3

2018 Programmeren

3D Simuleren Voorinstellen

Opspannen Verspanen

Produceren Automatiseren

ing. P.J.F. Schuurbiers

CNC Instructie Buro

FANUC Instructieboek CNC Frezen

Pagina 5

CNC INSTRUCTIE BURO Verantwoording

Titel Fanuc Instructieboek CNC FREZEN Uitgever CNC Instructie Buro Website www.cncinstuctieburo.nl Auteur ing. P.J.F. Schuurbiers Copyright tekst en afbeeldingen De Auteur Nabestellen Op de site van de uitgever of op www.verspanersforum.nl Contact info@cncinstructieburo.nl www.verspanersforum.nl

De site www.verspanersforum.nl is eigendom en een particulier initiatief van Gerrit van der Linde, om vakkennis en ervaring in de metaal vast te leggen. Op het forum vinden vak discussies plaats die uw kennis kan aanvullen. Het is opgezet zonder winstoogmerk, echter sponsors zijn welkom.

Wij adviseren u om elk jaar een verspaningscursus te volgen, omdat snijgereedschappen en machines constant in ontwikkeling zijn en nieuwe, concurrerende oplossingen mogelijk maken. Op www.verspanersforum.nl kunt u inschrijven op training thema’s zoals: draaien, frezen, boren, kotteren en multitasking bewerkingen. Op elk van deze terreinen is nog veel te leren.

ISBN 978-94-90020-01-9 / NUR 171

Pagina 7

CNC INSTRUCTIE BURO

Copyright Auteursrecht

Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de auteur niets van dit boek worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden, of op enige wijze in enige vorm, wat ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. De uitgever is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht.

Pagina 8

CNC INSTRUCTIE BURO Inleiding

Bij deze uitgave. Dit instructieboek vormt een handleiding bij CNC machines met FANUC besturingsformaat. Hieruit leert u de functies en mogelijkheden kennen, om de meeste verspaningen op een bewerkingscentrum te kunnen programmeren en in te stellen. De basis wordt uitgelegd aan de hand van een standaard 3-assig Verticaal of Horizontaal CNC bewerkingscentum. Deze modellen komen we veel tegen bij toeleveringsbedrijven. Voor de CNC machines, met 4e/5e as (NC draaitafels), worden de instructievoorbeelden uitgebreid. Deze kennis is dan ook weer toe te passen bij het werken op varianten van dergelijke machineconcepten. Verder wordt het werken met diverse machine-uitbreidingen en opties in dit boek behandeld. - Pallet wisselaar - Elektronische toolsetters - Elektronische meettaster - Standtijdbewaking - Macro programmering - Draadfezen - Manual Guide Mill - 24/7 Productie - Bewerkingsvlak zwenken (4e+5e as) - 5-Vlaks Controle freesproef - Aanwijzingen voor het vlakfrezen (technologie) De CNC scholingen met mijn oorspronkelijke dictaat, vormde al jarenlang de basis bij in-gebruikname van nieuwe en bestaande CNC machines met allerlei producten en toepassingen, die ik als praktijkopleider mocht realiseren. De instructie onderwerpen zijn zodanig beschreven, dat u hierop kunt selecteren als u daarover meer wilt weten, zonder dat alle voorgaande stof eerst moet zijn doorgewerkt. Met de gegeven uitleg krijgt u snel een overzicht van de opzet, werkwijze en mogelijkheden van machines met FANUC besturingsformaat (ook Fadal, Haas, Mitsubishi e.d.). De verzamelde kennis in dit boek maakt het inwerken op deze besturing een stuk gemakkelijker. Het "Verspanersforum" bracht mij op het idee, om dit instructiemateriaal in deze vorm aan te bieden. Op dit forum kunnen ook verbeteringen en aanvullingen met u tot stand komen en zo kennis en ervaring worden gebundeld voor toekomstige CNC verspaners. Het instructieboek kan ook dienen als naslagwerk op de werkplek, bij alle bekende merken horizontale en verticale CNC machines, met hier en daar een aantekening over specifieke verschillen. De aanduidingen van de behandelde bedieningstoetsen en schermtaal zijn hier in het Engels. De praktische opzet, doormiddel van verklarende teksten met figuren en voorbeelden, biedt de basis aan om ook zelf te oefenen en zo met uw CNC machine te leren werken. Bij deze uitgave zijn 3D virtuele CNC machine simulaties uitgegeven bij alle praktijkoefeningen achter in dit boek. Ik wens u als CNC Frezer hiermee veel plezier. Peter Schuurbiers

Pagina 9

CNC INSTRUCTIE BURO Inhoud

Verantwoording .............................................................................................................................5 Software Tools ..............................................................................................................................6 Copyright ......................................................................................................................................7 Inleiding .......................................................................................................................................8 Inhoud..........................................................................................................................................9 Scholingsprogramma ................................................................................................................... 12 Fanuc ......................................................................................................................................... 13 Werkvoorbereiding ...................................................................................................................... 14 Gereedschappenlijst .................................................................................................................... 15 X-Y-Z Coördinaten ....................................................................................................................... 16 X-Y-Z Assenstelsel ....................................................................................................................... 17 Machinenulpunt ........................................................................................................................... 18 Nulpunten G54 - G59 ................................................................................................................... 19 Gereedschap Instelgegevens ........................................................................................................ 20 Gereedschap Afstellen ................................................................................................................. 21 Elektronische Toolsetter ............................................................................................................... 23 A as ............................................................................................................................................ 26 B as ............................................................................................................................................ 27 Oefening 1 .................................................................................................................................. 28 A+C as Zwenktafel ...................................................................................................................... 29 5 Assige Machine ......................................................................................................................... 30 Absolute Programmering G90 ....................................................................................................... 31 Oefening 2 .................................................................................................................................. 32 Incrementele Programmering G91 ................................................................................................ 33 Oefening 3 .................................................................................................................................. 34 Inch of MM ................................................................................................................................. 35 Programma Nummer en Tekst ...................................................................................................... 36 Programma Indeling .................................................................................................................... 37 Oefening 4 .................................................................................................................................. 38 Programma Opbouw .................................................................................................................... 39 Programma Formaat .................................................................................................................... 40 Functie Modaal ............................................................................................................................ 41 G-Code Functies .......................................................................................................................... 42 M-Code Functies .......................................................................................................................... 44 Gereedschap Wisselen ................................................................................................................. 45 Oefening 5 .................................................................................................................................. 46 Pallet Wisselen ............................................................................................................................ 47 Bediening FANUC ........................................................................................................................ 51 Bediening Machine ...................................................................................................................... 52 Scherm Weergave ....................................................................................................................... 53 Edit Functies ............................................................................................................................... 54 Programma Ingeven .................................................................................................................... 55 Oefening 6 .................................................................................................................................. 56 Grafische Weergave ..................................................................................................................... 57 Elektronische meettaster (optie) ................................................................................................... 58

Pagina 10

CNC INSTRUCTIE BURO

Nulpunten Afstellen ..................................................................................................................... 60 Standtijdbewaking ....................................................................................................................... 66 Grafische Weergave ..................................................................................................................... 68 Interpolatie functies ..................................................................................................................... 69 Baanfuncties ............................................................................................................................... 70 Lijn Frezen G0, G1 ....................................................................................................................... 71 Oefening 7 .................................................................................................................................. 72 Radiuscorrectie G41, G42 ............................................................................................................. 73 Oefening 8 .................................................................................................................................. 84 Boog Frezen G2, G3 ..................................................................................................................... 85 Rond Frezen G2, G3 .................................................................................................................... 86 Oefening 9 .................................................................................................................................. 87 Afschuinen en afronden ,R en ,C .................................................................................................. 88 Oefening 10 ................................................................................................................................ 89 CAD/DXF/CAM formaat ................................................................................................................ 90 Helix Frezen ................................................................................................................................ 91 Draadfrezen ................................................................................................................................ 92 Cilindrisch Frezen G107 ................................................................................................................ 97 Freeswerk Kwaliteit ................................................................................................................... 100 Graveer Freeswerk .................................................................................................................... 101 24/7 Productie........................................................................................................................... 102 Multi Task Machines .................................................................................................................. 103 Bewerkingscycli ......................................................................................................................... 105 G73 Boorcyclus ......................................................................................................................... 110 G81 Boor/Voorkottercyclus ......................................................................................................... 111 G82 Boorcyclus ......................................................................................................................... 112 G83 Boorcyclus ......................................................................................................................... 113 Oefening 11 .............................................................................................................................. 114 G74 Tapcyclus ........................................................................................................................... 115 G84 Tapcyclus ........................................................................................................................... 116 G74/G84 Rigid Tapcyclus ........................................................................................................... 117 G85 Springkop Tapcyclus ........................................................................................................... 118 Oefening 12 .............................................................................................................................. 119 G76 Finish kottercylus ................................................................................................................ 120 G85 Ruim/Finish kottercylus ....................................................................................................... 121 G86 Finish Kottercylus ............................................................................................................... 122 G87 Achterverzinken .................................................................................................................. 123 G88 Hand Kottercylus ................................................................................................................ 124 G89 Finish Kottercylus ............................................................................................................... 125 Macro Programmering ............................................................................................................... 126 Oefening 13 .............................................................................................................................. 138

Pagina 11

CNC INSTRUCTIE BURO

MGM-Manual Guide Mill (optie) ................................................................................................... 139 MGM Ruwdeel vorm ................................................................................................................... 140 MGM Boren op coördinaten ........................................................................................................ 141 MGM Freescyclus ....................................................................................................................... 143 MGM Kamer voorfrezen ............................................................................................................. 144 MGM Kamer bodem nafrezen ..................................................................................................... 145 MGM Kamer omtrek nafrezen ..................................................................................................... 146 MGM Boring voorfrezen.............................................................................................................. 147 MGM Boring bodem nafrezen ..................................................................................................... 148 MGM Boring omtrek nafrezen ..................................................................................................... 149 Positie Omrekening .................................................................................................................... 151 Spiegelen G50.1, G51.1 ............................................................................................................. 152 Schaalfactor G50, G51 ............................................................................................................... 154 Lokale Nulpuntverschuiving G52 ................................................................................................. 155 Oefening 14 .............................................................................................................................. 157 Rotatie G68, G69 ....................................................................................................................... 158 Oefening 15 .............................................................................................................................. 159 Bewerkingsvlak zwenken G68.2 .................................................................................................. 160 Zwenken met freeskop .............................................................................................................. 163 5-Vlaks bewerking ..................................................................................................................... 164 Oefening 16 .............................................................................................................................. 167 4 Assig Simultaanfrezen ............................................................................................................. 168 5 Assig Simultaanfrezen ............................................................................................................. 169 5 Vlaks Controle Freesproef ....................................................................................................... 170 Offsetdata Inlezen G10 .............................................................................................................. 174 Parameter Instelling .................................................................................................................. 175 Communicatie ........................................................................................................................... 178 Keuze van snijgegevens ............................................................................................................. 180 Vlakfrezen ................................................................................................................................. 182 Aanwijzingen voor het Vlakfrezen (1-3) ....................................................................................... 185 Instructie werkstukken............................................................................................................... 188 Praktijkoefening NC1 ................................................................................................................. 189 Praktijkoefening NC2 ................................................................................................................. 190 Praktijkoefening NC3 ................................................................................................................. 191 Praktijkoefening NC4 ................................................................................................................. 192 Praktijkoefening NC5 ................................................................................................................. 193 Praktijkoefening NC6 ................................................................................................................. 194 Praktijkoefening NC7 ................................................................................................................. 195 Praktijkoefening NC8 ................................................................................................................. 196 Praktijkoefening NC9 ................................................................................................................. 197 Praktijkoefening NC10 ............................................................................................................... 198 Praktijkoefening NC11 ............................................................................................................... 199 Praktijkoefening NC12 ............................................................................................................... 200 Oplossingen .............................................................................................................................. 201 Nawoord ................................................................................................................................... 202 Bijlage A ................................................................................................................................... 203 Bijlage B ................................................................................................................................... 206

Pagina 14

CNC INSTRUCTIE BURO Werkvoorbereiding

Organisatie Het samenstellen van gereedschap en werkstuk opspanningen kost soms veel tijd en dient zo min mogelijk tot machinestilstand te leiden. Zorg er dus voor dat het gereedschappen- en opspanmiddelen assortiment goed is georganiseerd. Aan het CNC programmeren gaat eerst enige werkvoorbereiding vooraf. De CNC Frezer zal zich hier kunnen onderscheiden in vakkennis en ervaring. Het gaat er om of de aanmaak van het product dan wel of niet kan slagen. Dit vraagt om de juiste beoordeling en uitwerking van criteria zoals:

1. Het bepalen van de afmeting van het ruwe/schone uitgangsmateriaal (incl. tekening lezen, kritische toleranties signaleren, normeisen en materiaal soort vaststellen)

2. Het bepalen van het bewerkingstraject (hoe voor- en na-bewerken op welke machines) (incl. routing van de bewerkingen, planning machinecapaciteit en beschikbaarheid)

3. Het bepalen van de manier van opspannen en aantal omspanningen (incl. welke spanmethode geschikt is en welke spanmiddelen beschikbaar zijn op basis van uw praktijkervaringen)

4. Het bepalen van de indeling van de werkstuknulpunten per aanzicht/opspanning (Dit is handig bij 3+2 opspanningen op een 5-assige machine)

5. Het bepalen van de maatvoering van het product vanuit het werkstuknulpunt(en) (Het werkt in het begin handig, om vooraf een coördinatenlijst te maken met gemiddelde toleranties)

6. Het bepalen van de gereedschappenlijst (keuze van houders, frezen, boren.) (incl. de beschikbaarheid van de gereedschappen en keuze van de snijmateriaal soorten en evt. gereedschapsproeven)

7. Het bepalen van de bewerkingsvolgorde (omschrijving, voeding, toerental) (incl. controle van de richtwaarden voor de toepassing van de gereedschappen, vermogen en stabiliteit machine)

8. Het bepalen van de aanmaak van mallen, inkoop van gereedschap en materiaal (incl. backward planning van deze materialen zodat deze benodigdheden op tijd binnen zijn)

9. Maken van een instelblad met opspanschets (incl. vastleggen opspanwijze of later een foto hiervan, nulpunten en opmerkingen)

10. Programmeren van het werkstuk, grafisch controleren en simuleren op fouten. (Met gebruik van de bewerkingsvolgorde (7) en coördinatenlijst (5) en opspanschets (9)

Als er over deze zaken met een dosis praktijkervaring is nagedacht, kunnen we gaan programmeren. Ervaren frezers geven het programma veelal direct aan de besturing in. Anderen lezen het in vanaf de server of het eigen PC programmeersysteem. Voor machines met 4e / 5e -as, is het wel raadzaam om opspanningen uit te schetsen (CAD). Hiermee verkrijgt men een beter overzicht van de in te delen bewerkingen (nulpunt keuze, botsingsvrijheid e.d.). Voor complexere toepassingen of om organisatorische redenen, is een professioneel CAM pakket de oplossing om CNC programma's eerst compleet buiten de machine te vervaardigen. Wilt u hiermee ervaring opdoen, bestel dan de “SharpCAM software” op www.cncinstructieburo.nl

Met de 3D virtuele machine simulatie software, test u daarna eerst de bewerkingsafloop van uw CNC-programma. In een snelle 3D machine simulatie worden zo eventuele fouten en de oorzaken van een botsing opgespoord. Wilt u hiermee ervaring opdoen, kijk dan op www.cncinstructieburo.nl Als basis is een genormeerd opspansysteem aan te raden. Het laatste blijkt uit de leveringen van nulpuntspansystemen en modulaire mallen met hydraulische spanelementen.

Pagina 22

CNC INSTRUCTIE BURO Gereedschap Afstellen

Voorinstellen Met een voorinstelapparaat, meten we nu buiten de machine, eerst de werkelijke uitsteek-lengte en de radius van alle gereedschappen op. Deze waarden kunnen nu direct (of online) in de gereedschappentabel worden ingegeven/ingelezen. In dit systeem wordt met een positieve lengtewaarde, de punt van het snijgereedschap boven op het afstelvlak Z0, of op het nulpunt in Z as gezet (W). In een Z-as nulpuntverschuiving moet dan wel eerst het machinenulpunt (M) naar het afstelvlak of nulpunt in Z (W) zijn ingesteld. In dit voorbeeld -510 mm. In de eerste Z-as beweging, na de geactiveerde nulpuntverschuiving (bijv. G54), wordt ook de lengtecorrectie geprogrammeerd (bijv. G0 G43 H01 Z3). Dit moet dus na elkaar gebeuren als de tool wordt opgestart. Tijdens programma-afloop wordt in de uitlezing ter informatie de actuele H-code aangegeven.

Figuur 5 Gereedschapslengte in het voorinstelsysteem

Theoretisch verlegt de besturing door G54 het machinenulpunt in Z as (M) met -510 mm (volgens de nulpuntentabel), tot op het werkstukoppervlak (W). Tegelijkertijd wordt in de werkelijke Z-as beweging in de G43 regel erna, de snijkant terug getrokken met de eigen lengtemaat, zodat deze precies op de Z positie komt te staan (T1: -510+81.476+3=Z+3). Informeer bij uw leverancier naar de aanschaf van een gereedschap voorinstelapparatuur.

Pagina 24

CNC INSTRUCTIE BURO Elektronische Toolsetter

Toolsetter (optie) De gereedschapslengtecorrectie wordt bepaald op de toolsetter. De automatische afstelcyclus is als macroprogramma in de besturing terug te vinden. Deze toolsettercyclussen roepen we op met een programma of in handingave (MDI). Voorbeeld 1: Gereedschapslengtemeting In dit voorbeeld wordt na de meting van de gereedschapslengte de uitkomst automatisch in de offsettabel geschreven (H9). N2T9(FREES 10 MM) N3M6 N4S300M4 N7G65 P9010 H9 N8G0Z150. Voorbeeld 2: Gereedschapslengtecontrole In dit voorbeeld wordt met een controlemeting van de gereedschapslengte, de uitkomst automatisch vergeleken met de waarde in de offsettabel (H9). Indien de nu werkelijk gemeten lengte H9 met meer dan 0.1 mm (Q) afwijkt, wordt het gereedschap geparkeerd en volgt een alarm: GEBROKEN-TOOL. N2T9(FREES 10 MM) N3M6 N4S300M4 N7G65 P9010 H9 Q0.1 S10 N8G0Z150. Betekenis:

G65 = Macroprogramma oproepen P9010 = Macroprogramma nummer

Argumenten:

H9 = Gereedschapslengte offsetnummer Q0.1 = Gereedschapsslijtage criterium in mm S10 = Gereedschapsdiameter frees in mm (boor=0) Let op: Fabrikanten van toolsettersystemen kunnen u verder documenteren over de volledige mogelijkheden. Daarbij hoort een pakket macroprogramma's die voor de betreffende besturing zijn ontwikkeld. Daarbij is de ondersteuning met bedieningsvriendelijke functies om de taster te kalibreren en te gebruiken ook te installeren. De toolsetterprogramma's werken met macrovariabelen #500-#510 om de instelling van de tasterstift te borgen of meetgegevens op te slaan. (Hoofdstuk Macroprogrammering: De common variabelen mogen dus niet in uw eigen macroprogramma's worden toegepast, bijvoorbeeld: #500-#510. Vraag uw leverancier om advies).

Pagina 29

CNC INSTRUCTIE BURO A+C as Zwenktafel

X, Y, Z, A en C (4e + 5e as optie) Op een machine kan men de lineaire X-, Y-, en Z-assen ook combineren met twee rotatie-assen. In de praktijk bestaan enkele concepten die machinefabrikanten hebben gerealiseerd om dit toe te passen. Daarbij onderscheiden we machines volgens het ontwerp met de rotatie in de freeskop, in de machinetafel of in een combinatie hiervan. De mogelijkheid bestaat dan om een product meerzijdig (5-vlaks) of in een 5 assige simultaan bewerking te bewerken. Het laatste komen we tegen bij waaier-, schoepen- en matrijzenfabrikanten en bij onderdelen voor de lucht- en ruimtevaart. Een machinetafel kan ook als zogenaamde zwenktafel worden uitgevoerd (Tilting table). Bewerkingscentra, combineren dan deze A-as zwenktafel met een geïntegreerde C-as draaitafel. Met de zwenktafel kunnen we het werkstuk vóór en achterover kiepen en dan op elke positie indexeren. Het zwenkbereik bedraagt bijvoorbeeld A+20 tot A-90 graden of A+30 tot A-120 graden, afhankelijk van de machine bouwwijze en ronddraaitafel afmeting. Er bestaan ook A+C as opbouw tafels, voor horizontale en verticale machines, die in de originele machine uitvoering worden mee besteld. Bij het werken met een zwenktafel, moet je extra goed opletten met positioneren, bijvoorbeeld of de spil vanaf de wisselpositie, botsingsvrij naar het werk toe komt. Sta je voor de machine, dan heb je met een A+ positie, soms minder zicht op de verspaning (op een verticale machine kijk je dan tegen de achterkant van de zwenktafel aan). Soms vertraagt een gereedschapswissel cyclus, omdat de tafel eerst terug moet zwenken van A-(90) naar bijvoorbeeld A-45/A0, om ruimte te maken voor een veilige wisseling (machine versie verschil). We kunnen de spilkop ook zelf met code G53 Z0/G28 Z0 in Z-as eerst naar het machinenulpunt programmeren. Hierdoor ontstaat er meer ruimte en veiligheid om botsingsvrij te positioneren.

Figuur 10 Verticale machine met een zwenktafel (A-as) en geïntegreerde draaitafel (C-as)

Pagina 37

CNC INSTRUCTIE BURO Programma Indeling

Hoofd- en Onderprogramma Soms is een korter CNC programma mogelijk, als we bewerkingen in een onderprogramma opnemen. Deze kunnen in het hoofdprogramma meerdere keren worden herhaald of in andere hoofdprogramma’s nog van pas komen. Bijvoorbeeld als we op hetzelfde gatenpatroon moeten centreren, boren en of tappen (onderprogramma met de coördinaten). Of als een contour voor en na moet worden gefreesd (onderprogramma met de contourbeschrijving). Ook als bewerkingen op meerdere machineklemmen moeten worden herhaald past men onderprogramma's toe.

Voorbeeld:

N1 O11 (HOOFD PGM 11) N2 G21 N3 T1 M6 (FREES 10) N4 G0 G54 G90 X0 Y0 S1500 M3 N5 G0 G43 H1 Z3. M8 N6 M98 P22 L1 N7 G0 X80 Y0 N8 M98 P22 L1 N9 M6 N10 M30

N101 O22 (ONDER PGM 22) N102 G1 Z-5. F250. N103 G1 G91 X20. F500. N104 G1 Y20. N105 G0 G90 Z3 N106 M99

Betekenis: N6 M98 = Onderprogramma oproepen N6 P22 = OnderProgramma nummer: 22 (Kies: 1 - 9999) N6 L1 = Aantal keer doorlopen: 1 (Kies: 1 - 99) N10 M30 = Einde hoofdprogramma N106 M99 = Einde onderprogramma Op de betekenis van de overige coderingen in dit programma komen we nog terug. Eerst wordt het hoofd- en daarna het onderprogramma ingegeven. Je kunt verschillende onderprogramma’s in hetzelfde hoofdprogramma opgeroepen. Tot maximaal 5 keer kun je vanuit een onderprogramma weer naar een nieuw onderprogramma gaan (nesting). Onderprogramma’s kunnen soms ook in andere hoofdprogramma’s van pas komen. Zorg ervoor dat bij programma-opslag, het juiste hoofd- en bijbehorende onderprogramma later zijn terug te vinden. Je kunt ook een bestand opslaan, waarin zowel het hoofd- en onderprogramma staat, met het % teken aan het begin en eind van dit bestand. Fanuc kent geen LABEL techniek zoals we deze kennen op sommige andere besturingen.

Pagina 40

CNC INSTRUCTIE BURO Programma Formaat

Betekenis coderingen Van de programmaregels om een gereedschap op te starten, geven we hier de betekenis. Voorbeeld (Horizontale machine met B-as en toolvoorselectie): N29 T1 (Voorselecteren T1 ) N30 M6 (Tool wisselen T1 ) N31 T2 (CENTERBOOR 6 MM) (Voorselecteren T2 ) N32 G0 G40 G54 G80 G90 X60. Y20 B0 S5000 M3 (Positioneren X, Y, B in ijlgang ) N33 G43 H1 Z250. M8 (Werkstuk benaderen in ijlgang met lengtecompensatie in Z-as ) N34 G1 Z3. F500 (Positioneren Z-as in voeding ) Betekenis: N = Regelnummer (regelnummers zijn niet verplicht) T1 = Toolnummer 1 voorselecteren in kettingmagazijn M6 = Tool wisselcyclus starten en T1 in de spil opnemen T2 = Toolnummer 2 voorselecteren ( ) = Willekeurige commentaar tekst tussen haakjes N32 G0 = Verplaatsing in ijlgang m/min. G40 = Toolradius correctie uitschakelen (voorzorgsmaatregel) G54 = Nulpunt 1 activeren (in een X-Y verplaatsing) G80 = Werking boorcyclus uitschakelen (voorzorgsmaatregel) G90 = Absolute maat programmering (voorzorgsmaatregel) X Y = Coördinaten aanlopen in ijlgang (nieuwe spilpositie X60 Y20) B = Draaitafel indexeren naar positie B0 S = Ingave spiltoerental 5000 omw/min. M3 = Spilstart rechtsom N33 G43 = Tool lengtecompensatie code H inschakelen (in Z-as) H1 = Tool lengtecompensatie code nr.1 activeren (van T1) Z+3 = Veiligheidshoogte 3 mm boven de opspanning/mal (Z+) M8 = Vloeistofkoeling inschakelen (aan) N34 G1 = Verplaatsing in voeding mm/min. Z+3. = Veiligheidshoogte boven het werk (Z+) F500 = Coördinaat aanlopen met voeding 500 mm/min. De code G40, G80 en G90 maken het veiliger om in regel N32 opnieuw te kunnen starten. X-Y-Z Coördinaten blijven in de volgende regels hun positie behouden, nadat deze eenmaal zijn opgegeven. Daarna worden deze niet herhaald, tenzij deze moeten worden overschreven met een nieuwe waarde in het programma. G en M-codes kennen deze z.g.n. modale werking binnen specifieke code groepen, waarover hierna meer.

Pagina 46

CNC INSTRUCTIE BURO Oefening 5

Meervoudige opspanning programmeren Programmeer (zonder cyclus) het voorboren van gat 25±0.1 mm (20 mm diep doorlopend) op positie X60. Y20. Er zijn vier (4) werkstukken op de zuil opgespannen (werkstuk afmetingen volgens figuur 1 op blz.16). Pas aparte onderprogramma's toe voor het vlakfrezen (T1) en boren (T2). De bewegingen hierin stelt u op met G0 (ijlgang) en G1 (voeding) voor de verplaatsingen van het gereedschap. Neem bij het boren tot een diepte van 5 mm de voeding 60% en erna 100% tot 30 mm diep. Het ruwe materiaal is L100 x B80 x H20 mm. Als werkstuknulpunten zijn afgesteld: W1 = G55 op B0 (of G54.1 P1) W2 = G56 op B90 (of G54.1 P2) W3 = G57 op B180 (of G54.1 P3) W4 = G58 op B270 (of G54.1 P4)

Figuur 14 Palletopspanning op een horizontale machine

Pagina 48

CNC INSTRUCTIE BURO Pallet Wisselen

Seriefabricage van hetzelfde product op twéé pallets (M60) In het afwisselend produceren op twee pallets, van hetzelfde product, kan op de vrij gegeven pallet (drukknop) automatisch worden doorgestart. De machine test dan eerst welke pallet vrij is gegeven en start hierop hetzelfde CNC programma. Voorbeeld: Seriefabricage op twéé pallets van het zelfde product. Op beide pallets wordt hetzelfde CNC programma afwisselend afgelopen: N10 M60 Pallet (1/2) opvragen N20 T9 (FREES 10 MM) Voorselectie N30 M6 Gereedschapswissel N40 T10 (VINGERFREES 16 MM) Voorselectie N50 G0 G40 G55 G80 G90 X0 Y0 B0 S5000 M3 Bewerking met T9 N60 G43 H9 Z3 M8 N .. N .. Bewerking van het product op de vrijgegeven pallet. N .. N190 M30 Einde programma Functie M60 start het onderprogramma O9001. Hierin testen we welke pallet is vrijgegeven en bepaalt daarmee de uitvoering van de palletwisseling. Hiervoor is in parameter 6071 code M60 met O9001 verbonden. Dit onderprogramma maakt weer gebruik van de onderprogramma's O9002 en O9003 uit het vorige voorbeeld. Tussen verschillende machinefabrikanten kan hiervan een variatie in uitvoering bestaan, zoals het doorstarten na M30 op de volgende vrijgegeven pallet. Voorbeeld: Horizontale machine O9001(AUTO PALLET WISSEL) (VER 1.2 - MACH FS/16IM) IF[#1002EQ1]GOTO1 (EQ1= P1 BINNEN) IF[#1003EQ1]GOTO2 (EQ1= P2 BINNEN) GOTO3 N1 G65P9003 (LAAD PALLET 2) M99 N2 G65P9002 (LAAD PALLET 1) M99 N3#3000=10(ALARM: CHECK VRIJGAVE) M30

Pagina 59

CNC INSTRUCTIE BURO Elektronische meettaster (optie)

Uitrichten nulpunt Als voorbeeld bepalen we in een Z-as meting het nulpunt op het werkstukoppervlak. De uitkomst wordt verrekend in de oorspronkelijke nulpuntverschuiving Z0 van G54 (nr.1). Voorbeeld: :8001 (ZET NULPUNT Z) G21 G40 G80 G90 G94 T32 (MEETTASTER) M06 M40 (MEETFUNCTIE AAN) G04 X0.5 G90 M01 G00 G54 X50. Y-50. (MEETPUNT OP PRODUCT) G43 Z200. H32 G65 P9014 Z10. F3000 (POS BEVEILIGING) G65 P9018 Z0. S1 Q20. (ZET NULPUNT IN Z) G65 P9014 Z200. M41(MEETFUNCTIE UIT) M99 Betekenis: Macrokeuze: G65 = Macro onderprogramma oproepen P9014 = Macroprogramma: Veilig positioneren (taster stopt op obstakels). P9018 = Macroprogramma: Nulpunt in Z-as meting Argument toewijzing: Z0 = Meetpositie in Z-as S1 = Nulpunt G54 (S120=G54.1P1 Z#7003). Q20 = Meetweg in Z as Voorbeeld: Er werd in deze meting een G54 nulpuntverschil vastgesteld van Z-0.52. WORK ZERO OFFSET O8001 N00000 Current offset: G54

No.00 (COMMON) No.01 (G54)

X0 X-264.845 Y0 Y-250.071 Z0 Z-000.520

Pagina 62

CNC INSTRUCTIE BURO Nulpunten Afstellen

Oriëntatie machinenulpunt en werkstuknulpunt Hier stellen we het nulpunt G55 af vanuit het machinenulpunt voor palletpositie B0.

Figuur 15 Opspanning uitrichten vanuit machinenulpunt (spil staat hier op referentiepositie)

WORK ZERO OFFSET O7001 N00000 Current offset: G54

No.00 (COMMON) No.02 (G55) No.05 (G58) X0 X-264.845 X-264.845 Y0 Y-250.071 Y-250.071 Z0 Z-350.540 Z-351.060 B0 B 0.000 B 0.000

Pagina 67

CNC INSTRUCTIE BURO Standtijdbewaking

Standtijd toepassen Bij de toepassing van standtijdbewaking, bestaat er een verschil in de vermelding van het gereedschaps- en offsetnummer, dan we normaal toepassen. Voorbeeld: N1 O9 N2 T1002 (BOOR 2.5 MM) N3 M6 N4 G0 G40 G54 G80 G90 X0 Y0 B0 S200 M3 N5 G43 H99 D99 Z100 In dit hoofdprogramma betekend:

T1002 = Gereedschap (Boor 2.5 mm) uit standtijd groep 02. H99 D99 = Het fictieve lengte- en of radiuscorrectienummer (altijd H99 en D99). Dit

nummer wordt herleid tot het werkelijke correctienummer (bijv. H12 D12) voor de boor die uit de wisselaar aan de beurt is gekomen.

(Het offsetregister no. 99 zelf, blijft blanco in de gereedschappentabel). De instelling van de parameters kunnen verschillen tussen Fanuc modellen. Standtijd status: Indien de standtijd is verstreken, of na controle breuk is vastgesteld (optie), kenmerkt de besturing dit gereedschap in het "toollife" scherm d.w.z.:

* = Standtijd verstreken. @ = Standtijd loopt nog. # = Gereedschapsbreuk.

Doe de test op de bewaking van het aantal gereedschapswisselingen: N1 O9 N2 T1001 (FREES 10 MM) N3 M6 N4 G0 G40 G54.1 P1 G80 G90 X0 Y0 B0 S200 M3 N5 G43 H99 D99 Z100 N6 G91 N7 G1 X10. F2500 N8 G90 N9 T0 (SPIL LEGEN) N10 M6 N11 M30 Nadat alle wisselingen per gereedschap uit groep 01, dus 10 herhalingen zijn uitgevoerd, treedt een alarm op na totaal 30 toolwisselingen : ALARM: 160 NO SPARE TOOL

Pagina 75

CNC INSTRUCTIE BURO Radiuscorrectie G41, G42

Links en rechts kiezen De radiuscorrectie wordt met G41 links, of met G42 rechts, langs de contour ingeschakeld. Deze richting moet u dus zelf kiezen en daarmee bepaalt u ook de mee- of tegenloop freesmethode. De radiuscorrectie blijft actief langs de geprogrammeerde contour, totdat we deze weer uitschakelen met G40. Hieronder worden deze situaties weergegeven voor een geprogrammeerde X as beweging op Y20 mm.

Figuur 20 Geen correctie: G40 = De frees beweegt OVER de contourlijn

Figuur 21 Meeloopfrezen: G41 = De frees beweegt LINKS * langs de contourlijn

Figuur 22 Tegenloopfrezen: G42 = De frees beweegt RECHTS * langs de contourlijn

* Bepaald t.o.v. de freesrichting F

Pagina 84

CNC INSTRUCTIE BURO Oefening 8

Omtrek programmeren Programmeer het omtrekfrezen van dit werkstuk (onderste aanzicht). Het ruwe materiaal heeft de voorbewerkte afmeting van 96x74x24,5 mm (uit 100x80x25 mm). Het wordt op een rand van 3 mm diep in de machineklem gelegd. Deze spanrand in een 2e opspanning affrezen.

Figuur 35 Tekening voor het omtrekfrezen van een spankikker

Pagina 90

CNC INSTRUCTIE BURO CAD/DXF/CAM formaat

Tekeningmaten Een freesbewerking is soms lastig te programmeren als er onvoldoende maten op tekening staan. Ook onnauwkeurigheden in de tekenwijze leiden tot vertraging, omdat contoursnijpunten niet blijken aan te sluiten en een hinderlijk probleem met radiuscompensatie ontstaat. Door in CAD het detail over te tekenen vinden we hiervoor vaak een oplossing. Als u de denkbeeldige middelpuntsbaan langs de contour construeert, vindt u vaak nog een oorzaak van het probleem. In een bestaande CAD tekening kan een contour ook worden geselecteerd om ontbrekende maatvoering of coördinaten eruit te lichten, of de tekening in een DXF formaat om te zetten (kies het CAD nulpunt dan hetzelfde als in CAM). Dit formaat kan met de juiste postprocessor in een CAM systeem naar een Fanuc formaat worden omgezet. Deze DXF slag is ook direct mogelijk met de “FANUC NC programma EDITOR”. Deze software kunt u bestellen op de site www.cncinstructieburo.nl Bij problemen met maatvoering kiest u uit één van deze mogelijkheden, om weer snel verder te kunnen werken op de machine. Let er op dat we zoveel mogelijk in nominale maten willen programmeren i.v.m. het beheersen van de nauwe toleranties tijdens de verspaning. Een compleet CNC programma dat met CAM moet worden gemaakt, is de enige mogelijkheid om op dubbel gekromde oppervlakten freesbanen te genereren (3D). Dit is mogelijk met SharpCAM 3D. Deze software kunt u ook bestellen op de site www.cncinstructieburo.nl

Figuur 41 Voorbeeld: Deze contouromtrek frezen vraagt om extra CAD informatie (2D)

Figuur 42 Voorbeeld: Dit modelfrezen verlangt een volledig CAM programma (3D)

Pagina 93

CNC INSTRUCTIE BURO Draadfrezen

Aan- en uitloopweg Bij het frezen van schroefdraad op een tapeinde (bout) wordt eenvoudig tangentieel aangelopen op de kerndiameter. In een moer kiezen we een zachte aan- en uitloop in een radiale beweging. Aan- en uitloopradius in een moer: R = (D + d) /4 De gelijktijdige verplaatsing in Z-as over radius R: Zp = ((tanˉ¹ (R÷(D/2-R))) / 360) x p Betekenis: R = X aanlooppunt (D/2)-R = Y aanlooppunt D = Draaddiameter d = Freesdiameter Zp = Spoeddeel over R p = Spoed van de draad.

Figuur 44 Variabelen inwendig schroefdraad frezen.

Pagina 105

CNC INSTRUCTIE BURO Bewerkingscycli

Cycluskeuze Voor boren, ruimen, kotteren en tappen biedt Fanuc toereikende bewerkingscycli aan. Met het betreffende cyclusnummer wordt de keuze van de bewerking bepaald. De standaardcycli om gaten of boringen voor- en/of na te bewerken zijn: Bewerking Cyclusnummer Boren G81 Centerboren, verzinken G82 Diepboren (met spanen breken) G73 Diepboren (met spanen lossen) G83 Ruimen G85 Kotteren (en op einddiepte na vrijtrekken eruit) G76 Kotteren (en op einddiepte met voeding eruit) G85 Kotteren (en op einddiepte met spilstop eruit) G86 Kotteren (en op einddiepte na uitveertijd eruit) G89 Kotteren (en op einddiepte met handwiel eruit) G88 Achterverzinken, trekfrezen G87 Tappen linkse draad G74 Tappen rechtse draad G84 Tappen met synchronisatie M29 G84 Tappen met springkop G85 Deze cycli worden in de praktijk absoluut (G90) geprogrammeerd en hier ook zo beschreven. Uitgebreide cycli voor freesbewerkingen ontbreken, tenzij u over goede macroprogramma's beschikt of "Fanuc Manual Guide Mill" op uw besturing is geïnstalleerd (Hoofdstukken: Macro programmering en Manual Guide Mill).

Pagina 110

CNC INSTRUCTIE BURO G73 Boorcyclus

Diepboren met G73 Bij toepassing van G73 wordt een gat in stapjes, dus met onderbroken voeding geboord (stotterboren). Spanen worden daardoor in het gat gebroken. De lengte van elke boorstap is tijdens het boren gelijk. Na elke boorstap trekt de boor zich even vrij in Z-as, om in het gat de spaan te kunnen lossnijden met een voorstopafstand van 1 mm (parameterinstelling). Op einddiepte trek de boor in ijlgang terug op R. Voorbeeld: Boren voor M6, op het productvoorbeeld. N30 T5 (HSS BOOR 5 MM) N31 M6 N32 G0 G40 G55 G80 G90 X-45. Y-30. B0 S2500 M3 N33 G0 G43 Z50. H5 M8 N34 G73 G99 R3. Z-16. F200. Q5. 1e gat N35 Y0 2e gat N36 Y30. 3e gat N37 X45. 4e gat N38 Y0 5e gat N39 Y-30. 6e gat N40 G0 G80 Z3. M9 Betekenis:

(G98) = Terugtrekken op kikkerhoogte (Z+50.) G99 = Terugtrekken op veiligheidsafstand. (R3.) R3. = Veiligheidsafstand 3 mm ( Z+3.) Z-16. = Boordiepte F400. = Boorvoeding Q5. = Boorstap 5 mm G80 = Annuleren cyclus

Pagina 126

CNC INSTRUCTIE BURO Macro Programmering

Macrotaal Op een standaard besturing biedt Fanuc geen freescycli aan. Hiervoor dient u over de optie “Manual Guide Mill” te beschikken. Echter binnen de mogelijkheden van de Fanuc "Macro" programmeertaal, zijn deze wel beschikbaar of zelf te ontwikkelen. Ook zijn dan speciale oplossingen en toepassingen mogelijk, zoals het frezen van ellipsen of curven schijven. De programmanummers 9000-9999 zijn gereserveerd voor deze macro’s. De inhoud van het macroprogramma, kan door een (over)schrijf beveiliging, niet onbewust worden gewijzigd (Hoofdstuk: Machine Parameters). Het bewerkingsresultaat wordt wel beïnvloed door een al of niet betrouwbare werking van een macrocyclus. Dit kan soms de reden zijn voor het besteden van veel tijd aan het testen hiervan. Mogelijk kun je beter op zoek gaan naar een al bestaande macro-oplossing van goede oorsprong. Op www.cncinstructieburo.nl biedt de auteur u kosteloos de macro’s aan die hier worden beschreven of zijn aan te vragen bij de uitgever. Daarbij wordt aangeraden om de "FANUC NC programma EDITOR” software gelijktijdig te bestellen. Hiermee hebt u een goedkope oplossing om macro’s vooraf op uw PC te testen en verder te ontwikkelen.

Figuur 53 Steekcirkel met 8 gaten

Voorbeeld: Boren op steekcirkel met macroprogrammering N30 T5 (HSS BOOR 5 MM) N31 M6 N32 G0 G40 G55 G80 G90 X40 Y-40 B0 S2500 M3 N33 G0 G43 Z50. H5 M8 N34 G83 G99 R2. Z-15. F200. Q5. K0 N35 G65 P9601 X40 Y-40 R20 A0 B45 H8 N36 G0 G80 Z150. M9 Deze macrotoepassing manifesteert zich in een enkele CNC regel (N35). Hierin worden de coördinaten van de gaten bepaald waarop de boorcyclus werkt. Er is vooraf echter wel helderheid nodig over het formaat in de vereiste regelopbouw, met mogelijk een illustratie, die duidelijk maakt wat men met de macro heeft bedoeld.

Pagina 129

CNC INSTRUCTIE BURO Macro Programmering

Macro Variabelen De waarde van een variabele kan worden bewerkt in een wiskundige formule of vergelijking. Een machinestatus (zoals G90/G91) of een tabelwaarde (zoals Offsets) kan uit het systeem worden opgehaald en in de macro worden verwerkt. Variabelen bestaan er in 4 (vier) typen: Variabele Type Functie #1 - #33 Local variables Behoudt waarde enkel binnen het macroprogramma #100 - #149 Common variables Behoudt waarde in een volgend macroprogramma #500 - #531 Common variables Behoudt waarde ook na uitschakelen van de

machine #1000 - System variables Waarde van verschillende NC systeem gegevens

De waarde van een variabele #1 - #33 kan niet mee worden genomen naar het volgende macro-onderprogramma, echter met #100 - #531 kan dit wel. Na uitschakelen van de besturing worden alle variabelen weer op 0 gezet behalve #500 - #531. De systeem variabelen vanaf #1000, stellen ons in staat om het maatwerk te realiseren met specifieke macroprogramma’s die rekening houden met actuele systeem gegevens of machine status. Voorbeeld: Enkele systeemvariabelen uit de gereedschappentabel (Offsets memory C) Offset nummer

Tool lengte H Tool diameter D Geometrie Slijtage (Wear) Geometrie Slijtage (Wear)

1 (versie verschil)

#11001 (#2201)

#10001 (#2001)

#13001 (#2400)

#12001 (#2600)

: : : : : 200 #11201 #10201 #13201 #12201

Hier kun je bijv. uit het offset register D1 de freesradius als waarde #13001 ophalen. Voorbeeld: Enkele systeemvariabelen die de huidige machinestatus weergeven Systeem variabele Functie #4001 Status G0, G1, G2, of G3 #4002 Status G17, G18, of G19 #4003 Status G90, of G91 #4107 Actuele D nummer (D01, D02 …) #4111 Actuele H nummer (H01, H02 …) #4120 Actuele T nummer (T01, T02 …) #5001 Actuele positie in X as #5002 Actuele positie in Y as #5003 Actuele positie in Z as #5201 - #5328 Actuele X-Y-Z waarde G54-G59 register

Hier kun je bijv. uit het systeem het actuele progr. D-code nr. als waarde #4107 ophalen. Voorbeeld: Systeemvariabelen voor een te programmeren macro alarm melding Variabele Functie voorbeeld #3000 =1-200 #3000=1(FREES TE GROOT)

#3000=2(AFRONDING TE KLEIN) Op het scherm verschijnt het nummer (1, 2, … 200) en dan de tekst (max. 28 tekens), bij een fout, die we signaleren na een ingebouwde controle of test in ons macroprogramma. Raadpleeg uw machine Fanuc handleiding voor het overzicht van alle systeem variabelen.

Pagina 137

CNC INSTRUCTIE BURO Macro Programmering

Macro Call: Modaal Oproepen met code G66 Met G66 kan een macro modaal worden opgeroepen, dus daarna bijvoorbeeld op meerdere posities worden uitgevoerd (herhaald, zoals bij een boorcyclus). Hierna annuleert men deze status met G67 (zoals G80). Voorbeeld: Macro call code G66 Hier werken we met de macro rondkamer nafrezen, die de frees zelf op diepte positioneert, vervolgens nafreest en op veiligheidshoogte boven het gat terug komt. Hierna wordt in de volgende regel(s) op de geprogrammeerde positie(s) de bewerking herhaald. N18 G66 P9603 X30 Y30 Z0 D60 A0 I2.5 J10 E1000 F2000 (BORING 1) N19 X100. Y0 (BORING 2) N20 X170. Y0 (BORING 3) N21 G67 Oproepen met eigen G-code Met een andere G-code kan een macro programma ook modaal worden opgeroepen. In parameter 6050-6059 stelt men dan het gewenste G code nummer in. Een G-code achter het parameter nummer is gekoppeld aan de macro call van het overeenkomstige programma-nummer in de reeks O9010-O9019. Parameter G-code instelling Macroprogramma 6050 110 9010 6051 9011

Voorbeeld: G-code instelling voor een Macrocall (9010) In parameter 6050 hebben we het getal 110 ingevoerd als G-code nummer voor het oproepen van macro programma O9010. N18 G110 X30 Y30 Z0 D60 A0 I2.5 J10 E1000 F2000 Oproepen met eigen M-code Met een M-code kan een macro programma ook modaal worden opgeroepen. In parameter 6080-6089 stelt men dan het M-code nummer in. Een M-code achter het parameter nummer is gekoppeld aan de macro call van het overeenkomstige programma-nummer in de reeks O9020-O9029. Parameter M-code

instelling Macroprogramma

6080 120 9020 6081 9021

Voorbeeld: M-code instelling voor een Macrocall (9020) N18 M120 X30 Y30 Z0 D60 A0 I2.5 J10 E1000 F2000

Pagina 138

CNC INSTRUCTIE BURO Oefening 13

Macro programmeren Programmeer de macrobody 9603 als variant op 9602 met de onderstaande verklarende illustratie en argumentgegevens. De ingave of wijziging van een programma met het nummer 9000 – 9999, is enkel mogelijk nadat de beveiliging hierop is opgeheven. Hiervoor dient een Fanuc sleutel parameter te worden ingesteld (Hoofdstuk: Parameterinstelling - nr. 3202 bit#4=1/0). Als tijdelijk alternatief mag je ook een ander programmanummer kiezen bijvoorbeeld 8603 waarop geen sleutelbeveiliging bestaat.

Figuur 60 Illustratie oefening 13

G65 P9603 X30 Y30 Z0 R30 D31 I2.5 J10 E1000 F2000

Argumenten:

X = Cirkelmiddelpunt in X-as (absoluut) Y = Cirkelmiddelpunt in Y-as (absoluut) Z = Coördinatenoppervlak in Z-as (absoluut) R = Gatradius D = Frees radiuscorrectienummer I = Stapdiepte J = Einddiepte E = Boorvoeding

F = Freesvoeding

Pagina 151

CNC INSTRUCTIE BURO Positie Omrekening

G50, G50.1, G51, G51.1, G52, G68, G69 Het is handig om posities in het programma te laten omrekenen door de besturing. Dit kan op verschillende manieren, met als doel het programmeerwerk te vereenvoudigen. Omrekening Cyclusnummer Spiegelen aan G51.1 Spiegelen uit G50.1 Schaalfactor aan G51 Schaalfactor uit G50 Lokale nulpuntverschuiving G52 Rotatie aan G68 Rotatie uit G69 Vanaf het geprogrammeerde cyclusnummer is de omrekening direct actief totdat deze weer wordt geannuleerd. Tussen het in- en uitschakelen van de omrekening volgt de te programmeren bewerking, met eventueel de toepassing van radiuscorrectie G41/G42. De omrekenfuncties werken ook gecombineerd, echter door parameterinstellingen kan de uitwerking specifiek worden bepaald.

Figuur 62 Voorbeelden spiegelen, roteren, nulpuntverschuiving, (op)schalen

Pagina 152

CNC INSTRUCTIE BURO Spiegelen G50.1, G51.1

G50.1, G51.1 (optie) Een freesbewerking kan in spiegelbeeld worden gefreesd. Daarbij wordt de ligging van de denkbeeldige symmetrielijn, bepaald door de positie achter de G51.1 code. De werkstukcoördinaten worden over deze symmetrielijn omgeslagen. In de eerste regel na G51.1 moet een absolute verplaatsing volgen (G90). Bij spiegeling in één as wordt meeloopfrezen als tegenloopfrezen uitgevoerd. Bij spiegelen in twee assen blijft de freesrichting het zelfde als geprogrammeerd. Met G50.1 schakelen we de spiegel functie weer uit.

Figuur 63 Door spiegelen over de symmetrieas in X50 frezen we de rechtse binnen omtrek

Voorbeeld: (TWEESNIJDER 8 MM) N34 G51.1 X50 (SPIEGELEN AAN IN X) N35 G0 G90 X25. Y22.5 N36 G1 Z-10 F200 N37 G42 Y10 F500 N38 X10 N39 Y25 N40 X20 Y35 N41 X40 N42 Y10 N43 X25 N44 G40 X25 Y22.5 N45 G0 Z3 N46 G50.1 X0 (SPIEGELEN UIT IN X) N47 G0 Z150. M9

Pagina 159

CNC INSTRUCTIE BURO Oefening 15

Rotatie programmeren Programmeer het werkstuk volgens tekening.

Figuur 68 Product oefening roteren

Pagina 178

CNC INSTRUCTIE BURO Communicatie

Programmaoverdracht Overzenden en ontvangen van een CNC programma is mogelijk door in- en uitlezen met een RS232 computerkabel aansluiting, of over het "Compact Flash PC Memory Card" slot, USB-slot of over een ethernetverbinding. Het communicatieprotocol moet correct worden ingesteld om een gekozen verbinding te kunnen gebruiken. Werkwijze communiceren: Overdracht van een CNC programma op Fanuc 0-iM/16i/18i/21i Model A, B en C. Druk op toets: MDI Druk op toets (2x): OFFSET SETTING In het scherm verschijnt de HANDY registerpagina waarin u de "In/Output" keuze maakt: RS232 overdracht Memory card overdracht TV Check Punch Code Kies: Chanel I/O = 0 of Kies: Chanel I/O = 4 0 1 (ISO) Programma uitlezen: RS232/Card Kies werkstand: EDIT Druk op softkey: PROG Druk op softkey: OPRT Druk op softkey: +> (Toets O nummer in: O1234) Druk op softkey: PUNCH Druk op softkey: EXEC (OUTPUT blinkt) Programma inlezen: RS232/Card Kies werkstand: EDIT Druk op softkey: PROG Druk op softkey: OPRT Druk op softkey: +> (Toets O nummer in: O5678) Druk op softkey: READ Druk op softkey: EXEC (LSK blinkt) Indien geen programmanummer wordt ingegeven, wordt het actuele programma in het laatste EDIT scherm, weggeschreven of het aangeboden programma ingelezen. Bij communicatie met een computer volgens het gebruikte softwareprogramma handelen. In plaats van een enkel programma uit te lezen, kan dit ook voor een opvolgende reeks programmanummers (bijv.1000-2000): Toets O nummer in: O1000,O2000 Een back-up van alle programma's is mogelijk bij uitlezen: Toets O nummer in: O-9999 Ook kunnen gereedschapscorrecties en nulpuntverschuivingen apart worden in- en uitgelezen vanuit de schermen met de offsettabellen. Raadpleeg uw systeembeheerder voor het aansluiten op een ethernet bedrijfsnetwerk en communicatiesoftware, om direct een externe schijf te kunnen benaderen (o.a. in DNC).

Pagina 192

CNC INSTRUCTIE BURO Praktijkoefening NC4

Maatvoering NC4 Vervaardig op uw machine dit werkstuk. Kies nulpunt op de hoek linksboven.

Pagina 207

CNC INSTRUCTIE BURO

3

FANUC Instructieboek CNC Frezen

Dit instructieboek vormt een handleiding bij CNC freesmachines met FANUC besturingsformaat. Hieruit leert u

de functies en mogelijkheden kennen, om de meeste verspaningen te kunnen programmeren en in te stellen.

De CNC scholingen met het oorspronkelijke dictaat van de

auteur, vormde al jarenlang de basis bij in gebruikname van nieuwe en bestaande CNC freesmachines met allerlei

producten en toepassingen, die hij als praktijkopleider in de industrie heeft mogen realiseren.

Met de gegeven uitleg krijgt u snel een overzicht van de opzet, werkwijze en mogelijkheden van machines met FANUC

besturingsformaat (ook voor Fadal, Haas, Mitsubishi e.d.). De verzamelde kennis in dit boek maakt het inwerken op de FANUC besturing in ieder geval een stuk gemakkelijker.

Het "Verspanersforum" initieerde het idee, om dit

instructiemateriaal in deze vorm aan te bieden. Op dit forum kunnen ook verbeteringen en aanvullingen met gebruikers tot

stand komen en zo kennis en ervaring worden gebundeld voor toekomstige CNC verspaners.

Dit instructieboek kan ook dienen als basisnaslagwerk op de

werkplek, bij alle bekende merken CNC freesmachines en bewerkingscentra, met hier en daar een aantekening over

specifieke verschillen.

De praktische opzet, doormiddel van verklarende teksten met figuren en reële voorbeelden, biedt de basis aan, om ook zelf te oefenen en zo met een CNC freesmachine te leren werken.

De auteur heeft veel van zijn ervaring met diverse machines en gereedschappen verwerkt.

Uitgever: CNC Instructieburo, Schuurbiers

ISBN 978-94-90020-01-9