Koc atcpe TIp Dcrgisi (2001), 2, 49-51 The Medical Journal of Kocatepe 200 I. Afy on Kocatepe Unive rsites i

HipOTiROiDizM VE HiPERTiROiDizMLi HASTALARDA SERUM BETA-KAROTEN VE ViTAMiN A DUZEYLERi

SERUM BETA-CAROTENE AND VITAMIN A LEVELS IN PATIENTS WITH HYPOTHYROIDISM AND HYPERTHYROIDISM

Ahmet KAHRAMAN I, Ekin ONDER2

I AKO Rckt orlu gii Uyg ulama vc Arast irma Hastanesi Biyokunya AD , A fyon 20 smangazi Onive rsitesi Ti p Fakii ltesi Biyok imya Afr.Esk isehi r

OZET: insanlarda serum beta-karoten ve vitamin A dUzeyleri ile triiyodotironin uptake, tota l tiroksin ve serbest tiroksin indeksi arasmdaki iliski incelendi.Hipotiroidili hastalarda serum beta­karoten (200±7 ug/dl) ve vitamin A (45.5S±3.35 ug/dl ) diizeyleri sag hkli kontrol gurubuna (beta­karoten: 156±5 ug/dl, vitamin A: 32.23± 1.I3 ug/dl ) gore anlamli sekilde yiiksekti (p<O.OOI ). Hipertiroidili hastalarda ise serum beta-karoten 96±4 ug/dl) ve vitamin A (2 1.5 1± 1.21 ug/dl ) diizeyleri ise saglikh kontrol gurubuna gore anlamh sekilde diisilktil (p<O.OOIj.Sonuc olarak, serum beta-karoten ve vitamin A diizeylerinin olciilmesinin tiroid fonksiyonlarmm degcrlendirilmcsinde bir test olarak kullanilabilecegini dusunuyoruz. Aynca , hipertiroidizmde beta-ka roten ve vitamin A'ya gereksinim oldugunu karusmdayrz, [An ahtar Kelimeler: Beta-karoten, vitamin A, hipotiroidizm ve hipertiroidizm ]

ABSTRACT: The interrelationships between beta-carotene and vitamin A and triiodothy ronine uptake, total thyroxine and free throxine index of serum were examinated in humans. Serum beta­carotene (200±7 ug/dl ) and vitamin A (45.5S±3 ug/dl) levels in pati ents with hypothyroidism were significantly higher than healthy controls (p<O.OO I) (beta-carotene: 156±5 ug/dl , vitamin A: 32.23± 1.\3 ug/dl j ). In the patients with hyperthyroidism serum beta-carotene (96±4 ug/dl ) and vitamin A (2 1.5 \± 1.2\ ug/dl) levels were decreased when compared to healthy controls (p<O.OO \). Finally, we believe that the measurement of serum beta-carotene and vitamin A levels may be used as a test for evaluating thyroid fonction. In addition, we believe that there are requirement for beta-carotene and vitamin A in hyperthyroidim [Key Words: Beta-carotene, vitamin A, hypothyroidism and hyperthyroidism.]

ctnts

Vitamin A vucudun gorme, Ureme, bUyU­me ve ge lisme fonksiyo nlan nm ge lismes indc onernli rol oynar (I ). Tiroksin (T 4 ) in belli bash etkisi ise oksijen kullanmn uyarmasidrr (kalorijenik etki). Boylece VUCUdU11 biiyUme ve gclismesine etki eder (2). Tiroksin ile vitamin A ve onun prokursoru beta-karoten.arasmda ZIt

bir iliski oldugu bildir ilmistir (3,4,5,6,7) . Tirotoksikozda bazal metabolik orarun artrnasi yanmda vitamin A kullanirru da artrnaktadir. Aynca T4 vitamin A 'nm emilimine, depolanrnasma, transporiuna ve beta­

49

karotenden sentezine etki etmektedir (4). Fakat literatiirde Zit bilgiler de vard ir (S).Bazl arasnrmacrlar tirotoksikoz tedavisinde vitamin A' dan ve hipervitaminoz A tedavisinde Ta' ten yararlanilabileccgini ileri surmiislerdir (4).

Bu calismada vitamin A ve beta-karoten ile tiroksin arasmdaki bu Zi t iliskiyi saptayarak, bu maddelerin hiper- ve hipotiroidizm tarnsmda yararlt olup olamayacag mi saptarnak istedik.

MATERYAL VE METOD

Cahsmarmz hastanemize miiracat eden her yas ve cinsten yetiskin gonullulerden olusan kontrol gurubu (n=63), hipertiroidi gurubu (n=24) ve hipertiroidi gurubunda (n=48) gerceklesti.

Triiyodotrionin uptake (T3U), tiroksin (T4)

ve serbest tiroksin indeksi (FT41) analizleri: RIA teknigi ve coat A-count yontemiyle (Diagnostic Products Corp.LA.USA kitleri He) yapildi. Normal degerler: T3U: %25-37, T4 :

4.5-12 .5 ug/dl, Ff4I: 1.13-4 .63 ug/dl , Olgulann tarnsi T3U, T4 ve Ff41 analizleriyle karutlandi . FT41 dtizeyi 1.13 ug/dl.den kucuk olan hastalar hipotiroidili, 4.6311g/dl. den buyuk olanlar hastalar hipertiroidili, 1.13-4.63 ug/dl .arasmda olanlar saghkl: kontrol kabul edildi.

Beta-karoten ({3-kar) ve vitamin A (vit A) anaiirleri: Plazma proteinleri etil alkol ile cokturulerek beta-karoten ve vitamin A, petrol eteri ile ekstrakte edildi . Ekstraktm absorbansi 450 nm'de olculerek c (ug/dl )=A450 x 1020 formtiltine gore beta-karoten tayin edildi. Daha soma petrol eteri azot gazi altmda 3rC'deki su banyosunda ucurularak elde edilen kuru kahnti 2 hacim Carr-Price cozeltisi (%20:

Antimon triklortirtin kloroformdaki <rozeltisi) ve I hacim trifloro asetik asit kansnmndan olusan cozelti ile muamele edilerek olusan kisa slireii mavi rengin absorbansi 620 nm'de okunarak c (ug/dl )=[A 620- (A450 x 0.3)] x 337 formiilii kullamlarak vitamin A tayin edildi (3,9) .

istatistiksel analizler student-t testi kullarularak yapildi.

SONU<;LAR

Serum beta-karoten dtizeyi kontrol gurubuna (I 56±5 ug/dl) gore hipotiroidi gurubunda (200±7 ug/dl) anlamh olarak ytiksekken, hipertiroidi gurubunda (96±4 ug/dl) daha diisuktu (p<O .OO I).

Serum vitamin A dtizeyi kontrol gurubuna (32.23±1.13 ug/dl) gore hipotiroidi gurubunda (45.58±3.35 ug/dl) onernli oranda yuksekken, hipertiroidi gurubunda (21.51 ±1.21 ug/dl ) ise onemli oranda dtisiiktu (p<O .OO I).

TUm guruplann T3U, T4 , Ff4I, beta-ka­roten ve vitamin A diizeyleri asagida tabla I'de verilmisti

Tablo I: Guruplann analiz sonuclan (ortalama±standart hata)

Grup T 3U (%) T4 (Ilg/d l) FT41 (ug/dl) ~-kar (llg/dl) Vit A (llg/dl)

Kontrol(n=63) 25.41±0.41 8.49±0.24 2.15±0.05 156±5 32.23±1.13

Hipotiroidi(n=24) 22.5±3.55 ' 3.02±0.21' 0.69±0 .55' 200±7* 45.58±3.35 '

Hipertiroidi(n=48) 34.13±0.8I ' 21.0±0 .91' 7.17±0.34' 96±4* 21.51±1.21'

(Kontrol gurubuna gore'p<O.OO I)

TARTI~MA

Tablo l'de goriildiigii gibi beta-karoten ve vitamin A dtizeyleri hipotiroidi gurubunda kontrol gurubuna gore anlamli sekilde yiiksek, hipertiroidi gurubunda ise anlamh sekilde diisiiktii (p<O.OO I).

Daha once yapilan cahsmalarda beta­karoten ve vitamin A dtizeyleri bizim

calrsmarruzda oldugu gibi hipotiroidi gurubunda kontrol gurubuna gore anlarnh sekilde yiiksek, hipertiroidi gurubunda ise anlamh sekilde diisuk bulunrnustu (3,4,5,6)

MandaI ve Distiar hipotiroidizmli hastalarda yuksek, hipertiroidizmli hastalarda diisiik beta-karoten dtizeyleri buldular (7). Bu arastirmacilar oral olarak beta-karoten ve retinol vermenin (75 mg) normal ve

50

hipotiroidizmli hastalarda bu parametreleri onemli oranda artrrdigim tesbit ettiler. Yine bu arastirmacilar hipotiroidizmde beta karotenin vitamin A 'ya donilsiimiiniln bozulmasirun yam sira, vitamin A kullarummm da azaldrgmi iddia ettiler. Ayru arastmcilar tiroid fonksiyonunun degerlendirilmesinde beta-karoten ve vitamin A dilzeylerinin tayininin onemine degindiler.

Bhat ve arkadaslan akut hipertiroidizm esnasmda vitamin A tesbit etmisler ve bu yetersizligi prealbumin ve vitamin A tasiyrci proteinlerin eksikligine baglamislardir (3) .

Morley ve arkadaslan vitamin A yetersiz diyetle beslenen ratlarda biyokimyasal hipo­tiroidizm olusturmuslardir. Bu arasnrmacilar vitamin A yctersizliginin hipotalamus-hipofiz ekseni tlzerinde tiroid hormonu feed-back 'inde bozulma olusturdugunu gosterdiler (10).

Nockels ve arkadaslan ise diger bircok arastiricmm tersine vitamin A yetersiz diyetle beslenen tavuklarda deneysel hipotiroidizm olusturduklanru bildirmislerdir (8) .

Sonuc olarak, beta-karoten ve vitamin A 'rnn hipertiroidizmde yetersizligini, hiper­tiroidizmde ise arnsiru tesbit ettik. Beta­karoten ve vitamin A dUzeylerinin tayininin tiroid fonksiyonlannm degerlendirilmesinde kullamlabilecegini, aynca hipertiroidizmde beta-karoten ve vitamin A'ya gereksinim oldugunu dusunuyoruz.

KAYNAKLAR

I. Keyvani F . Vitamin A status and endemic goiter. Int. J. Vitam. Nutr.Res. 58(2) :155­60, 1988.

2. Pekin B. Biyokimya MUh.(Temel il­keler), I. kitap, Ege Universitesi matbaasi, p .266-271 ,1979.

3. Bhat MK and Cama HR. Thyroidal control

~idi of hepatic release and metabolism of

llarnh vitamin A. Biochim Biophys Acta. 541 ~ ise :211-222,1978. i)

Iizmli lIarda ~. Bu D ve I ve

4. Moore T (ed .). Vitamin A and the thyroid. Vitamin A. p. 525-533,1957.

5. Goswami UC and Choudhury S. The status of retinoids in women suffering from hyper- hypothyroidism: Interrelationship between vitamin A, beta­carotene and thyroid hormones. Int. J Vitam Nutr Res. 69 (2) :132-135, 1999.

6. Constantini F, Pierdomenico SD, De Cesare D et al. Effect of thyroid function on LDL oxidation. Arterioscler Thromb Vasc BioI. 18 (5): 732-737, 1998.

7. Mandai SK and Distidar AG. Carotene and retinol levels in the diagnosis of hypothyroidism. J Assc Physicians India, 33 (l0): 654-655 (1985).

8. Nockels CF, Ewing DL, Phetteplace H et al.Hypothyroidism: An early sign of vitamin A deficiency in chickens. J Nutr. 114 : 1733-1736, 1984.

9. Kaser M and Stekol JA . Critical study of the carr-Price reaction for the determination of ~-carotene and Vitamin A in biological materials. J Lab Clin Med. 28 : 904-909, 1943.

10. Morley JE, Damasa DA, Gordon J et al. Thyroidal fonction and vitamin A deficiency. Life Sci. 22 :190 1-1906, 1978

Yazarlar: A. KAHRAMAN: AKO Rektorliigu Uygu-Iama ve Arasnrrna Hast. Biyokimya AD Afyon E. ONDER: Osmangazi Universitesi Tip Fakiil­tesi Biyokimya Alr.Eskisehir

Yazrsma Adresi: Yrd . DoC; . Dr. Ahmet Kahraman AKU Rektorliigu Uygulama ve Arastirma Hastanesi Biyokimya AD, 03200-Afyon Tel: 027621679011126 Fax:O 272 217 20 29 E-mail: a.kahraman@turkport.com.tr

51