rdom;pkrsm; MumjrifhpGm aexdkifjcif;udkvnf; a&Smif&Sm;apEdkifonf/

ynma&;taqmuftOD;rsm;udk ,m,DcdkvIH&mrsm;tjzpf toHk;jyKvQif pmtkyfrsm;? pmMunfhwdkufrsm;? y&dabm*rsm;?

ausmif;rSwfwrf;ESifh tyef;ajzjcif;qkdif&mypönf;rsm;tygt0if ausmif;ydkifypönf;rsm;udk umuG,fapmifha&Smuf&ef

ta&;BuD;onf/ ynma&;taqmuftOD;ESifh taxmuftulypönf;rsm;udk toHk;jyKEdkifaom taetxm;jzifh jyefvnf

tyfESHoifhonf/ jzpfEkdifygu yg0ifywfoufolrsm;taejzifh ynma&;taqmuftOD;rsm;udk ydkrdkwdk;wuf

aumif;rGefatmif aqmif&GufEdkifonfh tcGifhtvrf;udk toHk;csoifhonf/ Oyrm- tdrfomESifhaomufoHk;a& ponfh

oefY&Sif;a&;qdkif&m taqmuftOD;ESifh taxmuftulypönf;rsm;udk rGrf;rHjyifqifEdkifNyD;? taqmufttHk

zJGUpnf;wnfaqmufrIudkvnf; xyfrHtm;jznfhay;Ekdifonf (ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 3

\ vrf;nTefcsuf rSwfpk 4 ESifh 6 (pmrsufESm- 70-71)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3

(pmrsufESm 109) udkvnf; Munfhyg)/

Page 66: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

61

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&ef jzpfonf)

• oif,lrIywf0ef;usifonf oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;tm; tEÅ&m,frsm;rS

uif;a0;aponf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifh 3-4 wdkYudk Munfhyg)/

• yHUydk;ulnDrI&Sdaom oif,lrIywf0ef;usifudk zefwD;&efESifh oif,lolrsm;\ vlrIpdwfydkif;qdkif&m csrf;omokcudk

wdk;jr§ifhay;&ef q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf vdktyfaomuRrf;usifrIESifh A[kokwudk

qnf;yl;&&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2? 3? 8 ESifh 9 wdkYudkMunfhyg)/

• ausmif;rsm;? ,m,Doif,l&mae&mrsm;ESifh uav;aysmfae&mrsm;onf ¤if;wdkYu tvkyftauR;jyKrnfh

jynfolvlxkteD;wGif wnf&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 5 ESifh 6 udkMunfhyg)/

• oif,lrIywf0ef;usifodkY oGm;a&mufonfhvrf;c&D;rsm;onf vHkNcHKab;uif;NyD; vlwdkif;toHk;jyKcGifh&Sdonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 5 ESifh 7 udkMunfhyg)/

• oif,lrIywf0ef;usifrsm;onf wdkufcdkufodrf;ydkufcH&jcif;rS uif;a0;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1? 3? 6 ESifh 7 wdkUudk

Munfhyg)/

• oif,lrIywf0ef;usif wnfae&mESifhpyfvsOf;í qHk;jzwf&mwGifvnf;aumif;? pepf? rl0g'rsm;ESifh pyfvsOf;í

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;tm; ab;uif;vHkNcHKaprI &Sd? r&Sd

qHk;jzwf&mwGifvnf;aumif;? &yf&Gmvlxku yg0ifulnDay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifh 10 udk Munfhyg)/

• oif,lrIywf0ef;usifudk ab;tEÅ&m,favQmhcsa&;ESifh pDrHcefYcGJrIvkyfief;rsm;aqmif&Gufjcif;jzifh ab;uif;vHkNcHKaponf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 11 udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ ab;uif;vHkNcHKjcif;/ / vHkNcHKaom oif,lrIywf0ef;usifonf Ncdrf;ajcmufrI? tEÅ&m,f? 'Pf&mtemw&jzpfrI?

qHk;½HI;rIwdkYrjzpfap&ef umuG,fapmifha&Smufay;onf/ ab;uif;aom ywf0ef;usifonf ½kyfydkif;qkdif&mESifh

vlrIpdwfydkif;qdkif&m xdcdkufepfemrIwdkYrS uif;a0;aponf (t"dyÜg,fowfrSwfcsufrsm;udk a0g[m&t"dyÜg,frsm;

(pmrsufESm 122-123) wGif Munfhyg)/

EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;onf vHkNcHKrIay;&ef wm0ef&Sdonf/ ,if;wGif t&nftcsif;jynfh &Jrsm; vHkavmufpGm

csxm;jcif;ESifh oifhavQmfí vdktyfaom ae&mrsm;wGif vHkNcHKa&;wyfrsm;csxm;jcif;wdkY yg0ifonf/ toHk;jyKaeMu

oif,lrIae&mrsm;onf rvHkNcHKawmhvQif odkYr[kwf oifír&EdkifawmhvQif tjcm;vHkNcHKab;uif;onfhae&m odkYr[kwf

oif,lrIenf;vrf;rsm;udk pDpOfoifhonf/ xdkodkYaomtajctaersm;wGif aetdrfwGif oif,lrI odkYr[kwf ta0;rS

oif,lrIrsm;udk jyKvkyfEdkifonf/ vHkNcHKrIr&Sdaom tajctaersm;wGif &yf&Gmvlxktaejzifh oif,lolrsm;

ausmif;wuf&ef oifh? roifhudk tBuHjyKoifhonf/ vHkNcHKa&;wyfzGJUrsm;onf ynma&;taqmuftOD;rsm;udk

,m,Daexdkif&mtjzpf rnfonfhtcgrQ toHk;rjyKoifhyg (]vHkNcHKjcif;}twGuf vrf;nTefcsufrSwfpk 5 ESifh 7

udkvnf;aumif;? ]ab;uif;jcif;} twGuf vrf;nTefcsufrSwfpk 2 - 4? 8? 9 ESifh 11? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1

\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 107-108) udkvnf; Munfhyg)/

oif,lrIywf0ef;usifonf ab;uif;vHkNcHKNyD; oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;tm; umuG,fapmifha&SmufrIESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&m csrf;omokcwdkYudk ydkrdk&&Sdaponf/

ynmoif,lcGif hESif hoif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 2/

umuG,fapmifha&Smufjcif;ESif hcsrf;omokc&&Sdjcif;

Page 67: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

62

2/ pdwfcHpm;rIyd kif;? ½kyfyd kif;ESif h vlrIa&;ydkif;qdkif&m csrf;omokc&&Sdjcif;/ / pdwfcHpm;rIydkif;? ½kyfydkif;ESifh

vlrIa&;ydkif;qdkif&m csrf;omokconf-

- ab;uif;vHkNcHKjcif;ESifh umuG,fapmifha&Smufjcif;?

- usef;rmjcif;?

- ynma&;qdkif&m yHhydk;ulnDay;olESifh oif,lolrsm;tMum;? oif,lolrsm;tcsif;csif;tMum; aysmf&TifrIESifh

aEG;axG;pGm qufqHrI&Sdjcif; ponfwdkYtay:wGif rlwnfonf/

ab;uif;vHkNcHKaom jyKpkysKd;axmif&ef ywf0ef;usifaumif;wGif uav;rsm;ESifh jyKpkapmifha&SmufolwdkYtMum;

aEG;axG;onfh tjyeftvSef qufqHrIu uav;oli,ft&G,frSpí ,if;uav;rsm;\ zGHUNzdK;wdk;wufrIESifh oif,lrIudk

yHhydk;ulnDonf/ oif,lolrsm;tm; csrf;omokc&&Sdaponfh aqmif&Gufcsufrsm;onf cdkifrmonfh wdk;wufrI?

vlrIa&;qdkif&m tjyeftvSefaumif;usKd;jyKrIESifh usef;rma&; aumif;rGefrIwdkYudk t"duxm;onf/ ,if;wdkYonf

oif,lolrsm;ESifh oufqdkifonfh qHk;jzwfcsufrsm;udk csrSwf&mwGif 4if;wdkYudk,fwdkif yl;aygif;yg0ifjcif;udk tm;ay;onf/

jyóemajz&Sif;jcif;? qHk;jzwfcsufcsjcif;ESifh ab;tEÅ&m,f avsmhyg;a&;vkyfief;wdkYwGif yl;aygif;yg0ifjcif;jzifh

uav;rsm;ESifh vli,frsm;taejzifh tultnDrJhonf[k cHpm;&aom cHpm;rIrsKd; avsmhenf;vmNyD; 4if;wdkY\

csrf;omokctwGuf 4if;wdkYudk,fwdkif aqmif&GufvmEdkifonf/

rdbrsm;u om;orD;rsm;udk tdrfwGif csrf;omokc&&Sdatmif aqmif&Gufray;Edkifvsif tjcm;olrsm;u ulnDoifhonf/

xdkodkYulnDjcif;wGif qDavsmfaom 0efaqmifrIvkyfief;rsm;xH vTJajymif;ay;jcif;rsm;vnf;yg0ifEdkifonf

(ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 8 (pmrsufESm 72) udkvnf;

Munfhyg)/

3/ umuG,fapmifha&Smufjcif; / / umuG,fapmifha&Smufjcif;[lonf ½kyfydkif;? pdwfcHpm;rIydkif;ESifh vlrIa&;ydkif;qdkif&m

Ncdrf;ajcmufrI? apmfum;tEdkifusifhrI? acgif;yHkjzwftjrwfxkwfrI? tMurf;zufrI yHkpHtm;vHk;rS vGwfajrmufjcif;udk

qdkvdkonf/ oif,lrIywf0ef;usiftwGif; odkYr[kwf teD;w0dkuftwGif; jzpfyGm;aeaom tEÅ&m,ftaMumif;udk

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;xH owif;ay;ydkYNyD; umuG,fapmifha&Smuf

ay;oifhonf/ tEÅ&m,frsm;wGifatmufygtaMumif;t&mrsm;yg0ifonf/

- tEdkifusifhAdkvfuscH&jcif;

- vdifrIqdkif&m tjrwfxkwfcH&jcif;

- obm0ESifh ywf0ef;usiftEÅ&m,frsm;usa&mufjcif;

- vufeufrsm;? cJ,rf;rD;ausmufrsm;? ajrjr§KyfAHk;rsm;ESifh raygufuGJao;aom ppfvufeufypönf;rsm;&Sdjcif;

- vufeufudkifrsm;? tjyeftvSefypfcwfaeaomae&mrsm;? t"r®vlopfpkaqmif;rI tygt0if

ppfbufqdkif&mNcdrf;ajcmufrIrsm;&Sdjcif;

- EdkifiHa&;qdkif&m rvHkNcHKrIrsm;

umuG,fapmifhrIqdkif&mvdktyfcsufrsm;ESifh OD;pm;ay;aqmif&Guf&rnfhtcsufrsm;udk em;vnf&ef &yf&Gmvlxkrsm;?

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh n§dEIdif;wdkifyifrIyg0ifaom

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcqef;ppfjcif;rsm;onf ta&;BuD;onf/ þqef;ppfjcif;rsm;udk rSefrSefjyKvkyfoifhNyD; ,if;wGif

qDavsmfaom ,Ofaus;rIESifh EdkifiHa&;qdkif&m taMumif;&if;rsm;udk tuJJjzwfpdppfydkif;jcm;jcif; yg0ifoifhonf

(pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 ESifh 3 (pmrsufESm 35-38) udkvnf; Munfhyg)/

Page 68: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

63

umuG,fapmifha&Smufjcif;udk xdyg;aESmifh,SufrIjzpf&yfrsm; ay:aygufvmygu vQKdU0SufrSwfwrf;wifNyD;

owif;ay;ydkYoifhonf/ jzpfEdkifygu vlYtcGifhta&; ppfaq;MuD;MuyfrIESifh ywfoufNyD; avhusifhoif,lzl;olrsm;\

tultnDudk &,loifhonf/ usm;-r? toufESifh xl;jcm;vu©Pmtay:tajccHí yk*¾dKvfwpfOD;wpfa,muftm;

ypfrSwfxm;cH&jcif; &Sd? r&Sd ponfhtcsufrsm;tygt0if jzpf&yfESifhqdkifonfh t"duowif;tcsuftvufrsm;udk

rSwfom;xm;oifhonf/ tqdkyg owif;tcsuftvufrsm;onf jzpfpOfrsm; owfrSwfazmfxkwf&mwGif

ta&;BuD;onf/ xdkUtjyif jyóemajz&Sif;&eftwGuf xda&mufpGm Mum;0ifulnDaqmif&Guf&mwGif

,if;owif;tcsuftvufrsm; vdktyfEkdifonf/ tpD&ifcHxm;aom tMurf;zufrIrsm;ESifhpyfvsOf;í usef;rma&;?

umuG,fapmifha&Smufjcif;ESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&mvkyfief;rsm;udk ulnDyHhydk;ay;olrsm;xH vTJajymif;ay;jcif;rsm;

tygt0if wHkYjyefaqmif&GufrIrsm;udk rSwfwrf;wifxm;oifhonf/

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;\ ½kyfydkif;ESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&m vHkNcHKrIudk

Ncdrf;ajcmufaeaom tMurf;zufrIrsm;ESifh tjcm;Ncdrf;ajcmufrIrsm; awGU&avh&Sdaom ywf0ef;usifrsm;wGif tdrfESifh

&yf&Gmab;uif;vHkNcHKa&;twGuf rdom;pkrsm;ESifh &yf&Gmvlxkrsm;u yg0ifaqmif&Guf&efta&;BuD;onf/

tdrfESifh&yf&Gmab;uif;vHkNcHKa&;udk wdk;jr§ifhaqmif&Guf&mwGif-

- uav;oli,fjyKpkysKd;axmifrIqdkif&m tjyKoabmaqmifaom pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh enf;vrf;aumif;rsm;udk

usifhoHk;Edkif&ef rdbrsm;ESifh vlBuD;olrrsm;tm; todynmay; pnf;½Hk;jcif;

- &JESifh vHkNcHKa&;wyfzGJUrsm;u &yf&GmtwGif; umuG,fapmifha&SmufrIqdkif&m udpö&yfrsm;udk ydkrdkowdjyKrdvmap&ef

aqmif&Gufjcif;

- &yf&Gm\umuG,fapmifha&SmufrIqdkif&m udpö&yfrsm; (Oyrm- oif,lolrsm;twGuf ausmif;oGm;ausmif;jyef

tapmifhtMuyfrsm; pDpOfay;jcif;) udkajz&Sif;&ef &yf&Gmvlxku oufqdkif&mtmPmydkifrsm;ESifhtwl yl;wGJ

aqmif&Gufjcif;wdkUyg0ifEdkifonf (ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 1? vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 107-108)

udkMunfhyg)/

4/ usm;-r vlrIb0tay: tajccHaomtMurf;zufrI/ / usm;-rvlrIb0tay: tajccHaom tMurf;zufrI

txl;ojzifh vdifrIqdkif&m tMurf;zufrIonf qdk;0g;NyD; touftEÅ&m,f&Sdonfh umuG,fapmifha&SmufrIqdkif&m

udpö&yfwpfckjzpfonf (t"dyÜg,fowfrSwfcsufudk a0g[m&t"dyÜg,frsm; (pmrsufESm 118) wGifMunfhyg)/ usm;-r

vlrIb0tay: tajccHaom tMurf;zufrIonf trsKd;orD;rsm;ESifh rdef;uav;rsm;wGif tjzpfrsm;aomfvnf;

trsKd;om;rsm;ESifh a,musfm;av;rsm;wGifvnf; jzpfEdkifonf/ ynma&;tpDtpOfrsm;onf vdifrIqdkif&m

tjrwfxkwfcH&jcif;ESifh aESmifh,SufcH&jcif;wdkUudk ppfaq;MuD;MuyfNyD; wHkYjyefrIrsm;jyKoifhonf/ rdbrsm;? oif,lolrsm;?

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf uav;rsm;ESifhvli,frsm;twGuf oif,lrIywf0ef;usifESifh

ausmif;oGm; ausmif;jyef&mwGif tEÅ&m,fenf;aprnfh enf;vrf;rsm;udk oabmwlnDxm;oifhonf/ ,if;

enf;vrf;rsm;wGif-

- vdifrIqdkif&mtaESmifht,SufjyKcH&jcif;? tjrwfxkwfcH&jcif;? tvJGoHk;pm;jyKcH&jcif;ESifh tjcm;usm;-r

vlrIb0tay: tajccHaom tMurf;zufrIrsm;ESifhpyfvsOf;í wdusaompnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk csrSwfjcif;ESifh

trsm;od&Sdatmifaqmif&Gufjcif;

- q&m^rrsm;ESifhynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;taejzifh rnfonfhtjyKtrlrsm;onf vufoifhrcHEdkifaMumif;

em;vnfod&Sd&efvdktyfonfhtwGuf þpnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk 4if;wdkU\ usifh0wfpnf;urf;rsm;xJwGif

xnfhoGif;jcif;?

- trsKd;orD;rsm;ESifh rdef;uav;oif,lolrsm;udk umuG,fapmifha&Smuf&ef oif,lrIywf0ef;usifwGif

trsKd;orD;ta&twGufudk wdk;yGm;vmatmifaqmif&Gufjcif;rsm; yg0ifonf/ q&m^rta&twGuf rnDrQygu

Page 69: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

64

&yf&GmwGif;&Sd trsKd;orD;rsm;u oifMum;a&;vufaxmufrsm;tjzpf apwemh0efxrf;wm0ef,ljcif;jzifh

uav;rsm;tm; ydkrdkumuG,f apmifha&Smufay;Edkifaom ywf0ef;usifjzpfvmapEkdifonf/

usm;-rvlrIb0tay: tajccHaom tMurf;zufrIrsm; jzpfyGm;aomtcg vQKdU0SuftpD&ifcHjcif;? rauseyfcsuf

wdkifMum;jcif;ESifh wHkYjyefaqmif&Gufjcif;pepfrsm;onf ta&;BuD;onf/ ,if;wdkYudktaumiftxnfaz:&mwGif

EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;ujzpfap? usm;-rvlrIb0tay: tajccHaom tMurf;zufrIrsm;ESifhpyfvsOf;í aumif;pGm

odem;vnfaom tzGJUtpnf;rsm;ujzpfap vG,fulacsmarmatmif ulnDay;Ekdifonf/ n§dEIdif;aqmif&GufrI

aumif;onfh vTJajymif;ay;rIpepfjzifh tMurf;zufcHcJh&olwdkYudk qDavsmfaom usef;rma&;? vlrIpdwfydkif;qdkif&m

umuG,fapmifha&SmufrIESifh w&m;a&;qdkif&m yHhydk;ulnDrIrsm; &&Sdapoifhonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 9? q&m^rrsm;ESifh

ynma&;qkdif&mwm0ef&Sdolrsm; pHowfrSwfcsuf 2? vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 99-100)? ynma&;rl0g'

pHowfrSwfcsuf 1? vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 107-108) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

5/ oif,lolrsm;ESif h oif,lrIwnfae&mrsm;tMum; trsm;qHk;tuGmta0;/ / ,if;tuGmta0;udk

&yf&Gma'oESifh EdkifiHawmf\ pHowfrSwfcsufrsm;ESifhtnD owfrSwfoifhonf/ ab;uif;vHkNcHKrIESifh vufvSrf;rDrIqdkif&m

ylyef&rIrsm; (Oyrm- teD;ywf0ef;usifwGif ppfwef;vsm;rsm;? ajrjr§KyfAHk;rsm;ESifh csKHykwfxlxyfrIrsm;&SdrI) uJhodkYaom

udpörsm;udkyg xnfhoGif;pOf;pm;&ef ta&;BuD;onf/ oif,l&mae&mrsm;\ wnfae&m? BuHKawGUEdkifonfh tEÅ&m,f

tvm;tvmwdkYESifh pyfvsOf;í oif,lolrsm;? rdbrsm;? &yf&Gmvlxkudk wdkifyifaqG;aEG;oifhonf/ ausmif;ESifh

tvGefa0;aomaMumifh ynmoif,lcGifhenf;yg;apaom ae&mrsm;jzpfaevQif oif,lolrsm;\ tdrfESifheD;aom

ae&mrsm;wGif t&ef (ta0;a&muf odkYr[kwf wJGbuf) pmoifcef;rsm;jyKvkyf&ef wdkufwGef;tm;ay;Ekdifonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 3? 6 ESifh 7 wdkYudkvnf; Munfhyg)/

6/ oif,lrIywf0ef;usifodkU oGm;a&mufonfhc&D;vrf;aMumif;rsm;/ / oif,lolrsm;tm;vHk;twGuf ab;uif;

vHkjcHKaom vrf;aMumif;rsm; jzpfap&ef q&m^rrsm;? ynma&;qkdif&myk*¾dKvfrsm;? touftkyfpktoD;oD;&Sd

a,musfm;av;ESifh rdef;uav;rsm; tygt0if &yf&Gmvlxku jzpfay:EdkifaomtEÅ&m,frsm;udk MudKwifawG;qNyD;

,if;wdkYudk ajz&Sif;Edkifrnfh enf;vrf;rsm;ESifhywfoufí oabmwlnDxm;oifhonf/ Oyrm- vrf;rD;r&Sdaom

vrf;rsm;rS pmoifcef;odkY toGm;tjyefjyKvkyf&aom ae&mrsm;wGif vlBuD;wpfOD;udk tapmifhtMuyftjzpf

xnfhay;jcif; odkYr[kwf t0wftpm;rsm;ESifh vG,ftdwfrsm;ay:wGif a&mifjyefjym;rsm; wyfqifay;jcif;wdkYjzifh vHkNcHKrIudk

wdk;jr§ifhay;Ekdifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 7? &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 1? vrf;nTefcsufrSwfpk 2

rS 5 (pmrsufESm- 23-26)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1? vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 107-108)

wdkYudkvnf; Munfhyg)/

7/ ynma&;vkyfief;rsm;udkwdkufcd kufcH&jcif;rS uif;a0;apjcif;/ / tcsKdUtajctaersm;wGif oif,lolrsm;?

q&m^rrsm;ESifh ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf ynma&;taqmuftOD;rsm;odkY toGm;tjyefvrf;wGif ½kyfydkif;ESifh

vlrIpdwfydkif;qdkif&m tEÅ&m,frsm;ESifh BuHKawGU&Edkifonf/ þtEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm; avsmhusa&; aqmif&Guf&mwGif-

- oif½dk;nTef;wrf;wGif ab;uif;a&;twGufaqmif&Guf&rnfhtcsufrsm;? vlrIpdwfydkif;qdkif&myHhydk;ulnDrIESifh

vlYtcGifhta&;? y#dyu©ajz&Sif;a&;? Nidrf;csrf;rIwnfaqmufa&;ESifh vlom;csif;pmemrIqkdif&mOya'rsm;ESifh

pyfvsOf;aom todynmrsm;yg0ifapjcif;

- ppfyGJumvtwGif;wGif t&yfom;rsm; (ausmif;olausmif;om;rsm;ESifh q&m^rrsm;tygt0if)ESifh

ynma&;taqmuftOD;udk wdkufcdkufjcif;rS wm;jrpfaom *sDeDAmoabmwlnDcsufESifh a&mrtjynfjynfqdkif&m

jypfrIcHk½Hk;Oya'wdkYESifh pyfvsOf;aom taMumif;t&mrsm;udk trsm;jynfolod&Sd em;vnfapjcif;

- tpdk;&ESifhppfbufqdkif&mw&m;pD&ifa&;pepfrsm;? vufeufudkifwyfzGJUrsm;ESifh vufeufudkiftkyfpkrsm;tm; vlom;csif;

Page 70: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

65

pmemrIOya'qdkif&m tajccHpnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh ,if;wdkYudk ynma&;qdkif&m umuG,f apmifha&SmufrIwGif

toHk;jyKrIrsm;ESifhpyfvsOf;í pGrf;aqmif&nfwnfaqmufay;jcif;

- taqmufttHkrsm;? wHwdkif;rsm;MuHUcdkifapjcif;ESifh vHkNcHKa&;tapmifhtMuyfrsm; (Oyrm- tcaMu;aiGay;xm;ol?

odkYr[kwf &yf&GmrSapwemh0efxrf;rsm;) csxm;jcif; oif,l&mae&mrsm;wGif q&m^rrsm;twGuf tdrf&m

pDpOfaqmif&Gufay;jcif;

- oif,lrIwnfae&mrsm;ESifh tEÅ&m,f&ifqdkif&aom ausmif;olausmif;om;rsm;? q&m^rrsm;? ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;tm; jyefvnfae&mcsxm;jcif;

- tdrftajcjyKESifh&yf&GmtajcjyK ausmif;rsm; xlaxmifjcif; wdkYyg0ifonf/

&yf&GmtajctaeESifh vHkNcHKa&;udpö&yfrsm;ay:rlwnfNyD; &yf&Gmvlxk odkUr[kwf &yf&Gmynma&;aumfrwDu

ausmif;rsm;udk umuG,fapmifha&Smufa&;twGuf wm0ef,lEdkifonf/ Oyrm- tapmifhtMuyfrsm; xnfhay;jcif;?

oifMum;a&;ESifh ausmif;twGuf yHhydk;ulnDEdkif&ef ,HkMunfpdwfcs&aom &yf&Gmacgif;aqmif? bmoma&;

acgif;aqmifrsm;udk azmfxkwfowfrSwfjcif;wdkY yg0ifonf/ &yf&GmwGif;y#dyu©rsm;wGif ausmif;rsm;ESifh

oif,lrIwnfae&mrsm;udk ]Nidrf;csrf;a&;Zkefrsm;}tjzpf owfrSwfEdkifonfh pnf;rsOf;owfrSwfcsufrsm; ay:aygufap&ef

&yf&Gmvlxku y#dyu©jzpfaeolrsm;tMum; n§dEIdif;aqG;aEG;ay;Ekdifonf/

ukvor*¾vHkNcHKa&;aumifpDqHk;jzwfcsuf 1612 (2005)t& ausmif;rsm;ESifh aq;½Hkrsm;udk wdkufcdkufjcif;onf

tvGefpdk;&drf&aom csKd;azmufrI 6 ckxJrS wpfckjzpfonf/ ,if;odkY wdkufcdkufrIjzpfyGm;vmygu ukvor*¾

OD;aqmifaom ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tpD&ifcHwifjyjcif;enf;pepfjzifh owif;ay;ydkY tpD&ifcHoifhonf

(ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1? vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 107-108)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 2?

vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 113) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

8/ vlrIpdwfyd kif;qdkif&mulnDjcif;ESif h udk,fpdwfESpfyg;csrf;omokc&&Sda&;twGufoifwef;/ / q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qkdif&myk*¾dKvfrsm;onf oif,lolrsm;twGuf vlrIpdwfydkif;qdkif&mulnDrIqdkif&m oifwef;rsm;

&&Sdxm;oifhonf/ ,if;oifwef;rsm;wGif-

- pepfwuszGJUpnf;xm;onfh oif,ljcif;enf;vrf;oHk;jcif;

- uav;rsm;udkaysmf&Tifaponfhenf;pepfrsm;oHk;jcif;

- upm;jcif;ESifh tem;,ltyef;ajzjcif;

- b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm; oifMum;ay;jcif;

- oifhavsmfonfh ae&modkY vTJajymif;ay;jcif;rsm; ponfjzifh oifMum;avhusifhay;Ekdifonf/

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ udk,fpdwfESpfyg; csrf;omokc&&Sda&; aqmif&Gufay;&ef

ta&;BuD;onf/ odkYrSom oif,lolrsm;\ udk,fpdwfESpfyg; csrf;omokc&&Sda&;udk aqmif&GufEdkifNyD; ausmif;oif

ynma&;? odkYr[kwf ausmif;jyify ynma&;tpDtpOfrsm;udk atmifjrifrI&&Sdaprnf (oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 80-81)? oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 2\

vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 83-84)? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;pHowfrSwfcsuf 3

(pmrsufESm 101-102) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

Page 71: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

66

9/ tMurf;zufrIuif;aom pmoifcef;pDrHcefYcG JrI/ / 'gumrlabmif (Dakar Framework)t& ynma&;udk

tjyeftvSef em;vnfEdkkifrI? Nidrf;csrf;a&;ESifh onf;cHEdkifrIwdkYudk wdk;jr§ifhay;Edkifaom? tMurf;zufrIESifh y#dyu©wdkYudk

wm;qD;umuG,fEdkifaom enf;vrf;rsm;jzifh aqmif&Gufoifhayonf/ þ&nfrSef;csufjynfhrD&ef q&m^rrsm;onf

tjyKoabmaqmifaom pmoifcef;pDrHcefYcGJrItwGuf yHUydk;ulnDrIudk vdktyfygonf/ qdkvdkonfrSm

oif,lrIywf0ef;usifonf tjyeftvSefem;vnfEdkkifrI? Nidrf;csrf;a&;ESifh onf;cHEkdifrIwdkYudk wdk;jr§ifhay;EdkifNyD;

tMurf;zufrIESifh y#dyu©rsm;udk umuG,fwm;qD;Edkifaom uRrf;usifrIrsm;&&Sdap&ygrnf/ tjyKoabmaqmifaom

yYHydk;ay;rIESifh tjyKoabmaqmifaom pnf;urf;xdef;odrf;jcif;pepfwdkUonf xdkodkYaom oif,lrIywf0ef;usif

wnfaqmufjcif;twGuf tajccHtkwfjrpfrsm;jzpfonf/ ½dkufESufjypf'Pfay;jcif;? apmfum;ajymqdkjcif;?

t&SufcGJjcif;ESifh Ncdrf;ajcmufrIrsm;udk ,if;wdkYESifh tpm;xdk;ay;oifhonf/ Ncdrf;ajcmufrI[kqdk&mwGif pdwfzdpD;rI?

tMurf;zufrI? apmfum;tEdkifusifhrIESifh cGJjcm;qufqHrIrsm;yg0ifonf/ þtcsufrsm;udk q&m^rrsm;\

vkyfief;usifh0wfrsm;wGif xnfhoGif;oifhNyD; q&mtwwfoifwef;ESifh BuD;MuyfuGyfuJa&;vkyfief;rsm;wGif pepfwus

xnfYoGif; &Sif;vif;oifhonf (oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 2 ESifY 3 (pmrsufESm- 83-90)?

q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm- 101-

102) udkvnf; Munfhyg)/

10/ &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI/ / &yf&Gmvlxkonf oif,lrIywf0ef;usifudk zefwD;&mwGifvnf;aumif;? a&&Snf

wnfwHUatmif aqmif&Guf&mwGifvnf;aumif;? umuG,fapmifha&Smuf&mwGifvnf;aumif; OD;aqmifonfh

tcef;u@rS yg0ifoifhonf/ tpDtpOfa&;qGJ&mü xdcdkufcH&vG,faom tkyfpkrsm;tm;vHk;\ udk,fpm;vS,frsm;

yl;aygif;yg0ifapoifhonf/ þodkUaqmif&Gufjcif;jzifh &yf&Gmvlxku rdrdudk,fydkifvkyfief;uJYodkY rSwf,lvmjYyD;

ynma&;twGuf yHYydk;ulnDrIudk ydkrdk&&Sdaponf (&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrIpHowfrSwfcsuf 1 (pmrsufESm 22-27)?

ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 7 (pmrsufESm 59)

wdkUudkvnf;Munfhyg)/

11/ ab;tEÅ&m,fjzpfEd kifajcavQmhcsjcif;ESif h pDrHcefYcG JrI/ / ab;tEÅ&m,fumuG,fwm;qD;jcif;ESifh pDrHcefYcGJjcif;

vkyfief;rsm;udk yHhydk;ulnD&ef oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;tm; oifwef;ay;

avhusifhEdkifonf/ þodkUavhusifh&mwGif-

- ta&;ay:tajctae BudKwifjyifqifrItpDtpOfrsm; csrSwfjcif;ESifh toHk;csjcif;

- BudKwifarQmfrSef;xm;aom ab;tEÅ&m,frsm;ESifh rMumcPjzpfwwfonfh ab;tEÅ&m,frsm;twGuf

ZmwfwdkufavhusifhrI jyKvkyfjcif;

- ausmif;taqmuftOD; aqmufvkyfa&;ESifhqdkifaom ab;uif;vHkNcHKa&;tpDtpOfrsm;? aqmufvkyfa&;ESifh

roufqdkifaom tjcm;ab;uif;vHkNcHKa&;tpDtpOfrsm; (Oyrm- ivsifjzpfavh&Sdaom a'orsm;wGif

ausmif;taqmuftOD;rS rnfodkYxGufcGm&rnfqdkonfh tpDtpOf) ponfwdkY yg0ifEdkifonf/

ausmif;ab;tEÅ&m,fpDrHcefYcGJrI odkYr[kwf ab;uif;vHkNcHKa&;tpDtpOfrsm; taumiftxnfazmfaqmif&Gufjcif;udk

wdk;wufap&efESifh OD;aqmifEdkif&ef &yf&Gmvlxk odkYr[kwf ausmif;ab;uif;vHkNcHKa&;aumfrwDrsm;onff yHhydk;ulnDrIrsm;

vdktyfEdkifonf/ yHhydk;ulnDrI[k qdk&mwGif ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm;udk qef;ppfjcif;ESifh OD;pm;ay;tqifh

owfrSwfjcif;wdkYwGif ulnDjcif;? ½kyfydkif;ESifh ywf0ef;usifqdkif&m ab;tEÅ&m,fumuG,fwm;qD;a&; enf;AsL[mrsm;udk

Page 72: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

67

taumiftxnfazmfjcif;ESifh tpDtpOfrsm;a&;qGJjcif;? wHkYjyefrIqdkif&m BudKwifjyifqifjcif;twGuf uRrf;usifrIrsm;

yg0ifonf/

ausmif;ae&ma&TUajymif;jcif;tpDtpOftygt0if ta&;ay:tajctaetwGuf BudKwifjyifqifrItpDtpOfrsm;udk

pmrwwfol? ½kyfydkif;? odrIydkif;ESif pdwfydkif;qdkif&m cRwf,Gif;rI&Sdolrsm; tygt0if vlwdkif; vufvSrf;rD &&SdapEdkifrnfh

enf;vrf;rsm; azmfxkwfNyD; rQa0oifhonf (ydkif;jcm;pdppfrIpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 37-

38)? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifY 2 (pmrsufESm 68-70)?

oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 86)? ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf

1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 ESifh 6 (pmrsufESm 108-110) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

Page 73: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

68

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf/)

• oif,lrIwnfae&mrsm;ESifh taqmuftOD;rsm;onf ab;uif;vHkNcHKNyD; oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;

ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;tm;vHk; oGm;&vG,fonfhae&mrsKd;jzpfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 4 udkMunfhyg)/

• ,m,DESifhtNrJwrf; oif,lrI0ef;usifrsm;udk ab;tEÅ&m,f'PfcH'DZdkif;ESifh wnfaqmufyHkrsm;ESifhtnD jyifqifrGrf;rH?

jyKjyif? tpm;xdk;aqmufvkyfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 ESifh 4 udkMunfhyg)/

• oif,l&mae&mrsm;udkjrifomodomatmif tumuG,fjyKpnf;&dk;umjcif;? xif&Sm;onfh trSwftom;rsm;jzifh

ydkif;jcm;owfrSwfxm;onf/

• oif,lrIwnfae&mtjzpf toHk;jyKaom taqmuftOD;rsm;onf vuff&SdtajctaeESifh qDavsmfudkufnDrI&SdNyD;

pmoifcef;rsm;? ½Hk;cef;? tyef;ajz&efae&m? oefYpifcef;rsm;twGuf ae&m tvHktavmuf&Sdonf

(vrf;nTefcsufrSwfpkrsm; 2 ESifh 4 udk Munfhyg)/

• pmoifcef;tus,ft0ef;ESifh xdkifcHkae&mcsxm;rIrsm;onf uav;tm;vHk;yl;aygif;yg0ifaom oifenf;pepfESifh

uav;A[dkjyK csOf;uyfenf;pepfrsm;ESifh udkufnDrI&SdNyD; q&mrsm;ESifh ausmif;om;rsm;twGuf tcsdK;us

owfrSwfxm;aom ae&mtus,ft0ef; &Sd&rnfjzpfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 4 udk Munfhyg)/

• vli,frsm;tygt0if &yf&Gmvlxkonf oif,lrIywf0ef;usifwnfaqmufjcif;ESifh jyKjyifxdef;odrf;jcif;vkyfief;rsm;wGif

yl;aygif;yg0ifMuonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 3 udk Munfhyg) /

• usm;-r? touft&G,f? roefpGrf;jzpfrIwdkYudkyg xnfhoGif;pOf;pm;vsuf wpfudk,fa&oefY&Sif;a&;ESifh umuG,f

apmifha&Smufa&;wdkYtwGuf a&aumif;a&oefYESifh oavsmfaom oefY&Sif;a&; taxmuftuljyK ypönf;rsm;udk

tvHktavmufyHhydk;xm;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 5-6 wdkYudk Munfhyg)/

• oif,lrIywf0ef;usifwGif usef;rma&;ESifh wpfudk,fa&oefY&Sif;a&;qdkif&m todynmESifh tavhtxrsm;udk

jr§ifhwifay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 6 udk Munfhyg)/

• xda&mufaom oif,lrIESifh zGHUNzdK;wdk;wufrItwGuf t[efYtwm;jzpfaponfh qmavmifrGwfodyfjcif;ESifh tjcm;

t[efYtwm;rsm;udk ajz&Sif;ay;Edkifonfh ausmif;tajcjyK usef;rma&;ESifh tm[m&jznfhwif;a&; vkyfief;rsm;udk

&&SdEkdifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 7 udkMunfhyg)/

• ausmif;rsm;ESifh oif,l&efae&mrsm;onf uav;oli,fumuG,fapmifha&Smufa&;? usef;rma&;? tm[m&? vlrIa&;ESifh

vlrIpdwfydkif;qdkif&mvkyfief;rsm;ESifh csdwfqufxm;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 8 udkMunfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ wnfae&m/ / ynma&;qdkif&mtaqmuftOD;rsm;onf oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh ynma&;qdkif&m

yk* ¾dKvfrsm;twGuf nDfnGwfrQwrI&SdNyD; ½kyfydkif;qkdif&m ab;uif;vHkNcHKrIudk jr§ifhwifay;Edkifaom ae&mrsm;wGif

jyefvnfwnfaqmuf? jyKjyif? jyefvnfae&mcsrIrsm; jyKvkyfoifhonf/ ta&;ay:tajctaerwdkifrDu toHk;jyKcJhaom

ynma&;taxmuftulypönf;rsm;onf oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\

ab;uif;vHkNcHKa&;ESifh udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrIudk ydkrdkjzpfay:apNyD;? usef;rma&;? tm[m&? vlrIpdwfydkif;ESifh

umuG,fapmifha&SmufrIqdkif&m 0efaqmifrIrsm;ESifh qufpyfaeonf/

ynmoif,lcGif hESif hoif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 3/

taxmuftulypönf;rsm;ESif h0efaqmifrIrsm;

Page 74: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

69

ae&mudk jyefvnftoHk;jyKoifh? roifhudk xnfhoGif;pOf;pm;&ef ta&;BuD;onf/ rlvae&mwGif

jynfvnfwnfaqmufjcif;jzifh &yf&GmtwGif;&Sd tcsKdUaomtkyfpkrsm;tm; qufvufcGJjcm;qufqHjcif;? odkYr[kwf

oif,lolrsm;tm; obm0ab;tEÅ&m,f xyfrHBuHKawGUEdkifapjcif;wdkY jzpfay:Ekdifonf/ y#dyu©ESifh ab;tEÅ&m,f

jzpfEdkifajc&Sdonfrsm;udk aocsmpGm ppfaq;tuJjzwf&ef tvGefta&;BuD;onf/ ppfaq;rIrsm;wGif EdkifiHawmf

tzGJUtpnf;rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;ESifh &yf&Gmvlxk txl;ojzifh xdcdkufcH&vG,faom &yf&Gmvlxkrsm;ESifh

aqG;aEG;tBuHjyKcsuf &,ljcif;rsm;yg0ifonf/ þppfaq;rIrS ynma&;taqmuftOD;ESifh taxmuftulypönf;rsm;

wnfaqmufoifhonfh ae&mESifh ywfoufaom tzdk;wef owif;tcsuftvufrsm; &&SdEdkifonf/ tjcm;u@rsm;ESifh

yl;aygif;aqmif&Gufjcif; (,m,Dpcef;twGuf n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;? pDrHcefYcGJjcif;? cdkvIH&mae&mESifh usef;rma&;qdkif&m

0efaqmifrIvkyfief;) jzifh ausmif;ESifh ynma&;taxmuftulypönf;rsm;onf oif,lolrsm;\tdrfrsm;?

tjcm;0efaqmifrIvkyfief;rsm;ESifh tvSrf;ra0;atmif pDpOfaqmif&GufEdkifonf (ydkif;jcm;pdppfrIpHowfrSwfcsuf 1 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 6 (pmrsufESm 35-39)? ynmoif,lcGifhESifhoif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 2 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 11 (pmrsufESm 66-67)? ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm

109)? ESifh n§dEIdif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf 1 (pmrsufESm 31-34) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

2/ taqmuftOD;zG JUpnf;wnfaqmufyHk? 'DZd kif;ESif h aqmufvkyfjcif;/ / ,m,DESifhtNrJwrf;toHk;jyKrnfh

ynma&;qdkif&m taqmuftOD;rsm;\ 'DZdkif;a&;qGJjcif;ESifh aqmufvkyfjcif;jyKvkyf&mwGif atmufazmfjyyg

tcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;&ef ta&;BuD;onf/

- ab;uif;vHkNcHKaomae&ma&G;cs,fjcif;/ / ysufpD;oGm;aom ausmif;taqmuftOD;rsm;\zGJUpnf;yHk ab;uif;

vHkNcHKjcif; &Sd? r&Sdudk uRrf;usifynm&Sifrsm;u ppfaq;&efvdkonf/ jyefvnfaexdkif&ef? jyifqif&ef? jyefvnftm;jznfh

wwfqif&ef? odkYr[kwf tpm;xdk;&ef wdkYtwGuf vdktyfcsufESifh ukefusp&dwftay: tajccHum OD;pm;ay;

aqmif&Guf&rnfh taqmufttHkrsm;udk owfrSwf&efvdkonf/

- vlwdkif;yg0ifEdkifNyD; ab;tEÅ&m,f'PfcHEdkifaom 'DZdkif;ESifh aqmufvkyfrI/ / ausmif;rsm;twGuf ,m,DESifhtNrJwrf;

taqmuftOD;rsm; aqmufvkyfjcif;rsm;wGif EdkifiHwumtqifh tpDtpOfa&;qGJjcif;ESifh tqmufttHkqdkif&m

Oya'rsm; (odkYr[kwf ,if;owfrSwfcsufrsm;u tqifhjrifhvGef;aeygu jynfwGif; tqmufttHkqdkif&mOya'rsm;)udk

toHk;jyKoifhonf/ ausmif;tjzpf toHk;jyKEdkifaom taqmufttHkrsm;udk rD;ab;? rkefwdkif;? ajrivsifESifh

ajrNydKjcif;uJhodkYaom tEÅ&m,fESifh &ifqdkif&onfhtcg cHEkdif&nf&Sdaprnfh 'DZdkif;a&;qGJum aqmufvkyf

xdef;odrf;oifhonf/ ausmif;aqmif jyefvnfwnfaqmufrIvkyfief;rsm;onf oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm; ausmif;oGm;ausmif;jyef&mwGif tEÅ&m,fuif;a0;apoifhonf/ taqmufttHk

'DZdkif;qGJjcif;ESifh aqmufvkyfjcif;rsm;wGif tvif;a&mif? av0ifavxGufESifh (vdktyfygu) tylay;jcif;wdkY

tvHktavmuf &&Sdatmif pDpOfjcif;jzifh t&nftaoG;&SdoifMum;-oif,lrIywf0ef;usif jzpfay:aponf/

- taqmufttHkrsm;udk a'oqdkif&mtmPmydkiftzGJUtpnf;rsm;ESifh &yf&Gmvlxku wwfEdkifaomp&dwfjzifh

xdef;odrf;Edkifjcif; &Sd? r&Sd/ / taqmufttHk aqmufvkyf&eftwGuf &yf&Gma'otwGif; 0,f,l&&SdEkdifaom

ypönf;rsm;ESifh vkyftm;udk wwfEdkiforQ toHk;jyKoifhonf/ taqmufttHkrsm;onf ukefusoavmuf

tusKd;rsm;ap&rnfjzpfNyD; acgifrdk;? Murf;cif;ponfwdkYudk wm&SnfcH&eftwGuf aqmif&Gufoifhonf/

- &Ekdifaombwf*suf? vwfwavmESifh a&&SnftoHk;jyKEdkifrI? &yf&Gmvlxk? ynma&;pDrHudef;a&;qGJolrsm;ESifh

pDrHcefYcGJolrsm;\ yl;aygif;yg0ifrI

Page 75: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

70

taqmufttHkzJGUpnf;wnfaqmufyHkonf ,m,DtoHk;jyK&ef? umvtwdkif;twm wpfcktxd toHk;jyK&ef?

tNrJwrf;toHk;jyK&ef? xyfrHwdk;csJU&ef? odkUr[kwf a&TUajymif;&eftwGuf jzpfEkdifonf/ ta&;ay:tajctaewGif

ab;'PfcH&yHk uGJjym;jcm;em;aom tkyfpkrsm;u yl;aygif;í ausmif;aqmufvkyfjcif;? ausmif;aqmifxdef;odrf;jcif;

ponfh vkyfief;rsm;udk aqmif&Gufjcif;jzifh y#dyu©ESifh roifhrwifhjzpfrIwdkYudk avsmhenf;apEkdifonf (ynmoif,lcGifhESifh

oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 11 (pmrsufESm 66-67)? ynma&;rl0g'

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 109) INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGif

&Edkifaom INEE Guidance Notes on Safer School Construction? Shelter ESifh Settlement and Non-Food Items

ESifhpyfvsOf;aom Sphere pHowfrSwfcsufrsm;ukd vnf;Munfhyg)/

3/ roefpGrf;olrsm;/ / ynma&;taxmuftul taqmuftOD;'DZdkif;rsm; a&;qGJ&mwGif udk,ft*FgcsKdU,Gif;olrsm;ESifh

tjriftm½HkcsKdU,Gif;olrsm;\ vdktyfcsufudk txl;*½kjyKxnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/ 0ifaygufxGufaygufrsm;onf

bD;wyfukvm;xdkif odkYr[kwf tjcm; tula&GUvsm;ypönf;oHk;olrsm; tvG,fwul0ifxGufEdkif&ef vdktyfonf/

pmoifcef;tus,fESifh y&dabm*rsm;? a&ESifhoefY&Sif;a&;oHk;ypönf;rsm;? oefYpifcef;rsm;onf roefrpGrf;olrsm;\

vdktyfcsufESifh udkufnDoifhonf/ ynma&;taxmuftuljzpfaom taqmuftOD;rsm;twGuf ae&ma&G;cs,fjcif;ESifh

jyefvnfaqmufvkyfjcif;vkyfief;rsm;udk azmfxkwfowfrSwfonfhtcg roefpGrf;rI yHkpHtrsKd;rsKd;&Sdaeolrsm;?

roefpGrf;uav;i,fESifh vli,frsm;\ rdbrsm;udk ukd,fpm;jyKonfh tzGJUtpnf;rsm;ESifhtwl &yf&Gma'otqifhESifh

EdkifiHtqifh yl;aygif;aqmif&GufrIvnf; &Sdoifhonf/

4/ oif,l&mae&mrsm;twGuf 'DZd kif;a&;qGJrIESif h xdef;odrf;apmifha&SmufrI/ / oif,l&mae&mrsm;twGuf

'DZdkif;a&;qGJ&mwGif rnfolwdkY toHk;jyKrnf? rnfodkYtoHk;jyKrnfudk aocsmpGmxnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/

toHk;jyKrnfhol tm;vHk;twGuf usm;-r? touf? cE¨mudk,foefpGrf;rIESifh ,Ofaus;rIqdkif&m tcsufrsm;

xnfhoGif;pOf;pm;NyD; &rnfhtcsufrsm;ESifhavsmfnDrI&Sd&ef aqmif&Guf&rnf/ &yf&GmtwGuf vufawGUusaom

pHcsdefpHnTef;rsm;csrSwf&mwGif uav;OD;a&rsm;aom pmoifcef;rsm; twGuf pOf;pm;ay;oifhonf/ ausmif;0ifEIef;

wdk;vmygu tqdkif;cGJí ausmif;wuf&jcif;udk wjznf;jznf; avQmhcsEkdif&eftwGuf jzpfEkdifvQif pmoifcef;

wdk;csJUEdkif&eftwGuf ae&mvHkvHkavmufavmuf&Sdoifhonf/ ta&;ay: tajctaewGif oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk* ¾dKvfrsm; ab;uif;vHkNcHKpGm xGufEdkif&ef 0ifaygufxGufaygufrsm; xm;ay;&efvdkonf/

oefYpifcef;ESifh pm;yGJ? ukvm;xdkif? oifykef;ponfh y&dabm*rsm; tygt0if taqmufttHkzGJUpnf;wnfaqmufrIudk

yHkrSef xdef;odrf;apmifha&Smufoifhonf/ &yf&GmvlxkESifh &yf&Gmynma&;aumfrwDrsm;onf oif,l&mae&mrsm;

jyKjyifxdef;odrf;apmifha&Smufjcif;wGif vkyftm;? tcsdef odkYr[kwf ypönf;wdkYjzifh yg0ifulnDEkdifonf (q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk* ¾dKvfrsm;pHowfrSwfcsuf 3 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 101) udkvnf; Munfhyg)/

5/ ywf0ef;usifoefY&Sif;a&; taxmuftulypönf;rsm;/ / ,if;taxmuftulypönf;rsm;onf oif,lrI

ywf0ef;usiftwGif; odkUr[kwf teD;wGif &Sdoifhonf/ þodkUpDpOfEdkifa&;twGuff a&ESifhywf0ef;usifoefY&Sif;a&;

u@ESifh yl;aygif;aqmif&Guf&ef ta&;BuD;onf/ ywf0ef;usifoefY&Sif;a&;wGif-

Page 76: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

71

- trIdufyHk;rsm;? trIdufusif;rsm;uJhodkYaom trIdufpGefYypf&efae&mrsm;

- a&pdrfhwGif;rsm;ESifh a&qdk;rsm;pD;qif;Edkifonfh a&ajrmif;rsm;

- wpfudk,fa&oefY&Sif;a&;ESifh tdrfomrsm; aq;aMum&ef vHkavmufaoma& wdkYyg0ifonf/

oefY&Sif;a&; taxmuftulypönf;rsm;udk roefpGrf;olrsm;vnf; oHk;pGJEdkifNyD;? oD;oefY? odu©m&SdpGmESifh ab;uif;vHkjcHKpGm

tokH;jyKEdkifonfh ae&mrsKd;jzpfoifhonf/ tdrfomwHcg;rsm;wGif twGif;wHcg;*sufrsm; xm;oifhonf/ vdifydkif;qdkif&m

rzG,fr&m jyKusifhrIESifh tEdkifusifhapmfum;rIudk BudKwifumuG,fwm;qD;Edkif&ef (usm;)? (r) tdrfom

oD;oefYcGJxm;&rnf jzpfNyD;? (r) tdrfomrsm;onf vHkNcHKaom? vufvSrf;rDaom? tvG,fwul a&mufEdkifaom

ae&mrsm;wGif wnf&Sdoifhonf/ ausmif;tdrfomrsm;ESifh ywfoufí Sphere vrf;nTefcsufrsm;wGif rdef;uav; 30

vQif tdrfomwpfvHk;? a,musfm;av; 60 vQif tdrfomwpfvHk; vdktyfonf[kqdkonf/ tpydkif;wGif oD;oefY

tdrfomrsm; ryHhydk;ay;Edkifao;vQif rdef;uav;ESifh a,mufsm;av;rsm;tm; tdrfomwpfcsdefwnf;wGif toHk;jyKjcif;udk

a&Smif&Sm;&ef pDpOfay;xm;rIrsm; jyKvkyfEdkifonf/ oif,l&mae&mwGif tdrfomrsm; &SdraevQif teD;tem;wGif

toHk;jyKEdkif&ef owfrSwfay;NyD; uav;rsm;toHk;jyKjcif;udk apmifhMunfhppfaq;&rnf (Water Supply Sanitation and

Hygiene Promotion Sphere tcef;&Sd tnpftaMu;pGefYypfz,f&Sm;jcif;ESifh pyfvsOf;aom Sphere

pHowfrSwfcsufrsm;udkvnf; Munfhyg)/

vdktyfygu ausmif;olrsm;twGuf oefY&Sif;a&;oHk;ypönf;rsm;ESifh ,Ofaus;rIESifh avsmfnDaom t0wftxnfrsm;

axmufyHhay;jcif;jzifh 4if;wdkUtm; oif,lrIwGif tjynfht0 yg0ifEkdifaponf/

6/ a&aumif;a&oefYESif hwpfudk,fa&oefY&Sif;rIjr§if hwifjcif;/ / oif,lrIywf0ef;usifrsm;wGif a&aumif;a&oefY

&Edkifaom ae&m&SdoifhNyD; qyfjymudk yHhydk;ay;oifhonf/ vufaq;jcif;? rsufESmopfjcif;uJhodkYaom wpfudk,fa&

oefY&Sif;rItavhtusifhrsm;udk aeYpOfaqmif&GufrIudpörsm;tjzpf xnfhoGif;xm;oifhonf/ Sphere \

vrf;nTefcsufwGif ausmif;rsm;ü vdktyfonfh tedrfhqHk; a&yrmPtjzpf ausmif;om;wpfOD;twGuf wpfaeYwm

aomuf&efESifh vufaq;&ef 3 vDwmvdktyfonf[k qdkonf (Water Supply, Sanitation and Hygiene Promotion

tcef;&Sd a&&&SdrIESifhpyfvsOf;aom Sphere pHowfrSwfrsm;udkvnf; Munfhyg)/

7/ ausmif;usef;rma&;ESif htm[m&0efaqmifrIrsm;/ / ausmif;usef;rma&;ESifh tm[m&tpDtpOfrsm;onf

ynma&;udk usef;rma&;? tm[m&ESifh ywf0ef;usifoefY&Sif;a&;u@rsm;&Sd &if;jrpfrsm;ESifh qufpyfay;onf/

,if;wdkYu oif,ljcif;twGuf t[efYtwm;rsm;udk z,f&Sm;ay;NyD; oif,lolrsm;udk usef;rmzGHUNzdK;wdk;wufapEdkifonf/

tpDtpOfrsm;wGif-

- qmavmifrGwfodyfrIrsm;udk ajz&Sif;ay;&ef ausmif;wGif;auR;arG;a&;tpDtpOf

- uyfyg;a&m*gydk;rsm;udk ukoay;&ef oHcsay;jcif;

- ul;pufa&m*gumuG,fa&;qdkif&m tpDtpOfrsm; (0ufouf? 0rf;a&m*g? HIV ESifh AIDS ponf)

- ADwmrifESifhowåK"mwfjznfhpGufay;jcif; (ADwmrif-at? oH"mwfESifh tdkiftdk'if;"mwf ponf) wdkY yg0ifonf/

tpDtpOfrsm;onf urÇmhpm;eyf&du©mtpDtpOf\ ausmif;tm[m&auR;arG;jcif;qdkif&m vrf;nTefcsufuJhodkYaom

w&m;0iftodtrSwfjyKvrf;nTefcsufrsm;udk vdkufemoifhonf/ usef;rma&;u@? tm[m&u@wdkYESifh

n§dEIdif;aqmif&Guf&ef ta&;BuD;onf (Food Security and Nutrition ESifhpyfvsOf;aom Sphere

pHowfrSwfcsufrsm;udkvnf; Munfhyg)/

Page 77: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 78: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 79: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 80: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

75

tajccHpHowfrSwfcsufrsm;-

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI? n§dEd Iif;aqmif&GufrI? pdppfyd kif;jcm;rI

,Ofaus;rI? vlrIa&;?

bmompum;wdkYESifh

qDavsmfrI&Sdaom

oif½dk;nTef;wrf;rsm;udkf

ausmif;oifESifh

ausmif;jyifyynma&; wdkYwGif

oif,lolwdkY\

qufpyftajctae?

vdktifrsm;ESifh udkufnD pGm

toHk;jyKonf/

q&m^r rsm;ESifhtjcm;

ynma&;qdkif&myk*¾dKvf

rsm;onf vdktyfcsufESifh

tajctaet&

qDavsmfqufpyfrI&SdNyD;

pepfusaomoifwef;rsm;udk

tcgtm;avsmfpGm

wufa&mufcGifh&&Sdonf/

pHowfrSwfcsuf 1-

oif½ k d;nTef;wrf;rsm;

pHowfrSwfcsuf 2-

oifwef;ay;jcif;? twwf

ynmqdkif&mzHGUNzdK;wdk;wuf

apjcif;ESif hyH hyd k;ulnDjcif;

oifMum;jcif;ESif hoif,lkjcif;

oif,lrI&v'frsm;udk

tuJjzwf&efESifh

cdkifvHkrI&SdaMumif;

taxmuftxm;jy&eftwGuf

qDavsmfaomenf;rsm;udk

toHk;jyKonf/

pHowfrSwfcsuf 4-

oif,lrI&v'frsm;udk

ppfaq;tuJjzwfjcif;

pHowfrSwfcsuf 3-

oifMum;-oif,lrI

jzpfpOfrsm;

oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm;

onf oif,loludk A[dkjyKonf?

yl;aygif;yg0ifrI&Sdonf?

vlwdkif;tusKH;0ifonf/

Page 81: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

76

ynma&;tpDtpOfrsm;u t&nftaoG;&Sdaom oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;udk ay;pGrf;EdkifrSomvsif

ynmoif,lcGifh&&SdrIonf t"dyÜm,fjynfh0Edkifonf/ ta&;ay:tajctaersm;onf oif½dk;nTef;wrf;rsm;?

q&mrsm;twGufoifwef;? twwfynmqdkif&mzGHUNzdK;wdk;wufrIESifh yHhydk;ulnDrI? oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm;?

oif,lrI&v'frsm;ppfaq;tuJjzwfjcif;wdkYudk ydkrdkaumif;rGefaponfh tcGifhtvrf;rsm;udk jzpfay:apEdkifonf/ þodkUjzifh

oif,lolrsm;twGuf qDavsmfrI? yHhydk;ulnDrIESifh umuG,fapmifha&SmufrI&Sdaom ynma&;jzpfvmEdkifonf/

oif½dk;nTef;wrf;trsKd;tpm;ESifh t"du OD;pm;ay;oif,l&ef taMumif;t&mrsm;ESifh pyfvsOf;í qHk;jzwfcsufrsm; jyKvkyf&ef

ta&;BuD;onf/ vwfwavmESifha&&SnfwGif jzpfEkdifajc&Sdaom xdcdkufqHk;&IH;rIrsm;? Ncdrf;ajcmufrIrsm;ESifh tEÅ&m,frsm;udk

wm;qD;&efESifhavQmhcs&ef A[kokwESifh uRrf;usifrIudk ysKd;axmifay;jcif;onf OD;pm;ay;aqmif&Guf&rnfh vkyfief;jzpfonf/

vlUtcGifhta&;qdkif&mynma&;? Nidrf;csrf;a&;ESifh w&m;rQwívGwfvyfaom EkdifiHom;qdkif&m ynma&;wdkUudk

tav;ay;oifhonf/

toufarG;rIESifh tvkyftudkif&&Sda&;qdkif&m ynma&; Oyrm- tao;pm;vkyfief;rsm; xlaxmifjcif;?

b@maiGaMu;ydkif;qdkif&mtajccHwwfajrmufrI? pufrIvufrIESifh oufarG;ynm&yfqdkif&m avhusifhoifMum;ay;jcif;rsm;udk

vli,ftrsKd;om;rsm;ESifh trsKd;orD;i,frsm; txl;ojzifh ausmif;oifynma&;rNyD;qHk;aom xdcdkufcH&vG,folrsm;tm;

yHhydk;ay;oifhonf/ vkyfom;aps;uGufpdppfjcif;? pD;yGm;a&;ESifh tapmydkif;umv jyefvnfxlaxmifa&;u@rsm;ESifh

yl;aygif;aqmif&Gufjcif;wdkYu ynma&;tpDtpOfrsm;udk qDavsmfqufpyfrI&SdapNyD; oif,l&&Sdaom pD;yGm;a&;

uRrf;usifrIrsm;udk ydkrdktoHk;0ifapEdkifygonf/

ta&;ay:tajctaetwGif; oifwef;rwuf&ao;ol odkYr[kwf oifwef;wufqJq&m^rrsm;ESifh ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;taejzifh wdkuf½dkuf odkYr[kwf oG,f0dkufíjzpfap tusyftwnf;aMumifh jzpfay:vmaom

vdktyfcsufuGm[rIrsm;udk jznfhqnf;aqmif&Gufay;Mu&onf/ xdkYaMumifh4if;wdkYdkYtm; oif,lolrsm;udk xda&mufpGm

oifMum;Edkifonfh uRrf;usifrIrsm; &&Sdatmif avhusifhay;&ef vdktyfonf/ pdwf'Pf&m&xm;onfh uav;rsm;tm;

yHhydk;ulnDEdkif&ef vlrIpdwfydkif;yhHydk;rIoifwef;uJhodkYaom oifwef;rsm;udkvnf; wufa&mufoifhonf/

ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;umvtxd EdkifiHawmftzGJUtpnf;rsm;? ynma&;Xmersm;? tvkif&Sifrsm;u

oif½dk;nTef;wrf;rsm;udk w&m;0iftodtrSwfjyK&efESifh oifwef;qif;vufrSwfcsD;jrSifhay;&ef ta&;BuD;onf/

&yf&Gmvlxktaejzifh olwdkYuav;rsm;\ ynma&;udk EdkifiHawmfutodtrSwfjyKay;apvdkMuonf/ oifMum;-

oif,ljcif;vkyfief;pOfrsm;udk tcsdefESifhwpfajy;nD qDavsmfpGm ppfaq;tuJjzwfjcif;jzifh-

- ,HkMunfvufcHrIudk &&Sdaponf/

- oifMum;rIvkyfief;rsm;taMumif;udk od&Sdaponf/

- oif½dk;nTef;wrf;ESifh oif,lolrsm;\ tm;omcsuf? tm;enf;csufrsm;udk azmfxkwfowfrSwfay;onf/

- ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;? &yf&Gmvlxkrsm;ESifh oif,lolrsm;tm; wdk;wufrIESifh aqmif&Gufay;&ef

usef&Sdaeao;onfh vdktyfcsufrsm;udkod&Sdaponf /

Page 82: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

77

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf/)

• ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf oufqdkifoltm;vHk;ESifhtwl ausmif;oif½dk;nTef;wrf;tm; jyefvnfoHk;oyfjcif;?

a&;qJGjcif;ESifh qDavsmfatmif jyKjyifjcif;wdkYwGif OD;aqmifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 3 udkMunfhyg)/

• oif½dk;nTef;wrf;rsm;? jyXmef;pmtkyfrsm;ESifh jznfhpGufjyXmef;pmtkyfpmwrf;rsm;onf oif,lolrsm;\ touft&G,f?

zGHUNzdK;rItqifh? bmompum;? ,Ofaus;rI? pGrf;aqmif&nfrsm;? vdktifrsm;ESifh qDavsmfudkufnDrIonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 4 udkMunfhyg)/

• 'ku©onfrsm;ESifh a&TUajymif;ae&mcsxm;cH&olrsm;\ ynma&;wGif toHk;jyKaom oif½dk;nTef;wrf;ESifh pmar;yGJrsm;udk

tdrf&Siftpdk;&ESifh vufcHoltpdk;&wdkYu todtrSwfjyKonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 udkMunfhyg)/

• ausmif;oifESifh ausmif;jyify ynma&; oif½dk;nTef;wrf;rsm;onf ab;tEÅ&m,favQmhcsa&;? ywf0ef;usif

xdef;odrf;a&;ESifh y#dyu©wm;qD;umuG,fa&;wdkYudkyg oifMum;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifh 4 udk Munfhyg)/

• oif½dk;nTef;wrf;rsm;? jyXmef;pmtkyfrsm;ESifh jznfhpGufjyXmef;pmtkyfpmwrf;rsm;onf ta&;tzwf? twGuftcsuf?

uav;oli,frsm;\oif,lrI? b0wGufwmuRrf;usifrIrsm;? usef;rma&;ESifh wpfudk,fa&oefY&Sif;a&; tavhtxrsm;

tygt0if tajccHynmqdkif&m t"duusaom uRrf;usifwwfajrmufrIrsm;udk NcHKiHkrdonf/ (vrf;nTefcsufrSwfpk 4

ESifh 5 udkMunfhyg)/

• oif½dk;nTef;wrf;rsm;onf oif,lolrsm;\ vlrIpdwfydkif;qdkif&m udk,fpdwfESpfyg;csrf;omjcif;ESifh

umuG,fapmifha&Smufjcif;qdkif&m vdktifrsm;udk jznfhqnf;ay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 6 udk Munfhyg)/

• oif,lrItaMumif;t&m? pmtkyfpmwrf;rsm;ESifh vrf;nTefcsufrsm;? oifMum;rIrsm;udk oif,lolrsm;\

bmompum;(rsm;)jzifh yHhydk;ay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 7 udkMunfhyg)/

• oif½dk;nTef;wrf;rsm;? jyXmef;pmtkyfrsm;ESifh jznfhpGufjyXmef;pmtkyfpmwrf;rsm;onf usm;-ru@uJGjym;jcm;em;rIudk

txl;owdxm;onf? trsKd;rsKd;uGJjym;jcm;em;jcif;udk todtrSwfjyKonf? cGJjcm;qufqHjcif;udk wm;qD;onf?

oif,loltm;vHk;twGuf av;pm;rIudk jr§ifhwifay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 8 udkMunfhyg)/

• jynfwGif;ü0,f,l&&SdEdkifaom oifMum;-oif,lrI taxmuftulypönf;rsm;udk tcsdefrDtvHktavmuf yHhydk;ay;onf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 9 udkMunfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ oif½d k;nTef;wrf;/ / oif½dk;nTef;wrf;onf oif,lolrsm;\ todynmESifh uRrf;usifrIrsm;udk wdk;jrSifhay;&eftwGuf

4if;wdkUtm; taxmuftuljyKonfh vkyfief;tpDtpOfjzpfonf/ 4if;udk ausmif;oifESifh ausmif;jyify

ynma&;tpDtpOf ESpfrsKd;pvHk;wGifoHk;NyD; oif,loltm;vHk;ESifh qDavsmfatmif jyKjyifajymif;vJEdkif&ef vdktyfonf/

oif½dk;nTef;wrf;wGif oif,lrI&nf&G,fcsufrsm;? oif,lrItaMumif;t&m? ppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;?

oifMum;enf;rsm;ESifh oifMum;a&;ypönf;rsm; yg0ifonf/

- ]oif,lrI&nf&G,fcsufrsm;}onf oifMum;-oif,lrIrS&&Sdvmrnfh todynm? oabmxm;rsm;ESifh uRrf;usifrIrsm;

azmfxkwfowfrSwfonf/ þodkUjzifh oif,lolwdkY\ odrI? vlrIa&;? pdwfcHpm;rIESifh ½kyfydkif;qdkif&m

zGHUNzdK;wdk;wufrIrsm;udk wdk;jr§ifhay;onf/

,Ofaus;rI? vlrIa&;? bmompum;wdkYESifh qDavsmfrI&Sdaom oif½dk;nTef;wrf;rsm;udkf ausmif;oifESifh ausmif;jyify

ynma&;wdkYwGif oif,lolwdkY\ qufpyftajctae? vdktifrsm;ESifh udkufnDpGmtoHk;jyKonf/

oifMum;jcif;ESif hoif,ljcif;rI pHowfrSwfcsuf 1/

oif½d k;nTef;wrf;rsm;

Page 83: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

78

- ]oif,lrItaMumif;t&m}onf ta&;tzwf? twGuftcsufESifh b0wGufwmuRrf;usifp&mponfh

bmom&yfe,fy,frsm;udk &nfnTef;onf/

- ]ppfaq;tuJjzwfjcif;} onf oif,lrItaMumif;t&mwGif yg0ifonfh todynm? oabmxm;ESifh

uRrf;usifrIrsm;teuf rnfonfwdkUudk oif,l&&SdaMumif;od&Sd&efwdkif;wmjcif;jzpfonf/

- ]oifMum;enf;rsm;} onf oif,lolrsm;tm; oif,lrItaMumif;t&myg todynmESifh uRrf;usifrIrsm;

ydkUcs&mwGif a&G;cs,ftoHk;jyKaom csOf;uyfenf;udk &nfnTef;onf/

- ]oifMum;a&;ypönf;rsm;}onf pmtkyfrsm;? ajryHkrsm;ESifh um;csyfrsm;? aemufqufwGJavhvm&ef pmtkyfpmwrf;rsm;?

q&m^rrsm;twGuf vuffpJGpmtkyf? ypönf;ud&d,mrsm;? upm;p&mrsm;ESifh tjcm; oifMum;-oif,lrIypönf;rsm;udk

&nfnTef;onf/

2/ qufpyftajctae? touft&G,f? zG HUNzdK;rItqifhrsm;ESif h udkufnDaomoif½d k;nTef;wrf;rsm;/ /

oif½dk;nTef;wrf;rsm;onf oif,lolrsm;\touft&G,fESifh udkufnDoifhNyD; tm½HkcHrI? pdwfydkif;? odrI? vlrIpdwfydkif;ESifh

½kyfydkif;qdkif&m zGHUNzdK;rItqifhrsm;ESifh vdkufzufnDoifhonf/ ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifonfh

tajctaersm;txd ausmif;oifynma&;ESifh ausmif;jyifyynma&; tpDtpOfrsm;twGif; touft&G,fESifh

zGHUNzdK;rItqifhrsm;onf trsKd;rsKd; uJGjym;Edkifonf/ odkUjzpfí oif½dk;nTef;wrf;ESifh oifMum;enf;pepfrsm;udk

qDavsmfatmif jyKjyifajymif;vJ&ef vdktyfonf/ þodkU jyKjyifajymif;vJEdkif&ef q&m^rrsm;tm; yHhydk;ulnDrIrsm;

aqmif&Gufay;oifhonf (oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 2 (pmrsufESm 83-86) udkvnf; Munfhyg)/

3/ oif½d k;nTef;wrf;jyefvnfoHk;oyfjcif;ESif ha&;qJGrI/ / oif½dk;nTef;wrf;jyefvnfoHk;oyfjcif;ESifh a&;qJGrIonf

tcsdef,l&NyD; tydkif;u@rsm;pGm yg0ifonfY&IyfaxG;aomvkyfief;pOf jzpfojzifh oufqdkif&m ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;uom aqmif&Gufoifhonf/ ta&;ay:tajctaetwGif; odkUr[kwf ta&;ay:umvaemufydkif;wGif

ausmif;oifynma&; tpDtpOfrsm; jyefvnfxlaxmifaeqJjzpfvQif owfrSwfxm;aom rlvwef;ESifh

tv,fwef;tqifh oif½dk;nTef;wrf;rsm;udk toHk;jyKoifhonf/ ynma&;tpDtpOf r&Sdaom tajctaewGif

oif½dk;nTef;wrf;rsm;udk tvsiftjref a&;qGJ&efvdkonf? odkUr[kwf qDavsmfrSK&Sdatmif jyKjyif&efvdktyfonf/

tjcm;EdkifiHodkU xGufajy;cdkvSHKaom 'ku©onfrsm;ESifh ywfoufygu vufcHaom wdkif;jynf odkYr[kwf rl&if;wdkif;jynfrS

oif½dk;nTef;wrf;rsm;tay: tajccHEdkifonf/ tjcm;udpö&yfrsm;wGifrl tvm;wl ta&;ay:tajctaewGif

toHk;jyKaom oif½dk;nTef;wef;udk qDavsmfatmif jyKjyifajymif;vJítoHk;jyKEdkifonf/

tjcm;EdkifiHodkU xGufajy;cdkvSHKonfh 'ku©onfrsm;&SdaomtajctaewGif 4if;wdkY\ qE´tavsmuf rl&if;EkdifiHodkY

tqifajypGm jyefEdkif&ef rl&if;EdkifiHESifh vufcHaomEdkifiH ESpfckpvHk;u vufcHonfh oif½dk;nTef;wrf;rsm;udk

toHk;jyKjcif;onf taumif;qHk;jzpfonf/ bmompum; uRrf;usifwwfajrmufjcif;ESifh pmar;yGJ&v'frsm;udk

todtrSwfjyKjcif; ponfwdkYudk xnfhoGif;pOf;pm;vsuf &yf&Gma'owGif;ESifh tzGJUtpnf;tcsif;csif;tMum;

taMutvnf n§dEIdif;aqG;aEG;aqmif&Guf&ef vdkonf/ þvkyfief;rsm;ESifh ywfoufí qHk;jzwfcsufrsm;cs&mwGif

'ku©onfESifh vufcHaomEdkifiH\ tjrifrsm;? EdkifiHwumOya'wdkUudk xif[yfoifhfonf (ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1

\ vrf;nTefcsufrSwfpk 7 (pmrsufESm- 110-111) udkvnf; Munfhyg)/

ta&;ay:tajctaejzpfyGm;pOfrS jyefvnfxlaxmifonfh umvwavQmufvHk; ausmif;oifESifh ausmif;jyify

ynma&; tpDtpOfrsm;\ oif½dk;nTef;wrf;rsm;wGif ta&;ay:tajctaeESifhudkufnDaom todynmESifh

uRrf;usifrIrsm; yg0ifoifhonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 5 udkMunfhyg)/

Page 84: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

79

tcsdKUtkyfpkrsm;twGuf oD;oefYoif½dk;nTef;wrf;rsm; vdktyfonf/ ,if;tkyfpkrsm;rSm? Oyrm-

- toufarG;rItwGuf tvkyfvkyfae&aom uav;rsm;ESifh vli,frsm;

- vufeufudkifwyfzGJUrsm;? vufeufudkiftkyfpkrsm;ESifh ,cifu ywfoufcJholrsm;

- twef;ESifhudkifnDonfh toufxufydkBuD;aeolrsm; odkYr[kwf ausmif;xGufNyD;aemuf ESpf&SnfMumNyD;rS

ausmif;jyefwufolrsm;

- oufBuD;oif,lolrsm; wdkUjzpfonf/

oif½dk;nTef;wrf;ESifh zwfpmtkyfrsm;udk jykpkjcif;ESifh tuJjzwfjcif;? ynma&;tpDtpOfrsm;udk tcgtm;avsmfpGm

jyefvnfoHk;oyfjcif;wdkYudk oufqdkif&m ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;u OD;aqmifoifhonf/ oif,lolrsm;?

q&m^rrsm;? q&m^rrsm;or*¾ESifh ab;'Pfoifh&yf&Gmvlxkrsm;u wuf<upGm yg0ifoifhonf/ jyXmef;pmtkyf

jyefvnfoHk;oyfa&;tzGifhwGif wdkif;&if;om; vlrsKd;pktoD;oD;ESifh xdcdkufcH&vG,fonfhtkyfpkrsm;rS udk,fpm;vS,frsm;udk

yg0ifapjcif;jzifh a&&SnfbufvdkufrIrsm;udk z,f&Sm;ay;EdkifNyD; uGJjym;jcm;em;aom &yf&Gmvlxkrsm;Mum; Nidrf;csrf;rIudk

wnfaqmufay;Edkifonf/ ¤if;tzGJUonf jyXmef;pmtkyfrsm;xJrS oabmxm;uGJapaom taMumif;t&mrsm;udk

z,f&Sm;&mwGifwif;rmrIrsm; rjzpfay:atmif *½kjyKoifhonf/

4 / t"duuRrf;usifwwfajrmufrIrsm;// oif,lrItaMumif;t&mESifh q&mtwwfoifynma&; pmtkyf

pmwrf;rsm;? oifaxmufulrsm;udk jyKpkjcif;ESifh qDavsmfatmif jyKjyifjcif;wdkYudk rjyKvkyfrD t"du

uRrf;usifwwfajrmufrIrsm;udk azmfxkwfowfrSwfoifhonf/ tajccHynma&;qdkif&m t"du

uRrf;usifwwfajrmufrIrsm;rSm-

- vufawGUtoHk;cs ta&;tzwfESifh twGuff

- odu©m&Sdaomb0udk &&SdEkdif&efESifh &yf&Gmvkyfief;rsm;wGiff wuf<upGmESifh t"dyÜm,f&SdpGm yg0ifaqmif&GufEdkif&ef

oif,lolrsm;twGuf r&Sdrjzpfvdktyfaom todynm? b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm;? oabmxm;ESifh

vufawGUusifhoHk;rI wdkYjzpfonf/

vufawGUtoHk;csaqmif&Gufapjcif;jzifh t"duuRrf;usifwwfajrmufrIrsm;udk ydkrdk&&SdEdkifonf/ uav;oli,f

jyKpkapmifha&Smufa&; 0efaqmifrIrsm;udk uav;wdkif; &&Sdoifhonf/ uav;oli,ft&G,fwGif

tajccHaumif;rsm;&&Sdjcif;onf t"duuRrf;usifwwfajrmufrIrsm;udk &&SdapEdkifjyD;? 4if;wdkYudk

ydkifEkdifuRrf;usifaomtqifhodkU a&muf&SdapEdkifonfh cdkifrmaomtajccHrsm; jzpfygonf/

5/ b0wGufwmuRrf;usifp&mqdkif&m oif,lrItaMumif;t&mESif h t"dutodonmrsm;/ / ,if;onf

oif,lolrsm;\ touft&G,f? oif,lrIyHkpHtrsKd;rsKd;? tawGUtBuHK ywf0ef;usifwdkYESifh qDavsmfrSK&Sdoifhonf/

xdkUtjyif oif,lolrsm;u trSDtcdkuif;jyD; tusKd;&Sdaom b0rsm;udk OD;aqmifEdkif&ef 4if;wdkU\ pGrf;aqmif&nfudk

tm;jznfhay;onf/ oif,lrSKtaMumif;t&mESifh todonmrsm;onf qufpyftajctaeESifh udkufnD&rnfjzpfNyD;

4if;wdkUwGif-

- vdifESifh rsKd;qufyGm;usef;rma&;? HIVESifhAIDS wdkYyg0ifaom usef;rma&;ESifh wpfudk,fa& oefY&Sif;a&;wdk;jr§ifhjcif;

- uav;oli,fumuG,fapmifha&Smufjcif;ESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&m yHhydk;ulnDrI

- vlYtcGifhta&;qdkif&mynma&;? EkdifiHom;aumif;jzpfrI? Nidrf;csrf;a&;wnfaqmufrIESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m

Oya'

- ajrjr§KyfAHk;ESifh raygufuGJao;aom vufeufypönf;rsm;qdkif&m ynmay;rItygt0if ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc

avQmhcsa&;ESifh toufu,fq,fa&;pGrf;&nfrsm;

- ,Ofaus;rI? tyef;ajz tem;,lrI? tm;upm;ESifh *Dw? tu? jyZmwf ponfh tEkynm&yfrsm;

Page 85: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

80

- toufarG;0rf;ausmif;rIqdkif&m uRrf;usifrSKrsm;? pufrIvufrIESifhoufarG;ynmqkdif&m uRrf;usifrSKrsm;

&&Sdatmif avhusifhay;jcif;

- &kd;&mESifh&yf&Gma'oywf0ef;usifqdkif&m A[kokw

- a,musfm;av;rsm;? rdef;uav;rsm;wGif BuHKawGU&wwfonfh Ncdrf;ajcmufrIrsm;? tEÅ&m,frsm;rS

umuG,fapmifha&SmufrIay;Edkfifaom uRrf;usifrSKrsm; yg0ifonf/

oif,lrItaMumif;t&monf oif,lolrsm;\ toufarG;0rf;ausmif;rIqdkif&m uRrf;usifrSKtajccHrsm;&&Sdaponf/

oufarG;ynmoifwef;tpDtpOfrsm;ü oifrnfhtaMumif;t&mudk tvkyftudkif &Edkifonfh tcGifhtvrf;rsm;tay:

rlwnfqHk;jzwfoifhNyD; tvkifcGifvufawGUtawGYtMuHK&&Sd&ef tvkifoifqif;apjcif;ponfwdkY yg0ifoifhonf (SEEP

uGef&uf\ Minimum Standards for Economic Recovery after Crisis? tvkyftudkifzefwD;ay;jcif;

pHowfrSwfcsufESifh vkyfief;zGHUNzdK;wdk;wufrIpHowfrSwfcsufrsm;udkvnf; Munfhyg)/

y#dyu©jzpfyGm;&mae&m&Sd &yf&Gmvlxkrsm;wGif y#dyu©ajz&Sif;a&;? Nidrf;csrf;a&;todynmay;jcif;

taMumif;t&mrsm;ESifh oifenf;pepfrsm;onf tkyfpkrsm;tcsif;csif; em;vnfrIudk jzpfay:aponf/

jyefvnfoifYjrwfap&ef aphpyfnd§EIdif;jcif;ESifh Nidrf;csrf;a&;wnfaqmufjcif;rsm;udk aqmif&GufEdkifonfh qufoG,fa&;

pGrf;&nfrsm;udkvnf; jzpfay:aponf/ Nidrf;csrf;a&;todynm oifMum;jcif;udk pwiftaumiftxnf azmf&mü

&yf&Gmvlxku tjiif;yGm;aeonfhudpö&yfrsm;? xdcdkufemusifaponfh udpö&yfrsm;udk ajyvnfatmif ajz&Sif;ay;&ef

tqifoifhjzpfaeonftxd 4if;wdkUtm; *½kpdkufoifMum;ay;&ef vdktyfonf (ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 107-108) udkvnf; Munfhyg)/

6/ oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ vlrIpdwfydkif;qdkif&m vdktyfcsufrsm;?

tcGifhta&;rsm;ESifh zGHUNzdK;wdk;wufrIrsm;/ / ,if;tcsufrsm;udk ta&;ay:tajctae\ tqifhwdkif;wGif

jyefvnfxlaxmifjcif; a&mufonftxd udkifwG,fajz&Sif;ay;oifhonf/ oif,lolrsm;wGif pdwfydkif;qdkif&m

xdcdkufemusifrIjzpfonfh vu©Pmrsm;udk owdxm;rd&ef ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;tm; oifwef;ay;&ef

vdktyfonf/ pdwfxdcdkufemusifrIudk ajz&Sif;ay;&ef? oifhavsmfonfhae&modkU vTJajymif;tyfESHjcif; tygt0if

jyifytultnDrsm; &&Sdaponftxd aqmif&Gufay;oifhonf/ ausmif;wGif;ESifh ausmif;jyify uav;rsm;tm;

vlrIpdwfydkif;qdkif&m yHhydk;ulnDrIay;jcif;ESifh ywfoufí q&m^rrsm;? ynma&;udk yHhydk;ulnDay;ol 0efxrf;rsm;ESifh

&yf&GmvlxktwGuf &Sif;vif;aom vrf;nTefcsufrsm;&Sdoifhonf/ pdwfxdcdkufemusifrI cHpm;ae&aom

oif,lolrsm;twGuf BudKwifjyifqifxm;aom taqmufttHktwGif; tjyKoabmaqmifaom pnf;urf;

xdef;odrf;jcif;pepfrsm;udk oHk;vsuf tm½Hkpl;pdkufrIudk xdef;xm;Edkifatmif? oif,lcsdefwdkatmif pDrHxm;&efvdkonf/

oif,loltm;vHk;onf tm;vHk;yl;kaygif;yg0ifaom tyef;ajzjcif;ESifh oif,ljcif;qdkif&m vIyf&Sm;rIrsm;wGif

yg0ifaqmif&GufEdkifonf/ qDavsmfaom oifMum;enf;rsm;ESifh oif,lrItaMumif;t&mwdkYu oif,lolrsm;tm;

udk,fhudk,fudk,f ,HkMunfrIESifh tem*wftwGuf arQmfvifhcsufrsm;udk wdk;wufaponf (ynmoif,lcGifhESifh

oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 8 ESifY 9 (pmrsufESm 65-66)? ynmoif,lcGifhESifh

oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 8 (pmrsufESm 72)? ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 1 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 107-108) udkvnf; Munfhyg)/

ab;'PfcH&olrsm;xJrS a&G;cs,fcefYtyfxm;aom q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;onfvnf;

oif,lolrsm;enf;wl pdwfxdcdkufemusifcHpm;rIESifh BuHKawGUEdkifonf/ ,if;udk avhusifhoifwef;ay;jcif;?

ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh ulnDyHhydk;ay;jcif;wdkYjzifh ajz&Sif;ay;oifhonf/ q&m^rrsm;taejzifh rdrdudk,fwdkifESifh

Page 86: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

81

oif,lolwdkY\ vlrIpdwfydkif;xdcdkufepfemaponftxd wm0efrsm;udkaqmif&Guf&ef rvdktyfyg (q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 3 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 102)? Health Action

tcef;&Sd Mental Health and Psychosocial well-being ESifhpyfvsOf;aom Sphere pHowfrSwfcsufrsm;udkvnf; Munfhyg)/

7/ oifMum;ydk Ycsonfhbmompum;/ / oifMum;ydkYcsonfh bmompum;onf bmompum;rsKd;pHkoHk;aom

wdkif;jynfrsm;ESifh &yf&Gmvlxkrsm;wGif oabmxm;uGJvGJrIrsm; jzpfapEdkifonf/ vufvSrf;rrDrIudk avQmhcsEdkif&ef

oifMum;ydkYcs&mwGif oHk;rnfhbmompum;(rsm;)ESifh ywfoufonfh qHk;jzwfcsufcs&mü &yf&Gmvlxk? ynma&;qdkif&m

wm0ef&Sdolrsm;ESifh yg0ifywfoufolrsm;yg0ifonfh trsm;oabmqE´t& jyKvkyfoifhonf/ q&m^rrsm;onf

oif,lolrsm;em;vnfrnfh bmompum;(rsm;)jzifh oifMum;oifhNyD; rdbrsm;ESifh &yf&Gmvlxk em;vnfrnfh

bmompum;(rsm;)jzifhvnf; qufoG,fajymMum;oifhonf/ em;rMum;aom? rsufpdrjrifaom oif,lolrsm;vnf;

tjynfht0 yg0ifEdkif&ef qDavsmfrIt&SdqHk; bmompum;rsm;oHk;í oifMum;ay;oifhonf/ tydkaqmif;

oifwef;rsm;ESifhaqmif&GufrIrsm; txl;ojzifh uav;oli,ff jyKpkysdK;axmifa&;oifwef;rsm;udk oif,lol\

bmompum;(rsm;)jzifh oifMum;oifhonf/ 'ku©onfrsm;ESifh ywfoufonfh tajctaewGif vufcHwdkif;jynfrsm;ü

'ku©onfrsm; oHk;pGJaom bmompum;(rsm;)ESifh oif½dk;nTef;wrf;rsm;tygt0if pHowfrSwfcsufrsm;udk vdkufemonfh

ausmif;rsm; vdktyfEdkifonf/ ,if;wdkY\ tcGifhta&;rsm;udk od&Sd&efta&;BuD;onf/ xdkolwdkY\ tem*wf

tcGifhtvrf;rsm;ESifh ta&;ay:tajctae NyD;qHk;oGm;NyD;aemuf rl&if;EdkifiH odkYr[kwf vufcHEkdifiHwGif

ynmqufvufoifMum;cGifh&aprnfh vdktyfcsufrsm;udkvnf; xnfhoGif;pOf;pm;&efvdkonf/ ae&ma&TUajymif;cH&aom

tajctaersm;wGif oif,lolrsm;tm; vufcH&yf&Gmvlxk odkYr[kwf vufcHEdkifiH\ bmompum;udk oif,lEdkif&ef

axmufyHhulnDay;oifhonf/ þtcsufu 'ku©onfrsm;tm; vufcH&yf&GmvlxktwGif; tvkyfvkyfapEdkifNyD; ynma&;

tcGifhtvrf;rsm;udk qufvuf&&Sdaponf/ (ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 7 (pmrsufESm

110-111) udkvnf; Munfhyg)/

8/ trsKd;rsK d;uGJjym;jcm;em;jcif;/ / trsKd;rsLd;uGJjym;jcm;em;jcif;udk ta&;ay:tajctaejzpfyGm;onfrS jyefvnf

xlaxmifonfh umvwpfavQmuf tqifhwdkif;ü ynma&;vkyfief;rsm;pDpOfa&;qJGjcif;ESifh taumiftxnfazmf

aqmif&Gufjcif;wdkYwGif xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/ trsKd;rsLd;uGJjym;jcm;em;jcif;wGif aemufcHtaMumif;t&m

uGJjym;jcm;em;onfh xdcdkufcH&vG,faomtkyfpkrsm;rS oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;

tygt0if? onf;cHEkdifrIESifh av;pm;rIwdk;jr§ifhjcif;rsm; yg0ifonf/

wduspGmazmfjy&vQif trsKd;rsKd;uGJjym;jcm;em;jcif;wGif atmufygu@rsm;yg0ifonf-

- usm;-r uGJjym;rI

- pdwfydkif;ESifh ½kyfydkif;csKdUwJhrI

- oif,lEdkifpGrf;

- 0ifaiG&&SdrI rwlaom tkyfpkrsm;rS oif,lolrsm;

- touft&G,ftrsKd;rsKd;&Sdonfh uav;rsm; yg0ifaom pmoifcef;rsm;

- ,Ofaus;rIESifh vlrsKd;

- wdkif;&if;om;rsKd;EG,fESifh bmoma&;

oif½dk;nTef;wrf;rsm;? oifMum;a&;qdkif&mypönf;rsm;ESifh oifMum;rIenf;pepfrsm;onf bufvdkufrIrsm;udk yaysmufapNyD;

nDnGwfrQwrIudk tm;jznfhay;oifhonf/ tpDtpOfrsm;wGif onf;cHEdkifrItaMumif; ajymMum;jcif;tjyif

Page 87: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

82

pdwfoabmxm;ESifh tjyKtrlrsm;ajymif;vJap&ef aqmif&GufEdkifoifhonf/ odkYrSom wpfyg;olrsm;\ tcGifhta&;udk

ydkrdktodtrSwfjyKjcif;ESifh av;pm;jcif;udka&Sh&IEdkifrnfjzpfonf/ ausmif;wGif;ESifh ausmif;jyify ynma&;rSwqifh

vlUtcGifhta&;qdkif&m ynmay;jcif;jzifh touft&G,f? ,Ofaus;rIESifY udkufnDaom enf;vrf;rsm;jzifh trsKd;rsKd;

uGJjym;jcm;em;jcif;udk jr§ifhwifay;&ef yHhydk;ulnDay;oifhonf/ oifMum;rItaMumif;t&monf tjynfjynfqdkif&m

vlYtcGifhta&;rsm;? vlom;csif;pmemrIqkdif&mOya'? b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm;ESifh csdwfqufEdkifonf/

jyXmef;pmtkyfrsm;ESifh tjcm;oifaxmufulypönf;rsm;udk jyefvnfpdppfwnf;jzwf&ef? vdktyfvQif vuf&Sd

oifaxmufulypönf;rsm;ESifh oifMum;enf;pepfrsm;udk rGrf;rHjyKjyifEdkiff&ef q&m^rrsm;taejzifh yHhydk;ulnDrI

vdktyfEdkifayonf (oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 83-84) ESifh

ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 7 (pmrsufESm 110-111) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

9/ oif,lolrsm;twGuf jynfwGif;ü &Edkifaom oifaxmufulypönf;rsm;/ / ,if;oifaxmufulypönf;rsm;\

tajctaeudk ta&;ay:tajctaepwifcsdefwGif ppfaq;oifhonf/ 'ku©onfrsm; odkYr[kwf

ae&ma&TUajymif;cH&olrsm;wGif xdkolwdkY\ rl&if;wdkif;jynfrS ,laqmifvmaom oifaxmufulypönf;rsm;vnf;

yg0ifonf/ vdktyfvQif ,if;ypönf;rsm;udk oif,lolrsm;ESifY oifYavsmfatmif jyifqifjcif; odkYr[kwf

a&;qJGjyKpkay;oifhNyD; tm;vHk;twGuf ta&twGuf vHkavmufpGm &&Sdapoifhonf/ roefpGrf;olrsm; oif,lEdkif&ef

,if;wdkYESifY oifYavsmfaom yHkpHrsm;jzifhvnf; yhHydk;oifYonf/ oifaxmufulypönf;rsm; odkavSmifrI? jzefYjzL;rIESifh

toHk;jyKrIrsm;udk ppfaq;Mu;DMuyf&ef oufqdkif&mynma&;wm0ef&Sdolrsm;udk yHhydk;ulnDay;oifhonf (q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;pHowfrSwfcsuf 3 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 101) udkfvnf;Munfhyg)/

Page 88: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

83

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;onf 4if;wdkU\vdktyfcsufrsm;ESifhtnD oifwef;wuf&ef

tcGifhtvrf;rsm;udk &&SdEdkifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifY 2 udk Munfhyg)/

• oifwef;rsm;onf qufpyftajctaersm;ESifh qDavsmfrI&SdNyD; oif,lrI&nf&G,fcsufrsm;ESifh taMumif;t&mudk

xif[yfaponf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifY 2 udk Munfhyg)/

• ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;u oifwef;udk todtrSwfjyKonf? cGifhjyKonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifY 4udk Munfhyg)/

• vkyfief;cGif oifwef;ay;jcif;? yHhydk;ulnDjcif;? vrf;nTefrIay;jcif;? ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh pmoifcef;BuD;Muyfjcif;

wdkYudk jynfhpHkatmif tm;jznfhay;rnfh oifwef;rsdK;udk uRrf;usifaom oifwef;enf;jyrsm;u OD;aqmifydkYcsonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 3 ESifY 4 udkMunfhyg)/

• oifwef;ESifh pOfqufrjywf yHhydk;ulnDrIrsm;aMumifhvnf;aumif;? oifaxmufulypönf;rsm;ESifh yl;aygif;yg0ifonhf

oifMum;jcif;enf;pepfoHk;í oifMum;jcif;aMumifhvnf;aumif;? q&m^rrsm;onf oif,lrIywf0ef;usifwGif

xda&mufaom ulnDyhhHydk;ay;olrsm; jzpfvmMuonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 rS 6 udkMunfhyg)/

• oifwef;rsm;wGif ausmif;oifESifhausmif;jyify oif½dk;nTef;wrf;rsm;twGuf tEÅ&m,fudkowdjyKem;vnfrI?

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavsmhcsa&;? y#dyu©wm;qD;umuG,fa&;qdkif&m todynmESifh uRrf;usifrIrsm; yg0ifonf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 6 udkvnf; Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ q&m^r/ / ]q&m^r} [lonf ausmif;oifESifhausmif;jyify ynma&;tpDtpOfrsm;wGif enf;jyrsm;? ulnDyHYydk;olrsm;?

yHkazmfvIyf&Sm;olrsm;udk &nfnTef;onf/ q&m^rrsm;wGif tawGUtBuHKtrsdK;rsdK;ESifh oifwef;trsdK;rsdK; wufzl;olrsm;

&SdEkdifonf/ olwdkUonf oufBuD;oif,lolrsm; odkYr[kwf &yf&Gmvlxkrsm;vnf;jzpfEdkifonf (q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;pHowfrSwfcsuf 1 rS 3 (pmrsufESm 77-88) udkvnf; Munfhyg)/

2/ q&m^roifwef;rsm;twGuf oif½d k;nTef;wrf;rsm;ESih foif,lrItaMumif;t&mrsm; a&;qJGjyKpkjcif;/ /

q&m^roifwef;rsm;twGuf oif½dk;nTef;wrf;rsm;ESihf oif,lrItaMumif;t&mrsm; a&;qJGjyKpkjcif;onf

ynma&;qdkif&mwm0ef&SdolwdkY\ wm0efjzpfonf/ owfrSwfxm;aomp&dwfESifh tcsdefuefYowffcsuf&Sdaom

qufpyftajctaetwGif;wGif oif½dk;nTef;wrf;ESifh oif,lrIhtaMumif;t&monf oif,lolrsm;\ vdktyfcsufrsm;ESifh

&ydkifcGifhrsm;? ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ oD;oefYvdktyfcsufrsm;udk xif[yfapoifhonf/

oifwef;wGif ydkUcsrnfh taMumif;t&mrsm;wGif-

- usef;rma&;todynm tygt0if qDavsmfaom ta&;tzwf? twGuftcsuf? b0wGufwmuRrf;usifp&m

ponfY t"dutodynmrsm;?

- tjyKoabmaqmifaom pnf;rsOf;pnf;urf;ESifh pmoifcef;pDrHcefYcGJrI? yl;aygif;yg0ifaom enf;vrf;rsm;ESifh

vlwdkif;tusKH;0ifynma&;tygt0if oifMum;enf;ynmESifh oifMum;enf;pepfrsm;?

q&m^r rsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk* ¾dKvfrsm;onf vdktyfcsufESifh tajctaet& qDavsmfqufpyfrI&SdNyD;

pepfusaom oifwef;rsm;udk tcgtm;avsmfpGm wufa&mufcGifh&&Sdonf/

oifMum;jcif;ESif hoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 2/

oifwef;ay;jcif;? twwfynmqdkif&mzHGUNzdK;wdk;wufapjcif;ESif h yH hyd k;ulnDjcif;

Page 89: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

84

- q&m^r rsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;twGuf 0efxrf;usifh0w?f oif,lolrsm;tm; usm;-r

vlrIa&;&m tajccHaom tMurf;zufrI&Sdu ta&;,ljcif;? oifYavsmfaom tpD&ifcHpmESifh vTJajymif;ay;rI

vkyfief;pOfrsm;?

- ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsjcif;ESifh y#dyu©wm;qD;umuG,fjcif;qdkif&mrlrsm;?

- oif,lolrsm;ESifh q&m^rrsm;\ vdktyfcsufrsm;? &yf&Gm&Sd0efaqmifrI vkyfief;rsm;ESifh vTJajymif;ay;rIpepfrsm;udk

&&SdEdkifrI tygt0if vlrIpdwfydkif;qdkif&m jzpfay:wdk;wufrIESifh yHhydk;ulnDrI?

- vlYtcGifhta&;qdkif&mrlrsm;? okH;oyf&Ijrifcsufrsm;ESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m Oya'rsm;? 4if;wdkY\ t"dyÜm,f?

&nfrSef;csuf? oif,lolrsm;\ vdktyfcsufESifh wdkuf&dkuf odkYr[kwf oG,f0dkufaomqufoG,frI? oif,lolrsm;?

q&m^rrsm;? &yf&GmvlxkESifh ynma&;qkdif&myk*¾dKvfrsm;\ wm0ef0wå&m;rsm;?

- oifYavsmfaom tajctaeESifh qDavsmfrI&Sdaom tjcm;taMumif;t&mrsm; yg0ifEdkifonf/

tpysKd;oifwef;rsm;wGif trsKd;rsKd;uGJjym;jcm;em;jcif;ESifh cGJjcm;qufqHrIudpö&yfrsm;udk udkifwG,fajz&Sif;yHkudk

xnfhoGif;oifhonf/ Oyrm- usm;-ru@uJGjym;rIESifh ywfoufí txl;owdxm;oifMum;&rnfh enf;AsL[mrsm;onf

q&m^rrsm;tm; pmoifcef;twGif; usm;-ru@ nDnGwfrQwrI&Sdapjcif;udk em;vnfNyD; vdkufemaqmif&Guf&ef

tm;ay;onf/ trsKd;orD; ynma&;0efxrf;rsm;ESifh &yf&GmvlxktzGJU0ifrsm;tm; oifwef;ay;avhusifhjcif;onf

pmoifcef;wGif;ESifh us,fajymaom vlYtzGJUtpnf;twGif; tjyKoabmajymif;vJrIudk tm;jznfhay;onf

(oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 1 (pmrsufESm 77-82)? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif

pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 2? 3 ESifh 8 (pmrsufESm 62-63)? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif

pHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 8 (pmrsufESm 72) ESifh q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&m

yk*¾dKvfrsm;pHowfrSwfcsuf 3 (pmrsufESm 101-102) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

3/ oifwef;yH hyd k;ulnDjcif;ESif h n§dEI dif;aqmif&Gufjcif;/ / ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf ausmif;oifESifh

ausmif;jyify q&mtwwfoif ynma&;vkyfief;tpDtpOfrsm; a&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmfjcif;wdkYwGif

wwfEdkiforQ OD;aqmifoifhonf/ tu,fí ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;u þvkyfief;pOfudk OD;aqmifjcif;

rjyKEdkifvQif tzGJUtpnf;rsm;Mum; n§dEIdif;a&;aumfrwDrS vrf;nTefjcif;ESifh nd§EIdif;jcif;rsm; aqmif&Gufay;Ekdifonf/

oifwef;tpDtpOfrsm;wGif vkyfief;cGifoifwef;rsm;? ynma&;aumvdyfrsm;ESifh wuúodkvfrsm;\

ynma&;taqmuftOD;rsm;ESifh taxmuftulypönf;rsm;udk jyefvnftoHk;jyKjcif;wdkU yg0ifoifhonf/

ynma&;aumvdyfrsm;ESifh wuúodkvfrsm;onf a&&SnfwnfwHhaom ynma&;u@udk jyefvnfxlaxmif&mwGif

txl;ta&;ygonf (n§dEIdif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 31-32)

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvflrsm; pHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsuf 3 ESifh4 (pmrsufESm 102)

wdkYudkvnf; Munfhyg)/

EdkifiHawmftqifh ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh tjcm;yg0ifywfoufolwdkUonf q&m^rrsm; vkyfief;cGif

oifwef;twGuf oif½dk;nTef;wrf;ESifh ,if;udktodtrSwfjyK&ef vkyfief;rsm;ESifhpyfvsOf;í ajymqdkaqG;aEG;jcif;wdkYudk

ta&;ay:tajctaetwGuf wHkYjyefaqmif&Gufjcif;\ tapmydkif;umvwGif vkyfaqmifoifhonf/ jzpfEdkifvQif

Page 90: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

85

EkdifiHawmf\ t&nftcsif;jynfh0onfh q&m^rvdktyfcsufrsm;udk jznfhqnf;ay;Ekdifonfh vkyfief;cGifoifwef;tjzpf

pDpOfaqmif&Gufoifhonf/ ta&;ay:tajctaeESifh qufpyfrI&SdonfhtaMumif;t&mrsm; (Oyrm- vlrIpdwfydkif;qdkif&m

vdktyfcsufrsm;udk jznfhqnf;ay;jcif;)udkvnf; xnfhoGif;oifhonf/ 'ku©onfrsm;twGuf ausmif;pepfudk

&yf&Gma'o\ ynma&;pepfESifh oD;jcm;cGJxm;aomae&mrsm;wGif? 'ku©onfpcef;rS q&m^rrsm;\

vkyfief;cGifoifwef;onf rl&if;wdkif;jynf odkYr[kwf cdkvHI&mwdkif;jynf\ t&nftcsif;&Sd q&m^rrsm;tqifhodkY

a&muf&Sd&ef avhusifhaqmif&Guffay;oifhonf/

q&m^rrsm;twGuf qDavsmfonfhoifwef;rsm; a&;qGJtaumiftxnfazmf&ef a'ocH oifwef;enf;jyrsm;udk

pdppfowfrSwfoifhonf/ enf;jyrsm;\ oifwef;ydkUcsrI pGrf;&nfrsm;udk jr§ifhwifay;&ef vdktyfonf/ trsKd;om;ESifh

trsKd;orD; oifwef;enf;jyrsm;? oifwef;om;oifwef;olrsm;tMum; usm;-rtcsdK;nDrQap&ef aqmif&Gufoifhonf/

oifwef;enf;jy&&SdrI cufcJíaomfvnf;aumif; odkYr[kwf avhusifhrItjynfht0 r&&Sdaom enf;jyrsm;jzpfaevQif

aomfvnf;aumif; vkyfief;cGifoifwef;ay;jcif;ESifh vkyfief;cGiftMudK q&mjzpfoifwef;ay;aom oifwef;wdkYjzifh

tm;jznfhay;Edkifonf/ þodkYpDpOf&mwGif EdkifiHawmfESifh &yf&Gma'oqdkif&m tzGJUtpnf;rsm;? jyify

tzGJUtpnf;rsm;jzpfaom ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;? tef*sDtdkrsm;onf n§dEIdif;aqmif&Gufoifhonf/

,if;vkyfief;pOfwGif-

- q&mjzpfoifwef; oif½dk;nTef;wrf;ESifh jyXmef;pmtkyfrsm;udk jyefvnfoHk;oyfjcif;

- ta&;ay:tajctaeESifh qufpyfaeonfh taMumif;t&mrsm;? jznfhpGufjyifqifxm;aomtcsuftvufrsm;

yg0ifapjcif; - vufawGUoifMum;a&; tawGUtBuHKrsm;&&Sdap&ef oifMum;a&;tul0efxrf; odkYr[kwf tvkyfoif q&mtjzpf

wm0efxrf;aqmifapjcif;uJhodkYaom yHhydk;ay;jcif;wdkY yg0ifonf/

4/oifwef;udk w&m;0iftodtrSwfjyKay;jcif;/ /ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifjcif;umvtwGif;&Sd

q&mjzpfoifwef;rsm; t&nftaoG;&Sda&;ESifh todtrSwfjyKcH&a&;twGuf ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;\

oabmwlnDrIESifh w&m;0iftodtrSwfjyKrIonf ta&;ygonf/ q&mjzpfoifwef;udk vufcHEkdifzG,f&Sd̂ r&Sd?

oif,lolrsm;ESifh q&m^rrsm;\vdktyfcsufESifhtnD qDavsmfpGm jyifqifajymif;vJay;EkdifrI &Sd̂ r&Sd ponfwdkYudk

vufcHEdkifiH odkYr[kwf tdrf&SifEdkifiHrS ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;u qHk;jzwfoifhonf (ynma&;rl0g'

pHowfrSwfcsuf 1? vrf;nTefcsufrSwfpk 7 (pmrsufESm 110-111) udkvnf; Munfhyg)/

5/ oifMum;-oif,lrIypönf;rsm;/ / oif½dk;nTef;wrf;tay:tajccHí oifaxmufulypönf; vdktyfcsufudk

pdppfazmfxkwfwwf&ef q&m^rrsm;tm; oifwef;wGif ydkYcsay;oifhonf/ q&m^rrsm;taejzifh a'owGif;wGif

&Edkifaom ypönf;rsm;udk toHk;jyKNyD; xda&mufíqDavsmfrI&Sdaom oifaxmufulypönf;rsm; zefwD;yHkudk oif,loifhonf

(oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 9 (pmrsufESm- 82)? q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm- 101) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

Page 91: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

86

6/ tEÅ&m,fudkowdjyKem;vnfjcif;? ab;tEÅ&m,fjzpfEd kifajcavQmhcsjcif;ESif h wHk Y jyefrItwGuf BudKwif

jyifqifjcif;/ / tem*wfwGifusa&mufEdkifonfh ab;tEÅ&m,frsm;udk wm;qD;jcif;? qdk;usKd;rsm;udk

avsmhenf;apjcif;ESifhywfoufí oif,lolrsm;ESifh &yf&GmvlxkwdkkYudk ulnDay;Ekdif&ef q&m^rrsm;wGif uRrf;usifrIrsm;ESifh

todynmA[kokwrsm;&Sd&ef vdktyfonf/ q&m^rrsm;taejzifh oifMum;-oif,lrIrsm;wGif ab;tEÅ&m,f

avQmhcsjcif;ESifh y#dyu©wm;qD;umuG,fjcif;qdkif&m taMumif;t&mrsm;udk xnfhoGif;Edkifap&ef yHhydk;ulnDrI

vdktyfonf/ &yf&Gmvlxk &ifqdkifMuHKawGU&EdkifzG,f&Sdaom ab;tEÅ&m,frsm;ESifh tEÅ&m,frsm;udk pdppfazmfxkwf&ef?

wm;qD;&efESifh wHkYjyef&ef q&m^rrsm;onf owif;tcsuftvufESifh uRrf;usifrIrsm; vdktyfonf/

(pdppfydkif;jcm;jcif;pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk3 (pmrsufESm 37-38) ynmoif,lcGifhESifh

oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 11 (pmrsufESm 66-67)? ynmoif,lcGifhESifh

oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1ESifh2 (pmrsufESm 68-70)? ynma&;rl0g'

pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 2 ESifh 6 (pmrsufESm 108-110) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

Page 92: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

87

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf/)

• oifMum;enf;rsm;onf oif,lolrsm;\ touft&G,f? zGHUNzdK;wdk;wufrItqifh? bmompum;? ,Ofaus;rI?

pGrf;aqmif&nfrsm;? vdktyfcsufrsm;ESifh qDavsmfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 3 udk Munfhyg)/

• q&m^rrsm;onf oif,lolrsm;ESifh tjyeftvSefqufoG,foifMum;&mwGif oifcef;pmtaMumif;t&mudkf

aocsmpGmod&Sdem;vnfjyD; oifMum;rIpGrf;&nf&SdMuonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 rS 3 udkMunfhyg)/

• oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm;onf vlwdkif;yg0ifrIudk tm;ay;jcif;? oif,lrItwm;tqD;rsm;udk avQmhcsay;jcif;jzifh

roefpGrf;olrsm; tygt0if oif,loltm;vHk;\ vdktyfcsufrsm;udk jznfhqnf;ay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2

udkMunfhyg)/

• rdbrsm;ESifh &yf&Gmacgif;aqmifrsm;onf oif,lrItaMumif;t&mESifh toHk;jyKaomoifMum;enf;rsm;udk

od&Sdem;vnfvufcHMuonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ wuf<uaomyg0ifaqmif&GufrI/ / oif,lolrsm;\ wuf<uaom yg0ifaqmif&GufrIonf zGHUNzdK;rItqifhwdkif;?

touft&G,ftqifhwdkif;wGif ta&;BuD;onf/ oifMum;jcif;onf tjyeftvSefwHkYjyefrI&SdNyD; tm;vHk;

yl;aygif;yg0ifoifhonf/ oif,loltm;vHk;udk oifcef;pmwGif yg0ifvmatmif aqmif&Gufonf/

zGHUNzdK;wdk;wufrItqifhtvdkuf qDavsmfaom oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;enf;rsm;udk toHk;jyKonf/ ,if;wGif

tkyfpkzGJUvkyfaqmifjcif;? vkyfief;ay;avhusifhjcif;? touft&G,fwlcsif; odkUr[kwf tkyfpkwlcsif; oifMum;jcif;?

o½kyfaqmifjcif;? yHkjyif odkYr[kwf Zmwfvrf;o½kyfazmfajymjcif;? upm;enf;rsm;? AD'D,dkZmwfvrf;rsm;? yHkjyifrsm;

yg0ifonf/ þenf;vrf;rsm;udk q&mtwwfoifoifwef;? jyXmef;pmtkyfrsm;ESifh oifwef;tpDtpOfrsm;wGif

xnfhoGif;oifhonf/ vuf&Sdoif½dk;nTef;wrf;rsm;udk wuf<uaomoif,lrI jzpfay:ap&ef jyKjyifay;&ef

vdktyfEdkifayonf/

uav;i,frsm;onf upm;jcif;rS oif,lonf/ uav;wdkY\ oif,ljcif;onf wuf<uaomupm;jcif;ESifh tjyeftvSef

qufoG,fwkefYjyefaqmif&Gufjcif;wdkYtay: tajccHoifhonf/ OD;aqmifvrf;jyrIjzifh upm;jcif;onf uGsrf;usifrIudk

wnfaqmufay;EdkifNyD; &G,fwlcsif;ESifh vnf;aumif;? q&m^rrsm;ESifhvnf;aumif; qufqHa&;udk ydkrdk

aumif;rGefaponf/ uav;i,frsm;\ rdbrsm;ESifh 4if;wdkUudkjyKpkapmifha&Smufolrsm;tm; atmufygwdkUudk

em;vnfod&Sd&efESifh toHk;csEdkif&ef yHhydk;ulnDoifhonf/

- uav;rsm;\ vdktyfcsufrsm;udk wHkUjyefay;Edkifjcif;ESifh owdjyKem;vnfjcif;wdkY\ ta&;ygrI

- uav;jyKpkapmifha&Smuffenf;;rsm;

- uav;rsm;udk oif,lrIjzpfpOfwGif wuf<upGm yg0ifapjyD;? 4if;wdkY\ zGHUNzdK;wdk;wufrIudk jr§ifhwifay;onfh

upm;enf;pepfrsm;/

oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm;onf oif,loludkA[dkjyKonf? yl;aygif;yg0ifrI&Sdonf? vlwdkif;tusKH;0ifonf/

oifMum;jcif;ESif hoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 3/

oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm;

Page 93: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

88

2/ oif,lrItwm;tqD;rsm;/ / q&m^rrsm;u ta&;ay:tajctaeumvtwGif; ausmif;oifESifh ausmif;jyify

ynma&;aqmif&GufrI\ ta&;ygrIudk rdbrsm;? &yf&Gmvlxk? ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESifh

yg0ifywfoufolrsm;tm; &Sif;vif;ajymjyEdkif&ef 4if;wdkUudk yHhydk;ulnDay;oifhonf/ q&m^rrsm;onf

vlYtcGifhta&;qdkif&m udpö&yfrsm;? trsKd;rsKd; uGJjym;jcm;em;jcif;ESifh vlwdkif;twGuf ynma&;taMumif;? ynmoif,lcGifh

r&&Sdao;aom uav;rsm;ESifhvli,frsm;xH ynma&;vufvSrf;rDa&;onf ta&;BuD;aMumif;wdkYudk aqG;aEG;

ajymqdkEkdifonf/ vltrsm;u uav;wdkif; ynma&;wGif tusKH;0ifjcif;udk em;vnfNyD;? qDavsmfaom &if;jrpfrsm;ESifh

ynma&;taxmuftulypönf;rsm;udk yHhydk;ulnDay;vm&ef þodkY aqG;aEG;ajymqdkjcif;rsm;onf ta&;BuD;onf/

oif,lrItwm;tqD;rsm;udk pdppfazmfxkwfEdkif&efESifh &yf&GmvlxktqifhwGif ,if;wdkYudk z,f&Sm;Ekdifrnfh

tpDtpOfrsm;udk a&;qJG&ef rdbq&mtoif;rsm;? ausmif;pDrHcefYcGJrIaumfrwDESifh &yf&Gmvlxkynma&;aumfrwD

uJhodkYaom tzGJUrsm;udk pnf;½Hk;aqmfMoEdkifonf (ynmoif,lcGifhESifhoif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 7 (pmrsufESm 59) udkvnf; Munfhyg)/

3/ qDavsmfaomoifMum;enf;rsm;/ / ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;umvtwGif; ynma&;onf

ausmif;oifynma&;pepf&Sd q&m^rrsm;tm; tjyKoabmaqmifaom ajymif;vJrIrsm;udk jzpfaponfh

tcGifhtvrf;ay;oifhonf/ oif,lolwdkY\ tcGifhta&;rsm;? vdktyfcsufrsm;? touft&G,f? roefpGrf;rIESifh

oif,lolwdkY\ pGrf;aqmif&nfrsm;? qufpyftajctaeESifh qDavsmfrI&Sdap&ef oifMum;enf;rsm;udk ajymif;vJ&ef

vdktyfEdkifonf/ odkYaomf ydkrdkyg0ifaqmif&GufEdkifaom odkYr[kwf oif,llaysmfoifMum;enf;rsm;udk *½kwpdkufESifh

owdxm;NyD;toHk;jyK&ef vdktyfonf/ txl;ojzifh ta&;ay:tajctae tapmydkif;umvwGif

oifMum;enf;opfrsm;udk taumiftxnfazmfjcif;onf tawGUtBuHK&ifhusufol q&m^rrsm;twGufyifvQif

zdpD;rIjzpfapEdkifonf/ ,if;zdpD;rIonf oif,lolrsm;? rdbrsm;ESifh &yf&GmvlxktzGJU0ifrsm;udkvnf; oufa&mufrI

&SdEdkifonf (INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGif &Edkifaom INEEoifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;qdkif&m

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;udkvnf; Munfhyg)/

ajymif;vJrIrsm;udk ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;\ axmufcHrI? n§dEIdif;yHhydk;ulnDrIwdkYjzifh pwifoifhonf/

ausmif;rsm;ESifh &yf&Gmvlxktaejzifh þajymif;vJrIrsm;udk em;vnfEdkif&efESifh vufcHEdkif&efrSm tcsdef,l&rnfjzpfonf/

rdbrsm;ESifh &yf&Gmvlxk\ pdk;&drfrIudk ta&;xm;í ajzMum;&Sif;vif;ay;oifhonf/ q&m^rrsm;onf

oif,lrItaMumif;t&mtopfrsm;? 4if;wdkYarQmfrSef;xm;onfh ajymif;vJrIrsm;ESifh &if;ESD;uRrf;0if&ef vdktyfonf/

ausmif;jyify ynma&; aqmif&Guf&mwGif oifwef;ay;jcif;? apwemh0efxrf;rsm;? taumiftxnfazmfolrsm;?

enf;jyrsm;ESifh jyKpkapmifha&Smufolrsm;udk pOfqufrjywfyHhydk;ulnDjcif;jzifh oif,lolA[dkjyKenf;vrf;rsm;udk pwif

toHk;jyKEkdifonf/ oifjyenf;rsm;onf oif½dk;nTef;wrf;rsm;ESifh qDavsmfrI&SdoifhNyD; ta&;tzwf? twGuftcsufESifh

ta&;ay:umvESifh udkufnDaom b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm; tygt0if tajccHynma&;\

yifruRrf;usifwwfajrmufrIrsm; &&Sdatmif aqmif&Gufoifhonf (oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 1 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 79) udk Munfhyg)/

Page 94: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

89

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf/)

• csrSwfxm;aom &nf&G,fcsufrsm;ESifhywfoufí oif,lolrsm;\ wdk;wufrIudk pOfqufrjywf

ppfaq;tuJjzwfjcif;onf oifMum;enf;rsm;\ xda&mufrIudk odapEdkifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg)/

• oif,lolrsm;\ wwfajrmufrIudk todtrSwfjyKNyD; oifcef;pmrsm;wufa&mufoif,lcJUaMumif;rSwfwrf; odkYr[kwf

oif,lrINyD;ajrmufaMumif;vufrSwfudk 4if;wdkU\ oif,lrItvdkuf ay;tyfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 udk Munfhyg)/

• pufrIvufrIESifh oufarG;ynma&;tpDtpOfrsm;jzifh oifwef;NyD;ajrmufatmifjrifxm;olrsm;udk ajymif;vJaeaom

ywf0ef;usift& t&nftaoG;ESifh qDavsmfqufpyfrItay:rlwnfí ppfaq;tuJjzwfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk

2 udkMunfhyg)/

• oif,lolrsm;twGuf rQwrI&Sdí ,HkMunfudk;pm;EkdifNyD;? pdk;&drfaMumuf&GHUuif;apaom ppfaq;tuJjzwfenf;rsm;udk

xnfhoGif;pOf;pm;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 udk Munfhyg)/

• ppfaq;tuJjzwfjcif;onf oif,lolrsm;\ tem*wfwGif ay:aygufvmEdkifonfh ynma&;? pD;yGm;a&;qdkif&m

vdktyfcsufrsm;ESifh qDavsmfrI&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 4 udkMunfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ xda&mufaom ppfaq;tuJjzwfenf;rsm;ESif hwdkif;wmrIrsm;/ / xda&mufaom ppfaq;tuJjzwfenf;rsm;ESifh

wdkif;wmrIrsm;udk pwiftoHk;jyKoifhNyD; atmufygtcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/

- qDavsmfrI- ppfaq;jcif;rsm;ESifh pmar;yGJrsm;onf oif,lrIywf0ef;usiftajctae? oif,lolrsm;\

touft&G,fwdkYESifh qDavsmfrI&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 4 udkvnf; Munfhyg)/

- tvm;wltuJjzwfenf;rsm;wajy;nDrI- ae&ma'otm;vHk;&Sd q&m^rrsm;tm;vHk;u tuJjzwfenf;rsm;udk

od&Sdem;vnfNyD; tvm;wl enf;vrf;rsm;udktoHk;jyKMuonf/

- tcGifhtvrf;- ppfaq;tuJjzwfcH&ef ysufuGufcJUaom oif,lolrsm;udk aemufwpfBudrf tcGifhtvrf;ay;onf/

- tcsdefumv– ppfaq;tuJjzwfjcif;udk oifMum;ydkYcspOfESifh ydkYcstNyD;wGif jyKvkyfonf/

- tBudrf– ta&;ay:tajctae\oufa&mufrIay:rlwnfí owfrSwfEkdif onf/

- ab;uif;vHkNcHKjyD; oifhavQmfaomae&m- pepfwus ppfaq;tuJjzwfjcif;rsm;udk ab;uif;vHkNcHKaom

ae&mrsm;wGif ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;u pDpOfaqmif&Gufonf/

- yGifhvif;jrifomjcif;- ppfaq;tuJjzwfjcif;&v'frsm;udk oif,lolrsm;ESifhvnf;aumif;? uav;rsm;jzpfvsif

4if;wdkY\ rdbrsm;ESifhvnf;aumif; today;aqG;aEG;wdkifyifonf/ jzpfEkdifajc&SdjyD; qDavsmfrI&SdvQif

jyifyppfaq;olrsm;udk t"dutqifh ppfaq;tuJjzwfjcif;twGuf toHk;jyKEdkifonf/

- roefpGrf;oif,lolrsm;twGuf pDpOfay;jcif;– tcsdefudkydkí owfrSwfay;onf/ 4if;wdkU\ uRrf;usifrIrsm;ESifh

em;vnfoabmaygufrIrsm;udk jyoEdkifrnfh tjcm;qDavsmfaom enf;vrf;rsm;jzifh ppfaq;tuJjzwfonf/

(INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGif INEE tdwfaqmifvrf;nTefjzpfonfhf Supporting Learning for

People with Disabilities udkvnf;Munfhyg)/

oif,lrI&v'frsm;udk tuJjzwf&efESifh cdkifvHkrI&SdaMumif; taxmuftxm;jy&eftwGuf qDavsmfaomenf;rsm;udk

toHk;jyKonf/

oifMum;jcif;ESif hoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 4/

oif,lrI&v'frsm;udk ppfaq;tuJjzwfjcif;

Page 95: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 96: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

91

Page 97: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 98: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

93

tajccHpHowfrSwfcsufrsm;-

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI? n§dEd Iif;aqmif&GufrI? pdppfyd kif;jcm;rI

oifhavsmfaom t&nftcsif;

&Sdonfh q&m^rrsm;ESifh tjcm;

ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;udk

ta&twGuf vHkavmufpGm

a&G;cs,fcefUxm;onf/ þodkU

a&G;cs,fcefUxm;&mwGif vlrsKd;?

bmomponfjzifh uGJjym;

jcm;em;rI&SdEdkifjcif;ESifh nDnGwf

rQwrI&Sdapjcif;tcsufrsm;udk

xif[yfonfh a&G;cs,frI

pHowfrSwfcsufrsm;tay:

tajccHNyD;? yl;aygif;yg0ifí

yGifhvif;jrifomaom

vkyfief;pOfjzifh aqmif&Gufonf/

pHowfrSwfcsuf 1-

0efxrf;a&G;cs,f

cefUxm;jcif;

q&m^rrsm;ESif h tjcm;ynma&;qkdif&myk* ¾ d Kvfrsm;

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;

qdkif&myk*¾dKvfrsm;twGuf yHhydk;

ulnDjcif;ESifh BuD;Muyfjcif;

,EÅ&m;onf xda&mufpGm

vnfywfvsuf&Sdonf/

pHowfrSwfcsuf 3-

yHhyd k;ulnDjcif;ESif h

BuD;Muyfjcif;

pHowfrSwfcsuf 2-

vkyfief;cGif

taetxm;rsm;

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;

qdkif&myk*¾dKvfrsm;onf owfrSwf

xm;aom vkyfief;cGif

tajctaersm;udk &Sif;vif;pGm

od&Sdxm;NyD; oifhavsmfaom

epfemaMu;&cGifh&SdMuonf/

Page 99: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

94

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;onf ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifjcif;umvtxd

wpfavQmufvHk; uav;rsm;ESifh vli,frsm;\ ynma&;vdktyfcsufrsm;udk yHhydk;jznfhqnf;ay;onf/ xdkolwdkYwGif

wuúokdvfbGJU& tpdk;&trIxrf;rsm;rSonf ausmif;ynmtajccH enf;yg;onfh &yf&GmvlxktajcjyK ynmoifay;olrsm;

odkYr[kwf apwemh0efxrf;rsm;txd twwfynmtajctae trsKd;rsKd;jzpfEdkifonf/ ]q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;} [kqdk&mwGif

- q&m^rrsm;ESifh 4if;wdkUudkulnDay;ol pmoifcef;vufaxmufrsm;

- uav;oli,fjyKpkapmifha&Smufolrsm; odkYr[kwf rlBudKq&m^rrsm;

- roefpGrf;olrsm;udk ynmoifay;olrsm;

- bmom&yfuRrf;usifolrsm;ESifh oufarG;ynmavhusifhoifMum;ay;olrsm;

- uav;aysmfae&mrsm;wGif ulnDyHhydk;ay;olrsm;

- &yf&Gmvlxkapwemh0efxrf;rsm;? bmoma&;qdkif&mrsm;udk oifMum;ay;olrsm;ESifh b0wGufwmuRrf;usifp&m

oifMum;ay;olrsm;

- ausmif;tkyfBuD;rsm;? ausmif;BuD;Muyfolrsm;ESifh tjcm;ynma&;0efxrf;rsm; yg0ifonf/

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ wm0ef0wå&m;rsm;onf ynma&;trsKd;tpm; (ausmif;oif odkYr[kwf

ausmif;jyify ynma&;)ESifh oif,lrIywf0ef;usif trsKd;tpm;tay: rlwnfonf/ ta&;ay:tajctaetwGuf

ynma&;pDrHcsufrsm;udk pDpOf&mwGif q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qkdif&myk*¾dKvfrsm;u yl;aygif;yg0ifum

qHk;jzwfcsufcsjcif;ESifh 4if;wdkUudk,fwdkif twwfynmqdkif&m zGHUNzdK;wdk;wufatmif aqmif&Gufjcif;wdkYonf ta&;BuD;onf/

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;tm; pdppfowfrSwfjcif;? tiftm;jznfhwif; tvkyfcefYtyfjcif;ESifh

a&G;cs,fcefYxm;jcif;rsm;jyKvkyf&mwGif cGJjcm;rI r&SdoifhbJ yl;aygif;yg0ifrIESifh yGifhvif;jrifomrI&Sdoifhonf/ usm;^r

tcsKd;rQwrI&Sd&efESifh &yf&Gmvlxktm; udk,fpm;jyKjcif;rsm; vdktyfonf/ q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;wGif

qDavsmfqufpyfrI&Sdaom tawGUtBuHKESifh uRrf;usifrIrsm;&SdoifhNyD;? oifhavsmfaom tusKd;cHpm;cGifh&&Sdoifhonf/

q&m^rrsm;onf q&m^rrsm;tzJGUtpnf;odkY qufoG,f0ifa&muf&ef odkYr[kwf zGJUpnff;&ef ponfh udpö&yfrsm;udk

vGyfvyfpGm aqmif&GufEdkifoifhonf/ ab;'PfcH &yf&GmvlxkESifh aqG;aEG;wdkifyif tBuHÓPf&,ljcif;jzifh

vkyfief;usifh0wfrsm;? wm0efESifh0wå&m;rsm;? vkyfief;BuD;MuyfrIyHkpHrsm;? vkyfief;cGiftaetxm;rsm;? uefx&kduf

oabmwlnDcsufrsm;? pmcsKyfpmwrf;rsm;? epfemaMu;? vkyfcvpmESifh cHpm;cGifhponfh udpö&yfrsm;udk

taumif;qHk;pDpOfEdkifygonf/

tcuftcJtusyftwnf;tajctaersm;wGif &ifqdkifajz&Sif;Edkif&ef? jyefvnfxlaxmifEdkif&efESifh yHkrSefjyefjzpfEdkif&ef

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;taejzifh yHhydk;ulnDrIrsm; vdktyfayonf/ ta&;ay:tajctaersm;rS

jyefvnfxlaxmifa&;umvwpfavQmuf&Sd ynma&;onf uav;rsm;? vli,frsm;ESifh &yf&Gmvlxktm; ydkrdkaumif;rGefaom

tem*wfudk wnfaqmufEdkifrnfh toufu,fEdkiffonfh owif;tcsuftvufrsm;? ynmoif,lcGifhrsm;?

vlrIa&;yHhydk;ulnDrIrsm;udk ay;jcif;jzifh cHEdkif&nf ydkrdk&&Sdvmaponf/ q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;onf

ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;umvwpfavQmufvHk; ynma&;wGif r&Sdrjzpf ta&;ygaom

yg0ifulnDolrsm;jzpfonf/ xdkolwdkYudk,fwdkifwGifvnf; ulnDyHhydk;rIESifh vrf;nTefrI&&Sd&ef tcGifhta&;&Sdonf/

Page 100: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

95

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;jzifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• 0efxrf;a&G;cs,fcefYxm;jcif; vkyfief;pOfrprD &Sif;vif;qDavsmfjyD; cGJjcm;rIr&Sdaom tvkyfwm0efazmfjycsufrsm;ESifh

vrf;nTefcsufrsm; jyKpkxm;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg)/

• a&G;cs,fa&;aumfrwDu &yf&Gmvlxk\vufcHrI? usm;-rtcsKd;rQwrI? vlrsdK;? bmom uGJjym;jcm;em;rI ponfh

tcsufwdkYudk xnfhoGif;pOf;pm;vsuf? yGifhvif;jrifomaom pHowfrSwfcsufrsm;ESifh uRrf;usifwwfajrmufrIrsm;

ppfaq;jcif;wdkYudk tajccHNyD; q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;udk a&G;cs,fonf/

• yHkrSefxuf oif,lolydkrsm;aom pmoifcef;rsm; rjzpfap&ef q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;udk

ta&twGuf vHkavmufpGm cefYxm;NyD; wm0efcGJa0csxm;onf (vrf;nTefcsuf rSwfpk 5 udk Munfhyg) /

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ tvkyfwm0efazmfjycsufrsm;/ / tvkyfwm0efaz:jycsufrsm;udk usm;-r? wdkif;&if;om;vlrsKd;? bmoma&;?

roefpGrf;rIESifh tjcm;uGJjym;jcm;em;csufrsm;ay: tajccHNyD; cGJjcm;jyKpkxm;jcif; r&Sdyg/ þaz:jycsufrsm;wGif

tedrfhqHk;tm;jzifh-

- wm0efrsm;ESifh 0wå&m;rsm;

- &Sif;vif;wdusaom tpD&ifcH&efvrf;aMumif;

- vkyfief;usifh0wfrsm; yg0ifonf/

(q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 2? vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 98) udkvnf;

Munfhyg)/

2/ tawGUtBuHKESif ht&nftcsif;rsm;/ / todtrSwfjyK taxmuftxm;vufrSwfrsm;&Sdonfh t&nftcsif;&Sdol

q&m^rrsm;tm; cefYtyf&ef ta&;BuD;onf/ q&m^rrsm;onf oif,lolrsm;tm; vlrIpdwfydkif;qdkif&m

yHhydk;ulnDay;Ekdif&efESifh roefpGrf;oif,lolrsm;tm; oifMum;wwf&ef uRrf;usifrIrsm; vdktyfonf/

ta&;ay:tajctaeaMumifh t&nftcsif;qdkif&m taxmuftxm;vufrSwfrsm; tjcm;pm&Gufpmwrf;rsm;udk

rjyEdkifvQif xdkolwdkY\ oifMum;rIpGrf;&nfudk ppfaq;tuJjzwfoifhonf/ t&nftaoG;jynfhrDonfh q&m^r tvHk

tavmufr&SdvQif oifMum;rI tawGUtBuHKtenf;i,f&Sdol odkYr[kwf vHk;0r&SdolwdkYudk xnfhoGif;pOf;pm;&ef

vdktyfonf/ xdkodkYaom q&m^rrsm;tm; olwdkY\ ynma&;tqifhESifh oifMum;rI tawGUtBuHKtay:rlwnfí

oifwef;rsm;ay;&ef vdktyfonf/

jzpfEdkifvQif oif,lolrsm;\ rdcifbmompum;(rsm;)udk ajymqdkol q&m^rrsm;udk a&G;cs,fcefYxm;oifhonf/

vkdtyfvQif? qDavsmfvQif tdrf&SifEdkifiH\ bmompum; (rsm;) wwfajrmuf&ef teD;uyfoifwef;rsm; ay;oifhonf/

(oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif;pHowfrSwf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 7 (pmrsufESm 81) udkvnf; Munfhyg)/

oifhavsmfaom t&nftcsif;&Sdonfh q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;udk ta&twGuf vHkavmufpGm

a&G;cs,fcefUxm;onf/ þodkU a&G;cs,fcefUxm;&mwGif vlrsKd;bmomponfjzifh uGJjym;jcm;em;rI&SdEdkifjcif;ESifh

nDnGwfrQwrI&Sdapjcif;tcsufrsm;udk xif[yfonfh a&G;cs,frIpHowfrSwfcsufrsm;tay: tajccHNyD;? yl;aygif;yg0ifí

yGifhvif;jrifomaom vkyfief;pOfjzifh aqmif&Gufonf/

q&m^rrsm;ESif htjcm;ynma&;qdkif&myk*¾ d Kvfrsm; pHowfrSwfcsuf 1/

0efxrf;a&G;cs,fcefUxm;jcif;

Page 101: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

96

tcsKdUtajctaersm;wGif q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;tm; usm;-r ta&twGufnDrQrIudk

xnfhoGif;pOf;pm; tvkyfcefYtyfEdkif&ef MudK;yrf;aqmif&Guf&efvdktyfEdkifonf/ ,if;odkUaqmif&Guf&mwGif

0efxrf;a&G;cs,fcefUxm;a&;aumfrwDESifh aqG;aEG;wdkifyifNyD; 0efxrf;a&G;cs,fa&; pHowfrSwfcsufrsm;udk

jyifqifjcif;rsm; yg0ifEkdifonf/ tjynfjynfqdkif&mtvkyform;ESifh vlYtcGifhta&;oabmwlnDcsufrsm;? Oya'rsm;ESifh

pnf;rsOf;rsm;t& q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;rsm;\ tedrfhqHk; touft&G,fonf (18) ESpf

&Sdoifhonf/ &Hzef&Hcg ,if;toufxuf ydki,folrsm;udk ulnDyHhydk;ol? vufaxmufq&m^rrsm;tjzpf

tvkyfcefYxm;&ef vdktyfEdkifonf/

3/ q&m^rrsm;a&G;cs,fjcif;twGufpHowfrSwfcsufrsm;/ / q&m^rrsm;a&G;cs,f&mwGif atmufyg t&nftcsif;

owfrSwfcsufrsm; yg0ifEdkifonf/

twwfynmqdkif&m t&nftcsif;owfrSwfcsufrsm;

- ynma&;aemufcHtajctae

- oifMum;jcif;tawGUtBuHK (roefpGrf;uav;rsm;tm; oifMum;cJhjcif; tygt0if)

- uav;rsm;ESifh vli,frsm;\ vlrIpdwfydkif;qdkif&mvdktyfcsufudk odjrifvG,fjcif;

- oufarG;ynm odkYr[kwf tjcm;twwfynmuRrf;usifrIESifh tawGUtBuHKrsm;

- qDavsmfaom bmompum;wwfuRrf;rI? ,if;wGif &yf&GmwGifoHk;onfh oauFwjy bmompum;qdkif&m

A[kokwESifh ]ba&;}rsufrjrifpmrsm; yg0ifEdkifonf/

yk*¾dKvfa&;ydkif;qdkif&m t&nftcsif;owfrSwfcsufrsm;

- toufESifh usm;-r (usm;-r ta&twGufnDrQrI tav;xm;&ef)

- onf;cHEkdifjcif;

- vlrsKd;ESifhbmoma&;aemufcH

- &yf&Gmvlxk\ toGiftrsKd;rsdK; uGJjym;jcm;em;rIrsm;- ,if;wGif 0efxrf;a&G;cs,fcefYxm;jcif; vkyfief;pOfudk

xdcdkufvmEdkifaom vlrIa&;wif;rmrIrsm;ESifh tcsdefMumjrifhpGm wnf&Sdaeaom rnDrQrIrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;&ef

ta&;BuD;onf (oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 8 (pmrsufESm 81-82)

udkvnf; Munfhyg)/

tjcm;t&nftcsif;owfrSwfcsufrsm;

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;onf &yf&GmvlxkESifh tjyeftvSef qufoG,frIjyKvkyfoifhNyD; &yf&Gmu

vufcHolrsm;jzpf&ef vdktyfonf/ ab;'PfcH &yf&GmvlxkwGif;rS q&m^rrsm;rsm;onf &yf&GmwGif;BuHKawGUaeaom

vlrIa&;? pD;yGm;a&;ESifh EdkifiHa&;udpörsm;tay: od&Sdem;vnfxm;rIaMumifh jzpfEkdifygu 4if;wdkUudk t"duxm;jyD;

a&G;cs,foifhonf/ &yf&GmvlxkjyifyrS q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;udk a&G;cs,fcefYxm;vQif

o,f,lydkYaqmifa&;ESifh aexdkifa&;p&dwfponfh epfemaMu;rsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;&ef vdkonf/ 'ku©onf odkYr[kwf

a'oa&TUajymif; ae&mcsxm;cH&olrsm;twGuf pDpOfxm;aom oif,lrIwnfae&mjzpfvQif 4if;wdkUudk vufcHay;aom

&yf&GmvlxkxJrS t&nftcsif;jynfhrDaom q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;udk Xm;&rf;cefUxm;jcif;jzifY

qufqHa&; ydkrdkaumif;rGefEkdifonf (INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGif&Edkifaom INEE Guidance Notes

on Teacher Compensation udkvnf; Munfhyg)/

Page 102: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

97

4/ &nfnTef;axmufcHay;olrsm;/ / oif,lolrsm;twGuf t&nftaoG;&Sdaom oifMum;rI&&SdEdkifap&ef jznfhwif;

cefYtyfrnfh q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;tm; &nfnTef;axmufcHay;olrsm;udk jzpfEkdifvQif

ppfaq;oifhonf/

5/ pmoifcef;&S dausmif;om;ausmif;olta&twGuf/ / roefpGrf;olrsm;tygt0if uav;rsm;ESifhvli,frsm;

tm;vHk;udk xnfhoGif;pOf;pm;jyD; pmoifcef;wGif&Sdoifhonhf ausmif;om;ausmif;ol ta&twGufukd vufawGYuspGm

owfrSwf&ef ta&;BuD;onf/ vHkavmufaom q&m-wynfhtcsKd;&Sd&eftwGuf q&m^r ta&twGuf tvHktavmuf

cefYxm;oifhonf/ yg0ifywfoufolrsm;onf EdkifiHawmfESifh &yf&Gm\ q&m-wynfhtcsKd;qdkif&m

pHowfrSwfcsufrsm;udkvnf; xnfhoGif;pOf;pm;&ef vdkonf/ tcsKdUudpö&yfrsm;ü vlom;csif;pmemrIqdkif&mESifh

zGHUNzdK;wdk;wufrIqdkif&m tzGJUtpnf;rsm;wGif q&m-wynfhtcsKd;ESifh ywfoufNyD; ¤if;wdkY\ udk,fydkifpHowfrSwfcsufrsm;

&SdEdkifonf/ trsm;tm;jzifY q&mwpfOD;vQif wynfh 40 tcsKd;udk todtrSwfjyK axmufcHxm;onf/ odkYaomf

yg0ifywfoufolrsm;taejzifh &yf&GmESifhqDavsmfNyD; vufawGUusaom q&m-wynfhtcsKd;udk oHk;oyfqHk;jzwfEdkif

ygonf (ed'gef;ydkif; (pmrsufESm 14-15) &Sd tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk qufpyfudkufnDrI&SdatmifjyKvkyfjcif;

Oyrmrsm;ESifh (pmrsufESm 74-90)&Sd oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; pHowfrSwfcsufrsm;udkvnf; Munfhyg)/

Page 103: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

98

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• epfemaMu;ay;onfhpepfrsm;? vkyfief;cGiftaetxm;rsm;ESifhpyfvsOf;í oufqdkif&m yg0ifywfoufolrsm;

tm;vHk;tMum; n§dEIdif;aqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifY 2 udk Munfhyg)/

• epfemaMu;ESifh vkyfief;cGiftaetxm;rsm;udk oabmwlnDcsufrsm;xJwGif azmfjyxm;NyD; epfemaMu;udk rSefrSef

ay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 udk Munfhyg)/

• q&m^rrsm;ESifhtjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;tm; vkyfief;cGiftaetxm;owfrSwfcsufrsm;udk n§dEIdif;aqG;aEG;cGifh

jyKxm;onf/

• &Sif;vif;wdusaom taumiftxnfazmfaqmif&GufrI vrf;nTefcsufrsm; tygt0if vkyfief;usifh0wfrsm; &SdaeNyD;

,if;wdkYudk aumif;pGm tav;xm;vdkufemonf/ (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ vkyfief;cGiftajctaersm;/ / tvkyfwm0efazmfjycsufrsm;? vkyfief;cGiftaetxm;azmfjycsufrsm;ESifh

vkyfief;usifh0wfrsm;udk oabmwlnDcsufwGif xnfhoGif;oifhonf/ þodkYaqmif&Gufjcif;jzifh oif,lrIywf0ef;usifESifh

&yf&Gma'owGif q&m^rrsm;\ twwfynmqdkif&m tcef;u@udk ay:vGifaponf/ xdkUtjyif &yf&Gmvlxk?

ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh yg0ifywfoufolrsm;u arQmfvifhaom? q&m^rrsm;bufrS epfemaMu;

ponfwdkUtwGuf tjyeftvSefay;vmrnfh 0efaqmifrIrsm;udk owfrSwfay;&ma&mufonf/ 4if;wdkUu arQmfvifhonfh

oifYavsmfaom q&m^rtjyKtrltwGuf rlabmifudkvnf; jzpfay:aponf/

oabmwlnDcsufwGif atmufygtcsufrsm;owfrSwfazmfjyoifhonf/

- aqmif&Guf&rnfhvkyfief;ESifh wm0efrsm;

- epfemaMu;

- ausmif;wufa&mufrItwGufvdktyfcsufrsm;

- tvkyfcsdefESifh tvkyfvkyf&rnfhaeY&ufrsm;

- oabmwlnDcsuffoufwrf;

- vkyfief;usifh0wf

- yHhydk;ulnDjcif;? BuD;Muyfjcif;ESifh tjiif;yGm;rIajz&Sif;jcif; ,EÅ&m;rsm; (q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&m

yk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 1 \vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm- 95) udkvnf; Munfhyg)/

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;onf owfrSwfxm;aom vkyfief;cGiftajctaersm;udk &Sif;vif;pGm

od&Sdxm;NyD; oifhavsmfaom epfemaMu;&&SdMuonf/

q&m^rrsm;ESif htjcm;ynma&;qdkif&myk*¾ d Kvfrsm; pHowfrSwfcsuf 2/

vkyfief;cGiftaetxm;rsm;

Page 104: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

99

2/ epfemaMu;/ / tajccHvdktyfcsufrsm;twGuf tydk0ifaiGr&Sm&apbJ vkyfief;wGif tm½Hkpdkufaqmif&GufEdkifap&ef

q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;tm; vHkavmufaom epfemaMu;ay;onf/ vdktyfvQif q&m^r

rsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;twGuf qDavsmfonfh vkyfcvpmay;onfhpepfudk jyefvnfjyXmef;jcif;

odkUr[kwf wwfEdkiforQ tjrefqHk; jyifqifay;oifhonf/ vkyfcvpmay;pepfwGif ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf

q&m^rrsm; epfemaMu;&&Sdap&ef t"duwm0ef&Sdolrsm;jzpfonf/ ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;? or*¾rsm;?

&yf&Gmvlxk? aumfrwDrsm;ESifh tzGJUtpnf;rsm;? ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;ESifh tef*sDtdkrsm;tygt0if

yg0ifywfoufolrsm;tMum; n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;jzifh a&&SnfwnfwefYaom epfemaMu;rl0g'ESifh

vufawGUusifhoHk;rItajccHrsm;udk csrSwfay;EdkifNyD; jyefvnfxlaxmifjcif;rS zGHUNzdK;wdk;wufjcif;odkU ul;ajymif;onfh

umvtwGufvnf; taxmuftuljzpfaponf/

epfemaMu;onf aiGaMu;jzpfEkdifovdk tjcm;cHpm;cGifhvnf; jzpfEkdifonf/ epfemaMu;onf nDnGwfrQwrI

&SdoifhNyD; a&&SnfaxmufyHhEdkif&efvdkonf/ epfemaMu;ay;jcif;qdkif&mrl0g'rsm;udk taumiftxnfazmfonfhtcg

epfemaMu;axmufyHhay;rItpOftvmudk jzpfay:vmapjyD;? ,if;tpOftvmudk xdef;odrf;rnf[k q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;u arQmfvifhMuayonf/ ae&majymif;a&TUjcif;cH&onfh tajctaersm;wGif

t&nftcsif;jynfhrDaom q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;onf vkyfcvpm ydkrdkjrifhrm;vsif

e,fjcm;ae&mrsm;odkYyif ajymif;a&TUwm0efxrf;aqmifEdkifzG,f&Sdayonf/ atmufyg aps;uGuftiftm;rsm;udkvnf;

xnfhoGif;pOf;pm;&ef ta&;BuD;onf/

- vlaerIp&dwf

- q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynmwwfyk*¾dKvfrsm;udk vdktyfaerI

- tvm;wl t&nftcsif;&Sdonfhynmwwfrsm; &&Sdonfh vkyfcvpmtqifh? usef;rma&;apmifha&SmufrI ponfrsm;

- t&nftcsif;&dSonfh q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; &&SdEdkifrI

(SEEP uGef&uf\ Minimum Standards for Economic Recovery after Crisis, Employment Creation standard

udkvnf; Munfhyg)/

epfemaMu;ay;rIonf vkyfief;cGiftaetxm;rsm;ESifh vkyfief;usifh0wfrsm;udk apmifhxdef;vdkufemrItay: rlwnfonf/

q&m^rrsm;u oif,lolrsm;xHrS oifMum;jyojcif;twGuf oD;oefYtcaMu;aiGaumufcHrIponfh tajctaersm;

tygt0if vGJrSm;aompdwf"gwfrsm;udk a&SmifMuOfoifhonf (n§dEIdif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf 1 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm- 32)? INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGif &Edkifaom Guidance Notes

on Teacher Compensation udkvnf; Munfhyg)/

3/ vkyfief;usifh0wf/ / vkyfief;usifh0wfonf q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;twGuf &Sif;vif;aom

trltusifhqdkif&m pHowfrSwfcsufrsm;udk csrSwfay;onf/ þpHowfrSwfcsufrsm;udk oif,lrIywf0ef;usifwGif

ynma&;vkyfief;rsm; aqmif&Gufaomtcg vdkufemusifhoHk;aponf/ vdkufemrIr&Sdolrsm;twGuf awGYMuHKcHpm;&rnfY

ta&;,lrIrsm;udkvnf; vkyfief;usifh0wfu owfrSwfazmfjyonf/ vkyfief;usifh0wfwGif q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;taejzifh-

Page 105: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

100

- oif,lolrsm;\ ynma&;qddkif&m tcGifhta&;rsm;udk av;pm;rnf? umuG,fay;rnf? 4if;wdkY\ pGrf;aqmifEdkifrI

ESihftnD jznfhqnf;ay;rnf?

- vkyfief;\ tjrifhqHk;pHowfrSwfcsufrsm;ESifh usifh0wfESifhudkufnDaom tjyKtrlrsm;udk xdef;odrf;rnf?

- oif,lolrsm;tm;vHk;udk vufcHEkdifonfh cGJjcm;qufqHrIr&Sdaom ywf0ef;usifwGif ynmoif,lcGifhqdkif&m

twm;tqD;rsm;udk vHkYvpdkuf z,f&Sm;rnf?

- vdifydkif;qdkif&mESifh tjcm;apmfum;jcif;rsm;? vkyftm;twGuf odkYr[kwf vdifrIudpötwGuf oif,lolrsm;udk

tjrwfxkwftoHk;csjcif;? Ncdrf;ajcmufjcif;? n§if;yef;ESdyfpufjcif;? tMurf;zufjcif;ESifh cGJjcm;qufqHjcif;rsm;rS

uif;a0;aom? wm;qD;umuG,frIay;aom? aumif;rGefjyD; vlwdkif;tusKH;0ifaomywf0ef;usifudk xdef;odrf;rnf?

- vlYtcGifhta&;ESifh cGJjcm;qufqHrIrjyKa&; pnf;rsOf;rsm;udk qefUusifonfh todynmESifh vkyf&yfrsm;udk oifMum;rI

ESifh tm;ay;tm;ajrSmufjyKrIrsm; rjyKvkyfyg?

- ausmif;udk yHkrSefwufa&mufjcif;ESifh tcsdefrSefjcif;wdkYudk vdkufemrnf [laom uwdu0wfjyKrIrsm; yg0ifonf/

(INEE Toolkit:www.ineesite.org/toolkit &Sd vkyfief;usifh0wferlem? ynmoif,lcGifhESifhoif,lrIywf0ef;usif

pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 ESifh 9 (pmrsufESm- 63-64)? q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;pHowfrSwfcsuf 3 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm- 102) wdkUudkvnf; Munfhyg)/

Page 106: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

101

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• vHkavmufaom oifMum;-oif,lrIypönf;rsm;ESifh ae&m &&SdEdkifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg)/

• q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;onf 4if;wdkUtwGuf pdwf"mwfwufMuGrIESifh yHhydk;ulnDrIudk

jzpfay:aponfh twwfynmqdkif&m zGHUNzdK;wdk;wufrIvkyfief;rsm;wGif yg0ifaqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk

2ESifh3 udkMunfhyg)/

• yGifhvif;jrifomaom? wm0ef,l^wm0efcHEdkifaom BuD;Muyfa&;,EÅ&m;onf q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m

yk*¾dKvfrsm;twGuf yHkrSefppfaq;tuJjzwfrI? ppfaq;MuD;MuyfrIESifh yHhydk;ulnDrIwdkYudk jzpfay:aponf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 2 ESifh 3 udkMunfhyg)/

• q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ vkyfief;aqmif&GufrIoHk;oyfjcif;udk yHkrSefaqmif&Gufonf?

rSwfwrf;wifonf? aqG;aEG;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 4 udkMunfhyg)/

• ausmif;olausmif;om;rsm;uvnf; q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;\ vkyfief;aqmif&GufrIESifh

ywfoufí wkefYjyeftMuHjyKcGifhudk yHkrSef &&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 5 udkMunfhyg)/

• q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;onf qDavsmfaom? vufvSrf;rDaom? vufawGUusaom

vlrIpdwfydkif;yHhydk;ulnDrIrsm;udk &&SdEkdifonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 6 udkMunfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ oifMum;-oif,lrI ypönf;rsm;ESif hae&m/ / oifMum;-oif,lrI ypönf;rsm;ESifhae&monf q&m^rrsm;ESifh tjcm;

ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;twGuf xda&mufpGm oifMum;&efESifh tvkyfvkyfEkdif&ef vHkavmufpGm &Sdoifhonf

(ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 3 (pmrsufESm 68-72)? oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 9 (pmrsufESm 82)? oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 2 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 5 (pmrsufESm 85) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

2/ yHhyd k;ulnDjcif;ESif h BuD;Muyfjcif;,EÅ&m;/ / xda&mufaompDrHcefYcGJrI? BuD;MuyfrIESifh wm0efcHrIwdkYonf

q&m^rrsm;tm; twwfynmqdkif&m yHhydk;ulnDrI? q&m^rrsm; pdwf"mwfwuf<uatmif tm;ay;rIESifh oifMum;rI

t&nftaoG;udk xdef;odrf;xm;rIwdkYtwGuf txl;ta&;ygonf/ pepfrsm;udk twwfEdkifqHk; zGHUNzdK;wdk;wufatmif

ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;\ OD;aqmifrIESifh ynma&;tzJGUtpnf;rsm;? &yf&Gmvlxk? aumfrwDrsm;? toif;tzGJUrsm;?

ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;ESifh tef*sDtdkrsm;\ yl;aygif;yg0ifrIwdkYjzifh aqmif&Gufoifhonf/ tawGUtMuHK&Sdolu

nTefMum;jyoay;jcif;ESifh touft&G,fwlcsif;^tkyfpkwlcsif; yHhydk;ulnDay;jcif;wdkYonf q&m^rrsm;ESifh

tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;tm; &nfrSef;csufyef;wdkifcsrSwfEdkifapjyD;? ydkrdkaumif;rGefatmif aqmif&Guf&ef

vdktyfonfh tqifhrsm;udk od&SdapaomaMumifh pdwf"mwfwuf<uvmapEkdifonf (&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1-5 (pmrsufESm 22-26)? oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 2 \

vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 84-85) ESifh UNESCO/ ILO \ Recommendation concerning the Status of

Teachers (1966) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

q&m^rrsm;ESifhtjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;twGuf yHhydk;ulnDjcif;ESifh BuD;Muyfjcif;,EÅ&m;onf xda&mufpGm

vnfywfvsuf&Sdonf/

q&m^rrsm;ESif htjcm;ynma&;qdkif&myk*¾ d Kvfrsm; pHowfrSwfcsuf 3/

yHhyd k;ulnDjcif;ESif h BuD;Muyfjcif;

Page 107: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

102

3/ pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif;? oifwef;ay;jcif;ESif h twwfynmqdkif&mzGHUNzdK;wdk;wufapjcif;/ /

pGrf;aqmif&nfjr§ifhwifa&;twGuf q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;\ pdwf"mwfwuf<urI?

cHpm;cGifhrsm;? vdktyfcsufrsm;ESifh OD;pm;ay;rIrsm;ESifhpyfvsOf;í 4if;wdkYESifh aqG;aEG;wdkifyif&ef ta&;BuD;onf/

þodkUaqmif&Gufjcif;jzifh vkyfief;cGiftMudKESifh vkyfief;cGiftwGif; vdktyfcsufrsm;ESifh twwfynmqdkif&m

zGHUNzdK;wdk;wufrIwdkUtwGuf tcGifhtvrf;rsm;udk owfrSwfazmfxkwfEdkifonf/ pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif;?

oifwef;ay;avhusifhjcif;ESifh twwfynmqdkif&m zGHUNzdK;wdk;wufapjcif;wdkYudk cGJjcm;qufqHrIr&Sdaom enf;vrf;jzifh

yHhydk;ulnDoifhonf (oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 84-85)

udkvnf; Munfhyg)/

4/ vkyfief;aqmif&GufrIoHk;oyfcsuf/ / vkyfief;aqmif&GufrI oHk;oyfcsufrsm;udk pepfwusaqmif&Gufygu

ydkrdkaumif;rGefaom vkyfief;aqmif&GufrIjzpfay:vmaponf/ q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\

uRrf;usifxda&mufpGm vkyfief;aqmif&GufEdkifrIudk oHk;oyf&mwGif aqG;aEG;&rnfhudpö&yfrsm;udk owfrSwfazmfxkwf&efESifh

qufvufaqmif&Guf&rnfhvkyfief;rsm;tay: oabmwlnDrI&,l&ef ¤if;wdkY wpfOD;csif;pDESifh aqG;aEG;jcif;yg0ifonf/

vkyfief;aqmif&GufrIudk oHk;oyfjcif;vkyfief;pOfwGif-

- pmoifcef;udk apmifhMunfhavhvmjcif;ESifh tuJjzwfjcif;twGuf pHowfrSwfcsufrsm;udk jyKpkjcif;

- wHkUjyeftMuHjyKcsufrsm;ay;jcif;

- jzpfxGef;rIESifhwdk;wufrIudk wdkif;wm&ef &nfrSef;csufyef;wdkifESifh OD;wnf&v'frsm;csrSwfjcif;wdkY yg0ifEkdifonf/

(vrf;nTefcsufrSwfpk 5 ESifh q&m^rrsm;ESifh tjcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; pHowfrSwfcsuf 2\vrf;nTefcsufrSwfpk 3

(pmrsufESm 99-100) udkvnf; Munfhyg)/

5/ oif,lolrsm;\ yl;aygif;yg0ifrI/ / ppfaq;jcif;ESifh tuJjzwfjcif;vkyfief;pOfrsm;wGif oif,lolrsm; yg0if

aqmif&Gufapjcif;onf ta&;BuD;onf/ þodkYaqmif&Gufygu oif,lrIywf0ef;usif\ ½Iaxmifhtm;vHk;udk

em;vnfoabmaygufjyD; t&nftaoG;udk tmrcHEdkifonf/ vkyfief;aqmif&GufrI oHk;oyfjcif;vkyfief;pOf\

tydkif;wpf&yftjzpf oif,lolrsm;onf wHkUjyeftMuHjyKcsufrsm;udk Mum;aetzGJUrsm;xH tcgtm;avsmfpGm ay;ydkYEkdifonf/

wHkUjyeftMuHjyKcsufay;&ef acgif;pOfrsm;wGif oifMum;jyorI? tjyKtrl? oifMum;rIywf0ef;usifudk

tav;xm;*½kpdkufrIESifh umuG,fapmifha&Smufjcif;qdkif&m udpö&yfrsm; yg0ifEkdifonf/

6/ vlrIpdwfyd kif;qdkif&myHhyd k;ulnDjcif;ESif h udk,fpdwfESpfyg;csrf;omjcif;/ / oif,lavhusifhrI &&Sdxm;jyD;

tawGUtBuHK&Sdaom q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; udk,fwdkifyifvQif tusyftwnf;jzpf&yfaMumifh

jyif;xefpGm cHpm;Mu&avh&Sdonf/ olwdkYonf pdefac:rItopfrsm;udk &ifqdkif&NyD;? wm0ef,lrItopfrsm;udk

aqmif&Guf&í pdwfydkif;qdkif&mxdcdkufrIrsm; BuHKawGU&Ekdifonf/ q&m^rrsm;\ &ifqdkifajz&Sif;EdkifrIESifh

oif,lolrsm;tm; yHhydk;ulnDay;EkdifrIwdkYonf 4if;wdkYudk,fwkdif\ udk,fpdwfESpfyg;csrf;omjcif;ESifh yHhydk;ulnDrI

&&SdEdkifjcif;tay: rlwnfayonf (ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 8-

9 (pmrsufESm 65-66)? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 3 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 8 (pmrsufESm

72)ESifh oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 80-81) wdkUudkvnf;

Munfhyg)/

Page 108: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 109: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 110: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

105

ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf

tcrJhynmoifMum;cGifhESifh

vlwdkif; ynmoif,lcGifhtygt0if

t&nftaoG;&Sd ynma&;udk

pOfqufrjywfapa&;ESifh

jyefvnfxlaxmifa&;twGuf

OD;pm;ay; aqmif&Gufonf/

ynma&;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&mwGif

EdkifiHwumESifh EdkifiHawmf

ynma&;rl0g'rsm;? Oya'rsm;?

pHowfrSwfcsufrsm;? tpDtpOfrsm;ESifh

ab;'PfcH&olrsm;\

oif,lrIvdktyfcsufrsm;udk

xnfhoGif;pOf;pm;onf/

pHowfrSwfcsuf 1/

Oya'ESifhrl0g'a&;qGJ

csrSwfjcif;

pHowfrSwfcsuf 2/

tpDtpOfa&;qGJjcif;ESif hta

umiftxnfazmf

aqmif&Gufjcif;

tajccHpHowfrSwfcsufrsm;-

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI? n§dEd Iif;aqmif&GufrI? pdppfyd kif;jcm;rI

ynma&;rl0g'

Page 111: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

106

EdkifiHwumOya'jyXmef;csufrsm;ESifh aMunmcsufrsm;wGif vlwdkif;onf ynmoif,lEdkifcGifh&SdaMumif;azmfjyyg&Sdonf/

þ&ydkifcGifhudk tav;xm;? umuG,fapmifha&SmufNyD; jznfhqnf;ay;&efonf EkdifiHawmfESifh EdkifiHwumtzGJUtpnf;rsm;\

wm0efjzpfonf/ vGwfvyfpGmxkwfazmfajymqdk a&;om;cGifh&Sdjcif;? cGJjcm;qufqHrIr&Sdjcif;ESifh vlrIa&;ESifh

ynma&;rl0g'rsm;udk qHk;jzwf&mü ajyma&;qdkcGifh&Sdjcif;[laom &ydkifcGifhrsm;onf ynmoif,lcGifh&&Sda&;wGif

aygif;pyfyg0ifaeonf/

ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifonfhumvwpfavQmufwGif þ&ydkifcGifhrsm;udk umuG,fapmifha&Smuf&ef

tvGefta&;BuD;onf/ þodkY yHhydk;ulnDEdkif&eftwGuf ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh tjcm;t"duusaom

yg0ifywfoufolrsm;onf ta&;ay:ynma&;tpDtpOfwpf&yfudk a&;qGJítaumiftxnfazmfaqmif&Guf&ef vdkonf/

,if;tpDtpOfwGif-

• rdrdEkdifiHESifh EdkifiHwum ynma&;pHowfrSwfcsufrsm;ESifh rl0g'rsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf?

• ynmoif,lcGifh&&Sd&ef aqmif&Gufay;rnfjzpfaMumif; &Sif;vif;pGmazmfjyoifhonf?

• tcuftcJtusyftwnf;'PfcHae&olrsm;\ oif,lrIqdkif&mvdktyfcsufrsm;ESifh &ydkifcGifhrsm;twGuf wHkYjyef

aqmif&GufrnfhtaMumif;udk &Sif;vif;pGmazmfjyoifhonf?

• vlwdkif; t&nftaoG;&Sdynma&;&&Sdatmif aqmif&Guf&rnfhvkyfief;tqifhrsm; yg0ifoifhonf?

• ta&;ay:tajctae BudKwifjyifqifrI? ta&;ay:tajctaewHkYjyefrIESifh a&&SnfzGHUNzdK;wdk;wufrIwdkYtMum;&Sd

qufpyfrIudk &Sif;vif;pGm azmfjyoifhonf/

ta&;ay:tajctaeBudKwifjyifqifrIESifh wkHYjyefrIrsm;atmifjrifa&;twGuf Mum;0ifulnDaqmif&Gufjcif;?

tpDtpOfrsm;ESifhrl0g'rsm; csrSwfa&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmfjcif;wdkUwGif &yf&Gmvlxk\yg0ifrIonf ta&;ygonf/

usm;-ru@ wef;wlnDrQ&SdrI? vlrsKd;bmomponfh uGJjym;jcm;em;jcif;tay: av;pm;rIwdkYudk jr§ifhwif&ef

ta&;ay:tajctaetwGuf ynma&;rl0g'rsm;ESifh tpDtpOfrsm;wGif uav;oli,ftcGifhta&;qdkif&m

EdkifiHwumoabmwlnDcsufyg jyXmef;csufrsm;udk tjynfht0xnfhoGif;oifhNyD;? vlwdkif;twGuf ynma&;ESifh

axmifpkESpfzGHUNzdK;wdk;wufrI&nfrSef;csufrsm;qdkif&m rlabmifrsm;udk xif[yfapoifhonf/ þjyXmef;csufrsm;onf

ynma&;wGif cGJjcm;qufqHrItm;vHk;udk umuG,fapmifha&Smufay;onfh ynma&;Oya'rsm;ESifh rl0g'rsm;udk

taxmuftuljyKay;onf/ cGJjcm;qufqHrI[kqdk&mü usm;-r? bmoma&;? vlrsKd;? bmompum;ESifh roefpGrf;rIrsm;

tm;vHk;tusKH;0ifonf/

Page 112: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

107

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• EkdifiHawmf\ ynma&;Oya'rsm;? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh rl0g'rsm;onf ynma&;taxmuftulypönf;rsm;?

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m yk* ¾dKvfrsm;ESifh pyfvsOf;aom EdkifiHwumvlom;csif;

pmemrIESifh vlYtcGifhta&;Oya'rsm;udk vdkufemap&ef yHUydk;ay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg)/

• EdkifiHawmf\ ynma&;Oya'rsm;? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh rl0g'rsm;onf ynmoif,lcGifh&&SdrIudk

tav;xm;onf? umuG,fapmifha&Smufonf? jznfhqnf;ay;onf? ynma&;udkpOfqufrjywfjzpfay:aponf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 1ESifh2 udk Munfhyg)/

• Oya'rsm;? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh rl0g'rsm;u jyefvnf odkYr[kwf tpm;xdk; wnfaqmufaom ynma&;

taqmuftOD;ESifhtaxmuftulypönf;rsm;udk ab;uif;vHkNcHKaponf (vrf;nGefcsufrSwfpk 2 ESifh 3 udk Munfhyg)/

• Oya'rsm;? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh rl0g'rsm;onf yl;aygif;yg0ifaqmif&GufNyD; tm;vHk;tusKH;0ifaom

vkyfief;pOfrsm;jzifh zGHUNzdK;wdk;wufvmaom qufpyftajctaeudk pdppfydkif;jcm;jcif;tay: tajccHxm;onf

(vrf;nTefcsufrSwfpk 4 udk Munfhyg)/

• ta&;ay:tajctaeudk tvsiftjref wHkYjyefEdkifaom vkyfief;tpDtpOfrsm;? Oya'rsm;ESifh toHk;p&dwfrsm;jzifh

EdkifiHawmf\ynma&;rl0g'rsm;udk taxmuftuljyKonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 5ESifh6 udk Munfhyg)/

• Oya'rsm;? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh rl0g'rsm;onf 'ku©onfrsm;twGuf rl&if;wdkif;jynf\ oif½dk;nTef;wrf;ESifh

bmompum;udk ausmif;rsm;wGif toHk;jyKcGifhay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 7 udk Munfhyg)/

• Oya'rsm;? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifhrl0g'rsm;onf tef*sDtdkESifh ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;uJhodkY

EdkifiHudk,fpm;jyKr[kwfaom yHUydk;ulnDay;olrsm;tm; ta&;ay:umv ynma&;tpDtpOfrsm;udk aqmif&GufcGifh

ay;onf (vrf;nTefcsufrSwfpk 8 udk Munfhyg) /

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ EdkifiHwumvlYtcGifhta&;jyXmef;csufrsm;t& EdkifiHawmftzJGUtpnf;rsm;\wm0efrSm ynmoif,lcGifhudk

av;pm;&ef? umuG,fapmifha&Smuf&efESifh jznfhqnf;ay;&ef jzpfonf (ed'gef; (pmrsufESm- 2)udkMunfhyg)/

,if;vlUtcGifhta&;jyXmef;csufrsm;wGif vlom;rsm;? txl;ojzifh uav;rsm;? vli,frsm;tm; apmifha&Smufjcif;ESifh

pyfvsOf;onfh EkdifiHwum pnf;rsOf;pnf;urf;rsm; yg0ifonf/ xdkUtjyif tm[m&? tyef;ajzjcif;? ,Ofaus;rI?

n§if;yef;ESdyfpufrIwm;qD;umuG,fjcif;ESifh touf(6)ESpfatmuf uav;i,frsm;twGuf uav;oli,f

jyKpkysKd;axmifa&; ponfhe,fy,frsm; yg0ifonf/ uav;oli,ftcGifhta&;qdkif&m oabmwlnDcsufonf

txl;ojzifh ta&;BuD;onf/ tb,faMumifhqdkaomf þoabmwlnDcsufu uav;rsm;\ ynmoif,lcGifh&&Sda&;ESifh

ynma&;vkyfief;pOftwGif; uav;rsm;&oifhaomtcGifhta&; ESpf&yfpvHk;udk vTrf;NcHKyg0ifonf/ Oyrm-

uav;rsm;ESifhqdkifaom qHk;jzwfcsufrsm;ESifh ywfoufí ¤if;wdkYtm; tBuHjyKaqG;aEG;cGifhay;jcif;? av;pm;pGm

qufqHcH&cGifh&Sdjcif;ESifh olwdkY\ &ydkifcGifhrsm;taMumif; od&SdcGifh&Sdjcif;ponfwdkY yg0ifonf (&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI

ynma&;qdkif&m wm0ef&Sdolrsm;onf tcrJhynmoifMum;cGifhESifh vlwdkif;ynmoif,lcGifhtygt0if t&nftaoG;&Sd

ynma&;udk pOfqufrjywfapa&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;twGuf OD;pm;ay;aqmif&Gufonf/

ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 1/

Oya'ESif hrl0g'aa&;qGJcsrSwfjcif;

Page 113: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

108

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 5 (pmrsufESm 25-26)? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1ESifh2 (pmrsufESm 55-57)? oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;pHowfrSwfcsuf

1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 5 ESifh 6 (pmrsufESm 79-81) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;onf t&yfom;rsm;jzpfonf/ xdkYtwl ynma&;

taqmuftOD;rsm;onfvnf; t&yfom;rsm;twGuf jzpfonf/ EdkifiHwdkif;u todtrSwfjyKxm;aom EdkifiHwum

vlom;csif;pmemrIqdkif&mOya'\ tpdwftydkif;wpf&yfjzpfaom *sDeDAmoabmwlnDcsufonf xdkt&yfom;rsm;ESifh

t&yfzuftaqmuftOD;rsm;udk vufeufudkifwdkufcdkufjcif;rS umuG,fapmifha&Smufay;onf/ EdkifiHawmfESifh

EkdifiHwum tzGJUtpnf;rsm;onf txufygumuG,fay;rIrsm;udk EkdifiHawmfOya'ESifh vufawGUusifhoHk;rIrsm;wGif

xnfhoGif;&efESifh ynma&;taxmuftulypönf;rsm;tm; ppfbufqdkif&mudpörsm;twGuf toHk;jyKjcif;udk

wm;qD;umuG,f&ef BudK;yrf;aqmif&Gufoifhonf/

tMurf;zufrIu ynma&;tqufrjywfapa&;ESifh uav;oli,fumuG,fapmifha&Smufa&;udk Ncdrf;ajcmufvmvQif

ynma&;? vlYtcGifhta&;ESifh ynma&;ESifhqDavsmfaom vlom;csif;pmemaxmufxm;onfh Oya'rsm;udk

oabmwlvufcHvdkufemvmatmif aqG;aEG;jcif;onf OD;pm;ay;aqmif&Guf&rnfh udpö&yfjzpfonf/ oif,lolrsm;?

ynma&;qdkif&m yk*¾dKvfrsm;ESifh ynma&;taxmuftulypönf;rsm;udk wdkufcdkufrI? odrf;ydkuftoHk;jyKrIwdkYudk

ppfaq;MuD;MuyfNyD; rSwfwrf;wifjcif;onf r&Sdrjzpfvdktyfonf/ þodkYaqmif&Gufjcif;onf 'ku©onfrsm;\

*kPfodu©mudk av;pm;jcif;jzpfNyD;? n§dEIdif;aqmif&Gufaom wHkYjyefrI? pHkprf;ppfaq;rIESifh w&m;pGJqdkrIwdkYudk

jzpfay:aponf (ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1? 3-4 ESifh 6-7

(pmrsufESm 61-65) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

2/ EdkifiHawmf\ ynma&;Oya'rsm;ESif h rl0g'rsm;onf vlwdkif;twGufynma&;tqufrjywfa&;udk

aocsmapoifhonf/ EdkifiHtqifhESifh &yf&Gma'otqifh ausmif;ta&;ay:tpDtpOfrsm;wGif Mudkwifod&Sd

arQmfvifhxm;aom tEÅ&m,frsm;ESifh jyefvnfay:aygufvmEdkifaom tEÅ&m,frsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/

tEÅ&m,frsm;qdk&mü yHkrSefa&BuD;jcif;uJhodkYaom ynma&;udk wpfpwpfp xdcdkufrI jzpfvmapaom tao;pm;

obm0ab;rsm;vnf; yg0ifonf/ xdkUtjyif xdcdkufcH&vG,faom uav;rsm;ESifh vli,frsm;\

oD;oefYvdktyfcsufrsm;udkvnf; xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf/ ta&;ay:tajctae odkYr[kwf ab;tEÅ&m,f

wHkYjyefrIqdkif&m ynma&;Oya' r&Sdao;aom EdkifiHrsm;wGif ta&;ay:tajctaeu ,if;Oya'udk a&;qJG&ef

tcGifhtvrf;jzpfaponf (ppfaq;tuJjzwfrI pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 37-38)

ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 11 (pmrsufESm 66-67) ESifh

oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 2 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 86) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

ynma&;rl0g'rsm;ESifh tpDtpOfrsm;wGif ausmif;aeouffatmuf uav;rsm;? 4if;wdkU\rdbrsm;ESifh

tkyfxdef;olrsm;twGuf uav;oli,fjyKpkysKd;axmifa&; 0efaqmifrIvkyfief;rsm;udk xnfhoGif;oifhonf/

,if;0efaqmifrIvkyfief;rsm;wGif-

- uav;oli,fjyKpkapmifha&SmufrIESifh rdbtkyfxdef;oltkyfpkrsm;

- uav;upm;az:tkyfpkrsm;

- ab;uif;vHkNcHKaomae&mrsm;&SdvIyf&Sm;rIrsm;wGif uav;rsm;yg0ifapjcif;?

- usef;rma&;? tm[m&ESifh tjcm;aom0efaqmifrIvkyfief;rsm;ESifh qufpyfrI&Sdapjcif;rsm; yg0ifEkdifonf/

EdkifiHtqifh vli,frsm;qdkif&mrl0g'&SdNyD;aom EdkifiHrsm;wGif ta&;ay:tajctaeu vli,ftxl;jyK ynma&;twGuf

u@rsm;tMum; ydkrdkqufoG,faqmif&GufEdkif&ef tcGifhtvrf;ay;onf/ EdkifiHtqifh vli,frsm;qdkif&mrl0g'

r&Sdao;aom EdkifiHrsm;wGifrl oufqdkif&m yg0ifywfoufolrsm;u ta&;ay: tajctaetwGif; vli,fqdkif&m

Page 114: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

109

udpö&yfrsm;twGuf qufoG,faqmif&Guf&rnfh t"duyk*¾dKvf̂ Xmeudk owfrSwfay;oifhonf/ vli,frsm;udpöudk

xnfhoGif;pOf;pm;onfh rl0g'ESifh vli,ftpDtpOfa&;qGJrIESifh taumiftxnfazmfrIrsm;wGif u@tcsif;csif;

tjyeftvSef qufoG,f aqmif&Gufoifhonf/ EdkifiHtqifh vli,frl0g'a&;qGJjyKpkvQif ,if;rl0g'onf

vli,ftkyfpki,frsm;tMum;&Sd trsKd;rsKd;uGJjym;jcm;em;aom pdwfyg0ifpm;rIrsm;ESifh vTrf;rdk;rIrsm;? vli,fyl;aygif;yg0ifrI

yHkpHtrsKd;rsKd;\ tcGifhtvrf;ESifh ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc ponfwdkUudk pdppfydkif;jcm;rItay: tajccHoifhonf/

EdkifiHtqifh vli,frl0g'u-

- ynma&;

- pufrIvufrIynmESifh oufarG;ynmoifMum;a&;ESifhavhusifhrI

- ta&;ay:tajctaetwGuf BudKwifjyifqifrIu@wkdYESifh pyfvsOf;aom EdkifiHtqifhrlabmifudk

ydkrdkjynfhpHkaponf/

(ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 1 \vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 57) ESifh SEEP uGef&uf Minimum Standards for Economic Recovery after Crisis, Employment Creation Standards udkvnf;

Munfhyg)/

3/ ausmif;taqmuftOD;opfESif h jyefvnfwnfaqmufaomausmif;rsm;\ ab;uif;vHkNcHKrI/ /

awGYMuHKzl;aom jzpfEdkifonfhtEÅ&m,frsm;? Ncdrf;ajcmufrIrsm;rS ab;uif;vHkNcHKaomae&mwGif ausmif;wnfae&mrsm;udk

a&G;cs,fí cdkifcHhrnfh 'DZdkif;a&;qGJ wnfaqmufoifhonf/ vHkavmufaomae&mtus,fudkvnf; pDpOfxm;oifhonf/

odkYrSom ta&;ay:tajctaewGif ausmif;rsm;udk ,m,DcdkvIH&mae&mrsm;tjzpf toHk;jyK&efvdktyfvmaomtcg

ynmoifMum;a&;udk taESmifht,Sufjzpfjcif;rS uif;a0;Edkifrnfjzpfonf (ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif

pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 9 (pmrsufESm 59-60)? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif

pHowfrSwfcsuf 3\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1-2 (pmrsufESm 68-70) ESifh INEE Toolkit:www.ineesite.org/toolkit

wGif &&SdEdkifaom INEE Guidance Notes on Safer School Construction wdkYudkvnf; Munfhyg)/

4/ qufpyftajctaepdppfyd kif;jcm;jcif;/ / ynma&;Oya'rsm;ESifh rl0g'rsm;onf ta&;ay:tajctaetwGif;

jzpfay:Ekdifonfh vlrIa&;? pD;yGm;a&;? vHkNcHKa&;? ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;ESifh EdkifiHa&;ajymif;vJrItajctaersm;udk

aumif;pGm xif[yfoifhonf/ þenf;jzifh ynma&;pDrHudef;rsm;ESifhtpDtpOfrsm;onf oif,lolrsm;ESifh

vlYtzGJUtpnf;rsm;\ vdktyfcsufrsm;ESifh tcGifhta&;rsm;udk jznfhqnf;ay;EdkifjyD; qdk;&Gm;aom vlrIa&;cGJjcm;rIESifh

y#dyu©rsm;rS uif;a0;aponf/

qufpyftajctaepdppfydkif;jcm;jcif;rsm;wGif y#dyu©ppfaq;pdppfjcif;rsm;? vlYtcGifhta&;ppfaq;pdppfjcif;rsm;ESifh

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcESifh BudKwifumuG,frI pdppfydkif;jcm;jcif;rsm; yg0ifonf/ ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh

tjcm;yg0ifywfoufolrsm;onf ynma&;udpö&yfrsm;udk jyefvnfoHk;oyf&ef qufpyftajctaepdppf

ydkif;jcm;jcif;wGif yg0ifulnDoifhonf/ qufpyftajctaepdppfydkif;jcm;jcif;wGif &yf&GmvlxkESifh us,fjyefYpGm

aqG;aEG;í tBuHÓPf&,ljcif;vnf; yg0ifonf/ ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;ESifh tjcm;yg0ifywfoufolrsm;onf

,if;odkYaom pdppfydkif;jcm;rIrsm;udk yHkrSefaqmif&Gufaom ynma&;u@ jyefvnfoHk;oyfjcif;ESifh jyKjyifajymif;vJjcif;

vkyfief;pOfwGif tpdwftydkif;wpf&yftjzpf xnfhoGif;aqmif&Gufvmap&ef aqG;aEG;wifjyoifhonf (pdppfydkif;jcm;jcif;

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 rS 6 (pmrsufESm 37-39) udkvnf; Munfhyg)/

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcpdppfjcif;wGif EdkifiHa&;? pDrHcefYcJGa&;ESifh vlom;csif;pmemrIqdkif&m ywf0ef;usif&Sd

tusifhysufjcpm;rIjzpfEdkifajcpdppfjcif; yg0ifonf/ ta&;ay:tajctaewGif ynma&;wHkYjyefrItpDtpOf a&;qJG

Page 115: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

110

taumiftxnfazmf&mwGif tusifhysufjcpm;rIESifh pyfvsOf;í yGifhvif;EdkiforQ yGifhvif;pGm aqG;aEG;oifhonf/

yGifhvif;pGm aqG;aEG;jcif;onf tusifhysufjcpm;rI wdkufzsufa&;rl0g'udk jzpfay:aponfh taumif;qHk;

enf;vrf;jzpfonf/ tusifhysufjcpm;rIudpörsm;udk aqG;aEG;jcif;onf tusifhysufjcpm;rIudk cGifhvTwfay;&ef r[kwfyg?

odkYr[kwf usL;vGefol\ ckcHumuG,fEdkifpGrf;enf;rIaMumifh jzpf&onf[k owfrSwf&ef r[kwfyg (pdppfydkif;jcm;jcif;

pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 37) udkvnf; Munfhyg)/

5/ owif;tcsuftvufrQa0ay;jcif;ESif h owif;tcsuftvufpepfrsm;/ / ynma&;rl0g'rsm;

a&;qJGjyKpkolrsm;ESifh taumiftxnfazmfaqmif&Gufolrsm;onf rl0g'rsm;ESifh wHkYjyefrIenf;AsL[mrsm;qdkif&m

owif;tcsuftvufrsm;udk rQa0ay;oifhonf/ ,if;odkUrQa0ay;jcif;onf y#dyu©ESifh ab;tEÅ&m,f avsmhyg;a&;

aqmif&Guf&mwGif txl;ta&;ygonf/ owif;tcsuftvufrsm;onf em;vnfvG,fNyD; tm;vHk; vufvSrf;rD

&&SdEdkifoifhonf (n§dEIdif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 32-33) udk Munfhyg)/

Oya'rsm;? pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifhrl0g'rsm;udk ,HkMunfudk;pm;&aom owif;tcsuftvufrsm;tay: tajccHNyD;

a&;qGJoifhonf/ ynma&;pDrHcefYcGJrI owif;tcsuftvufpepf\ tcsuftvufrsm;onf ta&;ay:tajctae

jzpfvG,faom a'orsm;? a'ocHrsm;\ owif;tcsuftvufrsm;ESifh qufpyfrI&Sdoifhonf/ ,if;tcsufonf

EdkifiHtqifhESifh &yf&Gma'otqifh ynma&;tpDtpOf a&;qGJjcif;rsm;twGuf tcsuftvufrsm; yHhydk;ulnDay;aom

BudKwifjyifqifjcif; enf;AsL[mjzpfonf/ jzpfEdkifvQif &yf&Gmvlxku aumuf,lxm;aom ynma&;

tcsuftvufrsm;udk EdkifiHtqifh ynma&;pDrHcefYcGJrI owif;tcsuftvufpepfwGif xnfhoGif;toHk;jyKoifhonf

(pdppfydkif;jcm;jcif;pHowfrSwfcsuf 3 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 46-47) udkvnf; Munfhyg)/

6/ ab;tEÅ&m,fBudKwifjyifqifjcif;qdkif&mrlabmifrsm;/ / ynma&;onf EdkifiHtqifh ab;tEÅ&m,f

BudKwifjyifqifjcif;qdkif&mrlabmifrsm;ESifh wpfom;wnf;jzpf&rnf/ xda&mufjyD; tcsdefESifh wpfajy;nDjzpfaom

ynma&;wHkYjyefrIrsm; aqmif&Gufay;Edkif&eftwGuf &if;jrpfrsm;udk ab;uif;vHkNcHKpGm jyifqifxm;&Sdoifhonf/

EdkifiHtqifh odkYr[kwf &yf&Gma'otqifh ynma&;tpDtpOfrsm;udk yHhydk;ulnDaeaom EdkifiHwum

tzGJUtpnf;rsm;onf ta&;ay:umv ynma&;wkHYjyefrIrsm;twGuf BudKwifjyifqifjcif;udk zGHUNzdK;rItpDtpOfrsm;\

tpdwftydkif;wpf&yftjzpf wdk;jr§ifhaqmif&Gufoifhonf/ &yf&Gma'otqifh wkHYjyefaqmif&GufrIrsm;udk uav;rsm;?

vli,frsm; yl;aygif;yg0ifaqmif&GufEdkif&ef BudKwifjyifqifjcif;rlabmifrsm;wGif wdusaom owfrSwfcsufrsm;

yg0ifoifhonf (&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 ESifh 5 (pmrsufESm24-26)?

&yf&Gmvlxk yl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 5 (pmrsufESm 30)? ynmoif,lcGifhESifh

oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 11 (pmrsufESm 66-67) ESifh oifMum;jcif;ESifh

oif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 86) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

7/ cGJjcm;qufqHrIr&Sdjcif;/ / ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;u ynma&;udk vlwdkif;omwlnDrQ&&Sdap&ef

MudK;yrf;&rnf/ EdkifiHwumOya't& 'ku©onfrsm;onf rlvwef;tqifhynma&;wGif tdrf&SifEdkifiHom;rsm;ESifh

nDnGwfrQwpGm ynma&;cHpm;ydkifcGifh &&Sdoifhonf/ txufwef;tqifhrsm;wGifrl 'ku©onfrsm;onf

ynmavhvmoif,lEdkifcGifh? taxmuftxm;vufrSwfrsm;? 'DyvdkrmESifhbGJUrsm;udk todtrSwfjyKay;jcif;?

tdrf&SifEdkifiHom;rsm;twGuf owfrSwfcsufrsm;twdkif; ynmoifqkrsm;? ausmif;p&dwf uif;vGwfcGifhrsm;

&&Sdapoifhonf/ EdkifiHwGif; a&TUajymif;ae&mcsxm;cH&aom oif,lolrsm;onf a&TUajymif;jcif; rcH&aom

Page 116: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

111

EdkifiHom;rsm;enf;wl ynma&;tcGifhtvrf;rsm;udk qufvuf&&Sdapoifhonf/ EkdifiHwGif;ESifh EdkifiHwum

vlYtcGifhta&;Oya'? EkdifiHwGif; ajymif;a&TUae&mcsxm;cH&jcif;qdkif&m vrf;nTefpnf;rsOf;rsm;u

a&TUajymif;ae&mcsxm;cH&olwdkYudk umuG,frIay;onf (ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 1? 2 ESifh 4 (pmrsufESm 55-58)? oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;pHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 3? 7 ESifh 8 (pmrsufESm 78-79)ESifh (pmrsufESm 81-82)? oifMum;jcif;ESifh oif,ljcif;

pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 5 (pmrsufESm 85) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

8/ tef*sDtdkESif hukvor*¾tzJG Ytpnf;rsm;rSulnDaqmif&Gufolrsm;/ / oif,loltm;vHk;\ ynma&;

vdktyfcsufrsm;ESifh ynma&;qdkif&mtcGifhta&;rsm; jznfhqnf;ay;Edkif&ef EdkifiHawmf\yHhydk;ulnDrIwGif tef*sDtdkESifh

ukvor*¾tzJGYtpnf;rsm;rS ulnDaqmif&Gufolrsm;tm; yg0ifulnDyHUydk;cGifhay;oifhonf/ tpDtpOfrsm;?

taxmuftulypönf;rsm; pwifjyifqifEdkif&efESifh ta&;ay:tajctaeudk vsifjrefab;uif;pGmwHkYjyefEdkif&ef

tdrf&Sifwdkif;jynfu azmfjyygulnDaqmif&Gufolrsm;tm; tultnDay;oifhonf/ þodkYulnDay;jcif;wGif

jynf0ifcGifhADZm vsifjrefpGm&&Sdapjcif;? oif,la&;ESifh u,fq,fa&;ypönf;rsm;twGuf tcGefpnf;MuyfrIqdkif&m

txl;pnf;rsOf;rsm; csrSwfay;jcif;wdkU yg0ifEdkifonf/

Page 117: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

112

t"duvkyfief;rsm; (vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;ESifh ,SOfwGJzwf½I&efjzpfonf)

• ausmif;oifynma&;ESifh ausmif;jyify ynma&;tpDtpOfrsm;onf EkdifiHwumESifh EkdifiHawmf Oya'jzifh

csrSwfxm;aom rlabmifrsm;? rl0g'rsm;udk xif[yfonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 1 udk Munfhyg)/

• ynma&;vkyfief;rsm;twGuf tpDtpOfa&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmf aqmif&Gufjcif;rsm;onf tjcm;

ta&;ay:tajctae wHkYjyefrIqdkif&m u@rsm;ESifh aygif;pyfrI&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 2 udk Munfhyg)/

• ta&;ay:umv ynma&;tpDtpOfrsm;onf EdkifiHtqifh ynma&;tpDtpOfrsm;? enf;AsL[mrsm;ESifh qufpyfrI&SdNyD;

ynma&;u@\ a&&SnfzGHUNzdK;wdk;wufrI ESifh aygif;pyfrI&Sdonf/

• ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onf tem*wff ta&;ay:tajctaersm;twGuf MudKwifjyifqif&efESifh

vwfwavm ta&;ay:tajctaersm;twGuf wHkYjyef&ef EdkifiHtqifhESifh &yf&Gma'otqifh

ynma&;tpDtpOfrsm;udk a&;qJGNyD; taumiftxnfazmfaqmif&Gufonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 3 udk Munfhyg)/

• xda&mufNyD; yGifhvif;jrifomaom ynma&;rl0g'rsm; a&;qJGjyKpk&eftwGufvnf;aumif;? ynma&;tpDtpOfrsm;

a&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmfaqmif&Gufjcif;wdkYtwGufvnf;aumif; aiGaMu;? enf;ynm? ypönf;ESifh

vlYpGrf;tm;ponfh &if;jrpfrsm; tvHktavmuf&Sdonf (vrf;nTefcsufrSwfpk 4 ESifh 5 udk Munfhyg)/

vrf;nTefcsufrSwfpkrsm;

1/ ynma&;&ydkifcGif hrsm;ESif h &nfrSef;csufrsm;udk jznfhqnf;ay;jcif;/ / ausmif;oifESifh ausmif;jyify ynma&;

tpDtpOfrsm;onf ynma&;qdkif&mtcGifhta&;rsm;ESifh &nfrSef;csufrsm;udk jznfhqnf;ay;onfh vlwdkif;tusKH;0if

ynma&;vIyf&Sm;rIrsm;udk taxmuftuljzpfoifhonf/ ¤if;wdkYonf EdkifiHtqifhESifh EkdifiHwum Oya'rlabmifrsm;ESifh

udkufnDoifhonf (ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ? 2 ESifh 4

(pmrsufESm 55-58)? ynma&;rl0gpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifh 7 (pmrsufESm 107-108)

wdkYudkvnf; Munfhyg)/

2/ u@rsm;tMum;csdwfqufrIrsm;/ / uav;oli,fjyKpkysKd;axmifa&;ESifh vli,fvIyf&Sm;rIrsm; tygt0ifjzpfaom

ynma&;wHkYjyefaqmif&GufrIrsm;onf a&ay;a0jcif;? wpfudk,fa&ESifh ywf0ef;usifoefY&Sif;a&; jr§ifhwifjcif;? tm[m&?

pm;eyf&du©mvHkNcHKrIESifh pm;eyf&du©maxmufyHhrI? cdkvIH&mae&mcsxm;ay;rI? usef;rma&;0efaqmifrIESifh pD;yGm;a&;

jyefvnfxlaxmifrI tp&Sdaom u@rsm;&Sdvkyfief;aqmif&GufrIrsm;ESifh qufpyfrI&Sdoifhonf/ (pdppfydkif;jcm;rI

pHowfrSwfcsuf 1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 6 (pmrsufESm 39)? ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf

1 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 9 (pmrsufESm 59-60) ynmoif,lcGifhESifh oif,lrIywf0ef;usifpHowfrSwfcsuf 3

(pmrsufESm 68-72)? Sphere vufpGJpmtkyf? SEEP uGef&uf&Sd Minimum Standards for Economic Recovery after

Crisis? tvkyftudkifzefwD;a&;pHowfrSwfcsufESifh vkyfief;zGHUNzdK;wdk;wufrI pHowfrSwfcsufrsm;udkvnf; Munfhyg)/

ynma&;vkyfief;rsm;aqmif&Guf&mwGif EdkifiHwumESifh EdkifiHawmf ynma&;rl0g'rsm;? Oya'rsm;? pHowfrSwfcsufrsm;?

tpDtpOfrsm;ESifh ab;'PfcH&olrsm;\ oif,lrIvdktyfcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;onf/

ynma&;rl0g' pHowfrSwfcsuf 2/

tpDtpOfa&;qGJjcif;ESif h taumiftxnfazmfaqmif&Gufjcif;

Page 118: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

113

3/ EdkifiHtqifhESif h&yf&Gma'otqifh ynma&;tpDtpOfrsm;/ / ynma&;tpDtpOfrsm;onf vwfwavm

tajctaeESifh aemifwGifBuHKawGU&rnfh ta&;ay:tajctaersm;wGif aqmif&Guf&rnfhvkyfief;rsm;udk

nTefjyoifhonf/ u@rsm;tMum; n§dEIdif;aqmif&Gufa&;twGuf ynma&;tpDtpOfrsm;onf qHk;jzwfcsufcsrSwfjcif;?

n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;? ab;uif;vHkNcHKapjcif;ESifh umuG,fapmifha&Smufjcif;qdkif&m ,EÅ&m;rsm;udk wduspGm

owfrSwfoifhonf/ qufpyftajctaersm;udk aumif;pGm em;vnfoabmaygufrItay: tajccHum

ynma&;tpDtpOfrsm;udk a&;qGJjyD;? ,if;tpDtpOfrsm;wGif ab;tEÅ&m,fESifhy#dyu© BudKwifowday;rItwGuf

tnTef;udef;rsm;ESifh ,EÅ&m;rsm;yg0ifoifhonf/ ynma&;tpDtpOfrsm;udk oifhavsmfaom ynma&;rl0g'ESifh

rlabmifwdkYjzifh yHhydk;ay;oifhonf/ EkdifiHtqifhESifh &yf&Gma'otqifh ynma&;tpDtpOfrsm;udk yHkrSef jyefvnfpdppf

oHk;oyf&ef pepfwpfck&Sdoifhonf (&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm

24-25)? &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 2 (pmrsufESm 28-30)? n§dEIdif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf 1\

vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 31-32)? pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 37-

38) ESifh ynma&;rl0g'pHowfrSwfcsuf 1\ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 (pmrsufESm 109-110) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

4/ &if;jrpfrsm;/ / EdkifiHawmftzJGYtpnf;rsm;? vlom;csif;pmemrIqdkif&mtzGJUtpnf;rsm;? tvSL&Sifrsm;? tef*sDtdkrsm;?

&yf&Gmvlxkrsm;ESifh tjcm;yg0ifywfoufolrsm;onf ta&;ay:tajctae ynma&;axmufyHhrIrsm;twGuf

vHkavmufaom &efyHkaiG&&Sd&ef twlwGJí aqmif&Gufoifhonf/ &if;jrpfqdkif&m n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;udk EkdifiHawmfu

OD;aqmifoifhNyD; vuf&Sdn§dEIdif;aqmif&GufrI,EÅ&m;rsm;ESifh aygif;pyfoifhonf/ qufpyftajctaet& jzpfEdkifvQif

&if;jrpfrsm; cGJa0csxm;ay;jcif;udk-

- wdk;csJUpmoifcef;rsm;? jyXmef;pmtkyfrsm;? oifaxmufulypönf;rsm;wdkUuJhodkYaom ½kyf0w¬Kypönf;ydkif;qdkif&mu@ESifh

- q&m^rrsm;ESifh BuD;MuyfrIoifwef;rsm;? oifaxmufulypönf;rsm;wdkUuJhodkYaom t&nftaoG;ydkif;qkdif&m

u@rsm;tMum; tcsKd;nDpGm &Sdap&ef aqmif&Gufoifhonf/

ynmoifMum;a&;udk aESmifh,SufwdkufcdkufrIrsm;ESifh pyfvsOf;í pepfwus oufqdkif&modkU owif;ay;ydkYtpD&ifcHjcif;?

ynma&;tcsuftvufrsm; aumuf,ljcif;? pdppfjcif;ESifhrQa0jcif;wdkYtwGuf &if;jrpfrsm;udk cGJa0ae&mcsxm;oifhonf

(&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 (pmrsufESm 28)? n§dEIdif;aqmif&GufrI

pHowfrSwfcsuf\ vrf;nTefcsufrSwfpk 1 ESifh 2 (pmrsufESm 31-32)? pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 2\

vrf;nTefcsufrSwfpk 2 (pmrsufESm 42)? pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 3 \ vrf;nTefcsufrSwfpk 3 (pmrsufESm 46-

47)? pdppfydkif;jcm;rI pHowfrSwfcsuf 4\ vrf;nTefcsufrSwfpk 3ESifh 4 (pmrsufESm 49)? ynmoif,lcGifhESifh

oif,lrIywf0ef;usif pHowfrSwfcsuf 2\ vrf;nTefcsufrSwfpk 4 ESifh 7 (pmrsufESm 63-65) wdkYudkvnf; Munfhyg)/

Page 119: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality
Page 120: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

115

aemufqufwGJ 1- a0g[m&t"dyÜg,frsm;

ynmoif,lcGif h (Access) / ausmif;oif odkYr[kwf ausmif;jyify ynma&;tpDtpOfwGif ausmif;tyfESHa&;?

ausmif;wufa&;ESifh NyD;pD;atmifoif,la&; ponfwdkUudkaqmif&GufEdkifonfh tcGifhtvrf;/ ynmoif,lcGifhudk

uefUowfjcif;r&Sdaomtcg aiGaMu;? ½kyf0w¦K? vHkNcHKa&;? zGJUpnf;yHk? tzGJUtpnf;ESifh vlrI-,Ofaus;rIqdkif&m

t[efYtwm;rsm;r&SdyJ oif,lolrsm;onf ynma&;tpDtpOfwGif jyD;qHk;onftxd yg0ifoif,lEdkifMuonf/

wm0efcHrI (Accountability)/ xdcdkufepfemolrsm;\ vdktyfcsufrsm;? pdk;&drfylyefrIrsm;? pGrf;aqmif&nfrsm;ESifh

tajctaersm;udk xnfhoGif;pOf;pm;aom vkyf&yfrsm;ESifh qHk;jzwfcsufrsm;twGuf taMumif;&if;rsm;udk &Sif;jyjcif;/

wm0efcHjcif;onf aiGaMu;okH;pGJrItygt0if pDrHcefYcGJrIvkyfief;pOfrsm;tm;vHk;udk yGifhvif;jrifomaponf/ ajymqdkcGifh&SdNyD;

wHkYjyefaqmif&Guf&efvnf; wm0ef&Sdonf/ ynma&;wGif ]wm0efcHrI}[lonfrSm ynma&;yHhydk;olrsm;tm; ¤if;wdkY\

ynma&;0efaqmifrIrsm; t&nftaoG;&Sd&ef wm0ef,lapjcif;jzpfonf/ ,if;0efaqmifrSKrsm;wGif oif,lolrsm;\ A[kokw?

uRrf;usifrIESifh oabmxm;rsm;? q&m^r\tjyKtrlESifh ausmif; odkYr[kwf ynma&;pepf\aqmif&GufrIrsm; yg0ifonf/

ppfaq;tuJjzwfjcif; (Assessment)/ (1) ta&;ay:umvwGif ynma&;vkyfief;rsm;ESifh Mum;0ifulnDaqmif&GufrI

tpDtpOfrsm;udk ra&;qGJrD vdktyfcsufrsm;? wHkYjyefrIwGif &Sdaeao;onfh uGm[csufrsm;? &&SdEkdifaom&if;jrpfrsm;ESifh

pyfvsOf;í qHk;jzwfEdkif&ef avhvmqef;ppfjcif;? (2) oif,lolrsm;\ wdk;wufrIESifh wwfajrmufrIudk ppfaq;jcif;/

oif,lrI&v'frsm;udk ynma&;tpDtpOfuowfrSwfay;aom ppfaq;tuJjzwfrIyHkpHjzifh ppfaq;tuJjzwfonf/

ppfaq;tuJjzwfenf;rsm;udk INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGif awGU&SdEdkifonf/ owfrSwfxm;aom

qufpyftajctae odkUr[kwf ywf0ef;usifwGif vdktyfaeonfh owif;tcsuftvufrsm;&,lEkdif&ef

ppfaq;tuJjzwfenf;rsm;udk tNrJwrf; vdkufavsmnDaxG jyKjyifajymif;vJoifhonf/

pGrf;aqmif&nf (Capacity)/ oabmwlcsrSwfxm;aom &nfrSef;csufyef;wdkifodkU a&muf&Sd&ef toHk;jyKEdkifaom

vlwpfOD;csif;pD odkYr[kwf &yf&GmvlxktwGif;? vlUtzGJUtpnf;twGif;? vkyfief;tzGJUtpnf;twGif;&Sd tm;omcsufrsm;?

yifudk,ft&nftcsif;rsm;ESifh &if;jrpfrsm;\ aygif;pnf;tiftm;/

pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif; (Capacity building)/ vlyk* ¾dKvfrsm;ESifh tzGJUtpnf;rsm;u 4if;wdkU\&nfrSef;csuf

aygufajrmufatmif aqmif&GufEkdif&ef todynm? pGrf;aqmif&nf? uRrf;usifrIrsm;ESifh tjyKtrlrsm;udk ulnDtm;jznfhay;jcif;/

uav;aysmfae&mrsm;ESif hausmif;rsm; (Child-friendly spaces and schools)/ uav;rsm;u pepfwus

upm;enf;rsm;jzifh pdwfBudKufupm;Edkifjcif;? tyef;ajzjcif;? tem;,ljcif;ESifh oif,lrSKvkyfief;rsm; vkyfEkdif&eftwGuf

&yf&Gmvlxku zefwD;xm;aom jyKpkysKd;axmifrIay;&m0ef;usifrsm; wnf&Sdonfh ab;uif;vHkNcHKonfhae&mrsm;ESifh ausmif;rsm;/

uav;aysmfae&mrsm;u uav;rsm;tm; usef;rma&;? tm[m&? vlrIpdwfydkif;qdkif&m yHhydk;ulnDrIrsm; ay;EdkifNyD;

uav;rsm;tm; yHkrSeftaetxm;odkY jyefvnfa&muf&SdatmifESifh qufvuf&yfwnfEdkifatmif yHhydk;ulnDay;onfh

vkyfief;rsm; aqmif&Gufay;onf/ uav;aysmfae&mrsm;ESifh uav;aysmfausmif;vkyfief;rsm;udk tm;vHk;yl;aygif;yg0if

pDpOfaqmif&GufMuonf/ uav;rsm;tm; touft&G,f ydkif;jcm;owfrSwfíaomfvnf;aumif;? touft&G,ftkyfpk

trsKd;rsKd;twGufaomfvnf;aumif; pDpOfaqmif&Gufay;Ekdifonf/ uav;aysmfae&mrsm;ESifh uav;aysmfausmif;rsm;

pDpOfaqmif&Gufjcif;onf ta&;ay:tajctaerS jyefvnfxlaxmifa&;umv wpfavQmufvHk; ta&;BuD;onf/

uav;oli,fumuG,fapmifha&Smufjcif; (Child protection)/ uav;rsm;tm; n§if;yef;ESdyfpufjcif;? acgif;yHkjzwf

tjrwfxkwfjcif;? vspfvsL½Ijcif;? tMurf;zufjcif;? tEkdifusifhjcif;? vdifrIqdkif&mapmfum;aESmifh,Sufjcif;?

&G,fwlcsif;tMurf;zufjcif;? q&m^rrsm;ESifh ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ tMurf;zufjcif;? obm0ab;tEÅ&m,frsm;?

vufeufcJ,rf;rD;ausmufrsm;? ajrjr§Kyfrdkif;rsm;ESifh raygufuGJao;aom vufeufcJ,rf;rsm;? vufeufudkifwyfzGJUrsm;?

tjyeftvSefypfcwfaeaomae&mrsm;? EdkifiHa&;ESifh ppfzufqdkif&mNcdrf;ajcmufrIrsm;? vufeufudkifwyfzGJUrsm;ESifh

vufeufudkiftkyfpkrsm;wGif tvkyf0ifa&mufvkyfudkifapjcif;rsm; tygt0if tm;vHk;aom n§if;yef;ESdyfpufjcif;?

acgif;yHkjzwftjrwfxkwfjcif;? vspfvsL½Ijcif;? tMurf;zufjcif; yHkpHtrsKd;rsdK;rS uav;rsm;tm; uif;a0;vGwfajrmufaprI/

uav;rsm; (Children)/ arG;prS touf 18 ESpfMum;&Sdol tm;vHk;/ þtkyfpkwGif (10ESpfrS19ESpftwGif;)

q,fausmfoufrsm; trsm;pk yg0ifonf/ þtkyfpkonf vli,ftkyfpk (Youth) (touf 15ESpfrS 24 ESpftwGif;) ESifh

xyfonf (]vli,ftkyfpk} t"dyÜm,fowfrSwfcsufudk aemufydkif;wGifMunfhyg)/

Page 121: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

116

vufeufudkifwyfzG J Y ? vufeufudkiftkyfpkrsm;ESif h qufpyfrI&S daom uav;rsm; (Children associated with armed forces and armed groups) / uav;rsm;onf t"r®ac:aqmifoGm;cH&NyD; twif;tMuyfcdkif;apcH&jcif;jzpfEkdifovdk

udkifwdkifwuf<upGm qufoG,fyg0ifjcif;vnf; jzpfEkdifonf/ xdkuav;rsm;onf vufeufrsm; tNrJwrf; udkifaqmif&avh

r&Sdyg/ ypönf;o,folrsm;? pHkprf;axmufvSrf;olrsm;? xrif;csufrsm;? vdifrIqdkif&mtMurf;zufcH&onfhom;aumifrsm;vnf;

jzpfEdkifonf/ þuav;rsm;onf ynmoif,lcGifh r&Sdyg/ ,if;tajctaersm;rS vGwfvyfcGifh&vmjyD;

jyefvnfaygif;pnf;a&; aqmif&GufpOfumvtwGif; ausmif;oifESifh ausmif;jyifyynma&;? t&Sdefjr§ifhoif,lapjcif;?

b0wGufwmuRrf;usifp&mESifh oufarG;ynmoif,lapjcif; tygt0if 4if;wdkY\ oD;jcm; ynma&;vdktyfcsuftvdkuf

uav;rsm;tm; txl;*½kjyKaqmif&Gufay;&rnf/ jyefvnfxlaxmifa&;tpDtpOfrsm;wGif rdef;uav;rsm;tm;

owdrrlrdjcif;? csefvSyfxm;jcif;rsm; &Sdwwfojzifh ¤if;wdkYtwGuf txl;tav;xm;aqmif&Gufay;&ef vdktyfonf/

odrIqdkif&mjzpfpOfrsm; (Cognitive)/ awG;awmjcif;? pdwful;jcif;? odjrifem;vnfjcif;? rSwfom;jcif;? qHk;jzwfcsufcsjcif;?

usKd;aMumif;qifjcifjcif;? jyóemajz&Sif;jcif; ponfh pdwfydkif;qdkif&mjzpfpOfrsm;/

&yf&Gmynma&;aumfrwD (Community education committee)/ &yf&Gmvlxk\ ynma&;qdkif&mvdktyf

csufrsm;udkpdppfazmfxkwfNyD; ajz&Sif;&efenf;vrf;&Smay;aom wnf&SdqJ odkYr[kwf topfzGJUpnf;xm;aomaumfrwD/

tzGJU0ifrsm;tjzpf rdbrsm;ESifh tkyfxdef;olrsm;? q&m^rrsm;? oif,lolrsm;? &yf&GmtzGJUtpnf;rsm;ESifh acgif;aqmifrsm;?

ab;z,fxm;jcif;cH&aomtkyfpkrsm;? vlrSKtzGJUtpnf;rsm;? vli,frsm;ESifh usef;rma&;vkyfom;rsm; yg0ifonf/

y#dyu©avsmhyg;apjcif; (Conflict mitigation) / (1) y#dyu©udk owdxm;qifjcifNyD; wif;rmrIrsm;ESifh tMurf;zufrI\

t&if;cHtaMumif;w&m;rsm;udk rwdk;yGg;vmap&ef aqmif&GufrIrsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;? (2) y#dyu©jzpf&aom

taMumif;&if;rsm;udk ajz&Sif;&efESifh y#dyu©wGif yg0ifywfoufaeolrsm;\ aqmif&GufyHk? odjrifem;vnfyHkrsm;udk

ajymif;vJay;&ef &nf&G,fonfh aqmif&GufrIrsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;/ vlom;csif;pmemrI? jyefvnfxlaxmifrIESifh zGHUNzdK;

wdk;wufrIqdkif&mvkyfief;rsm;onf y#dyu©tajctaetay: tusdK;oufa&mufrI &Sd? r&SdESifh a&&SnfNidrf;csrf;a&;?

wnfNidrfa&;twGuf taxmuftulay;EdkifrI &Sd? r&Sd wdkYudk od&Sd&ef ,if;vkyfief;rsm;udk jyefvnfpdppfoHk;oyfonf/

y#dyu©avsmhyg;aponfh csOf;uyfenf;rsm;udk y#dyu©jzpfaepOfESifh y#dyu©tjyD;tajctaersm;wGif y#dyu©wm;qD;a&;Esifh

Mum;0ifulnDaqmif&GufrItwGuf toHk;jyKEdkifonf/

roefpGrf;rI (Disability)/ vlYtzGJUtpnf;wGif tjcm;olrsm;ESifhwef;wlnDrQ tjynfht0 xda&mufpGm yl;aygif;yg0ifjcif;rS

wm;qD;xm;aom ½kyfydkif;? pdwfydkif;? todÓPfynmydkif; odkUr[kwf tm½HkcHpm;rIydkif;qdkif&m csKdU,Gif;rIESifh

pdwfoabmxm;ykdif;ESifh ywf0ef;usifydkif;qdkif&m t[efUtwm;jzpfrI/

tao;pdwfcG Jjcm;Ed kifaom tcsuftvufrsm; (Disaggregated data)/ u@tpdwftydkif;tvdkuf cGJjcm;Edkifaom

pm&if;tif;qdkif&m tcsuftvufrsm;/ Oyrm- tkyfpkwpfckvHk;OD;wnfí odkYr[kwf erlemaumuf,lí

ppfaq;tuJjzwfjcif;rS &&Sdvmaomtcsuftvufrsm;udk usm;-r? touftkyfpk? aexdkif&ma'o yx0Dtaetxm;t&

pdppfydkif;jcm;Edkifonf/

ab;tEÅ&m,f (Disaster)/ xdcdkufcH&olrsm;ESifh &yf&GmvlxkwdkU\ &if;jrpftiftm;jzifh &ifqdkifajz&Sif;EdkifpGrf;udk

ausmfvGefjyD; vlwdkY\ touf? tdk;tdrf? ypönf;Opöm? tvkyftudkifESifh a&ajrobm0ywf0ef;usifrsm;udk tBuD;tus,f

ysufpD;qHk;½HI;apum vlYtzGJUtpnf; odkUr[kwf &yf&GmtzJGYtpnf;\ vkyfief;aqmifwmrsm;tm;vHk; &yfqdkif;oGm;aom

tajctae/

ab;tEÅ&m,fjzpfEd kifajcavQmhcsjcif; (Disaster risk reduction)/ tEÅ&m,frsm;ESifhxdawGU&rIudk avQmhcsjcif;?

vlESifhypönf;Opömrsm;\ xdcdkufysufpD;vG,frIudk avQmhcsjcif;? a&ajrawmawmif? obm0ywf0ef;usifudk tajrmftjrif&pGm

pDrHcefYcGJjcif;ESifh qdk;&Gm;aomjzpf&yfrsm;twGuf BudKwifjyifqifrIrsm; wdk;jr§ifhaqmif&Gufjcif;rsm; tygt0if

ab;tEÅ&m,fjzpfapEdkifaom taMumif;&if;rsm;udk pdppfydkif;jcm;í pDrHcefUcGJ&ef pepfwusBudK;yrf;tm;xkwfjcif;jzifh

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcrsm;udk avQmhcsaom todonmESifh vufawGUaqmif&GufrIrsm;/

Page 122: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

117

cGJjcm;qufqHjcif; (Discrimination)/ usm;-r u@? vdifydkif;qdkif&mudkif;nTwfrI? bmoma&;? touft&G,f? vlrsKd;pk?

HIVul;pufrIajctaeESifh tjcm;tcsuftvufrsm;tay: tajccHjyD; taxmuftulypönf;rsm;? 0efaqmifrIrsm;?

tcGifhtvrf;rsm;? vlYtcGifhta&; odkUr[kwf yl;aygif;yg0ifaqmif&GufcGifhrsm;tm; vufvSrf;rrDapaom vltcsif;csif;

jcm;em;pGmqufqHrI/

pdwfaomua&mufjcif; (Distress)/ pdwfrcsrf;omjcif;? pdk;&drfaomua&mufjcif;? rwnfrNidrfjzpfjcif; tajctaersm;/

,if;pdwfcHpm;rIonf qif;&JEGrf;yg;jcif;? >yyfodyfusyfnyfpGm aexdkif&jcif;? ab;uif;vHkNcHKa&;ESifh

udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrItwGuf taESmuft,Sufjzpfapaom aexdkifrItajctae ponfwdkYaMumifh jzpfay:wwfonf/

qdk;usKd;oufa&mufrIr&Sdapjcif; (Do No Harm)/ y#dyu© odkYr[kwf y#dyu©jzpfEdkifajc&Sdaom ae&mrsm;wGif

vlom;csif;pmemrIESifh zGHUNzdK;a&;vkyfief;rsm; aqmif&Gufjcif;aMumifh jzpfay:vmaom e*dkrlv&nf&G,frxm;onfh taumif;?

tqdk;oufa&mufrIrsm;udk pdppfazmfxkwfEdkifaponfh csOf;uyfenf;/ Mum;0ifulnDaqmif&Gufjcif;aMumifh y#dyu©udk ydkrdk

qdk;&Gm;rvmapyJ ydkrdkaumif;rGefonfhtajctae jzpfvmap&ef þcsOf;uyfenf;udk vkyfief;tpDtpOfa&;qGJpOf?

ppfaq;BuD;MuyfpOfESifh tuJjzwfoHk;oyfpOf toHk;csEdkifonf/ ]qdk;usKd;oufa&mufrIr&Sdapjcif;}udk y#dyu©tajctaetwGif;

vIyf&Sm;aqmif&Gufaeaom tzGJUtpnf;rsm;\vkyfief;rsm;wGif r&Sdrjzpf vdktyfaom tajccHtjzpf xnfhoGif;pOf;pm;onf/

uav;oli,fjyKpkysdK;axmifa&; (Early childhood development)/ arG;prS 8 ESpft&G,f&Sd uav;i,frsm;wGif

udk,fusef;rma&;? pdwf"mwfEdk;Mum;rI? pdwfcHpm;rIqdkif&m ,HkMunfrI? vlrIa&;uRrf;usifvdr®mrIESifh oif,l&ef

tqifoifhjzpfrSKwdkYudk zGHUNzdK;vmapaom vkyfief;pOf/ þvkyfief;pOftm; usef;rma&;? tm[m&? a&ESifh

ywf0ef;usifoefY&Sif;a&;? wpfudk,fa&oefY&Sif;a&;? ynma&;ESifh uav;oli,f umuG,fapmifha&Smufa&; paom

0efaqmifrSKvkyfief;rsm; aygif;pyfyg0ifí jynfhpHkaom tpDtpOfrsm;? vlrIa&;ESifh b@ma&;qdkif&m rl0g'rsm;jzifh

yHhydk;ulnDay;Edkifonf/ uav;rsm;ESifh rdom;pkrsm;tm;vHk;onf t&nftaoG;jrifhrm;aom uav;oli,fjyKpkysdK;axmifa&;

tpDtpOfrsm;rS tusKd;aus;Zl;rsm;&&SdMuaomfvnf; csKdUwJhaomtkyfpkrsm;rSm tusKd;aus;Zl; trsm;qHk;&&SdMuayonf/

ynma&;qdkif&mwm0ef&S dolrsm; (Education authorities)/ uav;rsm; ynmoif,lcGifh&&Sda&;twGuf wm0ef&Sdaom

tpdk;&tzGJUrsm;ESifh oufqdkif&m0efBuD;Xmersm;? OD;pD;Xmersm;? tzGJUtpnf;rsm;ESifh at*sifpDrsm;/ þtzGJUrsm;wGif

EdkifiHtqifh? c½dkiftqifhESifh &yf&Gma'otqifh ynma&;yHUydk;rIrsm;twGuf vkyfydkifcGifh&Sdonf/ tpdk;&tzGJUESihf

n§dEdIif;oabmwlnDrI&&Sdaomtaetxm;rsdK;wGif tef*sDtdkESifh ukvor*¾tzGJUtpnf;rsm;uJhodkYaom EdkifiHudk,fpm;jyK

r[kwfonfhtzGJUtpnf;rsm;u wpfcgw&H þwm0efudk ,lay;Edkifonf/

ynma&;tpktzGJU (Education Cluster)/ EdkifiHwGif; ajymif;a&TUae&mcsxm;onfh tajctaersm;wGif

ynma&;u@twGif; vlom;csif;pmemonfh wHkYjyefrIrsm;aqmif&Gufrnf[k owfrSwfjyXmef;xm;NyD; jzpfaom?

twwfynmqdkif&m uRrf;usifrIvnf;&Sdaom at*sifpDrsm;ESifh tzGJUtpnf;rsm;tMum; n§dEIdif;aqmif&GufrI ,EÅ&m;

(IASC)/ IASC (oD;jcm; &Sif;vif;csufygonf) rSwpfqifh 2007 ckESpfwGif pwifwnfaxmifcJhaom ynma&;tpktzGJUudk

urÇmtqifhwGif UNICEF ESifh Save the Children wdkYu OD;aqmifonf/ EkdifiHtqifhwGif tjcm;aom tzGJUtpnf;rsm;u

OD;aqmifEkdifNyD; oufqdkif&mEdkifiH\ ynma&;0efBuD;Xmeu wuf<upGm yg0ifonf/ 'ku©onfcdkvIHrI tajctaewGif

UNHCR u OD;aqmifrIay;onf/ ynma&;tpktzGJUonf vlom;csif;pmemrIqdkif&m ta&;ay:tajctaersm;udk

wHkYjyef&ef enf;ynmESifh BudKwifjyifqifrItydkif;wGif tm;jznfhxm;&ef wm0ef&Sdonf/ þenf;tm;jzifh vlom;csif;

pmemrIqkdif&m wkYHjyefrIumvtwGif; ynma&;u@twGuf acgif;aqmifrIESifh wm0ef,lrIwdkYudkk BudKwifod&SdapEdkifonf/

ta&;ay:umvynma&; (Education in emergencies)/ tusyftwnf;tajctaersm;twGif;&Sd uav;oli,f

jyKpkysdK;axmifa&;? rlvwef;? tv,fwef;? txufwef;ESifh ausmif;jyifyynma&;? pufrIvufrIESifh oufarG;ynm?

tqifhjrifhESifh oufBuD;ynma&;rsm; tygt0iff touft&G,f tm;vHk;twGuf t&nftaoG;&Sdoif,lrItcGifhtvrf;rsm;/

ta&;ay:umvynma&;u a&&SnfwnfwHhjyD; toufrsm;udk u,fwifEdkifaom ½kyfydkif;? vlrIpdwfydkif;ESifh odrIydkif;qdkif&m

umuG,fapmifha&SmufrIrsm;ay;onf/

ynma&;wkH Y jyefrI (Education response)/ ta&;ay:tajctaejzpfyGm;pOfrS jyefvnfxlaxmifa&;umv wpfavQmuf

jynfolrsm;\ vdktyfcsufrsm;ESifhynmoif,lcGifhudk jznfhqnf;ay;onfh ynma&;qdkif&m0efaqmifrIrsm;udk axmufyHUay;rI/

ta&;ay:tajctae (Emergency)/ vlUtzGJUtpnf;wpfck? &yf&Gma'owpfckwGif yHkrSeftjctae ,dk,Gif;ysufqD;

oGm;NyD;aemuf jyefvnfwnfNidrfvmatmif raqmif&GufEdkifao;aom tajctae/

Page 123: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

118

ausmif;oifynma&; (Formal education)/ ausmif;rsm;? aumvdyfrsm;? wuúodkvfrsm;ESifh tjcm; ynma&;qdkif&m

tzGJUtpnf;rsm;\pepftwGif; ydkYcsay;aeaom oif,lrItcGifhtvrf;rsm;/ touf 5-7 ESpf t&G,fuav;rsm;rSpí 20-

25ESpft&G,fvli,frsm;txd tcsdefjynfhynma&;rsm; yg0ifavh&Sdonf/ ausmif;oifynma&;udk EdkifiHtvdkuf

ynma&;0efBuD;Xmersm;u zGHUNzdK;wdk;wufatmif yHkrSefaqmif&Gufwwfaomfvnf; ta&;ay:tajctaersm;wGifrl tjcm;

ynma&;qdkif&mtzGJUtpnf;rsm;u yHhydk;ulnDay;Ekdifonf/

usm;-ru@uJGjym;jcm;em;rI (Gender)/ trsKd;orD;ESifhtrsKd;om;rsm;\ tcef;u@rsm;? wm0efrsm;?

oGifjyifvu©Pmrsm;ESifh vlYtzGJUtpnf;wGif 4if;tcsufrsm;udk rnfuJhodkU wefzdk;xm;onfqdkonfh owfrSwfrI/

4if;tcsufrsm;onf rwlnDaom ,Ofaus;rI tpOftvmrsm;tay: rlwnfí oD;jcm;&yfwnfrI&SdNyD; tcsdefESifhtrQ

ajymif;vJaeonf/ usm;-ru@oGifjyifvu©Pmrsm;onf vlYtzGJUtpnf;uBudKwifarQmfvifhxm;onfh trsKd;om;ESifh

trsKd;orD;rsm;u rnfuJUodkU awG;ac:aqmif&Guf&rnfudk owfrSwfay;onf/ ,if;aqmif&GufrItjyKtrlrsm;udk rdom;pk?

ausmif;? bmoma&;oifMum;rIESifh rD'D,mrsm;rSwpfqifh oif,lrSwfom;Muonf/ trsKd;orD;ESifh trsKd;om;rsm;\u@?

wm0efrsm;ESifh oGifjyifvu©Pmrsm;udk vlUtzGJUtpnf;twGif;rS oif,l&&SdaomaMumifh ,if;wdkYudk ajymif;vJEdkifonf/

usm;-rtcsKd;nDrQrI (Gender balance)/ trsKd;om;ESifh trsKd;orD;? a,mufsm;av;ESifh rdef;uav;wdkYtMum;

ta&twGufrSm wlnDvkeD;yg;&Sdjcif;/ þtcsufonf yl;aygif;yg0ifaqmif&Gufjcif;? vkyfief;rsm;aqmif&Guf&mwGif

tMuHOmPf̂ tcsuftvufrsm;ay;jcif;? qHk;jzwfcsufcsrSwfjcif;wdkYwGif trsKd;om;ESifh trsKd;orD;rsm;\ pdwf0ifpm;rIrsm;udk

xnfhoGif;pOf;pm;jyD; umuG,fapmifha&SmufrIay;jcif;udk &nfnTef;Edkifonf/ xdkUtjyif ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;?

EdkifiHwumESifh EdkifiHwGif;tzGJUtpnf;rsm;u tvkyfcefYtyfaom trsKd;om;ESifh trsKd;orD;ta&twGufudk &nfnTef;Edkifonf/

usm;-r tcsdK;nDrQa&;onf txl;ojzifh q&m^rrsm; tvkyfcefUxm;&mwGif ta&;BuD;onf/ tqifhtm;vHk;wGif usm;-r

tcsdK;nDrQrIonf rl0g'rsm;ESifhtpDtpOfrsm;\ trsKd;om;? trsKd;orD;? a,musfm;av;? rdef;uav;rsm;tay:

uGJjym;jcm;em;aom tusdK;oufa&mufrSKrsm;ESifhpyfvsOf;í aqG;aEG;jcif;? ajz&Sif;jcif;rsm; jyKvkyf&ef vrf;zGifhay;onf/

usm;-rvlrIb0udktajccHaomtMurf;zufrI (Gender-based violence)/ usm;-r u@uJGjym;jcm;em;rI tay:

tajccHonfh xdcdkufepfemapaom jyKrlrIrsm;/ rdef;uav;rsm;onf vlUtzGJUtpnf;wGif ae&may;jcif;rcH&aomaMumifh

tajctaetrsdK;rsdK;ü usm;-r vlrIb0udk tajccHaomtMurf;zufrIrsm;udk ydkrdkMuHKawGUwwfMuonf/ trsKd;om;rsm;ESifh

a,musfm;av;rsm;onfvnf; txl;ojzifh vdiftMurf;zufrIrsm;wGif om;aumifrsm;jzpfEkdifonf/ ,Ofaus;rI? wdkif;jynf

ESifha'orsm;tay:rlwnfNyD; usm;-r vlrIb0udktajccHaom tMurf;zufrI\ oabmobm0ESifh twdkif;tqrSm

uGJjym;onf/ Oyrm-

• vdiftMurf;zufjcif; (vdifrIqdkif&macgif;yHkjzwftjrwfxkwfrIESifhEdSyfpufnSif;yrf;rI? jynfhwefqmtjzpf twif;tMuyf

apckdif;jcif;? twif;tMuyf vufxyfapjcif;ESifh t&G,fra&mufao;rD vufxyfapjcif; ponfrsm;)

• tdrfwGif;ESifhrdom;pkwGif;tMurf;zufjcif; (½kyfydkif;? pdwfcHpm;rIydkif;ESifh pdwfydkif;qdkif&m EdSyfpufnSif;yrf;rSKrsm;

tygt0ifjzpfaom tdrfwGif;ESifhrdom;pkwGif; tMurf;zufjcif;rsm;)

• xdcdkufepfemapaom ,Ofaus;rI"avhxHk;wrf;qdkif&m tavhtxrsm; (trsKd;orD;vdift*Fgudkxdcdkufapjcif;?

rdom;pk*kPfudkxdef;odrf;&efowfjzwfjcif;? aoqHk;oGm;aom cifyGef;onf\ rdom;pk0if trsKd;om;rsm;u

rkqdk;rjzpfoltm; tarGqufcHjcif; ponf)

tEÅ&m,f (Hazard)/ vlwdkU\touf? tdk;tdrf yp önf;Opöm ysufqD;qHk;½HI;rI? xdcdkuf'Pf&m&rI? vlrIa&;ESifh

pD;yGm;a&;xdcdkufrI? obm0ywf0ef;usifysufpD;rIrsm; jzpfay:aponfhjzpf&yf? jzpfpOf odkYr[kwf vlom;wdkY\

jyKrlvkyfaqmifcsuf/ tEÅ&m,frsm;onf obm0aMumifh odkYr[kwf vlom;aMumifhpwif jzpfay:Edkifovdk ESpfck

pvHk;aygif;pnf;rIaMumifhvnf; jzpfEkdifonf/ tEÅ&m,faMumifh jzpfay:vmrnfh ab;tEÅ&m,fjzpffEdkifajconf jzpfyGm;onfh

tvm;tvm? ae&m? tBudrfESifh jyif;tm;wdkYtay: rlwnfonf/ Oyrm- tESpf 100 vQif wpfBudrfjzpfyGm;avh&Sdaom

oJuEÅm&a'o&Sd ivsifi,fonf vlwdkYtwGuf ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajctvGefenf;yg;onf/ 5ESpf odkUr[kwf 10ESpfvQif

wpfBudrf jzpfay:avh&SdjyD;? 48 em&DtwGif; a&tjrifh 3rDwmtxd wufvmaom NrdKUjy a&vTrf;rdk;rIonf

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc tawmfjrifhrm;ojzifh xdcdkufrIavsmhyg;a&;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&ef vdktyfonf/

HIV wm;qD;umuG,fjcif;? ukojcif;? jyKpkapmifha&Smufjcif;ESifh yHhydk;ulnDjcif; (HIV prevention, treatment, care and support)/ / HIVa&m*gydk; ul;pufolOD;a& avQmhcs&effESifh a&m*gydk;ul;pufjyD;ol? a&m*gcHpm;ae&olrsm;tay: a&m*g

oufa&mufrIavsmhyg;ap&ef vdktyfaom trltusifh? Oya'? zJGUpnf;wnfaqmufrIESifh ZD0aq;ynmqdkif&m vkyfief;rsm;

Page 124: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

119

aygif;pnf;aqmif&GufrI/ rnfodkYaomolrsm;onf a&m*gul;pufcH&Edkifajc tjrifhqHk;jzpfNyD; rnfodkYaomtjyKtrl

tavhtxrsm;onf a&m*gul;pufEdkifaponf ponfhtcsufwdkYudk aumif;pGm em;vnfoabmaygufrItay: tajccHí

þvkyfief;rsm;udk aqmif&Guf&efvdkonf/ ul;pufEdkifajctjrifhqHk; tjyKtrlrsm;wGif trsKd;om;csif;vdifqufqHrI?

rl;,pfaq;xdk;oGif;oHk;pGJrI? vdifudkpD;yGm;OpömESifhvJvS,frI? vdifqufqHbufrsm;rI? (tumtuG,frJYvdifqufqHrIjzpfEdkifajc

rsm;onfh) touft&G,fuGmjcm;vGef;aom vdifqufqHrIrsm; yg0ifonf/ vlrIpD;yGm;qdkif&m wGef;tm;ay;rIrsm;uvnf;

HIV umuG,fwm;qD;jcif;? ukojcif;? jyKpkapmifha&Smufjcif;ESifh yHhydk;ulnDjcif;tay: oufa&mufrI&Sdonf/

vlYtcGifhta&; (Human rights)/ b0udkodu©m&Sd&Sd&yfwnfapEdkifaomenf;vrf;/ vlYtcGifhta&;rsm;onf vlom;tm;vHk;ESifh

oufqdkifNyD; topftqef;r[kwfyg/ ay;tyfvTJajymif;ír&ovdk ,laqmifoGm;ívnf;r&ay/ ta&;ay:tajctaewGif

cGJjcm;qufqHrIrjyKa&;? umuG,fapmifha&Smufa&;ESifh b0&SifoefcGifh&a&;paom t"duvlYtcGifhta&;rsm;udk OD;pm;ay;

csufcsif;aqmif&Guf&NyD;? tjcm;tcGifhta&;rsm;udkrl &Edkifaom&if;jrpfrsm;tay: rlwnfNyD; jznf;jznf;csif; aqmif&GufEdkifonf/

ynma&;onf umuG,fapmifha&Smufjcif;? cGJjcm;qufqHrIrjyKjcif;ESifh qufvuf&SifoefEdkifjcif;wdkYtwGuf ta&;ygaomaMumifh

ynma&;udk t"duusaom vlYtcGifhta&;[k ½Ijrif&rnf jzpfonf/ tjynfjynfqdkif&mvlYtcGifhta&;Oya'onf

ta&;ay:tajctaersm; tygt0if tcsdefwdkif;ü vlYtcGifhta&;udk av;pm;&ef? umuG,f&efESifh jznfhqnf;ay;&ef[laom

EdkifiHhwm0efrsm;udk azmfjyonfh pHowfrSwfcsufrsm;ESifh tjynfjynfqdkif&m Oya'a&;&mpmcsKyfpmwrf;rsm;udk pkpnf;xm;jcif;

jzpfonf/ y#dyu©umvtwGif;wGif tjynfjynfqdkif&m vlom;csif;pmemrIESifh jypfrIqdkif&mOya'udkvnf; toHk;jyKonf/

þpmcsKyfpmwrf;rsm;ESifh pHowfrSwfcsufrsm;onf &efvdkrIrsm;udkxdef;ay;onf? t&yfom;rsm;udk umuG,fapmifha&Smuf

ay;onf? EdkifiH\udk,fpm; pdefac:rIrsm;udk &ifqdkifajz&Sif;olrsm;? tpm;0ifaqmif&Gufay;olrsm; odkYr[kwf udk,fwdkif

aqmif&Gufaeolrsm;tm; wm0efrsm;csrSwfay;onf/ 'ku©onfrsm;qdkif&mOya'onf n§if;yef;ESdyfpufrIrsm; odkYr[kwf

vufeufudkify#dyu©rsm;udk aMumuf&GHUrIaMumifh EkdifiHe,fedrdwfrsm;udk jzwfoef;í a&TU ajymif;ae&mcscH&olrsm;twGuf

tpdk;&\ wm0efrsm;udk azmfjyonf/

vlwdkif;tusHK;0ifynma&; (Inclusive education)/ vlwdkif;tusHK;0ifynma&;onf vlwpfOD;csif;pDtm;

oif,lrItcGifhtvrf;rsm;udk &&SdapjyD;? yl;aygif;yg0ifcGifhay;í oif,lwwfajrmufaponf/ xdkYtjyif ynma&;rl0g'rsm;?

vufawGUusifhoHk;rIrsm;ESifh taxmuftulypönf;rsm;onf qufpyftajctaewGif vlwpfOD;csif;pD\ uJGjym;jcm;em;rIrsm;ESifh

udkufnDpGm aqmif&Gufay;Edkif&rnfjzpfonf/ ynma&;wGif yg0ifcGifhr&jcif;onf cGJjcm;qufqHjcif;? bmompum;qdkif&m

t[efYtwm;rsm;udk rz,f&Sm;Edkifjcif; odkYr[kwf ,if;t[efYtwm;rsm; z,f&Sm;&eftwGuf yHhydk;ulnDrIray;jcif;?

oifcef;pmESifh oifMum;enf;rsm;onf oif,lolrsm;twGuf tusdK;rrsm;jcif; ponfwdkYrS jzpfay:vmonf/

udk,ft*FgcsdKU,Gif;ol? tjrif? tMum;? tajymponfh tm½Hk cHpm;rIydkif;csdKU,Gif;ol? pdwfydkif;ESifh todÓPfydkif;qdkif&m csdKUwJhol

ponfh roefpGrf;olrsm;onf rsm;aomtm;jzifh ynma&;wGif yg0ifcGifhr&Muay/ ta&;ay:tajctaersm;onf

ynma&;wGifyg0ifcGifhr&jcif;udk jzpfay:aponf/ ,cifu ynma&;tcGifhtvrf;rsm;udk &&SdcJholrsm;teuf tcsKdUrSm

tajctaet& aomfvnf;aumif; vlrIa&;t&aomfvnf;aumif;? ,Ofaus;rIt&aomfvnf;aumif;? ½kyfydkif; odkYr[kwf

tajccHtaqmufttHkydkif;t&aomfvnf;aumif; ynma&;wGiffyg0ifcGifhr&Muawmhay/ vlwdkif;tusHK;0ifynma&;

qdkonfrSm yl;aygif;yg0ifjcif;ESifh ynmoif,ljcif;twGuf þt[efYtwm;rsm;udk z,f&Sm;ay;NyD; oifjyenf;rsm;ESifh

oif½dk;nTef;wrf;rsm;onf roefpGrf;uav;rsm;ESifh qDavsmfrSK&Sdum vufvSrf;rDapjcif;jzpfonf/ vlwdkif;tm; BudKqdkNyD;

wpfOD;csif;pD\ wdk;wufrItwGuf ulnDyHhydk;ay;NyD; wpfOD;csif;pD\ vdktyfcsufrsm;udkvnf; jznfhqnf;ay;onf/

owif;tcsuftvufpDrHcefYcG J jcif; (Information management)/ owif;tcsuftvufpDrHcefYcGJjcif;wGif

vdktyfcsufqef;ppfjcif;? pGrf;aqmif&nf? vTrf;NcHKEdkifrItwdkif;twm? ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifh tuJjzwfoHk;oyfjcif;?

tcsuftvufrsm;udk pkaqmif;odkrSD;jcif;? pdppfydkif;jcm;jcif;ESifh owif;tcsuftvufrQa0ay;jcif;pepfrsm; yg0ifonf/

owif;tcsuftvufpDrHcefYcGJrI enf;vrf;rsm;ESifh pepfrsm;onf yg0ifywfoufolrsm;u rnfonfhtcsuftvufESifh

udef;*Pef;rsm;udk rnfolESifh rnfonfhtcsdefwGif rnfonfh&nf&G,fcsuftwGuf rnfodkYaumuf,lpkaqmif;rnf?

vkyfief;pOfaqmif&Gufrnf? rQa0ay;rnf ponfwdkYudk qHk;jzwf&mwGif taxmuftuljzpfaponf/

oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm; (Instruction and learning processes)/ oif,lolrsm;ESifh oifMum;olrsm;tMum;

tjyeftvSefwHkYjyefqufoG,frI/ oifMum;ydkYcsjcif;udk ppfaq;tuJjzwfjcif;rS pdppfazmfxkwf &&Sdaom

vdktyfcsufrsm;tay: tajccHum oif½dk;nTef;wrf;rsm;t& q&m^rrsm;tm; oifwef;ay; avhusifhjcif;jzifh

pDpOfaqmif&Gufonf/ oif,lolA[dkjyKjyD; vlwdkif;yl;aygif;yg0ifaqmif&Gufaom oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm;onf

&yf&Gmvlxkudk ynma&;yHhydk;ulnDrIrsm;wGif ydkrdkus,fjyefUpGm yg0ifaqmif&Gufaponf/

Page 125: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

120

vlom;csif;pmemrIqdkif&mtzJG Ytpnf;rsm;tNrJwrf;aumfrwD (IASC)/ vlom;csif;pmemaomtultnDay;rIrsm;ESifh

pyfvsOf;í n§dEIdif;aqmif&Gufjcif;? rl0g'a&;qJGjcif;ESifh qHk;jzwfcsufcsjcif;wdkYtwGuf vlom;csif;pmemrIqdkif&m

tzGJUtpnf;rsm;\ aqG;aEG;&mae&m/ vlom;csif;pmemrIqdkif&mtultnDrsm;udk tm;jznfhay;a&;ESifhywfoufí ukvor*¾

taxGaxGnDvmcH tpnf;ta0;qHk;jzwfcsufESifhtnD IASC udk 1992 ckESpf? ZGefvwGif zGJUpnf;wnfaxmifcJhonf/ IASCwGif

ukvor*¾\vlom;csif;pmemrIqdkif&m t"dutzGJUtpnf;rsm;ESifh ukvor*¾r[kwfaom rdwfzuftzGJUtpnf;rsm; yg0ifonf/

jynfwGif; a&TUajymif;ae&mcsxm;jcif;cH&ol (Internally displaced person- IDP)/ EdkifiHe,fedrdwfudk jzwfausmfjcif;xuf

rdrdEdkifiHwGif;üyif rl&if;aexdkif&mae&mrS ab;uif;vHkNcHK&mae&modkU xGufcGmoGm;&ef zdtm;ay;cH&ol/ IDP rsm;onf

vufeufudkift"du½kPf;? obm0ab;tEÅ&m,frsm;? tMurf;zufrIrsm;? vlYtcGifhta&;csKd;azmufrIrsm;uJhodkYaom

taMumif;&if;rsm;aMumifh 'ku©onfrsm;tjzpf xGufajy;Mu&wwfonf/ odkYaomf 4if;wdkUxGufajy;&onfhtaMumif;&if;onf

olwdkY\tpdk;&aMumifh jzpfaevsifaomfrS Oya't& xdktpdk;&\ umuG,fapmifha&SmufrIatmufwGif qufvufwnf&Sdonf/

EkdifiHom;rsm;taejzifh vlYtcGifhta&;Oya'ESifh EkdifiHwumvlom;csif;pmemrIOya' ESpfckpvHk;t& umuG,fapmifha&SmufrI

&&Sdjcif; tygt0if 4if;wdkY\&ydkifcGifhrsm;udk qufvufxdef;xm;Ekdifonf/

oif,lolrsm; (Learners)/ uav;rsm;? vli,frsm;ESifh vlBuD;rsm; tygt0ifjzpfaom ynma&;tpDtpOfrsm;wGif

yl;aygif;yg0ifolrsm;/ ,if;wGif ausmif;oifynma&;pepf usifhoHk;aom ausmif;rsm;&Sd oif,lolrsm;? pufrIvufrIESifh

oufarG;ynmoifwef;om;rsm;tjyif ta&;tzwfESifh twGuftcsufoifMum;jcif;? &yf&GmvlxkwGif;

b0wGufwmuRrf;usifp&m oifwef;rsm;ESifh touft&G,fwlcsif; tkyfpkwlcsif;oif,ljcif;rsm; uJhodkYaom ausmif;jyify

ynma&;tpDtpOfwGif yl;aygif;yg0ifolrsm; yg0ifonf/

oif,lrI&v'frsm; (Learning outcomes)/ oifwef; odkYr[kwf ynma&;tpDtpOfwpfckwGif yg0ifaqmif&Gufjcif;\

tusKd;&v'ftjzpf oif,lolrsm;&&Sdvmaom A[kokwrsm;? oabmxm;rsm;? uRrf;usifrIrsm;ESifh pGrf;aqmifEdkifrIrsm;/

oifMum;ydkYcsjcif;ESifh oif,ljcif;vkyfief;pOfrsm;\ tusKd;&v'ftjzpf oif,lolrsm; ]odoifhaomt&mrsm;ESifh

aqmif&GufEdkifoifhaomt&mrsm;} udk azmfjyonf/

oif,lrIwnfae&mrsm; (Learning sites)/ oif,l&mae&mrsm;\ wnf&Sd&mae&m/

oif,l&mae&mrsm; (Learning Spaces)/ oifMum;-oif,ljcif;aqmif&Gufaomae&mrsm;? Oyrm- udk,fydkiftdrfrsm;?

uav;jyKpkapmifha&Smufa&;Xmersm;? rlBudKausmif;rsm;? ,m,Dausmif;taqmuftOD;rsm;ESifh ausmif;rsm; yg0ifonf/

b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm; (Life Skills)/ vlwpfOD;pDu aeYpOfb0vdktyfcsufrsm;ESifh pdefac:rIrsm;udk usifhom;&jyD;

xda&mufpGm ajz&Sif;apEdkifrnfh tjyKoabmaqmifaom tjyKtrlrsm;twGuf uRrf;usifrIrsm;ESifh pGrf;&nfrsm;/

b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm;u vltrsm;tm; wpfOD;csif;taejzifhvnf;aumif;? vlrI0ef;usifwGif tzGJU0iftjzpf

yl;aygif;aqmif&Guf&müvnf;aumif; pOf;pm;wwf&ef? cHpm;wwf&ef? jyKrlwwf&efESifh tcsif;csif;tjyeftvSef

qufoG,faqmif&Gufwwf&ef taxmuftuljzpfaponf/ b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm;udk odrI? yk*¾dKvfa&; odkYr[kwf

pdwfcHpm;rI? tcsif;csif;tjyeftvSefqufqHrI odkYr[kwf vlrIa&; [lí tjyeftvSefqufpyfaeaom tkyfpkoHk;pk cGJEdkifonf/

b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm;onf a,bk,sqefEdkifonf/ Oyrm- pdppfydkif;jcm;jcif;? owif;tcsuftvufrsm;udk toHk;jyKjcif;?

tjcm;olrsm;ESifh qufoG,fjcif;ESifh xda&mufpGm tjyeftvSef qufoG,faqmif&Guffjcif; ponfhtaMumif;t&mrsm;

yg0ifaomaMumifhjzpfonf/ b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm;onf oD;oefYtaMumif;t&mrsm;vnf;jzpfEkdifonf/ Oyrm-

ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavsmhcsjcif;? obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;jcif;? usef;rma&;jr§ifhwifjcif;? HIV wm;qD;umuG,fjcif;?

tMurf;zufrIwm;qD;jcif;ESifh Nidrf;csrf;a&; wnfaqmufjcif;wdkUjzpfonf/ b0wGufwmuRrf;usifp&mqdkif&m vdktyfcsufrsm;onf

tusyftwnf;umvwGif ydkrdkrsm;jym;wwfonf/ odkYjzpfí ta&;ay:tajctae? &yf&Gma'otaetxm;ESifh qDavsmfaom

b0wGufwmuRrf;usifp&mpGrf;&nfrsm; jr§ifhwifrIudk ydkrdktav;xm; aqmif&Gufay;&efvdktyfonf/

toufarG;rI (Livelihood)/ toufarG;0rf;ausmif;rItwGuf vdktyfaompGrf;&nfrsm;? t&if;tESD;ydkifqdkifrIrsm;?

tcGifhtvrf;rsm;ESifh vIyf&Sm;aqmif&GufrIrsm;/ t&if;tESD;ydkifqdkifrIrsm;qdk&mü aiGaMu;? obm0&if;jrpf? ½kyf0w¦K?

vlrIa&;ESifh vlom;&if;jrpfydkif;qdkif&m ydkifqdkifrIrsm;tm;vHk;yg0ifonf/ Oyrm- pwdk;qdkifrsm;? ajrae&m?

aps;odkYa&muf&SdEdkifrI odkYr[kwf o,f,lydkYaqmifa&;pepfrsm; jzpfonf/ zdpD;rIrsm;ESifh wkefvIyfajcmufjcm;rIrsm;udk

ajz&Sif;EdkifNyD; jyefvnfxlaxmifvmEdkifaomtcg? toufarG;rIqdkif&mpGrf;&nfESifh t&if;tESD;ydkifqdkifrIrsm;udk

xdef;xm;Edkifaomtcg odkUr[kwf jr§ifhwifEdkifaomtcgESifh rsKd;qufopfrsm;tm; a&&SnfwnfwHhrnfh toufarG;rI

tcGifhtvrf;rsm; ay;Edkifaomtcgrsm;wGif a&&SnfwnfwHhaomtoufarG;rIudk jzpfay:aponf/

Page 126: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

121

ausmif;jyifyynma&; (Non-formal education)/ ausmif;oifynma&; t"dyÜm,fowfrSwfcsufESifh rudkufnDaom

ynma&;vkyfief;rsm; (txufwGif azmfjyxm;onfh ausmif;oifynma&; t"dyÜg,fzGifhqdkcsufudk Munfhyg)/ ausmif;jyify

ynma&;onf ynma&;tzGJUtpnf;rsm;twGif;ESifh tjyifwGif jzpfEkdifNyD; touft&G,ftm;vHk;twGuf jznfhqnf;ay;onf/

ausmif;jyifyynma&; tpDtpOfwdkif;rS todtrSwfjyKvufrSwfudk tNrJwef;&&Sdrnfr[kwfyg/ ausmif;jyifyynma&;

tpDtpOfrsm;\ oGifjyifvu©Pmrsm;rSm yHkpHtrsKd;rsKd;&SdrI? (vdktyfygu) jyKjyifajymif;vJEdkifrI? uav;rsm;ESifh vlBuD;rsm;\

ynma&;vdktyfcsuftopfrsm;udk vsifjrefpGmjznfhqnf;ay;EdkifrIwdkYjzpfonf/ twef;ESifhrrQbJ toufBuD;vGef;olrsm;?

ausmif;oifynma&; rwufa&mufolrsm;ESifh oufBuD;rsm;uJhodkYaom oD;oefYoif,lol tkyfpkrsm;twGuf

pDpOfaqmif&Gufay;avh&Sdonf/ ausmif;jyifyynma&;\ oif½dk;nTef;wrf;rsm;onf ausmif;oifynma&;\

oif½dk;nTef;wrf;rsm; odkYr[kwf csOf;uyfenf;opfrsm;tay: tajccHEdkifonf/ Oyrm- t&Sdefjr§ifhwifoif,ljcif;?

ausmif;csdeftNyD; oifMum;-oif,lrItpDtpOfESifh ta&;tzwf? twGuftcsufoifwef; ydkYcsjcif;rsm;yg0ifonf/

ausmif;jyifyynma&;onf aemufusjyD;rS ausmif;oifynma&;tpDtpOfrsm;odkY 0ifa&muf oif,lcGifh &Edkifaponf/

xdkUaMumifh ausmif;jyifyynma&;udk ]'kwd,tcGifhta&;ay;onfhynma&;} [kvnf; wpfcgw&Hac:qdkonf/

yl;aygif;yg0ifrI (Participation)/ vkyfief;pOfrsm;? qHk;jzwfcsufrsm;ESifh vkyfief;rsm;wGif yg0ifaqmif&Gufjcif;ESifh

MoZmoufa&mufrI&Sdjcif;/ yl;aygif;yg0ifjcif;onf vlwdkif;twGuf tcGifhta&;jzpfNyD; &yf&GmvlxkESifhtwl

vkyfief;rsm;aqmif&Gufjcif;ESifh zGHUNzdK;wdk;wufrItpDtpOfrsm;twGuf tajccHvnf;jzpfonf/ pGrf;aqmif&nfay:rlwnfí

yl;aygif;yg0ifjcif;onfajymif;vJonf/ vlBuD;? uav;? vli,f? roefpGrf;olESifh xdcdkufcH&vG,foltkyfpkrsm;onf

ti,fqHk; touft&G,fuyifpNyD; enf;trsKd;rsKd;jzifh yl;aygif;yg0ifEdkifonf/ ¤if;wdkYxHodkY a&muf&Sd&efcufcJjcif; odkYr[kwf

¤if;wdkYESifhtwl tvkyfvkyfudkif&ef cufcJonfhtwGufaMumifh[laom taMumif;jycsufjzifh rnfonfhtkyfpkudkrQ

yl;aygif;yg0ifcGifh rwm;qD;oifhyg/ yl;aygif;yg0ifjcif;udk rdrdoabmqE´tavsmuf a&G;cs,fcGifh&Sdonf/ yl;aygif;yg0if&ef

twif;t"r® wGef;tm;ay;jcif; odkYr[kwf tusyfudkifpnf;½kH;jcif;rjyKvkyfyJ vltrsm;tm; zdwfac:jcif;ESifh

wdkufwGef;tm;ay;jcif;rsKd; jzpfoifhonf/ yl;aygif;yg0ifjcif;wGif vkyfaqmifrIyHkpHtrsKd;rsKd;ESifh csOf;uyfenf;trsKd;rsKd;

yg0ifEdkifonf/ wuf<urIr&Sdaomyg0ifjcif;qdkonfrSm 0efaqmifrIvkyfief;rsm;udkk oHk;pGJjcif;? ½kyf0w¬Kypönf;&if;jrpfrsm;

yHhydk;ulnDjcif;? tjcm;olqHk;jzwfonfudk vufcHjcif;ESifh tBuHjyKaqG;aEG;rI tvGefenf;yg;jcif; ponfwdkYjzpfonf/

wuf<uaomyl;aygif;yg0ifrIwGif tcsdefay;aqmif&Gufjcif;? ynma&;vkyfief;rsm;twGuf qHk;jzwfcsufcsjcif;?

tpDtpOffa&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmfaqmif&Gufjcif;wdkYwGif wdkuf½dkufyg0ifjcif;wdkY yg0ifonf/

yl;aygif;yg0ifaomoif,lrI (Participatory Learning)/ oif,loltay: tav;xm;aom oifMum;-

oif,ljcif;enf;vrf;/ þenf;vrf;u vkyfief;rsm;aqmif&Gufjcif;? tkyfpki,frsm;zGJUí oifMum;jcif;? oifaxmufulrsm;udk

toHk;jyKjcif;? ar;jref;cGifhay;jcif;ESifh touf&G,fwlcsif;^tkyfpkwlcsif;oifay;jcif;wdkYjzifh oif,lrIudk tm;jznfhay;onf/

Oyrm- oif,lolrsm;onf ocsFmoabmw&m;rsm;udk em;vnf&ef vufawGUaqmif&GufrIrsm; jyKvkyfjcif;? ykpämrsm;

twlwGJíwGufjcif;? ar;cGef;rsm;ar;jcif;ESifh ajzMum;jcif;wdkY yg0ifonf/ yl;aygif;yg0ifaom oif,lrIonf oif,lolrsm;u

cHkrsm;wGifxdkifí tajzowfrSwfxm;aom ar;cGef;rsm;udkajzjcif;? oifykef;wGif a&;xm;orQudk ul;,laom q&mA[kdjyK

oifMum;enf;pepfrsm;ESifh qefYusifbufjzpfonf/ q&m^rrsm;? ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;onfvnf;

ylaygif;yg0ifaomoif,lrIudk ¤if;wdkY\ vdktyfcsufrsm;udk pdppfydkif;jcm;jcif;? ajz&Sif;&efenf;vrf;rsm; azmfxkwf

owfrSwfjcif;? vkyfief;tpDtpOfa&;qJG taumiftxnfazmf aqmif&Gufjcif;wdkYwGif oHk;Edkifonf/

þodkUaqmif&Guf&mwGif &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI? n§dEIdif;aqmif&GufrIESifh pdppfydkif;jcm;rIrsm;yg0ifEdkifonf/

BudKwifjyifqifjcif; (Preparedness)/ jzpfEkdifajc&Sdaom? jzpftHhqJqJ odkYr[kwf vuf&Sdjzpfaeaom

tEÅ&m,fjzpf&yfrsm;ESifh taetxm;rsm;\ oufa&mufrIudk xda&mufpGm BudKwifcefYrSef;a&;? wkHYjyefaqmif&Gufa&;?

jyefvnfxlaxmifa&;wdkUtwGuf tpdk;&tzGJUtpnf;rsm;? uRrf;usifynm&Sifrsm;? jyefvnfxlaxmifa&;tzGJUtpnf;rsm;?

&yf&Gmvlxkrsm;ESifh vlyk*¾dKvfwpfOD;csif;pDwdkY\ avhvmoif,lxm;aom A[kokwESifh pGrf;aqmif&nfrsm;/

wm;qD;umuG,fjcif; (Prevention)/ tEÅ&m,frsm;ESifh 4if;wdkYESifhqufEG,faeaom ab;tEÅ&m,frsm;\ qdk;usKd;

oufa&mufrIrsm;udk a&Smif&Sm;&ef aqmif&Gufonfhvkyfief;rsm; (oD;jcm;t"dyÜg,fzGifhqdkcsufrsm;udk Munfhyg)/

umuG,fapmifha&Smufjcif; (Protection)/ tEdkifusifhapmfum;rI? acgif;yHkjzwftjrwfxkwfrI? tMurf;zufrIESifh

vspfvsL½IcH&rIrsm;tm;vHk;rS vGwfajrmuf&ef aqmif&Gufonfhvkyfief;rsm;/

vlrIpdwfydkif;qdkif&myHhydk;ulnDrI (Psychosocial support)/ vlrItzGJUtpnf;twGif; vltrsm;\udk,fpdwfESpfyg;

csrf;omjcif;udk tvHk;pHkwdk;jr§ifhay;onfh vkyfief;pOfrsm;ESifh vkyfaqmifrIrsm;/ ,if;wGif rdom;pkESifh rdwfaqGrsm;\ yHhydk;ulnD

Page 127: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

122

ay;rIyg0ifonf/ Oyrm- rdom;pkESifh&yf&Gmvlxk\yHhydk;ulnDrIwGif rdom;pkESifhuGJuGmaeaom uav;rsm;tm; jyefvnf

aygif;pnf;cGifh&&Sdap&ef? ta&;ay:tajctaewGif ynmoifMum;cGifh&&Sdap&ef tm;xkwfaqmif&Gufay;jcif;wdkUyg0ifonf/

t&nftaoG;&Sdynma&; (Quality education)/ t&nftaoG;&Sdynma&;onf vlwdkif;wwfEdkifaom? vufvSrf;rDaom?

usm;-rcGJjcm;rI r&Sdaom? (vlrsKd;^bmomponf) uGJjym;jcm;em;olrsm;udkvnf; avsmfuefrQwpGm aqmif&Gufay;aom ynma&;

jzpfonf/ t&nftaoG;&Sdynma&;wGif (1) ab;uif;vHkNcHKí vlwdkif;tusKH;0ifaom oif,lolaysmfonfh ywf0ef;usif? (2)

bmom&yftaMumif;t&mESifh oifjyenf;ynmrsm;udkuRrf;usifonfh aumif;pGmavhusifhay;xm;aom q&m^rrsm;? (3)

oif,lolrsm;\ ,Ofaus;rI? bmompum;? vlrIqufqHa&;ESifh qDavsmfqufpyfrI&Sdonfh oif½dk;nTef;wrf;? (4) oifhavsmfjyD;

vHkavmufrI&Sdaom oifMum;-oif,lrIypönf;rsm;? (5) oif,lolrsm;udk tav;xm;onfhyl;aygif;yg0ifaom oifMum;-

oif,lrIjzpfpOf? (6) oifhawmfaom pmoifcef;t&G,ftpm;ESifh q&m-ausmif;om;tcsKd;? (7) ta&;tzwf? twGuftcsufESifh

b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm;uJhodkYaom e,fy,frsm;tjyif tyef;ajzjcif;? oifhawmfaom upm;enf;rsm; upm;jcif;?

tm;upm;jyKvkyfjcif;ESifh wDxGifBuHqonfhaqmif&GufrIrsm;udk tav;ay;jcif;ponfwdkY yg0ifonf/

jyefvnfxlaxmifjcif; (Recovery)/ ab;tEÅ&m,favsmhcsa&;BudK;yrf;tm;xkwfrIrsm; tygt0if ab;'Pfoifh

&yf&Gmvlxk\ &ydkifcGifhcHpm;cGifhrsm;? toufarG;0rf;ausmif;rIrsm;? b0aexdkifrItajctae odkYr[kwf vlrIpdwfydkif;qdkif&m

udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrIrsm;udk jyefvnf&&Sdatmif aqmif&Gufjcif;ESifh ydkrdkaumif;rGefatmifaqmif&Gufjcif;/

'ku©onf (Refugee)/ 1951ckESpf 'ku©onfrsm;qdkif&mnDvmcHoabmwlnDcsufrsm;t& 'ku©onfqdkonfrSm vlrsKd;a&;?

bmoma&;? EdkifiHom;jzpfrI? oD;oefYvlrIa&;tzGJUtpnf;wpfck\ tzGJU0ifjzpfrI odkYr[kwf EdkifiHa&;tjrifuGJjym;rI

taMumif;rsm;aMumifh n§if;yef;ESdyfpufcH&jcif;udk aMumuf&GHUaomaMumifh ol̂ olr\ EdkifiHom;jzpf&m EdkifiH\jyifywGif

a&muf&SdaeNyD; tqdkyg taMumufw&m;aMumifh xdkEdkifiH\ umuG,fapmifha&SmufrIudk r&Edkifol? &,lvdkpdwf r&Sdol/

qDavsmfaomynma&; (Relevant education)/ oif,lolrsm;twGuf oifhavsmfaom oif,lrItcGifhtvrf;rsm;/

qDavsmfaomfynma&;onf &yf&Gma'o\ "avhxHk;pHESifh tzJGUtpnf;rsm;? tjyKoabmaqmifaom

,Ofaus;rItavhtxrsm;? ,HkMunfudk;uG,frIESifh &yf&Gmvlxk\ vdktyfcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;onf/ xdkUtjyif

vlUtzJGUtpnf;twGif; EkdifiHESifhEdkifiHwum qufpyftajctaewGif uav;rsm;twGuf aumif;rGefaom tem*wfudk

jyifqifay;onf/ qDavsmfaomynma&;onf t&nftaoG;&Sdynma&;twGuf tajccHtcsufwpf&yfjzpfNyD; rnfonfudk

oif,lonf? rnfodkYoif,lonfESifh oif,lrIrnfrQ xda&mufonfqdkonfwdkYudk &nfnTef;onf/

cHEd kif&nf½SdrI (Resilience)/ tEÅ&m,fBuHKawGU&rIudk tvdkufoifhjyKjyifajymif;vJEdkifaom pepf odkYr[kwf

&yf&GmtzGJUtpnf; odkYr[kwf vlwpfOD;csif;pD\ pGrf;aqmif&nf/ tvdkufoifhjyKKjyifajymif;vJjcif;[lonf

vkyfief;vnfywfrIESifh zGJUpnf;wnfaqmufyHkrsm;tm; auseyfzG,f&mtqifhwpfckodkY a&muf&Sdatmif aqmif&Gufí

xdktqifhudk xdef;xm;Edkif&ef MuHUMuHUcHjcif; odkUr[kwf ajymif;vJjcif;udk qdkvdkonf/ cHEdkif&nf&SdrIonf tcuftcJrsm;udk

ajz&Sif;Edkkifonfh ,EÅ&m;rsm;toHk;jyKrIESifh b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm;jzpfonfh jyóemajz&Sif;EdkifrI? yHhydk;ulnDrIrsm;udk

&SmazGEdkifrI? MudK;pm;vdkpdwf? taumif;jrif0g'? ,HkMunfcsuf? ZGJvHkYv&SdrIESifh &if;jrpf<u,f0rIwdkYtay: rlwnfonf/

udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrIudk taxmuftuljyKonfh tcsufrsm;u ab;tEÅ&m,fjzpfapaomtcsufrsm;xuf

tm;omaomtcg cHEdkif&nf&SdrI jzpfay:onf/

ab;tEÅ&m,fjzpfEd kifajc (Risk)/ jyifytajctaersm;aMumifhjzpfay:vmaom obm0tEÅ&m,frsm;? HIV ul;pufysHUESHYrI?

usm;-rvlrIb0tay: tajccHaom tMurf;zufrI? vufeufudkifwdkufcdkufrI? t"r®aoG;aqmifrIponfh

taMumif;t&mrsm;ESifh vlwpfOD;csif;pDESifhqdkifaom xdcdkufcH&vG,frIrsm;jzpfonfh qif;&JrI? pdwf odkYr[kwf

½kyfydkif;roefpGrf;csKdUUwJhrI? odkYr[kwf xdcdkufcH&vG,fonfhtkyfpk0ifjzpfrIwdkYESifh aygif;pyfqufEG,fí jzpfay:vmaom &v'f/

ab;tEÅ&m,fjzpfEd kifajcqef;ppfjcif; (Risk assessment)/ jzpfvmEdkifajc&Sdaom tEÅ&m,frsm;udk pdppfydkif;jcm;

jcif;jzifhvnf;aumif;? vl? ydkifqdkifypönf;? toufarG;0rf;ausmif;rIrsm;ESifh xdkt&mrsm; wnf&Sd&m obm0ywf0ef;usifudk

tEÅ&m,fjzpfvmapEdkifonfh odkYr[kwf Ncdrf;ajcmufvmEdkifapaom vuf&Sd xdcdkufvG,frI taetxm;rsm;udk

tuJjzwfoHk;oyfjcif;jzifhvnf;aumif;? ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc\obm0ESifh twdkif;twmudk qHk;jzwfonfh enf;ynm/

ab;uif;vHkNcHKrI (Safety)/ ½kyfydkif;ESifh vlrIpdwfydkif;qdkif&m xdcdkufepfemrIrsm;rS uif;a0;jcif;/

Page 128: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

123

vHkjcHKrI (Security)/ Ncdrf;ajcmufrI? tEÅ&m,f? 'Pf&mtemw&jzpfrI odkUr[kwf ysufpD;qHk;½IH;rIrsm;rS

umuG,fapmifha&Smufjcif;/

yg0ifywfoufol (Stakeholder)/ pDrHcsuf odkYr[kwf tpDtpOfwpf&yfü pdwfyg0ifpm;ol vlyk*¾dKvf? vltkyfpk odkYr[kwf

tzGJUtpnf;/

xdcdkufcH&vG,frI (Vulnerability)/ vlwpfOD;csif;pD odkYr[kwf tkyfpkrsm;\ wdkufcdkufcH&rI? xdcdkufepfemrI?

pdwfxdcdkufemusifrIwdkYudk jzpfapEdkifaom vu©Pmrsm;ESifh tajctaersm;/ Oyrm- xdcdkufcH&vG,faom tkyfpkrsm;wGif

txD;usefuav;rsm;? roefpGrf;olrsm;? rdbrpHkonfh tdrfaxmifpkrsm;ESifh vufeufudkifwyfzGJUrsm;?

vufeufudkiftkyfpkrsm;ESifh ,cifu ywfoufqufpyfcJhzl;aom uav;rsm;yg0ifonf/

csrf;omokc&&Sdjcif;^udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrI (Well-being)/ NyD;jynfhpHkaom usef;rma&;tajctaeESifh

,if;tajctaeodkU a&muf&Sdaprnfh vkyfief;pOf/ udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrIonf ½kyfydkif;? pdwfcHpm;rIydkif;? vlrIa&;ydkif;ESifh

odrIqdkif&m usef;rma&;ESifhjynfhpHkonfh tajctaeudk &nfnTef;onf/ udk,fpdwfESpfyg;csrf;omjcif;wGif vlwpfOD;twGuf

aumif;aom taMumif;t&mrsm;jzpfonfh t"dyÜm,f&Sdaom vlrIa&;u@wGif yl;aygif;yg0ifjcif;? aysmf&TifrIESifh

arQmfvifhcsuf&SdrIwdkYudk cHpm;Edkifjcif;? &yf&Gma'o\ wefzdk;xm;csufrsm;ESifhtnD aexdkifjcif;? tjyKoabmaqmifaom

vlrIqufqHa&;rsm;ESifh yHhydk;ulnDwwfaom ywf0ef;usif&Sdjcif;? tjyKoabmaqmifaom b0wGufwm

uRrf;usifp&mrsm;udkoHk;í pdefac:rIrsm;udk &ifqdkifajz&Sif;jcif;? ab;uif;jcif;? umuG,fapmifha&SmufrI&Sdjcif;ESifh

t&nftaoG;&Sdaom 0efaqmifrIrsm;&&Sdjcif;wdkY yg0ifonf (odrIqdkif&m (cognitive) t"dyÜg,fzGifhqdkcsufudkvnf;Munfhyg)/

vli,frsm;ESif h ysdKazmf0ift&G,frsm; (Youth and adolescents)/ vli,frsm;onf touf 15 rS 24 ESpf

twGif;jzpfNyD; ysdKazmf0ift&G,frsm;rSm 10 ESpfrS 19 ESpftwGif; jzpfonf/ xdktkyfpkESpfckaygif;í 10 ESpfrS 24 ESpftwGif;

tkyfpkonf i,f&G,faomolrsm;tMum; tBuD;rm;qHk;tkyfpkjzpfonf/ ysdKazmf0ift&G,f NyD;qHk;jcif;ESifh vlBuD;b0

pwifjcif;wdkYonf uGmjcm;onf/ EdkifiH odkYr[kwf ,Ofaus;rItvdkuf vlrItzGJUtpnf;u tcsKdUaom vkyfief;&yfrsm;udk

wm0ef,laqmif&GufEdkifatmif &ifhusufrI&Sdonf[k owfrSwfonfh touft&G,frsm;rSm uGJjym;jcm;em;onf/

ta&;ay:tajctaersm;wGif q,fausmfoufrsm;ü olwdkYxuf ydki,faomuav;rsm;? vlBuD;rsm;ESifh rwlaom

vdktyfcsufrsm;&Sdonf/ vli,fqdkonfrSm vGwfvyfpGm wm0ef,lEdkifrIudk OD;wnfum wdk;wufaeonfh tcsdefumvudk

&nfnTef;onf/ vlrI,Ofaus;rI? tzGJUtpnf;? pD;yGm;a&;ESifh EdkifiHa&;qdkif&m tcsuftvufrsm;tay: rlwnfí

t"dyÜm,fowfrSwfcsufrsm;onf qufpyftajctaetvdkuf uGJjym;jcm;em;onf/

ydkrdkrsm;jym;aom t"dua0g[m&rsm; pm&if;udk INEE Toolkit: www.ineesite.org/toolkit wGif &SmazGMunfh½IEdkifygonf/

Page 129: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

124

aemufqufwGJ 2- twdkaumuftrnfrsm;

AIDS - Acquired Immune Deficiency Syndrome? attdkif'Dtufpfa&m*g

HIV - Human Immunodeficiency Virus? tdyfcsftdkifADGDa&m*gydk;

IASC - Inter-Agency Standing Committee? vlom;csif;pmemrIqdkif&mtzJGUtpnf;rsm;tNrJwrf;aumfrwD

IDP - Internally displaced person? jynfwGif;a&TUajymif;ae&mcsxm;jcif;cH&ol

ILO - International Labour Organization? tjynfjynfqdkif&mtvkyform;a&;&mtzGJU

INEE - Inter-Agency Network for Education in Emergencies? ta&;ay:umvynma&;twGuf

vlom;csif;pmemrIqdkif&mtzGJUtpnf;rsm;uGef&uf

MOFA - Ministry of Foreign Affairs? EdkifiHjcm;a&;0efBuD;Xme

NGO - Non-government organization? tef*sDtdk̂ tpdk;&r[kwfaomtzGJUtpnf;

NORAD - Norwegian Agency for Development? aemfa0zGHUNzdK;wdk;wufrIqkdif&mtzGJU

SEEP - Small Enterprise Education and Promotion? tao;pm;vkyfief;rsm;qdkif&mynmay;jcif;ESifh

jr§ifhwifjcif;

UN - United Nations? ukvor*¾

UNESCO - United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization? ukvor*¾ynma&;?

odyÜHESifh,Ofaus;rItzGJU

UNHCR - United Nations High Commission for Refugees? ukvor*¾'ku©onfrsm;qdkif&mr[mrif;BuD;½Hk;

UNICEF - United Nation Children's Fund? ukvor*¾uav;rsm;&efyHkaiGtzGJU

Page 130: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

125

aemufqufwGJ 3- a0g[m&tnTef;

ynmoif,lcGifh^ ...vufvrf;rD&&Sdaom 8? 29? 53? 115 access; see also equal access oif,lrIywf0ef;usifodkYoGm;a&mufonfhvrf;aMumif;rsm; 64 access routes wm0efcHrI 33? 114? 115 accountability wuf<uaomoif,lrI 87 active learning ysdKazmf0ift&G,frsm; 123

adolescents oufBuD;oif,lolrsm; 43? 44? 57 adult learners pdppfydkif;jcm;jcif; 19? 21? 35-49 analysis ppfaq;tuJjzwfjcif; 19? 35-40? 116 assessment tuJjzwfjcif; 19? 48-9 evaluation ppfaq;MuD;Muyfjcif; 19? 45-7 monitoring wHkUjyefrSKenf;AsL[mrsm; 19? 41-4 response strategies ppfaq;tuJjzwfjcif; 19? 35-40? 115 assessment

yl;aygif;aqmif&Gufjcif; 39 collaboration qufpyftajctaepdppfydkif;jcm;jcif; 37-8 context analysis n§dEIdif;aqmif&GufrI 33? 36 coordination owif;tcsuftvufaumuf,lpkaqmif;onfhykHpHrsm; 36 data collection tools tcsuftvufrsm;cdkifvHkrI&Sdapjcif;ESifhtcsuftvufpdppfydkif;jcm;enf;rsm; 38 data validity and analysis methods tao;pdwfcJGjcm;aumuf,laomtcsuftvufrsm; 35-6? 40? 116 disaggregated data ynma&;ESifhvlrIpdwfydkif;qdkif&mvdktyfcsufrsm; 40 of education and psychosocial needs vlUusifh0wfrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;jcif; 36 ethical considerations awGU&Sdcsufrsm; 40 findings owif;tcsuftvuf&if;jrpfrsm; 36 information sources t"duvkyfief;rsm; 35 key actions oif,lolrsm; 47 of learners oif,lrI&v'frsm; 75? 76? 78? 89-90 of learning outcomes yg0ifolrsm; 39 participants wHkUjyefrSKenf;AsL[mrsm; 41-2 and response strategies tzGJUrsm; 36 teams ueOD;ppfaq;tuJjzwf&eftcsdefowfrSwfjcif; 35 timing of initial assessments

wdkufcdkufjcif; 64-5? 108 attacks, protection from tajccHtcsuftvufrsm; 44 baseline data pGrf;aqmif&nf 9-10? 30? 33? 38? 115 capacity pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif; 27? 42? 47? 49? 102? 115 capacity building uav;aysmfae&mrsm;ESifhausmif;rsm; 57-8? 115 child-friendly spaces and schools uav;oli,fumuG,fapmifha&Smufjcif; 115 child protection uav;rsm; 25-6? 29? 87? 115 children pmoifcef;&Sdausmif;om;ausmif;olta&twGuf 97 class size pmoifcef;pDrHcefYcGJrI 66 classroom management vkyfief;usifh0wfrsm; 63? 65? 66? 99-100 codes of conduct odrIqdkif&mjzpfpOfrsm; 116 cognitive processes &yf&Gmynma&;aumfrwDrsm; 23-4? 116 community education committees &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI 19? 20? 22-7? 121 community participation

pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif; 27 capacity building uav;rsm;ESifhvli,frsm; 25-6 children and youth

Page 131: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

126

&yf&Gmynma&;aumfrwDrsm; 23-4? 116 community education committees ynmoif,lcGifhwef;wlnDrQ&&Sdjcif; 59 equal access

vlwdkif;tusKH;0ifrI 22-3 inclusiveness t"duvkyfief;rsm; 22 key actions &yf&Gma'oqdkif&mynma&;vkyfief;pDrHcsuf 24-5 local education action plans tpDtpOfrsm;a&;qGJjcif;ESifh taumiftxnfazmfjcif; 106 planning and implementation umuG,fapmifHa&SmufrI 63? 66 protection tcef;u@ESifhwm0efrsm; 24 roles and responsibilities ab;uif;vHkNcHKa&;udkwdk;jr§ifhaqmif&Gufjcif; 63 safety promotion vlrIa&;ydkif;qdkif&moHk;oyfjcif; 26 social audits

&yf&Gma'o&if;jrpfrsm; 19? 28-30 community resources ynmoif,lcGifhvufvSrf;rDSrIESifh vHkNcHKrI 29 access and security a&&SnftwGuf pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif; 29 building for the long term t"duvkyfief;rsm; 28 key actions &yf&Gma'o\pGrf;aqmif&nf 30 local capacity &yf&Gmvlxk\yg0ifulnDrIudk todtrSwfjyKjcif; 29-30 recognition of contributions

y#dyu©pdppfydkif;jcm;jcif; 37 conflict analysis y#dyu©avsmhyg;apjcif; 116 conflict mitigation qufpyftajctaepdppfydkif;jcm;jcif; 9-10? 11? 21? 37-8? 78? 109-10 context analysis oabmwlnDcsufrsm; 98 contracts n§dEIdif;aqmif&GufrI 19? 20-1? 31-4 coordination

wm0efcHrI 33 accountability owif;tcsuftvufESifhtodynmA[kokw pDrHcefYcGJrI 32-3

information and knowledge management

tzGJUtpnf;toD;oD;yg0ifaomn§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwD 31-2

inter-agency coordination committees

yl;wGJppfaq;tuJjzwfjcif;rsm; 33? 36 joint assessments t"duvkyfief;rsm; 31 key actions &if;jrpfrsm;aqmfMopnf;½kH;&,ljcif; 32 resource mobilisation &v'faumif;udka&S;½IaomcsOf;uyfenf; 34 results-oriented approach

t"duuRrf;usifwwfajrmufrIrsm; 79 core competencies 79 tusifhysufjcpm;rI 109-10 corruption oif½dk;nTef;wrf;rsm; 75? 76? 77-82 curricula

qufpyftajctae? touft&G,f? zGHUNzdK;rItqifhrsm;ESifhudkufnDaom 78-9 context, age and developmental levels t"duuRrf;usifwwfajrmufrIrsm; 79 core competencies t"dyÜm,fowfrSwfcsufrsm; 77-8 definitions trsKd;rsKd;uGJjym;jcm;em;jcif; 81-2 diversity t"duvkyfief;rsm; 77 key actions oifMum;ydkYcsonfhbmompum; 81 language of instruction oifaxmufulypönf;rsm; 82 learning materials b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm; 79-80 life skills vlrIpdwfydkif;qdkif&m vdktyfcsufrsm; 80-1 psychosocial needs jyefvnfoHk;oyfjcif;ESifha&;qJGrI 78-9 review and development q&mtwwfoif^vkyfief;cGifoifwef; 83-4 for teacher training

tEÅ&m,frsm; 62? 63-4 dangers tcsuftvufrsm; data

tajccHtcsuftvufrsm; 44 baseline data pkaqmif;jcif; 36? 42 collection

Page 132: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

127

tao;pdwfcJGjcm;Edkifaomtcsuftvufrsm; 35-6? 40? 116 disaggregated data ta&twGufqkdif&m tcsuftvufrsm; 49 qualitative data t&nftaoG;qdkif&m tcsuftvufrsm; 48-9 quantitative data cdkifvHkrI&Sdapjcif;ESifhfpdppfydkif;jcm;jcif; 38? 42 validity and analysis

roefpGrf;olrsm; 70? 71? 81? 116 disabilities, people with ab;tEÅ&m,frsm; 116 disasters

MudKwifjyifqifrI 110? 121 preparedness ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsjcif;ESifh pDrHcefYcGJrI 44? 66-7? 116

risk reduction and management cGJjcm;qufqHjcif; 54? 55-7? 68-9? 95? 110-11? 117 discrimination pdwfaomua&mufjcif; 76? 80? 117 distress qdk;usKd;oufa&mufrIr&Sdapjcif; 42? 117 ‘Do No Harm’ uav;oli,fjyKpkysKd;axmifa&; 62? 79? 108? 117 early childhood development ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm; 117 education authorities ynma&;tpktzGJU 4? 11? 16? 31? 117 Education Cluster ta&;ay:umvynma&; 2-3? 117 education in emergencies

ESifhvlom;csif;pmemrSKqdkif&mwHkUjyefrI 3-4? 44 and humanitarian response ynmoif,lcGifh&&Sda&;^ynmoif,lrItcGifhta&; 5-6? 7? 56? 106? 107-8 right to education

ynma&;rl0g' 8? 105-14 education policy Oya'ESifhrl0g'aa&;qGJcsrSwfjcif; 105? 107-11 law and policy formulation

tpDtpOfa&;qGJrIESifh taumiftxnfazmfrI 105? 106? 112-14 planning and implementation ynma&;wHkUjyefrI 48-9? 117 education response ta&;ay:umv^ta&;ay:tajctaersm; 117 emergencies ynmoif,lcGifhwef;wlnDrQ&&Sdjcif; 43? 53? 55-60 equal access

ausmif;0ifcGifhjyKjcif;? ausmif;tyfESHjcif;ESifh ausmif;aejrJjcif; 57 admission, enrolment and retention

uav;aysmfae&mrsm; 57-8? 115 child-friendly spaces &yf&Gmvlxkyg0ifaqmif&GufrI 59 community involvement cGJjcm;qufqHjcif; 54? 55-7? 68-9 discrimination jyKjyifajymif;vJEdkifrI flexibility 58 csufcsif;OD;pm;ay;&rnfh ynma&;vkyfief;rsm; 58 immediate education priorities t"duvkyfief;rsm; 55 key actions tcGifhtvrf;rsm; 57-8? 122 opportunities t&nftaoG;&Sdynma&; 122 quality education &if;jrpfrsm; 59? 72? 80 to resources ,m,DcdkvIH&mae&mrsm; 59-60 temporary shelters

vlUusifh0wfrsm;udkxnfhoGif;pOf;pm;jcif; 36? 90 ethical considerations tuJjzwfjcif; 19? 48-9 evaluation taxmuftulypönf;rsm; 53? 54? 68-71 facilities

oif,l&mae&mrsm;twGuf'DZdkif;a&;qGJrIESifhxdef;odrf;apmifha&SmufrI 70 design and maintenance of learning spaces

wpfudk,fa&oefY&Sif;rIjr§ifhwifjcif; 71 hygiene promotion t"duvkyfief;rsm; 68 key actions oif,l&mae&mrsm;\wnfae&m 64? 68-9? 109 location roefpGrf;olrsm; 70? 71 people with disabilities a&aumif;a&oefY 71 safe water ywf0ef;usifoefY&Sif;a&; 70-1 sanitation taqmuftOD;zGJUpnf;wnfaqmufyHk?'DZdkif;ESifhaqmufvkyfjcif; 69-70? 109 Structure, design and construction

Page 133: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

128

,m,DcdkvIH&mae&mrsm;tjzpf 59-60? 109 as temporary shelters; see also services

ausmif;oifynma&; 118 formal education tajccHpHowfrSwfcsufrsm; 8? 9? 13? 19-50 Foundational Standards

pdppfydkif;jcm;jcif; 19? 21? 35-49 analysis &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI 19? 20? 22-30 community participation n§dEIdif;aqmif&GufrI 19? 20-1? 31-4 coordination

&efyHkaiG 32? 43? 99 funding usm;-r u@^usm;-r u@uGJjym;jcm;em;rI 26? 29? 54? 71? 106? 118 gender usm;-r tcsKd;rQwrI 42? 46? 85? 94? 96? 118 gender balance usm;-r vlrSKb0udktajccHaomtMurf;zufrSK 63-4? 72? 118 gender-based violence tEÅ&m,frsm; 86? 118 hazards usef;rma&;ESifhtm[m& 71 health and nutrition vlUtcGifhta&; 5-6? 7? 76? 81-2? 119 human rights vlom;csif;pmemrSKqdkif&mwHkUjyefrI 3-4? 44 humanitarian response wpfudk,fa&oefY&Sif;rIjr§ifhwifjcif; 71 hygiene promotion vlwdkif;tusKH;0ifynma&; 81-2? 106? 119 inclusive education INEE tedrfhqHk;pHowfrSwfcsufrsm; 4-5 INEE Minimum Standards

qufpyftajctaepdppfydkif;jcm;jcif; 9-10? 11 context analysis zGHYNzdK;a&; 5 development e,fy,frsm; 8 domains rMumcPar;avh&Sdaomar;cGef;rsm; 17 frequently asked questions vrf;nTefcsufrSwfpkrsm; 10 guidance notes vlUtcGifhta&;rlabmif 5-6? 7 human rights framework t"duvkyfief;rsm; 9? 10? 11 key actions pHowfrSwfcsufrsm; 10? 11 standards enf;AsL[musaomcsdwfqufrIrsm; 15-16 strategic linkages taumiftxnfazmfaqmif&Gufjcif;twGuf enf;vrf;ud&d,mrsm; 12 tools for implementation toHk;jyKrI 10? 13-15 use

owif;tcsuftvufpDrHcefYcGJrI 32-3? 46-7? 110? 119 information management owif;tcsuftvuf&if;jrpfrsm; 36 information sources oifMum;-oif,lrSKjzpfpOfrsm; 75? 81? 87-8? 119 instruction and learning processes oifMum;a&;ypönf;rsm; 78? 79? 82? 85? 101 instructional materials tzJGUtpnf;rsm;tMum;n§dEIdif;aqmif&GufrIaumfrwD 31-2 inter-agency coordination committees ta&;ay:umvynma&;twGufvlom;csif;pmemrIqdkif&mtzJGYtpnf;rsm;

uGef&uf((INEE) 4 Inter-Agency Network for Education in Emergencies

vlom;csif;pmemrIqdkif&mtzJGYtpnf;rsm;tNrJwrf;aumfrwD(IASC) 16? 120 Inter-Agency Standing Committee jynfwGif;a&TUajymif;ae&mcsxm;jcif;cH&ol(IDP) 43? 96? 111? 120 internally displaced persons pD;yGm;a&;? vlrIa&;ESifh ,Ofaus;rI&ydkifcGifhrsm;qdkif&m EdkifiHwumy#dnmOfpmcsKyf

(1966) 6? 56-7

International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (1966)

EkdifiHwumOya'a&;&mjyXmef;csufrsm; 6 international legal instruments tvkyfwm0efazmfjycsufrsm; 95? 98 job descriptions oifMum;ydkYcsonfhbmompum; 81? 95 language of instruction Oya'ESifhrl0g'aa&;qGJcsrSwfjcif; 105? 107-11 law and policy formulation

qufpyftajctaepdppfydkif;jcm;jcif; 109-10 context analysis

Page 134: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

129

ynma&;udkpOfqufrjywfjzpfay:ap 108-9 continuity of education ab;tEÅ&m,fMudkwifjyifqifrI 110 disaster preparedness owif;tcsuftvufrQa0ay;jcif;ESifhowif;tcsuftvufpepfrsm; 110 information sharing and systems t"duvkyfief;rsm; 107 key actions cGJjcm;qufqHrIr&Sdjcif; 110-11 non-discrimination tef*sDtdkESifhukvor*¾tzJGYtpnf;rsm;rSulnDaqmif&Gufolrsm; 111 non-government and UN actors ynmoif,lcGif&&Sda&;^ynmoif,lrItcGifhta&; 107-8 right to education ausmif;ab;uif;vHkNcHKrI 109 school safety

oif,lolrsm; 47? 102? 120 learners oif,lrI learning see teaching and learning oif,lrItaMumif;t&m 78 learning content oif,lrIywf0ef;usif 8? 53-4? 61-72 learning environment

taxmuftulypönf;rsm; 53? 54? 68-71 facilities umuG,fapmifha&Smufjcif;ESifhcsrf;omokc&&Sdjcif; 53? 61-7? 117? 121? 123 protection and well-being

0efaqmifrIrsm; 53? 68? 71-2? 80? 112 services

oif,lrI&nf&G,fcsufrsm; 77 learning objectives oif,lrI&v'frsm; 75? 76? 78? 89-90? 120 learning outcomes oif,lrIjzpfpOfrsm; 87-8? 119 learning processes oif,lrIwnffae&mrsm; 120 learning sites oif,l&mae&mrsm; 70? 101? 120 learning spaces b0wGufwmuRrf;usifp&mrsm; 44? 47? 78? 79-80? 120 life skills ta&;tzwf^pmwwfajrmufrI 7? 44? 47? 54? 76? 78? 79 literacy toufarG;rI 123 livelihood &yf&Gma'oynma&;vkyfief;pDrHcsuf 24-5? 108? 113 local education action plans ppfaq;MuD;Muyfjcif; 19? 45-7 monitoring ausmif;jyifyynma&; 88? 121 non-formal education tef*sDtdk^tpdk;&r[kwfaomtzGJUtpnf; 111 non-governmental organisations twGuftcsuf 44? 47? 78? 79 numeracy yl;aygif;yg0ifrI 121 participation yl;aygif;yg0ifaomoif,lrI 87? 121 participatory learning vkyfief;aqmif&GufrIoHk;oyfcsuf 102 performance appraisals tpDtpOfrsm;a&;qGJjcif;ESifhtaumiftxnfazmfjcif; 11? 105? 106? 112-14 planning and implementation

ynma&;&ydkifcGifhrsm;ESifh &nfrSef;csufrsm; 112 education rights and goals u@rsm;tMum;csdwfqufrIrsm; 112 inter-sectoral linkages t"duvkyfief;rsm; 112 key actions EdkifiHtqifhESifh&yf&Gma'otqifhynma&;tpDtpOfrsm; 24-5? 108? 113 national and local education plans &if;jrpfrsm; 113 resources yGifhvif;jrifomrSKESifhwm0efcHrSK 114 transparency and accountability

upm;enf; 87 play MudkwifjyifqifrI 110? 121 preparedness umuG,fwm;qD;rI 121 prevention

twwfynmqdkif&mzGUHjzdK;wdk;wufapjcif;

professional development, see training and professional development

umuG,fapmifha&Smufjcif; 53? 61-7? 115? 121 protection oif,lrIywf0ef;usifodkYoGm;a&mufonfhvrf;aMumif;rsm; 64 access routes &yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrI 63? 66 community participation

Page 135: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

130

tEÅ&m,frsm; 62? 63-4 dangers ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsjcif;ESifh pDrHcefYcGJrI 66-7 disaster risk reduction and

management usm;-r vlrSKb0udktajccHaomtMurf;zufrSK 63-4? 72? 118 gender-based violence t"duvkyfief;rsm; key actions 61 oif,lolrsm;ESifh oif,lonfhae&mrsm;tMum; trsm;qHk;tuGmta0; learners-learning site distance tMurf;zufrIuif;aom pmoifcef;pDrHcefYcGJrI 64 non-violent classroom management wdkufcdkufcH&jcif;rS uif;a0;apjcif; 66 safety from attack 64-5? 108 ab;uif;vHkjcHKrI 61-2 security and safety xdyg;aESmifh,SufrIjzpf&yfrsm; 63 violations see also well-being

vlrIpdwfydkif;qdkif&m vdktyfcsufrsm; 2? 40? 65? 72? 80-1? 102? 121 psychosocial needs t&nftaoG;&Sdynma&; 7? 76? 122 quality education jyefvnfxlaxmifjcif; 124 recovery q&m^rrsm;a&G;cs,fcefUxm;jcif; 93? 94? 95-7 recruitment and selection of teachers

pmoifcef;&Sdausmif;om;ausmif;olta&twGuf 97 class size tawGUtBuHKESifht&nftcsif;rsm; 95-6 experience and qualifications tvkyfwm0efazmfjycsufrsm; 95? 98 job descriptions t"duvkyfief;rsm; 95 key actions &nfnTef;axmufcHay;olrsm; 97 references a&G;cs,frIpHowfrSwfcsufrsm; 95 selection criteria

'ku©onfrsm; 43? 55? 78? 81? 90? 96? 110-11? 122 refugees qDavsmfaomynma&; 122 relevant education cHHEdkif&nf&Sdjcif; 38? 125 resilience &if;jrpfrsm; 19? 28-30? 32? 42? 59? 113 resources wHkUjyefrIenf;AsL[mrsm; 19? 41-4 response strategies

ppfaq;tuJjzwfjcif; 41-2 assessment tajccHtcsuftvufrsm; 44 baseline data pGrf;aqmif&nfwnfaqmufjcif; 42 capacity building 42 ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsjcif; 44 disaster risk reduction qdk;usKd;oufa&mufrIr&Sdapjcif; 42? 117 ‘Do No Harm’ tvSL&Sif\wHkYjyefrI 43 donor response ta&;ay:tajctaewHkYjyefrIrsm;twGufBudKwifjyifqifjcif; 44? 66-7?

86? 121

emergency response preparedness

t"duvkyfief;rsm; 41 key actions EdkifiHtqifhtpDtpOfrsm; 43 national programmes tzGJUtpnf;qdkif&mvkyfydkifcGifhjyXmef;csufuefYowfrIrsm; 44 organisational mandates wHkYjyefrIenf;AsL[mrsm;udkjznfhpGufjyifqifjcif; 43 updating response strategies

ynmoif,lcGif&&Sda&;^ynmoif,lrItcGifhta&; 5-6? 7? 56? 106? 107-8? 112 right to education ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajc 122 risk ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcqef;ppfjcif; 37-8? 62? 63? 69? 86? 109-10? 122 risk assessment ab;uif;rI 2? 46? 61-2? 63? 64? 109? 122 safety ywf0ef;usifoefY&Sif;a&; 70-1 sanitation vHkjcHKrI 29? 61-2? 64-5? 123 security 0efaqmifrIrsm; 53 services

vufvSrf;rDjcif;ESifh vTJajymif;ay;jcif;rsm; 72? 80 access and referrals usef;rma&;ESifht[m& 71 health and nutrition

Page 136: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

131

u@rsm;tMum;csdwfqufrIrsm; 112 inter-sectoral linkages t"duvkyfief;rsm; 68 key actions

vlrIa&;ydkif;qdkif&moHk;oyfjcif; 26 social audits Sphere pDrHcsuf 4? 6? 15-16 Sphere Project yg0ifywfoufolrsm; 10? 123 stakeholders yHhydk;ulnDjcif;ESifhBuD;Muyfjcif; 93? 94? 101-2 support and supervision see also

training and professional development q&m^rrsm;twGufepfemaMu; 99 teacher compensation q&m^rrsm;ESifhynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm; 8? 93-102 teachers and education personnel

vkyfief;cGiftaetxm;rsm; 93? 98-100 conditions of work t"dyÜm,fowfrSwfcsuf 94 definition 0efxrf;a&G;cs,fcefUxm;jcif; 93? 94? 95-7 recruitment and selection

wm0efrsm;ESifh 0wå&m;rsm; 94 roles and responsibilities

yHhydk;ulnDjcif;ESifhBuD;Muyfjcif; 93? 94? 101-2

support and supervision, see also training and professional development

oifMum;jcif;ESifhoif,ljcif; 8? 75-90 teaching and learning ppfaq;tuJjzwfjcif; 75? 76? 78? 89-90 assessment oif½dk;nTef;wrf;rsm; 75? 76? 77-82 curricula oifMum;-oif,lrSKjzpfpOfrsm; 75? 81? 87-8? 119 instruction and learning processes oifMum;a&;ypönf;rsm; 78? 79? 82? 85? 101 instructional materials oifwef;ay;jcif;ESifhtwwfynmqdkif&mzGUHjzdK;wdk;wufapjcif; 75? 76? 83-6 training and professional development

oifjyenf;rsm; 78? 88 teaching methods ,m,DcdkvIH&mae&mrsm; 59-60? 109 temporary shelters oifwef;ay;jcif;ESifhtwwfynmqdkif&mzGUHjzdK;wdk;wufapjcif; 75? 76? 83-6 training and professional development

oif½dk;nTef;wrf;rsm;ESihfyg0ifonfh taMumif;t&mrsm; 83-4 curricula and content tEÅ&m,fudkowdjyKem;vnfjcif; 86? 118 hazard awareness t"duvkyfief;rsm; 83 key actions w&m;0iftodtrSwfjyKay;jcif; 85 recognition and accreditation wHkYjyefrIrsm;twGufBudKwifjyifqifjcif; 86 response preparedness yHhydk;ulnDjcif;ESifh n§dEIdif;aqmif&Gufjcif; 84-5 support and coordination q&m^r- t"dyÜg,fowfrSwfcsuf 83 teacher: definition oifMum;-oif,lrIypönf;rsm; 85 teaching and learning materials

yGifhvif;jrifomrI 114 transparency oufarG;ynmoifwef;rsm; 32? 44? 47? 57? 76? 80 vocational training xdcdkufcH&vG,frI^ ckcHumuG,fEdkifpGrf;enf;rI 9-10? 123 vulnerability a&aumif;a&oefY 71 water, safe csrf;omokc&&Sdjcif;^udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrI 46? 53? 61? 62? 65? 72? 123 well-being see also protection vkyfief;cGiftaetxm;rsm; 93? 98-100 work conditions vli,frsm; 25-6? 29? 30? 42? 108-9? 123 youth

Page 137: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

132

aemufqufwGJ 4- wHk Y jyeftBuHjyKvTm

qufoG,f&eftcsuftvuf

&ufpGJ- trnf-

tzGJUtpnf;ESifh &mxl;-

vdyfpm-

zkef;-

tD;ar;vf-

(1) oif odkUr[kwf oifhtzGJUtpnf;u tedrf hqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk toHk;jyKcJUonfh enf;vrf;rsm;taMumif;

azmfjyay;yg/ þvufpGJpmtkyfyg t"duvkyfief;rsm;udk oif\ qufpyftajctae? pDrHcsuf̂ tzGJUtpnf;^

n§dEIdif;aqmif&GufrI vkyfief;ponfwdkYESifh udkufnDatmif jyifqifcJhonfrsm; (&Sdvsif) rnfodkUaqmif&GufcJUonfudk

wduspGmazmfjyay;yg/

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(2) þvrf;nTefpmtkyfudk toHk;jyKaepOf rnfonfhpdefac:rIrsm; &ifqdkifBuHKawGUcJU&ygovJ/ ,if;pdefac:rIrsm;udk

rnfodkYausmfjzwfcJhygovJ odkYr[kwf ,if;pdefac:rIrsm;ESifhtwl rnfodkYvkyfief;rsm;udk aqmif&GufcJUygovJ/

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 138: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

133

(3) oif&&SdcJhaom oifcef;pmtcsKdUudk rQa0ay;Ekdifygovm;? odkYr[kwf þvufpGJpmtkyfudk oHk;í&vmaom

oifhtawGUtBuHKrsm;rS vufawGUvkyfaqmifrIerlemaumif;tcsKdUudk Oyrmtjzpf azmfjyay;yg/ pHowfrSwfcsufrsm;

oHk;jcif;aMumifh oif\tvkyfwGif rnfonfhoufa&mufrI&Sdygoenf;/

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(4) oifhtawGUtBuHKtay:tajccHNyD;? rnfonfhowif;tcsuftvuf odkYr[kwf rnfonfhenf;vrf;? ud&d,mrsm;udk

xyfrHjznfhpGufjcif;jzifh þvufpGJpmtkyfonf ydkrdkxda&mufqDavsmfrI&Sdrnf[k xifygoenf;/

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(5) þvufpGJpmtkyfESifhpyfvsOf;í tjcm;xifjrifcsuf odkYr[kwf wHkYjyeftBuHjyKcsufrsm;&Sdvsif azmfjyay;yg/

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ynma&;twGuftedrf hqHk;pHowfrSwfcsufrsm;- BudKwifjyifqifjcif;? wHk Y jyefjcif;? jyefvnfxlaxmifjcif;

vufpGJpmtkyfudk toHk;jyKNyD; &&Sdvmaom oif\tawGUtBuHKrsm;udk rQa0ay;onfhtwGuf aus;Zl;wifygonf/

þwHkYjyeftBuHjyKcsufrsm;onf tedrf hqHk;pHowfrSwfcsufrsm;udk ydkrdktoHk;jyKvmapa&;twGuf enf;AsL[m

owfrSwf&mwGifvnf;aumif;? jyefvnfjznfhpGufjyifqif&mwGifvnf;aumif; taxmuftuljzpfygrnf/ þar;cGef;vTmudk

jznfhoGif;NyD; [email protected] odkY tD;ar;vfjzifhay;ydkYapvdkygonf/ odkYr[kwf INEE Coordinator for

Minimum Standards, UNICEF - Education Section, 3 United Nations Plaza, New York, NY 10017, USA odkY vdyfrlí

ay;ydkYEdkifygonf/ þyHkpHudk www.ineesite.org/feedback wGifvnf; tGefvdkif;jznfhpGufEdkifygonf/

Page 139: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality

134

 

tajccHpHowfrSwfcsufrsm;

&yf&Gmvlxkyl;aygif;yg0ifrIpHowfrSwfcsufrsm;- yl;aygif;yg0ifjcif;ESifh&if;jrpfrsm;? n§dEdIif;aqmif&GufrIpHowfrSwfcsuf- n§dEdIif;aqmif&GufrI? pdppfydkif;jcm;rIpHowfrSwfcsufrsm;- ppfaq;tuJjzwfjcif;? wkHYjyefrIenf;AsL[mrsm;? ppfaq;MuD;Muyfjcif;ESifhtuJjzwfjcif;

t"duaqG;aEG;&efacgif;pOfrsm;- y#dyu©avsmhyg;apjcif;? ab;tEÅ&m,fjzpfEdkifajcavQmhcsjcif;? uav;oli,fjyKpkysKd;axmifjcif;? usm;-r u@uGJjym;jcm;em;rI? HIVESifhAIDS? vlUtcGifhta&;?

vlwdkif;tusKH;0ifynma&;? u@rsm;tMum;csdwfqufrIrsm;? umuG,fapmifha&SmufrI? vlrIpdwfydkif;qdkif&myHhydk;ulnDrIESifh vli,frsm;

ynma&;twGuftedrf hqHk;pHowfrSwfcsufrsm;-

BudKwifjyifqifjcif;? wkY H jyefjcif;? jyefvnfxlaxmifjcif;

oifMum;jcif;ESif hoif,lkjcif;ynmoif,lcGifhESifhoif,lrIywf0ef;usif q&m^rrsm;ESif htjcm;ynma&;qkdif&m

yk* ¾ d Kvfrsm;

ynma&;rl0g'

pHowfrSwfcsuf 1- ynmoif,lcGif h

wef;wlnDrQ&&Sdjcif;/ t&nftaoG;

&SdNyD; qDavsmfqufpyfrI&Sdaom ynma&;

tcGifhtvrf;rsm;udk vlwdkif;vufvSrf;rD

&&Sdonf/

pHowfrSwfcsuf 2- umuG,fapmifh

a&Smufjcif;ESif h csrf;omokc&&Sdjcif;/

oif,lrIywf0ef;usifonfab;uif;vHkNcHK

NyD; oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifhtjcm;

ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdolrsm;tm;

umuG,fapmifha&SmufrIESifh vlrIpdwfydkif;

qdkif&mcsrf;omokcwdkYudkydkrdk&&Sdaponf/

pHowfrSwfcsuf 3- ynma&;taxmuf

tulypönf;rsm;ESif h0efaqmifrIrsm;/

ynma&;taxmuftulypönf;rsm;onf

oif,lolrsm;? q&m^rrsm;ESifhtjcm;

ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;\ ab;uif;

vHkNcHKa&;ESifh udk,fpdwfESpfyg;csrf;omrIudk

ydkrdkjzpfay:apNyD;? usef;rma&;?tm[m&?

vlrIpdwfydkif;ESifh umuG,fapmifha&SmufrI

qdkif&m0efaqmifrIrsm;ESifhqufpyfaeonf/

pHowfrSwfcsuf 1- oif½ k d;nTef;wrf;

rsm;/ ,Ofaus;rI? vlrIa&;? bmompum;

wdkYESifhqDavsmfrI&Sdaomoif½dk;nTef;wrf;rsm;

udkf ausmif;oifESifhausmif;jyifyynma&;

wdkYwGif oif,lolwdkY\ qufpyftajctae?

vdktifrsm;ESifh udkufnDpGmtoHk;jyKonf/

pHowfrSwfcsuf 2- oifwef;ay;jcif;?

twwfynmqdkif&mzHGUjzdK;wdk;wufap

jcif;ESif hyH hyd k;ulnDjcif;/q&m^rrsm;ESifht

jcm;ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;onfvdktyf

csufESifhtajctaet&qDavsmfqufpyfrI

&SdNyD; pepfusaom oifwef;rsm;udk

tcgtm;avsmfpGmwufa&mufcGifh&&Sdonf/

pHowfrSwfcsuf 3- oifMum;-oif,lrI

jzpfpOfrsm;/ oifMum;-oif,lrIjzpfpOfrsm;

onfoif,loludkA[dkjyKonf? yl;aygif;yg0if

rI&Sdonf? vlwdkif;tusKH;0ifonf/

pHowfrSwfcsuf 4- oif,lrI&v'frsm;

udk ppfaq;tuJjzwfjcif;/ oif,lrI

&v'frsm;udk tuJjzwf&efESifh cdkifvHkrI

&SdaMumif; taxmuf txm;jy&eftwGuf

qDavsmfaomenf;rsm;udk toHk;jyKonf/

pHowfrSwfcsuf 1- 0efxrf;a&G;cs,f

cefUxm;jcif;/ oifhavsmfaomt&nftcsif;

&Sdonfhq&m^rrsm;ESifhtjcm;ynma&;qdkif

&myk*¾dKvfrsm;udkta&twGufvHkavmufpGm

a&G;cs,fcefUxm;onf/ þodkUa&G;cs,fcefU

xm;&mwGif vlrsKd;? bmomponfjzifh uGJ

jym;jcm;em;rI&SdEdkifjcif;ESifh nDnGwfrQwrI

&Sdapjcif;tcsufrsm;udk xif[yfonfha&G;

cs,frIpHowfrSwfcsufrsm;tay:tajccHNyD;?

yl;aygif;yg0ifí yGifhvif;jrifomaom

vkyfief;pOfjzifh aqmif&Gufonf/

pHowfrSwfcsuf 2- vkyfief;cGif

taetxm;rsm;/ q&m^rrsm;ESifhtjcm;

ynma&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;onf owfrSwf

xm;aomvkyfief;cGif taetxm;rsm;udk

&Sif;vif;pGm od&Sdxm;NyD; oifhavsmfaom

vkyftm;c&&SdMuonf/

pHowfrSwfcsuf 3- yHhyd k;ulnDjcif;ESif h

BuD;Muyfjcif;/q&m^rrsm;ESifhtjcm;ynm

a&;qdkif&myk*¾dKvfrsm;twGufyHhydk;ulnDjcif;

ESifh BuD;Muyfjcif;,EÅ&m;onf

xda&mufpGm vnfywfvsuf&Sdonf/

pHowfrSwfcsuf 1-Oya'ESifhrl0g'a&;qGJ

csrSwfjcif;/ ynma&;qdkif&mwm0ef&Sdol

rsm;onf tcrJhynmoifMum;cGifhESifh

vlwdkif;ynmoif,lcGifhtygt0if t&nf

taoG;&Sdynma&;udkpOfqufrjywfapa&;

ESifh jyefvnfxlaxmifa&;twGuf

OD;pm;ay; aqmif&Gufonf/

pHowfrSwfcsuf 2-tpDtpOfa&;qGJjcif;

ESifhtaumiftxnfazmfaqmif&Gufjcif;/

ynma&;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&mwGif

EdkifiHwumESifhEdkifiHawmfynma&;rl0g'rsm;?

Oya'rsm;? pHowfrSwfcsufrsm;? tpDtpOf

rsm;ESifh ab;'PfcH&olrsm;\ oif,lrI

vdktyfcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;onf/

Page 140: INEE Coordinator for Minimum Standards - The MIMU · INEE is an open, global network of practitioners and policy makers working together to ensure all persons the right to quality